Η κλασική τέχνη υπήρξε για πολλούς αιώνες το πρότυπο και το μέτρο σύγκρισης κάθε καλλιτεχνικού έργου.

Η λέξη κλασικός στην ελληνική και στις ξένες γλώσσες σημαίνει εκείνο που είναι αξεπέραστο και έχει αιώνια, διαχρονική αξία, ισχύ και αναγνώριση.

Βασικά γνωρίσματα της κλασικής τέχνης είναι το μέτρο, η αρμονία και το κάλλος.

Κατά τον 5ο αιώνα π.Χ. παράλληλα με τοιωνικό κιονόκρανο και το δωρικό

εμφανίζεται και το κορινθιακό που τον 4ο αιώνα χρησιμοποιείται όλο και περισσότερο.

Είναι το πιο περίτεχνο κιονόκρανο της ελληνικής αρχιτεκτονικής με φύλλα ακάνθου (αγκαθιού) και έλικες που βγαίνουν ανάμεσά

τους και είναι κι αυτές διακοσμημένες με φυτικά σχέδια.

Αντιπροσωπευτικά δείγματα της κλασικής αρχιτεκτονικής τα μνημεία της Ακρόπολης των Αθηνών.

Ο Περικλής χρησιμοποιώντας τους οικονομικούς πόρους του

ελληνοταμείου για το μεγαλείο της Αθήνας και διαθέτοντας ένα

επιτελείο από καλλιτέχνες κόσμησε την πόλη με εκπληκτικά

μνημεία.Οι αρχιτέκτονες που πλαισίωσαντο επιτελείο του Περικλή ήταν ο

Ικτίνος και ο Καλλικράτης καιαργότερα ο μαθητής τους

Μνησικλής. "Πάντων επίσκοπος" κατά τον Πλούταρχο, ήταν ο

γλύπτης Φειδίας.

Η μνημειώδης αυτή είσοδος της Ακρόπολης άρχισε να χτίζεται το 436 π.Χ. μετά την ολοκλήρωση του Παρθενώνα, πάνω σε σχέδια του αρχιτέκτονα Μνησικλή. Το οικοδόμημα αυτό διαιρείται σε τρία μέρη. Στο κέντρο βρίσκεται ένα ναόσχημο μακρύ κτίσμα με ψηλό αέτωμα και όψη δωρικού ναού. Δεξιά και αριστερά από αυτό είναι χτισμένες από μία πτέρυγα που μοιάζουν με δωρικούς ναούς χωρίς αέτωμα.Τα Προπύλαια δεν ολοκληρώθηκαν ποτέ. Το 431 άρχισε ο Πελοποννησιακός πόλεμος και οι εργασίες σταμάτησαν. Το 429 πέθανε ο Περικλής και οι διάδοχοί του δεν έδειξαν ενδιαφέρον για τη συνέχιση του έργου.

Ναός της Αθηνάς ή Απτέρου Νίκης

Ανεβαίνοντας τις κλίμακες, στα δεξιά βλέπουμε το μικρό, χαριτωμένο ναό της Αθηνάς Νίκηςή της Απτέρου.Αμφιπρόστυλος ιωνικός ναός όπου φυλασσόταν το ξόανο της θεάς Αθηνάς Νίκης, της «απτέρου», δηλαδή χωρίς φτερά, για να μη φύγει ποτέ από την πόλη της Αθήνας.

Ο Παρθενώνας είναι το μεγαλύτερο και πιο επίσημο οικοδόμημα της Ακρόπολης. Οι εργασίες για την ανέγερση του ολομάρμαρου αυτού ναού της Αθηνάς άρχισαν το 447 π.Χ. υπό τη διεύθυνση των αρχιτεκτόνων Ικτίνουκαι Καλλικράτη. Ο ναός ολοκληρώθηκε το 438 και κατά τα Παναθήναια του επόμενου χρόνου αφιερώθηκε στην πολιούχο θεά. Παρόλα αυτά οι εργασίες συνεχίστηκαν μέχρι το 432. Είναι ναός δωρικού ρυθμού περίπτερος με οκτώ κίονες στις στενές και δεκαεπτά στις μακριές πλευρές.

Ελγίνεια Μάρμαρα είναι μία συλλογή γλυπτών που περιλαμβάνει μερικά από τα γλυπτά των αετωμάτων, των μετοπών που απεικονίζουν μάχες μεταξύ των Λαπίθων και των Κενταύρων, αλλά και της Ζωφόρου του Παρθενώνα που κοσμούσε το ανώτερο τμήμα των τοίχων του σηκού του ναού σε όλο τους το μήκος.

Τα μάρμαρα αυτά κλάπηκαν από τον Τόμας Μπρους, 7ο κόμη του Έλγιν, πρέσβη στην Οθωμανική Αυτοκρατορία από το 1799 μέχρι το 1803, και μεταφέρθηκαν στην Βρετανία το 1806. Εκμεταλλευόμενος την Οθωμανική ηγεμονία στην ελληνική επικράτεια, κατάφερε και απέκτησε φιρμάνι από τον Οθωμανό Σουλτάνο για την αποκαθήλωσή τους από τον Παρθενώνα με σκοπό την μέτρηση και την αποτύπωσή τους σε σχέδια, και στη συνέχεια προχώρησε στην αφαίρεση και φυγάδευσή τους. Τα γλυπτά αυτά αποθηκεύτηκαν στο Βρετανικό Μουσείο του Λονδίνου το 1816.

Τα Μάρμαρα του Παρθενώνα στο Βρετανικό Μουσείο του Λονδίνου

Το πιο ιδιόμορφο από τα οικοδομήματα της Ακρόπολης από άποψη αρχιτεκτονικού σχεδίου. Στο σημείο αυτό κατά τη μυθολογία είχε την κατοικία του ο βασιλιάς Ερεχθέας, που αργότερα ταυτίστηκε με τον Ποσειδώνα. Γι’ αυτό και ο ναός πήρε το όνομά του από το μυθολογικό αυτό βασιλιά της Αθήνας. Ο ναός χτίστηκε μεταξύ 425 και 406 π.Χ. με σχέδια του αρχιτέκτονα Καλλίμαχου και είναι ένα από τα αριστουργήματα του ιωνικού ρυθμού.Το κύριο χαρακτηριστικό του Ερεχθείου, είναι η νότια πρόσταση των Καρυάτιδων, οι κίονες δηλαδή με τη μορφή γυναικών.

Ερέχθειο

Νέο Μουσείο Ακρόπολης

Πρώιμη κλασική τέχνη ή τέχνη του αυστηρού ρυθμού 480-450 π.Χ.

Οι μορφές είναι πιο βαριές και στιβαρές:

Ο ηνίοχος Των Δελφών

Ανδρικά αγάλματα από το Ριάτσε της Κ. Ιταλίας (αρχαίο Ρήγιο)

Ο Δίας του Αρτεμισίου

Ανάγλυφη μετόπη από τον περίφημο ναό του Δία στην Ολυμπία.

Χρυσελεφάντινα αγάλματα

Τα κολοσσιαία λατρευτικά αγάλματα των θεών: ελεφαντοστό τα γυμνά μέρη και φύλλα από χρυσάφι τα ενδύματα

• Αθηνά Παρθένος στον Παρθενώνα

• Δίας στην Ολυμπία

Έργα του ΦειδίαΑθηνά Παρθένος στον Παρθενώνα

Ωριμη κλασική τέχνη 450-390 π.Χ.

Οι μορφές σε ήρεμες στάσεις:

Στα γυναικεία αγάλματα τα ενδύματα ελαφραίνουν και αναδεικνύουν την ομορφιά των σωμάτων

Η Νίκη του Παιωνίου,

Mαρμάρινη επιτύμβια στήλη νέου, από την Aίγινα ή τη Σαλαμίνα, 430–420 π.X., Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο, Αθήνα

Ύστερη κλασική τέχνη

390-323 π.Χ.

Οι μορφές κινούνται πιο ελεύθερα στο χώρο, τα σώματα λυγίζουν, οι χειρονομίες γίνονται πιο εύγλωττες:

ο Δισκοβόλος

Τα ενδύματα και τα χτενίσματα πιο πολύπλοκα

Η Ειρήνη του Κηφισόδοτου κρατά τον Πλούτο

Η έκφραση των συναισθημάτων πολύ πιο έντονη:

Θέματα της αγγειογραφίας του 5ου και 4ουαιώνα:

•σκηνές από την καθημερινή ζωή

ΚΑΛΛΙΤΕΧΝΕΣ

Ο Πολύγνωτος από τη Θάσο ο Μίκων, ο Απολλόδωρος

και ο Νικίας από την Αθήνα ο Παρράσιος από την Έφεσο ο Ζεύξις από τη Μ. Ελλάδα ο Απελλής από την Κολοφώνα ο Ευφράνωρ

Η αρπαγή της Περσεφόνης Βεργίνα

Οι Ευρωπαίοι αρχιτέκτονες από την εποχή της Αναγέννησης μέχρι σήμερα υιοθετούν τις δωρικές, τις ιωνικές και τις κορινθιακές κιονοστοιχίες που περιβάλλουν τα οικοδομήματα, τα αετώματα στις στέγες, τον πλούσιο γλυπτό διάκοσμο.

Τα έργα που μιμούνται τα κλασικά λέγονται κλασικιστικά.Τα γνωστά μας νεοκλασικά κτίρια που χτίστηκαν σε πολλές ελληνικές πόλεις μετά την επανάσταση του 1821, έχουν και αυτά δανειστεί πολλά στοιχεία από την κλασική τέχνη.

Κέρκυρα, Αχίλλειο

Παρίσι, Όπερα

Μιχαήλ Άγγελος, ο Δαβίδ

Μποτιτσέλλι, Ο θρίαμβος της Άνοιξης