Ήθη, έθιμα και παραδόσεις

Ήθη, έθιμα και παραδόσεις

Ήθη και έθιμα είναι δύο λέξεις στενά δεμένες μεταξύ τους. Τα ήθη αποτελούν τους άγραφους κανόνες συμπεριφοράς, τις αντιλήψεις και τις νοοτροπίες μιας κοινωνίας. Τα έθιμα είναι οι ενέργειες, οι πράξεις με τις οποίες εκφράζονται τα ήθη. Παραδόσεις είναι τα έθιμα που κληρονομούνται από γενιά σε γενιά.

Γιορτή Μανιταριού: είναι μια γιορτή που πραγματοποιείται κάθε 3 Αυγούστου με μουσική, χορό και άφθονα μανιτάρια.Ανακατωσαριά: οι Απόκριες στον νομό γιορτάζονται με διαφορετικά είδη μουσικής, πολιτισμούς και κουλτούρες με σκοπό όπως πάντα τη διασκέδαση.

Γρεβενά

Ονομαστά είναι και τα "Λουγκοτσάρια" όπου ομάδες μεταμφιεσμένων ανάβουν φωτιές και χορεύουν γύρω από αυτές.

Το βράδυ πριν από την Καθαρή Δευτέρα, μετά το βραδυνό φαγητό και αφού οι νεώτεροι επισκεφθούν όλους τους μεγαλυτέρους στο σόϊ και τους ζητήσουν συγγνώμη για τα όποια παραπτώματά τους, ακολουθεί η παραδοσιακή «χάσκα». Κάποιος από την οικογένεια κρατά ένα βρασμένο και καθαρισμένο αυγό από μια κλωστή και το φέρνει γύρω-γύρω μπροστά από τα στόματα των υπόλοιπων μελών της οικογένειας, που προσπαθούν να το πιάσουν, χωρίς τη βοήθεια των χεριών. Αυτό δεν είναι εύκολο, γιατί το αυγό ξεφεύγει και όλο αυτό προκαλεί μια ευχάριστη ατμόσφαιρα με πολύ γέλιο και κέφι. Μετά το πιάσιμο της "χάσκας" τα μέλη της οικογένειας λένε "συγχωρεμένα" μεταξύ τους και αλληλοσυγχωριούνται, λόγω της Σαρακοστής που αρχίζει αμέσως μετά την Καθαρή Δευτέρα.

Την Κυριακή του Πάσχα αναβιώνει το πατροπαράδοτο έθιμο του οβελία. Από το πρωϊ της λαμπρής αυτής μέρας, όλο το χωριό μοσχοβολά από τους οβελίες που ψήνονται σ' όλες ανεξαιρέτως τις αυλές των σπιτιών του χωριού, ενώ αντιλαλούν παντού τα λεβέντικα δημοτικά τραγούδια της περιοχής, αλλά και ολόκληρης της Ελλάδας.Τις παραμονές των Χριστουγέννων, της Πρωτοχρονιάς και των Βαϊων, ψάλλονται από τα παιδιά τα παραδοσιακά κάλαντα που ψάλλονται και σε όλες τις υπόλοιπες περιοχές της πατρίδος μας. Το πρωί του Λαζάρου τα παιδιά γυρνούν όλα τα σπίτια και ψάλλουν τη "Λαζαρίνα-Κουκουτίνα", τα κάλαντα δηλαδή του Λαζάρου.

ΚΙΒΩΤΟΣ ΓΡΕΒΕΝΩΝ 

ΕΘΙΜΑ ΠΟΥ ΓΙΝΟΝΤΑΙ ΣΤΟ ΧΩΡΙΟ ΜΟΥ

Του Άγιου Γεώργιου οι γυναίκες του χωριού ετοιμάζουν ομελέτες (φούστορο) και το πηγαίνουν στην εκκλησία. Όλοι πηγαίνουν αρνιά, κότες, αυγά. Αυτά όλα μετά το τέλος της εκκλησίας τα βγάζουν σε δημοπρασία. Αυτός που θα δώσει τα περισσότερα χρήματα, παίρνει ανάλογα αυτό που θέλει. Τα αυγά τα ωμα τα στήνουνε σε σειρές δεκάδων. Ξέκαναν  περνώντας το πρώτο από κάθε δεκάδα και τα τσουγγρίζουνε. Ανάλογα με το πόσα θα τσουγγρίσουν από 1 μέχρι  100 σπανέ μέχρι να τελειώσουν του ενός από τους δυο τα αυγά. Αυτός που έχει το πιο γέρο αυγό στο τέλος τα παίρνει όλα και ο χαμένος πληρώνει το αντίστοιχο τίμημα στην  εκκλησία. Και παίρνει το αυγό

Το φουστορο.

Κοζάνη

Στην Κοζάνη πιστεύουν ότι το "αντέτι", δηλαδή το έθιμο με το αυγό, το κάνουν "για να γίνουν η βρίζα και το στάρι". Αυτό εξηγείται από την αναζωογονητική δύναμη του αυγού ως φορέα ζωής. Σε ορισμένες περιοχές κυλούσαν αυγά πάνω στο τραπέζι και εύχονταν να κυλήσει η Σαρακοστή εύκολα όπως τα αυτά.

Την Μ. Παρασκευή δεν τρώνε γλυκά για την αγάπη του Χριστού που τον πότισαν ξύδι. Ταχινόσουπα, μαρούλι με ξύδι ή φακές με ξύδι είναι τα συνήθη φαγητά. Κανείς δεν πρέπει να πιάσει στα χέρια του σφυρί ή βελόνι, γιατί θεωρείται μεγάλη αμαρτία.

Η παράδοση θέλει οι νοικοκυρές σε όλη την Ελλάδα να βάφουν τα κόκκινα αβγά τους τη Μεγάλη Πέμπτη. Σύμφωνα με μια βορειοελλαδική παράδοση, όταν διαδόθηκε ότι ο Χριστός αναστήθηκε, πολλοί δεν το πίστευαν. Μια γυναίκα, που κρατούσε αβγά σε ένα καλάθι, αμφισβήτησε ότι θα μπορούσε να συμβεί κάτι τέτοιο, λέγοντας: "Θα ήταν σαν να μου λέτε ότι τα άσπρα αβγά που κρατώ θα γίνουν κόκκινα". Τότε, ως εκ θαύματος, τα αβγά της νοικοκυράς άλλαξαν χρώμα.Παλιά, σε πολλά χωριά της Μακεδονίας τα κόκκινα αβγά τα έβαφαν με το κόκκινο ξύλο, την "μπακάμη". Το πρώτο αβγό το παράχωναν στα αμπέλια , ένα το κρατούσαν στο εικονοστάσι και τη βαφή δεν την έχυναν αλλά την παράχωναν. Όσοι πενθούσαν έβαφαν τα αβγά τους μαύρα.

Καρναβάλι στην Κοζάνη. Το έθιμο της παρέλασης του Καρναβαλιού μεταφέρθηκε στην Ελλάδα από την Ιταλία και κυρίως από τη Βενετία. Οι εκδηλώσεις της Αποκριάς έχουν πλέον καθιερωθεί ως ένα σημαντικό δρώμενο της περιοχής που προσελκύει πλήθος επισκεπτών από τις γύρω πόλεις. Οι εκδηλώσεις ξεκινούν από την «Τσικνοπέμπτη», 15 μέρες πριν την τελευταία Κυριακή της Αποκριάς. Λαζαρίνες. Αρχαιοελληνικό έθιμο που σχετίζεται με την αναγέννηση της φύσης και την ανανέωση της ζωής.Κλήδονα. Πρόκειται για μια από τις γιορτές που ανοίγουν τον εορταστικό κύκλο των πανηγυριών και θρησκευτικών εορτών του καλοκαιριού και γιορτάζεται παραδοσιακά στις 24 Ιουνίου, στη γιορτή του Αϊ Γιάννη.

Γιορτές των Νερών. Τετραήμερο πολιτιστικών εκδηλώσεων.Κοζανίτικος Φανός. Το έθιμο ζωντανεύει τις ημέρες της Αποκριάς.Λασσάνει. Πολιτιστικές εκδηλώσεις που λαμβάνουν χώρα τον Αύγουστο στην Κοζάνη.

Τραπεζίτσα Κοζάνης

ΕΘΙΜΑ ΠΟΥ ΓΙΝΟΝΤΑΙ ΣΤΟ ΧΩΡΙΟ ΜΟΥ

Το βράδυ του Άγιου Γεώργιου έβγαιναν τα παιδιά του χωριού κρατώντας λαμπάδες και φανάρια και γυρνούσαν τα σπίτια. Τα σπίτια που είχαν Γιώργο έδιναν κέρασμα   ενώ τα υπόλοιπα έδιναν κάτι άλλο . Τα παιδιά   γύριζαν όλο το βράδυ 

τραγουδώντας. 

Λαμπαδηδρομίες