οο\l')

χa..<Ι

ι.-ιQa..«>-Οα,ιDw&ι.-ιΟα,«>-ΟΖ~

------_ ..._ .._-_ .._----_ ..._--_ ..,Ι

fιI'Απ' το Σταμνιώτικο παρελΘόν

Ι ΩΛΕΝΟΣ σελίδα 2

• ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ •ΩΛΕΝΟΣΔIΜΗΝIΑιΟ ΔΕλ ΤΙΟ ΤΟΥ

ΜΟΡΦΩΤΙΚΟΥ ΚΑΙΕΚΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΟΥ Σγλ/ΟΓΟΥ

ΠΑΜΝΑΣΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ • ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΣ '99

ΤΕΥΧΟΣ 350

••Διοικητικό Συμβούλιο

Πρόεδρος:Τσόλκας Kωνlνoς

Αντιπρόεδρος:Πανoλiας Γεώργιος

Γραμματέας:Σταμούλης Γεώργιος

Ταμίας:Καζάκος Δημήτριος

Μέλος:Γκιούσης Κων/νος

••ΕΚΔΟΤΗΣ • ΔΙΕΥΘΥΝΤΗΣ:

Υπεύθυνος για το Νόμο:Σταμούλης Γιώργος

Σταμνά Μεσολογγίου

••ΣΥΝΤ ΑΚΤΙΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ

Σταμούλης ΓεώργιοςΒάρρας Παναγιώτης

Τσόλκας Κώστος

••Εκτυπωτική OFFSETΚ. Ασημακόπουλος & Σία Ο.Ε.Τραυλαντώνη 2· Μεσολόγγι

Τηλ. 27007· Τηλ. &Fax: 22428

••ΕΜΒΑΣΜΑΤΑ • ΣΥΝΔΡΟΜΕΣΣτον Στ~ύλη rtώpy'lo του

ΧρήστουΤ.θ.5 ΑΙΤΩΛΙΚΟ (30400)ή Λογ. Τράπεζα Eργασiας

Αριθμ.65/2850-10/89Τηλ. 0632/51555

0632/51448,0641/56211

••ΕΤΗΣΙΑ ΣΥΝΔΡΟΜΗ: 3.000 δρχ.

ΤΙΜΗ ΤΕΥΧΟΥΣ: 500 δρχ.

••Απαγορεύεται η αvαδημoσΙευση

του περιεχομένου του περιοδικού,ολική ή μερική, χωρlς την έγγραφηάδεια της Συντακτικής Εππροπής

(Ν. 2121/93)

••Η δημοσίευση οιωνδήποτε

κειμένων στο περιοδικόγίνεται με την αποκλειστική

ευθύνη των συγγραφέων

Ι ΑΝΤΙ ΠΡΟΛΟΓΟΥ Ι σελ. 3

Ι ΧΩΡΙΣ ΠfΛO Ι σελ. 3

Ι θΕΜΛΤΑ ΤΟΠΙΚΗΣ ΑYTOΔlOIKHΣHΣ ΙΣυνεδριάσεις Δήμου και Τοπικού Συμβουλίου σελ. 4

Ι Η ΒΙΒΛΙΟθΗΚΗ ΜΑΣ ΙΕπιστολή στον κ. δήμαρχο Αιτωλικού σελ. 5

Ι Ο ΧΟΡΟΣ Ι Τα είδη των χορών

της Ν. Αιτωλίας, του Γ. Κομζιά σελ. 6

IΥΓΕΙΑlρ . Δ Μ .ινορραγιες, του ημ. πουρου σελ. 8

Ι HΦAJΣTEIO 'Η ΕΥΞΕΙΝΟΣ ΠΟΝΤΟΣ Ι Μια έρευνα του Βιολόγου

Γ. Λεονάρδου για το πρόβλημα της λιμνοθάλασσας σελ. 9

Ι ΠΟΙΗΤΙΚΗ ΓΡ.ΝΙΑ ι σελ. 13

Ι ΜΙΚΡΑ ΝΑΙ·ΑΣΗΜΑΝΤΑ ΟΧ! Ι

Σύντομες ειδησούλες του χώρου μας σελ. 14

Ι ΑΓΡΟΤΙΚΑ,;.θΕΜΛΤΑ Ι Η πριμοδότηση

του λαδιού, της Παρ. Μπούρου σελ. 16

Ι ΑΠΟ ΤΟ ΣΤΑΜΝΙΩΤΙΚΟ ΠΑΡΕΛθΟΝ Ι Ιστορικά στοιχεία

για την Σταμνά, από την κ. Σ.Κ. Αλεξανδροπούλου σελ. 17

Ι ΑθΛΗΤΙΣΜΟΣ Ι Τα νέα του μπάσκετ,

Αποτελέσματα, Βαθμολογίες Ποδοσφαίρου σελ. 18

Ι ΤΟ ΒIΔΑΕΤΙ. .. ΚΙ Ο ΒΑΛΗΣ Ιτου Θεοφύλακτου Σπατούλα σελ. 19

Ι ΚΟΙΝΩΝΙΚΑ· ΣΥΝΔΡΟΜΗΤΕΣ ι σελ. 19

Ι ΚΩΣΤΗΣΠΑΛΑΜΑΣ Ι σελ. 20

ΩΛ.ΕΝΟΣ σελίδα 3

J

λ.V'ί\

7-f\ro1'-bYOιJ

ί:1τως όλα τα έντυπα έ-τσι και το περιοδικό μαςδιακινεί ιδέες απόψεις,προτάσεις, κριτικές, γνώ-σειςς και γενικά όλα εκείνατα στοιχεία που συγκρο-τούν ένα έντυπο με παρόνκαιμέλλον.

Σκοπός μας είναι να δώ-σουμε τη δυνατότητα σε ό-λους τους δημότες, να εκ-φράσουν τις απόψειςτους, αφού σίγουρα θα α-

σχολούνται με τον άνθρω-πο και τα σύγχρονα προ-βλήματά του.

Όλες οι κοινότητες απο-τελούν μικρές κλειστές, α-κόμη, κοινωνίες με ιδιαίτε-ρα προβλήματα η κάθε μίαπου πρέπει να γίνουν γνω-στά σε όλους τους δημό-τες. Μόνο η κοινή αντιμε-τώπιση των προβλημάτωνθα μας ενώσει.

Το μεγάλωμα του περιο-δικού μας προϋποθέτει νέ-ους συνδρομητές και συ-νεργάτες απ' όλες τιςκοινότητες.

Γεώργιος Στσμούλης

~ :lextbT~TY\t σvtόρο~ ~--

ΕΞΩφγΛΛΟ:Ερείπια και χαΛά-

σμαrα ra ιδαvικάrou παρεΛ8όvrοs.Σrο βά80S όμωs

μια εΛπίδα φurρώ-VCI αvάμcσά rOU5

- Ποιόs είπε όrι YJΖωή δεν έχει Βέση και για σένα;Τι κι αν οτενευουν διαfJκώs ra πεfJιaώfJια, τι κι αν μι-ΚfJαίνει YJσανωπόs rYJsZwrjS σωΒφά, πάνω υπάfJχει Βέ-ση για όλουs. Για σένα απομένει μονάχα YJεπιλογή. Διά-λεξε ro ρόλο που σου (αlf,)ιάΖει και παίξε. Ένα παιχνίδιείναι n Ζωή.

- Ένα παιχνίδι είναι YJΖωή, ναι! Μα ο ρόλοs που μουδίνειs σε μένα δεν (αlf,)ιάΖn

MIKfJrj αυλή ο κόσμοs μου, μα γφάros λουλούδια είναι.ΤΟ ρόλο roυ κομπάρσου, αν aes, μπορείs εσύ να παίξω.Σro tfJyO το δικό μου, οτο μΙΚfJό Βωφάκι με τα ψάΒινακαΒίσμαω δεν υπάfJχουνε κομπάfJσοι. Ο συYVfJαφέαs δενέχει ΠfJοβλέψει τττοιοισ fJόλουs. Μονάχα nfJwraYWVIartsυπάρχουν κι ανοιχroί ορίΖοναs για όλουs... Π.Β.

ΩΛΕΝΟΣ σελίδα 4

Σε αυτές τις στήλες θα δημοσι-εύονται περιλήψεις των συνε-δριάσεων του Δημοτικού Συμ-βουλίου και του ΤοπικούΣυμβουλίου του χωριού μας.

Στη συνεδρίαση της 3-1-99, η-μέρα Κυριακή, εξελέγησαν γιατην θέση του Προέδρου του Δη-μοτικού Συμβουλίου, πρόεδροςο MΠOΓlATZHΣ ΙΩΑΝΝΗΣ, Αντι-πρόεδρος ΒΑΣΙΛΕΙΟΥ ΣΠΥΡΙ-ΔΩΝ, Γραμματέας ΑΜΠΛΙΑ-ΝΙΤΗΣ ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ. ΔημαρχιακήΕπιτροπή Πρόεδρος ο Δήμαρ-χος Κολτσίδας Ευάγγελος, Μέ-λη Καρέτσος Γεώργιος, ΜιμήςΙωάννης, Κατζόγιας Δημήτριος,Πύρος Κων/νος, Αναπληρωματι-κά μέλη Σταμούλης Νικόλαος,Λόης Γρηγόριος, ΚαπελλάρηςΓεώργιος.

Στη συνεδρίαση της 15-1-99,ημέρα Παρασκευή, συζητήθη-καν τα παρακάτω θεμοτσ: .1. Σύνταξη και ψήφιση κανονι-

σμού λειτουργίας Δημ. Συμβου-λίου.2. Ορισμός μελών του Δημ.

Συμβουλίου ως εκπροσώπωντου Δήμου στ/ Γεν. Συνέλευσητης ΤΕΔΚ Ν. ΑιτωΝνίας3. Ορισμός ενότ; δημ. συμβού-

λου, ως μέλους επιτροπής αξιο-λόγησης προσφορών του έρ-γου: «Βελτίωση καιεκσυγχρονισμός των εγκατ/σε-ων του βιολογικού καθαρισμού.-Αμπλιανίτης Βασίλειος-4. Καθορισμός χρονικής διόρκει-

ας θητείας αντιδημάρχου - έναςχρόνος Τσίρκας Παναγιώτης.5. Καθορισμός διαδικασίας χο-

ρήγησης πιστοποιητικών, βεβαι-ώσεων και άλλων εγγράφων σταδημοτικά διαμερίσματα του δή-μου (Ν. 253/97 άρθρο 11). Πρό-εδροι Τοπικών Συμβουλίων.6. Ανασυγκρότηση Διοικητικού

Συμβουλίου του Κρατικού Παιδι-

κού Σταθμού Αιτωλικού(τροπ/ση της 196/1998 απόφ.Δ.Σ. ως μη σύwομη).7. Συγκρότηση Δ.Σ. Φιλαρμονι-

κής δήμου Αιτωλικού και ορι-σμός γραμματέα Δ.Σ.8. Ορισμός γραμματέα του

Δημ. Συμβουλίου.9. Ορισμός γραμματέα της Δη-

μαρχ. Επιτροπής.10. Συγκρότηση επιτροπών

προμηθειών, καλής εκτέλεσηςέργων και επιτροπών για τονΕΚΠΟΤΑ.11. Συγκρότηση Δημοτικής Επι-

τροπής Παιδείας για την διετία1999-2000.12. Συγκρότηση Σχολικών Επι-

τροπών για τα σχολεία του Δή-μου Αιτωλικού.13. Συγκρότηση Επιτροπής Μη-

τρώων Αρρένων.

Συνεδρίαση της 5-2-99, ημέραΠαρασκευή.Με τα πιο μελανά χρώματα πα-

ρουσίασε την οικονομική κατά-σταση του νέου Δήμου Αιτωλι-κού, ο νέος Δήμαρχος, στηνσυνεδρίαση του Δημοτικού Συμ-βουλίου της 5ης Φεβρουαρίου1999. Παρουσία πλήθους ακρο-ατών (οι οποίοι παραβρέθηκανμε αφορμή τη συζήτηση για τηλιμνοθάλασσα παρουσία του κ.Νομάρχη), παρέθεσε ενώπιον ό-λων, στοιχεία από οφειλές τουΔήμου προς τρίτους, ύψους πε-ρίπου 136 εκατομμύρια δρχ.Ενώ στα ταμεία του Δήμου δενυπάρχει ούτε δραχμή.Είπε χαρακτηριστικά, ιιροκα-

λώντας την αντίδραση του τέωςδημάρχου, ότι παρέλαβε έναν α-νυπόληmο και τελείως φαληρη-μένο Δήμο. Και ακόμα ότι ανγνώριζε ποια ήταν ακριβώς η κα-τάσταση πριν τις εκλογές, δενθα είχε ασχοληθεί καν με τα δη-μοτικά.Απαντώντας ο τέως Δήμαρχος

κατέκρινε το τρόπο που τιαρου-

Σσιάστηκε το θέμα των "χρεώντου Δήμου" αφού δεν υπολογί-σθησαν τα ποσά που οφείλουνοι δημότες Αιτωλικού, από αντα-ποδοτικά τέλη.Εάν όλα τα παραπάνω αληθεύ-

ουν, γεwάται ένα σοβαρό θέμαγια τους κατοίκους των γύρωκοινοτήτων που συνενώθηκανμε το Αιτωλικό. Θα κληθούν οικάτοικοι της Σταμνάς, του Χρυ-σοβεργίου, του Αγίου Ηλία καιτων ΦραγκουλεΊκων, να βάλουντο χέρι βαθιά στην τσέπη, με τονένα ή άλλο τρόπο (βλ. αύξησηδημοτικών τελών), για να ξεχΡε-ώσουν έναν υπερχρεωμένο Δή-μο; Με απλά λόγια, αυτοί θαπληρώσουν τα σπασμένα; Αςπροβληματιστούμε όλοι μας, σεαναμονή εξελίξεων και έως ότουξεκαθαρίσει η κατάσταση με ταοικονομικά, η οποία παρουσιά-ζεται αρκετά θολή.Στη συνέχεια ο κ. Δήμαρχος πα-

ρουσίασε το θέμα της λιμνοθά-λασσας, λέγοντας, χαρακτηρι-στικά, ότι ωρίμασαν οι συνθήκεςώστε να γίνουν αποτελεσματι-κές παρεμβάσεις στη λιμνοθά-λασσα για εξυγίανση και αξιο-ποίηση της περιοχής, αφού είναικαθολικό αίτημα των κατοίκωντου Δήμου.Η πρώτη εργολαβία περιλαμ-

βάνει, διάνυξη του υφαλαύλακαπου είχε ξεκινήσει στο παρελ-θόν και διάνυξη 7 ή 8 καμαρώνστα δυτικά της πόλης.Η δεύτερη εργολαβία ύψους

358 εκατομυρίων προβλέπει: (α)Απελευθέρωση του δρόμου σεμήκος 3500 μέτρων από τη θέσηΜούτσος προς Αιτωλικό. (β)Εκσκαφή του διαύλου στη θέσηΜούτσος. (γ) Δημιουργία νέων ι-χθυοσυλληmικών εγκαταστά-σεων. (δ) Στο μέσον των ιχθυο-συλληmικών εγκαταστάσεωνδημιουργία μεγάλης ανοξείδω-της πόρτας.

ΩΛΕΝΟΣ σελίδα 51-------,~.~ , ,(ε) Εκβαθυνση διαυλου απο ταπέτρινα γεφύρια σε μήκος 500μέτρων από την εκβολή του χει-μάρου Ζωγράφου με πλάτος 60μέτρα και βάθος 3 μέτρα.Εφ' όσον τα μέτρα αυτά με την

πάροδο των χρόνων δεν αποδώ-σουν, τότε θα ληφθούν και άλλαμέτρα όπως, μεταφορά των ε-γκαταστάσεων βιολογικού κα-θαρισμού σε άλλο σημείο. Με-ταφορά αντλιοστασίων σε άλλασημεία για την εκροή των νερών.Και τελικά κατάργηση των ιστο-ρικών γεφυριών και αντικατά-σταση με καινούργια.Τέλος διατύπωσε την άποψη ότι

πρέπει να παραμείνει η μέχρισήμερα κατάσταση στο μικρόπόρο μέχρι να ολοκληρωθούντα έργα στη θέση Μούτσος γιανα μην χάσουν το εισόδημα οι οι-κογένεις των ψαράδων που ερ-γάζονται εκεί.Το λόγο πήρε ο Νομάρχης κ.Σταμάτης Δημήτριος ο οποίοςκινήθηκε στο πνεύμα της εισή-γησης του κ. Δημάρχου.Ακολούθησε συζήτηση και το-

ποθετήσεις από τους κατοί-κους. Τέλος ύστερα από πολύω-ρη συζήτηση κατέληξαν στοσυμπέρασμα να μη δοθεί σε εκ-μετάλλευση ο μικρός πόρος.Την τελική απόφαση θα πάρει ο

κ. Νομάρχης.Επίσης αποφασίστηκε αύξηση15% στα δημοτικά τέλη και επι-βολή 2% δημοτικού φόρου σεόλα τα καταστήματα (που προ-σφέρουν υπηρεσίες στους κα-τοίκους, κέντρα, καφενεία, τα-βέρνες κ.λ.π.).Τέλη Ιανουαρίου συνεδρίασε

το Τοπικό Συμβούλιο του χωρι-ού μας, για την κατάρτιση τεχνι-κού προγραμματισμού. Έγινεσυζήτηση για άρδευση - ύδρευ-ση και τρόπο αντιμετώπισης τουπροβλήματος της παράνομης α-πομάστευσης πόσιμου νερούαπό το κεντρικό αγωγό που υ-δροδοτεί τον οικισμό και την πα-ραλία. Γ.Σ.

~ (}Jιβ'ιtJ.tJιίιuι paιΜ ε το πέρας των εργασιών αποκατάστασης του χώρου της Κοινοτικής Βιβλιοθή-

κης (έργο της προηγούμενης Κοινοτικής Αρχής) γίνεται επιτακτική η ανάγκη τηςεπαναλειτουργίας για το κοινό της Σταμνάς και όχι μόνο. Σ' ένα χώρο καθαρό, όπου έ-γινε επίστρωση με πλακάκια, βάφτηκαν οι τοίχοι, κατασκευάστηκαν νέα ράφια, τοπο-θετήθηκαν νέες πόρτες ασφαλείας, το μόνο που μένει είναι η επανατοποθέτηση των βι-βλίων στα ράφια, σύμφωνα με το σύστημα που λειτουργούσε η βιβλιοθήκη από τονσύλλογό μας, μέχρι πρότινος.Για το θέμα αυτό και με δεδομένη την θέλησή μας να αναλάβουμε ξανά το στήσιμό της,απευθυνθήκαμε πρώτα στο Τοπικό Συμβούλιο Σταμνάς και στη συνέχεια στον ΔήμαρχοΑιτωλικού, με επιστολή μας, την οποία δημοσιεύουμε αυτούσια. ·Εως και σήμερα~3-2-99, δεν έχουμε λάβει καμία απάντηση. θα επανέλθουμε και θα επιμείνουμε. ι

ΘΕΜΑ: Επαναλειτουργία Δανειστικής Βιβλιοθήκης Σταμνάς"Αξιότιμε κ. Δήμαρχε.

Με την παρούσα θα θέλαμε να θέσουμε υπ' όψιν σας, θέματα που αφορούν την λει-τουργία της μέχρι πρότινος Κοινοτικής Δανειστικής Βιβλιοθήκης Σταμνάς. '

Η σύστασή της έγινε στις 26-5-78 με το υπ' αριθ. 433 Προεδρικό Διάταγμα. Κατάιτα ε-πόμενα χρόνια και έως το 1992, λειτούργησε μεν, χωρίς την πλήρη καταγραφή βιβλίωνκαι εντύπων, χωρίς την ύπαρξη αρχείου δανειζομένων μελών. Η κατάσταση αυτή άλλαξεάρδειν, όταν στις αρχές του 1993 την αναδιοργάνωση της βιβλιοθήκης ανέλαβε ο σύλλο-γός μας. Με περισσή φροντίδα και μεράκι, τα μέλη, που μαζί με το Δ.Σ. ορίσθηκαν για τοσκοπό αυτό, κατέγραψαν στο νέο βιβλίο εισαγωγής όλα τα έντυπα και βιβλία που υπήρχανκαι όσα αργότερα εισήλθαν από δωρεές ή αγορές του συλλόγου μας. •

Η καταγραφή έγινε με το διεθνώς αποδεκτό σύστημα ταξινόμησης "Ντιούι", έτσι όπωςλειτουργούν μεγάλες και οργQνωμένες βιβλιοθήκες. Δημιουργήθηκε καρτελλοθήκη δα-νειζομένων μελών, ο χώρος ευπρεπίσθηκε και τη λειτουργία ανέλαβε ο σύλλογός μας μετην έγκριση του τότε Κοινοτικού Συμβουλίου, δυο μέρες την εβδομάδα. Σημειωτέον δε ότιόλα τα έξοδα βάρυναν το πενιχρό μας ταμείο, διότι ποτέ η Κοινότητα δεν εισέπρατε τηνκρατική επιχορήγηση.

Αυτό το καθεστώς της λειτουργίας της διήρκησε έως τα μέσα του 1996, όταν ειλικρινάχωρίς κανένα λόγο, το πρηγούμενο Κοιν. Συμβούλιο, αποφάσισε τον εξοστρακισμό τουσυλλόγου από το χώρο, με αποτέλεσμα η βιβλιοθήκη να υπολειτουργήσει και να μειωθείσημαντικά ο αριθμός των δανειζομένων, κυρίως μαθητών. Ακολούθησε μια διετία (1997-98) ανακατασκευής του Κοινοτικού Καταστήματος, οπότε ανεστάλει οριστικά η λειτουρ-γία της. Κατά το διάστημα αυτό, η τάξη και η σειρά των βιβλίων "πήγε περίπατο", αφού κα-μία μέριμνα δεν ελήφθη για την προστασία τους, με αποτέλεσμα τα 1600 περίπου βιβλίανα "συμβιώνουν" με οικοδομικά υλικά και αρκετή σκόνη, που ως γνωστόν είναι ο μεγαλύ-τερος εχθρός τους, μετά βέβαια από τον άνθρωπο και τη φωτιά.

Σήμερα και ενώ έχουν ολοκληρωθεί οι εργασίες για την αποκατάσταση του χώρου, κα-θίσταται επιτακτική η ανάγκη για την άμεση επαναλειτουργία της βιβλιοθήκης. Βασικέςπροϋποθέσεις γι' αυτό κρίνονται τα παρακάτω:

- ΕγκατάllTαση Ηλεκτρανικού Υπολογιστή για εύρυθμη λειτουργία.- Εγκατάσταση κλιματισμού.- Ανάθεση της οργάνωσης και λειτουργίας της στο σύλλογό μας.- Η ετήσια επιχορήγησή Tη~από τον προϋπολογισμά του Δήμου και ό,τι άλλο κριθεί

οπό το Δημοτικό Συμβούλιο απαραίτητο προς το σκοπό αυτό, ώστε η κυψέλη αυτή τουπολιτισμού να φωτίσει και πάλι τη μικρή μας κοινωνία.

Κύριε Δήμαρχε, πριν αποφασίσουμε να σας ενοχλήσουμε με την παρούσα, απευθυνθή-καμε ασφαλώς και στο Τοπικό Συμβούλιο του χωριού μας, τα μέλη του οποίου δήλωσαν α-ναρμοδιότητα.

Παρακαλούμε να δείξετε την απαραίτητη προσοχή στο παραπάνω σοβαρό κατά την ά-ποψή μας πρόβλημα και να αναθέσετε με απόφασή σας την λειτουργία της ΔανειστικήςΒιβλιοθήκης στο Σύλλογό μας, ο οποίος διαθέτει θέληση, εμπειρία και γνώση, ώστε ναφερει σε πέρας το σοβαρό αυτό έργο.

Εμπιστευόμενοι την ευαισθησία σας, Διατελούμε Μετά τιμής. Το Δ.Σ

ΩΛΕΝΟΣ σελίδα 6

-<'---_@__ 2A__ @_[J2)_@_O_~_ ____J>Η τελειότερη μορφή ελληνικής λαϊκής δημιουργίας

Αποσπερίτπ όμορφε τπς Αφροδίτπς άστρο_ ,.. ,cζ nO~ κι όσα άστρα αγναντεύετε τπ γπ το μεσονύxrl~ διπγπθείτε τους χορούς που 'δατε στπν Ελλάδα. Γ. Τερτσέτπς

Μια έρευνα ro xoρoδιδασKάrιoυ Γεωργίου κομrζιά

Οι χορόί που απαντώνται εδώ στη Νότια Αι-τωλία, είναι:

1. Το εμβατήριο των αρματωμένων:Ηονομασίατου διαφέρει ανάλογα μετα πανηγύρια.

Στο Αιτωλικό και στη Σταμνά το ονομάζουν 'Άγιαγα-θιώηκο" και στο Μεσολόγγι "Αησυμιώηκο",

Είναι η μελωδία που ακούγεται κατά τη συγκέ-ντρωση των αρματωμένων και σε όλη τη διάρ-κεια της πομπής των την ημέρα του πανηγυρι-ού. Σαν μελωδία δεν έχει καμιά σχέση με την

περιοχή. Θαπρέπει να τηνπήραν οι Έλλη-νες από τοστρατό τουΙμπραήμ, πουήταν οργανω-μένος από Γάλ-λους αξιωματι-κούς, γιατί οίδιος ρυθμόςσυναντιέται καιστο γαλλικόστρατό ως εμ-βατήριο και νατην ταίριασαναργότερα στοσυμβολικό χα-ρακτήρα τωνπανηγυριώντους.

2. Ο αυρτόςΗ ονομασία

"Συρτός" ση-μαίνει ότι οπρώτος του χο-ρού είναι ο οδη-

. ,~~ψ""'3'Ν'2i?,1 γητής, αυτός

bt;;=:::::;;;,::.;;;~:.:::...;:...._ ~_~ι.J που έχει την

πρωτοβουλία των κινήσεων κι αυτός "σέρνει"τους άλλους πίσω του, που τον ακολουθούν πι-στά.

Εκείνο που χαρακτηρίζει τους συρτούς χο-ρούς γενικά είναι η ηρεμία, η χάρη και η απλό-τητα των κινήσεων. Οι συρτοί χοροί είναι έκ-φραση της ειρηνικής ζωής, όπου κυριαρχεί τοαίσθημα της ευφορίας και της λεmής αισθαντι-κότητας. Γι' αυτό και χορεύονται κατά προτίμη-ση από τις γυναίκες.

Συναντιέται με έξι ή δώδεκα βήματα.

3. Η ΚαρακάξαΤσάμικος χορός με χαρακτηριστικό του τα μι-

κρά και σχεδόν επιτόπια βήματα.Θεωρείται από τους ντόπιους, χορός λεβέντι-

κος. Σύμφωνα με την παράδοση παίρνει την ο-νομασία του από το ομώνυμο πουλί κι αυτό για-τί οι κινήσεις που κάνει ο πρώτος του χορούμοιάζουν με τις κινήσεις του ομώνυμου πουλι-ού, όταν αυτό περπατά στην εξοχή.

Η μελωδία αποτελείται από τρία μέρη . Το ξεκί-νημα γίνεται με το τσάμικο, ύστερα οι γύφτοιμουσικοί το ''γυρίζουν'' στο συρτό ή "Ρούσα"και στη συνέχεια ο ρυθμός ανεβαίνει, γίνεται πιογρήγορος με την ονομασία "Μασούρια".

Ο ταάμικος είναι ένας καθαρά πολεμικός χο-ρός και εκφράζει με τον πιο επιβλητικό τρόπο τοπνεύμα της ελληνικής περηφάνιας, της παληκα-ριάς και του ηρωισμού.

Άλλοι σκοποί που ακούγονται και χορεύονταικι αυτοί με τα βήματα του τσάμικου είναι το "Ρά-στ", η Παπαδιά, η Τριανταφυλλιά, ο Μπιρμπί-λης και πιο παλιά ο Αλάμπεης, το Λιασκοβίκικαι το ΜαχαλιώTlΚΟ.

4. Το χασαποσέρβικοΧορεύεται στο τέλος κάθε χορευτικής δρα-

στηριότητας. Στο νησάκι του Αιτωλικού χορεύε-ται με έναν ιδιαίτερο τρόπο .

ΩΛΕΝΟΣ σελίδα 7

5. Ο χορός του Πεθαμένου (Δρώμενο)Είναι ένα "ευετηριακό" δρώμενο που συμβολί-

ζει τη φθορά της φύσης και την αναγέwηση τηςτην άνοιξη. Υποστηρίζεται ότι είναι επιβίωσητων λατρευτικών τελετών του Υακίνθου και τουΑδωνίδος. Ο χορός αυτός βέβαια δεν έχει καμιάσχέση με τον Έξοδο του Μεσολογγίου. Παρ'όλα αυτά καθιερώθηκε εδώ και αρκετά χρόνια,να τελείται στο πανηγύρι του Αη Συμιού την Πε-ντηκοστή.Το θέμα του χορού, που διαρκεί περίπου πέντε

λεmά, αναφέρεται στη φιλία.Ο χορός αρχίζει από μια παρεξήγηση του κα-

πετάνιου κιενός άλλου αρματωμένου της πσρέ-ας. Ο αρματωμένος διατάζει τα όργανα να στα-ματήσουν. Ο καπετάνιος τον ρωτάει: "Γιατίσταμάτησες τα όργανα"; ο αρματωμένος απα-ντάει: "Γιατί έτσι θέλω"! Και δίνει ένα μπάτσοστον καπετάνιο. Αμέσως βγάζουν τις κάμες κιαρχίζουν να μονομαχούν. Ύστερα από λίγο ηκάμα του καπετάνου «βυθίζεται» στο πλευρότου αντιπάλου, ο οποίος σωριάζεται κάτω. Ενώ«ξεψυχάει», ο νικητής όρθιος πάνω του κουνάειθριαμβευτικά την κάμα. Ξαφνικά πάει να φύγει,αλλά μετανιωμένος, παρατάει την κάμα, σκύβεικαι προσπαθεί να ξαναφέρει στη ζωή το «νε-κρό». Τότε αρχίζει να θρηνεί, πετάει τη σκούφιατου, χτυπάει το κεφάλι του, τραβάει τα μαλλιάτου και στρεφόμενος προς το Μοναστήρι, ανά-μεσα σε λυγμούς παρακαλεί τον Άγιο να τονουγχωρέαει.

Ο Άγιος τότε κάνει το θαύμα του κι ανασταίνειτο νεκρό που αρχίζει να αναδύεται Ο κοτιετά-νιος τότε βγάζει ένα μαντίλι απ' τοσελλάχι, σκουπίζει την πληγή καιτην πλένει με μυρωδιακό και μετάχαρούμενος τον σηκώνει, τον α-γκαλιάζει καιτον φιλάει Οι δυο φί- 'λοι δίνουν τα χέρια. Τα όργανα λα-λούν πάλι κι ο τσάμικος ανάβει, μ'όλους τους πανηγυριστές που σ'ένα κύκλο παρακολούθησαν τον ι«πεθαμένο».

6. Το τριβιτό χελάκιΜια αναπαράσταση κι αυτή Αη-

συμιώτικη είναι ο χορός "χελάκι",που αναπαριστά την κίνηση πουκάνει το χέλιΟι χορευτές προχωρούν στη φο-

ρά σχεδόν περπατώντας και σε κάποια στιγμή οπρώτος γυρίζει και δρασκελά στο πιάσιμο τωνχεριών του τελευταίου με τον προτελευταίο έ-τσι ώστε ο προτελευταίος να τα δρασκελήσει κιαυτός περνώντας τα κάτω από τα σκέλια του.Αυτό επαναλαμβάνεται μέχρι όλοι να βρεθούνσ' αυτή την θέση. Ύστερα ή αρχίζουν να ξετυλί-γονται με τον ίδιο τρόπο ή αφήνουν τα χέριατους και χορεύουν ελεύθερα.

7. ΠερατιανόςΕίναι κυκλικός χορός που στην περιox~:μας

σήμερα, σπάνια χορεύεται. Ο χορός αποτελεί-ταιαπό (2Χ12)Καλαματιανό και (4Χ8)Τσάμικο.

8. Η ΜπαντονάδαΜπαντονάδα λέγεται η βόλτα που κάνουν οι

αρματωμένοι στα δρομάκια της πόλης, τρσνου-δώντας και χορεύοντας. Αυτό γίνεται συνήθωςτις πρωινές ώρες μετά το τέλος του γλεντιού.

Β/ΒΛ/ΟΓΡΑΦ/Α:1. Γκόρπας Θ. - Γκόρπας Βησσ., Το πανηγύρι τ' Αη Συ-

μιού. Αθήνα 1972.2. Κώνστας κ., 'Ή Ζυγιά στη Δ. Ρούμελη" Ανάτυπον εκ

της Λαογραφίας, τομ.IΘ' Αθήνα 1961.3. Ράφτης Α., ''Ο κόσμος του Ελληνικού Χορού", Αθήνα

1985.4. Περσείδης Β., "Το εθνικό μας τραγούδι" τόμας α',

Αθήνα 1983.5. Γκαρωντύ Ροζέ, ''Ο χορός στη ζωή μας", Μετ. Μαρία

Τσούτσουρα, Εκδ. Ηριδανός.6. Τυροβολά Β., ''Ελληνικοί Παραδοσιακοί χορευτικοί

ρυθμοί", Αθήνα 1992.7. Ράφτης Α., ''Εγκυκλοπαίδεια του Ελληνικού χορού",

Αθήνα 1995.8. Κομζιάς Γ., "Το πανηγύρι της Αγιαγάθης (αδημ.) •

ΩΛΕΝΟΣ σελίδα 8

Υγεία: ( ΑIΜΟΡΡΑΓιΕΣ ΜΥΤΗΣ (ΡIΝΟΡΡΑΓιΕΣ) )το σΓψε~ινόμας θέμα, αφο- σεις.

ρα κατα κυριο λόγο ένα καθη-μεριν~ σχεδόν πρόβλημα.Αναφερεται στις αιμορραγίεςπου προέρχονται απ' τη μύ-τη, οι οποίες αναφέρονται πιοε)ειδικευμένα σαν ρινορρα-γιες.

Οι ρινορραγίες αφορούν ό-λε~ τις ηλΙK~ες,άνδρες και γυ-ναι~ες και ειναι διαφόρου βαθ-μου, δηλαδή από πολύ μικρέςπου λέγονται επιστάξεις, με-τριες και τέλος μεγάλες ή καιπολύ μεγάλες. Στα παιδιά ήκαι τα νεαρά άτομα είναι συ-νήθως ακίνδυνες. Σε μεγάλεςηλικίες μπορούν να φθάσουνκαι μέχρι ,του σημείου να γί-νουν επικινδυνες για την ίδιατην ζωή, όταν μάλιστα τα ά-τομα αυτά έχουν ήδη διατα-ραχές από την καρδιά ή το κυ-κλοφοριακό τους σύστημα.

Τα αιτια που προκαλούν ρι-νΟΡΡαΥία τα διακρίνουμε σετοπικα, δηλαδή που βρίσκο-νται c:τη μύτη ή την περιοχήτης μυτης και σε γενικά, ότανοφειΛονται σε γενικές παθή-

• ΤΑ ΤΟΠΙΚΑ ΑΙΤΙΑ είναι:1. Τραυματισμοί: οφείλο-

νται σε ρήξη ενός αγγείουστην κηλίδα του Kiesselbach(περ~oxή από πολλά μικράαΥγεια) μετά από ξύσιμο τηςμυτ~ς, στην αφαίρεση μιαςξερης εφελκίδας ή ένα μικρο-κτύπημα. Επίσηςσε τραυμα-τισμό από ξένοσώμα ή κάταγ-μα Ρ,ινικώνοστών και γενικώςK~xταγματαπροσώπου ή κρα-νιου.

2. Εγχειρήσεις που έγινανστην μύτη (πολυποδεκτομή,αδενεκτομή).

3. Ενδορρινικές παθήσεις:Αιμορραγικοί πολύποδες κα-Koή~ειςόγκοιμύτης ή Kόλ~ων.

4. Ογκοι του ρινοφάρυγγα.

• ΤΑ ΓΕΝΙΚΑΑΙΤιΑΕιΝΑΙ:1. Εμ"?"ύρειαλοιμώδη νοσή-

μα,τα οπως ιλαρά, οστρακιά,γριπη.

2. Α!μορραγικές διαθέσεις ήπαθ~σεις του αίματος (αιμο-φυλια, λευχαιμία, παθήσεις ή-πατος κ.α.).

3. Αγγειακές και κυ-κλοφοριακές παθή-σεις (Υπέρταση, αρτη-ριοσκλήρυνση).Σεκάθεάρρωστο που

πρ?σέρχεται στο για-τρο με ρινορραγία θαπρέπει να παρθεί έναπολύ καλό ιστορικό, νατου γίνει έλεγχος τηςαρτηριακής πίεσης καινα ελεγχθεί η γενικήτου κατάσταση.Αν η κατάσταση του

αeρώστ~υ είναι καλήτοτε πρεπει να προσ-διοριστεί η εστία τηςαιμορραγίας και φυσι-κά αφούκαθαριστεί η

Η ΜΥΤΗ

-.

;~(~-1v--~.,

περιοχή όσο είναι δυνατόν ναεπιδιωχθεί το σταμάτημά της.Αν η αιμορραγία προέρχεται

από το πρόσθιο τμήμα τουδιαφράγματος τότε σταματάμε απλή συμπιέση των πτε-ρυγίων της μύτης για 10-15λεπτά. :0 ίδιο αποτέλεσμα ε-πιτ~γχανεται σε μικρέςαιμορ-Ρ<:Υιεςμε την ΤΟΠΟθέτησηα-ναμεσα στο πτερύγιο και τοδιάφραγμα ενός βαμβακιούδιαπo~ισμένo με αποσυμφο-ρητικο. Αν η αιμορραγία πουKυρ~ωςπροέρχεται απ' τηνκηλιδα του Kiesselbach δενσταματά ή σταματά και ξα-νι;χρχίζειγί~εται χημική καυτη-ριαση μ; ενα μικρό βαμβάκιποτισμενο σε διάλυμα τρι-x~ωρoξε,,~oύ ή χρωμικού 0-

ξεος, αφ~υ προηγηθεί τοπικήαναισ~ησια με ξυλοκαΤνη.Αναποτυχει η παραπάνω διαδι-κασία ,κάνουμε ηλεκτρικήκαυτηριαση στο σημείο πουαιμορραγεί.Αν ,η αιμορραγία παρ' όλα

αυτα συν~xισει τότε εφαρμό-ζουμε αναλογα με την περί-πτωση πρόσθιο ή οπίσθιοπω~ατι~νό που γίνεται με ει-δικες γαζες που εισάγονταιστ,η μύτη διαποτισμένες μεδιαJορες o~σίες που αφαι-ρo~νται μετα 48 ή 72 ώρες.Τελος σ~ ισχυρή αιμορραγία

που πρ~ερxεται από αρτηρίαεπεμβαινουμε χειρουργικά.

Δημήτριος Μπούρος

ΩΛΕΝΟΣ σελίδα 9

Ένα ιδιαίτερα ενόισφέρον φσινομενο που παρατπρείται στη λιμνοθάλασσα του Αιτωλικού τοοποίο είναι υπεύθυνο για τους μαζικούς θανάτους ψαριών, αλλά και για την υποβάθμση αυτήςτικ πανέμορφης λιμνοθάλασσας.

~ Ιωάwης Δ. Λεονάρδος, Διδάκτωρ Βιολογίας

ΕισαγωγήΗ λιμνοθάλασσα του Αιτωλικού είναι μέρος του

συστήματος των λιμνοθαλασσών και των υγρο-βιότοπων στις εκβολές του Αχελώου, έχει συνολι-κή έκταση 16000 στρέμματα. Μέχρι τη δεκαετίατου '70 αποτελούσε ίσως το παραγωγικότερο μέ-ρος του οικοσυστήματος. Τη τελευταία δεκαετίαέχει μετατραπεί σε «νεκρή θάλασσα» με σημαντι-κές επιπτώσεις στην οικονομία της ευρύτερης πε-ριοχής. Σ' αυτή τη λιμνοθάλαοσα κατά καιρούς έ-χουν παρατηρηθεί μαζικοί θάνατοι ψαριών. Τοφαινόμενο αυτό καταγράφηκε για πρώτη φοράτο Δεκέμβριο του 1881 (MOLLER & ANDERS,1986) επίσης ιστορικά κείμενα αναφέρουν ότι είχεσυμβεί ξανά τις τελευταίες δεκαετίες του 170υ αι-ώνα. Από τότε έχει παρατηρηθεί αρκετές φορέςσε αραιά χρονικά διαστήματα. Το Νοέμβριο του1990 παρατηρήθηκαν μαζικοί θάνατοι ψαριών,που σύμφωνα με εκτιμήσεις χάθηκε το μεγαλύτε-ρο μέρος των ιχθυαποθεμάτων της λψνοθάλασ-σας του Αιτωλικού. Μικρότερης κλίμακας μαζικοίθάνατοι ψαριών παρατηρούνται από τότε σχε-δόν κάθε χρόνο, με αποκορύφωμα τα συμβάντατου Νοεμβρίου του 1998, τότε μεγάλες ποσότη-τες υδρόθειου εκλύθηκαν, σημαντικές ποσότητεςψαριών πέθαναν, αλλά δημιουργήθηκε μια απο-πνικτική ατμόσφαιρα που κατέστη αφόρητη γιαχρονικό διάστημα μεγαλύτερο από μια εβδομάδα.

Υδροβιολογικές μελέτες και διαρκείς παρατηρή-σεκ; οδηγούν στην άποψη ότι πρόκειται για ένα ε-ποχιακό φαινόμενο που οφειΛεται στη γεωμορ-φολογία του συστήματος. Το μεγάλο βάθος (33m)σε 'σχέση με τη μικρή της έκταση καθώς και οι εισ-ροές γλυκών και αλμυρών νερών δημιουργούν μό-νιμο θερμοκλινές και αλοκλινές σε βάθος περίπου10m. Η μόνιμη στρωμάτωση των νερών, η έλλει-ψη ανακυκλοφορίας της υδάτινης στήλης και ηπεριορισμένη ανανέωση μόνο των επιφανειακώνστρωμάτων, οδηγούν σε υψηλές συγκεντρώσειςH,S, καθώς και μηδενικές τιμές του διαλυμένου ο-ξυγόνου στο υπολίμνιο.

nεριγραφή της περιοχής μελέτηςΤο συγκρότημα των λιμνοθαλασσών Μεσολογγί-

ου, Αιτωλικού και Κλείσοβας είναι ένα από τα με-γαλύτερα λιμνοθαλάαοια συστήματα της Μεσο-γείου. Βρίσκεται στο νοτιοδυτικό άκρο της Στερε-άς Ελλάδας. Ο υδροβιότοπος ορίζεται ανατολικάαπό τον Εύηνο ποταμό, δυτικά από τον Αχελώοποταμό, βόρεια τις λίμνες Τριχωνίδα και Λυσιμα-χία και νότια τον Πατραϊκό κόλπο με τον οποίοκαι επικοινωνεί με μια σειρά αμμονησίδων που ε-κτίνονται σε μήκος 12 km περίπου. Η λιμνοθά-λασσα έχει μέγιστο μήκος 27 km και μέγιστο πλά-τος 15 km.

Η έκταση των λιμνοθαλασσών Μεσολογγίου καιΑιτωλικού φτάνει τα 150.000 στρέμματα, ενώ ηευρύτερη περιοχή του υδροβιότοπου φτάνει τα270.000 στρέμματα, περιλαμβάνοντας υδάτινακαι παρυδάτια οικοσυστήματα, αλμυρόβατους α-λυκοποιημένες και αποστραγγισμένες εκτάσειςπου αποδόθηκαν στη γεωργία. Η λιμνοθάλασσατου Αιτωλικού συνολικής έκτασης 16.000 στρεμ-μάτων επικοινωνεί με τη λψνοθάλασσα του Με-σολογγίου με δυο στενά ανοίγματα. Το κάθε ά-νοιγμα έχει πλάτος 80m περίπου και το βάθοςτου νερού κυμαίνεται από 30 cm μέχρι και 1 m, γε-γονός που δυσχεραίνει την κυκλοφορία του νερούμεταξύ των δυο ληινοθαλασσων.

Σε αντίθεση με τις περισσότερες λψνοθάλασσε-;οι οποίες έχουν σχηματιστεί από προσχώσεις πο-ταμών ή από αποκλεισμό αβαθών παράκτιων ε-κτάσεων, η λιμνοθάλασσα του Αιτωλικού έχει δη-μιουργηθεί από τεκτονικά φαινόμενα. Έτσιπαρουσιάζει μεγάλο βάθος (33 m) σε σχέση μετην έκτασή της, ακανόνιστο σχήμα και προσανα-τολισμό ασυνήθιστο για μια λψνοθάλασσα, κα-θώς έχει τον μεγάλο άξονά της κάθετο προς τηνανοικτή θάλασσα. Η λψνοθάλασσα του Αιτωλι-κού λοιπόν αποτελεί μια εγκλωβισμένη στη στε-ριά υδάτινη λεκάνη η οποία επικοινωνεί νότια μετη λιμνοθάλασσα του Μεσολογγίου μέσα από δυοανοίγματα. Δυο γέφυρες συνδέουν τη πόλη με τηστεριά, αυτές κατασκευάστηκαν το 1846 για να Ε-

ξυπηρετούν τις περιορισμένες τότε ανάγκες τωνκατοίκων.

Από αυτά τα στενά ανοίγματα εισέρχονται στη•

r

ΩΛΕΝΟΣ σελίδα 1Ο

----ιι~..λιμνοθάλασσα τα καθαρά αλμυρά νε-ρά του Πατραϊκού κόλπου, αφού πρώτα διατρέ-ξουν την ρηχή, μήκους 13 km και βάθους μικρότε-ρου του 1 m, λιμνοθάλασσα του Μεσολογγίου.Εκτός όμως από τα θαλασσινά νερά η λιμνοθά-λασσα δέχεται και άφθονα γλυκά νερά από τρειςμεγάλους χείμαρρους, από πολλούς μικρούς, κα-θώς και από πολλές παροδικές και μόνιμες πηγέςπου βρίσκονται σε όλη την έκτασή της. Καθώς ε-πίσης και από αντλιοστάσια που στέλνουν τα ιδι-αίτερα νερά τους στην ευαίσθητη λεκάνη.

Η λιμνοθάλασσα παρουσιάζει μια εικόνα ανάλο-γη με αυτή του Εύξεινου Πόντου, δηλαδή πρόκει-ται για μια βαθιά υδάτινη λεκάνη που είναι εγκλω-βισμένη στη στεριά και επικοινωνεί με την ανοικτήθάλασσα μέσα από στενά και ρηχά ανοίγματα.Όπως στη περίπτωση του Εύξεινου Πόντου έτσικαι στη προκειμένη δημιουργούνται σοβαρά προ-βλήματα κυκλοφορίας, ανάμειξης και οξυγόνω-σης του νερού.

Τα γλυκά νεράπου εισέρχονταιστη λιρνοθάλασ-σα, σχηματίζουνένα στρώμα καιουσιαστικά επι-πλέουν πάνω στααλμυρότερα - βα-ρύτερα νερά της,αλλά και σε αυτάπου με την καθο-δήγηση της αναζο-ωγονητικής πα-λίρροιαςεισέρχονται απότη λιμνοθάλασοα του Μεσολογγίου. Τα εηιφανει-ακά νερά ανανεώνονται και μένουν σχεδόν στάσι-μα, τα βαρύτερα μόνιμα εγκλωβισμένα στον σχε-δόν κωνικού σχήματος πυθμένα. Η κυκλοφορίαεπομένως περιορίζεται σε μια λίγων μέτρων ετη-φανειακή ζώνη του νερού η οποία και οξυγονώνε-ται, εκεί μπορούν και αναπτύσσονται υδρόβιοιοργανισμοί, ψάρια, αρθρόποδα, μαλάκια και ά-φθονοι υδρόβιοι φυτικοί οργανισμοί, ενώ στα βα-θύτερα η έλλειψη οξυγόνου νεκρώνει τη λεκάνη,εκεί ζουν μόνο αναερόβιοι μικροοργανισμοί.

Μέσα στην ανοξική ζώνη της λιμνΟθάλασσαςδημιουργούνται διάφορα αέρια, κυριαρχεί ό-μως ένα ιδιαίτερα τοξικό αέριο, το υδρόθειο. Ηπαρουσία του οφείλεται σε δυο λόγους, στην α-ποσύνθεση της οργανικής ύλης και στην γυψο-γενή σύσταση των πετρωμάτων της περιοχής.

Ο κυριότερος λόγος για την παρουσία του υδρό-θειου είναι σε μια σειρά βιολογικών διαδικασιών οιοποίες έχουν σαν αφετηρία την πλούσια οργανι-κή ύλη που μεταφέρουν οι χείμαρροι, τα απο-στραγγιστικά αυλάκια, τα αντλιοστάσια και τασχεδόν με επεξεργασμένα λύματα της πόλης τουΑιτωλικού. Η ποσότητα της οργανικής ύλης είναικατά πολύ μεγαλύτερη από αυτή που μπορούννα αποσυνθέσουν με αερόβιες διεργασίες οι μι-κροοργανισμοί που βρίσκονται στο νερό. Η δράσητων μικροοργανισμών αυτών είναι να αποσυνθέ-τουν την νεκρή οργανική ύλη με τη βοήθεια τουδιαλυμένου στο νερό οξυγόνου που κανονικά υ-πάρχει στο νερό. Καθώς όμως οι εισροές της ορ-γανικής ύλης είναι τόσο μεγάλες και το διαθέσιμοδιαλυμένο οξυγόνο περιορισμένο, οι ποσότητέςτου εξαντλούνται γρήγορα, στη συνέχεια πραγ-ματοποιούνται μια σειρά περίπλοκων βιολογικώνκαι χημικών αντιδράσεων σύμφωνα με τις οποίεςβακτήρια, τα γνωστά με το όνομα θειοβακτήρια

αποσπούν από ταάφθονα θειικά ιό-ντα (504") το οξυ-γόνο, ουντελω-ντας στηδημιουργία ενός α-ερίου, του υδρό-θειου (Η25).

Εκτός όμως αυτήτη διαδικασία πουπραγματοποιεί-ται συχνά σε εύ-τροφες κλειστέςπεριοχές και πουόλο και περισσό-

τερο τη συναντάμε τα τελευταία χρόνια στηνΕλλάδα (Αμβρακικός κόλπος) αλλά και σε διάφοραμέρη του πλανήτη (Μαύρη Θάλασσα, ΒαλτικήΘάλασσα, Νορβηγικά Φιόρδ, Περουβιανό; ακτέςκ.ά.) στη λιμνοθάλασσα του Αιτωλικού πραγμα-τοποιείται και μια άλλη. Αιτία είναι τα πλούσια γυ-ψογενή πετρώματα της περιοχής. Στο βορειοδυ-τικό τμήμα της λψνοθάλασσαξ του Αιτωλικούυπάρχουν μεγάλα κοιτάσματα γύψου(5a5042H20) ο οποίος αν και διαλύεται δύσκολαστο νερό, ανάγεται από οργανικές ενωσεκ; που υ-πάρχουν σχηματίζοντας υδρόθειο. •Τα παραγώμενα από τις παραπάνω αναερό-βιες διεργασίες αέρια, κυρίως υδρόθειο (Η25),αλλά και αμμωνία ΝΗ3) η οποία παράγεται απόάλλους μηχανισμούς, εγκλωβίζονται στα βαθύ-τερα - αλμυρότερα νερά από τα φαινόμενα••

ΩΛΕΝΟΣ σελίδα 11

---ι~~στρωμάτωσης. Η ισορροπία που υπάρ-χει κρατά τη βαρύτερη δηλητηριώδη μάζα, κάτωαπό την ελαφρότερη και καθαρότερη.

Το υδρόθειο (H2S) είναι ένα από τα πλέον δηλητη-ριώδη αέρια στη φύση. Είναι άχρωμο και έχει μια έ-ντονη χαρακτηριστική οσμή «χαλασμένου αβγού».Είναι σχετικά βαρύτερο του αέρα, γεγονός που συ-ντελεί στη δύσκολη διασπορά του, ιδιαίτερα ότανμετά την απεΛευθέρωσή του επικρατεί άπνοια.

Συγκεντρώσεις του υδρόθειου στην ατμόσφαι-ρα που φτάνουν μέχρι και τα 20 μέρη στο εκα-τομμύριο θεωρούνται ακίνδυνες, το σημαντικό ό-μως είναι ότι συγκεντρώσεις μεγαλύτερες από150 μέρη στο εκατομμύριο προκαλούν ακαριαίααπώλεια της αίσθησης της όσφρησης. Ενώ λοι-πόν το υδρόθειο στην ατμόσφαιρα σε μικρές συ-γκεντρώσεις γίνεται αντιληπτό εξαιτίας της χα-ρακτηριστικής οσμής του, σε μεγάλεςσυγκεντρώσειςδεν γίνεται αντιλη-πτό και η παρατε-ταμένη έκθεση σεαυτό έχει ανυπο-λόγιστες επιπτώ-σεις. Μια πλήρηςεισπνοή σε συγκέ-ντρωση μεγαλύτε- ι.-••~-.ρη από 5000 μέρηστο εκατομμύριο ε- ~.]I~~~

πιφέρει άμεση απώ-λεια της συνείδησης,παράλυση της ανα-πνοής και θάνατο. ~'

Ας ψάξουμε όμως τους μηχανισμούς που συντε-λούν στην απελευθέρωση του δηλητηριώδουςαυτού αερίου. Μέχρι σήμερα όσες πληροφορίεςέχουμε λένε ότι η απελευθέρωση γίνεται τουςφθινοπωρινούς ή χειμερινούς μήνες μετά απόσφοδρούς ανέμους, συνήθως νότιους ή νοτιοανα-τολικούς. Τότε διαταράσσεται η ισορροπία πουκρατά τα δηλητηριώδη νερά κάτω και τα ελαφρύ-τερα γλυκά οξυγονωμένα πάνω τους. Αυτό συμ-βαίνει γιατί μεγάλες ποσότητες καθαρού αλμυ-ρού νερού καθώς εισέρχονται από το Πατραϊκόκόλπο μέσω της λψνοθάλασσαξ του Μεσολογγί-ου, περνούν κάτω από τα σχετικά ελαφρύτεράτους δηλητηριώδη νερά της λεκάνης τα οποία καιβοηθούν να αναδυθούν. Έτσι το υδρόθειο ανέρχε-ται στην επιφάνεια, δεσμεύει όλο το διαθέσιμοδιαλυμένο στο νερό οξυγόνο, θανατώνει όλουςτους υδρόβιους οργανισμούς που συναντά, λόγωασφυξίας ή λόγω της τοξικής του δράσης και ε-

\

κλύεται στην ατμόσφαιρα.Μετά από μελέτη η οποία πραγματοποιήθηκε

στις αρχές της δεκαετίας του '40 (Χατζηκακίδηο,1951) βρέθηκε ότι το επίπεδο του οξυγόνου στονερό έφτανε σε βάθος 15 μέχρι τα 18m, από τη δε-καετία του '80 και μετά διαπιστώθηκε μείωση τουστρώματος του οξυγονωμένου νερού το οποίοπεριορίστηκε στα 7 ώς 1Ο m (Δανιηλι'δης, 1991),ενώ το 1995 η ζώνη του οξυγονωμένου νερού βρέ-θηκε να είναι μόνο 5 ως 7 m (Αλμπανάκης, Κ.ά.1995). Ο συνολικός όγκος του νερού της λιμνοθά-λασσας του Αιτωλικού είναι περίπου 190 εκατομ-μύρια m" ο όγκος που καταλαμβάνει το ανοξικόνερό σήμερα υπολογίζεται στα 120 εκατομμύριαm', δηλαδή η νεκρή ζώνη φτάνει στο 65% του συ-νολικού όγκου του νερού της λιμνοθάλασσας,ενώ παλιότερα δεν ξεπερνούσε το 30%. Μετρή-σεις έδειξαν ότι οι ποσότητες του υδρόθειου που

είναι παγιδευμένεςστη λιμνΟθάλασσατου Αιτωλικού είναιιδιαίτερα μεγάλεςκαι ικανές να προ-καλέσουν όχι μόνοοικολογική κατα-στροφή, αλλά καινα απειλήσουν α-κόμη και τη ζωήτων κατοίκων τηςευρύτερης περιο-χής αν παρ' ελπίδααπελευθερωθούν.

Και αν συμβεί αυ-τό που όλοι φοβούνται τότε εικόνες της Αποκάλυ-ψης θα ξεπηδήσουν από την ήρεμη λιμνοθάλασσα.

Η γειτνίαση της λψνοθάλασσαο με αστικά κέ-ντρα και περιοχές εντατικής γεωργικής καλλιέρ-γειας, έχει ως αποτέλεσμα την άσκηση σημαντι-κής πίεσης στο οικοσύστημα επιβαρύνοντας τοευαίσθητο περιβάλλον με εισροές αστικών απο-βλήτων, γεωργικών αρδευτικών υδάτων πλού-σιων σε θρεπτικά άλατα, φυτοφαρμάκων και πα-ρασιτοκτόνων. Το τελικό αποτέλεσμα είναι ηαύξηση της πρωτογενούς παραγωγικότητας τωννερών, αλλά και η υψηλή απαίτηση οξυγόνου κα-τά τη διαδικασία της αποσύνθεση ς (Avramidoy &Koutsoykos, 1990). Χαρακτηριστικό της λιμνοθά-λασσας του Αιτωλικού είναι οι έντονες διακυμάν-σεις των συγκεντρώσεων των θρεπτικών συστα-τικών, οι οποίες οφειλονται στη γεωμορφολογίατου συστήματος, στη στρωματοποίηση των νε-ρών και στις μεγάλες εισροές θρεπτικών.

ΩΛΕΝΟΣ σελίδα 12

---ι.~Σ τη στρωμάτωση βοηθά και η περιορι-σμένη ανανέωση των νερών, που οφείλεται στημείωση του ανοίγματος επικοινωνίας της λιμνο-θάλασσας Αιτωλικού με τη λιμνοθάλασσα Μεσο-λογγίου, στις αποξηράνσεις αβαθών περιοχώνκαι αλμυρών τελμάτων, στην αλυκοποίηση εκτά-σεων, στην κακή συντήρηση των εγκαταστάσεωντων ιχθυοτροφείων και στη συσσώρευση φερτώνυλών από ρέματα (ρέμα της Φοινι κιάς), καθώς καιοι καθιζήσεις του βιολογικού σταθμού του Αιτωλι-κού.

Για πολλά χρόνια οι κάτοικοι της περιοχής, συν-δύαζαν τους μαζικούς θανάτους των ψαριών, τηχαρακτηριστική οσμή χαλασμένου αβγού (αποτέ-λεσμα της έκλυσης υδρόθειου), το κιτρινοπράσινοχρωματισμό των νερών και τη μικρή άνοδο τηςθερμοκρασίας με την εκδήλωση του φαινομένουκαι το απέδιδαν στη δραστηριότητα κάποιου υ-ποθαλάσσιου ηφαίστειου.

Όλες οι ενδείξεις όμως οδηγούν στην άποψη ότιοι κατά καιρούς παρατηρούμενοι μαζικοί θάνατοιτων ψαριών οφεϊλονται σε φαινόμενα ασφυξίαςτων ψαριών, εξαιτίας της έκλυσης υδρόθειου καιτης ταυτόχρονης έλλειψης του διαλυμένου στονερό οξυγόνου.

Υδάτινα οικοσυστήματα που παρουσιάζουν υ-ψηλή παραγωγικότητα και έχουν ιδιαίτερα μεγά-λο βάθος παρουσιάζουν συνήθως ανοξικές συν-θήκες στα βαθύτερα στρώματά τους, μεαποτέλεσμα την παρουσία αναερόβιων οργανι-σμών και επομένως την ανάπτυξη αναερόβιωνδιεργασιών και κατά συνέπεια τον περιορισμότων υπόλοιπων βιολογικών διεργασι<!:Ν στις ανώ-τερες υδάτινες μάζες. Σε τέτοιας μορφής οικοσυ-στήματα παρατηρούνται συχνά μαζικοί θάνατοιψαριών από ασφυξία (Αμβρακικός, Νορβηγικάφιόρδ, Χιλή), ή υπάρχει πάντοτε ο κίνδυνος εμφά-νισης μαζικών θανάτων (Barnes, 1974, Moller &Anders,1986).

Τα πάραγόμενα από τις αναερόβιες διεργασίεςαέρια και κυρίως το υδρόθειο, εγκλωβι'ζονται σταβαθύτερα σημεία της λψνοθάλασσαο από πολύ-πλοκα φυσιοχημικά φαινόμενα, με αποτε'λεσμανα συγκρατούνται οι βαρύτερες δηλητηριώδειςμάζες κάτω από τις ελαφρότερεο και καθαρότε-ρες. Με τη διατάραξη της ισορροπίας η οποία μέ-χρι τώρα παρατηρείται το φθινόπωρο ή στις αρ-χές του χειμώνα και μετά από σφοδρούς νότιου ςσυνήθως ανέμους, τα βαθιά νερά με μεγάλη πε-ριεκτικότητα σε υδρόθειο έρχονται στην επιφά-

νεια, δεσμεύοντας όλο το διαθέσιμο διαλυμένοστο νερό οξυγόνο και κατά συνέπεια θανατώνο-ντας τα ψάρια.

Σε περιβάλλοντα όπως η λιμνοθάλασσα του Αι-τωλι κού είναι εξαιρετι κά δύσκολος ο διαχωρισμόςμεταξύ των φυσικών αιτιών και της ανθρώπινηςπαρέμβασης. Η αλήθεια ότι για τη δημιουργία αυ-τού του περίπλοκου φαινομένου, δεν είναι υπεύ-θυνος ο άνθρωπος, όσο περίεργο και αν φαίνεταιαυτό, έχουμε συνηθίσει οι οικολογικές καταστρο-φές και για τα προβλήματα στη φύση να είναι αν-θρωπογενούς προελεύσεως. Οι ανθρώπινες ε-πεμβάσεις όμως είναι υπεύθυνες για την έντασητων φαινομένων για την επιβάρυνση του συστή-ματος που οδηγούν τελικά σε αύξηση του ρυθμούεμφάνισης αυτών των φαινομένων .•

Βιβλιογραφία:ADAMS, Ρ.Β. 1980. Life history ίπ marine fishes and their

comsequences forfisheries management. Fishery Bulletin. 78 (1) 1-12.AVRAMIDOY - KALITSI, Ο. & Ρ. G. KOUTSOUKOS 1990. The aquatic

shemistry οΙ the lagoon Messolonghi. Μ.Α.Ρ. Technical reports ser. Νο45. Transport οΙ polutans dy sadimentation. U.N.E.R. Athens 237-255.

BARNES, R. S. Κ. 1974. Estuarine biology. The instilute οΙ Biology's.Studies ίπ Biology πο 49. Edward Arnold. 79ρρ.

ΔΑΝΙΗΛΙΔΗΣ, Δ. 1991. Η συστηματική και οικολογική μελέτη τωγδιατόμων στην λιμνοθάλασσα Μεσολογγίου, Αιτωλικού και Κλείσο-βας. Διδακτορική διατριβή. ΠανεΠιστήμιο Αθηνών. 287 σελ.

DAY, J., ΗΑLL, Μ. ΚΕΜΡ & Α. YANEZ-ARANCIBIA, (ed) EstuarineEcology. John Wiley $ Sons. 558ρρ.

ΔΗΜΗΤΡΙΟΥ, Ε., Ι. ΡΟΓΔΑΚΗΣ, Ι. ΛΕΟΝΑΡΔΟΣ & Α. ΑΘΑΝΑΣΟ-ΠΟΥΛΟΣ 1994. Η ποιοτική και ποσοτική σύνθεση των αλιευμάτων τηςλιμνοθάλασσας Μεσολογγίου - Αιτωλικού σαν δείκτης για τη διαχεί-ρησή της. Αλιευτικά Νέα 155: 82-91.

ECONOMIDIS, P.S. & V.P. VOGIATZIS, 1992. Mass mortality οΙSardinella aurita Valenciennes (Ra;isces, Clupeidae) ίπ Thessalonikibay (Masedonia, Greece). Jour. ΟΙ Fish Βίοl. 41, 147-149.

ΜΟLLΕΑ, Η., & Κ. ANDERS 1986. Diseases and parasites οΙ marinefishes. Kiel, 365 ρρ.

ΟIΚΟΝΟΜIΔΗΣ Π. 1973. Κατάλογος των ιχθύων της Ελλάδος. Ελλ.Ωκεαν. Λιμν. 6: 421-599.

ΠΑΝΑΓιΩΤΟΠΟΥ ΛΟΣ, Π. 1916. Θαλάσσια ιχθυοτροφία και οι ιχθύεςτης λιμνοθαλάσσης Μεσολογγίου. Υπουργείον Εθνικής Οικονομίας,Δελτίον Υδροβιολογικού σταθμού. Αθήνα. 1: 329-448.

ROBERTS, R, J. 1978. Fish pathology. Bailliere Tindal. London ρ.318.

SINDERMAN C., J. 1990. Principal diseases οΙ marine fish andshellfish. Vol. Ι. Second edilion. Academic Press, Inc ρρ. 375-395.

ΧΑΤΖΗΚΑΚΙΔΗΣ Α. 1952. Εποχιακές Υδρολογικές έρευνες εις ταΛιμνοθάλασσσας Μεσολογγίου και Αιτωλικού. Πρακτικά του Ελληνι-κού Υδροβιολογικού lνστιτσύτου. (5) 1: 85-130.

Υ.ΠΕ.ΧΩ.ΔΕ., 1986. Πρόγραμμα Οριοθέτησης Υδροβιοτόπων Σύμ-βασης Ramsar Υδροβιότοπος: Μεαολόγγι 98σ.

ΑπολογισμόςΜετράω τις μέρες μου και στο βάρος τους τρέμωτα κόκκαλά μου λυγι'ζουν, ακούω το τρίξιμό τους.Μετράω τις μέρες μου και χιλιάδες καμπάνες χτυπούν μέσα μου,είναι τα φιλιά του ήλιου στο κορμί του χειμώναη άνοιξη που αλυσοδένει τη μνήμη μας στις κερασι.ές.

Έχω την ηλικία του κοχυλιού στο στήθος μιας γοργόναςμετράω τις μέρες μου και πικρολογώείμαι το κλάμα ενός μικρού στο ζουμερό κόρφο της γηςσταλάζει το δάκρυ πάνω στην πέτρα και την σκάφτειτην σκάφτει βαθι.ά κι όλο σταλάζει - σταλάζειμυστικά της λέει τραγούδια της καρδιάςκι από μέσα της ξεπετιέται ένα στάχυ ψηλό παλικαράκιλυγι'ζει την μέση του σαν τις κοπελιές στα πανηγύριαξανθά τα μαλλιά σου Μαρία τυλίγονται πάνω του.

Έχω την ηλικία του τραγουδιού στον κάμποκάτω από ένα δέντρο γεννήθηκα κι ήξερα να μιλάω και να χορεύω.Είμαι η βροχή που ξεδίψασε τα πουρνάρια και τα σχίνατο δισκοπότηρο που κοινώνησαν τα μικρά αγγελούδιαπροτού πετάξουν στο γαλάζιο πηγάδι τ' ουρανούαντάμα με φωνές και προσευχές- σ' αγαπώ Μαρία, έλα να σου δείξω τα χωράφια μου-.

Έχω την ηλικία σαράντα παρθένωνείμαι το ποτάμι που πλύθηκαν οι τλευταίες ασπίδεςοι γιοι μου δρασκέλησαν τα βουνάαντάμωσαν τους καβαλάρηδες της Σελήνης -μακελευτήκανεφέραν τη μέρα στ' αμπέλια και τα περβόλιατο τραγούδι της νιότης στα χείλη μου τώρα ακροβατείγέμισε φως η αναπνοή μου, ευχή και κατάρα.

Έχω την ηλικία της στιγμήςείμαι ο Γιώργος, ο Πέτρος, κι ο Λευτέρης.'Εχω την ηλικία του κυκλάμινουείμαι η συντροφιά του ραδιοφώνου την ώρα της σκοπιάςσ' ένα τόπο μ' άσπρα βράχια κι ανθρώπους πλατάνιαπου χουν τις καρδιές τους ανοιχτές πλατείες.

Σ' αγαπώ Μαρία, έλα να σου δείξω τα χωράφια μουείμαι ο Γιώργος, ο Πέτρος, κι ο Λευτέρηςμετράω τις μέρες μου και λαχταρώ μωρουδίστικα γέλιαένας περαστικός είμαι που χάθηκε στο γlίπεδο την ώρα της χαράςπαραμερι'ζω το πλήθος που τρέχει τυφλωμένοδεν είμαι πια μοναχός, το ξέρω καλάέχω εσένα, τον ήλιο, την βροχή, τ' ανθισμένα περβόλιαέχω τις μέρες μου ...

Παρασκευή 28-8-1998

ΩΛΕΝΟΣ σελίδα 14

το ΧΡΟΝΙΚΟ ΕΝΟΣΠΡΟΑΝΑΓΓΕΛΘΕΝΤΟΣ ΘΑΝΑΤΟΥΓκρρργκ! ... γκρρργκ! ... γκρρργκ! ...Η ασημόχρωμη πρωινή γαλήνη ράγισε σαν κρύ-

σταλλο κι ένα απ' τα κομάτια της ήρθε και καρφώ-θηκε στην καρδιά μου. Γδαρμένο απ' την φτώχιακαι τις κακουχίες το χέρι του Αλβανού εργάτη πίε-ζε και ξαναπίεζε το μαύρο πλαστικό εξάρτημα τωναδηφάγων μηχανών.

Γκρρργκ! ... γκρρργκ! .. Τα θηριώδη αλυσοπρίο-να της HUSQVARNA ωρύονταν έτοιμα να κατα-σπαράξουν ως άλλες ύαινες τα θηράματά τους.Κείνο το πρωινό του Γενάρη, τα λιόδεντρα ξύπνη-σαν τρομαγμένα. Κάμποσες τσίχλες που φώλια-ζαν ανάμεσά τους γρήγορα βρέθηκαν ν' αναζη-τούν αλλού καταφύγιο.

Σε λίγο χωρίς να πολυκαταλάβουν τι ακριβώςπρόκειται να συμβεί, άρχισαν να χάνουν το κεφάλιτους, τα χέρια τους, τα πόδια .... Σωριάστηκαν πά-νω στη γη. Σαν άλλες Σουλιώτισσες χάνονταν η μιαμετά την άλλη. Με μια μικρή διαφορά όμως. Εκεί-νες το πάλεψαν όσο μπορούσαν, ενώ αυτές καθό-λου. Έπεσαν με σκυμμένο κεφάλι.

30 χρόνια ζωής μέσα σε 30" έγιναν παρελθόν, πι-κρή ανάμνηση. Ο ήχος της αξίνας πάνω στην πέ-τρα, ο μόχθος κι ο ιδρώτας του εργάτη, έγινανστάχτη, κάρβουνο για κάποιο κοτόπουλο Άρτας ήσουβλάκι.

Ποιό κράτος δικαίου νομιμοποιεί μια τέτοια κατα-στροφή, χωρίς οι ιδιοκτήτες να 'χουν καν ενημερω-θεί, χωρίς να 'χουν πάρει δραχμή αποζημίωσης αλ-λά και χωρίς να ξέρουν καν πότε θα την πάρουν;Έχουν λέει τα χρήματα κατατεθεί. Ε, και λοιπόν; Τιθα συμβεί αν η εταιρεία χΡεωκοπήσει ή σταματήσειή... ή; Τόσα και τόσα συμβαίνοw καθημερινά.

Εμείς τα γράμματα του νόμου δεν τα σπουδάσα-με. Αυτοί που τα σπούδασαν όμως, λέγε με δικηγό-ροι, και που -UΠOτίθεται- πως υπερασπίζουν τουςπελάτες τους ποιον αγώνα που δεν γνωρίζουμε έ-δωσαν";

- Ούτε ένα τηλέφωνο δεν μας πήραν, να μας ενη-μερώσουν λένε και ξαναλένε με πικρία, οι πελάτεςτους.

Δυστυχώς το κακό έγινε. Τα δέντρα κόπηκαν, κά-τι που θα 'πρεπε να είχε αποφευχθεί. Πώς; Μα μεδραστικές κινητοποιήσεις όλων των κατοίκων, μετην άμεση αρωγή των κοινοτικών αρχών, με κάμε-ρες και με ΕυαΥΥελάτο. Τώρα πια είναι αργά.

Μιας και μιλήσαμε για '21 θυμήθηκα ότι ο ρόλοςτων Μεγάλων Δυνάμεων ύποπτος ήταν και τότε, ύ-ποπτος και σήμερα. Κι όλοι γνωρίζουμε ποιές είναιστην υπόθεσή μας, οι Μ.Δ. Π.Β.

I!W Τρεις αποκριάτικοι χοροί τελούνταν με επιτυ-χία τα τελευταία χρόνια στο χωριό μας. Φέτος ό-μως κινδύνεψε να μη γίνει ούτε ένας. Για διαφο-ρετικούς ο καθένας λόγους, ο Εκπολιτιστικόςσύλλογος, ο σύλλογος ανεγέρσεως Ι.Ν. ΑγίαςΤριάδας, αλλά κι ο σύλλογος γονέων και κηδεμό-νων των μαθητών του Δ.Σ. Σταμνάς, δεν διοργά-νωσαν φέτος τους χορούς τους. Έγινε όμως μεεπιτυχία χορός από τον Α.Ο. Σταμνάς για πρώτηφορά στην 2Οχρονη ιστορία του. Όσο για τουςάλλους συλλόγους μακάρι στο μέλλον να ξεπε-ράσουν τα όσα προβλήματα τους παρουσιάστη-καν φέτος, γιατί το χωριό μας έχει μεγάλη ανά-γκη από παρόμοιες εκδηλώσεις. Π.Β.

.ι

I!W "Εκεί που μας χρωστάγανε, μας πήραν κσι τοβόδι", αυτό έπαθαν οι κοινότητες που υποχρεωτι-κά εντάχθηκαν στο δήμο Αιτω ού. Καλούνται ναπληρώσουν αυξημένα δη ά τέλη κατά 15% καιτα καταστήματα επί πλέον δ οτικό φόρο 2% επίτων ακαθαρίστων εσόδων. Και όλα αuτά, διότι οδήμος Απωλικού είναι χρεωμένος με το ποσόν των136 εκατομμυρίων δρaxμών, χρήματα που ξόδεψεο δήμος Αιτωλικού και θα τα πληρώσουν αναλογι-κά όλοι οι κάτοικοι του δήμου, χωρίς να απολαμβά-νουν τις στοιχειώδεις υπηρεσίες του δήμου (καθα-ριότητα, φωτισμός, συγκοινωνίες, ύδρευση,αποχέτευση) υπηρεσίες που θα αργήσουν να απο-λαύσουν, αλλά θα προπληρώσουν. Γ.Σ.

ΩΛΕΝΟΣ σελίδα 15

~ Αναγκαστικές απαλλοτριώσεις είναι μια δια-δικασία που δίνει τη δυνατότητα στο κράτος ναπροχωράει με γρήγορους ρυθμούς στα έργαπου έχουν μεγάλη σημασία. Και βεβαίως οι απο-ζημιώσεις είναι οι μεγαλύτερες δυνατές και ηπληρωμή άμμεση, ώστε οι ιδιοκτήτες που έχα-σαν την περιουσία τους να μπορέσουν να την α-ντικαταστήσουν. Στην περιοχή μας οι αναγκαστι-κές απαλλοτριώσεις έγιναν, οι τιμές τωναποζημιώσεων δεν ήταν οι αναμενόμενες και τοπιο σημαντικό τα χρήματα αντί να τα πάρουν οι ι-διοκτήτες κατατέθηκαν στο ταμείο παρακαταθη-κών και δανείων σε ποσοστό 60 % για να τα πά-ρουν ποιός ξέρει πότε. Γ.Σ.

«-» «-» «-» «-» «-» «-»

~ Ένα πρόβλημα που απασχολεί τους μαθητέςτου Αγίου Ηλία οι οποίοι αναγκάζονται να πηγαί-νουν στο γυμνάσιο της Γουριάς. Μεταξύ των δύοχωριών δεν υπάρχει συγκοινωνία με αποτέλεσμαοι μαθητές να στριμώχνονται σε ταξί προκειμένουνα πάνε στο σχολείο τους.Ευχόμαστε η νέα σχολική χρονιά να βρει τους μα-θητές του Αγίου Ηλία στο Γυμνάσιο Αιτωλικού ό-που ανήκουν σαν νέοι δημότες του.Οι διαδικασίες επαναφοράς των μαθητών θα πρέ-πει να ξεκινήσουν χωρίς χρονοτριβή ώστε να ξεπε-ραστούν τυχόν εμπόδια. Γ.Σ.

~ Δυναμική παρουσία έκανε το νέο Δ.Σ. της ο-μάδας ποδοσφαίρου Α.Ο. ΑΕΤΟΣ ΣΤΑΜΝΑΣ, α-ποτελούμενο από τους: Αβασκαντήρα Παντελήπρόεδρο, Κουκορέμπα Χρήστο αντιπρόεδρο,Μπούρο Κώστα γραμματέα, Μπούρο Δημήτριοταμία και Αθανασάκη Νίκο μέλος, διοργανώνο-ντας με επιτυχία τον αποκριάτικο χορό στις 19-2-99 με σκοπό την ενίσχυση του ταμείου της ομά-δας.Έτσι στην επιτυχημένη αυτή προσπάθεια διατέ-θηκαν 108 προσκλήσεις προς 3000 δραχμές, γιαέξοδα καταστήματος και μουσικής διατέθηκαν200.000 δραχμές. Έσοδα από προσκλήσεις καιλαχειοφόρο 420.000 δραχμές.Ευχόμαστε στο νέο Δ.Σ. της ομάδας να έχει μιαπετυχημένη πορεία στο πρωτάθλημα. Γ.Σ.

«-») «-» «-» «-» «..» «-»

~ Ο νέος Δήμαρχος Αιτωλικού ζήτησε με επιστο-λή του, στις 8-2-99 προς τον κ. Υιιουργό ΕθνικήςΟικονομίας & Γενικό Γραμματέα Περιφέρειας Δυ-τικής Ελλάδας, να ενταχθούν στο 30 κοινοτικόπλαίσιο στήριξης τα αρδευτικά που αφορούν τηνπεριοχή μας (ζώνες 11Α & 11Β) τονίζοντας ότι η ε-κτέλεσή τους θα αυξήσει κατακόρυφα το αγροτι-κό εισόδημα των κατοίκων της περιοχής μας. Γ.Σ.

«-» «-» «-» «-» «-» «-»

~ Χέρι χειρούργου διέθετε ο δράστης (ή οι δρά-στες) της ληστείας το βράδυ της Πέμmης 18-2-1999, στο καφενείο της Ελένης Φλώρου, στοΚεφ/σο Σταμνάς. Αφού αφαίρεσαν με προσοχήπρώτα το στόκο και στη συνέχεια το τζάμι, ει-σήλθαν στο εσωτερικό, όπου με την ησυχία τουςάρπαξαν ό,τι βρήκαν, τηλεόραση, χρήματα, κού-τες τσιγάρων μέχρι και τα κρουασάν. Παρόλοτου ό,τι η περιοχή φωτίζεται πολύ καλά και κε-ντρική είναι, κανείς δεν αντιλήφθηκε τίποτε.Έτσι, όπως καταλαβαίνετε οι δράστες παραμέ-νουν μέχρι στιγμής άφαντοι.Η ληστεία αυτή όπως και η άλλη πριν λίγο καιρόστο απέναντι βενζινάδικο δεν είναι οι μόνες.Σχεδόν καθημερινά ανοίγονται αποθήκες καισπιτάκια των οποίων οι ιδιοκτήτες ζούν μακριάχωρίς μέχρι στιγμής να συλληφθεί κανείς. Γιατην αναγκαιότητα ύπαρξης Αστυνομικού Τμήμα-τος στο χωριό μας, κρίνετε μόνοι σας. Π.Β.

ΣύΥχρονη μορφή προτεινόμενης"σντικλεπτικής κατοικίας".

ΩΛΕΝΟΣ σελίδα 16

ΕΠΙΔΟΤΗΣΗ ΕΛΑΙΟΛΑΔΟΥμενης ελαιοκομικής περίο-δου ένα βιβλίο στο οποίο θααναγράφουν τον προορι-σμό του ελαιολάδου τους.Για πάνω από 500 κιλά πρέ-πει να έχουν τα παραστατι-κά που προβλέπονται απότον κώδικα βιβλίων και στοι-χείων, δηλαδή τιμολόγια, ήαποδείξεις πώλησης, βιβλίαεσόδων - εξόδων.

Σε περίmωση ψευδών δη-λώσεων ή μη παροχής των α-παιτουμένων δικαιολογητι-κών οι ποινές που ορίζονταιστην εγκύκλιο είναι αρκετάαυστηρές, όπως επίσης αυ-στηρά θα είναι και τα κοινοτι-κά πρόστιμα σε παραγω-γούς, ελαιοτριβεία καισυνεταιρισμούς που δεν ε-φαρμόζουν σωστά το νέο κα-θεστώς.

Για την τρέχουσα ελαιοκο-μική περίοδο η εθνική ποσό-στωση ελαιολάδου που έχειαπό την Κοινότητα η χώραμας είναι 419.529 τόνοι και ηπαραγωγή πάνω από την πο-σότητα αυτή συνεπάγεταιτην επιβολή κοινοτικού προ-στίμου (εισφορά συνυπευθυ-νότητας) που θα αφαιρείταιαπό την ενίσχυση των παρα-γωγών. Το ποσό της κοινοτι-κής ενίσχυσης ανέρχεται γιαφέτος στα 132,25 ευρώ, δη-λαδή 432 δρχ. περίπου τοκιλό. Αυτό κυμαίνεται ανάλο-γα με την συναλαγματική ι-σοτιμία ευρώ - δραχμής.

Σφίγγουν τα λουριά γιατους παραγωγούς ελαιολά-δου σύμφωνα με την εγκύ-κλιο του Υηουργείου Γεωρ-γίας, για το νέο κοινοτικόκαθεστώς στο λάδι που τέθη-κε σε ισχύ από 1-11-1998.

Από δω και στο εξής σύμ-φωνα με την εγκύκλιο όλοι α-νεξαιρέτως οι ελαιοπαραγω-γοί για να μπορέσουν ναεισπράξουν την κοινοτική ε-πιδότηση για το ελαιόλαδοθα πρέπει κάθε χρόνο να υ-ποβάλουν μέχρι τις 30 Νοεμ-βρίου δήλωση καλλιέργειαςμε τον αριθμό των ελαιοδέ-ντρων που καλλιεργούν, τηνποικιλία ελιάς και τις τοποθε-σίες που βρίσκονται αυτά.

Η δήλωση καλλιέργειας θαπρέπει να συνοδεύεται απότους τίτλους ιδιοκτησίας για~

λωμέ-να ελαιοκτήματα ή τα συμβό-λαια ενοικίασης θεωρημένααπό την Εφορία, από όπου ναπροκύmει ότι εκμεταλεύο-νται τα ελαιόδεντρα για του-λάχιστον 3 χρόνια.

Όσοι έχουν προχωρήσεισε νέες φυτεύσει ελαιοδέ-ντρων το χρονικό διάστημααπό 1-11-1995 έως 31-10-1998 θα πρέπει να υποβά-

λουν μέχρι την 1ηΑπριλίου 1999 υπεύ-θυνη δήλωση ότι δενυπάρχουν αλλαγές σεσχέση με την προη-γουμένη δήλωση πουέκαναν για το σκοπόαυτό (αναφύτευση).

Όσοι παραγωγοί δί-νουν ελιές σε ελαιο-τριβείο και παραλαμ-βάνουν ελαιόλαδοπάνω από 200 κιλά,είναι υποχρεωμένοινα απoδεικvύoυνπου πήγε το λάδΙ. Συ-γκεκριμένα από 200μέχρι 500 κιλά πρέ-πει να διατηρούν μέ-χρι το τέλος της επό- Παρασκευή Μπούρου

.ΩΛΕΝΟΣ σελίδα 17

Από το Σταμνιώτικο Παρελθόν• Από αναφορά Βενετού

αξιωματούχου στις Βενετι-κές αρχές πληροφορούμα-στε την ύπαρξη ναυπηγείωνστη Σταμνά. Το σχετικό α-πόσπασμα του κειμένου έ-χει ως εξής: "...Cefa!onia,22 Dicembre 1653...Dirimpetto a Nato!ico in!uoco detto Stamna sifubrica due dergantini... d'ordine de! Voivoda diMesso!ongi, che e fratellode! Passa di Morca ...{1J" (Κε-φαλονιά, 22 Δεκεμβρίου1653 ... Απέναντι στο Αιτωλι-κό σε τοποθεσία που ονο-μάζεται Σταμνά κατασκευά-ζονται δυο μπριγκαντίνια ...με διαταγή του Βοϊβόδα τουΜεσολογγίου, ο οποίος εί-ναι αδελφός του Πασά τουΜωριά ...").

Επειδή η Σταμνά δεν ανέ-mυξε ποτέ ναυτικό, συμπε-ραίνομε ότι πρόκειται γιαναυπηγεία που εξυπηρε-τούσαν το Αιτωλικό, σημα-ντικό εμποροναυτικό κέ-ντρο εκείνης της εποχής. Ηύπαρξη, στην περιοχή Στα-μνάς, του πυκνού και εκτε-ταμένου δάσους βελανι-διάς, η οποία έδινε τηνκαλύτερη ναυπηγική ξυ-λεία, συνετέλεσε στην επι-λογή της θέσεως, εξ άλλουη περιοχή Αιτωλικού δεν

διέθετε παρόμοιο δάσος .Το άλλοτε μεγάλο δάσοςΣταμνάς - Αγγελοκάστρου,υπέστη την πρώτη μεγάληκαταστροφή από τα στρα-τεύματα κατοχής και μετα-πολεμικά, από τους. γεωρ-γούς της περιοχής, οιοποίοι με καταπατήσεις καιεκχερσώσεις αυξάνουντους γεωργικούς τους κλή-ρους.

Αυτό το ναυπηγείο θαπρέπει να βρισκόταν κά-που στην σημερινή "πλαζ"της Σταμνάς.

(1) Ελένη Κ. Γιαwακοπού-λου, Γαλλοελληνική εκμετά-λευση δασών στη ΔυτικήΕλλάδα (1710 - 1792), διδα-κτορική διατριβή Παν/μιοΑθηνών, βιβλιοθήκη ΣοφίαςΝ. Σαρμπόλου, Αθήνα 1987,σελ. 28.

• Μια φοβερή επιδημία

χολέρας έπληξε την Στα-μνά καθώς και όλη την πε-ριοχή, στα μέσα του περα-σμένου αιώνα. Το χωριόσώθηκε χάρις στις οδηγίεςκαι φροντίδες του Γεωργί-ου Κυριαζή, εξαιρετικούγιατρού, από τον ΠλάτανοΝαυπακτίας, εγκατεστημέ-νου τότε στο Αιτωλικό καιμεγάλου ευεργέτη του Με-σολογγίου (ΕπαγγελματικήΣχολή Γεωργίου και ΕλένηςΚυριαζή, σημερινό 20 Λύ-κειο). Ως "διαΥνόντα πρώ-του και υΠOδείξαVΤα την ύ-παρξιν της χολέρας ειςΣταμνά της Αιτωλίας ... " και"ουντελεσαντα εις εξάλλει-ψιν του κακού δια των επιτυ-χών μέτρων ... " ο Όθων τονετίμησε, το 1856, με "αργυ-ρούν σταυρόν των ιπποτώντου ημετέρου Βασιλικούτάγματος του Σωτήρος ...".

Σ. Κ. Αλεξανδροπούλου

~ω,..ι:.πOΣσελίδα 18

ΒΑΘΜΟΛΟΓΙΕΣ

Α' ΚΑΤΗΓΟΡΙΑ Β' ΚΑΤΗΓΟΡΙΑ Γ' ΚΑΤΗΓΟΡΙΑ260 Αγωνιστική 220 Αγωνιστική 140 Αγωνιστική

Κένταυρος 54 Αναγέwηση 42 Γαλατάς 39Άρης Αιτωλικού 54 Καλυδώνα 40 Παλαιοπαναγιά 35Α.Ε.Μ. 53 Πεντάλοφος 39 Εύηνος 26Ήφαιστος 49 Θέρμο 39 Αστέρας 25Δοκίμι 46 Γουριά 38 Σκάλα 21AE~ Αγ. Κων/νου 44 Αγ.Θωμάς 38 Σταμνά 19Αγγελόκαστρο 43 Λεσίνι 37 Τρίκορφο 18Καινούργιο 41 Παπαδάτες 36 Κατοχή 13Αστέρας 37 Αστακός 31 Ξηροπήγαδο 8Αμφίλοχος 35 Κεφαλόβρυσο 30 Χρυσοβεργι Ο

" Αντίρριο 34 Λυσιμαχία 30 Ελ/ νικά -6Γαυρολίμνη 32 Μακρυνού 29

ι•..:.,•.•" ΣτΆVoυ 32 Μάστρου 28 ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ

Λυγιάς 30 Γραμματικού 25 Κατοχή - Σταμνά 2-2

Δάφνη 29 Κατοχή 25 Σταμνά - Γαλατάς 0-2

Όμηρος 25 Άγιος Ανδρέας 24 Παλαιoπαvαγιά· Σταμνά 4-5Βασιλόπουλο 19 Νεοχώρι 16 Σταμνά - Σκάλα 3-5Γαβαλου 6 Πετροχώρι 1 Σταμνά - Εύηνος 1-3

ΑΠ' ΤΟ ΧΩΡΟ ΤΟΥ ΜΠΑΣΚΕΤΆλλη μια νέα αθλητική χρονιά ξεκινάει την Κυριακή

14 Μαρτίου για την ομάδα Μπάσκετ του χωριού μας.Η ομάδα μας που αγωνίζεται και φέτος στη Γ' Κα-

τηγορία συμμετέχει στον 1ο όμιλο με τους εξής αντι-πάλους: Αθ. Παπαδατών (ανοικτό γήπεδο Παπα-δατών), ΑΕΤΟΣ Ξηρομέρου (κλειστό Αστακού),Ηρακλής Μοναστηρακίου Δωρίδος (κλειστό Ναυπά-κτου), Λόρδος Βύρων Μεσολογγίου (κλειστό Μεσο-λογγίου) Α.Σ. ΜΥτΙΚΑ (ανοικτό Μύτικα). Η ΩΛΕΝΕΙΑθα αγωνιστεί και φέτος στο γήπεδό της, με όλες τιςελλείψεις που υπάρχουν σ' αυτό(στραβές μπασκέ-τες, πάγκοι σπασμένοι, χωρίς ύδρευση). Αναμένουμετην υλοποίηση της εξαγγελίας της παρούσης Δημο-τικής Αρχής για την βελτίωση των χώρων άθλησης.Σημειωτέον ότι στο γήπεδό μας αγωνίζεται και η ο-μάδα του Χρυσοβεργίου, σε άλλον βέβαια όμιλο της Γ'

Κατηγορίας.

• ••••••••••••••Αποδεκατισμένη θα παρουσιαστεί φέτος η ομάδα

μας αφού εκτός από τον Λιόντο Δημήτριο (πρώτοςσκόρερ πέρυσι της ομάδος) που στρατεύτηκε χάνεικαι τον φυσικό της αρχηγό, επί δεκαετία, ΠαναγιώτηΒάρρα, λόγω εφαρμογής από φέτος του περίφημουορίου ηλικίας των παιχτών, στα Πρωταθλήματα Β'και Γ' κατηγορίας. Παράδειγμα αθλητού προς μίμησηο Παναγιώτης υπηρέτησε το άθλημα της Καλαθό-σφαιρας, μέσα από τον Αθ. ΩΛΕ ΕΙΑ με συνέπειακαι ήθος επί δέκα χρόνια, όσα και τα πρωταθλήματαστα οποία αγωνίστηκε η ομάδα μας. Πρώτος ρημπά-ουντερ της ομάδας μας, του οποίου η αγωνιστικότη-τα θα μείνει παροιμιώδης. Το κενό για τα δεδομένατης περιοχής, δυσαναπλήρωτο. Κ.Τ.

ΩΛΕΝΟΣ σελίδα 19

Το βιλαέτι ... και ο ΒαλήςΟ τίdος δεν είνω τυχαίος. Βρήκα τις δύο λέξεις σε

ένα βιβλίο, γραμμένο πρόσφατα. Αμέσως στα ρυάκιατου μυαλού μου άρχισαν να ρέουν ιστοριεο, της πα-λιάς εποχής όπως μας τις δίδαξαν οι παππούδες και οιγιαγιάδες.

Ιστορία; που δεν έλειπαν ποτέ οι άρχοντες, αιρετοίκαι μή ή ακόμη και εκείνοι που από το δικό τοιπ; μετε-ρι'ζι, διαμόρφωναν απόψεις κω αντιλήψεις.

Αναρωτήθηκα αν πραγματικά έχουν αλλάξει κάποιαπράγματα σε τούτο τον τόπο. Δυσκολεύτηκα να βρώ κά-τι το ουσιαστικό. Μοναδική εξαίρεση η αλλαγή του τρό-που ζωής. Μικρό βήμα, για άλλους βέβαια αποτελεl άλμα.

Στο λυκαυγές του 210u αιώνα, ως κοινωνία, θεωρώότι αδυνατούμε να πρακολουθήσουμε τις εξελίξεις,γεγονός που έχει ως αποτέλεσμα να μην μπορούμε ναατενίζουμε από ψηλά το αύριο.

Πρώτη αδυναμία, η διεκδίκηση. Αδυνατούμε ναδιεκδικήσουμε μια θέση εργασίαι; για τους συγχωρια-νούς μας σε ένα έργο που γινεται πάνω στην δική μας γη.

Αδυνατούμε να ασκήσουμε ΒΕΤΟ σεεκείνουτ; που καρ-πώνονται τον δικό μας κόπο με το μικρότερο τίμημα.

Και το κυριότερο αδυνατούμε να λειτουργήσουμεως ομάδα. Μπροστά στην ματαιοδοξία και την ιδιοτέ-λεια μερικών, ισοπεδώνονται όλα, και βέβαια το φωςστο βάθος του τούνελ μοιάζει απλησίαστο.•••••••••••

ΤΑΛΟΓΙΑ ΤΑΜΕΓΑΛΑΜοιάζει τραγικό. Διακηρύξεις επl διακηρύξεων για

το πολυδιαφημισμένο δρόμο που κατασκευάζεταιστην περιοχή, και οι συγχωριανοl μας, που επιλέχτη-καν για να κινήσουν τα μηχανήματα για την κατα-σκευή του δρόμου, ελάχιστοι.

Η απερχόμενη κοινοτική αρχή e1xeδιαβεβαιώσει ότιτο έργο θα έδινε οικονομική ανάκαμψη για τους νέουςπου έχουν ατιοφασίσει να μείνουν στο χωριό. Η αττο-ζημιωση δε, θα αργήσει να έρθει. Κάποιοι μάλιστα θέ-λησαν να χρησιμοποιήσουν τις θέσεις στο εκλογικό

παζάρι του Οκτώβρη.•••••••••••ΠΑΙΔΙΑ ΕΝΟΣ ΚΑΤΩΤΕΡΟΥ ΘΕΟΥ

Τα παιδιά του χωριού, συνεχιζουν να μένουν μακριάαπό τα νέα δεδομένα που γεννιούνται καθημερινά, γιανα αντιμετωπίσουν στη συνέχεια με τα εφόδια που θαχρειάζονται, τη ζωή.

Μακριά ακόμη και από το δικαίωμά τους να μορφω-θούν. Οι κατευθυνόμενες καταλήψεις και αποχές,μάλλον το αντίθετο πετυχαΙνουν. Παιδιά χωρκ; όραμακαι ελπίδα για το αύριο. Χωρκ; δικαίωμα να μπορούννα βρεθούν κοντά στους χώρους που θα του εξασφαλl-σουν επιπρόσθετη μόρφωση, ώστε αύριο, με τις Ιδιει;πιθανότητες να δώσουν εξετάσεις για την εισαγωγήτοικ; στα Τριτοβάθμια Εκπαιδευτικά Ιδρύματα.

Ας ωιορριψοψμε μέσα από την κοινωνία των παι-διών όλους εκεινοικ; που μοναδικό σκοπό έχουν νασπιλώνουν, άλλες φορές έμμεσα και άλλες άμεσα τονεσωτερικό τους αθώο κόσμο. Κω ξέρετε πολ ύ καλά τιεννοώ. Σας διαβεβαιώνω ότι είναι πολύ άσχημο θέαμανα βλέπεις ένα παιδί να παρακολουθεί μία παρτίδα Θα-νάση στο καφενείο, ή να παρακολουθει με θρησκευτι-κή ευλάβεια το Άγγιγμα Ψυχής παραμονές μάλιστα ε-νός διαγωνίσματοτ; σε ένα μάθημα της δέσμης.

Από την άλλη οι Βο(υ)λευτές συνεχίζουν το επικοδο-μητικό τους έργο. Τάζουν για να 'χουν. Όπως τάζουν καιμερικοί από τους τοπικούς άρχοντες, όλων των αποχρώ-σεων, ααιρνονταα τη θέση του Βαλή στο Βιλαέτι.

Το να δώσεις γροθιά στο μαχαίρι αιιαι τεί θάρρος αλ-λά και γνώση, που δεν έρχεται μόνο από τους τϊτλοιπ;που φέρει ο καθένας αλλά μέσα από την ζωή. Μακριάαπό εγωισμούς και ιδιοτέλεια;

Οι ευκαιρία; είναι λιγοστές. Ας τκ; εκμεταλλευτούμεμε τον καλύτερο τρόπο. Μερικοί που μας χτυπάνε τηνπλά τη κάθε τέσσερα χρόνια, και ζούν μαζl μας στην 1-δια περιοχή κοιτάζουν μόνο πως θα χτίσουν παλάτια.

Ά και να μην το ξεχάσω. Βιλαέτι είναι ηπεριφέρεια που τελεί υπό την διοίκηση του Βαλή.

Θεοφύλακτος Σπατούλας_._._._._._ ..-._._._.-._._._.-ΣΥΝΔΡΟΜΗΤΕΣΝΕΟΙ ΣΥΝΔΡΟΜΗΤΕΣ

3.000 δρχ. Γιολδάση ΜανδαληνήΓκοργκόλης ΚωνΝος

ΓΕΝΝΗΣΕΙΣΒλάχος Περικλής

και Αλεξάνδρααγόρι, στις 10-2-99ΑΝΑΝΕΩΣΑΝ

10.000 δρχ. Σοφός Αντώνιος, θεοδώρου Μαρία.6.000 δρχ. Τσίρκας Βασίλειος, Μαυρομάτη Μ. Μαρία.5.000 δρχ. Κοντομήτσος Π. Σπύρος, Φλώρου - Τσιμπουράκη Νένα,

Μπούρος Ι. Γεώργιος, Μπούρος Ι. Χρήστος3.000 δρχ. θεοδώρου θεμιστοκλής, Κουκορέμπας Αλέξιος, Μπούρα -Φωτοπούλου Αλεξάνδρα, Τσίρκας Π. Κων/νος, Ξεσφίγγης Χρήστος, Σπυ-ράκος Αθανάσιος, Τσιλιπάνος Γεωρ. Παναγιώτης, Γκιούση - Ρασιώτη Ει-ρήνη, Τζομάκας Δημήτριος, Κουκορέτση Δέσποινα, Κόκκοτα Ρωμαλέα.

.+ ΘΑΝΑΤΟΙΑικατερίνη Ι. Μπούροuετών 86, στις 20-2-99

ΚΩΣΤΗΣ ΠΑΑΑΜΑΣ:Ο Κωστής Παλαμάς γεννή-

θηκε στην Πάτρα στις 13-1-1859 από γονεκ; που κατάγο-"νταν από το Μεσολόγγι, όπουκαι πέρασε τα παιδικά του χρό-νια, κοντά στο θειο του Δη-

"μήτριο;μιας και ορφάνεψενωρκ; από γονεις,

Πέθανε στις 27-2-1943, 40μέρες μετά τον θάνατο της qγαπημένης του γυ-ναίκαο (Μαρκκ; Βάλβη από το Μεσολόγγι) ενώ ηκηδεία του θα μείνε: ιστορική καθώς και το επι-κήδειο ποίημα του Αγ. Σικελιανού: 'Ήχήστε οισάλΠΙΥΥες", Καμπάνες Bρovιεpές / δονήστε σύ-Υκορμες τη χώρα πέρα ως πέρα", τελειώνοντας"Οι σημαίες οι φοβεΡές στης λευτεριάς ξεδιπλω-θήτε τον αέρα"!

Το έργο του είναι τεράστιο, Υπήρξε όχι μονά-χα κορυφαιος πdιητής των πιο υψηλών ιδανι-κών του Έθνους, αλλά σπουδαιος κριτικός, διη-γηματογράφος και θεατρικός συγγραφέας.Έγραφε αλλά και διάβαζε ασταμάτητα, ώστε δι-καια νρ τον χαρακτηρίσουν ως βιβλιολάτρη, βι-βλιόπαθο, βιβλιοθρεμμένο, αλλά και βιβλιοφά-γο. }

Ο Παλαμάς επηρεάστηκε στα πρώτα πώητικάτου χρόνια από ΤΟΥ Γαλλικό Παρνασσισμό καιστην συνέχεια από τον Συμβο}ισμό, κράτησε ό-μως τη σχέση του με το δημοτικό τραγούδι άρ-ρηκτη. Απ' όταν κυκλοφόρησε (1888) το "Ταξί-δι" του Ψυχάρη και μετά γινεται γνήσιοςδημοτικιστής (κι αρχηγός της Νέας ΑθηναϊκήςΣχολής) δίνονται; πάρα πολλούς αγωνες γι' αυ-τήν σε εφημεριδει; (''Εμπρός'') και περιοδικά("Ραμπαγά", "Άστυ", "Μη χάνεσαι"), αλλά δε-χόμενος ταυτόχρονα σφοδρότατες κριτικές, Τε-'λεψταιο του οχυρό το σιτίτι της Πλάκας (Πε-ριάνδρου 5), όχι με εΓ!άλξεις αλλά με χιλιάδεςβιβλfα και με μια λάμπα να φέγγει νύχτα-μέρα,να γίνεται ήλιος λαμπρός και να φωτϊζει τον κό-σμο ολόγυρα.

Το 1879 διορίζεται γραμματέας του Πανεπι-στημίου Αθηνών όπου θα παραμείνει για 30 σχε-δόν χρόνια, ενώ το 1926 γϊνετω Ακαδημαϊκός,Ένα άλλο γεγονός που σημάδεψε την ζωή τουκα; το έργο του ήταν Ό θάνατος του γιού τουΆλκη ίο 1898 σε ηλικια μόλις 5 ετών.

Από τα έργα 'του ξεχωρ[ζουν τα ποιήματα:"Ίαμβοι και Ανάπαιστοι" (1897), 'Άσάλευτηζωή" (1901), 'Άσκραίος", "Φοινικιά", "Δωδεκά-λΟΥοςτου Γύφτου" (1907), "ΦλΟΥέρατου Βασι-λιά" (1910), "Καϋμοί της λιμνοθάλασσας"(1912) ''Ο κύκλος των τετράστιχων" (1925), κ.ά,

Π.Β.

Μια ΠίκραΤα πρώτα μου χρόνια τ' αξέχασια τ' άζησακοντά σι' αΚΡΟΥιάλι,σιη θάλασσα εκεί την ρηχή και την ήρεμη,σιη θάλασσα εκεί την πλατιά, τημεΥάλη.

Και κάθε φορά που μπροσιά μου η πρωτάνθιστηζωούλα προβάλλει,και βλέπω τα ονείρατα κι ακούω τα μιλήματατων πρώτων μου χρόνων κοντά σι' αΚΡΟΥιάλι,

Στενάζεις, καρδιά μου, το ίδιο ανασιέναΥμα:Να ζούσα και πάλισιη θάλασσα εκεί την ρηχή και την ήρεμη,σιη θάλασσα εκεί την πλατιά, τη μεΥάλη.

Μια μάνα είν' ημοίρα μου, μια μάνα είν' η χάρημουδε Υνώρισα κι άλλη:Μια θάλασσα μέσα μου σαν λίμνη Υλυκόσιρωτηκαι σαν ωκεανός ανοιχτή και μεΥάλη.

Και να! μες οτον ύπνο μου 'Tίnv έφερε τ' όνειροκοντά μου και πάλJrτη θάλασσα εκ{ί τη ρηχή καί την ήρεμητη θάλασσα εκ~ί την πλατιά, τημεΥάλη.

Κι εμέ, τρισαλίμονο, μια πίκρα με πίκρανε,μια πίκρα μεΥάλη,και δε μου την Υλύκανες, πανώριο ξαΥνάντεματης πρώτης λαχτάρας μου, καλό μου αΚΡΟΥιάλι.

Ποια τάχα φουρτούνα φουρτούνιαζε μέσα μουκαι ποια ανεμοζάλη,και δεν μου την κοψιζες και δεν την ανάπαvες,πανώριο ξαΥνάντεμα, κοντά σι' αΚΡΟΥιάλι.

Μια πίκρα είν' αμiλητη, μια πίκρα είν' αξήΥητη,μια πίκρα μεΥάλη,η πίκρα που είν' άσβησιη και μες οτον παράδεισοτων πρώτων μας χρόνων κοντά σι' αΚΡΟΥιάλι.