Ιστορία Ε΄ - Επανάληψη 5ης ενότητας: ΄΄Η μεγάλη ακμή του...

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής

Ιστορία Ε΄ Τάξης – Επανάληψη 5ης Ενότητας:

΄΄Η μεγάλη ακμή του Βυζαντινού κράτους΄΄

Σχεδιαγράμματα

Ερωτήσεις - Απαντήσεις

Επαναληπτικά

http://e-taksh.blogspot.gr

Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.1

Ιστορία Ε΄ Δημοτικού – «Στα βυζαντινά χρόνια»

Ενότητα Ε΄: Η μεγάλη ακμή του βυζαντινού κράτους – Ανακεφαλαίωση

Σαμούχος Πέτρος©

Στα χρόνια των Ισαύρων αυτοκρατόρων

έγιναν τολμηρές μεταρρυθμίσεις στη νομοθεσία και τη διοίκηση

Συγκεκριμένα:

χωρίστηκε η αυτοκρατορία σε θέματα

ψηφίστηκαν νόμοι υπέρ των αγροτών

οι δικαστές εφάρμοζαν τους νόμους

Όμως:

δημιουργήθηκε το πρόβλημα της λατρείας των εικόνων

διχάστηκε ο λαός σε εικονομάχους και εικονολάτρες

καταστράφηκαν ανεκτίμητα έργα τέχνης

η εικονομαχία σκίασε το έργο και τη δόξα των Ισαύρων

Η διαμάχη της εικονομαχίας λύθηκε οριστικά με την

αναστήλωση των εικόνων.

Στα χρόνια των Μακεδόνων αυτοκρατόρων

το κράτος αναδιοργανώθηκε και μεγάλωσε

ψηφίστηκαν δίκαιοι νόμοι

άνθισαν τα γράμματα και οι τέχνες

δημιουργήθηκαν ανώτατες σχολές

διασώθηκαν αρχαία ελληνικά κείμενα

προόδευσε η γεωργία, η βιοτεχνία και το εμπόριο

Ανακεφαλαίωση μαθημάτων 23-27

Λέων Γ΄

Βασίλειος Β΄


eva -edu

23. Η νομοθεσία και η διοίκηση εκσυγχρονίζονται

Οι πόλεμοι των Βυζαντινών με τους άλλους λαούς έφεραν πολλά προβλήματα. Ο

στρατός δεν μπορούσε να πολεμήσει, το κράτος δεν είχε χρήματα, δεν γίνοταν αυτό

που έλεγε ο νόμος και έπαιρναν από τους αγρότες τα χωράφια.

Ο Λέων ο ΄Γ ο Ίσαυρος για να λύσει τα προβλήματα άλλαξε τη νομοθεσία (τους

νόμους) και τη διοίκηση.

1. Χώρισε την αυτοκρατορία σε μεγάλες περιοχές που τα έλεγαν «Θέματα».

2. Έδωσε χωράφια στους ακρίτες για να τα καλλιεργούν.

3. Έφτιαξε νέους νόμους και τους ονάμασε «Εκλογή».

4. Βοηθούσε τους αγρότες με το «Γεωργικό Νόμο».

5. Έβαλε τους παπάδες να πληρώνουν φόρο (χρήματα) στο κράτος.

6. Είπε στους δικαστές να κάνουν αυτό που λένε οι νόμοι.

Ερώτηση για το σχολείο

Πές μου ένα πρόβλημα που είχε το βυζαντινό κράτος

Ποιος έλυσε τα προβλήματα στο Βυζάντιο; Ο Θεοφάνης ή ο Λέων ο Γ ο Ίσαυρος


http://www.google.gr/url?sa=i&rct=j&q=%CE%BB%CE%B5%CF%89%CE%BD+%CE%BF+%CE%B3+%CE%BF+%CE%B9%CF%83%CE%B1%CF%85%CF%81%CE%BF%CF%82&source=images&cd=&cad=rja&docid=VxyvHHgMkT8QMM&tbnid=cFYS_JHmGTvrdM:&ved=0CAUQjRw&url=http://paidio.blogspot.com/2012/01/blog-post_19.html&ei=5asXUc6tKcXNtAbTgoG4BQ&bvm=bv.42080656,d.Yms&psig=AFQjCNGdtDgcb2VJb0xHUIPH0Sgq80KU3g&ust=1360592182839454

http://www.google.gr/url?sa=i&rct=j&q=%CE%BB%CE%B5%CF%89%CE%BD+%CE%BF+%CE%B3+%CE%BF+%CE%B9%CF%83%CE%B1%CF%85%CF%81%CE%BF%CF%82&source=images&cd=&cad=rja&docid=xYMsXqqN07yR7M&tbnid=DmjloRB4PHPGwM:&ved=0CAUQjRw&url=http://eclass31.weebly.com/iotasigmatauomicronrho943alpha-epsilon900---epsilon900-epsilonnu972tauetataualpha.html&ei=x6sXUYCFGc3itQbL6oCoCQ&bvm=bv.42080656,d.Yms&psig=AFQjCNGdtDgcb2VJb0xHUIPH0Sgq80KU3g&ust=1360592182839454

eva -edu

24. Η κρίση της εικονομαχίας διχάζει τους Βυζαντινούς

Τον 8ο αιώνα οι αυτοκράτορες στο Βυζάντιο απαγόρευσαν στους ανθρώπους να

προσκυνάνε και να λατρεύουν τις εικόνες της εκκλησίας και είπαν στους παπάδες

να πηγαίνουν στο στρατό.

Έτσι οι παπάδες και ο κόσμος αναστατώθηκαν και μάλωναν μεταξύ τους.

Χωρίστηκαν σε 2 ομάδες τους εικοναμάχους που δεν ήθελαν τις εικόνες της

εκκλησίας και τους εικονολάτρες που ήθελαν να λατρεύουν τις εικόνες.

Τα χρόνια αυτά που οι 2 ομάδες μάλωναν ονομάστηκε εικονομαχία. Η εικοναμαχία

σταμάτησε όταν η Θεοδώρα έκανε τη Ζ οικουμενική σύνοδο όπου αναστηλώθηκαν

οι εικόνες και τη γιορτάζουμε αυτή τη μέρα την Κυριακή της Ορθοδοξίας.

Ερωτήσεις για το σχολείο

Ποιες είναι οι 2 ομάδες που μάλωναν στο Βυζάντιο;…………………………………………………

……………………………………………………………………………………………………….

Πώς ονομάστηκαν τα χρόνια που οι 2 ομάδες μάλωναν; Διαμάχη ή εικονομαχία

Πότε γιορτάζουμε την αναστήλωση των εικόνων;

Την Κυριακή του Πάσχα ή την Κυριακή της Ορθοδοξίας


http://www.google.gr/url?sa=i&rct=j&q=%CE%B5%CE%B9%CE%BA%CE%BF%CE%BD%CE%BF%CE%BC%CE%B1%CF%87%CE%B9%CE%B1&source=images&cd=&cad=rja&docid=0SeU7PYodIvGaM&tbnid=JtZI4Hzlpda2BM:&ved=0CAUQjRw&url=http://www.historyforkids.org/learn/religion/christians/benedict.htm&ei=MqEgUZnFDoectAaNn4CQAg&bvm=bv.42553238,d.bGE&psig=AFQjCNHtxxWAKCFr43IFOLewOof1BL_gRw&ust=1361179173004064

http://www.google.gr/url?sa=i&rct=j&q=%CE%B5%CE%B9%CE%BA%CE%BF%CE%BD%CE%BF%CE%BC%CE%B1%CF%87%CE%B9%CE%B1&source=images&cd=&cad=rja&docid=Xy03uTVC0USNkM&tbnid=Z8KfF-8PhzOR6M:&ved=0CAUQjRw&url=http://vimathitiko.blogspot.com/2013/01/blog-post_1045.html&ei=-KAgUaPiM8nWtAbLzIDQBw&bvm=bv.42553238,d.bGE&psig=AFQjCNHtxxWAKCFr43IFOLewOof1BL_gRw&ust=1361179173004064

eva -edu

25. Το Βυζάντιο φτάνει στο απόγειο της ακμής του

Από τον 9ο ως τον 11

ο αιώνα κυβέρνησαν στο Βυζάντιο αυτοκράτορες της

μακεδονικής δυναστείας.

Για τα εξωτερικά θέματα έξω από το Βυζάντιο

1. Έφτιαξαν καλύτερο στρατό

2. Έκαναν ειρήνη με τους άλλους λαούς και δεν μάλωναν.

3. Τα εμπορικά καράβια ταξίδευαν στο Αιγαίο και τη Μεσόγειο θάλασσα

Για την εσωτερική οργάνωση μέσα στο Βυζάντιο

1. Έφεραν ηρεμία στην εκκλησία

2. Έφτιαξαν νέους νόμους την Επαναγωγή και τον Πρόχειρο Νόμο

3. Με το Επαρχιακό βιβλίο βοηθούσαν τους εμπόρους.

4. Με το νόμο του Αλληλέγγυου βοηθούσαν τους γεωργούς

ΕΤΣΙ

Το Βυζάντιο είχε χρήματα και δόξα γιατί τα πήγαινε καλά στη γεωργία, τη

βιοτεχνία και το εμπόριο.

Η εποχή αυτή ονομάστηκε χρυσή εποχή του Βυζαντίου.


Ποιοι αυτοκράτορες κυβέρνησαν το Βυζάντιο;

Της αλεξανδρινής δυναστείας ή της μακεδονικής δυναστείας

Πώς ονομάστηκε αυτή η επόχή στο Βυζάντιο

Χρυσή εποχή ή χάλκινη εποχή


http://www.google.gr/url?sa=i&rct=j&q=%CE%B1%CF%85%CF%84%CE%BF%CE%BA%CF%81%CE%B1%CF%84%CE%BF%CF%81%CE%B5%CF%82+%CE%B2%CF%85%CE%B6%CE%B1%CE%BD%CF%84%CE%B9%CE%BF%CF%85&source=images&cd=&cad=rja&docid=SrQXSauHhcRyvM&tbnid=hHgNPPVA-oSHgM:&ved=0CAUQjRw&url=http://egpaid.blogspot.com/2011/02/blog-post.html&ei=S6wgUf_xE4TotQbOi4HgDA&bvm=bv.42553238,d.bGE&psig=AFQjCNFQBNFmW36hxXqv2GbrYp5f5LBKGQ&ust=1361182148191197

eva -edu

26. Η ανάπτυξη των γραμμάτων και η μελέτη των αρχαίων Ελλήνων κλασσικών

Το Βυζάντιο είχε μεγάλη ανάπτυξη στα γράμματα και τις τέχνες.

Ο αυτοκράτορας Μιχαήλ ΄Γ και ο Βάρδας έφτιαξαν το πανεπιστήμιο της Μαγναύρας. Εκεί

δάσκαλοι ήταν ο Λέων ο μαθηματικός, ο Πατριάρχης Φώτιος και ο Ιωάννης Γραμματικός.

Τα μαθήματα γίνονταν στην ελληνική γλώσσα.

Στην Κωνσταντινούπολη λειτουργούσε και Πατριαρχική Σχολή για παπάδες. Ο Πατριάρχης

Φώτιος , ο επίσκοπος Αρέθας και ο Μιχαήλ Ψελλός έγραψαν βιβλία κείμενα από την

αρχαία ελληνική λογοτεχνία και φιλοσοφία.

Στην τέχνη αναπτύχθηκε η ελεφαντοτεχνία, η διακοσμητική, η μικρογραφία και η

αγιογραφία.


Ο Μιχαήλ ο ΄Γ και ο Βάρδας έφτιαξαν νοσοκομείο ή πανεπιστήμιο;

Η Πατριαρχική σχολή ήταν για παπάδες ή για δικαστές;

Γράψε μια τέχνη που αναπτύχθηκε εκείνη την εποχή………………………………………………………..…


http://www.google.gr/url?sa=i&rct=j&q=%CE%B1%CE%B3%CE%B9%CE%BF%CE%B3%CF%81%CE%B1%CF%86%CE%B9%CE%B1&source=images&cd=&cad=rja&docid=nRLxImoZx-XAzM&tbnid=5xtxLWUZKe7bwM:&ved=&url=http://www.liolios-ceramics.gr/page.asp?id=2&ei=g7AgUdbbJqep4ASpgoGYBQ&bvm=bv.42553238,d.bGE&psig=AFQjCNHaEGuuW9CtTzvLp3yRJIwhS4JoCw&ust=1361183236047110

eva -edu

27. Η καθημερινή ζωή στην ύπαιθρο στα χρόνια των Ισαύρων και των Μακεδόνων

Πολλοί άνθρωποι στο Βυζάντιο ζούσαν στην ύπαιθρο δηλαδή σε χωριά που ήταν κοντά σε λόφους. Στο

κέντρο του χωριού υπήρχε η πλατεία και η εκκλησία.

Τα σπίτια των φτωχών ανθρώπων που δεν είχαν πολλά χρήματα ήταν ισόγεια και μικρά. Οι πλούσιοι που

είχαν χρήματα είχαν διώροφα σπίτια με αποθήκη.

Όλες οι οικογένειες στα σπίτια τους είχαν σιτάρι, κρασί και λάδι.

Οι γυναίκες έκαναν δουλείες στα σπίτια και φρόντιζαν τα παιδιά τους.

Γύρω από τα χωριά υπήρχαν χωράφια, κήποι και περιβόλια με δέντρα, αμπέλια και ελιές.

Οι άνθρωποι που έμεναν στα χωριά ήταν γεωργοί και βοσκοί και όσοι έμεναν στα νησιά ήταν ψαράδες.


Πού έμεναν οι Βυζαντινοί; Σε πόλεις ή σε χωριά

Τι είχε κάθε οικογένεια στο σπίτι της;1)………….…………..2)…………..…………….3)…………………..

Οι γυναίκες δούλευαν σε μαγαζιά ή έκαναν δουλειές στο σπίτι;


http://www.google.gr/url?sa=i&rct=j&q=%CF%87%CF%89%CF%81%CE%B9%CE%BF+%CF%83%CE%B5+%CE%B2%CE%BF%CF%85%CE%BD%CE%BF&source=images&cd=&cad=rja&docid=XTkwfjjcg2rX8M&tbnid=4GwtJgOOPTry_M:&ved=0CAUQjRw&url=http://www.larissa-katsigras-gallery.gr/gallery/el/work/xorio-me-vouna/from/digitallibrary&ei=ImQuUbLXIseF4gTB8YCYDQ&bvm=bv.42965579,d.bGE&psig=AFQjCNFAQpbEMXWtVEwLx9pU0t7jifDzPg&ust=1362081180542352

http://www.google.gr/url?sa=i&rct=j&q=%CE%B5%CE%BA%CE%BA%CE%BB%CE%B7%CF%83%CE%B9%CE%B1&source=images&cd=&cad=rja&docid=IX8H8RXeFc4nnM&tbnid=_ebfQsxqeF6XkM:&ved=0CAUQjRw&url=http://1epal-nemeas.kor.sch.gr/istoria.html&ei=r2QuUdHNAoT-4QTPtIGABw&bvm=bv.42965579,d.bGE&psig=AFQjCNFtqSWrLawuywNTO9E2lzlvAnlO5Q&ust=1362081284097881

http://www.google.gr/url?sa=i&rct=j&q=%CE%B9%CF%83%CE%BF%CE%B3%CE%B5%CE%B9%CE%BF+%CF%83%CF%80%CE%B9%CF%84%CE%B9&source=images&cd=&cad=rja&docid=I1lt0ZL--ronzM&tbnid=TaBA2i1Hc2lSVM:&ved=0CAUQjRw&url=http://www.androulakis-e.gr/full_product.php?prod_id=1290004032&ei=hmUuUZGUBKSM4AS4soHYCg&bvm=bv.42965579,d.bGE&psig=AFQjCNHUjzjvKZuetNA4albkn22WNuTQYw&ust=1362081454321584

http://www.google.gr/url?sa=i&rct=j&q=%CE%B9%CF%83%CE%BF%CE%B3%CE%B5%CE%B9%CE%BF+%CE%B2%CF%85%CE%B6%CE%B1%CE%BD%CF%84%CE%B9%CE%BD%CE%B9+%CF%83%CF%80%CE%B9%CF%84%CE%B9&source=images&cd=&cad=rja&docid=PCwQ9OFfLujibM&tbnid=J56SKpRdNJIUeM:&ved=0CAUQjRw&url=http://dytestisgnosis.wordpress.com/2012/03/15/1586/&ei=DWUuUc_yCZLU4QSikIDICA&bvm=bv.42965579,d.bGE&psig=AFQjCNHNCWDL9m3LDlpnFbxCd1SetZhKog&ust=1362081375904973

http://www.google.gr/url?sa=i&rct=j&q=%CF%83%CE%B9%CF%84%CE%B1%CF%81%CE%B9&source=images&cd=&cad=rja&docid=bQGnVSJaNa7coM&tbnid=o97OVT-dbEQ_UM:&ved=0CAUQjRw&url=http://www.easxal.gr/index.php?act=viewProd&productId=51&ei=uGUuUe-4BOja4QSVmYCQCA&bvm=bv.42965579,d.bGE&psig=AFQjCNHiYcAoTEFCuq5oQ-U5ftq6asLI0g&ust=1362081576702724

http://www.google.gr/url?sa=i&rct=j&q=%CE%BA%CF%81%CE%B1%CF%83%CE%B9&source=images&cd=&cad=rja&docid=61r8UTa-rA6MuM&tbnid=y3AfraNhOoZMOM:&ved=0CAUQjRw&url=http://xesemesa.blogspot.com/2011/07/blog-post_5316.html&ei=-GUuUZeEBfPZ4QS0loGIDQ&bvm=bv.42965579,d.bGE&psig=AFQjCNHb4xDKT7PV9FQCsa_4PL-6M2WBlg&ust=1362081631393590

http://www.google.gr/url?sa=i&rct=j&q=%CE%BB%CE%B1%CE%B4%CE%B9&source=images&cd=&cad=rja&docid=QbKdOIb7pG7_HM&tbnid=2bj7mTELqVK7eM:&ved=0CAUQjRw&url=http://www.elaion-makrinias.4ty.gr/&ei=KWYuUeK_OpL24QSkm4FQ&bvm=bv.42965579,d.bGE&psig=AFQjCNE5MzF6jCTxzaOxxYE3BobA-wotOw&ust=1362081684495326

http://www.google.gr/url?sa=i&rct=j&q=%CE%B3%CF%85%CE%BD%CE%B1%CE%B9%CE%BA%CE%B5%CF%82+%CF%83%CF%84%CE%BF+%CE%B2%CF%85%CE%B6%CE%B1%CE%BD%CF%84%CE%B9%CE%BF&source=images&cd=&cad=rja&docid=Q9s-WcdSpnYdpM&tbnid=7a-8xG3cSdB0ZM:&ved=0CAUQjRw&url=http://digitalschool.minedu.gov.gr/modules/ebook/show.php/DSDIM-E105/157/1111,4053/&ei=amYuUanyBYWF4AT__YCYDA&bvm=bv.42965579,d.bGE&psig=AFQjCNEtm5Nj-ExVttQh728y_qggjBU7mg&ust=1362081748183422

http://www.google.gr/url?sa=i&rct=j&q=%CE%B3%CF%85%CE%BD%CE%B1%CE%B9%CE%BA%CE%B5%CF%82+%CF%83%CF%84%CE%BF+%CE%B2%CF%85%CE%B6%CE%B1%CE%BD%CF%84%CE%B9%CE%BF&source=images&cd=&cad=rja&docid=J8d-3l18MkA3JM&tbnid=piHtkL9QrZFYcM:&ved=0CAUQjRw&url=http://egpaid.blogspot.com/2009/05/blog-post_8746.html&ei=fGYuUc6yOPP14QSvooCQCg&bvm=bv.42965579,d.bGE&psig=AFQjCNEtm5Nj-ExVttQh728y_qggjBU7mg&ust=1362081748183422

http://www.google.gr/url?sa=i&rct=j&q=%CF%80%CE%B5%CF%81%CE%B9%CE%B2%CF%8C%CE%BB%CE%B9&source=images&cd=&cad=rja&docid=swltE1B2qzYkWM&tbnid=i_6Zqi4qfVRAKM:&ved=0CAUQjRw&url=http://amorgos.pblogs.gr/2007/11/sto-periboli-toy-nwnta-katapola.html&ei=z2YuUeCeOcXh4QSBy4HABA&bvm=bv.42965579,d.bGE&psig=AFQjCNGcmzyGvK9FBeiZis_Je9w75beoPA&ust=1362081825823993

http://www.google.gr/url?sa=i&rct=j&q=%CE%B3%CE%B5%CF%89%CF%81%CE%B3%CE%BF%CF%82&source=images&cd=&cad=rja&docid=gJ2Gxk9L1B6cDM&tbnid=0WE4T9TlwyX_7M:&ved=0CAUQjRw&url=http://31dim-irakl.ira.sch.gr/istoria-georgias.htm&ei=KGcuUcCDN6Wn4ATO-4C4Dg&bvm=bv.42965579,d.bGE&psig=AFQjCNEjNif73FvcPOR32ad-BOV0PI8cLg&ust=1362081910959242

http://www.google.gr/url?sa=i&rct=j&q=%CF%88%CE%B1%CF%81%CE%B1%CF%82&source=images&cd=&cad=rja&docid=EdNIuG1UblRbaM&tbnid=IFshcTRJgF20PM:&ved=0CAUQjRw&url=http://www.xn--kxadfld7dtbug.com/%CE%B6%CF%89%CE%B3%CF%81%CE%B1%CF%86%CE%B9%CE%BA%CE%AE-%CE%A3%CE%BA%CE%BF%CF%80%CE%BF%CE%B2%CE%BF%CE%BB%CE%AE-%CE%9A%CF%85%CE%BD%CE%AE%CE%B3%CE%B9-%CE%BA%CE%B1%CE%B9-%CE%A8%CE%AC%CF%81%CE%B5%CE%BC%CE%B1-%CE%B6%CF%89%CE%B3%CF%81%CE%B1%CF%86%CE%B9%CE%AD%CF%82_2.html&ei=a2cuUf_LBOep4ASfkoCACg&bvm=bv.42965579,d.bGE&psig=AFQjCNFOYscTnc5--CpTvBdS1tv4UaNqLw&ust=1362081991093700

Ε΄ ΕΝΟΤ. “Η ΜΕΓΑΛΗ ΑΚΜΗ ΤΟΥ ΒΥΖΑΝΤΙΝΟΥ ΚΡΑΤΟΥΣ” - ΚΕΦ. 23

ΙΣΤΟΡΙΑ Ε΄ - “ΣΤΑ ΒΥΖΑΝΤΙΝΑ ΧΡΟΝΙΑ”

Η νοµοθεσία & η διοίκηση εκσυγχρονίζονταιΗ νοµοθεσία & η διοίκηση εκσυγχρονίζονταιΗ νοµοθεσία & η διοίκηση εκσυγχρονίζονταιΗ νοµοθεσία & η διοίκηση εκσυγχρονίζονται

Οι µακροχρόνιοι πόλεµοι µε τους γειτονικούς λαούς δηµιούργησαν πολλά

εσωτερικά προβλήµαταεσωτερικά προβλήµαταεσωτερικά προβλήµαταεσωτερικά προβλήµατα

Αποδιοργάνωση

στρατού - συνόρων

Οικονοµική

αποδυνάµωση

Χαλάρωση απονοµής

δικαιοσύνης - µη δίκαιη

εφαρµογή των νόµων

Μικροκαλλιεργητές χά-

νουν τα κτήµατά τους

Αυτοκράτορας Λέων Γ΄ ο ΊσαυροςΑυτοκράτορας Λέων Γ΄ ο ΊσαυροςΑυτοκράτορας Λέων Γ΄ ο ΊσαυροςΑυτοκράτορας Λέων Γ΄ ο Ίσαυρος

αλλαγέςαλλαγέςαλλαγέςαλλαγές

(µεταρρυθµίσεις)(µεταρρυθµίσεις)(µεταρρυθµίσεις)(µεταρρυθµίσεις)

στη νοµοθεσία &

τη διοίκηση

� Χωρισµός αυτοκρατορίας σε «Θέµατα».

� Μοίρασµα γης στους γεωργούς ακριτικών περιοχών (Ακρίτες).

� Εκσυγχρονισµός νοµοθεσίας (“Εκλογή”).

� “Γεωργικός νόµος”

� Αφαίρεση δηµόσιας εκπαίδευσης από κληρικούς & µοναχούς -

φόρος στα εκκλησιαστικά & µοναστηριακά κτήµατα.

� ∆ικαστές - υπεύθυνοι για την τήρηση των νόµων.

αποτελέσµατα αποτελέσµατα αποτελέσµατα αποτελέσµατα

µεταρρυθµίσεωνµεταρρυθµίσεωνµεταρρυθµίσεωνµεταρρυθµίσεων

� Ανακουφίστηκαν οι λαAκές τάξεις

� ∆υσαρεστήθηκαν οι πλούσιοι, «δυνατοί» & µοναχοί

© Γρηγόρης Ζερβός




Η Η Η Η κρίση της εικονοµαχίας διχάζει τους Βυζαντινούςκρίση της εικονοµαχίας διχάζει τους Βυζαντινούςκρίση της εικονοµαχίας διχάζει τους Βυζαντινούςκρίση της εικονοµαχίας διχάζει τους Βυζαντινούς

8888οςοςοςος αιώνας αιώνας αιώνας αιώνας ---- ταραχέςταραχέςταραχέςταραχές

αυτοκράτορες

Λέων Γ΄ Λέων Γ΄ Λέων Γ΄ Λέων Γ΄ ---- Κωνσταντίνος Ε΄Κωνσταντίνος Ε΄Κωνσταντίνος Ε΄Κωνσταντίνος Ε΄

α ι τ ί ε ςα ι τ ί εςα ι τ ί εςα ι τ ί ες

(αποφάσεις

αυτοκρατόρων)

� Απαγόρευση λατρείας εικόνων.

� Υποχρέωση των µοναχών-κληρικών να υπηρετούν τη

στρατιωτική θητεία τους.

διχασµός των Βυζαντινών σε 2 αντιµαχόµενες παρατάξεις

ε ι κονοµάχοιε ι κονοµάχοιε ι κονοµάχοιε ι κονοµάχοι ε ι κονολάτρεςε ι κονολάτρεςε ι κονολάτρεςε ι κονολάτρες

Η εικονοµαχία συντάραξε την αυτοκρατορία περισσότερο από έναν αιώνα (726-843 µ.Χ.)

συν έπε ιεςσυνέπε ιεςσυνέπε ιεςσυνέπε ιες

� Θάνατοι, φυλακίσεις, εξορίες.

� Κλείσιµο ναών & µοναστηριών.

� Καταστροφή εικόνων, ψηφιδωτών, έργων τέχνης.

� ∆ιατάραξη σχέσεων Βυζαντίου - ∆υτικής Εκκλησίας

Λέων Γ΄Λέων Γ΄Λέων Γ΄Λέων Γ΄

Αντιµετωπίζει µε επιτυχία τους Άραβες. Θεωρείται υπεύθυνος της αναταραχής.

Αυτοκράτειρα ΘεοδώραΑυτοκράτειρα ΘεοδώραΑυτοκράτειρα ΘεοδώραΑυτοκράτειρα Θεοδώρα (843 µ.Χ.) - Ζ΄ Οικουµενική ΣύνοδοςΖ΄ Οικουµενική ΣύνοδοςΖ΄ Οικουµενική ΣύνοδοςΖ΄ Οικουµενική Σύνοδος

Λατρεία των εικόνων αφορά τα πρόσωπα και όχι το υλικό

Αναστήλωση εικόνων

Κυριακή της ΟρθοδοξίαςΚυριακή της ΟρθοδοξίαςΚυριακή της ΟρθοδοξίαςΚυριακή της Ορθοδοξίας





Το Βυζάντιο φτάνει στο απόγειο της ακµής τουΤο Βυζάντιο φτάνει στο απόγειο της ακµής τουΤο Βυζάντιο φτάνει στο απόγειο της ακµής τουΤο Βυζάντιο φτάνει στο απόγειο της ακµής του

9ος 9ος 9ος 9ος ---- 11ος αιώνας 11ος αιώνας 11ος αιώνας 11ος αιώνας �� Μακεδονική δυναστείαΜακεδονική δυναστείαΜακεδονική δυναστείαΜακεδονική δυναστεία

εξωτερικά θέµαταεξωτερικά θέµαταεξωτερικά θέµαταεξωτερικά θέµατα

Οργάνωσαν αξιόµαχο στρατό -

απελευθέρωση εδαφών

Συνθήκες ειρήνης µε βόρειους

λαούς - διάδοση

χριστιανισµού & βυζαντινού

πολιτισµού

Ξαναπήραν τον έλεγχο θαλάσ-

σιων δρόµων & εµπορίου

από τους Σαρακηνούς

εσωτερικήεσωτερικήεσωτερικήεσωτερική

οργοργοργοργάάάάνωσηνωσηνωσηνωση

� Καλύτερη οργάνωση Θεµάτων - δηµιουργία νέων

� Ηρεµία στην Εκκλησία

� Νέοι νόµοι

° Καθήκοντα αρχόντων

° Σχέσεις κράτους-Εκκλησίας

° Προσαρµογή στις συνθήκες της εποχής

� “Επαρχιακό β“Επαρχιακό β“Επαρχιακό β“Επαρχιακό βιβλίο”ιβλίο”ιβλίο”ιβλίο”

° Εµπορικές συναλλαγές

° Τάξη στη λειτουργία επαγγελµατιών & βιοτεχνιών

° Όρια κέρδους

� Προστασία µικροAδιοκτητών - νόµος του “Αλληλέγγυου”“Αλληλέγγυου”“Αλληλέγγυου”“Αλληλέγγυου”

ανάπτυξηανάπτυξηανάπτυξηανάπτυξη

γεωργίας βιοτεχνίας ναυτιλίας εµπορίου

Χρυσή εποχή του ΒυζαντίουΧρυσή εποχή του ΒυζαντίουΧρυσή εποχή του ΒυζαντίουΧρυσή εποχή του Βυζαντίου





Η ανάπτυξη των γραµµάτων & η µελέτη των αρχαίων Ελλήνων κλαΗ ανάπτυξη των γραµµάτων & η µελέτη των αρχαίων Ελλήνων κλαΗ ανάπτυξη των γραµµάτων & η µελέτη των αρχαίων Ελλήνων κλαΗ ανάπτυξη των γραµµάτων & η µελέτη των αρχαίων Ελλήνων κλασσσσσικώνσικώνσικώνσικών

Τέλος εικονοµαχίας � ανάπτυξη γραµµάτων & τεχνών

Αυτοκράτορας Μιχαήλ & καίσαρας ΒάρδαςΑυτοκράτορας Μιχαήλ & καίσαρας ΒάρδαςΑυτοκράτορας Μιχαήλ & καίσαρας ΒάρδαςΑυτοκράτορας Μιχαήλ & καίσαρας Βάρδας

�

Πανεπιστήµιο ΜαγναύραςΠανεπιστήµιο ΜαγναύραςΠανεπιστήµιο ΜαγναύραςΠανεπιστήµιο Μαγναύρας

Λέων ο µαθηµατικός

Πατριάρχης Φώτιος

Ιωάννης Γραµµατικός

Κύριλλος

Ελληνική γλώσσα

Αρχαίοι Έλληνες συγγραφείς

Φοίτηση στους επιµελείς δωρεάν

Καθηγητές & απόφοιτοι �

Ανώτεροι υπάλληλοι του

κράτους

Πατριαρχική ΣχολήΠατριαρχική ΣχολήΠατριαρχική ΣχολήΠατριαρχική Σχολή

Μελέτησαν

αρχαίους Έλληνες συγγραφείς

Κατέγραψαν ό,τι είχε διασωθεί από

τα κείµενα της αρχαίας Ελλάδας

�

Πατριάρχης Φώτιος

Επίσκοπος Καισάρειας Αρέθας

Φιλόσοφος Μιχαήλ Ψελλός

Αυτοκράτορες

Λέων ΣΤ΄ ο σοφός

Κωνσταντίνος ο Πορφυρογέννητος

� Έγραψαν πολλά βιβλία

Ανάπτυξη των γραµµάτων ωφελεί την τέχνη

µικρογραφία ελεφαντοτεχνία διακοσµητική αγιογραφία





Η καθηµερινή ζωή στην ύπαιθρο στα χρόνια των Ισαύρων & των ΜακεδΗ καθηµερινή ζωή στην ύπαιθρο στα χρόνια των Ισαύρων & των ΜακεδΗ καθηµερινή ζωή στην ύπαιθρο στα χρόνια των Ισαύρων & των ΜακεδΗ καθηµερινή ζωή στην ύπαιθρο στα χρόνια των Ισαύρων & των Μακεδόόόόνωννωννωννων

ΚατοικίαΚατοικίαΚατοικίαΚατοικία

Οι περισσότεροι Βυζαντινοί

κατοικούσαν στην ύπαιθρο

� κωµοπόλεις

� χωριά

� οικισµούς

� αγροικίες

Μικροκαλλιεργητές � ισόγεια, στενά σπίτια, χαµηλές πόρτες, µικρά παράθυρα

∆υνατοί (πλούσιοι) � διώροφα σπίτια

Πλούσιοι & φτωχοί φρόντιζαν για σιτάρι, κρασί & λάδι της χρονιάς

ΓυναίκεςΓυναίκεςΓυναίκεςΓυναίκες

Καθήκοντα

& ασχολίες

γυναικών

• επιµέλεια σπιτιού, παιδιών, τροφίµων, φαγητών

• γεωργικές εργασίες µόνο σε περιόδους συγκοµιδής

• ύφανση, κέντηµα

• εργασία σε εργαστήρια, καταστήµατα αρωµάτων, µεταξιού

ΚήποιΚήποιΚήποιΚήποι ---- περιβόλιαπεριβόλιαπεριβόλιαπεριβόλια

Καρποφόρα δέντρα, αµπέλια, ελιές, δηµητριακά,

µουριές (τροφή µεταξοσκωλήκων), βοσκοτόπια, δάση

Το µεγαλύτερο µέρος της καλλιεργήσιµης γης ανήκε στους ∆υνατούς.

ΑσχολίεςΑσχολίεςΑσχολίεςΑσχολίες

Κάτοικοι της στεριάς � γεωργοί, βοσκοί

Κάτοικοι νησιών & παραλίων � ψαράδες, ναυτικοί

(τεχνίτες, µεταφορείς, µικροέµποροι)



23. Η νομοθεσία και η διοίκηση εκσυγχρονίζονται

Αποτελέσματα πολέμων με γειτονικούς λαούς + Άραβες

Αποδιοργάνωσηστρατού – συνόρων.

Οικονομική αποδυνάμωση.

Ύπαιθρος χωρίς εργατικά χέρια.

Χαλαρή απονομή δικαιοσύνης.

Δεν εφαρμόζονται οι νόμοι.

Χάνουν οι μικροκαλλιεργητές τα

κτήματα.Γίνονται δουλοπάροικοι

των “δυνατών”.

Αυτοκράτορας Λέων Γ' ο Ίσαυρος

Χωρισμός αυτοκρατορίας σε θέματα, με

διοικητή στρατηγό.

Μοίρασμα δημόσιας γης σε

γεωργούς ακριτικών περιοχών.

(Καλλιέργεια γης αλλά και

προστασία). Ακρίτες

Εκσυγχρονισμός νομοθεσίας. “Εκλογή” σε

γλώσσα απλή, κατανοητή ελληνική.

“Γεωργικός νόμος”.

Προστασία ελεύθερων

γεωργών και κτηνοτρόφων.

Αφαίρεση εκπαίδευσης

από κληρικούς και μοναχούς. Φορολογία σε εκκλησιαστικά

και μοναστηριακά

κτήματα.

Ανάληψη τήρησης των νόμων στους

δικαστές.

Ανακούφισαν τις λαϊκές τάξεις.Δυσαρέστησαν πλούσιους, δυνατούς, μοναχούς.


Xristos

Πλαίσιο κειμένου

Κανέλλος-Μάριος Κανελλόπουλος

24. Η κρίση της εικονομαχίας διχάζει τους Βυζαντινούς

8ος αιώνας στην αυτοκρατορία ταραχές

ΑΙΤΙΕΣΛέοντας Γ' - Κωνσταντίνος Ε'

(Χωρίς ενημέρωση + διαφώτιση πληθυσμού)

Απαγορεύουντην προσκύνηση και λατρεία

εικόνων.

ΥποχρεώνουνΜοναχούς + Κληρικούς

να υπηρετούν τη στρατιωτική θητεία πριν χειροτονηθούν.

ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑ

Εικονομάχοι Εικονολάτρες

ΣΥΝΕΠΕΙΕΣ(100 ΧΡΟΝΙΑ)

Θάνατοι, φυλακίσεις, εξορίες. Ναοί, μοναστήρια έκλεισαν.Εικόνες, ψηφιδωτά, έργα τέχνης

καταστράφηκαν.

Διατάραξη σχέσεων Βυζαντίου – Δυτικής Εκκλησίας (μέρος

εικονολατρών).

Αντιμετωπίζει με επιτυχία τους Άραβες.Λέων Γ' Θεωρείται υπεύθυνος της αναταραχής.

Ε ι κ ο ν ο μ α χ ί α↓

Λύση↓

Αυτοκράτειρα Θεοδώρα 843 Ζ' Οικουμενική Σύνοδος

↓Λατρεία εικόνων αφορά τα πρόσωπα όχι το υλικό.

↓Αναστήλωση εικόνων

▼Κυριακή της Ορθοδοξίας

(Α' Κυριακή νηστειών του Πάσχα)


Xristos




Εξωτερικά θέματα

Οργάνωσαν αξιόμαχο στρατό.Απελευθέρωσαν εδάφη σε Ανατολή, Δύση, Βαλκάνια.

Ειρήνη, φιλία με λαούς του Βορρά.Διάδωση Χριστιανισμού και

βυζαντινού πολιτισμού.

Ξαναπήραν τον έλεγχο της θάλασσας από τους Σαρακηνούς.

Εσωτερική οργάνωση

Οργάνωσαν καλύτερα τα

Θέματα.Ίδρυσαν νέα.

Ηρεμία στην Εκκλησία.

Νέοι νόμοι(Επαναγωγή

Πρόχειρος νόμος)

►Καθήκοντα αρ-χόντων.► Σχέσεις Κράτους, Εκκλησίας.► Προσαρμογή στις συνθήκες της εποχής.

“Επαρχιακό βιβλίο”

►Εμπορικές συναλ-λαγές.►Τάξη στη λειτουργία βιοτεχνιών, επαγγελμα-τιών.► Όρια κέρδους.

Προστασία μικροϊδιοκτητών και ελεύθερων γεωργών από

Δυνατούς.Επιβολή

“Αλληλέγγυου”▼

Πλούσιοι γαιοκτήμονες να

πληρώνουν και τους φόρους των φτωχών

γειτόνων τους.

Α ν ά π τ υ ξ η

Γεωργίας Βιοτεχνίας Ναυτιλίας Εμπορίου

9ος – 11ος αιώνας Μακεδονική δυναστεία

Χρυσή εποχή του Βυζαντίου


Xristos



26. Η ανάπτυξη των γραμμάτων και η μελέτη των αρχαίων Ελλήνων κλασσικών

Τέλος εικονομαχίας ► Ανάπτυξη στα γράμματα και τις τέχνες

Αυτοκράτορας Μιχαήλ Γ' + καίσαρας Βάρδας▼

Πανεπιστήμιο Μαγναύρας

Λέων ο μαθηματικόςΠατριάρχης Φώτιος

Ιωάννης ΓραμματικόςΚωνσταντίνος-Κύριλλος

(φωτιστής Σλάβων)

Ελληνική γλώσσαΑρχαίοι Έλληνες συγγραφείς

Φοίτηση στους επιμελείς δωρεάν.

Καθηγητές + απόφοιτοι εργάζονταν ως ανώτεροι υπάλληλοι σε κράτος και

Εκκλησία.

Πατριαρχική Σχολή

Μελέτησαν αρχαίους Έλληνες συγγραφείς. Κατέγραψαν σε χειρόγραφα βιβλία και περγαμηνές ό,τι σώθηκε από αρχαία λογοτεχνία, φιλοσοφία,

επιστήμες.▼

Πατριάρχης ΦώτιοςΕπίσκοπος Καισαρείας Αρέθας

Φιλόσοφος Μιχαήλ Ψελλός

Αυτοκράτορας Λέων Στ' ο σοφός +

Κωνσταντίνος ο Πορφυρογέννητος▼

Έγραψαν πολλά βιβλία

Η ανάπτυξη των γραμμάτων ωφελεί την τέχνη

Μικρογραφία Ελεφαντοτεχνία Διακοσμητική Αγιογραφία


Xristos



27. Η καθημερινή ζωή στην ύπαιθρο στα χρόνια των Ισαύρων και των Μακεδόνων

Οι περισσότεροι Βυζαντινοί ζουν στην ύπαιθρο ► κωμοπόλεις ► χωριά ► οικισμούς ► αγροικίες

Μικροκαλλιεργητές ► Ισόγεια, στενά σπίτια, χαμηλές πόρτες, μικρά παράθυρα

Δυνατοί ► Διώροφα σπίτια

Πλούσιοι + φτωχοί φρόντιζαν για σιτάρι, κρασί, λάδι της χρονιάς

Γυναίκες

Επιμέλεια σπιτιού, παιδιών, τροφίμων,

φαγητών.

Γεωργικές εργασίες μόνο σε περιόδους συγκομιδής.

Υφαίνουν, κεντούν στο σπίτι.

Εργάζονται σε εργαστήρια, καταστήματα

αρωμάτων, μεταξιού

Κήποι - Περιβόλια▼

Καρποφόρα δέντρα, αμπέλια, ελιές, δημητριακά, μουριές για εκτροφή μεταξοσκωλήκων, βοσκοτόπια, δάση.

Κάτοικοι στεριάς ► γεωργοί, βοσκοί

Κάτοικοι νησιών, παραλίων ► ψάρεμα, ναυτιλία

(Τεχνίτες γεωργικών μέσων – εργαλείων, μεταφορείς, μικροέμποροι.)

Πάμε να

τσιμπήσου

με

κάτι.Χάθηκε σαν

το σκυλίστ' αμπέλι.

Αυτόμοσχοβολάει.

Αυτός είναιξεφτέρι.


Xristos



Χωρισµός της

αυτοκρατορίας

σε «Θέµατα»,

που

διοικούνται

από στρατηγό.

Μοίρασµα

γης στους

γεωργούς

των

ακριτικών

περιοχών.

Καλλιέργεια

γης,

προστασία

συνόρων.

Ακρίτες.

Εκσυγχρονισµός

νοµοθεσίας.

Συλλογή νόµων

«Εκλογή»

γραµµένη στα

ελληνικά.

«Γεωργικός νόµος»

Προστασία

µικροκαλλιεργητών

και κτηνοτρόφων.

- Αφαίρεση

της

εκπαίδευσης

από κληρικούς

και µοναχούς.

- Φορολόγηση

των κτηµάτων

της εκκλησίας

και των

µοναστηριών.

Τήρηση των

νόµων από

τους

δικαστές

Εσωτερικά προβλήµατα που δηµιουργήθηκαν από τους

πολέµους µε τους γειτονικούς λαούς.

Αποδιοργάνωση

στρατού – συνόρων.

Οικονοµική

αποδυνάµωση.

Έλλειψη εργατικών

χεριών στην ύπαιθρο.

� Προβλήµατα στην

απονοµή της

δικαιοσύνης.

� Μη εφαρµογή των

νόµων.

Οι µικροκαλλιεργητές

χάνουν τα κτήµατά

τους και γίνονται

δουλοπάροικοι των

δυνατών.

Λέων Γ΄ ο Ίσαυρος


Xristos


Παιδίον Τόπος

8ος

αιώνας Εικονοµαχία (διάρκεια = 1 αιώνας)

Θρησκευτική διαµάχη.

Αιτία

Απαγόρευση λατρείας και

προσκύνησης εικόνων.

Υποχρέωση ιερέων-µοναχών

για στρατιωτική θητεία πριν

τη χειροτόνησή τους.

Αποφάσεις

Λέοντα Γ΄ και

Κωνσταντίνου Ε΄

αποτέλεσµα

Εικονοµάχοι (εικονοκλάστες) Εικονολάτρες


Θάνατοι,

φυλακίσεις,

εξορίες ανθρώπων.

Κλείσιµο

ναών, µοναστηριών

∆ιατάραξη σχέσεων

Βυζαντίου-∆υτικής εκκλησίας

Συνέπειες

Οριστική λύση προβλήµατος

Αυτοκράτειρα Θεοδώρα

Επαναφορά των αποφάσεων της Ζ΄οικουµενικής συνόδου/843

Κυριακή της Ορθοδοξίας 1η Κυριακή νηστειών του Πάσχα

Εικονοµαχία

2 φάσεις

Α΄ φάση (726-787) Β΄ φάση (815-843)

Ειρήνη η Αθηναία

(προσωρινή αναστήλωση)

Θεοδώρα

(οριστική αναστήλωση)

αναστήλωση των εικόνων


Αποτελέσματα μέτρων

Ανάπτυξη

9ος – 11ος αι.

� Οργάνωση αξιόµαχου

στρατού.

� Απελευθέρωση

εδαφών σε Βαλκάνια,

∆ύση, Ανατολή.

Εξωτερικά θέµατα

� Συνθήκες ειρήνης

µε τους

βόρειους λαούς.

� ∆ιάδοση Χριστιανισµού.

� Επανάκτηση του

ελέγχου των θαλάσσιων

δρόµων από τους

Σαρακηνούς.

Εσωτερικά θέµατα

� Καλύτερη

οργάνωση

θεµάτων.

� Ίδρυση νέων.

� Αποκατάσταση

ηρεµίας στην

εκκλησία.

� Νέοι νόµοι.

- Επαναγωγή

- Πρόχειρος Νόµος

Ρύθµιζαν:

- Καθήκοντα των

αρχόντων.

- Σχέσεις

Κράτους-Εκκλησίας

� Επαρχιακό

βιβλίο

Ρύθµιζε:

- Εµπορικές

συναλλαγές.

- Λειτουργία

βιοτεχνιών,

επαγγελµατιών.

- Όρια κέρδους.

� Προστασία µικροϊδιοκτητών/ελεύθερων

γεωργών από τους δυνατούς.

Νόµος του «Αλληλέγγυου»

Οι πλούσιοι γαιοκτήµονες πληρώνουν

τους φόρους των φτωχών γειτόνων τους.

Μακεδονική ∆υναστεία

Γεωργίας Ναυτιλίας Βιοτεχνίας Εµπορίου


Xristos



«χρυσή εποχή» ή «µακεδονική αναγέννηση»

� Λέων ο Μαθηµατικός

� Πατριάρχης Φώτιος

� Ιωάννης Γραµµατικός

� Κωνσταντίνος-Κύριλλος

� Χρήση ελληνικής

γλώσσας.

� Φοίτηση επιµελών

φοιτητών δωρεάν.

� Μελέτη αρχαίων

Ελλήνων συγγραφέων.

� Καθηγητές/φοιτητές

δούλευαν ως

ανώτεροι υπάλληλοι

του κράτους.

Αυτοκράτορας Μιχαήλ Γ΄ / καίσαρας Βάρδας

Πανεπιστήµιο Μαγναύρας

Τέλος

εικονοµαχίας

ιδρύουν

Πατριαρχική σχολή

� Μελέτη αρχαίων Ελλήνων συγγραφέων.

� Καταγραφή σε χειρόγραφα βιβλία/παπύρους

των έργων της αρχαίας λογοτεχνίας, φιλοσοφίας

και επιστήµης.

� Μιχαήλ Ψελλός

� Πατριάρχης Φώτιος

� Αρέθας

(επίσκοπος Καισαρείας)

Ανάπτυξη τεχνών µικρογραφία, ελεφαντοτεχνία,

διακοσµητική, αγιογραφία

� Λέων Στ΄ ο σοφός

� Κωνσταντίνος ο

Πορφυρογέννητος

έγραψαν πολλά βιβλία


Xristos



Οι περισσότεροι Βυζαντινοί ζούσαν στην ύπαιθρο σε…

κωµοπόλεις χωριά οικισµούς αγροικίες

Σπίτια

µικροκαλλιεργητές ∆υνατοί

� ισόγεια, στενοί χώροι,

µικρά παράθυρα,

χαµηλές πόρτες

εξαρτιόταν από την οικονοµική κατάσταση των ιδιοκτητών

� διώροφα µε κεραµίδια, εξωτερικά

σκάλα, εξώστες, κατώγι και

περίβολος µε αποθήκες

Γυναίκες

� φροντίδα σπιτιού,

παιδιών, τροφίµων

� γεωργικές εργασίες

κατά τη συγκοµιδή

� ύφανση, κέντηµα

στο σπίτι

� εργασία σε εργαστήρια, καταστήµατα

αρωµάτων και µεταξιού

Κήποι- περιβόλια � καρποφόρα δέντρα, αµπέλια, ελιές, µουριές

για την εκτροφή µεταξοσκωλήκων,

δηµητριακά, βοσκοτόπια, δάση

Κάτοικοι στεριάς

Κάτοικοι νησιών, παραλιών

� γεωργοί, βοσκοί

� ψάρεµα, ναυτιλία


Xristos



Συνεχείς πόλεμοι Σώζεται η Κωνσταντινούπολη

Δημιουργούνται πολλά εσωτερικά προβλήματα

Ο λαός δέχεται με ανακούφιση τις μεταρρυθμίσεις

Δυσαρεστούνται οι πλούσιοι, οι «δυνατοί» και οι μοναχοί.

o Χωρίζει την αυτοκρατορία σε «Θέματα» (μεγάλες περιφέρειες, που τις διοικούν στρατηγοί).

o Μοιράζει δωρεάν γη στους Ακρίτες, με την

υποχρέωση να την προστατεύουν.

o Εκσυγχρονίζει τους παλιούς νόμους, τους προσαρμόζει και τους δημοσιεύει (στα ελληνικά) σε μια συλλογή νόμων, στην «Εκλογή».

o Ορίζεται ότι «όλοι οι πολίτες είναι ίσοι

απέναντι στους νόμους και στη δικαιοσύνη».

o Με το «Γεωργικό Νόμο» προστατεύονται

οι ελεύθεροι γεωργοί και κτηνοτρόφοι.

o Αφαιρεί τη δημόσια εκπαίδευση από τους κληρικούς και τους μοναχούς.

o Επιβάλλει φόρο στα κτήματα των

εκκλησιών και των μοναστηριών.

o Αναθέτει την τήρηση των νόμων στους δικαστές

Λέων Γ’, ο Ίσαυρος Τολμηρές αλλαγές

στη νομοθεσία και στη διοίκηση

Παύλος Κώτσης Δάσκαλος

o Αποδιοργανώνεται ο στρατός.

o Αποδυναμώνεται οικονομικά το κράτος

o Η ύπαιθρος στερείται από

εργατικά χέρια.

o Η δικαιοσύνη χαλαρώνει – Οι νόμοι δεν εφαρμόζονται δίκαια.

o Πολλοί μικροκαλλιεργητές

χάνουν τα κτήματά τους και γίνονται δουλοπάροικοι των «δυνατών».


Ο διχασμός διαρκεί έναν αιώνα και έχει

συνέπειες

Αιτία Οι αποφάσεις των

Ισαύρων Λέοντα Γ’ και Κωνσταντίνου Ε’.

Λαός και κληρικοί χωρίζονται σε δύο

παρατάξεις.

Παύλος Κώτσης Δάσκαλος

8ος αιώνας μ.Χ. Ταραχές συγκλονίζουν

την αυτοκρατορία

Απαγόρευση προσκυνήματος και λατρείας των εικόνων

Μοναχοί και κληρικοί , πριν γίνουν, υπηρετούν στρατιωτική θητεία

Εικονομάχοι (στηρίζουν αποφάσεις του αυτοκράτορα)

Εικονολάτρες (υπερασπίζονται τη λατρεία των εικόνων)

Η γιορτή της οριστικής αναστήλωσης των εικόνων

Η Ζ’ Οικουμενική Σύνοδος

τερματίζει την Εικονομαχία

«Κατά την προσκύνηση η λατρεία απευθύνεται στα εικονιζόμενα ιερά πρόσωπα και όχι στα υλικά της εικόνας»

Και οι δύο πλευρές ανυποχώρητες και

με φανατισμό

Πολλοί άνθρωποι χάνουν τη ζωή τους, φυλακίζονται ή εξορίζονται

Ναοί και μοναστήρια κλείνουν Καταστράφηκαν πολλές εικόνες,

ψηφιδωτά και έργα τέχνης Διαταράσσονται οι σχέσεις με τη Δυτική

εκκλησία Ο αυτοκράτορας Λέων Γ’ χάνει μεγάλο

μέρος της δόξας του

Κυριακή Ορθοδοξίας


9ος – 11ος αιώνας

Αυτοκράτορες από τη

Μακεδονική Δυναστεία

Τα μέτρα βοηθούν και

αναπτύσσουν τη γεωργία, τη

βιοτεχνία, τη ναυτιλία και το

εμπόριο. Φέρνουν πλούτο και

δόξα στον αυτοκράτορα

o Οργανώνουν καλύτερα τα Θέματα και

προθέτουν νέα (από τις απελευθερωμένες

περιοχές).

o Επαναφέρουν την ηρεμία στο κράτος

έπειτα από τις ταραχές της εικονομαχίας.

o Με νέους νόμους («Επαναγωγή», «Πρόχειρος Νόμος») ρυθμίζουν τα καθήκοντα των αρχόντων, καθορίζουν τις σχέσεις κράτους-εκκλησίας, προσαρμόζουν το δίκαιο στις νέες ανάγκες.

o Με το «Επαρχιακό βιβλίο» ρυθμίζουν

τις εμπορικές υποθέσεις (συναλλαγές,

εμπορικό κέρδος, λειτουργία

επαγγελματιών).

o Συνεχίζουν την προσπάθεια στήριξης των

μικροϊδιοκτητών και των ελεύθερων

γεωργών.

o Επιβάλλουν το νόμο του «Αλληλέγγυου»

(οι πλούσιοι γαιοκτήμονες, εκτός από τους δικούς τους φόρους, πληρώνουν μαζί και τους φόρους των φτωχών γειτόνων τους, όταν εκείνοι δεν μπορούν).

Παύλος Κώτσης

Δάσκαλος

o Οργανώνουν αξιόμαχο στρατό.

o Απελευθερώνουν βυζαντινά εδάφη.

o Κλείνουν συνθήκες ειρήνης και φιλίας με βόρειους λαούς.

o Διαδίδουν το χριστιανισμό και το

βυζαντινό πολιτισμό.

o Ξαναπαίρνουν τον έλεγχο του

θαλάσσιου εμπορίου από τους Σαρακηνούς.

Αντιμετωπίζουν τις

εξωτερικές υποθέσεις.

Φροντίζουν για τις

εσωτερικές υποθέσεις.

«Χρυσή εποχή του

Βυζαντίου»


Διδάσκουν μορφωμένοι κληρικοί και λαϊκοί

Μελετούν τους αρχαίους Έλληνες

συγγραφείς

Καταγράφουν σε χειρόγραφα, βιβλία και

περγαμηνές ό,τι έχει διασωθεί από την

αρχαία λογοτεχνία, φιλοσοφία και επιστήμες

Πρωτοστατούν ο πατριάρχης Φώτιος, ο

επίσκοπος Καισάρειας Αρέθας και ο

φιλόσοφος Μιχαήλ Ψελλός

Τα χειρόγραφα πλουτίζουν τις δημόσιες

βιβλιοθήκες και πωλούνται στις ιδιωτικές

Ιδρυτές: Ο αυτοκράτορας Μιχαήλ Γ’

και ο θείος του καίσαρας Βάρδας

Διδάσκουν ο Λέων ο μαθηματικός,

ο πατριάρχης Φώτιος και

ο Κωνσταντίνος-Κύριλλος

Οι καθηγητές πληρώνονται από το

κράτος

Όλα σχεδόν τα μαθήματα γίνονται

στην ελληνική γλώσσα

Διδάσκονται οι αρχαίοι Έλληνες

συγγραφείς

Η φοίτηση ήταν δωρεάν για τους

επιμελείς Παύλος Κώτσης

Δάσκαλος

Οι αυτοκράτορες Λέων Στ’ ο

σοφός και Κωνσταντίνος ο

Πορφυρογέννητος γράφουν

πολλά βιβλία

Στο παλάτι όλοι μελετούν

Αναπτύσσονται η

μικρογραφία, η

ελεφαντοτεχνία, η

διακοσμητική και η

αγιογραφία

Πανεπιστήμιο Μαγναύρας

Πατριαρχική Σχολή Το παλάτι μοιάζει

με ακαδημία

Στα χρόνια της Μακεδονικής δυναστείας το Βυζάντιο γνωρίζει μεγάλη ανάπτυξη στα γράμματα και στις τέχνες

«ΧΡΥΣΗ ΕΠΟΧΗ ΤΟΥ ΒΥΖΑΝΤΙΟΥ» – «ΜΑΚΕΔΟΝΙΚΗ ΑΝΑΓΕΝΝΗΣΗ»


532 Στάση του "Νίκα"392

Ο χριστιανισμός επίσημη θρησκεία

8ος αιώναςΕικονομαχία

10ος αιώνας Η Αυτοκρατορία Οι Βυζαντινοί μελετούν χωρίζεται τους αρχαίους

Χτίζεται η Αγία Σοφιά Γειτονικοί λαοί απειλούν το Βυζάντιο

395 537 ΆβαροιΠέρσες Βούλ

400 900 1000

ΣλάβοιΆραβες

Βυζαντινή

500 600

μ Χ

700 800


Xristos


ΕΥΑΓΓΕΛΟΠΟΥΛΟΥ ΔΕΣΠΟΙΝΑ

23. Η νομοθεσία και η διοίκηση εκσυγχρονίζονται 1. Ποια εσωτερικά προβλήματα δημιούργησαν στο Βυζάντιο οι νικηφόροι

πόλεμοι με τους γειτονικούς λαούς;

● Αποδιοργάνωσαν το στρατό των συνόρων και των ακριτικών περιοχών.

● Αποδυνάμωσαν οικονομικά το κράτος και στέρησαν την ύπαιθρο από

εργατικά χέρια.

● Χαλάρωσαν την απονομή δικαιοσύνης και οι νόμοι δεν εφαρμόζονταν με

δίκαιο τρόπο για όλους.

● Στέρησαν από πολλούς μικροκαλλιεργητές τα κτήματά τους και τους

μετέτρεψαν σε δουλοπάροικους των «δυνατών».

2. Τι έκανε ο αυτοκράτορας για να αντιμετωπίσει αυτά τα προβλήματα;

Ο αυτοκράτορας Λέων Γ’ ο Ίσαυρος, έκανε πολλές τολμηρές αλλαγές στη

νομοθεσία και τη διοίκηση του κράτους.

3. Ποιες ήταν οι αλλαγές στη νομοθεσία και τη διοίκηση;

● Χώρισε την αυτοκρατορία σε μεγάλες περιφέρειες, τα «Θέματα», και όρισε

ως διοικητές στρατηγούς, υπεύθυνους για την ασφάλεια της περιοχής τους.

● Μοίρασε δημόσια γη στους γεωργούς των ακριτικών περιοχών, με την

υποχρέωση να την καλλιεργούν οι ίδιοι, αλλά και να στρατεύονται για να την

προστατεύουν (Ακρίτες).

● Εκσυγχρόνισε τους παλιούς νόμους του Ιουστινιανού, τους προσάρμοσε

στις ανάγκες της εποχής και τους δημοσίευσε στην «Εκλογή». (Συλλογή

νόμων γραμμένη σε απλή γλώσσα, όριζε ότι: «όλοι οι πολίτες είναι ίσοι

απέναντι στους νόμους και τη δικαιοσύνη»).

● Με το «Γεωργικό Νόμο» προστάτευσε την περιουσία των ελεύθερων

γεωργών και των κτηνοτρόφων και εξασφάλισε καλύτερες συνθήκες ζωής για

όσους ζούσαν στην ύπαιθρο.

● Αφαίρεσε από τους κληρικούς και τους μοναχούς τη δημόσια εκπαίδευση

και επέβαλε στα εκκλησιαστικά και τα μοναστηριακά κτήματα τον κοινό για

όλους φόρο.

● Ανέθεσε την τήρηση των «φιλάνθρωπων» νόμων του στους δικαστές.

4. Πώς δέχτηκαν οι πολίτες τις μεταρρυθμίσεις του Λέοντα Γ’ και των

διαδόχων του;

Οι λαϊκές τάξεις τις δέχτηκαν με ανακούφιση. Οι πλούσιοι, οι «δυνατοί» και

οι μοναχοί δυσαρεστήθηκαν, γιατί τα μέτρα αυτά τους εμπόδιζαν να κερδίσουν

περισσότερα.

eimet08


24. Η κρίση της εικονομαχίας διχάζει τους Βυζαντινούς 1. Πότε συγκλονίστηκε η αυτοκρατορία από σοβαρές ταραχές και ποιες

ήταν οι συνέπειές τους;

Στη διάρκεια του 8ου αιώνα έγιναν σοβαρές ταραχές, οι οποίες δίχασαν τους

Βυζαντινούς και έφεραν σε δύσκολη θέση το κράτος. Αιτία ήταν οι αποφάσεις

των Ισαύρων αυτοκρατόρων λέοντα Γ’ και Κωνσταντίνου Ε’.

2. Ποιες ήταν οι αποφάσεις των αυτοκρατόρων;

● Να απαγορεύσουν την προσκύνηση και τη λατρεία των εικόνων.

● Να υποχρεώσουν τους μοναχούς και τους κληρικούς να υπηρετούν τη

στρατιωτική θητεία τους, πριν δεχτούν το ιερατικό τους αξίωμα.

3. Σε ποιες αντιμαχόμενες παρατάξεις χώρισαν το λαό και τους

κληρικούς οι αποφάσεις των αυτοκρατόρων;

● Τους εικονομάχους, που στήριζαν τις αποφάσεις του αυτοκράτορα.

● Τους εικονολάτρες, που υπερασπίζονταν τη λατρεία των εικόνων.

4. Πόσο κράτησε αυτός ο διχασμός και ποιες ήταν οι συνέπειές του;

Ο διχασμός αυτός κράτησε έναν περίπου αιώνα και είχε δυσάρεστες

συνέπειες για όλους. Στη διάρκειά του πολλοί άνθρωποι έχασαν τη ζωή τους

και άλλοι φυλακίστηκαν και εξορίστηκαν. Ναοί και μοναστήρια έκλεισαν και

πολλές εικόνες, ψηφιδωτά και έργα τέχνης καταστράφηκαν. Διαταράχτηκαν οι

σχέσεις ανάμεσα στο Βυζάντιο και τη Δυτική εκκλησία.

5. Ποιες συνέπειες είχε ο διχασμός για τον αυτοκράτορα;

Ο αυτοκράτορας Λέων Γ’, που αντιμετώπισε με επιτυχία τους άραβες κι

έσωσε την Πόλη και την αυτοκρατορία, έχασε μεγάλο μέρος της δόξας του

και χρεώθηκε αυτή την αναταραχή, που έβλαψε πολύ το βυζαντινό κράτος.

6. Πώς ονομάστηκε η διαμάχη αυτή;

Η εσωτερική αυτή διαμάχη ονομάστηκε εικονομαχία.

7. Ποιος σταμάτησε την εικονομαχία;

Την εικονομαχία σταμάτησε η Ζ’ οικουμενική σύνοδος, την οποία συγκάλεσε η

αυτοκράτειρα Θεοδώρα (843).

8. Τι αποφασίστηκε και έγινε δεκτό από όλους;

Αποφασίστηκε ότι: «κατά την προσκύνηση των εικόνων η λατρεία των πιστών

απευθύνεται προς τα εικονιζόμενα ιερά πρόσωπα και όχι προς την ίδια την

εικόνα και τα υλικά από τα οποία αυτή είναι φτιαγμένη».

9. Πώς γιορτάζεται το γεγονός αυτό;

Η συμφιλίωση αυτή και η αναστήλωση των εικόνων γιορτάζεται από την

εκκλησία μας την πρώτη Κυριακή των νηστειών του Πάσχα και ονομάζεται

Κυριακή της Ορθοδοξίας.

eimet08



1. Ποιοι κυβέρνησαν το Βυζαντινό κράτος από τον 9ο ως τον 11ο αιώνα;

Από τον 9ο ως τον 11ο αιώνα το Βυζαντινό κράτος κυβέρνησαν αυτοκράτορες

της μακεδονικής δυναστείας.

2. Ποια μέτρα πήραν οι Μακεδόνες αυτοκράτορες για την αντιμετώπιση

των εξωτερικών θεμάτων;

♣ Οργάνωσαν αξιόμαχο στρατό και απελευθέρωσαν πολλά από τα

κατακτημένα βυζαντινά εδάφη, στην Ανατολή, στη Δύση και στα Βαλκάνια.

♣ Έκλεισαν συνθήκες ειρήνης και φιλίας με τους λαούς του Βορρά και

διέδωσαν το χριστιανισμό και το βυζαντινό πολιτισμό στις χώρες τους.

♣ Ξαναπήραν από τους Σαρακηνούς τον έλεγχο των θαλάσσιων δρόμων και

τα βυζαντινά εμπορικά καράβια έπλεαν ελεύθερα σε όλη τη Μεσόγειο.

3. Ποια μέτρα πήραν για την εσωτερική οργάνωση και την καλή

λειτουργία του κράτους;

♦ Οργάνωσαν καλύτερα τα Θέματα της αυτοκρατορίας και πρόσθεσαν σ’ αυτά

και νέα από τις απελευθερωμένες και τις ακριτικές περιοχές.

♦ Επανέφεραν την ηρεμία στην ταραγμένη από τις διαμάχες της εικονομαχίας

εκκλησία και την έστρεψαν σε έργα ειρηνικά και φιλανθρωπικά.

♦ Ρύθμισαν με νέους νόμους (Επαναγωγή και Πρόχειρο Νόμο) τα καθήκοντα

των αρχόντων, καθόρισαν τις σχέσεις Κράτους και Εκκλησίας και

προσάρμοσαν το δίκαιο στις συνθήκες της εποχής.

♦ Με το «Επαρχιακό βιβλίο» ρύθμισαν τα θέματα των εμπορικών

συναλλαγών και έβαλαν τάξη στη λειτουργία των βιοτεχνιών και των

επαγγελματιών, καθώς και στα όρια κέρδους καθενός.

♦ Για την προστασία των μικροϊδιοκτητών και των ελεύθερων γεωργών

επέβαλαν το νόμο του «Αλληλέγγυου». ( Όριζε οι πλούσιοι γαιοκτήμονες να

πληρώνουν μαζί με τους δικούς τους φόρους και τους φόρους των φτωχών

γειτόνων τους, όταν εκείνοι αδυνατούν).

4. Ποιες ήταν οι συνέπειες των μέτρων αυτών;

Τα μέτρα αυτά βοήθησαν στην ανάπτυξη της γεωργίας, της βιοτεχνίας, της

ναυτιλίας και του εμπορίου κι έφεραν πλούτο και δόξα στην αυτοκρατορία. Η

περίοδος αυτή ονομάστηκε «χρυσή εποχή του Βυζαντίου».

eimet08


26. Η ανάπτυξη των γραμμάτων και η μελέτη των αρχαίων

Ελλήνων κλασικών 1. Ποιοι ήταν οι ιδρυτές του πανεπιστήμιου της Μαγναύρας;

Ο αυτοκράτορας Μιχαήλ Γ’ και ο θείος του καίσαρας Βάρδας ίδρυσαν το

πανεπιστήμιο της Μαγναύρας.

2. Ποιοι δίδαξαν σ’ αυτό;

Σ’ αυτό δίδαξαν ονομαστοί καθηγητές όπως ο Λέων ο μαθηματικός, ο

πατριάρχης Φώτιος, ο Ιωάννης Γραμματικός και ο φωτιστής των Σλάβων

Κωνσταντίνος-Κύριλλος. Οι καθηγητές πληρώνονταν από το κράτος.

3. Πώς λειτουργούσε το πανεπιστήμιο και ποιο όφελος είχε το κράτος

απ’ αυτό;

Όλα σχεδόν τα μαθήματα γίνονταν στην ελληνική γλώσσα και στην έδρα της

Φιλοσοφίας διδάσκονταν οι αρχαίοι Έλληνες συγγραφείς. Η φοίτηση όσων

διακρίνονταν για την επιμέλειά τους ήταν δωρεάν. Από τους καθηγητές και

τους απόφοιτους του Πανεπιστημίου το βυζαντινό κράτος και η εκκλησία

έπαιρναν τους ανώτερες υπαλλήλους τους.

4. Ποια άλλη σχολή λειτουργούσε την ίδια περίοδο;

Την ίδια περίοδο λειτουργούσε στην Κωνσταντινούπολη και η Πατριαρχική

Σχολή.

5. Ποιο έργο έγινε εκεί;

Εκεί δίδαξαν κληρικοί και λαϊκοί. Μελέτησαν τους αρχαίους Έλληνες

συγγράφεις και κατέγραψαν σε χειρόγραφα βιβλία και περγαμηνές ό,τι από

την αρχαία λογοτεχνία, τη φιλοσοφία και τις επιστήμες είχε διασωθεί.

6. Ποιοι πρωτοστατούσαν στο έργο που γίνονταν εκεί;

Ο πατριάρχης Φώτιος, ο επίσκοπος Καισαρείας Αρέθας, και φιλόσοφος

Μιχαήλ Ψελλός. Τα χειρόγραφα βιβλία πλούτιζαν τις δημόσιες βιβλιοθήκες

του κράτους και πωλούνταν σε ιδιωτικές. Από τα έσοδα των πωλήσεων

αγόραζαν τα υλικά γραφής των βιβλίων.

7. Ποιοι άλλοι βοήθησαν στην ανάπτυξη των γραμμάτων;

Οι ίδιοι οι αυτοκράτορες Λέων ΣΤ’ ο σοφός και Κωνσταντίνος ο

Πορφυρογέννητος έγραψαν πολλά βιβλία. Τα χρόνια αυτά «το παλάτι έμοιαζε

με ακαδημία, όπου όλοι μελετούσαν».

8. Πώς ωφέλησε την τέχνη η ανάπτυξη των γραμμάτων;

Η μικρογραφία, η ελεφαντοτεχνία, και η διακοσμητική λειτούργησαν

παράλληλα με την αγιογραφία, που επανήλθε μετά την αναστήλωση των

εικόνων. Για όλα αυτά, πολλοί ονομάζουν την περίοδο αυτή «χρυσή εποχή» η

«μακεδονική αναγέννηση».

eimet08


27. Η καθημερινή ζωή στην ύπαιθρο στα χρόνια των Ισαύρων

και των Μακεδόνων 1. Πού κατοικούσε μεγάλο μέρος των Βυζαντινών;

Κατοικούσαν στην ύπαιθρο σε κωμοπόλεις και χωριά, αλλά και σε οικισμούς

και σε αγροικίες χτισμένες γύρω απ’ αυτά.

2. Πώς ήταν χτισμένα τα χωριά των Βυζαντινών;

Ήταν χτισμένα στις πλαγιές λόφων πλάι σε πηγές. Στο κέντρο του χωριού

ήταν η πλατεία και η μεγάλη εκκλησία, όπου γινόταν πανηγύρι την ημέρα της

γιορτής του τοπικού Αγίου. Παρόμοιες γιορτές γίνονταν και στα ξωκλήσια.

3. Πώς ήταν τα σπίτια των μικροκαλλιεργητών;

Οι μικροκαλλιεργητές έμεναν σε μικρές στενάχωρες κατοικίες με χαμηλές

πόρτες και μικρά παράθυρα.

4. Πώς ζούσαν οι δυνατοί;

Ζούσαν σε σπίτια διώροφα σκεπασμένα με κεραμίδια, με εξωτερική σκάλα και

εξώστες, για θέα και αναψυχή.

5. Τι υπήρχε στα κατώγια και τον περίβολο των σπιτιών;

Υπήρχαν κελάρια, πατητήρια και αποθήκες για τους καρπούς και τα τρόφιμα.

6. Ποια ήταν η φροντίδα όλων των κατοίκων πλούσιων και φτωχών;

Φρόντιζαν να μη λείπουν από το σπίτι τα απαραίτητα για τη διατροφή της

οικογένειάς τους. Δηλαδή, το σιτάρι, το κρασί και το λάδι.

7. Ποιος ήταν ο ρόλος των γυναικών;

Είχαν την επιμέλεια του σπιτιού, των παιδιών, των τροφίμων και των

φαγητών. Στις γεωργικές εργασίες έπαιρναν μέρος μόνο στις περιόδους

συγκομιδής καρπών. Πολλές εργάζονταν στο σπίτι υφαίνοντας και κεντώντας

και άλλες σε εργαστήρια και καταστήματα αρωμάτων και μεταξιού.

8. Τι υπήρχε γύρω από τους οικισμούς;

Γύρω από τους οικισμούς υπήρχαν κήποι και περιβόλια με καρποφόρα

δέντρα, κτήματα φυτεμένα με αμπέλια και ελιές και χωράφια σπαρμένα με

δημητριακά, καθώς και μουριές για την εκτροφή του μεταξοσκώληκα.

9. Τι υπήρχε σε κάθε χωριό;

Υπήρχε κοινόχρηστη περιοχή με δάση και βοσκοτόπια για την προμήθεια των

ξύλων και για τη βοσκή των ζώων.

10. Ποιες ήταν οι κύριες ασχολίες των κατοίκων;

Οι κάτοικοι των στεριανών χωριών ήταν συνήθως γεωργοί και βοσκοί. Στα

νησιά και τα παράλια ασχολούνταν με το ψάρεμα και τη ναυτιλία. Αρκετοί από

αυτούς ήταν τεχνίτες γεωργικών μέσων και εργαλείων, μεταφορείς και

μικροέμποροι των αγροτικών προϊόντων.

eimet08


Σκάρπα Ηλέκτρα

23. Η ΝΟΜΟΘΕΣΙΑ ΚΑΙ Η ΔΙΟΙΚΗΣΗ ΕΚΣΥΓΧΡΟΝΙΖΟΝΤΑΙ

Τα εσωτερικά προβλήματα:

Οι μακροχρόνιοι πόλεμοι δημιούργησαν στο Βυζάντιο πολλά εσωτερικά προβλήματα:

αποδιοργάνωσαν το στρατό των συνόρων.

εξάντλησαν οικονομικά το κράτος και στέρησαν τους εργάτες από την ύπαιθρο.

οι νόμοι δεν εφαρμόζονταν με δίκαιο τρόπο για όλους.

στέρησαν από τους μικροκαλλιεργητές τα κτήματά τους και τους έκαναν δουλοπάροικους

(δούλους) των «δυνατών».

Οι αλλαγές στη νομοθεσία και τη διοίκηση:

Για να αντιμετωπίσει τα προβλήματα αυτά ο αυτοκράτορας Λέων ο Γ’ ο Ίσαυρος έκανε

τολμηρές αλλαγές στη διοίκηση και στην οικονομία:

χώρισε την αυτοκρατορία σε μεγάλες περιφέρειες, τα «Θέματα», και όρισε στρατηγούς για

να τα διοικούν και να είναι υπεύθυνοι για την ασφάλειά τους.

όρισε στρατιώτες στις ακριτικές περιοχές, τους Ακρίτες, και τους έδωσε γη να καλλιεργούν.

εκσυγχρόνισε τους παλιούς νόμους του Ιουστινιανού (Νεαρές) και τους προσάρμοσε στις

ανάγκες της εποχής δημιουργώντας την «Εκλογή». Η «Εκλογή» ήταν γραμμένη στα Ελληνικά

και όριζε ότι «όλοι οι πολίτες είναι ίσοι απέναντι στους νόμους».

Δημιούργησε το «Γεωργικό Νόμο» και προστάτευσε την περιουσία των ελεύθερων γεωργών

και κτηνοτρόφων.

Αφαίρεσε από τους κληρικούς και τους μοναχούς την δημόσια εκπαίδευση και επέβαλλε στα

κτήματα της εκκλησίας και των μοναστηριών κοινό φόρο.

Ανέθεσε την τήρηση των νόμων στους δικαστές.

Τους νόμους του Λέοντα του Γ’ του Ίσαυρου δέχτηκαν με ανακούφιση οι λαϊκές τάξεις αλλά

δυσαρεστήθηκαν οι πλούσιοι και οι μοναχοί.


25. Η ΚΡΙΣΗ ΤΗΣ ΕΙΚΟΝΟΜΑΧΙΑΣ ΔΙΧΑΖΕΙ ΤΟΥΣ ΒΥΖΑΝΤΙΝΟΥΣ


15/02/11

Η

ΕΙΚΟΝΟΜΑΧΙΑ

Η ΛΥΣΗ

Η διαμάχη σταμάτησε με

την Ζ’ Οικουμενική

Σύνοδο που συγκάλεσε η

αυτοκράτειρα Θεοδώρα.

ΤΑ

ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ

Πολλοί άνθρωποι

έχασαν τη ζωή

τους. Άλλοι

φυλακίστηκαν ή

εξορίστηκαν.

ΟΙ

ΠΑΡΑΤΑΞΕΙΣ ΑΙΤΙΑ

Ναοί και μοναστήρια

έκλεισαν και πολλές

εικόνες, ψηφιδωτά και

έργα τέχνης

καταστράφηκαν.

Διαταράχτηκαν οι

σχέσεις με τη Δυτική

Εκκλησία, η οποία

πήρε το μέρος των

εικονολατρών.

Απαγόρευση προσκύνησης

και λατρείας των εικόνων.

Υποχρέωση των μοναχών

και των κληρικών να

υπηρετούν τη στρατιωτική

τους θητεία πριν δεχτούν

το ιερατικό τους αξίωμα.

Εικονομάχοι:

στήριζαν τις

αποφάσεις του

αυτοκράτορα

Εικονολάτρες:

υπερασπίζονταν

τις εικόνες

Αποφασίστηκε ότι η προσκύνηση και

η λατρεία των εικόνων θα γίνεται

μόνο προς τα ιερά πρόσωπα και όχι

προς την εικόνα και τα υλικά που

είναι φτιαγμένη.

Η αναστήλωση των

εικόνων γιορτάζεται από

την εκκλησία μας την

Κυριακή της Ορθοδοξίας.


15/02/11


25. ΤΟ ΒΥΖΑΝΤΙΟ ΦΤΑΝΕΙ ΣΤΟ ΑΠΟΓΕΙΟ ΤΗΣ ΑΚΜΗΣ ΤΟΥ

Εξωτερικά θέματα:

Οργάνωση στρατού και απελευθέρωση κατεκτημένων περιοχών.

Συνθήκες ειρήνης και φιλίας και διάδοση του χριστιανισμού και του

βυζαντινού πολιτισμού.

Έλεγχος των θαλάσσιων δρόμων και άνθηση του εμπορίου.

Εσωτερική οργάνωση:

Καλύτερη οργάνωση των Θεμάτων και προσθήκη νέων στα ήδη υπάρχοντα.

Επαναφορά της ηρεμίας στην εκκλησία.

Επαναγωγή και Πρόχειρος Νόμος:

καθήκοντα των αρχόντων.

καθορισμός σχέσεων Κράτους-Εκκλησίας.

προσαρμογή δικαίου στις συνθήκες της εποχής.

«Επαρχιακό βιβλίο»:

ρύθμιση των εμπορικών συναλλαγών.

ρύθμιση της λειτουργίας των βιοτεχνιών και των επαγγελματιών – όρια

στο κέρδος.

Νόμος του «Αλληλέγγυου»:

οι πλούσιοι γαιοκτήμονες πληρώνουν στο κράτος, εκτός από τους δικούς

τους φόρους, και τους φόρους των φτωχών γειτόνων τους (μικροϊδιοκτήτες

και ελεύθεροι γεωργοί), όταν εκείνοι αδυνατούν.

Τελικά αποτελέσματα:

«Χρυσή εποχή του Βυζαντίου» Ανάπτυξη της γεωργίας, της βιοτεχνίας,

της ναυτιλίας και του εμπορίου – πλούτος και δόξα στην αυτοκρατορία.


17/02/11


26. Η ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΤΩΝ ΓΡΑΜΜΑΤΩΝ ΚΑΙ Η ΜΕΛΕΤΗ ΤΩΝ

ΑΡΧΑΙΩΝ ΚΛΑΣΣΙΚΩΝ

Στα χρόνια της μακεδονικής δυναστείας το Βυζάντιο γνώρισε μεγάλη

ανάπτυξη στα γράμματα και τις τέχνες.

Το πανεπιστήμιο της Μαγναύρας:

το ίδρυσαν ο αυτοκράτορας Μιχαήλ Γ’ και ο θείος του καίσαρας Βάρδας.

σ’ αυτό δίδαξαν ονομαστοί καθηγητές και κληρικοί.

οι καθηγητές πληρώνονταν από το κράτος.

τα μαθήματα γίνονταν στην ελληνική γλώσσα και στη Φιλοσοφία

διδάσκονταν οι αρχαίοι Έλληνες συγγραφείς.

η φοίτηση για όσους διακρίνονταν για την επιμέλειά τους ήταν δωρεάν.

οι ανώτεροι υπάλληλοι της Εκκλησίας και του κράτους ήταν καθηγητές και

απόφοιτοι του Πανεπιστημίου.

Πατριαρχική Σχολή:

σ’ αυτή δίδασκαν ονομαστοί καθηγητές και κληρικοί.

ο Πατριάρχης Φώτιος, ο επίσκοπος της Καισάρειας Αρέθας και ο

φιλόσοφος Μιχαήλ Ψέλλος μελέτησαν τους αρχαίους Έλληνες συγγραφείς και

κατέγραψαν σε χειρόγραφα βιβλία και περγαμηνές ό,τι από της αρχαία

λογοτεχνία, τη φιλοσοφία και τις επιστήμες είχε διασωθεί. Τα βιβλία αυτά

βρίσκονταν σε δημόσιες βιβλιοθήκες και πωλούνταν σε ιδιωτικές.

Η ανάπτυξη της τέχνης:

την περίοδο της μακεδονικής δυναστείας αναπτύχθηκε η μικρογραφία, η

ελεφαντοτεχνία, η διακοσμητική και η αγιογραφία.

Για όλα αυτά πολλοί ονομάζουν την περίοδο αυτή «χρυσή εποχή» του

Βυζαντίου και άλλοι «μακεδονική αναγέννηση».


22/02/11

27. Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ ΖΩΗ ΣΤΗΝ ΥΠΑΙΘΡΟ ΣΤΑ ΧΡΟΝΙΑ ΤΩΝ ΙΣΑΥΡΩΝ ΚΑΙ

ΤΩΝ ΜΑΚΕΔΟΝΩΝ

Πού ήταν χτισμένα τα σπίτια των Βυζαντινών:

μεγάλο μέρος των Βυζαντινών ζούσε στην ύπαιθρο.

κατοικούσαν σε κωμοπόλεις, χωριά, σε οικισμούς και αγροικίες.

τα σπίτια τα έχτιζαν στις πλαγιές των λόφων πλάι σε πηγές.

κάνανε τοπικά πανηγύρια για να τιμήσουν τον προστάτη Άγιο στην

πλατεία του χωριού ή σε ξωκλήσια την άνοιξη-καλοκαίρι.

Πώς ήταν χτισμένα τα σπίτια των Βυζαντινών:

οι μικροκαλλιεργητές έμεναν σε ισόγειες στενόχωρες κατοικίες με

χαμηλές πόρτες και μικρά παράθυρα.

οι «Δυνατοί» έμεναν σε διώροφα σπίτια σκεπασμένα με κεραμίδια, με

εξωτερική σκάλα και εξώστες.

στα «καταγώγια» και στον περίβολο του σπιτιού βρισκόταν τα

κελάρια, τα πατητήρια και οι αποθήκες των τροφίμων.



Οι ασχολίες των γυναικών:

οι γυναίκες είχαν την επιμέλεια του σπιτιού, των παιδιών, των

τροφίμων και των φαγητών.

στις γεωργικές εργασίες έπαιρναν μέρος μόνο στις περιόδους

συγκομιδής των καρπών.

πολλές γυναίκες ύφαιναν στο σπίτι ή σε εργαστήρια και εργάζονταν

σε καταστήματα αρωμάτων και μεταξιού.

Τα κτήματα των Βυζαντινών:

υπήρχαν κήποι, περιβόλια, αμπέλια, ελιές, χωράφια με δημητριακά

και μουριές που στα φύλλα τους έτρεφαν μεταξοσκώληκες.

κάθε χωριό είχε μια κοινόχρηστη περιοχή με δάση και βοσκοτόπια

για την προμήθεια ξύλων και τη βοσκή των ζώων.

Οι ασχολίες των ανδρών:

οι κάτοικοι των χωριών της στεριάς ήταν γεωργοί και βοσκοί.

οι κάτοικοι των χωριών των νησιών ασχολούνταν με το ψάρεμα και

την ναυτιλία.

αρκετοί Βυζαντινοί ήταν τεχνίτες γεωργικών εργαλείων, μεταφορείς,

μικροέμποροι των αγροτικών προϊόντων.


eleni_prof

ΕΕΠΠΑΑΝΝΑΑΛΛΗΗΠΠΤΤΙΙΚΚΟΟ ΙΙΣΣΤΤΟΟΡΡΙΙΑΑΣΣ

ΗΗ ΜΜΕΕΓΓΑΑΛΛΗΗ ΑΑΚΚΜΜΗΗ ΤΤΟΟΥΥ ΒΒΥΥΖΖΑΑΝΝΤΤΙΙΝΝΟΟΥΥ ΚΚΡΡΑΑΤΤΟΟΥΥΣΣ

ΟΟννοομμααττεεππώώννυυμμοο ::……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..

ΗΗ ΜΜΕΕΓΓΑΑΛΛΗΗ ΑΑΚΚΜΜΗΗ ΤΤΟΟΥΥ ΒΒΥΥΖΖΑΑΝΝΤΤΙΙΝΝΟΟΥΥ ΚΚΡΡΑΑΤΤΟΟΥΥΣΣ

ΟΟννοομμααττεεππώώννυυμμοο

::……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..

ΣΣυυμμππλληηρρώώσσττεε τταα κκεεννάά ττοουυ κκεειιμμέέννοουυ..

Ο Λέων Γ΄ ο Ίσαυρος έκανε αλλαγές στη

νομ………………………….... και τη διοί…………………….... του κράτους .Τα

μέτρα του Λέοντα για την Εκκ………………………… δημιούργησαν

αναστάτωση και χώρισαν το λαό σε δύο παρατάξεις, τους

ει………………………………… και τους ει…………………………………. Ο διχασμός

αυτός κράτησε ...…… περίπου αι………… . Η …………..Οικουμενική

σ………………………, την οποία συγκάλεσε η ………………… σταμάτησε

την εικονομαχία, και αποφάσισε την α…………………………… των

εικόνων, το 8.............

Από τον 9ο έως τον 11ο αιώνα το Βυζαντινό κράτος

κυβέρνησαν αυτοκράτορες της ………………………………..

…………………………. . Η περίοδος αυτή ονομάστηκε « χ…………….......

………………....... » του Βυζαντίου, γιατί αναπτύχθηκαν τα

γρά………………………….... και οι τέ…………………....

Ο αυτοκράτορας ………………………… και ο θείος του

……………………… ίδρυσαν το ………………………… της …………………….. .

Την ίδια περίοδο λειτουργούσε στην Κ…………………………… και η

Π………………………….. ……………….

Οι Βυζαντινοί ασχολούνταν με τη γ...………….. την κ..…………, το ψ...……………… και τη

ναυ…………………… .Τα σπίτια των φτωχών ήταν ισ………………….... και στενόχωρα, ενώ των

πλουσίων ήταν διώ..................Οι γυναίκες είχαν τη φροντίδα του σπ............ και των παι...................

Βοηθούσαν ακόμα και στις γεω................. εργασίες.

ΓΓρράάφφωω δδίίππλλαα σσττοο κκάάθθεε μμέέττρροο ττηη σσηημμαασσίίαα ττοουυ ::

««ΕΕκλογή» ………………………………………………………………………………………………..……..

«Γεωργικός Νόμος» ………………………………………………….…………………………………

«Θέματα» ……………………………………………………………………………………….……………..

«Επαρχιακό βιβλίο» ………………………………………………………………….…………………

«Αλληλέγγυος»……………………………………………………………………………..……………….

Συλλογή νόμων που εκσυγχρόνιζαν παλιότερους. Οι πλούσιοι έπρεπε να πληρώνουν τους


eleni_prof

φόρους των φτωχών. Ρύθμιζε τις εμπορικές συναλλαγές.

Προστάτευε την περιουσία των γεωργών .Διοικητικές περιφέρειες.

Τι γνωρίζεις για το «Επαρχιακό βιβλίο» και τι για το «Νόμο του Αλληλέγγυου

____________________________________________________________________

____________________________________________________________________

____________________________________________________________________

____________________________________________________________________

____________________________________________________________________

____________________________________________________________________

____________________________________________________________________

____________________________________________________________________

ΒΒάάλλττεε ΣΣ γγιιαα ττηη σσωωσσττήή ππρρόότταασσηη κκααιι ΛΛ γγιιαα ττηη λλάάθθοοςς ππρρόότταασσηη::

Οι μεταρρυθμίσεις του Λέοντα Γ' και των διαδόχων του ανακούφισαν τους πλούσιους τους

δυνατούς και τους μοναχούς. ..............

Οι εικονομάχοι υπερασπίζονταν τη λατρεία των εικόνων . ...............

Στη Ζ' Οικουμενική Σύνοδο αποφασίστηκε ότι κατά την προσκύνηση των εικόνων η λατρεία

των πιστών απευθύνεται στο εικονιζόμενο πρόσωπο. .....

Σαρακηνοί πειρατές, τους οποίους οι Βυζαντινοί αντιμετώπισαν με επιτυχία. ……………………………..

Η αναστήλωση των εικόνων γιορτάζεται την Κυριακή της Ορθοδοξίας. ..........

Η ναυτιλία προόδευσε ξανά, όταν άνοιξαν οι θαλάσσιοι δρόμοι μετά τον περιορισμό της

πειρατείας. ...............

Σε πολλά χωριά του Βυζαντίου ασχολούνταν με την εκτροφή του μεταξοσκώληκα. ...............

Τι γνωρίζετε για το πανεπιστήμιο της Μαγναύρας; (ποιοι το ίδρυσαν, ποιοι δίδαξαν ,τι

διδάσκονταν οι φοιτητές και σε ποια γλώσσα)

....................................................................................................................................

....................................................................................................................................

....................................................................................................................................

....................................................................................................................................

....................................................................................................................................

....................................................................................................................................

.......................................

………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………


eleni_prof

…………………………………………………………………………………… γεω................. εργασίες.

ΓΓρράάφφωω δδίίππλλαα σσττοο κκάάθθεε μμέέττρροο ττηη σσηημμαασσίίαα ττοουυ ::

««ΕΕκλογή» ………………………………………………………………………………………………..……..

«Γεωργικός Νόμος» ………………………………………………….…………………………………

«Θέματα» ……………………………………………………………………………………….……………..

«Επαρχιακό βιβλίο» ………………………………………………………………….…………………

«Αλληλέγγυος»……………………………………………………………………………..……………….

Συλλογή νόμων που εκσυγχρόνιζαν παλιότερους. Οι πλούσιοι έπρεπε να πληρώνουν τους

φόρους των φτωχών. Ρύθμιζε τις εμπορικές συναλλαγές.

Προστάτευε την περιουσία των γεωργών .Διοικητικές περιφέρειες.

Τι γνωρίζεις για το «Επαρχιακό βιβλίο» και τι για το «Νόμο του Αλληλέγγυου

____________________________________________________________________

____________________________________________________________________

____________________________________________________________________

____________________________________________________________________

____________________________________________________________________

____________________________________________________________________

____________________________________________________________________

____________________________________________________________________ ΒΒάάλλττεε ΣΣ γγιιαα ττηη σσωωσσττήή ππρρόότταασσηη κκααιι ΛΛ γγιιαα ττηη λλάάθθοοςς ππρρόότταασσηη::

Οι μεταρρυθμίσεις του Λέοντα Γ' και των διαδόχων του ανακούφισαν τους πλούσιους τους

δυνατούς και τους μοναχούς. ..............

Οι εικονομάχοι υπερασπίζονταν τη λατρεία των εικόνων . ...............

Στη Ζ' Οικουμενική Σύνοδο αποφασίστηκε ότι κατά την προσκύνηση των εικόνων η λατρεία

των πιστών απευθύνεται στο εικονιζόμενο πρόσωπο. .....

Σαρακηνοί πειρατές, τους οποίους οι Βυζαντινοί αντιμετώπισαν με επιτυχία. ……………………………..

Η αναστήλωση των εικόνων γιορτάζεται την Κυριακή της Ορθοδοξίας. ..........

Η ναυτιλία προόδευσε ξανά, όταν άνοιξαν οι θαλάσσιοι δρόμοι μετά τον περιορισμό της

πειρατείας. ...............

Σε πολλά χωριά του Βυζαντίου ασχολούνταν με την εκτροφή του μεταξοσκώληκα. ...............

Τι γνωρίζετε για το πανεπιστήμιο της Μαγναύρας; (ποιοι το ίδρυσαν, ποιοι δίδαξαν ,τι

διδάσκονταν οι φοιτητές και σε ποια γλώσσα)

...........................................................................................................................................................................

...........................................................................................................................................................................


eleni_prof

...........................................................................................................................................................................

...........................................................................................................................................................................

.....................................................................................................................

..............................

………………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………………

………………………………………………………

.....................................................................................................................

...........................................................................................................................................................................

...........................................................................................................................................................................

...........................................................................................................................................................................

...........................................................................................................................................................................

..............................

………………………………………………………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………………………………………………………

……………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………………………………………………


Γκουτσίδης Αντώνιος

ΟΝΟΜΑΤΕΠΩΝΥΜΟ: ___________________________________________________________

1. Συμπληρώστε τα κενά των παρακάτω προτάσεων

με τις κατάλληλες λέξεις:

Α) Για να αντιμετωπίσει τα σοβαρά εσωτερικά προ-

βλήματα ο αυτοκράτορας Λέων ο Γ΄ ο Ίσαυρος, έκανε

αλλαγές στη ______________ και στη

______________ του κράτους.

Β) Στη διάρκεια του 8ου

αιώνα, οι αποφάσεις των Ι-

σαύρων αυτοκρατόρων δημιούργησαν αναταραχή

στους κληρικούς και στο λαό και τον χώρισαν σε δύο

αντιμαχόμενες παρατάξεις: τους ______________, που στήριζαν τις αποφάσεις του αυτοκράτορα

και τους ______________, που υπερασπίζονταν τη λατρεία των εικόνων. Την εσωτερική αυτή δια-

μάχη, που έμεινε γνωστή ως ______________, σταμάτησε η Ζ΄ οικουμενική σύνοδος, την οποία

συγκάλεσε η αυτοκράτειρα ______________. Η συμφιλίωση αυτή των χριστιανών και η αναστή-

λωση των εικόνων γιορτάζεται από την εκκλησία μας, την πρώτη Κυριακή των νηστειών του

______________ και ονομάζεται ______________ της ______________.

Γ) Από τον 9ο έως τον 11

ο αιώνα το Βυζάντιο κυβέρνησαν αυτοκράτορες της ______________

______________. Η περίοδος αυτή ήταν από τις πιο λαμπρές για την αυτοκρατορία και ονομάστη-

κε ______________ ______________ του Βυζαντίου.

2. Γράψτε τη λέξη ΣΩΣΤΟ δίπλα από κάθε σωστή πρόταση ή τη λέξη ΛΑΘΟΣ δίπλα από κά-

θε λανθασμένη πρόταση:

Α) Ο αυτοκράτορας Μιχαήλ Γ΄ και ο καίσαρας Βάρδας ίδρυσαν την Πατριαρχική Σχολή. ____________

Β) Η μικρογραφία είναι η τέχνη κατασκευής μικρών αντικειμένων από δόντια ελέφαντα. ____________

Γ) Τα περισσότερα χωριά των Βυζαντινών ήταν χτισμένα σε πλαγιές λόφων πλάι σε πηγές. ___________

Δ) Το ψάρεμα και το κυνήγι ήταν από τις πιο ευχάριστες ασχολίες των Βυζαντινών. ____________

Ε) Οι μικροκαλλιεργητές έμεναν σε διώροφα σπίτια σκεπασμένα με κεραμίδια, με εξωτερική σκάλα και ε-

ξώστες. ____________

3. Αντιστοιχίστε σωστά: Γεωργικός νόμος Προστάτευε την περιουσία των ελεύθερων γεωργών

και των κτηνοτρόφων και εξασφάλιζε καλύτερες

συνθήκες ζωής για όσους ζούσαν στην ύπαιθρο.

Επαναγωγή και Πρόχειρος νόμος Ρύθμιζε τα θέματα των εμπορικών συναλλαγών και

έβαζε τάξη στη λειτουργία των βιοτεχνών και των

επαγγελματιών, καθώς και στα όρια κέρδους καθε-

νός.

Επαρχιακό βιβλίο

Οι πλούσιοι γαιοκτήμονες, μαζί με τους δικούς τους

φόρους, πλήρωναν στο κράτος και τους φόρους των

φτωχών γειτόνων τους, όταν εκείνοι

Αδυνατούσαν.

Νόμος του «Αλληλέγγυου»

Ρύθμιζε τα καθήκοντα των αρχόντων, καθόριζε τις

σχέσεις Κράτους και Εκκλησίας και προσάρμοζε το

δίκαιο στις συνθήκες της εποχής.


Γκουτσίδης Αντώνιος

4. Συμπληρώστε το παρακάτω σταυρόλεξο με τις κατάλληλες λέξεις:

2. 3. 5.

Μ Μ Ψ

1. Α Ν Α Γ Ε Ν Ν Η Σ Η

Γ Θ Λ

Ν Η Λ

Α Μ Ο 6.

Υ Α Σ Δ

Ρ Τ 9. 8. Η

Α Ι Σ Α 7. Μ

Σ Κ Ο Κ Θ Η

4. Π Ο Ρ Φ Υ Ρ Ο Γ Ε Ν Ν Η Τ Ο Σ

Σ Ο Ι Μ Ρ

Σ Τ Α Ι

Ε Τ Α

10. Β Α Ρ Δ Α Σ Α Κ

Α

1. Η ανάπτυξη των γραμμάτων και των τεχνών ονομάστηκε

και μακεδονική …….

2. Στο πανεπιστήμιο της …όλα σχεδόν τα μαθήματα γίνονταν

στην ελληνική γλώσσα.

3. Λέων ο … Καθηγητής που ήθελαν και οι Άραβες.

4. Κωνσταντίνος ο …Αυτοκράτορας που έγραψε πολλά βι-

βλία.

5. Μιχαήλ … Φιλόσοφος που πρωτοστάτησε στο έργο της

μελέτης των αρχαίων Ελλήνων συγγραφέων.

6. Τα καλλιεργούσαν οι Βυζαντινοί στα χωράφια τους.

7. Ο Λέων ο Γ΄ χώρισε την αυτοκρατορία σε μεγάλες περιφέ-

ρειες που ονομάστηκαν …

8. Φύλαγαν τα σύνορα.

9. Λέων ΣΤ΄ ο … Άλλος ένας αυτοκράτορας που έγραψε βιβλία.

10. Θείος του αυτοκράτορα Μιχαήλ Γ΄ με τον οποίο ίδρυσαν πανεπιστήμιο.

5. Απαντήστε με λίγα λόγια:

Τι ήταν τα «κατώγια» και τι υπήρχαν σ’ αυτά;

________________________________________________________________________________

________________________________________________________________________________

________________________________________________________________________________

________________________________________________________________________________

________________________________________________________________________________

________________________________________________________________________________

________________________________________________________________________________

βαθμός


ΦΡΥΔΑΣ ΙΩΑΝΝΗΣ

ΙΣΤΟΡΙΑ Ε΄ ΤΑΞΗΣ

ΕΝΟΤΗΤΑ Ε΄: Η μεγάλη ακμή του βυζαντινού κράτους

Ανακεφαλαιωτική γραπτή δοκιμασία τ…. μαθητ…… …………………………………

1. Αντιστοιχίζω με ό,τι ταιριάζει:

Εκλογή ● ● Προστάτευε την περιουσία των γεωργών.

Γεωργικός Νόμος ● ● Διοικητικές περιφέρειες.

Θέματα ● ● Συλλογή νόμων που εκσυγχρόνιζαν παλιότερους.

Επαρχιακό βιβλίο ● ● Οι πλούσιοι έπρεπε να πληρώνουν τους φόρους των φτωχών.

Αλληλέγγυος ● ● Ρύθμιζε τις εμπορικές συναλλαγές.

2. Συμπληρώνω τα κενά: Ο Λέων Γ,΄ο Ίσαυρος έκανε αλλαγές στη ν………………………και στη δ……………………... .

Χώρισε την αυτοκρατορία σε …………………., μοίρασε δημόσια γη στους………………….... .

Θεωρούσε μεγαλύτερο αγαθό τη δ…………………... και έκανε νέους νόμους. Το σπουδαίο

έργο του και τη δόξα των Ισαύρων σκίασε το πρόβλημα της ………………………… .

Στα χρόνια της μ……………………...δυναστείας η βυζαντινή αυτοκρατορία έφτασε στο από-

γειο της ακμής του. Η περίοδος αυτή ονομάστηκε « …………………………………………….. »

Άνθισαν ιδιαίτερα τα ………………………… και οι ………………………… και αναπτύχθηκαν

η ……………………….., η ……………………..., η …………………….. και το …………………… .

3. Απαντώ σύντομα:

Ονομάστηκε έτσι η διαμάχη για τις εικόνες. …………………………

Έτσι λέγονταν όσοι υποστήριζαν τις εικόνες. …………………………

Έτσι λέγονταν όσοι δεν υποστήριζαν τις εικόνες. …………………………

Αυτοκράτειρα που επανέφερε τις εικόνες. …………………………

Σύνοδος που έλυσε το πρόβλημα με τις εικόνες. …………………………

Η αναστήλωση των εικόνων γιορτάζεται την ……………………………………………

Πανεπιστήμιο που ίδρυσε ο Μιχαήλ Γ.΄ …………………………

Θείος και σύμβουλος του αυτοκράτορα Μιχαήλ Γ΄ …………………………

Σπουδαίος καθηγητής της Μαγναύρας ……………………………………………

Φημισμένη σχολή της Κωνσταντινούπολης .…………………………………………...

Μελέτησαν και ο πατριάρχης …………………………

διέσωσαν τα έργα ο επίσκοπος Καισαρείας …………………………

των αρχαίων Ελλήνων. ο Μιχαήλ …………………………

Οργανωμένα σωματεία επαγγελματιών …………………………

Έτσι ονομάστηκε ο αυτοκράτορας Λέων ο ΣΤ΄ …………………………

Συγγραφέας ήταν και ο αυτοκράτορας Κωνσταντίνος ο …………………………



4. Βάζω πριν από κάθε πρόταση ( Θ ) για τα θετικά και ( Α ) για τα αρνητικά:

Χωρίστηκε η αυτοκρατορία σε πολλά θέματα.

Ο νόμος τιμωρούσε με τον ίδιο τρόπο πλούσιους και φτωχούς.

Μοιράστηκε γη στους κατοίκους των συνόρων και δημιουργήθηκε στρατός.

Ο Λέων ο Γ΄ απαγόρευσε την προσκύνηση των εικόνων

Χωρίστηκαν οι Βυζαντινοί για τις εικόνες.

Καταστράφηκαν πολλά έργα τέχνης κατά την εικονομαχία.

Βελτιώθηκε η ζωή στην ύπαιθρο με το Γεωργικό νόμο και τον Αλληλέγγυο.

Θεσπίστηκαν νέοι νόμοι όπως η Επαναγωγή και ο Πρόχειρος Νόμος

Μελέτησαν και διέσωσαν τα έργα των αρχαίων Ελλήνων συγγραφέων.

Ίδρυσαν πανεπιστήμιο, καλλιέργησαν τα γράμματα και τις τέχνες.

Οι Δυνατοί έπαιρναν τις περιουσίες των φτωχών

Τα νησιά τα απειλούσαν πειρατές.

Νικήθηκαν οι Σαρακηνοί και ελευθερώθηκαν οι θαλάσσιοι δρόμοι.

Δημιουργήθηκε νέος αρχιτεκτονικός ρυθμός, ο βυζαντινός.

Αναπτύχθηκαν νέες τέχνες όπως η μικρογραφία και η ελεφαντοτεχνία

5. Βάζω ( Σ ) για το σωστό και ( Λ ) για το λάθος:

Ο Λέων ο Γ΄ αντιμετώπισε με επιτυχία τους Άραβες.

Οι Βυζαντινοί αντιμετώπισαν τους Σαρακηνούς με τον εκχριστιανισμό τους.

Η ναυτιλία προόδευσε ξανά, όταν αντιμετωπίστηκε η πειρατεία.

Με το « Επαρχιακό Βιβλίο » καθορίστηκαν οι σχέσεις κράτους - εκκλησίας.

Οι Μακεδόνες αυτοκράτορες διέδωσαν το χριστιανισμό στους λαούς του Βορρά.

Ο νόμος του «Αλληλέγγυου» ήταν υπέρ των πλουσίων.

Ο χαλίφης της Βαγδάτης ήθελε να πάρει στην αυλή του τον Ιωάννη Γραμματικό.

Σε πολλά χωριά του Βυζαντίου ασχολούνταν με την εκτροφή των μεταξοσκωλήκων.

Κάθε χωριό είχε τη δική του περιφέρεια γης.

Τα « ξεφτέρια » ήταν εκπαιδευμένα κυνηγετικά γεράκια.

Ι. Φ



ΙΣΤΟΡΙΑ Ε΄ ΤΑΞΗΣ

ΕΝΟΤΗΤΑ Ε΄: Η μεγάλη ακμή του βυζαντινού κράτους

Ανακεφαλαιωτική γραπτή δοκιμασία τ…. μαθητ…… …………………………………

1. Γράφω για τις αλλαγές στη νομοθεσία και στη διοίκηση του Βυζαντίου από τον

αυτοκράτορα Λέοντα Γ΄ τον Ίσαυρο:

2. Γράφω για την εικονομαχία:

3. Η ανάπτυξη των γραμμάτων και η μελέτη των αρχαίων Ελλήνων συγγραφέων στα

χρόνια των Μακεδόνων αυτοκρατόρων:

………………………………………………………………………………………………………………...

………………………………………………………………………………………………………………...

………………………………………………………………………………………………………………...

………………………………………………………………………………………………………………...

………………………………………………………………………………………………………………...

………………………………………………………………………………………………………………...

………………………………………………………………………………………………………………...

………………………………………………………………………………………………………………...

………………………………………………………………………………………………………………...

………………………………………………………………………………………………………………...

………………………………………………………………………………………………………………...

………………………………………………………………………………………………………………...

………………………………………………………………………………………………………………...

………………………………………………………………………………………………………………...

………………………………………………………………………………………………………………...

………………………………………………………………………………………………………………...

ΕΠΙΛΕΓΩ ΚΑΙ ΓΡΑΦΩ ΔΥΟ ΑΠΟ ΤΑ ΤΡΙΑ ΘΕΜΑΤΑ



………………………………………………………………………………………………………………...

………………………………………………………………………………………………………………...

………………………………………………………………………………………………………………...

………………………………………………………………………………………………………………...

………………………………………………………………………………………………………………...

………………………………………………………………………………………………………………...

………………………………………………………………………………………………………………...

………………………………………………………………………………………………………………...

………………………………………………………………………………………………………………...

………………………………………………………………………………………………………………...

………………………………………………………………………………………………………………...

………………………………………………………………………………………………………………...

………………………………………………………………………………………………………………...

………………………………………………………………………………………………………………...

………………………………………………………………………………………………………………...

………………………………………………………………………………………………………………...

………………………………………………………………………………………………………………...

………………………………………………………………………………………………………………...

………………………………………………………………………………………………………………...

………………………………………………………………………………………………………………...

………………………………………………………………………………………………………………...

………………………………………………………………………………………………………………...

………………………………………………………………………………………………………………...

………………………………………………………………………………………………………………...

………………………………………………………………………………………………………………...

………………………………………………………………………………………………………………...

………………………………………………………………………………………………………………...


ΔΗΜΟΤΙΚΟ ΣΧΟΛΕΙΟ ΑΣΤΑΚΟΥ ΤΑΞΗ: Ε1 ΜΑΘΗΜΑ: ΙΣΤΟΡΙΑ

Όνομα: ................................................. Ημερομηνία: ..........................

Επανάληψη Ε΄κεφαλαίου

«Το Βυζαντινό φτάνει στην ακμή του» 1. Γιατί η αυτοκρατορία χωρίστηκε σε «θέματα»;

......................................................................................................

......................................................................................................

......................................................................................................

......................................................................................................

......................................................................................................

......................................................................................................

......................................................................................................

......................................................................................................

2. Πώς το ζήτημα των εικόνων χώρισε για εκατό χρόνια τους Βυζαντινούς;

......................................................................................................

......................................................................................................

......................................................................................................

......................................................................................................

......................................................................................................

......................................................................................................

......................................................................................................

......................................................................................................

......................................................................................................

3. Να βάλεις πριν από κάθε πρόταση Θ για όσες έχουν θετικά στοιχεία και Α για όσες έχουν αρνητικά;

Χωρίστηκε η αυτοκρατορία σε πολλά θέματα. Ο νόμος τιμωρούσε με τον ίδιο τρόπο πλούσιους και φτωχούς. Μοίρασε γη στους στρατιώτες των συνόρων και έφτιαξε εθνικό στρατό. Χωρίστηκαν οι Βυζαντινοί για τις εικόνες. Καταστράφηκαν πολλά έργα τέχνης κατά την εικονομαχία. Βελτιώθηκε η ζωή στην ύπαιθρο με το Γεωργικό νόμο και τον νόμο του

Αλληλέγγυου. Μελέτησαν και διέσωσαν τα έργα των αρχαίων Ελλήνων συγγραφέων. Ίδρυσαν πανεπιστήμιο, καλλιέργησαν τα γράμματα και τις τέχνες. Οι Δυνατοί έπαιρναν τις περιουσίες των φτωχών Τα ταξίδια σπό τη στεριά δεν ήταν και πολύ ασφαλή. Τα νησιά τα απειλούσαν πειρατές.


4. Να απαντήσεις με μια λέξη στις παρακάτω ερωτήσεις Πώς λέγονταν οι χωρικοί που δούλευαν στα χωράφια των «Δυνατών»;

............................................... Πώς λέγονταν αυτοί που φύλαγαν τα σύνορα; ..................................... Ποιο ήταν το σημαντικότερο βιβλίο του Φωτίου; ................................... Πώς ονομάζονταν το πανεπιστήμιο που ίδρυσε ο Βάρδας; .................. Στην περίοδο ποιας δυναστείας το Βυζάντιο γνώρισε την μεγαλύτερη

ακμή του; ........................................... Μαθητής του Φωτίου που οργάνωσε συνεργεία καλλιγράφων και

ταχυγράφων: .......................................... Θείος και πολύ ικανός σύμβουλος του αυτοκράτορα Μιχαήλ Γ΄............. Για λόγους ασφαλείας από πού προτιμούσαν να ταξιδεύουν οι

Βυζαντινοί; ...................................... 5. Η ακροστοχίδα σχηματίζει το όνομα μιας σημαντικής πόλης της

Βυζαντινής αυτοκρατορίας που άνθισαν οι βιοτεχνίες και το εμπόριο.

_ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _

Αυτοκράτειρα που επανέφερε τις εικόνες. Έτσι λέγονταν όσοι υποστήριζαν τις εικόνες. Κατοικούσε και αυτός ο λαός στις Βυζαντινές επαρχίες. Η διαφωνία ανάμεσα στην ανατολική και δυτική εκκλησία. Ειδικός νόμος που περιόρισε τους Δυνατούς. Σπουδαίος καθηγητής της Μαγναύρας. ........ Λουκάς, Βυζαντινός ναός στη Βοιωτία. Ήταν και η «Εκλογή». Λέων Γ΄ο ..........., αυτοκράτορας του 8ου αιώνα. Νησί που κατέλαβαν οι Σαρακηνοί. Η σημαντικότερη οδός της Βαλκανικής (με άρθρο).


- 1 -

ΕΕππααννάάλληηψψηη σστταα κκεεφφάάλλααιιαα 2233--2277 11.. ΘΘυυμμηηθθεείίττεε όόσσαα μμάάθθααττεε σσττηηνν εεννόόττηητταα ααυυττήή κκααιι σσυυμμππλληηρρώώσσττεε τταα κκεεννάά ττοουυ κκεειιμμέέννοουυ..

Ο Λέων Γ΄ ο Ίσαυρος έκανε αλλαγές στη ν………………………….... και τη δ…………………….... Τα μέτρα

του Λέοντα για την Εκκ………………………… δημιούργησαν αναστάτωση και χώρισαν το λαό σε δύο παρα‐

τάξεις, τους ει………………………………… και τους ει…………………………………. Η ...…… Οικουμενική

σ……………………… σταμάτησε την εικονομαχία, και αποφάσισε την α…………………………… των εικόνων, το

8.............

Στα χρόνια της μ…………………………….... δυναστείας το Βυζάντιο έφτασε στο απόγειο της

δό………………… του. Η περίοδος αυτή ονομάστηκε « χ……………....... επ………………....... » του Βυζαντίου,

γιατί αναπτύχθηκαν τα γρά………………………….... και η τέ…………………....

Οι Βυζαντινοί ασχολούνταν με τη γ...……………………, την κ..……………………………….., το

ψ...…………………… και τη ναυ……………………… Τα σπίτια των φτωχών ήταν ισ………………….... και στενό‐

χωρα, ενώ των πλουσίων ήταν διώ................................... Οι γυναίκες είχαν τη φροντίδα του

σπ............................. και των παι......................... Βοηθούσαν ακόμα και στις γε‐

ω...................................... εργασίες.

22.. ΑΑννττιισσττοοιιχχίίσσττεε τταα ννοομμοοθθεεττιικκάά κκααιι δδιιοοιικκηηττιικκάά μμέέττρραα ττωωνν ΙΙσσααύύρρωωνν κκααιι ττωωνν ΜΜαακκεεδδόόννωωνν ααυυττοοκκρρααττόό‐‐

ρρωωνν σσττηη σσηημμαασσίίαα ττοουυςς..

«Εκλογή» Προστάτευε την περιουσία των γεωργών.

«Γεωργικός Νόμος» Διοικητικές περιφέρειες.

Θέματα Συλλογή νόμων που εκσυγχρόνιζαν παλιότερους.

«Επαρχιακό βιβλίο» Οι πλούσιοι έπρεπε να πληρώνουν τους φόρους των φτω‐

χών.

«Αλληλέγγυος» Ρύθμιζε τις εμπορικές συναλλαγές.

33.. ΒΒάάλλττεε ΘΘ μμππρροοσσττάά ααππόό ττιιςς εεννέέρργγεειιεεςς πποουυ θθεεωωρρεείίττεε θθεεττιικκέέςς κκααιι ΑΑ μμππρροοσσττάά ααππόό εεννέέρργγεειιεεςς πποουυ θθεε‐‐

ωωρρεείίττεε ααρρννηηττιικκέέςς..

______ Ο Λέων Γ' ο Ίσαυρος απαγόρευσε την προσκύνηση και τη λατρεία των εικόνων.

______ Ο Λέων Γ' ο Ίσαυρος επέβαλε φόρο στα εκκλησιαστικά και μοναστηριακά κτήματα.

______ Τα μέτρα για την Εκκλησία πάρθηκαν χωρίς προηγούμενη ενημέρωση του πληθυσμού.

______ Την περίοδο της εικονομαχίας καταστράφηκαν έργα τέχνης, ψηφιδωτά, εικόνες.

______ Η Θεοδώρα συγκάλεσε την Ζ' Οικουμενική Σύνοδο.

______ Η Ζ' Οικουμενική Σύνοδος αποφάσισε την αναστήλωση των εικόνων.


- 2 -

44.. ΒΒάάλλττεε ΣΣ γγιιαα ττηη σσωωσσττήή ππρρόότταασσηη κκααιι ΛΛ γγιιαα ττηη λλάάθθοοςς ππρρόότταασσηη::

1. Οι Βυζαντινοί αντιμετώπισαν τους Σαρακηνούς με συνθήκες ειρήνης και με την προσπάθεια εκ‐

χριστιανισμού τους. ...............

2. Η ναυτιλία προόδευσε ξανά, όταν άνοιξαν οι θαλάσσιοι δρόμοι μετά τον περιορισμό της πειρα‐

τείας. ...............

3. Με το «Επαρχιακό Βιβλίο» καθορίστηκαν οι σχέσεις Κράτους ‐ Εκκλησίας. ..............

4. Ο νόμος του «Αλληλέγγυου» ήταν υπέρ των πλουσίων. ...............

5. Η περίοδος των Μακεδόνων αυτοκρατόρων ονομάστηκε «χρυσή εποχή του Βυζαντίου», γιατί, χά‐

ρη

6. στα νέα χρυσωρυχεία της αυτοκρατορίας, κόπηκαν πολλά νέα χρυσά νομίσματα. ..............

7. Στη Ζ' Οικουμενική Σύνοδο αποφασίστηκε ότι η λατρεία των εικόνων απευθύνεται στο εικονιζόμε‐

νο πρόσωπο. ...............

8. Οι Μακεδόνες αυτοκράτορες διέδωσαν το χριστιανισμό στους λαούς του Βορρά. ...............

9. Την εποχή των Μακεδόνων λειτούργησαν στην Κωνσταντινούπολη το Πανεπιστήμιο της Μαγναύ‐

ρας και η Πατριαρχική Σχολή. ..............

55.. ΘΘυυμμηηθθεείίττεε κκααιι ττααξξιιννοομμήήσσττεε ττιιςς ααλλλλααγγέέςς πποουυ έέκκααννεε οο ΛΛέέωωνν ΓΓ΄́ σσττοουυςς ττρρεειιςς ττοομμεείίςς..

Διοίκηση (2)

Χώρισε την αυτοκρατορία σε ..........................................

Έδωσε γη στους

......................................................................................................................................

Νομοθεσία (3)

Εκσυγχρόνισε τους .........................................................................

Προστάτευσε την περ...............................................................................................................

Ανέθεσε την τήρηση των νόμων στους δ................................................

Εκκλησία (4)

Αφαίρεσε από την Εκκλησία την εκ...................................................

Επέβαλε φ......................................................................................................................

Απαγόρευσε τη λ........................................................................................................

Υποχρέωσε τους κληρικούς και τους μοναχούς να

........................................................................................


Xristos


Πηγή: http://ioannaprangiou.weebly.com/

«Το Βυζαντινό κράτος φτάνει στην ακμή του»

1. Γιατί η αυτοκρατορία χωρίστηκε σε «θέματα»;

...................................................................................................................................

...................................................................................................................................

...................................................................................................................................

...................................................................................................................................

...................................................................................................................................

...................................................................................................................................

2. Πώς το ζήτημα των εικόνων χώρισε για εκατό χρόνια τους Βυζαντινούς; ..................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

3. Να βάλεις πριν από κάθε πρόταση Θ για όσες έχουν θετικά στοιχεία και Α για όσες έχουν

αρνητικά;

Χωρίστηκε η αυτοκρατορία σε πολλά θέματα.

Ο νόμος τιμωρούσε με τον ίδιο τρόπο πλούσιους και φτωχούς.

Μοίρασε γη στους στρατιώτες των συνόρων και έφτιαξε εθνικό στρατό.

Χωρίστηκαν οι Βυζαντινοί για τις εικόνες.

Καταστράφηκαν πολλά έργα τέχνης κατά την εικονομαχία.

Βελτιώθηκε η ζωή στην ύπαιθρο με το Γεωργικό νόμο και τον νόμο του Αλληλέγγυου.

Μελέτησαν και διέσωσαν τα έργα των αρχαίων Ελλήνων συγγραφέων.

Ίδρυσαν πανεπιστήμιο, καλλιέργησαν τα γράμματα και τις τέχνες.

Οι Δυνατοί έπαιρναν τις περιουσίες των φτωχών

Τα ταξίδια σπό τη στεριά δεν ήταν και πολύ ασφαλή.

Τα νησιά τα απειλούσαν πειρατές.

4. Να απαντήσεις με μια λέξη στις παρακάτω ερωτήσεις

Πώς λέγονταν οι χωρικοί που δούλευαν στα χωράφια των «Δυνατών»;

...............................................

Πώς λέγονταν αυτοί που φύλαγαν τα σύνορα; .....................................

Ποιο ήταν το σημαντικότερο βιβλίο του Φωτίου; ...................................


Πώς ονομάζονταν το πανεπιστήμιο που ίδρυσε ο Βάρδας; ..................

Στην περίοδο ποιας δυναστείας το Βυζάντιο γνώρισε την μεγαλύτερη ακμή του;

...........................................

Μαθητής του Φωτίου που οργάνωσε συνεργεία καλλιγράφων και ταχυγράφων:

..........................................

Θείος και πολύ ικανός σύμβουλος του αυτοκράτορα Μιχαήλ Γ΄.............

Για λόγους ασφαλείας από πού προτιμούσαν να ταξιδεύουν οι Βυζαντινοί;

......................................

5. Η ακροστιχίδα σχηματίζει το όνομα μιας σημαντικής πόλης της Βυζαντινής αυτοκρατορίας

που άνθισαν οι βιοτεχνίες και το εμπόριο.

_ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _

Αυτοκράτειρα που επανέφερε τις εικόνες.

Έτσι λέγονταν όσοι υποστήριζαν τις εικόνες.

Κατοικούσε και αυτός ο λαός στις Βυζαντινές επαρχίες.

Η διαφωνία ανάμεσα στην ανατολική και δυτική εκκλησία.

Ειδικός νόμος που περιόρισε τους Δυνατούς.

Σπουδαίος καθηγητής της Μαγναύρας.

........ Λουκάς, Βυζαντινός ναός στη Βοιωτία.

Ήταν και η «Εκλογή».

Λέων Γ΄ο ..........., αυτοκράτορας του 8ου αιώνα.

Νησί που κατέλαβαν οι Σαρακηνοί.

Η σημαντικότερη οδός της Βαλκανικής (με άρθρο).


Xristos



1

Το ζήτημα των εικόνων χωρίζει τους Βυζαντινούς.

1. Αντιστοίχισε τις λέξεις της αριστερής στήλης με τη σημασία τους στη δεξιά στήλη.

Εικονολατρία * αγώνας εναντίον των εικόνων

Εικονομαχία * λατρεία των εικόνων

Διχασμός * οι εικόνες ξαναπήραν τη θέση τους

Αναστήλωση των εικόνων * χωρισμός σε αντιμαχόμενες παρατάξεις

2. Να χωρίσεις τα πιο κάτω ιστορικά πρόσωπα σε εικονολάτρες και εικονομάχους.

Λέων Γ΄ο ΄Ισαυρος, Κωνσταντίνος Ε΄, Ειρήνη η Αθηναία,

Θεόφιλος, Ιωάννης ο Δαμασκηνός, Θεοδώρα.

α) Εικονολάτρες : ………..………………..…………………………...…………………

β) Εικονομάχοι: …………….…………………………………………………………….

3. Απαντώ σε τέσσερις από τις πιο κάτω ερωτήσεις:

α) Γράψε δύο από τις αιτίες, που χώρισαν τους Βυζαντινούς σε εικονομάχους και εικονολάτρες.

…..……………………………………………………………………..…………………………………….………………………………………

………………………………………………………………………………………………………………………………………………

β) Τι μέτρα πήραν πρώτα ο Λέων Γ΄ ο ΄Ισαυρος και υστερότερα ο γιος του Κωνσταντίνος Ε΄, για να

αντιμετωπίσουν την κατάσταση που δημιουργήθηκε (λόγω της εικονομαχίας);

Ο Λέων Γ΄ο ΄Ισαυρος ……………………………..…………………………………………..

Ο Κωνσταντίνος ο Ε΄……………………………………….…………………………………

……………………………………………………………………………………………….…

γ) Γράψε δύο (αρνητικά) αποτελέσματα της εικονομαχίας;

…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

……………………………………………………………………………………………………………………………………………

δ) Η Α΄ Κυριακή της Μεγάλης Τεσσαρακοστής λέγεται και Κυριακή της Ορθοδοξίας. Τι

γιορτάζει τη μέρα αυτή η Εκκλησία μας;

………..……………………………………………………………………………………..………………………………………………………

……………………………………………………………………………………………………………………………………………………….


Xristos



Πλασσαράς Παναγιώτης 7/3/2015

Πλασσαράς Παναγιώτης - 1 -

―― ΙΙσσττοορρίίαα ―― ττάάξξηη ΕΕ΄́

ΗΗμμεερροομμηηννίίαα:: ……………………………………………………………………

ΌΌννοομμαα :: ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………

11.. ΘΘυυμμηηθθεείίττεε όόσσαα μμάάθθααττεε σσττηηνν εεννόόττηητταα ααυυττήή κκααιι σσυυμμππλληηρρώώσσττεε τταα κκεεννάά ττοουυ κκεειιμμέέννοουυ..

Ο Λέων Γ΄ ο Ίσαυρος έκανε αλλαγές στη νομ………………………….... και τη διοί…………………….... Τα

μέτρα του Λέοντα για την Εκκ………………………… δημιούργησαν αναστάτωση και χώρισαν το λαό σε δύο παρα-

τάξεις, τους ει………………………………… και τους ει…………………………………. Η ...…… Οικουμενική

σ……………………… σταμάτησε την εικονομαχία, και αποφάσισε την α…………………………… των εικόνων, το

8.............

Στα χρόνια της μ…………………………….... δυναστείας το Βυζάντιο έφτασε στο απόγειο της

δό………………… του. Η περίοδος αυτή ονομάστηκε « χ……………....... επ………………....... » του Βυζαντίου, γιατί

αναπτύχθηκαν τα γρά………………………….... και η τέ…………………....

Οι Βυζαντινοί ασχολούνταν με τη γ...……………………, την κ..……………………………….., το

ψ...…………………… και τη ναυ……………………… Τα σπίτια των φτωχών ήταν ισ………………….... και στενό-

χωρα, ενώ των πλουσίων ήταν διώ................................... Οι γυναίκες είχαν τη φροντίδα του σπ.............................

και των παι......................... Βοηθούσαν ακόμα και στις γεω...................................... εργασίες.

22.. ΑΑννττιισσττοοιιχχίίσσττεε τταα ννοομμοοθθεεττιικκάά κκααιι δδιιοοιικκηηττιικκάά μμέέττρραα ττωωνν ΙΙσσααύύρρωωνν κκααιι ττωωνν ΜΜαακκεεδδόόννωωνν ααυυττοοκκρρααττόόρρωωνν σσττηη σσηημμαασσίίαα

ττοουυςς..

«Εκλογή» Προστάτευε την περιουσία των γεωργών.

«Γεωργικός Νόμος» Διοικητικές περιφέρειες.

Θέματα Συλλογή νόμων που εκσυγχρόνιζαν παλιότερους.

«Επαρχιακό βιβλίο» Οι πλούσιοι έπρεπε να πληρώνουν τους φόρους των φτωχών.

«Αλληλέγγυος» Ρύθμιζε τις εμπορικές συναλλαγές.

33.. ΒΒάάλλττεε ΘΘ μμππρροοσσττάά ααππόό ττιιςς εεννέέρργγεειιεεςς πποουυ θθεεωωρρεείίττεε θθεεττιικκέέςς κκααιι ΑΑ μμππρροοσσττάά ααππόό εεννέέρργγεειιεεςς πποουυ θθεεωωρρεείίττεε ααρρννηηττιικκέέςς..

______ Ο Λέων Γ' ο Ίσαυρος απαγόρευσε την προσκύνηση και τη λατρεία των εικόνων.

______ Ο Λέων Γ' ο Ίσαυρος επέβαλε φόρο στα εκκλησιαστικά και μοναστηριακά κτήματα.

______ Τα μέτρα για την Εκκλησία πάρθηκαν χωρίς προηγούμενη ενημέρωση του πληθυσμού.

______ Την περίοδο της εικονομαχίας καταστράφηκαν έργα τέχνης, ψηφιδωτά, εικόνες.

______ Η Θεοδώρα συγκάλεσε την Ζ' Οικουμενική Σύνοδο.

______ Η Ζ' Οικουμενική Σύνοδος αποφάσισε την αναστήλωση των εικόνων.

44.. ΒΒάάλλττεε ΣΣ γγιιαα ττηη σσωωσσττήή ππρρόότταασσηη κκααιι ΛΛ γγιιαα ττηη λλάάθθοοςς ππρρόότταασσηη::

Οι Βυζαντινοί αντιμετώπισαν τους Σαρακηνούς με συνθήκες ειρήνης και με την προσπάθεια εκχριστιανισμού τους. ...............


Πλασσαράς Παναγιώτης 7/3/2015

Πλασσαράς Παναγιώτης - 2 -

Η ναυτιλία προόδευσε ξανά, όταν άνοιξαν οι θαλάσσιοι δρόμοι μετά τον περιορισμό της πειρατείας. ...............

Με το «Επαρχιακό Βιβλίο» καθορίστηκαν οι σχέσεις Κράτους - Εκκλησίας. ...............

Ο νόμος του «Αλληλέγγυου» ήταν υπέρ των πλουσίων. ...............

Η περίοδος των Μακεδόνων αυτοκρατόρων ονομάστηκε «χρυσή εποχή του Βυζαντίου», γιατί, χάρη

στα νέα χρυσωρυχεία της αυτοκρατορίας, κόπηκαν πολλά νέα χρυσά νομίσματα. ...............

Στη Ζ' Οικουμενική Σύνοδο αποφασίστηκε ότι η λατρεία των εικόνων απευθύνεται στο εικονιζόμενο πρόσωπο. ...............

Οι Μακεδόνες αυτοκράτορες διέδωσαν το χριστιανισμό στους λαούς του Βορρά. ...............

Την εποχή των Μακεδόνων λειτούργησαν στην Κωνσταντινούπολη το Πανεπιστήμιο της Μαγναύρας και η Πατριαρ-

χική Σχολή. ...............

Σε πολλά χωριά του Βυζαντίου ασχολούνταν με την εκτροφή των μεταξοσκωλήκων. ...............

55.. ΘΘυυμμηηθθεείίττεε κκααιι ττααξξιιννοομμήήσσττεε ττιιςς ααλλλλααγγέέςς πποουυ έέκκααννεε οο ΛΛέέωωνν ΓΓ΄́ σσττοουυςς ττρρεειιςς ττοομμεείίςς..

Διοίκηση (2)

Χώρισε την αυτοκρατορία σε ..........................................

Έδωσε γη στους ................................................................................................................................ ......

Νομοθεσία (3)

Εκσυγχρόνισε τους .........................................................................

Προστάτευσε την περ...............................................................................................................

Ανέθεσε την τήρηση των νόμων στους δ................................................

Εκκλησία (4)

Αφαίρεσε από την Εκκλησία την εκ...................................................

Επέβαλε φ........................................................................................ ..............................

Απαγόρευσε τη λ........................................................................................................

Υποχρέωσε τους κληρικούς και τους μοναχούς να ........................................................................................

Βαθμοί: …………………. / 100


01/03/11

ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΟ ΚΡΙΤΗΡΙΟ ΣΤΗΝ ΕΝΟΤΗΤΑ «Η ΜΕΓΑΛΗ ΑΚΜΗ

ΤΟΥ ΒΥΖΑΝΤΙΝΟΥ ΚΡΑΤΟΥΣ»:

1. Συμπληρώνω τα κενά:

α) Χώρισε την αυτοκρατορία σε «Θέματα» _______________

β) Με τα μέτρα τους προκάλεσαν την εικονομαχία _______________

_______________

γ) Στήριζαν τις αποφάσεις του αυτοκράτορα στο ζήτημα της εικονομαχίας

_______________

δ) Υπερασπίζονταν τη λατρεία των εικόνων _______________

ε) Συγκάλεσε τη Ζ’ Οικουμενική Σύνοδο _______________

στ) Η αναστήλωση των εικόνων γιορτάζεται την _______________

ζ) Η περίοδος από τον 9ο ως το 11ο αιώνα ονομάζεται _______________

ή _______________

η) Ίδρυσαν το πανεπιστήμιο της Μαγναύρας _______________

_______________

θ) Σ’ αυτή δίδασκαν ο πατριάρχης Φώτιος, ο επίσκοπος Αρέθας και ο

φιλόσοφος Μιχαήλ Ψελλός _______________

2. Τι γνωρίζετε για τους παρακάτω νόμους;

Εκλογή

_______________________________________________________

_______________________________________________________

_______________________________________________________

Γεωργικός Νόμος

_______________________________________________________

_______________________________________________________

_______________________________________________________



Επαναγωγή και Πρόχειρος Νόμος

_______________________________________________________

_______________________________________________________

_______________________________________________________

Επαρχιακό βιβλίο

_______________________________________________________

_______________________________________________________

_______________________________________________________

Νόμος του Αλληλέγγυου

_______________________________________________________

_______________________________________________________

_______________________________________________________

3. Ποιες αποφάσεις πήραν ο Λέων Γ’ ο Ίσαυρος και ο Κωνσταντίνος Ε’

που οδήγησαν στην εικονομαχία;

_____________________________________________________

_______________________________________________________

_____________________________________________________

_______________________________________________________

_______________________________________________________


Σκουλά Τόνια

ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΟ ΜΑΘΗΜΑ ΣΤΗΝ ΙΣΤΟΡΙΑ ΚΕΦ. Ε’ (Η μεγάλη ακμή του βυζαντινού κράτους)

1. Ανάφερε τρεις αλλαγές που έκανε ο Λέων ο Γ’ ο Ίσαυρος στη νομοθεσία και

τη διοίκηση:

____________________________________________________________

____________________________________________________________

____________________________________________________________

____________________________________________________________

____________________________________________________________

____________________________________________________________

____________________________________________________________

____________________________________________________________

____________________________________________________________

____________________________________________________________

____________________________________________________________

____________________________________________________________

____________________________________________________________

2. «Επαρχιακό βιβλίο», «Νόμος του Αλληλέγγυου»: Ανάφερε τι ξέρεις για τις

νομοθετικές αυτές ρυθμίσεις των Μακεδόνων αυτοκρατόρων:

____________________________________________________________

____________________________________________________________

____________________________________________________________

____________________________________________________________

____________________________________________________________

____________________________________________________________

____________________________________________________________

____________________________________________________________

____________________________________________________________

____________________________________________________________

____________________________________________________________


Σκουλά Τόνια

3. Λύσε το σταυρόλεξο:

Ορισμοί:

1. Εκεί λειτούργησε η Πατριαρχική Σχολή.

2. Στα χρόνια της μακεδονικής δυναστείας, από την πολλή ανάπτυξη των

γραμμάτων, το παλάτι έμοιαζε με…………..

3. Ο ………………. Νόμος προστάτευε την περιουσία των ελεύθερων γεωργών και

κτηνοτρόφων.

4. Ο Λέων ο ……………….. δίδαξε στο Πανεπιστήμιο της Μαγναύρας.

5. Συγκάλεσε την Ζ’ Οικουμενική Σύνοδο, στην οποία αποφασίστηκε η αναστήλωση

των εικόνων.

6. Έτσι ονομάστηκαν αυτοί που μάχονταν τις εικόνες.

7. Άραβες πειρατές, τους οποίους οι Βυζαντινοί αντιμετώπισαν με επιτυχία.

8. Έτσι ονομάστηκε η περίοδος που εξετάζουμε, γιατί ήταν από τις πιο λαμπρές για

την αυτοκρατορία. (δυο λέξεις)


σελίδα 1 90ο Δ.Σ. Αθηνών Αναγνώστου Χρήστος 13/3/2008

Τάξη Ε΄

ΜΑΘΗΜΑ: ΙΣΤΟΡΙΑ Ενότητα: Η ΜΕΓΑΛΗ ΑΚΜΗ ΤΟΥ ΒΥΖΑΝΤΙΝΟΥ ΚΡΑΤΟΥΣ (κεφ. 23-27)

5ο Κριτήριο αξιολόγησης

Ονοματεπώνυμο:…………………………………………………..

1. Να συμπληρώσετε τις παρακάτω προτάσεις:

Ο αυτοκράτορας ........................ Γ' αντιμετώπισε τα ....................................... προβλήματα του κράτους με

...........................................και ....................................... μέτρα. Χώρισε την αυτοκρατορία σε .....................

και με τα νομοθετικά κείμενα της “..............................”και του “ ..................................... ...............................”

προσπάθησε να επιβάλει δ........................................ Τα μέτρα αυτά βελτίωσαν ιδιαίτερα τη ζωή των

...................................... της υπαίθρου.

Τα μέτρα των Ισαύρων για την ε.............................. χώρισαν το λαό σε δύο αντιμαχόμενες παρατάξεις, τους

............................................ και τους ..................................................

Τη λύση σ' αυτό το διχασμό έδωσε η .... .................................... ...................................., την οποία

συγκάλεσε η αυτοκράτειρα ................................ το ........... μ.Χ., που αποφάσισε την

......................................... των εικόνων.

Στα χρόνια των ................................................ αυτοκρατόρων αναπτύχθηκαν πολύ τα .....................................

και οι .................................... Μελετήθηκαν οι αρχαίοι ............................ συγγραφείς. Ασκημένοι γραφείς

...................................... τα βιβλία τους και τα διακόσμησαν με ωραίες .............................................

Η περίοδος αυτή ονομάστηκε “............................. ......................” για το Βυζάντιο.

2. Να κάνεις σωστά τις αντιστοιχίσεις.

Γεωργικός νόμος Συλλογή νόμων, που ήταν γραμμένη σε απλή και κατανοητή ελληνική

γλώσσα.

Εκλογή Προστάτευε την περιουσία των ελεύθερων γεωργών και κτηνοτρόφων...

Θέματα Μεγάλες διοικητικές περιφέρειες.

Επαρχιακό βιβλίο Όριζε ότι οι πλούσιοι πρέπει να πληρώνουν τους φόρους των φτωχών ...

Επαναγωγή & Ρύθμιζε θέματα εμπορικών συναλλαγών...

Πρόχειρος Νόμος

Νόμος “Αλληλέγγυου Ρύθμιζε τα καθήκοντα των αρχόντων και τις σχέσεις εκκλησίας – κράτους.

3. Βάλε Σ για κάθε σωστή πρόταση και Λ για τη λάθος.

α) Οι μεταρρυθμίσεις του Λέοντα Γ' και των διαδόχων του ανακούφισαν τις λαϊκές τάξεις. .............

β) Η περίοδος της εικονομαχίας κράτησε 20 χρόνια. .............

γ) Η αναστήλωση των εικόνων γιορτάζεται την Κυριακή της Ορθοδοξίας. ..........

δ) Οι Μακεδόνες αυτοκράτορες ίδρυσαν το πανεπιστήμιο της Μαγναύρας. ............

ε) Χάρη στους Έλληνες λογίους, τα χρόνια των Μακεδόνων, διασώθηκαν τα αρχαία συγγράμματα, ............

στ) Ο Άραβας χαλίφης της Βαγδάτης πήρε στην αυλή του το Λέοντα τον μαθηματικό. ............



ζ) Στα χρόνια των Μακεδόνων χτίστηκαν εκκλησίες με νέο ρυθμό, το Βυζαντινό. .........

η) Στους Βυζαντινούς δεν άρεσε το ψάρεμα και το κυνήγι. ................

4. Ποιες αποφάσεις του Λέοντα Γ' και του Κωνσταντίνου Ε' οδήγησαν στην

εικονομαχία;

α)............................................................................................................................................................................

...............................................................................................................................................................................

β)............................................................................................................................................................................

...............................................................................................................................................................................

...............................................................................................................................................................................

...............................................................................................................................................................................

..............................................................................................................................................................................

5. Τι γνωρίζετε για το πανεπιστήμιο της Μαγναύρας; (ποιοι το ίδρυσαν, ποιοι δίδαξαν

,τι διδάσκονταν οι φοιτητές και σε ποια γλώσσα)

...............................................................................................................................................................................

...............................................................................................................................................................................

...............................................................................................................................................................................

...............................................................................................................................................................................

...............................................................................................................................................................................

...............................................................................................................................................................................

...............................................................................................................................................................................

...............................................................................................................................................................................

...............................................................................................................................................................................

..............................................................................................................................................................................


Γιάννης Κίκας

ΚΡΙΤΗΡΙΟ ΣΤΑ ΚΕΦΑΛΑΙΑ 23-27 /100

1. Συμπληρώνω τις λέξεις που λείπουν: /20

Ο αυτοκράτορας Λέων ο Γ΄, ο Ίσαυρος, για να αντιμετωπίσει τα σοβαρά προβλήματα της

αυτοκρατορίας, έκανε τολμηρές αλλαγές στη νομοθεσία και τη διοίκηση του κράτους.

Χώρισε την αυτοκρατορία σε μεγάλες περιφέρεις τα «________________»

Μοίρασε δημόσια________στους γεωργούς των ακριτικών περιοχών, με την υποχρέωση να την

καλλιεργούν οι ίδιοι.

Εκσυγχρόνισε τους παλιούς νόμους του Ιουστινιανού, τους προσάρμοσε στις ανάγκες της εποχής και

τους δημοσίευσε στην «___________________» Όριζε ότι: «όλοι οι πολίτες είναι______________

απέναντι στους νόμους και τη δικαιοσύνη.

Με το «________________________» προστάτευσε την περιουσία των ελεύθερων γεωργών και

κτηνοτρόφων.

Αφαίρεσε από τους ________________και τους _______________τη δημόσια εκπαίδευση και

επέβαλε _____________στα εκκλησιαστικά και μοναστηριακά κτήματα.

Ανέθεσε την τήρηση των νόμων στους _________________, των οποίων το έργο θεωρούσε πολύ

σημαντικό.

2. Ποιες ήταν οι δύο αποφάσεις των Ισαύρων αυτοκρατόρων από τις οποίες ξεκίνησε η κρίση

της εικονομαχίας; /15

____________________________________________________________________________________

____________________________________________________________________________________

____________________________________________________________________________________

____________________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________________

3. Πώς σταμάτησε η εικονομαχία; /15

____________________________________________________________________________________

____________________________________________________________________________________

____________________________________________________________________________________

____________________________________________________________________________________

____________________________________________________________________________________

____________________________________________________________________________________

____________________________________________________________________________________

____________________________________________________________________________________


Γιάννης Κίκας

4. Συμπληρώνω τις λέξεις που λείπουν: /15

Οι Μακεδόνες αυτοκράτορες για την αντιμετώπιση των εξωτερικών θεμάτων:

Οργάνωσαν αξιόμαχο ______________και απελευθέρωσαν πολλά από τα κατεκτημένα βυζαντινά

εδάφη, στην ανατολή, στη δύση και στα βαλκάνια.

Έκλεισαν συνθήκες ειρήνης με τους λαούς του _____________ και διέδωσαν το________________και

το βυζαντινό πολιτισμό στις χώρες τους.

Ξαναπήραν από τους _______________ τον έλεγχο των θαλάσσιων δρόμων.

5. Απαντώ στις ερωτήσεις: /15

Ποιοι ίδρυσαν το πανεπιστήμιο της Μαγναύρας;____________________________________

Σε ποια γλώσσα γίνονταν τα μαθήματα στο πανεπιστήμιο;________________________________

Για ποιους η φοίτηση ήταν δωρεάν;_________________________________

Ποια άλλη σχολή λειτούργησε την ίδια περίοδο στην Κωνσταντινούπολη;________________________

6. Απαντώ στις ερωτήσεις: /20

Πώς ήταν τα σπίτια των κατοίκων της υπαίθρου;

____________________________________________________________________________________

____________________________________________________________________________________

____________________________________________________________________________________

____________________________________________________________________________________

____________________________________________________________________________________

Ποιες εργασίες είχαν οι γυναίκες της υπαίθρου;

____________________________________________________________________________________

____________________________________________________________________________________

____________________________________________________________________________________

____________________________________________________________________________________

Ποιες οι εργασίες των κατοίκων της στεριάς και των νησιών;

____________________________________________________________________________________

____________________________________________________________________________________

____________________________________________________________________________________

____________________________________________________________________________________


Ιστορία Ε΄ - Επανάληψη 5ης ενότητας: ΄΄Η μεγάλη ακμή του...

Education

Transcript of Ιστορία Ε΄ - Επανάληψη 5ης ενότητας: ΄΄Η μεγάλη ακμή του...