Δικτύωση: Κοινωνικές Διεταιρικές Συνεργασίες

Δρ Φιόρη Α Ζαφειροπούλου Λέκτορας Κοινωνικής Επιχειρηματικότητας

1ο Συνέδριο Κοινωνικών Επιχειρήσεων- Επιχειρώντας Αλλιώς

THE NEST

• The Nest (Zita Social Ltd UK based Social Enterprise) CEO, υπηρεσίες θερμοκοιτίδας προς κοινωνικές επιχειρήσεις για την δημιουργία, επιτάχυνση, χρηματοδότηση, εκπαίδευση, έρευνα, παροχή συνεργατικών χώρων, υπηρεσίες συμβουλευτικές σε start-ups

• 1ο Συνέδριο Διεθνών Εμπειρογνωμόνων Βέλτιστων Ευρωπαϊκών Πρακτικών σε Θερμοκοιτίδες και Κέντρα Κοινωνικής Επιχειρηματικότητας 11-13 Φεβρουαρίου, Μέγαρο Δήμου Αθηνών. Θέση: Διοργάνωση, Φιλοξενία και Συντονισμός όλου του Συνεδρίου, Chair του Συνεδρίου.

• PhD: «H Διαδικασία του νέου Διεταιρικού μορφώματος του Κοινωνικού Franchise μέσω της Συστημική Θεωρίας Κοινωνικών Δικτύων: Θεσμοί, Προφίλ Κοινωνικής Επιχειρηματικότητας, Κοινωνική Καινοτομία και το φαινόμενο της Έδρασης» Brunel Business School Λονδίνο

• Λέκτορας Κοινωνικής Επιχειρηματικότητας, Κολλέγιο City Unity ΚΕΜΕ-Seattle University,

• Επισκέπτης Λέκτορας Κοινωνικής Επιχειρηματικότητας, Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών Μονάδα Καινοτομίας & Επιχειρηματικότητας

• Ιδρυτής Ερευνητικού Κέντρου Κοινωνικής Επιχειρηματικότητας, Καινοτομίας & Δικαιόχρησης- ΚΕΚΔ, Κολλέγιο City, Αθήνα

• Ερευνητής στο Ερευνητικό Κέντρο Επιχειρηματικότητας & Καινοτομίας (CEIBIEM), Πανεπιστήμιο Brunel, Λονδίνο

THE NEST

1. Ζαφειροπούλου, Φ.Α. & Κουφόπουλος, Δ. (2013) “Η Επιρροή της Συσχετιστικής Έδρασης στην Δημιουργία Κοινωνικού Franchising; Μια διερευνητική ποιοτική ανάλυση 4 μελετών περίπτωση Κοινωνικού Franchises ενεργά στη Μ. Βρετανία μέσω της θεωρίας κοινωνικών δικτύων ” Journal of Marketing Channels, Special Issue, Vol.20, No.1/2

2. Ζαφειροπούλου, Φ.Α. & Κουφόπουλος, Δ. (2012) “Η Επιρροή του συσχετιστικού μοντέλου marketing στη δομή διακυβέρνησης ενός νέους μορφώματος καναλιών επέκτασης, το Κοινωνικό franchising: Μια διερευνητική ποιοτική ανάλυση 4 κοινωνικών franchises από τη Μ. Βρετανία” International Journal of Social Entrepreneurship and Innovation (Inderscience Publishers)

3. Ζαφειροπούλου, Φ.Α. & Woods, A. (2012). «Μπορούν θέματα φτώχιας να λυθούν μέσα από τη γένεση συσχετιστικά εδραιωμένων δικτύων κοινωνικού franchise;» In D. Halkias & P.W. Thurman (Eds.), Επιχειρηματικότητα και Βιωσιμότητα: Επιχειρηματικές Λύσεις για την Αντιμετώπιση της Φτώχιας Από Όλο τον Κόσμο, (pp185-198). Λονδίνο: Gower Applied Research.

4. Ζαφειροπούλου, Φ.Α. (2013) “Δημιουργία Κοινωνικού Franchising: Μια συστημική προσέγγιση που ενδυναμώνει τη δημιουργία για να λυθούν κοινωνικά θέματα που έχει προκαλέσει η οικονομική κρίση”. 2013 Διεθνής Ακαδημία του Franchising. Στα: Πρακτικά του 27ου Ετήσιου Συνεδρίου της Διεθνούς Ακαδημίας του Franchising, 13-16 Μαρτίου 2013. Κίνα: Πανεπιστήμιο Πεκίνου Zhuhai

5. Ζαφειροπούλου, Φ.Α. & Κουφόπουλος, Δ. (2012) “Μπορεί το κοινωνικό franchising να είναι η λύση στην ανάπτυξη και βιωσιμότητα των κοινωνικών επιχειρήσεων; Μια προσέγγιση θεωρίας κοινωνικών δικτύων βασισμένη σε τέσσερες Βρετανικές μελέτες περίπτωσης” 2012 Ευρωπαϊκή Ακαδημία του Management. Στα: Πρακτικά του Συνεδρίου του 2012 της Ευρωπαϊκής Ακαδημίας του Management, 6-8 Ιουνίου 2012. Ρόττερνταμ: Πανεπιστήμιο Erasmus

6. Ζαφειροπούλου, Φ.Α. & Κουφόπουλος, Δ. (2012) “ Η Επιρροή της Συσχετιστικής Έδρασης στην Δημιουργία Κοινωνικού Franchising; Μια διερευνητική ποιοτική ανάλυση 4 μελετών περίπτωση Κοινωνικού Franchises ενεργά στη Μ. Βρετανία μέσω της θεωρίας κοινωνικών δικτύων ” 2012 Διεθνής Ακαδημία του Franchising. Στα: Πρακτικά του 26ου Ετήσιου Συνεδρίου της Διεθνούς Ακαδημίας του Franchising, 17-19 Μαΐου 2012 Πανεπιστήμιο Nova Southeastern. Φλόριντα: ISoF

7. Ζαφειροπούλου, Φ.Α. (2012) “Μπορεί το κοινωνικό franchising να είναι η λύση στην ανάπτυξη και βιωσιμότητα των κοινωνικών επιχειρήσεων; Μια προσέγγιση θεωρίας κοινωνικών δικτύων βασισμένη σε τέσσερες Βρετανικές μελέτες περίπτωσης” 27-28 Μαρτίου 2012 Οικονομικό Πανεπιστήμιο Brunel Συμπόσιο Διδακτόρων, ΚΕΡΔΙΣΕ ΠΡΩΤΟ ΒΡΑΒΕΙΟ, Λονδίνο: Πανεπιστήμιο Brunel

8. Ζαφειροπούλου, Φ.Α. & Κουφόπουλος, Δ. (2012) “Η Επιρροή του συσχετιστικού μοντέλου marketing στη δομή διακυβέρνησης ενός νέους μορφώματος καναλιών επέκτασης, το Κοινωνικό franchising: Μια διερευνητική ποιοτική ανάλυση 4 κοινωνικών franchises από τη Μ. Βρετανία” 2012 Παγκόσμια Ισλαμική Ακαδημία του Marketing και Εκδοτικός Όμιλος Emerald. Στα: Πρακτικά του 2ου Συνεδρίου της Παγκόσμιας Ισλαμικής Ακαδημίας του Marketing, 16-18 Ιανουαρίου Πανεπιστήμιο Ηνωμένων Αραβικών Εμιράτων. Αμπού Ντάμπι: GIMC

ΡΟΛΟΣ ΚΛΑΔΟΥ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑΣ

• “…ποιος είναι ο ρόλος των κοινωνικών επιχειρήσεων στην Ελλάδα για να βοηθηθεί να ξεπεράσει την τραγική κατάσταση και να ενισχυθούν οι οικονομικές και κοινωνικές δομές στη χώρα…. Σας ενθαρρύνω να συμμετάσχετε σε ενέργειες αλληλεγγύης για να βοηθήσετε την ανάπτυξη των κοινωνικών επιχειρήσεων στην Ελλάδα” Ευρωπαίος Επίτροπος Lazlo Andor (5th Ιουνίου, 2012) στην πρώτη συνάντησης της επιτροπής του Social Business Initiative- GECES experts

• “Θέλουμε μια μεγαλύτερη και ισχυρότερη κοινωνία. Όπου οι κοινότητες και οι πολίτες έχουν μεγαλύτερη εξουσία να διαμορφώνουν τις ζωές τους και να καθορίζουν τη μοίρα τους. Σπρώχνουμε την εξουσία μακριά από το κέντρο στις τοπικές αρχές και μακριά από αυτές στα χέρια των πολιτών στις γειτονιές θα δράσει σαν καταλύτης στην ενίσχυση τοπικών κοινωνικών δράσεων. Θέλουμε τα κοινωνικά εγχειρήματα να εκμεταλλευτούν όλες αυτές τις ευκαιρίες αι να δημιουργήσουν θετικές αλλαγές στην κοινωνία μας… η ψυχή της οικονομίας θα είναι οι κοινωνικές επχιειρήσεις” (Rt. Hon Franchis Mod Υπουργός του UK Cabinet

• Μ.Βρετανία: 70,000 κ.επ., £55bn, £240,000 μέσος όρος τζίρου, 70% πάνω από 100,000 και 20% πάνω από £1m (15% κ 2,4% για ΜΚΟ)

• Αξιολογούνται βάσει του κοινωνικού αντίκτυπου και της κοινωνικής αξίας που δημιουργούν

ΤΙ ΕΙΝΑΙ ΚΟΙΝΩΝΙΚΕΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΙΣ• ΕΕ: Αναζητούν να εξυπηρετήσουν τα συμφέροντα των κοινοτήτων (κοινωνικοί,

συλλογικοί και περιβαλλοντικοί σκοποί) αντί για την μεγιστοποίηση των κερδών. Έχουν συχνά καινοτομική φύση μέσω των προϊόντων/υπηρεσιών που προσφέρουν και μέσω των μεθόδων οργάνωσης και παραγωγής. Συνήθως απασχολούν τα πιο ευάλωτα μέλη της κοινωνίας (άτομα κοινωνικά αποκλεισμένα) . Συμβάλλουν στην κοινωνική συνοχή, στην απασχόληση και την μείωση ανισοτήτων.

• ΜΒ: Είναι μια επιχείρηση που έχει πρωταρχικώς κοινωνικούς σκοπούς των οποίων τα πλεονάσματα κυρίως επανεπενδύονται για αυτούς τους σκοπούς, και δεν διοικείται από την ανάγκη μεγιστοποίησης των κερδών των μετόχων και ιδιοκτητών

• Είναι το προϊόν οποιασδήποτε ατομικής, οργανωσιακής ή δικτυακής δραστηριότητας που επιδεικνύει κάποια στοιχεία κοινωνικής καινοτομίας και προσανατολισμό προς την αγορά ανεξάρτητα από τη νομική μορφή της (φιλανθρωπία ή επιχείρηση), από την εισοδηματική της στρατηγική (μη κερδοσκοπική ή κερδοσκοπική) ή από τον κλάδο (ιδιωτική, δημόσια ή κοινωνία πολιτών)

• Συμπεριφορά κοινωνικών επιχειρηματιών επηρεάζεται από το περιβάλλον και τις κοινωνικές δομές- βαθύτατα εδραιωμένες (embedded) σε δίκτυα

ΔΙΚΤΥΑΚΕΣ ΣΧΕΣΕΙΣ-ΔΙΚΤΥΩΣΗ(networking)

• Δίκτυο είναι ένα σύνολο σχέσεων που συνδέουν πολλαπλούς ανεξάρτητους συντελεστές, επιχειρήσεις ή άτομα, σε μια δομή που χαρακτηρίζεται από τις σχέσεις μεταξύ των μερών που συνθέτουν το δίκτυο.

• Συνασπισμός ανεξάρτητων οικονομικών οντοτήτων (επιχείρηση, τμήμα επιχείρησης) που έχουν συγκεκριμένες ικανότητες ή καθήκοντα.

• Ένα πλήθος κόμβων (επιχειρήσεις) συνδέεται μεταξύ του μέσω συγκεκριμένων νημάτων (επιχειρηματικές σχέσεις). Τα νήματα αυτά χαρακτηρίζουν τη φύση των δικτύων

ΔΙΚΤΥΑΚΕΣ ΣΧΕΣΕΙΣ-ΔΙΚΤΥΩΣΗ(networking)

ΔΙΚΤΥΑΚΕΣ ΣΧΕΣΕΙΣ-ΔΙΚΤΥΩΣΗ(networking)

• Το επίπεδο, η συχνότητα και η αμοιβαιότητα των δεσμών αυτών, αλλά και η πυκνότητα, προσβασιμότητα, συγκέντρωση και πολλαπλότητα

• Συμβίωση, αλληλεπίδραση, αλληλεξάρτηση, συνεργασία • Σύστημα κοινών αξιών που καθορίζουν τους ρόλους των μελών και τις υποχρεώσεις

τους • Λειτουργεί χωρίς ιεραρχική εξουσία αλλά από εδραιωμένες συνδέσεις μεταξύ των

μερών• Μακροχρόνια αφοσίωση , πολλαπλοί ρόλοι και υποχρεώσεις • Δομική Διάσταση και Συσχετιστική Διάσταση. Θέση στο δίκτυο αλλά και οι φύση των

σχέσεων που συνδέουν τα μέρη καθορίζουν εξουσία και πρόσβαση σε πληροφορίες. Εμπιστοσύνη βασίζεται σε γνώση από προηγούμενες σχέσεις και σε φόβο απώλειας φήμης. Αυτοδιοικούμενος μηχανισμός δικτύου: διαφάνεια κ συμμόρφωση

• Η συμπεριφορά των επιχειρήσεων επηρεάζεται από τη συμπεριφορά των άμεσων συνδεδεμένων μερών αλλά και των έμμεσων. Άμεσες συνδέσεις (δυνατές σχέσεις) και έμμεσες συνδέσεις (ασθενείς σχέσεις) . Η δύναμη των ασθενών συνδέσεων- the strength of the weak ties

FNM

ΔΙΚΤΥΑΚΕΣ ΣΧΕΣΕΙΣ-ΔΙΚΤΥΩΣΗ(networking)

• Η συσχετιστική και δομική εδραίωση των επιχειρήσεων κ ατόμων σε δίκτυα καθορίζει τη συμπεριφορά τους, – Για απόκτηση πόρων

• Χρηματοοικονομικοί (δωρεές, επιδοτήσεις, χορηγίες, crowd funding), ανθρώπινοι (εθελοντές, pro bono trustees στελέχη συμβούλους), φυσικοί (χώρο από θερμοκοιτίδες και δήμους, ρεύμα, δίκτυο, εξοπλισμό), τεχνολογικοί και άυλους (συστήματα οργανωσιακά, καινοτομία, λογιστικά, νομικά, ικανότητες, στυλ ηγεσίας), κοινωνικό κεφάλαιο- πόροι που παίρνεις από τις σχέσεις που έχεις με τα μέλη του δικτύου σου και τη θέση που έχεις στα δίκτυα σου,

– Επίτευξη στρατηγικών στόχων – Δημιουργία κοινωνικής και οικονομικής αξίας .– Δημιουργία κοινωνικών επιχειρήσεων– Ανάπτυξη, επέκταση, αντιγραφή (development, scaling, growth, replication)– Διεταιρικές συνεργασίες: αν θα συνάψουν σχέσεις, με ποιους, πως θα τις

διοικήσουν (διακυβέρνηση) , αν θα είναι επιτυχημένοι ή όχι.

ΔΙΕΤΑΙΡΙΚΕΣ ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΕΣ

• Θέλει να αποκτήσει πόρους ή ικανότητες– Αγοραία ανταλλαγή (market exchange) – Αν αυτή πολύ ακριβή τότε Εσωτερίκευση (internalisation)

εσωτερική ανάπτυξη, εκπαίδευση, εξαγορές και συγχωνεύσεις, υποκαταστήματα. Αν ούτε αυτό είναι εφικτό

– Υβριδικές δομές διακυβέρνησης (hybrid governance structures): διεταιρικές συνεργασίες, συμμαχίες, δίκτυα, συμπράξεις, • franchising, licensing, συμβόλαια διοίκησης, συμβόλαια παραγωγής,

συμβόλαια υπηρεσιών, τεχνολογικές συμφωνίες και consortium, turnkey projects (με το κλειδί στο χέρι), B-O-T projects (built-operate-transfer), συμπράξεις ιδιωτικού δημοσίου (PPPs), κοινοπραξίες . Συμμαχίες marketing, logistics, χρηματοοικονομικές, R&D consortia

• Μετοχικές και μη μετοχικές συνεργασίες, μειοψηφικές συμμαχικές συνεργασίες

ΚΟΙΝΩΝΙΚΕΣ ΔΙΕΤΑΙΡΙΚΕΣ ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΕΣ(scaling, growth, replication)

• “Έχουμε μάθει να δημιουργούμε τις μικρές εξαιρέσεις που μπορούν να αλλάξουν τις ζωές εκατοντάδων αλλά δεν έχουμε μάθει πώς να κάνουμε την εξαίρεση κανόνα για να αλλάξουμε τις ζωές εκατομμυρίων” Lisbeth Schorr

• “Σχεδόν κάθε πρόβλημα έχει επιλυθεί κάπου από κάποιον. Η ματαίωση είναι ότι δεν φαίνεται να μπορούμε να αντιγράψουμε (τις λύσεις αυτές) πουθενά αλλού.” Bill Clinton

ΚΟΙΝΩΝΙΚΕΣ ΔΙΕΤΑΙΡΙΚΕΣ ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΕΣανάπτυξη & επέκταση για επίλυση κοινωνικών προβλημάτων

• Εσωτερική Οργανική ανάπτυξη δημιουργούν οργανωσιακούς πόρους για να αυξήσουν κοινωνικό αντίκτυπο

• Ansoff• Υποκαταστήματα

• Συνεργασίες (affiliations), από χαλαρούς συνασπισμούς μέχρι κοινωνικά franchise, κοινωνικές διεταιρικές συμμαχίες, κοινωνικές συμπράξεις (ΤΟΠΕΚΟ), κοινωνικά εταιρικά δίκτυα (Δίκτυο Φτώχιας), δημόσιες ιδιωτικές συμπράξεις (κοινότητα Ανάβρας), εταιρικές- κοινωνικές συμπράξεις (corporate-social partnerships) όπως κοινωνικές συμμαχίες marketing, ομόλογα κοινωνικού αντίκτυπου (social impact bonds), spin outs δημόσιων υπηρεσιών από δημόσιους υπαλλήλους που γίνονται κοινωνικοί επιχειρηματίες, κοινωνικές κοινοπραξίες, κοινοτικά αναπτυξιακά κεφάλαια επιχειρηματικού κινδύνου (venture funds), κοινοτικά δανειακά κεφάλαια, κοινοτικές τράπεζες, κοινοτικοί αναπτυξιακοί χρηματοδοτικοί οργανισμοί

• Διάδοση (dissemination) η επιχείρηση μοιράζεται τεχνογνωσία μέσω ‘open source’ πλατφόρμες

ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΗ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ

• ANSOFF’S MATRIX

ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΗ ΔΙΕΙΣΔΥΣΗΣ

ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΗ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ

ΑΓΟΡΑΣ

ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΗ ΔΙΕΥΡΥΝΣΗΣ

ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΗ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ

ΝΕΩΝ ΠΡΟΙΟΝΤΩΝ

ΥΠΑΡΧΟΥΣΕΣ

ΑΓΟΡΕΣ

ΝΕΕΣ

ΥΠΑΡΧΟΝΤΑ ΝΕΑ ΠΡΟΙΟΝΤΑ/ΥΠΗΡΕΣΙΕΣ

ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΗ ΔΙΕΙΣΔΥΣΗΣ

ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΗ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ

ΝΕΩΝ ΠΡΟΙΟΝΤΩΝ

ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΗ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ

ΑΓΟΡΑΣ

ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΗ ΔΙΕΙΣΔΥΣΗΣ

ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΗ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ

ΝΕΩΝ ΠΡΟΙΟΝΤΩΝ

ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΘΕΣΜΙΚΑ ΚΕΝΑ, ΣΤΡΕΒΛΩΣΕΙΣ ΚΑΙ ΑΠΟΤΥΧΙΕΣ

• Φατρίες (δημόσιες επιδοτήσεις)• Χαμηλή επιχειρηματικότητα (δεν προγραμματίζουν, δεν

επικοινωνούν, δεν τηρούν συμφωνίες, δεν συνεργάζονται)• Έλλειψη εμπιστοσύνης (θα μου πάρουν την ιδέα, ‘θα τα

φάνε’)• Έλλειψη διαφάνειας • Ατομισμός και φοβίες• Οπορτουνισμός• Πολύ υψηλή διαφθορά• Ανεπάρκεια κ ανικανότητα δημόσιων κ δημοτικών

λειτουργών