Διαφορές θεμελιώδους και διεγερμένης κατάστασης ενός ατόμου

A/A θεμελιώδης διεγερμένη

1. σταθερή κατάσταση ασταθής κατάσταση

2. διαρκεί μεγάλο χρονικό διάστημα διαρκεί ελάχιστα (10-10 έως 10-8 s)

3. ελάχιστη ενέργεια υψηλή ενέργεια

4. για άτομο Η: n = 1 για άτομο Η : n = 2,3,4, …

Διαφορές συνεχούς και γραμμικού φάσματος εκπομπής

A/A συνεχές γραμμικό

1. περιέχει όλα τα μήκη κύματος του

ορατού φωτός

περιέχει ορισμένα μήκη κύματος του

ορατού φωτός

2. συνεχής έγχρωμη ταινία ορισμένος αριθμός διακριτών,

έγχρωμων γραμμών

3. δεν παρουσιάζει ενδιαφέρον για

τη Χημεία

«δακτυλικό αποτύπωμα» του χημικού

στοιχείου (βρίσκει εφαρμογή στη

στοιχειακή χημική ανάλυση)

4. εκπέμπεται από στερεό σώμα Το εκπέμπον σώμα είναι αέριο ή ατμός

Διαφορές ατομικού προτύπου Bohr και Αρχής Αβεβαιότητας για ένα άτομο

A/A πρότυπο Bohr Αρχή Αβεβαιότητας

1. το ηλεκτρόνιο σε ένα άτομο κι-

νείται μόνο σε αυστηρά

καθορισμένες κυκλικές τροχιές

το ηλεκτρόνιο μπορεί να βρεθεί

σε οποιαδήποτε θέση στο χώρο

γύρω από τον πυρήνα, ακόμη και

στον ίδιο τον πυρήνα.

2. ακρίβεια στη θέση και την

ταχύτητα των ηλεκτρονίων του

ατόμου σύμφωνα με νόμους της

κυκλικής κίνησης

πιθανότητα να βρίσκεται ένα

ηλεκτρόνιο σε ορισμένη θέση

στο χώρο γύρω από πυρήνα

Διαφορές ψ και ψ2

A/A Ψ Ψ2

1. είναι λύσεις της κυματικής εξίσωσης

Schrödinger για το άτομο του

υδρογόνου και τα υδρογονοειδή ιόντα

(ατομικά τροχιακά)

είναι το τετράγωνο κάθε λύσης της εξίσωσης

Schrödinger για το άτομο του υδρογόνου και τα

υδρογονοειδή ιόντα

2. δεν έχει άμεση φυσική σημασία έχει μεγάλη φυσική σημασία αφού εκφράζει την

πιθανότητα να βρεθεί το ηλεκτρόνιο σε ένα

ορισμένο σημείο του χώρου γύρω από τον

πυρήνα, καθώς και την πυκνότητα ή κατανομή

του ηλεκτρονικού νέφους (ακριβέστερα το –eψ2)

Διαφορές 2s και 2p ατομικών τροχιακών σε πολυηλεκτρονιακό άτομο

A/A 2s 2p

1. έχει σχήμα σφαίρας (στο κέντρο ο

πυρήνας)

αποτελείται από δύο λοβούς οι

οποίοι βρίσκονται σε συμμετρική

θέση ως προς τον πυρήνα

2. σφαιρική συμμετρία (ένας

προσανατολισμός)

τρεις διαφορετικοί προσανατολισμοί

(px, py, pz)

3. πιθανότητα εύρεσης του

ηλεκτρονίου κοντά στον πυρήνα

είναι μέγιστη

πιθανότητα εύρεσης του

ηλεκτρονίου κοντά στον πυρήνα

είναι ελάχιστη (μηδενική)

4. έχει χαμηλότερη ενέργεια από το

τροχιακό 2p

έχει υψηλότερη ενέργεια από το

τροχιακό 2s

Διαφορές ημιπολικού και ομοιοπολικού δεσμού

A/A ομοιοπολικός δεσμός ημιπολικός δεσμός

1. το κοινό ζεύγος ηλεκτρονίων

δημιουργείται με αμοιβαία

συνεισφορά ηλεκτρονίων

το κοινό ζεύγος το προσφέρει

το ένα από τα δύο άτομα που

συνδέονται

2. συμβολίζεται με συμβολίζεται με που έχει

φορά από το δότη προς τον

δέκτη του ζεύγους ηλεκτρονίων

Διαφορές ηλεκτρολυτικής διάστασης και ιοντισμού

A/A ηλεκτρολυτική διάσταση ιοντισμός

1. λαμβάνει χώρα κατά τη διάλυση

ιοντικής ένωσης στο νερό

λαμβάνει χώρα κατά τη διάλυση

ομοιοπολικής ένωσης στο νερό

2. απομάκρυνση των προϋπαρχόντων

ιόντων του κρυσταλλικού

πλέγματος κατά τη διάλυση της

ιοντικής ένωσης στο νερό

αντίδραση των μορίων της

ομοιοπολικής ένωσης με τα μόρια

του διαλύτη προς σχηματισμό

ιόντων

3. πλήρης (μονόδρομη) αντίδραση πλήρης ιοντισμός (μονόδρομη

αντίδραση) ή μερικός ιοντισμός

(αμφίδρομη αντίδραση)

Διαφορές ισχυρών και ασθενών ηλεκτρολυτών

A/A ισχυροί ηλεκτρολύτες ασθενείς ηλεκτρολύτες

1. ιοντικές ή ομοιοπολικές ενώσεις μόνο ομοιοπολικές ενώσεις

2. παθαίνουν ηλεκτρολυτική διάσταση ή

πλήρη ιοντισμό (μονόδρομη αντίδραση)

κατά τη διάλυσή τους στο νερό

παθαίνουν μερικό ιοντισμό (αμφίδρομη

αντίδραση) κατά τη διάλυσή τους στο

νερό

3. α =1 α<1

4. Κα (ή Κb) = 102 έως 109 Κα (ή Κb) = 10-4 έως 10-15

Διαφορές βάσης Arrhenius, βάσης B-L και βάσης Lewis

A/A βάση Arrhenius βάση B-L βάση Lewis

1. στο νερό δίνει OH- δέχεται ένα ή περισσότερα

πρωτόνια (Η+)

παρέχει ζεύγος ηλεκτρονίων

2. υποχρεωτική η παρουσία

του νερού

η βάση Β-L δεν εκδηλώνε-

ται μόνο σε υδατικά διαλύ-

ματα

η βάση Lewis δεν εκδηλώνε-

ται μόνο σε υδατικά διαλύ-

ματα

3. μόνο αφόρτιστα σωμάτια

(ουδέτερα μόρια)

μόριο ή ιόν μόριο ή ιόν

4. ο βασικός χαρακτήρας

είναι ανεξάρτητος της

παρουσίας οξέος

για εκδήλωση βασικού

χαρακτήρα απαιτείται η

παρουσία οξέος

για εκδήλωση βασικού

χαρακτήρα απαιτείται η

παρουσία οξέος

Διαφορές θεωρίας Αrrhenius, θεωρίας Β-L και θεωρίας Lewis

A/A Θεωρία Αrrhenius Θεωρία Β-L Θεωρία Lewis

1. υποχρεωτική η

παρουσία του νερού για

εκδήλωση όξινου και

βασικού χαρακτήρα

ο όξινος και ο βασικός

χαρακτήρας εκδηλώνονται και

σε μη υδατικά διαλύματα

ο όξινος και ο βασικός

χαρακτήρας εκδηλώνονται

και σε μη υδατικά διαλύ-

ματα

2. τα οξέα και οι βάσεις

είναι ουδέτερα μόρια

τα οξέα και οι βάσεις είναι

μόρια ή ιόντα

τα οξέα και οι βάσεις είναι

μόρια ή ιόντα

3. ο όξινος και ο βασικός

χαρακτήρας είναι

ανεξάρτητοι της

παρουσίας οξέος

για εκδήλωση βασικού ή όξινου

χαρακτήρα απαιτείται η

παρουσία οξέος ή βάσης

αντίστοιχα

για εκδήλωση βασικού ή

όξινου χαρακτήρα

απαιτείται η παρουσία

οξέος ή βάσης αντίστοιχα

4. μια ουσία συμπεριφέ-

ρεται μόνο ως οξύ ή

μόνο ως βάση

ο όξινος ή ο βασικός

χαρακτήρας μιας ουσίας

εξαρτάται από την αντίδραση

στην οποία συμμετέχει

(υπάρχουν και αμφιπρωτικές

ουσίες)

ο όξινος ή ο βασικός

χαρακτήρας μιας ουσίας

εξαρτάται από την αντί-

δραση στην οποία συμμε-

τέχει (υπάρχουν και

αμφιπρωτικές ουσίες)

5. εξουδετέρωση:

Η+ + ΟΗ- Η2Ο

εξουδετέρωση:

Οξύ1 + Βάση2 Βάση1 + Οξύ2

εξουδετέρωση:

A + :Β ΑB

Διαφορές α και Κα (ή Κb)

A/A a Ka (ή Kb)

1. αδιάστατος αριθμός μονάδες: mol∙L-1 (ή Μ)

2. η αύξηση της Co οδηγεί σε ελάττωση του

βαθμού ιοντισμού

η Co δεν επηρεάζει την Κa (ή Κb)

3. η επίδραση κοινού ιόντος ελαττώνει το α η Ε.Κ.Ι. δεν επηρεάζει την τιμή της Κα

Διαφορές ηλεκτρονιακής θεωρίας σθένους (Lewis) και θεωρίας δεσμού σθένους

A/A ηλεκτρονιακή θεωρία σθένους θεωρία δεσμού σθένους

1. προκβαντική θεωρία κβαντική θεωρία

2. θεωρεί τα ηλεκτρόνια σωματίδια τα ηλεκτρόνια δεν έχουν καθορισμένη

θέση (δημιουργούν ηλεκτρονιακά νέφη)

3. δεν ερμηνεύει το χημικό δεσμό πολλών

μορίων (π.χ. PCl5, BeF2, NO2, XeF4, …)

ερμηνεύει το χημικό δεσμό σε μεγάλο

πλήθος μορίων

Διαφορές ατομικού και μοριακού τροχιακού

A/A ατομικό τροχιακό μοριακό τροχιακό

1. περιγράφει μια περιοχή του χώρου σε

ένα άτομο όπου υπάρχει μεγάλη

πιθανότητα να βρεθούν ηλεκτρόνια

περιγράφει μια περιοχή του χώρου σε ένα

μόριο όπου υπάρχει μεγάλη πιθανότητα να

βρεθούν ηλεκτρόνια

2. περιβάλλει ένα μόνο πυρήνα

(εντοπισμένο τροχιακό)

περιβάλλει δύο τουλάχιστον πυρήνες,

δηλαδή όλο το μόριο (απεντοπισμένο

τροχιακό)

3. είναι αμιγής κυματοσυνάρτηση Είναι κυματοσυνάρτηση που προκύπτει με

γραμμικό συνδυασμό ατομικών τροχιακών

4. είδη: s,p,d,f, … είδη: δεσμικά (χαμηλής ενέργειας) και

αντιδεσμικά (υψηλής ενέργειας)

Διαφορές σ-δεσμού και π-δεσμού

A/A σ-δεσμός π-δεσμός

1. δημιουργείται με αξονική (ή μετωπική)

επικάλυψη ατομικών τροχιακών: οι

άξονες των επικαλυπτόμενων τροχιακών

ταυτίζονται με τον άξονα δεσμού

δημιουργείται με πλευρική επικάλυψη

ατομικών τροχιακών: οι άξονες των

επικαλυπτόμενων τροχιακών είναι κάθετοι

στον άξονα δεσμού

2. η πυκνότητα του ηλεκτρονιακού νέφους

είναι μέγιστη στο χώρο μεταξύ των δύο

πυρήνων και το ηλεκτρονιακό νέφος έχει

κυλινδρική συμμετρία

η πυκνότητα του ηλεκτρονιακού νέφους

είναι μέγιστη εκατέρωθεν του άξονα που

συνδέει τους δύο πυρήνες, ενώ κατά

μήκος του άξονα είναι μηδέν (κομβική

επιφάνεια)

3. είναι ισχυρότερος του π-δεσμού λόγω

μεγαλύτερης επικάλυψης ατομικών

τροχιακών

είναι ασθενέστερος του π-δεσμού λόγω

μικρότερης επικάλυψης ατομικών

τροχιακών

4. είναι ο πρώτος που δημιουργείται μεταξύ

δύο ατόμων

δημιουργείται μόνο εφόσον έχει προηγηθεί

ο σχηματισμός ενός σ-δεσμού

5. επιτρέπεται η ελεύθερη περιστροφή

γύρω από τον άξονα του δεσμού (δεν

αναιρείται η επικάλυψη των τροχιακών)

δεν επιτρέπεται η ελεύθερη περιστροφή

γύρω από τον άξονα του δεσμού

(καταστρέφεται η πλευρική επικάλυψη των

p-τροχιακών)

6. τύποι: s-s, s-p, p-p, sp3-s, sp2-sp2, sp3-

sp3, sp3-p, sp2-sp, sp-sp, sp-s, …

Τύπος: p-p

Διαφορές υβριδικών ατομικών τροχιακών και αμιγών ατομικών τροχιακών από τα

οποία προκύπτουν

A/A υβριδικά ατομικά τροχιακά αμιγή ατομικά τροχιακά

1. είναι μεικτά τροχιακά αφού προκύπτουν

με γραμμικό συνδυασμό αμιγών ατομικών

τροχιακών

είναι καθαρά τροχιακά

2. έχουν σχήμα διπλού ασύμμετρου λοβού,

με τον πυρήνα να μη βρίσκεται σε

κομβική επιφάνεια

έχουν διάφορα σχήματα (σφαίρα,

αλτήρας,…)

3. δίνουν μόνο σ-δεσμούς δίνουν σ-, π-, δ- και φ-δεσμούς

4. η επικάλυψη των υβριδικών τροχιακών

με ατομικά τροχιακά άλλου ατόμου είναι

μεγαλύτερη, οπότε δημιουργούνται

ισχυρότεροι δεσμοί

η επικάλυψη των αμιγών τροχιακών με

ατομικά τροχιακά άλλου ατόμου είναι

μικρότερη, οπότε δημιουργούνται

ασθενέστεροι δεσμοί

Διαφορές sp,sp2 και sp3 υβριδικών τροχιακών ίδιου ατόμου (για παράδειγμα C)

A/A sp (s+p) sp2 (s+p+p) sp3 (s+p+p+p)

1. πλήθος: δύο πλήθος: τρία πλήθος: τέσσερα

2. ευθύγραμμη στερεοδιάταξη επίπεδη τριγωνική

στερεοδιάταξη

τετραεδρική

στερεοδιάταξη

3. σχηματίζουν μεταξύ τους

γωνία 180ο

σχηματίζουν μεταξύ τους

γωνία 120ο

σχηματίζουν μεταξύ τους

γωνία 109,5ο

4. για τη δημιουργία τους

συμμετέχει κατά 50% το s

τροχιακό και κατά 50% το

p τροχιακό

για τη δημιουργία τους

συμμετέχει κατά 33,3% το

s τροχιακό και κατά 66,7%

το p τροχιακό

για τη δημιουργία τους

συμμετέχει κατά 25% το s

τροχιακό και κατά 75% το

p τροχιακό

5. μικρότερη ενέργεια λόγω

μεγαλύτερης συμμετοχής

του s τροχιακού

ενδιάμεση ενέργεια λόγω

μικρότερης συμμετοχής του

s τροχιακού

μεγαλύτερη ενέργεια λόγω

της πιο μικρής συμμετο-

χής του s τροχιακού

6. ο δεσμός C-H τύπου sp-s

είναι ο ισχυρότερος

(μικρότερο μήκος δεσμού),

λόγω μεγαλύτερης

επικάλυψης

ο δεσμός C-H τύπου sp2-s

είναι λιγότερο ισχυρός

(ενδιάμεσο μήκος δεσμού),

λόγω μικρότερης

επικάλυψης

ο δεσμός C-H τύπου sp3-s

είναι ο ασθενέστερος

(μεγαλύτερο μήκος

δεσμού), λόγω της πιο

μικρής επικάλυψης

Διαφορές των δεσμών C-C, C=C, C≡C

A/A C-C C=C C≡C

1. 1σ δεσμός 1σ και 1π δεσμός 1σ και 2π δεσμοί

2. μικρή ενέργεια δεσμού ενδιάμεση ενέργεια δεσμού μεγάλη ενέργεια δεσμού

3. μεγάλο μήκος δεσμού ενδιάμεσο μήκος δεσμού μικρό μήκος δεσμού

4. μικρή ισχύς δεσμού ενδιάμεση ισχύς δεσμού μεγάλη ισχύς δεσμού

Διαφορές των δεσμών στα μόρια αιθανίου, αιθυλενίου και ακετυλενίου

A/A CH3-CH3 CH2=CH2 CH≡CH

1. sp3 υβριδισμός C sp2 υβριδισμός C sp υβριδισμός C

2. 1 σ δεσμός μεταξύ

ατόμων C

1 σ και 1π δεσμός μεταξύ

ατόμων C

1 σ και 2π δεσμοί μεταξύ

ατόμων C

3. τετραεδρική

στερεοδιάταξη μορίου

επίπεδη τριγωνική

στερεοδιάταξη μορίου

ευθύγραμμη στερεοδιάταξη

μορίου

4. γωνία δεσμού Η-C-C :

109,5o

γωνία δεσμού Η-C-C:

120o

γωνία δεσμού Η-C-C:

180o

5. μήκος δεσμού C-C :

1,54 Å

μήκος δεσμού C-C :

1,34 Å

μήκος δεσμού C-C :

1,20 Å

6. περιστροφή γύρω από

τον άξονα C-C:

ελεύθερη

περιστροφή γύρω από τον

άξονα C-C:

δεν επιτρέπεται

περιστροφή γύρω από τον

άξονα C-C:

δεν επιτρέπεται

Διαφορές αντιδράσεων προσθήκης και αντιδράσεων απόσπασης

A/A αντιδράσεις προσθήκης αντιδράσεις απόσπασης

1. αντιδράσεις προσθήκης δίνουν ενώσεις

που περιέχουν στο μόριό τους έναν

τουλάχιστον π-δεσμό και μπορεί να είναι

ακόρεστες ή κορεσμένες

αντιδράσεις απόσπασης δίνουν κορεσμένες

ενώσεις που μετατρέπονται σε ακόρεστες

ενώσεις με διπλό ή τριπλό δεσμό μεταξύ

ατόμων C

2. εξώθερμες αντιδράσεις ενδόθερμες αντιδράσεις

3. Το κύριο προϊόν καθορίζεται συνήθως με

βάση τον κανόνα του Markovnikov

Το κύριο προϊόν καθορίζεται συνήθως με

βάση τον κανόνα του Saytzeff

Διαφορές εστεροποίησης και υδρόλυσης εστέρα

A/A εστεροποίηση υδρόλυση εστέρα

1. υποκατάσταση του –ΟΗ του καρβοξυλίου

του οξέος από την αλκοξυομάδα (R’O-)

της αλκοόλης

υποκατάσταση της αλκοξυομάδας (R’O-)

του εστέρα από το –ΟΗ του νερού (ή το

-ΟΝα του ΝαΟΗ)

2. καταλύεται από ισχυρά ανόργανα οξέα

(π.χ. H2SO4) ή από ένζυμα

καταλύεται από ισχυρά ανόργανα οξέα

(π.χ. H2SO4) ή ισχυρές βάσεις

3. πραγματοποιείται μόνο σε όξινο

περιβάλλον (πυκνό διάλυμα Η2SO4)

πραγματοποιείται τόσο σε όξινο

περιβάλλον (αραιό διάλυμα Η2SO4) όσο

και σε βασικό περιβάλλον (σαπωνοποίηση)

4. Κc = 4 Kc (όξινης υδρόλυσης) =

4

1

Διαφορές αντιδράσεων οξείδωσης και αντιδράσεων αναγωγής

A/A αντιδράσεις οξείδωσης αντιδράσεις αναγωγής

1. αυξάνεται αλγεβρικά ο αριθμός

οξείδωσης ενός ή περισσότερων ατόμων

C στο αντιδρών οργανικό μόριο

μειώνεται αλγεβρικά ο αριθμός οξείδωσης

ενός ή περισσότερων ατόμων C στο

αντιδρών οργανικό μόριο

2. ελαττώνεται η ηλεκτρονιακή πυκνότητα

του ατόμου C

αυξάνεται η ηλεκτρονιακή πυκνότητα του

ατόμου C

3. σχηματίζονται δεσμοί C-O, C-N, C-X ή

διασπώνται δεσμοί C-H

διασπώνται δεσμοί C-O, C-N, C-X ή

σχηματίζονται δεσμοί C-H

Διαφορές αντιδράσεων ανοικοδόμησης και αντιδράσεων αποικοδόμησης

A/A ανοικοδομήσεις αποικοδομήσεις

1. είναι αντιδράσεις στις οποίες αυξάνεται

το πλήθος των ατόμων άνθρακα της

κύριας ανθρακικής αλυσίδας (χωρίς

παρεμβολή ετεροατόμου)

είναι αντιδράσεις στις οποίες μειώνεται το

πλήθος των ατόμων άνθρακα της κύριας

ανθρακικής αλυσίδας (χωρίς παρεμβολή

ετεροατόμου)

2. Όλες οι αντιδράσεις που χαρακτηρίζο-

νται ανοικοδομήσεις:

CvH2vO + HCN

CvH2vO + RMgX

RX + KCN

RX + R’C≡CNa

πολυμερισμοί ενώσεων βινυλίου

πολυμερισμοί 1,4

συμπολυμερισμοί

μοναδική αποικοδόμηση στην εξεταστέα

ύλη της Γ’ Λυκείου:

αλογονοφορμική αντίδραση