▓ Κ Ο Ι Ν Ω Ν Ι Ο Λ Ο Γ Ι Α ▬ ΦΥΛΛΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ 7 ▓

█ ΚΟΙΝΩΝΙΚΟΙ ΘΕΣΜΟΙ ▫ ▫ ▫ 1.1. Ορισμοί (σελ. 123 – 126 )

► Πολλές είναι οι σημασίες της λέξης ‘ θεσμός’ στην ελληνική γλώσσα : καθιερωμένη συλλογική συνήθεια /δραστηριότητα ή συμπεριφορά, νόμος, οργανισμός, ίδρυμα, σύνολο διαδικασιών κ.τ.λ. ► Η έννοια του θεσμού είναι όμως πολυσήμαντη και στην κοινωνιολογική θεωρία και πρακτική. ▪ Σχολή των Λειτουργιστών ( Ε. Ντυρκέμ, Τ. Πάρσονς κ.ά. ). Ο θεσμός θεωρείται ως ένα σύστημα μεταξύ κοινωνικών ρόλων και θέσεων, με διάρκεια στο Χρόνο και προσανατολισμένο στην επίτευξη στόχων ή/και στην ικανοποίηση αναγκών. Οι λειτουργιστές θεωρούν τους θεσμούς ως προϊόντα κοινωνικής συναίνεσης που στοχεύουν στην διατήρηση του status quo και στην ενίσχυση της κοινωνικής συνοχής. ▪ Μαρξιστική προσέγγιση: οι θεσμοί κάθε κοινωνίας είναι αποτέλεσμα ταξικών αντιθέσεων και συγκρούσεων. Στον Καπιταλισμό, δημιουργούνται από το αστικό Κράτος με στόχο την ικανοποίηση των συμφερόντων και των επιδιώξεων της άρχουσας (αστικής) τάξης. [ ▪ Διαλεκτική προσέγγιση : οι θεσμοί δημιουργούνται μέσα από αντιθέσεις, αντιπαραθέσεις και συγκρούσεις ανάμεσα σε πολλά Κέντρα Εξουσίας ( Κράτος, Κόμματα, Συνδικαλισμός, Τοπική Αυτοδιοίκηση, Ομάδες Πίεσης κ.τ.λ. ). Συνεπώς, οι θεσμοί έστω και αν δεν εκφράζουν στο ακέραιο τη συναίνεση και τη δικαιοσύνη, από την άλλη μεριά, ούτε και αντανακλούν μηχανιστικά την εξουσία της άρχουσας τάξης. → Βίκας Γκιζελή, Απλά μαθήματα κοινωνιολογίας ]◙ Η συνηθέστερη κατάταξη των θεσμών είναι σε : α) οικογένειας και συγγένειας, β) Εκπαίδευσης, γ) Πολιτικοί, δ) Οικονομικοί και , ε) Θρησκευτικοί.◙ Διαδικασίες δημιουργίας των θεσμών: θεσμοποίηση - θεσμοθέτηση

▪ Ευλαβική διατήρηση της Θρησκευ- τικής παράδοσης : Συζήτηση

▪ Δικαστήρια-Δικαστές: από τους πλέον σημαντικούς θεσμούς. Γιατί;

▪ Η Δημοκρατία στα Α.Ε.Ι. : φοιτητικές εκλογές

▪ Πανελλήνιες Εξετάσεις : η ώρα των αποτελεσμάτων

► Να δοθούν παραδείγματα θεσμών από κάθε μια από τις παραπάνω κατηγορίες.

► Να διαβαστεί και να σχολιαστεί ο ορισμός του κοινωνικού θεσμού (σελ. 126 ) σε σχέση με τις παραπάνω θεωρητικές προσεγγίσεις των θεσμών.

► Ποια πρέπει να είναι η στάση κάθε ώριμου και υπεύθυνου πολίτη απέναντι στους θεσμούς; Να γίνει συζήτηση.

1.2. Χαρακτηριστικά των θεσμών ( σελ. 126 – 129 )

Α) Ο κοινωνικός χαρακτήρας των θεσμών. Καθώς οι θεσμοί εξυπηρετούν κοινωνικές ανάγκες, είναι φυσικό να προσδιορίζονται κυρίως από τις κοινωνικές και λιγότερο από τις ατομικές συνθήκες → δηλ. το κοινωνικό σύνολο καθορίζει κυρίως τη μορφή τους. ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑ ΒΙΒΛΙΟΥ : TO ΣΥΣΤΗΜΑ ΥΓΕΙΑΣ.Β) Η σχετική σταθερότητα των θεσμών: δηλ. οι σχέσεις και οι δραστηριότητες των ανθρώπων επαναλαμβάνονται με παρόμοιο τρόπο για τους περισσότερους ανθρώπους, για αρκετό χρονικό διάστημα. ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑ ΒΙΒΛΙΟΥ : ΟΙ ΕΘΝΙΚΕΣ ΕΟΡΤΕΣ.Γ) Η τυποποίηση των θεσμών. Οι θεσμοί οργανώνονται με βάση συγκεκριμένους κοινωνικούς κανόνες, αποκτώντας έτσι υποχρεωτικό χαρακτήρα. Οι κανόνες μπορεί να είναι Τυπικοί (γραπτοί) ή/και Άτυποι (Άγραφοι). ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑΤΑ ΒΙΒΛΙΟΥ : ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑΚΟ ΔΙΚΑΙΟ - ΚΑΝΟΝΕΣ ΦΑΝΑΤΙΚΩΝ ΟΠΑΔΩΝ.

▪ Εθνική εορτή: να γίνει συζήτηση με βάση την παραπάνω ανάλυση←

▪ Πως τυποποιούν οι οπαδοί τη συμπεριφορά τους και για ποιο σκοπό; →

← Καρναβάλι του Ρίο

Ισπανία : ταύροι εναντίον ανθρώπων →

Ένας νέος πολιτικός θεσμός που γεμίζει ελπίδες…

←

Oscar : αυτό το χρυσό αγαλματίδιο αποτελεί τον διακαή πόθο κάθε συντελεστή της 7ης

Τέχνης (ηθοποιoύ, σκηνοθέτη κ.τ.λ.)… →

► Υπάρχουν θεσμοί που πρέπει να αλλάξουν ή/και να καταργηθούν; Να δικαιολογήσετε τις απόψεις σας.