ΤΟΜΟΣ-Β_-ΚΕΦ.-5.1-ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ-ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ.doc

7/18/2019 ΤΟΜΟΣ-Β_-ΚΕΦ.-5.1-ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ-ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ.doc

http://slidepdf.com/reader/full/-51-doc 1/12

ΤΟΜΟΣ Β΄-ΚΕΦΑΛΑΙΟ 5

ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑ ΚΑΙ ΑΡΧΑΙΟ ΘΕΑΤΡΟ

ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ

ΕΝΟΤΗΤΑ 5.1 ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑ

-Πότε εμφα!"ετα# $ %&'&τε(!α )τ$ α*(α!α Ε%%+,αΕμφανίζεται το β΄μισό του 8ου αιώνα καλλιεργήθηκε από τους ΄Ιωνες το πος και

μερικ! εί"η της λυρικής ποίησης #ελεγεία$ επίγραμμα$ ίαμβος%

-Πότε α*(!"ε# α α%%#ε*'ε!τα# $ /&!$)$ α# /ότε & /ε"ό0 %ό'&0

&ο β΄μισό του 8ου αιώνα καλλιεργήθηκε από τους ΄Ιωνες το πος και μερικ! εί"η της

λυρικής ποίησης #ελεγεία$ επίγραμμα$ ίαμβος%$ τον 'ο αιώνα οι (ωριείς καλλιεργο)ν

τη *ορική ποίηση και αργότερα το ει")λλιο$ ενώ οι +ιολείς καλλιεργο)ν τη μελική

ποίηση,

πεζός λόγος *ρησιμοποιήθηκε στην αρ*αία Ελλ!"α μόνο από τον .ο π,/, αι, καιε0ής αν και τα αρ*αιότερα πεζ! ργα που σώζονται$ οι ιστορίες του 1ρο"ότου και

2ουκυ"ί"η *ρονολογο)νται από τον 3ο π,/, αιώνα, 4*ρι τον .ο αιώνα η λογοτε*νία

κανε αποκλειστικ! *ρήση του μτρου$ επει"ή η γραφή "εν ήταν τόσο ευρως

"ια"ε"ομνη,

&ον .ο αιώνα οι ΄Ιωνες καλλιεργο)ν την ιστοριογραφία,

1 ρητορική ως λογοτε*νικό εί"ος καλλιεργήθηκε για πρώτη φορ! στην +θήνα του 3ου

αιώνα,

-Σε /&#ό ε!,&0 '*αφ0 2'*αφα &# α*(α!&# 3%%$ε0 τ& /ε"ό %ό'&

4Τόμ&0 Α6 )ε%.7859

• Ιστοριογραφία5 Ιωνική (ι!λεκτος$ 1ρό"οτος 6 γεννήθηκε στη (ωρική

+λικαρνασσό αλλ! γρ!φει τις Ιστορίες στον /ε"ό #:#ό %ό'&

2ουκυ"ί"ης αναπτ)σσει την +ττική "ι!λεκτο στην πεζογραφία

επηρεασμνος από το ργο των παλαιών Ιώνων λογογρ!φων και του

1ρο"ότου

• 7ητορική5 +ττική (ι!λεκτος

+ναπτ)*θηκε *!ρις τους (ημοκρατικο)ς θεσμο)ς$

(ικανικοί$ συμβουλευτικοί$ πανηγυρικοί ή επι"εκτικοί λόγοι, λώσσα της

ρητορείας το +ττικό Ι"ίωμα #9υσίας$ Ισοκρ!της$ (ημοσθνης%

• 4υθιστόρημα

-Π&#+ ε!α# τα 2;# ε!,$ τ$0 α*(α!α0 ε%%$#0 /&!$)$0

4Τόμ&0 Β6 )ε%.71<-77=9

Επική ηρω:κό$ "ι"ακτικό πος$ μηρος$ 1σίο"ος$ Ιλι!"α ; ")σσεια$ <ργα και

1μραι ; 2εογονία

Ελεγειακή5 Ελεγειακ! ποιήματα$ σ)ντομα "ίστι*α$ =!λονταν με συνο"εία αυλο)

Ιαμβική

9υρική

(ραματική

>ουκολική

-+πό αυτ! ποι! απαγγλονταν και =!λλονταν και ποι! τραγου"ιόνταν?

@



Επική ποίηση$ απήγγειλαν οι αοι"οί #προφορική ποίηση% και οι ε"ικοί επαγγελματίες

ρα=ω"οί στις "ι!φορες αρ*αίες ελληνικς γιορτς,

Ελεγειακή5 μερικ! ελεγειακ! ποιήματα =!λλονταν με τη συνο"εία αυλο)

Ιαμβική5 τα ιαμβικ! ποιήματα εν μρει =!λλονταν και εν μρει απαγγλλονταν από

τον ί"ιο το "ημιουργό τους ίσως με συνο"εία κ!ποιου μουσικο) οργ!νου,

9υρική5 Aαρουσιαζόταν π!ντα με τη μορφή ω"ής #!σματος% και συνο"ευόταν απόενόργανη μουσική #μλος%, 1 μονω"ία ι"ιωτικο) *αρακτήρα =!λλονταν με συνο"εία

λ)ρας, 1 *ορική λυρική ποίηση$ "ημόσιου *αρακτήρα$ =!λλονταν με συνο"εία

κιθ!ρας ή αυλο) ή και των B οργ!νων συγ*ρόνως στις "ι!φορες "ημόσιες και

θρησκευτικς τελετς, Cτα σ*ολεία "ι"!σκονταν μόνο με λ)ρα ή αυλό,

-Π&#+ ε!α# τα ε!,$ τ&> 2/&>0 α# /&#&! &# ε/*ό):/&! τ&>0

4Τόμ&0 Β6 )ε%.77?-7719

1ρωικό <πος

Dμηρος5 Ιλι!"α ; ")σσεια

(ι"ακτικό πος

1σίο"ος5 <ργα και 1μραι ; 2εογονία

-Με τ! ε!,&>0 μ&>)#+ ό*'αα α/α''2%&τα α# @+%%&τα $ ε/# /&!$)$

4Τόμ&0 Β6 )ε%.77?9

1 επική ποίηση "εν συνο"ε)ονταν από μουσικό όργανο$ απαγγλονταν από τους

αοι"ο)ς και τους ρα=ω"ο)ς,

-Π&#ό0 Aε:*ε!τα# & με'α%Bτε*&0 ,+)α%&0 τ$0 ε/#0 /&!$)$0

4Τόμ&0 Β6 )ε%.77?-7719

Dμηρος

-Ο Cμ$*&0 ε!(ε +/&#α ε/#**& ό(#

4Τόμ&0 Β6 )ε%.77?-7719

΄μηρος ήταν τόσο "ημοφιλής ώστε τα ποιήματ! του απαγγλλονταν σε "ι!φορες

αρ*αίες ελληνικς γιορτς από ει"ικο)ς επαγγελματίες$ τους ρα=ω"ο)ς, EαθF όλη τη

"ι!ρκεια της αρ*αιότητας τα ομηρικ! πη παι0αν σημαντικό ρόλο στην ελληνική

παι"εία, Dλοι οι λληνες τα γνώριζαν πολ) καλ! και μερικ! μ!λιστα τα εί*αν

αποστηθίσει ολόκληρα, 1 επί"ρασή τους ήταν ανεκτίμητη$ τόσο στις αρ*αίες

ελληνικς αντιλή=εις$ όσο και στην αρ*αία ελληνική λογοτε*νία$ όπου ο ΄μηρος

αποτελο)σε από όλες τις από=εις $ το θαυμαστότερο πρότυπο, 1 επιρροή του

μήρου απο"εί*τηκε επίσης πολ) ισ*υρή εκτός Ελλ!"ας και σε μεταγενστερες

επο*ς #η +ινει!"α του >ιργιλίου εμπνεται από τον ΄μηρο%$ γιF αυτό και ο ΄μηροςθεωρήθηκε από την αρ*αιότητα 6 και ε0ακολουθεί να θεωρείται 6 ο μεγαλ)τερος

"!σκαλος της επικής ποίησης,

-Τ! )$μα!ε# D/*&φ&*# /&!$)$ α# /&#ό τ& ε;2(& (α*ατ$*#)τ#ό τ$0

4Τόμ&0 Β6 )ε%.77?9

Είναι η ποίηση που απήγγειλαν οι ρα=ω"οί$ οι οποίοι και αυτοσ*ε"ίαζαν σε γιορτς

και σε αυλς πλο)σιων οικογενειών, E)ριο *αρακτηριστικό της προφορικής ποίησης

είναι ότι επαναλαμβ!νει συνε*ώς πολλς λεκτικς GφόρμουλεςG #GλογότυπουςG%, ι

φόρμουλες του μήρου μαρτυρο)ν μια μακρ! παρ!"οση προφορικής ποίησης η

οποία φαίνεται ότι αν!γεται στην επο*ή του /αλκο), &τοιου εί"ους ποίηση είναι

γνωστή και στα μεταγενστερα *ρόνια &α ποιήματα αυτ! ήταν τόσο "ημοφιλή που τα

B



αποστήθιζαν ολόκληρα ,1 Ιλι!"α και η ")σσεια γιναν γνωστ! με αυτόν τον τρόπο$

"ηλα"ή προφορικ! με το πρασμα των *ρόνων,

-Π&#ό τα τ& ε!,&0 τ$0 /&!$)$0 /&> α/&τε%&Bτα α/ό 2α /ε*#))ότε*α

,!)τ#(α α# τ! (α*ατ*α ε!(ε α>τ $ /&!$)$ 4ε/!)$μ& αε/!)$μ&9

4Τόμ&0 Β6 )ε%.771-7779H Ελεγειακή ποίηση *ρησιμοποιο)σε τη γλώσσα του πους και να πολ) συγγενικό

μτρο που της "ινε επίσημο και "ημόσιο *αρακτήρα, ι ελεγείες "ιακρίνονταν για τη

συντομία τους και αποτελο)νταν από να ή περισσότερα "ίστι*α, &ο ελεγειακό

"ίστι*ο αποτελο)νταν από να ε0!μετρο και να πεντ!μετρο "ίστι*ο, Cυγκεκριμνα

το πεντ!μετρο είναι ")ο ατελή μισ! ενός ε0αμτρου,

-Π&#+ ε!α# τα ε!,$ τ$0 ε%ε'ε!α0

4Τόμ&0 Β6 )ε%.7779

+ν!λογα με το περιε*όμενό της και στο πλαίσιο στο οποίο εκτελο)νταν η ελεγεία

"ιακρίνεται σε5

Aαραινετική #πολεμική$ πολιτική$ γνωμική% Cυμποτική$ ερωτική και προσωπική

2ρηνητική επιτ!φιο επίγραμμα

+ναθηματική

Iιλοσοφική

-Με τ! ε!,&>0 μ&>)#+ ό*'αα α/α''2%%&τα α# @+%%&τα $ ε%ε'ε#α

/&!$)$

4Τόμ&0 Β6 )ε%.7719

4ερικ! από τα ελεγειακ! ποιήματα =!λλονταν με τη συνο"εία αυλο) #πνευστό

μουσικό όργανο$ εί"ος "ιπλής φλογρας κατασκευασμνης από καλ!μια%,

- Cτα &# α*(α!&# 3%%$ε0 Aε%α α α/α''ε!%&> α @+%&> μ#α 2μμετ*$

/α*α!ε)$ 4)>μE&>%9 )(ετ#+ με τ& /ό%εμ& τ$ /&%#τ# α εφ*+)&> μ#α

2μμετ*$ 'Fμ$ 4α/όφAε>'μα ':μ#ό96 )ε τ! ε!,&>0 /&!$)$ α2τ*ε(α

4Τόμ&0 Β6 )ε%.7779

Aαραινετική ελεγεία #πολεμική$ πολιτική$ γνωμική9

-Τ!&0 /&%εμ#20 ε%ε'ε!ε0 4)τ*ατ#:τ#+ εμEατ*#α9 ε2/εα τ&>0 Σ/α*τ#+τε0

)τ& /ό%εμ&

4Τόμ&0 Β6 )ε%.7779

Aερίφημα παρα"είγματα πολεμικών ελεγειών είναι τα στρατιωτικ! εμβατήρια του&υρταίου #.3J π,/,%$ με τα οποία παρότρυνε τους Cπαρτι!τες να μ!*ονται γενναία

στον αγώνα υπρ της πατρί"ας,

- Cτα &# α*(α!&# 3%%$ε0 ετ&#μ+"&τα α )>μμετ+)(&> )ε 2α )>μ/ό)#& α#

(*ε#+"&τα α α/α''ε!%&> α# α @+%%&> G ό/:0 )>$A#"ότα G 2α /&!$μα )ε

επίσημο τό&6 '#α τ#0 α/&%αB)ε#0 τ&> 2*:τα6 τ$0 #ότ$0 .%/.6 τ! ε!,&>0 /&!$)$

(*$)#μ&/&#&B)α

4Τόμ&0 Β6 )ε%.7779

/ρησιμοποιο)σαν τη συμποτική$ ερωτική και προσωπική ελεγεία$ κυριότερος

εκπρόσωπος της οποίας θεωρείται ο 4ίμνερμος ο Eολοφώνιος #.JJ π,/,%$ που

)μνησε με τις ελεγείες του τις απολα)σεις του ρωτα και της νεότητας,

K



-Cτα ε/#A>μ&B)α α )>A2)&> 2α 2μμετ*& ε/!'*αμμα6 ε!τε ε/#τ+φ#& ε!τε

ααA$ματ#ό 4αφ#2*:μα )τ&>0 Aε&B096 τ! ε!,&>0 /&!$)$ (*$)#μ&/&#&B)α

4Τόμ&0 Β6 )ε%.7779

2ρηνητική και αναθηματική ελεγεία, ι <λληνες ποιητς από τον .ο αιώνα

προτίμησαν το ελεγειακό μτρο για να συνθσουν επιτ!φια ή αναθηματικ!

επιγρ!μματα$ "ηλα"ή σ)ντομες επιγραφς$ οι οποίες αναγρ!φονταν σε ταφικ!μνημεία ή σε αφιερώματα στους θεο)ς, &α "ιασημότερα επιτ!φια επιγρ!μματα ήταν

του Cιμωνί"η του Eείου #L'. π,/,% τα οποία συνετθησαν για να τιμήσουν τη μνήμη

όλων όσων πεσαν στους Aερσικο)ς πολμους, Mς εκ το)του τα επιγρ!μματα εί*αν

"ημόσιο *αρακτήρα,

-Σε τ! ε!,&>0 /&!$)$ ε!α# '*αμμ2α τα αό%&>Aα ':)τ+ ε/#'*+μματα

«Ελλήνων προμαχούντων Αθηναίοι Μαραθώνι χρησοφόρων Μήδων εστόρεσαν

δύναμιν» )τ& Μα*αAFα α# «Ω ξείν αγγλλειν !α"εδαιμονίοι# ότι τήδε "είμεθα

τοι# "είνων ρήμασι πειθόμενοι» )τ#0 Θε*μ&/B%ε0

+ποτελο)ν επιτ!φια επιγρ!μματα προς τιμήν των νεκρών που πεσαν στον πόλεμο

εναντίον των Aερσών τα οποία είναι γραμμνα σε ελεγειακό μτρο #Ελεγειακήποίηση%,

-Πότε α%%#ε*'A$ε #,#α!τε*α $ ε%ε'ε!α α# μ2): /&#&B ε!,&>0 τ$0

4Τόμ&0 Β6 )ε%.77H I 77=9

Eατ! την ελληνιστική επο*ή και αργότερα$ μ*ρι τους πρώιμους βυζαντινο)ς

*ρόνους$ η ελεγεία$ ι"ίως η ερωτική και αυτή που ε0φραζε προσωπικ!

συναισθήματα$ καλλιεργήθηκε ευρ)τατα και φτασε στην ακμή της, &ο γεγονός αυτό

"ιαπιστώνεται από την NAαλατινή +νθολογίαO$ μία μεγ!λη συλλογή ποιημ!των 6

ελεγειών #Kος αι, π,/, 6 3ο αι μ,/,% η οποία περιλαμβ!νει K'JJ επιγρ!μματα

#ονομ!ζονται τσι λόγω της συντομίας τους και του πνε)ματος τους% που

επιμελήθηκε ο EωνPνος Eεφαλ!ς το Qο αι μ,/, &ο μονα"ικό *ειρόγραφο που σώζεται

βρθηκε στην Aαλατινή >ιβλιοθήκη της /α:"ελβργης, &ο εί"ος αυτό της ελεγείας

επηρασε τους μεταγενστερους ποιητς οι οποίοι το μιμήθηκαν και το μετφρασαν

π,*, ο αλε0αν"ρινός ποιητής Eαλλίμα*ος ο Eυρηναίος #B3Jπ,/,%

-Π&#ό ε!α# τ& μα*&E#ότε*& ε!,&0 ε%%$#0 /&!$)$0

4Τόμ&0 Β6 )ε%.77H I 77=9

&ο μακροβιότερο εί"ος της ελληνικής ποίησης είναι τα ελεγειακ! Nεπιγρ!μματαO$ τα

οποία λόγω της συντομίας τους και του πνε)ματός τους$ επηρασαν τους ποιητς των

μεταγενστερων επο*ών$ οι οποίοι συ*ν! τα μιμήθηκαν και τα μετφραζαν, Eατ! τηνελληνιστική επο*ή$ ο Eαλλίμα*ος ο Eηρυναίος #B3J π,/,% γρα=ε 8JJ βιβλία από

ποιητικ! μτρα και σε πεζό λόγο$ ενώ σώζονται γ)ρω στα .J επιγρ!μματα και πολλ!

αποσπ!σματα από τη συλλογή ελεγειών του που φρει τον τίτλο Αίτια, Eαλλίμα*ος

ήταν νας α0ιόλογος νεωτεριστής$ ο οποίος επηρασε ι"ιαίτερα τους 7ωμαίους

ποιητς,

-Τ! ε!α# $ Πα%ατ# ΑA&%&'!α

4Τόμ&0 Β6 )ε%.HJ89

Είναι μια μεγ!λη συλλογή ελεγειών$ ποιητική ανθολογία K'JJ επιγραμμ!των$ οι

οποίες *ρονολογο)νται από τον Kο π,/, αιώνα μ*ρι τον 3ο μ,/ αιώνα$ την οποία

επιμελήθηκε ο EωνPνος Eεφαλ!ς τον Qο

αιώνα, τίτλος Aαλατινή προρ*εται απότην Aαλατινή >ιβλιοθήκη της /α:λ"εμβργης$ όπου βρθηκε το μονα"ικό

L



*ειρόγραφο, Εμείς σήμερα προσεγγίζουμε με συγκίνηση αυτή την ποίηση$ ι"ίως μετ!

τη μετ!φραση και μελοποίησή της τα τελευταία *ρόνια, 1 μεγ!λη αυτή ανθολογία

προ"ί"ει το μεγ!λο εν"ιαφρον για τους αρ*αίους καθώς επίσης και τη λεπτή αίσθηση

του Eεφαλ!, >βαια όπως φαίνεται στην επο*ή της$ αν κρίνουμε από το μονα"ικό

*ειρόγραφο το οποίο "ιασώθηκε$ "εν γνώρισε ι"ιαίτερη επιτυ*ία,

-Π&#ό0 τα & /*Fτ&0 /&#$τ0 )τ& ,>τ#ό ό)μ&6 /&> ε;2φ*α)ε )τ$ /&!$) τ&>

τα /*&):/#+ τ&> )>α#)Aματα α# με τ! ε!,&>0 /&!$)$ α)(&%A$ε

4Τόμ&0 Β6 )ε%.7779

ποιητής +ρ*ίλο*ος ο A!ριος #.3J π,/%$ *ρησιμοποίησε την ελεγεία για να

περιγρ!=ει με *αρακτηριστικό$ ε0αιρετικ! προσωπικό τόνο$ "ι!φορες εμπειρίες της

ζωής του και για να προσφωνεί τους φίλους του, +ρ*ίλο*ος είναι ο πρώτος

<λληνας ποιητής που κανε τα προσωπικ! του συναισθήματα αντικείμενο της

ποίησής του και για τον λόγο αυτόν θεωρείται ο εισηγητής του ατομικισμο) στην

ευρωπα:κή λογοτε*νία,

-Π&#ό ε!,&0 α*(α#&ε%%$#0 /&!$)$0 ατ#)τ&#(&B)ε )τ$ )$με*# )+τ#*α ε/ε#,

ε;2φ*α"ε @ό'&6 ε;BE*#)$6 (%ε>α)μό α# ε!(ε )τό(& τ$ ,#α)2,α)$ Π&#ό0

Aε:*ε!τα# & /*Fτ&0 D)ατ#*#ό0 /&#$τ0 )τ& ,>τ#ό ό)μ&

4Τόμ&0 Β6 )ε%.77H9

1 ιαμβική ποίηση κανε θμα της τον =όγο$ το *λευασμό και την ε0)βριση, ΄1ταν

μια καυστική σ!τιρα$ με ανεπίσημη και συ*ν! !σεμνη φρασεολογία$ η οποία εί*ε

βασικό σκοπό να "ιασκε"!σει, Επει"ή ο +ρ*ίλο*ος ο A!ριος *ρησιμοποιο)σε πολ) το

ιαμβικό μτρο για να καταφερθεί εναντίον των προσωπικών του ε*θρών με ναν πολ)

βίαιο και σκωπτικό τρόπο #ε0 ου και ο *αρακτηρισμός N=ογερόςO που του εί*ε

απο"οθεί κατ! την αρ*αιότητα%$ το μτρο αυτό συν"θηκε με το ι"ιαίτερο αυτό εί"ος

της ποίησης$ την ιαμβική ποίηση, +ρ*ίλο*ος ήταν ο περιφημότερος ιαμβογρ!φος

και θεωρείται ο πρώτος σατυρικός ποιητής στην ευρωπα:κή λογοτε*νία, 1 ιαμβική

ποίηση του +ρ*ίλο*ου 0ε*ωρίζει από την επική και την ελεγειακή αρ*αία ελληνική

ποίηση #συμπεριλαμβανομνων και των ελεγειών που γρα=ε ο ί"ιος% με τον

ανεπίσημο και καθόλου ηρωικό αλλ! μ!λλον καθημερινό *αρακτήρα της, ι αρ*αίοι

θεωρο)σαν τον +ρ*ίλο*ο ως μεγ!λο ποιητή$ ισ!0ιο μόνο του μήρου, ιF αυτό

αποτελεί πραγματική απώλεια το ότι σώζονται μόνο λίγα αποσπ!σματα από το ργο

του, 4ε το π!θος και τα ντονα προσωπικ! συναισθήματα που ε0φραζε στα

ποιήματ! του ο +ρ*ίλο*ος !νοι0ε το "ρόμο για τη λυρική ποίηση,

-ΠF0 &όμα"α &# α*(α!&# 3%%$ε0 τ$ %>*# /&!$)$

4Τόμ&0 Β6 )ε%.77J9

&ην ονόμαζαν μελική ποίηση, καθώς παρουσιαζόταν π!ντα με τη μορφή ω"ής

#!σματος% και συνο"ε)ονταν από ενόργανη μουσική$ μέλος.

-Η %>*# /&!$)$ τ*α'&>,#ότα6 α/α''2%%&τα @+%%&τα

4Τόμ&0 Β6 )ε%.77J-7759

R!λλονταν$ με τη μορφή ω"ής$ είτε από τον ί"ιο τον ποιητή και μελοποιό #STUT%$ σε

στενό φιλικό κ)κλο και με συνο"εία λ)ρας #μονω"ία ή μονω"ιακή λυρική ποίηση%$

είτε από ναν χορό #ομ!"α αν"ρών ή γυναικών% που ταυτό*ρονα *όρευε με συνο"εία

ό*ι λ)ρας αλλ! κιθ!ρας ή αυλο) ή και των ")ο αυτών οργ!νων συγ*ρόνως,

3



-Π&#+ ε!α# τα ,B& ε!,$ τ$0 %>*#0 /&!$)$0

1 μονω"ία ή μονω"ιακή λυρική ποίηση

1 *ορική λυρική ποίηση

-Π&#ό α/ό τα ,B& ε!,$ τ$0 %>*#0 /&!$)$0 ε!(ε #,#:τ#ό α# /&#ό ,$μό)#&(α*ατ*α6 )ε τ! ε!,&>0 &#ό α/ε>A>ότα τ& αA2α6 /&#&! &# B*#&#

ε/*ό):/&! τ&>06 α# με τ! ε!,&>0 μ&>)#+ ό*'αα ετε%&Bτα

4Τόμ&0 Β6 )ε%.77J-7759

• 1 μονω"ία ή μονω"ιακή λυρική ποίηση εί*ε ντονα ι"ιωτικό *αρακτήρα και οι

ω"ς της ε0φραζαν με *αρακτηριστικό π!θος τις σκ=εις και τα ντονα

προσωπικ! συναισθήματα του "ημιουργο) τους, ποιητής$ ταυτό*ρονα όμως

και μελοποιός #συνθτης της μουσικής% των ω"ών του$ =αλλε μόνος #μονω"ία%

σε στενό φιλικό κ)κλο και με συνο"εία λ)ρας #λυρική ποίηση%, 1 μονω"ία

φτασε στην ακμή της τε*νικής της τελειότητας με τους "ι!σημους 9σβιους

ποιητς Α%α!& #πολιτικ! θματα V ποιήματα στασιωτικά W για συμπόσια% α#

Σα/φF 4=??/.Χ.9 #θματα ερωτικ!%,

• 1 *ορική λυρική ποίηση εί*ε καθαρ! "ημόσιο *αρακτήρα και συν"εόταν με

"ι!φορες θρησκευτικς γιορτς #κρατικς ή πανελλήνιες% ή με σημαντικς

οικογενειακς γιορτς-τελετς #γ!μους$ κη"είες$ κ,α%, ι ω"ς που εί*αν ποικίλη

θεματολογία εκτελο)νταν από ναν χορό #ομ!"α αν"ρών ή γυναικών% που

ταυτό*ρονα *όρευε με συνο"εία ό*ι λ)ρας αλλ! κιθ!ρας ή αυλο) ή και των ")ο

αυτών οργ!νων συγ*ρόνως, Cυνήθως ο ί"ιος ο ποιητής παιζε κιθ!ρα και

"ιη)θυνε το *ορό που συγκεντρωνόταν σε κ)κλο γ)ρω του, γνωστότερος

ποιητής της *ορικής ποίησης και αυτός που *ουμε τα περισσότερα ργα είναι ο

Π!,α*&0 4J=? /.Χ.9, <γρα=ε "ι!φορα εί"η ω"ών της *ορικής λυρικής ποίησης$

σ*ε"όν ακραιες σώζονται οι επινίκιες ω"ς του #κατ! παραγγελία% όπου εκτόςαπό το νικητή εγκωμι!ζει ολόκληρη τη φυλή του καθώς και τους μυθικο)ς

προγόνους της πόλη του,

-Α α/ό τα τ2%$ τ&> 8&> α#. /.Χ. α# μετ+6 &# α*(α!&# 3%%$ε0 ετ&#μ+"&τα α

)>μμετ+)(&> )ε 2α #,#:τ#ό )>μ/ό)#& α# Aε%α α τ*α'&>,)&> 2α

τ*α'&B,# D)ό%& )ε αε/!)$μ&6 /*&):/#ό τό&6 τ! ε!,&>0 /&!$)$

(*$)#μ&/&#&B)α

4Τόμ&0 Β6 )ε%.77J9

4ονω"ία ή μονω"ιακή λυρική ποίηση

-Σε /&#ό ε!,&0 %>*#0 /&!$)$0 & /&#$τ0 τα τα>τό(*&α & )>A2τ$0

4 μελοποιό# 9 α# & τ*α'&>,#)τ0 4αοιδό# 96 α# )ε /&#ό ε!,&0 & /&#$τ0 τα α/%+ &

)>A2τ$0 (:*!0 α τ*α'&>,+ & !,#&0 μ/*&)τ+ )τ& &#ό

4Τόμ&0 Β6 )ε%.77J9

Cτη μονω"ία ή μονω"ιακή λυρική ποίηση ο ποιητής ήταν ταυτό*ρονα ο συνθτης

# μελοποιός % και ο τραγου"ιστής #αοιδός % ενώ στη *ορική λυρική ποίηση ήταν απλ! ο

συνθτης *ωρίς να τραγου"! ο ί"ιος μπροστ! στο κοινό αφο) την ω"ή εκτελο)σε ο

*ορός #ομ!"α αν"ρών ή γυναικών%,

.



-Τ! τα &# ,#AB*αμE&#

4Τόμ&0 Β6 )ε%.7759

/ορικ! λυρικ! !σματα πρό"ρομοι της "ραματικής ποίησης "λ" του αρ*αίου

ελληνικο) θε!τρου$ της κωμω"ίας και της τραγω"ίας,

-Π&#&! τα &# >*#ότε*&## ε/*ό):/&# τ$0 (&*#0 %>*#0 /&!$)$04Τόμ&0 Β6 )ε%.7759

γνωστότερος ποιητής της *ορικής ποίησης και αυτός που *ουμε τα περισσότερα

ργα είναι ο Π!,α*&0 4J=? /.Χ.9, ι πολυ!ριθμες συνθσεις του περιλαμβ!νουν

"ι!φορα εί"η ω"ών της *ορικής λυρικής ποίησης$ από τις οποίες σ*ε"όν ακραιες

σώζονται οι επινίκιες ω"ς του που γρα=ε κατ! παραγγελία$ για να ε0υμνήσει

νικητς στους μεγ!λους πανελλήνιους αλλ! και σε μερικο)ς τοπικο)ς αγώνες,

/ρησιμοποιώντας μυθολογικ! θματα και επικό λε0ιλόγιο$ σF αυτς τις ω"ς εκτός

από τον ί"ιο τον νικητή εγκωμι!ζει ολόκληρη τη φυλή του καθώς και τους μυθικο)ς

προγόνους της πόλη του,

-Π&#&! τα &# /ε*!φ$μ&# επίνι"οι τ&> Π#,+*&>4Τόμ&0 Β6 )ε%.7759

Aρόκειται για ω"ς που γρα=ε κατ! παραγγελία$ για να ε0υμνήσει νικητς στους

μεγ!λους πανελλήνιους αλλ! και σε μερικο)ς τοπικο)ς αγώνες, /ρησιμοποιώντας

μυθολογικ! θματα και επικό λε0ιλόγιο$ σF αυτς τις ω"ς εκτός από τον ί"ιο τον

νικητή εγκωμι!ζει ολόκληρη τη φυλή του καθώς και τους μυθικο)ς προγόνους της

πόλη του,

-Π&#ό0 τα & ε#)$'$τ0 τ$0 E&>&%#0 /&!$)$0 α# )ε /&#ό α#Fα 2"$)ε

4Τόμ&0 Β6 )ε%.77=9

Θεό*#τ&0 & Σ>*α&B)#&0 478?/.Χ9 είναι "ι!σημος ως "ημιουργός της

βουκολικής ποίησης, Cυνθεσε όμως και επιγρ!μματα και !λλα ργα, +νήκει στους

ποιητς που "ημιο)ργησαν αρ*αία ελληνική ποίηση στην +λε0!ν"ρεια κατ! την

ελληνιστική περίο"ο$ τους λεγόμενους αλε0αν"ρινο)ς, E)ριο *αρακτηριστικό τους η

αινιγματική 6 ασυνήθιστη φρασεολογία και οι σκοτεινς αλληγορίες που

*ρησιμοποιο)ν$ απόρροια των γνώσεων που αποκτήθηκαν από την εμβριθή μελτη

της παλαιότερης λογοτε*νίας 6 λογοτε*νικών ει"ών στην ονομαστή βιβλιοθήκη της

+λε0!ν"ρειας, &λος το βουκολικό είναι να εί"ος ποίησης που επιβίωσε και σε

μεταγενστερες επο*ς,

-Σε /&#+ '%F))α '*αφότα $ α*(α!α ε%%$# %&'&τε(!α τ$0 %α)#0 ε/&(0

Γ*αφότα )ε μ#α ε#α!α6 &# '%F))α4Τόμ&0 Α6 )ε%.78J-7859

1 αρ*αία ελληνική λογοτε*νία της κλασικής επο*ής "εν γραφόταν σε μία ενιαία$

κοινή γλώσσα αλλ! *αρακτηριζόταν από "ιαλεκτική πολυμορφία, E!θε λογοτε*νικό

ργο #ποιητικό ή πεζό% είναι !ρρηκτα συν"ε"εμνο με μία ορισμνη "ι!λεκτο$ τη

"ι!λεκτο εκείνου του ελληνικο) φ)λου που λόγω μίας ι"ιαίτερης ι"ιοσυγκρασίας και

"ιαφόρων κοινωνικοοικονομικών παραγόντων$ "ημιο)ργησε για πρώτη φορ! το

συγκεκριμνο λογοτε*νικό εί"ος, <τσι κ!θε ποιητής$ ιστορικός$ ρήτορας ή φιλόσοφος

"εν γρ!φει στην μητρική του γλώσσα αλλ! στη "ι!λεκτο που *ρησιμοποιείται κατ!

παρ!"οση για το λογοτε*νικό εί"ος στο οποίο ανήκει το ργο του,

'



-Π&#20 τα &# %&'&τε(#20 ,#+%ετ&#

4Τόμ&0 Α6 )ε%.78J-7859ΙΩΝΙΚΗ ΕΠΟΣ

Με*#+ ε!,$ ΛKΡΙΚΗΣ ΠΟΙΗΣΗΣ Ε%ε'ε!α

Ε/!'*αμμα

LαμE&0 ΙΣΤΟΡΙΟΓΡΑΦΙΑ

MΩΡΙΚΗ ΧΟΡΙΚΗ ΠΟΙΗΣΗ I α*'ότε*α

ΕΙMKΛΙΟ

ΑΙΟΛΙΚΗ ΜΕΛΙΚΗ ΠΟΙΗΣΗ

ΑΤΤΙΚΗ MΡΑΜΑ 4ΚΩΜΩMΙΑ G ΤΡΑΓΩMΙΑ9

ΡΗΤΟΡΕΙΑ

ΦΙΛΟΣΟΦΙΑ

-Π&#20 %&'&τε(#20 ,#+%ετ&# (*$)#μ&/&#&Bτα )τ& α*(α!& ε%%$#ό ,*+μα α#

'#ατ!

4Τόμ&0 Α6 )ε%.78J-7859

Cτην +ττική όπου καλλιεργείται το "ρ!μα$ οι τραγικοί ποιητς *ρησιμοποιο)ν την

αττική "ι!λεκτο με ιωνικ! στοι*εία στο "ιαλογικό μρος και με "ωρικ! στα *ορικ!

όπως παρα"οσιακ! προστ!ζεται β!σει της σ)ν"εσης "ιαλκτου και λογοτε*νικο)

εί"ους, Cυγκεκριμνα κ!θε λογοτε*νικό ργο #ποιητικό ή πεζό% είναι !ρρηκτα

συν"ε"εμνο με μία ορισμνη "ι!λεκτο$ τη "ι!λεκτο εκείνου του ελληνικο) φ)λου

που λόγω μίας ι"ιαίτερης ι"ιοσυγκρασίας και "ιαφόρων κοινωνικοοικονομικών

παραγόντων$ "ημιο)ργησε για πρώτη φορ! το συγκεκριμνο λογοτε*νικό εί"ος,#βλπε προηγο)μενη ερώτηση%

-Π&#ό0 Aε:*ε!τα# & /ατ2*α0 τ$0 /α'ό)μ#α0 Ι)τ&*!α0

4Τόμ&0 Β6 )ε%.7789

Η*ό,&τ&0 από την +λικαρνασσό #L83-LB@PL@K π,/,% εισήγαγε τον όρο ιστορία

#ρευνα% περιγρ!φοντας το βιβλίο του$ ως "ημοσίευση της ιστορίας του και ή"η από

την αρ*αιότητα θεωρο)νταν ο Aατρας της Ιστορίας, Cτο ργο του αφηγείται τον

πόλεμο μετα0) Ελλήνων και Aερσών #L8J-L'Q π,/,% αλλ! να μεγ!λο μρος του

αφιερώνεται σε εισαγωγικό υλικό, <τσι μας "ίνει την ιστορία της περσικής

αυτοκρατορίας μ*ρι την περίο"ο του πολμου$ μεγ!λο μρος από την πρώιμη

ιστορία πολλών ελληνικών κρατών$ γεωγραφικς πληροφορίες και εθνογραφικό υλικόαπό τα τα0ί"ια του εκτός Ελλ!"ας, Cτό*ος του να "ιαφυλ!0ει τη μνήμη των μεγ!λων

ργων των Ελλήνων αλλ! και των 0νων και η μθο"ός του ήταν να ρωτ! καλ!

πληροφορημνους ανθρώπους και να καταγρ!φει όσα του λεγαν ακόμη κι αν εκείνος

τα αμφισβητο)σε$ όπως σημείωνε συ*ν!, 1 ποικιλία των θεμ!των του "εν απαντ!τε

στους μεταγενστερους ιστορικο)ς που πραγματε)ονται αποκλειστικ! θματα

πολιτικ! και στρατιωτικ! αφήνοντας σε !λλους ει"ικο)ς τη γεωγραφία και την

εθνογραφία, &ο βιβλίο του 1ρο"ότου γινε αμσως κλασικό ργο με "ια*ρονική α0ία

και λ!μ=η,

8



-Π&#&! ε!α# & +%%&0 με'+%&0 #)τ&*#ό0 τ$0 α*(α!α0 Ε%%+,α0

4Τόμ&0 Β6 )ε%.7789

!λλος μεγ!λος ιστορικός της αρ*αίας Ελλ!"ας είναι ο Θ&>>,!,$0 ο +θηναίος

#L.J-KQJ π,/,% ο οποίος αφηγήθηκε λεπτομερώς την ιστορία του Aελοποννησιακο)

#LK@-LJLπ,/, αν και το ργο είναι ημιτελς καθώς "ιακόπτεται το L@@ π,/%,

2ουκυ"ί"ης υπερηφανευόταν για τη μεγ!λη φροντί"α που κατβαλε προκειμνου ναανακαλ)=ει την αλήθεια των γεγονότων, &ο ργο του "εν περιορίζεται στην

πραγματολογική αν!λυση αλλ! περιγρ!φει τα ανθρώπινα π!θη και φιλοσοφεί

συνε*ώς για τη φ)ση των ανθρώπων και των κοινωνιών τους, Cημαντικό

*αρακτηριστικό της μεθό"ου του είναι ότι περιλαμβ!νει στο κείμενο του λόγους οι

οποίοι υποτίθεται πως εκφωνήθηκαν από ιστορικ! πρόσωπα αλλ! στην

πραγματικότητα εί*αν συντα*θεί με προσο*ή από τον ί"ιο #ο περιφημότερος από τους

λόγους αυτο)ς είναι $ Ε%&'Α(&$) !$*$) τ&> Πε*#%%, 4ε τους λόγους αυτο)ς

ο 2ουκυ"ί"ης μπόρεσε να εκφρ!σει τις προσωπικς του από=εις για την ανθρώπινη

ζωή$ την πολιτική και τον πόλεμο,

4ε το ργο του το οποίο ανα"εί*θηκε αμσως σε κλασικό$ ο 2ουκυ"ί"ης !νοι0ε το

"ρόμο που ακολο)θησαν όλοι οι μεταγενστεροι ιστορικοί τόσο στην αρ*αιότητα όσοκαι σε μεταγενστερες επο*ς,

-Σε τ! ,#2φε*ε $ μ2A&,&0 τ&> Η*&,ότ&> α/ό τ$ μ2A&,& τ&> Θ&>>,!,$ α# ό%:

τ: +%%: #)τ&*#F μετ+ α/ό α>τό

4Τόμ&0 Β6 )ε%.7789

1 βασική "ιαφορ! της μεθό"ου του 1ρο"ότου από τη μθο"ο του 2ουκυ"ί"η και

όλων των !λλων ιστορικών μετ! από αυτόν εντοπίζεται στον τρόπο προσγγισης της

ιστορίας, 1ρό"οτος καταγρ!φει ανθρώπινες μαρτυρίες ακόμη κι όταν "εν τις

πιστε)ει ο ί"ιος και παρουσι!ζει στο ργο του ποικιλία θεμ!των που "εν απαντ!τε

στους μεταγενστερους ιστορικο)ς που πραγματε)ονται αποκλειστικ! θματα

πολιτικ! και στρατιωτικ! αφήνοντας σε !λλους ει"ικο)ς τη γεωγραφία και την

εθνογραφία, +πό την !λλη ο 2ουκυ"ί"ης #όπως και οι μεταγενστεροί του ιστορικοί%

"εν περιορίζεται στην πραγματολογική αν!λυση στο ργο του αλλ! "ιε0!γει ρευνα

για ανακαλ)=ει την αλήθεια των γεγονότων τηρώντας κριτική στ!ση περιγρ!φοντας

τα ανθρώπινα π!θη και φιλοσοφώντας συνε*ώς για τη φ)ση των ανθρώπων και των

κοινωνιών τους, &λος εκφρ!ζει τις προσωπικς του από=εις για την ανθρώπινη ζωή$

την πολιτική και τον πόλεμο μσα από λόγους που υποτίθεται εκφώνησαν ιστορικ!

πρόσωπα,

-Θα μ/&*&B)ε α /ε# αε!0 ότ# $ *$τ&*# :0 %&'&τε(#ό ε!,&0 αα/τB(A$ε

'#α /*Fτ$ φ&*+ )τ$ Ε%%+,α (+*$ )τ$ αA$αN ,$μ&*ατ!α

4Τόμ&0 Β6 )ε%.77O9

*αρακτήρας της "ημόσιας ζωής στην +θήνα του 3ου αι, π,/, ο"ήγησε στην

καλλιργεια της ρητορικής ως λογοτε*νικο) εί"ους, Cτα αθηνα:κ! "ικαστήρια αυτό

που παρουσι!ζονταν ενώπιον της "ικαιοσ)νης είτε ο κατήγορος είτε ως

κατηγορο)μενος πρεπε να εκφωνήσει λόγο σε να πολ) μεγ!λο σώμα #3JJ ή

περισσοτρων% ενόρκων, Cτη +ο,λή των %εντα"οσίων$ να ομιλητής εί*ε να

αντιμετωπίσει ναν μεγ!λο αριθμό ατόμων$ ενώ στην Ε""λησία το ακροατήριο του

μπορο)σε να φτ!νει σε πολλς *ιλι!"ες, 1 επιτυ*ία στη "ημόσια ζωή ε0αρτιόταν σε

μεγ!λο βαθμό από τη ρητορική "ε0ιοτε*νία,

Q



-Π&#+ τα τα ε!,$ *$τ&*#&B %ό'&> /&> )(ετ!"&τα με τ&>0 ,$μ&*ατ#&B0

Aε)μ&B0 τ$0 ΑAα0 α# /&#&! &# ε/*ό):/&! τ&>0

4Τόμ&0 Β6 )ε%.77O-77<9

Xπήρ*αν K εί"η ρητορικών λόγων5

1. M#α#&! %ό'&# #*ρησιμοποιο)νταν στα "ικαστήρια%

7. Σ>μE&>%ε>τ#&! %ό'&# #εκφωνο)νταν στην >ουλή και στην Εκκλησία%H. Πα$'>*#&! ε/#,ε#τ#&! %ό'&##απαγγλλονταν σε γιορτς και επίσημες

τελετς% π,*, οι επική"ειοι λόγοι ή επιτ!φιοι

Λ>)!α0 #LL3-K'3 π,/,% ήταν ο μεγαλ)τερος συγγραφας "ικανικών λόγων

#λογογρ!φος%, Eατ! την αρ*αιότητα του απο"ί"ονταν LB3 λόγοι #από τους οποίους

BKK θεωρο)νταν γνήσιοι%, +πό τους λόγους αυτο)ς που ήταν ως επί το πλείστον

"ικανικοί #γρ!φτηκαν "λ" από τον 9υσία για να τους εκφωνήσουν οι πελ!τες του στα

"ικαστήρια%$ σώζονται μόνο K3 #από τους οποίους K@ είναι γνήσιοι%, C)μφωνα με την

αρ*αία παρ!"οση$ ο 9υσίας *ασε μόνο B υποθσεις σε όλη τη στα"ιο"ρομία του, &α

ργα του "εί*νουν ότι η τυπική "ομή ενός ρητορικο) λόγου και πολλς από τις

μεθό"ους της τ*νης της πειθο)ς εί*αν ή"η παγιωθεί στην επο*ή του,

Α#)(!$0 ο +θηναίος #KQ'-KBB π,/,% ήταν ε0*ουσα πολιτική προσωπικότητα και

πρό0ενος της +θήνας σε σημαντικς "ιαπραγματε)σεις με 0νες "υν!μεις, Cώζονται

μόνο K εκτενείς "ικανικοί λόγοι του οι οποίοι εί*αν εκφωνηθεί εναντίον του μεγ!λου

αντιπ!λου του (ημοσθνη, ι K αυτοί λόγοι εκτιμο)νταν ι"ιαίτερα ως πρότυπα της

ρητορικής τ*νης #αποκαλο)νταν μ!λιστα Nοι - ./ριτε# O% και παι0αν σημαντικό

ρόλο στην αρ*αία ελληνική και μεταγενστερη παι"εία πρ!γμα που ε0ηγεί και την

επιβίωσή τους,

κατF ε0ο*ής όμως ρήτορας της αρ*αιότητας ήταν ο κορυφαίος +θηναίος πολιτικός

M$μ&)A2$0 #K8L-KBBπ,/,%$ ο οποίος είναι γνωστός για την πολιτική αντίστασης που

πρότεινε στους +θηναίους κατ! των 4ακε"όνων, (ημοσθνης κυρι!ρ*ησε στον

πολιτικό στίβο αλλ! και στα "ικαστήρια, ι .K λόγοι που σώθηκαν και φρουν το

όνομ! του ανήκουν και στις K κατηγορίες ρητορικών λόγων #"ικανικοί$

συμβουλευτικοί$ επι"εικτικοί%, ι "ημηγορικοί λόγοι του (ημοσθνη αφορο)ν στα

μεγ!λα ζητήματα της επο*ής του$ την εσωτερική και στρατιωτική πολιτικς καθώς

και τις ε0ωτερικς υποθσεις του κρ!τους, ι "ικανικοί λόγοι που γρ!φτηκαν τόσο

για γνωστς "ημόσιες υποθσεις #π,*, οι λόγοι κατ! του +ισ*ίνη% όσο και για

ι"ιωτικς "ιαφορς, πιο "ι!σημος επι"εικτικός λόγος του (ημοσθνη #"εν σώθηκε%

ήταν ο επική"ειος λόγος του #ή Επιτ!φιος%$ τον οποίο εκφώνησε προς τιμήν των

+θηναίων που πεσαν στη μ!*η κατ! του Iιλίππου στη /αιρώνεια #KK8 π,/,%, &ο

γεγονός ότι νας τόσο μεγ!λος αριθμός λόγων του (ημοσθνη *ει "ιασωθεί$απο"εικν)ει τον βαθμό στον οποίο οι λόγοι αυτοί κυρι!ρ*ησαν στον *ώρο των

σπου"ών της ρητορικής$ οι οποίες αποτελο)σαν πολ) σημαντικό μρος της

εκπαί"ευσης των αρ*αίων,

-K/*(ε α# 2α τ*!τ& ε!,&0 *$τ&*#&B %ό'&>6 /&> ,ε ε!(ε )(2)$ με

,$μ&*ατ#&B0 Aε)μ&B0. Π&#ό τα α>τό α# /&#ό0 & ε/*ό):/ό0 τ&>

4Τόμ&0 Β6 )ε%.77O-77<9

Yταν οι πανηγυρικοί ή επι"εικτικοί λόγοι οι οποίοι απαγγλονταν σε γιορτς ή

επίσημες τελετς$ π,*, επική"ειοι λόγοι ή επιτ!φιοι, Εκπρόσωπός του ο ρήτορας και ο

κορυφαίος +θηναίος πολιτικός M$μ&)A2$0 #K8L-KBBπ,/,%, πιο "ι!σημοςεπι"εικτικός λόγος του (ημοσθνη #"εν σώθηκε% ήταν ο επική"ειος λόγος του #ή

@J



Επιτ!φιος%$ τον οποίο εκφώνησε προς τιμήν των +θηναίων που πεσαν στη μ!*η

κατ! του Iιλίππου στη /αιρώνεια #KK8 π,/,%,

-ΠF0 &&μ+"&τα &# ,+)α%&# τ$0 *$τ&*#0 τ2($0 )τ$ α*(α!α Ε%%+,α

4Τόμ&0 Β6 )ε%.77O I 11J9

ι "!σκαλοι της ρητορικής τ*νης στην αρ*αία Ελλ!"α και συγκεκριμνα στην+θήνα του 3ου αι, ονομ!ζονταν Σ&φ#)τ20. Yταν επαγγελματίες "!σκαλοι μίας

μεγ!λης ποικιλίας θεμ!των$ αν!μεσα στα οποία η ρητορική$ η πολιτική θεωρία και

φιλοσοφία, Ε0αιτίας της βαρ)τητας που εί*ε η ρητορική στην εκπαί"ευση των

αρ*αίων προκειμνου να ανταπε0λθουν στις απαιτήσεις της αθηνα:κής "ημόσιας

ζωής$ κατ!λη0ε να αναλ)εται και να μελετ!ται με πολ) συστηματικό τρόπο,

-Π&#ό0 τα & με'α%Bτε*&0 α*(α!&0 *τ&*α0

4Τόμ&0 Β6 )ε%.77<9

κατF ε0ο*ής ρήτορας της αρ*αιότητας ήταν ο κορυφαίος +θηναίος πολιτικός

M$μ&)A2$0 #K8L-KBBπ,/,%$ ο οποίος είναι γνωστός για την πολιτική αντίστασης που

πρότεινε στους +θηναίους κατ! των 4ακε"όνων, (ημοσθνης κυρι!ρ*ησε στονπολιτικό στίβο αλλ! και στα "ικαστήρια, ι .K λόγοι που σώθηκαν και φρουν το

όνομ! του ανήκουν και στις K κατηγορίες ρητορικών λόγων #"ικανικοί$

συμβουλευτικοί$ επι"εικτικοί%, ι "ημηγορικοί λόγοι του (ημοσθνη αφορο)ν στα

μεγ!λα ζητήματα της επο*ής του$ την εσωτερική και στρατιωτική πολιτικς καθώς

και τις ε0ωτερικς υποθσεις του κρ!τους, ι "ικανικοί λόγοι που γρ!φτηκαν τόσο

για γνωστς "ημόσιες υποθσεις #π,*, οι λόγοι κατ! του +ισ*ίνη% όσο και για

ι"ιωτικς "ιαφορς, πιο "ι!σημος επι"εικτικός λόγος του (ημοσθνη #"εν σώθηκε%

ήταν ο επική"ειος λόγος του #ή Επιτ!φιος%$ τον οποίο εκφώνησε προς τιμήν των

+θηναίων που πεσαν στη μ!*η κατ! του Iιλίππου στη /αιρώνεια #KK8 π,/,%, &ο

γεγονός ότι νας τόσο μεγ!λος αριθμός λόγων του (ημοσθνη *ει "ιασωθεί$

απο"εικν)ει τον βαθμό στον οποίο οι λόγοι αυτοί κυρι!ρ*ησαν στον *ώρο των

σπου"ών της ρητορικής$ οι οποίες αποτελο)σαν πολ) σημαντικό μρος της

εκπαί"ευσης των αρ*αίων,

-Π&#ό ε!,&0 *$τ&*#&B %ό'&> α%%#ε*'A$ε #,#α!τε*α α# /&#+ ε!,$

/α*+μα)α )τ& Β>"+τ#&6 α# '#ατ!

4Τόμ&0 Β6 )ε%.HHO-HJ19

&ο εί"ος του ρητορικο) λόγου που καλλιεργήθηκε ι"ιαίτερα στο >υζ!ντιο ήταν οι

πανηγυρικοί- επι"εικτικοί λόγοι σε αντίθεση με τα !λλα B εί"η των "ικανικών και

συμβουλευτικών λόγων τα οποία παρ!κμασαν, 1 αιτία βρίσκεται αρ*ικ! στις

κοινωνικοπολιτικς συνθήκες που επικρατο)σαν στο >υζ!ντιο σε σ*ση με την"ημοκρατική +θήνα του 3ου αι, π,/,, ι "ομς του κρ!τους *ουν αλλ!0ει "ραματικ!

καθώς και τα ζητο)μενα της επο*ής, Επιπλον οι >υζαντινοί ασπαζόμενοι τη να

θρησκεία #*ριστιανισμό% θεωρο)ν τον αρ*αίο ελληνικό κόσμο ει"ωλολατρικό αλλ!

και επικίν"υνο για τις ηθικς αντιλή=εις του και τον ελε)θερο στο*ασμό που

πρεσβε)ει, <τσι τα αρ*αία κείμενα *ρησιμοποιήθηκαν ως προπαι"ευτικ! με μφαση

στον τ)πο και ό*ι στο πνε)μα 6 ουσία, ι βυζαντινοί αγ!πησαν με π!θος τη ρητορεία

και την *ρησιμοποίησαν με σαφείς ι"εολογικς προθσεις,

@@



-Π&#&! εφ$B*α τ& μ>A#)τό*$μα α# )ε /&#+ ε/&( ΠF0 τ& α/&α%&B)α &#

!,#&#

4Τόμ&0 Β6 )ε%.77<-7H?9

&ο μυθιστόρημα ή μ)θος όπως αλλιώς το αποκαλο)σαν οι αρ*αίοι$ μία φανταστική

αφήγηση σε πεζό λόγο$ ήταν μία από τις α0ιολογότερες εφευρσεις της αρ*αίας

ελληνικής λογοτε*νίας, 1 καταγωγή και η περίο"ος αν!πτυ0ης του ελληνικο)μυθιστορήματος αποτλεσαν το αντικείμενο ζωηρής ακα"ημα:κής συζήτησης γιατί αν

και *ουν σωθεί παρα"είγματα αυτο) του λογοτε*νικο) εί"ους$ από "ι!φορους

συγγραφείς$ $ (*&&%ό'$) τ&>0 ε!α# ,>)τ>(F0 αE2Eα#$. &ο πιθανότερο

συμπρασμα είναι ότι το εί"ος αυτό αναπτ)*θηκε κατ! την περίο"ο ειρήνης και

ευημερίας που ταυτίζεται με την ακμή της 7ωμα:κής +υτοκρατορίας #τλη @ου - αρ*ς

Kου αι, μ,/,%$ όταν η αρ*αία ελληνική λογοτε*νική παραγωγή γνώρισε την τελευταία

!νθηση$ σε συν"υασμό με την )παρ0η ενός ευρος και μορφωμνου αναγνωστικο)

κοινο),

+ν και τονίζεται συ*να ότι η ")σσεια του μήρου εμπερι*ει στοι*εία

μυθιστορήματος$ στην πραγματικότητα$ οι πρόγονοι του μυθιστορήματος$ αυτο) του

τόσο προσφιλο)ς και ανεπτυγμνου λογοτε*νικο) εί"ους στην επο*ή μας$ είναι τα"ιηγήματα σε πεζό λόγο της )στερης ελληνικής αρ*αιότητας,

-Π&#ό0 τα & /ε*#φ$μότε*&0 μύθο# τ$0 α*(α#ότ$τα0

4Τόμ&0 Β6 )ε%.7H?9

περιφημότερος μ)θος της αρ*αιότητας ήταν το ποιμενικό μυθιστόρημα N'α "ατ/

0/φνιν "αι .λόηνO #KJJμ,/%, Aρόκειται για την ιστορία B νων εραστών που

"ια"ραματίζεται στο βουκολικό περιβ!λλον της αγροτικής 9σβου, 1 πλοκή του

είναι η τυπική των μυθιστορημ!των5 εραστς οι οποίοι εί*αν *ωρίσει και εί*αν

εκτεθεί σε κιν")νους$ τελικ! 0ανασμίγουν,

P. QRSQRSTΕΛΗ

@B

ΤΟΜΟΣ-Β_-ΚΕΦ.-5.1-ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ-ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ.doc

Documents

Transcript of ΤΟΜΟΣ-Β_-ΚΕΦ.-5.1-ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ-ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ.doc