Ο ΡΟΛΟΣ ΤΟΥ Τ.Π. & ΔΑΝΕΙΩΝ ΚΑΙ ΟΙ ΝΕΕΣ ΠΡΟΟΠΤΙΚΕΣ

ΧΡΗΜΑΤΟΔΟΤΗΣΗΣ ΤΩΝ ΟΤΑ

Το Ταμείο Παρακαταθηκών και Δανείων θεμελιώθηκε το 1839 και το 1919 ξεκίνησε τη

λειτουργία του ως αυτόνομος χρηματοπιστωτικός οργανισμός για την εξυπηρέτηση του

δημόσιου και κοινωνικού συμφέροντος, υπό την εποπτεία του Υπουργού Οικονομικών.

Η συμβολή του Ταμείου από την ίδρυσή του μέχρι και σήμερα, στην τοπική και περιφερειακή

ανάπτυξη αλλά και στην εθνική οικονομία μπορεί να διακριθεί σε τρεις βασικές περιόδους:

Στην πρώτη περίοδο, από την ίδρυσή του Ταμείου μέχρι το δεύτερο παγκόσμιο πόλεμο, η

οποία χαρακτηρίζεται από έναν ιδιαίτερο δυναμισμό στη χορήγηση δανείων για εκτέλεση

έργων κοινής ωφέλειας.

Στη δεύτερη περίοδο, από τη λήξη του πολέμου και μέχρι τις αρχές της δεκαετίας του ’80,

η οποία χαρακτηρίζεται από την προσπάθεια ανασχηματισμού των διαθεσίμων κεφαλαίων

του καθώς και την επέκταση των αρμοδιοτήτων του σε νέους τομείς και δράσεις. Στην

περίοδο αυτή, το Ταμείο αρχίζει να ασκεί την Ταμειακή Υπηρεσία των Δήμων, Κοινοτήτων και

άλλων Νομικών Προσώπων, καθώς και τη διαχείριση των Νομαρχιακών και λοιπών Ταμείων.

Στην ίδια περίοδο αναπτύσσεται σημαντικά και η χορήγηση δανείων ειδικά στην Τοπική

Αυτοδιοίκηση για έργα κοινής ωφέλειας.

Στην τελευταία περίοδο, από το 1980 έως σήμερα, περίοδο κατά την οποία το Ταμείο

πρωτοστατεί στην προώθηση της εφαρμογής των νέων θεσμών αυτοδιοίκησης και

δανειοδοτεί τους Δήμους τις Δημοτικές, Κοινοτικές και Αναπτυξιακές Επιχειρήσεις για την

εκτέλεση έργων, καλύπτοντάς είτε την ίδια συμμετοχή τους για προγράμματα και επενδύσεις

που συγχρηματοδοτούνται από τα Ευρωπαϊκά Ταμεία (ΕΑΠΤΑ Ι & ΙΙ, Περιφερειακά

Επιχειρησιακά Προγράμματα, Ταμείο Συνοχής), είτε το συνολικό κόστος του προϋπολογισμού

των έργων, στους τομείς:

των Υποδομών, με την εκτέλεση έργων οδοποιίας, ασφαλτοστρώσεων,

πεζοδρομήσεων, αθλητικών εγκαταστάσεων (π.χ. αθλητικά κέντρα, κολυμβητήρια),

ανέγερσης δημοτικών κτηρίων,

της βελτίωσης φυσικού περιβάλλοντος με έργα όπως ανάπλαση πλατειών,

διαμόρφωση πάρκων – παιδικών χαρών, διαχείριση στερεών αποβλήτων -

απορριμμάτων, δημοτικός ηλεκτροφωτισμός, παραγωγή ενέργειας από ανανεώσιμες

2

πηγές, διαμόρφωση κοινοχρήστων χώρων, προστασία περιβάλλοντος, αντιπλημμυρικά

έργα

της ύδρευσης – αποχέτευσης, χρηματοδοτώντας την κατασκευή δικτύων

ύδρευσης - ακαθάρτων (σε Δήμους όπου δεν έχουν συστήσει Δ.Ε.Υ.Α.), γεωτρήσεις,

αφαλατώσεις,

της Κοινωνικής στεγαστικής πολιτικής, με σκοπό τη κατασκευή εργατικών

κατοικιών και δημοσίων κτηρίων από τους ΟΤΑ,

έργα Κοινωφελούς χαρακτήρα, όπως Κοιμητήρια, Δημοτικά Ιατρεία, Κ.Α.Π.Η.

Το Τ.Π. & Δανείων τα τελευταία έτη, εκτός από τη χρηματοδότηση των επενδυτικών έργων,

συμμετέχει ενεργά και στην προσπάθεια εξυγίανσης των οικονομικών των Δήμων, με τη

χορήγηση δανείων για την εξόφληση οφειλών. Στο πλαίσιο αυτό και με στόχο την αποφυγή

δημιουργίας νέων ελλειμμάτων στα επόμενα έτη, σε συνεργασία με το Υπουργείο

Εσωτερικών, έχει χορηγήσει δάνεια στους Δήμους για ισοσκέλιση του προϋπολογισμού τους.

Επιπρόσθετα, στο πλαίσιο της προσπάθειας ενίσχυσης της ταμειακής ρευστότητας των Ο.Τ.Α.

για την εξομάλυνση της οικονομικής τους λειτουργίας, η οποία επιβαρύνθηκε από την

οικονομική κρίση και την απώλεια πόρων από την κεντρική κυβέρνηση, το Ταμείο έχει προβεί

σε πλήρη αναδιάρθρωση των δανείων τους, με την επιμήκυνση της διάρκειας τους και

χορηγώντας τριετή περίοδο χάριτος με μείωση επιτοκίου κατά μισή μονάδα.

Αντίρροπα επίσης στη δυναμική της εξαετούς ύφεσης στην ελληνική οικονομία, της

μεγαλύτερης σε καιρό ειρήνης, ξεπερνώντας ακόμη και τη μεγάλη ύφεση του 1929 στις

Η.Π.Α., το Τ.Π. & Δανείων έχει, μετά το 2010, προχωρήσει στο σχεδιασμό καινούργιων

δράσεων για την προώθηση, χρηματοδότηση και υλοποίηση επενδυτικών σχεδίων για την

εκτέλεση έργων στη Τοπική και Περιφερειακή Αυτοδιοίκηση, υποστηρίζοντας με τον τρόπο

αυτό, την εθνική προσπάθεια για την ανάπτυξη.

Το 2011, το Τ.Π. και Δανείων ξεκίνησε συνεργασία με το Κέντρο Ανανεώσιμων Πηγών και

Εξοικονόμησης Ενέργειας (ΚΑΠΕ) με σκοπό την ενεργή και αποτελεσματική, τεχνική και

οικονομική υποστήριξη των Ο.Τ.Α, για την υλοποίηση έργων:

α) στο Πρόγραμμα «ΕΞΟΙΚΟΝΟΜΩ» του ΕΠΑΕ-ΕΣΠΑ, με τη χρηματοδότηση της ίδιας

συμμετοχής των Ο.Τ.Α. μέχρι ποσοστού έως του 30% για τα έργα που θα ενταχθούν στο

πρόγραμμα,

3

β) στο Πρόγραμμα «Αστικές Βιοκλιματικές Αναβαθμίσεις Δημόσιων Ανοικτών Χώρων» του

ΕΠΠΕΡΑΑ-ΕΣΠΑ, με τη χρηματοδότηση των μη επιλέξιμων δαπανών των έργων που θα

ενταχθούν στο εν λόγω πρόγραμμα,

γ) στο Πρόγραμμα: «Εξοικονόμηση Ενέργειας στο δίκτυο οδοφωτισμού Οργανισμών Τοπικής

Αυτοδιοίκησης, με τη χρηματοδότηση της ίδιας συμμετοχής των Ο.Τ.Α. σε περίπτωση που το

έργο ενταχθεί σε συγχρηματοδοτούμενο πρόγραμμα, ή σε διαφορετική περίπτωση την

κάλυψη του συνολικού κόστους του έργου είτε αυτόνομα, είτε με τη συμμετοχή και άλλων

χρηματοπιστωτικών ή χρηματοδοτικών φορέων.

Το 2012 το Τ.Π. και Δανείων ξεκίνησε συνεργασία, και με τη μορφή συμμετοχής στο

μετοχικό κεφάλαιο, με την Π.Ε.Τ.Α. Α.Ε. για την υποστήριξη επενδυτικών σχεδίων των Ο.Τ.Α.

και ειδικότερα, για την προώθηση συγχρηματοδοτούμενων δράσεων, στους ακόλουθους

τομείς:

α) Αναζήτηση, αξιολόγηση και ομαδοποίηση αναπτυξιακών έργων των Ο.Τ.Α. α’ και β΄

βαθμού (Δήμων και Περιφερειών), τα οποία χρήζουν χρηματοδότησης.

β) Ωρίμανση επενδυτικών σχεδίων,

γ) Οργάνωση και λειτουργία HELPDESK - ΕΠΕΝΔΥΣΕΩΝ και web εφαρμογής για την

υποστήριξη των Ο.Τ.Α. και των ιδιωτών, που ενδιαφέρονται να επενδύσουν στην Τοπική

Αυτοδιοίκηση.

δ) Εξασφάλιση της χρηματοδότησης των αναπτυξιακών έργων της Τοπικής Αυτοδιοίκησης

είτε μέσω δανειοδότησης απ’ ευθείας των Ο.Τ.Α. από το Τ.Π.& Δανείων, είτε με την εξεύρεση

ιδιωτικών κεφαλαίων που θα επενδύονται στα έργα της Τοπικής Αυτοδιοίκησης.

Στις 11 Νοέμβριου 2013, υπογράφηκε μεταξύ του Τ.Π. & Δανείων και της Ευρωπαϊκής

Τράπεζας Επενδύσεων (ΕΤΕπ), για πρώτη φορά, συμφωνία χρηματοδοτικής συνεργασίας

συνολικού ύψους 100 εκατ. με σκοπό την εκτέλεση έργων Τοπικής Αυτοδιοίκησης με πολύ

ευνοϊκούς όρους. Η χρηματοδότηση αυτή των Δήμων, των Περιφερειών καθώς επίσης και

των επιχειρήσεων τους, αφορά την εκτέλεση έργων στους τομείς των μεταφορών, της

αποκατάστασης των δρόμων/οδών και της βελτίωσης της οδικής ασφάλειας, των

εκπαιδευτικών υποδομών, της πολιτιστικής και ιστορικής κληρονομιάς, της δημόσιας

αποκατάστασης κτιρίων, της βελτίωσης του περιβάλλοντος, της ενεργειακής απόδοσης και

της ανάπτυξης τουριστικών υποδομών.

Περαιτέρω, το Τ.Π. και Δανείων επεκτείνει τη συνεργασία του με το Πράσινο Ταμείο, με

σκοπό τη χρηματοδότηση Ο.Τ.Α. για κάλυψη των υποχρεώσεων των παρόδιων ιδιοκτητών

κατά την απόκτηση ελεύθερων χώρων στις πόλεις. Με τον τρόπο αυτό, διευκολύνεται η

4

απορρόφηση των διαθέσιμων πόρων και επιταχύνεται χρονικά η διαδικασία ολοκλήρωσης

των σχετικών δράσεων.

Εντός επίσης του υλοποιούμενου σχεδιασμού του, το Τ.Π. και Δανείων, μετά το λειτουργικό

διαχωρισμό του σε δεσμευμένο και εμπορικό τομέα, στοχεύει να ενισχύσει τις δράσεις του

δεσμευμένου τομέα του, στη χρηματοδότηση προγραμμάτων για εκτέλεση έργων στα

πλαίσια της Σύμπραξης Δημόσιου και Ιδιωτικού Τομέα (ΣΔΙΤ), καθώς και στην εκπόνηση

προκαταρτικών μελετών για την ωρίμανση έργων. Σύντομα αναμένονται και σχετικές

νομοθετικές παρεμβάσεις.

Η πολύχρονη συνεργασία του Τ.Π. & Δανείων με τους Ο.Τ.Α. έχει θεμελιώσει μια ειδική

σχέση εμπιστοσύνης μεταξύ τους, η οποία πρέπει να αξιοποιηθεί για τη μόχλευση των

επενδύσεων στην περιφερειακή ανάπτυξη στη χώρα μας. Παράλληλα, η οικονομική κρίση

ανέδειξε το Ταμείο για μια ακόμα φορά, βασικό χρηματοδότη των ΟΤΑ, αφού οι εμπορικές

τράπεζες αντιμετωπίζουν σημαντικές δυσκολίες στη διοχέτευση ρευστότητας για την

εκτέλεση των σχετικών έργων.

Πιστεύουμε και προσδοκούμε στο ενδιαφέρον και τη συνεργασία των Ο.Τ.Α. για την επίτευξη

των από κοινού στόχων μας.