ΠΕΠΤΙΚΟ ΚΑΙ ΓΑΣΤΡΕΝΤΕΡΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ

Πέψη

•Tο σύνολο των µηχανικών και χηµικών κατερ-γασιών που υφίστανται οι θρεπτικές ύλες µέσα στο

πεπτικό σύστηµα

• ώστε να µετατραπούν σε ουσίες που ναµπορούν να απορροφηθούν από τον οργανισµό,

αποτελεί την πέψη (digestion).

• Tο πεπτικόσύστηµα του

ανθρώπου

περιλαµβάνει τοστόµα, το

φάρυγγα, τον

οισοφάγο, τοστοµάχι, το

λεπτό έντερο, τοπαχύ έντερο και

τελειώνει στην

έδρα.

• Στην πέψη συµµετέχουν

ακόµα διάφορα όργανα που

βρίσκονται έξω από το πε-πτικό σωλήνα και συγκεκρι-

µένα το πάγκρεας, το ήπαρκαι οι σιελογόνοι αδένες

που εκκρίνουν µέσα στον

πεπτικό σωλήνα ουσίεςαπαραίτητες για την πέψη.

•Tέλος, στην πέψη

συµµετέχει και ο µυϊκόςιστός των τοιχωµάτων του

πεπτικού σωλήνα, ο οποίοςπροωθεί την τροφή κατά

µήκος του σωλήνα και

βοηθά στη διάσπασή της.

Στόµα – Φάρυγγας - Οισοφάγος

• H µηχανική κατεργασία στο στόµα γίνεται από

• Tα δόντια, που µε τη µάσηση τεµαχίζουν τηντροφή σε µικρά κοµµάτια

• Tη γλώσσα, που κινείται µε ευχέρεια προς όλεςτις διευθύνσεις, λόγω της διάταξης των µυϊκών

ινών της και

• Tο σάλιο, που υγραίνει την τροφή και δρα σαλιπαντικό, διευκολύνοντας έτσι το πέρασµά της

στον οισοφάγο .

• H παραπάνω διεργασία της µάσησης, γίνεται µεκινήσεις εκούσιες και, εν µέρει, ακούσιες.

• Kατ’ αυτόν τον τρόπο δηµιουργείται µια ρυθµικήκίνηση, που συντονίζεται από νευρικά κέντρα που

βρίσκονται στο κατώτερο τµήµα του εγκεφάλου, στα

βασικά γάγγλια και πιθανόν στον υποθάλαµο.

• Tα νευρικά αυτά κέντρα διεγείρονται από νευρι-κούς υποδοχείς που υπάρχουν στο βλεννογόνο του

στόµατος, όταν αυτοί έρθουν σε επαφή µε την

τροφή.• Στο στόµα ακόµα η τροφή έρχεται σε επαφή µε

πλήθος από γευστικά κύτταρα, και

• δηµιουργούνται αισθήµατα που έχουν άµεσησχέση µε τον ψυχολογικό παράγοντα

• για συνέχιση ή µη της λήψης τροφής και• τη διέγερση ή µη της έκκρισης γαστρικού

υγρού.

• Tο σάλιο (saliva)

• εκκρίνεται (πρωτογενής έκκριση) από τους

σιελογόνους αδένες (salivary glands), • τροποποιείται (δευτερογενής τροποποίηση)

µέσα στον εκκριτικό πόρο,• ελευθερώνεται µέσα στο στόµα και

• έχει pH 5,8 - 7,1 περιέχει 99,5% νερό, 0,2%

ανόργανα άλατα και 0,3% οργανικές ενώσεις. • Συγκεκριµένα το σάλιο περιέχει: Na, K, NaHCO3, Cl,

P, Ca, Mg, πρωτεΐνες (αλβουµίνες και γλοβουλίνες),

γλυκόζη, χοληστερόλη, βιταµίνη C, µια βλεννώδηουσία τη µυκίνη, διάφορους µεσολαβητές (παρά-

γοντας ενεργοποίησης των αιµοπεταλίων, PAF) καιένζυµα όπως την πτυαλίνη (ptyalin) (µια αµύλαση),

τη λυσοζύµη και την ακετυλοϋδρολάση (ένζυµο που

υδρολύει τον PAF).

• Το σάλιο περιέχει ακόµα και αντισώµατα για

πρόσδεσή τους στα βακτήρια που εισέρχονται

από το στόµα.• H έκκριση του σάλιου αυξάνεται όταν η τροφή

βρίσκεται στο στόµα, αλλά και απόψυχολογικούς παράγοντες (θέα ή σκέψη

τροφής) µέσω των χολινεργικών παρα-

συµπαθητικών νευρικών κυττάρων τωνσιελογόνων αδένων.

• H ρύθµιση της έκκρισης του σάλιου ελέγχεται

πλήρως από το νευρικό σύστηµα. • O ρυθµός έκκρισης είναι 0,5 - 0,7 ml / min και

500 - 1.500 ml / ηµέρα.

Oι λειτουργίες που επιτελεί το σάλιο είναι:

• Πολτοποιεί και διαλύει την τροφή, οπότε τα

διάφορα συστατικά της εισχωρούν στους γευστι-κούς κάλυκες που βρίσκονται στη γλώσσα και

διεγείρουν νευρικά ερεθίσµατα, που µεταφέρονταιστον εγκέφαλο, στο κέντρο έκκρισης σάλιου,

στέλνοντας, µε τα ίδια νεύρα, νέα ερεθίσµατα στους

σιελογόνους αδένες. • Θα πρέπει να αναφερθεί ότι η ποσότητα του

σάλιου στο στόµα σχετίζεται µε τη διατήρηση της

κανονικής περιεκτικότητας του σώµατος σε νερό.• Aν αποξηρανθούν οι βλεννογόνοι στο στόµα,

τότε εκδηλώνεται το αίσθηµα της δίψας (thirst) που, όπως είναι γνωστό, είναι προστατευτικός

µηχανισµός έναντι του κινδύνου για αφυδάτωση

του σώµατος.

• Mε τη δράση της πτυαλίνης του σάλιου αρχίζει ηπέψη των υδατανθράκων.

• Έτσι σπάει ο α(1-4) γλυκοζιτικός δεσµός τουαµύλου σε δύο στάδια.

• Kατά το πρώτο σχηµατίζονται δεξτρίνες, που

αποτελούνται από εκατοντάδες µόριαγλυκόζης, και

• κατά το δεύτερο διασπώνται οι δεξτρίνες

προς µαλτόζη. • Επειδή όµως η τροφή µένει πολύ λίγο χρόνο

στο στόµα, διασπάται µόνο το 3 - 5% του αµύλου. • H βέλτιστη περιοχή του pH για να δράσει το

ένζυµο είναι 4 - 11 και επιπλέον έχει ανάγκη

ιόντων χλωρίου.

Λειτουργίες που επιτελεί το σάλιο

• Tέλος, το σάλιο• δρα σα λιπαντικό και

• διευκολύνει το πέρασµα της τροφής στον

οισοφάγο, όπως θα αναφερθεί παρακάτω, • αλλά και βοηθά στον καθαρισµό

• του στόµατος και

• των δοντιών.

Λειτουργίες που επιτελεί το σάλιο

H απορρόφηση (absorption) των θρεπτικών

συστατικών της τροφής από το στόµα• είναι περιορισµένη,

• γιατί αφ’ ενός µεν ο χρόνος παραµονής της

τροφής στο στόµα είναι πολύ µικρός, • αφ’ ετέρου δε από το βλεννογόνο του

στόµατος περνούν µόνο ενώσεις µε µικρό

µοριακό βάρος, • ενώ τα προϊόντα της πέψης στο στόµα είναι

µεγαλοµοριακές ενώσεις.

H διεργασία της µεταφοράς της τροφής από το στόµαστο στοµάχι, περιλαµβάνει ένα στάδιο εκούσιο και

ένα ακούσιο.

• Στο πρώτο στάδιο, µε τις εκούσιες κινήσεις τηςγλώσσας και µε τη βοήθεια των χειλιών µαζεύεται,

µετά τη µάσηση η τροφή και σχηµατίζεται µία σχεδόν

σφαιρική µάζα που ονοµάζεται βλωµός (bolus). • Στο δεύτερο στάδιο, η γλώσσα σπρώχνει το βλωµό

προς το φάρυγγα (pharynx), πιέζοντας αυτόν στοσκληρό τµήµα του ουρανίσκου.

• Aπό το σηµείο αυτό και µετά αρχίζουν πια οι

ακούσιες κινήσεις.

• Aναλυτικά ο βλωµός σπρώχνεται στο

πίσω τµήµα της γλώσσας και µε

συντονισµένες αντανακλαστικέςσυσπάσεις των µυών της γλώσσας

προωθείται από το φάρυγγα απ’ όπουκαι πάλι µε συντονισµένες

αντανακλαστικές συσπάσεις

προωθείται στο πάνω άκρο τουοισοφάγου.

• Άλλες ακούσιες κινήσεις κλείνουν το

δρόµο προς το αναπνευστικόσύστηµα ως εξής :

• O µαλακός ουρανίσκος ανυψώνεται και κλείνει

τη δίοδο προς τη ρινική κοιλότητα, ενώ η

επιγλωττίδα (epiglotis) φράζει το δρόµο προς τολάρυγγα (larynx), που συνεχίζει προς τους

πνεύµονες. • H συστολή των τοιχωµάτων του φάρυγγα, σε

συνδυασµό µε την παρεµπόδιση από τη βάση

της γλώσσας, εµποδίζουν την τροφή να γυρίσειπρος το στόµα, αλλά δηµιουργούν µεγάλη

πίεση που σε συνδυασµό µε αντανακλαστικές

συσπάσεις, σπρώχνουν τοβλωµό προς τον

οισοφάγο.

• O οισοφάγος (esophagus) είναι ένας σωλήνας

µήκους 25 cm ο οποίος• αρχίζει από το φάρυγγα,

• περνά ανάµεσα από τους πνεύµονες

• πίσω από την καρδιά και την τραχεία, • µέσα από το διάφραγµα και

• καταλήγει στο επάνω µέρος του στοµάχου.

• Mε το στοµάχι συνδέεται µέσω του καρδιακούσφιγκτήρα, που είναι ένας ισχυρός µυς στην

είσοδο του στοµάχου και ο οποίος βρίσκεταιµόνιµα σε κατάσταση συστολής.

• Όταν ο βλωµός έρθει σε επαφή µε τα τοιχώµατα

στο πάνω µέρος του οισοφάγου, προκαλεί

περισταλτική κίνηση αυτού, δηλαδή δηµιουργούνταιπεριοδικές, δακτυλιοειδείς συστολές από τα

τοιχώµατα, που σαν περισταλτικό κύµα σπρώχνειτο βλωµό προς το στοµάχι (όπως λεπτοµερώς

περιγράφεται η περίσταλση και οι άλλες κινήσεις

στο έντερο).• Στο στοµάχι ο βλωµός φθάνει σε 5 - 6 min, ενώ τα

υγρά περνούν πολύ γρηγορότερα από τον

οισοφάγο. • H κίνηση αυτή ρυθµίζεται από το κέντρο

κατάποσης.

• Ένα µέρος του όλου αντανακλαστικού µηχανισµού,

µε τον οποίο καταπίνεται η τροφή, αποτελεί και ηστιγµιαία χαλάρωση του καρδιακού σφιγκτήρα, σε

ένα ή δύο περισταλτικά κύµατα και επιτρέπει, κατ’

αυτόν τον τρόπο, το πέρασµα της τροφής στοστοµάχι.

• Όταν η περίσταλση γίνεται προς την αντίθετη

κατεύθυνση, οπότε και η κίνηση της τροφής γίνεταικατά την αντίθετη φορά στον καρδιακό σφιγκτήρα,

δηλαδή το πέρασµα της τροφής που βρίσκεται στοστοµάχι πίσω στον οισοφάγο, λέγεται εµετός

(vomit).

• H διαδικασία του εµετού αρχίζει µε συστολές των

µυών που βρίσκονται στο υπογάστριο.

•Έτσι το στοµάχι, που βρίσκεται σε ηρεµία, δέχεταιπιέσεις, ο καρδιακός σφιγκτήρας χαλαρώνει και οι

µύες των τοιχωµάτων του οισοφάγου αφήνουν ναπεράσει ελεύθερα το περιεχόµενο του στοµάχου

προς το στόµα.

• H όλη διεργασία ρυθµίζεται από το κέντρο τουεµετού, που µπορεί να διεγερθεί από ερεθίσµατα

που προέρχονται από το φάρυγγα, τον ουρανίσκο,

το στοµάχι, το εσωτερικό του αυτιού, τη µήτρα κατάτην εγκυµοσύνη κ.λπ.

• H διέγερση του κέντρου του εµετού µπορεί ακόµανα γίνει και από ψυχολογικούς παράγοντες π.χ.

αηδιαστική θέα ή οσµή.

• Απώτερος σκοπός του εµετού είναι νααποµακρυνθεί από τον οργανισµό κάποια ουσία

που είναι βλαπτική γι΄αυτόν και• για το λόγο αυτό ερεθίζει κάποιο µέρος από την

αρχική περιοχή του πεπτικού σωλήνα.

• Mε ανάλογο τρόπο δρουν και τα εµετικά φάρµακαπου συνήθως προκαλούν ερεθισµό του

βλεννογόνου του στοµάχου και έτσι διεγείρουν το

κέντρο εµετού.

Στοµάχι

• Aποτελεί µια διαπλάτυνση του γαστρεντερικού

σωλήνα που, λόγω των µυϊκών ινών τις οποίες έχεισε στρώµατα και µάλιστα προσανατολισµένες σε

διαφορετικές κατευθύνσεις, έχει την ικανότητα

• αφ’ ενός µεν να κάνει δραστικές περισταλτικέςκινήσεις, απαραίτητες για την πολτοποίηση της

τροφής, • αφ’ ετέρου δε να διατείνεται και να αυξάνει η

χωρητικότητά του µε τη λήψη τροφής (από 0,5 L

κενό µέχρι 3 - 4 L όταν δεχθεί τροφή).

Tα τρία µέρη από τα

οποία αποτελείται το

στοµάχι (stomach) είναιτα ακόλουθα.

• Θόλος (fornix) πουείναι το ανώτερο τµήµα

• Το κυρίως σώµα

(stomach body) και• Ο πυλωρός (pylory)

που είναι το κατώτερο

τµήµα και ο οποίοςσυνδέεται µε το λεπτό

έντερο µε τον πυλωρικόσφιγκτήρα, που συνδέει

δηλαδή το στοµάχι µε

το λεπτό έντερο.

• H εσωτερική επιφάνεια του στοµάχου καλύπτεταιαπό επιθηλιακά κύτταρα, ανάµεσα στα οποία

υπάρχουν εκατοµµύρια γαστρικών αδένων.

• Oι γαστρικοί αδένες αποτελούνται από επιθηλιακά

κύτταρα τριών ειδών, το δε γαστρικό υγρό (gastricjuice) αποτελεί το σύνολο των εκκρίσεων και των

τριών αυτών εξωκρινών κυττάρων.

• Tο πρώτο είδος κυττάρων του γαστρικού αδένα, τα

επιθηλιακά καλυπτήρια κύτταρα (parietal cell), που

βρίσκονται στα τοιχώµατα του θόλου και του κυρίωςσώµατος, παράγουν το υδροχλωρικό οξύ.• H έκκριση

του HCl γίνε-ται µέσα από

ενδοκυτταρι-

κά κανάλιαπου έχουν τα

κύτταρα

αυτά. • O σχηµατι-

σµός HCl δενέχει διευκρι-

νισθεί.

H

επικρατέστερη

άποψησχηµατισµού

HCl (πουαποτελεί µια

πολύπλοκη

πορεία) είναι ηεξής:

• Aπό το

τοίχωµαµεταφέρεται

από τοπλάσµα του

αίµατος στο

εσωτερικό του

• Eνώ κατά την

αντίθε-τη

κατεύθυνση µεταφέ-ρονται (για να

ισοσταθ-µίσουν τοφορτίο) τα Na+ και τα

H2CO3 που

προήλθαν από τοαν-θρακικό οξύ (που

σχη-µατίστηκε στο

εσωτε-ρικό τουκυττάρου µε τη

δράση της αφυδρα-τάσης του

καρβονικού οξέος)

και από το ΟΗ του

• Tο H+ που

αποµένει,

προωθείται, µεενεργό

µεταφορά, στοεσωτερικό του

καναλιού, µε

ανταλλαγήιόντων Κ+.

• Eπίσης στο

εσωτερικό τουκαναλιού προ-

ωθείται και τοιόν του

χλωρίου, από

το εσωτερικό

•Τα ιόντα αυτά

προέρχονται

από το πλάσµααπ’ όπου

παραλαµ-βάνονται µε

ανταλ-λαγή από

τα κύττα-ρα µεδιττανθρα-κικά

ιόντα.

• Στη µεµβράνητου καναλιού µε

ενεργό (πιθανόν) µεταφο-ρά,

εκκρίνεται στο

εσωτερικό του

• Με αυτό τον τρόπο στο εσωτερικό του καναλιού,

δηλαδή στο έκκριµα προς το στοµάχι,

δηµιουργείται µια συγκέντρωση Η+ που είναι1.000.000 φορές µεγαλύτερη εκείνης των

καλυπτήριων κυττάρων.

• Tο δεύτερο είδος κυττάρων του γαστρικού αδένα,

τα επιθηλιακά βλεννογόνα κύτταρα εκκρίνουν µια

βλεννοπρωτεΐνη (µυκίνη) (mucus). • H πρωτεΐνη αυτή καλύπτει την εσωτερική επιφά-

νεια του στοµάχου και προστατεύει τα κύτταρα τουοργανισµού από τη δράση του HCl (µε εξουδετέρω-

σή του από τα άλατα που δεσµεύονται στη βλέννα)

και των ενζύµων που εκκρίνονται στο στοµάχι. • H βλεννώδης αυτή ουσία ανανεώνεται συνέχεια,

γιατί και αυτή καταστρέφεται σαν πρωτεΐνη.

• Aν όµως πάψει να εκκρίνεται η µυκίνη ή ανκαταστρέφεται γρηγορότερα από το κανονικό και

κάποια περιοχή του τοιχώµατος του στοµάχου ή τουδωδεκαδακτύλου µένει ακάλυπτη στη δράση των

εκκρίσεων του στοµάχου, τότε δηµιουργείται έλκος

(ulcer) του στοµάχου ή του δωδεκαδακτύλου.

• Tο τρίτο είδος κυττάρων του γαστρικού αδένα, τα

επιθηλιακά θεµέλια κύτταρα (chief cell peptic cell),

είναι εκείνα που εκκρίνουν τα διάφορα ένζυµα τουγαστρικού υγρού.

• Kυριότερο και δραστικότερο ένζυµο είναι η πεψίνη(pepsin).

• Στους αδένες παράγεται σαν προένζυµο

(πεψινογόνο, pepsinogen), µε µοριακό βάρος45.000 και στο στοµάχι, στο όξινο περιβάλλον,

µετά την απόσπαση ενός ολιγοπεπτιδίου,

παίρνει τη δραστική του µορφή (µοριακό βάρος34.500).

•Έχει βέλτιστη περιοχή δραστικότητας σε pH 1,5 – 2,2.

• Άλλο ένζυµο που εκκρίνεται στο στοµάχι από τα

κύτταρα του γαστρικού αδένα, είναι η χυµοζίνη ή

πυτία ή ρεννίνη (rennin) που προκαλεί την πήξη τηςκαζεΐνης του γάλακτος.

• Aκόµα εκκρίνεται η πεψίνη B5 που προκύπτει απότην πεψίνη, αν αφαιρεθεί το τελευταίο αµινοξύ της.

• Tο ένζυµο αυτό δρα σε pH 3 και έχει σηµασία για

την πέψη στο στοµάχι των βρεφών, όπου ησυγκέντρωση του υδροχλωρικού οξέος είναι

µικρότερη.

•Ένα άλλο ένζυµο που εκκρίνεται στο στοµάχι τωνβρεφών είναι µια -άγνωστης προέλευσης- λιπάση, η

οποία δεν µπορεί να δράσει στους ενήλικες, αφούκαταστρέφεται λόγω του χαµηλότερου pH που

επικρατεί στο στοµάχι τους.

• Τα πεπτικά αυτά ένζυµα, για να µην προκαλέσουνκαταστροφές στα κύτταρα από τα οποία

εκκρίνονται,

• αφ’ ενός µεν µετατρέπονται στη δραστική τουςµορφή µέσα στο πεπτικό σύστηµα,

• αφ’ ετέρου δε παράλληλα µε τη βιοσύνθεσή τους

παράγονται στο έκκριµα και αναστολείς αυτών,• ώστε να αδρανοποιούνται πλήρως τα

προένζυµα που έχουν πρόωρα ενεργοποιηθείστο έκκριµα.

• Tο συνολικό έκκριµα των τριών παραπάνω ειδών

κυττάρων, που όπως αναφέρθηκε λέγεται γαστρικό

υγρό, είναι• άχρουν και διαυγές,

• παρουσιάζει pH 1,9 - 2,3, • έχει ρυθµό έκκρισης

• 74 mL/ h όταν το στοµάχι είναι κενό και

• 100 mL/ h µετά από το γεύµα, • περιέχει κατά 99,4 % νερό, 0,5 - 15 g/ L βλέννη,

καθώς επίσης πρωτεΐνες, υδατάνθρακες, νάτριο,

κάλιο, ασβέστιο, µαγνήσιο, φωσφόρο κ.λπ. • Το γαστρικό υγρό, πέρα από τις πεπτικές λειτουρ-

γίες, προστατεύει, λόγω της οξύτητάς του τονοργανισµό, από τη δράση µικροοργανισµών, που

τυχόν συνοδεύουν την τροφή, αλλά ακόµα ρυθµίζει

την ποιοτική σύσταση της χλωρίδας του εντέρου.

λιπάση

πεψίνη B5

χυµοζίνη ή πυτία ή ρεννίνη

Πεψίνη (πεψινογόνο)

υδροχλωρικό οξύ

Ανόργανα (νάτριο, κάλιο, ασβέστιο, µαγνήσιο, φωσφόρο κ.λπ.)

υδατάνθρακες

πρωτεΐνες

0,5 - 15 g/ L βλεννοπρωτεΐνη (µυκίνη)

99,4 % νερό

pH 1,9 - 2,3,

Συστατικά γαστρικού υγρού

H ρύθµιση της έκκρισης του γαστρικού υγρού είναι,

είτε νευρική, είτε ορµονική.

• Στην πρώτη περίπτωση (νευρική), κατά την επαφήτης τροφής µε τους γευστικούς κάλυκες

δηµιουργούνται νευρικά ερεθίσµατα, τα οποίαδιεγείρουν το πνευµονογαστρικό νεύρο (vagus

nerve) στον εγκέφαλο, που στέλνει σήµα στο

στοµάχι για έκκριση γαστρικού υγρού. • H διέγερση αυτή µπορεί ακόµα να γίνει µε

• τη σκέψη ή

• τη θέα της τροφής ή και• από τα χαµηλά επίπεδα της γλυκόζης.

• Mε αυτό τον τρόπο προκαλείται η έκκριση 50 - 150 mL γαστρικού υγρού, τα οποία ξεκινούν την πέψη.

H ρύθµιση της έκκρισης του γαστρικού υγρού είναι, είτε

νευρική, είτε ορµονική.

• Στη δεύτερη περίπτωση (ορµονική), µόλις

σχηµατιστούν οι πρωτεόζες - πεπτόνες ή ότανδιαταθεί το στοµάχι από την τροφή που δέχθηκε,

αρχίζει να λειτουργεί ο δεύτερος τρόπος ρύθµισης

της έκκρισης του γαστρικού υγρού. • Kατ’ αυτόν διεγείρονται τα κύτταρα παραγωγής της

ορµόνης γαστρίνης (gastrin) που είναι ένα

πολυπεπτίδιο µε δεκαεπτά αµινοξέα και τα οποίακύτταρα βρίσκονται στο βλεννογόνο του πυλωρού.

• H ορµόνη αυτή ελευθερώνεται στο αίµα και µε τηνκυκλοφορία έρχεται στα κύτταρα του θόλου του

στοµάχου και προκαλεί µεγαλύτερης διάρκειας

έκκριση γαστρικού υγρού.

• ∆ιέγερση της έκκρισης υδροχλωρικού οξέος

προκαλείται και από την ισταµίνη, η οποίαεκκρίνεται από το γαστρικό βλεννογόνο.

• ∆ράση ανάλογη µε τις πρωτεόζες - πεπτόνες

έχουν και το οινόπνευµα, η καφεΐνη, οιεκχυλισµατικές ύλες από το κρέας και οι ζωµοί, οι

οποίοι χρησιµοποιούνται σαν ορεκτικά, αφού

προκαλούν γρήγορη έκκριση γαστρικού υγρού, (600 - 700 mL).

• Η γαστρίνη διεγείρει επίσης την κινητικότητα τουστοµάχου.

• Η έκκριση της γαστρίνης µειώνεται όταν το pH του

γαστρικού υγρού έχει τιµή µικρότερη του 3,5 καισταµατά όταν λάβει τιµή 1,5.



• Η γαστρίνη εκκρίνεται και από τα ενδοκρινήκύτταρα του βλεννογόνου του δωδεκαδάκτυλου,

• σε απόκριση προς την είσοδο του στοµαχικούυγρού στο έντερο,

• που ανάλογα µε τη σύστασή του µπορεί

• είτε να προκαλεί έκκριση γαστρίνης και ναδιεγείρει τη γαστρική έκκριση

• είτε να αναστέλλει τη γαστρική έκκριση.



H µείωση του ρυθµού έκκρισης του γαστρικού

υγρού, γίνεται από µια, µη καθορισµένης φύσης,

ορµόνη την εντερογαστρίνη (enterogastrone).• H ορµόνη αυτή εκκρίνεται από το δωδεκαδάκτυλο,

όταν η τροφή καθώς µετακινείται από το στοµάχιπρος το έντερο, αρχίζει να µπαίνει στο

δωδεκαδάκτυλο.

• H έκκρισή της προκαλείται από τις λιπαρές ύλεςπου µπαίνουν στο δωδεκαδάκτυλο.

• H δράση της εντερογαστρίνης προκαλεί ένα

σταδιακό σταµάτηµα της διέγερσης τουπνευµονογαστρικού νεύρου.

• Tέλος, σταδιακό σταµάτηµα των γαστρικών

εκκρίσεων προκαλείται και µε την αποµάκρυνσητων πρωτεοζών - πεπτονών από το στοµάχι.

• Η µείωση της έκκρισης του γαστρικού υγρού

προκαλείται και από ψυχολογικούς παράγοντες, όπως

• ο θυµός,

• ο φόβος, • η στενοχώρια,

• αποκρουστικές και αηδιαστικές εικόνες καιοσµές κ.λπ.

H µείωση του ρυθµού έκκρισης του γαστρικού υγρού, γίνεται

από µια ορµόνη την εντερογαστρίνη

• Mια άλλη ουσία που εκκρίνεται στο στοµάχι (από

τα επιθηλιακά καλυπτήρια κύτταρα των γαστρικώναδένων) είναι ο ενδογενής παράγοντας (intrinsic

factor, IF) πρωτεϊνικής φύσης, που είναι

απαραίτητος για την απορρόφηση της βιταµίνης B12

(που λέγεται εξωγενής παράγοντας) και τον

προστατεύει από τη διάσπαση.

• Έλλειψη αυτού του παράγοντα προκαλεί τηνασθένεια κακοήθη αναιµία (pernicious anemia).

Έλεγχος της γαστρικής έκκρισης γίνεται ακόµα καιαπό εκκρίσεις του εντέρου όπως:

• Το γαστρικό ανασταλτικό πεπτίδιο(gastrointestinal inhibitory peptide, GIP) που

απαντά και στο κεντρικό νευρικό σύστηµα και

αναστέλλει τις γαστρικές εκκρίσεις.• Τη σωµατοστατίνη, ένα νευροπεπτίδιο, που

αναστέλλει τη γαστρική έκκριση και

• Την εγκεφαλίνη, άλλο νευροπεπτίδιο, πουδιεγείρει τη γαστρική έκκριση.

Όταν η τροφή έρχεται στο στοµάχι κατανέµεται σε

στοιβάδες από τα τοιχώµατα προς το κέντρο.

• Kατ’ αυτόν τον τρόπο, όταν έχει αρχίσει η γαστρικήπέψη στα τοιχώµατα, στο κέντρο συνεχίζεται η πέψη

µε την πτυαλίνη για περίπου 30 min, αφούχρειάζεται κάποιος χρόνος για να διαβραχεί όλη η

ποσότητα της τροφής από το γαστρικό υγρό και

λόγω της µεταβολής του pH να σταµατήσει η δράσητης πτυαλίνης.

• Tο γαστρικό υγρό προχωρεί προοδευτικά προς το

κέντρο της µάζας της τροφής, µε τη βοήθεια τονικώνσυσταλτικών κινήσεων (tonic contractions,

ρυθµικών συσπάσεων).

• Ακολούθως, µε περισταλτικές κινήσεις (1-2 / min),

που αρχίζουν περίπου από το µέσο του στοµάχου

χωρίς να προκαλούν όµως πλήρες κλείσιµο τουστοµάχου και κατευθύνονται από τον καρδιακό

σφιγκτήρα προς τον πυλωρικό σφιγκτήρα,

πολτοποιείται η µάζα της τροφής και κατά τµήµαταπροωθείται στο δωδεκαδάκτυλο.

• Όσο προχωρεί η πέψη αυξάνει η συχνότητα και ηένταση των περισταλτικών κινήσεων.

• Kάθε φορά που πλησιάζει ένα περισταλτικό κύµα

προς το δωδεκαδάκτυλο, ο πυλωρικός σφιγκτήραςπου περιλαµβάνει ένα ισχυρό δακτυλιοειδή µυ και ο

οποίος είναι συνήθως χαλαρός, συστέλλεται.

Όταν η τροφή έρχεται στο στοµάχι κατανέµεται σε στοιβάδες

από τα τοιχώµατα προς το κέντρο.

• Όταν ο σφιγκτήρας κλείνει το πυλωρικό στόµιο, οιπερισταλτικές και τονικές κινήσεις προκαλούν ανά-

µιξη της τροφής, ενώ όταν κάθε 3 - 4 κύµατα ο σφιγ-

κτήρας χαλαρώνει, οι παραπάνω κινήσεις προω-θούν τον παχύρευστο οµογενοποιηµένο χυλό ή

χυµό (chyme) στο λεπτό έντερο.

• H συστολή και η χαλάρωση του πυλωρικούσφιγκτήρα γίνεται αντανακλαστικά.

• H παρουσία τροφής στο δωδεκαδάκτυλο προκαλείσυστολή, ενώ όταν το όξινο περιβάλλον εξουδετε-

ρωθεί στο δωδεκαδάκτυλο, χαλαρώνει ο σφιγκτήρας

και γίνεται σταδιακό άδειασµα του στοµάχου, µετρόπο που να αποκλείεται η επιστροφή της τροφής

από το δωδεκαδάκτυλο στο στοµάχι.

Όταν η τροφή έρχεται στο στοµάχι κατανέµεται σε στοιβάδες

από τα τοιχώµατα προς το κέντρο.

H ταχύτητα µε την οποία αδειάζει το στοµάχι

εξαρτάται από πολλούς παράγοντες.

• Aπό τη φυσική κατάσταση της τροφής.• H υγρή τροφή δε µένει στο στοµάχι περισσό-

τερο από 20 min, ενώ η στερεή παραµένει µέχρικαι 3 - 4 hrs.

• Aπό τη σύσταση της τροφής.

• Για παράδειγµα το νερό παραµένει ελάχιστα στοστοµάχι, ενώ κατά σειρά ακολουθούν οι

υδατάνθρακες, οι πρωτεΐνες και το λίπος.

• Tο λίπος µάλιστα δηµιουργεί προστατευτικόπερίβληµα γύρω από τις πρωτεΐνες και

δυσκολεύει και καθυστερεί την πέψη τους.

•Tέλος η ταχύτητα µε την οποία αδειάζει το στοµάχι

µειώνεται µε το στρες και µε το µεγάλο ποσότροφής.

• Θα πρέπει να σηµειωθεί ότι το στοµάχι ποτέ δεναδειάζει πλήρως.

• Aδειάζει όµως περισσότερο όταν έχει δεχθεί

µεγάλο ποσό τροφής, • και γι’ αυτό µετά από ένα µεγάλο γεύµα είναι πιο

ισχυρό το αίσθηµα της πείνας.

H ταχύτητα µε την οποία αδειάζει το στοµάχι εξαρτάται από

πολλούς παράγοντες.

H απορρόφηση (absorption) των συστατικών τηςτροφής είναι πολύ περιορισµένη στο στοµάχι.

• Aυτό γίνεται γιατί αφ’ ενός µεν είναι αδιαπέραστο

σε µεγαλύτερα µόρια, αφ’ ετέρου δε επειδή η τροφήδεν έχει προλάβει να διασπασθεί σε µικρά µόρια.

• Πρακτικά στο στοµάχι απορροφάται µικρό ποσό

νερού και ανόργανων αλάτων. • Aπό το στοµάχι επίσης απορροφώνται µέρος της

αλκοόλης καθώς και ορισµένα φάρµακα καιορµόνες.

Λεπτό έντερο

• Aπό το στοµάχι η τροφή, µε τη µορφή παχύρρευ-

στου χυλού, µπαίνει στο λεπτό έντερο (small intesti-ne) που έχει µήκος 6 - 7 m και διάµετρο 2,5 cm.

• Tα πρώτα 3 cm περίπου του εντέρου αποτελούν τοδωδεκαδάκτυλο (duodenum).

• Eίναι η περιοχή που από την εσωτερική επιφά-

νεια εκκρίνονται τα πεπτικά ένζυµα και δέχεται τιςεκκρίσεις από το πάγκρεας και το ήπαρ.

• Το επόµενο µέρος είναι η νήστη (jejunum) από την

οποία επίσης εκκρίνονται πεπτικά υγρά.• Tο τελικό κοµµάτι είναι ο ειλεός (ileum) και

συνδέεται µε το παχύ έντερο µε ένα σφιγκτήρα τηνειλεοτυφλική βαλβίδα (ileocecal sphincter).

• Στο κοµµάτι αυτό γίνεται κυρίως η απορρόφηση

των θρεπτικών υλών που έχουν υποστεί πέψη.

• Tο λεπτό έντερο συνδέεται µε τα τοιχώµατα της

υπογάστριας κοιλότητας µέσω του µεσεντερίουσυστήµατος υµένων, στους οποίους υπάρχουν

νευρικά και λεµφικά αγγεία.

• Tα τοιχώµατα του εντέρου, όπως συµβαίνει και στοστοµάχι, αποτελούνται από δύο στρώµατα µυϊκών

ινών.

• Tο ένα είναι οι επιµήκεις και• το άλλο οι κυκλικές µυϊκές ίνες.

•H εσωτερική επιφάνεια του εντέρου καλύπτεται

από επιθηλιακά κύτταρα που αποτελούν το

βλεννογόνο του εντέρου (intestinal mucosa) ή όπωςαλλιώς λέγεται εσωτερική επιθηλιακή στοιβάδα

(inner epithelial layer).• Tα επιθηλιακά αυτά κύτταρα σχηµατίζουν

πτυχώσεις µε ένα τεράστιο (5.000.000) αριθµό

νηµατοειδών προεξοχών, τις λάχνες (villi).

Kάθε µία λάχνη φέρει:

• ∆ίκτυο τριχοειδώναιµοφόρων αγγείων.

• Ένα µικρολεµφικό

αγγείο που λέγεταιλακτεάλη (lacteal).

• Mια εξωτερική µονοκυτταρική στοιβάδα, που

αποτελείται από εξειδικευµένα επιθηλιακά κύτταρα

(απορροφητικά κύτταρα) και σποραδικάβλεννογόνα κύτταρα (που εκκρίνουν τη βλέννα του

εντέρου), στα οποία παρεµβάλλονται οι εντερικοίαδένες.

• Στα απορροφητικά κύτταρα, προς την πλευρά του

εσωτερικού του εντέρου, υπάρχει µια ψηκτροειδής

περιοχή που αποτελείται από τις µικρολάχνες.

• Οι µικρολάχνες είναι αρκετές χιλιάδες ανά

απορροφητικό επιθηλιακό κύτταρο, περιβάλλονται

από την περικυτταρική µεµβράνη και γλυκοκάλυκακαι περιέχουν ινίδια ακτίνης που σε συνεργασία µε

τα ινίδια µυοσίνης, τα οποία βρίσκονται στη βάσηκάθε µικρολάχνης, προκαλούν τις κινήσεις των

µικρολαχνών.

• Οι κινήσεις αυτές των µικρολαχνών, • βοηθούν στην ανάµειξη και ανταλλαγή του

εντερικού χυµού που βρίσκεται κοντά στην

απορροφητική επιφάνεια. • Kατ’ αυτόν τον τρόπο, αυξάνεται η εσωτερική

επιφάνεια του εντέρου κατά 500 φορές και

• γίνεται περίπου 200 - 300 m², δηλαδήπολλαπλάσια της εξωτερικής επιφάνειας όλου

του σώµατος.

• Τα απορροφητικά κύτταρα προς την πλευρά του

εσωτερικού του εντέρου συνδέονται µεταξύ τους µε

δεσµοσώµατα, ώστε τα γειτονικά κύτταρασχηµατίζουν ένα επιθήλιο ιδιαίτερα συµπαγές σα

συνεχή µεµβράνη και αδιαπέραστο από ουσίες. • Στο έντερο πε-

ριλαµβάνεται και

µεγάλος αριθµόςβακτηρίων που

συµβάλλουν στηπέψη, αλλά

έχουν και άλλους

ρόλους όπως τησύνθεση

απαραίτητων

βιταµινών.

Στο λεπτό έντερο εκκρίνονται τα εξής πεπτικά υγρά:

Παγκρεατικό υγρό (pancreatic juice) • Εκκρίνεται στο λεπτό έντερο από

το πάγκρεας. • Tο όργανο αυτό, που έχει σχήµα

ψαριού µήκους 15-22cm και βρί-

σκεται στο πίσω µέρος του στοµάχου, διακρίνεται σε δύο τµήµατα.

• Tο ένα τµήµα αποτελεί την ενδοκρινή µοίρα.

• Aπό εξειδικευµένα κύτταρα της µοίρας αυτήςπαράγονται οι ορµόνες ινσουλίνη (β-κύτταρα στις

νησίδες Langerhans) και γλυκαγόνη (α-κύτταραστις νησίδες Langerhans).

• Tο άλλο τµήµα του παγκρέατος, αποτελεί τηνεξωκρινή µοίρα.

• Aπό τη µοίρα αυτή εκκρίνεται το παγκρεατικόυγρό, που αποτελεί την κύρια πηγή πεπτικών

ενζύµων που δρουν στο λεπτό έντερο.

• Eκτός από τα ένζυµα που θα αναφερθούν στησυνέχεια, το παγκρεατικό υγρό περιέχει όξινα

ανθρακικά ιόντα, που εξουδετερώνουν το όξινο

περιβάλλον που έχει ο χυλός από το στοµάχι καιτου προσδίδουν pH 7,5 – 8,8, κατάλληλο για να

δράσουν τα ένζυµα του παγκρεατικού υγρού. • Aκόµα περιέχει 98,7% νερό, χλώριο, κάλιο,

νάτριο, ασβέστιο, γλυκόζη και έχει µορφή

βλεννώδους υγρού.

Παγκρεατικό υγρό

• H έκκριση (0,7 – 2,5 L) γίνεται στοδωδεκαδάκτυλο µε ρυθµό 6 - 36 mL/ h, από ένα

παγκρεατικό αγωγό που σχηµατίζεται µε τη

διαδοχική συµβολή όλο και µικρότερων αγγείων, που ξεκινούν από το κύριο σώµα του

παγκρέατος.

• Στους αγωγούς (των αγγείων) εκκρίνεταιτο αλκαλικό διάλυµα.

• Από το κύριο σώµα του παγκρέατοςεκκρίνονται τα ένζυµα, που είναι

πρωτεολυτικά, λιπολυτικά, αλλά και

ένζυµα που υδρολύουν υδατάνθρακες(διαστατικά ένζυµα).

Παγκρεατικό υγρό

Πρωτεολυτικά ένζυµα, που παράγονται και εκκρίνο-

νται (µε τη µορφή προενζύµου) από το πάγκρεας:

• Tο θρυψινογόνο (trypsinogen), που µετατρέπεταισε θρυψίνη (trypsin), µε τη δράση του ενζύµου

εντεροκινάση (enterokinase), το οποίο εκκρίνεταιαπό τα επιθηλιακά κύτταρα του δωδεκαδάκτυλου

και αποσπά ένα εξαπεπτίδιο.

• Η παραγόµενη θρυψίνη καταλύει την παραπάνωµετατροπή του θρυψινογόνου σε θρυψίνη, αλλά και

την απόσπαση δύο διπεπτιδίων από το µόριο του

χυµοθρυψινογόνου (chymotrypsinogen), για ναπαραχθεί από αυτό το προένζυµο, η χυµοθρυψίνη

(chymotrypsin). • Tόσο το προένζυµο (θρυψινογόνο) όσο και το

ένζυµο (χυµοθρυψίνη) , βρίσκονται σε δύο

µορφές, την A και την B µορφή.

• H ελαστάση (elastase), που εκκρίνεται σαν

προένζυµο, την προελαστάση και µετατρέπεται σεελαστάση µε τη δράση της θρυψίνης.

• H ελαστάση µοιάζει µε τη θρυψίνη και υδρολύει

την ελαστίνη και µερικές άλλες πρωτεΐνες. • Tα τρία ένζυµα, η θρυψίνη, η χυµοθρυψίνη και η

ελαστίνη, είναι ενδοπεπτιδάσες και διασπούν

πεπτιδικούς δεσµούς, προς την πλευρά τουκαρβοξυλίου, µε διαφορετική εξειδίκευση το

καθένα. • Η θρυψίνη τους πεπτιδικούς δεσµούς, στους

οποίους συµµετέχει µε το καρβοξύλιό τους Lys ή

Arg.

Πρωτεολυτικά ένζυµα, που παράγονται και εκκρίνονται (µε τη

µορφή προενζύµου) από το πάγκρεας:

• Η χυµοθρυψίνη, πεπτιδικούς δεσµούς που

βρίσκονται κοντά σε αρωµατικούς δακτύλιους(Tyr, Trp, Phe και Leu).

• Η ελαστίνη, πεπτιδικούς δεσµούς µε αµινοξέα

που έχουν µικρή πλάγια αλυσίδα, όπως η Ala, Gly, Val, Ile και Ser.

• H προκαρβοξυπεπτιδάση (procarboxypeptidase) A

και B, που µε τη δράση της θρυψίνης ή τηςεντεροκινάσης µετατρέπεται από τη µορφή

προενζύµου στην καρβοξυπεπτιδάση A και B(carboxypeptidase Α, Β). Tα ένζυµα αυτά

υδρολύουν τελικά αµινοξέα, µε ελεύθερη

καρβοξυλοµάδα (εξωπεπτιδάσες).



• Όλα τα παραπάνω ένζυµα ( θρυψίνη, χυµοθρυψίνη,

ελαστάση και καρβοξυπεπτιδάσες) αποτελούν έναπολυενζυµικό σύστηµα, που υδρολύει τους

πεπτιδικούς δεσµούς των πρωτεϊνών της τροφήςκαι παράγουν ελεύθερα αµινοξέα ή διπεπτίδια.





• H παγκρεατική αµυλάση (pancreatic amylase), που

είναι το ίδιο ένζυµο που υπάρχει και στο σάλιο(πτυαλίνη) και σαν α-αµυλάση, υδρολύει το άµυλο,

το γλυκογόνο και τις δεξτρίνες σε µαλτόζη, µαλτοτριόζη και µίγµα ολισακχαριτών.

• H παγκρεατική λιπάση (pancreatic lipase), η οποία

µε τον πρωτεϊνικής φύσης συµπαράγοντα συν-λιπάση (Co-lipase) υδρολύει τα τριγλυκερίδια

σταδιακά σε δι-, µονο-γλυκερίδια και γλυκερόλη.

• Η φωσφολιπάση A2 (phospholipase A2), πουεκκρίνεται µε τη µορφή της προ-φωσφολιπάσης A2

και µε τη δράση της θρυψίνης µετατρέπεται στο

δραστικό ένζυµο. • Tο ένζυµο αυτό υδρολύει το λιπαρό οξύ από τη

δεύτερη θέση της φωσφατιδυλοχολίνης και

άλλων φωσφολιποειδών και τα µετατρέπει σελυσο-φωσφολιποειδή.

• H εστεράση της χοληστερόλης (cholesterolesterase), ένα ένζυµο που υδρολύει τη χοληστερόλη

την εστεροποιηµένη µε λιπαρά οξέα.

• H ριβονουκλεάση (ribo-nuclease) και η δεοξυριβο-νουκλεάση (deoxyribo-nuclease) που υδρολύουν τα

νουκλεϊνικά οξέα σε µονο-νουκλεοτίδια.



Ριβονουκλεάση και δεοξυριβονουκλεάση

Εστεράση της χοληστερόλης

Φωσφολιπάση A2 (προ-φωσφολιπάση A2)

Παγκρεατική λιπάση και τον πρωτεϊνικής φύσης συµπαράγοντα συν-λιπάση

Παγκρεατική αµυλάση

Καρβοξυπεπτιδάση A και B (προκαρβοξυπεπτιδάση A και B), εξωπεπτιδάσες

Ελαστάση (προελαστάση), ενδοπεπτιδάση

Χυµοθρυψίνη (χυµοθρυψινογόνο), ενδοπεπτιδάση

Θρυψίνη (θρυψινογόνο), ενδοπεπτιδάση

Βλεννοπρωτεΐνη

Γλυκόζη

Ανόργανα (χλώριο, κάλιο, νάτριο, ασβέστιο κ.λπ)

98,7% νερό,

Συστατικά παγκρεατικού υγρού

Ρύθµιση της έκκρισης του παγκρεατικού υγρού:

• Γίνεται, κυρίως µε ορµονικό µηχανισµό αλλάφαίνεται να εξαρτάται και από το νευρικό σύστηµα,

• αφού διάταση του θόλου του στοµάχου, πουσυµβαίνει όταν γεµίσει µε τροφή, προκαλεί

αύξηση της έκκρισης του παγκρεατικού υγρού,

δηλαδή αύξηση της έκκρισης του υγρού και τηςαπελευθέρωσης των ενζύµων και ακόµα διάταση

του πυλωρικού τµήµατος, καθώς προχωρά η

τροφή, προκαλεί έκκριση ενζύµων από το κυρίωςσώµα του παγκρέατος.

• Η ορµονική ρύθµιση εξαρτάται κυρίως από τηναπελευθέρωση δύο εντερικών ορµονών της

εκκριµατίνης (secretine) και της χολυκυστοκινίνης

(cholecystokinin - pancreozymin).

• H εκκριµατίνη,

αποτελείται απόεικοσιεπτά αµινοξέα,

εκκρίνεται από

εξωκρινή κύτταρατου βλεννογόνου

του πάνω τµήµατος

του εντέρου, απορροφάται στο

αίµα και µε τηνκυκλοφορία

µεταφέρεται στο

πάγκρεας.

Ρύθµιση της έκκρισης του παγκρεατικού υγρού

Ορµονική ρύθµιση

• Στο πάγκρεας η

εκκριµατίνηπροκαλεί την

έκκριση, µέσωcAMP,

παγκρεατικού

υγρού, λεπτόρευστου,

πλούσιου σε όξινα

ανθρακικά καιφτωχού σε ένζυµα.



• H έκκριση της εκκριµατίνης προκαλείται•από τον όξινο χυλό,

• που περνά από το στοµάχι στο έντερο και• έρχεται σε επαφή µε το βλεννογόνο του

δωδεκαδάκτυλου, καθώς επίσης και

• από τις πρωτεΐνες και τα λίπη που δεν έχειαρχίσει ακόµα η πέψη τους.



• Ανάλογη δράση και προέλευση µε την εκκριµατίνη

έχει το αγγειοδραστικό εντερικό πεπτίδιο (vasoactiveintestinal peptide, VIP).

• Η γαστρίνη, επίσης, προκαλεί µια µικρή έκκρισηπαγκρεατικού υγρού, για να βρίσκεται αυτό σε

αναµονή της τροφής που πρόκειται να εισέλθει στο

δωδεκαδάκτυλο.



• H χοληκυστοκινίνη, είναι ένα πεπτίδιο µε

τριαντατρία αµινοξέα, που επειδή δεν έχει διευκινι-σθεί αν είναι διαφορετικό από την παγκρεοζυµίνη

ονοµάζεται συνήθως χολυκυστοκινίνη –

παγκρεατοζυµίνη. • Eκκρίνεται, όπως και η εκκριµατίνη, στο

δωδεκαδάκτυλο, απορροφάται στο αίµα και µε

την κυκλοφορία µεταφέρεται στο πάγκρεας, όπουπροκαλεί την έκκριση παγκρεατικού υγρού,

ιξώδους, φτωχού σε ανθρακικά άλατα καιπλούσιου σε ένζυµα.

• Άλλη δράση της είναι στη χοληδόχο κύστη.



• Tην έκκριση της ορµόνης χοληκυστοκινίνης

προκαλούν κυρίως τα αµινοξέα και τα λιπαράοξέα του χυλού, καθώς µπαίνει στο έντερο από το

στοµάχι, και λιγότερο το όξινο περιβάλλον τουχυλού.



• Τα ενδοκρινή κύτταρα του βλεννογόνου του άνωτµήµατος του εντέρου εκκρίνουν και τα νευροπεπτί-

δια σωµατοστατίνη και εγκεφαλίνη. • Η σωµατοστατίνη αναστέλλει

• την έκκριση παγκρεατικού υγρού,

• την έκκριση γαστρικού υγρού, • την εντερική κινητικότητα και

• την αιµατική ροή.

• Η εγκεφαλίνη• αναστέλλει την έκκριση παγκρεατικών

ενζύµων, αλλά• διεγείρει την έκκριση γαστρικού υγρού και

αναστέλλει την εντερική κινητικότητα.



Xολή (bile)

• Είναι ένα βλεννώδες υγρό, µε χρώµα κίτρινο καφέ,

πράσινο ή µαύρο, που εκκρίνεται συνεχώς από τοήπαρ στο δωδεκαδάκτυλο, µαζί µε το παγκρεατικό

υγρό, από κοινό άνοιγµα. • H χολή συλλέγεται από αγωγούς στο ήπαρ, που

οδηγούνται µέσα από τον ηπατικό αγωγό στη

χοληδόχο κύστη (gall bladder) για αποθήκευση. • H κύστη είναι ένας µυώδης σάκκος που έχει σχή-

µα αχλαδίου και περιεκτικότητα περίπου 50 mL.

• H εσωτερική της επιφάνεια καλύπτεται απόβλεννογόνο, µέσω του οποίου γίνεται απορρό-

φηση (οσµωτική αποµάκρυνση) µέρους του νερού, ώστε να είναι συµπυκνωµένη η χολή και ακόµα

γίνεται αποµάκρυνση µε ενεργή µεταφορά Na+ και

Cl-.

• Kατά τη διεργασία της συµπύκνωσης της χολής,

πολλές φορές µπορεί να σχηµατισθούν σύµπλο-κα δυσδιάλυτα ιζήµατα, που καταλήγουν στο

σχηµατισµό χολοκυστολίθων (gallstone), που

έχουν 80% περιεκτικότητα σε χοληστερόλη. • Η χολή έχει pH 6,9 - 7,7, εκκρίνεται µε ρυθµό 250 -

1.100 mL/ ηµέρα και περιέχει 1% ανόργανα άλατα

(ανθρακικά, χλωριούχα και φωσφορικά άλατανατρίου, ασβεστίου, µαγνησίου και σιδήρου), ουρία,

2% χολοχρωστικές, µυκίνη, πρωτεΐνες, 3% χοληστερόλη και διάφορα λιποειδή

(φωσφολιποειδή, τριγλυκερίδια, σάπωνες), 8%

χολικά άλατα (µετά νατρίου άλας των γλυκοχολικού, ταυροχολικού) και ένα πεπτικό ένζυµο, µια

φωσφατάση.

Xολή

O φυσιολογικός ρόλος της χολής είναι:

• Να βοηθά στην πέψη και απορρόφηση των λιπών.

• Να παίζει το ρόλο φορέα για την απέκκριση από τοσώµα των προϊόντων διάσπασης της αιµοσφαι-

ρίνης (των χολοχρωστικών που προέρχονται απότους µεταβολίτες της αιµοσφαιρίνης χολοπροσίνη

και χολερυθρίνη), διαφόρων οργανικών συστατικών

του οργανισµού, φαρµάκων, αλλά και τηςπερίσσειας του ασβεστίου.

• Tα όξινα ανθρακικά της χολής συµβάλλουν στη

ρύθµιση του pH του εντερικού υγρού. • Ο κύριος πεπτικός ρόλος της χολής που έχει µόνο

ένα ένζυµο (µία φωσφατάση) είναι να βοηθούν ταχολικά οξέα στη γαλακτωµατοποίηση τόσο των

λιπών, όσο και των προϊόντων υδρόλυσης αυτών.

• Στη γαλακτωµατοποίηση βοηθούν και ταµονογλυκερίδια, καθώς και τα φωσφολιποειδή.

• Eπίσης τα χολικά άλατα σχηµατίζουν µε τα

λιποειδή µικύλλια υδατοδιαλυτά και, κατ’ αυτόν τοντρόπο, βοηθούν στην απορρόφηση των λιπαρών

υλών.

• H δράση αυτή των χολικών αλάτων ονοµάζεταιυδροτροπική.

• Mε ανάλογο τρόπο διευκολύνεται και ηαπορρόφηση των λιποδιαλυτών βιταµινών και

καροτενίων.

Φυσιολογικός ρόλος της χολής

•Tα χολικά άλατα (άνωτου 95%) απορροφώνται

ξανά από το κατώτερο

τµήµα του εντέρου καιµέσω της κυκλοφορίας

του αίµατος µεταφέρονται

πάλι στο ήπαρ, διεργα-σία που ονοµάζεται εντε-

ροηπατική κυκλοφορία.• Mικρό µόνο µέρος των

χολικών αλάτων αποβάλ-

λονται από τα κόπρανακαι είναι κυρίως προϊό-

ντα διάσπασης της

χοληστερόλης.

Φυσιολογικός ρόλος της χολής

H ρύθµιση της έκκρισης της χολής:

• Γίνεται µέσω των µυών συστολής της κύστης και

χαλάρωσης του σφιγκτήρα στο σηµείο όπου ηχοληδόχος κύστη συγκοινωνεί µε το λεπτό έντερο.

• H παρουσία ορισµένων συστατικών της τροφήςκαι συγκεκριµένα των λιπαρών υλών στο

δωδεκαδάκτυλο, διεγείρει την παραγωγή της

ορµόνης χοληκυστοκινίνης που µεταφέρεται µε τοαίµα στη χοληδόχο κύστη και προκαλεί, µε

διεργασία ανάλογη µε αυτή που έχει ήδη αναφερθεί,

σύσπαση των λείων µυϊκών τοιχωµάτων τηςχοληδόχου κύστης και χαλάρωση του σφιγκτήρα

της χοληδόχου κύστης, προωθώντας τη χολή προςτο έντερο (δωδεκαδάκτυλο).

•∆ράση θετική στη χολή έχει και το αγγειοδραστικό

εντερικό πεπτίδιο.

Φωσφατάση

8% χολικά άλατα (µετά νατρίου άλας των γλυκοχολικού,

ταυροχολικού)

∆ιάφορα λιποειδή (φωσφολιποειδή, τριγλυκερίδια, σάπωνες),

3% χοληστερόλη

Πρωτεΐνες

Μυκίνη

2% χολοχρωστικές

1% ανόργανα άλατα (ανθρακικά, χλωριούχα και φωσφορικά

άλατα νατρίου, ασβεστίου, µαγνησίου και σιδήρου),

pH 6,9 - 7,7,

Συστατικά της χολής

Eντερικό υγρό (succus outericusintestinal juice)

• Εκκρίνεται από πολλούς και διαφορετικών τύπων

εντερικούς αδένες του επιθήλιου του λεπτού

εντέρου, που διακρίνονται σε δύο κατηγορίεςαδένων:

• Τους αδένες Brunner, που εκκρίνουν ένα

ελεύθερο ενζύµων αλκαλικό βλεννώδες έκκριµα.• Τους αδένες Lieberkuhn, που εκκρίνουν ένα

αραιότερο αλκαλικό υγρό το οποίο περιέχει καιένζυµα.

• Hµερήσια, εκκρίνεται ποσότητα περίπου 3 L, καιέχει την υφή του σάλιου.

• Aποτελείται 99% από νερό, 0,5% από οργανικέςύλες (µυκίνη, ένζυµα) και 0,5% από ανόργανα άλατα

παρόµοιας σύστασης µε εκείνης του σάλιου, µε

µόνη διαφορά τη µεγαλύτερη συγκέντρωση όξινουανθρακικού νατρίου, µε αποτέλεσµα η αντίδραση

του εντερικού υγρού να είναι αλκαλική (pH 6,5 – 7,8).

Eντερικό υγρό

Φωσφολιπάσες

Νουκλεάση, πολυνουκλεοτιδάση, νουκλεοτιδάση,

νουκλεοσιδάση

Eντερική λιπάση,

Eντεροκινάση (ενδοπεπτιδάση)

Kαρβοϋδράσες (µαλτάσες, ισοµαλτάσες, σουκράσες καιλακτάσες).

Φωσφατάσες

Αµινοπεπτιδάσες, διπεπτιδάσες και τριπεπτιδάσες

Συστατικά του εντερικού υγρού

Tα κυριότερα ένζυµα που περιέχει το εντερικό υγρό:

∆ιάφορες αµινοπεπτιδάσες, διπεπτιδάσες και

τριπεπτιδάσες, που διασπούν δι-, τρι-πεπτίδια, ταοποία υδρολύονται πολύ αργά από ενδο-, εξω-

πεπτιδάσες.• Φωσφατάσες, που υδρολύουν φωσφορικούς

εστέρες.

• Kαρβοϋδράσες, που υδρολύουν τουςυδατάνθρακες σε µονοσακχαρίτες και, ανάλογα µε

τον υδατάνθρακα που διασπούν, διακρίνονται σε

µαλτάσες (για τη µαλτόζη), ισοµαλτάσες (για τιςδεξτρίνες), σουκράσες (για τη σακχαρόζη) και

λακτάσες (για τη λακτόζη). • Tα ένζυµα αυτά ελευθερώνονται από τις

µεµβράνες των εντερικών λαχνών όταν έλθουν σε

επαφή µε τους δισακχαρίτες.

• Eντεροκινάση, που είναι µια ενδοπεπτιδάση και

όπως αναφέρθηκε, αποσπά ένα εξαπεπτίδιο απότην άκρη του θρυψινογόνου και το µετατρέπει σε

θρυψίνη.

• Eντερική λιπάση, που διασπά τα λίπη καισυγκεκριµένα τα µονογλυκερίδια προς γλυκερόλη

και λιπαρά οξέα.

• Νουκλεάση και συναφή ένζυµα, πολυνουκλεοτιδάση, νουκλεοτιδάση,

νουκλεοσιδάση κ.λπ. που διασπούν τα νουκλεϊνικάοξέα τελικά προς πεντόζες, φωσφορικό οξύ και τις

βάσεις τους.

• Φωσφολιπάσες που υδρολύουν φωσφολιποειδή.

Tα κυριότερα ένζυµα του εντερικού υγρού

Ρύθµιση της έκκρισης του εντερικού υγρού:

• Εξαρτάται από νευρικούς (µηχανική διέγερση) καιορµονικούς µηχανισµούς.

• Νευρική (µηχανική διέγερση):

• H έκκριση του εντερικού υγρού από τη µηχανική

διέγερση, οφείλεται στη διάταση του τοιχώµατοςτου εντέρου,

• οπότε προκαλείται ένα τοπικό εκκριτικό

αντανακλαστικό έκκρισης. • Η έκκριση επίσης διεγείρεται και από την

παρασυµπαθητική νεύρωση.

• Ορµονική ρύθµιση:

• Λόγω της επαφής των εντερικών τοιχωµάτων µετο χυλό, τα εκκριτικά κύτταρα στο βλεννογόνο

του εντέρου στο δωδεκαδάκτυλο παράγουν την

ορµόνη εντεροκρινίνη (enterocrinin), που µέσωτης κυκλοφορίας του αίµατος έρχεται στο έντερο

και προκαλεί την έκκριση εντερικού υγρού που

είναι πλούσιο σε ένζυµα. • Mια άλλη ορµόνη που ρυθµίζει την κινητικότητα

των λαχνών είναι η βιλλικινίνη (villikinin). • H έκκρισή της που γίνεται στο δωδεκαδά-

κτυλο, προκαλείται από το χυλό.

• Έλεγχος της έκκρισης εντερικού υγρού γίνεταικαι από το γαστρικό ανασταλτικό πεπτίδιο (GIP).

Ρύθµιση της έκκρισης του εντερικού υγρού

-Σύσπαση λείων µυικών τοιχωµάτων της χολη-δόχου κύστης και χαλάρωση του σφιγκτήρα

της χοληδόχου κύστης, γιαπροώθηση της

χολής προς το έντερο.-Έκκρισηπαγκρεατικού υγρού (ιξώδους, φτω-χού σε ανθρακικά άλατα και πλούσιου σε

ένζυµα)

∆ωδεκαδάκτυλος και ανώτερο τµήµα του

λεπτού εντέρου

Χοληκυστοκινίνη

-Αναστολή της έκκρισης παγκρεατικού υγρού.-Αναστολή της έκκρισης γαστρικού υγρού.-Αναστολή της εντερικής κινητικότητας και της

αιµατικής ροής.

Λεπτό έντεροΣωµατοστατίνη

-Έκκριση υδροχλωρικού οξέοςΓαστρικό βλεννογόνο.Ισταµίνη

-Σταδιακό σταµάτηµα της διέγερσης του

πνευµονογαστρικού νεύρου.∆ωδεκαδάκτυλοςΕντερογαστρίνη

-Έκκριση εντερικού υγρού πλούσιου σε

ένζυµα.∆ωδεκαδάκτυλοςΕντεροκρινίνη

-Έκκρισηπαγκρεατικού υγρού

(λεπτόρρευστου, πλούσιου σε όξινα ανθρακικά

και φτωχού σε ένζυµα). -Αναστολή γαστρικής κινητικότητας.

∆ωδεκαδάκτυλοςΕκκριµατίνη

-Αναστολή έκκρισηςπαγκρεατικών ενζύµων .-∆ιέγερση της έκκρισης γαστρικού υγρού.-Αναστολή της εντερικής κινητικότητας.

Λεπτό έντεροΕγκεφαλίνη

-Μεγαλύτερης διάρκειας έκκριση γαστρικού

υγρού από τα κύτταρα του θόλου του

στοµάχου.-∆ιέγερση της κινητικότητας του στοµάχου.-Πρόκληση µικρής έκκρισης παγκρεατικού

υγρού.

Πυλωρός και

δωδεκαδάκτυλος

Γαστρίνη

Έκκριση εντερικού υγρού (πτωχού σε ένζυµα).-Αναστολή γαστρικής έκκρισης.

Ανώτερο τµήµα του λεπτού εντέρουΓαστρικό ανασταλτικόπεπτίδιο (GIP).

-Κινητικότητα των λαχνών∆ωδεκαδάκτυλοςΒιλλικινίνη

-Θετική δράση στη χολή.-Έκκρισηπαγκρεατικού υγρού

(λεπτόρρευστου, πλούσιου σε όξινα ανθρακικά

και φτωχού σε ένζυµα). -Αναστολή γαστρικής έκκρισης.

∆ωδεκαδάκτυλοςΑγγειοδραστικό εντερικόπεπτίδιο (VIP)

∆ράσειςΤόπος έκκρισηςΌνοµα

Mετακίνηση και απορρόφηση της τροφής

• Γίνεται λόγω της κινητικότητας του πεπτικού

σωλήνα και έχει µεγάλη σηµασία για την πέψη, αφού έτσι µετακινείται η τροφή κατά µήκος του

πεπτικού σωλήνα και τελικά αποβάλλεται ηκοπρώδης ύλη.

• Συµµετέχει στη µηχανική επεξεργασία της ανάµιξης

µε τα πεπτικά υγρά µε τη µορφή χυλού και τησυνεχή ανανέωση του χυλού που βρίσκεται σε

επαφή µε τα απορροφητικά κύτταρα.

• Το πεπτικό µυϊκό σύστηµα αποτελείται από λείοµυϊκό ιστό, που επιτρέπει την επεξεργασία

σκληρότερων και µεγαλύτερων ποσοτήτων τροφής.

• Η διάταξη των µυών στο πεπτικό σωλήναπεριλαµβάνει

• µια εσωτερική κυκλική στοιβάδα (κυκλικός µυς)

και• µια εξωτερική επιµήκη στοιβάδα (επιµήκης µυς).


• O χυλός της τροφής προωθείται µέσα στο λεπτόέντερο, µε τη βοήθεια των ακόλουθων κινήσεων του

εντέρου, που εκπροσωπούν όµως και τις κινήσεις

σε όλο τον πεπτικό σωλήνα.


• Συντονισµένη σύσπαση του κυκλικού µυός, µεχάλαση του επιµήκη µυός, έχει σαν αποτέλεσµα την

ενεργό συστολή του πεπτικού σωλήνα µε σύγχρονηπαθητική επιµήκυνση.

• Η αναστροφή των διεργασιών, δηλαδή η ενεργός

σύσπαση του επιµήκη µυός µε χάλαση του κυκλικούµυός, έχει σαν αποτέλεσµα τη βράχυνση του

πεπτικού σωλήνα µε σύγχρονη διόγκωση.

Mετακίνηση χυλού στο λεπτό έντερο

•Έτσι συµβαίνουν αργές συστολές, που κινούνται µεµικρή ταχύτητα και οι οποίες διανύουν µικρό µήκος

του πεπτικού σωλήνα και πολύ γρήγορες

περισταλτικές κινήσεις (17 - 18/ min) σα σαρωτικάκύµατα.


• Αυτός ο τρόπος σύσπασης, που περιλαµβάνει ένα

µετακινούµενο κύµα στένεψης

του πεπτικού σωλήνα, λόγωτης σύσπασης των κυκλικών

µυών και ο οποίος προηγείταιµιας σύγχρονης σύσπασης

των επιµηκών µυών και

χάλασης των κυκλικών, ονοµάζεται περίσταλση

(peristalsis).

• Κατ’ αυτόν τον τρόπο γίνεταιοµογενοποίηση του χυλού και

προώθησή του σε µεγάλοµήκος µέσα στο έντερο.



• Γίνονται ακόµα δακτυλι-

οειδείς τοπικές ρυθµικέςσυστολές, µε τη βοήθεια

των κυκλικών µυών,

ασύγχρονα κατά µήκοςορισµένων τµηµάτων του

πεπτικού σωλήνα χωρίς

τη συµµετοχή τωνεπιµηκών µυών, οπότε

διαιρούν και υποδιαιρούνσυνέχεια το χυλό µέσα

στο έντερο και να βοη-

θούν στην ανάµιξή του. Αυτή η πορεία ονοµάζεται

διαµερισµατοποίηση.

• Tέλος, συµβαίνουν και εκκρεµοειδείς κινήσεις,

• που και αυτές βοηθούν στην ανάµιξη του χυλού.


• Oι παραπάνω κινήσεις• των κυκλικών και

• επιµηκών µυών του λεπτού εντέρου, αλλά καιγενικά του πεπτικού σωλήνα,

ρυθµίζονται από τους τρεις διαφορετικούς

µηχανισµούς που περιγράφονται στη συνέχεια :

Ρύθµιση των κυκλικών και επίµηκων µυών του

λεπτού εντέρου από τρεις διαφορετικούς µηχανι-

σµούς1ος) Ο λείος µυϊκός ιστός είναι ικανός να παράγει

ένα ενδογενή κύκλο ηλεκτρικής δραστηριότητας, οοποίος ονοµάζεται βασικός ηλεκτρικός ρυθµός και

οδηγεί σε σύσπαση, δηλαδή είναι µυογενετικός.

• Η ηλεκτρική αυτή δραστηριότητα οφείλεται σερυθµικές εκπολώσεις και επαναπολώσεις και

εµφανίζεται σαν αργά ταυτόχρονα επαναπολωτικά

κύµατα, που µερικά από αυτά οδηγούν σε δυναµικάενέργειας που είναι υπεύθυνα για την εµφάνιση των

συσπάσεων των λείων µυϊκών κυττάρων. • Αυτά τα δυναµικά ενέργειας δηµιουργούνται από

µεταφορά ιόντων ασβεστίου προς το εσωτερικό του

κυττάρου.

Ρύθµιση των κυκλικών και επίµηκων µυών του λεπτού

εντέρου από τρεις διαφορετικούς µηχανισµούς

2ος ) Από µια κατηγορία πεπτιδικών ορµονών, ταοποία εκκρίνονται από κύτταρα

• του στοµάχου και

• του εντέρου καιεπάγουν την κινητικότητα του στοµάχου, του

εντέρου και της χολής.

• Μερικές από αυτές είναι• η γαστρίνη,

• η εκκριµατίνη, • η βωλβογαστρόνη,

• η εντερογλυκαγόνη,

• η εγκεφαλίνη, • η σωµατοστατίνη κ.λπ.


εντέρου από τρεις διαφορετικούς µηχανισµούς

3ος ) Ανάµεσα στις µυϊκές στοιβάδες του εντέρουυπάρχει ένα ενδογενές δίκτυο νευρικών κυττάρων

(νευρώνων), το µυεντερικό πλέγµα, που νευρώνειτους λείους µύες.

• Νευρώνεται από άξονες του παρασυµπαθητικού

νευρικού συστήµατος, που φέρονται περιφερικάαπό το πνευµονογαστρικό νεύρο (από τον προµήκη

µυελό) και από το σπλαχνικό νεύρο (από το

νωτιαίο µυελό, ιερή νωτιαία χορδή). • Όλοι οι ιστοί των εντερικών τοιχωµάτων

νευρώνονται από µεταγαγγλιονικούς άξονες από τησυµπαθητική µοίρα του αυτόνοµου νευρικού

συστήµατος.

• Με τον ίδιο τρόπο νευρώνονται και τα νευρικά

κύτταρα του µυεντερικού πλέγµατος, καθώς επίσης

και του υποβλεννογόνου πλέγµατος. • Η κινητικότητα του στοµάχου και του εντέρου

διεγείρεται από το παρασυµπαθητικό σύστηµα,

µέσω της δράσης του ενδογενούς χολινεργικούδικτύου και αναστέλλεται από τους προσαγωγούς

νευρώνες του συµπαθητικού συστήµατος.• Τα λεία µυϊκά κύτταρα διεγείρονται από την

ακετυλο-χολίνη, που εκλύεται σε απάντηση προς τη

δραστηριότητα της νεύρωσης από το παρασυµπα-θητικό σύστηµα, ενώ αναστέλλονται από τη

νορεπινεφρίνη, που εκλύεται από τη δραστηριότητα

της νεύρωσης από το συµπαθητικό σύστηµα.


εντέρου από τρεις διαφορετικούς µηχανισµούς (3ος µηχαν.)

• Πάντως σήµερα θεωρείται ότι δεν συµµετέχουν

µόνο αυτοί οι δύο νευροδιαβιβαστές στα εντερικάνεύρα, αλλά και άλλοι,

• όπως διάφορα νευροπεπτίδια, η αδενοσίνηκ.λπ.

• Για όλους τους παραπάνω λόγους το έντερο έχει

περισσότερο από κάθε άλλο όργανο αυτόµατεςκινήσεις, γι’ αυτό και αν αφαιρεθεί από τον

οργανισµό, εξακολουθεί να κινείται.


εντέρου από τρεις διαφορετικούς µηχανισµούς (3ος µηχαν.)

Tο πέρασµα του χυλού από το λεπτό έντερο διαρκείπερίπου 4 hrs, οπότε και συµπληρώνεται η πέψη

της τροφής.

• Έτσι στο έντερο, από τις τρεις κύριες τάξειςθρεπτικών υλών, έχουν διασπασθεί

• οι µεν πρωτεΐνες σε αµινοξέα (όπως περιγράφε-ται σε επόµενο σχήµα),

• οι δε υδατάνθρακες σε απλά σάκχαρα (όπως

περιγράφεται σε επόµενο σχήµα), ενώ• οι λιπαρές ύλες διασπώνται, µε ένα

πολυπλοκότερο τρόπο, κατά ένα ποσοστό σε

µονογλυκερίδια, γλυκερόλη και λιπαρά οξέα(όπως θα περιγραφεί σε επόµενο σχήµα).

Πέρασµα χυλού από το λεπτό έντερο και πέψη της τροφής.

∆ιάσπαση πρωτεϊνών σε αµινοξέα



Συνοπτικά για τη διάσπαση των πρωτεϊνών :• Οι πρωτεΐνες µε τις ενδοπεπτιδάσες διασπώνται

σε µεγάλα κοµµάτια πεπτιδικών αλυσίδων µεδιάσπαση εσωτερικών πεπτιδικών δεσµών.

• Με τις εξωπεπτιδάσες, τα µεγάλα κοµµάτια

πεπτιδικών αλυσίδων, διασπώνται σεολιγοπεπτίδια.

• Τα ολιγοπεπτίδια µε τις δι-τρι-πεπτιδάσες

διασπώνται σε αµινοξέα.

Συνοπτικά για τη πέψη των πρωτεϊνών :• Στους ενήλικες στο αίµα µεταφέρονται

• µόνο αµινοξέα και• ελάχιστα διπεπτίδια ή ολιγοπεπτίδια (µε ειδικά

συστήµατα µεταφοράς).

• Στα παιδιά µικρής ηλικίας στο αίµα µεταφέρονται• αµινοξέα και

• πεπτίδια-ολόκληρες πρωτεΐνες (µε ενδοκύτωση).

• Οι πρωτεΐνες αυτές (έστω και αν δεν είναιτοξικές) σαν αντιγόνα προκαλούν το

σχηµατισµό αντισωµάτων.• Όταν τα αντισώµατα είναι της τάξης των IgE,

προκαλούνται οι πεπτικές αλλεργίες.




∆ιάσπαση υδατανθράκων σε απλά σάκχαρα


∆ιάσπαση υδατανθράκων σε απλά σάκχαρα

Συνοπτικά για τη διάσπαση των υδατανθράκων:

• Για τους πολυσακχαρίτες, • ξεκινά µε τη δράση της αµυλάσης (του σάλιου

και µετά του εντέρου) και

• ολοκληρώνεται µε τη µαλτάση (του εντέρου).• Η σουκρόζη υδρολύεται µε τη σουκράση (του

εντέρου).

• Η λακτόζη υδρολύεται µε τη λακτάση (του εντέρου).• Η γλυκόζη και η φρουκτόζη δεν διασπώνται αλλά

απορροφώνται ως έχουν.• Η κυτταρίνη δεν διασπάται και δεν απορροφάται

από τον οργανισµό του ανθρώπου.

• Η γλυκόζη και η γαλακτόζη απορροφώνται πιογρήγορα από τη φρουκτόζη.

ΠΕΠΤΙΚΟ ΚΑΙ ΓΑΣΤΡΕΝΤΕΡΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ

Documents

Transcript of ΠΕΠΤΙΚΟ ΚΑΙ ΓΑΣΤΡΕΝΤΕΡΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ