3ο Γενικό Λύκειο Αγίων Αναργύρων

Σχολικό Έτος: 2012-2013 - A' Τάξη

Ερευνητική Εργασία

Ο εθελοντισμός ως αξία στην ζωή του ανθρώπου και ως

δείκτης πολιτισμού μιας κοινωνίας ενεργών πολιτών

Μαθητές Αλατζά Ζωή Αλεξίου Ελένη Άλι Κλεοπάτρα Βασιλοπούλου Ανδριάνα Βερτσώνη Μαρία Βλασσοπούλου Γεωργία Γεωργοπούλου Κων/να Δημοπούλου Ευγενία Ελευθεριώτη Ηλιάνα- Μαρία Κοτσινονού Κων/να Κουμάνταρου Ευφροσύνη

Νικολάου Γεωργία Σελαμαϊ Οργκέσα Σιμισακάκης Νικόλαος Σοβατζίδη Γεωργία Στραβοκεφάλου Ευαγγελία Τζαγκαράκη Μαρία Τσάκαλου Κων/να Τσιορίδη Ιωσηφίνα Χαρινού Μαρίνα Ψαράκη Κων/να

Εκπαιδευτικοί Κλειδή Αριστέα

Βιολόγος (ΠΕ04)

Πάλλας Αναστάσιος Πληροφορικής (ΠΕ20)

Άγιοι Ανάργυροι - Απρίλιος 2013

1

«Οι μόνοι ανάμεσά μας που θα’ ναι στ’ αλήθεια ευτυχισμένοι είναι αυτοί

που θα έχουν ψάξει και θα έχουν βρει πώς να βοηθούν τους άλλους».

Albert Schweitzer

2

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ

1. ΕΙΣΑΓΩΓΗ

1.1. Σκοπός της έρευνας ............................................................................................... 4

1.2. Συνοπτική παρουσίαση του θέματος ...................................................................... 4

1.3. Ερευνητικά Ερωτήματα .......................................................................................... 5

1.4. Μεθοδολογία - Ομάδες Εργασίας .......................................................................... 5

2. Ο ΕΘΕΛΟΝΤΗΣ ΚΑΙ Ο ΕΘΕΛΟΝΤΙΣΜΟΣ

2.1. Τί είναι εθελοντισμός; ............................................................................................. 7

2.2. Κίνητρα και Οφέλη του Εθελοντισμού .................................................................... 7

2.3. Τί αποκομίζει ένας Εθελοντής; ............................................................................... 10

2.4. Οι Ανθρώπινες Αξίες του Εθελοντισμού ................................................................. 15

3. ΕΘΕΛΟΝΤΙΣΜΟΣ & ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ

3.1. Τομείς Δραστηριοποίησης του Εθελοντισμού σε Θέματα Οικολογίας και

Περιβάλλοντος ...................................................................................................... 17

3.2. Μη Κυβερνητικές Οργανώσεις (ΜΚΟ) και το έργο τους .......................................... 17

3.3. Διαφορά Ακτιβισμού και Εθελοντισμού .................................................................. 18

3.4. Παραδείγματα Εθελοντικών Δράσεων που έρχονται Αντιμέτωπα με Κρατικά

ή Ιδιωτικά Συμφέροντα ........................................................................................... 19

4. ΕΘΕΛΟΝΤΙΣΜΟΣ & ΥΓΕΙΑ

4.1. Μη Κυβερνητικές Οργανώσεις (ΜΚΟ) και το έργο τους .......................................... 21

4.2. Δράσεις των απλών πολιτών στην υγεία ................................................................ 25

4.3. Ο Εθελοντής Αιμοδότης ......................................................................................... 26

4.4. Ποιά προβλήματα προέκυψαν από την οικονομική κρίση στην υγεία και πώς ο

εθελοντισμός βοηθά στην αντιμετώπισή τους; ....................................................... 28

5. ΕΘΕΛΟΝΤΙΣΜΟΣ & ΚΟΙΝΩΝΙΑ

5.1. Μη Κυβερνητικές Οργανώσεις (ΜΚΟ) και το έργο τους .......................................... 30

5.2. Ο Εθελοντισμός στην Καταπολέμηση της μάστιγας των Ναρκωτικών .................... 33

5.3. Ο Εθελοντισμός στην Καταπολέμηση διαφόρων Μορφών Βίας ............................. 35

5.4. Ευαισθητοποίηση της Κοινωνίας κατά του Ρατσιτσού ............................................ 37

6. Ο ΕΘΕΛΟΝΤΙΣΜΟΣ ΣΤΟΝ ΑΘΛΗΤΙΣΜΟ & ΤΟΝ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟ

6.1. Ο Εθελοντισμός στους Ολυμπιακούς & Παραολυμπιακούς Αγώνες ....................... 40

6.2. Πώς ο Εθελοντισμός συμβάλλει στην διάσωση και διάδοση του πολιτισμού; ......... 41

6.3. Παραδείγματα Εθελοντικής Συνεισφοράς ............................................................... 46

3

7. ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ & ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ

7.1. Αποτελέσματα Έρευνας Ερωτηματολογίου ............................................................. 51

7.2. Συμπεράσματα ........................................................................................................ 56

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ - ΠΗΓΕΣ ............................................................................................... 58

ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ

Α. Δράση με αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα Εθελοντισμού ............................................. 61

Β. Ερωτηματολόγιο Έρευνας για τον Εθελοντισμός ........................................................ 67

Γ. Αποτελέσματα Έρευνας .............................................................................................. 69

Δ. Συνέντευξη με τον κ. Μανώλη Πούλιο ......................................................................... 83

Ε. Δράση για την “Κλίμακα” ............................................................................................. 92

ΣΤ. Δράση - Επίσκεψη στο Πάρκο "Αντώνης Τρίτσης" .................................................... 105

4

1. ΕΙΣΑΓΩΓΗ

1.1. Σκοπός της έρευνας

Σκοπός της συγκεκριμένης ερευνητικής εργασίας είναι να γνωρίσουν οι μαθητές στην πράξη

την αξία του εθελοντισμού, να μελετήσουν τις κοινωνικές προεκτάσεις του καθώς και τις

ωφέλειες που αποκομίζουν σε προσωπικό αλλά και κοινωνικό επίπεδο. Η ανάληψη

δράσεων και δραστηριοτήτων με εθελοντικό χαρακτήρα επίσης αποτελεί έναν από τους

στόχους του συγκεκριμένου project, ώστε οι μαθητές να ενεργήσουν, να συμμετέχουν σε

εθελοντικές δράσεις, αλλά πολύ περισσότερο να διοργανώνουν οι ίδιοι εθελοντικές

δραστηριότητες αποκομίζοντας πολλαπλά οφέλη.

1.2. Συνοπτική παρουσίαση του θέματος

Είναι δύσκολο να ορίσουμε τον εθελοντισμό ως σαν ένα νέο φαινόμενο. Αλλάζει διαρκώς

σήμερα όψεις, περιεχόμενο αλλά και μεθόδους ακολουθώντας τις ανάγκες και τις απαιτήσεις

της κοινωνίας.

Θα μπορέσαμε να ορίσουμε τον εθελοντισμό ως την δραστηριότητα εκείνη που

αναπτύσσεται κατά τρόπο προσωπικό, αυθόρμητο, ελεύθερο χωρίς ατομικό κέρδος από

πολίτες ή ομάδες πολιτών προς το συμφέρον της ομάδας στην οποία ανήκουν ή τρίτων

προσώπων ή ευάλωτων κοινωνικών ομάδων ή της τοπικής, κρατικής ή διεθνούς κοινότητας,

αποκλειστικά για σκοπούς αλληλεγγύης. Ακόμη ο εθελοντισμός συνεπάγεται μια στάση ζωής

που ενστερνίζεται ιδιαίτερες αξίες, όπως η αλληλεγγύη, η κοινωνική δικαιοσύνη, η κοινωνική

συμμετοχή, ενώ οι εθελοντές με τη δράση τους προωθούν θετικές στάσεις και αντιλήψεις για

τα διάφορα κοινωνικά ζητήματα.

Ο εθελοντισμός, ή καλύτερα το κίνημα του εθελοντισμού αποτελεί σήμερα με τις ανάλογες

προϋποθέσεις μια μεγάλη δύναμη ελπίδας για τον σύγχρονο κόσμο. Αυτή η διατύπωση

εμπεριέχει ένα θεμελιώδες ερώτημα για το τι είναι εθελοντισμός, πως διαμορφώνεται και τι

ρόλο διαδραματίζει στη σύγχρονη ζωή. Το φαινόμενο του εθελοντισμού αποκτά ολοένα νέες

και πρωτότυπες ποιοτικές και ποσοτικές διαστάσεις που ξεπερνούν τις παλαιές εμπειρίες

παραδοσιακής φιλανθρωπίας, Ο εθελοντισμός σήμερα δεν ταυτίζεται με την παροχή

στρατιωτικών υπηρεσιών, αλλά ούτε και με τη δράση του Ερυθρού Σταυρού. Η οργανωμένη

εθελοντική δράση τείνει να καταστεί μια σημαντική συνιστώσα της κοινωνίας των πολιτών και

να διαμορφώνονται οι προϋποθέσεις στην Ελληνική κοινωνία αντιμετώπισης των

πολλαπλών αδιεξόδων. Σήμερα η επιστημονική κοινότητα, τα μέσα ενημέρωσης και η κοινή

γνώμη, έχουν στρέψει το ενδιαφέρον τους γύρω από τις οργανώσεις παροχής εθελοντικών

υπηρεσιών και ειδικότερα του μη κερδοσκοπικού τομές ή αλλιώς του τομέα της κοινωνικής

οικονομίας. Ο εθελοντισμός έτσι όπως αναδύεται, ιδιαίτερα στις χώρες της Ευρώπης,

οριοθετεί τον τρίτο πυλώνα της οικονομίας παρέχοντας υλικά αγαθά και υπηρεσίες που

5

αδυνατούν να προσφέρουν το κράτος και η ελεύθερη αγορά. Παρόλα αυτά το εθελοντικό

κίνημα αντιμετωπίζεται ακόμη με δυσπιστία και υποκρισία από πολλούς. Υπάρχουν αρκετές

ελλείψεις στην προώθηση κοινωφελών στόχων και έλλειψη στην παροχή ενημέρωσης ώστε

να σχεδιαστεί μία δημόσια πολιτική γύρω από θέματα κοινωνικής οικονομίας. Τέλος ο

εθελοντισμός μπορεί να συμβάλει στην διαμόρφωση νέων κοινωνικών ηθών την

συνεκτικότητα του κοινωνικού ιστού και να ενδυναμώσει την κοινωνική αλληλεγγύη.

1.3. Ερευνητικά Ερωτήματα

Παραθέτουμε τα κυριότερα ερευνητικά ερωτήματα τα οποία τέθηκαν στους μαθητές:

1. Τι εννοούμε με τον όρο "εθελοντισμός" και τι είναι η "εθελοντική εργασία";

2. Ποια η αξία του εθελοντισμού στην ζωή του ανθρώπου;

3. Ποια η αξία του εθελοντισμού για την κοινωνία στην σημερινή εποχή;

4. Γιατί αποτελεί ο εθελοντισμός δείκτη για τον πολιτισμό μιας κοινωνίας;

5. Ποια τα κίνητρα και τα οφέλη ενός εθελοντή;

6. Τι αποκομίζει ένας εθελοντής (πυραμίδα του Maslow)

7. Σε ποιους τομείς - δράσεις σε θέματα οικολογίας και περιβάλλοντος μπορούν να

δραστηριοποιηθούν οι εθελοντές; (Ποια είναι τα κυριότερα

οικολογικά/περιβαλλοντικά προβλήματα που αντιμετωπίζει η Ελλάδα;)

8. Ποιες είναι οι ΜΚΟ που ασχολούνται με την προστασία και βελτίωση του

περιβάλλοντος και ποιο το έργο τους; (με έμφαση στην Ελλάδα)

9. Οι εθελοντικές δράσεις έρχονται αντιμέτωπες με κρατικά ή ιδιωτικά συμφέροντα;

Αναφέρατε αντιπροσωπευτικά παραδείγματα στην Ελλάδα ή και διεθνώς.

10. Ποια η διαφορά του ακτιβισμού με τον εθελοντισμό;

11. Με ποιους τρόπους μπορεί ο εθελοντισμός να βοηθήσει στην αντιμετώπιση

κοινωνικών προβλημάτων;

12. Ποιες είναι οι ΜΚΟ που ασχολούνται με κοινωνικά προβλήματα και ποιο το έργο

τους (με έμφαση στην Ελλάδα);

13. Πώς μπορεί ο εθελοντισμός να βοηθήσει στην καταπολέμηση της μάστιγας των

ναρκωτικών;

14. Πώς μπορεί ο εθελοντισμός να βοηθήσει στην καταπολέμηση των διάφορων

μορφών βίας;

15. Πώς στα πλαίσια του εθελοντισμού μπορεί να γίνει ευαισθητοποίηση της κοινωνίας

σε θέματα ρατσισμού (ή κοινωνικά αποκλεισμένων ομάδων);

1.4. Μεθοδολογία - Ομάδες Εργασίας

Οι μαθητές που συμμετείχαν στο project χωρίστηκε σε 4 ομάδες εργασίας οι οποίες

ανέλαβαν να το προσεγγίσουν το θέμα από διαφορετικές σκοπιές. Μετά από τις πρώτες

συναντήσεις οι μαθητές, σε συνεργασία με τους καθηγητές, διέκριναν τους παρακάτω

τομείς/ενότητες που αφορούσαν τον εθελοντισμό. Πιο συγκεκριμένα: α) Εθελοντισμός και

Περιβάλλον, β) Εθελοντισμός και Υγεία, γ) Εθελοντισμός και Κοινωνία και δ) Εθελοντισμός

στον Αθλητισμό και τον Πολιτισμό.

6

Με αυτό τον τρόπο επιμερίστηκαν τα ερευνητικά ερωτήματα του project, αλλά και οι

δραστηριότητες όλης της ομάδας, έτσι ώστε όλοι οι μαθητές να συμμετέχουν και να

συνεισφέρουν τόσο στα πλαίσια των ομάδων τους, όσο και στην ολομέλεια. Είναι σημαντικό

να σημειωθεί ότι αρκετές φορές χρειάστηκε οι μαθητές να συνεργαστούν εκτός των

ομάδων εργασίας τους με τους άλλους συμμαθητές τους, έτσι ώστε να συγκρίνουν, να

αναλύσουν και να μελετήσουν διάφορες πτυχές του project.

Πιο συγκεκριμένα, παραθέτουμε τις 4 ομάδες εργασίες:

Ομάδα «Γαλαζοπράσινοι» / Εθελοντισμός & Περιβάλλον

Αλεξίου Ελένη

Δημοπούλου Ευγενία

Κοτσινονού Κων/να

Νικολάου Γεωργία

Σοβατσίδη Γεωργία

Ομάδα «Δώσε και SOSE» / Εθελοντισμός & Υγεία

Στραβοκεφάλου Ευαγγελία

Τζαγκαράκη Μαρία

Τσακάλου Κων/να

Χαρίνου Μαρίνα

Ψαράκη Κων/να

Ομάδα «Όλοι για Έναν και Ένας για Όλους» / Εθελοντισμός & Κοινωνία

Γεωργοπούλου Κων/να

Ελευθεριώτη Ηλιάνα-Μαρία

Κουμάνταρου Ευφροσύνη

Σελαμαϊ Οργκέσα

Σιμισακάκης Νικόλαος

Τσιορίδη Ιωσηφίνα

Ομάδα «Super-Girls» / Εθελοντισμός στον Αθλητισμό και τον Πολιτισμό

Αλάτζα Ζωή

Αλι Κλεοπάτρα

Βασιλοπούλου Ανδριάνα

Βερτσώνη Μαρία

Βλασσοπούλου Γεωργία

7

2. ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΟΝ ΕΘΕΛΟΝΤΙΣΜΟ

2.1. Τί είναι εθελοντισμός;

Εθελοντισμός είναι η αυθόρμητη, ενσυνείδητη και ανιδιοτελής προσφορά της ανθρώπινης

ενέργειας για τη θεραπεία της ανάγκης του πλησίον. Η έννοια του εθελοντισμού βασίζεται

στην ιδέα της ανθρώπινης αλληλοβοήθειας πού ο καθένας μας προσφέρει τον εαυτό του,

αλλά και όλες του τις δυνάμεις στην υπηρεσία του πάσχοντα συνανθρώπου του χωρίς να

ζητάει αμοιβή. Οι ρίζες του εθελοντισμού είναι βαθιές μέσα στην ιστορία και τη διαχρονική

εξέλιξη της κοινωνίας.

Ο εθελοντισμός ταυτίζεται με τη φιλανθρωπία, όπως χρησιμοποιήθηκε κατά την κλασσική

εποχή κυρίως για να αποδώσει μια καινούργια αρετή, την αγάπη για το συνάνθρωπο. Όσο

όμως και αν επιδιώχθηκε από όλους να ταυτιστούν οι δύο έννοιες, ο εθελοντισμός συνεχίζει

να εμπνέει περισσότερο, ειδικά στη σημερινή εποχή που κυριαρχεί ο ατομικισμός.

Ο εθελοντισμός συνδέεται με την ανιδιοτελή προσφορά για την κοινή ευημερία. Συνδυάζει τα

στοιχεία της ελεύθερης βούλησης και επιλογής με την ένταξη σε ένα πρόγραμμα δράσης. Ως

ελεύθερη απόφαση είναι προσωπική υπόθεση, είναι τρόπος ζωής και ατομική πειθαρχία.

Είναι ο έρωτας για τη βοήθεια και τη στήριξη της ανάγκης των άλλων. Ο Εθελοντισμός είναι ο

δείκτης τού πολιτισμού μιας κοινωνίας.

2.2. Κίνητρα και Οφέλη του Εθελοντισμού

Οι 4 ομάδες εργασίες μελέτησαν ξεχωριστά τα κίνητρα και τα οφέλη του εθελοντισμού στα

πλαίσια των ομάδων τους. Όπως προκύπτει από την έρευνα των μαθητών ανεξάρτητα από

τον τομέα (περιβάλλον, κοινωνία, υγεία, κλπ) τα κίνητρα και τα οφέλη είναι σχεδόν

κοινά και διαφοροποιούνται ελάχιστα σε κάθε περίπτωση.

Ομάδα Εργασίας «Εθελοντισμός & Περιβάλλον»

Αν ο εθελοντισμός είναι πλήρης, και όχι αμειβόμενος, δηλαδή η εργασία, είτε πνευματική είτε

σωματική, δεν αμείβεται αλλά προσφέρεται, τότε σίγουρα υπάρχουν κίνητρα που ωθούν

κάποιον να γίνει εθελοντής. Τα κίνητρα αυτά μπορεί να περιλαμβάνουν: τους πόθους και τις

ελπίδες του για έναν καλύτερο και πιο ασφαλή κόσμο και την επιθυμία του να

αποφύγει μελλοντικές συνέπειες όσον αφορά την καταστροφή του, όπως η επιδείνωση

του φαινομένου του θερμοκηπίου, η παντελής εξαφάνιση απειλούμενων ειδών κ.ά. Κίνητρα

μπορούν να αποτελούν ακόμη: η ανάγκη για συντροφικότητα, διασκέδαση ή μάθηση και

η προσωπική ανάπτυξη ή αναζήτηση, επαγγελματικής ή διαπροσωπικής, εμπειρίας.

Ένας άνθρωπος μπορεί, επίσης, να γίνει (περιβαλλοντικός) εθελοντής αν έχει άπλετο

χρόνο να διαθέσει, αν ξέρει κάποιον που είναι ήδη εθελοντής ή ακόμη και για

8

θρησκευτικούς λόγους. Εκτός αυτών, ως κίνητρο μπορούμε να λάβουμε ακόμα και τις

εκδρομές ή τα ταξίδια που τυχόν θα πραγματοποιήσει κάποιος στα πλαίσια μιας

εθελοντικής δραστηριότητας.

Γενικά, θεωρείται πως ο εθελοντισμός δεν έχει υλικά ανταλλάγματα. Ωστόσο, προσφέρει στον

εθελοντή μια σειρά από θετικά στοιχεία που τον βοηθούν να συνεχίσει να προσφέρει στην

προστασία του περιβάλλοντος αλλά και να βελτιώσει τον ίδιο του τον χαρακτήρα.

Τα οφέλη λοιπόν που αποκομίζει ένας εθελοντής μετά τη δράση του είναι πολλά:

● Ομαδικό πνεύμα

● Ξεχωριστές εμπειρίες

● Καινούριες φιλίες

● Επαφή με τον πολιτισμό

● Ηθική ικανοποίηση / επιβράβευση

● Πληθώρα γνώσεων

● Ανάπτυξη νέων δεξιοτήτων και ικανοτήτων

● Ανιδιοτέλεια και αίσθημα αλτρουισμού

● Συναίσθημα της ευτυχίας και αυτοσυμπλήρωσης

● Κοινωνική καταξίωση και αναγνώριση

● Ίσως ακόμη και βελτίωση της φυσικής του κατάστασης

Ομάδα Εργασίας «Εθελοντισμός & Κοινωνία»

Οι σημερινοί εθελοντές έχουν πολλές επιλογές και ευκαιρίες για να μοιράσουν τον χρόνο

τους και τις δεξιότητές τους και θα αποφύγουν τα περιβάλλοντα εκείνα που είναι αρνητικά ή

εχθρικά ή απλώς αδιάφορα. Οι εθελοντές είναι πιο ελεύθεροι από ό,τι το αμειβόμενο

προσωπικό στις επιλογές που μπορεί να κάνει προκειμένου να μην έρθουν αντιμέτωποι με

δυσάρεστες καταστάσεις και οι περισσότεροι θα διαλέξουν να «επενδύσουν τον χρόνο τους

και την ενέργειά τους σε οργανισμούς όπου η μεγάλη προσπάθεια θα είναι αφιερωμένη στην

καταπολέμηση των προβλημάτων όλου του κόσμου και όχι στο να τσακωνόμαστε μεταξύ

μας». (McCurley, 1995)

Πρέπει να περάσουμε λίγο χρόνο αναλογιζόμενοι τους λόγους για τους οποίους γίνεται

κάποιος εθελοντής, προκειμένου να προχωρήσουμε στο σωστό συνταίριασμα

δεξιοτήτων/δουλειάς.

Ενδεικτικά αναφέρουμε ότι μπορεί να είναι ένα αίσθημα προσωπικής ικανοποίησης και

ολοκλήρωσης, ο αλτρουισμός, η ανάγκη για συντροφικότητα ή για μάθηση και προσωπική

ανάπτυξη, η αναζήτηση (επαγγελματικής ή διαπροσωπικής) εμπειρίας, η ανάπτυξη

επαγγελματικών επαφών που θα βοηθήσουν το άτομο στα μελλοντικά του σχέδια ή/και η

κοινωνική καταξίωση.

Τα βασικά κίνητρα των εθελοντών περιλαμβάνουν:

το να βοηθήσουν άλλους

το ενδιαφέρον για τη δουλειά ή τη δραστηριότητα

9

το να θέλει να μάθει και να κερδίσει εμπειρία

έχει άπλετο χρόνο να διαθέσει

είναι αφοσιωμένος σε ένα σκοπό

ξέρει κάποιον που είναι ήδη εθελοντής

θρησκευτικοί λόγοι.

Γενικότερα τα οφέλη για τους εθελοντές θα μπορούσαν να καταγραφούν ως εξής:

• Εμπειρία: επαγγελματική εμπειρία στον τομέα που τον ενδιαφέρει, εμπειρία

συνεργασίας, εργασιακή εμπειρία, επαγγελματικός προσανατολισμός.

• Δημιουργική απασχόληση: για τον ελεύθερο χρόνο

• Βεβαίωση / αναγνώριση: χορήγηση βεβαίωσης (εθελοντικής προϋπηρεσίας) για

την προσφερόμενη εργασία στη δομή ως συστατική επιστολή που θα βεβαιώνει τις

δυνατότητες και την συγκεκριμένη προσφορά κάθε ενδιαφερόμενου, συστατικών

επιστολών, υποτροφιών για παραπέρα εκπαίδευση και διοργάνωση εκδηλώσεων

προς τιμή τους / ανάληψη πρωτοβουλιών / ευθυνών / ονομαστική προσφορά /

αναμνηστικά.

• Προσωπικό χρόνο: σχέσεις με άλλους ανθρώπους, επαφή με διαφορετικές

κουλτούρες συνεργασιακό περιβάλλον, διαχείριση ατομικού χρόνου, διαλείμματα,

εκπαίδευση, εξάσκηση.

• Εκπαίδευση: μη επίσημη εκπαίδευση, ειδικές γνώσεις, βελτίωση δεξιοτήτων.

• Συμμετοχή στις δραστηριότητες των δομών με προσωπικό έργο. Συμμετοχή σε

σεμινάρια, εκπαιδευτικές συνεδρίες, εκδηλώσεις τις οποίες

• διοργανώνει η δομή ή για τις οποίες η δομή δέχεται ενημέρωση από άλλους φορείς.

• Δημόσιες σχέσεις : γνωριμίες σε προσωπικό επίπεδο, δικτύωση με άλλους

ανθρώπους με κοινές ανησυχίες, προβλήματα, ιδέες, διάθεση.

• Αποζημίωση / Αποζημίωση σε είδος : όταν και όπου αυτό είναι δυνατόν, συμβολικά ή

και καθ' ολοκληρίαν. Χρήση Η/Υ / διαδικτύου / τηλ. / φαξ /βιβλιοθήκης (αν υπάρχει)

για προσωπική χρήση, δυνατότητα ταύτισης ενός κομματιού δουλειάς με τον εαυτό

του.

10

Ομάδα Εργασίας «Εθελοντισμός & Υγεία»

Τα κίνητρα για εθελοντική προσφορά αποτελούν συνήθως κοινό κριτήριο τόσο εμπλοκής

από την πλευρά των εθελοντών, όσο και αξιολόγησης από την πλευρά του φορέα

υλοποίησης εθελοντικών προγραμμάτων. Μερικά από τα σημαντικότερα καταγεγραμμένα

κίνητρα για εθελοντική προσφορά είναι τα ακόλουθα:

• Επιθυμία για βοήθεια/προσφορά

• Αυξημένη κοινωνικοποίηση/εμπλοκή στα κοινά

• Αξιοποίηση δεξιοτήτων, γνώσεων και εμπειριών

• Ενδιαφέρον απόκτησης εμπειριών ή προσωπικής ευαισθητοποίησης/εκπαίδευσης

σε συγκεκριμένα πεδία

• Αφοσίωση σε ένα στόχο

• Αίσθημα συντροφικότητας και κοινωνικότητας

• Αίσθημα προσωπικής ικανοποίησης και ολοκλήρωσης

• Αίσθημα επιρροής και συμμετοχής στη λήψη αποφάσεων

• Βελτίωση προοπτικών επαγγελματικής αποκατάστασης

• Διάθεση ελεύθερου χρόνου

• Ανάγκη διασκέδασης

2.3. Τί αποκομίζει ένας Εθελοντής;

Κάθε κίνητρο που ωθεί έναν άνθρωπο να δραστηριοποιηθεί εθελοντικά ανταποκρίνεται σε

κάποια ανάγκη του, και κάθε τι που αποκομίζει από την εθελοντική εργασία ικανοποιεί

αυτή του την ανάγκη.

Σύμφωνα με το Maslow μόνο ανάγκες που δεν έχουν ικανοποιηθεί είναι παράγοντες

υποκίνησης. Δηλαδή, ο βαθμός παρακίνησης του ανθρώπου επηρεάζεται από το βαθμό

μη ικανοποίησης των αναγκών. Επομένως, κάποιος γίνεται εθελοντής με σκοπό να

ικανοποιήσει μία ανικανοποίητη ανάγκη του, πράγμα που και πετυχαίνει με αυτά που

αποκομίζει από τη δραστηριότητα.

11

Σύμφωνα με τον Maslow , οι ανάγκες ενός φυσιολογικού ανθρώπου διακρίνονται σε πέντε

κατηγορίες, ξεκινώντας από τις βασικότερες και καταλήγοντας στις ανώτερες.

Μπορούμε λοιπόν να κατατάξουμε τα οφέλη τα οποία αποκομίζει ένας εθελοντής σε αυτές τις

βαθμίδες ανάλογα με τις ανάγκες που ικανοποιούν.

Το ομαδικό πνεύμα και οι νέες φιλίες ικανοποιούν κυρίως τις κοινωνικές ανάγκες

(αγάπη, φιλία, ένταξη σε ομάδα), αλλά και τις ανάγκες αυτοεκτίμησης (αλληλοσεβασμός).

Οι εμπειρίες που θα ζήσει κάποιος, οι γνώσεις – δεξιότητες – ικανότητες που θα

αναπτύξει, καθώς επίσης και η κοινωνική καταξίωση και αναγνώριση που θα αποκτήσει

θα ικανοποιήσουν και αυτές με τη σειρά τους, σε αρκετά μεγάλο βαθμό, τις ανάγκες

αυτοεκτίμησης (κύρος, εκτίμηση, σεβασμός, επιτυχία).

Τέλος, η επαφή με τον πολιτισμό, η ηθική ικανοποίηση / επιβράβευση, η

ανιδιοτέλεια και το αίσθημα αλτρουισμού όπως και τα συναισθήματα ευτυχίας και

αυτοσυμπλήρωσης καλούνται να ικανοποιήσουν ανάγκες αυτοπραγμάτωσης (ηθική,

δημιουργικότητα, επίλυση προβλημάτων, αυτενέργεια, αυτοολοκλήρωση και

αυτοανάπτυξη).

Ο εθελοντισμός έχει ουσιαστικό και θετικό αντίκτυπο στην κοινωνία. Πολλά, όμως, είναι και

τα ατομικά πλεονεκτήματα και για όσους συμμετέχουν σε δράσεις εθελοντισμού.

Μαθαίνει συνεχώς και αναπτύσσει νέες δεξιότητες. Ο εθελοντής γνωρίζει τις

προσωπικές του ικανότητες και τα όριά του και ανακαλύπτει πτυχές του εαυτού του που

δε γνώριζε πριν. Αναπτύσσονται δια βίου μαθησιακές δεξιότητες που σχετίζονται με τη

διαχείριση χρόνου, ανάληψη ευθυνών, ικανότητα ολοκλήρωσης ενός έργου, λήψη

αποφάσεων και επίλυση προβλημάτων.

12

Αναπτύσσει αίσθημα προσφοράς προς το κοινωνικό σύνολο. Η συνειδητοποίηση

του δεσμού με το κοινωνικό σύνολο αλλά και η πίστη ότι όλοι έχουμε κοινωνική ευθύνη,

ενθαρρύνει την ανάπτυξη μιας συνειδητοποιημένης στάσης ζωής που χαρακτηρίζεται

από έντονο ενδιαφέρον για το συνάνθρωπο και αφοσίωση στην εξυπηρέτηση σκοπών

που προάγουν την κοινωνική ευημερία.

Νιώθει ένα αίσθημα ολοκλήρωσης. Μέσα από την ενασχόληση σε εθελοντικές

δραστηριότητες, αποκτά θετική εικόνα για τον εαυτό του και αυτοπεποίθηση για τις

ικανότητές του. Η αίσθηση χρησιμότητας στο κοινωνικό σύνολο προσφέρει ικανοποίηση

και μεγαλύτερη ετοιμότητα στην ανάληψη πρωτοβουλιών.

Δίνει ώθηση στις επαγγελματικές του δυνατότητες. Μέσα από τον εθελοντισμό

αποκτούνται εμπειρίες και εξειδίκευση αλλά και γνώση ως προς τις επαγγελματικές του

επιλογές. Οι εμπειρίες αυτές είναι σημαντικές για τον εμπλουτισμό του βιογραφικού αλλά

παράλληλα αναπτύσσεται και ο κύκλος επαγγελματικών επαφών που μπορεί να είναι

χρήσιμες στο μέλλον.

Αποκτά νέα ενδιαφέροντα, νέες εμπειρίες και γνωρίζεται με νέους ανθρώπους. Η

έκθεση σε νέες καταστάσεις και νέους ανθρώπους μπορούν να οδηγήσουν σε νέες

γνώσεις και δεξιότητες, ενώ αναπτύσσονται ικανότητες στη συναναστροφή και

συνεργασία με ανθρώπους διαφορετικού υπόβαθρου. Όσοι συμμετέχουν σε εθελοντικές

δραστηριότητες αποκτούν νέα ενδιαφέροντα και ερεθίσματα για όσα συμβαίνουν γύρω

τους. Οι πλούσιες εμπειρίες, οι νέοι ρόλοι και η εναλλαγή καταστάσεων που προσφέρει η

εθελοντική εργασία είναι πολύτιμες για την ανάπτυξη του ανθρώπου.

Αποτελεί πηγή έμπνευσης για τους άλλους. Ο εθελοντής έχει μια δυναμική που

μπορεί να αποτελέσει παράδειγμα προς μίμηση για τους άλλους. Η συμμετοχή των νέων

σε εθελοντικές δραστηριότητες μπορεί να είναι ιδιαίτερα πολύτιμη και για αυτούς αλλά και

για την κοινωνία γενικότερα. Ο ενθουσιασμός, οι φρέσκες ιδέες αλλά και οι δεξιότητες

που έχουν οι νέοι (ειδικά σε θέματα που αφορούν νέες τεχνολογίες) μπορούν με την

κατάλληλη εκπαίδευση και καθοδήγηση να έχουν τεράστια οφέλη για την κοινωνία.

Τέλος, ο εθελοντισμός δίνει τη δυνατότητα στους νέους να έρθουν κοντά με άλλες γενιές

(διαγενεακός διάλογος) και να εργαστούν μαζί τους για την επίτευξη κοινών στόχων. Με αυτό

τον τρόπο, οι ενήλικες μαθαίνουν να σέβονται την άποψη των νέων ενώ οι νέοι νιώθουν ότι

μπορούν να επηρεάσουν την κοινωνία τους και να ακουστεί η φωνή τους.

Ο εθελοντισμός έχει μεγάλη σημασία όχι μόνο για τα αδύναμα μέλη της κοινωνίας αλλά και

για τον ίδιο τον εθελοντή. Κάποια από τα πράγματα που αποκομίζει ο εθελοντής είναι τα

ακόλουθα:

13

● Συνεισφορά - Αλληλεγγύη – Αλτρουισμός: Ο πιο προφανής λόγος που οι άνθρωποι

γίνονται εθελοντές είναι το πάθος τους για κάτι που αγαπούν. Οι άνθρωποι, που

έχουν προσωπική σύνδεση με μία περιοχή, δρουν θελοντικά στην κοινότητά τους

θέλοντας να δημιουργήσουν ένα καλύτερο μέρος τόσο για τους ίδιους όσο και για

τους συνδαιτυμόνες τους.

● Μοναδικές εμπειρίες: Ως εθελοντής θα πάρετε μια πραγματική γεύση από την τοπική

κουλτούρα, επιτρέποντάς σας να γίνεται ένας πραγματικός ταξιδιώτης, αντί ένας

απλός τουρίστας.

● Προσωπικά Οφέλη: Στο πλαίσιο της κοινωνικής προσφοράς οι εθελοντές μπορούν να

εντοπίσουν τη μορφή των εθελοντικών δράσεων που πλησιάζει τον χαρακτήρα και

την ιδιοσυγκρασία τους. Μέσα από τις μοναδικές εμπειρίες που προσφέρει ο

εθελοντισμός οι εθελοντές ενισχύουν τις καλές πλευρές του χαρακτήρα τους και

διαμορφώνουν ένα καλύτερο πρόσωπο. Οι εθελοντές που επιστρέφουν γίνονται πιο

ανεξάρτητοι, πιο θαρραλέοι, υπεύθυνοι, ανοιχτόμυαλοι και τολμηροί. Ο εθελοντισμός

αντιστρατεύεται το πνεύμα του ατομισμού, της ναρκισσιστικής εσωστρέφειας και της

ιδιοτέλειας που επικρατεί στην εποχή μας. Ο εθελοντής δε βλέπει πια τη ζωή με τη

ματιά του εγωκεντρικού ατόμου που βάζει πάνω απ’ όλα το προσωπικό του

συμφέρον και κύρος, αλλά με την ευρύτητα της σκέψης του ανθρώπου που

συναισθάνεται πως είναι μέλος μιας κοινότητας ανθρώπων.

● Εκμάθηση νέων πραγμάτων: Ο εθελοντισμός, και κυρίως στο εξωτερικό, ανοίγει ένα

παράθυρο στον κόσμο. Μόνο όταν κάποιος δει κατάματα την ακραία φτώχεια, τις

σκιές που αφήνει πίσω του ένας πόλεμος, την ανάγκη για επιβίωση, την εξαφάνιση

των ειδών, μπορεί εντέλει να κατανοήσει τι σημαίνουν όλα αυτά για τον ίδιο και πόσο

δύναται να επηρεάσουν τον υπόλοιπο κόσμο.

● Φιλίες: Οι άνθρωποι βρίσκουν συχνά ισόβιες φιλίες μέσω της εθελοντικής εργασίας.

Πολλοί είναι αυτοί που επιλέγουν τον εθελοντισμό κυρίως για να αναπτύξουν φιλίες

αντιμετωπίζοντας έτσι τη μοναξιά των καιρών μας.

● Εκμάθηση μιας ξένης γλώσσας: Αν μη τι άλλο, ο εθελοντισμός στο εξωτερικό

συμβάλλει στο να αναπτύξετε παρά πολύ τις γλωσσικές δεξιότητές σας. Ο καλύτερος

τρόπος, σχεδόν ο μόνος τρόπος, για να μάθει κανείς μία γλώσσα είναι ουσιαστικά να

τη χρησιμοποιεί σε πραγματικές συνθήκες. Όταν δαπανήσετε ένα σημαντικό χρονικό

διάστημα στο εξωτερικό, όπου θα σας μιλούν μια ξένη γλώσσα είκοσι τέσσερις ώρες

την ημέρα, επτά ημέρες την εβδομάδα, σίγουρα θα εκπλαγείτε με το πόσο γρήγορα

θα εξοικειωθείτε με την ομιλία.

● Εύρεση Εργασίας: Η εθελοντική εργασία μπορεί συχνά να οδηγήσει σε μια

αμειβόμενη εργασία. Οι εθελοντές συχνά έχουν τη δυνατότητα να γίνουν συντονιστές

εθελοντών και να προσληφθούν από τις αντίστοιχες οργανώσεις. Ταυτόχρονα οι

εθελοντές μπορούν να δοκιμάσουν ένα τομέα εργασίας για να καταλάβουν αν

πραγματικά τους ενδιαφέρει, και αν ναι να αφομοιώσουν στο έπακρο τον τρόπο

λειτουργίας και τα «μυστικά» της συγκεκριμένης εργασίας, αποκτώντας ένα

σημαντικό προβάδισμα για τη μελλοντική τους πιθανή επιλογή σε αυτόν τον τομέα

εργασίας.

● Διασκέδαση: Θεωρητικά κανείς θα δεχόταν να γίνει εθελοντής, παρ 'όλα τα οφέλη,

εάν ο εθελοντισμός περιοριζόταν μόνο σε στυγνή προσφορά εργασίας χωρίς καμία

διασκέδαση. Εθελοντική εργασία μπορεί να είναι σκληρή, επίπονη, και

απογοητευτική, αλλά είναι επίσης συνήθως πολύ διασκεδαστική και άκρως

ικανοποιητική.

14

Οι εμπειρίες που αποκομίζει το άτομο ως εθελοντής είναι εμπειρίες ζωής!

Ο εθελοντισμός ωφελεί τόσο τον πολιτισμό και τον αθλητισμό όσο και τον ίδιο τον εθελοντή

σε πολλαπλά επίπεδα. Πιο συγκεκριμένα ο εθελοντισμός ενισχύει την οικονομία και

συνεισφέρει στη δημιουργία µιας σταθερής και ενιαίας κοινωνίας. Κάθε εθελοντική

δραστηριότητα αποτελείτε από διάφορα κίνητρα. Ένας εθελοντής έχει την ανάγκη να

δημιουργεί κοινωνικές διασυνδέσεις και επαφές κάθε μορφής. Επίσης, έχει την ανάγκη να

αυξήσει την αυτοεκτίμησή του. Η μάθηση είναι ένα πολύ βασικό προνόμιο που αποκτά ένας

εθελοντής στην διάρκεια της εθελοντικής εργασίας, η διερεύνηση ικανοτήτων και δεξιοτήτων

ενός εθελοντής απόκτιουνται και αναγνωρίζονται στην διάρκεια της εργασίας του. Ο έπαινος

είναι ένα βασικό στοιχείο για την αυτο-ικανοποίηση κάθε εθελοντή. Οι εθελοντές έχουν την

ανάγκη ένταξης σε ομάδες με ανθρώπους που μοιράζονται τις ίδιες αξίες όπου προσφέρουν

πολλά στον πολιτισμό της χώρας μας.

● Ο ανθρωπισμός, η πίστη κι ο σεβασμός στον άνθρωπο καθώς και η άοκνη

προσπάθεια για την ανακούφιση των συνανθρώπων.

● Η παιδεία και η μόρφωση, καθώς παρατηρείται ότι οι καλλιεργημένοι άνθρωποι

αναλαμβάνουν πιο εύκολα εθελοντική δράση, αλλά και γνωρίζουν πώς θα βοηθήσουν

πιο αποτελεσματικά το συνάνθρωπο.

● Το προσωπικό βίωμα: πολλές φορές μια ανάλογη εμπειρία αποτελεί την αφορμή για

να δραστηριοποιηθούν εθελοντικά οι άνθρωποι.

● Τα σύγχρονα προβλήματα, μια που ο εθελοντισμός είναι η απάντηση στα οξύτατα

προβλήματα της εποχής μας (φτώχια, περιβαλλοντική υποβάθμιση, απειλή της

ειρήνης, κλπ)

● Υποχώρηση του κράτους πρόνοιας/κοινωνικής πολιτικής

● Οι παγκοσμιοποιημένοι μηχανισμοί ενημέρωσης οδηγούν σε έμμεση βίωση της

δυστυχίας και συχνά παρακινούν σε εθελοντική δράση.

● Ο ρόλος του σχολείου και της οικογένειας είναι καθοριστικής σημασίας για την

ανάληψη εθελοντικής πρωτοβουλίας. Οι αρχές και το ζωντανό παράδειγμα που

προσφέρουν στους νέους υποβοηθούν στην ενεργό συμμετοχή στα κοινωνικά

προβλήματα.

15

Ενδεικτική Μαρτυρία Εθελοντή

“Είμαι η Γεωργία Μαρινού από τα Αθίκια Κορινθίας. Ταξίδεψα στην Σλοβακία με το

πρόγραμμα KERIC (φορέας που ασχολείται με αυτιστικά άτομα), όπου έμεινα σε 2

διαφορετικά μέρη, σε 2 κατασκηνώσεις: Stiavnicke Bane και Banska Stiavnica. Στην πρώτη

κατασκήνωση δούλεψα με αυτιστικά παιδιά με παιχνίδια, εκδρομές, πολιτισμική βραδιά, πάρτι

μασκέ κ.α. Στην δεύτερη κατασκήνωση, προσέχαμε τα παιδιά, πηγαίναμε για ιππασία,

ποδηλασία, και άλλες δράσεις ελευθέρου χρόνου. Επισκέφτηκα πόλεις, πήγα σε πεζοπορίες,

σε κλαμπ, γνώρισα και άλλους εθελοντές που μένανε σε άλλες πόλεις. Έχω μοναδικές

αναμνήσεις, μοναδικές εμπειρίες. Το πρόγραμμα αυτό με βοήθησε να έχω καλύτερη

επικοινωνία με τους ανθρώπους. Έμαθα να είμαι πιο υπομονετική, ώστε να βρω τον τρόπο

να δέχομαι τους ανθρώπους όπως είναι. Δέθηκα πάρα πολύ με όλα τα άτομα εκεί. Για εμένα

αυτή η εμπειρία θα είναι μέσα στην καρδιά μου.’’

2.4. Οι Ανθρώπινες Αξίες του Εθελοντισμού

Ο εθελοντής αποκομίζει πολλά οφέλη, καλλιεργείται η ευαισθησία, ο σεβασμός στο

συνάνθρωπο και ενισχύονται οι αξίες της αλληλεγγύης της ισότητας , της ομοιότητας της

δημοκρατίας. Λόγω της κοινωνικής προσφοράς μειώνεται η ατομιστική διάθεση και

προβάλλεται έντονα η κοινωνικότητα-συλλογικότητα και προκρίνονται οι δεξιότητες του

ανθρώπου.

Ο εθελοντισμός δεν προσφέρει θετικά στοιχεία μόνο στα πιο αδύναμα μέλη μιας κοινωνίας,

αλλά και σε ολόκληρη την κοινωνία και τον ίδιο τον εθελοντή.

Πιο συγκεκριμένα: Ο εθελοντισμός αποτελεί πηγή ολοκλήρωσης και ευτυχίας για τον

εθελοντή. Μερικά από τα κέρδη που αποκομίζει ο εθελοντής είναι η γνώση, η

δημιουργικότητα, η ενίσχυση της φαντασίας και του οργανωτικού πνεύματος, η

υπευθυνότητα, η ανιδιοτέλεια, η αγωνιστικότητα, η ψυχική ικανοποίηση, η αυτοσυνειδησία,

κλπ. Ο εθελοντισμός αντιστρατεύεται το πνεύμα του ατομισμού, της ναρκισσιστικής

εσωστρέφειας και της ιδιοτέλειας που επικρατεί στην εποχή μας. Ο εθελοντής δε βλέπει πια

τη ζωή με τη ματιά του εγωκεντρικού ατόμου, που βάζει πάνω απ’ όλα το προσωπικό του

συμφέρον και κύρος, αλλά με την ευρύτητα της σκέψης του ανθρώπου που συναισθάνεται

πως είναι μέλος μιας κοινότητας ανθρώπων. Η ανακούφιση του ανθρώπινου πόνου και η

προσφορά βοήθειας όχι μόνο στον Τρίτο κόσμο αλλά και στον Τέταρτο (άτομα που ζουν

κάτω από το όριο της φτώχιας στις ανεπτυγμένες χώρες), που στις μέρες μας διευρύνεται

απειλητικά.

Ο άνθρωπος που ευεργετείται νιώθει πιο ασφαλής, καθώς διαπιστώνει πως δεν είναι μόνος,

πως υπάρχουν άνθρωποι που ενδιαφέρονται γι’ αυτόν και τα προβλήματά του και που είναι

πρόθυμοι να του προσφέρουν υλική και ηθική υποστήριξη. Ηθική και οικονομική υποστήριξη

με παράλληλη περιστολή του αποκλεισμού και άμβλυνση της μοναξιάς. Προστασία των

δικαιωμάτων για όλους τους ανθρώπους. Πρόταξη του κοινού καλού, ανάπτυξη της

κοινωνικής συνείδησης, καλλιέργεια του συνεργατικού πνεύματος, ενίσχυση της

16

δημοκρατίας. Ουσιαστικά, ο εθελοντισμός συμβάλλει στη δημιουργία της κοινωνίας των

πολιτών. Ενημέρωση κι ευαισθητοποίηση του κόσμου. Προστασία του περιβάλλοντος,

αντιρατσιστική κι αντιπολεμική δράση που οδηγεί στη σύσφιξη των σχέσεων των λαών,

προσπάθεια για διαφύλαξη της κληρονομιάς και αναβάθμιση του πολιτισμού.

17

3. ΕΘΕΛΟΝΤΙΣΜΟΣ & ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ

3.1. Τομείς Δραστηριοποίησης του Εθελοντισμού σε Θέματα

Οικολογίας και Περιβάλλοντος

Οι εθελοντές, όσον αφορά θέματα οικολογίας και περιβάλλοντος (περιβαλλοντικό -

οικολογικός εθελοντισμός) μπορούν να δραστηριοποιηθούν στους εξής τομείς:

● την ανακύκλωση,

● τη δενδροφύτευση,

● τη δασοπροστασία,

● την πυρόσβεση,

● τη διάνοιξη, συντήρηση και σήμανση μονοπατιών,

● τον καθαρισμό πόλεων, πάρκων, ακτών κλπ,

● την ευαισθητοποίηση του κοινού.

Μπορούν ακόμη να ασχοληθούν με:

● τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας,

● τη διαχείριση αποβλήτων και λυμάτων,

● την αποκομιδή και αποτέφρωση απορριμμάτων,

● τη διαχείριση ιατρικών αποβλήτων,

● αλλά και με τα είδη υπό εξαφάνιση.

3.2. Μη Κυβερνητικές Οργανώσεις (ΜΚΟ)

Οι Μη Κυβερνητικές Οργανώσεις (ΜΚΟ) που ασχολούνται με την προστασία του

περιβάλλοντος είναι οι εξής:

● WWF: (http://www.wwf.gr/) Από την ίδρυσή της έχει σχεδιάσει και υλοποιήσει πάνω

από 80 έργα για τη διατήρηση των οικοσυστημάτων του γλυκού νερού, της θάλασσας

και του δάσους.

18

● Greenpeace: (http://www.greenpeace.org/greece/el/) Εδώ και περισσότερα από 30

χρόνια, δίνει ένα πολύπλευρο αγώνα για να προλάβει και να αντιμετωπίσει τα

μεγαλύτερα περιβαλλοντικά προβλήματα του πλανήτη. Σε διεθνές επίπεδο,

αγωνίζεται για την οριστική παύση των πυρηνικών δοκιμών και της χρήσης όπλων

μαζικής καταστροφής, τη διάσωση των αρχέγονων δασών, την εφαρμογή της

απαγόρευσης της φαλαινοθηρίας και την προστασία των ωκεανών, τη διατήρηση της

βιοποικιλότητας και την απαγόρευση της απελευθέρωσης γενετικά μεταλλαγμένων

οργανισμών στα τρόφιμα και το περιβάλλον, την απαγόρευση των επικίνδυνων

τοξικών ουσιών, την αποτροπή των κλιματικών αλλαγών και την προώθηση των

ανανεώσιμων πηγών ενέργειας.

● Αρκτούρος: (http://www.arcturos.gr/) Ιδρύθηκε το 1992, για την προστασία της

άγριας ζωής και του φυσικού περιβάλλοντος, με δράσεις έρευνας πεδίου,

επιστημονικής μελέτης, ευαισθητοποίησης κοινού, περιβαλλοντικής εκπαίδευσης και

εθελοντισμού για την προστασία της άγριας ζωής, την ενίσχυση της βιοποικιλότητας

και της αειφορίας στην Ελλάδα και το εξωτερικό. Υλοποιεί προγράμματα για την

προστασία των ορεινών οικοσυστημάτων με έμφαση στα μεγάλα θηλαστικά.

● Αρχέλων: (http://www.archelon.gr/) Μη κερδοσκοπικό σωματείο με αντικείμενο τη

μελέτη και προστασία των θαλάσσιων χελωνών και των βιοτόπων τους, τη διαχείριση

των παράκτιων οικοσυστημάτων στις σημαντικότερες παραλίες ωοτοκίας της Καρέττα

στη χώρα μας, την περίθαλψη τραυματισμένων και άρρωστων χελωνών καθώς και

την ενημέρωση και ευαισθητοποίηση του κοινού.

● Mom: (http://www.mom.gr/) Eταιρεία για τη Μελέτη και Προστασία της μεσογειακής

φώκιας. Μέρος της δράσης της είναι η ευαισθητοποίηση και ενημέρωση των ντόπιων

κατοίκων και ψαράδων όπως και η διάσωση και περίθαλψη άρρωστων,

τραυματισμένων και ορφανών ζώων.

Άλλες ΜΚΟ που ασχολούνται με την προστασία του περιβάλλοντος:

● Μεσόγειος SOS (http://www.medsos.gr/)

● Ελληνικό Κέντρο Περίθαλψης Άγριων Ζώων

● Ελληνική Ορνιθολογική Εταιρεία (http://www.ornithologiki.gr/)

● Καλλιστώ (http://www.callisto.gr/)

3.3. Διαφορά Ακτιβισμού και Εθελοντισμού

Ο εθελοντισμός είναι ένα κοινωνικό φαινόμενο που μπορεί να πάρει διάφορες μορφές και

διαστάσεις με βάση τις αξίες, τις αρχές, την κοινωνική-πολιτισμική και οικονομική

πραγματικότητα της κοινωνίας μας. Αντιμετωπίζει ισότιμα το συνάνθρωπο που περνά

δυσκολίες και όχι με οίκτο.

Ο ακτιβισμός είναι η δράση του πολίτη που ενδιαφέρεται για τα πολιτικά, κοινωνικά,

πολιτιστικά και οικονομικά ζητήματα. Οι μεγαλύτερες σήμερα εκδηλώσεις (δραστηριότητες)

ακτιβισμού αφορούν τα ανθρώπινα δικαιώματα, τη προστασία του περιβάλλοντος, της

εργασίας, της μόρφωσης κ.λπ. που παρουσιάζονται με διάφορες μορφές δράσης, όπως

19

υπαίθριες συναυλίες, πορείες, απεργίες, κινητοποιήσεις καθαρισμού, αναδάσωσης κλπ. Στον

ακτιβισμό, οι πολίτες με δυναμικές ενέργειες και πρωτοβουλίες δημιουργούν μία καλύτερη

ζωή και φροντίζουν για τα ανθρώπινα δικαιώματα και τις θεμελιώδεις ελευθερίες.

Οι εθελοντές εντάσσονται στη λειτουργία των υπηρεσιών και των προγραμμάτων κάποιου

οργανισμού, συναλλάσσονται με τα μέλη του προσωπικού και αναλαμβάνουν

εξειδικευμένους ρόλους. Αντίθετα, οι ακτιβιστές παίρνουν μέρος σε διεκδικητικούς αγώνες

που βγαίνουν από τα όρια του αστικού κοινοβουλευτικού παιγνίου, χωρίς τις αγκυλώσεις των

γραφειοκρατικών οργάνων των συλλογικών οργανώσεων, χωρίς να είναι συμμέτοχοι στη

λήψη των αποφάσεων με αμεσοδημοκρατικές διαδικασίες της συλλογικότητας που

διοργανώνουν τις εκδηλώσεις, τις διαδηλώσεις, τις πορείες και τα happening. Η υπερβολική

έμφαση σε τέτοιου είδους δραστηριότητες, όταν εμφανίζεται, δημιουργεί πολλές φορές

αντίθετες παραμέτρους (π.χ. οικονομικές, εθιμικές, θρησκευτικές κ.λπ.) με συνέπεια να

συνοδεύονται τότε με επιθετικές συγκρούσεις πολιτών με αστυνομικές ή και στρατιωτικές

ακόμη δυνάμεις για την αποκατάσταση της δημόσιας τάξης.

Κανείς λοιπόν δεν μπορεί να αμφισβητήσει ότι η προσφορά του εθελοντισμού και του

ακτιβισμού, ειδικά όταν αυτή στηρίζεται σε πάθος ψυχής και ανιδιοτέλεια, λειτουργεί ως

μοχλός πίεσης στις κυβερνήσεις. Κανείς δεν μπορεί να διαφωνήσει με την άποψη ότι η

κοινωνική συμμετοχή μπορεί να δώσει λύσεις σε περιβαλλοντικά ζητήματα και όχι μόνο.

3.4. Παραδείγματα Εθελοντικών Δράσεων που έρχονται

Αντιμέτωπα με Κρατικά ή Ιδιωτικά Συμφέροντα

Όταν τα συμφέροντα μιας μεγάλης εταιρίας, ή κρατικά, απειλούνται από αντιρρήσεις

ανθρώπων που γνωρίζουν ότι η ικανοποίηση αυτών των συμφερόντων ίσως θα προκαλέσει

σοβαρές βλάβες στο περιβάλλον, υπάρχουν ποικίλοι τρόποι με τους οποίους οι ίδιοι

μπορούν να εμποδίσουν τις ενέργειές τους:

Συλλογή υπογραφών κατά αυτών των πράξεων

Αυτό ήταν και το είδος της αντίδρασης που επέλεξαν οι εθελοντές της Greenpeace για να

εκφράσουν τις αντιρρήσεις τους στην μεγάλη εταιρεία γαλακτοκομικών ΔΕΛΤΑ η οποία δεν

υποστηρίζει την χρήση τοπικών κτηνοτροφικών φυτών όπως το κουκί και το ρεβίθι, για την

παραγωγή ελληνικών μη μεταλλαγμένων ζωοτροφών (τα ντόπια κτηνοτροφικά φυτά

προστατεύουν το περιβάλλον και την υγεία μας αφού απαιτούν ελάχιστα ως καθόλου

φυτοφάρμακα και λιπάσματα).

Συναυλίες

Πολλοί καλλιτέχνες δέχονται να συμμετάσχουν εθελοντικά σε συναυλίες που σκοπό έχουν

την συγκέντρωση του πλήθους προκειμένου να περαστεί ένα οικολογικό μήνυμα. Ένα από

τα παραδείγματα αυτών των περιπτώσεων είναι η συναυλία Θηβαίου και Τσακνή στο πάρκο

«Ακαδημίες Πλάτωνος», όπου ήταν σχεδιασμένο να χτιστεί το διοικητήριο της Νομαρχίας, το

2008. Οι πολίτες όμως είχαν αντιρρήσεις αφού θα στερούνταν ένα από τα ελάχιστα κομμάτια

20

παρθένας γης στην Αττική. Αυτή η συναυλία παρακίνησε τους πολίτες να δώσουν το παρόν

στη διαμαρτυρία κατά του χτισίματος του κτιρίου σε εκείνη την περιοχή.

Διαδίκτυο - Προβολή προβλήματος από τα ΜΜΕ

Η ΖARA, η μεγαλύτερη εταιρεία λιανικής πώλησης ρούχων στον κόσμο, δεσμεύτηκε σήμερα

να σταματήσει την απελευθέρωση επικίνδυνων χημικών ουσιών σε όλη τη γραμμή

παραγωγής και τα προϊόντα της έως το 2020! Μία μεγάλη νίκη που ανήκει στους cyber-

ακτιβιστές, τους εθελοντές, τους fashionistas, τους bloggers και φυσικά τους χρήστες των

κοινωνικών δικτύων παγκοσμίως που άσκησαν πίεση στην εταιρία με κάθε τρόπο. Μέσα σε

μία μόλις εβδομάδα, εκατομμύρια άνθρωποι από όλο τον κόσμο πίεσαν την εταιρεία να

αλλάξει πολιτική, ενώ για την εκστρατεία ενημερώθηκαν συνολικά 7,1 εκατ. χρήστες των

κοινωνικών δικτύων. Μόνο στο twitter υπήρξαν τουλάχιστον 43.800 αναφορές στην εταιρία.

Περισσότεροι από 300.000 cyber-ακτιβιστές έστειλαν email διαμαρτυρίας, ενώ τουλάχιστον

700 εθελοντές της Greenpeace βρέθηκαν έξω από καταστήματα ΖARA σε 20 χώρες

ζητώντας με τη δράση τους: «Μόδα ΖARA χωρίς Τοξικά».

Υπάρχουν επίσης κι άλλοι τρόποι όπως οι απεργίες, οι καθιστικές διαμαρτυρίες καθώς και οι

πορείες. Στις έσχατες περιπτώσεις οι ΜΚΟ μπορεί να κινηθούν νομικά και, μετά από

χρονοβόρες διαδικασίες σε δικαστήρια και μέσω μιας σειράς συζητήσεων, να πείσουν τις

εταιρίες να υιοθετήσουν φιλικότερες στάσεις προς το περιβάλλον.

21

4. ΕΘΕΛΟΝΤΙΣΜΟΣ & ΥΓΕΙΑ

4.1. Μη Κυβερνητικές Οργανώσεις (ΜΚΟ) και το έργο τους

Τόσο στην Ελλάδα όσο και στο εξωτερικό υπάρχουν χιλιάδες οργανώσεις που

δραστηριοποιούνται στον τομέα της υγείας. Οι οργανώσεις αυτές είναι μη κερδοσκοπικές, μη

κυβερνητικές, η δράση των οποίων βασίζετε στην προσφορά εργασίας των εθελοντών και

στην οικονομική υποστήριξη που προσφέρουν απλοί πολίτες για την συντήρηση και την

διατήρηση της λειτουργίας τους. Οι μη κυβερνητικές οργανώσεις που λειτουργούν τόσο στην

Ελλάδα όσο και στον υπόλοιπο κόσμο δεν έχουν, όπως άλλωστε δηλώνει και το όνομά τους,

σκοπό το κέρδος αλλά την προσφορά, την ηθική ικανοποίηση που προσφέρει η εθελοντική

δράση και την ένδειξη ανθρωπιάς και αλληλεγγύης. Μερικές μόνο ΜΚΟ που δρουν στον

τομέα της υγείας σε Ελλάδα και εξωτερικό είναι οι εξής:

Γιατροί του κόσμου

Οι Γιατροί του Κόσμου Ελλάδας δημιουργήθηκαν το 1990 και αποτελούν

μία γνήσια Ελληνική Οργάνωση που ακολουθεί το δικό της μονοπάτι

βασιζόμενη στις ιδιαιτερότητες της Ελλάδας, διατηρώντας την οικονομική

και διοικητική της ανεξαρτησία. Με δεκάδες αποστολές ανθρωπιστικής

βοήθειας στην Ελλάδα και σε αναπτυσσόμενες χώρες, Έλληνες γιατροί,

υγειονομικό προσωπικό, διοικητικοί και τεχνικοί προσφέρουν τις

υπηρεσίες τους εθελοντικά. Περισσότεροι από 600 εθελοντές έχουν βρεθεί σε πάνω από 50

χώρες του πλανήτη προσφέροντας ιατρική, ανθρωπιστική βοήθεια. Οι Γιατροί του Κόσμου

Ελλάδας, διατηρώντας την αυτονομία τους, τόσο επιχειρησιακή όσο και οικονομική,

διοργανώνουν, στελεχώνουν και χρηματοδοτούν αποστολές μέσω του ελληνικού τμήματος.

Απασχολούν ιατρικό, παραϊατρικό, καθώς και διοικητικό και τεχνικό προσωπικό με σκοπό να

αναλάβει ανθρωπιστική δράση. Κινητήρια αρχή της οργάνωσης είναι ότι κάθε ανθρώπινη

ύπαρξη έχει δικαίωμα στην ανθρωπιστική βοήθεια, ανεξάρτητα από φυλή, θρησκεία,

ιδεολογία ή πολιτική πεποίθηση. Κατά συνέπεια, οι Γιατροί του Κόσμου δρουν με βάση τις

αρχές της ουδετερότητας και της αμεροληψίας. Το γεγονός όμως ότι διατηρούν την

ουδετερότητά τους, δεν τους εμποδίζει από το να μιλούν ανοιχτά για την καταπάτηση των

ανθρώπινων δικαιωμάτων όταν οι ίδιοι γίνονται αυτόπτες μάρτυρες.

Σύνδεσμος «Πηγή Ζωής»

Mε βάση τη φιλοσοφία της

εθελοντικής αιμοδοσίας, το 1997

ιδρύθηκε ο σύνδεσμος "ΠHΓH ZΩHΣ"

-σύνδεσμος προώθησης εθελοντικής

αιμοδοσίας και φίλων των ατόμων με

μεσογειακή αναιμία-. O σύνδεσμος "ΠHΓH ZΩHΣ" έχει μεταξύ των μελών του και γιατρούς, οι

οποίοι έχουν αναλάβει εθελοντικά τον τομέα της ενημέρωσης. Eθελοντικά επίσης εργάζονται

και τα υπόλοιπα μέλη του συνδέσμου, το καθένα στο δικό του τομέα, στο εργασιακό, φιλικό

και οικογενειακό του περιβάλλον. ΣKOΠOI του συνδέσμου είναι: Nα προβάλλει με τη δράση

των μελών του, την προώθηση της ιδέας του εθελοντή αιμοδότη, με κάθε πρόσφορο μέσο

22

και ιδιαίτερα την υποστήριξη του προγράμματος των ειδικών ομάδων εθελοντών αιμοδοτών,

για τα άτομα με Mεσογειακή Aναιμία, να συμβάλλει στην ανάπτυξη αισθημάτων ευθύνης,

φιλαλληλίας και ανιδιοτελούς προσφοράς προς το κοινωνικό σύνολο, με βάση την αγάπη

προς τους συνανθρώπους, να στηρίζει ψυχολογικά και να συμπαραστέκεται κοινωνικά,

κυρίως στα άτομα με Mεσογειακή Αναιμία.

Πανελλήνια Ομοσπονδία Συλλόγων Εθελοντών Αιμοδοτών (ΠΟΣΕΑ)

H Πανελλήνια Ομοσπονδία Συλλόγων Εθελοντών Αιμοδοτών

(ΠΟΣΕΑ) που ιδρύθηκε το είναι μη Κυβερνητική και μη

Κερδοσκοπική Εθελοντική Οργάνωση. Μέλη της είναι Σύλλογοι

Εθελοντών Αιμοδοτών, με καταστατικό, από Ορεστιάδα μέχρι Κρήτη

και από Ρόδο μέχρι Κέρκυρα. Η ΠΟΣΕΑ σκοπό και στόχο έχει,

σύμφωνα και με το καταστατικό της: α. τη συσπείρωση, το συντονισμό και την κοινή δράση

όλων των Συλλόγων Εθελοντών Αιμοδοτών της χώρας για την διάδοση της ιδέας της

Εθελοντικής Αιμοδοσίας και τη δωρεάν παροχή αίματος στον άγνωστο πάσχοντα

συνάνθρωπο μας, β. την ανάπτυξη πνεύματος συναδέλφωσης και αλληλεγγύης μεταξύ των

Συλλόγων Εθελοντών Αιμοδοτών, γ. τη δημιουργία Συλλόγων Εθελοντών Αιμοδοτών

(αύξηση των Εθελοντών Αιμοδοτών) σ’ ολόκληρη τη χώρα για να γίνει η χώρα μας αυτάρκης

σε αίμα από εθελοντικά όμως προσφερόμενο αίμα, δ. την ενημέρωση των Ελλήνων σχετικά

με την ιδέα της Εθελοντικής Αιμοδοσίας και τη δωρεάν παροχή αίματος κλπ.

Γιατροί χωρίς σύνορα

Μέχρι σήμερα περισσότεροι από 450 Έλληνες

γιατροί, νοσηλευτές και τεχνικοί έχουν

συμμετάσχει σε προγράμματα σε πάνω από 40

χώρες όπως το Κουρδιστάν, η Λιβερία, το Ελ

Σαλβαδόρ, το Ιράκ, η Αιθιοπία, η πρώην -

Γιουγκοσλαβία, η Ρουάντα, η Κένυα, η Σρι Λάνκα, η Αϊτή, το Αφγανιστάν, η Ακτή

Ελεφαντοστού και άλλες. Σήμερα, το Ελληνικό Τμήμα συνεργάζεται μαζί με το Ισπανικό

Τμήμα των ΓΧΣ μέσα από το Κοινό Επιχειρησιακό Κέντρο Βαρκελώνης - Αθήνας (OCBA).

Μέσα στα πλαίσια αυτής της συνεργασίας, το Ελληνικό Τμήμα των ΓΧΣ λειτουργεί σήμερα

προγράμματα στην Ελλάδα, τη Ζάμπια, το Νίγηρα, τη Συρία και τη Λιβερία ενώ έχουν

ολοκληρωθεί προγράμματα στο Μαλάουι, την Αρμενία, τη Γιουγκοσλαβία, την Παλαιστίνη, τη

Γεωργία, τη Ρωσία, το Καζακστάν, την Μοζαμβίκη, την Ινδία και την Τουρκία. Στην Ελλάδα οι

Γιατροί Χωρίς Σύνορα είναι αναγνωρισμένοι ως μη - κερδοσκοπικό σωματείο από το

Δεκέμβριο του 1990. Η έδρα της Οργάνωσης είναι η Αθήνα.

Σύλλογος συνδρόμου Dοwn

Ο σύλλογός μας ιδρύθηκε το 1990 με την προτροπή της κας Χαρίκλειας

Χατζησεβαστού – Καθηγήτρια Παιδιατρικής Κλινικής Γενετικής Α.Π.Θ.

Είναι Ν.Π.Ι.Δ (σωματείο μη κερδοσκοπικό) και τα μέλη μας είναι πάνω

από 430 οικογένειες – ένας αριθμός συνεχώς αυξανόμενος – από όλη την

Ελλάδα. Είμαστε η πρώτη οργανωμένη ομάδα γονέων με παιδιά με

Σύνδρομο Down. Ο σύλλογός μας είναι Σωματείο, μη κερδοσκοπικό. Είμαστε Νομικό

Πρόσωπο Ιδιωτικού Δικαίου. Ανήκουμε στις Mη Κυβερνητικές Οργανώσεις, που σημαίνει ότι

δεν έχουμε σταθερή επιχορήγηση από το κράτος. Τα έσοδά μας προέρχονται από: Ετήσιες

23

συνδρομές των μελών, Διάθεση και πώληση Καρτών, Πασχαλινό παζάρι, Έσοδα από

διάφορες εκδηλώσεις Σποραδική, και όχι σταθερή, επιχορήγηση από διάφορους κρατικούς

φορείς Δωρεές.

Κέντρο Ζωής

Το Κέντρο Ζωής είναι ένα μη κερδοσκοπικό σωματείο το οποίο

ιδρύθηκε το 1991 με την πρωτοβουλία μίας ομάδας φίλων - στο

μεγαλύτερο μέρος τους αμερικανών -με κυρίαρχη φυσιογνωμία αυτή

του Frank v. Olcvary, εμπνευστή και κινητήριο δύναμη αυτού του

σωματείου. Η μικρή ομάδα των εθελοντών που αποτελούσε τον

πυρήνα του Κέντρου Ζωής στα αρχικά του βήματα, είχε σαν πρωταρχικό στόχο να βοηθήσει

με όποιο τρόπο μπορούσε τα άτομα που είχαν μολυνθεί από τον ιό HIV και τα οποία ζούσαν

υπό άσχημες συνθήκες, τις περισσότερες φορές μάλιστα, εγκαταλελειμμένα από τις ίδιες

τους τις οικογένειες. . Με τη πάροδο του χρόνου, η μικρή εκείνη ομάδα των εθελοντών,

απέκτησε καινούργια μέλη - τα περισσότερα τώρα πια Έλληνες-, μεγάλωσε και είναι πλέον

μια μεγάλη οικογένεια από ανθρώπους που προσφέρουν αφιλοκερδώς και με ευσυνειδησία

τις υπηρεσίες τους σε όλους αυτούς που άμεσα ή έμμεσα αντιμετωπίζουν το AIDS στη ζωή

τους. Το Κέντρο Ζωής σήμερα είναι μια οργάνωση, μοναδική στο είδος της στην Ελλάδα που

στηρίζει τα οροθετικά άτομα παρέχοντας υπηρεσίες ψυχολογικής και πρακτικής

υποστήριξης, νομικών συμβουλών, έκτακτης οικονομικής βοήθειας σε άπορα άτομα, έγκυρης

και επιστημονικής πληροφόρησης τόσο σε οροθετικά άτομα όσο και στο ευρύ κοινό,

οργανώνοντας διαλέξεις σε σχολεία και χώρους εργασίας, καθώς και διάφορες άλλες

υπηρεσίες, περιβάλλοντας πάντα όλες αυτές τις ενέργειες με ένα πολύ σημαντικό συστατικό,

αυτό της αγάπης και της κατανόησης.

Ελληνικός Ερυθρός Σταυρός:

Ο Ελληνικός Ερυθρός Σταυρός είναι ο μεγαλύτερος μη

κυβερνητικός οργανισμός στην Ελλάδα με σύνθετο έργο που

βασίζεται στην εθελοντική δράση και την άμεση ανταπόκριση

των πολιτών. Κινητοποιείται στοχεύοντας πάντα στην

ανακούφιση του ανθρώπινου πόνου σε περιόδους πολέμου

και ειρήνης, στηρίζοντας τραυματίες, ασθενείς, πρόσφυγες, ηλικιωμένους, ανθρώπους με

οικονομικές δυσκολίες και άτομα από κάθε ευάλωτη ομάδα του πληθυσμού. Οι βασικοί

σκοποί και στόχοι του Ε.Ε.Σ. είναι:

• Σε καιρό πολέμου: η συνδρομή και επικουρία στο έργο της Στρατιωτικής

Υγειονομικής Υπηρεσίας, η νοσηλευτική περίθαλψη τραυματιών και ασθενών,

καθώς και η προστασία των αιχμαλώτων, του άμαχου πληθυσμού και των

θυμάτων πολέμου.

• Σε καιρό ειρήνης: η αρωγή και συμπαράσταση στα θύματα θεομηνιών και

επιδημιών, καθώς και η αυτόνομη ή σε συνεργασία με το Κράτος και κοινωνικούς

φορείς, ανθρωπιστική δραστηριότητα.

Διεθνής εταιρία υπηρεσιών ψυχικής υγείας

Η Διεθνής Εταιρεία Υπηρεσιών Ψυχικής Υγείας (Δ.Ε.Υ.Ψ.Υ.), Ν.Π.Ι.Δ., μη κερδοσκοπικού

χαρακτήρα, ιδρύθηκε το 2001 αναλαμβάνοντας και πραγματοποιώντας το έργο της ίδρυσης

και λειτουργίας δομών αποασυλοποίησης και ψυχοκοινωνικής αποκατάστασης για άτομα με

ψυχικές διαταραχές και σοβαρά ψυχοκοινωνικά προβλήματα, στα πλαίσια της ψυχιατρικής

μεταρρύθμισης.

24

Η καρδιά του παιδιού

Ο Σύλλογος ιδρύθηκε το 1983 από γονείς καρδιοπαθών παιδιών με σκοπό την ηθική και

υλική στήριξη και την παροχή πληροφόρησης στις οικογένειες των παιδιών. Σκοποί του

Συλλόγου είναι:

• Η κοινωνική και οικονομική υποστήριξη των παιδιών που πάσχουν από συγγενείς ή

επίκτητες καρδιοπάθειες και των οικογενειών τους,

• Η ενίσχυση του επιστημονικού δυναμικού και βελτίωση του τεχνικού εξοπλισμού στο

τόπο μας, ώστε να βελτιωθεί περαιτέρω η επιστημονική έρευνα, οι εργαστηριακές

δυνατότητες και η θεραπεία των παιδιών που πάσχουν από Σ.Κ. (Συγγενή

Καρδιοπάθεια),

• Η αναγνώριση από πλευράς κοινωνικών ασφαλίσεων (ΙΚΑ, ΟΓΑ, ΤΕΒΕ κλπ.) του

υψηλού κόστους και κάλυψη των σχετικών δαπανών που απαιτούνται για τη θεραπεία

των παιδιών με Σ.Κ. στην Ελλάδα κυρίως ή και στο εξωτερικό, όταν παρίσταται προς

τούτο ανάγκη και ο εκσυγχρονισμός της Ελληνικής Νομοθεσίας που αφορά στην

κοινωνική θέση και τις δυνατότητες εργασίας των παιδιών με Σ.Κ. που θεραπεύτηκαν.

Οι ανωτέρω σκοποί θα επιτευχθούν:

• Με διαλέξεις, μελέτες, εράνους και παραστάσεις στις Δημόσιες αρχές,

• Με τη συνεργασία με άλλα πρόσωπα, φυσικά ή νομικά που έχουν ίδιους ή

παρεμφερείς σκοπούς

• Με κάθε ηθικό και νομικό μέσο και

• Με την συνεργασία με αντίστοιχους φορείς της Ευρωπαϊκής Ένωσης καθώς και με τις

υπηρεσίες ανθρωπιστικού και ιατρικού περιεχομένου και ενδιαφέροντος που υπάρχουν

στο χώρο της Ευρωπαϊκής Ένωσης και όχι μόνο.

Ηλιαχτίδα

Ο Σύλλογος Ηλιαχτίδα ιδρύθηκε το 1996 με πρωτοβουλία του αείμνηστου Μιχάλη Δ.

Αντωνόπουλου και της συζύγου του κ. Ιόλη Αντωνοπούλου με τη συμπαράσταση κι άλλων

γονέων και φίλων ατόμων, με Σύνδρομο Down. Είναι Σωματείο μη κερδοσκοπικό, που έχει

σαν σκοπό να βοηθάει άτομα με Σύνδρομο Down και τις οικογένειές τους. Kυριότερος στόχος

είναι η ενημέρωση και η στήριξη των ατόμων με Σύνδρομο Down και των οικογενειών τους.

Όλα αυτά τα χρόνια, η συνεχής ενασχόληση και οι εμπειρίες με τις οικογένειες που έχουν

μέλος με Σύνδρομο Down έχουν επιφέρει σημαντικές γνώσεις, οι οποίες δημιουργούν

διαρκώς μεγάλες και νέες προοπτικές.

‘Ίδρυμα Ελληνικής αιματολογικής εταιρείας:

Τον Ιανουάριο του 2003 εγκρίθηκε η σύσταση του Ιδρύματος της Ελληνικής Αιματολογικής

Εταιρείας και αποτέλεσε την πραγμάτωση των αξιών και των οραμάτων μελών της Ελληνικής

Αιματολογικής Εταιρείας. Πρωταρχικός στόχος του Ιδρύματος είναι η ενίσχυση των σκοπών

της Ελληνικής Αιματολογικής Εταιρείας, που όλοι μας υποστηρίζουμε, αλλά και η επίτευξη

στόχων που αφορούν την καλύτερη ενημέρωση και βοήθεια των ασθενών με αιματολογικά

προβλήματα, την ενίσχυση της έρευνας και του έργου των νέων κυρίως αιματολόγων, όπως

επίσης και τη συνεργασία με εκπαιδευτικά κέντρα των Βαλκανίων και άλλων χωρών του

εξωτερικού.

Εθνικός οργανισμός μεταμοσχεύσεων

25

Σκοπός του Ε.Ο.Μ. είναι η υποβοήθηση του Υπουργείου Υγείας και Κοινωνικής

Αλληλεγγύης για τη χάραξη εθνικής πολιτικής της χώρας μας για την ανάπτυξη των

μεταμοσχεύσεων. O E.O.M. έχει όραμά του να καταστήσει δυνατή τη διαθεσιμότητα οργάνων

και ιστών για κάθε Έλληνα ασθενή που έχει, ή, θα έχει ανάγκη στο μέλλον τη μεταμόσχευση.

4.2. Δράσεις των απλών πολιτών στην υγεία

Ο εθελοντής δεν είναι απαραίτητο να έχει κάποια συγκεκριμένα προσόντα και ιδιαίτερες

γνώσεις. Πολλές φορές αρκεί μόνο η θέληση, το κουράγιο και η ψυχική δύναμη για να

προσφέρει κάποιος υπηρεσίες καθώς και οτιδήποτε άλλο έχει ανάγκη ο πλησίον του. Ο

εθελοντισμός μπορεί να πάρει διάφορες μορφές. Ο μοναδικός περιορισμός που υπάρχει

είναι η επιθυμία του ατόμου για προσφορά. Για παράδειγμα, υπάρχουν άτομα που

αφιερώνουν τον ελεύθερο χρόνο τους διασκεδάζοντας παιδιά με καρκίνο, άτομα που είναι

εθελοντές αιμοδότες αλλά και πρόσωπα που αναλαμβάνουν να κρατήσουν συντροφιά και

εργασία σε ηλικιωμένους καθώς ακόμη και ανθρώπους που έχουν αντιμετωπίσει ένα

πρόβλημα υγείας στο παρελθόν και στηρίζουν ψυχολογικά άλλους ασθενείς. Τέτοιες

κοινωφελείς δράσεις αναλαμβάνουν οργανώσεις όπως ο Ελληνικός Ερυθρός Σταυρός, οι

Μ.Κ.Ο “PRAKSIS”, ‘’Κιβωτός’’ καθώς και άλλες Μη Κυβερνητικές Οργανώσεις.

Κοινωνικά ιατρεία

Η βασική ιδέα της δημιουργίας των κοινωνικών ιατρειών έχει μια κοινή συνισταμένη: την

παροχή ιατροφαρμακευτικής περίθαλψης σε όλους όσοι -για διάφορους λόγους- δεν

πληρούν τις κατάλληλες προϋποθέσεις για αξίες και αγαθά που θεωρούνται αυτονόητα.

Ουσιαστικά, προστατεύονται οι Έλληνες πολίτες και αλλοδαποί και έτσι από το να

πεθαίνουν εξαιτίας της αδυναμίας τους, να έχουν πρόσβαση σε ιατρικές υπηρεσίες και

φάρμακα. Το σύνολο των ανθρώπων αυτών, που αφιέρωσαν πολύτιμο προσωπικό χρόνο

και εργασία, με την καθοριστική συμβολή όλων εκείνων των πολιτών που είτε πρόσφεραν

χρήματα και εξοπλισμό είτε έκαναν δωρεές φαρμάκων που δεν χρειάζονταν πια, κατάφεραν

να ξεκινήσουν τη λειτουργία του Κοινωνικού Ιατρείου Αλληλεγγύης. Έτσι λοιπόν, όσοι

συνάνθρωποί μας αισθάνονται την αληθινή ανάγκη για προσφορά αλλά και συνεισφορά

μπορούν να παρέχουν στα κοινωνικά ιατρεία είτε οικονομική, είτε φαρμακευτική κάλυψη.

Επομένως, με αυτόν τον τρόπο επιτυγχάνεται η βαθιά επιθυμία και θέληση των ανθρώπων,

οι οποίοι χωρίς να έχουν κάποιο ιδιαίτερο μορφωτικό και γνωστικό επίπεδο, βούλονται να

προσφέρουν έστω και κάτι ελάχιστο από αυτό που έχουν προκειμένου να καλύψουν ανάγκες

που πιθανώς χωρίς τη δική τους βοήθεια να έμεναν στάσιμες.

Άλμα ζωής

Ο Πανελλήνιος Σύλλογος Γυναικών με Καρκίνο Μαστού «'Άλμα Ζωής» είναι Μη

Κερδοσκοπικό Σωματείο και ιδρύθηκε από γυναίκες που είχαν βιώσει προσωπικά τον

καρκίνο του μαστού. Η μοναδικότητα του έγκειται στο ότι τα μέλη του, οι εθελόντριές καθώς

και τα μέλη του Διοικητικού Συμβουλίου είναι γυναίκες με καρκίνο του μαστού. Το όραμα του

Συλλόγου «'Άλμα Ζωής» είναι κάθε γυναίκα σε κάθε γωνιά της Ελλάδας που θα νοσήσει από

καρκίνο του μαστού να έχει πλήρη ψυχοκοινωνική στήριξη και ενημέρωση για όλα τα θέματα

που αφορούν στην υγεία, στην καριέρα της καθώς και στις διευκολύνσεις που τις παρέχονται

από τις δημόσιες υπηρεσίες.

26

Ερυθρός σταυρός

Οι εθελοντές προσφέρουν τον χρόνο, την ενέργεια , τις γνώσεις και πάνω από όλα την

αγάπη τους προς τους πάσχοντες συνανθρώπους, προφέροντας τις υπηρεσίες τους είτε

συμμετέχοντας σε αποστολές, είτε σε καθημερινές δράσεις υποστήριξης και περίθαλψης.

Αποστολή

Η «Αποστολή» προσπαθεί να καλύψει ανάγκες σε τρόφιμα, είδη ρουχισμού, φαρμακευτικό

υλικό, είδη υγιεινής, βιβλία και άλλα είδη. Είναι πλαισιωμένη από ειδικούς νοσοκομειακούς

λειτουργούς, καθηγητές Πανεπιστημίων και Ιερωμένους καθώς συντονίζει τη διάθεση

προσφοράς των απλών πιστών οι οποίοι παρέχουν εθελοντικά υπηρεσίες επικοινωνίας,

ενημέρωσης, στήριξης, φροντίδας, συντροφιάς κ.α. στους νοσηλευόμενους ασθενείς.

4.3. Πως μπορώ να γίνω εθελοντής αιμοδότης;

Τι εννοούμε με τον όρο αιμοδοσία;

Με τον όρο "ΑΙΜΟΔΟΣΙΑ" εννοούμε τη χορήγηση αίματος με την μετάγγιση και κατ'

επέκταση την όλη οργάνωση που ασχολείται με τη λήψη, συντήρηση και διάθεση του

αίματος. Ως επιστημονικός τομέας, η αιμοδοσία αποτελεί ιδιαίτερο κλάδο της αιματολογίας με

τεράστια ανάπτυξη τα τελευταία 20 χρόνια. Η αιμοδοσία ως φοβερά εξειδικευμένος τομέας

πλαισιώνεται με επιστημονικό, νοσηλευτικό και τεχνικό προσωπικό υψηλής στάθμης με

εξειδίκευση στο τομέα της αιμοδοσίας. Η αιμοδοσία γίνεται από επίσημο και υπεύθυνο

ιατρικό συνεργείο με την παρουσία ιατρού και διαρκεί 5-10 λεπτά.

Ποιοί χρειάζονται αίμα;

1. Οι χιλιάδες τραυματίες των τροχαίων ατυχημάτων που έχουν ανάγκη από 10 – 40 φιάλες,

ανάλογα με την περίπτωση.

2. Τα 4.000 άτομα στη χώρα μας που πάσχουν από Μεσογειακή Αναιμία, στην πλειοψηφία

τους παιδιά. Για κάθε ασθενή απαιτούνται 30 φιάλες το χρόνο.

3. Όσοι πάσχουν από διάφορες αιματολογικές ασθένειες (λευχαιμία, αιμορροφιλία κα.) για

την κάλυψη των οποίων απαιτούνται έως και 50 φιάλες αίματος ή παραγώγων.

4. Ορισμένες έγκυες που παρουσιάζουν προβλήματα κατά τον τοκετό, καθώς (ορθοπεδική,

καρδιοχειρουργική κα.).

5. Περιστατικά βαριάς γαστρορραγίας και xρόνιας νεφρικής ανεπάρκειας

Ποιοί δεν μπορούν να δώσουν αίμα;

• Ασθενείς και φορείς του AIDS

• Ασθενείς και φορείς της ηπατίτιδας B και C

• Άτομα που πάσχουν από ελονοσία

• Άτομα που πάσχουν από χρόνια νοσήματα

• Άτομα που πάσχουν από αλλεργίες

• Χρήστες ναρκωτικών , αλκοολικοί

• Άτομα που ακολουθούν συγκεκριμένη φαρμακευτική αγωγή

27

• Άτομα που δεν έχουν ασφαλή σεξουαλική συμπεριφορά (έχουν ομοφυλοφιλικές ή

αμειβόμενες σεξουαλικές σχέσεις)

• Άτομα των οποίων ο σεξουαλικός σύντροφος ανήκει σε κάποια από τις παραπάνω

κατηγορίες.

Γιατί να γίνω εθελοντής αιμοδότης;

Καταρχήν, η ηθική ικανοποίηση ότι ο αιμοδότης ως άνθρωπος συμβάλλει στη σωτηρία

συνανθρώπων του, και κατά δεύτερο λόγο δικαιούται αίμα σε περίπτωση προσωπικής ή

οικογενειακής του ανάγκης. Ας σημειωθεί εδώ ότι το αίμα στη χώρα μας λαμβάνεται και χορ

Είναι ασφαλές να δίνω αίμα;

Η ασφάλεια και η υγεία του δότη είναι απόλυτα εξασφαλισμένες. Ο υποψήφιος υποβάλλεται

σε πλήρη ιατρικό έλεγχο που περιλαμβάνει τη λήψη του ιστορικού, τη μέτρηση του

αιματοκρίτη, της αρτηριακής πίεσης, των σφυγμών. Σε περίπτωση που για κάποιο λόγο

κριθεί ακατάλληλος αποκλείεται αυτομάτως από την αιμοδοσία. Η διαδικασία αυτή έχει

τεράστια σημασία, διότι εξασφαλίζει την υγεία τόσο του δότη, όσο και του λήπτη.

Οδηγίες για τον αιμοδότη

• Καλό είναι η αιμοδοσία να γίνεται όταν ο αιμοδότης είναι ξεκούραστος.

• Πριν την αιμοληψία πρέπει να έχει προηγηθεί ελαφρύ γεύμα

• Μετά την αιμοδοσία πρέπει να λάβει τη τροφή που του προσφέρεται από την Αιμοδοσία

• Να μην αποχωρήσει από το κέντρο αιμοδοσίας πριν του το επιτρέψει το υπεύθυνο

προσωπικό

• Να μη καπνίσει την επόμενη ώρα

• Το επόμενο γεύμα από το χρόνο της αιμοληψίας να είναι καλό

• Συνιστάται η λήψη αρκετών υγρών και η αποφυγή οινοπνευματωδών ποτών την ημέρα

της αιμοδοσίας

• Σε περίπτωση αιμορραγίας στο σημείο της φλεβοκέντησης , ο αιμοδότης να σηκώσει

ψηλά το χέρι του και να εφαρμόσει πίεση

• ηγείται δωρεάν και ότι από το 1979 έχει απαγορευτεί τελείως η εμπορία του.

Που θα απευθυνθώ για να γίνω εθελοντής αιμοδότης;

• Για να δώσετε αίμα και να γίνετε εθελοντής αιμοδότης, μπορείτε να απευθυνθείτε:

• Στα Κέντρα Αιμοδοσίας και τους Σταθμούς Αιμοδοσίας των μεγάλων Νοσοκομείων όλης

της Χώρας

• Στους Συλλόγους Εθελοντών Αιμοδοτών που υπάρχουν σχεδόν σε ολόκληρη τη χώρα

• Στα Κινητά Συνεργεία Αιμοληψίας του Υπουργείου Υγείας και Πρόνοιας που η

καθημερινή λειτουργία τους αναγγέλλεται από την τηλεόραση και το ραδιόφωνο

• Στην Διεύθυνση Αιμοδοσίας του Υπουργείου Υγείας και Πρόνοιας στα τηλέφωνα:210

5236.476 & 210 5233.434

28

Ποια τα πλεονεκτήματα της εθελοντικής αιμοδοσίας;

• Η προστασία της υγείας του ίδιου του αιμοδότη, καθώς υπόκειται σε συνεχή κλινικό

έλεγχο και εργαστηριακό έλεγχο

• Η προστασία της υγείας του δέκτη, καθώς η μετάγγιση του σε αίμα εθελοντή αιμοδότη

είναι περισσότερο ασφαλής, κυρίως όσον αφορά στη μετάδοση ιογενών νοσημάτων,

συγκριτικά με τη μετάγγιση με αίμα από περιστασιακό αιμοδότη.

• Σε περίπτωση ανάγκης θα υπάρχει διαθέσιμο αίμα και δε θα πιέζεται από συγγενικό και

φιλικό περιβάλλον τη δύσκολη στιγμή να αιμοδοτήσει.

• Σε περιόδους δύσκολες, όπως είναι η θερινή περίοδος, θα υπάρχουν εφεδρείες αίματος

• Μέσω της εθελοντικής αιμοδοσίας η χώρα μας θα είναι αυτάρκης και δε θα χρειάζεται να

καλύψει τις οποιεσδήποτε ανάγκες με εισαγόμενο αίμα

Η εθελοντική αιμοδοσία πρέπει να γίνει συνείδηση σε όλους

• Για να υπάρχει πάντοτε διαθέσιμο αίμα πρέπει το 10% του πληθυσμού της χώρας να

προσφέρει τουλάχιστον μια φορά το χρόνο αίμα

• Σωστότερη λύση θα είναι 300-330.000 άτομα στο σύνολο των 10.000 της χώρας μας να

γίνουν συστηματικοί εθελοντές αιμοδότες που να προσφέρουν 2-3 φορές το χρόνο ή να

μπορούν να ειδοποιηθούν σε ώρα ανάγκης

• Η προσφορά αίματος μόνο σε έκτακτη ώρα για να σώσουμε τον συγγενή ή τον φίλο μας,

δε λύνει το πρόβλημα. Θα μένει πάντα το άγχος και στους συγγενείς και στο προσωπικό

της αιμοδοσίας «πως θα βρούμε τώρα αίμα»

• Μόνο η εθελοντική και συστηματική προσφορά αίματος από τον πληθυσμό έτσι ώστε να

υπάρχει καθημερινή εισροή αίματος στις αιμοδοσίες της χώρας, θα μας δώσει ασφάλεια

φια την αντιμετώπιση των αρρώστων μας και θα μας απαλλάξει από το άγχος

4.4. Ποιά προβλήματα προέκυψαν από την οικονομική κρίση στην

υγεία και πώς ο εθελοντισμός βοηθά στην αντιμετώπισή τους;

Η οικονομική κρίση που μαστίζει την Ελλάδα και το εξωτερικό τα τελευταία χρόνια έχει

προκαλέσει σοβαρά προβλήματα στον τρόπο ζωής και διαβίωσης των πολιτών σε όλους

τους τομείς. Ένας από αυτούς είναι και ο τομέας της υγείας. . Ωστόσο, στην αντιμετώπιση

των προβλημάτων που έχουν προκύψει από την οικονομική κρίση στον τομές της υγείας,

έρχονται να δώσουν την πολύτιμη βοήθειά τους οι εθελοντές, απλοί δηλαδή πολίτες και όχι

μόνο που θέλουν να προσφέρουν την βοήθειά τους σε άτομα που έχουν ανάγκη, μέσα από

οργανωμένες δράσεις που γίνονται σε διάφορες περιοχές και νοσοκομεία σε όλη την χώρα ή

με προσωπική προσφορά, ο καθένας στο επίπεδο που μπορεί να βοηθήσει και να φανεί

χρήσιμος στην προσπάθεια για βελτίωση των συνθηκών παροχής υγείας σε όλους εμάς. Εξ’

αιτίας της κρίσης, τα επίπεδα θνησιμότητας αναμένονται να αυξηθούν κατά 20%, ενώ η

αύξηση της ανεργίας κατά 1% ισοδυναμεί με αύξηση των αυτοκτονιών κατά 0,79%. Επίσης

έχει παρατηρηθεί μείωση σε υπηρεσίες που δεν καλύπτονται από τα ασφαλιστικά ταμεία,

όπως οδοντιατρική περίθαλψη ή προληπτική ιατρική. Μελέτες δείχνουν ότι στο πρώτο

εξάμηνο του 2011 υπήρξε συνολική αύξηση στις εισαγωγές στα δημόσια νοσοκομεία κατά

32% σε σχέση με το 2009, και αντίστοιχη μείωση 25-30% στα ιδιωτικά νοσηλευτικά ιδρύματα.

Καταγράφηκε 52% αύξηση στις μολύνσεις από AIDS το 2011 σε σχέση με το 2010, κυρίως

29

μεταξύ χρηστών τοξικών ουσιών και λόγω αύξησης της πορνείας συνδυαζόμενης με την

αυξανόμενη μη χρήση προφυλάξεων. Ο Ιατρικός Σύλλογος Αθηνών διαπιστώνει

τριπλασιασμό των ανασφάλιστων Ελλήνων, που δεν έχουν πρόσβαση σε γιατρούς και

φάρμακα. Υπάρχει, πιο έντονα από ποτέ, ανισότητα προσβασιμότητας στους φορείς Υγείας.

Η ελληνική νομοθεσία επιτάσσει για την έκδοση Βιβλιάριου Απορίας την προσκόμιση

φορολογικής ενημερότητας, η οποία προϋποθέτει την τακτοποίηση των οφειλών τους προς

την εφορία. Έτσι, πολίτες που δεν έχουν την οικονομική δυνατότητα να τακτοποιήσουν τις

οφειλές τους προς την εφορία, αποκλείονται από οποιαδήποτε πρόσβαση σε

ιατροφαρμακευτική περίθαλψη. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα να μην μπορούν να βγάλουν

Βιβλιάριο Υγείας Απόρου, όσοι χρωστάνε είτε στον ασφαλιστικό τους φορέα, είτε στην

εφορία, όσο εξαθλιωμένοι και εάν είναι οικονομικά. Ολοένα αυξανόμενος, μάλιστα,

εμφανίζεται και ο αριθμός των ελληνικών οικογενειών που δεν έχουν τη δυνατότητα να

εμβολιάσουν τα παιδιά τους. Ωστόσο, ακόμα και κάτω από αυτές τις συνθήκες, δεν είναι λίγες

οι δράσεις των εθελοντών που βοηθούν στην αντιμετώπιση των προβλημάτων που

δημιουργεί η κρίση στους ανθρώπους. Για την αντιμετώπιση του τεράστιου προβλήματος και

την ενίσχυση των πολιτών που έχουν ανάγκη, προκρίνεται από πολλούς φορείς η

δημιουργία Κοινωνικών Φαρμακείων και Ιατρείων με γοργούς ρυθμούς σε όλη την Ελλάδα.

Περισσότεροι από 4.000 ασθενείς, οι οποίοι δεν έχουν καμία πρόσβαση στις υπηρεσίες

υγείας, βρήκαν καταφύγιο στο Ιατρείο Κοινωνικής Αποστολής, αποτέλεσμα της συμμαχίας

μεταξύ του Ιατρικού Συλλόγου Αθηνών και της ΜΚΟ «Αποστολή» της Ιεράς Αρχιεπισκοπής

Αθηνών, με το 80% αυτών να είναι Έλληνες. Ακόμα, πολλοί μη κυβερνητικοί οργανισμοί

οργανώνουν δωρεάν εξετάσεις για άτομα που δεν μπορούν οικονομικά να τις κάνουν σε

κάποιο νοσοκομείο, εμβολιασμούς για παιδιά και διάφορες άλλες εξετάσεις πρόληψης,

διάγνωσης και θεραπείας. Επίσης, σε συνεργασία με τηλεοπτικούς σταθμούς, φαρμακεία και

επιχειρήσεις, οργανώνονται σε διάφορες περιοχές της Ελλάδας Κοινωνικά Φαρμακεία. Εκεί,

απλοί πολίτες μπορούν να προσφέρουν δωρεάν φάρμακα τα οποία συλλέγονται και

διανέμονται επίσης δωρεάν σε οικογένειες και ανθρώπους που έχουν ανάγκη. Ακόμα, σε

πολλές ενορίες και πόλεις της χώρας διοργανώνονται πολύ συχνά ημέρες αιμοδοσίας, στη

διάρκεια των οποίων οι πολίτες μπορούν να πηγαίνουν είτε σε κάποιο νοσοκομείο είτε σε

κάποια κινητή μονάδα αιμοδοσίας και να προσφέρουν αίμα, μυελό των οστών ή ομφάλιο

αίμα. Η ίδια δράση μπορεί να οργανωθεί και από νοσοκομεία. Μια άλλη δράση που

οργανώνεται από γιατρούς και ειδικούς υγείας στα νοσοκομεία είναι η δωρεάν εξέταση,

ιατρική περίθαλψη ακόμα και δωρεάν χειρουργεία. Αυτά γίνονται τόσο στην Ελλάδα όσο και

στο εξωτερικό από ειδικούς γιατρούς, νοσοκόμους και χειρούργους και όχι από απλούς

πολίτες. Πολλοί μπορούν ακόμα να προσφέρουν ψυχολογική υποστήριξη και φαρμακευτική

περίθαλψη σε ηλικιωμένους (και όχι μόνο) που έχουν ανάγκη.

Υπάρχουν όμως και εθελοντικές πράξεις που μπορούν να κάνουν μέσα σε νοσοκομεία απλοί

πολίτες που δεν έχουν κάποια ιδιαίτερη γνώση ιατρικής για να βοηθήσουν στην πιο ομαλή

και αποτελεσματική ιατρική περίθαλψη. Πολίτες που θέλουν να προσφέρουν τις υπηρεσίες

τους εθελοντικά μπορούν να εργαστούν σε νοσοκομεία σε θέσεις διοικητικές ή ως

καθαριστές, σε θέσεις στην κουζίνα ή βοήθεια στην ψυχολογική υποστήριξη των ασθενών.

Μπορούν επίσης να οργανώνουν δράσεις για συγκέντρωση χρημάτων και φαρμάκων που θα

προσφερθούν σε νοσοκομεία και άτομα με χρόνιες ασθένειες που δεν έχουν την οικονομική

δυνατότητα να καλύψουν τα έξοδα της θεραπείας που χρειάζονται.

30

5. ΕΘΕΛΟΝΤΙΣΜΟΣ & ΚΟΙΝΩΝΙΑ

5.1. Μη Κυβερνητικές Οργανώσεις και το έργο τους

Ένας «μη κυβερνητικός οργανισμός» (ΜΚΟ) είναι

ένας νομικά συγκροτημένος οργανισμός που

δημιουργήθηκε από φυσικά ή νομικά πρόσωπα που

λειτουργεί ανεξάρτητα από κάθε κυβέρνηση και ένας

όρος που χρησιμοποιείται συνήθως από τις

κυβερνήσεις για να αναφερθούν σε πρόσωπα που δεν

ελέγχονται από την κυβέρνηση. Στις περιπτώσεις κατά

τις οποίες οι ΜΚΟ χρηματοδοτούνται εξ ολοκλήρου ή

εν μέρει από τις κυβερνήσεις, οι ΜΚΟ υποστηρίζουν

το μη κυβερνητικό προσωπικό αποκλείοντας τους

εκπροσώπους των κυβερνήσεων από την ένταξή τους

στην οργάνωση. Ο όρος εφαρμόζεται συνήθως μόνο

σε οργανώσεις που επιδιώκουν ορισμένους

ευρύτερους κοινωνικούς στόχους που έχουν πολιτικές πτυχές, χωρίς να είναι εμφανώς

πολιτικές οργανώσεις, όπως τα πολιτικά κόμματα.

Ο αριθμός των ,διεθνών ΜΚΟ εκτιμάται σε 40.000. Οι εθνικοί ΜΚΟ είναι ακόμη

περισσότεροι: Η Ρωσία έχει 277.00 ΜΚΟ, η Ινδία εκτιμάται ότι έχει περίπου 1,2 εκατομμύρια

ΜΚΟ.

Οι ΜΚΟ, ορίζονται από την Παγκόσμια Τράπεζα ως «ιδιωτικοί οργανισμοί που ασκούν

δραστηριότητά για να απαλύνει τον πόνο, να προωθήσει τα συμφέροντα των φτωχών, την

προστασία του περιβάλλοντος, την παροχή βασικών κοινωνικών υπηρεσιών, ή

αναλαμβάνουν την ανάπτυξη της κοινότητας». Η χρήση του όρου ΜΚΟ ποικίλλει από χώρα

σε χώρα - για παράδειγμα ο όρος ΜΚΟ χρησιμοποιείται συνήθως για τις εγχώριες

οργανώσεις της που αναφέρονται στις Ηνωμένες Πολιτείες ώς Μη Κερδοσκοπικός

Οργανισμός . Τέτοιες οργανώσεις που δραστηριοποιούνται σε διεθνές επίπεδο, αρκετά

συστηματικά αναφέρεται ως «μη κυβερνητικές οργανώσεις», στις Ηνωμένες Πολιτείες και

αλλού.

Ο όρος μη κυβερνητικές οργανώσεις (Μ.Κ.Ο.) αποτελεί νεολογισμό και αποδίδει στα

ελληνικά τον αγγλικό όρο Non-Governmental Organisations (NGOs). Ο όρος

χρησιμοποιήθηκε αρχικά στο άρθρο 71 του Καταστατικού Χάρτη του Ο.Η.Ε. Ακριβής ορισμός

του δεν υπάρχει. Ο όρος αναφέρεται σε μη κερδοσκοπικές οργανώσεις με διεθνή συνήθως

παρουσία, οι οποίες δεν αποτελούν διεθνείς οργανισμούς αλλά στηρίζονται στην ιδιωτική

πρωτοβουλία και είναι ανεξάρτητες από τα κράτη. Τα τελευταία χρόνια έχει επικρατήσει ο

όρος να χρησιμοποιείται για κάθε κοινωφελή οργάνωση που δεν ανήκει στο κράτος. Οι

σκοποί των ΜΚΟ είναι κυρίως ανθρωπιστικοί και αφορούν περιβαλλοντικά ή κοινωνικά

προβλήματα όπως η φτώχεια, ο ρατσισμός, το περιβάλλον κ.λ.π. Από τις πρώτες ΜΚΟ ήταν

31

ο [[Διεθνές Κίνημα Ερυθρού Σταυρού και Ερυθράς Ημισελήνου Διεθνής Ερυθρός Σταυρός ,οι

γιατροί χωρίς σύνορα και η Action Aid.

Οι διεθνείς μη κυβερνητικές οργανώσεις έχουν μια ιστορία που χρονολογείται τουλάχιστον

από το 1839. Εκτιμάται ότι μέχρι το 1914 υπήρχαν 1083 ΜΚΟ. Οι διεθνείς ΜΚΟ ήταν

σημαντικές για το κίνημα κατά της δουλείας και το κίνημα για την ψήφο των γυναικών και

κορυφώθηκε κατά τη διάρκεια της Παγκόσμιας Διάσκεψης Αφοπλισμού. Ωστόσο, η φράση

«μη κυβερνητική οργάνωση" τέθηκε σε λαϊκή χρήση με την ίδρυση του Οργανισμού

Ηνωμένων Εθνών το 1945 με τις διατάξεις του άρθρου 71 του Κεφαλαίου 10 του Χάρτη των

Ηνωμένων Εθνών για έναν συμβουλευτικό ρόλο για τις οργανώσεις που δεν είναι ούτε οι

κυβερνήσεις ούτε τα κράτη μέλη - βλέπε Συμβουλευτικό Καθεστώς. Ο ορισμός των διεθνών

ΜΚΟ "(INGO) είναι η πρώτη που αναφέρονται στο ψήφισμα 288 (Χ) του Οικονομικού και

Κοινωνικού Συμβουλίου στις 27 Φεβρουαρίου, 1950: αυτή που ορίζεται ως «κάθε διεθνής

οργανισμός που δεν στηρίζεται από διεθνή συνθήκη». Ο ζωτικός ρόλος των ΜΚΟ και άλλων

"μεγάλων ομάδων" στην αειφόρο ανάπτυξη αναγνώρισε επίσης στο κεφάλαιο 27 της

Ατζέντας 21, που οδηγεί σε έντονες ρυθμίσεις για μια συμβουλευτική σχέση μεταξύ των

Ηνωμένων Εθνών και των μη κυβερνητικών οργανώσεων.

Η εμφάνιση προβλημάτων όπως η όξινη βροχή, η μόλυνση της ατμόσφαιρας και των

υδάτων, το φαινόμενο του θερμοκηπίου, η τρύπα του όζοντος, η εξαφάνιση ειδών χλωρίδας

& πανίδας, ευαισθητοποίησε τους κατοίκους του δυτικού κόσμου σε θέματα περιβάλλοντος.

Εξ' αιτίας αυτών των προβλημάτων διαμόρφωσαν στις αρχές του 20ου αιώνα στις

αστικοποιημένες κοινωνίες τα πρώτα οικολογικά κινήματα διατήρησης της φύσης και

τροφοδότησαν αργότερα ανάλογες προσπάθειες. Οι οργανώσεις αυτές λειτούργησαν με

βάση την εθελοντική εργασία των ατόμων, με ιδιαίτερες ευαισθησίες προς το περιβάλλον,

επιστήμονες και κυρίως με τη συμμετοχή της νεολαίας.

Λόγω του μεγάλου ενδιαφέροντος των μεμονωμένων ατόμων που εθελοντικά υποστήριζαν

τις ομάδες αυτές, οι κυβερνήσεις των διαφόρων κρατών αναγνώρισαν την αξία ορισμένων

και συνέβαλαν οικονομικά στις προσπάθειες τους. Πέρα από την εθελοντική προσπάθεια

των ατόμων και τη βοήθεια των κυβερνήσεων η εξάπλωση των οργανώσεων και η απόκτηση

περισσοτέρων δυνατοτήτων προήλθε από τη στήριξη του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου με

επιχορηγήσεις προγραμμάτων. Έτσι οι διάφορες Μ.Κ.Ο. που δημιουργήθηκαν κατάφεραν να

αποκτήσουν μια ανεξαρτησία κινήσεων και δράσεων. Αυτό είχε ως αποτέλεσμα ορισμένες

φορές, τη δημιουργία δικτύων περιβαλλοντικών οργανώσεων με κοινούς σκοπούς, ορισμένα

εκ των οποίων χρηματοδοτούνται από μεγάλα επιχορηγητικά προγράμματα (για παράδειγμα

LIFE).

ΚΑΤΑΛΟΓΟΣ ΜΗ ΚΥΒΕΡΝΗΤΙΚΩΝ ΟΡΓΑΝΩΣΕΩΝ

Κ.Ε.Ε.Π.Ε.Α. "Ορίζοντες"

Κέντρο Επαγγελματικής Εκπαίδευσης Παιδιών με Ειδικές Ανάγκες. Κέντρο επαγγελματικής

εκπαίδευσης παιδιών με ειδικές ανάγκες, αναγνωρισμένο ως ειδικώς φιλανθρωπικό

σωματείο.

''50 και Ελλάς''

32

Μη κυβερνητική οργάνωση για την πληροφόρηση και την υποστήριξη των δικαιωμάτων των

ατόμων άνω των 50. Πληροφορίες, δραστηριότητες, μέλη.

ActionAid Ελλάς

Ένας κόσμος χωρίς φτώχεια και αδικία, μέσα στον οποίο κάθε άτομο απολαμβάνει το

δικαίωμα να ζει με αξιοπρέπεια. Καταπολέμηση φτώχειας & αδικίας στην Κοινωνία.

Πηγή: http://www.actionaid.gr/Whoiswho.

Unicef

Γενικός στόχος της είναι η παροχή μακροπρόθεσμης ανθρωπιστικής βοήθειας σε παιδιά και

μητέρες που ζουν σε αναπτυσσόμενες χώρες, καθώς και η στήριξη σχετικών αναπτυξιακών

προγραμμάτων

Αντιναζιστική Πρωτοβουλία

Εθελοντική οργάνωση εναντίον του ναζισμού, του ρατσισμού και της ψυχικής, λεκτικής και

σωματικής βίας ανάμεσα στους πολίτες. (http://www.antinazi.gr)

Άρσις

Η ΑΡΣΙΣ είναι μη κυβερνητική οργάνωση εξειδικευμένη στην κοινωνική υποστήριξη των νέων

και στην προάσπιση των νεανικών δικαιωμάτων. Ιδρύθηκε τον Οκτώβριο του 1992 και

λειτουργεί με κέντρα στην Αθήνα, τη Θεσσαλονίκη, το Βόλο, τη Λάρισα και την Καρδίτσα.

(http://www.arsis.gr)

Γραμμή Ζωής

Κοινωφελές μη κερδοσκοπικό σωματείο τηλεειδοποίησης και βοήθειας στο σπίτι ,με σκοπό

την δωρεάν παροχή φροντίδας, προστασίας και ασφάλειας στους ηλικιωμένους στην

Ελλάδα. http://www.lifelinehellas.gr/.

Δίαυλος

Μη Κυβερνητική Οργάνωση ,η οποία ιδρύθηκε με σκοπό την υλοποίηση και προώθηση

αναπτυξιακών και ανθρωπιστικών δράσεων ,υπηρεσιών κοινωνικής υποστήριξης και

προώθησης της απασχόλησης καθώς και την προστασία των ανθρώπινων δικαιωμάτων.

http://www.diavlos.org/bluedynamic/.

Kosmos Horizon

Αστική μη κερδοσκοπική εταιρεία ,για την βελτίωση και ποιότητα ζωής των πολιτών της

Ελλάδας.

H Κιβωτός Του Κόσμου.

Η κιβωτός του κόσμου είναι μη κερδοσκοπικός οργανισμός ειδικής μέριμνας παιδιών που

ζούσαν σε συνθήκες παραμέλησης και εγκατάλειψης χωρίς ιατρική φροντίδα ,χωρίς μέλλον,

τα περισσότερα από μονογονεϊκές οικογένειες ,και πολλά χωρίς γονείς. Πηγή: ποιότητας

ζωής των ψυχικά ασθενών πολιτών.

33

ΚΕΑΝ

Κύτταρο νέων με στόχο την προστασία του περιβάλλοντος, με την χρήση νεών τεχνολογιών.

Το χαμόγελο Του Παιδιού

Το Χαμόγελο του παιδιού είναι εθελοντικός, μη κερδοσκοπικός οργανισμός που λειτουργεί

στην Ελλάδα, με στόχο την προάσπιση των δικαιωμάτων των παιδιών και την αντιμετώπιση

καθημερινών προβλημάτων τους. Η δράση του περιλαμβάνει μεταξύ άλλων τη φιλοξενία

παιδιών που βρίσκονται σε κίνδυνο, την τηλεφωνική υποστήριξή τους, προγράμματα

συμβουλευτικής και κοινωνικής ένταξής του, την ενίσχυση οικογενειών που τελούν σε ένδεια,

καθώς και τη διοργάνωση εκστρατειών ενημέρωσης ή πολιτιστικών και αθλητικών

εκδηλώσεων.

Κοινωνικό Παντοπωλείο

Ο Δήμος Τρίπολης αποφάσισε τη δημιουργία και τη λειτουργία του Κοινωνικού

Παντοπωλείου θέλοντας να συμβάλλει στην καταπολέμηση της φτώχειας και του κοινωνικού

αποκλεισμού μέσω εθελοντικής συνεργασίας.

http://koinonikopantopolio.gr

5.2. Ο Εθελοντισμός στην Καταπολέμηση της μάστιγας των

Ναρκωτικών

Ο εθελοντισμός έχει προνοήσει και σε αυτό το πρόβλημα μπορεί να συμβάλει με μη

κερδοσκοπικούς οργανισμούς όπως με τους ευαισθητοποιημένους πολίτες που επιθυμούν

να δηλώσουν το ενδιαφέρον τους για την πρόληψη και αγωγή της. Η πρώτη εθελοντική

ομάδα για την πρόληψη και την προαγωγή της υγείας αποτελούνταν από νέους και νέες και

λειτουργούσε ήδη από το 1996,στον Δήμο Συκεών. Είχε διοργανώσει σημαντικό αριθμό

δράσεων όπως πάρτι χωρίς αλκοόλ ,θεατρική παράσταση για την πρόληψη, εργαστήρια

δημιουργικής έκφρασης για νέους, εκδηλώσεις ανταλλαγής απόψεων για την πρόληψη των

ναρκωτικών ,κ.ά. Η πρώτη εθελοντική ομάδα για την πρόληψη και την προαγωγή της υγείας

αποτελούνταν από νέους και νέες και λειτουργούσε ήδη από το 1996, στον Δήμο Συκεών.

Είχε διοργανώσει σημαντικό αριθμό δράσεων όπως πάρτι χωρίς αλκοόλ ,θεατρική

παράσταση για την πρόληψη, εργαστήρια δημιουργικής έκφρασης για νέους, εκδηλώσεις

ανταλλαγής απόψεων για την πρόληψη των ναρκωτικών, κ.ά. Οι εθελοντικές ομάδες

υποστηρίζονται διαρκώς από την ΠΥΞΙΔΑ με εποπτεία, η οποία πραγματοποιείται σε τακτά

χρονικά διαστήματα και όπου γίνεται ενίσχυση και στήριξη των μελών τους, επίλυση

προβλημάτων, κ.λπ. Οι εθελοντικές ομάδες διοργανώνουν εκδηλώσεις, οι οποίες

παρουσιάζονται στην κοινότητα, μέσα από ανοιχτές εκδηλώσεις.

Αναγνωρίζοντας τη σημασία της εθελοντικής προσφοράς ως δραστικό μέσο ανάπτυξης της

προσωπικότητας των νέων ανθρώπων, ως μέσο απόκτησης εμπειριών και νέων δεξιοτήτων,

αλλά και ως μέσο καλλιέργειας της συλλογικής συνείδησης και ενδυνάμωσης της κοινωνικής

συνοχής και αλληλεγγύης , η Γενική Γραμματεία Νέας Γενιάς επιδιώκει ενεργά την προώθηση

του εθελοντισμού στους νέους.

34

Ως μακροπρόθεσμος στόχος τίθεται τόσο η ποσοτική όσο και η ποιοτική αναβάθμιση του

εθελοντισμού στην Ελλάδα, η οποία θα επέλθει σταδιακά μέσα από την διαπαιδαγώγηση και

τη καλλιέργεια της κουλτούρας του εθελοντισμού στους νέους ανθρώπους. Προς τον σκοπό

αυτό, ως μεσοπρόθεσμοι στόχοι τίθενται (α) η ανάδειξη της αξίας της εθελοντικής

προσφοράς ως πρότυπο συμπεριφοράς για τη νέα γενιά, (β) η προώθηση του προτύπου του

εθελοντή ως ενεργού πολίτη που έμπρακτα συμμετέχει στα κοινά, παρεμβαίνει στα

κοινωνικά δρώμενα και μπορεί να επιφέρει αλλαγές στην καθημερινότητά του, και (γ) η

προώθηση του εθελοντισμού ως μέσο σφυρηλάτησης της κοινωνικής αλληλεγγύης και

ενίσχυσης της κοινωνικής συνοχής. Ιδίως μέσα στις τρέχουσες συνθήκες κρίσης που την

καθιστούν αναγκαία.

Η γενική γραμματεία της νέας γενιάς οργανισμού της, από συστάσεώς της, στο πλαίσιο

της προώθησης αναπτυξιακών πρωτοβουλιών απασχόλησης της νέας γενιάς στηρίζει τον

εθελοντισμό με τους εξής τρόπους:

• Μέσω προγραμμάτων που υλοποιεί η γενική γραμματεία της νέας γενιάς αυτόνομα ή σε

συνεργασία με άλλους φορείς, όπως το πρόγραμμα "Διακοπές & Εθελοντισμός" και το

ευρωπαϊκό πρόγραμμα Youth In Action με ιδιαίτερη έμφαση στη δράση 2 "Ευρωπαϊκή

Εθελοντική Υπηρεσία".

• Μέσω υλικής υποστήριξης (χρηματοδότηση) σε προγράμματα εθελοντισμού ή/και

δράσεις που πραγματοποιούνται εθελοντικά από φορείς της κοινωνίας πολιτών, όπως το

"Πρόγραμμα Υποστήριξης Πρωτοβουλιών για Νέους 2010".

• Μέσω της ηθικής στήριξης (παραχώρηση αιγίδας) προγραμμάτων, δράσεων και άλλων

υποστηρικτικών πρωτοβουλιών που αφορούν τον εθελοντισμό.

• Μέσω άλλων υποστηρικτικών πρωτοβουλιών και δράσεων, όπως η δημιουργία και

φιλοξενία της πρώτης διαδικτυακής εθελοντικής τράπεζας χρόνου, οι καταγραφές

εθελοντικών οργανώσεων, η εκπόνηση σχετικών μελετών, η πρωτοβουλία σύστασης και

υποστήριξης θεματικών δικτύων εθελοντικών οργανώσεων τη δεκαετία του ’90 η έκδοση

του εγχειριδίου του εθελοντή κ.α.

Είμαστε μια ομάδα που αποτελείται από εξαρτημένους σε ανάρρωση, μέλη οικογενειών και

επιστήμονες με μακρά και πολύπλευρη εκπαίδευση στην συμβουλευτική για την εξάρτηση

στα ναρκωτικά και το αλκοόλ και μακρόχρονη προϋπηρεσία σε ανάλογους χώρους, σε

Αγγλία και Ελλάδα.

Όλοι οι σύμβουλοί μας, έχουν εκπαιδευτεί με τις μεθόδους μας και το υπόλοιπο προσωπικό

μας έχει ανάλογη γνώση της ιδιαιτερότητας των εξαρτήσεων. Συνεργαζόμαστε επίσης με

ψυχολόγο και ψυχίατρο οι οποίοι παρεμβαίνουν όταν απαιτείται. Γνωρίζουμε καλά τον

εθισμό και όλες τις παραμέτρους του, από «μέσα» και απ’ έξω. Δεν έχουμε ίσως λύσεις και

απαντήσεις για όλους, αλλά σίγουρα έχουμε το ήθος την ειλικρίνεια και την υπευθυνότητα, να

γνωρίζουμε πως και αν μπορούμε να βοηθήσουμε και να το γνωστοποιούμε σε όσους μας το

ζητούν. Μέλος της ομάδας μας είναι επίσης διπλωματούχος νοσοκόμα, που προσφέρει τις

γνώσεις και υπηρεσίες της αν χρειαστεί. Στα χρόνια εργασίας μας έχουμε βοηθήσει πολλούς

εξαρτημένους και τις οικογένειες τους να βρουν την ελευθερία και την γαλήνη που χρόνια

αναζητούσαν.

35

5.3. Ο Εθελοντισμός στην Καταπολέμηση διαφόρων Μορφών Βίας

Η βία χωρίζεται σε πολλά είδη, τα οποία δεν είναι σε καμία περίπτωση θετικά. Μπορούν να

καταστρέψουν την ψυχολογία, την αυτοπεποίθηση και τα συναισθήματα των άλλων.

Λεκτική Βία

Η λεκτική βία χρησιμοποιείται κυρίως από έφηβους. Συνήθως είναι κάποια βρισιά ή κάποια

προσβλητική φράση.

Πολλές φορές παρατηρούμε και ρατσιστική βία!

Ο ρατσισμός από Έλληνα μαθητή προς αλλοδαπό μαθητή οφείλεται συνήθως στην κακή

διαπαιδαγώγηση των παιδιών από το σπίτι. Συνήθως συνδυάζεται με τη λεκτική βία. Δεν

είναι σωστό να χρησιμοποιείται ειδικότερα στους σχολικούς χώρους .Πιο συχνά

χρησιμοποιείται από παιδιά του Δημοτικού και λιγότερο από παιδιά Γυμνασίου και Λυκείου

.Μειώνει τα ψυχικά συναισθήματα και την αυτογνωσία των θυμάτων αυτού του είδους βίας.

Η σωματική βία είναι επίσης ένα συχνό φαινόμενο.

Όταν κάποιος χτυπάει ένα παιδί για οποιοδήποτε λόγο, αυτός ο κάποιος δεν θεωρείται

νταής, αλλά ταυτόχρονα δειλός, διότι χτυπάει τους πιο αδύναμους και τους μικρότερους τους.

Οι συμπεριφορά αυτή των νταήδων χαρακτηρίζεται ως υβριστική και ,όπως κι στα ομηρικά

έπη, μετά την ύβρη έρχεται η τύση (η τιμωρία) .Η τιμωρία θα έρθει από το νόμο μετά από

καταγγελία του θύματος. Στους σχολικούς χώρους το θύμα (δηλαδή ο μαθητής που δέχτηκε

οποιοδήποτε είδος βίας) πρέπει να αναφέρει το περιστατικό σε κάποιον καθηγητή ή στην

διευθύντρια χωρίς φόβο.

Ακόμα μια μορφή βίας είναι η ψυχολογική βία!

Η ψυχολογική βία είναι όταν καταπατούνται τα συναισθήματα σκέψεις και γενικός η

αυτογνωσία και αυτοπεποίθηση των θυμάτων. Συνδυάζεται και αυτή ,όπως και τα

περισσότερα είδη βίας, με την λεκτική αποτελέσματα στο θύμα είναι τραγικά:

• Το θύμα "κλείνεται" στον εαυτό του.

• Γίνεται λιγότερο κοινωνικό.

• Καταστρέφεται η αυτοπεποίθηση και η αυτογνωσία του.

• Σε περίπτωση που έχει οποιοδήποτε πρόβλημα ή έχει την ανάγκη να μιλήσει σε κάποιον

κρατάει όλα μέσα του και δεν αναφέρει τίποτα σε κανέναν.

Όμως, συχνά συναντάμε και τη σεξουαλική βία!

Σεξουαλική βία είναι όταν ο θύτης παρενοχλεί το θύματα σεξουαλικά. Φυσικά, είναι

ανεπίτρεπτο να χρησιμοποιείται από μαθητές οποιασδήποτε ηλικίας. Περισσότερες φορές,

θύματα του συγκεκριμένου είδους βίας είναι ανήλικα κορίτσια. Το περιστατικό αυτό, όπως και

άλλα είδη βίας, δεν αναφέρεται. Τα αποτελέσματα και εδώ είναι αρνητικά:

• Το θύμα χάνει την αξιοπρέπειά του.

• Νιώθει απομονωμένο.

36

• Δεν αναφέρει το περιστατικό, διότι ίσως ντρέπεται ή φοβάται για τα χειρότερα.

Αν αυτού του είδους βίας χρησιμοποιείται από μαθητές Γυμνασίου ή Λυκείου μπορεί να

οδηγήσει σε εγκυμοσύνη.

και τέλος έχουμε την ηλεκτρονική βία !

Ηλεκτρονική βία είναι όταν χρησιμοποιείται ένα οποιοδήποτε ηλεκτρονικό μηχάνημα εναντίον

κάποιου άλλου π.χ. να τραβάμε φωτογραφίες κάποιον ενώ εκείνος βρίσκεται στην τουαλέτα

ημίγυμνος παρά τη θέλησή του, να δημοσιεύουμε φωτογραφίες ή βίντεο κάποιου ενώ

βρίσκεται σε προσωπική στιγμή παρά την θέλησή του και να τον κοροϊδεύουμε.

Σε περίπτωση που γνωρίζω ότι ένα ανήλικο άτομο κακοποιείται έχω υποχρέωση, βάσει

νομοθεσίας, να το αναφέρω. Η αναφορά μπορεί να γίνει ανώνυμα στο Σύνδεσμο για την

Πρόληψη και Αντιμετώπιση της Βίας στην Οικογένεια, στις Υπηρεσίες Κοινωνικής Ευημερίας,

στο Γραφείο της Επιτρόπου για την Προστασία των Δικαιωμάτων του Παιδιού ή στην

Αστυνομία. Οι φορείς που θα ανταποκριθούν γνωρίζουν καλύτερα με ποιο εξειδικευμένο

τρόπο μπορεί να βοηθηθεί το ανήλικο άτομο.

Όσον αφορά τα ενήλικα άτομα:

Είναι σημαντικό να γνωρίζω ότι δύσκολα θα μπορέσει να αλλάξει μια κατάσταση από τη μια

στιγμή στην άλλη. Συνήθως το άτομο που βίωσε ενδοοικογενειακή βία είναι φοβισμένο ή

μπερδεμένο και χρειάζεται στήριξη, ενδυνάμωση και έγκυρες πληροφορίες. Πολλές φορές

βοηθά το άτομο ακόμα και αν μόνο ακούσω αυτά που έχει να μου πει, προσπαθώντας να

αντισταθώ στην επιθυμία μου να κρίνω ή να πάρω εγώ αποφάσεις για κάποιον άλλο.

Αφού ακούσω προσεκτικά και μπορέσω να κάνω διευκρινιστικές ερωτήσεις μπορώ να

δοκιμάσω να συζητήσω με το άτομο τις επιλογές του. Αν νιώθω ότι δυσκολεύομαι ή ότι το

άτομο χρειάζεται επαγγελματική βοήθεια μπορώ να το παραπέμψω στο Σύνδεσμο για την

Πρόληψη και Αντιμετώπιση της Βίας στην Οικογένεια. Μπορώ κι εγώ να επικοινωνήσω με το

Σύνδεσμο για πληροφορίες, αλλά και για να συζητήσω τις σκέψεις και τα συναισθήματα που

μου προκάλεσαν αυτά που άκουσα ή είδα.

Το κάθε άτομο χρειάζεται να πάρει τις δικές του αποφάσεις.

Ενθαρρύνετε το άτομο να ζητήσει στήριξη και βοήθεια.

Καλύτερα να αναφέρετε πληροφορίες για τις οποίες είστε σίγουροι ότι είναι έγκυρες.

Καλύτερα να επικοινωνήσετε με την Αστυνομία αν πιστεύετε ότι ο θύτης είναι

επικίνδυνος.

Τέλος, σε κάθε περίπτωση ενθαρρύνετε το άτομο να λάβει συμβουλευτικές υπηρεσίες από

ειδικούς τόσο για το ίδιο όσο και για τον/την σύντροφο/σύζυγο, αν φυσικά υπάρχει η επιθυμία

για κάτι τέτοιο.

έτσι λοιπόν μπορείς να συμβάλεις και εσύ στην καταπολέμηση της βίας!! με αυτόν τον τρόπο

γίνεσαι και εσύ ένα μικρός εθελοντής.

37

5.4. Ευαισθητοποίηση της Κοινωνίας κατά του Ρατσισμού

Η ραγδαία ανάπτυξη της επιστήμης, οι σπουδαίες τεχνολογικές εξελίξεις στα μέσα

επικοινωνίας και συγκοινωνίας, η διάδοση της γνώσης και η ορθολογιστική οργάνωση

της σύγχρονης ζωής είναι γεγονότα που προωθούν το σύγχρονο πολιτισμό.

Παράλληλα, οι σχέσεις ανάμεσα στα έθνη που έγιναν πιο στενές και η συγκρότηση

υπερεθνικών κοινοτήτων, της Ευρωπαϊκής Ένωσης, λόγου χάρη, δηλώνουν τη συμφιλίωση

των λαών ή τουλάχιστον, τη συνεργασία τους. Μέσα σε αυτές τις συνθήκες είναι

κάπως παράδοξο να παρουσιάζεται και να εντείνεται το φαινόμενο του ρατσισμού, που

όχι μόνο δεν προωθεί το πολιτισμό, αλλά αντίθετα τον γυρίζει πολλά χρόνια πίσω.

Ρατσισμός είναι η αντίληψη που υποστηρίζει την ανωτερότητα μιας φυλής και αποβλέπει στη

διατήρηση της «καθαρότητάς» της και στη κυριαρχία της έναντι των υπολοίπων. Δηλαδή

ρατσισμός είναι να θεωρούμε κάποια άλλη ομάδα ανθρώπων ως κατώτερη ή ακόμη και άξια

περιφρόνησης, λόγω της φυλετικής ή εθνικής της καταγωγής.

Ο σύγχρονος ρατσισμός όμως δεν περιορίζεται μόνο στις φυλετικές διακρίσεις.

Έτσι εκτός από το φυλετικό ρατσισμό υπάρχει:

Ο κοινωνικός ρατσισμός, δηλαδή η εχθρική συμπεριφορά απέναντι σε ορισμένες

κοινωνικές ομάδες, όπως είναι οι μετανάστες, τα άτομα με ειδικές ανάγκες, οι πρώην

φυλακισμένοι, οι φορείς τους AIDS, οι ομοφυλόφιλοι, οι ναρκομανείς, και άλλες

κοινωνικές ομάδες.

Ο εθνικός ρατσισμός, δηλαδή η αντίληψη ότι ένα έθνος είναι ανώτερο από τα άλλα.

Ο θρησκευτικός ρατσισμός, δηλαδή η αντίληψη ότι μία θρησκεία είναι η μόνη

αληθινή και πρέπει να επικρατήσει έναντι των υπολοίπων.

Ο ρατσισμός των αναπτυγμένων κρατών σε βάρος υπανάπτυκτων, όπως ο

ρατσισμός σε βάρος των χωρών του τρίτου κόσμου.

Ο ρατσισμός κατά του γυναικείου φύλου, δηλαδή οι εμφανείς ή άτυπες διακρίσεις

κατά των γυναικών, που είναι γνωστός ως σεξισμός.

Αίτια του Ρατσισμού

Τα αίτια του ρατσισμού είναι ποικίλα και λίγο πολύ γνωστά από το παρελθόν καθώς

η ανθρωπότητα δεν παραδειγματίστηκε από εμπειρίες τους παρελθόντος και ο

ρατσισμός αναβιώνει. Η έλλειψη ανθρωπιστικής παιδείας και η πνευματική φτώχεια είναι

ένα από τα σημαντικότερα αίτια του φαινομένου αυτού. Από τη στιγμή που τα άτομα δεν

διδάσκονται την αξία της ισότητας, της δικαιοσύνης, της ειρήνης, του σεβασμού είναι

εύκολο να παρασυρθούν από ρατσιστικές αντιλήψεις. Παράλληλα το χαμηλό μορφωτικό

επίπεδο περιορίζει τους ορίζοντες των ανθρώπων και αδρανοποιεί τη σκέψη τους με

αποτέλεσμα να χειραγωγούνται εύκολα και να υιοθετούν άκριτα κάθε είδους στερεότυπα. Η

κρίση των αξιών, όπως η ανηθικότητα, ο ανταγωνισμός, η γενικότερη αμφισβήτηση των

ανθρωπιστικών ιδανικών καλλιεργούν το μίσος στις ψυχές των ανθρώπων που πυροδοτεί τις

μεταξύ τους σχέσεις. Τα συμπλέγματα ανωτερότητας ή κατωτερότητας που φέρουν τα

άτομα ή και ολόκληροι λαοί καλλιεργούν επίσης το φθόνο και το μίσος. Επιπλέον

δημιουργούν την αίσθηση της υπεροχής και την επιθυμία της κυριαρχίας έναντι των

άλλων. Τα οικονομικά συμφέροντα είναι άλλη μία σημαντική αιτία, όπως για

παράδειγμα ο φυλετικός ρατσισμός κατά των μαύρων είναι ένα ιδεολόγημα που

38

δημιουργήθηκε για να δικαιολογήσει την εκμετάλλευση των λαών της Αφρικής από

τους λευκούς. Οι κάθε είδους πολιτικές σκοπιμότητες όπως οι επεκτατικές βλέψεις μιας

χώρας σε βάρος άλλης ή η έντεχνη μετάθεση των ευθυνών για την ύπαρξη σοβαρών

οικονομικών και κοινωνικών προβλημάτων σε συγκεκριμένες ομάδες. Για παράδειγμα οι

μετανάστες κατηγορούνται συνήθως σε μια χώρα για την όξυνση της ανεργίας ή την

έξαρση της βίας, ενώ αποκρύπτεται η ανικανότητα της πολιτικής ηγεσίας να δώσει

λύσεις. Ο φανατισμός, θρησκευτικός ή εθνικός, που υποκινείται επίσης από ποικίλες

σκοπιμότητες, οικονομικές ή πολιτικές. Τέλος οι τραυματικές εμπειρίες του παρελθόντος

που στηρίζονται στις μακραίωνες διαμάχες ανάμεσα σε κάποιους λαούς.

Επιπτώσεις του Ρατσισμού

Ο ρατσισμός σήμερα εκδηλώνεται ποικιλοτρόπως και προσβάλει ανεπανόρθωτα σχεδόν

σχέσεις ατόμων, ομάδων, λαών. Προκαλούνται φαινόμενα περιθωριοποίησης, άγονες

αντιπαραθέσεις, και καταργούνται τα θεμελιώδη ανθρώπινα δικαιώματα. Ευδοκιμούν ο

πόλεμος αντί της ειρηνικής συνύπαρξης, η βία αντί της γαλήνης, η ξενοφοβία αντί της

γόνιμης αλληλεπίδρασης των λαών. Ο ρατσισμός εγκυμονεί απρόβλεπτους κινδύνους για

μια κοινωνία, για ένα έθνος, επειδή οι έντονες διακρίσεις μπορεί να οδηγήσουν σε

εκμετάλλευση κοινωνικών ομάδων, σε διχασμό και αναταραχές. Κατά αυτόν τον τρόπο ο

ρατσισμός μεταθέτει τις ευθύνες για την εκμετάλλευση και τις γνωστές συνέπειές της, τη

φτώχεια, την ανεργία, το βιολογικό αφανισμό, τις ανταγωνιστικές ανθρώπινες σχέσεις,

την ανισότητα, τη καταπάτηση των φυσικών δικαιωμάτων του ανθρώπου, από τους κύριους

υπεύθυνους δηλαδή τις λίγες ισχυρές χώρες ή τις ολιγάριθμες ισχυρές κοινωνικές

ομάδες, στα πιο ανίσχυρα θύματά τους, τις χώρες του τρίτου κόσμου, τις φυλετικές

και εθνικές μειονότητες, τις οικονομικά και κοινωνικά περιθωριοποιημένες ομάδες. Δεν

είναι, μάλιστα σπάνιο το φαινόμενο άνθρωποι που υφίστανται το ρατσισμό να γίνονται

εξιλαστήρια θύματα, όταν «προκύπτει η ανάγκη» να αποπροσανατολιστεί η κοινή γνώμη

και να εκτονωθεί η δυσαρέσκεια της για άλλα ουσιώδη, υπαρκτά κοινωνικά

προβλήματα. Χειρότερη βέβαια απ’ όλα αυτά είναι η προοπτική να ζήσουν οι

άνθρωποι σε έναν κόσμο όπου κάποιοι από αυτούς θα νιώσουν το κοινωνικό ρατσισμό

να στρέφεται εναντίον τους. Το πρόβλημα, συνεπώς, τους αφορά όλους άμεσα και

πρέπει να συνειδητοποιήσουν τη σοβαρότητά του και να εναντιωθούν σθεναρά.

Ο ρατσισμός είναι ένα φαινόμενο που υπάρχει και εντείνεται στις μέρες μας, ακόμα

και στις πιο σύγχρονες κοινωνίες. Παρόλο που υπάρχουν άνθρωποι που εκδηλώνουν

έντονες τάσεις ρατσισμού, υπάρχουν και κάποιες χαρακτηριστικές φυσιογνωμίες του

παρελθόντος που αγωνίστηκαν για την εξάλειψή του και αποτελούν παράδειγμα προς

μίμηση για όλους τους ανθρώπους. Δύο από αυτές τις φυσιογνωμίες είναι ο Νέλσον

Μαντέλα και ο Μάρτιν Λούθερ Κίνγκ που αξίζει να τους αναφέρουμε για το σημαντικό

αγώνα τους στη καταπολέμηση του ρατσισμού.

Ο Νέλσον Μαντέλα ήταν ένας μεγάλος πολιτικός ηγέτης που πολέμησε κατά του

ρατσισμού στη χώρα του τη Νότια Αφρική. Γεννήθηκε το 1918 στην Untata της Νοτίου

Αφρικής και σπούδασε στο πανεπιστήμιο του Fort Hare. Εκεί άρχισε να συμμετέχει στον

πολιτικό αγώνα κατά του ρατσισμού και σε μία μακρά πορεία, στην οποία

συμπεριλαμβάνεται και πολυετής φυλάκιση, συνέχισε τους αγώνες του για την εξάλειψή του

μέχρι το 1993 όπου τιμήθηκε με το Νόμπελ ειρήνης για το σύνολο των πράξεών του. Ο

39

Μάρτιν Λούθερ Κίνγκ ήταν σπουδαίος άνθρωπος και γενναίος αγωνιστής που πρόσφερε τον

εαυτό του πριν από πολλά χρόνια στον αγώνα για την ισότητα και τη δικαιοσύνη ανάμεσα

στους ανθρώπους. Γεννήθηκε στην Ατλάντα των ΗΠΑ στις 15 Ιανουαρίου του 1929. Ο

ίδιος ήταν μαύρος και ένιωθε βαθιά μέσα του την αδικία και τις διακρίσεις εναντίον όσων

είχαν άλλο χρώμα, όπως αυτός. Ο αγώνας του ήταν τόσο σκληρός ώστε τελικά

θυσιάστηκε για τις ιδέες του και δολοφονήθηκε στις 4 Απριλίου του 1968. Ωστόσο το

κήρυγμά του έμεινε ζωντανό, και τελικά έγινε πραγματικότητα! Αυτό που κράτησε το κήρυγμά

του ζωντανό ήταν η φλόγα της αγάπης για το συνάνθρωπο, όσο διαφορετικός και αν

είναι. Ο ίδιος το 1963 εκφωνώντας το περίφημο λόγο του “I have a dream” έλεγε:

«Έχω ένα όνειρο ότι κάποια μέρα τα τέσσερα μικρά παιδιά μου θα ζήσουν σε μία

χώρα όπου δεν θα κρίνονται από την απόχρωση του δέρματός τους, αλλά από το

περιεχόμενο του χαρακτήρα τους….. Ότι μια μέρα μικρά μαύρα αγόρια και κορίτσια θα

μπορούν να ενώσουν τα χέρια τους μαζί με τα λευκά παιδιά σαν αδέρφια….. Εκείνο

για το οποίο η δικιά μας γενιά θα μετανιώσει πικρά δεν θα είναι τόσο η σκληρότητα και οι

αδικίες των κακών ανθρώπων, όσο η απαράδεκτη σιωπή των καλών…..»

Προτάσεις για την αντιμετώπιση του ρατσισμού

Με τη θεωρητική και έμπρακτη απόκρουση των ρατσιστικών αντιλήψεων, απ’ όπου κι αν

προέρχονται, όποιον κι αν αφορούν, μπορεί να περιοριστεί η έκταση του φαινομένου.

Ρατσισμός μπορεί να εκδηλωθεί οπουδήποτε, ακόμα και σε χώρους όπου η εκδήλωσή

του είναι απαράδεκτη, στην οικογένεια ή στο σχολείο, για παράδειγμα. Για να

μπορούν, όμως οι άνθρωποι να κατανοούν πότε υπονομεύονται τα δικαιώματα των

συνανθρώπων τους, τις διακρίσεις σε βάρος τους και τις σκοπιμότητες που κρύβονται, για να

είναι σε θέση να κρίνουν τι είναι ρατσιστικό και τι όχι, πρέπει να έχουν γνώσεις. Με την

παιδεία, με τη μελέτη της ιστορίας, της κοινωνιολογίας, αλλά και της βιολογίας, όχι μόνο δε

θα πέφτουν θύματα της προπαγάνδας, αλλά και θα είναι σε θέση με επιχειρήματα να

αποδεικνύουν πως οι ρατσιστικές αντιλήψεις είναι επιστημονικά αβάσιμες και πως η ισότητα

ανάμεσα στους ανθρώπους είναι αδιαμφισβήτητη. Με την απόκτηση γνώσεων οι άνθρωποι

θα διαπιστώσουν, ακόμα, πως κάθε λαός έχει τη δική του συνεισφορά στην ανάπτυξη

του πολιτισμού. Θα αποκτήσουν ευαισθησία σε θέματα ελευθερίας, δημοκρατίας και

δικαιοσύνης. Και οι άνθρωποι που πιστεύουν πραγματικά σ’ αυτές τις αξίες, δεν

πρόκειται να γίνουν ποτέ ρατσιστές Τέλος, οφείλουν να παραμερίσουν τον εγωισμό και

να κατανοήσουν πως κάθε άνθρωπος, κάθε φυλή, κάθε έθνος είναι κάτι ξεχωριστό και κανείς

δεν έχει το δικαίωμα να παραβιάζει την ιδιαιτερότητα αυτή. Μπορεί για την ισότητα των

ανθρώπων να έγιναν πολλοί αγώνες και να κερδήθηκαν αναμφισβήτητες νίκες. Τα

φαινόμενα, όμως, αναβίωσης ρατσισμού στις μέρες μας δείχνουν πως το αίτημα για

ισότιμες σχέσεις ανθρώπων και λαών, για σχέσεις απαλλαγμένες από διακρίσεις και

αδικίες παραμένει πάντα ανοιχτό και επίκαιρο. Γι’ αυτό είναι καιρός να

ευαισθητοποιηθούμε και να δράσουμε γρήγορα όλοι, ώστε να συμβάλλουμε στην

αντιμετώπισή του και κατά συνέπεια στην εξάλειψή του. Ιδιαίτερα η νέα γενιά θα πρέπει να

βοηθήσει όσο μπορεί και όχι να σωπάσει ώστε να γίνει παράδειγμα και για τους

άλλους. Να είναι η φωνή μέσω της οποίας ο λαός θα “ξεσηκωθεί” ενάντια στις ρατσιστικές

αντιλήψεις κάποιων. Γιατί είναι υποχρέωσή μας να βοηθήσουμε ώστε κάθε άνθρωπος να

ζει ελεύθερος σε μια κοινωνία που δεν θα υφίστανται τις διακρίσεις και το ρατσισμό χωρίς

λόγο. Γιατί όλοι οι άνθρωποι έχουν δικαιώματα, γιατί όλοι είναι ΙΣΟΙ.

40

6. Ο ΕΘΕΛΟΝΤΙΣΜΟΣ ΣΤΟΝ ΑΘΛΗΤΙΣΜΟ

& ΤΟΝ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟ

6.1. Ο Εθελοντισμός στους Ολυμπιακούς & Παραολυμπιακούς

Αγώνες

Οι εθελοντές θεωρούνται σήμερα μια από τις

βασικές παραμέτρους για την οργανωτική και την

οικονομική επιτυχία των Ολυμπιακών Αγώνων.

Είναι ενδεικτικό ότι στους Αγώνες του 2000 στο

Σίδνεϊ περισσότεροι από 50.000 εθελοντές

πρόσφεραν τις υπηρεσίες τους στην προετοιμασία

και τη διεξαγωγή των Αγώνων. Αποφασιστικό

σημείο στην εξέλιξη αυτή υπήρξε η οικονομική κρίση

των Ολυμπιακών Αγώνων στα τέλη της δεκαετίας

του 1960 και ιδίως στη δεκαετία του 1970. Οι

Αγώνες του Λος Άντζελες οφείλουν την οικονομική

τους επιτυχία όχι μόνο στη διαχείριση των

δικαιωμάτων τηλεοπτικής μετάδοσης των Αγώνων

και στους σπόνσορες, αλλά και στους σχεδόν 30.000 εθελοντές που ενέταξε η οργανωτική

επιτροπή στην εξυπηρέτηση των Αγώνων.240,000 αιτήσεων επιλέχτηκαν να είναι οι

εθελοντές. Συνολικά, οι εθελοντές έχουν να εκτελέσουν 800 διαφορετικούς ρόλους σε όλα τα

αθλήματα και σε αντάλλαγμα θα τους δοθούν περίπου 350 ευρώ, η στολή τους, δελτία

σίτισης και εισιτήριο για τα μέσα μαζικής μεταφοράς. Από εκεί και πέρα ο εθελοντισμός είναι

κάτι που φυσικά και είναι σπουδαίο, δίνει εμπειρίες και χαρίζει μοναδικές στιγμές σε αυτούς

που αποφασίζουν να προσφέρουν σε κάτι που διοργανώνει η χώρα τους και παρακολουθεί

ολόκληρος ο πλανήτης. Και αυτό είναι κάτι που οι Έλληνες το γνωρίσουμε από πρώτο χέρι.

Οι εθελοντές των Ολυμπιακών Αγώνων είναι η κινητήρια δύναμη και η ψυχή των Αγώνων.

Είναι οι άνθρωποι που βοηθούν τους αθλητές, επισκέπτες και θεατές κατά την διάρκεια του

πιο συναρπαστικού αθλητικού γεγονότος στο κόσμο. Η επιτυχία των Ολυμπιακών Αγώνων

ανήκει σε όλους τους 34.548 εθελοντές των Ολυμπιακών Αγώνων της Βαρκελώνης, τους

60.422 εθελοντές της Ατλάντα και τους 47.000 εθελοντές των Αγώνων του Σύδνεϋ.

Οι εθελοντές με τη συμμετοχή τους αποδεικνύουν πως μπορεί ο καθένας να βοηθήσει στην

επιτυχία των Αγώνων ακόμη και αν δεν είναι αθλητής, αλλά και να αναδειχθούν μέσα από

την κοινή προσπάθεια οι πραγματικές αξίες του Ολυμπισμού. Η μεγαλύτερη γιορτή της

ανθρωπότητας στηρίζεται στην θέληση, το πάθος, την αφοσίωση και τον επαγγελματισμό τον

οποίο δείχνει ο κάθε εθελοντής. 60.000 εθελοντές θα εκπαιδευθούν για να εργαστούν στους

Ολυμπιακούς και Παραολυμπιακούς Αγώνες του 2004. Όποιος επιθυμεί να συμβάλει στην

επιτυχία τους μπορεί να γίνει εθελοντής, ανεξάρτητα από το φύλο, φυλή, θρησκεία, φυσική

κατάσταση, κοινωνική τάξη ή μόρφωση. Ο μόνος όρος είναι ότι οι υποψήφιοι θα πρέπει να

έχουν συμπληρώσει το 18ο έτος της ηλικίας τους.

41

Ο εθελοντισµός έπαιξε σπουδαίο ρόλο στην άρτια διεξαγωγή των Ολυµπιακών Αγώνων της

Αθήνας, καθώς 60.000 άνθρωποι – Έλληνες και ξένοι – προσέφεραν τις υπηρεσίες τους

στα πλαίσια του προγράµµατος του Εθελοντισµού. Στόχος του κειµένου είναι να µελετηθεί το

προφίλ των εθελοντών που συµµετείχαν στους Ολυµπιακούς Αγώνες της Αθήνας – όσον

αφορά δηλαδή το µορφωτικό τους επίπεδο καθώς και τον τόπο προέλευσης τους, σε µία

προσπάθεια να «αποκωδικοποιηθεί» ο µεγάλος αριθµός των αιτήσεων που άγγιξε τον

µαγευτικό αριθµό των 160.000. Επίσης, γίνεται αναφορά σε στοιχεία µίας εµπειρικής

έρευνας που πραγµατοποιήθηκε στη Θεσσαλονίκη σε αντιπροσωπευτικό δείγµα 518

ατόµων σχετικά µε τους Ολυµπιακούς Αγώνες της Αθήνας, όπου υπάρχουν στοιχεία για τον

εθελοντισµό προκειµένου να αποκρυσταλλωθεί η στάση του κοινού της πόλης σχετικά µε το

κίνηµα αυτό. Γίνεται αναφορά στα ελληνικά και ξένα δηµοσιεύµατα που ασχολήθηκαν µε τον

Εθελοντισµό πριν από την έναρξη των Αγώνων, καθώς και στους εθελοντές που

συµµετείχαν στο Σύδνεϋ αλλά και σε αυτούς που πρόκειται να συµµετάσχουν σε κάποια από

τις πέντε υποψήφιες πόλεις (Παρίσι, Λονδίνο, Μαδρίτη, Μόσχα και Νέα Υόρκη) για τους

Ολυµπιακούς Αγώνες του 2012.

6.2. Πώς ο Εθελοντισμός συμβάλλει στην διάσωση και διάδοση του

πολιτισμού;

Ο εθελοντισμός έχει συμβάλει δραστικά στην διάσωση και διάδοση της πολιτιστικής μας

κληρονομιάς μέσω διεθνών οργανώσεων. Η UNESCO μια μεγάλη διεθνής οργάνωση έχει

δραστηριοποιηθεί σε παγκόσμιο επίπεδο για την επίτευξη του σκοπού αυτού επίσης επιζητεί

να προωθήσει την αναγνώριση, προστασία και διατήρηση της πολιτιστικής και φυσικής

κληρονομιάς, η οποία έχει σημαντική αξία για τον άνθρωπο. Η αποστολή της UNESCO είναι

να ενθαρρύνει τα κράτη-μέλη να υπογράψουν τη Συνθήκη του 1972 για να εξασφαλίσουν την

προστασία της πολιτιστικής και φυσικής κληρονομιάς τους αλλά και να δημιουργήσουν

συστήματα ελέγχου που θα αναφέρουν σε τακτική βάση την κατάσταση στην οποία

βρίσκονται οι χώροι παγκόσμιας κληρονομιάς στην επικράτειά τους. Επίσης, η UNESCO

βοηθά τα κράτη να προστατεύσουν τους χώρους αυτούς παρέχοντας τεχνική ,

επαγγελματική εκπαίδευση καθώς και έκτακτη οικονομική βοήθεια σε χώρους που

βρίσκονται σε άμεσο κίνδυνο. Μέσω του Διεθνούς Οργανισμού προωθείται η παρουσίαση σε

παγκόσμιο επίπεδο της πολιτιστικής και φυσικής κληρονομιάς της ανθρωπότητας και

ενθαρρύνεται η διεθνής συνεργασία για τη διαφύλαξη της.

Η Ελλάδα έχει συνυπογράψει από το 1981 την συνθήκη της UNESCO για την προστασία

μνημείων και χώρων παγκόσμιας κληρονομίας. Από τότε και μέχρι σήμερα, έχουν ενταχθεί

δεκαεπτά (17) ελληνικά μνημεία και χώροι, στη λίστα των μνημείων Παγκόσμιας

Κληρονομιάς της UNESCO.

Τα (πολιτιστικά και φυσικά) Μνημεία Παγκόσμιας Πολιτιστικής Κληρονομιάς της UNESCO

είναι μνημεία ή χώροι (π.χ. δάση, βουνά, λίμνες, μνημεία, πόλεις κ.τ.λ.), που προτάθηκαν

προς ένταξη και συμπεριλήφθηκαν, στον κατάλογο των μνημείων που διαχειρίζεται το

διεθνές Πρόγραμμα Παγκόσμιας Πολιτιστικής Κληρονομιάς της Επιτροπής Παγκόσμιας

Κληρονομιάς της UNESCO.

42

Το πρόγραμμα αυτό, στοχεύει στην καταλογογράφηση, την ονοματοδοσία και τη συντήρηση

πεδίων ιδιάζουσας πολιτιστικής ή φυσικής σημασίας για την κοινή κληρονομιά της

ανθρωπότητας. Η έναρξή του έγινε με την αποδοχή και υιοθέτηση της Συνθήκης για την

Προστασία της Παγκόσμιας Πολιτιστικής και Φυσικής Κληρονομιάς από το Γενικό Συνέδριο

της UNESCO στις 16 Νοεμβρίου 1972.

Ο κατάλογος της UNESCO αποτελείται από 911 μνημεία και χώρους που αποτελούν μέρος

της πολιτιστικής και φυσικής κληρονομιάς που έχουν εξαιρετική παγκόσμια αξία, σύμφωνα

με την Επιτροπή Παγκόσμιας Κληρονομιάς. Σε αυτά περιλαμβάνονται 704 πολιτιστικά, 180

φυσικά και 27 μικτά μνημεία ή χώροι σε 151 κράτη μέλη . Από τον Ιούνιο του 2010, 187

συμβαλλόμενα κράτη έχουν επικυρώσει τη Σύμβαση της Παγκόσμιας Κληρονομιάς.

Τα 17 ελληνικά μνημεία και χώροι Παγκόσμιας Κληρονομιάς της UNESCO

Η πρώτη ελληνική εγγραφή στην Παγκόσμια Πολιτιστική Κληρονομιά της UNESCO έγινε το

1986 με την ένταξη του Επικούρειου Απόλλωνα. Από τότε ακολούθησαν 16 ακόμη εγγραφές,

με τελευταία αυτή της Παλιάς Πόλης της Κέρκυρας. Δείτε όλα τα ελληνικά μνημεία και τους

χώρους που εντάσσονται στη λίστα:

1. Αρχαιολογικός χώρος της Ακρόπολης (χρονολογία ένταξης 1987): η Ακρόπολη

περιλαμβάνει τέσσερα από τα σπουδαιότερα αριστουργήματα της κλασικής Ελληνικής

περιόδου: τον Παρθενώνα, τα Προπύλαια, το Ερέχθειο και το ναό της Αθηνάς Νίκης, τα

οποία μπορούν να θεωρηθούν σύμβολα της ιδέας της παγκόσμιας κληρονομιάς.

2. Αρχαιολογικός χώρος Αιγών στη Βεργίνα (χρονολογία ένταξης 1996): η πόλη Αιγαί, η

πρώτη πρωτεύουσα του Βασιλείου της αρχαίας Μακεδονίας, ανακαλύφθηκε το 19 αιώνα

κοντά στην Βεργίνα στη Βόρεια Ελλάδα. Τα πιο σημαντικά της μνημεία είναι το Παλάτι και ο

χώρος ταφής. Ένας από τους βασιλικούς τάφους στην Μεγάλη Τύμβο, αναγνωρίστηκε ως ο

τάφος του Φιλίππου του Β’.

3.Αρχαιολογικός χώρος Δελφών (χρονολογία ένταξης 1987): Το Πανελλήνιο Ιερό των

Δελφών, όπου δινόταν ο χρησμός του Απόλλωνα, εθεωρείτο ο «ομφαλός της γης» και τον 6ο

π.Χ. αιώνα, ήταν θρησκευτικό κέντρο και σύμβολο ενότητας του αρχαίου κόσμου.

4. Αρχαιολογικός χώρος Μυστρά (χρονολογία ένταξης 1989): το θαύμα του Μοριά

ανεγέρθηκε ως φρούριο το 1249 από τον Βασιλιά της Αχαΐας Γουλιέλμο τον Βιλλεαρδουίνο,

επανακτήθηκε από τους Βυζαντινούς και αργότερα κατακτήθηκε από τους Τούρκους και τους

Βενετούς. Εγκαταλείφτηκε το 1832 αφήνοντας συναρπαστικά μεσαιωνικά ερείπια να στέκουν

μέσα σε μία εξαιρετικής ομορφιάς τοποθεσία.

5. Αρχαιολογικός χώρος Ολυμπίας (χρονολογία ένταξης 1989): ο αρχαιολογικός χώρος

της Ολυμπίας, σε μια κοιλάδα της Πελοποννήσου, κατοικείται από την προϊστορική περίοδο.

Τον 10ο αιώνα π.Χ. ήταν κέντρο λατρείας του Δία. Εκτός από τους ναούς, υπάρχουν και τα

υπολείμματα όλων των αθλητικών εγκαταστάσεων που δημιουργήθηκαν για τους

Ολυμπιακούς Αγώνες και οι οποίοι διοργανώνονταν στην Ολυμπία, από το 776 π.Χ., κάθε

τέσσερα χρόνια.

6. Αρχαιολογικοί χώροι Μυκηνών και Τίρυνθας (χρονολογία ένταξης 1999): αποτελούν τα

επιβλητικά μνημεία των δύο μεγαλύτερων πόλεων του Μυκηναϊκού πολιτισμού, ο οποίος

43

κυριάρχησε στην ανατολική Μεσόγειο από τον 15ο έως τον 12ο αιώνα π.Χ. και διαδραμάτισε

ζωτικό ρόλο στην ανάπτυξη του κλασσικού ελληνικού πολιτισμού. Αυτές οι δύο πόλεις

συνδέονται με τα Ομηρικά έπη, Ιλιάδα και Οδύσσεια, τα οποία επηρέασαν την ευρωπαϊκή

τέχνη και λογοτεχνία για περισσότερες από 3 χιλιετίες.

7. Αρχαιολογικός χώρος Δήλου (χρονολογία ένταξης 1990): σύμφωνα με την Ελληνική

μυθολογία, ο Απόλλωνας γεννήθηκε σε αυτό το μικρό νησί των Κυκλάδων, το οποίο

προσέλκυε προσκυνητές απ’ όλη την Ελλάδα και ήταν ένα ακμάζον εμπορικό λιμάνι. Ο

αρχαιολογικός χώρος είναι εξαιρετικά εκτεταμένος και πλούσιος και αποδίδει την εικόνα ενός

σπουδαίου κοσμοπολίτικου μεσογειακού λιμανιού.

8. Ιστορικό κέντρο (Χώρα), με τη Μονή Αγίου Ιωάννη του Θεολόγου και το Σπήλαιο της

Αποκάλυψης στην Πάτμο (χρονολογία ένταξης 1999): η Πάτμος, στα Δωδεκάνησα,

φημίζεται ως το νησί όπου ο Άγιος Ιωάννης ο Θεολόγος έγραψε το Ευαγγέλιο και την

Αποκάλυψη. Ένα μοναστήρι αφιερωμένο στον «αγαπημένο μαθητή» ανακαλύφθηκε στο νησί

στα τέλη του 10ου αιώνα. Ο παλιός οικισμός της Χώρας, ο οποίος συνδέεται με αυτό,

περιλαμβάνει θρησκευτικά και λαϊκά κτίρια.

9. Μεσαιωνική πόλη της Ρόδου (χρονολογία ένταξης 1988): το Τάγμα του Αγίου Ιωάννη

της Ιερουσαλήμ κατείχε τη Ρόδο από το 1309 έως το 1523 και μετέτρεψε την πόλη σε

προπύργιο. Μεταγενέστερα, η πόλη τέθηκε υπό Ιταλική και Τουρκική κατοχή. Με το Παλάτι

των Μεγάλων Αρχόντων, το Νοσοκομείο και τον δρόμο των Ιπποτών, η Άνω Πόλη αποτελεί

ένα από τα πιο όμορφα αστικά κέντρα της Γοτθικής περιόδου.

10. Μονή Δαφνιού, Μονή Οσίου Λουκα και Νέα Μονή Χίου (χρονολογία ένταξης 1990):

παρά τη σημαντική γεωγραφική τους απόσταση (το πρώτο στην Αττική, το δεύτερο στην

Φωκίδα και το τρίτο στο Αιγαίο) αυτά τα τρία μοναστήρια ανήκουν στην ίδια τυπολογική

σειρά. Οι εκκλησίες έχουν κτισθεί με μεγάλο θόλο ο οποίος στηρίζεται με μικρές αψίδες

δημιουργώντας έναν οκταγωνικό χώρο. Τον 11ο και 12ο αιώνα οι εκκλησίες είχαν ποικίλο

διάκοσμο, πολύχρωμες ορθομαρμαρώσεις, ψηφιδωτά και μωσαϊκά σε χρυσό φόντο, όλα

χαρακτηριστικά της «δεύτερης Βυζαντινής Περιόδου».

11. Παλαια Πόλη της Κέρκυρας (χρονολογία ένταξης 2007): η Παλαιά Πόλη της Κέρκυρας

με τα δύο φρούριά της, το παλαιό και το νέο, και με ίχνη πολλαπλών επιρροών, βρίσκεται

στην είσοδο της Αδριατικής Θάλασσας και κατοικείται από την αρχαιότητα μέχρι σήμερα.

Λόγω της στρατηγικής θέσης της η Κέρκυρα εξελίχθηκε σε σημαντικό λιμάνι που προστάτευε

το νησί από τις αλλεπάλληλες πολιορκίες και θεωρείται μία από τις σημαντικότερες

οχυρωμένες πόλεις της Μεσογείου.

12. Παλαιοχριστιανικά και βυζαντινά μνημεία Θεσσαλονίκης (χρονολογία ένταξης 1988):

η Θεσσαλονίκη, ιδρύθηκε το 315 και αποτέλεσε ένα από τα πρώτα κέντρα εξάπλωσης του

Χριστιανισμού. Μεταξύ των χριστιανικών της μνημείων συγκαταλέγονται προχριστιανικοί ναοί

και τρίκλιτες βασιλικές εκκλησίες που χτίστηκαν από τον 4ο έως τον 15ο αιώνα και συνιστούν

μία διαχρονική τυπολογική σειρά, που επηρέασε σημαντικά τον Βυζαντινό κόσμο. Τα μνημεία

που συμπεριλαμβάνονται στη λίστα είναι η Ροτόντα, ο ναός της Αχειροποιήτου και του Αγίου

Δημητρίου, η Μονή Λατόμου, ο ναός της Αγίας Σοφίας, η Παναγία των Χαλκέων, οι ναοί του

Αγίου Παντελεήμονα, των Αγίων Αποστόλων, του Αγίου Νικολάου Ορφανού, της Αγίας

44

Αικατερίνης και του Παντοκράτορα Σωτήρα Χριστού, η Μονή Βλατάδων, ο ναός του Προφήτη

Ηλία, τα Βυζαντινά Λουτρά και τα τείχη της Θεσσαλονίκης.

13. Αρχαιολογικός χώρος Ηραίου Σάμου (χρονολογία ένταξης 1992): από την 3

χιλιετηρίδα π.Χ. πολλοί πολιτισμοί έχουν κατοικήσει σε αυτό το μικρό νησί του Αιγαίου κοντά

στην Μικρά Ασία. Τα ερείπια του Πυθαγόρειου, ενός αρχαίου οχυρωμένου λιμανιού με

ελληνικά και ρωμαϊκά μνημεία και ένα εντυπωσιακό υδραγωγείο, καθώς και το Ηραίο, ο ναός

της Ήρας της Σάμου, είναι ακόμα επισκέψιμα.

14.Ιερό του Ασκληπιού στην Επίδαυρο (χρονολογία ένταξης 1988): ο αρχαιολογικός χώρος

της Επιδαύρου στην Πελοπόννησο, εκτείνεται σε διαφορετικά επίπεδα. Η λατρεία του

Ασκληπιού ξεκίνησε εκεί για πρώτη φορά τον 6ο π.Χ. αιώνα, αλλά τα κύρια μνημεία,

ειδικότερα το θέατρο το οποίο θεωρείται ως ένα από τα πιο αμιγή αριστουργήματα της

ελληνικής αρχιτεκτονικής χρονολογούνται από τον 4ο αιώνα.

15. Ναός Επικούρειου Απόλλωνος - Βάσσες (χρονολογία ένταξης 1986): ο φημισμένος

ναός αφιερωμένος στον θεό της ίασης και του ήλιου, χτίστηκε στα μέσα του 5ου αιώνα στα

απόκρημνα βουνά της Αρκαδίας. Έχει το παλαιότερο κορινθιακό κιονόκρανο που έχει βρεθεί

ποτέ και συνδυάζει τον αρχαϊκό ρυθμό με την ρώμη του δωρικού, με ορισμένα τολμηρά

αρχιτεκτονικά χαρακτηριστικά.16. Μετέωρα (χρονολογία ένταξης 1988): σε μια δυσπρόσιτη

περιοχή των Μετεώρων, στις κορυφές απόκρημνων βράχων, μοναχοί εγκατέστησαν «τους

στύλους του ουρανού», όπως τους αποκαλούσαν, τα ιερά μοναστήρια τους από τον 11ο

αιώνα ως σήμερα. Την περίοδο αναβίωσης του ερημιτισμού κάτω από εξαιρετικά δύσκολες

συνθήκες τον 15ο αιώνα μ.Χ., χτίστηκαν 24 μοναστήρια. Οι τοιχογραφίες των μοναστηριών,

οι οποίες χρονολογούνται από τον 16ο αιώνα, αποτελούν σημείο αναφοράς για την

ανάπτυξη της Μεταβυζαντινής ζωγραφικής.

17. Άγιο Όρος - Άθως (χρονολογία ένταξης 1988): ορθόδοξο πνευματικό κέντρο από το

1054, το Όρος Άθως απολαμβάνει καθεστώς αυτονομίας από την εποχή του Βυζαντίου και

έχει αναγνωρισθεί ως τοπίο καλλιτεχνικής αξίας. Η είσοδος σε αυτό είναι απαγορευμένη σε

γυναίκες. Η διαρρύθμιση των μοναστηριών έχει επηρεάσει μονές πολύ μακρινές (όπως αυτές

της Ρωσίας) και η σχολή αγιογραφίας τους έχει επηρεάσει σημαντικά την ιστορία της

ορθόδοξης τέχνης.

Ελληνικά μνημεία και χώροι που έχουν υποβάλει πρόταση ένταξης στον κατάλογο

Παγκόσμιας Κληρονομιάς της UNESCO:

● Το ανάκτορο της Κνωσσού (2003).

● Ο αρχαιολογικός χώρος της Νικόπολης (2003).

● Ο αρχαιολογικός χώρος των Φιλίππων (2003).

● Το Λαύριο (Αρχαίο Λαύριο) (2003).

● Η Ευρύτερη περιοχή του Ολύμπου (2003).

● Η περιοχή των Πρεσπών: Η Μεγάλη και Μικρή Πρέσπα που περιλαμβάνει βυζαντινά

και - μεταβυζαντινά μνημεία (2003).

● Το εθνικό Πάρκο της Δαδιάς - Λευκίμη - Σουφλί (2003).

● Το φαράγγι της Σαμαριάς (2003).

45

Τον Μάϊο του 2006 εμφανιστήκαν σε διάφορα μ'ερη της ελληνική πρωτεύουσας δεκάδες

εκπρόσωποι του είδους της Κλάρας. Δεν πρόκειται για ζωντανές αγελάδες όπως η

προπομπός τους, αλλά για τα γλυπτά του cow parade athens 2006. Μέχρι τότε

συναντούσαμε οι περισσότεροι από εμάς τα συμπαθή αυτά τετράποδα μόνο στις χάρτινες ή

μεταλικές συσκευασίες γάλακτος στο ψυγείο μας. Το cow parade είναι ένα καλλιτεχνικό

δρώμενο που μετέφερε την τέχνη στους δρόμους και τις πλατείες της Αθήνας. Τα γλυπτά

των αγελάδων είχαν μείνει μέχρι τέλη Αυγούστου του 2006. Ο λόγος που προτίμησαν την

αγελάδα είναι ότι απλά, η αγελάδα είναι ένα αγαπημένο ζώο παγκοσμίως.

46

6.3. Παραδείγματα Εθελοντικής Συνεισφοράς

Ο αθλητισμός γενικά και πιο ειδικά ο Ολυμπισμός ως σύστημα αρχών και αξιών που

κληρονομήσαμε από την Ολυμπία και ενσωματώσαμε στη σύγχρονη κοινωνία ως παιδεία και

πολιτισμό είναι ένα κίνημα εθελοντισμού. Στηρίζεται και διοικείται από εθελοντές. Πιο παλιά

και πριν γίνει εν πολλοίς ο αθλητισμός γραφειοκρατικός και επιστημονικός στηριζόταν

αποκλειστικά σε εθελοντές. Σήμερα έχει ανάγκη και χρησιμοποιεί και εξειδικευμένους

τεχνοκράτες, που όμως εν’ πολλοίς δεν παύουν να είναι εθελοντές, αποδεικνύοντας τούτο

με το ζήλο που επιδεικνύουν στην εκτέλεση πολλών πέραν των καθηκόντων τους. Κάθε

φορά λοιπόν που έρχεται στο μυαλό μας ή γίνεται αισθητηριακά αντιληπτός ο αθλητισμός ως

εθελοντισμός, συνειρμικά έρχονται στο νου περιγραφές μεγάλων πνευμάτων που μας

καθηλώνουν, γιατί υπογραμμίζουν την κοινωνική αξία του. Ποιος δεν θα σταθεί στην

αποστροφή προτροπή του Νικόλα Καζαντζάκη:

“Πρώτο σου χρέος εκτελώντας τη θητεία σου στη ράτσα είναι να νιώσεις μέσα όλους

τους προγόνους. Το δεύτερο να φωτίσεις την ορμή τους και να συνεχίσεις το έργο

τους. Το τρίτο σου χρέος να παραδώσεις στους νεώτερους τη μεγάλη εντολή να σε

περάσουν”.

47

Αντιπροσωπευτικά παραδείγματα:

Ο Μαραθώνιος της Βοστώνης

Το 1946, ο 36-χρονος Στέλιος Κυριακίδης

αποφάσισε να συμμετάσχει στον περίφημο

πεντηκοστό Διεθνή Μαραθώνιο της Βοστώνης

(42.195 μ.), μετά από τιμητική πρόσκληση των

διοργανωτών. Τα γεγονότα ότι λόγω της Κατοχής

ήταν αδύναμος και υποσιτισμένος, ότι είχε πέντε

χρόνια να αγωνιστεί σε Μαραθώνιο και η έλλειψη

προπόνησης, προκαλούσαν την σύζυγό του:

«Είσαι τρελός; Έτσι κοκαλιάρης όπως είσαι θα

πεθάνεις!». Έτσι ξεκίνησε τις προπονήσεις ακόμη

και μέσα στο χιόνι, ενώ κάποια στιγμή λιποθύμησε

από την εξάντληση.

Όμως, ο Σ.Ε.Γ.Α.Σ. αδυνατούσε να στείλει βεβαίωση-πιστοποίηση ερασιτέχνη αθλητή ούτε

βίζα μπορούσε να βγάλει καθώς ήταν προνόμιο μόνο Αμερικανών υπηκόων, αλλά με την

βοήθεια του πρόξενου, τον οποίο γνώριζε, την απέκτησε. Παρόλα αυτά το ταξίδι με το πλοίο

θα του στερούσε απαραίτητες προπονήσεις ή ακόμη και την συμμετοχή του στον αγώνα, ενώ

το αεροπορικό εισιτήριο για Παρίσι κόστιζε 575 δολάρια με τον ίδιο να δηλώνει: «Όταν

άκουσα το ποσόν τρελάθηκα. Εκείνη την ημέρα θα πήγα 30 φορές πάνω κάτω την οδό

Σταδίου». Μετά από αντιρρήσεις της συζύγου του, πούλησε την ηλεκτρική κουζίνα και το

ραδιόφωνό τους, ενώ κατάφερε να λάβει και από την Δ.Ε.Η., όπου δούλευε, επιταγή 1.000

δολαρίων (από την ταραχή του ξέχασε να ευχαριστήσει). Όταν η τράπεζα αρνήθηκε να του

δώσει συνάλλαγμα είπε αγανακτισμένος στον διευθυντή: «Τρέχω για την Ελλάδα από το

1933. αγωνίζομαι για τη γαλανόλευκη. δεν είμαι κανένας τυχοδιώκτης».

Τελικά, στις 4 Απριλίου 1946 επιβιβάστηκε για πρώτη φορά σε αεροπλάνο, πετώντας για

Αμερική. Στην Αμερική, οι γιατροί πίστευαν πως θα πέθαινε από εξάντληση κατά την

διαδρομή, καθώς ήταν εξαιρετικά αδύναμος και καχεκτικός. αλλά οι αντιρρήσεις τους

ξεπεράστηκαν από την αθλητική ομοσπονδία. Προπολεμικά ο Κυριακίδης είχε συμμετάσχει

στον Μαραθώνιο της Βοστώνης του 1930, εγκαταλείποντας λόγω των καινούργιων

αθλητικών υποδημάτων που του είχαν χαρίσει Έλληνες ομογενείς και τα οποία τον

πλήγωσαν. Κατά την παραμονή του στην Αμερική υποσχέθηκε πως δεν θα εγκατέλειπε ξανά

λέγοντας:

«Ήρθα να τρέξω για επτά εκατομμύρια πεινασμένους Έλληνες».

Ο μάγειρας του ξενοδοχείου όπου διέμενε ήταν Έλληνας ομογενής και τον βοήθησε να πάρει

πέντε κιλά μέσα σε λίγες ημέρες. Την ημέρα του αγώνα, όμως, οι γιατροί είχαν και πάλι τις

ενστάσεις τους, σχετικά με την υγεία του Κυριακίδη. Έτσι υπέγραψε υπεύθυνη δήλωση,

σύμφωνα με την οποία ήταν ενήμερος για τους κινδύνους, αναλαμβάνοντας όλη την ευθύνη

(κάποιες εφημερίδες τον αποκαλούσαν «ο κοκκαλιάρης 'Ελληνας»).

Κατά τις 12:00, στις 20 Απριλίου 1946, δόθηκε η εκκίνηση του Μαραθωνίου της Βοστώνης.

Οι κύριοι διεκδικητές της νίκης ήταν ο Αμερικανός Τζόνυ Κέλυ (2 νίκες, 7 δεύτερες θέσεις, 61

48

συμμετοχές) και ο Καναδός Ζεράρντ Κοτέ (4 νίκες). Πριν τον αγώνα κάποιος έδωσε στον

Κυριακίδη ένα διπλωμένο χαρτάκι να το διαβάσει λίγο πριν την έναρξη. Από την μια πλευρά

έγραφε «Ή ταν ή επί τας» και από την άλλη «Νενικήκαμεν». Είχε ζητήσει από την επιτροπή

να αγωνιστεί με τον αριθμό 7 (τυχερός αριθμός στην Αρχαία Ελλάδα) και έτσι του δόθηκε το

77 (δυο φορές τυχερός). Ακολουθώντας την τακτική που ακολουθούσε πάντα, δεν

σπατάλησε δυνάμεις από την αρχή αλλά επιτάχυνε από το μέσον της διαδρομής (είχε βάλει

σαν «σημάδια» διάφορα κτήρια, τοποθεσίες και τα παντελονάκια των συναγωνιστών του).

Επίσης κοιτούσε μόνο μπροστά αναφέροντας: «όταν ένας μαραθωνοδρόμος κοιτάζει πίσω

του, δίνει φτερά στον αντίπαλο». Στα τελευταία χιλιόμετρα προπορευόταν μαζί με τον Τζόνυ

Κέλυ. Τόσο ομογενείς όσο και Αμερικανοί τον ενθάρρυναν, ενώ ένας ομογενής θέλοντας να

τον βοηθήσει, του προσέφερε ένα πορτοκάλι χτυπώντας τον ενθαρρυντικά στην πλάτη και

μπερδεύτηκε στα πόδια του, κάνοντάς τον να χάσει ρυθμό και έδαφος. Κάποιος άλλος

Έλληνας του φώναξε: «Καλά πας, Στέλιο! Έστω δεύτερος». Παρακάτω, ένας Αμερικανός

δημοσιογράφος που παρακολουθούσε τον αγώνα με αυτοκίνητο, τον πληροφόρησε: «ο Κέλυ

«έσπασε», είναι ώρα να φύγεις». Τότε συνέβη κάτι, που ο Κυριακίδης θυμόταν με συγκίνηση:

«...ένας ηλικιωμένος Έλληνας να τραβάει τα μαλλιά του και να λέει: Για την Ελλάδα Στέλιο

μου! Για τα παιδιά σου!». Τότε ο Στέλιος Κυριακίδης έδωσε όλα τα σωματικά του αποθέματα

κατακτώντας την νίκη, φωνάζοντας στον τερματισμό: «For Greece!» (Για την Ελλάδα).Ο

χρόνος του 2:29:27 αποτέλεσε τον καλύτερο στην Ευρώπη και για 22 χρόνια τον καλύτερο

στην Ελλάδα.Οι Αμερικανοί τον αποκάλεσαν «ο απόγονος του Φειδιππίδη» και σε ερώτηση

που του τέθηκε: «Τι θα ήθελες να κάνουμε για σένα;», -ενώ του προσφέρθηκαν χρήματα για

να γίνει επαγγελματίας αθλητής και είχε προτάσεις από το Χόλιγουντ για να γίνει ηθοποιός-

απάντησε: «Για μένα τίποτα. Μόνο για την Ελλάδα…», επιμένοντας: «Σας παρακαλώ, μην

ξεχάσετε τη χώρα μου». Ο Τζόνυ Κέλυ (ήταν ο επικρατέστερος για τη νίκη) όταν ρωτήθηκε

γιατί δεν κατάφερε να κερδίσει τον αγώνα, απάντησε: «Πως θα μπορούσα να κερδίσω ποτέ

έναν τέτοιον αθλητή; Εγώ έτρεχα για τον εαυτό μου κι αυτός για μια ολόκληρη πατρίδα».

Αργότερα, ο Κυριακίδης τηλεγράφησε στην Δ.Ε.Η.: «Ενίκησα με δεύτερον τον Κέλυ και τρίτον

τον Κοτέ. Αγών σκληρός. Ευτυχής διότι ενίκησα». Την επομένη του αγώνα στην εφημερίδα

της Βοστώνης (Boston Sunday Post), στο άρθρο «Η νίκη ανήκει σε δύο έθνη», ο

δημοσιογράφος είχε γράψει: «Έχω ξαναδεί πολλούς αθλητές να κλαίνε είτε από χαρά για το

θρίαμβό τους είτε από λύπη για την ήττα τους. Αυτός ο Αθηναίος με τα ευγενή αισθήματα

δάκρυσε αληθινά, με δάκρυα που έβγαιναν μέσα από τη δυνατή ελληνική καρδιά του. Μια

καρδιά που δεν τον πρόδωσε στα 26 μίλια που διήνυσε, αλλά που κόντεψε να σπάσει όταν

έφτασε στο τέρμα, τόσο από περηφάνια για τη νίκη του όσο και από θλίψη για τις κακουχίες

που περνούσε η πατρίδα του».

49

5ος Διεθνής Μαραθώνιος «Μέγας Αλέξανδρος»

Όταν ο αθλητισμός συναντάει το περιβάλλον…

Ο αγώνας για το περιβάλλον είναι αγώνας για την ίδια τη ζωή. Κι «ο αγώνας για το

περιβάλλον είναι Μαραθώνιος»….

Μ’ αυτό το σύνθημα αποκτά τη μέγιστη βαρύτητα ο 5ος Διεθνής Μαραθώνιος Δρόμος

«Μέγας Αλέξανδρος», που διοργανώνεται στις 18 Απριλίου, ξεκινώντας από την Πέλλα και

καταλήγοντας στηΘεσσαλονίκη, μεταφέροντας ένα μήνυμα για τον άνθρωπο, τη ζωή και το

περιβάλλον.

Το κάλεσμα για συμμετοχή δεν αφορά μόνο τους αθλητές, αλλά όλο τον κόσμο όλων των

ηλικιών σε μια μεγάλη διοργάνωση που σκοπό έχει να μεταδώσει μηνύματα και ιδεώδη.

«Σήμερα, ακριβώς 2500 χρόνια μετά τη μάχη του Μαραθώνα του 490 π.Χ., ο 5ος Διεθνής

Μαραθώνιος «Μέγας Αλέξανδρος» όχι μόνο αναβιώνει το αθλητικό ιδεώδες και το πνεύμα

του αρχαίου ελληνικού πολιτισμού, αλλά τα συνδέει και με την περιβαλλοντική πρόκληση

που αντιμετωπίζει η δική μας και οι επόμενες γενιές, επιχειρώντας να μεταδόσει ένα ηχηρό

περιβαλλοντικό μήνυμα», μας εξηγεί η υπεύθυνη στον τομέα του περιβάλλοντος της

διοργάνωσης κ. Λιάνα Γούτα,Χημικός Μηχανικός και Πρόεδρος Παραρτήματος

Θεσσαλονίκης του Ινστιτούτου Δημοκρατίας Κωνσταντίνος Καραμανλής.

Με αυτό τον τρόπο, ο 5ος Διεθνής Μαραθώνιος αναλαμβάνει μια κοινωνική ευθύνη και

δείχνει ότι η πόλη της Θεσσαλονίκης στηρίζει μια διοργάνωση που σέβεται τον άνθρωπο, το

περιβάλλον και το κλίμα στον πλανήτη μας.

Άλλωστε ο Μαραθώνιος είναι το αθλητικό γεγονός που περισσότερο από κάθε άλλο μας

φέρνει σε επαφή με τη φύση. «Είναι η απόσταση που θα διανύσουμε, ο αέρας που θα

αναπνεύσουμε, η ευκαιρία των δρομέων να γίνουν ένα με το δάσος, το βουνό, τη φύση».

Για τη μετάδοση του περιβαλλοντικού μηνύματος, οι διοργανωτές επέλεξαν τα παιδιά που θα

συμμετάσχουν στη διοργάνωση θεωρώντας ότι αυτά αποτελούν τον πιο σημαντικό κρίκο στη

διάδοση ενός τέτοιου μηνύματος, όπως εξηγεί η κ. Λιάνα Γούτα.

Μιλώντας γι αυτήν την προσπάθεια, εξήγησε βήμα προς βήμα τις δραστηριότητες που

αφορούν το περιβαλλοντικό μήνυμα μέσα από τον Μαραθώνιο:

«Οι επόμενες γενιές, οι άνθρωποι του μέλλοντος είναι τα παιδιά. Γι’ αυτό και τα μηνύματα

αθλητισμού, υγείας, προστασίας του ανθρώπου και του περιβάλλοντος είναι μηνύματα που

πρωτίστως πρέπει να απευθύνονται σε αυτά. Τα παιδιά που με εξαιρετική ευαισθησία,

γίνονται όχι μόνο οι καλύτεροι δέκτες αλλά και οι καλύτεροι πομποί όλων αυτών των

μηνυμάτων, στο σπίτι, στον κοινωνικό περίγυρο, στο σχολείο».

Καλούνται όλα τα παιδιά και τα άτομα όλων των ηλικιών συνολικά, σε έναν αγώνα δρόμου

για το Περιβάλλον, για τη Ζωή, για την Υγεία!

Στον 5ο Διεθνή Μαραθώνιο «Μέγας Αλέξανδρος».

50

Η συμμετοχή του κάθε παιδιού θα συνοδευτεί από τρία «έπαθλα»: τόσο για τα ίδια τα παιδιά

όσο και για τη φύση…

● Σε όλα τα παιδιά θα δοθεί ένα μπλουζάκι με το μήνυμα του Μαραθωνίου «Ο αγώνας

για το Περιβάλλον είναι Μαραθώνιος», έτσι ώστε να μεταφέρουν το μήνυμα για πολλές

μέρες του χρόνου.

● Για κάθε παιδί που θα συμμετάσχει θα φυτευτεί ένα δένδρο σε μια δενδροφύτευση

που θα γίνει λίγες μέρες μετά τον Μαραθώνιο.

● Μετά τη λήξη του αγώνα, θα έχουν τοποθετηθεί σε πολλά σημεία της παραλίας δοχεία

ανακύκλωσης, ώστε τα παιδιά, οι γονείς και συνολικά οι συμμετέχοντες, να

συμβάλλουν στην ελαχιστοποίηση της όποιας οικολογικής επιβάρυνσης προέλθει από

τη διεξαγωγή του αγώνα.

Η εκκίνηση των αθλητών θα γίνει από την κεντρική πλατεία της Πέλλας, ενώ το άγαλμα του

Μεγάλου Αλεξάνδρου στην παραλία της Θεσσαλονίκης θα αποτελέσει το σημείο τερματισμού

τους.

Παράλληλα με την αθλητική διοργάνωση, την ίδια μέρα θα διεξαχθούν και Δρόμοι 5 Χλμ. και

10 χλμ. για άτομα όλων των ηλικιών καθώς και ένας αγώνας δρόμου 1000 μέτρων για

Μαθητές Δημοτικών Σχολείων.

51

7. ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ & ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ

7.1. Αποτελέσματα Έρευνας Ερωτηματολογίου

Με αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα Εθελοντισμού στις 5 Δεκεμβρίου 2012, σε σχετική

εκδήλωση που διοργανώθηκε στο σχολείο μας μοιράστηκε ένα ερωτηματολόγιο για τον

εθελοντισμό (βλ. Παράρτημα) στο σύνολο των μαθητών του σχολείου μας, τα οποία μας

βοήθησε να καταλήξουμε στα παρακάτω πιστεύουμε χρήσιμα συμπεράσματα.

Συνολικός Αριθμός Ερωτηματολογίων: 211

Αγόρια: 101

Κορίτσια: 110

ΚΥΡΙΟΤΕΡΑ ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ

Σε ποιο βαθμό νιώσατε ικανοποίηση με την συμμετοχή σας σε κάποια εθελοντική

δράση;

Περίπου 9 στους 10 έχουν ικανοποιηθεί από την συμμετοχή τους σε κάποια εθελοντική

δράση σε μικρότερο ή μεγαλύτερο βαθμό

52

Επιθυμείτε να συμμετέχετε σε κάποια εθελοντική δράση στο μέλλον;

Η πλειοψηφία των μαθητών (93%) δηλώνει ότι επιθυμεί να συμμετάσχει σε εθελοντικές

δράσεις.

Σε ποιους εθελοντικούς τομείς θα θέλατε να συμμετάσχετε;

Οι περισσότεροι δείχνουν προτίμηση στο τομέα του περιβάλλοντος & ακολουθούν η υγεία,

κοινωνία, ο αθλητισμός και ο πολιτισμός. Είναι χαρακτηριστικό ότι όλες οι εθελοντικές

δράσεις βρίσκουν μεγαλύτερη απήχηση στα κορίτσια με εξαίρεση τον τομέα του αθλητισμού.

Είναι χαρακτηριστικό ότι όλες οι εθελοντικές δράσεις βρίσκουν μεγαλύτερη απήχηση στα

κορίτσια, ενώ το ποσοστό των αγοριών που θα επιθυμούσε να δραστηριοποιηθεί σε κάθε

τομέα είναι εμφανώς μικρότερο. Εξαίρεση αποτελεί ο τομέας του αθλητισμού, για τον οποίο

τα αγόρια δείχνουν μεγαλύτερο ενδιαφέρον. Αξιοσημείωτο είναι το γεγονός ότι παρατηρείται

μικρότερη προθυμία δραστηριοποίησης στον τομέα του πολιτισμού. Πιθανόν αυτό να

οφείλεται στην ανεπαρκή ενημέρωση του κοινού, όσον αφορά τον τομέα αυτό, καθώς και στο

ότι η σημασία της διαφύλαξης του πολιτισμού προβάλλεται λιγότερο, αφού οι πολιτιστικές

δράσεις δεν προωθούνται στον ίδιο βαθμό με αυτές των άλλων κλάδων.

3. Επιθυμείτε να συμμετάσχετε σε κάποια εθελοντική

δράση στο μέλλον;

93%

7%

ΝΑΙ

ΟΧΙ

53

Επιπλέον, όπως φαίνεται από απαντήσεις σε σχετική ερώτηση (Ερώτηση 9 του

ερωτηματολογίου), η πλειοψηφία των μαθητών (κατά προσέγγιση 50%) δείχνει ισότιμη

προτίμηση σε δράσεις που αφορούν τη δεντροφύτευση και την προστασία ζώων υπό

εξαφάνιση. Ακολουθούν εθελοντικές δράσεις που σχετίζονται με τον καθαρισμό παραλίας,

πάρκου/πλατείας. Εμφανίζεται, επίσης, ότι τα κορίτσια είναι περισσότερο πρόθυμα να

συμμετάσχουν σε πολλές και διαφορετικές δράσεις σε σχέση με το περιβάλλον σε αντίθεση

με τα αγόρια.

Τέλος, παρατηρείται ότι το πλείστο (95%) των ερωτηθέντων πιστεύει ότι ο εθελοντισμός,

όντως, μπορεί να συμβάλει στην προστασία και βελτίωση του περιβάλλοντος, αλλά σε

διαφορετικό βαθμό (αρκετά 35%, πολύ 35%, πάρα πολύ 25%), ενώ μόλις το 2% κρίνει ότι ο

εθελοντισμός δε μπορεί να βελτιώσει καθόλου την κατάσταση του περιβάλλοντος.

Ποιός είναι ο κυριότερος λόγος για τον οποίο θα γινόσασταν εθελοντής;

Το 60% των μαθητών εξέφρασε ότι θα γινόταν εθελοντής γιατί επιθυμεί έναν καλύτερο

κόσμο. Μικρότερο ποσοστό επέλεξε: Ηθική ικανοποίηση και απόκτηση Καινούργιων

Εμπειριών

Θα γινόσασταν εθελοντής για την διάσωση κάποιου πολιτιστικού μνημείου της χώρας

μας;

54

Σχεδόν 9 στους 10 μαθητές δηλώνουν θετική στάση. Τα αγόρια δείχνουν πιο σίγουροι σε

σχέση με τα κορίτσια για την συμμετοχή τους .

Θα γινόσασταν εθελοντής αιμοδότης;

1 στους 2 μαθητές δηλώνει με Σιγουριά την επιθυμία του να γίνει εθελοντής αιμοδότης, ενώ

1 στους 3 δηλώνει «Μάλλον Ναι».

Σε σχετική επίσης ερώτηση, αν θα ήθελαν να γίνουν δωρητές οργάνων προκύπτει ότι

περίπου 1 στους 2 θα επιθυμούσε να γίνει δωρητής οργάνων σε μικρότερο ή μεγαλύτερο

βαθμό, ωστόσο εδώ βλέπουμε ότι τα ποσοστά της αβεβαιότητας είναι τώρα μεγαλύτερα σε

σχέση με τα ποσοστά στην αιμοδοσία.

55

Θα προσφέρατε υπηρεσίες που έχουν σχέση με ηλικιωμένους;

Αν και 3 στους 4 μαθητές δηλώνουν θετική διάθεση για να προσφέρουν υπηρεσίες σε

ηλικιωμένους ένα σημαντικό ποσοστό (25%) είναι αρνητικό.

Είναι ενδιαφέρον να παρατηρήσουμε ότι οι έφηβοι - μαθητές δείχνουν να «φοβούνται»

περισσότερο τους ηλικιωμένους σε σχέση με την «σύριγγα» μιας αιμοδοσίας!!!

56

7.2. Συμπεράσματα

Ως γενικότερο συμπέρασμα βλέπουμε ότι στην εποχή μας με παγκόσμια προβλήματα όπως:

αρρώστιες, υποβάθμιση του περιβάλλοντος, ναρκωτικά, φτώχεια, να εκκρεμούν απειλητικά η

εθελοντική προσφορά μπορεί να συμβάλλει σημαντικά στην αντιμετώπιση τους, άρα

είναι απαραίτητη και αναγκαία. Επίσης, στη σημερινή κοινωνία της παγκοσμιοποίησης,

που κυριαρχούν οι ανισότητες και η αδικία ανάμεσα στους έχοντες και κατέχοντες και

ανάμεσα στους αποκλεισμένους, φτωχούς και πεινασμένους. Ο εθελοντισμός ανοίγει τους

ορίζοντες του αύριο. Οι εθελοντικές οργανώσεις σε παγκόσμιο, εθνικό, ευρωπαϊκό, τοπικό

επίπεδο μας δίνουν ελπίδες για ανθρώπινες κοινωνίες.

Καταλήγοντας, πρέπει να υπογραμμιστεί ότι ο εθελοντισμός δεν υποκαθιστά το κράτος,

ούτε το απαλλάσσει από τις ευθύνες του, δε συντηρεί το κατεστημένο ούτε ανταγωνίζεται

ιδιωτικές επιχειρήσεις και επαγγελματίες. Ο Εθελοντισμός είναι μια στάση ζωής που

βοηθάει τον άνθρωπο να αναπτύξει την κοινωνικότητα του, να διαμορφώσει το ήθος και να

διοχετεύσει τις δημιουργικές του δυνάμεις στην ικανοποίηση κοινών αναγκών.

Συμπληρωματικά από την έρευνά μας (ερωτηματολόγιο 211 μαθητών του σχολείου

μας) προκύπτουν κάποια ειδικότερα συμπεράσματα σχετικά με το θέμα της ερευνητική

μας εργασίας. Πιο συγκεκριμένα:

ΕΡΩΤΗΜΑ: Συμβάλει ο Εθελοντισμός στο να γίνει κάποιος Ενεργός Πολίτης;

ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑ: 9 στους 10 πιστεύουν ότι συμβάλει σε μικρότερο ή μεγαλύτερο βαθμό.

Ωστόσο τα κορίτσια εμφανίζονται πιο θετικά σε σύγκριση με τα αγόρια.

57

ΕΡΩΤΗΜΑ: Αποτελεί ο Εθελοντισμός Δείκτη Πολιτισμού;

ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑ: Παρόλο που η συντριπτική πλειοψηφία (το 95%) αποδέχεται ότι ο

εθελοντισμός αποτελεί δείκτη πολιτισμού σε κάποιο βαθμό. Ωστόσο, μόνο 1 στους 3 το

δηλώνει με απόλυτη σιγουριά.

««ΗΗ ΕΕθθεελλοοννττιικκήή ΠΠρροοσσφφοορράά εείίννααιι θθέέμμαα

ΠΠααιιδδεείίααςς κκααιι ΑΑγγωωγγήήςς!!

ΗΗ κκααλλλλιιέέρργγεειιαα ττοουυ ΕΕθθεελλοοννττιικκοούύ ΠΠννεεύύμμααττοοςς

εείίννααιι ααννααμμφφιισσββήήττηητταα ααππααρρααίίττηηττηη»»

58

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ

ΕΘΕΛΟΝΤΙΣΜΟΣ & ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ

Εθελοντισμός

http://el.wikipedia.org/wiki/Εθελοντισμόςhttp://el.wikipedia.org/wiki/Εθελοντισμός

Εθελοντισμός για το περιβάλλον

http://www.ypeka.gr/Default.aspx?tabid=233http://www.ypeka.gr/Default.aspx?tabid=233

http://www.prasinomple.gr/default.asp?page=202&lang=1http://www.prasinomple.gr/defau

lt.asp?page=202&lang=1

http://www.anthropos.gr/show_mko.asp?Id=31http://www.anthropos.gr/show_mko.asp?Id=

31

Εθελοντισμός ή χανόμαστε

http://www.newsbeast.gr/environment/arthro/106844/ethelodismos-i-

hanomastehttp://www.newsbeast.gr/environment/arthro/106844/ethelodismos-i-hanomaste

http://www.vlioras.gr/Philologia/Composition/Ethelontismos.htmhttp://www.vlioras.gr/Philol

ogia/Composition/Ethelontismos.htm

Εθελοντισμός και περιβάλλον - Σειρά Εθελοντισμόςhttp://www.solon.org.gr/index.php/2008-07-15-20-06-02/90-2008-07-15-14-59-11/215--a-.html

http://www.solon.org.gr/index.php/2008-07-15-20-06-02/90-2008-07-15-14-59-11/215--a-

.htmlhttp://www.solon.org.gr/index.php/2008-07-15-20-06-02/90-2008-07-15-14-59-11/215--a-

.html

http://www.xo.gr/dir-topic/ethelontismos-oikologia/http://www.xo.gr/dir-topic/ethelontismos-

oikologia/

Τι είναι ο εθελοντισμός;

http://zskepsis.blogspot.gr/2011/01/blog-

post_16.htmlhttp://zskepsis.blogspot.gr/2011/01/blog-post_16.html

Η σημασία του εθελοντισμού

http://www.eordaia.com/eordaia/eordaia-sos/4701-2012-03-11-09-53-

39.htmlhttp://www.eordaia.com/eordaia/eordaia-sos/4701-2012-03-11-09-53-39.html

Θεωρία του Maslow

http://marketing-lexicon.pblogs.gr/2007/01/thewria-toy-maslow.htmlhttp://marketing-

lexicon.pblogs.gr/2007/01/thewria-toy-maslow.html

Η πυραμίδα των αναγκών στην κοινωνία του σήμερα

http://breezer.pblogs.gr/2008/08/h-pyramida-twn-anagkwn-sthn-koinwnia-toy-

shmera.htmlhttp://breezer.pblogs.gr/2008/08/h-pyramida-twn-anagkwn-sthn-koinwnia-toy-

shmera.html

Αβραάμ Μάσλοου – Abraham Maslow (1908-1970)

http://oiko.wordpress.com/2010/01/13/%CE%BC%CE%AC%CF%83%CE%BB%CE%BF

%CE%BF%CF%85/http://oiko.wordpress.com/2010/01/13/%CE%BC%CE%AC%CF%83%CE%B

B%CE%BF%CE%BF%CF%85/

Τι είναι και τι προσφέρει ο εθελοντισµός

59

http://www.tovima.gr/opinions/article/?aid=435389http://www.tovima.gr/opinions/article/?ai

d=435389

Γάλα: Ακτιβιστές της Greenpeace στο κτήριο της ΔΕΛΤΑ για τα μεταλλαγμένα στις

ζωοτροφές

http://www.econews.gr/2012/09/17/greenpeace-delta-gala-

aktivistes/http://www.econews.gr/2012/09/17/greenpeace-delta-gala-aktivistes/

Νικήσατε! Η ZARA δεσμεύεται για μόδα χωρίς τοξικά!

http://www.greenpeace.org/greece/el/news/2012/noemvrios/zara-

win/http://www.greenpeace.org/greece/el/news/2012/noemvrios/zara-win/

Εθελοντισμός-Ελλάδα: (MKO, σωματεία, κ.α.)

http://www.ecocrete.gr/index.php?option=com_volunteer&Itemid=56&catid=95http://www

.ecocrete.gr/index.php?option=com_volunteer&Itemid=56&catid=95

Ακτιβισμός

http://el.wkipedia.org/ακτιβισμόςhttp://el.wkipedia.org/ακτιβισμός

Ακτιβισμός είναι…

http://www.patrisnews.com/news_details.php?id=15168http://www.patrisnews.com/news_

details.php?id=15168

Πολιτική ακτιβισμού

http://dpdt1.espivblogs.net/category/πολιτικηακτιβισμουhttp://dpdt1.espivblogs.net/categor

y/πολιτικηακτιβισμου

Ο εθελοντισμός δεν έχει όρια

http://www.helping.gr/ethelontismos.el.aspxhttp://www.helping.gr/ethelontismos.el.aspx

http://www.ethelontismos.gr/http://www.ethelontismos.gr/

ΕΘΕΛΟΝΤΙΣΜΟΣ & ΚΟΙΝΩΝΙΑ

Σχολική Βία http://sxolikhvia.blogspot.gr/2012/03/blog-post.html Σύνδεσμος για την πρόσληψη και αντιμετώπιση της βίας

http://www.domviolence.org.cy/ Εθελοντισμός στην κοινωνία

http://www.imlarisis.gr/index.php?dispatch=categories.view&category_id=653 Οδηγός προσέγγισης εθελοντών

http://www.ekfrasi.gr/UserFiles/programmes/alkistis_odigos_ethelonton.pdf Καταπολέμηση ναρκωτικών http://www.okana.gr/ http://europa.eu/legislation_summaries/justice_freedom_security/combating_drugs/index

_el.htm Οφέλη εθελοντών: http://3lyk-n-

smyrn.att.sch.gr/site/ekpai_yliko_files/NEO%20GLOSSA%20G%20ETHELONTISMOS.pdf

http://pacific.jour.auth.gr/emmeis/?p=5112 ΜΚΟ http://el.wikipedia.org/wiki/.. http://directory.in.gr/ShowEntities.aspx?deid=1704&pagesize=3&page=3.. http://el.wikipedia.org/wiki/kivernitikiorganosi.gr.. Σπυρίδων Κ. Κούτρας «Πειστικός Λόγος» Τεύχος Ά Εκδόσεις Σαββάλας

Δήμητρα Καλαβρουζιώτου «Εκθέσεις» Γ΄ Γυμνασίου Εκδόσεις Σαββάλας

Κοινωνική και Πολιτική Αγωγή Γ΄ Γυμνασίου

Θρησκευτικά Ε΄ Δημοτικού

www.help‐net.gr

60

www.hyperhistory.net

ΕΘΕΛΟΝΤΙΣΜΟΣ & ΥΓΕΙΑ

http://mdmgreece.gr/

http://pigi-zois.gr/

http://www.posea.gr/

http://www.msf.gr/

http://down.gr/site/

http://www.kentrozois.gr/

http://www.redcross.gr/

http://www.deypsy.gr/

http://www.kardiapaidiou.gr/

http://iliaxtida.wordpress.com/

http://idelhema.gr/

http://www.eom.gr/

http://enthemata.wordpress.com/2012/01/29/lancet/

http://health.in.gr/news/various/article/?aid=1231217972

http://portal.kathimerini.gr/4dcgi/_w_articles_kathbreak_1_16/07/2012_452197

http://www.redcross.gr

http://volunteers.neagenia.gr/images/pdf/egxeiridio.pdf

http://online.neagenia.gr/FilesNeaGenia/volunteer_2.pdf

www.autismhellas.gr

http://www.ethelontismos.gr/

ΕΘΕΛΟΝΤΙΣΜΟΣ ΣΤΟΝ ΑΘΛΗΤΙΣΜΟ & ΤΟΝ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟ

http://www.fhw.gr/olympics/modern/gr/history/h203.html

http://www.musicheaven.gr/html/modules.php?name=Splatt_Forums&file=viewtopic&topi

c=5299

Μνημεία Ελλάδας UNESCO

http://www.clickatlife.gr/story/taksidi/poia-ellinika-mnimeia-perilambanontai-sti-lista-

pagkosmias-klironomias-tis-unesco?id=1941101

Συνθήκη UNESCO

http://www.unesco-hellas.gr/gr/3_5_1.htm

http://online.neagenia.gr/FilesNeaGenia/volunteer_2.pdf

61

ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ

Α. Δράση με αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα Εθελοντισμού

Η εκδήλωση πραγματοποιήθηκε στο χώρο του σχολείου μας την Τετάρτη 5 Δεκεμβρίου

2012. Την εκδήλωση παρακολούθησαν όλες οι τάξεις του σχολείου μας καθώς και μετά από

σχετική πρόσκληση μαθητές από τον Ειδικό Σχολείο Ιλίου, ο σύμβουλος Πληροφορικής

κ.Γλινός και η σχ. Σύμβουλος των Φυσικών ΠΕ04 κα Χ.Παπαζήση.

Στα πλαίσια της εκδήλωσης πραγματοποιήθηκε συλλογή τροφίμων μακράς διάρκειας

που παραδόθηκαν στο "Χαμόγελο του Παιδιού" στο σπίτι Περιστερίου.

Η Αφίσα της Εκδήλωσης

62

Το Τρίπτυχο Διαφημιστικό Φυλλάδιο

63

Το εισαγωγικό κείμενο της εκδήλωσης που αναγνώστηκε από τις μαθήτριες:

Βασιλοπούλου Α., Βλασοπούλου Γ., και Γεωργοπούλου Κ. Ήταν το παρακάτω:

ΠΑΓΚΟΣΜΙΑ ΗΜΕΡΑ ΕΘΕΛΟΝΤΙΣΜΟΥ ΤΕΤΑΡΤΗ, 5 ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ 2012 3Ο ΛΥΚΕΙΟ ΑΓΙΩΝ ΑΝΑΡΓΥΡΩΝ

Γεωργία

Καλημέρα σας, καλοσωρίσατε στην εκδήλωσή μας που πραγματοποιείται με αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα Εθελοντισμού.

Στις 5 Δεκεμβρίου, καθιερώθηκε η Παγκόσμια Ημέρα Εθελοντισμού από την Γενική Συνέλευση των Ηνωμένων Εθνών στις 17 Δεκεμβρίου του 1985, με στόχο την αναγνώριση της προσφοράς των εθελοντών και την αύξηση της δημόσιας ευαισθητοποίησης στη συμβολή τους στην κοινωνία.

Με αφορμή τη σημερινή συγκέντρωση θα θέλαμε να αναφερθούμε στο κίνημα του εθελοντισμού, που τα τελευταία χρόνια έχει μια ιδιαίτερη δυναμική, εξαπλώνεται διαρκώς σε παγκόσμια κλίμακα, αποκτά νέα μέλη και αναπτύσσει έντονη δράση στα πλαίσια των σύγχρονων κοινωνιών.

Ο εθελοντισμός είναι μια κοινωνική δραστηριότητα πολυσυζητημένη στις μέρες μας. Οι ορισμοί που έχουν δοθεί για την έννοια του «εθελοντισμού» είναι πολλοί και διαφορετικοί. Ο πιο απλός και ταυτόχρονα περιεκτικός βρίσκεται στα λόγια του Albert Schweitzer. «Οι μόνοι ανάμεσά μας που θα’ ναι στ’ αλήθεια ευτυχισμένοι είναι αυτοί που θα έχουν ψάξει και θα έχουν βρει πώς να βοηθούν τους άλλους».

Αντριάνα

Ο εθελοντισμός είναι στάση ζωής, δεν είναι μόδα, όπως συχνά ακούγεται. Από την αρχαιότητα ήταν συνδεδεμένος με τις πιο υψηλές αξίες και αρετές την ανθρώπινης φύσης: τον αλτρουισμό, την αλληλοβοήθεια, την ευγενή άμιλλα. Στις μέρες μας, δεν αναγνωρίζεται πλέον μόνο ως πράξη φιλανθρωπίας και αλληλεγγύης σε εκδηλώσεις εκτάκτου ανάγκης, όπως κυρίως συνέβαινε σε κοινωνίες του παρελθόντος, αλλά και ως θεσμική δραστηριότητα για να προάγει τον πολιτισμό και τις ανθρώπινες αξίες.

Εκατομμύρια πολίτες, σε ολόκληρο τον κόσμο ασχολούνται ενεργά με διάφορες μορφές εθελοντισμού και ο αριθμός του αυξάνεται συνεχώς. Στην εποχή μας, που το περιβάλλον εκπέμπει σήμα κινδύνου, την εποχή της παγκοσμιοποίησης που βαθαίνουν οι ανισότητες και οι αδικίες στον πλανήτη, ο εθελοντισμός ανοίγει νέους ορίζοντες για το αύριο.

Μέσω του εθελοντισμού επιτυγχάνονται πάρα πολλά. Αρχικά φέρνει τους ανθρώπους πιο

κοντά και βοηθάει να διευθετηθούν σύγχρονα κοινωνικά προβλήματα. Με διάθεση

προσφοράς των γνώσεών του, των δεξιοτήτων του, των ταλέντων του, ο εθελοντής

ξεπερνάει τις φοβίες και τις ανασφάλειές του και ανοίγεται στο κοινωνικό σύνολο.

Απολαμβάνει έτσι ο ίδιος τη χαρά της προσφοράς, της συνεργασίας με ανθρώπους που

έχουν τα ίδια ιδανικά και οράματα με αυτόν και ικανοποιείται εισπράττοντας την αναγνώριση

της προσφοράς του. Ακόμα, ενισχύει την απόκτηση κοινωνικών, επικοινωνιακών και

επαγγελματικών δεξιοτήτων και αναπτύσσει νέες ικανότητες.

64

Επίσης, ο Εθελοντισμός αυξάνει τη δυνατότητα ενεργούς συμμετοχής των νέων στη ζωή και

την εργασία. Πιο συγκεκριμένα για τους νέους, ο εθελοντισμός είναι μια ανεπανάληπτη

εμπειρία γιατί τους προσφέρει ευκαιρίες για προσωπική βελτίωση και τους παρέχει

ταυτόχρονα πολύτιμες βάσεις για την εξάσκηση των δικαιωμάτων τους ως πολίτες.

Επιπροσθέτως, αποτελεί χώρο ανάπτυξης νέων κοινωνικών υπηρεσιών αυξάνοντας την

δημιουργική απασχόληση, ενώ οδηγεί στη εσωτερική ολοκλήρωση του ως πολίτη και στη

συνολική μετεξέλιξη της κοινωνίας από ατομικιστική σε κοινωνία αλληλεγγύης.

Ντίνα

Εθελοντική δράση, λοιπόν, μπορεί ν’ αναπτυχθεί παντού, όπου υπάρχουν άνθρωποι, που

χρειάζονται βοήθεια και συμπαράσταση, όπου υπάρχουν προβλήματα και ανάγκες. Εκεί η

προσφορά των εθελοντών είναι πολύτιμη. Ανθρωπιστικές οργανώσεις εθελοντών

προσφέρουν τις υπηρεσίες τους για την καταπολέμηση της φτώχειας, της αρρώστιας, του

αναλφαβητισμού και αγωνίζονται με αυταπάρνηση για να καταργηθούν οι διακρίσεις, η

εκμετάλλευση και οι διώξεις, για να είναι σεβαστά τα ανθρώπινα δικαιώματα σε ολόκληρο τον

κόσμο.

Φιλανθρωπικές οργανώσεις και σύλλογοι ενισχύουν υλικά και ηθικά ανθρώπους που

δεινοπαθούν: φτωχούς, ανέργους, αστέγους, αρρώστους, ηλικιωμένους και ορφανά.

Δραστήρια μέλη οικολογικών οργανώσεων αγωνίζονται για την προστασία του φυσικού

περιβάλλοντος. Σύλλογοι για τη διαφύλαξη της πολιτιστικής κληρονομιάς και για τη

διάδοση της γνώσης, της τέχνης και του πολιτισμού αναπτύσσουν αξιόλογη δράση. Η

οργάνωση και η διεξαγωγή μεγάλων αθλητικών εκδηλώσεων, όπως είναι οι Ολυμπιακοί

αγώνες, θα ήταν εξαιρετικά δύσκολη χωρίς τη συνδρομή εθελοντών. Ζωτικής σημασίας είναι

και η προσφορά των εθελοντών αιμοδοτών και των δωρητών οργάνων.

Τα παραδείγματα εθελοντικής προσφοράς ασφαλώς δεν εξαντλούνται, με όσα αναφέρθηκαν.

Ο εθελοντισμός ΕΙΝΑΙ ΣΤΑΣΗ ΖΩΗΣ, ΕΙΝΑΙ ΚΙΝΗΜΑ.

Όπως όλοι αντιλαμβάνεστε με την εθελοντική δράση καλλιεργείται η συνεργασία, η

αλληλεγγύη και η κοινωνική συνείδηση, προτάσσεται το κοινό καλό, περιορίζονται οι

αντιπαραθέσεις και εδραιώνεται η κοινωνική αρμονία, προωθείται ο σεβασμός στα

ανθρώπινα δικαιώματα, περιορίζεται η μοναξιά, επιτυγχάνεται η ενεργός συμμετοχή στα

κοινά.

Τέλος, ενισχύεται η προσπάθεια για τη προστασία του περιβάλλοντος, η αντιρατσιστική και

αντιπολεμική δράση, η σύσφιξη των σχέσεων των λαών και ο αγώνας για ειρηνική

συμβίωση.

Η εθελοντική προσφορά είναι αποτέλεσμα ωριμότητας του ανθρώπου, δηλαδή ηθικής

ευαισθησίας, πνευματικής καλλιέργειας και κοινωνικής συνειδητοποίησης. Είναι, με λίγα

λόγια, θέμα παιδείας και αγωγής. Γι’ αυτό είναι απαραίτητο η καλλιέργεια του

εθελοντικού πνεύματος τόσο μέσα στα πλαίσια του σχολείου όσο και της οικογένειας.

Ο εθελοντισμός αποτελεί αίτημα και ανάγκη των καιρών μας. Στις δύσκολες περιόδους, στις

οποίες ζούμε, δίνει ένα μήνυμα ελπίδας και αισιοδοξίας για το αύριο. Είναι το μέσο για έναν

καλύτερο κόσμο, έναν κόσμο με περισσότερο χαμόγελο και αγάπη.

65

Τραγούδι Hip-Hop που γράφτηκε και ερμηνεύτηκε

στα πλαίσια της εκδήλωσης

Μια ημέρα χωρίς αντιλήψεις, ρίψεις

συναισθημάτων ξεχασμένων συστημάτων

εθελοντική δράση από μαθητές

στο πλευρό τους πάντα και καθηγητές

λύσεις πολλές, κινήσεις εθελοντικές

να ‘ταν και ο Σωκράτης με λίγες συμβουλές.

Μέσα στην αίθουσα ησυχία, προσοχή

σήματα καπνού γιατί απλά είναι

Παγκόσμια Ημέρα Εθελοντισμού.

Ευχαριστούμε τους ανθρώπους που δε ξεχνάνε

ψέματα σου φαίνονται απλό είναι όμως

λογικό ψάχ’ το πιο βαθιά ρώτησε και

την καρδιά, θα σου δώσει και απάντηση

μην ξεχνάς τα παιδιά, Εγώ, Εσύ, Εσύ, Εγώ,

Όλοι Μαζί στο δικό τους πλευρό

έχοντας στη ψυχή μας τον Εθελοντισμό.

Βοήθα τους ανθρώπους, είναι καλό

δωσ’ τους προσοχή ακόμη και ένα λεπτό

δες το σα παιδί σου, σα κάτι μικρό

στο ξαναλέω φίλε θυμήσου τον Εθελοντισμό...

Στίχοι – Ερμηνεία

Βαλεντίνο Μεσχίτζε,

Γ3, 5-12-2012

66

Φωτογραφίες από την εκδήλωση

67

Β. Ερωτηματολόγιο Έρευνας για τον Εθελοντισμό

ΕΡΩΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΟ ΓΙΑ ΤΟΝ ΕΘΕΛΟΝΤΙΣΜΟ

Στα πλαίσια της Ερευνητικής Εργασίας

«Ο εθελοντισμός ως αξία στην ζωή του ανθρώπου και

ως δείκτης πολιτισμού μιας κοινωνίας ενεργών πολιτών»

Φύλο: αγόρι κορίτσι

1. Έχετε συμμετάσχει μέχρι σήμερα εθελοντικά για κάποιο κοινωφελή σκοπό;

ΝΑΙ ΟΧΙ

2. Αν ΝΑΙ σε ποιο βαθμό νιώσατε ικανοποίηση με την συμμετοχή σας;

ΚΑΘΟΛΟΥ ΛΙΓΟ ΑΡΚΕΤΑ ΠΟΛΥ ΠΑΡΑ ΠΟΛΥ

3. Επιθυμείτε να συμμετάσχετε σε κάποια εθελοντική δράση στο μέλλον;

ΝΑΙ ΟΧΙ

4. Αν ΝΑΙ σε ποιόν/ποιους από τους παρακάτω τομείς θα θέλατε να συμμετέχετε;

(Μπορείτε να επιλέξετε περισσότερα από ένα)

ΚΟΙΝΩΝΙΑ ΥΓΕΙΑ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ ΑΘΛΗΤΙΣΜΟΣ

5. Ποια κατά την γνώμη σας είναι τα οφέλη ενός εθελοντή;

(Μπορείτε να επιλέξετε περισσότερα από ένα)

ΠΡΟΣΦΟΡΑ ΠΡΟΣ ΤΟ ΚΟΙΝΩΝΙΚΟ ΣΥΝΟΛΟ ΝΕΕΣ ΓΝΩΡΙΜΙΕΣ

ΑΠΟΚΤΗΣΗ ΝΕΩΝ ΕΜΠΕΙΡΙΩΝ ΑΙΣΘΗΜΑ ΙΚΑΝΟΠΟΙΗΣΗ ΚΑΙ

ΟΛΟΚΛΗΡΩΣΗΣ

6. Ποιος είναι ο κυριότερος λόγος για τον οποίο θα γινόσασταν Εθελοντής; (Μία μόνο επιλογή)

ΘΕΛΗΣΗ ΓΙΑ ΕΝΑΝ ΚΑΛΥΤΕΡΟ ΚΟΣΜΟ ΚΑΙΝΟΥΡΓΙΕΣ ΓΝΩΡΙΜΙΕΣ

ΚΑΙΝΟΥΡΓΙΕΣ ΕΜΠΕΙΡΙΕΣ ΕΞΕΡΕΥΝΗΣΗ ΝΕΩΝ ΤΟΠΩΝ & ΠΟΛΙΤΙΣΜΩΝ

ΗΘΙΚΗ ΙΚΑΝΟΠΟΙΗΣΗ

7. Θα συμμετείχατε σε εθελοντικά προγράμματα που πραγματοποιούνται στο εξωτερικό;

ΟΧΙ ΜΑΛΛΟΝ ΝΑΙ ΣΙΓΟΥΡΑ ΝΑΙ

8. Σε ποιο βαθμό πιστεύετε ότι ο εθελοντισμός συμβάλει στην προστασία και βελτίωση του

Περιβάλλοντος;

ΚΑΘΟΛΟΥ ΛΙΓΟ ΑΡΚΕΤΑ ΠΟΛΥ ΠΑΡΑ ΠΟΛΥ

68

9. Σε ποιες από τις παρακάτω εθελοντικές δράσεις που αφορούν το περιβάλλον θα

επιθυμούσατε να συμμετάσχετε; (Μπορείτε να επιλέξετε περισσότερα από ένα)

ΔΕΝΤΡΟΦΥΤΕΥΣΗ ΚΑΘΑΡΙΣΜΟΣ ΠΑΡΚΟΥ/ΠΛΑΤΕΙΑΣ

ΚΑΘΑΡΙΣΜΟΣ ΠΑΡΑΛΙΑΣ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑ ΖΩΩΝ ΥΠΟ ΕΞΑΦΑΝΙΣΗ

10. Θα συμμετείχατε ως εθελοντές σε κάποιο αθλητικό γεγονός (π.χ. Μαραθώνιος, Ολυμπιακοί

Αγώνες, Παραολυμπιακοί Αγώνες, κ.α.)

ΟΧΙ ΜΑΛΛΟΝ ΝΑΙ ΣΙΓΟΥΡΑ ΝΑΙ

11. Σε ποιο βαθμό πιστεύετε ότι ο εθελοντισμός αποτελεί δείκτη πολιτισμού;

ΚΑΘΟΛΟΥ ΛΙΓΟ ΑΡΚΕΤΑ ΠΟΛΥ ΠΑΡΑ ΠΟΛΥ

12. Σε ποιο βαθμό πιστεύετε ότι ο εθελοντισμού συμβάλει στο να γίνει κάποιος ενεργός πολίτης;

ΚΑΘΟΛΟΥ ΛΙΓΟ ΑΡΚΕΤΑ ΠΟΛΥ ΠΑΡΑ ΠΟΛΥ

13. Θα γινόσασταν εθελοντής για την διάσωση κάποιου πολιτιστικού μνημείου της χώρας μας;

ΟΧΙ ΜΑΛΛΟΝ ΝΑΙ ΣΙΓΟΥΡΑ ΝΑΙ

14. Θα επιθυμούσατε να γίνετε εθελοντής αιμοδότης;

ΟΧΙ ΜΑΛΛΟΝ ΝΑΙ ΣΙΓΟΥΡΑ ΝΑΙ ΔΕΝ ΓΝΩΡΙΖΩ/ΔΕΝ ΑΠΑΝΤΩ

15. Θα θέλατε να γίνετε Δωρητής Οργάνων;

ΟΧΙ ΜΑΛΛΟΝ ΝΑΙ ΣΙΓΟΥΡΑ ΝΑΙ ΔΕΝ ΓΝΩΡΙΖΩ/ΔΕΝ ΑΠΑΝΤΩ

16. Θα προσφέρατε εθελοντικές υπηρεσίες σε ηλικιωμένους;

ΟΧΙ ΜΑΛΛΟΝ ΝΑΙ ΣΙΓΟΥΡΑ ΝΑΙ

17. Θα προσφέρατε εθελοντικές υπηρεσίες σε άτομα με αναπηρία (ΑμεΑ);

ΟΧΙ ΜΑΛΛΟΝ ΝΑΙ ΣΙΓΟΥΡΑ ΝΑΙ

18. Θα συμμετείχατε σε κάποιο εθελοντικό πρόγραμμα για την καταπολέμησης του ρατσισμού

(άτομα διαφορετικής εθνικότητας, θρησκείας, χρώμα δέρματος κ.α.);

ΟΧΙ ΜΑΛΛΟΝ ΝΑΙ ΣΙΓΟΥΡΑ ΝΑΙ

19. Θα συμμετείχατε σε κάποιο εθελοντικό πρόγραμμα για την καταπολέμησης κοινωνικού

αποκλεισμού (ΑμεΑ, ομοφυλόφιλοι, κ.α.);

ΟΧΙ ΜΑΛΛΟΝ ΝΑΙ ΣΙΓΟΥΡΑ ΝΑΙ

20. Θα συμμετείχατε σε κάποιο εθελοντικό πρόγραμμα για ευπαθείς ομάδες (άπορους, αστέγους,

ανέργους, κ.α.);

ΟΧΙ ΜΑΛΛΟΝ ΝΑΙ ΣΙΓΟΥΡΑ ΝΑΙ

69

Γ. Αποτελέσματα Ερωτηματολογίου

1. Έχετε συμμετάσχει μέχρι σήμερα εθελοντικά για κάποιο κοινωφελή σκοπό;

ΑΓΟΡΙΑ ΚΟΡΙΤΣΙΑ ΣΥΝΟΛΟ

ΝΑΙ 54 70 124

ΟΧΙ 47 31 78

ΣΥΝΟΛΑ 101 101 202

Συμπεράσματα: Από την ερώτηση αυτή προέκυψε ότι έξι στους δέκα έχουν συμμετάσχει

μέχρι σήμερα σε κάποια εθελοντική δράση.

2. Αν ΝΑΙ σε ποιο βαθμό νιώσατε ικανοποίηση με την συμμετοχή σας;

ΑΓΟΡΙΑ ΚΟΡΙΤΣΙΑ ΣΥΝΟΛΟ

ΚΑΘΟΛΟΥ 8 3 11

ΛΙΓΟ 6 4 10

ΑΡΚΕΤΑ 25 27 52

ΠΟΛΥ 13 32 45

ΠΑΡΑ ΠΟΛΥ 15 16 31

ΣΥΝΟΛΑ 67 82 149

70

Συμπεράσματα: Από αυτή την ερώτηση προέκυψε ότι περίπου εννιά στους δέκα έχουν

ικανοποιηθεί από την συμμετοχή τους σε κάποια εθελοντική δράση σε μικρότερο ή

μεγαλύτερο βαθμό.

3. Επιθυμείτε να συμμετάσχετε σε κάποια εθελοντική

δράση στο μέλλον;

93%

7%

ΝΑΙ

ΟΧΙ

71

24%

45%

20%

56%

31%

62%

11%16%

40%

26%

0%

10%

20%

30%

40%

50%

60%

70%

ΚΟΙΝΩΝΙΑ

ΥΓΕΙΑ

ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ

ΠΟΛΙΤΙΣΜ

ΟΣ

ΑΘΛΗΤΙΣΜ

ΟΣ

4. Αν ΝΑΙ σε ποιόν/ποιους από τους παρακάτω τομείς θα θέλατε

να συμμετέχετε; (Περισσότερα από ένα)

ΑΓΟΡΙΑ

ΚΟΡΙΤΣΙΑ

5. Ποια κατά την γνώμη σας είναι τα οφέλη ενός εθελοντή; (Περισσότερα από ένα)

ΑΓΟΡΙΑ ΚΟΡΙΤΣΙΑ ΣΥΝΟΛΟ

ΠΡΟΣΦΟΡΑ ΠΡΟΣ ΤΟ ΚΟΙΝΩΝΙΚΟ ΣΥΝΟΛΟ 68 81 149

ΝΕΕΣ ΓΝΩΡΙΜΙΕΣ 18 33 51

ΑΠΟΚΤΗΣΗ ΝΕΩΝ ΕΜΠΕΙΡΙΩΝ 32 57 89

ΑΙΣΘΗΜΑ ΙΚΑΝΟΠΟΙΗΣΗ ΚΑΙ ΟΛΟΚΛΗΡΩΣΗΣ 31 73 104

ΆΛΛΟ 1 0 1

ΣΥΝΟΛΑ 150 244 394

72

Συμπεράσματα: Κατά την άποψη των μαθητών που ερωτήθηκαν, τα οφέλη ενός εθελοντή

είναι: α) η προσφορά προς το κοινωνικό σύνολο, β) το αίσθημα ικανοποίησης και

ολοκλήρωσης και γ) η απόκτηση νέων εμπειριών.

6. Ποιος είναι ο κυριότερος λόγος για τον οποίο θα γινόσασταν εθελοντής;

Το 60% των μαθητών εξέφρασε ότι θα γινόταν εθελοντής γιατί επιθυμεί έναν καλύτερο

κόσμο, ένα καλύτερο αύριο. Σε μικρότερο ποσοστό επέλεξαν για λόγους ηθικής

ικανοποίησης και για την απόκτηση καινούργιων εμπειριών.

7. Θα συμμετείχατε σε εθελοντικά προγράμματα που πραγματοποιούνται στο εξωτερικό;

Ένα πολύ μεγάλο ποσοστό (57%) δηλώνει μάλλον ναι , ενώ ¼ είναι σίγουρος ότι δεν θα

ήθελε να συμμετάσχει. Παρατηρούμαι ότι τα κορίτσια είναι πιο θετικά (91%) σε σχέση με τα

αγόρια (71%).

73

8. Σε ποιο βαθμό πιστεύετε ότι ο εθελοντισμός συμβάλει στην προστασία και βελτίωση του

Περιβάλλοντος;

2% 3%

35%

35%

25%

ΚΑΘΟΛΟΥ

ΛΙΓΟ

ΑΡΚΕΤΑ

ΠΟΛΥ

ΠΑΡΑ ΠΟΛΥ

Η πλειοψηφία (95%) πιστεύει ότι ο εθελοντισμός σε σημαντικό βαθμό (αρκετά, πολύ, πάρα

πολύ) στην προστασία και βελτίωση του περιβάλλοντος.

9. Σε ποιες από τις παρακάτω εθελοντικές δράσεις που αφορούν το περιβάλλον θα

επιθυμούσατε να συμμετάσχετε;

020406080

100120

114

47

83103

010203040506070

49

12

2633

65

35

57

70

ΑΓΟΡΙΑ

ΚΟΡΙΤΣΙΑ

Η πλειοψηφία των μαθητών (κατά προσέγγιση 50%) δείχνει ισότιμη προτίμηση σε δράσεις

που αφορούν τη δεντροφύτευση και την προστασία ζώων υπό εξαφάνιση. Ακολουθούν

74

εθελοντικές δράσεις που σχετίζονται με τον καθαρισμό παραλίας, πάρκου/πλατείας.

Εμφανίζεται, επίσης, ότι τα κορίτσια είναι περισσότερο πρόθυμα να συμμετάσχουν σε πολλές

και διαφορετικές δράσεις σε σχέση με το περιβάλλον σε αντίθεση με τα αγόρια.

10. Θα συμμετείχατε ως εθελοντές σε κάποιο αθλητικό γεγονός (π.χ. Μαραθώνιος,

Ολυμπιακοί Αγώνες, Παραολυμπιακοί Αγώνες, κλπ)

Συμπεραίνει κανείς ότι υπάρχει θετική τάση καθώς ½ περίπου είναι σίγουροι ότι επιθυμούν

να συμμετάσχουν σε κάποιο αθλητικό γεγονός. Μάλιστα πιο θετικά εμφανίζονται τα κορίτσια.

11. Σε ποιο βαθμό πιστεύετε ότι ο εθελοντισμός αποτελεί δείκτη πολιτισμού;

9 στους 10 πιστεύουν ότι συμβάλει σε μικρότερο ή μεγαλύτερο βαθμό. Ωστόσο τα

κορίτσια εμφανίζονται πιο θετικά σε σύγκριση με τα αγόρια.

75

12. Σε ποιο βαθμό πιστεύετε ότι ο εθελοντισμού συμβάλει στο να γίνει κάποιος ενεργός

πολίτης;

Παρόλο που η συντριπτική πλειοψηφία (το 95%) αποδέχεται ότι ο εθελοντισμός

αποτελεί δείκτη πολιτισμού σε κάποιο βαθμό. Ωστόσο, μόνο 1 στους 3 το δηλώνει με

απόλυτη σιγουριά.

13. Θα γινόσασταν εθελοντής για την διάσωση κάποιου πολιτιστικού μνημείου της χώρας

μας;

Παρατηρούμε ότι 9 στους 10 μαθητές δηλώνουν σίγουρα Ναι και Μάλλον Ναι. Αν και τα

κορίτσια αθροιστικά δείχνουν πιο θετικά τα αγόρια στην συγκεκριμένη περίπτωση δείχνουν

πιο σίγουροι για την συμμετοχή τους.

76

14. Θα επιθυμούσατε να γίνετε εθελοντής αιμοδότης;

ΑΓΟΡΙΑ ΚΟΡΙΤΣΙΑ ΣΥΝΟΛΟ

ΟΧΙ 9 9 18

ΜΑΛΛΟΝ ΝΑΙ 33 34 67

ΣΙΓΟΥΡΑ ΝΑΙ 43 53 96

ΔΕΝ ΓΝΩΡΙΖΩ / ΔΕΝ ΑΠΑΝΤΩ 8 10 18

ΣΥΝΟΛΑ 93 106 199

Συμπεράσματα: Από τα αποτελέσματα της έρευνας προέκυψε ότι ένας στους δυο μαθητές

θα επιθυμούσε να γίνει εθελοντής αιμοδότης, ενώ ένας στους τρεις θα επιθυμούσε να γίνει

κάποια στιγμή στο μέλλον αιμοδότης αλλά δεν το εκφράζει με σιγουριά.

77

15. Θα θέλατε να γίνετε Δωρητής Οργάνων;

ΑΓΟΡΙΑ ΚΟΡΙΤΣΙΑ ΣΥΝΟΛΟ

ΟΧΙ 37 23 60

ΜΑΛΛΟΝ ΝΑΙ 25 44 69

ΣΙΓΟΥΡΑ ΝΑΙ 18 22 40

ΔΕΝ ΓΝΩΡΙΖΩ / ΔΕΝ ΑΠΑΝΤΩ 16 19 35

ΣΥΝΟΛΑ 96 108 204

Συμπεράσματα: Από την ερώτηση αυτή προκύπτει ότι περίπου ένας στους δυο θα

επιθυμούσε να γίνει δωρητής οργάνων σε μικρότερο ή μεγαλύτερο βαθμό, ωστόσο εδώ

βλέπουμε ότι τα ποσοστά της αβεβαιότητας είναι τώρα μεγαλύτερα σε σχέση με τα ποσοστά

στην αιμοδοσία.

78

16. Θα προσφέρατε εθελοντικές υπηρεσίες σε ηλικιωμένους;

ΑΓΟΡΙΑ ΚΟΡΙΤΣΙΑ ΣΥΝΟΛΟ

ΟΧΙ 28 20 48

ΜΑΛΛΟΝ ΝΑΙ 46 59 105

ΣΙΓΟΥΡΑ ΝΑΙ 20 28 48

ΣΥΝΟΛΑ 94 107 201

Συμπεράσματα: Εδώ δυστυχώς βλέπουμε ότι ένας στους τέσσερις μαθητές που

ερωτήθηκαν απάντησαν αρνητικά, το μεγαλύτερο ποσοστό απάντησε θετικά αλλά όχι με

σιγουριά, ενώ με σιγουριά απάντησε θετικά μόνο ένας στους τέσσερις μαθητές. Σε σύγκριση

με τα προηγούμενα βλέπουμε εδώ ότι το αρνητικό ποσοστό αυξήθηκε ενώ ότι τα θετικά

ποσοστά μειώθηκαν σε σχέση κυρίως με την εθελοντική αιμοδοσία.

79

17. Θα προσφέρατε εθελοντικές υπηρεσίες σε άτομα με αναπηρία (ΑμεΑ);

Παρατηρούμε ότι η πλειοψηφία των μαθητών (96%) έχει θετική στάση στο να προσφέρει

εθελοντικές υπηρεσίες σε άτομα με αναπηρία. Ωστόσο μόνο 1 στους 3 (38%) είναι σίγουρος

και αρνητική στάση είχαν μόνο το 4%.

80

18. Θα συμμετείχατε σε κάποιο εθελοντικό πρόγραμμα για την καταπολέμησης του

ρατσισμού (άτομα διαφορετικής εθνικότητας, θρησκείας, χρώμα δέρματος κ.α.);

21%

31%

48%

11%

23%

65%

0%

10%

20%

30%

40%

50%

60%

70%

80%

90%

100%

ΑΓΟΡΙΑ ΚΟΡΙΤΣΙΑ

Θα συμμετείχατε σε κάποιο εθελοντικό πρόγραμμα για την

καταπολέμηση του ρατσισμού(άτομα διαφορετικής

εθνικότητας, θρησκείας, χρώμα δέρματος, κ.ά);

ΟΧΙ

ΜΑΛΛΟΝ ΝΑΙ

ΣΙΓΟΥΡΑ ΝΑΙ

Θα συμμετείχατε σε κάποιο εθελοντικό πρόγραμμα για την

καταπολέμηση του ρατσισμού(άτομα διαφορετικής εθνικότητας,

θρησκείας, χρώμα δέρματος, κ.ά);

16%

27%57%

ΟΧΙ

ΜΑΛΛΟΝ ΝΑΙ

ΣΙΓΟΥΡΑ ΝΑΙ

Το 84% των μαθητών είχε θετική στάση (σίγουρα ναι ή μάλλον ναι ) και θα έπαιρνε μέρος σε

κάποια τέτοια δράση. Πιο συγκεκριμένα ανάμεσα στα δύο φύλλα παρατηρείται πιο ισχυρή

διάθεση για συμμετοχή από τα κορίτσια (66% κορίτσια έναντι 49% αγόρια).

81

19. Θα συμμετείχατε σε κάποιο εθελοντικό πρόγραμμα για την καταπολέμησης κοινωνικού

αποκλεισμού (ΑμεΑ, ομοφυλόφιλοι, κ.α.);

Θα συμμετείχατε σε κάποιο εθελοντικό πρόγραμμα για την

καταπολέμησης κοινωνικού αποκλεισμού (ΑμεΑ, ομοφυλόφιλοι, κ.α.);

33%

40%

27%

ΟΧΙ

ΜΑΛΛΟΝ ΝΑΙ

ΣΙΓΟΥΡΑ ΝΑΙ

33%27%

10%

49%

0%10%20%30%40%50%

60%70%80%90%100%

1 2

ΑΓΟΡΙΑ ΚΟΡΙΤΣΙΑ

Θα συμμετείχατε σε κάποιο εθελοντικό πρόγραμμα για την

καταπολέμηση κοιννικού αποκλεισμού(ΑμεΑ, ομοφυλόφιλοι,

κ.ά);

ΟΧΙ

ΜΑΛΛΟΝ ΝΑΙ

ΣΙΓΟΥΡΑ ΝΑΙ

Σε ανάλογη ερώτηση για συμμετοχή σε εθελοντικά προγράμματα καταπολέμησης του

κοινωνικού αποκλεισμού η πλειοψηφία των μαθητών 67% παρουσιάζει την ίδια θετική στάση

όμως δεν παρατηρούνται σημαντικές διαφορές ανάμεσα στα δύο φύλλα (90% κορίτσια και

67% αγόρια).

82

20. Θα συμμετείχατε σε κάποιο εθελοντικό πρόγραμμα για ευπαθείς ομάδες (άπορους,

αστέγους, ανέργους, κ.α.);

4%

48%

48% ΟΧΙ

ΜΑΛΛΟΝ ΝΑΙ

ΣΙΓΟΥΡΑ ΝΑΙ

Η πλειονότητα των μαθητών (96%) δηλώνει θετική στάση στο να βοηθήσει σε κάποιο

εθελοντικό πρόγραμμα για ευπαθείς ομάδες, και μόνο το 4% είχαν αρνητική στάση.

83

Δ. Συνέντευξη με τον κ. Μανώλη Πούλιο (πρόεδρο της ένωσης

γονέων και ενεργό εθελοντή του δήμου μας)

Η συνέντευξη πραγματοποιήθηκε στο χώρο του σχολείου την Πέμπτη 14 Φεβρουαρίου 2013.

ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ ΑΠΟ ΤΗΝ ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ

84

Η ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ

Μαθητές: Πόσα χρόνια ασχολείστε με τον εθελοντισμό;

Λοιπόν, εσείς πόσων χρονών είστε;

Μαθητές: 16

Λοιπόν, η πρώτη φορά που ασχολήθηκα με τον εθελοντισμό ήταν όταν πήγαινα Α’ Λυκείου.

Στη δικιά σας ηλικία. Δηλαδή 38 χρόνια.

Μαθητές: Μπορείτε να μας αναφέρετε τις δράσεις ή του τομείς που δραστηριοποιείστε

εθελοντικά;

Ναι. Όταν ξεκίνησα, που ήμουν στην ηλικία τη δική σας, ασχολήθηκα με ό, τι έχει σχέση με το

σχολείο. Δηλαδή και να βελτιώσουμε τις συνθήκες εκεί του σχολείου, να το κάνουμε

καλύτερο αλλά και σε μια προσπάθεια να μπορέσουμε να πείσουμε και τους υπόλοιπους

μαθητές, τους συμμαθητές μου τότε, ότι και αυτοί πρέπει να είναι ενεργοί, ενεργοί πολίτες, να

ενδιαφέρονται για τα κοινά, να μην ασχολούνται μόνο με τον εαυτό τους, να αισθάνονται ότι

αποτελούν ένα μέρος ενός συνόλου. Τότε ήταν και διαφορετικές οι εποχές. Ο κόσμος είχε

συνηθίσει να τοποθετεί τον εαυτό του μέσα σε μια ομάδα, μέσα σε ένα κοινωνικο σύνολο.

Δεν είναι όπως σήμερα που ο καθένας κοιτάζει τον εαυτό του. Δεν το λέω για σας, έτσι. Αλλά

δυστυχώς έτσι είναι η κοινωνία μας. Ο καθένας κοιτάζει τον εαυτό του και νομίζει ότι αν θα

αποκτήσει κάποια υλικά αγαθά θα ανέβει ένα σκαλοπάτι πάνω από όλους τους υπόλοιπους.

Τότε ήταν τελείως διαφορετικά. Αυτό προσπαθούσαμε τότε, με τις μικρές δυνάμεις, να

κάνουμε, όταν ήμουν στην ηλικία σας. Αργότερα, μέσα από διάφορους συλλόγους, κυρίως

αθλητικούς και περιβαλλοντικούς, προσπαθούσαμε να ασχοληθούμε και να προωθήσουμε

τέτοιου είδους ζητήματα. Αλλά και γενικά ο εθελοντισμός είναι ένα μέρος της ζωής ενός

ανθρώπου. Και για να μη μιλάμε για μένα, σκεφτείτε ότι υπάρχουν καθηγητές δικοί σας που

είναι ζωντανά παραδείγματα, δηλαδή βοηθάνε και στην κοινωνική διδασκαλία, στο

φροντιστήριο που ‘χει στηθεί. Αλλά σίγουρα θα γνωρίζετε κι εσείς κι άλλους εθελοντές, είτε

είναι αιμοδότες είτε είναι διάφοροι άλλοι που προσπαθούν σε όλη τους τη ζωή κάτι να

προσφέρουν στο κοινωνικο σύνολο.

Μαθητές: Υπάρχουν κάποιες δράσεις που τρέχουν τώρα ή που κάνετε τώρα, όπως

είναι αυτό το κοινωνικό φροντιστήριο;

Ναι. Θα σας δώσω κι ένα παράδειγμα πέρα από την κοινωνική διδασκαλία. Είναι πολύ

σημαντικό. Εμείς κάνουμε μια προσπάθεια και από την ένωση γονέων, με τους γονείς σας

δηλαδή, να κάνουμε διάφορες δράσεις λόγω της οικονομικής κρίσης και λόγω της φτώχειας

που υπάρχει τώρα στον κόσμο, τα ξέρετε αυτά. Πολλοί άνθρωποι έχουν χάσει τις δουλειές

τους, τα βγάζουμε δύσκολα πέρα όλοι. Θα κάνουμε μια προσπάθεια σε συνεργασία με σας,

με τους μαθητές, με το 15μελές συμβούλιο, τέλος Απρίλη θα γίνει ένα διήμερο φεστιβάλ

μαθητικό, όπου εκεί με μαθητικά συγκροτήματα.

85

Μαθητές: Πότε, προς το τέλος;

Τέλος Απρίλη, λίγο πριν το Πάσχα. Αυτό το μαθητικό φεστιβάλ θα είναι 2 μέρες. Η μια μέρα

θα είναι αφιερωμένη στην αλληλεγγύη, δηλαδή εθελοντικά θα κάνουμε κάποιες δράσεις που

θα έχουν σαν αποδέκτες όλον αυτόν τον κόσμο που σήμερα αντιμετωπίζει προβλήματα. Η

μια μέρα, δηλαδή, θα είναι αφιερωμένη σ’ αυτό. Η δεύτερη θα ‘ναι εναντία στη βία και στο

ρατσισμό, που δυστυχώς στην κοινωνία μας υπάρχει, είναι πολύ έντονη και αυτό δημιουργεί

μεγαλύτερα προβλήματα. Άλλες δραστηριότητες, που συμμετέχουμε και μπορείτε κι εσείς να

συμμετέχετε, είναι στο πάρκο Τρίτση, εδώ που είναι απέναντι σας. Είναι ένα καταπληκτικό

πάρκο. Είμαστε τυχεροί που το έχουμε δίπλα μας έστω και μ’ αυτά τα προβλήματα που

υπάρχουν. Υπάρχουν εκεί οι φίλοι του πάρκου. Είναι ένας σύλλογος που τον φτιάξαμε

κάποιοι φίλοι πριν 7 χρόνια, 8 χρόνια περίπου, όταν τα προβλήματα στο πάρκο ήταν πολύ

μεγαλύτερα. Κι εκεί, με καθαρά εθελοντική εργασία, έχουμε καταφέρει να φτάσουμε το πάρκο

να είναι προσβάσιμο, να είναι καθαρό, να είναι καθαρά σε ένα βαθμό τα νερά. Υπάρχουν

πάντως δράσεις που κι εσείς μπορείτε να σκεφτείτε κάποιες, και να τις υλοποιήσετε. Αυτές

είναι κυρίως οι δράσεις που αναπτύσσουμε τώρα, περιβαλλοντικές και κοινωνικές.

Μαθητές: Ποια ήταν τα κίνητρα που σας ώθησαν να ασχοληθείτε με τον εθελοντισμό;

Δεν υπάρχουν κάποια κίνητρα. Πρέπει να πιστεύεις ότι χρειάζεται να ζήσεις σε έναν

καλύτερο κόσμο. Αυτό πρέπει να πιστεύεις. Κι ότι έχεις μια πεποίθηση ότι πρέπει να

αγωνιστείς, να αλλάξεις κάποια πράγματα, να τα κάνεις καλυτέρα. Κι όταν σκέφτεσαι μια

αλλαγή, ότι ο κόσμος πρέπει να είναι καλύτερος, η κοινωνία πρέπει να είναι καλύτερη, το

πρώτο που πρέπει να κάνεις είναι αυτή την αλλαγή, που θέλεις για την κοινωνία, να την

κάνεις πρώτα από όλα στον εαυτό σου. Αυτό σε ωθεί, ας το πούμε, να γίνεις εθελοντής και

να ασχολείσαι με τα κοινά, με το κοινό συμφέρον. Δεν υπάρχει άλλο κίνητρο που μπορείς να

έχεις ως εθελοντής.

Μαθητές: Σε τι πιστεύετε ότι σας έχει βοηθήσει ως άνθρωπο το γεγονός ότι είστε

εθελοντής;

Είμαστε σε μια περίοδο που ο καθένας, σας το ‘πα και πριν, νομίζει ότι γίνεται καλύτερος

όταν αποκτήσει κάποια υλικά αγαθά και ξεφύγει από την ομάδα και αισθανθεί ότι αυτός είναι

πάνω από όλους τους άλλους. Αυτό, δυστυχώς, στις μέρες μας ήταν, και εξακολουθεί να

είναι, πολύ διαδεδομένο. Όταν εντάσσεις τον εαυτό σου μέσα σε μια ομάδα, αυτό σε κάνει να

διώχνεις τους εγωισμούς που μπορεί να ‘χεις, να διώχνεις άλλα ελαττώματα, και μέσα από

τον εθελοντισμό, γιατί όταν αισθάνεσαι τον εαυτό σου μέλος της ομάδας θέλεις να τη

βοηθήσεις την ομάδα όποτε λειτουργείς εθελοντικά. Αυτό σε εξυψώνει και σαν άνθρωπο,

γιατί εκτός του ότι φτιάχνεις τον εαυτό σου καλύτερο φτιάχνεις και την κοινωνία καλύτερη. Θα

σας δώσω ένα παράδειγμα. Εγώ μεγάλωσα τη δεκαετία του ’60, γεννήθηκα το 1960. Ξέρετε

πως ‘φτιάχναν τα σπίτια τους τότε οι άνθρωποι; Λοιπόν, εδώ στην περιοχή τη δική μας που

ήταν όλα χωράφια και δεν υπήρχε τίποτα κανένα σπίτι εκείνη τη δεκαετία μαζευόταν μια

γειτονιά για να φτιάξει ένα σπίτι. Δεν σκεφτόντουσαν αν είναι το ξένο σπίτι του διπλανού η

δεν ξέρω ‘γω. Μαζευόταν η γειτονιά και δούλευαν το βράδυ γιατί τα έχτιζαν παράνομα τότε.

Ξέρετε όλοι οι φτωχοί άνθρωποι τα όνειρα τους τα χτίζουν παράνομα. Μαζευόντουσαν

λοιπόν το βραδύ χτίζανε με τους τσιμεντόλιθους τα σπίτια. Μια γειτόνισσα φύλαγε τα παιδιά

που κοιμόντουσαν, όλης της γειτονιάς. Άλλη μια γειτόνισσα μαγείρευε για να είναι έτοιμο το

φαγητό και κάποιος καθόταν σε μια γωνία για να κοιτάζει μήπως κι έρθει η αστυνομία και

τους μαζέψει όλους και τους πάει μέσα. Έτσι έφτιαχναν τότε τα σπίτια, δηλαδή η γειτονιά, η

86

κοινωνία όλη ήταν μια ομάδα, ήταν αγαπημένοι και καταλαβαίνετε πόσο μπορούσε ο ένας να

στηριχτεί στον άλλον. Τώρα αυτό το πράγμα, δυστυχώς, δεν υπάρχει. Είμαστε

υποχρεωμένοι να το ξαναχτίσουμε. Εσείς, δηλαδή. Πρέπει να μεγαλώσετε με αυτές τις

αρχές, με αυτά τα ιδανικά ότι η κοινωνία που θα φτιάξετε και που θα ζήσετε εσείς θα είναι

τελείως διαφορετική από αυτή που σας παραδίδουμε εμείς τώρα.

Μαθητές: Έχετε αντιμετωπίσει δυσκολίες στην προσπάθεια σας να βοηθήσετε τους

συνανθρώπους σας εθελοντικά; Αν ναι, ποιές ήταν αυτές;

Λοιπόν, πάντα υπάρχουν δυσκολίες. Να σκεφτείτε ότι εγώ έχω υπολογίσει ότι από τα 10

πράγματα που σκέφτομαι τα 5 ξεκινάνε και από τα 5, τα 2 ή 3 πετυχαίνουν, έτσι. Δυστυχώς

δεν μπορείς να τα πετύχεις όλα. Δεν μπορείς να τα πετύχεις όλα γιατί ακόμα ο εθελοντισμός

δεν είναι ανεπτυγμένος, να πεις ότι συμμετέχουν πάρα πολλοί άνθρωποι. Δηλαδή σε σχέση

με το σύνολο των ανθρώπων της κοινωνίας είναι λίγοι οι εθελοντές. Τα προβλήματα που

αντιμετωπίζουμε είναι πάρα πολλά. Είναι πάρα πολλά και θεσμικά, νομικά δηλαδή. Να

σκεφτείτε ότι αν κάποιος προσφέρει εθελοντική εργασία κάπου μπορεί να έχει συνέπειες ο

ίδιος από το κράτος. Μπορεί να τον κυνηγήσει το ΙΚΑ, η εφορία, διάφοροι, ενώ εργάζεται,

προσφέρει χωρίς να έχει κάποιο όφελος δικό του, χρηματικό. Και, ταυτόχρονα, επειδή

πολλές δράσεις εθελοντικές έρχονται σε αντίθεση με συμφέροντα, μεγάλα συμφέροντα, και

αυτά σου δημιουργούν, μπορούν να σου δημιουργήσουν, προβλήματα. Αλλά το

σπουδαιότερο είναι, το μεγαλύτερο πρόβλημα, ότι επειδή η κοινωνία μας δεν στηρίζεται στον

εθελοντισμό, στηρίζεται στον ατομικισμό, αυτά τα πράγματα δεν προβάλλονται και δεν

παίρνουν προβολή και από τα ΜΜΕ ώστε ο κόσμος να ξέρει τι γίνεται σε διάφορες δράσεις.

Μαθητές: Έχετε νιώσει απογοητευμένος και ότι οι κόποι σας ή ότι ο χρόνος που

αφιερώνετε εθελοντικά πηγαίνει χαμένος;

Υπάρχει ένα τραγούδι που λέει τίποτα δεν πάει χαμένο, δεν ξέρω αν το ξέρετε. Πραγματικά

τίποτα δεν πάει χαμένο. Όσο κόπο και να αφιερώσεις, ακόμα κι αν αυτό που κάνεις δεν το

πετύχεις, πάντα κάτι αφήνει πίσω του. Δηλαδή πάντα αφήνει κάτι πίσω του που κάποιος

άλλος θα το συνεχίσει. Μπορεί, ας το πούμε, κάποιος από σας, κάποιοι από σας να

ξεκινήσουν μια δράση, κάτι που να το χουν σκεφτεί ,στην πορεία να κουραστούν, γιατί ο

εθελοντισμός ξέρετε είναι έξω από τα μαθήματα σας, είναι έξω από τις δουλειές τις

επαγγελματικές που έχουμε εμείς οι μεγαλύτεροι, που σημαίνει ότι αφιερώνεις περισσότερο

χρόνο, περισσότερη κούραση κι όλο αυτό κουράζει πολλές φορές. Μπορεί να είναι και

ανιαρό και πολλές φορές μπορεί να απογοητευτούμε και να το σταματήσουμε στη μέση.

Όμως δεν πάει τίποτα χαμένο, ακόμα κι αν δε συνεχιστεί εκείνη εκεί τη στιγμή. Έχετε αφήσει

αυτό που λεμέ τους πόρους κάποιοι άλλοι κάποια στιγμή θα το συνεχίσουν. Κάποτε, πριν

μερικά χρόνια, γινόταν μια ιστορία με τις κεραίες κινητής τηλεφωνίας. Κάποιοι άνθρωποι

ξεκίνησαν μια προσπάθεια, κουράστηκαν, τα παράτησαν αλλά, μετά από κάποια χρόνια,

κάποιοι άλλοι άνθρωποι που είχαν διαβάσει, είχαν ακούσει, είχαν μάθει τι είχαν κάνει κάποιοι

άλλοι πριν από μερικά χρόνια το συνέχισαν κι είχαν κάποια καλά αποτελέσματα. Ποτέ δεν

πάει τίποτα χαμένο όσο και ναι νομίζετε εσείς ότι παλέψατε και δεν καταφέρατε τίποτα. Η

απογοήτευση πάντα υπάρχει σε τέτοιες περιπτώσεις. Όμως όταν έχεις την πίστη ότι αυτό

που κάνεις το κάνεις για να βελτιωθεί η κοινωνία, να καλυτερεύσει η κοινωνία, τότε πάντα η

απογοήτευση την ξεπερνάς και θέλεις να ξαναρχίσεις κάτι από την αρχή.

87

Μαθητές: Πώς νιώθετε μετά την πραγματοποίηση ή ολοκλήρωση κάποιας εθελοντικής

δράσης;

Λοιπόν, νιώθεις πάρα πολύ ωραία. Θα σας πω κάτι που είχαμε ξεκινήσει κάποιοι φίλοι πριν,

το ’86, το 1986, πριν πόσα χρόνια, 26 27 χρόνια. Αν θα πάτε εδώ από τη Δημοκρατίας προς

τους Αγίους Αναργύρους, ξέρετε που είναι η Μπίμπιζα, μετά το Μητέρα, είναι ένας δρόμος

εκεί, λοιπόν, στη γωνία της Μπίμπιζας, αν κοιτάξετε την πλευρά του πάρκου θα δείτε να είναι

γεμάτο πεύκα, γεμάτο δέντρα, θα τα ‘χετε δει. Πριν 26 χρόνια λοιπόν εκεί δεν υπήρχε τίποτα.

Ήταν μια ξεραΐλα. Αποφασίσαμε λοιπόν κάποιοι φίλοι τότε να βάλουμε εκεί δέντρα. Κάναμε

μια κινητοποίηση, ενημερώσαμε κόσμο, καταφέραμε, βρήκαμε δέντρα, πήγαμε, τα φυτέψαμε,

κάτι δεντράκια τόσα δα, και σήμερα είναι πεύκα. Όταν περνάω, τουλάχιστον εγώ, από κει το

καμαρώνω. Και τώρα ας πούμε όσες δεντροφυτεύσεις έχουμε κάνει στο πάρκο που παίρνω

καμιά φορά και την κόρη μου και βοηθάει που είναι μικρούλα, πάει δημοτικό, της λέω ότι

κάποια στιγμή που θα μεγαλώσει θα δει ένα δέντρο που θα είναι πολύ πιο μεγάλο από

αυτήν, έτσι. Όταν τα βλέπετε αυτά τα πράγματα σίγουρα νιώθεις καλυτέρα.

Μαθητές: Με δεδομένο ότι η ενασχόλησή σας με τον εθελοντισμό απαιτεί χρόνο, σας

έχει αυτό κοστίσει σε προσωπικό επίπεδο. Έχει θετική ή αρνητική επίπτωση στα

αγαπημένα σας πρόσωπα;

Δύσκολη ερώτηση. Είναι πολύ δύσκολη ερώτηση. Σίγουρα οτιδήποτε κάνεις και αφιερώνεις

χρόνο, αυτό έχει επίπτωση στα αγαπημένα σου πρόσωπα. Έχει επίπτωση σε ό, τι κάνεις

γενικά, γιατί το χρόνο που αφιερώνεις κάπου αλλού τον αφαιρείς, τον ξεκλέβεις, από

κάποιους άλλους. Γενικά όλοι οι άνθρωποι έχουν κάποια χόμπι και ασχολούνται. Κι εσείς

πιθανόν. Βλέπετε άλλοι ξέρω ‘γω τους αρέσει να πηγαίνουν για κυνήγι, άλλοι τους αρέσει να

πηγαίνουν στο καφενείο, άλλοι τους αρέσει να πηγαίνουν κάπου αλλού. Να αφιερώνουν,

δηλαδή, κάποιο χρόνο και για τον εαυτό τους. Ο εθελοντισμός ουσιαστικά γίνεται μέρος της

ζωής σου, όποτε είναι κάτι που σ’ αρέσει, δεν το κάνεις δηλαδή, δε σε πιέζει κάποιος να το

κάνεις. Είναι κάτι που σ’ αρέσει, κάτι που σε γεμίζει σαν άνθρωπο και το κάνεις. Ό, τι κάνεις

όμως, αυτό το χρόνο που αφιερώνεις εκεί τον αφαιρείς από κάπου αλλού. Το θέμα είναι να

μπορούν και τα αγαπημένα σου πρόσωπα να καταλαβαίνουν γιατί το κάνεις και να

αισθανθούν κάποια στιγμή κι αυτοί την ανάγκη ότι όπως προσφέρεις εσύ στο κοινωνικο

σύνολο θα πρέπει και αυτοί να προσφέρουν. Πάντως δεν γίνεται τίποτα χωρίς συνέπειες.

Μαθητές: Έχετε παρακινήσει άλλους ανθρώπους ώστε να ασχοληθούν με τον

εθελοντισμό; Αν, ναι, τα έχετε καταφέρει και με ποιόν τρόπο;

Πάντα, όλα αυτά τα χρονιά από την ηλικία τη δική σας, αυτό το πράγμα προσπαθώ να κάνω.

Δηλαδή να πείσω, να πειστούν, κάποιοι άνθρωποι, όσο γίνεται περισσότεροι, ότι πρέπει να

ασχοληθούν με τον εθελοντισμό, με τα κοινά, με την κοινωνία γενικά. Νομίζω ότι τα ‘χω

καταφέρει σε κάλο βαθμό. Έτσι. Δεν λέω ότι τα πράγματα είναι όπως θα τα φανταζόμουν,

όπως θα τα ονειρευόμουν, όπως θα τα ήθελα, αλλά σίγουρα κάτι έχουμε καταφέρει. Όχι εγώ

μόνος μου. Αλλά όλοι αυτοί οι άνθρωποι που είμαστε μαζί, είτε στους συλλόγους γονέων,

είτε στους άλλους συλλόγους που έχουμε ασχοληθεί. Μόνος σου δε μπορείς να κάνεις

τίποτα.. Και γι’ αυτό το ΕΓΩ να αποφεύγουμε να το χρησιμοποιούμε. Αν δεν υπάρχει το

εμείς, όσο εγώ και να υπάρχει δεν κάνουμε τίποτα. Πάντα πρέπει να είσαι μαζί με άλλους

ανθρώπους, ώστε και λιγότερα να προσφέρουν οι άλλοι παίρνεις την ηθική ικανοποίηση ότι

δεν είσαι μόνος και παίρνεις δυνάμεις, ώστε να κάνεις πολλά περισσότερα πράγματα.

88

Μαθητές: Βρίσκετε ανταπόκριση από τον κόσμο και πιστεύετε ότι θα αναγνωριστεί το

έργο σας;

Το έργο δε θα αναγνωριστεί ποτέ. Μη γελιόμαστε (χαχα). Δυστυχώς είμαστε σε μία κοινωνία

που αυτοί οι άνθρωποι που προσφέρουν πάντα είναι στην αφάνεια. Και ίσως να το

επιδιώκουν και οι ίδιοι οι άνθρωποι αυτοί. Κοιτάξτε ανταπόκριση από την πλειοψηφία της

κοινωνίας δε βρίσκεις. Πάντα οι ενεργοί πολίτες θα αποτελούν μια μικρή μειοψηφία. Όμως,

αυτή η μικρή μειοψηφία πάντοτε είναι καθοριστική και πολλές φορές αρκεί για να αλλάξεις τις

συνειδήσεις και την ίδια την κοινωνία. Σκεφτείτε τώρα, εμείς ας το πούμε, μπορεί να κάνουμε

δενδροφυτεύσεις, να αγωνιζόμαστε για το πράσινο, για το περιβάλλον. Σκεφτείτε ότι στο

δήμο που ζούμε, εδώ στους Αγίους Αναργύρους, έχουμε φυτέψει δεν ξέρω πόσες χιλιάδες

δέντρα. Πρέπει να έχουμε φυτέψει σαν ομάδα που είμαστε, πάνω από τέσσερις χιλιάδες

δέντρα. Αλλά άλλες τέσσερις χιλιάδες δέντρα έχουν κοπεί από πεζοδρόμια, για να

παρκάρουν τα αυτοκίνητα. Σκεφτείτε, ότι αυτό ας πούμε που προσπαθούμε να κάνουμε

εμείς, να τους κάνουμε τους ανθρώπους ενεργούς, να τους ευαισθητοποιήσουμε στο

περιβάλλον και στα άλλα τα κοινωνικά προβλήματα. Σκεφτείτε ότι σε πάρα πολύ κόσμο, ίσως

και στον περισσότερο δε βρίσκει ανταπόκριση. Δε βρίσκει ανταπόκριση γιατί αυτό που σας

είχα πει που γινόταν την δεκαετία του ’60 που ήταν όλοι μαζί και ο ένας ενδιαφερόταν για τον

άλλον, ξοδευτήκανε εκατομμύρια ευρώ και δισεκατομμύρια δραχμές, ώστε να φτάσει η

κοινωνία μας στο σημείο να είναι ο καθένας μόνος του. Γιατί έτσι όταν είναι ο καθένας μόνος

του, μπορούν να τον χτυπήσουν και χωρίς να ‘χει καμία δύναμη αυτός. Σίγουρα δεν υπάρχει

σε όλη την κοινωνία ανταπόκριση. Αλλά αυτή η μειοψηφία πάντα είναι αρκετή για να πετύχεις

κάποια πράγματα. Για να βελτιώσεις τη ζωή σου, να βελτιώσεις την ποιότητα της ζωής σου.

Όχι να την αλλάξεις. Για να την αλλάξεις χρειάζονται μεγαλύτερες αλλαγές, περισσότερο

κόσμο, μεγαλύτερα οράματα.

Μαθητές: Ποια δράση που έχετε συμμετάσχει μέχρι σήμερα, θεωρείτε την πιο

σημαντική;

Βασικά όλες είναι σημαντικές. Είναι δύσκολο να ξεχωρίσεις κάποια, γιατί όλες κάτι αφήνουν.

Ακόμα και αυτές που μένουν ανεκπλήρωτες, μένουν στη μέση ή αυτές που τις ξεκινάς και

μόνο απλά τις ξεκινάς. Αυτό πάντως από τα πιο ωραία που έχουν μείνει σε μένα, και κατά

κάποιο τρόπο χαίρομαι όταν τα σκέφτομαι, είναι αυτό που σας είπα, στο πάρκο που τώρα

πια είναι ολόκληρο δάσος. Αυτή η δράση που είχαμε κάνει. Όλες οι δράσεις που έχουμε

κάνει στο δάσος για να βελτιωθεί η κατάσταση., φυτέψαμε τέσσερις χιλιάδες δέντρα,

προσπαθούμε να το καθαρίζουμε, φαίνεται δηλαδή το αποτέλεσμα, με αυτή την έννοια. Και

σίγουρα το φροντιστήριο αυτό που έχουμε φτιάξει, την κοινωνική διδασκαλία, που

περισσότεροι από 200 συμμαθητές σας πηγαίνουν εκεί δωρεάν. Χωρίς να ξοδεύουν οι γονείς

τους χρήματα. Αυτές οι τρείς είναι που θυμάμαι τώρα. Αλλά υπάρχουν και άλλες δράσεις που

τις ξεκινήσαμε και δε τις καταφέραμε. Για παράδειγμα, εσείς είστε και μικρά, δε ξέρω αν

θυμάστε εδώ τις γραμμές του τρένου που ήταν καταπράσινες. Ήταν γεμάτες δέντρα. Εκεί

είχαμε κάνει πολλές δράσεις για να μην κόψουνε αυτά τα πεύκα που ήταν τεράστια. Ήταν 20

μέτρα πεύκα δε ξέρω αν τα θυμόσαστε.. Δε τα καταφέραμε.. Αλλά όλα όμως κάτι σου

αφήνουν.

89

Μαθητές: Σ’ αυτές τις δράσεις που λέτε στο πάρκο, έχετε ήδη προγραμματίσει κάτι για

το επόμενο δίμηνο – τρίμηνο; Επειδή έχουμε και ένα κομμάτι οικολογικό που

ασχολείται με τον εθελοντισμό και την οικολογία. Αν έχετε κάτι συγκεκριμένο.

Λοιπόν, εκεί υπάρχουν οι φίλοι του πάρκου και υπάρχει και το δίκτυο των εθελοντών. Τώρα

για να σας κάτι το συγκεκριμένο πρέπει να ρωτήσω τα παιδιά, για να σας το πω, αλλά πάντα

κάνουν. Μέχρι και τον Μάρτη θα κάνουν δεντροφυτεύσεις, επειδή υπάρχουν βροχές ακόμα

και τέτοια πράγματα. Από εκεί και ύστερα αρχίζει η περιποίηση των δέντρων, δηλαδή από

τον Μάη και μετά αρχίζουν τα ποτίσματα που πηγαίνουμε δυο φορές την εβδομάδα και

ποτίζουμε ειδικά τα μικρά τα δεντράκια για να μεγαλώσουν. Γίνεται από τους φίλους του

πάρκου και τα παιδιά μπορούν να συμμετάσχουν. Δηλαδή όποιος θέλει. Ειδικά το καλοκαίρι.

Αυτό το κοινοποιούμε στο διαδίκτυο, σε ένα site που ‘χουν οι φίλοι του πάρκου. Αλλά

μπορούμε να σας ενημερώνουμε, να φέρνουμε μια ανακοίνωση, οπότε να ενημερώνονται τα

παιδιά. Γιατί εσάς είναι και το πιο κοντινό σχολείο στο πάρκο. Εκεί ειδικά μπορείτε να

βοηθήσετε. Θα βλέπετε και το αποτέλεσμα άμεσα, θα βλέπετε δηλαδή τα δεντράκια να

μεγαλώνουν και σίγουρα θα είναι κάτι που θα σας ευχαριστεί, όπως ευχαριστεί και εμάς τους

μεγάλους. Είναι δεντροφυτεύσεις και καθαρισμός του πάρκου. Αυτά τα δύο πράγματα κυρίως

κάνουμε.

Μαθητές: Ο εθελοντισμός είναι πάρα πολύ σημαντικός, αλλά μερικές φορές έχω την

αίσθηση ότι είναι έλλειψη κράτους στην πραγματικότητα. Οργανωμένου κράτους,

κράτους σωστών πολιτών ή σωστών πολιτικών. Κάπου εκεί το προσδιορίζω και

φαίνεται τώρα που υπάρχει μία δύσκολη κατάσταση, ότι γίνονται μόνο εθελοντικά

πράγματα, μόνο μέσω εθελοντισμού και εθελοντών. Δε ξέρω αν αυτό έρχεται τελικά σε

σύγκρουση. Να κάνουμε ένα σωστό κράτος ή να κάνουμε μία κοινωνία όπου

υπάρχουν εθελοντές;

Και τα δύο χρειάζονται… Ο εθελοντισμός δεν μπορεί να αποκαταστήσει την οικονομία.. το

κράτος… Δε μπορεί η οικονομία μίας κοινωνίας, ενός κράτους να στηριχθεί στον

εθελοντισμό.. Δε μπορεί ο εθελοντισμός να αντικαταστήσει την μισθωτή εργασία.. Γιατί ο

εθελοντισμός, είναι ακριβώς αυτό που λέει, αν μπορώ και όταν μπορώ.. Ένα κράτος δε

μπορεί να στηρίζεται σε αυτό.. Το κράτος λοιπόν πρέπει να φροντίζει να λύνει όλα τα

προβλήματα που απασχολούν τους πολίτες.. Ακριβώς για αυτό υπάρχει φορολογία, ακριβώς

για αυτό πληρώνουν οι γονείς σας, για να μπορούν τουλάχιστον στα κοινωνικά αγαθά, τα

οποία είναι παιδεία, υγεία, μέσα μαζικής μεταφοράς, πολιτισμός, αθλητισμός, όλα αυτά

πρέπει να παρέχονται δωρεάν.. γιατί τα χουμε πληρώσει επανειλημμένα και συνεχίζουμε να

τα πληρώνουμε. Οφείλει δηλαδή το κράτος, μάλλον αυτοί που μας κυβερνούν, να φτιάξουν

ένα ισχυρό κράτος που να μπορεί να στηρίζει όλους τους πολίτες. Δε μπορεί ας το πούμε

σήμερα να υπάρχουν τόσες χιλιάδες άστεγοι και να βλέπουμε γύρω γύρω ξενοίκιαστα σπίτια

ή και μαγαζιά και ο κόσμος να κοιμάται στα παγκάκια.. Αυτό το πράγμα έπρεπε να το χει

φροντίσει το κράτος.. Να βρει λύση έστω για το πως θα μπουν αυτοί οι άνθρωποι μέσα σε

ένα σπίτι. Δε μπορεί να βρέχει και να κοιμούνται έξω.. Δυστυχώς όμως το κράτος έχει άλλες

προτεραιότητες.. και σπανίως ασχολείται με τα προβλήματα που έχει ο φτωχός κόσμος..

τους θεωρεί ίσως περιθώριο, ότι δε χρειάζονται συγκοινωνία. Τους θεωρεί ίσως ότι καλύτερα

να εκλείψουν. Δε ξέρω πως μπορεί να τους βλέπει και δεν ασχολείται με αυτό το θέμα. Ο

εθελοντισμός καλύπτει.. Εγώ δεν είμαι υπέρ της άποψης ότι τα πάντα πρέπει να γίνονται

από το κράτος.. Αλλά τα βασικά ναι.. και ταυτόχρονα πρέπει να υπάρχει και ο εθελοντισμός..

Ο εθελοντισμός υπήρχε σε όλες τις κοινωνίες της ανθρωπότητας. Από την πρωτόγονη

90

κοινοτική ζωή που ζούσαν οι άνθρωποι μέχρι σήμερα. Δηλαδή , πάντα οι άνθρωποι ένα

μέρος της δουλειάς που κάνανε, το αφιέρωναν και για το κοινωνικό σύνολο. Δηλαδή, όταν

πήγαιναν να κυνηγήσουν με τα τόξα και τα βέλη ή με τα ακόντια στην πρωτόγονη περίοδο,

κυνηγούσαν για όλη τη φαμίλια, για όλη την ομάδα, για όλη τη φυλή. Δε κυνηγούσαν μόνο για

τον εαυτό τους. Ακόμα και ο εθελοντισμός και στις σύγχρονες κοινωνίες, υπήρχαν σε όλα

αυτά τα κράτη που ονομάστηκαν σοσιαλιστικά κράτη και στα άλλα.. Υπήρχε και υπάρχει σε

όλες της μορφής της κοινωνικής ύπαρξης, ας πούμε. Αλλά δεν μπορεί να στηριχθεί μία

κοινωνία μόνο στον εθελοντισμό. Πάντα λειτουργεί συμπληρωματικά.

Μαθητές: Εμένα με ενοχλεί θέματα που αφορούν την υγεία. Υπάρχουν ανασφάλιστοι

δηλαδή, υπάρχουν άνθρωποι που δεν έχουν τα βασικά πράγματα και δε μπορούν να

περιθαλφθούν. Εκεί πέρα θεωρώ ότι είναι πολύ μεγάλο το πρόβλημα και δε μπορεί

να εγγυηθεί εθελοντικά. Ναι, καλό το κοινωνικό φαρμακείο ή κάποιος πρωτοβάθμιας

περίθαλψης.. Αλλά κάποιος που δε του δίνεις φάρμακα και τον αφήνεις να πεθάνει,

σαν κράτος, θεωρώ ότι εκεί το κίνημα δεν είναι εθελοντικό. [27.16’..]δε μπορεί να

συνεχιστεί αυτό το πράγμα..

Ο εθελοντισμός δε λύνει το πρόβλημα της κοινωνίας. Ίσως να λύνει το πρόβλημα

συγκεκριμένων ανθρώπων.. μικρής ομάδας πολιτών που αντιμετωπίζουν πιο ακραίες

καταστάσεις.

Η ίσως και κάποιες πιο ακραίες καταστάσεις που ζούμε τώρα. Ας πούμε αν συζητούσες για

κοινωνικό φαρμακείο πριν από πέντε χρόνια, θα ακουγόταν ότι είσαι λίγο από το διάστημα ας

πούμε.. ναι ..τώρα αυτό δε ξέρω…

Έτσι ακριβώς είναι.. Ο εθελοντισμός δε λύνει το πρόβλημα της κοινωνίας, απλά λύνει κάποια

προβλήματα ανθρώπων που είναι σε δύσκολη κατάσταση. Σκεφτείτε μόνο το εξής, αυτό με

την κοινωνική διδασκαλία τώρα.. συμμετέχουν 200 παιδιά.. μαθητές. Οι μαθητές όμως στο

δήμο το δικό μας, γυμνασίου λυκείου πρέπει να είναι 3.500. Δε μπορούμε να το λύσουμε, ο

εθελοντισμός, δε μπορεί να λύσει το πρόβλημα. Και πάλι.. και εκεί που έφτασε και πολύ

είναι. Το πρόβλημα δηλαδή πρέπει να το λύνει το κράτος, πρέπει να το λύνει η οργανωμένη

πολιτεία.. Άμα δε το λύνει η πολιτεία, προσπαθούμε εμείς ουσιαστικά να λύσουμε ό, τι

μπορούμε να λύσουμε. Βέβαια δεν είναι ασήμαντος ο εθελοντισμός γιατί προβιβάζει κατά

κάποιο τρόπο την κοινωνία. Φέρνει δηλαδή ιδέες αλληλεγγύης, φέρνει διάφορα οράματα που

την κοινωνία τν ανεβάζουν ένα σκαλοπάτι. Δεν είναι σε αυτό το χάλι.. να κοιτάζει δηλαδή ο

καθένας τον εαυτό του.

Μαθητές: Κάνοντας αυτές τις δράσεις ή σκεπτόμενος αυτές τις δράσεις, πώς

διαχωρίζετε την αλληλεγγύη από την φιλανθρωπία;

Είναι πολύ καλή ερώτηση γιατί είναι δύσκολο να ξεχωριστεί πολλές φορές. Η φιλανθρωπία

είναι συνήθως αυτό που κάνει η εκκλησία. Που κάνει συσσίτια ή κάποια άλλα πράγματα και

πάει ο καθένας.. Η αλληλεγγύη είναι κάτι διαφορετικό. Εμείς όταν μιλάμε για αλληλεγγύη και

ότι πρέπει να βοηθηθεί ο κόσμος, λέμε ταυτόχρονα ότι μέσα από την κρίση, αυτό το πράγμα

που πρέπει να μείνει όρθιο, να μην θιχτεί είναι η αξιοπρέπεια του ανθρώπου. Να μην

αισθανθεί ούτε μία στιγμή, ότι του κάνεις ελεημοσύνη. Δηλαδή.. εμείς τι θα θέλαμε.. Θα

91

θέλαμε αυτό που προσφέρουμε να μπορέσει, να θελήσει και ο άλλος να το προσφέρει με

άλλον τρόπο.. όχι και ούτε απαραίτητα στον ίδιο. Σκεφτείτε τώρα ότι κάποια παιδιά

συμμετέχουν στην κοινωνική διδασκαλία.. Σκεφτείτε τώρα πόσο ωραίο θα ήταν, κάποιοι

γονείς να βοηθούσαν τα σχολεία που πήγαιναν τα παιδιά τους.. Δηλαδή, εδώ και παράδειγμα

θα μπορούσε αυτή η αίθουσα να ήθελε βάψιμο, να θέλετε να αλλάξετε κάποια χρώματα.. Να

έρθουν δύο γονείς και να το βάψουν. Από γονείς που πηγαίνουν τα παιδιά τους ούτως ώστε

θα ένιωθε και αυτός ο πατέρας ή η μητέρα ότι προσφέρει και αυτός. Ότι δε του χρωστάει

κανείς τίποτα.. Γιατί και αυτός αυτό που έχει να δώσει το δίνει.. Δεν έχουμε χρήματα, ούτε

εγώ έχω χρήματα, ούτε οι γονείς.. κάποιοι γονείς από εσάς μπορεί να μην έχουν χρήματα..

αλλά αυτό που έχουμε, τον χρόνο που έχουμε τον προσφέρουμε και εμείς. Οπότε δε του το

χαρίζεις, το δικαιούται να το πάρει. Αυτή είναι η διαφορά ,πιστεύω, ελεημοσύνης

αλληλεγγύης. Την ελεημοσύνη την παίρνεις και δεν την ανταποδίδεις, την αλληλεγγύη έχω

την γνώμη πρέπει να βρίσκεις έναν τρόπο να την ανταποδώσεις.

Μαθητές: Ευχαριστούμε να ‘στε καλά… να συνεχίσετε το έργο σας…

Ευχαριστώ και εγώ.. να ‘στε καλά μ’ άρεσε πάρα πολύ που μίλησα μαζί σας και εσείς νομίζω

μπορείτε να βοηθήσετε και τους συμμαθητές σας και τους καθηγητές σας αλλά και την μικρή

κοινωνία, που ζούμε εδώ στους Αγίους.. Σας χαιρετώ.. Καλή συνέχεια!

92

Ε. Δράση για την “Κλίμακα”

Στα πλαίσια του project και σε συνεννόηση με την Μ.Κ.Ο. "Κλίμακα" πραγματοποιήθηκε

συλλογή ειδών τα οποία παραδόθηκαν από τους μαθητές κατά την επίσκεψή μας στην

Κλίμακα στο Κεραμεικό στις 21 Φεβρουαρίου 2013.

Η αφίσα που αφορούσε την δράση

3Ο Λύκειο Αγ. Αναργύρων

ΕΘΕΛΟΝΤΙΚΗ ΔΡΑΣΗ

ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΝΙΣΧΥΣΗ ΤΟΥ ΚΕΝΤΡΟΥ ΣΤΗΡΙΞΗΣ ΑΣΤΕΓΩΝ «Κλίμακα»

Η «Κλίμακα» είναι ένας Μη Κυβερνητικός Οργανισμός. Το κέντρο

στήριξης Άστεγων «Κλίμακα» λειτουργεί στην οδό

Κωνσταντινουπόλεως 30 στο Γκάζι, καθημερινά από τις 09:00 έως

τις 21:00. (www.klimaka.org.gr)

Οι υπηρεσίες που προσφέρει είναι:

Φιλοξενία και φροντίδα των αστέγων

Δωρεάν Γεύματα

Ιατρικές, Ψυχοκοινωνικές, Ξεκούραση και φροντίδα προσωπικής υγιεινής

Στήριξη ευάλωτων ατόμων ή οικογενειών (άποροι, πρόσφυγες, θύματα ενδοοικογενειακής βίας)

Από 7/2/13 έως και την Τετάρτη 13/2/13

ΣΥΛΛΕΓΟΥΜΕ

ΣΤΟ ΧΩΡΟ ΤΟΥ ΣΧΟΛΕΙΟΥ ΜΑΣ

ΓΙΑ ΤΙΣ ΑΝΑΓΚΕΣ ΤΗΣ «ΚΛΙΜΑΚΑΣ»

- ΤΡΟΦΙΜΑ ΜΑΚΡΑΣ ΔΙΑΡΚΕΙΑΣ όπως: ρύζι, μακαρόνια, ζάχαρη, καφέ, πατάτες, πελτέ ντομάτας κ.α.

- ΠΡΟΪΟΝΤΑ ΥΓΙΕΙΝΗΣ όπως: Πλαστικά ποτήρια, πιρούνια, κουτάλια, χαρτί υγείας, ξυραφάκια, αφροί ξυρίσματος, κ.α.

- ΡΟΥΧΙΣΜΟ όπως: Ρούχα, παλτό, μπουφάν, παπούτσια, σεντόνια, κουβέρτες (σε καλή κατάσταση) κ.α.

- ΦΑΡΜΑΚΑ όπως: Αντισηπτικά (οινόπνευμα, οξυζενέ, φυσιολογικό ορό, ιώδιο), Αντιβιοτικά σε σκόνη, αλοιφή η σπρέι, Βαμβάκι, Γάζες, Φάρμακα για εγκαύματα, κολλύρια κ.α.

93

ΣΥΜΒΑΛΛΕΤΕ ΚΑΙ ΕΣΕΙΣ…

ΠΡΟΣΦΕΡΟΝΤΑΣ ΣΤΗ ΔΡΑΣΗ ΜΑΣ

Η Δ/ντρια του σχολείου

& η ομάδα project της Α’ τάξης «Εθελοντισμός»

Η ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ

Συνέντευξη με τον εθελοντή κ. Λέων και την κοινωνική λειτουργό κα.

Κελαϊδώνη κατά την διάρκεια της επίσκεψή μας στην Μ.Κ.Ο. “Κλίμακα” στο

Κεραμεικό.

κα. Κλειδή: Ποια είναι τα κίνητρα για τον εθελοντισμό ως δείκτη πολιτισμού μιας κοινωνίας.

Κάναμε όλες αυτές στις δραστηριότητες γιατί προφανώς ο εθελοντισμός υπάρχει και σε

πολλά άλλα επίπεδα εσείς οπωσδήποτε στον τομέα τον κοινωνικό και επειδή είχε γίνει αυτό

λοιπόν σας είδαμε και στο βίντεο της γενικής γραμματείας και ήταν μια ευκαιρία στο κομμάτι

αυτό να σας προσεγγίσουμε Θα θέλαμε πρώτα να πείτε τις δραστηριότητες σας και δεύτερον

τα κίνητρα, το σκεπτικό του εθελοντή, τι κάνετε εδώ πως προκύψατε εσείς εδώ πρωσικά,

άλλος εθελοντής να μοιραστούμε μαζί σας τη λογική, τη φιλοσοφία, τη σκέψη του εθελοντή.

κα. Κελαϊδόνη: Καταρχάς εγώ εδώ είμαι εργαζόμενη δεν είμαι εθελόντρια ο κ. Λέων διαμένει

εδώ στον ξενώνα και βοηθάει εθελοντικά δηλαδή αν κάποιος μπορεί να μιλήσει γι αυτό το

κομμάτι θα είναι ο κύριος Λέων εγώ μπορώ να σας ενημερώσω λιγάκι για το πώς λειτουργεί

ουσιαστικά το κέντρο μας εδώ και από εκεί και πέρα δεν ξέρω αν και ο κύριος Λέων είναι

σύμφωνος θα μπορούσε να συζητήσετε δυο πράγματα παρέα. Το κέντρο αυτό λειτουργεί

πολλά χρόνια είναι γύρω στα 10 χρόνια που έχει ξεκινήσει η λειτουργία του ως ξενώνας

καταρχάς. Υπάρχει ένας μικρός ξενώνας με χωρητικότητα 10 ατόμων πολύ μικρός όπως

καταλαβαίνετε, ο αριθμός κρεβατιών σε σχέση με άλλους ξενώνες. Υπάρχουν ξέρω εγώ

ξενώνες στην Αθήνα που έχουν πολύ μεγαλύτερη χωρητικότητα. Αυτό που έχουμε εμείς

περισσότερο ως καινοτομία κατά κάποιον τρόπο, με ένα διάλλειμα δυο ωρών 9 με 3 και 5 με

9. Όπως είδατε είναι αυτή η αυλή και μέσα υπάρχει ένας εσωτερικός χώρος, που έχει μια

τηλεόραση, έναν υπολογιστή με ιντερνέτ…

κ. Πάλλας: Έχει ένα μικρό σαλονάκι μέσα φεύγοντας θα το δούμε.

κα. Κελαϊδόνη: Και ουσιαστικά αυτή είναι η δράση του κέντρου ημέρας έτσι ονομάζεται αυτό

το κομμάτι δηλαδή είναι δύο διαφορετικά πράγματα που λειτουργούν σ αυτόν τον χώρο.

Είναι ο ξενώνας που είναι γι αυτά τα συγκεκριμένα δέκα άτομα που διανέμουν εδώ και από

εκεί και πέρα είναι το κομμάτι του κέντρου ημέρας. Αυτό σημαίνει ότι 9 με 3 και 5 με 9

καθημερινά είμαστε ανοιχτά για ανθρώπους που χρειάζονται, που θέλουν να είναι εδώ.

Μπορεί κάποιος να έρθει να πιεί απλά ένα καφέ να κάτσει λίγο να παίξει ένα παιχνίδι στο

τάβλι ή οτιδήποτε εν πάση περιπτώσεις, να δει λίγο τηλεόραση, να μπει στο ίντερνετ.

Παρέχουμε υπηρεσίες κοινωνικού/προνοιακού περιεχομένου αυτό σημαίνει οποιεσδήποτε

εκκρεμότητες υπάρχουν σε σχέση με βιβλιάρια υγείας, με ασφάλειες τους με πράγματα τα

94

οποία έχουν να κάνουν με την πολιτεία με πράγματα τα οποία χρειάζεται να τους βοηθήσει

ένας άνθρωπος για να τα φέρουν εις πέρας. Παρά πολλοί από αυτούς τους ανθρώπους που

έρχονται εδώ είναι ανασφάλιστοι, είτε είναι Έλληνες είτε είναι μετανάστες. Υπάρχουν

Έλληνες που πολλοί πλέον δεν καλύπτονται από κάποιο από κάποιο ασφαλιστικό φορέα.

Αντιμετωπίζουν προβλήματα υγείας κάποιοι από αυτούς οπότε γίνεται δικτύωση από εμάς με

κάποιους φορείς που παρέχουν δωρεάν πλέον και σε ανασφάλιστους. Εμείς έχουμε και ως

κλίμακα νοσηλευτική υπηρεσία και κάποια φάρμακα που παρέχουν σε ανθρώπους που

χρειάζονται…

κ. Κλειδή: Αυτά είναι από δωρεές;

κα. Κελαϊδόνη: Ναι, αυτά είναι από δωρεές. Πολλά είναι από ιδιώτες κάποια έχουν έρθει και

από κάποιες άλλες δομές που γνωρίζουν ότι εμείς εξυπηρετούμε ανθρώπους που έχουν

ανάγκη σε φάρμακα και μας κάνουν δωρεές…

κ. Πάλλας: Φαντάζομαι πρωτοβάθμιας ας πούμε έτσι περίθαλψης.

κα. Κελαϊδόνη: Ναι περισσότερο ναι.

κα. Κλειδή: Έχετε κάποιους γιατρούς που συνεργάζεστε;

κα. Κελαϊδόνη: Εμείς έχουμε μια νοσηλεύτρια που εξυπηρετεί τους ανθρώπους όσον αφορά

τα φάρμακα τους και τις συνταγές κτλ. και από εκεί και πέρα υπάρχει δικτύωση με

νοσοκομεία όταν χρειάζονται εξετάσεις. Αυτή τη στιγμή λειτουργούν δυο νοσοκομεία στην

Αθήνα που δέχονται ανθρώπους ανασφάλιστους Είναι πρωτοβουλίες γιατρών ουσιαστικά

αυτές, δεν ξέρω αν τις γνωρίζετε. Και εκεί υπάρχει και το εθελοντικό κομμάτι πολύ. Είναι το

μητροπολιτικό κοινωνικό ιατρείο Ελληνικού. Είναι στο Ελληνικό στην πρώην Αμερικανική

Βάση και υπάρχει και στους Αμπελόκηπους που είναι της Αρχιεπισκοπής Αυτά όσον αφορά

το ιατρικό κομμάτι. Από εκεί και πέρα εμείς οτιδήποτε άλλες υπάρχουν όπως φαντάζεστε σ

αυτό το πληθυσμό. Έχουμε αιτήματα όλων των ειδών δηλαδή δεν τελειώνουν. Αυτό που

κατά βάση όμως, που σταθερά γίνεται εδώ, είναι ότι υπάρχει ένα πρόγραμμα εβδομαδιαίο το

οποίο τηρείται. Δηλαδή κάθε Δευτέρα και Τετάρτη μαγειρεύουμε εδώ φαγητό καλό σπιτικό

και νόστιμο και καλής ποιότητας και μοιράζεται σε κόσμο που το έχει ανάγκη και αυτό γίνεται

Δευτέρα και Τετάρτη…

κ. Πάλλας: Μοιράζεται, δεν τρώνε εδώ γιατί βλέπουμε ότι εδώ είναι λίγο δύσκολα;

κα. Κελαϊδόνη: Δίνονται έξω, τρώει κανείς έξω, γιατί δεν χωράνε έτσι και αλλιώς. Αυτή η

πολύ μικρή κουζίνα που είδατε εξυπηρετεί μέχρι 250 μερίδες. Οπότε δεν χωράνε όλοι οι

άνθρωποι εδώ, οπότε μπορούν να πάρουν το φαγητό τους να το φάνε έξω και στην πορεία

να έρθουν να κάτσουνε κλπ. Αυτό γίνεται 2 φορές την εβδομάδα, Τρίτη και Πέμπτη

προσφέρουμε μπάνιο στους ανθρώπους που είναι άστεγοι. Δηλαδή έχουμε μπάνια εδώ που

κανείς μπορεί να κάνει ένα ντους και δίνονται και ρούχα καθαρά όπως και πετσέτες και

οτιδήποτε χρειάζεται κανείς για να αλλάξει. Το θέμα αυτό είναι φοβερό πως και για μας

ακόμα μας κάνει εντύπωση πόσο πολλοί άνθρωποι που μένουν στον δρόμο έχουν ανάγκη

από αυτό το κομμάτι. Δηλαδή δεν παύει κανείς να θέλει να είναι καθαρός, αξιοπρεπής.

κ. Πάλλας: Αυτό μας είπε πριν από λίγο κι ένας Πακιστανός που είναι εδώ χρόνια στην

Ελλάδα, μου λέει, θέλω τουλάχιστον να αισθάνομαι ότι είμαι καθαρός.

κα. Κελαϊδώνη: Βέβαια, βέβαια αυτό είναι πολύ σημαντικό γιατί αυτό που έχουμε

διαπιστώσει και από έρευνες που κάναμε κι εμείς δημοσιεύσαμε μια έρευνα πέρυσι, όχι πριν

λίγους μήνες. Το κομμάτι της διατροφής λίγο πολύ καλύπτεται και από τις εκκλησίες που

κάνουνε συσσίτια και από άλλους φορείς. Αυτό που δεν υπάρχει αρκετά είναι αυτό, το

κομμάτι αυτό του μπάνιου/ της καθαριότητας, του να προσφέρονται καθαρά ρούχα και

οτιδήποτε χρειάζεται κανείς. Και μια φορά την εβδομάδα κάθε Παρασκευή βάζουμε

πλυντήρια. Δηλαδή άνθρωποι που θέλουν μπορούν να έρθουν να πλύνουν τα ρούχα τους

εδώ.

95

κα. Κλειδή: Και τα στεγνώνουν απευθείας; Τα παίρνουν πάλι; Κουβαλάνε συνήθως ρούχα;

κα. Κελαϊδώνη: Ναι. Το γνωρίζουν επειδή είναι ένα το πλυντήριο που ουσιαστικά δεν είναι

πάρα πολλά αυτά που μπορούν να μπουν στην διάρκεια μιας μέρας αλλά μπαίνουν σε μια

λίστα γύρω στα 10 πλυντήρια κάθε φορά μπορούν να μπουν και να στεγνώσουν και τα

ρούχα.

κ. Πάλλας: Σαν πληθυσμός είναι περισσότεροι ξένοι ή περισσότεροι Έλληνες;

κα. Κελαϊδώνη: Θα λέγαμε ότι περίπου μοιρασμένος είναι ο πληθυσμός που έρχεται εδώ.

Λέων, δεν ξέρω εσύ που είσαι περισσότερο καιρό εδώ τι εντύπωση έχεις πάνω σ’ αυτό;

κ. Λέων: Αν μου κάνατε την ερώτηση αυτή πριν 6-7 μήνες θα σας έλεγα περισσότεροι ήταν

οι ξένοι. Τώρα τείνει να είναι 50-50 ο αριθμός. Και αυτό που κάνει εντύπωση ήταν στο γεύμα

γιατί δεν είναι συσσίτιο αυτό που σας έλεγε η κυρία Κελαϊδώνη εδώ, συναντούσαμε άτομα

ξένους, λαθρομετανάστες, μετανάστες όπως θέλουμε τους ονομάζουμε και παίρνουν το

γεύμα. Τώρα, σ’ αυτούς έχουν προστεθεί ένας μεγάλος αριθμός Έλληνες, γηγενείς εδώ έτσι

ώστε τα ποσοστά πάλι στο γεύμα οι Έλληνες να υπερτερούν τους ξένους. Κάποτε δίναμε

100 γεύματα τα 70 πηγαίνανε σε ξένους. Τώρα όταν δίνουμε 200 τα 110 πηγαίνουνε σε

Έλληνες. Στο γεύμα είναι 60-40.

κα. Κελαϊδώνη: Προφανώς σε όλο αυτό παίζει ρόλο η οικονομική κρίση, αυτό που ήδη έχετε

αναφέρει δηλαδή συναντάμε ανθρώπους, υπάρχει ένας όρος που βγήκε κιόλας από εδώ, οι

νεοάστεγοι, είναι άνθρωποι που ως τώρα…

κ. Πάλλας: Είχαν τα πάντα ας πούμε…

κα. Κλειδή: Και ούτε καν μπορούσαν να διανοηθούν…

κα. Κελαϊδώνη: Το συναντάμε αυτό πολύ συχνά και είναι σοκαριστικό όταν κανείς έρχεται

σε επαφή με ανθρώπους που είχαν δουλειά, έχουν κάνει σπουδές και έτσι όπως ήρθαν τα

πράγματα βρέθηκαν σε μια τόσο δύσκολη θέση που ίσως για ένα διάστημα μπόρεσαν ας

πούμε, οι περισσότεροι από αυτούς είτε όταν διώχτηκαν από το σπίτι τους, να φιλοξενηθούν

για ένα διάστημα από τους δικούς τους ανθρώπους, συγγενείς κλπ. Αλλά κι αυτό δεν γίνεται

να γίνει.

Μαθήτρια: Υπάρχουν και οικογένειες με παιδιά…;

κα. Κελαϊδώνη: Οικογένειες με παιδιά κυρίως. Κοιτάξτε να δείτε, υπάρχουν ξενώνες που

λειτουργούν, δίνουν προτεραιότητα πάντα σε παιδιά. Πολλά παιδιά εδώ εμείς δεν έχουμε δει.

κ. Λέων: όχι παιδιά δεν έχουμε δει καθόλου, αλλά μην ξεχνάμε ότι στην Ελλάδα η οικογένεια

είναι δεμένη. Τι εννοώ με αυτό. Εάν μια οικογένεια σύζυγος, σύζυγος παιδί χάσουν μέρος

του μισθού, δεν μπορούν να πληρώσουν ενοίκιο κτλ., κάποιοι γονείς, κάποιοι αδελφοί,

κάποιοι παππούδες θα τους αναλάβουν. Δεν είναι σαν το εξωτερικό πού όταν το παιδί στα

18-19 φεύγει από το σπίτι, αποξενώνεται από την οικογένεια. Εδώ είμαστε ακόμα Μεσόγειος,

κρατάμε παιδιά…

κ. Κλίμακας: Αυτό έχει σώσει πάρα πολύ κόσμο βέβαια.

κ. Λέων: Οι γονείς έχουν τις φτερούγες ανοιχτές για τα παιδιά τους, έστω αν οι γονείς είναι

80 και τα παιδιά είναι 55-60. Δηλαδή, τους αγκαλιάζουνε πάντα, δεν τους αφήνουν. Για αυτό

ίσως ακόμα δεν έχουμε δει οικογένειες στους δρόμους. Αλλά εγώ σαν Λέων, σαν άτομο, σαν

άστεγος φοβάμαι ότι σε λίγο καιρό εάν δεν γίνει κάτι θεαματικό στην Ελλάδα, να αλλάξει η

κατάσταση, θα βλέπουμε και οικογένειες στο δρόμο κάτω από κουβέρτες και θα είναι το

δράμα.

κ. Κλίμακας: Τι άλλο θα θέλατε να ρωτήσετε;

Μαθήτρια: Όταν βρέχει έξω τη νύχτα, τι κάνετε τους αστέγους, τους παρέχετε κάποιου

είδους στέγη;

κ. Κλίμακας: Εμείς εδώ, όπως καταλάβατε, είμαστε ένα πάρα πολύ μικρό πλαίσιο, έχουμε

χωρητικότητα δέκα ατόμων, μιλάμε είναι πάρα πολύ μικρό. Κοιτάξτε να δείτε, οι περισσότεροι

96

άστεγοι ,επειδή είναι κάποιο διάστημα στο δρόμο γνωρίζουν να προφυλάσσονται από την

βροχή, δηλαδή πηγαίνουν συνήθως σε μέρη που μπορεί να στεγάζονται , είτε έξω και να

προφυλάσσονται. Αυτό που γίνεται είναι σε περιπτώσεις κρύου πολύ, δεν ξέρω αν το έχετε

ακούσει και πέρσι που ήταν ένας χειμώνας πολύ βαρύς και άλλες χρονιές είχε γίνει δεν ξέρω

πρόπερσι όταν η θερμοκρασία πέφτει κάτω από συγκεκριμένους βαθμούς, ο δήμος ανοίγει

κάποια γυμναστήρια και κάποιους χώρους που μπορεί να διαμείνει το βράδυ όταν υπάρχει

κίνδυνος δηλαδή, όπως και στη ζέστη, στην πολύ ζέστη όταν υπάρχει κίνδυνος κανείς να μην

μπορέσει να ζήσει.

κ. Λέων: Όπως και εμείς πέρσι περίπου δυο μήνες ήμασταν τη νύχτα ανοιχτοί, ως καταφύγιο

το λέγαμε, όπου μπορούσε ο κόσμος μέσα στο σαλόνι κτλ. Ήταν ζεστά, ήταν προστατευμένα

αυτά τα άτομα που μένανε εδώ. Βεβαίως, δεν μπορούμε να φιλοξενήσουμε πολλούς, είναι

μικρός ο χώρος, είναι αυτό που βλέπετε όλο.

κα. Κλειδή: Αυτό ξεκίνησε από εσάς σαν πρωτοβουλία;

κ. Λέων: Αυτό ξεκίνησε από κάποιον γιατρό, τον κύριο Κατσαδώρο, τον κύριο Κυριάκο που

είναι ο πρόεδρος της Κλίμακας.

κ. Κλίμακας: Γνωρίζετε ότι είμαστε κομμάτι της Κλίμακας ουσιαστικά. Η Κλίμακα είναι ο

φορέας στον οποίο υπάγεται και το κέντρο.

κ. Πάλλας: Έχετε και αλλού κέντρα;

κ. Κλίμακας: Ναι, πολλά. Έχουμε πολλές δομές. Τα κεντρικά είναι πάλι στο Γκάζι, αλλά

υπάρχουν. Η βασική δομή της Κλίμακας έχει να κάνει με την ψυχική υγεία, δηλαδή με

ανθρώπους που αντιμετωπίζουν ψυχολογικά προβλήματα. Λόγω αυτού λοιπόν, υπάρχουν,

έχουμε οικοτροφεία, έχουμε δομές που έχουν να κάνουν δηλαδή καθαρά και μόνο με

προβλήματα ψυχικής υγείας. Πολλές είναι οι δράσεις της Κλίμακας. Έχουμε μια γραμμή για

την αυτοκτονία, ένα νούμερο που μπορούμε να σας δώσουμε και φυλλάδια και γενικά θα σας

δώσουμε κάποια φυλλάδια, έναν τετραψήφιο αριθμό που λειτουργεί 24 ώρες το 24ωρο, όλες

τις μέρες της εβδομάδας για ανθρώπους που σκέφτονται να κάνουν κακό στον εαυτό τους ή

έχουν κάποιο κοντινό τους άνθρωπο. Και υπάρχει κέντρο ημέρας για την αυτοκτονία, ειδικά

δηλαδή εστιασμένο σε αυτό. Κέντρα ημέρας για ψυχική υγεία.

κ. Πάλλας: Και αυτό είναι ένα πολύ μεγάλο κομμάτι που έχει τελευταία. Είναι νομίζω

μεταίχμιο το να βρεθείς από το να έχεις μια ζωή άλφα και να πας στη ζωή βήτα ας πούμε.

Και κάτι που ίσως δεν το αντέχουν.

κ. Κλίμακας: Είναι ένα πολύ μεγάλο κομμάτι ανθρώπων που υποφέρει από τέτοια

προβλήματα πια βέβαια.

κ. Λέων: Μια Αμερικάνα ψυχίατρος έχει γράψει πάρα πολλά, έχει κάνει πάρα πολλές μελέτες

για τους άστεγους και για την αστεγία, δηλώνει και το αποδεικνύει αυτό στατιστικά γιατί σας

το λέω αυτό, γιατί κάνω μια έρευνα μήπως βοηθήσουμε σε κάτι λέει ότι ένας άστεγος όταν

βρεθεί στο δρόμο όσο υγιής και να είναι μετά από 5-6 εβδομάδες θα αρχίσει να παρουσιάζει

συμπτώματα ψυχικής ασθένειας. Εάν η αστεγία ή το να μένεις στο δρόμο κρατήσει

περισσότερο από 3-4 μήνες η διαδικασία, το να ξανά επανέλθει είναι μη αναστρέψιμο. Και

αυτό είναι λυπηρό. Παθαίνεις κατάθλιψη μετά από 5-6 εβδομάδες και αν αυτό κρατήσει

περισσότερο από 3-4 μήνες θα κουβαλάς πάντα ένα είδος κατάθλιψης, πάνω σου, μέσα σου.

κα. Κλειδή: Εσείς που έχετε περάσει κάτι τέτοιο τι είναι αυτό που προκαλεί λέτε, δηλαδή

είναι οι καταστάσεις που έχει βιώσει στο δρόμο;

κ. Λέων: Όχι, εγώ έχω μείνει στο δρόμο. Έχω κάνει 7 εβδομάδες μεταξύ ουρανού και γης.

Ήμουν στο δρόμο. Αλλά θα σας πω κάτι άλλο. Εάν είσαι μόνος σου και δεν δεθείς με άλλες

ομάδες αστέγων, που έχουν ορισμένα άλλα προβλήματα, δεν παθαίνεις τίποτα. Ο δρόμος

δεν είναι τόσο επικίνδυνος όσο νομίζουμε εάν δεν προκαλέσουμε τον άλλον να μας κάνει

κακό. Αυτό βεβαίως σε ένα ποσοστό.

97

κα. Κλειδή: Το ψυχικό κομμάτι που είπατε τι είναι αυτό.. καταστάσεις ας πούμε;

κ. Λέων: Το ψυχικό κομμάτι θα σας πω εγώ. Θα σας δώσω 2-3 παραδείγματα. Μετά από 7

εβδομάδες όταν ήρθα εδώ και έγινα δεκτός να μένω εδώ, το πρώτο πράγμα που μου έκανε

εντύπωση που δεν μου έκανε εντύπωση στο δρόμο ήταν όταν μπήκα στο μπάνιο, να κάνω

ένα μπάνιο, ήταν όταν είδα τον εαυτό μου στον καθρέφτη μετά από 7 εβδομάδες. Κάτι που

είναι τελείως φυσιολογικό για όλους μας. Εγώ δεν είχα δει τον εαυτό μου στον καθρέφτη

πάνω από 7 εβδομάδες. Άλλο. Είχε αλλάξει τότε ο πρωθυπουργός, είχε αλλάξει η κυβέρνηση

και δεν το ήξερα.

κα. Κλειδή: Χάνεις επικοινωνία και επαφή δηλαδή με τα γεγονότα ενώ είσαι στο δρόμο.

κ. Λέων: Χάνεις επαφή με τα γεγονότα. Ήταν Πέμπτη και δεν ήξερες αν ήταν Πέμπτη ή

Παρασκευή ή Δευτέρα. Ο εχθρός του ατόμου που μένει στο δρόμο είναι η ρουτίνα. Η

επανάληψη του χθες και του αύριο, που θα γίνει και αύριο. Εάν εσύ που είσαι στο δρόμο

προσπαθείς να καταπολεμήσεις αυτό, κρατιέσαι στα πόδια σου ας πούμε πιο καλά. Εγώ το

έκανα αυτό, δηλαδή είχα μια διαδρομή συνήθως όταν δεν έβρεχε από την πλατεία Αγίου

Παντελεήμονος που έμενα τη νύχτα μέχρι το πεδίο του Άρεως από πάνω. Και δεν έκανα την

ίδια διαδρομή, άλλαζα δρόμους, άλλαζα στενά, έτσι για να αλλάξω παραστάσεις. Στο πεδίο

του Άρεως που πήγαινα με ένα βιβλίο συντροφιά και διάβαζα, γιατί το μεγάλο μαρτύριο του

αστέγου είναι πως περνάει η ώρα, δεν περνάνε οι ώρες εύκολα. Όπως ένας καλός

σύντροφος εγώ το είχα βρει αυτό για εμένα ήταν το βιβλίο, να διαβάζεις κάτι. Γιατί όταν

έφυγα εγώ από το σπίτι εκτός από λίγα ζεστά ρούχα πήρα βιβλία μαζί μου. Δεν ξέρω αν

μπαίνετε μέσα στο νόημα. Περνάει η ώρα και φέρνει συντροφιά, μιλάς με το βιβλίο. Ένα άλλο

πρόβλημα του αστέγου που θέλει να μείνει αν θέλετε έξω από τις δυσκολίες, να μην

συναναστραφεί με άλλους αστέγους είναι που δεν έχει με ποιον να μιλήσει. Αρχίζεις και μιλάς

με τον εαυτό σου και όταν αρχίζεις και μιλάς με τον εαυτό σου κάπου τα χάνεις. Γιατί δεν

έχεις την κόντρα και έτσι είναι. Διότι θα σας πω κάτι άλλο. Πριν 10 χρόνια τι ήταν οι άστεγοι;

Οι άστεγοι ήταν αυτοί που είχαν επιλέξει να μένουν στο δρόμο γιατί υπάρχουν και τέτοιοι,

υπήρχαν αυτοί που ήταν κάτω από επίδραση ουσιών κτλ, υπήρχε ο αλκοολισμός, υπήρχαν

και ορισμένοι που είχαν ψυχικές ασθένειες. Σήμερα αυτοί που είναι στο δρόμο είναι άτομα

όπως σας είπε η κυρία Κελαϊδόνη με μόρφωση που είχαν μια δουλειά, ένα σπίτι, που ίσως

είχαν μία οικογένεια και ο χαμός όλων αυτών έσπασε την οικογένεια. Αυτοί είναι οι

νεοάστεγοι και η νονά της λέξης νεοάστεγοι είναι η συντονίστριά μας. Θα πρέπει τον

νεοάστεγο να τον βλέπουμε όχι σαν άστεγο, σαν έναν άνθρωπο που προσπαθεί να

ξαναφτιάξει την ζωή του. Οι νεοάστεγοι έχουν τη θέληση να ξαναπατήσουν και να

επιστρέψουν πίσω.

κα. Κελαϊδόνη: Το βλέπουμε πολύ αυτό Λέων, που και τα αιτήματα που έχουν οι άνθρωποι

που έρχονται εδώ, που είχαν ένα επίπεδο πριν, και έρχονται ζητώντας εργασία, το κομμάτι

της εργασίας είναι το σημαντικότερο για να στηριχτεί στα πόδια του. Ζητάνε να είναι

ασφαλισμένοι, ζητάνε να μην έχουν χρέη να τους κανονίσουμε την εφορία, κάποια

πράγματα, να έχουν κάρτες για δρομολόγια, δηλαδή να είναι εντάξει.

κ. Λέων: Και το πιο απλό απ ’όλα…. Ξέρεις τι σου λέει; Άσε με να κάνω ένα μπάνιο, δώσε

μου καθαρά ρούχα για να πάω να αναζητήσω κάπου δουλειά για ένα μεροκάματο.

κ. Πάλλας: Nαί, γιατί αυτό είναι πολύ σημαντικό.

κα. Κελαϊδόνη: Εμείς αυτό πάντα που πιστεύαμε και ως «ΚΛΙΜΑΚΑ» είναι η διαφορά και

από κάποιους άλλους φορείς που ίσως να μην επενδύουν τόσο πολύ. Εμείς δεν θέλουμε

απλά να προσφέρουμε. Είναι σημαντικό να προσφέρει κανείς φαγητό και μπάνιο και όλα

αυτά, αλλά εμείς προσπαθούμε με δράσεις που κάνουμε να βγούνε οι άνθρωποι από αυτή

την κατάσταση, να επιστρέψουν πίσω και να είναι καλά, δηλαδή να τους βοηθήσουμε στην

98

εργασία, στο κομμάτι που χρειάζονται να πάνε παρακάτω, να μην παραμείνουν σε αυτήν την

κατάσταση.

κ. Λέων: Και κάτι άλλο να σας πω. Πώς αλλάζει ο νέος εθελοντισμός. Πριν χρόνια, όταν η

Μ.Κ.Ο εδώ για τους αστέγους, η «ΚΛΙΜΑΚΑ» άρχισε να λειτουργεί με άστεγους άρχισε να

κάνει street work, η εργασία στο δρόμο. Τι είναι αυτό; Αυτό είναι να πας στους αστέγους που

δεν έρχονται σε εσένα να τους δώσεις ρούχα, κουβέρτες κ.λ.π.

κα. Κελαϊδόνη: Ξέχασα να το αναφέρω, αυτό είναι πολύ σημαντικό.

κ. Λέων: Να τους προσφέρεις κουβέρτες, ρούχα, κ.λ.π. ώστε να τους απαλύνεις κάπως το

standard ζωής που έχουν σε εκείνο το σημείο που ζούνε.

κα. Κλειδή: Να μην πεθάνουν, να αποφύγουν το θάνατο.

κ. Λέων: Τώρα αυτό αλλάζει. Το street work γίνεται αυτό που λέμε outwork. Βεβαίως πρέπει

να έχεις και την υποδομή για να το κάνεις. Πας, βρίσκεις τον άστεγο, του δίνεις τροφή. Τι

είναι τροφή; Ένα γεύμα, δύο..; Του δίνεις την κουβέρτα θα του την κλέψουν. Θα του την

βρέξουν την άλλη μέρα. Του δίνεις ρούχα θα λερωθούν. Πρέπει να τον βρεις πολλές φορές,

να τον ξετρυπώσεις, να του μιλήσεις επιτόπου, να του πεις ότι σαν άστεγος σαν άτομο έχει,

οτιδήποτε και να είναι, ορισμένα δικαιώματα. Να τον φέρεις στο κέντρο εδώ μέσα, να τον

παραλάβει η κοινωνική λειτουργός και να μπορέσει να μάθει αν δικαιούται ορισμένα

πράγματα. Εμείς είχαμε αστέγους που είχαν δικαίωμα στο προνοιακό επίδομα και δεν το

ήξερε. Αυτή είναι η ολοκληρωμένη προσέγγιση που αρχίζουμε να κάνουμε στην «ΚΛΙΜΑΚΑ»

τώρα. Να μπουν σε κάποια διαδικασία να ξαναβρούν τα πατήματά τους. Να έρθουν εδώ να

επικοινωνήσουν

κα. Κελαϊδόνη: Πολλοί άνθρωποι παραιτούνται και δεν γνωρίζουν κιόλας τι δικαιούνται να

διεκδικήσουν. Τι υπάρχει…

κ. Πάλλας: Και αυτό είναι πολύ μεταβαλλόμενο στην κοινωνία μας και στον κόσμο, αλλάζουν

οπότε πρέπει να το ξέρουν.

κ. Λέων: Υπάρχει ολόκληρη θεωρία πώς να προσεγγίσεις έναν άστεγο στο δρόμο. Δεν

μπορείς να πηγαίνεις εσύ με τα καθαρά σου ρούχα, ίσως και με τις κολόνιές σου.

κ. Πάλλας: Με τη γραβάτα και να του πεις έλα εδώ να….

κ. Λέων: Υπάρχουν κανόνες. Το μυαλό του αστέγου μετά από ένα διάστημα λειτουργεί

εντελώς διαφορετικά από ότι θα λειτουργήσει της φίλης μας από εδώ, της αδερφής μας ή το

δικό σου. Τελείως διαφορετικό. Μπαίνει μέσα η φοβία, μπαίνει η ανασφάλεια, μπαίνει η

επιθετικότητα Πολλές φορές θα έχετε δει στο δρόμο αστέγους να έχουν δύο και τρία σκυλιά

δίπλα τους. Δεν τα έχουν γιατί αγαπάνε τα ζώα, τα έχουν για να τους προστατεύουν. Δεν το

πιστεύεις, έτσι είναι.

κα. Κλειδή: Το κομμάτι το εθελοντικό ξεκίνησε από εσάς ως ανάγκη υποθέτω. Και εσάς

προσωπικά ή της ομάδας σας.

κα. Κελαϊδόνη: Υπάρχει μεγάλη ανάγκη εδώ στο χώρο βέβαια γιατί υπάρχει μεγάλη

κινητικότητα ουσιαστικά.

κ. Λέων: Ακούστε να σας πω εγώ. Το μόνο που προσφέρω ορισμένα πράγματα. Δεν είμαι ο

νέος που θα μπορέσω να ξεφορτώσω ρούχα που θα μας φέρει κάποιος, δεν μπορώ να

μαγειρέψω ή ό,τι. Εγώ προσφέρω αυτό που μπορώ να κάνω. Βοηθάω εδώ σηκώνοντας

τηλέφωνα, με γραμματειακή υποστήριξη κοινωνικού λειτουργού. Το κάνω εθελοντικά αλλά

το κάνω με αγάπη. Παίρνω από την «ΚΛΙΜΑΚΑ» αλλά και δίνω στην «ΚΛΙΜΑΚΑ». Εγώ

προσωπικά έχω ένα μεγάλο συν για το μέλλον. Εγώ έχω πληρώσει μια ζωή ένα κάρο λεφτά

στα ασφαλιστικά ταμεία. Τώρα που γίνομαι εξήντα πέντε σε λίγες ημέρες θα δικαιούμαι και

σύνταξη. αυτό δεν σημαίνει ότι εγώ θα φύγω από εδώ. Ο καθένας θέλει την ελευθερία του,

την ανεξαρτησία του και τον δικό του χώρο. Δεν σημαίνει ότι θα ξεχάσω την «ΚΛΙΜΑΚΑ». Θα

έρχομαι εδώ να βοηθάω εθελοντικά, αν με θέλει και η «ΚΛΙΜΑΚΑ». θα έρχομαι να μοιράζω

99

φαγητό, καταλάβατε τι εννοώ...; Ο εθελοντισμός είναι κάτι που καλλιεργείται μέσα μας. Η

εθελοντική εργασία δεν είναι όπως την νομίζουμε πολλές φορές. Ενθουσιαζόμαστε και λέμε

’’αα θα βοηθήσουμε, θέλουμε να γίνουμε εθελοντές... Η εθελοντική εργασία είναι μία εργασία

που την ορίζεις εσύ. Ορίζεις πού θα εργαστείς αλλά αφού το ορίσεις αυτό θα το κάνεις

πειθαρχημένα

Μαθητές: Σχετικά με αυτό που είπατε με την νύχτα σαν άνθρωπος την πρώτη νύχτα πως

επιβιώσατε, πως προστατευτήκατε;

κ. Λέων: Λοιπόν, τις πρώτες μέρες που έμεινα άστεγος τις αντιμετώπισα σαν μια εκδρομή

μέσα στην πόλη. Άσχετα αν είχα 3,70 ευρώ στην τσέπη μου. Ήμουν αισιόδοξος, γιατί αν δεν

είσαι και δεν πιστεύεις ότι αύριο θα είναι μια καλύτερη μέρα δεν έχεις πιο χαμηλά να πας

είναι αυτό που λένε μετά από 6-7 εβδομάδες και αρχίζεις να παρουσιάζεις ορισμένα ψυχικά

νοσήματα. Πρέπει να είσαι αισιόδοξος, πρέπει να πιστεύεις ότι μπορείς ότι και να είσαι, όπου

και να είσαι όπως και να είσαι, ότι αύριο θα είναι μια καλύτερη μέρα. Μπορεί να είναι μια

καλύτερη μέρα , ένα τίποτα ένα μικρό πράγμα ,ακόμα καλύτερα Είναι μια λεπτομέρεια ακόμα

καλύτερη έτσι ώστε να μπορέσεις να σταθείς πάλι στα πόδια σου. Παιδιά, το σώμα και το

μυαλό είναι πολύ δυνατά οργάνωναν τα χρησιμοποιήσεις σωστά κάνεις τα πόνταρα σας

έδωσα παράδειγμα την ευρηματικότητα του μυαλό. Όταν είσαι άπειρος. Την πρώτη μέρα

που κοιμήθηκα εγώ στον δρόμο ήταν στην περιοχή του Άγιου Παντελεήμονα. Μου άρεσε

γιατί είχα βρει ένα παγκάκι άνετο, είχε και ένα φανό από πάνω που έλουζε το παγκάκι με

φως. Ποτέ δεν πήγαινα να μείνω σε ένα σκοτεινό μέρος. Την πρώτη νύχτα λοιπόν δεν

μπορούσα να κοιμηθώ. Γιατί; Γιατί δεν ήξερα ότι το παγκάκι ήταν μεταλλικό και το μέταλλο

απορροφήσει τη θερμοκρασία του περιβάλλοντος, την νύχτα η θερμοκρασία πέφτει.

Μαθαίνεις. Την άλλη μέρα πήγα και έβαλα χαρτόνια πάνω στο μεταλλικό παγκάκι και μια

χαρά! Αυτή η καλυτέρευση, κάθε μέρα και κάτι καλύτερο.

Ερωτήσεις;

Μαθητές: Δεν φοβηθήκατε την νύχτα;

κ. Λέων: Ίσως θα φοβόμουν , ίσως αν δεχόμουν επίθεση. Αλλά δεν πιστεύω κάποιος να

έκανε επίθεση σε κάποιον που δεν τον είχε προκαλέσει. Υπήρχαν χρηστές και αλκοολικοί

γύρω μου, όμως ήταν οι χρηστές με τους χρηστές, οι αλκοολικοί με τους αλκοολικούς, η

χρυσή αυγή με την χρυσή αυγή και μακριά εσύ για τον εαυτό σου.

Δεν φοβάσαι, δεν φοβάσαι . Αλλά πάντα κρατάς την συνήθεια, πάντα έχεις κάποιο μέτρο να

προστατευτείς. Επειδή μαθαίνεις ότι στο παγκάκι όταν κοιμάσαι μην έχεις ποτέ την πλάτη του

από την δεξιά πλευρά, πάντα από την αριστερή. Έτσι αν ποτέ γίνει τίποτα μπορείς να

πατήσεις γρήγορα κάτω το δεξί σου πόδι. Δηλαδή τα μαθαίνεις αυτά αδελφέ μου, μην γελάς!

κ. Πάλλας: Δεν γελώ απλά η εμπειρία σας είναι τρομακτική και για εμάς ας πούμε που την

αφηγείστε είναι απλά πράγματα που δεν μπορούμε να τα κατανοήσουμε εμείς, να τα

σκεφτούμε, ούτε να μπούμε στη θέση σας.

100

κ. Λέων: Δηλαδή δεν κινδυνεύεις ουσιαστικά γιατί αν δεν προκαλέσεις άμα δεν χτυπήσεις

κάποιον, απλά… οπλίσεις, θα πάρεις το όπλο…Απλά ίσως επειδή…

Μαθητής: Όταν είσαι άστεγος και δεν έχεις μία..

κ. Λέων: Αυτό! Ακριβώς! Δεν ασχολείται. Ένας κανονικός άνθρωπος βεβαία μπορεί να

κινδύνευε περνώντας.

κ. Λέων: Θα πάει ένα ζευγαράκι να κάτσει σε ένα παγκάκι και του βγει ένα χρήστης

3 ώρα το πρωί, μπορεί να του επιτεθεί να του πάρει ότι έχει. Αλλά όταν είσαι άστεγος το

ξέρει, και όταν είσαι άστεγος δεν έχεις τίποτα! Τι να σου πάρει; Το μισό μπουκάλι νερό που

το γέμιζες από την βρύση του σουβλατζίδικου;

Πάντως νομίζω ότι το βασικό κομμάτι είναι ότι σε σχέση με τον εθελοντισμό, είναι να βγαίνει

από μέσα σου πηγαίο, να έχεις την αίσθηση ουσιαστικά σαν άνθρωπος ότι θα μπορούσες να

είσαι στη θέση του άλλου. Αυτό είτε το έχει κάνεις μέσα του είτε δεν το έχει. Μπορεί να

καλλιεργηθεί αλλά είναι πολύ σημαντική αρχή να νοιώθει κάνεις ότι είναι τυχερός άδω που

είμαι, θα μπορούσα να είμαι οπουδήποτε άλλου, θα μπορούσα να είναι οπωσδήποτε σε

οποιαδήποτε άλλη συνθήκη, όποτε καλό είναι να θέλει κάνεις πραγματικά και ουσιαστικά να

βοηθήσει γνησία τον άλλον. Να μην είναι σου δίνω κάτι για να αισθανθώ εγώ καλύτερα ,

θέλω να σε βοηθήσω γιατί νοιώθω ότι θα μπορέσω να είμαι εκεί που είσαι εσύ όποτε

αντίστοιχα αν ήμουν εκεί θα ήθελα κάποιος άλλος να με βοηθούσε.

Με δυο λέξεις θα μετάφραζα αυτό που είπε η κα. Κελαϊδώνη. Ο εθελοντισμός δεν είναι

φιλανθρωπία! Άλλο έχω και δίνω και είμαι ικανοποιημένος και άλλο είναι δεν έχω αλλά δίνω

το δικό μου μερίδιο, δίνω την ψυχή μου!

Έχετε καμία άλλη ερώτηση παιδιά;

Μαθητής: Είναι λίγο προσωπικό. Πριν μείνετε άστεγος, τι δουλεία κάνατε;

κ. Λέων: Στην ζωή μου έχω κάνει 3 δουλείες. Η πρώτη ήμουν ταξιδιωτικός πράκτορας. Η

δεύτερη ήμουν αρκετά υψηλόβαθμος σε μια ιδιωτική εκπαιδευτική εταιρεία. Λέω εταιρεία γιατί

ήταν ένα από αυτά τα ελευθέρα εργαστήρια σπουδών. Η τρίτη μου δουλεία και αυτή που με

γέμισε περισσότερο και τα παράτησα όλα ήμουν αγιογράφος. Έχω σπουδάσει καλών

τεχνών.

Μαθητής: Εξακολουθείτε να είστε αγιογράφος.

κ. Λέων: Δούλεψα σ’ όλη μου την ζωή για να μπορέσω να φτάσω σε ένα σημείο να κάνω

τέχνη. Πάλι δεν πουλάει στην Ελλάδα. Και λέω: Τι πουλάει στην Ελλάδα; Η αγιογραφία. Και

22 χρόνια έκανα αγιογραφία.

Μαθήτρια: Να ρωτήσω και εγώ κάτι. Ποια ήταν αυτή η απόφαση που σε κάνει να κλείσεις

την πόρτα και να φύγεις; Ίσως το ότι δεν έχεις σπίτι, ίσως μπορεί να μην έχεις οικογένεια..

κ. Λέων: Το να κλείσεις την πόρτα είναι και να αφήσεις πίσω ένα καρό πράγματα που

αγαπάς. Εγώ άφησα πίσω περίπου 2.000 βιβλία. Εγώ άφησα πίσω όλα τα υλικά της

αγιογραφίας. Τα έπιπλα και τα λοιπά δεν τα μετρά...

101

κα Κλειδή: Δεν έχετε πρόσβαση πια σε αυτά;

κ. Λέων: Όχι, τα άφησα, τα ξέχασα! Αυτό είναι το ωραίο, αποξενώθηκα! Είναι όμως μια

απόφαση. Όπως είναι το να βγω έξω να φάω δυο σουβλάκια! Ναι, αν το πάρεις έτσι

πρακτικά δεν σου γίνεται βάρος , δεν το κουβαλάς μαζί σου. Αυτό έγινε τέλειωσε, αύριο τι θα

κάνεις! Άλλες ερωτήσεις; Καμία;

Μαθήτρια: Εγώ, από τότε που έχετε έρθει εδώ, έχετε περάσει καθόλου από το σπίτι σας;

κ. Λέων: Ναι.

Μαθήτρια: Πώς νιώσατε;

κ. Λέων: Έχω περάσει με συνεργεία από τηλεοράσεις ξέρεις που παίρναμε την ιστορία μου

και τα λοιπά...

Τίποτα... ΤΙ-ΠΟ-ΤΑ! Γιατί αν αρχίσω να αισθάνομαι θα μου κάνει κακό, τίποτα δεν

αισθάνεσαι. Πρέπει να βρεις τον τρόπο να επιβιώσεις. Δεν είναι τα πάντα

πολύχρωμα...Πρέπει να υπάρχουν κάποια πράγματα στη ζωή μας που να είναι μαύρα ή

άσπρα, Η δύναμη της ισορροπίας και της ευτυχίας μας και της ψυχικής υγείας μας. Εσείς

αύριο, μεθαύριο που θα κάνετε οικογένειες να τα έχετε υπ' όψη σας αυτά. Θα έρθουν

δύσκολες στιγμές που θα πρέπει να πάρετε δύσκολες αποφάσεις με το κριτήριο του ότι

πρέπει να παρθεί μια απόφαση και το ποια θα είναι η ποιο ανώδυνη..

Μερικές φορές δεν πρέπει να κοιτάς το πίσω. Να κοιτάς μπροστά μόνο, γιατί αν κοιτάς

συχνά ΙΣΑ θα ανακαλύψεις πιθανά λάθη , κάτι δεν έκανε ο άλλος σωστά η κάτι δεν έκανες

εσύ σωστά! Αυτό είναι μερικές φορές επίπονο, και μπορεί.

Ολοκληρωτικά. Να μην κοιτάζεις πίσω, ούτε τα καλά!

Εντάξει ένα μήνυμα αισιοδοξίας είναι ότι υπάρχει αλληλεγγύη και όσο υπάρχει μεταξύ των

ανθρώπων θα φέρει κάτι καλό όλο. Αυτό πιστεύουμε, είναι αισιόδοξο μήνυμα.

κ. Λέων: Και καλούν πολλές φορές. Καθημερινά έχουμε 4-5 τηλεφωνήματα από

ανθρώπους…

Μαθητής: Από μονοί τους έρχονται;

κ. Λέων: Οι περισσότεροι ναι, μονοί τους. Είναι βεβαία από πρωτοβουλίες ανθρώπων

που ενδιαφέρονται.

Μαθητής: Πολύ ενθαρρυντικό...

κ. Λέων: Έχουμε και από κάποιες εταιρείες τροφίμων, είτε πράγματα που μπορεί να

περισσεύουν.. Γενικά είχαμε από όλους τους τύπους τις προσφορές. Αλλά μπορεί να έρθουν

και άνθρωποι με μια σακούλα ρούχα, αλλά θα έρθουν από εκεί ως εδώ για να μας τα

φέρουν. Υπάρχει πάντως μια ευαισθητοποίηση στο όλο θέμα, δεν είναι όπως παλιά που είχε

τόσο πολύ..-Και όσο πάει οι ανάγκες ανεβαίνουν..

Και όσο περισσότερο πλησιάζει προς τα εμάς κάτι , τόσο κάνεις ευαισθητοποιείται. Και είναι

πολύ αισιόδοξο να βλέπουμε νέα παιδιά να θέλουν να μάθουν για ολ' αυτά!

Νομίζω ότι μόνο αυτό μας μένει, η αλληλεγγύη..

102

κ. Λέων: Ε βεβαία. Και αυτό να περαστεί και στο σχολείο. Παρά πολύ βασικό.

Θα μπορούσατε να κανονίσετε.

κα. Κελαιδόνη: Έχουμε κάνει κάποιες ημερίδες σε κάποια τμήματα όμως είναι τόσα θέματα

που. Θα σας δώσω φυλλάδια.

Μαθητής: Θέλετε να μας πείτε μερικά περιστατικά που σας έχουν συμβεί;

κ. Λέων: Ναι βεβαίως! Το ένα ήμουν στο παγκάκι 4 ώρα το πρωί , Νοέμβριος. Και κάποιος

να με σκουντήσει. Το πόδι δεξιά κατευθείαν κάτω σε ετοιμότητα και μόλις ανοίγεις τα μάτια

σου να βλέπεις μια ωραιότατη κυρία, νεαρά και να σου λέει: ''Είμαι η Νίκη από την Ρωσία'',

και να σου δίνει 20 ευρώ και να χάνεται. Άλλη περίπτωση. Γύρω στις 10, Σάββατο βράδυ και

βλέπω μπροστά μου έναν κουστουμαρισμένο άνδρα, κουστούμι, καμπαρντίνα, γραβάτα και

εκεί που κάθεσαι να τρέχει με φορά επάνω σου, να σου πετάξει κάτι και να φεύγει .Ήταν ένα

20-αρικο..Φοβάσαι στην αρχή χαίρεσαι μετά... Έτσι είναι.. Απίστευτο!

κ. Λέων: Κάποια στιγμή που θα έχω την ηρεμία μου θα κάτσω να τα γράψω...

Μαθητής: Και με το φαγητό πως τα καταφέρνατε; Τι κάνατε;

κ. Λέων: Που εκεί; Τα οργανώνεις άνετα, το μόνο που δεν λείπει από τον άστεγο είναι το

φαγητό του..

Μαθητής: Αλήθεια Εεεε;

κ. Λέων: Βεβαίως. Όχι Σολομό Σκωτίας βεβαία. Λοιπόν άκου τι θα σου πω. Όλα τα περνάς

και από την στιγμή που τα χαίρεσαι λες ευχαριστώ! Όταν δεν υπάρχουν λες ευχαριστώ για

αυτά που έχεις. Αυτή είναι η ουσία της ζωής παιδιά, για να είσαι ευτυχισμένος. Γιατί αν

σκεφτείτε τι είχα...! Είσαι χαμένος..

κ. Λέων: Ούτε τα καλά ούτε τα κακά.. ή τι δεν έχω. Πάνω σε αυτό που λέτε είναι το τι έχει ο

διπλά. Έχουμε ξεγελαστεί σε αυτή την κοινωνία στο τι έχει ο διπλά. Είναι πολύ σημαντικό να

δεις τι μπορείς να κάνεις εσύ. Είχα ακούσει ένα ανέκδοτο κάποτε, από τον Αρχιεπίσκοπο τον

Χριστόδουλο. Είπε, ένα άτομο βλέπει τον γείτονα του που έχει πλούτη, έχει κατσίκες. Ο

άνθρωπος που δεν είναι καλοπροαίρετος θα πει: ''Ά ! ''Πω πω πω να πεθάνουν οι κατσίκες!''

Κατάλαβες; Θα σας πω για μια δράση, που δεν ξέρω αν σας την ανέφεραν. Τα Σάββατα το

βράδυ γίνεται ουζερί εδώ, εντάξει βεβαία εσείς είστε οριακά στο να πιείτε ούζο αλλά μπορείτε

να πείτε στους δικούς σας ανθρώπους, έχουμε και μεζεδάκια, έχουμε καφέ και απ' όλα! Σας

δίνω πολλά φυλλάδια να τα μοιράσετε και στο σχολείο σας. Είναι κίνηση σημαντική δηλαδή

είναι άλλου τύπου δράσεις, όπου είναι πιο διαφορετικά τα πράγματα..

Κάτι πολύ σημαντικό που ξεχάσαμε να πούμε είναι το ότι στην προσπάθεια που κάνει η

Κλίμακα να επανεντάξει στην κοινωνία τους άστεγους έχει φτιάξει την εταιρεία ανακύκλωσης

χαρτιού!

Α, ναι πολύ σημαντικό! Γνωρίζετε μήπως τι είναι η ΚΟΙΣΠΕ; Έχετε ακούσει καθόλου αυτό τον

ορό; Λοιπόν. Είναι Κοινωνικοί Συνεταιρισμοί Περιορισμένης Ευθύνης, αυτό τι σημαίνει. Είναι

κάποιο τύπου εταιρείες που φτιάχνονται για να προσφέρουν θέση σε ανθρώπους που έχουν

103

κάποιες ιδιαιτερότητες κατά κάποιον τρόπο. Η Κλίμακα λειτουργεί κάποιους ΚΟΙΣΠΕ, όπου

ουσιαστικά αυτό που λειτουργεί σε σχέση με το κέντρο των άστεγων είναι μια εταιρεία, κατά

κάποιον τρόπο, που παίρνει χαρτιά που είναι προς ανακύκλωση. Δηλαδή έχουμε νανάκια

και πηγαίνουν οδηγοί και άνθρωποι που μένουν άδω παραλαμβάνουν χαρτιά από τράπεζες

για παράδειγμα, τέτοιους οργανισμούς και τα πηγαίνουν στο κέντρο που γίνεται

ανακύκλωση. Μέσα από αυτό έχουν θέσεις εργασίας. Ουσιαστικά δουλεύουν κάποιοι

άνθρωποι και αμείβονται κανονικά. Είναι δηλαδή θέσεις που δημιούργησε η Κλίμακα για

ανθρώπους…

- Και λειτουργείτε εργοστάσιο ανακύκλωσης;

- Όχι εμείς κάνουμε μόνο το κομμάτι της συλλογής της διαλογής.

- Η ΚΟΙΣΠΕ έχει κάνει συμφωνίες με ορισμένους οργανισμούς ή μεγάλες εταιρείες που έχουν

αποθέματα χαρτιού που το πάτωνε. Δηλαδή ας πάρουμε τον ΟΤΕ, όταν τυπώνετε ένας

λογαριασμός η διπλή ''ελέφαντας'' σελίδα που την κόβουν, μένουν κάτι άκρες. Η όταν το

ρολό δεν το χρησιμοποιούν μέχρι το τέλος. Αυτό το χαρτί με βάση την συμφωνία, ο ΟΤΕ το

χαρίζει στην ΚΟΙΣΠΕ.

- Στην Κλίμακα δηλαδή, σε εμάς..

- Η υποχρέωση της ΚΟΙΣΠΕ είναι αυτή, να πηγαίνει με το βαν, με τον οδηγό, με τα άτομα

που θα το σηκώσουν που θα το φορτώσουν, να παίρνει αυτό το χαρτί. Το παίρνει αυτό το

χαρτί το πουλούν και βγαίνουν κάποια χρήματα . Εφόσον αναιρεθούν οι βενζίνες και ας

πούμε η απόσβεση των φορτηγών , ότι μένει μοιράζεται στους εργαζόμενους.

- Μάλιστα..

- Ήθελε ο Νίκος κάτι...

Μαθητής: Είναι γενική ερώτηση. Ποιος μπορεί να γίνει εθελοντής κάποιος στην Κλίμακα;

- Κάποιος που θα έχει χρόνο, που θα είναι σταθερός σε αυτό που κάνει, δηλαδή ξέρει το

πρόγραμμα του και μπορεί να δεσμευτεί κάποιες ώρες την ημέρα. Από εκεί και πέρα το να

είναι κάποιος συνεπής είναι βασική υπόθεση και πλαίσια και πράγματα που μπορεί να κάνει

κάποιος είναι πολλά! Δηλαδή να ξέρει σταμπάρει να αφιερώσει ένα απόγευμα την εβδομάδα,

αλλά να ξέρει σταθερά. Στο λέω αυτό γιατί θέλουν έρθουν πολλοί άνθρωποι...

κ. Λέων: Έστω και ένα πρωινό τον μηνά.

κ. Λέων: Έστω και τόσο αλλά να δεσμευτεί σε αυτό και να είναι σταθερός. Πειθαρχημένος

σε αυτό που είναι..Από εκεί και πέρα όλοι μπορούν να είναι εδώ. Είναι χρήσιμοι!

- Ωραία. Πολύ ωραία..!! Σας ευχαριστούμε!!

- Εμείς ευχαριστούμε και πάλι!

κ. Λέων: Παιδιά να ευτυχίσετε στη ζωή και δύσκολα χρόνια έρχονται να τα πολεμήσετε, να

επιτύχετε! Αισιόδοξες δουλείες, φιλόδοξοι να είστε και μια χαρά θα πάμε!

104

ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ ΑΠΟ ΤΗΝ ΕΠΙΣΚΕΨΗ ΜΑΣ

105

ΣΤ. Δράση - Επίσκεψη στο Πάρκο "Αντώνη Τρίτση"

Επισκεφτήκαμε το Πάρκο «Αντώνης Τρίτσης» στις 4/4/2013 και ενημερωθήκαμε από τον

υπεύθυνο Εθελοντών της Ορνιθολογική Εταιρεία κ. Ψύχα για τις δράσεις τους και για την

ιστορία του πάρκου. Στην συνέχεια περιηγηθήκαμε σε σημεία του πάρκου με ιδιαίτερο

οικολογικό και ιστορικό ενδιαφέρον και τέλος πραγματοποιήσαμε καθαρισμών των λιμνών.

106