ΣΠΕΡΜΑΤΙΚΟΣ

ΛΟΓΟΣ

ΕΙΣΑΓΩΓΗ :

Η έννοια του Σπερματικού

Λόγου ταυτίζεται με την

θεολογία του φιλοσόφου

και μάρτυρα Ιουστίνου

μιας από τις μεγαλύτερες

προσωπικότητες του

2ου αιώνα μΧ.

Στον Ιουστίνο οφείλουμε την

έννοια αυτήν της « ενουσης έμφυτο

του λόγου σπορά » όπως

χαρακτηριστικά λέει ο ίδιος και

την οποίαν παραδέχονται οι

Πατέρες της Εκκλησιάς μας όπως ο

Ειρηναίος , ο Θεόφιλος Αντιοχείας,

ο Τερτυλλιανός και άλλοι .

ΟΡΙΣΜΟΣ

Η έκφραση «σπερματικός λόγος »

ανήκει στο λεξιλόγιο τις στωικής

φιλοσοφίας και νοείται είτε:

« ως ο παγκόσμιος και καθολικός

θείος λόγος είτε ως ο επιμέρους

λόγος.»

Για τον Ιουστίνο ο «σπερματικός

λόγος » είναι ο Λόγος του Θεού , η

δύναμη που έχει και φωτίζει την

συνείδηση και την διάνοια όλων

των ανθρώπων αδιακρίτως

οδηγώντας τους σε μερική

ανεύρεση την αληθείας του Θεού.

Έτσι, η βάση της φιλοσοφίας του

είναι η Βίβλος και συγκεκριμένα

το ευαγγέλιο του Ιωάννη : Ο λόγος

είναι « ΤΟ ΦΩΣ ΤΟ ΑΛΗΘΙΝΟΝ

….ΦΩΤΙΖΕΙ ΠΑΝΤΑ ΑΝΘΡΩΠΟΝ

ΕΡΧΟΜΕΝΟΝ ΕΙΣ ΤΟΝ ΚΟΣΜΟΝ»

Ιω.1,9.

Κατά τον Ιουστίνο, ο

«σπερματικός λόγος» σε

σχέση με την πληρότητα του

Λόγου του Θεού δεν

αποτελεί παρά μόνο

«σπέρμα… και μίμημα»

του θείου Λόγου ,

που δόθηκε στους ανθρώπους

κατά χάριν και ανάλογα με τη

δύναμή τους.

Ενώ στους Προφήτες

και Πατριάρχες της

Παλαιάς Διαθήκης ο

Λόγος του Θεού

ενεργούσε ως

άσαρκος λόγος ,στην

αρχαία εποχή

ενεργούσε έμμεσα ως

« σπερματικός λόγος »

μέσω των ποιητών ,

φιλοσόφων και

συγγραφέων.

Με αυτόν τον τρόπο γίνεται

θετική αξιολόγηση της

Αρχαίας Φιλοσοφίας από τους

Πατέρες ( « παιδαγωγός εις

Χριστό »).

Πολλοί νάρθηκες ιερών μονών

φέρουν απεικονίσεις αρχαίων

φιλοσόφων και συγγραφέων.

Όπως η μονή Ιβήρων στο Άγιο

Όρος και η μονή

Φιλανθρωπινών στα Ιωάννινα.

Ο Πλάτωνας φαίνεται να υπάρχει σε

αρκετές αγιογραφίες στο Άγιο Όρος.

Στην τράπεζα της Ιεράς

Μονής Μεγίστης Λαύρας,

υπάρχουν δώδεκα ολόσωμες

μορφές φιλοσόφων

(Πυθαγόρας, Σωκράτης,

Όμηρος, Αριστοτέλης,

Σίβυλλα, Πλάτων,

Πλούταρχος κ.ά.) εκατέρωθεν

του Ιεσσαί σε τοιχογραφία

που φιλοτέχνησε μεταξύ 1535

και 1541 ο Κρητικός

ζωγράφος Θεοφάνης.

Ο «ΣΠΕΡΜΑΤΙΚΌΣ ΛΌΓΟΣ»

Στην Αρχαία Ελλάδα

Στην εποχή της ειδωλολατρίας, πολλοί άνθρωποι των γραμμάτων άσκησαν κριτική για τους θεούς, τις δεισιδαιμονίες, τις θυσίες …και μιλούσαν για ΈΝΑΝ ΘΕΟ προσωπικό, Παντοδύναμο, Παντογνώστη ….και θεωρούνται διδάσκαλοι του Χριστιανισμού προ Χριστού.

Κατά τον Κλήμη Αλεξανδρείας

( β΄ μ.Χ αιώνα)

Πρώτος Ξενοφάνης ο

Κολοφώνιος ( αρχές 6ου π.Χ

αιώνα) αρνείται την

ειδωλολατρική θρησκεία

λέγοντας :

Ένας Θεός μεταξύ των θεών

και ανθρώπων είναι ο

μέγιστος που δεν μοιάζει με

τους θνητούς ούτε στο σώμα

ούτε στο νου .

Ο ΗΡΑΚΛΕΙΤΟΣ

Καθιέρωσε πρώτος

την έννοια του

Λόγου ως

«υπέρτατη αιτία των

πάντων »

Η Βίβλος λέει : « εν

αρχή ην ο λόγος »

Ο Σωκράτης στην Απολογία του, μετά την καταδίκη του σε θάνατο, λέει αλήθειες του Ευαγγελίου:

«Πραγματικά τι άλλο κάνω στην ζωή μου παρά να προσπαθώ να σας πείσω ότι πάνω από το κορμί και τα χρήματα πρέπει να φροντίζετε πως θα γίνει η ψύχη σας καλύτερη»

(Ματθαίου 17,26):

Τι γαρ ωφελήσει άνθρωπον εάν κερδίσει τον κόσμον όλον και ζημιωθεί την ψυχήν αυτού, ΄Η τι δώσει άνθρωπος αντάλλαγμα της ψυχής αυτού»

Αλλού στην Απολογία του λέει :

« …δεν αγανακτώ με

τους κατηγόρους μου

και τους άλλους που

με καταδίκασαν.»

Τέσσερις αιώνες αργότερα ο

Χριστός λέει:

« Πάτερ , άφες αυτοίς

ου γαρ οίδασι τι

ποιούσι»

Πολλοί άλλοι φιλόσοφοι και

άνθρωποι των γραμμάτων της

αρχαιότητας φωτίστηκαν με

το «σπερματικό λόγο» :

Ο Αναξαγόρας , ο

Πρωταγόρας( φίλος του

Περικλή), ο Πλάτων, ο

Αριστοτέλης ,ο Αισχύλος ,ο

Σοφοκλής, ο Ευριπίδης ,ο

Δημόκριτος, ο Διογένης ο

κυνικός ,

ΠΡΟΦΗΤΕΊΕΣ ΤΩΝ ΑΡΧΑΙΩΝ

ΕΛΛΗΝΩΝ

Οι Προφητείες που προέρχονται από τον

‘σπερματικό λόγο» δίνουν λεπτομερή στοιχεία για

τον Χριστό:

τη γέννηση του ,τα θαύματα , την Σταύρωση ,την

Κάθοδο στον Άδη, την Ανάσταση….

Πολλές είναι ισάξιες της Παλαιάς Διαθήκης άλλες τις

ξεπερνούν.

Στο έργο Προμηθεύς Δεσμώτης του Αισχύλου, ο Προμηθέας όντας φυλακισμένος στον Καύκασο προλέγει ότι ο λυτρωτής του θα γεννηθεί από την παρθένο Ιώ και τον Θεό(στ.772,834,848) θα είναι δηλαδή υιός Θεού και υιός Παρθένου. Αυτός ο Θεάνθρωπος θα καταλύσει την εξουσία των παλαιών θεών και θα αφανίσει αυτούς και την δύναμή τους (908,920).

ΣΎΜΦΩΝΑ ΜΕ ΤΗΝ ΕΛΛΗΝΙΚΉ ΚΑΙ ΡΩΜΑΪΚΉ

ΜΥΘΟΛΟΓΊΑ, ΟΙ ΣΊΒΥΛΛΕΣ ΉΤΑΝ ΓΥΝΑΊΚΕΣ ΙΕΡΕΙΕΣ

ΜΕ ΤΗΝ ΔΩΡΕΆ ΤΩΝ ΠΡΟΦΗΤΙΚΏΝ ΔΥΝΆΜΕΩΝ ΑΠΌ

ΤΟΝ ΘΕΟ ΑΠΌΛΛΩΝΑ.

Τοιχογραφία του 1512 από την Τράπεζα της Μονής Μεγίστης Λαύρας στο Άγιο Όρος. Στον πάπυρο που κρατά αναγράφεται:

«ΚΑΙ ΣΤΑΥΡΩΘΗΣΕΤΕ ΥΠΟ ΕΒΡΑΙΩΝ ΑΠΙΣΤΩΝ. ΚΑΙ ΜΑΚΑΡΙΟΙ ΟΙ ΑΚΟΥΟΝΤΕΣ ΑΥΤΟΝ. ΟΥΑΙ ΔΕ ΟΙ ΜΗ ΑΚΟΥΟΝΤΕΣ ΑΥΤΟΝ».

Δίπλα της εικονίζεται ο φιλόσοφος Πλάτων

Τοιχογραφία του 1744 από τον ναό του Προφήτη Ηλία στη Σιάτιστα του νομού Κοζάνης. Πλησίον της Σίβυλλας εικονίζεται ο σοφός Θουκυδίδης. Στον πάπυρο που κρατάει αναγράφεται η προφητεία «ΕΠΙ ΤΗΝ ΠΟΛΥΣΧΕΔΗ ΤΑΥΤΗΝ ΕΛΑΣΕΙΕ ΓΗΝ, ΚΑΙ ΔΙΧΑ ΣΦΑΛΜΑΤΟΣ ΓΕΝΝΗΣΕΤΑΙ ΣΑΡΞ» «Ύστερα από πολύ καιρό θα φθάσει κάποιος εις αυτήν την πολυδιαιρεμένη γη και θα γεννηθεί με σάρκα αμόλυντη»

Στην Πολιτεία του

Πλάτωνα (B, V , 362) -

περιέχεται μία

προφητεία ισάξια μ'

αυτές των προφητών

της Παλαιάς

Διαθήκης :

Απόσπασμα από την Πολιτεία, Πάπυροι

της Οξυρρύγχου

«….θα γεμίσει με δάκρυα εξαιτίας

της κακοδοξίας αλλά θα μείνει

αμετακίνητος μέχρι θανάτου και

ενώ θα είναι δίκαιος θα θεωρείτε

άδικος για όλη του τη ζωή.

Έχοντας τέτοιες διαθέσεις ο

δίκαιος θα μαστιγωθεί, θα

στρεβλωθεί, θα δεθεί, θα ανάψουν

τα μάτια του και στα τελευταία του

αφού πάθει κάθε κακό θα

καρφωθεί πάνω σε πάσσαλο, και να

ξέρεις ότι δεν είναι δίκαιο αλλά

αφού έτσι το θέλει ας γίνει».

ΑΝΆ ΤΗΝ ΙΣΤΟΡΊΑ ΚΑΙ ΣΕ ΆΛΛΟΥΣ

ΛΑΟΎΣ ΒΡΊΣΚΟΥΜΕ ΠΡΟΦΗΤΕΊΕΣ

Στους Χαλδαίους – Πέρσες , ο

Βαρλαάμ τον 13ο αιώνα π.Χ έδωσε την

προφητεία του λαμπρού άστρου και

την Γέννηση του Χριστού.

ΣΤΟ ΙΡΆΝ ΠΕΡΊΜΕΝΑΝ ΤΟΝ ΣΩΤΉΡΑ

ΘΕΆΝΘΡΩΠΟ ΠΟΥ ΘΑ ΓΕΝΝΙΌΤΑΝ ΕΚ

ΠΑΡΘΈΝΟΥ ΚΑΙ ΘΑ ΣΥΝΤΕΛΟΎΣΕ ΣΤΗΝ

ΑΝΑΚΑΊΝΙΣΗ ΚΑΙ ΤΟΝ ΚΑΘΑΡΙΣΜΌ ΤΟΥ

ΚΌΣΜΟΥ.

Στην Αίγυπτο θα ερχόταν στον κόσμο

Εκείνος που θα σώσει και θα

λυτρώσει το γένος των ανθρώπων.

Ο Κομφούκιος στην Κίνα , 500 χρόνια πριν την Γέννηση του Χριστού, ανέμενε τον Άγιο ,τον θεάνθρωπο , που θα είχε την λυτρούσα γνώση και θα έσωζε και θα κυβερνούσε τον κόσμο.

Στην Ινδία ,ο Βουδισμός

προσδοκεί το Θεό του Φωτός ο

οποίος θα ενανθρωπιστεί εκ

της Παρθένου και θα

αποσταλεί στον κόσμο από τον

ουράνιο Πατέρα Του , ως

μεσίτης μεταξύ Θεού και

κόσμου.

ΔΙΑ ΤΟΥ «ΣΠΕΡΜΑΤΙΚΟΎ ΛΌΓΟΥ »

ΦΑΊΝΕΤΑΙ ΠΩΣ ΟΙ ΈΛΛΗΝΕΣ

ΠΕΡΊΜΕΝΑΝ ΤΗΝ ΈΛΕΥΣΗ ΤΟΥ

ΧΡΙΣΤΟΎ ΚΑΡΤΕΡΙΚΆ.

Έτσι και έγινε : όταν ο Χριστός

συνάντησε τους Έλληνες , τους

είπε:

«Ελήλυθεν η ώρα ίνα δοξασθεί ο

Υιός του Ανθρώπου»

( Ιω -12,23)

ΠΗΓΈΣ :

http://erythrealithri.bl

ogspot.gr/2011/05/eryt

hrean-sibyl-in-

byzantine-

frescos.html

http://users.sch.gr/aias

gr/Agiologia/Apologhte

s/Agios_Ioustinos_o_F

ilosofos.htm

www.NOIAZOMAI.net

ΠΗΓΈΣ:

http://blogs.auth.gr/m

oschosg/2013/06/15

Σπυροπούλου Μάϊρα

Σχολ. Έτος 2013-14

http://users.sch.gr/aias

gr/Agiologia/Apologhte

s/Agios_Ioustinos_o_F

ilosofos.htm

http://www.ierapostoli.gr/λογ

οι-ιεραποστολης/ο-

σπερματικός- λογος /στην

αρχαία- ελλη/