1

«Καληνύχτα, αστέρι»

ΦΥΛΛΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ 1

«ΠΕΡΙΣΤΡΟΦΗ ΤΗΣ ΓΗΣ ΓΥΡΩ ΑΠΟ ΤΟΝ ΗΛΙΟ»

Εικόνα 1

Στην παραπάνω εικόνα 1 , βλέπουμε πως οι ακτίνες του ήλιου προσπίπτουν στην μισή

επιφάνεια της γης , και εκεί έχουμε μέρα. Σε αυτή την πλευρά της γης , κατά τη διάρκεια

της μέρας, είναι στον ουρανό ορατά μόνο ο ήλιος, και πιθανόν το φεγγάρι και κάποιοι

πλανήτες.

Στο άλλο μισό, που είναι στη σκιά, έχουμε νύχτα και στον ουρανό είναι ορατά το Φεγγάρι,

πλανήτες, άλλα ηλιακά συστήματα και εκατομμύρια αστέρια. Σε αυτή την πλευρά με τη

χρήση τηλεσκοπίων είναι επιπλέον ορατά και άλλα αντικείμενα όπως νεφελώματα,

γαλαξίες και σμήνη.

Στην παρακάτω εικόνα 2, σημειώνονται οι θέσεις των δύο ρομποτικών τηλεσκοπίων

Faulkes:

Εικόνα 2

2

Το πρώτο βρίσκεται στο νησί Maui στη Χαβάη (Faulkes Telescope North - FTN)

Το δεύτερο βρίσκεται στη New South Wales στην Αυστραλία (Faulkes Telescope South - FTS)

Νύχτα και μέρα Δραστηριότητα 1: Παρατηρείστε την Εικόνα 2 και απαντήστε στις παρακάτω ερωτήσεις:

1.1) Εντοπίστε τη θέση της Ελλάδας

............................................................................................................................. ................

1.2) Είναι μέρα ή νύχτα στην Ελλάδα;

.............................................................................................................................................

1.3) Εντοπίστε τις θέσεις των δύο τηλεσκοπίων FTN , FTS . Στις τοποθεσίες αυτές είναι μέρα

ή νύχτα;

............................................................................................................................. ................

1.4) Για ποιο λόγο η επιλογή των δύο αυτών τοποθεσιών (Χαβάη και Αυστραλία ) είναι

ιδανική για χρήση τους από σχολεία της Ελλάδας (και υπόλοιπης Ευρώπης);

............................................................................................................................. ................

.............................................................................................................................................

Η ώρα Γνωρίζετε ότι ο Μέσος χρόνος Γκρίνουιτς ( Ηνωμένο Βασίλειο) είναι διεθνής ώρα και

αποτελεί τη βάση προσδιορισμού όλων των μέσων τοπικών χρόνων σε παγκόσμια κλίμακα.

Επιπλέον, υπάρχει η θερινή ώρα ( Daylight Saving Time, DST) , που σκοπό έχει την

καλύτερη αξιοποίηση του φωτός της ημέρας για εξοικονόμηση ενέργειας, και διορθώνουμε

τα ρολόγια ώστε να δείχνουν μία ώρα μπροστά.

Ξεκινά την τελευταία Κυριακή του Μαρτίου , δηλ. για το 2015 , 29/03

και ισχύει μέχρι την τελευταία Κυριακή του Οκτωβρίου, δηλ. Για το 2014 , 26/10

Η Ελλάδα ανήκει στη ζώνη GMT+3 το καλοκαίρι και GMT+2 το χειμώνα , γιατί ο Μέσος

χρόνος Γκρίνουιτς (Greenwich Mean Time, GMT) είναι σταθερός χειμώνα-καλοκαίρι. Η

Χαβάη ανήκει στη ζώνη GMT-10.

Την περίοδο της θερινής ώρας ,

Ελλάδα 20:31 μμ

Ηνωμένο Βασίλειο 17:31 μμ

Χαβάη 07:31 πμ

3

Δραστηριότητα 2: Αν θελήσετε να χρησιμοποιήσετε το Τηλεσκόπιο της Χαβάη (FTN), θα

πρέπει πρώτα να ελέγξετε αν την ώρα της συνεδρίας, θα είναι νύχτα στη Χαβάη.

2.1) Στις 10:00 πμ , την 5 Φεβρουαρίου 2015 θα είναι θερινή ώρα ή όχι;

............................................................................................................................. ................

2.2) Σύμφωνα με το 2.1, τι ώρα θα είναι εκείνη τη στιγμή στη Χαβάη;

............................................................................................................................. ................

2.3) Αν στη Χαβάη ο ήλιος δύει στις 18:00 μμ τοπική ώρα , θα είναι δυνατόν να

χρησιμοποιηθεί το τηλεσκόπιο από ελληνικό σχολείο, τις ώρες του μαθήματος;

............................................................................................................................. ................

Γυρνώντας γύρω γύρω... Παρατηρώντας τον έναστρο ουρανό, θα σας φανεί σαν τα άστρα να βγαίνουν από την

Ανατολή και κατά τη διάρκεια της νύχτας να πηγαίνουν προς τη Δύση, όπως άλλωστε και ο

Ήλιος κατά τη διάρκεια της μέρας. Για αυτό το λόγο , στην Αυστραλία που βρίσκεται αρκετά

ανατολικότερα της Ελλάδας, ο ήλιος ανατέλλει πολύ νωρίτερα από ότι σε εμάς.

Αυτό συμβαίνει λόγω της περιστροφής της Γης γύρω από τον άξονά της . Και κάνει να

φαίνεται σαν τα άστρα να ταξιδεύον κατά μήκος της ουράνιος σφαίρας.

Ταυτόχρονα όμως , η Γη περιστρέφεται και γύρω από την Ήλιο, όπως φαίνεται στην

παρακάτω Εικόνα 3

Εικόνα 3

Μεταβολή θέσης αστέρων στον βραδινό ουρανό

Δραστηριότητα 3: Στο παρακάτω βίντεο , βλέπετε 6 στιγμιότυπα του νυχτερινού ουρανού, στο Τυχερό, στις 18/10/2014 , ανά δίωρο. Σε κάθε στιγμιότυπο είναι μαρκαρισμένος ο

4

αστέρας Χαμάλ (α Ari -13 Ari)-ΗΙP9884 . Παρατηρήστε πώς μεταβάλλεται η θέση του στον νυχτερινό ουρανό , από ώρα σε ώρα .

Πώς μεταβάλλεται η θέση ενός αστέρα κατά τη διάρκεια της νύχτας ; (επικεντρωθείτε σε

ένα αστέρα)

.............................................................................................................................................

Στο επόμενο βίντεο, βλέπετε στιγμιότυπα του νυχτερινού ουρανού στο Τυχερό , την ίδια

ώρα , από μήνα σε μήνα. Εστιάστε στον μαρκαρισμένο αστέρα Χαμάλ (α Ari -13 Ari)-

ΗΙP9884.

5

Πώς μεταβάλλεται η θέση ενός αστέρα από μήνα σε μήνα; Οι μεταβολές είναι μεγαλύτερες

από ώρα σε ώρα ή από μήνα σε μήνα;

............................................................................................................................. ................

.............................................................................................................................................

Τι προκαλεί τη φαινόμενη κίνηση των αστέρων από ώρα σε ώρα κατά τη διάρκεια της

νύχτας;

............................................................................................................................. ................

Τι προκαλεί την φαινόμενη κίνηση των αστέρων από μήνα σε μήνα;

............................................................................................................................. ................

Γιατί μπορούμε να δούμε τους αστέρες μόνο τη νύχτα;

............................................................................................................................. ................

Μπορείτε να σκεφτείτε έναν αστέρα που να είναι ορατός και τη μέρα;

.............................................................................................................................................

Happy Learning!

Για την παραγωγή του παρόντος χρησιμοποιήθηκε υλικό από το Faulkes Telescope Project

και το Φωτόδεντρο.