Αρχες οικονομικης θεωριας Κεφ 3

7
A ς δμε πς αρει μια τυπικ μρα σας. υπντε τ πρω και τι- νετε κα απ κκκυς πυ υν συλλεγε απ υτεες της Βραι- λας τσι απ λλα τσαγι πυ καλλιεργνται στη Σρι Λνκα. Και την ρα τυ πρωιν ακτε μα εκπμπ στ ραδιων σας πυ κα- τασκευστηκε στην Ιαπωνα. Κατπιν ρτε τα αμακερ σας ρα, τα πα ρτηκαν στην Ταϊλνδη. Μετ παρνετε τ αυτκνητ σας, πυ απτελεται απ εαρτματα τα πα κατασκευστηκαν σε δεκ- δες ρες. Στη συνεια ανγετε τ ιλ σας, της Oικνμικς, πυ γρτηκε απ ναν καθηγητ πυ ει στις ΗΠΑ και ναν καθηγητ πυ ει στην Αγγλα, εκδθηκε απ ναν εκδτικ κ πυ εναι εγκατεστη- μνς στ Λνδν και τυπθηκε σε αρτ πυ ει παραθε απ δνδρα πυ μεγλωσαν στη Φινλανδα. Κθε μρα, για να εασαλσετε τα αγαθ και τις υπηρεσες πυ απ- λαμνετε, στηρεστε σε πλλς ανθρπυς απ λ τν κσμ, τυς περισστερυς απ τυς πυς δεν γνωρετε. Η αλληλερτηση αυτ εναι δυνατ, επειδ ι νθρωπι διενεργν ανταλλαγς αγαθν μετα- τυς. Εκενι πυ σας πρμηθευν τα αγαθ πυ ρειεστε δεν κι- ννται τε απ γενναιδωρα τε απ ενδιαρν για την ευημερα σας. τε υπρει κπια κεντρικ αρ πυ να τυς κατευθνει να πα- ργυν τα αγαθ πυ ρειεστε και να σας τα πρσρυν. Αντθετα, ι νθρωπι πρσρυν σε εσς, πως και σε λλυς καταναλωτς, α- γαθ και υπηρεσες πυ παργυν επειδ περιμνυν κπι ελς ως αντλλαγμα. Σε επμενα Κελαια θα εετσυμε πς η ικνμα συντνει τις δραστηριτητες εκατμμυρων ανθρπων με διαρετικς πρτιμσεις και ικαντητες. Μα απ τις Δκα Αρς της ικνμικς, πυ παρυ- σισαμε στ Κελαι 1, εναι τι τ εμπρι ελτινει τη θση λων. Η K K ºA§AIO 3 3 A§§H§E•APTH™H KAI TA OºE§H TOY EM¶OPIOY 95

description

Με αναφορά στις ευρωπαϊκές οικονομίες, μικροοικονομική

Transcript of Αρχες οικονομικης θεωριας Κεφ 3

Page 1: Αρχες οικονομικης θεωριας Κεφ 3

Aς δ��με π�ς αρ�� ει μια τυπικ� μ�ρα σας. �υπν�τε τ� πρω� και �τι�-�νετε κα�� απ� κ�κκ�υς π�υ ���υν συλλεγε� απ� �υτε�ες της Βρα ι-

λ�ας � τσ�ι απ� ��λλα τσαγι�� π�υ καλλιεργ��νται στη Σρι Λ�νκα. Καιτην �ρα τ�υ πρωιν�� ακ��τε μ�α εκπ�μπ� στ� ραδι��ων� σας π�υ κα-τασκευ�στηκε στην Ιαπων�α. Κατ�πιν ��ρ�τε τα $αμ$ακερ� σας ρ���α,τα �π��α ρ��τηκαν στην Ταϊλ�νδη. Μετ� πα�ρνετε τ� αυτ�κ�νητ� σας,π�υ απ�τελε�ται απ� ε(αρτ�ματα τα �π��α κατασκευ�στηκαν σε δεκ�-δες ��ρες. Στη συν��εια αν��γετε τ� $ι$λ�� σας, της Oικ�ν�μικ�ς, π�υγρ��τηκε απ� �ναν καθηγητ� π�υ ει στις ΗΠΑ και �ναν καθηγητ� π�υ ει στην Αγγλ�α, εκδ�θηκε απ� �ναν εκδ�τικ� ��κ� π�υ ε�ναι εγκατεστη-μ�ν�ς στ� Λ�νδ�ν� και τυπ�θηκε σε �αρτ� π�υ ��ει παρα�θε� απ� δ�νδραπ�υ μεγ�λωσαν στη Φινλανδ�α.

Κ�θε μ�ρα, για να ε(ασ�αλ�σετε τα αγαθ� και τις υπηρεσ�ες π�υ απ�-λαμ$�νετε, στηρ� εστε σε π�λλ��ς ανθρ�π�υς απ� �λ� τ�ν κ�σμ�, τ�υςπερισσ�τερ�υς απ� τ�υς �π���υς δεν γνωρ� ετε. Η αλληλε(�ρτηση αυτ�ε�ναι δυνατ�, επειδ� �ι �νθρωπ�ι διενεργ��ν ανταλλαγ�ς αγαθ�ν μετα-(� τ�υς. Εκε�ν�ι π�υ σας πρ�μηθε��υν τα αγαθ� π�υ �ρει� εστε δεν κι-ν��νται ��τε απ� γενναι�δωρ�α ��τε απ� ενδια��ρ�ν για την ευημερ�ασας. 2�τε υπ�ρ�ει κ�π�ια κεντρικ� αρ�� π�υ να τ�υς κατευθ�νει να πα-ρ�γ�υν τα αγαθ� π�υ �ρει� εστε και να σας τα πρ�σ��ρ�υν. Αντ�θετα,�ι �νθρωπ�ι πρ�σ��ρ�υν σε εσ�ς, �πως και σε �λλ�υς καταναλωτ�ς, α-γαθ� και υπηρεσ�ες π�υ παρ�γ�υν επειδ� περιμ�ν�υν κ�π�ι� ��ελ�ς ωςαντ�λλαγμα.

Σε επ�μενα Κε��λαια θα ε(ετ�σ�υμε π�ς η �ικ�ν�μ�α συντ�ν� ει τιςδραστηρι�τητες εκατ�μμυρ�ων ανθρ�πων με δια��ρετικ�ς πρ�τιμ�σειςκαι ικαν�τητες. Μ�α απ� τις Δ�κα Αρ��ς της �ικ�ν�μικ�ς, π�υ παρ�υ-σι�σαμε στ� Κε��λαι� 1, ε�ναι �τι τ� εμπ�ρι� $ελτι�νει τη θ�ση �λων. Η

KKKKºA§AIO 3333A§§H§E•APTH™H KAI TA OºE§H TOY EM¶OPIOY

95

Page 2: Αρχες οικονομικης θεωριας Κεφ 3

αρ�� αυτ� ε(ηγε� γιατ� �ι �νθρωπ�ι ανταλλ�σσ�υν αγαθ� με τ�υς γε�τ�-ν�ς τ�υς και γιατ� τα �θνη διενεργ��ν εμπ�ρι� μετα(� τ�υς. Στ� παρ�νΚε��λαι� θα ε(ετ�σ�υμε την αρ�� αυτ� αναλυτικ�τερα. Τι ακρι$�ς κερ-δ� �υν �ι �νθρωπ�ι πραγματ�π�ι�ντας ανταλλαγ�ς μετα(� τ�υς; Γιατ� �ι�νθρωπ�ι επιλ�γ�υν να ε(αρτ�νται � �νας απ� τ�ν �λλ�ν;

Για να καταν��σ�υμε γιατ� �ι �νθρωπ�ι επιλ�γ�υν να ε(αρτ�νται απ��λλ�υς για την ε(ασ��λιση των αγαθ�ν και υπηρεσι�ν π�υ �ρει� �νταικαι π�ς η επιλ�γ� αυτ� $ελτι�νει τη ω� τ�υς, ας ε(ετ�σ�υμε μια απλ��ικ�ν�μ�α. Ας �ανταστ��με �τι παρ�γ�νται δ�� μ�ν� αγαθ� στ�ν κ�σμ�–κρ�ας και πατ�τες– και �τι υπ�ρ��υν δ�� μ�ν� παραγωγ�� στ�ν κ�σμ�–�νας κτην�τρ���ς και �νας γεωργ�ς– �ι �π���ι, �μως, θ�λ�υν να κατα-ναλ�ν�υν και κρ�ας και πατ�τες.

Τα ���λη απ� τ� εμπ�ρι� ε�ναι περισσ�τερ� �ανερ� αν � κτην�τρ�-��ς μπ�ρε� να παρ�γει μ�ν� αγελαδιν� κρ�ας και � γεωργ�ς μ�ν� πα-τ�τες. Στην αρ��, � κτην�τρ���ς και � γεωργ�ς θα μπ�ρ��σαν να επι-λ�(�υν να μην ���υν καμ�α σ��ση μετα(� τ�υς. Κ�π�ια στιγμ� �μως �κτην�τρ���ς, α��� επ� μ�νες θα �τρωγε μ�ν� $�διν�, $ραστ�, ψητ�, μα-γειρεμ�ν� στην κατσαρ�λα � ψημ�ν� στα κ�ρ$�υνα, θα σκε�τ�ταν �τι ηαπ��ασ� τ�υ να ε�ναι αυτ�ρκης δεν �ταν τ�σ� καλ� �σ� ν�μι ε. Αλλ�και � γεωργ�ς, π�υ θα �τρωγε �λ� αυτ� τ�ν καιρ� μ�ν� πατ�τες, π�υρ�,τηγανητ�ς, στ� ���ρν� και μαγειρεμ�νες στην κατσαρ�λα, πιθαν�ταταθα ν�μι ε τ� �δι�. Ε�κ�λα αντιλαμ$�νεται κανε�ς �τι τ� εμπ�ρι� θα τ�υςεπ�τρεπε να απ�λαμ$�ν�υν μια μεγαλ�τερη π�ικιλ�α: θα μπ�ρ��σαν και�ι δ��, λ�γ�υ ��ρη, να ���υν τ�ρα κρ�ας με τηγανητ�ς πατ�τες.

Μ�λ�ν�τι η πι� π�νω περιγρα�� ε(ηγε�, π�λ� απλ�, με π�ι�ν τρ�π�ω�ελ��νται �λ�ι απ� τ� εμπ�ρι�, ωστ�σ�, τα ���λη τ�υ εμπ�ρ��υ θα ε�-ναι παρ�μ�ια και για τ�υς δ��, μ�ν� αν καθ�νας τ�υς ε�ναι ικαν�ς να πα-ρ�γει και τ� �λλ� αγαθ�, αλλ� με π�λ� μεγαλ�τερ� κ�στ�ς. Ας υπ�θ�-σ�υμε, λ�ιπ�ν, �τι � γεωργ�ς ��ει την ικαν�τητα να εκτρ��ει αγελ�δεςκαι να παρ�γει $�διν� κρ�ας, αλλ� ��ι τ�σ� καλ� �σ� � αγελαδ�τρ���ς.2μ��ως, υπ�θ�τ�υμε �τι � αγελαδ�τρ���ς μπ�ρε� να καλλιεργε� πατ�-τες, αλλ� η γη τ�υ δεν ε�ναι κατ�λληλη γι’ αυτ�ν τη �ρ�ση. Σε αυτ� τηνπερ�πτωση ε�ναι ε�κ�λ� να δ��με �τι και � κτην�τρ���ς και � γεωργ�ςμπ�ρ��ν να ω�εληθ��ν ε(ειδικευ�μεν�ι σε αυτ� π�υ � καθ�νας τ�υς κ�-νει καλ�τερα.

Τα ���λη απ� τ� εμπ�ρι� ε�ναι λιγ�τερ� πρ��αν� �ταν � �νας απ�τ�υς δ�� ε�ναι καλ�τερ�ς απ� τ�ν �λλ�ν στην παραγωγ� και των δ�� α-γαθ�ν. Ας υπ�θ�σ�υμε, για παρ�δειγμα, �τι � κτην�τρ���ς ε�ναι καλ�-τερ�ς απ� τ�ν γεωργ� και στην παραγωγ� $�διν�� κρ�ατ�ς και στηνκαλλι�ργεια πατ�τας. Σε αυτ� την περ�πτωση θα �πρεπε κ�π�ι�ς απ�

MEPOΣ I: EIΣAΓΩΓH96

ªπ∞ ¶∞ƒ∞μ√§∏Δ∏™ ™À°Ãƒ√¡∏™

√π∫√¡√ªπ∞™

Page 3: Αρχες οικονομικης θεωριας Κεφ 3

αυτ��ς να εμμε�νει στην αρ�ικ� τ�υ επιλ�γ� της αυτ�ρκειας; 7, μ�πως,ε(ακ�λ�υθε� να υπ�ρ�ει λ�γ�ς να ανταλλ�σσ�υν τα πρ�ϊ�ντα τ�υς; Γιανα απαντ�σ�υμε στ� ερ�τημα αυτ�, θα πρ�πει να δ��με πι� αναλυτικ�τ�υς παρ�γ�ντες π�υ επηρε� �υν αυτ� την απ��αση.

Aς υπ�θ�σ�υμε �τι � γεωργ�ς και � κτην�τρ���ς εργ� �νται 8 �ρες τηνημ�ρα και 6 ημ�ρες την ε$δ�μ�δα (μ�α εργ�σιμη ε$δ�μ�δα 48 ωρ�ν) καιτην Κυριακ� (εκ�υρ� �νται. Μπ�ρ��ν να διαθ�σ�υν τ� �ρ�ν� τ�υς στηνπατατ�καλλι�ργεια, στην αγελαδ�τρ���α � σε �ναν συνδυασμ� των δ��παραγωγικ�ν ασ��λι�ν. 2 Π�νακας 3.1 δε��νει την π�σ�τητα τ�υ �ρ�-ν�υ π�υ �ρει� εται � καθ�νας τ�υς για την παραγωγ� εν�ς κιλ�� απ�κ�θε αγαθ�. 2 γεωργ�ς μπ�ρε� να παρ�γει 1 κιλ� πατ�τες σε 1,5 �ρα και1 κιλ� κρ�ας σε 6 �ρες. 2 κτην�τρ���ς ε�ναι περισσ�τερ� παραγωγικ�ςκαι στις δ�� δραστηρι�τητες, παρ�γ�ντας 1 κιλ� πατ�τες σε 1 �ρα και 1κιλ� κρ�ας σε 2 �ρες. 2ι τελευτα�ες στ�λες τ�υ Π�νακα 3.1 δε��ν�υν τιςπ�σ�τητες κρ�ατ�ς και πατ�τας π�υ μπ�ρ��ν να παρ�γ�υν � γεωργ�ςκαι � κτην�τρ���ς σε μ�α εργ�σιμη ε$δ�μ�δα 48 ωρ�ν, αν παρ�γ�υν μ�-ν� τ� �να αγαθ�.

Τ� ��τνωμα (α) τ�υ Σ��ματ�ς 3.1 παρ�υσι� ει τις π�σ�τητες κρ�ατ�ςκαι πατ�τας π�υ μπ�ρε� να παρ�γει � γεωργ�ς. Αν � γεωργ�ς διαθ�τεικαι τις 48 �ρες της ε$δ�μαδια�ας εργασ�ας στην καλλι�ργεια πατ�τας, θαπαρ�γει κ�θε ε$δ�μ�δα 32 κιλ� πατ�τες (π�υ μετρ��νται στ�ν �ρι �-ντι� �(�να) και καθ�λ�υ κρ�ας. Αν διαθ�τει �λ� τ� �ρ�ν� τ�υ στην ε-κτρ��� αγελ�δων, θα παρ�γει κ�θε ε$δ�μ�δα 8 κιλ� κρ�ας (π�υ με-τρ��νται στ�ν κ�θετ� �(�να) και καθ�λ�υ πατ�τες. Αν � γεωργ�ς μ�ι-ρ�σει τ� �ρ�ν� τ�υ ε(�σ�υ στις δ�� δραστηρι�τητες, δηλαδ� 24 �ρες σεκαθεμ�α, παρ�γει κ�θε $δ�μ�δα 16 κιλ� πατ�τες και 4 κιλ� κρ�ας. Τ�σ��μα δε��νει τα τρ�α αυτ� πιθαν� απ�τελ�σματα, �πως και �λ�υς τ�υςδυνατ��ς ενδι�μεσ�υς συνδυασμ��ς.

Τ� δι�γραμμα αυτ� ε�ναι η καμπ�λη παραγωγικ�ν δυνατ�τ�των τ�υγεωργ��. Cπως ε�δαμε στ� Κε��λαι� 2, η καμπ�λη παραγωγικ�ν δυνα-τ�τ�των δε��νει τ�υς δι���ρ�υς συνδυασμ��ς π�σ�τ�των π�υ μ�α �ικ�-ν�μ�α μπ�ρε� να παρ�γει. Και αντιστ�ι�ε� σε μ�α απ� τις Δ�κα Αρ��ς της�ικ�ν�μικ�ς π�υ παρ�υσι�σαμε στ� Κε��λαι� 1: �ι �νθρωπ�ι αντιμετω-π� �υν «αντ�στρ��ες σ��σεις» � σ��σεις ανταλλαγ�ς. Εδ� � γεωργ�ς α-ντιμετωπ� ει την «αντ�στρ��η σ��ση» αν�μεσα στην παραγωγ� κρ�ατ�ςκαι στην παραγωγ� πατ�τας. Θα θυμ�στε, ασ�αλ�ς, �τι η καμπ�λη πα-ραγωγικ�ν δυνατ�τ�των, π�υ παρ�υσι�σαμε στ� Κε��λαι� 2, κ�μπτε-ται πρ�ς τα �(ω: σε αυτ� την περ�πτωση η σ��ση αν�μεσα στα δ�� αγα-θ� ε(αρτ�ται απ� τις παραγ�μενες π�σ�τητες. Εδ�, �μως, η τε�ν�λ�γ�ατ�υ γεωργ�� για την παραγωγ� κρ�ατ�ς και πατ�τας (�πως συν�ψ� εται

3Ô: AΛΛHΛE�APTHΣH KAI TA OΦEΛH TOY EMΠOPIOY 97

¶·Ú·ÁˆÁÈΤ˜¢˘Ó·ÙfiÙËÙ˜

Page 4: Αρχες οικονομικης θεωριας Κεφ 3

MEPOΣ I: EIΣAΓΩΓH98

0

4

16 32

A

8

KÚ¤·˜ (ÎÈÏ¿)

¶·Ù¿Ù˜ (ÎÈÏ¿)

AÓ ‰ÂÓ ˘¿Ú¯ÂÈ ÂÌfiÚÈÔ, Ô ÁˆÚÁfi˜ ÂÈϤÁÂÈ ·˘Ù‹ ÙËÓ ·Ú·ÁˆÁ‹ Î·È Î·Ù·Ó¿ÏˆÛË

➮ Τ� ��τνωμα (α) δε��νει τ�υς συνδυασμ��ς κρ�ατ�ς και πατ�τας π�υ μπ�ρε� να παρ�γει �γεωργ�ς. Τ� ��τνωμα ($) δε��νει τ�υς συνδυασμ��ς κρ�ατ�ς και πατ�τας π�υ μπ�ρε� να παρ�-γει � κτην�τρ���ς. Και �ι δ�� καμπ�λες παραγωγικ�ν δυνατ�τ�των πρ�κ�πτ�υν απ� τ�ν Π�να-κα 3.1 και απ� την υπ�θεση �τι � γεωργ�ς και � κτην�τρ���ς εργ� �νται 8 �ρες την ημ�ρα � κα-θ�νας.

12

24

B

48240

KÚ¤·˜ (ÎÈÏ¿)

¶·Ù¿Ù˜ (ÎÈÏ¿)

AÓ ‰ÂÓ ˘¿Ú¯ÂÈ ÂÌfiÚÈÔ, Ô ÎÙËÓÔÙÚfiÊÔ˜ ÂÈϤÁÂÈ ·˘Ù‹ ÙËÓ ·Ú·ÁˆÁ‹ Î·È Î·Ù·Ó¿ÏˆÛË

(·) TÔ˘ ÁˆÚÁÔ‡

(‚) TÔ˘ ÎÙËÓÔÙÚfiÊÔ˘

™XHMA 3.1 ∏ K·Ì‡ÏË ÙˆÓ ¶·Ú·ÁˆÁÈÎÒÓ ¢˘Ó·ÙÔًوÓ

Page 5: Αρχες οικονομικης θεωριας Κεφ 3

στ�ν Π�νακα 3.1) τ�υ επιτρ�πει να στρα�ε� απ� την παραγωγ� τ�υ εν�ςαγαθ�� στην παραγωγ� τ�υ �λλ�υ με μια σταθερ� αναλ�γ�α. Στη συγκε-κριμ�νη περ�πτωση η καμπ�λη των παραγωγικ�ν δυνατ�τ�των ε�ναι ευ-θε�α γραμμ�.

Τ� ��τνωμα ($), τ�υ Σ��ματ�ς 3.1, δε��νει την καμπ�λη των παραγω-γικ�ν δυνατ�τ�των τ�υ κτην�τρ���υ. Αν � κτην�τρ���ς διαθ�τει και τις48 �ρες της ε$δ�μαδια�ας εργασ�ας τ�υ στην καλλι�ργεια πατ�τας, θαπαρ�γει 48 κιλ� πατ�τες την ε$δ�μ�δα και καθ�λ�υ κρ�ας. Αν, αντ�θε-τα, α�ιερ�νει �λη την ε$δ�μαδια�α εργασ�α τ�υ στην παραγωγ� κρ�α-τ�ς, θα παρ�γει 24 κιλ� κρ�ας και καθ�λ�υ πατ�τες. Αν � κτην�τρ���ςμ�ιρ� ει ε(�σ�υ τ� �ρ�ν� τ�υ, διαθ�τ�ντας 24 �ρες σε κ�θε απασ��ληση,θα παρ�γει 24 κιλ� πατ�τες και 12 κιλ� κρ�ας την ε$δ�μ�δα. Και π�λι, ηκαμπ�λη των παραγωγικ�ν δυνατ�τ�των μ�ς δε��νει �λ�υς τ�υς δυνα-τ��ς συνδυασμ��ς.

Αν � γεωργ�ς και � κτην�τρ���ς επιλ�(�υν να ε�ναι αυτ�ρκεις, αντ�να ανταλλ�σσ�υν μετα(� τ�υς τα αγαθ� π�υ παρ�γ�υν, τ�τε καθ�ναςτ�υς θα καταναλ�νει �,τι ακρι$�ς παρ�γει. Στην πρ�κειμ�νη περ�πτωσηη καμπ�λη των παραγωγικ�ν δυνατ�τ�των ε�ναι ταυτ��ρ�να και καμπ�-λη δυνατ�τ�των καταν�λωσης. Δηλαδ�, �ταν απ�υσι� ει τ� εμπ�ρι�, τ�Σ��μα 3.1 δε��νει τ�υς πιθαν��ς συνδυασμ��ς κρ�ατ�ς και πατ�τας π�υμπ�ρ��ν να καταναλ�ν�υν � γεωργ�ς και � κτην�τρ���ς.

Μ�λ�ν�τι αυτ�ς �ι καμπ�λες παραγωγικ�ν δυνατ�τ�των ε�ναι �ρ�σι-μες, δι�τι δε��ν�υν τις «αντ�στρ��ες σ��σεις» π�υ αντιμετωπ� �υν � γεωρ-γ�ς και � κτην�τρ���ς, δεν μας απ�καλ�πτ�υν τι ακρι$�ς θα επιλ�(�υν.Για να πρ�σδι�ρ�σ�υμε τις επιλ�γ�ς τ�υς, πρ�πει να γνωρ� �υμε τις πρ�-τιμ�σεις τ�υ γεωργ�� και τ�υ κτην�τρ���υ. Ας υπ�θ�σ�υμε �τι επιλ�-γ�υν τ�υς συνδυασμ��ς π�υ αντιπρ�σωπε��νται απ� τα σημε�α Α και Βστ� Σ��μα 3.1. 2 γεωργ�ς παρ�γει και καταναλ�νει 16 κιλ� πατ�τες και4 κιλ� κρ�ας την ε$δ�μ�δα, εν� � κτην�τρ���ς παρ�γει και καταναλ�-νει 24 κιλ� πατ�τες και 12 κιλ� κρ�ας την ε$δ�μ�δα.

3Ô: AΛΛHΛE�APTHΣH KAI TA OΦEΛH TOY EMΠOPIOY 99

�ρες π�υ Aπαιτ��νται Π�σ�τητα π�υ Παρ�γεται για την Παραγωγ� 1 Kιλ��: σε 48 �ρες (σε κιλ�):

Kρ�ατ�ς Πατ�τας Kρ�ας Πατ�τες

Γεωργ�ς 6 1,5 8 32

Kτην�τρ���ς 2 1 24 48

¶INAKA™ 3.1 √È ∂˘Î·Èڛ˜ ¶·Ú·ÁˆÁ‹˜ ÙÔ˘ °ÂˆÚÁÔ‡ Î·È ÙÔ˘ ∫ÙËÓÔÙÚfiÊÔ˘

Page 6: Αρχες οικονομικης θεωριας Κεφ 3

Gπειτα απ� καιρ�, στη δι�ρκεια τ�υ �π���υ καταν�λωνε σταθερ� τ�συνδυασμ� π�υ αντιπρ�σωπε�εται απ� τ� σημε�� Β, � κτην�τρ���ς απ�-��σισε να μιλ�σει με τ�ν γεωργ�:

ΚΤΗΝ2ΤΡ2Φ2Σ: Φ�λε μ�υ, (�ρω π�ς να $ελτι�σ�υμε και �ι δ�� τη ω�μας. Ν�μ� ω �τι εσ� πρ�πει να σταματ�σεις να ασ��λε�σαι με την ε-κτρ��� αγελ�δων και να διαθ�σεις �λ� τ�ν εργ�σιμ� �ρ�ν� σ�υστην καλλι�ργεια πατ�τας. Σ�μ�ωνα με τ�υς υπ�λ�γισμ��ς μ�υ, ανεργ� εσαι 48 �ρες την ε$δ�μ�δα, θα παρ�γεις 32 κιλ� πατ�τες. Ανμ�υ δ�νεις 15 απ� τα 32 κιλ� πατ�τες π�υ θα παρ�γεις, εγ� θα σ�υδ�νω ως αντ�λλαγμα 5 κιλ� κρ�ας. Gτσι, θα τρως κ�θε $δ�μ�δα 17κιλ� πατ�τες και 5 κιλ� κρ�ας, εν� τ�ρα καταναλ�νεις μ�ν� 16 κιλ�πατ�τες και 4 κιλ� κρ�ας. Αν πρ��ωρ�σ�υμε σ�μ�ωνα με τ� σ��δι�αυτ�, θα καταναλ�ν�υμε περισσ�τερη π�σ�τητα και απ� τα δ�� α-γαθ�. [Και για να τ�υ επε(ηγ�σει καλ�τερα την �π�ψ� τ�υ, � κτην�-τρ���ς �δει(ε στ� γεωργ� τ� ��τνωμα (α) τ�υ Σ��ματ�ς 3.2].

ΓΕΩΡΓ2Σ (επι�υλακτικ�ς κ�πως): Φα�νεται καλ� ιδ�α. Δεν καταλα$α�νω�μως γιατ� μ�υ κ�νεις αυτ� την πρ�ταση. Αν η συμ�ων�α ε�ναι τ�σ�καλ� για μ�να, δεν θα ε�ναι καλ� για σ�να.

ΚΤΗΝ2ΤΡ2Φ2Σ: C�ι, η συμ�ων�α ε�ναι καλ� και για μ�να. Αν εγ� διαθ�τω36 �ρες την ε$δ�μ�δα εκτρ���ντας αγελ�δες και 12 �ρες καλλιερ-γ�ντας πατ�τες, θα παρ�γω 18 κιλ� κρ�ας και 12 κιλ� πατ�τες.Α��� σ�υ δ�σω 5 κιλ� κρ�ας με αντ�λλαγμα 15 κιλ� πατ�τες, θα��ω 13 κιλ� κρ�ας και 27 κιλ� πατ�τες. Gτσι και εγ� θα καταναλ�-νω περισσ�τερη π�σ�τητα και απ� τα δ�� αγαθ� απ� �ση κατανα-λ�νω τ�ρα [Και τ�υ δε��νει τ� ��τνωμα ($) τ�υ Σ��ματ�ς 3.2].

ΓΕΩΡΓ2Σ: Δεν (�ρω… μ�ι� ει π�λ� καλ� για να ε�ναι αληθιν�.

ΚΤΗΝ2ΤΡ2Φ2Σ: Δεν ε�ναι στην πραγματικ�τητα τ�σ� περ�πλ�κ� �σ� �α�-νεται. Εδ� σ�υ δε��νω την πρ�τασ� μ�υ σε �ναν απλ� π�νακα. [2κτην�τρ���ς δε��νει στ�ν γεωργ� τ�ν Π�νακα 3.2].

ΓΕΩΡΓ2Σ (α��� ε"ετ�σει τ�ν π�νακα) 2ι υπ�λ�γισμ�� σ�υ �α�ν�νται σω-στ��, αλλ� και π�λι δεν καταλα$α�νω. Π�ς ε�ναι δυνατ�ν να ε�ναι ω-��λιμη και για τ�υς δυ� μας αυτ� η ανταλλαγ�;

ΚΤΗΝ2ΤΡ2Φ2Σ: Μπ�ρ��με να ω�εληθ��με και �ι δ��, επειδ� τ� εμπ�ρι�μας επιτρ�πει να ε(ειδικευθ��με σε αυτ� π�υ κ�ν�υμε καλ�τερα. Εσ�θα απασ��λε�σαι περισσ�τερ� �ρ�ν� καλλιεργ�ντας πατ�τες και λι-γ�τερ� εκτρ���ντας αγελ�δες και εγ� θα απασ��λ��μαι περισσ�τε-ρ� �ρ�ν� στην εκτρ��� αγελ�δων και λιγ�τερ� στην καλλι�ργειαπατ�τας. Ως απ�τ�λεσμα της ε(ειδ�κευσης και τ�υ εμπ�ρ��υ, � καθ�-νας μας καταναλ�νει περισσ�τερη π�σ�τητα κρ�ατ�ς και πατ�τας�ωρ�ς να εργ� εται περισσ�τερες �ρες.

MEPOΣ I: EIΣAΓΩΓH100

EÍÂȉ›Î¢ÛËÎ·È EÌfiÚÈÔ

Page 7: Αρχες οικονομικης θεωριας Κεφ 3

3Ô: AΛΛHΛE�APTHΣH KAI TA OΦEΛH TOY EMΠOPIOY 101

H ηٷӿψÛËÙÔ˘ ÁˆÚÁÔ‡fiÙ·Ó ‰ÈÂÓÂÚÁ›ٷÈÂÌfiÚÈÔ

H ηٷӿψÛËÙÔ˘ ÁˆÚÁÔ‡¯ˆÚ›˜ ÂÌfiÚÈÔ

H ·Ú·ÁˆÁ‹ÙÔ˘ ÁˆÚÁÔ‡fiÙ·Ó ‰ÈÂÓÂÚÁ›ٷÈÂÌfiÚÈÔ

KÚ¤·˜ (ÎÈÏ¿)

¶·Ù¿Ù˜ (ÎÈÏ¿)32

A

A+

16 170

45

8

➮ Η πρ�τειν�μενη ανταλλαγ� αν�μεσα στ�ν γεωργ� και τ�ν κτην�τρ��� πρ�σ��ρει στ�ν καθ�-ναν τ�υς �ναν συνδυασμ� κρ�ατ�ς και πατ�τας π�υ θα �ταν αδ�νατ�ς �ωρ�ς εμπ�ρι�. Στ� ��τνω-μα (α) η καταν�λωση τ�υ γεωργ�� $ρ�σκεται στ� σημε�� Α* αντ� τ�υ σημε��υ Α. Στ� ��τνωμα ($)η καταν�λωση τ�υ κτην�τρ���υ αν�ρ�εται στ� σημε�� Β* αντ� τ�υ σημε��υ Β. Τ� εμπ�ρι� επιτρ�-πει και στ�υς δ�� να καταναλ�ν�υν και περισσ�τερ� κρ�ας και περισσ�τερες πατ�τες.

H ηٷӿψÛËÙÔ˘ ÎÙËÓÔÙÚfiÊÔ˘fiÙ·Ó Ï·Ì‚¿ÓÂȯÒÚ· ÂÌfiÚÈÔ

H ·Ú·ÁˆÁ‹ÙÔ˘ ÎÙËÓÔÙÚfiÊÔ˘fiÙ·Ó Ï·Ì‚¿ÓÂȯÒÚ· ÂÌfiÚÈÔ

H ηٷӿψÛËÙÔ˘ ÎÙËÓÔÙÚfiÊÔ˘Î·È ÙÔ˘ ÁˆÚÁÔ‡¯ˆÚ›˜ ÂÌfiÚÈÔ

¶·Ù¿Ù˜ (ÎÈÏ¿)

KÚ¤·˜ (ÎÈÏ¿)

27 28240

12

24

13

18

B*

B

(‚) TÔ˘ ÎÙËÓÔÙÚfiÊÔ˘

(·) TÔ˘ ÁˆÚÁÔ‡

™XHMA 3.2 ¶Ò˜ ÙÔ ∂ÌfiÚÈÔ ¢È¢ڇÓÂÈ ÙÔ ™‡ÓÔÏÔ ÙˆÓ ∂˘Î·ÈÚÈÒÓ ∫·Ù·Ó¿ÏˆÛ˘