Γλώσσα Δ΄- 4. 3. ΄΄Χρησιμοποίησέ το ξανά...και ξανά...και...

Επιμέλεια : Χρήστος Χαρμπής

http://xristx.blogspot.gr/

Γλώσσα Δ΄- Ενότητα 4η - Μάθημα 3ο:

΄΄ Χρησιμοποίησέ το ξανά...και ξανά...και ξανά΄΄

Γραμματική

Φύλλα εργασιών

http://xristx.blogspot.gr/

Χρησιμοποίησέ το ξανά ... και ξανά ... και ξανά

ΓΡΑΜΜΑΤΙΚΗ Αντωνυμίες λέγονται οι κλιτές λέξεις που χρησιμοποιούνται στη θέση ουσιαστικών ή επιθέτων αντί γι‘ αυτά . Οι αντωνυμίες είναι οχτώ ειδών : προσωπικές , κτητικές , αυτοπαθείς , οριστικές , δεικτικές , αναφορικές , ερωτηματικές , αόριστες . Οι προσωπικές αντωνυμίες φανερώνουν τα τρία πρόσωπα του λόγου .Εκείνον που μιλάει (πρώτο πρόσωπο εγώ ), εκείνον που του μιλάμε ( δεύτερο πρόσωπο εσύ), και εκείνον ή εκείνο που γι‘ αυτό γίνεται λόγος (τρίτο πρόσωπο αυτός )

Σχολική συντροφιά

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://xristx.blogspot.gr σελ.1

Για να ξεχωρίσουμε τους αδύνατους τύπους των προσωπικών αντωνυμιών από τα οριστικά άρθρα , θυμόμαστε ότι οι προσωπικές αντωνυμίες συνοδεύουν ρήματα , ενώ τα άρθρα συνοδεύουν τα ουσιαστικά και τα επίθετα .

Π.χ. Δεν το πρόσεξα . ( προσωπική αντωνυμία ) Αγόρασα για το κορίτσι το ροζ μπλουζάκι . (οριστικό άρθρο ) Ποιος τις διάλεξε . ( προσωπική αντωνυμία ) Είδες τις καινούριες πετσέτες . ( οριστικό άρθρο )

Απλή λέγεται η πρόταση που έχει ένα ρήμα , ένα υποκείμενο και ένα μόνο αντικείμενο ( όταν υπάρχει ) ή ένα κατηγορούμενο ( όταν υπάρχει ) .

π.χ. Τα παιδιά τρέχουν . (υποκείμενο , ρήμα ) Ο Ορέστης παίζει πιάνο . ( υποκείμενο , ρήμα , αντικείμενο ) Οι καρέκλες είναι ξύλινες . ( υποκείμενο , ρήμα , κατηγορούμενο )

Σύνθετες λέγονται οι προτάσεις που έχουν δύο ή περισσότερα υποκείμενα , αντικείμενα ή κατηγορούμενα . π.χ. Η δόξα και τα πλούτη φθείρουν συνήθως τον άνθρωπο . ( 2 υποκείμενα ) Η Μαρία είναι έξυπνη , εργατική και ταλαντούχα . ( 3 κατηγορούμενα ) Η μητέρα αγόρασε ψωμί , φρούτα και κρέας . ( 3 αντικείμενα )



ΑΣΚΗΣΕΙΣ 1. Να υπογραμμίσεις στις παρακάτω προτάσεις μόνο τους αδύνατους τύπους των προσωπικών αντωνυμιών . α) Του αρέσουν πολύ οι τηγανιτές πατάτες . β) Ο άντρας της της χάρισε το δαχτυλίδι που ήθελε . γ) Άκουσες πώς τον λένε τον οδοντίατρο ; δ) Σας αρέσει το γλυκό ; Εγώ το έφτιαξα χθες . ε) Της είπα τα νέα , αλλά μάλλον δεν της άρεσαν . στ) Μην σπας τον κουβά , τον θέλω για να σφουγγαρίσω . 2. Να συμπληρώσεις μέσα στην παρένθεση Α για κάθε απλή πρόταση και Σ για κάθε σύνθετη πρόταση . α) Πώς περάσατε στις διακοπές ; ( ) β) Ο Μηνάς και η Μαρίνα είναι ξαδέρφια . ( ) γ) Όλοι θέλουν να παίξουν αυτό το παιχνίδι . ( ) δ) Μου αρέσουν οι σοκολάτες , τα παγωτά και οι καραμέλες . ( ) ε) Αγόρασε από την αγορά μήλα , αχλάδια και πορτοκάλια . ( ) στ) Ο δάσκαλός μας είναι γέρος και άσχημος . ( ) ζ) Η Αλέκα κατάλαβε το λάθος της πολύ αργά . ( )



1

ΧΧρρηησσιιμμοοπποοίίηησσέέ ττοο ξξααννάά…… κκααιι ξξααννάά…… κκααιι ξξααννάά……

Οι προσωπικές α ντωνυμίες

Οι λέξεις που χρησιμοποιούνται στο λόγο αντί για ονόματα λέγονται αντωνυμίες.

π.χ. Η Φωτεινή και η Ελευθερία είναι φίλες. – Αυτές είναι φίλες. Φώναξε την Αθηνά. – Φώναξέ την. Πήγαινε στον Αποστόλη το βιβλίο. – Πήγαινε του αυτό.

Οι αντωνυμίες που φανερώνουν τα τρία πρόσωπα του λόγου λέγονται προσωπικές. Οι προσωπικές αντωνυμίες είναι οι εξής:

α) η αντωνυμία εγώ για το πρώτο πρόσωπο και των τριών γενών. β) η αντωνυμία εσύ για το δεύτερο πρόσωπο και των τριών γενών. γ) η αντωνυμία αυτός, αυτή, αυτό για το τρίτο πρόσωπο.

Κλίση προσωπικών αντωνυμιών

ενικός αριθμός πληθυντικός αριθμός α΄ πρόσωπο β΄ πρόσωπο α΄ πρόσωπο β΄ πρόσωπο

δυνατοί αδύνατοι δυνατοί αδύνατοι δυνατοί αδύνατοι δυνατοί αδύνατοι ονομ. εγώ - εσύ - εμείς - εσείς - γεν. εμένα μου εσένα σου εμάς μας εσάς σας αιτ. εμένα με εσένα σε εμάς μας εσάς σας

κλητ. - - - - - - εσείς -


Xristos

Πλαίσιο κειμένου

Το σχολικό παρεάκι tosxolikopareaki.blogspot.gr

2

ενικός αριθμός πληθυντικός αριθμός γ΄ πρόσωπο γ΄ πρόσωπο δυνατοί αδύνατοι δυνατοί αδύνατοι ονομ. αυτός αυτή αυτό τος τη το αυτοί αυτές αυτά τοι τες τα γεν. αυτού αυτής αυτού του της του αυτών αυτών αυτών τους τους τους

αιτ. αυτόν αυτή(ν) αυτό τον τη(ν) το αυτούς αυτές αυτά τους τις τες

τα

κλητ. - - - - - - - - - - - -

Οι προσωπικές αντωνυμίες σχηματίζουν δύο τύπους: τους δυνατούς και τους αδύνατους.

Οι δυνατοί τύποι έχουν δύο ή τρεις συλλαβές και συνηθίζονται όταν βρίσκονται μόνοι τους στο λόγο ή όταν θέλουμε να τονίσουμε κάτι ή να ξεχωρίσουμε κάτι από κάτι άλλο.

π.χ. Ποιον θέλεις; - Εσένα, Να φύγει αυτός, όχι εγώ.

Οι αδύνατοι τύποι είναι μονοσύλλαβοι, δεν τονίζονται και χρησιμοποιούνται όταν δε θέλουμε να τονίσουμε κάτι ή να ξεχωρίσουμε κάτι από κάτι άλλο.

π.χ. Με πήρε τηλέφωνο. Του είπα ότι πήρες. Σου τηλεφώνησε;

Ο αδύνατος τύπος τις μπαίνει πριν από το ρήμα, ενώ ο αδύνατος τύπος τες μπαίνει μετά το ρήμα.

π.χ. Τις βλέπω να έρχονται. Φώναξέ τες να έρθουν.


3

),

Διάκριση α δύναμων τύπων προσωπικών α ντωνυμιών

κα ι οριστικού ά ρθρου

Τον είδα χθες μαζί με τον αδερφό του. Να το βάλεις κάτω από το τραπέζι.

Στις παραπάνω προτάσεις οι λέξεις τον και το που βρίσκονται πριν από τα ουσιαστικά αδερφό και τραπέζι είναι άρθρα. Οι ίδιες λέξεις που βρίσκονται μέσα στην πρόταση είναι κι αυτές άρθρα;

Όχι, οι λέξεις τον και το που βρίσκονται πριν από τα ρήματα είδα και βάλεις δεν είναι άρθρα αλλά αντωνυμίες.

Συγκεκριμένα, οι λέξεις το, του, τον, τη(ν), της, τις, τους, τα μπορεί να είναι οριστικά άρθρα αλλά και αδύνατοι τύποι των προσωπικών αντωνυμιών. Για να τα ξεχωρίσουμε, αρκεί να θυμόμαστε ότι τα άρθρα μπαίνουν μπροστά από ονόματα (ουσιαστικά και επίθετα), ενώ οι αντωνυμίες μπαίνουν μπροστά ή ύστερα από ρήματα.

Τον (=αυτόν) είδα χτες μαζί με τον αδερφό του. Να το (=αυτό) βάλεις κάτω από το τραπέζι.

Τα άρθρα μπαίνουν μπροστά από ονόματα (ουσιαστικά και επίθετα ενώ οι αν τ ωνυ μίες μπαίνουν μπροστά ή ύστερα από ρήματα.

Πολλές φορές χρησιμοποιούμε τους αδύνατους τύπους των προσωπικών αντωνυμιών για να μην επαναλαμβάνουμε ένα όνομα που έχουμε επι ή έχουμε γράψει προηγουμένως.

π.χ. Το απόγευμα συνάντησα τους φίλους του αδερφού μου. Όταν έρθουν στην πόλη μας θα τους καλέσω στο πάρτι μου.


4

Ασκήσεις

1. Να ξαναγράψεις τις προτάσεις αντικαθιστώντας όσα ουσιαστικά μπορείς μα τους αδύνατους τύπους της προσωπικής αντωνυμίας όπως το παράδειγμα.

π.χ. Έκαναν δώρο του Τάκη ένα βιβλίο. Του έκαναν δώρο ένα βιβλίο.

α) Θα βαφτίσουν τον μπέμπη το άλλο Σάββατο. ………………………………………………………………………………………………………………………… β) Ακούμπησε τη φωτογραφική μηχανή πάνω στο τραπέζι. ………………………………………………………………………………………………………………………… γ) Πήρες τηλέφωνο τους γονείς σου; ………………………………………………………………………………………………………………………… δ) Φώναξε τα παιδιά να έρθουν να φάνε. …………………………………………………………………………………………………………………………

2. Να βρεις σε ποια λέξη αναφέρονται οι λέξεις που είναι γραμμένες με έντονα γράμματα και να την κυκλώσεις.

α) Χάλασε το αυτοκίνητο και θα το πάω αύριο στο συνεργείο. β) Όταν τηλεφωνήσεις στην Αναστασία, πες της να έρθει αύριο. γ) Έβαλε τα παιχνίδια στην ντουλάπα για να τα κρύψει από τον αδερφό του. δ) Η μητέρα έπλυνε τις κουρτίνες του σαλονιού, αλλά δεν τις σιδέρωσε ακόμα. ε) Ενημέρωσα το Μάκη για την εκδρομή. Του είπα να είναι εδώ στις 8.οο. στ) Η Λίζα δεν έχει αποφασίσει ακόμη. Ας την αφήσουμε να σκεφτεί.

3. Να γράψεις μέσα στην παρένθεση αν οι λέξεις με έντονα γράμματα είναι άρθρα ή αντωνυμίες.

α) Αυτή τη φορά θα τη μαλώσω. (……………………..………./………………..……………) β) Τις διάβασες όλες τις σελίδες; (……………………..………./………………..……………) γ) Τους γονείς σου να τους αγαπάς και να τους προσέχεις. (……………………..………./………………..……………/………………..……………) δ) Η δασκάλα τους μίλησε για την ανακύκλωση. (……………………..………./ ………………..……………) ε) Δεν τον νοιάζει για τους άλλους, κοιτάζει μόνο τον εαυτό του. (……………………..………./………………..……………/………………..……………) στ) Της Κικής της αρέσει αυτό το τραγούδι. (……………………..………./ ………………..……………/………………..……………)


5

Απλές και Σύνθετες προτά σεις

Τα παιδιά παίζουν κρυφτό. (απλή πρόταση) Η Ελένη είναι ευγενική. (απλή πρόταση)

Οι δύο παραπάνω προτάσεις λέγονται απλές. Απλή είναι η πρόταση που έχει: • μόνο ένα ρήμα

π.χ. Παίζουν. Είναι.

• ένα ρήμα και το υποκείμενό του π.χ. Τα παιδιά παίζουν.

• ένα ρήμα, το υποκείμενό του και το αντικείμενό του π.χ. Τα παιδιά παίζουν κρυφτό.

• ένα ρήμα, το υποκείμενό του και το κατηγορούμενο π.χ. Η Ελένη είναι ευγενική.

Τα παιδιά και οι φίλοι τους παίζουν κρυφτό. Τα παιδιά παίζουν κρυφτό και κυνηγητό. Η Ελένη είναι ευγενική και χαμογελαστή.

Οι παραπάνω προτάσεις λέγονται σύνθετες. Σύνθετη είναι η πρόταση που έχει:

• ένα ρήμα και περισσότερα από ένα υποκείμενα π.χ. Τα παιδιά και οι φίλοι τους παίζουν κρυφτό.

• ένα ρήμα και περισσότερα από ένα αντικείμενα π.χ. Τα παιδιά παίζουν κρυφτό και κυνηγητό.

• ένα ρήμα και περισσότερα από ένα κατηγορούμενα π.χ. Η Ελένη είναι ευγενική και χαμογελαστή.

Στις σύνθετες προτάσεις τα υποκείμενα, τα αντικείμενα ή τα κατηγορούμενα που είναι περισσότερα από ένα χωρίζονται μεταξύ τους με κόμμα ή συνδέονται με το σύνδεσμο και.


6

Ασκήσεις

1. Να συμπληρώσεις στην παρένθεση Α αν είναι απλή πρόταση και Σ αν είναι σύνθετη.

α) Πώς πέρασες τις διακοπές; (………) β) Ο Μηνάς και η Μαρίνα είναι ξαδέρφια. (………) γ) Όλοι θέλουν να παίξουν αυτό το παιχνίδι. (………) δ) Μου αρέσουν οι σοκολάτες, τα παγωτά και οι καραμέλες. (………) ε) Αγόρασε από τη λαϊκή μήλα, αχλάδια και πορτοκάλια. (………) στ) Η μητέρα μου είναι νέα και όμορφη. (………)


Δηάβαζε ηε γξακκαηηθή ζνπ

Αλδξέα πνηά πξόηαζε είλαη απιή;

Απιή είλαη ε πξόηαζε πνπ έρεη :

1) Μόλν έλα ξήκα Παίδσ.

2) Ρήκα θαη ππνθείκελν Η Υξηζηίλα παίδεη

3) Ρήκα, ππνθείκελν θαη αληηθείκελν Η Υξηζηίλα παίδεη

θνπηζό

4) Ρήκα, ππνθείκελν, θαηεγνξνύκελν Η Υξηζηίλα είλαη

ρακνγειαζηή

Αλδξέα πνηά πξόηαζε είλαη ζύλζεηε;

ύλζεηε είλαη ε πξόηαζε πνπ έρεη έλα ξήκα αιιά πνιιά

ππνθείκελα, αληηθείκελα ή θαηεγνξνύκελα πνπ βάδνπκε θόκκα ( , ) αλάκεζά ηνπο ή βάδνπκε ην θαη.

Η Υξηζηίλα θαη ε Όιγα παίδνπλ θξπθηό


Xristos


eva-edu

ήκεξα ζα κάζνπκε λα γξάθνπκε κηα επηζηνιή

Όλνκα θαη επίζεην

.........................................................................................................

Οδόο..................................................................................................

..........................................................................................................

.................................Σόπνο θαη εκεξνκελία....................................

..........................................................................................................

Κπξία...............................................................................................

..........................................................................................................

..........................................................................................................

..........................................................................................................

..........................................................................................................

..........................................................................................................

..........................................................................................................

..........................................................................................................

..........................................................................................................

..........................................................................................................

Με αγάπε ...........................


4δ χρησιμοποίησέ το ξανά και ξανά…..

Ευνίκη ΤοκατλήΕπιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://xristx.blogspot.gr σελ.12

Ενότητα 4ε χρησιμοποίησέ το ξανά και ξανά…..

Ευνίκη ΤοκατλήΕπιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://xristx.blogspot.gr σελ.13

Χρησιμοποίησέ το ξανά… και ξανά… και ξανά…

1.Να συμπληρώσεις στην παρένθεση Απλή ή Σύνθετη

πρόταση.

α) Ο Κώστας διαβάζει το βιβλίο. (………………………)

β) Το δάσος είναι καταπράσινο. (………………………)

γ) Το δάσος είναι καταπράσινο και πανέμορφο. (………………………)

δ) Η Χριστίνα και η Μαρία είναι φίλες. (………………………)

ε) Η αδερφή μου είναι έξυπνη και καλή. (………………………)

2.Να γράψεις μέσα στην παρένθεση αν οι λέξεις με έντονα

γράμματα είναι άρθρα ή αντωνυμίες.

Μίλησες του φίλου σου. (……………….........../……………………………)

Έκοψε τα μαλλιά του. (……………….........../……………………………)

Του έλυσα τις ασκήσεις. (……………….........../……………………………)

Της Ολυμπίας της αρέσει αυτό το φαγητό.

(……………….........../……………………………/……………………………)

3.Να συμπληρώσεις των αδύνατο τύπο των προσωπικών

αντωνυμιών.

Εγώ ……. το είπα αλλά αυτός δε ……… κατάλαβε.

Θα σου …….. πω ξανά.

Καλά. Να …… γράφεις.

Να θυμάστε ότι ……… αγαπώ.


Όνομα:………………….. 21/11/11

Μάθημα: Χρησιμοποίησέ το ξανά…και

ξανά…και ξανά…

Βρες τι μέρος του λόγου είναι οι σκιασμένες

λέξεις (ουσιαστικό ή αντωνυμία):

Όταν του (……) τελείωσε το (…..)

τσιγάρο, το (…..) πέταξε αδιάφορα από

το (…..) ανοιχτό παράθυρο.

Θα φέρουμε εδώ τους (…..) σπόρους και

θα τους (…..) σπείρουμε πετώντας τους

(…..) από ψηλά.

Το (…..) κοτσύφι είχε και μια ακόμη ιδέα,

που την (…..) έκαναν αμέσως πράξη τα

(…..) ζώα του (…..) δάσους.

Οι λέξεις το, του, τον, την, της,

τις, τα , α) όταν συνοδεύουν

ουσιαστικά λέγονται άρθρα και

β) όταν συνοδεύουν ρήματα

λέγονται αντωνυμίες.


Xristos


Μαριάνθη Χαλκίτη

http://3dim-megar.att.sch.gr Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://xristx.blogspot.gr σελ.16

http://3dim-megar.att.sch.gr/

1. Η ανακύκλωση ενός τόνου αλουμινίου οδηγεί στην εξοικονόμηση :

• 4 τόνων βωξίτη • 500 κιλών σόδας • 100 κιλών ασβεστόλιθου • 700 κιλών πετρελαίου • 25 κιλών κρυολίτη • 35 κιλών φθοριούχου αλουμινίου

Υπολογίζεται ότι το 1991 στην Ελλάδα καταναλώθηκαν 700 εκατομμύρια κουτιά αλουμινίου. Από αυτά, σύμφωνα με στοιχεία της Ελληνικής Ένωσης Αλουμινίου, το 25% ανακυκλώθηκε.

2. Η παραγωγή ενός τόνου χαρτιού από παλιό, χρησιμοποιημένο χαρτί:

• Εξοικονομεί 17 δέντρα • Το μισό (50%) της ενέργειας και της

κατανάλωσης νερού • Έχει ως αποτέλεσμα 74% λιγότερη

ατμοσφαιρική ρύπανση και 35% λιγότερη ρύπανση του αέρα

• Μειώνει τα απορρίμματα που καταλήγουν στις χωματερές (ΑΠΟΡΡΥΠΑΝΣΗ)

• Δημιουργεί 5-πλασιες θέσεις εργασίας http://3dim-megar.att.sch.gr



ΤΙ ΕΙΝΑΙ ΑΝΑΚΥΚΛΩΣΗ

Ανακύκλωση είναι η συλλογή, επεξεργασία και επαναχρησιμοποίηση υλικών π.χ. αλουμίνιο, χαρτί, γυαλί κ.α.

• ΤΑ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΑ ΚΑΙ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΑ ΟΦΕΛΗ

Τα χρησιμοποιημένα αλουμινένια κουτιά από αναψυκτικά, μπύρες κ.α. δεν είναι άχρηστα. Αντίθετα, με την ανακύκλωσή τους

προσφέρουν χρήματα σε σας που τα μαζεύετε και τα δίνετε στους χώρους που έχουν δημιουργηθεί για το σκοπό αυτό. Με τον τρόπο

αυτό επιτυγχάνεται: α)η προστασία του περιβάλλοντος

β)η εξοικονόμηση ενέργειας γ) ο περιορισμός της σπατάλης πρώτων υλών

• ΠΡΟΣΤΑΣΙΑ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ

Η περισυλλογή κουτιών αλουμινίου προστατεύει το περιβάλλον δίνοντας έτσι ώθηση σε πολλά ολοκληρωμένα προγράμματα απορρύπανσης σ’ όλη τη χώρα. Επίσης τα ανακυκλούμενα υλικά Δεν συσσωρεύονται στις από καιρό παραφορτωμένες χωματερές .

• ΕΞΟΙΚΟΝΟΜΗΣΗ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ

Η ανακύκλωση κουτιών αλουμινίου εξοικονομεί περίπου το 95% της ενέργειας που απαιτεί η παραγωγή αλουμινίου από μετάλλευμα. Δικαιολογημένα, λοιπόν, δόθηκε στην ανακύκλωση αλουμινίου ο χαρακτηρισμός ΤΡΑΠΕΖΑ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ.

• ΕΞΟΙΚΟΝΟΜΗΣΗ ΠΡΩΤΩΝ ΥΛΩΝ

Με την ανακύκλωση κουτιών αλουμινίου επιτυγχάνεται η εξοικονόμηση πρώτων υλών στα κυριότερα στάδια παραγωγής αλουμινίου.


• ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟ ΟΦΕΛΟΣ

Κάθε αλουμινένιο κουτί έχει μια χρηματική αξία. Όταν πετάτε ένα κουτί είναι σαν να πετάτε χρήματα. Παίρνοντας μέρος στην ανακύκλωση κερδίζεις αυτά τα χρήματα που θα χρησιμοποιηθούν για σένα, για να βελτιώσουν την ποιότητα της ζωής σου.

1. Η ανακύκλωση ενός τόνου αλουμινίου οδηγεί στην εξοικονόμηση :

• 4 τόνων βωξίτη • 500 κιλών σόδας • 100 κιλών ασβεστόλιθου • 700 κιλών πετρελαίου • 25 κιλών κρυολίτη • 35 κιλών φθοριούχου αλουμινίου

Υπολογίζεται ότι το 1991 στην Ελλάδα καταναλώθηκαν 700 εκατομμύρια κουτιά αλουμινίου. Από αυτά, σύμφωνα με στοιχεία της Ελληνικής Ένωσης Αλουμινίου, το 25% ανακυκλώθηκε.

2. Η παραγωγή ενός τόνου χαρτιού από παλιό, χρησιμοποιημένο χαρτί:

• Εξοικονομεί 17 δέντρα • Το μισό (50%) της ενέργειας και της κατανάλωσης νερού • Έχει ως αποτέλεσμα 74%λιγοτερη ατμοσφαιρική ρύπανση και

35% λιγότερη ρύπανση του αέρα • Μειώνει τα απορρίμματα που καταλήγουν στις χωματερές

(ΑΠΟΡΡΥΠΑΝΣΗ) • Δημιουργεί 5-πλασιες θέσεις εργασίας

http://3dim-megar.att.sch.gr



Όνομα:………………………… 22/11/11

Μάθημα: Χρησιμοποίησέ το ξανά…και

ξανά…και ξανά…

Ασκήσεις

Γράψε Α για τις απλές προτάσεις και Σ για

τις σύνθετες:

# Οι θάμνοι φούντωσαν. # Η φωτιά καψάλιζε τα πουλιά και τα έντομα. # Το δάσος ήταν αγνώριστο. # Τα ζώα προστατεύουν το δάσος. # Χελιδόνια, σπουργίτια, δεκοχτούρες,

κουκουβάγιες, τσίχλες πηγαινοέρχονταν.

Να μετατρέψεις τις παρακάτω φράσεις από

ονοματικές σε ρηματικές και το αντίστροφο: Ονοματικές φράσεις Ρηματικές φράσεις

Η αδιαφορία του οδηγού ………………...

Η καταστροφή του δάσους ……………... ………………………………. Τα ζώα

συζήτησαν.

………………………………. Το δάσος

αυτό προστατεύεται.

Μακέτα του σχολείου

µας από ανακυκλώσιµα

υλικά.


Xristos


Μαριάνθη Χαλκίτη

Χρησιμοποίησέ το ξανά… και ξανά… και ξανά…

Βάλε 4 δίπλα από τις ορθές προτάσεις και 8 δίπλα από τις λανθασμένες. Σήμερα οι άνθρωποι χρησιμοποιούν πολύ τα πράγματα μιας χρήσης.

Παλιά οι άνθρωποι χρησιμοποιούσαν λιγότερο τα πράγματα μιας χρήσης. Το γυαλί θεωρείται πράγμα μιας χρήσης. Τα παλιά χρόνια δεν πετούσαν ένα πράγμα, επειδή το χρησιμοποιούσαν μόνο μια φορά. Οι θησαυροί της γης μας πετιούνται σαν να είναι σκουπίδια. Δυστυχώς δεν υπάρχει τρόπος, για να αλλάξει η κατάσταση αυτή.


+ Να αναφέρεις τρόπους με τους οποίους η οικογένειά σου μπορεί να περιορίσει τα σκουπίδια που παράγει. + Με πόσους διαφορετικούς τρόπους μπορείς να ξαναχρησιμοποιήσεις ένα γυάλινο βαζάκι μαρμελάδας που κατανάλωσες; + Ο γείτονάς σου θέλει να πετάξει ή να κάψει μερικούς παλιούς τροχούς αυτοκινήτου. Εσύ, τι του εισηγείσαι να τους κάνει; www.akida.info/


http://www.akida.info/

1. Γράψε εάν η κόκκινη λέξη είναι άρθρο ή αντωνυμία

Την ξύπνησα. (…………………….) Την ημέρα διαβάζω. (…………………….) Τον είδα που έκλαιγε. (……………………) Είδα τον παππού. (……………………) Του αγόρασα ένα βιβλίο. (……………….) Τα μάτια του μωρού είναι γαλάζια. (………………….) Τις χρησιμοποιούμε μόνο μια φορά. (………..............) Κλείστε τις πόρτες!

Τα πέταξα στον κάδο. (……………………….) Τα ψώνια είναι βαριά. (……………………….)

2. Να τοποθετήσετε τις παρακάτω σύνθετες λέξεις στις προτάσεις ανάλογα με

τη σημασία τους:

(οπλοποιός, ωρολογοποιός, γελωτοποιός, θαυματοποιός, κακοποιός,

κορνιζοποιείο, οπλοποιείο, θεοποίητος)

Σε ένα ........................ μπορεί να δει κάποιος πώς συναρμολογούνται τα όπλα και να μιλήσει με τους ειδικούς ......................... .

Η μητέρα πήγε τον πίνακα στο ...................... για να αλλάξει την κορνίζα. Οι πυραμίδες της Αιγύπτου φαντάζουν πράγέφτιαξε ο άνθρωπος.

Στο τσίρκο εκτός από τους ακροβάτες, συμμετέχουν και αρκετοί ...................... Όταν πήγα το ρολόι μου στον ......................., εκείνος μου είπε ότι είχε τελειώσει η μπαταρία.

Ο .................. αρχικά κατάφερε να ξεφύγει από την αστυνομία, αλλά αργότερα τον συνέλαβαν για την κλοπή που είχε κάνει.

Ονοματεπώνυμο:………………………………………………………

……………………………………………

Γράψε εάν η κόκκινη λέξη είναι άρθρο ή αντωνυμία

ξύπνησα. (…………………….)

ημέρα διαβάζω. (…………………….)

είδα που έκλαιγε. (……………………)

παππού. (……………………)

αγόρασα ένα βιβλίο. (……………….)

μωρού είναι γαλάζια. (………………….)

χρησιμοποιούμε μόνο μια φορά. (………..............)

(……………………….)

πέταξα στον κάδο. (……………………….)

ψώνια είναι βαριά. (……………………….)

Να τοποθετήσετε τις παρακάτω σύνθετες λέξεις στις προτάσεις ανάλογα με


κορνιζοποιείο, οπλοποιείο, θεοποίητος)

........................ μπορεί να δει κάποιος πώς συναρμολογούνται τα όπλα και να μιλήσει με τους ειδικούς ......................... . Η μητέρα πήγε τον πίνακα στο ...................... για να αλλάξει την κορνίζα.Οι πυραμίδες της Αιγύπτου φαντάζουν πράγματι....................... ,λες και δεν τις

Στο τσίρκο εκτός από τους ακροβάτες, συμμετέχουν και αρκετοί ......................Όταν πήγα το ρολόι μου στον ......................., εκείνος μου είπε ότι είχε τελειώσει η μπαταρία.

.............. αρχικά κατάφερε να ξεφύγει από την αστυνομία, αλλά αργότερα τον συνέλαβαν για την κλοπή που είχε κάνει.

Ονοματεπώνυμο:………………………………………………………

……………………………………………

Να τοποθετήσετε τις παρακάτω σύνθετες λέξεις στις προτάσεις ανάλογα με


........................ μπορεί να δει κάποιος πώς συναρμολογούνται τα όπλα

Η μητέρα πήγε τον πίνακα στο ...................... για να αλλάξει την κορνίζα. ματι....................... ,λες και δεν τις

Στο τσίρκο εκτός από τους ακροβάτες, συμμετέχουν και αρκετοί ...................... Όταν πήγα το ρολόι μου στον ......................., εκείνος μου είπε ότι είχε

.............. αρχικά κατάφερε να ξεφύγει από την αστυνομία, αλλά

Ονοματεπώνυμο:………………………………………………………

Τον βλέπω.

(Αντωνυµία) + (Ρήµα)

Τον κόσµο.

(Άρθρο) + (Ουσιαστικό)


Xristos


Τσαμπίκα Δρακιού

Ημερομηνία :……………………………….

1. Άρθρο ή αντωνυμία; Την ξύπνησα. (…………………….) Την ημέρα διαβάζω. (…………………….) Τον είδα που έκλαιγε. (……………………) Είδα τον παππού. (……………………) Του αγόρασα ένα βιβλίο. (……………….) Τα μάτια του μωρού είναι γαλάζια. (………………….) Τις χρησιμοποιούμε μόνο μια φορά. (………..............) Κλείστε τις πόρτες! (……………………….)

Τα πέταξα στον κάδο. (……………………….) Τα ψώνια είναι βαριά. (……………………….)

Ημερομηνία :……………………………….

1. Άρθρο ή αντωνυμία; Την ξύπνησα. (…………………….) Την ημέρα διαβάζω. (…………………….) Τον είδα που έκλαιγε. (……………………) Είδα τον παππού. (……………………) Του αγόρασα ένα βιβλίο. (……………….) Τα μάτια του μωρού είναι γαλάζια. (………………….) Τις χρησιμοποιούμε μόνο μια φορά. (………..............) Κλείστε τις πόρτες! (……………………….)

Τα πέταξα στον κάδο. (……………………….)

Τα ψώνια είναι βαριά. (……………………….)

Παπαϊωάννου Χρυσούλα

Τον βλέπω.

(Αντωνυμία) + (Ρήμα)

Τον κόσμο.


Τον βλέπω.


Τον κόσμο.



ΟΝΟΜΑΤΕΠΩΝΥΜΟ:____________________________________ __/__/2009

1. Να ξαναγράψεις τις προτάσεις αντικαθιστώντας τα υπογραμμισμένα

ουσιαστικά με τους αδύνατους τύπους της προσωπικής αντωνυμίας. Έκαναν δώρο του Τάκη ένα βιβλίο. Του έκαναν δώρο ένα βιβλίο. Θα βαφτίσουν τον μπέμπη το άλλο Σάββατο. _______________________________________________ Ακούμπησε τη μηχανή πάνω στο τραπέζι. _______________________________________________ Πήρες τηλέφωνο τους γονείς σου; _______________________________________________ Φώναξε τα παιδιά να έρθουν μέσα στο σπίτι. _______________________________________________ 2. Να γράψεις στην παρένθεση αν οι λέξεις με έντονα γράμματα είναι άρθρα ή

αντωνυμίες. Αυτή τη φορά θα τη μαλώσω. (άρθρο / αντωνυμία) Τις διάβασες όλες τις σελίδες; (…………………. / ……………………) Η δασκάλα τούς μίλησε για την ανακύκλωση (………………… / …………………..)

Της Κικής της αρέσει αυτό το τραγούδι. (………………. / ………….... /…….………...)

3. Να υπογραμμίσεις στις προτάσεις μόνο τους αδύνατους τύπους των

προσωπικών αντωνυμιών. Του αρέσουν πολύ οι τηγανιτές πατάτες. Ο άντρας της της χάρισε το δαχτυλίδι που ήθελε.

Άκουσες πώς τον λένε τον οδοντίατρο;

Σας αρέσει το γλυκό; Εγώ το έφτιαξα χτες.

Της είπα τα νέα, αλλά μάλλον δεν της άρεσαν.

Μη σπας τον κουβά, γιατί τον θέλω για να σφουγγαρίσω.

Τον είδα χτες μαζί με τον αδερφό του.


ΟΝΟΜΑΤΕΠΩΝΥΜΟ:____________________________________ __/__/2009

4. Να συμπληρώσεις στο κουτάκι Α για την απλή πρόταση και Σ για τη σύνθετη. Πώς πέρασες στις διακοπές; Ο Μπάμπης και η Μαρίνα είναι αδέρφια.

Όλοι θέλουν να παίξουν αυτό το παιχνίδι.

Μου αρέσουν οι σοκολάτες, τα παγωτά και οι καραμέλες.

Οι μέρες της εβδομάδας είναι εφτά.

Η δασκάλα μας είναι νέα και όμορφη.

5. Ένωσε τις απλές προτάσεις σε μία σύνθετη. Ο Νίκος είναι Έλληνας. Ο Δημήτρης είναι Έλληνας. Ο Ανέστης είναι Έλληνας.

_____________________________________________________________

Το διαμέρισμα είναι μεγάλο. Το διαμέρισμα είναι ευάερο. Το διαμέρισμα είναι ευήλιο. _____________________________________________________________

Ο σκύλος είναι κατοικίδιο ζώο. Η γάτα είναι κατοικίδιο ζώο.

_____________________________________________________________

Ο θείος μου μένει μακριά. Ο ξάδερφός μου μένει μακριά. Η γιαγιά μου μένει μακριά. _____________________________________________________________

6. Να συμπληρώσεις κάθε πρόταση με τρία επίθετα που ταιριάζουν. Το νερό ήταν αλμυρό, θολωμένο και λίγο. Τα βύσσινα ήταν _________________________________________. Η κοπέλα είναι ___________________________________________. Ο καφές ήταν ___________________________________________. 7. Να κάνεις σύνθετες τις προτάσεις προσθέτοντας δύο ακόμα ονόματα. Το νερό καίει. Το νερό, το γάλα και το τσάι

καίνε. Η συκιά είναι δέντρο.

_______________________________________

Το χελιδόνι είναι πουλί. _______________________________________


ΟΝΟΜΑΤΕΠΩΝΥΜΟ:____________________________________ __/__/2009 Τα φρούτα είναι υγιεινά.

_______________________________________

Ο Μάρτιος είναι μήνας της άνοιξης. _________________________________

Παλάνης Αθανάσιος


Καρανάσιου Μαρία

τάξη: Δ

μάθημα: Νεοελληνική Γλώσσα,

θέμα: «Χρησιμοποίησέ το ξανά..και ξανά.. και ξανά..»

Στόχοι:

1 ) Να εξοικειωθούν οι μαθητές με την κλιτική αντωνυμία και να την διακρίνουν

από το οριστικό άρθρο ( γραμματικός στόχος-άσκηση)

2 ) Να αναγνωρίζουν οι μαθητές τις σύνθετες προτάσεις ( συντακτικός στόχος –

άσκηση 5 )

3 ) Να εξοικειωθούν οι μαθητές με το ρήμα ποιώ και τις λέξεις που δημιουργούνται

με αυτό- παράγωγες και σύνθετες-. ( λεξιλογικός στόχος- άσκηση 6 )

4 ) Να αποκτήσουν οι μαθητές οικολογική συνείδηση και συμπεριφορά,

χρησιμοποιώντας το ίδιο προϊόν πολλές φορές αλλά και ανακυκλώνοντας. (στάση

ζωής)

Υλικά: Βιβλίο μαθητή, πίνακας, φύλλο εργασίας.

Διαδιακασία:

1 ) Εισαγωγή- προβληματισμός : Δείχνω σε μαθητές εικόνες με πάνες μωρών μιας

χρήσεως και υφασμάτινες και σακούλες σκουπιδιών πλαστικές και οικολογικές

(υφασμάτινες και χάρτινες). Ζητάω από τους μαθητές να σχολιάσουν τα

αντικείμενα. Μέσα από τη συζήτηση θέλω να καταλήξουμε στο συμπέρασμα πως

σήμερα τα περισσότερα αντικείμενα που χρησιμοποιούμε είναι «μιας χρήσης».

2 ) Επαφή με τα δεδομένα : Κάνω ανάγνωση του μαθήματος και ακολουθούν

ερωτήσεις για την πληρέστερη κατανόηση του περιεχομένου του μαθήματος. Οι

μαθητές προβληματίζονται, σκέφτονται και δίνουν απαντήσεις προφορικά (ατομική

εργασία). – άσκηση 1 βιβλίου-

3 ) Εμπέδωση- Επέκταση :

Γράφω στον πίνακα 2 προτάσεις-παραδείγματα για να διακρίνουν οι

μαθητές τη θέση του άρθρου και της αντωνυμίας. Σκοπός είναι να

καταλήξουμε στη διατύπωση του συμπεράσματος- θεωρία. Έπειτα

διαβάζουμε και το πλαίσιο της θεωρίας στο σχολικό βιβλίο. Ακολουθεί η 1η

και 2η άσκηση του φύλλου εργασιών. (ατομική εργασία)


Στη συνέχεια κάνουμε τα 2 παραδείγματα της άσκησης 5 του σχολικού

βιβλίου και ζητώ από τους μαθητές να βρουν τα Υποκείμενα των προτάσεων

( συνεργασία ανά 2 ). Ακολουθεί σύντομη συζήτηση για να διαπιστώσουν οι

μαθητές από τι συνίσταται μια σύνθετη πρόταση και μετά διαβάζουμε και

την αντίστοιχη θεωρία του σχολικού βιβλίου για τη διάκριση των απλών και

σύνθετων προτάσεων. Ακολουθεί η 3η άσκηση του φύλλου εργασιών.

(συνεργασία ανά 2)

Γράφω το ρήμα «ποιώ» στον πίνακα και ζητάω από τους μαθητές να πούνε

λέξεις που γνωρίζουν με το ρήμα αυτό. Γράφω ενδεικτικά μερικές σύνθετες

και παράγωγες λέξεις στον πίνακα και ακολουθεί η άσκηση 6 του σχολικού

βιβλίου. (ατομική εργασία)

4 ) Ανακεφαλαίωση- Αξιολόγηση: Ακολουθούν 3 ασκήσεις του φύλλου εργασιών

ως ανακεφαλαίωση των φαινομένων που εξετάσαμε (σύνθετες-απλές προτάσεις/

διάκριση αντωνυμίας από οριστικό άρθρο). Οι μαθητές λύνουν τις ασκήσεις

(ατομική εργασία) και δίνονται οι απαντήσεις μέσα στην τάξη.

Για το σπίτι: όποιες από τις ασκήσεις ανακεφαλαίωσης του φύλλου εργασιών δεν

ολοκληρωθούν.


1. Να γράψεις στην παρένθεση αν οι λέξεις με έντονα γράμματα είναι

άρθρα ή αντωνυμίες. 1. Αυτή τη φορά θα τη μαλώσω. (άρθρο / αντωνυμία) 2. Τις διάβασες όλες τις σελίδες; (…………………./ ……………………) 3. Η δασκάλα τούς μίλησε για την ανακύκλωση

(…………………/…………………..)

4. Της Κικής της αρέσει αυτό το τραγούδι. (………………../ ………….... /…….………...)

2. Άρθρο ή αντωνυμία;

1) Την ξύπνησα. (…………………….) 2) Την ημέρα διαβάζω. (…………………….) 3) Τον είδα που έκλαιγε. (……………………) 4) Είδα τον παππού. (……………………) 5) Του αγόρασα ένα βιβλίο. (……………….) 6) Τα μάτια του μωρού είναι γαλάζια. (………………….) 7) Τις χρησιμοποιούμε μόνο μια φορά. (………..............) 8) Κλείστε τις πόρτες! (……………………….)

Τον βλέπω.


Τον κόσμο.




9) Τα πέταξα στον κάδο. (……………………….)

10) Τα ψώνια είναι βαριά. (……………………….)

3. Να κάνεις σύνθετες τις προτάσεις προσθέτοντας δύο ακόμα ονόματα. 1 Το νερό καίει. Το νερό, το γάλα και το τσάι καίνε. 2 Η συκιά είναι δέντρο.

__________________________________

3 Το χελιδόνι είναι πουλί. __________________________________

4 Τα φρούτα είναι υγιεινά.

__________________________________

5 Ο Μάρτιος είναι μήνας της άνοιξης. _________________________________

ΑΝΑΚΕΦΑΛΑΙΩΣΗ

4. Να υπογραμμίσεις στις προτάσεις μόνο τους αδύνατους τύπους των

προσωπικών αντωνυμιών. 1 Του αρέσουν πολύ οι τηγανιτές πατάτες. 2 Ο άντρας της της χάρισε το δαχτυλίδι που ήθελε.

3 Άκουσες πώς τον λένε τον οδοντίατρο;

4 Σας αρέσει το γλυκό; Εγώ το έφτιαξα χτες.

5 Της είπα τα νέα, αλλά μάλλον δεν της άρεσαν.

6 Μη σπας τον κουβά, γιατί τον θέλω για να σφουγγαρίσω.

7 Τον είδα χτες μαζί με τον αδερφό του.



5. Να ξαναγράψεις τις προτάσεις αντικαθιστώντας τα υπογραμμισμένα

ουσιαστικά με τους αδύνατους τύπους της προσωπικής αντωνυμίας. Έκαναν δώρο του Τάκη ένα βιβλίο. Του έκαναν δώρο ένα βιβλίο. Θα βαφτίσουν τον μπέμπη το άλλο Σάββατο. _______________________________________________ Ακούμπησε τη μηχανή πάνω στο τραπέζι. _______________________________________________ Πήρες τηλέφωνο τους γονείς σου; _______________________________________________ Φώναξε τα παιδιά να έρθουν μέσα στο σπίτι. _______________________________________________

6. Ένωσε τις απλές προτάσεις σε μία σύνθετη 1 Ο Νίκος είναι Έλληνας. Ο Δημήτρης είναι Έλληνας. Ο Ανέστης είναι

Έλληνας. ________________________________________________________

2 Το διαμέρισμα είναι μεγάλο. Το διαμέρισμα είναι ευάερο. Το διαμέρισμα είναι ευήλιο. ________________________________________________________

3 Ο σκύλος είναι κατοικίδιο ζώο. Η γάτα είναι κατοικίδιο ζώο.

________________________________________________________

4 Ο θείος μου μένει μακριά. Ο ξάδερφός μου μένει μακριά. Η γιαγιά μου μένει μακριά.

___________________________________________________________



ΥΠΗΡΕΣΙΑ ΕΠΙΣΗΜΩΝ ΕΚ∆ΟΣΕΩΝ

ΤΩΝ ΕΥΡΩΠΑΪΚΩΝ ΚΟΙΝΟΤΗΤΩΝ

L-2985 Luxembourg

KH

-40-01-117-GR-C

14

Μυστικά για τοπεριβάλλον

που πρέπει να τα µάθει όλος ο κόσµος

Ευρωπαϊκή Επιτροπή


1

Ο ήλιος ανατέλλει στο σκουπιδαριό της Μερλινούπολης.Ακούγεται ένας µικρός θόρυβος. Η Λίλα, η αλεπούανοίγει τ΄ αυτιά της. Προσπαθεί να καταλάβει. Όχι, δενείναι ο θόρυβος ενός πουλιού. Ο θόρυβος ξανακούγεται.Βγαίνει από εκείνο εκεί το έπιπλο. Η Λίλα πλησιάζει. Η πόρτα του επίπλου είναι µισάνοιχτη. Από το έπιπλοβγαίνει ένα µικρό παπουτσάκι. Η Λίλα φοβάται.Μετά, ένα πόδι. Η Λίλα αναρωτιέται. Το µικρό πόδι γίνεται ένα παιδάκι. Oooo… Σιγά-σιγά, η Λίλα πλησιάζει.

Ευρωπαϊκή Επιτροπή

Μυστικά για το περιβάλλον

που πρέπει να τα µάθει όλος ο κόσµος

Λουξεµβούργο: Υπηρεσία Επισήµων Εκδόσεων των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων

2001 — 20 σ. — 16,2 x 22,9 cm

ISBN 92-894-1713-7

Σενάριο: Benoît Coppée

Εικονογραφήσεις: Nicolas Viot

Τεχνική παραγωγή: Qwentès

Αντίτυπα αυτής της έκδοσης διατίθενται δωρεάν µέχρις εξαντλήσεώς της στην παρακάτω διεύθυνση:

Centre d'information(BU-9 0/11)(Κέντρο Πληροφόρησης)

Direction générale de l'environnement (Γενική ∆ιεύθυνση Περιβάλλοντος)

Commission européenne (Ευρωπαϊκή Επιτροπή)

Rue de la Loi 200

B-1049 Bruxelles

Φαξ (32-2) 299 61 98

E-mail: [email protected]

Περισσότερες πληροφορίες για την Ευρωπαϊκή Ένωση παρέχονται από το Internet µέσω του εξυπηρετητήEuropa (http://europa.eu.int).

Λουξεµβούργο: Υπηρεσία Επισήµων Εκδόσεων των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων, 2001

© Ευρωπαϊκές Κοινότητες, 2001Επιτρέπεται η αναπαραγωγή µε αναφορά της πηγής.

Printed in Belgium

Τυπωµένο σε ανακυκλωµένο χαρτί


32

Ανάβει τα µεγάλα καστανά της µάτια.

- Οι µεγάλοι είναι λίγο τρελοί, λέει η Λίλα. Η ντουλάπα σου ήταν ακόµη ωραία. Γιατί τηνπέταξαν ;

- Η µαµά έλεγε ότι η ντουλάπα είχε παλιώσει. Ο µπαµπάς αγόρασε µια καινούργια. Εγώ ήθελα νακοιµηθώ για τελευταία φορά στην αγαπηµένη µουντουλάπα.Και … να που έφτασα !

Η Λίλα απλώνει το πόδι της προς τη Μερλινούπολη.Πάνω από την πόλη αιωρείται µια γκρίζα καπνιά, σαν ναήταν φτερό αεροπλάνου.

- Φοβάµαι, λέει η αλεπού. Οι άνθρωποι παράγουντόσα πολλά πράγµατα. Συχνά, τα περισσότερα είναιάχρηστα. Αυτή η γκρίζα καπνιά που βλέπεις πάνωαπό την πόλη, είναι τα εργοστάσια πουκατασκευάζουν όλα αυτά τα περιττά πράγµατα,Θωµά. Οοοο…

∆ύο δάκρυα ήρθαν στα µάτια της Λίλας. Το τοπίο θολώνει. Σφίγγει το Θωµά στην αγκαλιά της,πάνω στην καρδιά της που χτυπά δυνατά.

- Με… Με λένε Θωµά, λέει το παιδάκι. Και… καικρύφτηκα µέσα στη ντουλάπα… Και… πού βρίσκοµαι ;

- Είσαι στο σκουπιδαριό της Μερλινούπολης, λέει ηΛίλα.

- Στο σκουπιδαριό ;

Ο Θωµάς κοιτάει τον ορίζοντα.

- Που να πάρει ! Η µαµά θα πεθάνει από ανησυχία !Πώς θα βρω το δρόµο µου, εγώ;

Η αλεπού τον κοιτάει µε τρυφερό και έντονο βλέµµα σαννα του λέει “εγώ, θα σε βοηθήσω, Θωµά”. Η Λίλα θαµιλήσει.


5

- Κοίταξε, Θωµά. Νοµίζω ότι η Μερλινούπολη σε λίγοθα πνιγεί. Πιφ ! Μύρισε το νερό, σ’ αυτό το ρυάκι ;Μοιάζει µε τη µυρωδιά χιλίων ψαριών. Πού πήγανόλα τα ωραία µυρωδάτα λουλούδια ; Θωµά,φοβάµαι…

Οι αλεπούδες είναι ευαίσθητες σαν τις πεταλούδες καιτα πουλιά. Επιπλέον, έχουν πάντα δίκιο. Η Λίλα αφήνει το παιδάκι.

- Έλα, Θωµά. Πάµε να βρούµε τη µαµά σου.

Για να βγούνε από το σκουπιδαριό, πρέπει να συρθούναπό µια τρυπούλα που υπάρχει στο φράχτη απόσυρµατόπλεγµα. Η Λίλα περνά από την τρύπα. Ξαφνικά, η αλεπού αισθάνεται έναν κίνδυνο.

Σηκώνεται στα πόδια της.

- Προσοχή ! φωνάζει.

Είναι όµως πολύ αργά. Ένας άνθρωπος είναι εκεί. Είναι ο φύλακας του σκουπιδαριού. Η Λίλα κρύβεταιπίσω από ένα πλυντήριο. Ο Θωµάς σκοντάφτει. ∆ύοµεγάλα χέρια σφίγγουν πολύ δυνατά τα µπράτσα τουΘωµά. Ο άνθρωπος σηκώνει το παιδί από το έδαφος.

- Τι κάνεις εδώ, παλιόπαιδο ; Απαγορεύεται αυστηρά η πρόσβαση στοσκουπιδαριό !

Ο ήχος της φωνής του έχει κάτι το κακό. Τα κόκκινα µάγουλά του φαίνεται έτοιµα να σκάσουν.Στα µάτια του διακρίνεται έντονος θυµός.

4


7

Η Λίλα και ο Θωµάς υπόσχονται να πουν το µυστικό σεόλο τον κόσµο. Ο άνθρωπος παίρνει µια βαθιά ανάσακαι …

- Αν οι άνθρωποι δεν προσέχουν τι πετάνε στασκουπίδια, το νερό, ο αέρας και η γη των χωρών µαςθα γίνουν τόσο βρώµικα που θα µας είναι αδύνατοννα ζούµε πλέον σ΄ αυτά !

- Τι κάνεις εδώ;

- Με… µε πέταξαν µε τα σκουπίδια τηςΜερλινούπολης. Πρέπει να βρω τη µαµά µου.Φοβάµαι µήπως τροµάξει !

Ο άνθρωπος αφήνει το παιδί στο έδαφος. Κάθεταιπάνω σε ένα παλιό πλυντήριο. Ξαφνικά, φαίνεται πολύκαλός. Όχι, είναι µάλλον λυπηµένος. Σαν να έχειαναστατωθεί. Κοιτάει το σκουπιδαριό.

- Πετούν ακόµη και παιδιά ; λέει µε ανήσυχο ύφος.

- Όχι κύριε, πρόκειται για λάθος ! αποκοιµήθηκα στηντουλάπα !

- Σε πιστεύω, µικρέ. Και όµως…

Η Λίλα προχωράει.

- Φαίνεστε λυπηµένος, κύριε ;

Ο άνθρωπος σκέφτεται. Έχει να πει κάτι πάρα πολύσηµαντικό. Και αυτό που θα πει αφορά όλους τουςανθρώπους.

- Θα σας πω ένα ΜΕΓΑΛΟ µυστικό. Συνήθως, έναµυστικό δεν το λένε σε κανέναν. Έτσι δεν είναι ;Αλλά το µυστικό µου, θα σας ζητήσω να τοδιαλαλήσετε σε όλο τον κόσµο. Σε όλο τον κόσµο ! Μου το υπόσχεστε ;

6


98

- Ναι. Αν δεν κάνουµε τίποτε, αυτό θα συµβεί.Αλλά δεν είναι πολύ αργά. Πρέπει ΟΛΟΙ µας νααλλάξουµε τις συνήθειές µας !

Μια µακρά σιγή απλώνεται πάνω στο σκουπιδαριό. Η Λίλα δεν µπορεί να το πιστέψει. Ο Θωµάς σουφρώνειτα φρύδια του. Ο άνθρωπος προσθέτει:

- Η καλή υγεία του πλανήτη µας κάνει τη δική µαςκαλή υγεία. Εάν ο πλανήτης είναι άρρωστος, θααρρωστήσουµε κι εµείς !

Να µια ωραία πρόταση ! αναγνωρίζει ο Θωµάς. Αλλά …Οο, αν η µαµά µου το ’ξερε αυτό !

- Α ! Λέει ο Θωµάς. Μα δεν είναι δυνατόν !

- Κι όµως µικρέ. Πετάµε τα πάντα. Χωρίς ναπροσέχουµε. Κάθε είδους µηχανές. Φάρµακα.Μπογιές. Τα πάντα. Στα απορρίµµατα, υπάρχουνπολλά τοξικά προϊόντα. Θανατηφόρα δηλητήρια.Και τα δηλητήρια αυτά µολύνουν τη γη, παιδάκι µου.∆ηλητηριάζουµε τη γη, τον αέρα … και το νερό …∆ηλητηριάζουµε …

Ο άνθρωπος δεν τολµά να συνεχίσει.

- Θέλετε να πείτε, κύριε, ότι δηλητηριάζουµε … τουςεαυτούς µας ; ρωτάει ο Θωµάς.


- Πάνω από τις χώρες µας, στον ουρανό, µια τεράστιαµεµβράνη περιβάλλει τη Γη. Αυτή η µεµβράνη είναιένα αέριο. Αυτό το αέριο µας προστατεύει.Αφήνει να περνούν οι καλές ακτινοβολίες του ήλιουκαι κρατάει τις βλαβερές. ∆ιότι ο ήλιος στέλνει καιβλαβερές ακτινοβολίες ! Αυτές οι ακτινοβολίες θαµπορούσαν να προκαλέσουν πολύ σοβαρέςαρρώστιες. Χρησιµοποιούµε υπερβολικά προϊόνταπου πληγώνουν αυτή τη µεµβράνη γύρω από τη Γη.Η µεµβράνη πονάει. Σ’ αυτή τη µεµβράνη, σήµερα,υπάρχει µια τρύπα, µια πληγή !

- Μια πληγή ; ανησυχεί ο Θωµάς.

- Ναι. Αν δεν προσπαθήσουµε να θεραπεύσουµε αυτήτην πληγή, κινδυνεύουµε, µια µέρα, σε πολλά χρόνια,να δεχόµαστε πάρα πολλές βλαβερές ηλιακέςακτινοβολίες !

11

Ο άνθρωπος σηκώνει το βλέµµα του προς τον ουρανό.

- Θα ήθελα να σας πω και άλλο ένα µυστικό.Ένα µεγάλο κρυµµένο µυστικό.

Ο άνθρωπος κάθεται. Τα χέρια του τρέµουν ελαφρώς.Λέει:

- Πάνω από τις χώρες µας, στον ουρανό, συµβαίνουνσοβαρά πράγµατα. Αυτά τα πράγµατα, δεν ταβλέπουµε. ∆εν τα µυρίζουµε. ∆εν τα αγγίζουµε.Αλλά είναι εκεί και είναι ανησυχητικά.

- Οο ! λένε ο Θωµάς και η Λίλα.

10


1312

Ο άνθρωπος σηκώνεται. Κοιτάει για λίγο τα χέρια τουκαι µετά τα µάτια του Θωµά και τα µάτια της Λίλας.Και λέει:

- Τόσο το χειρότερο… Νόµιζα πως ήσασταν έτοιµοι ναακούσετε µεγάλα µυστικά… Τόσο το χειρότερο…Έκανα λάθος. Ξέρετε… Αυτά, λοιπόν…

Ο άνθρωπος παίρνει µια πέτρα και την πετάει µέσα σελάκκο µε νερό. Πλουφ. Η Λίλα στρέφεται προς το Θωµά.Ανάµεσα στα χείλη της Λίλας, περνούν µερικές λέξειςσαν πουλάκια.

- Ίσως θα ’πρεπε να το ακούσουµε αυτό το µυστικό ;

Ο Θωµάς απαντά:

- Ωραία ! Θα ακούσω και αυτό το µυστικό ! ΘΕΛΩ ναακούσω αυτό το µυστικό ! Γιατί ΘΕΛΩ να τα µάθωόλα ! ΟΛΑ ! Αλλά γρήγορα !

Η Λίλα σουφρώνει τα φρύδια της. Ο Θωµάς σκέφτεται.Τα µάτια του χάνονται στον ουρανό. Και λέει:

- Λοιπόν ! Εγώ, πάω να βρω τη µαµά µου !

- Περίµενε, λέει ο άνθρωπος. Θέλω να σου µιλήσωακόµα για ένα άλλο µυστικό.

- ΌΧΙ ! ΒΑΡΕΘΗΚΑ! φωνάζει η Λίλα. Τα µυστικά σουµας φοβίζουν ! Εµείς, θέλουµε ωραία πράγµατα !Γλυκόλογα ! Λουλούδια !…


1514

- Θα κρυώνουµε λιγότερο ! διαπιστώνει η Λίλα.

- Ίσως θα κρυώνουµε λιγότερο, λέει ο άνθρωπος.Αλλά οι παγετώνες και τα παγόβουνα κινδυνεύουννα λιώσουν. Οι θάλασσες, τα ποτάµια θαφουσκώσουν. Μεγάλες λαίλαπες θα προκληθούν.Ολόκληρες χώρες κινδυνεύουν να πνιγούν.Είναι πολύ σοβαρό.

- Πρέπει να σπάσουµε το θερµοκήπιο της ρύπανσης !προτείνει ο Θωµάς.

- Ναι, αγοράκι µου.

- Είναι αδύνατον ! φωνάζει η Λίλα. ∆εν µπορούµε ναζητήσουµε από τους ανθρώπους να µηνχρησιµοποιούν το αυτοκίνητο ! Όλα τα εργοστάσιαείναι απαραίτητα !Αα…

Ο άνθρωπος πλησιάζει το Θωµά και λέει:

- Πρέπει να είσαι θαρραλέος για να µάθεις τοτελευταίο µυστικό.

- ΕΙΜΑΙ θαρραλέος ! φωνάζει ο Θωµάς.

- Και εγώ ! προσθέτει η Λίλα.

- Είστε καλοί, χαµογελάει ο άνθρωπος. Να το τρίτοµυστικό. Εκπέµπουµε πάρα πολλούς ρύπους στοναέρα. Πάνω από τα κράτη µας, αυτοί οι ρύποισχηµατίζουν ένα θερµοκήπιο. Η θερµότητα της Γηςδεν µπορεί να διαφύγει άλλο στο σύµπαν. Και αυτή ηθερµότητα ζεσταίνει τον πλανήτη µας.


1716

Τέσσερα µεγάλα πανικοβληµένα µάτια ξεπροβάλουναπό το σύννεφο.

- ΘΩΜΑ; ΘΩΜΑ; Πού είσαι ; Εγώ είµαι η µαµά, αγάπηµου ; ΘΩΜΑΑΑΑ…

- ΘΩΜΑ; Εµείς είµαστε ! Ο µπαµπάς είναι !

- Αα! ΜΑΜ… ! MAMA! ΜΠΑΜΠΑ…

Ο Θωµάς τρέχει προς τη µαµά του. Ο µπαµπάς φαίνεταισυγκινηµένος.

- Μπαµπά, µαµά, πρέπει να σας συστήσω τους φίλουςµου !

- Τους φίλους σου ;

- Ναι, τη Λίλα και τον κύριο… Ελάτε… Με βοήθησαν… Είναι…

Ο Θωµάς γυρίζει, αλλά… η Λίλα και ο άνθρωποςεξαφανίστηκαν.

- Σας λέω την αλήθεια, λέει ο Θωµάς. Εκεί ήταν…Με τη Λίλα, εγώ… Είναι…

- Λίλα ;

- Ναι, η αλεπού ! Και ο άνθρωπος… Ο φύλακας τουσκουπιδαριού… Πού πήγαν ;

- ΌΧΙ ! λέει Θωµάς. Όχι, δεν θέλω! Πρέπει να είναιδυνατόν ! Πρέπει να σκεφτούµε νέους τρόπουςλειτουργίας των εργοστασίων ! Όταν µεγαλώσω,θα είµαι ο εφευρέτης αυτών των νέων µεθόδων !Θα εφεύρω τον κινητήρα χωρίς βενζίνη ! Τη θέρµανση χωρίς θερµάστρα ! Αύριο, θα πηγαίνωστο σχολείο µε ποδήλατο ή µε λεωφορείο. Εγώ …

Η φράση του Θωµά διακόπηκε. Ένας δυνατός θόρυβοςέσπασε την αρµονία. ΒΡOAAAΡ. Με µεγάλη ταχύτητα,ένα αυτοκίνητο µπαίνει µέσα στο σκουπιδαριό.Ένα σύννεφο σκόνης βάφει τον αέρα µε κόκκινο και καφέ. Το αυτοκίνητο σταµατά.


1918

- Κανείς δεν είναι ! λέει ο µπαµπάς.

- Μα…

- Πάµε σπίτι ! προτείνει η µαµά.

Ο Θωµάς πλησιάζει τον µπαµπά του.Του ψιθυρίζει µερικές λέξεις στο αυτί.Ο πατέρας του χαµογελά.Και λέει:

- Εντάξει !

Το αυτοκίνητο του πατέρα του Θωµά κινείταιπρος τη Μερλινούπολη. Πάνω στο αµάξι,υπάρχει… α ! η αγαπηµένη ντουλάπα του Θωµά !Στην κορυφή του σκουπιδαριού, η Λίλα είναιλίγο στενοχωρηµένη. Μόλις έστειλε έναν φίλοπίσω στον κόσµο. Ο γέρος άνθρωπος είναι καιαυτός στενοχωρηµένος. Λέει:

- Ο Θωµάς έπρεπε να φύγει, Λίλα. Έχει µιασηµαντική αποστολή τώρα !

- Μια σηµαντική αποστολή, ψιθυρίζει η Λίλα.


20

Το αυτοκίνητο χάνεται στον ορίζοντα. Από το παράθυρο, ο Θωµάς κοιτάει τον ουρανό.

- Μπαµπά, µαµά, ξέρετε τα τρία µυστικά ;

- Τα τρία µυστικά ;… Για πες µας, Θωµά…

ΑΛΛΕΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ ΣΧΕΤΙΚΑ ΜΕ ΤΗΝ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΝΩΣΗ

Πληροφορίες σε όλες τις γλώσσες της Ευρωπαϊκής Ένωσης παρέχονται από το Internet, µέσω

του εξυπηρετητή Europa (http://europa.eu.int).

Europe Direct είναι µια υπηρεσία ατελών κλήσεων που σας βοηθά να βρείτε τις απαντήσεις

στις απορίες σας σχετικά µε την Ευρωπαϊκή Ένωση και σας δίνει πληροφορίες για τα

δικαιώµατα και τις ευκαιρίες που έχετε ως πολίτης της ΕΕ: 00800-321 22 54

Για πληροφορίες και δηµοσιεύµατα σχετικά µε την Ευρωπαϊκή Ένωση στα ελληνικά, µπορείτε

να απευθυνθείτε:

ΑΝΤΙΠΡΟΣΩΠΕΙΕΣ ΚΑΙ ΓΡΑΦΕΙΑ ΤΗΣ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ

Γραφείο αντιπροσωπείας στην Ελλάδα

Βασιλίσσης Σοφίας 2

Τ.Θ. 30284, GR-106 74 Αθήνα

Τηλ.: (30-1) 72 72 100

Φαξ (30-1) 72 44 620

Internet: www.ee.gr


ΓΡΑΦΕΙΑ ΤΟΥ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟΥ ΚΟΙΝΟΥΒΟΥΛΙΟΥ

Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο

Γραφείο για την Ελλάδα

Λεωφόρος Αµαλίας 8

GR-105 57 Αθήνα

Τηλ.: (30-1) 331 15 41-47

Φαξ (30-1) 331 15 40

Internet: www.europarl.eu.int


Γραφεία της Επιτροπής υπάρχουν και στις άλλες χώρες της Ευρωπαϊκής ΄Ενωσης καθώς

επίσης και σε άλλα µέρη του κόσµου.


Γλώσσα Δ΄- 4. 3. ΄΄Χρησιμοποίησέ το ξανά...και ξανά...και...

Education

Transcript of Γλώσσα Δ΄- 4. 3. ΄΄Χρησιμοποίησέ το ξανά...και ξανά...και...