ΒΙΒΛΙΟ Κυριακή 30 Αυγούστου 2009 · n «Νεοελληνική...

1
Είδος: Εφημερίδα / Ένθετο : ΤΕΧΝΕΣ ΚΑΙ ΓΡΑΜΜΑΤΑ Ημερομηνία: Κυριακή, 30-08-2009 Σελίδα: 6 Μέγεθος: 2054 cm ² Μέση κυκλοφορία: 24230 Επικοινωνία εντύπου: (210) 4808000 Λέξη κλειδί: ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΠΑΤΑΚΗ · Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ HBEOEEEHO ΒΙΒΛΙΟ Κυριακή 30 Αυγούστου 2009 ΕΞ ΑΦΟΡΜΗΣ Του ΣΠΥΡΟΥ Δ. MOFXONA Η εποχή Τριανταφυλλίδη Ο Μανόλης Τριανταφυλλίδης (1883 -1959) θεωρείται ο πατέραε Tns γλώσσαε που συνήθωε ονομάζεται «κοινή νέα ελληνική» n «νεοελληνική κοινή». Πρόκειται, κατά τον Τριανταφυλλίδη, για την τρίτη κοινή μετά την ελληνιοχική και τη μεσαιωνική. Εχουν όμωε γεννήτορεε οι γλώσσεε; Μια κοινή γλώσσα είναι και γλώσσα και πρότυπο. Ο Τριανταφυλλίδη^, λοιπόν, είναι πατέραε xn.s νεοελληνικήε Koivns κατά τούτο: είναι ο i6putns του γλωσσικού προτύπου που ισχύει (os us μέρεε μαε. Είναι ο γλωσσολόYos που κωδικοποίησε την πρότυπη γλώσσα. Ρύθμισε, όπωε λέγεται, τη νόρμα τηε. Εδειξε ότι n νόρμα αυτή ανταποκρίνεται πιστότερα από άλλεε αε γλώσσα πραγματική, ζωντανή, «τεχνική αλλά όχι τεχνητή», κατάλληλη για tis γραπτέε ανάγκεε του κράToiis, Tns εκπαίδευσηε, τηε δημόσιαε επικοινωνίαε. Οι ρίζεε τηε Koivns αυτήε γλώσoas απλώνονται και otis μεσαιωνικέε δημώδες ποικιλίεε και στη λόγια, αρχαϊστική ή καθαρεύουσα παράδοση. Ειδικά για την καθαρεύουσα, ο Τριανταφυλλίδηε θα δεχτεί ότι οι επιδράσει τηε είναι αδύνατον πλέον (ήδη otis αρχέε του 20ού αι.) να αντιστραφούν. Η δημοτυΐή του Τριανταφυλλίδη, όπωε n δική μα5, είναι μια δημοτική με μπόλικη καθαρεύουσα και κάμποσεε «εστίεε έντασηε». Η «μιχτή» αυτή γλώσσα, προϊόν «γλωσσικού συμβιβασμού», κατακρίθηκε από tous ορθόδοξουε δημοτικιστέε. Την καταδίκασε ο Ψυxapns, που βιάστηκε να περιγελάσει τον Τριανταφυλλίδη. Ομωε τη γλώσσα του Ψυχάρη καταλαβαίνουμε σήμερα (us απόκλιση από την κοινή γλώσσα, όχι του Τριανταφυλλίδη, που την αισθανόμαστε mo οικεία και κανονική. Διότι αυτή κυριάρχησε. Ενώ του Ψυχάρη, αν και «καθαρότερη», την ακούμε πια σαν ένα συνονθύλευμα από παραξενιέε και ακρότητεε. Μανόλης Τριανταφυλλίδης, από τους κυριότερους εκπροσώπους του εκπαιδευτικού δημοτικισμού. (Εργο της Αγλαΐας Παπά, Συλλογή ΑΠΘ). Μιλάμε τη γλώσσα του Μανόλη Τριανταφυλλίδη, συμμεριζόμαστε την ιδεολογία του. To έργο με το οποίο επιχειρήθηκε n κωδικοποίηση ins νεοελληνική5 Koivns είναι n «Νεοελληνική Γραμματική (τηε ΔημοτιKns)». Η Γραμματική αυτή, γνωστή και ωε «μεγάλη Γραμματική Τριανταφυλλίδη» (ο ί6ios προτιμούσε να την αποκαλεί «κρατική γραμματική») εκδόθηκε το 1941. Συντάχθηκε από επιτροπή, υπό τη διεύθυνση του, απ' όλουε όμωε αναγνωρίστηκε us έργο δικό του. Αυτήε xns μεγάληε Γραμματική^ εξακολουθούν να γίνονται προσαρμογέε ακόμη και στιε μέρεε μαε. Οι περισσότεροι ξέρουν τη σχολική Γραμματική Τριανταφυλλίδη. Αγνοούν μάλλον ότι αυτή είναι n προσαρμογή μιαε προσαρμογήε, καθώε βασίστηκε σε επιτομή του ίδιου του Τριανταφυλλίδη: in λεγόμενη «μικρή Γραμματική». Αυτό κάνει μια Γραμματική: λειτουργεί σαν μήτρα που γεννάει άλλεε γραμματικέε. Στιε 20 του περασμένου Απρίλη συμπληρώθηκαν 50 χρόνια από τον θάνατο του Μανόλη Τριανταφυλλίδη. Η επέτειοε μάλλον πέρασε απαρατήρητη. Στο Τύπο παρουσιάστηκε ωε επέτειοε του Ινστιτούτου Νεοελληνικών Σπουδών, που ιδρύθηκε και συντηρείται από κληροδότημα του Τριανταφυλλίδη, μετά τον θάνατο του. Είναι φυσικό να περνάει απαρατήρητοε ο Τριανταφυλλίδη^. To έργο του έγινε «κοινό κτήμα». Ζούμε στην εποχή Τριανταφυλλίδη. Μιλάμε και γράφουμε τη γλώσσα που ρύθμισε εκείνο5. Συμμεριζόμαστε την ιδεολογία του. Την «κοινή γλώσσα» την αντιλαμβανόμαστε πλέον ωε «κοινό τόπο». Θεωρούμε ότι επηρεάζεται από το «κοινό γλωσσικό αίσθημα», ότι ρυθμίζεται σύμφωνα με τον «κοινό νου». Να περνάει απαρατήρητη: αυτή είναι n ικανότητα Tns ιδεολογίαε του κοινού νου, τηε πιο δυσδιάκριτηε ιδεολογίαε απ' όλεε. Μαζί με αυτήν, απαρατήρητοε περνάει και ο δήμιου ργόε τηε. Ατλας για την Ελλάδα του 2009 Με όλα τα νεότερα στοιχεία, εύληπτα σχεδιαγράμματα και χάρτες ΠΑΝΟΣ ΚΩΝΣΤΑΝΤΟΠΟΥΛΟΣ Ατλας Ελλάδας για μαθητές Εκδ. gramma, 2009 www. grammabooks. gr / '.- ΝΙΚΟ v ΒΑΤΟΠΟΥΛΟΥ πού είναι το Ντράφι; Πόσο απέχει το Γραμματικό από τον Διόνυσο; Στον απόηχο του καταστροφικού τριήμερου για τη Βορειοανατολική Αττική, κάποιοι από μαε αναζητήσαμε να φρεσκάρουμε τιε γνώσειε μαε για τη γεωγραφία γύρω από την Αθήνα. Ανοίγω τον φρέσκο από το τυπογραφείο «Ατλαντα» του Πάνου Κωνσταντόπουλου και φυλλομετρώ ώε in σελίδα 23.0 χάρτηε Tns Αττικήε, με όλα τα τοπωνύμια, μου παρουσιάζεται ανάγλυφα και μου λύνει τιε απορίεε. Παρασύρομαι. Σελίδα τη σελίδα, γράφημα το γράφημα, πίνακα τον πίνακα, n Ελλάδα ξεδιπλώνεται αποκρυπτογραφημένη και σύγχρονη. Θυμάστε εκείνουε τουε χάρτεε που μελετούσαμε στα σχολεία, που δεν είχαν καμία σχέση με τη θαυμαστή επιστήμη τηε γεωγραφίαε; Καιρόε να τουε θεωρήσουμε συλλεκτικού5, για συναισθηματικούε, και μόνο, λόγουε, και να αναζητήσουμε την Ελλάδα του 2009. Σχεδιαστήε γραφημάτων και χαρτών, ο Πάνοε Κωνσταντόπουλοε, υπεύθυνοε για τα ωραία, σύγχρονα γραφήματα που φωτίζουν τα άρθρα στην «Καθημερινή», έκανε αυτό που ονειρευόταν. Αφού δεν έβρισκε έναν Ατλαντα τηε Ελλάδ05 που να τον ικανοποιεί, κάθισε και έφτιαξε έναν μόνοε του! Αποτέλεσμα είναι ότι ο δικόε του «Ατλαε» (εύληπτοε, χρηστικόε και .. ,φθηνόε, αφού τιμάται μόνο 7,90 ευρω), αν και προορίζεται για μαθητέε σχολείων, να είναι το πιο σύγχρονο εργαλείο για μια άμεση, καλειδοσκοπική πηγή πληροφοριών για τη γεωγραφία τηε σύγχρονα Ελλάδαε για κάθε ενδιαφερόμενο ανεξαρτήτου ηλικίαε. .¦WnVXFin ΛΚΡΟΠΟΛΗΕ «Πλοηγός» στο Νέο Μουοείο της Ακρόπολης. «Προσωπικά, αγάπησα τη γεωγραφία από μαθητήε, αλλά έμαθα περισσότερα πράγματα με την ενασχόληση μου στιε εφημερίδεε 0)s αχεδιαστήε γραφημάτων και χαρτών», γράφει στο προλογικό του κείμενο ο Πάνοε Κωνοτοντόπουλοε. «Εκεί πραγματικά έ\ιαθα σχεδιάζονταε και απεικονίζονταε χάρτεε με τα βασικά ερωτήματα για την παρουσίαση ενόε δημοσιογραφικού θέματοε: "πού είναι", "με τι συνορεύει", "ποια μεγάλη πόλη είναι κοντά", "οε τι απόσταση βρίσκεται" και άλλα πολλά. Ετσι, σκέφτηκα πωε θα μπορούσα να σχεδιάσω ένα χάρτη για την Ελλάδα αρχικά, που έγινε "Ατλαε" για τουε μαθητέε, εργαλείο γνωριμίαε με το μάθημα Γεωγραφίαε, αλλά και για tous εκπαιδευτικού5, που πολλεε φορέε δεν έχουν το κατάλληλο βοήθημα για τη διδασκαλία του μαθήματοε». Η καινοτομία του Ατλαντα αυτού είναι ο εμπλουτισμόε του με στατιστικά στοιχεία, με σχεδιαγράμματα (από τον χάρτη του αθηναϊκού μετρό ώε τη γεωμορφολογία και την εξέλιξη τηε πυκνότηταε πληθυσμού ανά περιοχή), ιστορικούε χάρτε5 και οπτικό οδηγό με κατόψειε για τα βασικά αξιοθέατα και μνημεία, συμπεριλαμβανομένου και του Νέου Μουσείου τηε Ακρόποληε. Χαρακτηριστικέε είναι n ευκρίνεια και n καθαρότητα των σχεδιαγραμμάτων και n εύστοχη επιλογή χρωμάτων για tous πίνακεε, γεγονόε που κάνει την πλοήγηση στον Ατλαντα μια άνετη και ευχάριστη υπόθεση. Στον χάρτη Tns Βόρειαε Ελλάδα5, βλέπει κανείε την Εγνατία Οδό, για πρώτη φορά οε Ατλαντα και συνειδητοποιεί τιε νέεε αποστάσειε, όπωε την Αττική Οδό και τη γέφυρα Ρίου - Αντιρρίου. Επίσηε, έχουν συμπεριληφθεί όλεε οι συγκοινωνία κέε αλλαγέε στην Αττική. Στιε πρώτεε σελίδεε του Ατλαντα βλέπουμε τον χάρτη τηε Ευρώπηε των «27» με ενδιαφέροντα στατιστικά στοιχεία και ακολουθεί ο πολιτικόε και γεωφυσικόε χάρτηε Tns Ελλάδαε, πάντα με συμπληρωματικού s πίνακεε. Π. x. στα δισέλιδο με τη γεωμορφία τηε χώραε έχουμε τρειε πίνακεε με τα 15 ψηλότερα βουνά, μεγαλύτερα ποτάμια και μεγαλύτερεε λίμνεε, ενώ σια γεωγραφικά διαμερίσματα (π. x. Στερεά Ελλάδα, Ηπειροε, κ. λπ.) έχουμε στοιχεία για την εξέλιξη του πληθυσμού βάσει όλων των εθνικών απογραφών από το 1951 και μετά, στοιχεία για τον πληθυσμό ανά φύλο, απασχόληση και κατοίκηση σε αστικό κέντρο ή στην ύπαιθρο. Πρώτα σε πωλήσεις T T 5. 6. 7. ~8. ~9. ία i Μελέτες, λευκώματα, βιογραφίες « Τα παι&ιά δεν θέλουν ψυχολόγο, γονείς θέλουν, του Νίκου Σιδέρη (Μεταίχμιο). Ενας επιστημονικός οδηγός 18 για τις σχέσεις γονέων και παιδιών. Στον κήπο του Επίκουρου, του Ιρβιν Γιάλομ (Αγρα). Προσεγγίζοντας και ερμηνεύοντας τον τρόμο του θανάτου. Χορός μεταμφιεσμένων, της Μάρως Βαμβουνάκη (Ψυχογιός). .. Σκέψεις για in διαδικασία και την παράδοση της μεταμφίεσης. " Ο Αριστοτέλης στο Μον-Σαιν Μισέλ, του Σιλβέν Γκουγκενέμ, μετ. Φανή Μπούμπουλη-Φανή Γκαϊδατζή (Ολκός). Τελικά πώς lf. πέρασε n αρχαία ελληνική γνώση στη Δύση. Ενα κείμενο που ανατρέπει όσα πιστεύαμε. 9. ία 40 Η απόφαση για την επέκταση τπς ελληνικής κυριαρχίας στη M. Ασία, του Καιν. Σβολόπουλου (Ικαρος). 17 Μια πολύπλευρη προσέγγιση στην εξωτερική πολιτικά Βενιζέλου. To νέο Μουσείο της Ακρόπολης, της Μαρίζας N it κάστρο (Μεταίχμιο). Ενας οδηγός για να γνωρίσουν τα παιδιά το νέο 9 Μουσείο τπς Ακρόπολης. Η Ελλάδα μετά τπν κρίση, του Γιώργου Αλογοσκούφη (Καστανιώτης). Η πρώτη τοποθέτηση του πρώην υπουργού 7 για τπν οικονομική κατάσταση. Για την ταυτότητα των Βλάχων, του Thede Kahl, μετ. Στ. Μηουλασίκης (Βιβλιόραμα). Εθνοπολιτισμικές \2 προσεγγίσεις μιας βαλκανικής πραγματικότητας. Η ενηλικίωση μιας γενιάς, της Οντέτ Βαρών Βασάρ, (Εστία). Πώς διαμορφώθηκαν οι νέοι και οι νέες που μεγάλωσαν 9 στην Κατοχή και τπν Αντίσταση. Τα βιβλίο των νεκρών φιλοσόφων, του Σάιμον Κρίτσλεϊ, μετ. Γιάννης Ε. Ανδρέου (Πατάκης)- Τα πορτρέτα 190 νεκρών φιλοσόφων. Ενα βιβλίο που μας φοβόμαστε λιγότερο 8 τον θάνατο. Λογοτεχνία To πάθος χιλιάδες φορές, της Ζυράννας ζατέλη (Καστανιώτης). To δεύτερο μέρος της τριλογίας, με πρωταγωνίστρια τη 13χρονη Λεύκα και τους νεκρούς που επιστρέφουν. Ερωτας σαν βροχή, της Λένας Μαντά (Ψυχογιός). Μια ρομαντική ιστορία, με πρωταγωνίστρια την Κλαίλια μου αναζητεί το ιδανικό της. Ολα σου τα 'μαθα, μα ξέχασα μια λέξη, του Δημήτρη Μπουραντά (Πατάκης). To φετινό βραβείο αναγνωστών, μερικές σκέψεις για όσα λείπουν από την ευτυχία. Ενοχα μυστικά, της Ντόρας Γιαννακοπούλου (Καστανιώτης). Δύο γυναίκες αναμετριούνται με ιις τύψεις τους διεκδικώντας μερίδιο στην αγάπη. Τα φτερά της πεταλούδας, του Αντρέα Καμιλλέρι, μετ. Κατίνα Ζερβού (Πατάκης). Σ' ένα βουνό από μπάζα βρίσκεται το πτώμα μιας Ρωσίας. Στην πλάτη τπς έχει ένα τατουάζ... c. Λόγια φτερά, του Χρήστου Χωμενίδπ (Πατάκης)- Ενας ύμνος στη δύναμη της αφήγησης, δια στόματος ενός αρχαίου αοιδού. y Η δεξιά τσέπη του ράσου, του Γιάννη Μακριδάκη (Εστία). Η απόλυτη αγάπη και αφοσίωση του μονοχού Βικέντιου. q Οι οδοιπόροι της καρδιάς, της Εύας Ομηρόλη (Λιβάνης). ' ' Ενας άνθρωπος που αντιλαμβάνεται τον έρωτα σαν θρησκεία... Ο νικητής είναι μόνος, του Πάολο Κοέλιο, μετ. Μάτα Σαλογιάννη (Λιβάνης). Ενα 24ωρο στον κόσμο της μόδας και του κινηματογράφου στις Κάννες. Ο κόσμος της επιτυχίας και της έπαρσης. Φίλοι και εραστές, του Θοδωρή Καλλιφατίδη (Γαβριηλίδης). Ενα βιβλίο για τον έρωτα, τη φιλία, την ξενιτιά. 13 II 6 17 10 Η 13χρονη Λεύκα συναντά τους αγαπημένους νεκρούς της και τις μνήμες της. Ενα ανατρεπτικό όσο και έγκυρο κείμενο για το πώς πέρασε n αρχαία γνώση στην Ελλάδα. ΐ&Γ Ενας περίεργος μοναχός και οι απόψεις του για την πίστη και τπν αγάπη. n Ο «Ατλας Ελλάδας για μαθητές»του Πάνου Κων- * οταντόπουλου διατίθεται ηπό τα βιβλιοπωλεία «Παπασωτηρίου». Mia oiKOYEVEiaKn adyKa nou nepiypdipsi tnv nopeic Tnc; auorpoouYYPiKnc; auiOKpaxopiat;. H «K» npOTEiVEl TO EUpQlripiO TOU PaVTEIOKU, tou riofrip Pot, urr. Mapia AyveaISou (Aypa). Sewpeiiai to apiaiaupYnpa tou Pot ko.1 ouunEpiAaupdvEiai ara Kopuipaia puSiatoprtpuxa tou 20ou aiuva. napaKOAOU0Ei tic; TiixEq Tpiuv yeveuiv mc; oikoyeveioc; Tpona, nou epyd^ovrai ornv unnpsoia tou oteu.uot.oc;. H nopgia inc; oikoyeveioc; aviavaKAd inv nopEia xnc; ouoxpiaKht; auTOKpaTopiat;. Eva pek0ieu yra inv napaKpii m<; auaipoouYVPixiic; uovapxiac;. npoAoyoq and tov TC Kourai. Τα στοιχεία αυτιΊ την εβδομάδα έδωσαν τα βιβλιοπωλεία: Αναγνώσιπς (Πιιρσινέλλα II, Ιωάννινα), Ελευθερουδάκης (Πανεπιστημίου 17), Εστία (Σόλωνος 60), Ευριπίδης (Ανδρέα Παπανδρέου n, Χαλάνδρι), (Αθηνα, θεσσαλονίκη). Μικρός Κοραής πόνου 7 και Αριστοφάνους. Χαλάνδρι), (Κολοκοτρώνη n, Λαμία), Παπ ασωτηρΙου (αλυσίδα), Πάπ υρος (Απλαιιαριάς 42-44, Χίος), πολιτίΊπ (Ασκληπιού 13), Πολύεδρο (Κανακάρη 147, Πόιρα). fnac (κα ο μ α A ο ρα ο ο ιι 111 Γλυφάδας). · Τα συνεργαζόμενα βιβλιοπωλεία δίνουν αριθμό των αντιτύπων που πουλήθηκαν, της περασμένης εβδομάδας. Επιμέλεια: ΟΛΓΑ ΣΕΛΛΑ Νέες εκδόσεις ΞΕΝΗ ΠΕΖΟΓΡΑΦΙΑ ΜΑ JIAN Πεκίνο οε κώμα μετ. Μαριάννα Μπεμπετίδη εκδ. Πάπυρος σελ. 840 Πεκίνο, 4 Ιουνίου 1989. Ο Τάι Γουέι, μεταπτυχιακός φοιτητής Βιολογίας, πυροβολείται στο κεφάλι κατά τη διάρκεια των επεισοδίων στην πλατεία Τιενονμέν. Πέφτει οε βαθύ κώμα και παραμένει ακινητοποιημένος στο διαμέρισμα της μητέρας του. Σε αντίθεση όμως με το σώμα του, του μυαλό το βρίσκεται οε πλήρη εγρήγορση. Ανακαλεί το παρελθόν, τη ζοφερή περίοδο της πολιτιστικής επανάστασης, θυμάται τους έρωτες του. Και παράλληλα από θραύσματα, από κουβέντες φιλικών προσώπων παρακολουθεί το παρόν, τις ραγδαίες αλλαγές στη ζωή της χώρας που απροκάλυπτα παραδίδεται στον καπιταλισμό. Ποιος βρίσκεται λοιπόν οε κώμα; Εκείνος ή n χώρα του; 2O ΣΟΔΡΕΣ Δολοφόνος στη βραζιλιάνικη Ακαδημία Γραμμάτων μει. Μαρία-ντε- Πιεντάντε Φαρίο Μανιάτογλου εκδ. Ωκεανός σελ. 262 Γνώριζε πολύ καλά πως μονάχα ο θάνατος θα ήταν οε θέση να ξεπλύνει την προσβεβλημένη τιμή του. Δυο φορές είχε ταπεινωθεί. Η είδηση της μη αποδοχής της υποψηφιότητας του, σχολιασμένη και από τις υποδεέστερες εφημερίδες, τον είχε μετατρέψει οε αντικείμενο εμπαιγμού ακόμη και των πιο αμόρφωτων ανθρώπων. Οι άσπονδοι φίλοι του σχολίαζαν χαιρέκακα: «θα το επιχειρήσει και πάλι...». Δεν θα τους πρόσφερε, λοιπόν, αυτή την ευχαρίστηση. Στο Ρίο ντε Τζανέιρο του 1924 όλα μοιάζουν ειδυλλιακά εκτός από τους αθανάτους της Ακαδημίας Γραμμάτων που ένας ένας αρχίζουν να πεθαίνουν μυστηριωδώς. ΖΟΖΕ ΛΟΥΙΣ ΠΕΪΣΟΤΟ Νεκροταφείο πιάνων μετ. Αθηνά Ψυλλιά εκδ Ελληνικά Γράμματα σελ. 372 9 ευρω To μυθιστόρημα αφηγείται την ιστορία τριών γενιών της οικογένειας του Φρανσίσκο Λαζάρο (1891-1912), του μαραθωνοδρόμου που άφησε την τελευταία του πνοή στο 300 χιλιόμετρο του Μαραθωνίου του 1912 στην Στοκχόλμη - την ίδια μέρα που γεννιέται ο γιος του. Οι περιπέτειες εκτυλίσσονται στην Λισσα- I -.ιι ΙΙ '.II I I Γ-ΠΙΛ Ι i--1 -ΠΊ '. βώνα, σαγηνευτική πόλη έξω από τον χρόνο, όπου γεννιούνται, ζουν, ονειρεύονται και πεθαίνουν τα πρόσωπα του βιβλίου. ΔΟΚΙΜΙΟ ANTONIO TABUCCHI Λογοτεχνίας εγκώμιο μετ. Ανταίος Χρυσοστομίδης εκδ. Αγρα σελ. 64 -12 ευρω «Ποιος θα το έλεγε ποτέ ότι θα ερχόταν μια μέρα που θα αναλάμβανα το καθήκον να πλέξω το εγκώμιο της λογοτεχνίας. To γεγονός ότι έχω γράψει λογοτεχνία οε ποσότητες που μου φαίνονται υπερβολικές, κάνει το εγκώμιο μου να φαίνεται πλεονασμός. Αλλά ανάμεσα στα προνόμια που n ηλικία μας παραχωρεί, είναι κυρίως οι πλεονασμοί: και καλό είναι να τους εκμεταλλευόμαστε». To κείμενο αποτελεί τη διάλεξη του Αντόνιο Ταμπού κι στο Ιταλικό Μορφωτικό Ινστιτούτο Αθηνών στις 30 Μαΐου 2008. ΕΠΙΣΤΗΜΗ ΜΙΤΣΙΟ ΚΑΚΟΥ Η φυσική του ανέφικτου μετ. Γιώργος Χρηοτίδης εκδ. Αβγό σελ. 440 - 27 ευρω Διερευνώντας τα θεμέλια και τα όρια των νόμων της Φυσικής, ο διακεκριμένος Φυσικός Μί- τσιο Κάκου χωρίζει τις «ανέφικτες τεχνολογίες» οε τρεις κατηγορίες: οε εκείνες που θα καταστούν εφικτές εντός του επόμενου αιώνα, των επόμενων χιλιετιών n ποτέ. Ετσι εξηγεί πώς ο ηλεκτρομαγνητισμός θα μας επιτρέψει να κάνουμε τους εαυτούς μας αόρατους. Πώς θα ταξιδέψουμε στα αστέρια με τη χρήση κινητήρων αντιύλης και νανοπυραύλων. Πώς n τηλεπάθεια και n ψυχοκίνηση θα νίνουν κάποτε εφικτές μέσω των υπολογιστών. Γιατί, τέλος, n μηχανή του χρόνου δεν αντιβαίνει τους νόμους της Φύσης και γιατί ίσως κάποτε μας επισκέπτονται ταξιδιώτες από το μέλλον. ΠΟΛΕΟΔΟΜΙΑ ΕΝΝΙΟ ΚΟΝΤΣΙΝΑ Η Βυζαντινή Πόλη εκδ. Βιβλιοπωλείον της Εστίας σελ. 264 24 ευρω Η ιστορία των βυζαντινών πόλεων διήρκεσε από την υστερορωμαϊκή εποχή μέχρι τα μέσα του 15ου αιώνα, εκεί όπου κέντρα no υ είχαν διαμορφωθεί κατά την αρχαιότητα έπρεπε να συνυπάρξουν δίπλα οε νεοθεμελιωμένες πόλεις. Εί¬ ναι n ιστορία της οριστικής κρίσης των πολεοδομικών προτύπων που είχαν διαμορφωθεί στις αρχαίες μήτρες και τπς επιβολής τπς χριστιανικής «νέας πόλεως». Είναι n ιστορία τπς εγκατάλειψης της αγοράς και της δύσκολης παραμονής, κατά τον πρώιμο Μεσαίωνα, στο εσωτερικό περιορισμένων και οχυρωμένων χωρών-ηόλεων σαν κάστρα, πίσω από τείχη που συχνά είχαν ανεγερθεί με υλικό τα διαμελισμένα κατάλοιπα των αρχαίων πόλεων. ΜΑΡΤΥΡΙΕΣ PANT V ΠΑΟΥΣ, ΤΖΕΦΦΡΥ ΖΑΖΛΟΟΥ Η τελευταία διάλεξη μετ. Ηλιοφώτιοτη Παπαστεφάνου εκδ. Πατάκη σελ. 288 -14 ευρω Οταν ζητήθηκε από τον βραβευμένο καθηγητής Πληροφορικής Ράντυ Πάους να δώσει μια ομιλία στη σειρά «Η τελευταία διάλεξη», του είχε διαγνωσθεί ανίατος καρκίνος. Ομως n διάλεξη του με θέμα «Πραγματοποιώντας τα παιδικά σου όνειρα» δεν αφορούσε τον θάνατο. Αφορούσε τη σημασία του να ξεπερνάς τα εμπόδια, να εκπληρώνεις τα παιδικά σου όνειρα, αλλά και να βοηθάς να γίνουν πραγματικότητα τα όνειρα των άλλων, να αξιοποιείς τπν κάθε στιγμή. ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ. Ζ.Π.Χ. www.clipnews.gr

Transcript of ΒΙΒΛΙΟ Κυριακή 30 Αυγούστου 2009 · n «Νεοελληνική...

Page 1: ΒΙΒΛΙΟ Κυριακή 30 Αυγούστου 2009 · n «Νεοελληνική Γραμματική (τηε ΔημοτιKns)». Η Γραμματική αυτή, γνωστή

Είδος: Εφημερίδα / Ένθετο : ΤΕΧΝΕΣ ΚΑΙ ΓΡΑΜΜΑΤΑΗμερομηνία: Κυριακή, 30-08-2009Σελίδα: 6Μέγεθος: 2054 cm ²Μέση κυκλοφορία: 24230Επικοινωνία εντύπου: (210) 4808000

Λέξη κλειδί: ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΠΑΤΑΚΗ

· Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ HBEOEEEHO ΒΙΒΛΙΟ Κυριακή 30 Αυγούστου 2009

ΕΞ ΑΦΟΡΜΗΣ Του ΣΠΥΡΟΥ Δ. MOFXONA

Η εποχή Τριανταφυλλίδη Ο Μανόλης Τριανταφυλλίδης (1883 -1959)

θεωρείται ο πατέραε Tns γλώσσαε που συνήθωε ονομάζεται «κοινή νέα ελληνική» n «νεοελληνική κοινή». Πρόκειται, κατά τον Τριανταφυλλίδη, για την τρίτη κοινή μετά την ελληνιοχική και τη μεσαιωνική.

Εχουν όμωε γεννήτορεε οι γλώσσεε; Μια κοινή γλώσσα είναι και γλώσσα και πρότυπο.

Ο Τριανταφυλλίδη^, λοιπόν, είναι πατέραε xn.s νεοελληνικήε Koivns κατά τούτο: είναι ο i6putns του γλωσσικού προτύπου που ισχύει

(os us μέρεε μαε. Είναι ο γλωσσολόYos που κωδικοποίησε την πρότυπη γλώσσα. Ρύθμισε, όπωε λέγεται, τη νόρμα τηε.

Εδειξε ότι n νόρμα αυτή ανταποκρίνεται πιστότερα από άλλεε αε γλώσσα πραγματική,

ζωντανή, «τεχνική αλλά όχι τεχνητή», κατάλληλη για tis γραπτέε ανάγκεε του κράToiis,

Tns εκπαίδευσηε, τηε δημόσιαε επικοινωνίαε. Οι ρίζεε τηε Koivns αυτήε γλώσoas

απλώνονται και otis μεσαιωνικέε δημώδες ποικιλίεε και στη λόγια, αρχαϊστική

ή καθαρεύουσα παράδοση. Ειδικά για την καθαρεύουσα, ο Τριανταφυλλίδηε

θα δεχτεί ότι οι επιδράσει τηε είναι αδύνατον πλέον (ήδη otis αρχέε του 20ού αι.) να αντιστραφούν. Η δημοτυΐή του Τριανταφυλλίδη, όπωε n δική μα5, είναι μια δημοτική με μπόλικη καθαρεύουσα και κάμποσεε

«εστίεε έντασηε». Η «μιχτή» αυτή γλώσσα, προϊόν «γλωσσικού συμβιβασμού»,

κατακρίθηκε από tous ορθόδοξουε δημοτικιστέε. Την καταδίκασε ο Ψυxapns,

που βιάστηκε να περιγελάσει τον Τριανταφυλλίδη. Ομωε τη γλώσσα του Ψυχάρη καταλαβαίνουμε σήμερα (us απόκλιση

από την κοινή γλώσσα, όχι του Τριανταφυλλίδη, που την αισθανόμαστε mo οικεία

και κανονική. Διότι αυτή κυριάρχησε. Ενώ του Ψυχάρη, αν και «καθαρότερη», την ακούμε πια σαν ένα συνονθύλευμα από παραξενιέε

και ακρότητεε.

Μανόλης Τριανταφυλλίδης, από τους κυριότερους εκπροσώπους του εκπαιδευτικού

δημοτικισμού. (Εργο της Αγλαΐας Παπά, Συλλογή ΑΠΘ).

Μιλάμε τη γλώσσα του Μανόλη Τριανταφυλλίδη, συμμεριζόμαστε την ιδεολογία του.

To έργο με το οποίο επιχειρήθηκε n κωδικοποίηση ins νεοελληνική5 Koivns είναι

n «Νεοελληνική Γραμματική (τηε ΔημοτιKns)». Η Γραμματική αυτή, γνωστή και ωε

«μεγάλη Γραμματική Τριανταφυλλίδη» (ο ί6ios προτιμούσε να την αποκαλεί «κρατική

γραμματική») εκδόθηκε το 1941. Συντάχθηκε από επιτροπή, υπό τη διεύθυνση του, απ' όλουε

όμωε αναγνωρίστηκε us έργο δικό του. Αυτήε xns μεγάληε Γραμματική^ εξακολουθούν

να γίνονται προσαρμογέε ακόμη και στιε μέρεε μαε. Οι περισσότεροι ξέρουν τη σχολική Γραμματική Τριανταφυλλίδη. Αγνοούν

μάλλον ότι αυτή είναι n προσαρμογή μιαε προσαρμογήε, καθώε βασίστηκε σε επιτομή

του ίδιου του Τριανταφυλλίδη: in λεγόμενη «μικρή Γραμματική». Αυτό κάνει μια

Γραμματική: λειτουργεί σαν μήτρα που γεννάει άλλεε γραμματικέε.

Στιε 20 του περασμένου Απρίλη συμπληρώθηκαν 50 χρόνια από τον θάνατο του

Μανόλη Τριανταφυλλίδη. Η επέτειοε μάλλον πέρασε απαρατήρητη. Στο Τύπο παρουσιάστηκε

ωε επέτειοε του Ινστιτούτου Νεοελληνικών Σπουδών, που ιδρύθηκε και συντηρείται

από κληροδότημα του Τριανταφυλλίδη, μετά τον θάνατο του.

Είναι φυσικό να περνάει απαρατήρητοε ο Τριανταφυλλίδη^. To έργο του έγινε «κοινό

κτήμα». Ζούμε στην εποχή Τριανταφυλλίδη. Μιλάμε και γράφουμε τη γλώσσα

που ρύθμισε εκείνο5. Συμμεριζόμαστε την ιδεολογία του. Την «κοινή γλώσσα» την αντιλαμβανόμαστε

πλέον ωε «κοινό τόπο». Θεωρούμε ότι επηρεάζεται από το «κοινό

γλωσσικό αίσθημα», ότι ρυθμίζεται σύμφωνα με τον «κοινό νου».

Να περνάει απαρατήρητη: αυτή είναι n ικανότητα Tns ιδεολογίαε του κοινού νου, τηε

πιο δυσδιάκριτηε ιδεολογίαε απ' όλεε. Μαζί με αυτήν, απαρατήρητοε περνάει και ο δήμιου

ργόε τηε.

Ατλας για την Ελλάδα του 2009 Με όλα τα νεότερα στοιχεία, εύληπτα σχεδιαγράμματα και χάρτες ΠΑΝΟΣ ΚΩΝΣΤΑΝΤΟΠΟΥΛΟΣ Ατλας Ελλάδας για μαθητές Εκδ. gramma, 2009 www. grammabooks. gr

/ '.- ΝΙΚΟ v ΒΑΤΟΠΟΥΛΟΥ

πού είναι το Ντράφι; Πόσο απέχει το Γραμματικό από τον Διόνυσο; Στον απόηχο του

καταστροφικού τριήμερου για τη Βορειοανατολική Αττική, κάποιοι από μαε αναζητήσαμε

να φρεσκάρουμε τιε γνώσειε μαε για τη γεωγραφία γύρω από την Αθήνα. Ανοίγω τον φρέσκο από το τυπογραφείο «Ατλαντα» του Πάνου Κωνσταντόπουλου και φυλλομετρώ ώε in σελίδα 23.0 χάρτηε Tns Αττικήε, με όλα τα τοπωνύμια, μου παρουσιάζεται ανάγλυφα και μου λύνει τιε απορίεε. Παρασύρομαι. Σελίδα

τη σελίδα, γράφημα το γράφημα, πίνακα τον πίνακα, n Ελλάδα ξεδιπλώνεται αποκρυπτογραφημένη

και σύγχρονη. Θυμάστε εκείνουε τουε χάρτεε που μελετούσαμε στα σχολεία, που δεν είχαν καμία σχέση με τη θαυμαστή επιστήμη τηε γεωγραφίαε; Καιρόε να τουε θεωρήσουμε συλλεκτικού5, για συναισθηματικούε,

και μόνο, λόγουε, και να αναζητήσουμε την Ελλάδα του 2009.

Σχεδιαστήε γραφημάτων και χαρτών, ο Πάνοε Κωνσταντόπουλοε, υπεύθυνοε για τα ωραία, σύγχρονα γραφήματα που φωτίζουν τα άρθρα στην «Καθημερινή», έκανε αυτό που ονειρευόταν. Αφού δεν έβρισκε έναν Ατλαντα τηε Ελλάδ05 που να τον ικανοποιεί, κάθισε και έφτιαξε έναν μόνοε του! Αποτέλεσμα

είναι ότι ο δικόε του «Ατλαε» (εύληπτοε, χρηστικόε και .. ,φθηνόε, αφού τιμάται

μόνο 7,90 ευρω), αν και προορίζεται για μαθητέε σχολείων, να είναι το πιο σύγχρονο

εργαλείο για μια άμεση, καλειδοσκοπική πηγή πληροφοριών για τη γεωγραφία τηε σύγχρονα Ελλάδαε για κάθε ενδιαφερόμενο

ανεξαρτήτου ηλικίαε.

.¦WnVXFin ΛΚΡΟΠΟΛΗΕ

«Πλοηγός» στο Νέο Μουοείο της Ακρόπολης.

«Προσωπικά, αγάπησα τη γεωγραφία από μαθητήε, αλλά έμαθα περισσότερα πράγματα

με την ενασχόληση μου στιε εφημερίδεε 0)s αχεδιαστήε γραφημάτων και χαρτών», γράφει στο προλογικό του κείμενο ο

Πάνοε Κωνοτοντόπουλοε. «Εκεί πραγματικά έ\ιαθα σχεδιάζονταε και απεικονίζονταε χάρτεε με τα βασικά ερωτήματα για την παρουσίαση

ενόε δημοσιογραφικού θέματοε: "πού είναι", "με τι συνορεύει", "ποια μεγάλη

πόλη είναι κοντά", "οε τι απόσταση βρίσκεται" και άλλα πολλά. Ετσι, σκέφτηκα πωε θα μπορούσα να σχεδιάσω ένα χάρτη για την Ελλάδα αρχικά, που έγινε "Ατλαε" για τουε μαθητέε, εργαλείο γνωριμίαε με το μάθημα Γεωγραφίαε, αλλά και για tous εκπαιδευτικού5,

που πολλεε φορέε δεν έχουν

το κατάλληλο βοήθημα για τη διδασκαλία του μαθήματοε».

Η καινοτομία του Ατλαντα αυτού είναι ο εμπλουτισμόε του με στατιστικά στοιχεία, με σχεδιαγράμματα (από τον χάρτη του αθηναϊκού

μετρό ώε τη γεωμορφολογία και την εξέλιξη τηε πυκνότηταε πληθυσμού ανά

περιοχή), ιστορικούε χάρτε5 και οπτικό οδηγό με κατόψειε για τα βασικά αξιοθέατα

και μνημεία, συμπεριλαμβανομένου και του Νέου Μουσείου τηε Ακρόποληε. Χαρακτηριστικέε

είναι n ευκρίνεια και n καθαρότητα των σχεδιαγραμμάτων και n εύστοχη

επιλογή χρωμάτων για tous πίνακεε, γεγονόε που κάνει την πλοήγηση στον Ατλαντα

μια άνετη και ευχάριστη υπόθεση. Στον χάρτη Tns Βόρειαε Ελλάδα5, βλέπει

κανείε την Εγνατία Οδό, για πρώτη φορά οε Ατλαντα και συνειδητοποιεί τιε νέεε αποστάσειε,

όπωε την Αττική Οδό και τη γέφυρα Ρίου - Αντιρρίου. Επίσηε, έχουν συμπεριληφθεί

όλεε οι συγκοινωνία κέε αλλαγέε στην Αττική.

Στιε πρώτεε σελίδεε του Ατλαντα βλέπουμε τον χάρτη τηε Ευρώπηε των «27» με ενδιαφέροντα

στατιστικά στοιχεία και ακολουθεί ο πολιτικόε και γεωφυσικόε χάρτηε

Tns Ελλάδαε, πάντα με συμπληρωματικού s πίνακεε. Π. x. στα δισέλιδο με τη γεωμορφία

τηε χώραε έχουμε τρειε πίνακεε με τα 15 ψηλότερα βουνά, μεγαλύτερα ποτάμια και μεγαλύτερεε λίμνεε, ενώ σια γεωγραφικά διαμερίσματα

(π. x. Στερεά Ελλάδα, Ηπειροε, κ. λπ.) έχουμε στοιχεία για την εξέλιξη του πληθυσμού

βάσει όλων των εθνικών απογραφών από το 1951 και μετά, στοιχεία για τον πληθυσμό

ανά φύλο, απασχόληση και κατοίκηση σε αστικό κέντρο ή στην ύπαιθρο.

Πρώτα σε πωλήσεις

T T 5.

6.

7.

~8.

~9.

ία

i Μελέτες, λευκώματα, βιογραφίες « Τα παι&ιά δεν θέλουν ψυχολόγο, γονείς θέλουν, του Νίκου Σιδέρη (Μεταίχμιο). Ενας επιστημονικός οδηγός 18 για τις σχέσεις γονέων και παιδιών.

Στον κήπο του Επίκουρου, του Ιρβιν Γιάλομ (Αγρα). Προσεγγίζοντας και ερμηνεύοντας τον τρόμο του θανάτου.

Χορός μεταμφιεσμένων, της Μάρως Βαμβουνάκη (Ψυχογιός). .. Σκέψεις για in διαδικασία και την παράδοση της μεταμφίεσης. "

Ο Αριστοτέλης στο Μον-Σαιν Μισέλ, του Σιλβέν Γκουγκενέμ, μετ. Φανή Μπούμπουλη-Φανή Γκαϊδατζή (Ολκός). Τελικά πώς lf. πέρασε n αρχαία ελληνική γνώση στη Δύση. Ενα κείμενο που ανατρέπει όσα πιστεύαμε.

9.

ία

40

Η απόφαση για την επέκταση τπς ελληνικής κυριαρχίας στη M. Ασία, του Καιν. Σβολόπουλου (Ικαρος). 17 Μια πολύπλευρη προσέγγιση στην εξωτερική πολιτικά Βενιζέλου.

To νέο Μουσείο της Ακρόπολης, της Μαρίζας N it κάστρο (Μεταίχμιο). Ενας οδηγός για να γνωρίσουν τα παιδιά το νέο 9 Μουσείο τπς Ακρόπολης.

Η Ελλάδα μετά τπν κρίση, του Γιώργου Αλογοσκούφη (Καστανιώτης). Η πρώτη τοποθέτηση του πρώην υπουργού 7 για τπν οικονομική κατάσταση.

Για την ταυτότητα των Βλάχων, του Thede Kahl, μετ. Στ. Μηουλασίκης (Βιβλιόραμα). Εθνοπολιτισμικές \2 προσεγγίσεις μιας βαλκανικής πραγματικότητας.

Η ενηλικίωση μιας γενιάς, της Οντέτ Βαρών Βασάρ, (Εστία). Πώς διαμορφώθηκαν οι νέοι και οι νέες που μεγάλωσαν 9 στην Κατοχή και τπν Αντίσταση.

Τα βιβλίο των νεκρών φιλοσόφων, του Σάιμον Κρίτσλεϊ, μετ. Γιάννης Ε. Ανδρέου (Πατάκης)- Τα πορτρέτα 190 νεκρών φιλοσόφων. Ενα βιβλίο που μας κάνει να φοβόμαστε λιγότερο 8 τον θάνατο.

Λογοτεχνία To πάθος χιλιάδες φορές, της Ζυράννας ζατέλη (Καστανιώτης). To δεύτερο μέρος της τριλογίας, με πρωταγωνίστρια τη 13χρονη Λεύκα και τους νεκρούς που επιστρέφουν.

Ερωτας σαν βροχή, της Λένας Μαντά (Ψυχογιός). Μια ρομαντική ιστορία, με πρωταγωνίστρια την Κλαίλια μου αναζητεί το ιδανικό της.

Ολα σου τα 'μαθα, μα ξέχασα μια λέξη, του Δημήτρη Μπουραντά (Πατάκης). To φετινό βραβείο αναγνωστών, μερικές σκέψεις για όσα λείπουν από την ευτυχία.

Ενοχα μυστικά, της Ντόρας Γιαννακοπούλου (Καστανιώτης). Δύο γυναίκες αναμετριούνται με ιις τύψεις τους διεκδικώντας μερίδιο στην αγάπη.

Τα φτερά της πεταλούδας, του Αντρέα Καμιλλέρι, μετ. Κατίνα Ζερβού (Πατάκης). Σ' ένα βουνό από μπάζα βρίσκεται το πτώμα μιας Ρωσίας. Στην πλάτη τπς έχει ένα τατουάζ...

c. Λόγια φτερά, του Χρήστου Χωμενίδπ (Πατάκης)- Ενας ύμνος στη δύναμη της αφήγησης, δια στόματος ενός αρχαίου αοιδού.

y Η δεξιά τσέπη του ράσου, του Γιάννη Μακριδάκη (Εστία). Η απόλυτη αγάπη και αφοσίωση του μονοχού Βικέντιου.

q Οι οδοιπόροι της καρδιάς, της Εύας Ομηρόλη (Λιβάνης). ' ' Ενας άνθρωπος που αντιλαμβάνεται τον έρωτα

σαν θρησκεία...

Ο νικητής είναι μόνος, του Πάολο Κοέλιο, μετ. Μάτα Σαλογιάννη (Λιβάνης). Ενα 24ωρο στον κόσμο της μόδας και του κινηματογράφου στις Κάννες. Ο κόσμος της επιτυχίας και της έπαρσης.

Φίλοι και εραστές, του Θοδωρή Καλλιφατίδη (Γαβριηλίδης). Ενα βιβλίο για τον έρωτα, τη φιλία, την ξενιτιά.

13

II

6

17

10

Η 13χρονη Λεύκα συναντά τους αγαπημένους νεκρούς της και τις μνήμες της.

Ενα ανατρεπτικό όσο και έγκυρο κείμενο για το πώς πέρασε n αρχαία γνώση στην Ελλάδα. ΐ&Γ

Ενας περίεργος μοναχός και οι απόψεις του για την πίστη και τπν αγάπη.

n Ο «Ατλας Ελλάδας για μαθητές»του Πάνου Κων-

* οταντόπουλου διατίθεται ηπό τα βιβλιοπωλεία «Παπασωτηρίου».

Mia oiKOYEVEiaKn adyKa nou nepiypdipsi tnv nopeic Tnc; auorpoouYYPiKnc; auiOKpaxopiat;.

H «K» npOTEiVEl TO EUpQlripiO TOU PaVTEIOKU,

tou riofrip Pot, urr. Mapia AyveaISou (Aypa). Sewpeiiai to apiaiaupYnpa tou Pot ko.1 ouunEpiAaupdvEiai ara Kopuipaia puSiatoprtpuxa tou 20ou aiuva. napaKOAOU0Ei tic; TiixEq Tpiuv yeveuiv mc; oikoyeveioc; Tpona, nou epyd^ovrai ornv unnpsoia tou oteu.uot.oc;. H nopgia inc; oikoyeveioc; aviavaKAd inv nopEia xnc; ouoxpiaKht; auTOKpaTopiat;. Eva pek0ieu yra inv napaKpii m<; auaipoouYVPixiic; uovapxiac;. npoAoyoq and tov TC Kourai.

Τα στοιχεία αυτιΊ την εβδομάδα έδωσαν τα βιβλιοπωλεία: Αναγνώσιπς (Πιιρσινέλλα II, Ιωάννινα), Ελευθερουδάκης (Πανεπιστημίου 17), Εστία (Σόλωνος 60), Ευριπίδης (Ανδρέα Παπανδρέου n,

Χαλάνδρι), Ιανός (Αθηνα, θεσσαλονίκη). Μικρός Κοραής (Π a πόνου 7 και Αριστοφάνους. Χαλάνδρι), οιωνός (Κολοκοτρώνη n, Λαμία), ΠαπασωτηρΙου (αλυσίδα), Πάπυρος (Απλαιιαριάς 42-44, Χίος), πολιτίΊπ (Ασκληπιού 13), Πολύεδρο (Κανακάρη 147, Πόιρα). fnac (κα l α ο L ιι μ α i α A j ο ρα ιι ο i ο ιι κ 111 Γλυφάδας). ·

Τα συνεργαζόμενα βιβλιοπωλεία δίνουν αριθμό των αντιτύπων που πουλήθηκαν, στη διάρκεια της περασμένης εβδομάδας.

Επιμέλεια: ΟΛΓΑ ΣΕΛΛΑ

Νέες εκδόσεις ΞΕΝΗ ΠΕΖΟΓΡΑΦΙΑ ΜΑ JIAN Πεκίνο οε κώμα μετ. Μαριάννα Μπεμπετίδη εκδ. Πάπυρος σελ. 840

Πεκίνο, 4 Ιουνίου 1989. Ο Τάι Γουέι, μεταπτυχιακός φοιτητής Βιολογίας, πυροβολείται

στο κεφάλι κατά τη διάρκεια των επεισοδίων

στην πλατεία Τιενονμέν. Πέφτει οε βαθύ κώμα

και παραμένει ακινητοποιημένος στο διαμέρισμα της

μητέρας του. Σε αντίθεση όμως με το σώμα του, του μυαλό το βρίσκεται οε πλήρη εγρήγορση. Ανακαλεί το παρελθόν, τη ζοφερή περίοδο της πολιτιστικής επανάστασης, θυμάται τους έρωτες του. Και παράλληλα από θραύσματα, από κουβέντες φιλικών προσώπων παρακολουθεί το παρόν, τις ραγδαίες αλλαγές στη ζωή της χώρας που απροκάλυπτα παραδίδεται

στον καπιταλισμό. Ποιος βρίσκεται λοιπόν οε κώμα; Εκείνος ή n χώρα του;

2O ΣΟΔΡΕΣ Δολοφόνος στη βραζιλιάνικη Ακαδημία Γραμμάτων μει. Μαρία-ντε- Πιεντάντε Φαρίο Μανιάτογλου εκδ. Ωκεανός σελ. 262 Γνώριζε πολύ καλά πως μονάχα ο θάνατος θα ήταν οε θέση να ξεπλύνει την προσβεβλημένη

τιμή του. Δυο φορές είχε ταπεινωθεί. Η είδηση της μη αποδοχής της υποψηφιότητας

του, σχολιασμένη και από τις υποδεέστερες εφημερίδες, τον είχε μετατρέψει

οε αντικείμενο εμπαιγμού ακόμη και των

πιο αμόρφωτων ανθρώπων. Οι άσπονδοι φίλοι του σχολίαζαν

χαιρέκακα: «θα το επιχειρήσει και πάλι...». Δεν θα τους πρόσφερε, λοιπόν, αυτή την

ευχαρίστηση. Στο Ρίο ντε Τζανέιρο του 1924 όλα μοιάζουν ειδυλλιακά εκτός από τους αθανάτους

της Ακαδημίας Γραμμάτων που ένας ένας αρχίζουν να πεθαίνουν μυστηριωδώς.

ΖΟΖΕ ΛΟΥΙΣ ΠΕΪΣΟΤΟ Νεκροταφείο πιάνων μετ. Αθηνά Ψυλλιά εκδ Ελληνικά Γράμματα σελ. 372 - 9 ευρω

To μυθιστόρημα αφηγείται την ιστορία τριών γενιών της οικογένειας του Φρανσίσκο

Λαζάρο (1891-1912), του μαραθωνοδρόμου που άφησε την τελευταία του πνοή στο 300 χιλιόμετρο του Μαραθωνίου του 1912 στην Στοκχόλμη - την ίδια μέρα που γεννιέται ο γιος

του. Οι περιπέτειες εκτυλίσσονται στην Λισσα-

I -.ιι

ΙΙ '.II I I Γ-ΠΙΛ Ι i--1 . -ΠΊ '.

βώνα, σαγηνευτική πόλη έξω από τον χρόνο, όπου γεννιούνται, ζουν, ονειρεύονται και πεθαίνουν τα πρόσωπα του βιβλίου.

ΔΟΚΙΜΙΟ ANTONIO TABUCCHI Λογοτεχνίας εγκώμιο μετ. Ανταίος Χρυσοστομίδης

εκδ. Αγρα σελ. 64 -12 ευρω «Ποιος θα το έλεγε ποτέ ότι θα ερχόταν μια μέρα που θα αναλάμβανα το καθήκον να πλέξω το εγκώμιο της λογοτεχνίας. To γεγονός ότι έχω γράψει λογοτεχνία οε ποσότητες που μου φαίνονται

υπερβολικές, κάνει το εγκώμιο μου να φαίνεται

πλεονασμός. Αλλά ανάμεσα στα προνόμια που n ηλικία μας παραχωρεί, είναι κυρίως οι πλεονασμοί:

και καλό είναι να τους εκμεταλλευόμαστε». To κείμενο αποτελεί τη διάλεξη του Αντόνιο

Ταμπού κι στο Ιταλικό Μορφωτικό Ινστιτούτο Αθηνών στις 30 Μαΐου 2008.

ΕΠΙΣΤΗΜΗ ΜΙΤΣΙΟ ΚΑΚΟΥ Η φυσική του ανέφικτου μετ. Γιώργος Χρηοτίδης εκδ. Αβγό σελ. 440 - 27 ευρω Διερευνώντας τα θεμέλια και τα όρια των νόμων

της Φυσικής, ο διακεκριμένος Φυσικός Μί-

τσιο Κάκου χωρίζει τις «ανέφικτες τεχνολογίες» οε

τρεις κατηγορίες: οε εκείνες που θα καταστούν εφικτές εντός του επόμενου

αιώνα, των επόμενων χιλιετιών n ποτέ. Ετσι εξηγεί

πώς ο ηλεκτρομαγνητισμός θα μας επιτρέψει να κάνουμε

τους εαυτούς μας αόρατους. Πώς θα ταξιδέψουμε στα αστέρια με

τη χρήση κινητήρων αντιύλης και νανοπυραύλων. Πώς n τηλεπάθεια και n ψυχοκίνηση θα νίνουν κάποτε εφικτές μέσω των υπολογιστών.

Γιατί, τέλος, n μηχανή του χρόνου δεν αντιβαίνει τους νόμους της Φύσης και γιατί ίσως κάποτε

μας επισκέπτονται ταξιδιώτες από το μέλλον.

ΠΟΛΕΟΔΟΜΙΑ ΕΝΝΙΟ ΚΟΝΤΣΙΝΑ Η Βυζαντινή Πόλη εκδ. Βιβλιοπωλείον της Εστίας σελ. 264 - 24 ευρω

Η ιστορία των βυζαντινών πόλεων διήρκεσε από την υστερορωμαϊκή εποχή μέχρι

τα μέσα του 15ου αιώνα, εκεί όπου κέντρα no υ

είχαν διαμορφωθεί κατά την αρχαιότητα έπρεπε να συνυπάρξουν δίπλα οε νεοθεμελιωμένες

πόλεις. Εί¬

ναι n ιστορία της οριστικής κρίσης των πολεοδομικών προτύπων που είχαν διαμορφωθεί

στις αρχαίες μήτρες και τπς επιβολής τπς χριστιανικής «νέας πόλεως». Είναι n ιστορία τπς

εγκατάλειψης της αγοράς και της δύσκολης παραμονής, κατά τον πρώιμο Μεσαίωνα, στο εσωτερικό περιορισμένων και οχυρωμένων χωρών-ηόλεων σαν κάστρα, πίσω από τείχη που συχνά είχαν ανεγερθεί με υλικό τα διαμελισμένα

κατάλοιπα των αρχαίων πόλεων.

ΜΑΡΤΥΡΙΕΣ PANT V ΠΑΟΥΣ, ΤΖΕΦΦΡΥ ΖΑΖΛΟΟΥ Η τελευταία διάλεξη μετ. Ηλιοφώτιοτη Παπαστεφάνου εκδ. Πατάκη σελ. 288 -14 ευρω

Οταν ζητήθηκε από τον βραβευμένο καθηγητής Πληροφορικής Ράντυ Πάους

να δώσει μια ομιλία στη σειρά «Η τελευταία διάλεξη», του είχε διαγνωσθεί

ανίατος καρκίνος. Ομως n διάλεξη του με θέμα

«Πραγματοποιώντας τα παιδικά σου όνειρα» δεν αφορούσε

τον θάνατο. Αφορούσε τη σημασία του να ξεπερνάς τα εμπόδια, να εκπληρώνεις τα παιδικά σου όνειρα, αλλά και να βοηθάς να γίνουν πραγματικότητα τα όνειρα των άλλων, να αξιοποιείς τπν κάθε στιγμή.

ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ. Ζ.Π.Χ.

www.clipnews.gr