ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΒΙΟΛΟΓΙΑΣ Γ΄ΛΥΚΕΙΟΥ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ

13
ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΒΙΟΛΟΓΙΑΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ 1 ΟΥ ΚΕΦΑΛΑΙΟΥ 1. Πότε ανακαλύφτηκε το DNA και πότε αποδείχτηκε για πρώτη φορά ότι το DNA είναι το γενετικό υλικό; Τι πίστευαν οι επιστήμονες μέχρι να αποδειχτεί αυτό ; 2. Περιγράψτε το πείραμα του Griffith. Αποδεικνύεται με το πείραμα αυτό ότι το DNA είναι το γενετικό υλικό ; 3. Περιγράψτε αναλυτικά τα πειράματα των Avery , Mac-Cleod και McCarthy. 4. Αναφέρετε τα βιοχημικά δεδομένα της εποχής (1944) που υποστήριζαν ότι το DNA είναι το γενετικό υλικό . 5. Με ποιόν τρόπο απέδειξαν οι Hershey και Chase ότι το DNA είναι το γενετικό υλικό ; 6. Από τι δομείται ένα νουκλεοτίδιο ; Πόσα είδη νουκλεοτιδίων γνωρίζετε και ποιες οι διαφορές τους ; 7. Τι ονομάζουμε 3 / - 5 / φωσφοδιεστερικό δεσμό; 8. Τι εννοούμε όταν λέμε ότι ο προσανατολισμός της πολυνουκλεοτιδικής αλυσίδας είναι 5 / 3 / ; 9. Ποια δεδομένα βοήθησαν στην αποκάλυψη της δομής του DNA στο χώρο ; 10. Περιγράψτε το « Μοντέλο της Διπλής Έλικας του DNA » . 11. Το DNA αποτελεί το γενετικό υλικό όλων των κυττάρων και των περισσότερων ιών . Να περιγράψετε συνοπτικά τις λειτουργίες του γενετικού υλικού , 12. Δώστε τους ορισμούς : γονίδιο , γονιδίωμα , απλοειδές κύτταρο , διπλοειδές κύτταρο . 13. Πώς ορίζεται το μήκος για ένα μονόκλωνο νουκλεϊκό οξύ και πως για ένα δίκλωνο ; 14. Τι γνωρίζετε για το πρωτεύον γενετικό υλικό των προκαρυωτικών κυττάρων ; 15. Τι είναι τα πλασμίδια , ποιες ιδιότητες έχουν ; Ποια γονίδια γνωρίζετε ότι περιέχονται στα πλασμίδια ; Για ποιους σκοπούς οι επιστήμονες χρησιμοποιούν τα πλασμίδια ; 16. Ποια είναι η γενική μορφή του γενετικού υλικού του πυρήνα ενός ευκαρυωτικού κυττάρου ; 17. Δώστε τους ορισμούς : νουκλεόσωμα ,μη ιστόνες , ιστόνες , κεντρομερίδιο . 18. Να περιγράψετε τις χαρακτηριστικές μορφές, με τις οποίες εμφανίζεται το γενετικό υλικό ενός ευκαρυωτικού κυττάρου , ανάλογα με το στάδιο του κυτταρικού κύκλου που βρίσκεται . 19. Γιατί τα ινίδια χρωματίνης και τα χρωμοσώματα χαρακτηρίζονται ως οι δύο όψεις του ίδιου νομίσματος; 20. Τι ορίζεται ως καρυότυπος ; Αναφέρετε τα στάδια για την παρασκευή ενός καρυότυπου . Τι συμπεράσματα μπορούμε να βγάλουμε από την μελέτη ενός καρυότυπου ; 21. Δώστε τους ορισμούς : ομόλογα χρωμοσώματα ,φυλετικά – αυτοσωμικά χρωμοσώματα 22. Ποια κυτταρικά οργανίδια χαρακτηρίζονται ως ημιαυτόνομα και γιατί; 23. Ποια είναι η μορφή του γενετικού υλικού των μιτοχονδρίων και των χλωροπλαστών ; 24. Γιατί λέμε ότι η προέλευση των μιτοχονδριακών γονιδίων είναι μητρική; 25. Ποιες μορφές γενετικού υλικού συναντάμε στους ιούς ;

Transcript of ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΒΙΟΛΟΓΙΑΣ Γ΄ΛΥΚΕΙΟΥ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ

Page 1: ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΒΙΟΛΟΓΙΑΣ Γ΄ΛΥΚΕΙΟΥ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ

ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΒΙΟΛΟΓΙΑΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ

ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ 1 ΟΥ ΚΕΦΑΛΑΙΟΥ

1. Πότε ανακαλύφτηκε το DNA και πότε αποδείχτηκε για πρώτη φορά ότι το DNA είναι το γενετικό υλικό; Τι πίστευαν οι επιστήμονες μέχρι να αποδειχτεί αυτό ;

2. Περιγράψτε το πείραμα του Griffith. Αποδεικνύεται με το πείραμα αυτό ότι το DNA είναι το γενετικό υλικό ;

3. Περιγράψτε αναλυτικά τα πειράματα των Avery , Mac-Cleod και McCarthy.

4. Αναφέρετε τα βιοχημικά δεδομένα της εποχής (1944) που υποστήριζαν ότι το DNA είναι το γενετικό υλικό .

5. Με ποιόν τρόπο απέδειξαν οι Hershey και Chase ότι το DNA είναι το γενετικό υλικό ;

6. Από τι δομείται ένα νουκλεοτίδιο ; Πόσα είδη νουκλεοτιδίων γνωρίζετε και ποιες οι διαφορές τους ;

7. Τι ονομάζουμε 3/ - 5/ φωσφοδιεστερικό δεσμό;8. Τι εννοούμε όταν λέμε ότι ο προσανατολισμός της πολυνουκλεοτιδικής

αλυσίδας είναι 5/ 3/ ;9. Ποια δεδομένα βοήθησαν στην αποκάλυψη της δομής του DNA στο χώρο ;10. Περιγράψτε το « Μοντέλο της Διπλής Έλικας του DNA » .11. Το DNA αποτελεί το γενετικό υλικό όλων των κυττάρων και των

περισσότερων ιών . Να περιγράψετε συνοπτικά τις λειτουργίες του γενετικού υλικού ,

12. Δώστε τους ορισμούς : γονίδιο , γονιδίωμα , απλοειδές κύτταρο , διπλοειδές κύτταρο .

13. Πώς ορίζεται το μήκος για ένα μονόκλωνο νουκλεϊκό οξύ και πως για ένα δίκλωνο ;

14. Τι γνωρίζετε για το πρωτεύον γενετικό υλικό των προκαρυωτικών κυττάρων ;

15. Τι είναι τα πλασμίδια , ποιες ιδιότητες έχουν ; Ποια γονίδια γνωρίζετε ότι περιέχονται στα πλασμίδια ; Για ποιους σκοπούς οι επιστήμονες χρησιμοποιούν τα πλασμίδια ;

16. Ποια είναι η γενική μορφή του γενετικού υλικού του πυρήνα ενός ευκαρυωτικού κυττάρου ;

17. Δώστε τους ορισμούς : νουκλεόσωμα ,μη ιστόνες , ιστόνες , κεντρομερίδιο .

18. Να περιγράψετε τις χαρακτηριστικές μορφές, με τις οποίες εμφανίζεται το γενετικό υλικό ενός ευκαρυωτικού κυττάρου , ανάλογα με το στάδιο του κυτταρικού κύκλου που βρίσκεται .

19. Γιατί τα ινίδια χρωματίνης και τα χρωμοσώματα χαρακτηρίζονται ως οι δύο όψεις του ίδιου νομίσματος;

20. Τι ορίζεται ως καρυότυπος ; Αναφέρετε τα στάδια για την παρασκευή ενός καρυότυπου . Τι συμπεράσματα μπορούμε να βγάλουμε από την μελέτη ενός καρυότυπου ;

21. Δώστε τους ορισμούς : ομόλογα χρωμοσώματα ,φυλετικά –αυτοσωμικά χρωμοσώματα

22. Ποια κυτταρικά οργανίδια χαρακτηρίζονται ως ημιαυτόνομα και γιατί;23. Ποια είναι η μορφή του γενετικού υλικού των μιτοχονδρίων και των

χλωροπλαστών ; 24. Γιατί λέμε ότι η προέλευση των μιτοχονδριακών γονιδίων είναι μητρική;25. Ποιες μορφές γενετικού υλικού συναντάμε στους ιούς ;

Page 2: ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΒΙΟΛΟΓΙΑΣ Γ΄ΛΥΚΕΙΟΥ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ

ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ 2 ΟΥ ΚΕΦΑΛΑΙΟΥ

1. Γιατί καλείται ο τρόπος αντιγραφής του γενετικού υλικού ως ημισυντηρητικός ;2. Αναφέρετε μερικά γενικά χαρακτηριστικά του ημισυντηρητικού τρόπου αντιγραφής .3. Γιατί για την μελέτη του τρόπου αντιγραφής του γενετικού υλικού χρησιμοποιήθηκαν κυρίως προκαρυωτικά κύτταρα (Escherichia coli) ;4. Τι είναι οι θέσεις έναρξης της αντιγραφής ; Γιατί στο γενετικό υλικό των προκαρυωτικών κυττάρων έχουμε λιγότερες θέσεις έναρξης της αντιγραφής σε σχέση με τα ευκαρυωτικά κύτταρα ;5. Αναφέρετε τα ένζυμα που χρησιμοποιούνται για την αντιγραφή του DNA ( με την σειρά που χρησιμοποιούνται ) καθώς και τον ρόλο που επιτελεί το καθένα .6. Ποιοι είναι οι ρόλοι των DNA πολυμερασών ;7. Γιατί κατά την αντιγραφή του DNA η μία από τις καινούργιες αλυσίδες είναι συνεχής και η άλλη ασυνεχής ;8. Ποιοι είναι οι ρόλοι της DNA δεσμάσης ;9. Με ποιους τρόπους επιτυγχάνεται η ακρίβεια στην αντιγραφή του DNA ;10. Περιγράψτε το κεντρικό δόγμα της βιολογίας με την παλιά και την σύγχρονη μορφή του .11. Τι καλείται γονίδιο(σε ποιες κατηγορίες διακρίνονται), και τι γονιδιακή έκφραση ;12. Ποιος είναι ο ρόλος της αντιγραφής , ποιος της μεταγραφής και ποιος της μετάφρασης ;13. Γιατί ενώ όλα τα κύτταρα ενός πολυκύτταρου οργανισμού έχουν το ίδιο DNA ,σε κάθε ένα από αυτά εκφράζονται διαφορετικά γονίδια ;14. Αναφέρετε τα είδη των RNA και τον ρόλο του καθενός .15. Περιγράψτε τη μεταγραφή του DNA σε ένα προκαρυωτικό κύτταρο .16. Τι είναι οι υποκινητές και οι μεταγραφικοί παράγοντες ;17. Ποιες είναι οι λειτουργίες της RNA πολυμεράσης κατά την μεταγραφή ;18. Περιγράψτε την διαδικασία της ωρίμανσης .19. Τι καλείται γενετικός κώδικας ;20. Τι σημαίνει κώδικας τριπλέτας και πως οδηγηθήκαμε σ΄ αυτόν ;21. Ποια είναι τα βασικά χαρακτηριστικά του γενετικού κώδικα ;22. Τι είναι το κωδικόνιο και σε ποια μόρια βρίσκει εφαρμογή ο όρος ;23. Πώς ορίζεται το πλαίσιο ανάγνωσης ;24. Τι χρειάζεται για να επιτελεστεί η μετάφραση ;25. Πώς εξηγείται ότι τα βακτήρια μπορούν να χρησιμοποιηθούν ως εργοστάσια παραγωγής ανθρώπινων πρωτεϊνών ;26. Αναφέρετε τις ειδικές περιοχές που έχει ένα ριβόσωμα κι ένα μόριο t-RNA .27. Περιγράψτε τα στάδια της πρωτεϊνοσύνθεσης .28. Γιατί η πρωτεϊνοσύνθεση θεωρείται ΄΄οικονομική διαδικασία΄΄ ;---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

29. Τι καλείται γονιδιακή ρύθμιση ;30. Σε τι αποσκοπεί η γονιδιακή ρύθμιση σ ΄ένα προκαρυωτικό και σε τι σ ΄ένα ευκαρυωτικό κύτταρο ;31. Περιγράψτε την επαγωγή και την καταστολή του οπερονίου της Λακτόζης .32. Τι καλείται οπερόνιο ;33. Περιγράψτε την γονιδιακή ρύθμιση , στους ευκαρυωτικούς οργανισμούς , στα τέσσερα επίπεδα που πραγματοποιείται .

Page 3: ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΒΙΟΛΟΓΙΑΣ Γ΄ΛΥΚΕΙΟΥ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ

ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ 4 ΟΥ ΚΕΦΑΛΑΙΟΥ

1. Ποιοι παράγοντες συνέβαλλαν στην δημιουργία και στην ανάπτυξη της Τεχνολογίας του Ανασυνδιασμένου DNA ;

2. Πως ορίζεται το ανασυνδιασμένο DNA;

3. Τι καλείται Γενετική Μηχανική και ποιοι στόχοι του ανθρώπου επιτυγχάνονται με αυτήν ;

4. Αναφέρετε τα στάδια της τεχνολογίας του ανασυνδιασμένου DNA .

5. Τι είναι οι Περιοριστικές Ενδονουκλεάσες ; Ποιος είναι ο φυσιολογικός τους ρόλος ; Αναφέρετε ένα παράδειγμα περιοριστικής ενδονουκλεάσης .

6. Πώς ορίζεται η Γονιδιωματική Βιβλιοθήκη ; Περιγράψτε αναλυτικά τον τρόπο κατασκευής της .

7. Τι καλείται Φορέας κλωνοποίησης ; Αναφέρετε παραδείγματα .

8. Πώς ορίζεται η c-DNA Βιβλιοθήκη ; Περιγράψτε αναλυτικά τον τρόπο κατασκευής της .

9. Τι είναι η Υβριδοποίηση και που χρησιμοποιείται ;

10. Τι καλείται Αποδιάταξη του DNA ,πως πραγματοποιείται και που βρίσκει εφαρμογή ;

11. Τι είναι τα ιχνηθετημένα Μόρια Ανιχνευτές ;

12. Αναφέρετε δύο μεθόδους παρασκευής πολλών αντιγράφων του γενετικού υλικού .

Page 4: ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΒΙΟΛΟΓΙΑΣ Γ΄ΛΥΚΕΙΟΥ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ

50 ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΕΠΑΝΑΛΗΨΗΣ

1) Γιατί τα πειράματα του Μέντελ είχαν επιτυχία ;2) Γιατί το Μοσχομπίζελο είναι ιδανικό για τη μελέτη του τρόπου

μεταβίβασης των κληρονομικών χαρακτήρων ,ενώ ο άνθρωπος όχι ;3) Διατυπώστε τον πρώτο νόμο του Μέντελ και περιγράψτε τα

πειράματα που έκανε .4) Περιγράψτε τα πειράματα του Μέντελ , για τον πρώτο

νόμο ,λαμβάνοντας υπόψη τα σημερινά δεδομένα της γενετικής και τους μηχανισμούς της μείωσης .

5) Διατυπώστε τον δεύτερο νόμο του Μέντελ και τα πειράματα που έκανε .

6) Περιγράψτε τα πειράματα του Μέντελ , για τον δεύτερο νόμο ,λαμβάνοντας υπόψη τα σημερινά δεδομένα της γενετικής και τους μηχανισμούς της μείωσης .

7) Τι ονομάζουμε διασταύρωση ελέγχου και ποια η χρησιμότητά της ;8) Τι είναι τα πολλαπλά αλληλόμορφα . Με ποιο τρόπο

δημιουργούνται .Δώστε τρία παραδείγματα . Με ποιο τρόπο επηρεάζουν τους νόμους του Μέντελ ;

9) Τι είναι τα γενεαλογικά δέντρα ,ποια σύμβολα χρησιμοποιούνται , που βρίσκουν εφαρμογή .

10) Δώστε τους ορισμούς : αμιγή(καθαρά)στελέχη , αλληλόμορφα γονίδια , ομόζυγο-ετερόζυγο άτομο , επικρατές-υπολειπόμενο γονίδιο , γονότυπος , φαινότυπος , μονοϋβριδισμός , διυβριδισμός ,μονογονιδιακοί-πολυγονιδιακοί χαρακτήρες , αυτοσωμικά γονίδια , φυλοσύνδετα γονίδια .

11) Να εξηγήσετε γιατί όταν οι δύο σύζυγοι είναι στενοί συγγενείς , αυξάνεται η πιθανότητα να είναι φορείς της ίδιας ασθένειας ,που κληρονομείται με αυτοσωμικό υπολειπόμενο τρόπο . Πώς συμβολίζεται αυτό στο γενεαλογικό δέντρο ;

12) Σε ποια περίπτωση δύο αλληλόμορφα γονίδια λέγονται συνεπικρατή και σε ποια ατελώς επικρατή ;

13) Τα αποτελέσματα ως προς τις αναλογίες που προκύπτουν από τη μελέτη ενός γενεαλογικού δέντρου μπορούν να αναχθούν σε κάποιο πληθυσμό ;

14) Να εξηγήσετε αν ισχύουν οι νόμοι του Μέντελ για τα φυλοσύνδετα γονίδια .Τι συμβαίνει με τις φαινοτυπικές αναλογίες ;

15) Να αναφέρετε τις πληροφορίες που μπορούμε να συλλέξουμε μελετώντας το γενεαλογικό δένδρο μιας οικογένειας .

16) Με ποιο τρόπο μπορούμε να συμπεράνουμε , σε κάποιο γενεαλογικό δένδρο , ότι το γονίδιο που καθορίζει την ασθένεια που εξετάζεται είναι επικρατές ή υπολειπόμενο ;Να δοθούν τα παραδείγματα διαγραμματικά .

17) Τι προϋποθέσεις πρέπει να ισχύουν για να προκύψει στην F2 γενιά φαινοτυπική αναλογία 9/3/3/1 ;

18) Αναφέρετε από όλα τα κεφάλαια του βιβλίου παραδείγματα για τους διάφορους τύπους κληρονομικότητας .

19) Με ποιο τρόπο ο Μέντελ διάλεγε τα αμιγή(καθαρά)στελέχη ;

Page 5: ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΒΙΟΛΟΓΙΑΣ Γ΄ΛΥΚΕΙΟΥ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ

ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ 6 0 ΚΕΦΑΛΑΙΟΥ

1. Τι καλούνται μεταλλάξεις ; Αλλάζει πάντοτε ο φαινότυπος με τη δημιουργία μεταλλάξεων ; 2. Σε ποιες κατηγορίες κατατάσσονται οι μεταλλάξεις ανάλογα με την έκταση της αλλαγής ;3. Τι προκαλούν οι μεταλλάξεις στον άνθρωπο και στον ανθρώπινο πληθυσμό γενικότερα ; Πότε οι μεταλλάξεις κληρονομούνται ;4. Τι γνωρίζετε για την δρεπανοκυτταρική αναιμία ; Ποια είναι η γενετική βάση της ασθένειας(τύπος μετάλλαξης) και ποιος τύπος κληρονομικότητας την χαρακτηρίζει ;5. Ποιους τύπους γονιδιακών μεταλλάξεων γνωρίζετε ; Ποιες επιδράσεις μπορεί να έχουν οι γονιδιακές μεταλλάξεις στον φαινότυπο του ατόμου ;6. Αναφέρετε περιπτώσεις μεταλλάξεων που δεν είναι βλαβερές .7. Ποια είναι τα φυσικά αίτια των μεταλλάξεων ;8. Πώς ένα κύτταρο διατηρεί σταθερή την αλληλουχία βάσεων στο γονιδίωμά του ;9. Αναφέρετε περιπτώσεις ασθενειών που οφείλονται σε γονιδιακές μεταλλάξεις(5) .10.Περιγράψτε την δομή της κύριας πρωτεΐνης των ερυθρών αιμοσφαιρίων Ποιους τύπους αυτής της πρωτεΐνης απαντάμε στο έμβρυο και στον ενήλικα ;11. Τι ονομάζουμε αιμοσφαιρινοπάθειες ;Πότε δημιουργούν σοβαρότερα προβλήματα στον οργανισμό ;12. Περιγράψτε τη β-θαλασσαιμία . Από ποια είδη μεταλλάξεων δημιουργείται , ποια είναι τα συμπτώματα της ασθένειας , Πώς αντιμετωπίζεται η ασθένεια και ποιος τύπος κληρονομικότητας την χαρακτηρίζει ;13. Γιατί η δρεπανοκυτταρική και η β θαλασσαιμία εμφανίζεται σε μεγαλύτερη συχνότητα σε περιοχές που παλιότερα είχαν έλη ;14. Τι γνωρίζετε για την α-θαλασσαιμία ;15. Πόσες περιπτώσεις διαταραχών του μεταβολισμού έχουν περιγραφεί κι αφορούν μεταλλάξεις ; Πώς εξηγούνται αυτές οι διαταραχές ; Αναφέρετε δύο παραδείγματα καθώς και τον τύπο κληρονομικότητας αυτών . 16. Τι γνωρίζετε για την φαινυλκετονουρία ;17. Τι γνωρίζετε για τον αλφισμό ; Τι εννοούμε ότι ο αλφισμός εμφανίζει ετερογένεια ;18. Πώς ορίζονται οι χρωμοσωμικές ανωμαλίες ; Σε ποιες κατηγορίες διακρίνονται ; Ποια είναι συνήθως τα αποτελέσματα των χρωμοσωμικών ανωμαλιών στον φαινότυπο των ατόμων που τις φέρουν ;19. Ποια είναι τα γενετικά αίτια των αριθμητικών χρωμοσωμικών ανωμαλιών;20. Σε ποιες κατηγορίες διακρίνονται οι αριθμητικές χρωμοσωμικές ανωμαλίες;21. Γιατί οι μονοσωμίες είναι συνήθως θανατηφόρες για τον οργανισμό ;22. Ποιος είναι ο φαινότυπος και ποιος ο γονότυπος παιδιών με σύνδρομο DOWN ; Περιγράψτε πώς γεννιούνται παιδιά με σύνδρομο DOWN ;Τι σχέση έχει το σύνδρομο αυτό με την ηλικία της μητέρας ;

Page 6: ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΒΙΟΛΟΓΙΑΣ Γ΄ΛΥΚΕΙΟΥ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ

23. Τι γνωρίζετε για την τρισωμία 13 και την τρισωμία 18 ; Γιατί τα άτομα αυτά εμφανίζουν βαρύτερα συμπτώματα σε σχέση με τα άτομα με σύνδρομο DOWN ;24. Αναφέρετε δύο παραδείγματα αριθμητικών χρωμοσωμικών ανωμαλιών που συμβαίνουν στα φυλετικά χρωμοσώματα . Ποιοι είναι οι φαινότυποι αυτών των ατόμων ;25. Ποιες είναι οι δομικές χρωμοσωμικές ανωμαλίες ; Πώς δημιουργούνται; Ποιες είναι οι συνέπειές τους ; Σε ποιες κατηγορίες διακρίνονται ;26. Τι γνωρίζετε για το σύνδρομο φωνή της γάτας (cri-du-chat) ;27. Πώς προκύπτουν ο διπλασιασμός και η αναστροφή και τι επιπτώσεις επιφέρουν στην ποσότητα και στην διάταξη του γενετικού υλικού ;28. Τι γνωρίζετε για τις αμοιβαίες μετατοπίσεις και ποιες οι συνέπειές τους για τα άτομα που τις φέρουν και για τους απογόνους τους ;29. Πώς μπορούν να ανιχνευτούν οι δομικές χρωμοσωμικές ανωμαλίες ;30. Σε τι μπορεί να μας βοηθήσει η διάγνωση των γενετικών ανωμαλιών ; Αναφέρετε παραδείγματα .31. Με ποιους τρόπους γίνετε η διάγνωση των γενετικών ασθενειών ; Αναφερθείτε στην διάγνωση της φαινυλκετονουρίας και της δρεπανοκυτταρικής αναιμίας .32. Τι είναι η γενετική καθοδήγηση και σε τι αποσκοπεί ;33. Τι πρέπει να γνωρίζει ο ειδικός επιστήμονας ώστε να καθοδηγήσει σωστά ένα ζευγάρι που υποψιάζεται ότι μπορεί να γεννήσει παιδί με κάποια γενετική ασθένεια ; Τι θα συμβουλεύατε σ’ ένα ζευγάρι που και οι δύο γονείς είναι ετερόζυγοι για την δρεπανοκυτταρική αναιμία ;34. Αν υπάρχει αυξημένη πιθανότητα ένα ζευγάρι να αποκτήσει παιδί με κάποια γενετική ασθένεια ποια μέθοδος πρέπει να εφαρμοστεί ;35. Ποιες ομάδες ατόμων χρειάζονται οπωσδήποτε γενετική καθοδήγηση ;36. Περιγράψτε τις δύο μεθόδους προγεννητικού ελέγχου . Σε τι πλεονεκτεί η μία έναντι της άλλης ;37. Τι είναι ο καρκίνος και ποια τα γενετικά αίτια αυτού ;38. Ποιος είναι ο ρόλος των πρωτο-ογκογονιδίων και των ογκοκατασταλτικών γονιδίων για την φυσιολογική λειτουργία ενός οργανισμού ; 39. Ποια είναι τα αίτια της μετατροπής των πρωτο-ογκογονιδίων σε ογκογονίδια και ποιο είναι το κυρίως αίτιο της αδρανοποίησης των ογκοκατασταλτικών γονιδίων ;40. Τι γνωρίζετε για την μελαγχρωματική ξηροδερμία ;41. Που οφείλεται η πολυπλοκότητα του καρκίνου ;

Page 7: ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΒΙΟΛΟΓΙΑΣ Γ΄ΛΥΚΕΙΟΥ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ

7 0 ΚΕΦΑΛΑΙΟ

1) Τι καθορίζει το ρυθμό ανάπτυξης ενός πληθυσμού μικροοργανισμών; 2) Τι είναι κλειστή καλλιέργεια ; Από ποιες φάσεις αποτελείται

; Να ερμηνευθούν οι επιμέρους φάσεις και να γίνει η καμπύλη ανάπτυξης .

3) Διαφορές μεταξύ κλειστής και ανοιχτής καλλιέργειας .

4) Ποια βήματα ακολουθούνται για την καλλιέργεια μικροοργανισμών στο εργαστήριο ;

5) Τι προϋποθέσεις απαιτούνται για την καλλιέργεια μικροοργανισμών σε βιομηχανική κλίμακα ;

6) Να αναφέρετε τις τεχνικές που αποτελούν το θεμέλιο της Βιοτεχνολογίας .

7) Σε ποιους τομείς συνεισφέρει η Βιοτεχνολογία ;

8) Τι περιέχεται στο θρεπτικό υλικό που χρησιμοποιείται για την καλλιέργεια μικροοργανισμών ; Ποια η χρήση του κάθε θρεπτικού συστατικού ;

9) Πως διακρίνονται οι μικροοργανισμοί ανάλογα με τις απαιτήσεις τους για οξυγόνο ;

10) Ποια είναι τα προϊόντα της ζύμωσης ;

11) Δώστε τους ορισμούς : ζύμωση , βιοαντιδραστήρας , άγαρ , βιομάζα , εμβολιασμός , προαιρετικά αερόβιοι ,συνεχής καλλιέργεια .

Page 8: ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΒΙΟΛΟΓΙΑΣ Γ΄ΛΥΚΕΙΟΥ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ

8 0 ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΕΠΑΝΑΛΗΨΗΣ 1) Ποιοι είναι οι βασικοί στόχοι της Ιατρικής και πώς έχει

συμβάλλει η βιοτεχνολογία για την επίτευξή τους ;2) Τι είναι η ινσουλίνη ;Ποια είναι η χημική της σύσταση ;

Ποιος είναι ο ρόλος της ; Ποια ήταν η προέλευση της ινσουλίνης στο παρελθόν και ποια μειονεκτήματα παρουσίαζε ;

3) Ποια είναι συνοπτικά τα στάδια κλωνοποίησης και απομόνωσης του γονιδίου της ινσουλίνης ;

4) Να περιγράψετε τη διαδικασία παραγωγής μονοκλωνικών αντισωμάτων για ένα επιλεγμένο αντιγόνο (θέμα εξετάσεων 2000).

5) Που βρίσκουν εφαρμογή τα μονοκλωνικά αντισώματα ;6) Πως τα μονοκλωνικά αντισώματα βρίσκουν εφαρμογή

στην έγκαιρη διάγνωση διαφόρων ασθενειών ;7) Σε τι πλεονεκτεί η χρήση μονοκλωνικών αντισωμάτων

για την αντιμετώπιση του καρκίνου έναντι της χειρουργικής επέμβασης και της χημειοθεραπείας ;

8) Τι είναι τα αντιβιοτικά ; Σε τι πλεονεκτεί η παραγωγή των αντιβιοτικών μέσω μικροβίων έναντι της χημικής παρασκευής τους ;

9) Ποιοι είναι οι στόχοι της τεχνολογίας του ανασυνδιασμένου DNA σχετικά με την παραγωγή αντιβιοτικών ;

10) Τι καλείται γονιδιακή θεραπεία ; Ποια η διαφορά μεταξύ της ex vivo και της in vivo γονιδιακής θεραπείας ;Ποια προβλήματα παρουσιάζονται με την εφαρμογή της μεθόδου ;11) Τι γνωρίζετε για την ασθένεια που οφείλεται στην έλλειψη του ενζύμου απαμινάση της αδενοσίνης (ADA) ; Περιγράψτε την διαδικασία που ακολουθείται στην γονιδιακή θεραπεία αυτής της ασθένειας .12) Τι είναι η Κυστική Ίνωση ; Πως πραγματοποιείται η γονιδιακή θεραπεία σ’ αυτήν την ασθένεια ;13) Τι εννοούμε με όταν λέμε «χαρτογράφηση του ανθρώπινου γονιδιώματος» ; Σε ποιους τομείς θα συμβάλει η ανάλυση του ανθρώπινου γονιδιώματος ;14) Ποια συστατικά χρειάζονται για να παραχθεί ανασυνδιασμένη ανθρώπινη ινσουλίνη από κύτταρα E.coli ;15) Δώστε τους ορισμούς : αντισώματα , αντιγονικός

καθοριστής ,μονοκλωνικά αντισώματα , υβριδώματα , γονιδιακή θεραπεία , διαμόλυνση , ινσουλίνη , απαμινάση της αδενοσίνης , κυστική ίνωση , ex vivo-in vivo γονιδιακή θεραπεία .

16) Χρησιμοποιώντας τις γνώσεις σας από τη Γενετική Μηχανική , να περιγράψετε τον τρόπο με τον οποίο θα μπορούσε να θεραπευτεί ένα άτομο που πάσχει από μεσογειακή αναιμία (β-θαλασσαιμία).

17) Παρότι ο ποντικός και ο αρουραίος δεν είναι κτηνοτροφικής σημασίας ζώα , καταναλώνονται υπέρογκα ποσά για τη χαρτογράφηση του γονιδιώματός τους . Γιατί πιστεύετε ότι συμβαίνει κάτι τέτοιο ;

9 0 ΚΕΦΑΛΑΙΟ

Page 9: ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΒΙΟΛΟΓΙΑΣ Γ΄ΛΥΚΕΙΟΥ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ

1) Ποιοι είναι οι δύο βασικοί τρόποι βελτίωσης της ζωικής και φυτικής παραγωγής ; Ποιες κοινωνικές ανάγκες εξυπηρετούν ;

2) Τι είναι οι ελεγχόμενες διασταυρώσεις , σε τι αποσκοπούν ,ποια μειονεκτήματα παρουσιάζουν ;

3) Τι ονομάζουμε διαγονιδιακούς ή γενετικά τροποποιημένους οργανισμούς ; Ποια πλεονεκτήματα και ποια μειονεκτήματα παρουσιάζουν έναντι της κλασικής μεθόδου των ελεγχόμενων διασταυρώσεων ;

4) Αναπτύξτε τον τρόπο δημιουργίας ενός διαγονιδιακού φυτού .

5) Τι είναι ο Bacillus thuringiensis και με ποιόν τρόπο τον χρησιμοποιεί ο άνθρωπος ;

6) Περιγράψτε την σημαντικότερη μέθοδο παραγωγής διαγονιδιακών ζώων .

7) Γιατί η παραγωγή φαρμακευτικών πρωτεϊνών από ευκαρυωτικά κύτταρα πλεονεκτεί σε σχέση με την παραγωγή τους από βακτήρια ;

8) Να γράψετε τα βήματα που απαιτούνται για την παραγωγή μιας φαρμακευτικής πρωτεΐνης ανθρώπινης προέλευσης από ένα διαγονιδιακό ζώο .

9) Τι ονομάζουμε « παραγωγή φαρμακευτικών πρωτεϊνών από διαγονιδιακά ζώα(gene pharming)» Αναφέρετε παραδείγματα.

10) Να αναφέρετε τα ένζυμα τα οποία συμμετέχουν στην προετοιμασία του ανασυνδιασμένου πλασμιδίου , που θα εισαχθεί στα φυτικά κύτταρα .

11) Ποια κληρονομικά χαρακτηριστικά προσφέρει στα διαγονιδιακά ζώα η «θετή» μητέρα στην οποία αναπτύχθηκε το έμβρυο ;

12) Αναφέρετε τις εφαρμογές της Βιοτεχνολογίας στη φυτική και στη ζωική παραγωγή .

13) Πως θα μπορούσατε να φτιάξετε ένα διαγονιδιακό ζώο , που να παράγει γάλα το οποίο να περιέχει κάποιο αντιβιοτικό ;

14) Δώστε τους ορισμούς : ελεγχόμενες διασταυρώσεις ,διαγονιδιακοί οργανισμοί ,Agrobacterium tumefaciens ,Bacillus thuringiensis , μικροέγχυση ,α1-αντιθρυψίνη .