ΛΥΚΕΙΟ Α΄ΕΘΝΑΡΧΗ ΜΑΚΑΡΙΟΥ Γ΄ΠΑΦΟΣΜάθημα : Ιστορία / Τάξη: Α΄ Λυκείου / ΚΑΘΗΓΗΤΡΙΑ : Κ. ΓΙΑΠΑΝΗ Ενότητα : Νεολιθική και Χαλκολιθική Εποχή (Ιστορία της Κύπρου)

Χρόνος εξέτασης : 45΄

ΟΜΑΔΑ Β΄

ΜΕΡΟΣ ΠΡΩΤΟ (Μονάδες 12)Να απαντήσεις ΜΟΝΟ στις τρεις (3) από τις τέσσερις (4) ερωτήσεις.

1.α. Να γράψεις στο φύλλο εξέτασής σου τα γράμματα της στήλης Α΄ και δίπλα από το καθένα τον αντίστοιχο σωστό αριθμό της στήλης Β΄. Προσοχή: στη στήλη Β΄ περισσεύει ένα σημείο.

ΣΤΗΛΗ Α΄ ΣΤΗΛΗ Β΄

Α. Κατοικίες με σχήμα κυκλικό με εστία στη μέση

1. Οικισμός Χοιροκοιτίας

Β. Πήλινο αγγείο με κτενιστή διακόσμηση

2. Οικισμός Καλαβασού

Γ. Σταυρόσχημο ειδώλιο 3. Κεραμική περίοδος Δ. Ημιυπόγειες κατοικίες με κεντρικό πάσσαλο

4. Οικισμός Σωτήρας

5. Λατρευτικό μικρό άγαλμα

(Μον. 2)

β. Να προσδιορίσεις αν το περιεχόμενο των ακόλουθων προτάσεων είναι ορθό ή λάθος,γράφοντας στο φύλλο εξέτασής σου τη λέξη «σωστό» ή «λάθος» , δίπλα από το γράμμα που αντιστοιχεί στην κάθε πρόταση:

i. Οι άνθρωποι κατά την Ακεραμική περίοδο έφτιαξαν αγγεία πήλινα με χρώματα

από φυτικές ουσίες .

ii. Κατά τη Χαλκολιθική εποχή οι άνθρωποι θέτουν τις βάσεις της

αγγειοπλαστικής.

iii. Η οικιακή αρχιτεκτονική του οικισμού της Σωτήρας παρουσίασε πολλές

καινοτομίες.

iv. Τα ειδώλια κατά τη Νεολιθική περίοδο είχαν υποτυπώδη και απλοποιημένα

χαρακτηριστικά.

(Μον. 2)

2. Ο προϊστορικός άνθρωπος κατασκεύασε λατρευτικά ειδώλια . Τι λάτρευε και γιατί;

(Μον. 4)

3. Ποια κριτήρια λάμβαναν υπόψη τους οι προϊστορικοί άνθρωποι για την ανοικοδόμηση του οικισμού τους ; Τι εξασφάλιζαν με αυτό τον τρόπο;

(Μον. 4)

1

4. Να υποθέσεις ότι είσαι ένας γλύπτης και σου έχουν αναθέσει την κατασκευή ενός ειδωλίου της Χαλκολιθικής εποχής. Πώς θα το κατασκεύαζες; (σχήμα ,υλικό, μορφή)

(Μον. 4)

ΜΕΡΟΣ ΔΕΥΤΕΡΟ (Μονάδες 8)Να απαντήσεις MONO στις δύο (2) από τις τρεις (3) ερωτήσεις.

1. Κρίνοντας από την ομοιογένεια των ευρημάτων στους διάφορους συνοικισμούς μπορούμε να υποστηρίξουμε ότι υπήρχε επικοινωνία μεταξύ των κατοίκων τους. Δηλαδή το κάθε μικρό χωριό δεν ήταν απομονωμένο και αυτάρκες αλλά συνδιαλεγόταν και εμπορευόταν με τα άλλα χωριά. Κάποιο είδος υποτυπώδους εμπορίου θα πρέπει να υπήρχε και με τις κοντινές ακτές της Μικράς Ασίας, αφού πολλά εργαλεία που βρέθηκαν στην Κύπρο είναι κατασκευασμένα από οψιανό λίθο, είδος πετρώματος που δεν υπάρχει στο νησί και που συνεπώς, θα πρέπει να εισαγόταν. Επίσης είχαν εξημερώσει διάφορα ζώα, όπως το πρόβατο, την αίγα και το χοίρο. Τα εργαλεία τους ήταν λίθινα, ξύλινα και οστέινα. Τα φορέματά τους ήταν κατασκευασμένα από δέρμα και μαλλί ζώων.

http://www.hellenica.de/Griechenland/Zypern/Ges/GR/KyprosProistoria.html

Αφού μελετήσεις προσεκτικά το πιο πάνω παράθεμα :

α. Να αναφέρεις τέσσερα (4) ασχολίες των ανθρώπων της Νεολιθικής εποχής.(Μον. 2)

β. Ποιες ήταν οι σχέσεις τους με τους γειτονικούς λαούς και από πού το συμπεραίνεις ;

(Μον. 1)γ. Θα χαρακτήριζες τους κατοίκους του νησιού φιλοπόλεμους ή φιλειρηνικούς και γιατί;

(Μον. 1)

2

2.

Αφού παρατηρήσεις προσεκτικά την πιο πάνω εικόνα:

Α) Ποια ταφικά έθιμα φαίνεται να είχαν οι προϊστορικοί άνθρωποι; (Μον. 2)

Β) Ποια ήταν τα πιστεύω τους για τη μεταθανάτια ζωή και από πού το συμπεραίνετε; ;

(Μον. 2)

3. Στην τελική δημοσίευση του ο Πορφύριος Δίκαιος καταγράφει μία σειρά μικροαντικειμένων, ανάμεσα στα οποία και ορισμένα που θεωρεί κοσμήματα. Τα διακρίνει στις παρακάτω ευρύτερες κατηγορίες : περίαπτα, φυλακτά, περόνες, ψήφους προφανώς για περιδέραια, δακτυλίδια και διάφορα άλλα. Τα περισσότερα από τα περίαπτα με οπή ανάρτησης και τα φυλακτά θα μπορούσαν να φορεθούν στο λαιμό, στο χέρι ή και στο πόδι. Είναι λογικό να σκεφθεί κανείς ότι η πλέον περίοπτη θέση για ένα κόσμημα είναι πρώτα ο λαιμός και μετά ο καρπός του χεριού.

ΕΛΕΝΗ ΜΑΝΤΖΟΥΡΑΝΗΗ κόσμηση κατά τη νεολιθική εποχή στην Κύπρο: η περίπτωση του Καντον-Κουφόβοννον

Αφού διαβάσετε την πιο πάνω πηγή :

Α) Να καταγράψετε τα κοσμήματα που φαίνεται να είχαν οι προϊστορικοί άνθρωποι.(Μον. 2)

3

Β) Τι ρόλο νομίζετε έπαιζε ο καλλωπισμός/ κόσμηση στη ζωή του προϊστορικού ανθρώπου και γιατί;

(Μον. 2)

4

5