Γλώσσα Δ΄ . Επανάληψη 5ης ενότητας

62
ΟΝΟΜΑ……………………………………………………………………………………………………………………………….. ΕΝΟΤΗΤΑ ΑΣΦΑΛΩΣ ΚΥΚΛΟΦΟΡΩ ΓΡΑΜΜΑΤΙΚΗ ΚΑΙ ΑΣΚΗΣΕΙΣ 1. Ελλειπτικές προτάσεις Ελλειπτική λέγεται η πρόταση από την οποία λείπει ένας ή περισσότεροι από τους κύριους όρους( το ρήμα, το υποκείμενο ή το κατηγορούμενο) επειδή εννοούνται εύκολα από τα συμφραζόμενα. π.χ. - Χρόνια πολλά ! - Σου εύχομαι χρόνια πολλά . Εφάρμοσε αυτά που έμαθες: Να συμπληρώσεις τις λέξεις που λείπουν στις παρακάτω ελλειπτικές προτάσεις , ώστε να είναι ολοκληρωμένες: Για πού; 2 ………………………………………………………………………………………………………………….. Ώρα για ύπνο! 2 ……………………………………………………………………………………………………….. Καλή χρονιά! 2 ………………………………………………………………………………………………………….. Καλησπέρα! 2 ……………………………………………………………………………………………………………. Ξαναγράψε το διάλογο που ακολουθεί , όπως θα μιλούσαμε μεταξύ μας , χρησιμοποιώντας ελλειπτικές προτάσεις: - Σου εύχομαι καλημέρα. ………………………………………………………. - Κι εγώ σου εύχομαι καλημέρα. ……………………………………………………….. - Εσύ πού πηγαίνεις; ……………………………………………………….. - Πηγαίνω στο σχολείο. ……………………………………………………….. - Εγώ πηγαίνω στη δουλειά μου. ………………………………………………………. Γράψε μέσα στα κουτάκια Α για τις απλές Σ για τις σύνθετες και Ε για τις ελλειπτικές προτάσεις. Θέλω να περάσω στο απέναντι πεζοδρόμιο. Πρόσεχε! Τα φορτηγά και τα αυτοκίνητα είναι οχήματα. Στο δρόμο περνούν αυτοκίνητα, λεωφορεία και μηχανές. Ώρα για μελέτη.

Transcript of Γλώσσα Δ΄ . Επανάληψη 5ης ενότητας

Page 1: Γλώσσα Δ΄ .  Επανάληψη 5ης ενότητας

ΟΝΟΜΑ………………………………………………………………………………………………………………………………..

5η ΕΝΟΤΗΤΑ ΑΣΦΑΛΩΣ ΚΥΚΛΟΦΟΡΩ

ΓΡΑΜΜΑΤΙΚΗ ΚΑΙ ΑΣΚΗΣΕΙΣ

1. Ελλειπτικές προτάσεις

Ελλειπτική λέγεται η πρόταση από την οποία λείπει ένας ή

περισσότεροι από τους κύριους όρους( το ρήμα, το υποκείμενο ή το

κατηγορούμενο) επειδή εννοούνται εύκολα από τα συμφραζόμενα.

π.χ. - Χρόνια πολλά !

- Σου εύχομαι χρόνια πολλά .

Εφάρμοσε αυτά που έμαθες:

Να συμπληρώσεις τις λέξεις που λείπουν στις παρακάτω ελλειπτικές

προτάσεις , ώστε να είναι ολοκληρωμένες:

Για πού; 2 …………………………………………………………………………………………………………………..

Ώρα για ύπνο! 2 ………………………………………………………………………………………………………..

Καλή χρονιά! 2 …………………………………………………………………………………………………………..

Καλησπέρα! 2 …………………………………………………………………………………………………………….

Ξαναγράψε το διάλογο που ακολουθεί , όπως θα μιλούσαμε μεταξύ

μας , χρησιμοποιώντας ελλειπτικές προτάσεις:

- Σου εύχομαι καλημέρα. ……………………………………………………….

- Κι εγώ σου εύχομαι καλημέρα. ………………………………………………………..

- Εσύ πού πηγαίνεις; ………………………………………………………..

- Πηγαίνω στο σχολείο. ………………………………………………………..

- Εγώ πηγαίνω στη δουλειά μου. ……………………………………………………….

Γράψε μέσα στα κουτάκια Α για τις απλές Σ για τις σύνθετες και

Ε για τις ελλειπτικές προτάσεις.

Θέλω να περάσω στο απέναντι πεζοδρόμιο.

Πρόσεχε!

Τα φορτηγά και τα αυτοκίνητα είναι οχήματα.

Στο δρόμο περνούν αυτοκίνητα, λεωφορεία και μηχανές.

Ώρα για μελέτη.

Page 2: Γλώσσα Δ΄ .  Επανάληψη 5ης ενότητας

2. Οι εγκλίσεις του Ενεστώτα

Οι διάφορες μορφές που παίρνουν τα ρήματα για να μας δείξουν τι

ακριβώς θέλει να πει το υποκείμενό τους λέγονται εγκλίσεις.

Οι εγκλίσεις των ρημάτων είναι : η οριστική , η υποτακτική και η

προστακτική.

∗ Χρησιμοποιούμε την οριστική όταν θέλουμε να δείξουμε κάτι βέβαιο ή

πραγματικό. π.χ. Ο τροχονόμος ρυθμίζει την κυκλοφορία. ( οριστική)

∗ Χρησιμοποιούμε την υποτακτική όταν θέλουμε να δείξουμε κάτι που

θέλουμε ή περιμένουμε να γίνει.

π.χ Να είσαι προσεκτικός στο δρόμο.

∗ Χρησιμοποιούμε την προστακτική όταν θέλουμε να παρακαλέσουμε, να

προτρέψουμε ή να διατάξουμε κάποιον.

π.χ Πέρνα από τις διαβάσεις.

ΟΡΙΣΤΙΚΗ ΥΠΟΤΑΚΤΙΚΗ ΠΡΟΣΤΑΚΤΙΚΗ

ΕΝΙΚΟΣ ΑΡΙΘΜΟΣ κοιτάζω

κοιτάζεις

κοιτάζει

να κοιτάζω

να κοιτάζεις

να κοιτάζει

-

κοίταζε

-

ΠΛΗΘΥΝΤΙΚΟΣ ΑΡΙΘΜΟΣ κοιτάζουμε

κοιτάζετε

κοιτάζουν

να κοιτάζουμε

να κοιτάζετε

να κοιτάζουν

-

κοιτάζετε

-

τι πρέπει να προσέχω στην ορθογραφία

Προσέχω τις καταλήξεις των ρημάτων στην προστακτική!

- είτε βρίσκω ∑ βρείτε

χάνομαι ∑χαθείτε

- ήστε σταματώ ∑ σταματήστε

απαντώ ∑ απαντήστε

- ίστε ορίζω ∑ ορίστε

ποτίζω ∑ ποτίστε

Εφάρμοσε αυτά που έμαθες:

Η μητέρα του Αλέξη του άφησε μερικές οδηγίες επειδή θα λείψει για

μερικές μέρες.

…………………………………….. (ξυπνώ) κάθε πρωί στις 7:30 π.μ. , ……………………… (πίνω)

το γάλα σου και ………………………………. (ετοιμάζω) τη σάκα σου. ………………………….

Page 3: Γλώσσα Δ΄ .  Επανάληψη 5ης ενότητας

(φοράω) ζεστά ρούχα. Στο δρόμο για το σχολείο …………………..( είμαι )

προσεκτικός. …………………………………. ( διασχίζω) προσεκτικά το δρόμο. Όταν

…………………(γυρίζω) από το σχολείο ………………………….( μελετώ) τα μαθήματά σου

και ………………………………… (πηγαίνω) νωρίς για ύπνο.

Τις ίδιες οδηγίες άφησε και η μητέρα της Χριστίνας και της Μαρίας

στις κόρες της. Γράψε το κείμενο κάνοντας τις αλλαγές που πρέπει.

……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..

Συμβουλέψου τον πίνακα με τους ορθογραφικούς κανόνες και

συμπλήρωσε με ει, η , ι.

Ρωτ__σε - ρωτ__στε, ζήτ__σε - ζητ__στε, Οδήγ__σε - οδηγ__στε

καθάρ__σε - καθαρ__στε, σκάλ__σε - σκαλ__στε, γύρ__σε - γυρ__στε

άφ__σε - αφ__στε, απάντ__σε - απαντ__στε, αγάπ__σε - αγαπ__στε

κυκλοφόρ__σε - κυκλοφορ__στε, Βάδ__σε - βαδ__στε.

Χάνομαι - χαθ__τε , λύνομαι - λυθ__τε, στέκομαι - σταθ__τε, δένομαι -

δεθ__τε , θυμάμαι - θυμηθ__τε, κοιμάμαι - κοιμηθ__τε.

Συμπλήρωσε τις προτάσεις με τους τύπους του ρήματος παίρνω και

περνώ. ( Παίρνω τη σάκα μου. Περνώ το δρόμο)

Του είπα να προσέχει όταν _____________ το δρόμο , αλλά δεν

_________από λόγια.

Κάθε μέρα _____________ από το περίπτερο και ____________μια

εφημερίδα.

Δεν ______________κυρα- Μαρία , δεν _________, δεν _________

Να κλίνεις στο τετράδιό σου και στις τρεις εγκλίσεις του Ενεστώτα τα

ρήματα: εγώ παίζω, εγώ ποτίζω , εγώ γράφω, εγώ ανοίγω, εγώ γράφω

Page 4: Γλώσσα Δ΄ .  Επανάληψη 5ης ενότητας

3. Οικογένειες λέξεων

Οι λέξεις που παράγονται από την ίδια απλή λέξη ανήκουν στην ίδια

οικογένεια λέξεων. Οι λέξεις αυτές μπορεί να είναι παράγωγες ή

σύνθετες.

παράγωγες λέξεις απλή λέξη σύνθετες λέξεις

γραφή διαγράφω

γραφείο γράφω υπογραφή

γράμμα συγγραφέας

Να σχηματίσεις στο τετράδιό σου τις οικογένειες των λέξεων:

οδός, παίζω , οδηγώ , περνώ , κινώ

4. Ουδέτερα ουσιαστικά σε -μα

Τα ουδέτερα ουσιαστικά σε -μα είναι ανισοσύλλαβα , έχουν μια παραπάνω

συλλαβή στη γενική του ενικού και σε όλες τις πτώσεις του

πληθυντικού αριθμού.

ΕΝΙΚΟΣ ΑΡΙΘΜΟΣ

ονομ.

γεν

αιτ.

κλητ.

το βήμα

του βήματος

το βήμα

- βήμα

το γράμμα

του γράμματος

το γράμμα

- γράμμα

ΠΛΗΘΥΝΤΙΚΟΣ ΑΡΙΘΜΟΣ

ονομ.

γεν.

αιτ.

κλητ.

τα βήματα

των βημάτων

τα βήματα

- βήματα

τα γράμματα

των γραμμάτων

τα γράμματα

- γράμματα

Να κλίνεις στο τετράδιό σου τα ουσιαστικά:

το στόμα, το βλέμμα, το όργωμα, το σήμα, το όνομα,

το δέρμα, το ρεύμα, το χρώμα.

Μανιάτη Αγγελική

Page 5: Γλώσσα Δ΄ .  Επανάληψη 5ης ενότητας

Ονοματεπώνυμο: …../…../200….

Επαναληπτικό Γλώσσας – 5η Ενότητα «Ασφαλώς κυκλοφορώ»

1. Συμπλήρωσε τα κενά στις παρακάτω λέξεις: Τροχ___α, π___ζόδρομος, π___ρνω, π___ρνώ, ατ___χημα, διασχ___ζω,

κ___κλοφορία, ασφάλ___α, υποχρε___τικός, δ__κ__κλα, ποδηλάτι___α,

π___νακ__δα, όχ__μα, χαρ___τε, απαγορε__εται,

στα___ροδρόμι, συζητ__στε, βιαστ___τε, χαρ___στε, γεμ__στε.

2. Σημειώστε δίπλα από κάθε πρόταση Α για τις απλές, Σ για τις σύνθετες και Ε για τις ελλειπτικές:

Ο μικρός Μάριος έφαγε όλα τα μήλα και τα πορτοκάλια.

Καλό ταξίδι !

Το σκυλί μας κυνήγησε τη γάτα.

Φύγε γρήγορα !

Τα παιδικά παιχνίδια είναι μεγάλη απόλαυση.

Η Μαρία και η Άννα λατρεύουν τις τέχνες.

3. Να κλίνετε το ουδέτερο ουσιαστικό το κλίμα και στους δύο αριθμούς:

4. Να συμπληρώσετε τα κενά των προτάσεων με τα ρήματα παίρνω και περνώ, βάζοντάς τα στο σωστό χρόνο και στο κατάλληλο πρόσωπο:

Τα παιδιά ……………… πάντα με το πράσινο φανάρι το δρόμο.

Ο πατέρας του Ορέστη …………..μισθό 1200 ευρώ.

Όταν βρέχει να ………………. μαζί σου ομπρέλα και να προσέχεις πως ……………τις λακκούβες με τα νερά.

Πάντοτε να ……………… με προσοχή τη διασταύρωση και να ……………… όλες τις απαραίτητες

προφυλάξεις.

ΕΝΙΚΟΣ ΑΡΙΘΜΟΣ ΠΛΗΘΥΝΤΙΚΟΣ ΑΡΙΘΜΟΣ

Ονομ.

Γεν.

Αιτ.

Κλητ.

Page 6: Γλώσσα Δ΄ .  Επανάληψη 5ης ενότητας

5. Να κλίνετε το ρήμα σταματώ και στις τρεις εγκλίσεις στον Ενεστώτα :

6. Να ξαναγράψετε τις οδηγίες χρησιμοποιώντας την υποτακτική και την προστακτική έγκλιση: Φοράω ζώνη στο αυτοκίνητο.

……………………………………………………………………………………

…………………

……………………………………………………………………………………

…………………

Σταματώ στο φανάρι και κοιτάζω δεξιά και αριστερά στο δρόμο.. ……………………………………………………………………………………

……………………………………………………………………………………

……………………………………

7. Να συμπληρώσεις τις παρακάτω οικογένειες λέξεων:

πεζός παίζω δρόμος οδηγός

Ενεργητική φωνή Ενεστώτας

Οριστική Υποτακτική Προστακτική

Page 7: Γλώσσα Δ΄ .  Επανάληψη 5ης ενότητας

8. Αντιστοίχισε με τις προτάσεις τα παρακάτω σήματα:

Μονόδρομος

Ολισθηρό οδόστρωμα

Νοσοκομείο

Διάβαση πεζών

Εργασίες στο δρόμο

9. Δώσε μερικές συμβουλές στο φίλο ή τη φίλη σου για το τι πρέπει να κάνει όταν έχει το ποδήλατο ή περπατάει στο

δρόμο.

___________________________________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________________________________

________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________________________________

_________________________________________________________

Κοντόπουλος Γιώργος - Παιδαράκη Δάφνη

Page 8: Γλώσσα Δ΄ .  Επανάληψη 5ης ενότητας

1

Ασκήσεις

Το σχολικό παρεάκι tosxolikopareaki.blogspot.g

ΕΕννόόττηητταα 55

ΑΑσσφφααλλώώςς…… κκυυκκλλοοφφοορρώώ

ΜΜάάθθηηµµαα κκυυκκλλοοφφοορριιαακκήήςς ααγγωωγγήήςς

Σύνθετες

λέξεις

Η λέξη που δηµιουργείται αν ενώσουµε δύο απλές λέξεις λέγεται σύνθετη.

Κάθε λέξη που δεν είναι σύνθετη είναι απλή.

π.χ. παιδί (απλή λέξη)

πλούσιος + παιδί → πλουσιόπαιδο (σύνθετη λέξη)

Οι απλές λέξεις που ενώνονται λέγονται συνθετικά.

π.χ. βουνό + κορφή → βουνοκορφή

(απλή) (απλή) (σύνθετη)

α΄ συνθετικό β΄ συνθετικό

Τι να προσέξω στην ορθογραφία!!! Πολλές φορές κατά τη σύνθεση δύο λέξεων γίνεται κάποια

αλλαγή. Τα δύο συνθετικά ενώνονται µε το φωνήεν ο.

π.χ. µπαλκόνι + πόρτα → µπαλκονόπορτα

1. Να σχηµατίσεις σύνθετες λέξεις ενώνοντας τις παρακάτω λέξεις.

α) χελιδόνι + φωλιά ……………………………………………….

β) γλυκός + ξινός ……………………………………………….

γ) κουµπί + τρύπα ……………………………………………….

δ) τρέµω + σβήνω ……………………………………………….

Page 9: Γλώσσα Δ΄ .  Επανάληψη 5ης ενότητας

2

2. Να γράψεις τα συνθετικά των παρακάτω λέξεων.

α) ψαρόβαρκα ……………………….. + …………………………

β) σελιδοδείκτης ……………………….. + …………………………

γ) αγριόχοιρος

δ) βατραχοπέδιλα

………………………..

………………………..

+

+

…………………………

…………………………

3. Να ξαναγράψεις τις παρακάτω προτάσεις αντικαθιστώντας τις υπογραµµισµένες φράσεις µε τις κατάλληλες σύνθετες λέξεις.

α) Ήταν ένας γέρος µε γκρίζα µαλλιά και µαύρα µάτια.

……………………………………………………………………………………………………………………

β) Η Φωτεινή είναι ψηλή και λιγνή.

……………………………………………………………………………………………………………………

γ) Ο δρόµος είναι στενός και µακρύς.

……………………………………………………………………………………………………………………

Ελλειπτικές προτά

σεις

- Φεύγουµε αύριο το πρωί!

- Καλό ταξίδι!

Η πρόταση Καλό ταξίδι είναι ελλειπτική. Ελλειπτική λέγεται η πρόταση από

την οποία λείπει ένας ή περισσότεροι από τους κύριους όρους∙ δηλαδή το ρήµα, το

υποκείµενο ή το κατηγορούµενο επειδή εννοούνται εύκολα από τα

συµφραζόµενα.

π.χ. - Φεύγουµε αύριο το πρωί!

- (Σας εύχοµαι) Καλό ταξίδι!

Ασκήσεις

1. Να συµπληρώσεις τις λέξεις που λείπουν από τις παρακάτω

ελλειπτικές προτάσεις ώστε να είναι ολοκληρωµένες.

π.χ. Χρόνια πολλά! (σου εύχοµαι) Χρόνια πολλά! α) Για πού; …………………………………………………………………………..

β) Πώς έτσι; …………………………………………………………………………..

γ) Ώρα για ύπνο. …………………………………………………………………………..

δ) Κρύο ε; …………………………………………………………………………..

Page 10: Γλώσσα Δ΄ .  Επανάληψη 5ης ενότητας

3

2. Να γράψεις µέσα στην παρένθεση Α για τις απλές, Σ για τις σύνθετες

και Ε για τις ελλειπτικές προτάσεις.

(Απλές και σύνθετες προτάσεις βλ. σελ. 41)

α) Περάσαµε πολύ ωραία χθες βράδυ. (…………)

β) Ώρα για φαγητό. (…………)

γ) Όλη η περιοχή και η θάλασσα

µολύνθηκαν από τα καυσαέρια. (…………)

δ) Και του χρόνου ! (…………)

στ) Λόγω της βροχής υπήρχε µεγάλο µποτιλιάρισµα. (…………)

ζ) Καλό Σαββατοκύριακο! (…………)

3. Να ξαναγράψεις τον παρακάτω διάλογο όπως θα µιλούσαµε µεταξύ µας.

- Εύχοµαι σε σας καλησπέρα. …………………………………………………….

- Κι εγώ εύχοµαι σε σας καλησπέρα. …………………………………………………….

- Θέλω ένα πακέτο τσίχλες. …………………………………………………….

- Ορίστε τα ρέστα σας, Κύριε. …………………………………………………….

- Σας εύχοµαι καληνύχτα. …………………………………………………….

- Κι εγώ σας εύχοµαι καλό βράδυ. …………………………………………………….

Page 11: Γλώσσα Δ΄ .  Επανάληψη 5ης ενότητας

4

ΣΣττοο δδρρόόµµοο γγιιαα ττοο ΣΣωωττήήρρηη

Οι εγκλίσεις τ ου Ε

νεστώτα

Οριστική – Υποτα κτική - Π

ροστακτική

Οι διάφορες µορφές που παίρνουν τα ρήµατα για να µας δείξουν τι ακριβώς

θέλει να πει το υποκείµενό τους λέγονται εγκλίσεις. Οι εγκλίσεις των ρηµάτων

είναι οι εξής: η οριστική, η υποτακτική και η προστακτική.

• Όταν θέλουµε να δείξουµε ότι κάτι είναι βέβαιο ή πραγµατικό, τότε

χρησιµοποιούµε την οριστική.

π.χ. Ο Μιχάλης κοιτάζει το τρένο. (οριστική) • Όταν θέλουµε να δείξουµε κάτι που θέλουµε ή περιµένουµε να γίνει,

το χρησιµοποιούµε υποτακτική.

π.χ. Να κοιτάζεις τη δουλειά σου. (υποτακτική) • Όταν θέλουµε να παρακαλέσουµε, να προτρέψουµε ή να διατάξουµε

κάποιον να κάνει κάτι, τότε χρησιµοποιούµε προστακτική.

π.χ. Κοίταζε λίγο αυτό που σου δείχνω. (προστακτική)

Η υποτακτική σχηµατίζεται βάζοντας µπροστά από το ρήµα

ένα από τα µόρια ας, να ή έναν από τους συνδέσµους αν, εάν,

για να, όταν, άµα, µήπως, πριν κ.ά ή το απαγορευτικό µη(ν).

Η προστακτική έχει µόFο β΄ ενικό και β΄ πληθυντικό πρόσωπο.

Η προστακτική έχει µόνο 3 χρόνους: ενεστώτα, αόριστο

και παρακείµενο.

Ενεστώτας Οριστική Υποτακτική Προστακτική

εγώ κοιτάζω να κοιτάζω -

εσύ κοιτάζεις να κοιτάζεις κοίταζε

αυτός, αυτή, αυτό κοιτάζει να κοιτάζει -

εµείς κοιτάζουµε να κοιτάζουµε -

εσείς κοιτάζετε να κοιτάζετε κοιτάζετε

αυτοί, αυτές, αυτά κοιτάζουν να κοιτάζουν -

Page 12: Γλώσσα Δ΄ .  Επανάληψη 5ης ενότητας

5

Τι να προσέξω στην ορθογραφία!!!

Προσέχουµε την ορθογραφία των καταλήξεων των ρηµάτων

στην προστακτική.

� - είτε π.χ. βρίσκω βρείτε

χάνοµαι χαθείτε

� -ήστε π.χ. σταµατώ σταµατήστε

απαντώ απαντήστε

� -ίστε π.χ. ορίζω ορίστε

σκαλίζω σκαλίστε

Ασκήσεις

1. Να αναγνωρίσεις την έγκλιση των παρακάτω ρηµάτων.

α) ψάχνει …………………………………………………………………

β) να βγαίνετε …………………………………………………………………

γ) µην αφήνετε …………………………………………………………………

δ) µάζευε …………………………………………………………………

ε) καλύπτουµε …………………………………………………………………

στ) να πιστεύεις …………………………………………………………………

2. Να υπογραµµίσεις τα ρήµατα που είναι σε υποτακτική έγκλιση.

α) Του αρέσει να ταξιδεύει στα νησιά της Ελλάδας

β) Άρχισε να βρέχει και να κάνει κρύο.

γ) Ο οδηγός της νταλίκας θύµωσε τόσο πολύ, που άρχισε να βρίζει.

3. Να συµπληρώσεις τις καταλήξεις των ρηµάτων µε ει, η, ή ι και να

τονίσεις όπου πρέπει.

α) Εάν χάσετε το δρόµο ρωτ…….στε τον περιπτερά και ζητ…….στε του να

σας βοηθήσει.

β) Οδηγ…….τε πάντα µε προσοχή.

γ) Καθαρ…….στε το δωµάτιό σας, τακτοποι…….στε την ντουλάπα και

γυαλ…….στε τα παπούτσια σας.

δ) Σταθ…….τε στη δεξιά πλευρά της σκάλας και πιαστ…….τε από την

κυλιόµενη χειρολαβή.

Page 13: Γλώσσα Δ΄ .  Επανάληψη 5ης ενότητας

6

Οικογένει ες λέξεων

Όλες οι λέξεις που παράγονται από την ίδια απλή λέξη ανήκουν στην ίδια

οικογένεια λέξεων. Οι λέξεις αυτές µπορεί να είναι παράγωγες ή σύνθετες.

Παράγωγες λέξεις Απλές λέξεις Σύνθετες λέξεις

γραφή διαγράφω γραφείο

γράφω υπογραφή

γραφικός συγγραφέας

γράµµα παράγραφος

Ασκήσεις

1. Να σχηµατίσεις τις οικογένειες των παρακάτω λέξεων.

............................................ ............................................

βάρκα

............................................ ............................................

............................................ ............................................

χέρι

............................................ ............................................

............................................ ............................................

κεφάλι

............................................ ............................................

............................................ ............................................

πόρτα

............................................ ............................................

Page 14: Γλώσσα Δ΄ .  Επανάληψη 5ης ενότητας

7

ΈΈνναα ααλλλλιιώώττιικκοο ΠΠάάρρκκοο!!

Ουδέτερα ουσια στικά σε –µα

Τα ουδέτερα ουσιαστικά σε –µα είναι ανισοσύλλαβα, δηλαδή δεν έχουν τον ίδιο αριθµό συλλαβών σε όλες τις πτώσεις.

Συγκεκριµένα, έχουν µία συλλαβή παραπάνω στη γενική του ενικού

αριθµού και σε όλες τις πτώσεις του πληθυντικού αριθµού.

π.χ. το βήµα – του βήµατος

τα βήµατα – των βηµάτων

Ενικός αριθµός

ονοµ. το βήµα το άγαλµα

γεν. του βήµατος του αγάλµατος

αιτ. το βήµα το άγαλµα

κλητ. - βήµα - άγαλµα

Πληθυντικός αριθµός

ονοµ. τα βήµατα τα αγάλµατα

γεν. των βηµάτων των αγαλµάτων

αιτ. τα βήµατα τα αγάλµατα

κλητ. - βήµατα - αγάλµατα

Τι να προσέξω στην ορθογραφία!!!

Τα ουδέτερα ουσιαστικά που λήγουν σε – µα και παράγονται

από ρήµατα των οποίων ο χαρακτήρας του θέµατος είναι

π, β, φ, πτ γράφονται µε δύο µ (-µµα)

π.χ. βλέπω βλέµµα δένω δέµα

αλλά

γράφω γράµµα οργώνω όργωµα

Page 15: Γλώσσα Δ΄ .  Επανάληψη 5ης ενότητας

8

Ασκήσεις

1. Να συµπληρώσεις τον παρακάτω πίνακα.

Ενικός αριθµός

ονοµ.

γεν.

αιτ. το στόµα

κλητ.

Πληθυντικός αριθµός

ονοµ. τα ονόµατα

γεν.

αιτ.

κλητ.

2. Να αλλάξεις τις παρακάτω φράσεις όπως το παράδειγµα.

π.χ. Αρρώστια στο δέρµα. Αρρώστια του δέρµατος. α) Αύξηση στο ρεύµα. …………………………………………………………………

β) ∆ιακοπή στο γύρισµα. …………………………………………………………………

γ) Αλλαγή στα χρώµατα. …………………………………………………………………

δ) Εξέταση στο αίµα. …………………………………………………………………

Page 16: Γλώσσα Δ΄ .  Επανάληψη 5ης ενότητας

9

ΡΡόόδδαα εείίννααιι κκααιι γγυυρρίίζζεειι

Ο στιγµιαίος µέλλοντα ς της πα θητικής

φωνής

Το ρήµα που αναφέρεται σε κάτι που θα γίνεται στο µέλλον για µια στιγµή

(µια φορά), είναι σε χρόνο στιγµιαίο µέλλοντα ή συνοπτικό µέλλοντα, όπως

αλλιώς λέγεται.

Ο στιγµιαίος µέλλοντας της παθητική φωνής στην οριστική κλίνεται ως εξής:

Στιγµιαίος µέλλοντας

Παθητική φωνή

θα γραφτώ

θα γραφτείς

θα γραφτεί

θα γραφτούµε

θα γραφτείτε

θα γραφτούν

Ασκήσεις

1. Να κλίνεις τα ρήµατα ζεσταίνοµαι και µολύνοµαι στον στιγµιαίο µέλλοντα της ενεργητικής και παθητικής φωνής.

Στιγµιαίος µέλλοντας

Ενεργητική φωνή Παθητική φωνή

Page 17: Γλώσσα Δ΄ .  Επανάληψη 5ης ενότητας

Μάζεκα Κπθινθνξηαθήο Αγσγήο

Σα παηδηά πξηλ πάλε ζην ζρνιείν βξήθαλ ηνπο θίινπο ηνπο ζην δξόκν θαη

παίδαλε θαη γειάγαλε όινη καδί. Ξαθληθά αθνύζαλ ην θνπδνύλη ηνπ

ζρνιείνπ πνπ ρηύπεζε θαη άξρηζαλ λα ηξέρνπλ ζην δξόκν. Ο ηξνρνλόκνο

πνπ ήηαλ ζην δξόκν είπε ζην δηεπζπληή πσο ηα παηδηά δελ πξνζέρνπλ ζην

δξόκν θαη ζα ηνπο ρηππήζνπλ ηα απηνθίλεηα. Μεηά ε δαζθάια ηεο ηάμεο

κίιεζε ζηα παηδηά γηα ηνλ Κώδηθα Οδηθήο Κπθινθνξίαο πνπ είλαη έλα

βηβιίν κε θαλόλεο γηα ην ηη πξέπεη λα θάλνπλ νη νδεγνί ζην απηνθίλεην θαη

νη άλζξσπνη πνπ πεξπαηάλε ζην πεδνδξόκην.

1νο

θαλόλαο . Πεξλάκε ην δξόκν όηαλ ην θαλάξη γίλεη πξάζηλν.

2νο

θαλόλαο. Κνηηάκε δεμηά θαη αξηζηεξά ην δξόκν πξηλ πεξάζνπκε

3νο

θαλόλαο. Κάλνπκε απηό πνπ ιέεη ν ηξνρνλόκνο

Όηαλ κηα πξόηαζε δελ έρεη ξήκα, ππνθείκελν ή θαηεγνξνύκελν

ιέγεηαη ειιεηπηηθή . Πνιύ ζσζηά!

Όηαλ κηα ιέμε γίλεηαη από 2 άιιεο ιέμεηο ιέγεηαη ζύλζεηε

πεδόο + δξόκνο = πεδόδξνκνο

Page 18: Γλώσσα Δ΄ .  Επανάληψη 5ης ενότητας

Δηάβαζε ηε γξακκαηηθή ζνπ

Έλα ξήκα ην γξάθνπκε κε πνιινύο ηξόπνπο. Σν γξάθνπκε

ζε 3 εγθιίζεηο ηελ νξηζηηθή, ηελ ππνηαθηηθή θαη ηελ

πξνζηαθηηθή.

Γξάθνπκε ην ξήκα ζηελ νξηζηηθή όηαλ ζέινπκε λα πνύκε όηη θάηη

είλαη ζίγνπξν θαη ζπκβαίλεη ζηα αιήζεηα, είλαη πξαγκαηηθό.

Δγώ ηώξα δηαβάδσ ηε γξακκαηηθή κνπ.

Γξάθνπκε ην ξήκα ζηελ ππνηαθηηθή όηαλ ζέινπκε λα δείμνπκε όηη

θάηη ζέινπκε πνιύ λα γίλεη ή ην πεξηκέλνπκε λα γίλεη.

Θα ήζεια λα πεγαίλσ βόιηα θάζε κέξα.

Γξάθνπκε ην ξήκα ζηελ πξνζηαθηηθή όηαλ ζέινπκε λα

παξαθαιέζνπκε θάπνηνλ ή λα ηνπ πνύκε ηη λα θάλεη.

Φέξε κνπ έλα πνηήξη λεξό.

Ελεζηώηαο

Οξηζηηθή Τπνηαθηηθή Πξνζηαθηηθή

δηαβάδσ λα δηαβάδσ -

δηαβάδεηο λα δηαβάδεηο δηάβαδε

δηαβάδεη λα δηαβάδεη -

δηαβάδνπκε λα δηαβάδνπκε -

δηαβάδεηε λα δηαβάδεηε δηαβάδεηε

δηαβάδνπλ λα δηαβάδνπλ -

Page 19: Γλώσσα Δ΄ .  Επανάληψη 5ης ενότητας

Σν πάξθν Κπθινθνξηαθήο Αγσγήο είλαη έλα πάξθν πνπ ηα παηδηά

κπνξνύλ λα κάζνπλ πσο λα θπθινθνξνύλ ζην δξόκν ζσζηά θαη κε

αζθάιεηα ρσξίο λα θηλδπλεύνπλ. Σν πάξθν απηό κνηάδεη κε κηα κηθξή πόιε

πνπ δελ έρεη ζπίηηα αιιά έρεη δξόκνπο, πεδνδξόκηα,πηλαθίδεο θαη θαλάξηα.

ηελ πόιε θαη ζην πάξθν απηό νη άλζξσπνη θαη νη νδεγνί ησλ απηνθηλήησλ

θάλνπλ ό,ηη ιέλε νη θαλόλεο ηνπ Κώδηθα Οδηθήο Κπθινθνξίαο.

Ση έρεη έλα πάξθν θπθινθνξηαθήο αγσγήο;

..........................................................................................................................

..........................................................................................................................

Απαγνξεύεηαη ε δεμηά ζηξνθή

Πνδειαηόδξνκνο

Απαγνξεύεηαη λα πεξάζνπλ πνδήιαηα

Γηάβαζε πσο θιίλνληαη ηα νπδέηεξα νπζηαζηηθά πνπ ηειεηώλνπλ ζε

–κα

Εληθόο αξηζκόο Πιεζπληηθόο

αξηζκόο

νλνκαζηηθή Σν ζήκα Σα ζήκαηα

γεληθή Σνπ ζήκαηνο Σσλ ζεκάησλ

αηηηαηηθή Σν ζήκα Σα ζήκαηα

θιεηηθή - ζήκα - ζήκαηα

Page 20: Γλώσσα Δ΄ .  Επανάληψη 5ης ενότητας

Ρόδα είλαη θαη γπξίδεη

Γξάςε ηη έπαζε ε γηαγηά ζνπ πέξπζη θαη πήγε ζην

λνζνθνκείν

1) Πξώηνλ ζα ζθεθηώ

Πόηε έγηλε θαη πνύ έγηλε απηό πνπ έπαζε ε γηαγηά

Ση έγηλε κε ηε ζεηξά θαη αξξώζηεζε ε γηαγηά

Ση έγηλε κεηά

Ση ζθέθηεθε ε Δύα θαη πώο έλησζε

2) Θα γξάςσ ηηο απαληήζεηο κνπ κε ηη ζεηξά

Πόηε θαη πνύ έγηλε;

.........................................................................................................................................

..............................................................................................................................................

.............................................................................................................................................

Ση έγηλε κε ηε ζεηξά

...........................................................................................................................................

..............................................................................................................................................

..............................................................................................................................................

Ση έγηλε κεηά;

............................................................................................................................................

..............................................................................................................................................

...........................................................................................................................................

Ση ζθέθηεθε ε Δύα;

...........................................................................................................................................

..............................................................................................................................................

Πώο έλησζε ε Δύα;

..............................................................................................................................................

..............................................................................................................................................

Page 21: Γλώσσα Δ΄ .  Επανάληψη 5ης ενότητας

4ο Κριτήριο Αξιολόγησης

Τάξη: Δ΄

Μάθημα: Γλώσσα

Ενότητα: 5η Ασφαλώς...Κυκλοφορώ

Ονοματεπώνυμο:

Ημερομηνία:

Α. Ακούω και γράφω

.........................................................................................................................................

.........................................................................................................................................

.........................................................................................................................................

.........................................................................................................................................

.........................................................................................................................................

.........................................................................................................................................

.........................................................................................................................................

.........................................................................................................................................

.........................................................................................................................................

.........................................................................................................................................

.........................................................................................................................................

.........................................................................................................................................

.........................................................................................................................................

.........................................................................................................................................

Β. ΕΡΓΑΣΙΕΣ

1. Να γράψεις (Α) για τις απλές, (Σ) για τις σύνθετες και (Ε) για τις ελλειπτικές προτάσεις.

( ) Ώρα για φαγητό. ( ) Περάσαμε πολύ ωραία χθες βράδυ. ( ) Ο δρόμος είναι επικίνδυνος. ( ) Πού μένεις; ( ) Οι γονείς σου φαίνονταν ανήσυχοι και προβληματισμένοι.

Page 22: Γλώσσα Δ΄ .  Επανάληψη 5ης ενότητας

( ) Ο Ηρακλής αγόρασε αυτοκίνητο. ( ) Αυτός έχει ένα μηχανάκι, ένα ποδήλατο και ένα αυτοκίνητο.

2. Να αναγνωρίσεις την έγκλιση των παρακάτω ρημάτων:

Ψάχνει …………………………………. να βγαίνετε …………………………………. μην αφήνετε …………………………………. μάζευε …………………………………. καλύπτουμε ………………………………….

πρόσεχε …………………………………. να σφυρίζει …………………………………. χαίρονται …………………………………. μην περνάτε …………………………………. κινούμαι ………………………………….

3. Να συμπληρώσετε τα κενά των παρακάτω προτάσεων με ουδέτερα ουσιαστικά που παράγονται από ρήματα που βρίσκονται στις παρενθέσεις: • Να βάλετε ................ (κόβω) όπου χρειάζονται. • Του συνέβησαν δυο σοβαρά τροχαία............................. (ατυχώ). • Τώρα είναι η εποχή του............................. (οργώνω). • Πέτα το στον κάδο των.................................. (απορρίπτω). • Βοήθησαν στο......................... (στολίζω) της τραπεζαρίας του........................... (ιδρύω). • Τα .................................. (παθαίνω) γίνονται μαθήματα. • Μου άφησε δυο .............................. (γράφω) και δυο........................... (σημειώνω) πάνω

στο γραφείο μου.

4. Συμπληρώστε τα γράμματα που λείπουν:( ι, η, ει, οι, υ) • Μιλ....στε πιο δυνατά. • Δεθ....τε με τη ζώνη ασφαλείας. • Βαδ....στε πιο σιγά. • Ανεβ....τε στο πεζοδρόμιο. • Ρωτ....στε το δάσκαλό σας και λ....στε το πρόβλημα. • Διαλ....στε τη μαγιά σε χλιαρό νερό και ρ....ξτε τη σε μια λεκάνη. • Καθαρ....στε το δωμάτιό σας και τακτοποι....στε την ντουλάπα.

Page 23: Γλώσσα Δ΄ .  Επανάληψη 5ης ενότητας

Γ. ΚΕΙΜΕΝΟ

Σύμφωνα με στοιχεία του υπουργείου Δημόσιας Τάξης, το διάστημα 1990-1995 περισσότερα από 3.000 παιδιά και νεαρά άτομα έχασαν τη ζωή τους σε τροχαία ατυχήματα. Αξίζει επίσης να σημειωθεί ότι κάθε χρόνο μεταφέρονται στα νοσοκομεία περίπου αυτά παραμένουν για νοσηλεία. Από τα παιδιά, δυστυχώς κάποια πεθαίνουν και άλλα παθαίνουν μόνιμες βλάβες στην υγεία τους.

Κύρια αιτία του προβλήματος, όπως αναφέρθηκε σε συνέδριο με θέμα «Το παιδικό τροχαίο ατύχημα και η πρόληψή του», που διοργάνωσε το σωματείο «Φίλοι Κοινωνικής Παιδιατρικής» του νοσοκομείου Παίδων «Αγλαΐα Κυριακού», είναι η άγνοια των βασικών κανόνων κυκλοφοριακής αγωγής, για την οποία ευθύνονται κυρίως οι γονείς και το ευρύτερο οικογενειακό περιβάλλον των παιδιών (παππούδες, θείοι, άλλοι συγγενείς), που δε φροντίζει να τα ενημερώνει. Σύμφωνα με έρευνα που έγινε σε 400 παιδιά από διάφορα σχολεία της Αθήνας, ένα στα τέσσερα παιδιά της Α΄ Δημοτικού δε γνωρίζει τη σημασία του «κόκκινου» και του «πράσινου» για τους πεζούς, ενώ έξι στα δέκα παιδιά της ίδιας ηλικίας και τρία στα δέκα της Γ΄ Δημοτικού δεν ελέγχουν το δρόμο όταν το διασχίζουν. Και όπως τόνισαν οι ομιλητές του συνεδρίου, έξι στα δέκα παιδιά πέφτουν θύματα τροχαίου ατυχήματος ακριβώς τη στιγμή που προσπαθούν να διασχίσουν το δρόμο, τον οποίο δεν έχουν ελέγξει, ενώ τρία στα δέκα παιδιά σκοτώνονται στις διασταυρώσεις.

Το μήνυμα, λοιπόν, του συνεδρίου θα μπορούσε να είναι το εξής: Γονείς, φροντίστε για την ασφάλεια των παιδιών σας, μιλάτε τους για τους κινδύνους που διατρέχουν στο δρόμο και μαθαίνετέ τους από μικρά πως πρέπει να κυκλοφορούν. Και να μην ξεχνάτε: δίνετέ τους εσείς οι ίδιοι το καλό παράδειγμα σε κάθε ευκαιρία.

Απαντώ με λίγα λόγια α) Ποιο ήταν το θέμα του συνεδρίου και ποιος το διοργάνωσε;

...............................................................................................................................................................

...............................................................................................................................................................

...............................................................................................................................................................

Page 24: Γλώσσα Δ΄ .  Επανάληψη 5ης ενότητας

...............................................................................................................................................................

...............................................................................................................

β) Πότε συμβαίνουν πιο συχνά τροχαία ατυχήματα στα παιδιά;

...............................................................................................................................................................

...............................................................................................................................................................

...............................................................................................................................................................

...............................................................................................................................................................

.................................................

γ) Ποια είναι η βασική αιτία του προβλήματος και ποιος ευθύνεται γι’ αυτό;

...............................................................................................................................................................

...............................................................................................................................................................

...............................................................................................................................................................

.......................................................................

Θανάσης Πρέντζας

Page 25: Γλώσσα Δ΄ .  Επανάληψη 5ης ενότητας

Ενότητα 5: Ασκήσεις για εμπέδωση

1. Να συμπληρώσεις τα κενά των παρακάτω προτάσεων με τους κατάλληλους τύπους του ρήματος « κυκλοφορώ » :

Μαθαίνω να ________________ στο κέντρο της Αθήνας .

Σήμερα ________________ τα αυτοκίνητα με μονό αριθμό κυκλοφορίας .

Αυτό το φάρμακο δεν _________________ στην Ελλάδα .

Το καινούριο μοντέλο αυτοκινήτου θα __________________ την άνοιξη .

________________ η φήμη ότι έφυγε από τη χώρα μας .

________________ γρίπη τον τελευταίο καιρό .

Πού είναι το στυλό μου ; Κάπου εδώ _______________ .

Το νερό άρχισε να _______________ στα σώματα των καλοριφέρ .

Άνοιξε τα παράθυρα να ________________ ο αέρας .

Τα άσχημα νέα _________________ γρήγορα .

2. Να συμπληρώσεις τα κενά των παρακάτω προτάσεων με τους κατάλληλους τύπους των ρημάτων « παίρνω » και « περνώ » :

Ο Νίκος ____________ πρώτος στις εξετάσεις του Ιουνίου .

Η Βάσω _______________ τηλέφωνο από το σπίτι μου και μίλησε με το Γιάννη.

Το λεωφορείο ______________ επιβάτες από τις στάσεις που ____________ .

Το δάσος ___________ φωτιά από εμπρησμό .

____________ το γράμμα από τον ταχυδρόμο , όταν _____________ από το σπίτι μου .

Δεν το __________ είδηση πως _____________ η ώρα .

Να _____________ να _____________ τα χρήματα που σου χρωστώ .

Αφού ____________ από το φούρνο , γιατί δεν ____________ ψωμί και γάλα ;

3. Να διαγράψεις από κάθε ομάδα τη λέξη που δεν ταιριάζει :

περνώ , διαβαίνω , μετακινώ , διαπερνώ , παρελαύνω , σταματώ

παίρνω , ανοίγω , κρατώ , αναλαμβάνω , απολαμβάνω , αποσπώ

Page 26: Γλώσσα Δ΄ .  Επανάληψη 5ης ενότητας

4. Να φτιάξεις την οικογένεια της λέξης « περνώ » :

_______________________________________________________________________________________

_______________________________________________________________________________________

___________________________________________________

5. Να κλίνεις τις παρακάτω προτάσεις σε όλα τα πρόσωπα του Ενεστώτα :

Περνώ το δρόμο προσεκτικά . Παίρνω το ποδήλατό μου .

____________________________________ ____________________________________

____________________________________ ____________________________________

____________________________________ ____________________________________

____________________________________ ____________________________________

____________________________________ ____________________________________

5. Να κλίνεις τα παρακάτω ουσιαστικά :

ΕΝΙΚΟΣ ΑΡΙΘΜΟΣ

Ονομ. το σύρμα κλάμα ψέμα άγαλμα

Γεν. του

Αιτ. το

Κλητ . _

ΠΛΗΘΥΝΤΙΚΟΣ ΑΡΙΘΜΟΣ

Ονομ. τα

Γεν. των

Αιτ. τα

Κλητ . _

Κατερίνα Λάζαρη

Page 27: Γλώσσα Δ΄ .  Επανάληψη 5ης ενότητας

Επαναληπτικό Γλώσσας – 5η Ενότητα «Ασφαλώς κυκλοφορώ»

Ονοματεπώνυμο: ……………………………………………………………………………………..…Ημερομηνία: ……………….

1. Ακούω και γράφω

……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………... .……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………___/10 βαθμοί

2. Να βάλετε Α για κάθε απλή πρόταση, Σ για κάθε σύνθετη και Ε για κάθε ελλειπτική : Χρόνια πολλά! (…….) Το μπλε, το άσπρο και το κόκκινο είναι χρώματα. (…….) Τα παιδιά αντιγράφουν την άσκηση. (…….) Πρόσεξε! (…….) Οι οικολογικές οργανώσεις ζητούν υπαλλήλους και εθελοντές. (…….) Οι δρόμοι είναι επικίνδυνοι. (…….) ___/6

βαθμοί 3. Να σχηματίσετε σύνθετα ουσιαστικά από την οικογένεια της λέξης δρόμος:

σταυρός + δρόμος = ……………………………………………………………… αυτοκίνητο + δρόμος = ……………………………………………………………… πεζός + δρόμος = ……………………………………………………………… αέρας + δρόμος = .…..…………………………………………………………. μονός + δρόμος = ………………………………………………………………… ___/5 βαθμοί

4. Να αναλύσετε τις σύνθετες λέξεις στα δυο συνθετικά τους:

α’ συνθετικό β’ συνθετικό

παγοδρόμιο = ………………………………… και ……………………………………….. χωματόδρομος = …………………………………… και …………………………………………

Page 28: Γλώσσα Δ΄ .  Επανάληψη 5ης ενότητας

ιππόδρομος = …………………………………… και ………………………………………… ποδηλατοδρομία = .…..……………………………… και …………………………………………. καρόδρομος = …………………………………… και ……………………………………… ___/10 βαθμοί

5. Διορθώστε τα λάθη στις παρακάτω λέξεις. Στην παρένθεση βλέπετε πόσα λάθη έχει η καθεμιά:

τροχέα (1) ατήχυμα (2) ρυθμείζω (1) κικλοφωρία (2) η διάβασει (1) δείκικλα (2)

Ποδηλάτισα (1) κόκινο (1) υποχρεοτικός (1) δίτρωχο (1) οδηκός (1) ανάδρομως (1)

___/15 βαθμοί 6. Να κλίνετε το ουδέτερο ουσιαστικό το ίδρυμα και στους δύο αριθμούς:

ΕΝΙΚΟΣ ΑΡΙΘΜΟΣ ΠΛΗΘΥΝΤΙΚΟΣ ΑΡΙΘΜΟΣ

Ονομ.

Γεν.

Αιτ.

Κλητ.

___/8 βαθμοί

7. Να συμπληρώσετε τα γράμματα και τους τόνους που λείπουν από τα ρήματα :

Μιλ……στε πιο δυνατά Δεθ……τε με τη ζώνη ασφαλείας.

Διασχ……στε το δρόμο προσεχτικά Ρωτ……στε το δάσκαλο για το μάθημα.

Βρ……τε πληροφορίες για τα ξωτικά. Βαδ……στε πιο αργά. ___/6

βαθμοί

8. Να συμπληρώσετε τα κενά των προτάσεων με τα ρήματα παίρνω και περνώ, βάζοντάς τα στο σωστό χρόνο και στο κατάλληλο πρόσωπο:

≈ Τα τρένα …………………… από το σταθμό χωρίς να κάνουν στάση. ≈ Κάθε μέρα …………………… τηλέφωνο τους γονείς της για να μάθει νέα τους. ≈ Όσα …………………… , τόσα ξοδεύουν. ≈ Μην …………………… το δρόμο χωρίς να ελέγξεις! ___/4 βαθμοί

9. Να φτιάξετε τις οικογένειες λέξεων για το «παίζω» και το «πεζός»

Page 29: Γλώσσα Δ΄ .  Επανάληψη 5ης ενότητας

___/10 βαθμοί

10. Να κλίνετε το ρήμα δένω και στις τρεις εγκλίσεις στον Ενεστώτα :

___/14 βαθμοί

11. Να ξαναγράψετε τις οδηγίες χρησιμοποιώντας την υποτακτική και την προστακτική έγκλιση: Φοράω κράνος, όταν κάνω ποδήλατο. …………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… Διασχίζουμε το δρόμο, όταν το φανάρι είναι πράσινο. ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

___/12 βαθμοί

Σύνολο βαθμών: ___/100 Καλή επιτυχία !!!

kyra_daskala

Ενεργητική φωνή Ενεστώτας

Οριστική Υποτακτική Προστακτική

παίζω

πεζός

Page 30: Γλώσσα Δ΄ .  Επανάληψη 5ης ενότητας

1. Γράψε ξανά τις προτάσεις ώστε να γίνουν ελλειπτικές.

● Σου εύχομαι να έχεις καλό ταξίδι! Καλό ταξίδι!

● Μας ευχήθηκαν καλές γιορτές! ___________________________

● Τον συμβούλεψα να κάνει κουράγιο! ___________________________

● Του είπα θερμά συγχαρητήρια! ___________________________

● Του ευχηθήκαμε χρόνια πολλά. ___________________________

● Του τηλεφώνησα για να του πω περαστικά! ___________________________

2. Αφού βάλεις τις λέξεις της παρένθεσης στη σωστή σειρά, χαρακτήρισε τις προτάσεις ως απλές (Α), σύνθετες (Σ) ή ελλειπτικές (Ε).

(και, Μάρκος, ο, θερμά, Κώστας, ο, χαιρετήθηκαν)

_________________________________________________ (___________)

(κοιμάται, μωρό, το)

_________________________________________________ (___________)

(μαζί, ελάτε, μου)

_________________________________________________ (___________)

Page 31: Γλώσσα Δ΄ .  Επανάληψη 5ης ενότητας

(επιτραπέζια, αρέσει, παίζω, μου, να ποδόσφαιρο, παιχνίδια, και)

_________________________________________________ (___________)

(μαθητής, ο, τα, μελετάει, του, μαθήματά)

_________________________________________________ (___________)

(τύχη, καλή)

_________________________________________________ (___________)

(για, ώρα, ύπνο)

_________________________________________________ (___________)

(σχολείο, μελετάω, μετά, το, σπίτι, αύριο, για, στο )

_________________________________________________ (___________)

( στο, Νίκος, τυχαία, και, ο, δρόμο, Κώστας, συναντήθηκαν)

_________________________________________________ (___________)

3. Σχημάτισε σύνθετες λέξεις της οικογένειας δρόμος και στη συνέχεια συμπλήρωσε με αυτές τις προτάσεις.

πεζός + δρόμος ______________________

Ο δήμος έχει φυτέψει δέντρα στα ________________________ .

διά + δρόμος ______________________

Στη ________________ από το Ρίο προς το Αντίρριο περνάς από μια μεγάλη γέφυρα.

ίππος (άλογο) + δρόμος ______________________

Τα άλογα που τρέχουν στον ___________________ είναι πολύ γρήγορα.

Page 32: Γλώσσα Δ΄ .  Επανάληψη 5ης ενότητας

δρόμος + λόγος ______________________

Θα φύγω για τη Λάρισα με το τελευταίο ___________________ του τρένου σήμερα, αργά το βράδυ.

4. Στο κρυπτόλεξο κρύβονται 18 ρήματα που έχουν σχέση με την κυκλοφοριακή αγωγή. Μπορείς να τα ανακαλύψεις;

1. ______________ 2. ________________ 3. ________________ 4. ______________ 5. ________________ 6. ________________ 7. ______________ 8. ________________ 9. ________________ 10. ______________ 11. ________________ 12. ________________ 13. ______________ 14. ________________ 15. ________________ 16. ______________ 17. ________________ 18. ________________ Παλάνης Αθανάσιος

Α Σ Π Ε Ρ Ν Ω Κ Π Ε Ν Υ Η Σ Τ

Β Δ Η Γ Π Ρ Ο Σ Ε Χ Ω Σ Τ Τ Α

Ι Φ Γ Δ Η Μ Η Τ Ρ Α Φ Η Ω Ρ Μ

Δ Ι Α Σ Χ Ι Ζ Ω Π Ι Ν Ι Β Ι Υ

Π Γ Ι Ζ Κ Ρ Ε Π Α Κ Ι Ν Ο Β Ε

Ο Η Ν Ε Υ Α Σ Σ Τ Α Μ Α Τ Ω Λ

Δ Ξ Ω Ξ Κ Π Ρ Α Ω Θ Ι Σ Π Ρ Ε

Η Κ Ξ Η Λ Τ Υ Λ Κ Ο Ι Τ Α Ζ Ω

Λ Λ Ε Θ Ο Π Θ Ε Ι Μ Π Ε Ν Ψ Υ

Α Ο Κ Ι Φ Ο Μ Ξ Ν Α Ο Ρ Α Φ Σ

Τ Ι Ι Κ Ο Υ Ι Α Δ Ι Λ Ι Β Ι Δ

Ω Ρ Ν Λ Ρ Λ Ζ Ν Υ Ρ Υ Ο Ω Θ Υ

Φ Τ Α Ν Ω Υ Ω Δ Ν Α Ξ Υ Ν Η Ν

Ο Μ Ω Θ Λ Π Θ Μ Ε Τ Α Φ Ε Ρ Ω

Ρ Ο Ν Α Κ Ο Λ Ο Υ Θ Ω Ξ Γ Ρ Ρ

Τ Η Γ Ι Ο Δ Η Γ Ω Σ Ο Τ Ι Α Γ

Page 33: Γλώσσα Δ΄ .  Επανάληψη 5ης ενότητας

Όνομα:………………………………………………. Ημερομηνία:……………………………….

ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΟ ΚΡΙΤΗΡΙΟ, «Ασφαλώς κυκλοφορώ»

1. Ακούω και γράφω:

……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………...

2. Να χαρακτηρίσεις τις προτάσεις (απλές, σύνθετες, ελλειπτικές). Η μαμά μου ψωνίζει λαχανικά. (………..) Εμένα μου αρέσουν οι πατάτες, τα μακαρόνια και η πίτσα. (………..) Τι; (………) Τα λαχανικά, τα φρούτα, το γάλα και το γιαούρτι είναι υγιεινά. (………..) Καλά! (……….) Θα τρώω πιο πολλά φρούτα. (………..)

3. Να γράψεις τη γενική και την αιτιατική πτώση του ενικού και του πληθυντικού των παρακάτω λέξεων:

ονομαστική ενικού γενική ενικού αιτιατική ενικού γενική πληθυντικού αιτιατική πληθυντικού το σήμα το ίδρυμα ο άνθρωπος ο ψαράς

4. Συμπλήρωσε με : ει, η, ι και βάλε τόνο, στις παρακάτω λέξεις: Επίσης, στο συννεφάκι, γράψε σε ποια έγκλιση είαι όλα αυτά! Σταματ…..στε αμέσως όταν το φανάρι ανάψει κόκκινο! Διασχ……στε το δρόμο από τις διαβάσεις των πεζών! Απαντ……στε σε όλες τις ερωτήσεις του τεστ! Δεθ……τε με τη ζώνη, αμέσως μόλις μπ……τε στο αυτοκίνητο!

……………………….

Page 34: Γλώσσα Δ΄ .  Επανάληψη 5ης ενότητας

5. Βάλε το ρήμα παίρνω και το ρήμα περνώ, όπου ταιριάζει και στον κατάλληλο τύπο: Εμείς πρέπει να ………………………….. μόνο από τις διαβάσεις των πεζών. Μη μου …………………………. συνέχεια το μολύβι. Μια φορά την εβδομάδα ………………………… κουλούρι από το κυλικείο. Όταν ήμουν μικρό παιδί έπαιζα το «δεν …………………….. κυρα-Μαρία»

6. Συμπλήρωσε τις εγκλίσεις του ρήματος δένω στον Ενεστώτα Οριστική Υποτακτική Προστακτική …… …… …… …… …… ……

7. Γράψε μερικές λέξεις της ίδιας οικογένειας:

8. Μπορείς να γράψεις κάποιους κανόνες οδικής συμπεριφοράς;

…………………………………………………………………………………………. …………………………………………………………………………………………. …………………………………………………………………………………………. …………………………………………………………………………………………. …………………………………………………………………………………………. …………………………………………………………………………………………. Κομνηνού Ειρήνη

παίζω πεζός

Page 35: Γλώσσα Δ΄ .  Επανάληψη 5ης ενότητας

Επαναληπτικό Γλώσσας – 5η Ενότητα «Ασφαλώς κυκλοφορώ» 1. Ακούω και γράφω.

…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

2. Να γράψεις στο κουτάκι Α για τις απλές, Σ για τις σύνθετες και Ε για τις ελλειπτικές προτάσεις.

• Περάσαμε πολύ ωραία χθες βράδυ.

• Ώρα για φαγητό.

• Όλη η περιοχή και η θάλασσα μολύνθηκαν από τα καυσαέρια.

• Και του χρόνου. • Ο Γιάννης έχασε

τα κλειδιά και το πορτοφόλι του. • Λόγω της βροχής

υπήρχε μεγάλο μποτιλιάρισμα. • Καλό

Σαββατοκύριακο!

3. Να συμπληρώσεις στα ρήματα ει, η , ι και να τονίσεις όπου πρέπει.

Εάν χάσετε το δρόμο ρωτ……στε τον περιπτερά και ζητ…….στε του να σας βοηθήσει. Οδηγ……τε πάντα με προσοχή και ειδικά τη νύχτα. Καθαρ…….στε το δωμάτιό σας, τακτοποι…….στε την ντουλάπα και γυαλ……στε τα παπούτσια σας. Σταθ……τε στη δεξιά πλευρά της σκάλας και πιαστ……τε από την χειρολαβή. Αφ……στε τη ζύμη για λίγη ώρα μέχρι να φουσκώσει. Προχωρ……στε γρήγορα και μην καθυστερ…….τε. Βιαστ…..τε για να προλάβετε το λεωφορείο.

Page 36: Γλώσσα Δ΄ .  Επανάληψη 5ης ενότητας

4.Να συμπληρώσεις τις παρακάτω οικογένειες λέξεων.

γράφω βάρκα πέτρα ξύλο

5.Να κλίνεις τα ουσιαστικά το πρόβλημα, το γεύμα, το σήμα

ΕΝΙΚΟΣ ΑΡΙΘΜΟΣ

ΠΛΗΘΥΝΤΙΚΟΣ ΑΡΙΘΜΟΣ

Page 37: Γλώσσα Δ΄ .  Επανάληψη 5ης ενότητας

6.Να σχηματίσεις φράσεις γράφοντας το δεύτερο ουσιαστικό στη γενική.

βούρτσα – χτένισμα Η βούρτσα του χτενίσματος. ωράριο – καταστήματα …………………………………………………………………………. δυσκολία – πρόβλημα …………………………………………………………………………. παφλασμός – κύματα …………………………………………………………………………. καταλήξεις – ρήματα …………………………………………………………………………. διάρκεια – μαθήματα ………………………………………………………………………….

7.Κλίνε το ρήμα κοιτάζω στις παρακάτω εγκλίσεις στον Ενεστώτα.

ΟΡΙΣΤΙΚΗ ΥΠΟΤΑΚΤΙΚΗ ΠΡΟΣΤΑΚΤΙΚΗ

Παλάνης Αθανάσιος

Page 38: Γλώσσα Δ΄ .  Επανάληψη 5ης ενότητας

Επαναληπτικό Γλώσσας – 5η Ενότητα

Ονοματεπώνυμο: _____________________________________________________________

1. Συμπληρώνω τα κενά στις παρακάτω λέξεις:

τροχ__νόμος, κ__κλοφορία, τροχ__΄α, ασφάλ__α, π__ζόδρ__μος, π__ρνώ, π__΄ρνω, φ__λλάδιο, δ__΄κυκλο, ατ__΄χημα, Κυκλοφοριακή Αγ__γή, π__νακίδα, στα__ροδρόμι, απαγορεύετ__ η είσοδ__ς, ποδ__λατόδρομος, κίνδ__νος, σιδ__ροδρομική διάβαση, ταχ__΄τητα, όχ__μα, υποχρε__τικός, π__ζός, μετακ__΄νηση.

2. Στην παρακάτω οικογένεια της λέξης ξύλο, ξεχωρίζω ποιες λέξεις δημιουργήθηκαν με παραγωγή και ποιες με σύνθεση:

ξυλοπόδαρος, ξυλαράκι, ξυλοκόπος, ξυλεία, ξυλόσπιτο, ξυλουργείο,

ξυλάκι, ξυλώδης, παλιόξυλο, ξυλόφωνο, ξυλιά, στραβόξυλο,

ξυλόγλυπτο, ξύλινος

Με παραγωγή: ______________________________________________________________

___________________________________________________________________________

Με σύνθεση: ________________________________________________________________

___________________________________________________________________________

Page 39: Γλώσσα Δ΄ .  Επανάληψη 5ης ενότητας

3. Κλίνω τα ουσιαστικά δέμα και όργωμα και στους δύο αριθμούς:

Ε ν ι κ ό ς α ρ ι θ μ ό ς

Ονομ.

Γεν.

Αιτ.

Κλητ.

Π λ η θ υ ν τ ι κ ό ς α ρ ι θ μ ό ς

Ονομ.

Γεν.

Αιτ.

Κλητ.

4. Συμπληρώνω τα κενά βάζοντας τα ουσιαστικά των παρενθέσεων στον κατάλληλο τύπο:

α) Τα ____________ (σύνθημα) που ακούγονταν στην πορεία ήταν πολλά.

β) Τα παιδιά έμαθαν σήμερα για τη χρήση της τελείας και του ____________ (κόμμα).

γ) Στη συνέλευση αποφασίστηκε το ωράριο των ____________ (καταστήματα) για τις γιορτές.

δ) Ο εργάτης επιμελήθηκε το φόρτωμα του ____________(εμπόρευμα).

ε) Τα ____________ (χαρτονόμισμα) έχουν διάφορα ____________ (σχήμα) και ____________ (χρώμα), ενώ τα ____________ (κέρμα) είναι ίδια.

στ) Η μητέρα μου μόλις τελείωσε το γυάλισμα του ____________ (πάτωμα).

5. Συμπληρώνω τις καταλήξεις στα παρακάτω ρήματα με ει, η ή ι και τονίζω όπου πρέπει:

α) Εάν χάσετε το δρόμο ρωτ__στε τον περιπτερά και ζητ__στε του να σας βοηθήσει.

β) Οδηγ__τε πάντα με προσοχή και ειδικά τη νύχτα.

γ) Καθαρ__στε το δωμάτιό σας, τακτοποι__στε την ντουλάπα και γυαλ__στε τα παπούτσια σας.

Page 40: Γλώσσα Δ΄ .  Επανάληψη 5ης ενότητας

δ) Σταθ__τε στη δεξιά πλευρά της σκάλας και πιαστ__τε από την κυλιόμενη χειρολαβή.

ε) Αφ__στε τη ζύμη για λίγη ώρα μέχρι να φουσκώσει.

στ) Διαλ__στε τη μαγιά σε χλιαρό νερό και ρ__ξτε τη σε μια λεκάνη.

6. Συμπληρώνω το κείμενο βάζοντας τα ρήματα της παρένθεσης στο β΄ πρόσωπο του ενικού αριθμού του ενεστώτα της προστακτικής:

«__________ (ξυπνώ) κάθε μέρα στις 7:30 π. μ., __________ (πίνω) το γάλα σου και __________ (τρώω) καλά. __________ (φορώ) χοντρά ρούχα, αν κάνει κρύο __________ (σβήνω) τα φώτα και __________ κλειδώνω) την πόρτα, όταν φεύγεις από το σπίτι. __________ (περνώ) το δρόμο προσεκτικά όταν πηγαίνεις στο σχολείο και __________ (προσέχω) στο μάθημα.

7. Ξαναγράφω το κείμενο βάζοντας τα ρήματα της παρένθεσης στο β΄ πρόσωπο του ενικού αριθμού του ενεστώτα της υποτακτικής:

_____________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

8. Βάζω στο τέλος κάθε πρότασης Α για τις απλές, Σ για τις σύνθετες και Ε για τις ελλειπτικές προτάσεις:

α) Περάσαμε πολύ ωραία χθες βράδυ. ___

β) Ώρα για φαγητό. ___

γ) Όλη η περιοχή και η θάλασσα μολύνθηκαν από τα καυσαέρια. ___

δ) Και του χρόνου! ___

ε) Ο Γιάννης έχασε τα κλειδιά και το πορτοφόλι του. ___

στ) Λόγω της βροχής υπήρχε μεγάλο μποτιλιάρισμα. ___

ζ) Καλό Σαββατοκύριακο! ___

Γκουτσίδης Αντώνιος

βαθμός

Page 41: Γλώσσα Δ΄ .  Επανάληψη 5ης ενότητας
Xristos
Πλαίσιο κειμένου
Πηγή: Ο κύκλος του Δημοτικού
Page 42: Γλώσσα Δ΄ .  Επανάληψη 5ης ενότητας

Επαναληπτικό Γλώσσας – 5η Ενότητα «Ασφαλώς κυκλοφορώ»

Ονοματεπώνυμο: ……………………………………………………………………………………..…Ημερομηνία: ……………….

1. Ακούω και γράφω

……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………... .……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………___/10 βαθμοί

2. Να βάλετε Α για κάθε απλή πρόταση, Σ για κάθε σύνθετη και Ε για κάθε ελλειπτική : ü Χρόνια πολλά! (…….) ü Το μπλε, το άσπρο και το κόκκινο είναι χρώματα. (…….) ü Τα παιδιά αντιγράφουν την άσκηση. (…….) ü Πρόσεξε! (…….) ü Οι οικολογικές οργανώσεις ζητούν υπαλλήλους και εθελοντές. (…….) ü Οι δρόμοι είναι επικίνδυνοι. (…….) ___/6 βαθμοί 3. Να σχηματίσετε σύνθετα ουσιαστικά από την οικογένεια της λέξης δρόμος:

σταυρός + δρόμος = ……………………………………………………………… αυτοκίνητο + δρόμος = ……………………………………………………………… πεζός + δρόμος = ……………………………………………………………… αέρας + δρόμος = .…..…………………………………………………………. μονός + δρόμος = ………………………………………………………………… ___/5 βαθμοί

4. Να αναλύσετε τις σύνθετες λέξεις στα δυο συνθετικά τους:

α’ συνθετικό β’ συνθετικό

παγοδρόμιο = ………………………………… και ……………………………………….. χωματόδρομος = …………………………………… και ………………………………………… ιππόδρομος = …………………………………… και ………………………………………… ποδηλατοδρομία = .…..……………………………… και …………………………………………. καρόδρομος = …………………………………… και ……………………………………… ___/10 βαθμοί

Page 43: Γλώσσα Δ΄ .  Επανάληψη 5ης ενότητας

5. Διορθώστε τα λάθη στις παρακάτω λέξεις. Στην παρένθεση βλέπετε πόσα λάθη έχει η καθεμιά:

τροχέα (1) ατήχυμα (2) ρυθμείζω (1) κικλοφωρία (2) η διάβασει (1) δείκικλα (2)

Ποδηλάτισα (1) κόκινο (1) υποχρεοτικός (1) δίτρωχο (1) οδηκός (1) ανάδρομως (1)

___/15 βαθμοί 6. Να κλίνετε το ουδέτερο ουσιαστικό το ίδρυμα και στους δύο αριθμούς:

ΕΝΙΚΟΣ ΑΡΙΘΜΟΣ ΠΛΗΘΥΝΤΙΚΟΣ ΑΡΙΘΜΟΣ

Ονομ.

Γεν.

Αιτ.

Κλητ.

___/8 βαθμοί 7. Να συμπληρώσετε τα γράμματα και τους τόνους που λείπουν από τα ρήματα :

à Μιλ……στε πιο δυνατά à Δεθ……τε με τη ζώνη ασφαλείας.

à Διασχ……στε το δρόμο προσεχτικά à Ρωτ……στε το δάσκαλο για το μάθημα.

à Βρ……τε πληροφορίες για τα ξωτικά. à Βαδ……στε πιο αργά. ___/6 βαθμοί

8. Να συμπληρώσετε τα κενά των προτάσεων με τα ρήματα παίρνω και περνώ, βάζοντάς τα στο σωστό χρόνο και στο κατάλληλο πρόσωπο:

≈ Τα τρένα …………………… από το σταθμό χωρίς να κάνουν στάση. ≈ Κάθε μέρα …………………… τηλέφωνο τους γονείς της για να μάθει νέα τους. ≈ Όσα …………………… , τόσα ξοδεύουν. ≈ Μην …………………… το δρόμο χωρίς να ελέγξεις! ___/4 βαθμοί

9. Να φτιάξετε τις οικογένειες λέξεων για το «παίζω» και το «πεζός»

___/10 βαθμοί

παίζω

πεζός

Page 44: Γλώσσα Δ΄ .  Επανάληψη 5ης ενότητας

10. Να κλίνετε το ρήμα δένω και στις τρεις εγκλίσεις στον Ενεστώτα :

___/14 βαθμοί

11. Να ξαναγράψετε τις οδηγίες χρησιμοποιώντας την υποτακτική και την προστακτική έγκλιση: Φοράω κράνος, όταν κάνω ποδήλατο. …………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… Διασχίζουμε το δρόμο, όταν το φανάρι είναι πράσινο. ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

___/12 βαθμοί

Σύνολο βαθμών: ___/100

Καλή επιτυχία !!!

Ενεργητική φωνή Ενεστώτας

Οριστική Υποτακτική Προστακτική

Page 45: Γλώσσα Δ΄ .  Επανάληψη 5ης ενότητας

Ενότητα 5η Ασκήσεις για εμπέδωση

Όνομα : _____________________________________________________

1. Να συμπληρώσεις τα κενά των παρακάτω προτάσεων με τους κατάλληλους τύπους του ρήματος « κυκλοφορώ » : § Μαθαίνω να ________________ στο κέντρο της Αθήνας .

§ Σήμερα ________________ τα αυτοκίνητα με μονό αριθμό κυκλοφορίας .

§ Αυτό το φάρμακο δεν _________________ στην Ελλάδα .

§ Το καινούριο μοντέλο αυτοκινήτου θα __________________ την άνοιξη .

§ ________________ η φήμη ότι έφυγε από τη χώρα μας .

§ ________________ γρίπη τον τελευταίο καιρό .

§ Πού είναι το στυλό μου ; Κάπου εδώ _______________ .

§ Το νερό άρχισε να _______________ στα σώματα των καλοριφέρ .

§ Άνοιξε τα παράθυρα να ________________ ο αέρας .

§ Τα άσχημα νέα _________________ γρήγορα .

2. Να συμπληρώσεις τα κενά των παρακάτω προτάσεων με τους κατάλληλους τύπους των ρημάτων « παίρνω » και « περνώ » : § Ο Νίκος ____________ πρώτος στις εξετάσεις του Ιουνίου .

§ Η Βάσω _______________ τηλέφωνο από το σπίτι μου και μίλησε με το

Γιάννη.

§ Το λεωφορείο ______________ επιβάτες από τις στάσεις που ____________ .

§ Το δάσος ___________ φωτιά από εμπρησμό .

§ ____________ το γράμμα από τον ταχυδρόμο , όταν _____________ από το

σπίτι μου .

§ Δεν το __________ είδηση πως _____________ η ώρα .

§ Να _____________ να _____________ τα χρήματα που σου χρωστώ .

§ Αφού ____________ από το φούρνο , γιατί δεν ____________ ψωμί και γάλα ;

3. Να διαγράψεις από κάθε ομάδα τη λέξη που δεν ταιριάζει : § περνώ , διαβαίνω , μετακινώ , διαπερνώ , παρελαύνω , σταματώ

§ παίρνω , ανοίγω , κρατώ , αναλαμβάνω , απολαμβάνω , αποσπώ

4. Να φτιάξεις την οικογένεια της λέξης « περνώ » : ___________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________

Page 46: Γλώσσα Δ΄ .  Επανάληψη 5ης ενότητας

Ενότητα 5η Ασκήσεις για εμπέδωση

Όνομα : _____________________________________________________

5. Να κλίνεις τις παρακάτω προτάσεις σε όλα τα πρόσωπα του Ενεστώτα : Περνώ το δρόμο προσεκτικά . Παίρνω το ποδήλατό μου .

____________________________________ ____________________________________

____________________________________ ____________________________________

____________________________________ ____________________________________

____________________________________ ____________________________________

____________________________________ ____________________________________

5. Να κλίνεις τα παρακάτω ουσιαστικά :

ΕΝΙΚΟΣ ΑΡΙΘΜΟΣ

Ονομ. το σύρμα κλάμα ψέμα άγαλμα

Γεν. του

Αιτ. το

Κλητ . _

ΠΛΗΘΥΝΤΙΚΟΣ ΑΡΙΘΜΟΣ

Ονομ. τα

Γεν. των

Αιτ. τα

Κλητ . _

Page 47: Γλώσσα Δ΄ .  Επανάληψη 5ης ενότητας

ΟΝΟΜΑ………………………………………………………………………………………………………………………………..

5η ΕΝΟΤΗΤΑ ΑΣΦΑΛΩΣ ΚΥΚΛΟΦΟΡΩ

ΓΡΑΜΜΑΤΙΚΗ ΚΑΙ ΑΣΚΗΣΕΙΣ

1. Ελλειπτικές προτάσεις

Ελλειπτική λέγεται η πρόταση από την οποία λείπει ένας ή

περισσότεροι από τους κύριους όρους( το ρήμα, το υποκείμενο ή το

κατηγορούμενο) επειδή εννοούνται εύκολα από τα συμφραζόμενα.

π.χ. - Χρόνια πολλά !

- Σου εύχομαι χρόνια πολλά .

Εφάρμοσε αυτά που έμαθες:

v Να συμπληρώσεις τις λέξεις που λείπουν στις παρακάτω ελλειπτικές

προτάσεις , ώστε να είναι ολοκληρωμένες:

Για πού; 2 …………………………………………………………………………………………………………………..

Ώρα για ύπνο! 2 ………………………………………………………………………………………………………..

Καλή χρονιά! 2 …………………………………………………………………………………………………………..

Καλησπέρα! 2 …………………………………………………………………………………………………………….

v Ξαναγράψε το διάλογο που ακολουθεί , όπως θα μιλούσαμε μεταξύ

μας , χρησιμοποιώντας ελλειπτικές προτάσεις:

- Σου εύχομαι καλημέρα. ……………………………………………………….

- Κι εγώ σου εύχομαι καλημέρα. ………………………………………………………..

- Εσύ πού πηγαίνεις; ………………………………………………………..

- Πηγαίνω στο σχολείο. ………………………………………………………..

- Εγώ πηγαίνω στη δουλειά μου. ……………………………………………………….

v Γράψε μέσα στα κουτάκια Α για τις απλές Σ για τις σύνθετες και

Ε για τις ελλειπτικές προτάσεις.

Θέλω να περάσω στο απέναντι πεζοδρόμιο. 1

Πρόσεχε! 1

Τα φορτηγά και τα αυτοκίνητα είναι οχήματα.1

Στο δρόμο περνούν αυτοκίνητα, λεωφορεία και μηχανές. 1

Ώρα για μελέτη.1

Page 48: Γλώσσα Δ΄ .  Επανάληψη 5ης ενότητας

2. Οι εγκλίσεις του Ενεστώτα

Οι διάφορες μορφές που παίρνουν τα ρήματα για να μας δείξουν τι

ακριβώς θέλει να πει το υποκείμενό τους λέγονται εγκλίσεις.

Οι εγκλίσεις των ρημάτων είναι : η οριστική , η υποτακτική και η

προστακτική.

∗ Χρησιμοποιούμε την οριστική όταν θέλουμε να δείξουμε κάτι βέβαιο ή

πραγματικό. π.χ. Ο τροχονόμος ρυθμίζει την κυκλοφορία. ( οριστική)

∗ Χρησιμοποιούμε την υποτακτική όταν θέλουμε να δείξουμε κάτι που

θέλουμε ή περιμένουμε να γίνει.

π.χ Να είσαι προσεκτικός στο δρόμο.

∗ Χρησιμοποιούμε την προστακτική όταν θέλουμε να παρακαλέσουμε, να

προτρέψουμε ή να διατάξουμε κάποιον.

π.χ Πέρνα από τις διαβάσεις.

ΟΡΙΣΤΙΚΗ ΥΠΟΤΑΚΤΙΚΗ ΠΡΟΣΤΑΚΤΙΚΗ

ΕΝΙΚΟΣ ΑΡΙΘΜΟΣ κοιτάζω

κοιτάζεις

κοιτάζει

να κοιτάζω

να κοιτάζεις

να κοιτάζει

-

κοίταζε

-

ΠΛΗΘΥΝΤΙΚΟΣ ΑΡΙΘΜΟΣ κοιτάζουμε

κοιτάζετε

κοιτάζουν

να κοιτάζουμε

να κοιτάζετε

να κοιτάζουν

-

κοιτάζετε

-

τι πρέπει να προσέχω στην ορθογραφία

Προσέχω τις καταλήξεις των ρημάτων στην προστακτική!

- είτε βρίσκω ∑ βρείτε

χάνομαι ∑χαθείτε

- ήστε σταματώ ∑ σταματήστε

απαντώ ∑ απαντήστε

- ίστε ορίζω ∑ ορίστε

ποτίζω ∑ ποτίστε

Εφάρμοσε αυτά που έμαθες:

Η μητέρα του Αλέξη του άφησε μερικές οδηγίες επειδή θα λείψει για

μερικές μέρες.

…………………………………….. (ξυπνώ) κάθε πρωί στις 7:30 π.μ. , ……………………… (πίνω)

το γάλα σου και ………………………………. (ετοιμάζω) τη σάκα σου. ………………………….

Page 49: Γλώσσα Δ΄ .  Επανάληψη 5ης ενότητας

(φοράω) ζεστά ρούχα. Στο δρόμο για το σχολείο …………………..( είμαι )

προσεκτικός. …………………………………. ( διασχίζω) προσεκτικά το δρόμο. Όταν

…………………(γυρίζω) από το σχολείο ………………………….( μελετώ) τα μαθήματά σου

και ………………………………… (πηγαίνω) νωρίς για ύπνο.

Τις ίδιες οδηγίες άφησε και η μητέρα της Χριστίνας και της Μαρίας

στις κόρες της. Γράψε το κείμενο κάνοντας τις αλλαγές που πρέπει.

……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..

Συμβουλέψου τον πίνακα με τους ορθογραφικούς κανόνες και

συμπλήρωσε με ει, η , ι.

Ρωτ__σε - ρωτ__στε, ζήτ__σε - ζητ__στε, Οδήγ__σε - οδηγ__στε

καθάρ__σε - καθαρ__στε, σκάλ__σε - σκαλ__στε, γύρ__σε - γυρ__στε

άφ__σε - αφ__στε, απάντ__σε - απαντ__στε, αγάπ__σε - αγαπ__στε

κυκλοφόρ__σε - κυκλοφορ__στε, Βάδ__σε - βαδ__στε.

Χάνομαι - χαθ__τε , λύνομαι - λυθ__τε, στέκομαι - σταθ__τε, δένομαι -

δεθ__τε , θυμάμαι - θυμηθ__τε, κοιμάμαι - κοιμηθ__τε.

Συμπλήρωσε τις προτάσεις με τους τύπους του ρήματος παίρνω και

περνώ. ( Παίρνω τη σάκα μου. Περνώ το δρόμο)

Του είπα να προσέχει όταν _____________ το δρόμο , αλλά δεν

_________από λόγια.

Κάθε μέρα _____________ από το περίπτερο και ____________μια

εφημερίδα.

Δεν ______________κυρα- Μαρία , δεν _________, δεν _________

Να κλίνεις στο τετράδιό σου και στις τρεις εγκλίσεις του Ενεστώτα τα

ρήματα: εγώ παίζω, εγώ ποτίζω , εγώ γράφω, εγώ ανοίγω, εγώ γράφω

Page 50: Γλώσσα Δ΄ .  Επανάληψη 5ης ενότητας

3. Οικογένειες λέξεων

Οι λέξεις που παράγονται από την ίδια απλή λέξη ανήκουν στην ίδια

οικογένεια λέξεων. Οι λέξεις αυτές μπορεί να είναι παράγωγες ή

σύνθετες.

παράγωγες λέξεις απλή λέξη σύνθετες λέξεις

γραφή διαγράφω

γραφείο γράφω υπογραφή

γράμμα συγγραφέας

Να σχηματίσεις στο τετράδιό σου τις οικογένειες των λέξεων:

οδός, παίζω , οδηγώ , περνώ , κινώ

4. Ουδέτερα ουσιαστικά σε -μα

Τα ουδέτερα ουσιαστικά σε -μα είναι ανισοσύλλαβα , έχουν μια παραπάνω

συλλαβή στη γενική του ενικού και σε όλες τις πτώσεις του

πληθυντικού αριθμού.

ΕΝΙΚΟΣ ΑΡΙΘΜΟΣ

ονομ.

γεν

αιτ.

κλητ.

το βήμα

του βήματος

το βήμα

- βήμα

το γράμμα

του γράμματος

το γράμμα

- γράμμα

ΠΛΗΘΥΝΤΙΚΟΣ ΑΡΙΘΜΟΣ

ονομ.

γεν.

αιτ.

κλητ.

τα βήματα

των βημάτων

τα βήματα

- βήματα

τα γράμματα

των γραμμάτων

τα γράμματα

- γράμματα

Να κλίνεις στο τετράδιό σου τα ουσιαστικά:

το στόμα, το βλέμμα, το όργωμα, το σήμα, το όνομα,

το δέρμα, το ρεύμα, το χρώμα.

Page 51: Γλώσσα Δ΄ .  Επανάληψη 5ης ενότητας
Page 52: Γλώσσα Δ΄ .  Επανάληψη 5ης ενότητας
Page 53: Γλώσσα Δ΄ .  Επανάληψη 5ης ενότητας
Page 54: Γλώσσα Δ΄ .  Επανάληψη 5ης ενότητας
Page 55: Γλώσσα Δ΄ .  Επανάληψη 5ης ενότητας
Page 56: Γλώσσα Δ΄ .  Επανάληψη 5ης ενότητας
Page 57: Γλώσσα Δ΄ .  Επανάληψη 5ης ενότητας
Page 58: Γλώσσα Δ΄ .  Επανάληψη 5ης ενότητας
Page 59: Γλώσσα Δ΄ .  Επανάληψη 5ης ενότητας
Page 60: Γλώσσα Δ΄ .  Επανάληψη 5ης ενότητας
Page 61: Γλώσσα Δ΄ .  Επανάληψη 5ης ενότητας
Page 62: Γλώσσα Δ΄ .  Επανάληψη 5ης ενότητας