Εθνικά πάρκα της Ελλάδας

Η Ελλάδα χαρακτηρίζεται από ένα εξαιρετικά κατακερματισμένο, άγριο τοπίο που φιλοξενεί μια μεγάλη ποικιλία των οικοσυστημάτων και μια εξαιρετική βιοποικιλότητα.. Είναι μια σχετικά μικρή χώρα με πληθυσμό που φτάνει τα έντεκα (11) εκατομμύρια άτομα κι έκταση 132.000 km2 , η οποία , ωστόσο , τοποθετείται

στο σταυροδρόμι τριών ηπείρων ( Ευρώπη, Ασία , Αφρική) και για το λόγο αυτό έπαιξε καθοριστικό ρόλο στην επικοινωνία και την ανάπτυξη της γύρω περιοχής . Το φυσικό περιβάλλον της Ελλάδας χαρακτηρίζεται από έντονες εναλλαγές οικοσυστημάτων και βιότοπωνΈχει μια πολύ μεγάλη ακτογραμμή ( 16.000 χιλιόμετρα) , πολυάριθμες χερσονήσους και νησιά. . Είναι κυρίως ορεινή χώρα , με μια μεγάλη ποικιλία γεωλογικών σχηματισμών και πετρωμάτων . Εκτιμάται ότι τα δάση καλύπτουν 20 % της επιφάνειας της.και πάνω από το 50% του εδάφους της είναι 200-1000 μέτρα πάνω από την επιφάνεια της θάλασσας .Υπάρχει μεγάλη γεωγραφική διαφοροποίηση ( βουνά , λόφοι , κοιλάδες , πεδιάδες , ποτάμια νησιά , παραλίες , λίμνες και λιμνοθάλασσες .Όλα αυτά τα χαρακτηριστικά δημιουργούν ένα μοναδικό φυσικό τοπίο , με μοναδικές ιδιαιτερότητες από περιοχή σε περιοχή .Επιπλέον , στη χώρα μας συναντούμε πολλούς διαφορετικούς τύπους κλίματος ( από ξηρό – Κρήτη, μέχρι το κρύο - ηπειρωτικό της Ροδόπης ) , δημιουργώντας ένα μεγάλο μωσαϊκό βλάστησης και συνεισφέρουν στην απομόνωση ορισμένων οικοτόπων , οι οποίες με τη σειρά τους δημιουργούν ένα σχετικά μεγάλο αριθμό ενδημικών και σπάνιων είδη φυτών και ζώων.Στο ίδιο χρονικό διάστημα , η παλαιογεωγραφική ιστορία του χώρου σε συνδυασμό με τις αλλαγές στο παγκόσμιο κλίμα και περιόδους παγετώνων , είχε ως αποτέλεσμα τον εμπλουτισμό της χλωρίδας και της πανίδας . Επιπλέον , πολλά είδη που ήταν ευρέως διαδεδομένα στην Κεντρική και Βόρεια Ευρώπη , παρέμειναν στη χώρα μας ως υπολειμματικά και θεωρούνται αρκετά σπάνιο σήμερα .Τα ελληνικά δάση είναι από τα πλουσιότερα σε χλωρίδα και σπάνια είδη πανίδας στην Ευρώπη .H μορφή και τη σύνθεση τους εξαρτάται από τη γεωγραφική τους θέση .Στο βόρειο τμήμα της χώρας, συναντά κανείς καταπράσινο δάσος με τις οροσειρές της Ροδόπης και της Πίνδου , αλλά και το διάσημο βουνό Όλυμπος.Τα είδη δένδρων που φυτρώνουν υπάρχουν έλατα , λεύκες - δέντρα , κρανιές , λεύκες , κέδρα , άγρια καρυδιά δέντρο , φουντουκιές , τα δέντρα , κερασιές , κυπαρίσσια , κλπ.Στα νότια τμήματα κωνοφόρα δέντρα κυριαρχούν με διάφορα είδη από πεύκα

στο βουνό και δρυς σε χαμηλότερα μέρη .Ακόμη και στα 700 μέτρα πάνω από τη θάλασσα οι θαμνώδεις διαπλάσεις που έχουν αναπτυχθεί καλύπτουν το 13,5% του συνόλου των δασικών περιοχών της χώρας .Τα είδη που καλλιεργούνται εκεί αποτελούνται από μικρά δέντρα , όπως κουμαριές δάφνες , ιτιές , δέντρα και τους θάμνους , όπως κισσός , θυμάρι , ρίγανη , πουρνάρια , φλόμος . κ.λ.π. καθώς σε μια σειρά από άγρια λουλούδια , όπως ορχιδέες , σαφράν , κυκλάμινα , ίριδες , ανεμώνες , δράκος λουλούδια , μαργαρίτες , χαμομήλι , άγρια πανσέδες , βιολέτες , παπαρούνες κ.λπ.Επίσης, υπάρχουν παραποτάμια δάση στην Ελλάδα που είναι στο ίδιο επίπεδο με αυτά σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες και αξίζει να προστατεύεται όπως το δάσος του Φράξου στο δέλτα του Αχελώου , το δάσος του Νέστου ( Κοτζά Ορμάν ) και το δάσος του Δέλτα του Λοκρού – Αράχθου

Επίσης ένα από τα σημαντικά στοιχεία που συνιστούν το ελληνικό τοπίο είναι οι φυσικοί και οικολογικοί φράκτες που αναπτύσσουν γεωργικές περιοχές , βοηθούν στην προστασία των καλλιεργειών από το φυσικό περιβάλλον και τη γη από τη διάβρωση και την πρόληψη των πλημμυρών ενώ είναι ένας σημαντικός βιότοπος για πολλά φυτά και ζώα . Αυτές οι φράκτες σχηματίζονται από περισσότερα από 150 είδη φυτών , θάμνων και δέντρων ( όπως αγριοτριανταφυλλιές , ιτιές , φτελιές , δέντρα , κλπ. )Πάνω από 1200 είδη ζώων , πουλιών και εντόμων βρίσκουν καταφύγιο , τροφή και καταφύγιο σε αυτά τα μέρη , όπως η πετροπέρδικα , κότσυφας το ποντίκι , το μόλο , την πεταλούδα, της ακρίδας , η σφήκα , κλπ.

Είναι κατανοητό , λοιπόν, ότι η χώρα μας διαθέτει τεράστιο φυσικό πλούτο και κατέλαβε την π ρώτη θέση στην Ευρώπη στον τομέα αυτό. Δυστυχώς , το περιβάλλον στην Ελλάδα αντιμετωπίζει πολλαπλές απειλές υποβάθμισης , ακόμα και καταστροφής .

Χαρακτηριστικό είναι ότι οι ελληνικοί υγρότοποι έχουν καταστραφεί κατά τα τρία τέταρτα , ενώ το ποσοστό αναδάσωσης είναι μόνο το 25 % και είναι από τα χαμηλότερα στην ΜεσόγειοΣχεδόν το 5% της ελληνικής ακτογραμμής αποτελείται από οικολογικά ευαίσθητους υγροβιότοπους, κυρίως σε περιοχές που βιώνουν την ραγδαία ανάπτυξη του τουρισμού.Ο κίνδυνος εξαφάνισης του φυσικού περιβάλλοντος της χώρας μας οδήγησε στο χαρακτηρισμό ορισμένων περιοχών , των οικοτόπων , τα φυτά και τα ζώα που προστατεύονται . Με τους εθνικούς νόμους και προεδρικά διατάγματα , αλλά και με διεθνείς αποφάσεις , συμβάσεις και οδηγίες , ένα αρκετά μεγάλο ποσοστό των ειδών και των περιοχών της χώρας μας προστατεύονται .

Οι κλιματικές αλλαγές και η βιολογική ποικιλομορφία, μαζί με την πλούσια χλωρίδα και πανίδα που συνδέεται με αυτό, δημιούργησε την ανάγκη της δημιουργίας εθνικών πάρκων

Ελληνικά εθνικά πάρκα (προστατευόμενες περιοχές)

Τα εθνικά πάρκα αποτελούνται συνήθως από μία περιοχή απόλυτης προστασίας, τον πυρήνα, και μια προστατευτική ζώνη. Σύμφωνα με τον ελληνικό νόμο ο πυρήνας δεν μπορεί να είναι μικρότερο από 15.000.000 τετραγωνικά μέτρα, με εξαίρεση τα θαλάσσια εθνικά πάρκα. Η γύρω περιοχή πρέπει να είναι μεγαλύτερο από ή τουλάχιστον ίση με, το μέγεθος του πυρήνα. Στον πυρήνα του εθνικού πάρκου, επιτρέπεται μόνον η επιστημονική έρευνα, ήπιες δραστηριότητες αναψυχής, καθώς και συλλογή των πληροφοριών που σχετίζονται με το περιβάλλον . Στην ευρύτερη περιοχή του εθνικού πάρκου επιτρέπονται φυλάκια, ιχθυοκαλλιέργειες, κατασκευή δασικών δρόμων, πεζοπορία κάμπινγκ, σε συνδυασμό με υποδομές και ελεγχόμενη υλοτομία .

Ορισμένες από τις δραστηριότητες που απαγορεύονται σε εθνικά πάρκα πυρήνες είναι η βιομηχανία, η δημιουργία οικισμών, σπίτια, αγροικίες και καλύβες, βόσκηση, η υλοτομία, το κυνήγι, κοπή, εκρίζωση, η συλλογή φυτών κλπ.

Στην Ελλάδα η οριοθέτηση Εθνικών Δρυμών, δηλαδή περιοχών φυσικού πλούτου προστατευμένων από κανονισμών του κράτους, ξεκίνησε να εδραιώνεται από την δεκαετία του 1950.

Τα εθνικά πάρκα στην Ελλάδα, γνωστή για την πλούσια βλάστηση και την πανίδα της και να έχει τεράστια οικολογική αξία. Σπάνια είδη φυτών, ζώων, ερπετά και πουλιά φωλιάζουν σε αυτά τα καταφύγια και αξίζουν κάθε δυνατή προστασία και την προσοχή.Το πρώτο Εθνικό Πάρκο που ιδρύθηκε στη χώρα μας το 1938 είναι του Ολύμπου .

Έτσι στη χώρα μας υπάρχουν :10 Εθνικοί δρυμοί , 2 θαλάσσια πάρκα και 27 εθνικά πάρκα

Εθνικοί δρυμοί• Εθνικός Δρυμός Ολύμπου • Εθνικό Δρυμό της Πάρνηθας • Εθνικός Δρυμός Παρνασσού • Εθνικό Δρυμό Αίνου Κεφαλονιάς • Εθνικός Δρυμός Σουνίου

• Εθνικός Δρυμός Οίτης • Λευκά Όρη Εθνικός Δρυμός (Σαμαριάς) • Εθνικός Δρυμός Πίνδου (Βόλια Κάλντα) • Εθνικό Πάρκο Πρεσπών • Βίκου Αώου

Εθνικά θαλάσσια πάρκα(Εθνικά θαλάσσια πάρκα είναι θαλάσσιες περιοχές που έχουν χαρακτηριστεί ως προστατευόμενες περιοχές ).Στην Ελλάδα έχουν συσταθεί δύο περιοχές ως Εθνικό Θαλάσσιο Πάρκα

• Εθνικό Θαλάσσιο Πάρκο Αλοννήσου Βορείων Σποράδων , το 1992 , η οποία περιλαμβάνει χερσαίες και θαλάσσιες περιοχές του αρχιπελάγους , διότι αποτελούν καταφύγιο της μεσογειακής φώκιας ( Monachus monachus )

• Εθνικό Θαλάσσιο Πάρκο Ζακύνθου , 1999, για την προστασία της θαλάσσιας χελώνας Caretta caretta

Εθνικά πάρκαΥπάρχει μια αφθονία των προστατευόμενων περιοχών , ιδιαίτερα των υγροτόπων που ορίζονται ειδικά μετά το 2004 Εθνικά Πάρκα . Αυτά , με τη σειρά της έγκρισης , είναι τα εξής:

• Εθνικό Πάρκο Σχοινιά Μαραθώνα 2000• Πάρκο υγροτόπων λίμνης Κορώνεια και Μακεδονικά Τέμπη , 2004• Εθνικό Πάρκο Βόρειας Πίνδου , 2005• Εθνικό Πάρκο Μεσολογγίου (λιμνοθάλασσες) , υγρότοποι Αιτωλικού και εκβολών ποταμών Αχελώου και Ευήνου και νήσων Εχινάδων , 2006• Εθνικό Πάρκο της Δαδιάς , Λευκίμμης και Σουφλίου , 2006• Εθνικό Πάρκο Λίμνης Κερκίνης και Λίμνης Παμβώτιδας , 2006• Εθνικό Πάρκο Υγροτόπων Δέλτα Έβρου , 2007• Εθνικό Πάρκο υγροτόπων Αμβρακικού, 2008• Εθνικό Πάρκο Ανατολικής Μακεδονίας - Θράκης 2008 ( Νέστος )• Εθνικό Πάρκο Τζουμέρκων , και φαράγγι Αράχθου , 2009• Εθνικό Πάρκο Κοτυχίου -Στροφυλιάς , 2009• Εθνικό Πάρκο Δέλτα Αξιού , Λουδία και Αλιάκμονα , 2009• Οροσειρά της Ροδόπης (Παρθένο δάσος του Φρακτου) , 2009 , και• Εθνικό Πάρκο Χελμού Βουραϊκού ,2009 .

Σύμφωνα με το Ελληνικό Κέντρο Βιοτόπων - Υγροτόπων Γουλανδρή σήμερα στην Ελλάδα υπάρχουν :

• 10 Εθνικοί δρυμοί (687.320 εκτάρια) • 9 Εθνικά Πάρκα

• 19 Αισθητικά δάση (325.060 εκτάρια) • 51 Διατηρητέα μνημεία της φύσης (168.400 εκτάρια) • 585 Καταφύγια Άγριας Ζωής • 7 Ελεγχόμενες κυνηγετικές περιοχές (1.070.860 εκτάρια) • 21 αγροκτήματα παιχνίδι Θησαυρού (36.030 στρέμματα) • 2 Προστασίας της Φύσης (Ψαλίδι της Κω η δυτική Μήλος) • 1 περιοχή οίκο-ανάπτυξης στην περιοχή (λίμνη Παμβώτιδα) • 10 Υγρότοποι Διεθνούς Σημασίας (Σύμβαση Ramsar) • 390 Περιοχές του δικτύου NATURA 2000 • 16 Περιοχές βιογενετικών αποθεμάτων (222.610 εκτάρια) • 2 Περιοχές Βιόσφαιρας (πάρκα και τη Σαμάρεια Ολύμπου) • 2 Μνημεία παγκόσμιας πολιτιστικής κληρονομιάς (Μέτσοβο και Άθως) • 1 περιοχή(Σαμαριάς, η οποία έχει βραβευτεί με Eurodiploma)

Στις μέρες μας, έχουν οριστεί 234 περιοχές NATURA 2000 σε ολόκληρη τη χώρα, που καλύπτουν συνολικά το 18% της χερσαίας έκτασης της Ελλάδα, που είναι περίπου 2.360.000 εκτάρια, εξαιρουμένων των αμιγώς θαλάσσιων περιοχών.

Χάρτης της Ελλάδα με τις θέσεις των Εθνικών Δρυμών και Εθνικών Πάρκων (συμπεριλαμβανόμενων και των θαλασσίων πάρκων

Απειλές

Η ρύπανση του φυσικού περιβάλλοντος και την υποβάθμιση των δασών και άλλων φυσικών οικοσυστημάτων , αν και χρονολογούνται από την αρχή της βιομηχανικής επανάστασης , ωστόσο , πραγματοποιήθηκε κατά τα τελευταία 40 περίπου χρόνια .Την βιομηχανική ανάπτυξη της κάθε χώρας ακολουθεί αναπόφευκτα σε μεγαλύτερο ή μικρότερο βαθμό , ανάλογα με τη συγκέντρωση της βιομηχανίας το μέγεθος των αστικών κέντρων , το τοπικό κλίμα , κλπ. , η καταστροφή του περιβάλλοντος . Στις βιομηχανοποιημένες δυτικές χώρες (Γερμανία , Γαλλία , Αγγλία ), όσο και σε χώρες του πρώην ανατολικού μπλοκ παρατηρηθήκαν νέκρωση των φυτών , ρύπανση των επιφανειακών και των υπόγειων υδάτων , δραματική μείωση των ειδών και των πληθυσμών της πανίδας και της χλωρίδας

Από αυτόν τον γενικό κανόνα δεν θα μπορούσε να διαφοροποιηθεί η χώρα μας. Η ταχεία και άναρχη ανάπτυξη των δύο μεγάλων αστικών κέντρων (Αθήνα , Θεσσαλονίκη ) δημιούργησε , μεταξύ άλλων , σοβαρό πρόβλημα ρύπανσης. Η Αθήνα μέχρι το 1960 είχε 1.000.000 κατοίκους και αρκετά εργοστάσια , χωρίς '' σύννεφο '' , εκτός ίσως στην Ελευσίνα και τον Πειραιά , όπου συμπυκνώνεται βαριά βιομηχανία . Σε 15 χρόνια ( 1975 ) ο πληθυσμός τριπλασιάστηκε ( 3.000.000 κάτοικοι ) , τα αυτοκίνητα πολλαπλασιάστηκαν και συγκεντρώθηκαν στην λεκάνη τρία τέταρτα της βιομηχανικής και οικονομικής δραστηριότητας . Αυτό οδήγησε την Αττική που στο παρελθόν είχε ένα από τα καλύτερα κλίματα στον κόσμο, να γίνει η πιο μολυσμένη περιοχή της χώρας μας, όπως απέδειξαν συστηματικές μελέτες σχετικά με την επίδραση των εκπομπών ρύπων από τις δραστηριότητες αυτές στα φυσικά οικοσυστήματα της Αττικής .

Έτσι, μια από τις χειρότερες απειλές είναι η ρύπανση του αέρα .Σειρά έχουν οι ανθρώπινες παρεμβάσεις(ανεξέλεγκτη υλοτομία, φράγματα, δημιουργία οικισμών , κ.λ.π. Την ίδια στιγμή , άλλες δραστηριότητες, όπως η αναψυχή στον Εθνικό Δρυμό και φυσικά φαινόμενα (μερικές φορές τεχνητά φυσικά) όπως είναι οι πυρκαγιές , δημιουργώντας μια απειλή για τα δάση της χώρας μας, ιδιαίτερα κατά τους καλοκαιρινούς μήνες , όταν ο τουρισμός αυξάνεται και οι υψηλές θερμοκρασίες δημιουργούν εύφλεκτα δάση .Άλλη μια σοβαρή απειλή είναι η ανθρώπινη παρέμβαση Όλες αυτές οι θέσεις υπονομεύεται σοβαρά από την υπερβολική καλλιέργεια γης, αποστράγγιση, τα φυτοφάρμακα, η καταστροφή παραποτάμιο δάσος, άνοιγμα του καναλιού, το κυνήγι, νέα κατασκευή φραγμάτων κ.λπ. ανεξάρτητα της μεγάλης οικολογικής, πολιτιστικής και επιστημονικής κόστος.

Συμπεράσματα σχετικά με την προστασία του περιβάλλοντος

Είναι εύλογο, ότι κάθε μέρος του πλανήτη Γη είναι ένας μικρός παράδεισος! Είναι ζωτικής σημασίας να διατηρηθεί για τη βελτίωση των δικών μας ποιότητας ζωής και ως κληρονομιά για τις επόμενες γενιές Είναι καθήκον όλων μας να προστατεύσουμε το περιβάλλον μας, τα δάση μας και τις ακτές μας. Δεν θα υπάρξει ζωή στον πλανήτη μας, χωρίς αυτό Η αφύπνιση της οικολογικής συνείδησης και περιβαλλοντικής ευθύνης είναι αξίες που πρέπει να διαπνέεται σε μελλοντικούς πολίτες οι οποίοι θα επηρεάσουν τη νομοθεσία και την πολιτική περιβάλλοντος μέσω της ψήφου, η πίεση ή η συμμετοχή να κάνουμε τον κόσμο μας καλύτερο τους! Ας μην χάσουμε χρόνο! Ας προσπαθήσουμε όλοι, πολίτες και πολιτεία μαζί σε κάθε μέρος της γης, για να σώσουμε το περιβάλλον ή, τουλάχιστον, τη διάσωση, τι έχει απομείνει από αυτό, πριν να είναι πολύ αργά για όλους μας!

By Ann Magkiosi

--------------------------------------------