6o Λφκειο Καβάλασχ. Ζτοσ 2012- 2013Σάξθ ΑΘζμα: Ήκθ και ζκιμα Χριςτουγζννων και ΠρωτοχρονιάσΚαβάλα, 18.1.2013

Ερευνθτικι ομάδα: Ανδρζογλου Κυριακι,Γιάμαλθσ Δθμιτρθσ, Δρακοποφλου Λώρα,Ελευκεριάδου Μαριάννα, Καηαντηίδου Άννα,Κεςκεςιάδου Γεωργία, Κουκουλίου Χρυςοφλα,Κουντουδάκθ Δζςποινα, Κουρτηίδου Κυριακι,Κριμνιώτθσ Κυριάκοσ, Κωςτάκθσ Νίκοσ,Μαγουνάκθσ Απόςτολοσ, Μαςάδθ Αντωνία,Μουλλάι Ντάνιελ, Μπαλάςθ οφία- Άννα,Παναγιωτοποφλου Ελζνθ, Σηίτηιου Γεωργία

Υπεφκυνοι κακθγθτζσ:Ρετςι ΦωτεινιΤςακφρθ Κεοδϊρα

Ειςαγωγι

Πλοι μασ γνωρίηουμε πολφ καλά ποιεσ είναι οιςθμαντικότερεσ γιορτζσ παγκοςμίωσ. Στθν ερευνθτικιμασ εργαςία περιλαμβάνονται διάφορα ικθ και ζκιματων Χριςτουγζννων, τθσ Ρρωτοχρονιάσ κακϊσ και τουΡάςχα τόςο ςτον Ελλαδικό χϊρο όςο και ςε διάφορεσάλλεσ χϊρεσ του εξωτερικοφ. Με τθ βοικεια τωνκακθγθτριϊν μασ κα προςπακιςουμε ναερευνιςουμε και να γνωρίςουμε καλφτερα οριςμζνααπό αυτά. Ελπίηουμε πωσ κα ςασ δοκεί θδυνατότθτα μζςω τθσ εργαςίασ μασ να μάκετεπλθροφορίεσ που δεν γνωρίηατε, όςον αφορά τονπραγματικό τόπο προζλευςθσ των εκίμων αυτϊν, τθνιςτορία και το ςυμβολιςμό τουσ.

Οριςμόσ Ήκουσ και Εκίμων

Ικθ λζγονται οι αντιλιψεισ ενόσ λαοφ για τθν θκικικαι κοινωνικι ςυμπεριφορά. Είναι γενικζσ αρχζσΔικαίου, οι κεμιτοί τρόποι ςυμπεριφοράσ τουκοινωνικοφ ανκρϊπου, που μεταβάλλονται με τθνμεταβολι του χρόνου, που διαφζρουν από τόπο ςετόπο και απθχοφν ςτθν τρζχουςα θκικι μιασκοινωνίασ. Δθλαδι είναι τα αιςκιματα και οινοοτροπίεσ που χαρακτθρίηουν μια εποχι. Κάκεεκδιλωςθ τθσ κοινωνικισ ηωισ που διατθρείται καιεπιβάλλεται από τθν ςυνικεια και τθν παράδοςθονομάηεται ζκιμο. Είναι άγραφοσ κανόνασ Δικαίουπου δθμιουργικθκε από μακρόχρονθ και ομοιόμορφθεφαρμογι, (παραδόςεισ, πάτρια, κεςμοί).

ΧΛΣΤΟΥΓΕΝΝΑ ΣΤΘΝ ΕΛΛΑΔΑ

Οριςμόσ Χριςτουγζννων

Τα Χριςτοφγεννα δθλϊνουν τθν ετιςιαχριςτιανικι εορτι τθσ γζννθςθσ του Χριςτοφκαι κατ' επζκταςθ το ςφνολο των εορτϊν απότθν γζννθςθ μζχρι τα Κεοφάνια. ΤαΧριςτοφγεννα γιορτάηονται ςτισ 25Δεκεμβρίου. Το χρονικό διάςτθμα πουπερικλείει τισ γιορτζσ των Χριςτουγζννων,Ρρωτοχρονιάσ και Κεοφανίων, ονομάηεταιςτθ λαογραφία Δωδεκαιμερο.

Χριςτουγεννιάτικο δζντρο

Ζνα χριςτουγεννιάτικο δζντρο είναι διακοςμθμζνο δζντρο, ςυνικωσ ζνααεικαλζσ κωνοφόρο όπωσ πεφκο ι ζλατο , που παραδοςιακά ςυνδζονταιμε τον εορταςμό των Χριςτουγζννων. Το δζντρο ιταν ςτολιςμζνο μεπαραδοςιακά φαγϊςιμα όπωσ τα καρφδια μιλα, ι θμερομθνίεσ. Τον 18οαιϊνα, άρχιςε να φωτίηεται από κεριά , που με θλεκτροκίνθςθ καμποροφςε επίςθσ να αντικαταςτακεί από χριςτουγεννιάτικα φϊτα .Σιμερα, υπάρχει μια μεγάλθ ποικιλία από παραδοςιακά ςτολίδια , όπωσγιρλάντα , ποφλιεσ , και καλάμια καραμζλα . Ζνασ άγγελοσ ι το αςτζριμπορεί να τοποκετθκεί ςτθν κορυφι του δζντρου, για νααντιπροςωπεφουν το πλικοσ των αγγζλων ι το αςτζρι τθσ Βθκλεζμ απότθ Γζννθςθ . Το ζκιμο του Χριςτουγεννιάτικου δζντρου αναπτφςςεται ςεπρϊιμθ ςφγχρονθ Γερμανία με τουσ προκατόχουσ που μποροφν ναανιχνευκοφν από τον 16ο και, ενδεχομζνωσ, τον 15ο αιϊνα. Απζκτθςεδθμοτικότθτα πζρα από τθ Γερμανία κατά τθ διάρκεια του δεφτερουμιςοφ του 19ου αιϊνα.

Δώρα

Κάποιοι παίρνουν τα δϊρα τουσ τα Χριςτοφγεννα, αλλά θ παραλαβι τωνδϊρων είναι κανονικά ζκιμο τθσ Ρρωτοχρονιάσ. Τα δϊρα ζχουναναμφιςβιτθτα ςυμβολικι ςθμαςία, ςυμβολίηοντασ τα δϊρα πουπροςζφεραν οι Τρεισ Μάγοι ςτο Χριςτό. Αυτό το ζκιμο ζρχεται από τθναρχαιότθτα. Κατά τθ διάρκεια των Σατουρναλίων, οι ωμαίοι ςυνικιηαννα ανταλλάςςουν δϊρα μεταξφ τουσ. Επίςθσ ςτο Μεςαίωνα, ςτα ςπίτιατθσ καλισ κοινωνίασ, οι καλεςμζνοι ζφερναν ξυλόγλυπτεσ κρθςκευτικζσπαραςτάςεισ για να ςτολίςουν το εορταςτικό δείπνο. Το ζκιμο άρχιςε ναεξαπλϊνεται το 18ο και 19ο αιϊνα. Τα χρόνια τθσ βαςιλείασ του Καίςαρα,οι αυλικοί του προςζφεραν δϊρα ςτο λαό, ακόμθ και ςτουσ ςκλάβουσ. Οιπρόγονοί μασ ςυνικιηαν να παίρνουν ωσ δϊρα πορτοκάλια, ζνα αγακόπου εκείνθ τθν εποχι ιταν πολφτιμο. Με το πζραςμα των χρόνων, ταπορτοκάλια μετατράπθκαν ςε ηαχαρωτά και ςτθ ςυνζχεια τα ηαχαρωτά ςεπαιχνίδια, μικρά ςτθν αρχι, πιο μεγάλα και εξεηθτθμζνα αργότερα.

ΚριτθΙκθ και ζκιμα που οι ρίηεσ τουσ φκάνουν μζχρι τθν αρχαία εποχιαναβιϊνουν κάκε Χριςτοφγεννα ςτθν Κριτθ. Από αυτά τα ζκιμαξεχωρίηουν: το ςφάξιμο του χοίρου, το χριςτόψωμο, τα γλυκίςματα, τοποδαρικό, θ μπουγάτςα και τα κάλαντα που λζνε τα παιδιά γυρίηοντασαπό ςπίτι ςε ςπίτι κρατϊντασ μια κρθτικι λφρα ςτο χζρι. Εκτόσ από ταπαιδιά τα οποία φζρνουν ςτο ςπίτι τθν καλοτυχία, ανάλογεσ ιδιότθτεσζχουν κατά τθ λαϊκι μασ παράδοςθ και τα ηϊα. Μάλιςτα ζβαηαν ςτο ςπίτιζνα από τα ηϊα τουσ, είτε αυτό ιταν βόδι είτε αιγοπρόβατο, μζχρι ναουριςει. Σε πολλζσ περιοχζσ τθσ Κριτθσ το βόδι είναι ευλογία καιεξαςφαλίηει τθν καλι χρονιά. Σε άλλεσ πάλι περιοχζσ ζβαηαν τα παιδιά ναχτυποφν ςτθν πλάτθ τθ νεόνυμφθ γυναίκα για να κάνει παιδιά. Ρίςτευανμάλιςτα ότι με το χτφπθμα μεταδίδεται ςτθ γυναίκα θ γονιμοποιόσδφναμθ, τθν οποία κρφβει μζςα του χλωρό κλαρί.

Νθςιά

Στθ Λιμνο, τθ δεφτερθ μζρα των Χριςτουγζννων, ςφάηουνγουρουνόπουλα, ενϊ το βράδυ τθσ ίδιασ μζρασ ςτινουνχοροφσ ςτουσ δρόμουσ και ςτα ςπίτια.Στθ Νίςυρο, το βράδυ των Χριςτουγζννων, ο ιερζασ καλεί

τριςάγιο και κατόπιν προςφζρει ςτουσ πιςτοφσ''ευλογθμζνα'' τα οποία μόλισ ζφταναν ςτο ςπίτι τατοποκετοφςαν ςτο γιορτινό τραπζηι και τα ζτρωγαν πρϊτα.Πςα φαγθτά κι αν υπιρχαν ςτο τραπζηι ςχεδόν ποτζ δενζλλειπε το ρφηι, ςφμβολο ευμάρειασ.Στθν Κάρπακο κάκε Χριςτοφγεννα οι νφφεσ πλάκουν για

τισ πεκερζσ τουσ μία ''γίπλα'', ζνα μεγάλο κουλοφρι πουζχει ςτολίδια. Στθ ςυνζχεια τθν καλοψινουν και τθνπροςφζρουν ωσ δϊρο.

Μακεδονία-Θράκθ

Στθν Μακεδονία, τθν παραμονι τωνΧριςτουγζννων , τα παιδιά χτυποφν τισ πόρτεσ μεζνα ραβδί και όταν τουσ ζδιναν το ''πράςινοφωσ'' τραγουδοφςαν τα κάλαντα. Αν ςτοεπόμενο ςπίτι δεν ανοίξει θ πόρτα τότε αντί γιαευχζσ ςτον νοικοκφρθ και ςτθν νοικοκυράτραγουδοφν τραγοφδια με κατάρεσ.

Ανατολικι Μακεδονία: Οι «Μωμόγεροι» Με ρίηεσ από τον Ρόντο, οι «Μωμόγεροι» αναβιϊνουν κάκε χρόνοςτουσ Σιταγροφσ και ςτθ Ρλατανιά τθσ Δράμασ. Ρρόκειται για ζναείδοσ λαϊκοφ παραδοςιακοφ κεάτρου, όπου οι πρωταγωνιςτζσμιμοφνται γεροντικά πρόςωπα, εξϋου και θ ετυμολογία τθσ λζξθσ«μωμόγεροσ» από το μίμοσ+ γζροσ.Θ λαϊκι φανταςία οργιάηει ςτθν κυριολεξία ςχετικά με τουσΚαλικάντηαρουσ που βρίςκουν τθν ευκαιρία να αλωνίςουν τονκόςμο από τα Χριςτοφγεννα μζχρι τα Φϊτα, τότε δθλαδι που τανερά είναι ''αβάφτιςτα''. Θ όψθ τουσ τρομακτικι, οι ςκανδαλιζστουσ απερίγραπτεσ και ο μεγάλοσ φόβοσ τουσ θ φωτιά. Στισπεριοχζσ τθσ Μακεδονίασ, Κράκθσ και Κεςςαλίασ εμφανίηεται τοζκιμο των μεταμφιζςεων που φαίνεται πωσ ζχει ςχζςθ με τουσκαλικάτηαρουσ. Οι μεταμφιεςμζνοι που λζγονται Μωμόγεροιφοράνε τομάρια ηϊων ι ντφνονται με ςτολζσ ανκρϊπωνοπλιςμζνων με ςπακιά. Γυρίηουν ςτο χωριό τουσ ι ςε γειτονικάχωριά, τραγουδοφν και μαηεφουν δϊρα.

Σα Ραγκουτςιάρια, ζκιμο Καςτοριάσ

Στισ 6, 7 και 8 Λανουαρίου, οι δρόμοι και ταςοκάκια τθσ πόλθσ ςφφηουν από τισ ςυντροφιζστων αγκουτςάρθδων (μεταμφιεςμζνων) πουχαίρονται, γλεντοφν και χορεφουν ςκορπϊντασχαρά και κζφι. Πλοι οι κάτοικοι τθσ πόλθσπαραδίνονται ςε ζνα ξεχωριςτό ξεφάντωμα μετθν ςυνοδεία των λαϊκϊν οργάνων. Αν και αυτότο ζκιμο και ςυναντιςει πολλζσ δυςκολίεσκατάφερε να φτάςει μζςω του Βυηαντίου και τθσΤουρκοκρατίασ ςε εμάσ.

Οι ΚαλικάντηαροιΟι καλικάντηαροι είναι μαυριδεροί, τριχωτοί, με ουρά και μακριά χζρια. Ηουν ςτα ζγκατα τθσ γθσ και με ζναμεγάλο πριόνι αγωνίηονται να κόψουν τον τεράςτιο ξφλινο ςτφλο που κρατά ςτθ κζςθ τθσ τθ γθ. Ο ςτφλοσόμωσ είναι πολφ χοντρόσ και γι' αυτό χρειάηεται μεγάλθ και μακρόχρονθ προςπάκεια. Τισ παραμονζσ τωνΧριςτουγζννων τα ζχουν ςχεδόν καταφζρει και το ςτιριγμα τθσ γθσ είναι ζτοιμο να κοπεί και να πζςει.Χαροφμενοι που τα κατάφεραν επιτζλουσ, οι καλικάντηαροι βγαίνουν επάνω τθ γθ για να πειράξουν τουσανκρϊπουσ και για να μθν ςωριαςτεί θ γθ ςτα κεφάλια τουσ. Οι καλικάντηαροι είναι χιλιάδεσ και ξετρυπϊνουνςτθν επιφάνειά τθσ από κάκε τρφπα. Φοβοφνται πολφ το φωσ και γι' αυτό τθ μζρα κρφβονται. Βγαίνουν όμωσαπό τουσ κρυψϊνεσ τουσ τθ νφχτα και πειράηουν τουσ ανκρϊπουσ. Μικρά και ευκίνθτα, κακϊσ είναι, μπαίνουνςτα ςπίτια απ' όπου βρουν. Από τισ καμινάδεσ, τισ κλειδαρότρυπεσ, τισ χαραμάδεσ των πορτϊν και τωνπαρακυριϊν. Τουσ αρζςει να πλατςουρίηουν μζςα ςτα δοχεία που ζχουν οι νοικοκυρζσ το λάδι, ςτα τθγάνια,ςτα τςουκάλια, ςτα πιάτα. Λερϊνουν τα φαγθτά με τα ακάκαρτα νφχια τουσ και αφινουν τισ ακακαρςίεσ τουσόπου βρουν. Τίποτε βζβαια δεν κλζβουν, αλλά αναςτατϊνουν τόςο πολφ το ςπίτι που το κάνουν αγνϊριςτο. Θονομαςία Καλικάντηαροι προζρχεται από το επίκετο «καλόσ» και από το «κάνκαροσ». Θ αρχι των μφκων πουείναι ςχετικοί με τουσ καλικάντηαρουσ βρίςκεται ςτθν αρχαιότθτα. Οι Αρχαίοι πίςτευαν πωσ οι ψυχζσ ςανζβριςκαν τθν πόρτα του Aδθ ανοιχτι, ανζβαιναν ςτον απάνω κόςμο και τριγφριηαν παντοφ χωρίσ ζλεγχο καιπεριοριςμοφσ. Ρολφ αργότερα οι Βυηαντινοί, γιόρταηαν το Δωδεκαιμερο με μουςικζσ, τραγοφδια καιμαςκαρζματα. Οι άνκρωποι, ζχοντασ κρυμμζνα τα πρόςωπά τουσ, ζκαναν με πολφ κάρροσ και χωρίσ ντροπιότι ικελαν. Ρείραηαν τουσ ανκρϊπουσ ςτουσ δρόμουσ, ζμπαιναν απρόςκλθτοι ςε ξζνα ςπίτια κι αναςτάτωναντουσ νοικοκφρθδεσ: ηθτοφςαν λουκάνικα και γλυκά για να γλιτϊςουν απ' αυτοφσ ζκλειναν πόρτεσ καιπαράκυρα. Οι μαςκαρεμζνοι όμωσ ζβριςκαν πάντα κάποιουσ τρόπουσ να ειςβάλλουν ςτα ξζνα ςπίτια, ακόμακι από τισ καμινάδεσ. Κι όλα αυτά για δϊδεκα μζρεσ, ωσ τθν παραμονι των Φϊτων, οπότε με το ΜεγάλοΑγιαςμό όλα ςταματοφςαν κι οι άνκρωποι θςφχαηαν. Ζτςι και ςιμερα, οι καλικάντηαροι εξαφανίηονται ταΦϊτα με τον αγιαςμό των νερϊν. Φεφγουν τότε λζγοντασ: «Φεφγετε να φεφγουμε κι ζφταςε ο τουρλόπαπασμε τθν αγιαςτοφρα του και με τθ βρεχτοφρα του...»

ΧΡΙΣΟΤΓΕΝΝΑ ΣΟ ΕΞΩΣΕΡΙΚΟ

ΙςπανίαΖνα Χριςτουγεννιάτικο ςφμβολο που εξακολουκεί να ζχει μεγάλθςθμαςία ςτθν Λςπανία είναι θ ςκθνι τθσ Κείασ Γζννθςθσ. Αυτι θςκθνι αναπαρίςταται ςε εμπορικά κζντρα, ςε αεροδρόμια, ςεπλατείεσ χωριϊν και πόλεων, ςε όλθ τθν χϊρα και ςυχνάαπαντάται ςτισ πόρτεσ και ειςόδουσ πολλϊν νοικοκυριϊν, κακϊσκαι ςε βιτρίνεσ. Τισ μζρεσ που προθγοφνται των Χριςτουγζννων,είναι πικανόν να ακοφςει κανείσ παιδιά να τραγουδοφν ςτουσδρόμουσ, ιδίωσ ςε χωριά και μικρζσ πόλεισ τθσ αγροτικισ Λςπανίασ.Στισ 22 Δεκεμβρίου δφο ςθμαντικά γεγονότα λαμβάνουν χϊρα : οιμακθτζσ απαλλάςςονται προςωρινά από τισ ςχολικζσ τουσυποχρεϊςεισ λόγο των Χριςτουγεννιάτικων διακοπϊν καιανακοινϊνεται ο νικθτισ τθσ διάςθμθσ Λοταρίασ τωνΧριςτουγζννων. Αυτό το λαχείο, το μεγαλφτερο ςτθν Λςπανία είναιπαράδοςθ τθν οποία ακολουκοφν πάρα πολλοί. Χρονολογείται θπαράδοςθ αυτι από το 1763, όταν το πρωτοξεκίνθςε ο Κάρολοσ Γ'

Γερμανία

« Στθ Γερμανία ςτισ 6 Δεκεμβρίου γιορτάηεται ο'Άγιοσ Νικόλαοσ που είναι παρόμοιοσ με τον ΆγιοΒαςίλθ ωσ προσ το ζκιμο των δϊρων. Τισ 4τελευταίεσ εβδομάδεσ πριν τα Χριςτοφγεννα οιΓερμανοί ζχουν το ζκιμο κάκε Κυριακι ναανάβουν ζνα από τα τζςςερα κεράκια τα οποίαβρίςκονται πάνω ςε ζνα κθροπιγιο από κλαδιάελάτου που είναι πλεγμζνα ζτςι ϊςτε ναςχθματίηουν ζνα ςτεφάνι το λεγόμενοAdventskranz.»

ΟλλανδίαΣτθν Ολλανδία όλα ξεκινοφν από μια παράδοςθ θ οποίαδεν ζχει καμία ςχζςθ με τα Χριςτοφγεννα. Θ κορφφωςθ τθσγιορτισ αυτισ είναι ο Άγιοσ Νικόλαοσ. Σφμφωνα με τονκρφλο καταφκάνει ςτθν Ολλανδία τον Νοζμβριο, τρείσεβδομάδεσ πριν τα γενζκλιά του. Στο λιμάνι καταφκάνει τοπλοίο του φορτωμζνο με δϊρα το οποίο υποδζχεται θΒαςίλιςςα Βεατρίκθ. Στισ 5 Δεκεμβρίου ο Άγιοσ Νικόλαοσμαηί με τον βοθκό του μοιράηουν τα δϊρα ςτα παιδία όλθστθσ χϊρασ. Αφοφ ζχει φφγει ο Άγιοσ Νικόλαοσ από τθνχϊρα ςτολίηονται τα δζντρα.

ΣςεχίαΣτθν Τςεχία ςτισ 4 Δεκεμβρίου γιορτάηει θ ΆγιαΒαρβάρα, μάρτυρασ των πρϊτων διωγμϊν τωνΧριςτιανϊν. Στθν χϊρα κόβονται κλαδιάκεραςιάσ και διατθροφνται ςτο νερό. Εάν ζχουνανκιςει μζχρι τα Χριςτοφγεννα φζρνουν καλιτφχθ και πικανόν ευνοϊκζσ προοπτικζσ για γάμομζςα ςτθν επόμενθ χρονιά.

ΠολωνίαΣτθν Ρολωνία θ περίοδοσ πριν τα Χριςτοφγεννα είναι πολφςθμαντικι διότι μικροί και μεγάλοι απζχουν από πειραςμοφσ(κυρίωσ γλυκά) ςτθν προςπάκεια τουσ να ζχουν εςωτερικι γαλινθκαι θρεμία. Θ παραμονι των Χριςτουγζννων κεωρείται θ πιοςθμαντικι μζρα των εορτϊν. Μετά από μια μζρα νθςτείασ τα μζλθτθσ οικογζνειασ ςυγκεντρϊνονται ςτο γιορτινό τραπζηι το οποίοείναι περίτεχνα διακοςμθμζνο ενϊ το λευκό τραπεηομάντθλοκεωρείται απαραίτθτο. «Θ ζναρξθ τθσ εορτισ γίνεται με τομοίραςμα του Χριςτουγεννιάτικου μπιςκότου, ωσ ζνδειξθ αγάπθσκαι ςυμφιλίωςθσ που ςυνοδεφεται με τθν ανταλλαγι κερμϊνευχϊν. Στο τραπζηι υπάρχει πάντα ζνα άδειο πιάτο ςε περίπτωςθπου κάποιοσ επιςκζπτθσ εμφανιςτεί αναπάντεχα. Τα δϊρατοποκετοφνται κάτω από το δζντρο των Χριςτουγζννων καιπροςφζρονται από τον νεότερο ςε θλικία.» (Βικιπαίδεια)

Φιλανδία

Θ ςθμαντικότερθ θμζρα τθσ περιόδου των Χριςτουγζννωνείναι θ 24θ Δεκεμβρίου. Σφμφωνα με τθ μεςαιωνικιπαράδοςθ θ ειρινθ των Χριςτουγζννων καλείται ναξεπροβάλει με κάκε επιςθμότθτα ςτθν πόλθ «Tirku» τθσΦιλανδίασ. Ζνα πατροπαράδοτο ζκιμο είναι θ επίςκεψθςτα νεκροταφεία τθν παραμονι των Χριςτουγζννων αφοφθ μζρα αυτι είναι παραδοςιακά αφιερωμζνθ ςτθ μνιμθτων νεκρϊν. Κατά τθ διάρκεια εκείνθσ τθσ νφχτασ τακαλυμμζνα με χιόνι νεκροταφεία μετατρζπονται ςεεντυπωςιακζσ κάλαςςεσ από κεριά.

ΟυγγαρίαΠλα είναι φωτιςμζνα και ςτολιςμζνα. Στισ πόλεισ ςτθνκεντρικι πλατεία υπάρχει ζνα μεγάλοΧριςτουγεννιάτικο δζντρο. Στισ 24 Δεκεμβρίου ταπαιδιά γυρνοφν από ςπίτι ςε ςπίτι και λζνε τακάλαντα. Τθν Ραραμονι των Χριςτουγζννων όλθ θοικογζνεια μαηί πάει ςτθν Εκκλθςία και φςτεραδειπνεί. Χαρακτθριςτικι είναι θ ςοφπα με κρζασ αλλάκαι διάφορεσ ςαλάτεσ αποτελοφν το γεφμα τουσ. Ταδϊρα των παιδιϊν ςφμφωνα με τθν παράδοςθ ταφζρνει ο Λθςοφσ τοποκετϊντασ τα κάτω από τοςτολιςμζνο δζντρο.

Τθν επόμενθ μζρα φιλοξενοφνται και οι ςυγγενείσ ςεκάκε ςπιτικό.

ΒζλγιοΤο Βζλγιο μπαίνει ςτο πνεφμα των Χριςτουγζννων απόνωρίσ με τθν θμζρα του Sinterklaas και με τον βοθκότου Zwarte Piet που μοιράηει τα δϊρα από ςπίτι ςεςπίτι. Τα παιδιά κρεμάνε τισ κάλτςεσ των δϊρων ςτοτηάκι και αφινουν ηάχαρθ και ςανό για το άλογο τουSinterklaas. Στο Βζλγιο τα Χριςτοφγεννα εορτάηονταικαι με πλικοσ παραςτάςεων που αποδίδονταικαλλιτεχνικά ςκθνζσ από τθ Κεία Γζννθςθ κακϊσ καιλιτανείεσ και ακόμθ υπαίκριεσ αγορζσ.

ΙρλανδίαΟι Λρλανδοί εορτάηουν τα Χριςτοφγεννα περίπου όπωσ οι Άγγλοικαι οι Αμερικανοί, ωςτόςο υπάρχουν κάποια τοπικά ζκιμα πουκάνουν τθν διαφορά. Ζνα ζκιμο είναι θ τοποκζτθςθ ενόσ μεγάλουκεριοφ ςτο περβάηι του μεγαλφτερου παρακφρου μετά τθν δφςθτου θλίου τθν παραμονι τθσ Ρρωτοχρονιάσ. Το κερί αυτό αφινεταινα καίει όλθ νφχτα και ςυμβολίηει το καλωςόριςμα ςτθν Μαρία καιτον Λωςιφ που μεταφζρουν το Κείο βρζφοσ. Θ επόμενθ τωνΧριςτουγζννων ονομάηεται μζρα του Αγίου Στεφάνου. Θ θμζρααυτι είναι πολφ ςθμαντικι για τουσ Λρλανδοφσ. Ππωσ και ςτθνΑγγλία οργανϊνονται διάφορα δρϊμενα που περιλαμβάνουναγϊνεσ ποδοςφαίρου, ιπποδρομίεσ κ.α.

Βουλγαρία

Τα Χριςτοφγεννα ςτθ Βουλγαρία γιορτάηονταιμε ζνα γεφμα που αποτελείται από μονόαρικμό πιάτων. Αυτό το γεφμα περιλαμβάνειδθμθτριακά, λαχανικά, φροφτα και ξθροφσκαρποφσ. Μια άλλθ πτυχι του γεφματοσ τθνπαραμονι περιλαμβάνει ζνα καρβζλι ψωμί τοοποίο περιζχει ζνα νόμιςμα. Το πρόςωπο πουκα βρει το νόμιςμα κα ανταμειφκεί με τθνκαλι τφχθ.

Γαλλία

Σε αντίκεςθ με άλλεσ Ευρωπαϊκζσ χϊρεσ, θ εποχι τωνΧριςτουγζννων ςτθ Γαλλία είναι λιγότερο ςθμαντικι. Θ παραμονιτων Χριςτουγζννων είναι μια ςυνθκιςμζνθ εργάςιμθ μζρα. Τοβράδυ όμωσ θ οικογζνεια ςυγκεντρϊνεται για ζνα ολοκλθρωμζνοΧριςτουγεννιάτικο δείπνο. Ο Père Noël, o κατά τουσ Γάλλουσ ΆγιοσΒαςίλθσ, δίνει τα δϊρα τοκ το βράδυ μεταξφ 24 προσ 25Δεκεμβρίου. Μεγάλθ ςθμαςία ςτουσ εορταςμοφσ τωνΧριςτουγζννων ζχουν οι γαςτρονομικζσ απολαφςεισ. Τοπαραδοςιακό εορταςτικό τραπζηι «Reveillon» αποτελείται από μίαπλοφςια γκάμα διαφορετικϊν πιάτων. Οι Γάλλοι τα Αλεξανδριανά,τα γνωςτά κόκκινα λουλοφδια τα αποκαλοφν Etoiles de Noël(Αςτζρια των Χριςτουγζννων) και τα χρθςιμοποιοφν γιαδιακόςμθςθ εςωτερικϊν χϊρων.

Χριςτοφγεννα ςτθν ΑμερικιΧιλι

Στο επίκεντρο των γιορτϊν των Χριςτουγζννων βρίςκονται θεκκλθςία και θ οικογζνεια όπωσ άλλωςτε και ςτισ περιςςότερεσχϊρεσ τθσ Λατινικισ Αμερικισ. Για εννζα μζρεσ πριν από ταΧριςτοφγεννα οι κακολικοί προςεφχονται και νθςτεφουν. Τοδείπνο τθσ Ραραμονισ των Χριςτουγζννων αποτελείται από τθνγαλοποφλα και μια ςειρά από ςαλάτεσ, καλαςςινά και ελιζσςυνοδευόμενα από ντόπιο κραςί.

ΑργεντινιΟι κάτοικοι τθσ Αργεντινισ ςυνθκίηουν να πθγαίνουν όλοι μαηίςτθν Εκκλθςία και ςτθν ςυνζχεια γευματίηουν ςαν μιαοικογζνεια. Το δείπνο περιλαμβάνει χοιρινό, γαλοποφλα και μιαμεγάλθ ποικιλία από αλλαντικά. Σειρά ςτο γιορτινό τραπζηιζχουν τα γλυκά, θ μπφρα και ο χυμόσ.

ΠεροφΤα Χριςτοφγεννα αποτελοφν τθν ςθμαντικότερθ γιορτι του χρόνου ςτο Ρεροφ. Θ παράδοςθ κζλειόποιον επιςκζπτεται φίλουσ ι ςυγγενείσ να πθγαίνει ζνα κζικ ωσ δϊρο. Στα περιςςότερα ςπίτιαυπάρχει θ γαλοποφλα και θ ςάλτςα μιλου. Οι κάτοικοι των Άνδεων παράγουν ζνα ευρφ φάςμαχειροτεχνίασ. Τα ςπίτια ςτολίηονται με τθν αναπαράςταςθ του Λθςοφ τθν οποία διατθροφν μζχρι τισ 6Λανουαρίου.

Μεξικό«Οι Μεξικανοί μοιράηονται πολλζσ παραδόςεισ με τουσ Λςπανοφσ. Ο κφριοσ εορταςμόσ τωνΧριςτουγζννων τουσ ονομάηεται La Pasada. Ρρόκειται για μια κρθςκευτικι πομπι “reenacts” δθλαδιτθν αναηιτθςθ καταφυγίου από τον Λωςιφ και τθν Μαρία πριν τθν γζννθςθ του Λθςοφ. Κατά τθδιάρκεια τθσ πομπισ οι Μεξικανοί πθγαίνουν από ςπίτι ςε ςπίτι μεταφζροντασ τισ εικόνεσ τθσΡαναγίασ και του Λωςιφ που αναηθτοφν καταφφγιο.» (www.americalatina.com.gr)

Jamaica«Τα Χριςτουγεννιάτικα κάλαντα ςτθν Jamaica αρχίηουν τον Δεκζμβριο κακϊσ πραγματοποιοφν τθνJohnkanoo (τηονκανοφ) που είναι μια γιορτι όπου μουςικοί και πλανόδιοι θκοποιοί πουανακαλοφνται Καμποτίνοι ξεχφνονται ςτουσ δρόμουσ φορϊντασ τρομακτικζσ μάςκεσ καιμεταμφιεςμζνοι ςε διαβολάκια χορεφουν πάνω ςε ξυλοπόδαρα και τραγουδοφν με τφμπανα καιςφυρίχτρεσ δθμοφιλι Χριςτουγεννιάτικα τραγοφδια και κάλαντα παραλλαγμζνα ςτον ρυκμό τθσreggae. Το πιο χαρακτθριςτικό ςθμάδι ςτα Χριςτοφγεννα ςτθ Jamaica είναι θ κουηίνα. Θ πουτίγκα τωνΧριςτουγζννων και το πιο δθμοφιλζσ κζικ περιζχει φροφτα μαριναριςμζνα ςτο κραςί για μινεσ(μερικζσ φορζσ και ζτοσ) τα οποία βοθκοφν ςτθν μοναδικι γεφςθ. Στο τζλοσ το περιλοφηουν με ροφμιοφτωσ ϊςτε να διατθρείται χωρίσ ψφξθ για εβδομάδεσ.» (http//:hubpages.com).

ΠΡΩΣΟΧΡΟΝΙΑ ΣΗΝ ΕΛΛΑΔΑ

Μια ςφντομθ ιςτορία των εκίμων τθσ Πρωτοχρονιάσ

Πλοι γνωρίηουμε ποια είναι τα ζκιμα τθσ Ρρωτοχρονιάσ και τί πρζπει να κάνουμε εκείνθ τθν θμζρα, μιασ και θ γιορτι τθσ Ρρωτοχρονιάσ αποτελεί μια από τισ αρχαιότερεσ γιορτζσ του κόςμου, όμωσ πόςοι γνωρίηουμε από ποφ προιλκαν αυτά τα ζκιμα. Θ πρϊτθ μζρα του χρόνου ςυμβολίηει για τον κακζνα ζνα νζο ξεκίνθμα, τθν αρχι για μια νζα ηωι και κρφβει τθν ελπίδα ότι αυτι θ νζα ηωι κα είναι πολφ καλφτερθ από τθν προθγοφμενθ. Σφμφωνα με τθν παράδοςθ, ο παλιόσ χρόνοσ παίρνει τθ μορφι ενόσ γζρου, ο οποίοσ φεφγει από τον κόςμο παίρνοντασ μαηί του όλα τα κακά τθσ προθγοφμενθσ χρονιάσ. Από τθν άλλθ πλευρά, ο νζοσ χρόνοσ προςωποποιείται ςε ζνα όμορφο και ευχάριςτο νζο που ζρχεται γεμάτοσ δϊρα. Γι’αυτό και όλοι τον υποδζχονται περίλαμπρα, φορϊντασ τα γιορτινά τουσ ροφχα και ετοιμάηοντασ μεγαλοπρεπι τραπζηια. Εικάηεται ότι ο εορταςμόσ τθσ Ρρωτοχρονιάσ ξεκίνθςε ωσ κεςμόσ περίπου 4.000 χρόνια πριν, ςτθν αρχαία Βαβυλϊνα και δεν γινόταν το χειμϊνα, όπωσ ςιμερα, αλλά τθν άνοιξθ, κατά το πρϊτο νζο φεγγάρι μετά τθν εαρινι ιςθμερία. Και οι ωμαίοι γιόρταηαν τθν Ρρωτοχρονιά, αυτοί όμωσ τθν πρϊτθ θμζρα του Μαρτίου. Αυτό άλλαξε, το 46 π. Χ., με τθν άνοδο του Λουλίου Καίςαρα ςτθν εξουςία, ο οποίοσ αποφάςιςε τθν αλλαγι του υπάρχοντοσ θμερολογίου και ζτςι κακιερϊκθκε μζχρι ςιμερα, θ πρϊτθ θμζρα του χρόνου να κεωρείται θ πρϊτθ Λανουαρίου.

Ο Λανουάριοσ πιρε το όνομά του από τον Λανό, ο οποίοσ ιταν Κεόσ των ωμαίων και απεικονιηόταν πάντα με δφο πρόςωπα. Το ζνα πρόςωπο κοιτοφςε προσ τα πίςω, τον παλιό χρόνο, ενϊ το άλλο κοιτοφςε πάντα μπροςτά, προσ το νζο ζτοσ. Ακόμθ, το «θμερολόγιο» πιρε το όνομά του από τισ γιορτζσ των ωμαίων, οι οποίεσ ονομάηονταν Calends (calendar=καλεντάρι=θμερολόγιο) και ς’αυτζσ οι άνκρωποι ςυνικιηαν να ςτολίηουν τα ςπίτια τουσ και να ανταλλάςςουν δϊρα. Τθν εποχι του Μεγάλου Κωνςταντίνου, θ ορκόδοξθ εκκλθςία κζλοντασ να διαχωρίςει τουσ χριςτιανοφσ από τουσ ειδωλολάτρεσ, κακόριςε διαφορετικι θμζρα για τον εορταςμό τθσ Ρρωτοχρονιάσ, θ οποία αποτελεί ςιμερα μια λαϊκι γιορτι με ζκιμα διαδεδομζνα ςε όλθ τθν Ελλάδα. Θ Ρρωτοχρονιά ζχει κακιερωκεί ωσ θ θμζρα για το κυνιγι τθσ καλοτυχίασ. Το ςπάςιμο του ροδιοφ, που λόγω των πολλϊν ςπόρων του παραπζμπει ςτθν ευχι για πολλαπλαςιαςμό των αγακϊν ι το κρζμαςμα τθσ αγριοκρεμμφδασ, φυτό μεγάλθσ αντοχισ, κακϊσ και το ποδαρικό από άτομα που κεωροφνται καλότυχα, όπωσ τα μικρά παιδιά, επιδιϊκουν τθν προςζλκυςθ τθσ τφχθσ για όλο το χρόνο. Στο ίδιο πράγμα αποςκοποφν, όμωσ, και όςοι παίηουν χαρτιά ι τυχερά παιχνίδια εκείνθ τθν θμζρα. Ακόμθ, άλλεσ ενζργειεσ παλαιότερα, όπωσ τα φφλλα ελιάσ ςτο τηάκι ι οι κόκκοι ςιταριοφ που καίγονταν, δίναν ςθμάδια πρόγνωςθσ του μζλλοντοσ.Tvxs.gr/node/51459

Σα πρωτοχρονιάτικα ζκιμα ςτθν Ελλάδα

Σο Χριςτόξυλο ζκιμο από τθν κεντρικι ΜακεδονίαΣτα χωριά τθσ βόρειασ Ελλάδασ, από τισ παραμονζσ των

εορτϊν ο νοικοκφρθσ ψάχνει ςτα χωράφια και διαλζγει τοπιο όμορφο, το πιο γερό, το πιο χοντρό ξφλο από πεφκο ιελιά και το πάει ςπίτι του. Αυτό ονομάηεται Χριςτόξυλοκαι κα καίει για όλο το δωδεκαιμερο των εορτϊν (από ταΧριςτοφγεννα μζχρι και τα Φϊτα) ςτο τηάκι του ςπιτιοφ.Ρριν ο ιδιοκτιτθσ φζρει το Χριςτόξυλο, κάκε νοικοκυράφροντίηει να ζχει κακαρίςει το ςπίτι και με ιδιαίτερθπροςοχι το τηάκι, ϊςτε να μθ μείνει οφτε ίχνοσ από τθνπαλιά ςτάχτθ. Κακαρίηουν ακόμθ και τθν καπνοδόχο, γιανα μθ βρίςκουν πατιματα να κατζβουν οι καλικάντηαροι,τα κακά δαιμόνια, όπωσ λζνε ςτα παραδοςιακάχριςτουγεννιάτικα παραμφκια.

Σάιςμα τθσ ΒρφςθσΣυμβαίνει τα χαράματα ανιμερα τωνΧριςτουγζννων ςτθ Κεςςαλία και ςτον Ρόντο. Οικοπζλεσ πθγαίνουν ςτθν πιο κοντινι βρφςθχωρίσ να βγάλουν λζξθ ςτθ διαδρομι για νακλζψουν το «άκραντο» (επειδι δε μιλοφν) νερό.Στθ ςυνζχεια, αλείφουν τισ βρφςεσ του χωριοφμε βοφτυρο και μζλι και εφχονται όπωσ τρζχει τονερό ζτςι να τρζχει και θ προκοπι και θ γλφκαόλο το χρόνο ςτο ςπίτι τουσ. Στθ ςυνζχεια, αφοφρίξουν μερικά χαλίκια και ζνα βατόφυλλο,παίρνουν (ι ορκότερα «κλζβουν») νερό καιεπιςτρζφουν αμίλθτεσ ςτο ςπίτι τουσ. Εκείραντίηουν τισ τζςςερισ γωνίεσ του ςπιτιοφ καιςκορποφν τα χαλίκια.

ΦουφοφδεσΟι φουφοφδεσ, από τθν άλλθ, ςυναντϊνται ςτθ Μακεδονία και ιδιαίτερα

ςτθν Καβάλα. Δεν είναι τίποτα άλλο από υπαίκριεσ ψθςταριζσ πουςτινονται ςτο κζντρο τθσ πόλθσ και προςφζρουν ςτουσ περαςτικοφσψθτά κρζατα και ντόπιο κόκκινο κραςί, ςαν ζνδειξθ προςμονισ καικαλωςορίςματοσ ςτον Καππαδόκθ Αϊ-Βαςίλθ. Οι φουφοφδεσ ςτινονταικαι τθν πρωτοχρονιά

ΜπαμπαλιοφριαΖνα ακόμθ ζκιμο είναι τα Μπαμπαλιοφρια, για τα οποία μπορεί ναπροετοιμάηονται ςτθ Λάριςα από τα Χριςτοφγεννα αλλά ξεκινοφν τθνΡρωτοχρονιά. Είναι μια ςτολι που αποτελείται από μάλλινο άςπροπαντελόνι (το ςαλβάρι), πουκάμιςο άςπρο με φαρδιά μανίκια και άςπρεσκαλτςοδζτεσ και τςαροφχια. Στθ μζςθ φοροφν μεγάλα και βαριάκουδοφνια ενϊ ςτο κεφάλι μάςκα από προβιά ηϊου. Τθν αμφίεςθ τουΜπαμπαλιοφρθ ολοκλθρϊνει ζνα ξφλινο ςπακί. Μόλισ τελειϊςει θ κείαλειτουργία, ξεχφνονται ςτουσ δρόμουσ και μόλισ ςυναντοφν κάποιον ναβγαίνει από τθν εκκλθςία, του ηθτοφν με τθν απειλι του ςπακιοφ ναβάλει χριματα ςτον κουμπαρά που κρατά ο «αδερφογφρτθσ» πουακολουκεί. Ο ςκοπόσ του εκίμου ιταν να διϊξουν τα κακά πνεφματα μετο φόβο ειδικά των κουδουνιϊν.www.star.gr

άμοσ: Η «προβζντα» και τα «μουλιςτρίνα»

Εκτόσ από τθν βαςιλόπιτα, οι γυναίκεσ τθσ Σάμουφτιάχνουν και τθν «προβζντα». Ρρόκειται γιαζνα πιάτο με γλυκά που «κρίνει» τθνοικοκυροςφνθ τθσ Σαμιϊτιςςασ. Απαραίτθτο«ςυςτατικό» κάκε ςπιτιοφ είναι το ςπάςιμο τουροδιοφ και το ςκόρπιςμα των ςπόρων του ϊςτενα γεμίςει το ςπίτι ευτυχία και υγεία, ενϊ οιτυχεροί που κα κάνουν ποδαρικό, παίρνουν τα«μπουλιςτρίνα», το γνωςτό ςε όλουσ μασχαρτηιλίκι.

Θάςοσ: Σο ςκόρπιςμα των φφλλωνΡρόκειται για ζνα πολφ παλιό ζκιμο κατά τθ

διάρκεια του οποίου όλοι κάκονται γφρω από τοαναμμζνο τηάκι, τραβοφν τθν ανκρακιά προσ ταζξω και ρίχνουν γφρω ςτ’ αναμμζνα κάρβουνα,φφλλα ελιάσ, βάηοντασ ςτο νου τουσ από μιαευχι, χωρίσ όμωσ να τθν πουν ςτουσ άλλουσ.Πποιου το φφλλο γυρίςει περιςςότερο, εκείνουκα πραγματοποιθκεί και θ ευχι του.

Καβάλα: Ψζλνουν τα κάλαντα ανάβοντασ φωτιζσ

Ζνα πολφ παλιό ζκιμο, προερχόμενο από τα χρόνια τθσΤουρκοκρατίασ: τα αγόρια που κα ζφευγαν ςτρατιϊτεσ τθνζα χρονιά, ςυγκεντρϊναν μεγάλεσ ςτοίβεσ από ξφλα ςτθνπλατεία. Τθν παραμονι άναβαν μια μεγάλθ φωτιά καιζψελναν τα κάλαντα. Με το που ο δείκτθσ ζδειχνε δϊδεκα,ξεκινοφςε το παραδοςιακό γλζντι με τςίπουρο και γλυκά.Σε άλλεσ περιοχζσ τθσ Καβάλασ ςιμερα, το μικρότερομζλοσ τθσ οικογζνειασ μεταφζρει μια πζτρα ςτο εςωτερικότου ςπιτιοφ για να είναι ςτζρεο και γερι θ οικογζνεια, ενϊτα μικρότερα παιδιά κάνουν «ποδαρικό» ςε όλα τα ςπίτιατου κάκε οικιςμοφ, μπαίνοντασ με το δεξί. Για τθν καλιτφχθ που φζρνουν, ανταμείβονται από τουσ ιδιοκτιτεσ μεδϊρα και γλυκά.

Ξάνκθ: πραςόπιτα, όπωσ λζμε βαςιλόπιτα

Οι οικογζνειεσ ανοίγουν φφλλο καιπαραςκευάηουν μια πίτα με πράςο, κιμά καιμπαχαρικό κφμινο. Θ πίτα ψινεται ςεπαραδοςιακό ταψί, το οποίο ονομάηεται«ςινί».

Ηράκλειο Κριτθσ: θ μπουγάτςα και θ «καλι χζρα»

Κάκε χρόνο θ Ρρωτοχρονιά ςτθν Κριτθςυνοδεφεται από μεγάλθ κατανάλωςθμπουγάτςασ. Για το ςκοπό αυτό, ςε όλουστουσ δρόμουσ του Θρακλείου ςτινονταιυπαίκριοι πάγκοι για να είναι γλυκιά θ πρϊτθγεφςθ που κα πάρουν οι κάτοικοι του νθςιοφ.Πςο για το χαρτηιλίκι; αυτό ονομάηεται «καλιχζρα» και ρζει άφκονο!

Σα πρωτοχρονιάτικα ζκιμα των Ελλινων

Τα ζκιμα που κατά κανόνα τθροφνται τθν πρϊτθ μζρατου χρόνου ςτθν χϊρα μασ χαρακτθρίηονται από τθνποςότθτα και τθν ποικιλία. Τα περιςςότερα από αυτάςχετίηονται με τον ζνα ι τον άλλο τρόπο με τθν τφχθόπωσ είναι το ποδαρικό, το ρόδι και θ χαρτοπαιξία.Μια άλλθ κατθγορία είναι τα αμιγϊσ εορταςτικά όπωσείναι τα πυροτεχνιματα και θ διαςκζδαςθ, ενϊ τζλοσυπάρχουν και κάποια που τείνουν να εξαλειφκοφνόπωσ οι κολόνιεσ, το ςφάξιμο του χοίρου και θκρεμμφδα για γοφρι. Φυςικά, κφρια κζςθ ςε αυτά ζχειθ βαςιλόπιτα, ζκιμο το οποίο τελείται ευλαβικά απότθν ςυντριπτικι πλειοψθφία τθσ ελλθνικισοικογζνειασ.

Ο Χριςτιανόσ Ορκόδοξοσ Αϊ ΒαςίλθσΣφμφωνα με τθν ορκόδοξθ χριςτιανικι παράδοςθ, ο άγιοσ Βαςίλθσ, ιΜζγασ Βαςίλειοσ ςυναντάται τθν περίοδο μεταξφ τθσ πρϊτθσοικουμενικισ ςυνόδου που ζγινε ςτθν Νίκαια τθσ Βικυνίασ το 325 μΧ.,και τθσ δεφτερθσ οικουμενικισ ςυνόδου το 381 μ.Χ. Ωσ επίςκοποσ τθσΚαιςαρείασ αντιμετωπίηει διάφορεσ αιρζςεισ δογματίηοντασ για τοντριαδικό Κεό. Θ παράδοςθ τον κζλει να ςπουδάηει ςτθν Ακινα αρχαίαελλθνικι φιλοςοφία, αλλά και εννζα ακόμα επιςτιμεσ. Γι’ αυτό«βαςτάει κόλλα και χαρτί, χαρτί και καλαμάρι». Επίςθσ τον κζλει όχιμόνο ςαν ζνα κεωρθτικό κεολόγο επιςτιμονα, αλλά ςαν μεγάλομεταρρυκμιςτι. Να ενδιαφζρεται για τουσ δοφλουσ, τουσ φτωχοφσ, γιατθν ελάφρυνςθ τθσ φορολογίασ, για τθν φιλανκρωπία, για τισ διάφορεσαδικίεσ που υφίςτανται οι άνκρωποι. Ραρ’ όλο που κατάγεται απόεφπορθ οικογζνεια, ο ίδιοσ αςχολείται με τθ φροντίδα των αρρϊςτων καιδιακζτει τθν περιουςία του κάνοντασ αγακοεργίεσ. Σφμφωνα με τονλαογράφο Δθμιτρθ Λουκάκο «ιταν ζνασ πρωτοχρονιάτικοσ άγιοσ πουξεκινοφςε από τα βάκθ τθσ Μικράσ Αςίασ, κι ζφτανε τθν ίδια μζρα ς’ όλατα πλάτθ του Ελλθνιςμοφ από τον Ρόντο ωσ τα Επτάνθςα και από τθνΙπειρο ωσ τθν Κφπρο. Δεν κρατοφςε ςτθν πλάτθ του ςακί με δϊρα αλλάζφερνε ςτουσ ανκρϊπουσ τθν καλι τφχθ και τθν ευλογία του. Στο χζριτου κρατοφςε ραβδί απ’ το οποίο βλάςταιναν κλαδιά και πετοφςανπζρδικεσ, ςφμβολα των δϊρων που κα μποροφςε να μοιράηει ςτουσευνοοφμενοφσ του». Γενικά ςτθν ορκόδοξθ χριςτιανικι παράδοςθ ο ΑιΒαςίλθσ ιταν μικραςιάτθσ, μελαχρινόσ, αδφνατοσ, γελαςτόσ, με μαφραγζνια και ςμιχτά φρφδια. Ντυμζνοσ πάντα ςαν βυηαντινόσ πεηοπόροσ μεςκουφί και πζδιλα.

Η ΒαςιλόπιταΑναμφιςβιτθτα το κατεξοχιν Ρρωτοχρονιάτικο ζκιμο είναι θ βαςιλόπιτα, πουειριςκω εν παρόδω, τθ ςυναντάμε ςε ολόκλθρο τον Ελλαδικό χϊρο με αρκετζσβζβαια παραλλαγζσ. Οι παραλλαγζσ αυτζσ ζχουν να κάνουν κυρίωσ με τθνςφςταςθ τθσ. Ζτςι ςε κάποια μζρθ είναι κζικ ι τςουρζκι, ςε άλλα αλμυρι ι γλυκιάπίτα με φφλλα ενϊ ςε κάποια άλλα είναι ψωμί ςαν το Χριςτόψωμο. Διαφορζσςτισ Βαςιλόπιτεσ ςυναντάμε και ςτθν διακόςμθςθ που φζρουν. Κοινό ςτοιχείοπάντωσ τθσ διακόςμθςθσ είναι ζνασ ςταυρόσ και θ αναγραφι του ζτουσ. Σε όλεσπάντωσ τισ περιπτϊςεισ Βαςιλόπιτα είναι ςτρογγυλι και μζςα τθσ κρφβει ζναφλουρί. Θ βαςιλόπιτα είναι ςυνδυαςμόσ του «εορταςτικοφ άρτου» και του«μελιπικτου» των αρχαίων προςφορϊν, τόςο προσ τουσ κεοφσ όςο και προσ τουσνεκροφσ ι τουσ κακοφσ δαίμονεσ για τθν εξαςφάλιςθ τθσ υγείασ, τθσ καλισ τφχθσκαι τθσ ευλογίασ του Αγίου Βαςιλείου. Στθν πλειοψθφία τουσ οι Ζλλθνεσ κόβουντθ βαςιλόπιτα αμζςωσ μετά τθν αλλαγι του χρόνου. Σε μερικζσ όμωσ, περιοχζστθσ Ελλάδασ θ Βαςιλόπιτα κόβεται ςτο μεςθμεριανό τραπζηι, ανιμερα του ΑγίουΒαςιλείου τθν 1θ Λανουαρίου. Πποτε πάντωσ και αν κοπεί, ακολουκείται το ίδιοεκιμοτυπικό: Ο νοικοκφρθσ τθν ςταυρϊνει τρεισ φορζσ με ζνα μαχαίρι και μετάαρχίηει να κόβει τα κομμάτια. Το πρϊτο είναι του Χριςτοφ, το δεφτερο τθσΡαναγίασ, το τρίτο του Αγίου Βαςιλείου, το τζταρτο του ςπιτιοφ και ακολουκοφντα κομμάτια των μελϊν τθσ οικογζνειασ με ςειρά θλικίασ.(παράρτθμα ςυνταγιβαςιλόπιτασ)

Η ιςτορία τθσ βαςιλόπιτασΣτθν ορκόδοξθ παράδοςθ Το ζκιμο των θμερϊν απαιτεί ζνα γλυκό «τυχερό» παιχνίδι …τθν κοπι τθσ Βαςιλόπιτασ. Ρολλζσ

ςυνταγζσ κυκλοφοροφν όμωσ όλεσ ζχουν ζνα βαςικό ςυςτατικό …το πολυπόκθτο φλουρί! Ρριν τθν κόψετε, διαβάςτε τθνιςτορία τθσ. Θ ιςτορία τθσ βαςιλόπιτασ, είναι μια ιςτορία που ςυνζβθκε πριν από εκατοντάδεσ χρόνια, πριν από 1500χρόνια περίπου, ςτθν πόλθ Καιςαρεία τθσ Καππαδοκίασ, ςτθ Μικρά Αςία. Ο Μζγασ Βαςίλειοσ ιταν δεςπότθσ τθσΚαιςαρείασ και ηοφςε αρμονικά με τουσ ςυνανκρϊπουσ του, με αγάπθ, κατανόθςθ και αλλθλοβοικεια Κάποια μζρα όμωσ,ζνασ αχόρταγοσ ςτρατθγόσ – τφραννοσ τθσ περιοχισ, ηιτθςε να του δοκοφν όλοι οι κθςαυροί τθσ πόλθσ τθσ Καιςαρείασ,αλλιϊσ κα πολιορκοφςε τθν πόλθ για να τθν κατακτιςει και να τθ λεθλατιςει. Ο Μζγασ Βαςίλειοσ ολόκλθρθ τθ νφχταπροςευχόταν να ςϊςει ο Κεόσ τθν πόλθ. Ξθμζρωςε θ νζα μζρα και ο ςτρατθγόσ αποφαςιςμζνοσ με το ςτρατό τουπερικφκλωςε αμζςωσ τθν Καιςαρεία. Μπικε με τθν ακολουκία του και ηιτθςε να δει το Δεςπότθ, ο οποίοσ βριςκόταν ςτοναό και προςευχόταν. Με κράςοσ και κυμό ο αδίςτακτοσ ςτρατθγόσ απαίτθςε το χρυςάφι τθσ πόλθσ κακϊσ και ότι άλλοπολφτιμο υπιρχε ςτθν πόλθ. Ο Μζγασ Βαςίλειοσ απάντθςε ότι οι άνκρωποι τθσ πόλθσ του δεν είχαν τίποτε άλλο πζρα απόπείνα και φτϊχεια, δεν είχαν να δϊςουν τίποτε αξιόλογο ςτον άρπαγα ςτρατθγό. Ο ςτρατθγόσ με το που άκουςε αυτά ταλόγια κφμωςε ακόμα περιςςότερο και άρχιςε να απειλεί τον Μζγα Βαςίλειο ότι κα τον εξορίςει πολφ μακριά από τθνπατρίδα του ι κι ακόμθ μπορεί να τον ςκοτϊςει. Οι χριςτιανοί τθσ Καιςαρείασ αγαποφςαν πολφ το Δεςπότθ τουσ καικζλθςαν να τον βοθκιςουν. Μάηεψαν λοιπόν από τα ςπίτια τουσ ότι χρυςαφικά είχαν και του τα πρόςφεραν, ϊςτεδίνοντάσ τα ςτο ςκλθρό ςτρατθγό να ςωκοφν. Στο μεταξφ ο ανυπόμονοσ ςτρατθγόσ κόντευε να ςκάςει από το κακό του.Διζταξε αμζςωσ το ςτρατό του να επιτεκεί ςτο φτωχό λαό τθσ πόλθσ. Ο Δεςπότθσ, ο Μζγασ Βαςίλειοσ, που ικελε ναπροςτατζψει τθν πόλθ του προςευχικθκε και μετά παρουςίαςε ςτο ςτρατθγό ότι χρυςαφικά είχε μαηζψει μζςα ςε ζναςεντοφκι. Τθ ςτιγμι όμωσ που ο ςτρατθγόσ πιγε να ανοίξει το ςεντοφκι και να αρπάξει τουσ κθςαυροφσ, με το πουακοφμπθςε τα χζρια του πάνω ςτα χρυςαφικά ζγινε το καφμα!‘Πλοι οι ςυγκεντρωμζνοι είδαν μια λάμψθ και αμζςωσ μετάζναν λαμπρό καβαλάρθ να ορμάει με το ςτρατό του επάνω ςτον ςκλθρό ςτρατθγό και τουσ δικοφσ του. Σε ελάχιςτο χρόνοο κακόσ ςτρατθγόσ και οι δικοί του αφανίςτθκαν. Ο λαμπρόσ καβαλάρθσ ιταν ο Άγιοσ Μερκοφριοσ και ςτρατιϊτεσ του οιάγγελοι. Ζτςι ςϊκθκε θ πόλθ τθσ Καιςαρείασ. Τότε όμωσ, ο δεςπότθσ τθσ, ο Μζγασ Βαςίλειοσ, βρζκθκε ςε δφςκολθ κζςθ!Κα ζπρεπε να μοιράςει τα χρυςαφικά ςτουσ κατοίκουσ τθσ πόλθσ και θ μοιραςιά να είναι δίκαιθ, δθλαδι να πάρει οκακζνασ ό,τι ιταν δικό του. Αυτό ιταν πολφ δφςκολο. Ρροςευχικθκε λοιπόν ο Μζγασ Βαςίλειοσ και ο Κεόσ τον φϊτιςε τινα κάνει. Κάλεςε τουσ διακόνουσ και τουσ βοθκοφσ του και τουσ είπε να ηυμϊςουν ψωμάκια, όπου μζςα ςτο κακζναψωμάκι κα ζβαηαν και λίγα χρυςαφικά. Πταν αυτά ετοιμάςτθκαν, τα μοίραςε ςαν ευλογία ςτουσ κατοίκουσ τθσ πόλθσ τθσΚαιςαρείασ. Στθν αρχι όλοι παραξενεφτθκαν, μα θ ζκπλθξι τουσ ιταν ακόμθ μεγαλφτερθ όταν κάκε οικογζνεια ζκοβε τοψωμάκι αυτό κι ζβριςκε μζςα τα χρυςαφικά τθσ. Ιταν λοιπόν ζνα ξεχωριςτό ψωμάκι, θ βαςιλόπιτα . Ζφερνε ςτουσανκρϊπουσ χαρά κι ευλογία μαηί. Από τότε φτιάχνουμε κι εμείσ τθ βαςιλόπιτα με το φλουρί μζςα, τθν πρϊτθ μζρα τουχρόνου, τθ μζρα του Αγίου Βαςιλείου.

Στο Σελινιο Χανίων, για παράδειγμα, ηυμϊνονταν με λάδι, αλεφρι , ηάχαρθ και πολλά μυρωδικά,ςφμβολα τθσ αφκονίασ των οικογενειακϊν αγακϊν. Και μόλισ τθν ζςτρωνε θ νοικοκυρά ςτο ταψί,ςχεδίαηε ςτθν όψθ τθσ με πιροφνι τςιμπθτό ςταυρό και άλλα πλουμίδια , που ςκοπό είχαν να εξορκίςουντο κακό μάτι. Ραρόμοια πίτα, με ηάχαρθ και μυρωδικά, ετοίμαηαν και ςτισ Κυδωνιζσ. Κι επί πλζον μεκλειδί τθ ςτόλιηαν με παράξενα ςχιματα, για να κλειδϊςουν τθν κακογλωςςιά, ενϊ με δαχτυλικρα,ςφμβολο τθσ νοικοκυροςφνθσ, γζμιηαν με ςχζδια τα ενδιάμεςα κενά, για να είναι οι γυναίκεσ του ςπιτιοφγερζσ και προκομμζνεσ.

Γλυκζσ βαςιλόπιτεσ ςυνικιηαν κυρίωσ ςτα αςτικά κζντρα, αλλά και ςε αρκετζσ αγροτικζσ περιοχζσ τθσπατρίδασ μασ. Τα υλικά ιταν περίπου τα ίδια. Ροίκιλε μόνο, από τόπο ςε τόπο και από οικογζνεια ςεοικογζνεια, ο τρόποσ διακόςμθςισ τθσ, “τα γράμματα” όπωσ ζλεγαν. Στολίδια δθλαδι από ηυμάρι, που τοκακζνα αντιςτοιχοφςε ςε μια ευχι, ζναν πόκο ι μια λαχτάρα. Ζτςι θ γυναίκα του γεωργοφ “ζγραφε” ςτθνπίτα το αλζτρι, τα ηωντανά, τα ςτάχυα, τα ςακιά με το γζννθμα, για να τα ευλογεί ο Αι-Βαςίλθσ και ναδϊςει θ χάρθ του πλοφςια ςοδειά. Θ γυναίκα του τςζλιγκα το μαντρί, τα πρόβατα ,τα ςκυλιά, τισκαρδάρεσ με το γάλα .Θ γυναίκα του αμπελουργοφ τα κοφτςουρα, το βαρζλι, το πατθτιρι και ό,τι άλλοποκοφςε θ καρδιά τθσ να ευλογεί ο καλοςυνάτοσ ϋΑγιοσ.

Θ παραδοςιακι Μικραςιάτικθ βαςιλόπιτα ιταν πολφ εντυπωςιακι ςε εμφάνιςθ και γεφςθ. Ζμοιαηε μεζνα μεγάλο τραγανό πεντανόςτιμο μπιςκότο ςτολιςμζνο με δικζφαλο αετό ςτθ μζςθ, ενδόμυχο ίςωσπόκο και ευχι για εκνικι νεκρανάςταςθ και αναςφςταςθ τθσ Βυηαντινισ Αυτοκρατορίασ. ΘΚωνςταντινοπολίτικθ πάλι βαςιλόπιτα ιταν γλυκιά, φουςκωτι, αρωματιςμζνθ με χίλια δυο μπαχαρικάκαι ζφερε ςτο μζςον μεγάλο Β, το αρχικό του Αι- Βαςίλθ, ι το αρχικό του ονόματοσ του νοικοκφρθ, ενϊγφρω χαραγμζνα ξόμπλια με το ψαλίδι, παρζπεμπαν ςε πουλιά με ανοιγμζνα φτερά.

Πμωσ θ περιςςότερο ςυνθκιςμζνθ πατροπαράδοτθ ελλθνικι πρωτοχρονιάτικθ πίτα ιταν θ αλμυρι,πολφφυλλθ και με κφριο ςτοιχείο γζμιςθσ το κρζασ, όπου τισ ενδόμυχεσ ευχζσ και τον βακφτεροςυμβολιςμό δεν ζκρυβε θ διακόςμθςθ. Άλλωςτε δεν ζμεναν περικϊρια για ςτολίδια, αφοφ πάνω καικάτω είχε αλλεπάλλθλα καλοβουτυρωμζνα φφλλα, που κατά τόπουσ τα ονόμαηαν “πζταρα”. Το πολφ-πολφ το επιφανειακό φφλλο, αιςκθτά μεγαλφτερο, ρίχνονταν κυματιςτό, ϊςτε θ επιφάνεια τθσ πίτασ ναείναι πλοφςια, ανάγλυφθ, κυματιςτι εκφράηοντασ ζτςι τθν ευχι για αφκονία των οικιακϊν αγακϊν, ςαντο κφμα τθσ απζραντθσ κάλαςςασ. Στθν αλμυρι πίτα οι ευχζσ, τα μαντζματα και οι ςυμβολιςμοίεκφράηονταν κυρίωσ με τα “ςθμάδια”, που κα ζκρυβε θ νοικοκυρά ςτθ βάςθ τθσ, πζρα από τοπατροπαράδοτο νόμιςμα για τον τυχερό του χρόνου.

Οι παλιοί Ακθναίοι περίμεναν τον ‘Aθ Βαςίλθ από το βράδυ τθσ παραμονισ με ολάνοιχτεσ τισ πόρτεσ των ςπιτιϊντουσ και επειδι ςφμφωνα με τθν παράδοςθ, κα ιταν… κουραςμζνοσ και πειναςμζνοσ από το μακρινό ταξίδι του,ζςτρωναν ζνα μεγάλο τραπζηι και το φόρτωναν με τα πιο εκλεκτά γλυκίςματα και φαγθτά για να τον φιλοξενιςουν…γφρω από το τραπζηι αυτό μαηευόταν το βράδυ τθσ παραμονισ όλθ θ οικογζνεια και περίμενε για ν’ αρχίςει τοφαγοπότι. … Τα μεςάνυχτα ζςβθναν τισ λάμπεσ τουσ κι ζδιωχναν με γιουχαΐςματα τον παλιό χρόνο, πετϊντασ πίςωτου (!) ςτο δρόμο ζνα παλιοπάπουτςο. Τα παιδιά κρεμοφν, τθν παραμονι τθσ πρωτοχρονιάσ, τα παποφτςια και τισκάλτςεσ τουσ ςτα παράκυρα ι ςτο τηάκι περιμζνοντασ να περάςει ο ‘Aθ Βαςίλθσ να τα γεμίςει δϊρα.

Στισ Κυκλάδεσ κεωροφν καλό οιωνό να φυςάει βοριάσ τθν πρωτοχρονιά. Επίςθσ κεωροφν καλό ςθμάδι αν ζρκει ςτθναυλι τουσ περιςτζρι τθ μζρα αυτι. Αν όμωσ πετάξει πάνω από το ςπιτικό τουσ κοράκι τουσ βάηει ςε ςκζψεισμελαγχολικζσ ότι τάχα τουσ περιμζνουν ςυμφορζσ

Ζτςι, για παράδειγμα, θ θπειρϊτικθ παράδοςθ απαιτοφςε βαςιλόπιτα με κοτόπουλο, χοντροκομμζνο αρνίςιο κιμά ιολόκλθρα κομμάτια χοιρινό κρζασ ,ανάμικτα με τραχανά, πράςα και αυγά. Και εκτόσ από το νόμιςμα, ανάλογα με τοεπάγγελμα των μελϊν τθσ οικογζνειασ, ςαν “ςθμάδια”, μικρό ξυλάκι για υγεία των αγωγιατϊν, μικρό κουκουνάρι γιατουσ ξυλοκόπουσ, φφλλο πουρνάρι για τον τςομπάνο, άχυρο για τον γεωργό, ςταυρουδάκι για το καλό του ςπιτιοφ ιδιάφορουσ καρποφσ, όπωσ ςπυρί ςτάρι, κουκί, φαςόλι, καλαμπόκι και ό,τι άλλο ποκοφςε θ καρδιά τουσ να ευλογεί καινα χιλιάηει θ χάρθ του Αι- Βαςίλθ.

Στθ Δυτικι Μακεδονία και ςτθ Κράκθ, όταν ζρχονταν ο καιρόσ, να μοιράςει ο πατζρασ τθσ μεγάλθσ πατριαρχικισοικογζνειασ το βιόσ του ςτουσ γιουσ, άφθνε ςτθ χάρθ του Αι-Βαςίλθ να κρίνει το τι ζπρεπε να πάρει ο κακείσ. Ζτςι ςτθμεγάλθ βαςιλόπιτα τα “ςθμάδια” δεν ζμπαιναν για ευχι, αλλά για ” τάξιμο”. Και τα κομμάτια τθσ τθ χρονιά εκείνθ ταονόμαηαν “φιλιά”. Σϋ όποιου γιου το “φιλί” ζπεφτε το νόμιςμα, κα ζπαιρνε το ςπίτι. Σϋ όποιου το φαςόλι, το ποτιςτικόχωράφι. Το ςτάρι, το ξθρικό χωράφι. Θ κλθματόβεργα, το αμπζλι. Το άχερο τα ηωντανά κ.λ.π. Αλλά και θ κοπι τθσβαςιλόπιτασ γίνονταν με αλθκινι ιεροπρζπεια. Ρρϊτα ο νοικοκφρθσ τθν ζςτρεφε τρεισ φορζσ ςτο όνομα τθσ ΑγίασΤριάδοσ. Ζπειτα ζκανε με κλειδί , με μαχαίρι ι με πιροφνι τρεισ φορζσ το ςθμείο του ςταυροφ, για να κόβεται θκακογλωςςιά, να κλειδϊνονται τα κακά ςτόματα ι να αποτρζπεται το κακό μάτι. Και τθν ϊρα ακριβϊσ, που άλλαηε οχρόνοσ, άρχιηε να ονοματίηει τα κομμάτια, με κακιερωμζνθ πάντα ςειρά Ρρϊτο ιταν του Αι-Βαςίλθ. Ζπειτα τουΧριςτοφ και τθσ Ραναγίασ, του ςπιτιοφ και ςτθ ςειρά όλων των μελϊν τθσ οικογζνειασ, κατά θλικία , αρχίηοντασ απότουσ μεγαλφτερουσ και καταλιγοντασ ςτα παιδιά. Κομμάτι ζκοβε και για τουσ φτωχοφσ, τα ηωντανά, τα χωράφια καιτα αμπζλια, το μφλο και τθ βάρκα, γιατί όλα ζπρεπε να πάρουν τθν ευλογία του Αι-Βαςίλθ. Και ςαν απόςωνε τονεορταςτικό δείπνο θ οικογζνεια, ο νοικοκφρθσ κατζβαινε ςτο ςτάβλο, να ταΐςει τθν πίτα τουσ ςτα ηωντανά, ενϊ τθνεπαφριο κρυμμάτιηε και ςκορποφςε το δικό τουσ κομμάτι ςτα κτιματα και ςτα αμπζλια.

Σε μερικοφσ τόπουσ, όπωσ ςτθν Κάρπακο και τθ Σκφρο, ζπλακανξεχωριςτι πίτα για τα μεγάλα ηϊα, τουσ πολφτιμουσ ςυνεργάτεσ τουνοικοκφρθ ςτον κακθμερινό μόχκο, τθν οποία ονόμαηαν “βουόπιτα” ι“βοδόκλουρα” και κρυμματιςμζνθ, με λίγο αλάτι, τουσ τθν τάιηανανιμερα τθσ πρωτοχρονιάσ. Στα Χάςια, ξεχωριςτι πίτα ζπλακαν και γιατον τςομπάνο, τον βοςκό των προβάτων. Αφοφ θ οικογζνεια κα είχε κόψειτθ δικι τθσ πίτα, λίγο μετά τα μεςάνυχτα οι άντρεσ του ςπιτιοφ πιγαινανςτθ ςτάνθ να κόψουν και τθν πίτα του τςομπάνου και μαηί τουτραγουδοφςαν και γελοφςαν και χόρευαν ωσ το πρωί ςε παςίχαρο γλζντι,που το ςεκοντάριηαν τα βελάςματα των προβάτων και των κατςικιϊν.Στθν πίτα εκείνθ το νόμιςμα δεν είχε καμιά ςθμαςία. Αντϋ αυτοφ ζβαηανζνα κουλουριαςμζνο ξυλάκι, που το ζλεγαν “μαντρί” και το κεωροφςανςαν κάτι ιερό . Γι αυτό κι όποιοσ το εφριςκε, το παράχωνε ςτθ ςτάνθ, ςεμζροσ που δεν κα το πατοφςαν άνκρωποι και ηϊα.Στθν αρχοντικι Σιάτιςτα θ παράδοςθ ικελε δφο βαςιλόπιτεσ. Μια γλυκιάκαι μια αλμυρι με φφλλα. Τθν γλυκιά ζκοβαν τα μεςάνυχτα, ςτθν αλλαγιτου χρόνου, για να τουσ φζρει γλυκζσ μζρεσ. Τθν αλμυρι, που περιείχεκαι το αςθμζνιο νόμιςμα “το δϊρο”, όπωσ το ζλεγαν, τθν ονόμαηαν “τουςπιτιοφ”, τθν ζκοβαν ςτο εορταςτικό μεςθμεριανό τραπζηι τθσπρωτοχρονιάσ , και ο τυχερόσ άναβε με το νόμιςμα λαμπάδα για το καλόόλθσ τθσ οικογζνειασ. Θ πίτα εκείνθ περιείχε επί πλζον και ςταυρουδάκιαπό χλωρά κλαράκια για υγεία και ευτυχία.

Πυροτεχνιματα

Τα τελευταία χρόνια ζχουν κακιερωκεί ταπυροτεχνιματα ςτισ κεντρικζσ πλατείεσ τωνπόλεων. Είναι με ευκφνθ και διοργάνωςθ τωνδθμοτικϊν αρχϊν που επίςθσ φροντίηουν γιατον εορταςτικό ςτολιςμό των πόλεων, αλλάκαι τθ διοργάνωςθ μουςικϊν εκδθλϊςεων γιατθν παραμονι τθσ Ρρωτοχρονιάσ.

Η Καλι ΧζραΣυνθκίηεται να δίνεται ζνα χρθματικό ποςό ςαν δϊρο ςε παιδιά που καεπιςκεφτοφν κάποιο ςπίτι τθν Ρρωτοχρονιά. Συνικωσ πρόκειται για ταεγγόνια ι τα ανίψια.Μερικζσ δεκαετίεσ παλιότερα, θ «καλι χζρα» ιταν το μόνο δϊρο πουζπαιρναν τα παιδιά τθν Ρρωτοχρονιά και ςε πολλζσ περιπτϊςεισ ιταναπλά ζνα κζραςμα μιασ κι οφτε χριματα υπιρχαν πολλά, αλλά οφτεμαγαηιά με παιγνίδια.Στα όμορφα Επτάνθςα, ανάμεςα ςτο Λόνιο πζλαγοσ και τθν Αδριατικικάλαςςα, χαίρονται με ξεχωριςτό τρόπο τισ θμζρεσ του Δωδεκαθμζρου.Οι άνκρωποι γιορτάηουν πθγαίνοντασ ςτθν εκκλθςία, τρϊγοντασ,πίνοντασ, τραγουδϊντασ αλλά και κάνοντασ αςτεία ο ζνασ ςτον άλλο.

Σο ΠοδαρικόΡολλοί άνκρωποι είναι ιδιαίτερα προςεκτικοί ακόμα και ςιμερα ςχετικά

με το ποιοσ κα κάνει ποδαρικό ςτο ςπίτι τουσ, δθλαδι ποιοσ κα μπειπρϊτοσ ςτο ςπίτι τουσ τον καινοφριο χρόνο.‘Ζτςι, από τθν παραμονι λζνεςε κάποιο δικό τουσ άνκρωπο, που τον κεωροφν καλότυχο και γουρλι, ναζρκει τθν Ρρωτοχρονιά να τουσ κάνει ποδαρικό. Ρολλζσ φορζσ προτιμοφνζνα μικρό παιδί για να κάνει ποδαρικό, γιατί τα παιδιά είναι ακϊα καιςτθν καρδιά τουσ δεν υπάρχει θ ηιλια κι θ κακία.

Οι ΚολόνιεσΤθν παραμονι τθσ Ρρωτοχρονιάσ το βράδυ, οι κάτοικοι τθσ πόλθσ γεμάτοι χαράγια τον ερχομό του Νζου Χρόνου κατεβαίνουν ςτο δρόμο κρατϊντασ μπουκάλιαμε κολόνια και ραίνουν ο ζνασ τον άλλο τραγουδϊντασ:” Ιρκαμε με ρόδα και μεανκοφσ να ςασ ειποφμε Χρόνουσ Ρολλοφσ.” Και θ τελευταία ευχι του χρόνου πουανταλλάςςουν είναι “Καλι Αποκοπι” δθλαδι “με το καλό να αποχωριςτοφμε τονπαλιό το χρόνο”. “Ράλιν ακοφςατε άρχοντεσ πάλι να ςασ ειποφμε ‘Oτι και αφριοεςτί ανάγκθ να χαροφμε και να πανθγυρίηουμεν περιτομιν Κυρίου, τθν εορτιντου Μάκαροσ Μεγάλου Βαςιλείου”.( Αγγελικισ Κ. Μαςτρομιχαλάκθ,Χριςτοφγεννα, Ρρωτοχρονιά, Φϊτα)

Σο ρόδι“Χίλιοι μφριοι καλόγεροι ς’ ζνα ράςο τυλιγμζνοι”. Τι είναι;Το ρόδι είναι ςφμβολο αφκονίασ, γονιμότθτασ και καλισ τφχθσ. Σε πολλά μζρθ τθσΕλλάδασ κρεμοφςαν ςτο κάκε ςπίτι, από το φκινόπωρο, ζνα ρόδι. Μετά τθΜεγάλθ Λειτουργία τθσ Ρρωτοχρονιάσ το πετοφςαν με δφναμθ ςτο κατϊφλι γιανα ςπάςει ςε χίλια κομμάτια κι ζλεγαν: “Χρόνια Ρολλά! Ευτυχιςμζνοσ οκαινοφριοσ χρόνοσ!” Το ζκιμο του ροδιοφ τθσ πρωτοχρονιάσ διατθρείται καιςιμερα. Τθν ϊρα που αλλάηει ο χρόνοσ ςτθν εξϊπορτα του ςπιτιοφ πετάνε καιςπάνε ζνα ρόδι και μπαίνουν μζςα ςτο ςπίτι με το δεξί πόδι κάνοντασ τοποδαρικό, ϊςτε ο καινοφργιοσ χρόνοσ να τα φζρει όλα δεξιά, καλότυχα.

ΔιαςκζδαςθΠλθ τθν περίοδο των γιορτϊν ο κόςμοσ βγαίνει περιςςότερο ταβράδια κι θ κίνθςθ ςτα μπαρ και τα κλαμπ είναι αυξθμζνθ. Ειδικάτο βράδυ τθσ παραμονισ τθσ Ρρωτοχρονιάσ γίνεται το αδιαχϊρθτομετά τα μεςάνυκτα κι θ κίνθςθ ςτουσ δρόμουσ είναι τζτοια που τααυτοκίνθτα προχωροφν ςθμειωτόν. Θ διαςκζδαςθ ςυνεχίηεταιμζχρι τθν ανατολι του ιλιου.

Κρεμμφδα για ΓοφριΤο ςκυλοκρζμμυδο ι κρεμμφδα (Scilla maritima)1 είναιςυνθκιςμζνο φυτό ςτθν Κριτθ. Ο λαόσ πιςτεφει ότι αυτι τθμεγάλθ ηωτικι του δφναμθ μπορεί να τθ μεταδϊςει ςε ζμψυχα καιάψυχα, γι’ αυτό τθν πρωτοχρονιά κρεμοφν ςκυλοκρζμμυδο ςταςπίτια τουσ. Ρρόκειται για αρχαίο ζκιμο καλοτυχίασ πουαναφζρεται ιδθ από τον 6 ο αιϊνα π.Χ. Σιμερα τείνει ναεγκαταλειφκεί.

1 Φυτρϊνει άγριο και μοιάηει με μεγάλο κρεμμφδι. Τα ηϊα δεν τοτρϊνε γιατί ζχει δθλθτιριο, που μπορεί να προκαλζςει δερματικόερεκιςμό από επαφι. Ακόμα και να το βγάλεισ απ’ τθ γθ και να τοκρεμάςεισ, δεν παφει να βγάηει νζα φφλλα και άνκθ.

Σο ςφάξιμο του χοίρουΖνα παλιό ζκιμο, που θ πρόοδοσ και οι ςφγχρονεσ ευκολίεσ τοζχουν ςβιςει, είναι το ςφάξιμο του χοίρου. Κάκε οικογζνειαμεγαλϊνει ςτθν αυλι του ςπιτιοφ ζνα χοίρο για να το ςφάξει τισμζρεσ των γιορτϊν. Τθν παραμονι τθσ Ρρωτοχρονιάσ θ νοικοκυράζβραηε ς’ ζνα καηάνι πολφ νερό. Ο χαςάπθσ με τθ βοικεια καιάλλων αντρϊν ζςφαηε το χοίρο. Μετά το ςφάξιμο και τοκακάριςμα του από τισ τρίχεσ με κοχλαςτό νερό, ζςχιηαν το χοίροκαι τον χϊριηαν ςε κομμάτια: κεφάλι, πόδια, ζντερα, χοιρομζριακλπ. Τθν ουροδόχο κφςτθ, τθ «φοφςκα» του χοίρου τθν κακάριηαν,τθ φοφςκωναν και τθν ζδιναν ςτα παιδιά για να παίξουν. Τα ζντερατα ζπλεναν καλά και τα ζβαηαν ςτο ξφδι. Ψιλοκομμζνα κομμάτιακρζασ χοίρου τα ζβαηαν για οχτϊ μζρεσ ςτο κραςί και ςτθ ςυνζχειαγζμιηαν μ’ αυτά τα ζντερα φτιάχνοντασ τα λουκάνικα. Τα λουκάνικακαι τα κρζατα του χοίρου αφοφ τα κρζμαγαν ς’ ζνα κοντάρι, τακάπνιηαν ςε φωτιά από ςχοινιζσ, μερςινιζσ και ξιςταρκζσ για ναςτεγνϊςουν. Μετά τα κρεμοφςαν ςτον ιλιο για να ξερακοφν καλά.Από το κρζασ του χοίρου ζτρωγαν όλο το χρόνο.

ΠΡΩΣΟΧΡΟΝΙΑ ΣΟ ΕΞΩΣΕΡΙΚΟ

Λίγα λόγια για τθν Πρωτοχρονιά

Ο εορταςμόσ τθσ Ρρωτοχρονιάσ ξεκίνθςε ωσ κεςμόσ περίπου 4.000 χρόνιαπριν, από τθν Αρχαία Βαβυλϊνα και δε γινόταν το χειμϊνα, όπωσ ςιμερα,αλλά τθν άνοιξθ, κατά το πρϊτο νζο φεγγάρι μετά τθν εαρινι ιςθμερία.Ζνασ άλλοσ λαόσ που γιόρταηε τθν πρωτοχρονιά ιταν οι ωμαίοι, με τθδιαφορά ότι αυτοί τθν γιόρταηαν τθν πρϊτθ μζρα του Μαρτίου. Αυτό όμωσάλλαξε το 46 π.Χ. , με τθν άνοδο του Λουλίου Καίςαρα ςτθν εξουςία, οοποίοσ αποφάςιςε τθν αλλαγι του υπάρχοντοσ θμερολογίου και ζτςικακιερϊκθκε μζχρι ςιμερα, θ πρϊτθ θμζρα του χρόνου να κεωρείται θπρϊτθ Λανουαρίου. Σε πολλζσ χϊρεσ υπάρχει θ νοοτροπία πωσ θ πρϊτθμζρα του χρόνου ςυμβολίηει ζνα νζο ξεκίνθμα, τθν αρχι για μια νζα ηωικαι κρφβει τθν ελπίδα ότι αυτι νζα ηωι κα είναι πολφ καλφτερθ από τθνπροθγοφμενθ. Σφμφωνα με τθν παράδοςθ, ο παλιόσ χρόνοσ παίρνει τθμορφι ενόσ γζρου, ο οποίοσ φεφγει από τον κόςμο παίρνοντασ μαηί τουόλα τα κακά τθσ προθγοφμενθσ χρονιάσ. Από τθν άλλθ πλευρά, ο νζοσχρόνοσ προςωποποιείται ςε ζνα όμορφο και ευχάριςτο νζο που ζρχεταιγεμάτοσ δϊρα. Γι' αυτό και όλοι τον υποδζχονται φορϊντασ τα γιορτινάτουσ ροφχα και ετοιμάηοντασ μεγαλοπρεπι τραπζηια.

Πρωτοχρονιά ςτθν ΑργεντινιΟι Μάγοι: Τα παιδιά τθσ Αργεντινισ ζχουν ςαν ζκιμο να τοποκετοφν ζναπαποφτςι κάτω από το χριςτουγεννιάτικο δζντρο ι δίπλα από το κρεβάτιτουσ περιμζνοντασ τουσ Μάγουσ. Οι Μάγοι φτάνουν το βράδυ ςτισ 5Λανουαρίου, παραμονι των Κεοφανείων, που είναι και θ επίςθμθ γιορτιςτθν Αργεντινι. Τα παιδιά αφινουν γάλα και μπιςκότα για τουσ Μάγουσ,για να φάνε από το μεγάλο τουσ ταξίδι, και ςανό και νερό ζξω από τθνπόρτα του ςπιτιοφ τουσ για να ταΐςουν τα άλογα τουσ.Εορταςμόσ του νζου ζτουσ: Ραραδοςιακά, ο εορταςμόσ του νζου ζτουσςτθν Αργεντινι περιλαμβάνει ζνα δείπνο, αργά το βράδυ, με ςτενοφσφίλουσ και τα μζλθ τθσ οικογζνειασ. Υπάρχουν μερικζσ δθμοφιλείσ καιενδιαφζρουςεσ παραδόςεισ που ςυνικωσ ακολουκοφνται από τουσπεριςςότερουσ ανκρϊπουσ. Μια τζτοια, ζξω από τισ ςυνθκιςμζνεσπαραδόςεισ είναι ότι τρζχουν γφρω από ζνα ςπίτι με μία βαλίτςα ςτοχζρι, με τθν πεποίκθςθ ότι ο καινοφριοσ χρόνοσ κα τουσ εξαςφαλίςειπεριςςότερα ταξίδια. Υπάρχει ακόμα ζνα ζκιμο, να τρϊνε φαςόλια το νζοζτοσ ϊςτε να ζχουνε δουλειά ι να βρουν μια καλι δουλειά.

Ιαπωνία

Θ Ρρωτοχρονιά ςτθν Λαπωνία είναι θ μεγαλφτερθ γιορτι του χρόνου. Γιορτάηεταιμε ζνα ςωρό εκδθλϊςεισ που ξεκινοφν από το γενικό κακάριςμα των ςπιτιϊν καιτο κρζμαςμα, ςτισ εξόδουσ, “φυλαχτϊν” από τα κακά πνεφματα. Τα μεςάνυχταπθγαίνουν ςτουσ ναοφσ Σίντο, που είναι θ αρχαία κρθςκεία των Λαπϊνων και είναιλατρεία τθσ φφςθσ. Το καλωςόριςμα του νζου χρόνου γίνεται με κροφςθτυμπάνων, βεγγαλικά, βροχι νομιςμάτων που πζφτουν ςτουσ ειδικάκαταςκευαςμζνουσ τεράςτιουσ ςάκουσ μπροςτά από το βωμό, για να φζρουνκαλι τφχθ ςε αυτοφσ που τα ρίχνουν. Σε μεγάλθ πυρά, ςτο προαφλιο των ναϊν,ρίχνουν όλα τα κρθςκευτικά ςφμβολα, που ζχουν όλοι ςτα ςπίτια τουσ ι τισδουλειζσ τουσ, από τον περαςμζνο χρόνο και παίρνουν αυτά του νζουευλογθμζνα από το ναό. Θ Ρρωτοχρονιά είναι οικογενειακι γιορτι πουγιορτάηεται από τθ ςυγκεντρωμζνθ ευρφτερθ οικογζνεια που περιλαμβάνει καιτουσ νεκροφσ ςυγγενείσ, αφοφ οι Λάπωνεσ είναι προγονολάτρεσ. Ζτςι, ςτθδιάρκεια τθσ θμζρασ επιςκζπτονται τουσ οικογενειακοφσ τάφουσ, τουσ οποίουσκακαρίηουν και εξαγνίηουν με κακαρό νερό, τουσ ςτολίηουν με λουλοφδια καικαίνε κυμίαμα προςευχόμενοι ςτουσ προγόνουσ τουσ για να τουσ προςτατεφςουνκαι να τουσ κακοδθγιςουν. Τα παιδιά παίρνουν από τουσ ενιλικεσ ςυγγενείσ τονπατροπαράδοτο “μπουναμά” που ςυνικωσ είναι αρκετόσ για να εξαςφαλίςει τοχαρτηιλίκι τθσ χρονιάσ. Το πρωτοχρονιάτικο τραπζηι είναι πλουςιότατο καιπεριλαμβάνει μια πολφ μεγάλθ ποικιλία από λιχουδιζσ που ετοιμάηονται αρκετζσμζρεσ πριν.

ΙνδίαΣτθν Λνδία ςτολίηουν δζντρο μάνγκο ιμπανανόδεντρο και μερικζσ φορζσ ςτολίηουν καιτα ςπίτια τουσ με φφλλα μάνγκο. Σε οριςμζνεσπεριοχζσ τθσ Λνδίασ χρθςιμοποιοφν μικράλυχνάρια για τθ διακόςμθςθ, τα οποίατοποκετοφν ςτθν άκρθ τθσ ςτζγθσ ι ςτον τοίχο.Οι εκκλθςίεσ ςτολίηονται με κεράκια.

ΡωςίαΛςτορία τθσ Μπαμποφςκασ : Υπάρχουν πολλζσ ιςτορίεσγια τθ Μπαμποφςκα ςτθ ωςία. Μία από αυτζσυποςτθρίηει πωσ ακφρωςε το ταξίδι τθσ με το ΣοφόΜάγο που κα πιγαιναν να ζβλεπαν τον Λθςοφ, για ναδιοργανϊςει ζνα πάρτι για τουσ φίλουσ τθσ. Ρράγμα πουςτθν πορεία μετάνιωςε. Ζτςι, κι εκείνθ λζγεται ότι κάκεχρόνο ξεκινάει το ταξίδι τθσ για να βρει τον Λθςοφ και νατου δϊςει τα δϊρα τθσ. Αλλά τον Λθςοφ όμωσ δε τονςυναντάει ποτζ και για αυτό μοιράηει τα δϊρα τθσ ςταπαιδιά. Μια άλλθ εκδοχι τθσ ιςτορίασ υποςτθρίηει πωσεξαπάτθςε επίτθδεσ το Σοφό Μάγο και ζτςι ζχαςαν και οιδυο το ταξίδι προσ τον Λθςοφ. Αφοφ μετάνιωςε για αυτιτθν πράξθ τθσ λοιπόν τοποκετοφςε δϊρα ςε όλα ταπροςκζφαλα των παιδιϊν ςτθ ωςία με τθν ελπίδα πωσκάποιο από αυτά κα ιταν ο Λθςοφσ.

ΟυκρανίαΟι άνκρωποι ςτθν Ουκρανία(που θ πλειοψθφία τουσ είναιορκόδοξοι) υποδζχονται τθν Ρρωτοχρονιά ςυγκεντρωμζνοι ςτισπλατειζσ. Θ πρωτοχρονιά κεωρείται επίςθμθ αργία και ζχεικρατικό χαρακτιρα, κλθροδότθμα από τθν ςοβιετικι περίοδο. Στισ23:45 τθσ παραμονισ όλοι οι πολίτεσ ακοφν το Διάγγελμα τουΡροζδρου με μια μικρι αναφορά ςτα γεγονότα του ζτουσ πουφεφγει και ευχζσ για το ζτοσ που ζρχεται. Στισ 00:00 ακριβϊσγίνεται θ ανάκρουςθ του Εκνικοφ Φμνου τθσ Ουκρανίασ. Κάκεχρόνο ςτθν Ουκρανία διοργανϊνεται ζνα μεγάλοχριςτουγεννιάτικο παηάρι . Οι πωλθτζσ παρζχουν διάφορεσουκρανικζσ καταςκευζσ όπωσ : χρυςά κοςμιματα, ζργα τζχνθσ,κεντιματα, διακοςμθμζνα αυγά, και εγχϊρια διακοςμθτικά για τοςπίτι. Επίςθσ προςφζρονται και παραδοςιακζσ ςπιτικζσ ουκρανικζσςυνταγζσ όπωσ pyrohy , το holubtsi (γεμιςμζνοι πόλοι λαχανικϊν)και άλλεσ νόςτιμεσ απολαφςεισ. Το μεγάλο αυτό γεγονόσ λαμβάνειχϊρα ςτο κακεδρικό ναό τθσ Ουκρανίασ που είναι φτιαγμζνοσβάςθ τθσ Αγίασ Σοφίασ ςτθν Κωνςταντινοφπολθ.

ΔανίαΣτθν Δανία οι άνκρωποι γιορτάηουν και υποδζχονται τθν Ρρωτοχρονιά όλοι μαηί.

Ειδικά πιάτα προςφζρονται ςτουσ ανκρϊπουσ κακϊσ και διάφορα ποτά,βαςικότερο από όλα θ ςαμπάνια που μοιράηεται όλο το βράδυ. Επίςθσ, μόλισ οιδείκτεσ του ρολογιοφ δείξουν δϊδεκα τα μεςάνυχτα, αμυγδαλωτά κζικςερβίρονται ςε όλουσ τουσ παρευριςκόμενουσ. Οι άνκρωποι τραγουδοφν,χορεφουν και χειροκροτοφν. Ο κατάλογοσ των παραδοςιακϊν πιάτων πουςερβίρεται ςε αυτά τα μζρθ αποτελείται από βραςτό μπακαλιάρο, ςτιφάδολάχανο, και χοιρινό κρζασ. Στισ δϊδεκα ακριβϊσ πραγματοποιείται μιαπροςχεδιαςμζνθ επίδειξθ πυροτεχνθμάτων θ οποίο φωτίηει όλο τον ουρανό. Ταπαράξενα ςχζδια που δθμιουργοφνται ςτον ουρανό τα απολαμβάνουν μικροί καιμεγάλοι. Επίςθσ οι άνκρωποι πιςτεφουν ότι ο δυνατόσ ιχοσ των πυροτεχνθμάτωνδιϊχνει τα κακά πνεφματα. Τζλοσ υπάρχουν δφο αρκετά ςθμαντικά γεγονότα πουκάκε άνκρωποσ περιμζνει. Ζνα από αυτά είναι θ ετιςια ομιλία του μονάρχθ, καιάλλο είναι θ ηωντανι μετάδοςθ τθσ αντίςτροφθσ μζτρθςθσ από το κεντρικό τουρολόι του Δθμαρχείου τθσ Κοπεγχάγθσ.

ΠορτογαλίαΣτθν Ρορτογαλία τθν τφχθ τθν φζρνουν τα ςταφφλια! Τοςταφφλι κατζχει κυρίαρχθ κζςθ ςτθν Ρρωτοχρονιά τουσκαι μόλισ το παραδοςιακό ρολόι χτυπιςει 12 οιΡορτογάλοι βάηουν ςτο ςτόμα τουσ μία - μία 12 ρϊγεσςταφφλι και κάνουν δϊδεκα ευχζσ. Πταν το ςτόμαγεμίςει τισ τρϊνε και εφχονται να πραγματοποιθκοφν.Οι άνκρωποι ςτθν Ρορτογαλία αγαποφν να περνοφν τθνΡρωτοχρονιά τουσ, είτε με κοντινά αγαπθμζνα τουσπρόςωπα κάνοντασ πάρτι ςε ςπίτια, είτε με το ναπθγαίνουν ςε μζρθ όπωσ μπαρ, νυχτερινά κζντρα κ.α. ταοποία ζχουν οργανϊςει ειδικά γεγονότα για εκείνθ τθνβραδιά. Οι άνκρωποι τραγουδοφν, χορεφουν καιπανθγυρίηουν κάκε ςτιγμι που περνά και φεφγει τοΡαλιό Ζτοσ.

ΙςπανίαΟι εορταςμοί ςτθν Λςπανία ςυνικωσ ξεκινοφν με ζνα οικογενειακό δείπνοπου παραδοςιακά περιλαμβάνει Spanish omelet, γαρίδεσ, κόκορα ιαρνάκι. Κατά τθν Λςπανικι παράδοςθ το να φοράσ κόκκινα εςϊρουχα τθνπαραμονι τθσ πρωτοχρονιάσ ςου φζρνει καλι τφχθ. Θ αντίςτροφθμζτρθςθ γίνεται από το ρολόι ςτθν Casa de Correos ςτθν πλατεία Puerta deSol ςτθν Μαδρίτθ. Ραραδοςιακά πρζπει να τρωσ 12 ρϊγεσ ςταφφλι, μία γιακάκε χτφπο του ρολογιοφ. Αυτι θ παράδοςθ ζχει τισ ρίηεσ τθσ το 1999 ότανοι καλλιεργθτζσ ςταφυλιϊν ςτθν Allicante πίςτεψαν ότι ιταν ζνασ καλόστρόποσ για να περιορίςουν τθν τεράςτια παραγωγι πλεονάςματοσ πουείχαν εκείνο τον χρόνο. Σιμερα ακολουκείτε θ παράδοςθ από κάκε Λςπανόκαι οι 12 ρϊγεσ ζγιναν ςυνϊνυμο τθσ Ρρωτοχρονιάσ. Σφμφωνα με τθνπαράδοςθ, αυτοί που καταφζρνουν να φάνε όλα τα ςταφφλια κα ζχουν 12μινεσ ευθμερίασ για το νζο ζτοσ. Αφοφ το ρολόι ςταματιςει τουσ 12χτφπουσ τοκ, οι άνκρωποι εφχονται και κάνουν προπόςεισ με αφρϊδθποτά όπωσ ςαμπάνια ι μθλίτθ.

Μετά το οικογενειακό δείπνο και τα ςταφφλια, πολλοί νζοιάνκρωποι πθγαίνουν ςε πάρτι με κομφετί, ςε pud, clud και άλλαπαρόμοια μζρθ. Τα πάρτι ςυνικωσ κρατάν μζχρι το πρωί καιποικίλουν από μικροφσ προςωπικοφσ εορταςμοφσ ςε τοπικάμπαρ, μζχρι τεράςτια πάρτι με χιλιάδεσ καλεςμζνουσ ςε αίκουςεσξενοδοχείων. Νωρίσ το επόμενο πρωί οι ςυμμετζχοντεσ ςτα πάρτιςυγκεντρϊνονται για να φάνε το παραδοςιακό χειμωνιάτικοπρωινό, που είναι ηεςτι ςοκολάτα και τθγανθτό τραγανό γλυκό(chocolat con churros). Στθν Λςπανία, το βράδυ τθσ 5θσΛανουαρίου τα παιδιά τοποκετοφν τα παποφτςια τουσ ςταμπαλκόνια ι ςτα παράκυρα. Θ επόμενθ μζρα δθλαδι θ μζρα τωνΚεοφανείων, είναι θ μζρα κατά τθν οποία οι τρεισ μάγοιεπιςκζπτονται τον μικρό Λθςοφ, τον προςκυνοφν και τουπροςφζρουν δϊρα. Σφμφωνα με τθν παράδοςθ, οι τρεισ μάγοιζρχονται το βράδυ πριν τα Κεοφάνεια και γεμίηουν τα παποφτςιατων παιδιϊν με δϊρα.

ΜεξικόΟι Μεξικανοί γιορτάηουν τθν παραμονι τθσ Ρρωτοχρονιάσ τρϊγοντασ μια ρϊγα ςταφφλιγια κακζνα από τουσ 12 χτφπουσ του ρολογιοφ τα μεςάνυχτα κάνοντασ μια ευχι. ΟιΜεξικάνικεσ οικογζνειεσ διακοςμοφν τα ςπίτια τουσ με όμορφα λαμπερά και φωτεινάχρϊματα. Το κόκκινο βελτιϊνει τον τρόπο ηωισ και τθν αγάπθ, το κίτρινο βελτιϊνει τισεργαςιακζσ ςυνκικεσ, το πράςινο είναι για τθν καλυτζρευςθ τθσ οικονομικισ κατάςταςθσκαι το άςπρο για τθν τφχθ και τθν υγεία. Άλλθ μια παράδοςθ είναι να κάνεισ μια λίςτα μεόλα τα άςχθμα και τα δυςάρεςτα γεγονότα που ςυνζβθςαν τουσ 12 αυτοφσ μινεσ και πριντισ 12 τα μεςάνυχτα να πετάξεισ αυτι τθ λίςτα ςτθ φωτιά. Ζτςι φεφγει όλθ θ αρνθτικιενζργεια και κακοτυχία από τθν καινοφρια χρονιά. Τθν ίδια ϊρα ευχαριςτίεσ γίνονται γιαόλα τα καλά πράγματα που ςυνζβθςαν τον περαςμζνο χρόνο ζτςι ϊςτε να ςυνεχίςουν καιτον επόμενο χρόνο. Οι Μεξικανοί γιορτάηουν με ζνα δείπνο τθν άφιξθ του καινοφριουχρόνου αργά το βράδυ με τισ οικογζνειζσ τουσ ςτο οποίο τρϊνε γαλοποφλα με mole(sauceκόκκινθσ ςάλτςασ). Μετά πολλοί από αυτοφσ ςυνεχίηουν ςε πάρτι ζξω ςτο δρόμο ι ςεμπαρ. Στθν πόλθ του Μεξικοφ υπάρχει μια γιορτι ςτο δρόμο τθν παραμονι τθσΡρωτοχρονιάσ γφρω από το Zocallo, τθν κεντρικι πλατεία που περιλαμβάνειπυροτεχνιματα και δυνατζσ ευχζσ. Θ πρϊτθ μζρα του Λανουαρίου λζγεται ''Dia de losReyes'' που ςθμαίνει θ μζρα των βαςιλιάδων ι των μάγων οπότε και τα μικρά παιδιάπαίρνουν τα δϊρα τουσ. Τθν ίδια μζρα κόβεται και μια παραδοςιακι πίτα θ οποία περιζχειμια μικρι κοφκλα που ςυμβολίηει τον νεογζννθτο Χρθςτό. Πποιοσ βρει τθν κοφκλα μζςα ςτοκομμάτι του, πρζπει να κάνει μια δεξίωςθ ςτουσ φίλουσ και ςυγγενείσ του ςτισ 2Φεβρουαρίου.

Ιταλία

Στθν Λταλία θ παραμονι τθσ Ρρωτοχρονιάσ γιορτάηεται μεςυγκεκριμζνα τελετουργικά όπωσ π.χ. Να φοράσ κόκκιναεςϊρουχα. Μια άλλθ παράδοςθ, που δεν υπάρχει πια, ικελεπαλιά και αχρθςιμοποίθτα αντικείμενα να πετάγονται από τοπαράκυρο. Το γεφμα παραδοςιακά τρϊγεται με τθνοικογζνεια και τουσ φίλουσ και ςυχνά περιλαμβάνει zamponeor cotechino (ζνα γεφμα που φτιάχνεται με ποδαράκιαγουρουνιοφ και εντόςκια) μαηί με φακζσ. Στισ 08:30 πμ οπρόεδροσ διαβάηει ζναν χαιρετιςμό που απευκφνεται ςεόλουσ τουσ Λταλοφσ. Τα μεςάνυχτα πζφτουν πυροτεχνιματαςε όλθ τθν χϊρα. Οι φακζσ τρϊγονται όταν το ρολόι χτυπάμεςάνυχτα. Μία κουταλιά φακι για κάκε χτφπο και αυτόυποτίκεται ότι κα φζρει καλι τφχθ. Οι ςτρογγυλζσ φακζσαντιπροςωπεφουν χρυςά νομίςματα.

Τα παιδιά γράφουν γράμματα ςτισ 5 Λανουαρίου και τα κρφβουν ςτθνκαμινάδα για τθν μάγιςςα Befana. Τα γράμματα ςυνικωσ περιλαμβάνουνλίςτεσ από παιχνίδια ι άλλα αντικείμενα που επικυμοφν τα παιδιά για νατουσ τα φζρει θ καλοκάγακθ μάγιςςα. Θ μάγιςςα επιςκζπτεται τθν νφχτατα ςπίτια όλων των παιδιϊν και γεμίηει τισ κάλτςεσ τουσ, οι οποίεσ είναικρεμαςμζνεσ ςτο τηάκι, με καρποφσ και φροφτα και φζρνει δϊρα ςε όλα τακαλά παιδιά ενϊ ςτα κακά παιδιά φζρνει ζνα κομμάτι κάρβουνο. Θμάγιςςα απεικονίηεται ωσ μια γριά θ οποία οδθγεί ζνα ςκουπόξυλο καιφοράει ζνα μαφρο ςάλι το οποίο είναι γεμάτο ςκόνθ από κάρβουνά διότιειςζρχεται ςτα ςπίτια των παιδιϊν μζςω τθσ καμινάδασ. Αυτι ςυχνά είναιχαμογελαςτι και μεταφζρει μία τςάντα ι ζναν ςάκο γεμάτο με γλυκά ιδϊρα ι και τα δυο. Κάκε χρόνο, ςτισ 6 Λανουαρίου τα παιδιά τθσ Λταλίασόταν ξυπνάμε ελπίηουν ότι θ Befana ζχει κάνει τθν επίςκεψι τθσ ςτο ςπίτιτουσ. Αυτι θ μζρα είναι πολφ ςθμαντικι για τουσ Λταλοφσ γιατίςθματοδοτεί το τζλοσ τθσ περιόδου των Χριςτουγζννων και τθν θμζρα πουοι τρεισ μάγοι ζφκαςαν ςτθν φάτνθ εκεί όπου γεννικθκε ο Χριςτόσ.

Κίνα Ο δράκοσ είναι θ πιο δθμοφιλισ φιγοφρα ςτθν κινζηικθπρωτοχρονιά, γνωςτι και ωσ ''Yuan Tan'' και γιορτάηεται απότισ 21 Λανουαρίου μζχρι τισ 20 Φεβρουαρίου. Θ δυνατιμουςικι κακϊσ και θ πλθκϊρα πυροτεχνθμάτων είναι απότα βαςικότερα ςτοιχεία των εορταςμϊν. Μια αρχαία κινζηικθπαράδοςθ κζλει τουσ κινζηουσ να κλείνουν με χαρτιά ταπαράκυρά τουσ τθν παραμονι τθσ Ρρωτοχρονιάσ για ναδιϊξουν τα κακά πνεφματα και τθν κακοτυχία. Το μανταρίνικεωρείται τυχερό φροφτο και καλότυχο και για αυτό ζχει τθντιμθτικι του. Εάν μάλιςτα δοκεί ςε ζνα νιόπαντρο ηευγάρικεωρείται καλόσ οιωνόσ για τθν εξζλιξθ του γάμου του.

Η Ιςτορία τθσ γαλοποφλασΤθν πρωτοχρονιά εκτόσ από το ότι περιμζνουμε να γιορτάςουμε αυτζσ τισ μζρεσ

με τα αγαπθμζνα μασ πρόςωπα, περιμζνουμε να γευτοφμε ςτο εορταςτικό τραπζηιτθν νόςτιμθ γαλοποφλα. Τθν γαλοποφλα τθν ςυνάντθςαν πρϊτθ φορά οι Λςπανοίκατακτθτζσ ςτο Μεξικό. Τθσ ζδωςαν το όνομα ινδικό κοτόπουλο κακϊσ πίςτευανπωσ είχαν ανακαλφψει τθν Λνδία. Το 1526 ο William Strickland ειςιγαγε από τθνΑμερικι ςτθν αγορά του Μπρίςτολ 6 γαλοποφλεσ τισ οποίεσ ποφλθςε για 2 πζνεστθν κακεμιά. Οι Λθςουίτεσ μοναχοί ιταν εκείνοι που μεταφζροντάσ τθν ςτθνΕυρϊπθ, ανζλαβαν τθν εκτροφι τθσ, ζτςι ϊςτε το 1630 να είναι εξαιρετικάδθμοφιλείσ ςτθν Γαλλία. Φιμεσ κζλουν τον Άγγλο μονάρχθ Ερρίκο Θ’ να ιταν οπρϊτοσ που ειςιγαγε τθν γαλοποφλα ςτο πρωτοχρονιάτικο τραπζηι το 1824. Ρρινειςαχκεί θ γαλοποφλα ωσ το κυρίωσ πιάτο τθσ θμζρασ τθσ Ρρωτοχρονιάσ οιΕυρωπαίοι ςυνικιηαν να τρϊνε χινεσ, παγϊνια, φαςιανοφσ ακόμα και κεφάλιαγριογοφρουνου. Το νόςτιμο κρζασ τθσ γαλοποφλασ αλλά και το γεγονόσ ότιαποτελοφςε μια πιο πρακτικι εναλλακτικι από άλλα ηϊα όπωσ αγελάδεσ( πουιταν πιο χριςιμεσ ηωντανζσ για να παράγουν γάλα) ι κοτόπουλα( που ιταν πολφακριβότερα από ότι είναι ςιμερα) κατζςτθςε τθν γαλοποφλα ζνα δθμοφιλζσπρωτοχρονιάτικο γεφμα.

• http://www.otherside.gr/2011/01/prwtoxroniatika-ethima-stin-ellada/#ixzz2D4W9yKYx

Τθν εποχι του Μεςαίωνα οι ξυλοχαράκτεσ ςυνικιηαν νακαταςκευάηουν και να χαράηουν αντικείμενα με κρθςκευτικάκζματα. Θ πρϊτθ Χριςτουγεννιάτικθ/Ρρωτοχρονιάτικθ κάρτα, μετθν ςθμερινι ζννοια λζγεται ότι ςχεδιάςτθκε από τον CallcottHorsley ςτθν Αγγλία το 1843. Τθν δθμιοφργθςε για τον φίλο του SirHenry Cole.Ζπειτα από αυτό μια ζκδοςθ 1.000 καρτϊν βγικε προσπϊλθςθ ςτο Λονδίνο. Κάκε κάρτα ιταν καταςκευαςμζνθ απόχοντρό χαρτόνι, ςε ςκοφρα ςζπια και ηωγραφιςμζνθ με το χζρι. Τοκζντρο τθσ κάρτασ ζδειχνε ζνα οικογενειακό πάρτυ ςε εξζλιξθ,κάτω από το οποίο υπιρχαν οι λζξεισ ''Χαροφμενα Χριςτοφγεννακαι Ευτυχιςμζνο το Νζο Ζτοσ''. Στθν δεξιά πλευρά υπάρχει μιαεικόνα που ταΐηουν ζναν πειναςμζνο και ςτθν αριςτερι μια ςκθνιπου δίνουν ροφχα ςτουσ φτωχοφσ για να μθ κρυϊνουν.

Η ιςτορία τθσ πρώτθσ Χριςτουγεννιάτικθσ/

Πρωτοχρονιάτικθσ κάρτασ

Η «Αγία coca cola» και ο μφκοσ του Αϊ Βαςίλθ

Ο Άγιοσ Βαςίλθσ, όπωσ τον γνωρίηουμε, δεν υπιρξε ποτζ. Ο ΆγιοσΒαςίλθσ είναι εφεφρεςθ τθσ κόκα κόλα! Μπορείτε να πιςτζψετε ότι οπιο διαδεδομζνοσ άγιοσ ςτον κόςμο είναι χορθγία μιασ μεγάλθσαμερικάνικθσ εταιρίασ; Κι όμωσ δεν είναι αςτείο. Μιλάμε για τοχοντροφλθ και χαροφμενο γεράκο με το κόκκινο κουςτοφμι, το καπζλοκαι τθν κάπα, με τθ μεγάλθ μαφρθ ηϊνθ και τισ μπότεσ, τα ροδαλάμάγουλα, τα φωτεινά μάτια και τα ακόμα πιο φωτεινά λευκά δόντια.Αυτόσ ο καλοςυνάτοσ άγιοσ είναι το ευφυζςτατο επίτευγμα μιασδιαφθμιςτικισ καμπάνιασ τθσ κόκα κόλα γφρω ςτα 1930. Θ κόκα κόλαεξακολουκεί να παραμζνει περιφανθ για το ρόλο που ζπαιξε για ναγίνει διάςθμοσ και δθμοφιλισ αυτόσ ο άγιοσ-καταςκεφαςμα τθσ. Γράφειο Μπάμπθσ ΛμβρίδθσΓια πολλοφσ ίςωσ να αποτελεί ενοχι το να καταςτρζφεισ μιακρθςκευτικι φανταςίωςθ εξιςτορϊντασ ζνα ενδιαφζρον κομμάτι απότθν παγκόςμια ιςτορία του καταναλωτιςμοφ. Αυτι όμωσ είναι θπραγματικι ιςτορία για το Αι Βαςίλθ που αξίηει πραγματικά να τθνζχουμε υπόψθ μασ.

Στα τζλθ του 19ου αιϊνα όταν θ κόκα κόλα πρωτοδθμιουργικθκε οαπϊτεροσ ςκοπόσ τθσ εταιρίασ για το προϊόν, ιταν να λανςαριςτεί ςαντζτοιο με κεραπευτικζσ ιδιότθτεσ. Ενδεικνυόταν για άτομα με κακιψυχολογικι διάκεςθ, ι για αυτοφσ που υπζφεραν από πονοκεφάλου. Οιπωλιςεισ του προϊόντοσ ζπεφταν αιςκθτά, ιδιαίτερα κατά τουσχειμερινοφσ μινεσ, οπότε θ κόκα κόλα χρειαηόταν κάτι καινοφργιο για ναπροςελκφςει τθν αμερικανικι αγορά. Στα 1931 αποφαςίηουν να κάνουνμια εκτεταμζνθ διαφθμιςτικι καμπάνια παρουςιάηοντασ το νζο τουσπροφίλ. Οι εικονογραφιςεισ του προϊόντοσ, ιδιαίτερα αυτζσ από τονΣουθδό Haddon Sundblom ζφεραν ςτθν κόκα κόλα τθν μεγαλφτερθεπιτυχία που γνϊριςε ζωσ τότε. Θ εικόνα του καλλιτζχνθ παρουςίαηε ζνανλευκό άνδρα μζςα ςε ζνα κόκκινο κουςτοφμι που φζρνει χαρά ςτθνοικογζνεια και ςτουσ φίλουσ απλά με ζνα μπουκάλι κόκα κόλα, μια εικόναπου ακόμα και ςιμερα εμφανίηεται ςτα εμπορικά κζντρα, ςε ευχετιριεσκάρτεσ και ςε διαφθμιςτικά του αμερικάνικου ςτρατοφ. Σίγουρο είναι,πωσ δεν μπορεί να καταλογιςκεί ςτθν κόκα κόλα ότι ζφερε τον Αι Βαςίλθμζςα ςτα ςπίτια και ςτισ καρδιζσ των αμερικανϊν πολιτϊν. Θ ιςτορία τουΑι Βαςίλθ, αυτοφ του μυςτθριϊδουσ δωρθτι, μασ πάει πολφ πίςω ςτοπαρελκόν. Ρολφ πίςω μάλιςτα από τθν ίδρυςθ τθσ εταιρίασ τθσ κόκακόλα. Στθν προθγοφμενθ ηωι του ο Αι Βαςίλθσ δεν φοράει κόκκινοκουςτοφμι.

Στθν Ευρϊπθ και ειδικά ςτθν Ολλανδία είναι ο Sinter Klaas, ο οποίοσ ιτανο προςτάτθσ των ναυτικϊν, των εμπόρων και των παιδιϊν, ζτςιλατρεφτθκε από τον 12ο αιϊνα και μετά. Είναι ο άγιοσ Νικόλαοσ τθ μορφιτου οποίου ςυναντοφμε ςαν αρχιεπίςκοπο τθσ Μικράσ Αςίασ τον14ο αιϊνα. Τον 17ο αιϊνα Ολλανδοί καλβινιςτζσ μεταναςτεφοντασ ςτθνΑμερικι παίρνουν μαηί τουσ και τθν εικόνα του αγίου Νικόλαου, εκεί οάγιοσ γίνεται Saint Nick και Santa Claus. Στα 1870 θ μορφι του αγίουΝικολάου ςυναντάται και ςτθν Βρετανία, εκεί καταφζρνει να ςυγχωνευτείμε τον ςκανδιναβικισ προζλευςθσ πατζρα των Χριςτουγζννων και ζτςιγεννιοφνται μφκοι, κρφλοι, τραγοφδια και ιδιαίτερεσ κρθςκευτικζσςυνικειεσ. Μζςα ς’ αυτά ειςχωροφν νάνοι και ξωτικά από τθΣκανδιναβία, ζνα κορίτςι με άςπρθ μπζρτα θ Kolyada, από τθνπροεπαναςτατικι ωςία που ζφτανε από ψθλά με ζλκθκρο ςυνοδείακρθςκευτικϊν φμνων, οι φζροντεσ δϊρα που ςυνδζονται με τουσ τρεισμάγουσ, αυτζσ και άλλεσ τόςεσ δοξαςίεσ ζρχονται να δϊςουν κάποιεσεξθγιςεισ ςτισ πολιτιςτικζσ ρίηεσ του Αι Βαςίλθ.

Μεταφερόμενοσ ςτθν Αμερικι απ’ όλουσ αυτοφσ τουσ ευρωπαίουσμετανάςτεσ όπωσ είναι φυςικό ο Αι Βαςίλθσ αλλάηει μορφι αποκτϊντασαμερικάνικα χαρακτθριςτικά. Ονομάηεται Saint Nick, ι Santa Claus, ιFather Christmas και δεν μπορεί πλζον να ηει ςτισ πλαγιζσ του οβανιζμι,του Άςπεν ι του Βερμόντ, ζτςι μετακομίηει κάπου ςτο Βόρειο Ρόλο. Σεκάκε μια από αυτζσ τισ αναπαραςτάςεισ του Αι Βαςίλθ του παλαιοφκόςμου το κουςτοφμι δεν φζρει κανζνα ςθμάδι κόκκινου. Λδιαίτερα ςτθνπερίπτωςθ τθσ Σκανδιναβικισ εκδοχισ. Στισ Θνωμζνεσ Ρολιτείεσ φζρεταιπωσ οι Ολλανδοί αρχικά είναι οι πρϊτοι που διαδίδουν τθν ιδζα του ΑιΒαςίλθ, (Santa Klaas) και ο άγιοσ βαςίηεται ςε ζναν από τουσ δικοφσ τουσΑρχιεπιςκόπουσ. Ο Santa Klaas ζδωςε τθ φόρμα και τθ μορφι ςτονςθμερινό μφκο του Αι Βαςίλθ και διαδόκθκε θ φιμθ του ωσ αυτόσ πουφζρνει τα δϊρα. Οκτϊ ιπτάμενοι τάρανδοι που ηουν κοντά ςτον ΒόρειοΡόλο, μεταφζρουν τισ γεμάτεσ με δϊρα κάλτςεσ που ζρχονται ςτα παιδιάμζςα από τισ καμινάδεσ των ςπιτιϊν. Πμωσ θ πλιρθσ οπτικι εικόνα του ΑιΒαςίλθ αργεί να διαμορφωκεί, αυτι τθν βλζπουμε πολφ αργότερα με τθνίδρυςθ τθσ κόκα κόλα. Ο ςθμερινόσ Αι Βαςίλθσ είναι δθμιοφργθμα τουαγγλοςαξονικοφ κόςμου και βεβαίωσ απθχεί τθν νοοτροπία του.

Το 1822 ζνασ αμερικανόσ κακθγθτισ ο Dr. Clement Clarke Moore,ζγραψε μια ιςτορία για παιδιά με τίτλο « Θ νφχτα του ΆγιουΝικόλα» ςιμερα είναι γνωςτι ςαν «Θ νφχτα πριν ταΧριςτοφγεννα», αυτι θ ιςτορία δθμοςιεφκθκε ςτισ 23 Δεκεμβρίουτου επόμενου χρόνου ςτθν εφθμερίδα «Sentinel». Θ περιγραφιτου Αι Βαςίλθ ςφμφωνα με τον ςυγγραφζα μασ δείχνει ζνανχονδρό άντρα ντυμζνο ςφμφωνα με τθν αμφίεςθ των νεϊτερωνευρωπαϊκϊν χρόνων. Το ποίθμα λζει: «Ρόςο τα μάτια τουγυάλιηαν, πόςο χαροφμενα ιταν τα λακκάκια του, τα μαγουλά τουιταν ςαν τα τριαντάφυλλα, θ μφτθ του ςαν κεράςι, το μικρό τουςτόμα ιταν ηωγραφιςμζνο ςαν τόξο και το μοφςι ςτο πιγοφνι τουιταν άςπρο ςαν το χιόνι. Ιταν φεγγαροπρόςωποσ με μια μικριςτρογγυλι κοιλία που κουνιόταν όταν γελοφςε ςαν ζνα μπολ απόηελζ. Ιτανε ςτρουμπουλόσ και πλαδαρόσ, ακριβϊσ ζνα χαροφμενοξωτικό….». Ο Moore ςτθν ιςτορία του, δανείηεται τθν ιδζα τθσκαμινάδασ, του ζλκθκρου και τουσ οκτϊ ταράνδουσ που τοςζρνουν, από ζνα φινλανδικό παραμφκι.

Ρερίπου ςαράντα χρόνια μετά θ ιςτορία αυτι εικονογραφείται από τονχιουμοριςτικό πολιτικό καρτουνίςτα Thomas Nast γερμανικισ καταγωγισ, οοποίοσ χρθςιμοποιεί για τθ δουλεία του, ςτοιχεία από τθν γερμανικι λαϊκιπαράδοςθ. Ο Nast τθν περίοδο του αμερικανικοφ εμφυλίου καλείται νααπεικονίςει για το εικονογραφθμζνο εβδομαδιαίο περιοδικό Harper’s,αλλθγορικζσ εικόνεσ από τα δρϊμενα του πολζμου. Μία από αυτζσ ιταν «Ο άγιοσΒαςίλθσ ςτο ςτρατόπεδο». Σ’ αυτιν τθν εκδοχι ο άγιοσ ζχει τα χαρακτθριςτικάενόσ ευτραφοφσ άντρα, ολοςτρόγγυλου και ροδαλοφ, φοράει ζνα μάλλινοκουςτοφμι με λευκά γουνάκια καλυμμζνου από άςτρα, και μοιάηει ςαν ζναευτραφι ξωτικό με μουςτάκια και γζνια που μοιράηει δϊρα ςτουσ ςτρατιϊτεσ.. Οςκιτςογράφοσ ςυχνά δθμιουργοφςε ςχζδια ςε άςπρο – μαφρο που είναιπροκάτοχα του Αι Βαςίλθ τθσ κόκα κόλασ, όμωσ ςτισ χρωματιςτζσ τουεικονογραφιςεισ ο Αι Βαςίλθσ πολφ αόριςτα κυμίηει τθν μοντζρνα εμπορικιεκδοχι. Ριο ςυγκεκριμζνα το φωτεινό κόκκινο χρϊμα απουςιάηει. ΤαΧριςτοφγεννα ζγιναν μζρα επίςθμθσ αργίασ και ο άγιοσ Βαςίλθσ αναγορεφτθκε ςετοπικι κεότθτα, ςε καλόκαρδο πνεφμα των Χριςτουγζννων αντιπροςωπεφονταστθν ευθμερία και τθν οικογενειακι ηωι των Βορείων. Βαςιςμζνοσ ςτθν επιτυχίαπου γνϊριςε το ζργο του, ο Nast ςυνζχιςε να παράγει ςχζδια του Αι Βαςίλθ κάκεΧριςτοφγεννα κατά τθν περίοδο του εμφυλίου πολζμου. Θ αποδοχι των ζργωντου Nast για τθν φιγοφρα του αγίου βαςίηεται ςτθν αλλαγι τθσ εικόνασ του αγίουαπό τθν παραδοςιακι αςκθτικι και αποςτεωμζνθ μορφι, ςε μια άλλθ διάςταςθπου αντικατοπτρίηει τθν αφκονία και τθν ευμάρεια. Αν και ο Ντίκενσ είχεμετατρζψει πολφ πιο μπροςτά τισ γιορτζσ των Χριςτουγζννων ςε γιορτζσ τθσαςτικισ τάξθσ, ς’ αυτζσ ο Αι Βαςίλθσ δεν διαδραματίηει κανζνα ςοβαρό ρόλο.

Τα Χριςτοφγεννα του Ντίκενσ ςτρζφονται κατά του βικτοριανοφκαπιταλιςμοφ και υπογραμμίηουν τθν ατομικι ςυνείδθςθ, τοκοινωνικό ςφνολο και τθ φιλανκρωπία. Σε αντίκεςθ με ταΧριςτοφγεννα τθσ Αμερικισ του εμφυλίου, του Nast και του ΑιΒαςίλθ που τα ςυνοδεφει, που βρίςκονται ςε τζλεια ςυμφωνία μετθν ουςία τθσ παράδοςθσ των Βορείων, θ οποία είναι οςυγκεραςμόσ τθσ αρετισ με το εμπόριο. Θ πιο γνωςτι απεικόνιςθτου αγίου κυκλοφόρθςε το 1866, μετά το τζλοσ του εμφυλίουπολζμου, απεικονίηεται να διακοςμεί ζνα ζλατο, να φτιάχνειπαιχνίδια, να διαβάηει παραμφκια του ςτα παιδιά και να εξερευνάτον κόςμο με το τθλεςκόπιό του, προσ αναηιτθςθ ςοφϊν παιδιϊν.Αυτό που αποτελεί το πλζον ςυμπακθτικό χαρακτθριςτικό του ΑιΒαςίλθ είναι θ τρυφερότθτα που δείχνει απζναντι ςτα παιδιά. Σεπαιδιά όμωσ που δεν ζχουν καμιά ςχζςθ με αυτά του Ντίκενσ καιτθσ Βικτοριανισ Αγγλίασ, Ο αμερικανόσ Αι Βαςίλθσ δείχνει τοόνειρο τθσ αμερικανικισ κοινωνίασ που ςτθρίηεται ςτθν ευθμερία,τθν καλοπζραςθ, τθν ευδαιμονία, τθν αγακοςφνθ και τθνμακροθμζρευςθ του ανκρϊπου.http://zenithmag.wordpress.com

Θ ςυνζχεια ςτο Β’ μζροσ (Ράςχα)