Α ΟΜΑΔΑ: Ντάνης Μ. Άγγελος Ιμ. Φάνης Χ.

Διαβάζω τα έθιμα για το νερό και κατανοώ την «δύναμη του νερού» στη καθημερινότητα του ανθρώπου: ΕΘΙΜΑ ΓΙΑ ΤΟ ΝΕΡΟ

1.Ένα έθιμο της Πρωτοχρονιάς

    Σε πολλά μέρη της Ελλάδας, την Πρωτοχρονιά το πρωί, νύκτα ακόμη, σηκωνόταν ο νοικοκύρης του σπιτιού κρυφά και πήγαινε στη βρύση του χωριού. Αφού πλενόταν, έπαιρνε μια πέτρα μικρή και την έπλενε καλά στη βρύση. Μετά έκοβε ένα κλωνάρι από κάποιο οπωροφόρο δέντρο και το έβρεχε κι αυτό. Σε μερικά χωριά, έριχναν στη βρύση κι από ένα νόμισμα και μια χούφτα σπόρους.    Στη συνέχεια ο νοικοκύρης γύριζε στο σπίτι και έβρεχε όλους στο κεφάλι, χτυπώντας τους με το βρεγμένο κλωνάρι και την πέτρα λέγοντας: «σιδεροκέφαλοι, χρόνια πολλά».

2.Το έθιμο της «Πιπεριάς»    Το έθιμο της «Πιπεριάς» τηρούνταν στην Κύμη της Εύβοιας και γινόταν το καλοκαίρι, για να βρέξει και να ποτιστούν τα διψασμένα καλαμπόκια.    Το πρωί, πριν σκάσει ο ήλιος, ντύνουν μια γυναίκα του χωριού «Πιπεριά» , δηλαδή την τυλίγουν με ανθισμένη αγριάμπελη. Μετά , δένουν στη μέση της ένα μακρύ κόκκινο ζωνάρι. Στην άκρη του ζωναριού δένουν ένα μεγάλο κουδούνι προβατίνας, το οποίο ακούγεται καθώς η γυναίκα περπατάει.    Στο μεταξύ έχουν μαζευτεί όλοι οι χωριανοί, άντρες, γυναίκες και παιδιά γύρω της. Ο γεροντότερος του χωριού φέρνει μια μεγάλη λεκάνη με νερό και πρώτος παίρνει νερό με τη χούφτα του και καταβρέχει τη γυναίκα που είναι ντυμένη «πιπεριά». Στη συνέχεια, κάνουν όλοι το ίδιο, ενώ η «πιπεριά» κάνει υποκλίσεις σε εκείνον που την καταβρέχει. Όλοι μαζί τραγουδούν:                                   Πιπεριά γλυκιά ρουδιά                                   γλήγουρα στουν Αϊ-Λια                                    Κι Αϊ-Λιας στον ουρανό,                                     για να ρίξ’ Θεός νερό.                                 Για τα στάρια, για τα κθάρια,                                για τα φτωχού τα παρασπότια.    Ύστερα περνούν όλοι μαζί από όλα τα σπίτια του χωριού. Λένε πως πολλές φορές μετά το γύρισμα της «Πιπεριάς» βρέχει!

1. Άσκηση: Γιατί οι άνθρωποι στην Κύμη κάνουν το έθιμο της «Πιπεριάς»;

Οι άνθρωπο της Κύμης κάνουν το έθιμο της Πιπεριάς, για να βρέξει και να ποτιστούν τα χωράφια τους.

1

2.Ζωγραφίζω εμπνεόμενος από τα έθιμα για το νερό:

2

Β ΟΜΑΔΑ: Ελένη Β. Ναταλία Ρ. Γιώργος Μ. Κασσάνδρα Ντ.

ΠΑΡΟΙΜΙΕΣ ΓΙΑ ΤΟ ΝΕΡΟ

Το ποτάμι δεν γυρίζει πίσω. 

Το αίμα νερό δε γίνεται. 

Σιγανό ποτάμι να φοβάσαι. 

Στην αναβροχιά, καλό είν΄ και το χαλάζι. 

Ο βρεγμένος τη βροχή δεν τη φοβάται. 

Αν βρέξει ο Απρίλης δυο νερά κι ο Μάης άλλο ένα, χαρά σε κείνον το ζευγά που ΄χει πολλά σπαρμένα.

 .Το πίνει η κότα το νερό, μα κοιτάει και το Θεό.

1.ΔΙΑΒΑΖΩ ΤΙΣ ΠΑΡΟΙΜΙΕΣ ΚΑΙ ΠΡΟΣΠΑΘΩ ΝΑ ΕΞΗΓΉΣΩ ΤΗΝ ΚΑΘΕ ΜΙΑ:1. Ότι φεύγει δεν γυρίζει πίσω- δεν υπάρχει επιστροφή!

2. Δεν μπορείς να αλλάξεις κάτι από αυτό που είναι.

3. Τον ήρεμο άνθρωπο να φοβάσαι.

4. Από το τίποτα καλύτερα και το λίγο.

5. Όταν κάποιος έχει προβλήματα, ακόμα ένα δεν τον φοβίζει.

6. Ο αγρότης χαίρεται όταν βρέχει όπως πρέπει τον Απρίλη και τον Μάη.

7. Ό,τι μας δίνει ο θεός πρέπει να το χαιρόμαστε.

2.ΣΚΕΦΤΟΜΑΙ ΚΑΙ ΔΗΜΙΟΥΡΓΩ ΜΙΑ ΜΙΚΡΗ ΙΣΤΟΡΙΑ ΜΕ ΒΑΣΗ ΜΙΑ ΠΑΡΟΙΜΙΑ ΠΟΥ ΜΟΥ ΑΡΕΣΕ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΟ:

«ΤΟ ΠΟΤΑΜΙ ΔΕ ΓΥΡΙΖΕΙ ΠΙΣΩ»

Ήταν μια πηγή πάνω σε ένα βουνό και το νερό κυλούσε..κυλούσε και πήγαινε σε ένα ποτάμι! Ένα παιδί απορημένο νόμιζε πως θα γυρίσει πίσω το νερό, στη μάνα του πηγή, μα αυτό όλο και κυλούσε…. Έτσι είπε: το ποτάμι πίσω δεν γυρίζει!

3

3.ΖΩΓΡΑΦΙΖΩ ΤΟ ΝΕΡΟ ΟΠΩΣ ΤΟ ΦΑΝΤΑΖΟΜΑΙ ΑΠΟ ΤΗΝ ΙΣΤΟΡΙΑ ΠΟΥ ΕΓΡΑΨΑ:

4

Γ ΟΜΑΔΑ: Κωνσταντίνος Π. Νίκος Τ. Πέτρος Ντ. Νεκτάριος Ν.

ΤΟ ΝΕΡΟ ΣΤΗ ΜΥΘΟΛΟΓΙΑ

Ο Νάρκισσος Ένα από τα πιο χαρακτηριστικά πρόσωπα στην Ελληνική Μυθολογία ήταν και ο Νάρκισσος. Ένας ωραίος νέος της Βοιωτίας, γιος της Νύμφης   Λειριώπης και του ποταμού Κηφισού χάριν του οποίου και αναπτύχθηκαν πολλές παραδόσεις (μύθοι).Κάποια μέρα καθισμένος ο ωραίος Νάρκισσος κοντά σε μια πηγή είδε το πρόσωπό του στα νερά της πηγής. Στη θέα αυτή λέγεται πως τόσο πολύ εντυπωσιάστηκε που θέλησε βυθίζοντας το βραχίονα του στο νερό να τη συλλάβει.Επειδή όμως παρά τις προσπάθειές του δεν το κατόρθωνε παρέμεινε στη θέση αυτή αυτοθαυμαζόμενος μέχρι που υπέστη μαρασμό και πέθανε.Στη θέση εκείνη μετά από λίγο φύτρωσε το ομώνυμο άνθος.

Η Σκύλλα και η Χάρυβδη

Η Σκύλλα και η Χάρυβδη ήταν δυο φοβερά τέρατα της θάλασσας. Οι ναυτικοί που κινδύνευαν στα ταξίδια τους από τα απειλητικά κύματα και τις θύελλες, έπλαθαν με τη φαντασία τους μυθικές μορφές, που λυσσομανούσαν και προσπαθούσαν αγριεμένες να τους καταστρέψουν. Έτσι γεννήθηκαν τα δυο τρομακτικά αυτά τέρατα.Έλεγαν πως η Σκύλλα και η Χάρυβδη βρίσκονταν η μια απέναντι από την άλλη, σ' ένα στενό θαλάσσιο πέρασμα που, σύμφωνα με τον Όμηρο, ονομαζόταν Πλαγκτές Πέτρες. Το πέρασμα αυτό ήταν εντελώς αδύνατο να το διασχίσει κανείς. Εκεί υπήρχαν πολλά απότομα βράχια και το κύμα έσκαγε πάνω τους με φοβερό θόρυβο.Τα δυο τέρατα ήταν εγκαταστημένα σε δυο σκοπέλους. Ο ένας ήταν τόσο ψηλός, που η κορυφή του χανόταν στον ουρανό. Όλος ο βράχος ήταν πάρα πολύ λείος, τόσο ώστε έμοιαζε σαν κάποιος να τον είχε τρίψει, για να γυαλίζει.  Στη μέση του υπήρχε μια βαθιά σπηλιά, τόσο βαθιά, που ούτε το βέλος ενός τοξότη δε θα έφτανε στο τέλος της, όπως λέει ο Όμηρος. Εκεί έμενε η φοβερή Σκύλλα.           Η Σκύλλα ήταν αρχικά μια όμορφη κόρη του πελάγους, που ο Γλαύκος ερωτεύθηκε παράφορα. Εκείνη όμως δεν ανταποκρίθηκε στην αγάπη του. Η Κίρκη, που αγαπούσε τον Γλαύκο, ζήλεψε και θέλησε να την εκδικηθεί· φαρμάκωσε με μάγια το νερό, όπου η κόρη θα έπαιρνε το μπάνιο της και τη μεταμόρφωσε σε απαίσιο τέρας.Όσο για τη Χάρυβδη, έλεγαν πως ήταν κόρη του Ποσειδώνα και της Γαίας. Ήταν πάρα πολύ λαίμαργη, τόσο που έκλεψε ένα από τα βόδια του Ηρακλή και το έφαγε. Εκείνος, αηδιασμένος από την αδηφαγία της, την κατακεραύνωσε και έπειτα την γκρέμισε στα βάθη της θάλασσας. Από τότε έγινε θαλάσσιο τέρας, που τρώει ό,τι βρίσκει μπροστά του.

5

Ο ΠΟΣΕΙΔΩΝΑΣ

Ο  Ποσειδώνας ήταν στη μυθολογία ένας από τους δώδεκα θεούς του Ολύμπου, κυρίαρχος και παντοδύναμος θεός της θάλασσας και όλων των νερών (ποταμών, λιμνών, πηγών).Ήταν θεός βίαιος και άγριος. Όταν οργιζόταν χτυπούσε την τρίαινά του στα νερά, ανατάραζε τα κύματα και εξαπόλυε θύελλες. Όλα τα θαλάσσια τέρατα παρουσιάζονταν με την τρικυμία και προκαλούσαν τον τρόμο στους ανθρώπους. Τον Οδυσσέα, που τύφλωσε το γιο του Πολύφημο, τον καταδίκασε να θαλασσοδέρνεται χρόνια ολόκληρα.Σύμβολα του Ποσειδώνα ήταν η τρίαινα και το δελφίνι. Ο Ποσειδώνας, ναυτικός θεός, λατρευόταν σε όλη την Ελλάδα, που ήταν κυρίως ναυτική χώρα.

Ο Νηρέας και οι Νηρηίδες

O Νηρέας ήταν Θεός της θάλασσας, αρχαιότερος από τον Ποσειδώνα. Ζούσε στα παραμυθένια παλάτια του, στο βυθό του Αιγαίου, με τις πενήντα κόρες του, τις Νηρηίδες, και ήταν ονομαστός για τη σοφία του και τη μαντική του δύναμη. Μία από τις ονομαστές κόρες του ήταν η θεά Θέτιδα, η μητέρα του Αχιλλέα. Οι Νηρηίδες ήταν οι πενήντα θυγατέρες του Νηρέα και της Δωρίδας. Ήταν νύμφες της θάλασσας, πολύ όμορφες. Είχαν τη δύναμη να φουρτουνιάζουν και να γαληνεύουν τη θάλασσα. Τους άρεσε να παίζουν καθισμένες πάνω στις αφρισμένες χαίτες των κυμάτων ή να κάθονται στους βράχους και να στεγνώνουν τα πυκνά και μακρόσγουρα μαλλιά τους. Ήταν περήφανες και χαρούμενες για την ομορφιά και την αθανασία τους. Συχνά, συνόδευαν τα αμάξια των θαλασσινών θεών.

Διαβάζω το νερό στη μυθολογία και απαντώ:

1. Τι μορφές δίνουν σε κάθε μύθο οι αρχαίοι Έλληνες στο νερό;

Α) Ο Νάρκισσος: Το νερό σε αυτό τον μύθο παίρνει τη μορφή του Νάρκισσου και κατόπιν ο ίδιος ο Νάρκισσος μετατρέπεται σε λουλούδι.Β) Η Σκύλλα και η Χάρυβδη: Το νερό παίρνει τη φοβερή μορφή των δύο τεράτωνΓ) Ο Ποσειδώνας: Το νερό παίρνει τη μορφή του θεού Ποσειδώνα, θεός της θάλασσας.Δ) Ο Νηρέα και οι Νηρηίδες: Ο αρχαιότερος θεός της θάλασσας, πιο αρχαίος από τον Ποσειδώνα μαζί με τις κόρες του ζουν στα παλάτια του Αιγαίου.

2. Μπορείς να εξηγήσεις γιατί οι αρχαίοι ασχολήθηκαν τόσο πολύ με το νερό;

Επειδή το νερό είναι πηγή ζωής. Χωρίς αυτό δεν μπορούμε να ζήσουμε!

6

3.Ζωγράφισε το νερό στη μορφή που δίνει ο μύθος που σου άρεσε περισσότερο.

7

Δ ΟΜΑΔΑ: Θεοδώρα Σ. Χριστίνα Ντ. Ελένη Κ. Κατερίνα Σεβ. Αθηνά Λ.

Νιγηριανό Παραμύθι. Ο Ήλιος και το Νερό

 Μια φορά κι έναν καιρό, τότε που όλα πάνω στη γη ήταν αλλιώτικα, ο ήλιος και το νερό ζούσαν μαζί κι έκαναν παρέα. Ο ήλιος πήγαινε συχνά επίσκεψη στο νερό, μα το νερό ποτέ δεν τον είχε επισκεφτεί.     -"Γιατί δεν έρχεσαι και συ στο παλάτι μου;" ρώτησε μια μέρα ο ήλιος το νερό.     -"Δεν μπορώ, ήλιε μου", απάντησε το νερό.     "Γιατί, αν έρθω, πρέπει να φέρω μαζί μου όλους τους συγγενείς μου".     -"Και γι' αυτό, καλό μου νερό, ανησυχείς;" είπε ο ήλιος.     "Το παλάτι μου είναι μεγάλο. Έχει χώρο για όλους σας. Ελάτε και μη νοιάζεστε καθόλου", είπε αποφασιστικά ο ήλιος.     Έτσι, το νερό μάζεψε όλους τους συγγενείς του και κίνησαν για το λαμπρό παλάτι του ήλιου. Ήταν το νερό της θάλασσας, το νερό των ποταμών, το νερό των πηγών και των λιμνών, ήταν οι βροχές, οι θύελλες κι οι καταιγίδες, ήταν και τι δεν ήταν...     Όταν έφτασαν στο παλάτι του ήλιου, εκείνος κατέβηκε να τους υποδεχτεί.     -"Καλώς τους", πρόφτασε να πει, μα πριν αποσώσει τα λόγια του, το νερό χύθηκε μέσα στο παλάτι και πλημμύρισε τα πρώτα πατώματα.     Ο ήλιος, ξαφνιασμένος, έτρεξε κι ανέβηκε στα τελευταία πατώματα, μα σε λίγο, έβλεπε, με τρόμο, το νερό να γεμίζει το παλάτι του.     -"Σου το είπα πως είμαστε πολλοί", του είπε το νερό, καθώς έβλεπε τον ήλιο να χλομιάζει όλο και περισσότερο.     "Τώρα όμως, δεν μπορούμε να κάνουμε πίσω".     Ο ήλιος έβλεπε το νερό να προχωρά και σιγά σιγά να ανεβαίνει και να γεμίζει και τα υπόλοιπα πατώματα του παλατιού. Αναγκάστηκε να ανέβει στη στέγη. Το νερό όμως, στα γρήγορα, σκέπασε και τη στέγη. Τότε ο ήλιος κάνει έναν πήδο και φράααπ, ανεβαίνει στον ουρανό.     Από τότε, άρχισε να μένει εκεί. Κι εκεί είναι ακόμα μέχρι και σήμερα.

1.Διάβασε προσεχτικά το παραμύθι. Τι θέλουν να δείξουν οι άνθρωποι της Νιγηρίας που σκέφτηκαν αυτό το παραμύθι;

Πώς ο ήλιος μπορεί να φαίνεται σε όλη τη διάρκεια της μέρας, αλλά το νερό είναι παντού!Δεν χρειάζεται να είμαστε υπερβολικοί!2.Ποιοι είναι οι φίλοι και συγγενείς του νερού;

Οι βροχές, οι θύελλες, οι καταιγίδες, τα ποτάμια, οι θάλασσες, οι λίμνες…..

8

3. Ζωγραφίζω εμπνεόμενος από το παραμύθι:

9

ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ:Τα παιδιά μέσα από αυτές τις εργασίες πραγματικά ένιωσαν αυτό

που λέμε «το νερό είναι πηγή ζωής»Σκέφτηκαν, απάντησαν σε ερωτήσεις, ζωγραφίσανε,

δραματοποίησαν…χόρεψαν στη συνέχεια δημοτικά τραγούδια (η Καραγκούνα. Αργυρώ , …)

Σε συνδυασμό με την επεξεργασία πληροφοριών που προηγήθηκε σαν στάδιο στο πρόγραμμα «Το νερό νεράκι…και άλλες ιστορίες», η επίσκεψη στο ΚΠΕ Κορδελιού την ημέρα των υγρότοπων –γνωριμία

με τις λίμνες Πρέσπες – και άλλες βιωματικές δράσεις με αφορμή των κειμένων της γλώσσας Δ τάξης «οι βροχοσταλίδες κάνουν

απεργία», «εμένα με νοιάζει»Το χάρηκαν τα παιδιά και μαζί τους και εγώ.

Συγχαρητήρια σε όλα τα παιδιά της τάξης μου που συμμετείχαν με όρεξη και ενδιαφέρον!

Η δασκάλα σας Ελισάβετ Σατσόγλου8ο Δημοτικό Σχολείο Ελευθερίου Κορδελιού

Θεσσαλονίκη 2011-2012

10