1

ΑΠΟΨΕΙΣ ΤΗΣ ΣΧΟΛΙΚΗΣ ΚΟΙΝΟΤΗΤΑΣ ΓΙΑ ΤΗ ΣΧΟΛΙΚΗ ΑΥΛΗ ΚΑΙ ΤΟΝ ΡΟΛΟ ΤΗΣ ΣΤΗΝ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΗ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ

Ταμουτσέλη Κ.1 , Κυριακού Α.2

1 Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης. Επίκουρη καθηγήτρια, Παιδαγωγικό Τμήμα Δημοτικής Εκπαίδευσης, Περιβαλλοντική Εκπαίδευση.

Email: ktam@eled.auth.gr2 Linköping University, Sweden. Master in Outdoor Environmental Education

& Outdoor Life. Linköping, SE-581 83. Email: jariskyr@hotmail.com

2

Η αυλή ως χώρος κοινωνικής ανάπτυξης

Ο ορθολογικός σχεδιασμός του σχολικού περιβάλλοντος, οι φόρμες και οι λειτουργίες του έχουν μεγάλη σημασία για την αρμονική συμβίωση με τον χρήστη– Για αυτό στο πρέπει να δίδεται ιδιαίτερη βαρύτητα

στο ρόλο του σχολικού περιβάλλοντος ως δυναμικού μέσου για τη δημιουργία κατάλληλων χώρων που θα ενισχύουν την κοινωνική και γνωστική ανάπτυξη των παιδιών και θα προάγουν και θα διασφαλίζουν την ευημερία και την ασφάλειά τους

3

Μηνύματα της αυλής

• η εικόνα της σχολικής αυλής ως χώρου αγωγής μεταφράζει στο χώρο:– τις παιδαγωγικές επιλογές που προωθούνται

από το θεσμικό πλαίσιο της εκπαίδευσης και – τα κοινωνικοοικονομικά και πολιτισμικά

χαρακτηριστικά της κοινωνίας στην οποία καλείται το παιδί να ενταχθεί και με την οποία πρέπει να εναρμονισθεί

4

Σχολική αυλή και Εκπαίδευση για τη βιώσιμη ανάπτυξη

• Ο σχεδιασμός, η συντήρηση , η χρήση και η παιδαγωγική αξιοποίηση της σχολικής αυλής μπορούν να διδάξουν αρχές βιωσιμότητας μέσα από:

• την ανάγνωση και ανάλυση του χώρου, • την εμπειρική εφαρμογή των σχεδιαστικών αρχών

υπαίθριου χώρου, • την διερεύνηση του οικολογικού σχολικού

αποτυπώματος, • τη συμβολή σε παροχή ευκαιριών στο παιδί για

βιωματική μάθηση και παιχνίδι

5

Σχολική αυλή και αειφόρο σχολείο

• Η σχολική αυλή πεδίο παρέμβασης για την είσοδο της αειφορίας στο σχολείο

6

Παιδαγωγικές αλλαγές και χώρος

• παιδαγωγικές αλλαγές που προτείνονται στο Ελληνικό σχολείο κάνουν απαραίτητη μια νέα προσέγγιση τόσο στην οργάνωση και λειτουργία του σχολείου όσο στο σχεδιασμό του σχολικού χώρου

7

Ενσωμάτωση του σχολικού αύλειου χώρου στις μαθησιακές διαδικασίες

• Προϋπόθεση απαραίτητη

• Η διερεύνηση της υπάρχουσας σχολικής πραγματικότητας αναφορικά με το

πόσο πρόσφορο είναι το έδαφος στη χώρα μας για την επιδιωκόμενη ενσωμάτωση των αύλειων χώρων στις μαθησιακές διαδικασίες

8

Η έρευνα

• Στην παρούσα εργασία παρουσιάζονται και αναλύονται δεδομένα από την διερεύνηση των απόψεων των εκπαιδευτικών που αφορούν:

• την εκπαιδευτική διάσταση των σχολικών αυλών• τις δυνατότητες ενσωμάτωσής τους στην

εκπαιδευτική διαδικασία• τα εμπόδια και τις προοπτικές για την

αξιοποίηση της σχολικής αυλής στην εκπαιδευτική πράξη

9

μεθοδολογία

• Ερωτηματολόγια

• Δειγματοληπτική έρευνα

• Δείγμα σκοπιμότητας

10

Πεδίο της έρευνας

Σχολεία Θεσσαλονίκης Σχολεία Χαλκιδικής 2ο Δ.Σ. Σταυρούπολης Δ.Σ. Νέας Ποτίδαιας 3ο Δ.Σ. Αμπελοκήπων Δ.Σ. Ολύνθου 3ο Δ.Σ. Συκεών Δ.Σ. Αγίου Μάμαντος 16ο Δ.Σ Σταυρούπολης 1ο Δ.Σ. Νέων Μουδανιών 50ο Δ.Σ Αγ. Αναργύρων 2ο Δ.Σ. Νέων Μουδανιών

11

δείγμα

• Διευθυντές και εκπαιδευτικοί

• Διευθυντές 11– 6 από τα σχολεία της Θεσσαλονίκης– 5 από τα σχολεία της Χαλκιδικής– Φύλο:9 είναι άντρες και οι 2 γυναίκες– Ηλικία: 7 μεταξύ 41-50 ετών & 4

μεγαλύτεροι των 50 ετών

12

Δείγμα

• Εκπαιδευτικοί 137 • 58% από Θεσσαλονίκη 36% από χαλκιδική

(87 από σχολεία της Θεσσαλονίκης και 50 από σχολεία της Χαλκιδικής)

58% από Θεσσαλονίκη 36% από Χαλκιδική (

87 γυναίκες , 50 άνδρες).– ηλικία: 53% 41-50 ετών– 26% είναι άνω των 50 ετών– 20% είναι 31-40 ετών και – 1% είναι κάτω των 30 ετών.

13

1.Απόψεις εκπαιδευτικών για την

εκπαιδευτική διάσταση της σχολικής αυλής

14

Η αυλή ως χώρος ενίσχυσης της παιδικής συμμετοχής στη μάθηση

η αυλή ως θελκτικό περιβάλλον για διδασκαλία

82%89%

0%

10%

20%

30%

40%

50%

60%

70%

80%

90%

100%

Χαλκιδική Θεσσαλονίκη

15

Σημερινή εκπαιδευτική αξιοποίηση της αυλής

Υλοποίηση Δραστηριοτήτων στη σχολική αυλή

57%

74%

0%

20%

40%

60%

80%

100%

Χαλκιδική Θεσσαλονίκη

16

Πρόθεση εκπαιδευτικής αξιοποίησης της αυλής

πρόθεση εκπαιδευτικής αξιοποίησης της σχολικής αυλής

82% 78%

0%

20%

40%

60%

80%

100%

Χαλκιδική Θεσσαλονίκη

17

Εκτίμηση δυνατοτήτων της αυλής να στηρίξει εκπαιδευτικούς στόχουςυποστήριξη εκπαιδευτικών στόχων

76%

94%

84%

61%

82%

60%

0%

10%

20%

30%

40%

50%

60%

70%

80%

90%

100%

Χαλκιδική 76% 94% 84%

Θεσσαλονίκη 61% 82% 60%

ΓΝΩΣΤΙΚΟΙ ΨΥΧΟΚΙΝΗΤΙΚΟΙ ΣΥΝΑΙΣΘΗΜΑΤΙΚΟΙ

18

Κύριες χρήσεις της σχολικής αυλής

Τρόποι χρησιμοποίησης της σχολικής αυλής

94%85%

69%

0%10%20%30%40%50%60%70%80%90%

100%

Διάλειμμα & Εκτόνωση Γυμναστική Επιδείξεις

19

Ο ρόλος του λαχανόκηπου λαχανόκηπου

στάση εκπαιδευτικών για τη δημιουργία λαχανόκηπου

51%64%

0%

20%

40%

60%

80%

100%

Χαλκδική Θεσσαλονίκη

20

Αιτιολόγηση της υπάρχουσας χρήσης της αυλής , εμπόδια και

προοπτικές βελτίωσής της

21

Η κατάρτιση ως εμπόδιο

Έλλειψη κατάρτησης ως εμπόδιο για εκπαιδευτική αξιοποίηση της αυλής

47%

62%

0%

20%

40%

60%

80%

100%

Χαλκιδική Θεσσαλονίκη

22

Εξωτερικά εμπόδια στην εκπαιδευτική αξιοποίηση της αυλής

6%

14%

22%

7%

47%

63%

10% 12%

32%

6%

62% 60%

0%

10%

20%

30%

40%

50%

60%

70%

Διε

υθυν

τές

Εκπ

αιδ

ευτι

κοί

Γονε

ίς

Σχο

λικό

ςΣ

ύμβ

ουλο

ς

ελλι

πής

κατά

ρτησ

η

αδι

αφ

ορία

τοπ

ικής

αυτ

οδιο

ίκησ

ης

0%

10%

20%

30%

40%

50%

60%

70%

Θεσσαλονίκη

Χαλκιδική

23

Η υπάρχουσα εικόνα της αυλής ως παράγοντας μη ένταξής της στη

μαθησιακή διαδικασίαανεπάρκεια υποδομής της αυλής να

αξιοποιηθεί σε εκπαιδευτικές δραστηριότητες

52%

20%

0%

20%

40%

60%

80%

100%

Χαλκιδική Θεσσαλονίκη

24

επίδραση στη σχέση παιδιών με το χώρο του σχολείου

αρνητική επίδραση στη σχέση παιδιού με το σχολικό χώρο

46%

0

66%

0%

10%

20%

30%

40%

50%

60%

70%

χαλκιδική

θεσσαλονίκη 66%

χαλκιδική 46% 0

θεσσαλονίκη 66% 66%

1 2 3 4 5 6 7

25

Ο ρόλος της συμμετοχής της σχολικής κοινότητας

άποψη για το ρόλο της σχολικής συμμετοχής στην αναμόρφωση της σχολικής αυλής

98% 97%

0%10%20%30%40%50%60%70%80%90%

100%

Σειρά1 98% 97%

Χαλκδική Θεσσαλονίκη

26

Πρόθεση συμμετοχής για αλλαγές

πρόθεση ανάληψης πρωτοβουλίας για επιθυμητές αλλαγές στην αυλή

72%

88%

0%

20%

40%

60%

80%

100%

Σειρά1 88% 72%

Χαλκιδική Θεσσαλονίκη

27

Αντιμετώπιση της συμμετοχής των μαθητών

θετική άποψη για τη δυνατότητα συμμετοχής των μαθητών

88% 84%

0%10%20%30%40%50%60%70%80%90%

100%

Σειρά1 88% 84%

Χαλκιδική Θεσσαλονίκη

28

Άποψη για τη στάση των γονέωνεκτίμηση πρόθεσης συμμετοχής γονέων

92%

72%

0%

20%

40%

60%

80%

100%

χαλκιδική

θεσσαλονίκη

χαλκιδική 92%

θεσσαλονίκη 72%

1 2

29

ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ

• Δεν υπάρχουν διαφοροποιήσεις ως προς την εκτίμηση Εκπαιδευτικής προοπτικής της αυλής

• Αδυναμία επέκτασης του χώρου μάθησης έξω από την τάξη

• Παραδοσιακή χρήση της αυλής• Ο σχολικός κήπος κύρια προτεινόμενη αλλαγή• Έλλειψη υποστηρικτικού κλίματος για

διδασκαλία έξω από την αίθουσα• Θετική διάθεση για αλλαγές• Ανάγκη για επιμόρφωση

30

ΤΕΛΟΣ