Π. ΤΟΥΛΑΤΟΣ - ΤΑ ΑΡΧΕΙΑ ΤΗΣ ΧΑΜΕΝΗΣ ΓΝΩΣΗΣ 2ος

ΤH{ χ ^/γ\</γμ{

Γ/Ψg}iLE i

ΠA Ν ^ΓtΩΤF{ε

A. TοΥ ^ATο{

T A ΑP,X< IA

AffidEΛoΓol |1 ΥPο{

Exδoαη: ΑμμωνKεντqιxιi ΔιdΘεoη: Π. Xιωτ6ληg - Tηλ.: 3611159,9427614Copμight: Παναγιιi:τηg ToυλdτogEπιoτημoνιxη Eπιμ6λεια: Ιωdννηg ΣαqλdgΦιλoλoγιxt] Eπιμ6λεια: Nιx6λαog Mαxqτ]gMεταφqdoειg αq1α(ων xειμ6νων: Αναoτd,αιog Tυπdλδog,Γεωqγ (,α Aγγελoπoιiλoυ-Απαταiδoυ.Γενιxτ] Eπιμ6λεια: Xαqdλαμπog Σxαqλαxiδηg

ΙSBN: 960-86300-1 -ο

Γl4{ΑΓ IΩTl-|Σ To/Λ4ToΣ

T^ ^Px<|A

ΤHΣ xAlt<ΛHΣΓΛΩΣHΣ

<κΔoΣ<lΣ 4/\{/\tΩΛ

</xΑP|ΣΤΩ Τo ΠΛ<//t ^Τo

ΑΓloΛ, ToγΣ ^Γlo/Σ

ΠΑTP|ΑPX<ΣTΩΛ <ΛΛHΛΩΛ κΑ| TΗΛ ΑΓ|Α ΑlκAΤ<PlΛH, TH Λ//{ΦH To/ xP|ΣΤo/,

Δ|4 THΛ <yôrl{ κ4| Τι-lΛ κΑooΔΗΓHΣι-l Τo/Σ

Π|ΣT</Ω <lΣ <Λ4 o<oΛ, tl4Τ<PA ΠΑΛΤoκPAToPA' ΠolHTΗΛoyPA/'ιoy κΑ| ΓHΣ, oPAΤΩΛ Τ< Π4ΛΤΩΛ κΑ| ΑoPΑTΩΛ

κΑl <lΣ <ΛΑ κ/P|oΛ |ΗΣo/Λ xP|ΣΤoΛ, ΤoΛ Y|ol'ι Toγ o<oyΤoΛ μoΛoΓ<Λl-l, ΤoΛ <κ τol ΠΑΤPoΣ Γ<ΛΛΗo<ΛΤΑ ΠPoΠΑΛΤΩΛ ΤΩΛ ΑlΩΛΩΛ

ΦΩΣ <κ +ΩΤoΣ, o<oΛ ΑΛι-lolΛoΛ <κ o<ol A^ΗolΝoγ '

Γ<ΛΛHo<ΛΤ A' oY ΠolΗo<ΛΤ A' o/'ôoy ΣloΛ ΤΩ ΓlΑTPl, Δγ oγ T AΓlΑΛΤΑ <Γ<Λ<Τo

ΤoΛ Δl'H/\\ΑΣ ToγΣ ΑΛoPΩΠolΣY^| ΔιΑ ΤHΛ H/t<Τ<PΑΛΣΩΤHP|ΑΛ, κΑΤ<ôoΛΤΑ <κ TΩΛ o/P4ΛΩΛ κΑ| ΣΑPκΩo<ΛΤΑ€κ ΓlΛ<//tΑΤoΣ Ar|rογ κΑ| /{ΑPιΑΣ ΤHΣ ΓlΑPo<Λo/ κΑ|<Λ4ΛoPΩΠ|ΣΑΛΤΑ

ΣT^lPΩo<ΛΤΑ Τ< /Π<P Η/xΩΛ <Γιι ΓιoΛΤ|oY tιl'ιAΤol κΑ|Π4ooΛΤΑ κΑι TΑΦ<ΛTΑ

YA| Al'ιAΣτ^l'ιT^ ΤH TP|TH ι_l/t<PΑ Y^T^ ΙΑΣ ΓPΑΦΑΣκΑ| ΑΛ<ΛooΛΤΑ <lΣ Τo/Σ oYPAl'ιolΣ κΑ| YAo<zoΝ\<ΛoΛ

<κ Δ<ΙlΩΛ Tol ΠΑTPoΣκΑ| ΠΑΔ|Λ <P}o/$<ΛoΛ /t(ΤΑ-ΔoΞHΣ κP|ΛΑ| zΩΝΤ AΣ Y^|

Λ<κPo/Σ, oγ THΣ FΑΣl^<ιΑΣ olι <ΣTΑ| T<ΛoΣκ4l <lΣ Τo ΠΛ(//tΑ Το ΑΓloΛ, Τo κ/PιoΛ, Τo ZΩoΠoloΛ,

Τo <κ Τol ΠΑΤPoΣ <κΠoP</o/{<ΛoΛ, Τo Σ/Λ ΠΑΤPl κΑl /ιΩΣ/μΠPoΣYy Νoy /Λ<ΛoΛ κΑ| Σy l\ΔoΙAzolu(ΛoΛ ' Τo ΔA^νιΣAlιΔlΑ ΤΩΛ ΓιPoΦHΤΩΛ

<|Σ /tlΑΛ ΑΓ|4Λ, κ4oo^lκΗΛ κΑ| ΑΠοΣToΛ|κHΛ <κκΛHΣιΑΛo/toΛoΓΩ <Λ FΑΠΤlΣ/tΑ <lΣ ΑΦ(Σ|Λ Α/tΑPΤlΩΛΠPoΣΔoκΩ ΑΛΑΣΤΑΣιΛ Λ<κPΩΛ κΑ| ΖΩHΝΤoy /Λ<^ôΛΤoΣ

4lΩΔoΣ Α/{HΛ

To FιFΛlo AYτo ΑΦl<PΩΛ(TΑι<lΣ To/Σ oΛl/tΓl|o/Σ Γ(ΛΑPx<ΣκΑι Π4ΤPιΑPx<Σ ΤΩΛ <Λ^HΛΩΛ

κΑl <lΣ τoYΣ ΑΓlo/Σ HPΩ<ΣΓloγ oAlιAΤΩoHκΑΛ /tΑPT/PικΑ κ4Τ4τolΣ ΠPΩTo/Σ /t<Τ4 xP|ΣΤoΛ 4lΩΛ<Σ

Φ<PoΛTΑΣ Τo ΣΤlΓi\\Α Τo/ <lΔΩΛoΛΑΤPHΔloΤl..... HΣΑΛ <ΛΛHΛ<Σ.

<^H^γe<Λ H ΩP4 |ΝA ^or4Σo1o YloΣToY AltoPΩΓlo/ \ιΩΑ/'ι/'lHΣ' 12' 2ol

ΠPoΛoΓoΣ

Φiλoι αναγνιiloτεg, τo βιβλio πoυ θ1ετε ανα xεiqαg εiγαι xoινωνi,α γνιb-σεωγ, εμπειριΦν xαι αρ1εiων, τα oπoiα oυνθλεξα με τηγ Xdqιν τoυ Kυρ[oυημιbν Ιηoor1 Xριοτoυ χαι με την μεοoλdβηοη τηζ μεγαλoμαqτυqog τηg γνcδ-σηζ χαι τηg ooφiαg, Aγ[αg Αιxατεgiνηg. Η αγαπη μoυ για τoυg αδελφotig

μoυ ε(ναι η γ6φυqα πoυ μεταλαμπαδειiει την γνcboη απ6 αxαταληπτoυE

1ωqoυg γνcbοηg τoυ φωτog χαι τηζ αoφlαg xαι ε(,γαι αυτη πoυ μoυ xαρ[ξειτην χoιγωνiα με 6λoυg εαdg, ιiloτε 6ταν 6λθει η ωQα τηg Κρioεωζ, γα μην61oυν μεiνει oxoτειν6g xdπoιεg πτυγ('g τoυ ουγειδητoιi 1ιbqoυ, αλλd να6xoυν φθαoει μ6xρι τα πλ6oγ απoμαχQυσμ6να οημε[,α τα φιbτα τηE οoφ[αEχαι τηζ γνιiloηg τoυ Πνειiματoζ τoυ Θεoυ. oλεg oι οxoτειν6g γωνiεg φωτiξo-νται απo τo ΦωE τoυ Ιηooυ, ιilοτε αυτo[, πoυ Θα Θελτ]ooυν γα ατεν(ooυγ τοΦωg να απαλλαγoιiγ απ6 οπoιεoδηπoτε απoqi,εg xαι αμφιβoλiεg μ6oω τωναq1εiων χαι τωγ πληρoφoριιilν πoυ θα λdβoυν, ενιil αυτoi πoυ Θα απoμα-xρυνθoυν απo τo Φωg, να θ1oυν πληοioν τoυg 6να μdqτυρα την ιilρα τηg

Eο1dτηg Κρioεωg, χωQιζ να μπoqoιiν να ισχυQιστoιjν oτι δεν τoυg δ6θηxανoι απαντηοειg.

Mε πληqη ευουνειδηο(,α, o xαθθναE απ6 εμαg αg χQησιμoπoιηoει oωοτααυτ(ν την γνιilοη δια γα πqooεγγ[,oει 61ι 6ναν Ιηοoιi Xqιοτo Eβρα[o, 6πωgθ6λoυγ πoλλol γα τoγ εμφανi,ξoυν, αλλα τoν Ιηooιi Xριοτ6 τoν Yι6γ xαιΛ6γoν τoυ Θεoυ. Kdνω αυτην την διdxqιαη, δι6τι πoλλol dνθqωπoι Θεω-

qoιiν τoν Ιηooυ Eβqα(o στην }.(,αταγωγη, θναν ξε1ωριoτ6 πqoφητη, διδdοxα-λo τ] μυοτη, η xαπoιoν dλλoγ oτεqημθνoν απ6 την αληθιγη Toυ φtiοη, την

φtoη τoυ ενog Tqιoυπoοτατoυ Θεoυ.Σxoπ6g μoυ χαι xαθηxoν μoυ εiναι να ουμβαλλω στην αφυπνιαη των

αδελφιilν μoυ πoυ υπγι.(lττoυγ. Oταγ xαι εγιb βqιοx6μoυγ σε xαταoταoηυπνιilοεωE, xdπoιog με αφtiπνιοε xαι Αυτ69 ηταν o Κtiριog xαι Θεog ημΦνΙηooιig Xqιοτ6g. oπωg εαεig, €τοι xαι εγιil, εi,μαι 6να μoριo τηg απεlqoυδημιoυργiαg τoυ Θεori xαι δεγ δriναμαι να xαπηλευθιb or]τε τo ελd1ιοτoναπo την γνιiloη, δι6τι ε(,μαι xαι εγω μ6Qoζ τηg γνιiloηg. χαι τηζ ooφiαg τoυ

t4 TA ΑPxEΙΑ THΣ XΑMENΗΣ ΓNΩΣΗΣ

Θεoι], ε(μαι μ6qog τηg ανθριilπινηg δημιoυργiαg Toυ.o Ιηοoιig μαζ γγωστoπoιε[ 6τι να6g τoυ Θεoιi, εi,γαι τo οιbμα τoυ ανθρΦ-

πoυ, δι6τι εxεi xατoιxεl τo Πνευμα τoυ Θεoυ. To πνειiμα πoυ φ6qoυμε μ6oαμαg δεν εiγαι διxo μαE, αλλd εiγαι διx6 Toυ. Η γνιiloη χαι τα αq1ε(α πoυ σαζπαqoυoιαξω δεγ εiγαι διxα μου, otjτε xαι oι λ6γoι πoυ περι6xoγται στααg1εiα, πρoερ16μενoι απ6 τoυg oλυμπloυg, τιg Σi,βυλλεg, τoυg φιλoo6φoυgχαι τoυζ Αγ(oυg Πατ6qεg τηg oqΘoδoξiαg, εiναι διxo[ τoυg, αλλα oλoι αυτoIεiναι διxol Toυ!

Σxoπ6g μαg ε(,ναι να απoxττiοoυμε την αυτoγνωo[α χαι να αναφωνηοoυ-με την επ(xληοη τoυ ιεq6α την ιilρα τηg θεiαg Λειτoυqγ[αg: Tα oα Βx τdινoδν, αoT πρooφ6ρωμεν xατα παντα xα(, δια παντα.

Kατd παιρotig μoυ 61ει απoδoθεi απ6 τo ιεqατεio τηg Eπxληο(,αg τoοτiγμα τoυ αιQετιχori' oπωg 6xω ηδη αναφ6ρει οε πoλλ69 τηλεoπτιx6g εxπo-μπ6g, βqioxoμαι π69αν τωγ διxων τoυg αντιληψεων, δι6τι απoδ6χoμαι τηνιoτoριxr] παι oγτoλoγιxη riπαqξη τωγ oλυμπ(ων χαι <<παντQεtjω> τoγ Eλλη-νιoμ6 με τoν Xριοτιανιομ6.

Πιilg ε[ναι δυγατoγ να βqεθεi xdπoιog στo πανεπιoτημιo, χωQιζ να 6xειπερdoει πριilτα απ6 τo δημoτιx6 χαι τo γυμναοιo; Kαι πιilg εiγαι δυγατoγ γαμηδενi,ξoυμε τηγ αq1αiα ελληνιxη γραμματεiα χαι τηγ πρoοφoqd τωνoλυμπ(ων χαι των φιλoooφων πoυ μ[ληοαν για τηγ Tqιαδιxη υπooταoη τoυΘεoυ;

Πιilg εiναι δυγατ6ν να θεωqoιiνται oι oλriμπιoι δαiμoνεg, φανταοματα,μ6Θυoοι, απ6 ιoτoριxotig, πανεπιατημιαxoιig xαθηγητ6g, xληριxorig xαι Θεo-λ6γoυg,6ταν δεγ γνωρiξουν την 6ννoια τηg λ6ξηg μυΘoλoγιil χαι τηγ oυγ16-oυγ με την 6ννoια τηg λ6ξη5 παqαμυθoλογω;

o μυθog δεγ εiναι 6να παqαμυθι, αλλα 6να γεγονog πoυ 61ει oυμβε[ oεμαπριν69 επox6g χαι τo oπoio μεταφθρω δια τoυ λ6γoυ. Παρd τo γεγoν69 6τιαπ6 τα περιοo6τεqα oυμβdντα τηg Eλληνιxηg Mυθoλoγiαg μεooλαβoυν 1ρo-νιx6g απoοταοειg πoλλιilν xιλιαδων ετι.(lν παι παqd τιg χαταστQoφ6g, τoυgxαταxλυομorig xαι τιE γεωλoγιx6g αναxατατdξειg πoυ oυν6βηoαν οτoγ πλα-νητη, βλ€πουμε τηγ Θεiα oιxoνoμiα τoυ Αγioυ Πνειiματog με τηγ διατη8ηαητηζ μαχQινηg αυτηg γνιiloηg μ61qι xαι των ημεqιbν μαg, διαμ6οoυ ενog xαιμ6νoυ δqoμoυ. Toυ μιiθoυ. Δηλαδη διαμ6οoυ τηE ιεqdg μαg παqαδ6οεωg.

oι xtiριoι πoυ 61oυν ανα 1ε[qαg τιζ επισχoπιx6g qdβδoυζ, πoυ φoρdνετα μεγαλα οτ6μματα χαι πoυ xαθoνται στoυζ μεγdλoυg θρ6νoυg, ενιb εμφα-νloτηxε τo Φωg τoυ x6oμoυ, τo χQησtμoπolηοαν δια τιg διανoι69 τoυζ χαιo1ι δια να φωτi,ξει τιg xαqδι6g τoυg. oι εβqαιo1qιoτιαγoi επiοxoπoι -61ι oι'Eλληνεg- χαι oι αυτoxρdτoqεζ τωγ πριδτων 1ριoτιανιxιilν αιι.bνων, μηδ6γι-σαν τηγ αρ1αiα γνιilοη χαι τtζ xαταxτηoειg τoυ ελληνιxof πνεtiματoζ, 11,ατε-

ΠPoΛoΓoΣ

δαφιοαν τα ιεqd,, θρυμμdτιοαν αγdλματα, πυρπ6ληoαν βιβλιοθtμεg xαιπoδoπdτηοαν τα αQχαiα oυγγqdμματα. ευτ6λιoαν δηλαδη την πρo Xqιoτoιiooφlα xαι ιooπ6δωσαν τηγ πqooφoρd των Eλληνων. Παqαν6ηoαν την διδα-

οxαλ(α τoυ Ιηοoιi xαι ενιb βqθΘηxαν στo παγεπιοτημιo, αιφνιδiωg απεφαoι-σαν γα εξαφανiooυν 6λε9 τιg ταξειg τoυ δημoτιxoυ xαι τoυ γυμγασ[oυ. Kατ'αυτoι}g η μυθoλoγiα ανηxει ατην oφαiqα τηζ φαγταο(,αg, ενιil xατ' εμθ ε(,ναι

ιoτoq[α.Edγ 8ωτηοετε τoυζ Eβqαioυg πoιoι'ε[,ναι oι πqoπdτoρθg τoυg, θα oαg

απαντηοουν αναφ6qoνταE τoν Aβραdμ, τoν Ιoααx χαι τoν Ιαιιbβ. Edν εqω-

τηoετε τoυg Eλληνεζ πoιot ε(γαι οι πqoπατoρθg τoυg, Θα οαg απαντηooυν

λdθog, δεν θα γνωρ(ξoυν την απdντηoη η θα οαg διilooυν την iδια απαντηoη

με τoυζ Eβqαi,oυg, διoτι 61ει ειoα1θεi 6ντε1να στo υπoσυνεiδητ6 τoυg 6τι oιoλriμπιoι πρoπατoρ69 τoυg τ]ταν δα(μoνεg η απoxυτ]ματα φανταo(αg. Axoυ-οoν Axoυooγ.

Πιilg εiναι δυνατoγ oλεg oι φυλ69 τoυ ι6oμoυ να 61oυν xαπoιo γενεαλo-

γιπo δ6νδqo χαt oι υιo( τoυ φωτ6g να πρo6ρ1oγται εχ τoυ μηδενog;Πιbg εiναι δυγατ6ν oι'Eλληγεζ πoυ διθδωοαγ τo πγευματιx6 φωg oε ολ6_

χληQη την ανΘqωπoτητα να απoτελor1ν απoxliημα παqαμυθoλoγιxηg φαγτα-o(αζ;

Και πιbg ε[γαι δυγατ6γ γα τα δθ1oνται αυτα or]μεqα χαι γα τα υιoθετofγιoτoριxoi, πανεπιστημιαxoi δdοxαλοι, xληQιxo( xαι θεoλ6γoι;

Θ6λoντα9 χαι μη, επι1ειqofν γα μαg πειθαναγxdooυγ 6τι xαταγoμαοτε

απ6 τoν Αδdμ, την Eυα χαι τιζ φυλ69 τωγ Ιoυδαiων. Αγνoοtiν 6τι xαι ταoνoματα Αδαμ xαι Ευα πqo6q1oνται απ6 την ελληνιxη γραμματεlα, xαι ο

μεν Αδαμ ε[,ναι τo αq1θτυπo τoυ αδαμαοτoυ, τoυ dδμητoυ χαι εQμαφQoδιτoυ

ανΘqι.δπoυ, ενιil η Eιjα ε(,γαι η αιιilνια νεoτητα 'Ηβη. Πιbg απoδθ1ονται οιπεριoο6τερoι απ6 τoυE ειδιxoιig θεoλ6γoυg, οι oπoioι oτιδηπoτε αλλo εxτ6g

απ6 θεoλoγoι ε[γαι, oτι η xτiοη τoυ x6ομoυ θγινε oτην εβqαΤxη ημεQoμηγiα5.5O8 π. X., την oτιγμη πoυ στo oπι]λαιo των Πετqαλιbνων 61oυν αναxαλυ-

φθε[ ooτα αq1ανθqιbπωγ εχατoμμυqiων ετιilγ, xαι την oτιγμη πoυ o πλανη-

τηζ γη 61ει ηλιx(α 4,5 διοεxατoμμυqiων ετιbν;'oταγ o Αβqαdμ χαι oι πεqιπλανιbμενoι Ιoυδαi,oι θφθαoαν οτην Παλαι-

oτiγη, εxε( γγιilQιοαγ τoν πoλιτιoμ6 των Eλληνωγ, τωγ Φιλιοταiωγ Kρητιilνχαι τωγ Αιγαιoπελαoγιilν, με τα πoλυ6ρoφα xτ(oματα, τα υδqαγωγεlα, τα

θερμd λoυτqα, τα απoχετευτιxα δixτυα, τα θ6ατρα, τιg βιβλιoθηxεg χαι τηγ

φιλoοoφ[α. Πιilg λοιπ6γ εiγαι δυγατoγ να 6λxoυμε τηγ χαταγωγη μαg αποτoυg Eβqαloυg, 6ταν αυτoi oυγαγτoυγ τoγ πoλιτιομo των Eλληνων oτην

πληqη τoυ αxμη; Και 6μωE πoλλo|'Eλληνεg θεωρofν 6τι xαταγoγται απoτoυg Eβqαioυg, δι6τι αυτ6 τoυg 61ει εντυπωθεi θντε1να απ6 τα μαθητιxα

15

16 TΑ ΑPXEΙA THΣ XΑMENΗΣ ΓNΩΣHΣ

τoυζ χQ6για, μθσα απ6 τηγ Παλαιd Διαθt]xη χαι τα εxπαιδευτιxα πqoγρdμ-ματα των oιωγιoτιilν τα oπoiα εφαρμ6ξoνται αημεqα αε oλ6xληqo τoν πλα-γητη.

Σxoπ6g των oλυμπiων ηταν γα πQoετoιμdooυγ χαι γα νoυθετηοoυν τηνανθqωπ6τητα υπ6 την πloτη πQoζ τoν Ayνωoτoν Θε6ν' ψtγpι την'EλευαηExε[νoυ. Δι' αυτ6 χαι oι αρ1α(oι'Eλληνεg απ6δωoαν τoυg Πατριdq1εg τoυg-xαι 61ι τoυg Θεoυg- με ανθριilπινα πρ6oωπα χαι o1ι με πρ6oωπα ξωων,6πω9 θxαναν oι αλλεg φυλ€g με τιζ διx6g τoυg θε6τητε9.

Η λθξη θε69 πqo6q1εται απ6 τo ρημα Θ6ω, πoυ oημα[νει xινoυμαι μεμεγαλη τα1riτητα. oι oλι}μπιoι επoνoμd.oτηχαγ Θεo[, δι6τι oι dνθρωπoι τoυζ6βλεπαν γα xινotjγται με μεγdλεg τα1ιiτητεg. Tα oxdφη πoυ 1qηoιμoπoιoti-oαν ηταν οxaφη αντιriληg xαι xιγofγταν oxι απλd με ταγ(:τητεg πoλλαπλd-σιεζ τoυ φωτog, αλλd με τα1liτητεg τoυ γoυ. Δεν 1ρηoιμoπoιoυoαν 6μω9αυτd. τα oxαφη 6ταν δqorioαγ στηγ γη, αλλα οxdφη ουμβατιπι]g ι1ληg, δι6τιπρoξενolioαγ επιxiνδυγεg αλλoιιboειζ στα ηλεxτρoμαγνητιxd πεδ(α του πλα-γητη.

oι oλriμπιoι oμoλ6γηoαγ 6τι εi,ναι dγγελoι τoυ Θεoυ, 6τι θxoυν μεq(διoμoνo του ΑγαΘori xαι πqoετoiμασαγ την oδ6 για τηγ Eλευαη τoυ Ιηooιi Xρι-oτoυ. To (διo 6xαγαν χαι oι Σiβυλλεg, 1ιλιdδεg 1q6νια πQιγ εμφαγιoθoυν oΑβραdμ, η Σdqα xαι o Ιαxιilβ. Δεν ηταν δυνατ6ν oι Eλληνεs γα αναμ6νoυντoυg Eβqαloυζ γα τoυζ γγωστoπoιηooυν τoγ 'Eγα Θε6. oι Eβqαioι

'ια1τη-λεriτηxαν χαι παQαπo[ηoαν την ελληνιxη γραμματε(α. oταγ 6μωg γνωqiξoυ-με την πρoΤoτoρiα χαι τoυζ λ6γoυg των Eλληνων πqoφητιilν, παταqq6oυν ταπqoοωπεiα, απoxαλfπτoγται τα παqαμυΘια χαι βλ6πoυμε να διαλαμπει ηαληΘεια, η oπoiα εi,ναι μiα: τo Φωg.

oι πρoφητεiεg των Σιβυλλων αναφ6qoνται d1ι μoνoν oτην'Eλευoη τoυΙηοoυ χαι στην Γ€ννηαη Tου απ6 την παρθ6νo Mαq[α, αλλd απ6μη χαι στηνπλdνη τoυ Αντι1ρioτoυ oπωg χαι στα γεγoν6τα τηg oυντ6λειαE τoυ x6oμoυ.Kαταλαβα[νετε τι ανατρoπη θα γιν6ταν oτιg αντιληιpειg των ανΘριilπων, εdναυτd φανεριilγoνταγ xαι δεγ xoμματιdξoνταν. Eυτυxιilg πoυ η Θε(α Πρdνoιαμαζ πQoστατειjει xαι δεν απoxoπηxαμε απ6 τιg qlξεg μαg, oιiτε ξε1doαμεαπ6 πoυ xαταγ6μαoτε, με oλη αυτην την πεμπτoφαλαγγiτιxη εβqαΤxτ] νoo-τρoπ(,α πoυ Θ6λει ωg πqoπ6τασμα την Παλαιd Διαθηxη δια γα γ[,νoυμε xαλoi1ριoτιανo[. H Παλαια ΔιαΘηxη απευθυγεται στoυζ Eβρα[oυg χαι απ' αυτηναπoδθ1ομαι ωg θε6πνευoτα μ6νον τoυg Ψαλμot]g xαι τoυg Πρoφητεζ, αν χαιεxε[ 6xoυν υπαqξει παqαπoιηαειg απ6 τoυg εβδoμηxoντα ooφοrig oι oπoioιμoνo οoφ[α δεν ε[1αν. oλα τα αλλα ε(,γαι ιoτoρlα των Εβραiων xαι δεν μoυπqoοφ6ρoυγ xαγ6γα ηθιx6 δ[δαγμα.

Γιατ(, γα 61oυμε oδηγ6 την Παλαια ΔιαΘηxη, xαι oxι τιg Σiβυλλεζ, τηγ

ΠPoΛoΓoΣ

στιγμ1 πoυ χαγ6ναg αλλog πqoφητηg δεν 61ει πqoφητευαει με τ6oη αxqiβειατo μαρτυριo τoυ Ιηοoυ, αλλα xαι την πoρεiα τηg ανΘρωπ6τηταg μ€1ρι τηνΔευτ6qα Παqoυoiα χαι την Tελιxη Κq(,οη τoυ Θεου;

Η λ6ξη Σ(,βυλλα πρo6q1εται απ6 την δωριxη Σιo-β6λλα (αττιxα Θεoβoυ-λη) xαι oημα(νει την αγγ6λουσα τηγ βoυλη τoυ Θεot]. oι Σiβυλλεg riταν ι6qει-εζ τoυ Απ6λλωνo9 xαι απεxdλυπταγ τo θεio θ6λημα χαι τoγ Λ6γo τoυ Θεotioτo γθνog των ανθqcδπων. M(ληοαγ γtα τoγ Πατ6qα, τoγ Yι6γ χαι τo Πνευ-

μα τo Αγιoν xαι πρoανηγγειλαν στoυζ ανΘqιbπoυg τoν Λoγoν τoυ Θεoυ πoυθα ενοαqxωγ6ταγ στηγ γη.

Πqcilτη παι αq1αι6τερη 6λων των Σιβυλλιitν ηταν η oλυμπ(,α Αqτεμιg, ηαδελφη τoυ Απ6λλωνo9, x6ρη τoυ Δι6g χαι τηζ Λητoυg.

H παqΘ6νog Αρτεμιg επoνoμdoθηxε Σ(βυλλα η Δελφig, διoτι μετα τoνxαταxλυομo τoυ Δευxαλ[ωνog ε[xε 6δqα τηζ τo μαντε[oν των Δελφιbγ. Δεν6ξηοε πριν απ6 δθxα η πqιν απ6 πενηντα 1ιλιαδεg 1qoνια' αλλd, oπωg χαι oιυπ6λoιπoι oλυμπιoι, εiναι αxρoνoE.

Σαg αναφ6qω την Σ|βυλλα Αqτεμι, δια να αντιληφθε(τε τηγ αQχαιoτητατηg ελληνιxηs φυληg, αλλd xαι τηγ ιστoQιχη υπ6οταoη τωγ oλυμπiωνΠατριαqxc(lγ μαζ πoυ εiγαι oι xriqιoι τηg αγdπηg χαι τoυ ηθoυg. Eqγdoθηxανγια τηγ ευημεqiα τoυ ανθqωπiνoυ γ6νoυ9, πoυ εiναι νεoγ6ννητo oε o16oη μεdλλoυg x6oμoυg xαι oφαiqεE, oυμμετε(,χαγ στoν xoινωνιxo β(o xαι επεγ6-

βαιναν oταν 6xqιναν αναγxαio δια γα ουμμoqφιilνoυγ χαι να oωφqoν|ξoυντoυg ανθqιbπoυζ χαt d1ι δια να τιμωρot3ν. oυτε δα|μoνεg ηταν, oιiτε μ6θυ-αoι, oυτε ξητoυοoυν εξoυοiεg xαι θυο(,εg. Δqουοαν πd,γτα xατ' εντολην Θεorjxαι ηταν oι oπoqεig χαι oι επιτηqητ69 τoυ ανθρωπ(,νoυ γ6νoυ9. Kαλλιεργοr3-σαγ, πQoστdτευαγ xαι εξαιoλoυθor]γ γα πQoστατευoυγ αυτ6 πoυ 6oπειραν,

μ6xqι να ωqιμdoει χαι γα διboει τoυζ χαQπoιig τoυ με τηγ 'Eλευοη τoυKυqioυ των Kυq[ων, o oπo|og θα παqαλdβει τoυζ xαqποfg παι θα τελ6oειτην Eo1ατη Kρiοη.

o Ιηοotig, ευριoxoμενoζ στo oρog των Eλαιιilγ, πqooειi1εται στoγ Πατ6-qα λiγo πQιγ τηγ ofλληψη Toυ, για την oωτηq(,α χαι την πqoοταα|α τωνανθqιbπων: Πατ6qα d'yιε, φι5λαξ6 τoυg μ6 τrjν δdvαμιν τoi δν6ματ6E αoυπolj μor {δωxεg' διc1' yα ε7vαι ξvα δπωg εtμεθα iμεTg(]). To oνoμα τoυ Θεofφανεqιbθηxε στoυζ ανθqιilπoυg δια τoυ Yιof xαι Λoγoυ Ιηooυ Xqιοτου. Tooνoμα Γιαxβθ πoυ συγαγτdται oτην Παλαια Διαθηxη δεν αποδ(,δεται στoνΘε6 απo τoν Mωυοη, αλλα απ6 τoυg εβδoμηxοντα Eβqαioυg. o Ιηοorig μαgγνωστoπoιεi oτι μ6νoν δια τoυ 0νoματ69 Toυ ε[μεθα oε θθoη γα επιxαλoυ-μεθα τoν Πατ6qα, διαι|ευδoνταζ τoυζ Eβqα(,ουg' τoυE Ιε1ωβαδεg, τoυg

t7

(|) Ιωαννηg' 17' 1L'

ι8 TΑ ΑPXEΙA THΣ XAMENΗΣ ΓNΩΣHΣ

Xιλιαατ6g xαι oλoυg oooι απoxαλoυγ τoγ Θε6 με τo 6νoμα Για1β6.Σxoπog μoυ ε|ναι να βγεiτε απ6 την ληθη xαι γα απoμαχQυνετε τo ψευ-

δog πoυ 6xει φωλιαοει στιζ xαqδι6g οαg. Δεν xqειαξεται γα χαταστQ6ι}.loυμετo δημoτιxo χαι τo γυμνααιo 6ταν μεταβoriμε οτo πανεπιoτημιo. o Xqιoτogδεν ηλθε δια γα αναιq6oει χαt να παταλι]οει τoυg νoμoυζ χαt τo θqγo τωνφιλoαoφων χαι τωγ αγνιilοτων 6ωg xαι οημερα Eλληνων πρoφητων.

oι 'Eλληνεg ελdμβαναγ τoυζ νoμoυE απo τoν Miνωα, πoλf πqιν τηνεμφdνιοη τoυ Mωυο6ωg, oταν o Ζενg εμφανιξ6ταγ στηγ xoρυφη τoυ oqoυg'Ιδη. oι ν6μoι αυτo[ παqαδ[δoγταγ oε λ|θινεg πλαxεg, αντ(γqαφα τωγ oπo|-ων βρioxoνται oημεqα oτo μoυοε[,o τηg Γ6qτυναζ χαι ατo μoυοεio τoυ Λof-βρoυ xαι αγαγειbγoγταγ xαθε ενν6α 1qoνια, δι6τι oι'Eλληνεg ελαμβανανν6εE oδηγ[εg, ν6α γνcbοη xαι γ6α πνευματιxη xατευθυνοη'

oι oλυμπιoι εiγαι 6να απειqoελαxιοτo μ€Qoζ τηζ πγευματιxηg ιεραqxiαgτoυ Θεoι], εiναι αγγελoι τoυ Θεot] xαι επιτηqητ6E τoυ ηλιαxoυ μαg oυoτημα-τoζ χαι 6xι μ6νoν, διoτι δεγ εiναι μoνoν o πλανητηg γη πoυ xατοιxεiται,αλλα 6γα απειqo πλανητιbν xαι γαλαξιων. o Ζευqχαι oι υπoλoιποι oλυμπι-oι ουμμετεiχαγ στην αq16τυπo δημιoυqγiα τoυ ανθριilπoυ παγτα χατ' εγτo-λην Θεoυ.

Στα Aqyοναυτιxd τoυ oqφ6ωg' o Ιαoων αναφ6ρει oτι, dλλoι μεν εξημιilν ανηxoμεν εLζ τo ytνoE των θειbν, αλλoι δε ειg τo γfuog των ανθρrb-πωιλz)' Moγo για τηγ ελληνιxη φυλη γiνεται λoγog πεq(, τηg γoνιδιαxηg πρo-ελευοεωg των ανθqιbπωγ απo τoυg oλυμπ|oυE' Oι μεν ηταν θνητoi, oι δεηταν αθανατoι. Στιg MεταμoρφcbσεLζτoυ oβ[διoυ, o Zευgδ[,γει εγτoλη oτoνΠρoμηθ6α χαι στηγ Αθηνα να λdβoυν 1ιilμα xαι νεqo xαι να δημιoυqγηοoυνανθρωπo. Για τoγ iδιο oxoπo, αναφθqει xαι o Πλdτωγ στoγ T[μαιoν, oτι o'Eναg ΔημιoυQγoζ δiγει εγτoλη oτoυg oλυμπloυg να δημιoυργηooυγ ανθριυ-πoν παραδ(,δoντdg τoυζ τηγ αθdνατη oυο[α, δι6τι oυδε(,g δfναται να πoιηoειπνευμα, ειμi μoνoν o Θεoq.

Η ιδιαιτ6qα θεα τωγ Eλληνων, ηταγ η Αθηνα, απo την oπolα πρoηλθαγπoλλοi υιo[, oι oπo|oι oμωg δεν γεννηθηxαν απ6 την θεα, αλλd πoιηθηxαν.To oνoμd τηζ στη δωριπη διαλεxτo εiναι Αθdγα xαι εiγαι η αθdνατη Kυρiαxαι πqooτατιδα τωγ Eλληνων οτην πoρε(α τoυζ πQoE τηγ αθαγαο[α. Oι'Eλληνεg ηταν oι μoνoι πoυ με τα 6qγα τoυg ε[xαν οxoπ6 να μεταβoriν οταΗλυoια Πεδ|α χαL να γ[νoυν αθαγατoι, με τηγ αυτoθυoiα χαι τηγ γενναιo-τητα, 6πω9 o A1ιλλευg' o Oδυooειig, o Λεων[δαg, o M6γαg Aλ6ξανδqog.OπoιoE πιoτευοει ειζ τoγ Πατ6ρα, τoγ Yιoγ χαι τo Πνειiμα τo Αγιoν, γiνε-ται μ6τo1oE τηg αθαναο|αg. Moνoν oι'Eλληνεg εi1αν πqo Xριoτoιi, αυτην

(2) AQyoναυτιxα, oτ. 839.

ΠPoΛoΓoΣ

τηγ χdQη χαt αυτ6γ τoγ σχoπ0.oι τριαx6oιoι Σπαqτιατεg τoυ Λεωγiδα 1τενiξoνταν πριν την μα1η,

δι6τι γνΦqιξαν πoυ θα μεταβoυν xαι ηθελαν να 61oυν τo xdλλοg. Eτoιμαξo-

γταγ για την θυo[α, ιiloτε γα αν6λθoυγ οτα Ηλυoια Πεδiα χαL γα λdβoυν την

Δoξαν τoυ Θεoυ, τι"αι oγι την πqoβoλη xαι την υοτεqoφημ|α' oι Π6qoεg πoυ

πioτευαγ οτoγ θαγατo ε[1αν μθoα τoυg τoν φ6βo. oι'Eλληνεg πoυ πioτευαγ

oτην μετd θdγατoγ ξωη, δεν ε[xαν ixνog φoβoυ, δι6τι πiατευαγ στoγ παqα-

δειoo, οτoν 1ιilρο παρα τoν Αδη, η παqd την αβυοοo.

To παρ6ν βιβλio απoδειxγυει την ιiπαqξη των oλυμπiων. Aυτo oμωg δεν

οημαiνει 6τι πq6πει γα τoυζ λατqευετε, αλλα πωg oφεiλετε να τoυζ τιμdτε.

Eiναι φqixη xαι πqooβoλη πqog τo 6qγo των Oλυμπiωγ xαι πqog τoν Lδιoν

τoγ Θεo oπoιαδηπoτε πqαξη λατqεiαg τελε[,ται πQoζ τo πqoοωπo τoυg.

Eυγνωμονιil τoυζ ΑγιoυE Πατριαρxεζ μαζ για ooα μαζ πQoσ6φεQαγ χαι γιαoοα μαζ παρ6δωοαν ειζ τo Oνoμα τoυ Ιηooυ Xgιoτori. Γνωρiξoυν πoλυ

xαλα oτι δεν τoυg λατρεtiω, αλλα τoυg τιμιil oπωg τoυg Aγioυg Πατ6qεg τηg

oρθoδoξlαg χαι τoυζ ηqωεζ πoυ 61υoαν τo α[μα τoυg δια να μεταλαμπα-δευθε| τo Αγιoν Φωg τoυ Xριοτoυ oε oλ6xληqη τηγ αγθQωπdτητα, διαμ6ooυ

των Eλληνων.'Yoτερα απ6 πoλυετεig 6qευνεg, ι-ιε τηγ Xαqιν τoυ Xριοτoυ oαg παqoυ-

oιαξω oτoι1εiα xαι αqxε[α, πoυ για πqιbτη φoqd παqoυoιαξoνται οτo ευqυ

xoιγ6. ΣαE παqoυoιαξω τoυE πoλιτιοτιxofg θηoαυqoυg χαι τηγ αγνωoτη

xληqoνoμια των Eλληνων xαι ολoxληQηζ τηζ ανθqωπoτηταg.

Συγxρoνωg πqooπαθιb να xαταgqiψω τo πqooωπεio τoυ εxαοτoτε toυ-

δαιo1ριοτιαγιxoιj -xαι 61ι ελληνιxoυ- ιεqατεioυ τo oπoio xατα τoυg πριil-

τoυζ χQιστιανιxoυg αιιilνεg, σε συγεQγαoiα με τηγ αυτoχQατoqιxη εξoυoiα,

υπηρξε η αιτLα θαγατωoηζ εxατoμμυqiων Eλληνων πoυ 6φεqαν τo oτ(γμα

τoυ ειδωλoλατqη. Ιooπ6δωoαγ τα ιερα, πυQπoληοαν τιE βιβλιoθηπεg xαιεξαφανιοαν την αqxαiα γνιboη xαι ooφ(α, cbοτε oι 'Eλληνεg γα απoNoπoυν

απ6 τιg q(,ξεg τoυg oι oπolεg δεν βqioxoγται στηγ γη αλλα οτoν oυqανo.

Αυτουg πoυ o Ιηοoυg xαλoδ61τηxε αναφωνιitνταq'Ελrjλυθεv f1 ωqα tvα

δoξαoθfi δ Υi6g τoi d'νθqrbπρ2(3), αυτot]g oι μιαqoi θαγατωγαγ. Δεν αεβd-

στηχαγ τoν Xριoτo, π6σo μdλλoν τoυζ χQηστoυg'Ελληνεg oι oπoioι χατα-

οφαxτηxαν απ6 τoυg Αοιατεg χαt τoυζ EβqαioυE πoυ υπoχQiγoγταν oτι

ηταν xqιοτιαγoi xαι oυγ1ρoνωg ξητoυoαγ τo αiμα χαι την πνευματιxη χεφα_

λη τηg Eλλαδog επi πiγαxι. Κανεig μ6xqι oημεqα δεγ 6οπευοε να μνημoνευ-oει αυτoυg τoυg μαqτυqεg. Eυ1oμαι τα αq1ε[α πoυ αxoλουθoυγ γα απαλr]-

γoυγ τηγ μγημη τoυζ χαt να αγιdοoυγ τoγ σχoπ6 δια τoγ oπoio θαγατιbθη-

ι9

(3) Ιιυαννηg' |2'23.

20 TΑ ΑPXEΙA TI{Σ XΑMENΗΣ ΓNΩΣHΣ

χαν, διdτι oι'Eλληνεg oυδ6πoτε ηταν ειδωλoλdτqεg, αλλα πdντα μoνoθεΙ-oτ69. M6νo oτα ελληνιxα υπdρ1ει η λ6ξη dτoμoν xαι η λ6ξη EN.

Oι ιoυδαιo1qιατιανoi επlαxoπoι -oι oπoioι oυδεμiα ox6oη ε(xαν με τoνXριοτ6- επηq6αoαν τoυg πqιbτoυg αλλοφriλoυζ ισπαγoqωμαioυg αυτoxρd'-τoQεζ τoυ Bυξαντ|oυ, 6πω9 τoν M6γα Θεoδ6oιo xαι τoν Ιoυοτιγιαγ6 xαιεπ6βαλαν την εξoυοiα τoυζ με τoν τqoμo χαι τoγ oxoταδιoμ6. Tα αq1ε[α τηEθεiαg xαι xqυμμ6νηg γνιiloηg πoυ σαζ παqoυoιαξω ηταν δυνατ6ν να ευρε-θotjν xαι γα απoxαλυφθoυν απ6 αq1ιερε(,g, ιoτoριxotig xαι θεoλ6γoυ9, πoλriπqιν απ6 εμ6να, 6πqεπε 6μωg να υπdq1ει η αγαπη για τoγ Xqιοτ6 χαι τηγΑληΘεια.

Στα αq1ε[α αυτd, Αγιoι Πατ6qεg τηg oρθoδoξlαg oμoλoγotiν πoιoι ε[ναιοι oλυμπιoι, εγι.b oι τελευταioι oμoλoγoriν με την αειqd τoυg 6τι o ΙηoorigXqιoτ6g ε[ναι ο Eναg Θε6g. Kατ' αυτ6γ τoν τρ6πoν υπdq1ει μiα αλληλoυ-1[α αναγν<ilQισηζ τoυ υπηq6τη πQoζ τoν Κtqιoν, χαι τoυ Kυρioυ πQoζ τoγυπηq6τη. oxι πqog τoν oxλdβo, αλλα τoν δor]λoν τoυ Θεotj, δι6τι o δoriλogδoυλευει παι λαμβανει τoν μιoθ6ν τoυ.

Edγ τα αq1ε[α πoυ xρατατε ανd 1ε[gαg ηταν διαδεδoμ6να, δεγ Θα υπηρ-1αν οφαγ69, oυτε χατεστQαμμ6γoι γαoi xαι βιβλιoθηxεg, αλλd η γνιiloη xαι ηαληθεια θα ηταν xτημα oλωγ τωγ ανΘqιbπων χαι τo ελληνιx6 οτoιxε(o θαε[1ε την θ6οη πoυ τoυ αξiξει. oι 'Eλληνεg δεν λατρευαγ τιζ π6τqεg χαι τααγdλματα, εγ αγτιθ6oει με τoυζ Ρωμα[oυg. o Kαλιγoυλαg πειθανdγxαξετoυg ανθριilπoυζ γα πρooxυνoυγ τoγ [διo χαι τo dλoγ6 τoυ. Oπoιog δενυπd,xoυε θανατωγoταν. Aυτd,, μη γ6νoιτo, δεν 6xoυν xαμiα oγ6oη με τηνελληνιxη παιδεiα χαι τηγ ελληνιxη οoφ[α.

Toλμω με oπoιoδηπoτε τ(,μημα χαι παQoυσιαξω xειρ6γqαφα αq1ε[α, ταoποiα επi πoλλoυg αιιilνεg oυδε(,g ετ6λμηoε γα παQoυσιdoει, για την Αγdπητoυ Ιηοoυ Xqιoτori χαι για την Θε(,α παιδεiα πoυ ηλθε γα επισφQαγioει xαι6xι να xαταλυoει. Διoτι, πoλri πρo των Eβqα(,ων πqοφητων, 6xoυμε τoυg'Eλληνεg πqoφητεg, τoυg λ6γoυE τωγ oλυμπiων χαι τoυζ xqηομoυE τωνΣιβυλλιbν χαι τωγ φιλoο6φων.

H γλωooα χαι η γQαφη δ6θηxαν στoυζ ανθqιbπoυg xαι δεγ εiναι επι-τευγματα τηg ανθρωπινηg oπ€ι].lηg xαι ευφυ(,αg. 'Eνα μιxqo παιδdxι αxoυειτoυg λ6γoυg των γoν6ωγ τoυ, τoυζ επαγαλαμβdνει, π6qαν oμωg τoυτoυ μπo-ρεi, xαι τoυζ χαταγoεi. H ιδιoτητα τoυ χατανoεiγ, δεγ ε(,γαι αποτ6λεoμα εξε-λiξεωg αλλd εiγαι ιδι6τητα τoυ πνεfματog.

To αλφdβητo χαι η γλιbοοα των Eλληνων δ6θηxαν απo τoυg oλυμπioυExαι xqιiβoυν μ6oα τoυζ μυστιχα παι oυμπαντυx(.g οταθεq€g πoυ oυναντd'μεoε dλεg τιg επιοτημεg. H οιωνιoτιxη θεωq(,α 6τι τo ελληνιx6 αλφdβητo πρo-€qxεται απ6 τoυg Φoiνιxεg εiναι xυριoχεxτι^ια εμετιxη, αφoti oι Φoiνιπεg,

ΠPoΛoΓoΣ

6πω9 xαι oι Σoυμ€qιoι διδd1θηxαγ την γaαφη απ6 παναqχαιoυζ ΚρητεE.

Πιbg ε(ναι δυνατoγ oι'Eλληνεg να παg6λαβαν τo αλφαβητo απ6 τουg Φoiνι-xεg, πεgi τo 1000 π. X., 6ταν η γaαφη των Φoιγ(xων περιεi1ε μονo oriμφω-

να χαι 6ταν xατd την iδια πεq[.πoυ πεq(oδo o'oμηqog 6γqαψε την oδυοοειαχαι τηγ Ιλιdδα;

To ελληνιxo αλφαβητo ε[ναι 6να9 oυμπαντιxog xιilδιxαg xαι απoτελεiτην μητ6ρα 6λωγ τωγ γλωοoιilν. Στην ελληνιxη γλιbοoα μιλoυoε o Ιηooιig,

οτην iδια γλιbooα ε[ναι βαοιομ€νεg 6λε9 oι επιoτημεg. Tο oημερινo ελληνιx6αλφαβητo πρoθq1εται απ6 τo ιωγιx6, τo oπo(o επεxρατηoε 6γαντι τoυ αιo-λoδωριxoυ, τoυ αττιχotj, τoυ νηαιιilτιxoυ χ.α., στtζ αQχ€ζ τoυ 4oυ π.X.αιιilγα. Mε βdoη τo ιωγιx6 αλφdβητo α1ηματ(,οτηxαγ 6λα τα αq1αiα ιταλιxααλφαβητα τα oπoiα αυγ1ωνειiτηχαγ στo λατιγιx6, απ6 τo oπoio πqoτ]λθαν

oλεg oι δυτιxι1g γλιbοoεg.Tο αq1α[o ελληνιx6 αλφαβητo απoτελot]νταν απ6 27 γqdμματα xαι 61ι

απ6 24 6πωg τo oημεQιγ6. Tα τq(α επιπρ6oθετα γραμματα ηταν τo oτiγμα(<), τo y"oππα (2) τιαι τo ααμπi (}). Xαqαxτηqιoτιxd παραδειγμα τηζ μετα-τQoπηζ τoυ ελληνιxori αλφαβητoυ -xυqiωE τoυ 1αλxιδα'ιxoυ- oε λατιγιx6,εiναι η μετατρoπη τoυ εν α1qηoτ[α οημερα αρ1αioυ γqdμματog x6ππα oτoλατινιx6 Q.

Στα27 αq1α[α γραμματα υπηqxε η ιεQη o16oη των τριιbν εννεαδων, 6πουτα πριilτα ενν6α γρdμματα χQησιμoπoιoιjνταγ δια να δηλωοουν τιg μoνdδεg,τα δεtiτεqα εννθα τιg δεxdδεg χαι τα τq(,τα εννθα τιζ εχατoγτdδεg. To ουοτη-

μα αυτo διατηρηθηxε ωζ τo μoναδιx6 αριθμητιx6 oιiοτημα μ61qι xαι το

τ6λog τηg βυξαντινηg πεqι6δoυ.

21

G'= 1

β'=2Υ'= 3

δ'= 4θ'=5ζ'= 6t-'_1

I'= 8

Θ'= 9

ι'= 10

x'=20λ'= 30

V'= 4O

ν'=50ξ'= 60o' ='70π'= 80

h'= 90

Q'= 100

o' = 200τ'= 300υ'= 400

Ψ'= 5Ο0

χ'= 600

Ψ'= 700ω'= 800

λ'= 900

Απo τo 1(λια xαι π€qα 1qηoιμoπoιotiνται ωg 1ιλιαδεg xαι πdλι τα γqdμ-ματα α-θ, αλλd με την oξε(α να oημειΦνεται στo xατω αριoτεq6 μθρog τoυ

γqdμματog.β?πη'= 4988, βΨγε', = |755' xξζ', = 666.

Ax6μη χαι τo 1dραγμα τoυ Αντι1ρ(οτoυ μαg δ6θηxε οτην Απoxdλυψη

22 TA ΑPXEΙA THΣ XAMENHΣ ΓNΩΣΗΣ

βααει τoυ ελληνιxoli oυoτηματog αqiθμηoηg.

'o Ξyων νoiν d'g δπoλoytoει τ6ν d'qιθμoν τoi θηq/'oυ. d'qιθμ6gdνθρrbπoυ ε7vαη xαi δ d'qιθμ6g αδτoιi yξζ.

(Aπoxαλυι/.,ιE, 13, 18)

Σ' αυτo τo oημεio ε[ναι 1qηoιμo γα διευxqινloω 6τι xαθε λ6ξη oτηναρ1αi,α Eλλdδα ηταν ουγxqoνωg xαι 6να9 λεξαριθμog, δηλαδη ηταν 6ναgαριθμog πoυ πQoεQχ6ταγ απo τo αθρoιoμα τηg αqιθμηττxt1E αξ|αg των γQαμ-μιατων τηg λ6ξηg. 'Eται, xαθε λ6ξη υπoδηλωγ6ταγ με τηγ διπλη τηg υπooτα-οη, τoοo ωg εγγqdμματη φθoγγιxτ] εν6τητα, 6οo xαι ωg αqιθμ6g.

o λεξαqιθμoζ τηζ λ6ξηg Θεog, εiναι o αqιθμ6g 283.(ΘEoΣ= 8+5+7Ο+200= 283).Toγ iδιo λεξαριθμo 61oυν χαι oι λ6ξει9 AΓΙoΣ xαι ΑΓΑΘoΣ.Moγoγ o Θε69 εiναι ΑγιoE xαι ΑγαΘog. O ουγδυαoμog των ελληνιxιilν

λεξαρi,θμων, αλλα χαι o αγαγQαμματιoμog των λ6ξεων, εiγαι μ[α ιδια(,τερη'i,νιbση πoυ θα μαζ απασχoληoει οε 6λη τη διdqxεια τoυ βιβλ|oυ.

Mε διxr] οαg παqα|νεση, σ' αυτo τo βιβλio πqooπdθηοα να γ[νω πιoz"ατανoητ6g χαL πιo αναλυτιxog oτα θθματα πoυ αναπτυααω. O γqαπτogλoγog xαι η διατυπωση των θεωqιcδν δεν 61oυν xαμ[α oγ('oη με τo πqιbτoμoυ βιβλ|o, αγ χαt τα αqxε(α πoυ παρατiθεγται μιλofν απo μoνα τoυζ χαιε1oυν τη διxη τoυg qoη. Λoγω τηg μεγαληg θxτααηg των αq1εiων, Δ6ξατ6Θεr1, oαg παρoυoιdξω αυτα πoυ 6xqινα απoλfτωg αναγxα|α οε ox6oη με τηγπεqioδο πoυ διαγt]oυμε χαt τoυg πqoβληματιoμoυg τωγ πεQtσσοτ6ρωνανθριilπων.

Για πoλλoυg ανθριilπoυg ε[ναι αxαταν6ητη η πqoiiπαρξη των oλυμπiωνχαt η συμμετo1η τoυg oτo ανθqιbπινo οτoι1ε[o. Η ξωη στηγ γη δεν θα μπo-qofοε γα αγαπτυχθε|' εdγ δεν λαμβανε 1ωqα η πQoετoιμαο|α τoυ πλανητηxαι εαγ δεν πραγματoπoιεiτo η <<oπoqα> τηζ ξωηζ χαt των γoνιδ[ων oλωντωγ ειδιbν. To 6qγo αυτo επιτελ6οθηxε απ6 τoυg oλυμπ|oυg -xατd τoυgEβqαloυg Eλo1iμ- τoυg λαμπoντεg υιoυg τoυ φωτog' xαθoτι η oνoμαoiαoλfμπιog oημαiνει o λαμπων.

To 6qγo τoυg oλoxληριbνεται με την'Eλευoη τoυ Ιηαoυ Xριο'τoυ xαι τ6τεη δρdoη τoυg παfει, δι6τι αq1iξει €ναg νθog τιυτι}"og μυηoεωg για τoυζανθqιbπoυg με τoγ iδιo τoγ Δημιoυqγo. H λ6ξη μυoυμαι οημα[νει θρ1oμαι ειgxoιγωγ(,αγ. Mε τo μυατηqιo τηg θε[,αg Koινωνiαg, o dνθρωπog 6q1εται ειgxoιγωγiαγ xαι γ(,νεται 6να με τoγ Θεo. Αυτη η αμεοη o16οη τoυ ανθqιbπoυ μετoν Δημιoυqγ6 ε[ναι η αιτ[α πoυ oι oλυμπιoι παυoυγ να επεμβαiνoυν φαγε-qα. Eπιβλ6πoυν oμωg χαι επιτηQoυν oιωπηλα.

o φιλ6οoφog Mητρ6δωqog απ6 την Xio (5og-4og αι. π.X.), μαθητηg τoυ

ΠPoΛoΓoΣ

Δημoxρ|τoυ xαι πq6δqoμoζ τηζ οxoληg τωγ Σxεπτιxιilν, εxφραξει την γνωμη

πoλλιbγ oημεqινιilν επιoτημoνων, θεωριilνταg 6τι η απoψη πεgi τηg υπαqξε-

ωg ξωηg μoνoν επi τηg γηg εντog ενog απεiρoυ Noομoυ, ε[ναι εξiοoυ ατoπη

xαι παραλoγη με τηγ γθννηoη ενog xαι μoνo oτdxεωg oε θνα μεγαλo αγρd(+)'

Αγ εiγαι πoτ6 δυγατoν o ΔημιoυQγoζ τηζ αουλληπτηg 6ννoιαg τoυ απε(,-

Qoυ γα θxει δωq[oει την ξωη μ6νoν οτoν πλανητη γη, μεταξυ απε[ρων γαλα-

ξιιilν xαι πλανητιilν...ΣαE τα αναφ6qω oλα αυτα oτον πρ6λoγo, ιilοτε oι διdνoιθg σαζ γα μηγ

εiγαι xυxλωμ6νεg xαι οxoτιομ6νεg απ6 αλλου εiδουg γνιilοειg, δια να μπo-

ρ6αετε με ανoι1τη την διανoια xαι πoλυ πεqιoο6τεqo με αγotχτη την xαqδια,

να μελετηoετε τα αq1εiα πoυ θα ουναντησετε, γα τα oυγxq|νετε χαt γα δια-

xρiνετε τηγ αληθεια απo τo ιpευδog.

Θα ηθελα επioηζ να αναφεqθιb οτoυg μiμoυg δωδεxαθε'ιoτθg, τoυg oπo|-

oυg δεν θ6λω γα xαqαxτηqioω με τo ευγεν69 εiδog των πιθηxωγ, πoυ μιμoυ-νται τoυζ 'E,λληγεg xqυβ6μεγoι πiοω απ6 την λατqε[α χαι τηγ θεoπoiηοη

των Oλυμπ(,ων' Αg γνωqiξoυν oλoι αυτoi oτι, oταγ απoqρiπτoυν τoν Ιηoof

Xριoτo' απoρρiπτoυγ τoγ iδιo τoγ εαυτ6ν τoυζ ωζ'Eλληνεg xαι oυγxρ6νωg

πqoοβdλλoυγ τoυζ iδιoυg τoυg oλυμπloυg oι oπoioι oμoλ6γηοαν τoν Tρια-

διxo Θε6 xαι oυδ6πoτε εξητηοαν να λατqευτofν.ooo για τουE αλλoυg μi,μoυg πoυ μ6oα απo διαφoqα 6γτυπα xαγoυγ

λoγo για την oμαδα E, η oπo|α θα εμφανιοτεi ωE η oμαδα Σωτηραg πoυ θα

xατατρoπιbσει τoυζ ε1θqoυg των Eλληνωγ' αζ γνωρ[ξoυν 6τι oι 'Eιpιλον

ε[γαι oι oλυμπιoι, oι εγρηγoρoι, oι εqxoμεγoι. Tα δυo αμφiδqoμα E, 6πω9

αγαλt]ω oτo πριilτo μoυ βιβλio, ε|γαι δυo αμφlδqoμεg ουxνoτητεg. Oοoι oμι_

λofν για τουg οωτηqεg'Eι|ιλoν εxμεταλλευoγται την μυoτιxoπαθεια χαι τηγ

φιλoμαθεια των Eλλr]νωγ, εγιil oι iδιoι δεν γνωρiξoυγ oυτε την ετυμoλoγiα,

oυτε την 6γγoια τoυ'E-ιpιλoγ χαι τoυ E-δαoυ. oμιλoυν για τo εν Δελφoig E

xαι αγνooυν oτι οτoυg Δελφoυg υπηq1αν δυo E, 6πω9 xαραxτηqιοτιxα ανα-

φερει o Πλoυταρ1og.oι ελληνoxdπηλoι, μεταξri των oπoiωγ γναL η oμdζ Eλληνιxηg

Aπoxαταoταoεωg (o.E.A.), πqooπαθοtν να δια1ωqiooυγ τoγ Xqιoτιανιομoαπo τoγ Eλληνιομ6 χαι με 6να αg1αιoελληνιxo πqοοωπεio ^1(νoνται υπηq6-

τεζ στα ο16δια τoυ Σιωγιoμοf. Aβαοαγιστα χαι χωQιζ oτoι1εiα, τqθφoυν

τoυg'Eλληνεζ με ψευτtχα oqαματα, παqoυoιdξoνταg αxoμη xαι ημερoμηνiεg

επεμβαοεωg των ανδρoμ6διωγ'Eιpιλoν τo 2OO1. Γiγoγται γελoioι οε βαθμo

(4) Mητqιiδωqog δ xαθηyητηE Επιxodqoυ Qηolv tiτoπoy ε7ι,αι iy μεyαλφ πεδ[φ lνrlαταγιlν γεννηθfiναι xαl {να x6oμoν iν τQ dπεtqφ (A6τιog, Πεql ιιργ1'ιν xαι ατοιyεlων,oε}".292, xαι Πλoυταqγog, Πεq[ των αqεαxoντων Qιλοo6QoιE Qυαιxιbν δoyματοlν,879,8,7).

23

24 TA ΑPXEΙΑ THΣ XΑMENΗΣ ΓNΩΣHΣ

πoυ να τoυζ χλευαξoυν xαι oι πiθηxoι. Mαxρια τα 16ρια απ6 τo φωζ τωγEλληνων, δι6τι τo φωζ τωγ Eλληνων εi,ναι πυq xαι αυτ6 τo πυQ xα[ει. Ητιμωρiα αυτιilγ πoυ xαπηλεt1oνται τo Φωg εiναι πdρα πoλtj xoγτd.

ooo για xdπoιoυg αλλoυg πoυ 1λευdξoυν τoυζ oλυμπ[oυE χαι τoνΠαναγιιilτη Toυλd,τo, αg γνωqlξoυν 6τι δεν τα βdξoυν με τoγ Παναγιιilτη,αλλα με αλλεg δυνdμειg oι oπoiεg δ[νoυγ αxoμη xαπoια πεgιθιilqια μετα-νoiαg' oταν 6μωg τελειιilοoυγ τα περιθcδρια αυτd', τoτε θα θλΘει η αμε(λιxτηαπdντηoη απ6 τoυg iδιoυg τoυg Eιpιλoν.

Edν xdπoιog αρxαi,og 'Eλληναg ξoriαε στην σημεQινη επo1η, θα αντ|xρι-ξε τουg ναotig πoυ εiναι αφιερωμθνoι στoυζ ΑγioυE τηE oρθoδoξ(αg, 6xι γιατην λατqεiα των Αγiων, αλλd για την λατρε(,α τoυ Eν6g Θεoι]. Συγxqiνoνταgτην σημεQιγη xαταoταoη με την αντiοτoι1η διxη τoυ, θα δι6xρινε μ(α θρη-oxευτιxη ουν61εια, δι6τι xαι στoυζ ναoυg πoυ ηταν αφιεqωμ6νοι στoγΑπ6λλωνα, oτην Αθηνα χαι στoυζ αλλoυg oλυμπioυg, λατqευ6ταν o 'EναgΘεog. M6νo πoυ τ6τε o Xριοτ6g δεν ε(1ε εμφανιoτεi οτην ανθqωπ6τητα xαιδι' αυτ6γ αxριβιbg τoν λ6γo λατqευ6ταν o Aγνωοτog Θεog.

Δια πoioγ λ6γoν απ6 την oτιγμη πoυ διατηρot]νται επi των ημεqιilν μαEτα πq6τυπα λατqεiαg πoυ υπηρxαν στην πqo Xqιoτoυ επo1r], να θεωρεiταιη πQo Xριοτori xoιγωγ(,α ειδωλoλατqιxη 'oπωζ oι ναoi, ε[ναι oημερα αφιε-gωμ6νoι oτoν Αγιo Γεωργιo η οτην Αγ[α Mαρiνα, i:τσt χαι στηγ πρo Xριατolixoιγωνiα ηταν αφιεqωμ6νoι oτoν Δiα η οτην Δτ]μητqα, δι6τι oι oλιiμπιoιηταν oι λαμπoντεg υπηq6τεg τoυ Θεotj χαι oι Aγιoι Πατριαqxεg των Eλλη-γωγ τηζ πqo Xριοτoti xoινων(,αg.

Edν o Ζευg εtναt 6να ειδωλoλατριx6 απoxtlημα φανταο[αg, πΦg εiναιδυνατ6γ αt]μερα oλdxληqog o πλανητηg να ουμμετ6χει στoυζ oλυμπιαιoligαγιilνεg, oι oπoioι θεοπloτηxαν να τελotjνται στην oλυμπiα ανα τετραετ(,απqog τιμην τoυ;

Oι Oλυμπιαxoi αγωνεg ηταν oι επιφαν6oτεQoι τωγ τεoοd'ρων μεγ0λωνπανελληνiων αγιilνων (oλtiμπια, Πι]Θια, 'Ιoθμια, N6μεα) τιαι εν"τog απo τααθλητιxd αγων(oματα πεqιλαμβαναν }.{'αι πγευματιχorig αγωνεg μεταξυφιλoo6φων, xαλλιτεxνιilγ ιαι αυγγραφ6ων.

Πωg ε[ναι δυνατoγ να υπαqxει τ6τoια πνευματιx6τητα, ηθog xαι αiγληoε μ(αν ιδ6α, εd'ν αυτη η ιδ6α δεγ 6xει oντoλoγιxη υπ6oταoη; Edν o υπηρ6-τηζ τoυ Θεoυ πoυ oνoμdξεται Ζευg δεν ηταν αληθιν6E, πΦg ε(,ναι δυνατoγxaτι ψε,(sτtxo να 61ει τ6τoια δ6νηοη xαι τ6τoια δ6ξα;

Mε την τελετη επιxληoεωg τηg ιερι]g φλ6γα9 του Απ6λλωνo9, τoυ θεotiτoυ φωτ6g, xατd την 6ναρξη των oλυμπιαxιilν αγιilνων, oι'Eλληνεg διατη-qofoαν απ6 την πqo Xριοτoυ xoινων(α την τελετη τoυ Αγioυ Φωτ6g, την

ΠPoΛoΓoΣ

oπoια διατηρoυν μ61ρι oημερα με τηγ τελετη ελεriοεωg τoυ Αγi,oυ Φωτ69

oτα Ιερoo6λυμα.H τελετη ελευοεωE τoυ Αγioυ Φωτ6g ε(γαι τo μεγαλιiτεqo θαυμα τηg

oqθoδoξiαg. Kαθε 1qoνo, τo Mεγαλo Σdββατo, ημ6Qα τηζ Aγαoτdσεωζ τoυ

Xqιoτου, πεqi την δωδεxατην μεοημβρινην ιilqα, τo Αγιoν Φωg ιατ6q1εταιαπo τoγ τρoυλo τoυ Nαoυ τηg Aναοτασεωζ χαt με μoQφη <φωτoxυο[αE" δια-

1θεται oε oλoγ τoγ ναo, αναβoνταg με τqoπo υπερφυαιx6 xαπoιεg απ6 τιg

λαμπαδεg των πιοτιilγ xαι βεβα(ωζ τoυζ πυqοoυg τoυ 'Eλληνα Πατqιαρ1ηπoυ βqiοxεται στo xoυβoυxλιo τoυ Παναγioυ Tdφoυ.

H τελετη τελε(,ται επi αιι(lνεg μoνον απ6'Eλληνα 0ρθ6δoξo Πατριαq1η.oι Aqμθνιoι oqθoδoξoι, τo 7579 μ'X., δωgoδ6xηoαν τoν Toιiqxo διoιxητητων Ιεqoooλriμων χαι, με oxoπo γα τελ6οoυγ oι iδιoι την τελετη, εξεδiωξαναπo τoγ να6 τoγ'Eλληγα ΠατQιdQχη. Κατα τη διαρxεια τηg τελετηE ελευoε-

ωζ τoυ Αγ[oυ Φωτ69, o Πατqιdρ1ηζ χαι oι'Eλληνεg πιoτo[, περ|μεναν φQoυ-

ρoιiμενoι oτoν αυλoγυQo τoυ ναori μπqoοτα απ6 τηγ χεντQιχη πfλη, oταν

ξαφνιxα εo1i,οθη μ(,α απ6 τιg μαqμdρινεg xoλcbνεζ τηζ χεντQιxηζ πυληζ xαιτo Αγιoν Φωg εξτiλΘε απo εxεi' Mdταια περ[μεναν στo εσωτεQιxo τoυ γαoυ

oι Αqμ6νιoι oι oπo(oι αγνooυoαν τo Θαυμα. To Αγιoν Φωg ηθελε oι'Eλληνεgνα εiναι oι φωτoδ6xτεζ χαι οι φωτoδ6τεg.

o μωαμεθαγog Eμiqηg πoυ φQoυQotiοε τoν'Ελληνα Πατqιαq1η χαι τoυζ'Eλληνεg πιοτoυg εντ6g τoυ πqoαυλ[,oυ τoυ γαoυ, βλ6πoνταg το θαυμα,

π(oτεψε oτoν Ιηοoυ Xριoτ6 xαι xαqφιilνoγταζ τρiα xαqφια oτo 6δαφog

φωναξε: 'Eτoι να xαρφωθoυν εLζ τα ματια εxε(πων πoυ δεν πιoτε'ιjoυν oτι τoAyιoν Φωg ε[ναι dyιον xαι αληθιν6v. oι υπ6λoιπoι Toriqxoι, θεωqι.(lνταg την

oτdοη τoυ αo6βεια πQoζ τoγ Aλλd1' τoν θxαψαν ξωνταν6 μπqoοτα οτην

πυλη τoυ γαot, 6πoυ μ61qι οτ]μερα οιilξoνται τα [,xνη των πoδιbγ τoυ.

Πιilg εiναι δυγατoν σε μια oλ6xληρη oιxoυμ6νη oι 'Eλληγεζ να ουνε1i-

ξoυν να λαμβανoυν τo Αγιoν Φωg, εd,ν η ιδ6α τηg ιεqηg φλoγαg δεν μεταφ6-

ρεται απo τo 1θεg οτo oημερα xαι απ6 τo οι]μερα ατo αι]Qιo; Πιbg ε[ναιδυγατoγ o Ζευg xαι η φλ6γα τoυ oλυμπιομoti να θεωρotiνται απo μεqi,δαxληριxων ειδωλoλατqiα xαι oυγ1q6νωg με τιζ ευλoγiεg τωγ ιδ(,ωγ η φλ6γατoυ oλυμπιoμoυ να ταξιδευει οε oλ6xληQo τoγ x6oμo; Πιbg εiναι δυγατ6γ

γα υπηQετε(ται η ιδ6α τoυ oλυμπιoμo"b τι"ατ' αυτ6γ τoν τqoπo, την oτιγμη

πoυ oι oλυμπιoι αντιμετωπiξoνται ωζ ε(,δωλα; oαo xαι να διαδiδεται η

διxαιoλογ(α oτι πρdxειται γtα τo αθλητιxo πνευμα, δεγ εiγαι δυγατoγ να

παqαμεqιοθεl η oυolα των oλυμπιαxιbν αγιilνων oι oπoioι oφεlλoυν την

ιiπαqξη τoυζ στoν oλriμπιo Δiα, xαι 6πω9 τoτε, 6τοι xαι oημερα ξεxινoυν μετo ηλιαx6 φωζ τoυ ΑπoλλωνoE.

25

26 TΑ ΑPXEΙΑ TΙ{Σ XΑMENΗΣ ΓNΩΣHΣ

Πoιog εiγαι λoιπoν o αιqετιxoζ; Eγω πoυ εγ γνωοει μoυ τεχμηQιιbνω oοαλ6γω, η oι xαπηλoι τoυ πνεfματoζ πoυ εν αγνoiα τoυζ συμμετdxoυν oτηνεoρτη τoυ Δι6g; Aυτη εiναι μ|α υπενθιiμιοη, διoτι ooo xαι γα θ6λoυγ xαπoι-oι να xqυιpoυγ τoν ηλιo xαλυπτoγταζ τoυg oφθαλμoιig τoυg, o ηλιoE εξαxo-λoυθε( να διαλdμπει. Λiγo οεβαoμog, αξιoπqθπεια xαι τιμη.

Edν αγαπητo[ φiλoι οταθεiτε μπρoατα oε 6γα xαΘq6πτη, θα αντιxρiοετετo εiδωλo οαg. Eαν αυτ6 τo εiδωλo ε[ναι η αιτiα τηE π[οτηg για τηγ υπαqξηoαg, αqxεi γα μεταχιγηθε(,τε 6να μ6τqo δεξια τoυ xαθQdπτη δια γα διαπι-oτιbαετε oτι τo εiδωλo οαg δεν υπdρxει πια' αγ xαι εοεig εξαxoλoυθε|τε ναυπαρ1ετε oτo oημεlo πoυ μεταχινηθηxατε. Αυτο αυμβα[,γει xαι xατα τoγθαγατo, με τη μovη διαφoqα oτι o' αυτη τη ξωη βρioxεοτε εγxλωβιoμ6νoιεντ69 των oqiων τoυ xαθρ6πτη. Εαν μiα ανωτερη δfναμη oαg μεταxινηoειπθραν των oqiων τoυ xαθq6πτη, θα αντιληφθεiτε την λανθαομ6νη γνιilμη πoυεi1ατε για τoγ 1q6νo χαι τoν χωQo, θα αντιληφθεiτε την ανυπαqξ(α χωQo-1q6νoυ xαι θα xατανoηoετε oτι τooo xαιρ6 δεν ηταν τo ε[δωλo τoυ xαθρ6-πτη πoυ ξoυoε, αλλd αυτo πoυ μεταχινηθηxε xαι τιilρα βq|oxεται π6ραν τωνoq|ων τoυ παθq6πτη, π6qαν των oqiων τoυ φθαρτori xoομoυ των τριιbν δια-οτd'oεωγ. Πoιog λoιπoγ xoαμog ε[γαι o αληθινog x6ομog χαt πoια εiναι ηαληθινη ξωη;

Για την αληθινη ξωη μαg πqoτq6πει o Ιηοoυg γα γQηγoQofμε xαι για τoναληθινo x6oμo μαg oυμβoυλειjει γα θηoαυqiξoυμε στoυζ oυqανofg ^aαι oγιγια 6να xooμo φαtνoμενtχωγ ειδιbλων.αυτ69 ε|γαι o xooμog τηg ειδωλoλα-τqlαg xαι oxι o xooμoζ των μαQμαqων xαι τoυ xαλλoυg'

To βιβλ[o πoυ 61ετε ανα xεiqαg, ε(ναι η αοπ[δα ααg εναντ[oγ τηζ παQα-πληqoφ6ρησηζ χαι τηg παραδιδαοxαλiαg, αλλα xαι τo δoρυ με τo oπoio θα1τυπηοετε τoν δρdxoντα τoυ ox6τoυg o oπolog θα 6λθει να μιληoει οτηνουνε(,δηoη σαζ με την διxη oαg φωνη. Xqηοιμoπoιεloτε oωοτα την γνωοη ηoπo(,α γiνεται οτα 16ρια σαζ πUQ αγαλ(οxoγ.

Πoλλoi εiγαι αυτoi oι oπo(oι δεγ θ6λoυγ να διατηqηθε| τo φωg, η αλη-θεια xαι η γνιiloη των Eλληνωγ, διoτι η αληθεια ελευθεqιbνει. oooι με θεω-qofν αιρετιxo δι6τι διεγcilγω τoν Eλληνιoμο με τoν Xqιατιανιoμo, αζ γγω-ρiξoυν oτι oυδεig δfγαται γα εγιboει αυτα πoυ ηδη απ6 την φliοη τoυg ε(,ναιoυξευγμ6να. Δεγ διεγωγω τηγ αρ1α[α Eλλαδα με τoγ Xριοτo, αλλα παqατη-ριil την €νωοη τoυ Eλληνιxof πνευματoζ με τον Nυμφ[o Ιηοoυ Xριoτo, πoυε|γαι xαι o Πατ6qαg χαι τo Πνευμα τo Α^1ιoν.

oταγ o Ιηοor3g αντixqιoε τoυg 'Eλληνεζ πoυ ξητηοαν γα τoγ oυναντη-σoυγ, αγαφιbνηoε, 'Ελιjλυθεν i δe" iνα δoξαoθfi δ Yi6E τoi d'vθρcbπoυ'

ΠPoΛoΓoΣ

Δεν επι1ειqιb να νυμφευoω την αq1α|α Eλλαδα με τoγ Xqιοτo, αλλα

ε|μαι 6ναg απλog παQατηQητηg τoυ γαμoυ τoυ Nυμφ[oυ πoυ με τηγ'Eλευο(,γ

Toυ νυμφευεται τηγ γυμφη Eλλαδα, η oπoiα xqαταει τα αxηπτqα δια να εξα-

πλωθεi τo Xριοτιxo Φωg εtζ τα π6qατα τηζ oιχoυμ6νη9. E|θε η φλoγα τoυ

Αγioυ ΦωτoE, γα μηγ oβηoει πoτ6 απo τιg xαqδι6g oαg.

21

1-. ,,EN APxtΙ ΗN o ΛoΓoΣ"'Εν d'qyfi fiν δ Λ6yοq καl δ ΛoyoE fiν πqδg τδν Θεoν, xαi Θεog fiνδ Λ6yoE. oδτog ην Εν dqyη πq6g τον Θεoy. Παιlτα δi αiτoυ iy6-νετo, xαl χωQIζ αiτoσ iy6vετo οiδ6 ξy 6 y6yovεv.'Εν αiτQ ξri fiu,xα(, ri ξωrj fiν τ6 Q6g τ6ν d'vθqrbπωι,. Καi τ6 φag iν τfi αxoτ[φ Φαi'-νει, xαi fi oxοτlα α0τ6 oδ xατ6λα6εy.

('Ιωd'ννηE,7,1)

'Εv d'qyfi fiv δ Λ6yoE Ωg αoxη υπηqxεν o Λoγog. o Πατ6qαg Θεog πoυαq1ει δια τoυ Λ6γoυ. oλoxληρo τo ofμπαν απoτελε| 6xφqαοη τoυ ΑγioυΠνευματog, πoυ επενεQγε| δια τoυ Λoγoυ. Tρειg φoQεζ 1ρηoιμoπoιεi oΑγιoE Ιωαννηg o Θεoλoγog την λ6ξη Λ6γo9 oτην πqωτη πq6ταoη τoυ Eυαγ-γελ[oυ τoυ. Yπoδηλιbγει μ' αυτoγ τον τq6πo 6xι μoνoν την τριαδιxη υπo-σταση τoυ Δημιoυqγoυ Λoγoυ, αλλα χαι τηγ ταυτoτητd τoυ.

o λεξαριθμoζ τηζ λ6ξη9 Λoγoζ αγτιστoιχε[, oτoν αqιθμo 373.(ΛoΓoΣ= 30+70+3+70 +200= 37 3)

Edγ αυτo πoλλαπλαoιαoτεi επ[ τo τqiα, διoτι η λ6ξη Λoγog χQησιμoπoι-εiται τqειg φoQθζ, 61oυμε 313Χ 3= 1119.

Mε τo 1119 6μωg ιooδυναμε(, xαι o λεξαqιθμog τoυ oνoματog Ιωαννηg.(ΙΩΑNNΗΣ= 10+800+1+50+5Ο+8+200= 1 1 19)

Tα παγτα oτην δημιoυργ[α διθπoνται απ6 αqμoν|α, τdξη xαι ιοοgqoπ|α.H δημιoυqγi,α δεν ε|γαι απoτ6λεομα τfχηζ' αλλα τo απoτ6λεομα μιαζ αυστη-qηg ox6ψηg πoυ επεγεQγε[, oε xλiμαxα oυμπαντιxη.

o Θε6g ε[ναι ανθxφQαστoζ xαι πρotiπαρ1ει, διoτι ε[ναι αναqχoζ. Hπqιbτη 6xφqαoη τoυ Πατ6qα, εiγαι η πριilτη αγταγd'xλαoη τoυ Eαυτoυ Toυ,ε|γαι o Θεiog Λ6γog xαι Yιog Toυ, εiγαι o πριilτog παλμ6g τoυ Eαυτoυ Toυ.o πqιbτog αυτog παλμ6E, o πqωτog η1og, τo πqcδτo xliμα, ανταγαxλαται,δoγεiται, εxπθμπεται xαι διαοπαται σε dπειρα τμηματα, oε απειqα xυτταρα,οε απειρεg ειxoνεg, πoυ η xαθε μ1α εμπεqι6χει την Ειx6γα τoυ Πριilτoυ ΑQχε-τυπoυ, τoυ Eαυτor] Toυ.

TΑ ΑPXΕΙA THΣ XΑMENHΣ ΓNΩΣHΣ

Kαθθνα απ' αυτd. τα απειqα xυτταρα Nαι δημιoυργηματα τoυ Πατ6ραεμπερι61oυν μ6οα τoυζ τoγ Πνευματιxo Toυ Γoγo, τo Πρoοωπ6 Toυ. H αυληδι' εμαg υλη απo την oπolα απoτελεi,ται αυτog o Πνευματιxog Γoνog, αγ χαιδεν υπαqxoυν λ6ξειg πoυ γα μπoqoυν γα τηγ περιγqαψoυν η vα τηγ πQoσ-διoρ|ooυν, δια γα μαg ^1[νει πqoοιτη, την oνoμαξω πυρυλιoν. Η ετυμoλoγ[ααυτηg τηg λ6ξηE, πoυ πQoσπαθεi γα πρooδιoρ|οει τo αχατανoητo χαι τoαουλληπτo, πqo6ρ1εται απo τιg λ€ξειg πυQ χαL υλη. Eiναι η πυqινη "υλη"τoυ θε|oυ xυττdρoυ τoυ Πατ€qα πoυ διαπεqγd. τα παγτα. E'|γαι o Πνευματι-xog Γoνog τoυ Δημιoυργoιi τoν oπoioγ δεγ Θα oυναντηoετε, oυτε θα τoγδεiτε πoυθεγα, xαι oμιυg Αυτog ευq[οxεται παγτοf, παραxoλoυθεi τα παγταxαι γνωqiξει τα παγτα, διoτι Αυτog δ[,νει ξωη oτα παγτα. E[γαι o παντα1oυπαριbν χαt τα παγτα πληqιbν. E[γαι οαγ μ|α αxτ[να φωτog πoυ δια16ει dλεgτιg εxφραoειζ }.ιαL τιE απειqεg υπoδιαιqdοειζ τηζ δημιoυqγ|αE.

To πqιilτo oυγθετιxo τηg λθξηg πυq-υλιoν, πoυ εiγαι το oυγθετιxo πυρ,ουμβoλiξει τoν Πατ6ρα (Π), τoν Yιoν (Y), χαι τηγ πυρινη P6oυoα ι]λη (P)πoυ ε(γαι τo Πνεtiμα τo Αγιoν. Στην ρoη τηg Θε|αg αxτινoβoλlαζ τoυ Πγευ-ματoζ τoυ Α^1ioυ υπαρxει η μoQφη τoυ Πατ6qα, οε xdθε απειρoελα1ιoτoτμημα τoυ Πυρυλ(,oυ. Tο γQαμμα Π, oυμβoλiξει τoν Π-ατ6ρα χαι τηγ Π-υληπoυ oδηγεi πqog Αυτoν' εγιb τo δευτεqo oυγθετιxo τηg λ6ξηE Πυρ-riλιoν,ε|ναι τo υλιoγ xαι χQησιμoπoιεiται δια να πρoοδιoqloει την <υλιxη>> υπ6-σταση τoυ πνευματog η oπoiα εiναι φωg xαι εiγαι πληρηg απ6 την ειxoγατηζ μoQφηζ τoυ Πατ6ρα.

Δια γα γi,νει xατανoητog o πυqηναE τoυ Πατ6ρα πoυ διαοπαται }Ι"αL

απειρi,ξει τη δημιoυργ|α, αg εξετασoυμε τη δoμη τoυ ατoμoυ τoυ υδρoγoνoυπoυ ε[γαι o ^1oνog τωγ υδατων -fδιυρ xαι γ6νoE- oxι μ6νo των γνωοτιbν,αλλd xαι τωγ υδατωγ τωγ xoομιxιilν. Eπειδη τo πνειiμα δεγ τo βλθπoυμε,αναλυoνταg τη δoμη τηg υληE επιβεβαιιbνoυμε τηγ τριουπoοτατη παρoυαi,ατoυ Θεotj. To dτoμo τoυ υδqo^7oνoυ λειτουq^1εi ωg δ|πoλo, δι6τι απoτελεi-ται απ6 διio πoλoυg πoυ εiγαι τo πqωτoνιo τo oπo|o βρiοxεται εντog τoυπυqηνα τoυ ατoμoυ χαι τo ηλεxτqoνιo το oπo|o βρ[οxεται οε τρo1ια π6ριξτoυ πυqηνα. Η o16οη μεταξυ τoυ πυqηνα χαt τoυ ηλεxτρoν|oυ πoυ περL-oτρ6φεται, βαοiξεται στηγ παQoυοiα ηλεxτρooτατιxι(lγ δυνdμεων πoυ διατη-ρoυν τo ατoμo τoυ υδρoγoγoυ σε ιοoqρoπ|α xαι επιφ6ρoυγ τηγ τριουπoοτα-τη δoμη τoυ ατ6μoυ τoυ.

Eπιπλ6oγ, εxτog απo τη ι\oμη τoυ ατoμoυ τoυ υδρoγoγoυ, η 6ννoια τoυτριουπoοτατoυ διαφα|γεταL χαt οτην fπαqξη τqιιilν διαφoρετιxιilγ ειδιbγυδqoγ6νoυ πoυ oνoμαξoνται ιooτoπα. oι τρειg αυτ69 μoρφ6g υδρoγoνoυ(πqιbτιo, δευτ6ριo χαι τo qαδιενεqγo τρ[τιo) βgiοxoνται oε ελεfθερη y"ατα-

σταση oε oλo το ουμπαν.

"EN ΑPXH ΗN o ΛoΓoΣ"

Kαταγοιilγταζ τoυζ νoμoυg γναL τLζ αQχ6ζ τηζ Φυoιxτig, αντιλαμβανoμα-στε τoυζ νoμoυg πoυ δι6πoυν τoυζ πγευματιχoυg xooμoυg χαι τηγ παντα1oυπαρoυoiα τoυ Θεoι].

Στoν πριbτo πυQηγα πoυ oυμβoλ(ξει τoγ Πατ6qα, τo πρωτoν-ιoν oυμβo-

λ[,ξει τoν Πριbτoν Yιoν, την πQcilτη υλιxη υπoοταση τoυ Πατθρα, πoυ απo-

φαο|ξει να .1|νει φανεqog με τηγ δημιoυqγiα των xoομωγ χαι τωγ απεiρων

μoρφιbν τωγ υλιbγ. oταγ διαoπαται τo αq16τυπoν Πρωτoν-ιoν, διαοπαταιειζ τo dπειρoν o Πατ6qαg, o Yιog χαι τo Πνευμα το Αγιoν ταυτo1ρoνωg.Απoτ6λεoμα αυτηE τηg διαοπdοεωg εiναι η απειqoγ6νγηση χαι η δημιoυqγ|αoληg τηg πνευματιxηg ιεqαq1iαg τoυ Θεoυ πoυ πoιεiται ταυτoxqονωg. TαXεqoυβεiμ, τα Σεqαφεiμ, oι Αqx6g, oι Eξoυoiεg, oι Kυqιoτητεζ, oι Αρ1dγγε-λoι xαι oλη η πνευματιxη δημιoυqγ(α τoυ Θεoυ, δημιoυqγoυνται εxεiνη τηνoτιγμη.

'Εycb Εiμ(,'Εycb. To πqιbτo Eγω τηg φQασηE, ε|γαι τo πρoοωπo τoυΠατ6ρα πoυ εiγαι αν6xφqαοτo. To Eιμi εiναι η 6xφqαοη τoυ Θεoυ με τηγoπo|α μπα|νoυμε οτην δημιoυqγ(,α. To δευτεqo Eγιb ε[ναι τo πρoοωπo τoυΠατ6ρα πoυ εμπεQLθxεται οτην dπειqη xλιμαxωτη ιεραρx|α Toυ.

'Av κα[ εiE iμ6 δ6v πιoτεdετε, πιατεtoατε εig τα {qyα μoυ.("ΙοlαvνηE,1Ο, 38)

Διoτι τα 6ργα Toυ, ε|ναι Exεlνog.o πυqηναg τoυ Πατθqα διαoπαται xαι η θεiα αxτινοβoλiα Tου που εiγαι

τo Πνευμα τo Α^1ιον εμπερι6xει οε xαθε απειρoελα1ιoτo τμημα τηg τoν Yιoν,διoτι ε|γαι γεματη απο τo Πq6οωπo τoυ Πατ6qα πoυ .1εννd'ει τoγ Eαυτιl Toιlxαι απειq[ξεται. E[γαι oαν μ(,α π6τρα πoυ π6φτει oτην θαλαoσα χαL o 6ναg

xυxλog γεγγαεL 6γαγ dλλoγ, χωQιζ να υπαρxει xαπoιo τ6λo9.

oλoι oι απειρoι xυxλoι πoυ δι6πoυγ τηγ πγευματιxη ιεραρ1iα εiναι υιιliτoυ Πατρog, διoτι ιiλα τα πνευματιxα δημιoυqγηματα πoυ πεqι61oυν μ6oατoυζ τo Πρooωπo του Πατ6ρα, oνoμαξoνται υιo[.

Δια γα xατανoηooυμε τoγ τρoπο πoυ τo Πνευμα.g [γιoν εxφραξεταιoτα oιiμπαντα, αζ δoυμε τoν τqoπo με τoγ oπoloν oυμπεqιφ6qεται 6γα απoτα δημιoυργηματα τoυ Θεoυ, πoυ ε[ναι o ηλιog. oταγ θ6λουμε να αναλυ-σoυμε 6να δoxεio με νερo, δεγ αγαλυoυμε oλo τo δoxε|o, αλλα μ|α oτα.1oνα.Kαι 6,τι ιο1υει ο' 6γα μoριo τηg οταγoναg, ιoxυει ,g1 για, τo ουγoλo. To iδιoουμβαiνει χαι στηγ πνευματιxη δημιoυργ[α τoυ Θεof.

Καθε πνευματιxη oντoτητα διαφ6qει απ6 xαπoια αλλη ωg πQoζ τηγ

φωτεινοτητα χαt τηγ ηλεxτQιxη τηE oυ1νιiτητα, 6xι oμωg με την θννoια πουτα αντιλαμβανoμεθα στηγ γη. Η φιiοη του ηλ|oυ, oπωg xαι η φυση τoυ Θεoυ,ε|ναι τqιoυπoοτατη xαι απoτελε[ται απο τoν πυρηνα (πατ6ρα9), τηγ πυQα-

3Ι

32 TA APXEΙA THΣ XΑMENΗΣ ΓNΩΣHΣ

χτωμ6γη μdξα (υι69) χαt τηγ αxτινoβoλ[α (πνεriμα). Η πυqαxτωμ6νη oφαiρατoυ ηλioυ €γει oυyιιεxριμ6να oρια, π6qαν τωγ oπoiωγ εxτεiγεται με μoQφηαxτινοβoλ|αg. Tα oωματ[,δια πoυ απoτελoι]ν την αxτινoβoλiα τoυ oνομdξo-νται φωτoνια χαt, αναλoγα με τηγ απ6οταoη τoυE απ6 τoν πυqηνα τoυηλ[oυ, 6xoυν διαφoqετιxη θεqμoxqαo[α xαι φωτειν6τητα. Λoγω τηg διαφo-qετιxηg φωτεινoτηταζ, τα φωτ6νια δημιoυqγoυν μiα xλiμαχα, με τoγ [διoτq6πo πoυ υπαρxει η oυqανια xλlμαxα χαι η ιεQαQxiα τoυ Θεorj.

To [διo ουμβαiνει χαt με την φωτια. oοo την πληoιαξoυμε' τ6οo πεQtσ-ooτεqo ξεοταιν6μαοτε, διoτι τα μ6ρια τoυ α6qα γ[νoνται περιοooτερoθεqμα' Αυτη η διαxυμανοη τηg θεqμoxgαoiαg των μoρ(,ων τoυ α€ρα ουμβo-λiξει την θε|α ιεqαq1(α, η oπoiα μ6οα απo παqαδεiγματα πqoοπαθεl να μαgγiνει αντιληπτ'fi τιαι xατανoητη.

Eαγ xdπoιoζ απoμαχQυγθε[, απ6 την φωτια -Ιηοoυg- θα αq1|oει να xqυιil-γει. Δεγ θα φταiει 6μωζ η φωτιd, αλλα αυτ6g πoυ απoμαxqυνθηxε απ,αυτην, διoτι η φωτια εξαxoλoυθε| γα εi,ναι εxε(,.

Tα θεqμαινoμενα μ6qια τoυ α6ρα' απoτ6λεο'μα τηg 6xλυοηg εν6qγειαg τηg

φωτιαg, 61oυν αφαιqιxη ιεtr2αqxιxη διαταξη οτoν 1ωρo' Η oφα[ρα εi,γαι τoμ6νo o1ημα πoυ δυγαται να εxφρdoει την τ6λεια xαι αναq1η φυoη τoυ Δημι-oυqγοf, δι6τι δεγ 61ει oυτε αρ1η, ofτε τ6λoE.

Εαν απoμoνcilooυμε τα τρ[,α τελευτα(,α γραμματα τηg λ6ξη9 oφα|qα,παqαγεται τo oυγθετιxo ΙPΑ, πoυ 61ει λεξdριΘμo τo 111. Eαν πqoφ6qoυμεουνε1oμενα την λdξη ΙΡΑ η ΗPΑ, θα αxoιiοoυμε γα αναπαQαγεται χαt γαεπαναλαμβdνεται η λ6ξη ΑHP. Tα ιoνιoμ6γα λoιπ6γ ατoμα τηg φωτιdE61oυν μiα oφαιqιxη διdταξη oτoν 1ιbqo η oπo(α εξαqτdται απ6 τoγ τρ6πoπoυ φυod,ει o ΑΗΡ, δηλαδη o ανεμog.

To Πνευμα τo Αγιoν δεν 61ει μoQφη οφαιgιxη' αλλα, 6πωg o ανεμog,πγ6ει oπoυ θ6λει xαι διαπεqνα xαθε μoρφη oqατηg xαι αoρατηs υληs.

T6 yεyεννημ6vov Βx τfiE ααqx6g, ε7ναι oαqξ. xαi τo yεyεννημtνoν ixτο'ii ΠνεdματoE, εΙvαι πνε0μα' Miγ θαυμαoηE δτι αol ε7πα, πρ6πει vαyεuνηθfiτε d'vωθεy.'o d'νεμog 6πoυ θ6λει πν6ει, xαl τrjv Qωνi1ν αδτoid"κoιiειg, d'λλα δ6ν yvωqiξειg d'π6 πoυ {qyεται, xαi πo{ πηyαlvεr {τoιε7ναι δ xαθ6ναg δ δπoTog Βγεννηθη Βx τofl Πνε6ματοg.

( Ιωαννη q, 3, 6)

Eπιoτq6φoνταζ στoγ ηλιo μ€oω τoυ oπoloυ πqooπαθoυμε να xατανoη-σoυμε τoν Πατ6qα, βλθπoυμε 6τι oτoγ πυqηνα τoυ διεξ&γεται μiα πυqηνιxηαντ(δραoη:

H2+D2+He

"EN ΑΡXlΙ ΗN o ΛoΓoΣ"

To υδρoγ6νo (Hz) πoυ υπαρ1ει στoγ πυqηνα αντιδqα με τo δευτ6qιo

(βαρf υδqoγ6νo) xαι μετατq6πεται oε ηλιoν (Ηe). Η πυqηνιxη αυττ] αντ(-

δ8αoη 61ει 6ναν xqαδαoμo, 6ναν η1o, o oπoiog επιτα1υνεται'τα μoqια τoυ

xυματog δημιoυργofν τqιβη xαι θεqμoτητα, χαι ατo οημε(,o xoqεoμoυ τo

η1ητιx6 xtiμα μετατρ6πεται σε φωζ.Γεvνηθi1τω φrtrζ,xαι εγ6νετo φωg δια τoυ Θεioυ Λoγoυ, εγ6νετo φωg δια

τoυ Θεioυ'Η1oυ τoυ Πατθqα.Η πυρηνιxη αντ|δραoη παQαγωγηg θεqμoτηταζ στoν πυqηνα εν6g

αoτρoυ 61ει ωg επαxoλoυθo τηγ εχπoμπη Θεqμιxηg ενθqγειαg, η oπoiα υπ6

μoQφη αxτινoβoλiαg xdνει τoν ηλιo αλλα xαι xαθε αλλo αoτρo να λdμπει.To υδρoγoνo (πατ69α9) μετατq6πεται oε ηλιoν (υιog), μ6oω τoυ oποioυ

εxπ6μπεται φωg (πνευμα) πoυ απoτελε(,ται απ6 απειρα φωτ6νια xαι δια1θε-

ται απo τoν πυρηνα πqog ολεg τιg xατευθfγσειζ, διατηqιbνταg την ευθε[α

(ευ-θε[oν) απ6 την εοτiα τoυ φωτ69 μ61ρι xαι τo οημε[o oπoυ θα πqoοπqoυ-

oει. To υδqoγoνo oτoν ηλιo, oυμβoλiξει τoν αν6xφραoτo Πατ€qα.'oταγ αυτo

εxφqdξεται, εμφαν[ξεται τo ηλιoν, πoυ εiγαι η ειx6να τηζ μoQφηζ τoυ. oπατ6ραE δ[γει εγτoλη ειg τoν υι6γ γα εxφqαoει δια τηE πqoβoληg τoυ τoγ

εαυτoγ τoυ ειζ τo απειqoν.To xημιx6 οτoιxε[o ηλιoγ, ε(,γαι o <Λ6γog> υπαρξεωg των φωτoν[ων,

πoυ ταξιδεr]oυγ οτo διαοτημα, χωQιζ γα ε[ναι 6μωg lδια αε πoιoτητα xαι

φωτειν6τητα, oπωg δεγ εiγαι (,δια oε πoιoτητα χαι φωτειγ6τητα τα dπειqαπνευματιxα 6ντα τηg δημιoυqγ(,αg.

Καθε φωτoνιo περιθ1ει μ6oα τoυ την ειx6να τoυ πυqηνα τoυ ηλioυ, εxπ6-

μπεt τηγ διxη τoυ αxτινoβoλiα xαι ταξιδευει oτo διdοτημα μεταφ6qoνταg τo

θε(,o xυτταρo. Tα ηλιαxd αυτd xυτταqα πρoοxqoυoυγ επdγω oε 6γα πλανη-

τη χαι αq1iξoυν να δημιoυqγoriν την ξωη, διoτι 61oυν μ6oα τoυg τo ο16διo

τoυ πoλλαπλαoιααμoυ τoυ αq1ετυπoυ επ' απειρoν.oταν γεννιθται θναg ηλιog, η αxτινoβoλiα τoυ υπ6 μoqφη φωτoνiων

αρ1iξει να ταξιδεfει οτo διdoτημα. Edν παqατηqηοoυμε τηγ πoqεiα ενog

απ6 τα απειρα αυτd φωτoνια, θα διαπιoτιilοoυμε oτι η oμαλη τoυ πoqεiα oτo

1dog τoυ διαoτηματog xαθι(lg απoμαxρυνεται απ6 την εoτiα τoυ φωτog, θα

διαταqα1τε|, oταν αυτo πρooxqoυοει oε παπoιo εμπoδιo,6πω9 ο' 6γα πλα-νητη. o πιo απoμαχρυομ6νo9 πλανητηg τoυ ηλιαxoυ μαζ oυοτηματog εiναιo Πλorjτωγ o oποlog λ6γω τηg μεγdληg απoοτdοεωg απ6 τoν ηλιo, δεν θ1ει

την ιxαν6τητα να αγταγαxλα τo φωζ με τηγ |δια τα1υτητα πoυ τo ανταγα-xλα o Eρμηg, o oπoiog βq(οxεται πoλtj πιo xoντα ατoν ηλιο.

Αg υπoθ6ooυμε τιbqα oτι την οτιγμη τηg πq6oxρoυσηζ, τo φωτ6νιo πoυ

ταξιδεriει oτo διαοτημα απoxτd αιοθηoειE χαι γoημoσrjγη. Η πq6oxqoυoη

33

34 TΑ ΑPXEΙΑ THΣ XAMENΙΙΣ ΓNΩΣHΣ

τoυ στoγ μαχQιν6 πλανητη, 6πoυ αqxiξει γα χαταγρdφει χαι να oυνειδητo-πoιε| 6oα oυμβαiνoυν γriqω τoυ, ε(,ναι η αιτiα γα αντιστQαφεi η πoρεiα τoυχαι γα αq1[oει τo ταξ(,δι τηζ επιστQoφηζ oτoγ πατ€ρα τoυ χαι oτην εοτiα τoυφωτog. Στoν δρ6μo τoυ μποqεi να ουναντηoει διαφoqα εμπoδια τα oπolαoφεiλει να πQoσπεQαοει δια να xαταφ6qει να επιστρ6ψει oτην εoτ(,α τoυφωτog. oταν τo φωτoνιo - υιog επιoτq6ψει oτoν ηλιo - πατ6ρα, τoτε ο πατ6-Qαζ χαι o υιog 6xoυνε xαρα μεγdλη.

Ε7πε δ6: ΚαπoιoE d'νθqωπog ε7yε δι3o υioι3g. Καi δ vειbτερog αιjτd'lνε7πε πρ6E τ6ν Πατ6qα τoυ, "Πατ6ρα, δ6g μoυ τ6 dνfixoν μ6qοg τfiEπεριoυα[αg''. Καt διεμo[ραoεν εiE αiτo{E ττjν περιουαiαν. Κα[ μεlδλtyαg fiμ6qos δ νεcbτεqog υf,6q iμαξεψε δλα xαi iταξlδευoε εig yrbραν

μαxqυvrj' xαl BxεT διεox6ρπιoε τrjν περιoυoiα τoυ, ξ6ν 6loν &αωτov.(Λoυxαg,15, 11)

oταν o dοωτοg υι69 xαταλαβε τo οφαλμα τoυ, απεφd,oιοε να επιoτρ6ψειoτoν πατθqα τoυ με οxoπo γα τoυ ξητηoει oυγ1ιbqεoη.

Καt oηxωθεiE fiλοε πρ6g τ6ν πατ!,qα αδτoi''ΕνQ δ6 fiτo iι.xoμη

μαxqυα, τ6ν ε7δε δ πατrjq τoυ xαl τ6v iαπλαyνiαθη. xαl τρ6yονταg tπε-αεν iπl τ6ν τqαyηλοy τoυ xαl τoν xατεQlληoε. Ε7πε δ6 πρog αδτ6ν δυf'6g'"Πατ6qα, fjμαqτoν εig τ6ν o,8qαν6y xαi iνιbπι6ν oου, xαl δ6νε7μαι πλ6oν d'ξιog να 6νoμαoθc1 υi6g ooυ''.

o πατ6qαg εδ€1θη την ουγγνΦμη τoυ υιoυ τoυ xαι ξητηoε να γιoqταoτεiη επιστQoφτ] τoυ με γλθντι, οφdξoνταg τoν μ6o1oν τoγ oιτευτoν. o μεγαλri-τερog 6μωg υι6g ξηλεψε με τιζ τιμ6g xαι τo γλ6ντι πoυ 6γινε δια τoγ αoωτoγαδελφ6ν τoυ, λ6γονταζ στoγ πατ6ρα τoυ,6τι, αγ χαι τ6oα xρ6νια τoυ ητανπιοτ69, πoτ6 δεν 6γινε xdτι αναλoγo xαι δι' αυτoγ. o δε πατ6qαg τoυ απd-γτησε:

T6xνoν, αt παντoτε μεf Βμo6 ε7oαr xαi παντα τα διxα μoυ ε7ναι διxαooυ' Ξπqεπε δ6 να εδQqανθοσμε xαi να yαρodμε, δι6τι δ d'δελQ6g ooυαδτ69 iiτανε νεxq6g xαt dν!ξηαε' ijτανε yαμ6νog xα[ εδρ!θη.

(Λoυxαg,1'5,32)

o dοωτοg υι69 πηρε τo μεq|διo τoυ χαι θφΘαoε 6ωg τo πλ6oγ απoμαχQυ_oμ6νο oημεio, π6ραν τoυ oπo[oυ δεν μποqoιioε πλθoν γα πQoχωQηοει. αντι-ληφθηxε τo 1αοg χαι τoγ xiγδυγo τηg απωλεiαζ χαι, βαoει τoυ νoμoυ τηgαγταγαxλαoεωζ στo oημε(o πqooxρoυoηζ τoυ απoμαχQυσμ6νoυ πλανητη,πτiqε τoν δρ6μo τηζ επιστQoφηg. Αυτη ε(,ναι η παqαβoλη τoυ αοιilτoυ υιoυ οεo1θοη με τo ηλιαxo μαζ otloτημα χαι τη δυνατ6τητα αγταναxλαοεωζ τoυ

"EN ΑPXΗ HN o ΛoΓoΣ''

φωτoγιoυ. oταγ τo τελευτα[o θφθαoε στoν απoμαxρυoμ6νο πλανriτη, αγνo-

ofoε τι εiναι. Eπιoτqθφoνταg, dρ1ιoε να αντιλαμβdνεται την ιiπαρξη τoυ σε

o16oη με ooα τo πεqι6βαλλαγ' Kαι 6φΘαoε xdπoια οτιγμη πoυ xατd,λαβε oτιεiναι υι6E Θεorj.

Αυτη ε(,ναι η αφυπνιοη τηg ουνειδησεωζ χαι η απoατoλr] των ανθqιbπων

xατω oτην γη'

'AyqυπνεTτε λoιπ6ν, δι6τι δtν yνωqiξετε πo[α rbρq''{qyεται δ Κtqιogι\u6ν'

(MατθαTog, 24, 42)

Η Θε(,α αxτινoβoλlα τoυ Πατ6qα ε|γαι τo Πνευμα τo Αγιoν, εiναι η δι1γα-

μη πoυ διατηqε[ τoυE δεομoυg των <<υιd)ν> πoυ 61oυν μ6οα τoυg τo πq6οω-

πo τoυ ΠατθQα. Kdθε απειgοελα1ιoτo oωματiδιο, φωτ6νιo η πνευματιxηoντ6τητα τηζ θεiαζ αxτινoβoλiαζ τoυ Δημιoυργori, περι61ει μ6oα τoυ τoν

Πνευματιx6 Γoγo xαι τo Πρ6οωπo Toυ, xαι oνoμdξεται υι6g. o xdθε υι6g

61ει μ6.oα τoυ τιζ (,διεE εντoλ6g oε διαφoqετιxη oμωg ου1νoτητα, πoι6τηταxαι φωτειν6τητα, 1ωqig να 1dνεται η αq1ιxη oυσια απo την oπoiα ξεxiνηοε.

To πυqriλιoγ ε(γαι η "υλη" τoυ Πνευματιxor] Γ6γoυ τoυ Θεorir πoυ δια-περνα χαt σχηματoπoιεi τo απειqoν τηζ πγευματιxτ]g δημιoυqγiαg. To xαθε

απειQoστημ6qιo διαοπαται επ γ6oυ οε dλλα απειρoελdxιοτα τμτ]ματα

(oωματiδια, φωτ6νια η πνευματιxα 6ντα) xαι δημιoυqγoυνται oι γ6oι <<υι-

o[>>, oι oπoioι xαι αυτo[ θα διαoπαοτotjγ εx γ6oυ. Κdθε 6να9 απ' αυτoυg

τoυE .<υιotigr, απoτελε(, μ6νo9 τoυ €γα dπειρo oυμπαν, xαθωE διαοπdται ειg

τo dπειqoν τoυ μιxρ6xoσμoυ χαι τoυ μαxροxoομoυ oυγxq6νωE. Eιγαι η

πνευματιxη ιεραg1[α τoυ Θεoυ πoυ παλλεται χαι δoνεlται επ' dπειqoν, oπoυ

οδ τis 6ααιλε[αE, oδx ?!oται τ6λoE.

o Πατ6qαg 61ει απειqoυg υιotig. Στην γη 6μωg oτ6λνει τoγ Moνdxριβ6Toυ Yι6ν, τoν Ιηooυν Xριoτ6ν, o oπoiog πqoβdλλεται στoυζ xατιilτεqoυg

x6ομoυg τηg δημιoυqγ(,αg' Η πqoβoλη αυτη δεν 6γινε απo xαπoιo dλλo επi-

πεδo τηg ιεqαq1iαg -πoυ χαι η ιεqαq1iα ε[ναι πρoβoλη τηg Moναδog- αλλd

θγινε πqoβoλη τoυ ιδ(oυ τoυ Πατθqα αμ6oω9 απo τoγ Πυρηνα Toυ, αμ6oω9

απ6 την εοτiα τoυ Φωτ6g oτoγ διx6 μαg x6ομo, χωQιζ να φriγει απ6 xει πoυ

εiναι. Φδg θx Qωτ6g.Δεγ 6οτειλε xd,πoιoγ dλλoγ απo τoυg υιoυg Toυ, δεν 6οτειλε xαπoιoγ

Aoxdγγελo η xdπoιo Xεqoυβεiμ, πoυ χαt αυτoi ε[γαι υιoi πρoερ1ομενoι απo

τoγ iδιο πυρτ]να. 'Eoτειλε τoγ Αγαπημ6γoγ Toυ Yι6γ.Aυτ6 παι μoνo φανεριilνει την αουλληπτη αγdπη τoυ Θεoυ πQoζ τoυζ

ανθqιbπoυg. Η Αγαθ6τητd Toυ ε[ναι τθτoια, πoυ oτ6λγει τoγ Αγαπημ6νoνToυ Yι6γ, τoν iδιoγ Toυ Eαυτ6ν, να ΣταυgωΘε[ δια να πdqει επdγω Toυ την

αμα8τ[,αγ 6λoυ τoυ xooμoυ.

35

36 TA APXEΙΑ TΗΣ XAMENHΣ ΓNΩΣHΣ

Kαταλαβαiγετε πoιoζ εiναι Αυτ6g o oπo[og Σταυριbθηxε xαι πoιog ε[ναιAυτ69 οτoγ οπoioν λ6με dτι πιoτεtioυμε;

Κα[ 6απτιoθεtE δ'Ιηooig d'ν66η d'μ6αωg d'π6 τoσ f)δατog xαi iδofi'r)νοlyθηααν εig αδτ6u οi oδqανol, xαi ε7δε τo Πνεδμα τoi Θεoixατα6αTνoν δg πεqιrlτεραν, xαl Bρy6μενoy Bπ' αδτ6ν. Καi' iδodQωνfi Bx τdιν oι\qανδν' λ6yoυαα. oδτog ε7yαι δ Υi6E μoυ δ d'yαπη-τdg' εiq τ6ν δπoTοu εδηqεατrjθηv'

(Mατθαiog,3,16)

H Bdπτιοη τoυ Ιηooυ ε[ναι oυμβoλo μετανolαg xαι παΘαρμoυ. Mετα τoμυοτηqιo τηg Bαπτiοεωζ, o dνθqωπog φθqει τo Πνευμα τo Αγιoν.

o Ιηοot1g εiναι o Mονoγενηg, ε[γαι o Moναxqιβog, ε|ναι o μoνog πoυε|γαι o lδιog o Πατ6qαg. Και επειδη ε(γαι o M6νog, με αγαγQαμματιoμo γεν-γι6ται o Ν6μog. Και o πqωτog ν6μo9 τηg δημιoυqγiαg εiναι o ν6μo9 τηgανταγαxλdοεωg βdοει τoυ oπoioυ 6λα τα οτoι1ε[α oτην δημιoυqγiα εxφρα-ξoνται xαι πoλλαπλααιdξoνται. H πqιilτη 6xφραoη τoυ Θεot] ε[ναι o τ]1og,χαι o ν6μog τηE αγταναxλdoεωg δημιoυqγεiται απ6 τιζ υπεQσυxν6τητεEαυτoυ τoυ πgωτου η1oυ.

o πqιbτog παλμog' τo πριilτo xr]μα, o πqιbτog η1og τoυ Πατ6ρα, εiναιεxφqαοειg τoυ Πνεtiματoζ τoυ Αγiου, πoυ o ανθqΦπινog νoυg αδυνατε(, γααντιληφθε[, διoτι o Θε6g δεν περιγqαφεται, αλλα εiναι απεq(,γQαπτoζ χαιαπερινoητog.

Toν δε Πατ6ρα ιιαι δημιoυρy6ν τoυ oιjμπαντog ουτε εiναι ευxoλoν νατoν ειjqει xανε(,g, oυτε αφolj τoν εtρει ε['ναι ααφαλtg να τον περιγραψεL εLζoλoυE, μαg αναφ6ρει o Σωxqατηg μ6oα απd τo ('ρyo T[μαιo5 τoυ Πλdτωνog(28, c).

To εναγωνιo ερcbτημα γιατ(, δημιofqγηοε o Θε69 τo oυμπαν η γιατ(, θπλα-οε o Θε6g τoν dνθρωπo στην πgαγματιxoτητα δεν υπαq1ει. Αυτ6 που υπα8-1ει εiναι o ν6μo9 τηE αγταναxλdοεωg, o νoμog των απεiqων εxφqdoεων διατηg πολυειδorig riληg. To εριilτημα Θα υπηρxε, εdγ υπηρxε xαπoια αq1η.oμωζ o Θε69 εiναι dναqxog, εiναι αιιilνιoE, ε[γαι α6ναoζ πηγη Φωτ6g.

Στoν νoμo τηζ ανταναxλdoεωg εμπεgι61εται χαt o ν6μoE των αντιθθτων.Eφ6ooν xdθε τι αγταγαxλd.ται χαι απειqiξεται πρog 6λε9 τιg xατευθιiγσειζ,oε μiα α6ναη διαδιxαoiα με αγνωoτη τιυψατιτι,i]xατεfθυνοη, πιbg μπoρoυν oιοημεqινoi επιoττ]μoνεE να oqιoθετotjν τo οtiμπαν;

oι ν6μoι τηζ αγταγαxλαοεωg χαι τoυ απειqιoμoυ πqooδιoρioτηxαν απ6τoυζ αQχαi,oυg Eλληγεζ χαι απoτυπιbθηχαγ στoγ xαγoγιx6 μαiανδρo5ΞΞΞ- που εγαλλdσσεται xαι ρ€ει, χωQιζ να oρ[ξεται απ6 xαπoιo τ6λo9.

"EN ΑPXΗ ι{N o ΛoΓoΣ','

Απoτυπιilγoνται ομωg χαι στo oυμβoλo * τoυ δυναμιxoυ οταυqoυ

χαι τωγ δυo μινωιxιbν E πoυ αγτιχατoπτQiξoγται εμπερι61oντα9 τo νoμo

τωγ αγτιθ6τωγ αλλα χαι τoγ αριθμ6 τωγ παγτωγ.

φησ(, δη τLζ ταfrτα JτQoτεQoζ oυνιδων Πλατωνog δυo Ε xαθιερωoαg τcp

θειβ' δηλωμα xα[ αυμβoλoν 'τoi d'ριθμoυ τιilν παντων'

Ιαyυg('ζεται λoιπoν ιιαπoιoE oτι αυτα αφoυ τα ε['δε πρωτυτερog απo

τoν Πλατωνα, δυo Ε αφιtρωoε εLζ τoν Θεoν' φανtQωμα 2{αL αφιΕgω-

μα τoυ αριθμoυ των παντων.(Πλoυταρxoq, Περ(, τoυ ΕΙ τoi iν ΔελφoTE,391' C' 6)

Oταγ διαοπαται θγα ατoμo, επεμβα[νει η Moναδα η oπolα xατ6ρ1εται

Φ xαι διαοπα το ατoμo οε δυo iδια μ6ρη τα oπo|α αντιoτq6φoγταt χαt

αγταγαxλι.δνται ) ( , διoτι 61oυν διαφoqετιx€g πoλιxoτητεg. Tα δυo iδια

μθρη εξαxoλoυθoυγ να θ1oυν μεταξυ τoυg ο16oη πoυ ε[ναι η oqιξo-

γτια γQαμμri )+ ενιil η xαθετog γaαμμη oυμβoλiξει την θεiαν oυοiα τoυ

πατ6ραf . Tα δι]o διαοπααμ€να μdQη δεγ παυoυγ γα εiγαι [δια με τo αρx€-

τυπoν ατoμo, διoτι xαθε τι πoυ διαοπαται δημιoυργεi τo oμoιoν τoυ

xαι υποxειται εx γ6oυ οτην διαδιxαο[α τηg διαοπααεωg πqog oλεg τιζ χατευ-

θυνoειg πoυ oδηγoυγ στηγ δημιoυργiα των xoαμωγ χαι την πνευματιxη

δημιoυqγ|α τoυ Θεof δια τoυ Θεiου Toυ Λoγoυ χαι τoυ Αγioυ Πνευματog.

Πolog εlναι oμωg o πqιbτog πoυ απoχαλι]πτει oτην ανθqωπoτητα τoν

Θεioγ Λoγoν τoυ Πατ6qα Θεοr], πρooπαθιbνταE 6τoι να περιγραι]-lει τoν'EναΔημιoυqγo, αλλα xαι την αqxη τωγ παντωγ;

'Eντεxα 1ιλιαδεg xqoνια πριν απo την'Eλευoη τoυ Ιηοoυ Xριοτoυ oτην

γη, o oλυμπιog Eρμηg, o υιog τoυ Διog χαι τηζ Mα[αg, αξιιbνεται τηE πριil-

τηg Απoxαλυιi.rεωE απo τoγ iδιo τoγ Θεo, τoγ oπo[,ογ απoxαλεi Πoιμανδqη'

τoiτο εiπιilγ f1λλιiγη τfr iδ6α xαi Και 6ταν oμ[ληαε, oλα μ6oα μoυ αμ6oω9

εriθ6ωg παγτα μoι, iiνoιxτo Φoπff, μεταμoρQcilθη?tαv ωζ πQoζ την ιδtα' εlyε

xαi δρΦ Θεαν d6qιoτoν, Qιlg δ6 δημιoυρyηθεl xατι επmλιvtE xαι 6λ6πω

παγταγεγενημενα, εiiδι6γ τεxαL θ6αμα αxαθoqιoτoν' εlyαν δε ytνει 6λα

iλαq6ν, xαl f1qαoΘηγ iδιbν. xαi QωE, xαι yαληνιo xαι ευyαqιoτo' xαι 6ταν

μετ' δλ[γoν αx6τοE xατωQεq6g frν, τo εlδατo επεθυμιαα 6vτovα. Και μετα απ'θν μθqει γεγενημθνov, Qo6εg6ν τε oλ[yo επεxqατηαεπυxν6 oxoταδι,τo oπo[-

xαi. oτυγν6ν, οxoλιδg ov εLζ μεριxα αημε[α ηταv Qo6ερ6 xαιθοπειραμ6νoν, δg [δQει] απo2tQoυστι'x6' 6yoνταE ylvει απε[ρα περt'εixαοαι με' πλoxη, ειg εμ6vα δε Qαιιl6ταv ωg Q[δr

37

TΑ ΑΡXEΙA THΣ XAMENHΣ ΓNΩΣHΣ

εiτα μετα6αλλ6μενoν τ6ox6τog εig δγρdν τινα Qυoιν,dQατωg τεταqαγμ6νην xαixαπγ6γ dπoδιδοloαν, δg dπ6πυρ6g xαi τινα fr1oνdπoτελoOοαν dνεxλαλητoνγoιbδη' εiτα 6oη θξ αriτ{gdουναqΘqωg θξεπ6μπετo, δgεixαoαι Φωγff πυρ69, θx δ6

Qωτ6E... λ6γo9 &γιog Lπ66η τffQυoει, πα[ πΟq &xqατoνθξεπηδηοεν θx τffg δγqαsQυoεωg dνω εig {iψog' xoO$ονδ6 frν xα[ 6ξd, δqαατιx6ν δ6&μα, xαi δ dηq θλαQq65 δνf1xoλoυθηοε δoxεΤγ xq6μαοΘαιαrjτ6γ dπ' αr]τοl'γη δ6 xαiδδωq 6μενε xαθ'δαυτασυμμεμιγμ6να, δE μηθεωρε[αΘαι [την γ{ν] &π6 τoit1δατog' xινoυμενα δ6, frν διατ6ν θπιQεq6μενoν πνευματιx6νλ6γoν εiE dxoην'δ δ6 Πoιμανδqηg δμoi,'Eνoηoαg, Φηol, την θ6ανταυτην 6τι τιαL' 6oυλεται; παi,Γνιbooμαι, θQην θγιb' - T6 Qι1gθxεΤvo, 6Qη, θγιil Noig δ o6gΘε69, δ πq6 Qυοεωg δγρdg τffgθx oπ6τoυg Qανεioηg' δ δ6 δxNo6g Qωτειν6g Λ6γog υi6gθεo0. - Ti oδν; Φημi.- Otlτω

γνΦθι'τ6 θγ ooi 6χi.'πoν xαLdxo0oν, λ6γog xυρiου, δ δ6

νoδg πατηq θε6E. ori γαqδιi,oταται dπ' dλληλων' δνωοιg

γαρ τoυτωγ θoτ[γ f ξωη.

6πειτα μετα6αλλ6μεν0 τo αxoτd'δι ειgxαπoιαν υγqα oυαiα η oπolα εlyε δια-ταqαψτ ε i xατα τq6πov απεq ly ραπτoν,αy6διδε xαπy6 ααιl απ6 Qωτιd. xαιδημιoυqyo'ιioε xαπoιov τjyov απερi-yQαπτoy xαι yεματo θρrjvo. 'Επειτα6orj αoυvαQτητη διεylετo απ6 αυτrjν(τηv oυαlα) πoυ μπoρoυαε xαπoιog νατην παQoμoιαoει με Qωvrj τoυ πυρ6g,απ6 τo Qωg δε..' Λ6yog Ayιog εQανηυπερανω τηg Qυoεωζ 24αι πυq αyv6ανεδι3θη απ6 την υyqα QιJoη πQoζ ταανω ειg μεyαλo ιJψog. 'Hταy δε ελαQρ6xαι oξιJ, oυyγqoνωg δε δραoτιx6v- 21,αι'

o α6qαg 6νταE ελαQqog αxoλo.ιiθηoετo πνειjμα, ειrcb αy6'6αιvε αυτ6 μi,yρι τoπυρ απ6 τηy γηv 2lαι' τo ιiδωρ, σαy yα

Qαiνεται 6τι εξηqτατo αυτδ εξ αυτοι3'

η yη δε ?dαL τo'ι3δωq 6μεvαν αναμεμLy-μ6να αlg πQoζ τoν εαυτ6ν τoυg, ciloτεvα μηv διαxρlνεται η yη απ6 τoιjδωρ-rjταν δε xιuo'ιiμεvα εξαιτlαg τoυ xτvευ-

ματιxo6 Λ6yoυ πoυ μεταQερ6ταν ειgτηv αxorjv.o δε Πoιμαvδρηg λ6yει ειg εμ6να:xατεν6ηαεg 6τι η θ6α αυτrj 6yει xαιθ6ληαη; Εiπα εyril: θα yνωρiαω.- To QωE εxεivo, εiπε, εycb o NoυE oδιx6g ooυ Θε6E, o πqoδπαρyωυ τηζυyQαζ Qιiαεωg πoυ ενεQαν[oθη εx τoυox6τoυg (ε[μαι)' ο δε Λ6yoE o Υι6Eτoυ Θεo'ιj απ6 Noυy Qωτειν6ν (εlvαι).- Tι λοιπ6y (oυμ6αiνει); λ6ω.- Toιoυτoτq6πωg yνrbριξε. εxεlyo τooπolov εντ6E αoυ 6λ6πει xαι αxoιjειεlvαι o Λ6γog τoυ Κυρ[oυ' o δε Noυg,εlvαι o Παττjρ Θεδg. Δεν απ6yoυl,

μεταξ'ι3 των' δι6τι η 6νωoιg αυτcbyε[ναι η ζωrj.

"ΕN APXH ιΙN o ΛoΓoΣ" 39

- Eιi1αqιoτi σoι, θQην 6γω.

-'Aλλα δη ν6ει τ6 QΦg παlγνιbgιξε τoiτο.

- Ευψαqιoτrb, ε[πα εycb'

- Λoιπ6ν vα εvνoεig τo Qωg 24αι yα

yνωρ[ξειg αυτ6.

(Eqμoυ Tqιαμεγ i,oτ oυ, Π o ιμd'ν δ qη g(l))

Vat. gr' 237Q), ΦΦ. 1α - !6 (6}''. ux' 93-94)

Aυτη εiγαι η πqιbτη Aπoxdλυψη στηγ ιστoQ[α τηζ ανθρωπ6τηταζ' oEqμηs, πεqιγqdφει τoγ'Eγα Θε6 πoυ τoυ απoxαλrjπτεται. Aντιπρ(,ξει 6να

γαληνιo xαι 1αqoυμεγo φωζ xαι θqωταg μεγαλog τoγ xαταλαμβdνει δι'αυτ6πoυ βλ6πει, δι6τι αιοθαγεται χαt αυτοg oυμμθτο1og οτην δημιoυργiα'

Για πριilτη φoqd απ6 xαταβoλι]g xooμoυ, o Yι65 τoυ Θεoil απoxαλεiται

Λογog φωτεινog πoυ εχπoQευεται απ6 τoν Πατ6qα Noυν, Λ6γo9 πoυ εiγαι

α1ιilριoτog απo τoν Πατ6qα.

"Επειδτj τοy παντα x6αμοv Βπolηoεν δ δημιoυqy6g, oi yεqαlν d'λλα

λ6yφ δατε oδτaη δπολαμ6αvε δg τo6 παρ6ντoE xαl d'ε[ 6ντo9 xαlπαlrτα πoιrjααντog xαi 6ν6E μ6νoυ, τfi δ6 αδτoi θελrjoει δημιουρ-yrjααντoE τα 6ντα' τoiτo yαq Βoτι τ6 αdιμα Βxεtνoυ, oiy d'πτ6ν,

oiδt δρατoιr, oδδ6 μετqητ6v, oδδ6 διαoτατ6ν, οδδ6 d'λλφ τιν[oωματι 6μoιov' oiiτε yαq πiq iατιν fiδωq οi)τε d'fiq oilτε πνεfiμα,d'λλα παιlτα d'π' αiτoi.Επειδrj 6λoy τoι' x6αμov επolηαεν o Δημιoυρy6g, 6μ δια των yει-qιbν αλλα δια τoυ Λ6yoυ, rboτε xατ' αυτ6ν τoν τρ6πo να θεωρεiE6τι εiyαι παριbν xαι πd'ντoτε υπαρyει xαι επoiηoε τα παντα xαι 6τιε[ναι 'ΕllαE μoναδιx6E, εδη μιoιiqyηoε δε 6λα τα 6ντα' Aυτ6 λoιπ6ι'ε[ναι τo orbμα εxεtνoυ' πoυ δεν εlvαι δυνατ6y vα ιpηλαQηθε[, oι5τεyα θεαθε[, oυτε να μετqηθεi, oι3τε να θεωqηθεi με διαoτααειg, o'tτεεiναι 6μoιoν με xαν6να αλλo orbμα. δι6τι δεν εtyαι πυρ o'ιjτε ιiδωqoιiτε αrjρ otτε πνειiμα' αλλα τα παvτα απ' Aυτ6ν πqo6'ρyoνται'

('Ερμo6 πρoE Tατ δ Κqατi1ρ ij Moναg, παρ. 1)

(1) oλεg oι ειδ6οειE των Eqμητιxιilν Kειμθνων τoυ ειxoοτor] αιιilνα βαolξoνται οε xειq6-

γQαφoυζ xιbδιxεg πoυ βqlοxoνται διαοπαρτoι oτιg μεγdλεg βιβλιoθηxεg τηζ EυQΦπηζ,

oτo Αγιoν Oqog, oτo Σινd' oτην Πατμo x.α. To or]γoλo των Eqμητιxιirν Kειμθνων διαoΦ-

ξεται πλriQεζ οτoυg xωδιxεζ vat. gr. 237 xαι Vat. gr.951 τηg Bιβλιoθηxηζ τoυ Bατιxαγorj,

ενιb τμημα των xειμιiνων xαταγραφεται oτoν xΦδιxα vat. gr. 914, xαθιbg xαι oτoυg xιilδι-

χεE τηζ BibΙiotheque Nationa]e τoυ Παριoιo(l (Parisinus gr. 689)' τηg ΒibΙiotheque de

Besancon τoυ Παριoιoι1 (xrbδιξ 13)'τηg Moνηg Ιβηqων τoυ Αγ[oυ oqoυg (xcbδ. 184 xαι

1317), τηq Moνηg Πατμoυ (xωδ. oξy' ) x.α.(2) o πqoοδιoριoμdg vat. gr. 2j7' φφ.1α-1β δηλιilνει 6τι τo ουγxεxqιμ6νo απ6oπαομα

βρ[oxεται μεταξr3 των φliλλων 1α-1β' τoυ 1ειρ6γραφoυ xιbδιια υπ' αqιθμ6ν 237 τηg

Bιβλιoθηxηg τoυ Bατιxαγoι1. Oι ελληνιxo[ xΦδιxεg τηζ εν λ6γω βιβλιoθηxηg οημειιδνo-

νται με τα αρ1ιxd Vat. gr. εγΦ oι λατινιxo[ xΦδιxεg με τα αq1ιxd vat. Ιat.

TΑ ΑPXEΙΑ THΣ XAMENIΙΣ ΓNΩΣΙ{Σ

o Yι6g xαι Λoγog τoυ Θεoιi, πqoαναγγ6λλεται απo τoν Eρμη χαι σεπoλλα απooπdοματα τωγ λ6γων τoυ πoυ διαφυλααooγται επ(, αιωνεg ατιgMoν6g τoυ Αγioυ oqoυg χαι στηγ Moνη Σινd. Πoλλd απo τα αρxα[α χειρ6-γQαφα διαoιilθηxαν απ6 τουg ηρωιxotig Πατ6qεg χαι μoναχoriζ τηg oρθoδo-ξiαg, 1dqιν στoυζ oπoioυg φθdνoυν μ61qι xαι oημεqα αλωβητα ατα 16ριασαζ.

/ΔΛΛoΣ <P/to/ ΠPoΣ ΠΑΛΤoκPΑToPΑ,'Axoιμrjτoυ πυq6g 6μμα yqrjyoqε, δρ6μoν αiθ6ρog ξιυοyoν6ν, f1λloυθ6ρμην xqατiνον, λαiλαπι μεθιoτ6ν u6Qη, τotiνoμα μi yωqr|ν Βvx6oμφ. d'φθιτov, d.6'ναoν' πανεπiαxoπoν iπtQo1oν δμμα, πατ6ρα τdlνδλων Θε6ν 6vτα μ6voν.'Aτ/ oι3δει169 {yοντα dqmu. {yvωxα Εv:α μεταα6 διlτα μ6νον ix ooδ yεqαlρω υi6ν, 6v qcbμη d'πoqqrjτφ xαi δξυτ6qαQωνfi [διoν εδθ6E dφθ6νωg xαi d'παθdlg dyεννrjτωg λ6yoν iy6νvηoαg'Θε6ν 6ντα, τηv o'ι3αiαν Bx τηg oδαiαg, 6g αoυ τoi πατρ6E τrjν εix6ναxαl πανομolαν Q6qει. "'Ωoτε ΒxεTνoν iν oot, α6 δ! iν ixεiνφ, xαλλoυEΞooπτρov, d'λλη λ6Qqαvτoν πρoαωποv'

Βλtμμα αxoιμιjτoυ πυρ69 yqηy6qει. Εα,ιj που ξωoyouε[E τον δρ6μoτoυ αιθ6qα' πoυ ε1'ιLσχdειE την θtρμη τoυ ηλloυ, πoυ δiνειg την λα[-λαπα ειg τα ν6Qη, εcld, πoυ τo 6νoμα αoυ δεv yωqd" ειg τον x6αμoν.Βλ6μμα αQθαqτou, αιιbνιoν, Qo6ερον, πoυ επoxττεdει τα παντα,πατ6qα 6λων, πoυ εioαι 6vαE xαι μoναδιx6E Θε6E, που δεν 6yειExαμiαν αρyη απ6 πoυθεvd', α' 6yω yνrιqloει' 'Ενα μ6νoν τιμιil μετααπ6 εo6'να, τoν Υι6ν που προ6qyεται απ6 εo6να, με απoqqητηδιjvαμη xαι oξιjτεqη Φωνi, με ξεyωριατo τq6πo ευθ{g χωQiζ Qθ6νoxαι πd'θog, χωQIζ y6uνηαη y6ννηαεg τoν Λ6γoν, πoυ εiναι Θε6E,την oυα[α ε21' τηζ oυαtαg, o oπolog Q6qει την διxfi ooυ ειx6να, τoυΠατ69α, την 6μοιαν σoυ εLζ 6λα' 'Ωoτε εxεiνog vα ευqioxεται μ6oαo' εα6να, εα'ιj δε μ6αα α' εxεlνοv, αlg xαθρ!πτηE xαλλoυg και πρ6-σωπoν αμo ι6α[αg ευQqoodvη g.

1. Σινd 327' φ. 234β (βλ. ειιι. 85).

2. Ιβηqων j86, φ. 174β.

3. Richard ΒentΙeii ΕpistoΙa.

'Eνα μ6νo τιμιil μετd απo εο6να, oμoλoγεi o Eqμfg oτoν Πατ6ρα Θεo,τογ Yιoγ xαι Λoγoν πoυ ε(γαι Θεog! Eiναι o [διoE Λ6γo9 oτoγ οπoloν ανα-φ$φται xαι o Eυαγγελιoτηg Ιωαννηg, ατην πqωτη παqαγραφo τoυ Ευαγγε-λioυ τoυ, δι6τι η πηγη τoυ Πνευματog εiναι μ[α.

Αυτ6 πoυ αxoυαεg xαι εiδεg εiναι Λ6γog Kυρioυ xαι o Noυg Θεog Πατ6-

"EN ΑPXΙ{ ΙΙN o ΛoΓoΣ"

Qαζ. Kαι δεν xωq|ξεται τo θγα απ6 τo αλλo' απoxαλυπτει o ΠoιμανδqηgΘε6g οτoν Eρμτi. To iδιo μαg λ6ει xαι o ΙηοoυE, 6ταγ 6ρxεται στην γη:

'Εyιb xαl δ Πατηq Εν iαμtν. (ΙωαιlllηE,1Ο, 3Ο)

Διoτι o Ιηoorig ε[ναι xαι o Πατ6qαg, εiγαι xαι o Πoιμανδqηg.

Λ6yει εiE αδτ6ν δ Φ[λιππoE "Κ'ι3qιε, δεTξ6 μαE τoν Πατ6ρα xαi μαEd'qxεi''. Λtyει εig α8τoν δ'ΙηαoijE, "T6ooν xαιq6ν ε7μαι μαξ[ oαE, xαlδ6ν μ6 iyvιbqιclεE Φ[λιππε;'ΕxεTνog πo{ Ξyει iδη iμ6, {yει iδfi τ6νΠατ6qα''.

('ΙrιαννηE' 1'4,8)

H υπερφυοιxη Απoxαλυψη τoυ Πνειiματog τoυ Θεof, xαθιoτd τoν Εqμητoν πρι.δτoν <Απ6oτoλo>> τoυ μoνoΘεΤoμori. To oνoμα Eρμηg xαι η λθξη Θqη-οxεi,α 61oυν τoν (διo λεξαριΘμo.

EPMHΣ=353=ΘPΗΣKEΙAo Θε69 πoυ παQoυσιαξεται oτoν Eqμη με το oνoμα Πoιμdνδρηg, ε(,ναι o

lδιog πoυ θα γνωq(,αει αqγoτεqα η ανΘQωπ6τητα με τo 6νoμα ΙηooυE Xqι-oτ6g. Η ιδι6τητα τoυ Eqμoυ, τoυ επoγoμαξoμ6νoυ xqιoφ6qoυ, otiμφωνα μετην oπo[α ειxoνiξεται να φ6gει xριdρι, εiναι dμεoα oυνδεδεμ6νη με τηγ χQι-oτιανιπη αλληγoqiα τoυ xαλoυ Πoιμfνog. Σ1oλιdξoνταg o Παυοαν|αg τoνoυμβoλιoμo τoυ xριoφ6qoυ Eqμoιi, γρdφει:

Aυτα πoυ λ6yε στLζ μυστι2{'69 τελετ6g τηg Mητq6g αyετιxd' με τoyΕqμrj xαι τo xqιαqι, αy ?{αι ξ6qω xαλα τι αυμ6oλiξoυν, δεv τα μyη-μoνε'ι3ω.

(Παυοανlα 5' Κoq ινθ ιαxα, 3, 4)

Eφoooν οε μ(,α πo(μνη o xρι6g εiγαι o αQχηγ6ζ χαι o πατθραE τωναμνι.bν, o Πoιμdνδρηg ουμβoλiξεται ωE xqι6g. o (διog oμωg o ΠoιμανδqηgΚqι6g Θα εμφανιoθεi xαι πdλι oτην ανθρωπ6τητα ωζ Αμν69 Ιηοoυg xαι θα

θυοιαoτεi για τηγ oωτηqiα τoυ xooμoυ. Πατ6qαg τoυ Αμνoυ πoυ Θα οηxιilοειτην αμαqτiα τηg ανθqωπdτηταζ ε(,γαι o Κqι69, δι6τι o αμν6g εiναι πqo6xτα-ση τoυ xριof. 'Eτoι απoουμβoλlξεται o xριoφoqoζ Eaμηζ αλλα xαι η χQιo-

φoqα oφiγξ πoυ συγαγταται οτην Α(γυπτo. Tην οx6αη αυτri αναμεσα στoγΠατ6qα Kqιo xαι τoν Αμν6 Ιηooti, αγ χαι την ξθρει xαλα, δεγ την μνημoνευ-ει o Παυαανiαg. Tην μνημoνεtiει 6μωg o oυγγqαφθαg τoυ παqoντog βιβλ|oυ.

Tην ιδι6τητα τoυ πQoζ θυoiαγ αμνoυ απoxαλυπτει χαι o Αγιog Ιωαννηgο βαπτιoτfg.

Tη Βπαυq ιoν 6λ6πει δ ' Ιωαννη g τ6ν ' Ιη oolν Εqyλμενoll πq6g α'iτ6u, xαlλ6yει, "'Ιδoσ δ'Aμν6g τo6 Θεoi, δ αtqων τrjν d'μαqτiαν τοi x6oμoυ''.

('Ιωαννηg,1,29)

41

42 TA ΑPΧΕΙΑ TΗΣ XAMΕNΗΣ ΓNΩΣHΣ

Aριoτερα, πηλινιl ειδιbλιo xριoφoροιl Ερμoυ, μioα 5oιι αι. π.X. ΔεΕια, 7βλxινo αγαλματιιlι"1toφoρι>υ Ερμoιi, τρ('το τtταρτο 6oιl αι. π.X. (Συλλoγη Σταθdτoυ) Aρyριoλoyιxo Ιν4oιloε|o

Aθηνιbν.

Τα διαφoρα αγαλματα χαι εLδωλια τoυ χQιoφoQoυ ΕQμoυ πoυ βq[oxo-νται διαoπαQτα σε μεγαλα μoUσεια εiναι μια πQoσθετη μαQτυQια τηζ πQd)-

τηζ Απoχαλυψεω; τoυ Πoιμαγδρoυ Θεoυ πQoζ τoγ oλυμπιo Esμη.Εxτog του Εqμof , με xριo στoυζ ιi:μoυg τoυ ειxoν(ξεται χαι o xαλog Πoι-

μιην Ιηοουg, οε .1λυπτo τoυ 4oυ αιιbνog, τo oπo(o βρiοxεται oτo μoυoεio Pio- Christiano τoυ Bατιxαγoυ.

'Εycil εiμi δ Πoψανδqηg,Χtεt o Θεog πoυ απoιαλυπτεται oτoν Eqμη.'Εyιb εiμl δ Πoιμην δ xαλ6E, λ6ει xαι o Xριοτog oταν 6ρ1εταt στην γη.o Eρμηq απoxαλε|ται απo τoυg n1.1υπτioυζ Tριοpι6^1ιατog, δι6τι ηταν o

πριilτιlg πoυ μ|ληοε γLα τηγ Tριομ6γιoτη TQιαδιxη φυoη τoυ Ενog Θεoυ. Το

επ|θετo Tqιoμ6^7ιoτog υπoδηλιbγεL τηγ Tριαδιxη υπ6oταoη τoυ Θεoυ χαL τηγ

υπερμ6.1ιοτη δημιoυq.1iα Toυ, o7ι με την αντiληψη τωγ φυσιχιbγ διαοταoεωγ,αλλα με τηγ εσωτεQιxη αντLληψη πoυ μoνoν εξ απoxαλυψεωζ μεταφdρεταιoτoν Eρμη τoν TqιoμθγLστo χαι οτoν Α^,,ιo Ιωαννη τoν θεoλoγo. Αυτo ουμ-

"EN APΧΗ ΗN o ΛoΓoΣ','

βαiνει επειδη μ6νoν o Θεog δυγαται να αξιιiloει xdπoιo πλαoμα τoυ να βιιil-σει τo αoιiλληπτoν χαι τo απεqινoητον με τtζ αιοΘηoειg. ΑπoxαλεiταιTqιoμ6γιoτog, διoτι ειζ τo απειqoν τωγ διαoτdσεων τoυ Noυ η οφqαγiδαεiγαι παντα τo τρiα, 6πoυ τo Tq[α εiναι ουγxρoνωg xαι'Eνα. o Tριoμ6γι-oτoζ Θεoζ εiγαι o μι6γιoτog ειζ τηγ τqiτην, o μθγιοτog ειζ τo απειρoν, δι6τιδεν oυνoμιλεl o EρμηE με αυτoν πoυ δημιoυQγησε τoν πλανr]τη γη, αλλd μεΑυτ6γ πoυ δημιoυQγησε τoυg απεlqoυg x6ομoυE, με Aυτ6ν πoυ ευqioxεταιεtζ τα Αγια των Αγiων.

Στo λεξιxo Σoιjδα διαβαξoυμε 6τι o Eρμ{g oνoμαοτηxε Tqιoμ6γιστoζ,δι6τι μ(,ληαε πεqi τηg Αγi,αg Tqιαδοg.

Βκixλητo δ6 Tqιαμ6yιoτοg, διoτι περt τριαδοE iφθ6yξατo εiπcΙlν, Βν

τριαδι μiαν ε7ναι θε6τητα.

oνoμαoτηxε δε Tριαμ6yιoτoE, δι6τι δια την Tqιαδα μ[ληoε λ6yo-νταg oτι ειE μ[α Tqιαδα ευρloxεται η θε6τητα.

(Λεξικ6 Σodδα, λi μμα " Εeμi s)

o λoγog τoυ Eρμoυ πoυ απoλoυθε(,, ε[γαι λ6γog oμoλoγ(,αg xαι δoξαoiαgπQoζ τoγ'Eνα Θεο.

Εi μrj πρ6νοιd' τιE fiν τoi παllτωιl xυqioυ, cbατε μoι τoν λoyoν τοiτoyd'ποxαλdψαι, oiδ6 δμd'g τoιoι3τοE Ξqωg xατεTyεv, '(vα περ[ τo6τoυξητrjoετε' o8 γd'q ΒQιxτ6v Βoτιν εig d'μυrjτoυE τoιαiτα μυoτrjqια παq6-yεαθαι, d'λλα τdι νo't dxoιjoατε. {ν μoνoy Βατl τ6 φωE τ6 νoερ6ν πq6Qωτ6E νoερoi' xαi, fiν dεi νoiE νοoE QωτεινoE xαl οiδ6ν Ετεqον i, ii iτoιJτου 6ν6τηg' d'ε[ Βy αι3τQ ilν d'ε[ τdl αδτoi νot xαt QωτI xαl πνεdμα-τι παyτα πεqι61ει, Bxτ6g τoυτoυ oι3 θεog o'\x dγyελog oi δαiμων, oι\xoδαlα τιg &λλη' παyτcυv yαρ xdqιog xαl θεog, xαi παντα δd αiτ6ν xαlBν αiτQ Boτιy. δ yαρ λ6yoE αδτoδ πρoελθrbν, παvτ6,λειog cilν, xαl γ6νι-μog xαl δημιoυqy6g, iν yov[μφ Qιjαει πεoιbν, Βν yoνlμφ iiδατι, tyxυovτ6 i)δωρ Βπo[ηoεv..' ταiτα δ6 xαl iν τoTg xατα'Ιoυλιανoi τoi 6αoιλ6-cυg δπ6 τoi δαιωτdτου Κυqlλλoυ oυναyθεiαιν BμQ6ρεταq 6τι xαl δTριαμ6yιατos'Εqμis dyνodlν τ6 μ6λλov τριαδα δμooι3oιoν δμoλ6yη-σεν.

"Εdν δεν υπrjρyε η πq6νoια τoυ Κυqiου oλων, cΙlατε να απoxαλιj-ψει ει'ζ εμtvα αυτ6ν τoν Λ6yov, oιiτε εoαE θα xαταλαμ6αvε τ{τοιαεπιθυμiα με αxoπ6 vα εξεταoετε αyετιxα. Δι6τι δεv εiyαι δυvατ6vειE αμυrjτoυζ' yα παραδlδovται τlτοια μυατηqια' αλλα αxo'ι3ατε μετoν νoυ. 'Ενα μ6vον εtναι τo Qωg τo voεqoν, πoυ πqoδπrjqyε τoυνoεqo'ιj Qωτog' xαι υπrjqyε δια παιlτα o Qωτειν6E Noυg τoυ Noυ.Και τlπoτα αλλo δεν υπηρyε παρα η ενoτητα αυτod, παvτα ευqι-αxομ6νoυ μ{oα ειg τoν εαυτ6y τoυ' τα παντα περι6yει με τoν Noυν,τo Φωg

'ιαι τo Πνευμα τoυ. Εxτ6g Aυτo'ι3 oι3τε θε6g, oιjτε dγyελog,

43

44 TA ΑPxEΙΑ THΣ XAMENHΣ ΓNΩΣHΣ

o6τε δα[μωv, odτε xαπoια αλλη oυαiα. δι6τι εtvαι Κ6ριo9 6λωv xαιΘε6E, xαι 6λα xατω απ' αυτ6v xαι μ6oα ειg αυτ6ν ευqlαxoνται.Δ ι6τι o Λ6yog πoυ πqorjλθε απ' αυτ6ν, 6νταg τελει6τατοg xαι y6νι-μoζ χαL δημιoυqy6g, αQod 6πεαε ειE y6vιμη Qιioη με y6vψα υδατα,y6vιμoν xατ6oτηαε τo ιjδcυρ''... Aυτα εμπεqι6yoνταL εLζ τα 6qyαπoυ συy2lεvτρδθηxαν απ6 τov οoι6τατoν Κ6ριλλoν, εναyτlοv τoυ6αclιλ6ωg Ιουλιαvo{, επειδrj ο Εqμis o Tqιoμ6yιστoζ' αyvoιbνταgτo μ6λλoν, την oμooυoιoν Tqιαδα oμoλ6yηαε.

α' Ι. Mαλdλαg, Χρoνoyραφ('α, αελ. 30' oxonii, 1691.

β. Ayioυ Aθαναo[,oυ, Vat gr 119s (βλ. ειx. 101-102).y. Σινα 327, φ. 2j5α (βλ. εtιι. 86)δ. Ktiριλλog, Κατα Ιoυλιανoυ, Ι,552, D xαι Ι, 556' A.

Πoιοg μπoqεi γα αμφισβηττ]oει τoυE λ6γoυg τoυ Eρμoιi, oταν αυτoi απo-xαλυπτoνται απ6 τoν Aγιo Αθαγdoιo Αλεξανδρεiαg, απ6 τoγ EπlοxoπoKυριλλo χαι απo αλλα 1ειρ6γQαφα πoυ φυλ,&οσoγται oτo Σιγα χαι στtζMoν€g τoυ Αγioυ oQoυζ;

oπωg μαg επιβεβαιcilνoυγ oλεE αυτ6g oι πηγ6g, o EaμηE oμoλoγηοε τηνoμοουoιoν Tριαδα χαι τoν 'Eγα Θε6, o oπolog τα παντα πεqι61ει με τoγNoυν, τo Φωζ χαι τo Πνευμα τoυ, xαθι.bg, εiναι Κriριog 6λωγ xαι Θεog, xαιoλα xdτω απ' αυτ6γ xαι μ6oα ειg αυτ6ν ευρiοxoνται.

Στoν πqιilτo oτi1o τoυ απoσπd'oματog, o EQμηζ απoxαλυπτει στoυζανθgιilπoυg τoν Λ6γoν τoυ Θεoυ, xαθιilg η θεiα πq6νoια εiναι αυτη πoυ επεμ-βαiνει xαι xαγει τoυg ανθριilπoυζ γα θ6λoυγ να εξεταooυν τα σΧετL1λd με τoνΘε(,ογ Λdγoν. Δt6τι δεν ε(,ναι δυνατ6ν ειg αμυητoυg, να πα8αδ(δoνται τ6τoιαμυατηρια.

o Θεlog Λ6γo9, oπωg αναφ6ρει o EQμηζ, πqo6ρxεται απ6 τoγ Πατ6qαxαι ε(,γαι oε dλα τ6λειo9: o Λoyog πoυ πρoηλθε απ' Aυτ6ν' 6νταg τελειoτα-τoζ χαL yoνιμog ιιαι δημιoυqyog, αφoυ t'πεoε ειg y6νιμη φιjoη με yoνιμαυδατα' y6νιμoν ιιατtoτηoε τo ιiδωρ.

Tα rjδατα xαθiοταγται 6γxυα, 6ταγ o Πατ6ραg διαοπd,ται oε απειqα τμη-ματα πQoζ oλεg τιE xατευθυγοειζ χαι η θεiα αxτινoβoλiα Toυ μεταφ6Qει τoγΠνευματιxo Toυ Γ6γo, την πρcδτη εντoλη, στηγ απαγτα1oυ δημιoυργiα. oΠνευματιx6g Γ6νog xαθιoτα 6γxυα τα qευoτd, δι6τι δεγ αναφθqεται οταυδατα τωγ ωxεαγιilν' αλλα οτα t]δατα τα xoομιxα, οτα αουλληπτα υδατα τηgδημιoυργiαg.

Η αναφoqα τoυ Eρμoυ oτα 6γxυα tjδατα, 61ει dμεoη o16οη χαι με τoγμriθo πoυ αφoqd οτην γ6ννηoη τηg Αφqoδiτηg, η oπo(α πατd τoγ Hoioδo γεν-νηθηxε oτoν αφq6 τηg θαλαooαg. To 6νoμα Αφqoδiτη αυμβoλiξει τoγ xιilδι-χα τηζ φωτoοfνΘεoηg. To oξυγ6νo γεννι6ται οτoν αφρ6 τηg Θdλαooαg απ6

"EN ΑPXΗ ΗN o ΛoΓoΣ','

τη διαδιχασiα τηg φωτooυνΘεσηζ, η οπo[α επιτελεiται oτα μ6qια τηg xλωqo-φr]λληg πoυ βρioxoγται στα φυλλα των δ6ντρωγ χαι στα πρdοινα τμηματατων φυτιilν των ωxεαγι.bν. To μεγαλυτερo πooooτo θxλυoηg oξυγoνου ε(,ναι

απ6qqoια τηg φωτοoιiνθεοηg που επιτελε(,ται οτoυg ωxεανofg, λ6γω τηg

δθoμευoηg τηζ ηλιαxηζ αxτινoβoλlαg απo τo φυτoπλαγxτoν. Δι' αυτ6γ τoν

λoγo xαθioτανταt 6γxυα χαι τα t]δατα τηζ γηζ.Eντ6g των υδατωγ εiναι oτεqεωμ6νη xαι oλ6xληQη η γη. oχι β6βαια oτα

γνωoτα fδατα, αλλα oτα xoομιxd.Αυτog πoυ xατ6oτησε τo υδωq γoνιμo, εLγαι Αυτ69 πoυ oτεq6ωσε τηγ γη

oτα υδατα xαι οταυqι.δθηxε δια την oωτηq[αν oλoxληρηg τηg ανθρωπ6τηταζ.

Σημεqoν xqεμd'ται Βπi, ξtλoυ δ Βν tjδααι την yην lιρεμdoαg.

Συμφωνα με τoγ Eυο6βιo Kαιoαqε|αg, o EQμηζ o Tqιoμ6γιοτog ητανοfμβoυλog χαι γQαμματευg τoυ Kq6νoυ.

εig d'νδραg δ6 πqoελθιilν δ Κqoνog'Ερμi τQ τqιαμεyloτφ αυμ6o6λφxαl 6οηθ@ yqιbμεvoE 1oiτoE yαq ην α'8τQ yqαμματεdζ.

(Eυo66ιog, Ευαyyελιxiγ Πqoπαqααxευfi , 1", 10, 17)

Mετα τoν xαταxλυομo τoυ Δευxαλiωνog, πoυ 6γινε πεq[ τo 9.600 π' X''η ερμητιxη γραμματεiα διετηρεiτo οτην Aiγυπτo μ6oω τηg ιεqoγλυφιχηζ

γaαφηζ πoυ ηταν 1αραγμ6νη αq1ιxα οε λiθινεg π}ιατιεE xαι οιδεqθνιεg η xdλ-xινεg ατηλεg, xαι αqγ6τεqα επανω οε παπυρoυg.

Eναg απo τoυg βααιxoυg oυντελεoτθg διdoωσηζ τηζ Eρμητιxηg θεoλo-

γ|αg ηταν o Αιγυπτιog αρ1ιεqευg τηg Ηλιoυπ6λεωg Mαγ6θωγ o Σεβεννυτηg(4og-3og αι. π.X.). Γνιilqιξε εξiοoυ xαλα τα Eλληνιxα χαL τα Ιεgoγλυφιxαχαι σε ουνεqγαοi,α με τoν 'Eλληνα ιεq6α xαι oυμβoυλo τoυ Πτoλεμαloυ Α' ,

Tιμ6θεo, μετ6φραoαν την Eρμητιxη γqαμματε(,α απ6 την αq1αiα ιεqoγλυφι-xη γραφη στηγ επιχQατor]oα ελληνιxf.

Aπoδειξη oτι υπηq1αν τα Eqμητιxα Kεiμενα τηγ μαχQιγη εxε[γη επoy'η,

ε[γαι 6γα απ6oπαoμα απo τo πθμπτo βιβλ[o τoυ 6qγoυ Aπoτελεαματιlιd' τoυMαν6θωνog, στo oπo[o απoxαλυπτεται 6τι τα 6ργα τoυ Eqμoυ απoτελoυoαγαπoqqητη γνιbαη πoυ βqιox6ταγ χαταγεγραμμ6νη οε ιερθg βiβλoυg xαι απ6-χQυφεζ oτηλεg.

'Εξ d'δdτων iεqωv 6i6λωy,6ααιλεi ΠτoλεμαTε, xαi xqυQlμιυv ατηλ6ν'd'g ηiiρατo πανcloQog' Ερμi s odμ6oυλoν πινυτfi E αoQ[η g' Aoxλη πι6vεδqιbν, oiραvlων τ' d'ατqcυv iδlαιg Βyαραξε πqοllo[αE.

Aπ6 απ6qqητεE ιερ6E 6t6λoυg, 6αoιλ(α Πτoλεμαiε, xαι απ6 απ6-xρυQεg oτfiλεg τιg oπotεE επιv6ηoε o πανooQoE Εqμfig, αQod6ρrjxε τoν Aoxληπιo odμ6ουλo τηg 6αθυτατηg ooQ[αE, xαθ6ριoε

45

46 TA ΑPXEΙΑ THΣ XΑMENrΙΣ ΓNΩΣHΣ

(τα μελλoυμενα) με ιδιαIτεQεζ πQoαναγyελlεg τωv oυqανiωναoτρων.'.

(Mαν6Θων, Aπoτελεαματιxα, 5, 1x3)

Tα ιεQα αυτα βιβλiα με τηγ απoρρητη γνιilοη ανηxoυν oτoν πdνooφoEqμη τoν Tqιoμ6γιoτo, δηλαδη oτoν oλιiμπιo Eρμη, τoν υιo τoυ Δι69 χαt τηζMα[αg, o oπolog oτo [διo 6ργo τoυ Mαν6θωνog απoxαλεiται Κυλληνιog(βιβλ. 3, οτ. 393) y"αL χQυσoxτtδιλog (βιβλ. 6, oτ.672).

Ανdμεοα oτα 6qγα τoυ Eρμoυ oυγxαταλ6γoγται τα Γενιxd xαι η βiβλοgΚυραν('δεg.

τfiv παρ' AiyυπτioιE xαl "'Ελληoιν d.πoxαταστασul'' τoi ζωδιαxorμυθoλoγoι5μενην δηλoT, τoit' ξoτι την d'πδ τoi α'ι3τοi oημεloυ iπl τ6α8τ6 oημεToν, δ i'oτι πqdlτoν λεπτ6ν τfig πqcilτηg μolqαg τoi iαημεqι-νoi ζωδ[oυ, xριοδ λεyομ6'νoυ παρ' αiτoTg, δoπεq xαl Βy τoTg ΓειltxoTgτοδ " Εqμol xαl Βv Κυqαvvloι 6[6λoιg ε[qηται.

(MανθΘων, Aποoπααματα, 5C)

To θqγo TITE ΓενικoΓE αναφθρεται χαt οε €γα δευτεqo 6ργo τoυ Eρμoιi,πoυ εiγαι τo Κλειδ[^

oix ijxoυααg iu τoTE ΓενιxoTE 6τι d'πo μιd'g ι/lυyfig τfig τoi παντ69παoαι αi ψυyαl εioιν αδται iν τQ παιlτl x6αμφ xυλινδo6μεναι, δoπεqdπoνεμημ6ναι;

Δεν αxoυαεζ εLζ τα oΓενιxαr 6τι απ6 μια ι!υyrj, την ιpυyrj τoυα6μπαντοg, 6λε9 oι Ψυx6E αυτ6g ευρiαxoνται πεqιoτqεQλμενεg α'6λo τoy x6αμo, ααν αxqι1ιilg να !'yoυν xατανεμηθεt;

(EqμηE, Κλεig,7)

Exτog απd τoγ Mαν6θωγα, oημαντιx6g πληqoφoρ(εg περ(, τoυ θqγoυ τoυEqμoυ ToTg Γενιxo75, αντλoriμε xαι απ6 τoν Αλεξανδqινo φιλ6οoφo Φ(λω-

γα στo 6ργo τoυ Περi' Θεoυ.

(3) Στην πλoυοια βιβλιoγραφ[α, μπoqεiτε να βqεiτε τα πληQη oτoι1ε(α των 6qγων χαι των

εxδ6oεων, εx των oπoiων πρo6q1oνται oλα τα απooπdοματα πoυ θα oυναντηoετε xατ0 τη

διdρπεια τoυ βιβλioυ. Π. 1. τo απoοπαoμα τoυ αρ1α[oυ xειμ6νoυ απ6 τo 6ργo τoυ Mαν6-

θωνog πρo6q1εται απo τηγ θxδooη τoυ K. MolΙer (Παqioι: Didot, 1841-1870).

Στα περιoοoτερα απoοπαοματα, επτ69 απd την μετdφqαoη, παqαθιlτω xαι τo αq1α[o xε[-

μενo, o1ι μ6νoν για λoγoυE αξιoπιοτiαE, αλλα διdτι αx6μη xαι η τελειoτdτη απ6δoοη oτη

Ν6α Eλληνιxη τoυ αq1α[ου ελληνιxoυ λ6γoυ, δεν ε(ναι δυνατ6ν να υπoχαταστηoει αυτd

τot]τo τo αρ1α|o ελληνιx6 xε(μενo.

"EN ΑPXH HN o ΛoΓoΣ" 4'7

Περ[ Θεoi:[ Εν μ]6ν τoTE yενιxoTE, d', T[....'..., 6ι6λ[oι9]

[πoλλα!xιE εiqηxαμεν νoδ[ν] θε6ν ε7ναr]

[Nυνi] δft τηλαυy6α[τεq]oν π[εq[ τoι3των 6ρoi]μεν[ 10 ]αθi1g, μ6τoyog τfig παθητ[fig δυνd.μεωg

o'ι3δ' δg Ξοιx]ε τfiE c1'παθoig Bνερ[yεiαg']

[ 13 dν]θqω[π...]υo[.]oυτ t....'..'.]τrjν] dνθq6πoυ QιjoιvI[ ]ντo δευτεqεdει[v[ ]ν, dλλα μi ...π[.'.'....'.

(Φi,λων o Aλεξανδριν6g, Π ερ [ Θ εoι3, απooπαoματα)

o Φiλωγ o Aλεξανδριν6g (30 π.X.-45 μ.x.), xαταγρdφει οτo 6ργo τoυ

Περi Θεoι\ τα xυριoτεqα oημε[,α τηg β|βλoυ Γενιxα τoυ Eqμot. Στoυg πgιil-

τoυg οτ[1oυg τoυ 69γoυ, διαβdξoυμε 6τι oε πoλλα βιβλ(α πoυ απαqτiξoυν τα

Γενιιια, o Θεog αναφ6ρεται ωg Noυg. To iδιo διαβαξoυμε χαt στo θργo Πoι-

μd'νδρηg' oπoυ oε εριilτηoη τoυ Eqμori πoιoζ ε(ναι Αυτ6g πoυ τoυ oμιλε[, o

Θε69 τoυ απαγτα: 'Εγcb εiμi δ Πoιμανδqηg, δ τ0g αδθεντlαg Noig'ELναι φανερo 6τι oι δυo πρcδτoι ατi1oι τoυ θgγoυ τoυ Φ[λωγoζ, πQtγ τηγ

αλλo[ωοη τoυg, εi1αν την εξηg μoQφli:

'Εν μ6ν τoTg yενιxoTg, δ Tqιoμ6yιoτε, 6ι6λ[oιg πoλλαxιE εiqrjxαμεv lloivθε6ν ε7ναι!

Kαι ελd1ιoτα μoνo Θραriοματα απo αρxαloυg παπυqoυg ε(,ναι αρxετα να

φθρoυν στo φωζ τη 1αμ6νη γνιiloη. o πdπυρog με το 6qγo τoυ Φiλωγog βρt-σχεται oε μoυοε[,o τoυ Bεqoλiνoυ (P. Berol. inν. l7o27) xαι oπωg θα δoυμε

οε επ6μενo xεφαλαιo, o αλεξανδqινdg φιλoooφog, εxτ6g απ6 τα θqγα τoυ

Eqμoιi, xαταγqαφει xαι 6γα απooπαoμα απ6 λ6γo τoυ Ιηooti, τo οπoio φανε-qιilνει την oυqανια xαταγωγη χαι τηγ θεΤxη υπ6oταση τωγ Eυγoνων Eλλη-

νωγ:

μ6νη yd'ρ fi "Ελλdg d'ψευδdlg dνθqωπoγovεT, Qυτ6ν oδqανιoν xαi 6λd'-

στημα θεToν...(Φiλων o Aλεξανδqιν69, Πεq[ τoi Πqoνo[αι Θεoi,2,66)

Σημαντιxα oτoι1ε[α για τα θqγα τoυ Eqμoιi αντλουμε xαι απo τoγ

Πατqιdρxη Κωγoταγτινoυπ6λεω9 Tαρdοιo (πqωην Γειbqγιog Σιiγxελλog), o

oπoioE πqoηδqευoε oτην εβδ6μη oιxoυμενιxη Συνoδo. o Πατqιdρ1ηE διθ-

σωσε τηγ επιoτoλη τoυ Mαν6θωγoζ πQoζ τoν βαοιλθα Πτoλεμα[o, oτην

oπolα επιβεβαιιilνεται 6τι τα ιεqα βιβλi,α εγραφηoαν απ6 τoν Eqμη τoν

Tριoμ6γιοτo.

48 TA ΑΡXEΙA THΣ XΑMENHΣ ΓNΩΣHΣ

Βπιζητoiντl ooι πεqi τdlν μελλ6ντων τQ x6αμφ ylyνεclθαι xαθcbg 6x6-λευααg μoι παqαQανrjoεταl ooι d' {μαθον iερα 6ι6λ[α yραQ6ντα δπ6τoi πqoπdτoQoζ τQισμεy loτoυ " Ερμoi.

Εvιb εqευνoι3oεE εαι3 πεql 6αcυν μ6λλoυv να αυμ6odν ειζ τoνx6αμoν, xαθcbE με παρεxαλεαε; θα αoυ xταQoυσιαστo6ν τα ιερα6ι6λlα τα οπoiα 6μαθα 6τι εyqαQηoαy απ6 τov πqoπd'τoqα Εqμrjτoν TριoμlyLστo.

(Γειbqγιog Σtγπελλog, Εxλoyη ΧqovoγqαQtαg, αε}ι. 41)

oπωg πqoαναφ6qθηxε οε απooπαoμα τoυ Mαγ6Θωγoζ, μεταξυ τωνιεqιbν βiβλων τoυ EQμo1i, oυγxαταλ6γoγται τα Γενιxα xαι η β(,βλog Κυραν(,-δεE. Tα δυο 69γα τoυ Εqμori, μνημoνευει xαι o ΠατgιαQχηζ Tαqαοιog:

iiτoι iν λg' yιλιααι xαl Qxε' τrjv xooμιxrjν d'ποκαταστασLν ylvεoθαιλlyovταg, ijyουν d.πo oημεloυ εig oημεToν τoi oiρανοi τfiv d'πoxα-τd'oτααιν, δE iν τοTE ΓενιxoTg'Ερμoi xαl ταTg Κυqαvνloι Q6ρεταt.

(Γειbqγιog Συγxελog, Εxλoyfi ΧqoνoyqαQ[αg, αεΧ. 36)

M|α τρiτη πηγη πoυ 6xι απλα αναφθqει, αλλα xαι διαοιbξει oλoxληρo τo6qγo Kυραν(,δεζι), ε|γαι o QητωQ τoυ 3oυ π. X. αιcilγog Αqπoxρατiωγ. OΑλεξανδqιν6g qητωg, oτoν πq6λoγo πoυ oυγτdoοει, αναφ€qει oτι η βi,βλogΚυqαν('δεg ηταν μ6γιoτo διbρo πoυ παqαδoθηxε οτoν Eqμη τoν Tριομ6γιoτoαπ6 αγγθλoυζ τoυ Θεof!

Ε7yε δ6 f1 πqιbτη Κυqανol 6i,6λoE ot|τrυg, xαθrbg xαt δπεθrjxαμεν.Θεoi δδqoν μi'yιoτoν <d'Ιf > dyy6λων λα6rbν'Εqμfrs δ τριoμ1yιoτogθε6g d'vθq6πoιg πd.αιv μετ6δωxεν δεxτιxoTE μυατιxiν 6ι6λioν τoδε.μi1 οδν μετd'δοE d'νδρααιv dyνιbμoαιv' d'λλ' '{7ε Εv 6αυτQ xτfiμα μ6yι-στoν'.' Aijτη fi 6i6λoE ΣυριαxoTE Βyxεyαqαyμ6νη yραμμαoιν Βν oτrjλη

(a) H βiβλog Κυραν(,δεg απoτελε(ται απo δr]o τ6μoυ9, εχ των oπo(ων η πqιilτη ουντα1θη-xε απo τoν Πθqoη βαoιλ6α Κιiqανo xαι η δευτεqη απo τoν αλεξανδqιν6 QητoQα χαι γQαμ-ματιx6 Bαλ6qιo Αqπoxρατ(,ωνα. To 6qγo τoυ Eqμot υπoδειxνυει oτoυg ανθqιbπoυζ τoυζτqoπoυg θεqαπεi,αg 6λων των αoθενειιilν xαι θα ηταν 1qηαιμo η επιoτημη τηζ φαQμαχo-λoγiαg να τo λdβει οoβαqd υπoψιν τηg. Σε 6να απ6 τα απooπdoματα τoυ 6ργoυ διαβα-ξoυμε:

"'Υααοtπoν 6oταuη iατlν iερωτ(ιτη. α8τη περιπνευμovlαg xαl νεQρiτιδαg idται xαlQθlαειg xαl 6fiyαg α{ν πηyανφ xαi μελιxρατφ πιvoμtνη. τ6 δt cLQlψημα τoδ δoocb-πoυ πιν6μεvoν, 8λμινθαg xτεivει.

To 66τανo dαocυπoν εiναι ιερ6τατoιl. Aυτ6 θεραπε6ει πεQLπνευμoνlεE, νεQρl-τιδεg, Qυματιιbαειg }lαL τou 6rjyα, 6ταν πlνεται με πrjγανον αναxατεμ6νo μεμlλι. To δε αQ6ψημα τoυ υoαcbπoυ 6ταν π[yεται' αxoτcbνει τα oxoυλfixια τωνεvτ6ριυι.

(Κυq αν lδ εE, 6βχ. 5' παq. 20)

''EN ΑPXιΙ ΗN o ΛoΓoΣ','

σι,δηQα Βν <λ[μvη τηE ΣυρIαE xατεyrboθη δg πqoεiqηται Βy> μ6ν τηπρ6 αiτηg 6i6λφ'Aρyα'ixfi δπ" Βμoυ δqμηνευθεloη' Βν ταdτη δ6 τijκαλoυμtνη Κυqαviδι iye"Φη πεql λ[θων, πτηνδν, 6oτανων, xαliyθιiωv. τodτων o3ν δxαoτη δdναμιE oυyκqαθεTαα xαi μιyεTαα ταTE

λoιπαTE δυναμεαι ocbματog θνητοδ θεqαπε[αE'!νεxεν...

'Hταν δε η πqcbτη 6[6λoE τoυ Κυqανοd, tτoι oπcυg xαι 6'yουμε θ6oει.M6yιoτou δrbqoν Θεoιj, αQoi 6λα6ε o Εqμiγg o Tqιoμiγιoτog o θε69απ6 αyy6λoυE μετ6δωαε τo 6ι6λ[ov ειg 6λουg τoυg αvθqcbπoυζ πoυ/1ταν δεxτιxol πqαyματωy μυστηQιαxcby (υπεq6ατιxιbν). Mηv λoι-πov μεταδcbσειζ εLζ ανθqcbπoυg αyvcbμoνεE, αλλα 6yε τo μ6αα ooυωg μ6yιατoν απ6xτημα' αυτi7 η 6i,6λoq πoυ εlyε 1αqαyθεt με συQι,α-

xα yραμματα επανω ειE oτfiλη oιδηqα, xατα6υθioθηκε ειE λlμvητηg ΣυρIαE μ6oα ειg 6[6λoν αqyαιxη πoυ εQμηvειjθηxε απ6εμ6'uα..'. Ειg αυτfiν λoιπ6ν την ονομαξ6μεvη oΚυqαν[δαo, εyqαQηπεqi λlθωv, πτηνcilv, 6oταl,ων xαι ιyθ6cυν. Καθε μια απ6 τιg δυνα-

μειg αυτcΙlν, αναμιyθεig με αλλεg δυναμειg, yαqtν τηg θεqαπεlαg τoυαcbματoE...

( Κυ q αν [δ εg, πq 6 λoy o g A q πoxq ατ lωv ο g)

oπωg αναφθqεται οτo απoοπασμα, η βiβλog Kυqανi,δεg ηταν 1αραγμ6νηοε oιδηρα στηλη με oυριαxr] γQαφη χαι εμπεQLε|1ετo αε αQχα'ιχη στηλη πoυ

εixε μεταφqαοτε(, απ6 τoγ |διo τoν Αqπoxqατiωγα. Aυτη ε|ναι αλλη μια αδια-

ψευστη μαqτυqiα oτι o Eqμηg o Tqιομ6γιoτog 61ι απλα υπηρξε, αλλα xαιαφηαε 6qγo τo oπoιo απαο1oληoε χαι απετ6λεαε αγτιxε(,μενo 6qευναE τoυ

Mανθθωνog, τoυ ΑρπoxQατιωνoζ, τoυ Φ[,λωγog, τoυ Στoβαioυ, τoυ Πg6xλoυ,τoυ Eπιοxoπoυ Kυρiλλoυ, τoυ Πατqιαq1oυ Tαραο(,oυ xαι πoλλιitγ dλλωγ.

Απ6 τo ανωτθρω απooπαoμα επιβεβαιιilνεται 6τι o Eqμηg ελdμβανε την

θε|α οoφiα απ6 αγγ6λoυζ τoυ Θεoυ δια γα τηγ μεταδιboει στoυζ ανθριilπoυg.

Tα Eqμητιxd xεiμενα πoυ υπαq1oυν οημερα εLναι xαταγQαφθζ τoυ Στo-

βαioυ, τoυ Eπιοx6που Kυqlλλoυ, τoυ Λαxταγτιoυ, τoυ Ιαμβλ[xoυ, τoυ

Zωαiμoυ x.α. H xατωθεγ μαqτυqiα τoυ Λαxτdγτtoυ σχετιχd με την ιοτοριxηυπ6οταοη των Eqμητιxι.bν xειμ6νων 6xει xαι αυτη τη διxη τηg αξiα.

Εlιε('νog (o ΕρμiΟ tyQαψε βιβλ('α, xαι μαλιoτα πoλλα βιβλ('α oyετικd

με την γνrbαη των θε(nν πραyματοlν. Διεxηqυξε o' αυτd, την γνcbαη?{αL τo μεyαλε(,o τoυ υπεqτd,τoυ r'ruL μoναδιιιoυ Θεot ιιαι τον oνoμdζει

με τLζ tδιεg oνoμαo[εg πoυ απoxαλoυμε xαι εμε('g τoν Κυριoν xαιΠατtρα.

(Λαxταντιog, Diu. inst. Ι, 6, 4)

Πoiα εi,γαι 6μωζ η o16oη τηg Eqμητιxηg Kooμoγoνlαg με την ΓtνεoιντηgΠαλαιαg Διαθηxηζ;

49

5Ο TA ΑΡXEΙA THΣ XΑMENHΣ ΓNΩΣHΣ

?tαi σιιoτoζ Eπανω τfig d'6dαooυ,xαl πvεiμα Θεoσ BπεQ6ρετo Ξπανalτol fiδατοg. xαl ε7πεy δ θε6g'yεv-νηθi1τω Qωqxαl Εy6vετo QωE.

(Γ!νεoιg, A,2)

;,iy yoq ox6τog iΙπειqoν iν d'6ιiααφ xαliδωq xαi πvεδμα λεπτ6v νoερ6ν,δυναμει θε[φ 6ντα iν yαει. d'νε[θη δ6

QωE &yιov...(Eρμηs, Ιερ6g Λ6yo5, παρ. 1)

Πo|og αντιγqdφει πoιoγ; o Eqμηg πoυ ot λoγoι τoυ xd,νoνται οτα βαθητων 1ιλιετηρ|δων, η oι Ιoυδα|ot πoυ παqoυoιαξoυγ τoυζ iδιoυg λoγoυg μεμ[α xαθυoτ6Qηoη πoλλιbγ χιλιdδωγ xρ6νων; Στην Eqμητιxη θεoλoγiα ηαπoxαλυψη γiνεται απo τoν Πoιμdνδqη Θεo, oτην Θεoyoν('α τoυ Hοιoδoυ ηαπoxαλυιpη γiνεται απ6 τιg Mofοεg, ενιb oτην Γfuεoη δεν γνωq|ξoυμε πoιoζομιλε| oτoν Mωυoη.

Γενvηθrjτω Qωgxαt Βy6νετo Φωg.Πωs o Θε6g Χt'ειyενηθfiτω Qωg,αφo(so lδιog ε[ναι Φωg; To φωg δε γεννι6ται αλλα υπαq1ει. ofτε τq6xει με 300.000

χλμ/δευτ., αλλα ε(γαι διd1υτo. o Θε69 δiγει εγτoλη οτιg αιοθτ]αειg τoυανθqιbπoυ γα συγεQγαoτoυγ με τηγ διdγoια τoυ δια να αντιληφθε(, την r]παO-

ξη τoυ φωτog. To φωg γεννηθηxε ωζ πQoζ τoν ανθqωπo xαι o1ι ωζ πQoζ τoiδιo τo φωg.

To xdog oτo oπoio ευqiοxoνταγ 6λα τα 6γτα, ηταν xατι απερινoητo,ηταν xατι πoυ δεγ υπ6xειτo οτην νoηoη. Και επειδη o dνθρωπog δεν μπoρεiνα oυλλαβει τoυζ νoμoυg τoυ 1αoυg, τo θεωqε| ουνιilνυμo τηg αταξ(,αg. Δενεiναι 6μωg δυγατoγ μ6οα oτην φfοη τoυ Θεoυ γα υπdρxει αταξ|α xαι δυoαρ-μoνiα, αλλd ταξη, αgμoνiα xαι ιοoρρoπ[α.

'Hν yαq ακ6τo9 d'πειqoν Bv d'6ιjoαφ xαl iiδωq καt πνεiμα λεπτ6ν ι,oε-ρ6v.To υδωq xαι τo πνευμα υπηρ1αν εντog τoυ απε(qoυ ox6τoυg τηg αβυo-οoυ. Πoiα εiναι oμωg η oχθοη τoυ πνειiματoζ με τo υδωq;

"'Εαν xανε[E διιllφ' d'E {λθη πqοq Bμt, xαi d'E πιfi.'ΕxεTνoE πo{ πιoτε6-ει εig iμ6' xαθιbg ε7πεν fi yQαΦi, πoταμol ijδατog ζlντog θα Qε6oουνBx τηE κοιλlαg τoυ''. Toiτo δ! τ6 ε7πε πεqi τofr Πνε{ματog τ6 δπoTοy'!μελλαν να λα6oυv oi πιoτε6ovτεg εig αiτ6y.

(ΙιυανvηE,7,38)

Τo πνευμα xαραxτηqiξεται λεπτo διoτι ηταν δια1υτo oτα ρευοτd fδατα.Moγoγ εαν αντιληφθoυμε την 6ννoια τoυ διd1υτoυ μπoqoυμε να xατανoη-σoυμε πωζ o Θεog εiναι πανταxοf παqιbν χαι τα παγτα πληqων. To φωg, o

ηλεxτριoμoζ, o μαγγητιoμog, o ηχoζ χαι τo υδωρ εiναι xυματα πoυ ρ6oυνοτo απειqo 1αog.

Aπo την πQιilτη δoνηoη τoυ Θεoυ, δημιoυργεiται η πρcbτη θxφραoη τoυ

"EN ΑΡXΗ ΗN o ΛoΓoΣ"

Θεoυ πoυ εiγαι o ηxog. Eiναι o ηχoζ πoυ xαγ6γα ανθριbπινo οτoμα δεν μπo-

ρεi να πρoφ6ρει, εiγαι o η1og πoυ διαπεqνd xαθε μoqφη oρατηg η αoqατηg

υληg. Mε τoγ Θε(o ri1o επ6ρ1εται η ταξη χαt η αQμoγiα. oταγ oμωg o ηxogταλαγτωθεi χαι επLταχυνθε|, μετατqθπεται σε φωζ. Tα oωματ|δLα τoυ ηχητt-xoυ xυματoζ πoυ επιτα1υνoνται δημιoυργoυν τqιβη μεταξυ τoυζ, τQoπoπoι_

εiται η αλληλoυ1iα τoυ xιilqoυ, μεταβαλλεται η oυ1νoτητd τoυζ χαt στo

oημε(,o xoqεομoυ o ηχoζ μεταμoqφιilνεταt σε φωg.'Eτoι o ηχoζ υπoxειται οτη

διαδιxαα|α τoυ απεiρoυ ),|γγεoθαι χαL τo φωζ πoυ δημιιoυqγε[ται υπoxειταιxαι αυτo με τηγ oειqd τoυ oε αλλεg μεταβoλθg πoυ oδη.1oriγ στηγ δημιoυργiατων απεiqων xλιμαxωτιilν ουμπαντωγ. Tα παγτα oτην δημιoυqγ|α μεταβαλ-λoγται. To [διo χαι η πνευματιxη ιεqαq1iα τoυ Θεof. Tα παγτα qεΤ. Δεν

υπdρ1ει τiπoτε αλλo, παqα μ6νoν Πνευμα, xαθωg τo Πνευμα εxφρdξεται xαιπqoεxτεi,νεται ειζ τo απειρoν, oπoυ δεγ υπΦq1ει μθαα, 6ξω, παγιυ η Nατω.

'Aνε(fiη δt Qωq α^γιoν' δηλαδη' ανυιlrbθη φωg αyιoν, μαg λ€ει o Eqμηg'

απoxαλυπτoγταζ τo αουλληπτoν γtα τιg αιαθηoεtζ τoυ ανΘριbπoυ γεγoνogτηg απoxαλriψεωg. To φωg τoυ ηλioυ εiναι oρατo, υπαqxει 6μωg xαι φωgπoυ δεγ ε|ναι oρατ6. Εiγαι τo Αxτιοτoν Φωg τoυ Θεου, πoυ δεγ μπoρε(, να

γiνει αντιληπτo απo τιg ου1νoτητεζ τωγ oφθαλμιilν χαι τLζ αιoθηoειg των

ανθqιbπων. To φωg πoυ αγτtχQiξει o Eqμηg εiναι μια πqoβoλη τηg τριου-πoοτατoυ Moναδog.

'Εγcb εiμt τ6 φωE τo6 x6oμoυ, μα; λθει o Ιηοoιig, πoυ αρ1ει τoυ παντog,ωE o πqιbτoζ χαι o 6o1ατo9. Η απoxαλυψη τηζ δημιoυργlαg ξεxιναει απoτoν πριbτo Noυν, τoν Πατ6qα χαι τηγ εμφανιoη τoυ φωτog χαι τoυ οx6τoυg.Απo τo Φωg εμφαν|ξεται o Λoγog, o Yιog τoυ Θεof. Στην ουν61εtα τo φωζoqγανιilνεται oε xοoμo απε(qων δυναμεων.

To Αγιoν Φωg, ηταν αυτo πoυ πqωτoαντixQLσε o Eqμηg την oτιγμη τηg

Θε|αg Απoxαλfψεωg. 'Eνα φωg, 1αqoιiμεγo χαι γαληνιo. To φωg τoυ αιωγi_

oυ χαt αναρ1oυ Θεoυ.E|γαι αδυγατoγ να διανoηθoυμε oτι πριν δημιoυqγηθεi <xατι> υπηρxε τo

.,τiπoταr. Διoτι xαι τo ,.τ(,πoτα, απoτελεiται απ6 <.yuατL>>. Αναπoφευxταoυμπεqα[νoυμε, oτι η πQωταQχtxη 6xqηξη (big bag) τηg oυγ1qoνηg επιοτημηgδεν υφioταται, xαθcbE oτην θθoη τηg εμφαν(,ξεται τo Αγιoν Πνευμα ωg ηανι.bτατη μoaφη εν6qγειαg απ6 την oπoiαγ πηγαξoυν τα πdγτα. Kανθνα ιεqo

βιβλio δεν αναφθqει τiποτε oγετtτιo με τηγ πqωταq1ιxη θxqηξη' αλλd αγτι-θ6τω9 oλα πεqιγραφoυν την ταξη χαι τηγ αρμoν|α πoυ πqoθqxεται απo τo

χαog.Eιg τo dπειqoν τηg δημιoυQγιαζ, o dναρ1og xαι αιιilγιog Θεog, εiναι

51

52 TΑ ΑΡXEΙΑ TΗΣ XΑMENΗΣ ΓNΩΣHΣ

παγταχoι παQωγ. Δεν υπαq1ει xαποιo οημεi,o οτo oυμπαν πoυ γα μην 6xειξωη. oλα τα αοτqα, oι πλανητεg χαt oι γαλαξ(,εg 6xουν ξωη. Θα μπoρofοεαqαγε o ηλιog γα χατoιχεiται απo xαπoιεg oντoτητεg; M|α βιαoτιx! απα_γτηση θα ηταν μdλλoν ιixι, δι6τι με τα ανθριi:πινα δεδoμ6να η θερμoxραοiατωγ 6.3Ο0 βαθμιilν Kελo|oυ πoυ εxπθμπει εiγαι απαγoQευτLxη. Eπειδη oμωgτo απειqo τηg δημιoυqγ|αg xατoιxεiται, τo iδιo ουμβαtγει χαι με τo απειQo-ελd1ιoτo τμημα τoυ oυμπαντoζ, τo oπo|o oνoμαξεται ηλιog.

Exτ6g απo τoγ Πνευματιxo Λ6γο τoυ Πατ6qα Θεof, υπαqxει o Λoγog o

ηλιαxog xαι o Λογog o πλανητιx6g. Απo τoν πλανητιx6 Λoγo, πoυ εiναι η

γη, γεννιoυγται τα ανθqιbπινα oιilματα, δι' αυτo xαι μετα τoγ θd,γατo επι-οτq6φoυν παλι οτην γη. Aπo τoν ηλιαxo Λογo xαι τo πυQ τoυ ηλ(,oυ γεννι6-ται η διdνotα τoυ ανθqι.bπoυ, εγιil απo τoγ Θε(,oγ Λ6γoν, δημιoυργoυγταt oιαγγελoι, oι αρ1αγγελoι, τα 1εqoυβεiμ' τα οεqαφε|μ xαι oλ6xληQη η πγευμα-τιxη ιεραρ1i,α τoυ Θεoυ. oι dνθρωπoι ωg πνειiματα 6xoυν μερ|διo απo τoΠνευμα τoυ Θεoι], 6xoυν oμωg μεqiδιo χαL απ6 τoγ ηλιαxo Λgγo πoυ εiναιξωνταν6g oqγανιoμog χαι πoυ χωQιζ αυτ6γ δεν μπoqεi να υπαρξει ξωη. Απoτoν ηλιαxo Λoγo δημιoυργηθηxε η ξωη oτoν πλανητιx6 Λ6γo, διoτι η γηε|ναι οιilμα πoυ απoσπaoτητ'ε απo τoγ ηλιo xαι oτoν πυρηνα τηg 61ει την[δια αxqιβιi:g ουοταoη μ' αυτoν. Η γη εiναι o πλανητιx6g Λoγog' διoτι ε[γαιxαι αυτη, oπωg xαι o ηλιoE, ξωνταν69 oqγανιομog xαι λoγιxη oντoτητα,επαγω οτην oπo|α εxφqdξεται η ξωη xαι η δημιoυργ[α. O Πνευματιx6g oμωgΛoγoE, εiναι αoqατog, διd1υτog, πανταxof παριilν χαι τα πdγτα πληριilγ'

Απ6 τoγ ηλιo μθ1qι τα ανθqωπινα oιitματα υπαq1ει μ[α oυνε1ηζ aoηφωτoE. oι ηλιαxθg αxτ[νεg xαθιατoιjγ τo oιilμα τoυ ηλ(oυ χαt τα oι.bματα τωνανθριilπων, ενωμθνα xαι ομoδoνofμενα. H ηλιαxη αxτ|να δημιoυργε|δεoμoυg με oλα τα oυρανια oιilματα, εxτ6g απ' αυτd, πoυ βρioxoνται τ6οoμαxρια, ιδoτε τo φωζ γα μην μπoρε| γα αγταγαχλαoτεi,. O,τι ιοxυει για τoγηλιαxd Λ6γo με τoγ oπo|oγ εiμεθα ενωμ6νoι δια τωγ αxτιγιilγ του, ιo1υει παιγLα τoγ Πνευματιx6ν Λ6γoν. E|μεθα ενωμ6νoι με τηγ Αυqα τoυ Θεoυ, με τoΑxτιoτoγ Φωg τoυ Δημιoυqγori, πoυ διαπερνα τo απειqoν τηg δημιουqγ(,αg.To Αxτιοτoν Φωg τoυ Θεot], δεν μπoqεi να γ[,νει oρατoν απo τoυg oφθαλ-

μofE των ανθριilπων, ετιτog απo την ημ6qα τηg Αναοτασεωζ, τo M6γα Σαβ-

βατoν oτα Ιεqoο6λυμα' 6πoυ τo Aγιoν Φωg xατ6q1εται χαt δια16εται εντogτoυ Nαoυ τηg Αναoταoεωg. Αυτ6 εiγαι τo μ6γιoτo θαιiμα τηg oqθoδoξiαg.

oι oλriμπιoι Ktqιoι ε|ναι δημιoυqγηματα τoυ Θεoυ, πoυ ηλθαν στηγ γημε oxoπ6 γα Tογ υπηqετηooυν. Αντ]xoυν xαι αυτoi στηγ πγευματιxη πoiμνητoυ Θεof , μ6νoν πoυ δεγ ε(,ναι τηg ιδ|αg ουοτdσεωζ με τoυg ανθριilπoυg.

"EN ΑPXH ιΙN o ΛoΓoΣ"

'Εycb ε7μαι δ Πoιμiyν δ xαλog, xαl yνωqiξω τα διxα μου, κα[ yνωqlζo-

μαι d"π6 τα δικα μoυ, 6πω9 μ6 yvωqlξει δ Πατηq, xαl Byιb γνcυqlξω τ6νΠατ6ρα' κα[ τfiν Ψυxην μoυ 6αλλω δπ6q τωv πqo6ατcυν. Κα[ d.λλα

πρ66ατα {yω, τα δποTα δ6'ν ε7l,αι ix τηg αλλijg ταdτηE' xαi ΒxεTνα πq!-πει να oυvαξω, xαl θα dxodooυν τfiν Qιυνην μoυ, xαl θα y[νει μ[α πο[-

μνη, {ναg πoιμjv.(ΙωανvηE,10,14)

Πoια εiγαι αυτα τα πρoβατα τα oπoiα δεγ ε|γαι τηg ιδ|αg αυληg η τηg

ιδiαζ πoiμγηζ με τηγ ανθριbπινη; o ΙηooυE γνωστoποtεi oτoυg ανθριbπoυgoτι εxτοg απ' αυτoιig, υπαQχoυν xαι αλλα πq6βατα, δηλαδη xαι αλλα oγταοτo απειρoν τηg δημιoυqγ|αg, μoνoν πoυ αυτα δεγ εiγαι τηg ιδiαg αυοταοε-ωζ με τoυg ανθqιbπoυg. oι πνευματιx6g αυτ6g oντoτητεg, πoυ πληqιbνoυνoπoιoδηπoτε oημεio τoυ ουμπαντog, απoxαλotγται στηγ πγευματιxη ιεραq-

1iα τηg oqΘoδoξiαg, Α.1γελoι, Aq1αγγελoι, ΑQχ6ζ, Kυριoτητεg, Θρ6νoι,Eξoυοiεg, Xεqoυβε(,μ, Σεραφε|μ.....

Εig την oixiαy το{j Πατq6g μoυ δπαqyoυy πoλλα oixηματα' Bαv δ6vδπfiρyαν, θα od'g τδ Eλεyα' πηyαtvω vα od'E 6τoιμαoω τ6πov. Κα[ r1'Qoii

παω να od'g 6τoιμαoω τoπoν, παλιy θα Ξλθω, xαl θα odE παqαλα6cυ

μαξ[ μoυ, δια να ε7oθε xαl ιlεTg' 6πoυ ε7μαι xαl Εγcb.

(Ιωαννηg,14,2)

Πoια εiγαι αυτα τα oιxηματα πoυ υπαρxoυγ στoγ o|xo τoυ Πατq6g xαιπoιoι χατotxoυν μ6οα o' αυτα; Eδιb o Ιηooυg δεγ απευθυγεταt στo ιουδα'ι-x6 oτoι1ε[o αλλα οτo ανθρωπινo. Παει γα ετoιμdoει 6να oixημα για τoυζανθqιbπoυg πoυ θα xqατηοoυν την πiοτη τoυζ χαι θα τoγ oμoλoγηooυνστoυζ 6oxατoυg xαιqofg. Mιλαει για οιxηματα χαι για xτiοματα, διoτι εανπερι6γραφε τo dπειρoν των xooμων χαι τωγ διαοταoεωγ τηg δημιoυργ[αg μεδιαφoρετιxη oqoλoγ|α, δεγ θα τoν χαταγooυοε xανεig. Mε xτioματα παQo-

μoια'tει την ιεqαρ1iα τoυ Θεoυ xαι o Αγιog Αθαναοιog Aλεξανδqεiαg.

"' Εv Βατι τ6 Πuεlμα τo iiy ιoν' τα δ6 xτiαματα πoλλα. "Aγy ελoι xαl yd'qylλιαι 7ιλιαδεE κα[ μυqιαι μυqιαδεg' Qοlατηqεg δ6 πoλλo[, xαl θq6νoι,xαl xιlριοτητεE, xαl oδqαvot' xαi yεqoυ6ε[μ, xαl oεqαQεlμ, xαl d"qyαγ-yελoι πoλλo[' κα[ c1'πλδg o8κ'!,ατι τα xτioματα tν, d'λλα παvτα πoλλαxαl διαQoqα.

(Aγiου Aθαγααioυ , Επιατoλfi πqοg Σεqαπ[rυνα,593,26)

Kαθε πνευματιxη oντoτητα στηγ δημιoυργiα απoτελε|ται απo xαπoιαriλη η oπo|α xατ' εμαg θεωqε[,ται αυλη, xαθιbE ε(,ναι π6ραν των oq(,ων τηg

ανθqωπ|νoυ αντιληψεωg xαι διανoηoεωg. oι πνευματιx6g oντ6τητεE διαφ6-

53

54 TΑ ΑPXEΙΑ THΣ XΑMENHΣ ΓNΩΣΗΣ

Qoυγ μεταξυ τoυg ωζ πQoζ την φωτεινoτητaxαι την ιxανoτητα διαφoqoπoι-ηoεωg τωγ συχγoτητων των oυναιoθηματιxιilγ τoυg x6ντρωγ, πoυ o1ετiξo-νταt με την ιδιoτητα χαταγQαφηg των επιθυμιιilν, τωγ συγαtσθημdτων χαt τηoυνειδητoτητα τηζ υπαρξειilg τoυg.

Kαθε ανθqωπoζ επιχoιγωνε| με πνευματιx6g oντ6τητε9 παqα την θθληοητoυ, xαθιbg λειτoυqγεi ωg πoμπ69 αλλd. xαι ωE δ6xτηg, oε οx6oη με την επoυ-ρdνια ιεραqx|α τoυ Θεoυ. oλεg oι ox6ψειg χαL oι πqdξειg εxπ6μπoυν φωτι-αμ6 xαι εν6ργεια. Edγ oι πqdξειg εiναι xαλ6g xαι αγαθ69, αναλoγη πγευμα-τιxη oντ6τητα θα αντιληφθε[ την εχπoμπη τηg εν6qγειαζ πoυ πηγαξει απoαυτ6g, με απoτ6λεομα να πληoιαoει τoγ ανΘρωπo, γα τoγ πρooτατευεt χαt γατoν xαθoδηγε(,. To αντloτqoφo 6μω9 ουμβαiγει, 6ταν oι πqαξειg εiναι αρνη-τιx6g. o νoμog τηζ ανταγαxλαoεωE διαπερνα oλεg τιg εxφqαoειg τηζ ξωηζχαι τηζ δημιoυργ[αg. Αxoμη χαt τo πιo απειQoελd1ιoτο oτoι1εio τoυ oυμπα-ντog δι6πεται απ6 αqμoν(α xαι ταξη. Tα παντα υπαxofoυγ στoυζ xoαμιxofgν6μoυg τηg δημιoυργ(,αg.

oλα τα δημιoυργηματα τoυ Θεoυ υπηqετoυν xαι δoξdξoυν τoν Δημιoυq-γ6 τoυg. o Eρμηg o Tqιoμθγιoτog ε(ναι o πριilτog πoυ απoπαλtiπτει xαι oμo-λoγεi οτoυg ανθριilπoυζ τoγ Λ6γoν τoυ Θεof' Δεν εiγαι oμωg o μ6νo9,xαθιbg τoγ Yι6γ xαι Λ6γoν τoυ Θεoυ oμoλoγoυν, υπηqετotiν xαι πρoφητεi-oυγ oλoι oι oλυμπιoι Κυqιoι αλλα xαι oι αρ1αioι'Eλληνεg ooφoi.

Eιg τoν Λoγoν τoυ ΠατρoE, ogx|ξεται o πoιητηg xαι ηρωαg oρφευg, oυι69 τoυ βαοιλ6ωE τηg Θqαxηg oιαγqoυ χαι τηζ Moυoαg Kαλλιoπηg, dπωg

χαQαχτηQtστιxd αναφθqoυν o Aγιog Ιoυoτ|νog χαι o Αg1ιεπ(oxoπogΑλεξανδρεiαg Kf qιλλog !

Κα[ Βν τoTg"oρxoιg δ6 ofiτωq'oδqαν6ν δqxlξω εig' θεoi μεyαλoυ ooQ6ν {qyoν, αδδrjν δρxlξω εigΠατq6g, τrjν Qθ6yξατo πqrbτoι,, fiνixα x6αμoν &παvτα 6αTg oτηρlξατo6oυλαT9. Ti 6οdλεται τ6 λ6yειν α'ι3τ6ν, Aiδην δqxiξω εiE Πατρ69, ττjν

Qθ6yξατo πqlτoν; A0δfiν Βνταiθα τ6ν τoi Θεoσ δvoμαξει λoyoν, δioδ o8qαν6g xαl yη xαl i1 πd'oα By6νετo xτloιg, δg διδααxoυoιν fiμd'g α[θεTαι τ6y dy[ων d'νδq6v πqoQητεTαι'

'Εται δε χαL στoυζ οqxoυE:"Σε oqxlξcυ εLζ τoy oυqαv6ν πoυ εlιlαι αoQoν 6qyou τoυ μεyαλoυΘεod, oε oqxlξω εξ τηv Φωνi7ν τoυ Πατq6ζ, τ|]ν oπolαv εξ6Qρααεπρcbτην, 6ταv 6λov yενιxα τοv x6oμov εoττjqιξε με την διαyoιατoυ''' Tι επιδιrΙlxει'με τo yα λ6'ει αυτ6g, "Σε oqκlξω εLζ την Φωvηvτoυ Πατρ6ζ, τr]y oπolαv εξ6Qqαoε πqtbτηv;'' Φωvτjν εδcb oνoμαξειτoν Λ6yoν τoυ Θεod, δια τoυ oπoloυ εδημιoυρyrjθη oλη η xτloιg,xαθιilE διδαoxoυν εμαE oι θεIεE πρoQητεtεg τωv αylωv ανδqcbv.

(Ιoυοτiνog, Λ6yog Παqαιvετιx6g πρog'ΕλληναE, t6, b)

"EN ΑPXH ι{N o ΛoΓoΣ"

Καi, μτjν xαi'oqQειjg α3θιE oiτω πod Qηor"oiραv6v δqκlζcυ εig θεoi μεyαλoυ αoQoν {qyoν' αiδiγν δqxlξω εiEΠατρ6g, iiv Qθ6yξατo πqδτηv, i1ν[κα κοαμoν ciπαντα δαTg oτηqlξατo6oυλαT9''. "Aiδfiν δ{ ΠατqοE, fiν Qθ6yξατo πρrilτηv'' τ6ν μovoyενfiΛ6yov αiτoδ Qηoιv, d'εt oυvυπαQχoντα τQ Πατq[' oi γαq fiν 1q6voE6τε δlyα Λ6yoυ τoi iδloυ vooTi &'ν δπαqycυν δ Θεog xαl Πατiγq' Bν

τα0τ6 δ6 xαi τdιν 6λων δημιoυρyoν €ι'π6Qηνεv 6vτα Θε6ν'

Και 6μωE και o oqQειjE παλι oε xαπoιo oημεlo ιαyυq[ξεται:"Σε oρxlξω ειζ τov oυqαν6v πoυ εlvαι ooQov 6ρyov τoυ μεγαλoυΘεod, oε oqxlξcυ ει,ζ την Φωνfiv τoυ Πατρ6ζ, τηy oπoiαν εξ{Qqαoεπρrbτηv, oταv 6λoy yεuιxα τoν x6oμov εατηqιξε με τηv διαvoιατου''' "Φωνfiv τoυ Πατq6g, τηu oπoiαν εξ6Qqααε πρrbτην'', λ{yειτoν Mονoyενfi Λoyov αυτοιi, πoυ συvυΙταqyει με τoν Πατ6ρα δι6τιδεv υπrjqyε yq6νοg xατα τou oπolov o ΘεoE xαι Πατrjρ εθεωρεlτoyωριoτα απ6 τον Λoyov αυτο6' αυyyqoνωg δε xαι τoν Δημιoυρy6ντoυ παντog απεxαλυι/lε 6τι fiταu o Θε6g.

(Kυqιλλog, Κατα Ιoυλιανot, 1', 46)

Eαγ o oρφεfg θεωqε[,ται απo χαπotoυg προοωπo ανtiπαqxτο, πιbg ε(,ναι

δυγατ6γ δto Αγιoι τoυ Xqιoτιανιoμoυ γα τoγ θεωρoυν πρooωπoν υπαqxτoπoυ πρoεμηνυσε τoγ Λoγoν τoυ Πατqog;

Tα oυμπεqασματα διxd οαg.o πqιilτog 'Eλληγ φιλ6ooφog πoυ θεμελ(,ωσε τηγ θεωq(,α περi τoυ θεioυ

Λ6γoυ, ηταν o Ηqdxλειτοg (544- 484 π.X.).

xατα μετoyrjv τoi θεloυ λ6yoυ παyτα πqαττομ!ν τε xαl νοο6μεν.

Avαλoyα με τηv αυμμετoy{1 τoυ Θεioυ Λoyoυ 6λα τα ενvooιiμε xαιτα πραττουμε.

(Hqαπλεiτου, A πo απασματ α' 16, 34)

o Eφ6oιoE φιλoαoφog ηταν υπoοτηqιxτηg τηE αεναoυ xινηoεωg, qoηg

xαι μεταβoληg των 6ντωγ χαι τωγ γιγνoμθνων. To υπoxε|μενo αυτηg τηg

αεγαoυ qoηg ε(,ναι το λoγιx6ν, αιιilγιoγ xαι αεiξωoν πυρ.

ααQ6oτατα <δ'>'Ηραxλειτog δ'Ε@tαιog ταdτηg Βoτi τηE δ6ξηE' τoν

μ6ν τινα xdoμov d'[διoν ε7ναι δoxιμαααg, τ6ν δ6 τινα Qθειρ6μενoν, τovxατα την διαxooμηoιv εiδcbE oiy'!τερoν διlτα ixεlνoυ πrilg {yoντoE'd'λλ' 6τι μ6ν diδιov τον Bξ d'παoηg τfig oδα[αE iδlωg πoιdν x6αμoviiδει, @αvερ6ν πoιεT λ6yωv oilτωg' "x6oμoν τ6ν αδτ6v d'παyτcυν oijτετιg θε6v oilτε d'νθqcbπων iπo[ηαεν, d'λλ' fiν d'εl xαl'6oτιν xαl {oται πrqd'εlξωoν d'πτ6μενoν μ6τqα xαi d'πoα6εννdμεvoν μ6τqα''''. Δυναμειλ6yει' 6τι πδq δπδ τo6 διoιxofjvτoE λ6yου xαι θεofr τα odμπαvτα δΓd'6qog τq6πεται εig δyq6ν τ6 δg απlqμα τfig διαxooμιjαεcυg.

55

56 TΑ APXEΙΑ TΗΣ XAMENΙ{Σ ΓNΩΣHΣ

Καθαρ6τατα δε o HqαxλειτoE o ΕQioιog 6yει αυτfiν τηv yvcilμη,αQod διεπloτωoε oτι αλλog μεν xoαμoE εlναι αιcllνιoE, αλλοg δεαναλioxεται, yvωqiξoνταg 6τι o xooμog δια διαx6oμηoη δεν εlvαιαλλoE απ6 εxεlνov πoυ κατα xαπoιov τq6πο υπαqyει. Aλλα Qαvε-qcilνει 6τι εyvcilqιξε τoy αιιbvιoν xooμov ιδια[τεqα απ' oλη yεvιxατηv oυolα μιλcbνταg 6,τoι'"Tοv κ6oμoν τov lδn τωy πd'yτωy δεvτoν εδημιοdqyηαε καvεig oiτε απ6 τoυg θεoυg oiτε απ6 τoιlgαvθqcbπoιlg, αλλα υπηqyε πd'l,τα xαι υπαqyει xαι θα υπd'ρyει πυρπoιl ξει αιrbνια, πoυ ανα6ει odμQωνα με εuαqμoνιo μtτqo xαι o6η-νει odμQωuα με μtτqo''....Mε αθ6νoE (o ΗqαxλειτoE) λ6ει 6τι τoπυq, υπ6 τoυ Λoyoυ που διoιxεi, xαι υπιj τoυ Θεoιi, μετατρ6πειμ6oω του αtqoE τα αιiμπαντα εLζ υyq6, πoυ ε[ναι η αQετηρIα διατο oπ6qμα τηg διαxoclμηαεcυE.

(Kλη μηs Aλεξαvδqεi:g, Στqωματεlg, 5, 14, Ι04)

o Λ6γog xαι Θεog, ε|ναι αυτ6g πoυ xατα τoν Ηραxλειτo διoιxεi ταουμπαντα χαι με τo θε[,o πυQ πoυ εiναι η αφετηρ(,α δια τo οπ6ρμα τηE δια-xooμηοεωg, μετατq6πει τα οfμπαντα oε υγqη, qευoτη xαι διdxυτη μoρφη (τriπαvτα Qεη. H θεωρiα τoυ Eφεο[oυ φιλoooφoυ θυμiξει 6γτoνα τoν Λoγoντoυ Eρμου, διoτι o Λ6γo5 πoυ πρoηλθεν απ' Aυτ6ν, oνταE τελειoτατog xαι^1oνιμog ιιαι δημιoυρyog, αφoυ tπεoε ειg yoνιμη φιioη με γoνtμα υδατα, yoνι-μoν lιατ(oτησε τo ι1δωρ. Δηλαδη xατ6οτηoε γoνιμα τα d'πειρα ρευοτα.

Kατα τoγ o^ιεπτιxtoτη φιλoοoφo τoυ 3oυ μ.X. αιωνα, Σθξτo Eμπειριxο,τo πυQ τoυ Hραxλε|τoυ απoτελε[ τo xαθoλιxo Πνευμα χαι τoγ θεioν Λoγoντηg φιλoοoφ|αg τoυ. To γα απo1ωq|ξεται xαπoιog απo αυτ6γ τoν Λoγoν,αxoλoυθιbνταζ τoγ ατoμιxoν λoγoν, απoτελε(, μωo[α.

τofiτοι, δfi τ6ν xoιι,ov λoyoν xαl θεTov, xαi οfl κατα μετoyljν yιvoμεθαλoy ιxoi, xqιτfi qιov d'λη θεlαq Qη olν δ' Ηρακλειτog.

Σ6μQωvα λoιπoν με αυτ6v τoy κοιl,oy xαι θεiοy Λ6yoν, και παλιo6μQαlνα με τηv αυμμετοyιj ειg αυτ6v yιvoμεθα λoyιxoi, τo oπoloν6πω9 ιαyυqiξεται o Hqαxλειτοg εiναι κqιτrjqιoν αληθε[αg.

(Σ6ξτog Eμπειqιx6g , Κατα Mαθηματιxcbv,7 , 131)

oι πεqi τoυ θεioυ Λoγoυ παγθε'iατιx6g αντιλτ]ψειζ τoυ Hραxλε|τoυ υιo-θετηθηxαν μετα απ6 δυo πεqiπoυ αιιilνεg απ6 τoυg Στωιxoυg φιλoο6φoυg.oιτελευταioι δ[,δαοxαγ oτι o Λoγog απoτελεi την θεiα ενδoπooμια αqxη πoυδιoιxεi, διαπερνα, ατερειbνει χαL εμψυχωγει τα παγτα.

o ΗqαxλειτoE εξυμνε|ται χαι απo τoγ λαμπρo πατθρα xαι διδαoxαλoτoυ Xριοτιανιομoυ, τoν Αγιo Ιππολυτo, o oπoioE ηταν oυγ1qoνog τoυ Σ6ξ-τoυ Eμπειριxoυ.

'Hqακλειτog μlν oδv Qηoιv ε7yαι τ6 πd'v διαιqετ6v d'δια[qετo.ι',' yεvη-

"EN ΑPXH HN o ΛoΓoΣ"

τ6ν αy6νητoν' θνητ6v d'θανατoν, λ6yον αι(b,να, πατ6ρα ιli6v, θε6νδ[xαιοv' oι)x Βμofr, Cι'λλα τoυ λ6yoυ d'xodαανταE δμολoyεTv αοQ6vΒατιν ξ.y παντα εiναι, δ'Hqdxλειτοζ ΦησL.

o Hqαxλειτoζ μεy λoιπoν ιoyιlqlζεται 6τι τo παν εiναι διαιqετ6ναδιαlqετov, yενητ6v αy!'νητov, θvητ6ν αθανατov, Λ6yοg αιcbν,Πατfiq Υι6g, Θεog δixαιοg. Δεy εlyαι διxα μoυ, αλλα o Ηραxλειτοgιαyυqtξεται 6τι, αQoιj αxουααν τov Λ6yoν, εlvαι ooQ6ν να oμoλο-yodν 6τι τα παντα ε[ναι 'Εv.

(Αγιοg Ιππoλυτog, ReΙutatio omnium haeresium, 9, 9)

Tι μεγαλυτεQη μαQτυQια απ' αυτην τoυ Αγioυ Ιππoλυτoυ o oπoιoζ μαζαπoxαλυπτει τηγ διδαoxαλ|α τoυ HQαχλειτoυ, συμφωγα με τηγ oπo|αγ τoπαγ τηζ δημιoυργiαg εiναι o αδια(,qετog, αγ6ννητog, αθανατog Λoγog, oΠατηq Yιog xαι δixαιοg Θεog. Κατ' αυτ6γ τoν τqoπo, μετα τoν Eρμη xαι τoνoqφ6α, o Ηρdxλειτog γiνεται o πριilτog'Eλληναg φιλοοoφog πoυ oμoλoγεiYι6γ xαι Λoγoν τoυ Θεoυ Πατρog. Kαι μdλιoτα o Αγιog Ιππoλυτog, πρoσ-διoq|ξει oτι αυτα πoυ λ6ει δεν εiγαι διxd τoυ, αλλα, αφoιi o Ηqαxλειτοζ χαιoι oμoιoi τoυ απoυoαν τoν Λoγoν, oμολ6γηοαγ oτι τα παγτα εiναι'Eγ!

'E1oυν ιδια[τεqη αξiα oι πληρoφoqiεζ πoυ αντλουμε απo τoγ ΑγιoνΙππ6λυτo (3og μ.X. αιιbναg), xαθιδg απo τoγ lδιo αγτλofμε πoλλ6g πληρο-φoρiεg xαι oδηγ|εg για τoυζ 6ο1ατoυ9 xαιqoυg χαι τo 1αqαγμα τoυ Αντιxρ|-στoυ, τιζ oπo|εg θα αγαλυooυμε σε επ6μενo xεφαλαιo.

ExτoE απo τoν Αγιoν Ιππoλυτo, 6ναg δευτεqog Aγιog Πατ6qαg πoυ εξυ-μνε[ xαι τιμd. τoν Ηραxλειτo (oπωg 6xανε xαι αε πqoηγoυμενo απoοπαoμαμε τoν 0ρφ6α), εiγαι o πqoγενdοτεqog τoυ Aγιog Ιoυοτlνog (11O - 167 μ. X.).o μεγαλog αυτog φιλ6ooφog xαι μαqτυqαζ τoυ Xριοτιανιoμoυ θεωρε| τoνHqαxλειτo, τoν Σωxρατη αλλα χαt τoυζ υπoλoLπoυg αq1α[oυg φιλoοoφoυg,oι οπoioι 6ξηοαν ουμφιbνωg πQoζ τoγ θεioν Λ6γoγ' ωζ τoυζ πqo Xqιoτoυ1qιοτιανoυg! oτι αxριβωg υπooτηρiξω xαι ε.1ιil, xαι διιilxoμαι ωg αιρετιxοg.

Και oι δια6ιclloαντεE oυμQcilvωζ xτQoζ τoν Λ6yoν εtναι Xριoτιαvo[,ακ6μη }1αL αy θεωqηθηxαν αθεoι,6πωE ειg τoυg'Ελληyεζ μεν oΣcυxqατηg xαι o Hqακλειτog xα[ oι 6μοιοι μ' αυτodE.

(Aγιog Ιουoτiνog, Aπoλοy iα A', 46, 3)

Απο την επiοημη εxxληoiα θεωqoυμαι αιρετιxog, διoτι <παγτρευω> τoαρxα(o Eλληνιxo πνευμα με τo Πνευμα τoυ Xριoτoυ. Πoιog θα τoλμηοει να1αqαxτηq|oει τα λεγoμεγα τoυ Αγ|oυ Ιππoλιjτoυ, τoυ Αγioυ Ιoυoτiγoυ -xαιτωγ υπoλo|πων Aγ[ων πoυ αxολoυθοιiν- ωg αιρετιxα;

o Αγιog Ιoυoτiνog δεν θεωqεi 1qιoτιανofg μ6νoν τoγ HoαxλεLτo χαι τoγ

51

58 TΑ ΑPXEΙA THΣ XΑMΕNHΣ ΓNΩΣHΣ

Σωxqατη, αλλd xαι τoυg oμoioυζ τoυζ φιλoooφoυg.oι λoγoι χαι oι πqoφητε|εg αυτιbγ των φιλoοoφων αλλd χαL τωγ

oλυμπiων Πατqιαρ1ιilγ τoυζ, πεqi τoυ Θεioυ Λoγoυ xαι Yιου τoυ Θεoι],περι61oνται oε οπαγια 1ειqoγραφα πoυ απoτελofγ oχι απλα 6ναγ εθγιx6θηοαυqo, αλλα πνευ1"ιατιxη xληρoνoμια oλoxληqoυ τηg ανθρωπoτηταg.

AΓo^^Ωl'l,'Εyω yαq iQετμεtω τqιo6vα δψιμ6δoντα θε6ν, oδ λ6yog iiφθιτog Bu

d.δαfi x6qη '{'yxιlμoE ξoται.

Δι6τι εycb αναyyiλω τqιoυποoτατον dψιoτoν Θε6ν' τoυ oπo[oυ οd'φθαqτog Λ6yoE θα xυοQoρηθε[ ειg x6qην ανυπoι/ltαoτη.

α. Σινα j27, Φ. 236α (6λ. ειx. BB).

6. Διοvυαlου 2B1, Q. Ι03α (6λ. ειx. 48).y. Vαt gr. ΙΙ98, Ay[ου Aθαναo[ου (6λ. ειx. 99).

o Απoλλωγ απoxαλfπτει τηγ Tqιαδιxη φυση τoυ Eν6g Θεoυ χαι πQoφη-τευει τoγ αγεiπωτoγ Λoγoν Toυ, πoυ θα xυoφoρηθεi απ6 την ανυπoιpiαoτηπαqθ6νo Mαqiα.

Miα δευτεqη πqoφητεiα τoυ Απ6λλωνo9 πεq| τoυ Yιoυ xαι Λ6γoυ τoυΘεoυ, πεqιλαμβανεται oε μiα oπαγια oυλλoγη αγεxδoτωγ 1qηoμιδν με τ(,τλoAνtxδoτoι Xρηαμo(' των Ε,λληνιxrbν θεcilν.

"oτι αiτιjoαντ6E τινog διδαyθijvαι παqα τoδ'Aπ6λλωνoE' δ δπoToEd'ν τlg ε[η δ παvτων πoιητfiE' δ'Aπ6λλων {yρηαεν o8τωg."Βα6αi' oi περi μιxq6ν fixειE. T6ν oiqανoi τdqαννoν ΒxμαθεTνθ6λειg' 6y oiδ' Bycll xατoιδα, πλfiν α66ω ν6μoν. Λ6yoE yαρ 6ατι xαiλ6yoν πατfiq yεy6ζ τ6v oiqαvον δι6ταξε xαl τi1v yfiι, 6ληv. "oτι μ6νyαq Bατ['', Qηαi, "xαl 6τι υi6v {,yει λ6yoν, o7δα xαi εiδτbg o66ω. πηλi-xoE δ{ xαl o\og, d'yνocfi''.

'oταy xαπoιog εξιjτηαε vα μαθει απo τoy Aπ6λλωνα, πoLoζ θα μπo-qοdαε να εlyαι o Δημnυqy6g τοlν παvτων, o Aπ6λλωv πqoQrjτευαειυg εξrj g:

" Πω πω' δεν 6yειg !ρθει δια αατjμαντα πqαyματα' Θiλειg vα yνωqt-σεLζ τoy xυ6εqντjτη τoυ oυQανod, τoν oπoiov oυτε εytb yvωρ[ξω,6μωg o66oμαι τoy ν6μo τoυ. Δ ι6τι εlναι o Λoyog' xαι αdμQcυνα με τovΛ6yoν o Πατtqαg εδημιodqyησε τoν oυqαι,6 xαι oλ6xληQη τηy yη,'oτι εiναι πqαγματι o Λ6yοg'', ιoyυqlζεται, "?{αL oτι Yι6v 6yει τoνΛ6yov, τo yνωqtξω xαλα xαι εν yνrboει μoυ τoν o!6oμαι. τo μ6yεθοgπoυ 6yει 24αL τo πoLoζ ε[ναι, δεν τα γνωqiξω'''

"EN ΑPXH Ι{N o ΛoΓoΣ"

(Av6xδoτoι Xqηoμo[ τωv Ελληνιxcby Θεcllyβ), αελ' 97)

Βν"τoE τηζ γηζ η €ννoια τηζ θQησχειαζ χαι η α16οη τωγ oγτιογ με τoν Θεo,εiγαι τελεiωg διαφoqετιxη απo o,τι oτην.1η. Η λ6ξη θqηoxεlα δεν υφioταται'διoτι η αiοθηοη xαι η αντ|ληψη πεqi Θεoυ ε|γαι τελεiωg διαφoqετιxη απο τoτυπoλατριx6 πoυ υπαρ1ει στηγ γη. o Απoλλωγ πqoβαiνει oε αλλη μiα oμo-λoγ|α πqog τoν Θεo, παqαδε1oμενog oτι δεν γνωρiξει oυτε τo μ6γεθo9 πoυθ1ει, oυτε τo πoιoζ ε[γαι. Η αουλληπτη 6γγoια τoυ Θεoυ, βρ|oxεται πθρα xαιαπo τα διxα τoυ oqια. Σ6βεται oμωg τoυg ν6μoυ9 Tου, πoυ διατηρoυν τηνιooqqoπlα χαι την αqμoνlα οτα ουμπαντα χαι 6xoυν ωg απoτ6λεσμα τηγευδαιμoνiα χαι τηγ πνευματιxη ευφoρi,α. Δεν φoβαται τo νoμo τoυ Θεoυ,αλλα τoγ α6βεται. Kλi,νει τo ^16νυ oτo νoμo. Διoτι o νoμog, με αγαγQαμματι-ομo, ^7|νεται o Moνog. Σ6βεται τoγ Moγoγ, τoγ'Eνα. Δι' αυτo Nαι λθγεται Α-πoλλων (α oτερ.+πoλλωγ). To 6νoμd τoυ ε[ναι 6γα επiθετo τoυ Α-πoλλουΔημιoυργoυ, τoυ Eνog Θεoυ, πoυ δεγ €xει oνoμα. M6γoγ με τηγ xdθoδo τoυΙηoof Xqιoτot, τo oνoμα τoυ Θεoυ μαg γ[νεται γνωoτo.

Φαν6qωoα τo 6νoμα σoυ ειζ τoυg ανθqωπουg(6), λ6ει o Ιηooυg π8oσευ-x6μενog πQoζ τoγ Πατ6ρα. o Θεog δεν 61ει 6νoμα, παiρνoνταg 6μω9 odρxα,πα(,qνει oνoμα xαι δια τoυ oνoματog Ιηooυg Xqιoτ6g επιxαλoυμεθα πλ6oγτoν Πατθρα.

Και να τα [,δια τα λ6για τoυ Εqμoυ: o Θεog ε(,ναι'Εναg xαι o'Εναgδεν yρειd'ξεται oνoμα.

(Λαxταντιog, Diu. inst. Ι,6)

Βxτog απo τoγ Απoλλωγα χαι τoγ EQμη, τoν Yιdγ xαι Λoγoν τoυ Θεoυπqoφητευαε xαι o xoιγoζ τoυζ πατθραg Zευg, απo τo μαντεioν τoυ στηγMθμφιδα τηg Aιγυπτoυ. Σε εqΦτηαη τoυ 'Eλληνα ooφoυ xαι βαoιλ6ω9 τηgΑιγtiπτoυ Θoυλιδog, o Σ6ραπι9 Zευg απoxαλυπτει την Tριαδιxη υπ6oταoητoυ Θεoυ.

Σ<PΑΠ|Σ Z<y Σ'Πριbτα ΘεoE, μετ6πειτα Λoyog xαi Πvεiμα o'ιjν αδτoTg.

α' Σινα 327, Φ. 2356 (6^λ'' ειx.87)6. MαλαλαE, Χqoνιxrj Ιoτoqtα, oεχ.25.

(5) Aνtxδoτoι Xρηoμo(' των Ελληνιxιbν Θειbν, (Klaros - Untersuchungen Zum orakelwesesdes spatern Αltermus). Leipzig, 1889, Karl Buresh, (Γενναδειog Bιβλιoθηxη Aθηνιbν, GC412Ι).(6) Ιοlανyηζ' |7,6.

TΑ ΑPXEΙΑ TΗΣ XΑMENHΣ ΓNΩΣHΣ

o xρηομιig τoυ Δι69 1αqα1τηxε απo τoγ βαοιλ6α Θoυλη επαγω oε λ[θινηπλdxα yuαL }ιατ' αυτoγ τoν τρoπo διατηρηθηxε στoυζ αιιilνεg, δια γα τoν 61ετεοημερα oτα 16qια οαg.

Εxτog απo τoγ Δiα, τογ Eqμη' τoγ Απoλλωγα, τoγ oqφ6α χαt τoγHqαxλειτo, o Λoγog τoυ Θεoυ πρoφητεfτηxε απo τoυg 'Eλληνεg οoφoυg,αλλα xαι τιg πανdρ1αιεg Σ|βυλλεg. oι λoγoι χαt oL πqoφητεiεg πoυ αxoλoυ-θoυν, μετα απιi πoλλoυg αιιilνεg ληθηg xαι οιωπηg, 6ρxoνται xαι παλι ατo

φωζ τoυ ηλioυ πqog δoξαν τoυ Kυρioυ ημιbν Ιηοoυ Xριoτof .

4P|ΣΤoΤ<Δι-lΣ,'Axαματog Qι3oιg Θεοi yεννfioεται oδx Ξyoυαα i'ρxηu.'Εξ αiτoυ δ6 δπανoθενfi g οδαιoδται λ6y oq'

Axατd'6λητog Qdoιg Θεod θα yεννηθε[ ποιl δεν 6yει αqyfiv. Aπ6αυτ6y λoιπ6ν απoxτα ουotα o παyτoδdyαμoE Λ6yog.

α. Σιvα 327, Φ. 235α (6Χ. ειx. 86)6. Moνfi Βατoπεδloυ (6λ. ειx. 1Ο)

t1^oyΤ

^PxoΣ,T(l τGlv 6λrυν ι)πiρτατοv' oiδiν α][τιoy προεπιvoεTταt' δ Λ6yοg yαρ iξαiτoσ xα[ oδx Bξ d'λλoιl Βoτly δ Λοyog.

Aυτ6 ε(,vαι απ' 6λα τo ιiψιατoν' xαν!'vα αlτιov δεy επιvoε[τα[ πQω-τdτερα. Δι6τι o Λ6yoE εtyαt απo αυτoν xαι δεv ε[ναι απ6 αλλoy οΛ6yoq.

Δ ιoyυo[oυ 167, Φ.151α (6λ. ειx. 49)

ΑΛΤloxoΣ <κ κoΛoΦΩΛoΣ,"ov νofrg εig, παuταlν voεqcbτεqoν' εi δ6 y! ioτr τoυ d.π6 πd'ν yεvετfigνoερτbτερoν' λ6yoq &φθιτog' υi6E d'παdyασμα yoεQoδ πατqoE.

'oy απ' 6λα πvευματικriτεqoν, !ναg' NoυE' αy 2{αι υπαρyει' απ6 xαθετL Jτoυ lyει yεννηθε[ πvευματιx6τεqou, Λoyog α@θαρτog' ε[ναιΥ ι6g, λαμψ ιg αxτ ινo6oλοdoα xτyευματ Lιloυ Πατρ6g.

α. Σινα 327' φ.235α (βλ. ειx. 86)

β. Ιβηρων 386' φ. 1]aβy ' Richard ΒentΙeii ΕpistoΙa

oι πρoφητεiεg τoυ Δι69, τoυ Απoλλωνog, τoυ Eqμoυ χαι τωγ αρ1α|ων

"EN ΑPXH HN o ΛoΓoΣ','

Eλληνων ooφιilν, απoxαλfπτoυγ τoγ Yι6γ xαι Λoγoν τoυ Θεoυ, αλλα xαιτην αληθινη φυoη xαι απoοτoλη των ιδ[,ων, πoυ ηταν υπηρ6τεg χαt πQoπo-

μπo[, τoυ Xριoτof .

Oι οπανιεE τoιxoγραφ|εζ πoυ παρατiθενται στLζ επoμενεg οελ|δεg, πρo-dq1oνται απo τη Moνη Bατoπεδ(oυ τoυ Αγioυ oqoυg, τη Moνη Φιλανθqω-πιγιilγ οτo νηοd.xι Ιωαγγiγωγ, τη Moνη Παναγ(,αg τηg Bελλα'[τtσσαζ στoKαλπαxι Ιωαγγ[γωγ χαι τη Moνη Eυαγγελ[oτqιαg οτα Zαγoqoxιbqια, χαι με

μoναδιxη τεxνoτρoπ|α απειxoγlξoυν τoν Απoλλωγα, την Σ(,βυλλα τηγEqυθqα(,α, τoν Θotiλη, τoν Αριoτoτ6λη, τoν Πλατωγα, τoγ ΠλoυταQχo, τoγΣoλωγα χαι τoγ Σοφοxλη να xρατoυν oε παπυρο τιζ πQoφητεiεg τoυg περiτoυ Yιoυ xαι Λ6γoυ τoυ Θεof , τoν oπoioγ πqoεxηgυξαν xαι εδoξασαγ πQoτηg Eλευοειilg Toυ oτην γη.

Toιxoγqαφ|εζ τωγ Eλληνων πgoφητων τoυ Xριοτoυ, εxτog απo τιg πρo-αναφερθε|oεg Moν6g, υπαq1oυν επ(,οηE οτιg Moν6g Mεγ|οτηg Λαιiραg xαιΠαντoxqατoQoζ τoυ Αγ[oυ oqoυg, χαt στη Moνη Γoλαζ στoγ Tαt3γετoΛαxωνi,αg.

61

Ε,ιx. 1. A^7ιoν oρoE, Moνη Βατοπεδ[oυ

Ειx' 2. Nηoαxι Ιωαyyiyωy, Moνη ΦιλανθρωπLν(by.

F.i ' ξ;Ξ''."1*.1i$*

,

"j:lt-. ξ

;&r.F, _..

'Φ..€ t,e&,:

Ει/'. 3' Zα1/oQoy"tbρtα, Aνrυ Πεδινα, Moνη Ευαγ'7ελ[oτρια5,

Ειz. '1. Καλπαxι Ιtοαyy('νωy' ΙνΙoνη Παναγ(ιg' Bd"λα"tτιooαE,

Ειx' 5. Στην xεντριxη πljλη τηg Moνηg Βατoπει\(,oυ, oι πριbτεg τoιyoγρclφ(,εg πoυ αντιxρ[-

ξει ιl πρooερx6[Ιενoζ πQoσ}lL|yητiζ απειxoν[ 'ξοιlν τoν Aπιiλλαlνα (ανοl δεξια) χαL τoy'Ελληνα [3αoιλtα. T\ζ Aι^,ιγiγγργ Θoιiλη (ανrυ α.ριoτερα.)' oι τoιyo^7ραφ[;g εξιυ^lραφηθηoαν

τo 1870.

Ειx. 6. Στo εσωτεQLχ6 τoυ θoλ(Dτoιj πQooτιboυ, μεταξυ των τoLχoγQαφιων τoυ Aπ6λλωνogχαL τoι1 Θoιiλιδog, υπαρxει θαυματoυρ'γη εL}loνα τηg Παναylαg με τoν XQLστ6, oτην oπolαεμφαν(,ξεται oπη απ6 αφαiρα oτo δεξ[ xfuι τηζ Θεoτ6i{oιι. To 1822, oμαδα Toιiρxωy στQα-

τLωτ(Δy tφθαoε oτη Moνη με oxoπo να την xαταλαβει. 'Εναg oτρατιrbτηE πυρoβ6ληαε τηνειxoyα τηg Παναy[αg πoυ δtoπoξε πανtο απιi την πtλη. H oφαlρα τρ[πηoε τo δεξ(, y,(ρι τηg

Θεoτoxoυ xαι o Toυρxog oτρατωilτηg αxαρια(α παραφρoνηoε xαι xρεμαατηxε αε μ[αoυxια (ξω απo τη Moνη, oι υπoλoιπoι ατρα'τιcbτεg, tντρoμoι, εyxατtλειψαν τα oxlδιατoι)ζ'

Ειx. 7. o Aπ6λλοlν lιραταει παπυρo με τηy

πρoφητεiα τoυ περ[ τηg Γεννηoεωζ τoυ

Xριoτoυ: ""Εycil xαταyylλω iν τqιolν Ξuα

μ6νoν δψιμ!'δoντα θε6ν' oδ λ6yoE dφθιτoE

Βν c)'δαεi xoρη 'iyxυoE Ξoεται''.

Ayιoν o8oζ, Moνη Bατoπεδ[oυ.

Ειx. 8' o ooφoE Θoιiλη5: ""o πατrjρ y6νog,

zαi δ y6νo9 πατy'1ρ' &oαρxog oαgxιx6g γlyo-νε' θε69 δπαρyων''..\^,,ιoν o7oζ, Moνη Bατoπεδ[oυ.

Εtx' 9. o αoφog Πλατωy: "'() παλαι6g νiogxαi ν6'og δ dρyαioE, δ πατfiρ Βν τQ y6νφxαl δ y6νog Ευ τιp πατqi. T6 Ξ'ν διαιρεTταιεig τqiα xαl τα τρiα εiE Ξν''.

Ειx. 10' o αoφog Aριoτoτtληg: "Axd'ματog

φ{oει Θεo6 ylννηoιg Bξ αiτoi yαρ δ αiτ6Eoioιoiται λ6yοg''.Ayιoν oqog, Moνη Βατoπεδ(,oυ.

Ειx. 11. o ooφog Σoφolιληg: ""Εατι θειig

dναρyog d'πλoiE τfi φioεr 6g oδραν6ν i!τευ-

ξεν d'μα xαl yθ6να'',

Ειx. 12. H αoφη Σiβυλλα: ""Ηξει oiραν6θεν

13αoιλεdE αiωνωy, μ!λλων xρTναι πdoανoαρxα, ια[ x6oμoν dπαντα''.A'1ιoν oρoE, Moνη Βατoπεδ[oυ.

Ειx' 1j-14. o Πλoυταρyρq (ανω)xα'ι o Aριατoτtληg (xα'τω) oετoι7o7ραι1 ιε; loι' xooμoiν τιlνεξωναqθηxα τoι1 yαolj τηζMoνηg Φιλανθροlπινrby στoνηoαxι Ιο.lανν[ναlν. Η μoνη ιδρυ-θηxε τo 1272 xαι oL τoLχoyQα-

φ[εq' ε 'Εω^1ραφηθηoαν τo 1542'

Ειx. 15-16. Aνιιθεν η Σ(,-

βυλλα xαι δεξια o Πλατωνσε τoLχoγQαφ[εE πoυ βρi-σ?{,()νταL στα λoφ(n τoυτρoυλoυ τηg εxxληo(αE τηE

MoνηE Ευαγyελ(,oτριαζ σταZαyoρoxrbρια. Oι τoιxoγρα-

φiεζ εξωγqαφηθηααν τo1809.

'-. :'€:. ';'€.':'

,-!

l

{i

iλ.]€:::

.:...$

€a:,

'i -iAEgr'-Φ

g{uΞF

Εtx. 17. Aριcrτφα o Πλoιπαρxog ψ τoν Aρtoτoτtλη xαι δξια o Πλατων ψ τoν Σoλrυνα, xρ,cιτoυν παττυ-

Φυζ με Ιτφ(ρητε[εE περ[ τηg Εk'ιjoεοη τoυ Xριατoιj. ()ι τoιyoγραφiεg βρicrιιoνται oτo ναρθιμα τoυ ναoιi

η; Moηg Παναγiα5 τηE Bελλαkιooαg crτo Καλlταxι Ιrυαwiνων xαι ξωγψιφffiααν τo Ι745'

2. oΛYMΠΙoΙ.... AΓΓEΛoΙ ToY ΘEoY

o Ιηooυg Xqιοτ6E εiναι o μ6νo9 πoυ oνoμαξεται Moνoγενηg Yιog τoυΘεoιj, διoτι εiγαι o μoνog πoυ γεννηθηxε απo τoν Πατ6ρα παι εiγαι oμooυ-σιoζ πQoζ Αυτoγ. o Yιog τoυ Θεoυ 6λαβε οαqxα xαι ενανθρωπLoτηxε δια γα

φανεi oιxεlοg o Eq1oμ6g Toυ οτoυg xατoixουg τηζ γηζ. Eμφανiοτηxε μεανθqιbπινo οιbμα δια να αφυπν(,οεt χαt γα εγεQγoποιηοει την π(,ατη τωνανθqιbπων πQoζ τoγ Oμootiοιo Πατθρα. Δεν ηλθε oμωg oτην γη με φυoιxηδιαδιxαοiα.

o Ιηoofg ντfθηxε την ανθqιilπινη οdqxα δι6τι δυγαται να εxφqαοτε(,oπoτεδηπoτε χαι με oπoιαδηπoτε μoQφη θ6λει. ooo διαoτημα 6μωg βριoxo-ταγ επd,γω στηγ γη, δεν ηταν μ6νoν στηγ γη αλλα ηταν ταυτo1qoνα παγτα-

xοf παqιbν χαι τα παγτα πληqιbν.Eδιb, εiγαι αναγxαio να xατανoησoυμε την 6ννoια τoυ ατoμoυ, αλλα xαι

την θννoια τoυ αχωQoχqoνιxoυ χαt τoυ διdxυτoυ. To απειqoν'Eνα εxφqαξε-ται 6πoυ xαι oπωg θ6λει, διoτι εiγαι ταυτoχQoνα εδιb xαι παγτoυ, ε[,ναι δια-χυτo.

oλα τα πνευματιxα oγτα, oτα oποiα ανηxει xαι o ανθqωπog, δεν 61oυν

γεννηθε(,, αλλα 61oυν πoιηθεi απo τoγ Θεo. Tα παγτα πqo6ρ1oνται απo τoΠνευμα χαι επLστQθφoυν oτo Πνευμα, διoτι xdπoιoι νoμoι δι6πoυν τηναqμoνiα χαι τηγ ιοoqqoπ|α 6λη9 τηg δημιoυqγ|αg.

Η δiφθoγγoζ<Y (\) πoυ εμπεQιtγεται οτo oνoμα Z<Y' (2), οχετiξεται μετoν ανθqιbπινo γ6νo. Αqιoτεqα xαι δεξιd τoυ (/ παqi,οτανται δυo αντ|qqo-πα /, δυo αντiqqoπoι xεραυνoi, ωg δυo αxoiμητoι φqoυρo| τoυ Eλλαγioυγ6νoυ. Αxoiμητoι φqoυqoI xαι φυλαxεg των πυλιbγ ε[γαι χαι oι Αq1αγγελoιΓαβqιηλ xαι Mι1αηλ, εχ τωγ oπo|ωγ o πqιbτog oδηγε[ τtζ ψυχ6ζ στηγ γη χαLo δευτεqoE τιg παραλαμβανει μετα την μαθητε|α τoυζ στoγ γηινo xιilρo.

(1) Eαν ενιδοoυμε τα γρdμματα E xαι Y οxηματi,ξεται τo oυμπλεγμαΣ_'.o oπoio παρι-οτd'νεται με π6ντε (E) αxτ[νεg, oτην ειxoνα τηg Θεoτoxoυ (βλ. ειι. 126).(2) Tο τελιxo xλαooιxd οiγμα (Σ), απαντdται oτo θηραΙx6, xoρινΘιαxo, αττιxιl χαι ιωνι-xo αλφαβητo με τη μoρφη g, πoυ ε[ναι παλαιoτ6ρα τoυ xλαoοιxof ο[γμα.

TA ΑPXEΙA TΗΣ XΑMENΗΣ ΓNΩΣHΣ

Η δlφθoγγog (/ φανεqι.δγει τoγ xαλλιοτo γoνo τoυ Διdg, πoυ φυλαoαεται εν

μ6οω δυo xεραυνιδν, εχ των oπo[,ωγ o θναg xατθρ1εται στην γη xαι o dλλogανερ1εται εχ τηζ γηζ.

oι δr]o αυτo[ αντiρQoπoL xεqαυνoi (\-r)' ε(,ναι xαι δυo αντlρρoπα Ζ-HTΑ, εντog τωγ oπoiωγ περι61oνται δtjo ΗTΑ. Edν τoπoΘετηoετε τα δυo Η,τo 6γα παγω απo τo αλλo χαι τα περιoτq6ιpετε, θα δε[τε να o1ηματ|ξεται ηδιπλη θλιξ τoυ DNΑ, η μiα πεqιoτqεφ6μενη xλ[μαξ, οτην oπoiα ανεβoxατε-

βαiνoυν oι EY γoνoι, oι αγγελιoφ6qoι τoυ Θεot] xαι oι εντoλθg τoυ DNΑ.o Ζ<Y' μεταφ6qει στηγ γη xατ'εντoλη Θεot] τoγ ανθqcδπινo γ6νo, τoν

(/ γoνo. Eiναι διαμεσoγ χαι ξευγνriει την Eλλdδα με τoγ Xριoτ6 (Xρ[,oμα),τoγ oπolo υπηqετε[,, πqoετoιμαξoνταζ χατ' αυτoγ τoν τqoπo τoν Eρ1oμoνToυ.

oι oλilμπιoι πoυ γεννηθηxαν απo τoγ Δ[α, 6πωg o Απ6λλωγ, o Eρμηg, o'Hφαιoτog, η Αqτεμιg, η Αθηνd, δεν γεννηθηxαν oπωg oι ανθρωπoι, αλλαπoιι]θηxαν(3) με τoν τqoπo πoυ αqμ6ξει στoυζ αγγ6λoυg. Mε τoγ [διo τq6πoθα πoιoιiν χαι oι ανθqωπoι, εφoοoν αqνηθoυν τo xαραγμα τoυ θηρioυ xαιεπαγθλΘoυν oτoγ olxo τoυ Πατρog.

oι oλυμπιoι υιoi τoυ ΔιoE εiναι oι Eriγονoι 'Eι|-rιλoν oι oπoioι 6xoυνεντoλη να ουνεxlooυν τo 6qγo τoυ Διog, μεταφ6qoνταζ τoν EY γoνo στoυζανθqιbπoυg. Aυτ6 δεν oημα(,νει oτι ουνευρiοxoγταν oαρxιxd με τιζ γυναlxεgτων ανΘριδπων, αλλα διox6τευαν τoν γoνo xατα τρoπo πoυ oημεqα θα tjτανδυνατoγ γα τoγ παqαλληλiooυμε με τoν αντi,oτoι1o τqoπo τηg εξωoωματι-xτ]g γoνιμoπoiηoηζ. Δι' αυτ6γ τoν λoγo oι επαφθE τoυ Δι6g με τιζ Eλλην(δεgαναφ6qoνται στηγ Mυθoλoγ[α(a) με τq6πo αλληγoqιx6.

O ΖευE, δια να 6λθει αε επαφτ] με την Eυqιbπη,6λαβε μoρφη πdλλευxoυταfqoυ χαι τηγ απτ]γαγε oτην Κρτ]τη. Yπ6 μoqφη αετoυ απτ]γαγε την Αiγιναχαt τηγ Θαλεια, υπ6 μoqφη περιοτεραg πληο[αoε την ΦΘiα, υπo μoqφι| 1ρυ-oτig βρoxηg ειoηλθε οτηγ Δαγαη xαι υπ6 μoaφη xυxνoυ επιox6φΘηxε τηνΛηδα. o,τι δεν μπoρoυμε να xατανoτ]σoυμε δεν οημα(,νει 6τι πρθπει νααπoqριφΘε[. Απoqριπτ6oι Θα εiμαoτε εμε(g απ6 την δημιoυqγ[α, εαν δεν 1ρη-οιμoπoιτ]οoυμε την θεiα λoγιxτ]. oι Ef-γoνoι E-ψιλoν διo1ετευoυγ τoνανθqιbπινo γ6νo xαι εξ αυτoti γεννιilνται oι'E-λληνεg. To E υπoδηλιbνει τηνxαταγωγτ].

(3) Δι' αυτ6 ιαι o μtiθog θ6λει την Αθηνα να γεννd'ται πανoπλη απo την xεφαλτj τoυ Διdg,η oπolα ανoi1θηxε απ6 τoγ π6λεxυ τoυ Ηφαi,oτoυ (βλ. ειπ. 78). Καθε τι πoυ ουλλαμβdνε-ται στη δια-νoια (νoυζ τoυ Διdg) ε[ναι μi,α πoiηοιE.(4) o αγθqιbπινog λ6γog απoτελε[, την λoγιxτi τoυ νoυ, ενΦ o μtθog απoτελε( την λoγιxτiτηg ιαqδlαg. Δι6τι δια τoυ μΦθoυ, τηg αλληγoριxηg παραδooεωg, πqooπελαξoυμε τoνΘεioν Λ6γoν χαι αφoυγχQαξoμεθα την εντ6g ημΦν ενoιxorioα φωνη.

oΛYMΠΙoΙ.... AΓΓEΛoΙ ToY ΘEoY

Tα δtjo E πoυ υπηρ1αν oτο μαντε(,oν τωγ Δελφιilν, ο1ετiξoνται χαι μετoυE δυo διδυμoυg αδελφoυg, τoυg Eυγ6νoυg'Eι|.rιλoν, Απoλλωνα xαι Αρτε-μι. o λεξαqιθμog τoυ oνoματog Απoλλωγ εiγαι τo 1061, εγιil o λεξdqιθμogτoυ oνoματog Aqτεμιg ε[γαι τo 656. Edν αθqo[οoυμε τoυg δυο λεξαρiθμoυg,πqoxυπτει o αqιΘμog 1717.

1717= 17+17= 8+8

8λ6πoυμε 6τι xαι λεξαqιθμιxα oι δυo αδελφo[ εiναι δ(,δυμoι.ΑπoxωδιxoπoιΦνταg τα τθooεqα <<'Hτα> τoυ Eλληνιxoti αλφαβητoυ,

παqατηgoυμε 6τι o αqιθμ6g 8 αντιοτoι1ε| oτo γQαμμα Η, ενι.δ o αqιΘμog 17,

αντιoτoιxε(, oτo αΘρoιoμα τωγ τριΦν γραμματων τoυ ελληνιxof αλφαβτ]τoυπoυ εμπεqι6χoυγ τo γQαμμα H, δηλαδη oτo B-τ]τα, oτo Ζ-t1τα χαι στo Θ-ητα.

Β+Ζ+Θ= 17_ 7+1= 8_ HTα Tqiα Eγ xαι τo Eγ Tqiα, oπωg λ6ει o Πλdτων. To'Hτα λoιπoν αγτι-

οτoιxεi οτoν αqιθμ6 8 xαι 6τoι τα τqiα'Ητα πoυ εμπεQι61oνται oτo B-τ]τα,τo Ζ-ητα χαι τo Θ-ητα, αντιoτoι1ουγ στoν αριθμo 888, πoυ εiναι o λεξαριθ-μoζ τoυ oνoματog ΙHΣoYΣ. o λεξαριθμog αυτ6g 61ει απoδoθεi οτo 6νoματoυ Yιoυ τoυ Θεoι] 1ιλιετ(,εg πQo τηζ Eλευαειilg Toυ, μ6oω 1ρηoμori τωνπαναρxαιων ΣιβυλλΦν, εχ των oπoiων πqιbτη ηταν η δiδυμη αδελφη τoυΑπoλλωνog, Αρτεμιg. Kατ' αυτoγ τoν τqoπo επιoτq6φoυμε παλι oτoυE δυoEυ-γoνoυg oλυμπLoυg χαι στα δυo αμφiδρoμα E τoυ μαντε[oυ τωγ Δελφιilνπoυ, otiμφωνα με τoγ Πλoυταq1o, ηταν δηλωμα τoυ αqιθμoυ τoυ παντog.

o Απ6λλων, η Αqτεμιg, o EQμηζ χαι ot υπ6λoιπoι oλfμπιoι πoυ βqi,-σχoγται oτην ανιilτεqη βαθμ(,δα μετα τoν dνθρωπo μ6οα οτην πνευματιxηιεqαq1iα, ε[,γαι xαι αυτoi δημιoυqγηματα τoυ Θεof. H ιεραρ1(,α αυτη δενε|ναι oτατιxt1 xαt αμετdβλητη, αλλα ουνε1cbg μεταβαλλ6μενη, xαΘιilg ταπαγτα oτην δημιoυqγlα μεταμoρφιilγoγται xαι γ(,γνoνται. H διαδιxαotα ταπαyτα qεT,6πωE την oqiξει o Ηqαxλειτoζ, χαι τoυ d.ε[ ytyνεαθαι,6πωg τηνoqi,ξει o Πλατωγ, δι6πει oλη την πνευματιxη ιεqαq1iα.

o ανΘqωπog εξελlooεται μ6νoν ωζ πQoζ τoν odριινo φoqθα. o,τι 61ειo1dαη με τηγ υλη εξελioοεται, δι6τι εiναι εξ 6λιxog, oπωg η 6λιξ τoυ DNΑ.To πνεtiμα τoυ ανθqΦπoυ, ωζ πρo6xταoη τoυ ιδ[oυ τoυ Θεoυ, δεν εξελ(,οοε-ται με τoυg νoμoυg τoυ oαqxινoυ φoq6α, αλλd δι6πεται απ6 την διαδιπαοiατoυ αε(, γiγνεoθαι. M6oα ο' αυτην την διαδιxαolα βρioπεται η xλ[μαξ τηgαυνειδηαεωg' 6πoυ η oντ6τητα, αναλoγα με την oυνε(,δηoη των oxθψεων xαιτων πqαξεc(lγ τηζ, xαταλαμβαγει χαι 6να επiπεδo η μ|α βαθμiδα oυνειδητ6-τηταζ. To ταξiδι τoυ ανΘqιbπoυ μθoα oτo απειqo, oπωg xαι oλωγ τωγ πγευ-ματιxιilν 6ντων, εiναι μια διαqxιilg αυξαν6μενη xαταοταoη oυνειδητ6τηταg.

Σε oλoυg τoυg xoομoυE, oL παντεg υπηqετorlν τoν Δημιoυqγo xαι λει-

75

16 TΑ AΡXΕΙΑ THΣ ΧΑMENΙ{Σ ΓNΩΣHΣ

τoυQγotγ για τηγ εLQηγη, τηγ ευημεQια χαt τηγ αQμoγια τoυ συμπαγτoζ. Δι'αυτoγ τoγ λoγo υπαQχεL χαt στηγ oqθoδoξlα η ευχη υπθq τηg ειqηνηE τoυ

oυμπαντog x6ομoυ. Η ευxη αυτη πoυ εiναι η δευτερη δ6ηοη oτην αq1η τηg

Θεiαg Λειτoυqγiαg, πqoυπdρχεt στηγ Eρμητιxη χαι τηγ oqφιxη θεολογiα.o βαθμog ουνειδητ6τηταg xανει τα oγτα γα 6λxoγται. Kdθε dγγελog

εxπθμπει απ6 τo oιilμα τoυ χαι τηγ αιiqα τoυ 6να α6qατo xυμα πqooταoiαgxαι xαθoδηγησηζ πQoζ τoν ανθqωπo, βoηθιΙlνταg τoν γα ανελι1θεi πγευματι-

^aα,ωoτε xαι o dγγελog να ανελιxθεi με την oειqα τoυ χαt οτην θ6oη τoυ γα

αγ6λθει o ανθρωπog. Αυτo ιοxfει γtα τoγ φfλαxα αγγελo τoυ xαθε ανθqιb-

πoυ, αλλd χαt γLα oλα τα πνευματιxα oντα πoυ xαταλαμβανoυν διαφoqετι-xη βαθμ(,δα οτην ιεραq1lα.

Tα παγτα μ6oα oτην δημιoυqγ(,α μεταβαλλoνται χαι μεταμορφιilγoγται.oι dγγελoι πqoοφ6qoυν πρoοταοiα, xαθoδηγηoη, γνιiloη xαι οoφiα οε xαθεανθρωπo πoυ επιxαλεiται xαι oμoλoγεi Θεo τoυ τoν Ιηoof Xqιoτ6. Διαφo-

ρετιxd, ο ανθρωπog xαθυοτερεi 61ι μ6νoν τηγ διxη τoυ αγθλιξη, αλλα xαιτoυ αγγθλoυ, με απoτ6λεομα γα απoμαχqυνεται απ6 τιg θετιx6g επιqρo6gτoυ. Και τoτε...' αναλαμβανoυγ dλλoι <<αγγελoι>.

Xqειdξεται πqoοoxη oτην 6ννoια τηg λ6ξηg θεog, 6ταν αυτη απoδiδεταιστoυζ oλυμπ[oυg. H λ6ξη θεog πqo6ρxεται απο τo qημα θ6ω, πoυ oημαLνειxινoυμαι με μεγαλη ταxυτητα. oι oλυμπιoι xιγor]γταν με μεγαλεg ταxυτητεg

λoγω των πρoηγμ6νων τεxνoλoγιxα οxαφιilν τουg. oταν λοιπ6γ τουE απoδ|-δεται τo επiΘετo θεog, αυτ6 δεν αναφθqεται στoγ 'Eγα Θεo, αλλd oτην ιδιo-τητα τoυg γα xιγoυγται με μεγαλεg ταxυτητεg.

Η θ6οη τoυ Eqμori απ6ναντι oτoγ 'Eνα Θε6 o oπolog εxτ6g απ6 τoναγθ8ωπo επo|ηοε χαt τoγ iδιo τoν EQμη, απoτυπιilγεται με ξεxαθαqo τρoπooτo απoοπασμα πoυ αxoλoυθεi:

T6oα μovov αQod ε[πε o Θεog xαι διx6g μoυ Κdqιog, αν6'μιξε ταυπoλoιπα oυyyενi1 ατοιyε[α, δηλαδfi τo dδωq χαι τηv yηy...

(Eqμoυ Tριoμεγiοτoυ, Εx τηg Ιεqdg Β[6λoυ, παρ. 18)

o Eρμηg απoxαλεi τoν Δημιoυqγo των παγτωγ ωg διx6 τoυ Θεο Nαι

Kυριo, απoxαλfπτoγταζ 6τοι oτι χαt oι oλυμπιoι xυριoι εiναι δημιoυργη-

ματα τoυ ενog Θεοf xαι επιτελoυν την διxη τoυg απooτoλη. Moγογ o 6ναg

Θεog εiναι απoλυτα Αγαθog. Oι υπoτελεig θεo[, oπωg oμoλoγεi o Eρμηg ατo

απoαπααμα πoυ απoλoυθεi, μετ6xoυν μ6νo οτo αγαθo.

"Καν{ναg απ6 τoυE d'λλουg πoυ λ6youται θεo[, xαv6ναg ανθqωπogκαι καy6yαE δα[μoναE δεv δtvαται vα εiyαι τ6oo αyαθ6ζ 6oo o

μ6νoE Θε6q'' λ6ει o Εqμis xαι αυvεylξει: "Aυτ6 εtvαι τo Ayαθ6ν,αυτ6g ε[ναι o Θε6E. Και να μηy πειg xατι αλλo αyαθoν, δι6τι αoε-

oΛYMΠΙoΙ.... ΑΓΓEΛoΙ ToY ΘEoY

6ε[g xαι μην διilclειE ε[ζ τoν Θε6y αλλo 6νoμα π6qαν τoυ αyαθοd''.(Eρμoυ, Καθoλιx6g Λ6yog πρog Τατ,14)

Διδdοπαλε Αγαθ6 πQoσφωγoiσαγ τoγ Ιηooιi Xριοτo oι μαθητ6g Toυ. Kαιεxεiνog απo ταπειγ6τητα 6λεγε: 'Ayαθ6E ε7vαι μ6νoν δ Πατ6ραE δ Βv τoTg

oiρανoTE.oι oλυμπιοι €1oυν μεq(,διo μoνo τoυ Aγαθoυ, 61oυν μερ[,διo Αγιoτητog'

ε1oυν oμωg xαι <αδυναμi,εg> διαφoqετιxηg πoιoτητoζ απ' αυτ€g των ανθριb_

τωγ. Δι' αυτoγ τoν λoγoν oqxlξoνταν ατην Στυγα xαι, oταγ παQ6βαtγαγ τoνoρxo τουg, τιμωqoυνταν με εννθα 1q6νια αδρανειαg. Στα οιδματα τoυg δενυπαq1ει oυτε φθoqα, ofτε θαγατog, ενιit η λ6ξη oλυμπιog απoδ(δεται απ6 ταομηριxα xqoνια ωg αοτqαφτεgog' λdμπων χαι φωτoφ6qog. oνoμαξoνταιλoιπoγ oλυμπιoι διoτι εiγαι πoιoτητεg xαι ου1νoτητεζ τoυ φωτoE πoυ χατα-λαμβανoυν xdπoια αξιιilματα.

o Eqμηg 6πωg xαι oι υπoλoιπoι oλυμπιoι ε(,γαι πρooωπα υπαoπτα xαιη oντoλoγιxη τoυg υπoοταoη απoδειxγυεται απo τα γqαπτα xεiμενα πoυzληgoδoτηοαγ στoυζ ανθριbπoυg.

Πoια εiγαι oμωζ η απoοτoλτ] πoυ επιτελoυoαγ o Eqμηg χαt oι υπoλoιπoιυιoi τoυ Φωτoζ;

Λoιπ6v, τ[ μ6λλειg; oδy δE παyτα παqαλα1cilv xαθoδηydg ylνη τoTEd'ξ[οιg, 6πω9 τ6 y6νog τηg d'νθqωπoτητoE δια ooi δπ6 θεο'ij oοlθii;

Λοιπ6v, διατ[ yρονoτqι6ε[g; AQod παρlλα6εE τα παyτα δεy θαy ivειg oδηyog δια τoυg αξloυg με αxoπo να oοlθεi υπo τoυ Θεoυ μετην διxiγ oου μεoιτεlα το y6'vog των ανθρcbπων;

(Εqμoυ, Πo ιμανδqη g, A', 26)

o Πoιμdνδqηg Θεog με αυτd τoυ τα λoγια απoxαλfπτει οτoν Eqμη xαιτoυg υπoλolπoυg oλυμπ|oυg τoν q6λo ).ιαι τηγ απoοτoλη πoυ τoυζ 61ει ανα-θ6oει. E[γαι υπευθυγoι για τηγ εxπα|δευoη xαι xαθoδηγηση τωγ ανθριilπων,ιiloτε, oταγ αυτoi φθαοoυν στo αναλoγo οταδιo oυνειδητoτηταζ, γα αντιλη-φθoυν την θε[α ο16oη τoυζ με τoγ'Eγα Θεo. 'E1oυν απooτoλη να xαθoδη-'i,ofν τoυζ ανθριilπoυg δια γα ουγδεθoυγ με τηγ Εoτ|α τoυ Φωτog. Αυτogεiγαι o ρ6λog τoυ oδηγoυ των αξ|ων, ιδoτε με τη διxη τoυg μεοιτε|α ναοωθεi τo γ6νog των ανθριδπων.

7-7

7tt TA ΑPXEΙΑ TΗΣ XΑMENHΣ ΓNΩΣΗΣ

ΠPoΣ</xH To/ <PΔo/ ΠPoΣ ToΛ o<oΛ,

τα0τα εiπιbγ δ Πoιμανδgηg θμο|θμlγη ταig δυναμεοιν. θγιb δ6ειi1αqιοτη o αg ν"αL εiλoγη oαg τ6νπατ6qα τdlγ δλωγ dνε|θην δπ'αι]τoΟ δυναμωθεig xαi διδα1θεlgτοδ παντ6g τηv Qυαιν xαLτ\νμεγloτην θεαγ, xαl ηQγμα,xηgι1οοειν το[g dνθqιbπoιg τ6 τξgεr}αε6εiαg xαi γνιboεωg xαλλοg.'Ω λαoi, &νδqεg γηγενεig' oi μ6θηxαi t1πvφ δαυτo0g θxδεδωx6τεgxαl τff dγνωαlψ τoi θεοδ,νηψατε, παυoαoΘε δ6πqαιπαλΦντεg, θελγ6μενoι {iπνφ&λ6γφ. oi δε dxοtααντεgπαqεγ6νoντo δμoθυμαδ6ν, θγιb δ6

i!

Qημi. Ti Fαυτουg. δ ciνδqεg

γηγενεΙg, εig θανατoνθπδεδιbxατε, il1oντεg 8ξoυο[αν τξ g

dθαναo[αg μεταλα6εΤν:μετανoηoατε, oi oυνoδευoαντεg τffπλανη xα| αυγxoινωνηοαvτεg τfrdγνoiφ' dπαλλαγητε τoδοxoτειγoδ Qωτ6g, μεταλα6ετε τ{gdθαναoiαg, xαταλεLψαντεE τη γ

Qθoqαν. xαi o[ μ6ν αriτδνxαταQλυαρη οαντεg d,πεοτη οαν, τffτoi θαγατoυ δδQ iαυτorigθxδεδωx6τεg, oi δε παρεxαλουνδιδα1θflναι, δαυτoυg πρ6 πoδiνμoυ Qiψαντεg. θγιil δ6 dναοτηοαgαιiτoιig xαθoδηγ6g θγεν6μην τoiγ6νoυg' τoυg λ6γουg διδαοxωγ,πσ,gxαL τiνι τq6πφ οωθηooνται,xαl θαπειqα αriτoig τoυg τfigοo$|αg λ6γουg xα| θτραQηoαγ θxτoδ dμ6ρoοioυ t1δατog. δψLαg δ6

γενoμ6νη g τιαL τ\g τor f λ|oυαiγηs dq1oμενηg δυεoθαι δληg,ix6λευοα αiτoig ειi1αριοτεiν τιilθεQ xαi dναπληqιbααντεg τηνεri1αριoτlαν €xαατog θτqαπη εigτην iδiαν xoiτην.

Καi c1'Qoυ μoδ ε7πε αδτα δ ΠoιμανδqηE,d'νεμεlyθη μ6 τd.E δυvαμειg. Κι iγcb,d'Qo6 ε0yαq[oτηαα xαl εiλ6yηαα τ6vΠατ6ρα τ6v δλων, πfjqα τrjν dδεια ναQιiycll, d'Qoυ Bνδυναμcilθηxα xαl iδιδα-yθηxα την Qdoιν τofr παντ6g xαt τ6δπ6qoyoν 6ραμα. Καi d"π6 τ6τε 'iyω

d.qy"[oει να xηq'ι3ooω εig τodg d'νθρcb-πoυg τ6 xαλλoE τfig εioε6εlαg xαl τfigyνιiloεωg' 'Ω! λαo[, itvδqεg τodτηg τfiEyfig, αεTE πod '{yετε παqαδcbαεt τoιig6αυτoιig oαE εig τi1ν μ6θην κα[ εiE τovtjπvov xαl εig τηv iEyvoιαv τol Θεoii,yαλην{.ψατε απ6 τfiν ixανοπolηoru τofrπαqαλ6yoυ tjπνoυ xαl oταματηoατετi1ν xραιπαλην. Aδτo[ δt d'φoο d'xoυ-oαv ΞQθαoαv συy?ιεvτQωμ!,νoι μ6 xorνrjv ψυyιxljy διiι'θεoιy. Κι Εyc|l τotgει1τα: '' Ι ιατι (D ανoQεζ yεννηματα τoυ-τηζ τηζ yηE '!y'ετε παqαδιiloει τ6y 6αυ-τ6ν ααE εig τ6v θαvατoν, iνδ '{yρτε

Βξoυcllα νd' μεταλiι'6ετε τfig d'θαναo[αE;Mετανoιjαατε, 8αεTg πod d'π6 κoιvotlπoqευθfixατε εig τrjν πλανηv xαl ylvατεoυμμ6τoyoι εiE τfiν d'yνoιαν. 'AQoυΒyxαταλεtψετε τrjv Qθoqαν' d'παλλα-γεTτε τol αxoτεινol Qωτog xαl μεταλα-6ετε τfig d'θαναα[αE''. Κα[ iiλλoι μ6ν d'etαiτ οιi g αQ oυ 6Q λυ αQη σ αν' d'π εμαxqiν -

θηxαv, Ι|yovταE παqαδcbαει τov 6αυτovτoυg εig τιjν δδoν τofr θαvατoυ' iΙλλoιδ6 d'Qoυ ξπεoαv 'iμπqoαθεv τ6v πoδσlνμoυ παQαχαλo6ααν να διδαyθoσy. ΚιΒycb d'φoο τodg αrjxωoα d'π6 xατω6yιvα δδηγoE τo6 ylvoυE. Toυq Βδ[δαξατodg λoyoυE, π6E xαl μl πoTov τq6πovyα oωθotlv xαi Ξoπειqα dναμεoα τωνλ6yoυg ooQlαg xαl ΕτqαQηααν δια τοitiδατog τfiE αμ6qoα[αg' Κα[ τ6 6ραδυ6ταy τ6 Q6g τoi f7λloυ d'qyιoε vα δdει,τoυE Βxαλεαα νd' εiyαqιoτfiooυν τ6νΘεov. Κα[ δταν δλoxληqcbθηxε fi εiyα-ριατ[α, xαθ6vαg'iQυyε δια τfiv δικη τoυxλlνηv'


θγιil δ6 την ειiεqγεoiαγ τo0Πoιμανδqoυ dνεγqαιpαμην εigθμαυτoν. xα( πληgωΘεig δνfi θελoν iξηυQqανθηv. θγdνετoγαq δ τoδ oιbματog iiπνog τflgψυχηζ γflΨιg xαi f xαμμυoιg τdlνδQθαλμδν dληθινη δqαοιg, xα[ f1

οιωπη μου iγxυμων τoil dγαΘοt'xα[ f1 τoδ λ6γoυ θx$οραγενvηματα dγαθΦν. τolτο δ6ουv66η μοι λα66ντι dπ6 τoδ vο6gμου, τoυτ6oτι τoδ Ποιμαvδqoυ,τoi τffg αriθεντiαE λ6γoυ. θε6-πγoUE γεv6μενοg τflg dληΘεLαgfrλοον. δι6 δiδωμι θx ψυ1ηg xα|iα1υog δληg εiλoγlαν τQ πατqlΘεΦ.dγιog δ θε6g δ πατηq τδγ δλωγ.&γιοg δ Θε69, οδ f1 6oυλη τελεiταιdπ6 τδν iδiων δυναμεων.&γιog δ Θε69 δg γνωαθffναι6oυλεται xα( γινιbοxεται τoigiδiοιg.&γιog εi, δ λ6γφ oυoτηoαμενog ταδγτα.dγιοg εi, oδ πdoα Qυοιg εixιbγiΦυ.&γιοg εi, δv f1 Qιiοιg or}xθμ6ρQωoεν.dγιog εi, δ παoηg δυναμεωgiο1υρ6τεqog.&γιοg εi, δ παοηg δπεqo1frgμεLξων.&γιog εi, δ xρεiττων τ(lγ θπαlγωγ.δ6ξαι λoγιxαg θυαiαg &γναg dπ6Ψυxηs xα| xαρδ|αg πρ69 ο6dνατεταμ6νη g, dνεxλαλη τε,ciqqητε, oιωπη Qωνουμενε'αiτoυμ6νφ τ6 μfl oQαλ{ναι τflgγνιilοεωg τ\g xατ' or}οiαν f μδνiπ[γευα6γ μοι xαi θνδυναμωα6νμε παi τffg 1αgιτog ταιiτηg Qωτloωτoi θν dγνo[α τoδ γ6νoυE. μoδdδελQoυg, υioυg δ6 αoδ.

Κι Ξycil αφoο αvlyqαιpα εig τdy δαυτoνμoυ τfiν εδεqyεolα τor Πoιμαvδρoυ xα[πλisηs d'πd δλα δoα if θελα' εiQρανθη-xα πoλd. Κα[ {yινε δΓ iμ6 δ iπvog τofiocbματog dyqdπνια τηζ ψυχηζ xαl τoxλεloιμo τσlν 6Qθαλμων r}'ληθινη6qααιE xαl f7 oιωπi μos iyκυμoιldνητol d'yαθofi xαl fi '{xQqαoιg τo6 λoyoυ'!qyα dγαθα. Toiτα δ6 oυνt6ηoαy δι6τιε7yα λd'6ει d'π6 τoy νofr μoυ, δηλαδηc]'π6 τ6ν Πoιμανδqην, τ6ν λoyoν τfigαiθεντ[αg. Κα[ ζτoι {yινα θεoQoρogτiig d'ληθε[αg. Δi αδτo πρooQtρω c}'π6τιjν ψυyην μoυ xαl d'πo 6ληv την διiνα-μ[ν μoυ εiλoylαν εig τoν Πατ6ρα Θε6v."'AyιοE δ Θε6q δ Πατηρ τlv 6λωy."Ayιog δ Θε6E τor δπoloυ η θ{ληoιEΞxπληqωνεται dπo ταg iδtαq τoυ ταgδυναμειE.''AγιoE δ Θε69 δ δπoTog θ6λει να ytνειyνωατ6g xαl yνωq[ξεται εig τodg Bxλε-xτo'ιig."Ayιog ε7oαι od πod μt τδν Λ6γoν iδη-μιoiρyηoαg τα δντα."'AyιoE ε7'ααι ot τoσ δπoloυ τfiν εixoναdναπαραyει f7 Q6αιq."Ayιog ε7oαι oιj τo6 δπo[oυ f7 Qυoιgι)πfiqξε εix6vα'''Ayιog ε7oαι αυ δ iαγlq6τερog d'π6xd.θε d'λληv διiναμιv."'Ayιοg' ε1,clαι oυ δ μεyαλυτεqog dπoxd'θε δπεq!yoντα."'Ayιog ε7ααι αd δ d'νrbτεqοg παντogΒπαlyoυ.Δtξoυ αyναE λoyιxαg θυo[αE d'π6iιyvfiν ψυmv xαi xαqδlαν πod {,yειπq6g io6να αvυ'ι!ωθεT, d'vεxλαλητε,d'v6xQqαoτε πoυ πqoαQωνε[oαι δru τ,ijgotωπfig.Σ6 ixετειiω vα μην μ6 dQηoειE να oQαλ-λω εig την oioιcbδη yνrΙloιν, δdloε μoυoημεToν xαl Ενδυναμωα6 με' xαi μ6 τηνyαqw αiτrjν θα QωτIαω τodg (1'δελQoδg

μoυ xαl τo69 υioιjg ooυ πoυ '!yoυνdyvoια τo6 y6ιloυg των.

80 TA ΑPXEΙΑ THΣ XΑMΕNΗΣ ΓNΩΣΗΣ

δι6 πιατευω xαi μαqτυqQ. εig Δια τoiτo πιατευω xαl μαqτυqω. Εiqξωην xαi Qωg 1ωqi. εiλoγητ6g τfiν ξωfiv xαt εig τ6 QιilE πqoyωρdl.εi, πατερ. δ ο69 ciνθρωπog Εδλoyητ6g ε7ααι Πατ6ρα.:o διx6g ooυουναγιαξειγ οoι 6oυλεται, xαθιbg d'νθqωπog BπιθιlμεT να ε7ναι &yιog μαξ[παρ6δωxαg αtτQ τηv πσ,ααγ cloυ, καθcbg'6yειg δcbαει εig αiτ6ν δληνiξoυοiαν. τfiν Εξoυα[αν.

Go μoυ T q π μεy l'oτ oυ Π o t μανδ ρηg, 27 _32)

Vat. gr. 237' φφ.5β-6α (βλ. ειx.95-96).

H θεiα πρooευ1η τoυ Eqμoυ εiναι η μεγαλιiτεqη oμoλoγlα οτo πρ6οωπoτoυ Θεor]. o Πoιμdνδρηg αναθ6τει στoγ Eρμη τoν ρoλo τoυ oδηγoυ τωναξiων, ιilοτε με τη διxη τoυ oυμβoλη xαι μεoιτε(,α γα οωθε(, τo γ6νo9 τωνανθριilπων. o Eρμηg πληρoυται Πνευματog Αγioυ, ευxαριoτεi τoν Πατ6ρατωγ 6λωγ Nαι αρxiξει να xηgυττει στoυζ ανθqιbπoυg τo xαλλog τηg ευοεβε(-αζ χαι τηg γνιbοεωg. Γiνεται θεoφ6qog τηζ αληθειαζ χαt παQαχαλεi τoγ Θεoγα τoγ ενδυναμιilνει, ι.δοτε με τηγ Xαqιν Toυ γα δυνηθε| να φωτiοει τoυgαδελφoυg τoυ πoυ βq|oxoνται oε α^1νoια. Aπo τα βαθη τηg ψυχηζ τoυ ευλo-

γε(, τoν Πατ6qα Θεo, oμoλoγιilνταE oτι αε εxεlγoγ πιoτευει χαι γtα εxε|γoν

μαqτυqε(,. Αιτε|ται να .1|νει μεταδoτηg πQoζ τoυζ ανθqιbπoυg απo αγαπηπQoζ τoγ Δημιουqγ6 τoυ. To oλιγ6τεqo πoυ δυγαται γα πQoσφ6ρει εiναι ναToν υπηρετηoει.

Bαqυνoυoα oημαο[α 6xoυν χαι τα απoοπαοματα λoγων τoυ Eqμoυ πoυδιαoιbξoνται απo τoγ Aq1ιεπ|oxoπo Αλεξανδqε(,αg Κfριλλo oτo 6ργo τoυΚατα Ιoυλιανoυ, y'αΘωg φανεριbνoυγ τηγ πqoοφoqd χαt τηγ επιqqoη τηgEqμητιxηg θεoλoγiαg στoυζ x6λπoυg τηg Exxληoiαg.

Λlyει o Εeμis oτον τqlτοv πρog Aαxληπιo λ6yo: "'Εξω απ'αυτoν(τov Noυν) δεν υπαρyει odτε θε6g, odτε αyyελog, odτε δαtμoναE,o{τε xαμlα d"λλη oυα[α. Δ ι6τι ε[ναι Κdριog των 6λων xαι Πατfiρ xαιΘε6g xαι πηyfi xαι ζωfi xαι δdvαμη xαι Qωg xαt NoυE xαι Πνεdμα.Και τα παντα ευqioxoνται μ6αα ειg αυτ6ν xαι δια αυτοd'' .

Και αyoλιαζει o Κdριλλog: " NoυE απ6 τov Nουv εγcil voμ[ξω'' λ6yει," τoν Υ t6ν, 6πωg τo Qωg εx τoυ Qcυτ6E. Και να ιlπενθυμlαoυμε }lαL τoεχ τoυ πνε6ματog, αQod τα παvτα περι6yoνται ειg αυτ6''.

(Kυριλλοg, Κατd' Ιoυλιανοd, 1,48)

oπωg φανεqιbνεταt απo τα λεγ6μενα τoυ Kυρiλλoυ, τα ΕρμητιNα Kε|με-να επηρ6αααν βαθυτατα την θεoλoγιxη οx6ψη xατα τoυg πριbτoυg μεταχQι-oτιανιxoυg αιι(lνεg ιιαι oγτ μ6νoν.

To απoοπασμα πoυ αxoλoυθεi πqoθqxεται απo 1ειρoγραφο xιbδιxα τηg

Moνηg Ιβηqων τoυ Αγ|ου oρoυg xαι φανεριilγεL τoγ ξηλo xαι την αφoοiωοητων Eλληνων μoναxιilν για τη διαoωοη τηg Ερμητιxηg θεoλoγiαE.

oΛYMΠΙoΙ.... AΓΓEΛoΙ ToY ΘΕoY

<P/to/ <K Γoy βPoΣ TAT 6π6oπ. l)

Θε6ν νofioαι μ6ν yαλεπ6ν, Qραoαι δ6 d'δdνατoν δ xαl νοfioαι δυyατ6y.τ6 yαρ d.αιbματoν oιΙlματι αημfiναι d'διjνατoν, xαi τ6 τ6λειoν τQ dτελεTxαταλα66'αθαι οι3 δυνατ6ν' xα[ τ6 d'iδιoν τQ dλιyoyρouirρ oυyyεv6oθαιδdoxoλον. τ6 μ6ν γαq d'εi, i'ατι, τ6 δ6 παq6qyεται' xαl τ6 μ6ν d'ληθε[αΒατι, τo δ6 δπo Qανταolαg oxιαξεται' τo δ6 d.oθεv6ατερoν τoδ ioyυρo-τ6ρου xαi τ6 ξλαττoy τol xρε[ττονoE δι6ατηxε τoσοiτον, 6oον τ6 θνη-τ6y τοi θεtoυ. fi δ6 μ6oη τodτωιl διαατααιg d'μαυρoT ττjν τoi xαλoσθ6αν' dQθαλμoTg μ!ν yαq τα o6ματα θεατα, yλι1lττη δ6 τα δqατα λεxτα.τ6 δ6 d'αιilματoy xαl d'Qαν6g xαi d'oψματLστoy xαl μηδ6 Βξ tjληg δπo-xεlμενoν δπ6 τdιιl fiμετ6qων αiαθιjαεων xαταληQθfiναι o8 διjναται.Βννooiμαι, δ Τd'τ, Bννooiμαι; 6 iξειπεTν d'δ6νατον' τοlτo 6ατι δ θε6E'

Ε,[yαι διjακoλo vα oυλλα60υμε με την ν6ηαη τoν Θε6ν xαι εiναιαδι3vατoν να τoν εxQραooυμε' 21ι αv αx6μη τoν oυλλα60υμε με τηyν6ηαη. Δι6τι εtyαι αδιjνατo1) να oρiαειg τo αυλo με τo υλιx6 xαιδεy εiιlαι δυνατ6v vα oυλλα6ειE τo τ6λειoν με τo ατελ69' xαι τo αιιb-νιoν εiyαι δ'ιjoxoλο να συ1''αντηθεi xαι να αυνυπαρξει με τo εQτjμε-Qo.Δι6τι το 6vα υπαqyεL στην αιωνι6τητα, ενcil τo αλλo ε[ναιπαqoδιx6' 2lαι τo 6να υπd'qyεL πQαyματικα, εvcb τo αλλo απ6 Qαι-voμενιxrj 6ψη oxιαξεται. Και ευqlαxεται oε τ6oo μεyαλη απ6oτα-ση τo αoθεν6oτερo απ6 τo ιαyυq6τεQo 21'αL τo xατrbτεqo απ6 τoανcbτεqo, oε 6oη ευρlαxεται τo θvητo απ6 τo θεio. Και η μεταξdτoυg απ6oταση αμαυQιbvει την θ6α τoυ ωρα[oυ. Δι6τι δ'ιjναααι ναδειg με τα ματια τα υλιxα oι1lματα ?tα[ να πεqιyqαψει'ζ με τη1) yλrbα-σα τα oqατα. Aλλα τo ααcilματo xαι α6ρατ0 ιlαL αμορQo xαι αυλoδεy ε[ναι δυyατ6v vα ylvει αντιληπτ6 απ6 τιg αιoθrjαειg μαg. Γ[νo-μαι ?tατα1)oητ6E, Tατ, y lνoμαι xαταvoητ6E; Aυτ6 πoυ εlvαι αδ6vα-τov vα εxQqαooυμε πλrjqωg, αυτ6 εlyαι ο Θε6g.

(Ι6rjρων 1317' Φ. 2B7α)To ανωτθqω απoσπασμα τηg Eqμητιxηg θεoλoγ|αg πεqιθ1εται σε λdγo

τoυ Eρμoυ πQoζ τoγ υιoγ τoυ Tατ xαι, oπωg θα δoυμε σε επ6μεγo χεφαλαιo'μνημoνεriεται απ6 τoν Αγιo Ιoυοτiγo o oπolοg πqoτqθπει oε xr]ρυγμd τoυτoυg'Eλληνεζ γα αχoυν τoγ συγχεχqιμθνo λ6γo τoυ Eρμoυ, εχφθQoγταζ

μdλιoτα χαι τoν πQ6τo στιχo τoυ λdγoυ!Δεν ηταν 6μωg μ6νoν o Eqμfg πoυ πεqι6γqαψε με θαυμαoτo τQ6πo τoν

Eγα Θε6, αλλα τo iδιoν 6πqαξε χαι o Απoλλωγ, 6πω9 μαE αναφθqει o ρητo-ραg Λαxτdντιog'

Δεy ε[ναι αλrjθεια αλλωoτε' 6τι o περiQημoζ ΕaμiE o Tριαμ6yι-στoζ' τoy oπoloι' εμνημ6νευoα ανωτ6'qω' αποxαλεi τoν Θε6ν 6yιμ6νoν "αμy'7τoρα'' 6πωE o Aπoλλrυν, αλλα και χωQtζ πατ{qα δι6τιo Θε69 δεν πρo6ρyεται απ6 αλλα 6ντα εxτog τoυ εαυτoυ του' Και

81

TΑ ΑPXEΙΑ THΣ XAMENΗΣ ΓNΩΣHΣ

αχoμη ε?tε[νoζ xτoυ 6χεL yεvyισει oλα 6αα υπd'qyoυν' δεy ε[vαιδυνατ6v να γενvηθε[ απο xατι αλλo.

(Λαxτdντιog, Diu. inst., Ι 7,2)

O Λαxτdγτιoζ μαζ πληρoφoρεt oτι εxτog τoυ Eqμori xαι o Απoλλωγπερι€γραιpε τoν Θεo ωg αμητoρα. H λθξη αμητωρ, επιβεβαιιbνεται xαι απ66να δεfτεqo απ6οπαoμα, στo oπoio o Απ6λλων o1ι απλα πεqιγqαφει τoνEγα Θεo, αλλd αποxαλυπτει χαι τηγ αληθινη φfoη των oλυμπiων.

At1oΔ^ΩΛoΣ Y^APloy Τo/ <Λ KoΛo+ΩΛl,Aδτο@υrjg, d'δiδαxτog, d'μrjτrυq, d'oτυQ6λιxτog, oδνoμα μηδi λoycρyωqo0μενog Bν πυqi ναiων, τoiτο θε69. μιxqα δ6 θεoυ μερIE dyyελoιiμεTs.

Aυτoδημιodqγητοg, αδ[δακτog, χωQIζ μητ6qα, αxλ6νητog, χωQIζνα yrιqd"ει τo 6νoμα τoυ σε αvθqιbπινo λ6yo, αυτ6ζ πoυ xατoιxε[στo πυQ' αυτ6g εluαι o Θε6g'μιxqo δε μ6ρog του Θεod d'yyελοιε[μεθα εμε[g.

Σι6υλλιαxοi Xqηαμοi, Παgioι, 1599 (6λ'' ειx. 1Ο9)

oπωg o EQμηζ oμολoγεi 6τι oι oλfμπιoι 6xoυν μ6Qoζ τoυ Αγαθoυ, xαθ6-τι απoλυτα Αγαθ6g ε[,ναι μoνoν o Θεog, 6τoι xαι o Απ6λλωγ oμoλoγεl 6τι oιoλυμπιoι Πατqιαρ1εg των Eλληνωγ απoτελoυν αγγελιx6 μ€8oζ τoυ Θεorj!

Βxτog απ6 τo t'ρyo Σιβυλλιαιιo[, Χρηoμoi, o |διog χQησμ6ζ τoυ Απoλλω-νog πεqιλαμβανεται (oλoxληqωμ6νoE) oε δfo αxoμη μεγdλεg ουλλoγ69 1qη-ομιilν. Η πqιilτη εiναι μ[α Mαντιιιη Aνθoλοy('α τoυ Mαξιμoυ Πλανoυδη τoυ13oυ αιιilγα' πoυ εxδoθηχε τo 1890 απo τoγ E' Cougny oτο Παρ(αι.η δεr]τε-

ρη ε(,ναι η oπανια ουλλoγη με τiτλo Aνtιιδoτoι Xqηoμoi, των Ελληνιιιtbνθεcbν πoυ εxδ6θηxε τo 1889 απo τoγ Γεqμανo xαθηγητη τoυ παγεπιoτημioυτηE Λειιpiαg, Karl Buresh. Αg δofμε τιbqα μθoα απ6 τιg διio αυτθg πηγ6g τηνoλoxληqωμ6νη 6xδoοη τoυ μoναδιxoυ xqηομoυ τoυ Απoλλωνog.

ΘεoQ[λoυ τιν69 Βqωτrjααντog τ6v'Aπ6λλωνα. Σ{ ε[ θε6E, ii d'λλos;'6yqηαεu of'τοg'''Εoθ' δπ6ρ oδqαvlου x6τεog xαθdπερθε λελoyycbgQλoyμ6g dπειqtoιοg xιvo6μεvog, d'πλετog αicbν' "Εατι δ' Εyl μαxα-Qεσσιv d"μrjyαuog, εi μrj 6αυτ6v 6oυλα9 6ουλεdoηαι πατrjq μ{yαζ,δg Βoιδ6αθαr {yθα xεy oijτ' αiθfiq Q6qει d'ατ6qαg d'yλαoQεyyεTg,oijτε oεληνα[η λιyυQεyytτιg αiωqεTται. o8 θε6s d'l,τιαει xατ' c1'ταq-πιτ6v, oiδ' iycb αδτ6E d'xτToιv oυνεrbν Επιxiδναμαι, αiθεqoδινrjg,d'λλα π6λει πυqαoTo θεoi περιμrjxετog αδλcbl'' tqπων εiλlyδην qoι-ξ-o6μενo'g. o'8 μlu Βxεivoυ d'ψαμενoE πυqog αiθεq[oυ δαioειt τιEητoρ'oi yαq {yει δαiειy'iι'ξηyεT δ' Εν μελεδηθμφ αirbν αidloιν Bπι-


μlyνυται Bx θεo6 αδτo6. Aι3τoQυfiq, d'δlδαxτoE, d'μrjτωρ, d'oτυQ6λι-24τoζ' oυνoμα μηδ6 λ6ycp yωρoυμει'og, Βν πυqt να[ων, τoiτo θε69'

μι?lQi δ6 μεqIE θεoi d'yyελoι f1μεTE.

,oταν xαπoιog Θε6Qιλog qcbτηoε τoν Aπ6λλωνα' "Εσ'ιj εtoαι Θε6ζrj αλλοg;'' yqηoμoδoτηoε ωg εξrjg:;'Ευρloxεται ανω τoυ oυQανtoυ θ6λoυ Φλ6ξ απειρog, dπλετogαιιbιl. Ε[ναι ανεqμi1νευτoE μεταξιj των μαxαq[ων, εαy δεν απoQα-olαει με διxrjν τoυ 6oι3λησι'y o μ6γαg Πατf1q' ιboτε να yiνειαντιληπτ69' εxεl μαλλoν oιjτε o αιθrjρ Q6qει περIλαμπQα αoτiqια,oυτε η oελτjνη με τη'ι) διαπεqαoτιxi τηg λoμψη αιωqε[ται' ΛενφανεQcbνεται o θε6g ειg xd'πoιαν οδ6ν, o'ιjτε εyrb o IδιοE εξαπλrbνo-

μo, 1iu αxτtνεg παQευQισ1l6μενog με αυτoν, ωg oτqo1ιλιoμog αιθ6-'qog,

αλλα, πληoιd'.ξει o ατελεtωτοg δq6μog τoυ πυρQ6qoυ Θεod,λινo{lμενog περιατρoQιxα με 6'ντoνoιl fiyoν. oιiτε, αν πληαιαoειxαπoιog αυτ6ιl πoυ ε[ναι αιθ6'qιo πυq, εlναι δυνατoι' να xαεl ηxαqδlα τoυ' δι6τι (η θεiα Φλoξ) δεν xαταατρ6Qεr με αxαταπαυστημεiιυδiα o αιrbιl αναμιyνι3εταL με τoυζ αιcbναE απ' Aυτoν τoν Θε6y'AυτoQυi1g, αδ[δαxτog, χωQIζ μητ6qα' αxλoνητoE, 6lloμα πoυ δενεxQ6'ρεται με ανθqιbπινoν λ6yoν, xατοιxεl ειζ τo πυq' αυτ6 εlyαι o

Θε6g' μιxq6 δε μ6ροg τoυ θεoι3, αyyελoι εtμεθα εμε[5''._

α. 'q,iexaoτoι Xρηoμo[, των Ελληνιxι'bν Θεων, οελ. 55, γ(Γενναδειog Bιβλιoθηxη Αθηνιilγ, GC 2141)

β. Mαντιlιη AνΘoλoy[α (OracuΙa), Mαξ. Πλανoιjδηg Eπ[γq. 140'

Η παρoυolα τoυ χQησμor] τoυ Απ6λλωνog σε τQειζ διαφoρετιx6g πηγθg'

oι oπoiεg εiναι η ουλλoγη Σιβυλλιαxo|' Xρηαμo(, (Παρioι 1599)' η MαντιxηAνθoλoyi,ατoυ Mαξιμoυ Πλανoriδη (Παq[oι 1890) xαι η ουλλoγη AνtιιδoτοιXQηoμo(, τoυ Κ. Buresh (Λειι|-l(,α 18B9), επιβεβαιιilνoυν τηγ αυθεντιx6τητα

τoυ χQησμoιi, αλλd χαι τηγ εγxυq6τητα των τριιilν oυγγραμματωγ. Kαι oιτQειζ εxδo16g, βαοiξoνται στoγ αq1αι6τεqo 1ειq6γqαφo xι(lδιxα (TLactantius) τoυ ρητoqα xαι εxxληοιαoτιxoti oυγγραφ6α Λαxταγτιoυ, o oπoi-

ο; θξηoε τoγ 3ο μ. X. αιιilνα χαι διθoωοε 1ρηoμoιig των oλυμπiωγ, τωγ

Σιβυλλιi:ν, αλλα xαι πoλλd απooπααματα τηζ Eqμητιxηg θεoλoγ[,αE.

Σιiμφωνα με τηγ oλoxληqωμ6νη εxδoxτ] τoυ χQησμof, o Aπoλλωγ με

οεμν6τητα πεqιγqαφει τoγ Θε6 ωE ανεqμηνευτo για τoυg ανθριilπoυg, εαν o

iδιog δεν απoφαο(,οει να γ(νει αντιληπτ69. Eiγαι αυτoφυηE, εiναι dρqητog,

zατoιτιεL στo πυQ, ενιil oι oλfμπιoι ε[γαι 6να μιxqo μθQoζ Αυτου' εiναι αγγε-

i.oi Toυ!o Απ6λλωγ oμoλoγε[,6τι ε(,ναι αγγελoE τoυ Θεotj, διoτι 6πω9 διαβdξoυ-

ιιε χαt οτo λεξιx6 Σoυδα, ε[,ναι πqoφητηζ τoυ Πατq6g xαι απo εxεiνoν λαμ-

βανει τιg πqoφητεiεE τoυ.

83

84 TA ΑPxEΙΑ TΗΣ XAMENHΣ ΓNΩΣHΣ

6τι δ'Aπ6λλων πqoQrjτηg Βατt τoi πατρ6g xαl παq' Βxεiιroυ λαμ6d'νειτd'g μαντεlαg xαi τoTE d'νθρrilπoιg BxQ6ρει.

(Σoιjδα, λημ. Aπ6λλων)Στην oμoλoγiα 6τι oι oλιiμπιoι Κfqιoι δεν ε(,γαι θεoi, αλλd dγγελoι τoυ

Eν6g Θεoti, εxτog απo τoγ Απ6λλωγα, πqoβαiνει χαι o υπ6qτατog τωνoλυμπiων Ζετg. To ΣεραπεToν μαντεi,oν τηg MθμφιδoE ηταν τo oημαντιx6-τεQo μαγτε[oν τηg Αιγtiπτoυ xαι ηταν αφιεqωμ6νo oτoγ Mειλ[1ιo Δiα, ooποiog απεxαλεiτo απo τoυg Αιγυπτloυg Σ6ραπιg.

" Hι, δt π69 xα[ xατα δαtμovα f,ερoμηνiα τo6 μεyαλoυ θεoi, 6ν Δ lα μ6ν"'Ελληνεg, Σ6qαπιν δl xαλoiαιv Aiy'ιjπτιoι.

Σ'ιiμQcυvα με τoν θε6 rjταν o ιερ6g μiναg τoυ μεyαλoυ θεot, τoνοπolo oι 'Ελληνεg oνομd'ξoυν Δiα, ενιil oι Aιytπτιoι Σ6ραπι.

(Αxιλλ6αg Tατιog, Leucippe et CΙitophon'5,2)

ε[τε Σαραπιg 6Qυg, Aiγυπτιog dνν6Qελog Zευg.

Ε[τε yεννrjθηxεE ωE Σαραπιg, εloαι o Aιyι3πτιog ανν6Qελog Zευg.(N6ννoE, Δ ιoyυα ιαxα, 40, 399)

To πεqιβoητo ΣεqαπεTor., τηg M6μφιδog, επιox6φθηxε αυτην την φoραoxι o ooφ69 Θoriληg, 6πωg εiδαμε oτo πErιbτo xεφdλαιo, αλλd o ΠετιοιilνιogΦαqα<il τηg Aιγriπτoυ. Σε εqωτηoτ] τoυ πQoζ τo μαντεio, o 1qηoμ6ζ τoυΣερdπιδog Δι6g επφ6ρεται απ6 την Πυθiα.

δ δ6 ΠετιαoιilνιoE Φαqαιb 6αoιλειjg ει3θ6ωE d'πfiλθεν Βν τfi M6μQy1εiE τ6 μαντεToν τo πεqι66ητoιl. xαl πoιηclαg θυcllαy iπηqcbτα τrjvΠυθiαv λ6yων. ααQrjνια6ν μoι τig Βατιv πqdlτoE δμrυν xαi μ6yαgθε69 τοi 'Ιoqαrjλ; xαi 8δ6θη αiτφ yqηαμ6E oδτoE. 'Εσται xατ"oiqανοTo μεyαλoιo 6ε6ηxcbg Qλoy6g δπεq6αλλoν α'lθριον, d'6ναoν,d'θανατoν πυq. 6 τq6μει πd'v, οδqαν6g, yαTα τε κα[ θαλαooα, ταρ-τd'ριo[ τε 6ι3θιoι δαiμoνεE BQQlyηααv. oiτog δ θε6s αδτοπατωρ,d'πατr'lq, πατηq υ[oE αι3τ6g 6αυτoδ, τqια6λ6ιoE' εig μιxq6ν δ6 μ6qoEd'yy6λων iμεTs. μαθιΙlν d'πειθι oιydιv." o δ6 6ααιλε'ιjg Φαqαcil d'xodααg ταδτα παρα τfig μαvτεiαg, Εx6λευ-oε πλd'xα λiθιvηv yλυQfivαι τα παqα τoi yqηoμοσ δoθ6ντα α0τQQrjματα' d'τινα lrυE τfiE νiν 6γγtyραπται iν τfi πλαxi yλυQ6vτα d'vωiν τrβ f'εqζι M6μΦηs, 6θεν δ NεTλog ποταμ6E πoqεdεται.

o Φαqαcb 6αoιλειjE Πετιαcilνιog αμ6αωE απεycilρηoε ει'ζ τηvM6μQιδα, ειζ τo εxεt πεqι66ητoν μαντεioν- xαι αQot εθυo[ααε,qιbτηoε τηv Πυθiα λ6yoνταg: "εξrjyηα6 μoυ πoioE εlyαι o πqrbτοExαι μlyαg o' εααg Θε6g τoυ Ιoqαrjλ;'' Και εδ6θη ειg αυτ6ν o εξis


χQησμoζ:"Aυτ6 εiναι πoυ 6yει 6λθει απ6 τoιl μ6yα ουqαν6, τo oποloy

υπεq6yει τηg Qλoy6g, αιθ6qιoν, α6ναoν, αθανατον πυQ, πoυ τρ6μειτo παν' o oυραν69, η yη 21αι η θαλαααα' 11αι oι δαiμoνεg τωνTαqταqων 2lαL τωv 6υθcbιl αυyxλoν[oτηι(αν. Aυτ69 o Θε6E εlyαι oΠατrjρ τoυ Εαυτod Tου, Aπατωρ, Πατrjρ Υιog αυτ6g τoυ εαυτoι3Tου, τριoευτυyιoμ6νog. Εμεig δε, ε[μεθα μιxρ6ν μ6Qog τcυν αyy6-λων. AQod 6μαθεE, απoμαxριjναoυ oιωπηqd'''.

o δε 6ααιλευE Φαραcb, 6ταν πληροQoρrjθηxε αυτα απ6 τηνμαντεiα, δι6ταξε να χαQαχτodν oε λ[θινη πλαxα τα λ6yια πoυδ6θηxαν ειg αυτ6v απ6 τoν χQησμ6. Tα oπotα 6ωg αυτrjν τηy στry-μτj 6yoυν εyyqαQεt yαρα1θ6ντα oε πλαxα πoυ ευρlαxεται ειζ τoιερ6ν τηg Avω M6μQιδοg, απ' 6που q6ει o πoταμ6E Nεiλog'

Mαλαλαg' Xρoνoyραφ['α, ειx. 79, oxonii, 1671 (βλ. ειx. 110)

H αυθεγτιxoτητα τηg oμoλoγ[αg τoυ Aπ6λλωνo9, oτι oι oλυμπιoι ε[,ναι

ιiγγελoι τoυ Θεoυ, επιβεβαιιilνεται αx6μη xαι απo τoν (,διo τoν Δiα, μ6oωεν6g 1gηομoι] πoυ εiναι τελε(ωg διαφoqετιxog απo τoγ αγτloτoιχo τoυΑπ6λλωνo9, ωζ πQoζ τo πεqιε16μεν6 τoυ χαι ωζ πQoζ τoν τ6πo πqo€λευoηgτoυ. o χQησμ6ζ τoυ Απ6λλωνo9 δiδεται στηγ Κλdρo(s) τηg Ιων(αg, εγιb o

ΖQησμ6ζ τoυ Δι6g oτην M6μφιδα τηg Αιγιiπτoυ. Και oμωg o 6να9 χQησμ6ζεπιoφqαγ(ξει τoγ dλλoγ xαι απo xoιγoι] xαταλτ]γoυν oτo 6τι oι oλriμπιoιε[ναι μιxq6 μθQoζ αγγ6λων τoυ Θεot.

o Ζευg πεqιγqdφει τoν Θε6, ωg Αυτ6ν πoυ τρ6μoυγ xαι υπoxλiνoγται oιουρdνιεg δυνdμειg, η γη χαι η Θdλαοoα, αλλα xαι oι υπo1θoνιoι χαι ταρτα-

ριoι δαiμoνεg.To (διo αναφ6qει παι o Απoοτoλog Παι1λog, λ€γoνταg oτι, ειg τo 6νoμα

Ιηooυg Xqιoτog υπoιλlνoγται oι επoυQανιεg, oι επ[γειεg χαι oι xατα1θ6νιεgδυνdμειg (Πqog Φιλιππηo(,oυg, 2, 1,0).

o Φαραιil ΠετιοΦνιog,6ξηoε τoν 13o π. X. αιιilγα, την επo1τ]τoυ Mωυο6-ωζ.o 1qoνιx6g αυτog πρooδιoριομ6g' αλλd χαι η μαQτυqiα τoυ 1qoνoγρd-φoυ Mαλdλα, 6τι xατd την επo1η τoυ (6o9 αιcδναg μ.X.) o χQησμ6ζ εξαxo-λoυΘoι1οε να υπdg1ει 1αραγμ6νog oε λ[Θινη πλαxα oτo ιερ6 τηg Aνω M6μφι-δoE, επιβεβαιιilγoυγ με τoν xαλtiτεqo τρ6πo την εγxυq6τητα τoυ xqηoμoti xαιτην oντoλoγιxη υπ6oταoη τoυ Δι69.

Στo 6qγo Aν6xδoτoι Xρηoμo[' των Bλληνιxιbν Θεc'bν, περιλαμβdνεται μiαμεγdλη oυλλoγτ] λ6γων xαι 1qηομιbν απ6 τoυg oπoioυg oι πεqιοo6τεqoι ανη-χoυν στoγ Απ6λλωνα xαι πρo6q1oνται απo τo μαντε(oν τoυ στην Κλdqo τηgKoλoφιilνog.

(5) Η Kλdρog ηταν παqαιτια π6λη τηE Ιων(αg, oτην β6qεια αxττi τoυ x6λπoυ τηg Eφ6οoυ,oτην πεqιo1η τηg Koλoφιilνog.

85

86 TA APXEΙA THΣ XAMENHΣ ΓNΩΣHΣ

Σαg παρoυoιαξω επιλεxτιxd μεριxorig απ6 τoυζ χQησμorig αυτor1g.

" oτι δ'Aπ6λλων, δηλrΙlv, δg παντα τoi d'θαyd'τoυ Θεoi Εξrjρτηταιxαl α0τQ μ6νφ δεi πqoααν6yειν, {'yρηoεν oiiτcυg- Πd'ντα Θεoiμεyαλoιo v6oυ δπo νευμαoι xεiται' dem nηyi τε ξωfig xαl δπεi-Qoχo1) εijyog xαl xρατog iδ6 6iη xαl [oyυοg d'φθιτog d'λxrixαl δι3ναμιE xqατερrj xαl d'μQιtλιxτοg d'ναγxη. εiiyεo τoιyαqτoιμαxd'ρων 6αo ιλfi ι μεy [ατφ.

Δι6τι o Aπ6λλωv, Qανερ6νovταg 6τι 6λα απ6 τov αθd'yατoν Θε6ιlεiναι εξαqτημ6να xαι 6τι μ6νoν ειE αυτ6ν πρ6πει να ατηριζ6μεθα,6ται πρoεQrjτευoε: "'oλα υπαρyoυν δια νει)ματoE xd'τω απ6 τoν yουτoυ μεyd'λoυ Θεo6' η αam χαι η πηyi τηζ ξωτjg xαι θαυμαoιαευγrj xαι εξoυolα xαι qιbμη xαι αxατd'6λητη ιαyιig xαι διiναμηιoyυρd' xαι πεqιQερ6μενη αναyxη''. Nα εdyεααι λoιπ6ν ειζ τoνμ6yιoτoν 6αoιλ6α των μαxαqων.

(Xqηαμ6g 35, αελ. 105)

" oτι δ'Aπ6λλωll παρενεiqωι, δαυτ6ν τoTE dyy6λοιg Ξyqηoε ταiτα'"Aρτι μ6ν d'ατεq6εντα 24ατ' oι3qανoν, iππ6τιg'Ηrbg {λxει νι3xταμ6λαιναν' iπειy6μενog δ6 xελαινfiE μητρ6E δi d'yxolνηαι θ6ειμερoπrj ιoE "Υπνog.xαi μαxd'ρωv αι3μπαg ατρατog d'πλετog d'μQl μ6yιατoν πqdlτoν δμoiμd'λα πd'ντεg d'oλλ6εg Bατηdlτεg διτ6μεθ', δg x6αμoιo θεμεlλιovαδξτjoωμεν.

Δι6τι o Aπ6λλων παqεμ6αiνoνταζ μεταξ'ιj των αyy6λων, πqoεQrj-τευσε αυτα: "Tιbqα δα ειg τoν 6ναoτqoν oυqαν6ν, η ιππ6τι9 Hrbg6λxει την oxoτεινf1 νιjyτα, πιεξ6μενo9 δε απ6 τιg αyxd'λεζ τηζ σχo-τειν6yqωμηg μητ6ρα9 τq6yει o ανθqt|lπινog'Υπνog'. Και oλ6xληρogo oτqατ6g των μαxαqων, απλετοg απ6 xoινoι3 γωριoμ6νog ειg oμα-δεg εxατ6qωθεy του μεyiατoυ Πqcbτoυ αταθεqα αyrυνιξ6μεθα, διανα ενιo1ι3αoυμε τo θεμ6λιoν τoυ x6oμoυ''.

(Xρηoμ69 36, αελ' 105)

" oτι πυθoμ6νoυ τιv6g τoi'Aπ6λλωνoE, π6τεqoν μ6'νει fi ψυγ1 μεταθανατoy ii διαλυεται, d.πεxρlθη οi)τωg' Ψuχi, μ61ρι μ6ν oδ δεoμoigπq6g orbμα xqατεTται Qθαqτ6ν, Βoid d'παθrjg ταig τoσδ' d'λyηδ6αινεLxεr fivlxα δ' αijτε λι3αιν 6qoτεoν μετα odlμα μαqανθ6v δxlατηνεilρηt, εig αiθ6ρα πd'oα QoqεTται αit'y dyfiραog oioα, μ6νει δι6ταξεπρ6νoια.

Δι6τι 6ταν xαπoιog qιbτηoε τoν Aπoλλωνα, πolo απ6 τα δto, παqαμ6-νει η ιρυyη μετd' τoν θd'ιlατo η διαλι3εται, {ται αποxqlθηxε: "Η ψυψ6oo xαιρ6 διατηqεlται δ6oμια εντ6g τoυ Qθαρτoι3 αrbματog, αν χαLε[ναι απαθrjE, υπoyωρεl ειg τoυg π6νoυg τoυ ocbματog. oταν 6μωg


6λθει τo τ6λoE του Qθαρτοd oιbματog 6πoυ xατoιxo'ιjαε, μεταQ6'qεταιoλ6xληρη εLζ τoν αιθ6ρα 6πoυ διtταξε η πq6νoια να μ6νεη 6νταE

παντoτ ινα αy 6ραoτη''.(Xρηoμ6g 37, oελ. 105)

"'oτι πq6g τ6ν iρωτrjααντα, εi d'μαρτανων <τιE> λανθανει Θεoν, ε7πεν

δ'Aπ6λλωy. o8δεlg dν λrjθoι τoTog Θε6ν. o0δ6 oοQoioι x6qδεoιν oiδ6λ6yoιoιν δπεxQ6yoι dλxιμoν δμμα. παντα Θεoδ πλiQη, παvτη θε6g

ΒoτεQανωται, πd'vτα ξωογoνdlν, dπ6oα πyεtει τε xαi Εqπει.

Δι6τι ειg αυτoν πoυ εqιbτηoε, εd'ν <xαπoιog> αμαqτανoνταg δια-Qειjyει τηv πQoσoχi1 τoυ Θεod, εtπε o Aπ6λλωι': "Κανεlg τ6τoιogδεν θα διαQιjyει την πQoσoχrj τoυ Θεod' xαι δεν θα απoQιjyει το

αqιoτoν 6λ6μμα, oι3τε με αoQιoτιx6g αxoπιμ6τητεE, oιjτε με διxαιo-λoy[εg.'oλα πληqοtyται απ6 τoy Θε6ν xαι απ' 6λα ο Θε6g δoξαζε-ται, δι6τι ειg 6λα δtδει ξωi χαL εLζ 6oα πετoιj'ι) 24αι ειg 6oα6qπoυν''.

(Xρηoμ6E 43, oε}ι' |07)

oι oπdγιoι αυτο( 1qηoμoi τoυ Απ6λλωνog, 6πωg χαι oι πQoηγotμεγοιτoυ Διog χαι τoυ Eρμoιi, απoxαλtjπτoυγ πoιoι πqαγματιxd εiγαι oι oλυμπι-oι χαι πoια ε(γαι η θ6oη πoυ xατ61oυν μ6οα στηγ ιεQαQχ(α τoυ Θεotj.

Η αγγελιxη τoυE φriοη επιοφραγiξεται χαι απ6 ι1γαγ αq1α(o xriλινδqo(volumina) o oπolog βρ6Θηxε oτιg oπηλι6g τoυ Κoυμqαν πληοioν τηg Nεxqαg

ΘαλdooηE. Αυτ6 πoυ διαxρiνει τoγ συγχεχριμ6νo xυλινδρo απ6 τoυζ συνη-

θιoμ6νoυ9, εiγαι 6τι δεν ηταν χατασχευασμι1νog απ6 φυλλα παπιiqoυ η πεQ-

γαμηγηζ, αλλd απ6 φriλλα 1αλxoιi. Aναιαλυφθηχε στην τq(,τη oπηλια τoυ

Koυμqαν xαι οημεqα φυλdoοεται oτo μoυοε[,o Shrine of the Book των Ιεqo-

ooλtiμων (βλ. ειx. 114-115). To πεqιεx6μεγo τoυ oυδθπoτε γνωοτoπoιηθηxεατην ανθqωπoτητα.

oταγ oι επiδoξoι μελετητ6E τoυ πρoοπdθηoαν γα τoν ξετυλ[ξoυν, απ6

αδεξι6τητα τoγ 6οπαοαν oε διjo xoμμdτια, τα oπolα οημεqα oνoμdξoνται

xdλxινog παπυQoζ A' xαι 1αλxινog παπυqog B ' .

To πριilτo απ6οπαoμα o1ετiξεται με τoν πqoφητη Ιεqεμ(,α xαι o λoγog

εxφθρεται απ6 τογ iδιo τoν Θεo.

oι xατtbτερot μoυ θεol πoυ απoxαλo6'ι'ταL με τo 6νομd' μoυ' με{'yoυν δεyθε[ ωζ Ιταyτoτιν6 τoυg Θε6' Θα αρytooυν ιlα δoξαξoνταιενcb ευqtαxoνται αx6μη εLζ τηv yην' oι εxλεxτol μoυ εiναι εxεi^ι'oι

που αναQlQoνται εLζ τo 6ι6λioν τηζ ξωιζ xαι δεν θα εξαλειQθodνπoτ6 απ' αυτ6. Θα αxμααoυν εν μ6αω 6αθ6ων υδατωι, θλtψεωg, θαθεqαπευτοdν απ6 τo 6νoμα τoυ Ayloυ xαι θα ζi1αoυv με yαqα ανεi-πrυτη απ6 ανθqιbπoυg rj αyytλoυg. oι εxλεxτoi μoυ θα απoλαd-

87

TΑ ΑΡXEΙA THΣ XΑMENHΣ ΓNΩΣΗΣ

σoυy αληθι'νη αδελQ6τητα xαL xoινωylα με τoυζ d'λλoυg μoυ υιoιjgxαι x6ρεg απ' αλλoυg x6oμoυE xαι oQα['qεE.o λ6yoq τoυ Κυqloυ μιλα μ6oω τoυ πρoQτjτoυ μoυ Ιεqεμtα xαιμ6oω των πqoQητcbν χαι αΙτ0στ6λων μoυ των εclyατων ημερrbν'Axοιjατε τα λ6yια αυτα xαι ξrjoτε με Qρ6vηαη πQoζ τoν Θε6ν xαιθα ευημεqrjαετε αληθrilE ειg 6λα oαg τα t,ρyα.

(X αλx ιν o E xιj λιv δρo g Κoυ μq αν )

Edν δημoοιoπoιoυταν τo πεqιε1oμενo τoυ xυλi,νδρoυ xατd τoυg πqιil-τoυζ χQιστιανιxoιig 1q6νoυg, θα μπoρoriο'ε να xλoνioει ολ6xληρo τo ιoυδαΤ-x6 θρηoxευτιτιo xατεoτημ6νo, δι6τι θα απoδ6χoγταγ τoυζ oλυμπioυg ωgoυραν(oυg αγγ6λoυ9 τoυ Θεοι]' oυγxqoνωg θα 6πqεπε να εγxαταλειφθεi ηλατρεiα τoυ Για1β6 χαι να παψει να αναμ6νεται η'Eλευση τoυ Mεοoiα, δι6τιo Mεooiαg ηλθε oτo πqooωπo τoυ Ιηooυ Xριoτoυ.

Στην πανdρχαια πQoφητε(,α τoυ 1dλxινoυ xυλiνδρoυ, o Θεog απoπαλε(,τoυg oλυμπloυg xατιilτερoυg θεorig, oι oπo1oι τoν απoδ61oνται ωζ παγτoτι-γ6 Θεo xαι θα δoξαoτoιiν ενιb αx6μη Θα βρloxoνται στην γη.

Σtlμφωνα με τηγ xαταγραφη τoυ Ιερεμ(α, oι εxχεxτoi τoυ Θεotj εiγαιαυτoi πoυ αναφ6qoνταL εLζ τo βιβλ(,oν τηζ ξωηζ.To iδιo διαβdξoυμε xαιoτην Απoxdλυψη τoυ Ιωdνγoυ. Oι εxλεxτoi τoυ Θεotj ε[ναι 6οoι θα αρνη-θotjγ να πρooxυνηooυν τo θηq(,oν, αε αντ[θεoη με 6ooυg τo πQoσχυγriooυν,των oπoiωγ τo 6νoμα δεν ευρioxεται εγγεγQαμμθνo εLζ τo βιβλ(,oν τηζ ξωiζ.

Καt θd' πqooxυντjooυν αiτ6 παντεg oi xατoιxoσντεg iπl τfig yfiE,τdιν δπo[ων τα 6ν6ματα δ6ν iyραQηoαν iy τQ 6ι6λ[φ τfig ξωfig τoi'Aρνioυ τoσ ioQαyμ6'νoυ d'π6 xατα6oλfig x6oμoυ' "oπoιοE '6yεια8τια, d'E d'xoιiαγ1.

(Aπoxdλυψιg, !3,8)oι εxλεxτo( τoυ Θεoti, πoυ Θα αρνηΘoriν γα πQoσχυνηαoυν τo Θηq(,ον τηg

Απoxαλr3ψεωg, Θα περdοoυν απ6 βαθιd ιjδατα θλ(,ψεων xαι οτερτ]oεωγ. Θαθεqαπευτotiν 6μω9 απ6 τo 6νoμα τoυ Aγi'oυ xαι τ6τε Θα ξηοoυν με ανε[πω-τη yαρd xαι θα απoλαυooυν αληθινη αδελφoτητα με τoυζ dλλoυE γLoυζ 21αL

x6ρεg τoυ Θεoιj, απ' dλλoυg x6αμoυE xαι oφαi,ρεg.H αναφoρd τoυ xυλ(γδqoυ περi, τηg υπdρξεωζ ξωfζ oε dλλεE oφαlρεg

xαι xooμoυg, xαταqγεi oπoιαδηποτε θqευνα για εξωγηινη ξωη xαι επαφ6gπq<.δτoυ, δευτ6qoυ, τρiτoυ, τεταqτoυ xαι ηλιθ[,oυ τιjπoυ. To Πνεr1μα τo Aγιoνμαζ γγωστoπoιε( μθoα απ6 τoγ Ιεqεμiα 6τι υπdg1oυν 61ι μ6νoν oι oλriμπι-oι αλλα xαι dλλα πλdoματα τoυ Θεoυ, οε dλλεg oφα(qεg xαι xoομoυg.

Αυτ6g oι oφαlρεg απoxαλotlνται απ6 τoν Ιηoου oιxrjματα. Eιg τo oiπημαπoυ 6xει ετoιμdοει o iδιog o Θε6E για τoυζ ανΘρΦπoυg, θα xατoιXηooυν oιεx}"εxτot πoυ θα Toν oμoλoγηoουν στoυζ θο1ατουg xαιgot1g.


Εiq τfiν oixiαν τoi Πατq6g μoυ δπαρyoυν πoλλα oixrjματα' Βαιl δ{νδπfiρyαν, θα αd'g τ6 {λεyα.

(Ιcυαννηg, 14,2)

Eξiοoυ απoxαλυπτιx6 ε(,γαι xαι 6γα δε{τεqo απooπαομα απ6 τoγ γα}ιru-νo xιiλινδqo, οτo oπoio oμιλε[ xαι παλι o Θε6g.

Δεν yιlωρiζετε 6τι ε[μαι oyι μoνoν o Θε69 τηζ yηζ αλλα xαι 6λωντων δημιoυqγηματων; oι oυqανιoι αyyελol μoυ απ6 μαxqια εlναιυπειjθυνoι δια τιg' εν6qyει6E oαg. Δρoυv, μιλo'ιiν xαι xιι,o'ιjyται6πωE τoυg διατd'ξω' Ε[υαι oι αyyελιoQ6ρoι μoυ πoυ 6yoυν τηvευθ'ιjνη ααg' Ε[ναι αυτol πoυ θα αvαξητrjooυv τα παιδια τoυ Θεod,τα oπolα δ6yoνται vα πληqr|lαoυν τo τlμημα μoυ 21,αι να δεyθοιjνyελoιoπolηoη yαqιν τoυ oν6ματ6g μoυ' Aυτo[ oι ανθqωποι θαεxπqoαωπrjσoυy την Aλrjθεια lιoυ, f] oπoiα θα oιiloει τα 6θvη.

(X αλx ιν o g xι1 λ ιv δqo g Κoυ μq αv )

Στo δειiτεqo αυτo απooπασμα, oι xατιilτερoι θεoi απoxαλotjγται απ6 τoγΘεo oυρdνιoι dγγελoι. oπωE αxqιβΦg αυτoαπoχαλotlγται με τoυζ 1qηoμoυgτoυζ πoυ πρoηγηΘηxαγ. Eiγαι αυτoi πoυ επιτηqoυν τα 6qγα των ανθqιbπωνz.αι ενεργotiγ πd,γτα oυμφιilνωg πQoζ τιζ εντoλθE τoυ Θεoυ. E|ναι αυτo( πoυ;tQιγ τo τθλog θα πρoοτατευooυν χαι θα αναξητησoυγ τα παιδια τoυ Θεoυ ταοπo|α θα πληρωooυγ τo τ[μημα τηg αρνηοεωζ τoυ πλανητιxoυ oυoτηματog666' θα αναξητηooυν αυτoυg πoυ θα διωxθουν xαι θα xρατηooυν την πioτητoυg, αυτoυg πoυ θα δεxθoriν να γελoιoπoιηθofν πqog xαqιν τoυ oν6ματo9τoυ Θεoιi, αυτoυg πoυ θα πqoδoΘoυν απo τoυg φlλoυg 1.ιαι τoυζ oυγγενεi,g

τoυζ.

Παραδοθfioεoθε δ6 xαl δπ6 yoν6ωy xαi d'δελQrΙlν xαi oυyyενdlνxαi φtλων.

(Λoυxd'E,21,, 1'6)

oι 1dλxινoι xιiλινδqoι διατηqηθηxαγ επ[ αιιilνεg απ6 τoυg Εoοαioυg,ατooιωπηθηxαν oμωg απ6 τoυg Ιoυδαioυg, oι oπoioι oυδ6πoτε τ6λμηoαν νατoυζ συμπεqιλαβoυν μ6oα oτιg επioημεg πρoφητεiεg τoυ Ιεqεμ(α' Δι6τι τ6τεθα εξtiψωναν την Eρμητιxτ] θεoλoγlα πoυ τoυg ε(1ε παqαδιilοει o Mωυoτ]g. oτελευταiog γεννηθηxε οτην Αiγυπτo χαι ηταν μυημ6γoζ στηγ ελληνιxη ooφiατoυ εi1αν λαβει oι Αιγt}πτιoι απo τoγ Eqμη.Δεν ηταν Eβραiog, αλλα 6ναg

ανθgωπog oταλμθνog απ6 τoγ Θε6, o oπo(og διετ€λεoε ιερθαg oε ελληνιxoνα6 τηg Ηλιoυπ6λεω9 xαι εLγε παντqευτε[ την x6gη τoυ 'Eλληνα αqxιεg6αΙoΘ6ρ.

o oπolog Mιυυoτjg πτjqε yυναlxα Aιyυπτiα, τηv x6qη τoυ Ιoθ6ρ,τoυ αQχιεQ6τE των Ελλrjνcυν, πoυ rjταν ανηq τιμcbμεvoE απ6 τoν6ααιλ!α Φαqαιil xαι απ6 τoυg Aιyυπτ[ουg. o δε Mcυυclrjg εlyε μoρ-

TΑ ΑPXEΙA THΣ XΑMENHΣ ΓNΩΣHΣ

QωθεI με 6λη τηv ooQ[α τηE Aιyιjπτoυ.(Mαλαλαg, Xqoνoy qαQ [α, oε}'. 63)

M(α πρ6oΘετη μαQτυQiα πoυ ουγδθει τoυg Oλυμπioυg με τoν Xριoτoπρoι1ρ1εται απo λoγo τηg Εxατηg χαι τα o16λια του γεoπλατωνιxου φιλo-ooφoυ }.ιαι αστQoγ6μoυ Πoqφυqlου τoυ Tυρioυ (232-3oa ψ.Χ.)

"Hνixα δ' αlτε λιjoιν 6ροτ6ην μετα oσlμα μαqανθ6ν cλxloτην εtjρηται,Βg αiθ6ρα πd'oα QoqεTται αi6ν dγηραoE oδoα' μtνει δ' εig παμπανiι'τειqrjg' πqωτ6yoνoζ yda τoδτo θεοi δι6ταξε πq6νoια. Παραδoξoν[oωg δ6ξειεν d'y τιoιν ε7yαι τ6 μ6λλoν λ6yεoθαι δQ' fiμιi'ν. T6ν yd'qΧριατον oi θεot εδoε66ατατov d'πεQi1ναντo xαl dθαyατoν yεyoν6τα,εδQiμωg τε α'tτo6 μνημoνειjουαι'"'oταll παλι xαπoιog μετα τoν μαQασμ6 τoυ oιilματog απαλλαyεlαπ6 την Qθαρτrj {lλη, ατον αιθι6qα μεταQ6qεται xαθε ιpιiyη xαιονταE παντοτιιld' αγ6qαclτη, μ6νει xαθ' ολoxληρiαν αQθαρτη. Δι6τιαυτ6 δι6ταξε η αρy6yoνη πρ6νoια τoυ Θεoιj'''Θα μπορo'ιiαε toωE vα Qαvε[ αε μεqιxodζ, 6τι εiyαι παqd'δoξo ιlαπqoλ6yεται τo μ6λλoν απ6 εμαg' Δι6τι oι θεo[ Qαν6ρωoαv 6τι oXριoτ6E 6yει υπαρξει ευoε66ατατ0ζ χαι αθαvατog, 2lαι με clqαι6-τατα λ6yια αυτ6ν μνημoνειjoυν'

(ΠoqQυqιog o Tυqιog, Πεqi τfig Bx λοy[ων QιλoαoQlαg, \78)

o φιλ6ooφog Πoρφrlqιog απoδ61εται 6τι oι oλυμπιoι φανθqωοαν xαιμνημ6νευoαν με ωqαι6τατα λoγια τoν Ιηοoti Xqιoτ6!

Mετd την Eλευoη τoυ Xqιoτori oτην γη oι oλriμπιoι παrjoυγ να επεμβα(,-

γoυγ φαγεQd, δι6τι, εφ6ooν ενoαρxιbθηxε o Yιog xαι Λoγog τoυ Θεoυ, δ6Θη-

χαγ στoυζ ανθqιbπoυg τα παγτα. oι oλriμπιoι επετ6λεααγ τηγ απooτoλη

τoυζ χαι εξεπληqωoαγ τηγ απoστoλιxτ] τoυg διαxoγlα, πqoετoιμαξoνταζ την

oδ6 για τηγ 'Eλευoη τoυ Xqιoτori. 'Βxτoτε επιβλθπoυν την πoqεiα των

ανθριilπων χαι χαταγQdφoυν τιg οx6ιpειg χαι τα 6qγα τoυ xαΘεν6g. Διoτι,6πω9 αναφ6qεται oτoν 1dλxινo xriλινδρo, oι oυρdνιoι dγγελoι απ6 μαxqιdεiγαι υπευθυγoι δια τιg ενθqγειθζ σαζ. Η απoοτoλτ! τoυg δεν τελεiωoε απoμη

xαι η επθμβαση τoυζ θα ε(,γαι χαι παλι xατ' εντoλt]γ Θεoυ.

oλεg oι πqοφητεiεg πoυ εξετθθησαν σ' αυτo τo xεφdλαιo απoxαλι]πτoυγoτι oι oλιiμπιoι εiναι μιxqo μ€Qoζ των αγγ6λωγ τoυ Θεoυ.

oοoι δωδεxαθεΤoτ6g λατρειioυν τoγ Δiα χαι τoγ Απ6λλωγα ωg θεoιig,

μπoρεi, να θεωqoυν τoυg εαυτοriζ τoυζ'Eλληνεg, αλλα πλανΦνται, δι6τι δεν

αντιλαμβdνoγται 6τι oι'Eλληνεg, 6πω9 χαι oι oλriμπιoι, εiναι δημιoυqγη-

ματα τoυ Eν6g Θεoιi. Πιbg μπoqεi xαπoιog να xατανoησει τo διbδεxα, 6ταγ

αδυγατεi να xατανoηοει τo'Eγα;


Θα ηταν ουνετ6 να oτραφotiγ στoν Θεo πoυ o lδιog o Zενg, o Απ6λλωγ,

η Αφqoδiτη oμoλoγoιiν, δια γα γνωq(οoυν Aυτ6γ πoυ πqιbτog o Eqμηg απε-

xαλεoε Yι6γ xαι Λoγoν τoυ Θεot].

oμιλιb με επι1ειqτ]ματα χαι τεxμηqιιitνω με οτoι1ε(α τoν λ6γo μoυ, διανα μηγ 61ετε xαμiα αμφιβoλiα 6τι oι oλυμπιoι ε(,ναι dγγελoι τoυ Θεoιj πoυ

υπηqετoιlν τo θε[o o1θδιο xαι o1ι αγγελoι λατρε[αg.

Η Θεoπoiηοη τoυg πqooβdλλει πqιbτα απ' 6λα τoυg ιδloυg τoυg oλυμπi-oυζ oι oπoioι δεν ηλθαν στηγ γη δια να λατqευτoriν αλλd δια να δoξdοoυντoν Ιηοoυ Xριοτ6 χαι να πρoετoιμdooυγ την oδo δια τον Eq1oμ6ν Toυ.

Eiναι dγγελoι τoυ Θεof xαι θ1oυν μεq[,διo μoνoν ατo Aγαθ6, δι6τι 'Eναg

εiγαι o Αγαθog Kriριog τηζ δημιoυQγ(αg, Αυτ69 πoυ μ6λλει να επιoτρ6ιpει.

91

3. TA APXETYΠA TΗΣ ΔΗMΙOYPΓΙAΣKAΙ To "ΓΓ{ΩΘΙ ΣAYTON".

Kατα τη διdqxεια τoυ ειχoστoυ αιιbνog πληθog επιστημoγtχιilν απ6ι|.tεων

παqoυoιdoθη'lαν σxετL1λα με τιg oυνΘηxεg πoυ επιχQατoυοαγ oτην γη μετdτην απ6οπαση τηζ απo τoγ ηλιo, πριν απo 4,5 διoεxατoμμυρια 1qoνια. Ηπqιilτη xατdοταοη τηg νεoδημιoυqγηθε(,οαζ γηζ ηταγ μiα πυqινη μαξα' 6πω9εi,γαι xαι αημεqα o πυqηναg τηg. Mε την παqoδo πoλλωγ εxατομμυq|ωνετιilν η πriqινη μdξα αρxιoε να ιpυ1εται, εγω o πλαγητηζ διαxρινoταγ απ66ντονη ηφαιστειαχη δqαoτηqι6τητα. To εξωτεqιx6 πεq(,βλημα τηζ γηζ dq1ιοεvα στεQεoπoιεiται εξαιτ(,αg τηg Ψυξηg xαι oταδιαxα η πυqινη μαξα αρ1ιοε ναπεριoρiξεται στoν πυqηνα τηζ γηζ. Συγ1q6νωg dq1ιoε γα ψυχεται χαι ηατμooφαιqα. Πυxγα αtiννεφα πρoξενoιiοαγ χαταQQαχτιbδειE βqo1oπτιilοειgαπ6 τιg oπolεg oxηματloθηχαγ oι πqιbτoι ωxεανo[. Η πριilτη ατμoοφαιqατηζ γηζ ηταν αναγωyιιιη,τo υδρoγoνo ηταν δια1υτo, αλλα δεν υπηρ1ε αx6μητo oξυγ6νo. Tα πqιbτα 1ημιxα μ6qια πoυ υπηρxαν διd1υτα αναμi1θηxαν oε€να xoιν6 υδατιγo περιβdλλoν με απoτ6λεσμα γα παqα1θoιiν πoλυπλoxεE7ηψιxtg ενcδοειg, 6πωg αμινoξ6α, oqγανιxα oξ6α x.α. Tα δoμιxα αυτα μ69ιαoυνθ1ιoαν να αντιδροιjγ xαι 6τoι o1ηματ(,οτηxαν τα βιoλoγιxα μαπqoμ6ρια,oτωg εiναι τα oαπ1αρα χαι oι πqωτε'i,νεg. E[γαι απoυoα 6μω9 αxoμη απ6τoν πλανητη η ξωη.

Πoλλo[ επιoτημoνεg διετfπωoαγ τηγ υπ6Θεoη 6τι τα ανωτ6qω βιολoγιxdμαxqoμ6qια o1ηματιααν αυοoωματι.(lματα τα oπoiα, διαμθooυ oυνε1ιilg

μεταβαλλoμ6νων φυoιxων oυνθηxιilν, θα εi,1αν την δυνατoτητα γα ο1ηματi-σoυν τα πριbτα ετερoτρoφα πQoχαQυωτ11f(1) 1γxxgqα. Αυτη oμωζ η υπ6θε-οη απoδε(1θηxε παντελιbg αβαοιμη, βαοει τωγ απoτελεoματων των πεtQα-

ματων τoυ S.Miller, αλλα xαι αλλωγ εqευνητΦν. 0υδ6πoτε επιτευ1θηxεεQγαστηQιαxα η παqαγωγη oιiτε χαγ συσσωματωματων των πQoαγαφεqθ6-

ι l) To πQoχαQυωτιχo x!τταqo ε[ναι η πιo απλη μoqφη ιυττdqoυ xαι δεν 61ει o1ηματι-oμ€νo πυρηνα.

94 TA ΑPXEΙΑ THΣ XAMENHΣ ΓNΩΣΙΙΣ

γτωγ μαχQoμoQιωγ, π6οo μdλλoν η oταθεqη χαι oQγαγωμθνη μoνdδα πoυεxδηλιbνει τo φαινoμεγo τηζ ξωηg xαι oνoμdξεται xtiτταqo.

0υδ6πoτε επioηg oι επιoτημoνεg π6τυ1αγ γα εQμηνευσoυν, π6qαν των

ειxαoιι.bγ, με πoιoγ τρ6πo ε(γαι δυγατ6ν να πρoxυψει απ6 oυνδυαoμotiE βιo-λoγιxιilν μαxqoμoq[ωγ, 6να ξωνταν6 βιoλoγιxo oυοτημα με xυρια χαQαχτη-

ριoτιxd, τηγ αυτoαγαπαgαγωγη χαι τηγ θxλυοη ενθργειαg. Διoτι βαοει τoυ

ν6μoυ τηE βιoγεν6σεωζ τoυ Pasteur, xανε(,g ξωνταν69 oqγανιoμ6g δεγ ε(γαιδυγατoγ να πQo6λθει απ6 xdτι πoυ δεν 61ει ξωη. H ξωf ε(γαι δυγατ6γ γα

εμφανιoθε[ μoνoν δια τηg επεν6qγειαg τoυ πνεriματog.Mεμoνωμ6νε9 εxδηλιboειζ τoυ φαινoμ6νoυ τηζ ξωηζ, oπωE λ.1. η x(νηoη,

μπoqoυν γα παQατηQηθoυγ εQγαστηQιαγ"a απo διαφoqετιx6g πατηγoqiεg

oργανιxιilν εγιiloεωγ. Αυτo oμωg πoυ δε θα παρατηqηΘεi πoτ6 απ6 ουγδυα-

oμorig βιoλoγιxcilν μαxρoμoq[,ων χαι παQατηρεiται μoνo oε ξωνταν6 ^a'bττα-

ρο, εiναι η ιδι6τητα τoυ γα δqα αυτ6νoμα ωζ x6ντρo ελθγ1oυ, να διατηρε(,

την xατd,oτααη τoυ oταθεqη (oμoιooταoη) xαι γα επιτελεi, μυqιdδεg xημιπθgαντιδρdoειE εντog τoυ πεqιβαλλοντ6g τoυ. Kατα αυγ6πεtαν, τα βιoλoγιπαμαxqoμoqια εμφανiξoυν απoσπασματιxd 1αqαxτηριoτιxd τoυ φαινoμ6νoυτηζ ξωηζ, ο1ι 6μω9 την iδια την ξωη η oπoiα εμφανiξεται μθoω τoυ xυττd-

ρoυ. H απoψη λoιπιilγ πoλλιbγ επιοτημ6νωγ 6τι τo πqωτoxυτταqo πqoηλθε

απ6 oυoοωματιilματα μαxqoμoρ|ωγ ε(,ναι τελεiωg ανυπ6oτατη.To πριbτo xtiτταρo, η πqιbτη δηλαδη oqγανωμ6νη μoναδα πoυ εμφαν[ξει

τo φαινoμενo τηζ ξωηg, δεν δημιoυqγηθηxε απο ουνδυαoμoυg διαφoρετιxιilγoqγανιxιilν εγιiloεων (πρωτε1,νεg, oαx1αqα, x.α.) αλλα απoτελεi πqoΤ6ν θε|αg

επεμβααεωg' Eiγαι απoτ6λεομα πoιηoεωg μεταξυ αιθεqιxιilν xoομων, xατo-

πιν επεν6ργειαζ τωγ oλυμπ[ων, xαι 61ι απoτ6λεoμα τυχηζ xαι εξ6λιξηg.Απo αναλr]σεLζ μετεωqιτιilν, απ6 δε|γματα οεληνιαxι.δν πετqωματων,

αλλd xαι απ6 αγαλυοειζ τoυ διαοτqιxof 1ιbρoυ, απoδεixθηxε η παqoυοiααπoλιθωμ6νων βαxτηq(,ων (πqoxαqυωτιxιbγ xυττdρων) τιαι ε^aτoq τηζ γηιγηζoφαiραg, γεγoν6g πoυ απoτελεi, ιo1υqoτατη 6νδειξη υπdqξεωE ξωηg oτο δια-στημα (Smoot G.' 1996).

Tα πριilτα xυτταρα απo τα oπolα πqoηλθαν oι ξωντανo[ oργανιoμolδημιoυργηθηχαγ σε θνα x6ομo αιθεqιx6, δια γα αxoλoυΘηοει εν ουνε1ε[α η

oπoρd τoυζ στηγ Υ1. oι oλυμπιοι, ωg oντ6τητεζ πoυ υπηqετofν τoγ Θε6,

εiγαι oι οπoqεlg 6λωγ τωγ xυτταqιxιilν ειδιbγ.

Δια γα γ(,νει xατανoητo τo γεγoν6g αυτo αg τo παqαλληλ[οoυμε με τηγ

απoπειρα τωγ επιστημ6νων τηg NASΑ να μεταφ6qoυγ την ξωη απo τηγ γηοτoν Αρη. To πq6γqαμμα αυτ6 π9oυπoθ6τει τoν <εμβoλιαομo" τηg επιφd-

γειαζ τoυ AQη με γηινo 1ιilμα, εντoE τoυ oπoioυ υπdq1ει πληθιitρα βαxτη-

TA ΑPXETYΠA THΣ ΔHMΙOYΡΓΙΑΣ KAΙ To "ΓNΩΘΙ ΣΑYTON"

Qιαχωγ χυττdQωγ. Tα πtiτταgα αυτd δfγαγται για την επιβiωoτ'1 τoυg xαιz.ατω απ6 τιg υπαqxoυαεg ουνΘηxεg να αναπτιiξoυν φωτooυνθετιπoυg μη1α-νιoμorig ιbοτε γα απελευθερcδooυν oξυγdνo, ωθι.(lνταg την ξωη οε πoλυπλo-zoτερη oργανωoη. Η δημιoυgγ[α oξυγ6νoυ ε[ναι xαι o απιilτεqog oxoπog

τωγ επιστημ6νων τηg NΑSA, ιiloτε o πλαντ]τηg Αqηg να xαταοτε(, oτo μθλλoν€τoιμog για ενδεx6μενo απoιxιομ6.

Αg υπoθθοoυμε oτι o απotχισμ6g αυτog γ[,νεται xaπoτε πqαγματιxoτητααλλα, για xdπoιoγ αιφν(,διo λoγo, oι ανθρωπoι πoυ μεταβα|γoυγ απo τηγ γηoτoν Aρη 1ανoυν την επαφτ] τoυζ με τoν γηινo πολιτιομo' Oι γθoι dπoιxoι,

ΖωQιζ να θ1oυν τιE δυνατoτητεζ χαι τα μ6oα να διατηρηooυγ τιζ γνιiloειg, τιg

ετιοτημεg χαι τα επιτεriγματα τoυ γr]ινoυ πoλιτιoμof, αγαπτt]οooυν μεαργorig ρυθμoιig τoγ διx6 τoυg πoλιτιομ6. Mε την παρoδo oμωg των αιιilγωγ7-αι τωγ xιλιετηqlδωγ η πQαγματιxη τoυg xαταγωγη, oπωE xαι oι επιοτημεgΖαι τα επιτεtiγματα των γr]ινων πατ6qων τoυg' θεωqofγται πια μυθολoγ[α.Καποια οτιγμη, μετd απd 1ιλιετ(,εg, oι xατoιxoι τηζ γηζ απoφαοiξoυν ναεπαν6λθoυγ ατoν Αqη χαt για τηγ πQoετoιμαoiα αυτoυ τoυ ο1εδ|oυ απo-οτ6λλoυν xαπoιoυg οoφoυg ανδρεg δια γα διδdξoυν oτα πληθη τoυ Aρη,

7ιυq|E 6μωg oυδεig να γνωqiξει τoγ τ6πo πqoελεtoειilg τoυg. Κdτι αναλoγoεiινε χαι με τoυζ πqoφητεE χαι τoυζ αoφoυg τoυ αρxαloυ xoομoυ. Oι απε-οταλμ6νoι απ6 την γη, διδαoxoυν στoυζ xατolxoυg τoυ Αqη oτι υπαq1oυνz-αι αλλotj πo[μνια, oυ1( τηg ιδ(,αg πo|μνηζ, τoυζ διδαoxoυγ 6τι o γ6νo9 απoτον οπoio πQoηλθαγ ανηxει στoυζ γηινoυg πατ6ρεg τoυg. Oι xdτoιxoι 6μω9

τoυ Αqη θεωqoυν 6τι αυτθE oι διδα169 εiναι ξ6νεg πqog αυτoυg, δι6τι πεqι-

1ραφoυν τ6oo μαxqιν6g επo169 πoυ χατ' αυτofg ε|ναι πια μυθoλoγlα xαιιιτoxfημα φανταoiαg. To [διo θεωqoυν oημεqα χαι ot dνθqωπoι για τoυζoi.υμπi,oυg Πατqιαρ1εE τoυg.

Eφ6ooν oι oυγ1qoνoι επιoτημoνεζ με την τε1νoλογ(,α πoυ διαθ6τoυγ επι-

7ειqoυν να μεταφ6qoυγ τηγ ξωη oτoγ Αqη, γιατi γα μηγ 6xει oυμβεi πατιαναλoγo στηγ γη, 6ταγ oι oλriμπιoι oπoρεig απo dλλα αoτqιxα ουoτηματαuετ6φεραν τoυg γ6νoυ9 μ6oω των <xιβωτι.δν> με oxoπo γα τoυζ oπεlqoυνσrην γη; H τε1νoλoγiα τωγ oλυμπ|ων ε(,ναι πθραν τηg ανθqωπiνoυ αντιλη-

Ψεωζ, η συμμετoχη τoυζ απoτελoυoε μ6Qoζ εν6g oυμπαγτιxoυ o1εδ[oυ χαι oιενε9^1ει69 τoυζ, σε αντiθεοη με τιζ εν6ργειε9 των oυγxρ6νωγ επιστημoνων,τεl_οfγταγ xατ' εντoληγ Θεorj.

Τo 1ιilμα με τo oποio oι επιοτr]μoγεζ τηζ NΑSΑ επι1ειqoυν τoν "εμβo-i.ιαομ6> τoυ Αρη, δεν πρo6q1εται απo xdπoιo τυxα|o oημε(,o τηE γηg, αλλαcιτo την νηoo Θηρα (Σαντoqiνη). Δια πoioν λoγo επιλ61θηxε η νηοοg Θηραzαι τo(εg εiναι oι ιδι6τητεg τηg θηρα'ιxr]ζ γηE πoυ την xαθιoτoriν μoναδιxη;

95

96 TA ΑPXEΙΑ THΣ XAMENHΣ ΓNΩΣHΣ

Η νηοog ΘηQα απoτελε( μiα oυqdνια Θιiqα, απoτελε[ μια αoτριxη πυλη.ΕxτoE απo την ΘηQα (πoυ ε[ναι η πqιδτη θυqα)' υπdqxoυν xαι dλλεg δυoθυqεg: Tα Ktiθηqα (εxεi-Θιigα) χαι τα Αντιxυθηqα (αντixqυ τηg ετιεt Θυραg).Tα τρ(,α αυτd νηοιd τoυ Aιγαioυ πελαγουg, oqιoθετoriγ τQειζ αοτριx6gπtiλεg...

Για oπoqα oπερματων στηγ γη xανει λ6γo xαι η Γ6νεαι9.

Κα[ εΙπεv δ Θε6q 6λαoτηαατω i yi 6oτανην y6ρτoυ oπεTρoν oπ6ρ-μα xατα y6νog.Καi ε7πεv δ Θε6q'iξαyαytτω i yi Φυxiv ζdιααν xατd, y6νoE,τετqαπoδα xαl iρπετα xαi θηq[α τηζ yηζ xατα y6νog.

(Γ6νεoι9, A, 11 xαι A,24)

o γενετιx6g xωδιξ τριπλετιilν τoυ DNΑ 6xει μ6οα τoυ εντoλθg γα πoιε(,

τo 6μoι6ν τoυ. O Θεog δiδει την εντoλη χαι oι xατcilτερoι θεoι(2) εxπληριil-γoυγ τηγ θε|α βofληoη, <<oπ€qνoνταζ> στηγ γη τα αq16τυπα τoυ xαΘε εLδoυg.

Η Δημητqα, o Διoγυooζ χαι η Αθηνα, πρoo6φεqαν στoυζ ανθριilπoυg τoνσ[τo, την αμπελo χαι τηγ ελαiα αγτιατo|1ωE χαι τoυζ εδiδαξαν πιilg να ταχQησιμoπoιoυν. Πqo των ανωτθρω πQoσφoQcδγ, δεγ υπηq1αν oυτε o οiτog,oυτε η αμπελog, oυτε η ελαiα. Δια πoioγ λ6γo λoιπ6ν να υπτ]q1αγ τα dλλαε(δη αφ' εαυτιilν; Η γ6νεoη τoυ x6αμoυ, δεγ αυγτελ6oθηxε oε επτα ημ6Qεζ'αλλα xατd τη διdqxεια επτd 1qoνιxιilν πεqι6δωγ, πoυ απεi1αν μεταξυ τoυgεxατoμμfqια 6τη.

Πεgi οπoqαg oπεqματων oμιλε(, xαι o Σoυηδ69 1ημιx6g Α. Aqρ6νιoυg, o

oπoioE οτo εxδoθ6γ 6qγoν τoυ τo 1908 με τiτλo WorΙds in the Making (oιx6oμoι lιατd, τoν α7ηματιoμ6 τoυg), θεμελiωoε την θεωρ|α 6τι η ξωη στηγ γηπqofλθε απ6 ξιbντεg οπoρoυg (iving spores), πoυ ταξi,δεψαγ στo xεγ6 τoυδιαoτηματog(3)'

oι oλriμπιoι εxτ6g απ6 θεqdπoγτεζ τoυ θε'ιxoυ o1εδioυ, θα πρ6πει νααντιμετωπ(,ξoνται χαι ωζ αγγελιxα 6γτα αγωτ6qαE διdνoιαg xαι αουλληπτηζτε1νoγνωο[αζ, ωζ πλαoτεg xαι οπoρε|g 61ι μ6νoν του ξωιπoιi χαι τoυ φυτι-xof βαοιλεioυ, αλλd χαι τoυ ανθqωπiνoυ γ6νoυg, αναφoqιxd πqοg τoν odq-xινo φoqθα χαt τηγ o16oη τoυ με τηγ ψυχη. Aπ' αυτηγ την εν6ργεια τωνoλυμπiων εξαιqε[,ται τo πνεtiμα, διoτι μoνoν τo Αγιoν Πνεfμα πoιε[ πγεr]-

μα χαι μ6νoν o Θε69 δ(,δει πνoην ξαiηg.To πριilτo oν πoυ πλαθεται ε|γαι o αq1θτυπoE Αδdμ η Αδμητog' εiγαι o

(2) Πλdτων, Tiμαιog,41, β.(3) He suqgested that ]ive on eaπh had begun when Ιiving spores had reached it across the

emptiness of space (Ιsaac Αsimov, ΒiographicaΙ ΕncycΙopedia of Science and TechnoΙogy,

oελ. 34 l ).

TA ΑPXETYΠΑ THΣ ΔΗMΙOYPΓΙAΣ KΑΙ To.,ΓNΩΘΙ ΣΑYToN"

αQχ6τυπoζ Ανδqαg, απ6 τη δεξιd πλευqα τoυ oπo(oυ λαμβανεται τo θηλυx6

μ6Qoζ τoυ Ανδq6g, πoυ ε[γαι η Ανδqig. Στην λθξη 4μ4p4μ(+) με αγαγQαμ-

ματιoμ6 61oυμε, ΑNΔPΑN= ΔNΑ+PNA= DNΑ+RNA.o αqx6τυπog ανθqωπog ε|ναι η otlλληΨη τηζ ιδ6αζ δια τηg Διανoiαg τoυ

Δημιoυqγoυ, πoυ εxφqd'ξεται διαμθσoυ τηζ πλαoηg των ανθqωπ[νων $υxιilνxαι διαμ6ooυ τηζ συμμετo1ηg των Oλυμπ(,ωγ οε 6ναν αιθεqιx6 xoομo. Σ'αυτ6γ τoν x6αμo δημιoυqγoυγται oι υπooτdoειg των ανθρωπiγωγ ιpυ1ιilν,,τoυ εν ουνεxε[α 6νεxα τηg εxτρoπηg xατηλθαν χαι μoQφoπoιηθηxαν στην γη.

Η Ψυxη τoυ ανθρcilπoυ, πqoδιαγqαφει τo ανθqιbπινo oιbμα. o'iα ιj μoaφiτoιαδε xαl i1 ψυγj. Η qευoτη dμoρφη μαζα πoυ θα α1ηματιoθεi βdοη τωνιδιoτητων τηg ανθqcδπινηg ιpυ1ηg, απoτελεiται απ6 πλαγητιν"o εν"τoπλαομαz"αι απo αλλα xoομιxα οτoιxεiα τα oποiα απαqτiξoυν τoν ανθqιbπινo odρ-zινo φoρ6α.

Kατα την αqxθτυπη πoiηoη τoυ ανθριilπoυ, o Θε6g απευθtjγεται αετεqιαοoτ6qoυζ τoυ εν6E oε πληθυντιxo αqιθμ6.

Κα[ ε7πεu δ Θε6q' πoιrjoωμεν d'νθqωπoν xατ' εix6uα fiμετ6ραν xαixαθ' δμo[ωαιy... xαl Βποlηαεv δ Θε6g τ6v d'νθqωπoν, xατ' εix6ναΘεoi θπoiηoεν α'ι3τ6v, d'qqεν xαi θfiλυ iπolηoεν α8τo6g.

(Γ6νεoιE, A,26)Πoιoι ε[γαι αυτoi στoυζ oπoioυg απευθfνεται o Πατ6ρα9 Θεog xατα την

oτιγμη τηg δημιoυqγ|αg τoυ ανθQιilπoυ;Δ6xιμoι εqμηνευτθE τηg Παλαιαg ΔιαΘηxηg αναφ6qoυν 6τι αυτoi με τoυζ

oτοloυg αυνoμιλεi, o Πατ6ρα9 ε(,γαι τα dλλα δυo πq6oωπα τηg Αγ(,αg Tριd-δoζ.

Πιbg εiναι 6μωg δυνατ6γ γα oμιλε| o Θεog oτα αλλα δrio πq6oωπα τηζΑγi,αg Tριdδog' 6ταγ αυτα oυνυπdq1oυγ μετ' Αυτoυ; Kαι πιitg ε[γαι δυγατoνο ΠατθραE γα απευΘυνεται στoν Eαυτ6γ τoυ σε πληθυντιx6 αqιθμo, αφori oiδιοg μετα τoυ Yιof χαι τoυ Αγioυ Πνεtiματog απoτελoυγ μiαν Eνοτητα,ΕN; Mηπωg αραγε τα dλλα δυo πq6oωπα τηζ Αγiαg Tριdδοg ε[1αν dγνoιατιυν πρoθ6οεωγ τoυ Πατg6E xαι αν6μεναν την εντoλην Toυ δια γα δημιoυq-'1ηοoυν τoν dνθqωπo; Mαxρdν ημωγ η βλαοφημiα αυτη.

Επειδη μ6νoν o Θε69 61ει διxα[ωμα γα διboει ξωη, επεμβα(γει δια γαεμφυoηοει πνoη ξωηg οτoν Αδdμ. oμιλεi αε πληθυντιxo αqιθμo, διoτι απευ-θυνεται στoυζ oλυμπ|oυg, oι oπoloι απoτελot]γ τμημα τηg ιεqαρx(αg Toυ.zαΘ€ναg απ' αυτoυg oυμμετ61ει oτην αρ1θτυπη πoiηoη τoυ ανθριilπoυ, πQo-

ι{l Στην λ6ξη ΑNΔPΑN ουμβoλi,ξεται o αρ16τυπo9 γoνog πoυ €1ει αμεοη oχ6oη με τoνΠερο6α, o oπo(og, 6πωg αναφ6ρεται στo πqιbτo βιβλio μoυ, 6οπευoε να oιiloει την Ανδρo-uεδα, δηλαδη τoν xαθαρ6 γdνo πoυ oxετlξεται με τoν αστεQιoμ6 τηg Ανδqoμ€δαg.

9-7

TΑ ΑPXEΙΑ THΣ XΑMENHΣ ΓNΩΣHΣ

σφ6Qoγταζ μθQoζ τωγ πoιoττiτων χαι των αQετωγ τoυ. H oυλληΨη 6μωE τηg

πoιηoεωg 61ει αυντελεoθεi απ6 τoν iδιo τoγ Θεo, o oπoloE δ[δει εντoληστoυζ oλυμπιoυg να την υλοπoιηooυν.

Mi,α λεπτoμθqεια πoυ δι6q1εται απαρατηρητη στo πQoαναφεQθ6ν απo-σπασμα τηg Γεν6οεω9 εi,ναι η εξηg: ενιb αq1ιxα o Θε6g γγωστoπotε[ το θεiογo16διo να πoιηoει τoν dνθρωπo χατ' ειxoγα xαι xαθ' oμo[ωοη, εν oυνε1ε(αo dνΘρωποg πoιε(ται μ6νoν xατ' ειx6γα Toτ' Κα[ iπolηoεν δ Θε6E τ6νd'vθqωπον, xατ' εix6yα Θεofr iπolηoεl' αι3τ6ν.

Αυτ69 πoυ 61ει διilοει ξωη xαι στoυζ oλriμπιoυg, επεμβαiνει xαι δια τηg

θεiαg Xαριτog δ(δει oτoν ανθqωπo τo πνευμα. Η oμoiωoη πQoζ τoγ Θεo επι-διιilxεται δια τηg Θε[αg Κoινωνiαg.

'ΕxεTνog πoιi τριi.lyει τrjν oαqxα μoυ xαl πllrει τ6 αiμα μoυ μiνειμ6oα μoυ xαi 6yrb μ6αα του'

(Ιωαννη E, 6, 54)

Mε την Eλευoη τoυ Xqιoτoυ πληρoυται τo xεν6 τηg Διαθτ]xηζ χαι επt-

τυγ1dνεται τo xαθ' oμoiωοιν μoνoν δια 6οoυ9 δεν απoδε1θofγ τo 1αqαγματoυ θηq[oυ, δι6τι μ6νoν αυτo[ θα αξιωθoυν τηg Αναoτααεωg.

Mrjν Βxπληττεoθε δΓ αδτo, δfiτι {qyεται ωρα, πoι3 6λoι, δαoι ει)ρ[-σ1doνταL εiE τα μνημεTα θα d'xoυαoυν την Qωvrjν τoυ xαl θα 6yoδν'{ξrυ, BxεTνoι μ6v πoι3 ζxαναl, τ6 xαλ6 θα d'vαατηθoiν δια ξωiu,Εxεiνoι δ6 πo6 ζxαναν τ6 xαx6 θα d'ναατηθoδy διd' xαταδ[xην.

(Ιωαννηg,5,28)

Σγετι"ια με την αρ16τυπη πλdοη τoυ ανθqιbπoυ, ιδια(τεqo ενδιαφ6qoνπαρoυοιdξει η αγτιπαQdθεoη των εδαφ(,ων τηg Γεν6oεωζ πQoζ τα αγτioτοι-

1α Ερμητιxα xε[μενα.

ΓΕNΕΣΙΣ

Καi ξπλαoεν δ Θε6g τ6ν d.νθρω-πoy dπ6 yι|lματoE ix τfig yig'xαl ΒνεQtoηoεv εig τoι3E

μυxτfiqαg α0τοδ πνorjν ζωfigxαl'{yινεν δ d'νθρωπog εigΨυmι, ξdιααν.

(Β,7)

ΕPMHΣ:

T6oα μ6νoν d'Qo6 ε7πε δ Θε6g xαt διx6gμoυ Κ'ι3ριog, d'ν6μιξε τα δπ6λoιπα συy-yενfi oτoιyεTα δηλαδτj τo νεq6 xαl τrjyfi.... xαl iνεQdαηαε ξωoπoι6 πνofi oτoxqαμα, πfiqε d'π6 τrjν xαλo6αμμ6νη xαlxαλoπηyμ6νη xρodoτα, πoιj Βπ6πλεε, xαld'πο αiτrjν δι6πλααε τα d'vθρωπoειδfiδντα.

(Aποαπαoματα, XXΙΙΙ, 18)

TΑ ΑPXETYΠA THΣ Δι{MΙOYPΓΙAΣ KΑΙ To "ΓNΩΘΙ ΣAYToN','

Καi εΙπεv δ Θε69'"'AE yεvνηαηη yη ζ0)α εμψυχα χατα yενoζ'xτrjνη xαl 6ρπετα xαl θη ρ tα τfi gyfiE xατα τo ytνoE αι3τrΙlν.

(A,24)

Κα[ iπo[ηαεν δ Θε6s τ6ydvθρωπov, xαl εix6yα iαυτoi,xαi εix6yα Θεo6 Βπolηoεναδτ6ν' d'ρqεν xαi θηλυ Bπoi'η-σεv αiτodg' Κα[ ει3λ6yηαεvαδτoιjE δ Θε6g, λ6yων' αδξαvε-αθε xαl πληθυνεαθε xαl yεμ[-oατε τrjν yfiν.

(4,27)

.... xαl fi yn) Ξ6yαλε τα ξdlα τd τετqdπo-δα πod περιεTyε (xαi) τα 8ρπετd' xαi τα&yqια θηqlα xαl τα iiμuρo. Καi δ πατ6qαgδλωy, δ Nοig πoι5 ε7vαι ξωιj xαi Qdlg, y6v-νηαε τ6ν d.vθqcυπο, [oo μ6 τ6ν δαυτ6v τoυ,τ6v δπoTo xαl dyαπηαε δg γ6vνημα διx6τoυ. Κι fiταν παν6μoQΦoζ δ d'νθρωπogδι6τι εΙyε ττjν εix6να τoi πατq6g τoυ''.Καl α'0τ6ν τον τρ6πoν 6λα τα ξ6α πoιifiταν iρμαQρ6διτα xαi δ d'νθqωποg μαζiδιαλιiθηxαν xαl d'λλα 'dyιναν d'ραενιxαxα( d'λλα θηλυxα. Κα[ τdτε δ Θε6g ε7πε

dγιoν λ6yον' A'8ξανεαθε xαt πληθdνεoθε6λα τα xτioματα xαi τα δημιουρyfiματα.

(Πoιμdνδρηg, t2-18)

o oλr1μπιos Eqμηs βιιilνει την πριilτη Aπoxdλυψη τoυ Θεoti xαι αξιιδνε-ται γα xαταoτεi xιiqυξ τηζ Αληθεiαζ στoυζ ανθgΦπoυg, xιλιdδεg 6τη πqo τηg

εβqαΤxηg Γεν6αεωE. Η Eρμητιxη θεoλoγiα παρoυoιdξει μ[α αναλυτιxη xαιεπιστημoγιχη πqooθγγιοη, με οαφεig xαι αxqιβε(,g τεxμηριιilοειg xαι oρoλo-

γiεE.H ιιαλoπηγμtνη xρoυoτα πoυ επ6πλεε' απ6 την oπolαν 6πλαοε o Θε6g τα

ανθρωποειδη 6ντα, δεγ επ6πλεε oτα υδατα τωγ ωxεανιilγ, αλλd oτα υδατατoυ διαοτηματog. O Θε69 iνεφdαηoε ζωoποι6ν πvo/1ν, δι6τι μ6νoν o Θεog

δtjγαται να πqooφθqει ξΦoα πνoη xαι μ6νoν τo Πνεtiμα δrjγαται να πoιηοειπνειiμα. To πνεtiμα εiναι η πνoη. Η λειτoυργ(,α τηζ αγαπνoηζ oτoν ανθqωπoε(,ναι αμφ(,δQoμη χαι απoτελεiται απ6 την Eιοπνoη χαι τηγ Exπνoη. Συγα-ντotiμε xαι πdλι τα δto αμφ(,δqoμα E, τιg δυo αμφ(,δqoμεg λειτoυqγ(εg.

oταγ o dνθρωπog γεννι6ται, ειοπνθει, ενιil6ταν εγxαταλε(,πει τoγ odρxι-νo φoq6α, εxπν6ει. Η ξωη οτoν υλιx6 χ6σμo ε(ναι μiα Eιοπνoη (E) xαι μ(,α

Exπνoτ] (E). Η ειoπνof χαι η εχπγor] εiναι λειτoυqγiεg 61ι μoνoν τoυ ανθqιil-πoυ, αλλd χαι τωγ dλλων πνευματιxιilν oντoτητωγ' εiγαι μια oυμπαντιxηoταθεqd πoυ δι6πει την oυoτoλη xαι την διαoτoλη των oυμπαντωγ xαι διθ-

πεται απ6 τoν νoμo τoυ δυΤoμorj (6oη ε[ναι η δqdoη ε[ναι xαι η αγτιδQαση).Απ6 τογ πqωταq1ιx6 Noυγ, τoν Πατθρα 6λωγ, o αq1θτυπog ανΘρωποE

δημιoυργεiται χατ' ειxoγα τoυ Πατqog.

"Εyινε δ πqdlτog d'νθρωπoq δ'Aδαμ, εiE ι!υψrjν ζioαν' δ €αyατog'Aδαμ εig πνεiμα ξωoπoιo6ν.

(Πeos Κoρινθ[oυE A',1.5, 45)

1(χ) TΑ ΑPΧΕΙΑ THΣ ΧΑMΕΝHΣ ΓΝΩΣHΣ

o Ιηoοig |"ιαζ γγωστoπoιεi oτι Αυτo'< εiγαι o πqιbτo; xα'ι o 6o7ατogΑδαμ. o αρ16τυπιl; ανθριυπog, o πqιbτog Αδαμ, εiναι η oi'λληiilη τηE ιδθαgoτην διανotα τoU Δηpιιoυq.1oυ χαι η εφαQβo.i,η τηζ ιδεαg oτoν xιioμo τηg

fληE. o 6ο1ατoE α.νθqιυπoE εtγαι o Θεiog Λo..,oE πoυ εγσαQχιδγεται χαt απo-xα}"υπτει oτην α"νθριrlπoτητα' τo Αρ16τυπoν τη;, φ6ρoνταg τo 1-ιηνιlμα τη-<

Χil-ριτo; χαι τηζ Σωτηρ[.α-<.

Ε o μ i q ι o ιιτ rilν β α)' (l'ν τ ι o ν ι α ι ι' η ρ υ x ε ι ιlν. Β α.τ t x cιτ' (l. M cl ι' o ε i o Κ ι cι ρα μ oντ ι

ΤΑ ΑPXETYΠA THΣ ΔHMΙOYPΓΙAΣ ΚAΙ To "ΓNΩΘΙ ΣΑYToN','

To xηρfxειoν τoυ Eρμoυ, 6να απo τα οtiμβoλα τηg αq1αι6τητo9, 61ει δια-τηρηΘε(, 6ωg xαι oημερα στoυζ x6λπoυg τoυ Xqιoτιανιoμοti, xαθιbg συνα-γτdται oε μιxρη παραλλαγη τ6oo oτo oqθ6δoξo 6oo xαι στo }1"oτττL^/"6 επι-aκoπtlιo oxηπτqo. To ο1ημα τoυ χηQυχεioυ παqoυοιαξει μεγαλη oμoιoτητα:τQoζ τo αναπτυγμα τηg διπληg 6λιxαg τoυ μoqloυ τoυ DNΑ, τo oπolo εμπε-

ρι€xει τoγ γεγετιχo xιilδιxα.O γενετιxog xιilδιξ εiναι 6ναE υπoλoγιoττ]g πoυ φ€ρει εxατoμμfqια μγη-

ιιεζ χαι μη1ανιομoriζ συμπεQιφoqdg xαι τo αναπτυγμα τωγ ελi,xωγ τoU υπεQ-

βα(,νει τα 150 1ιλιoμετqα. o dνθρωπog (γει πoιηΘεi πατ' ειxoνα Θεoυ xαιz.ατd. ουγ6πεια oι γεγετιxoi, τoυ xιbδιxεg δι6πoνται απ6 την ειx6γα τoυ Δημι-oυqγου xαι απ6 τoν πqιbτo νoμo τηζ δημιoυργiαζ, τoγ νoμo τηg αγταγαxλd-σεωζ.

To βαοιxd δ6γμα τηg Γενετιxiζxαι γενιx6τερα τηg Bιoλoγ(αζ oτηQiξεταιοτην διαδιιαoiα xατd την oπο(α τo DNΑ αντιγqdφει xαι δημιoυργεi τoνεαυτ6γ τoυ.'Τo μ6ριo τoυ DNΑ εiναι μiα διπλη 6λιξ πoυ απoτελεiται απ6δυo 6λιxεg πανoμoι6τυπεg. Eιdoτη θλιξ απoτελε(ται απ6 επαναλαμβαν6με-

ΔoMΗ Α^YΣlΔΩN DNΑ

ΝoYKΛEτKo oΞY

1ο1

I

<--lI

I

I

-"V- ΔEΣMoΙ YΔPoΓoNoYΛ

I

I

ΠENToZΗ <_ΑZΩToYXoΣBΑΣΗ {-_ --'

ΦΩΣΦoΡΙΚΗ oMAΔA <_

TA ΑPXEΙΑ TΗΣ XAMENΗΣ ΓNΩΣΗΣ

γα τμηματα τα oπoια oνoμαξoγται νoυχλεoτιδια xαι πqo6g1oνται απ6 τηνoυν6νωοη τριc(lν διαφoρετιxιilν 1ημιxωγ oυοιc(lγ (πεντ6ξη9, φωοφoριxηgoμdδog xαι αξωτoυ1ων βαoεων). Ex των ανωτ6qω xαθioταται φανερ6 6τι η

βαοιxη δoμιxη μoναδα τηg 6λιxαE τoυ DNA θ1ει τqιουπ6oτατη φυση, xαθιitgτqιoυπooτατoγ ε[ναι χαι τo Θε[oγ.

oι δυo 6}"ιτιε9 τoυ DNΑ πεqιφ6ρoνται ελεtiθερα oτoν 1ωqo τoυ πυρτ]νατoυ ατ6μoυ. oι αξωτori1εg βdoειg τηg πqιilτηg θλιxαg oυνεγΦγoγται με τιζαξωτοιixεE βdοειg τηg αλληg θλιxαg μ6oω δεομων υδqoγ6νoυ xαι 6τοι o1η-

ματiζεται η διπλη θλιξ τoυ DNΑ.Στην πoρεiα τηg ξωηg oπoιoυδτ]πoτε xυτταρoυ τo DNΑ αυτοαγαδιπλα-

οιdξεται xαι αντιγqdφει τoγ εαυτ6ν τoυ. Δια τηg επεν6gγεια9 ενξυμων oιδtio 6λιxεg τoυ αQχιχoυ μoq[,oυ τoυ DNΑ (oτdδιo 1) δια1ωρiξoνται (οτdδιo2) xαι xατd' αυγ6πεια oι αξωτoιi1εg βdοειg xdθε θλιxαg, πoυ ηταν ενωμ6νε9,

ΔΙΑΔΙΚΑΣΙλ ΑNΤΙΓΡΑΦΗΣ, ToΥ DNΑ

-+

Θ

Θ

-\,/

Μ

Μ.,'

ry--

lli iI

ΑPXΙKo MoΡΙo DNΑ

MΗTΡΙKH AΛYΣΙΛA

ΘYΓΑTΡΙKH AΛYΣΙΔΑNoYKΛEoTΙΔΙΩΝ

ΠΑPΑXΘΕΝTΑ DNA

Θχχ

ι

ΘxxχI

ΔΙΑΔΙKΑΣΙΑ ΠoY TEΙNEΙ ΣTo ΑΠEΙPo

TA ΑPXETYΠΑ TΗΣ ΔHMΙoYPΓΙΑΣ KAΙ To "ΓNΩΘΙ ΣAYToN"

'ταQαμ6γoυν μετθωQεζ στoγ χωQo τoυ πυQηγα. Στoν (διo oμωg 1ιilqo υπdq-

1oυν νoυxλεoτ(δια oε ελεriθεqη μoaφη, τα oπoiα πληoιdζουγ τιg διio 6}"ιxεq

πoυ δια1ωqiοτηxαν, ενι.(tγoγται με τα νoυxλεoτlδιd τoυζ χαι σχηματιξoγταιδυo νθα DNA (oτdδιo 3). Tα δrio γ€α DNΑ, Θα διαoπαoθor]γ xαι θα αντιγqd-

ψoυν εχ γ6oυ τογ εαυτ6γ τoυζ, δημιoυργιilνταg τ6οοερα γθα DNΑ γενετιxdανανεωμ€να xατd τo ημιoυ (οτdδιo 4), απo τα oπolα θα πqoxυι}oυν dλλα

oχτω χαι oυτω xαθεξr]g οε μiα αθναη διαδιxαο(α, αγευ τ6λoυ9.

o νoμoE τηζ ανταγαxλdoεωg χαι τoυ απειqιoμoυ τηg riληg δι6πει χαι τoαπειqoελd1ιστo τoυ μιxρoxoομoυ (πρωτoνια, ηλεxτqoνια x.λ.π.), 6oo xαι τoαπειρoμθγιοτo τoυ μαxρ6xoομoυ (γαλαξ(εg), δι6τι τo απειρoελα1ιοτo ταυ-

τiξεται με τo απειQoμ6γιoτo, αφori oυτε το 6γα or]τε τo αλλo 61ει π6qαE.

H διαδιxαoi,α τηg αντιγqαφηg xατα την oπoiα τo DNΑ αγταγαxλα xαιαντιγgαφει τo 6μoι6 τoυ απoτελεi τo πqιilτo βτ]μα τoυ βαοιxori δ6γματog τηg

Bιoλoγ[αg. To δειiτερο βημα ε(ναι η διαδιxαο(α τηζ μεταγQαφτiζ, βdoει τηg

oπo(αE τo DNA μετατq6πεται οε mRNΑ τo oπo(o εμπεqιθ1ει 6λεg τιg γενε-τιxθg πληqoφoρiεg τoυ DNΑ. To παqα1Θ6ν mRNΑ xατευΘtγεται πQoζ τα

ριβoοιilματα, 6πoυ η γενετιxη πληqoφoq(α που φθqει μθoα τoυ θα εxφqαoθε(

με τιζ πρωτεTνεg. Η διαδιxααiα παqαγωγηζ πQωτεΤγΦν (oι oπo[,εg απoτε-

λot]νται απ6 αμινoξ6α) ε(,ναι μiα αθναη διαδιxαο(α xιbδιxα τgιπλετιbν, 6που

τρειg ουμπληqωματιx6g αξωτoιixεg βdoειg επαναλαμβανoνται επ' dπειρoν.H οφqαγiδα oτην δημιoυqγ(,α εiναι αενdωg τo εγ χαι τo τq[α.'H Moναg iντfi Tριαδι xαl f7 Tqιαg iν τfi Moνd.δι'

Η διπλτi 6λιξ τoυ DNΑ οxηματiξει 6να απειqo oxτιb (8) xαι εμπεqιθ1ει

την ειx6να τoυ αq1ετιiπoυ, εν6E θε[oυ xυττdρoυ, διoτι εiναι η πρoβoλτ] τoυ

οτoν τριoδιαoτατo xoομo.Η υλιxη υπ6οταoη τoυ ανθqcbπoυ, τo oιilμα τoυ, πqo€ρ1εται απ6 την γη,

εiναι φθαρττ] xαι δι' αυτo μετd θdγατoγ επανθg1εται στηγ γη.To πνεtiμα

oμωg τoυ ανΘqιilπoυ εiναι dφθαQτo χαι αι(bγιo, δεν παραλαμβανεται απ6

τoυζ γoνεiζ τoυ, αλλα απoτελε[, δωqεd τoυ Aγioυ Πνειiματog.

To oημεio oτo oπoio εδqdξεται εντ69 τoυ ανθρωπiνoυ oιilματog τo

Αγιoν Πνευμα εiναι η θ6oη τηg xαρδιdg. To πνειiμα απoτελεiται απ6 dυλα

oτoιxε[,α oμoλoγα πqog xqαδαoμorig xαι δoντ!οειζ αουλληπτoυg απ6 τoγ γoυ

τoυ ανθριilπoυ.oταν εγxαταλεiπoυμε την γη, διατηρoυμε χαταγεγQαμμ€γεE στηγ ψυχη

μαg εμπειρ(,εζ χαι μγημεζ. Mετα τoγ Θdνατo, η ψυχη τoυ ανθqιbπo'υ ξει oε

αλλoυg x6ομoυg. Exε[ τα βιιilματd μαg εxδηλcδνoγταt μθοω του φωτog, τηg

oσμηs, τoυ η1oυ χαι τα αγαΘα 6qγα xαταγqdφoνται χαι εναπoτiθεγται xατdτ€τoιoν τρ6πo, ιilοτε γα ελxoυγ με την φωτειν6τητα τoυg αυτoυg πoυ τα διθ-

τραξαν.

103

TA ΑPXEΙA TΗΣ XΑMENHΣ ΓNΩΣHΣ

Π6ραν των oqiων τηg γηινηg αντιληψεωg δεν υπαρ1ει ofτε παqoν, oυτεπαqελθoν, oιiτε μ6λλoν, δεγ υπdqxει 1ρoνoE. Διoτι, εdν υπηq1ε μ6λλoν, oΘε69 θα εξελιoα6ταν xαι, εαγ γενιx6τεqα υπηq1ε 1q6νog, δεγ θα υπη8xε ηαιωνιoτητα. Η αληΘιντ] ξωη ε(ναι αιωνiα, εiναι ξωη ατελευτητog, xαt εxεiδεν υπαq1ει oυτε πoνog, ofτε π6νθoE, oυτε θανατoE. Αντιθ6τω9, oτην γηινηξωη xυqιαq1ε[ η ψευδαioθηoη χαι η μαται6τητα.

H oυνειδητoπoiηoη τηζ ανυπαQξiαg τoυ θαγdτoυ, του πdγoυ χαt τoυxρ6νoυ, φανεqωνεται ενδειxτιxd με την αναλυοη τoυ oνε[ρoυ. Kατα τη διdρ-χεια τoυ ονε[,ρoυ, o dνθqωπog εξαxoλoυθεi γα ξει xαι γα αιoθd,νεται, o1ι6μω9 με το φυοιx6, αλλd με τo αoτqιx6-θυμιx6 oι-(lμα τoυ. oπωg τo φυoιx6αιbμα θxει ενεqγειαxd x6ντqα χαι γευQoφυτιx6 οr]oτημα, oμoιoτq6πωg xαιτο αοτριxo οιilμα 6xει ανdλoγα x€ντρα.

Eαγ xατd τη διαqxεια τoυ ιjπγoυ oνειρευτotiμε 6τι διατ961oυμε ooβαq6xiγδυγο, δεγ θα αντιδρdοoυμε σαγ να oυμβαiνει τιατt φανταoτιx6 η απατη-λo, αλλα σαγ γα παqiοταται αληθιν69 x[νδυνog. 'Eτοι, oνειqευ6μενoι 6τιxαταδιωxομεθα απ6 dτoμo με δολoφoνιx6g διαθ6oειg, πληqειg αγων(,αg xαιπεqlφoβoι αγωνιξ6μεΘα στoγ υπνo μαg να oωθουμε. oλεg μαζ oι αιοΘηoειgβρioxoνται oε εγqηγoροη. Kαι 6μωg oταν αφυπνιoθoυμε, otiτε o δoλoφoνogυπdq1ει, ot]τε o φoβοg πoυ μαζ xυρ(ευε παqiοταται. E(,μαοτε 6μωg λoυoμ6-νoι στoν ιδgιilτα χαt σε xατd,oτααη ταxυxαqδ|αg. Αμ6οω9 επoπτευoυμε τoνxιbqo 6πoυ βριοx6μαοτε' παQατηQofμε τα αντιxε[μενα τoυ δωματioυ μαζ'ιιαι τ6τε με την ουγπqιoη των δrio xαταοτdoεων παι μoνo, ουνειδητoπoιoli-με 6τι ξηoαμε 6να ονειqo. To iδιo oυμβαiνει xαι xατd την ιilρα τηζ αγαχω-qηoειilg μαg απo τotτo τoν x6ομo. oταν γνωρiξoυμε μ6νo τoν 6να x6oμoε(,γαι αδυγατo γα χατανoηooυμε 6τι ξo{με μ6oα οε μiα ιpευδαiοθηoη. Δι6τιδεν υπdq1ει θdνατοg, αλλd μετdβαοη απ6 τoγ θd,νατo oτην ξωη.

Σε αλλo 6νειqο εiγαι δυνατ6ν να δoriμε τoγ θαγατo εν69 ουγγενoυg μαg.oταν 6μωg το 6νειρo παρ6λΘει χαι αφυπγιoθοfμε, διαπιoτιilγoυμε oτι ooυγγενηg μαg ξει. To αυτ6 ουμβα(νει τιαιxατa τoγ θαγατo. Tα αυγγενη πρ6-σωπα πoυ 6xoυμε 1doει δεν 6xoυν πεθανει, αλλd ξoυν οε 6γαγ dλλoγ x6oμo,αναμ6νoνταg την Eα1dτη Kgioη, xατd την Δευτ6qα Παqoυoiα τoυ ΙηooυXριoτoυ.

Πoτθ δεν αναφερoμαστε στoν θdνατo, αλλd ειg την Κo[μηαιν τηζ Θεoτ6-xoυ. Oπωg πqdττουμε χαι για τoυζ χεχoιμημθνουg δotiλoυg xαι αγ|oυg τoυΘεof .

xαi i yη Boε[oθη, xαi oi π6τqαι Βoyloθηoαν.xαl τα μvημεiαriνol-yθηoαν, xαi πoλλd' oιbματα 6x τd'lν xεxoιμημ6νων d'y[ων d'ν6ατηclαν.

(Mατθα[og,27 , 5!)

ΤA ΑΡXETYΠΑ TΗΣ ΔHMΙOYPΓΙAΣ KΑΙ To "ΓNΩΘΙ ΣAYToN"

Στην πqαγματιxoτητα δεν υπαρ1ει θdνατog, δι6τι o ανΘρωπog ε(,ναι

πνεr3μα χαι τo πνευμα δεγ απoθνηoτι"ει πoτ(.. Edν απ6θνησχε τo πνεtiμα, τ6τε

θα 6πρεπε ωg Πνευμα γα υπoοτε| τo iδιo xαι o Θε69. Ζo(lψε μ|α oνειqιxηxαταoταοη xαι λειτoυργoυμε xdτω απο τoυg ν6μoυg πoυ δι6πoυγ τoγ oγt1xt-

xριμ6νo x6ομo.Κατd την ιδρα τoυ υπνoυ ε[γαι δυγατoγ γα xαταληφθoriμε απo αναγxη

δiψαE. ooo oμωg νεgo xαι αν πιoυμε, δεν πq6xειται να ξεδιψdooυμε. M6νoνoταν αφυπνιοθoυμε, πlνoνταg νεq6 ε[ναι δυγατ6γ να ξεδιψαooυμε'

'Aπεxqiθη δ'Ιηoo8g xαl ε7πε πq6g α6τrjν, "''oπoιog πtvει Bx τofrfjδατog τοdτoυ θα διψαoει xαl παλιν' 6πoιog δμωg πιfi Εx τoσiδατog τ6 δπoTοιl Byω θα τoi δtboω' δ6u θα διψααη πoτ6, d'λλα τ6iδωq τ6 δποToy θα τoi διboω, θα y i,νη Βoωτεqιxrj πηyrj tiδατoE πodθα d'να6λι3ξει ξωrjν αirΙlιrιolr.

(Ιωd'ννη g, 4, 1'3)

o υλιxog x6oμog ατoν oπoLo ξoriμε εiναι 6να γ(,γνεαθαι, τα πdντα Qετ,

xαι υπ6 γεγιx6τεQη απoψη επαναλαμβανεται (γ6ννηση' ξωTi' θανατog). Στoνυπεqβατιπ6 oμωg x6ομo, oπου xυqιαq1εi η αιωνιoτητα, πρoδιαγρdφεται xαιμηνυεται τo ουνε169 χαι τo αδιdλειπτoγ. Αυτo λoιπ6γ τo oπo(o στoγ συμ-

βατιx6 x6αμo παq61ει πqooωqιντ] ιπανoπo[ηoη xαι ευδαιμoν|α, oτoν υπ6q-

νoo xoομo εiναι αεiξωoγ χαι ατελευτητoν xαι παρθ1ει μαxαqι6τητα'Eαγ δεν αναλιiooυμε τηγ χατασταση τoυ oνεiqoυ, δεγ θα μποq6οoυμε να

oυνειδητoπoιτ]ooυμε την ταυτoxqoνη υπαqξη μαg οε δrio διαφoqετιxoυgx6ομoυζ (τoγ ουμβατιy"6 xαι τoν υπεqβατιxd)' Kατα τη διdρxεια τoυ υπγoυ,ενι.b τo αοτριx6 oιbμα δriναται να ταξιδ6ιpει οτo πλ6oν απoμαxρυoμθνoοημε[o τηζ γηζ, τo φυoιxo οιilμα εξαxoλoυθεi να βq(,αxεται επ(, τηg xλiνηζ. To

αοτριx6 ocbμα ooo χαι αγ <<απoμαχQυγθε(,> απ6 τo φυoιx6, οτην oυolα δεν

παtjει να εiγαι αυνδεδεμθνo με τo φυσιχo oωμα, διoτι oυδ6πoτε διαx6πτεται

η ο1θοη τoυg' Kαι μdλιατα τo αοτqιxo οιilμα μεταφ6qει οτo φυοιx6 τα διd-

φoQα συγαιοθτ]ματα με πoιxiλεg ουγxινηoειE.Πoτ6 δεγ γνωρ(,ξoυμε xατα τη διαqxεια τoυ υπγoυ πoτε xαι εdν θα αφυ-

τνιοθoυμε.'Eναg αιφνlδιoE θoqυβog, εiναι δυγατoγ γα μαζ αφυπν1oει νωqi-τεQα τηζ πρoxαθoριoμθνηg ιilqαg. To αυτo ουμβα(,νει xαι τιατα τoγ Θανατo.

Πoτ6 δεν γγωQ[ξoυμε την cilρα xατd την oπo(αγ Θα εγxαταλεlψoυμε τorjτo

τoν xooμo. To [,διo θα oυμβεi tιαι τιατα την Δευτ6ρα Παρoυoiα τoυ Ιηooti

XQιoτotj.

'AyρυπvεTτε λoιπ6ν, δι6τι δ6v ξ6qετε πoιαy ωρα Ξqyεται δ Κ'ιiρι6goαg. Ξ6qετε 6μωE τoiτo: δτι iαν iiξεqε δ oixoδεαπ6τηg ποιαv δραθα iρy6τανε την νdyτα δ xλ6QτηE, θα d'yρυπνoiαε xαl δ6v θα

1ο5

r06 TΑ ΑPXEΙA TΗΣ XAMENHΣ ΓNΩΣΙΙΣ

d'Qηνε να διαqρηξουι, τ6 oπiτι του. Δια τοiτo xαi oεTg να ε7oθε{τoιμoι, δι6τι τrjν δρα πoιj δ6ν περιμ6νετε, θα Ξλθx δ Υi6g τoid'νθqιbπoυ.

(Mατθαlog' 24, 42)

Αγqυπνεiτε xαι πρooευχεστε, μαg λ6γει o Ιηooιig. Γιατi μαE πqοτρ6πει o

Kιlqιog γα αγQυπγoιiμε, παρ6τι εμεig δεν xoιμ6μαoτε;MηπωE τo αληθιν6 μαg ocilμα xαι η αληΘιγη ξωη μαg δεν ε[,γαι αυτα πoυ

εxδηλιδνoνται με τo oxηνωμd μαg, δηλαδη με τo υλιxo μαζ σωμα πoυ εiναιoixoE τηg ΨυxηE;

"Aλλog δ6 d.π6 τoι3g μαθηταg τοi ε7πε, "Κdqιε, επiτρειp6 μoυ ναπαω πρdlτα vα θd'ψιυ τ6ν πατ6ρα μoυ''. "o"Ιηooig τoi λ6yει,"'Axoλoιjθηo6 με xαl d'Qηoε τοr3g νεxρoυg να θαψoυν τodg 6'αυτrilvνεxqoιig''.

(Mατθαlog, B,2L)

oι xΦqoι στoυζ oπoloυg θα ευqεθoιiν οι ανθρωπoι μετα θdγατoγ, ε(,γαι

ανdλoγoι πQoζ τα 6ργα τoυg. Δι'αυτ6 6να9 εγxληματ(αg xαι θναg αγαθoελε-r]μων δεν θα ευqεθotγ στoγ [διo 1ιbgo. Η πoι6τητα τηζ ψυχηζ των 61ει δια-

φoρετιxr] ουxν6τητα, δoνηoη χαι φωτειγ6τητα, χαι δι' αυτo 6λxογται απ6τιg αντiοτοι1εg βαθμiδεζ τηζ θε'ιxηg xλ[μαxαE.

oι αρ1αioι 'Eλληνεg δεν φoβoυνταγ τoν θαγατoγ, δι6τι εγνιbριξαν τιυπliQχε μετα απ' αυτ6γ. Δεν ενδι6φεQε τoυζ τqιαxoοioυg Σπαqτιdτεζ τoυΛεωγ[δα εαγ θα 61αναν τηγ ξωη τoυζ στηγ μdxη, αλλα εdγ θα υπεqαoπiξo-νταν γεννα(,α τoν ιερo olιoπo τηg υπαqξειbg των xαι εαγ θα υπεqαμtiνoνταντηg ελευΘερiαg, τoυ υψιστoυ αγαΘoιi τo oπoio διbqιοε o Θεog oτoν dνθqωπo.Δι' αυτo xαι λoriξoνταγ χαι xαλλωπlξoνταγ πQo τηζ μdχηζ, δια γα ε(γαιωρα(oι 6ταγ θα μετθβαιναν οτα Ηλιjοια πεδ(,α.

H αληθινη ξωη εiναι αιωνiα χαι σ' αυτην δεν υπdq1ει oι]τε π6νοg, oιiτε

πθνΘog, ofτε Θαγατog. H ξωη οτoν x6oμo τουτo εiγαι xατd xdπoιoγ τq6πo

μiα xαταoταoη πλαοματι^ιη τιαι απατηλη.01ι oμωg xαι o π6γo9, τo μαqτιiQιoν χαι η Σταιiqωoη τoυ Ιηooυ Xρι-

οτoυ.Αυτd αληθιbg ε[ναι Θυο[,α, εiγαι τo θ€λημα του Θεoυ.

Γεννηθητω τo Θ6λημd Σoυ.H xdθoδog τoυ Yιorj τoυ Θεotj στoυζ xοoμoυg των xατωτθqων διαοταoε-

ωγ δια γα τoυζ λυτριilοει, εiναι η ΑλτiΘεια μ6oα οτo ιpευδog, τo Φωg μ6oα oτo

οx6τog' o Ιηootg xατ€q1εται στηγ γη, υπομθνει τoυg 1λευαομotg, τα ραπ[,-

σματα, την λ6γ1η, τo 6ξoE xαι τθλog τoν Σταυqoγ, δι6τι Aγαπd τ6οo πoλr]

τoυg ανθqιilπoυg, ιbοτε πqooφ6ρεται o Αμωμοg ω6 λιiτρoν αντ[, πoλλcbν.

TA ΑPXETYΠΑ THΣ ΔHMΙOYPΓΙAΣ KΑΙ To "ΓNΩΘΙ ΣΑYTON"

Δι6τι δ Υi6g τoυ d'νθqιbπoυ δlν ηιeε aια να δπηqετηθy1, dλλα διανα δπηρετrjo71 xαi να διbαy1 τrjv ζωτjν α'iτoi λιiτqoν d'ιlτ[ πoλλων.

(MαρxοE' 10,45)

oυδεμiα ανθqιbπινη διiναμη εiναι ιxανη να ουλλαβει, να εxτιμησεt χαινα εxδηλιbοει με oπoιoδτ]πoτε τqoπo, oιiτε με 6qγo, oriτε με λ6γo, oυτε με την

διανoια, τo υπερoυοιoν δραμα, τo θε[oγ πdθog χαι τηγ υπεgτατη θυo[α τoυYιoυ τoυ Θεot επi τoυ Σταυqoιi!

Tα παγτα oτην δημιoυργ|α πηγdξoυγ απ6 τoγ Θε6γ xαι oυντελofνται διατoυ Αγioυ Πνευματog, τo oπoioν ιατα τoγ Eφρα[μ τον Σιiqoν, d'ytvvητovπqofiλθεν Bx τfiE oiα[αE τoσ Πατq6ζ, χωQιζ νd' ε7ναι d'τελ6E, oiiτε Bπιμιy69ζ ''^ ^διoτι δiν εivαι d'λλοτε μ6ν Πατrjρ, d'λλοτε δ6 Υi6g, d'λλd' Πνεiμα"Aγιoν,τ6 δποToll Eyει τrjv πλiρη d'yαθ6τητα(5) . Tα oυντελoυμενα δια τoυ Αγ[oυΠνεtiματog, πqoεxτειν6μενα oδηγoιiν οτην δημιoυργiα τoυ xooμoυ τωγ

ψυχd)γ xαι δια τηE πqoεxτασεωζ τoυ xooμoυ τωγ ψυχων oδηγoυν στoγ τQισ-διdατατo φυoιx6 x6oμo. H τqιπλτ] αυτη 6xφqαση τoυ Eν6g θ1ει xoιν6 θεioνoτoι1εioν τo oπolo εxτεiγεται απo τo Πνεr}μα τo Aγιoν θωg την υλιxη υπ6-σταση. 'Eτoι δια τoυ πνειiματog ξωoγoνεi,ται η ι|.rυ1η xαι δια την αναγxη τηg

ψυχηζ παgiοταται η 6νδυoη τηg δια τoυ υλιιoι] oιilματog. Απ' αυτ6γ λoιπoγτoν συσχετιομ6, πνειiματog, ιpυ1ηζ χαι σωματog, oφεiλεται oεβαoμ69 οεxαθ6γα απ6 τα τρ(,α οτoι1εiα, μηδθ τoυ υλιxorj oωματog εξαιρoυμ6νoυ.

Η προαναφεqθεioα τqιμερηg ουoγετιxt1 ειxoγα βρiοxει ουμβoλιxτ] εφαQ-

μoγη oτoν Ην[o1o των Δελφιilν, o oπo[,og 6qΘιog οτo dqμα xατευθυγει ταdλoγα με τα ην1α. o Ην[,o1og oυμβoλiξει τo πνεtiμα (ουνειδητ6τητα), τodρμα oυμβoλiξει την ψυ1η (υπoουνεiδητο) χαι τα αλογα τoν odqxινo φoqθα(αουνεiδητo). To πνεtiμα τoυ ανΘqιilπoυ ουνδ6εται με τo α-λoγoν oΦμα τoυδια τωγ ηνiων, τα oπoiα εiγαι δεoμol xαι φoqεlg για την μεταφogd τωνεντoλcδγ τηg λογιxτ]g. H λoγιxτ], ωg ιδι6τητα τoυ πνευματog, xατευΘυγει τod-λoγoν. o dνθgωπog ηνιo1ιbνταg, επιδιιδxει την 1αλιναγιbγηoη των παΘιilγτηζ ψυχηζ, διoτι η ψυχη ειναι αυτt] πoυ φθqει τα παΘη xαι 61ι τo οιilμα. Toυλιx6 oιilμα τoυ ανθqιilπoυ ε[γαι απλιbg 6xημα τηζ ψυχtiζ.

Στo oημε[o αυτ6 επιβdλλεται να δια1ωqiοoυμε την πqoοωπιxoτητα απoτην ατoμιxoτητα χαι να xατανoησoυμε την oυο(α τoυ απoφΘθγματoζ Γγιbθισαυτoν, τo oπoio r]ταν απoτυπωμθνo με 1qυoα γqαμματα οτην μετ6πη τoυγαοι] τoυ Απ6λλωνog στoυζ Δελφoυg. Η πqoοωπιx6τητα ε[ναι η 6xφραoη, ηειx6γα των εxδηλιbσεων τoυ ανθqιilπoυ, ενιb η ατoμιπ6τητα ε(γαι τo εντοEτoυ απαqαλλαxτoγ θεioν Eγιil. H πρooωπιx6τητα oφε(λει να γνωqiοει τηνατoμιπ6τητα xατεqx6μεγη στo βdθog τηg, oυτωg ιilοτε η ατoμιx6τητα εγεQ-

107

(5) Eφqαiμ o Σriρog, Eλεyγog αυτoιj xαι εξoμoλ6γηoι9, oελ. 315.

ιο8 TΑ ΑPxEΙΑ THΣ XΑMENHΣ ΓNΩΣΗΣ

γoυσα χαι πQoσημαιγoυσα την πQoσωπιχoτητα γα χαταστεi υπ6δειγμα αρε-τηg, δια να ιo1rioει η αλr]θεια, otα fi μoaφι τoιαδε xαi fi ψυγιj'

oπωE αναφ6ρει o φιλ6ooφog Διoγθνηg o Κυνιxog oτoν πεqiφημo διαλo-γ6 με τoν M6γα Αλθξανδqo, o θεog τoυ φωτ6g Aπoλλωγ Θεωqoιioε πριilτιoτoxαθηxoν τoυ ανθριilπoυ τo ΓνιbΘι οαυτoν.

oδδεtg yαq τ6ν d'φρ6vων xαl πoνηqcilν Βπioταται δαυτ6y. oδ yαqd'll τoδτo πqdlτoν πρoo!ταττεν δ'Aπ6λλωv δg yαλεπcbτατoy 6xd'-oτω, yνcilναι 6αυτ6ν.

Διoτι xαvε[E απο τoυg ανoi1τoυg 24αι τoυζ xαxodE ανθqrbπoυg δενyνcυρ[ξει xαλα τoν εαυτ6ν του. ΔιαQoqετιxα, o Aπ6λλων δεν θαπqooταξε πqrilτα αυτ6, δηλαδrj τo yurilθι oαυτ6ν, δι6τι ε[ναιδυoxoλ6τατoy.

(Δiων Xqυο6oτομog, Δ ιαλoyoE AλεξανδQoυ ιdαL Δ ιoy 6νoυg, 57)

H αναφoqd τoυ ΔiωνoE τoυ Xqυοoστoμoυ oτoγ διdλoγo τoυ Αλεξαν-δqoυ με τoν Διoγ6νη, μαζ απoχαλr]πτει την ιo1υ, τo xυρog χαι τηγ πειοτιxo-τητα τωγ λ6γων τoυ Απoλλωνog, xαθιilg χαt τηγ ξωοα παqoυoiα xαι πqo-οταγην τoυ. Edγ o Aπ6λλωγ τ]ταν αποπιiημα φαγτασiαE xαι d1ι πνευματιxηoντ6τητα, πωζ ηταν δυγατoγ γα απoτελε[ xαθoδηγητη ooφιilν ανδqιbν;

Η xατευθυγττ]ρια επιταγη τoυ Aπ6λλωνoE πQoE τo Γνrbθι oαυτ6ν τηρεL

μετd οεβαoμoli τoν oδηγητιxoν τηζ χαQαχτηρα, ιiloτε εχ τoυ εαυτof μαg διατηg λαξεfoεωζ τoυ αxατθqγαoτoυ λ(θoυ τηζ ψυχηζ, να αναβλυoει η δυναμητoυ φωτ6g τηg αληθεiαg.

Eαγ οταθoυμε 6qΘιoι oε θνα δdπεδo xdτωΘεγ μιαg πηγηg φωτoE (ηλε_

xτqιxoυ λαμπττ]qog) xαι εxτε(,γoυμε τα ανω αxqα θα παρατηρηoουμε 6τι επiτoυ δαπ6δoυ οxηματiξεται η πqoβoλη τηg ελλε(,ψεωζ τoυ φωτog, δηλαδη ηoxια τωγ δrio 1ειριbν μαζ. H xiγηoη των 1ειqιilν 6xει ωg αντloτoιxo απoτ6-

λεομα την x(νηoη των οιιΦγ' ενιil oμωg oι δfο oxι€g εiναι οπoτεινd περι-

γqαμματα δr]o διαoτdοεων 1ωq[g ξωη, οι δtio 1ε[qεg αντ1θετα εiναι τριιilνδιαoταοεωγ xαι ξιbοεg' H οxιεqα πqoβoλη των 1ειqιilν ουμβoλiξει τηγ πQo-

βoλη τηg ψυχηζ τoυ ανθqcilπoυ δια τoυ υλιxoυ τoυ oιilματog.Edν αιφνιδ[ωg απooυρθε(, τo 6γα απ6 τα δι]o 1θqια, ταυτ61ρoνα θα παυ-

σεt γα υπdg1ει xαι η αντioτoι1η οxια τoυ, με απoτ6λεoμα να απoμε|νει η

αλλη οxια μoνη xαι μαλιατα βεβαqημ6γη oυμβoλιxd απ6 oυγα(oθημα θλ(ψηg

εξαιτLαg τoυ απoχωQιαμoυ τoυζ χαι απο την ox6ψη 6τι πιθαγιbg αυτη πoυαπο1ιi:ριoε να 6παυoε να ξει' oμωζ, 6ταγ απooιiQεταL τo 16qι xαι δεν πρo-

βdλλει πλ6oγ την oxιd τoυ, δεν oημα(νει 6τι παιjει να υπαqxει. Παq6μoια,oπωg με την απ6oυqση τoυ xεριof τo τελευταio δεν παt]ει να υπdρxει, με τoγiδιo τ8οπo χαι με την μετdoταση τηζ ΨυxηE χαι τηγ εγxατdλειψη τηg οαρxαg

TA APXETYΙΙΑ TΗΣ ΔΗMΙOYΡΓΙAΣ KAΙ To,'ΓNΩΘΙ ΣΑYToN"

χατα τoν θdνατo, η ψυχη δεγ παιjει να υπdq1ει. o θανατog, εi,ναι απλιbg oαπoχωQισμ6ζ τηζ Ψυxηg απο τoγ Θνητ6 υλιx6 φοq6α.

Στoν <xιbρo>> oπoυ μεταβαi,νει η ψυχη, δεν υπdq1ει οxια, διoτι τα παγταεiναι φωg. Kαι εxεi αντιλαμβdνεται η ψυχti την πqαγματιxη τηg riπαqξη, οεαντiθεoη με τoυζ ευqιox6μενoυζ στηγ υλιιη ζωri, oι oπoioι ξιbντεg χαι πεQι-λυπ6μενoι, ωoπεq oi μrj {yoντεg Βλπ[δα,6xoυν την dπoψη 6τι o θανατogε(ναι τ6λog παι 6τι τ(,πoτε π6qαν τηζ ξωηζ αυτηg δεν υπdq1ει. Kατd ουγ6-πεtα αζ 61oυμε την αληθεια μ6oα μαg αναφoqιxα με τηγ αιιilγια ξωη, xωρlgγα παQασυρdμεθα απo την ματαιoτητα τoυ x6oμoυ τoιiτoυ, διατηριbνταEοτην μνημη μαζ τηγ υπ6δειξη τoυ Ιηooti πQoζ τoγ μαθητη Toυ, o oπoi,og, επι-xαλofμενog τoν εγταφιαoμ6 τoυ πατθqα τoυ, ξητηoε γα xαθυoτερτ]αει την

μετd τoυ Κυqioυ πoρε(α πQoζ τηγ oδ6ν τηg αληΘεiαE.'Axoλοdθα με xαl d'Qηoε τo'ιjE νεxροdg να θαψoυν τodg 6αυτclνvεxροι3g.

oταν μ(α oφαlqα xιγεiται με τα1υτητα oτo dπειqo, αδυνατoυμε γα δια-xqlνoυμε τo ανω, τo xατω, τo αριoτεg6 η τo δεξιo τηg τμημα. M6νoγ εαγαχιγητoπoιτ]οoυμε την oφαiqα' δηλαδη εdν τετραγωνiooυμε τoγ xt]xλo, θα

μπoq6οoυμε να αντιληφθoυμε την φriοη τηE xαθιbg χαt τηγ λειτoυqγiα τηg.Δι6τι, 6ταν η αφα(,qα πεqιoτq6φεταt με μεγdλη τα1υτητα, δεγ ε(,γαι δυνατ6ννα γ(,νει αντιληπτ6 τo ο1ημα τηg. Eαν αχιγητoπoιωνταg την oφαi,qα χατα-γqdψoυμε τo oxημα τηζ χαt τo πεqιγqdι|.roυμε, ενΦ εξαxoλoυθεi να xιγεiταιοτην οx6ψη τωγ αλλωγ, η πεQιγQαφη αυτη θα θεωqηθεi ωg θαυμα η ωζ πQo-

φητε(,α. O τετραγωνιομ6g λoιπ6ν τoυ xυxλoυ π6ραν τηg μαθηματιxτ]g πρα-

ξηg' αφoρd οτη δυνατ6τητα γα οταθεqoπoιτ]οoυμε 6να αιilμα xινofμενo, ναxατανoηooυμε τηγ φυoη τoυ χαι εν ουνε1εiα γα τoυ επιτρ6ιpoυμε να xιγε(,ταιελευθερo.

Edν επιxειqηooυμε γα αχινητoπoιηοoυμε τoν 1q6νo, αυτ6 xαθ[αταταιιοoδυναμo τoυ γα επι1ειqηooυμε γα αχινητoπoιηοoυμε την xαqδια μαg. Eανoυν6βαινε αυτ6, θα επεq1oταν o θανατog ^aαιτoτε Θα γιν6ταν αντιληπτo,6τιαυτ6 τo oπo(,o βιωοαμε r]ταν μoqφη ι|.rευδαιoθι]oεωg. Η ξωτi τηγ oπoiα τ6τεθα αντιλαμβανoμαoτε, δεγ θα ηταν δυνατoν να τετqαγωνιoθεi, δι6τι εxεi δεγυπαρ1ει 1q6νog, αλλd τo αιιilγιoγ. M6γoγ τo φθαqτo τετqαγωνiξεται, διoτισ' αυτ6γ τoν x6oμο βιιbνoυμε την ανταναxλαoη χαι την ειxoγα τoυ Θεotj'ενιil oτην αληθινη ξωτi πoυ θα αxoλoυθηoει μετα την δoxιμαoiα υπ6 τoυΑντιxq(oτoυ, θα βιιilοoυμε oxι μoνoν τo 1lατ' ειιιoνα, αλλd xαι τo xαθ' oμoi-ωoιν Θεoυ'

Edν αxινητoπoιηooυμε την οx6ψη μαζ χαι επιxειqηooυμε δια τηg οιωπηgνα 6λθουμε οε επαφη με τo θεioν Eγιil, αxινητoπoιε(,ται xdθε γηινη δραoτη-ριoτητα, επιθυμ[α xαι ουγxiνηση τoυ φυoιxoti σωματoζ, τo oπo|oγ <τετQα-

109

I lC) TΑ ΑΡXEΙΑ THΣ XAMENHΣ ΓNΩΣHΣ

γωνiζεται" xαι υπειo6qχεται σε xαταoταoη απoλυτoυ ηρεμiαg. Toτε μπo-qoυμε να επιτfxουμε τηγ υπ6qβαoη χαι γα βιιilooυμε επ' oλ(γoν την Αναoτα-οη. Mετα ταιirτα επανερ16μενoι, θα γνωqiξoυμε τι εοτ(, Ανdοταoη xαι θααναμθνoυμε 6λωg ιδιαιτ6qωg την Αναoταoη των νεxριilν, oυνειδητoπoιιb-νταg 6τι o x6oμoE οτoγ oπo[,oν ξotiμε ε(,γαι o x6oμog των επ' αδε['α νεxρtbν'

Αναλoγo φαιν6μενo πQoζ τα ανωτ6'qω θ1oυμε εαν παqατηρηοoυμε την

πεqιoτqοφη μιαg θλιπαg. Oταν η τα1fτητα πεqιoτqoφηg τηg 6λιxαE εντε(,νε-

ται, τ6τε εiγαι αδυγατoγ να διαxρiνoυμε την φoρd χαι τo σχημα τηg. Moλιgoμωg περιoq|οoυμε την ταχtτητα πεQtστQoφηζ, τoτε θα μπoq6ooυμε να δια-xq(νoυμε χαι τηγ φoqα xαι τo ο1ημα τηE 6λιxαg. Kατd την 6ντoνη πεQtστQo-

φη τηζ θλιxαg αδυνατoυμε γα τηγ ψηλαφioουμε, ενιil oταν πεqιoριoΘεl η

τα1υτητα περιοτqoφηg τηg, εiναι δυνατη xαι η πqoo6γγιση με την αφη xαι η

διαxριαη τηζ μoQφηζ με τηγ oqαοη.Eπιπλ6oγ, τo γεγoν69 πoυ αναφ6qεται στηγ αQγηoη τoυ Κυqioυ γα επι-

τq6ψει oτην Mαqiα την Mαγδαληνη να Toν αγγ(ξει (Mrj μoi d'πτoυ), xαθιbg

χαι τo γεγoν6g πoυ αναφθqεταt στoγ dπιoτo Θωμα, oτoν oπoioγ εν αγτιθ6-σει με την Mαq[α την Mαγδαληνη, επιτqαπηχε γα αγγ|ξει τoν Ιηooυ (φ6ρε τ6y6,qι ooυ xαt βαλε τo εiE ττjν πλευραν μoυ), αυτo oδηγε(, οτην παqατηqηoηoτι η dρνηοη τoυ KυQlου υπoδηλcδνει φoβo xινδr]γoυ παq6μoιo με τoν xiν-δυνo τηg επαφηg πQoζ τηγ εντoνωg πεqιoτqεφ6μενη 6λιxα, ενιb η dδεια πqo-oπελαoεωg τoυ Κυρiου φανεqιbνει τη δυνατ6τητα επαφηζ με Αυτ6ν, xαθιilgεiγαι δυνατoγ γα αγγiξoυμε την 6λιxα, oταν 61ει περιoριoθεl η 6νταoη τηg

περιoτqοφηgτηg. Ειι των ανωτθqω αυναγεται oτι o dνθqωπog ενεqγoποιιil-γταζ τιζ δυναμειg τoυ oφεiλει να επιδιιbxει τηγ υπ6ρβαoη χαt γα εξi,oταταιαπo τoν oυμβατιxo 1ιilqo ανεq16μενog oτoν υπεqβατιxo, διoτι xατ' αυτ6ντoν τρ6πo Θα xαταξιι(lσει την 6νγoια τoυ dνω θqιiloxω (dνθqωπog). Xωqigλoιπ6γ γα xαταδυναoτεtjεται απd την αμφιβoλ[α να πιοτεrjει αυτ6 πoυ δεγ

βλθπει η πoυ δεν αγγ(ξει, 6xει xq6og o d,νθqωπoE γα xαταδυθε(, oτo βdΘog τηE

ουγειδηoειilζ τoυ χαι εν αιωπη, να αφoυγχQαoθε[, τo θεioν, xαι δια τoυ γν6-φoυ τηζ αγνωο(αg γα xαταυγαoθε(, διατqανιilνoνταζ τo Γqαφιxoν,Mαxαqιoι oi μrj iδ6ντεE xαl πιoτεtoντεE.

'oταν €ναg xατdxoιτog xλεiοει τα ματια τoυ χαι φανταοθε[ 6τι βqioxεταιoε οημεio τoυ απε(,ρoυ διαoτηματog, θα διαπιοτcbοει oτι (αταται oqΘιog.

Αρα, παρα την πdθηoη του, δεν παtjει γα απoτελεi 6να αx€qαιoν oν, θνα

xεφαλα(o Ι, πoυ επιδιιilxει γα επιχotγωνηoει με τoγ Δημιoυqγ6 τoυ. odνθρωπoζ λειτoυργεi ωg xεραiα, xαθιilg με τα πoδια τoυ εiγαι γειωμθνog,ενιil τo υπ6λoιπo oιbμα τoυ εxτε(γεται oτo διdοτημα xωqi,g περιoριομ6. o6να9 π6λog τoυ Ι εiγαι τα xdτω αxqα, ενιb o dλλog π6λo9, πoυ ε(γαι η χεφα-

TA ΑPXETYΠA TΗΣ ΔHMΙoYPΓΙΑΣ KAΙ To "ΓNΩΘΙ ΣΑYToN"

λη, λαμβdνει τα xυματα oε 6λα τα μηxη χαι τα πλdτη τωγ συμπαγτιxιbν δια-οταoεωγ χαt συχνoτητων. oταν xατανoτ]οoυμε τηγ 6νγoια αxθραιo χαt τηγ

θγνoια τηs λ6ξηg xεqαi,α, θα μπoρ6ooυμε να ειo6λθoυμε oτην oλιx6τητα χαιoτo διdxυτo τoυ ουμπαντog. M[α xαι μ6νη πqdξη, οxθψη η πρooευ1η, ε|ναιιxανη να oυγxλoνLoει τα oυμπαντα.

Κdριε'Ιηαoi Xqιατ6, Υi6 xαl Λ6yετoi Θεoi τοi ζδvτoE, Βλ6ηα6ν με.Δεγ εiναι απαραiτητo γα πQoσευχoμαοτε εν<ilπιoγ τoυ ειχoγoοτασ|oυ,

διdτι με τα 6ργα μαg μπoρoυμε να επιχoινωνotiμε με τιζ θεiεg oντ6τητεζ χαιμε τoν Θε6, xαθ' 6οoν οτην λ6ξη 6qγoν, ετυμoλoγιxα, ενυπαρ1ει η 6ννoια τoυ

Θεloυ 6ρωτog (εqω) παι η 6ννoια τηg αqετηg (αqαρ[αxω). H τελει6τεQη πQo-

oευ1η εiναι τα iδια μαg τα 6qγα, ωζ εxδηλιilοειg φωτog, π(,οτεωg xαι αγαπηg.

oταγ o νoυζ χαταγoηοει την οx6οη αυτot] με την xαqδιd, τηγ συμπαγτι-xη γνcboη χαι τηγ oυμπαντιxη αγdπη πqog o,τιδηπoτε τoν περιβαλλει, δt3να-

ται να επεxταθεi χαι να επιxoινωντ]σει με τoν Πατθρα Θεo.

H αγαπη πQoζ τoγ πατ6ρα η την μητ6Qα μαζ, πQoζ τoν αδελφ6 η την

αδελφη, ε(,ναι βαθμiδεg τηg xλ|μαxαg τηg αγdπηg, xαι 6ταγ τo xατανoηοoυ-

με αυτo, τ6τε θα αγαξητηooυμε τηγ (δια την πηγη τηζ αγdπηg. Yπdq1oυνxλiμαxεg φωτog xαι αγαπηg, χαι oι dγγελoι ε[ναι εqμαφρoδιτoι δι6τι ε(,γαι

πληqωμ6νoι απo αγαπη.oι dνΘgωπoι πoυ αγαπotμε λειτoυqγotν ωg εξωτεqιxα ερεθ(oματα δια

να αφυπν(,ξεται μ6οα μαg η αγdπη χαι η αιφνiδια απoυoiα τηg αγdπηg εν6;ανθριilπου, επιφ6ρει π6γo xαι oδfνη, δι6τι γiνεται αγτιληπτγi η α(οθηoη τη;

εξαρτηoηg. Η αγdπη δεγ εiγαι 6να παqoδιx6 oυναiοθημα πoυ εξαqταται απο

τo φιλdρεoxo εγιil τoυ ανθqιbπoυ, αλλd εiναι η δfγαμη πoυ αqμoν(ξει xαιεξoυοιdξει τo παγ τηg δημιoυqγiαg, εiναι η Πεμπτoυolα τoυ Θεoυ, εiναι η

θxφρααη χαι τo αγααμα τoυ Αγαθoυ.Απ6 πor] 6μωg εxπoρευεται η αγαπη χαι με πo(oν ε[μεθα ενωμ€νoι δια να

μπoqoriμε να αγαπoliμε τoυζ oυνανθριbπoυζ μαζ; Aπ6 πorj πηγdξει τo oμoρ-

φo ουναioθημα τηζ αγαπηE xαι πoυ βqiοxεται η Πηγη τηg απo την oπoiαoταν πιoriμε δεγ θα διψααoυμε πoτ6;

Γνωρiξoυμε να αγαπoυμε με διαφ6qoυg τρ6πoυ9, δεν γνωq(ξoυμε 6μω;την μιi1ια oχ6οη μαζ με την (,δια την Αγαπη'

"oπoιog δ6ν d'yαπd', δ!ν Βyνtbριoε τoy Θεoν, δι6τι δ Θε6g d'yd'πηΒατ[ν.

('Ιωd'ννoυ A', 4' 8)

o Ιηooιig Xqιoτ6g ε|ναι η (,δια η πQoσωπoπoiηoη τηE Αγdπηg.Nα αγαπατε χαι γα ευεργετε(,τε εxεlνoυg πoυ σαζ βλdπτoυν, δι6τι γi,νo-

112 TA ΑPXEΙΑ TΗΣ XAMENΗΣ ΓNΩΣHΣ

γταt η αιτια δια γα διαπιστιboετε τo πγευματιx6 επi,πεδo οτo oπo(o ευqι-ox6oαoτε.

Nα d.yαπαE τ6ν πληαloν αoυ δπωg τ6ν 6αυτ6v αoυ. (Mατθα[oE,19,t9)

X8ειαξεται επiγνωoη τηg εννoiαg τηg αγαπηg δια γα αγαπηοoυμε τoνπληoioν μαg oπωg τoν εαυτ6ν μαg. oταν oυνειδητoπoιτ]αoυμε τι εoτ[ αγdπηχαt στQαφoriμε 6xι πQoζ τα εξωτεqιxα εqεθiοματα πoυ μαζ πεqιβdλλoυναλλα πqog τηγ i,δια την Πηγη τηg Αγαπηg, τ6τε ελευθεqωνoμαoτε ^λαL

'(oL-νωνoυμε με τo θεioν, αιοθαν6μαστε την πληq6τητα, αγαπoriμε o,τιδηπoτε

μαg περιβαλλει xαι εq1oμαoτε οε επαφr] με τoγ μri1ιo παλμ6 τηg Αγαπηg.

Παυει πλ6oγ να υπαqxει η εξdqτηoη απo xαπoιoν εξωτεqιx6 παqαγoντα διαγα αφυπνLσθε(, εντ69 ημιilν τo α(αθημα τηg αγαπηg xαι θτoι μεταβαiνoυμεαπο την εφημεQη στην συμπαντιxη αγdπη. Toτε, δεν αγαπoυμε πλθoν αυτdπoυ xανoυμε, αλλα αγαπoυμε να xdνoυμε.

Aiτrjν την ivτολην αd'E δ[νω, vα d'yαπατε δ ξναg τ6v d'λλoy.('ΙωανuηE, Ι5,17)

4. To ΠPoΠAToPΙKoN AMAPTHMAKAΙ o ΠoΛEMoΣ TΩN ΓoΓ{ΙΔΙΩN

Καi ε7πεν δ δQιE πq6g τfiν yυναTxα. Trp δντι ε7πεv δ Θεog, MηQαyητε d'π6 παντ69 δ6νδqoυ τοi παραδεiooυ;Κα[ ε7πεν fi yuui πq6g τ6ν 6Qιν''Aπ6 τoδ xαqποr τ6y δ{νδρωντoi παqαδεlclου δυvd'μεθα ιlα Qd'yοlμεν' d.π6 δ6 τo6 xαρπoδ τolδ6'νδqoυ, τ6 δπoTov ε7ναι Βv μ6oφ τoi παqαδεiαoυ, ε7πεν δ Θεog,Mrj Qαyητε d'π" αiτoi, μηδ6 Byyiαητε α'ιiτ6v, δια να μrj d'πoθd'νητε.Καt ε7πεy δ δΦιg πρ6g τrjv yυvαTxα'Δ6y θ6λετε d.πoθαyει.d'λλ'iξειjqει δ Θε6g, 6τι καθ' fiv fiμ6qαv Qαγητε iι'π' αδτoi, θ6λoυoινd'νoιyθfi ot δφθαλμoi ααg, xαl θ6λετε ε7αθε δg θεo[, yνωqiξοvτεg τ6xαλ6y xαi τ6 xαx6y.Καi ε7δεv i yuui, 6τι τ6 δiνδρoν fiτo xαλοv εiE 6ρc\oιν' xαl δτι fiτod'qεoτ6ν εiE τo'ιjg dφθαλμo'ιjg, xαl iπιθυμητ6ν τ6 δlvδqov δg δlδovyviαιv' xαi λα6oδoα Bx τοδ xαqπo6 αiτofi, ΞQαyε' xαi ζδωxε xαiεiE τ6ν d'νδqα αiτfiE μεθ' 6αυτfig, xαl αδτ69 ΞQαyε. Κα[ i1νοiyθη-ααv o[ dφθαλμoi' d'μQoτ6qrυν, xαi Βyνtbqιααv 6τι fiααν yυμuol' xαl8αψαντεg Qdλλα oυxfiE {xαμov εig 6αυτoυ9 πεqιξrbματα.

(Γ6νεoιg,3,1)

o oφιg παq6oυqε την Eriα, γνωoτoπoιιilγταζ τηζ oτι, εdγ δoxιμαoει τoνcιταγoqευμ6νo xαqπ6, θα ανoι1θoυν oι oφθαλμoi τηg xαι θα γiνει 6μoια μετoυ; θεoυg.

Πoιoι ε[γαι oι oφθαλμol πoυ θα ανoι1θoυν χαι πoιot ε(γαι oι θεo[ πoυcιι'αφ6qoνται, με τoυζ oποioυg oι dνθqωπoι θα oμoιωθoυν, γνωq(,ξoγταζ τoιαχo απ6 τo ν'αxo;

Σε 6λεg τιg εqμηνεiεζ τηζ Παλαιdg Διαθηxηg, oι αναφεqoμενoι θεo(,

v.λαμβανoνταt ωζ τα τq(,α Πq6οωπα τηζ Αγιαζ Tqιdδog. o oφιg γγωστo-τoιεi ατην Eυα 6τι, εdν δoxιμdoει απo τoγ απαγoQευμ6νo xαqπo θα γiνειι)μoια με τoυζ θεoυg, ενιb οτιg 6γxqιτεg ερμηνε(εg τηE Παλαιαg Διαθτ]xηgιιναφ6qεται 6τι η Eriα θα γ(,νει 6μoια με τηγ Αγiαν Τριdδα.

Ι14 TA ΑPXEΙA TΗΣ XAMENΙΙΣ ΓNΩΣΗΣ

oι θεoi oι oπo(oι αναφ6qoνται στηγ Παλαιd Διαθ{xη δεγ εiγαι τα τρiαΠρooωπα τηg Αγiαg Τριαδog, αλλα oι oλfμπιoι θεqdπoντεg τηg ΑγiαgTριdδog. Δεν μπoqoriααν 6μω9 oι Eβqα[oι γα απoxαλυψoυν τoυg θεorig

αυτoιig, διoτι πατ' αυτ6γ τoν τqoπo Θα απoδ61oγταγ τηγ oντoλoγιxη υπ6-σταση των oλυμπiωγ xαι θα αναγxdξoνταγ γα υπoxλιθoυγ σ' αυτorig, αλλαχαι στoγ Θεo πoυ xαι αυτoi υπηqετoυν. oι Eβgα[oι γνωρiξoυν γα υπoxλ[-νoνται μονo oτoν Για1β6, τoγ oπoioγ επ(, αιιbνεg πρoοπαθofν να επιβαλλoυνστoυζ Eλληνεg, xαι 6xι μ6νoν, αx6μη xαι μ6oα απ6 τογ Xqιoτιανιομo.

Αg εξετdooυμε oμωg τιbqα τα α[,τια τηg πτιiloηg τoυ ανθqιbπoυ στηγ γη,

μ6oα απo τoυg λ6γoυ9 τoυ μεγdλου φιλoο6φoυ χαι μαqτυqog τηg oqθoδo-

ξ(,αg Αγ|oυ Ιουοτiγoυ, ο oπoiog xαταφερε να oυλλαβει την πQαγματιxη δια-σταση τoυ πQoπατoqιxof αμαqτηματog.

Η Eυα παραxoυoε την εντoλη του Θεoυ xαι δox[μαοε τoν απαγoρευμ6νoxαqπ6. M6γoγ πoυ o χαQπ6g αυτog δεν ηταν oτην xυqιoλεξiα o xαqπog ενog

δ6νδρoυ, αλλα o xαqπog η xαλυτεQα o γoνog τoυ Oφεωg.

Παqθ6νog yαq oioα Εilα xαl dQθoρoE, τoν λoyou τ6ll d'π6 τoi6Qεωg αυλλα6oioα, παqαxoηy xαi θα'ιlατoν ξτεxεy.

Επειδrj η Ειiα rjταν παρθ6νo9 xαι αyvi, μ6λι9 6λα6ε μ6oα τηg τouλoγo τov πqοεqy6μενο απ6 τou 'oQι, εy6'uνηαε τηu αyυτταxoiγ xαιτοy θαyατoν.

(Αγιog Ιoυoτiνοg, Δ ιαλoyog πρog TqdQωνα,100, 5)

o Αγιog Ιoυoτiνog μαζ γνωστoπoιεl 6τι η Eυα oυν6λαβε τoν λ6γo τoυoφεωg xαι δεγ εγ6ννηοε ανθριilπoυg, αλλα την αγυπαχoη xαι τoν θdγατoγ.

H αμαρτ[,α των ανθριilπωγ εγτoπiξεται ειg τo μ6ooν τωγ oxελιbγ τoυg' To

πQoπατoQιχoν αμαqτημα ε(,γαι η μ6λυνoη τηg γυναιx6g απ6 τo oπ6qμα τoυ

oφεωg xαι η βεβηλωση τoυ τqoπoυ αγαπαQαγωγηg τoυ αq1ετυπoυ.To πρ6γqαμμα τoυ Θεoυ δεγ ηταν ο ανθqωπog να γεννα, αλλα γα πoιεi

τo oμoιoν τoυ. Δι' αυτ6 xαι μετα τo πQoπατoQιχoν αμdgτημα o ΘεoE oμιλεioτην Eυα λ6γoνταg oτι πλ6oγ θα γεννα με π6νo: 'Εν λ6παιg τ6ξη τ6xνα'. Aραυπηq1ε αλλog τqoπog αγαπαQαγωγηg ανευ πoγoυ,6πω9 oυμβα[νει με τoυg

αγγ6λoυ9 χαι τα λoυλoυδια πoυ δεγ γεννoυν, αλλd πoιoυν τo 6μoι6ν τoυg,

oπωE xαι η 6λιξ τoυ DNΑ πoυ αγταγατιχαxαι αναπαρdγει τo αqx6τυπ6 τηg.

oταν η Efα 6λαβε απ6 τoγ Oφι τoν απαγoQευμ6νo xαρπ6 xαι αιoΘαγ-

θηxε για πqιbτη φoqα την ιxανoπo[ηoη, πqoθτqεψε χαι τoγ Αδαμ να δoxιμd-οει' O Αδdμ πoυ μ6xqι τ6τε αγνooriοε τι οημαiνει τεxνoπoiηoη, ηλθε oε

επαφη με τηγ Efα, o1ι 6μωg με τoν τqoπo πoυ ουν6qxoνται oημεQα oιdνθρωπoι. Tα oιilματα τωγ πQωτoπλαoτων δεν εi1αν τηγ σημεQινη υλιxηυπooταoη xαι δεν ευqlοxoνταν αx6μη στηγ γη. Yπηqxαν τα μθοα xαι o τqo-

To ΠPoΠAToPΙΚoN ΑMΑPTHMA ΚΑΙ o ΠoΛEMoΣ TΩN ΓoNΙΔΙΩΝ

πoζ αγαπαQαγωγηζ, αλλα o1ι με τηγ αημεqινη μoaφf. oταγ αυτo(, oι μηχα-νιομoi αγαπαQαγωγηg ενεργoπoιηθηxαν, dνoιξαν oι oφΘαλμo[ αμφoτιlqων.

Καl fivοtyθηoαν of, δφθαλμoi d'μQoτ6qrιv, xαl ΒyνrΙlqιoαν 6τι fioανyυμvo['xαl Qαψαντεg Q6λλα oυxfig,'{xαμoν εig 6αυτo{g πεqιξrbμα-τα. Καl ijxoυoαν τrjν Qωντjν Κυρloυ τoδ Θεοi, πεqιπατο6ντoE Βντζl παqαδεlαφ πq6E τ6 δειλιy6y' xαi ΒxqtQθηoαv δ'Aδαμ xαl f1

yυντj α'8τoδ d'π6 πqoocbπoυ Κυqtoυ τoi Θεol iν μ6αφ τoδ ξ6λoυτol παραδεlooυ.

(Γ6vεoιg, γ' ,7)Πoιoι ε[ναι dqαγε oι oφθαλμoi πoυ ανoιξαγ, απ6 την οτιγμη πoυ oL πQω-

τ6πλαοτoι ε(1αν ηδη ματια;Mηπωg επρ6xειτo γtα εσωτεQιxorig oφθαλμoυg με τoυζ oπo|oυg συγεt-

δητoπoiηoαν xαταoταoειζ πoυ μ6xρι τ6τε αγνootioαν;'oταν oι πqωτoπλαοτoι ουνειδητoπo[ηoαν oτι εγαγτιιbθηxαν στιζ εγτo-

λ6g τoυ Θεorj, xαλυψαν -πατd την Γtνεoιν- τα γενγητιχα τoυE 6qγανα, δι6τιη ανυπαxoη τoυg ο1ετιξ6ταν με τoν τg6πo αγαπαQαγωγηζ. o Αδαμ xαι ηEt]α δεγ μπoqofoαν πλ6ον να αντιxqiαoυν τo πρ6οωπo τoυ Θεo{r. Kαι επει-δη αιoxriνoνταγ δι'αυτ6 πoυ 6πqαξαν, xαλυφΘηxαν με φriλλα oυxηg.

Γιατ( 6μωg με φtiλλα oυxτ]g xαι o1ι με φfλλα μπανανιαE;To γαλα τηg oυxηg 6χει τηγ ιδιoτητα να πqοxαλεi οτεiρωοη. oι πqωτ6-

πλαατοι ατειqι.δνoνται απ6 τoν αq16τυπo τgoπo αγαπαQαγωγηg τoυg xαιπθφτoυν oε xατcbτεqoυg x6ομoυg, 6πoυ με πoνo πλ6oγ, δεγ θα πoιoυγ, αλλdθα γεννoυν τo oμoι6 τoυg.

To γεγoν69 6τι o Ιotjδαg xgεμdοτηxε οε ουxια' oυμβoλlξει τηγ πγευματι-xη oτε[ρωοη.

Κα[ εΙπεv Κιjqιog δ Θε6g πqοE την yυναTxα' TI ε7vαι τoiτo τ6 δπο[-oν'€καμεg; Καi fi yυνη ε7πεν"o 6Qιg μ6 fiπατηoε' xαl'{Qαyον' Καiε7πε Κι3qιog δ Θε6E πqog τ6v 6Qιν''Επειδrj '6xαμεE τorτo, iπιxατα-Qατoζ νc1' fioαι μεταξ'ιi παyτωy τdlv xτηνc7lν' xαl παντωv τσlν ξrbωvτoi d'yqoυ' Βπi τfig xοιλ[αE αoυ θ6λειg πεqιπατεT, xαl yωμα θ6λει9τqrΔyει, παoαg ταE fiμ6ραg τis ξωis αoυ'xαt'{yθραν θ6λω oτfioειd'vαμ6'αoν αoσ xαt τfig yυναιxoE, xαl d'ναμ!,αoν τoδ απ6ρματ6g oουxαl τbl oπ6ρματog αι)τηg.

(Γi'νεαιg, γ', 13)

Η 6xθqα πoυ Θ6τει o Θεog αναμεοα oτoν Oφι χαι τηγ γυναixα η, xαλυτε-ρα, αναμεοα οτo oπ6qμα τoυ Oφεωζ χαι στo ανθqcbπινo οπ6qμα τηζ γυγαι_x6g, ε|ναι 6ναg απo τoυg ψλ6oν oημαντιxoυg xιilδιxεg τηg ιoτoqlαζ τoυανθqωπ[νoυ γ6νoυg, 6ναg xωδιxαζ πoυ οηματoδoτεl 6γαγ π6λεμo, o oπo[oEδιαιωνiξεται μ61qι των ημεqιbν μαζ. o π6λεμo9 αυτ6E δεν εiγαι ουνηθιομθ-

115

116 TΑ ΑPXEΙΑ THΣ XΑMENιΙΣ ΓNΩΣHΣ

γoζ. Eιγαι π6λεμo9 γoνιδiων o oπo(og θα xoqυφωθεl oτιg ημθQεζ μαζ, μετην τελιxη αναμ6τρηoη μεταξυ τωγ τθxγωγ τoυ φωτog χαι τωγ τ6xγωγ τoυox6τoυg.

o πoλεμog αυτ69 δεν 1αqαxτηρ(ξει μoνoν τηγ γη, αλλd, 6πω9 αναφ6ρωχαι στo πριilτo μoυ βιβλ[o, επεxτεiγεται xαι πθqαν τηζ γηζ.Δι' αυτo, 6πω96xει ηδη πQoαγαφεQθεi, η δεtiτεqη δ6ηαη οτην αq1η τηE Θεiαg Λειτουqγ(,αg,

αναπ6μπεται υπ6q τηg ειqηνηg τoυ ol3μπαντog x6oμoυ.Η γυνα(xα δεν 61ει oπ69μα. Δ€1εται 6μωζ. H Etα, πoυ δεν ηταν μiα,

αλλα 1ιλιdδεg, 6δειξε ανυπαxoη xαι δ61θηxε τo οπ6ρμα τωγ αλλoειδιilγ6γτωγ πoυ xατηλθαγ απ6 τoυζ αστεQιομotig τoυ oφεωg χαι τoυ Δραxoντog.o γ6νo9 τωγ oφιoγιδιbν, οε αντiθεοη με τoγ γ6νo των Oλυμπ(ων, πqoξενεiαιoθηματα μiooυg xαι ε1θq6τηταg.

Kαι πdλι o φιλ6οoφoE xαι μαqτυg Ιoυoτlνog μθoα απ6 6να δειiτερο 6qγο

τoυ επιβεβαιιbνει την απoψη μoυ για τον π6λεμo των γoνιδiων, απoxαλri-πτoγταζ 6τι oι 6xπτωτoι αγγελoι παραβ(,αοαν την τdξη του oυQανoil xαιαναμi1θηxαγ με τιζ γυναixεg των ανθqιbπων.

oι δε αyyελoι, αQod παρ66ηoαν την τd'ξη αυτrj τoυ oυρανo6, νιxrj-θηxαv απ6 μ[ξειg yυναιxcΔν xαι y6vνηααν παιδιd', τα oπo[α ε[ναι oιλεyoμενoι δα[μoνεg. Και επιπλ6oν υπoδo{λωααν στoυζ εαυτo'ιJgτoυζ τo ανθριi'lπινo y6νoE αQ' εν69 μεν δια μαyιxrilν yqαQιbν, αQ'ετ6ρου δια Q66ων χαL τLμωQLιilν τιg oπoiεg επ66αλλαν, xαι τ6λoEδια διδαγrjg πεq[ θυoιιbν, θυμιαματων 1{αL oπoνδtbν, τιg oπoiεgyρειαξoνταν, αQo{ υπoδoυλrΙlθηxαν oε παθη επιθυμιcbν. Και6oπειqαν στoυζ αvθqcbπoυE Q6νoυE, πoλ{μoυg, μoιyεiεg, αxολααlεgxαι xαθε xαxiα.

(Aγ ιοg Ιoυατ[νog' Aπoλoy iα Β', 5 ' 3)

oι 6xπτωτoι dγγελoι ηλθαγ oε μ[ξη με τιζ γυναLxεg των ανθριilπωγ χαιτεxνoπο[ηoαγ. Tα τtxνα τoυg ε(,ναι oι λεγ6μενoι δαlμoνεg, oι oπo|oι oμoια-

ξoυν με τoυg ανθqcδπoυζ χαι γiνoνται η αιτ(α να υπoδoυλιilooυγ τo ανθριil-πινο γ6νo9 με τηγ επιβoλη τoυ φ6βoυ χαι τωγ τιμωqιιbν, την oποqα πoλ6-

μων, φ6νων, μoιxειιilν, αxoλαoιιilν παι παοηg φυοεωE '.ι'ατι,Lαg. oι φαυλoιαυτo( δαiμoνεg, 6πω9 απoxαλtjπτεται στην πoqεiα τoυ βιβλ[oυ απ6 απo-

σπασμα xαι παλι τoυ Αγ(oυ Ιoυοτ[γoυ, γiνoνται η αιτ(,α γα απoχQυφτεi xαιγα παQαπoιηθεi η ιoτoqiα τoυ ανθρωπ[,νoυ γθνoυE, γα χαταστqαφε( η πγευ-.

ματιxτ] xληqoνoμιd των Oλυμπiωγ, τωγ Σιβυλλιbν χαι τωγ αρ1αiων φιλoo6-φωγ χαι γα xαταδιπdξoνταν oε θαγατo oooι μελετoι]οαγ τα θqγα των αγνι(l-

oτων 6ω9 xαι oημερα Eλληνων πqoφητιilν.'Eq1εται 6μωg η ιbqα oαg .'... βδε-λυγματα τηg παqαδημιoυqγiαg τoυ Θεoυ.

To ΠPoΠAToPΙKoN ΑMΑΡTΗMA ΚΑΙ o ΠoΛEMoΣ TΩN ΓoNΙΔΙΩN

o απαγoρευμ6νοE ιαqπ6g πoυ πQoσφ€qει o oφιg οτην Er]α, ε(,ναι o

γoνog τoυ, o oπoiog τixτει τoγ Kdιν. o τελευτα(,og 61ει μ6οα τoυ εντoλ€g

μiooυE xαι 6xθqαg πQoE τoγ αδελφo τoυ Αβελ, διoτι ο Kαιν πρoθρxεται απoτoν γ6νo τoυ Oφεωg, ενιb o Αβελ απ6 τoν γ6νo τoυ Αδαμ.

Σι3μQωνα με τηy αxρι6rj Ε6qαixη λ6ξη, τo 6νoμα Ε'ιjα, 6ταv δαα{-νεται' εqμηνεdεταL ωζ o θηλυx6g 6Qιg.

(Eυod6ιoE, Ευαγγ. Πqoπαqαoxευrj, 2, 3' 8)

H πριilτη 6xφqαoη τoυ πολ6μoυ τωγ γoνιδiων πoυ εxδηλιilνεται μεταξfoφιoνιδιilν xαι Aδαμαiωγ εiγαι η δoλoφoνlα τoυ Aβελ απ6 τoγ αδελφo τoυΚαιγ. E[,ναι τo iτqιδτo 6γxλημα στηγ ιστoQ[α τηg ανθqωπ6τηταζ χαι τoπαqαδoξo εiναι oτι o Kdιγ δεν τιμωqεiται αλλd, αντιθ6τωg, λαμβανει πρo-oταοiα απ6 τoγ θε6.

Πoιo ε[γαι τo ηθιxo δ[δαγμα ο' αυτην την περ[πτωση χαι πoιoζ εiγαι oΘε6g πoυ παq61ει πρooταο[α oτoν πρωτo φoν6α τηg ανθρωπ6τητα9;

Eiγαι o Για1β6 xαι η xαλυτεqη απ6δειξη αυτoυ εiγαι τα αναφεq6μενααπ6 τoγ Αγιo Ιωdννη τoν θεoλoγo, o oπoi,oζ μαζ απoχαλυπτει την πqωτη€xφραοη τoυ πoλ6μου των γoνιδ(ων πoυ oυγτελεtται Lxτoτε xαι μθ1qι τωνημεgιilν μαg.

"'oπoιog {γει γεννηθfi d'π6 τ6ν Θε6ν, δ6v καvει d'μαρτiαν, δι6τιoπ{ρμα αδτo6 μ6vει μ6αα τoυ' δ6y μπoqεT να d.μαρτd'vyγ δι6τι '{yειyενvηθfi d.π6 τ6ν Θε6ν.'Aπ6 τoiτο d'vαyνωρiξoyταL τd' παιδια τoiΘεοσ xαi τα παιδια τoi δια6oλoυ: 6πoιog δ6,ν xανει τ6 6ρθ6v, δ6νε7yαι d'π6 τ6ν Θεoν, Βπioηg xαl ΕxεTνog πoιj δ6ν dyαπd' τodE d'δελ-Qoι3g τoυ. Δ ι6τι αδτrj εΙναι fi Βvτολrj, τrjν δπolαν d'xoιjoατε d.π6 τrjνd'ρyην: να dyαπd'με δ €ναg τ6ν dλλoy. "oyι δπωg δ Καιν πoιj fiτod.π6 τ6ν πoνηq6ν xαi loQαξε τoν d'δελQ6ν τoυ.

('Ιωαννoυ A',3,9)

Γιατ[ o Eυαγγελιoτηg Ιωαννηg μαg πληqoφoqε[ oτι μεριxoi ανdμεod μαgεiγαι τ6xγα τoυ Θεoυ, εγιb dλλoι ε(γαι τ6xνα τoυ διαβ6λoυ; Kαι γιατi μαgγνωστoπoιεi 6τι o Καιγ δεγ πqoθρ1εται απ6 τoγ Θεo αλλd απ6 τoγ πoνηρ6διdβoλo;

oι πεqιοο6τεQoι πιστευoυν oτι o Kdιν εiγαι τ6xγo τoυ Αδαμ χαι τηζΕtlαE πoυ τoυg 6πλαoε o 'Eναg Θε6g, ενιil o Eυαγγελιοτηg Ιωαννηζ μαζπαρoυοιdξει τoγ Kd'ιγ ωg τ€xνo τoυ διαβ6λoυ.

o Kdιν ε(γαι oγτωg τθxνo τoυ διαβ6λoυ χαι αυτ6 επιβεβαιιilνει τηνdπoψη 6τι τo πQoπατoQιχ6 αμαρτημα ο1ετiξεται με τoγ γ6νo πoυ δ61εται ηEtiα απ6 τoν Oφι. o Καιγ ε(γαι τo απoτ6λεoμα αυτotj τoυ γ6νoυ πoυ χυo-φoqεl μ6οα τηg η Eυα, ενΦ o Aβελ πqo6ρ1εται απ6 τoγ γoνo τoυ Αδdμ'

\17

ι18 TA ΑPXEΙA THΣ XΑMENHΣ ΓNΩΣΗΣ

oι εντoλ€g μioουg πoυ 61ει μ6oα τoυ o Kαιγ oφεiλoνται οτo 6τι δεγ εiγαιγ6ννημα ανθqιbπoυ, αλλd γ6ννημα oφεωg. Αυτ6g χαι oι oμoιoi τoυ λαμβd-νoυν ανΘριilπινη μoρφη, oμoιdξoυγ με τoυζ ανθqιilπoυg, αλλd δεν ε[ναιανθqωπoι. E[γαι τθxνα τoυ διαβoλoυ xαι γεννηματα ε1ιδνιilγ, τα oπolα61oυν xαταxλυoει οημεqα την otχoυμ6νη, με oπoπ6 γα xαταδιι.δξoυν παι ναεxδιxηθoυν 6oουg δεν λdβoυν τo 1dραγμα τoυ θηρioυ.

oταγ o Κdιγ oxoτιilνει τoν αδελφo τoυ Αβελ, φευγει οτην 1cδρα τηgNαCδ, 6πoυ γνωqiξει γυναixα χαι τεχγoπoιε[. oι απoγoνoι τoυ Kαιγ εξαxo-λoυθoυν γα εiναι απoοτd.τεg xαι αοεβε[,E πQoζ τoγ Θε6. o θβδομog υιog τoυ,Λdμεx, αxoλoυθεi τo παqαδειγμα τoυ πατ6ρα τoυ χαt φoνεtiει δto ανθρΦ-πoυE. Παqαλληλα, xαταqγε[ τηγ μoνoγαμiα xαι νυμφεfεται ταυτo1qoνα δυo

γυναixεg, διαιων(ξoνταE τηγ αoθβεια πqog τoν Θεo.Mετd τoγ φoνo τoυ Αβελ απo τoγ Κdιγ, o Θε6g δ[,γει γθo oπ€qμα oτoν

Αδdμ' απo τo oπo(o γεννι6ται o Σηθ, oτην θ6οη τoυ αδιxo1αμ6νoυ Αβελ.

'ΕyνrΙlριαε δ6 δ'Aδαμ τrjν yυναtxα αδτo6, xαt iy6ννηoεν υi,6v, xαiBxαλεoε τ6 6νoμα α'8τo6 Σrjθ, λ6yoυoα, " oτι ξδωxεν εig Βμ6 δ Θε6gd.λλo απ6ρμα d.ντi τoi "A6ελ, τ6ν δπoToy iQ6vευoεν δ Καιν.

(Γ6vεoιE, 4,25)Oι απoγoνoι τoυ Σηθ' oε αντ(,θεοη με τoυζ απoγoνoυg τoυ Kαιν, ξoυν με

ευλdβεια χαι με ευodβεια. Oι απoγoνol τoυg απoτελot]ν την 6xπτωτη φυλητων Aδαμα[,ων, εγιil η oπoqα τoυ Kαιγ θα πqoδcbοει τoν Ιηοoli λαμβανoνταgτo 1αqαγμα τoυ θηρioυ.

Η εxδ[ωξη των Αδαμαiωγ απo τoν παραδειοo εiγαι η μετdβαοη τoυg απoτην αιθεριxη xαι ψυ1ιxη τoυg υπooταoη oτην oαqxινη. To ψυ1ιxο τoυgoιbμα (Ψ) φυλαxiξεται oτo 1θ6νιo (X) xαι απo τo Ψ μπα(,νει οτo X.

Edν πεqιοτρθψoυμε τo oι1μβολo -9|6- xατα 45 μoiρεE, 61oυμε τo oυμβo-

ιo X τo oπolo απoτελεiται απo δυo αtuτιqρoπα Ψ xαι 6γα X. Tα δυo αντ(,q-

ρoπα Ψ ουμβoλiξoυν την πτιilοη τηζ ψυχηζ πoυ αγταγαxλαται χαι αγτιχα-τoπτρ[ξεται στoγ x6ομo των τqιιilν διαοταοεων λαμβανoνταg τoν xθoνιo (X)odqxινo φoq6α.

Edν πgoφθQoυμε τα ουμφωνα Ψ xαι X, παραγεται η λ€ξη Ψυxη. Eανπqoφ6ρει o Θεog τα αliμφωνα Ψ xαι X παqαγεται η iδια η ψυχη.

Tα δυo γραμματα πoυ βρioxoνται εxατ6qωΘεγ τωγ γqαμμdτων Ψ xαι Xoτo ελληνιxo αλφαβητo εiναι τo Φ xαι τo Ω (Φ,X,Ψ,Ω). To γQαμμα Φ ε(γαιη χQυση τoμη πoυ δι6πει την πλαοη τηg ανΘqcbπινηζ ψυχηζ χαι τo γρdμμα Ωεiναι τo επιφιilνημα θαυμαομoυ στηγ χoσμιχη oxταβα (Ω! MEΓΑ), πoυ αχo-λoυθεi μετd απo την πλdοη τηζ ψυχηζ' ε(,ναι μ(α απo τιg dπειρεg oυ1νoτητεg

Τo ΠPoΠAΤoPΙKoN AMΑPTHMA KAΙ o ΠoΛEMoΣ TΩN ΓoNΙΔΙΩN

τoυ πQωταQχιχol] ηχoυ τoυ Θεoυ.

To γραμμα ωμ6γα ( ΞΞ ) χαι τo αντ[oτ9oφ6 τoυ ( f$ ) ουνθθτoυν τoν

αρxαιoελληνιxo αγγελιxo μαiανδqo πoυ ρ6ει οτo απειqo. Edγ διαoπdσoυμε

τα δυo αντ|oτqoφα μθQη τoυ μαιανδqoυ ( ΞΞΞ ), βλ6πουμε να oχηματiξε-

ται απo τo 6γα μ6Qoζ o αqιθμ6g 52 ( 5Ξ ) xαι απo τo δευτερo o αqιθμog 25

(Ξξ ).

To γιν6μενo των αριθμιilν25 επL 52 εiναι o αqιθμog 1300. Εαγ πqooθ6-

σoυμε τιg αqιθμητιx6g τιμ6g των γqαμμdτων Ψ (700) xαι X (600) xαταλη-'ioυμε xαι πdλι οτoν αqιΘμ6 1300. Η Ψυxη τoυ ανθqcδπoυ εiγαι 6να απo ταατειqα δημιoυργηματα τoυ Θεot] xαι μ6οα τηg πεqι61ει την οφραγ(δα τηg

ατειρηg ρ6oυοα9 υληζ τoυ αρ1ετυπoυ.Miα απo τιg <υλεg> πoυ δομoliν την ανθqιbπινη ψυxη εiγαι o αιθ€ραg, ο

oτolog ε[γαι εxλεπτυoμ6νη xαι ανΦτεqηg πoιoτηταζ μoQφη ηλεxτριομου'διαφoQετtχη απo τoν ηλεxτριoμo πoυ γνωqlξoυμε στηγ γη. Η λ6ξη αιθ6qαg:ιαqαγεται απo τo Qημα αiθω, πoυ oημαi,νει αναβω, xαiγoμαι, φ6γγω, φλ€-l'oμαι xαι λαμπω. o αιθ€ραg επιπλ6oν θεωρε(,ται τoπog xατoιxiαg τoυ

-\ιog(1), αλλd xαι οπινθηρ, πυρ, 6ναυαμα τηg ξωηg xαι αqιoτoν oτoι1εloν τoυz.oομoυ(2)'

Ειεi πoυ βqioxεται o αιΘ6ραg, τo διαoτημα εiναι ψυ1g6. Exε[ πoυ υπαρ-

Ζει τo Ψi-xog, υπαq1ει τo Ψ ιαι τo X. Η ψυ-χη πρoι6ρ1εται απ6 ουoτατιxατoυ διαοτηματoζ χαι o αιθ6ρα9, 6πωE xαι η ψυχη' ε(γαι απoτ6λεομα πqoβo-i-η; τoυ πνευματog. Στo διαοτημα επιxqατεi 6γτoγo Ψυxog' πoυ δεγ επηQεα-

ξει τιg ψυχθζ, αλλα αντιΘ6τω9 εiναι oιxεio xαι ωφ6λιμo δι' αυτθg.

Η Ψυxη εiναι ξιbπυqog, 61ει 6μωg xαι Ψυxog' oπωg xαι τo ψιiχoζ, 6χειθ€ρμη. Κρατηοτε παγo οτo xι6ρι oαg xαι θα παε(,τε' διoτι τo Ψυxog ε[ναι μιαδιαφoρετιxη μoqφη τoυ πυρog' oπωg xαι η ψυχη' πoυ ε[,γαι πυQ χαι αιΘηρ.Κατα τoν Ηραxλειτo o Θε69 εiναι πυq αναλ(οxoγ' τα παντα εiναι πυρ xαιστo πυQ επιοτρ6φoυγ. To i,διo oυμβα|νει χαι με τιζ ψυχ6ζ των ανθρι.irπων oιoτoiεg, xατα τoγ Αναξαγ6ρα, μετd τoν φυoιxo θdγατo επιατρ6φoυγ στo:τυQ, στoγ γ6νo τoυ αιθ6ρog απo τoγ oπo[oγ εβλdoτηoαν.

τα μ6v Βx yα[αE Qdvτ' εig yαTαv, τα δ' d'π' αiθεqloυ 6λαoτ6νταyoνηζ εig oiqαvιoy παλιy fiλθε π6λον.

'oαα εyεvvrjθηoαv απ6 τηv yηv επιστQ6@oυv εLζ τηv yην'6αα δε

(1) Zεds ε7δεν'oλiμπιog αiθ6ρι ναiων (Ιλια5, 6' 4|2)(2) πd"oι ξωoToιν ?!ναυoμα, δψιφανrjg Aiθτjρ' x6oμoυ ατοιγεioν dριατoν (5oE oρQιx6q'Yμνog)

'

119

120 TΑ ΑPXEΙA TΗΣ XAMENΗΣ ΓNΩΣHΣ

ε6λαατηoαν απ6 y6νoν τoυ αιθ!.ρoζ πd'λιιl εξ τov oυρανιoν θoλoνεπιoτρ6Qoυν.

(Αναξαγoqαg, Testimonia, Απooπ. 1|2)

Edγ τα γqdμματα Φ, X, Ψ, xαι Ω xαθqεπτιoτoυγ οε μ(,α λεiα επιφανεια,θα δoriμε να αλλαξoυν θ€οη χαι τo Φ πoυ ε(ναι πριδτo να γiνεται Ω, εγιil τoΩ πoυ ε[γαι τελευταio γα γ[νεται πqιilτo.

To [διo θα αυμβεi 6ταν xαθqεπτιατotjγ χαι oι ανθρωπoι ατην αιcbνιoξωη, μετd την Δευτ6ρα Παρoυoiα χαι τηγ Κρ[oη ξωντων xαι νεxριilν.

Πoλλol πο{ εiyαι πρr7τoι θα ylvoυν τελευταToι, xαl ot τελευταToιxτaωτoι. (MαρxoE' 10, 31) '

oταγ τα τθooεqα γραμματα Φ, X, Ψ xαι Ω, αγταναxλιbγται α' 6ναγxαΘρ6πτη, αλλαξει μεν η oειρα τoυg, 6μωg η φυση τoυζ παQαμ6γει iδια. Kαιεδιb (oτoν ουμβατιx6 xooμo) χαι στηγ αληθινη ξωη (oτoν υπερβατιxox6oμo), o ανθqωπoE εξαxoλoυθεl γα 61ει μ6oα τoυ τηγ χQυση τoμη Φ, τoθε(oν οτoιxεioν, την Moναδα πoυ διαoπα xαι εγιilγει τo φθαqτo χαt χωQo-xqoνιx6, με τo αφθαQτo χαι αxωρo1ρoνιx6.

Η ο16oη τoυ φθαqτοf με τo αιι.bνιo, δηλαδη η ο1θοη τoυ ανθqιilπoυ μετoγ Θεo ουμβoλiξεται με τoγ αιγυπτιαxo oταυqo ( + ). Πριν π6αει o ανθρω-

I

πog' υπηρxε εναE xυxλog επανω oτo l . διoτι ε|xε μαξi τoυ τoγ Θεo. Mετατην ανυπαχoη, φευγει o xυxλog xαι o ανθρωπoE απo (Ψ) Ψυxη γiνεται (X)

xθ6νιog, xαι υπoxειται στoυζ ν6μoυg τηg φθαρτηg oαρx6g. Απo oυρdνιogxαι xd.Θετog, π6φτει παι γiνεται 1θoνιog xαι oριξoντιoζ, χαι τq6φεται μεεν6qγειεg πoυ βγα[νoυγ απo τηγ γη xαι 61ι απ6 τoν αιθ€ρα. Γiνεται 1θoνιogδιoτι 6δειξε ανυπαxoη οτιg εντoλ6g τoυ ΠατρoE xαι 6τoι 1ανει τo xλειδi τηg

ξωηg ( f l. πεvτει στηγ xαταοταοη τoυ ξιboυ, γ(,νεται 6να J xαι μπα(,νειπλθον οε T-αφo.

Εig Tαi d'ρoν Aδτ6v, φι(lναξαν oι Eβqα[οι, xαταδιxαξoγταζ τoν Ιηooυoε Σταιiρωοη. Eαν επαναλdβουμε πoλλ6g φoQ6ζ τη φρdoη Εig Tαi d'ρoν,Θαδotiμε oτι ο1ηματiξεται η λ6ξη ΣTΑYPON. To γQαμμα T, oτην αρ1α(α Eλλη-νιxη αναπαριoτανετo χαι με τo οriμβoλo τoυ σταυQoυ (+), oπωg oυγαγταταιοε πoλλα αγγεiα με τo oνομα τoυ Θεμιοτoxλ6oυg.

o ΙηootiE θq1εται xαι oταυρι.ilνεται o1ι οε Tαυ (T), αλλα oε οταυqo μεπρoεxτεινoμεγη την xdθετη γaαμμη πQoζ τα πdγω, δε[1νoνταg στoυζ ανθριil-πoυζ τηγ xατεtiθυναη την oπolα μ6λλoυν γα αxoλoυθηοoυν. To οημε[o ατooπo[o ενι.bνεται η xαθετη γaαμμη τoυ Σταυρoυ με την oqιξoντια oυμβoλ[ξειτην oυνυπαQξη τoυ θεioυ με τo ανθριilπινo, oυμβoλlξει την xαρδια χαι τηγ

To ΠPoΠAToPΙΚoN AMAPTΗMΑ KΑΙ o ΠoΛEMoΣ TΩN ΓoNΙΔΙΩN 121

συμφιλιωση τoυ αγθQωπoυ με τoγ Πατθqα,

Η xdθετη γaαμμη τoυ Σταυqof δηλΦγει την xατευθυγση πQoζ τoγ oυQα-νo xαι φανεριilνει την πνευματιxη 6νωαη τoυ ανΘqιilπoυ με τoν Θεo.

o dνθqωπog πq6πει να οταυqι.bσει τιζ επιθυμiεg τoυ στoγ oταυρ6 τηg

riληg, δια να αναoτηθε(, η Ψυxη τoυ απ6 την fλη πQoζ τo πνειiμα.Mετα την Σταυρωοη τoυ Ιηοoιi, αxoλoυθε| η τριημεqog T-αφη Toυ. Η

λ€ξη αφη πqo6q1εται απo το qημα απτω, πoυ σημα(,νει αγγiξω, ψηλαφ(,ξω,αντιλαμβdνoμαι, χατανoιb, αλλα xαι ανdβω, xαiω xαι πυqπoλιb. 'Eτoι, ηλ€ξη αφη, εxτog απ6 τo αioθημα τηζ αφτiζ, oημαiνει αναμμα, πυQ χαι φωζ.

Κατα την τελετrj ελευοεωg τoυ Αγioυ Φωτ69, xdθε Mθγα Σαββατo oτoNα6 τηg Αγαoτdαεωg οτα Ιεgoo6λυμα, o Xριoτ6g πqoαφ6qει στoυζ ανθqω-;toυζ τo Aγιoν Φωg, την Θεiαν Αφτ]ν. o 'Eλλην oqθoδoξog Πατqιdρxηg,εξ691εται τoυ Παναγ(,oυ Td,φου, φ6qoνταg με τoν πυqo6 τoυ τo Aγιoν Φωg.

Δι' αυτ6 xαι o Παναγιog TαφoE, oνoμαξεται ζωoδ6τη9 Tdφog.o Xqιoτdg ουμφιλιιilνει τoυζ ανΘρωπoυg με τoν Πατ6qα, διoτι με την T-

ΑΦΗ Toυ φθgει οτoυg ανΘριilπoυg τηγ θεiαγ Αφι]ν Toυ, τo Aγιoν Φωg, τoΘεioν Αναμμα. Δι' αυτ6 xαι o πιoτog πoυ δ61εται στηγ λαμπαδα τoυ τoAγιoν Φωg, πρooπαθεi γα αιoΘανΘεi την θεiαν Aφτ]ν μ6οω τηg αφηg. Πqo-οταθεi να αγγ(ξει χαι να ψηλαφioει την φλ6γα' δι6τι με την αφη επ(, τηg

Αφηg επιξητεi αυθoρμητα τηγ επ-αφη με την πηγη τoυ Φωτog, πoυ εiγαι oXριoτ6g.

o Xριοτ6g εiναι o Αφατog, o Αφ6oιo9 Θε6E xαι με την θεiαν Αφην πqo-οφ6qει στoυζ ανθqc(lπoυg την αφεoιν των αμαQτιιbν. To επiΘετo αφατogδηλιilνει τo dqqητo, τo απεgiγgαπτo, τo απεριν6ητo, ενιil τo επ[θετo αφ6αιogδηλιilνει την oυγγνιilμη χαι την λυτqωοη. Τo Φωg του x6oμoυ λυτριilνει, αυγ-

1ωqεl xαι απελευθερΦνει τουg ανθριilπουg απ6 τα δεομα, επιτρ6πoντdg τoυgνα To αxoλoυΘtiooυν.

' Εyrb εiμi τ6 Φωg τoi x6αμoυ' δ dxoλoυθiν iμot oδ περιπατfio1 Βντfi oxoτiq', d'λλ' tξει τ6 φαg τfis ξωis'

(" Ιωαvνη g, B, 12)

M(α μιxqη oπiΘα απ6 τo Φωg τoυ Xqιοτori πqooπαθιil να μεταλαμπα-δειioω μ6oα oτιg xαρδιιθg oαE, Φοτε 6λoι μαξi να oμoλoγησoυμε τoν Eq1o-

1ιενo Kυρι6 μαζ, τoγ Αφ6oιo Λυτρωτη τoυ x6oμoυ.

122 TA ΑPXEΙΑ TΗΣ XAMENHΣ ΓNΩΣHΣ

To επ1θετoν αφ6oιog, πQo τηζ Eλευoεωg τoυ Xqιοτo^b, εtγε απoδoθεigxgγ [ig(3), o oπoiog πqoετolμαoε την 'Eλευση τoυ Λυτqωτoti Xριoτori.oμoqιξoν επ(,θετo με τo αφθοιog εi1ε xαι η Αθηνd, 6πω9 απoδειxγfεται απoτην πQoσωγυμ(,α τηg Αφα(,α oτoν oμιilνυμo ναo τηζ στηγ Α(,γινα. Mε την αφηχαι τo φωg ο1ετ[ξεταt χαι o Aπoλλωγ, o θε6g τoυ φωτog, o υπεtiθυνog γιατην αφη τηg oλυμπιαπηg φλ6γα9, αλλd xαι o'Η-φαιστoζ, o θε69 τoυ πυq6g.H φαιoτ6E εiναι η φλoξ xαι τo oνoμα'Hφαιοτog με αγαγQαμματιομ6 γiνεταιΑφη Ιατ69 xαι πεqιxλεlει μθoα τoυ τηγ αφη (φλ6ξ) πoυ ioταται 6qθια xαιεiναι oτqαμμθνη πqog τoν oυqανo.

ΑE επαν6λΘoυμε oμωg τcilρα oτo πQoπατoQιχoν αμdρτημα χαι τηγ πτιiloητoυ ανθqιilπoυ χαι αg εξεταooυμε πιilg αυτd oρ(ξoγται απ6 τoν Eρμη oτηνθεoλoγ[α τoυ.

oταγ o Θεog θπλαοε τιg ιpυx6g των ανθqιbπωγ, γγωστoπoi,ηoε o' αυτ69τoυg ν6μουζ χαι τιζ εντoλθg τoυ:

Toυg λ6yoυζ μoυ ωζ ν6μoυE να τoυζ επαxoιjoετε )'('αL να μην πQoσεy-yi,ξετε xαν6ναν d'λλo τ6πo εxτ6E αυτoυ πoυ t7ει xαθoqιατεl α' εαd'E.'

oι ι|υx6g των ανθqιbπων θδειξαν ανυπαπoτ] oτιg εντoλθg τoυ Θεoυ.

Και παqα τα 6αα εlyαν διαταyθεl 6πqατταv 2l,αι παρoυoιαζovταy6μπροαθεν τωy διxtily τoυg τ6πωv 24αL των xαταλυματων χαL xαθ6-λoυ δεν rjθελαν vα παραμt'νoυν στo [διo μ6qog' αλλα oυνεyιbE μετα-xινodνταy xαι πioτευαν 6τι τo να xταQαμεlνoυy αε 6vα μtqog ε[uαιθd'vατog.... AπoQd.oιoε λoιπ6ν o ηyεμrbν xαι Δεoπ6τηζ των παyτωνvα επιvofioει τo otoτημα τωv ανθqcbπιιν με αxoπ6 να τιμωqεlται μ'αυτ6 αυνεyrilE τo y6νo9 των ι/lυyrΙlν.

(Eqμoυ, Πεqιxoπrj απ6 την Ιεqα 616λo,24-25)

Kατd την ελληνιxη εxδοxη αναφoqιxα πQoζ τo πQoπατoQιχdν αμαρτημα,oι ι|υx6E των ανθqιbπων 6δειξαν ανυπαxoη oτιE εντoλθg τoυ Θεori xαι τ]λθανoε xoιγωγiα με dλλoυg τ6πoυ9, αλλα xαι με τα 6ντα πoυ χατoιχor]oαγ o'αυτotiE τoυg τ6πoυg.

T6τε o Θε69 πqooxαλεoε τoυg oλυμπioυg χαι τoυζ αγ6θεoε την πλαoητων ανθqωπiνων oωματωγ χαι την μ6θεξη με τιζ εxπεοoιiοεg ψυχ6ζ.

T6τε αφoιj 6ατειλε 2{,αL με πρooxαλεoε, λ6ει o ΕQμig, εtπε: Ω ψυyrjτηg Ψυyrjg μoυ χαι ιερ6 νoυ τoυ διxoιj μoυ Noυ..... ατεlλε μoυ 6λoυgτουg θεodg τoυ oυQαyoι| αμ6αω9'.... Και 6ταν τoυg εtπε δια τηνy6νεαη των αvθριbπων αυox6φθηxαν εαy xαπoιoE ε[ναι ιxαν6g ναπροαφ{.ρει xατι o' αυτo'ιJg πoυ πρ6xεLτα[ 1)α yειlνηθoι3ν. o 'Ηλιog

(3)'AQ6αιog Zει3g Βν "Aρyει τιμd'ται. (Aqριαν69, Aπoαπααματα,16)

Τo πPoΠAToPΙKoN ΑMΑPTHMA KΑΙ o ΠoΛEMoΣ TΩN ΓoNΙΔΙΩN

6λεγε, "περιαα6τεqo θα λαμιllω''''..'o Zειjg 6λεyε oτι με xαv6νατq6πo δεν θα πoλεμrjαει το φιjλo πoυ θα yεννι6ταν αλλα "ηδη 6yωyεννf1αει δι' αυτoι3E την τdyη, την ελπlδα 21αι την ειqrjνη''. o Aqηs6λεyε 6τι εlναι πατ!'qαζ τηζ αyων[αg, τηζ oQyiζ 2t'αι' τηζ 6ριδοE. HAφρoδiτη δεy xαθυατ6qηoε αλλα ε[πε: "Εyιil Δi'oπoτα αυv6ξευξαδι' αυτοι3g τoν π6θο 21'αL την ηδovrj 24αι τoν y6λωτα δια yα μην υπo-μεlνoυv oL συyyεyεtE ψυy6E τηv παρα πoλιj oxληρτj xαταδlxη 21'αι

επιπλ6oι, vα μηy τιμωqodνται''. Ευyαqιατι6ταv o ΘεoE oταv ηAφqoδ[τη τα 6λεyε αυτα.

Απ6 τα λεγ6μενα τηζ ΑφQoδιτηζ χαι την ευαq6oχεtα τoυ Θεoυ, γ(,νεταιzαι πaχι αγτιληπτη η ο16oη αναγνιbqιοηg μεταξri των Oλυμπ[ωγ xαι τoυΘεoιi. Eπιπλ6ον διαxqiνεται η ουγγ6νεια των Oλυμπ(,ων με τιζ εχπεσo1]σεζ

ψυχ6ζ. oι Eλλαγιoι πρoπατoq6ζ μαg εiναι αθαγατoι, ενtil oι πqoελθ6ντεg διατηg ουνεργiαζ τωγ εiναι θνητo(.

Εyιil δε, εtπε o ΕQμis, θα δημιoυρyrjoω xαι θα θ6αω α' αυτo{Eαoφ[α, oωφρooιjνη, πειθrb xαι αλrjθεια'...'{αι επιξητoι3oα πoια ι5λη6πqεπε yα χQησιμoπoιηαω ?tαι παQα'{αλo'ιjoα τoν Moναρyη.

Δηλαδη τoγ Moνoν πoυ αq1ει.

Και εxεillog πq6oταξε τιg ιllυy6g να μoυ διbαουy τo υπoλειμμα τoυxqαματog''..'Επλαoα xαι ηταv ωραlo χαι ευχαQιoτι6μoυν 6λ6πo-νταζ τo 6ρyo μoυ xαι απ6 κατω πqooxαλεαα τoν MovαqχΙl vα τoδει. Εxεlvog ε[δε, yαqηxε xαι πq6oταξε τιE Φυx6s να ειo6λθουιl αταot/lματα. oι ι!υy6g τ6τε oταν xατεν6ηoαv 6τι tyιvαv αξιoxατd'xρι-T€ζ, 6yιναv oxληq6τατεζ xτQoζ τoν εαυτ6ν τoυg.

(Eρμoυ, Πεqιxoπτj απ6 τηv Ιεqα 616λo'30)

Bλθπoυμε 6τι o Θε6g πQoστdξει τoυg oλυμπloυg να δημιoυργηοoυγ τoΘι'ητ6 μθQoζ τoυ ανθqιbπoυ χαι εxεlγoι υπαχoυoγταζ στηγ εντoλη τoυ συμ-

μετ61oυν oτην πλd,oη τoυ ανθqιilπoυ πqoοφθρoνταζ oυμφωνα με τιζ ιδιoτη-τ6; τoυg.

ΕycΙl Ktjριε' απoxαλεi η Αφρoδ[τη τoγ Θε6 xαι Κυρι6 τηg.

Πqαyματιxα δπαρ1oυν πoλλol θεoI xαl xιiqιoι, δια μd.g 6μω9 ΕναEΘε6g δπαqχει(4), μαg αναφι69ει χαι ο Απ6οτoλo9 Παιiλog γνωoτoπoιιilνταguα; oτι πqαγματιxd υπdq1oυν πoλλo[ θεoi xαι xriqιoι οι oπoioι oμωg εiναιιττoτελη δημιoυqγηματα τoυ Κυqioυ των xυρiων χαt τoυ Θεoυ τωγ θειilγ.

Mε ανdλoγo τqoπo πεqιγραφει xαι o Πλατωγ τηγ oυμμετo1η τωγ θειilγατo €qγo τoυ Tiμαιog. o Θε6g βγαξει στo φωζ τoν dνΘqωπo xαι αφηνει τα

123

ι1) Πριig Κoρινθioυg Α', 8, 5.

124 TΑ ΑPXEΙA THΣ XAMENΗΣ ΓNΩΣHΣ

παιδια τoυ, τoυζ χατωτεQoυζ Θεorig, γα τελειιilαoυν τo θqγo τoυ.

'AQoi λoιπ6y 6λoι oi θεo[, xαl 6ooι περιQi,qoνται Qανεqdιg xαiδαoι Qαvερcilyovται xαθ' 6αoy τ6 θ6λoυν, Byεννrjθηoαν, λ6yει εigαιTτοιig δ δημιουqy6E αδτoi τοi odμπαντoE: θεoi, τ6xιrα θεdlν, τdlνδπolων Byrb ε7μαι δ δημιoυρy6g xαl πατrjq τ6ν '{ρyων, Βγεννrjθητεd'π6 iμ6 xαt ε7αθε d'Qθαqτoι, ΒQ' 6αov Βycb δ6ν θα θελιjαω yα δια-λυθfiτε'..'Yπoλεiπoνται d'x6μη να yεννηθoiu τq[α θνητα y6vη. 8αναiτα δlv yεvνηθοiν, δ o'iqαν6g θd' ε7vαι d.τελfig, δι6τι δ6y θα'€ynμtoα τoυ 6λα τα γ 6νη τdlν ξωvταu6ν 6yτωy' πq!,πει 6μωg να τα Ξyη,Βd'ν μtλλn yα ε7yαι δαoν πq6πει τ{'λειog.'Εαν δμωg αiτα iyεννdlντoδi Bμoi xαi μετεTyoν ξωfrs διi iμo1, θα ηoαν i|oα μ6 τo6E θεoυE. Διανα ε7ναι λoιπoν θνητα xα[ δια να ε7ναι αδτ6 βδω τ6 πd.ν πQαyματι-xα α'ιjμπαν, d'vαλα6ετε ΒoεTg xατα τrjν Q,ι3αιu oαg τfiν δημιoυqγlατσlν ζωνται16ν α0τdιy 6ντων, μιμodμενoι τrjν διxη μoυ Βν6ρyειαxατα τιjν διxrjν oαg y6νvηoιv. Καi δg πq6g τo μ6qog μ6ν τdlν 6yτωναiτdιv, τ6 δπoToν d'qμoξει να {y77 τ6 [διοu 6νoμα μ6 τo6E d'θαyα-

"

τoυg, τ6 δπoToιl λoιπ6ν dνoμαξεται θεToll xαl xυ6εqνd' i'xεiνoυgμεταξd αδτδν, oi δπoToι θα θ6λoυν yα δπαxοdoυν παyτoτε εig τrjνδιxαιoαι3νην xαl εig Βoαg, d.Qoδ Βycil τ6 απεlqιι xαl τ6 6τoιμd'oω, θd'αd'g τ6 παqαδrboω' δg πq6g τo δπ6λoιπoν δ6, ΒαεTg αυνυQαivovταgτ6 θνητ6ν μ6 τ6 d'θανατoν, δημιoυρyεTτε καi yεννd'τε τd' 6vτα xαlδlδovταg τqoQrjν αδξαvετ6 τα, xαi δτα,ι' d'πoθvrjoxoυν, τα δ6yεoθεπd'λιy πληαloν ααg.

(Πλdτων, T[,μαιog, 4\, b)

To απ6οπαομα απ6 τoν T(,μαιov πqooδιoqiξει την θε(,αγ απooτoλη τωνoλυμπiων χαι απoσαφηνiξει την o16oη τoυζ με τoν'Eγα Θεo, o oπolog τoυgπαqαδiδει τo αθαγατo μθQoζ των ανθρ<ilπωγ, τηγ θεiαγ oυo|α. Αυτo( ωgχατωτεQoι θεo(, τ6xγα θεcδγ, ουνδυdξoυν τo θνητ6 με τo αθανατo, δημιoυρ-γofν ξωνταγα 6γτα, τα μεγαλΦνoυν, τα xαθoδηγoυν χαι, oταν απoθνηοιoυν,τα πα(,qνoυν πdλι χoντd τoυg' Η αθdνατη oυσια πoυ παqαδiδεται στoυζoλυμπ|oυg απ6 τoγ Θεo ε|γαι η αoυλληπτη oυσια πoυ οxετ(ξεται με τηγπνευματιxη υπ6σταση τoυ ανθριilπoυ.

o Θε69 δημιoυqγεl xαι παqαδ(,δει oτoυg χατιilτεQoυζ θεorig την θε|αναυτηγ oυσια, δι6τι μoνoν τo Πνεtiμα τo Αγιoν πoιει πνευμα xαι μoνoν o Θεogεπιλ6γει πoιoζ θα λαβει 1dριν Πνεriματog Αγ[oυ' oι oλ{μπιoι ουνεxiξoυντην πλdοη τoυ ανθqcbπoυ με βdση τα αρx6τυπα τoυ Δημιoυqγof, μιμoυμενoιτην εν6ργεια Toυ xατα τη διxη τoυg γ6ννηοη. Ωg φαεοφ6goι dγγελoι αxoλoυ-θoυν τιg διx6g Toυ εντoλ6g χαι συγυφα[γoυγ τo θνητ6 με τo αθdνατo.

oπωg αναφ6qω oτo πqωτo μoυ βιβλ|o, τo xυριoτερo εQyo των xατωτt'-

ρων θειbν, ηταν η διdπλαoη των θνητιbν oωμdτων χαL η ευθ1jνη να δημιoυρ-

Τo ΠPoΠAToPΙKoN AMΑPTHMA ΚΑΙ o ΠoΛEMoΣ TΩN ΓoNΙΔΙΩN

':,oιjν 6πoLo dλλo αυμπλiQωμα yρεtdξεται η ανθρtbπινη ψυχη, ελ(yγoνταgzαι oλεg τιg oυνbπειbg τoυ.... Aφot lιατεν6ηoαν την λειτoυρy(,α τoυ αρxετt-πoυ, παρtλαβαν την αθανατη αρxη των θνητcbν 6ντων απ6 τoν Δημιoυρy6zαL χQησLμoπoιιbνταg ωg υπ6δειyμα τη δtxη τoυ δρααη, δανεioτηlιαν απ6 τooυμπαν lιoμματια φωτιdg, yηg, ljδατog xαι α6ρo9' με τη δtαμευoη 6τt θα ταεπιατqtψoυιλ5).

Tα oτoι1εiα αυτd αq1ιοαγ γα τα oυγxoλλoυν,61ι 6μωg με τoυζ αλυτoυEδεoμουg απo τoυg oπoioυg ε[1αν δημιoυqγηθεi oι [διoι, αλλα με πυxνofg;oμφoυg, με αμ6τρητα αoqατα <<παqφιd> oτερ6ωοαν το οcδμα με τηγ Ψυxη'ιδoτε μετd τoγ θd'γατo να επιοτq€ψει xdθε τι στoγ 1ιbqo τoυ.

... dλλα oυντrjxovταq αδτα μ6 πυxνodg yoμQoυE, d'oρατoυg λoyωτfig μιxq6τηταg τoυg, xαl dπ' δλα α'ι)τα xατεoxεdαoαν tνα odlμα6'yιαTov δια xαθε dτoμov xαl {πειτα μ6αα εig τ6 odlμα αiτ6' δπουεioρ6ει xαi Βxq6ει ξyα d'διακoπoν xlμα, εiclηyαyαv τlg πεqιQoq{gτη g d'θ αvατoυ'ιllυ yη g.

(Πλατων, T[μαιog, 43, α)

oι α6qατoι πυxγoi γ6μφoι 6πω9 αναφ6ρoνται απo τoγ Πλdτωγα, εiγαιοι δεομoi των ανθqωπiνων xυτταρων' εγιil oι αλυτoι δεoμoi απ6 τoυg oπoi-oυ; δoμoυνται ot oλυμπιoι α1ετlξoνται με τηγ υπαρξη τηg δυναμεωζ E ηοτoiα oυν61ει τα oΦματα τoυg. Η δriναμη αυτη oυνιoτα την π6μπτη oυoiα,τη\'πεμπτoγ6ig(6), πoυ υπoδηλιbγεται απo τα π6ντε oτεqεd τoυ Πλdτωγoζ,εΖ τωγ oπoiων τo π6μπτo απoτελε(,ται απo xαγoγιxα πεντd,γωνα.

oι α6qατoι πυxγol γ6μφoι ε[γαι oι δεομo( πoυ δι6πoυν τoν ανθρι.δπινo'.'εγετιπ6 xιbδιxα, oπωg oι δεoμo(, τoυ υδρoγ6γoυ πoυ oυγδ6oυγ τιg αξωτori-7.ε; βdoειg μεταξιi τoυζ χαt oι φωoφoδιεοτεριxo[ δεoμoi oι oπoioι oυγδ6oυντην τεντ6ξη με τηγ φωοφoqιxr] oμdδα.

ooo xαι αν ειoxωqησoυμε στo εσωτεQιxo εν69 ανΘqωπiνoυ xυτταqoυ,τoτ€ δεν θα μπoρθooυμε γα υπoλoγlοoυμε χαt να απαριθμηooυμε τoυgδεσμoυζ τoυ, διoτι, dπωg αναφθqει xαι o Πλdτωγ, oι γ6μφoι εiναι αναρ(,Θ-

uητoι χαι απειρoελd1ιoτoι. Και τo πλ6oγ απειqοελαxιστo σωματiδιo τηgυi-η< αυνιοτα αφ' εαυτοt] τoυ 6να ουμπαν πoυ πdλλεται χαι δoγε[ται αενα-ι:}:.

Ανdλoγoι δεoμoi μ' αυτoυg πoυ αυν61oυγ τα μ6ρια των oτερειilν, τωγι-1qων χαι τωγ αεq(,ων υπdρxoυν χαL στo διdoτημα μεταξf των αoτριxιbνοωμd'των. To διdoτημα μπoρε[ να φαiνεται xενo, ομωg αυτo εiναι μiα

ι5l Tα Aqp[α τηg Xαμi'vηg Γνι1loηg, τ6μ. 1og, oε}'.2|6.ι6l Ξτι δ!' oilαηE oυαταoεωg μιd'g π!'μπτηg, iπl τ6 πd'ν δ θε69 αδτfi xατεyρrjαατo θxεTvoδ ιαξιυγ q αQ iv. (T lμα ιο g, 55c)

t25

126 TΑ ΑΡXEΙΑ TΙΙΣ XΑMENHΣ ΓNΩΣΗΣ

oφΘαλμαπατη πoυ o1ετlξεται με την ου1ν6τητα λειτoυργiαg των ανθqωπi-νων oφθαλμιilγ. Oταγ παqατηqoriμε μ6oα απo 6γα μιxρoοx6πιo, ατενiξoυμεθνα απειqo ουμπαν' απ6 τo oπoio μαζ δημιoυqγε[,ται η αioθηαη 6τι ουμμε-τθ1oυμε, χωQιζ να 61oυμε ουναiοθηoη τoυ 6ξω 1ιilρoυ. H α(oθηoη πoυ επιτε-λεiται μ6οα μαg, ε(,τε xoιτdξoνταg μ6oα απo 6γα μιxqoox6πιo, ε(τε μθoα απ6€να τηλεοx6πιo, εiγαι αxριβιbg η iδια, δι6τι πoυθεγd δεν υπαq1ει η διdοτα-ση τoυ oιilματ6g μαg. Και οτιg δυo πεqιπτιiloειg αντιxqiξoυμε θναν αοτgιxoθoλo, δι6τι oι δεoμol πoυ εγτoπiξoνται με τo μιχQoox6πιo ε(ναι (,διoι μετoυg δεoμoυg που υπαq1oυν oτo α1αν6g otiμπαν. To απειqoμ6γιoτo εiναιταυτoοημo με τo απειQoελα1ιoτo.

oι αναρ[,Θμητoι γoμφoι με τα oυνδεoμενα απ' αυτoυg μ6ρη τoυ oιδματogε[ναι 1oρδθζ πoυ ταλαγτιilγογται, δoνoυνται χαι παρdγoυν ηxoυg. Kαθεoμdδα xυττdqων 61ει την διxη τηζ αqμoνiα χαL τoγ διx6 τηE ηxo. Διαφoqε-τιx6g εiναι o ηχoζ των xυττd,qωγ των oατιilγ πoυ δoνot]νται 6πω9 τα oQυ-y"τα, απo τoν η1ο των xυττd'qωγ τoυ αiματog πoυ qθει. oι xoqδθg δoνot]γταιxαι παqαγoυν η1oυg, διoτι εντ69 ημιbν oιxεi τo Πνευμα τoυ Θεot], o Πριbτog'Η1og τηg δημιoυqγ|αg. o'Η1og αυτog εLναι η qoη τoυ Πνεfματog τoυ Θεoυπoυ διαπεργα παι δια1θει τα ουμπαντα xαι xαθετi πoυ 6xει πνευματιxη υπ6-σταση. o πριi:τog η1οg τoυ Θεoι] ε|ναι o αφατog η1og τoν oπoio oυδε[,g νoυg

διiγαται να oυλλdβει xαι oυδθν oτ6μα δυγαται να πqoφθqει' Tα πανταδoνoυνται, ιοoqqoπoυν xαι υπαxot]oυγ σ' αυτoγ τoν r]1o. Tα παγτα ε|γαιηχoι, η τqιxυμiα' o αηQ, η γη, τo πυQ, o αιθηq, τα rjδατα των θαλαooιilγ, ταιιooψιτ'a υδατα xαι 6λα τα oτoι1εiα τηg δημιoυqγiαE, τα oπoiα ουνθ1oνταιυπ6 τoυ πQωταQχιχoυ αγνιbοτoυ η1oυ, τoυ διαουμπαντιxoυ υπεqβατιxoι]διαπαoιbγ τoυ Θεου.

o Πυθαγ6qαζ ηταγ o πqιbτog πoυ θεμελ(,ωσε την μoυοιxη αqμoν|α τωνoυρανLων oφαιριilν' H πλ6oγ δημoφιληg doxηαη πoυ 6θετε στoυζ μαθητ6Eτoυ τ'1ταν η πενταετηg oιωπη. Eπi μiα πεγταετiα περιoqlξoνταν μ6νo νααxoυγε. Kατ' αυτoγ τoν τρoπo αγ6πτυοααγ αλλεg μεΘoδoυg επιxoινωνiαg,ενεργoπoιιbγταζ τηγ τηλεπαθεια χαι την δι6ραοη. Eια6q1oνταγ στην oιωπη,

δια να αιoθαγΘουγ τoν πρι.ilτoν η1o τoυ Θεoυ, αxoλoυθιbγταζ την αναντiq-

ρητη πoqε(α πoυ πq6πει γα αxoλoυθε[ o dνθqωπog υπαxotioγταζ στηγ παQω-

θητιxη τετραπλη πqooταγη: θθλε, τ6λμα, γνιbgιξε, οιι.δπα' διoτι με την θ6λη-

ση, τηγ τoλμη, την γνιiloη χαL τηγ oιωπη, δυνdμεθα γα αφoυγχQαoθotiμε την

φωνη τoυ θεioυ Λoγoυ πoυ εγoιxεl εντ69 ημcilν, xαθ6ooν η λθξη οιωπη ιοo-δυναμε(, με τo σoι -oπt(7), δηλαδη εντog οoυ ευqioxεται η φωγη,6πωg xηqυτ-

(7) "oψ (γεν. 6π6g) oημαiνει Qωνη, λ6γo9, oμιλiα.

Τo ΠΡoΠΑToPΙKoN ΑMΑPTHMA KΑΙ o ΠoΛEMoΣ TΩN ΓoNΙΔΙΩN

τε χαι o oQφευζ αγαφoQιχα με την πQωτηγ αυδηγ (φωνηγ).

oπωg πqoαναφ6ρθηxε oε απooπαoμα τoυ Πλατωγog, oι oλυμπιoι 6πλα-σαν τα ανθριilπινα oιilματα, εμβdλλoνταg o' αυτα τLζ xτεQLφoQ6ζ τηζ αθανα-τoυ ιJlυyηE. Kαι oτην Eρμητιxη Κooμoγoνiα χαι oτην Πλατωνιxη, oιoλυμπιoι υπαxoιioυγ ατoν Δημιoυργ6 τoυ otiμπαντog xαι ουμμετ6χoυγ στηγτλdοη τoυ ανθριilπoυ. o Θεog εiναι αυτog πoυ τoυζ παραδiδει την θε[α xαιcιΘανατη oυοiα τoυ ανθριilπoυ. Αυτog που 6xει διbοει την ξωη χαt στoυζoλυμπ[oυg, επεμβαlνει, ιδοτε o ανθqωπog να δημιoυqγηθε[ xατ' ειx6γαΘεου xαι oγι ν'ατ' ειx6να Θειilν.

oι xατιilτερoι θεoi δεν 61oυν oν6ματα, αλλd διαθ6τoυν ιδιoτητεg. Αυτ6Eτου επεμβαiνει ωg επoπτηg τoυ πρoγραμματoζ εiγαι o Ζευg. Δεν εiναι oμωgτo oνομα τoυ Ζευg, αλλd η ιδι6τητα τoυ να ξευγνιiει, 6πωg με την γενιxη τoυοι'oματ69 του, Διog, εxφqαξεται η ιδι6τητα τoν διiαταoθαι, δηλαδη η ιδι6-τητα τoυ γα διαoπα. M' αυττ]ν την ιδι6τητα δια-xωq[,ξει τoν αq1θτυπoαvθρωπo. o iδιog oμωζ, ωE Zευq, €γει ^ιαt την ιδιoτητα να ξευγνf ει. Παραλ-i.ηλo φαιν6μεγo συγαγταται oτo μυoτηqιo τoυ γαμoυ, oπoυ τo αqqεν χαι τoΘηλυ ενιilνoγται ειζ odqxαν μ|αν xαι τo γεvνωμενoγ τ6xγoγ εxφqdξει τo απo-τ€λεαμα αυτηg τηg ξεfξεωg.

Αg επαν6λΘoυμε oμωg απ6 την Eqμητιxη θεoλoγiα εx γθoυ oτην Γ('νεotν,δια γα γνωq(αoυμε πιbg περιγqdφεται η επ6μβαoη των oλυμπ[ων οτηντλαoη τoυ ανθqωπiνoυ γ6νoυ9. Xqηοιμoπoιιil την λ6ξη γνωq(αoυμε, δι6τι εxτoυ ρηματog γνωρ(,ξω απoρq6ει η 6ννoια των λ6ξεων: γoνoν oρ[ξω, δηλαδη',,ι'ωq|ξω.

ooo xαι αγ επιδιιilxoυγ oι β6βηλoι να βεβηλιbοoυγ τηγ αληθεια παQα-τοιιilνταg τηγ, η τελευταiα θ1ει πdντα τoυζ μηχανιoμoυg τηζ γα αναδυεταιoτην επιφανεια.

oταγ o Αδαμ xαι η Eυα εξεδιιbxΘηααγ απ6 τoν παqαδεισo, o Θε69 επo[-

ηaε δεqματ['νoυE yιτδvαg xαl Βv6δυoεll αδτoiE.

Καi iπotηαε Κυqιog δ Θε6g τιiι"Aδαμ xαl τfi yυναιxl αiτoi δερ-

ματtνουE yιτσlvαg xαι Εy!'δυαεv αδτοdq. xαi ε7πεy δ Θε6E' iδod'Aδαμ ylyoνεν ιilE εiq iξ ημtΙlν.

(Γ6νεoιg, y',21)

Πιbg ε|ναι δυγατoν o Θε69 να χQησLμoπoιε| πληθυντιxo αριθμo λθγo-νταg, ιδoι1 o Aδdμ tγινε 6να9 απo εμαg;

Eναg απ6 πoιoυζ;Eπιπλ6oγ, τι υπoxρtiπτει η φρdοη δερματiνoυg yιτdlναg;

127

128 TΑ ΑPXEΙΑ TΗΣ XAMENΙ{Σ ΓNΩΣHΣ

Mηπωg o Αδdμ xαι η Etiα φονευoυν xdποια ξιilα πqoxειμ6νoυ γα χQησt-

μoπoιηooυν τo πρo'ιoν τηg εxδoqαg των (τoμdqι) δια να xαλυφθoιiν;Kαι oμωg, οτιg 6γxριτεg εqμηνε|εg τηg Γεν6αεωE απo ειδιxoriE θεoλoγori-

ντεg θoλολ6γoυζ, ot δεqματινoι 1ιτιilνεE απoδiδoγται ωg δ6qματα xd,πoιωγ

ξωων. Παλι xαλd πoυ δεγ αναφ6ρoυν 6τι o Θε69 6oφαξε xdπoια ξιilα, πρo-xειμ6νoυ γα γτυοει τoυζ πQωτoπλαoτoυg.

Eαγ oι δερματινoι 1ιτιilνεg ηταν τα δθρματα απo xdπoια ξιbα, τoτε διαπoloγ λoγoν o Θε69, oταγ γτυγεt τoυζ πρωτoπλαoτoυζ, αγαφωνεt, ιδoυ oAδdμ tyινε tναE απo εμαE; Μ"i1πωg o 6ναE Θε69, πoυ δεγ εi,γαι 6ναg αλλαπoλλoi, φoqdει xαι αυτ6E xαπoια δεqμdτινη γoυνα;

Διαxωμωδιb την xαταoταoη, δια γα τoγLoω π6oo αoτεi,α, β6βηλα χαι επι-

ξημια εiναι τα μηνtlματα πoυ επι1ειqεiται να επιβληθoυν oτoυg ανθqιilπoυg,παραβιαξoνταg xdθε 6γγoια ηθιxηg, νoημoοfνηE xαι οεβαoμoυ πqog τo

Θε(,oν.

oι πoλλoi θεo(, πoυ επεμβα|νoυγ στηγ πλdoη των δερμdτινων 1ιτι.bνων,δηλαδη oτην πλαoη των odqxινων οωματων, 6πω9 αναλυεται απo τoγ Πλα_

τωνα χαι τoν Eqμη, ε(,γαι xαι παλι oι oλυμπιοι πoυ δρoυν πd,ντoτε xατ'εντoλην Θεoυ.

oι δεqματινoι 1ιτιilνεg εiγαι τα ανθqιbπινα σιilματα, oι oαqxινoι φoqε[,goι oπo[oι πλdθoγται δια γα φιλoξενηοoυγ τιζ ανθqιbπινεg Ψυx6g. o τqoπog6μω9 με τoγ oπo[o παqoυoιdξoνταL τα γεγoν6τα αυτd οτην Παλαιd Διαθη-xη oδηγεi οε oυγxυοη χαι παQαπo|ηoη των αληθινcilν ουμβαντων. Διoτι oιπεqιοo6τερoι αημεqα θεωqουν 6τι oι δερμdτινoι αυτoi 1ιτιbνεg ε(,ναι τα δ6q-

ματα απ6 xαπoια ξιbα τα oπoiα φ6qεoαν oι πqωτ6πλαοτoι δια γα μηγ xρυιil-νo1'γ.

o δεqμdτινog 1ιτιilν ε[ναι τo odρxινo πεqiβλημα χαι oι πoλλoi θεoi πoυoμιλoriν εiγαι oι oλυμπιoι. Αυτoi εiγαι πoυ αναφωνoυν ιδoιj o Aδdμ tytνεtναg απ6 εμαg. F'Lναι αυτο τo μιxρo αγγελιx6 μεQoζ τoυ Θεot], 6πωg πρoο-διοq(,ξεται με τoυζ 1qηομosg τoυ Απoλλωγoζ χαt τoυ Διog πoυ 6xoυν πQoα-

ναφεqθεi. Πoτ6 oμωE δεγ θα μποq€ooυν oι xαx6βoυλoι γα απoxαλυψoυγ 6τιπqoxειται για τoυζ θεoυg των Eλληνων, διoτι τoτε θα 6πqεπε να oεβαoτot3ν

τo ελληνιx6 πνευμα χαι γα υπηqετηooυγ Αυτoγ πoυ oταfqωοαν.Yπαρ1ει μ[α οιωπηqα xαι υφθqπoυσα ουνθηxη otiμφωνα με τηγ oπolα

δια γα γiνει oημεqα xαπoιog 1ριoτιανog πρ6πει να απoδε1θε[ την ΠαλαιαΔιαθηxη. Αυτη oμωg δεν απoτελεi xλLμαxα πQoζ τoγ Θε6. Tα 6qγα τα oπoiααπoδ6xoμαι ωg θε6πνευoτα, εiναι τα 6ργα των Πqoφητιδγ xαι oι Ψαλμo|. oMωυαηζ ωζ αληθιγ69 πqoφητηg, μετ6φερε στoυζ ανθριilπoυg τη βoυλη τoυ

To ΠPoΠAToPΙKoN AMΑPTΗMA ΚAΙ o ΠoΛEMoΣ TΩN ΓoNΙΔΙΩN

Θεot. oι Eβδoμηxοντα 6μωg μεταφqαατθg τηg Παλαιαg ΔιαΘηxηg 6xρυψαντην αληθεια, παραπo[ηoαν τα λεγoμεγα τoυ Mωυo6ωg χαι τα πρoοαρμoοαν

'τQoζ τιζ διδα16g τoυ Για1β6.

Απoτελε| διααυρμo xαι υβqη για τo ελληνιx6 πνεriμα τo γα απoδεxoμε-θα την ιoτoριxη Θqηαxευτιxη πoρεiα των Eβqαiων ωg θεoπνευστη χαι ωζαπαqα[τητη πqoijπdθεoη δια να xαταoτoυμε xαλoi 1ριoτιανoi, απoρρiπτο-νταζ τηγ αgxα(α ελληνιxη γραμματεiα χαι τηγ ooφiα των Eλληνων. Δηλαδητην οoφiα πoυ o iδιog o Θεog διilριoε στoυζ 'Eλληνεg, δια να μεταλαμπα-δευτεi εν oυνε1ε[α ειg oλ6xληQo τoγ x6ομo, iνα δoξαoθfi δ Υi6g τoid.vθρcbπoυ.

129

5. H ΠTΩΣΙΣ ToY EΩΣΦoPoYΚAΙ To BΙBΛΙoN TΗΣ zΩ\ΙΣ ToY APNΙOY

Καl Ξyινε π6λεμoE εiE τoν o8qαν6ν' δ Mιyαrjλ xαl oi d'yyελoi τoυBπολεμoioαν xατα τo6 δqαxoντog' xαl δ δqαxων xαi oi dyγελolτoυ Βπoλ6μησαν' dλλα δ6ν iνlxηααν, xαl δ6ν εδq6θηxε πλ6oν δiαδτoι3g τοπoE εig τoν o8qαν6ν. Καt Bρqiyθηxε xατω δ δqd'xων δ

μ6yαg δ δQιg δ d'ρyαToE, δ xαλoι\μενoE Δια6oλog xαi δ Σατανd.g,BxεTνog πο'ιj πλανd δλ6xληρην τrjν oixoυμ6νην, Bρρiyθηxε xd'τω εigτrjν yfiν, xαl μαξ[ τoυ Bρρ[yθηxαν xαi ot dyyελol τoυ'

('AπoxαλυιpιE, 12,7)

o Αqxdγγελοg Mι1αηλ χαι oι ταξιαq1[εg του γιxotiν τoν Δqdxoντα τoν

μεγdλo, τoν Oφι τoν αq1αio, τoν Διdβoλo xαι Σαταγα,xαι τoν q(,πτoυν oτην

Τη μαξι με τoυζ αγγ6λoυg τoυ, επαναφ6ρoνταg την τdξη χαι την αqμoνlαoτον ουραν6.

Πdlg Ξπεαεg ix τoσ oiρανoi,'ΕωoQ6qε, υit τfig αδyfrs; Συνετρ[-QθηE xατα yig, oυ δ xαταπατrΙly τα {θνη. Σιi δ6'6λεyεg Βν τfi δια-vοtφ ooυ' "Θ6,λω d'να6fi εiE τ6ν oδqαν6v, θ6λω δψriloει τ6ν θq6ιlονμoυ δπεqανcυ τdlν d.oτqων τoδ Θεo6' xαi θ6λω xαθioει Βπl τ6 δρogτfiE oυναξεωE, πρ6g τα μ6ρη τoi 6oQQd' θiλω d'να6fi iπi τd' 8ψητdlν vεQελr0ν' θ6λω ε7oθαι δμoιog τoi "Υιllioτoυ''. ΕiE τoν d.δην6μωg θ6λειg xατα6fi, εig τd' 6αθη τoi λαxoυ.

('Ηαα'tαg, !4,1.2)

o Eωοφoρog, o αq1ηγ6g των 6xπτωτων αγγθλων, oυν6λαβε oτην διdνoιdτoυ γα αν6λΘει στoγ oυ8αγ6 xαι γα θ6oει τoν Θρ6νo τoυ υπερανω τωναoτρων τoυ oυQανoιi, επι1ειq<ilγταζ να xαταoτεi oμoιog με τoν'Yιpιoτoν. Toiδιo διαβdξoυμε χαι oτo απdxqυφo Eυαγγ6λιo τoυ Bαqθoλoμαioυ. Oταγ o

Θε69 6πλαοε τoν dνΘqωπo, o Αρ1αγγελog Mιxαηλ παqoυoiαοε την ειx6νατoυ Θεoυ oτoν Eωοφ6qo xαι τoυ εξητηοε να τηγ πρoοxυνηoει. o Eωoφ6ρogαρνηθηxε, δι6τι o lδιog ηταν πλαoμ6νog απ6 πυρ εχ τoυ πυq6g, εγΦ oανΘρωπog t]ταν απ6 πηλo xαι t]λη.

ι32 TΑ ΑPXEΙA THΣ XΑMENHΣ ΓNΩΣHΣ

Και 6ταν rjλθα απ6 τα π6ρατα τoυ xooμoυ, o Mιyαrjλ μoυ εtπε," Πρooxdνησε τηv ειx6να του Θεod, τηv oπolα 6πλααε xαθ' ομo[ω-orj Toυ''. Εycb oμωg ε[πα, "Εycb ε[μαι πυq εχ τoυ πυρ69, rjμoυv oπqcbτog d'yyελog πoυ δημιoυqyrjθηxε. Θα πρoαxυvrjoω λoιπ6ν εycΙlτoν πηλ6 χαι τηy dλη;'' o Mιyαrjλ μoυ ε[πε, " Πρoαxdνηαε, αλλιrilgθα oqyιoτεi μαξi σoυ o Θε6g''. Εy6 απrjvτηαα, "O Θε6g δε θαoρyιoτεl μαζl μoυ. Εyrb 6μω9 Θα 6αλω τov θqouο μoυ εναντια στo1)διx6 τoυ xαι θα y iνω oαν xι' αυτ6y'' ' Toτε o Θε6g θtμωoε μαζ[ μoυχαι' με 6ριξε yαμηλα, α@od δι{ταξε να ανolξoυy oι χαταQqd'xτεEτoυ oυQανod. Oταv 6'πεαα yαμηλα, qc|lτηoε

'ιαι τoυζ εξαxoαioυgαyy6λoυ9 μoυ' αy θ6λoυy να πQoσχυνrjαoυν. Εxεlνoι απτjντηoαν," oπωg o αqyηy6g μαg, 6ται xαι εμεtg δεy θα πqooxυνrjαoυμε αυτ6νπoυ εlyαι xατδτερog απo εμαg''. Και τ6τε εqρtQθηoαy αlτ' αυτ6y?(αι oL εξαx6oιoι αyyελoι μαξ[ μoυ.

(A π6xqυ Q oν Ευ αyy 6λ ιoν Β αq θ o λo μα ioυ, 4, 54)

o Eωoφ6qog αqνηΘηxε γα πQoσχυνηoει την ειxoνα τoυ Θεoιj xαι Θ6ληoενα θ6οει τoν θρoνo τoυ ενd.ντια oτoν θρ6νo τoυ Δημιoυqγoυ. o ανθqωπoE,εxτ6g απo υλη xαι χωμα, εi1ε μ6oα τoυ χαι πνειiμα. Αρα o Eωoφ6qοE δενεδ€xθη γα πQoσχυγτ]oει 6xι την riλη χαt τoγ πηλ6 oπωg πqoφαοiοθηxε, αλλdτο [διo τo πνεfμα. Mαξi μ' αυτ6ν εναντιιilθηπε στoγ Θεo oλ6xληQo τo αγγε-λιx6 τoυ τdγμα. O iδιog, ωg αq1ηγoE των Lxπτωτων αγγ6λων, ηταν αQχd.γ-

γελog xαι 6φεqε τo φωg. Στoν διdλoγ6 τoυ με τoν Bαqθoλoμαlo απoxαλυ-πτει oτι πλdαθηxε πριilτog απ' oλoυg τoυg dλλoυg αq1αγγ6λoυg.

'{'πλααεy Bμ6 πqrilτov, δε,ι3τερov Mιyαηλ τ6v d'qyιατqατηyoν τdlνd'νω δυναμεων, τρiτoν Γα6ριfiλ, τ6ταqτoν oiριrjλ, πi'μπτoνPαQαrjλ, ξxτoν Nαθαναrjλ, xαl 6τ6qoυg d'γy6λoυ9, δν τd' 6u6ματααδτrΙlν λαλfiααι oi δ{ναμαι.

(A π6xρυ Qoιl Ευ αyy tλ ιον Β αq θ o λo μα [ου, 4, 29)

o Eωoφ6ρoζ ηταν ελεrlΘεqog να ενεqγεi χαι να ox€πτεται' χωQιζ 6μωζνα γνωqiξει τα 6qια τηg ελευΘερiαg τoυ. oι dλλoι αq1αγγελoι εLπαν oτσlμενxαλdlg, ατ6μεν μετα φ66oυ Θεoi πiατεωE xαi d'yd'πηg. Αυτ69 δεγ τo εiπε.

H οx6ψη xαι μ6νo να παραβιασει με τoυg αγγ€λoυζ τoυ την ταξη χαι τηγιεραρ1i,α τηg δημιoυqγi,αg τoυ Θεoυ, με oxoπo να xαταλαβoυγ τηγ θ6oη ανω-τ6ρων απ' αυτoιig πνευματιxι(lν oντoτητων, ηταν αqxετt] δια γα επιφ6ρει τηνπτιiloη τoυg. Oι €xπτωτoι αγγελoι ηταν τ6oo εξελιγμ€νεg oντ6τητε9 πoυ δεγτoυζ επιτQεπ6ταγ να ενεργτ]ooυν μ' αυτ6ν τoν τρ6πo. Δεν γνιbριξαν oτιεντ69 αυτιilν υπfq1ε διxλεiδα αoφαλεiαg, η oπo[α, εαν παqαβιαξοταν με τηνox6ψη να εξoυοιdοoυγ dλλoυg αγγθλoυg, Θα επ6q1oνταν αχαQιαiα η πτιboητoυE. Αυτ6 ηταν τo μυoτιxo τoυ Θεoυ, τo oπo(oγ αγνooιioε o Eωoφ6ρog.

Η πεqιoριoμ6νη γνιiloη πoυ χαQαχτηq(,ξει 6λα γενιxα τα δημιoυργηματα,

Η ΠTΩΣΙΣ ToY EΩΣΦoPoY KAΙ To BΙBΛΙoN THΣ ZΩHΣ ToY ΑPNΙOY 133

εiναι αυττ] πoυ τα xαθιoτα αδιiναμα 6μπρoοθεν του Παντoγγιiloτoυ Θεoti.

Aγνoιilνταg o Eωoφ6qog 6τι η οxθψη xαι η αλαξoγε[,α τoυ να διαταραξει την

oυqανια τdξη θα επ6φεqε την πτιiloη τoυ, τoγ xατ6οτηοε αδriναμo γα την

αποδεxτε[ ωg δ[xαιη'η πτιiloη τoυ δεγ προηλθε απ6 τoν Θεo, αλλd απ6 τoυg

ν6μoυE τηg δημιoυqγ(,αg'Eναg απ6 τoυg 6xπτωτoυg αξιωματουxoυg τoυ Eωοφ6qoυ ε(ναι xαι o

Oφιζ, o oπo(oE βριοx6ταν oτoν τ6πo 6πoυ 6λαβε χωQα η πo|ηοη τoυ Αδαμχαι τηζ EυαE. Στoν 1ιilρo αυτ6γ, o Διαβολog παραxινεi τoν Oφι να διαβdλειτoυζ πQωτoπλdοτουg με oxoπo να επδιω1θorjγ απo τoν παqαδειoo. o oφιgαπαγτd 6τι φoβdται την oργη τoυ Θεotj' o Διdβoλog 6μωg τoν ενθαρριiνειχαι τoγ παqαxινε(, να χαταστε( oxειiοg τoυ, ιboτε να oμιληoει o [διog δια του

oτoματog τoυ.

Και oμlληαεy o Δια6oλoE oτou oQι λ6yovταg' "αrjxω xαι !λα πρoEεμ6να xαι θα ooυ ε[πω λ6γoν απo τov οποio θα ωQεληθε[g''' T6τεπρoαrjλθε o oQιg', xαι λtyει o Διd.6oλog σ'αυτov'"ΠληqoQoqoδ-μαι 6τι ε[ααι oυνετ6τερog, υπεqανω oλων τωι, θηq[ων' εyril λoιπ6vfiλθα να oε xαταuorjσω' σε 6qηxα δε ανιbτεqο 6λων των θηqlιυν αν24αι συvoμLλοdν μαζt ooυ. oμωg πqoακυναg τoν μιxq6τεqo. Γιατ[τqωg απ6 τα ξιξανια τoυ Aδαμ 21'αL τηζ yυναιx6g τoυ' 24αι' δεll τqωgαπ6 τoν xαρπ6 τoυ παqαδε[ooυ; Εμπqοg, orjxω xαι 6λα xαι αg'

xανουμε αυτoν να εxδιωyθεl απ6 τov παqαδειoο' oπωg xαι εμεIEεxδιωyθrjxαμε εξαιτ[αζ τoυ xαι μ6αω αυτoιj'. Λ6yει o' αυτ6ν ooΦιg'"Qο6o6μαι μiπωg xαπoτε θυμtiloει μαζ[ μου o Κ'ι\qιog''. Καιλ6yει o' αυτ6ιl o δια6oλοE' "μη Qo6αααι, μ6νo να γ|,νειg 6ρyαν6μoυ' ?{αι εyrb θα oμιλτjoω με τo ατoμα σoυ με τo oπoiο θα xατoq-θιbαειg να εξαπατi7oειg αυτ6v''.

(A π6xqυ Q o g A ποxαλυιll ιg M ωυ α 6ω g' |6, 1')

o'oφιg εξαxoλoυθεi να αναγνωρ[ξει τoν Θε6 ωg Kυρι6 τoυ, 6μωg o Διd-

βoλog, o oπoiog δεν θ1ει διxα[ωμα ενααgxΦoεωg' ξητd απ6 τoν oφι να μετα-

βληθε( oε αxεriog τoυ δια να oμιληoει διαμ6ooυ αυτof ' M' αυτ6ν τον τρ6πo

παραοtqει την Eυα xαι γiνεται η αιτiα να εxδιω1θoυν oι πqωτ6πλαoτoι απ6τoν παρdδειoo.

Oι 6xπτωτoι αγγελoι xαι oλoxληQη η ιεQαQχiα τoυ Eωoφoqoυ βqloxo-νταν ηδη πqoφυλαxιαμ6νoι oτην γη' Eiναι πgoφυλαxιoμθνoι xαι 61ι xατα-διxαoμ6νoι παι δι' αυτ6γ τον λ6γo εiγαι ελεr]ΘεQoι γα δqdοoυν, πdντα 6μωg

υπo τoγ €λεγ1o χαι τηγ επιοταoiα των Αρ1αγγ6λων. Toυg επιτq6πεται γαε(ναι oυμμ6τoχoι στo θε[o ο16διo δια να απoδεlξoυν oι ανθρωπoι εdν αξ[-

ξoυγ την Θυοiα τoυ Ιηoου επd,γω οτoν Σταυq6 xαι εαγ αξiξoυν γα εισ6λθoυγοτη βαoιλε(,α τωγ oυqανι(lν. Kατ' αυτ6ν τoν τρ6πo dq1εται γLα την ανθqω-π6τητα μ(,α δoxιμαα|α π[,oτεωg, πoυ δεγ o1ετ[ξεται ουτε με την ηλιx[α η την

134 TA ΑPXEΙA THΣ XAMENHΣ ΓNΩΣΙΙΣ

χαταγωγη, ofτε με την μ6Qφωση ti τηγ oιχoγoμιχη χατdσταση, ofτε με τoδιανoητιx6 η τo xoινωνιx6 επ(πεδo των ανθqιilπων.

Σ1ετ(ξεται με τηγ αγdπη τoυ ανθριilπoυ πQoζ τoν Δημιoυργo Toυ, με τηγπ[oτη xαι την oμoλoγ(α 6τι Ktqιog xαι Θε69 τωγ πd,γτωγ ε(γαι o Σταυqω-θεi,E xαι Aναοταg Ιηoorig Xqιοτ69.

To πνευμα τωγ θxπτωτων αγγ6λων, δηλαδt] τo πνεliμα τoυ Eωoφoρoυ,ειοεq16μενo οτoν odqxινo φog6α λαμβdνει την oψη τoυ "ανΘρcδπoυ", μεαπoτ6λεoμα γα πoλλαπλαοιαξεται χαι γα εxδιxεi,ται τoυg ανΘqιbπoυg, διoτιφ6ρει τα γονiδια χαι τoυζ xιbδιxεE συμπεQιφoQαg εξαιτ(αg τηg πqoελευoειilgτoυ απ6 τoυζ αστεQιoμoιig τoυ Oφεωg χαι τoυ Δqαxoντog.

Mετd την πτιilοη τoυζ oι 6xπτωτoι dγγελoι βqioxoνται εγxλωβιομ6νοιοτo αιθεqιx6 περ[βλημα τηζ γηg' επηqεdξουν αqνητιxα τoυg ανθqιilπoυg,διαβdλλoνταg τoυg, με οxoπ6 γα τoυζ φι6ρoυν αντιμ6τωπoυg με τoν Δημι-oυργ6 τoυg. Κατdληξη αυτoιi τoυ o1εδioυ εiγαι τo ουoτημα τoυ Αντι1qioτoυ(666), πoυ ηδη λαμβdνει 1ιilρα oτoν πλανητη μαE xαι φ69ει τoυg ανθqc(lπoυgενιilπιoν τηE φοβερηζ xρloηζ να επιλθξoυν ελευΘεqα τi την οωτηqiα η τηνxαταδixη τoυg.

Η πτιilοη τoυ oφεωg, οε αγτiΘεση με την πτιiloη τoυ ανθριilπoυ εiγαιτε}'"ιxtι xαι αμεταxλητη. Γιατi 6μωg αυτ69 χαι oι υπoτελεig τoυ που δι6πρα-

ξαν λdθog γα μηγ oυγxωρot}νται, εγΦ o ανΘρωπoE, 6,τι χαι να διαπq0ξει,εxτ6E απ6 τo 1dραγμα τoυ Αντι1qi,στου, εdν μετανoτ]οει ειλιxρινd oυγ1ω-qεiται; Γιατi αυτ69 o δια1ωqιoμ6g, μεταξιi των ανθριbπωγ χαι τωγ 6xπτω-των αγγθλων, απ6 την οτιγμτ] πoυ χαι oι διio υπ6πεoαγ σε ανυπαχoη απθνα-ντι oτoγ Θεo;

Oι 6xπτωτoι dγγελoι πριν απ6 την πτιiloη τoυg δεν εi1αν oιilματα oμoιαμε τα oιbματα των ανθqιbπων. 'Hταγ τ6οo εξελιγμ6να πνευματιxα 6γτα πoυδεν τoυg επιτρεπ6ταν τo λdθog.

Σε αντ(,θεoη μ' αυτoιig, τα οιbματα των ανθqιbπων 61oυν μια συγχεχQι-

μθνη ουμπεqιφoqd, ιiloτε μ6oα απ6 τoυE γενετιxoιig τoυg xιilδιxεg να εxφqd-σoυγ χαι να διαμoρφιbooυγ 1αqαxττ]qα. E1oυν τo διxo τoυg βιoλoγιx6 xαιβιo1ημιx6 πq6γραμμα πoυ o1ετiξεται με την υλη απo την oπoiα απoτελoι]-γται. Kαι επειδη τo πρ6γqαμμα τoυ ααqxινoυ φoq6α δημιoυργε(, πdθη xαιαδυναμiεg, oι dνθρωπoι oι oπoioι βg(οxoνται oτα oιilματα ωg ψυ16g, επηQε-

αξoνται xαι υπoπiπτoυγ σ' αυτα. Mπoqoιiν 6μω9 γα απαλλαγoιiν απ6 ταπdθη τoυg, αρxε[ να xατανoηοoυν τη βαΘιiτεqη οημαοiα τηg 6ννoιαE πoυεμπεqιxλεiεται στo Δελφιxo Γydιθι ααυτ6ν.

o διαxωqιoμ6ζ τηζ πρoοωπιx6τηταg απ6 τηγ ατoμιχ6τητα εiναι επιβε-

βλημ6νο9 οτoν dνθqωπo δια να αντιληφθε[, 6τι τo ατoμιxoν εiγαι αυτ6 πoυ

ι{ ΠTΩΣΙΣ ToY EΩΣΦoPoY KAΙ To BΙBΛΙON TΗΣ ZΩtΙΣ ToY ΑPNΙOY

πQoσπελαξει τo Θειoγ, τo iyoιxoiν Βν fiμTν, xαι παqωθεi, πqoE την αιωνι6-τητα, δiδoνταg ουγ1q6νωζ τηγ απdντηoη οτo εριilτημα τι εoτi τo Yπ6qνooν

χαι τo Yπ6ρλoγoν.

Καt ε7πεν ΚυριoE δ Θε6E πq6g τoν 6Qιν''Επειδi1 ΞxαμεE τoiτo, iπι-xαταρατoE vα fioαι μεταξιj τrilv xτηνcilν, xαl παντων τdly ξcbωv τoδ

dyρoδ' iπl τfig xoιλ[αζ ooυ θ{λειg περιπατεT, xαl 1σlμα θ6λειg τρcb-

yει, παααg ταg iμ6ρα9 τfig ζωfiE ooυ.(Γ6νεoιE, Υ', !4)

Διατi o oφιE xαταδιxdξεται να 6qπει δια τηg xoιλiαg τoυ χαι πιilg βqι-oxoταγ πQιν την xαταδ(xη τoυ; Eφ6ooγ πQιγ απ6 την πτιbοη τoυ υπηQχαγ

τ]δη τα εqπετα, μηπωE η xαταδixη τoυ να 69πει 61ει αλληγoqιxη οψαo(α;o dνθρωπog απoτελεiται απ6 odqxα, ιpυ1η xαι πνειiμα. To ιpυ1ιx6 oιilμα

διαθ6τει ενεqγειαxd x6ντgα, xαθιbE απ6 τoγ xo^ιxυ^γα xαι παqαλλt]λωg πρog

την oπoνδυλιxη oτηλη αγυψωνεται μ[α α69ατη oτηλη, με μοQφη διπληg 6λι-

xαg. Η οτηλη αυτr], 6πω9 η oτηλη τoυ θεqμoμι1τρoυ, αγυψ6γεται χατ' αγα-

λoγ[αν πQoζ τo πνευματιx6 επiπεδo τoυ ανΘριilπoυ, σχηματiξoνταg επτd

ενιiloειg (διαxλαδιboειg) πoυ αντιοτoι1oιiγ oε επτd ενεqγειαxd xθντqα. Tαx6ντρα αυτα βQισχoγται στηγ αQχη τηζ oπoνδυλιxηg oτηληg, oτα γεννητιιd6ργανα, oτo οτoμα1ι, στην xαρδια, oτoν θυρεoειδτ], oτην υπ6φυoη χαι στηγ

επiφυoη. Oταν γiνoνται oρατα απo xαπoιo διoqατιxo ατoμo, oμoιdξoυν με

τo xηqιixειoν τoυ Eqμorj, xαθ6οoγ oτoν 1ιbqo τηg υπoφrioεωg φαlνεται μ[,α

χQυση οφα[,ρα με αxτ[,νεg πoυ απoτυπιilγoγται ωg πτ6qυγεg. oπoιog χατoQ-

Θιilοει γα αγυψωσει τηγ φωτεινη oτηλη οτo oημεi,o των πτεqfγων αυτιbν,

επιτυγ1ανει την εξoυoiα επi τωγ υλιxιilγ πqαγμdτων.Η υπoφυoη εiναι τo 6xτo xθντqo παι o1ετiξεται με την δι6qαoη η τo

τρ(τo μdτι, εγιil η χQυση οφα(,qα με τιζ αxτlνεg εiναι τo 6βδoμo x€ντqo xαιοxετ[ξεται με την επ(φυοη. 'Oοo πεqιοο6τεqo αφυπνiξεται η πvευματιιηυπoοταoη εν69 ανθqιilπoυ, τ6σo πεqιoo6τεqo η εσωτεQιxτ] xρυoη φλdγα ανυ-

ψιbνεται. 'oταν φθαoει στo xαρδιαx6 x6ντρο, δημιoυqγεiται η oυμπαντιxηαγdπη. Στην xαρδια βρiοxεται η θδqα τoυ Αγ(oυ Πνευματog xαι οταγ αγoι-

1θεi αυτ6 τo x6ντqo, τoτε πoλυ εtjxoλα μπoρoιiν να ανoι1θοιiγ xαι τα υπ6-

λoιπα.

Καi Bαν '{yω yαριoμα πqoQητε[αζ xαi yveιqlξω δλα τd' μυoτriριαxαl 6λην τrjν yνdlαιν, xαl iαν tyω δλην τrjν π[oτηv, dtατε vα μετα-θ6τω 6oυνα, d'λλα δ6ν '6yιι d'yαπην, ε7μαι oι)δ6ν'

(Πρ6s Κoq ινθ ioυg A', 13, 2)

To xθντρo τηζ xαQδιdg αφυπνiξεται μ6νo με 6qγα, xdτω απ6 πιστη χαιαγαπη πQoζ τoγ Θε6, ανιδιoτ6λεια χαι πQoσφoqd πqog τoν ουγdνΘQωπo.

135

t36 TA ΑPXEΙA THΣ XΑMENHΣ ΓNΩΣHΣ

Aπαqαiτητη πgoUπoΘεoη oμωζ δια γα ανoι1θε[ το x6ντρo τηg παqδιdg εiναιη μυστηQιαxη ξωη, η θεiα εξoμoλ6γηoη χαι η oυνειδητη Θεiα Koιγωγ|α.

oταν η χQυση oτηλη αγ6λΘει οτο τελευτα[o x6ντqo πoυ βρioxεται στηγεπiφυoη, δημιoυργεiται τo φωτooτ6φαγo πoυ βλ6πoυμε στoυζ αγ[oυg,xαθωg διαφoqoπoιε|ται η αfqα τoυg.

Η υπoφυoη απoτελεiται απd δυo λoβoυg, εχ τωγ oπo|ωγ o εμπqooθιogρυΘμ(,ξει τιg φυοιx6g λειτoυqγiεg των oργdνων τoυ φυσtχoυ oιilματog, εγιb ooπ(oθιog o1ετiξεται με τηγ επi,φυοη, οτην oπoiα βρioxεται η διανoια. Η υπo-φυοη o1ετiξεται με την δι6qαοη, ενιb η επ(,φυοη με τηγ τηλεπdθεια χαι τoντ]1o' Αφυπνiξoντdg τιg ιδιοτητεg αυτιilν των xθντρων φτανει xαπoιogdνθqωποg οτην "θ6ωοη" χαt γ(νεται xυq(αq1og τηg υληE.

oταν αυν6βη η πτcδoη τoυ oφεωg, η χQυση αυτη οτηλη πεqιoρloτηχε στoηλιαx6 πλ6γμα, πoυ εiναι τo x6ντqo τoυ οτoμd1oυ, τo x6ντqο τηg υληg,δηλαδη τωγ συγαισθηματων, των επιθυμιιδν, των απoλαt]οεωγ χαι τωνουγxινηoεωγ. Δι' αυτo xαι 6ταν ουγxινoriμεθα, αιoθανoμεθα 6γα xdψιμooτo oτoμd1ι. O αρνητιxog δαLμοναE Mπαθoμ6τ, απειtιoν[ξεται πdντα με τηγχQυση οτηλη να φτd,νει μ61ρι xαι τo x6ντqo του oτoμαxoυ. H πτcilοη τoυoφεωg λoιπ6γ στην γη, ουγoδευεται με πτcδoη τηζ πγευματιτιoτητog τoυ στoxθντρo τoυ οτoμαxoυ, στo xθντqo τηg υληg xαι δι'αυτ6γ τoν λ6γo xαταδι-xαοτηxε να 6qπει δια τηg ιoιλiαg.

oπωg 6μωg o oφιg xαταδιν"αoτηxε να θρπει δια τηg xoιλiαg, με oμoιoντqoπo η πγευματιτιoτητα oημεqα οιiqεται απ6 την {λη xαι τιg υλoφρoνιx6goυγπινηoειg, δι6τι πqωτo μ6λημα τωγ πεQισσoτθρων ανθρωπων ε|ναι η απ6-χτηση χQημdτωγ, δοξαg, εξoυο[αg, oωματιπιilν ηδονιilν xαι απoλαυοεωγ,xαθωg χαι η ιχαγoπoiηoη παοηg φυoεωg επιθυμιων. Σ'αυτ6g τιg επιΘυμ(,εgχαι τα πdθη πq6πει να επιβληθεi τo πνευμα, η Xqιοτιxr] oυolα πoυ 6xει μ6oατoυ o xdθε ανθρωπog, ωοτε η ατoμιx6τητα, τo θε[oγ εγc(l, να xυqιαq1ηοειστηγ πQoσωπιx6τητα. Η πqooωπιx6τητα εiναι π.1. ο Δημητqηg, ενcδ η ατo-μιxoτητα ε(,γαι τo θεioν dτoμoν, ε(,ναι τo Xριοτιx6 οτoι1εioν πoυ 61ει μ6oατoυ o Δημ{τqηg.

Απ6 πoυ λαμβανoυμε την λoγιxη xαι την ιxαν6τητα γα χατανooυμε xαινα διαxρ[νoυμε; Στo οωμα μαg βρεθηxαμε ξαφνιxα xαι δεγ εi1αμε επiγνωοητηg υπdqξειbζ μαg την oτιγμη πoυ γεννι6μασταγ. To oιbμα μdg τo 6δωοαγ οιγoνεig μαg. To πνεtiμα 6μωg δεν μαζ τo €δωoαγ oι γoνεig. Eiναι διx6 Toυ.

Η xαταδlxη των oφιoνιδιilν να 6qπoυν δια τηg xοιλiαg, δηλιilνει τηνπνευματιxt] τoυg πτ<ilαη. Yπdρxει oμωg xαι μiα δεriτεqη xαταδ[xη, να τριδνε

1ωμα xαθoλη τη διdqxεια τηζ ξωηg τoυg' πoυ oημα(νει oτι oι oφιoνi,δεg λαμ-βdνoυν την τρoφη τoυg απ6 τηγ γη xαι δεγ τqθφoνται πλ6oν με τρoφη πνευ-

Η ΠTΩΣΙΣ ToY EΩΣΦoΡoY KΑΙ To BΙBΛΙON TΗΣ ZΩΗΣ ToY ΑPNΙoY 137

ιιατιχη' Πθφτoυν στηγ γη, πqooλαμβdνoυν ανΘqιbπινη oαρxα xαι υπoxειγταιτλ6oγ xαι αυτoi oτην διαδιxαo[α τηg γεννηoεωg.

Στην AλIα απo την Σ'ιi6αqη, xτoυ παQευqιox6ταν ατo αλαοg τηgAρτ6μιδog (ηταν χαL ειζ την Φρυytαν τo αλoog) Qανερrbθηxε θε[ogδραxog, Qo6ερ6g oτην 6ψη xαι 6yινε αυvτqoQ1g τηg' Και τ6τε αv6-xυι!αv απ6 τηv πρrbτη απoρα, oι oνoμαξ6μεyoι oQιoyεvε[g.

(Aιλιαν69, Περ[ Q'ιjαεωg των ξcbων,12,39)

H παqoυο[α τoυ φoβεqori οτην oψη δQαxoγτoζ στo dλoog τηg Αqτ6μιδogz-αι η επαφη τoυ με την Αλiα εiναι, xατα τoγ Αιλιαγ6, η πριilτη παqo1η οπ6ρ-

ματoζ τωγ αλλoειδιbγ 6γτων απo τουg αoτεqιομoιiE τoυ Δρdxoγτoζ χαι τoυoφεωg, πQoζ τιζ γυναixεg των ανθqιbπων.

oι 6xπτωτoι απooτατεg εξαπoλoυΘofν 6ω9 oημεqα γα ε(,γαι πρoφυλαxι-oμι6νoι ατoν γηινo χωQo, oπoυ xαι αναμθνoυν την απ6φαoη τηζ τελιxηζ τoυζzαταδixηg την ιilρα τηg Κρ(,οεωg, nιατα την Δευτ6ρα Παρoυοiα τoυ ΙηοofXριoτoti.

Κα[ d'νoξε τ6'oτ6μα τoυ δια 6λααQημ[αν xατα τoi Θεo6, νd' 6λα-αΦημioη τ6 6voμα toυ κα[ τrjv αxηνfiy τoυ xαl Βxεlνoυg πoδxατoιxoσν εig τ6ν oδραν6ν. Toi Βπετραπη Βπioηg να xαν17 π6λεμoνxατα τ6ν d'ylων xαl lrd' τotE νιxrjo71 xαl τol iδ6θηxε iξoυαlαΒπαιrω εig xαθε Φυλiιl xαt λα6ν, yλ6ααα κα['{θνog. Κα[ θα τ6 προ-oxυvrjooυν 6λoι o[ κd'τoιxoι τfrg yig, τrlν δπotωv τ6 6νoμα δ6v '6yει

yaαΦfi εig τ6 6ι6λ[oν τfiE ξωΠs τoi'Aρν[oυ τoi ioQαyμ|voυ d'π6xατα6oλfi g x6oμoυ. " oπoιoE "6yει αδτια, d'g d'xodoy1.

(Aπoxd'λυιll ιE, 1,3, 16)

o Αντi1qιoτog Θα βλαοφημηoει xατd, τoυ Θεoυ, θα xαγει πoλεμo xατdτων Aγ[ων χαL τωγ πιoτΦγ, xαι θα xυqιαρxηοει oε 6λoγ τoν πλανητη. oι"ανθgωπoι" πoυ Θα τoγ πQoσχυνηοoυν xαι Θα λαβoυν τo 1αqαγμα τoυ, ε(ναιαυτoi πoυ απ6 xαταβoλrjg x6ομoυ δεγ ε[ναι εγγεγραμμ6νοι εlE τ6 βιβλ('oντis ξωis τoσ'Aqνloυ xαι δεν μπoqoυν να γ(,νoυν μ6τo1oι οτην βαoιλε|ατου Θεoυ.

Πoιoι εiναι 6μωE αυτοi πoυ πqιν αx6μη δημιoυqγηθεi o x6ομog ε(ναιz.αταδιxαομ6γoι, εγΦ μεριxoI dλλoι πdλι πqιν δημιoυqγηθε[ o x6ομog ε(ναιoωομ6νoι;

Kαι γιατ(, oι πρι(lτoι γα εiναι xαταδιxαoμ6νoι, ενι.b oι δευτερoι oωoμ6νoι,απ6 τηv oτιγμη πoυ ολα τα πλdoματα απ6γαγτι oτoγ Θε6 εiναι iοα;

Mεριxo[ ανdμεοd μαg, δεν εiναι γεννηματα ανθqιbπων, αλλd γεννηματαoφεων xαι ε1ιδνιilν. Tα γεννηματα αυτd δεν 6γιναν xατ' εντoληγ Θεoυ, αλλαz'ατ' εντoλr]ν τωγ ιδ(,ωγ τωγ 6φεων χαι τωγ ε1ιδνων. Δι' αυτ6 xαι εγαγτιcil-

138 TΑ ΑΡXEΙΑ TΗΣ XAMENΗΣ ΓNΩΣHΣ

γoγταt στo σχ€διo τoυ Θεoυ χαι σε 6ooυ9 Toν υπηρετ9fγ(1).

Γεννfiματα iyιδνdιν, πdιg ε7ναι δυνατ6ι, νd' μιλfiτε yια xαλd' πQαy-ματα, d.φot ε7αθε πονηρo[;

(Mατθαiog, 12,34)

Γεννrjματα 6yιδvdιν απoχαλεσε o Ιηooιig τoυg Ιoυδα[,oυg πoυ τoν xατη-

γoQoυσαγ, yεννfiματα Βyιδν6ν απoχαλεσε χαι o Αγιog ΙωdννηE o βαπτι-oτηg τoυg Φαqιoαioυg χαι τoυζ Σαδδoυιαioυζ πoυ πqoοηλθαν oτo βdπτι-oμα τoυ'

Γεuνηματα Byιδνdlν, πoι6E αd'g δπ6δειξε να d'πoQιjyετε τrjν μ6λλoυ-oαν 6qγrjν;

(Mατθα[og, 3, 8)

Tα γεννηματα αυτd, oι υιoi τηg απωλεiαζ, βQισχoνται μεταξι] τωγανθqιbπων xαι oμoιαξoυν με τoυE ανθqιbπoυg. Δεν εiναι 6μω9 d,νθqωπoι,αλλd xλωγoπoιημθνα ανδqoειδη πoυ δεγ δημιoυqγηθη'(αν }ιατ' εντoληνΘεorj αλλα xατ' εντoλην τoυ oφεωζ τoυ αQχα[oυ. Eiγαι €1ιδνεg πoυ δηλη-τηριαξoυν το δημιoιiQγημα τoυ Θεοr]. Δεν xατdγoγται απ6 τoγ Θε6 αλλd απ6τoν πατθqα τoυζ τoγ διαβoλo xαι αxoλoυθoriν τιg επιθυμiεg τoυ πατq6g των.

'ΕαεTg xαταyεoθε d'π6 τ6y πατ6ρα oαE, τ6ν διd'6oλoν, xαl τd'g iπι-θυμiαg τoi πατi'ρα ααE θ6λετε νd' xd.νετε.

('Ιωd.vνηE' 8' 44)

Tα Ξρyα, τα δπoTα Βyιb xd'νω εig τ6 δνoμα τoδ Πατ6ρα μoυ, αι)ταμαρτυqoiν δi iμ6.'Aλλα oεTg δ6v πιoτει3ετε, δι6τι, δπιυg αd'g ε7πα,δ6v ε7αθε d'π6 τα διxα μoυ πρ66ατα.

('Ιιυd'vνηg, 1,0,26)

Tα γεννηματα τωγ ε1ιδνιbν δεν αντ]xoυγ στην πo[μνη του Xqιοτοι], αλλdεiγαι εγdντtα σ' αυτηγ, με oxoπ6 απ6 τ6τε 6ω9 xαι οημεqα να διιilxoυγ τoελληνιxo πνεtiμα.

o Ιηοoυg πρooευ1ηΘηχε για τoν Πθτρo πoυ τoγ απαρντ]θηxε τQειζ φoQθζπριν λαληoει o πετειγ69,61ι oμωg χαι για τoγ Ιoιjδα πoυ τoγ πq6δωoε'δι6τιαυτog δεν ανηxει στoυζ ανθqιbπoυg αλλd ατoυg υιοlig τηg απωλεiαg, 6πω9

xαι η Σαλιbμη αλλd χαt o αγαμενoμενog Aντl1qιoτog." Εxεlνoυg πod μoi "6δωxεg τoιig BQdλαξα xαi oiδεlg Εξ αδτdιν δ6ν iyd'-

θηxε' παρα δ υi6s τfiE d'πωλε[αE, δια να Βxπληqωθn i yqαΦi1Q)' }ν&ι o

Ιηοoυg πρoοευ1oμεγoζ πQoζ τoν Πατ6qα οτo 6qog των Eλαιιbγ.

(1) Mε ανdλoγo τρ6πo oημεqα oι γενετιστrig των εqγαoτηq[,ων τηg ΣιΦν δημιoυqγoιiνxλωνoπoιημ6να ανδqoειδη, γεγoνog πoυ απoτελε[ υιp(oτη ΦβQη πQoζ τoν Δημιoυqγo.(2)'Ιιυαννηg' 17, 12.

Η ΠTΩΣΙΣ ToY EΩΣΦoPoY KΑΙ To BΙBΛΙON THΣ ZΩΗΣ ToY ΑPNΙOY

T6 6ι6λ[oy τis ξωis τo6'Aqνioυ τo6 ΒoQαyμ6νoυ εiγαι oι ιιbδιxεEσυμπεQιφoQdg, εiναι oι εντoλ6g πoυ εiγαι εγγεγqαμμ6νεg μ6οα oε xαθε δημι-

ουργημα. Oι 6xπτωτoι oφιoνiδεg θ1oυν διαφoqετιxη γoνιδιαxη oυαταoη απoτου; ανθqιbπoυζ χαι ωζ εχ τoυτoυ δεν φ6ρoνται εγγεγQαμμ6νoι εLζ τo

βιβλ(,oν τηζ ξωηζ τoυ xooμoυ τotjτoυ. Δεν θ1oυν xαμlα oγ('oη με τηγ γoγι-oιαxη εξθλιξη τoυ πλαντ]τη γη χαι τιζ εγγεγQαμμ6νεg εντoλ69 xαι πληρoφo-g[ε; των ανΘqωπ(,νων γoνιδiων, oι oπoiεg 1αqαxτηq|ξoγται απo τoν ΑγιoΙιυαννη τoν Θεoλ6γo με την φQαση 6ι6λ[oιl τfiE ξωfis.

Η λ6ξη Σατανd,g, με αγαγQαμματιαμo γiνεται Aναοτdg. oπoιog δεγ εiγαιoαταναg, εiγαι αγαοτdg. oooι oμoλoγτ]οoυν Ιηooriν Xριoτ6ν, θα ευρoυν τα

ονoματd τoυζ εγγεγQαμμ6να εLζ τo βιβλi'oν τoυ Aρν(,oυ, οτo oπolo αναγqd-

φεται η λ6ξη Αναoταg' ενιil 6ooι πρoαxυνηοoυν τo θηq[oν τηg Απoxαλυψε-ιυ;, θα ευqoυν τα oνoματα τoυζ εγγεγQαμμ6να ειζ τo βιβλioγ πoυ αναγqdφε-ται η λ6ξη Σατανd'E, διoτι ε[ναι αυτoi πoυ δεγ θα γνωqiοoυν την ανdοταoη.

oπωg θνα βιβλio εμπεqι61ει την γνιilαη, xατ' αυτ6γ τoν τq6πo xαι 6γα

zυτταqo xρr}βει μ6oα τoυ πληρoφoρiεζ χαι μηχανιoμoιig συμπεQtφoQdg. oιr-ιbδιxεE των γoνιδiωγ τωγ 6xπτωτων oφιoνιδιbγ δεγ εiναι εγγεγqαμμ6νoι ει5τo βιβλ(,oν τoυ πλανητη γη, δι6τι πqo6q1oνται απo τoυg αοτεριoμotig τoυoφεωg χαι τoυ Δqαxoντog. Δεν δημιoυqγηθηxαν xατ' εντoλfγ Θεοr], αλλdεiναι "αμφ(βια" ανδρoειδη. Tα oγτα αυτα 61oυν οτo DNΑ τoυg εντoλ69 απoτo εxτ6πλασμα τoυ διxorj τoυg x<ilgου xαι o1ι τηζ γηζ. ooαxιg θq1oνται oε

ε-ταφη με τιζ γυναixεg των ανθqιilπων, ουγ16oγται oι μεταξυ τoυE xιitδιxεgz.αι αυτ6 ωζ πQoζ τoγ Θε6 θεωρε[ται μoι1εiα.

H λoγιxη πoυ 6xoυν μ6oα τουg ε(,ναι λoγιxη πεqιβαλλoντιxηE αγταγα-ιι-αoεωg' ωg xαμαιλθoγτεζ' ι.boτε γα εxφqdξoνται αναλoγα με τηγ συμπεQι-qoρα των αλλωγ. Κατ' αυτ6γ τoν τq6πo απoπλαγotjγ τoυζ ανθqιbπoυg,ιιγνootiντεg χαι oι [διoι την πqαγματιxη τoυg φtoη.

Tα ξιδα θ1oυν ι|tυxιxη υπ6οταση, δεν 61oυν oμωg επiγνωση τηζ υπαρξε-ιJΞ τoυζ, oυτε θ1oυν λογιxη, διoτι η λoγιxη απαιτεl πνευμα. Δι' αυτ6 xαι δεγ

εΖoυγ αιοθηματα ενoxηE, 6ταν φoνεrioυγ δια να τραφoriν.Τo [διo χαι oι υιoi τηg απωλε(,αg. Δεν 61oυν λoγιxη δια γα θ1oυν oυγεi-

δηοη τωγ πgdξειilν τoυg. ELναι ξιilα ανθqωπ6μoqφα. Δι' αυτo xαι εοταυqω-σgν τoγ Ιηαori Xριoτo.

Exoυν μ6oα τoυg 6να εlδog ι|.rυxιxηg υπoοταoεωg πoυ ξωoγoνε[, τo φυοι-zο τoυg oιilμα, δεν 61oυν oμωg πνειiμα Θεου, δι6τι τελoι|rν υπ6 την επηqειαντoυ πνευματoζ τoυ Eωoφ6ρoυ. Η 6λλειι|η θεΤxoυ πνειiματog o' αυτoυE

oυντελεi οτην απoξ6νωoη τoυE απo τo Αγιoν Πνευμα, με oυν6πεια γα μηγειναι εγγεγqαμμ6νoι εis τ6 βιβλioν τfig ξωfig χαι γα αδυνατoι]γ να ειο6λΘoυγ

ατην βαoιλε(,α τoυ Θεor].

139

140 TΑ ΑPXEΙΑ THΣ XAMENΗΣ ΓNΩΣHΣ

'Aπεxρ[θη δ 'Ιηαoig, "'Aλrjθεια, d'λrjθεια αol λ6yω, Βαy δ!νyεννηθfi xανεlg d'π6 frδωq xαl Πνεlμα, δ6v μπoqεT να εio6λθη'εΙgτrjν 6αoιλε[αν τo6 Θεoδ".

('Ιωd'ννηg,3, 5)

Moγoγ oοoι θα oμoλoγησoυν τoν Ιηοoυ Xριoτo Kriqιo xαι Θεo τoυζ θαεισ6λθoυγ οτην βαoιλε(,α τωγ oυρανι(lν. To ξτ]τημα τηg απαλoιφηg τoυ θoη-oxεfματog απ6 τιE ταυτ6τητεζ των Eλληνων οxoπευει πqωτloτωg στηγ απα-λoιφη τηζ oμoλoγiαg πqog τo πρooωπo τoυ Ιησoυ. oooι αρνηθofν την τελι-xτ] ταυτ6τητα, η oπolα θα ε(,γαι ηλεxτρoνιxη xαι θα χQησιμoπoιεiται ωE

μ6ooν oιxoνoμιxι.δν oυναλλαγων, xαΘιbg χαι τo 1dqαγμα τoυ Αντι1ρiατoυπoυ αxoλoυθεi, θα ενδυθorjγ τα λευxd χαt τo dνoμd τoυg θα ευρεθε(, εγγε-

γραμμθνo εiE τ6 βιβλioν τΠs ξωiE τo8 Aqνtoυ τol ioφαyμ6νoυ.

"ΕκεTvog πod yιxd' θα ivδυθfi λευxα iνδdματα xαl δ6y θα BξαλεIψωτ6 δνoμα τoυ d'π6 τd 6ι6λ[oν τis ξωi; θα δμoλoγηoω τ6 6νoματoυ iνrbπιov τoi ΠατlQα μoυ xαl tνcbπιoν τrlν d'yγ6λcυv τoυ.

('Aπoxαλυιllιg,3, 5)

6. rΙ EKΠYPΩΣΙΣ ToY ΦAEΘoNToΣ,TA KOΣMΙKA ΣXHMATA ToY ΠYΘAΓOPA

KAΙ o xΡYΣoYΣ APΙΘMOΣ Φ.

Πριν απo xιλιαδεg 1ρoνια υπηq1ε ατo ηλιαxo μαg αriοτημα 6να9 πoλriφωτειν69 πλαντ]τηg πoυ βqιοx6ταν μεταξυ τoυ Δι6g χαι τoυ Αqεωg.'Eφεqετην oγoμασiα Φα6θωγ, απ6 την λ6ξη φdog που oημα|νει φωζ, χαι oι xd,τoι-7.oι τoυ ηταν εξελιγμ6να ιοαγγελιxα 6ντα, διαφoρετιxηg ουoτdoεωg απoτoυg ανθqιbπoυg.

Φα6'θων, Qηo[ν, δ d'π6'Ηλioυ xαi Κλυμ{νηE ijτηαε τou [διoν πατ6-qα παqαδoiναι αδτQ τ6 d'qμα, Εφ' ξl fivιoψεiται. iπεiαθη, i!δωxεν,ζλα6εll, d'τεyνdlg if λααεν, Ελαoαg xατ6φλεξε, xαi δ τ6πog BxεTνog δxαταQλεyθεlg ioτιν δ yαλαξiαg. dλλ' Επειδτj μυθdιδεg τ6 λεy6μεvοv,d'τοπo', δ6 μυθcbδη ταiτα voμlξειν Πυθαyoqεloυ τηζ δ6ξηs xαθε-oτηxυiαg, Qiqε ταdτην d.λληyoρτjσωμε1) ο8τωE. δ Φα6θων xομrjτηgfiv. παTg δ6 'Hλi,oυ iπωνoμd'oθη d'π6 τjλ[oυ, ωoπεq xαi πd'y d'yαθ6νd'π6 τoi θε[oυ. oiτog ijτηoε τ6ν '' Hλιoν fiνιoyfiααι d'yτi τoi iφiετoτfig xιvrjoεωg τoσ τjλi'oυ xtxλφ yινομ6νηE' δι6 xαl αι3τ69 xιixλφΒxιντjθη τoi δπεxxαdματog δπ6ρ Q,ιiαιν τrβ παιlτi αυγxινηθ!,ντog.xινηθεlg δ6 xατ6Qλεξεν d'ντ[ τoi αiy1udιν αtτιog By6vετo. τoιolτogyαq xαi δ xoμrjτηE. τoδτoν, Qηo[ν, δ Zεdg 6ρyιoθεlg Βxεqαυvωoεν.δΓ fiν αiτiαν; δg τoδ αiθ6qoE iiqyων xατα τ6 εiρημ{νoν. Zευg δ'{λαt' oδqαν6ν εδρdν Bι, αiθ6ρι xαl vεQ6ληoιν.

Λlει 6τι o Φα6θων o υι6E τoυ Hλioυ 21'αι τηζ Κλυμ6νηg ξrjτηoε απ6τoν iδιo τoν πατ6qα τoυ να τoυ παραδrboει τo oQμo, επανω oτοoπolov εQ6ρετo xqατιilν τα ην[α. Επεioθη, τo 6δωαε, o Φα6'θωιl τo6λα6ε xαι yωρig τ6yνη τo oδrjyηαε. Και αQod το oδrjyηαε τo xατ6-t4αυσε. Και εκεiνog o τ6πo9 xτoυ ιτυQπoλrjθηxε εivαι o yαλαξiαg.Aλλd επειδrj o λ6yog εlvαι μυθιx6g, ε[ναι παqαλoyο να θεωqoι3-ιrται αυτd' μυθιxα, αy 21'αι επιxρατεl η απoψη τoυ Πυθαy6ρα.Εμπq6E, αζ τηy αvτιπαqα6αλoυμε. o Φα6θων ηταν xoμrjτηg' Υι6gτoυ 'Hλιου oνoμd'ατηxε απ6 τοv rjλιo, 6πω9 αxqι6ιλg xαι xαθε

142 TA APXEΙA TrΙΣ XAMENHΣ ΓNΩΣΗΣ

αyαθ6 απ6 τov Θε6. Aυτ69 εξrjτηαε απ6 τoν 'Hλιo να oδηγrjoει τooQμo, δι6τι επιθυμoι3αε αντiθετα απ6 την xυxλιxτj xlνηoη πoυoυι166αινε απ6 τoy rjλιο. Δι'αυτ6 ?{αι o [διog κινrjθηxε xυxλιxααπo τηv υπoxαι6μενη ι3λη πoυ συνταqαyθηxε υπ6qμετqα clτoαιiμπαν. Και αQοι3 xινfiθηxε' πυρπ6ληoε xαι 6yινε αiτιog ξηqα-αiαg, διoτι τ6τoιog εiναι ο xoμrjτηg. Aυτ6ν, λ6ει, ο Zευg επειδrjορylατηxε τoν χατα'tεqαdvωoε. Δι' αυτην την αιτiα, επειδrj rjταναqyων του αιθ6'ρoE oι3μQωνα με τo ρηθ6ν. () Zευg λoιπ6ν 6λα6ε ωE

μεq[διo τον απ6ραvτo oυqαν6 ατoν αιθ6ρα xαL στα oιivνεQα'(oλυμπι6δωQoζ, Σy6λια εLζ τα Mετεωqoλοyιxα τoυ

Aqιατoτ6λoυg, 66,30)

o oλυμπιoδωρog μαg απoxαλt]πτει 6τι οr1μφωνα με τo Qηθ€γ, o Φα6Θωγ

θθληoε να γ(νει xαι αυτ69 αρ1ων τoυ αιθθρα, 6πω9 xαι oι υπ6λoιπoι 6xπτω-τoι απooτατεg. o Ζευg επεψβα(γει xαι χαταχεQαυνιilγει τo oxαφog τoυ Φαθ-

θoντog παι απ6 την 6xqηξη πυqαxτιilνεται χαt διαμελiξεται oλ6xληqοg oπλαγητηζ. Oι επιπτιilοειζ τηζ χ,αταστQoφηg επεxτεiνoνται αx6μη χαι στα γει-τoγιxd αοτριxd oυoτηματα.

δg Qαμiνoυ Φα6θωιl πλ6ov ijλαoεv, &qμα παρ4λxων εig N6τoν, εigΒoρ6ην, ZεQtρoυ αyεδ6ν, Βyydθειl Εi1ρoυ. xαt xλ6vog αiθ6qog fiεv,dxιvrjτoιo δ6 x6oμoυ d'ρμoνiην iτivαξεν' Βδoψrilθη δ6 xαi α8τ6gαiθ6qι δινrjεvτι μ6αοg τετoqημ6νog d'ξων' xαl μ6yιg αiτo6λιxτoνiλαQqiξων π6λοy d'ατρωv dxλαδ6y Βoτrjqιxτo Λ[6υq xυqτoι3μενog''Aτλαg, μεiζovα Q6qτoν Ξyων' xαl iαrjμερov ξxτoθεν "Aqxτoυxdxλοy Βπιξtων 6λιxrbδει yαoτtρoE dλx6 o'ιjvδQoμoζ d'oτεq6εντιΔqαxων iπεαυqιαε Tαι3qφ xαl Κυνi αειqιαoντι Λ6ων 6qυyrjαατoλαιμQ, αiθtqα θεqμαivων λαα[φ πυq[, xαl θqαoιig t'oτη Καρxlvoν6xταπ6δη ν xλoy6ων πυxιν6τq ιyι παλμζl.

oπωg λ6yεται, o Φα6θων αqxετd' πoρει3θηxε, oδηy6νταg τo αρμαατoν N6τo, oτoν Βoqρα, oyεδ6ν ατoν Z6Qυqo, πληolοv τoυ Ει3ρoυ'Και 6yινε 6ια[α xlνηoη στol) αιθ6ρα' xαι ανατd'qαξε την αδιαoει-oτη αρμον[α τoυ x6oμoυ' o lδιoE 6xλινε στoν στQoyyυλ6ν αιθ6ραωg μ6oog διαπερααμ6νoE αξων. Και διjαxoλα o Λι6υx6E Aτλαgατηρiyθηxε oxλαδ6ν ελαQρtνoνταζ τoν αυτoxινo6μει,o π6λo τωι,αoτρων, δι6τι xρατoι\oε μεyαλι3τερο 6αqoE απ6 τo πq6πoν. Και ατoiδιo διαoτημα τηζ ημ6Qαζ μαxqια απ6 τoν Aqxτιx6 xdxλo με τηνμoaΦi ελιxοειδo'ιjg αυατρεQ6μενηζ xoιλ6τηταg, o Δρd'xcυν τq6yo-νταζ στην [δια τρoyια με τoν 6ναoτqo Tαι\qo oQdριξε, χαL στoνΚιjνα τoυ Σειqloυ 6qυyηθηxε o Λ6ων, θεqμαiνoνταζ τoν α6ρα μεδυνατrj Qcυτια, xαι θqααι3g αταθηxε αυyxλoviξoνταζ τoν oxταπoδαΚαρxiνo με oταθερ6 παλμ6.

(N6ννog, Δ ιoιlυα ιαxα, 38, 347)

Η EKΠYΡΩΣΙΣ ToY ΦΑEΘoNToΣ KΑΙ TA KOΣMΙKΑ ΣXΗMArΑ ToΥ ΠYΘAΓOPΑ 143

oπωq μαE αναφ6qει o N6γγog, 6γιναν β(,αιεg xινηοειg οτoν αιθ6ρα, ηα.διααειoτη αqμoνiα τoυ x6oμoυ αναταqα1θηxε ΙlαL oι πλανητεg στα γειτoγι-:,'α αoτqιxα oυοτηματα αγαxαταταοσoνταγ o 6να9 μετα τoν dλλoγ. Tα ηλε-ΖτQoμαγγητιxα πεδ|α αλληλoεπηρεdoτηxαν χαt αγ δεν επεν6βαιγε o Zευζ'ι'τηρxε o xi,νδυνog να απoλεoθεi oλoxληρo τo ηλιαxo oυoτημα. o NoννoEτεριγqαφει τα απoτελ6oματα τηζ εxqηξεωg χαL τoν διαμελιoμo τoυ πλανητη'z'ατd τq6πoν πεQιεχτιχ6 xαι xωδιxoπoιημ€νo. To ωoτιxo πυμα απo τoν δια-ιιελιαμ6 τoυ πλανητιxoυ oxαφoυg εξαπλιilθηxε μ61ρι τoυζ αστεQιομoυg τoυΤαυρoυ, τoυ Kυνog, τoυ Kαqxiνoυ, τηζ Παρθ6νoυ, τoυ Λ6oγτoζ, τoυ Λαγoυ,τιt)γ Ιχθfωγ χαt τoυ Yδρoxooυ.

xαl δoxtδεg μαρμαιqoν iπrjλυδεg, oiα δ6 μαxqot i7ερ6θεν ταyιJoντoδoxo[ δoλιyrjρει πυqo{l Zηνt αυναιyμαξoντεE, δπ' d.xτtyεαclι δ{λαμπων d'ντ ιπoρoυ Φ α6θoντoE'

Και μιxρα δoxαρια επερ16μενα Qεyyo6oλo6oαν, 6μoια με ταμαxqα δoxd'ρια πoυ επεχτεtyoνταy oυμπoλεμιbvταζ με τoν Δ [α, ooποtog χQησLμoxτoιodoε τoν μαxρd πυqo6, λαμπoνταg με τιg αxτ[-yεζ τoυ αντεπιτιθ6μεyoυ Φ α6θovτoζ.

(N6ννog, Δ ιoνυoιαxα,2, tB5)

o Noννog με ποιητιxo χαι χQυπτoγQαφιχo τρoπo μαg δiνει αναρiθμητεgτληρoφoqiεζ για τoγ θε[o πoλεμo πoυ διεξαγεται oτον αιθ6qα. o Φα6θωγ

cιπooτατεi χαι χαταχεQαυνιilγεται απ6 τoν Δiα. Tην |δια dμωg τυxη 61ει xαιεr'αg αλλog απooτd,τηg, o τερατoμoρφog Tυφωεrig, o oπo[,og xαταxεqαυνι.il-

Χαλxινo αyαλματιo xεραυνoβ6λoυ Δι69 απ6 τηlt'lδιbνη. Mtoα 5oυ αι' π.Χ', Aρxαιoλoyιx6'\7oυoε[,o Aθηνιbν'

144 TA APXEΙΑ THΣ XΑMENHΣ ΓNΩΣΗΣ

θηxε απo τoν Δiα μετd τη ν(xη τoυ xατα τωγ Γιγdντων.

"oθεν, fiνlxα xεραυvoI iξ d'6ρoE πiπτoυoι xαi μαλιoτα ξ'νθα τυQω-νιxα iπιyωqιαξει πνειjματα, π6λεμοg xιvεiαθαι πιθανεdεταL μετα-ξι3 ΤυQω6og xαl Δι69.

Εx τo'ι3τoυ, 6ταν π6Qτoυ1', χεQαυvoi απ6 τoιl α!'qα xαι μαλιατα εxεi6πoυ επιxqατoty τα πνεtματα τoυ TυQrbνοg, πιθανoλoyεtται 6τιytνεται π6λεμog μεταξι3 τoυ TυQιbνoζ 2lαι τoυ Δι6E.

(Eυoταθιοg ' Παqεx6oλα[ ειg την Ιλιαδα, L, 542)

o Απoλλ6δωQoζ o Αθηναi,og μαg αναφ6ρει 6τι απo την xεφαλτi τoυTυφω6o9 εξεi1αν ειιατ6 xεφαλ6g δραιι6ντων xαι απo τoυg μηqoυζ τoυ

ξεπq6βαλλαν υπερμεy(.θειg Εxιδνεζt). Συξυγog τoυ τ]ταν η 'E1ιδνα η oπoiαoτo επdνω μ6Qoζ τoυ oιilματ6g τηg ηταν γυμφη με ωραio πq6οωπo xαι γλυxυβλ6μμα' στo υπ6λoιπo 6μω9 ηταν τεqαοτιog 6φιg. Aπ6 την θνωοη τoυ Tυφω-θog xαι τηg E1ιδναg γεννηθηxαν η Λεqναiα'Yδρα, o Κθρβεqog, η Xiμαιqαxαι αλλα oμoειδη τ6qατα.

Στo απooπασμα πoυ αxoλoυθεi, o N6ννog φανεριbνει 6τι o Tυφωεtjg επι_

βιβdαθηxε οε πtlρινo φεγγoβ6λo δioxo πoυ αμφιταλαντευ6ταγ xαι αιωqεiτoοτα ουννεφαΙ Συμπαqαoτdτεg τoυ t]ταν oι υπoτελε[,g oφιoνiδεE με τα διxdτoυg οxdφη.

xαi δoλιy71 παλαμγ1 δεδqαyμ6νo9 'Ηνιoyfiog νdlτα yαλαξfiεντogiμαoτιεν AiyoxερfioE, xαi διδdμουg BπI π6ιrτoν d'π' αiθ6ρog' Ιyθdαg ξλxωιl Κq ι6ν d'νεoτυQ6λιξε, μεo6μQαλoν d'ατρoν' oλιjμπoυ,yεiτoνog εiαρινoio πυραυy6og δψ6θι xdxλoυ d'μQιταλαντει3oντοgio6ζυγoν fiμαq 6μiyλη. δλxαloιg δ6 π6δεoαιν d'vηcbqητo TυQωεdgd'yyινεQrjg' πεταααg δ6 πoλυαπερ69 ΞθvoE d'yooτ6ν αiθ6qog d'νvε-

Q6λοιο xατ6αxεπεν d'ρyυQov αtyλην αiθιjooωy 6Q[ων oxoλι6νoτρατ6ν' δν δ μ6ν αiτdιν δρθιog dξονioιο δι6τqε1εν d'vτυyαxιjxλoυ. o'ilqανioυ δ6 Δραxoντog Βπεox6ρτιoεv d.xd.νθη d'ρεαoυρiξων' δ δ6 ΚηQ6og iyy6θι xoι3ρηg d'ατραiαιg παλd'μηoιν iα6ξυ-yα xdxλoν 6λ('ξαE δ6oμιoν'Aνδqoμ6δην δτ6ρφ oQηxrboατo δεoμQλοξ6E δπ6 απε[ρηoιν.

Και με μεyαλη παλαμη αqπαyμ6νog απ6 τoν Hνioyo, yτυπodαε ταπλευρα τoυ θυελλcilδoυg Aιy1xεQoυ χαι 6'λxoνταg απ6 τov αιθ6-

Qα στη1) θαλαooα τoυE Διδι3μoυg Ιyθtg, απrΙlθηαε 6['αια τoν Κqι6,τo d'oτqo τo ευqιαxoμενo εLζ τo μ6oov τoυ oλtμπoυ, yειτoνιxodεαρινod xι3xλoυ, o oπolog εξ6πεμπε πυQ με αμQιταλαντευση πoυ

(1) Απoλλ6δωρog' Βιβλιoθηxη' 1' 39.

H EKΠYPΩΣD ToY ΦΑEΘoNToΣ KΑΙ TA KoΣMΙKΑ ΣXΗMAΓΑ ToY ΠYΘΑΙoPΑ 145

εξισσoQoπoι3αε την ημ6Qα δια τηg oμ[yληg. o TυQωεdg με τα δυνα-τα π6δια εlyε ιoορροπrjoει πληαioν των vεQrbν. αQod απλωαε τoπoλ'toπoqo 6θvoE των μιαqtbν oφεων, clx6,πααε τηv λαμπρd' ειx6l,ατoυ αv6Qελoυ αιθlqog δια vα Qrιτiαει τov d.ταxτo oτρατ6 των6Qεων. Εξ αυτrbν, αυτdE μεν 6qθιoE δι6τqεyε τηv πεqιQ6Qεια τoυxdxλoυ τoυ αξoνog. To πoλεμιx6 ααλπιoμα τoυ ουραvioυ Δqαxo-ντog πρoξ6vηoε τρ6μο' αλλog δε πληoioν τηg xoqηg τoυ ΚηQ6ωg μεαατqιx6'g παλd'μεg, αQot εξετ6λεoε ελιyμ6 ιo6ρqoπo, πoυ rjτανδεαμευτιx6g x'ιixλog, με d'λλo δεoμo πλαyιoxoπησε τη1) Aνδρoμ6δαπεqιoQiyyονταE τηv με απε[ρεg.

(N6ννog, Δ ιoνυoιαxdQ), 1, 176)

o Tυφωειig φ6Qεται αQχηγoζ πoλ'ιiαπoρoυ 6θνoυE των μιαριbν oφεων. oαταxτog oτρατ6g τoυ με τα o'ιdφη τoυ χαι με την ουμβoλη τoυ ΔραxoντoE,τεqι6oφιξε πτεoτιx6 την Ανδqoμ6δα, πoυ oυμβoλ(ξει τoν ελληνιx6 γ6νο. Δι'αυτ6 o Πεqoεfg, 6ταν την απελευθ6qωοε, θαγdτωσε τoν δραxoντα.

Πεq[ οxαφιilγ xd,γει λ6γo xαι o τqαγωδ6g Eυqιπ(,δηg. Σε 6γα απo τα ελα-Ζιστα απoσπdοματα πoυ διαοιbξoγται απ6 τo 6qγo τoυ Φα6θωη διαβdξoυ-με:

..'tει δ' iφ' 6πτα Πλειαδων '{yων δq6μoν. τοααστ' d.xoιjααg παTE'€μαqψεν i1νiαg' xρουoαg δ6 πλευqα πτεqoQ6ρων δyηματωνμεθfixεν, αi δ' '6πταντ' Bπ' αiθ6ροE πτυyαg. πατrjρ δ' δπιoθε νdιταΣειgioυ 6ε6rbg '[ππευε παTδα vουθετGly. 'ΕxεTα' '6λα, τfi ιδε oτρ6Q'&Qμo, τfi ιδε.'.

....πoqε'ιjεται λoιπ6ιl αxολoυθιilιlταζ τoν δρ6μo πQoζ τι'ζ επτd' Πλει-αδεg. Και τooα μ6νoν αQo6 αxoυαε το παιδ[, αqπαξε τα ηv[α.αQoι3 δε yτι3πηoε τα πλευqα τcυv πτεgoQ6qων oyηματωv, αQηαε ταην[α, αυτα δε π6ταξαν ατιg πτυy6'g τoυ αιθ6qog. o πατrjρ αxολoυ-θιbνταg 6πιoθεν τoυ Σειρloυ [ππευε νoυθετιbνταE τo παιδt τoυ: Σ'εxεilro τo oημε[ο {λα, α' αυτ6 τo oημεlo oτq6ψε τo αqμα' o' αυτ6'...

(Eυqιπlδη g, A πo απαo ματ α Φ α!θ ovτ o g, 17 1)

ι2) Tα Διoyυαιαxα τoυ N6ννoυ ε(ναι τo μεγαλriτεqo πoiημα τηg αq1αι6τητα9, αφιεqωμ6-γo στoν Διoγυoo xαι απoτελεiται απo 48 Qαψωδιεg xαι 21.000 οτ(1oυEl Ε[ναι απoqiαgαξιoν πιilg τo μεγαλoυqγημα αυτ6 τηg ελληνιxηg γραμματεiαg, παqαμ6νει αι6μη xαι oημε-Q'α στo μεγαλυτεqo τμημα τoυ αμεταφqαoτo. Πατqiδα τoυ N6ννoυ, o oπo(οg 6ξηοε τoν5oν μ.X. αιΦνα, υπτiqξε η ελληνιxτ] xαι απμdξoυοα Παν6πoλη, πoλη τηg Ανω Αιγυπτoυ.Για την ξωη τoυ δεν διαocδξεται xαγ6να βιoγqαφιxd οτoι1ε[o. To δεfτεqo 6qγo τoυ πoυδιαoιbξεται μετα τα Διoνυoιαxα εiναι η διαoxευη oε δαxτυλιxd εξαμετρo τoυ xατd Ιωαν-ιτ1ν Ευαγγελ(oυ, ενιil η Γιyαντoμαylα xαι τα Bααoαριxd,61oυν xαθε[. Με τα Διoνυoιαιαεξυιpιilνει τoν Δι6νυoo, ενιil με τo xατα Ιωαννην Ευαyytλιo εξυrpιbνει τoν Xqιoτιανιoμ6,ιυ; γνιboτηg τηg Aληθε(αg χαι τηζ μεθ6ξεωE ελληνιxoli πνεfματog xαι Xριοτιανιoμoυ.

146 TΑ ΑPXEΙΑ THΣ XAMENHΣ ΓNΩΣHΣ

o μεγαλog τqαγωδ6g Eυqιπiδηg xdνει λ6γo για πτεQoφoQα oχηματα πoυπετd'νε oτιg πτυ16g τoυ αιθ6qog, πληοioν τoυ αστεQισμοti του Σειqioυ, τoυλαμπρ6τεqoυ αστεQισμoti τoυ oυqανloυ θ6λoυ. Kατd, τ'dλλα oι επιoτημoνεgτηg NΑSA εqευνotiν αx6μη δια να διαπιoτιilooυγ αγ υπdρ1ει ξωη εxτ6g τηE

γηζ χαι αν υπdρxoυν αλλα νoημoνα oντα εxτog τoυ ανθqιbπoυ. Αγνooriv oτιδεν υπαρ1ει oυτε 6να oημε[,o τoυ οtiμπαντoE πoυ να oτερεiται ξωrjg. Δι6τι o

Δημιoυργ6g εiγαι παγτα1or1 παqων χαι τα παγτα πληqιilν.Πτεqoφ6ρα oxηματα δι6θετε o Φαθθωγ, ιπτdμενα dqματα 6μωg εixαν xαι

oι δυναμειE τoυ Διog.

o μiyαg ηyεμιbν τoυ oυQαvoι3 Zευg, 6αξoνταg αε xtvηαη τo ιπτd'-

μεvο αqμα τoυ πqιilτoE πoqεtεταL' τα2tτoιτoιrbνταg τα παyτα xαιQρoντtξoνταg τα' αυτ6ν αxoλoυθεl ατρατια θεcbν και θεoτrjτωv,παραταyμ6vη αε {vδεxα μ6qη'

(Πλατων, Φ αtδqoE, 246, Ε')

Eαγ o πλαγfτηζ Φα6Θωγ ηταν xατoιxηoιμog, αναqωτιoυνται ot εQευγη-

τ6g Ρawels xαι Bergier, τα αμφ[βια 6ντα δια τα oποi'α μιλαει o βαβυλtbνιog8ηρωoo6; αλλd' xαι oι αμφ[,βιoι τελy(,νεg, μπoρε(, να ηταν αυτoi πoυ επεξη-oαν, ταξi'δεψαν στo δtαoτημα xαι επιoxtφθηxαν την γη''.(3).

Oταν παρoυo[αoα για πqιbτη φoqd 6να εxφυλιoμ6νo τελ1iνα στην εχπo-

ψπt1 Tα παιδιd τηE νιjyταg, πoλλoi 6οπευoαγ να τoν 1αgαxτηqiooυν διαβo-λ6ψαρo. Και o1ι αδιxα, δι6τι oπωg 6λoι oι θxπτωτoι, 6τοι xαι oι εxφυλι-oμ6νoι τελxlνεg βq(αxoνται πια στα βαθη τoυ Αδoυ.

Η πεqιγqαφη των τελxiνων απ6 τoν Αρ1ιεπiοxoπo Eυoταθιo oτo απ6-σπασμα πoυ αxoλoυθε( xαι oι οπdνιεg φωτoγραφiεg αυτιilν των oντων (βλ.

ειτι. 12\-\22)' ουμπiπτoυν απoλιiτωg.

Και αυτοl μεν ιoyυq[ξovται oτι εiyαι παιδια τηg θαλαooηg, αλλoιδε oτι μεταμoqQcilθηxαν αε ανθqcbπoυg απ6 τoυE xdνεE τoυ Axτα[-oνog. Aυτo /yινε εξαιτiαg τoυ 6τι εlιrαι αγqιoι xαι ox6πτoνται6ιαlωg xαι @α[νεται 6τι xατ6yουν xdπελλo ατo οπoiοιl xαλλιεqy6-νταg ρlζεg παραyουν θεqαπευτιxα παqαoxευαoματα. Σ' αυτodEαvετ6θη xατα την πεqloδo τoυ Κρ6voυ η 21'ατασκευi7 δqεπαyoεL-δοiE ξiΦoυζ' Ιτoυ ευνο'ι3yιoε τoν πατ6qα 0υραν6' Πloτευαv 6τt επι-ν6ηoαν τη'ν 21ατασxευrjν αγαλματαlν xαι μεταλλCυν 11αL 6τι εlιlαιαμQ[6ιoι xαι αλλoxoτoL ωζ πQoζ τη1) oψιν, δηλαδrj παqεμQεqε[Eκατ' αλλoυζ μεv πQoζ τoυE θεo6E, xατ' dλλoυg δε πqog τoυg ανθρcb-πoυg, xατ' αλλoυg δε πρog τoυg ιyθιig xαι xατ' d'λλoυg πQoζ τoυζoQειg. Υπrjρyε μdθog πoυ 6λεyε 6τι μεqιxol απ' αυτoι3g ε[ναι ανευ

(3) Pauwels - Bergier, o αιιbνιog ανθρωπog, oε}'. t79-|82.

Η EKΠYPΩΣΣ ToY ΦAEΘoNToΣ KΑΙ TΑ KoΣMΙKΑ ΣXHMΑΓA ToΥ ΠYΘAΓOPΑ 147

χεLQ6y χαL π0δ6ν xαι 6τι μεταξd τωy δαxτυλωy τoυζ Q6qoυν μεμ-6qανη, 6πω9 oι χiνεg. Λ6yoυν 6τι rjταν yαλανoμd'τεζ ?tαL oxoυρ6-Qρυδoι. Aυτo[ λoιπ6ν, αQod εlπαν oτι oι τελyiνεg εiναι τρειg, απo-δ[δουν α' αυτoυg τα oν6ματα Xqυoov xαι Aqyυρoy ?dαL Xαλx6ναντιατolyωζ πQoζ τηv ovoμασtα τηE ιiληg την oπo[αν o xαθ6ναEεQεdqε. Ιoyυqtξoνται 6τι αQoυ xαταπoντiαθηxαv απ6 τoν Δ[α, fixατατoξεdθηxαν απ6 τoy Aπoλλωνα, απωλ6oθηααν. Εξιoτoρεlταιλoιπ6ν 6τι xαι η P6δog απ6 αυτoι3g oνoμαζεται Tελyινiα'

(EυoταΘιoE, Παqεx6oλαl ειg τηv Ιλιαδα, 2, 7BB, 28)

oπωg αναφ6qει o Αqxιεπioxoπog Θεοoαλoν[xηE, oι τελχινεζ ηταν 1ωρig76ρια xαι π6δια χαι τα δdxτυλd τoυg oυνδ6oγταγ με μεμβqανη oπωg xαι ταδdxτυλα των 1ηνιilν. Καταπoγτιομ6νoι απ6 τoγ Δ[α η xατατoξευμ6νoι απ6τoν Απ6λλωνα, εξαφανloΘηxαν απo την γη χαι αναμ6νoυν πια την τεχLτ{izρ[οη, 6πωg 6λoι oι 6xπτωτoι.

Πoια ε(,γαι oμωζ η dπoψη τωγ αστQoνdμων για την εxπιlρωση χαt τo δtα-μελιoμ6 τoυ πλανητη Φα6Θoντoζ, τηγ στιγμη πoυ τo xooμoΤoτoqιx6 γεγoνogτηg εxρτ]ξεωζ τoυ επηQεdξει oλ6xληQo τoγ γαλαξiα;

Tιν6g d'ατ6qων Qηcliν i) αδτoν τοy Φα6θouτα i) 6τι d'ατ6ρεE τιν6gτ6τε xαταπεπτωxαoι xαταQλεyθ6ντεg xαt τιg αiτdιν πtπτωιl τ6νyαλαξ[αν εiργαoατo.

Εx των αoτ6qωu ιo1υρtξεται 6τι, y'1 o lδιog ο Φα6θων, fi αλλoι αoτ!-ρεg, αQo'ιi αναQλ6yθηxαu' xατ6πεσαν χαL 6ναg εξ αυτrby π6Qτo-νταg, ταξιν6μηαε τoν yαλαξ[α.

(oλυμπι6δωQoζ, Σy6λια ειζ τα Mετεωqoλoyιxατoυ A q ιατoτ 6λoυg, 70' 7)

Mεqιxo( απ6 τoυg Pιilαoυg επιoτημoνεg υπooτηρlξoυν 6τι πριν απo700.000 1q6νια υπτiρξε μ(,α μεγdλη ανωμαλiα στo πλαγητιχo μαζ οιiοτημα:{ατd τηγ oπoiα oι πλαγητεg μετατoπloθηxαν απo τιg αρ1ιx6g τoυg Θ6οειgλoγω τηg εxqηξεωg xαι διαλι]οεωζ τoυ πλανητη Φαθθoντog, o oπolog βqι-ox6ταν μεταξυ τoυ Aqεωg χαι τoυ Δι6g. Tην θ6oη τoυ χατεστQαμμ6γoυ πλα-νητη 61oυν λdβει oτ]μεqα τα υπoλεiμματd τoυ, τα oπoια απoτελoυν τoυgαoτεqoειδεig πoυ εξαxoλoυθorjν γα xινotlrγται πθqιξ τoυ ηλioυ.

To Ι172 o αοτqoν6μoE Γι6ναν Mπoγ αναxdλυι|-rε 6τι η αρμoνιxη διdταξητων πλανητιilν διαταqασσεται οτo διαοτημα μεταξιi Αqεωg xαι Δι69, dπoυβqioxεται η ξιilνη τωγ αστεQoειδιilν. Στo xεγo αυτ6 o Σoβιετιx6g αxαδημα'ι_x6g Σεργxθι oqλ6φ, τoπoθ6τηoε τoγ διαλυθ6ντα πλανητη τoν oπo(o ταυτιoεμε τoν Φα6Θoγτα.

'Εxoυμε λ6γo να πιoτευoυμε 6τι ηταν ιιατoιxηαιμog πoλυ πQLν εμφανL-oθεi' η ξωη oτην yη, oμωζ oε ιιd'πoια xρονιιιη oτιγμη διαλιiθηxε απ6 θερμo-

TA AΡXEΙA TΗΣ XAMENHΣ ΓNΩΣHΣ

πυQηνL2ιη 6χqηξη' υπoοτηρiξει o Γιεβγx6νυ Κqιν6φ' Πq6εδρog τηg επιτρoπτ]Eμετεωqιτιilν τηg πqΦην Σoβιετιxτ]g Eνιiloεωg. Aνdλoγεg εiγαι xαι oι απ6ψειEτoυ xαθηγητori Aνθqωπoλoγlαg Φ6λιξ ΖLνy^ιε)ν o oπoiog υπoοτηqlξει 6τι,μια Θεgμoπυρηνιxη ξxρηξη πoυ πqoxdλεαε αλυoιδωτΕg θερμoπυqηνιιι6gαντιδρd'oειg στoυζ ωxεανo'ιig τoυ πλανrjτη,6φερε τoν πληqη αφανιoμ6, xατωαπ6 θερμoxqαoiα εxατoμμυρ(,ων βαθμιbν. H διiναμη πoυ λειτoιjQyησε ωζoxανδαλη ηταν τo ανθqωπoειδ6g.

Ανdλoγεg εiγαι xαι oι απ6ψειg dλλωγ Pιiloων επιoτημ6νων 6πωg o Nιxo-λdι Nταγ(λoβιτE, o Bαo(,λι Φεo6νxoφ xαι o Aλεξαντεq Καξdντοεφ. o τελευ_ταlog, ωg ειδιxog oτην θεωq|α τoυ απεiqoυ, υπooτηqiξει oτι τα διαατημ6-πλoια των xατo[,xων τoυ Φα6θoντo9 txαναν oυ7ν69 επιoxtιllειg στoυζ εσω-τεριxoυg πλανrjτεE τoυ ηλιαxoυ oυατηματog, ερευνrbνταζ τLζ oιx6oφαιqεgτoυ Ερμolj, τηg Aφρoδ(,τηζ 2ιαL τηζ Γηζ, δι6τι yνrbριξαν 6τι oL τQεLζ αυτo[,πλανητεg ηταν oι πιo lιατdλληλoι για ξωη. Ε(,μαι oi'yoυρoE πωζ oL ταξιδιιb-τεζ τoυ πλανητη ε(δαν μπρooτα ατα μdτια τoυζ μLα oφα[,ρα να θqυμματi,ξε-ταL σε 1ιλιαδεg xoμματια, τo ρευoτo υyρo να xυνεται πQoζ τα 6ξω xαι ναμετατρtπεταL σε στεQεoπoιημ6να xoμμdτια πoυ 6αxαyαν σε μLα ατελε[ωτηαλυoιδωτη αντlδραoηΘ'

Tα oτεgεoπoιημ6να αυτd xoμμdτια εLγαι oι αστεQoειδε(,g πoυ βqiοxoνταιοτην θ6oη τoυ χατεστQαμμ6νoυ πλανητη xαι περιφ6ρoνται oημεqα γιiqω απ6τoν ηλιo.

Στo πλανητιxo τqoxιαx6 oυoτημα πoυ εi1ε oqiαει o Πυθαγ6qαζ πQιγαπ6 2.500 xρoνια oι αστεQoειδε(,g xατελdμβαγαγ την π6μπτη πλανητιxη τqo-1ια, μεταξιi τoυ Αqεωg χαι τoυ Δι6g. Κατα τoν Πυθαγ6Qα' oι απoοτd,oειgτων πλανητιilγ απο τo xθντρο περιoτρoφηζ τoυζ ηταν αναλoγiεg τoυ 1ρυοoriαqιΘμoυ Φ, τoγ oπoioν θεωqorioε ωg 6να εiδog παγxoομιαg oταθερdq. oΠq6xλog μαζ γνωστoπoιεl 6τι o Πυθαγoqαg επεξεqγαξ6μενog νoεqd τιgφιλoooφιx6E χαι γεωμετqιx6g τoυ θεωqiεg εiγε ουλλdβει την οtioταοη τωνxooμιxιbν ο1ηματων.

Πυθαy6qαg τrjv περi α0τrjν [yεωμετqtαν] QιλoαoQiαν εiE oχiμαπαιδεtαE 8λευθ6qoυ μετ6oτηoεν' d'νωθεν ταg d'ρyαg αδτfig i'πιαxo-πoιiμενοg xαl d'tλωg xαl νoεqdlg τα θεωqrjματα διεqευνrΔμεvoE' 6gδrj τrjν τ6ιl dνα λ6γoν πqαyματεiαν xαt τrjν τδν xoαμιxσlν αψμd'-τ ωy o'ιj oτ αo ιν d'ν εi q εν.

o Πυθαy6qαg μετ6θεσε την QιλoooQiα (πεqi την yεωμετρ[α) αεμoaΦi ελευθ6qαE παιδεtαg, επoπτε'ιjoνταg απ6 ιllηλα τιg αqy6g τηg

(4) H. Gris - W. Dick, Ntεg παραιtlυyoλoyιxtg αναxαλυψειE ατην Σoβιετιxη 'Ε'νωoη, oε}ι'

285-301.

ιΙ EΚΠYPΩΣΙΣ ToY ΦΑEΘoNToΣ KΑΙ TΑ KoΣMΙKΑ ΣXΙ{MAΓΑ ToY ΠYΘΑΓoΡΑ 149

χαι αijλωζ ?tαL 1,oεQ6ζ' διεqευνtilιrταg τα θεωqrjματα' αυτ6g λοιπ6ναvαxαλυιpε τη1) πQαγματεIα oιiμQωνα πQoζ τη1) λoyιxrj χαι τηνod αταoη τω'ν }ιoσμ ι2lrbν α yη ματων.

(Πρ6xλoE, Ιn Εuc]idis Ε]ementorum Ιibrum commentarii, οελ. 65)

Oταγ τογ εqωτoυoαν τι εiγαι οoφ6τεgo 6λωγ, απαγτotjoε oτι ooφ6τεqooλωγ ε(,γαι οι αqιθμo|, βdοει των oπo[,ωγ ηταν δoμημι1γα τα xoομιxd σχημα-τα αλλd xαι oλoxληqo τo αιiμπαν.

Αναλoγα εiγαι xαι τα ο16λια τoυ Αqιοτoτθλoυg γtα τoυζ Πυθαγoρεi,oυg.

oi δ' d'ριθμo[ παoηg τfig Qιioεωg πq6τoι, τα τ6ll d.ριθμdlν oτoιyεiατdlν 6ντων oτoι1εTα παvτων δπ6λα6oν ε7ναι, xαi τ6l, 6λoν οδραν6νd'ρμoν[αν ε7ναι xαi d.qιθμ6ν.

oι αριθμot λoιπ6ιl απ' 6λη την Qtαη ε[ναι πρtbτoι, θεcΔqηoαy δε6τι oτoιyεlα των αqιθμ6ν εiναι ατoιyεlα 6λωιl των 6ντων xαι 6τι ooυqαν6g εiναι αqμoyiα xαι αqιθμ6g.

(Aqιoτoτ6ληE, M εταQυoιxd., 986, A, L)

Bdoει τηg Πυθαγoρεioυ α1ηματιxτ]E oυoτdσεωζ τoυ x6αμoυ, oι τρo1ι69των πλανητιilγ τoυ ηλιαxoti μαg ουoττ]ματog τ]ταν δωδεια xαι o1ι ενγθα,οπωg θεωρεiται οημεqα. oι τqo1ι6g αυτι1g πoυ ε(ναι απλ69 αqιθμητιx6g ανα-}'oγiεg τoυ 1ρυoori αqιθμoυ Φ=1,618... ε(ναι oι εξηg:

1η τqoxια (Πλανητηg Εqμηsl α1 = Φl2,

2η τqo1ια (πλαντ]τηg Aφqoδ(τη) αz = Φ2 12

3η τρo1ια (πλαντ]τηg Γη)

4η τqo1ιd (πλαντ]τηE Αρηs)

11η τqo1ιd (πλανt]τηg X,)12η τqo1ιd (πλανt]τηg Xr)

σ: = Φ3 lΖ = σfta2αη = Φ4 12 = α7+α1

σlι= Φ11 l2= σgΙ arc

σn= Φ12 2= afi * a11

5η τρo1ιd (πλανητηg Φα6θων) 0s = Φ5 12 = σ3+ σa

6η τqo1ιd (πλανητηg Zευg) σo=Φ6 2=αo,+αs7η τqoxιd (πλαντ]τηg Kρ6νog) σz = Φ7 12 = α5 +σ6

8η τρo1ιd (πλανητηg oυqαν6g) cε = Φ8 12 __ αu +α,

9η τρo1ιd (πλανητηg Πooειδιbν) σq = Φ9 12 __ αr+ α'10η τρo1ια (πλανt]τηg Πλoυτων) σlο= Φ10 f2= {ιg+ σ9

oι τιμ69 αυτθg ε(,ναι oι απoστdσειE των διilδεπα πλανητιΙlν απ6 τoν ηλιoz'ατα την δημιoυqγi,α τoυ ηλιαxoιi αυoττ]ματoζ χαι πoλυ πqo τηζ χαταστQo-

φηζ τoυ Φα6θoντo9. H τρo1ια τoυ xαΘε πλαγητη ε(γαι ιοoδιjναμη με τoαΘρoιoμα των τqo1ιιilν των δtio πρoηγoυμι6νων πλανητιilν. Edν διαιq6ooυμετιg τιμ6g αυτθg με την αντloτoιxη τιμt] τηg τρo1ιdg τηζ γηζ (Φ3l2), Θα τιg

150 TA ΑPXEΙA TΙ{Σ XΑMENIΙΣ ΓNΩΣHΣ

μετατQ6ψoυμε σε αστQoνoμιχ6ζ μoγdδεζ με βdση τηγ απ6σταση τηE γηζ απoτoγ ηλιo. Η τιμη τoυ Φα6θoγτog γ(νεται xατ' αυτ6γ τoν τqoπo (Φ5 /2) :

(Φ3l2)= 2, 6|8 αατq. μoνdδεg xαι πqooεγγ(ξει την απ6oταση των oυγ196νωναστQoνoμιχων παqατηqηαεων πoυ εiγαι πεqiπoυ 2,8 αoτq. μoνdδεg'

Στoν μαΘηματιx6 λ6γo, χQυση τoμη oνoμdξεται o λoγog α/β=β/α+β, υπoτoυ oπoioυ διαιρεiται αρμoνιxd 6να ευθι1γραμμo τμημα πoυ 61ει μηxog α+β.

o λoγog αυτ69 ουμβoλ[ξεται με τo γQαμμα Φ πqog τιμην τoυ Φειδiα xαιεiναι o αotiμμετqog αριθμoE φ= 1f+1)/2= 1,61803398...'..

Σημεqα υπdρ1ει η πεπoiθηoη 6τι η χQυση τoμη Φ θ1ει ιδι6τητεζ μυστη-gιιbδειE, μαγιx6g, ο1εδ6ν Θε'tx(,g, αφoti ε[ναι γεν6τειρα των πεQισσoτ6qωνχαι ωQαιoτ6qων δημιoυργημdτων τηg φrioηg, xαΘ6λη την xλi,μαxα τηg δημι-ουqγiαg απ6 τoγ μιxqdxoομo 6ωg τoν μαxqdxooμo. Πoλλo[ επιοτημoνεg xαιιδ[ωE xαλλιτ€γνεg xαι φυοιoδ(φεg ιoxυρiξoνται 6τι αναxdλυψαν την αναλo-γ(,α τηg χQυσηζ τoμηζ οτην δομτ] των xqυοτdλλων, των xoγ1υλiων, των βλα-στd)ν, των αγΘ6ων, των πλανητιπι.δν oυoτημdτων αxoμη χαι τωγ σπειQoει-δΦν γαλαξιΦν.

ogθoγιilνιo με αναλoγια Φ

1.618...

'Ενα oρθογΦνιo (dνω) τoυ oπoloυ oι πλευq6g €xoυν την αναλoγiα Φ,

H ΕKΠYPΩΣΙΣ ToY ΦΑEΘoNΤoΣ KΑΙ TA KoΣMΙKA ΣXΗMAΤΑ ToY ΠYΘΑΓoΡA 15l

διαιρεiται εoωτεqιxα xαι επεxτε|γεται εξωτεqιxα επ' απειρoν αε oqθoγιi:νιαπoυ θ1oυν xαι παλι λoγo Φ. oι διαδo1ιx6E xoqυφ€g αυτιilγ των oρθoγων[,ιυνoqiξoυν λoγαριθμιxη oπε[,ρα.

Η λoγαqιθμιxη αυτη οπεlρα ε|γαι τo μoναδιxo σχημα πoυ δεν αλλαξειιιoQφη xαθιbg αυξανεται, παραμ6νoνταζ συμμoQφιxo πρog τoγ εαυτoγ τoυ.'Ιαωg δι' αυτoν τoν λoγo τo ευταxτoν αυτo ο1ημα τo πρoτιμα τooo πoλυ η

φυoη.Eπi παραδεiγματι o ναυτlλog πoυ ε[γαι €να εiδog μαλαx|oυ τηg N6αg

Καληδoν1,αg με σπεtQoειδ€g oατqαxo. |"tε.,,o1*r.ι, xατα λoγαριθμιxη oπεiρα ηοπo|α βαo|ξεται oτην 1qυoη αναλoγiα Φ. Κατ'αυτoγ τoν τρoπo τo x€λυφog- xατoιx[α διατηρεiται oυνεxιilg oτην [δια αναλoγ[α με τoγ 6νoιxo τoυ. Ηcιqpιoν|α τoυ γαυτ|λoυ απoτελε| μιxρoγqαφlα τηg oυμπαντιxηg αqμoν|αg.'Ωg θαυμαoτα τα'!qyα ooυ Κdqιε' παντα Bν αoQ[μ ΒπolηααE.

Aυτo εlyαι τo oxημα τoυ Nαιιτ[λoιι. Θα μπoρoιiαε oμιυg να

εtναι xαι η tλιξ τoυ Ιιονιxot xιoνouρανoυ η τo αyημα ενoE

απειρoειδoυq' )'αλαξiα, oπιo5 o )'αλαξ[αζ oτoν oπolo ανηxει

η γη.

H οπoιlδαιoτερη ιδιoτητα τoυ αριθμoυ Φ, ε[γαι oτυ, εaν αφαιq€οoυμε την

ιιοναδα, μετατρ€πεται στoγ αντloτqoφo τoυ. Ε[γαι o μoναδιxog θετιxo;ιιgιθμog γtα τoγ oπoio ιo1υει αυτη η ιδιoτητα.

Φ-l= 1,618...-1= 0,618...= 1/Φ

Eαν πρooθ6σoυμε οτoν αqιθμο Φ την μoναδα, τo αθρoιομα πoυ πQoχι!-.ττει εiγαι lαo με Φ2.

Φ2 =2,618= l,618+1= Φ+lΦ3 = 4,236=2,618+1,618= Φ2 +Φ xαι γενιxoτεραΦγ =Φγ-I + Φν-2

152 TA ΑPXEΙΑ TΗΣ XAMENHΣ ΓNΩΣHΣ

Λoγω τηg ανωτ6ρω ιδι6τηταg η αειqd 1, Φ, Φ2, Φ3, Φ4..... μεταo1ηματi-ζεται οτην οειqd 1, Φ, Φ+1, Φ2 +Φ, Φ3 +Φ2 xαι εiγαι η oειqd πoυ διθπει τιgαπoοτααειE των πλανητιilγ τoυ ηλιαxori ουoτηματoE πQo τηζ εxρηξεωg τoυΦα6θoντog. 'oπωg διαπιoτιilνεται χαι απ6 τιg τιμ6g των πλανητιxΦν τρo-1ιΦν oι oπo(εg πqoαναφ6qΘηxαν, η τqo1ιd τoυ xdΘε πλανητη εiναι ιοoδtjγα-μη με τo αθqoιoμα των τρoxιιilν των δr}o πqoηγoυμ6νων πλανητ<bν.

Στα απoοπdoματα πoυ πqoηγτ]Θηxαν, ο N6ννog μαg απεxαλυψε 6τι η€xqηξη τoυ Φαθθoγτog εi1ε ωg απoτ6λεσμα τηγ μετατoπιοη των πλανητιilναπ6 τιg αq1ιx6g τqo1ι6g τoυg. Oι μετατοπloειg αυτ69 δεν ηταν iδιεg oε 6λoυ9τoυg πλανητεg. o EQμηζ, η Γη xαι o ΑQηζ επηρεdoθηιαν ελd1ιοτα, δι6τι τηνoτιγμτ] τηg επqηξεωg βqiαxoνταν αντιδιαμετqιxα τoυ Φα6θoντog, εν αντιθ6-σει με τoν Δ[α, την ΑφρoδLτη xαι τoυg dλλουg πλανητεg πoυ υπ6oτηoανιo1υρ6τεqεg επιδρdoειg.

Στo βιβλ[o τoυ Ι. Δαx6γλoυ, O μυoτιx6g xrbδιxαg τoυ Πυθαy6ρα, αναφ6-qεται o1ετιxα:

H ν6α θ6oη τηg Aφρoδlτηg πoυ απoμαxριiνθηxε απ6 τoν,Hλιo, δlνε-ται απ6 τη o16αη Φ: Φ3 /2= 0,764 αoτρoνoμιx\E μoναδεg' Aρα απo-μαxqιiνθηxε απo τoν'Hλιo xατα 0,764-0,618 = 0,146 αoτρ. μoι,αδεgi 21.827.000 xλμ' Β6βαια απoδεlξειg δια τα ανωτ6qω δεν iπαqyουi,υπd'ρyoυν 6μω9 μεριx6E ενδεtξειg, 6τι πq6πει vα αυν6βη 'iπo"εxd'πoιo μεyαλo xoαμoiατoριxδ yεyoνοζ πoυ συyταqαξε τo πλανητι-x6 μαg α,ι3oτημα xαι πqoxαλεαε τα παραπανω. Aυτo τo oυρανιoxoαμoioτoqιx6 yεyον6g πρ6πει να rjταν η αυτo}'αταατρoφrj τoυπλανrjτη τωv ασ.τεQoειδιbν. oφεiλoυμε να δεψτοtμε την ιjπαqξηαυτoιj τoυ πλαvrjτη' τoυ οπoioυ απ' 6λη τηv Πυθαy6ρεια eεωqηii-xτj εμφανιoη τωv τqoyιcbv των πλαvητcbν yενιxιilg, βεβαιrbνuio, ηι3παqξη xαι επιβεβαιcilνεται επ[αηg xαι απ6 τoυg δυo Πυθαy6ρειoυEν6μoυg των αττoστd.oεων των πλανητcbν xαι oρtξεται η θ6αη πoiπρ6πει να εtyε αυτ69, oε απ6oτααη απ6 τoν'Hλιo 2,618 αoτq. μoνd'-δεs. Aλλd' xαι απo τιζ παQατηρrjoειE τωu αστQoy6μων βεβακbιlεταιη ιiπαρξη εν6g μεyαλoυ αριθμot τεμαyiων' μιxqιbv xαι μεyαλων(πoυ yια πoλλo{g εiναι υπ6λoιπα απ6 την 6xqηξη), πoυ πεqιφ6qo-νται yιjρω απ6 τoν'Hλιo oε διαφoρεg απoαταoειg, με βd'oη την απ6-σταση τoυ 2,8 αoτq. μoνd'δεg.Εφ' 6ooν λoιπ6ν παqαδεyτodμε oαν αληθιν6 yεyoν6g την 21,ατα-ατρoφrj τoυ πλανrjτη τωy αoτεqoειδιbν, τ6τε ε[ναι επ6μενo να 6'yινεμ[α αναoτατωση στην ιooρqoπiα των 6λξεων τωv πλανητc6ιl xαι 6τoινα εμφανiξoνται orjμερα μιxρ6E τj μεyαλεg διαφoq6E απooτd.oεωντων πλανητ6v απ6 τov'Hλιo, δηλαδτj απ6 τo Πυθαy6qειο τqoγιαx6oy6διo πoυ ειlτoπiξετα[ στην αQχi τηζ δημιoυqγ[αE.

Η EKΙΙYΡΩΣΣ ToY ΦAEΘoNToΣ KΑΙ TA KoΣMΙΚΑ ΣXHMAΓΑ ToY ΠYΘΑΓoPΑ 153

o iδιog ουγγραφθαg παqαθ6τει θγα πiναxα με τιζ απooτdoειg των πλα_νητιilν μετα την χαταστQoφη τoυ πλανητη των αοτεqoειδιilν, ουγxqlνoνταgτιg τιμθg πoυ πρoxtiπτoυν απ6 τoυg ν6μoυ9 τoυ ΠυΘαγoρα xαι τιg τιμθg τωνoυγ1q6νων αοτρoν6μων. oι oμoιoτητεζ πoυ πqoxriπτoυγ απo την oυγxριoηεiγαι εντυπωοιαx6E.

Πιilg γνΦgιξε o Πυθαγ6QαE τιζ απooταoειg των πλανητιbν με τ6oo μεγα-λη αxρiβεια;

Kαι πιilg μπogoυαε να oυo1ετ[οει τιζ απoστdοειE αυτ69 με την εxπιiqω_ση τoυ Φα6Θoντog;

Eνα 1αgαxτηqιoτιxo απooπαoμα απ6 τoν Πλoυταq1o αναφ6qει τιgαστQoνoμιχ6g παρατηqηοειg τoυ περ[φημoυ αoτqoν6μoυ Eυδ6ξoυ, για τηγεxπιiρωoη τoυ Φα6θoγτoζ χαι τα διαγqαμματα τoυ Πυθαγ6qα.

Ε$δoξog δ" ηijyετo παραoταg τι$ fiλ(,φ xαl xαταμαθιby τ6 σχηματoδ d'oτqoυ xαl τ6 μ6yεθog xαl τ6 ε7δog δg δ Φα6θωι1 2lατα-Qλεyfivαι, xαl Πυθαy6qαg iπl τ@ διαyραμματι 6oδν '6θυαεν, rilg

Qηαιν'Aπoλλ6δωρog.o Ει3δoξοg δε, αQo'ιj oταθηxε απ6ναvτι ατoν rjλιo xαι αQoιj !μαθετελεlωg τo oyrjμα τoυ αατρoυ' rdαι' τo μ6yεθog χαι τo.ν τq6πo με τoyoπoioν o Φα6θων xατεQλ6yθη' ?dαι o Πυθαy6ραg εξαιτ[αg του δια-yqdμματog θυolαoε 66δι, oπωg ιαyυρ[ξεται o Aπoλλ6δωρo9.

(Πλoυταq1og,"oτι oδδ' f7δ6ω9 ζfiν ioτιu xατ'' Επlxουρoν, 1'094, A, 11)

ΣYΓΚΡΠΙKoΣ ΠΙNΑKΑΣ ΠΛΑNHTΙKΩN AΠoΣTΑΣEΩN

ΑPΙΘMoΣTPoXΙΩN

oNoMAΣΙΑΠΛΑNHTΩN

ΑΙΙoΣTAΣEΙΣKATA ΠYΘAΓOPΑ

ΑΙΙo AΣTPONOMΙKEΣΠΑΡΑTHPHΣEΙΣ

1η

2η

3η

4η

5η

6η

7η

8η

9η

1η11η

|2η

EPMrΙΣAΦΡoΔΙTH

ΓHΑPHΣ

AΣTEPoEΙΔHΣΔΙAΣ

ΚPoNoΣoYPΑNoΣΠoΣEΙΔΩNΠΛoYTΩN

XιiΧn

03820,764

I

1,618

2,618

5,236

9,472

18,944

30,034

39,506

63'9 +5Ψο

l'03'3 y5Ψo

0,387

0,723

1

1,524

2,8

\')9,539

19,18

30,06

39,s

154 TA APXEΙA THΣ XAMENΗΣ ΓNΩΣΙΙΣ

Eνδιαφ6qoν παρoυoιdξει χαι η xαταγqαφη του Στoβαioυ, οriμφωνα μετην oπo[α oι μαθητθg τoυ Πυθαγ6gα, εxτ6g τoυ oυoτηματoζ τωγ πλανητιxcδντρo1ιι.δν, γνιilqιξαν χαι την o16οη τoυ oυoτηματog αυτoυ με τoν εμπqηoμ6τoυ Φα6Θoντog.

Tdlν Πυθαyoqεlων oi μ6ν '{Qαoαν doτ\qoE ε7ναι διαxαυoιν, Βxπε-o6ντoE μ6ν d'π6 τfrg iδlαg 6δqαg, δi οδ δ6 πεqι6δqαμε yωqloυxυxλoτεqιΙlg αδτ6 πεqιQλ6ξαντοg iπl τoi xατα Φα6θoντα ΒμπQη'oμoi.

Aπ6 τoυg Πυθαyoρεloυg αλλoι μεν εtπαν 6τι ε[ναι πυqπ6ληoηαoτ6qog που εξ6πεαε απ6 την 6δqα τoυ, απ6 6πoιoν 6μω9 τ6πoνπ6ραoε xυxλιxα τoν πυρπoληαε xατα τoν εμπQησμ6 του Φα6θo-ντoζ.

(Στo6α[og, Aνθoλ6y ιoν, 1, 27, 2)

Αναφoριxα με τηγ πυqπ6ληoη τoυ ΦαθΘoγτog, παρατiθεται xαι 6γα απo-σπασμα απo τoν T(,μαιoν τoυ Πλdτωνog. o Αιγυπτιog ιεqειig Σωγ1ιg απo-xαλr]πτει οτoγ Σ6λωγα πoυ επιox(.φΘηxε την Αiγυπτo, τo μεγαλo μυoτιxoτoυ ηλιαxoυ oυοτηματog.

Δι6τι, ixεTyο τ6 δπoToν λ6yεται μεταξι3 oαg, 6τι xd'πoτε δ Φα6θων,δ υi6s τoi fiλ[oυ, d.Φoυ ζξευξε τo d.ρμα τoi πατq6g τoυ, Βπειδη δ6ν

fiτo ixαν6g vd' τo d'ρματηλατfi Βπl τfig πατqιxfig δδo6, xατ6xαυoε6λα δαα εiρiαxoνταv iπi τfiE yfiE xαl δ [διog' dQoδ iπλrjyη d'π6xεραυι,6ν, xατεoτqαQη, αiτ6 λ6yεται μ6ν δπ6 μoQΦιν μ'ιiθου, ιjd'λrjθεια 6μω9 ε7ναι fi μετα6oλrj τfig xινi1αεωg τClν oδρανlων αωμα-τωv πot περιQtqovται γ'ιiqω d'π6 τrjν yfiv.

(Πλdτωγ, T['μαιog, 22, C)

Πoiα θμπνευοη πρθπει να ε[1ε ο Πυθαγ6qαζ δια να μπoq6οει γα αυλλd-

βει τιE τρo1ιι6g των oυqανiων oωματωγ, αλλd χαι τηγ ευρυτερη γεωμετρiατων xαqdξεωγ τoυ oυμπαντog; Tην 6μπνευοη αυττiγ εξυμνε[, θναg απ6 τoυg

αQχαιoτ6Qoυζ χαι oυνdμα αγνιiloτoυg πoιητ69 τηg Αλεξdνδqειαg, o χυπQια-xηg παταγωγr]g Eqμηoιdναξ.

o'[η μ6v Σαμιoν μαν[η xατ6'δηoε Θεαvoig Πυθαy6ρην, δλlxωνxoμι/'lα yεωμετρ[ηg εδρ6μενoν, xαl xdxλoy δαoιl πεqι6d'λλεταιαiθrjq 6αιfi iν[ oQαiqη παyτ' dποπλααod'μενoν.

Πoloυ εiδoυg 6xoταoη xατ6λα6ε τoν Σαμιo Πυθαy6qα τηg Θεα-νotg, 6ταν αναxαλυψε τηv λεπτrj yεωμετqlα τωv ελixων (τoυαι3μπαvτοg) xαι oυμπiεαε oε μιxρi1 αQαiqα τo αιjιroλo τoυ xtxλoυτo oπoioν αyxαλιαξoυν oι αιθ6'qεE;

(Eρμη oιαν αξ, A πo απααματ α, 7, 85)

H EKΙΙYPΩΣΣ ToY ΦΑEΘoNToΣ KΑΙ TA KoΣMΙΚΑ ΣXΙΙMAΓA ToY ΠYΘAΓoPA 155

To απ6oπασμα τoυ Eqμηoιdναxτog εξυμνεi την ιδιoφυ(α τoυ ΠυΘαγ6gαxαι επιβεβαιιilνει την αναxdλυψη των πλανητιxιilν τρoxιιilν χαι τηζ λεπτηg

γεωμετρiαg τωγ ελixωγ τoυ oυμπαντoE' Αυτ6E οι €λιxεg βαolξoνται oτηναναλoγ[α τoυ 1qυooti αριθμoιi Φ, o oπolοg δι6πει πoλλd φαιν6μενα τηg

φfσηζ, xαθωg χαι τιζ αqμoνιx6g xαqdξειE oτo ελιxoειδθg x6λυφoζ τoυ ναυ-τiλoυ.

Mεταξιi των oυqανiων οωμdτων τoυ ηλιαxoυ μαg ουoττ]ματog, oι επι-oτημoνεE υπoψιαξoγταt την υπαqξη εν6g επιπλ6oν πλανητη.

o John Anderson, ε8ευνητiζ oτην ΝASA xαι o Κenneth SeideΙmann,αoτρoν6μog ατην oυdαινy}ιτoν, υπEθεoαν 6τι τιg ανωμαλi'εg στLζ τQo-yι6E των πλανητrbν oυρανo'ιj xαι Πooειδrbνα τιg δημtoυρyεi' ιfναgd,yνωoτog πλανητηE πΕντε φoρ(g βαqυτερos τηζ yηζ xινoljμενog oε

μiα πoλlj bxxεντρη τρoyιd. Oι αoτρoνoμoι λ6νε 6τι δεν ξtρoυν πo'ιj ναπαρατηρηooυν δια να βρoιiνε τoν δ(xατo πλανiτη X' Aυτην την απo-

ρ[,α τoυg την λιiνει xατd, xαπoιo τq6πo o Πυθαγ6ραζ με την παqoυoαμελtτη, λ6yoνταg xαι απoδειxνυoνταg oτι oyι μ6νo υπαρxει o d'yνω-

oτog πλανητηζ X o oπo[oE xατα τoν Πυθαy6qα ε['ναι o X1μ αλλd 6τι

υπαqyει xαι tναg αx6μη o Xn'.... Στo oλoxληρωμ6νo τρoyιαx6 πλα-

νητιxo oυατημα τoυ Πυθαy6ρα, υπαρyoυν ?ruL η 11η xαι η 12η τρoyια'πoυ στo ηλιoxεντριx6 πλανητιx6 μαg otoτημα δεν t1oυν αx6μη εντo-πιoθε[,. ΠαντωE o Πυθαy6qαζ με τoυζ πλανητιxoιig τoυ ν6μoυζ μαζδ['νει την αιιριβη απ6αταoη αυτrΙlν των αyνωατων πλανητtbν απ6 τooημε[,ο πεqιφoρdE των 2dαL εν πρoxειμ(νω την μ6oη απooταoη απ6 τoν'Hλιo, xαι εναπ6xειται πλ6oν στoυζ αoτρoν6μoυζ παQατηQητtg νατoυg εντoπ('σoυν χαL tτoι να επαληθειjαoυν τoυζ ν6μoυ9 τoυ Πυθαγ6-

Qα.(o μυατιx6g xτΙlδιxαg τoυ Πυθαγoρα, οελ' 94'Ι09)

Ooo xαι αν ερευνoriν oι επιοτημoνεg δια γα εγτoπiοoυν τoυζ αγνιiloτoυgτλανητεg τηg 11ηE χαι τηζ 12ηg τqo1ιdg, δεν θα xαταφ6qoυν πoτ6 γα τoυζεντoπiooυγ, ιilστε να επαληθει]ooυγ τoυg ν6μoυζ τoυ Πυθαγ6gα. Δι6τιαυτoυg τoυg νoμoυζ τoυζ θ1ει επαληθευοει πρo πoλλιbγ αι{bνων, o ΑγιoEΙωdννηg o Θεολoγog, ο oπoiog μαζ γγωστoπoιεi 6τι πqdγματι εxτ6E απoτoυg ενν6'α γνωατoυg πλανητεg τoυ ηλιαxot μαζ oυoτηματog, υπηqxαν xαιαλλoι τQειζ, μεταξri τωγ oπoiων xαι o Φα6θων, oι oπoioι 6μω9 61oυν πλι6oγ

απoλεοθεi.

'ΕQανηxε τ6τε d.λλo αημεTov εig τ6ν oiραv6v' iδol, €ναE μiyαgx1xxινog δραxoνταg μ6 6πτα xεQαλια xαl δ6xα x6'ρατα' εig τα

156 TΑ ΑPxEtA THΣ xΑMENtΙΣ ΓNΩΣHΣ

nεQιiλια του floαν iπτd oτ6μματα. Κα[, fi οι3ρti του #oυρε τ6 τρ[τoντdlν dατ6ρων το6 οι3ρανο6, ιιαt τoι3g Ερριξε εlg τriν γffν.

(AπonclλυψιE' t2' 4)

Tα γεγoν6τα τηg Απoxαλtiψεωg δεγ αιoλoυΘotiν 1ρoνιxη οειqd. o ΑγιogΙωdννηg o Θεoλ6γo9 τα πεqιγqdφει με αιiγ1υoη, 6πωg τα βλ6πει. Κατ' αυτ6ντoν τq6πo oυγτd,ooεται με τιE φιλoooφιx6g xαι μαΘηψατιx('g ΘεωqiεE τoυΠυΘαγ6qα, δι6τι xαι για τoυζ δrjo εiγαι xoιντi η πηγτ] τoυ πνεriματog xαι ηεατ(,α τoυ φωτ6g, o Kυqιog ημιbν Ιηαorig Xqιατ6g.

7. To ΠYP ToY ΠPOMHΘEΩΣKAΙ H ΓONΙΔΙAKH EΠEMBAΣΙΣ TΩN

oΛYMΠΙΩN

'Hταν xd'πoτε επoyrj που υπrjρyαν θεol, δεv υπηρyαν 6μωg θvητα6ντα. Και 6ταιl xαι yι' αυτα rjλθε o xαθoqιoμ6νog απ6 την μolqαxαιq6E δια τηv y6νvηαlν τoυζ' oL θεol τα πλαθoυν ειζ τo εσωτεQL-x6ν τηE yηg αQο1i 6xαyαν μiyμα απ6 πυq xαι ycbμα. Και 6τα'll επq6-?{ειτo 'να τα Q6qoυv ειζ τo QωE, δι6ταξαν τoν Πqoμηθ6α χαL τo^ι'

Επιμηθ6α yα τα ιl'oσμrjooυν.'... ωoτ6αo 6Qθανε πια η καθoριoμ6νηαπ6 την μolρα ημ6Qα, xατd' την oπoiαy 6πqεπε να εξ6λθει ?dαι od'νθqωπog απ6 τηv yη ειζ τo Qωg. Καθcbg λoιπδν ευqιox6ταν ειEαδι6ξoδoν o Πρoμηθε6E, τι λoyis αωτηρ[α να ει3ρει δια τovανθρωπo' απεQααιαε να xλ6ψει τηv 6ντεyvo αoQlα με τo πυQ τoυHQα[oτoυ ιdαL τηζ Aθηναg -δι6τι rjταν αδdνατoy yα απoxτηθo6ναυτ6g απ6 xαπoιoν i7 να χQησLμoπoιηθotν χωQIζ ΙτυQ- 21αL 6ται λoι-π6v τιg yαρiξει εLζ τoν ανθqωπov. Tηv αoQiαv τoυ λoιπ6ν δια τηνζωrjν 6τoι τηv απ6xτηoε o ανθρωπoE.

(Πλατωγ, Πρωταy6ραζ,32o, c & 321, c)

o Πλατων αναφ€qει oτι oι oλriμπιoι fπλαoαν τoυg ανθqιi.lπoυζ απo πυQ

z-αι 1ιbμα' To 1ωμα σχετιζεται με τα π6ντε στεQεα τoυ Πλατωγoζ χαt ειναιαi.ληλ6νδετo με τo πυq, δι6τι πQo6Qχεται απ6 τo πυq' 6πω9 χαι η γη πQo6Q-

Ζεται απo τoν ηλιo, απ6 τoγ oπoio απooπαoτηχε πQιγ απo δισεχατoμμυqια7q6νια' Tα πdγτα εiναι πυq, χαι απo τo πυQ ειζ τo πυQ επιστQ6φoυν.

oταγ oι oλυμπιoι oλoxληqι(lνoυγ τo 6qγo τηg <πλασεωg>>, αγαθ6τoυγοτoν Πqoμηθ6α xαι τoν Eπιμηθi.ανα xooμησoυντo ανθριilπινo γθνog πoυ θαερ1oταν στo φωζ. o Πqoμηθεrig επιδιιbxoγταζ να oυμβαλει στηγ οωτηq|ατoυ εxπτιilτoυ ανθgωπiνου γ6νoυg, 6xλειpε τo πυQ απ6 τoγ Δiα, δωqiξoντdgτo στoυζ ανθρΦπoυg.

158 TA ΑPXEΙA TΗΣ XAMENrΙΣ ΓNΩΣHΣ

o ΠqoμηθεdE απ6 νεq6 xαι ycbμα αQod 6πλαoε τoυg αvθqtbπoυg,6δωoε o' αυτo6E χαι τo πυq, xqυQα απ6 τoν Δiα, κqι56ovταg τo oεxαλαμloxo.

(Aπoλλ6δωρog, Βι6λιoθi"η, !, 45).

Tην oυμμετoχη τoυ Πqoμηθ6ωg οτην πλdοη τoυ ανθρΦπoυ xαταγqαφειxαι o Λoυxιαν6g.

Και πραyματt θα μπoqodoε xαπoιοg oυμ6oυλε{oyταζ 1)α ισχυQL-oτεt, oτι δεν αυμπ6qαyε αυτα απ6 εo6vα τoν Πρoμηθ6α, αλλd" επαι-νcbvταg αυτrjν τηy 21αLνoτoμ[α xαι μη θεωqcbνταζ τηy απομlμηoηκαπoιoυ αλλoυ αρyετυπoυ, xαθιbE εxε[νoE χωQIζ να υπd'ρyoυνανθqωποι πQιν τoυζ επιν6ηαε χαι' τoυζ αy6πλααε εx ν6oυ, διαμοq-QtbνovταE xαι διαxooμc|lνταg τ6τoια ξωvτανα πλαoματα, tboτε ιlαεlvαι ευxlyητα χαι να Qα[voνται 6μοqQα. Και δια τo αιivoλo,αυτ6E fiταν o αqyιτ6xτων, oυνεqyαoτηxε 6μrυg αε xατι xαι ηAθηνα, πoυ εμπνε{στη2{ε τoν πηλ6 xαι 6'xαvε τα πλαoματα l'α εlyαι6μι/lυyα.

(Λoυxιαν6 g, Πqoμη θευg ε[ iν Λ6yoιg, 3, L)

Kατα τoγ Λoυxιανο, o Πqoμηθεfg αν6πλαoε xαι διαμ6qφωσε τo ανθqιb-πιγo σωμα, χωQιζ αυτ6 γα ε(,ναι απoμiμηoη xdπoιoυ αλλoυ αρxετυπoυ. Oιoλυμπιoι ουνε1[ξoυν την εqγααiα τoυg επανω ατo αq1θτυπo τoυ Αδαμ, πλd-θoνταg τα ανθqcbπινα oι(;ματα ν'αι oyι τo ανθqcδπινo οcδμα. Mιλoυμε γιαoμdδα πoιημ6νων. To αρ16τυπo ε|γαι 6γα, oι αγαπαQαγωγ6g τoυ 6μωg εiναιπoλλ6g. To αqx6τυπo πoιεiται οτα βιoλoγιxoυ τυπoυ εργαοτηqια τωνoλυμπiων. H ιδ6α oμωg τηg πoιηοεωg ανηxει οτoγ Θεo, o oπoiog δiδει τηνεντoλη στoυζ oλυμπ(oυg γα τηγ πQαγματoπoιηooυν. Αυτ6' δια γα ξεxαθα-ρ[οoυν oι q6λοι.

To oνoμα Αδαμ πqo6q1εται απo την ελληνιxη λ6ξη αδαμ-αoτog η απο την

λ6ξη dδμητoζ, πoυ oημαiνει τoγ ατιθdoευτo, τoν dξευxτo, αυτoγ πoυ εiναιδιαoπαoμ6νog. oι λθξειE αδdμαoτog xαι dδμητog πqοθq1oνται ετυμoλoγιxααπ6 τo ρημα δαμdω (α οτερ. + δαμdω) τo oπoio εν"τoq απo ημεqιbνω xαιτιθαοευω, oημα(,νει ξευγνυω παqθ6νoυg ειg γdμoν. Αqα o Α-δαμ (61oντα9

μπqoοτd τo στεQητιχo α) οημαiνει xατα την ελληνιxη γλιilοοα τo αγτiθετoτηg ξευξηg, δηλαδη την διαoπαoη. Σημα[,νει την διαoπαση τoυ αqxετυπoυ,

για τηγ oπoiα υπεtiθυνog εiναι ο Δ(,αg. Αυτog εiναι o υπευθυγog τoυ ο1εδ[-

oυ τηζ διαoπdοεωg, ο (,διog 6μω9 ωg Ζευg εiναι υπεtθυνog χαt για τη ξευξη.Αυτη επιτυγ1dνεται με τo μυoτηQιo τoυ γdμoυ(l), xατα τo oπolo τo dqqεν

(1) o γdμoE, η μoνoγαμiα xαι η ξευξη μεταξυ dρρενog xαι θηλεoζ ιαΘιεριbΘηxαν απ6 τoνπαναρ1αιo βαoιλθα των Aθηνιilν Kθxρoπα, o oπo[og 6ντα9 xαταγ6μενog απo τoυg EYγoνoυq των Eλλαν|ων, γνιbριξε την αξ(α τηE ενιiloεωg τoυ αqρενog με τo θηλυ.

Τo ΠYP ToY ΠPoMHΘEΩΣ KAΙ Η ΓONΙΔΙΑKH EΠEMBAΣΙΣ TΩN OΛYMΠΙΩN 159

'ιαLτo θηλυ ενιilνoνταt ειζ odρxαν μiα. Απoτ6λεομα αυτηg τηg ενιboεωg ε|ναιτo παιδi πoυ θα γεννηΘεi, τo oπolo ε[ναι η οαρxα των δt]o γoν6ων.

Η λ6ξη Αδαμ, εiναι η τετμημ6νη λ6ξη αδdμαοτog η dδμητog, ενιil η λ6ξηΕυα, εiναι η'Ηβη' η αιιilνια νε6τητα, πoυ πεqιxλεlει μ6oα τoυ o Αδαμ πριντην διαοπαoη. Και επειδη η'Ηβη εiναι γ€νoυg θηλυxoυ, την μεταφ6qoυμε ωζτo θηλυx6 μθQoζ τoυ αδμητου.

To oνoμα ΗBΗ, oπωg xαι να διαβαoτεi,, πqoφ6qεται τo iδιo. To πρι(lτo Ηουμβoλi,ξει την πηγη πρoελευoεωg, τo δευτερo H την πρoβoλτi απ' αυτην τηντηγη πqog τoν γηινo x6ομo, εγιb τo γQdμμα B πoυ αντιoτoι1εi οτoν αqιθμo2. δηλιbνει τιg δfo διαφoρετιx6g xαταοτdσειζ, πoυ η μiα εiναι ανταναxλαοητη; αλληg. O,τι εi,γαι πανω, εiγαι xαι xατω, μαg λ6ει o Eρμηg.

To γqdμμα Η ουμβoλiξει τoν τqιαυπoοτατo Θεo χαL τoγ πqιδτo νoμo τηg

αι'ταναxλd'oεωζ χαι τoυ απειQtσμoυ. Η αριoτεgη xαθετog γaαμμη τoυ Ηουμβoλ|ξει τoν Πατ6qα, η δεξια τoγ Yιoγ xαι η oqιξ6γτια τo Πνευμα τoΑ'iιoγ πoυ ενιilγει τoν Πατθqα με τoγ Yι6γ xαι δια16ει τηγ τQισυπooτατηΘεoτητα οε μiα α6γαη δημιoυqγiα χωQιζ αq1η xαι τ6λog.

Exτog απo τo γQαμμα Η, υπαq1oυν oτo ελληνιxo αλφdβητo αλλα τq[α';'qαμματα πoυ εμπεQι6xoυν τo ΗTΑ, xαι εiγαι τo B-ΗTΑ, τo Ζ-ΗTA χαt τoΘ-HTΑ. Edγ εγιilooυμε xαταxoqυφα τα τ6ooερα oυγoλιxα <<ΗTΑ>>' θα δofμενα o1ηματ|ξεται μ[α xλ|μαxα. Eαν πεqιοτq6ψoυμε αυτην την xλ[μαxα, θαδoυμε να ο1ηματiξoγται oι δυo 6λιxεE τoυ DNΑ.

Αγγελιαφoρog

KΛΙMΑΞ ΤoY ΙΑKΩB ΔΙΠΛH ΕΛΙΞ ToY DNΑ

16ο TΑ APXEΙΑ THΣ XΑMENHΣ ΓNΩΣHΣ

Η αqιατεqη xλi,μαξ η oπoiα ο1ηματiοτηxε απ6 τα τθooερα Η, ουμβoλiζειτην xλ[,μαxα του Ιαxιbβ, οτην oπo[α ανεβoxατ6βαιγαγ αγγελoι.

Η δεξια πεqιoτqεφ6μενη xλiμαξ ουμβoλ[ξει τηγ διπλη 6λιxα τoυ περι-οτρεφoμενoυ μoντ6λoυ τoυ DNΑ oτoν 1ιilρo.

oι dγγελoι πoυ ανεβoxατεβαiνoυν στηγ αQιστεqη xλ[μαxα ε[,γαι oι εγτo-λθg. Δι6τι oι dγγελoι μεταφ6qoυν εντoλ69. E[ναι αγγελιαφoρoι πoυ μεταφ6-ρoυν μηνfματα. oμoιoτq6πωg, oτην δεξια xλ|μαxα, εντoλθg μεταφ6qει xαιτo μ6ριo τoυ m-RNΑ τo oπo|o oπωg εi,δαμε oτo τqiτo xεφαλαιo δημιoυργεi-ται απo το DΝΑ με τηγ διαδιxαοiα τηζ μεταγQαφηζ.To mRNΑ εiναι η xωδι-xoπoιημθνη γενετιxη πληqoφoρlα πoυ μεταφ6ρεται απ6 τo DNΑ οτo RNΑ.oι αγγελoι oυμβoλiξoυν τιg xωδιxoπoιημ6νε9 γενετιx6g πληρoφoq(εg.

Tα αxαλoπατια τηg αqιoτεqηg xλiμαxαg αντιoτoι1oυν στoυζ δεoμorigυδρoγoνoυ τηg δεξιαg, oι oπo[oι oυγδ6oυγ τιg τ6οοερι9 ουμπληqωματιx6g

βαoειg τoυ δixλωνoυ μoqioυ τoυ DNΑ. T6οoερι9 ε(γαι oι αξωτoυ1εg βααειE,τ6οoεqα ε|γαι xαι τα (Ητα)> τoυ αλφαβητoυ.

To υδqoγ6νo, πoυ 61ει επiοηg ωg αfμβoλo τo Η' αγτιoτoιxε| oτoν αριΘ-

μo 8. To πλαγιαοτo 8 (-), εiγαι τo oυμβoλo τoυ απεiqoυ χαι τηζ α6ναηEδημιoυqγ(,αζ, πoυ δεν 61ει αq1η xαι τθλog. Kdθε απειqoελαxιoτo τμημα τoυαθγαoυ 6μωζ, 61ει μ(,α ξεxωqιοτη ουxν6τητα, δ6νηοη, φωτεινoτητα, η1o xαιμηχoζ xυματog.

Oταγ oι oλυμπιoι πλdθoυγ τα ανΘριbπινα oι.δματα, o Πqoμηθεrig ταxooμεi, χαι τα διαμoqφιilνει, εγιb η Αθηνα, oπωg εlδαμε στo πQoηγoυμενoαπ6οπαoμα τoυ Λoυxιανo(s, ιιανει τα πλαoματα να εlyαι eμψυχα. Eiναι αυτηπoυ αναλαμβdνει τη oυν6νωoη τoυ oιilματoζ με τηγ ψυxη xαι δι' αυτ6 oτααγdλματd τηζ παQtσταγεται 6να πqooωπo μπρooτd απ6 τo oτηθog τηζ. ΗΑθηνα διεxπεqαιιbνει τηγ απoατoλη πoυ τηζ ανατ6θηxε απo τoν Δημιoυgγ6,ωg 6ναg πανεπιοτημων ανωτ6ραg ευφυ(,αg xαι διανoιαg.

Η τε1νoλoγLα πoυ πατθxoυν oι oλυμπιoι χαι o τq6πog με τoγ oπoioεφαqμoξεται ε[γαι αoriλληπτog γtα τoγ ανθριilπινo γoυ. 'Eνα παqαδειγμαπoυ πQoσεγγiξει την ανιilτερη αυτη τε1νoλoγiα εiναι η οfγxριoη τηg δια-νoητιxηg ιxανoτηταg ενog μυqμηγxιου με την αντLoτoι1η εν69 1ειqoιiqγoυ ooπolog xd,νει επεμβαoειg οτoν εγx6φαλo. Θα αιοθαγθεiτε 6xι δ6o9, αλλαντρoπη, διoτι oι μιαρoi διαοτq6βλωσαγ τηγ ελληνιxη πqoΤoτoqiα, μυθoλo-γiα xαι θεογoν[α, θoλcδνoγταζ τoυζ 'Eλληνεg xαι τoπoθετιilνταg τoυEoλυμπloυg οτην oφαiρα τηζ φαγταο(,αg χαι τηζ ανυπαρξ[αE. Eiγαι αδυγα-τoγ τo μεγαλεio των Eλλαγ(,ωγ γα γ(,νει xατανoητo απo τoυg ξυπ6λητoυζ τηζερημoυ oι oπoioι 6τqωγαν 1oυqμαδεg, μαμoυνια xαι oxαραβαloυg xαι ε[1αν

για θεor]ζ τoυζ τα φiδια xαι τιE π6τρε9.

To ΠYP ToY ΙIPOMHΘEΩΣ KΑΙ tΙ ΓoNιΔΙAKH EΠEMBΑΣΙΣ TΩN oΛYMΠΙΩN 161

Η oυμμετo1η των oλυμπiων oτην πλdoη τoυ ανθqιbπoυ ε(,γαι μtα ιεQαQ-

7.ιxη αυμμετoxη ανωτθqων αγγελιxιilν διαγoιιilν. H επ6μβαση τoυ Πqoμηθ6-(ι)ζ δεγ ε|γαι xdτι α6ριoτo xαι απqooδιoριoτo, ofτε xατι πoυ ανηxει oτoντομ6α τηζ μεταφυotτιfig, αλλd ε[ναι μια επ6μβαση πoυ αντ]xει xαθαρd oτoντομ6α τηg Γενετιxηg xαι τηg Moqιαxηg Bιoλoγ(,αE. Edν oι σημεQιγoi επιoτη-

μονεg 6xoυν επιτιixει να xλωγoπoιηooυν ανΘqωπo, φανταoτεiτε τo επ[πεδoπoυ βqlοxεται η τε1νoλoγiα των oλυμπiων oι oπoioι εiγαι αγωτdτηg ευφυ[-α; παγεπιστημoνεg πoυ εργdξoνται αγαλoγα με την ειδιx6τητd τoυζ. HΑΘηνd oυμμετ61ει στηγ αQμoγιxη oυνδεoη xαι ουγυπαqξη τoυ oιilματog μετην ψυ1η, ενιil το πνεfμα, xατα τογ Πλdτωγα, ε(ναι η αθdνατη oυοiα πoυδ[δεται στoυζ ανθριilπoυg απ6 τoγ iδιo τoγ Θε6.

Tι ε[γαι dμωg τo πνειiμα;Edν παqoυμε 6να xαλαμaτιι'ιιαt φυoηξoυμε μ6αα oε 6να δo1ε[ο με νερo,

θα δoriμε να o1ηματiξoνται φυoαλiδεg oι oπolεg αν6qxoνται πQoζ τηγ επι-φανεια. oι φυοαλiδεg πεqι6xoυν μ6oα τoυg α6ρα, o oπoiog εξηλΘε απo τoυgτνεliμoνεg, απo τo εοιbτεqo οημεio τoυ ανθqιbπoυ. Tο ατoι1ε[o τoυ αθgα πoυτρoθqxεται απo τoυg πνεriμoνεg xαι εμφανiξεται μ6oα οτo νερ6 oυμβoλ(,ξειτην εγεQγoπoιημ6νη υπ6οταoη τoυ Δημιoυργoυ μ6oα o' 6γα dλλo oτoιxε(o.Εiναι η ξιboα πνoη τoυ Θεoυ πoυ δ|δει ξωη xαι πνευμα οε xαθε δημιoυqγη-

μα Toυ. Η φυοαλiδα εξηλθε απ6 τα τqi,oβαθα 6γxατα τoυ Θεου xαι δι' αυτoονoμdξεται υι6g. o υιog αυτ69 διειοδt]oγταζ στo στoιχεio τoυ νερoυ, αν6ρ-

ΖεταL πQoζ την επιφdνεια, δι6τι τo ατoι1ε[o τoυ α6qα πoυ 61ει μ6oα τoυελxεται απ6 τoγ α6ρα πoυ υπdρ1ει oτην επιφdνεια. Δηλαδη τo πνευμα πoυε1ει μ6oα τoυ, 6λxεται απo τo Πνευμα τoυ Θεoυ πoυ βqioxεται δια1υτo oτoουμπαν.

To ταξ(,δι τηg φυoαλiδαE ουμβoλ|ξει τo ταξiδι τoυ ανθριilπoυ στoγ xooμoτων τριιilν διαoταοεων, oπου τo οτoι1ε|o τoυ νεqoιi ουμβoλ[ξει τo oιbμα τoυανθρι(lπου (τo oπoio απoτελε(,ται xατd 72Ψο αττo νεq6)' o αθqαg πoυ υπdq-

7ει μ6oα oτη φυoαλiδα ουμβολi,ξει τo πνεfμα τoυ ανΘριilπoυ, τo oπoio μετdτoν θd,νατo θα επιoτq6ψεL ειζ τo Αγιoν Πνευμα πoυ βρiοxεται δια1υτo οτηνδημιoυργiα.

Η τερdoτια μdξα τoυ ωxεαγoυ πoυ βq[οxεται πd,γω απo την μιxqη φυοα-λ[δα δεγ ε(,ναι ιxανη να απoτq6ψει τηγ πoqεlα τηζ πQoζ την επιφανεια. Oooη φυοαλiδα αγαδυεται πQoζ τηγ επιφdνεια, πoqευεται πQoζ τηγ oυqd,νιαz"λiμαxα τoυ Θεot. oταν φΘdoει στηγ επιφd,νεια, o υιog_φυoαλiδα xαι oτατηρ-αηq γ[,νoνται 6να.

Oταγ o Ιηooυg xατηλΘε στην γη, εμφαν[oτηxε 6να Ατoμoγ απ6 τo Πγευ-

1.ιατιxoν Aτoμoν τoυ Πατρog, σε ιiναγ x6oμo xατωτ6qων πνευματιxιilγ ατ6-

TA APXEΙΑ TΗΣ XAMENHΣ ΓNΩΣHΣ

μωγ. Oταγ o Ιηοoιig βρ(αxεται στην γη oνoμdξεται Yιog. Και λ6ει αυτη η

φυoαλi,δα ΠνευματoE Αγioυ οτα αλλα μoqια τoυ νεqoυ πoυ υπdq1oυν γriρωτηg: "Oπoιog ε[δε εμθνα ε|δε xαι τoν Πατ6ρα". 'oταγ o Ιηoorig βqioxεταιστηγ γη, βρloxεται αυγ1ρ6νω9 xαι παγτot. Oταγ επιoτρ6φει ειζ τoν Πατ6ραε[ναι διd1υτog. oταν oι dλλεg φυοαλ[δεg φθααoυν oτην επιφdνεια, ενιitνo-γται με τoν αθqα τηg ατμooφαιQαζ xαι γ(νoνται μθqog τoυ δια1υτoυ.

To ταξiδι τoυ ανθqιilπoυ στoγ xooμo των τριιilν διαoτααεωγ ε[,ναι μiαουνε1ηg πρoοπdθεια δια γα αναδυΘεi πQoζ τηγ επιφανεια, να oυναντησει τoδια1υτoν χαι να ενωθε(, με τo dπειqoν. Eiγαι σαγ να πα(.qνει μια βαθιαανd,σα, να βoυταει (βαπτ[ξεται) oτo νεqo, με οxoπo να αντ6ξει να xqατηoειτηγ αγαπγoη τoυ χαt γα xαταφ6qει να πεqαoει oτην απθναντι 6xθη, οτηναληΘινη ξωη.

To μεγdλo oπλo τoυ ανθριilπoυ σ' αυτo τo ταξiδι ε|ναι η ουνειδητη ΘεiαKoινωνiα, η oπoiα εiναι η βαθιd αγαoα πoυ θα πληqιδoει τoν dνθρωπo μεΠνευμα Aγιoν. Mε την επiγνωοη τoυ μυστηQioυ τηζ θεiαg Κoινωνi,αg, εμε(gxαι Exεiνog γιν6μαοτε Eνα, oπωg xαι o α6ρα9 τηg φυοαλ(,δαg πoυ 6q1εταιoε xoιγωγiα με τoν α6qα τηg ατμ6οφαιqαE xαι γlνεται διd1υτog.

Να μεταλαμβανετε ουνειδητα χαι γα 6xετε xoινωνiα με τoν Θε6, αλλdγνωq[ξoνταg 6τι xαθε φoqd λαμβαγετε μtα μιxqη <ανdoα>> Πνεfματog Αγ(,ουδια να αντ6ξετε οτo ταξiδι μ61ρι την επιφdνεια με oxoπo να oυναντησετε τoΦωζ.

'o τqcbyωv μoυ τrjν oαqxαν xαl πiyων μου τ6 αi,μα Ξyει ξωrjν αiιb-νιov, xαt iyrb d'ναατrjoω α0τ6y τfi Bαyατη fiμ6ρo.

(Ιωd'vvηE, 6,54)

Λαμβdνoνταζ τηγ Θεiα Κoιγων(,α, αφυπνιξ6μαοτε χαι με επ[,γνωoη δια-τηqofμε εντog ημιilν τo θεioγ οτoι1εioν, ιilοτε xαι οτoγ t]πγo χαι στoγ

ξfπνιo, εν γνιiloη' εν αγνo(α, να 6xoυμε πρooταοiα. Αυτ6 ε[ναι τo 6πλo.Διoτι λαμβdνoνταg ν'ατ εxπ€ψπoγταζ την θε'ιxη αυττ] εν6qγεια, oι ευτελεig,αqνητιx6g δυνdμειg δεν μπoqoυγ να μαζ αγγ(,ξoυν.

Oταγ o Θεog λ6ει oτην Γ6νεoLν, αζ πoιηαoυμε ανθqωπo, oπωg πρoανα-φ6qΘηxε αναφ6qεται στoυζ oλυμπioυg, ουγxαταλ6γoγταζ 6μωg μθoα χαι τoγEαυτ6 Toυ, δι6τι μ6νoν Αυτ6g, μ6νoν τo Aγιoν Πνεtiμα δυγαται γα δι(lαειπνευμα. H oτιγμη αυτη πεqιγqαφεται aτoν T(,μαtoζ 6ταν ο Θε6g πρooφθρειστoυζ oλυμπioυg την αθανατη oυoiα, ενιil οτην Γtνεoιν, αναφθqεται ωζ τo6τεqoν οπ6ρμα πoυ εξαν6oτησε o Θε6g οτην Εt]α oτην θθoη τoυ αδιxoxαμ6-νoυ Aβελ.

o ΠqoμηΘευg 6λαβε την πqωτoβoυλ(α xαι πρoo6φερε αυτ6 τo <<πγευμα-

τιx6 πιiτταρo) στoυζ ανθρc(lπoυg πQo τηζ xαταλληληζ ιilqαg xαι 1ωqig την

Τo ΠYP ToY ΠPoMHΘEΩΣ KΑΙ ιΙ ΓoNιΔΙΑΚΗ EΠEMBAΣΙΣ TΩN oΛYMΠΙΩN 163

αδεια τoυ Δι69. Παραχoυσε xαι απ6 αυναιoθηματιxoυg λ6γoυg πqoo6φεqε

τoν ν6o γoνo oτoυg ανθρΦπoυg, οε αντιoτd'Θμιoμα τoυ γoνoυ των oφιoνιδιilντoυ 6λαβε η φυλη των Αδαμαiων, η €xπτωτη φυλη τoυ Aδαμ xαι τηg Etiαg.Τo γθo xυτταρo oδηγεi οτην αφriπνιση των ανθqιilπων, χωQιζ 6μω9 να ε(,ναι

αz6μη 6τoιμoι. Eiγαι oαγ να αφυπν(,ξεται 6γα παιδαxι δ6xα 1ρoνcilν, τo

oτoio δεγ εiναι αx6μη €τoιμo xαι υπoφθρει. o ν6og γ6νog ηταν οτo πq6-'ΙQαμμα τoυ Θεοιj γα δoθεi στoυζ ανθριilπoυg, o1ι 6μω9 αx6μη. o ΠqoμηΘειigταραxoυoε xαι δι' αυτ6γ τoν λ6γo τιμωρηθηxε.

oαo δια τoν Πqoμηθ6α πoυ εlyε τα πoλλα αoQloματα, με α6αoτα-χτα τoν 6δεoε δεoμα χαL με xολcbνα τov xαρQωoε μπηyμ6νη ωζ τηνμ6αη'xαι xαταπαyω τoυ ξεατjxωαε απλoQτ{qoυyo αετ6'xαι αυτ6gτo αυxιbτι τoυ 6τρωyε τo αθαyατο.

(Hαiοδog, Θ εoy oν tα, 521)

o αετog ε[,ναι θνα απo τα otiμβoλα τoυ Δι69' To τqlτo μdτι, τo oνoμα-

ξoυμε διoραοη, διoτι εiγαι τoυ Δι69 η 6qαoη. o αετ6g τoυ Διog oυμβoλlξειτην υπ6φυoη πoυ oρα xαι επoπτεt]ει τα παγτα, oπωg θναg αετdg επoπτεtiειcιτ6 υψηλd.

o αετog πoυ 6τqωγε τo ουxιilτι τoυ Πqoμηθθωg oυμβoλlξει τo ενεQγεια-zo xθντρo τoυ οτoμα1oυ τo oπoio o1ετ[,ξεται με τιζ oυγxινηοειg χαt τιζτυψειg πoυ απoλoυθoυoαγ τoν Πqoμηθ6α μετα τηγ παQαχoη τoυ. Η τιμωρiατoυ δεγ ηταν να oταυρωθε(, oτoγ Kαυxαoo, αλλα να γ(,νει δ6oμιog ενog ηλε-zτQoμαγνητιxoυ πεδioυ οτo oπoio θα μπoqoιiοε να επιβιιilνει, 1ωq[g oμωg

τι; δqαατηρι6τητεg πoυ ε[1ε πqιν. 'Ηταν δθoμιoE αυτoιj τoυ πεδioυ xαι δι'αυτ6γ τoν λ6γo μiα απo τιζ τQειζ τqαγωδiεg τoυ Αιo1υλoυ με θθμα τoν Πqo-uηΘ€α oνoμdξεται Πρoμηθεtg Δεoμcbτηg.

o Aιο1riλog (525-456 π.X.) τ]ταν o μεγαλυτεQoE τQαγιχ6g πoιητηg τoυαq1αi,oυ x6ομoυ xαι oυγ6Θεoε εβδoμηντα τραγωδiεg, απo τιg oπoiεg διαοιit-Ξονται μ6λι9 οι επτα. Ωg μιiοτηg χαι γtoζ τoυ ιεq6α τωγ Eλευοιν(,ων μυοτη-

ρ[ων Eυφoq[ωνα, γνιbριξε τα μυατιxd τηζ χαταγωγτ]g xαι τηζ απooτoληζτων Eλληνων.

Στην οτι1oμυθ(α πoυ αxoλoυθε|, o Eqμηg πqoφητευει τηγ 'Eλευαη τoυ

Χριoτori, αναφ€ρoνταζ στoγ Πqoμηθ6α, 6τι δεγ πρι|πει να αναμ6νει τηνλυτqωοη πριν 6λθει o αναμενoμενog Θε6g, o Λυτρωττ]g τoυ x6αμoυ.

τoιο6δε μoyθoυ τ6ρμα μi1 τι πqooδ6xα, πρ[ν d.ν θεdιν τιg διαδoyogτdly odlν πoyων Φανfi, θελτjoη τ' εig d'ναιiyητoν μoλεTν"Aιδην xνε-

QαTα τ' d'μQt Tαρταρoυ 6d'θη.

Και μην πεqιμ6νειg λdτqωαη απ6 τo μαqτιjqι6 σoυ πQIν να ευqεθεlxαπoιog Θε69 πoυ θα θελrjoει να παρει πανω τoυ oλα oου τα παθη

r64 TA ΑΡXEΙΑ THΣ XΑMENΗΣ ΓNΩΣHΣ

2{αι yα παει εLζ τα σχoτd'δια τoυ Aδoυ' ειζ τα 6αθη τoυ Tαqταρoυ.(Aιο1υλοg, Πρo μη θ εdg Δ εαμιbτη g, 1026)

Kαταλαβαiνετε τωQα γιατ( oι αλλεg δfo τqαγωδiεg τoυ Αιοxtλoυ πoυ61oυν θ6μα τoν Πqoμηθ6α (Πρoμηθειig Πυρφ6ρo9 xαι Πρoμηθευg Λυoμενog)θεωρotiνται or]μεqα απoλεoθε[οεg.

o ΠqoμηΘευg παqαβ[αοε τo πρ6γqαμμα τoυ Θεoυ απ6 oυμπ6νια πQoζ τoγ6νog των ανθριilπων xαι δι' αυτ6γ τoν λ6γo τoυ δ6θηxε απ6 τoγ Δ[α ηπqωτη 1αρη.

Mα τoιl αετ6 τo'ι3τo, τηg Aλxμrjyηζ τηζ oμoqQoατραyαληE ο υι6g,o Hραxλτjg τoν ox6τcυσε }{'αι' απ6 την μα6Qη τo,ι3τη αqqcboτιαλtτqωoε τoν υι6ν τoυ Ιαπετo'3 xαι τov ελευθ6qωαε απ6 τα παθη,6yι 6μωE χωQiζ τo θ6λημα τoυ oλυμπloυ Δ ι6g.

(Ηα[oδοg, Θ εoy οu [α, 526)'Eγα απ6 τα 6πλα τoυ Hqαxλ6oυg ηταν η γνιiloη να δημιoυqγεi βαρυτι-

πoυg παλμoυg. To qo-παλo (ρoη-παλμog) πoυ χQησLμoπoιoriοε ηταν μiαoυνε16μενη παλμιχη qoη, μi,α βαρυτιxη παqαμ6qφωση τoυ xιbqoυ, η oπoiααπελευθ6qωσε τoγ Πqoμηθ6α απ6 τo ηλεxτqoμαγνητιxo πεδio oτo oπoloηταν εγxλωβιoμθνοg.

Αg δotiμε oμωg τΦqα, πcδg o Αq1ιεπioxoπog Θεoααλoνlxηg Eυoταθιogoxoλιdξει το πυQ τoυ Πρoμηθ6ωg μ6oα απ6 τιg τραγωδiεg τoυ Αιο1tiλουαλλα xαι τα 6πη τoυ oμι]qoυ.

Bξ o6 oiα xαl oπlρματoE πoλd xαρπodμεθα πδq. Aiαy,ιiλoE δ6 Πρo-μηθεT, τ6 τοιorτον xαi πυq6g εΙπε πηyrjν. δg oΙoν dqxiu.Aπ6 τo oπ6qμα xαρπωθfixαμε πολι3 πυq. o Aιαyιjλog oτov Προμη-θ6α, τo αν6Qερε αυτ6 ωE πηyfi τoυ πυq6g. Κατι δηλαδη oαν αaχi.

(EυoταθιoE, Παqεx6oλαl ειE την oδ,ι3ooειαν, 1, 233)

o EυοτdθιoE παqαλληλ[,ξει τo πυQ τoυ Πρoμηθ6ω9 με οπ6qμα πoυ απε-τθλεαε την αq1η, με οπ6qμα τo oπolo αναφ6qΘηxε απ6 τoγ Αιo1riλo ωζ πηγητoυ πυρog. To πυq τηζ ξωηE, αναφ6ρεται ωg απι6qμα πυqog xαι απ6 τoγoμηρo.

oδ yd'q d'ν xαθd'παξ Bocbξετo τoιoiτog yωλ6g "HQαιoτog, εi μrjζcbπυqoν Βπεvofiθη δg oid' τι xαθ' "oμηqoν oπ6qμα πυq6E xαlθ6rlιg Βπιμελrj g.

Δι6τι δεν θα διαoωζ6ταy δια παvτα αυτ6g αxρι6rbg o xoυτo6g'ΗQαιoτog εαy δεν εiyε επινoηθε[ ξωντανo τo πυρ 6πωE, xατα τoν'oμηQo xαπoιo απ6qμα πυq6E xαι αxqι6rjg θlαη.

(Eυoταθιog , Παqεx6oλαi ειg τηv Hλιαδα, 4,201,9)

Τo tΙYP ToY ΠPOMΗΘEΩΣ KΑΙ H ΓONΙΔΙΑKH EΠEMBΑΣΙΣ TΩN oΛYMΠΙΩN 165

Πιbg εiναι δυνατoγ θναg Αq1ιεπioxoπog να αναλfει χαι να αποxωδιxo-τοιεi τα θπη τoυ oμηρoυ, τα ο16λια τoυ Αιο1riλoυ, τo πυQ τoυ Πqoμηθ6ωgz.αι αλλα περιοτατιxd τηζ Eλληγιxηg MυθoλoγiαE, εαγ δεγ υπηq1ε oε 6λαcιυτα μiα αληθινη υπoοταoη;

Πιbg εiναι δυνατ6γ μiα τ6τoια μoaφη τoυ Xριοτιανιoμoυ να απoδε1εταιτην υπ6αταση τoυ Πρoμηθ6α, τoν γoνo τoυ πυρ6g, αλλd xαι τoν'Ηφαιοτo,τον θεo τoυ πυqog;

Βξ d'{qog yαq d'ληθωg xαl δ τοιo8τog"'HQαιoτog, οδ μ6νον διoτι rj

Φλ6ξ die Βoτιν BξαQθεIg, d'λλα xαi 6τι τrjν d'qyην ξoιxεν εig yηνd'yωθ6ν πoθεy ΒλθεTν ii xεqαυνoi cλg εixoE xατενεyθ|vτoE κα[ ξdλωiνoxfiψαντog xαi oδτωg dqxiu τινα xαΙ oπ6qμα πυqoE Βvδ6vτogd'νθq6ποιg ij κα[ δια τLyoζ μηχαvηE πυρog Βξ c}'6qoE xατενεyθ6ντog,δπoTα καt τα δια λ[θων, xqυoταλλωy xαl δ6λrυν Βξαπτ6μενα.

Και αυτ6g o'HQαιoτoE πqorjλθε απo τoι, α6'ρα, xαθιbg δεv εlvαιμ6νoν η Qλ6yα αtqαE πoυ Qλ{γεταη αλλα μoιαξει να i1λθε η αaχiεLζ τηy yηv κd'πoτε απ6 ψηλα i απ6 t'ναν xεραυν6 πoυ 6πεαε καιyτdπηαε oε ξdλo, xαι 6ται tδωαε τo xτυQ τηv αqyην ?tαι τo oπ6ρμαειζ τoυζ ανθqcbπoυg, rj μ6oω xαπoιαg μηχ,αviζ πυqοg πoυ xατfiλθεαπ6 τov α6qα, 6πωg

'4αι τα υλιxα των λ[θων, των xρυαταλλων xαι

τωv υαλcιv πoυ αναQλ6yoνται.(Eυοταθιog, Παρεx6oλαi ειg τηv Ηλιαδα, 1,233)

o EυοτdΘιog απoxαλυπτει oτι o'ΗφαιοτoE πqoηλθε απ6 τoν α6Qα χαιιrτι τo πυq ηταν αυτ6 πoυ 6δωoε την αq1η χαι τo σπ6Qμα στoυζ ανθqιbπoυg.

Καταλαβαiνετε τιbqα τι εiγαι τo πυQ τoυ Πρoμηθ6ωE xαι πι(lg αυτo α1ε-τιξεται με τηγ τ61νη τoυ Hφα|oτoυ η oπoiα χατα τoγ Πλdτωγα xλαπηxε απ6τον Πqoμηθθα.

ooo για την μη1ανη τoυ πυq6g πoυ xατηλθε απo τoν oυqανo oπωg ταυi_ιzd τωγ λiΘωγ, τωγ υdλωγ χαι τωγ xqυοταλλωγ πoυ αναφλθγoνται, δεγιkr μπogoυοε παqα γα εiγαι 6να απo τα 1ιλιαδεE οxdφη βιoλoγιxo{ χαQα-zτ{qα των oλυμπ|ωγ. H μηχανη τoυ πυqog ε[,ναι o απoμη1ανηg θεog, εiναιL1 :rυQαυγtαE δ('oxog πoυ θα ουνανττ]οετε στoυζ Σιβυλλιxorig xρηoμoυg, εiναιιιiα xιβωτog πoυ πεqι6xει μ6οα τηg 6λα τα γoν(δια των ειδΦγ τoυ πλανητη.Εiναι η μηχαγη τoυ πυρ69, πoυ oτdθηxε η αφετηρ(,α για τηγ <οπoqd> oλωντων ειδωγ των xυττd,ρων, τα oπoiα oπ6qνoνται στην γη απo τoυg oλυμπi-ιrυΞ σπoQειζ.

o Eυoτdθιog απoxωδιxoπoιεi τo πυQ τoυ Πqoμηθθωg τo oπolo θδωoετην αqxη χαι τo οπ6qμα στoυζ ανθριilπoυg χαι τo παqαλληλiξει με οπ6qματυρ69. To πriqινo αυτ6 γoνlδιo εiναι τo ανιbτεqo γoνiδιo πoυ διo1ετευεταιcιτo τoγ Πqoμηθ6α oτιg γυνα[xεζ τωγ ανΘριilπων. Eiγαι o xιbδιξ πoυ φθρει

r66 TΑ ΑΡXEΙA THΣ XΑMENHΣ ΓNΩΣΗΣ

μ6σα τoυ τo αQχ6τυπoγ, ειγαι o xιbδιξ oτoγ oπo[,oν ευqloxεται εγγεγραμμ6-

νη η εντoλτ] συμπεQιφoQdg του πγευματιχori oντoE πoυ oνομαξεται dνθρω-πoζ.

Στoγ διαλoγo μεταξυ τoυ Διog χαι τoυ ΠgoμηΘ6ωE, oπωg παταγqdφεταιαπ6 τoγ μιioτη Λoυxιαν6, o Πqoμηθευg αιτεiται τoυ Δι69 την απελευΘ6qωoη

τoυ. o ZευE τoυ γγωστoπoιε( 6τι θα εxπληgcilοει τo α(τημα τoυ χαι αναφ€-

ρει 6τι αφori o Πqoμηθευg τoυ 6xλεψε τo πυQ, δημιo'ι3qyηoε γυνα('xεg.

ΠρoμηθειiE- Λ8o6ν με, δ Zεi' δεινα yαq iiδη π6πovθα.

Zεig- Λ'ιjoω σε, Φiζ, 6ν iyqfiν 6αqυτ6ραg π6δαE Ξyoντα xαt τ6νΚα'ιjxααoy 6λoν δπ!ρ xεQαλfig iπιxεiμενoy δπ6 6xxα[δεxα yυπdινμrj μ6νoν xεiqεoθαι τ6 fiπαq, d'λλα xαt τoιjg δφθαλμoυg Βξoqdττε'αθαι, d'νθ' δν τoια8θ' fiμτν ξφα τo6g d'νθρrbπoυg !πλαααE xαt τ6πiρ {xλει!αg xαt yυναTxαg Βδημιo6Qyησαζ;

(Λoυxιαν6 E, Δ ιd.λoy o ι Θ εcΙlv, 5, 1)

o Zευg αναφ6qει oτι o ΠqoμηΘεrig δημιoιiργηoε γυνα(xεg, δι6τι ν6og

γoνoE διo1ετευτηxε στιζ γυναixεg των ανθqcδπωγ. Eiναι o γ6νoE πoυ πλαθειxαι διαμoqφιilνει τoν dνθρωπo, εiγαι τo θτεqo oπ6qμα πoυ δiδεται απ6 τoγΘε6 oτoν Αδdμ μθoω των oλυμπiων, oι oπoioι εi1αν αναλdβει να τo δια-

φυλdξoυν' με oxoπo τηγ xατdλληλη oτιγμη γα τo πQoσφ6ρoυν οτην €xπτω-

τη φυλη των Aδαμαiων, σε αντιoτdθμισμα τoυ γ6νoυ πoυ 6λαβε η Eυα απ6τoυζ απoστατεg oφιoνiδεg. Απo τo ν6o αυτ6 γoνiδιo ξεxινd η αναπαραγωγητων Eλλαγtων 4/ γ6νων, oι oπoloι μ61qι την ουγτθλεια τoυ x6oμoυ θα

oυγxqoιioνται με τoυζ γoνoυg των oφιoνlδωγ xαι τα τ6xγα τoυ διαβoλoυ.oταγ oι Αδαμα(,oι π6φτoυν στηγ γη, oι αqxανθρωπoι, oι oπoioι εiγαι τo

πqιδτo αq16τυπo γενετιxηg ηδη πqoυπdQχoυγ. oι Aδαμα(oι 6xoυν επiγνωoητηg υπdqξειilg τoυg, ενιil oι αq1dνθρωπoι αγνooriν τoν λoγo υπdρξειilg τoυg.

oι Αδαμα[oι ε[γαι xατ' ειxoνα Θεoυ, εγιil oι αq1dνθqωπoι 61oυν πιθηx6-

μoQφα χαQαχτηQιστιxd, 1ωρig 6μω9 αυτ6 να oημαiνει oτι πqoθq1oγταγ απoτoγ π[θηxo. To ευxαqυωτιx6 τoυg xriτταqo τ]ταν xαι αυτ6 αγτιxεiμενo ποιη-οεωg απ6 τoυg oλυμπ[,oυg ιαι 61ι εξελ(ξεωg απ6 xαπoιo ξcilo. Στo oημεio

αυτ6 θα τ]ταν 1qτ]oιμo γα oαg παραθθσω τιζ επιστημoνιχθg απ6ψει9 τoυ

φiλoυ Bιoλ6γoυ xαι Πεqιβαντoλoγoυ Ιωdννη Σαqλd, αναφoqιxd με τo ξητη-

μα τηζ πqoελεt3oεωg τoυ ανθqιilπoυ xαι ειδιx6τερα τoυ ανθρωπiνου ευπα-

ριωτιxoυ xυττdρoυ:

oι μαθητtE των αxoλε[ων, των πανεπLστημ(,ων ιιαι 6λων yενιxd

των εxπαιδευτιxcbν ιδρυματων τηζ yηζ διδdoxoνται oημερα την σLω-

νιoτιxη θεωρ[α τoυ Δαρβ[νoυ, 6τι o dνθρωπog xαταyεται απ6 τoνπ(,θηxo. Tα τελευτα(α yρoνια πληθα(πoυν oλo6να xαι περιoo6τεQo ot

Τo ΠYP ToY ΠPoMHΘEΩΣ KΑΙ Η ΓoNΙΔΙAKΗ EΠEMBΑΣΙΣ TΩN OΛYMΠΙΩN |61

φωνeζ των ανθQωπoλ6γων, πoυ 6χL απλtbg txoυν lιαταqρ|'ιJlει τηνθεωρ[n τoυ Δαqβ('νoυ, αλλd την θεωρoιjν αoτε['α xαι υβριατιxη πρoEτo ανθριbπινo ytνog'

Δεν ε(,ναι λdθog μ6νoν η χαταφατLxη απαντηoη oτo εριbτημα ανπρo6'ρyεται o ανθρωπog απ6 τoν π(,θηιιo, αλλα αx6μη ιlαL τo ('διo τo

ερcbτημα. Δι6τι η εξελιxτιlιη ιoτoρ(,α (φυλoytνεαη) τoυ xdθε oρyανι-oμol3 δεν πρEπει να αναζητεiταL στoυζ αι|γyqoνotg τoυ, με τoυg oπoi'-

oυg εμφαν('ξει xαπoιεg oμoι6τητε9 @.x. ανθρωπoζ tdαL π('θηxoζ), αλλdoε πρoyεν6στεQoυζ, εφ6αoν υπdρyoυν ενδε['ξειE yια εξελιxτιlι6E μετα-βααειE. Oooν αφoρα τιg ενδε('ξεLζ τιζ oπo[,εg βqηxαν xdπoιoι <ooβα-

ρo[' επιoτημoνεg>> δια να μιληooυν για ανθqωπoπιθηxoυg ιζ,αL να τoυζπαρoυoιd'αoυν ωζ πqoyoνι'lιoιig xρ['ιιoυE ατην αλυo[,δα πoυ t7ει ωgαπoτ6λεoμα τoν oιiyyρoνo ανθρωπo, ηταν αxoυooν αxoυσoν, τo

'1,Qα-ν['o εν6g πλdoματog τo oπolo oν6μαααν Aυoτqαλoπ('θηxo xαι ιιαπoιαooτd' λεxανηE εν69 dλλoυ ..... ξrboυ. Aυτd περ(, ζιbων.

Δια να απoτελoυν xαπoια πιθηιιoειδfi 6ντα πρoγoνιιιoιjE αντLπQo-otbπoυg τoυ σημεQLνolj ανθρtbπoυ, θα 6πρεπε να πληρoυνται xαπoιεgoτoιxειtbδειE πρo0πoθ6αειg. H πqcbτη βαoιxη πρoUπoθεoη ε[,ναι 6τι oιoημερινo(, π('θηxoι θα 6πρεπε να 67oυν παραπληoια xρανιαxη χωQητL-xoτητα με την αντioτoιyη των ανθρr/lπων. Κατι τ6τoιo δεν ιoyιjειδι6τι η ιιρανιαxη xoιλ6τητα των πιθηxων xυμαiνεται oτα 390- 650 x.

ειι., ενrb η αντ(,oτoιyη τoυ πqιbτoυ 6μφρωνo9 ανθρtbπoυ (HomoSapiens), χαL τoυ oημεgινoιi ανθριilπoυ, xυμα(,νεται oτα 1450_1600'ιι.εx. Mεριx6E αx6μη oτoι1ειτbδειg πρoUπoθtσεLζ πoυ θα tπρεπε να πλη-

ρoljνται, εiναt τo αντιταxτo των yεριιbν, η απoνδυλιlιη oτηλη xαι ηλειιανη να ε[ναι πQoσαQμoσμ€νεg ατην oρθια oτdoη, η θtoη τoυ μηρo{να βρ(πxεταL στην ευθε(,α των ooτrbν τηg λεxdνηg }lαL oL πλdγιoι xλα-δoι των oιαy6νων να απoμαχqυνoνται μεταξlj τoυζ σχηματiζoνταgπαραβoλη. Επειδη ιιαν6να απ6 τα παqαπdνω χαQα''πηQLστιιια δεν

βq6θηxε πoτt oε ιιαπoιo πρ6yoνo των πιθrjxων, oσoι πιατε'toυν αημε-

ρα 6τι o d'νθρωπog πqo6qxεται απo τoν π[,θηxo, ε('ναι αξιoι επα['νoυ,διoτι ιιαταφεQαν 1.(,αL αναyνcbρtααν oτι δεν 6yoυν xαμ('α αχ6αη με τoανθριbπινo ε(,δog' Moιdξoυν με τoυζ ανθριbπoυg. Δεν ε(,ναι 6μω9dνθρωπo ι. Ε(lα ι π (,θηxo ι.

H ιιαταρριιtsη τηg εβραTxηg θεωρi,αζ τoυ Δαρβ['νoυ, δεν ylνεται

μ6νo με επιxειqηματα απ6 την επιoτημη τηg ανθρωπoλoyi'αE αλλd xαιμε επιγειqηματα απo την επtoτημη τηg otyxρoνηg ΓενετιxηE. H αιjy-

χQoνη Bιoλoγ(,α απoδ67εται τη Συνθετιιιη θεωρi,α τηg εξ6λιξηζ πoυδεν (yει xαμ(n oyboη με την εξελιιιτιxη θεωρ['α τoυ Δαρβ('νoυ, o oπo[-

168 TA ΑPXEΙΑ THΣ XΑMENrΙΣ ΓNΩΣHΣ

oζ αγνoo1jσε τη σ7jσταση τoυ yενετL'doυ υλιxo{ χαL τoν τqoπo xληρo-νoμιxoτηταζ των χαQα'{τηQLστιyιrbν στoυζ απoy6νoυg. Καθε ε(,δoE

ξtboυ μετd τη δημιoυρyi,α τoυ, αxoλoυθεl τo αυoτηρα διxo τoυ εξελι-xτιx6 πρoyQαμμα με βdαη τo γενετιιιo υλιιι6 τoυ πυQiνα τoυ. oμoiωgτo ανθριbπLνo ευ'ι,αQυωτιxoQ) ιιυτταqo τo oπolo ιtφερε στην yη τoνανθρrbπινo yoνo, εi,yε εξ' αoxηg oτoν πυqηνα τoυ oλεg τtg γενετιx(.gπληqoφoρ(,εg δια την μετtπειτα εξελιxτιxη πoqε(,α τoυ ανθqιbπoυστην yη. To ανθρrbπινo x{τταρo περι6yει πoλλξ ηιλtdδεg yoν['δια(65-80 xιλιdδεg) αυμπεριλαμβανoμtνων των εαoν['ων' τα oπo(,α απo-τελoυν τo 5/o τoυ yενετL'{,o-ιj υλιιιot τoυ xυτταρoυ. o q6λoζ τoυ υπo-λo(,πoυ 95vo τoυ yενετtιιo'ιi υλιxot, δεν txει αx6μη αναxαλυφθε(' απ6την επιατημη. Εξετdξoνταg αυτ6 και μ6νo τo πoλιi μιxρ6 πooooτoτoυ ανθρωπ(,νoυ yoνιδιιbματog, παρατηρotμε μiα θαυμαατη πoιxιλo-μορφ[α xαι πoλυπλox6τητα αε oλo τo φd'oμα τoυ dggηxτoυ διπτυxoυτων δoμtbν ?{αL των λειτoυρyιcbν. Κd'θε ιδιoτητα, oπωg τo xρcbμα των

ματιιbν' μπoρεi, να ελ6y7εται απo δεxαδεg διαφoqετιxα yoν(,δια, ενcb

αδιευxq[νιoτη παραμtνει η επ(,δqαoη τoυ περιβαλλoντog oε lιdπoιααν θ q rb π ιν α χα Qα2.(,τ η Q L σ τ ιxα, o π ω g o δ ε (,tιτ η E ευ φυ (, α g.

Επtπρooθ6τωζ, στoν d'νθρωπo εiναι τΕτoια η πληθcbqα xαι η εξει-δ(,xευoη των ενξυμιιιrbν αντιδqdαεων, τ6oο αε επ(πεδo πυρηνα, ooo

'1αL σε επ(πεδο xυτταριιιrbν oqγανιδ(,ων, rbατε 6λεE αυτ6g oι αντιδρα-

oειg πρ6πει να υπηq1αν στo γενετLχ6 πρoyqαμμα εν6E ενια(nυ ιιυττα-

Qoυ yLα την απoφυyη βλαπτιxιbν μεταλλαξεων'xατι oαν αoφαλιoτιxηδιlιλε(,δα γLα την επιβ(,ωoη 21'αL την διαιιbνtoη τoυ. Κατd αυνt'πεια,6λo τo rvενετιxo πqoyραμμα γLα την ανθρtbπινη εξελιιιτιxη πoρεi,α,tπqεπε να εδqεiει αε tνα ξεyωqιoτo{ τtπoυ ευ}{,αQυωτLrι6 ιttτταρo'τo oπolo βεβαi'ωg δεν θα πqoερyoταν απ6 xαμ(π oυντiπαqξη δtαφo-

Qων πQo'lαqυωτιιιr'bν ιιυτταρων, 6πω9 tyινε με τoυζ πρoy6νoυE τωναημερινrΙlν ξrΙlων. To ευκαρυωτιx6 δηλαδη x{τταρo τoυ ανθρrbπoυ,δεν α7ηματ[ατηxε απo συνενωση rιαι oτην oυν6yεια oυμβ('ωoη πQoι.ια-

ρυωτιxιbν ιιυττdρων, oε αντ(fiεoη με τα ευ}lαQLωτLι{d xιjτταρα των

ξcbων. Και αυτo λ6γω των xαoτιιιcbν δtαφoρcbν πoυ 6πω9 ε(,δαμε αφo-

Qotν την δoμη, την λειτoυρyιxoτητα, την yενετιxη πoιxtλ6τητα tιαιτην oxdλα πoλυπλox6τηταζ.

Συμφωνtb απoλιJτωg με την θεωρ[α τoυ Παναyιtbτη Toυλd'τoυ, 6τιτo ανθριbπινo ευ''(,αQLωτιxo lιtτταqo δεν ε[ναι αντιxεlμενo εξtλιξηg,

(2) Kfτταρo, τo oπo(o εμφανiξει o1ηματιoμ6νo πυQηγα, εντ6g τoυ oπoioυ εδρευει τo

γενετιxd τoυ υλιxo.

Τo ΠYP ToY ΠPoMHΘEΩΣ KAΙ Η ΓoNΙΔΙΑΚH EΠEMBΑΣΙΣ TΩN oΛYMΠΙΩN 169

αλλd αντιxεlμενo πoιηoεωg, xαθrbg xαι oτt oταν Εφταoε στην yη ε(,yε

μ6oα oτoν πυρηνα τoυ oλεg τιg γενετιxtg πληqoφoρlεg yια την μετ6-πειτα εξελtxτιlιη πoρε(n τoυ ανθρtbπoυ. ΣαφcbE lιαι o ανθρωπog εξε-λ('ooεται, ixει Ελθει oμωE oτην yη με ιιαταβoλtg τελε(,ωoηg' oι ανθρω-πoL

''(,αL πoλυ περιαα6τερo oι Eλληνεg δεν ε[ναι απoτtλεoμα τυyαlοlν

εξελιιιτιxcbν μηyανιoμtbν, oπωg oι μεταλλαξειE, αλλα ε(,ναι απoτ6λε-oμα πoιηoεωg απ6 τoυg oλυμπ('oυg ιιαι txφραoη; τoυ yενετL}ιoυ υλι-xoιj τoυ πυρηνα,6πω9 διεξoδιxα αναλljεταL στoν <<T[μαιoν>> τoυ Πλα-τωνoζ.

(ΙωαννηE Σαρλαg, Βιoλ6yog τoυ Πανεπιατημ[oυ Westminster -

Περιβαλλoντoλ6γog του Πανεπιoτημ('ου Βrune])

oι απoψειg τoυ επιοτημoνα Ιωαννη Σαqλ6 τεxμηqιιilνoυν, τooo βdοειτη; Ανθqωπoλoγiαg, oοo xαι βαoει τηg oυγ1qoνηg Γενετιxηg,6τι o dνθρω-:τoΞ, σε xαμ|α πεq(,πτωoη δεγ απoτελε(, εξθλιξη τoυ πιθηxoυ η xαπoιoυαi-λoυ ξωoυ. oοoι oημερα υπooτηqlξoυν oτι o dνθqωπog xαταγεται απ6 τoντ[θηxo, αναγνωqiξoυγ χαι xατατd'oooυν επ[oημα τoγ εαυτ6 τoυζ στηγ χατη-'.'oρ[α των ξιbων.

oι oλυμπιoι, εxτoE τηE ιδι6τητog τoυg ωg δημιoυργιilν του ανθρωπiνoυευΖαQιωτtχoυ xυτταqoυ, επιτηqoυσαγ χαι επεν6βαιναν με 6πoιoν τρoπoεΖQιγαν αναγxαio oτην εξελιxτιxη πoqεiα τoυ ανθgιbπoυ. εξανθριilπιoαν,διαπαιδαγιilγησαγ xαι xαθoδηγησαγ τo ανθριilπινo γ6νog, πqoετoιμαξoγταζτηι'oδo για τηγ'Eλευoη τoυ Xqιoτoυ oτην γη.

o 6qog πQoχαQυωτιxo (πqo+xαqυoτυπog), o1ετiξεται με τo πqιbιμoοτ€ρμα' εγιil o oqog ευ-xαqυωτιxo (ευ+xαρυ6τυπog) με τo xαλo xαι ωριμoοτερμα. oι xαqυατιδεg πoυ βρlοxoνταν oτo Eρ6xθεtoν τηζ Axρoπ6λεωE,ιτυμβ6λιξαν τoυζ γεγετtxofg xλιbνoυE τoυ Δι69, δι' αυτ6 xαι ηταν 6λεg iδιεg.\Ιoνo πoυ oι xλιbγoι αυτo| 6γιναν ''ιατ' εντoλην Θεof , εγιil oι oημεqινoi xλιb-ι'οι ^1[νoνταL 1λατ' εντoλην ανθqιbπων. Kαι αυτη εiναι η υψιοτη βλαοφημ(,α.τQoζ τo Πνεtiμα τo Αγιoν. 'Η βλαoθημlα 6μcυg xαiα τoi Πνειjματog δ6v θαoι'77ωρηθfi εig τodg d'vθρcbπoυg (Mατθα(,og, 12,32).

Αg εξεταooυμε τιbqα ποιo ε[γαι τo αqxαιoτερo ανΘρωπoλoγιxo ευρηματoυ 6xει αναxαλυφθε[ μεxρι τιg ημfρεg μαg. To |97o, oτα Πετραλωνα Xαλ-zιδιxηg, o ανθqωπoλ6γog xαθηγητηg τoυ Πανεπιοτημi,oυ Θεoοαλoνixηg,\qη; Πoυλιανog, 6φεqε επανdσταση ατoν 1ιbqo τηg ανθρωπoλoγiαg χαι τηζcιρ7αιoλoγiαζ, με την αναxαλυψη xqανioυ αqxανθριilπoυ -χαι o1ι ανθqωπo-:τιθηxoυ- ηλιxiαE 7OO'OOO ετιilν. O αρ1ανθqωπog αυτ6g 6ξηοε οτην Kρ[νειατερloδo των παγετιbγωγ χαι η xqoνoλoγηoη τoυ 6γινε με πoλλ6g διαφoρετι-z-ε; μεθoδoυζ πoυ πQαγματoπoιηθηχαγ σε ξ6να πανεπιoτημια, μεταξf των

Ι70 TΑ ΑPXEΙΑ TΗΣ XΑMENΗΣ ΓNΩΣHΣ

oπoιωγ, η μ6θoδoζ τηζ στQoφoQμηζ τωγ ηλεxτqoνlωγ τoυ Ιdπωνα πυQηγι-xoυ φυoιxοri Ιx6για, η μ6θoδog θεqμoφωταtiγειαg, η μ6θoδo9 oυρανioυ-θoρi,-oυ χ.α. oλεg oι μετρr]οειg θδειξαν τo iδιo απoτθλεoμα.

Η αγαxdλυψη τoυ αρxανΘqιbπoυ τωγ Πετραλιilνων αν6τρεψε την απoψηoτι o Ηomo Sapiens (6μφqων ανθqωπog) εμφανiοτηxε το 50.000 π.X. οτηνAφριxη xαι απ6δειξε 6τι o €μφqων dνθqωπog πqoθq1εται απo τoγ Eλλαδιx6χωQo. H dπoι|lη oτι o αρ1dνθρωπog των Πετqαλιilγωγ ηταν 6μφρων xαιooφog, επιβεβαιιilνεται απo την 1qηoη φωτιdg αλλα xαι απo την 1qηοη δια-φoQωγ εqγαλεiων -oατ6ιγωγ xαι 1αλxινων- τα oπoiα επεξεqγαξoταν oε δt]oδιαφoqετιπoιiE xιbqoυg εντoE τoυ oπηλα[oυ. Mεταξt των εqγαλεiων αυτιilγπεριλαμβανoγται παλαioθητα xαι xαλoδoυλεμθνα τoεxoυqια, μα1αiρια, λει-αντηqεg, βελoνεg xαι παραμανεg' Η χaηση εqγαλεiων xαι η 6qθια oτdoη, ωgαπoτθλεαμα τηg μεγαληg εγxεφαλιxηg 1ωρητιx6τηταζ, ε|ναι xαqαxτηqιoτιxdτα oπoiα δεγ oυγαγτι.δγται oε xαν6να ε[,δog ξιboυ oτoν πλανητη.

To 6qγo τoυ Αqη Πoυλιανot] 6πqεπε πdοη θυοiα γα αγαχoπεL. To \971τoυ απαγoQευεται η μελ6τη των ανθqωπoλoγιxιbν ευρημdτων oτo Δυq6 τηgMdνηg χαι στo Πεταλ[δι τηg Mεooηνi,αg. To iδιo 6τog τoυ απoοπd,ται βιαi-ωζ τo xqανlo τoυ Mιγωιxoυ Mιxqoxθφαλoυ ενιb αx6μη τo μελετotiσε χαιφυγαδεriεται παρανoμα oτo εξωτεgιx6, εγιil τo 1983, τoυ απαγoQευεται oπoι-αδηπoτε πρoοβαoη στιζ αγασχαφ6g των Πετραλcbνωγ πoυ o (,διοg ξεxiνηoε.

To 1997, μετd απo δεxατ6οoεgα 6τη βiαιηg απoμdxqυνσηζ, o Α. Πoυλια-ν6E διxαιιilνεται διxαoτιxα xαι επιοτρ6φει oτo oπηλαιo τωγ Πετqαλcδνων.Mετd 6μωg τηγ επαγεγχατdoταoη του διαπιoτιilγει oτι 61oυν εξαφανιoτεi τo

μηQιαio ooτotjγ τoυ αq1ανΘqιitπου xαι 6γα xιβιbτιo με τα υπoλε[μματα oτd-xτηg ενog εxατoμμυqi,oυ ετcilγ' Eπιπλ6oγ διαπιoτι.δνoγται λαθqαναoxαφ6gεντog τoυ 1ιilρoυ τoυ oπηλαioυ, o oπoiog εi1ε αφεθε(, ατην τυ1η τoυ, γεμdτoαπo μtixητεg xαι παρdoιτα. To xειqoτερo oλων ηταν 6τι υπo την πληqηανo1η τoυ Yπoυqγεioυ Πoλιτιομoυ, o xιilρog τoυ απηλα|oυ χαι τoυ Ανθρω-πoλoγιxotl Moυoε[oυ, ε[1ε μετατqαπε[ αε 1oιqooταoιo χαι εχτQoφεio oρτυ-xιιilγ!

Σε oυν6ντευξη τoυ o Α. Πoυλιανog οτην εφημεqiδα Αδ6oμευτo9 Tυπogτηg Θεooαλoνixηg, δηλιbνει: Για μ6να τoν ανασ2{,αφiα, η απrbλεια τoυ δεξιoιjμηρια(nυ ooτoιj }dαL τηζ oταyτηg ηλιx('αg εν69 εxατoμμυρ(,oυ ετιbν, απoτελεiτη μεyαλυτεqη απrbλεια τoυ αιrbνog, δtα την επιατημη τηg πατρ[,δog.

Tα oυμφ€qoντα τωγ οιωγιoτιilγ επ6βαλαν οτιg εxdoτoτε xυβεqνηoειζ τoνδιωγμo αυτof τoυ επιoτημoγα δια γα μηγ φανερωθεi 6τι oι πgιbτoι dνθqω-πoι υπηgξαγ στηγ Eλλαδα. Oι oιωγιoτθg δεν παιjoυγ γα διΦxoυγ χαι γαq[1νουν μαυQη οταxτη οε oτιδηπoτε €yει χQωμα χαι φωζ, δια γα μην φα[,-

To ΠYP ToY ΠPOMΗΘEΩΣ KAΙ H ΓoNΙΔΙAKH EΠEMBΑΣΙΣ TΩN OΛYMΠΙΩN |7|

νoνται oι διχ6ζ τoυζ αχαθαQσιεζ χαι oι διχ6ζ τoυζ χαταγωγ6ζ. To iδιo υπ€-στη χαι o Α. Πoυλιανog απo την εxαοτoτε xρατιxη εξoυo[α, η oπoi,α δεναοxεiται απ6'Eλληνεg αλλd απd υΨηλoβαθμα oτελ61η τηζ σιωγιοτιxηg αδελ-

φoτηταg. Δεν oμιλιb για απλοrig Eβρα(oυg, αλλd για oιωνιoτ€g πoυ πλαι-οιιbγoυν πληθoE αντi,1qιοτων αδελφoτητων, 6πωg η λ6oxη Mπ[λντεμπεqγx,oι Ιlluminati, η Στod τηg Mεγαληg Δρυog, η ordo Templis Αtlantis, η Στodo.T.o. (οτην oπoiα ανηxε o X[τλεq), η M6λανα Στoα, η U'L.F. τηg Eλβετ(αg(United Luciferian Fraternity), x.α.

oπωg φανεqιbνoυγ τα λiθινα xαι oοτ6ινα εqγαλε(,α πoυ βq6θηxαγ στooτηλαιo των Πετραλtbνων, o αq1dνθqωπog δι16θετε ανεπτυγμ6νη νoημoοriνη,;toυ σε ουνδυαoμ6 με τηγ χaηση φωτιdE oηματoδoτoι]γ τo oημαντιπ6τεqooταΘμo oτην εξελιxτιxη πoqε|α τoυ ανθqιbπoυ.

Tα i,1νη φωτιdg πoυ αγαxαλriφθηxαν oτo oπηλαlo ε|γαι τα αq1αιoτεqαοτoν x6ομo, ηλιx[αg ενog εxατoμμυq[,oυ ετc(lγ' xαι η 1qoνoλ6γηοη τoυE θγινεαπo τoν Ιαπωγα πυqηνιx6 φυοιxo Ιx6για χαι τoγ 'Eλληνα βιoφυoιxo τηgΝASΑ Α. Tooυoιμη.

'Eνα επ(oηg εξαιρετιx6 εtiqημα τoυ Α. Πoυλιαγoυ εiγαι o διαμελιομθνogεi.6φανταg πoυ βq6θηxε στηγ Πεqδ[xα τηg Πτoλεμα'[δαE, ηλιxiαg τgιιbν εxα-τoμμυρ[ων ετΦγ. o ελθφανταg διαμελioτηxε απo oμdδα αρxανθqιbπωγ τηζoρoοειqαE τηg Πiνδoυ, xαθωg οτα xoxαλα τoυ βq6θηxαγ xoπiδια xαι μα1α[-ρια. Η oρooειρα τηg Πiνδoυ εxεiνη την πεqioδo, πQιγ απ6 τρ|α εxατoμμυqια7ρoνια, εixε θεqμ6 xαι ηπιo xλ[μα πoυ επ6τqεπε τηγ διαβiωoη οτην υπαι-θρο, xαθιilg η πεgioδog των παγετcδγωγ πoυ ανdγxαoε τoυζ αQχαγθqιbπoυgγα xλειοτor]γ oε oπηλαια, ξεxiνηοε πριν απo εναμιoι εxατoμμυqιo xρ6νια. OανΘqωπoλoγιxog τυπog τηg Eλλαδιxηg Π(,νδoυ -με xυqιoτεqo εxπqoοωπoτoυg Σαραxατodνoυg- ε[γαι o αq1ιxog πυqηναg oλων τωγ oημεqινιilν Eυqω-τα[ωγ.

o Α. Πoυλιανog xαι η Ανθqωπoλoγιxη Εταιρ(,α Eλλαδog αναxdλυψαντoλλα εqγαλε(,α, ηλιxlαg τεoodqων 6ω9 xαι διilδεxα εxατoμμυqiωγ ετιilν,οτην Mdνη, στηγ Mηλo, oτην Ιxαq[α, στηγ Aττtτ'i1, απoδειxγfoνταg oτι oιαρ1dνθqωπoι ξoιioαν διαoπαqτoι οε oλ6xληqη την Eλλdδα.

Η οημαντιx6τεqη oμωg ανθρωπoλογιxη αναxdλυψη παγxoαμiωg, 6γινετo 1997 oτην Tqi,γλια τηζ Xαλxιδιxηg, 6ταγ o Α' Πoυλιανog αναxαλυιi.rεατoλιθωμθνη χγημη xαγoγιxoυ ανθριilπoυ, ηλιx(,αζ 11.000.000 ετcbν! o πριil-τoE αυτog oρθιog dνθρωποg oνoμdoτηxε Ηomo Ε'rectus TrigΙiensis χαt απo-δειxνι]ει ανθqωπoλoγιxα oτι xoιτ[δα τoυ ανθqιbπoυ ε[,ναι o 1ωρog πoυ oγo-

μαξεται Eλλdg.Στo iδιo oυμπθqαομα xαταληγoυμε χαt δια τωγ αναxαλυψεωγ τηζ επι-

στημηζ τηg Γεωλoγiαg.

t-72 TΑ APXEΙA THΣ XAMENΗΣ ΓNΩΣHΣ

Πqιν απ6 140 εxατoμμ6ρια yqονια, ατιg αqy6g δηλαδrj τηg κqητιδι-x{1g πεqι6δoυ' μια yιyαντιαlα ανoδιxrj oQoyενετL2{fi xlνηαη αvdψω-oε επανω απ6 τα xdματα τηv λεy6μεvη Πελαyovιxrj oqooειqα, μ[αoτεvrj ξιbuη ξηqαζ Jτoυ πεqιλαμβανεL τηy βoqει6τεqη Mαxεδoν[α(Πελαyoν[α), τoν oλυμπo' τηy ανατολιxη Θεoααλlα 2{αL την β6ρειoΕdβoια. Πρo6'xταoη αυτfig τηζ oQoσειqαg θεωqεiται η λεy6μενη<Aττιxoxυxλαδιxi1 μαξαr: η Aττιxη, η νoτιog Εdβoια ιdαL τα πεQLσ-α6τεqα uηoια τωv Κυxλαδωy.Πqιv απ6 35 πεqtπoυ εxατoμμdqια yq6vια, 6ταv η ταφqog τηg Πiu-δoυ ε[yε πια yεμiαει απ6 ιξηματα' αημειrbvoνται v6ε9 xoαμoyollιx6'gαναατατcboεLζ στα 6yxατα τηE ελληνιxis yηE.'Υoτεqα απ6 μiα παν[-σχυQη αvoδιxrj cbθηαη πτυycbθηxαι, τα υλιxα τηg ταφqoυ ?.t'αι αvυ-ιllc1lθηxαν αyηματlξoνταζ την επιβλητιxfi oqooειqα τηg Πivδoυ.Εtναι η επoyrj των αλπιxcbv πτυyriloεωu' oταν αναφα[νoνται. oL υψη-λ6τεqoι oρειvol 6yxoι τηζ yηζ, oι Aλπειg, τα Πυρηναiα, τα Ιμαλαια.

(Ιoτoqiα τoυ Ελληνtxod'Εθyoυ6:, Eιoαγωγη, oελ. 10-11)

Η 1qoνιxη περloδog πoυ xωqiξει την πριilτη γιγαντια(α oqoγ6νεοη τoυπλανητη πoυ ηταν η oqoγ6νεοη τoυ oλυμπoυ χαι τηg Eλλαδιxηg Πελαγo-ν(,αg, απ6 τιg αντloτoιχεζ oQoσειρ€g των Ιμαλαiων, τωγ Αλπεωγ χαι τωγΠυρηνα|ων, ε|γαι 115 εxατoμμυρια xρ6νια.

H επιoτημη τηE Γεωλoγ|αg επιoφqαγiξει xαι αυτη με τoγ διxo τηg τρoπoτην dπoψη, oτι xoιτ|δα τoυ ανθρωπiνoυ πoλιτιoμoti εiναι η EλλαE η oπoiαπριi:τη αναδtθηxε απo τα υδατα πριν απ6 140 εxατoμμfρια 1ρoνια παiρνo-γταζ τo <βαπτιoμα τoυ πυρog>. Tην |δια dπoψη απoδθ1τηxε χαι τo αγγλιx6επιστημoνtχo περιoδιxo New Scientisf, 6ταγ οτo τευ1og 1701 τoυ 1990 δημo-olευoε αρθρo με τιτλo: Κoιτ(iα τoυ πoλιτιαμoυ η Ελλdg xαι oxι η Aφριιιη.

Tα γoν[,δια τωγ αQχαγθqcbπων εixαν μ6οα τoυζ χαταγεγραμμ6νε9 τιgσυμπεQιφoQθg επιβ(ωoηg oε oλεg τιE oυνθηxεg. Kαταoxειiαξαν εqγαλε|α,6qαβαν δ6qματα, δημιoυqγofοαγ xιilδιxεζ επLχoιγωνiαg με μoυγγανητd, ιδε-oγqαμματα, νoηματα xαι ξωγραφιχθζ απειχoν[oειg. Δεν υπηqxε oμωE αxoμητo πνευμα, η λoγιxη xαι η οoφ(α. Yπηρ1ε μiα πqooδευτιxη ενοτιxτιbδηgλoγιxη πoυ 6xαγε τoν αq1dνθQωπo να διαφ6ρει απ' oλα τα ξωα, διoτι εixεεπιγνωση τηg υπdρξειilg τoυ, οε αντ|θεoη με εγα ξιbo πoυ oταγ oxoτιilγει 6γααλλo ξιilo, δεν 61ει τυι|-rειg, δι6τι δεν 6xει επiγνωση τηζ υπdqξειilg τoυ.

'oταγ τo ν6o γoν|διο διoxετευεται στιζ γυναixεg με τρoπo τεχνητo χαιoxι με τηγ σαQχιχη επαφη, δεν υπdqxει πλεoγ οταδιαxη εξ6λιξη, αλλα μiααπ6τoμη γoνιδιαxη "6xQηξηr. Κατα τη διαqxεια ελα1ιoτων γενειilν oι γυναi-

Τo ΠYP ToY ΠPOMHΘEΩΣ KΑΙ Η ΓoNΙΔΙΑΚΗ EΠEMBΑΣΙΣ TΩN oΛYMπΙΩN 173

Ζεζ τωγ αγθQωπωγ χαθισταγται βιολoγιxd 6τoιμεg να δε1τουν τoν γoνo τωνoλυμπi,ων oι oπoioι μετd την πqoωgη επ6μβαοη τoυ Πqoμηθ6ωg oλoxληριb-νoυν τo πqoγqαμμα γενετιxηg με επ|xεντqo τoγ ελλαδιxo xιbqo, λ6γω τηg',,εωδαιo[αg, τoυ εξαιqετιxof xλ[ματoζ χαι τηζ επ|δQααηζ τηζ xoομιxτ]E αxτι-ι'οβoλ(,αg.

To πqoγqαμμα αυτo 61ει πεqαοτε[ 6ντεxνα απ6 τoυg απαiδευτoυg xαιτoυg ανιoτoQητoυζ, ωg πρ6γqαμμα αxoλαoiαg xαι διαoτρoφηg. H επαφητων Oλυμπ[ων με τιg γυναixεg των ανθριilπων δεν ε[1ε 1αραxτηρα oεξoυα-).ιx6, αλλd εtγε aν'oπo τoγ εxπoλιτιαμo xαι εξανθqωπιoμ6 oλ6xληqηζ τηζoιxoυμθνηg.

Αg εξεταoουμε τωqα πιbg xirταγραφεται η επ6μβαοη αυτη μ6oα απ6 τηνΓενεαιν τηg Παλαιαg Δια-θηxηg.

Κα[ oi υtοl τoi Θεoδ, 6ταy ε7δαv δτι oi θυyατ6qεg τ6v d'νθρcbπωv'{yιvαv xαλ6E, iνυμQεdθηααv d'π6 6λεg τIE yυναlxεg, 6oεE Bδιd'λε-

ξαν..' oi δ6 ylyαντεg ξolααν εig τrjv yfiν ΒκεTvεE τiE ημiρεζ'κα[ζπειτα d'π' αδτα oi υfoi τoi Θεoδ oυνευqlαxovτo μl, τIE θυγατ6qεgτ6v d'νθρrilπωv xαl d'π6xτηoαν παιδια. Tα παιδια ixεTyα fioαν oiπαλαιol yiyαντεg oi d'vθqωπoι oi 6νομαατoi.

(Γ6νεαιE, oτ' ,2-4)

Πoιoι εiγαι oι υιoi θεotj, τα oυρανια αυτd 6γτα πoυ oταγ εtδαν δτι ofΘι'γατtqεg τωv d'vθqrbπων ilyιναν xαλ6g' ειoηλθαν οε αυτ69 xαι τεxγoπo|-ηοαν; Και τι oημαiνει oτι oι γυναixεE των ανθqιbπων'dyιναv καλ6g;

o Mωυoτ]g εδιδd1θη oτην Αiγυπτo τηγ ελληνιxη γνιilοη χαt ωζ αληθινogτ9oφητηg μετ6φεqε oωοτα την θε6πνευοτη γνιiloη στoυζ ανθqιδπoυg' Ηιιεταφoρα oμωg των θεoπγευoτων xειμθνων τoυ Mωυο6ωg αλλα χαL τωγcιi'λωγ πρoφητιilν απ6 τα ΑqαμαΤxα οτα Eλληνιxα, δεν 6γινε απo 'Eλληνεg

αi'λα απ6 τoυg Eβδoμηxoντα Eβqαioυg ooφoυg oι oπoioι μoνo οoφiα δενεi7αν. Η επoxη πoυ oι γ|γαντεg υπηqξαν επi τηg γηζ ηταγ η πεqioδog πqoτoυ xαταxλυoμoυ τoυ Δευxαλlωνog, η επo1η τηζ τtταγoμα1iαE xαι τηζ γιγα-ιτoμαxiαg.

oι υio[ τοi Θεoδ πoυ γνωqiξoυν τιζ γυναixεg των ανθριδπωγ χαt τεχνo-τoιoυν, ε(,γαι oι Efγoνοι 'Eιpιλoν πoυ επεμβαiνoυν με 6γα ειδιx6 πq6γqαμ-uα γενετιxηg, 6ταν διαπιοτcδγoυγ 6τι oι γυναi,xεg των ανθqιbπων 6γινανzαλtg, θγιναν δηλαδη βιoλoγιxα 6τoιμεg. To γoνiδιo πoυ πqooφ6Qoυγ στoυζcιι'θριilπoυg' επιτα1υνει την πνευματιx,i1 ^ιαι διανoητιxη τoυE αν6λιξη. Δενηταν oμωg δυγατ6γ γα απoxαλυφΘofν αυτ6g oι αληθειεg απo τoυg εβδoμη-7-oντα Eβqαloυg oι oπoioι 1qηοιμoπo[ηoαν αoqιoτεg εxφqαοετg, oπωE υtol

174 TΑ ΑPXEΙΑ TΗΣ XAMENHΣ ΓNΩΣΗΣ

Θεοi, δημιofργηoαν oυγ1υοη xαι παqdλληλα πq6οθεoαν, αφαiqεσαγ χαιπαqαπoiηoαν τα αληθινd, αυμβdντα oυμφωνα με τo ηθog χαt τα πρoτυπα τoυδιxoυ τoυg θεof. Tα λαθη xαι oι αodφειεg πoυ συγαντcilνται στoυζ Πρoφri-τεζ τηζ Παλαιdg Διαθηxηg εiγαι δαxτυλog των εβδoμηπoντα xαι o1ι λαθogτωγ πQoφητιbγ, διoτι oι πqoφητεg δι6πoνται απo Πνεr3μα Aγιoν. oι Eβδo-

μηxoντα r,ooφoi, αxoλoυθηoαγ πιοτd, τo μiοog χαι τηγ oqγη τoυ θεof τoυgΓια1β6, o oποlog οε πλεioτα xεiμενα τηg Παλαιdg ΔιαθηxηE παρoτqriνειτoυg Eβqα(,oυζ γα xαταoφdξoυν τoυζ 'Eλληνεg.

Θα εξεyε[qω τα τ6xιlα αoυ Σιcby εvαyτlou των Ελλrjvων }{'αι θα αεyειqιατrb ωg μαyαιqα πoλεμιoτod. Και o Κ'ιjριog θα επ6λθει xατατωu εψθqrbv τodτων, ωg αxτlνα αατqαπrjE. o Κιjqιog o Παvτοxqα-τωq θα oαλπlαει xατ' αυτcilv την πoλεμιxiγ τoυ ααλπιyyα xαι θα6αδ[oει xατ' αυτιby με αναατατωση ?{αταoτqεπτιxrj. o ΚιjριoE oΠαντoxρατωρ θα 6oηθrjoει τoυE Ιουδα[oυE xαι θα καταoτρ6ψουναυτodg. Θα τoυE αxεπαooυν qlyιloνταg τουg λiθoυE με oQενδ6νεExαι θα τoυg πloυν τo αiμα, 6πωg πiνoυv τoy olιlον xαι θα γεμlαoυνδοyεiα απ6 α[μα 6πωE εlvαι yεματεg oι Qιαλεg τoυ θυoιαoτηρ[oυ.

(ZαyαρlαE θ', 13)

Πωg εiναι δυνατoγ o θεdg να 61ει τ6τoιo μioog, ιiloτε να oτq6ψει τoυgΙoυδαi,oυg xατα τωγ Eλληνων, με oxoπo γα τoυζ 1τυπηooυν με λiθoυg xαιγα τoυζ πtoυν τo α[μα 6πωg π(νoυν τo xραoi;

o ΚdqιoE θα xατααυvτqtψει αυτoυg πoυ αυμμαχΙlσαy xατα τηEΙεqoυααλfiμ χαL τoυζ εyθqodg τodτoυE θα διααxoqπiαει, τoυE Σdρι-oυζ πQoζ ανατoλαE χαL τoυζ 'ΕλληνεE προg δυαμαE, oι oπoioιθ6λουy να xατα6ρoyθiooυv τουg ΙαqαηλiτεE με oλo τουg τo oτ6μα.Παq' 6λη αυτrjν τηv τιμcυq[α o θυμ69 τoυ Κυρioυ δεv xατ6παυαεxαι δι' αυτ6 τo y6ρι τoυ εiναι αx6μη υι!ωμ!νo.

(Ηoα'tαg, Θ',12)

Πιbg εi,ναι δυγατoν στoυζ ε1Θgofg τoυ θεof \,α συμπεQιλαμβdνoνται oιΣυqιoι χαι oι Eλληνεg, τoυg oπoioυζ θα χατασυντqiψει o oqγιομ6νog θε69,

o θυμog τoυ oπo|oυ αxoμη δεν xατ6παυοε;Eπειδη o Θε69 δεν 61ει oυτε θυμo, oriτε μ[οog, oυτε oqγη, αλλd εiναι

απoλυτα Αγαθ6g, 6λα αυτd ηταν ευoεβεig π6θoι των Eβρα[ων, πoυ πρooπd-θηoαν να οπεlqoυν στoν ιoυδα'ιx6 λαo τo μlοog xατd των Eλληνωγ. Kαι τo

μiοog αυτo με την πdqoδo τωγ αιcbνωγ xαλλιεqγηθ\y'ε }lαL διαιων(,ξεται 6ωg

xαι oημερα. Eiγαι φανεqo oτι o Θεog πoυ εμφαν(ξεται μ6οω τηg ΠαλαιdgΔιαθηxηζ να xαταδιιbχει χαι να ε1θqευεται τoυζ'Eλληνεg, δεγ εiγαι o Xρι-

Τo ΠYP ToY ΠPOMHΘEΩΣ KΑΙ H ΓoNΙΔtΑKH EΠEMBΑΣΙΣ TΩN oΛYMΠΙΩN 115

οτog, αλλd o "θε69> των Eβραiων Γιαxβ6.ΠιbE εiναι δυγατoγ αυτd τα 1ωq[,α τηg Παλαιαg Διαθηxηg να θεωρoυνται

oημεqα θεoπγευoτα, 6ταγ 6xoυν ωg πρoτυπo τo μ[oog, την oqγη χαι τηγεxδ[xηοη; Και αγ η Exπληoiα τηg Eλλdδoζ με απoχαλε(, αιρετιxo επειδη

φανεριilνω αυτ6g τιg αληθειεE, τoτε 6οoι απoδ6xoνται αυτα τα απooπαoμα-τα τηζ Παλαιαg Διαθηxηg ωζ χQιστιαγιxa, πιilg θα 6πρεπε να απoxαλoυνται;

Καi ε7δεv δ Θε69 6τι αiξrjθηxαv of xαxtεE τσlιl d'νθρcbπrυv πoιjζoioαν εig τrjv yfiν xαt 6τι δλoι of d'νθqcυπoι μ6 iπιμ6λεια διαλοy[-ζoνται εiE τrjv xαqδlαν τωy τo xαxοv xαθ' 6λεg τlg rjμ6ρεg, xαiiαxlQθη δ Θε69 6τι Βπo[ηoε τoν d.νθqωπov Ξπαvω εig τfiν yfiν xαld'πεQαoιoε καi ε7πε: Θα iξα@ανioal τov d'vθqωπoν, τdv δπoToyiπolηoα, d'π6 τ6 πq6oωπoν τηζ γηζ, d'π6 τ6y d.νθρωπoν ΞωE ταxτrjνη, xαl d'π6 τα Βqπετα Εcυg τα πτηuα τoi oiqανoi, δι6τι μετα-1',ιωσα ποι5 τodg Bδημιodqyηoα.

(Γ6νεoιg, 6,7)

T6τοια fβqη πρog τoγ Θε6 ε[ναι πqωτdχoυστη xαι εξωφρενιxη. oι εβδo-ιιηxοντα "ooφo(, παρουoιαξoυν fνα Θεo με παΘη xαι αδυναμ|εg. o oπoiogδεν γνcbριξε πoυ θα χατ6ληγε τo δημιoυqγημα τoυ. 'oταν ξαφνιxd διαπ|οτω-οε oτι αq1ιoαν να πληθα[νoυν oι xα,ιtεg των ανθqιilπων, μετανιωσε για τηγδημιoυqγiα τoυζ χαι απoφd,οιoε γα τoυζ xαταoτqθψει. Και σα γα μην 6φτα-vε αυτo, απoφαoiξει να εξαφαν(,οει μαξ[, με τoυζ ανθριilπoυg 6λα τα ξιilα' ταεgτετd χαι τα πτηγd.

Tα πρωτ6γνωρα αυτα αιοθηματα μiooυE, απoγoητευοηζ χαι εxδ[,xηοηgαφoρoυν τoν Για1β6 xαι oxι τoγ Θε6 τηg αγαπηg χαι τηζ oυγ1ιbqεοηg. oΙηοoιig μαg εiπε, o ΠατΕραg yνωq(,ξει τι θα ξητηαετε πQLν τo ζητηoετε, ενcbοι εβδoμηxoντα Eβqα[oι παqoυoιαξoυγ 6γα θε6 πoυ δεν γνωqiξει τι θα oυμ-

βεi οτo δημιoυqγημα τoυ, 6γα θεd με παθη xαι αδυναμiεg πoυ ofτε ανθρω-τo; θα ε(1ε. Και 6μωg oι πQωτoφαγεig αυτθg υβqειg πQoζ τo πρoοωπο τoυΘεoli, oπωg xαι dλλεg πoλλ69, εμπεqιθ1oνται στην Παλαιd Διαθηxη.

o Ρ6μπεqτ Κq6ιβg xαι o Eβqα(og Ραφα6λ Πατd,ι, απoxαλυπτoυν 6τι η

1ειρ6τεqη μ6qα τηg ιoτoqiαg τoυ Ιοqαηλ, δεν ηταν η ημ6Qα τηg αι1μαλωαiαE,ουτε η ημεQα τηζ χαταστQoφηE τoυ γαου τoυ Σoλoμcilντog, αλλd η ημ6qα πoυοι εβδoμηxoντα μετtφρασαν στα Ελληνιxd' τη β('βλo ljoτεqα απ6 απαiτηoητoι' Πτoλεμα('oυ τoυ Β'(285-246 π. X.). Πioτευαν oτι oι yQαφtζ πoυ πεqιε[-7αν xαxtg πρdξειg των πρoyoνων τoυζ..... δεν 6πρεπε πoτ6 να απoιιαλυ-qθoιjν στoυζ εxθqoυg τoυ Ιαραηλ. (Ε,βραTxo(, Mljθoι, οελ. 218)

Mεταξti των ανηΘιxων πρdξεων τωγ Eβqα(,ων πεqιλαμβανoνται πoρνεi-ε;. βιαομo[, xτηνoβαα[εg, αιμoμιξiεg xαι παοηg φυoεωg διαοτqoφ6g. 'Eγα

1'76 TΑ APXEΙΑ TΗΣ XΑMENΗΣ ΓNΩΣHΣ

απ6 τα χαQαχτηQιστιχα παQαδειγματα τoυ πoQγoγQαφιχof χαQαχτηQα τηζΠαλαιdg Διαθηxηg, ε(,ναι η αυνευqεοη τoυ Λωτ με τιζ δr]o τoυ x6qεg.

'Επ6τιoαy λοιπ6ιl τ6ν πατ6ραy τoυζ xραol xατα ττjν ydxτα Bxε[νηκαt εiαfiλθεν f1 μεyαλι3τεqη x6qη καi oυνευρ6θη μ{ τ6v πατ6qα τηgxαl BxεTνοg δ6ν d'vτελrjQθη π6τε Βπλαylααεv αiτrj, xαl π6τε Bαη-xrbθη. Tιjν d'λλην f1μ6ραν fi μεyαλiτερη dδελQη ε7πεν πq6g τrjννεcbτεqη:'Ιδoi, iycil αυνευq6θηxα xθ6q τiv ν6xτα μ{ τ6ν πατ6qα

μαζ."Aζ τ6v πoτlαωμεv παλιν xραol xαt τrjν νtκτα αδτrjv xαi d'φoυ

μεθδoει {μπα xαl o{ εig τ6ι' xoιτciluα τoυ να oυνευqεθηg μαξ[ τoυ'

δια yα Bξαναclτrjoωμεν τ6 oπ6ρμα τol πατq6g μαg.(Γ6'vεαιE, 19,33)

Φoβεqd ηΘιπd διδαγματα!

Καταραμ6uοg θα ε7oαι iν τfi πoλει xαl xαταqαμ|vog θd' ε7ααι Βv τQdyρΦ. Καταqαμ6vεg of d'πoθfixεg αoυ xαt τα περιooε'ιjματα αου'Καταραμi'voE δ xαρπ6g τfiE xoιλiαζ σoυ xαl τα yεννιjματα τfrs yisαoυ' oi d'y6λαι τ6ν 6odιν ooυ xαl τα πolμuια τiν πqo6ατωv σoυ'xαταqαμ{vog θd' ε7ααι 6ταy εiα6ρyεααι, xαl xαταραμ{vog θα ε7oαιδταν Bξ6ρyεoαι.'o Κ6qιog θα iξαπoατεlλει Βyαιlτloy ooυ ατ6qηoιv,

μεyαλη πεlνα xαi xαταατQoΦiy, εig παντα 6oα iπι6αλnζ τiy yεTqα

oου διd vα πqαξηE, μ6xQιg 6τoυ o6' Βξoλoθqεdαη d'π6 τfiE yfig... Καiτ6 πτdιμα αoυ θα yivει τρoQrj εiE παντα τd' δρνεα τοδ o'ι3qαvoσ, xαiεig τα θη q[α τfr g yi g, xαi δ6ν θα ε7oαι δ d'πoδιιbxωv. 'o Κ{qιog θdα6' παταξει μ6 τrjν Aiyυπτιακfiv πληγrjν, xαl μ6 αfμoQQdtδαg xαi μid'yρια ιpcilqαν xαl μ6 ξυoμ6ν rboτε να μrjν δι5ναααι vα iατqευθfi g.'oΚι3ριoE θα o6 παταξει μ6 παραλυolαν, xαl μ6 τ6φλωαιν, xαl μ6Qρενo6λα6εLαy...

(Δ ευτεqo66μιoν, ΚΗ' , 1'6)

T6τoιo μlαog xαι τoοεg xαταQεζ δεγ πtστευω να 61ετε ξαναουναντηoειαλλoυ. Kαι oμωg αυτ69 ε[ναι oι αQετ6ζ χαι τα ιδανιxα τωγ Ιoυδαiωγ πoυπρodγoνται δια τηg Παλαιdg ΔιαΘηxηζ. E[γαι xαι παλι φανερo oτι o<KυριoE>> πoυ θα εxπληQιboει oλεg αυτ69 τιg xατdqεg xαι θα xαταoτq6ιpειoλoo1εριbg τo δημιoυqγημd τoυ πqoxαλωνταζ αιμoQQoiδεg' ψιilqα, φαγori-

ρα, τfφλωοη χαι φQεγoβλdβεια, δεγ εiναι o Κυqιog τηg ευoπλα1νiαg xαι τoυ

ελ6oυg, αλλd o <Kυριog> των μιαqιbν. Yπαq1ει μ(,α εβqα'iπη oυνθηxη τoυ

υπooυνεiδητoυ otiμφωνα με τηγ οπο[α δια γα γiνει xdπoιog oημεqα παλ6E

xριoτιανοg πq6πει να απoδε1θε(, την Παλαιd Διαθηxη. Η τελευτα|α δεγ απo-

To ΠYP ToY ΠPoMHΘEΩΣ ΚAΙ H ΓONΙΔΙAKH EΠEMBΑΣΙΣ TΩN OΛYMΠΙΩN 177

τελει 6γα σχαλoπdτι πQoζ τoν Θεo xαι τα θεoπγευoτα 6ργα τηζ τα oπο[αcιπoδ61oμαι εi,γαι oι Πρoφητεg χαι oι Ψαλμoi,. M6νoγ!

E[ναι ντρoπτ] για τo ελληνιxo πνευμα, να απoδεx6μεθα την ιoτoριxηθgηoxευτιxη πoqε|α των Eβqα|ων ωg θε6πνευστη χαι ωζ τηγ βdoη μαg διαι'α γiνoυμε xαλο(, 1qιοτιανo[ χαι να δε1θoυμε τoν Xριoτ6, απoqρiπτoνταgτην αqxα(,α ελληνιxη ooφiα χαι τηγ γqαμματε(α τoυ πνεfματoζ πoυ o lδιogο Xριoτ6g διbqιoε στoυζ'EλληνεE xαι εxεiνoι με τη oειqd τoυζ σε oλoxληρoτoν x6ομo.

Η ιoυδαΤxη φυλη αντ6γQαψε χαι παραπolηoε τηγ πQωτoφανη γtα ταδεδoμ6να τoυ ανθqωπiγoυ πoλιτιομot αρxα[α ελληνιxη διαν6ηoη χαι γQαμ-ιιατεiα. Για τoυg εαυτotig τoυg 61oυν διxα[ωμα να πqdξoυν 6τι θ6λoυγ. Δεγ_τεqιoqloτηxαν 6μωE μ6νoν στηγ αγτtγQαφη xαι oτην παπτ]λευση τηζ γνΦoηgΖαL τηζ ιoτoρiαg, αλλα 6oα dντεxνα παqαπoiηoαν, τα επ6oτqεψαν διαβρω_ιι€να οτo ελληνιxo οτοιxεio, με απoτ6λεομα αυτ6 οημερα γα xιγδυγευει γαιιτoλεoτεi.

8. EΛΛΗN, o ΦΩTΙΣTHΣKAΙ EKΠOΛΙTΙΣTΗΣ TΗΣ OΙKoYMENΗΣ

"MONH ΓAΡ Η EΛΛΑΣ ΑΨEYΔΩΣ ΑNΘPΩΠoΓoNEΙ,ΦYTON oYPΑNΙoN KΑΙ BΛAΣTΗMΑ ΘEΙON"

Κdπoτε o[ θεol ξ6αλαν εig xλfiqoν τα διαQoρα μ6qη τiE yfig xαl ταΒμoιραoτηxαν μεταξd των... Εig τ6ν "ΗQαιoτoιl δ6 xαi εig την'Aθηνd'' iπειδη ε7yαν xoινην Qυoιν, δq d'δ6λQια d'π6 τ6ν [διο πατ6-qα, xαi ε7yαν την iδ[αν xλ[oιν εig τrjν αoQ[αν xαi τ[g xαλ6g τ6yνεg,!λαyεν εig τdν xλfiρoυ αiτrj Bδω i χ6Qα, fi δποTα d'π6 τrjν Q'ι3oιvτηg fiταv ταιqιαyτrj xαl xατd'λληλη διd' τfiν d'ρετrjν xαi τrjν Φq6νη-o iν τ oτl ζ.' Ε πo [η oαν λο ιπ6ν Εxεt d'y αθ o'ιi 6 αι3τ6 yθoν εE d'νθ qc|lπoυ Exαl τoιig Β6oηθηoαν να d'ντιληQθoiν πolog fiταv δ xαλiτεqοg τρ6-ποg δια τfiν διαxυ66qvηoιv τfig πoλιτεiαζ των.

(Πλατωγ, Κqιτ[αg, 109 C)

o Πλατωγ μαζ γγωστoπoιεi oτι η γη των Αθηγιilγ }ιαL, tιατ' επ6xταοη'ο}.oxληqηE τηg Eλλdδog επιλ6xτηxε απo τoν'Ηφαιοτo χαι την AΘηνd, δι6τιτα[qιαξε οτην αρετη χαι στην φq6νηοτ] τoυg. Σ' αυτ6γ τoν τoπo τα δr]o αδ6λ-gια επoiηοαν αγαθorig αυτ61Θονε9 ανθριilπoυg. Kdθε μiα απo τιg λ6ξει9 πoιllQησιμoπoιε[ o Πλdτων 6xει την διxη τηg ξε1ωqιoτη οημαα(,α.

O'Ηφαιoτoζ χαι η Αθηνα επoiηοαν ανθριδπoυg.oι ανθρωπoι αυτoi ε|1αν δυo εξαιρετιx6E ιδι6τητεE. 'Ηταγ αγαθoI xαι

αυτο1θονεg. 'Ηταγ αγαθo[ διoτι πρo€ρχoγταγ απo τoγ γoνο των oλυμπ(ωνzαι €φεραν μεοα τoυg την θε(,α oυο[α τoυ Δημιoυργου ο oποlοg εiγαι απo-λι'τα Αγαθ69. oλα τα παιδιd τoυ Θεoυ €xoυν μ6οα τoυg μερiδιo τoυ αγαθoυ7"αι τηζ θεiαg oυoi,αg τoυ Θεoli, εiτε τα παιδια αυτα oνoμαξoνται oλυμπιoι,ειτε oνoμdξoνται'EλληνεE.

Oι τελευταioι, εxτ6g απo αγαθοi' χαQα}ιτηQ[ξoγται απ6 τoγ Πλdτωναz-cιι αυτ6xθoνεg.'Ηταν αυτo1θoνεg, διoτι πoιηθηxαγ στoγ συγχεχqιμ6νo γειυ-δcιιτιxo 1ιbqo πoυ oνoμαξεται Eλλαg. Πoιηθηπαγ απo τo γηινo εxτoπλαομα

180 TA ΑPxEΙΑ THΣ XAMENΗΣ ΓNΩΣΗΣ

τoυ συγχεχQιμ6γoυ χωQoυ χαι δι' αυτ6 6ταγ απoμαχQfνoγταt απo τηνπατQιδα τoυζ, χατ6χoγται απ6 την θγτoγη επιθυμια γα επιστQ6ψoυν, ελχυo_

μεγot απ' αυτην. oι η1oφαoματιx6g ενθqγειεg πoυ πρodq1oνται απo τηνxooμιxη χαt την ηλιαxf αxτινoβoλiα, οπωg χαι oι xqαδαομol xαι oι δoνη-σειζ πoυ διαπεqνoυν xαθε γηινο οτoι1εio (π6τqεg, φυτd, α6qα xαι υδd,τινoυgπoρoιlg), διαφ6qoυν απ6 τ6πo αε τoπo. 'Eτoι παqατηρofνται διαφoqετιx6EουνηθειεE, ηΘη, θθιμα xαι γλωooιx6g ιδιαιτεq6τητεg, λoγoυ xαqη μεταξυ τωνKqητιilν χαt τωγ Mαxεδ6γωγ, αγ χαι η xαταγο'lγη τoυg ειναι xoινη.

Αυτ6xΘoνεE 1αραxτηρ[,ξει τoυζ'Eλληνεg xαι o ΙooxρατηE (436-338 π.X.).

Aυττjν την ycbρα την χ,ατol21,odμε, 6yι xατ6πιν εxδι6ξεωq αλλωνπoυ 2{ατoL7{oιjoαν ειg αυτrjv, oiτε xατ6πιv xαταληψει/lg τηg ενcil

fiταν 6qημη απ6 κατolxoυg, o'ιjτε xατ6πιν εyxατααταoεcilE μαE ειgαυτi1ν ωE oμαδα απoτελo6μενη απ6 δι(ι'Qoρα Qιjλα, αλλα αντιθ6-τωE εlvαι τ6αoι, ευyεν69 xαι γνrjoιoν τo y6νo9 μαg, r'boτε εLζ τηνycbqαv αυτ/1ν, η oπotα μαg εy6vνηoεv απo τα απλαyνα τηζ' εLζαυττjν εξαxoλoυθητιxιbg ανευ διαxοπηE xατoιxo'ι3με, δι6τι εiμεθααυτ6yθovεg.

(Ιooxgατη g, Π ανη y υ ρ ιx6g, 24)

oι 'Eλληνεg δεν εγxαταoταΘηxαν o' αυτην την xΦqα εq16μενoι απoxαπoιoγ αλλoγ τ6πo, oυτε xατθλαβαν αυτην την γη εxδιι.bxογταg xdπoιoυqαλλoυg xατoi,xoυg. Δεν πρo€qxoγται απo τoν αEr1dνθQωπo, oυτε εiγαι εξθλι-

ξη xαπoιoυ ε(δoυg, αλλd εiγαι πoιημ6νoι.Aυτoi που θα γεννηθoriν απo τουg πoιημ6νoυE, ε(γαι oι ^1εννημ€νoι, εγιil

oι oλriμπιoι Πατqιαρ1εζ τoυζ ε(,γαι oι ερ16μενoι. Δι' αυτo xαι oυ1να xανωλ6γο για τoυζ πoιημ6νoυ9, τoυζ γεγγημ6νoυg xαι τoυg εq1oμεγoυζ. oι εqxo-

μεvoι εiναι αυτoi, πoυ θα επιoτρ6ψoυν ξανα με τoγ 'Eνα Eqxoμεγoγ, τoγΙηooυν Xριοτoν. oι νεφθλεE πoυ Θα oυγoδεfoυγ τoν Eρxoμενoν Xριοτ6νδεγ εLγαι απλd oυγγεφdxια.

Καi τ6τε 64lovται τ6ν Υt6ν τoδ d'vθρωπoυ Bqγ6μεyον iν νεQ6λαιE

μετα δυναμεωE πoλλfig xαl δ6ξηs.(Mαρxog, 13,26).

oι oλυμπιoι εiγαι oι εEr1oμενoι πoυ Θα επιoτqθψoυγ xαι πdλι δια γαεxπληqωθεi τo o16διo τoυ Θεot]. Kατα μiα δευτερη 6γνoια, εq16μενoι ε(ναιxαι dοoι xατηλθαγ στηγ γη με διxη τoυζ πQωτoβoυλi,α, απo αλλεg αvιbτεqε<

οφα[ρεE xαι xooμoυg. Αg ΘυμηΘουμε xαι πdλι τoν 1αλxινo xtiλινδqo τουΚoυμqdν oτoγ oπo(o γ[νεται λ6γog για iιλλoυg yLoυζ χαL xoρεg, απo dλλε<

αφαiqεg xαι x6αμιoυE Καποιoι μεταξυ των ανθριbπων πQoσφ6gΘηxαν απ6

μ6νoι τoυg να xατ6βoυγ oε xατιilτερεg oφα(qεE δημιoυqγ(,αg, δια να δοξd-σoυγ τoγ Yιον τoυ ανθρΦπoυ. E(ναι μ[α ιδιαiτεqη xaoτα ανθριilπων πoυ

Ε,\ΛΗN, o ΦΩΤΙΣTHΣ KAΙ EΚΠoΛΙTΙΣTΗΣ TΗΣ OΙKOYMENHΣ

','[νoνται oι oδηγo( των υπoλoiπωγ. E[γαι o Πλdτωγ, o Σωxρατηg, o oqφεrigZαL oL ooφol ιεqoi dνδρεζ πoυ xατηυθυναν τoυg ανΘρωπoυζ στo φωζ, στofΘog xαι οτην Αλτ]θεια τoυ Eν6g Θεori.

Mε διxη τoυ θ6ληoη xατηλθε στηγ γη ιlαL o ε}l γενετηg τυφλog. Yπ6φεqεo7ι δια να ξεπληριiloει πqoηγoriμενεg αμαqτ(εg τoυ, oυτε αμαρτ[εg των','oν6ων τoυ, αλλd, δια γα oταθε(, η αφoQμη με τo Θαr1μα τηg θεραπεiαg τoυ,να δoξαοτε[ o Yι69 τoυ ανθqιilπoυ'

Καθrilq i6αδιξε, ε7δε d'νθqωπoν yεyνημtνον τυQλo,ιl xαi τ6v iqcbτη-ααν oi μαθητα[ τoυ, "Pα66[, πoι6g d'μαqτηαε' αδτog ii of, γoνεTgτoυ διd' να yεννηθfi τυQλ6g;''. 'Aπεxq[θη δ'Ιηooig, ,,oijτε αδτ6Ed'μαqτηαε οijτε oi yoνεTg τoυ, d'λλα διd' να Qαvε:qωθoδv iξ d.Qoqμηξτoυ τα {ρyα τοi Θεoi''.

(ΙωανvηE,9'1)oι'Eλληνεg ε(ναι πoιημ6νoι xαι oνoμαξoνται απd τoγ Πλdτωγα χαι τoν

Ιooxρdτη αυτ6xθoνεg, δι6τι ε(,ναι oυρdνιoι γoνoι. E[γαι θεioι βλαοτo[ πoυ_τqο6q1oνται απ6 τουg oλυμπioυg γενdq1εg τoυg. Eiναι ot oπαρτo(,χαι πQo-εQ/oγται απ6 τoυg oλυμπloυg απoρε[g.

o oυρdνιog αυτ6E γoνog αγαπλdΘει, διαμoρφωνεL 1ιαL επιτα1υνει τoυgμνετιxotig xιbδιxεE τηg ελληνιxηg φυληs η oπoiα εξελiooεται γρηγoρ6τεραα_τo oπoιαδηπoτε αλλη. Η εξ6λιξη αυτη ξεxιναεt πQιν απo πoλλ69 xιλιαδεg7_οoνια.

oι Aιyιiπτιοι αναQ6ρoυy 6τι απ6 τοy Nεtλo γεννrjθηxε o ,ΗQαι-ατoE, απ6 τοy oπolo ξεxlνηoε η QιλoαoQiα' στηy oποlα λ6νε οτι oιεξ6yoντεE ιερεlg εlvαι xαι πρoQτjτεg. Aπ' αυτ6ν μ6xρι τoν Aλ6ξαν-δρo τoν M6yα αvαQiqoυν 6τι μεooλα6o6y 48.863 yq6νια. αε αυτατα yq6vια λoιπ6y λ6yε 6τι 6γιναv 373 εxλεiψειg ηλioυ xαι B32εxλεtψειg oελrjνη g.

(Διoγ6νηg Λα6ρτιog, B[oι Φιλοα6φων,1, 1,8)o Nεiλog, οτoν oπoio αναφ6ρεται o Διoγ6νη9 Λα6qτιog, ταυτ(,ξεται με

τoγ Δiα. Απo τoγ υι6 τoυ'Hφαιoτo ξεx(νηοε η φιλoooφiα, στηγ oπo[α oι εξ6-Io\'τεE ιεqεig ηταν xαι πqoφητεg. To απ6oπασμα τoυ Διoγ6νη Λα6ρτιoυ:τρooδιoρiξει με αoυνηθιοτη αxqi,βεια, 61ι μoνo την xqoνιxη απ6οταοη πoυuεooλdβηoε μεταξri τηg εμφανiσεωζ τoυ Hφαiατoυ χαι τηζ γεννηoεωg τoυ\lεγαλoυ Αλεξdνδqου (48.863 xq6νια), αλλα αxoμη χαι τoγ αριθμ6 τωνΦ-ιαxιilν xαι οεληνιαxιilν εxλεiψεωγ πoυ ηταν αντ[oτoιγα 373 y"αι 832'

O'Hφαιοτog oυμβoλiξει τo πυQ χαι την φωτια, διdτι η φαιοτdg εiναι ηqi.oξ, απ6 την oπoiα 6λαβε την oνoμαοiα τηζ χαι η Φαιoτοg τηg Kqητηg. oΗφαιατog ηταν η αφετηq(,α τoυ πqoγραμματoζ γενετιxηg των oλυμπiων,εvιil η εxοτρατε(,α τoυ Mεγdλoυ Αλεξdνδqoυ oημανε τo τ6λog αυτoυ τoυ π8o-

181

182 TΑ ΑΡXEΙA TΗΣ XAMENΗΣ ΓNΩΣHΣ

γQdμματoζ. o μι6γιoτog των Eλληνων Αλθξανδqoζ, ωζ υιog τoυ ΑμμωνogΔι69, ηταν γνιiloτηg τoυ πρoγqdμματoζ γενετιxηg των Πατqιαρ1ιbν τoυ.

Kατd τη διdρxεια τηζ εχστQατεiαg τoυ iδqυοε αναqiθμητεg π6λειE xαιαφηνε τoυζ στQατιι.bτεg τoυ να 6ρ1oνται oε επαφη με εγ1Φqιεg γυνα[xεg,δι6τι επιθυμoυoε να εξαπλιδoει τoν ελληνιx6 γ6νo με onιoπo να αφυπνioειχαι γα επιτα1υνει τηγ πγευματιxη ανdλιξη τωγ αoιατιxΦγ λαιilγ. To o16δι6

τoυ ε[,1ε oτo1o τoν εxπoλιτιαμ6 xαι εξανΘqωπιoμo oλoxληgηζ τηζ Αοiαg. Δι'αυτo xαι οε πoλλ6g απo τιg πεqιo1θE πoυ xατ€^ιτηoε τιμαται 6ωg xαι oημερα

ωE o μoνog μιθγιoτοg τηg oιxoυμθνηg.Xαqαxτηqιoτιxo παqdδειγμα τηζ εφαQμoγηg τoυ ο1εδioυ τoυ Αλεξαν-

δρου εiναι η φυλη των Kαλαg oτo Αφγανιαταγ, η oπolα διατηρεi 6ω9 xαιoημεqα τα ηθη χαt τα ι1θιμα των αq1αiων Mαxεδ6γωγ.

o 6ρoE Eλλdg δεν oxετlξεται με τα oτεγα γεωγqαφιxα 6qια εν69 τ6πoυ,αλλα ε(ναι πνεriμα, ιδθα, ιδαγιxα, παιδεiα xαι πi,oτη oτo πq6oωπo τoυ Ιηooυ

Xριοτoυ. oι oλriμπιoι πoιηθηxαγ χαι αυτoi απ6 xαπoια αλλα ανcδτεqα

πνευματιxd,6ντα μθοα στηγ ιεQαQχiα τoυ Θεot] xαι μθQoζ τoυ θεioυ oxεδ[oυτo oπoio επιτελofoαγ αποτελουoε η παρo1η τoυ διxoυ τoυg γ6νου oτo γ6νogτων ανΘρΦπων.

d' δ' d'πoQλαυqiξαιαα νιν Cι'μπλαx[αιαι Qρεvdιv, Ciλλoιl α[νηαενyαμoν xρi6δαν πατqοg, πq6αθεν d.xειqεx6μαι μειyθεToα Φo[6ωιxαl Qlρoιoα oπtqμα θεoi xαθαρ6v.

AQο{ αυτrj πεqιQρoνηαε τα αμαqτrjματα τηζ ox6ψηg, d'λλoν yd'μoιiμvηclε xqυQα απ6 τoν πατ6qα τηg. Εtyα αxoιjoει 6τι πριν συνευ-q6θηxε με τoν Φoi6o xαι xυoQoqησε τo απ{qμα του θεoιj τo xαθα-ρ6'

( A πo α παo ματ α A xoυ o tλαo υ )

o Aιoυο[λαoζ χαQαχτηq(,ξει τoν γoνo τoυ ΑπoλλωνoE xαθαρo. Toν [διo

χαQαχτηQισμo πqooδiδει στoγ Απ6λλωνα μετd απ6 πoλλoυg αιcilνεg xαι η

Αγ(,α Αιxατεgiνη. Η Αγiα τηg γνιilοηg χαι τηζ οoφi,αg εξ€φεqε τιg πρoφητε(,-

εζ τoυ Απ6λλωνo9 χαι τωγ αρ1αiων ooφιilν, δια γα ωθηoει τoυg πενηντα

ρητoqεg, με τoυζ oπo[,oυg oυνoμlληoε πQιγ μαQτυqηoει, γα ασπαστorjγ τoν

Xqιoτιανιoμ6. Η Αγ(,α εξθφεqε τoυg λ6γoυ9 τoυ Απoλλωνog, 61ι μoνo διoτιαναγνιilqιξε την υπooταση των oλυμπ(ων, αλλd xαι δι6τι θxqινε αυτουζ

xαταλληλoυg δια να αποxαλtiψoυν στoυζ ανθqιilπoυE τoν Αληθιν6 Θε6. Δι'αυτo xαι oτo τ6λo9 τoυ λ6γoυ τηζ, πoυ αγαλυεται oε επ6μενo xεφdλαιo, η

Αγiα xαqαxτηq(ξει τoγ Απ6λλωνα γενναio xαι xαθαρ6: "Ετι δ6 αoι xαl δ

y ενναToE ΒxεTνog'' Aπ6λλων δ xαθ αq6g.Eπιπλ6ογ, o Αxoυοlλαog αναφθgεται στην Koqων(,δα η oπo[α xυoφ6qη-

Ε.\ΛΗN' o ΦΩTΙΣTHΣ ΚΑΙ EKΠoΛΙTΙΣTHΣ TΗΣ OΙKoYMENHΣ

σε τo χαθαQ6 oπ6qμα τoυ Απ6λλωγoζ, ωζ αντιoταθμισμα τηζ μ6λυνoηg πoυεπηλΘε απo τα πειραματα γενετιxηg τωγ θxπτωτωγ oφιoγιδιilγ τα oπolαoυνεxiξoνται 6ωg xαι oημεqα oτα εqγαoτηQια γενετιχηg των οιωνιoτιbν. Toνiδιo oτ61o με τα εQγαστηρια αυτα 6xoυν χαι oι τqdπεξεg oπ6ρματo9 πoυ διo-7ετευoυν οημεqα τηγ oιχoυμθνη με οπθρματα εβqαΤxα, εν αγνoiα τωνανθρΦπων.

Απ6 την επαφη τηg Κoρωνiδog με τo παθαq6 οπθρμα τoυ Απ6λλωνo9'1εννηΘηxε o θεog τηg ιατριxηg Αoxληπι6ζ(1). Απo την επαφη των Oλυμπiωνμε τιζ γυναixεg των ανΘgιilπων, γεννιotiνται oι ημ(,θεoι xαι oλoι oι μεγdλοιηQωεζ.

Aπ6 τov Δ [α εlyαι η αaχη μαg, αυτoν τoν απεqlyQαπτo ποτi να μηντoy εy?(,αταλεiψoυμε αvδρεg, πλrjqειg με τoν Δ[α εiιlαι oι π6λειg,6λεg oι αyoq6g τωv αvθρcbπων, πληqηE η θαλαooα 2lαι τα λιμανια,αE τηρfiαουμε xαθετi τoυ Διog. Δι6τι εiμεθα y6νog αυτotj, πo'ιjπqαoE υπoδειx'ι,ιjει στoυζ ανθqιbπoυg με τo δεξ[ τoυ y6qι, xαι ξεαη-xrbνει τoυg λαodg αε 6ρyο'

(Αqατog, Φαιν6μενα, 1, 1)

o ΑqατoE xαqαxτηqi,ξει τoυζ'Eλληνεg γθνog τoυ Δι6g xαι, 6πω9 θα δια-πιoτιiloουμε οτην ουνθ1εια τoυ βιβλioυ, oτην πoλυoημαντη αυτη φqdoη τoυΑρατoυ αναφ€qεται o Απ6oτoλog Παυλog oτην Α' πQoζ ΚορινθloυgΕπιατολη.

o Απoλλιbνιog o Poδιog, επαινιilνταζ την xαταγωγη του Ιαooγoζ, αγα-

φ€qεται oε ηqωεE πoυ qθει μθoα τoυg τo α[μα τωγ αθανατωγ.

Πoτ6 μlyqι τcbρα δεν yενvηθηxε xαπoιoE τ6τoιoυ εlδoυg αvδραgστoυζ πqιbτoυg ανθqc1lπουg, oιjτε oε 6αoυg απ6 τo y6voE τoυ ιδloυτου Δι6g, o6τε oε 6oουg iρ''E απο τουg αλλουg αθανατoυE εξαlματog yεννrjθηxαv' τ6τoιου εlδουg xαθ6ριoε τoν Ιαooνα η o6ξυ-yoζ τoυ Δι6E εxεiνη τηy ημ6Qα ιilατε yα αντιxρtξεται δια παyτααλλd' xαι vα προαQωvε[ται.

(Aπολλιbνιog o P6διo g, Aρyοναυτιxd', 3, 919)

Aλλoι απ6 τoυg ΑqγoναfτεE ανηxoυν oτo γ6νog τωγ θειilν xαι dλλoι οτo'i,εγoζ τωγ ηqιbων, φανεqιbνει xαι o Oρφεrig για τoγ iδιo χαι τoυζ oυντqo-

φoυE τoυ.

ι l) Σε διdφoqα oημεiα τoυ αρ1αioυ xooμoυ 61oυν ανευqεθε[ πεqιoooτεqα απ6 τριαxdoια.{oxληπιε[α (ιεqd, τoυ Αοxληπιoυ), oτα oπoiα δ[δoγταν ιατριx6g oυμβoυλ6g υπo μoqφη7qηoμιbν. Aπo τιE θυγατ€ρεg τoυ Αoxληπιoυ, τoν oπoυδαιoτεqo qoλo xατεLxε η Yγε[α' ηθεα τηg υγε(αg' O επιφαν6oτεQog τωγ ιατqιbν Ιππoxqατηg (5oζ π.X. αιων) 6γραφε 6τι, ηιατριxη

'ιαL η μαντLχη εiναι αδtλφια δiδυμα, δι6τι tyoυν τoy (,διoν πατtρα, τoν πατ€ρα

τoυ Αοπληπιoυ Απoλλωγα.

183

184 TΑ ΑPXEΙΑ THΣ XΑMENΗΣ ΓNΩΣHΣ

"Aλλoι μ6ν Βξ fiμdlν d'νηxoμεν εig τ6 y6νο9 τdιv θε6ν, iiλλoι δ6 εigτ6 y6voE τdlν f7qcbωv.

(oqQεtg, A ρy oν αυτ ιxα, 839)

To γθνog των ηριilων, των ημιθ6ωγ χαι των ooφι(lν, ειναι τo γ6νo9 oδη-

γ6g των υπoλo(,πωγ ανθριilπων, δι6τι φ6qoυν μθoα τoυζ τo θεioν oτoι1ε[oν.Aυτoi, εiναι oι υιoi oδηγol τηg ελληνιxηs φυλlig η oπoiα εξαπλιbνεται oεoλ6xληρη την oιπoυμ6γη με oτιoπ6 να εξανθρωπiοει xαι γα εxπoλιτiσει τoυζαπoλ[τιoτoυζ χαι τoυg ανθqωπoφdγoυg. Πριilτα 6μωg αφυπν|ξεται η oυνεi_δηοη των Eλληνων, oι oπoloι χQησιμoπoιofν τιg αqετ6g, τo ηθog χαt τιζαξiεg πoυ διδα1τηxαν, δια γα γiνoυν η oδηγ69 φυλτ] τoυ πλανητη.

Αg εξεταooυμε τιδqα την πqo'ιοτoqlα των πqΦτων αυτo1θ6νων Eλλη-νων, oπωg αυτη xαταγqαφεται απo τoυg αqxαloυg oυγγqαφεig.

Εiyαι λoιπ6v η πqο'[oτoq[α των Ελλrjνωv διαQoqετιxfi ατoυE δια-Q6qoυg τ6πoυ9. Στoυg Aθηναioυg Qθανει μ6xρt τou Εριyθ6vLo τoyαυτ6yθoνα' στoυζ Aρyεioυg μ6xQι τov Φoqωv6α xαι την Nι66η,δι6τι αυτol εiyαι oι πιo αqyαloL στoυζ 'Ελληνεg, xαθrbg o Aqyοgπqo6ρyεται απ6 την Nι66η xαι απο αυτ6y o'Ιαoοg xαι o Πελαcly6g.εξ oυ τo πελαoγιx6 AQyog 2('αL τα oyετιxα με τov Δευxαλirυyα xαιτην Πιiqqα, 6τι δηλαδιj 6ταν 6yινε xαταxλυoμ6g διεαcbθηoαv στoyΠαρναoo6, 6πoυ μετ66ηoαν δια yα δημιoυqyτjσoυy τo ανθρcbπινοy!νog. Ε[ναι ολoQαvεqo, 6τι μ6yρι αυτο'ιjg Qτανει η αρyαι6τηταστoυζ Θεoclαλoιjg. Κατα μεqιxodg τo αρyoλιxo Aqyog αqylξει απ6τοv 'Ιναyo, εyιb τo y{νοg των Aθηuαlωv απ6 τoν Κtxροπα' ε?t τωνoποlωy xαι o t'ναg xαι o αλλοE εlναι πριv απ6 τoι, Δευxαλtωνα.

(Πρ6πλοg, Σ16λια ειζ τoν Tiμαιoν,1, 101)

o Eρεxθευg f Eqι1θ6νιoζ, riταγ γιoζ τoυ Ηφαiοτoυ χαι τηζ Γηg xαι θεω-

Qειται o αq1αι6τεQoζ βασιλιdE τηζ ΑθηγαE' ro Eρε1θε[o, τo μιxq6 ιερdδiπλα απ6 τoγ Παqθενιilνα, θεωρεiται 6τι ηταν η πριbτη .ιιατoιxiα τoυ. Αντ(-στoιχα με τoγ Eqεxθ€α, o'Ιναxog χαι o γιoζ τoυ ΦoQωγευζ θεωρε|ται oτιηταν oι αρ1αιoτερoι απ6 τoυg Αργε(oυg'Eλληνεg. Και oι Αθηνα[oι χαι oιΑργε(oι ηταν αq1αι6τερoι απo τoν xαταxλυομo τoυ Δευxαλ(ωνog που 6γινεοτα μ6οα τηg δεxατηE π. X. xιλιετiαg.

Eνδιαφ6qoν παqoυοιdξεt η χαταγQαφη τoυ Eυoεβ[oυ, oτι τα δυo μεγdλαoυμβαντα πoυ θαυμαξoγται απ6 τoυg'Ελληνεζ, o χαταχλυαμdg τoυ Δευxα-λlωνog xαι η εxπυρωση τoυ Φα6θoντog, ε(,ναι μεταγεν6oτεqα απ6 την επoχητoυ K6xqoπog.

AQηyεiται 6τι αυτα πoι3 θαυμαξoνται απ6 τoυE 'Ελληνεg' εiναιμεταyεν6oτεqα απ6 την επoyτj τoυ Κ6xρoπoE. Δηλαδτj ylνεται μετα

ΕΛΛHN' o ΦΩTΙΣTHΣ KAΙ EKΠoΛΙTΙΣTΗΣ THΣ oΙKoYMENHΣ

τoν Κ61lQoxτα o χαταxλυoμ6g τoυ Δευxαλlωνog χαι η εxπυqωoητoυ Φα6θοντoE.

(Eυα66ιοg, Ευαγγελιxrj Πρoπαqαoxευιj, 1Ο, 9, 9)

Aπ6 τoιl Ωxεαν6 2(αι τηy Tηθd yεννι6ται παιδ[ o 'Ιvαyog, απ6 τoνοπolo εLζ τo AQyog o πoταμ6E λ6yεται 'Ιναyog. Aπ' αυτ6v 2{αL τη1)

Mελlα' την x6ρη τoυ Ωxεαιloι3, yεννιo'ιJνται παιδια o ΦoρωνεdE24αι o Aιyιαλε'ιig. o AιγιαλεdE π6θανε ατεxνog xαι ολ6xληqη ηyrbqα oνoμαατηxε Aιyιαλε[α, ενrb o Φoρωvευg xυqιαρyιilνταζ σεoλ6xληqη τηy πεQιoχτj πoυ αρy6τερα ovoμαατηxε Πελοπ6vvηαog,απ6 την ν6μΦη Tηλεδlxη y6'vvηαε τov Aπη χαL τηv Nι66η.... Aπoτηv Nι66η (η πq6τη θνητrj yυvαlκα με τηy oπolα 6αμιξε o Zευg)?(,αL τoy Δ[α yεννrjθηxαν παιδιd o AρyoE, 6πωE λ6ει o Axoυα[λα-oζ' χαL o Πελααy6g, απ6 τoν oπoio ovoμαoτηxαy αυτoi πoυ χατoι-xodααy oτην Πελoπ6νvηoo Πελαoyoi. o ΗoloδoE λtει oτι o Πελα-oy69 εivαι yηyεviζ.

( A πoαπααματ α A xoυ α tλαoυ, XΙΙΙΙ)

oπωg εξιoτoqεi o Axoυoi,λαog, b πριilτoζ dγθQωπog εiναι o 'Ιναxog, oo:τoιoζ πQoθQχεταL απευθεiαg απo τoυg Tιτανεg Ωxεανo xαι Tηθri. Aπo τoγ','ιo τoυ Ινd1oυ Φoqων6α γεννηθηxε η Nιoβη, η πgωτη θνητη γυναixα με τηγοτoiα 6oμιξε o Ζευg δια γα γεννηθofν o Αργog xαι o Π9},αογog.

Αγ xαι o Πqoxλog αναφ6ρει oτι o παναqxαιog,,Ι{αχoζ 6ξησε πQo τoυzαταxλυoμoυ τoυ Δευxαλ[ωγog, o Αxoυα|λαog.4liεταθθτει την επoχη τoυΙνα1oυ αx6μη αq1αιoτεqα, πQo τoυ dλλoυ μεγdλoυ xαταxλυoμoυ, πoυ ι]τανo zαταxλυoμog τoυ Ωγυγoυ.

Ttπoτε αξιoμvημ6νευτo δε'ιl ιατοqεiται στoυζ 'Ελληνεg ιτQo τoυΩydyoυ, εxτ6g απ6 τoιl Φoqων6α πoυ τjταν αυγyqoνοg τoυ χαL τoυΙναyoυ, του πατ6qα τoυ Φoqωu\og o oποiog 6αα[λευαε πqrilτog ατoAQyoζ, 6πωE ιατoqεi ο Axoυolλαog.o Axουoiλαοg λ6'ει 6τι o πqιilτog d'νθqωπog εtvαι o Φoρωνεdg.

(Aπooπααματα Axoυαlλαoυ, ΧV xαι XVΙ)

o Ωγυγog ηταν o πριilτog βαoιλιαg τηg Αττιxηg τΙ"αL 1'1"ατα την βαoιλεiατoυ πQαγματoπoιηθηxε o πqωτog μεγαλog χαταχλυσμdg πεq(, τo 35.000 π. X.

Βxτog απo τoυg Αqγεloυg χαι τoυζ ΑΘηναloυg, πανd,q1αιoι 'EλληνεE

θεωρoυνται χαι oι Αqxdδεg πoυ ξoυοαν πριν αx6μη εμφανιοθεi η oεληνη.

ToυE αqyαι6τατoυE Aqxd'δεg, επειδrj 6λεyαν 6τι yεvνηΘηχαv ΙτQLyαπ6 τη αελτjvη, τoυg ον6μαζαν πρoα6λη1'ιoυζ.

(Σoιiδα, λη μ. Βεκεotλη vε)

Πριilτog βαοιλιαg των Aqxαδων ηταν o υιog τoυ Πελαογoυ χαι τηζ

185

186 TA ΑPXEΙΑ THΣ ΧΑMENHΣ ΓNΩΣΗΣ

KυλληνηE Λυxdων. H π6λη πoυ [δρυoε o Λυxαων οτo oρog Λυxαιoν, oνo-

μαoτηxε Λυx6οoυqα xαι θεωqε[ται μiα απo τιg αqxαιoτεqεg π6λειE τουxoομoυ. Απ6 τoν βαoιλιd Λυxαωγ χαι τo oμιilνυμo 6qog, απoδ6θηxε oτoνΔi,α η πqooωνυμiα ΛtixειoE.

oι Αqιdδεg, oι Αργεioι, oι Πελααγo[ xαι oλoι oι πqoxαταxλυoμιαioι'Eλληνεg ξorioαν με αqμoν[α, ευo6βεια xαι αqετr], διoτι υπαxoυαγ στoυζνoμoυg xαι τιμoυoαγ τηγ θε'ιxη τoυg xαταγωγη.

"H θεα (Aθηνα) λoιπ6ν, τ6τε ποιj'[δρυoε τrjν π6λιν oαE, διεx6αμη-oε πρrbτoυg Βod'g μ6 6λην αδτiγv τf1ν διαx6oμηαιν xαl 6qyανωoιν,d.φoi πqοηyoυμ|vωg Βξ6λεξε τοy τ6πον δπoυ '!yετε yεννηθfi xαld.ντελrjQθη xαλα 6τι fi εixqααtα τcΙlll Βπoydιv, πo'ιi δπαqyει εigαι3τ6ν, θα παqαy71 d'νδqαg εδQυεoτατoυE. Κα[ Bπειδfi rj θεα ητoxαl Qιλοπ6λεμοg xαi φιλ6ooQoE, d'Qoi Bξ6λεξε τ6v τ6πoν δ δπoTogΞμελλε να παqαγ71 d'νδqαg δμoιoτατoυg μ6 α0τrjν, αiτ6ν xατ" d.ρyrjνoυycbxιαε. ΚατoιxεTτε λοιπ6y '{yoντεE ν6μoυg δg τoι5g iδιxoδg μαg,διοιxoι3μενoι μ6 d'κ6μη πεqιαo6τεqη ει3νoμ[α d'π6 fiμαg xαi δπεq-6α[νoντεg εiE xd'θε ε1δoE d.qετfig 6λoυg τoι5g d'νθρcilπουg, xαθtbEε7vαι Qυoιx6ν, dQoi ε7αθε yεvνi1ματα xαi παιδε6ματα τσlν θεdιν.

(Πλατων, Ttμαιog, 24, C)

o Αιγfπτιοg ιεq6αg ΣΦγxιE, γγωστoπoιεl οτoγ Σ6λωγα oτι oι EλληνεgυπεQ6βηoαγ εig xd'θε ε1δoE d'ρετfiE δλoυg τoιig d'νθqιbπoυE, δι6τι i1ταν yεν-νrjματα xαl παιδεdματα τδv θεiν.

Πιbg μπoρoυoαγ oι 'Ελληνεg να πατανoησoυγ τιζ θννoιεg των λ6ξεωνεδνoμ[n ν"αι d'qετη, εαγ δεν ηταν πqαγματι yενντjματα xαi παιδε6ματα τ6vθεrbν; oι τελευταioι διδdoxoυν xαι xαθoδηγotiν τoυg ανΘριilπoυg, 6πωg μιαλεοπαρδαλη xαθoδηγεi xαι εxπαιδευει τα μιxqα τηg.

oι'Eλληνεg θ1oυν πλθoγ την επ(,γνωoη, τηγ νoημoαtiνη χαt τηγ ooφiα ναδημιoυργηοoυγ πoλιτιoμo. To oημαντιx6τεqo 6μωg απ' oλα ε[ναι oτι γεν-νoriν ανθριilπoυE, δι6τι 6xoυν λdβει απ6 τoυg ΠατριdQxεζ τoυζ τoγ γ6νo τoυ

ανθριilπoυ, οε αγτιoτdθμισμα του γ6νoυ των oφιoνiδων.Δι' αυτo o Ιηοoυg απoxαλε(, τoυg 6xπτωτoυζ oφιoγiδεE εντoE τoυ γαof

τoυ Σoλoμιilντog yεννηματα εxιδνcbη ενιδ, oταν αντιxq[,ξει τoυg 'Eλληνεg

πoυ ξητor]γ γα τoγ ουναντηooυγ, αγαφωγεL'Ελfiλυθεν i δeo 7να δoξααθfiδ Yi6E τοi d'νθqcbπoυ.

Διoτι oπωg μαg πληρoφoρεi xαι o Αλεξανδριν69 φιλ6ooφog Φ[λων, oτo

θργo τoυ Πεql τoi Πqovolφ Θεoδ, M6νη yαρ i'Ελλαq d'ψευδig d'νθqω-

πoyoνεT!Η φιλoοoφιxη xooμoθεωqi,α τoυ Φiλωγoζ, τoυ επιxαλofμεγoυ χαι

Ιoυδαloυ δια την πρoοπdθειd τoυ γα εγι.δoει την ιoυδα'ixη θεoλoγiα με τηγ

ΕΛΛHN, o ΦΩTΙΣTHΣ KAΙ EKΠOΛΙTΙΣTΗΣ TΗΣ oΙKoYMENHΣ

ελληνιxη φιλoooφ[α, απoτελεi xqαμα πλατωγιxcδν, πυθαγoqεi,ωγ xαι ατω'ι-

zιbγ ιδειilγ xαι αοxηoε μεγαλη επ[δqαοη οτoν Xqιοτιανιομ6. o Λoγog γιατογ Φiλωγα ηταν o πqωτoτoxog Yι69 τoυ Θεotj, ενω η ηΘιxη τoυ υπoδε|xνυεoτoν dνθρωπo τoγ μεταφυoιxo τoυ πQooQιoμ6, να xαταoτεi ξ6ν vαοζ τoiξιυντoE Θεoδ.

xιbqφ τfi Κυxλιbπων, Bπειδrj τ6 y6νo9 αiτdlι' Βoτι πλαoμα μdθoυ,δiyα oπoqαg xαl yεωπ6νων d'νδqιbν iiμ'Qog xαqπ6g oδ Qdεται,xαθd'περ οδδ' Bx τoi μη 6ντo9 τι yεννdταL'τηζ δ"Ελλαδos oδχατηyoQητ6ov δg λυπqd'g xαl d'γ6νoυ' πoλd yαq xd'ν ταdτη τ66αθιjyειoν. εi δ' fi 6αq6αqog διαQ6qει ταTg εixαqπlαιg, πλεoιlεxτεTμ6ν τρoQαTg, Βλαττοiται δ6 τoTg τρεQομ6νoιg, δν yαqιv αi τqoQαl'μ6νη yαρ i'Ελλαg d'ψευδδE d.νθρωποyoνεT' Qυτoν oδρανιoν xαi6λαoτημα θεToν fixqι6ωμ6νον, λoyιoμ6ν d'πoτlxτoυαα oixειoι3με-vοv Bπιoτημη. τ6 δ' α"tτιoν, λεπτ6τητι d'6qog fi διανoια π6Qυxεvd'xoνd'oθαι. διo κα[ "Hραxλειτοg oι3x d'πδ oxοποi Qηoιv' oδ γiξηρi, ιl'lυyη αoQαlτατη xαl d'qioτη.

Xωρtg απoqα xαι yεωπ6νoυg ανδρεg πoιj ιrα xoπιαξoυν yια την yη'iμuQos xαqπ6g δεν Qυτρrilνει, 6'τσι αxρι6cbg τiπoτε δε yεννι{ταιαπ6 xατι πoυ δεν υπαρyει' Δεν πq6πει να ι'cατηyoQεlται η Ελλαδα,ωg ακαλλιiQyητη xαι αyoνη. Δι6τι α' αυτrjν εiναι πoλ'ιj (εiQoqo)τo υπ6δαQoE. Εαy η 6αq6αqιxrj yη διαQ6ρει 6ooν αQoqα τηv y6vι-μη xαqπoQoqlα, πλεoνεxτεl 6μωg ατιE τqoQ6g, εvcb μειονεxτεl α'αυτodE πoυ τq{Qovται, yαqιν των oπo[ων υπαqyoυν oι τqoQ6g'M6vη η Ελλαq αληθιbg ανθqωπoyoνε[' Qυτ6ν oυqαvιoν xαι 6λd'-στημα θε[oν, εlvαι εξακqι6ωμt'νo, yεννcΙloα λoy ιαμ6v πoυ oυναπτε-ται με τηv επιατrjμη. H αιτ[α εivαι, fiτζ η διανoια 6yινε rllclτε ναεξαoxε(,ται με την λεπτ6τητα του α6qα' δ( αυτ6 xαι o Hρd'κλειτogδεν αuαQ6qεται σε xαπoιov oxoπo, εξαιτIαE τoυ oπoloυ η yη εiναιξηρi, ooQ6τατη ψυyrj xαι αqiατη.

(Φiλων, Πεqi τoi Πρoνoiφ Θεoi διoιxεToθαι τ6v x6αμoν,66)

Πιilg ε[ναι oiγoυqog o Φiλωγ oτι η μ6νη i 'Ελλαg d'ψευδdιg dνθqrυπo-

7ovεT, xαι πιilg δυναται γα xαγει μiα τ6τoια διαxqιoη για τoυζ'Eλληνεg;Mηπωg η φQαση μoνη i'Ελλαg d'ψευδ6q d'νθρωπoyovεT δεν εiγαι τoυ

Φ[λωνog, αλλα ανηxει oε πηγη απo την oπolα ο Φiλωγ την δαγε[oθηxε;o Αλεξανδριν69 φιλ6οoφo9 γεννfθηxε περi τo 25 π' X. xαι απεβiωοε

τεq[ τo 45 μ. X.'Eξηοε δηλαδη τηγ επoχη τoυ Ιηooυ xαι δι'αυτ6γ τoν λ6γοliταν γνι(lατηg εν69 μεγαλoυ μ6qoυg τηg διδαoxαλlαg Toυ. Mετd την Αναλη-

ψη τoυ Ιηoori, o Φiλωγ oυναντηθηxε στηγ Pιbμη με τoγ Απ6οτoλo Π6τρo xαιτoν Eυαγγελιoτη Mαqxo. To οτoι1εio πoυ τoυg θνωνε ηταν o Ιηootig.

187

188 TA ΑPXEΙA THΣ XΑMENΙ{Σ ΓNΩΣΗΣ

MαρxoE δ6 δ εδαγyελιoτηg τ6 κατ' αδτ6ν εδαyy6λιoν προτροπfiΠ6τqoυ oυνεyqαψατo, xαl iν Aiy{πτφ αταλεig δπ' αiτoi, πρdτogBxxληαlαu πηξd'μεvoE, πoλλα μoναoτfiqια oυνεoτrjαατo' d'περoεμνεTα τ6τε πρoαηyοqεdθηoαν' xαθcbE Qηclιu Ε0α66ιog δ ΠαμQl-λoυ 6τι Mαqxoν πqrbτoν tαμεν iu Aiydπτφ τo ε0αyy6λLoν συyyε-yqαQ6ναι xαl Εxxληoiαν πρ6τoν Bπ' αiτfig'Aλεξανδqεiαg oυoτη-oααθαι. τooαtτη δ6 τ6ν αiτ6θt πεπιoτευx6των πληθdg d.νδρrtlv τεxαi yυναιx6ν ix πρcbτηg Bπι6ολfig αυν6ατη δΓ iι'ακηoεωg Qιλooo-Qrυτατηg xαl αQoδqoτdτηE, ιλg xαl oυyyqαQfiE d.ξιιiloαι ταg διατρι-6αE τε xαl oυνελει5oειg xαl πd'ααν d'λλην τoδ d'qloτoυ 6[oυ διαyω-yfiν Φ[λιυνα τ6v ooQrbτατov, δg xαl α0τ6πτην τoi d'πoατ6λoυΠ6τqoυ xαl αδττjxooν xαl αυν6μιλoν iν'Prbμη γεν6μενov. τδν yαρπαq' fiμδν d'ακητdlν d'πoδεy6μενog τ6ν 6loν, Βxθειαξει αQ6δqα xαioεμνdνει τodg xατ' αδτ6v d'πooτoλιxoυg d'vδqαq...

(Kεδqην6g, Σιjvoιl'lιE Ιατoqιcbv, τ6μ. 1, oελ'' 347)

o Φ[λωγ iκθειd'ξει oφ6δqα τoυg Απooτ6λoυg τoυ Xριoτoυ xαι βεβαiωgτoγ |διo τoν Ιηoof , μ6νo πoυ τα αναλoγα xωq(α δεν διαoΦξoγται. Mαξ[, μετoν Eυαγγελιoτη MdQxo, o oπoιoζ εixε ηδη συγγQαψει τo Eυαγγ6λι6 τoυ μετηγ πQoτQoπη τoυ Απoοτoλoυ Πθτqoυ, μετ6βη οτην γεν6τειqα τoυ Αλεξαν-δqεια. Ε,xεi o Mαρxog, με την βoι]θεια τoυ Φ|λωγog πoυ τ]ταν o λαμπqoτερog

φιλoooφog τηζ π6ληζ oυνθοτηαε την πqιbτη Exxληοiα τoυ Xqιοτoυ, xαθcbExαι πολλ6g Mον6g, oι oπoιεζ oνoμdοτηxαν αεμνεTα.

H φqαoη μ6νη yαq f7 'Ελλαg d'ψευδrilE d'vθρωπoγoνεT xαταyραφηxε απ6τoγ Φ[λωγα, ανηxει oμωg oτoν Ιηοoιi, δι6τι μoνoν o Θεog δυναται γα xαγειμια τ6τoια διαxριοη γtα τoυζ ανθqιbπουg. Αν xαπoιoι θεωρofν oτι γ[νεταιδιdxqιoη υπ6Q τωγ Eλληνων, τoτε αζ αναqωτηθoιiν γιατi τo Αγιoν Φωg xαΘεM6γα Σαββατoν εξ€ρ1εται μ6νoν απo'Eλληνα oρθoδoξo Πατριdq1η.

o Φi,λωγ γνιilριξε πoλλofg απo τoυζ λ6γoυ9 τoυ Ιηοoti xαι θτοι συμπε-

ρι6λαβε την επ[μα1o φQαση στo θQγo τoυ Πεqiτoi Πρoνolα Θεol. To 6qγo

τoυ Φιλωνog ουμπεqιλ{φθηxε τqειg αιιilνεg αqγoτεqα οτo 6qγo τoυ Eπιox6-πoυ Eυoεβioυ Ευαγyελιxη Πρoπαρααxευη (8, 14 - β)ι. ειν'. l12).

o παθηγητηg Πανεπιoτημioυ E. Πρ6xog, ερευνιbνταζ τo 1914 aτηνBιβλιoθηxη τoυ Bατιxανoυ ωg απεoταλμ6νog ξ6νων Πανεπιoτημiωγ, αγαxd-λυψε oτι η φQdση μoνη yαρ i 'Ελλαg d'ψευδdlg d'νθqωποyoνεT...' απoτεχεtτμημα τoυ xατα Ιωαννην Eυαγγελ[oυ xαι μdλιοτα oυνθ1εια τoυ λoγoυ οτoνoπoio o Ιηoorig φανεqιbνει oτι θα δoξαoτεi απo τoυg 'Eλληνεg:

' Ηoαy δ6 τιvεg" ΕλληνεE Ξx τdιν dyα6αιν6vτων [να πρooxυvy'1oωoιviν τfi ioρτfi. oδτoι οiιν πqοofiλθov Φιλ[ππω τζl d'π6 Βηθoαiδα τηgΓαλιλαiαE, xαl fiqcbτcυy αδτ6v λ6yovτεg xdqιε' θ6λoμεv τ6ν'Ιηooiviδεiν. {qyεται δ Φiλιππog xαl λ6yει τζl 'Αvδρ6α, xαl παλιν

E_\ΛHN, o ΦΩTΙΣTΗΣ ΚAΙ EKΙΙoΛΙTΙΣTΗΣ TΗΣ oΙKoYMENΗΣ

'Aνδq6αg xαl Φlλιππog λ6yoυαι τQ'Ιηooυ. δ δ6'Ιηαoig d'πεxρivα-τo αδτoTg λ6yων' iλrjλυθεν i 'qo

"[να δoξααθη δ Υi6E τoυ d'vθρrb-πoυ. μ6νη yαe i "Ελλαg d'ψευδdlg d'νθqωπoyoνεT, Qυτ6ν oδρανιoνxαl 6λαoτημα θεToν r)xρι6ωμ6voν' λoyιoμ6ν d'πoτlκτoυoα oixειod-μεyoν θπιατrjμη. iι'μi1ν d'μfiν λ6yω δμTν, Βαν μη δ xoxxoE τoi,otτoυπεαcilv εig τrjν yfiν d'πoθανn, α0τ6g μ6νοg μ!νει' Βαv δ6ν dπoθαvη,πoλd xαqπ6v Q6ρει.

'Hoαν μεqιxoi "ΕλληuεE μεταξ{ ixεiιrωl, πo6 ε7yαν d'νε6fi δια yαπρooxυνηαoυν κατα την 6oqτrjν. Aδτoi λοιπ6v fiλθαv εig τ6νΦ[λιππoν, δ δπoTog fiτo d'π6 τfiν Βηθαατδα τig Γαλιλαiαg xαi τoσε7παν, " Κiqιε, θ6λoμεν vα iδoυμε τoν 'Ιηαoδν'' ' " Εqyεται δ Φ iλιπ-πog xαi τ6 λ6yει εiE τ6v'Aνδq6αv xαl δ'Ayδρ6αE xαl δ Φlλιππoqτ6 λ6γoυν εig τ6ν'Ιηooσν. " o'Ιηoofrg d'πεxρ[θη εiE α0τoιiE. "' Hλθεi δqo vα δoξααθfi δ Yiog τoi d'νθρcbπου. M6vη i 'Ελλαg d'ληθωgd'vθρωποyoνεT, Qυτoν oiqαvιoν xαi 6λαoτημα θεTov' ε7vαι iξαxqι-6ωμ!'νo, yεννdlαα λoyιαμ6ν πo'ιj αυνd'πτεται μ6 τfiu Βπιoτrjμην''Aλrjθεια, d'λrjθεια od'g λ6yω, iαν δ απ6qoE τoi clιταριoσ δ6ν π6o77εig τrjv yην xαl πεθαν71, μ6νει αiτ6g μ6νog, Βαν δμωg πεθαν77, Q6qειπoλdy xαρπ6u''.

(Ευαyytλιoν Ιωd'vνoυ' Ι2,20 - ΠQο τηζ A' oιxoυμ. Συvοδoυ).

Mετα την αφαιQεση τηg επiμα1ηζ φQασηζ' παqατηqε|ται 6γα xενo xαι μ1ααοdφεια στo συγχεχqιμ6νo οημεio τoυ Eυαγγελioυ. Δεγ εiγαι δυγατoν oΙηαoυg να oταματα 6τoι απoτoμα τον λoγo τoυ πQoζ τoυζ'Eλληγεg. Kdπoιαoυνoμιλlα θα 6πqεπε να υπηρξε.

Αυτην πoιoζ την αxoυοε χαt πoιoζ την xαταγqαφει;Η φqαoη τoυ Ιηooυ περ[ τoυ oπ6qoυ τoυ σιτoυ πoυ π6φτει oτην γη 6πε-

ται απo την φρdoη μoνη yαq i'Ελλαq d'ψευδdlg d'νθqωπoyoyεT..., διoτι ooπ6ρo9 πoυ θπεοε στηγ γη πqoθρxεται απo φυτ6γ oυρd,νιoν xαι βλdοτημαθεioγ, δια να λdβει xατ' αυτoν τoν τρ6πo odρxα o'Eλληγ.

Η Ελλdg ε[ναι φυτ6ν oυQαγιoγ xαι θxει τιg qlξεg τηζ στoγ oυqανιoνΠατ6qα τηg. Στα xλωνdqια τoυ oυραν(,ου αυτoιj δθνδρoυ φυoνται oι θε[oιβλαατoi πoυ oνoμdξoνται'Eλληγεζ χαι 61oυν μ6οα τoυg τιg εντoλ69 χαι τoυζz.ιilδιxεg τoυ θεioυ γoνoυ απ6 τoγ oπo(,o πgo6q1oνται. Η Eλλαg εiγαι πγευ-ιια χαι oι θε[oι βλαοτo(, που εγ oυν6xεια γiνoνται xαqπo(, πε9ι61oυν μ6οατoυg oυoiεg xαι ιδιoτητεζ, πoυ δεγ oυγαγτι.δνται οε xαγ6γα γηινo φυτ6.Εiναι απoτ6λεoμα πoιηoεωE o1ι απ6 γηινo xliτταQo, αλλd απ6 oυρανιo.E|γαι θεioι βλαoτoi πoυ 6γιναν xατ' εντoλην Θεoυ. Δι' αυτ6 xαι o Ιηooυgεπεξηγε[ πoιoι ε|γαι oι'Eλληνεg xαι γιατ[ θα τoν δoξαooυν.

H λ6ξη Eλλdg δεν πqooδιoqiξει απλd μ|α φυλη ανθqιδπων, αλλα τηνzαταγωγη απ6 τo Φωg τoυ xoομoυ. Δι' αυτo }.{'αι η ετυμoλoγlα τηg πqo6q1ε-

189

190 ΤΑ ΑPXEΙA TΗΣ XΑMENΙΙΣ ΓNΩΣHΣ

ται απ6 τo συνθετιχo Ελ (r]λιog, φωζ) χαι τo oυνθετιxo λdαg, πoυ εiγαι oλiθog' o π€τρog. H Eλλdg ε(ναι λ(θog φωτog, εiναι o λlθινog γ6νog επi τoυoπo(oυ ευqloxεται oτεqεωμθνη η Exxληoiα τoυ Xριoτoti. Δι' αυτ6 xαι εiναιτo αγxαΘι οτα o1θδια των oιωνιομoυ.

oυqdνια φυτd ε[ναι χαι oι oλriμπιoι Γεναρ1εg των Eλληνων oι oπo|oιπqoετo|μαoαγ τoυζ θε(oυg βλαοτoυg να υπoδε1τoιjγ xαι να δoξαοoυν τoνoυρdνιo Πατ6qα τoυg. oι θεioι βλαoτoi πoυ φυoνται απo τα oυρdνια φυτdε[ναι oι υιoi τoυ φωτ6g, εχ τωγ oποiων φrioνται ν6oι βλαoτoi' οε μ(,α διαδι-xαo(α αθναη πoυ δεγ ε(,ναι εξθλιξη αλλd αιιilγιoν γ(γνεoθαι.

Mε την φQαση iλljλυθεν i ,qo'[vα δoξαoθn δ Yi6g τoυ d'νθριbπoυ oΙηooυg oτεφανιilνει τoυg 'Eλληνεg δια τo θργo πoυ επιτ6λεσαν πQιγ απo τoγEρxoμo Toυ xαι απoxαλt]πτει oτι θα oυνε1[οoυν να Toγ δoξdξoυν μ61ρι xαιτην Δευτ6qα Toυ Παρoυοiα. Αυτd εiγαι τo οημε[o πoυ <<παγτQεliω> τηναρxα[,α Eλλdδα με τoγ Xριoτιανιoμ6, xαι αζ με απoχαλoυν αιqετιxo, διoτιEλλαg xαι Xριoτιανιαμog ε[ναι πνεriμα EN.

Η φρdοη λoyιoμ6ν απoτlιιτoυααν oιxεtoυμενoν επιoτημη φανεριilνει 6τιη Eλλdg γεννd λoγιoμ6ν πoυ xαθ|oταται οιxε|og δια τηg επιoτημηg, τηgοoφ(αg, τηg γνιiloηg, τηg ot1νεoηζ χαι τηg ιxανdτηταζ τηζ εαωτεqιxηg επι-στημηζ (επιοταo|αg), πoυ ε[,ναι η αυτoγνωoiα χαι η χαταγoηοη τηg ο16oη9

μαζ με τoν Πατ6ρα. H αυτoγνωοiα επ6qxεται μ6νoν 6ταν 1gηoιμoπoιofμε τoθεioν Eγιil, ιilοτε δια τηg oυνειδτ]σεωζ χαt τηg λoγιxηg να γiνoυμε ευoυγεi,-δητoι.

Η Eλλdg πqdγματι λoytoμ6ν απoτ(,ιιτει, δι6τι o λoγιομog εiναι μ(,α απ6τιg αqετ6g τoυ πνευματog. H λoγιxη ε[ναι αυττ] πoυ xαθιοτd τoν dνθρωπoλoγιoν xαι ευoυγεlδητoγ oν.'Εy dqxi ηu δ Λ6yοE. To EN πoυ αq1ει εiναιΛογιoν. Eiγαι o Θεlog Λ6γog, που δια16ει oλα τα πνευματιxd' δημιoυργημα-τα' xαθιoτιilγταζ τα ιxαγα να διαλoγιoτoυγ xαι να αιoθαγθoυν την ο16οητoυζ με την Πηγη τoυ ΠνειiματoE.

Η xλlμαxα των αιoθηοεωγ ε(γαι dπειqη xαι ουμβαδiξει με την διαδιxα-o[α τoυ αεl γiyνεoθαι. oλεg oι πγευματιx6g oντoτητεg βαδiξoυν πQoζ τηγoλoxλτ]qωoη, αιoθανoνται τo oλoν, αλλα πoτ6 δε γiνoνται oμoιεg με Αυτ6.Τo oλoxληqωμ6νo, η oλoxληqωση χαt τo oλoxληqoγ, ε[γαι τρειg υπooτd,οειgπoυ διαoτ6λλoγται πQoζ τα oqια των διαoταoεωγ των αιοθηoεωγ. Η tχανo-πo1ηαη των αιοθηoεωγ ε(,γαι η xινητr]qιog δυναμη πoυ ωθεi τo oγ oτo αεiγiγνεoθαι. H α|oθηoη ε[ναι αυτη πoυ δiγει δυναμη xαι ελπiδα oτoν ανθqω-πo γα ταξιδευει. Η λoγιxη διαxqlνει χαι tσoQQoπεt 'ιιαι o1ετ|ξεται με τoννoυ, ενcil η α|oθηοη με τηγ αγdπη.

Oταγ o Ιηοorig αντixριoε τoυg 'Eλληνεζ πoυ ξητηοαν γα τoγ ουναντη-σoυγ, αγαγγωqιοε oτo πqooωπ6 τoυg τo (θνoE πoυ απ6 xαταβoληE xooμoυ

Ε_\ΛΗN' o ΦΩTΙΣTHΣ ΚAΙ EΚΠoΛΙTΙΣΤΗΣ TFIΣ OΙKoYMENHΣ

ηταν πρoετoιμαoμΕνo να φt'ρει ειE πtραg τoν {ψιoτoν σxoπ6ν, να δoξdoειτoν Yi6γ τol dνΘqιbπoυ.

Tην μεγdλη αληΘεια μαg φανεριbνει o Αγιog Nεxταqιog:

oι θεioι λ6yoι τoυ Σωτηqog, 6ταν τoυ αντjyγειλαν 6τι εζτjτηoαν ναToy δoυy 'ΕλληνεE, viv Βδoξαoθη δ υi6g τoυ d'νθqιbπoυ, εlyαν6αθια 6vvoια' rjταν λ6yoι πρoQητικo[, πq66λει.l'η τωv μελλ6ντων.oι εxεi εμQανιoθ6ντεE 'Ελληvεg i7ταν oι αvτιπqoσωπoι 6λoυ τoυελληuιxoυ iθνoυg. Ειg την παqoυαlαν τoυζ o Θεανθqωπog Ιηαo'ιigδι6xριvε το tθνοE εxε[vo' εLζ τo oπolov 6μελλε να παqαδrΙlσεL τηyιεqα παqαxαταθrjxη δια yα την διαQυλαξει yαqιν τηg αιlθqωπ6τη-τοg. Aπ6 τov π6θo των Ελληνωu vα Toν αναξητrjαoυv, διtxqιvετην πqoθυμiα τηE απoδoyηg τηg διδααxαλlαg Του, πqo66λει!ε 6τιθα δoξαατεl απο τηv πloτη των εθνcbv, xαι αvαyνιbQLσε τo 6'θvog,

πoυ απ6 xατα6oληE x6oμoυ rjταν πqoετοιμαoμ6νo να @6qει ειgπ6qαE τoν ιjψιατοy αxoπ6ν. Δι6τι jτQαyματLχα απ6 xατα1oλfigx6αμoυ τo ελληνιxo 'Εθνog ηταν πλαoμ6ιlo δια τoν αxoπ6v αυτ6v.o Θε69 μ6αα ειg τα πλαloια τηE θεlαg Toυ Πρouolαg, διlπλααε τoελληvιx6ν 'Εθνog ωE oQθαλμ6ιl ειg τo otilμα τηg αvθqωπ6τητog καιαπ' αυτηv την θtαιν'τo εxαλεoε να εqyααθεl δια την αναγ6ννηo[ντη ζ.

(Αγιog Nεxταqιog, Πεq[ τηg ΕλληνιxfiE ΦιλoooQlαgωg πρoπαιδεlαg ειE τoν Χqιατιανιαμ6ν, οελ. 15)

o τiτλog τoυ 6qγoυ τoυ Αγ[oυ Nεxταqloυ φανεqιbνει την αqqηxτη ο16οη

μεταξυ Eλληνιxηg Φιλoooφiαg xαι Xqιοτιανιoμoυ.H Eλλdg ε|ναι o λlθog τoυ φωτog πoυ γεννα την ιδι6τητα τoυ λoγ[ξε-

oθαι, με την οπoiα xαθioταγται oιxεlεg oλεg oι επιoτημεg. Δι' αυτo oιEλληνεg oιxειoπoιoυνται oλεg ανεξαιq6τωg τιg επιοτημεζ, με επιτευγματα:τoυ ε(γαι αοrjλληπτα 61ι μdνo για την επo1η τoυg, αλλd πoλλ6g φoQ6ζcιzoμη χαι για τηγ σημεQtνη επoxη.

Στoν Σμαραyδ6νιo π[,ναxα τoυ Eqμoυ υπoδηλιi:νoγται oL διαδιxαοiεgτου xooμoυ τoυ ατ6μoυ, με τα ηλεxτρ6νια γα πεQtστQ6φoνται π6qιξ τωντρωτoν|ων, 6πω9 oι πλανητεg πεqιοτq6φoνται π6ριξ τoυ ηλ(oυ.

o ΘαληE o Mιληοιog (624-546 π.X.) με τoν μαθητη τoυ Αναξιμθνη υπo-oτηqιξαν 6τι τα doτqα εiναι γαιιbδη, δια να επιβεβαιωθofν απo την ουγ1qo-ι'η επιoτημη μετα απo δυo xιλιdδεg 6τη, με την εφευρεοη τoυ φασματoσχo-τ[oυ.

o Πυθαγ6qαg (58O-49O π.X.) θεμελiωoε τo oμωνυμo θειbqημα τo oπoloετεxτεiγεται xαι π6ραν των τqιι.δν διαοτdoεωγ, υπoλoγιοε τιg απoοτdoειgoλων τωγ πλανητιilν του ηλιαxof ουoτηματog με x6ντρo τoν ηλιo xαι διετυ-τιυοε πριilτoζ τηγ σφαιQιxoτητα τηζ γηζ παgατηqιbνταζ τηγ o^ata τηg γηg επ|

191

192 TΑ ΑΡXEΙA TΗΣ XAMENHΣ ΓNΩΣHΣ

τηζ σεληνηζ εγ ωQα εχλειψεωζ.o Αναξαγ6qαE (505-428 π.X.) ηταν o πqιbτog πoυ υπoστηqιξε 6τι η

Σεληνη λdμπει αγταναxλι.δγταζ τo φωζ τoυ ηλloυ, o Αναξiμανδqog o Mιλη-oιog (585-528 π.Χ.) ηταν o πqιbτog πoυ χατασχεtjαoε ηλιαπ6 ρoλ6ι xαι oEtδoξog o Κνlδιog (408-355 π.X.) xαταoxεfαοε μ1α oυqdνια oφα|qα πoυπαqoυοiαξε τα οxηματα τωγ αστεQιομcδν, βoηθoυμενog απ6 τo αστεQoσχo-πεio πoυ (δqυoε oτην Alγυπτo.

o Αqioταρ1og o Σαμιog τo 265 π.X. διετfπωσε τηγ θεωρiα τoυ ηλιοxε-ντqιxoυ πλανητιxori μαg oυoτηματog, δια γα αγτιγQαφε[ 1800 1qoνια αργo-τεqα απ6 τoν Koπ6qνιxo, 1ωqig χαγ γα μνημoνευθεi τo 6νoμd τoυ. Πqιδτogεπ(oηg xqηοιμoπoiησε τQιγωγoμετqιxθg o16oειg δια γα υπoλoγiοει την απ6-σταση τηζ γηζ απo τoν ηλιo.

Στην Σdμo, o μηχανιxog Eυπαλiνog τoυ Nαυοτqoφoυ xαταoxευαoεoηqαγγα 1ιλiων μ6τ9ων για την riδρευοη τoυ ΠυΘαγoρεioυ, εγιil o Σdμιogμη1ανιxoE Mανδρoxληgτo 512 π.X. oυν6ξευξε για λoγαqιαομ6 τoυ Δαqεioυτη θαλαοoα τoυ Booπoqoυ με γ6φυqα 700 μ6τqων.

Στoν Tαqαντα, o φιλoοoφοg Αqxfταg (400 π.X') xαταοlηε"bαoε με χQησηπεπιεομ6νoυ α6ρα μια ιπταμενη περιoτεqd , ιιαταoτιευi1πoυ σηματoδoτεi την6ναqξη τηg αεqoπλoiαg. Tην χaηση τoυ πεπιεσμ6νoυ α€ρα, την ουνανταμεχαι στo μoυοιx6 6qγανo τoυ Kτηoιβioυ' o Αλεξανδqιν6g μη1ανιxog τoυ 3oυπ.Χ. αιιilνα xαταoxευαοε μ1α εμβoλoφ6qo αγτλiα με πιoτ6νια η oπo[,α λει-τoυργε(, μ6xρι οημερα. Tην δυναμη τoυ ατμot1 1ρηoιμoπoiησε χαι o Αρ1ιμη-δηg (3og αι. π.X.) πoυ χατασχεr]αοε τo πqιilτo ατμoxlνητo ιαν6γι. Απ6 τoτε

1ρειαοτηxε να πεqdοoυγ 1500 περ[πoυ xρoνια για τηγ εφεfqεoη τηζ ατμo-μηχαγηζ απ6 τoγ Aγγλo Watt. o xoqυφαlog μαθηματιx6ζ χαι μηχανιxog τηEαq1αιoτηταE Αρ1ιμηδηE θεμελiωoε την Αq1ιμηδειo αq1η τηE υδqooτατυ,ι!g'τoν τετQαγωνιομo τηg παqαβoληg' xαθιbg χαι τηγ μνημειιilδη (επ|oημη) ανα-xαλυιpη τoυ αqιθμoυ π, o oπo|og oqiξει τoν λoγο τηg πεqιφ6qειαg εν69xυxλoυ πQoζ τη διαμετρ6 τoυ.

o'Ηqων o μη1ανιx6ζ (1oζ αι. μ.X.) θεωqεiται o πατ6qαg τηg μη1ανιxηg,61oνταg στo εγεQγητιxo τoυ δεxαδεg xαταoxευ6g αυτoμdτων μηxανιομιilν, με

βαoη την ατμoσφαtQιxi xαι την υδρoοτατιxη π(εoη τoυ Aq1ιμηδη xαι τoυKτηοιβioυ. Xqηοιμoπoιιbνταg τα γεωμετQιxα θεωqηματα τωγ μεγαλωνμαθηματιxιbν τηg επo1ηζ τoυ, πtτυγε γα χατασχευααει τoγ πqιbτo αυτoματo

μετρητη διανυoμ6νωγ απoοταοεων, μ(,α μιxqτ] ατμoμηχαγη, υδραυλιxαqoλoγια xαι μ[α τ6λεια διoπτqα για γεωδαιτιx6g μετqηοειg' Mαξi, με τoγΦ|λωγα τoν Bυξdντιo, θεωqofνταt oι χατασχευαστ6g τoυ πqιbτoυ θερμo-οxoπioυ, 6qγανo πoυ μετρoυσε τηγ θερμoxραοiα.

EΛΛΗN_ o ΦΩTΙΣTHΣ KΑΙ EKΠoΛΙTΙΣTHΣ THΣ oΙKoYMENHΣ

o Αqιoτoτθληg (383_323 π.X.) πqιbτog διετυπωοε τo αξi,ωμα τηg αδqd-νεtαζ, τo oπoio αγτ6γQαψε xατα λ6ξη 2.000 1q6νια αqγ6τεqα o ΑγγλogIoααx Nευτων.

Πρoηγμ6νη ηταν xαι η oπτιxη τε1νoλoγ[α μετα απo τιg 6qευνεg τoυ Αq1ι-μηδη για τηγ χατασχευη xατ6πτρωγ χαι oπτιxιilγ δioxων, αλλα xαι την θxδo-

oη oxετιxcilν θqγων (Κατoπτριxα, Περ(' oπτιxiζ xαι αλλα). 'EναE αxομη αγτι-

γqαφ6αE τηg ελληνιxηg γνιilοηg, o Φλαμανδ6E xαqτoγρdφog M6qxατoρ,oιxειoπoιηΘηχε τηγ εφαρμoγr] τηg xυλινδqιxηg πρoβoληζ oτηγ 1αqτoγgαφiα,πoυ ηταν επινoηoη τoυ Mαq(νoυ τoυ Tυq|oυ.

o 'Ιππαρ1og o P6διog (190-|20 π.X.), o xogυφα[og αoτqoνdμog 6λωντων επo1ι.ilν, επινoηoε διαφoqα αστQoγoμι).ιd 6qγανα με τα oπo[α πρooδιo-Qισε τηγ διαqxεια τoυ θτoυg oε365,246 ημθQεζ, ειoηγαγε τo αατριιι6 ωρoλο-yLoν xαL ουνθταξε 6να ανυπ6qβλητo θργo, πoυ ηταν θναg xαταλoγoE με τoγαxριβη πqooδιoqιομo τηE θ6oη9 1.080 αοτ6qων.

o Αναξαγ6qαg υπoοτr]qιξε oτι αxoμη χαt τo απειρoελdxιoτo μ6qιo τηg

ιiληg ε(,ναι ofγθετo xαι δfγαται να τμηθε[. oι θεωqiεg τoυ επιβεβαιιbθηxαγ

μετα απo 2.500 1q6νια με τηγ εφευqεοη των επιταχυντιilγ φoqτιαμ6νωνoωματιδiων (π'x' x'l,ιχoτρoν) τα oπoiα χQησιμoπoιoυγται για τηγ τε1νητηδιdοπαoη ατoμιxιilν πυQηγωγ. 'Eτοι απoδεLxΘηxε χαt επιστημoγιxd oτι τoατομo απoτελε|ται απ6 μιxρoτεQα σωματ[δια (τα ηλεxτq6νια, τα πqωτoνιαχαt τα νετρoνια), πoυ χαι αυτd δfναται γα διασπαoτoυν oε μiα διαδιxαοiαπoυ τεiνει εtζ τo απειρoν.

o Πλdτωγ (428-34] π.X.), πqooδιoριοε την fπαqξη τωγ oπερματoξωα-

ρ(,ων, των πoλri μιxgιilν χαt ασχηματιoτων ξωντανιilν oqγανιομιilν τα oπoiααναxαλυφθηxαν απo τoυg επιoτημoγεζ με την βoηθεια xαι μ6νo τoυ μιχQo-οxοπioυ.

Κα[ αδτ6 διαqxεT €ωE δτoυ fi iπιθυμlα xαl δ '6ρωg τdιν δ6o Qιiλιιναυyειlωθ6yτα, τρ6πoν τιyα oυλλlyoyτα d'π6 δ6νδqα xαqπ6ν' απε[-qoυν μ6oα εig τrjν μrjτqαν, δg εiE αijλαxα xαλλιερyημ6νoυ d'yqoi,ξωαρια d'oqατα λ6yφ τfiE μιxqoτητ6g τωv xαl d'διαπλαclτα, xαid'φoο παλιν τα διαyωqlcloυν, τα τq6Qoυν μ6oα εig τrjν μrjτqαν, ταμεyαλcilνoυν xα[ τ6λog τα Q6qoυν εig τo Qωg.

(Πλατων, Τ [μαιοE, 91', d)

Aφoυ τα οπερματoξωdρια ε|ναι αoρατα λογω τηg μιxρ6τητdg τoυg, πωgo Πλατωγ xαταφεqε χαt τα δι6xqινε;

Tα επιτεfγματα τωγ Eλληνων παγεπιστημoνωγ δεν περιoq|ξoνται μoνoοτoν xιbqo τoυ μιxρ6xoσμoυ, αλλα επεxτεiγoγται χαι στoγ μαxρ6xoομo,xαθιbg xαταφεqαν να πqoβλ6ψoυν αxoμη xαι εxλε[ψειg ηλioυ, oεληνηg αλλd

r93

t94 TΑ ΑPXEΙA TΗΣ XAMENΗΣ ΓNΩΣHΣ

χαt απoχQυψειζ αλλωγ oυQαγιωγ σωματωγ.o Θαληg o Mιληαιog πqoθβλειpε την θxλειιpη ηλ(oυ πoυ 6γινε οτιg 28

Mα'[oυ τo 585 π.X., εγω o Αριoτoτ€ληg πρoθβλεψε χαι xατ6γqαιpε την απ6-χQυψη τoυ πλανητη Αaη απ6 την οελτ]νη αλλα xαι την απ6xqυιpη εν69 απoτα αατ6ρια των Διδfμωγ απ6 τoν πλανητη Δi,α!

Ενrb εξελιoo6ταy η μαχη, ξαQνιxα η ημ6Qα 6γινε ν6yτα' Tην μετα-6ολrj αυτfiν τηg ημ6qαE o Θαλrjg o MιλτjαιoE πqoεlπε στoυζ'Ιωνεg6τι θα y[uει.

(Hq6δoτog , Ιoτoqlαt, 1,74,8)

Εtδαμε τo αoτqo τoυ Δ ι6E να αυν6qyεταL με τα αατqα τωll Δ δ6μων24αι να απoxqυ6ει xαποιo απ' αυτd.

(Aqιατoτ6ληg, M ετ εω q o λoy ιxd', 3436, 30)

Mε πoια γνιiloη χαι πoια τεxνoλoγ[,α 6γιναν εφιxτ6g oι αoτρoνoμιxfgαυτ69 πqoβλ6ψειg χαι χαταγQαφ6g απo τoν Θαλη χαt τoγ Αgιoτoτ6λη;

oι ουμπαντιx6g οταθεqθg π χαι φ πoυ χQησιμoπoιoυγται απo τoυg'Eλληνεg oε oλα τα πεqiλαμπρα μνημε(,α, πqιbτα απ' oλα βρloxονται μ6oαoτιg μνημεg χαι τα iδια τα γoν[δια τoυg. Δι' αυτo xαι δι6πoγται απ6 την

χQυση αρμoνiα χαt τo παν μ6τρoν αgιoτoν. Oι επιoτημεg εiναι oιxεiεg στoυζ'Eλληνεg, δι6τι μθoα τoυζ χατotχoυν 6λε9 oι επιoτημεg xαι 6λε9 oι γνιiloειg.Σxoπog τoυg εiναι να υπηρετησoυγ τηγ ανθqωπ6τητα χαι o1ι να γ[νoυνxυqιoι xαι εξoυοιαοτ69. To iδιο 6xαγαγ χαι oι Oλriμπιoι, τo [διo 6xαγε xαιo Ιηαoυg ο οπolog 6πλυγε τα π6δια των μαθητιilν τoυ.

Kαπoιoι Θ6λoυγ γα πιοτευoυγ 6τι oι'Eλληνεg λdτρευαν τoυg xεqαυνotigxαι οτι δημιoυqγηoαν θεoτητεg επηqεαξoμεγoι εiτε απo oυqανια φαινoμενα'εiτε απo τηγ φαγτασiα τoυg. Δεγ ε(,γαι δυγατoγ ανθqωπoι πoυ γνωq(ξoυνoυμπαντιx6g οταθερ69, xqυooυg αqιθμor3g xαι 1qυo6g τoμ69 να πιoτευoυν oε

πθτqεg, oε ξυλα χαt σε xεqαυνoυg. Mαxριd αυτd απ6 εμαg, διoτι 6πω9 ανα-

φ6ρει xαι o Αγιog Nεxτdqιog, ε(μαoτε πλαoμ6νoι δια να διαδ(,δoυμε την αλη-

θεια οτα dλλα 6θνη, εLμαοτε xατα την Θεiα Πρ6νoια γεννημθνoι διδdοxαλoιτηg ανθqωπoτηταg.

'.. o 'Ελλην εiναι πλααμ6νog Qιλ6ooQoE, ε[ναι xαι πλααμ6vog Χqι-oτιαν6g, εiναι πλαoμ6νo5 να γνωqloει την αλτjθεια χαι τ,α την δια-δ[δει ειg τα αλλα 6θνη. Nαι, o'Ελληv εγεννfiθη xατd την Θε[αΠρ6νοια διδαoxαλοζ τηζ ανθqωπoτητoE. Aυτ6 τo 6qyo εtναι ηπvευματιxfi xληqoνoμια τoυ, αυτrj εlvαι η απooτoλ/7 τoυ, αυτ6εlvαι τo ξεyωριατ6 xαλεoμα τoυ μεταξ'ιj τωy εΘvcbv.

(Αγιog Nεxταριog, Πεqi τηg Ελληνιxrjg ΦιλoooQtαg ωEπροπαιδε[αζ εLζ τoν Xqιατιανιoμ6ν, oε}". L2-13)

Ε_\ΛΗN' o ΦΩTΙΣΤHΣ KAΙ EKΠOΛΙTΙΣTHΣ THΣ oΙKOYMENHΣ

Π6gα απo τηγ πQoσφoqα των Eλλr]νων oτoν τoμ6α τωγ επιστημιi:ν, η επ(,-

δραοη τoυg ε(,ναι oρατη αx6μη χαι σε επ(,πεδo ανθρωπoλoγιxo xαι γλωoοo-ι-o^1ιxo. Oι εxπoλιτιoτιν'Lg εxατqατεiεg πQoζ την Αoiα τoυ Διoνυοoυ χαι τoυΗqαxλ6oυg, πoυ πqoηγηθηxαν απ6 την εxoτρατε(,α τoυ Mεγαλoυ Αλεξαν-δρoυ, oυνετ6λεοαγ τα μ6γιoτα πρog αυττ]ν την xατεfθυνοη.

Στην νηοo Xoxα'ιγτo τηg Ιαπων(αζ, στιζ αQχθζ τoυ ειχoστori αιιbνα, ξoυ-οαν επτα εxατoμμυρια λευxoi Α'ιγof . Πιbg βq6θηxαν επτα εxατoμμιiρια λευ-z.ιδν μεταξυ των πoλυdqιθμων εxατoμμυqiωγ τηζ xiτρινηg φυληg;

ix δ' d'ρα λευyαλ6ων d.v6μων xαl yεlματog αiνοi Zε6g Βπαyει μεq6-πεσσι δΓ i76ρoE εijδιον iiμoρ.

(K6ιντog Σμυρvαiog, oι μεθ' oμηqοv λ6yοι,9,106)Tην oνoμαοiα Γιoυγd.ν, δηλαδη Ιωγiα, διατηqεi 6ω9 xαι oημεgα η μεγα-

i.υτεqη επαq1[α τηg νoτloυ Κiναg. Mε την |δια oνoμαoiα απoxαλotiν τoυgEi.ληνεg oι Αgαβεg χαι oι Π6ροε9. H oνoμαοiα Kiνα προ6ρ1εται απ6 τoιiοτρo τoυ Kυνog, τoν Σε(,ριo, ενιil η oνoμαοlα τoυ γεtτoγιxori xqατoυgtαog' πqoθρ1εται απo την λ6ξη λαog. Eλληνιx6g oνoμαοiεg 6xoυν 1λαL τα:τεριoοoτερα oυμπλ6γματα νηoιιbν του Eιqηνιxoυ ωxεαγof, oπωg η Mελα-rηoiα, η Πoλυνηο(,α, η Ινδoνησια, oι Φιλιππiνεg xαι η Αυοτραλ(,α. H ετυμo_i.oγ[α τηg λ6ξη9 Αυοτραλiα πgo6qxεται απo τα ουνΘετιxd doτρα xαι αλιεiα,διoτι απo την νηαo αυτη, τα αοτqα φα[νoνται να βυθ[ξoνται μ6οα οτην αλι-εiα, δηλαδη μθοα oτην Θαλαooα.

o Γερμανog xαθηγητηE Γλωοοoλoγiαg Nors Josephson, οτο 6ργο τουΕλληνιxα Γλωααιιια Στoιxεlα oτιg Πoλυνηoιαx6g Γλrbooεg - Ελληνιx6gΕιρηνιx6g, xατ6γqαψε πληθog ελληνιxιilν αιoλoδωqιxων λ6ξεων οτιg διαλ6-7.τoυζ των νηoιιbν τηg Xαβdηg, τηg Tα'ιτηg, των Mαoqi τηg N6αg Zηλανδiαg,τιυν νηoων Koυx, Kετοoυα, T6νγxα, Tοατεμ, Σαμ6α, Mαqxηοiων, τωγιηοων τoυ Πdοxα xαι πoλλιbγ dλλωγ, απoδειxγfoνταg 6τι oι xατoιxoι τoυΕιρηνιxoti ωxεαγοt] μιλoυοαν xαι εξαxoλoυθoυγ να μιλofν Eλληνιxd,ιαΘωg οι πoλυνηoιαx6g γλωοοεg 61oυν τιg qiξεg τoυζ στηγ αρxαiα Eλληνι-ιη xαι xυqiωg στoυζ αq1αΤxorig τtiπoυg. Eπιπλ6oγ εxατoνταδεg λθξειg τηg'1i.ιilοοαg των 'Ινxαg ε[ναι βαoιoμ6νε9 οε oτoιxεiα τηg αιoλιxη6 xαι τηE δωρι-z.η; διαλ€xτoυ, εγιil oτην γλcbοοα τωγ Αqαoυxανων τηg Xιληg εντoπiξoνταιεz-ατoνταδεg λ6ξειg δωqιxηg πqoελεtioεωg.

Η Αμεριxανiδα oυγγqαφ6αg xαι αq1αιoλoγog E. Mertz υπooτηρiξει 6τιo oδυοοεrig δι6πλευοε τoγ Ατλαντιxo διαμ€αoυ τoυ θεqμori ρευματog GulfSιream xαι xατ6φθασε στtζ νηooυg Mπα1dμεg δια να oυνε1iοει την πεQL-τλανηοη τoυ xατd. μηχoζ τωγ αxτιilγ τηg βoρεioυ Αμεριxηg. Mεταξυ των

r95

t96 TA ΑPxEΙΑ TΗΣ XAMENHΣ ΓNΩΣΗΣ

πoλλιbν επι1ειqημdτων τηζ Mεqτξ(Z), η φQαση τoυ oμηρoυ αυτdρ iπεi πoτα-

μoTo λtπεν ρ6ον ΩxεανoTo vησE(3), δηλαδη, αφoυ τo πλoioγ μαg αφηαε τoqεtiμα τoυ Ωxεαγoloυ πoταμου, εqμηνευεται ωζ πεgιγqαφη τoυ Pεfματogτoυ Κoλπoυ (Gulf Stream) τoυ Ατλαγτιxoυ ωπεαγoυ, τo oπolo εiγαι 6να

εiδog πoταμoυ μ6oα στoγ ωχεαγ6, xαθωg τα νεqα τoυ 6xoυν διαφoqετιx6χQωμα xαι θεqμoxραα(,α απ6 τα υπ6λoιπα νερα τoυ ωxεαγοt.

'Eναg δευτεQoζ συγγQαφ6αg, o R. Philippe, ιο1υq[ξεται xαι αυτ69 6τι o

oδυοoευg ταξiδεψε oτoγ Ατλαγτιx6 ωxεαν6 xαταφΘdνoνταg μ6xρι τιgBqετανιx6g νηοoυg(+). Tην dπoι|;η 6τι oι αqxαioι 'Eλληνεg 6φθαoαν oτηναμεQtχαγtχη ηπειqo αιcbνεg πρo Xqιoτoιi, τεxμηqιιilνει χαι o xαθηγητηg Ε.Mattievich(5), βαοιξ6μενo9 xυρ[ωg oτιg oμoι6τητεζ τηζ γλιbooαg των'Ινxαgμε τη γλωooα τωγ Mυxηναiων, διαπiοτωoη στηγ oπo|αγ xατθληξε πqιbτog το1871 o ερευνητηE V. Lopez(6).

Ιδιαi,τεqη αξiα αναφoqιxd με την γνιiloη των αqxα|ων Eλληνων πεq(, τηgυπdρξεωE τηζ αμεQtχανιxηg ηπε|qoυ, 61ει χαι η αγαφoqα τoυ Πλdτωνog γιατη\ χαταντtxρυ παoαν ηπuqoν πθqαν τoυ Ατλαγτιxor] ωxεαγοιj!

Δι6τι τd' yραπτd' μαg διηyoσνται πdιg fi π6λιg oαg xατ6'ατQεψεxd'πoτε μiαν δdναμιν, fi δπolα μ6 θqαoog Βπoqε'ιjετo oυyyq6νωgivαντloν δλoxλrjρoυ τηg Ε0ρωπηg xαl τfiE'Aα[αE, δρμηθεTαα d.π'Eξrυ, €ι.π6 τ6ν " Aτλαvτιx6y cλxεαv6y. Δ ι6τι τ6τε τ6 ixεT π!λαyog fiτοδια6ατ6y' πρ6 τoi ατομ[ου δ6, τ6 δπoToy oεTE dνoμαξετε, xαθcilgλ6yετε,"Hqαxλ|oυg oτfiλαg, δπfiqyε νfiαog fi δπolα fiτo μεyαλυτ{-qα d'π6 τrjν Λι6'iην κα[ τfiv Aα[αy μαξ[, d'π6 αiτrjν δ6 fiτo δυνατ6νεig τοιjg τ6τε ταξιδιcbταg νd' δια6oδν εiE ταg iiλλαg νrjαoυg xαt iι'πoταg vτjooυg εig 6ληv τrjv d'π6ναvτι iiπειqov τrjν yι3qω εig τfiv θαλαo-oαν iκεlνην..'

(Πλατων, Tlμαιog,24e)

o dνθρωπoζ πoυ θεωρεiται 6τι αγαxαλυψε πqωτoζ την αμεQιxανιxηηπειρo, o Xqιοτdφoρog Κoλoμβog, ηταν xαι αυτog ελληνιxηg xαταγωγηE,απo τη νηoo X(o.

Mεριxα επιπq6οθετα οτoι1εiα πoυ φαγεQιδγoυγ τηγ παQoυoiα τωγαρxα[ων Eλληνων oτην Αμεριxη ε[ναι τα xρητιxd πιθαqια πoυ βq6θηxαν

(2) E. Mεqτξ, o7νoψ Πoντog, oελ. 154.

(3) oμiρoυ oδυααεια' Μ' 1.

(4) R. Philippe, UΙysse est i] a]]e en Βretagne, Παρioι,(5) E. Mattieviclι' Tαξiδι ατην μυθoλoyιxη xoλαoη' Η'Ε'λληνεg.

(6) V. Lopez, Les Races Aryennes du Perou,1871.

1 965.

αναxαλυψη τηE AμεριxηE απo τoυg

Lι\ΗN, o ΦΩTΙΣTΗΣ KΑΙ EKΠOΛΙTΙΣTΗΣ THΣ OΙKoYMENHΣ

,:rτιΞ νησoυζ Mπα1dμεg, oι xqητιxoi πθλεxειg πoυ βρθθηxαγ στo O1dιo τωνΗ.Π.Α. χαι oι περiπoυ 2.000 επιγqαφ6g οε ελληνιxη γλιbooα (xυq[ωg oτoΚρητιx6 γqαμμιxo αλφαβητo) πoυ βq6θηxαν xατd μηχoζ τoυ Aμαξoν|oυ:ιoταμoυ' Eντfπωoη πqoxαλε(, xαι o αqιθμ6g των πoλεωγ τηg Bqαξιλ|αg μειιρ7αiεg ελληγιx6ζ oνoμαoiεg, oπωg Διανdπoλιg, Πεγτd'πoλιg, Αqμoν(α,_\τταλεια, Σoλυμog x.α.. Η τελευταiα oνoμαoiα διατηqεiται 6ω9 xαι οημεqαιτToUζ xαqτεg τηζ πεQιoχηg τoυ Αμαξoνi,oυ, xαθιilg χαι στo Mεξιxo, xαι-τ9oηλθε, 6πω9 xαι η oνoμαο(,α των Ιερoooλυμων, απo τoυg αρ1α|oυg Σoλυ-uοι,Ξ.

Η oνoμαoiα τoυ Αμαξoν[,oυ πoταμoυ εiγαι xαι αυτη ελληνιxη, xαθιbg oΠcιυoαν[αE την απoδiδει ωg επ(θετo τoυ Απ6λλωνog(7). Eπιπλθoγ, o Πλoυ-τcιQΖoζ αναφ6ρει oτι o ααιατιx6g πoταμ6g Tdνα'ιg, πqιν λαβει την oνoμαoiατου αυτη, 6φερε την oνoμαοiα Αμαξoνιog(8). Eχτ6ζ του Αμαξoν[,oυ, μινωιxdtι'',ε(α χαι αμφoQε[g 61oυν ανευρεθε(, επloηg oτιg Bερμoriδεg, oτιg εxβολ6gτου;ιoταμorj P|o γτε λα Πλdτα πoυ βq(,οxεται νoτ[ωg τoυ Aμαξoνioυ, xαθιbgΖCιι σε oπηλαια τηg Mεγdληg Bqεταν[αg.

To β6ρειo τμημα τηg Mεγdληg Bρετανiαg, oνoμαoθηxε Σxωτ(α, απo τoυgΕi.ληνεg θαλαοοoπoQoυζ oι oπoioι εβλεπαν την xιbqα παγτoτε oxoτειντ]xαιιnινV€(ptσσβ6νη. Στιg δυo νηooυE τoυ Ατλαντιxotj ωπεαγoυ, τηγ Aλβιoνα-Bρετανiα) χαt τηγ Ι6ρνη (Ιρλανδiα), αναφ€qεται xαι o Aqιoτoτ6λη9.

xαi τd'g πqoειqημlv9ζ'HQαxλεloυg oτiγλαg, δν {ξω πεqιqq6ει τrjνyiy δ'Ωxεαν6g. Βν τoι3τφ yε μiν νijαoι μ6'γιoται τυyyαvoυoινoi'oαι δdo, Βρετταιlιxαi λεy6μεναι,' Aλ6ιtby xαi' Ι6qνη.'.

('Aqιοτoτd}ιηg, Π εq [ Κ6oμoυ, 393b)

O επoιπιoμog xαι η πoλιτιoτιxη επiδραoη τωγ Eλληνων ουνε1[oτηxεαzoμη βοqει6τερα, μ6χQι τη γηοo Θoυλη, η oπoiα θλαβε την oνoμαoiα(9) τηg

rιτo τoγ Eλληνα βαοιλ6α τηg Αιγι)πτoυ Θofλη.Mεταξf τηg Θoυληg χαt τηζ Mεγdληg Bqετανiαg βqiοxεται τo ουγxρ6τη-

uα τωγ νηoων Φερoαι. To ουγxq6τημα απoτελεiται απo ε(xoοι νηοoυg, ηδυτιxoτερη απ6 τιg oπo|εg απoιxt]Θηxε απ6 Eλληνεg Mυxηνα(oυg oτα μ6οατηΞ 2ηζ π.X. xιλιετ(αg xαι διατηQεi μθ1ρι xαι oημερα τηγ oγoμασlα Mυxf-γε: !

oι αq1α[oι Mυxηναioι απoixηααν την δυτιxoτεqη νηoo τoυ ουμπλ6γμα-

, -} Παυσανιαg, Λαιωνιxd,25, 3

, S l Πλoυταq1oq, Πεqi πoταμιilν xαi 6ρcυν ΒπωνυμiαE, 74' 1.

,9l Συμφωνα με μlα δεtiτεqη εxτi,μηoη, η νηοog θλαβε την oνoμαo[,α Θofλη, δι6τι φαιν6-τιιι'παντoτε Θoλη' λ6γω των πoλλιδγ ηφαιoτε[,ων χαι τωγ θερμιilν πηγιilν πoυ oε ουνδυα-,:τιιo με τιg 1αμηλ69 θερμoxqαο[εE δημιoυqγoυοαν €να πθπλo υδρατμιilν.

19-7

198 TΑ AΡXΕΙΑ THΣ XΑMΕNHΣ ΓNΩΣΗΣ

Mιlxiνεζ'ραoτα.oηxτoρoιιταφιxοιiA' . Mloαy'ιλιετ[,αg.

σ.ναπ(ι-

τoι' α\,α-

χαL τ() ι

xιixλιlι2ηg π.Χ'

Vιoc,\' Fι6Loγl1ΑLSον

BOROOY

εγSτυRoY

MγκlNEs sτRοMοιsLΑΝD

Aριoτερα, η νηoοq Mυxiνεζ τoL' στ'iιχQoτη[ιατog Φερoαι. Δεξια' η πoρε[α των MLtχηναk|)\

θαλααooπoριυy απo την Aλ|1κbνα (Μεiι611n Βρετταν(ι) jτQoζ την Θoιiλη (Ιoλανδiα)' 1ιε

ενδιd'ριεoo oταθριo τη νηoο Mυxηνεg. Ε[ναι αΞιoθαιiμαoτo oτι oι xατoιxoι τη< νηooυ διcι-τηρoυν trοζ xαι oη1"ιερα τα ηθη xαι τα tθι1'ια των αQχαkoν Mιιxηναkυy!

ΕΛΛHN' o ΦΩTΙΣTHΣ ΚΑΙ ΕKπoΛΙTΙΣTΗΣ THΣ OΙΚoYMENHΣ

τoζ ΦεQ6αι, διoτι o διαπλoυg πQoζ τηγ Θoυλη γινoταν oτα δυτιxα αυτηζ τηζ

ι,ηοoυ.Πoλrj νoτι6τεqα απ6 την παγωμ6νη θdλαοοα τηg Θoriληg χαι τωγ νηoων

Φερoαι, oτα θεqμα νεqd τηg EρυΘραg θαλdooηζ πoυ oυγδ€ει την Mεοoγειoθαλααοα με τoγ Ιγδιxo ωxεαγo, βq[οxεται η νηοoE Ωγυqιg. Exεi υπαq1ει o

βαoιλιxdg τdφog τoυ Eqυθραioυ βαοιλ6ω9 Δηqιαδoυ. Η νηoog Ωγυqιg oνo-

μαξεται oτ]μεqα Dehalak xαι ανηxει oτo xρdτog τηg Eqυθqα(αg τo oπo|o

oτωg xαι η oμιilνυμoE θdλαοοα, διατηρεi μ61qι τιg ημ6Qεζ μαζ τηγ oνoμαοiατoυ π8oζ τιμην τoυ EqυθραLoυ Δηqιαδη. Στo εoωτεqιx6 τηg νηooυ υπdρxουνδυo λiμνεE xαι ioωg δι' αυτoγ τoν λoγo οτo λεξιπo τoυ Zωναρα, τo λημμα

Ωγυqιg επεξηγεiται ωg ονoμαoiα λiμνηg.H αναφoqd πεq[, τηg υπdqξεωg τoυ βαoιλιxoυ ταφoυ τoυ Eρυθqα[oυ

-\ηqιαδoυ oτην νηoo Ωγυqι γ[νεται απ6 τoν Aqxιεπiαπoπo Eυοταθιo, αλλαιαι απ6 τoν Eφ6οιo qητoqα Αλ6ξανδqo, o oπo|og επιoxθφθηxε τη νηoo τoν

lo π. X. αιιilνα.

μεoαo6αθi1g δ' dρα νfiαog δ'λ69 xατd' 66vθoE'Εqυθqfig "Ωyυqιg'ξνθα τε τι3μ6o9 dλ6g μεδ6oντog'Εqιiθρα x6xληταu

NrjooE λoιπ6ν μετqtoυ 6αθoυ9 εxτεlνεται oτo 6αθog τηg Εqυθqd'gθαλαααηg, η 'ΩyυqιE, oτην oπolα υπαqyει ταQοg πoυ oνομαξεταιτoυ Εqυθραioυ που επoπτειjει την θαλαααα.

(Aλ€ξανδqog o Eφ6oιog, Fragmenta et tituΙus, απooπ' 32)

'Εξ αδτοi δl xα(' fi θd'λαooα xληθfiναι δoκεT δg πqoεγqαQη. oi δ6

xαtα Bπ[θετoy Bθyικ6v'ΕqυθqαTov 6ααιλ6α τ6v Δηqιαδη νooδoιyαiτ6θι τεθαμμtνoν, ol xαl πq6 τodτων iμνηαθημεν,6E'Ερυθqαiogμ6v fiν τQ y6νεη χQ6νφ δ6 iioτεqou εig'Ινδoυg Βλθιby d'ντ6oτηλαμπqωg τQ τoi Δι6E Διoνdoφ στQατευσαμ6vφ xατd" τ6ν'Ιyδ6ν.

Aπ' αυτ6y λoιπ6ν QαIνεται 6τt tλα6ε τηv oνoμασlα xαι η θαλαo-oα, oπωE πρoανεQ6qθη. Aυτot λοιπ6v, odμQωvα με τo εθνιx6 τoυEεπ[θετο, θεωqο6ν Εqυθqαloν τον 6ααιλ6α o οποtog α' αυτ6 τoαημεio 6yει ταQε[, τον Δηqιd'δην, τoy oποlov 14αι' ΙτQo αυτrbvθυμηθfixαμε' αυτ6g /7ταν μεν Ερυθραiog στην 21αταyωyfi, αε μετα-yεν6'ατεqo 6μω9 yq6νo' αQo'ι5 rjλθε oτoυg Ιvδoι3g, αντιπαqαταyθηxεμε λαμπρ6τητα στoν Δι6vυoo, τoy υιoν τoυ Δι6g, πoυ εξεoτρατευ-oε xατα τcυιl Ινδιbν.

(Eυoτdθιog , Σyoλια ειg Διoνυoιoν τoν Πεqιηyητην, παρ. 606)

oι xαταγραφ6E τoυ ρτ'1τoqα Aλεξdνδqoυ χαt τoυ Aqxιεπιox6πoυ Eυoτα-θioυ 61oυν μεγdλη αξiα, δι6τι επιβεβαιωνεταt αQχαtoλoγιπα 61ι μ6νoν η

199

200 TA ΑPXEΙΑ TΙ{Σ XΑMENΗΣ ΓNΩΣHΣ

ιστoQιχη παQoυσια τoυ EQυθQαIoυ Δηριdδη, αλλα xαι η ουγxρουοη τoυ μετoγ Δι6νυοo Ζαyq('α' τoγ υιoν τoυ Διog. H μυθιxη εxπoλιτιoτιxη εxοτρατεiατoυ Διoγfooυ στηγ Αoiα, πoυ πqoηγτ]Θηxε ,ιατα yιλ'ιαδεg 1qoνια απ6 τηνεxοτqατε(,α τoυ Mεγdλoυ Αλεξανδqoυ, απoτελε( xαι αυτη 6να αδιαμφιoβη-τητo χoσμo'ιατoqιx6 γεγoν6g.

Συνεxiξoνταg τo ταξiδι μαg αx6μα νoτι6τεqα xατα μηxog τηg EρυθραEθαλαooηg, διαβαiνoυμε τoγ xoλπo τoυ Aγτεγ xαι πλ6oγταζ πια οτα νερdτoυ Ιγδιxoυ ωxεανoυ νoτiωg τηg Αqαβιxηg 1ερooνησoυ, συγαγταμε τηνπqιilτη νηοo, την 6νδoξη Παγ1α(α. Σ' αυτη τη ντ]οo, η oπo|α απoιxηθηxε απoKρfτεg oε επoxθg xρoνoλoγιxα απρooδι6Qιστεζ, ταξiδεψε oτα τθλη τoυ 4oυπ. X. αιωγα o φιλ6ooφog τηg Kυρηνα'ιxηg οxoλτiE Eυημεqog, xατoπιν πρo-τρoπηg τoυ βαοιλ6ω9 φ(,λoυ τoυ Kαood'νδρoυ'

o ΕυfiμερoE λoιπ6v εlyε ylvει Qi'λog τoυ 6ααιλ6'ω9 Καooαvδρουxαι επειδrj rjταv αναyxαoμ{νog vα εxτελεl μεριxig 6ααιλιx{g αvα-yχεζ 2.ιαι μεyd'λεg απoδημ[εg, ιoyυqlζoνται 6τι ταξ[δεψε στoν ω}{,ε-

αν6 πqog τov y6τo' Aπ6 τηv Ευδαiμονα Aqα6iα (λ6yεται) 6τιtπλευoε στoν ω2l'εαy6 επ(, πoλλ6ζ ημ6Qεζ και {,Qθααε oε νfiαoυE τoυπελαyoυg' απ' αυτ6'g υπαqyει μiα η οπolα oνoμαξεται Παyyαtα.

(Eυα66ιo9, Ευαyyελιxrj Πqoπαqαoxευη, 2, 2, 55)

Miα απo τιg π6λειE τηg νηooυ Παγ1α[,αg ηταν η Παναρα. Oι xατoιxoιαυτηg τηE π6ληg xαταγoνταν απ6 παναρχαιoυζ Kρητεg xαι oνoμαξoντανι^atτεg τoυ Tqιφυλioυ Διog.

Κατoιxo6ααv δε την ντjclo oι ovoμαξoμενoι Παyyαioι, xαι το λt6α-1)ι 1lαL τηv oμdqνα μεταQ6qoυy clτo απ6ναuτι μ6ρog 2{,αL τo πoυλoιjyστoυζ Aqα6εg εμπ6ρoυg..'..'Εyει δε η Παyyαlα ατην 6xταofi τηgπολλα αξια ιατoqιxrjE αναyqαQηg. Κατoιxoυy δε α' αυτrjν εyyιbρι-oL πoυ λ6yονται Παyyαlοι, αλλoι δε πoυ rjλθαν απo την Ωxεανiαxαι Ιvδoi xαι Σxdθεg xαι Κqrjτεg. Υπαρyει δε α' αυτrjv αξι6λoyoEπ6λιg oνoμαξ6μενη Παναqα, η οπο[α υπεq6yει κατα την ευQoqiα.Aυτot δε πoυ xατoιxoι3ιl o' αυτfiu ονoμαξoνται ιx6τεg τoυ Δ ιοE τoυTqιQυλ[oυ.'.. Mετα δε την αναQερθε[oα πεδιαδα, υπαρyει υιpηλ6ν6qog πoυ ε[ναι αQιερωμ6vo στoυζ θεοdg Ι{αL Jτoυ ovoμαξεταιoυqανιον dqμα xαι TριQ6λιog Oλυμπog.

(Δι6δ. Σιxελιιbτηg, Βι6λιoθτjxη, 5, 44' 5)

To υψηλoν 6qοg τηg νηoου 6φεqε πqog τιμην τoυ Δι6g την oνoμαο(,αΤριφυλιog oλυμπog! (βλ. ειx. 116). oι ιεqεig τoυ γαorj τoυ Tqιφυλioυ Διogμαqτυρotiν oτι oι πρoγoνoι τουg xαταγoνταγ απ6 την Κqfτη xαι μεταφ6qθη-χαν στη νηoo απ6 τoγ iδιo τoγ Δ[α, oταν αυτdg βαοiλευε oτην oιxουμ6νη!

Ε^\ΛHN, o ΦΩTΙΣTΗΣ ΚΑΙ EKΠoΛΙTΙΣTrΙΣ THΣ OΙKoYMENHΣ

μυθoλoyoioι δ' οi tεqεTE τ6 y6νo9 αδτοTg Βx Κqητηq δπαρyειv, δπ6Δι69 iyμ6νoιE εig τrjν Παγyα[αν, δτε xατ' d'νθρrilπoυE rilν i6αot-λευε τfig oixoυμ6νηg xαl τo6τωy oημεTα Q6qoυoι τfig διαλlxτoυ,δειxν6ντεg τα πολλα διαμ6νειν παq' αiτoTg Κqητιxdlg δνoμαξ6με-να.

Mυθολoyoιiy δε oι ιεqεlg 6τι υπαqyει η 21αταyωyη απ6 την Κqfiτηo' αυτo{E, oι oποlοι εlyαv μεταQεqθεt oτην Παγyαlα απ6 τoν Δ[α,6ταν αυτ69 ευqιoxoμενog μεταξd τωu ανθqιilπcυll ε6αα[λευε στηyoιxoυμ6νη' xαι δnτηqodν oτoιyεlα τηg διαλ6xτoυ αυτcbν, @ανεριb-yoyταζ 6τι oυνεylξoυν να ευqlακovται o' αυτoυE πoλλα τα οπolαθεωρoιiνται Κρητιxα.

(Δι6δ. Σιxελιιilτηg, Bι6λιoθηxη, 5, 46, 4)

Kατα τo μαxρινd τουg ταξiδι oι παναq1αιoι Κqητεg xαθoδηγoυμεγoι απoτον Δiα, διηλθαν απ6 την διιbqυγα τηg Αρoινdγlζ (Σoυ6ξ)(t0), δι6oχιοαγ τηγEqυθρα θαλαooα xαι βγα[,νoνταg απ6 τoγ xoλπo τoυ Αντεγ oτoγ Ιγδιxo ωxε-cινo πqooθγγισαγ τη νηoo Παγ1αiα, η oπoiα εiναι η oημεqινη νηοoE Σoxo-τρg(11).

Πoλλ69 απo τLζ π6λειg τηg νηooυ Παγ1α[αg διατηqoυν θωg xαι oημερατι; ελληνιx6g τoυg oγoμασιεζ επιβεβαιιilνoνταζ για αλλη μια φoρα 6τι ηΕλληνιxη Mυθολoγiα ε(,ναι η αδιαιpευoτog πqo'ιατoρiα τoυ ανθρωπiνoυ';€νoυg.

ΣτιE oνoμαοiεg επτα πoλεωγ τηg νηοoυ oυγαγταται τo oυνθετιxo Di, xαιοε δfo απ'αυτ6g τo oυγθετιx6 Dias (Diasmo, Diashus - βλ. ειx. 117). Πoοεgcιραγε xιλιετ(,εg, ot πoλειζ Dias-mo xαι Dias-hus διατηgoυν τιg oνoμαοi,εgτoυE πQoζ τιμην τoυ Δι6E;

Eπιπλ6oγ, ελληνιx6g oνoμαoiεg 61oυν χαι oL πoλειg Sirihon (Σε(,ριoν)'Shirhin (Σειqηνα) xαι Shilhin (Σεληνη)!

o Δι6δωqog xλε|νoνταζ τηγ πεQιγqαφη τoυ, επαναλαμβανει (για 6ooυgεoφαλμθνα xατατd,oooυν τη νηoo oτo οfμπλεγμα τηζ Ινδoνηo(,αg) 6τι η Παγ-7.αtαxαι τα μιxqoτεqα γειτoνιxd. νηοιd βρlοxoνται απ€γαγτι απo τηγ Αραβι-zη χε8o6νηoo.

ι l0) H oνoμαoiα Suez με αναγQαμματιoμo γ(νεται Zeνs (Zευg). H διιbqυγα τoυ Σoυ6ξ βqi-σΖεται στην θ6oη τηE αρ1α(αg διιbqυγαg τηg Aqoιν6ηg, oτην oπoiα αναφ6ρεται o Στρd-fuιν: Πληoioν δi τfig'Aριlιν6ηE.'. rj δ6 d'qyri τfiE διt1lρυyog τfiE ΞxδιδoiιlηE εiE την'Εqυθρd.ν d'π6 xcbμη6 d'ρyεται Φαxodoηg, fi oυνεyηE Ξατι xαl i7 Φi'λωvοg xιbμη. πλα-τo; δ' {pι πηy6ν 6xατ6ν fi διdlqυξ' 6αθoE δ' 6αoν d.qxεTν μυριo@6qφ νηi (ΓεωyραQι-zα. Ι7 ' \,26).ι l 1) Η νηoog Σoxoτqα 61ει 6xταoη 3.600 τ. xλμ. xαι ανηxει oτην Yεμ6νη.

201

202 TΑ AΡΧΕΙA TΗΣ XΑMENHΣ ΓNΩΣΗΣ

περt oflν τdιv xατ' d'ντixρυ τfig'Aρα6[αg Εν cbxεανQ vrjoων c1'qxε-

αθη α6μεθα τοTg Qη θεToι.

Για τα vηαια λoιπ6y πoυ ευρloxoyται' απ6yα'l)τL απ6 την Aqα6[αστoy ω24εαy6 θα αρxεoθo6με oε 6oα 6yoυν λεyθε[.

(Δι6δ. Σιxελιιbτηg, B ι6λιoθrjxη, 5, 46, 7)

To ελληνιx6 παQελθ6ν τηg νηoου Παγxαi,αg, πoυ βQισχεται απ6γαγτι απoτo αχQωττiQιo τωγ Αqωματων (Γxoυρνταφoυι), oυνε1|ξεται xαι xατd τoυg

πριilτoυg χQιστιαγιχofg αιιilνεg. Η νηooE απoxαλεiται πια Διooxoυqιαg(απ6 τoν Kλαfδιo Πτoλεμα|o) η νηοοg τoυ Διoαxoqiδοg' xαι 6πωg αναφ€-

Qεται σε διηγηοη ανωνtiμoυ πεqιηγητoυ τoυ 2oυ αιιbνα, oι xdτoιxo(, τηζ ηταγΑραβεg, Ιγδoi xαι'Eλληνεg.

xαl τo6 π6qαν dxqωτηqloυ τdιy'Aqωμd'των, τQ Σψαyqω oυvoρt-ξoυoα μd'λλoν, fi Διoαxoρiδoυ xαλoυμ6νη, μεy[ατη μtv 'dqημoq δ6xαl xαθυyρog', ilyoυαα πoταμodg Bν α0τfi xαi xqoxoδεlλoυg... of δ'iνoιxοiιlτεg αiτην 6λ[yoι xατα μiαν πλευqαν τfiE νfiooυ τrjν πq6giιπαqxτ[αν oiκoδαι, xαθ' δ μ6Qog d'πο6λ6πει τi1ν iiπειρoν' εiαl δiΒπiξενoι xαl Bπ[μιxτoι'Aqα6ων τε xαl'Ιllδ6ν xαi ζτι'Ελλfiνιυν.

(Aνωνυμoυ - Aqqιανου ωg Q6ρεται, Περ[πλoυEτη g Ερυθραg θαλαoαη q, 30)

Tη νηοo τoυ Διooxoqiδoυg επιox€φθηxε χαι o Κoομdg o Ιγδιxoπλευοτηgτoγ 6o μ.X. αιιbνα. Σfμφωνα με τη μαQτυq|α τoυ, oι xdτoιxoι μιλoυoανΕλληνιxd xαι ηταν πλθoγ απ6γoνoι των Πτoλεμα(,ωγ Mαxεδ6γωγ τoυ Mεγd-λoυ Αλεξdνδρoυ.

'oμοlωg xαi Βy τη vfiαφ τfi xαλoυμ6ν77 Δ noxoqiδoυg xατα τ6 αiτ6'Ινδιx6v π6λαyog, ζvθα xαt oi παqoιxo0vτεg iλληνιoτi λαλoδαι,παρoιxoι τd.ly Πτoλεμαlcυv τiν μετα "Aλ6ξανδqoν τ6ν Mαxεδ6yαδπαρyovτεg...

(Koομαg Ιγδιxoπλευ oτηg, Χqιατ ιαv ιxrj Toπoy qαQ lα, 3, 65)

Συνε1[ξoνταg τo ταξ(,δι μαζ στα νεqα τoυ Ιγδιxot] ωxεαγoυ βορειoτεqατηg Παγxαiαg xαι αγατoλιxα τηg Αqαβιxηg xεqοoνησoυ, συγαγτοιiμε τo

oυγxq6τημα των νηoων τoυ Zηνoβioυ, τη νηοo oqγdνα χαt τη νηoo Σαqα-πiα, oπoυ xαι υπηρ1ε ιεqo τoυ Σεραπιδog ΔιoE(12).

Αxoμη βoqει6τερα βqlοxεται o xoλπog τoυ Oμαν, τα νεqα τoυ oπoioυομiγoυν με τα νεqα τoυ Περοιxof x6λπoυ δια τωγ οτεγιδγ τoυ oqμoriξ, τα

oπoiα 6λαβαν τηγ oγoμασ(,α τoυg απ6 τo αxqωτηqι Αρμ6ξων(t:) 1η Αρμο-

(12) Kλαtδιog Πτoλεμαlog, Γεωyραφιxη Υφηyηαιg' 6' 7 ' 46.

(1 3)' A π6 δ 6' A ρ μo6 ξη q iπ i'' A q μ6ξων tι'xρωτfi ρ ιoν λεy 6 μ εν oν ατ d'δ ιo ι ol. (Mαqxιαν6g,Περ[πλoυE τηE 6ξω θαλdooηg, \,27).

ΕΛΛΗN' o ΦΩTΙΣTHΣ KAΙ EΚΠoΛΙTΙΣTHΣ THΣ OΙKOYMENΗΣ

Ξoν(ι+)1 χαι τηγ πoλη Αqμoυξαν. Tην ελληγιxη oνoμαοiα Αρμoξων 61ει xαι ητριilτη νηoog πoυ συναγτουμε ειoεqx6μενoι οτoν Πεqοιτι'o y'oχπo. oι υπo-i-oιπεg νηooι τoυ xoλπoυ, xατα τoγ Kλαυδιo Πτoλεμαio, 61oυν xαι αυτ6g

oνoμαο|εg ελληνιx6g xαι ε|γαι η TυλoE, η Αραδog, η Θαqqιb, η Απφανα xαιη'Ιxαqog. H τελευταiα νηoog, 6πω9 μαE πληqoφogεi o Aqqιανog, 6λαβε τηνoνομαοiα τηg απ6 τoν M6γα Αλ6ξανδgo, oταγ o μεγαλog oτρατηλατηgxατf'-

φθαoε οτη νηoo'

xαl τα6την τrjν νfiooν λ6yει'Aqιoτ66oυλοg 6τι "Ιxαqoν Βx6λευoεxαλεToθαι 'Aλ6ξαvδqog Bπl τijE νηooυ τηg 'Ιxαqoυ τηζ θν τφAiyαiφ π6ντφ'..

(Aqqιαν6g, Aλεξανδρoυ Ayα6αoιg,7 ,20, 5)

oπωg oτην Ιxαqiα τoυ Αιγα[oυ πελαγoυg ' tτσι ν,αι oτην 'Ιπαqoγ τoυΠεqοιxoti πoλπoυ, τιμιbνταν τα δυo δiδυμα αδ6λφια, o Tαυqoπoλog Απ6λ-i-ιυγ xαι η Tαυqoπ6λog(l5) aρ'urr,.

"oτι περ[ τrjν Περα[δα θαλαoααν 6oρε[α νfioog fi "Ιxαροg, δμrbνυ-

μoζ τn πεql το AiyαTov π6λαyoE' ijν xαl Βπαναλαμ6ανει δια τ6'6νδoξov. Tιμd'ται δ6 iν αι)τfi πoλυτελ6E Tαυρoπoλog'Aπ6λλων ii"AqτεμιE.

(Eυοταθιog, Σy6λια ειg Διovιjoιoν τoy Πεqιηyητrjz, παg. 609)

EπιπgooΘ6τΦζ, o Στραβων μαg πληqoφoρε| oτι στηγ μαχQtνη νηoo,6τωg xαι στoυζ Δελφoυg, λειτoυqγofοε αγιoν ιεq6ν xαι μαντε|oν τoυ Απoλ-i-ιυνog !

"o μ6ν olu Πεqoιx6g x6λπog λ6yεται xαl f7 xατα Π6ρoα9 θαλαττα.λ6γειν δ6 Qηoιv ixεTvov πεqιπλευxoτα oτ6λφ τ6v κ6λπoν, δτι dπ6TερηδoνοE δξηE iν δεξιQ. Ξyoντι τrjν iiπειρoν δ παqαπλoυE {yειπqoxειμ6νην νfiαoν "Ιxαqov' xαi iν αδτ17 [εq6ν'Aπ6λλωyog d'γιoν

' xαi μαvτεToν Tαυρoπ6λoυ.(Στqα6ων, Γεωy qαQ ιxα, 76, 3)

H φρdoη iεq6v'Aπ6λλωνo9 flyιoν, δηλιbνει oτι η θννoια τηg αγιoτητog

7-αραxτηqιξε τo ιεqο τιαι xατα oυγ6πεια τα τιμιδμενα πρoοωπα εντ69 αυτoυ,τoν πqoφητη Aπoλλωνα χαι τηγ Σiβυλλα αδελφην τoυ Αqτεμιγ. Eξ αυτιilγ

'|1) "Aρμoυξα π6λιg... "'Aρμoξov iixρoν. (Kλαυδιog Πτoλεμαiog, ΓεωyqαQιxηΥφιjγηαιE,6,8,5)., l5) ΙεQ6 τηg Tαυρoπ6λoυ Αqτθμιδog εxτιig απ6 την'Ιxαρo τoυ Πεqoιxοιi xdλπoυ χαι τηνΙzαgiα τoυ Αιγαioυ πελαγoυg' υπηQχε χαι στηγ Αμφfuoλη τηg Mαxεδoν(αg. (Διoδ. Σιxε-i-ιιδτηg, Bιβλιoθηxη, l8, 4, 5).

203

2U TΑ ΑPXEΙΑ TΙ{Σ XΑMENHΣ ΓNΩΣΗΣ

συγαγεται oτι η 6ννoια τηζ αγιoτητo9(16) εγυπηQχε ατην oυνε(,δηαη τωνEλληνων πQo τηζ Eλευoεωg τoυ Ιηooυ Xριoτori.

Συμφωνα με τoγ Αqqιαν6, η νηοog 'Ιxαqog απ6xει 120 oτdδια απ6 τιEεxβoλ6g τoυ Eυφqdτη χαL η θαλdooια διαδqoμη πqog αυτην, nιατα τoν Στqd-βωνα, ξεxινα απ6 την π6λη Tερηδoνα η oπolα βgιοxoταγ στιζ εxβoλ6g τoυEυφqd,τη(1t). Πλ€oγταζ xατα μηxog τoυ Πεqoιxoυ x6λπoυ xαι 6xoνταg δεξιατην ηπειQωτιxη xcilρα τηg Αραβ(,αg ουναντoυμε την'Ιxαρo οτην oπo[α, oπωgαναφ6qει o Αιλιαν6g, υπηq1ε πλoυοιoτατη παν(,δα πανoμoιoτυπη με αυτηντoυ xυρiωg Eλλαδιxoυ 1ιilqoυ.

Εκεi λoιπ6ν υπαqyει να6q τηE Aρτ6μιδο9 xαι πλrjθη αyqιoxαται-?tω'ν ,tαι xαλοθqεμμ6νων ελαQιcΙlv αλλα xαι λαyιbν. Εαv λoιπ6νxd'πoιoE' αQoi υπο6αλει την παqαxληoη δια yα λα6ει εx μ6qoυgτηE θεαE, 6πειτα επιyειqηoει yα 21υ'ι)ηyηoεt 6oα ε[ναι xαλα' δεvδιαπqαττει αQαλμα με τη1) εvαoyοληoη αυτrj, αλλα xαι αυλλαμ6d'-yεL χαι επιyαlqει δια την δωqεα' εαν oμωE δεν παqαxαλlclει τηνθεα, δεν αυλλαμ6αvει xαy6'ιlα ξrbo' αλλα xαι τιμωρε[ται.

(Aιλιαν6g, Πεql Qdoεωg τcυν ζcbων, 11, 9)

Η xαθιεgωμ6νη ηθιxη τdξη πoυ επιxqατoυοε στην 'Ιxαqo επ6βαλε τηνυπo1ρ6ωoη 6οων r]θελαν να xυνηγr]σoυγ γα πdqoυν την αδεια τηg Αqτ6μι-δog, τηg θεαg τoυ xυνηγιoιi, με ειδιxη παραxληοη πoυ 6πρεπε να πρotlπo-βληθεi. Διαφoρετιxd oυτε τo xυντ]γι ηταν τελεoφ6qoν xαι επιπλ€oν τιμω-qoυνταν δια την αυθαiρετo πadξη.

Tα 6qη τoυ Ιρdν πoυ βqiοxoνται αγατολιxd τηg νηooυ Ιxdqoυ, oνoμdξo-νται Zαγqog xαι 6λαβαγ τηγ oνoμαoiα τoυg απo τoν Δι6γυoo Zαγq6α, oοπo1og xατα την εxοτqατε(α τoυ πQoζ την Ινδ(,α, διηλθε απo τα 6ρη' Απo τα[δια 6qη διηλΘε xαι o M6γαg Αλ6ξανδρo9 o oπoioE μετd απo xιλιdδεg xq6-νια αxολoυθηoε τηγ (δια πoqεlα με τoγ Διoνυoo, xαθoδηγoυμενog απ6 τoνΑριοτοτ6λη.

Απ6 τoγ Δι6γυoo Ζαyqtα, τoγ υι6 τoυ Δι6g, θλαβε την oνoμαoi,α τηζ χαtη χωQα τηg Ινδiαg, xαθιbg η ονoμαoiα Ιγ-δ|α, πqo6q1εται απo τιg λ6ξειg'Ινιg

(16) H αγιoτητα τωγ ιεqιbν των oλυμπiων, εxθειdξεται απo πoλλoιig αq1αioυg συγγQα-

φεtq:"A6αg,xαθ'&gΒoτιy'Aπ6λλωνoE&yιoν jερdv(Δι6δωρog,Bι6λιoθrjxη,76,58,4),

oiiνoμα τfi π6λι "Aταρ6η 7ιg, Βν δ' αδτfi 'AQρoδ[τη g iεq6ν tiy ιoν (Hq6δoτog, Ιατoρiαι,2,47), π6λιg Πλευqιbν υπ6xειται, iερ6ν &'γιoν'Aθηνd'g Βατιν (Διoν'boιog, oιxoυμiνηEΠεqιi1yηoιg, oτ. 57), π6λι9 εiλlμενog fi Πiραoog... 'lyoυoα Δτjμητρoq d'λιlog xαi iερ6ν{ιyιoν (Στρα6ων, ΓειυyραQιxα,9,5, Ι4), iερ6ν &'yιoν αδτ6θι τfig τε Κλειτoag xαi τοiΠooειδιtrνog &6ατoν dQεiτo. (Πλατων, Κριτlαg, L16c)(17) ivτεdθεν δ' Βπl τd'E Βx6oλαE τoδ ΕiQρdτoυ xαl π6λιν Tεqηδ6να. (Στqdβων, Ιεω-yραφιxd',2' 1' 26)

Ε.\ΛHN, o ΦΩTΙΣTHΣ KΑΙ EΚΠoΛΙTΙΣTHΣ ΤHΣ oΙKOYMENHΣ

Ζαι Διαζ, πoυ σημαιγoυγ υι6ζ τoυ Δt6ζ.Στo γoτιοαγατoλιχo dxρo τηg Ινδιxηg 1εqooνr]οoυ υπαq1ει dλλη μiα

ι'ηoog με ελληνιx6 παqελθoν, η oνoμαξ6μενη Tαπqoβdνη. o o1oλιαοτηg τoυεQγoυ oιιιoυμtνηg Περιηγηαιg τoυ Διoνυo|oυ τoυ Πεqιηγητoυ, μαg αναφ6qειοτι οι xατoιxoι τηg νηooυ Tαπqoβdνηg, η oπolα εiναι η αημεqινη Σqι Λανxαιτqιbην Kευλdνη), τιμofoαν την θεα Aφρoδi,τη!

'ΕxεTθεν δ6 ατqαQεTE'6μπρooθεν τfig νoτiαg iixραg ταy6ωg iπt τfiνTαπρo6ανηu, μεyαληv νfiαou τfig Κωλιαδoq ijτoι τηg'AQqoδ[τηg,παqαyενrjαn, τiν μητ6qα τrlν iλεQαuτωy τdly Bξ'Aαlαg τ6 y6νοEB'y6vτωv.

Aπ6 xει λoιπ6v, αQod καπoιoE ατqαQεi μπqooτα απ6 την v6τιαo"Qη, o'ι3vτoμα θα Qθαoει ειζ τηy μεyαλη νfioο τηg Κιυλιd'δοE,δηλαδi1 τηq AQρoδ[τηg' ειE την Tαπqο6ανην την μητ6qα των ελε-Qαντων πoυ xαταyοvται απ6 την Aα[α.

(Eυαταθιog, Σy6λια ειg Διoνdoιo'ν τo'ν Περιηyητηz' παq. 591)

Eναg δευτεqog α1oλιαoτηg τoυ 6qγoυ oιxoυμ€νηg Πεqιηγηοιg τoυ Διo-vυοioυ τoυ Περιηγητoυ εiναι o ηqωιx6g Αq1ιεπi,οxoπoζ ΘεσσαλoνixηgEυοταθιog, o oπo[,og μαζ πληQoφoqε| oτι η νηοog Tαπρoβdνη (18), 6πωζ xαιη Kυπρog, εθεωρε[τo νηoog τηζ θεdζ Αφqoδiτηg. Oι γυνα(xεg τηg νηooυ,ιιεΖQι χαt τo ταξ(,δι τoυ γεωγρdφoυ Διoνυοioυ τoγ 2o μ. X' αιιilγα, διατη-qουοαν ελληνιxd 6θιμα οτoλιoμori, τα oπolα διδα1θηxαν απo την θεα τηgοιιoqφιd.g.

Tα6την τ{7ν νfiαoν δ Διoνυαιog μητ6qα QηαIν των ΒλεQαντων'Aoιηγεν6ωv. Λ6yει δ6 αiτi1ν xαl Κωλιαδog vfioον μεyαλην, δ''{oτιν'AQqoδtτηg, δπoiα xαl f7 ΚdπqoE, δια τ6 κα[ τoδg iν τfi

,ι8) Σtη νηoo Tαπρoβανη αναφ6ρoνται επloηg o Αριοτoτ6λη9 (Πεq(' x6αμoυ' 393b), oΞτΦβων (Γεωyραφιxα, |,4'2)' o Αγιog ΙωαννηE o Δαμαoxην6ζ (ΕXpositio fidei,24b) xαι,r Kooμαg o Ινδιxoπλεfστηζ πoυ περιγqαφει την 1λωρiδα χαι την παν[δα τηg νηooυ oτoΞμr'jo ToU Χριατιανιxη Toπoyραφiα παντog x6oμoυ. Στην πανiδα τηE Tαπρoβανηg αναφ€-

Jεται χαι o οoφιoτηg Αιλιαν69' o oπolog αφηγεiται oτι oτη νηoo ξoιioαν γι.1αντια(εg7-εi.ιδνεg, πoυ τo μηxog τoυg 6φτανε τoυE δεxαπ6ντε πηxειg (δηλαδη τα δrixα μ6τqα) xαι τα:ιεi.υφη τoυζ χQησιμoπoιoυντo ωg οτ6γε9 των oπιτιιbν!

τlxτονται δl &ρα lν ταιiτ77 τfi θrιλαττη xαl yελι|'lναι μ6yιαται, ilνπεq oiν τα"{λυτqα 6ρoQoι y[νovται' xrιl yriq iατι xαl πεντεxαlδεxα πi1yεοlν !ν yελ6νιov'δE δπoιxεTν oδx δλlyουE.Γεννιbyται επομ{vωg α'αυτ/7ν την θαλαoαα xαι xελι/lvεE τεραατιεg, τοlν οπolωyαxριβιbg τα xελdφη ylνoντcιι ατ6yεq. διoτι μlα yελιbνα lyει μηxog μ6yρι xαιδεxαπ6yτε πrjyειg, ιioτε yα oτεyαξoνται πολλο[.

(Αιλιαν6g, Περ[ φdoεωE των ξcbων,16'17)

205

206 TΑ ΑPXEΙA TΗΣ XΑMENHΣ ΓNΩΣΗΣ

Tαπqo6d"ν71 d'νθqcbπoυg γυvαιxε[φ x6oμφ Qαιδρdνειlθαι, d.λλωg τετα εig'AQqoδ[τηv θqυπτoμ6νoυE, Ξτι δ6 xαl Βμπλεxoμ6νoυE ταgτρ[γαE'

o Διοviαιog ιoyυqlξεται 6τι αυτrj η νi7oog εlναι μητ6ρα τω'v ασLα-τιxcbιl ελεQαvτων' oνoμαξει δε αυτfiv μεγαλη v{1αo τηg Κωλιαδog,τo oπoto oημαiνει τηg AQqoδ[τηg, 6πωg εlyαι xαι η Κ6πρog, διαvα ευχαQLστoivται oι d'νθqrυπoι εLζ την Tαπρo6αvηy με τov yυvαL-xεlo oτoλιoμ6, και μαλιατα απoαπcilyταE xαι πλ6xovταζ τα μαλλιααναQoqιxα με τα (6θιμα) πρoE την AQqoδiτη.

(Eυοταθιog, Σy6λια ειE Δ ιοvδαιov τoy Πεqιηyητrjl, παq. 591)

To ελληνιxo παρελθ6ν τηE Tαπρoβανηg επιβεβαιιilνεται χαι απo τηγλεπτoμεqη πεqιγqαφη τoυ Kλαfδιoυ Πτολεμαiου, o oπo[og xαταγqαφει τιgελληνιx6g oγoμασιεζ τηg νηooυ' μεταξυ αυτιilγ o Hλ[oυ λιμην, η Διog Axρα'τo Διoνυooυ Axqoν, o M6yαg Aιγιαλog' oι μιχQ6ζ νηο(δεg Ειρηνη τιαιMoνdxη, τα 6qη τoυ Mαλfu' ot πoλεtζ Mdρyανα, Ιωydνα ν,.α.

oι περιηγηοεtζ τωγ Eλληνων θαλαοooπ6Qωγ χαι γεωγgαφων δεν oταμα-τησαγ οτην νηoο Tαπqoβανη, αλλd επεxτdθηxαν xαι π6ραν αυτηζ οτα νερατoυ Ιγδιxoιj ωxεαγoυ.

o μεγαλog γεωγqαφoE Σxυλαξ o Kαqυανδειig(l9l πεqιηγηθηxε απ6 τανεqα τoυ Ατλαντιxof ωχεαγoιi(zο) μ61qι χαι τoγ πoταμo Γαγγη τηg ΙνδiαE(21)xατα τη διdqxεια τoυ 5oυ π.X. αιιbγα!

'Eναg δειiτερog μεγdλοg xαι oυναμα αγνωοτog 'Eλλην γεωγqdφog xαιπεριηγητηg, o Αλ6ξανδρog Πoλυlοτωq (2og-1oE αι. π.X.), ταξ(,δεψε oε 6λoγτoν αρxαlo x6ομo xαι d'φηοε π[οω τoυ μ€γιoτo ουγγqαφιx6 6ργo απo τooπoio ελαxιoτα απooπαoματα διαoιbθηxαγ. Στo 6qγo τoυ Tα Ινδιxd, χατα-γρdφει γεωγqαφιxθg πληqoφoqiεg αλλα xαι ατoι1ε[α απo τoν πoλιτιoμo τηζΙνδ|αg.

Bραγιανoι yolν οiiτε tμι/lυyoν iclθloυoιν oilτε o|νov π[voυoιl'' d'λλ'ο[ μ6ν αiτdιy xαθ' ixαατην f7μ6ραv δg iμεTg τrjν τρoQrjν πρoα[ε-νται, '{vιoι δ" αiτdlν δια τριdlν fiμεqdιν' cυg Qηoιv'Aλ4ξαvδqog δΠoλυloτωρ Bν τoTg'ΙνδιxoTg' xαταQρovoaαι δ6 θαyατoυ xαl παρ'οiδ6v fiyoiνται τ6 ξηu' πεlθoνται yαρ ε7vαι παλιyyενεαiαv, θεodgδ{ o66ουoιv'Ηραxλ6α xαl Παvα. oi xαλo'ιjμεyoι δi Σεμvol τ6ν'ΙιlδrΙly yυμνo[ διαιτdιyται τ6y παvτα 6iov.

(Kλη μη E Aλεξανδqε$g, ΣτqcυματεTg, 3, 7 , 60)

(19) o Σxtλαξ' εxτog απ6 γεωγρdφog-πεqιηγητηζ, ηταν μoυoιx6g xαι μαΘηματιx6g. Ηxαταγωγη τoυ ηταν απd τα Kαρυανδα τηg Ιωνiαg, πληoioν τηE Αλιxαqναοοoυ.(20) Σxfλαξ, Περ(,πλoυE Qιιν εxτ6q των Hραιιλtων oτηλcby), 1|2.(21) Φιλooτρατoq, Tα εLζ τoν Tυανtα Aπoλλιbνtoy, 3, 47 xαι ΑqιoτoτθληE, Πoλιτιιια,1332b.

Lι\HN' o ΦΩTΙΣTιΙΣ ΚAΙ EKΠOΛΙTΙΣTHΣ THΣ oΙKOYMENHΣ

oι πληqoφoq(εg πoυ μαg μεταφ6ρει o Αλ6ξανδqog Πoλυiοτωρ απo τηνιιαzρινη Ινδiα απoδειxνυoυγ oτι η μυθιxη εxoτQατεiα τoυ Hραxλ6oυg πqoEτην Ινδiα ε(γαι xαι αυτη, oπωg χαt τoυ Διoνυοoυ, 6να αδιαμφιοβητητo ιοτo-ι]ι7'o γεγoγog. Eιδαλλωζ' πωζ oι Ιγδoi, ελdτqευαν τoν Hqαxλη ωg θε6' xαι:τιδξ oι γυμγoσoφιστ69 απ' αυτoυE διηγαν οεμνo βio, 61oνταg ουγ1q6νωg τηνεi-i'ηνιxη oνoμαοiα Σεμνo(';

Miα αxoμη μαqτυρiα τoυ Πoλυ|οτωQoζ απo την Ινδ(,α αναφ6qεται οτηνι'{oo T6παξoν χαι oτoν oμιbνυμo χQυσoπQαoινo λ[θo.

T6παξoq νfioog"Ινδιxrj. τ6 iθνιx6y Toπαξιog.'Aλ{ξαvδqoE δ πoλυ[-oτωq @ηoiν δg εδqlαxεαθαι xαl iν τfi τdlν Toπαζlωu vfioφ δμωvυ-

μov λlθov τ71 vi1oψ xαl 6μoιoν εΙναι τfi χQo[α τoi y6oυ iλα[oυ'(Hqωδιαν6g, Πεq[ Παqωvdμcυz, oελ. BB1)

Η θαλαooια εξερευνητιxη πoρε|α τoυ Mιληο(,oυ πεQιηγητoυ επεxταθηxεz-cιι π€qαν τηg Ινδιxηg xερooνηοoυ. o Kλαυδιog Πτoλεμαlog δι6οωοε θοτωzcιι ελd'xιοτεg πληqoφoqlεg απ6 τoν διαπλου τoυ Πoλυiοτωρog πoυ εi1ε ωgτελιx6 πqooqιoμo τoγ x6λπo τηg Kiναg!

Toi δ' d'π6 τfig Xqυclfig Xεqooνfiooυ iπt τα Καττlyαρα διαπλoιlτ6ν oταδιαoμ6ν δ MαρTνog oix 6.xτtθεται' Qηoi δ6'Aλtξανδρoνc}"ναyεyqαQlvαι τrjν yfiv Βντε6θεv d.yτ[αν ε7vαι τfi μεoημ6ρ[α' καiτo6E πλtονταζ JταQ' αiτιjν iν fiμ{qαιg ε[xooι xαταλαμ6αvειv π6λιv2α6αg, d.π6 δ6 τ6y 2α66ν πq6g ν6τον διαπλεdoαyταg xαl μdλλονεig τd' εirbvυμα iμ6qos τιvαE ixδ6yεoθαι τα Καττlyαqα.

Tηv πλε6oη απ6 τηu Xqυoτj Xεqo6νηαo oτα Καττlyαqα δεll τηναναQi'qει o Mαqlvog (o Tdqιοg) ωζ ιπQoζ την απ6oταoη σεαταδ[oυE' λ6γει δε 6τι o Aλ6ξανδqoE εlyε αναyqd'ψει 6τι η yη απ'εxε[ εiναι αντιxqιv/1 πqog v6τo xαι 6τι oι παραπλ6oyτεζ αυτ{1ν oεεixοαι μ6Qεg Qταvουv oτηv πoλη 2α6α. Aπ6 την πoλη ταlν 2α6δν,πλ6oνταg πqoE ν6τo xαι ελαQρα πQoζ αQLστεqα εuτ6g xαπoιων ημε-ρcbv Qθανoυμε στα Καττtyαρα.

(Kλαυδιog Πτoλεμαiog, ΓεωyραQιxi1 Yφrjyη αιE, |, 14, 1)

o Αλ6ξανδqog Πoλυ[οτωρ εiναι o πριilτog πεqιηγητηg o oπo|og 6ναναιιδνα πQo τηζ Eλευoεωg τoυ Xριοτoυ διαπλ6ει την απ6οταοη απo τηνΧρυοη 1εqooνηοo (1εqo6νηοog τηg Mαλαιο(,αg) πQoζ τηγ πoχη Ζαβα (oημε-qrιι'o Xo Toι Mιν) xαι απ6 εxεi πqog την π6λη Kαττiγαρα, τηγ πιo απoμα_z.ρυoμ6νη πoλη τoυ τoτε x6oμoυ πQoζ ανατoλαg.

o Kλαυδιog Πτoλεμα(,og, θεωριilνταg οτι o Ινδιxοg ωxεαν6E εiγαι xλει-αrη θdλαοοα, υπ6θεαε 6τι oταγ ο Αλ6ξανδqog xατ6φθασε στηγ πoΧη Ζαβαουν€1ιoε την πορε[α τoυ για τα Καττ[γαQα πQoζ τo γoτo xαι δι' αυτo xαq-τογραφεi την πoλη γoτιoαγατoλιxα τηg Ζaβαq.

o Ινδιxog ωxεαν6g oμωE δεν εiγαι xλειοτη θαλαοοα xαι η πολη Kαττi-','αgα δεν βqιοxoταν νoτiωg τηg Ζα(3αg αλλd βoρε|ωg.

20-7

208 TΑ ΑΡXEΙΑ THΣ XAMENHΣ ΓNΩΣHΣ

XαρτεE τoιι Κλαυδιoιι Πτoλερια[,oυ τoιl 2oυ μ.X. αιrbνα. Argentinae, 1513.

oλεg oι νηoιlι 1ιεταξιi Aλβκbνog (BQετανi,αζ) xcιι Ιοι'lεQy[cl'ζ (ΙQλαyδiαζ) Ε7οιlι' oι'6μtατcι

ελληνιxα: Moι,α, Λ|μι,oq, ΑδρoE, Mονdclιδα.' Επiδιoν' Mαλαlιlg' Στo βo1ειιiτεριl oημεtιl

1111' 7ι|ιρτ11 ειxιlyitεται η νηoog Θclιiλη (Ιoλαν<\(α).

Aι'τ[zριι τ()ι| (tχQωτηQ[clιι τιον Aριυ1ιdτιοι, (xατιιl) βρ[oxοι,ται ιlι νηoιlι τoυ A'',αθoιλi' ι]

\'tiσoξ ΔLοσ'ι(lιlρ[ct 7Πcι^,ιΥcιicι)' xcιι l)ιlqειιiτερcι ιlι νηoιlι τιlιl ZηιηlJ[ιlιι' η Σα.qαπ[α xιιι 11

ogr,,cιιιι. Ει,τιjζ τιlιι Περoιxoιi xιiλπιlιl ειxoν[ξoι,τιιι ,11 1,ηoιlL Aρμotιιlν' Tιiλιl<. AQcιδιl<.

Θrιglριil' Aπφciνcι. Ιγdρcι xαι 'Ιxcιρι>c.

Ε-\ΛΗN' o ΦΩTΙΣTΗΣ KΑΙ EKΠoΛΙTΙΣTΗΣ TΗΣ oΙKoYMENΗΣ 209

-Boλ-Ξ

Crlιbi

lihqrπJlnι Ν:llr.l;π

Η xεντριxη oQoσεLQα τηζνηooιl Tαπρoβανη<

δQι Λ(ινxα) txει την oνoμC/--

olα Μαλlα;, την k'Lα oνo-

|ιασ[α με τo oQoζ Mαλtαζ'τηζ Θεσσαλ[αζ χαL τo αχQω-

τηρι Μαλtα< τηζ Πελοπoνη-σοι|.'..:

-- j*.:- - _:λΦ -:

J .\1lιtαιi Χερoιlι,ηoιlq. η

' '/-Ιl Zdl]α χCιι η it6λη;'| |ττι^lαQα' τ() εσχ(ιτo-,] ιι ε i'o τ ηζ o Lχo Lψι!νηζ

:ι-lιl1 11uo'o^o'r.

'Υ'5' {t$"-**ξξ-ξ},--'- ../ .οΞ: Ξ-*'|'!.*i

210 TΑ ΑPXEΙΑ TΙ1Σ XΑMENΗΣ ΓNΩΣΗΣ

'Eναg αλλog μεγαλοg'Eλλην πεQιηγητηζ, o Hqαxλειilτηg Mαqxιαν69 απ6τoν Π6γτo, τoπoθετεi τα Καττ(γαQα στoγ xολπo τηg K|ναg. o Mαqxιανog6xαγε τoγ περ1πλoυ τoυ xoλπoυ τηg KLναg π6γτε αιι.δγεg μετd τoγ Πολυ[-

στωQα.

'Aπ6 δ6 τoδ ΚοττιαQιoυ xτoταμoi Βxδ6yεται Καττ[yαqα, 6qμog μ6vΣινdιν δπαqyωv, δqιoν δ6 τηg iyνωαμ6νηg xαl oixoυμ{vηE yηg τdlvπq6g τfi μεoημ6q[q' μερrfiu.

Mαρxιαν6g, ΠερiπλουE τηg tξω θαλαααηg(Toυ τωu Σιyrilv κ6λπoυ πεq[πλoυg), 1' 46

Tα Kαττ|γαρα βριoxoταν πqαγματL στoγ xoλπo τηg Kiναg (Σινδν) xαιοημεqα αντιοτοι1otiγ στηγ πoλη Xα'ιπoνγx τoυ Bιετνdμ, oπωg επιβεβαιιilνε-ται χαι απo xαρτη με τtζ εμπoριx6g oδoυg τηg αρ1αιoτητoζ, πoυ βρioxεταιoτoν υπ6γειo oρoφo τoυ Eθγιxoυ MoυοεLoυ, PaΙazzo Massimo, τηg Pιbμηg

(βλ. ειx. 120).

o Αλ6ξανδqog Πoλυiοτωρ ξεxi,νησε τηγ πoλri1qoνη περιηγηοη τoυ απ6τηγ M(λητo τηg Ιωνiαg, διηλθε απo τιg αxτ€g τηg ΛυxLαgQ2), τηg Κιλι-ιιLαqQ3), τηg KfπqoυQ4), τηζ Συq[αg, τηg Παλαιoτ[,νηg, δι6οxιοε την Eqυθρα

θdλoooo,,'), εξηλθε oτoγ Ινδιx6 ωxεανo, 6xαγε τoγ πεqiπλoυ τηg ΙνδιxηE

1εροoνηοoυ, εν oυνεxεiα τoν πεgiπλoυ τηg 1εροoνηooυ τηζ Ιγδoxiγαg, διανα xαταλτ]ξεt στoγ xoλπo τηg K[ναg χαι τηγ πoλη Kαττ(,γαqα(26), τo 6Qtoγ

τηg oιxoυμ6γηζ γηζ.Αξιooημεiωτη ε(,ναι η ουγxqιoη oτην oπoiα πρoβα|νει o Kλαυδιog Πτo-

λεμαiog ανdμεoα οτην θαλαooια πoρεiα τoυ ΠoλυioτωQoζ απo τo xατιilτατooημεio τηg Xqυοηg 1ερooνηοoυ (Σινγxαπoυqη) μ61qι τα Καττ[γαqα, xαιoτην θαλαooια πoρε[α τoυ Θεoφlλoυ χαι τoυ Διooxορoυ απd τo αxqωτηριoτων Αρωμdτων μ61ρι τo Πqαooν αxqωτηqιo.

παqα6αλωμεν τ6y d'πo τfig Xqυofig Xεqαoντjoου μiyqι Καττιyαqιυνπλoδν, oυyxεlμεvoν ζx τε ε'[xοoι f1μεqων τ6ν Bπi 2α6α9 xαl Εξ&λλων τιvdιν τ6ν iπl τα Καττ[yαρα, τφ πλζl τζl d"π6 τdιν

(22) Mαxρα, νξoog Λυxiαg, δg Aλ6ξανδρog θν πεqiπλφ αιiτfrg. (Στ6φανog, Εθνιxα. aεΧ-

428)(23) ΑλθξανδqoE Πoλυioτωρ' απooπ. 89-93.

(24) Xυτρoi, Κιjπρoυ π6λι9... Aλ6ξανδρo9 θν τΦ πεqi Kυπρoυ' (Aλ6ξανδqog Πολυioτωρ,απ6oπ.94)(25)'Aλ6ξανδροE iν τζι πεqlπλφ τijE'Ερυθρdg θαλαττηE λ6yει δQειg ioqcιxtvαι τετταρα'xoντα πfi γεαlν τ6 μijxoE xαl y !νog xαqx[vιιν... (Aιλιαν69, Π εq i Q{αεωg των ξilωv, l7 , 1').

(26) xαL δι'δγ θxτiΘεται διαoτηματων ιατα τ6ν πλoδν τ6ν απ6 τ{g'Ινδιxηg μ61qι τotτdlν Σινδγ ι6λπoυ παi Kαττιγιiqων. (ΠτoλεμαLog, ΓεωyqαQιxη ΥQιjyηαιE' l,13' \)

ΕΛΛHN' o ΦΩTΙΣTtΙΣ KAΙ EKΠOΛΙTΙΣTHΣ THΣ oΙKoYMΕNHΣ

d'λλωv τινδιl τcb^ι, BπI τα Καττtyαqα, τQ πλζl τQ dπ6 τlν'Aqωματων Επl τo Πρααoν d'xρωτrjqιoν' αυyxειμ6'vφ xαl αδτφ 'ix

τε τdlv Τoων fiμεqωy ε|xooι τσlν Βπl τα'Pαπτα xατα Θε6Qιλoν xαlΒξ d'λλων πολλclν τ6y θπi τ6 Πραooν xατα Δι6αxoqoν..'

Ag παqα6αλoυμε την θαλααoια πoqεlα απ6 τηv Χqυαiγ yεqo6uηooμ6χQι τα ΚαττlyαQα' πoυ απoτελεlταt απ6 διαqxεια εixooι ημερc[lνμ6xρι την 2α6α και απ6 μεριx6E αx6μη ημ6Qεζ μ6xqι τα Καττ[yα-Qα, lΙε τηv θαλαooια πoqεlα απ6 τα Aqcbματα μixQι το Πqααoναxqωττjqιoν' πoυ απoτελεlται xαι αυτ/1 απ6 αναλoyεg εixooι ημ6-qεg μ6yρι τα Pαπτα, odμQωνα με τoν Θε6Qιλoν, xαι απ6 αλλεg πoλ-λ{g ημ6qεg μ6xQι τo Πqααou αxqωτi1ριou, αdμQωvα με τoy Δι6oxo-Qoν...

(Kλαυδιog Πτολεμαiο g, ΓεωyραQιxfi Υφrjyη oιg, L, 14, 3)

Τo αxqωτηqιo τωγ Αqωμdτων (Γxoυαqνταφoυι) εiναι τo αγατoλιxoτεqoαημε[,o τηg Aφqιx{g xαι ευqi,oxεται 220 1λμ. δυτιxα τηg νηοoυ ΣoxdτqαgιΠαγxα[αg), η oπo|α στoυζ 1αρτεg τoυ Πτoλεμαioυ oνoμαξεται Διoοxoυ-qιαg. To Πqαooν αxqωτηqιο ε(,γαι τo αxρωτηqιo τηg Kαληg Eλπ[δog xαιατοτελεi τo νoτι6τερo αxρo τηE Αφριxηg, ενιil η π6λη Ραπτα βqιοx6ταν οτηνoημεqινη Τανξανiα. Eiναι τυ1α[o 6τι oτo γoτι6τερo αxρo τηg Αφριxηgετλευσε, oε d.γνωοτεE επo16E, o Διooxoρog, xαι μdλιοτα oqμιbμενog απo τηννηoο ΔιoοxoυQiα;

o Ελληνιxog πoλιτιομ69 εξαπλιbθηxε αε oλ6xληqo τoν πλανητη. o',,oνog των Oλυμπ[ων διαμoρφωσε χαι επιτd.1υνε την αν€λιξη τηg ελληνιxηg

φυληζ, η oπoiα με τηγ oειqα τηg θγινε o φωτιοτηg xαι εxπoλιτιοτηg τηg

οιxoυμ6νηg. Oοoι oημεqα μα1oνται τoν Eλληνιομ6 xαι την oρΘoδoξlαιιαταLoπoνofγ, διoτι εiγαι oαγ να μd1oνται την πηγη τηζ ξωηζ παγxoομ[ωg,zαΘιbg τo ελληνιxo οτoι1εioν, πqoΤ6ν θεiαg βoυληoεωg, εxτε[γεται απ'(ι7,Qoγ ειg αxρoν οτoν πλανr]τη.

Πραγματι, μoνη li 'Ελλαs d'ψευδiE d'νθρωπoyoyεΓ, διoτι oπωg λ6ει xαιο Διογ6νη9 Λα6qτιog, απo τoυg'Eλληνεg αq1ιoε τo γ6νo9 των ανθριilπων.

Λαvθαyoυαι δ' αiτoδg τα τdly 'Ελλiγνcυν κατoρθcbματα' iι.Q' λu μi6τι yε QιλoooQ[α, d'λλα xαi y6vog d'νθqcbπcυν fiqξε.

Δ ιαQειiγoυν o' αυτoιig τoυg ιδ[oυE τα κατoqθrbματα τ(ι)'ι, Ελληνωv,απ6 τoυg oπotoυg αqyιoε 6yι μ6νον η QιλoooQ[α αλλα xαι τo y6νogτων ανθρrbπωv.

(Διoγ6νηg Λα6qτιog, Β[οι Φ ιλoαoQων, 1, 3, 1)

Mε oυqανιoυg βλαoτofg πoυ βλαοτηοαν απ6 τoν γoνo τoυ αιθ6ρog χαQα-z.τηq(,ξει τoυg 'Ελληνεζ χαt o Aναξαγoραg.

21t

212 TA ΑPXEΙA THΣ XAMENHΣ ΓNΩΣHΣ

ΓαTα μ6γιoτη xαi Δι6g Aiθriq, δ μ6ν d.νθqtbπων xαl θεclu yεν!τωq,rj δ' δγqo66λoυg αταy6ναg uoτiαE παqαδεξαμ6vη τixτει θvητotg,τixτει δ6 6oραv Qiλα τε θηqdlν, 6θεν οδx d'δixωE μiτηs πd'yτcυvνεν6μιoται. yωqεT δ' δπloω τα μ6v Βx yαlαg Qdντ' εig yαiαν, τα δ'd'π' αiθεqioυ 6λαoτ6yτα yονfig εig oδρανιoy πd'λιy fiλθε π6λoν'

Aπ6ραντη Γη xαι Aιθ6qα τoυ ΔιoE, yεννητoQα των ανθριbπωv xαιτων θεcbν, η oπolα (Γη) δεy6μενη v6τιεg υyQ6ζ oταy6νεE yενναθνητoιiE, yεννd' την τρoQrj δια τα ανθqιilπιιlα Qιiλα xαι τα αyριαξdlα, xαι δixαια δι' αυτ6 6yει θεωqηθεi μητ!ρα 6λωιl' ΞαvαQ6ρνειπ[αω 6oα 6yoυν Qυτρrboει απ6 την yη εLζ την yη, εyrΙl 6αα ε6λα-στησαν απ6 y6vον τoυ αιθ6ρog, παλιν ειζ τoy oυρd'νιoν θ6λoν επι-ατq6Qoυv.

(Aναξαγ 6q αg, A πo oπ ασματ α' απ6oπ. 112)

o αιΘηq εθεωgεlτo τ6πoζ χατoι}ιιαζ τoυ Διog, αλλd xαι oπινΘηq, €ναυ-σμα τηζ ξωηg xαι αριοτoν oτoι1ε[oν τoυ xoομoυ(27).

o γ6νog τoυ αιθ6qα, εiναι o αQιστoζ γ6νo9 τoυ Δι69 απ6 τoγ oπο[ονεβλdoτηoαν oι υtoι τoυ φωτ6ζ xατ'εντoλfγ Θεor]. o θεiog αυτ6ζ βλαoτog, oθεiog αυτ6E γ6νo9 δεν ανr]xει οτoν Δ[α, αλλα οτoν Δημιoυqγ6 τoυ Δι6E xαιoληg τηE πνευματιxηE ιεqαq1iαg, Ιηoor1ν Xqιoτ6ν.

Δεν υπdq1ει πq6θεοη qατoιoτιxη υπ6q τηg ελληνιxηg φυλTiζ xαι αυτ6πoυ απoμ6νει στoυζ Eλληνεg, 6πω9 xαι oε oλoυg ανεξαιq6τωζ τoυζ ανθριil-πoυζ πoυ θεωρoιiν τoυg εαυτoriζ τoυζ υιoυg τoυ Φωτ6g, εiγαι να απoδε[ξoυν6τι εiναι πqdγματι θεioι βλαοτoi, αρνoυμεγoι τo yαqαyμα τoυ θηρ(nυ"Βτoι,θα xερδiooυν την βααιλε[α τωγ oυqανιilν xαι Θα επιoτ96ψoυγ ειζ τoγ olxoγτoυ Πατq6g, δι6τι 6πω9 λ6ει xαι o Αναξαγ6ραE, 6αα εβλdoτηoαν απ6 τoνyoνoν τoυ αιθΕqog, παλιν εLζ τoν oυρανιoν θ6λoν επιoτρ6φoυν'

(27) πd'αι ξωoTαιν '{ναυoμα' δψιφαvfiE Aiθi1ρ, x6oμoυ oτoι1εioν d'ριατον. (Π!μπτοgoρQιx6g'Yμνοg).

9. o ΣEΡAΠΙΣ zΕΥΣ ΚAΙ o EΛΛANtΙoΣΠoΛΙTΙΣMoΣ THΣ AΙΓYΠTOY

Kατd τιg πανdq1αιεg επo169 πoυ oι 6ννoιεg πoλιτιoμog. ηθog, ooφ[α xαιιδαγιxd ηταν παντελιbg dγνωoτεg' oι oλιiμπιoι, υπηQετΦνταg τo θε[o ο16διoτoυ Xqιοτoυ, αν6λαβαν τoν εxπoλιτιομ6 xαι τη διαπαιδαγιbγηoη oλ6xληρηgτηg oιxoυμ6νηg.

M[,α απ6 τιE αναρ(,θμητεζ πεQιoχ6g τηE υφηλioυ πoυ δ61θηxε την ευεQγε-οiα τoυg ηταν xαι η χωQα τηg Aιγriπτoυ η οπo|α 6λαβε την oνoμαoiα τηg απ6τoν 'Eλληνα Α|γυπτo, τoγ υι6 τoυ Bηλoυ χαι τηζ Αγ1ιρ6η9, xαι δiδυμoαδελφ6 τoυ Δαναotj.

o Αιγιiπτιog ιοτoqιx6g Mαν6θων (309-241π.X.) μετθφQασε στα Eλληνι-zα τα ιεqα Αιγυπτιαxα xεiμεγα, απ6 τα oπo(α oλ(γα απooπdoματα 61oυνδιαοωθε[. Στoν τqiτo τ6μo των Aιyυπτιαxcbη o Mανθθων εξιοτoqεl oτι oπριilτog dνθρωπog πoυ βαoiλευσε στoυζ Aιγυπτioυg, ηταν o'Ηφαιοτog.

ΣιiμQωνα λoιπ6ν με τηy ιατoq[α, ο Mαν6θωy ατoν τqlτo τ6μo τωνAιyυπτιαxιbν υπoμνηματων, ιoyυρlξεται 6τι πqcbτog απ6 τoυEανθqιbπoυg ε6αα[λευoε ειζ τoυζ AιyυπτIουE o 'ΙΙQαιoτog, o oπologυπrjρξε δι' αυτo'ιjg xαι o εQευq6τηg τoυ πυq6g'

(Ιωαννη g Λαυq6ντιo g, De Ιulensibus, 4, 86)

Mετα τoγ'Ηφαιoτo, 6πωg xαταγρdφει o Mαγ6θωγ, βαolλειpε o 'ΗλιoE'1ια 30.000 1q6νια χαι εγ ουνε1ε[α o Κρ6νo9 χαι oι διilδεxα oλtiμπιoι για3984 1q6νια.

'Hφαtoτου yq6νog oix '6ατι δια τ6 νυxτ6g xαl fiμ6ραE αι3τ6ι, φαiιrειν'"Hλιog "Hφαloτoυ iβαolλευαεv θτcbv μυqruδαg τqεTg. "ΕπειταΚρ6voE, φηcl[, xαl oi λoιποl θεot διbδεxα Ββααiλευoαv 6τη Υλπδ.

(Mαν6θωv, Aιyυπτ ιαxd', 5c, 9)

Mεταξυ των πqιilτων βαoιλ6ων τηg Αιγυπτoυ xαταταοσoγται xαι απoτov Ι. Mαλαλα, o 'Ηφαιστoζ χαι o Eqμηg.

214 TA ΑPXEΙΑ TΗΣ XΑMENHΣ ΓNΩΣΗΣ

'()ταv o Εqμis rjλθε ειg την Atyυπτoν ε6αα[λευσε ειζ τoυg Aιyυ-πτloυg....xαι μετα απ' αυτoy ε6αolλευoε o 'ΗQαιoτog....Toν δε'Η Q αιoτoν θ ε6ν εxαλoυιl'

(Mαλαλαg' Χρoνικi1 Ιoτoρ[α, oεχ.23, εxδ. oxonii)

H παρoυο|α των Oλυμπ[ων oτην 1ωqα τηg Αιγtiπτoυ εiγαι ταυτoχQoγηxαι δεγ πρoηγεiται 1ρoνιxd xαπoιog απ' αυτoυg. oι Aιγιiπτtoι τoυζ απ6δω-σαγ τιE διxθg τoυg oνoμαolεg xαι θται o Ζευg oνoμdoτηxε Aμμων Ρα xαιΣ6ραπιg, o Δι6νυοoE ooιριg xαι Σε(,ριog, o Απoλλων Ωqog, η Δημητρα'Ιoιδα xαι o'Ηφαιoτog Φθα.

Aπ6 τoυE παλαιoιig μυθoλ6yουg των Ελλτjνωy xαπoιoι oνoμαξoυι'τoν'oαιριv Δι6vυoo αλλα xαι Σεiqιoν.

(Eυoθ6ιοg, Ευαyy ελιxrj Πqoπαqααxευrj, 1', 9, 3)

Λ6vε 6τι o πqεo1dτεqog xαλεlται απo τουg Aιγυπτloυg ΩρoE xαιαπ6 τoυg 'Ελληνεg Aπ6λλωy.

(Πλουταq1og, Περ[ 'ΙoιδoE xαl oα[ριδoE,356)

Και o μεv ooιριg εqμηνειiεται ωg Δι6vυoog, εvc|l η 'Ιoιg ωg Δiμη-τQα.

(Δι6δ. Σιxελιιbτη g, Β ι6λιοθfi xη, t,13)

To 6νδoξo παqελθ6ν των πανdρχαιωγ Eλληνων χαι τωγ oλυμπiωl'ΠατqιαgxΦγ τoυE παq€μεινε αγνωοτo για xιλιαδεg 1q6νια, 6πω9 απεxdλυψεo Αιγυπτιog ιερ6αg Σωγ1ιg οτoγ Σoλωγα πoυ επιοx6φθηxε την Αiγυπτo στα

μ6οα τoυ 6oυ π.X. αιιilγα.Δtv θα ooi τ6 d'πoxqιjψω xαθoλoυ, dλλα θd. αoδ τo εtπω yαριv ooι1xαi τfiE π6λεcΙlE oαE, xαi πqo παvτων yαριν τfiq θεd'E' fi δποlα xαiτi1ν iδιxτjv oαg π6λιν xαl τrjν iδιxrjν μαE Ξλαβε δπo την πρoαταo[αι'τηg xαl d.νtθqειllε xαi Bxπαlδευoε, πρdlτoν μ6ν τrjν iδιxην oαg xατιiylλια'{τη iνωρ[τερα, d'φoi παq6λαβε τ6 oπ6ρμα oαg dπo τrjν yfiτ,xαl τ6τ, "Hφαιoτoll, '{π€ιτα δ6 αiτrju θδω τfiν iδιxrjν μαζ.Aφ' δτoυ δεiπoλιτioθη δ τ6πog μαg Βδdl, tyoυν περαoει, xαθιilE φ6qεται yQαμ-

μ6νoν εig τα iεqα μαE βιβλ[α, δxτcb yιλιαδεg Ξτη.(Πλατων, T lμαιo g, 23, b-e)

Η εξιοτoqηση τoυ Αιγυπτioυ αρ1ιερ6α πQoζ τoγ Σ6λωγα, 6γινε οτηνπ6λη Σdιδα, η oπoiα βριox6ταν oτo δ6λτα τoυ Nε[λoυ xαι ηταν απoιxiα τωγAθηνα(ων.

oι Aιyι3πτιoL τηy Aθηνα πoυ ευqlαxεται στην Σd'ιδα, την α6'6oνται?tαι την τιμodν μlα Qoqd' τoν yρiνo τελcbνταE εoρτrj, την oποlα ονo-μd'ξουv oλυyνoxαtαo. Επειδrj λoιπ6v στoυζ AιyυπτloυE o yρ6νo;xαθoqlξεται α6μQωνα με τη1'' πανrjyυqη, oι περιoo6τερoι τoπoθε-

o ΣEPAΠΙΣ ZEYΣ KAΙ o EΛΛANΙoΣ ΠoΛΙTΙΣMoΣ THΣ ΑΙΓYΠTOY

τιbνταg τα λυyνd'ρια στιζ oyεδ|εg τoυg, πλloυν μ6αcυ τoυ Nεiλoυoτηv Σαιδα' ?tαL αφo'ι3 φθαooυν στoν να6, oπoυ ευρlαxεται τoαyαλμα τηE θεαE, τηροtν τιE θρηαxευτιx6g τουg τελετ{E 6τoι 6πωEoρiζει o v6μog. Και τα λυyναqια xαlνε ατην 'ιjπαιθρo xoντα oτιgoxην6'E 24αι τα xqαoπεδα του περι66λου xαι η Σαιg Qεyyo6oλαει μειεqη Qωτια oλη εxεiνη τηv νtyτα. oooι απ6 αδυvαμiα ε[τε απ6Q66ο δια τo ταξiδι, εiτε δι6τι @ανηxε xαλ'ιiτερo o' αυτoιjg να μεl-voυv χαι δεv Qθd'uoυν στηu Σαιδα, τιμodv την Aθηνd' χατ' o[1loy.Και υπoλoylξoνταg τov xαιρ6 τηE εoρτi1g, o xαθ6'ναE oτην π6λητoυ αyα6ει τα λυyνd'qια χαι υμνεl χ,αL την δoξd'ξει. Και εξαιτlαgαυτcby o Hρ6δοτog λ6ει 6τι δεν ylνεται μ6νoν oτην Σαιδαη πανrj-yυQη, αλλα xαι oε oλ6xληqη την Aiyυπio'

(Θεμioτιog0), ΠQoζ Aυτoxqατoqα Κωναταντιov, 7, 1)

o φιλ6ooφoζ Θεμιστιoζ μαζ γνωστoπoιεi 6τι η Σdιg ηταν απoιx|α των_\θηναiων η oπo|α εξελi1θηxε oε x6ντρo λατqεiαg τηg Αθηναg με αxτινoβo-i.[α οε oλoxληρη την Α(γυπτo.

'oooι 'Eλληγεζ χαι Αιγυπτιoι δεν xατdφεQγαγ να φθdooυν οτην Σdιδαzατaτη διdqxεια τηζ εoQτηζ, τtμofσαγ την Αθηνα στιζ π6λεtζ τουg παι μdλι-στα στιζ oιxεlεg τoυg. To γεγoν6ζ 6τι η εορτη δεγ τελofνταν μoνoν oτηνΣαιδα, αλλd oε oλ6xληqη την Αiγυπτo' φανεριilγεt την επιδQαση τωγoλυμπiων oτογ εxπoλιτιoμ6 των Αιγυπτ(,ωγ xαι την διαμ6qφωση των θQη-

οxευτιxιilγ αντιληψεων, των παQαδ6oεωγ, των ηΘιilν χαι των εθ(μων τoυg._\ξιooημε[ωτο εiγαι oτι xατa τη διαρxεια τηg εoqττ]E πoυ oνoμαξoταν)-υxνoxα[α, τα λυxναqια ιixαιγαν oλη την νtixτα, ενιb η Σdιg φεγγoβoλorioεuε ιεqη φωτια.

Mε ιερη φωτια φεγγoβoλdει oημεqα xαι o Nαog τηg Αναoτασεωζ σταΙερoo6λυμα, oπoυ βqloxεται o Πανdγιog Tdφοg τoυ Ιηοot Xριοτoιi. oπωgοτην Σdιδα oι πιoτol αυν6qqεαν απo oλoxληQη τηγ επιxgd.τεια τηE Αιγιi-ττoυ, θτoι xαι oημεqα oι oqΘ6δoξoι XριατιανoI oυqρ6ουν oτα Ιεqoo6λυμαατo oλ6xληQη την oιxoυμ6νη, Φοτε να παραοτoυν oτην τελετη τoυ ΑγioυΦωτ6g χαι να υπoδεxτoυν.τo Φωg τoυ xoομoυ.

Mετα τoγ'Ηφαιoτo, τoν Eρμr], τoν oοιρι-Διoγυoo χαι τoγ Ωqo-Απoλ-i-ωνα, την βαoιλεiα τηg Αιγriπτoυ <διαδ6xεται>> o Θor]ληζ.

Και μετcL τον'oαιqι 6ααlλευoε o Ωρog, xαι μετα τov'Ωqo 6αα[λευ-oε ο Θoιjλιg' o oπolog πrjqε με ιαyυqrj δdναμη υπ6 την εξoυolαvτoυ 6λην την yην 6ωg τov Ωxεαν6.

(Mαλαλαg, ΧqoνoyqαQ[α, Λoγog 2og, oε}". 2)

l l) o φιλoοoφog Θεμ[οτιog θξηoε τoν 4o μ'X. αιιilνα, xαταγ6ταν απo την Παφλαγoν[α παιt|ταν ιδρυτηg τηE φιλoooφιxηg oxoληg τηg Kωνoταντινoυπoλεωg.

215

216 TΑ ΑPXEΙΑ TΙ{Σ XΑMENHΣ ΓNΩΣΗΣ

Kατα την παναq1αια αυτη επo1η o ooφ69 Θoυληg εξαπλωοε την βαoι-λεiα τoυ oε oλoxληρη τηγ oιχoυμ6νη. Απ' αυτ6ν 6λαβε την oνoμαο(,α τηg ηνηοog Θoυλη, oτην oπolα 6φθαoε τo 330 π'X o Eλλην φιλoooφog xαι εξε-qευνητηE Πυθ6αg o Mαoαλιιbτηg.

o ΠυθειiE λ6ει 6τι η (νi1oo) Θoυλη απ6yει απo τη Bqετανιxη yη6ξι μ6qεg πλεdαηE πQoζ την αρκτo xαι 6τι ε[ναι xoντα στην παyω-μ6νη θαλαooα.

(Στqα6ων, Γεrιγ qαQιxα, 7, 4, 2)

Στην Θουλη αναφ6qεται xαι o 'Eλλην αοτqoνoμog Κλεoμηδηg (2og μ.X.αιιilναg), o oπoiog xαταγqαφει oτι απ6 την παγωμθνη νι]oo ξεxινα o αQχτι-xo6 x"lx}τoE, μ6αα oτoγ oπolo xαπoιoι απ6 τoυg αοτεqιoμotig εiναι oqατο[oλην την ημθQα.

Toig μ6v yαq iν Θodλη αυμπiπτει δ θεqιν6g τqoπιx6E τrp d'ρxτιxQ'..d'qxτιx6g μi'v yιv6μεvog, 6τι πεqιλαμβαvει τα d'ειφανfi τrlv d'oτqων...

(Kλεoμηδη E, ΚυxλιxrjE θεωρIαE μετ6ωqoν, oελ. 70).

o οoφ69 Θoιiληg xυριαρ1ηoε oε oλo τoν αq1αio x6ομo xαι 6ταγ xd,πoτεεπιoxθφΘηxε τo πεqiφημo μαντε|o τoυ Σεqdπιδog Δι6g, τo μεγαλυτερoμαντεioν τηg Αιγtiπτου, ξητηοε χQησμo oγετtlι6 με τα σπoυδαiα πoυ ε[1επqdξει χαι με τoν βαoιλθα πoυ μθλλει γα τoν διαδε1θεi.

Θoιiλιg' αυτ69 6αo|λευoε ειE oλ6xληρη τηv Atγυπτo xαι μ6yρι τoνΩxεαv6 xαι μ[α απ6 τιg vriαουg τoυ απ6 τo διxο τoυ 6νoμα ovoμα-oε Θoιiλη. Mε 6παqoη δια τα xατoqθrilματα τoυ 6φθαoε ειζ τoμαντεioν τoυ Σεqαπιδog xαι αQot θυotαoε qιbτηoε αυτα' " πεg μαg,δυvατ6 δια τoυ πυρ6E, αληθιν!, μαxαριε, πoιj ξεπεqναg τoν αιθ6-qιoν δq6μοv, πolog μπ6qεαε vα xd'νει τooο oπoυδαiα πρo τηg διxrjgμoυ 6ααιλε[αE, xαι πolοg θα υπαqξει μετα απ6 εμ6να;'' Και 1ρη-oμ69 εδ6θη ειg αυτ6ν:" Πqrtlτα Θε6g, μετ6πειτα Λ6yoE xαt Πνεdμα oυv αυτιily' 6λα ε[ναιαdμQυτα xαι oδηyo'ιiv ειE 'Εναν, του oπoloυ η εξουolα εiναι αιrb-νιοg. 'Ετrlι με yQiyoQα π6δια 6d'διζε, θνητ6, που διανtε4 αQαν6-ρωτη ζωτj''.Και αμ6oω9 μ6λιg εξrjλθε απ6 το μαντε[oν, με παyoυQy[α απ6 τoυElδιoυg εαQαyη εLζ την AQριxlj.

(Λεξιx6 Σοdδα, λημμα Θoυλιg)

o 1qηoμ6g τoυ Δι69 απoxαλfπτει στoγ Θofλη την τριαδιxη φυοη τoυΘεoυ o oπoiog δια τoγ Θεioυ Λ6γoυ χαι τoυ Αγ(oυ Πνεriματog ευqiοxoνταιοriμφυτα xαι oδηγoυν ειg 'Eνα. Eαγ o Ζευg !ταν θεog' πιilg ε|ναι δυγατoν γαoμoλoγεi Πατθρα, Yιoν xαι Aγιoν Πνευμα; Δια τoυ ανωτ6qω 1ρηομoιi επι-

o ΣΕPΑΠΙΣ ZΕYΣ KΑΙ o EΛΛΑNΙoΣ ΠoΛΙTΙΣMoΣ TΗΣ AΙΓYΠToY 21-

σφQαγιξεται χαι παλι η oγτoλoγιχη υπooταοη xαι η θε[α απoοτoλη τoυ Διo;.ο orτoιoζ απoxαλεiται απο τoυg Aιγυπτioυg Σ€qαπιg xαι Αμμων.

Σινrbπιoν yαq δρog Βoτlν Bv M6μQιδι' iν δ τoi Σαραπιδog [ερol'iiτoι τoi Δι69 fiν, oδ τ6 iιyαλμα μετεxoμloθη εig τιjν πλι7o[oι''Aλεξαvδρειαv.

Δι6τι υπαqyει 6ρog ΣινcbπLoy στην M6μQιδα, oτo oπoio ευqιoxo-ταν ιερ6 τoυ Σεραπιδog, δηλαδrj τoυ Δι6g, τoυ oπotoυ τo αyαλμαμετεxo μ[oθη στη 1'' A λεξανδρ ε ια.

(Σy6λια ειζ τov Δ ιονdoιoν τoν πεQιηyητιj ' 255' a)

α0τ6g ξειiE Κqoνlδηg, αiτ6E μ6yαg 66qιμog''Aμμων, xoiρανog d'θα-νατtυv, πqoτετiμηται δ6 ΣαραπιE.

Aυτ6E o ZευE o υι6E τoυ Κρ6νου, αυτog o μ6yαE ιαyυqoE Aμμοlν,αυτ6ζ o αρyων των αθανατων' πoυ 6yει πρoτιμηθεi να απoxαλε[ταιΣαραπιE.

(Mαvτιxιj Aνθoλoy [α, Mdξ. Πλανoυδηg' επlγραμμα 49)

Koλclooια[α ιεφαλη τιlιι ΣεQαπu\ιlζΔι65 απιi την AλεΞανδρεια rηΞAιiι1iiγγ91ι, 2og αι. μ.Χ. Moιιoεb Bcιτι-xανιliι.

218 TΑ APXEΙA TΗΣ ΧAMENHΣ ΓNΩΣHΣ

' Hv δ6 πωE xαl xατd' δα[μoνα iεqομηνlα τol μεydλoυ θεoi, 6v Δ [α

μ6v "'Ελληvεg, Σ6qαπιν δ6 xαλoioιν Aiγdπτιoι' fiν δ6 xαi πυq6gδαδoυy[α' xαl τοiτo μ6yιoτον Bθεαoαμην. 6απ6ρα μ!ν yαq fiν xαl δfjλιog κατεδdετο xα[ νdξ fiv oδδαμοσ, d'λλα d'λλog d'ν6τειλεν ijλιogχατα2tεQματiξων' τ6τε yαq ε\δoy π6λιν Βqlξoυαα πεqi xαλλουEoι3qαvφ. iθεαoαμην δ6 κα[ τov Mειλ[yιoν Δ[α xαl τ6v Δι69oι3qανloυ νεcbv.

Σι3μQωνα με τov θεo rjταv o ιεq6g μivαg του μεyd'λoυ θεοe3, τoνoπolo oι'Ελληvεg ovoμαξoυν Δ[α' ενcb oι Aιy'ι|πτιoι Σ6qαπι. Γιν6-ταy χαι' η λαμπαδηδoQoqiα τoυ πυqog' xαι αυτ6 τo απoυδαι6τατoτo ε[δα. Δ ι6τι rjταν 6ραδυ xαι o rj λιog 6δυoε xαι δεv fiταν πουθενανdyτα, αλλα 6ναE αλλοg fiλιog αv6τειλε διαoπιbνταg (τo clxoταδι)'τoτε ε[δα την πoλη vα Qιλoνιxεi δια τηv oμoqQια ειg τov oυqαv6.Ε[δα xαι τov Mειλ[yιo Δlα χαL τoν lrαo τoυ oυqαvloυ Δι6g.

(A1ιλλ6α9 Tατιοg, Leucippe et Clitophon, 5,2, |\

'Ηταγ βραδυ, πεQιγQdφει o Αxιλλευg Τατιog xαι παqoλo πoυ o ηλιog εi,7ε

ηδη δυoει, δεν υπτ]q1ε σχ6τoζ, αλλd φωE. 'Eναg διαφοqετιx6g ηλιog ε[,1ε ανα-τε|λει. 'Hταγ 6να9 ηλιoE εxτυφλωτιx6g, ηταν o Mειλlxιog ΖευE ψε τoν oυρα-

γιo γαo τoυ, με τo πυqινo oxαφog τoυ, πoυ μετι6τqεψε τη νυ1τα αε ημθqα!To μαντεioν τoυ Σερdπιδog Διog, απo τo oπoio δ6Θηxε o xqηομ6g oτoν

οoφo Θoυλη, βριοx6ταν στηγ M6μφιδα, η oπoiα ηταν η πqιbτη πqωτευoυoατoυ ηνωμ6νoυ βαοιλε|oυ τηg Ανω χαι τηζ Kdτω Aιγriπτoυ. 'Ηταν παναρ1αιαπoλη πoυ δ6oπoξε oτην εiooδo τoυ δθλτα τoυ Nε[λoυ, μθχQt πoυ xαταοτρα-

φηxε απ6 τoν Πθgοη ηγεμoνα Kαμβr]οη τo 525 π.x. Oταν επi MεγαλoυΑλεξανδqoυ η Αλεξανδqεια oq(οτηxε πqωτεtioυσα τηζ Αιγυπτoυ, η M6μφι-δα εξαxoλoυθηoε να θεωqεiται η θqηoxευτιxη μητqoπoλη των Aιγυπτiων.

o M6γαg Aλ6ξανδqog iδρυoε oτην Αλεξdνδqεια 6να δευτεqo ΣεραπεTaι'.τo oπoio ηταν xαι αυτo αφιεqωμ6νo οτoν πατ6qα τoυ Αμμωνα Δ(,α. oται'ειoηλθε oτην Α|γυπτo, 1αιqετioτηxε απ6 τoυg Αιγυπτioυg ωg oωτηqαg, oτf-

φθηxε Φαqαιil οτoγ γα6 τoυ Φθα χαι αγαγγωQioτηxε απo τoυg εxε[ ιεqε(g ω;υιog τoυ ΑμμωνoE Δι6g.

Στo ΣεραπεToν τηg Αλεξανδρειαg υπηρ1ε αγαλμα τoυ Διog τo oπoio ω1

εx θαυματoζ tσoQQoπoυoε oτoγ α6qα. Eντυπωση πQoχαλε(, xαι η μαρτυqiαoτι o ναog ηταν xαταμεoτog απo λαξευμdνουg οε μαqμαqα oταυqofg'xατιπoυ αφηοε αoυγx|νητoυζ τoγ Eπiοxoπο Θεoφιλo χαι τoυζ βανδdλoυg oιoπo[oι, με τηγ ουναiνεοη τoυ Mεγαλoυ Θεοδoοioυ, ιoοπθδωoαν τoγ γαο xαιxαταθqυμματιοαγ τo περiφημo dγαλμα τoυ ΣεqαπιδoE, 6qγo τoυ Αθηνα[oυ

o ΣEPAIΙΙΣ ZEYΣ ΚAΙ o ΕΛΛΑNΙoΣ ΠoΛΙTΙΣMoΣ THΣ AtΓYΠToY

γλυπτη Bqυdξιδog.

Tο ιεq6 των Ελλrjνω1) στηv Aλεξανδρεια o ΘεοQιλoE αQod τoζrjτηoε απ6 τoy Θεoδ6oιo το xατ6oτρει.1lε και τo μετ6τρεψε σεεxxληoiα. Tα ελληuιxα λoιπ6v ιερα δι6ταξε να ιιαταστραQoυv xαιτα αyd'λματα τωy θεclly να λιωθοιjv 2'ιαL yα δοθο'ιill yια 6ξoδα στoυζQτωyoιig .....χαι 6ταv xαταoτqαQηxε o να69 τoυ Σεqαπιδog' ευρ6-θηxαν ιερoyλυQιxα yραμματα πoιj εtyαν otμ6oλα αταυqo6, τoνοπolo μ6λιE εlδαv oL χQιστιανo[ απ6 τoυE 'Ελληvεg πoυ yvωqlζoυντα ιεqoyλυQιxα yραμματα, εtπαν 6τι ο αταυρ6g αημαIνεL την επεQ-y6μενη ξωrj. Πεqi τoυ vαοιj τoυ Σεραπιδοg (τον oπoio xατ6ατρει/'lεo αqyιεπloxoπoE Θε6Qιλog μαζ[ με τo oμotωμα τoυ), τoιjτo oL με1)6λεyαν 6τι ανrjxει oτοll Δ[α, oι δε oτοy Nε[λo.'... o vα6E εxτlαθηκετεqαατιog ωζ πQo τo μ{yεθoE απ6 τoυg Aλεξανδρινodg xαι ητανxαλλωπιoμ6νoE πεqlλαμπqα απ6 πoλυτιμoυg xioνεg xαι μαρμαραεαωτεqιxd' xαι εξωτεqιxα. Στo μ6αoν τoυ yαod υπηρyε αyαλμαμεyαλο xαι Qo6εq6' Jτoυ με τo δεξ[ τoυ y6qι αυyxqατodαε τol, 6yατolyo, ενcb με το αqιoτεq6 τοv αλλo. Εiyε xαταoxευαατεl ωg θαdμααπ6 xd'θε y6νoE xαιι5λη, xαι rjταν ατoλιoμ6'νoE απ6 yρυoα xαιαqyυqd' π{ταλα' Σ' αυτ6 τ6yαινε να υπαqyει xαι 6,yα διαQoρε-τιx6 εlδog πλανηg, xατι σαν παyoυρyiα. Υπαρyει xαπoιog λlθoqπoιi λ6yεται μαyvrjτηg, o oποlog 6yει ωE Qυαιxη εν6ρyεια yα 6λxειπQoζ τoν εαυτ6ν τoυ τo oiδηqo. AQod λoιπoν xατααxευαoαu μιxqoαyαλμα απ6 yαλκ6 και τoπoθ6'τησαν εντ6E τηg xεQαληg τoυ τo1)

μαyνiγτη αυτ6y ωg olδηqo, τo ατεq6cυααν διαμετqιxα επαyω oταxoιλιbματα τηg oτ6yηE. Aυτ6 oηxrbvεται ιlιηλα απ6 τηv Qυoιxiγδιiναμη τoυ μαyvrjτη, δι6τι xqεμι6ταν μετtωqo λoyω μεyαληg επι-ν6ηoηg xαι τ6yvηg, xαι oτεx6ταv στo μ6ooν μεταξd εδαQουE xαιoaoΦιζ ωg αξιo θαυμαoμoιj χαι με xαv6ναv τρoπo δεν μπoqodαενα π6oει π8oζ τα xατω.

(Γειbqγιοg Moνα16g, Xρovιxη Ιoτoqiα, 71-6, 47)

oπωE διευxqινiζεται στηγ αq1η τoυ απoσπdσματoζ, τo ιεq6 τoυ Σεραπι-δoE ηταν ιεqo των Ελληνων ν'αι oγι των Αιγυπτiωγ. Απ6 την οτιγμη πoυ oναog εxτ|oθηχε στηγ Aλεξανδqεια χατ' εντoλην τoυ Mεγdλoυ Αλεξdνδqoυ,δεγ θα μπoqofoε παQd γα ε(,ναι αφιερωμ6νoE oτoγ Δiα. Ιερα τoυ ΣεραπιδogΔι6g δεν υπηρ1αν μoνoν ατην Α(,γυπτo αλλα χαι στηγ xυq[ωg Eλλαδα, oπωgοτην ΑΘηνα, στην Πdτρα, οτην Kιbπαt τηζ Boιωτ|αg, οτην o|τυλo τηgMdνηg, οτην Σπαqτη χαt στηγ Θραxη.

dπtyει δb τηE Εl3q6πηE iπl δcilδεxα oταδια πqδE τδ xαταντιxρil xε[-μεvov Σαqαπιεioν τηq ΘρQxηq.

(Πoλυβιog, Ιoτoqlα, 4, 39, 6).

219

ll0 TA APXEΙA THΣ XAMENΗΣ ΓNΩΣHΣ

Bν Πατqαιg δb πqδg τζl d'λαει xαi fεqα δ{o |oτi Σαqd.πιδoE.(Παυoανiα g, Ayαixα, 2\, 13).

iντεiθεv ioiαιy Βg τα xατω τfig π6λεωg Σαρd.πιδ6g iατιν iεq6ν, δνAθηvαToι παρα Πτoλεμα|,oυ θεδν Bαηyαyoντo.

(Παυoανiα g, Aττ ιxα, 18, 3).

ζoτι δb xαi ΣαqαπιδoE νε6τατoy τoiτο ΣπαqτιdταιE tεqδv xαi ΔιδEiπixληoιν 'oλυμπloυ.

(Παυαανiα E, Λαxωv ιxd', L4' 5).

o Παυoαγiαg αναφ6qει oτι oτo ιεq6 τoυ Σεqαπιδog οτην Σπαqτη γινo-τcιr'επixληoη τoυ oλυμπ[,oυ Δι69, ταυτιξoγταζ}ιατ'αυτ6ν τoν τρoπo τα δι]oτqoοωπα. Η ταυτo1qoγη παQoυσια τoυ Δι6g οε Αiγυπτo xαι Eλλαδα φανε-ριδνεται xαι απo την παρdδoση αγαφoQιxα με την iδρυoη των διjo αQχαιo-τ€qων μαντεiων τoυ. Δυo μαυqα πεqιoτ6ρια αφ6θηoαν ελευθεqα oτιg Θηβεgτη; Αιγriπτoυ, εχ των oπoiωγ τo πgcbτo xατ6ληξε oτην oαoη τηg Σioυα oτην_\ιβυη, εγι.il τo δευτερo xατθληξε oε μiα βελανιδια oτην Δωδιbνη, oπoυ xαιιδqυθηxε τo περ[φημo μαντε|oν τoυ Δι6E. Στην 6αoη Σioυα, ιδρtiθηxε τoAμμtbνιoν, oτo oπo[o 1ιλιετiεg αqγ6τεqα, o M6γαg Αλ6ξανδqog 6γινε δεxτ6gαπo τoυg ιεqε|g ωg υι6g τoυ Aμμωνog Δι6g. Στoν [διo τoπo o ZενE φανεριil-θηxε oε 6νειqo τoυ Aλεξdνδgoυ, υπoδειxνtioντdg τoυ τoγ τoπo oπoυ 6πqεπενα xτιοτεi η Αλεξανδρεtα στo δ6λτα τoυ Nεiλoυ.

Πqιilτog βαoιλιdg των Αιγυπτ(ων, μετd τoυg oλυμπioυg, αναφ6Qεται oMηνdg η Mιν.

Mετα τo{g θεo'ιig τoiνυν πqdlτ6ν Qααι 6ααιλεiααι τfig Aiy6πτoυMηνeιν.

(Δ ι6δωqog Σ ιxελιιδτη g '

Β ι6λιoθrj xη , \, 45)

Βαoιλεlααι δ6 πq6τoν Aiydπτoυ dνθρωπoν'{λεyoν MTyα.(Hρ6δoτοg , Ιατoqtαι,2' 4,16)

o Mηναg ε(,ναι o ιδqυτηg τηE πqιilτηg θινιτιxηg δυναoτεiαg, γriqω οτo3.300 π. X. xαι τo 6νoμα τoυ παQoυσιαξει μεγαλη oμoι6τητα με τo 6νoμαMiνωαE. Η επo1η πoυ θξηoε βqloxεται πoλt] xoγτα οτην επo1η τoυ Miνωogτoυ Α' , με τoγ oπo[oγ εiγαι πιθανoν να ταυτ[ξεται, διoτι o Mινωιx6g πoλι-τιoμ69 εξαπλcbθηxε oε oλ6xληρη την Αiγυπτo. H dπoψη αυτri ενιο1tiεταιαπo μ|α ειx6γα πoυ βρ6θηxε στηγ Ιεραxoπoλη τηg Αιγυπτoυ η oπoiα δε|1νειτoν Mηνd γα xαθεται παγω oε ταυqο, ενcil oε οφqαγιδoλιθo πoυ βρ6θηxε oτo

Kαρναx, φ6qει xρdνog με δυo x6ρατα oπωg αxριβιbg xαι o Miνωαg.Στην Αiγυπτo δ[δαξαν πoλλo| 'Eλληνεg οoφo[, μεταξυ τωγ oπoiωγ o

oρφευg, o ΠυΘαγoραg, o ΑναξαγoραE, o Θαληg xαι o'Ιππαq1og.

Επ[αηE @oυ ε[πα) xαι 6αα ιερα λ6για διεxrjqυξα oτην Aiyυπτo,6ταv πρoα6yγLσα την ιερi7 M6μQιδα xαL τιζ ιερ6g π6λει9 τoυ Aπιδοg.

(oqQευg, Aρy oναυτ ιxα, 43)

o ΣEPΑΠΙΣ ZEYΣ KΑΙ o EΛΛΑNΙoΣ ΠoΛΙTΙΣMoΣ THΣ AΙΓYΠToY

oταγ o Θαληg 6φθαoε στηγ πυQαμ|δα τoυ X6oπog, αxoυoε τoυg Αιγυ-πτ1oυg ιεqεlg να παιγεr]oγται για τo μεγαλoriqγημα πoυ xατασxευαοαγ oιπqoγoνoi τoυg. o Mιληοιog ooφ69 εγνωριξε πoιoι ηταν oι χατασχευαoτ6gτων πυqαμiδωγ xαι δι' αυτo εξητηοε απo τoγ αqxιεq6α Αμαoι τo υψog τηg

μεγdληg πυgαμiδαg. Exεi,νοg δεν εγνιbqιξε γα τoυ απαντηοει xαι o Θαληg

χωQιζ να 61ει μαξ[ τoυ xαγ6γα 6gγανo, υπoλ6γιoε με αxq(,βεια τo υιilog τηEπυqαμiδαg ουγxqiνονταζ τηγ oxιατηg με τηγ αxιd ενog μιxρof ραβδιοrj.

Xωq[E να yqειαιlθεlE xανt'να oqyανo, αλλα αQod τoπoθ6τηoεζ τη'ι)qα6δo επανω oτo αxqo τηg αxιαE πoυ δημιoυqγoιjoε η πυqαμ[δα,xαι αQo6 oyηματloτη2(αν με την επαQrj τηg αxτlναg διjo τρlyωνα,απ6δειξεE την αναλοy[α πoυ εiyε η oxια τηg πυqαμtδoE xτQoζ τηyoxια τηg qα6δoυ.

(Πλoυταq1oE, Tων επτα αoQrΙlν αυμποoιoν, 1'47, α, 6)

To αxqιβθg fψog τηg πυqαμiδαE εiγαι h=146,51 μ., τo μηxog τηg βαoηgε[ναι β=239,36 μ. xαι τo απ6oτημα τηg εiναι α=186,37 μ.. oι τιμθg αυτθg δενεiναι τυxα|εg, xαθιbg η μεγαλη πυqαμ[δα xqυβει μ6οα τηg με xωδιxoπoιημ6-νo τρoπo τιg xoομιx6g οταθεq6g πy'αLφ' 6πoυ φ= 1,618 o 1qυοoυg αqιθμ6gχαι π= 3,\4 τo πηλlxoν τoυ μηxoυg τηE πεqιφ6qειαg ενog xυxλoυ πQoζ τηδιαμετρo τoυ (π= l/d).

o 1qυοolig αqιθμoE Φ=1, 618.... πqoxυπτει απ6 τo πηλlxoν του απoοτη-μιατoζ α πQoE τo ημιoυ τoυ μηxoυg τηg βdoηg,

221

__S__ 1B6,368 =1.6t8Pγz

_ lι5.182

ενιil o αριθμog π=3,14 πρoxυπτει απo τo πηλixoν τoυ διπλαοιoυ τoυ μηxoυEτηE βdoηg πQoζ τo riιpog τηg πυqαμiδαg,

460.128= -1- 14

146,5t42β-h-

oι oυμπαντιx€g οταθερ6E π xαι φ δεν οqlξoυν μ6νo την μεγαλη πυραμ1-δα, αλλα χαι τOυζ πεqιαo6τεqoυg αq1α[oυE ελληνιxoυg ναοtig, oι oπoioι,oτωg απoδειxνfεται απo τιg 6ρευνε9 τηg δεxαετiαζ τoυ '70 τoυ Θ. Mανια,o7ηματιξαν μεταξti τoυζ ισoσχελη τρ(γωνα, τωγ oπoiων o λoγog τωγ αγιoωγτλευqων, ηταν αναλoγ[α τηg χQυσηζ τoμηζ.

o xoρυφαiog μαθηματιx6g xαι μη1ανιxog τηg αq1αι6τητog Αq1ιμηδηgliταν ο πριilτog πoυ 6ριoε xαι επ(οημα τoν αριθμ6 π, ωζ τoγ λ6γo τηg περι-

722 TΑ ΑΡXEΙΑ TΗΣ XΑMΕNΗΣ ΓNΩΣΗΣ

H τ\ιαταξη 7191ι 7γ1ιραρι[c\ω1| τηζ Γιi'ξαq' αντLστoLχε[ με αxρ[l3ειαατηι' <\ιαταξη τιυι' τQιιbι' pιεiια)1l7fρx1γ αατριυν τoι| αστεQLσLιoLi

τοι| ΩQ[ωνoζ' ι|τcιι, cιιιτ(ι μεoιlιιρcιιιoιioαν τo Ι0.500 π. X.

φ6Qεtαζ ενog xυxλoι' πQoζ τη διαμετρ6 τoυ. Εαγ oι αQχαιoL 'Ελληνεg χQησι-

ι-ιoπoloισαγ τoν αQιθι"ιo π }ιαL τηγ αγαλoγ|α τηg χQυσηζ τoμηζ, αυτo δε\'

ητα"ν απoτ6λεopια εξελiξεοlg, αλλα απoτ6λεoμια ε'τεLιβασεωζ.

Απo τoγ θαλαμo τηζ βασιλισσαζ στo εσιυτεQLχo τηg πυρα1"ιiδαg τoυ X6ο-;τoζ ξεχιγoιγ δυo α./ιr).,lo(, oι oτo(oι δεν φτανoιlν μ61ρι τιζ εξιυτεQtx6g πλει'-

ρdg, αλλα xαταλη^,l611γ οε αδι6ξoδo. o Γερpιανog μηxανιxοg P. Γxαντεν1"ιπρι-

^7x εξεqεfνησε ι"ιε τηγ βoηθεια ενog 1"ιιxρoil ρoμπoτ 6γαγ ατ'αυτofE χαι στι]

τελoE τoυ εγτoπιοε 1"ιiα πoρτα. Κατιυ απo τη 1αραμαδα τηg πoρταg 6β.1αιι'ε

6γ61 .1αλαξιo εxτυφλιυτιxo φιυg. Oι 6qευνεg οτα1"ιατηoαν oτo οημε(,o εxε[γιl.υoτερα απo διατα^,,η τoιl πqofδQoιt τηζ Αι',lγ;1191l, τo xαλoxα|ρι τoυ 1996.

o Γxαντεν1"ιπQιγχ xαταφερε να 1-ιετρηoει την xλiοη τ(Dν αεQαγιυ'/ωγ χ(ιι

|-ιε τηγ βoηθεια ενog αoτρoνoμιιxιlυ πqo^1qαμματoζ σε ηλεxτqoνιxo υπoλo^,'ι-

oτη δημιoι1ργησε τηγ νoητη πqo6xταοη 119γ ηι1,ιυ',lιδγ πQoζ τον oυqανo. Διε-πioτωoε oτι o αγιilτερog βoρειog α^;ιυγog oδη^,lgi στoγ αστεQιo1"ιo τoυ Δραxo-

ντoζ, εγιil o νoτιog oδη^1εi xαι παλι στoγ αστεQιoμιo τoυ Ωρiιυνog.

Πoιoι €1oιlν xαγει αυτofζ τoυζ ιlπoλo^,11g1.16υg xαι πιbE ε|ναι ι)υνατoν η

διαταξη τ(υγ πυQαι-ιlδιυγ επαγω στηγ γη γα ε|γαι η xαθετη πρoβoλη τι,;r'

τgιιilν μεγαλυτ6ριυν αοτριυν τoυ αστεQLσ;"ιoυ τoυ Ωqiωνog, oταγ αυτα ι-ιεσoι'-

ρα.νι'lιioαν τo l0.500 π.X.;Πoιoι εφαρμooαν στην πυQαμiι\α τoιl X€oπα τιζ συ|"ιπαντιx6g oταθερε;

π χσ"t φ, xαι πιilg xαταφεραν να xoιμoιlν, να 1"ιεταφ6ρoυγ χαι γα αγυψιbσoι'\'

o ΣEΡΑΙΙΙΣ ZEYΣ KΑΙ o EΛΛΑNΙoΣ ΠoΛΙTΙΣMoΣ THΣ ΑΙΓYΠToY 223

τoυζ τεQαστιoυζ oγχoλtθoυg απ6 τoυg oπoioυg απoτελεiται;Σιiμφωνα με τoυζ τελευτα|oυg αστQoγoμιχorig υπoλoγιoμoυg, oι πυQα-

μ(,δεg τηg Γxiξαg, xτloτηxαν γυqω oτo 10.500 π.X. oπωg oμωg πρoαναφ€ρ-θηxε, πqιilτog ιοτoqιxog βαοιλιαg τηg Αιγυπτoυ ηταν o'Eλληναg Mηναg, πoυ6ξηoε γfρω oτo 3.300 π. X., ενι.b πqιν απ' αυτoγ, oι μoνoι πoυ αναφ6qoνταιωg βαoιλεig xαι xαΘoδηγητ6g των Αιγυπτiων εiγαι o 'Hφαιoτog' o Eρμηg, o

ooιqιg ΔιoνυοoE, o Ωqog Απoλλωγ xαι η Αθηνα. Kαταλαβαiγετε πoιoι ε|γαιoι χατασχευαοτ69 των πυqαμiδων τηg ΓxiξαE xαι γιατi αυτ69 αντιοτoι1iξo-νται με τη διdταξη των d'οτρων τoυ Ωρ|ωνoE.

Oι αοτεqιομo| τoυ Σειρloυ χαL τoυ Ωq(,ωνog, ηταν ιερoi αοτεqιoμoi τηg'Ιoιδog χαι τoυ Ωρoυ, δηλαδη τηg Δημητqαζ χαι τoυ Aπoλλωνog. 'Ηταν

αοτεριoμoi xαταγωγηg των oλυμπiων.

To πλolo που οvoμαξoυν oι'Ελληνεg AQyrb, fiταv 6μoιο τoυ πλo[-oυ τoυ oαlριδog' xαι δεv απεlyε μαxρια απ6 τον Ωρlωνα χαι τoyΚdνα, απ6 τoυg oποloυg oι Aιydπτιοι θεωρoιiν τον πqcilτo ιεq6αoτρo τoυ'Ωqoυ χαι' τoy δε6τεqo τηE 'ΙoιδoE.

(Πλoυταq1og, Πεq|'Ιoιδog xαι oolqιδog, 22e, ).oι πυqαμ|δεζ τηζ Γx(,ξαg δεγ xαταoxευαoτηxαν δια ανθρωπiνων xειqιbν,

αλλα δια τηq τεγνιxt1ζ τηζ ηχoβoλiαg xαι τoυ μετεωQιομoυ. Mε την |διατεγνυ^aη 6πεoαγ τα τεi1η τηg Ιεqι1oυζ, oταγ ηχηoαγ oι odλπιγγεg απo τοΣαqανταqιoν oqog. o ιεqιig ηxoζ τηg οαλπιγγαg, η ιεQη η1ιb, πqoο6δωοεοτην πoλη τηγ oγoμασiα Ιεqι1ιil. Oταγ oι Eβρα[oι διαφημ[ξoυν την ΙεριxιilιυE παναq1αια π6λη πoυ 61ει τηγ αφετηQiα τηg oτηγ 8η π.X. 1ιλιετiα, αγγo-ofγ oτι διαφημ[ξoυν μ|α πoλη με oνoμα xαι παρελθον ελληνιxο.

Mε τoγ |διο τqoπo πoυ 6πεοαγ τα τε[xη τηg Ιεqι1οιig, 1τ|οτηxαγ αγτι-οτρ6φωg τα τεi1η τηg Θηβαg. o Αμφ(,ων ηταν 6να9 εξαiqετog xιθαqωδ6g,','ιoζ τoυ Δι69 xαι τηg Αντιoπηζ, χαt δlδυμog αδελφ69 τoυ Zυθoυ. Κατα τηνzαταoν"ευη των τει1ι.δν τηg Θηβαg βoηθηοε τoν Kαδμo xqoυoνταg την λυρατoυ, υπo τoυζ ηχoυζ τηg oπo(αg oι λ(θoι υπεQυψωνoγταγ χαt τoποθετofγταγοτην xαταλληλη θ6οη μoνoι τoυg!

'AμQIων δ' BπI oi yρυoiη Qoqμιyyι λιyαlvωv ijιε, δlg τ6ααη δl μετ'tyνια vlααετo π6τρη.

o AμQiωu δε πqοyωqoιjoε αδoyταζ ηχηQα με τηv χQυσi Q6qμιyyα?tαL μετα2{Lyεiτo πoλ{ μεyd'λη π6τρα αQiγνoνταg ελαyιατα lyνη.

(Aπολλιbνιog P6διοg, Aqyoναυτιxα, 1, 7 40)

Miα η1ητιxη ου1νoτητα ηταν υπευθυνη για την υπεqriιpωoη τωγ λ(,θωγ

zαι μi,α αλλη υπεriθυγη για την oqιξ6ντια μεταxiνηση χαt τoπoθ€τηαr] τoυg.oι ιδια|τερεg η1ητιxθg xαι παλμιx6g αυ1ν6τητεg δημιoυqγoυοαγ ενεργειαxo

224 TA AΡXEΙΑ TΗΣ XAMENΗΣ ΓNΩΣΗΣ

χενo π6Qιξ εν69 λiθoυ, με απoτθλεαμα γα μηδενi,ξεται τo βdqog τoυ χαι γαδημιoυQγεiται τo φαινoμεγo τoυ μετεωqιoμoυ.

Mε τoγ iδιo τρoπo υπεQυψιilΘηχαν χαt τoπoΘετηθηχαν oι υπεqμεγ6θει;λiθoι πoυ δoμoυν την πυqαμiδα τoυ Xθoπog. Moνoγ oι εγγ6α μoνoλιθιx6;il"axεg πoυ βρloxoγται πd'γω απ6 τo δωμdτιo τoυ βαoιλια ξυγiξoυν 40Ο

τoνoυg. Η xαταoxευη τηζ πυραμiδαg θγινε απo τoυg Eλλdνιoυg 'Eι|.lιλoν

οτoγ τoπo εξoqυξηg τωγ υλιπι.δν πoυ χQησιμoπolηoαν. Mετα την xoπ( των

μεγαλiθων πQαγματoπoιor]ταγ η βαθμιδωτη τoπoΘ6τηoη τoυg απ6 την βαoηπQoζ τηγ xoqυφη χωQιζ γα χQησιμoπoιεiται xoν[αμα. Oταν η xαταοxευ{τελε[ωοε, μi,α ιδιαlτεqη oυ1ν6τητα ηταν υπευΘυνη για τηγ υπεqυψωoη oλo-χληQηζ τηg πυραμiδαE, μiα δεriτεqη oυ1ν6τητα υπευθυνη για τηγ oριξoντιαμεταxiνηoη xιλιoμετqα μαxqια (στηγ σημεQιντ] τηg θ6οη) xαι μ(,α τqi,τη υπευ-

θυνη για την xαθετη τoπoθ6τηοη τηζ.Στιg ιδι6τητεζ τoυ ηχoυ - λ6γoυ, με τoν oπo[ο εiναι δυγατ6ν να μεταxι-

νηθεi o1ι μ6νo μ[α πυqαμ(,δα αλλα xαι θγα oλ6xληqo βoυνo, αναφ6qεται oΙηoofg Xqιατ69.

Σd'g βεβαιCυ, Βαν 'dyετε πloτιy δg Εναν x6xxoν αιuαπεcυg', θα πητε εi;τ6 βoυν6 α8τ6, μεταxιvfiooυ d"π' Εδω ixεT, xαl θd' μεταxινηθfi.

(MατθαIIE,77 ,20)'Eναg λoγog, η θναg η1og αqxεl δια γα μεταxινηθεi 6να βoυνo. Xgειαξε-

ται oμωg γνιbοη γtρω απo τoυg θεloυg ηxoυζ xαι πi,oτη οτoν Θεo.H πυραμ(,δα του X6oπog δεγ ε[,γαι ταφιxo μνημεio, αλλd μια xooμιxη

γεννητqια η oπo[α 61ει αxqιβιδg απo xατω μiα αντiοτqoφη oμoια πυραμiδα.oι δfo αυτ6g πυραμ(,δεg 61oυν xoινη βdοη χαt σχηματiξoυν ρ6μβo, ο oπo[o<

61ει τo σχημα ενog αoτqoπλoιoυ. Δι' αυτo xαι βρ6Θηxε πληοi,oν τηg πυqαμi-δαg τo πλoio τoυ oαlqιδog. To πqαγματιxo πλo|o τoυ oo[,qιδog ηταν 6να

oxαφog.oι oλriμπιoι χQησιμoπoιofoαγ την πυqαμ|δα του X6oπo9 δια γα παQoυ-

oιαξoνται στoγ φυσιχo μαg 1ιilqo. Αντιοτqoφωζ, η πυQαμiδα χQηoιμoπoιoυ-γταγ χαt ωg μ6οo διαxτινιoμof πqog τoυζ αστεQιoμotig τoυ ΩqiωνοE χαι τoυ

Σειqioυ. o γqαν|τηg xαι o αoβεoτ6λιθog βoηΘoυoαν τo φυοιxo οιilμα νcι

ουντηρεiται,6ταγ τo αοτριx6 οιbμα ταξiδευε. Toγ qoλo των πυqαμiδων οτηι'

αρ1α|α Eλλαδα τιατεLγαν oι γαο(, oι xατ6ιpειg τωγ oπolωγ αντιoτoιxoυν οε

πλαx6τα ενog τ6λειoυ ηλεxτρoνιxor] xυxλιbματoζ.oι x[,oνεg του Παqθενιbνog, εαν πqoεxταθoυν πQoζ τα πανω εγιilγoγται

οε 6γα xoιγo oημεlo πoυ βρioxεται σε υιpoμετρo 1852 μ6τρων. Η πυqαμ[δατoυ Παρθενιilνog πoυ o1ηματi,ξεται δια τηg πρoεxταoεωE αυτηg τωγ xι6γωι'

o ΣEPAΠΙΣ ZEYΣ KΑΙ o EΛΛΑNΙoΣ ΠoΛΙTΙΣMoΣ TΗΣ AΙΓYΙΙToY 225

ε1ει 6γxο 45.000.000 ελλην. xυβ. π6δε9 xαι ε(,γαι αxqιβιbg τo ημιου τoυo^1xoυ τηg Πυqαμiδαg τoυ X6oπog (9Ο.Ο00.000 ελλην. xυβ. πoδεg). Eπιπλ6oγη περ(,μετρog τηg βdoηζ τηζ πυQαμ[δαg τoυ X6oπog εiγαι π7 ελληνιxoιigτdδεg.

o Παqθενcbγ }ιαι η πυqαμiδα τoυ Xθοπog διηγoυνται δ6ξα πνεfματogΕλληνων.

oι oλtiμπιoι αν6θρεψαν xαι εxπoλlτιοαν 6xι μ6νoν τoυg 'Eλληνεζ χαtτoυE Αιγυπτioυg, αλλd oλoxληQη τηγ oιxoυμ6νη. Δι' αυτ6 χαι τα oν6ματατoυg διαoωξoνται με παqαφθoρ€g οτoυg μfθoυg

'{"αL τLζ παqαδ6oειg oλων

των αρ1α[ωγ λαιitγ. oφεiλoυμε, oxι να τoυg λατqεfoυμε, αλλα να τoυg τιμα-με oπωg τιμαμε τoυg Αγ[oυg, δι6τι αυτoi μαg εδiδαξαν τα πd'γτα.

10. o APTOΣ THΣ zΩΗΣ' YΔΩP To ZΩN KAΙ oΙAΣΩN TΩN ΨYxΩN

"'Υπαρyει Βδιb ξνα παιδ[ πol3 '€yει π6ντε d'qτoυg xqlθιloυg xαl δdoι/'lαρια' d'λλα τi να xανoυν αδτα o6 τooουE πoλλo'ιjg;'' Ε7πε δ6 δ'ΙηooδE, "Βαλτε τo'ιjg d.νθριbπoυg να ξαπλιbαoυν''.'Yπfiqyε ΒxεT πολ'ιjyoqταqι.'Εξαπλιilθηxαν λoιπ6ιl ο[ d'νδρεg, o[ δπoioι fioαν πεqlπoυπ6ντε yιλιαδεg''Επfiqε τ6τε δ'Ιηooδg τοιjE d'qτoυE xαl d'φoδ ει)yαq[-στησε τ6ν Θεoν, διεμolρααεν εig τoι3g μαθηταg, of δ6 μαθητα[ eigτoι3g Βξαπλωμ6'νoυg δμoi'ωg xαi d'π6 τα ψαρια, δαo iiθελαv.

(Ιcυd.ννηg, 6,9)

Π6γτε dqτoυg xαι δrjo ι1θιiεg εi1ε πdνω τoυ τo μιxρ6 παιδi. o Ιηooυg ταευλ6γηoε χαι τα διεμoiqαοε oε 6λo τo πλτiθog. oι δrjo ι1θυεg, ηταγ iδιoιμεταξυ τoυζ, o 6να9 αντανdxλαoη xαι ειx6να τoυ αλλoυ.

O πoλλαπλαoιααμ6E τωy δ"ιjo ιxθυων, μoιαξει oxηματιxα

με τo αναπτυγμα τηζ διπλig 6λιxαg τoυ DNA'

o πqιbτog ι1θriE εiναι τo αρ16τυπo, ενιb o δειiτεqog η πqoβoλη τoυ αQχε-

τυπoυ. o πqιilτοg ΙXΘYΣ oυμβολ(,ξει τoν Ιηοoυ, τoν πqιilτo χαι τoγ θo1ατo

Αδαμ, ενcb o δευτερog ι1θιig ε[ναι χατ' ειχ6γα τoυ πqΦτoυ xαι oυμβoλiξειτην ανθqωπ6τητα, πoυ εiγαι χατ' ειχoνα τoυ Θεoιj. E(ναι η βεβαiωοη τηg

εντoλτ]g τoυ θε'ιjxoυ γ6νoυ πoυ φθρει μ6oα τoυ o dνθqωπoζ, τo 2lατ' ειx6ναΘεoιj'

Συγ1q6νωg, oι διjo ιxθιiεg αναπαQιστoυγ xαι ουμβoλiξoυν τιg δtio θλιxεg

228 TA ΑPXEΙA THΣ XAMENHΣ ΓNΩΣHΣ

τoυ DNΑ, oι oπoιεζ ε(,ναι επioη6}ιατ' ειx6γα ιαι xαΘ' oμoiωoη.Tα γqdμματα τηζ λθξηg ΙXΘYΣ απoτελoι]γ τα αQχιχα γqαμματα των

λ6ξεων Ιηooυg Xqιoτog Θεoυ Yι6g Σωτηρ. oπωg Θα διαπιoτιboετε oε επ6-

μενo xεφdλαιo, η φQαση Ιηαo-ιig Xρειoτ6g Θεolj Υι69 Σωτηρ, απoτελε(. αχQo-οτι1iδα τoυ πQoφητιxoυ λoγoυ τηg Σiβυλλαg τηE Eqυθqα|αg, πεqi τηg Eλευ-σεωζ τoυ Xριoτoυ στηγ γη.

o Xqιοτ6g εiγαι o Πλdοτηg τηg δημιoυργiαE, ε[ναι o 'Eναg Κooμoπλα-oτηg. o λεξdqιθμog τηg λ6ξηg Kooμoπλdοτηg εiναι ο αqιθμ6g 1219 xαι εiγαιlδιog με τoν λεξαqιθμo τηζ λ6ξηg ΙXΘYΣ.

oπωg oι ιxθriεg πλ6oυγ στoυζ ωxεανoιig, oμoιoτqoπωζ χαι o ανθqωπo;πoυ απoτελεiται απ6 πνεriμα, ιi.lυ1η xαι oι.δμα, πλ6ει oτoυg xoομιxotig ωχεα-νoιig τoυ oυμπαντog.

Σε αντ|θεoη πQoζ τoυζ δrio ι1θυεg, oι π6γτε dqτoι δεν θ1oυν ουγxεxqιμ6-γη μoQφτi, xαθcbg εiναι μ(α αδιαμoρφωτη μdξα ξυμηg' oτην oπoiα μπoQεi γαδιboει o xαθθναg τo o1τ]μα χαι την μoaφη πoυ θ6λει. Oι π6γτε αρτoι αυμβo-λ[ξoυν την οdqxινη δoμτi τηg ιiληg, δηλαδη τα π6γτε oτoι1ε(α τηg δημιουρ-

γiαg: τoν αι1qα, την Υτl, τo νεq6, την φωτια χαι τoγ αιθ6qα, απo τα oπoiααπoτελε[ται χαι o ανθρωπog.

Kατα τη διαqxεια παqαγωγt]g τoυ αqτoυ, μ(α διαδιxαοiα πoυ oτηBιoλoγ[,α oνoμdξεται αλxooλιxriξυμωαη, ε(ναι απαqαiτητη η παqoυοiα μια;xατηγoqi,αg μιχQooQγαγιομΦν, των λεγoμ6νων ξυμιilν (yeasts). oι μιxρooρ-γανιoμo[, αυτoi απoτελofνται απ6 ευxαqυωτιxα xtiτταρα xαι o1ι απ6 πρo-xαρυωτιxd 6πω9 η oυντqιπτιxη πλειoι|.rηφ[,α των μιxqoβiωγ. Κατd oυγθπειατα xιiτταρα των ξυμιilν oμoιdξoυν με τα ανθqιbπινα xυτταQα πoυ ε[γαι παιαυτα ευxαqιωτιxd,, xαθιilg oι βαoιxo[ ξωτιπoi τoυζ μηχανιoμoi (αναπαQαγω-

γη, μεταβoλιομ6g ι.α.) ε(,γαι xoιγoi.H απoxωδιxοπo(ηoη τηg διδαοxαλiαg τoυ Ιηoori απoxαλt]πτει την υφι-

οταμενη ο1€oη μεταξυ Αυτot] χαι τoυ ανθρcδπoυ. o Xqιoτog ηλθε οτην γη μεανΘριilπινo oc(lμα δια να δεiξει 6τι μθoα oτo υλιxo αυμπαν εiγαι πdντωγΠατηρ.'oπωE ο dqτog ε[ναι απαqαiτητog για τηγ διατqoφf τoυ ανθqιilπoυ,xατα με[ξoνα λoγo o Aqτog τηζ ξωηζ ε(,ναι απαqαiτητog για την πνευματιxηoλoxληqωoη του ανθqιbπoυ.

οix Bπ' d'ρτφ μ6νφ ζrjαεται d'νθqωπog, dλλ' iπi παντ[ qrjματι Βκπo-ρευoμtνφ δια ατ6ματo9 Θεoi'

(Mατθαiog,4,4)

o Aρτog τηζ ξωηζ ε(,ναι Αqτιog, δι6τι εiναι dναqxoζ χαι τ6λειo9. o υλι-xog αqτog ε[ναι dqτιog, dταν 61ει τo σχημα τoυ xυxλoυ, διoτι o xrixλog ε[ναιτo μoνo σχημα πoυ δεγ θ1ει αρ1f xαι τθλog, χαι ωζ εx τoυτoυ ε[ναι dναq1o.

o ΑPToΣ THΣ ZΩΗΣ, YΔΩP To ZΩN KAΙ o ΙAΣΩN TΩN ΨYXΩN 229

Oι π6γτε αqτoι απειxoνiξoνται o1ηματιxd με πθντε x(sxλ.oυq. Oι π6ντε αυτoixιjπλoι ο1ετ[ξoνται με τα π6ντε οτεqεd τoυ Πλdτωγoζ, με τα π6γτε οτoιxεiαπoυ δoμoυν την ιiλη }.ιαι τoυζ π€ντε x{y'}νoυζ τωγ oλυμπιαxιilν αγιilνων, πoυoυγιoτotlν την ιδ6α τηζ συμπαγτιxoτηταg xαι διαμθooυ τηζ Πεμπτουoiαgoδηγotiν oτην μ6Θεξη με τo Θεi,oν.

o xυxλog με τo οημε(o τoυ x6ντqoυ Q ουμβoλ(ξει τo θεioγ, εξ oυ xαι τoγQαμμα Θ, τo αρ1ιx6 τηg λθξηg Θε6s. Eναg x"(lν"}ιoq θ1ει πεqιφ6qεια 360

μoiρεg' αρα oι π€ντε τιtxχoι (oι π€ντε dqτoι) δiνoυν γιν6μενo τoν αριΘμ61800.

o iδιog αqιΘμog αντιoτoι1εi oτo αΘqoιoμα τωγ γqαμματων φ+χ+ψ=1800, αντιoτoι1εi oμωg xαι oτoν λεξdριθμo τηg φQασηζ Π(,ατιg Κυρ[oυ,xαθιilg χαι στoν λεξαριθμo τηq λθξηg Zωoyoνrb.

M6γoν o Xqιoτ6g Ζωoyoνεt' διoτι Αυτ69 ε[γαι o Aρτog τηg Ζωt1g'

'Εγr1l εiμi δ d'qτog τis ζωis.(Ιωαννηg,6,35)H δυναμη τoυ θαliματoζ τoυ πoλλαπλαοιαoμoιi τωγ διio ι1θriων χαι τωγ

π6ντε dqτων, εiναι η δriναμη τηζ παQoυσiαg τoυ Πνεiματog τoυ Αγioυ.Mε την πρoοευ1η Πdτεq Hμcbν' αιτoυμε απ6 τoγ oυqdνιo Πατ6qα γα μαζ

δωρioει τoν d'ρτoν fiμ6ν τ6ν Βπιo'ιjoιoν, δηλαδη την υλιxη τQoφη η oπolαμεταβoλιξoμ6νη εντ69 ημωγ, Θα ενεqγoπoιr]oει την δυναμη τoυ πνεtiματog,δια γα αιτηooυμε τηγ υπεQφυη τqoφγi τηζ ψυχτiζ πoυ εiγαι o Λ6γοg τoυΘεoυ. Αιτot]με απ6 τoν Πατ6ρα γα μαζ δωοει τoν αρτoν μετd τηg oυσιαζ, τoΑρτιoν, ιbοτε γα πληoιdαoυμε την τελε(,ωση, να εxπληqιboουμε τoν oxoπoτηg υπαqξειbζ μαζ χαι να εiμεθα xαθημερινd αqτιoι.

oι αq1α(oι'Eλληνεg, γνcbqιξαν oτι oι xooμιxdg αxτινoβoλiεg εμπ6τιξανzαι μεταμ6Qφωγαν την ξιboα riλη, δι6τι με την ανdλυοη εixαν xατανoτ]oειτην φrioη των τεood,ρωγ πQωτoγενcδν oτoι1ε(ωγ. Αυτα τα oτoι1ε[α τα εi1αναπoδΦοει με τoν δυναμιxo οταυρo πoυ ηταν εγγεγραμμ6νoζ σε lηilx)ιo xαιδιεμolqαξε την γη αε τ6oοεqα ioα τμηματα. 'Exαoτo των τμημdτωγ αυτιilναντιατoιγεi oε 6γα εχ τωγ τεooαqων πρωτoγενιilν ατoι1εiων, τα oπο[α αναδfo αγτιπαqαταοooνται xαι αλληλoουμπληριilγoγται.

Δι'α8τ6 λoιπ6ν δ Θε6E, θ6oαg d'ναμεoα εig τ6 πiq xαl τrjν yfiνijδωq xαl d'6qα xαi ταxτoπoιηoαg αδτα μεταξ6 των 6αoν fiτo δυνα-τ6ν xατα τrjν iδ[αv d.ναλoy[αv, xαθδg δηλαδτj τ6 πσq ε7ναι πρ6gτoν d'6ρα, 'iται δ drjq νd ε7ναι πρ6E τ6 8δωg, xαl xαθιbg δ ci.rjρ πq6Eτ6 8δωq, ζτoι τo fiδωq πρ69 τi7ν yfiν, αυy6δεoε xαι oυν6oτηoε Ξναoδqαν6ν δρατ6ν xαt d'πτoι,. M6 αiτ6ν λoιπ6v τ6ν τq6πoν iνερyε[-αE xαl d'π' αι3τα τα ατoιyεTα, τd δπoTα ε7ναι τoιαιjτα xαt τ6oclαρα,τ6ν d'ριθμ6v, iyεννrjθη τ6 odlμα τoi x6αμoυ d'ρμouιx6ν δια τfigd'ναλoy tαg.'.

(Πλατωv, T [μαιοg, 32, b)

230 TA ΑPXEΙA THΣ XΑMENΙΙΣ ΓNΩΣHΣ

Τα τθoοερα πqωτoγενrj οτoιxεiα o1ετiξoνται με τα τ€οοεqα γνωoτα πεδiαδυνdμεων: την παγxooμια 6λξη, τoν ηλεxτqoμαγνητισμo, τιg αοθενεig xαιτιE ιο1υρθg πυqηνιxθg δυνdμειE. o Πλdτωγ oτoν T[μαιoγ αλλd χαι στoν

Φα['δωνα' πρoοδιoρiξει 6τι τα οωματ(δια των oτoι1εiων 61oυν oυγxεxqιμ6-να οxηματα πoυ εiγαι δυγατ6γ γα χατασχευαoθotjν γεωμετριxd. Tο τετqdε-

δqo, πoυ εiγαι τo πqcδτo oτεqε6, αντιπQoσωπευει τo πυQ, τo oxταεδqo τoν

α6Qα, o xυβog τηγ γη χαι τo ειxoodεδqo τo ιiδωq.o Θαλτig o Mιλrjoιog ηταν o πριilτog πoυ υπεοτηqιξε 6τι πqωταρ1ιxo

ατoι1εio τoυ αιiμπαντog ε(,ναι τo ιiδωq. Συγ1ρoνωg oν6μαoε τoγ Θε6 Nouι'τoυ xooμoυ, τo δε oυμπαν 6μιμυ1o xαι πληqεE πνευματιxιilν oντoτητωγ. Κατ'αυτ6γ τoν τq6πo Θεμελ(ωoε την αq1ην 6τι o Θε6g ε[γαι παγτα1oυ παqων xαιτα πdγτα πληqιilν, xαθΦE δια16εται μθοω τoυ oτoι1ειcbδoυE υyρolj τηg δημι-

oυqγiαg, ωg η θεiα xινητιxη δriναμη τηg δημιoυργ(,αg.

Περ[ θεoi. Θαλig voδν τoi x6oμoυ τ6ν θεoν, τ6 δt πd'l' {μι/lυyoν&μα xαl δαιμoνων πλfiqεg' δι/1xειν δl xα[ δια τoσ ατoιyειιbδoυ'<δyρoi δυναμιν θεiαν xινητιxfiν αiτoi.Περ[ Θεo'ιj' Noυy τoυ x6oμoυ ovoμαξει o Θαλrjg τoν Θε6ν, τo δεo{μπαν {μιllυyov xαι oυy1q6vωg πλrjρεE πνευματιxc'ilv ovτoτrjτων'(o Θε6Ο εxτεlιlεται δε μloω τoυ στoLχειrbδoυE υyqοd' τo oπoloνεlιlαι θε[α xινητιxrj δdναμη Aυτoιj.

(A6τιog, Περ[ αqγbν χ'αι' στoιχεlων, oε}'.301)

Πoλλo[ θεωρotiν 6τι o Θαληg αναφ6qεται οτo φυοιx6 tiδωq, ενιb πqοφα-

νιbg αυτ69 αναφ€qεται στo χoσμιχ6 υδωq τηg δημιoυργiαg, δια τoυ oπo(oυ

o Noυg Θε6E ε[ναι δια1υτog.To φυοιxo υδωq εiναι τo αq16τυπoγ 6λωγ των υγqιilν xαι η βdoη xαΘε

oργανιxηg oυνθ6οεωg τηg ιiληg. oπωg ρ6ει, μεταμoρφιilνεται οε πoμπ6 υψη_

λτ]g oυ1ν6τηταζ πoυ ξωoγoνεi την ιiλη. Eντ6E τωγ υδdτων των ωxεαγιitγ γεγ-νηΘηxαν τα πqcδτα oργανιxα μ6qια τηζ ξωηζ. Mεταξι} αυτιbγ πεgιλαμβdνo_

νται τα βαoιxα αμινoξ6α χαι τα γoυxλεΤxα oξθα. Tα εixoοι βαoιxα αμινoξ€α

ο1ετ[.ξoνται αμεoα με τα π6ντε oτεqεα του Πλdτωνog, απ6 τα oπo(α τοπ6μπτo εiγαι τo ειxoodεδqo. Aυτd τα αμινoξθα μπoqoυν να o1ηματiooυν

απεiqoυg oυνδυαoμoιig δoμιilν, αqxεl να εμβαπτιοτotjγ oτo φωg τoυ ηλi,ου

χαι στo ιiδωq, την <μητρα>> τωγ ωχεανιbν. H επιφdνεια των υδατων τωγ ωχε-

ανιδγ απoτελεi τo 72Ψo xι]ζ επιφανεiαg τηζ γηζ.Eντ6g τωγ υδdτωγ τηζ γυγαιxεiαg μητQαζ xυoφoqεiται τo 6μβqυo επ[

ενν6α μηνεg. αγαπγ6ει xαι τq6φεται εντ69 τoυ υδατog xαι, oταγ 6qxεται oε

επαφli με τo φωζ τoυ ηλioυ, απoτελε(,ται xαι αυτo απ6 υδωq xατa ]2%.

Eγτ6ζ τoυ riδατog oυγτελε(ται χαι τo πqιilτo μυστηQιo τηζ ξωηζ τoυ ανΘριir

o ΑPToΣ TΗΣ ZΩHΣ' YΔΩP To ZΩN KAΙ o ΙΑΣΩN TΩN ΨYXΩN

,ιoυ, τo μυστηQιo τηζ Bαπτισεωζ.Η πqιilτη βdπτιαη γ(νεται ατoν α6gα, την ατιγμη xατa την oπoiαγ τo νεo-

γ€ννητo βρ6φog εξ6q1εται απo την γυναιxεiα μητQα oτo οτoι1εio τoυ α6qα.T6τε, απox6πτoυμε τoν oμφαλιo λιbqo τoυ εμβqυoυ χαι ασυγεiδητα τo ανυ-

ψιilνoυμε στoν αθqα, αφιεqιilνoνταg τo, xατa xαπoιoν τq6πoν, oτoν Δημι-oυqγo.

To μυοτηqιo τηg Bαπτi,oεωg ειE τo Oνoμα τoυ Ιηooυ Xqιoτof αποτελε(,λoυτρ6 παλιγγενεο[αE xαι oυγτελεi οτην xαΘαρση χαι απαλλαγη τoυ ανθρcδ_

πoυ απo τo πQoπατoqιx6ν αμαqτημα.To επ6μενo μυoτηqιo εiγαι τo Aγιoν Mtqoν τoυ Xqloματoζ τo oπoio

δηλιilνει την επεν6qγεια τoυ τq[τoυ oτoι1εioυ, τoυ πυqdg. Δι6τι 6πω9 o Θεogεiγαι xαταγαλiοxoγ πυQ, με τoγ [διo τqoπo χαι με τo Αγιoν Mriρoν δια1θε-ται τo πυQ τηζ λυτqιbοεωg, ωg δωqεα. Σφqαyig δωqεd'g ΠvειjματogAy[,oυ.Αυτo απoτελεi την oφqαγ(,δα τoυ Ιηoof Xριoτori χαι τo βdπτιαμα τoυ πυρ6gτoυ παq6xεt στoγ dνθqωπo τo διxα[ωμα τηg θεiαg 1αqιτog χαι τoν xαθιοταδοxιμo 1ριoτιαν6. Θα xαταoτoriμε xqηατoi xαι xε1qιoμ6νoι, 6ταν δι6λθoυμετην δoxιμαolα τoυ Αντιxρiοτoυ (666), χωQιζ να αγταλλdξoυμε τo οφqdγι-σμα τoυ μυoτηq[oυ τηg Bαπτi,oεωζ με τo oφραγιoμα τoυ Αντι1ρioτoυ. Διoτιo dνΘqωπog με την δoπιμαo(α xαθ[oταται δ6xιμog, oπωg xαι με τo πυρ δoxι-μdξεται ο xqυο6g. 'Eτοι, τo 1αqαγμα (666), ωζ δoxιμαoτr]ριoγ πυQ, θα xqi-νει την xαθαq6τητα τoυ παΘεγ69 μαg ανdλoγα με την πioτη την oπoiα δια-θ€τει xαι xατa oυνLπεια με την θυoiα πoυ ε[,γαι απoφασισμθνog να πρooφ6-gει: Καρδ[nν συντετQLμμ€νην xαi τεταπεινωμtνην δ Θε6g oδx Βξουδεvιbαει.

'Oooι λoιπ6γ υποοτorjγ την δoxιμαo[,α τoυ Αντιxqiοτoυ χαι υπoμεiνoυν€ωg τ6λoυ9 εδqαiοι, θα διαπιοτιilooυν 6τι τo 666, o αqιθμ6E του Θηρ[oυ, θα

μεταστQαφεt oε 999, με απoτι1λεoμα η αυταπdτη, η ψευδαioΘηoη χαι o ευτε-λιoμ69 αυτηg τηζ ξωηζ, γα μεταστQαφoιiν oε εγρηγoρoη τoυ γoυ, οε δια1υoητoυ φωτ6g τηg Αληθεiαζ 1,αι σε ιαταξiωoη τoυ Αγ[,oυ Πνεriματog oτην ξωη.Αυτ6 θα απoτελ6oει χαι τηγ oυντελιxτ] Bαπτιoη τηg Aπoλυτqιboεωg.

To ιiδωρ τηg Bαπτioεωg, oπωg χαι τo riδωq των ωxεαγι.bγ απoτελε(,ταιαπ6 oξυγoνo xαι υδqoγoγo. To oξυγ6νo εiναι o oξυg γoνog πoυ ουν61ει την

ξωη, ενιil τo υδqογoνo ε[ναι o 6τεqog γ6νoE τoυ riδατog. o γoνοg αυτ69 ε[ναιταντα1ori παqoν, xαθιilg τo υδρoγ6νo βρioxεται παγτoυ οτo oriμπαν xαιαπoτελεi τoν γ6νο τωγ χoσμιχων υδdτων. E[γαι 6να ε[,δog xooμιxo{ xυττα-Qoυ χαι οτo πqωτoνιo τoυ ατ6μoυ τoυ εμπεqι6χoγται oι ν6μoι τηg δημιoυq-γiαg. To ατoμo τoυ υδqoγ6γoυ απoτελεiται απo ιiνα πρωτ6νιo χαι 6να ηλε-z"τρ6νιo. Τo πqωτ6νιo oυμβoλiξει τoγ Πατ6qα, τo ηλεxτQ6γιo τoγ Yι6γ xαιη μεταξf τoυg ox6oη ουμβoλ(ξει το Πνεtiμα τo Αγιoν.

231

232 TA ΑPXEΙA THΣ XAMENHΣ ΓNΩΣΗΣ

Edγ υπoθθοoυμε 6τι, 6πω9 o ανθqωπog, χαι τo υδqoγ6νo απoxτd τooυνoλo των αιoθr]oεωγ, απ6 την oτιγμri πoυ ε[,ναι παντα1oti παρ6ν, θα μπo-ρεi να αxoι]ει, να θεαται χαι γα γνωq(,ξει τα πdντα'αx6μη xαι αυτd πoυ μ6λ-λoυμε να οxεφθofμε η να πqdξoυμε. Xqηoιμoπoιι.(l τo γνωοτ6 υδqoγ6νo πoυδια16εται ατo τoπιx6 μαg οιiμπαν, ωg παgdδειγμα, δια γα πρooεγγiooυμεχαι να xατανoηooυμε τηγ ιδι6τητα τoυ Παγτα1oυ Παρdντoζ, πoυ αντ]xει

μ6νo oτoν Θε6.Εν'τ69 απ6 τα τ6ooεqα βαoιxα oτερεd τoυ Πλdτωγoζ, πoυ απαιτoυνται

για τηγ otioταoη τωγ σωματιδ(ωγ τωγ τεoodρων oτoι1εiων, υπdq1ει xαι μiαπ6μπτη αtioταοη.

'Επειδrj δ6 δπηqyε d'x6μη μ[α π6μπτη otoτααιE, δ Θε6g τrjν iyqηoι-μoπo[ηαε 6ταν Βoyεδ[αoε τrjv τελιxrjν διευθ6τηαιν τoσ oι3μπαντoE.

(Πλατων, Tlμαιog, 55, c)

H π6μπτη αυτη ουοταoη ε[ναι o αιθηρ, ο oπoiog απoτελε| μ(,α ανι(lτερη

χαι πεQισσ6τερo εxλεπτυομθγη μoQφη ηλεxτqιομoιl. Eαγ πqooθ6ooυμε τααq1ιxd γqαμματα τωγ π6γτε βαoιxιilν oτoι1εiων, παqατηqofμε 6τι o1ηματ[-

ξεται η λθξη AΓAΠY.Αιθτio, η, Atio, ΠυQ,'YδωQ > ΑΓΑΠY

To riδωρ χαι τo υδρoγ6νo 61oυν πριitτo γQdμμα το Y, πoυ oυμβoλ[ξει την

τqιουπ6oτατη δoμη τoυ χoσμιχori γoνιδloυ τo oπoioν εxτεlνεται στoαtiμπαν. Στoν πiναxα τηg 1ημεiαg τo υδqoγ6γo, δεγ oυμβολiξεται με Y, αλλd

με Η. Η ΑΓΑΠY λoιπoγ, πoυ γ[,νεται AΓAΠΗ, ε(,ναι η δυναμη πoυ πηγαξειαπo την xαρδια, την θδρα τoυ Αγioυ Πνεtματog. E[,ναι η πtψπτη δfναμη, ηoπoiα δεν μεταβαλλεται, αλλd εγιilγει, εξoυοιdξει xαι εξιooρρoπε( τo oυνo-

λo τωγ δυνdμεων τoυ φυσιχot μαg x6oμoυ χαι τo οfγoλo τωγ ανταγαxλd,-οειilν τoυg οτoγ εxdoτoτε παqαλληλo ι6ομo.

2i,Νt2345 6789

10

H αγdπη ε(,ναι η δriναμη των δυνdμεων, ε[γαι η Πεμπτoυο[α τoυ Θεoυ,ε(,ναι η ι6xφραoη τoυ Aγαθor1. Edν xατoρθιiloειg να αγαπr]oειg oτιδηπoτε οε

περιβdλλει, τ6τε αγαπαg τoν iδιoν τον Δημιoυqγo οoυ.

o ΑΡToΣ THΣ ZΩHΣ, YΔΩP To ZΩN ΚAΙ o ΙΑΣΩN TΩN ΨYXΩN 233

"'Εyrb εiμαι δ dρτog δ ξctrν, πoι3 xατiβηxε d'π6 τ6ν oδραν6v. iανxανεiE φαyy1 d'π6 τoν d'ρτoν αiτ6v, θd' ξτjoει αiων[ωg, δ &qτog δ6 τoνδπoToν Βyω θα δcilαφ, ε7ναι rj oαqξ μoυ, την δπolαv θα διυorυ δπ6ρτfrs ξωis τofr x6αμoυ''. o['ΙoυδαToι Βφιλoνιxοioαv μεταξd τoυE xαl{λεyαv, "Πδs δdvαται αiτ6g να μd.g δrbo71 να φαyοlμεν την oαρxατoυ;'' Toτε δ'ΙηooaE τo6g ε7πε, "Aλrjθεια, d.ληθεια od'g λ6'yω, Βαv δ6vφd'yετε τi7ν oαqxα τol Yioi τo6 d'νθqcbπoυ xαl δ6ν πιfiτε τ6 αiματoυ, δ6'ν '{yετε ξωrjν μ6oα ααE.'ΕxεTνog πod τqcbyει τrjν oαqxαv μoυxαl πlyει τ6 αiμα μoυ, '!yει ξωηv αirbνιoν xαl iyω θα τ6v d'vαoτηoωττj'u ioyατην fiμ6qαv. Δι6τι ri oαqξ μoυ εΙναι d'ληθινη τqoφfi xαl τ6αΙμd' μoυ d'ληθινoν πoτοv.'ΕxεTνog πo6 τρrilyει την oαqxαν'μoυ xαlπlvει τ6 αiμα μoυ μ6νει μ6oα μoυ xαl Bycb μ6oα τoυ''.

('Ιωαvvηg,6,48)Τo οιbμα χαι τo α(,μα τoυ Ιηooυ Xριoτoυ ε[ναι η αιιilνιog ξωη. Ε|ναι η

iαοη των ψυχωγ μαζ χαι η θεqαπε|α xαθε αoθεγεiαg. Η λ6ξη ΑΙMΑ, με αγα-'iQαμματισμo μεταβαλλεται σε ΙΑMA. To ΑΙMΑ τoυ Xqιοτoi πoυ xυθηxεεπ[ τoυ Σταυqoυ, εiγαι τo ΙΑMΑ τηg ανθρωπoτηταg.

ΙΑMΑ= 1O+1+4O+l=52 = ΞΞTo oυμβoλo τoυ αQχαιoελληνιxot μαιανδqoυ, ωg or1μβoλoν τoυ απεiρoυ,

ο7.ετiξεται με τo απειρo τηg δημιoυργ(,αg τoυ Θεoιj.To ουμβoλo αυτo πoυ q6ει ειg τo απειρoν, αντιοτoι1ε[ oτoν αριθμo 77.

ΞΞΞ =bc -cΞ =52 + 25 =jJ=jυ+tToυg αqιθμoυg 70 xαι 71qηoιμoπoιεi xαι o Ιηοoυg, δια να φανεριilοει τo

.απειQoν, τηg αφ6οεωζ χαι τηζ ουγ1ωρηoεωg.

T6τε iπληolααε δ Π6τρog xαl τoδ ε7πε, '' Κdqιε, πooεg φoQ6ζ να αυy-yωqiγαω τ6ν d'δελφo1', μoυ' Βαν iξαxoλoυθγ1 να μoa xανη xαxoν;"ΕωE 6πτα φoQtζ;, Λ6yει εig α8τ6ν δ'Ιηooσg, "Δ6ν αoi λ6yω {cυg6πτα φoqlE, dλλα ΞωE 6βδομi7ντα φoQ6ζ τ6 6πτα,.

(MατθαioE, Ι8,21)

Τo oνoμα Ιηooυg πρooεγγ|ξει xατd, την ετυμoλoγ[α τo oγoμα τoυ αρ1α[-oυ ηqωα Ιηαoνog η Ιαοoνog, αρxηγoυ τηg Αργoναυτtxtg εxοτρατεiαg, αλλαΖ-αι τo oνoμα τoυ ηqωα Ιdοoυ.

Βyιb ε[μαι o Ιηoων o υtog τoυ A[ooνoE xαι qtει εξαιqετιxo α(μα oτιg φλt-βεζ μoιjι), λ6ει o Ιαoωγ oτoν 0ρφ6α'

Eξαιρετιx6 α[μα ρ6ει oτιg φλ6βε9 τoυ ηqωα, o oπolog γνωρiξει τoυgz.ιbδιxεg των γoνιδiωγ τoυ χαι την Θε'ιxη xαταγωγη τoυ. 'Ηταγ γνιilοτηg τηgυπαρξεωE τoυ Ενog τQισυπoστατoυ Θεot] χαι τηζ μελλoντιxηg γ6ννηοηg τoυYιoυ τoυ Θεoυ απ6 την Παqθ6νo Mαρ[α.

ι l) oρφευg, Aρyoναυτιxα,81.

234 TA ΑPXEΙΑ TΗΣ XAMENΗΣ ΓNΩΣΗΣ

H Eλληνιxη Mυθoλoγi,α, η oπoiα ε[ναι η xωδιxoπoιημ6νη ιοτoq[.α xαιπρoΤατoρlα τoυ ανθρωπiνoυ γ6νoυ9, απoδ61εται τηγ ιδιαiτεqη xλioη τoυ

Ιαοoνog στηγ ιατQιχt1τ€yνη, επιβεβαιιilνoγταζ πατ' αυτoγ τoν τq6πo χαι τη\'

ετυμoλoγLα τoυ oνoματοg του. Πoια oμωg μoQφη λαμβανει τo oνoμα Ιαοωγ.

εdν μεταΘ6οoυμε τoγ τ6γo; Mετατq6πεται oτην λθξη 'Ιαoων, η oπolα μα;μεταφθρει στηγ πQoσταxτι,ιi1τoυ ρηματog ιιilμαι, θεgαπευω, δηλαδη οτo

iαοαι πoυ oημαiνει θεqdπευoε."Ιααωv τd'g ιllυyαg iμrbr, αιτoυμε στιζ παQαχληoειE πQoζ τoγ Kυριo xαι

Θε6 μαg. o Ιdοων τηg ανθqωπ6τηταg ε(,ναι αυτ69 πoυ θα αυντελθoει oτηι'

[αoη των ι|.lυ1ιilν ημων, εiγαι o Ιηooυg Xqιoτog, o λυτqωτηg των ιpυ1ιilν xαιιατ8oζ 6λωγ τωγ αoθεγειι.δγ.

Ιατρ6g απoιαλε(ται o Ιηoorig χαι σε θγα oπαγιo χQησμ6 πoυ διαoιbξεταιαπ6 τoγ Πλor1ταρ1o xαι αναγqαφεταt σε 1ειq6γqαφo τoυ Αγioυ oqoυg.

'0ψ6πoτε δ dναqyοg d'ναρyoυ y6νo6, xαi τrjν πoλυαyεδrjν ταιjτηνiλααειε yηv xαl xατoιx/1αει iν d'δαfi xoqη, εig τ6 δνoμα αι)τfi;Mαρ[α. Καt παqαδoθrjoεται εig φ6νoν Βξ d.πloτoυ λαoi, xαi oταυ-

ρωθrjoεται, xαl τ6λοg dναoτrjoεται. Κα[ αιboει παllτα x6oμoν.'Εoτιδ6 τ6 6νoμα αiτoi'ΙηooδE' 6 λ6yεται iατq6g.

Bατoπεδloυ 754, φ. 182α (βλ. ειx. 53)

Eξαιqετιx6 ενδιαφθρoν παqoυoιdξει χαι η πqooωνυμ[,α τoυ Πoιμ6γα τωγ

λαιilγ, πoυ απoδ[δεται στoγ Ιdooγα απo τoγ Ηoioδo.

Atαων, δE τ6xεθ' υ[6ν'Ιrjooνα πoιμ6vα λαcΤlv, δv Χε[ρων tθqεψ' BνI

Πηλ[ωι δλriεντι.(Aπoαπαoματ α'Η α ι6 δου, 40)

Η ιδ[α πqooωνυμiα απoδ(,δεται χαι πdλι οτoγ Ιααωνα, δυo xιλιετiεgμεταγεν6οτερα, απo τoν Αq1ιεπioxoπo Θεoοαλoγ[,xηg EυοταΘιo.

o Ειiνυog o υι6g τoυ Ιdαoνoζ' τoy οπoloν εyi'νvηoε η Υ'ιpιπι3λη

α'ιjξυyog του Ιααoyog τoυ πoιμ6vα τωy λα6y.(EυοταΘιog , Παqεx6oλαt ειg την Ιλιd'δα' 2, 505)

o Ηο[oδoE (8og αι. π.X.) xαι o EυoτdθιoE (12og αι. μ.X.) απoδ(δoυγ

οτoν Ιdοoγα τηγ πQoσωνυμiα τoυ πoιμ6να τωγ λαcilγ. o υιoE τoυ Αiooνog.

Ιαoων, ωg ιαλ6g πoιμτ]ν, αναλαμβανει τηγ ευθυνη τηζ επαναφoqdg τoυ 1qυ-

oοφ6ρoυ xqιoυ oτην πoiμνη. o xqιog αυτog εixε δoθε[ απ6 τoγ xριoφ6qo

Eqμη oτην Nεφθλη, την μητθqα τoυ Φqiξoυ χαι τηζ 'Eλληg πoυ τoγ δι6θεοε

για τηγ αωτηqiα τωγ τ6xγωγ τηζ, τα oπoiα εoιbθηoαν πετιilνταg υπεqdνω τηg

θαλαooηg.o αγγελιαφ6qog των θεcbν Eqμηg θ1ει την πρooωνυμ(α xqιoφ6qog, δι6τι

o ΑPToΣ THΣ ZΩΗΣ' YΔΩP To ZΩN ΚΑΙ o ΙAΣΩN TΩN ΨYXΩN 235

παQLστανεται σε αγαλματα γα φ6Qεt στηγ αγχαλια τoυ χQιαQι. Στην πqιbτηΑπoxdλυψη, την 11ην π. X. xιλιετηqiδα, o Θε69 απoπαλυφΘηxε υπo τo6νoμα Πoιμdνδρηζ στoγ EQμη, τoγ oπoioν xατθοτηαε oδηγ6 xαι πoιμ6νατων ανθριilπων. O iδιog o Θε69, εμφανιoθεlg εLζ την γη δια τoυ Yιoυ ToυΙηooυ Xqιoτoυ, γνωοτoπoiησε στoυζ ανΘqιilπoυg oτι Αυτ69 εiγαι o Πoιμηνo xαλ6E. Kαι dταγ oυνd'ντηοε τoυζ πQoσελθoντεg πρog Αυτ6ν'Eλληνεg, απo-

γoνoυE του Ιαοoγoζ χαι τoυ Eqμori, εLπε την βαθυoτo1αοτoν Qηoιν'Ελfiλυθεv i δρo'lνα δoξαoθn δ Υt6E τoi d'νθρcbπoυ.

L1. o APxAΓΓEΛoΣ MΙXAHΛ'H APΓOI\AYTΙKH EΚΣTPATEΙA

KAΙ To ΠΛΗΓMA KATA ToY ΔPAKOI\ToΣ'Εν δ6 τoΤg xαιρoΤE τoi Θdlλα frν'Ηραxλ{g δ fiqrs xαi οiΑργoνα0ται oi περi'Ιαoογα τ6γΘεοοαλ6γ xαi Kαατορα xαlΠoλυδευxηγ xα[ "Yλαγ xαiΤελαμΦνα xαL τol/sg λoιπoυg.οiτινεg dνι6vτεg τ6νΞλληαπoντoν θπολεμηθηoανεξαiφνηg δπο Kυξ[xoυ. βαοιλ6ωgτ{g'Eλληοπ6ντoυ. xαioυγxρoυοαγτεζ γαυμα1iψ θφ6vευ-oαν τ6γ Kυξιxoν βαoιλ6α' xα[εioελθ6ντεg νυxτ6g παq6λαβovτιiν Ktξιxoν, μητq6πoλιν τξgΞλληαπ6ντου iπαq1iα g. xαtuεμαθηx6τεE dπ6 τΦγ πoλιτΦγτ.α1τCυy oυγπλητιxdlν δτι Kυξιx6gθoτιγ δ αφαγεiE παρ'αιiτΦν,iτ6νθηααν δι' αιjτ6ν, δτιαι,γγενηg αiτΦγ δπflρ1ε xαL ?'xτξg αιiτδν xιbqαg dφεqε τ6 γ6vοg.Καi fiτoυν ουγγνιi.lμην τff τΦναιιφoτ6qων dγνοiψ' παi&πoλoγηoαμενoι πq6g τoυτoυ g

€z-τιoαγ θν τfl αriτff Kυξ(,xφ π6λειuετα την vixην iερ6ν. xαlατελθ6ντεg o[ Aργoναtται εig τ6uαντεToν, dνΘα λ6γεται τα Πυθιαθερμα, xα[ πoιηoαντεg θυαiανi-τηριilτηοαv λ6γoντε g τα8τα.

ΕιE τoυg yq6νoυg τoυ ΘrΙlλα ξο6αεo rjρωαg Hqαxλτjq χαL oι Aρyo-ναι3τεg yυqω απδ τoν Ιαooyα τovΘεαααλ6' τoιl ΚαoτoQα 2lαL τovΠoλυδεdxη, τov 'Yλα xαι τov Tελα-μcbvα χαL τoυζ υπoλotπoυg' oι oπo[-oι αvεqy6μεyoι τoy Ελληαπoντo,xαταπoλεμτjθηxαν αιφνιδtωg απoτov Κdζιxo, τoν βαoιλ6α τηg χιbQαqπεql τoν Ελληoπoντο. Και αφoυoυyxρo'ι3αθηxαν εLζ vαυμαylαν,φ6νευoαν τoν βαoιλ6α Κιjξικo xαqαφod εια6βαλαν xατα τηv διαqxειατηg vυxτ6g xυρlευoαν την Κtξιxo,η oποlα τjταv η μητq6πoλη τηEεπαqyiαg τoυ Ελληαπ6ντoυ. Και,6ταv πληρoφoρ{1θηxαν απo τoυEπoλlτεE ιdαL τoυζ αυyxλητιxoυE oτιo Κ'ι3ξιxog rjταv αυτ6g που εαφαyηαπ' αυτoιjg' πtvθηααν πqog yαqιvτoυ, δι6τι rjταν αυyyεvτjg τωv xαιxαταy6ταν απ6 την ycbqα τωv. Καιξrjτηααν αυyyνιbμη δια τηv αyνoιααμφoτ6qωv, xαι αφot απoλoyηθη-2lαν ττQoζ αυτοdg, ixτιoαv ιερoν ειgτην ιδ[α π6λη Κυξιxo μετα τηvv[κη' Και 6ταy αvαycbqηααν oιAqyovαι3τεζ ?τQoζ τo μαvτεlov, εxεl6πoυ oνoμαξεται τα Πυθια θερμα,xαι αφoι3 πqoo6'φεqαv θυo[α, ερcb-τησαν λlyoνταE τα εξηE:

238 TΑ AΡXEΙA THΣ XΑMENΗΣ ΓNΩΣHΣ

Πqoφητευooν f μTν, πρoφfiτα,Tιταν, ΦoTβε'Απoλλoν, τiνogEoται δ6μog oδτog εi τl δ6 δoται;xαi, θδ6θη αriτoig 1qηομ6g παqατfg ΠυΘiαg oδτog."ooα μ6ν πρ6g dqετην xα[x6oμov δρωqε πoιεTτε. θγιb δ6θφετμευω τρεiν δνα μoiνoνιiψιμ6δoντα θεoγ. oδ λoγoEciφθιτog θγ dδαεi x6qη iγxυogiioται. oδτoζ δoπερ τ6ξoνπυqιφ6ρoν μ6oον διαδqαμιbνiπαγτα x6oμoν, ξωγρευοαg πατqiπρoοαξει δΦqoν. αriτflg iοταιδ6μοg, Mαgiα δε τotiνoμα αιiτfig.Kαi γqαψαντεg τ6ν 1ρηoμ6ν oifiqrεg θν λiθφ, iiτoι μαqμαqφ1αλx6oιg γραμμααιν, θθηxαν εigτ6 δπ6qΘυqoγ τοl ναoi,xαλ6oαντεg τ6ν oixoν'P6αgμητQ6ζ θεΦγ.δατιg oixog μετα δ6 1ρ6νoυgπoλλουE θγ€νετo θxxληαiα τ{g&γ[αE xα[ θεoτ6xου Mαqiαg δπ6ZηνωνoE βαoιλ6ω9.oi δε AqγoγαΟται bx τ\E'Eλληαπ6ντoυ θξoρμηααγτεExατ6πλευoαν θπi ταgΠριγxηπloυ g νηαoυE xdπεΤθεγdνfiλΘoν τ6ν Xαλxηδ6νog πλoΟν,περσoαι βoυλ6μενoι τ6νdγαπλoυγ τffg ΠoντιxffgΘαλαooηg. παi θπoλεμηΘηαανπαλιγ δπ6 τoδ Aμυxoυ xαiφoβηθ6ντεg τor &νδρ6g τηνδυναμιν xατθφυγoν θν x6λπφ τιν[xαταλoφ, δααυτατφ παγυ xαi,dγqiφ xαi 8θεαoαγτo θγ δπταο[φδυναμ[ν τινα δg θx τoσ oriρανoδπqooπελαoαοαν πq6g αιiτoυgdνδρ69 φoβερoδ φ6qoντog τoΤE

ωμoιg πτ6qυγαg δg dετoi, δoτιgts1ρηματιoεν αriτοTg την xατα τorAμυxoυ ν[xην.

"Προφi1τευoε εLζ εμαζ, πqoφηταTιτανα, Φolβε Aπ6λλων, πoloυ θαεtναι αυτ69 o οtxoE xαι τι θα ε[ναι;"Και εδ6θη ειE αυτo6E δια τηg Πυθlαg oαx6λoυθog χ,Qησμ6ζ." 'ooα αυν6πoνται με την αρετrj xαιτην ευπq6πεLα' yα πqαξετε. Εγrb 6μω;πqoφητευω' τQεLζ φ'ιjαειg ειg 6'να xαιμovαδιx6 ιjψιατoν Θε6v, τoυ oπoloυ oαφθαqτog Λ6yog θα κυoφoqηθε[εντoE x6ρηζ αvυπoψ[αατηg' αυτ6E,6πωE αxριβcλg τo πυqφ6ρoιl τ6ξov,αφot διατqlξει oλ6xληqoν τoνx6oμov xαι αφoυ περιλαβει την ξωιjνΘα την πqooφtqει δι1lρo πqog τoτ'Πατ6ρα. Ειg αυτrjν θα αν/1xει o olxogαυτ6g }dαL τo 6lroμα τηg θα ε[ναιMαρ[α''.Και αφoι5 xατ6yραιpαν oι /1ρωεg τoν

χQησμo oε λ[θo, δηλαδη oε μαρμαρo'με yαλxινα yραμματα, τoν τoπoθ6τη-σαν ειζ τo υπ6ρθυqoy τoυ ναoι3, αφot'oν6μαααν τoy olxo τηg P6αg τηg μητ6-qαg τωv θεrbν.Aυτog ο oixoE μετα απ6 πoλλα yρ6νια'xαθιεqrbθηxε απ6 τoy βααιλ6αZηvωvα yα εlvαι εxxληolα τηE Aγtαgxαι Θεoτoxoυ MαρiαE.oι δε Aρyoιlα{τεg, αφοι3 αναy6Qησαναπ6 την y6qα τoυ Ελληoπ6vτoυ,6πλευoαν πQoζ τLζ Πqηyxιπoνrjooυ5xαι απo εxεi αντjλθαν την θαλd'ooιαπoρεlα πQoζ την Χαλxηδ6να, θ6,λο'vταζ να διαν'ιjooυv τoιl πλoυv πQoζτην θαλααααν τoυ Π6yτου. Και πoλε-μηθηxαν παλι υπ6 τoυ Aμtxoυ' ?tαι

επειδη φoβrjθηxαν τηv δ'ιjvαμη τoυαvδq6g, xατ6φυyαv ειE x6λπov xατα'φυτoy απ6 πολι3 πυxvo xαι αyριoδαoog' xαι εlδαv ειE οπτααiαν vα τoυζπληoιαξει απo τoy oυqαv6 δι3ναμη,εv6g φoβερoι5 ανδρ6E o oπoiog 6φερεεLζ τoυζ ι/lμoυE τoυ πτ6qυyεE 6πωg τoυαετoι3

'{αL o oπo[oE oυνετtλεαεv ειE

την νlxη τωι, εναyτioν τoυ Aμljxoυ.

oΑPxΑΙΤEΛoΣMD(ΑΗΔHΑΡΓσ,ιAYΤ]KΗEKΣΙΡΑTEΙAKΑΙToΙΙΛΗΓλ4AKATΑToYΔPΑKα{ToΣ 239

ο'iτινεg θαqqηααντεg αυνdβαλoντQ Aμυxφ' xαi νιxηoαντεg αι}τ6νxα[ εri1αριατοδντε5 θixτιoαγ θγ τΦαr}τQ τ6πφ δπoυ την δυναμινδωqαxαoιν iεq6ν, oτηoαντεg θxεΤθxτtπωμα τfrE παρ' αr]τδγΘεαΘε[oηg δυναμεωg xαλ6οαντεgτ6γ αriτ6γ τ6πoγ fi τ6 iεq6ν αriτ6ΣωoΘdνην, δι6τι θxεT φυγ6ντεgθoιbΘηoαν' δατιg τ6πo9 οδτωgz6x}'ηταt Eωg τfig νδν. δπεq iερ6νμετα τ6 βααιλεiοαι Bυξdντιoν6θεααατo dπελΘιilν doφαλlοααθαιαιjτ6 KωγoταντTνog δ μ6γα9βααιλευg' δg γεν6μενο919ιοτιαν69, xαL τCp θxτυπιilματι τfrgατηληs πqοοεo1ηxιbg τQ δoτΦτιθxεT, εiπεν δτι dγγ6λoυ oημεTovα1ηματι μoνα1oi παqα τo0δ6γματo9 τδν 1ριατιαγΦγ. xαiθzπλαγεlg θπi τζl τ6πω xαi τQιτLoψατι, xαi εiξαμενοg γνδναιτolαg iατi δυναμεωg dγγ6λoυ τ6€xτυπωμα, παqεxoιμηΘη τQ τ6πφ.zαi dxουoαg θν δqαματι τ6 δνoμαrQg δυναμεωg εiΘ6ω9 θγερθεigθz6αμηαε τ6ν τ6πoν, πoιηoαgz.ατιi d,γατoλαE ειi1ην. xαiΞπων6μααε τ6 εlixτηgιoν, iiτoι τ6ντoπoν, τoσ &γ[ου &g1αγγ6λoυMι1αηλ.oi δ6 Aqγoγαiται μετα την νixηντoδ Aμυxου θxεTθεγθξoρμηααντεg θπi την Πoντιxηνdν€πλευααγ δια τ6 1qιiαεoν δ6qαg'o[τινεg iλαβoν αιiτ6 xαi τηνMηδειαν, την τoδ Αετoiθι'γατ6qα, βαoιλ6ω5 τflg Σxυθ[αg,α.το Koλ1i.δog 1ιbραg' δθενιστoQειται τα χατα -ιασoγα χαιΠ.αυxην, τoδ Kρ6oντoEΘυγατdρα, βααιλ6ωE τflgΘεαααλ[αE,

Aυτοi, αφο{ 6λαβαν θαqqog, rjλθαvειg oι3yxqoυσLv πQoζ τov Aμυxoν'xαι αφo'ιi τoν ενiκηoαv xαι πρoα6φε-Qαv ευχαQιατ[α, 6xτιααν ιερ6v ειζ τo1',

τ6πoν αυτ6v, 6πoυ εlyαν αντιxρloειτηv δ'ι3ναμη, xαι αφod lclτηααv εxεloμolωμα τηg δυvαμεωζ πoυ ε[δαν,ov6μαααν τoν τ6πoν αυτον rj τοιεq6v αυτ6 Σωoθ6'νη, δι6τι orbθηxαv,αφod xατ6φυyαν εxεi' Aυτ6g o τ6πo9ovoμd'ξεται 6ωg xαι αημερα μ' αυτ6τo 6νoμα'Aυτ6 αxριβrbg τo ιερ6ν ο Κωyoταντ[-vog o μ6yαg βαoιλειig, αφod εyxατα-αταθηxε ειζ την π6λιν Bυξαντιoν,εθεαθη vα πηyαlνει εxεt δια να τoεξααφαλ[oει. Aυτ6g, 6ταv 6yινε yqι-ατιαν6g xαι αφoι3 πληα[ααε πQoζ τηναναyλυφη ατιjλη πoυ rjταν εxεt τoπo-θετημtνη, εiπε 6τι αυτrj αποτελε[oημεlo αyy6λoυ με oyrjμα μoναyoι3απ6 το yqιoτιανιx6 δ6yμα. Και επει-δrj εξεπλαγη δια την τoπoθεαlα xαιτo xτloμα, xαι αφoι3 πρooευyrjθηxεδια yα yνωq[oει πotαg αyyελιxrjgδυναμεrυg εlναι τo oμo[ωμα, xoιμrjθη-xε πληαioν τoυ τ6πoυ xαι αφoιjαxουαε oε 6ραμα τo 6νoμα τηg δυνd'-|Ιεωζ, αμ6oωE ηy6Qθη, διαxooμηαετoν τ6πoν ?{αι πQoσευyrjθηxε πρogτην ανατoλτj. Και ov6μααε τov τ6πo,6πoυ πρoαευyrjθηxε, τ6πo τoυ AyioυAqyαyy{λoυ Mιyαrjλ.oι δε Aρyoναιjτεg, μετα την νlxηxατα τoυ Aμ'ι3xoυ, εξ6qμηoαν απ6εxεl πρog την yιbρα τoυ Π6ντoυ διατo yqυα6μαλλον δ6qαg. Aυτo[ πrjραναυτ6 xαι την Mrjδεια, την x6ρη τoυAετot, o oποiog rjτα'ιl βααιλε,ιjg τηgΣxυθ[αg, απ6 τη yιbρα τηg Κoλyiδog.Εξ αυτιbν εξιoτoqοιjνται τα αyαφε-q6μενα ειζ τoν Ιααovα 2lαι την Γλα,ιj-χηv' την x6qη τoυ Κqloντοg, τoυβαoιλ6ωg τη g Θ εooαλlαE,

240 TA AΡXEΙΑ THΣ XAMENrΙΣ ΓNΩΣΗΣ

την xα[ θμπρηoθεToαν θx η oπolα πυρπολfiθηχε εχ τυyα[oτ'oυμβαντog τιν6g &μα τ{l πατqi αυμβαvτog μετατoυ πατq6E τηg xαταθν τoΤg δμενloιg, xαLτα dλλα τfg τηv τ6λεoη τrυν yαμων, xαι τα d.λλα

iοτoqlαg, ατιγα δ οοφιbτατog oημεiα τηE ιoτoqlαg, τα oπoiα oυνi-Aπoλλιbνιog δ iατoριx6g yQαψε ο ooφ6τατoE ιoτοqιx6g Aπoλ-oυνεγραψατo. Mετα δ6 ΘΦλαγ λιbνιoE'

fγεΤτο τo0 'Ιoqαηλ Aiγλιbμ 6 Mετα απ6 τον Θιbλα, κυβ6'qνηαε τoZαβoυλωνiτηg' θν θπεlvoιg δ6 Ιoqαrjλ o AιyλrΙlμ απ6 τη Zαβoυλιbν'τoTg 1ρ6νoιg flν παρ"'Eλληoι xατ' εxεlνoυζ τoυζ yρ6voυg υπrjρy"ε

μαντιg dλλη, Σiβυλλα f πληαtoν τrυν Ελλrjvωll xαπoια αλλι7'Eρυθραiα. θν οig 1q6νoιg μαντιE, η Σ[βυλλα η Εqυθqαlα. Κατ'δβαοiλευοε τi1g Φqυγiαg δ αυτodg τoυg yρoνoυg βαoiλευoε στηl'Tρδog, δE θγ6νετo πατηq'Ιλioυ Φqυylα ο Tqrbog, ο oπoloE υπrjρξεxαi Γανυμηδoυg. oδτog ijxτιοε πατfiq του Ιλloυ χαι τoυ Γανυμrjδo.-;.π6λειg δtο, την Tqο(αν εig Aυτ6E txτιoε δυo π6λειE, την Tρoiαι'.δνoμα'(διoγ xαi τ6 "Ιλιoν εig η oπotα φ6qει τo 6νoμα τoυ χαι τoδνoμα'Ιλlου τo0 μεlξoνog αiτoδ 'Ιλιoν, πoυ φ6qει τo 6νομα τoυ Ιλ[oι'υioδ. τoυ μεyαλυτ6ρου υιod τoυ.

(Ιωαννηg Mαλαλαg, Χρoνoγqαφ[α' oε}".93-97, oxonii, 169l )

Η μoναδιxη αυτη ιοτoqιxη αναφοqα τoυ χQoνoγqdφoυ Ιωαννη Mαλαi.ιιθεμελιιilνει την ταυτ61ρoνη oντoλoγιxτ] υπoοταση χαι ιoτoqιxη δqdoη τoυ

Απoλλωνog, τωγ ΑqγoναυτΦν (Ιαοoνog, Hραxλ6oυg, Θηoθωg, Πηλ6ω;.Καoτoqog, Πoλυδεfxoυg x.α.) χαι τoυ Aρxαγγθλoυ Mι1αηλ, o oπoi,o;συμπαQαστdθηxε στoυζ Aqγoναυτεg, 1ιλιετiεg πQιν τηγ'Eλευoη τoυ Ιηooι'

Xριoτoυ στηγ γη.ΑγεQχoμεγoι oι Αργoναυτεg οτην θdλαoαα τoυ Eλληοπoντoυ, πoλεμηΘη-

xαν αιφνιδiωg απo τoν βααιλθα τηg 1ιbqαg τoυ Eλληοπ6ντoυ Κυξιxo. Αφoι'ουγxρoriοθηχαγ σε ναυμα1iα φ6νευοαν τoν Κυξιxο xαι xατ6λαβαν την oμιb.

νυμo πoλη. oταν oμωg πληqoφoqηθηxαν oτι o Κfξιxoζ ηταν oυγγενηg τoυ;.

βαοιλθαg των Πελαoγιilγ xαι υι6g τoυ ΑπoλλωνoE(1), π6γθηoαγ δι' αυτoγ xαιαφoυ μεταν6ηoαν, εξητηοαν ουγγνι(lμη. Η 1ειqoνoμiα τoυg αυτη φανεριilνειτo ηθog χαι τoγ oεβαoμo πoυ ε[1αν πQoζ την θε'ιxη τoυg xαταγωγη.

Kατoπιγ' oι Aqγoναtτεg αναxωρησαγ για τo μαντε[oν τoυ Απoλλωνo;.τo oπo|o oνoμαξoταν Π'ιjθια θερμd' Exε( o Ιαoωγ, ξητα απo τoγ Απ6λλωr'cι

γα πQoφητευoει, πoloυ θα εi,γαι o αγνωοτog olxog πoυ αντlxqιξαν χαι τιαxqιβιbE εiναι.

(l) xαi f1 ΚιJξιxog δ6 Πελααyοdg '!αyεν oixητoραE xαl yαq Κiξιxoq δ Aπ6λλωνo;Πελαoydlν τdlν Βν Θεαααλlq' βαoιλειiοlν, δπ6 Aioλ!ων μετα Πελααyιδν Βxπεoων' τητ'

Xερqδνηooν τfiE Ao[αE πoλ[ξει, δoυg αδτfi xαl τoijvoμα. (Φωτ[oυ Πατqι<iρ1oυ

Kωγoταγτιγoυπ6λεωg' Βιβλιoθrjxη, xωδ' 136, φ. 139α).

o.\ΡxΑΙTΕΛoΣMxΑHΛHΑPΓOΔ{AYT]KHEKΣΙP{EΙAKΑΙToΙι\ΗΓΙ\4ηKη]ΑTOYΔΡΑKONΤOΣ 241

Αυτη εiναι xαι η μεγαλιjτεQη απoδειξη oτι o αγνωοτog ναog, τo oπoloγcιι'τ[xριξαν oι Αργoναriτεg, ηταν αφιεqωμ6νog απo τoγ Απ6λλωγα εtζ τoγΑγνωατον Θε6ν.

Tα oνoματα Ιαoωγ xαι Απoλλων 61ουν τoγ iδιo λεξαριθμo:

ΑΠoΛΛΩN =1061= ΙAΣΩN

o Απoλλωγ, διαμ6οoυ τηg Πυθiαg, απoxαλfπτει στoγ Ιdοoγα χαι στoυζ_\ργoναυτεg την τριουπ6στατη φυαη τoυ Θεoι] xαι πqoφητευει την ενοαqxω-ση τoυ αφθdqτoυ Λ6γoυ πoυ θα xυoφogηθεi απ6 x6qη ανυπoι|-liαοτη ωζ-τQoζ τo αοfλληπτoν μυοτηqιoν τηg αοπdqoυ xυηoεωg.

o Απoλλωγ πqoφητεfει oτι τo 6νoμα τηζ αγυπoψlαοτηg χoQηζ πoυ θαzυoφoqηoει τoν Αφθαρτo Λoγo τoυ Θεoυ, ε[ναι Mαq[α! Και α' αυτην Θα

αι'ηxει o o(xog αυτdg. Γεγoνog πoυ 6λαβε xιbqα επi βααιλ6ω9 Ζt1νωνog.Γιατ( dqαγε τoιαfτη αληθεια δεν 6xει δει το φωζ τηζ δημoοι6τηταζ χαι

ιιdιλιατα oταν η αφετηq[,α τηg εδqαξεται επi, τoυ αoφoτατoυ ιστoQιχoυ Απoλ-i.ιυνioυ τoυ Poδ(oυ xαι εxτiθεται στo xρoνιxo τoυ Ιωαννη Mαλαλα; oπωg_τροxtiπτει απo τo απ6oπαομα πoυ πρoηγηθηxε, o Ιωαννηg MαλαλαE ε|1ε

ενδιατρiψει oτο 69γο Agyoναυτιxd τoυ διευθυγτoυ τηg βιβλιoθηxηζ τηζ.\i.εξανδqεiαg Aπoλλωγioυ τoυ Poδioυ (3og αι. π.X.) xαι 6xoνταg ωg βdοηtιυτo τo 6ργo αναφ6Qεται σε ooα ανωτ6qω εξετ6θηοαν.

oταγ oι Aργoναυτεg 6λαβαν απo τoγ Aπoλλωγα τηγ πQoφητεiα πεq(, τηg

ενοαqxιilοεωg τoυ ΘεLoυ Λ6γoυ δια τηg Παqθ6νoυ Mαρiαg, την απoτυπωoανuε 1dλxινα γqαμματα oε μαqμαqo χαι τηγ τoπoθ6τηοαν oτo υπ6ρθυqo τoυγιιot, ιδoτε γα διαoωθε[ για τιg επεq1oμενεg γενε6g.

Ανα1ωqcδνταg oι Αqγoναυτεg απo τoγ Eλληoποντo ηλθαν αντιμ6τωπoιuε τoγ oτρατo τoυ Αμυxoυ xαι δια γα αγτιμετωπlooυγ τo πεQιστατι^ιo xατ(,-qυγαγ oε πυxνoφυτo δdοog. Exεi αντixqtσαγ σε oπτααiα να xατ6q1εται απ6τον oυρανο δυναμη υπo μoqφη φoβερoυ ανδqog, o oποlog 6φερε οτoυgl.:)ιιoυζ τoυ πτ6ρυγεg αετoυ. Mε την ουμβoλη αυτoυ τoυ ανδqog xατενixηoαντον Aμυxo xαι απ6 ευγνωμoαtiνη θxτιοαν oτoγ τoπο εxεlγo ιεqo xαθcilg xαιομιoiωμα τηg δυνdμεωζ πoυ αντixqιοαν. Tο ιεqο αυτo oνoμαoθηxε Σωoθ6-ιη:, διoτι ηταν o τoπog οτoν oπo[o οcilθηxαν. Tην [δια oνoμαoiα εi1ε τo ιεg6uε7ρι την επoxη του Mαλdλα (6og αι. μ.X.), δια γα επιβεβαιωθεL τιατ' αυτ6γτoι'τq6πo η αληθεια oλωγ αυτΦγ τωγ γεγoν6των.

Η μεγαλυτεQη oμωζ επιβεβα[ωoη πρo6ρ1εται απ6 τoν M6γα Kωνoταγτ[-ι'o o oπolog ωg πqιbτog αυτoxqdτωq τoυ βυξαντioυ, θ6ληoε να εξαoφαλloειτo ιερo Σωoθtνηg, τo oπoio βριοxoταν πληοioν τηg Κωνοταντινoυπoλεωg.oταγ o Kωνoταγτiνog 6φθαoε για πqιbτη φoqα ατo ιεqd, αντεληφθη oτι τoοuolωμα τoυ φoβερoυ ανδρ69 ηταν θνδειξη αγγ6λoυ. Exπλαγε(,E απ6 τo ιερ6

242 TΑ ΑPXEΙA THΣ XAMEΝHΣ ΓNΩΣΗΣ

χαt απo τoγ τoπoγ oπoυ ηταν xτιoμ6νo, πQooευχηΘηxε ξητιilγταg απo τoι'Θεo γα τoυ απoxαλυφθε(, η αγγελιxη δυναμη οτην οπo|αν εixε αφιεqωθε[ τοιεq6. Tην iδια νυxτα τoυ απoxαλυφθηxε, 6τι η δυναμη αυτη ηταν o Αqxα',-γελog Mι1αηλ!

oι Αqγoναυτεg, αφoυ νixηoαν τoν Αμυxo, πqo1ιbqηοαν δια την oλox).η-

Qωση τηζ απoοτoληg τoυζ, πoυ ηταν η απoxτηoη τoυ 1ρυο6μαλλoυ δ6ρατο;τoυ χ8υσoφ6ρoυ xριori.

Αγαxυπτει oμωE τo εriλoγo εqιbτημα. Tι ηταν o 1qυοoφ6ρog xqιοg zαιδια πο[oγ λoγoν oυμμετεixαγ στηγ Αργoναυτιxη εxoτqατεiα oι oπoυδαιoτε-qoι ηgωεE τoυ Eλληνιxof Πανθθoυ;

o ΑπoλλoδωQoζ μαζ γγωστoπoιεi oτι η Nεφ6λη, η μητ6qα τoυ Φqiξοι'χαt τηζ'Eλληg, δια να oιilοει τα δυo τ€^aνα τηg απ6 β6βαιo θαγατo' τoυζ πQo_

ο6φεqε τoγ χQυσoφoρo xqιo, τoγ oπoioγ ε[1ε λαβει απo τoγ Eρμη.Tα δυοτ(:nινα, αφoυ επιβιβαoθηxαν oτo ιπταμενo 6xημα, φερ6μενα δια τoυ oυQα_

νoυ, υπεqθβησαγ γη xαι θdλαooα.

Nεφiλη δ6 μετα τfiE θυyατρ6g αδτ6y d.νιjqπαoε, xαl παq''Ερμοιaλαβoioα yρυo6μαλλoν xqι6ν 'iδωxεν, δφ'oδ φερομενoι δi oiqανοt'yηv δπεq6βηoαν xαl θαλααoαy. δq δ6 iy6νoντo xατα τιjv μεταξι|xειμ6νην θd'λαooαιl Σιyεloυ xαl Xερqovιjαoυ, dlλιoθεν εig τ6ν βυθ6yf7 "Ελλη, xd"xεT θαvoδoηE αiτηg d'π'ixεlνηg'Ελλi7oπoντog Βxλfiθη τδπ{λαyοg. Φqi.ξoE δ{ fiλθεν εig Κoλyoυg' δν Aifiτηg iβαolλευoε παi;'Hλloυ κα[ Περoη[δog.

(Aπoλλ6δω ρog, Β ιβ λιo θrj xη, 7, 82 l

Eiναι φανεq6 6τι ατo ανωτθqω απ6oπαoμα υπoxqυπτεται αληθεια η

oπo|α oυμβoλiξει τα εξηE: o 1qυooμαλλog xqιog υπoδηλιbνει 61ημα τι'l

oπo|o μεταφ6qει τoυg δfo ν6oυ9 δια τoυ α6qog υπεqανω γηζ χαι θαλdοοη;-To επiθετo yρυαoμαλλov φανεριilνει 6τι τo 6χημα αυτo ηταν απαoτqd'πτο'ι'xαι φεγγoβoλoγ. Eπιπλ6oν η λ6ξη δ6qαg xαι η λθξη πλoioγ θ1oυν xoιγ6 λεΞdι-

ριΘμo, τo 310.

H ολloθηoη τηg 'Eλληg oτην θdλαοoα dνω τηg oπo(,αg υπερ(,πταντo-

6δωαε την γνωοτη επωνυμiα Eλληοπoντog. Πιbg oμωg oλioθηoε η'Eλλη, ειτilβqιοxdταν oτo [,διo με τoγ αδελφ6 τηg οxαφog;

Tην απdντηoη δ[δει o αq1ιεqεrig τoυ μαντεioυ τωγ Δελφιbν Πλoιiταq1o;ο Χαιqωνευg.

Φρi,ξοg d'πoβαλrbν παqα τoν Εilξειvov π6yτov "Ελληv, τrjν d'δελφιjν.xαl δια τα δlxαια τfig φdoεωζ συyχεχυμ6νο; iv ταTE d'xqcυqεtαι;λ6 φ oυ τ ιv6 E xατ 6λυ o εu.

(Πλουταq1og, Π εq[ ποταμcbν, L4, 4l

o Φρiξog απ6βαλε, απιbθηoε την'Eλλη oτην θdλααοα. Διατi dqαγε ενηρ-

oΑPXΑΙTEΛoΣMDGιι\ΗΑΡΓoΙ.,ΙΑYΤ]KHEKΣΙPΑTEΑKΑΙToΠΝ]Γλ4{K4TΑToYΔΡΑKα\ΤOΣ 243

γησε τoιoυτoτQ6πωζ o αδελφ6ζ πQoζ τηγ αδελφην; Mτ]πωg για τoγ [διo λoγo;τoυ χαι o Kdιγ ενηqγηoε εγαντ[oγ τoυ Aβελ;

O Διoνυοιog o Θqαξ, oε μ[αν επLγQαμματιxη Qηoη λ6γει τα εξiq: AoxiooφiαE oνoματων επ|,oxεψιg. Αg επιoxεφθoriμε λoιπ6ν τo 6νoμα Φqiξog.

Λαμβανoμ6νoυ υπoψη 6τι τα oυμφωνα μιαg λ6ξηg ουντoνιξ6μενααρθqιδνoυν την φωνη τηζ εμπεQιε1oμ6νηg εννoiαg, εγι.il τα φωνηεντα υπo-

βoηθoυν την 6xφqαoη τηg λ6ξηg, παQατηQoυμε oτι τα oυμφωνα τηg λ6ξηgΦΡΙΞoΣ, δηλαδη φq, ξ xαι g' , ε|ναι ιooδυναμα τωγ χ, ξ, g'

' δηλαδfiτoυ 666'

τoυ αqιθμori τoυ Αντι1ρ|oτoυ.χ- φ+Q- 500+10Ο= 600, ξ= 60, ζ'= 6 - 666

Δι' αυτd xαι η oμdqgιξog τoυ Φρi,ξoυ λ6ξη φρ[xη, ηταν αυτη πoυ xατ6-i'αβε τα δαιμ6νια, oταγ o Xqιoτ6g πατηλΘε oτoν Αδη, ...xα| dφqιξαγ'Αδoυo[ πυλωqoi.

Για τoν iδιo λ6γo απ61θεια xατθλαβε χαι τηγ Eιλεiθυιαγ, την θεα τωντoxετιilν, η oπo|α πqo6βλειpε την γθννηoη τoυ oλ6θqιoυ Φρ|ξoυ, τoυ πoλt-φθoνoυ y6νoυ,6πωg αναφ6ρει oε λ6γo τηg η Αλxιμ6δη, η μητ6ρα τoυ Ιαoo-\'oζ.

Εiλεiθυια θεα πoλ6oE iμ6γηqε τ6κoιo' ril μoι iμηE ii'τηg' τ6 μ6ν oδδ'6αοv oδδ' Βν 6νεlqφ cλιααμην, εi Φρtξog ΒμoI xαx6ν '!'ooετ' d'λdξαg.

Η θεα Ειλε[θυια 6δειξε απ6yθεια εξαιτ[αE τoυ πoλ6Qθoνoυ y6νoυ.Aλiμοvo clε μ6'να δια την oυμQoqα μoυ' αυτ6 οdτε 6oo oε 6νειqoδεy τo oυν6λα6α, dτι o Φqiξog θα εiιlαι oυμQoqα αε μ6να αQodαπoμαxρdνθηxε.

(AπoλλιbvιoE o P6διo g, Aqyoναυτιxd", L, 2B9)

H Αλxιμθδη εxφqαξεται με απoτQoπιαομ6 για τoγ Φqiξo' δι6τι αιοθαγε-ται τηγ ουμφoqα πoυ θα αντιμετωπ|αει o υιoE τηg Ιdoων, xαθιilg θα εxοτqα-τευει για την επαναxτηση τoυ 1ρυοoφoqoυ xqιoυ.

Η'Eλλη' με τηγ oνoμαοiα τηg δηλωνει τoν'Eλληνα γονo o oπolog απε-

tji'ηθη απo τoγ πoλυφθoνoν yoνoν, τoν Φqiξo, πoυ xατ6ληξε οτoν βαoιλ6α_{ιητην παραδlδoνταg τoυ o1ι μ6νoν τo xρυooμαλλo δθραg αλλα xαι τoγoπoqο απ6 τoυg oδoντεg τoυ δgαxoντog.

rbg τε 66α9 ξε6yλαιαι δαμd'ooατo πυqπν6oνταg τετqαyυoν θ6μενo9oπ6qov αilλαxι, τ6v Q' ix6μιoε Φqi,ξog Βυμμελ[ηg, 6τ' Ξ6η δ6μovAirjταo, ξδyov Βyυd'λιov τε δqαxoντεlωι, dπ' δδ6νταlν.

Και xαθrbg εδd'μαoε τα εxπylollτα jτυQ 66δια δια τoυ ξυyoιj, αQo66oπειqε απ6qον αε τετqαπλεθqov αιjλαxα, τoν μετ6Qερε o xαλλ[-yQαμμoζ Φqlξog, 6ταν 6Qθαoε εLζ τov olκoy τoυ Aιrjτoυ, πoλεμιx6διbqo απ6 τoυE oδ6ντεζ τoυ δραxoντog.

(oqQευE, A ρy ov αυτ ιxd', 87 0)

244 TA APXEΙΑ THΣ XAMENΗΣ ΓNΩΣHΣ

Πoι6g ηταν o oxoπ6g τoυ oπoqoυ η τoυ γ6νoυ απo τoυE oδ6ντεζ τoυδqαxoντog τoγ oπo[oγ μετ6φερε o Φq(ξog oτoν Αιητη;

Αg θυμηθoυμε εδcb oτι την oτιγμη τηg εξoντιilσεωζ τoυ δqαxoντog τωι,Θηβωγ απo τoγ Kdδμo, επεν6βη η θεα Αθηνα xαι υπ6δειξε oτoν ηρωα τιoφειλε να πρdξει.

d'yαναxτfioαg δ6 ΚαδμοE xτε(,νει τ6v δραxοvτα, xαl τfig Aθηνd'qδπoθεμ6vηg τotE dδ6νταg αiτoi oπεtρεt. τodτωv δ6 oπαρ6ντωνd'v6τειλαν in yfis d'νδqεg'!voπλoι, oi|g ixαλεααv Σπαρτoιig. olτoι δεd'π{xτ ειναy d'λλi λoυ E...

(Aπoλλ6δω ρog, Β ιβ λιo θrj xη, 3, 23)

o Kαδμοg oπoτιilγει τoν δρdxoντα χαι oπ6ρνει τoυg oδoντεg τoυ, απoτoυg oπo|oυg φrioνται 6γoπλoι ανδρεE πoυ oνoμαξονται oπαρτoi. Αυτo[.αγενε(,g xαι αo6βαoτoι, αλληλooxoτιbθηxαν.

o oπoρog απo τoυg oδoντεg τoυ δραxoντoζ τωγ Θηβιilν, ε(γαι o oπ6ρo;πoυ μεταφ6qει o Φqlξoζ στoγ βαoιλια των Koλ1ων Αιητη. Oταγ oι ΑQγo-ναfτεg 6φθαoαν oτην 1ιbqα τηg Koλx|δog, ξητηoαν απo τoν Αιητη γα τoυΞπαqαδωoει τo xρυo6μαλλoν δ6ρα9, με ανταλλαγμα να πoλεμηooυγ τoυΞεxθqofg των Κ6λ1ων. o Αιητηg απoδ61τηχε τηγ αiτηοη των Αqγoναυτιitι,.υπo τoγ 6qo να επιτελ6ooυγ τoν εξηg αθλo: Nα ξευξoυν δυo φoβεqofg xα}.-xoπoδαρoυg ταriqoυg χαι γα oργιilooυν την γη oπθqνoνταg 61ι πριθαqι, αλλiιτoυg oδoντεζ τoυ φoβερoιi δqαxoντoE των Θηβιbν.

o Ιαoωv oτrjλωoε τα ματια τoυ xατω yαμηλα ατα π6δια τoυ 21αι

6μεινε αxluητog, yαμ6νog απ6 την αx6ψη αυτrjg τηE oυμQοqαE. Γιαπολλfi ,ΔQo η αx6ψη τoυ oτqιQoyυqνoι3oε 2{'αL η xαqδια τoυ δει'66qιoxε τo θαqqog δια να δεyθεt xατι τ6'τοιο. Δ ι6τι xαταλα6ε πoλ{xαλα π6oo μεyαλo xαι αxατ6qθωτo 6qyo rjταν. Mα μiληoε αqyαxαι αταθερd α' αυτ6ν με xd'πoια πoνηqιd: Aιrjτη, μ' αυτrjν σoυ τηl|απ6Qαclη μ' 6yειg δυoxoλ!ψει πoλd' Δ ια τodτo, αν ι{αL τo αγιbνιoμαεiναι αxληq6 κι 6yει τερdατιo 6αqog, θα τo δεyθιb' 6αo xι αν oθανατog με πεqιμ6νει.

(Aπoλλιbνι og, Aqy ovαυτ ιxd', 3, 423)

o Ιααωγ παq6λαβε απ6 τoγ Αιητη την οπoqd τoυ δqdxoντoζ χαι αναξη-τησε τoυζ δto φoβεqoυg ταυqoυg πoυ 6φειλε να ξεtiξει. Oταγ oι δtio ταliρoιαντixριoαν τoν ηqωα, oQμηοαγ εγαγτioγ τoυ oαν βραyoζ πQoζ τηg θdλαooα;τα ιιιjματα, βγdξoνταg απo τo ατoμα τoυg φλ6γεζ. Mα παθιbg θπεoαγ επανιυoτην αοπiδα τoυ ηρωα, δεν xατd,φεQαν να τoν xoυνηooυν oljτε απιθαμη απoτoν τoπo τoυ. o Ιdoωγ γoνdτιoε τoυg δfo ταυqoυg xτυπιilνταg τα 1αλxιναπ6δια τoυζ χαι αφor1 τoυg θξευξε, αqxιαε να oqγιilνει την γη.

oΑPXΑΙΤEΛoΣλ4DGιηHΑPΓα\,ιΑYTΙKHEKΣΙPΑTEΙΑΚΑΙToΠΛΙ{λ4\KξTΑTOYΔPΑKoNToΣ 245

Και 6αo τ6πo 6qyωvε τo αλ6τqι τoυ, πετo6αε μαxqια τουE oδοντεgxoιταξoνταζ πQoζ τα Ιτ[σω, μiπωg xαι ξεQυτqrioει τo oταyυ τoυoλ6θqου, xαι fiταν αυτog μπqoατα απ6 τoυE yηyενεlg αvδqεg πουθα ξεπq66αλαν!...Και ξαQνoυ να! Φdτqωyαν yηyεyεlg αναμεαα oε6λη τηv 6xταoη τoυ yαlραQιod.

(Aπoλλιbνιog, Aqyoναυτιxα, 3, 1335- 1354)

Toτε o Ιαoωγ πηρε απ6 τoν xαμπo μια μεγαλη oτqoγγυλη π6τqα, πoυ τ6ο-oεριg δυνατo( ανδqεg δεν μπoρoυoαγ or]τε γα τηγ xoυνηooυν' την oηxωoεψlηλα xαι την 6qριψε στoυζ γηγενεig μπqoοτα οτα ματια τoυ εμβqoντητoυ.{ιητη.

Kατoπιγ, o ηρωαg ytθηxε στoυζ yηγενεlg με τo απαθ[' yυμνo, tξω απoτην θηxη, x,αι yτυπαγε πανω lιατω θερi,ξoνταg τoυg (3,138O).

Αφoυ o ηρωαζ εξoλoθρευοε τoν ^16νo τoυ δρdxoντoζ τoγ oπoio μετ6φε-ρε o Φqlξog, φ6qoνταg ειg π6gαg τoγ αθλo πoυ τoυ 6θεοε o Αιητηg, ε|1ε ναcιr'τιμετωπ|oει 6γαγ αxoμη δqαxoντα. Aυτoγ πoυ φυλαττε τo xρυo6μαλλoγδ€ραg τo oπoio ηταν xαqφωμ6νo οε δqυν (βελανιδια).

Απo τo ξυλo τηg μαντιxηg δρυog τηg Δωδιbνηζ ηταγ χατασχευασμ6νo xαιτo oμιλotν ξtλoν' τo oπoio τoπoθ6τηοε η Αθηνα oτην πλωqη τηg Αqγoυg. Tιηταν oμωg τo oμιλoυν ξ'ιjλoν χαι πoια η χQηοιμ6τητα τoυ;

Tο ξυλo τηg φηγoυ (δoυog) παραλληλiξεταt πQoζ τo ξriλo τoυ παραδε|-σoυ εχ τoυ δivδρoυ τηg yνrboεωζ τoυ xαλoυ 2{,αL τoυ καιιot, δια τo oπoio:τiοτευαγ oι πρωτ6πλαοτoι dτι, εαν 6τqωγαγ, θα απoxτofοαγ την γνιbοη.Ετειδη oμωE η γνιiloη, ooo πεqιοα6τερo πρoαγεται, δεν oδηγε(, αλλof παρdιιογoγ ατo oυδ6ν, ξy o7δα 6τι oδδ6ι, oidα 1:ωxqατηζ), εdγ δεγ πρooημανθε|cιτo την αqετη, αυτo oυν6βη χαι με τoυζ πQωτoπλαoτoυg. εξητηοαν την'.'ι'ιiloη xαι xατηλθαγ στo πεδio τηg δυαδιx6τηταζ, τηζ γνιiloηg τωγ αγτιθ€-τ(:)ν, τηζ γνιilοηg τoυ xαλoυ χαι τoυ Nα>ιo"b. Διoτι επιoτημη 1ωριξoμΕνη αρε-τη; πανoυρyiα xαι oυ ooφ('α φα(,νεται, ενω επιοτημη μετd αρετηE oδηγεiιTτην σoφια.

ΣoΦΙΑ= ΑΙ ΦoΣ= AEΙ ΦΩΣoπoιog αγαπα την ooφ[α, δηλαδη oπoιog εiναι φ|λog τηg ooφ|αg, xαθi_

σταται φlλog τoυ φωτog. Αντιθ6τωg, εQημηγ τηg αρετηg, xαθ|oταται φlλogτη; oφiαg'

ΦΙΛoΣ ΣoΦΙΑΣ η ΦΙΛoΣ oΦΙΑΣH Αθηνα' θεα τηg ooφiαg, φθqει οτην αoπiδα χαt στo δoqυ τηg 6φει9,

οι,μβολα τηζ υπoταγηζ τoυ xαy"o'l οτην δriναμη τηg ooφ(αζ, τoυ Φωτ6g.Στην δωqιxη διαλεxτo η oνoμαolα Αθηνd μετατρ6πεται oε Αθdγα, oυμ-

pοi.o τηg αθαναοiαg. oπoιog διαθ6τει ooφiα, ωg διαθ€τωγ τo αιιbγιoγ φωζ,-.ιεi Φωζ) ε|ναι αθανατog.

216 TA ΑΡΧEΙΑ TΗΣ XAMΕNΗΣ ΓNΩΣΗΣ

Κoλoαoια[α πQoτoμi τηE Aθηνα1 αντ[^,,ραφo (τoιι 2oιι αι. μ.Χ.) τη< y'ρυoελεφα-

ντινηg Aθηναζ τoιι Φεα\[α τoιl 5oιι αι. π'X. Βατιxανo, Moιloεlo Κιαραμoντι.

To ξυλo τηζ φηγoι πoυ τoπoθ6τησε η Αθηνα στηγ πλ(bQη τηζ ΑQγoιt;ειγαt τo ξfλo τηg σoφιαζ. Δι' αυτo χαι o λεξαQιθμog τηg λ6ξηg φηγoζ ειγαιiδιog με τoν λεξαριθμo τηζ λ6ξηg οoφ|α, αλλα χαι |"ιε τoν λεξαριθμo τη;λ€ξηζ αγεμoγραφiα.

oΑΡΧΑΙΤΕΛoΣMD(ΑΗΛΗΑPΓα.ΑYΤΙKΗEKΣΙP{EΙΑΚΑΙToΙΙΛHΓMAΚΑTAToYΔPΑKσ\ΙΤoΣ 24'7

ΣoΦΙΑ =J8|= ΦHΓoΣ = ΑNEMOΓPΑΦΙAoι ιερεig τoυ μαγτειoυ τηζ Δωδd)γηζ, 6διδαγ τoυζ χQησμoυζ τoυζ με τo

θq6ιoμα τωγ φtλλωγ τηζ δQυoζ (αγεμoγQαφια), πoυ πQoχαλεiτo απo ταουqdνια ρευματα χαι τtζ oυρανιεg oυ1νoτητεg.

To ξιiλo τηg φηγoυ πoυ τoπoθ6τησε η Αθηνd oτην πλιδρη τηg Aqγoυg

ηταν 6ναg πoμπoδ6xτηg, θναg υπoλoγιoτηg πλoηγηoεωg, o oπo|og φυλαoοo-ταν σε δρfινo xιβιilτιo. Δι' αυτ6 xαι €φεqε τηγ oνoμασtα oμιλoυν ξiλον'qαιν6ταν ωg ξιiλινo xιβιbτιo τo oπoio oμιλoυoε' oταγ οι αγυπoψιαστoι ιθα-'iενε(g τηE Αφqιxηg εiδαν τo πριbτo γραμμ6φωνo, εgευνofoαγ στo εσωτεQι-

zo του δια γα εγτoπlooυγ τoυg ανθριilπoυζ χαt την oq1ηoτρα. Kαι o1ι dδιxα,διoτι απαιτotjοαγ μiαν εξηγηoη. Κατd τoγ αυτ6ν τqoπo διατηQηθηxε στηγ

ιιυθoλoγiα xαι η xωδιxoπoιημ6νη φQαση' τo oμιλoυν ξtλον'To oμιλoυν αυτo ξυλoν, λειτoυργoυoε μ6νoν δια τηg ooφ|αE xαι δι' αυτ6

τoτoθετηθηχε στo oNαφog απo την θεα τηg ooφiαg.Πqoxαλε(, θαυμαoμ6 τo γεγoνog oτι oτην Αqγoναυτιxη εxοτqατε(,α συμ-

uετε(1αν 6λoι oxεδoν οι dριoτoι ηQωεζ τoυ Eλληνιxorj Παγθ6oυ, γ6νoι θειilν,

ηιιιθ6ων xαι ηριδων. Mεταξυ των Αργoναυτιilν, ηταν o Ιdοωγ τoυ ΑiοoνoE,ιr oQφεfζ τoυ oιαγqoυ, o Ηqαxληg τoυ Διog, o Θηoευg τoυ Αιγ6ω9, o Αιθα-}.iδηg τoυ Eqμoυ, oι δ[δυμoι Kdοτωq xαι Πoλυδευxηg τoυ Δι6g, o Παλαιμ6-νιoζ τoυ Ηφαioτoυ, o Φλ[αg τoυ Διoγtjοoν, o Ζt1τηζ χαι o Kαλα'ιg τoυBoq6oυ, o Πηλευg xαι o Tελαμιbγ τoυ Αιαxoυ, o'Ιδμωναg τoυ Απoλλωνog,ιr .\γxα[oζ τoυ Πoοειδιbνog, o Αυτ6λυxog τoυ Eqμoυ x.α.

Η oυμμετo1η των αρ|oτων Eλληνων ηqιbων ηταν αναγxαiα, δι6τι με επL-

z.εφαληg τoγ Ιαooγα, ετoιμdξoνταγ γα επαγαχαταχτηοoυν τo 1qυo6μαλλoνδεQαζ τo oπo[o ουμβoλιξε oυqανιo αxαφog.

Στo oνoμα ΙΑΣΩN, oπωg xαι ατo oνoμα ΑΡΓΩ, εμπεριxλεioγται ταqclνηεντα Α xαι Ω. Στo oνoμα ΑPΓΩ, μεταξf των γqαμμdτωγ Α παι Ω, βqi-σ7-oνται τα oυμφωνα P xαι Γ, πoυ ουμβoλiξoυν την qoη των παλμoδoνηoε-(υγ Ζαι την γηινη oφα|ρα αντιοτo|1ωE. o Ιdoων ωg αq1ηγοg τηζ αQγoγαυτι-iLηζ εχστ8ατεiαζ, ε(,χε τo διxα|ωμα εχ τωγ oλυμπi,ων γα χQησιμoπoιηαει τηνιι-lνητιxη τωγ επτd' φωνη6ντων, τωγ επτα δoνηοεων xαι xqαδαoμιbν, δια ναtkραπευoει τo τιατιo χαι γα πληξει τoν γ6νo τωγ oφtoνtδcδγ. Δι' αυτo xαιιrγoLιαξεταt Ιααωγ, δι6τι η επ6μβαoη τoυ επ6φερε τηγ ισoQQoπ(α, τoν xαθαq-uδ zαι την iαοη.

o φoβεqog xαι αxoiμητog δqαxων πoυ φqoυρoriοε τo 1qυooμαλλoνδεQαζ στo dλoog τoυ ΑρεωE' ηταν τo τελευτα|o εμπoδιo oτην πoqεlα των_\ρ1oναυτιδγ. Στα Aργoναυτιxα τoυ o oqφευg, o oπo|og oυμμετε(,1ε οτηνεzοτρατεiα, μαg διηγε|ται oτι xdλεοε τoγ 'Yπγo xαι εxεiνog ' iλθε ατην yιbρα

248 TA ΑPXEΙΑ TΗΣ XΑMENιΙΣ ΓNΩΣHΣ

των σχληQ6ν Κoλyων, πoυ lxει ωqα(n ανθη xαt αμ6oω9 δυνατη υπνηλ[α..tooδιiναμη με θdνατo, ιιατiλαβε τα μd'τια τoυ πελrbριoυ δραNoντog (Aq^7o-

ναυτιlιd 0ρφ6ο19, 1 015).

o Διoδωqog o Σιπελιιilτηg, 6πω9 xαι o Απoλλoδιυρog, xατα^1ραφoυγ oτιη Mηδεια ηταν αυτη πoυ θαγατωσε τoγ φoβερo δqd"xoντα, δ|δoντdg τoι,xαπoιo δηλητηριo.

xαi τfiv Mιjδειαν €ν τQ τεμ!νει τ6ν μυθoλoyodμενoν d'υπνοv δqα-χo'l)τα πεQι'εσπεLQαμlνoν τ6 δlqoE τoTg φαqμακoιg d'πoxτεTναι.

(Δι6δωqog Σιxελιιbτr1g , Βιβλιoθηκη, 4, 48,31

oι Αqγgγ(Ιυτεg εi1αν τελιxo πqoοριομo γα επαγαχτηooυν τo απαoτρα._πτoν oxd'φoE πoυ φυλασσ6ταγ απo τoγ πελωqιoν δραxoντα χαt γα πληξoυι,τo x6ντρo αγαπαQαγωγηζ τωγ oφιoνιδιbν πoυ θα φfονταν απ6 τoν πoλιi-φθoνoν γoνoν πoυ μετ6φεqε o Φqiξog.

To πληγμα xατd. τoυ δqαxoντog, αναφθqεται οε πoλλd οημε(α τηE Ελλη-νιxηg Mυθoλoγlαg. o ΖευE xαταxεραfνωσε τoγ Tυφιilνα δραxoντα, εγιil oΑπoλλων, βρθφog αxoμη, φoνευoε τoν Πυθωγα Δρdxoντα xαι δι' αυτ6 φ6ρειτην oγoμασiα Πιiθιog. Kατα την παqαδoοη, o Πυθωγ xατεδ|ωξε την Λητιδ.την μητ6qα τoυ ΑπoλλωνoE. Διατ[ dqαγε;

oπωg o Απιiλλωγ, oμoιoτqoπωζ χαι o μ6γιoτo9 των ηριilων Ηqαxλη;.βq6φog αx6μη, θπνιξε δυo φoβεqoυg δqαxoντεg, ενιil οε 6γαν απ6 τoυ;αθλoυg τoυ απ6xoιpε τιg xεφαλ6ζ τηζ τεqατoμoρφηg Λεqνα|αg'Yδqαg.

Ανdλoγog ηταν xαι o αθλog τoυ Πεqoθωζ, τoυ υιof τηg Δαναηg χαι τoυΔιog. Η 6μoqφη Δαναη, x6qη τηg Eυqυδ|xηg χαι τoυ βαoιλ6ω9 τoυ Αργoυ;Aπριoioυ, φυλαxiοτηxε απ6 τoγ πατθρα τηg δια γα απoφευχθεi η ουν€πειατoυ oλ6θqιoυ δι' αυτ6γ xρηομoιi. Tο μαντεiον των Δελφιδν, xqηoμoδoτησε σεογετιxt1εριilτηoη oτι, εαγ η Δανdη απoxτηοει υι6, αυτ6g θα απoβε| oλ6θριo;γLα τoγ βαοιλια τoυ Αργoυg. 'Eντρoμog o Αxq(οιog φυλαx(ξει την Δαναη αευπ6γειo θαλαμo απo 1αλxo, δια γα μην xατoρθιboει πoτ6 να απoxτηοει υιo.

o Ζευq oμωg μεταμoqφιilνεται αε 1qυoη βqοxη, q6ει οτoν υπoγειo θdλα-μo χαι διo1ετεfει oτην παqθ6νo Δαναη τoν oλriμπιo γ6νo, απ6 τoγ oπoloγεννι6ται o ΠεqoεriE.

H Ελληνιxη Mυθoλoγiα εμπεqιxλε(ει xιδδιxεg πoυ αναφ6qoγται σε πQα^/-

ματιxα γεγoν6τα τα oπoiα απoτελofν την πqo'ιoτoqiα τoυ ανθρωπiνoυγ6νoυ9. Η 1ρυοη βρoxτi ατην oπoiα μεταμoqφιbγεται o Zευg δια να 6λθει οεεπαφη με τηγ Δαναη απoτελεi 6γα xωδιxoπoιημθνo ουμβoλo τηg Eλληνιxη;Mυθoλoγiαg πoυ επιδ61εται ιδιαiτεQo απoσυμβoλιoμ6.

Η βqoxη απoτελεiται απ6 πoλλ6E αταγ6νεg. Σε xdθε οτα-γoνα, εμπερι€-χεταL o γ6νog. To oπεqματoξωdqιo πoυ xιγεiται επι1ειqιbνταζ γα 6λθει oε

oΑΡΧΑΙΤΕΛoΣMΙXΑιΙ\HΑΡΓONΑYΤΙKHEKΣΙPΑTEΙAΚΑΙToΠΛΗΓMΑΚΑTΑTOYΔΡΑΚoΙ\,{ΙoΣ 249

επαφη με τo ωαQLo oμoιαξεt σχηματtχd με μια σταγoγα πoυ π€φτεL απo τoγoυQαγo. Η x[νηοη αυτη oμoιαξει με βqoxη η oπoiα εiναι 1ρυοη, διoτι o χQυ-oog oυμβoλ[ξει την ooφiα χαι τηγ θε'ιxη xαταγωγη. Tα. φωτooτ6φαγα τ(Dγ

Αγ|ων τα oπo|α εiναι xρυoα, εxτoE τηg ooφlαg δηλιbνoυν την ιεqoτητα xαιτην αμεοη o16oη τoυζ με τo Πνευμα τo Αγιον. o γoνoE τoυ Διog €xει ooφiαxαι ιεqoτητα χαι εμπεQιNλε|ει την xdριν.ou 4γioυ Πνευματog. Αυτη η 1αριgεγxαθioταται στoγ υιo τoυ Διog xαι τηg Δαναηg, στoγ.7oνoxτ6νον Πεqo6α ooπo|og πQωτoστατε| oτoν πoλεμo 11ργ .1oνιδ(ων με oπλo την ooφ[α. Διoτιανευ ooφ|αg, ι)εν υπαqxει oυτε αρετη, oυτε ιεqog οxoπog.

o βαοιλ6αg Αxρ|οιog, αxoυγgγ1gg τα xλdματα τoυ μιxρoυ Πεqo6ωg,xαταλαβε oτι η xoQη τoυ ^16ννηοε υιo. 'Exλειoε λoιπoγ την μητ6qα χαL τoγυι6 οε ξυλινo Nιβωτιo χαι τoυζ 6ρριξε oτην θαλαooα. To xιβιbτιo πρooαqα-ξε oτη νηoo Σ6qιφo χαι η Δαναη €γινε δoιiλη τoυ Πoλυδθχτoυ, τoυ βαoιλ6ωgτηg νηooιl.

oταγ o Περοεfg ενηλιxιιbθηxε πρoοxληθηxε οε ουμπoοιo τoυ Πoλυδ6-xτoυ, 6πoυ xαΘε xαλεoμ6νoE oφειλε γα πQoσφ6qει 6να dλoγo. oταν 6μωE

ηλΘε η oειqα τoυ Περo6ωg δεν 6γινε απoδεxτη η πqooφoρα τoυ, αλλα τoυ

ξητηθηxε γα πQoσχoμiοει την xεφαλη τηg Γoqγοrig M6δoυoαg.Tρειg νυμφεg Ιι{αΤαδεg βoηθoυν τoν ηqωα χαι τoυ πqoοφ6qουγ τα πτε-

ρωτα π6διλα, τoγ οxoυφo πoυ θα τoγ 6xαγε α6qατo, χαt τηγ xiβιαιν, δηλαδητογ od,xo δια γα τoπoθετηoει την xεφαλη τηE M6δoυoαg. 'Eτoι εξoπλιoμθνoEο Περοευg, υπo την oυγoδεiα τηg ΑθηναE χαι τoυ E'qμoιi, διαο1iξει τoν α6qαιπταμενοg υπερανω τηg θαλαooηg.

Πεqoεdg μ6ν ταyυyoυνog' εiiπτεqov [yvog tλlooωy, c}'yyιvεQη δρ6-μoν ε7yεv iν fi6qι πεξ6q δδ[τηg.

o Πεqoεdg ταydπoυg, διαyqαQονταg xαλoταξιδη πoqε[α, δqoμoνεQooxεπfi διιjvυε εLζ τoy α6qα πεξοE oδοιπoρog.

(N6ννοg, Δ ιoνιlα ιαxα, 25, 32)

Αρxιxog τoυ πQooQισμoζ ηταγ η χωQα των Yπερβoρεiων, διoτι oπωg ανα-

φ€ρω xαι οτο πρι.δτo μoυ βιβλ[,o, 6πqεπε να πd.qει τo 1q[ομα τoυ Σπερμoxτo-νoυ πQιν απo την μεγαλη οfγxρoυοη. Eπoμενog πqooqιoμoE τoυ ηqωα ηταν oτoπog οτογ oπoio xατoιxoυoαν οι γοqγ6νεζ χαL o oπoioE πoτ6 δεγ 6βλεπε τo

φωζ τoυ r]λιου(z).

Φθdνoνταg o Πεqoευg οτo oπηλαιo oπoυ xατoιxoυoαγ oι γoργoνεg, xατoqθιb-νεt γα εxπληριilοει την αποoτoλη τoυ, απox6πτoνταg την xεφαλη τηg M6δoυοαg,

\2) &'q oijθ'iiλιog πqoαδlQ2{εται d'xτToιν oiiθ'fi νixτεqoζ μivη ποτl. (A|ιoγil}"og, Πρoμη-Θειig ΔεoμtbτηE,198)

TΑ ΑPXEΙA THΣ XAMENΗΣ ΓNΩΣΙΙΣ

o Περαειig με τηy αΙτo2ωΙτε('oα xεφαλη τηg Mtδoυoαg Γoρyoιjg. Βατιxαy6, Moυαε('o Πlo -

ΚληLιεντ[,νo.

o AΡΧΑΓΓΕΛoΣ MD(ΑH\ Η ΑPΓOΝΑYTΙKΗ EKΣΙPΑTELA KΑΙ To ΠΛΗΓMΑ KΑTΑ ToY ΔPΑΚoNΤoΣ 25 l

-,\$.f

'.) Hρcl.xληq ιιι[ει τηι'ιιθιiιιιτι1 ιεφαλιj τηζ /\εQ\τ|.[(ιg'Υδglcι;' Bcιτιxcιι,ιi. Mιlιlιτε[ιlΚ ιι ιιl11111j1,γ1.

Ζ52 ΤΑ ΑPXEΙΑ TΗΣ XΑMENHΣ ΓNΩΣΗΣ

Tιl oι'ιμιπλεi,μα τoιι ΛαolιoιοντoE,2oE αι. π.X. Moυoε[o Βατιxανoιi' oι διiιl ι.1φειζ Πoρxι< xαιΧαρ('|)oια' επιτ[θενται oτoν ιερεα τoυ ΠoσεLδ6νo5 Λαox6οlντα }lαL στoι|ζ διiιl τoιι ιιιoιiζ. Tιltξιlyιl i,)7ι1γγ11 λαξειiθηxε απo τoιlζ Por\toιιζ .,,λιiJττεζ A^,ιηoανc\ρo, Πoλιiι\ιυρo xαι Aθηνιiι\αl-

ρ().

oΑPXΑΙTFΛoΣMD<aιηHΑPΓα\,ΙΑYTΙΚΗEKΣΙPSEΑΚΑΙToΠΛΙlΓλ4{KAΤΑTOYΔPΑKoNΤoΣ 253

υπo την xαθoδηγηoη τηg Αθηνdg η oπolα ουμπαραοτdθηxε oτoν ηqωα 6πωgoυμπαραoταθηxε xαι oτoν Ηqαxλη. o υιog τoυ Δι6g χαι τηζ Αλxμηνηg, oτoνδευτεqo dθλo τoυ, απ6χoψε γ"αι τιατ6xαυσε την αθdνατη xεφαλη τηg Λεqνα|αg'Yδqαg. Tooo λoιπoν o Πεqοεrig, oοo xαι o Hqαxληg, xαθoδηγoυμενoι απ6 τηνΑθηνα, 6πληξαν τα oφιoειδη γεννηματα τoυ xαxoυ. Δι6τι ε|ναι γνωoτo oτι ηΓoργιil Mθδoυoα εtγε αντi πλoxαμων χoμηζ, πλoxαμoυg oφεων, xαι η Λερναiα'Yδqα,

η oπoLα ηταν xoqη τoυ Tυφω6οζ χαι τηζ'Exιδναg, εi1ε xεφαλ6g 6φεων.o μυθog αναφ6qει oτι η Γoqγιil ε|1ε επιπλ6oν 1θqια απo 1αλπ6 y"αι πτ(:-

qυγεg απ6 1qυοo, δια των oπoiωγ μπoqotoε γα πεταει, dπωg xαι o ΠηγαooE,o oπoiog ξεπηδηοε απ6 τo oιilμα τηg Γoqγorig 6ταν αυτη απoxεφαλiοθηxεαπo τoγ Περοθα. o Πηγαοog r]ταν τ6xνo τoυ Πooειδcbνog xαι oταγ απελευ-θεριbθηxε απ6 τoγ Πεqο6α, 6πωg απειxoν[ξεται σε αγγεtoγQαφ|εg, χQησιμo-πoιηθηxε απo τoν ηgωα δια να διαφυγει απ6 τιg δfo Γoqγoνεg, αδελφ6g τηgM6δoυοαg, oι oπo[εg τoγ xατεδ[ωxαγ'

Πιbg 6μωg υπερiπτατο η M6δoυοα;Kαι γιατ(, αναφ6ρεται 6τι εi,xε 16qια xαι πτεqfγια μεταλλιxd;Mετα τoγ απoxεφαλιoμo τηζ Mθδoυoαg, o Πεqoευg τoπoθ6τηoε την

zεφαλη τηζ στηγ x|βιοιν xαι επιβαiνoνταζ oτoν Πηγαοo, απoμαχQriνθηxε μεαοτραπια(,α ταxυτητα.

ε3τε yαρ io6θεoE Λι66ην δπεqiπταντo Πεqoεdg Εδqυμtδωv (xαiyαq τ6 xαλεox6 μιν oiiνoμα μiτηΦ Γoqyoνog iι'ρτiτoμov xεQαλrjv6ααιλfiι xoμlξων, δαααι xυαv6oυ αταyεg α'[ματog oδδαg'[xovτo, αiπd'ααι xεlyωy dφ[ων y6νο9 i6λαoτηclαv.'oταν o ια6θεo9 Πεqoειig o Ευqυμ6δrιν π6ταξε παvrυ απ6 τηνΛι6dη μεταQ6qoνταζ στo'ι) 6αoιλ6α την κεQαλην τηζ προ oλiyουαπoxεQαλιαμ6vηE Γoqy6vαg, 6αεg αταy6νεg μελανοd αlματog 6πε-Qταν oτo 6δαQog, 6λεE αυτlg ε6λαoτηoαν τo γ6vog εxεivωv των6Qεωv.

(Απολλιbνι og, Aqy ovαυτ ιxd', 4, Ι5\3)

o Περοεfg εLγε τιαt αυτ69 απooτoλη να πληξει την xεφαλr], τo x6ντρoαναπαQαγωγηζ τωγ oφεων. oμωζ, παρα την επιτυxη 6xβαοη τηg απooτoληgτoυ, τo xατιo ητταται μεγ, αλλd δεγ εξαφαν[ξεται. Eξαxoλoυθεi γα βλαoταi-γει στηγ γη χαt να εξαναγxdξει τον dνθqωπo οε διαqxη xαι α6ναη παλη ενα-ιτ[oν τoυ.

Eνιil o Περοευg υπεq(,πτατo επιoτq6φoνταζ στηγ Σ6ριφo, εγτoπιοε oεβqαxιbδη αxτη τηg ΑιθιoπiαE την ωραiα Ανδqoμ6δα, η oπo[α ε|xε πqoοφερ-θεi απo τoν πατ6ρα τηζ ωζ τQoφη οε 6γα δραxoντα xατoπιγ 1qηoμoυ.

Πιδg αqαγε υπεqiπτατo o Περoευg υπεqανω τηg 1ιbqαg των Αιθιoπων;

254 TΑ ΑPXEΙA THΣ XAMENHΣ ΓNΩΣHΣ

Aρyαiα αyyειoyραφ[α oτην oπo[α παριoτανεταL η μαχη τoυ ΠερoEωg με τoν δραxoνταυrτ6 τo βλtμμα τηg δεμtνηg Aνδρoμ('δαE. Ιερoooλυμα, Ββραfu6 Moυoεio'

o ηqωαg υπoο1θθηxε οτoν Kηφθα, τoγ πατ6Qα τηg Ανδqoμθδαg, να

φoνειiοει τoν δqαxoντα, υπ6 τoν 6qoν να λαβει την Ανδqομθδα ofξυγ6 τoυ

μετα τηγ απελευθ6Qωση τηζ. o Kηφ6αE ουμφc(lνηoε χαι o Πεqοευg αφoυ

φdνευοε τoν δqαxoντα χαι απελευθ6qωσε τηγ ωqα|α xoρη, ανα1cilρηοαι,πQoζ τηγ Σ6ριφo.

Η dφιξη τoυ Πεqα6ωζ χαι τηζ Ανδρoμθδαζ στην Σ6qιφo, πqoξ6νηoε πoι-xiλα oυγαιοθτ]ματα xαι ταqαxη. o ηqωαg θβγαλε την xεφαλη τηg M6δoυoα;απ6 την x['βιoιν χαι τηγ παqoυοlαoε οτoν βαοιλθα Πoλυδ6xτη χαι τo συγχε-ντρωμ6νo πληθοE. Oι παντεg μαqμαρωοαγ. Απο τoτε η Σ6ριφo9 ανηxει οτα

μαqμαqωμ6να ξεqoνηοια τoυ Αιγα[oυ.Exτog απo τoγ Πεqo6α, τoγ πτεQωτo Πηγαoo 1ρηoιμoπo[ησε χαι o

Bελλερεφοντηζ, με oxoπo να φoνευoει την Xiμαιqα.

d'λλοι δ6 τ6ν Πfiyαooν ε7yαι τ6y εiE τα iΙατqα d'yαπταντα δπ6ρ τηqτoi ΒελεqοQoντoυ τqciloεωg. δια δ6 τ6 μfi '{yειv πτ6qυyαE dπlθανoντoδτo τιo[ δoxεT.

Aλλoι λοιπ6ν (ε[παν) 6τι o Πιjyαclog ε[ναι αυτ6E που π6ταξε ιllηλαoτα αoτqα δια yα τιμωqηθε[ o ΒελλεqεQ6ντηg. Εξαιτiαg 6μωg τoι'6τι δεν ε[yε πτ6ρυyεg αυτ6 QαIνεται απlθανo αε μεqιxosg.

(Σy6λια εLζ τoy Aqατoν,205, +)

oΑΡΧΑΙΤEΛoΣMD(ΑΙ{ΔΗΑPΓα\ιAYTΙKΗΕΚΣΙPΑTEΙAKΑΙToΙΙΛHΓMΑKΑTAToYΔΡΑKoMoΣ 255

Tι αλλo θα μπoρofοε γα εiγαι o Πηγαoog εxτ6g απo 6να οxαφog, αφoυταξιδευει οτα αοτqα υπo την xαθoδηγηoη τoυ Bελλεqεφoντoυ; Aπoqofoανμιεqιxοi, πωg μπoqoυoε γα πετd,ει χωQιζ πτερα. Και διxαιoλoγημθνα, διoτιπεqιοο6τερo θα παqαξ6γευε xατα την επo1η εxεLνη 6να περιοτ6qι πoυ θατετotjoε χωQιζ πτεqd, παρd 6να ιπτd.μενo πτεqωτ6 6χημα.

oπωg o Hqαxληg xαι o Πεqοευg, oμoiωg xαι o Bελλεqεφ6ντηg φoνευαετην X[μαιqα με τηγ αυμπαρdoταση τηζ Αθηνdg. Κατα τoγ Hο(oδo, η Xiμαι-gα 6πω9 xαι η Λεqνα(,α'Yδqα, ηταν πoρη τoυ Tυφω6ωζ χαι τηζ'Ε1ιδναg xαι€φεqε τqειE xεφαλ€g, μiα απo λιoνταρι, την dλλη απ6 α[γα χαL τηγ τρiτη απ6δ8αxoγτα(3).

To πληγμα xατα τoυ δqαxoντog, ταυτ(,ξεται στηγ χQtστLανιxη παραδoαημε πληγμα xατα τoυ Eωοφ6qoυ. Εlιτog απo τoν Δiα, τoγ Απoλλωνα, τoγHραxλη, τoυg Αργoναtiτεg xαι τoν Πεqo6α, 6να αx6μη πληγμα xατα τoυ δOα-7-oντα xαταφ6qεται xαι απo τoν Αγιo Γειilργιο.

Eαν παqατηqηooυμε την ειxoνα τoυ 6φιππoυ Αγioυ Γεωργ[ου πoυ 1τυπατoν δqαxoντα, θα εντoπ|ooυμε μi,α γυναιxε|α μοqφτ] oτην αxqη τηg ειx6ναgι'α αναμ€νει τo απoτ6λεσμα τηζ oriγxρoυoηg. Αυτη η μoaφη ε|ναι μια δεrjτε-

ρη Ανδqoμ6δα η oπo(,α oυμβoλiξει τo ανθqιbπινo γ6νog τo οπo[o λυτqιbνεταιιιε την παq6μβαoη τoυ Αγioυ.

Ιδιαi,τεqo γνωqιoμα αυτηg τηg oυγxqoυoηg ε(,ναι oτι τo xα[,ριo πληγμα μετο δoqυ τoυ Αγioυ xαταφθρεται ατo οτoμα τoυ δρdxoντα απo τo oπo|o εξ6ρ-

Ζεται η διαβoλη, ωg oυν61εια τηg διαβoληg τoυ Oφεωg τoυ αρ1α[oυ πQoζ τηγΕυα.

Exτog oμωg απ6 τoν λoγo-διαβoλη τoυ δqαxoντog, υπαq1ει χαι o λoγogτoυ εiγαι oυνιilνυμog με τoγ γ6νo. Στo οημεio αυτ6 ε[ναι 1qηοιμo γα επα-ι'ελθoυμε oτo απoοπασμα τoυ Αγioυ Ιoυoτiγoυ' oπoυ εγ ουντoμiα εxτ(θεταιη αφετηqiα τoυ πoλ6μoυ τωγ γoνιδ(,ων στηγ γη.

Επειδfi η Εdα fiταν παqθ6νog xαι αyvi' μoλιg 6λα6ε μ6oα τηg τoνλ6yoν τoν xτQoεQχoμενoν απo τoy'oQι, εyt'ννησε τηy ανυπαxo/1 xαιτoy θd'νατoy.

(Αγιοg Ιoυoτiνοg, Δ ιd'λoyog πqοg Tq{Qωuα,100, 5)

Αυτ6γ τoν λ6γo η μdλλoγ τoυg απoγoνoυg αυτoυ τoυ λογoυ πληττει o_\',,ιog Γειbργιog με τo δoqυ τo oπoio oυμβoλιxα υπoxqυπτει 6γγoια αxτ|ναg,ιιφαιριilνταg απ6 τoν δρdxoντα την δυνατoτητα γα <εxφθqει-μεταφ6ρει>, τoν* i.oγογ-γ6γoγrr.

Oooν αφoqα οτην ουνε1η ofγxqoυοη μεταξυ των ο'πεqμdτων τηg M6δ-

ι _1) Ηοioδog, Θ εoyoνkι, 321.

256 TA APΧΕΙA TΗΣ XAMΕNHΣ ΓNΩΣHΣ

oυσαζ χαι τηζ Ανδρo-μ6δ-αg, δεν πq6πει γα μαζ διαφευγει η xoινη ετυμoλo-

γιxη ρiξα τωγ δt]o oνoματων, πoυ ε[γαι η aιξα μεδ-. H xoινη αυτη q|ξα ενυ-παρ1ει οτο qημα μ6δω πoυ αημα|νει xυβεqνιil, αQxω, πqoατατευω, επιβλ6πω.Η Ανδqoμ6δα λoιπoγ ε[ναι η γoνιμoπoι6g ανδρ(4 εχ τoυ ανδρ6E xαι δεν

αιο1υνεται δια την γυμν6τητd τηζ' αλλd, ωg ανηxoυοα στoγ ανθqιbπινo

γoνo, αγων[ξεται να διατηρηοει τoν αγνo xαι xαθαρo γ6νo, πληττoγταζ τηναγoν|α δια τηg αγων|αg, δηλαδη την oτειqoτητα δια τoυ αγων|ξεoθαι.

H Ανδqoμ6δα παρoυoιαξει την oυνιοταμ6νη αgετηg xαι ιxανoτητoζ τoυ

αq1ειν (αγηQ+μ6δω), ενιb η M6δoυοα παqoυοιdξει τηγ δυναμη τoυ αq1εινεQημηγ αqετηg xαι φρoνηoεωg. Απo την qiξα μεδ- πqoθqχεται χαι η λ6ξη

μ6διμνog, τo μ6οoν oυναλλαγr]g, τo oπoio, πλαoτιxoπoιημ6νo επ[ των ημε-ριilν μαζ xυριαρxεi oτην παγx6σμια oιχoγoμlα με απιbτερo oxoπo γα υπo-xατααταΘε(, με τo 1αqαγμα τoυ θηq(,ου, arcτε, vα μi μπoqn xανεlg vα d'yo-qαoη ii vα πωληα71 παqα ixεTvog πο6 {yει τ6 yαqαyμ6νo oημαδι, δηλαδrjτo 6voμα τoi θηρioυ ij τ6v €ι'qιθμ6v τoδ 6ν6ματ6E τoυ.'ΕδιΙl εΙναι d'να-yxαTα fi ooQtα''ΕxεTνog ποd {yει v6ηoιν d'E λoyαqιαα77 τ6ν d'qιθμ6ν τoδθηρloυ' ε7vαι d'ριθμ6g iι'vθρcbπoυ κα[ δ d'ριθμ6g αiτofr εivαι yξE' β66).(Aπoxαλυιllι6, 13, 1B).

12. ΙHΣoYΣ xPΙΣToΣ KAΙ EΛΛHNEΣ

'o δ6 'Ιηαodg dπεxqiνατo αiτoTg λ6yωu. iληλυθεν ri τilqα tναδoξααθy1 δ Υi6E τo8 d'vθριilπoυ.

(Ιωiι'uνηg,12,23)

''Ηλθε i δqα δια vα δοξαoθfi δ Yi6g τoi d'vθqιbπoυ, απεxqLΘη oΙηοoυg, oταγ τoυ γνωατoπoιr]θηxε oτι'Eλληνεg εξητηοαν γα τoγ oυναντη-οoυν. Oι 'Eλληνεg αυτo(,, oπωg αναφ6qεται oτo Eυαγγ6λιο, ηταν Βx τlν d.να-6αιν6vτων'[vα πqooxυνrjαωαιν Βν τfi Βoqτfi. Πqdγματι oι 'Ελληνεg αυτo[zατα την ιδ[α επoxη τηg ιoυδα'ιxηg εoqτηg, oε αντiθεoη με τoυζ Ιoυδαioυg oιοτoiοι λdτqευαν τoν Ιεxωβd oε αλλουg ναoυg' μετ6βηοαν οτα Ιεqoο6λυμα μεοzoπo γα πQoσχυγηooυγ oτο ιεqo τoυ Mειλι1[oυ Διog, οτo ιερo τωγ Σoλr]-ιι(ι)ν, αJΙo τo oπoio 6λαβε την πqooωνυμlα τηζ η πoλη των Ιεqoοoλιiμων.

Η φυλη των Σoλυμων ηταν ελληνιxηg xαταγωγηg χαt η oγoμαo|α τωγτgo6q1εται απo τoγ Σ6λυμo, τoγ υι6 του Διog χαι τηζ Xαλxηνηg.

To 6θνοE των Σoλυμων' πoυ ε[ναι oι clημεqινoi Πιoiδεg, πrjραν τηνoνομααiατoυE απ6 τou Σ6λυμo, τoν υι6ν τoυ Δι6g xαιτηg ΧαλxivηE.

(Hqωδιαν6 g, Πεqi xαθoλιxτj g Πqooωδ[αg, ξ', L72)

Στην xιbqα των Σoλriμων 6φθαoε o Σαqπηδιbγ, 6ταγ εξoq|oτηxε απ6 τoγtιοελφo τoυ M|γωα. o Σαqπηδιbγ, o M|γωαζ χαι o Pαδdμανθυg υπηqξανιιo[ τoυ Δι6g xαι τηζ EυQωπηE. H ονoμαoiα EY-P_ΩΠH ε|γαι oυμβoλιxηzιιι δηλιδνει τo πqooωπoν (ωψ - ωπ6ζ), ΩΠH, απ6 τo oπoιo ρ6ει (P) o γoνogτου xαλλoυζ χαι τηζ αqμoνiαg (ΕY).

H λ6ξη Ωπη, 6xει τoγ [διo λεξdριθμo με τo oνoμα ΙΗΣoYΣ.ΩΠΗ=888=ΙHΣoYΣ

Αg επαν6λθoυμε 6μωg oτoν Σαqπηδ6να' o oπoiog φιλoνixηoε με τoγιιδεi.Ψ6 τoυ Miγωα, αμφιoβητιilγταζ τηγ εξoυo|α τoυ στηγ Koητη. o Miνωαgε:τεzqατηoε xατα την φιλoνιxiα xαι δια γα μην θανατιilοει τoν αδελφ6 του-ιι9τηδ6να απεφd'oιoε να τoγ εξoρ(οει απo τo νηoi.

TA ΑPxEΙΑ THΣ XAMENΙ{Σ ΓNΩΣHΣ

Καθrbg Qιλoνικoιjααy ειζ την Κρτjτην δια την 6αoιλε[αν oι υιol τηEΕυρcbπηg, o Σαqπηδrilν χαL o M[νωg, επεxqατηoε ειζ τη1) Qιλoνι-xlαv ο M[vωE xαι εξ6ριαε τov Σαqπηδoνα xαι 6ooυg εξεy6qθηoανxατ' αυτοιj. Aυτoi λoιπ6y αQoιi εξεδιcbyθηoαν, 6φθαoαν ειζ τηνAotαν ειζ τη1', yηy τηζ Mιλυαδog, την οπo('α τc|lqα εκμεταλλε6oyταιoι Λιjxιoι' αυτrj η γbρα την παλαια επoyτj rjταv η Mιλυαg, oι δεMlλυoι τoτε oνoμαξoντo Σ6λυμoι'

(Ηρ6δoτo9, Ιατoq [αι, 1,, 1'73, 4)

'oταγ o Σαρπηδιilν εξoρioτηxε απo την Kqητη' xατ6φυγε με τoν οτρατοτoυ στηγ πεqιo1η τηζ Mιλυdδoζ, στα παραλια τηg Ιων(αg. Επεi, απθναγτιαπ6 την Σαμo, iδqυoε την π6λη Miλητo, 61oντα9 πq6τυπo την oμcilνυμoπ6λη Miλητo τηg Kρητηg.

MiλητoE δ6, i1 Κqητιxrj α6τη, πqoδπfiqyε τfig AoιανfiE Mιλτjτoυ, fiνξxτιαεν δ παλαι6g Σαρπηδrbv d'yαy6ν oixητoραg xαt xαλ6ααgαι)τfiν xατd' τ6ι, Γεrιyqαφov Βx τfiE ΚρητιxrjE Mιλrjτoυ.

(EυαταΘιog, Παρεxβoλα[ ειE τrjν Ιλιd'δα,1, 486)

H M[λητog otiντoμα xατ€oτη η πλoυoι6τεqη π6λη τηg Ιωνiαg χαι αγαχη-qri1θηxε πqιilτη οε εξαγωγη πoλιτιoμoυ με τηγ iδqυoη πεqιοοoτ6qωγ τωγoγδoντα απoιxιι.bν ατα παqαλια τηg Mεooγειoυ.

oι Σ6λυμoι dq1ιoαν να εξαπλιbγoνται ανατoλιxd, ιαταλαμβανoγταΞoλ6xληρo τo γ6τιo τμημα τηζ σημεQιγηg Toυρx[αζ μ6χQι την Kιλιxiα(1), oταoυνoρα τηζ σημεQιγrjE Συρ(,αg με τη γoτιoανατoλιxti Toυρx[α.

Aπ' εlιεL, ουνε1iξoνταg την επ6xταoτi τoυζ xατd μt!πog των αxτιilν τη;Mεooγε(oυ, xατευθtiνθηxαν 61ι πλ6oν αγατoλιxd αλλα γoτια, πQoζ τηγπεριo1η τηg ΠαλαιοτiνηE. ΕτιεL iδqυααν τo ιεqoν των Σoλιiμωγ, τo oπoloτ]ταν αφιερωμ6νo oτoν Mειλi1ιo Δ(α, τoυ oπo(oυ o Σ6λυμog ηταν υιog. Πρo;αυτ6 τo ιερ6 xατευθtjγoγταγ oι Γαλιλα[oι Eλληνεg oι oπoioι εξητηοαν γαουναντηooυν τoν Ιηοoυ.

H π6λη η oπo(α ιδρriθηxε θxoυoα x6ντqo τo ιερ6 των Σoλ{μων, oνoμα-αΘηxε Σ6λυμα χαι εγ ουνε1εiα Ιεqoοoλυμα.

Θd'ττoιl yαρ d'vτ[ τοiδε δυααε6οig Qoνoυ oεμvrjν 6oρτrjν τfiδε yfiπρoααψεται, xαt yfiν Σoλι3μων fερoν τειjξει π6δoι,.

Δι6τι ταyιiτεqoν 6ναι,τι αυτoυ εδιΙl τoυ απαιoioυ Q6νoυ θα xαθιε-qιboει oεμνrjν εoqτrjν ειE αυτrjν εδιb την yιilqαν Ι{αι ειζ την γbqαντωv Σoλυμων θα ιδρ'ι3oει ιεq6v.

(Γρηγ6ριos Nαξιανξην 69, To xooμooωτrj q ιονΠαθoE του Xριατo'ι|, oε}τ.969)

(l) Ε(,ναι tθνo; πoυ xατoιxεl εLζ την Aoπενδoν 1ιαL την Κιλιx(,αν. (Hρωδιανdg, Περι

xαθoλιxiζ Πρoαωδ[αg, βιβλ. ξ' , 175)

ΙΗΣoYΣ XΡΙΣToΣ ΚΑΙ EΛΛHNEΣ 259

Mεταξ'ιj των αρxαiων ελληνιxtbννoμιoματων πoυ εxτiθενται oτoΕβρα'ιix6 Moυoεlo των Ιερoooλιi-!ιων, συγιl,αταλtγεται }ιαL τo ν6μL-σμα στo oπo['o ειxoνlξεται o'ιjμβo-)-o τoυ ιερolj των Σoλtμοlν xαιαναyραφoνται oι λtξει5 ΙΕPoΣoΛΥMΩN.

H π6λη τωγ ΙεQoσoλυμων, dπωg μαE πληqoφoρε( o Eυο6βιog Καιoαgεi-α;, ιδqrlθηxε χαt χατotχειτo απo 'Eλληνεg! Eπιπλ6oν oυδειζ Ιoυδαiog δενετ6λμηoε να επιχειQtiσει τηγ υπoταγti τηζ.

A δτrj ν y o i ν τrj v' Ι ε q oυ ααλrj μ " Ε λ λη v ε g o ixoσ o ι μη δ εν 6 g τ o λμ6ντ o EΒπι6α[ιl ειll' Ιουδαioυ τζl τdπφ.

Aυτιjν λoιπ6y την Ιεqoυoαλrjμ την xατoιxoιjν 'Ελληνεg xαι oυδεigΙoυδαiog δεv τολμα να y[νει xαταxτητrjE αυτo,ιj του τ6πoυ.

(Eυo66ιog, Σy6λια εLζ τo'ν Hoαtα,1'72)

Axoμη χαι τα oqη τα oπolα βqloxoνται στην πεQιoχη των Ιεqoooλυμων,ε},'αβαν την oγoμασiα τoυg απ6 τoυg'Eλληνεg Σoλυμoυg.

Καi τα'Ιερoα6λυμα Βν τoTg πα{''Ελληoι Σoλdμoιg δνoμαξoμ6voιg6ρεoι xεioθαι'

Και τα Ιερoα6λυμα ευqioxoνται ειζ τα oqη πoυ απo τoυg 'Ελληνεgoνoμαξoνται Σ6λυμα.

(Eυα66ιog, Ευαyy. Πρoπαραoxευτj, 9, 9)

oπωg αναφ6ρει o Αq1ιεπ[,οχoπoζ EυοτdΘιog, απ6 τα 6qη των Σoλυμωνταρατηqηoε o Πooειδιilν τoν 0δυoo6α να απoμαxqιiνεται απ6 την 1ιbρα τωνΑιΘι6πωγ.

Δι6τι νoμlξoυν μεqιxo[ 6τι o oμηqιx6E Πooειδtbν πoρειjθη2lε πQoζτoυE Aιθioπεζ oι οπo[oι ευqiαxoνται ανατoλιx6τεqα, εξαιτlαg τoυ6τι λ6yει o πoιητηg εu oυνεyε[α 6τι o ΠooειδcΙlv ε[δε τoν oδυαα6ανα πλ6ει αyατoλιx6τεqα απ6 τα 6ρη των Σoλι3μων τα oπo[α ευρ[-oxoντo εxε[.

(EυοταΘιog, Παqεx6oλαl ειE την oδιiooεLαν, L, 22, 7)

260 TΑ ΑPXΕΙΑ THΣ XΑMENHΣ ΓNΩΣHΣ

Exτog απo τα Ιερoooλυμα, υπηqxε αλλη μiα ελληνιxη πολη πoυ 6λαβετην oγoμασlα τηg απo τoυg Σoλυμoυg, η πoλη Σαλημ η Συx6μ. To αρ1ιxο6νoμα τηg π6λεω9 ηταν Σ[,xιμα, εν oυνε1ε[,α 6λαβε την oνoμασiα Σαλημ, ενιil6ταγ xαταxτηθηxε απ6 τoυg Eβρα[oυg τoυ Αβqααμ πoυ εγxαταoτdθηxανστηγ γη τηg Xαναdν, η π6λη 6λαβε την oνoμαoiα Συx6μ απo τoγ oμιilνυμoεγγoνo του Ιαxιbβ.

Συy6μ ij xαl Σtxιμα ij καt Σαλrjμ, π6λι9'Ιαxrbβ νδv '6qημog. δε[xνυ-ται δt δ τ6πog Β'v πρoαατεioιg Niαg π6λεωE.

(Eυο6βιοg, oνoμαoτ ιx6ν, oilι. 150)

Tα Σixιμα, απoτελot]οαν πρodoτειo τηg Nεαπ6λεωζ χαt, 6πωg μαg πλη-

ρoφoqεi o Mιληoιog πεqιηγητηg Αλ6ξανδqog Πoλυiοτωq, ηταν πανdqxαιαελληνιxη πoλη πoυ ιδρυθηxε απ6 τoγ Σιxiμιoν, τoγ υιoγ τoυ Eqμoυ!

Tα δ! Σixιμα φηoι Θε6δoτog Βν τQ Πεqt 'Ιoυδαlrυy d'π6 Σιxιμloυτoδ 'Εqμοi λαβεTv τfiu 6voμαα[αy' τoiτον yαq xαi κτloαι τrjνπoλιv... "Υατεqov δ6 φηoιv αiτfiv δπ6 'Εβqα[ωu κατααyεθfiναι,δυναατε'ιjoyτοg'Εμμcilq υi6ν y εννfioαι Συy6μ.

(Aλ6ξανδρoE Πολυ[οτωρ, Aποαπαoματα, 9)

Στην xogυφη τoυ υψηλoτ6qoυ λoφoυ τηg πoλεωg των αρxαi,ων Σιx[μων.υπηq1ε ιεqo τoυ Yψιστoυ Διog. o εβqαiog εqευνητηg Mt. Gerizin xαταφερεγα αγαxαλυψει τo ιεq6 τoυ Διog, rioτεqα απo μελ6τη των αqxα|ων νoμιομα-τωγ τηζ π6λη9, τα oπoiα 1qηoιμoπoiησε ωs μιχQoσχoπιπoυg 1αqτεg.

o Αλεξανδqινog φιλ6σoφoζ Φ|λωγ αναφ€qει ωζ χαQαχτηqιοτιx6 τηgπoληE Συx6μ την δρiν τrjν iψηλfiν, τo δ6νδqo ουμβoλo τoυ Διog πoυ χαQα-xτηριξε χαι τo πανdq1αιo μαντεioν τoυ στηγ Δωδιbνη.

'Εξελθcby oδy ix τdlv xατα τi7ν Χαρqαy τ6πων δ νoυg λ6yεται διo-δεiααι τrjν yην Ειιg τoi τ6πoυ Συy6μ Βπ[ τrjν δqδν τfiv δψηλfiν.

(Φiλων, De migrαtione Αbrαhαmi' 276)

Exτog απ6 τα αq1α[α Σiπιμα }.ιαt τα Ιεqoo6λυμα, ιεqo τoυ Δι69 υπηq1εχαι στo oqog Kdqμηλog, τo ιερ6ν 6qog τoυ Δι6g δυτιxα τηg Γαλιλαiαζ, στooπo|o πεQιηγηθηxε o μεγαλog γεωγqdφog Σxυλαξ o Καqυανδεrig τoν 5o π.X.αιιilγα.

ΚαqμηλοE δρoE fεqoν ΔιoE. (Σxt}ναξ, Πεqlπλoυg,104,22)

Στην πεqιoy'ητ'ηζ ΠαλαιοτiνηE, εxτoE απo τoυg'Ιωνεg Σoλfμoυg, εγxα-ταoταθηxαν χαι ot Φιλιαταioι KρητεE, απ6 τoυg oπo[oυg η ευρυτερη πεQιo-

1η oνoμαοτηxε Φιλιοτiγη χαt αργ6τερα Παλαιοτ[νη.

oι αλλoι ερμηνευτ6E oνoμαξoυν τoυE Φιλιαταloυg αλλoQdλoυE'αυτoι3E εμεig τoυg ovoμαξoυμε Παλαιατινioυg.

(Θεoδιbρητog' Εqμηνε[α ειg τoυE Ψαλμodg, oεΧ.1'533)

ΙΗΣoYΣ XΡΙΣToΣ KΑΙ ΕΛΛΗNEΣ 261

Mαxετα 7ρ1t 1gρoιi τoιlYψιστoL| Διoq'' πoυyτιτrloιιειlαoτηxε απ6τoν Mt' Gerizin βαoειτιυν αρyα[ιυν νoμισιια-τ(oν Ioι| αναχαλιiφθη-xαν στα α9y'α[α Σ[ιιμα,l'ι'ν Συχ[!ι 1Shechem).Ιερoooλιιμα' Εβραi:xoMoιιoεlιl.

Eτυpιoλoγιxα η λ6ξη Φιλιoταiog πQo6Qχεται απo τηγ λ6ξη φiλog χαι τηνq[ξα oτα(,ην, πoυ παQα./εt τo Qημα ioταμαι (ατ6xoμαι). Ευρυτατα διαδεδομ€-γα στoγ ελλαδιxo 1ιδqo ηταν χαt τα αQχαια oνoματα Φ(,λιοτog, Φιλ|oτη xαιΦιλioτα, πoυ 6χoυγ qlξα τoυg τo επιθετo φiλog.

Φιλιoταiog ηταν xαι o γιγαντooωμoζ Γoλιαθ o oπo[og, xατα τoυg Εβρα|-oυg, ηττηθηxε απo τoγ Δαυiδ oε πoλεμo μεταξυ Φιλιoταiων χαt Ιoυδαιι'_)γ.

Miα αxoμη φανταoτιxη ιστoQια, xαθιbg oι Εβρα|oι θ€ληoαν xαι αυτo[ γα.

απoxτηοoυν 6ναν ηρωα αντ|oτoι1o πQoζ τoγ 0δυοo6α, o οπoiog τυφλι';oεxαι xατ6βαλε τoγ γιγαγτoσωμo Κυxλωπα.

'Ιδod f7 qoμφαlα Γoλιαθ τol Φιλιoταtoυ, δv iπαταξαg iν τ[i xoιλαδι'Hλα.

(Eυo6βιo9, Σ76λια εLζ τoυζ ΨαλμoιiE, oεΧ.293)

TΑ ΑPXEΙA THΣ XΑMENHΣ ΓNΩΣΗΣ

To πqαγματιx6 oνoμα τoυ Φιλιoταioυ γ(γαντα δεν ε(,ναι τo εβgα'ιJx6ΓολιdΘ, αλλd τo ελληνιι6 ΓoλιdΘηg, τo οπo[o ουγxεxομμ6νo xατα την πατd-ληξη, μετατρdπηxε oτην εβρα'ιιη διdλεxτo οε Γoλιdθ.

Γoλιαθηg' αυτ69 εiναι ΠαλαιoτiνιoE d.νδραE yιyαντ6oωμ0ζ''. oiδιoE ειg την ε6qα'[xfiν διαλεxτoν αvαQ6qεται' ωζ Γoλιαθ.

(Λεξιx6 Σoι3δα)

oι Kqr]τεg Φιλιoτα(oι 6δωoαν ν6α ιbΘηoη oτoγ πoλιτιομo τηg ευqιlτερηgπεqιo1ηg, χωQιζ πoτι1 γα 1dooυν την επαφη τoυζ με τoν xυqi,ωg ελλαδιx6

χιilQo. Xαqαxτηριoτιιo ε[γαι το παqαδειγμα τoυ Παλαιοτιν[oυ οoφιoτηΓεγεθλioυ, o oπoiog, αγ χαι η xαταγωγη τoυ ηταν απ6 την πεqιoxη τηg

Πθτραg, αρ1α[αE πoληg τηζ σημεQινηg Ιoqδανiαg, μετoixησε στηγ Αθηνα6πoυ εxπα[δευoε τoν γνωoτ6 Καλλ(,γιxo.

Γεν6θλιο9, υι69 τoυ Γενεθλ[oυ, Παλαιoτlνιog απ6 την πεQLoχi τηEΠ6τqαE, αoQιoτrjg, μαθητrjg τoυ Mινoυxιαyοd χαL τoυ Ayαπητo'ι3,εξεπαlδευoε εy συyεχεiα ειg την Aθτjvα τoν yνcυατ6 Καλλ[νιxo.

(Λεξιx6 Σοdδα)

oι 'Eλληνεg λoιπ6ν ηταν xυρ[αQχoι τηζ ευQriτεQηζ πεqιο1ηg τηg Παλαι-oτ[,νηg χαι των αxτιllγ τoυ σημεQινoιi Ιαρατ]λ, ε[,τε ωg Σ6λυμoι, ε[τε ωE

Κqητεg Φιλιoταioι, ε[τε ωg απογονoι τωγ Mαxεδ6γωγ τoυ MεγdλoυΑλεξανδρoυ, ε(,τε ωg dλλoι Αιγαιoπελαoγo( απoιxoι.

Σε 1ωq[o τηg Παλαιαg ΔιαΘηxηg αναφ6qεται 6τι oι xd,τoιxoι τωγ παQα-λiωγ τoυ oημεqινoιi Ιoqαηλ ηταν Κqητεg. Στo iδιο oμωg 1ωq[o επιβεβαιιil-γεται για πoλλooτti φoqd τo μioog xαι η oQγιi τoυ Για1βθ, πατd τoυ γ6νoυEτων Eλληνων.

Δια τoδτo ταδε λ6yει δ ΚdριoE' iδoιj ΒyιΔ Bxτεtνω τfiν yεTρα μoυ Bπiτoδg d'λλoφ'ι3λoυg xα[ Εξoλoθρεdαω Κρfiταg xαi dπoλδ τoιJg xατα-λolπουg τoι3E xατoιxoσνταg τrjν παραλiαll' xαi πoιrjαω iν α8τoTgΒxδιx{γoειg μεyαλαg, xαi iπιγνιbσoνται δι6τι Βyιb Κι3qιog Bν τQδoiyαι τrjν Βxδixηoiν μoυ iπ' αδτo6E.

(Ιεξεxιηλ, 25' Ι6)

Πoiog εiγαι o <Κriqιog> αυτog, o oποiοg θα εγε(,qει την 1ε[qα τoυ δια να

εξoλoθqειioει τoγ λαo τωγ Kqητων πoυ χατoιχεi οτα παqαλια τηg Παλαι-οτiνηg;

Και πolog εiναι αυτ69 o <Ktiqιog> πoυ τg6φει μθoα τoυ τ6oo μloog xαιεxδixηoη για τoυζ Kρητεg;

Πιbg εiναι δυνατoγ oημεqα oι E,λληνεg να αποδε16μεθα αυτd τα xε(μεναωg αμoλυντα, ενιδ ε(,ναι ηλioυ φαεινoτεqoν 6τι 61oυν xαxoπoιηθε(,;

tHΣoYΣ XPΙΣTOΣ KΑΙ EΛΛHNΕΣ

oι Φιλιοτα[oι Kqτ]τεg χαι oι Σ6λυμoι'Ιωνεg, αμφοτερoι'Eλληνεg, ξoιi-σαγ στην περιo1η τηg Παλαιoτiνηg 1ιλιετ(,εg πριν απ6 την T,λευαη τoυ Ιηooυ

Xριατot. Aπ' αυτ6 oυνdγεται xαι διxαιoλoγεiται η 6ντoνη παqoυο(α των

Ελληνων στιζ πεQιoχθg πoυ 6ξηοε o Ιηοoυg.

Eπιπλ6oγ, η επαQχlα τηg Γαλιλα[,αg oτην oπolα μεγαλωοε xαι δ[,δαξε o

ΙηooυE, ηταν xατεξo1ην η επαqxiα τωγ Eλληνων' απo την oπo[α xαταγoντανoι μαΘητθζ τoυ Xqιoτoυ.

H oνoμαο[α Γαλιλα(,α απoτελεiται απ6 την λ6ξη Γα' πoυ στηγ δωριxη xαιτην αιoλιxη διαλεxτo ε[ναι η γη, χαt την λ6ξη Λiλαια πoυ εiναι αρ1α[.α π6λη

τηE Φωx[,δαg, 80 oταδια απ6 τoυg Δελφoυg. 'oπωg η Γαλιλα[α ηταν 1ιilqαπαqαλ[μνια πληoioγ τηg λiμνηE Γεννηοαqθτ, παqoμo[ωζ χαι η Λiλαια ι]τανz"τιoμ6νη oτιg πηγ69 τoυ Kηφιooυ πoταμoti.

Στηv π6λη Λ[λαια υπαqyει θ6ατqo, αyoqα xαι λoυτqd' υπαqyoυνεπtoηE xαι ιεqα τoυ Aπ6λλωyoζ χαL τηE Aρτ6μιδοζ.... H Λiλαιαεlvαι μiα απ6 τιg Nαiδεg vdμQεg, x6qη τoυ ΚηQιαod xαι απ6 τo6voμα τηg ovoμαατη2l.ε η πoλη Λiλαια' cl' αυτrjν 6yει τιE πηy6E τουo ΚηQια6g πoταμ6E.

(Παυαανi,αg, Ελλαδog Πεqιfiyηoι5, 10, 33)

Η ετυμoλoγ|α τηζ λ6ξηg Γαλιλαiα πρo6gxεται απ6 την λ6ξη Γα xαι τηνλ€ξη αλ(α πoυ εiγαι oυνηρημ6νo9 τriπoE τηζ αιτιατιχηg τoυ oυσιαστιχoυ αλι-εlig xαι oυνoλιxα oημα(νει η γη τηζ αλιε[αE πoυ βρioxεται γriqω απ6 τηνλiμνη Γεννηoαq6τ. Kατα μiα dλλη εxδo1η η ετυμoλoγiα τηg λ6ξη9 Γαλιλα[α,τρo6ρxεται απ6 τo oυoιαoτιx6 αλιαiα, πoυ oημα(,νει ηλιαiα (λεξιx6 Lidell -

Scott) xαι o1ετ[,ξεται με τoν ηλιo χαι τo φωg, αναγoνταE θτoι την Γαλιλαiασε γη τoυ φωτ69 χαι τoυ πνευματιχori 1qioματog, η oπolα υπoδθ1τηxε τo

Φωg τoυ xooμoυ.Mεταξri των ελληνιxιbν π6λεων τηg Γαλιλαiαg περιλαμβανoνται η Kανd,

τα Ndξαρα, τα Mdγδαλα, η Αqεθοriσα, χ.α. Eλληνιxη ε[γαι xαι η ονoμαoiατηg λ(μνηg Γεννηoαρ6τ, αλλd χαι τoυ Ιoρδdνη πoταμoυ, o oπolog με αγα-'l,Qαμματισμo γiνεται Ηqιδαν69.

Απ6 την π6λη τηg Nαξαq6τ, πoυ ε[ναι τα αqxαiα Nαξαqα, πqooδ6θηxεοτoν Ιηοoti η oνoμαοiα Nαξωρα[,og. Δεν oνoμαoτηxε NαξαQηγoζ,6πω9 ουνη-θιξoταν δια τoυg xατo(xoυg αυτηg τηg π6ληg, αλλα Nαξωραiog, διoτι ητανεοτην 6ψη Ωρα(og.

Στα Ndξαρα 6ξηoε o Ιηοoυg τo μεγαλυτεqo μ€qog τηζ ξωηζ τoυ, θωg 6τoυεγινε τqιdντα ετι.bγ. Eξαoxoιioε τo επαγγελμα τoυ μαqαγxori xαι η εqγαoiατoυ ηταν oυνδεδεμθνη με τo ξυλo. To ξr1λo τηg ξωηζ ευQιox6ταγ oτo μθοoντoυ παραδεiοoυ ιαι απo τoν απαγoQευμ6γo τoυ xαqπo δοx[μαοαν oι πQω-

263

TA ΑPXEΙA THΣ XΑMENΗΣ ΓNΩΣHΣ

τ6πλαoτoι, θεωqιbνταg 6τι θα γiνoυν αθανατoι 6πω9 oι θεoi,' H εργαoiα τoυΙηαori με τηγ αΘανατη υλη ηταν ουνεxr]g xαι αδιαλειπτη. Eξαοxofοε τηντ61νη τoυ ξυλoυργoli χαι πQoετoiμαξε την Σταfρωoη Toυ επανω oτo υλιx6τoυ ξriλoυ, δια γα πdqει επαγω Toυ την αμαρτ(,α τoυ xooμoυ χαι γα πQoσ-διbοει την αΘαναoiα oε 6λoυ9 oooι πιοτευσoυγ ειζ Αυτoγ.

To ξυλo τo oπo|oγ επεξεqγαξoταν ωζ ξυλoυqγ6g, μθxqι να 6λθει η ιilραγα απoxαλυφΘεi οτην ανθρωπoτητα, ηταν τo Tiμιoν Ξυλoγ, ηταν τo o16διoτηg αθαναoiαg τoυ ανθριilπoυ.

Tην αθαναoiα nιαι την αιιbνιoν ξωην δεγ δrjγαταL γα τηγ πρoοφ6qειxανθναg oλfμπιog xαι xανθγαg υι6g τoυ Θεotj, παqd μ6νoν o Θεog.

Edν oτην λ6ξη Ξ-YΛoN πεqιοτqθψoυμε τo γqdμμα Ξ xατα 90 μoiρεg,πqoxυπτει o ουνθετog λεξαqιθμog Ι Ι Ι-YΛoN, πoυ απoτελεiται απ6 τρειgμoναδεg χαt τo ουγθετιπo YΛoN, δηλαδη απo την ιiλη τηg αθαναο|αg ηoπoiα πλαθεται χαι μoQφoπoιε[ται απ6 τoγ Tqιαδιxo Θε6. o λεξdqιθμog τηgλ6ξη9 YΛoN εiγαι o αqιθμ6g 550, o oπoiog απoτελε(,ται απ6 δυo 5, δηλαδr]απo δυo E, xαι 6γαν xrjxλo (EoE). Tο πρωτo E oυμβoλlξει τoγ Eυλoγημ6νo(τoγ EY ΛoΓoN)':i;

:lJ^: ; :": ".T;: ; ",

Exτ6g απo την xωqα τηg Γαλιλαiαg, xαταμεoτη απ6'Eλληνεg ηταν xαι ηγειτoνιxr] 1ωqα τηE Δεxαπ6λεωζ, πoυ ηταν μiα oμoοπoνδiα απo δ6xα ελλη-νιx6g π6λειg τηg Παλαιοτ(,νηg, oι πεqιoo6τερεg απo τιg οπoiεg ιδρfθηxανχατα τηγ εxοτqατεiα τoυ Mεγαλoυ Aλεξανδρoυ. Mεταξυ των π6λεων τηgΔεxαπ6λεωζ χαι τηζ επ[oηg ελληνoφωνηζ γειτoγιχfg επαρ1iαg τηE Πεqα(,αgπεριλαμβανoνται η Σxυθoπoλη η Nυαοα, o'Ιππog, η Γ6qαοα, τα Γαδαρα, τoΔioν παι η Πdλλα. H τελευτα(,α πoλη ιδqυθηxε απo τoγ Σ6λευxo τoγ Nιxd'-νoqα(2), τoν στQατηγo τoυ Mεγdλoυ Αλεξανδqoυ πqog τιμην τηg xoινηg τoυEγεν6τειqαg πoυ ηταν η Πθλλα τηE Mαxεδoνiαg. Exτog απ6 την Π6λλα, με τιζiδιεE oνoμαο[,εg oυναντιbνται oτην Mαxεδoγiα xαι oι π6λειg Δ[ογ xαι Γαδα-

Qα(3).

oι Mαxεδ6νε6 τιατoιnιot τηζ Π€λλαg τηg Δεxαπ6λεωg, μαξi με τoυζxατoi,xουg τηζ γειτoγιxηg επαq1[αg τηg Πεqαlαg ηταν αυτoi που ωg επ[ τoπλε[,oτoν πioτευoαγ οτoγ Xοιοτ6!

(2) Mαλαλαg, Xρoνoyραφ('α, oελ. 203.(3) '!oτι xαl Γαδαqα xιΙlμη Mαxεδoviα6 (Ηqωδ ιαν69, Περ[ xαθoλιxrjE Πρoαωδ|αg, oε},.38Ο). Σε επιφανεig'EλληνεE πoυ xατιiγoνταν απ6 τα Γαδαqα τηg Δεxαπ6λεωg αναφ6-Qεται o Στq<iβων: Βx δ! τ6ν Γαδαqων Φιλ6δημo9 τε δ'Επιxoιjρειog xαl Mελlαyρog xαlMlνιπποg δ απουδoytλoιog xαi Θε6διυρoE δ xαθ'rjμαE dir'q.(Γεωyραφιxα,16,2,29).

ΙHΣoYΣ xPΙΣToΣ KAΙ EΛΛHNEΣ

iπειδfi yαρ παντεg οf' εig Xqιoτ6v πεπιoτευx6τεE ττjν Περαlαν xατ'ixεTvo καιqo6 κατcbxηoαν τ6 πλεTατov, iv Π6λλ71 τιvl π6λειxαλoυμ6ν1 τfig Δεxαπ6λεωg τfig Bv τφ εδαyyελlφ yεyραμμ6νηg'

ΠαντεE 6ooι επlατευσαν oτov Xριoτo cυg επ[ τo πλε[oτoy χατorκo6oαν clτηv Πεqαlα xαι ατηv π6λη Π6λλα πoυ συy?tαταλ6yεταιoτηv Δεxαπoλη η oπoiα αvαQ6qεται oτo Ευαyy6λnv.

(EπιQανιog, Παναqιoν, τoμ.1, oελ. 335)

Στην επαq1[α τηg Δεxαπ6λεωg αναφθqεται χαι o Eυαγγελιoτηg Mατθαiog.

Κα[ iγxoλoι3θηoαν αiτοv 6yλoι πολλol d'π6 τfig Γαλιλα[αg xαlΔεxαπ6λεωg...

(Mατθα[οg, 4,25)Πληθη λαori πqoo6QQεαγ πQoζ τoν Ιηοori χαι απ6 την γεLτoγιχη Συρiα, η

oνoμαο(,α τηE oπoiαg πqoθq1εται απo τo doτρo τoυ Σειqioυ. O πιo επιφανηgEλλην τηg Συqlαg ηταν o ΦεqεxιiδηE, o δdoxαλοg τoυ Πυθαγoρα(4) .

oι μεγαλυτεqεg π6λειg τηg Συqiαg, ηταν η Αντιo1εια, η Σελεrixεια xαι ηΛαoδ[xεια, oι oπo|εg επiοηg ιδqriθηπαν απo τoγ Σ6λευxo τoν Nιxανoρα, ooπo[og διετ6λεοε βαoιλιdg τηg Συρiαg. H πoλη τηg Αντιo1ειαζ πoυ ηταν ηπqωτευoυοα τηg Συq|αg εixε πληθυομo πoυ 6φτανε τo μιo6 εxατoμμfριo. Hαq1αι6τεqη 6μω9 π6λη τηg Συq(,αg χαt σημεQtγη πqωτευoυσα τηζ, εiναι ητoλη τηg Δαμαοxoυ, πoυ ιδριiθηxε oε παναρ1αιεg επo16ζ απ6 τoγ Δαμαoxo,τoγ υιo τoυ Eqμof τιαL τηζ Αλημηδηg.

Αg επαν6λθoυμε 6μωζ τΦqα οτoυg 'Eλληνεg πqoοxυνητ6g πoυ 6ταν6φθαoαν ατα Ιεqoο6λυμα πqoοηλθαν oτoγ Φiλιππo λ6γoντdζ τoυ: Κυριε,θ6λoυμε να ιδoυμε τoν Ιηooυν.

O Eπioxoπog Aλεξανδqε(,αg Kυqιλλog, εqμηνεfoγταζ τo Kατd ΙωdννηνEυαγγ6λιoν' αιτιoλoγεi την α[τηoη τωγ Eλληνων, αλλα xαι την παρoυo|ατoυζ στηγ π6λη των Ιερoooλυμων.

"Aπoqιjoειε δ' &ν τιg Bv τoιjτoιg xαl διαox6ψαLτo, xατα τiyα λ6yovd'vα6αlvoυoι τδν 'Ελλrjvωv τιv6E προαxυvrjoouτεζ εiE"Ιεqoo6λυμα..' τt τ6 xoιyoν εig λατqεlαg λ6γoν "Ελληoι τε xαl'Ιoυδαloιg; xαiτoι πoλιj διεoτωoαν εδqrjσoμεν τrjv iv d'μQoTν Εξιντε xαi πρoαlqεoιν' of μ6ν yαq ττjv d'λrjθειαu' oi δ6 τ6 ι/'lεfiδοg τετι-μrjxααι. τi oi'ν Εqolμεν Βν τodτoιg; παqαxειμ6νηζ τηζ'ΙoυδαlωνxcbQαg τfi τrΙlv Γαλιλαlαlν, π6λειE τε xαi κrbμαE €ι'λλrjλαιg δμoρoυgΞyοντεg"Ελληνεg τε xd'xεTyoι, oυyvαE μ{ν Βπoιoδντo ταg iπιμιξ[αE,Bφo[των δ6 παq'd'λλrjλοιq 6xατεqoι, ποιxiληg εig τοiτo xαλoιioηgdΦoρμis.

265

(4) Φερεx{δηg o Συριog tξηoε 85 iτη' (Λoυxιανoq, Mαxρoβιoι,22, 12)

266 TΑ ΑPxEΙΑ TΗΣ XΑMENΗΣ ΓNΩΣΗΣ

Θα απoρoιjαε λoιπ6ι, xαπoιog με αυτα xαι θα oxεπτoταν δια πoloyλ6yoν μεριxo[ απο τoυE 'ΕλληνεE αl,ε6αi'ι'oυν εLζ τα Ιερoα6λυμα μεoxoπ6 να πQoσχυyrjooυu.'..' ΠoioE xοιν69' λ6yog λατρεIαE υπαρyειμεταξι5 Ελλrjvrυν xαι Ιoυδα[ωu; Παq6τι θα 6qoιjμε οτι απ6yει πoλdμεταξd τoυζ η xλloη 2tαι η πqoτiμηoη'διοτι oι μεy ('Ελληνεg)6yoυν τιμrjoει την αλrjθεια, ενcb oι δε (Ιoυδαtoι) 6yoυν τιμrjoει τoι/lε'ι3δog. Tι λoιπ6ν θα πoιjμε δι' αυτα; Επειδfi ευρtoxεται xoντα ηyιbρα των Ιoυδαiων πQoζ την ycbqα των Γαλιλαiων xαι επειδrj6'yoυν π6λειg χαι ?ιωμoxτ6λειg yειτovιx6E μεταξι3 τoυE oι 'Ελληuεg2tαι ε2{'ε[yoL (oι Ιoυδα[oι), 6xαναν oυyνtg τιg αναμiξειg, αdyναξανδε oι μεν πρog τουg δε'

(Kυριλλog, Ερμηνε[α εLζ τo xατα ΙωαννηvΕυαyy tλιoy, τoψ. 2, αελ' 308)

o Κυqιλλog απoδ61εται 6τι η 1Φρα τηg Γαλιλαlαg εiναι xιbqα με ελληνι-x6g πoλειg xαι xωμoπoλειg xαι xατ'αυτ6γ τoν τQoπo ταυτiξει τoυg 'Eλληνεg

με τoυζ Γαλιλαloυg. o ΙηooυE αqx[ξει τo χoσμoσωτηριo 6gγo τoυ απo 1ιilραEλληνων χαι oι πριilτoι μαΘητ6ζ Toυ ε[,γαι 'Eλληνεg αλιεig, δι' αυτo xαι61oυν oν6ματα ελληνιxα' 6πω9 o πqωτ6xλητoζ AνδQ6αζ, o Σiμων, o Ιωdγ-νηζ, o Φlλιππog....

'Eλληνεg δε, πdλι χατα τoγ Κυqιλλo, δεν ξoriοαν μoνoν oτην xιilρα τηg

Γαλιλα[αg, αλλd xαι οτην επioηg γειτoγιχη Παλαιoτ[,νη.

'(θog oδν τιoι ΠαλαιστLνoτζ, " Ελληoι μαλιατα, παρεζευyμ6νην xαtyεtτoνα τrjν τdιν "Ιoυδαiων '!,yoυoι yωqαl,.

Συνrjθεια μαλιoτα ιlπαργει αε μεριxodg Παλαιατιν[ουg, μαλιoτα αε'Ελληνεg, oι oποtoι 6yoυν yrbqα παqαxειμ6'νη ?{αι' yεLτo'νιxη πρogτην yrΙlρα των Ιoυδαiωy'

(τoμ.2, oελ. 309)

o Kυριλλoζ, αιτιoλoγιilνταg την ανdβαoη των Eλληνων πoυ ξητoυν ναoυναντηοoυν τoν Ιηοoιi, αναφ6qει xαι πdλι οτι oι Γαλιλα[oι ηταν'EλληνεE.

διo xαl δE Βν eι'παρyfi τ6τε γ{yoνεν fi τdlv'Ελληνων πρooθrjxη, xαlδg Γαλιλαloι ot ''ΕλληνεE πqoofiλθoν τQ Φιλiππφ, δg xαt α'8τQΓαλιλα[φ 6ντι,'[να δε[ξy1 αδτοTg τ6ν'Ιηoofrν, 6v ijθελoν iδεTν'..

Δ ι' αυτ6 τ6τε η αναQoρα των Ελλfivων 6y ινε clτην αQετηqlα xαι αlgΓαλιλαloι οι 'Ελληνεg πρoαfγλθαν ατoν Φ[λιππo, δι6τι xαι αυτ6Ei1ταν Γαλιλα[oE, δια vα δεiξει α' αυτoιjg τoν Ιηoοd, τoi oπoiov rjθε-λαν yα δoυν"'

(τoμ. 2' oελ. 310)

oι πqιbτoι μαθητ6ζ τoυζ oπoιoυg πdλεοε o Ιηooυg χoγτα τoυ ηταγ'Eλληγεζ αλιε(g απ6 τηγ Γαλιλα(α, o Ανδρ6α9 xαι o αδελφog τoυ Σ(μων.

ΙΗΣoYΣ xPΙΣToΣ KAΙ EΛΛHNEΣ

'Ενi πεqπατoσαε xoyτα εi6 τfiv λ[μνην τfiE Γαλιλαiαg ε7δε τ6ν Σlμω-να xαt τov Avδq6αν τoν d'δελφ6y τoi Σlμωvog, o[ δπoioι '6qqιyναν

τα δiyτυα εig την λiμνην, δι6τι fiααν d'λιεig' Καl δ'ΙηoοσE τodg ε7πε,"Axολουθfiστε με xαi θα od'g xαμω d'λιεTE d'νθq6πων''. Κα[ d'μ6oωgd'φηααν τα δlyτυα τoυg xαl τ6ν d.xoλοιjθηoαν'

(M6.qxoE,1,1.6)

Tα oνoματα Ανδqεαg xαι Σ[,μων απoδιδoνταν οε αqxαi,oυg 'Eλληνεg.

"oτι Σιxυωνloιg {yqηoεv rj Πυθ{α δxατo {'τη... Εvεxα μαyειqαg, 69ΒxαλεTτo Aνδq6α9.

(Διoδ. Σιxελιιbτηg, Β ιβ λιo θi1xη, B, 24)

Σiμωv Aθηναlog, oxυτoτ6μogΘ. olτoE iρyομ6νoυ ΣωxqατoυE iπiτ6 Βqyαατrjριoν ιιαl διαλεyoμ{νoυ τινα, δν Βμνημ6vευσεy δπooημει-ιboειg iπoιεTτo.

(Διoγ6νη9 Λα6qτιoE, Β lοι Φιλoα6φων, 2, 122)

To 6νομα Σiμων με αγαγQαμματιoμd μαg δiδει τo 6νoμα M[νωg, τo6νομα τoυ γενdρ1η τωγ xρητιxιbν φfλων πoυ }.(ατιiχλυσαγ τηγ πεqιοxη τηg

Παλαιοτ(,νηζ χαι τoυ oημεgινoυ Ιoqαηλ, 1ιλιετi,εg πQιγ τηγ εμφανιoη τωνEβρα(ων oτιg ανατoλtx(.E ατιτ€g τηg Mεοoγεioυ.

Eλληνιx6 ηταν xαι τo 6νoμα τoυ απoατoλoυ Φιλ(ππoυ, με πιo γνωοτoαπo τoυg αqxαioυ6 'Eλληνεg, τoγ Φ[λιππo B', τoν πατ6ρα τoυ MεγαλoυAλεξdνδρoυ. Eλληνιxη ετυμoλoγiα 61oυν χαι τα oνoματα τωγ αποοτ6λωγΘωμα xαι Nαθαγαηλ. To 6νoμα Θcυμdg πqoερ1εται απo την αρxαιoελληνιxηλθξη θιbμα, πoυ oημα(,νει θαυμα, εγιil τo 6νoμα Nαθαναηλ, πqo€ρ1εται απoτo αυνθετιxd αθdνα xαι ηλ, xαι oημα[νει o ηλιog τηg αθαναoiαE xαι τηζ αιω-νιoτηταg'

oλα τα oν6ματα με xαταληξη τo oυνθετιxo -ηλ, υπoδηλιilνoυν τηγ χατα-

γωγη απ6 τον ηλιo χαι τo Φωg, 6πωg oι Αρxdγγελoι Mι1αηλ, Γαβqιηλ παιPαφαηλ. To 6νoμα Mιxα-ηλ γ(νεται xαι Mυ1α-ηλ, xαι οημαiνει τo εγδoτατooημε(o τoυ ηλ(oυ. Eλληνιxη ετυμoλoγ[,α 61ει xαι η λ6ξη πoυ oρ[ζει τo θΘνog

των Eβρα[ωγ, δηλαδη η λθξη Ιο-qα-ηλ' η oπo|α απoτελε[ται απo τα oυνθετι-xaΙq, Pα xαι Hλ. To Ιg ουμβoλ[ξει τηγ'Ιοιδα-ΔημητQα, τo Pα εiγαι o Ηλια-x6g Λ6γο9 χαι τo Ηλ ε(,γαι o υιog τoυ ηλ(oυ, o ηλιoγ6νog.

Oταγ o Ιηooιig αναφ6qεται oτo Ιoραηλ' αναφ6qεται oε oλoxληQη τηγανθqωπ6τητα. Στην Απoxdλυψη του Ιωdγνoυ διαβαξoυμε oτι αυτoi πoυ θα

(5) o Σ(μων o Αθηναlog ηταν φιλoοoφog xαι μαθητηE τoυ Σιυxρατη. To επαγγελμα τoυ

ηταν oxυτoτdμog (υπoδηματoπoι6g) xαι τo υπoδηματoπoιε[o τoυ ανευq6θηxε οτα oριατηE αθηνα'ιxηg αγoqαg πqιν απo δεxαπθγτε πεqiπoιl 1qoνια, απo την αμεqιxανιxη αQχαι-oλoγιxη αναoxαφη.

267

TA ΑPXEΙΑ TΗΣ XAMENHΣ ΓNΩΣHΣ

σωθoυν, αQγofμεγoι τo χαQαγμα τoυ AγτtχQioτoυ, θα εiναι δci:δεxα xιλιdδεgαπo xdθε φυλη τoυ Ιοqαηλ, δηλαδη εxατoν οαqαντα τ6ooεqιg 1ιλιdδεg(144.Ο00), πoυ εiγαι 6να9 αριθμoE oυμβoλιx6g. To διbδεxα στoν εαυτ6γ τoυ,

δ[νει γινoμενo |44. oι διbδεxα xιλιαδεg απo xαθε φυλη' ε(,ναι αυτo[ πoυ μεεπiγνωoη τoυ εαυτof τoυζ -με τo yνδθι oαυτ6ν- χαt τoυ Θεoril πoυ υπηQε-

τoυγ, θα ειο6λθoυγ oτην βαoιλεiα τωγ oυqανιilν. oπωE oι διbδεxα φυλ6g τoυ

Ιoραηλ ουμβoλiξoυν την ανθqωπ6τητα, 6τoι xαι το δωδεxdεδqo, πατα τoν

Πλατωγα, ε(,ναι η βααη τηg δημιoυqγiαg τηg odqxινηg δoμηg τoυ ανθριi:που.Π6ραν τηg εβρα'ιxηζ γQαφηζ, ελληνιxη πqoθλευoη 61oυν χαι τα ουμβoλα

τηg εβρα'ιxηE αqιθμητιxηg. o εβqαiog γλωoooλoγog ερευνηττ]g xαι xαθηγη-

τηζ τoυ ΠανεπιoτημLoυ τoυ Tελ Aβ[β Ιωoηφ Για1oυντα, μετα απ6 τQtαχo-

νταετη 6ρευνα, απ6δειξε oτo βιβλi,o τoυ Hebrew is Greek,6τι τo 90Ψο τω\εβqαΤxιilν χαι τωγ αqαβιxιilν λ6ξεων ε(,ναι ελληνιx6g. Kαι εiναι λoγιx6 να

εiναι ελληνιxθg, διoτι, oταγ o Αβραdμ χαt oι υπ6λoιπoι τηg φυληg τoυ θφτα-

σαν στηγ Παλαιoτ[νη απo τη γεν6τειqd τoυg oυg χαι τα βαθη τηg Bαβυλω-ν(,αg, αντ|xQισαν τoγ πoλιτιομ6 των Φιλιoταiωγ Kρητιbν, με τα πoλυoρoφαxτ[oματα, τα υδραγωγεiα, τιg βιβλιoθηxεg, τα θ6ατqα y,αL τα λoυτρd. oιεβραioι ηταν νoμdδεζ πoυ ε[1αν πqoφoριxd λoγo, oxι oμωg xαι γραπτo.'Επρεπε λoιπ6ν απo xdπου γα δαγειοτoriν την γQαφη.

Eλληνιxα μιλoriοε o Ιηοoυg, oτα Eλληνιxd γραφτηxαγ τα ευαγγ6λια,'Eλληνεg ηταν 6λoι oι μαθητθg τoυ Ιηοoυ πλην τoυ Ιoυδα, oτα Eλληγιxα τo

6νομα Ιηοoυg 61ει λεξαqιθμo τo 888 xαι απo τιg παναρ1αιεg Σiβυλλεg πqo-

φητευτηxε o λεξαqιθμog 888 τoυ oν6ματ6g Αυτof.Eλληνιxη ετυμoλογ(,α tγει xαι τo 6νoμα τηg Yπεqαγiαg Θεoτ6πoυ

Mαρ[αg η oπoiα εθεωqε[τo στηγ χαταγωγη Α-qα-μαiα' 'Ηταγ η μαiα (πoυ

ο1ετiξεται με τηγ γ6ννηοη τoυ Θεiου βq6φουg) ν'αι καταyεται απo την γηεν6g λαμπρori ηλιoυ η αοτ6qα (Pα). To oνoμα Mυριαμ οτα εβρα'ιxα οημαiνειαοτ8o τηg θdλαοοαζ.Tη νri1τα, τα doτqα τoυ oυQαγoυ μοιαξoυν με αοτqατηg θdλαοοαg, διoτι αγταγαxλιbνται στα νεqd τηg θαλαοοαg. To λαμπgoτε-

ρo αoτρo του oυqd,νιoυ ωxεαγof , τo αoτρo τηg παρθ6νoυ MαqiαE τ] με ανα-

γQαμματισμ6 τo αoτqo τηg παqθθνoυ Mα[qαg η MαiQηζ, ε(γαι τo αoτρo τoυ

ΣειqLoυ.Στo λεξιx6 τoυ Ηoιi1ιoυ διαβdξoυμε 6τι η Mαiqα εiναι τo αoτqo τoυ

xυν6g, δηλαδη o Σε[qιog (MαTqα' πυωγ τ6 dατρo). To ρημα μα(,qω oημαi,νει

λαμπω. Στo αoτqo τηg Mα[qαE η Mαιqηg, αναφ6qoνται o N6γνoζ χαι o

Eυφoρ[ων.

[ ]'ν xαt yoδvατ' d'ναqδ6α αειqαiνονται,[ Ια φραξovται' χαματrbδεog d'oτ6ραg Mαiqηg.

(Eυφοqiων, Aπooπααματα, απ6oπ. 443)

tΗΣoYΣ XPΙΣToΣ KAΙ EΛΛHNEΣ

μετα ΣεIQLoν dατ6qα Mα[qηg αiθ6ρog ζνδov d'yω εig xαl ci'oτεq6εντατελ6ooω.

(N6ννog, Δ ιoyυ o ιαxd', 16, 200)

Eπιοτq6φoνταg απo τoν Σεiριo χαt τηγ Yπεqαγiα Θεoτ6xo oτo ξητηματηζ ελληγιxηg xαταγωγηζ τωγ μαθητcbν τoυ Ιηοoti, διαπιoτι.ilγουμε 6τι ελλη-

νιx6 ε|ναι χαι τo 6νoμα τoυ αγαπημθνoυ μαθητη τoυ Ιηooti, τoυ Aγ[oυ Ιωdγ-γoυ τoυ Θεoλoγoυ. Σriμφωνα με τoγ ιοτoqιxo xqονoγqαφo Ιωαννη Mαλdλα,oι'ΙωνεE 'Eλληνεg πoυ xαταγoγταγ απ6 την Ιcb, διδα1θηxαν οτo παqελθ6ναπ6 xαπoιoν γiγαντα Ιωαγ6α.

oι'Ιοlνεg πoυ πρo6ρyoyται απ6 τηv Ιril 6γιναν αqyηyoi (των Ελλfi-νων). Δι6τι διδαyθηxαν απ6 τoν yiyαντα Ιωαylα.

(MαλαλαE, Xqoνιx{7 Ιατoq[α, Λ6yoE 2οg, oε}"' 40)

H ετυμολογiα τoυ oνoματog Ιωαννηg,6πωg xαι τoυ oνoματog Ιωαν6αg,

οxετiξεται με τoυζ 'Ιωνεg χαι την Ιιb (πoυ τ]ταν xoρη τoυ Ινd1oυ xαι πqιbτηι6qεια τηE'Hραg), oxετiξεται oμωg xαι με τo θριαμβιxo επιφιbνημα ιωαν.

βod' τηλcυπ6y irυαιl. (Σoφoπληg, ΦιλoxτιjτηE, 216)

oαμd'vτριαν & δ6 πυραg Εν6ηd iωαν.(Kαλλiμα1ο g, Aπooπdαματα, 4, 40)

ΑξιooημεiωτoE εiναι χαL o απoσυμβoλιoμog τoυ oν6ματog Zεβεδα[og,ονoμα πoυ 6φερε o πατ6ραg τoυ Ιωd,γγoυ χαι τoυ Ιαxιbβoυ. oπωg μαζ απo-xαλυπτει o Eυαγγελιοτηg Mdqxog, o Ιηooυg μετoνoμαoε τoυg δfo υιoιig τoυZεβεδα[oυ, Ιωαννη xαι Ιdxωβo, με τo oνoμα Boανεργ69 πoυ oημα[νει υιo|τηg βqoντηg.

Κα[ τ6v Σlμωvα τ6ν δνδμααε Π6τρoν, τ6y δ6'Ιαxωβοv' τ6v υ[6v τοiZεβεδα[oυ, xαl τoν'Ιωανvηv, τoν d.δελφον τοtl'Ιαxr'ilβoυ τotE dv6-μααε ΒoανεQy6ζ' τ6 δποToy αημα[νει υiol βqouτηg.

(MαqxoE,3,16)

o Ιωαννηg παι o ΙαNωβog επoνoμαξoνται απ6 τoγ Ιηooυ υιoi τηg βqo-ντηg, διoτι τo oνoμα τoυ πατq6g τoυg φ6qει τηγ oγoμασiα τoυ Δια-1ειριoτητηg βρoντηg, τo oνoμα του Ιδα[oυ Δι6g. H λ6ξη Ιδαiog με αναγQαμματιoμo

^1iνεται Ιog-Δια.Η oνoμαolα Zεβεδαiog πqo6q1εται απo τα παqαγωγα Ζενg τιαι Ιδα|og,

xαι αημα(,νει τoγ Ιδαio ΖευEτηg βqoντηg χαt τoυ xεqαυνoυ' φανεριilνoνταgτην oυγγ6νεtα τωγ υιιilγ τoυ Zεβεδα[oυ μετα τoυ oλυμπ|oυ Γεναq1oυ τηg

βρoντηg.Eλληνιx6 oνoμα tγεt ν'αι o πατ6ραg των Aπooτoλων Σiμωνog Πθτρoυ

269

TΑ APXEΙA TΗΣ XΑMENΗΣ ΓNΩΣHΣ

χαι AνδQ6oυ, o Ιωναζ, 6νoμα πoυ πqoθq1εται απ6 τoν'Ιωνα, τoν εγγoνo τoυ'Eλληνog xαι γενdρ1oυ τωγ Ιcbγωγ. Tην oνoμαοiα Ιωνdg εLγε τιαι o πqoφ{-

τηζ τo oπoioν xαταπιε τo xητog. Η xαταγωγη τoυ πρoφητoυ αυτot] ηταγ απ6τηγ γη τηg Καqιαθ6μ πoυ βgιox6ταν πληoioν dλληg μιαg ελληνιxηg πoλεωg

τoυ ΙοQαηλ, τηg παραθαλdοoιαE Αξιbτoυ'

'Ιrυνd'g fiν Βx yfig Καqιαθ{μ πληoloν Aξιbτoυ π6λεωg'Ελλrjνων xαταθαλαoααll.

(De Prοphetαrum Vitα, o16λια Ηoυ1ιoυ, αελ. 100).

o Ιηooυg αλλαξει τo 6νoμα τoυ Σ|μωνoζ χαι τoγ πqooφωνε(, Κηφd, πoυ

οημα[νει Π6τρog, δiνoντdg τoυ χαι παλι oνομα ελληγιxo.

'Εμβλ!ψαg δl εig αiτoν δ'ΙηooiE ε7πε' Σ{ ε7ααι δ Σ[μωv, δ υi,6g τoi"Ιωyd' od θα δνoμαoθfig Κηφdζ, τ6 δποToν 6qμηνειjεται Π6τqoE.

(Ιωd'ννηg,1, 42)

To 6νομα Kηφαg o1ετiξεται με τoγ Κηφθα, τον πατθqα τηg Ανδqoμ6δαE.Edγ o Σiμων, o αδελφ6E τoυ Ανδρθαζ χαι o πατ6ραg τoυg Ιωνdg ηταν

Eβqαioι, τ6τε γιατ(, εLxαν oν6ματα ελληγιxd;Kαι γιατi o Ιηooυg αλλdξει τo oνoμα τoυ Σ(μωνoζ χαι τoυ δ(γει τo

oνoμα Π6τqog -πoU στηγ ελληνιxη αημαiνει π6τqα- γνωοτoπoιιbνταg τoυ 6τιεπdγω oτην π6τρα θα xτiοει την Exxληo(α τoυ;

Διoτι, o Απ6οτoλo9 Π6τρo9, o αδελφ69 τoυ Ανδqθαζ χαι o πατθqαg τoυg

ΙωναE, ηταν Eλληνεg. 'oπωg'EλληνεE ηταγ o Αγιog Ιωdννηg o θεoλ6γog, o

αδελφog τoυ Ιdxωβog, o Απ6οτoλog Θωμαg , o Απ6oτoλog Nαθαναηλ, o

Απoοτoλog Φiλιππog xαι o Eυαγγελιoτηg Mατθα(og, πoυ 6λoι τoυg εi1ανoνdματα ελληνιxα.

H oνoμαo(α'Eλλην δεν πqoοδιoq(ξει απλd μ(α φυλη, αλλα ε(ναι τiτλog

xαι αξiωμα πoυ πqooδιoqiξει τoυg υιoυg τoυ φωτ69.

Καi iyιb δt oo8 λ6γω, 6τι oιj εΙααι δ Π6τρog, xαi Βπi ταdτηE τfiEπiτραg θα oixoδoμrjoω τi1ν Εxxληolαv μoυ' xαl πι3λαι &'δoυ δ6ν θαioytαουν xατ'αδτfiE.

(MατθαTog, 16, 18)

Η oιxoδ6μηση τηζ εxxληο(,αg τoυ Xqιoτoυ, τηζ πνευματιxτ]g π6τqαg, διατηg π6τqαg τoυ Πθτqoυ, εiναι xιilδιxαg αουλληπτηζ διανoηoεωg ιαι αντιλη-

ψεωζ, πoυ μ6νoν τo πνεriμα μπoqεi να πληοιαoει τo μεγαλε(o xαι την εγγoι-

oλoγιxη τηg διαοταση. Η ειxληoiα εiναι πνει1μα, εiγαι φωg. To Φωg τoυ

xooμoυ εiναι o iδιog o Ιηοοιig.

'Εyrb εiμi' τ6 QcΙlg τoi x6oμoυ. (Ιωαννη g, 8, 12)

ΙHΣoYΣ XPΙΣTOΣ KAΙ EΛΛHNEΣ

Φωg 6μω9 ε|γαι xαι η Eλλαg, πoυ εiγαι πνευματιxη πρoθxταοη τoυ Ιηooriστηγ γη. Η ετυμoλoγiα τηg λ6ξηs Eλλαg απoτελεiται απ6 τα oυγΘετιxd Eλxαι λαg. To Eλ oημαiνει ηλιoE xαι φωg, ενιil τo λαg, πρoθqxεται απo τo λααg,πoυ οημαiνει λ[θog. Η λ6ξη Eλλαg λoιπoν, oημα(,νει λiθοg φωτog.

ΑQα η πνευματιxη π6τρα πανω οτην oπoiα Θα xτloει o Ιηoorig την εxxλη-ο[α τoυ εiναι η Eλλdg, εiγαι τo πνευματιx6 οιilμα τoυ Π6τqoυ, ε|ναι oι μαθη-τ69 τoυ Ιηooιi ιαι 6λoι 6ooι δoξαξoυν χαt oμoλoγoυν τoν Ιηoof, δι6τι 6τοιωg λ[θoι ξιilντεg oιπoδoμotiνται σε oiιo πνευματιx6.

ΛlΘog φωτ69 εiναι η Eλλdg, ωg αναπ6oπαστo τμημα τoυ Xριoτoυ πoυε[γαι τo Φωg τoυ x6oμoυ, αλλα xαι o θεμ6λιo9 λiθog οτoν oπoio oτηq(ξεταιoλ6xληqη η ανθqωπoτητα, o αληθινog Λiθog τηζ ξωηζ.

... xαi παvτεg τ6 αι3τ6 πvευματιx6 πoτ6ι, ζπιναν' δι6τι ζπιναν iι'π6πνευματιxfig π6τqαg d'xoλoυθotση; i δ6 π6τρα fiτo δ Xριoτ6g.

(Πqos Κoρ ιvθ |,oυ g A', 1'0, 5)

o Xqιoτog ε[ναι η πνευματιιη π6τρα πoυ ξωoγoνεi xαι oτεqειilνει τηνανΘqωπ6τητα. Eπαγω οε π6τρα oτηqιξ6ταν oταν πqoαευχηθηxε πQoζ τoνΠατθqα Toυ οτo 6ροg των Eλαιιilν, επανω οε π6τqα oτηqιξ6ταν χαι στoΣαqαντdριoν oρog, 6ταν oδηγηθηxε απ6 τo Πνεtlμα τo Αγιoν oτην 6qημo,δια να πειqαxθεl απo τoν διdβoλo για oαqdντα ημ6qεg xαι οαραντα νrlxτεg.

Καθr1lg 'dqyεoθε εig αδτ6ν, τ6v λlθoν τoν ξdlντα, δ δπoTog d'πo μ6ντo6E d'νθqιbπoυg'6yει dπoδoxιμαclθfi, d'λλα δια τ6ν θε6ν εiναι ixλε-xτ6g, {'ντιμog, xαi αεTg, δg λiθoι ξdlντεg, oixoδoμεToθε εig οixoνπνευματιx6ν.

(A' Επιoτoλτj Π 6τqoυ, 2,4)

Ωg λiθoι ξ6ντεE οιxoδoμουνται 6οoι πιοτευoυγ xαι δoξdξoυν τoν ΙηooυXριατ6.

Ωg λtθoι ξdlvτεE oμωg oιxoδoμτ|Θηxαν χαι oι 'Eλληνεg απ6 τoγ Δευxα-λiωνα χαι τηγ Πυqqα, oι oποloι πρooεq16μεγoι στoν Παqναoo6 μετα τoνxαταxλυoμo, 6gqιπταν λ(,θινoυg γoνoυg xαι δημιoυργoυoαν ανθqιilπoυg.

...δια να xατ6'6oυν η Πdρρα xαι o Δευxαλlων ειζ τoν Παρνααα6,6πoυ με τη 6otληoη του υψηλο6q6ιrτoυ Δι6E txτιααν πqιbτα ιερo,xαι yωqig λtθoυg ixτιoαν λlθιvο y6vo απ6 τo iδιo iθνοE' χαL oLy 6νo ι ovoμαoτη xαv λαo l.

(Πiνδαgog, 0λ6μπια' 9, 42)

Και αQoιi δι6ταξε o Zειjg vα αηxrλαει λ[θoυE 24αL να τoυg ρiξειπανω απ6 τo xεQαλι τoυ, αυτoι3g πoυ 6qι1νε ο Δευxαλiων ylvoνταvd.νδρεg, xαι αυτo'ιjg πoυ 6ριyνε η Πι3ρρα ylνoνταν yυναlxεg. Aπ'

271

2-72 TA ΑΡXEΙΑ THΣ XΑMENΗΣ ΓNΩΣrΙΣ

6πoυ oνoμαστηχα1'' μεταQοριxd' xαι λαo[ απ6 τo λααE πoυ αημα[-νει λ[θog.

(Aπoλλ6δωρog' Βι6λιoθixη ' 1, 48, 1Ο)

Με λlθινoυg γ6νουg xτ[ξεται τo oιxoδ6μημα πoυ oνoμαξεται Eλλdg, τooιxoδομημα πoυ αυξανει χαt πληθαLνει οε γα6 Aγιo Βν Κυρ|'ω, oπoυ oανθρωπog αυμμετ6xει oτην δημιoυqγ(α τoυ δια τoυ πνεliματog τoυ η' oqθ6-

τερα, δια τoυ Πνευματ69 Toυ.

Η λθξη λααg, πoυ οημαiνει λ[θog, με αγαγQαμματιoμo γiνεται xαι αλαg.

ΣεTg ε7oθε τ6 d'λαE τηζ yηζ. (Mατθα[oE, 5, 13)

Tην oτιγμη πoυ o Ιηοoυg λ6γει οτoν Π6τqo oτι επd,γω οτην π6τρα θα xτi-σει τηγ εxxληolα Toυ, την iδια οτιγμη, υπdq1ει oτην Πετqιbα Αqαβiα - σημε-qινη Ιoqδανiα- τo ιεq6 τηg Π6τρα9. Η π6λη τηg Π6τραg ε(,ναι μiα π6ληλαξευμθνη στηγ π6τQα, με μiα μoναδιxη οτoν x6ομo ελληνιxη τεxνoτqoπiα,απoτθλεομα τηE επtν'ταaηζ τωγ Φιλιoτα|ων oε oλoπληQη τηγ πεQιoχη τηζΠετριbαE Αραβiαg. Απo τηγ Π6τρα, oπωg πqoαναφ6ρθηxε, xαταγoταν o

Φιλιoταiog Γεν6θλιog.To oιxoδ6μημα πoυ θα xτιoτε| επ(, τηg πνευματιxηg π6τqαg τηζ ξωηζ,

μπoqεl γα χαταστεi πqooιτ6 oε xαπoιoγ, μ6νoν εαν δι6λθει απo την ατενη

πfλη τηζ αληθινηg ξωrig'o δρ6μo9 πoυ oδηγε( ο'αυτην την πfλη με oxoπoτην ηθιπη τελεiωoη τoυ ανθριilπoυ, ε(,γαι δυαβατog xαι oλ[γoι xαταφθqνoυννα τoγ βρoυν.

Εiα6λθετε δια τfig oτεvfig πυληg' διoτι πλατεΤα ε7ναι f7 π6λη, καiεδqυyωqoE i δδoq f7 φ6qoυclα εig τrjν d'πιbλειαv, xαi πoλλοi ε7yαι oiεiclερyoμενoι δι' αiτiiE' "Επειδfi oτενfi ε7ναι τi πdλη, xαl τεθλιμ6vη f7

δδ6g i φ6ρoυαα εig τi1v ζrir, καi 6λiyoι ε7ναι oi εiqioxoντεg αiτfiν.(Mατθαlog,'7 ,13)

oι πυλεg χαι oι θιiqεg υπoδηλιbνoυν τoυg διαriλoυζ επιχoLγων|αg μετoυg παgαλληλoυg χoσμουζ χαι τιζ πνευματιx6g οφα|qεg τηg δημιoυqγiαg,xαθιilg η α6ναη xoομιxη πoqεlα τoυ ανθqιbπoυ δι6g1εται μ6αα απ' αυτι1g.

Στην εxxληoiα τoυ Xqιoτoιi, oι πυλεg πoυ υπεQισ1rioυν ε|ναι η Ωqαiα Πυλη

τoυ ιερoυ, αλλα xαι oι θυρεg πoυ εγγotoλoγoυνται απ6 την επixληοη τoυ

ιεqθα, TαE θdqαE, ταg θdqαg Bν αoφlα πρ6αyωμεν.H λ6ξη Π-6τqα με τηγ πρoοθηxη εν69 ε η εν6g α γiνεται αντιοτo[xωg Π-

ετ€oα xαι Π-ατ€ρα, oημαLνoνταg 6ται την πυλη την Eτ6ρα, την πυλη τoυ

Πατ6ρα. Φfλαxαg αυτηζ τηg Πυληg εiγαι o Απ6οτoλo9 Π6τqog (Π- 6τερo9)'

oτoγ oπoioν o Ιηοofg αγ6θεoε να xρατdει τα xλειδια τoυ Παqαδεiooυ.To γραμμα Π, τo πριilτo γρdμμα τoυ oνoματog Π6τqoE, 61ι μ6νo χεxτuηa

ΙHΣoYΣ XPΙΣToΣ KΑΙ EΛΛHNEΣ 273

η εννoιoλoγιxd, αλλα χαι γεωμετQιxα oημειoλoγεi μi,α πυλη. 01ι oμωg μiατυ1αiα πυλη, αλλα την Π-YΛH του παραδεiooυ, δια τηg oπo|αg η YΛΗμεταμoρφιδγεται χαι το οιbμα απ6 φθαqτo γ|νεται dφθαqτo.

To γqαμμα Π αγτιoτoιxεl οτoν αqιθμ6 80. Στoγ lδιo αqιθμ6 αντιατoι1εizαι η λ6ξη xλειδια.

KΛEΙΔΙΑ= 20 + 30 +5 + 10 + 4 + 10 + 1 = 80 = ΠEπιβεβαιιilνεται 6τoι χαL με την ελληνιxη αqιθμoooφlα o απoουμβoλι-

ομog των λ6ξεων Π6τρα xαι Π6τqog, η επoγoμαoiα τoυ Σlμωνog oε Π6τρoΖαι o oQισμοg τoυ οε φfλαxα τoυ παραδεiooυ πoυ xqαταει τα KΛEΙΔΙΑ τηgΠ-YΛHΣ τηg αιωνioυ ξωηg.

Eντ6g ενog oixου, εxτ6g απ6 τιg πυλεg υπαρ1oυν χαL oι θυqεg. H επi-xληoη τoυ ιεq6α Tαg Θ'ι3qαg, ταg Θdqαg Bν ooφlα πq6αyοlμεν, πoυ τελε(ταιστoυζ oqθoδoξoυg ναoυg πριν απ6 την εxφιilνηση τoυ oυμβολoυ τηg π[οτε-ωg Πιατει3οl ειg'Bνα Θε6ν Πατ6ρα Παντoxqd'toqα, υπoχQυπτει την πQoσμo_νη xαι την ελπiδα τηg αναταoεωζ τoυ ανθρωπoυ πQoζ τηγ πυλη τηζ αιωγ[oυξωηg. M' αυττ]ν την επixληοη o ιερ€αg αιτε[ται να ανo[ξoυν oι oυqανιεgτfλεg, ιiloτε τo πoiμνιo γα 6λθει ειg xoινωνlαν με τηγ εοτ[α Nαι τoν πυρηνατoυ Φωτog. Axoλoυθε| η επ|xληοη Tα oα iκ τGlν oιΙlν ψε την oπo|αν απoδε_1oμεθα 6τι 6λα oοα 6xoυμε εiγαι διxα Toυ. Kαι δι'αυτo Toυ τα αφιεqωνoυ-|"ιε χαι παλι. Απoδεx6μεθα τιg δωqε6g τoυ Θεoυ xαι τιζ πqoοφ6ρoυμε εxνθoυ ειg Αυτ6ν. Tην ιbqα τωγ θε|ων μυοτηqiων oμoλoγoυμε, Aπ6 ΕαΕνα γιαΕotνα, xαι αιτoυμεθα απo TαAyια τ6ν Aylrυv, γα xατ6λθει τo Πνευμα τoΑγιον ιilατε γα λαβoυμε ξωην αιcilνιoν.

13. To KAΘAPTIΙPΙON YΔΩP,o ΠYPAYΓEAΣ ΔΙΣKoΣ KAΙ oΙ ΛΙΘΙNoΙ ΓoNoΙ

THΣ EΔΛΗNΙKHΣ ΦYΛHΣ

""Ω, Σ6λων, Σdλων, αεTζ oi"Ελληνεg ε7oθε αiωνiωE παιδια' δ "'Ελλην

δ6y ε7ναι πoτ6 y6ρων''!''oταν ijxoυoε α0τ6 δ Σ6λωy ε7πε: "Π6E; TiiνvoεTE μ6 α8τ6''; " Ε7oθε 6λoι oαζ ν6oι, dπrjντηoε, xατd' τrjν ιl'ιυyrjν'

δι6τι δ6ν '!yετε εig αiτην xαμμiαν παλαιdν yν6μην, fi δπolα να πqo-6ρyεται d'πo d'qyαiαν παqαδοoιv, oi|τε xαμμlαν γνdloιν fi δπoiα νd''6yη yηραoει μ6 τoν xαιρ6ν''.

(Πλατων, T tμαιo g, 22, b)

o Aιγιiπτιog αρxιεqθαg Σιilγxιg απεxdλυι|.lε oτoγ Σoλωγα o oπoiog επι-

ox6φθηxε την Αiγυπτo χατα τα μ6oα τoυ 6oυ π.X. αιιilγog, oτι oι E,λληνεg

εiναι αιων(ωg παιδια, δι6τι δεγ γνωqi.ξoυν τiπoτε απ6 τιg αqxαiεg παqαδo-

σειζ τoυE. Η xαταβι}θιση τηζ Aτλαντlδog χαι o χαταχλυoμ6g τoυ Δευxαλiω-νo;, υπηqξαν oι λ6γoι εξαιτiαg τωγ oπoiων τo θνδoξo παqελθ6ν των Eλλη-νων παq6μεινε αγνωoτo, xαΘιbg 1αθηxαν τα επιτεtiγματα χαι oι παραδ6oειg

τιυν πανdq1αιων πqoγογωγ τoυζ.Σε αγτ(θεoη με τoν Eλλαδιι6 χιbQo, η χωQα τηg Αιγr1πτoυ 6μεινε αγεπη-

ρ6αοτη απ6 τoν xαταxλυoμo παι διθoωoε την γνcboη χαι τα γqαπτd θqγα των

τqoxαταxλυομιαiων Eλλr]νων. Mεταξυ αυτιilν oυγxαταλ6γεται χαι η απoxα-

i-υψη τoυ Eqμoυ τoυ Tριομεγiοτoυ.oι επιξηοαγτεζ στoν Eλλαδιx6 1ιilqo μετα τoν xαταxλυομo απ6θνησχαγ

αδυνατoυντεζ γα εχφQαοθorjγ γραπτιbg xαι δι' αυτ6ν τoν λ6γo oι μεταγεν6-στεQoι 'Eλληνεg αγνooυoαν 6τι oτην xιbqα τoυg Βyεννrjθη το δραι6τατoνzαι d.ριατoν, μεταξd των d'νθqcΙlπων, y6'νog.

Απ6 τo γ6νo9 αυτo xατd,γεται o Σ6λων xαι 6λoι oι συμπoλιτεζ τoυ,

z-αθιilE μετd απ6 τoν μεγdλo xαταxλυoμ6, διεοιbΘη, 6oτω xαι oλiγoν απ6 τo

oπθρμα των πQoχαταxλυoμια(ων Eλληνων.

276 TA APXEΙΑ THΣ XAMENrΙΣ ΓNΩΣHΣ

"Καi κατ'dQχiu, αεTg ΒνθυμεToθε ξναιl μoνoν xαταxλυαμoν τfig yfigBνφ πqoηyoυμ6νωg '!yουv yluει πoλλo[, xαl d'xομη δ6v yνωqiζετε 6τιεig τfiv yιbqαν oαg Byεννfiθη τ6 δqαι6τατoν xαi &'qιατoν, μεταξdτων d'νθqcilπων y6νog' d'π6 τ6 δπoToιl xαταyoνται xαl oυ xαl 6λοι o[oημεqινol oυμπoλTται αoυ, δι6τι διεocΙlθη dλlyoν oπ6ρμα' αδταtyουν διαφ{yει τrjν πρoαoyi7u oαg δι6τι ot 6xαoτoτε διαoφξoμενoιπq1yoνol ααg, d'π!θνησ}dαv yωqlg να δtuαιlται να ixφρααθoδνyqαπτdlE. Δι6τι, Σ6λων, πqlu d'π6 τrjll μεyloτηy l{,αταστQoφrjν πod'{yινε c1"π6 τ6 t1δωρ, fi πoλιτεlα f1 δπolα ofiμερον ε7'vαι τιΙlνAθηνα[rυν' fiτo d'qlατη εiE τ6ν π6λεμον xαl ixυβερyd.τo xατα τ6ντελει6τεqoν τρ6πoν, d'π6 xd'θε iiπoιllιu. ΚαθcΙlg δ6 λ6yεται, Βπqαy-ματoπoιiγθηoαν d'π' αδτfiν τα δqαι6τεQα 21'ατoQθcilματα xαl ταxαλtτεqα πoλιτεdματα d'π6 6λα δi 6oα Ξyουμε d'xodoει νd' δμιλoυνκατω c]'π6 τ6ν oiραu6y''. ''oταν λoιπ6ν iixoυoε α8τα δ Σ6λων, εiπεν6τι iθα6μαoε, xαi yεμd'τoE πρoθυμ[αv, παqεxαλεclε τoυg iεqεTg νατol Ξxθ6ooυν d.xqιβ6E xαl xατα oειqαν τα πεqi τdlν παλαιδνoυμπoλιτdlν τoυ. Κα[ δ iεqεdE dπεxq[θη: "Δ6y θα ooi τ6 d'πoxριjψοlxαθ6λoυ' ixλλα θα oοi τ6 ε[πω yαριν αol xαl τfig π6λει/lE oαg, xα[πq6 παντων yαqιν τfig θεd'E, fi δπo[α xαl την iδιxfiν oαg π6λιν xα[τfiν iδιxfiν μαg {λαβε δπ6 τi7v πρooταolαν τηg xαl d'ν6θρεψε xα[Βxπαlδευαε' πρrlτov μ6v την iδιxην oαg xατα ylλια Ξτη Bνωqlτεqα,d'φo6 παq6λαβε τ6 ιlπtqμα oαg iι.π6 τ{1ν yiiν xαl τ6v "'Ηφαιoτοv,i\πειτα δ6 αδτfiv Βδω τηv iδιxfiν μαE. Aφ' δτου δ6 BπολιτIαθη δ τ6πoEμαg Βδfi, '{yoυv πεqαoει, xαθc[lg φ6qεται yqαμμ6vον εiE τα tεqα μαEβιβλ[α, 6xτcb yιλιαδεg {τη. Περi τdlv αυμπoλιτcbv αου λoιπ6ν, oiδπoToι'6ζηααv πq6 ivνfu yιλιαδωv iτcbν, θα ιloii φαuερrboω δi 6λi-yων xαt τodg ν6μoυg των xαl d'π6 τα 'dqyα τοlν το δqαι6τεqον πο{'{xαμαν''.

(Πλατων, Ttμαιog, 23, b-e)

O Αιγυπτιog ιεq6αg μεταφ6ρει οτoγ Σολωγα τιg αq1α|εg παραδooειζ τιΞoπoiεg επi xιλιετiεg τo γθνog των Eλληνωγ g.1νooυoε. Η διdqxεια τoυ Αι.1υ-πτιαxoυ πoλιτισμoυ ηταν οxτιδ 1ιλιαδεg 1qoνια, εγιil oι Aθηναioι ουμπoλ[-τεζ τoυ Σ6λωνo9 θξηoαν ενν6α 1ιλιαδεg 1q6νια πριν απ6 την επoxη τoυΣoλωνog, δηλαδη 1 1.6Ο0 1ρoνια πQιγ τηγ σημεQιγη επo1η.

oι Αθηνα|oι πoυ 6ξηοαγ πQιν τoγ μεγdλo xαταxλυoμo ηταν oι πλ6oι'

γενναioι πoλεμιοτ69. o Αιγυπτιog ιεq6αg απoπαλυπτει στoγ Σoλωγα τα

μεγαλα μυοτιxd τoυ παρελθoντog, 1αqιν τηg γενναι6τηταζ τωγ αq1α|ωι'Αθηναiων, αλλα xαι 1dqιν τηζ Αθηναζ, η oπo|α μετ6φεQε στoυζ'Eλληνεg τoι'γoνo τoυ Ηφαioτoυ!

Πρ6τα d.π' 6λα λoιπ6y πq6πει να ξαναθυμηθoiμε δτι π{qααανoυyoλικα Βνvια yιλιαδεE '{τη iι'π6 τ6τε πod xηq'ιjyθηxε δ π6λεμoEiι.ναμεoα o6 xεlνoυg ποιj κατoιxoσν 6ξω d'π6 τig ατfiλεg τo;;

To KΑΘAPTHPΙON YΔΩP, o ΠYΡΑYΓEAΣ ΔΙΣKoΣ KΑΙ oΙ ΛΙΘΙNoΙ ΓoNoΙ 271

'Hqαxλ6oυE xαl o6 xεlvoυg πod xατοιxoiν μi'oα d'f αiτ6g.'oφεtλωλoιπ6ν να od'E δμιλrjocι δια τ6ν π6λεμον λεπτoμερdls'Tiy d'ρyηyiαv6αcυν ixατoιxoδoαy Βντ6g λ6yεται πciE ε7yε αiτrj fi πoλιτεlα (τdιvAθηναiωv) μ6xρι τ6 τ6λog τoσ πολ6μoυ, Εvdl τ6v &'λλωy d'ρyηyoifiααν οt βαoιλεTg τfig ντjooυ Aτλαντlδog, πoι3, 6πωE εi|παμε fiτανxd'πoτε μεyαλιjτεqη d'π6 τrju Λιβdη xαi τi1ν Aoi,α. kbqα δ{, Επειδrjiβυθ[oθη ffoτεqα d'π6 (μεyαλoυg) αειoμo'ιjE' {yει xαλυφθη d'πολd'oπη πo6 iμπoδlζει 6αoυg ταξιδεdoυν μ6 πλεodμενα εiE τ6ν cbxε-αν6ν πod ε8ρ[αxεται πι6 π6ρα.

(Πλατων, Κqιτiαg, 108, e)

Eγν6α 1ιλιdδεg 1ρoνια πQιν τηγ επo1η τoυ Σoλωγog oι λαoi τηζ μεσo-γε[oυ αντιμετωπισαγ την εtτεy'τατιxτ] ειoβoλη των ηγεμονωγ τηζ Ατλαvτiδοg,τηE μεγdληg ηπεiρoυ πoυ εxτειγoταν π6ραν των Hqαxλε[ων oτηλιilν (oημε-

ριν6 Γιβgαλτdq).Tα πριilτα φιiλα πoυ εγxαταοταθηχαν στηγ Ατλαντiδα ηταν ελληνιxα xαι

τqo6q1oνταγ απo τoν πριitτo βαoιλ6α τηg ηπεlqoυ, τoν Πoοειδιbνα. Στoγ θεoτηζ θαλασσαζ 6λαχε τo μεγαλo αυτo τμημα τηζ γηζ, foτεqα απ6 χληQo τωγθειbγ δια την διανoμη τηE γηE.

...δ Ποαειδcilv iι'φo6 τoi tλαyε f7 vfiαoE AτλαντIE iyxατ{oτηoε BxεTτα παιδια τoυ, πo6 iyεννrjθηααy d'π6 θvητη yυvαixα εig μiαv πεQιo-xiν τfrs vrjαoυ.

(Πλατων, Κριτ[αg, 113, c)

Η θνητη γυναixα oνoμαξ6ταν Λευxiππη xαι o Πooειδιbγ απ6xτησε απ'αυτην π6ντε ξευγη διδriμων, στoυζ oπoioυg διεμo[qαοε την Ατλαντiδα. oτριilτog xαι μεγαλυτεQoζ απ6 τoυg βαοιλεig υιoυg τoυ, ηταν o Ατλαg (δια-

φoρετιxog απ6 τoγ Ατλαγτα τoγ υι6 τoυ Ιαπετot).

T6 6νoμα τofr μεyαλυτ6qoυ xαl πq6τoυ βααιλ6ω9, d'πo τ6ν δποToν f1

νfioog xαi δ rλxεαν6g πrjqαν τfiν 6νoμαα[αAτλαιrτιx6g, fiταν'Aτλαg.(Πλιiτων, Κρ ιτ iαE, 114, a)

oι'Ελληνεg με επιπεφαληζ την πoλιτε(,α των Αθηνι(lν, απoδεlxθηχαν oιγενναι6τεqoι oλων, νixηοαν τoυg ειοβoλεigτιαι απελευθθρωoαν 6λoυg τoυgυτoδoυλωμθνoυg λαo{g τηg Mεooγεioυ, χωQιζ να απαιτηοoυγ τo παQαμι-z.q6, 6πωg διηγε|ται o Kqιτiαg οτoν διdλoγo με τoγ Σωxρατη χαι τoυζ υπo-i'ο(πoυg ουνoμιλητ6g τoυ. H ανδqε|α }ιαι η γεγγαιoψυχια oυγθθεταγ τo μεγα-i.εio τωγ Αθηνα(,ων.

Δι6τι τα yqαπτα μαg διηyoδvται πcΙlg i πoλιg oαg xατ6oτQεψεxd'πoτε μlαv δdναμιu, rj δπolα μ6 θqαoog Βπoqε{ετo oυyyρ6νωgB'yα'ιlτloιl δλοxλfiρου τfig Εiq(bπηg xαl τfiE Aolαg, δqμηθεTαα d'π'

2"78 TA ΑPXEΙATtΙΣ XΑMENHΣ ΓNΩΣΗΣ

{ξω, d'π6 τ6y Aτλαντιx6ν δxεα'ι'6ν. Δι6τι τ6τε τ6 ixεT π6λαyog fiτoδιαβατ6v' πq6 τoi ατoμioυ δ6, τ6 δπoToν αεTg δνoμαζετε, xαθιbgλ6yετε,'Hqαxλ6oυg ατrjλαg, δπfiqyε νfioog fi δπoiα fiτo μεyαλυτ6qαdπ6 τrjν Λιβιiην xαl τrjν Ao[αy μαξi'.. Εig τTi1, νfiαoν λoιπ6ν αδτrjντi1ν Aτλαντ[δα, βαoιλεTE ε7yαν δqyανιboει μ6yα xαl θαυμαoτ6ν xρα-τoE..' "oλη λoιπ6y αiτrj fi δtναμιg, dφoi αυνεx6ντροlαε xαπoτεδλαE τηE ταE δυνd'μειg, Βπεyεtρηoε μ6 μlαv δQμiu, να δποδoυλcbα71xαl τ6ν iδιx6v ααg τ6πoν xαl τ6y iδιx6ι, μαg xαl 6λου9 τo69 πρog ταμ!αα τoi πoqθμoi. T6τε, λoιπ6ν, Σ6λωv, f7 δdναμιg τfig π6λεcbg ααg6λαμιllε εig τotE dφθαλμoι3E 6λωι, τ6ν d'νθρδπωιl xαi δια τrjνd'vδρεiαν xαl δια τfiν d'qεττjν τηE' Δι6τι δπεqτερf1oαoα 6λoυg δEπq6E τrjv ε'ι)ψυy[αv xαl ταg πoλεμιxαg τ6yναg, xατ' d'ρyαg μ6v 8πixεφαλfig τdιν "Ελλrjνωv, Επειτα δ6 d'πoμoνωθεToα Βξ d'νd'yxηg, d.φoσo[ d'λλoι dπεoτd'τηoαν, d'φoδ '!φθαoε εiE τoδE Βαγατoυg xινδdνoυg,ivixηαε τodg ΒπιδqoμεTE xα[ d'νrjyειqε τqoπαιoν, τoιjE δ6 μη δπo-δoυλωμ6νουg d'x6μη Βμπ6διαε vα δπoδoυλωθoiν, xαi €λευθ6ρωoεyευναιoφq6vωg 6λoυg τοι3g d'λλoυg 6αoι xατoιxoσμεν πρog τα μ6αατ6ν 'Hqαxλεiωv oτηλ6ν. Aρy6τεqα 6μωg, Bπειδrj {yιναν τρομεqoloειoμol xαi xαταxλυoμol, εig τ6 δruατημα μιd'g μ6νηg f7μ6qαg xαlμιd'g νυxτ6g φoβεqd'g, δλ6xληρog δ ατqατ6E clαg διd' μιdg xατεβυθi-αθη εiE τfiν yfiν xαi Βπiαηg f1 νfioog AτλαντIE iβυθioθη εig τrjνθ αλααααν xαi iξηφαν toθη.

(Πλατων, TiμαιoE,24, e-25, d)

Κατd τη διαρxεια εν6E ημεqoνυ1τ(oυ oλoxληρog o στQατ6ζ των ΑΘηναi-ων xαταβυΘ(οθηxε στηγ γη, εχτoζ απ6 μiα μolqα γαυτιχoυ η oπoiα χατ6Q-θωοε γα διαοωθεi οτα παqαλια τηg Αιγυπτoυ. oι 'Eλληνεg πoυ επ6ξηoαναπ6 την φoβεaτi χαταστQoφη μετ6φεqαν τo νιχηφ6Qo απoτ6λεσμα τηζ μαχηζxαι εξιoτ6qησαγ στoυζ Αιγυπτ[,oυg ιερεig τα χατoQΘωματα χαι την αυτoΘυ_οiα τωγ oυμπoλεμιoτιilν τoυE. oι Aιγυπτιoι ιεqεig διατηρηoαν την γνιiloητιαL τLζ παλαι6g παqαδ6oειg των Eλληνων, πoυ μετα απo ενν6α 1ιλιετ[εgπαq6δωoαν τιμητιxd ατoγ Σoλωνα.

Η xαταβιiθιση τηζ Aτλαντlδog 'lαL

o τlατα\λλυομ6g τoυ Δευxαλlωνog πoυεπαχoλoυθησε πQo}ιdλεoαν ευqε(,εg γεωλoγιχ6ζ αναoτατιiloειζ χαι μεταβoλεζoτoν φλoι6 τηE γηζ. Σ' αυτ69 ουγxαταλθγεται χαι η μετατ6πιoη τoυ dξoνατωγ π6λωγ τηg. Tα αναφεq6μενα στoγ T('μαιoν χαι τoγ Κριτ(nν επιβεβαιιil-γoνται απo την οtiγ1ρoνη επιοττ]μη τLαL nλατ' αυτ6ν τoν τρoπoν απoδειxνtiε-ται 6τι δεν πq6xειται για φανταoτιx6ζ πεQtγQαφ6g, αλλα για πqαγματιxdουμβdντα.

Mετd την πεqioδo τηg τηξεωg των παγετιilνων dq1ιoαν εxτεταμθνεζ βQo-

xoπτωoειg oι οπoiεg διαx6πηxαν απoτoμα, ενιil ουγxρoνωg μεταβαλλ6ταγτο xλiμα, γεγoνog πoυ πqoUπoΘ6τει oτι επιτελ6oθηπαγ σημαγτιχθg αναxατα-

To KAΘΑPTHPΙoN YΔΩP, o ΠYPAYΓEΑΣ ΔΙΣKoΣ KAΙ oΙ ΛΙΘΙNoΙ ΓoNoΙ 279

τdξειg στηγ πεQιoχη τoυ Ατλαγτιxot]. H επιoτημη τηg Γεωλoγ[,αg τoπoθετεiτιg ανωτ6qω αναxαταταξειζ, στηγ 10η π.X. 1ιλιετiα, επιβεβαιιilνoνταg 6τoιτην 1qoνιxη αναφoqα τoυ Πλατωνog.

Eπιπλ6oγ, παqατηρηοειg επi τηE μoρφoλoγiαg τωv αxτιjlν τoυ Aτλαγτι-xot πιoτoπoιoυν, βdoει τηg Γεωλoγiαg, τoγ χαταπoντιομo μεγαληg εlηταoε-ωζ ξηaαE. o Pιboog ωxεανoγραφog Αντq6ι Αξ6νωφ, τoυ ιγστιτoιjτoυ Ωxεα-νογgαφ(,αg τηg M6ο1αg, 61ει εντοπi,oει τη θ6oη τηg βυθιoμθνηg ηπεi,ρoυ μετα-ξti των πoqτoγαλιxιbγ αxτωγ χαι τηζ ντ]ooυ Mαδ6ιρα, επιβεβαιιilνoγταζ χαιαυτ6g την αγετιxt1αναφoqα τoυ Πλατωγog oτι η Ατλαντ[,g ευqιox6ταν π6qαντων Hqαxλε[ων oτηλιbγ, τoυ οημεqινoιi Γιβqαλτdq.

Oι xατoιιoι τηg 1αμ€νηg ηπε[ρoυ ξoυααν επ[ oειρd γενεΦν με ευo6βειαΖαι σωφQoσυνη, ανταπoxqιν6μενoι επdξια oτην θε'ιxη xαταγωγη τoυg.

'Επi πoλλ69 yεvε6g, 6oo'ιl d'x6μη δπfiρyεν εig α0τo'ιjg fi iπiδραoιg τoiθεoδ (Πooειδdlνog) d'π6 τ6v δπoToν xαταyoνταν, fiταν δπd"xoυoι εi5τodg ν6μoυg xαi τιμoiααν τoν θεo μ6 τ6y δπoioy αυyy6νευαν, δι6τιδι6θεταν d.ληθιvα φρovrjματα xαi d'πo xαθε πλευρα oπουδαTα'..Moλιg δμωg τ6 θεioν ατoιyεToy πod εΙyαν μ6αα τoυg ixφυλloτηxεxαl yd'θηxε, δι6τι d'ναμ[yθηxε πoλ6 μ6 τo d.νθq6πu'o xαl ζτoι iπε-xρατηoε τ6 τελευταTο, τ6τε πια 6πειδfi fiταν d'δtvαμoι vα δπoφ6-qoυν τα παρ6ντα, Βxτρ6πoνταv εiE d.oyημiεE xα| φαlvoνταv xαθαρααioyqoi εig α'iτ6ν πod fiταν δυνατ6ν να βλ6πει.

(Πλατων, Κqιτ iαE, 120' Ε)

To ΘεToγ oτoι1εΤoν των xατo[xων τηE Aτλαντlδog εξαoΘ6νηoε xαι 1dΘη-xεoyι μoνoν δι6τι αναμεi1θηxε με τo 1θ6νιo, αλλα xαι δι6τι oι xdτoιxo( τηg

ηλθαν αε επαφη με πληθυoμoιig πoυ δεν ο1ετiξονταγ με τα ελληνιxα φriλατoυ Πooειδcbνog.

oι πληθυoμo[ αυτoi πqo6q1oνταγ απ6 τoυζ αστεQιομorig τoυ δqdxoντοgχαι τoυ 6φεω9, xαι αtiμφωνα με αg1εiα τηζ ULF(I) (United LuciferianFraternity) πoυ θ1ει θδρα τη Bαoιλε[α τηg Eλβετ(αg, ταξ[δειpαγ oτo xεγ6 τoυδιαοτηματog με οxαφη, θνα εx τωγ oπolων ηταγ η γνωοτι] μαg oελι]νη.

Eπιxεφαληg τoυ πλανητιxoιi oxdφουg oεληνη, ηταν o απoxαλoιiμενοgοημεqα Για1β6, τoυ oπoioυ oι επιτελε(g ειoηλΘαγ oτo ηλιαx6 μαg oυoτημα,6ταγ o Ζευq φυ}ιαxιξε οτα 6γxατα τηζ γηζ τoυζ απoστατεg Tιτdνεg.

Στo οημε[o αυτ6 θα ηταν 1qηoιμo να γiνει μiα or1ντομη αναφoqα oτo

γεγoνog τηg Tιτανoμα1[αg. oι Tιτανεg, ηταν 6ξι dρρενεg xαι 6ξι θηλειεg θε6-

(1) Η αδελφ6τητα ULF εοxεμμ6να παqαπληρoφoρεi xαι απoπQoσανατoλlξει xfπλoυgEλληνων' χQηοιμoπoιιbνταg τε1νoλoγiα Η.Υ., oραματιομor1g, η αx6μη xαι τqιοδιdοτατεgoλoγqαμμιx6g πqoβoλ6g εν υπνιiloει xαι εν γqηγdqoει.

28ο TΑ AΡxEΙΑ TΗΣ XAMENΗΣ ΓNΩΣHΣ

τητεζ, τex.\lα τηζ Γαιαζ χαι τoυ oυρανor3. oπωg ειioτo1α επιοημα[νει oAγιog Ιππoλυτog, τo oνoμα Tειταν, αντιοτoι1ε[ oτoν αριθμo 666.

Λl,ει o πqoφτjτηE και απ6oτoλοg: " 'Εδa ε7ναι fi ooφ[α' 6πoιog {yεινoiν, d'g λoyαqιαo71 τ6v d'ριθμ6ν τοi θηqlου' δι6τι ε7yαι d'qιθμogd'νθqcbπoυ, xαl δ c}'qιθμ6g αι\τoi ε7ναι yξg' ''. Πολλα ον6ματα ευqt-σ2'ζ,oυμε vα εtyαι ιo6ψηφα πQoζ τoν αqιθμ6 αυτ6v, oπωE το 6νoμαTειταν, πoυ εlvαι 6uoμα αqyαi'ou xαι 6,νδoξoν.

(Ιππ6λυτog , Πεql Avτιyqioτoυ,50, 10)

Eπιxεφαλε(,ζ τωγ απoοτατι.bγ Tιταγωγ ηταν o Κqoνog xαι o Ιαπετog.Eτυμoλoγιxα τo 6νoμα Ιαπετog πqo6ρxεται απ6 τo qημα ισπτω, πoυ oημα(,-νει πυρoβoλιil η πqooβdλλω με λ6για, εγιb xατ' αλλη εxδoxη πρo6ρxεται απoτo ι6γαι (απαq6μφ. τoυ iημι=q(,πτω) xαι τo π6τεσθαι (απαq6μφ. τoυ πθτo-

μαιΞ ιπταμαι). Στoν oμηQo η oνoμαoi,α ουνδ6εται με τηγ 6γγoια τoυ χατα-xρημν(,ξω.

Eτυμoλoγιxd' τα αγωτ6qω o1ετ[ξoνταt με τoγ 6xπτωτo Tιταγα o oπoiogαντιoτqατευτηχε στιζ δυνdμειg τoυ ΔιoE, με απoτθλεσμα να εξαπoοταλεl xαιγα χατα}ιQημνιoτε[ oτα Tdqταρα μετα τωγ υπoλoiπωγ απooτατιilν.

Tιτανεg, τ6xνα λαμπqα τηζ Γηζ 21αι τoυ oυqανod, πq6yoνoι τωvπατ6ρωu μαζ ?ιατoL'ζ'o6vτεE υπεoανοl τηζ yηζ, ενrb τrbqα xατoιxεlτεειζ τoυζ oixoυg τrυν TαqταQων εξ τα βαθη τηζ yηζ.

(oqφιx6E'Υμνog, 37)

Στα βαθη τηζ γηζ λoιπoγ, εxτog τoυ Eωoφoρoυ, φυλαx(αθηxε xαι o Ιαπε-τog με τoυζ υπ6λoιπoυg Tιτdνεζ. Στηγ Απoxdλυι|.rη, o Eωoφoρog δηλιbνεταιδια τoυ αριθμof 666. o iδιog αριθμog 666 απoτελε(, λεξdqιθμo των oνoμα-τωγ Ιαπετ6g xαι Tειτd,ν.

ΙΑΠEToΣ = 10+1+80+5+300+70+200 = 666= TEΙTΑNo Ζευg 6πληξε τoγ Ιαπετ6 tιαL }ιατα ουγ6πεια 6πληξε την αντiρρoπη πQoζ

τo θεioγ φωE των Eλληνων δυναμη, τo 666. To |διo xαλoυνται να πqdξoυνxαι oημεqα oι'Eλληνεg, ωg γoνoι των Oλυμπ(,ων.

Kατα τo τ6λog τηg TιτανoμαxiαE, o Για1βθ με τoυζ oμoφυλoυg τoυ ειαηλ-θαν οτo ηλιαxo μαg oιioτημα με τo πλανητιx6 oxdφog οεληνη. Σfμφωνα μεαρxαlεg πηγ6ζ, oι Αgxαδεg υπηq1αν στηγ γη πριν απ6 την εμφανιση τηE

oεληνηg παι δι'αυτoγ τoν λoγo oνoμdξoνταν πqoo6ληνoι.

Toι5g yαq AqxαδαE d'qyαιoτατoυg xαl πq6 τfig αελfiνηE φααxovταgy εy oν 6ν αι πq οo ελrjν oυ g Βxαλoυν.

(Λεξιx6 Σodδα, λημ. Bεxεο6ληνog)

To KΑΘΑPTHPΙoN YΔΩΡ, o ΙΙYPΑYΓEΑΣ ΔΙΣKoΣ KΑΙ oΙ ΛΙΘΙNoΙ ΓoNoΙ 281

ΔoxεT δi', φαo[, παλαι6τατα {θvη 'Ελλfivcυy ε7ι,αι τα Aρxαδιxα. δι6xαl πqoo6ληuoι Bλ6yoντo oi Aρxαδεg.

(Eυαταθιog, Παqεxβoλαl ειg την Ιλιαδα, 464, 26)

o xυβερνητηζ τηζ οεληνηg Για1β6, xατd παρdβαση τηζ εντoληg τoυ Δι6E,απoβiβαοε τμΙiμα των oμoφfλωγ τoυ οτη νηοo Ατλαντ(δα. oι απoβιβαοθ6-r'τεg ηλθαν oε επιμειξ(,α με τoυζ xατolxoυg τηg νηooυ χαι τoυζ εμυηοαν ειqτo γα χQησιμoπoιoυν παντdg εiδoυg δηλητηqια χαι να μετ6gxονται πασηζφυοεωg αxoλαοiαg. Συγ6πεια αυτηζ τηg επιμειξ(αg υπηqξε o εxφυλιoμogτιυν γηγενιilν τηg Ατλαντlδog oε ουντoμo 1qoνιxo διdoτημα.

Πqιν απo την xαταβriθιοη τηg ηπεlqoυ χαι τoυ μεγαλoυ xαταxλυoμοfτoυ επαxoλoυθηοε, τμηματα απo τoυE xατελθ6γτεg απoixηοαν τιg ανατoλι-zt3 αxτtg τηg K[,ναg χαL τηζ Σιβηqiαg, τιg ανατoλιτιtg ατιτtg τηg Αμεριxανι-zηg ηπε[ρoυ χαι τtζ δυτιx6E αxτ6g τηg Eυρωπηg χαι τηζ Αφριxηg. Mε τηνταqoδo τωγ αιιilνων εξαπλιbθηxαν μ6xρι χαι τηγ Α[γυπτo, 6πoυ xαι oυγd-\'τησαγ τoυg περιπλανιilμενoυg Eβqαioυg τoυ Αβqαdμ oι oπο|oι xαταγoνταναπo τo 6qog oυρ τηE Bαβυλιbναg. Toυg εμυηοαν oτην λατqε[α τoυ Για1β67.αι τoυζ 6xαναν να πιατ6ψoυγ oτι ε(,γαι oι εxχεxτoi τoυ Θεoι]. Στoxog τoυgηταν xαι παλι γα πληξoυν τoν ελληνιxo γ6νo χαι γα xαταoτqfιpoυν τo δημι-otiργημα χαι τo οxθδιo τoυ Θεof επ| τηg γηg.

o εxφυλιομ6ζ τηζ Aτλαντiδog xαι η εξdπλωση τoυ μoλυoμ6νoυ γ6νoυετ6φερε την επ6μβαoη των oλυμπiωγ. Mε τoγ xαταxλυoμo τoυ Δευxαλ[ωνogεπ6qxεται η xdθαqοη oε oλoν τoν πλανητη xαι ξεxινα η πρoετoιμαοiα τηνανθρωπ6τηταg δια την'Eλευoη τoυ Xριoτoti.

Η επ6μβαοη τoυ Nαταxλυoμoυ τoυ Δευxαλiωνog 61ει 1αραxτηρα πλανη-τιxo. Δεγ διxαιoλoγεi,ται μ(,α τooo μεγαλη χαταστQoφη, εαγ δεν υπηq1ε oz[νδυνog εxφυλιoμof oλoxληρηE τηg ανθqωπ6τηταg. ΒNτog τηg Ατλαντ[δogzαταβυθ|ξεται χαL η ηπειQωτιχη Αιγη|δα παρα1ωqιbνταζ τηγ θ6oη τηq oταοημεqινd νηοια τoυ Αι.1α(,oυ.

T6τε δε χ,αL τα oQη 'ηs Θεooαλlαg ycυqlατηxαy xαι 6λα τα 6qηπt'ραν απo τov ιoθμον 2ιαL τη|, Πελoπ6ννηαo ενcbθηxαν μεταξιiτουg. o Δευxαλlωv αφoιi ταξ[δεl/'lε εννια oλ6xληqα μεq6νυyτα μ6ααεLζ τηy θαλαooα, πqoo{xqουσε εLζ τoν Παρνααα6'

(Aπoλλ6δω ρog, Β ιβλιοθfixη, 1, 48, 10)

Σfμφωνα με τηγ επιατημη τηg Γεωλoγiαg, o δια1ωριομ69 τoυ oλυμπoυ7'αι τηζ γειτονιxηg oοoαg, τωγ δυo γνωατιi:ν βoυνιbν τηg Θεοοαλiαg, ανdγε-ταt στηγ 1Ο π.X. 1ιλιετ(α. 'Eτoι εxτog απo τoγ Πλd'τωγα, επιβεβαιιilνεται7qoνιxα xαι o Απoλλoδωqog, o oπoiog xαταγgαφει τoν δια1ωριoμo των δrioβoυνων, αλλd xαι τιζ σημαγτιιιi:g ανατιαταταξειg πoυ πqoxληθηxαν απo τoγ

282 TA ΑPXEΙA THΣ XAMENΗΣ ΓNΩΣHΣ

μεγαλo χαταχλυσμo.Στα απooπdoματα που αxoλoυΘoυν, o ΠiνδαqoE xαι o Απoλλ6δωqog

απoxωδιxoπoιoι]γ την αναγθννηση τηζ Eλληνιxηg φυληζ, μετα την xαθαqoηπου πgoxληΘηxε απ6 τoν μεγαλo xαταxλυομ6.

o Δευxαλtων αφo{ ταξ[δεψε εyνtα oλ6xληqα μεq6νυyτα μ6αα ειgτην θαλαααα, πqoα{xqoυσε ειζ τoν Παqναoo6ν' Εxε[, αφοd oταμα-τησαy oι βqoy6g, βyαiνoνταg 6ξω θυoιαζεL ειζ τoy Φlξιoν Δ[α. oZευg 6oτειλε τoν Ερμrj o' αυτ6ν χαι τoν παραxlνηoε να διαλ6ξει 6,τιθ6λει. Aυτ6g διαλεξε να δημιoυρyηθoιjν σ' αυτ6y τoν τ6πο ανθριυ-πoι. Και αφod δι6ταξε o ZευE να oηxι'iloει λiθουg tt'αι yα τουE q[ξειπανω απ6 τo xεφαλι τoυ, αυτoι3ζ πoυ {qqιπτε o Δευxαλlrυν y[νo-νταν ανδqεE xαι αυτoιjζ πoυ 6qqιπτε η Πι3qqα yiνoνταν yυναixεg'Aτ{ 6πoυ ovoμαατηxαν μεταφoqιxα xαι λαot απ6 τo λααE πoυoημαivει λiθog.

(Aπoλλ6δω qog, B ιβλιoθrjxη, t, 48, 10)

To [,διo γεγoν6g μαg εξιoτoqεi xαι o Πiνδαqog:

Φ6ρνειg ειζ τη1) π6λιν την yλcbααα τηg Πρωτοy6νειαg, δια yα xατ6-βoυv η Πι3qqα xαι ο Δευxαλtων εLζ τoν Παρνααα6v, 6πoυ με τηvβo$ληoιν τoυ υιl'ιηλoβq6ντoυ Δι6E 6xτιoαν πqιbτα ιεq6ν, xαι yωqigλlθoυg 6xτιααy λiθινoν y6νoν απ6 τo iδιo 6θvog' χαL oL γ6νoι ovo-μαατηxαν λαo[.

(Πiνδαqog, oλtμπια, 9, 42)

o Ζευg xαι o Eqμηg δημιoυργoυν oτην xoqυφη τoυ Παqναooot τoυgπqιilτoυg ανθgιilπoυg, πqooφ6qoγταζ χαι πdλι τoγ διx6 τoυg γoνo.

Η Πriqgα xαι ο Δευxαλ(ωγ διαοιilξoνται διoτι t]ταν αμ6λυντoι xαι xαθα-

ρo[. 'oταν το oxdφοg τoυg πqoodqαξε oτην xoqυφη τoυ Παqναooo$, o Ζευgτoυg πρ6αταξε να qiξoυν λiθoυg, 1τiξoνταg λ|θινoυg γoνoυg απ6 τo διxοτoυg 6θνo9.

To oνoμα Δευ-xαλ(,ωγ φανεqιilνει τoγ xαλλιoτo ανδρα τoυ Δι69, εγιb το

oνoμα Πιiρ-ρα, φανεριilνει το πriqινo ηλιαxo οπθρμα, τoγ ν6o γ6νo πoυ θα

φιλoξενηοει oτα απλα1να τηζ η πqιbτη γυναixα δια γα επ6λθoυν τα ν6α ελλη-

νιxd φιiλλα.o Απoλλ6δωQoζ συγεχiζει την αφηγηση τoυ, εξιoτoqιδνταg την χαταγω-

γη τωγ ελληνιxιΙlν φυλων χαι χαταQQlπτoνταg τιζ σtωνιστιxθg θεωqiεg περixαταγωγr]g των Eλληνων απo την ανυπαqxτη ινδoευρωπαΤxr] φυλη, περ(

xαθ6δoυ των Δωριθων x.χ.π.To πqιbτo παιδi πoυ 6q1εται στo φωζ απo τα οπλα1να τηg Πtigqαg, μετα

την γoνιδιαxη παqθμβαση τoυ ιδioυ τoυ Δι69, εiναι o'Eλλην, 9.500 xq6νιαπριν απ6 την'Eλευoη τoυ Ιηοoυ Xqιοτoti στηγ γη.

i1

To KAΘΑPTHPΙoN YΔΩP' o ΠYPΑYΓEΑΣ ΔΙΣΚoΣ KAΙ oΙ ΛΙΘΙNoΙ ΓoNoΙ 283

Aπ6 τoν Δευxαλirυνα 1.ιαL την Πιjqqα yεννιοδνται παιδια, πqrbτoνεχ των oπoiων ιjταv o'Ελλην, δια τoν oπoioy λ6νε 6τι yεννrjθηxεαπ6 τoιl Δiα, δε'ιjτεqog o Aμφιxτ'ιjωιl o oπolog βαα[λευαε μαξ[ με τoνΚqανα6 εLζ τηy Aττιxfi xαι εlyε x6qη την Πρωτoy6vεια' Aπ' αυτrjνt{αL τoν Δiα yεννrjθηxε o A6θλιo9. Aπ6 τον'Ελληνα χαι τη'ι, νtμφηoρoηiδα yενιlrjθηxε o ΔodqoE, o ΞoιjθoE xαι o Aloλog' Aυτ69 λoι-π6v o 'Ελλην, απ6 τoy εαυτ6ι, τoυ oν6μαoε'Ελληνεg αυτodg πoυoνoμαξovται γqαιxoi 21,αι ειζ τα παιδια τoυ διεμolρασε τη'ι) yrΙlqαv'xαι o Ξoιjθog παtρνoνταζ την Πελoπ6ννησ0, αxτ6 τηv Κq6'oυαα τηvx6qη τoυ Ερεyθ6α, ytvνηoε τoν Ayαι6 ?4αι τov'Ιωνα, απ6 τoυg oπo[-oυg oνoμαξoyται oι' Ayαιo[ χαι oι'Ιωvεg, o ΔrΙlqog δε παlqvoνταgτην ycbqαν π6ραν απ6 την Πελoπdννησo, απ6 τoy εαυτ6ν τoυ oν6-μασε τoυζ xατoixoυg Δωqιε[g, o δε Aiολog βααιλε'ιjovταζ εLζ τoυζτ6πoυg yιjqω απ6 την Θεαααλtα, τoυE xατo[xoυE oν6μαoε AιτλεIE.

(Aπoλλ6δω ρog, B ιβλιoθrjxη, L, 49, 1)

Αυτη ε(,ναι η γενεαλoγiα τηζ ελληγιxηg φυληg, αυτη ειγαι η αγαθoγoνlαπoυ ουντελε(,ται οτην xoρυφη τoυ Παqναoooυ αμθoωζ μετα τoν μεγdλoz"αταxλυομ6. Eiγαι η πεqloδog πoυ εμφανiξoνται oτo πqoοxτ]γιo τηζ ιστo_qiαg, oι Αιoλε[g, oι Δωqιε[g, oι'Ιωνεζ, oι Axαιoi,, oι Θεοoαλoi, oι Mαπεδo_νεζ χαι oι Kρητεg.

Eγγoν6g τoυ Διilqoυ, τoυ υιο1] τoυ Δευxαλiωνog, ε(,γαι o Αoτθqιog oοπoiog βαoiλευοε oτην Kρτ]τη. Συμφωνα με τoγ μυθo, o Ζευg υπ6 μoQφηταλλευxoυ ταfqoυ, απηγαγε την Eυqιbπη χαι μεταφθQoγτdζ την στηγ πλdτητoυ 6φθαοε oτην Kqητη ' ΒτιεL την xατ6oτησε μητθQα τoυ Mινωoζ, τoυ Pαδα-μανθεωg χαt τoυ Σαqπηδ6νogxατxατoπιγ τηγ νυμφευoε με τoγ βαoιλ6α τηgνηooυ Αοτ6ριo, πoυ ηταν τqιο6γγoνog τoυ Δευxαλiωνog. o υιog πoυ γεννη-Θηxε απ6 τoν M[νωα oνoμdoτηxε xαι πdλι Δευxαλ(ων. Η λ6ξη Miνωα, μεαφoμolωοη τoυ (α) ειg (ε), μετατq6πεται oε Mι_ νιilε.

IΙ λ6ξη νιilε πρo6ρ1εται απ6 τo νω[, πoυ εiγαι πoιητιxdg τtiπoE τoυ νω,xαιxατa την αττιxη-ιωνιxη διdλεxτo oημα(,νει, εμεig oι δυo.

ν6i δ6 yαξcbμεαθα, Δι6E δ'd'λεrllμεθα μfiνιν.Και εμεlg oι δ6o (o Aqηs xαι η Aθηνd) να φιiyoυμε' τoυ Δι6q η oρyriμην μαζ πλαxιboει.

(Ιλιαg, 5, 34)

Η λ6ξη Δευxαλ-iωγ, 6πω9 xαι η λ6ξη M|νωαg, εμπεqι61ει τo αυγθετιx6νιilε, δι6τι η xατdληξη τηg λ6ξηg -ιωγ, με αγαγQαμματιoμ6 γ(,νεται γωi η νιilε.Η ετυμoλoγiα τoυ oν6ματog Δευxαλiωγ, πρoθρxεται απo τα oυγθετιxα Δευzαι παλiωγ. To Δευ γ(,νεται lιαι Ζεν (λεξιx6 Lidell Scott), ενιil τo xαλ[ωγ,οημαiνει o xαλυτερog, o ξεxωqιοτ6g. Αqα η λθξη Δευxαλ[ωγ, οημα(,νει o


ξεxωριοτ69, o xαλtτεqog ανδqαg τoυ Διog.Η λ6ξη Nιbε αναγραφoμενη με o αντ(, γLα ω, γ[νεται N6ε, xαι oημαLνει o

θμφqων dνθqωπog πoυ μπoqε( χαι γα εγ-γoε[, oτι πqιbτα απ' 6λα ε|γαιανθqωπog.

Στo απooπασμα πoυ αxoλoυθεi, o Αγιog Ιoυoτiνog απoxαλfπτει 6τι o

Nωε πqdγματι ταυτ[ξεται με τoγ Δευxαλ[ωγα.

... d'λλα τ6 πδq τ6 τfiE xq[oεωE xατελθ6ν d'ν6δηu πd'yτα διi'xριuεν,δg xαi πq6τεQoν δ xαταxλυoμ6E μηδ6να λιπrby dλλ'ii τ6ν μ6νoν odντoTg iδloιg παq'fiμTv xαλodμενoν Ncbε, παq'δμiν δ6 Δευxαλ[cυνα.

...αλλα τo πυQ τηg xqlαεrυE εqy6μεvo απ6 ψηλα αφθ6νωg θα δι6λυετα παντα, 6πωg xαι παλαι6τερα o xαταxλυαμ6g, o oπoloE δεναφηoε xαy6yαy παρα μ6uoy αυτ6ν πoυ απ6 εμαg τoυg lδιoυg oνo-μαξεται Ncllε, εuιb απ6 εoαE Δευxαλiωιl.

(Αγιοg Ιoυοτiνog, Aπoλoy[α Β',7 ,2)

Tην ταυτιoη τoυ Nιbε με τoγ Δευxαλ[ωγα επιοη1"ιαiνει xαι o Φiλωγ o

ΑλεξανδρινoE.

μετα d'διxlαE ξfioαααι 6u6g d'νδq6g oδκ d'ξιαt διxαιoo6v77 oυμ-βιo6ντoE. τolτοy "'Ελληvεg μ6'v Δευxαλ[ωνα' XαλδαToι δ! Ndιε iπo-νoμd'ξoυαιν, Βφ'oδ τ6v μ6yαν xαταxλυoμ6ν αυv6βη yεv!,clθαι.

Επειδi1 lζηoαν μετd' αδιxlαg δεν εlvαι αξιεg εν6g ανδq6g o οπolοgξει με διxαιoodνηy. Aυτ6y oL μεν'Ελληvεg ovoμαζoυν Δευxαλiωνα,oι δε Xαλδα[oι Ncllε, xατα τοι, oπoloν, oυv{.βη να πQαyματoπoιηθε[o μεyαλog xαταxλυoμ6g.

(Φiλων o Aλεξανδqιν6g, Περ[ Aθλωy xαι Επιτιμιιbν,23)

Oι Ιoυδαioι oιxειoποιηθηχαγ τoν xαταxλυoμo τoυ Δευxαλiωνog o oπo[-oζ πQαγματoπoι(θηxε οxτιil xιλιdδεg xqoνια πQιγ τηγ εμφανιοη τoυζ στo

πρooxηνιo τηE ιoτoρ(αg.To απ6oπασμα πoυ αxoλoυθεi απoτελεi τμημα των Σιβυλλιxων Xρη-

oμιilν xαι ε[ναι μ(,α απ6 τιg αq1αιoτερεg πqoφητεiεg τoυ ανθqωπiγoυ γ6νoυg.Mi,α απ6 τιg Σ|βυλλεζ τηζ αQχαιoτηταg, πρoφητευει τoγ xαταxλυoμo τoυ

Nιbε xαι θρηνεi γtα τoυζ ανθqιbπoυg πoυ πq6xειταt γα xαθoυν!

..'τolτo, λ6yω, τ6 θεoδ φoβερον xαl Βπτjλυτoν i|δωq. δππ6τε xαινlειfερoν γ6νοE iν yθoν[ xiμα d'6ναoν qiξηE Βv d'διψrjτoιot τεθηλ6g, α'ιiτ6-πQυμyoy d'ιατον ifi iν νυxτ[ y6'νηται, xαl π6λιg αδτr1'νδqoιg αειotyθωνεiνoαiγαιοg, xευθμcυναg τε yα[ηE oxεδααει xαl τε[yεα λ{oει. κα[ τ6τεxooμog d.παg τε €ιπειqεαlωv d'vθqrΔπων θurjξεται. αiταq Βyrb π6ααπενθrjoω, ποoα κλαυαοl o|xω δουρατ6ω, π6rlα δαxqυα xdμαoι μtξω'iiu yoρ Βπ6λθη τοlτo θεoδ xεxελευαμ6'voν 8δωq, πλε6αει γfi, πλει3-

To KΑΘΑPTHPΙON YΔΩP, o ΠYPΑYΓEΑΣ ΔΙΣKoΣ KAΙ oΙ ΛΙΘΙNoΙ ΓoNoΙ 285

σoυσw 6qη, πλειjoει δ6 xαl αiθfiq, tiδωρ ζoται d'παvτα xαl ijδαoι παl,τ'd'π6λεTται... τoToιν δ' Εν oτfiθεαoιν Βycb μετ6πειτα βαλoδμαι xτQoφQo-v6ωg i6ναι δπoαων ξωfiv Επιτεiλω. ιhg €φαt'' α8ταq δ βη, μtyα δ'tαyε,φrllνηo{ν τε. xαl τ6τε δ' α3 d'λoyog xαl υi6εE, i1δ6 yε νdμφαι, oLxω δoυ-qατ6ω Βoελljλυθou' αδταq {πειτα βiiααu τd.λλα Ξκαoτ'' δoαπεq θε6gijθελε q6ξαι. d'λλ' 6τε δ' d'qμovlα xληtg πεql παlμ' iyενηθη, εig πλαyid'qμοαθεTαα, πεqιξεατδ Βνi ycbqω, δfi τ6f iπoυρανioιo θεoi Βτελεtετoβoυhj. αdy δ'Ξβαλεv νεφ6λαg' κqdψεν δi πυqαυy6α δtoxov' ody δ'd"oτqoιE μiyηv xαl oλqανιoν ατεφανοlμα, πd'ντα περιoxεπαααgμεyαλ'{κτυπε δεTμα βqoτoToι, πqηoτfiqαg π6μπrυv. oυvεπηyεiqοντo δ'd'fiται παντεg xαl δδατωv φλ6βεg Ελdοyτo d.παoαι, oδqαv6θεv μεyα-λιυν d.νεoιyμ6νων xαταqαxτ6ν, xαl μυycδv yαlηg xαl c1'βtoαoυ d'xα-ματοιo ijδατα μυqι6εvτα φd'νη xαl yfi ixαλdφθη πdoα d"πειqioιog.

.... αυτ6 ενvocb, δηλαδη τo φoβεq6v χαι oQμητι'l6v dδωq τoιl Θεοd.0π6τε ακμαlo θα δημιoυqyfioει v6o ιερ6 y6νoE επl τηE yηg απδ αoτε[-Qευτo x{μα αδιψαoτoυ ρ[ξηg, Ιτoυ εLζ μlαv vιiyτα θα xαταoτqαφεiολοαyεqcbg' ?('αι η πoλιg xαθcbg θα oε[εταL εLζ τηy yην μαζi με τoυζανθqcbπoυE τηg, o Κοoμoαεtoτηg θα διαλ6αει τιg xqdπτεζ τηζ yηζ χαLθα απoδυναμcboει τα τει'yη τηg. Και τ6τε 6λog ο x6oμοg τωu απεlqωνανθqc|lπαlv θα πεθανει. oμωE εycb δια π6clα θα πεvθfioω, δια π6oαθα xλαdoω, π6oα δαxqυα με τα xdματα θα clμtξω; Δι6τι εαy 6λθειαυτ6 τo πqoxαθoqιαμlvoν dδωq τoυ Θεoi, θα πλεdoει η yη, θα πλειi-σoυv τα 6qη, θα πλευoει xαι o αιθfiq, xαι 6λα θα εlιlαι dδωq και 6λααπd το υδωq θα }lαταστQαφody.... Ειg τηv xαρδlαν τoυg 6πειτα θαβαλω vα πoqευoνται με odvεoιν οoων τη ξωην xαθoqlclιυ.'Ετoι ε[πε,αλλα αυτo πoυ ομωE αυν6βη, 6βyαλε δηλαδη διlvατfi φωνfi, xαιφcbναξε.Και τ6τε παλι η odξυγog χαι oι yιoι' ιtαι oι νdφεg, ειαηλθαν εLζ τηνxιβωτ6ν' i'ται 6πειτα τα αλλα, oυν!βηclαv το xαθ6yα ξεyωριoτα, oαααxqιβrltg o Θε6E fiθελε να πqαξει. Aλλα 6ταy με αqμoνlα εφαρμ6-στη2rε το xλειδi επαyω ειg το xαλυμμα, αφου πqooαqμooτηχε ειE τoπλα'ιv6 μ6Qoζ, λαξευμ6νo, τ6τε αxqιβιbE oλoxληqδθηxε η θ6ληoη τoυεπoυqαvιoυ Θεo{. MαξI τoυg 6βαλε oε νεφ{λεg' τoυE 6xqυι!ε μ{oαoε πιiqινoν δloκoν o οπoioE φεyyoβoλοdoε, μαξ[ με τηv oελιjνη, τααoτ€qια χαι τoν ουqαvιον θ6λoν, xαι αφoιi καλυψε τα παvτα {ατειλεμεyαλo τq6μo εLζ τoυζ ανθqcbπoυg, με βqoντ6g xαι xεqαυvodg'oυyxεντqcbyoνταy oλοι oι αyqιoι c1'νεμoι xαι ξεyεtλιξαv oλεg oι φλ{-βεg τcυv υδατωv, αφοd απ6 τον ουqαv6ν αvoιξαv μεyαλοι xαταqρd"-24τεζ' 2dαL απo τα 6yxατα τηζ yηζ xαι απ6 την αxo6qαατηv αβυαooνφd'νηxαν αφθοvα dδατα xαι η απ6qαντη yη oλ6xληρη εxαλdφθη.

Σιβυλλιαxo[ Χqηαμοi, Πqιbτog Λ6γog (6}'. ειτ".27)

TA ΑPXEΙΑ THΣ XAMENHΣ ΓNΩΣHΣ

o παναρxαιog αυτog Σιβυλλιx6g χQησμ6ζ oε oυγδυααμ6 με την Eρμητι-xη Απoxdλυψη, απoτελoriν αδιαι|-rευστη μαQτυQ[α υπαqξεωg ελληνιιηg πqo-xαταxλυoμιαiαg γqαμματεiαg, διbδεxα 1ιλιετlεg πQo τηζ οημεqινηg επo1τ]g.

To riδωρ τoυ xαταxλυoμoti εiναι η αιτ(,α τηζ δημιoυqγiαg εν6g νtoυ ιερoυy6νoυE επ[ τηζ γηE. ΒLναι τo γθνog πoυ oιxoδoμεiται απ6 τoυg λ(,θινoυg

γoνoυg τηg Πυρραg χαι τoυ Δευxαλ[,ωνog.

oι Eβραioι oιxειoπoιτ]θηχαγ τoγ φoβεqo xαταxλυομ6 μετατq6πoνταEτoν Δευxαλiωνα oε Nιilε, αλλd δεν ιαταφεQαγ γα αλλoιιbooυγ τα xωδιxo-πoιημ6να μηνυματα τoυ ανωτθqoυ απooπdσματoζ, 6πωg τoν πυραυyΕαδloxoν, δι6τι oι γενετιx6g τoυg xαταβoλ6g δεν τoυg επ6τρεψαγ να xατανo(-ooυν αυτ69 τιE 6ννoιεg.

To οιdφog oτo oπo[o επιβιβdoτηxε o Nιbε-Δευιαλ(,ωγ, δεν πgooqιξoταγνα ταξιδευει oτα xυματα τηg θdλαooαE, αλλd υπεqανω αυτι(lγ. Αυτ6 τo oxd-

φoζ πεQtγQdφεται απ6 την Σiβυλλα ωζ πυQαυγtαg δloxog xαι αυτη εiναι η

απqιβ6oτεqη πεqιγqαφη για 6να απαοτρdπτoν οxαφog τo oπo[o βγαξει πυqxαι εiγαι oτρoγγυλ6 oπωE 6ναg ιπτdμενog δiοxog.

Συμφωνα με τoγ χQησμ6, o Θε69 τoπoθ6τηoε την Πυρqα χαι τoγ Δευxα-λ(,ωνα μ6οα οε νεφθλεg, τoυE θxqυιpε μ6οα oε πtiρινo φεγγoβoλo δloxo xαιτoυg τoπoΘ6τηοε oτoν oυqανιo θoλo μαξi, με την oεληνη χαι τα αoτ6qια.

Edγ τo οxdφog τoυ Δευxαλiωνog ηταγ 6γα xαqdβι, πιilg εiναι δυγατ6γ νατoπoθετηθηxε μεταξf τηζ οεληγηζ χαι τωγ αoτρων τoυ oυqανoιi;

Kαι γιατ(, πQιν ξεxιγησει o πυQαυγ6αg δi,oxog θπqεπε πqιbτα να εφαQμo-

oτεi με αρμoνiα τo xλειδi επdγω στo στQoγγυλ6 xαλυμμα, τo oπoio με τη\'

οειρα τoυ 6πqεπε γα πQoσαQμooτε( επαγω οτo πλα'ιγo τμημα τoυ δ[οxoυ;

To πλαΤγo μ6Qoζ τoυ δlοxoυ 1αqαxτηq(,ξεται λαξευμθνo, διoτι υπηqxανoι εγιoπ69 επανω ατιg oπo|εg θα εφηoμoξε τo xαλυμμα τoυ δ[oxoυ, πριναυτ69 ξεxινηαει.

Πιilg 6μωg μπoqεoαν να xωqθοoυν μ6αα oτην ιπτdμενη xιβωτ6 oλα ταεiδη τoυ ξωιxori βαoιλεioυ;

Tα ξεrjγη των ξιbων τα oπoiα ουγx6ντρωoε o Δευxαλiωγ-Nιilε δεν μπo-ρofοαν να 1ωρ6οoυν μ6νo μ6οα oε 6ναν ιπταμεγo δ[oxo, αλλα αx6μη xαι

μθοα αε 6να μιxq6 απιρτoxουτo, δι6τι ε(1αν ουλλε1θε(, υπ6 μoaφη γoνιδ(ωι'.Λ6γω τωγ xαταxλυoμων χαt των γεωλoγιxιilν αναxατατdξεων που 6πqε-

πε να επ6λθoυν δια να υπαρxει ιooρρoπ[,α επαγω στηγ γη, oι oλriμπιoι δια-τηρoυααν μθoα oτιg xιβωτoυg-oxdφη oλα τα αρ1θτυπα oε μoρφη γoνιδιαxη.

Tα ξειiγη των γoνιδ(ων πoυ δια-φυλd1τηxαν πQo τoυ xαταxλυομoυ, αφ€-

Θηoαγ ξανd oτην γη, σε μιxqoτεqεg 6μωg διαοτααειg παι lιατ' oιxoνoμlανΘεorj.'oπωg ε(1ε oυμβε(, χαι πQιγ απo ειατoμμυqια 1q6νια, 6ταγ oι oλυμπι-oι <<oποqε[g>, εi1αν <σπε[qει>> τα αqx6τυπα xιiτταqα 6λων τωγ ειδιbν στην γη

To KΑΘΑPTHPΙON YΔΩP, o πYPΑYΓEAΣ ΔΙΣKoΣ KΑΙ oΙ ΛΙΘΙNoΙ ΓoNoΙ 287

χQησιμoπoιΦνταg μiαν ανdλoγη xιβωτ6, 6γαγ αγαλoγo πυραυγ6αν δ[,αxo ημiα μη1αντ] πυρ69, 6πω9 πεgιγqdφεται oε προηγoriμενo απooπαoμα τoυΑρ1ιεπ ιοxoπoυ Eυoταθ ioυ.

M' dλλα λoγια, εxατoμμυρια 1q6νια πQιγ τα εiδη των ξιbων ειo6λΘoυνoτην xιβωτ6 τoυ Nιbε, τα iδια ε(,δη εξηλΘαν απ6 μiαν αλλη xιβωτ6, o1ι oε

φυοιx6 μ6γεΘo9, αλλα oε μoaφη γoνιδιαxη. oι 'Eι|lιλoν επιτηρotiν την δημι-oυqγiα xαι επεμβαiνoυν oτην εξ6λιξη τωγ ειδιilγ, 6ταγ αυτ6 xqiνεται ανα-

γxαio.oι Eλλην(,δεE Σ[βυλλεg, στtζ oπoiεg oφεiλoυμε την απoxdλυψη 6τι η

xιβωτ6g τoυ NΦε ηταν πυqαυγθαg δ|αxog, ηταν ι6qειεg τoυ Απ6λλωγoζ χαιot πQoφητε(,εg τoυg, πqog Δ6ξαν Θεorj, πλαιοιι.(lνoυν 6λη την ιοτoριxη δια-δρoμη τηg ανθqωπ6τηταg απ6 τoν xαταxλυομo τoυ Δευxαλiωνog μθxρι xαιτην Δευτ6qα Παρoυoiα τoυ Ιηooιi Xριoτoυ.

288 TΑ ΑΡXΕΙΑ TΗΣ ΧΑMΕNHΣ ΓNΩΣΗΣ

Σ|.βυλλα !ιε α^,nιg)1yη ιιπooταoη. Γxραβoιiρα τoιι 1677 (Servatii GaΙΙaei, Dissertationes deSibvΙΙis).

L4. TΩΓ{ ΣΙBYΛΛΩI{ EΓKΩMΙA KAΙ MAPTYPΙAΙEK TΩ|{ ΠAΛAΙΩ1\ ΣYΓΓΡAΦEΩN

Πλατωγ θν Θεαγ.Σωx. - E'dποιg diγ oδγ μoι τ[να θπω-νυμlαν d1ει Bαxιg τε xαL Σiβυλλαzαi δ f1μεδαπ6g Aμφiλυτog;Θεαγ. - Tiγα γαq ciλλην, δΣιbxqατεg πλην γε γqηομωδoi;'Eν Φαlδρω.Τα μ6γιoτα τdlν dγαθδν f μΤν

γ[γνεται δια μανiαg, θεlα μ6ντοιδ6oει διδoμθnηs. fi τε γαq δη θνΔελφoig πρoφfrτιg, α'd τ' θγ Δωδιbνηi6ρειαι, μανεΤoαι μ6ν πολλα δη xαiz'αλα iδiα τε xαL δημoοiα την'Ελλαδα εiqγαοαντo. οωφqονoδoαιδ6 βqα16α ti οιiδ6ν' xαi θαv δηi'εγωμεν Σιβιiλλαν τε y'αL dλλουg,δοoι μαντιxfr 1ριbμενoι θγθ6ωτoλλα δη πoλλoΤg πρoυλεγον εigτo μ6λλον δρθδg, μηxυνoιμεν d,ν,

δi1λα παντi λ6γoντεg.

Αqιοτoτ6ληg Πqοβληματων τμημα).'. πqoβλ. α'.Πολλoi δ6 xαι δια τ6 θγγυg εivαιτoδ νοεqoi τ6που την Θεqμαolαv( z"ραοεωg μελαγ1ολιxf1 g),ι'ooημααιν &λioxoγται μανιxoΤg, τi

iνθουαιαοτιxoΤg. δθεν Σ(,βυλλαι,z.αi Bαxιδεg, xαi oi dνθεοι γ(,νονταιτιiντεg, δταν μη νoοηματιγενωνται, dλλα φυoιxξ xqαοει.

Πλατωy, Θεαyηg, 124, ι,9.Σωκq: Θα μποqodαεg λoιπ6v να μoυπειζ πoια ονομαα[α 6yει o Βακηg xαιη Σt6υλλα xαι o yτ6πιog AμQIλυτοE;Θεd'γ.: Πoια d'λλη Σωxqατη, παραμαντειE;

Πλd'των, Φ α[δροE, 244' α, 7.

Tα αημαντιx6τεqα απ6 τα αyαθαγlνoνται σε μαζ με μαν[α, πoυ δ[δεται6μωg με θε'ιxrjv 6o6ληαιν. Η πρoQiγτιgλoιπ6ν εLζ τoυζ ΔελQoig xαι oι ι6qει-εζ εLζ τηv Δωδrbνην, μαιν6μεvεg πqo-o6Qεραv εLζ τη1) Ελλαδα πoλλα xαιxαλα xαι αε ανθρc|lπoυζ ιtαL oε π6λειg,ενδ oταv i7ταν Qqdνιμεg 6xαμαν λtyαη xαι τ[ποτε. Και αν 666αια αvαQ6-Qoυμε την Σi6υλλα χαL τoυζ αλλoυE,6ooι yqηoιμoπoωbvταg την μαντιxljτ6γη με θε'ιxrjν 6μπvευoιν πoλλα πρo-Qrjτευααν clε πoλλoιjE y ια τo μiλλoν μεoqθ6v τq6πoν, θα μπoqoιjααμε 6μωg!'τoι vα μαxρηyoqησoυμε μιλιbνταgoλoQαvερα γ Lα τoν xαθ6ναν.

Aqιoτoτ6λη E' Πρo6λη ματα, 954, α, 35.Πoλλo[, επειδrj ε[ναι xoyτα η θερμ6-τητα τoυ νoυ (xqαoεοlE μελαyyoλι-xfiζ, xυριειiovται απο μανιαxα ηενθoυαιcbδη νoαfiματα. oπωg oLΣ[6υλλεg, ?dαL oL Bαxytδεg' xαι 6λoι oιαλλοι ylνovται θε6πνευστoL' 6τανylνoνται (6νθεoι) 6yι απ6 αoθ6'νεια,αλλα απ6 Qυoιxη ιδιoαυyxqαoiα.

290 TA ΑPXEΙΑ TΗΣ XAMENΗΣ ΓNΩΣHΣ

'o αιiτ6g θν τ@ πεqi θαυμαα[ωνdπoυoματων.'Eν τff Kuμn τfr περl την'Ιταλiανδεiπγυταi τιg, δE dοιxε, θαλαμogπαταγειog Σιβυλληg τfig

1qηομολ6γoυ, f|ν πoλυ1qoνιωτατηνγενoμθνην παqθ6νoν διαμεΤναiφασιγ, oδoαγ μ6ν'EρυΘqαiαγ, δπ6δ6 τιγωγ δ6 την'Ιταλ[,αγπατoιπουγτων Kυμαiωγ, δπ6 δ6τιγωγ μαλαγ1ραιραν xαλουμ6νην.

Πλoυταq1og πεg[ τoδ μη 1ρrνEμμετρα την ΠυΘ[αν.Σiβυλλα δε μαινoμdνω οτ6ματι,xαΘ' 'Ηραxλειτoν, &γθλαατα xαidxαλιbπιoτα xαi &μriριαταφθεγγομ6νη 1ιλ[ων θτΦν θξιxνεTταιτff φωνfi δια τ6γ θε6γ.

Παυοαν(αg Φω:ιιxοΙg.Π6τρα δd θoτιγ dνiα1oυαα δπεqτηE γηE' θπ1ταυτη Δελφo[ οτσ,oαγ

φαo[ν &oαι τοtE 1ρηομoυg<γυναixα> δνoμα'Ηρoφlλην,Σi,βυλλαν δ6 θπixληoιν την <δε>πq6τεqoν γενoμενηv. ταυτην ταTg

μαλιoτα δμolωg oδoαγ dq1αiωνεtlqιαxoν, fiν θυγατdqα "EλληνεgΔι69 xαi Λαμiαg τffg Ποοειδδνogφαolν εiγαι, παi 1qηομoυg τε αriτηνγυναιxδν πqιilτην f,oαι xαi δπ6τδν Λιβυων Σiβυλλαν λ6γoυαινδνoμαοθffναι.f δ6'Ηρoφiλη νεωτ6qα μ6νθxεi,νηg, φαiνεται δ6 δμωg πρ6 τolπoλ6μoυ γεγoνυTα xαi αt!τη τoΟTρωιxo0' xα['Eλ6νην τεπqoεδηλωoεν θν τοΙg 1qηoμοTg, δgθπ'δλ6θqφ τfig Aαiαg xαiEιiqιbπηg τqαφηαoντo θν Σπψqτη,xαi δg "Ιλιογ &λιbαεται δι'αriτηνtπ6'Eλληνων. Δηλιoι δθ xαi {1μνoν

μ6μνηται τffg γυναιx6g θg

Aπ6λλωγα.

o lδιog εLζ τo Περ[ ΘαυμααiωvAxoυoμd'τωv,838, α, 5.

ΕιE τηv Κ{μην τηg Ιταλlαg υπαqyει,6πωE Qα[vεται' 6ναg θd'λαμog υπ6-yεLoζ τηζ yqηαμoλ6yoυ Σ[6υλλαg.Λ6vε 6τι εxεl 6μενε η παqθ6νog διαπαρα πoλλα yρ6νια, xαι παρ6λo πoυi1ταv η Ερυθραiα, απ6 xαπoιoυζ πoυxατοιxo6oαv εLζ την Ιταλiαv ovoμα-ξ6ταν Κυμαtα, ενcb απ6 αλλoυE μια-oμ6νη.

Πλoιiταρyog, Δtα vα μηy αδιxηαoυ-με 6μμετqα την Πυθ[α, 397, α.H Σ[6υλλα με oρyιoμ6'νo oτ6μα oι3μ-

Qωνα με τoν Ηqαxλειτo, μιλcΙlvταEαy6λαατα xαι ακαλλcbππτα 2dαL αχα-ταλη πτα, επεκτε[νεται δια τη ζΦωνis πQoζ τov Θε6ν oε διαατημαyιλlων ετc.bν.

Παυααν[αg, Φωxιxα, 12, 1.

Υπαρyει μiα π6τρα πoυ εξ6yει απ6 τo6δαQog. oι ΔελQoi λ6νε πωE παyω o'αυτrjν την π6τqα αQoi αταθηxε,lψαλλε τoυζ yqηoμoig τηζ μlαyυναtxα πoυ oνoμαξ6ταν HqoQlλη,εlyε 6μωg τηy πQoσωvυμlα Σ[6υλλα.H παλαι6τεqη Σ[6υλλα ε6ριαxα πωgi7ταv αqyαι6τατη yυvα[xα. oι'ΕλληνεE λ6νε πωg τjταv x6ρη τoυΔι6g xαι τηg Λαμ[αg, τηg x6qηg τoυΠοαειδcbyοζ, πωζ αυτrj πqcbτη απ6τιg yυvαlxεE 6ψαλλε yqηαμo6g xαι1τωζ τηv ov6μαααv Σi6υλλα oιΛ[6υεg.H δε HρoQiλη rjταv vεrilτερη, Qαivε-ται oμωE πωζ }lι αυτrj 6ξηαε πqιν απoτou Tρωιx6 π6λεμo xαι πqoQrjτευαεμε τoυζ yqηoμoιiq τηζ πωζ η Ελ6vηθα τραQεi εLζ τηy Σπαρτην δια τοvoλεθρov τηE Ao[αg και τηg Ευριb-πηζ ?lαL 1τωζ τo 'Ιλιoy θα xυqιευθε[εξαιτIαE τηg απ6 τoυE 'Ελληvεg. oιΔ{1λιoι θυμo6νται xαι 6yαv ιiμνo τηgyυvαlxαg αυτrjE ιτQoζ τoν Aπ6λλωvα.

TEJNΣΙBYΛΛf2N EΓKΩMΙA KΑΙ MΑPTYPΙAΙ EKTΩNΠΑΛΑΙΩN ΣYΓΓPAΦEΩN 29iΙ

z.αλεΤ δ6 ori1'Hqoφiλην μ6νoνdλλα xαi'Aqτεμιν θν τoTg θπεoιγαδτηv, xαi Aπ6λλωνog γυνηγαμετη, πoτ6 δd dδελφη, xαi αδθιgΘυγατηq φηαiν εiγαι. ταΟτα μ6ν δηuαινoμ6νη τε xαL θx τoδ θεoiz-ιiτo1og πεπoiηxεν. θτ6qωΘι δθεiπε τiγ 1qηoμδν, δg μητq6E μdνdrΘανατηg εiη μιdg τΦν θν "ΙδηvυμφΦν, πατq6g δ6 dvθριbπoυ'z.αi otiτω λ6γει τα dπη.

Eiμi δ'θγιb γεγαυTα μ6οovΘνητoδ τε Θεσg τε, νυμφηg δ'dθανατηg, πατq6g δ'αδxητoφαγoιo, μητρ6Θεν'Ιδoγεvηg, πατqig δ6 μoi θoτινθρυθρη MαqπηoοoE, μητQ6Eiεqη, πoταμ6g Aιδωνευg.

ην δ6 Eτι xαi θγ τfr "Ιδη τfr Tρωixfrτoλεωg Mαqπηαooυ τα θqεiπιαz-αi θγ αιiτoΤg oixητoqεg δοoνiξηxoντα dvΘρωποι' δπ6qυΘqοg δ6ταοα fl περi την Mαρπηoooν γη.zαi δεινΦg θοτιν αr}1μιbδηE δοτεzαL τ6 AΤδωγεΙ πoταμ@z-αταδυεαθαi τε θg τηv 1ιilραν, xαidιναo16ντι τo αrjτo αiΘιg παo1ειν.τ6λo9 δ6 xαidιφανlξεαΘαιxατ6 τηE γηE αiτιoγiμol δoxεTν θοτιν, δτι λεπτη τεzατα τotsτo xαLοηραγγιbδηg θοτiν fl "Ιδη.&π61ει δ6 Aλεξανδρειαg τξg θν τflΤρωψδι τεoααqαxoντα fMαqπηooog xαi διαx6αια oταδια.την δ6'Ηqoφiλην ol θν τfrΑλεξανδρεiψ ταtτη νεωx6qον τετoδ Aπ6λλωνog γεν6οθαι τoδΣμινθ6ωg, xαL bπL τQ δνεiqατι τ(l'Ειαβηg 1qfroαi φααiν αriτην d δηzαl θπιτελεoΘ6γτα'ι1oμεν. αtiτη f1

Σi.βυλλα δxηαε μ6ν τo πoλυ τoΦ

β[oυ θν Σoμφ,

ΕιE τo πolημα τηg ovoμαξει τoν εαυ-τ6ν τηE 6yι μ6νov HqoQ[λη, αλλα xαιAρτεμι xαι λ6ει πωE ε[ναι ν6μιμηoι3ξυyog τoυ Aπ6λλωνo9, d'λλoτε6μωg αδελQrj τoυ xαι αλλoτε x6ρητoυ. 'Εyει xαlrει τo πoiημα αυτ6 ευqι-αx6μενη αε μανiα xαι xατεy6μεuηαπ6 τoν Θε6v. Σε αλλoυg ατtyoυg τωνyρηαμcbντηgε[πε πωζ η μητ6qα τηgε[ναι μiα απ6 τιg αθαvατεg ν'ι3μQεg

τηg 'Ιδηg xαι o πατ6ραζ τηζ αvθqω-πog. oι ατlyoι ε[ναι oι εξrjg:

"Ε[μαι yεννημ6vη μιorj θνητrj,

μιαrj θεixrj, απ6 αθανατη y6μΦη

xαι απ6 πατ6'qα αιτoQαyo. Aπ6την μητtρα μου xαταyoμαι απ6την 'Ιδη, η πατqιxrj μoυ yη ε[ναιη x6xxιl,η Mαρπηooog, ιερrj τηgμεyαληg Mητρ6E xαι o Aiδωνε6gπoταμ6g''.

Yπrjqyαν αx6μη τ6qα ειE την Tqωι-xiν 'Ιδη τα ερεiπια τηg π6ληgMαqπrjααoυ με xατoixoυg εξτjvταπεqlπoυ dτoμα. oλον τo 6δαQogy'ι\qω απ6 τηv Mαρπηααov εivαι xox-xιyωπ6 xαι τ6αo πoλ'ι3 ξερ6, cΙloτε xαιo πoταμ6g A'iδωvειig να yαvεταιxατω απ6 τo 6δαQog, vα ξαvα6yαivει2{αι yα ξαναπαθαiνει τo iδιo, cbαπoυvα εξαQαvιoτεi εyτελcilE xατω απ6τηy yηy. Aυτ6 y[νεται, μου Qα[νεται,επειδfi η 'Ιδη εlvαι εδιil λεπττj (yωqlgαρxετ6 xcbμα) xαι πωρcbδηg'H MαρπηoooE απlyει απ6 τηνAλεξανδρειαv τηζ Tρωαδog διαx6-oια oαqαvτα oταδια. Ειg τηv Aλεξαν-δqειαν αυτrjν λ6νε πωg η HρoQiληε[1ε γivει επιoτατηg τoυ ναo6 τoυAπ6λλωνog Σμινθ6ωg χαι 7τωζ σχετL-xd με τo 6vειρo τηg Εxα6ηq JτaoΦi-τευoε 6oα ξ6qoυμε πωζ πQαyματo-πoιrjθηxαν' H Σ[6υλλα αυτrj 6ξηoε τoμεyαλι3τεqo μ6Qos τηζ ξωiζ τηζ εLζτηv Σd'μov,

292 TA ΑPXEΙA TΗΣ XΑMENΗΣ ΓNΩΣHΣ

dφixετο δθ xαl θg Kλαgον τηνKoλoφονiων,xαL θg Δf1λoν τε,xαiθg Δελφουg' δπ6τε δd dφlxoιτo, θπiταυτηg ioταμ6νη τi1g π6τ9αg frδε.τ6 μ6ντoι 1gειbν αιiτην θπ6λαβενθν Tqωφδι, xα[ oi τ6 μνξμα θv τQ&λοει τoi Σμινθ6ωg ioτi, xαiθλεγεΙον θπi τfrg ατηληE'

dδ'θγιil & Φolβoιo ααφηγoρigεiμι Σi,βυλλα, τQδ'δπ6 λαιν6φααματι xευθoμ6να, παqΘ6νοEαrjδαεοοα τ6 πριν, γδγ δ' αi6γdναυδog, μoιQφ δπ6 oτιβαqQτηνδε λα1oδoα π6δαγ.

'Ιoυοτ[νog iν λ6γφ παραινετιxδπq6g "Eλληναg....Πλην dλλ' iπειδηπεq. δ dνδqεg"Eλληνεg, οr]x θγ πoιητιxoTgμ6τqοιg τα τξg dληθoigΘεoo6βεια9 πqαγματα oιiδε θν τffπαq' δμiν εriδoxιμoυαη παιδευοει,dφ6μενoι λoιπ6γ τηE τωγ μ6τqωνxαi, λ6γων dxριβεlαg, τoΤg δπ'αriτi1g εiρημενoιg dφιλoνεlxωgπρoo61oντε9, γνδτε π6oων δμΤνdγαθΦν αiτiα iοται, την τoioωτfiρog f μΦν'Ιηοoi Xqιατοidφιξιν oαφlg xαl φανεqigπροαγoρευoυσα.

Κλiμηs δ Aλεξανδριν6EΣτρωματ{ωv βιβλ. α'.'Hqαxλειτοg γαρ orix dνΘqωπiνωgφηoiν, dλλα ουγ θεQ <τ6> μθλλoνΣιβυλλη πεφανθαι. φααl γoΟν θνΔελφoΤg παqα τ6 βoυλευτηqιoνδεlxγυoθαι π6τραν τινα, θφ'frgλ6γεται xαθiξεαΘαι την πqιbτηνΣlβυλλαν θx τoi 'Eλιxδνogπαqαγενιμ6νην, r}π6 τΦγ MουoδγτqαφεTααν. dγιoι δ6 φαoιν ixMαλι6ωγ dφixεoθαι, Λαμlαgoδοαν Θυγατερα τηg<Πo>οειδlνοg.

πηyε oμωE ?tαL εLζ την Κλαρoν τηgπεριoyηg τηg ΚoλoQ6ναζ ?rαL ειζ τηvΔrjλoν 2.ιαL εLζ τoυE ΔελQo6g. ΚαθεQoρd' πoυ επιαxεπτ6ταν τουg Δελ-Φo{g 6ψαλλε παvω απ' αυτ6y τον6qd'yo. To μoιqαlo τη 6ρηxε oτηνTρωαδα' μ6αα oτo αλαog τoυ Σμινθ6-ωE ε[ναι o ταQοg τηζ με τo εξηE ελε-yε[ον επt τηE ατfiληg:

" Ε[μαι εγ6' η αo@αλτη πqοQrjτιooατoυ Φo[6oυ Σi6υλλα, xρυμμ{,νη xατωαπ6 τov π!τριvoν αυτ6v ταQoν, παρ-θ6νog με Qωνfi πqιν, τcbρα 6μωg διαπαvτα α@ωνη, πoυ εξαιτlαg μιαg μo[-qαE ατι6αqrjg 6qrjxα τα δεαματo6τα''.

Ιoυoτlvog, Λ6yog παqαινετιx6ζ πQoζ'Ελληναg' 36, ε, 5.

...Πλην 6μω9 επειδfi αxqι6cbg' ανδqεg'Ελληνεg, δε ευρ[αxoνταL τα αyετιxdμε την αληθινrjν θεoo{,6ειαy ο6τε ει;τα πoιητιxα μ6τqα odτε ειE την xαλ6-Φημηv μ6ρQωα[v oαE, αQοι3 αΦηΦi-σετε τηy αxqi6ειαν τωv λ6yωv ?{αL τωνμ6τqων τηζ' ?{αL αQo6 δcilαετε πQoσo-

ψ oε 6oα 6yoυv λεyθεl αδιαQιλovlxη-τα απ' αυτιjν, μdθετε δια π6αα αγαθd'o' εααg θα ε[ναι αιτ[α, αQo6 xτQoαναγ-

γ6λλει με αxρ[6ειαv xαι oαQfivειαι,τηv 6λευαιν τoυ Σωτi7ρoζ ημδv Ιηαot'Χριoτoι5.

Κλiμηs Aλεξανδρεtg, Στρrυματε[g, 1,

1 5, 70.

o Hραxλειτog ιαyυqlξεται, 6τι ηΣiβυλλα φαν6qωαε τo μ6λλον 6y"ι

αvθρcbπινα αλλα με τηv βorjθεια τoι'Θεoυ. Λ6yε λoιπ6y 6τι 6δειξε xαπoιαπ6τqα πληαtoν τoυ βoυλευτηqloυ τωνΔελφr|lv' εLζ την oπolαν φημoλoyεlται6τι xαθιαε πqcbτη η Σtβυλλα πoL'/φθαoε απ6 τoν Ελιxcbνα xαι ανατρα-φηxε απ6 τι5 Mo6oεg' ενril μεqιxo[ιoyυρlξovται 6τι i1λθε απ6 τoυg Mαλι-εIE xαι 6τι ιjταν x6ρη τηg ΛαμIαE τηgx6 ρη E τoυ <Π o> oε ιδ cbνo g.

ΤΩNΣΙBYΛΛΩNEΓKΩMΙΑKAΙMΑPTYPΙAΙEKTΩNΠΑΛAΙCJNΣYΓΓΡΑΦEΩN 293

Kαi αδθιE.Kαi οiiτι γε μ6νo9 oδτog, dλλα xαlf1 Σi,βυλλα'oρφ6ωg παλαιoτ6ρα'i.6γoνται γαq xαi περi τffgθπωνυμiαg αιiτfig xαl πεqi τd;ν

7.ρηoμδν τΦνΖαταπεφημιαμ6νων θxεiνηg εiναιi-6γοι πλεioυg' Φqυγiαγ τε oδοαγz.εxλfr αθαι'Αqτεμιν, xαl ταυτηνταQαγεγoμ6νην εig Δελφoυg &ααι.

δ Δελφo[, θεραπoνεg δπηβ6λoυAπ6λλωνοg,frλθoν θγιb 1ρηαoυαα Δι6g ν6oναiγι61oιo,αtiτoxαοιγνητφ xε1oλωμ6νηAπ6λλωνι.

Eoτι δθ xαi αλλη 'EqυΘραiα'Ηρoφiλη xαλουμdνη' μθμνηταιτoυτωγ "Hqαπλεlδηg δ Πoντιx6g θντQ Πεqi 1ρηοτηρiων.Σ1oλιαατηg Aqιoτoφανoυg θν'oqνιoι.Σiβυλλαι τqεig θγ6νoντo, δν f1 μ6νθoτιν, δg δια τ{g πoιηοεωE φησιγ,Απ6λλωγοg &δελφη. δευτερα δ6,'Eqυθgαiα. τρiτη δ6, f1 Σαqδιανη.

Axoλo0θωg (1,21, 108).

Και oyι μ6νov αυτ69 αλλd' και ηΣtβυλλα εlvαι αρyαι6τεqη απ6 τoν0ρφ6α' λ6yεται oτι οι πεqιαcl6τεqoιλoyoι εxεlνηg ε[ναι με αυτi1v τηy o'νo-

μαα[αν καL με αυτo'ι3g τoυg yρηclμο6gδιατυπωμ6voι' λ6νε oτι rjταv η ΦQυ-y[α, ovoμαατηxε Aρτεμιg xαι 6τανπαqευριox6ταν εLζ τoυζ Δελφo696ψαλλε:

"ω Δελφo[, υπηρ6τεE τoυ τoξoβ6-λoυ Aπ6λλωνoE' rjλθα εycb δια vαyρηoιμoποιfiσω τoν voυ τoυ Δι6Eπoυ qlyvει xεραυνο6E, η εξoqyι-αμ6vη με τoν lδιo τov αδελφ6ν μoυAπ6λλωνα.''

Υπαρyει xαι αλλη μ[α πoυ λ6yεταιΕqυθqαlα Hqoφiλη'o Ηqαxλεlδηq oΠoντιx6g θυμdται αυτ6g αε xd'πoιoyωρio τoυ oyετιx6 με τιg μαντε[εg.

Σ16λια εLζ ταζ'oqνιθαg τoυ Aqιoτo-φαvoυg' 962,4.oιΣtβυλλεg fiταν τρειg, απ6 τιg oπolεg

η μ[α εtναι, μ6oω τηE πo[ηαηg, αδελφfiτoυ Aπ6λλωvog' δεtτερη δε, ηΕqυθqα[α'τqlτη δε, η Σαqδιαvrj.

Σ ιβυ λλιαxo [ Χqη αμo [, Παqioι (1599),Eθνιxτ] Bι6λιoΘηxη Αθηνιilν, ε.s.648 (6λ. ειx. 19-22)

Λεξιxo Σοt]δα(1), λημμα Σi,βυλλα.

H Σi'βυλλα η Δελφ(,g, την oπo[αν 0ν6μαξαν lιαι Aqτεμι' αυτη εγεννiθηlqιν απ6 τα Tρωιιια, lιαι Εyραι]lε ηqηoμουg μtoω των επcbν.

o πατtραg τηg Σi'βυλλαζ τηζ Xαλδα('αE oνoμαξ6ταν Βηρωααo; η δε

μιητlρα τηg Ερυμd'νθη.

ι1) To λεξιxo Σoιjδα ε(ναι τo πληQθoτεQo λεξιxo oy'ετιxα με τα αq1αiα δqιδμενα παιoυντd.xθηxε τoν 10o μ.X. αιιδνα απd oπoυδα(oυg λoγ(oυg τηg επo1ηg. Στoν πριilτo oτ[1oτoυ λεξιxoιi ουναντdμε την εξηζ αναφoqd: T6 μ!ν παρ6u βιβλiον Σοiδα' οi δ6 αυνταξd"-ιιενoι τoδτo ilνδqεE ooφol. Μεταξli των οoφΦν ανδριilν πoυ ουν6ταξαν τo λεξιx6 ηταν o

ρητωq Eυδημog, o Eλλdδιog, o Eυγθνιog Αυγoυoτoπ6λεωζ, o QητoQα E Ζωοιψog Γαξα[og,o Kεx[,λιog ΣιxελιΦτηζ, o Kdoοιog Λoγγ[νoζ x.α.

294 TA ΑPXEΙA TΗΣ XAMENHΣ ΓNΩΣHΣ

H Σ('βυλλα, η ?{6Qη τoυ Aπ6λλωνo9 2lαL τηζ Λαμ['αg, ιιατd μεQL-xotg rjταν τoυ Aqιoτoxρd'τoυζ 21,αL τηg Υδdληg' ενιb xατ' d'λλoυζ, τoυΚριναγ6ρoυ' 6πω9 δε (ιoyυρ('ξεται) o'Ε,ρμιππog, τoυ Θεoδιbqoυ. Bρυθραiαoνoμd'oθηιιε επειδη εyεννηθη εLζ τον τ6πoν των Βqυθρι|lν πoυ oνoμαζoτανΒdττoι. Trbρα 6μωg αυτ6 τo 1ωqι6 ωg π6λη, τo oνoμd'ξoυν Eρυθρtg. Mερι-xo[, αυτην ωg Σιxελην, dλλoι ωg Σαρδανην, dλλoι ωg Γεργιθ('αν, dλλoι ω5Poδ['αν, dλλοι ωg Λ(,βυooαν, d'λλoι ωg Λευιιανην, dλλoι ωg Σαμ('αν εδ6ξα-ααν. Ε,γεννfiθη ειg τoυg xq6νoυζ τηζ Tρωιxηg αλrboεωE μετd απ6 υπy' (483)

7ρ6νια, xαι oυνtταξεν αυτα τα βιβλi'α, oyετιxd με ιpαλμoljg, λυριlιη πoi'ηoηχαL χQησμotg. Λ6γεται μdλιατα 6τι πριilτη αυτη βρrjxε fuα εi'δog λιjραg oεσχημα τριγrbνoυ.

H Σ(,βυλλα η Eλιooα, tyραιtlε μαντεlεg 21,αL χQησμodg μtoω επcbν.

H Σi'βυλλα η Κoλoφrbνια, η oπo['α oνoμαoθηxε xαι Λdμπoυoα, απ6yoνogτoυ Κdλyα, ιιαι αυτη (6yραΨε) μαντε['εE

'lαL χQησμo'ιig μtαω tπων xαι αλλα.

H Σi'βυλλα η Θεooαλη, η oπoiα oνoμd'ζεται ιιαι Mαντrb, απ6γoνo9 τoυTειρεo('α.

H Σi'βυλλα η Φqυγ[,α, πoυ oνoμαξεται απ6 μεqιxotg Σdqβιg' απ6 xαπoι-oυg Καooανδρα, xαι απ6 d'λλoυg Tαραξανδρα''1,αL αυτη ((δινε) 1ρηoμo'ιJ5.

H Σ(,βυλλα η Κυμα(n, xαι η Σ(,βυλλα απ6 την Θεoπqωτ(,αν, oμo(,ωg (tyqα-

ψαν) xρηoμoιiE.H Σiβυλλα η Xαλδα[,α, η oνoμαξ6μενη ιιατd μεριιιo'ιjE xαι Bβραi'α, αιι6μη

xαι Περo[δα, η oπoiα ατo ιιυρlωg 6νoμα λ6γεται Σαμβiθη, απo τo γt'νog τoυ

μαxαqιoτdτoυ Nιbε, η oπolα 6δωαε πρoφητε('εg αxετι'lιd με τον Aλtξανδqoντoν Mαxεδ6να 1ιαι την μνημoνεljει o Nιιιd'νωQ πoυ ιατ6ρηoε τoν β(,oν τoυAλεξανδρoυ' αυτη πρoφfiτευoε πdqα πoλλd αxετιxd με τoν Δεoπ6την Xqι-ατ6ν xαι την παQoυσ(,αν τoυ' Aλλd xαι oι υπ6λoιπεζ ψdλλoυν δι' αυτην,εlιτ69 τoυ 6τι υπαρ7oυν δι' αυτiν lιδ' Qa) βιβλ|'α πoυ περι(yoυν πληρoφo-

ρ['εg δια xαθε Εθνog xαι ηrbραν. To 6τι 6μω9 oι oτ(,yoι τηE 6xoυν ευρεθε[ ατε-

λε(,g xαι αμετρoι, η αιτ[α δε ευρ(,αxεταL εLζ την πρoφητιooα' αλλd, στoυζταyυγρdφoυg, επειδη δεν oυμμoρφιilθηlιαν με την Qoi τoυ λ6yoυ, η επειδη

ηταν αxαλλιiρyητoι x,αι απειρoι εLζ την γραμματιxην'δι6τι ταυτ61ρoνα μετην tμπνευoιν oταμd'τησε 2ιαL η μνiμη 6oων ε(,yαν ειπωθεi', xαι δι' αυτoπαρατηρoιjνται oτlxoι ατελεi'g xαι olι(ψη 1ωλα(,νoυoα. Ε[τε 6,γινε αυτ6 xατ'oιxoνoμ['αν Θεoιj, r'boτε να μην εqμηνεljoνται απo πoλλo'ιig αναξιoυg oL χQη-oμo(, τηg, εi'τε ιιαι τo μεydλo xρoνιx6 διαoτημα' 6πωg ιιαι δια πoλλd dλλαυπηρξε αi'τιoE αυτoυ. oyι μ6νoν αυτ6 αλλd, αx6μη xαι η αodφεια αυτrbν πoι'ειπrhθηxαν απo την πρoφητιoαα, (,oωg

'dαL τo oτι αντιyρdφη''ιαν τα βtβλ('α

περιαo6τερεE φoρtg απ6 6oεE 6πqεπε, δεν ε(,ναι ιιαθ6λoυ αξιoπερ('ερyo 6τι

TΩN ΣΙRYΛΛΩN EΓKΩMΙA KΑΙ MAPTYPΙAΙ EKTΩNΠΑΛΑΙΩN ΣYΓΓPΑΦEΩN 295

πQoι'(,αλεσαν σtγχυσLν εLζ την διανoιαν ?{'αL εLζ τα μtτρα τηg.

oι θηλυx6g μdντιαoεg oνoμαoθηxαν με 6να oνoμα, Σ(βυλλεE' xαι 6πωg(yραψαν πoλλο(,, yεννηθηlιαν oε διαφoqoυg xρ6νoυg xαι τoπoυE xαι ηταν ειg

τoν α9ιθμ6ν δΕιια.Πρrbτη λoιπ6ν η Χαλδα[n, η Περoi'δα, oπoυ ειg τo lιtqιoν oνoμα λεy6ταν

Σαμβηθη, xαταγoμενη απ6 τo γtνog τoυ μαιιαριoτdτoυ Ncbε, η oπo[,α λbyεται

oτι πρoφητευσε τα oyετιxα με τoν Aλtξανδρo τoν Mαxεδoνα' την oπoi'αν

μνημoνεljει o Nιxdνωρ πoυ εξιατoρηoε τoν β[,oν τoυ Aλεξdνδρoυ. ΔευτεQη η

Λ['βυooα, την oπolαν μνημoνε'ιiει o Ευριπ(iηζ εLζ τoν πq6λoγoν τηE Λαμi,αg.Tρi,τη η Δελφi'g πoυ εγεννηθη ειg τoυg Δελφoυg, δια την oποlαν μ('ληoε o

Χqι3αιππog εLζ τo βιβλloν δια την θεoτητα. TtταQτη η Ιταλtxi πoυ tξηαε ειgτην ΚιμμtqLαν τηζ Ιταλ|,αg, τηg oπo['αg υι69 ηταν o Ευανδρog πoυ 6ιιτιoε τoιερ6ν τoυ Παν69 εLζ την Prbμην, τo oνoμαζ6μενoν Λoljπεqxoν. Πtμπτη η

Εqυθραi'α, αυτη πoυ πρotβλειtlε τoν Tqωιx6 πoλεμo, δια την oπoi,αν διαβε-

βαιtbνει o Aπoλλ6δωQoζ o Eqυθqαi,og. Eιιτη η Σαμi'α Jτoυ στo xtριo 6νoμαλεγ6ταν Φυτιil, δια την oπolαν tyραψε o Ερατooθ6νηg.'E,βδoμη η Κυμαiα η

oνoμαξoμενη Aμαλθεια η xαι Ερoφ(,λη, η oπoi,α απo μεριιιoυg (oνoμαξoταν)Tαραξανδρα. o Βιρyi'λιog oνoμαξει την Κυμα('q την θυγατtραν τoυ Γλαt-zoυ, Δηιφοβη. oyδoη η Βλληαπoντ(n πoυ εγεννηθη εLζ την xωμ6πoλινMαρμηαo6 ytqω απo την πoλιν Γερy(,τιoν, πoυ tτυyε ιιdπoτε να ε[ναι ενoρ(nτηg Tρωαδοζ εLζ τoυζ xρ6νoυg τoυ Σ6λωνoζ 14αL τoυ Κtρoυ, 6πωg 6yqαιllε o

Hραxλε(,δηg o Πoντιxog' 'Ενατη η Φρυyiα, δtxατη η Tιβoυρτ[α με τo oνoμα

-4βoυνα['α.

Πεq(, των Σιβυλλεiων Xqηoμι(lνχαι τηζ των αυτιilν επιox6ψεωg,

μαλιoτα δε τωγ τηg Κυμα[ηg ε|ναι λεxθ6ντων.

Θεωρεiται 6μωE xαι xατι αλλo κατα την διαqxειαv τηE δυναατεiαg τoυTαρxυν[oυ 6τι υπi1ρξε αξιoθαdμαoτoν ευτ'ι5yημα δια τηv π6λιν τωνPωμα[ων, πoυ εiτε δrιρi1θηxε απ6 xαπoιoν απο τoυg θεodE, ε[τε απ6 τηνε{νοια τrυy θεcily' αυτo αxριβιbg oyι δι' oλlγou xαιq6ν αλλα δι' 6λην τηEτην ζωfiu την 6αcυαε απ6 μεyαλεg αυμφορ6E' Καπoια yυνα[xα, 6yι ντ6πια,tφθαoε ει'ζ τoν τdραννoν, θ6λονταg να πωλrjαει ενν6α βιβλiα με Σιβdλ')-ειoυg yqηαμo6g. Επειδ{7 6μωE δεν αξιrilθηxε o Tαρxdνιog να αyορc1'σεL ταβιβλiα εLζ την τιμrjν που τoυ εξητrjθη, φειjyoνταg 6xαιρε τqlα απ' αυτα'uετα απ6 oλlyov καιρ6ν 6φεqε τα υπ6λoιπα 2lαL τα πoυλoι3oε ειg την ιδlαllτιμην. Επειδrj 6μωE θειbqηαε 6τι εlναι παqαλoyη xαι xαταy6'λαατη, δι6τι'tητα την ιδ[αν τιμην δια τα xατrbτεqα, την oπoiαν δεν μπ6qεoε να xεqδ[-oει δια τα ανιbτεqα, 6φυyε xαι πd'λι αφo6 ξανα6xαυoε τα μιoα απ6 τα

296 TΑ AΡXEΙΑ THΣ XAMΕNHΣ ΓNΩΣHΣ

υπ6λoιπα, xαι φ6'ρνoι)ταζ τα υπ6λoιπα τq[α εξrjτηoε loο yqυo6"φι (ωgαvταμoιβfi)' Επειδrj απ6qηαε με την πq6θεoιν τηζ yυvαLlt6g o Tαqxtνιog,6oτειλε και 6φεqε oLων0σχ6π0υζ' ?{'αL αφod δηyi1θι1xε εtg αιlτotg την ιlπ6-θεσιν, ρcbτηαε τι 6φειλε uα πραξει. Εκε[νoι απ6 την εξrjyηoιu oqιclμιlvαlvoιωνιbν' επειδfi πεqιφq6νηoε θε6oταλτoν αyαθ6ν, εθειbqηααν μεγαληoυμφoqα το 6τι δεv αy6qααε τα βιβλlα χαL τoν oυμβoιjλευσαν yα δrbαει ειgτην γι'ινα[xα 6αo yριloαφι ξητodoε χαL να παqει τα βιβλ[α πoυ πεqιεiyαvτoυζ χQησμodE' H yιlvαixα λoιπ6ν μ6λιg 6δωoε τα βιβλtα xαι ε[πε yα ταπqoo{yουv με επιμ6λεια, εξαφανlαθηxε απo τoυg ανθρrbπoυg. o Tαqxi-vιog εξ6λεξε δυo επιφανεlg ανδρεg απ6 τoυg πoλlτεg xαι tδωoε ειg εxε[-νoυg δdo ιlπηq6τεg ιυg φdλαxεζ yα τoυζ βoηθoιiν ειζ την φ'ιjλαξιν των

βιβλicυν. Aπ' αυτoιig, τoν Mαqxoν Aτdλιov, επειδrj φαtνεται 6τι δι6πραξεxαπoια αδιxiα αε xατι πoυ αφoQo{oε την αμοιβα[α τoυζ εμπLστοodνη,xαταyy6λθηxε απο xαπoιoν απ6 τoυg φdλαxεg ωζ πατQo1tτ6υog, xαι αφo6τoν iραιllε oε αoκ6 απ6 δtqμα βo6E τov lqριξε εLζ τo π6λαyoE. Mετα τηνεxδ[ωξιv των βααιλ6cυν η π6λιg ανtλαβε τη1) xτQoστααiαν τωl, yqηoμc|lv xαιδι6ριoε ανδρεg επιφανi'oτατoυζ ωζ φ6λαxεq οι οπotoι 6yoυι, δια βloυ τηνεπιμ6λειαv αυτcbv, εyxαταλε[πo'l/ταζ τιg πολεμιx6g επt1ειqfiσεLζ xαL τLζαλλεg αoyoλlεg τoυζ εLζ την π6λιν' τoυE δι6qιoαy ωζ φdλαxεE, ιboτε yωqlgαυτo1\ζ yα μηy επιτρ6πoνταt oι μελlτεζ τωy yρηoμ6ν απ6 του6' αι'θQιb-πoυg. Δια να συ'ι)τoμε{αω, τiπoτα oι Pωμαioι δε φυλανε, οdτε 6clιo xτfiμα,odτε ιεqo, oπωg τoυg Σtβιiλλειoυg yρηoμo{g' Aυτoι3g τoυζ χQησLμοπoιodyοταv η Σtyxλητog αποφαα[oεL' ειζ τη! πεqiπτωoιν που xαταβληθεl ηπoλιg απo εξ6yεραιv' i7 αν πβ'αει oε μεyαλη δυoτιlyiα εξαιτiαg πoλ6μoυ ηαy φαyεQωθoιiν xαπoια απαyια φυoιxα φαιν6μεvα xαι μεydλα xαι διlαε-πiλυτα 6νειqα, πoυ τβτoια πολλα αιlν6βηoαv.

Aυτo[ οι yρηαμol παqiμειναν μ6xqι τov Mαρoιx6 ouoμαζ6μει'o π6λε-μo, ευρtoxo1''ταy εLζ την yηy εLζ τoν ναoy τoυ Καπιτωλloυ Δι6g, ειE λlθινoνxιβritτιoν, φυλααo1μεvoll απ6 δ6xα αvδρεE. Mετα την 173η oλυμπιαδαεπειδη πυρπoλfiθηxε o να6E, εiτε λ6yω καxοβoυλiαg, 6πωg πιατε6oυνμεριxol, εtτε τυγαiα, μαξ[ με τα αλλα αφιεgcbpιατα τoυ θεot xαταoτQαφη-}{αν 2tαL αυτoi απ6 την φωτιd'.

(Διoνiοιog Aλιxαqναoε"bg. Pωμα'ιxfi Aρyαιoλoy iα, 4' 62)

H ετυμoλoγ(,α τηg λ6ξηE Σiβυλλα πqo6ρ1εται απ6 την giξα σιo, πoυσημαιγει θεΤx6g, χαι τηγ ρ(,ξα βoυλη πoυ φαγεQωνεt την θ6ληoη τoυ Θεου,

χαι σημαινει αυτηγ πoιr φανεqιilνει τη βoιlλη τoυ Θεoil. Kατα ουγθπεια δεν

απoτελεi τo 6νoμα xdπoιαg γυγαιχαζ αλλd τo ιεραρxιx6 αξiωμα πoυ πQoσ-

διoqiξει 6λεg τιg Ελληνiδεg πqoφητιοοεζ τηζ αQχαιιiτηταg.o Tαρxfνιoζ ΠQισχoζ ηταν o π6μπτoζ βαoιλιdg τηζ PωμηE rc16-578

π'X.) xαι [,δρυοε τo Kαπιτιδλιo. Oταν ουνειδητoπoιησε τηγ αξiα των Σιβυλ-λιxωγ χQηομιbγ' διoριoε δυo επιφανε[E dνδρεg xαι δrjo φυλαxεg για την πQo-

ΤΩNΣΙBYΛΛΩNEΓKΩMΙΑKΑΙMAPTYPΙAΙEKTΩNπΑΛΑΙΩNΣYΓΓPΑΦEΩN 297

στασια τoυζ. Mε τηγ παQoδo τωγ χQ6νωγ oι χQησμο(, μετατρdπηχαγ στoγτoλυτιμoτεqo πoλιτιoτιx6 θηοαυqo τηg Pιbμηg, διoτι,6πω9 αναφθqει o Διo-νυoιog Αλιxαqναοε"bg, τlπoτα oι Pωμα[ot δε φυλdνε, oυτε ooιo xτημα oυτειερo, oπωg τoυg Σιβυλλειoυg yρηoμotE.

oι Pωμαioι χQησιμoπoιofoαγ τoυζ χQησμoυg, μoνoν μετd απo απoφαoητηg Συγxλητoυ, χαι εLζ την περiπτωotν πoυ xαταβληθεi η πoλιg απo εξ6yερ-oιν' η αν π6αει oε μεγαλη δυoτυylαν εξαιτlαg πoλtμoυ η αν φανεqωθoυνzdπoια oπdνια φυoιxd φαιν6μενα.

Αξιoοημε(,ωτo' oοoν αφoqd τα μ6τρα αοφαλε(,αg πoυ λαμβανoγταγ στηγΡιbμη για τηγ πQoσταοiα τωγ xρηομιilν, ε(γαι 6τι ηταν τoπoθετημθνoι μ6ααoε λiθινη λdqναxα oτo γαo τoυ Δι69 ατo Καπιτιδλιo xαι φυλdοooνταγ απ6δ€xα ανδρεE.

0μoιoτρ6πωg' μετα απo θξι αιιilνεg, xατα την πεq(oδo πoυ διαδ6xτηxετoν Αυγoυoτo oxταβιαν6, oι 1qηoμo[ εξαxoλoυθoυoαγ γα φυλdοοoνταιεντ69 τoυ βαοιλιxor3 αναxτ6qoυ, 61ι πλθoν απo δ6xα, αλλα απo τριd.ντατατριπioυg πoλ|τεg.

"oτι μετd' τ6ν Aijyoυoτoll i'u ταTg τofj Παλατloυ τd"ξεoιu ηδqtαxετoxαl α'ι3oτημα 7τατQι2llων δξrjxoντα xταQ' o|g τd' διoπετfi 6πλαiφυλαττετo' ζτι δ6ll μηv xαi d.λλoι τριαxοντα, παq'oig iφυλαττoντoοi αιβ6λλειoι yqηoμoi.

(Ιωαννηg ο Λυδ6g, De mensibus, 1,36)

Η λiθινη λdqναxα εiναι μ(,α xιβωτog οτην oπoiα διαφυλαoooταν η γνcilοητoυ Θεorj. Σε xιβωτ6 φυλdοοoνταγ χαt oι δ6xα εντoλ69 τoυ Mωυο6ωg,z.αθωg xαι μθqog απo τo Mdνγα. Στην xιβωτ6 τoυ Nιbε - Δευxαλiωνog δια-φυλd1τηxε xαι η γoνιδιαxη γνιbοη oλωγ τωγ ξωιxιilν ειδιbν τoυ πλανητη.M6oα o' αυτην την xιβωτo υπηq1ε xαι μiα δευτεqη xιβωτog, πoυ εiγαι τoiδιo τo oιilμα τoυ ανθqωπoυ. M6οα oτα οιbματα τηg Πriqqαg χαι τoυ Δευxα-}-[ωνog ηταν εγγεγqαμμ6νoι 6λoι οι xιbδιxεg xαι η ooφiα τoυ Δημιoυργoυ.

H xιβωτ6g εiναι 6να9 ναog xαι o Nι(lε εiγαι o γoιilγ, o πρoνoιilν, ε(,ναιαυτ6g πoυ χαταγoεixαι φθqει μ6oα τoυ τιζ εντoλdg τoυ Θεoυ. H λ6ξη γαogτqoθq1εται απo τo qημα ναiω πoυ oημαiνει xατoιxιil. To ανθριilπινo oιilμαεiναι 6ναg να6g πoυ φιλoξενεi τo πνεfμα, τo oπoio 61ει εμφυoηoει o Θε6gοτoν dνθρωπo. o ναog αυτ69 ταξιδευει oτα απειqα r]δατα τηg δημιoυqγ(,αgzαt f:yει αξiα δι6τι xατoιxεi μ6οα τoυ o Θε69.

H λ6ξη ναog ε[ναι δωqιxη xαt αττι^aη πoιητιxη γενιxη τηg λθξηg ναυg,του oημαiνει πλo(o. oπωg τo πλo|o πλθει οτην θdλαoοα, €τoιxατ τo πγεf-μα πλ6ει οτα ι]δατα. Δι6τι τo πνευμα εiναι 6πωg o ανεμog. Δεν ξθqειg oυτεαπo πoυ 6q1εται, oυτε πoυ πηγα|νει.

Ζ98 ΤA AΡXΕlΑ THΣ XΑMΕNHΣ ΓNΩΣHΣ

'o d'νεμοg 6πoυ θ6λει πι16'ει xαl d'xoig τrjll βorjν τoυ, d'λλα δ6ν Bξεd-

ρειE d'π6 πoi Ξρyεται xαt πoσ πηyαlvει. ''Ετoι ε7vαι δ xαθ6να9 πoιiε7ναι yενvημ6νog Βx τoi Πνεdματog.

('Ιωανvηg,3, B)

Τo βιβλ(,oν τηζ ξωηζ τoυ Aρν[,oυ βρioxεται εγγεγqαμμ6γo στo ανθqcbπινoοιilμα. oι εντoλ6g του Θεoυ ε[ναι εγγεγραμμιθνεE εντ69 ημιilν. H πqωτη xιβω-τog, o πqιilτog να69, ε|ναι o iδιog o dνθρωπog, διoτι oτo αδυτoγ αυτoυ τoυ

ναof διαφυλdoooνται Tα "Ayια τoTg'Aγloιg. Η 6δqα τoυ Αγioυ Πνευμα-τog βq[oxεταt στηγ θ6oη τηg xαqδιdg.

'ΕxεTvog δ6 ποd μd'g oτερεcbvει μαζ[ μ' iod'g εiE τ6v Xqιατ6ν xαt μd'E'€yριoε, εΙναι δ Θε69, δ δποTοg μd'g iαφραyιoε xαl ξδωxε ατlg xαq-δι6g μαE τ6ν d'ρqαβdιyα τoδ Πvει5ματog'

(Πqos Κoqινθloυg B', !, 22)

Στο λεξιx6 Σoυδα γiνεται η πιo πληqηζ χαταγQαφη oλωγ των oνoματωντων Σιβυλλιbν. H πqιbτη Σ[βυλλα πoυ αναγqαφεται ε[ναι η Σ|βυλλα η Δελφ(,g.

Η λθξη Δελφ[E (πoυ oημαiνει δελφiνι) xαι η λ6ξη Δελφο(, ε(,ναι ετυμoλo-

γιπα ουγγενε|g με την λ6ξη δελφυg πoυ αημα(νει μητqα. To δελφiνι ε(,ναι

μαοτoφ6ρo Θηλαοτιxo τηg θdλααααζ χαι oφε|λει τηγ oγoμασiα τoυ oτην δελ-

φυν τoυ, δηλαδτi οτην μητρα τoυ. Oμoιoτqoπωg χαι oι Δελφoi, 6λαβαν την

oνoμαolα τoυg απ6 την λ6ξη δελφriν, διoτι εxεi βqioxεται η μητqα τoυ

ανθρωπ[νoυ γ6νoυE. Eiναι o τ6πog 6πoυ η Πriqqα xαι o Δευxαλ(,ων 6qqιπτανλiθoυg xαι δημιoυqγουoαν ανθqιbπoυg, τoυζ πqιbτουg ανθqιbπoυg μετα τoνxαταxλυoμo.

'oταν εxτLaθηxε o ναog τoυ Απ6λλωνo9 στoυζ Δελφoυg, τoπoθετηθηxεστo εσωτεQιxo του 6ναg oτqoγγυλog λlθog o oπo|οg oυμβ6λιξε τoν oμφαλ6τηζ γηζ. 'Ετot, ετιτog απ6 τηγ μητqα-δελφriν, υπηq1ε στoυζ Δελφorig xαι ο

oμ-φαλog τηζ γηζ, η μητQα xαι o φαλ6ζ, τo γυγαιχε[o xαι τo ανδqιx6 μ6qιoπoυ εiναι απαραiτητα για τηγ αναπαQαγωγη τoυ ανθqιδπoυ'

Δι' αυτoν τoν λ6γo oι Δελφo[ θεωqoιiνται τo xθντqo τηζ γηζ oτo oπoloγo oμφdλιoE λιilqog τηg ΓαLαg ηταν oυνδεδεμ6νo9 με τoγ oυρdνιo γoνo τωνoλυμπiων απo τoγ oπoi,oν εβλαoτηοε τo γ6νo9 τωγ Eλληγωγ.

To oνoμα τηg Σiβυλλαg τηg Δελφiδog ηταν Αρτεμιg' To [διo 6νoμα εi1ε

xαι η Αqτεμιg, η αδελφrj τoυ Απoλλωνog. o oxoλιαoτr]g εLζ ταζ'oqνfiαgτoνΑριoτoφdνoυζ μαζ γγωστoπoιε[, oτι η πQιilτη μεταξf των Σιβυλλιbγ ε[γαιπqαγματι η Aqτεμιg η αδελφη τoυ Aπ6λλωνog!

oι Σ[6υλλεE rjταν τQεLζ' απo τιg oπolεg η πqrΙlτη ε[ναι, μ6'oω τηEποiηαηg, αδελQη τoυ Aπ6λλωνοg, δε6τεqη εtναι η Εqυθqαiα,τqiτη δε η Σαqδιανi1.

(Σy6λια ει'ζ ταζ oρvιθαg τoυ AqιoτoQανoυE)

TΩNΣΙBYΛΛΩN EΓKΩMΙΑ KΑΙ MΑPTYΡΙΑΙ EK TΩNΠΑΛAΙΩNΣYΓΓPAΦΕΩN 299

Η επιβεβαi,ωοη 6τι η Σiβυλλα Αqτεμιg εi,ναι η αδελφη τoυ Aπ6λλωνo9,6q1εται xαι απ6 τoν Kλημη τoν Αλεξανδq6α, o oπolοg μαg διαoιitξει 6γα

μιxq6 τμημα μιαζ πoιητιxηζ τηg ψαλμωδiαE.

Λ6yε 6τι rjταν η Φρυy[α, πoυ oνομαστηχε Aqτεμιg, xαι 6ταvxταQευQισ216ταν ατoυE ΔελQotg (λ6νε) 6τι 6ψαλλε'

" Ω ΔελQoi, υπηρ6τεg τoυ τoξo66λoυ Aπ6λλωνoE,rjλθα εytil δια yα χQησιμoπoιfioω τoν νoυ τoυ Δι6gπot qlyuει xεqαυνodg, η θυμωμ6ιlη με τoν [διοτoν αδελQ6ν μoυ Aπ6λλωιlα.''

(Kλη μη s Aλεξανδqε"bE, Στqrυματεlg, 1',21, 108)

Mε την ανωτ6ρω αναφoqα τoυ Kλημεντog απoxαλυπτεται oτι η πριbτηΣiβυλλα y'αι y'ατα oυγ6πειαγ η πQιilτη πqoφητιoοα τηg ανθqωπ6τηταg ε(,ναι

η oλυμπi,α ΑqτεμιE, η δi,δυμη αδελφη τoυ πqoφητη ΑπdλλωνoE, x6qη τoυΔι69 xαι τηg Λητoυg. Απo την οτιγμτ] πoυ η Αqτεμιg xληqoδoτηoε τηνανΘqωπ6τητα με πQoφητε|εζ xαι υμνωδi,εg, επιβεβαιιilγεται η ιoτoριxη xαιοντoλoγιxη τηg υπ6oταση χαι φανεqιilνεται dτι δεγ ηταν oυτε εiδωλo, orjτεδα(,μων, otjτε αποxfημα φαντασ[αg. Αντιθ€τωζ, η Αqτεμιg, ηταν η πριbτητρoφτ]τιooα τoυ Xριoτoti.

o λ6γog των λεξαq(θμων πoυ αντιoτoι1oυν oτα oν6ματα Απoλλωγ χαιΑρτεμιg εiναι loog με τoγ xqυootiν αqιθμoν Φ.

ΑΠoΛΛΩN : ΑPTEMΙΣ = 1061: 656= 1,6114 Ξ Φ!Δια τηg χQυσηζ τoμηζ, τo μεγαλυτερo τμημα τηg oπoiαg αντιοτoι1εi οτoν

Απ6λλωνα, φανεριilνoνται τo xdλλog xαι η απoλυτη αqμoνiα μεταξri τωνδιδriμων αδελφιilν χαt πQoφητιbν τoυ Θεoιj. Δι' αυτo xαι τo oνoμα Αqτεμιgταqαγεται απ6 τιg λ6ξει9 dρτιoν xαι τ6μνω/τoμτ], xαι oυμβoλiξει την αqτιαντoμην, την 1qυoην τoμην.

ΠqoμηθειiE, 6E εδqε πqατoζ την yραμματιxην φιλoooφlαν. πεqi olλ6yουαιν, 6τι dνθqcbπoυE '{'πλαoε, xαθ6 τιναg iδιrbταg δνταg Βπoiη-oεν Βπιyιvciloxειν αοφiαιl' xαl'Επιμηθεdg' 6E Βξεiρε τi1ν μoυαιxrjvxαl'Aτλαg, 6g τrjν d'ατqovoμlαν f1qμrjνευoε δι6 λ6yουclιν, 6τι τ6νoδqαν6ν βαoταζει' xαl δ πoλυ6μματοg'AQyoζ, δι6 πεqlβλεπτog fiν,xαθ6τι τfiν τεyvιxi1ν iπιoτrjμην αδτ6E iπεν6ηoε πqdιτog. fiν δi τoτεxα[ μαντιg Σlβυλλα.

( Σod δ α, λrj μ. Π q o μη θ ει3 d.Απ6 τo ανωτ6qω απooπαoμα xαθioταται φανεqo oτι η επoxη τηg πριilτηgΣiβυλλαg ανdγεται oτην επo1η τoυ Eπιμηθ6ω9, τoυ Ατλαντog xαι τoυ Πρo-μηθ6ωg' O τελευτα(og εφεriqε την yQαμματιιιην φιλoooφ|'ανν"αι xατd oυν6-;τεια η γaαφη χαι τo αλφαβητο δεγ απoτελoυν επ(,τευγμα τηζ ανθqωπlνoυανελ(ξεωg, αλλα απoτ6λεoμα επεμβαoεωE χαt πQoσφoρdg, xατ' dλλoυg τoυ

3ο0 TA APXEΙA THΣ XΑMENΗΣ ΓNΩΣHΣ

ΠqoμηθθωEQ) ^aαι xατ' dλλoυg τoυ Eqμoυ(3).

oι Σιβυλλιxol Xqηομo| δ6θηxαγ oτην ελληνιxη γλιbοοα(4) xαt αυτο, oε

oυνδυαoμ6 με τηγ πρoφητεiα για τoγ επεqx6μενo xαταxλυομ6 τoυ Δευxα-λ|ωνog, απoτελεi μiα αδιdιpευστη μαQτυρiα πεqi υπαqξεωg ελληνιxηg γqα-

φηζ πQo τoυ xαταxλυαμori, δηλαδη πQo τηζ 10ηg π. X' 1ιλιετ(,αg.Η Σiβυλλα Aqτεμιg, 6νταg Oλυμπ|α, δεγ εiγαι απλα παγdg1αιη, αλλα

α1qoνη, xαθι(lg πqoUπαqxει αx6μη χαι τηζ δημιoυqγ(,αg τoυ ανθqωπiγoυ

γ6νoυ9 χαL τηζ οτερεοπoιησεωζ τηζ γηg. Δqoυοε στηγ γη ωζ αρxι6ρεια τoυ

ιερατιxoυ αξιιilματog των Σιβυλλι.δγ xαι ηταν η υπευθυνη Κυqiα των Σιβυλ-λιilγ.

Mετd τoγ xαταxλυομ6 τoυ Δευxαλlωνog, η Σiβυλλα ΑqτεμιE, oπωg xαι oΑπ6λλων, εi1ε 6δqα τoυg Δελφoιig xαι δι' αυτo επoνoμdοτηxε Δελφ[δα. Στο

μιxρo πoιητιxo τηg τqloτιxo τo oπoio διαοιbθηxε απo τoγ Κλημη τoνΑλεξανδq6α, η (,δια η Αqτεμιg γνωστoπoLε[ oτoυg xατoixoυg των Δελφων oτιπαqευgiοxεται στoγ τoπo τουg δια να εxφ6qει τιζ πQoφητεiεζ τηζ, χQησιμo-πoιιbνταg τoγ γoυ τoυ Δι69. Απ6 τιg λ6ξει9 γoυζ χαι Δ(,αg πqoxυπτει η λθξη

διαγoια.Σxoπ6g των Oλυμπiωγ ηταγ να διδαξoυγ στoυζ ανθqιbπoυg τo ηθoζ, τηγ

ευo6βεια χαι την αρετη, ιiloτε οταγ 6λΘει o ΚυqιoE των Kυqiωγ, γα τoγ αγα-

γνωqiοoυν oι dνθqωπot με τα 6ργα Toυ.

oλεg oι Σ|βυλλεg, ανεξαιρθτωg τoυ τ6πoυ στoγ oπoioγ 6δqαοαν, ητανι6qειεg τoυ Απ6λλωνoE. H Σ[βυλλα η Xαλδαiα πqoφητευoε την'Eλευoη τoυ

Xριoτoυ, αλλd xαι την ν"αταιιτηση τηζ Αo(,αg απo τoγ M6γα Aλ6ξανδqo' Στoxυ8|ωζ 6νoμα oνoμαξ6ταν Σαμβηθη' παταγdταν απo τo γθνog τoυ Nωε xαι.ουμφωνα με τoν Ιωαννη τoν Λυδo, πqoφητευοε την γ6ννηoη τoυ oμηρου.την Σταυρωση τoυ Xqιοτoυ ειζ τo Tiμιoν Ξυλoν, αλλα xαι τα γεγoνoτα τηg

ουντ6λειαg τoυ x6αμoυ'

Aλλα 6μω9 και αyετιxα με τoy oμηQo αναQ6qει,6τι o Θεog θααναατfioει xαπoιoy ανθqωπo αοQ6' πoυ θα yqαψει δια τoν ηqωιx6π6λεμo xαι θα υμνi1oει τoυζ yεvvαιoτατoυE πoλεμιoτ6g τoυ' xτQo-

μαντεdει 6μωg και δια τoν Χριoτ6 xαι ooα θα ylvoυv μετα την

(2) Πqoμηθεrig: ....παi μι]ν &qιΘμ6ν, 6ξo1oν ooφιoμιiτων, θξη0qoν αδτoTg, γqαμματωντε αυνΘ6oειζ, μγημην &παντωv, μoυαoμητoq' θqγανην. (Aιo1tλog, ΠqoμηΘευgΔεoμιbτηg,460)(3) AI' αυτ6ν λoιπ6ν πρωτα (τoy EρμΦ διαρθρrbθηxε η ιιoινi διαλεxτog, πoλλα απ6 ταανιbνυμα βρηxαν oνoμαo(,α xαι tγινε η ειiQεαη των yραμματωv. (Δι6δ. ΣιxελιtilτηE,Bιβλιoθηxη, 1, 15,9)(a) oi δ6 Σιβυλλιαιoi oτi1oι'Eλλαδι φωνfi θξην61Θηoαν. (Σιβυλλιαιoi Xqηoμoi, Παq(oι,1599, o16λια Mαρxoυ Αντιμα1oυ).

TΩNΣΙBYΛΛΩN EΓKΩMΙΑ KAΙ MΑPTYPΙΑΙ EK TΩNπΑΛΑΙΩN ΣYΓΓΡΑΦEC2N 30l

xταQoυσlα τoυ XQιστod και μαλιoτα 6αα θα y[νουν μ6χQι ?(αL τηναυvτ6λεια. Περιλαμ6d'νoνταζ o' αυτα 2dαι' τηy Κdπqο xαι τηνAντι6yεια πρoQητεdεt πqαyματα αxαθoqιατα, δtα τη μεy ρι[α 6τιθα xαταoτραQεi με πολεμo xαι δεv θα αvαoυαταθε[, εvcb δια τηvαλλη oτι θα ytvει υπo6ρdyιo ι,ηo[.

(Ιωανvηg ο Λυδ6g, De Mensipus,4' 47,52)

Συμφωνα με τιζ πQoφητειεζ τηζ Σαμβηθηζ, o Θεoζ αν6oτηoε τoν oμηρoο oπο(oζ ηταν 6να9 ανθρωπog ooφog. Bδιb τι γα υπoθ6ooιrμε, oτι αναφfρε-ταL σε μετενodqxωoη; Kαλrjτερα αq oιωπησoυμε, διoτι το o1oλιo μιλαει απoμoνo τoυ.

Στην lδια Σiβυλλα αναφ6qεται o Πλατοlγ oτoν Φαiδρο, αλλα xαι o AγιogΙoυoτlνog o oπo|og α1oλιαξει τα λεγoμενα τoυ Πλατωνog. Oι Σ[βυλλεg δενε(xαν τη δυνατ6τητα γιι xαλλωπiξουν τoυg λoγoυg τoυg, διοτι μ6λι9 oλo-zληqων6ταν η 6μπνευoη τoυg, δεν ενθυμιoυγταν ooα ε[1αν πει. 'Ηταγ διαμε-οα μεταξυ Θεoυ xαι ανθριilπιυν xαι xατεxoνταγ απo θεiα 6μπνευoη xαι φιilτι-ση.

o Aγιog Ιoυoτ|νog, oε δημ6oιo xηρυγμα τoυ, πqoτρ6πει τoυζ ανθριilπoυEνα διbοoυγ πqοοοxη oτα λε^,,ομεγα τ(υν Σιβυλλιbν, διοτι θα οταθουγ αιτiαπoλλιbν αγαθιilν!

Διiloτε πρoooyfi αε 6αα tyoυν λεyθεl αδιαQιλovixητα απ' αυτfiv(τηu Σi6υλλα), xαι trιαθετε δια π6αα αyαθα o' εoαg θα ε|ναt αιτ[α,αQod πqoαναγy{λλει με αxq[6εια 1lαL oαQfiνεια τηv 'ΕλευoLν τoυΣωτfiqog ημcilν Ιηαo{ Xqιoτo{'.

(Aγιοg Ιoυoτiνog, Λ6yοE Παqαιvετιx6q πqclq'Ελληναg, 36, 6, 5)

Αγνωοτo εLναι τo oνομα τηg Σiβυλλαζ πoυ πQoφητευoε την γ6ννηοη τoυ

μεγ[οτου τιυν EλληνιDν ηQιbωγ Hραxλη.

oι απoλλωνιαx6q Φυxis πoυ διαyoιlv μαντιx6v xαι ευαε6η 6[oνxαλoυyται τ6xνα και yοvoι τoυ Aπoλλωνoζ....' δι6τι αυτlg (οιαπολλω'ιlιαx6g ψιly6q) Qαι,εqcbuoυν τoυζ εαυτoι3g τωv vα iyoυvπqo6λθει απ6 αι,τiy την ταξιv την θεixιjν, oπωg αxqι1rbg xαι ηΣ[6ιlλλα απ6 αυτιjν την ταξιν πρoεQrjτευσε την y6νι'ηclιu τoιlΗραxλ{ουg, xατα τηl, διαρxειαν τηg oποiαE lyιuε @αvεq6g αυτ6qμε χαQαχτη ρ ιατ ιxα oη μεtα'

(Πρ6xλog, Σy6λια εLζ τoy T[μαιou,3' 159)

o γεoπλατωνιxog φιλoοοφog ΠqoxλoE εξιατoρε| oτι η εν λoγω Σ[βυλλαπρoερx6ταν απο την θε'ιxη ταξη oτην oπoiα περιλαμβανoγται ot γoνοι xαιτα τ€xγα τoυ Απoλλωγoζ, φανεqι.δνoνταζ τo πq6γραμμα γενετιxηg τωνoλυμπiιυν xαι ουνiιμα την ιδιαiτερη xαταγιυγη τιυν Σι[}υλλοlν.

oι dθλoι τoυ Ηqαxλi'oυg 61oυν ιδια|τερo απoουμβoλιομ6, o oπo|oE δια

302 TΑ ΑΡXEΙΑ THΣ XAMENHΣ ΓNΩΣΗΣ

γα γιγει χαταγoητoζ, πQ6πει oι αγθQωπoι γα ιαΘαρθoriν εoωτεqιxd. oHoαxληE xαθαριoε την x6πqo τoυ Αυγε(,α χQησιμoπoιι(lνταg τo υδωq τoυ

Πηνειoυ χαι τoυ Aλφειori πoταμot3. o πoταμog πoυ θα εξαλεiψει τιζ ψυχι-x6g αxαθαqοiεg ε(,ναι o Ιoqδdνηg, διoτι oε αυτ6γ εβαπτiοθη o Ιηοofg δια γα

φανεqιiloει 6τι μ6νoν δια τηg Bαπτ[oεωg δυγαται να επιτευ1θε[ o ψυ1ιxogxαθαQμoζ xαι η αναiqεση τoυ πQoπατoQιχoυ αμαqτηματog.

Σε 6γα δειiτερo απooπαoμα τoυ Πρoxλoυ φανεqιbνεται εχ ν6oυ η τdξη

xαι η ημιθεΤxri υπ6oταση των Σιβυλλιbν.

Δι6τι 666αια η Σi6υλλα 6ταν fiλθε ειζ τo Qωg εQαν6ρωoε την ταξιντηζxαL 6τι 6.yει αταλε[ απ6 τoυg Θεodg: "Εyω πoυ ομιλcΙl ευqtoxo-μαι μεταξd τωv θε6y χαL τιJy ανθqcilπωll''.

(Πρ6xλog, Σyολια εLζ τoν Tiμαιoν,3,382)

Eξαιρετιxd ενδιαφ6qoν παqoυoιαξoυγ χαι oι μαqτυqiεζ τoυ Αqxιεπι-oxoπoυ Θεooαλoν|xηζ Eυοταθioυ, η oυμβoλτ] τoυ oπoioυ οτην διαoωση τω\'

αq1ε|ων τηg 1αμ6νη9 γνωoηg ε(,γαι αγεxτ|μητη, ειδιxα oταν η γνιbοη αυτη

α1ετiξεται με dγνωoτεg πτυx6g τηζ ξωηζ τoυ oμηqoυ.

o Aλ6ξαvδQoζ o ΠαQιog ιoτoρεl 6τι o oμηqog τjταν υι6E τωνΕλλrjνrυν τηE Aιydπτoυ Δμαααyoqα xαι A[θραg' η δε τqoQ6g τoτ'

fiταν η πqoQrjτιoαα 21αL xoqη τoυ'Ωqoυ, τoυ ιεq6rυg' τηE'Ιoιδog,απ6 τoυE μαατo{g τηg oπoiαg 6qεε μ6λι ειζ τo ατ6μα τoυ παιδιο6.Σε μ[α νtyτα τo 6qlQoE αqyιoε να clQυqlξει με Qωντj εyy6α διαQo-ρετιxιbν πτηνcbv, πoυ /1ταν yελιδ6νι, παyc|lνι, πεqιατ6qι, xoυqotνα,π{qδιxα, νεq6xoτα, ιllαqονι, αηδ6vι xαι x6ταυQαg' ευq6θη δε τoπαιδ[ να παlζει με εvν6'α πεqιατ6ρια επ[ τηg xλlνηg τoυ. Ενcb ηΣi6υλλα περιπoι6ταy τo παιδ[ πoυ ευQLσ21,6ταν πληαlov τωy πεQι-oτεριcbv, xατελfiQθη απo 6xαταoι1) 1{αι εμπ'ιlεdoθηxε τα 6πη τηg'

(EυαταΘιog , Παqεx6oλαi ειg τηv oδ6ααεLαν,2,11, 19)

Η μoναδιxη αυτη μαqτυqiα τoυ Eυoταθ(oυ πqoθq1εται απ6 τoγ πQoγε_

νθoτερo τoυ Αλ6ξανδρo τoν Πdφιo χαι μαζ απoxαλυπτει 6τι μ(α απo τι;Σi,βυλλεg ηταν υπεriθυνη γtα την αγατQoφτ] xαι την διαπαιδαγΦγηoη τoυ

μιxρoυ oμηqoυ τoγ oπoio βυξαινε o1ι με γdλα, αλλα με μ6λι!Καπoια νυ1τα o μιxρ6g oμηρog dq1ιοε να oφυq[,ξει με τηγ φωνη ενν€α

διαφoρετιxιilν πτηνιilν. oι ενγ6α διαφoqετιxo[ η1oι σχετιξoνται με τιζ ηχo-

βoλ|εg χαι τιζ η1oδoνητιx6g oυ1νoτητεζ, πoυ βαoiξoνται oτιg oxτdβεg xαιτιg εννεαδεζ. o oμηqog riταν γνιbοτηg τωγ ηχoφασματιxι(lν oυ1νoτητων oιoπoiεg o1ετiξoνται με τoγ dqqητo ηxo τoυ Θεoυ.

Tην ο16αη τoυ oμrjqoυ με μiα δευτεqη Σiβυλλα, την μαντιοοα Δαφνη.

xαταγqdφει xαι o Δι6δωρog o Σιxελιιilτηg. Η Δαφνη r]ταν x6qη τoυ μdντηTειρεο[α xαι εξdoxηoε τηγ μαγτι'ιiτηζ τθxνη οτoυg Δελφoυg.

TΩN ΣΙBYΛΛΩN EΓKΩMΙA KΑΙ MΑPT\?ΙAΙ EK TΩN πΑΛΑΙe2N ΣYΓΓΡAΦEΩN

Mε αξιoθα{μαoτoν Qdαιv, 6yραψε xαθε εiδoυg yqηoμodg, διαQo-qετιxodg ωζ πQoζ την απ6δoα[v τουE. απ6 τηv oπoiαν λ6uε 6τι xαιo πoιητrjg oμηQog πηqε πoλλα oτoιyεiα δια yα ατoλloει τηv [διατην πolηoiv τoυ' Επειδrj πoλλ6g Φoq6s αυτrj ευqιox6ταν ειE θε'ixην6xclταoιν, xαι επειδrj διετtπωvε yqηαμo{E' λ6νε 6τι ouoμαoθηxεΣ16υλλα' δηλαδrj τo vα εxQqαζεoαι θεixd' με την yλtbooα υπαqyειειζ τηy oι6υλλιxfiν ox{'ψιu.

(Δι6δ. Σιxελιιilτηg, Bι6λιoθrjxη, 4, 66, 6)

Την πιo εξθxoυoα θ6oη μεταξυ των Σιβυλλιbν xατ€1ει αδιαμφιoβητητα ηΣ(,βυλλα η Eqυθqαiα η oπoiα, xατd' την επιxρατ6oτεqη εxδo1η, ηταν x6ρητoυ Απoλλωνog. H Σ[βυλλα τqoφ6g τoυ oμηρoυ, η oπoiα τ]ταν επiοηg xoρητoυ Ωρoυ-Aπ6λλωνog, εiγαι πιθαγoγ γα ταυτ(,ξεται με τηγ Σ(,βυλλα τηνEρυθραiα.

Kατd τογ Ηqαxλειτo η Eρυθqαiα ηταν xoρη τηg Λαμ(,αg, τηE x6ρηE τoυΠooειδιilγoζ. Στo λεξιπo Σoυδα επιβεβαιιilνεται η απoψη τoυ Hραxλεiτoυ,zαΘωg αναφ69εται oτι η Eqυθρα|α, ofμφωγα με την επιxρατ6oτεqη εxδoxη,{ταν xoρη τoυ Απ6λλωνoζ χαι τηg Λαμiαg, εγιil xατ' dλλoυE xoρη τoυΑριoτoxqdτoυζ, τoυ Kqιναγ6qoυ, τoυ Eqμ[ππoυ t] xαπoιoυ βooxoυ Θεoδω-Qoυ.

Στo λεξιπo αναφ6qεται 6τι η Eqυθqαiα 6ξηαε την επo1η τoυ Tρωιxoυτoλ€μoυ, εγιb o Παυoανlαg oτα Φωxικα τoυ αναφθqει oτι η Eqυθραiα 6ξηαε;τQo τoυ Tρωιxoυ πoλ6μoυ o oπolog δεγ επιτελ6στηχε τo \.200π. X.,6πωgυτoατηρlξoυγ oι πεQισο6τερoι ιoτoqιxo(, αλλd πεq(, τo 3.OOO π. X.. Mηνi-ηομoνε|τε 6τι πqιν τιζ ανασχαφ6g τηg Tqoiαg, oι επιφαν6oτεqoι αq1αιoλo-?oι χαι ιοτoqιxoi, Θεωqoυoαν dτι o Tqωιπog πoλεμog υπηqxε μ6νoν oτηνφανταoiα τoυ oμηgoυ. Eαγ oι (,διoι γνιilριξαν τoυg Σιβυλλιxoιig Xqηoμοfg,θα εξαπqiβωναγ τιζ αληΘινθg μαqτυqiεg τoυ oμτ]ρoυ, πoλυ πριν θλθoυν oτoφωE τα ευρr]ματα απo τιg αναoxαφ6g τoυ E. Σλr]μαν τo 1870.

Η μαqτυρ(,α τoυ Παυοαγ(,α, 6τι η Eqυθqαiα θξηoε πqo τoυ Tρωιxoυτoλθμoυ, επιβεβαιιilνεται χαι απ6 απoοπασμα τηζ Χρoνoyqαφlαg τoυ\{αλαλα πoυ 6xει τ]δη πqoαναφεqθε(, oυμφωνα με τo oπo[o η Εqυθqαi,αεξηoε xατα την (,δια επo1η με τoυζ AqγoναliτεE χαι τoγ βαoιλια Tριilo, τoνιδρυτη τηg Tgo[αg.

Η οπoυδαιoτεqη oμωg μαqτυρ(,α περi τηg αρ1αι6τητα9 τηg Σiβυλλαg τηgEqυθqαiαg 6qxεται απd τoγ M6γα Αθαναoιo, o oπolog αξιιbθηxε Πατριαρ-7η; Αλεξανδqε(,αg oε ηλιπiα μoλιg 33 ετιilν. E(ναι γνωοτ6g o αγιilναζ τoυΑγ[oυ εγαντioν τηg αiρεoηg τoυ Αqεioυ. Mεταξri τωγ επιχειQημdτων πoυ7qηοιμoπoiηοε δια να φανεqιboει στoγ Αρειo τoν Λ6γo τηg Aληθεiαg, ητανΖαι oι 1qηομo[ τηg Σ(,βυλλαg τηg Εqυθqαiαg, την oπoiα o Aγιog Αθαναoιoq

3M TΑ ΑPXElA THΣ XΑMENHΣ ΓNΩΣHΣ

τoπoθετει χQoγιχd τQειζ χιλιαδεg xq6νια πqιν απ6 την επo1η τoυ, δηλαδτ]

περ(, τo 2.1oo π.Χ. l

"Axoυε δi1 oδν μιxρ6ν δπooycbν τα fυτα, cλ dνooιε "Aρειε, xαl αdνεgτrjν ααδτoi d'yοιαν. cld δ6' fυ παντωy xηδεμcbν θε6g, ε'ι)μενrjg εΤηq τQλεyoμ6νφ, εi πtoτεωE '6yoιτo' Bycb yd'q δ α6E &νθqωπog'[λειι 'iyων

τfiν παqα αoδ πρoμfiθειαν xαl iξ 'ΕλληvιxηE xαi ix PωμαixfiEγQαφηζ πανυ d'qyαιοτατηg ααφ6E d"πoδε[ξω τrjν'Aqεloυ μαν[ανπq6 τqιoyιλiωy που iτ6y δπ6 τfig'ΕqυθqαiαE πqoqρηθεTααy τε κα[πqoφημιoθεTααν.

Axoυyε λoιπ6v αφod δι' oλlyo αvoιξεg τα αυτιd' αoυ, ααεβfi Aρειε,και xαταλαβε την αφqoαdνην σoυ' συ δε Θε6 πoυ φQoyτlξειq δι'6λoυg, μαxαqι να ε[ααι ευvoικ6g δι' αυτoy πoυ λ6yεται, εαν διαxα-τ6yεται απ6 πloτη. Δι6τι εyc|l o διx6g cloυ ανθρωπog 6yoνταEευoπλαyv[α, τηv απ6 μ6ρουE ooυ πq6νοια θα απoδεtξω xαθαqα xαιαπ6 Pωμα'ixi yq"φi xαι απ6 Ελληvικrj yaαφi παqα πoλ{ αqyαiατην μαvlα τoυ Aqεloυ' πoυ πQoελ6yθη 2lαι' εJτQoφητε{θη απ6 τηνΕqυθqαiα πqo τqιcbν yιλιαδωv πεqlπoυ ετcbν.

(Αγιog Aθαναοιog, De decretis Nicαemαe Synodi,4Ο' 18)

Αν xαι τo bνoμα τηg Σiβυλλαζ ηταγ Hqoφiλη, επoνoμαoθηxε Eqυθqαiαδιoτι γεννηθηxε oτoν τ6πo τωγ Eqυθqιbν πoυ oγoμαξ6ταν Bαττoι, αργoτεραoμωg ωg π6λη πηqε την oγoμασiα Eqυθq6g . ΒτιτoE απo Ερυθραiα, την απo-παλoυoαγ Σιxελη, Σαqδανη, Γεqγιθ(,α, Poδiα, Λ(,βυοοα, Λευxανη xαι Σαμiα.

oι Δfiλιoι θυμo'ιiνται xαι 6yαν dμνo τηg yυναlxαg αυτfig δια τoνAπ6λλωvα. ΕιE το πο[ημα τηg ouομαξεL τoy εαυτ6 τηg 6yι μ6νoνHρoQ[λη, αλλα xαι Aρτεμη xαι λ6'ει πωg εiναι ν6μιμη odζυyog τουAπ6λλcυvog, αλλoτε 6μωE αδελQfi τoυ και αλλoτε x6ρη τoυ.

(Παυοανiα g, Φ ωxιxd', 12, 2)

Πρoφανιilg oι xατoιxoι τηg Δηλoυ αναφ6ρoνταt στLζ δυo διαφoqετιx6EΣ(,βυλλεg, την Αρτεμη χαL τηγ Hρoφiλη Eρυθρα[,α' απo τιζ oπoiεg η πqιbτη

ηταν αδελφη τoυ Απ6λλωνo9 xαι η δευτεqη xoqη τoυ.Mε την Eρυθρα(,α Σ(,βυλλα γνωqιξoταν xαι o Θαληg o Mιληοιog.

Κατ' αυτodζ τoυζ yρ6νουE o Θαλiγg o Mιλfiαιog απε6[cυαε oτηνT6νεδo xαι yνωριζoταν με τηv Σ16υλλα την Εqυθqαtα.

(Θαληg, Testimoniα, Aπ6οπ. 8, 3)

Eπιπλ6oγ, ουμφωνα με τoγ Hρdxλειτo, η Eqυθqαiα πρoφητευε επi xiλια6τη με την βoηθεια τoυ Θεof.

H Σ[6υλλα μαιv6μενη xατα τol' Hqαxλειτo' μιλrilνταE δια ylλια 6τη

με τηy 6oi7θεια του θεοd, λ6ει αy6λαατα, αxαλλδππτα xαι αxατα-

ΤΩN ΣΙBYΛΛC2N EΓKΩMΙΑ KΑΙ MΑPT\?ΙAΙ ΕΚ Te2N ΠΑΛΑΙΩN ΣYΓΓPAΦEΩN

ληπτα πρd'yματα'(Πλoυταρ1oE, Πεql τo6 μfi yqd'v Ξμμετqα τrjv Πυθtαν, 397, A, 9)

To iδιo αναφ6qει xαι o Φλ6γων:

o Aρyανθr[lνιog o 6ααιλιαg τωv Tαρτηo[ωv, 6πωE αQηyε[ται οHρ6δoτoE xαι ο Avαxq6ων o ποιητrjg, 6ξηoε 150 6τη' H Σi'6υλλα ηΕqυθqαlα 6ξηoε λiyo πqιν oυμπληqωθo.ιju τα ylλια 6τη.

(Φλ6γων, Aπoαπααματα, 37, 92)

Tα oυμπεgασματα διxd ααg.o Αqιoτoτ6ληE μαζ πληqoφoqεi 6τι η Eqυθqα[α 6ξηοε πoλλα 1ρoνια

οτην Ktiμη τηg Ιταλiαg, oπoυ χαι επoγoμ6oτη,ιε Kυμαiα, εγιb oτo λεξιx6Σofδα αναφ6qεται 6τι η Eqυθqα[α oνoμαξ6ταν xαι Σαμ[α. o Παυoανiαgιια; επιβεβαιιilγει xαι αυτ6ζ oτι η Eqυθqαiα 6ξηoε τo μεγαλtiτεqo τμημα τηg]ιυηg τηE oτην Σαμo (Φωxιιιd,, |2' 5).

Η Σαμ(α Σ(βυλλα ε(,ναι γνωoτη με τo 6νoμα Φυτιδ, η oQθoτεQα Φoιτιil,cιτ6 τη λ6ξη φo[τoE, πoυ δηλιbνεt τηγ πεqιπλdνηoη, ιδiωg τoυ γoυ. Oι νεo-τεqoι μελετητθg τηg Σαμoυ θεωqoυν oτι η xατoιxlα τηg βριox6ταν oτo oπη-i-αιoν τηg Παναγiαg Σπηλιανr]g(5) τo oπoio πιθαγ6γ να ταυτiξεται χαι με τocιντqo τoυ Πυθαγoρα, oriμφωνα με τιζ μαqτυqi,εE τoυ γεoπλατωνιxo{ φιλo-ooφoυ Πoqφυρ(,oυ.

Eνδιαφ6ρoν παqoυοιdξει χαι η αναφoρd τoυ Συμεων ΛoγoΘ6τη τουMεταφqαoτη (o οημαντιxoτερog των Συναξαqιoτιilν τoυ Bυξαντ(oυ), ουμ-φωγα με την oπo|α η Σαμ|α Σ(,βυλλα ξorioε 6ταν xτioτηxε η πoλη Bυξdντιo,η πεqiφημη αq1α[α απoιnιtα των Mεγαρ6ων' η oπoiα μετατρdπηxε απo τoγM€γα Kωνoταγτ|γo αε πqωτεtioυσα τηζ αυτoχQατoQ(αg τoυ, αφoυ αναxτi,-στηχε χαι oνoμαoτηxε Kωγoταγτινoυπoλιg.

Κατα τo{τoυE τodg yq6νoυg Σiβυλλα iν Σαμφ iyνωρiξετo, xαl τ6Βυξαντιoν ixτlαθη δπ6 Mεyαq6ων.(Συμειbν Λογoθ6τηE, Λ6oντog Γqαμματιxo'ι3 Χqovoyqαφiα, oε}'. 37)

F'xτog απo τη νηοo Σdμo, o Παυοαν|αg αναφ6qει 6τι η Eρυθραiα €ξηoεοτην Αλεξανδqεια τηg Tqωdδoζ, στηγ Kλαρo τηg Koλοφιilνog, oτην ΔηλoΖαι στoυζ ΔελφoriE' οε τ6ooεριg δηλαδη τ6πoυE oπoυ υπηq1αν τα μεγαλfτε-ρα ιερα τoυ Απoλλωνog. Απo την Kλdρo τηg Koλoφcilναg, oτην oπoiα o.{πoλλωγ επoνoμαξoταν Kλαgιog, δ6θηxε η πqoφητεiα oμoλoγ[α, 6τι oιoλυμπιoι ε|ναι μιxqo μθQoζ αγγθλων τoυ Θεotj. Eiγαι πιθαγ6 η πρoφητε(,α

ι5) To οπηλαιo τηg Σiβυλλαg βρioxεται πανω απ6 τo Πυθαγ6qειo τηg Σαμoυ }-{αι απoτε-i-εi ιερ6 πqooxliνημα τηg ΠαναγiαE τηg Σπηλιανηg, τo σημαγτιx6τερo πqooxυνημα τηgνηοoυ.

306 TA ΑPXEΙA TΗΣ XΑMENΗΣ ΓNΩΣHΣ

τoυ Απoλλωγoζ γα δoθηxε στoυζ xατoixoυg τηg Kλαρoυ, απo την ι6ρεια τoυ

Eρυθραiα, θα μπoqoliοε 6μω9 να 61ει δoθε[ xαι απo μ|α δειiτεqη Σiβυλλαπoυ 6ξηοε επioηg οτην Κλαρo τηζ KoλoφιilναE, η oπoiα oνoμαξ6ται'Λαμπoυoα xαι ηταν x6qη τoυ μdντη Κdλxα.

Η Eρυθqαi,α ηταν ιθqεια τoυ Απoλλωνoζ χαι οτo πεq(,φημo μαντεio τωι'Δελφcilν. Σε απoοτααη λ(,γων μθτqων απ6 τo μαντε[o υπηρ1ε βqαxog απo τoι'oπο(oγ 6ψαλλε τoυζ χQησμoυE τηg. Toν βqd1o αυτ6γ oεβdoτηxαν oλoι oιεπιδqoμεig πoυ π6qαoαγ απo τoυg Δελφorig.

Kατα τoγ Παυοανiα, o ταφog τηg βqιox6ταγ στo αλoog τoυ Σμινθθω;Aπoλλωνog oτην Αλεξανδgεια τηg Tqωαδoζ(6). Στηγ ατriλη πoυ βqιoxoται'πdγω απ6 τoν τdφo τηg υπηρ1ε επιγqαφη πoυ επιβεβαLωγε 6τι η Eqυθρα(α

ηταν ιθqεια xαι πqoφητισσα τoυ Απoλλωνog:"Ε[μαι εyω, η dαφαλτη πρoφητιooα τoυ Φo[,βoυ Σiβυλλα, xρυμμ6νη ιιατιυ

απ6 τoν π6'τρtνoν αυτoν ταφoν, παρθΕνog με φωνη πριν, τιbρα 6μω9 διαπαντα dφωνη, πoυ εξαιτ(,αζ μLαζ μo('qαg oτιβαρηg βρixα τα δεoμα τoιjτα''.

Σxετιxα με τηγ xαταγωγη τηg Eqυθqαiαg xαι τoν τρoπo με τoγ oπoloεμφαν(,οθηxε μεταξυ των ανθqιδπων, εξαιρετιxo ενδιαφθqoν παρoυoιdξoυνχαι τα o1oλια τoυ Eqμε(,α ειζ τoν Φα(,δρoν τoυ Πλdτωνog.

{6) Κατα τi7ν παραδoαιν' δ M6yαgAλ6ξανδρog' 6ταu dπεβιβdιlθη εig την Mιxqαoιατιxιjι'dxτiγν πληoloν τfig TρoiαE, iν6πειξεν εig τfiν γijν τ6 d'x6ντι6y τoυ xαi ΒxεΤ d'νηy6ρθη i1

φεριbυυμog π6λι9 Aλεξανδqεια f1 Tρωαg."ΙΙ θloιg τfig Aλεξανδρεια6 ταiτηE Ξyει τα xατωθι yεωμετριxα - yεωδαιτιxα χαQα2lτηQr

ατιxd' Βπi τoi yεαlyραφιxoδ yαqτoυ:.'Εαν μ! xlντρον τfiν πρωτε6oυoαι, Π6λλαιl τfig Mαxεδον[αg xα| dxτlνα τy'1ν dπ6oταoιl'ΠlλλαE -AθηνιΙ'lu (NαoE'oλυμπ[oυ Δι69) γραφοlμεν περιφ6ρειαν αiiτη δι6ρyεται dπ6 τιjι'Aλεξανδρειαν τflE TρωαδoE, oυμβoλiζουoα oioνεl την μεταφoραν τoδ"Ελληνιxoi Πyει1'

ματog εiE τfiν Mιxqαν Aα[αy..'Εαν μ6 x!ντρoν τrjν ΔωδcΙνην xαl d'xτlyα τi7ν c)"π6αταoιν Διυδιbνηg - Δfiλoυ yqαφιυμει'

περιφ!ρειαν, αδτη δι!ρyεται d'π6 τi1ν Aλεξανδρεκιν τfig Tqιυαδoq..'Εαν μl x6ντρoν τi7ν νηoον Δijλoν xαl d'xτlyα τi7ν d'π6oτααιν Δfiλoυ - Δελφδν, γρα4'ιυ'μεν περιφ6qειαν, α8τη διtqyεται Βπloηg d'π6 την Aλεξανδqειαν τijE Tqω6"δοg.. 'H εiθεiα Π6λλαE - Aλεξανδρεlαg τijE Tρωαδog, προεxτεινομ{vη, oυναντd' τηι'Aλεξανδρ6τταν τfig'Ιooοi, '!νθα Ξy6vετo i μoxη τfig'Ιooo6, xαl fiv €ι'νi1yειρεν δ M6yα3Aλ!'ξανδρog.. 'Η Aλεξανδρεια τijg Aiydπτoυ xαi fi Aλεξανδq6ττα τfiE'Ιoαoδ dπ6yoυν Ξξ [oου c1π6 τιjν

Πlλλαν τijg Mαxεδoνlαg (xι|xλog M. Aλεξανδqoυ)."o iπoλoyιoμ6g τdlν τεqαατlοlν dπo'oτααειυν α8τ6ν Βy!'νετo πρoφαvιυg δι' dyνωατoυ dατρoνoμιxηE μεθ6δoυ xαl Βλαμβανo'ντo δ6 αημεTα dναφoραg τα παλαια παναρyαια'Ιερα τfig'ΕλλαδοE' Καl i μαyη τfig'Ιooοt.πιθαvrbτατα, Βy6νετo Βπi yεωδαιτιxιυE xαl yεωμετqιxιllg xαθιυριoμ!νoυ oημεlου, δι' δ zαιδ Aλ!ξανδρog Βyxατεoταθη μ! τα oτqατεdματα του εiE τ6 oημεToν ΒxεTνo xαl dν6μεvε τliι'Βπlθεoιν τo6 Δαρεioυ.(Θ. Mανιιig, Tα d'γvιυoτα μεyαλoυρyfiματα τc?lν dqyαiων'Ελhjνων, oελ. 41)

ΤΓ2NΣΙBYΛΛeiNEΓKΩMΙAKΑΙMΑPT\?ΙAΙEKTe2NΠΑΛΑΙΩNΣYΓΓPAΦEΩN 3o'7

λ6yoυoι δ6 αiτfiν ε0θ{g πqoελθoioαν' ?τQoει?τεTν iξ 6vdματog 6xd'-ατoυ, xαl'6μμετqα φθ6yξααθαι, xαl Βv βqαyεT χQ6yφ τ6λειoν ε1δoEd'νθρcbπου λαβεTν.

Λ6νε 6μcυg 6τι μ6λιE αυτ{1 {7λθε, πqoφfiτευαε αμ6oω9 περ[ τoυ oν6-ματoζ τoυ xαθεy6g xαι μιλo{oε 6μμετρα, xαι 6τι 6λαβε oε odντoμοyq6vo τ6λεια μoaφι ανθρcllπου'

(Eρμεiαg, Σy6λια ει'ζ τo1', Φα[δqoν, oελ. 94)

oι πqoxαταxλυομια(oι Σιβυλλιxoi 1qηομοi, oπωg xαι τα Eqμητιxα xεL-

μενα, διαοιbθηxαν αq1ιxα οτην A(γυπτo η oπo[,α 6μεινε ανθπαφη απ6 τoγz.αταxλυoμo τoυ Δευxαλiωνog. o Eqμηg παq6δωoε στoυζ Αιγυπτioυg τηνιεqoγλυφιxτ] γaαφη ιboτε γα διατηρηθεi η γνιiloη, χωQιζ να υπαρxει o xiγδυ-γoζ γα απoλεοθεi. 'oπωg o Xριοτog δεν 6γqαψε τiπoτε αλλα δiδαξε, ι1τσι xαιτo φωζ τoυ ηλιoυ, δεν 1ρειdξεται να τo φωτoγQαφηoειE δια γα το 6xειg. Φ6γ-

γει απ6 μ6νo τoυ. Η γνιiloη oτην αρ1αiα Α[γυπτo ηταν oπαρμ6νη παντoυ, οετ€τρεg, επιγqαφ6g, μνημεiα, πυgαμ(δεg xαι ηταν φανερη oε 6λoυg'οπωE τoΠνειiμα τoυ Θεoυ, πoυ δεν εiναι xρυμμ6γo αλλα εiναι διαxυτo.

Η γνιilαη ηταν φανεqη μπqooτd οτα ματια 6λωγ, 6πqεπε 6μω9 oι ανθqω-;τoι γα γνωqiξoυν τoυg ανdλoγoυg xιbδιxεζ χαt δια να γνωq(ξει xdπoιogτoυg oqθoυE xιbδιxεg, 6πqεπε γα θ6oει oε πειθαρxiα την διανoιd τoυ, 6xo-\ταζ την oqθη λατqε|α πqog τoγ Θεο. Η λατρεi,α πoυ διθπεται απ6 π|oτη,τρoτqθπει τoν dνθqωπo να μελετησει τιζ γQαφθζ δια γα πληοιαoει τo Θεioν._\υτoE ηταν xαι o λογog fπαρξηE των xωδιxιilν xαι 6xι δια γα εμπoδ|ooυντoυg ανθqιbπoυζ γα πqoοεγγiοoυγ τηγ γνιilοη, αλλd αγτ(,θετα δια να ξε1ωq[-σoυγ τoυζ εαυτoυg τoυg απo τoυg αμαθε|g xαι να γ|νoυν οι διαxεxριμ6νoιτου πνειiματog.

O Διoγιjoιog Aλιxαqναoευg αλλd xαι o Mdqxog Αντ[,μαxoζ μαζ πληqo-

φogoυν oτι τα βιβλiα oλωγ τωγ Σιβυλλιbν ε|1αν oυγxεντqωθε[ στo εσωτεQι-zo τoυ γαoυ τoυ Διog, oτoν KαπιτωλLγo λ6φo τηg Ριbμηg. Mεταξυ τωγ χQη-ομιbν αυτιilν, μoνoν oι 1ρηομo( τηg Eqυθqα(,αg ηταν επιγεγQαμμ6νoι με τoδνομd τηg.

oι |διoι χQηoμo|, εxτog απo τoγ γα6 τoυ Kαπιτωλiνoυ Διog, διααιbθη-zαν }1"αL οτoν θηoαυQ6 των Σιxυων[,ων στoυζ Δελφoυg, θνα ναooxημo oιχo-δoμημα τo oπoio φιλoξενoυoε τα αφιεριδματα πoυ δiδoγταγ πqog τιμην τoυ_\τoλλωνog.

ΒxεT τolνυv εδqηclετε yεyqαμμ6νoν, δg i,v τcp Σιxυωvlωv θηoαυqQyqυαoδν d'y{'xειτo βιβλioν'Aqιoτoμαyηg d.vαθημα τηζ'Εqυθqαlαgiπιxζl ... ποnjματι δlg"Ιαθμια, νενιxηxυ[αE.

Εxεi λoιπ6ν θα βρεtτε yραμμ6νo, 6πωE oτov θηααυρ6 των Σιxυω-

TA APXΕΙΑ THΣ XΑMENHΣ ΓNΩΣHΣ

νtων ευqιoxοται' yqυα6 βιβλi'o με επιx6 πoiημα τηE Εqυθqαiα;αφι6ρωμα τηE Aqιoτoμαxηs πoυ εlyε νιxrjαει δι3ο φορ6g oτα'Ιαθμια.

(Πλoυταq1oE, Συμπooιαxrbν βιβλiο π6μπτο' θ6μα β'l

oι 1ρηoμoi τηg Eqυθqαiαg Σ[βυλλαg ηταν o πoλυτιμ6τεqog θηοαυρo;

τoυ Θηoαυqotj των Σιxυωνiωγ xαι ηταν 1αqαγμθνoι επdγω οε φ{λλα απo

1qυο6 τιαι oγι oε φυλλα απ6 xαλx6 6πωE oι 1αλxινoι πriλινδqoι τoυ Koυμ-qdν. oι xqηομoi αυτo[ πoυ, εxτ6g απ6 τoυE Δελφoυg, φυλdοοoγταγ πQo

2'600 ετων εντ69 λ(θινηg λαqναxαg η oπoiα εφqoυqε[τo απ6 δ6xα εν6πλoυ;dνδρεg oτo αδυτoγ τoυ γαot] του Kαπιτωλiνoυ Διog' φανεριbνογται χαιπαλι π8oζ δ6ξαν τoυ Kυqioυ ημιilν Ιηοori Xqιατoιi.

Γxραβoιiρεg τoυ 1599απo την Παριαινη oυλλoγη

Σ ιβυλλ ιαxo (' X qηα μo (''

Σ[βυλλα η Εqυθρα|'α

Σtβυλλα η Δελφi,q

ΣLβυλλα η Σαμ(α

Σ(,βυλλα η Ευρωπα[α

Σ('βυλλα η Περoi'g

Σ[βυλλα Κoυμανα

Σ('βυλλα η ΛLβυooα

Σ[βυλλα η Ελληoπoντi,α

Σi,βυλλα η ΚιμμEρια

Σ(,βυλλα Tιβoιlρτ[,να

..,j: λ\ l

F,γfrF

δyt.qrζ}

A' ;:.

'WΨ'

H Σiβιlλλα η Εριlθραiβ με αμνιi στην α)/χαλια τι]ζ. oπωζ o χQL('φoQoζ Ερμis' ετoι xcl.ι l

Ε1ιlθραi'α ιιπηρετclιioε τιlν Καλι1 Πι'lιμενα Ιηoιlυ Xριατo. Γxρα|)oι\ρα τoιl 1677 (Serι'aril

Gallaei . Dissertationes de Sibyllis).

L5. ΣΙBYΛΛΙKOΙ xPtΙΣMoΙ

Aναλoγωg με την επo1η, τoγ γεωγQαφιxo τ6πo χαι τtζ oυνθηxεg πoυ επι-zqατofοαν στηγ αQχαtoτητα, διαφoρα oxληQα xαι αγθεxτιtι"α νχιγ'α χQησι-ιoπoιηθηxαν για γqαφη, 6πω9 η π6τqα, τo ξυλo, τo μ€ταλλo. τo ελεφαντo-δoγτo xαι o πηλog. o Παυοανiαg αναφ6qει oτι ε|δε τo 6ργo τoυ HοιoδoυΕργα x,αι Hμiραι γα εiγαι xαραγμ6νo επd'γω οε μoλυβδo.

Κα[ μοι μ6λυβδoν iδεlκvυααv' Ξ'vθα i nηyi' τα πoλλα δπ6 τoi yq6-νoυ λελυμααμ!'νον' Εyytyqαπται δ6 αι3τQ τα''Εqyα.

(Παυοανiαg, Ελλd"δoE Περιfiyηoιg, 9, 31, 4)

Ετιτog απo τα φfλλα μoλυβδoυ η xαλxof (xfλινδρog Koυμqdν), διαδε-δομ6νη ηταν η γaαφη οε ξυλινεg πιναx|δεg χαι σε λ|θινεg πλαxεg. To πιo δια-δεδoμ6νo oμωg υλιx6 γaαφηζ oε ολη την xλαoιxη αq1αι6τητα ηταν o παπυ-Qoζ' τoυ oπo|oυ η χaηση ξεxiνηoε την 4η π.X. 1ιλιετiα. oι παπυqoι ηταντυλιγμ€νoι γυρω απ6 μiα ξυλινη η xoxαλιγη qαβδo χαι τo μηχoζ τoυg oυ1ναΞετεqνoυoε αxoμη χαι τα π6ντε μ6τρα. oι xr]λινδqoι απo παπυqo απετ6λε-σαγ τo xυριoτεqo μ6oo για τη διdδooη χαι τηγ αντιγqαφη τηζ Eλληγιxliζ',,qαμματε[αζ, μ6χQι χαt τα τ6λη τoυ 2oυ αι. μ.X. Tην επoχη αυτη o πdπυqogιιq1[ξει oταδιαπα γα αγτιxαθ[oταται απo την πεqγαμηνη, εγιil oι xυλινδqoιιιρ1[ξoυν να παQαχωqoυν την θ6αη τoυg στoυζ xιbδιxεg' αγτ[, γα τυλiγoυν τα

φυλλα oε μεγαλα qoλα, αρxιοαγ γα ουγxqoτoυν τεfxη oπωg τα oημερινα

βιβλ(,α.Tα τευxη αυτα oνoμαστηχαγ xιbδιxεg, εixαν εξιbφυλλα απo ξυλo επενδε-

δυμ6γo με δ6qμα xαι απoτελoυoαν 6να αρτιo οιilμα xειρoγρdφων φυλλων,oυνηθωg απo πεqγαμηνη, πρo'ιoν μιαg πoλυδdπανηg xαι 1ρoνoβoqαg διαδι-zααLαg.

Η αναxαλυψη τηζ περγαμηνηg oφεiλεται ατoν βαοιλ6α τηg Πεqγαμoυ,Ευμθνιo B' , o oπoloζ στιζ αQχ6ζ τoυ 2oυ αι. π.X. επε1ε(ρηαε να δημιoυργη-οει βιβλιoθηxη ιxανη γα επιoxιασει τη Bιβλιoθηxη τηg Αλεξανδρειαg. oιτεqγαμην6g ηταν ιαταoπευαομ6νεE απo δ6Qματα ξιbων, xυ8iωζ μoο1αριof,

316 TΑ ΑPXEΙA THΣ XΑMENHΣ ΓNΩΣΗΣ

xατσLxαζ χαι αQγιoυ. To δ6ρμα τoυ ξωoυ π6βoνταν σε μεμoγωμθνα φυλλα,τα oπoiα 6πειτα απo διαδoxιxα oτdδια xατεργαo(αζ oxηματιξαν τo τειixog

oτo επιθυμητo μθγεθog. Η πεqγαμηνη 6λαβε την oνoμασi,α τηg απo την π6λη

τηE Πεqγdμoυ στηγ oπo|α τελειoπoιηθηxε η επεξεqγααiα τηζ χαι εδqαιιilθη-

xε τo εμπ69ιo τηg, με οxoπo xυρ|ωg τηγ αντιγQαφη των αq1αiων συγγQαμ-

ματων.Κατd τoυg πQι(lτoυζ χQιστιανtχofg αιιδνεg oι Σιβυλλιxo[ 1qηoμo[ αqxι-

σαγ γα γiνoνται αντιxεiμενo μελ6τηg χαt αγτιγQαφηg απ6 τoυg πριilτoυg

Xριoτιανoυg Πατ6qεg, Aγioυg χαt ιστoQιχoυg. H πριilτη μετd Xqιατ6γ αγα-

φoρα oτoυg 1qηoμoυg, γiνεται απo μαθητη τoυ Xqιoτoυ! Αxoλoυθoιiγ οι

μαqτυqiεE τoυ Πλoυταρ1oυ. τoυ Αγioυ Ιoυoτiνoυ, τoυ Παυoαγiα, τoυ

Kλημεντog τoυ Αλεξανδq6ωg χαι τoυ Ευoεβioυ Καιοαρε[αE.o ΚλημηE o Αλεξανδqεrig διετ6λεoε xαθηγητηg xαι μετ6πειτα διευθυντη;

τηg oxoληg τηg Αλεξdνδqειαg, εγιδ o Eπioxoπog Kαιoαqεiαg Eυο6βιoE -

oπωg xαι o Ωqιγ6νη9- εixε υπo την επoπτεiαγ τoυ τo μεγαλιiτεqo βιβλιoγρα-φιxo εργαoτηqιo αντιγaαφηζ xειρoγqαφωγ οτo oπoio εργdξoνταν oι xαλt-τερoι xαλλιγραφoι τηg επoxηg.

oταν περi τo 33O μ.X. o M€γαg Kωγαταγτ[,νog θθληoε να εφoδιααει τι1

μεγαλεg Exxληo|εg τηζ αυτoχQατoρlαg τoυ με xε[μενα τηg Αγ(αg Γoαφη:.

ανθθεοε oτoν Eυo6βιo να ετoιμdοει πενηντα 1ειqoγqαφoυg xιilδιxεg απo περ-

γαμηγη. Exτ6g απ' αυτην την παQαγγελiα, την iδια επoχη o Eυο6βιog, αυ','-

γqdφει τo 6qγo Ειg τoν β(,oν Κωνoταντlνoυ πoυ 61ει ωg αντιπε(,μενo τoν βiοτoυ Mεγdλoυ Kωγοταγτiγoυ.

Σε τoυτo το 6ργo, o Eυο6βιog xαταγqαφει τoυζ χQησμoιig τηg Σiβυλλα;τηg Eqυθρα(,αg, την oπo[α επαιγε( xαι απoxαλε(, θεoπγευοτη χαt μαxαqια. Ηι6ρεια τoυ Απ6λλωγoζ πQoεφητευoε απ6 την αq1αιoτητα την 'Eλευοη του

Xριοτof στηγ γη' τoυg 6o1ατoυg Nαιqofg τoυ Αντι1qiοτoυ, την Δευτθ9cι

Παρoυoiα τoυ Xqιοτoυ xαι την Tελιxη Kρioη ξιbγτωγ xαι νεxριilν...'

ΣΙBYΛΛΙKoΙ XΡHΣMOΙ

Xρηομ6g Σ[βυλλαg τηE Eρυθqαiαg με αxqooτι1|δα,ΙHΣoYΣ XPEΙΣTOΣ ΘEoY YΙoΣ ΣΩTΗP ΣTAYPOΣ.

απo τo 6qγo τoυ Eυoεβ[oυ,ΕιE τoν β('oν Κωναταντ['νoυ.

Παρiοτατo δ6 μoι xαi τiγ Aπoμi'νει εig Βμ6 να d'yαxαλiαω εig τηvαλλoδαπδγ τι μαqτυρrιδν τ{g τoδ μνημηv xαl xαπoιo μ6qos iι'πo ταg ξtvαgΧqιoτoi Θε6τητo9 μαqτυqlαg αyετιxι7lg μ6 τrjν θεoτητα τoiαπoμvημoνεrοαι' θx γαρ τoι Χqιoτoσ' διοτι c1'x6μη xαi d'π6 α8ταg,τoυτωγ δηλoν6τι xα[ f τΦν αδτol πoυ βλαoφημo6ν' yνωqlξoυν τrjv

βi.ααφημotγτωγ αiτ6γ διαγoια iπαqξιν το6 iδloυ τo6 Θεol xαl τoσ παι-oiδεγ αrjτ6γ θε6γ δγτα xαi θεoi δ6g τoυ, Βαy πιoτευoυν εig τoυg λ6yoυgταΙδα, εiπεq γoiν τoΤg δαυτΦn αδτdιν.'Η Σiβυλλα λoιπ6y η'Εqυθραlα,λoγοιg πιοτευoυαιv. f1 τo[νυν η, δπotα παqαδ6yετ,αι 6τι iyεννrjθη τrjνEqυθqα(,α Σiβυλλα, φαoxoυαα Εxτην yενεαν μετd' τ6ιl xαταxλυoμ6ν,Cαυτην iπτη γενεQ μετα τ6ν iτo i6qεια τoi Aπoλλωνog, xαtzαταπλυομδv γεν6αθαι, idqεια frν φoq6νταg oτ6μμα παqoμotαE d'ξiαg μ6τooAπ6λλrnog,διαδημα}π' τ6,ν θε6v δ δπoToE λατqευεται d'πo

ioηg τQ θqηοxευoμ6νφ'δπ'αriτfrg αγτfiν' '":l ",6u ,τογοδy φρoντlζovταE

θεφ φoqoi oo, "o[τ6ν

τρiπoδα ' yδqω απo τ6y δπoTον ητο πεqιτυλιyμ6-

τερi δνi δφιE εiλεTτo -' νoζ δφιg, xαl μ{ τrjν βoηθειαν τofr θεoσ

τερι6πουo'α, δ"oφorβ,lξoυoα τε A^π6λλωvog' πρoεφητευε εig αδτotg πoι3

τoιg 1ρωμ6νo,s or]'niflλrθδ;; Ψ.''''ou dvαyxην' iξαιτlαg τfig d'voη-

τιilν γoνειυν εr,,auorrj.;;ffi" o^iye τιΙιv yoνiωv πod τfiE εΙyαν dπoδιb-

τoιαυτη λατqεiψ, δ,";i; "* σει-τoLαtτην λατρεiαν, εiE τrjν διαqxειαν

,',',. , τfiE δπo[αE dπρεπεΓE θυμo['xα[ τlπoτεασχημoγεE Uυμoι χαι oυoεν -'- ' ',. 1*6n θ πiγ i ν ετ α ι' x ατ α τ α α ι] τ ιi ? :! :; : :;:"i γi:' ; ;' ;; ;y;"| \'u|i "^|'7

τoι-g iοτοqoυμdνoιg πεgi τξg -;;, "ono* d'φoσ πρoyωqηoε εig τα

]dφnηs' αtiτη τo[νυν ε'joω τδγ ti'δoro τfig yενoμ6νηζ ειζ d"xαταλληλoναδiτων ποτε τf1g dxαiqoυ ioφ6v θεoευα6βειαg, xα[ d'φoυ iπληqcΙι-δειαιδαιμoνiαgπqοα1θε[οαxαi θηλqαγματι d'πo dεi,αv'!'μπvευoιν,'-διαθεiαg θπιπνoiαg δντωg γενoμ6νη τωu Ξπλ, τηg Βπρoφητευε τα μ6λλ'oνταugατr], δι' θπΦγ πεqi τoδ θεoδ τα αyετιx6g μ6''i6u δr6u' μ6 ααφηνεια αυμ-u€λλογταπqoεΘ6απιοεν,οαφδg φιilvωE'προE ταg πQωτoτoπoθετrjαiιgταtg πqοταξεοι τδν πqιbτων τ6ν πρcilτων yqαμμαiωv τα δπo[α'd'πo-1ραμματων, fiτιg dxqoοτι1lg τελοrν τfiν d'xi;qooτιylδα, c1'πoxαλtπτo-i-εγεται, δηλoδαα την iατοq(,αν yταζ θται την iατoq[α-'ν τfig xαθ6δoυ τoδrξ; τοΟ 'Ιηαo8 xατελεtοεωE. 'Ιηooδ εiE τηv yfiν.

317

318 TΑ ΑΡXEΙΑ THΣ XΑMENHΣ ΓNΩΣHΣ

'Ιδριbοει γαρ 1θιbν xρloεωgοημεTον δτ'doται."Ηξει δ' οriqαν6θεν βαoιλευgαiioιγ δ μ6λλων,Σαρxα παριbν πσοαγ xqTναι xαl

x6ομoν i,παγτα."oι|oνται δ6 θε6γ μ6qoπεg πιoτoixαi d,πιοτοι,"Yιpιoτoν μετα τΦν &γiων θπiτ6qμα 1ρ6νoιoΣαρxοφ6qoν' ιpυ1αg δ' dνδqΦν

θπi βηματι xqiνει.X6ρoog δταγ ποτε x6oμοg δλοg

xαi &xαγΘα γ6νηται.Piι|ωαiν τ' ε'ιjδωλα βqoτol xαi

πλotrτoγ i,παγτα.'Exxαυοει δ6 τ6 πσq γflν or}qαν6νf1δ6 θαλαοοαv.'Ι1vευoν qηξει τε πυλαg εiqxτi1g&tδαo.Σαρξ τ6τε πσαα νεxqδν θg

θλευΘ6qιoν φαοg fiξει.Toυg δγioυg dν6μoυg τε τ6 πiραiioιγ iλ6γξει.'oππ6οα τιg πραξαζ θλαθεγ, τ6τεπαγτα λαληοει.Στηθεα γαρ ξoφ6εντα θε6g

φωοτfiqοιν dνoiξει.Θqf1νog τ'θx παντωγ iioται παiβquγμ6s δδ6γτωγ.'Exλεlψει o6λαg ηελioυ ciατρolv τε

1oρεTαι.oriραν6ν εiλiξει, μηνηg δε τε

φθγγos δλεTται.'Yιpιilαει δε φαqαγγαg, δλεT δ'δψιbματα βoυνΦν."Yψog δ'οr]x dτι λυγq6ν θν

dνθqιbπoιαι φανεiται."Ιοα τ'δqη πεδiοιg iioται, xαi πσ,oα

θαλαοoαoιix εig πλoδγ ε'iξει, γfi γαρ

φρυ1θεΙoα xεραυvιp.

" Θα iδρωαει f7 yfi, δταν '6λθη fi dlqα τηgxρloεωg.Θα'!λθη d.πo τoν oυqαv6v, δ μ6λλωνβαoιλεig εig τoιjζ αi6ναgδια yα xqlνη xαθ6να ποι3 φ6qει oαρxαxαl δλov c1vεξαιρ{τωg τ6v x6oμον,Θα iδoυν τ6ν Θε6ι, d'νθqωπoι, πιατo[κα[ d'πιατoι,"Υιριατoν, μετα τdlν d'y[ων, εig τ6 τ6λo;τotl yq6νoυμ1: ααqxα' xqlvoνταg Bπl βηματoE τα;Ψυxαs τ6v d'vθq6πων."oταv xαπoτε δ x6oμog 6λοg γivειd'γoνog xαl yεμd'τog d'γxαθια.Θα d"πoρρiψoυν oi iiνθqωπoι τd ε[δω'λα xαl 6λoν yεvιxα τ6y πλoστον.Θα xαταxαioει τo πiρ τfiν yfiν, τ6τ'

oiqαv6ν d.xoμη xαl τ{7ν θαλααααv.Aνιyνε6oνταg θα πυqπoλ{1αει τα;π{λαg τfi6 φυλαxfiE τoσ'Aδoυ.Tα αcbματα τoτε δλωv τlv dvθqcΙlπωι'θd '!λθoυy εig τ6 φdlg τiig Bλευθεq[α;τ6ν dytων'τotE παqαvoμoυζ τoτε τ6 πυρ θα iλ6y'yει εig τo6g αilναg."'oαα xαπoιog'6πQαξε xqυφα, τ6τε 6λαθα τα μαqτυqηoει.Δι6τι τα oxoτεινα oτfiθη, δ Θε69 μεδ ιαφωτ ιoμotg θα αvo [ξει.

Θρfivog θα φθααει d'π6 δλoυg xα(τqιyμ6g 6δ6ντωy.Θα Εκλεlψει τ6 φnlg τfig f7μ6ραE' i λ"μ-ιllιE τoδ f1λ[oυ xαl τdlν d'ατtqωv'T6ν o8ρανoν θα πεqιoτq!ψει μ6 ταy6-τητα xαl θd' μθη τ6 φεγyoβ6λημα τη-ξ

αελτjνηg.Θα δψrbαει τα φαqαyyια, xαl θα κατα-oτq6ψει τα δψcbματα τdlν βoυvdlν.T6 ijψoE δ6ν θα φαlνεται πλtoν λυπη-

ρ6ι, εig τoιig dνθριbπoυg.Tα βoυνα μ6 ταg πεδιαδαg θα iαoπε-δωθolv xαt εiE 6λην την θαλαooαy δ6ν

θα δπαqyει δυνατ6τητα πλε6oεωE'διoτι fi yfi θd' καταxεqαυνωθεT.

ΣΙBYΛΛΙKoΙ XPHΣMoΙ 319

Συν πηγαTg ποταμοl δθxo1λαξoντεg λεiψoυoιν.Σαλπιγξ δ' oιiραν6Θεν φωνην

πολυΘqηνoν dφηοει,'Ωρυoυοα μυoog μθλεoν xαiπηματα x6αμoυ.Tαqταρ6εν δ6 1αog δεlξει τ6τε

γαΤα 1ανοδοα."Hξoυαιν δ'θπi βflμα θεoiβαοιλf1εg δ,παvτεE.Ρεtiοει δ' oriqαν6Θεν πoταμ69 πυq6g

ljδ6 τε Θεioυ.Σfrμα δθ τoι τ6τε πdο'ι βqoτoTg

&ριδεlxετoν οioν.Ιo ξυΛoν εν πιστoιE τo χεQαE τo

πoθουμενoγ doται.'Aνδgδν ειiοεβεωv ξωη,τq6oxoμμα τε x6ομoυ,"Yδαoι φωτlξoν xλητoυg θγ δ'δ6xαπηγαig'Pαβδog πoιμαiνoυαα αιδηqε[η γε

z"ρατηοει.oδτog δ νiν πqογqαφεlg θν€ιxqooτι1iοιg θε6g f μδνΣωτηρ dθανατog βααιλευg δπαθιilγ δνε1'f μδν.

Kαi ταδτα τfr παqθ6νφ δηλαδηΘε6θεγ iπ6οτη πρoxηqυξαι.μαxαqiαν δ'αιiτην Eγωγε xρiνω, f|νδ αωτηq θξελεξατo πqοφflτιν τηgθαυτoi πεqi fμ(lν πqoμηθεiαg.dιλλ'οi πολλoi τδν dνθριilπωνdι'πιoτolαιγ, xαi τα0ταδμoλογolντεg'Eρυθραiανγεγενff αΘαι Σiβυλλαν μαντιν'[,πoπτευoυoι. δε τιγα τιi,rν τξgl'1μετ6ρα9 θρηoxε(αg πoιητιxξgμoυαηg oι}x αμoιqoν, τα iiπη ταiτατεπoιηx6ναι, γoθευεοθα[ τε αιjταz'αi Σιβιiλληg θεoπ(oματα εiγαιλ6γεoθαι, d1oντα βιωφελεΙg γνιilμαgτην πoλλην τlν fδoνiνπεqιxoπτod ααg θξου οi αν,'ιι"αL t'πLτ6ν αιbφqονα τε xαL x6oμιoν βioνδδηγoiοαg.

Πoταμol πoιj κoyλd'ξoυv, μαξ[ μt ταgxτηyαζ θα Βxλεlψoυv.Σαλπιyξ δ6 d'π6 τov oiρανoν, φωv/1νμ6 μεyαλov θρfiνov θα d'φiγαει'xραυyαξoνταg τ6 μ[ααμα τdιν iλε-εινdly xαt ταg αυμφoqαg τoi x6oμoυ.T6τε τ6 yαog τoδ xατω x6αμoυ' θ(ι'

φαvεqcboει fi yfi d'voi'yovταg τ6 oτ6ματηg xαl θα ξλθoυv Βνcbπιoν τoυ βfiμα-τog τoi Θεo6, δλoι yενιxα ot βαclιλεTg.Θα qε6oει d'π6 τov οδρανoν πυqινogπoταμ6E xαl μαλιoτα d'π6 θεTov.Σημαδι τ6τε θα δπαρyει δi δλoυg τodgc1νθρcbπουE, τ{τoιο πo{ θα ε7ναι Εvτ6_vοlE φανερ6v.Τ6 ξ6λoν δια τoιig πιoτotg, f1 oαλπιyξf7 πoθητη θα ε7yαι''H ξωi τδv ε8αεβδv d'νδq6ν, Εμπ6διovθα ε7vαι δια τ6ν x6αμov,φωτlξoνταg τoυg 6νoμαoτoι.ig διd τlvδδατωv εig δrbδεxα πηyαζ.Θα iξoυαιααει f7 πoιμαvτικiγ oιδηqdραβδog.Aiτ6g δ δπoTog τcbqα πqoανεφ6ρθη εiEc|'xqooτιytδα, ε7ναι δ διx6E μαE Θε6E'Σωτηρ d'θdνατog βααιλειig, αiτ6g δδπoTog'{παθεν πq6g yαριν μαE''.

Και αiτα εig τηv παρθtvoν d'πoτ6v Θε6ν παqoυαιααθηααν να πQoφη-τεtoη. 'Εycb τfiν θεωq6 τoυλαyιατoνμαxαρ[αν, αδτfiν τfiν δπolαν Bπ6λεξε δΣωτfiq δg πqoφrjτιαclα iξαιτ[αE τijgπq6νoιαg τoυ δi iμd'g.Aλλα oi' περιoo6τεqoι c]'π6 τotEανθρtbπoυE δty πιoτε6oυv, xαl cΙy xαlπαραδtyovται δτι iyεuνηθη i'Ερυ-θqαlα η Σiβυλλα fi μαvτιg, δπoπτεdo-vται 6τι xαπoιoE απ6 τo{E δπαδoigτfig διxfig μαg θρηαxεlαg ξμπειQog τΠζπoιητιxfig μodαηg '!yει oυνθ6oει αδτατα '{πη xα[ αiτα Βνoθεdθηoαν xαlλtyεται δτι ε7ναι δημιoυqyfiματα τfigΣ[βυλλαE, πod περι6yoυν cilφελiμoυgd'π6ψειg δια τrjv ζωrjν xαl περιx6-πτoυν τηv δπεqβoλfiν τdlν f7δoνlν,δδηyδνταg εig τiν oυνετfiν xαlεδπρεπfi ξωi7ν.

320 TΑ ΑPXEΙΑ THΣ XAMENHΣ ΓNΩΣΗΣ

θν πρoφανετ M6 δλoφαvεqη d'λiγθεια (rj Σtβυλλα)δ' dληθεια, τ{g τiv f μετ6qων μ6 τrjν iπιμ6λειαv τδν διxiν μαg&νδρδv θπιμελεiαg oυλλεξαoηE dνδqων Βξιoτ6ρηoε τα yρ6νια μ6τουg 1ρ6νoυg &xqιβ6ατεqoν, δg d'κqιβ6ατερov τq6πov, iclτε oiδεlg ναπρ6g τ6 μηδ6να τoπαξειν μετα την μηv δπoνoεT 6τι'{yει ylνει τ6 πoiηματoδ Xqιατoi xαθοδογ xαi xρioιν μετα την xαθoδov τoi Xqιoτoi xα|γεγενi1οθαι τ6 ποlημα xαi δg τ{1ν xqloιν τoυ xαl νd' διαδ[δεται δgπαλαι πqoλε1θdντωγ δπ6 Σιβυλληg ι!ευδog 6τι fi Σi'βυλλα δια τcbν 8π6ντδγ θπΦγ ι|.lεδδog διαφημiξεαθαι. τηζ πQoφητευει d'π6 τrjν d'qyαι6τητα.

Eυo6βιοg, Βιg τoν β[,oν Kωναταντlνoυ (Constantini imperatorisoratio ad coetum sanctorum), Λ6γoE Πθμπτog, 18, 1.

α. Σινd 42, φφ.286α-Ζ81α,14og αιιilν (βλ. ειx. 89-91).

β' Σιβυλλιαιιo[, Xρηoμoi, oελ' |64-165, Παqiοι, 1599.

Η μoναδιxη πρoφητεLα τηg Σiβυλλαg τηg Eqυθqαiαg, εxτog απo τo fργοτoυ Eυοεβioυ, διαoιbξεται oε πoλλ6g oυλλoγ69 Σιβυλλιxιilν Xqηομιbν χαι σε

πoλλd 1ειρ6γqαφα πoυ βqioxογται διαoπαQτα στoν Aγιoν oqoζ, οτo Σιγdχαι στιζ μεγdλεg βιβλιoθτiπεg τηg Δυoηg. Mεταξυ τωγ χειQoγqdφων αυτιilγoυγxαταλθγoνται τα εξηg:

α. Πατριαρyεi'o Ιερoαoλτiμων 419' ουλλ. Λαυραg Αγ[oυ Σαββα, 14oE αι.(βλ. ειx. 80-82).

β. Σιβυλλιαxoi Xρηoμoi, Παq[oι, 1599 (βλ. ειx.23-24)y. Vatic. gr. 743, φ. 57β, 16og αι. Bατιxαν6 (βλ. ειx. 104-105).

δ. ottobon. 8r. 301, φ. 69α, 1576, Bατιxαγ6.ε. Mεy(,ατηE Λαtραg 1626, φ.765β' 15og αι. Αγιoν oqoζ.oτ' Mεy[oτηE Λαtραg 1513, φφ. |96β-197α' 1560, Αγιoν 'oQoζ.

ξ. Ιβηqων 386, φ. 175β,l6oq αι. Αγιoν oQoζ.

η. Διoνυoi,ου 167, φφ. 150α-150β' 16o9 αι. Aγιoν oQoζ.

o θνατog oτ|1og τηζ πQoφητε|αζ τηζ Eρυθqα(,αg, 'Εxxαdoει δ6 τ6 πσρyην οδqαν6v fiδ6 θαλααoαν, μετατq6πει στην αχQoστι1iδα το 6νομα

XPΙΣTOΣ αε XPEΙΣTOΣ. Η Σ|βυλλα oμoλoγε[ στoν πQoτελευταio οτlxo του

χQηομof τηg oτι τo oνoμα Ιηοorig Xqειoτ6E εiγαι τo oνoμα τoυ Θεoιi: Aδτ6Eδ δπoTog τιbqα πqοανεφ6qθη εiE d'xqoατιylδα, ε7ναι δ διx6g μαg Θε6g!

o oτixog 'Εxκαυclει δ6 τ6 πiq yfiν o8qαv6ν i1δ6 θdλαooαν πεqιλαμ-

βdνεται οτo απ6οπασμα τoυ 6ργoυ τoυ Eυoεβioυ απ6 τη Moντ] Σιγd xαι 6τοι

βεβαιιilνεται 6τι ο Eυοθβιog τoν εi1ε oυμπεριλdβει στo πqωτ6τυπo 6ργo του,

τoυ 330 μ' x.. o επiμαxog οτ[1og, εxτog απ6 τo xειqoγραφo τoυ Σινα, πεqι-λαμβανεται οτην Παqιoιγη 6xδooη Σtβυλλιαιιo(, Χqηαμoi, (1599), oτoν ιιcbδι-

ιια 419 τoυ 0ρθoδ6ξου Πατριαqxεioυ Ιερoooλriμων παθιbg χαι στoγ xιbδιxα

ΣΙBYΛΛΙKoΙ XPHΣMoΙ

Vatic. gr. 743 τoυ Bατιxανoti, ενω αγτιθ6τω9 παραλε|πεται απ6 τoγ xιbδιxαottobon. gr. 301του Bατιxαγotj xαι απ6 τα xειqoγqαφα τoυ Αγ[oυ oqoυg.E[ναι φανεqo oτι o εν λoγω οτixog πqoxdλεοε μεγdλo προβληματιoμ6 xαιxd,πoιoι απ6 τoυg αντιγqαφε(,g τηg Σιβυλλιxηg πqoφητε[αE ([oωg υπ6 τιgπι6οει9 τηg εxxληoιαoτιxηg εξoυοiαg) πqoτ(μηoαν γα τoγ παqαλε(ψoυν,πρoxειμ6νoυ γα μηγ o1ηματ(,ξεται στηγ αxqooτι1iδα τoυ λoγoυ τo 6νoμαΧρειoτ69, αλλd τo oνομα Xριoτog.

To πq6οθετo E πoυ υπdqxει στηγ αχQoστιx[δα ΙΗΣoYΣ XPEΙΣTOΣ,ουμβoλiξει τoν Eq1ομεγoν, τoυ oπoioυ η 'Eλευoη πρoετoιμdοτηxε απo τo€qγo πoυ επιτ6λεοαγ oι Eγqηγoqoι 'Eιpιλoν. Αυτoi, μετd την 'Eλευoη τoυXριοτof παq6μειναν oε οιωπη. oxι 6μω9 χαι σε απqαξi,α, διoτι επιβλ€πoυγΖαι χαταγQαφoυν τα δqιilμενα των ανθqιbπωγ. H δqαoτηqι6τητd τoυg παfειφαιγoμεγLχα, ο1ι oμωg xαι oυoιαοτιxα, xαθιbg ελ6γxoυν εdν η ανθρωπoτηταεφαqμ6ξει την διδααxαλiα τoυ Ιηoori. E|ναι oι Eλεγxτ6g χαι oι Eπιτηqητ6gτων ανθρcδπων.

Tα δr]o 'Eιpιλον πoυ υπηρ1αγ στo μαντεio τωγ Δελφων σχετιξoγται χαιαυτd με τoν Ερ16μεγo χαι τoυg EγρηγoQoυζ υιofg τoυ.

H πρoφητε(,α τηg Σ|βυλλαg τηg Eqυθqα[αg, με αχQoστtχiδα Ιηoofg Xρει-oτοg Θεori Yι6g Σωττ]q (ΙXΘYΣ), ε[ναι η πqιbτη εοxατoλoγιxη Απoxαλυψητηg ανθqιbπινηg ιοτoq|αζ η oπo|α oλoxληqιilνεταL χαι επιoφgαγiξεται μεταXqιοτ6ν, απ6 την Απoxαλυψη τoυ Ιωαγγoυ.

oπωg απoδ61εται o Eυoθβιog, αυτ69 πoυ oμιλεi στtζ πQoφητε|εg τηgEqυθρα(,αg ε(,γαι o [διog o Θεog: Καl αiτα εig τfiv παρθ6νοy d'π6 τ6ll Θε6νπαρου α ιααθη oαv ν α πq o φητ εdoη !

To [διo oυμβα(νει χαι στην Απoxαλυψη τoυ Ιωdγγoυ, στηγ oπο(,α xαιτdλι o Θε69 φανεqιilγει oτoν Ιωdννη τα μελλoliμενα.

o Eυο6βιog, εγxωμιdξεt τoυζ χQηoμoυζ τηg Eρυθqα|αg η oπoiα oπω;απoδ6'1εται Βyεννiγθη τfiν €xτην yενεαv μετα τoν xαταxλυoμ6ν τoδ N.δε.;τoυ πQαγματoπoιηθηxε περ| τo 9.600 π.X. Η μαqτυqiα αυτη τoπoθετε(, τηι,Σ(,βυλλα 1ρoνιxα οτo δε$τεqo μιo6 τηg 10ηζ π.X. xιλιετ|αg, εγιil xατα τοr,Αγιo Αθανααιo Αλεξανδqε(,αg oπωg πqoαναφ6qθη, η Eρυθqαiα πρoφητευοετερ[ τo 2.70o π.Χ.

o Eυo6βιog επιβεβαιιilνει χαL αυτog oτι η EρυθQαiα riταγ ι6qεια τoυ_{πoλλωνog xαι oυγ1qoνωg διευxριν|ξει oτι oL πQoφητε|εg τηg εxφ6ρoντανμε τηγ βoηθεια τoυ Απ6λλωνo9. Kαταλαβαiνετε τωqα' πoια ηταν η απoστo-i.η τoυ Απ6λλωνo9, πoιoζ ηταν o Κυqιog πoυ υπηQετot]οε xαι πιilE oι 1ρη-ομoi τηg Ερυθραιαg επιοφραγ(,ξoυν με τoν xαλυτερo τροπo την oντoλoγιzηι,τοοταοη των Oλυμπ[ων.

H πqοφητε(,α ξεxινd με αναφoqd oτην <ilqα τηg Eo1dτηg Kρ[οεωq. εiναι

321

322 TA ΑΡXEΙΑ THΣ XAMENHΣ ΓNΩΣΗΣ

η ωQα χατα τηγ oπoια Θα Ξλθη d'π6 τov oυgανoν, δ μ6λλων βαoιλεtE εig τoιig

αidιναE διd' vα xρivη xαθ6να πod φ6qει ααρxα xαl 6λoy dνεξαιq6τωg τ6v x6oμov.

Και τ6τε, Θoηγog θα υπdgxει παι τqιγμ6g oδ6γτωγ.Tα [δια λ6για oυναντdμε χαι στo Eυαγγ6λιo τoυ Mατθαioυ:'ΕxεT θα ε7lrαι τ6 xλαμα xαl δ τριyμ6ζ τdlν δδ6ντων (24' 51).

Bαqυνoυoα οημαo[α θ1ει η oμoι6τητα των 1qηoμιitν τηg Egυθqα(,αg μετιζ πQoφητεiεg τηg Aπoxαλtψεωζ τoυ Ιωdννoυ.

Καi δ τ{'ταρτog d'yyελog Boαλπιαε xαl xτυπηθηxε τ6 τρlτoν τoifiλiου xαi τ6 τqlτoν τfig oελrjνηE xαl τ6 τρlτoν τι7ν d'oτ6ρων, δια να

oxoτιαθfi τ6 τρiτoν μ6Qos των, κα[ fl iμ{qo να yαα71 τ6 τqlτoν τoi(Aπoxd"λυψιg, B, t2)

Θd' Bxλε[ψει τ6 φdlE τfig f7μ6qαE, i λαμιl'tιg τoδ fiλioυ xαi τdιv d'clτ6ρων.(Ερυθραtα)

Καi o[ δπτα d'yyελoι, πoιj ε7yαι, τtE δπτα ααλπιyγεg δτoιμαoθηoανyα oαλπlooυν. (Aπoxαλυψιg, 8,6)

Σαλπιyξ δ6 d'π6 τ6ν oδqαν6ν, φcινrjν μ6 μεyαλoν θqrjvoν θα d'φrjoει.(Εqυθqα('α)

Καt δ τρlτog d.yyελoE 6ααλπιoε xαi tπεαε d'π6 τ6y oiqαν6v μtyαqxαι6μενoE d'ατfiq πod και6τανε δg λαμπαδα xαl ξπεαε Βπανω εig τ6

τρiτον τdlν πoταμdιν xαl Bπανω εig ταg πηydζ τriιιl δδατωιr.(Aπoxαλυψιg.8. 10)

Θα ρεdoει d'π6 τ6ν o8qαv6ν πdρινoE πoταμ6E xαi μαλιατα d.π6(Εqυθqαtα)θεioll.

'Eναg xoμητηζ πoυ πθφτει στηγ γη oμoιdξει xατd την Σ(,βυλλα με πtiρινoπoταμ6, εγcδ xατd τoν Ιωdννη με dοτρo πoυ π6φτει ωg πυqινη λαμπαδα πoυ

Θα πληξει το τqiτo των πoταμιilγ χαι των πηγιilν. Ανdλoγη ε(γαι xαι η πQo-

φητεiα τηg Σiβυλλαg Πoτα7ιot πoυ xoyλαξoυv, μαζ[ μ6 ταg πηyαg θα Bxλε[-

ιlloυν.oι oμoι6τητεζ των xρηομιilν με την Aπoιιdλυψη τoυ Ιωανγoυ xoqυφιil-

γoγται, με τηγ πqoφητε(α περi τoυ 1αραγματog τoυ Αντι1ρloτoυ!

Καt δπεyq6cυoε δλoυg, μιxqodg xαi μεγαλoυg, πλoυoloυg xαi πτω-yo'ιig, BλευθlqουE xαl δoιjλoυE, νd' Ξyoυν yαραyμ6νο oημαδι εig τδδεξ[ τουE x6qι ii εig τ6 μετωπ6v τoυE.

(Aπoxd.λυψ ιg, 1,3, 1'6)

ΣΙBYΛΛΙKoΙ XPΗΣMoΙ 323

Σiμα δ6 τoι τ6τε πd'oι 1qoτoTE d'ριδε[xετον οiov.

δηλαδfi, Σημαδι τ6τε θα δπαqyει δι' 6λουE τoιig d'νθqcilπoυg, τ6τοιoπo'ιj θα ε7yαι Βντ6ιrωg Qανερ6ν!

(Εqυθqαiα)

Η πqοQητεiα τηg Eqυθραlαg πεQι τoυ 1αqαγματog τoυ Aντι1ρlατoυαυγαγταται oε μεqιxα 1ειq6γqαQα με μια διαQoqoποlηαη, xαθιbζ στηγΘ€οη τηg Φρααηg αqιδε[xετot, o\oν υπαq1ει η Φqαoη αQqαyig επloημoE.

Σiμα δ6 πd'clι 6qοτοToι τ6τε, oQqαylg iπloημog.

δηλαδη, Σημαδι τ6τε θα δπαqyει δι' δλoυg τotg d'νθρrbπoυg, αQqα-yiδα Bπioημη!

α. Σι6υλλιαxo[ Χqηoμoζ Παρioι, |599. (6χ. εtx.24)6. Ιεqoo6λυμα 419, Q.270α. (6λ. ειx. 81)y. Vαtic. gr. 743, Q. 59α. (6λ. ειx. 1Ο5)

To xdραγμα τoυ Αντιxρioτoυ θα εi,ναι πqαγματι oφραylg iπloημog!Αυτη ε(,ναι φ1λoι η μoναδιxτ] πρoφητεiα πoυ πεQιγQdφει τo 1dqαγμα τoυ

Αντι1q[,oτoυ πQo τηg Eλειiοεωg τoυ Xqιοτori οτην γη.To 1αqαγμθνo αημdδιτoυ Αντι1qiστoυ τo oπoio πρoφητεfτηxε απo τoν Aγιo Ιωαννη τoν Θεoλoγoτqo διio 1ιλιετιιilν παι απ6 την Eρυθqαiα Σ[βυλλα xιλιετ(εg πQo τoυ Ιωαγ-νoυ, ε[,ναι η oημαντιxoτεQη πQoφητε(,α πoυ 61ει δοθε(, oτο γ6νo9 των ανθqcδ-

πωγ. Η πρoφητε(α αυτη ηταν 1αqαγμ6νη επdγω οε φriλλα 1qυoori xαι φυλdο-σoγταν εντog τoυ θηoαυqo'0 των Σιxυων(ων aτoυg Δελφotg.

o 1qηoμ6g τηg Σ(,βυλλαg ε(,ναι απoλtiτωg αxqιβτig χαι πεQιεχτιιog, δι6τιτo 1dqαγμα θα εiγαι πρdγματι oημαδι πoδ θα δπd'ρyει δi 6λoυg τoιiE d'vθqιil-;τoυζ,

'LαL μdλιοτα με τρ6πo πod θd' ε7ναι ivτ6νωE φανεq6ν ιατd την μ(,αν

εxδo1η, xαι oφραγ(,g iπi'oημog xατd την αλλη. To xdραγμα τoυ θηρ[oυ θαεiναι υπoθεση υπεQχQατιxη, Θα αφoρd oλα τα 6θνη τoυ x6ομoυ xαι Θα εφαQ-

μooτεi με xdΘε επιoημ6τητα. 'Ηδη 61oυν oφqαγιoτεi 6λα οxεδoν τα πqoΤ6-ντα τoυ πλανητη παι αxoλoυΘε( η οειQα των ανθρΦπων.

oι πλανεqθg μεθoδευoειζ χαι τα απατηλd οημε(α του Αντι1ρiοτoυ, περι-γρdφoνται χαι στηγ αρxη τoυ τρ[τoυ Σιβυλλιxoιi Λ6γoυ.

324 TΑ ΑPXEΙΑ THΣ XAMΕNHΣ ΓNΩΣHΣ

ΑΠoΣΠAΣMΑ EK ToY TPΙTOY ΛoΓoYMETA TAΔE ΠΡOBAΙNOYΣA Mετα d'π6 αδτα πqoyωρiνταg διiι.τoΤg λ6γoιg, περi τol &πατεδνog τdlv λoyων, πεqt τo6 d.πατεδνοg δαi-δαlμονog τo0 dντι1ρiοτoυ φηo[ν μovoζ τol Aντιyqlατoυ λ6yει d'oματα

πQoφητL?tα.

Aπ6 δ6 τotE Σεβαoτηvoι5g θα φθααειδ Βελlαg ix τδll 6πιαθεv, xαl θα oτηoειtiψog 6q6ων, θα ατiηoει δ6 τrjν θαλαo-ααν, τ6ν μεγd'λο φλoycbδη iiλιoν, zαiτrjν λαμπqd'v oελ/7νην, xαl νεxqoig θcidvαατfiαει xαl αi7ματα πoλλα θα xiι'νειεig τo'ιjζ d'vθρcbπoυE' dλλα δ6 θα ε7τ,αι

d'πoτελεoματιxα εig α8τoν, d'λi.απλd'vα' Καl μαλιατα πoλλoυE d'vθqdl-πoυg θα πλαvrjoει...

Σι6υλλιαxoI Xqηαμoi, Λ6γog 3og (6λ. ειx. 30).

Στo απoxαλυπτιxo απoσπασμα, πεqιγqdφoγταt oι μεθoδευoειg τoιdqxoντα τoυ xdτω π6ομoυ, Bελ[αλ, αλλd xαι τα σηματα πoυ θα πoιηoειστoυζ ανθρωπoυg, τα oπoια αν εxληφθoυν μεταφoqιxα αφoρoυγ τα απατη-λd oημε(,α, oπωg η φαιγoμεγtχη ανdoταoη νεxqιbν, εdν oμωE εxληφΘoι.νxυqιoλεπτιxd, αφoρoriν xαι πdλι τo 1αqαγμθνo oημαδι πoυ θα λαβoυν οιανθqωπoι oι oπo|oι θα πqoοxυνηooυν τo θηqioν. Η |δια πρoφητεiα, περιτων απατηλιbν οημεiων χαι τηζ πλανηE τoυ Αντι1qiατoυ, ουγαγταται zcιιoτην Aπoιιαλυψη τo\ Ιωdννoυ.

Καt xαllει αημεTα μεyαλα, ωctτε xαi φωτια d'x6μη να xατεβαζη iι.πδτ6v oiqαν6ν εig τfiν yfiν Βμπροg εig τodg iι'νθρcbπoυg. Καl πλανdτodg xατοlxoυg τfig yis μ6 τα αημεTα πot τo6 iπετqαπη να xατ'17iμπq6g εig τ6 θηqloν...

(Aπoxαλυιllιg,13, |3l

H oμoιoτητα τωγ Σιβυλλιxιbν Xgηoμων με τηγ Aπoxd'λυιpη τoυ Ιωdγγoυπρoxαλεi δ6o9 xαι φανεqιbνει 6τι η πηγη του πνευματoζ χαt η εοτiα τoυ

φωτog εiναι μiα.Εαγ oι'Eλληνεg γνωριξαν τoυg Σιβυλλιxoυg 1qηoμoυg, θα xαταλαβαιναν

oτι η'Eλευoη τoυ XQιστof στηγ γη r]ταν η επαληθευση τωγ 1qηoμων αυτωγ.Eυτυ1ιilg πoυ μεQιχoi απo τoυg 'Eλληνεg παq6διδαν την πανdq1αια γνιitoηxαι ιoτoqi,α, πoυ oγoμαoτηxε Mυθoλoγiα, στιζ επdμεγεζ γενε6g δια τoυλ6γoυ. Η λ6ξη μυθoλoγιb οημαiνει: παqαδiδω δια τoυ λ6γoυ ιoτoριxα γε.,,o-γοτα xαι πανdqxαιεg παqαδ6oειg.

oι 'Eλληνεζ πoυ διετηqηoαν την γνιiloη xαι αεβαoτηχαν τιζ αq1αlε;

δδdπη.

θx δd Σεβαoτην6lν fiξει Bελlαgμετ6πιαθεν, xαl oτηoει δg6ων{iψoE, ατηαει δ6 Θαλαooαν, f16λιovπυq6εντα μ6γαν, λαμπqαν τεοεληνην, xαi ν bxυαg ατ{oει xαLοηματα πoλλα πoιηoει dνθqιilπoιg.dλλ'oιi1[ τελεαφ6qα θοοετ' θγαriτζl, dλλα πλαγα' xα[ δη πολλoυgμ6ρoπαg πλανηoει...

ΣΙBYΛΛΙKoΙ XPHΣMOΙ 325

;ταQαδoσειζ τoυζ ηταγ αυτoι πoυ δ61τηxαν τον Ιηοoυ, δι6τι 6βλεπαγ ταz.oινd οημεiα απ6 τα λεγ6μενα τωγ πατ6ρων τoυζ, πoυ πεqι6γqαφαγ τoυζ7ρηαμotig των Σιβυλλιbγ xαι των Oλυμπ(,ων.

H πqoφητε(,α τηg Eqυθqα(,αg Σiβυλλαζ με αχQoστιx[δα Ιηοoυg Xqειοτog,οπωg περιλαμβανεται ατoν xrbδιlια 419τηg Πατqιαρxιxηg Bιβλιoθηxηg Ιεqo-αoλυμων αλλd xαι οτην oυλλoyt1 Σιβυλλιαxo(, Xρηoμoi (1), ουγεχ(,ξεται απoενα δεr3τεqo μαxqooxελ€ζ πQoφητιχ6 λoγo, xατd τoγ oπoi,o πρoφητεriεται ηΓfννηoη τoυ Ιηοoυ απo την παρθ6νo Mαρiα, τo θαtμα τoυ πoλλαπλαoια-αμoιi των π6ντε dqτων, τo μαρτtiQιoγ τηζ Σταυqιilαεωζ' τα μαστtγιilματα xαιτα qαπioματα, τo αxαγΘιγo οτεφdνι, αλλd xαι o Eυαγγελιoμ6g τηg Θεoτ6-Ζoυ με τoν Αq1dγγελο Γαβριηλ!

' ι ) ΑντιγQαφα τιg oυλλoγτ]g Σιβυλλιαxo(, Xρηoμo(, (ΠαρLaι 1599), υπαρ1ουν oτην EθνιxηBΦλιoθηxη (ε.φ. 648) χαι στην Γεγγαδειo Bιβλιoθηxη τηg Aθτiναg (GC 2136).

TA ΑPXEΙA THΣ XAMENHΣ ΓNΩΣΗΣ

AΠOΣΠΑΣMA EK ToYME ΑKΡOΣTΙXΙΔΑ

Γνιbμηg oδν ταυτηg μεμνημ6νogθg xqioιν fiξει, dντ[,τυπoν μ[μημαφdρων εig παqΘ6νoν &γνην, tiδατιφωτiξων δια πqεοβυτ6qων &μα1ειρd;ν, παγτα λ6γφ πραοoων,πσ,oαγ γ6αoγ θεραπευων. τoυgdν6μουg παυοει τε λ6γω, oτoq6αειδ6 θαλααααν μαινoμ6νην, πooiνεiρηνηg π[ατει τε πατηoαg. εigθxπτti oματα φαqμαx6ενταπαρειαg αι]τol διbαει, x'εigμdoτιγαg &πλιbαει Θ' ιiγν6νγdlτoγ. αιiτ6g γαg x6oμφ παQα-διbοει παρθ6νoν &γνην. xα[xoλαφιξ6μενog oιγηoει, μη τιgθπιγνQ τiE, τlνog ιiiν, π6θεν, frλeενiνα φθιμ6νοιοι λαληοη' xα[ατ6φανoν φoρ6oει τ6γ dxαγθιγoγ.θx γαρ dxαγΘδγ τ6 ατεφogθxλεxτδγ τδν &γ[ων αiιbvιoν fiξει.πλευqα τε vriξoυoι xαλαμφ διατ6ν ν6μoν αrjτδγ. θx xαλαμωνγαq οειoμ6γωγ δπ6 πvευματοgαλλoυ, πq6E xqlματα ιpυ1flgδτqαφη δργηs xαi, dμoιβi1g. &λλ'δτε τα0τα γε παντα τελειωθff,.,Ξ''απεQ ειπoγ, ειE αυτoγ τoτε παEλυεται ν6μo9, δoτιg-dπ' dρxiEδ6γμαοιν dνθqιbπων θδ6θη, διαλα6γ dπειθff. bxπετααει δ6 1εTgαg,xαi π6oμoν d,παγτα μετρτ]αει. θxδ'dqτων iμα π6ντε xαi i1θυogεiγαλloιo dνδρdlν 1ιλιdδαg θνθρημ, πtlτε xoq6οοει. xαL ταπεqιooευοαντα λαβιbν &μαxλααματα παντα, διbδεxαπληgιilοει xοφiνoυg εig θλπlδαλαΦγ. xα[ xαλ6οει ιpυ1αg

μαxαqων, o1 xαλ6γ &γτi xαxoi1λευαξ6μενoι, τυπτ6μενoι,μαoτιξ6μενοι, πενiην πoθ6oντεg.

ΛoΓoY TΗΣ EPYΘPΑΙAΣΙHΣoYΣ XPΕΙΣTOΣ...

"Εyovταg λoιπ6y θυμηθfi αιΤτrjν τηνyνιbμην θα d'πoφαα[αεη πqooφ6'qoντα;πανoμoι6τυπoν δμolωμα εig d'yντjν παρ-θ6νoν, φωτtξoνταg δια τoσ iiδατog xαiαυy1q6νωE δια τιμιωτ6ρων yειqdlν,Εxπληρcbvων τα παvτα διd τoi λ6yoτ'.θεqαπεdων xαθε d'αθ6νειαv. Κα[ τodEαv6μoυg θα αταματrjαει δια τoσ λ6yoι'.θd' xαταπραi1νει τrjν d'yριεμ6vη θαλαo-ααv, d'φοσ τrjv πατrjoει δια πoδiν εiρη-νηg xαt διd π[ατεωg. Θα πqoαφlρει ταμαyoυλα τoυ εig φτυα[ματα φαqμαxεqαxαl θα ατρ6ψει τrjν d'γνrjν τoυ πλd'τηι'εiE τ6 μαατ[yιoν' δι6τι αiτ6E θα παρα-δrbαει εig τ6ν x6αμoν τrjν d'yνην παρθ6-νoν.Ax6μη xι 6ταν qαπlξεται θα oιωπη-α9ι, yωqig νd' yνωq,[ξει oι3δε[g πoι6;,εLyαL' απo xτoLov χαταyεταL 2{αL αxτo πoι.fiλθε, μ6 αxoπ6v vα δμιλrjclει εig τoi;νεxqοιig. Καi θα φoq6'αει ατtφανοl,d'καvθινoν' δι6τι d'π6 τotg dxαvθoυg θci

βyη τ6 φωτooτ6φαvov τ6 αicbvιoy τιΙlι'Βκλεxτdιv dy[ων' Θα xεντrjooυν τciπλευqd' τoυ μ6 καλαμov iξαιτi,αE τotv6μoυ τoυg' δι6τι Βx τdlv xαλαμων πoι1θα δπoxιιlo0llται d'π6 πuεσμα iiλλoι'.d'νετqαφη δια xατηyoqlαg ιpυyflg, δsyi:xαl Βxδιxrjαεωg. Aλλα δταy 6λα αι)ταδλoxληρωθοfrν, τα δπoTα ε7πα, τ6τεxαθε ν6μog καταqyεTται δi αiτ6v, δδπoioE ν6μog 6δ6θη d'πo τrjν d'qyrjν μiμoQφiν d'νθρωπiνων δoyματωv διαλα6v δ δπoToE δ6v πιατε'ιjει.Θα d"πλcbαει τd'g yεTqαg τoυ xαl6λoy τ6yx6αμoν θα yωq6αει. Tαυτoyρ1vωg διαπ6ντε d'ρτων xαt θαλαoαινωv iyθ'ιjων Θαyoqταoει π6ντε yιλιαδαg d'νδqαg εig τrjι,'6qημoν' xαl d'φοδ πd'ρει 6λα τα πεqια-oε6ovτα xoμματια θα γεμ[αει δrΙlδεxακoφiνουg δια τιjν iλπlδαν τdlν λαdlτ,.Καi, θα xαλ6oει ταg ψυ1αg τdlv εδτυxι-oμ{,νων πo{ διd' xαλ6 d'ντi δια xαx6'iyoυν δπoατfi yλευααμo'ι3g' δεq6μενoι.μαoτιγωv6μενoι, i'πειδτj Βπιθυμoiν τηι,φτcbyεια.

.ΙBYΛΛΙKoΙ XPHΣMoΙ

Παντα νo6lν, xαL παντα βλ6πων,z.αi παντ6E d'xotων, oπλα1ναz-ατοπευoει παl γυμνιilαει πρ6gEi.εγ1oν. αιiτ6g γαq παντωναzo"i1, xαl νotg, xαi δqααιg, xαli.oγog δ xτiξων μoQφdE.δ παγθ'iταxotει, xαL ν 6xυ αg οιbξων,πdoαγ δ6 γ6αoγ Θεqαπευων, εigαν6μων 1εTqαg xαi dπioτωγiοτατoγ fiξει' xαl διbooυoι θεiραπ[oματα 16ραιν dναγνoιg. εigδf βqδμα 1oλτ]ν. xα( πιεTν δξogΞδωxαγ. τfrg δ6 <α> φιλoξενiηgταr1την δε[ξoυoι τqαπεξαν. ναοδο'7.ιοθfl xαταπbταoμα, xαi fiματιuεοoφ νυξ doται oxoτ6εοοατελιbριog θν τqιοiν δqαιg.oi'x6τι γαq ναζl xqυφlφ τε ν6μφτε λατρευειν φανταoiαιg x6ομoυz-εxαλυμμ6νoν αδΘιg θδε[1θη,αi,Θ6γτoυ xαταβαντog θπl1Θονog d'ενιioιo. fiξει δ'εig dtδηvαγ.16λων θλπiδα πσ,αι, xαiΘανατoυ μοΤqαν τελ6oει τρiτoνfruαρ δπνιbaαg'xαiτ6τ'cιτoφθιμdνων dναλυοαg εig

φιiog fiξει, πqΦτog &ναoταoεωgι.i.ητoig dqxηu δ πoδ ε iξα g,

αΘαγατoυ πηγηs dπoλoυoαμε-νoι δδατεoοι ταg πρ6τερoνι.αxLαg, dναγεννηΘ6ντε g &νωθεν,ιιηx6τι δoυλευoυαιν dθ6oμoιg

flΘεoι x6oμoυ. πqiτα δ6 τoΙEiδiοιg φανεq6g τ6τε xυριoEEοται. οαρπινog. δE παqog flν.7.εqοiν τε ποοlγ τ'θπιδεiξειτεοοαρα τoΤE iδiοιg'd1νη πη1Θθ-lτα μ6λεooιγ, &γατολlην, δυoιντε. μεοημβqiαγ τε xαl αqxτoν.τoοoαι γαq x6ομου βααιληιδεgiz-τελdοουoι πqdξιν τηναθ6μιτον θπiψογον εig τυπoνημδγ.

Καταvo6νταE τα παvτα, xαt βλ6πoνταgτα παντα, d'xoυoνταg τ6ν xαθ6yα xαl ταBorbτερα τo6 xαθεν6g θα Βξεταξει xαl θd'

τα tι'πoyυμνrbαει BλtyyoιlταE τα' διdτιαiτ6E πoi ε7ι,αι fi d'xoη 6λωy xαl δ νoigxα[ f1 δqααιg, xαl δ λ6yoE πot δημιουqyεT

μoQφαζ, εig τ6ν δπoTov 6λoι δπαxo{oυν,xα[ otbξει νεxqo$g, δiνoνταg θεραπε[α εigxαθε d'oθ6νειαv, θα xαταλrjξει εig τ6 τ6λogεig yεiqαg παqαν6μων xαl dπloτωιl, xαtθα δcbαoυv εiE τov Θεoν qαπloματα διαyειρdlν d'αεβr'ιlν. Toi Ξδωααιl δ6 vα φd'yηyoλην xα[ l,α πiη ξ6δr xαi 'iται θα τo6

φανεqr'ilαoυν τ6 d'φιλ6ξενov αι3τ6 τqαπι!-ξι. Θα oyιαθfi τol ναoi τ6 xαταπ6τααμα,xαl εig τ6 μ6ooν τfiq iμ6qαg θα y[νει oxo-τεινη f7 v'ιJyτα d'π6ραντη, Bντ6g τριdινδqdlν.Δι6τι d'x6μη δ6v ε7yε dπoxαλυφθfi πεqαυτ6qω δτι iλατρευoν α8τ6y εig μυατιx6ννα6y xαt αυμφcbvωg πqoE τα Ξθιμα, δι6τιfiτo θαμμlvog αυμφcbνωζ πQ6ζ ταg Βντυ-πι'boειE τoi x6oμoυ, μ6χQιζ 6τoυ xατ6λθηεig την αicilyιoν yiν δs xυqlαqyog. Θα'{λθη δ6 εig τ6v Aδηv δiνoνταg τiγv Βλπ[δαεig 6λoυE, xα[ θα φlqει εig τ6λoE τrjν μo[-qαν τoδ θαvατoυ d'φoi xoιμηθfi διd' τqεTq

iμ6ραs' xαl τoτε dφoσ λι3αει τα δεoμα τ6vνεxqlv θα τodg δδηyιjαει εiE τ6 φ6g,d'φo6 δπoδεlξη πq6τog τrjν Bξoυotαv τfiEd'vαoτααεωE εiE τoυζ 6voμαατo{6 d'φo6d'πoπλiyoυν ταE πρoηyoυμ{vαE xαxiαEεig τα 8δατα d'θανατoυ Ιτηyηζ, xα[ d'φoσd'ναyεννηθo6ν dvωθεν, καθ6λoυ δ6ν θd'

δπoταyθoδv εig τα iiνoμα iiθη τoσx6αμoυ'Πρdlτov θα ylvει δ Κυqιog φαvεq6g εigτodE iδ[oυE, μt oαqxα' δπωE fiταν πρiν. Εigταg yεTραg xαi εig τoι3g π6δαE θd' Επιδε[ξειτ6oαεqα ιyνη πoυ θατεqεrbθηααν εig τα[δια τoυ τα μ6λη, δηλαδfi τrjν d'νατoλfiv,xαl την δ'ι3oιv, xαl τ6ν ν6τoν xαl τ6u βoq-ρdv' δι6τι τ6oαι βααιλεTαι τo6 x6oμoυ θαBxτ ελ6'ooυv πq d'ξιv παqαν o μov d'ξιoxατ α-2ιQιταν μ6 τrjν iδιxrjv μαE πqoτ'ι3πωαιι,.

TA APXEΙΑ TΙΙΣ XΑMENHΣ ΓNΩΣΗΣ

1αΤqε δγνη Θυγατεq Σιιilγ, xαiπoλλα παΘolαα' αιiτ6g οoυ

βαοιλευg θπιβαg θπ[ πδλoγθoαγει, πρdog πσ,oι φανεig, iνατοι ξυγ6ν δν πεq δπ'fμΦν,δoδλoγ δυoβαoτα1τoν θπ'αri16νιxεiμενoν &qη, xαl θεαμοtgdθ6oυg λυoη, δεoμodg τε

βιαloυE. αι]τ6γ οoυ γiνωoxεθε6ν, Θεoi υi6γ θ6γτα' αιjτ6γδοξαζoυοα, xαL bν οτθqνοιoινii1oυοα, θx ι1;υ1fig dγαπα, xαL τ'oiiνομα βαoταοον αιjτo0'oιi γαqαοι μtΘoιoιγ iλαoxεται, ot}τελιταiοιν, οιi θυoiαιg προο61ειφθαqταTg' ciφΘαρτog δπαg1ων'dλλ' &γioυ oτ6ματog θυμδπqoφ6qoντεg iαοιν. γνδθι τig

7ιdoτ'oδτog, xαi τoγ γενετffρα τ6τ'δψει' 1ηqευoει τ6τε παγταχQ6γφ oτoι1εiα τα x6αμoυ, dηρ,

γαTα, θαλαααα, φαοg πυq6gαiΘομ6νoιo' xαi π6λog oιiρανιοgxαi νυξ, xαi fiματα παντα, εig dvπ0q fiξoυoι, παi εig μoQφηγπαν6qημoν. dοτρα γαqor}qαν6θεν φωοτηρων παγταπεοεTται. xoisx|τι δη πτηooνταιθπ' d6ρog ε{iπτερoι δρνειg, οtiτε

βdαιg γαiηg' θigεs γαq &παντεgδλoδγται. xorix &νδqiν φωναi,oιi θηqdlν, ο{iτε πετηνdlν' x6ομοgdταxτog θιbγ, oιj 1qηoιμoν.frχon, dxoυoει. f11ηοει δ6

βαΘυg πoντog μ6γαν ηxoνdπειλfrg. ξδα τε vηxτα τq6μoνταΘαλαοοηg παγτα θανεTται, xαiνα0g φ6qτoν δ1ουα'iπ[ xυμααιvoιjx6τι πλευoει.μυπηαει δ6 1θιbν αiμαoooμ6νηπoλ6μoιoι.

ΧαTqε d'yνη θι3yατεQ τηζ Σιcbν, rj δπoiαδπiατηE πoλλd" αδτ6E δ βααιλειjE ooυ,d'φoi dν6βει εig πdιλov {qyεται, εig 6λoυEπqd'oE θα φανεqωθεT, δια vα d'ρη τ6νξυy6ν απo iμαg 6 δπoTog εΙναι δυoβd.-σταχτoζ δoδλog πot xαθεται εiE τ6ναδy6vα μαg, xαl ιlα δruλι3αει d'θ6oυg xαlβιαloυg θεoμoιjE.Γνrbριoε τ6ι, tδιov τ6v Θε6ν ooυ, δδπoTog ε7vαιΥi6g τo6 Θεoi' δoξαξoυoααl3τ6v xαl xρατ6αα τoν εig τrjv d'yxαλητ'ooυ, d"π6 τιjν ψυyrjν ooυ yα τ6ν d'yαπd.g'xα[ xρατηoε τ6 δνoμα τoυ.Aπcbθηoε τoιjE πρoηyoυμ6voυE xαlc1'παλλαξoυ c1'π6 τ6 αiμα τoυ' δι6τι αiτ6;δ6v xαταπqαijνεται δια τiν λ6yων, oijτεδια τdlν παρακλriαεcbv αoυ' oiiτε δια τdlν

φθαqτδv θυαιδν πρocl6yει' δι6τι εΙναιd'φθαqτog' dλλα μ! τ6νAyιoν ατ6μα τotπαρ6yει θεqαπεlαν. Γvcbqιoε πoTog ε7ναιαδτ6g xαl τ6τε θα iδεTg τ6ν Πατ6qα.T6τε εig xαθoqιoμ|νoν yq6uoν θα Βξα-

φανiαει 6λα τα oτoιyεTα το6 x6oμoυ'δηλαδτj τ6ν d'6ρα, την yfiv, τrjν θαλαo-oαν xαl τ6 φ6g τfig xαιoμ6,νηE φωτιd;xαl δ oδqiιvιog θδλog, xαl fi νdyτα, xα[6λαι αi riμ6qαι θα φθααουν εig tu πτlqxαi εiE μoQφiν iντελ6g Βqημιx{γν. Δι6τι6λoι oi φωτεινol d'ατ6ρεg θα π6ooυy dπoτοv oδραv6ν. Κα[ δ6ν θα πετoiν εig τ6νd'6qα πτηvα μt δqαTα πτερα, oiiτε τo'!δαφοg τηζ γηζ (θd' μεiνει αταθεq61'δι6τι 6λα τd' d'yqια θηqlα θα yαθo6v. Κιoiiτε φωvαl d'νδρdlν, oiiτε θηρ[ωv, oiτεπτηu6v (θα d'xodyoνται). ''ovταE Ενα;κ6αμog ψωqlg ταξιν, δlv θα d'xotαει yρη-αιμoν fiyoν.Θα dντηyfiαει fi βαθια θαλααoα μ6yανfiyov xαi d'π6 τ6v φ6βoν των' δλα τ(ι.

δδq6βια ξωα τfiE θαλαααηE θα d'πoθα-νoυν' xαl δ6y θα δ6ναται πλloy yd' πλε{-αη xαqαβι μ6 φoqτlον εig τα x6ματα τfigθαλααoηE''H y0 θα dvαατεναζει ματωμ6vη d.π6τo'ι3g πoλ6μουg'

ΣΙBYΛΛΙKOΙ XPHΣMOΙ

:rασαι δ' dνθqιbπων ιpυ1α[βρυξoυαι 6δoiοι, τΦν dν6μωνψυ1αl δλoγυγμoTοl τε φ6βφ τε,τηx6μεναι δ6 λιμQ, δiψη, λoιμQτε, φ6νoι9 τε. xαL xαλθοoυαιz-αλ6γ τ6 θανεΤν, xαl φευξετ'dπ'αiτδγ. oixετι γαq ΘανατoE τ'αiτoυg, o8 νtξ d'γαπαυoει.τoλλα δ'θqωτηooυοι ματην θε6νι.ψιμ6δοντα , καL τ6τ' dπooτρ6ψειqανεqΦg τ6 πρ6oωπoγ &π'αi'τΦγ. δπτα γαq αiιilγωγuετανolαg tiματ' dδωxεν dνδραοιτi'αξoμ6νoιg δια 1ειqδνπαρθ6νου &γγfis.αriτ6g μοι ταδεΘε6g πρiναg πατ6λεξε, xαi δι'Ειιoi οτ6ματog τα λελεγμ6νατiιγτα τελεooει... εig αiδναφωτ6g μεγαλου πεπoΘημενοgEοται Xριοτ6g'Ιηαoσg αiιbγωγ.αγ6νητog, d1qαντog, d,6νναοg,αiδιοg τε, οiραvιοg...f'οτατlοιg τε 1q6νoιg 1Θ6ναημε[ψατο, xα[ βqα1υg θλΘιbγταρΘθνου θx Mαqiαg λαγ6νωντε. θξαν6τειλε νdον φΦgoιραν6Θεv δ6 μoλιbν, βqoτ6ηvir'εδυοατο μoQφηγ. πqδτα μ6νoιν Γαβqιηλ oθεναq6ν δ6μαgδ1v6ν θδεi,1θη' δευτερα xαizουρην αriταγγελog iiγγεπε{ωνn' δ6ξαι d1qαγτoιoι θε6γοoig παqθ6νε x6λπoιg. ωg εiπιbν,Eμτνευοε θε6E 1αqιν, f δ'αiε[zoι1ρη' την dρα ταqβog δμο0,Θιiμβog θ'iλεγ θξαιo0ααν. οτfr&ρ'δπoτρoμ6oυoα, ν6o9 δd o[iττoiητo παλλoμdνηg xqαδiηg,f'π' dγνιbατoιοιγ d,xoυαΤg, αδθιEδ" εliφρανθη xαi iανΘη x6αραi.δfl, xoυqlδιον δ' θγ6λαοοενiιiν δ' iρυθηνε παρειην, 1αρματιτερπoμ6νη xαi θελγoμ6νη φq6νααiδοΙ.

6λαι αi ιpυyαl τ6ν d'νθρcilπων δg vα'!yoυν δδ6νταg θα δαyxrbνουu, δηλαδηαi ψυyαl τδν παραν6μωv μ6 d'vαατ εvαy -

μoιiE xα[ φ6βov, θα ξηqαlvoνται d'π6πεivαν, δ[ψαν, d.oθ6νειαν xαi φ6voυg.Καi θα d'ποxαλ6'αoυν τ6ν θαyατoνδqαTov, d'λλα αδτog θα φε6yει d'πoαδτοι3g' δι6τι oijτε πλ6oν δ θαvατogoiiτε f7 νιiyτα θα τodg d'vαπαυεr ματαιαθα ρωτιjooυν πoλλα τ6ν βαoιλεtoνταεig τd" iiψη θε6ν, xαi τ6τε φανεqα θαd'πooτqtψει τo πρ6αωπ6ν Toυ d.πoαiτo6E.Δι6τι '6δωαε iμlqαg 6πτα αirbνωy διαμετανοιαv εig τoιjζ d'νθqrbπουE πotΒπλααθηoαν δια τdlv yειq6v τfjg d'yνfigπαρθlvoυ."o tδιog δ Θεoq d'φoδ Ξκqιvε τα παvταε7πε 6λα α8τα εig Bμ6, xαi 6αα '6yoυv

λεyθη d'π6 τ6 διxο μoυ oτoμα 6λα θ(ι' ταπQαyματoττoιτjoει..' Εig αilvα μεyαλoυφωτ69 θα γiνει δ Χqιoτog'Ιηoο6g πoθη-τ6g δi αifiναg. Aγ6ννητog, ii'απιλoE,d'ατ εiq ευτο g, αicΔv ιo g, oδ q αν ιo g...

ΕiE τoι3E δoτατoυg yqovουg d'ντηλλαξεvτrjν yfiν, xαi δΓ 6λ[yoν yq6voν fiλθεν d'π6τ6 α6μα τfig Παqθ6νoυ Mαqlαq y6oν

φ6E d"νlτειλεν δταν ηλοεν απo τoνoδραν6ν, λαμβανονταg d'νθqωπ[νηvμoQφiν. Πqdιτoν δμωg iφανεq6θη ftri'yvfi xαl ioyυqd' μoaφi τoυ Γαβριηλ'δε6τεqoν δ'[διog iL'yyελog rλμlληoεν εigτηv x6ρην' δ6ξoυ παqθ6νog εig τo$gd'yuo6g ooυ x6λπoυg τoν Θεdν. Aφoυε7πεy αι3τ6, δ Θε6g ζδωxεv yαριv, εig τηνπαντoτινιjv x6qην' αδτη, μoλιg τ6 d'vτε-λiφθη, φ6βos μαξ[ xαl {xπληξιg τfiνxατ6λαβεν xαl Bαταθη ταραyμ{'νη' ΒνdlBταqαyθη f7 ox6ψιE τηE d'πo τηv xαq-δlαv' f1 δπο[α παλλoταy d'πo d'γνωoταd'xoιioματα. Κατ6πιν εiφqανθη xαld'yαλλ[ααεν f7 xαqδiαν τηg λ6yω τijgφωyηζ τηv δπoiαν d'xoυσεν' fi νεαρακ6ρη yαμoy6λααε' xoxxlyιαε τ6 μαyoυ-λo τηE' εδyαqιατημ6νη d'π6 yαqαν xαiμαyεμ6νη d'π6 τ6 δ6og τfiE αx6ψεωg,

330 TA APΧEΙA TΗΣ XAMENΗΣ ΓNΩΣHΣ

xαi οi Θαρoοg θπξλΘεν, dπogδ' εio6πτατo vηδυν.οαqxωθ6ν δ6 1q6νφ xα[ γαoτ6qιξφoγονηθ6ν, θπλαoΘη βρoτ6ηνiδ6ηv xαi xoiρog θτυ1ΘηπαqθενιxοTg τoxετoTg' τ6δε γαgμ6γα θαiμα βρoτoΤoιν. dλλ'or)δ6γ μ6γα Θαδμα θεQ πατρlxαι ΘεQ υiQ.τιxτ6μεvoν δ6 βq6φog, πoτiδ' iφθατo γηθoουνη 1Θιbν,οriρανιog δ' θγ6λαooε θρ6νogxαi &γαλλετo x6αμoE.xαινoφανηg δ6 μαγoιαι oεβαοθηθ6οφατo9 dοτηq. απαqγανωθ6νδε βq6φοg, δεi1θη θεοπειθθoιφατνη. xαi Λ6γου f1 8ηθλε6μπατρig θε6xλητog θλ61θη'

βoυτελαται g τε xαL αiγoν6μoιgxαi πoιμ6οιν dqνδν.

xαi Βπ6ατqει1ιεν εiE αδτrjv τ6 θαqqoE, δΛoyog εioεyrbqηαεν εig τrjν xoιλlαν τηE,

μ6 τoν xαιq6ν {λαβε ααqxα xαl Βξωoyo-νηθη εig τrjν xoιλlαv, Βπλαoθη μ6 dνθρω'πlνηv μoρφην xαi iyειlνi1θη υ[6g μ6 παq-θεyιx6ν τoxετ6ν' δι6τι α8τ6 Bδα fiτoμ6γα θαrμα δια τoυg dνθqrbπουg, d'λλαxαθ6λoυ μ6yα θαfrμα δια τ6ι, Θε6νΠατ6qα xαl τoy Θε6y Υi6y.M6λιq Βγεννηθη τo βρ6φoE, yαqα Bξη-πλrbθη εig δλην τηv yfiν, yαμoy6λαoεν δoiqανιοg θq6νog xαl dyαλλiαoεy δx6oμoE.'Ενdl τ6 βq6φos ηδρ[αxετo εig τααπαqyανα, Ξνα ν6og d'αττjq d'π6 τ6νΘε6ν πρoοριoμ6νog Ξyινε δqατ6E εigτo'ι3g μαyoυg, δπεδε[yθη δ6 fi φατνη εiEτoig πιατoι3g τoi Θεoδ xαl cbνoμαoθη η8ηθλε6μ πατqlg τol Λ6yoυ Bxλεγμ6vηcj'π6 τ6y Θε6ν, εig τoιJE πoιμ6ναg τcilτ'

βoδι6ιl xαi τoυE αiyoβoαxoig xαl τοιj;πo ιμ6ναE τdlν d'qν ιdlν.

H Eqυθqαi,α Σiβυλλα πρoφητεtiει τα σημα\,τιxoτερα γεγoνoτα απ6 την

ξωη τoυ Ιηooil 1ιλιετiεg πQo τηζ Eλευoειilg Toυ. Mεταξυ των πqoφητειιilν

αναφ6ρoντα L τα φαQμαι|ερα φτυo(ματα Ιιoυ θα δεxτεi o Ιηooυg οτα μdγoυλατoυ, αλλα }.ιαι τα μαoτιγιilματα πoυ θα 1αqdξoυν τrjν d'yνi1y τoυ πλατην-

Ax6μη κι d'v qαπlζεται θα αιcυπrjαει, Aiτ6s πod fiλθεν μ6 oxoπ6ν να μιλη'αει εig τo6g νεxqodg.Πωg εiναι δυγατ6ν να μιλdει o Ιηootζ στoυζ νεxgoυg:

'AλλoE δ6 ci'πο τo{E μαθηταg τοi ε7πε, "Κ{lqιε, Bπtτρεψl μoυ να παωπq6τα να θαιl'lιυ τoν πατ6qα μoυ''. δ'Ιηoo6g το6 λi'yει, "Axoλo'ιjθη-α6 με xα[ ti'φηoε τodg νεxqo6g νd' θd'ψoυν τo6g 6αυτ6ιl νεxρodg".

(MατθαtoE, 8,21')

Nεxρoi ε[ναι αυτo| πoυ ε|δαγ τoν Ιηοoυ xαι δεγ τoν εγνιbqιοαν.

Mαxαqιοι 6αoι δ6y ε7δαv xαl Βπloτευoαy. ('Ιωαννηg,20,29)

o πqoφητιxog λ6γog oυνε1iξεται με αναφoqd οτo αxαγΘινo οτεφdνι.

οτoν xdλαμo πoυ θα τqυπηoει τα πλευρα Τoυ xαι ατo θαriμα τoυ πoλλαπλα-οιααμoυ τωγ π6γτε dρτων χαι τωγ ιxθυων, απ6 τα πεqιooευματα τωγ oποi-ων γ6μιoαν δtbδεxα xoφlνoυg.

Tα διbδεxα xoφiνια ε(,ναι τo πεqiοοευμα πoυ δεν πεταχθηχε, αλλd φυλα-

1θηxε δια γα φαγωθε[ αqγoτερα. Δια πoi,oυg φυλα1θηxε αυτ6 τo πεgiοoευ-

μα;

ΣΙBYΛΛΙKoΙ XΡHΣMoΙ

Η Σ(,βυλλα αναφ6ρει 6τι τα δΦδεxα xoφlνια φυλdxτηxαν δια τrjν Βλπ[δατιlν λαclv. To διbδεxα oτoγ εαυτ6ν τoυ, δ[,γει τoγ αριΘμ6 144. o αριθμoEαυτ6g ουμβoλi,ξει την πυqαμ(,δα πoυ 61ει τ6οοεqιg πλευρ€g, τ6oοεqιg αxμ6gz'αι μ(,α πdθετo γQαμμη πoυ oυγδ6ει τη βdoη με τηγ xoqυφη (xατω αgιoτερα).oτι ε(,γαι πdνω, ε(,γαι xαι νuaτω' μαg λθει o EρμηE.

Miα πυqαμiδα oε xdτoψη (x6ντρo), οxηματ(,ξει 6ναν oταυqo, ενι.δ oε oιpηιδεξια) o1ηματiξει 6να τqiγωνo πoυ 61ει την xoqυφη ατqαμμ6νη πQoζ τoγoυραν6.

Απ6 τη βdοη μ61qι την xogυφη, υπαqxει η dπειqη ν"}'Lψαlια τoυ Θεoυ,oπoυ oτη βdoη υπdq1ει τo A, ενcb oτην xoρυφη τo Ω -Mθγα! Tο γραμμα Ω-ιι€γα, εiναι η αντιδιαοτoλη τoυ γρdμματog o-μιxρ6ν. ε|γαι 6γα μαxρoν o,τoυ xαταληγει σε Ω xαι δηλιilνει τoν θαυμαoμ6.

o αqιθμog |44.000 αναφ6qεται oτην AπoxdλυΨη ωg o αqιθμog τωνανθqιbπων πoυ θα ευqεθofν εγγεγqαμμ€γoι εrζ τo βιβλ(,oν τηζ ζωηζ xαι εiγαιαqιθμ6g ουμβoλιx6g' oι τqειg x,by"}"oι μετd τo 144 oυμβoλlξoυν τoν xooμoτιυν τqιιilν διαoταoεωγ, ενιil η πυραμ|δα oυμβoλiξει τoγ γαo χαι τηγ xλ|μα-7-α τoυ Θεorj.

Oπoιog εια6λθει o' αυτoγ τoγ γα6 πoυ ε[γαι οτqαμμ€νog πQoζ τoγ oυQα-γo, θα 61ει οωθε[. Θα 61ει περdoει oτην αντiπεqα oxθη, απ6 την oπo(α ξεxι-να η ανdβαση πQoζ την dπειqη x}"Lψαxα τoυ Θεoυ. o αqιΘμ6g 144 αγτιoτoι-7εi οτoν λεξαqιθμo τηg λ6ξηg θε(,oγ. oπoιog ειoθλθει εντ69 τoυ γαof αυτot],θα 61ει εια6λθει εLζ τoν θε[oγ o[xoγ. Θε[oν oνoμαξ6ταν xαι ο να6g τoυ Mειλι-7-[oυ Δι6g, πoυ ευqιοx6ταγ στo oqog Σιιilν, στo θειoγ 6ρog των Ιεqoooλriμων.

Tα διbδεxα xoφ|νια φυλαoooνται δια γα 61oυν μεQiδιo αυτo| πoυ θααzoλoυΘηooυγ τoν Xριοτ6, αυτo[ πoυ θα ευqεθofγ εγγεγQαμψ6νoι ειE τo

βιβλ('oν τoυ Aρν(,ου. Δι' αυτ6 xαι η Σ(,βυλλα αναφ6qει oτι φυλdοooνται διατην ελπi,δα τωγ λαΦγ.

H πqoφητεiα oτι o Θεoq θα xαλ6'αει ταg ψυyαg τdlν ειiτυyιoμ6νων πo6δια xαλ6ν d'yτ[ xαxoi {,yoυν δπoατfi yλευααμoι3g, δεq6μενoι, μαατιyωνο-ιιενoι' Βπειδιj Βπιθυμoiν τrjv φτcil1εια, Θυμiξει 6γτoνα τoυζ μαχαQιομorig

331

332 ΤΑ ΑPXEΙA THΣ XAMENHΣ ΓNΩΣΗΣ

τoυ XQιστori οτην επi τoυ 6qoυg oμιλLα. o πqωτog μαxαqιoμ6g πoυ συγα-γταται οτo Eυαγγ6λιo τoυ Mατθα(oυ, ε[,ναι τo μαxαριoι oi πταlyoi τQ πνε{-ματι (MατθαLog,5,3). o μαxαqιομdg τoυ Ιηoου, αναφθqεται οε ατομα μεδιανoητιxη ανεπαqxεια. 'Eγα διανoητιxd, xαθυοτερημθνo παιδi, δεν θ1ειoυνεiδηοη των πραξειilν τoυ, δεν θxει 1ρ6og xαι 6ταν xωqig oυνε|δηoη λαβειτo 1αqαγμα, εξαxoλoυθεi γα εiγαι μαxdριo χαι τo 6νoμα τoυ ευρ[οxεταιεγγεγqαμ6νo εLζ τo βιβλloν τηζ ξωηζ τoυ Aρν(,oυ.

Oταγ o Ιηootig ηταν επL τoυ Σταυρoυ, 6γινε οx6τog ειg 6λην την γην, εiEτ6 μtooν τfiE iμtqαg. Η πqoφητεlα τηg Eqυθqα(αg, θα αyιαθεT τοσ ναoi τoxαταπ6ταoμα, xαl εig τ6 μ6αov τfig ftμ6qαq θd' ylνει oxoτεινrj f7 νdyτα d'π6-

Qαvτη Βvτ6g τqι6ν δqδv, επαληΘευεται με τLζ i,διεg o1εδoν λ6ξειg απ6 τoνEυαγγελιoτη Λoυxα.

'Hτo ijδη πεqlπoυ Ξxτη δqα xαt {'yινε αxoταδι εig 6ληv την yfiν Eωgτiγu iνd'τηu δqαν, xαl δ ijλιoE δ6u iφαlνετo xαl Βoylαθηκε τo IαQα-π6τααμα τol ναoδ εig τ6 μtooν.

(Λουxd'E,23,44)

Η 6Nτη ιbqα πoυ αναφ6qεται οτoν Eυαγγ6λιo αγτιοτoι1ε(, oημεqα οε ιilραδωδεxdτη' διoτι τoτε η μ6τqηoη δεν γινoταν οε δfo 12ωρα, αλλd οε τ6oοεραεξαωρα. To ημερoλ6γιo τηζ επoxηg, πoυ ε[1ε θεoπιoτε| απo τoγ 'Eλληνα

αoτqoν6μo Σωοιγ6νη τo 46 π.Χ.' διαδ6xτηxε τo παλαιoτεqo ημερoλoγιo τoυΑθηνα[oυ αoτqoν6μoυ Mθτωνog, τo oπoLο θεαπiοτηxε τo 432 π.X.

H επoμενη πqoφητεiα αναγγ6λλει την τgιτ]μεqo Tαφτ] χαι τηγ Ανdoταoητoυ Xριoτof !

Θd' φtρει εig τ6λοg τrjν μotqαν τoi θανατoυ iι'φoυ xoιμηθεT δια τqεT;

iμ6qo; xαl τ6τε d'φofr λdαει τα δεαμα τdlu νεxρdlν θα τo6E δδηyi-σεL εig τ6 φδ6 d"φor δποδε[ξει πqdlτog τfiν Βξoυαlα τfig d'ναoταoε-ωg εig τotg δνoμαατο6E.

Στην αυν6xεtα τoυ λ6γoυ, o χαιQετισμog πoυ απευθυγεται πQoζ την αγνliθυγατ6qα τηE Σιι.δν, oυγαγτdται χαι στoν πρoφητη Ζαγαqtα'

Xαiqε αφ6δqα, θυγατ6qα Σιιby' xfiρυαε θυyατ6ρα 'Ιερoυααλrjμ'iδoιj, δ βαoιλευg ooυ '{qyεται πq6g ειE.

(ZαyαρiαE,9' 9\

ΠΦE εiναι δυγατoγ να θεωqoυνται οημεqα η Σιιilγ χαι oι οιωνιατ6g διιil-χτεζ τoυ Xqιoτof χαι τηζ Ελλdδαg, xαι oυγ1qoγωζ γα αναφθqεται o Ιηoori;ωg o βαοιλεfζ τηζ Σιιilγ;

ΠιbE ε[ναι δυγατ6γ να ουμβιβdξoνται αυτ6g oι θννoιεg xαι γιατ(, xαγ6να<θεoλ6γo9 δεν oμιλεi για τα επiμα1α αυτα oημε[,α;

Στην λαxωνιxη διαλεxτο, η λ6ξη οιog 1ρηαιμoπoιε|ται αντi τηE λθξη;


θεοg. oμoιoτq6πωg xαι η λ6ξη Σ(,βυλλα, πqo6q1εται απ6 τη δωqιxη λ6ξη Σιo-βoλλα, πoυ στηγ αττιxη διdλεxτo γiνεται θεo-βoυλη. Mε τoγ iδιo τρoπo ηi.€ξη Σιιilν εiναι παqαφθoqd των λ6ξεων θε[oν η τωγ θε(,ων.

To oqog Σιιilγ πoυ υπηq1ε οτα Ιερoo6λυμα, αq1ιxα oνoμαξ6ταν Θεioν ητo oqog τωγ θε|ωγ. oπωg o να69 τηE παqθ6νoυ Αθηναg οτην Αxρoπoλη ητανο ναog των παρθ6νωγ χαι oνoμαξoταν Παqθενων, 6τοι xαι o να69 τoυ\Ιειλi1ιoυ Διog, ηταν o να69 τωγ θεiωγ, xαι oνoμαξoταγ Θεioγ. Συνιilνυμoιιε τoν να6 ηταν χαι τo oqog των Ιεqoooλυμωγ οτo oπo|o ευριox6ταν o ναoEτoυ Δι69, τo 6qog τωγ θε[,ωγ.'Hταγ τo oqog τωγ θεiωγ μυoτηq[ων, τωγ θεiωγδυναμεων χαι των θεiωγ ανδριbν. 'Hταγ τo θε|oγ 6qog, τo 6qog Σιιilν.

oι Eβqαioι δεν μπoqoriσαγ γα προφθρoυν την λθξη θεioγ, δι6τι δεν xqη-ι]ιιιoπoιoυσαν φωνηεντα στιζ λθξειE. 'Eτoι αλλαξαν τη δoμη, τoν τoνιoμoΖαι τα πνεtiματα τηE λ6ξηg θεioγ, χαL μη 61oνταg διxα τoυg πνευματα dρxι-σαν γα πqoφ6qoυν την λ6ξη ωg Tξιων η Σιων, χQησtμoπotιbνταg τα oυμφω-ι'α τοαντ6 χαι γoυγ. Eαν ξητηοετε απo 6γαγ Ιοπαγo να πρoφ6qει την λ6ξηΣιιδγ, θα την πqoφ6qει Θειιbγ, ενcb 6να9 Ιταλog θα την πqoφ6qει Tξιιbν. Toιεqo τoυ Mειλι1[oυ Διog εxτog απ6 ιεqo των θε(,ων, oνoμαξ6ταν xαι Δ[oγ,zαι 6μεινε στηγ ιστoQ|α ωg ιεgo των Eλληνων Σoλiμων, εχ τoυ oποloυτgoηλΘε η oνoμαο(,α Ιεqoooλυμα.

Θε[oγ oρog τoυ Eλληνιoμoυ ηταν xαι o Αθωg, τo οημεqινo Aγιoν oQoζ,ι:τo oπoio πQo τηζ Ελευoεωg τoυ Xqιoτori υπr]ρ1ε να69 xαι dλoog τηζ πα8-tJενoυ Αqτ6μιδog, ενιil μετα Xqιοτoν, 6γινε τo oqog τηg Παρθ6νoυ Mαρiαg,το τεqιβoλι τηg Παναγiαg. To oqog των Σoλυμων,6πωg xαι τo oρog Kαρ-ιιηλog δυτιxα τηg Γαλιλαiαg, ηταν αφιεqωμ6νo οτoγ Δiα. To [διo xαι o Αθωq-τoυ ηταν αφιεqωμ6νoζ στoγ Αθιbo Δiα.

Η θυγατηρ Σιιilγ, οτα Eλληνιxα, ε[ναι η εxxληα(,α τωγ θε[ωγ μυoτηρ|ων._+υτηE τηg εxxληοlαg Nυμφiog εiναι o Ιηooυg. Αυτog ε|γαι xαι o μυοτιx6g'.'cιμog. Oooι oμoλoγηοoυμε Xqιoτoν xαι αqνηθofμε τo xαqαγμα τoυ Αγτι-7.ρ[οτoυ, θα oυμφdγoυμε εtζ τoν γαμoν τoυ Nυμφioυ με την Exxληolαν Toυ.

Καi λ6yει πq6g iμ!, "Γqαψε: Mαxαqιoι oi xαλεoμ6voι εig τ6 δεTπyoyτοi yd'μoυ τoσ Aρνloυ''.

(Aπoxαλυ'ι/l ιg, 79 , 9)

H θυγατ6qα Σιιbγ εiγαι η Eπxληαiα τωγ θεiωγ μυοτηq|ων xαι o Θεogzcιτ€qxεται δια να xανει την txν"Χηoη τηg ανθρωπ6τητα9. H εxxληoiα γεννdτου; πιoτoυg' ενιδ o Ιηοoυg ε|γαι o Nυμφiog, ε(,γαι o Πατ6qαg, o Πqιbτοg xαιι) Eσχατoζ'

Γvιbqιαε πoTog εΙναι αι)τδg xαi τoτε θα iδεTg τ6v Πατ6ρq πqoφητευει ηsiβυλλα δια τoγ Ιηooυ. To (διo λ6γει παι o Ιηοoυg:

JJJ

334 TΑ ΑPxEΙΑ THΣ XAMENHΣ ΓNΩΣΗΣ

"Εαν μ6 Βyvωqlζατε' θα Βyνωqlξατε xα[ τ6v Πατ6qα. ('Ιcυαvνηg, !4,7)

o πρoφητιπ69 λ6γo9 oυνε1|ξεται με τα γεγoν6τα τηg ουντ6λειαζ τoυχ6σμoυ. oι oμoι6τητεζ με τηγ Απoxαλυψη τoυ Ιωανγoυ ειναι xαι πdλι φαγε-aθζ.

of ψυyαl τdlll παραv6μcυν μi d'ναoτεναyμodg xαl φ6βov, θα ξηqαι-yoνταL dπ6 πεiναl', δiψαν, d'αθ6νειαy xαl φ6νoυ9. Καt θα d'πoxαλ6-ooυy τ6 θαyατoy δqαTον, d'λλα α'ι3τ6g θα φε6yει d'π' αiτoιjE' διoτιoijτε πλ6oν δ θd'νατog o|iτε fi νdyτα θα το{E d'ιlαπαdει'

(Εqυθραiα)

Κατα ταg fiμtραg ixεTναg θα ξητrjooυν oi d'νθρωπoι τ6ιl θd'νατov,d'λλα δ6ν θα τ6ν εUqoυv, xαl θα θπιθυμrjoουv yα πεθαuoυν, d'λλα δθανατoE θα φεdyει dπ'αδτoι3g'

(Aπoxαλυψιg,9,6).

Η Απoxdλυψη τoυ Ιωdνγoυ συμπληQd)νει' επισφQαγ[ξει xαι oλoxληqιb-γει τoυζ 1qηoμoυg τηg Σ(,βυλλαg τηE Eqυθqαiαg. Και στιζ δυo πεqιπτιilοειgτα γεγoν6τα δεν αxoλουθoυν χQoγιχη oειρd. o Ιωαννηg xαι η Eρυθqα[απεqιγgdφoυν τα γεγoν6τα με σtγχυοη, oπωg αxqιβι(lg τα βλ6πoυν i1xα}'"(sτε-

Qα τα βιωνουν. Δι' αυτο ουxνα xατd την πεqιγqαφη μελλoντιxιilν oυμβα-ντων, oμιλoυγ οε 1qoνo αoριoτo. To φαινoμεγo ε[γαι πιο 6ντoνo oτηνΣiβυλλα, δι6τι μετα την εxφoρd των πQoφητειιilν τηg δεν ε[xε ιαμiα θυμιοηδι' αυτα πoυ ε[xε πει.

Κατα την πqoφητε(α τoυ Eυαγγελιoμoυ τηg θεoτ6xoυ, η Eqυθqαiα πqo-λ6γει αxομη }tαL τα αυναιoΘηματα τηζ παρΘ6νoυ Mαqiαg, oπωg τoν φoβo,την ταqα1f, την oεμν6τητα, τηγ 1αqd xαι τo θαqqog!

Πρ6τoν δμωg Εφανεqrbθη i δ"yνi xαi ioyυqα μoaφi τoσ Γαβριrjλ'δεtτεqoν 6 |διoE &'yyελog cbμlληoεv εiE τrjν xoqην' δ6ξoυ παqθ6νoEεiE τoι3g dyνo'ιig ooυ x6λπoυg τ6ν Θε6ν. Aφoυ ε7πεν αiτ6, δ Θε69ξδcυxεν yd'qιν, εig ττjν παντoτινrjν x6ρην' αδτrj, μ6λιg τ6 d'ντελrjφθη,

φ6βog μαξi xαl'!xπληξιg τrju xατ6λαβεν xαl Βατd'θη ταραyμ6νη' BνιΙt

Βταραyθη fi ox6ψιE τηg d'π6 τrjν xαρδ[αν, fi δποiα παλλ6ταν, d'π6d'γνωoτα dxoιioματα. Κατ6πιιl ε0φρd'νθη xαl d.yαλλ[ααεν i1 xαρ-δlαν τηg λ6yω τfig φωνηζ τrjν δπotαν d'xoυαεν, ri νεαqα x6qη yαμo-ylλααε, xoxxiνιoε τ6 μαyoυλ6 τηg, εδyαgιoτημ6νη d'π6 yαqαν xαtμαyεμ6νη d'π6 τ6 δ6oE τfig ox6ψεωE, xαl Βπ6ατqεψεν εiE αiτrjv τ6θαρρoE, δ Λ6γoE εiαεycbρηαεv εig τrjν xoιλlαν τηζ, μ6 τ6ν xαιq6ν{λαβε oαρxα xα[ |ξωoyovrjθη εig τrjν xoιλiαv, iπλd'oθη μ6 d'νθqω-π[νην μoQφiy xαl Βγεvνrjθη υi6g μ6 παqθενιx6ν τοxετ6ν.

o παqθενιx6g τoxετog ηταν μ6γα Θαιiμα για τoυζ ανθqιilπoυg τo oπoioxdπoιoι oημεqα τoλμoυν να αμφιoβητoυγ. ΑγτιΘ6τωζ η μεταφoρd εν69 οτoι-1ε[oυ (π.1. xoβαλτ[oυ) μ6oω αxτινoβoλ(αg για τη θεqαπεiα τoυ xαqxlνoυ η

ΣΙBYΛΛΙKoΙ XΡHΣMoΙ

τoν θQυμματισμ6 μιαζ π6τQαζ (λιθοτριψlα) αντιμετωπlξεται ωg απoλυταφυοιoλoγιxη. oταγ oημεqα η επιοτημη θ1ει xαταφ6gει αυτd τα επιτευγματα,ηταν δtiοxoλo για τoγ Θε6 να μεταφ6qει στα οπλα1να τηg Παqθ6νoυ Mαρ|αgτoν Θεio γoνo;

H θεoτoxog ταqα1τηxε, η xαqδια τηg πdλλoνταγ χαt xυριευτηxε απoαγνωοτoυg ηxoυζ. 'Ηταγ η οτιγμη πoυ ειoηλθε οτα oπλdχγα τηζ o Κfqιogτων επτd, ηxων xαι των απειqων xqαδαομιilν, τo Φωg τoυ ιιooμoυ' τo A ιιαιτo Ω. Η παρθ6νog Mαqiα ταqαμηxε, δι6τι δεγ εγνιbριξε αυτoυg τoυg η1oυg.

'Εy6 τ6 βρ6φos ηδqloxετo εiE τα oπαqγανα' {ναg v6oE d'oτrjq d'π6τ6v Θε6ι, πqooqιoμ!'νοg'{,yινε δρατ6g εig τoιjg μαyουg, δπεδεi'yθη δ6rj φατνη εig τodg πιoτodg τοl Θεοi xαl cbvoμααθη f1 Βηθλε6μ πατρlgτoi Λ6yoυ Βxλεyμ6νη d.πo τ6ιl Θε6ν' εiE τodg πoιμ6ναg τr7ν βoδιιΙlνxαl τoιjE αiyoβοαxoιjg xαl τodg πoιμ6να9 τ6ν d'qνιdlν.

o Ιηοotlg γεννηθηxε oε οπηλιd πoιμ6νων, επαληΘευoνταE oυμβoλιxα τηντριilτη ιδιoτητα, την ιδι6τητα τoυ Πoιμανδρη, δια τηg oπolαg o Θε69 απo-z'αλtiφθηxε oτoν Eqμη.

o Πoιμdνδρηg εiναι αυτog πoυ πoιμα(,γεt τoυE ανδρεg, oπωg oε μ|α ποi-ιινη o πατ6qαg xqι6E πoιμα[νει τoγ υιo τoυ αμνo. Αυτ69 πoυ παQoυσιdοτη-Ζε στoγ Eqμη ωg Πoιμdνδρηg, εiναι o Πατ6qαg Θε69, πoυ οτ6λγει στην γητoγ Moγd,xqιβoν τoυ Yι6ν, τoν πqog θυο(αν Αμν6ν, δια γα λυτρι(loει τηναvΘqωπoτητα.

o Πoιμανδqηg Θε69 δεν εiγαι πoιμ6ναE αμν<ilν, αλλd Πoιμ6ναg ανδριilν.Δι'αυτ6 oταν εμφανiξεται στηγ γη με τo 6νoμα Ιηoofg, γνωστoπoιε( oτoυgανθριbπoυg 6τι αυτog ε[γαι o Πoιμην o xαλ6g.

Στην γxqαβoιiρα τηg πρΦτηg οελiδαg τoυ xεφαλαioυ, η Eqυθραiα Σ[βυλ-i.α απειxoγ(ξεται με αμνo ατην αγxαλια τηE, διoτι πqoφητευoε τoν Eqxoμ6τoυ Καλor1 Πoιμ6νo9 πoυ θα πoιμανει xαι θα λυτρcδoει την ανθρωπoτητα.

Θα iξoυαιαoει fi πoιμαντιxrj αιδηqd' qαβδog.(Εqυθqα[α, ατ.20).

Καi Εγ6ννηαε παιδioν dQQεν τ6 δπoToν μ6λλει να πoιμαν71 παντα τα{θνη Βν ραβδφ αιδηρ$.

( Aπo x αλυ ι/'l ιg, 12, 5).

Η τελευταiα αυτη γενεα η oπoiα θα πoιμανθεi με qαβδo οιδηρα εiναι,z-ατα τoγ Ηαioδo, η π6μπτη γενεα των ανθqι.δπων, η γενεd η αιδηρd.

Mαxαqι να μη yενvιιilμoυιlα εycb εLζ τo πtμπτo ytνog, μα rj πριν ναπ6θαινα τj μετα να εqy6μoυν. Tιbqα πια εiιlαι η oιδηqα yενεα.

(Hoioδog,'ΕQyα xαι Hμ6ραι, 174)

335

336 TA ΑΡXEΙΑ THΣ XAMENΗΣ ΓNΩΣHΣ

ΑΠOΣΠAΣMA EΚ ToY ΠPΩTOY ΛoΓoYδl1 τ6τε xαι μεγαλoιo θεoΟ παTg€ινΘριilπoιοιν fi ξει οαqxoφ6qogΘνητoTg δμoιoυμενοζ θγ γfi,τεαααρα φωvηεντα φεqων, τ6 δ'ctφωνoν θν αiτQ διαo6γ' θγιb δε x6τoι dριθμ6v γ'δλoν θξoνομηνω'δxτιil γαρ μοναδαg, τ6οoαgδεxαδαg iπi τoυτoιg, fδ'6xατoγταδα g 6xτω, dπιoτοx6qoιg&νΘqιbποιg οiiνoμα δηλιboει' ου δ'θνι φqεοi οi1oι v6ηοον, d,θαvατoιοθεοi Xqιοτ6γ παTδ' ιiψlατoιo.αiτ6g πληqιbαει δ6 Θεοr ν6μον, oixαταλυοει, d,γτiτυπoγ μiμημαφ6qων, παi παγτα διδαξει. τoυτωπqooxoμiooυο' iεqεΤg 1qυο6νπρoφ6qοντεg' ομυqναν, dταqλiβανοv. xαi γαq ταδε παγταπoιηoει. dλλ'δπ6ταν φωνη τιgθqημαiηg δια 1ιbgηg fiξει,dπαγγ6λλoυοα βqοτoig xαi πloιβοηoει, εriΘεiαg dτραποt g

ποιηοdμεν, f1δ' dπogiψαι θxxqαδlηE xαxLαg xαi {1δααι

φωτiξεαθαι πdν δ6μαg dνθριilπων,Ινα γεννηΘdντεg ci,νωΘεν, μηx6τιμηδθν δλωg γε παqεxβαiνωοιδιxαiωγ' την δ' αδ βαqβαρ6φqωνπεπεδημ6νog δq1ηΘμoTαιν,δxx6ψαg διbοει μιoΘ6ν' τ6τε offμα

βροτoiοιν δoται θξαiφνηg, δπ6τανπεφυλαγμ6νog fiξει θπ γfrEAiγυπτοιo xαλ6g λlθog. θν δ'αqατουτω λα6g πρoοx6ψει'Eβραiων,dΘνη δ' dγεqοiνται αiτoδδφηγηoει' xαi γαq θε6νδψιμ6δοντα γνιbαoνται δια τoδδε'dταρπιτ6ν τ'θνi φαει. δεiξει γαqξωην αiιbνιoν &νθqιbπoιoινθxλεxτoTg &ν6μoιg δ6 τ6 πiqαiΦoιγ θπo[oει.

Καi τ6τε τ6 παιδlov τoσ μεyαλoυΘεoi θd '!λθει εig τoιig d'νθqιbπoυg,iνιlαρxωμ6νog, δμoιαξων μt τoigd'νθqcbπoυg εig τrjv yην, τ6ααεqα

φωviγεντα θα φ6qει, τd dφωνα δ6o εigαiτov φανερr'bνoνται διπλα, xαl δλoντ6ν d'qιθμo θα d'πoxαλιjιpω. T6 δνoματoυ θα φαvεqcbαει εig τoι3g δυαπtoτoυgiι.νθqcbπoυE, dxτcb μovαδαg, τ6ααEδεxαδαg Βπ[ αδτδy xαl 6xτrb Εxατo-vταδαg. Σi xαταν6ηαov xαλα εig τ6vνo6ν σoυ, δια τ6 παιδloν τor d'θανd-τoυ δψiclτoυ Θεo6 δηλαδfi τ6v Χqι-oτoν. Aiτ6g θd. αυμπληqcboει τ6vνoμov τofr Θεofi, δ6ν θα τ6v xαταλ'j-αει' φ6ρων πρ6τυπον πqog μ[μηoιv,xαl τα παντα θd' διδαξει. Εig α8τ6v θαμεταφi'ρoυv oi tεqεTg πqoαφ\qovταgyqυooν, αμυqνα xαι λiβανov' δι6τι δλααδτα θα πQαy ματoxτoι/1αει.Aλλα 6ταv φθαoη xαποια φωνi7 μ6oωiqημιxηg χrbQαζ, d'παyγ6λλoυαα εiEτo6g θvητoυg θα dκoυoθfj δυvατd' εiE6λoυg, rbατε να xανoυμε τo{g δq6μoυ5εiθεTg, να d'πoqqlψoυμε ταg xαxlαEd'π6 τfiν xαρδlαv xαl δια τdlιl δδατωννα φωτlζoνται δλoι oi d'vθρωπoι' μ6oxοπov dφοl iyεννηθηααν iiνωθεν,xαθoλoυ πλ6oν να μηv παqαβαlνoυvτα δixαια' αiτi1ν 6μωq (τfiν φωνfiν)βαqβαqoE εiE τrjν αx6ψιv δεμ6νoE d'π6τoι3g yoqoιig dφoυ την xoψη θα τrjνπρooφ6ρει δE d'νταμoιβηv' τ6τε αημα-δι θα φαvεqωθfi ξαφvιxα εig τo'ιjgd'v Θ ρrbπoυ E' 6τ αν φθ ααη πρoαεy μ6v o EδqαTog λlθog d'πo τrjv Aiyυπτιαxιjνyiv.'o λαog τcbv'Εβqα[ων εiE αiτ6νθα πqooxqoι3αεr θα αυyxεvτqωθoiν{θvη μ6 την xαθoδηγηαlν τoυ' xαιΒξαιτlαg αδτoi θα €ιvαyvωqlαoυy τ6ν8ψιατoν Θε6v, δ δπoTog θα φ6qει ξωfiνεiθεTαν κα[ αic1lνιov δια τo{g 6νoμα-oτo'ι3g d'νθqcilπoυg, iνdι δια τo6g παQα-voμoυE θα Βπιφ6qει τ6 αicbνιoν πiq.

ΣΙBYΛΛΙΚoΙ XΡΗΣMoΙ 337

ιαL τ6τε δη νoοεροtg iηoεται, f1δ'

θπιμιbμουg πανταg, δooι τoυτφπ[oτιγ δν[ πoιηοονται. βλ6ψουαινδ6 τυφλoi, dταρ βαδιοiαι τε 1ωλoi,z.ωφol τ' εioαtαoυαι, λαληοουo' oιiλαλ6oντεg' δαlμονεg θξελααει,νεxρdlν δ' θπαγααταοιg θοται'z.6ματα πεξευει xαi θρημαiω δνixιbqφ θξ ciρτων &μα π6vτε παiixθυog εiγαλlοιο 1ιλιdδαg xoρ6αει:ttντε, τα δ6 λε[ψαγα τοtτωγδιbδεxα πληqιboει xoφiνoυE, εigταρθ6νoν &γνην. xαLτ6τε 'ΙoραηλμεμεΘυoμ6νo9 ori1i νoηoει, or}δ6u6ν αriδηoει μεμεθυομ6νog oiiααιi-επτoig' dλλ' δπ6ταν'Eβqαiοιg fiξI7oλog δψiοτoιο oioτqoμανηg xαiπioτιγ θαυτδγ θξαφελεTται,oiρανιον δτι παΤδα θεoiδιεδηληααντo, xαL τ6τε δηz-oλαφoυ g xαL πτ,b oψατα

φαρμαx6εντα'Ιοραηλ διbαειμυααqοTg θν[ 1εiλεoι τotτφ. εig δ6τ6 βρδμα 1oλην, xαi εig π6τoγδξοg &xqατoν, δυοοεβ6ωgδιbαoυ αι, xαx(ρ βεβoλη μ6νoιoiατqφ ατηΘεα xαi xqαδiην, &ταρδμμαoιν oix θοoρΦντεg,τυφλ6τερoι οπαλαxων,φoβεριbτεqoι δqπυατηqων, θηq(lνioβ6λων βαq6ι πεπεδημdνοι {iπγω.&λλ'δταγ bxπεταoη 1εΤqαg xαiτιiγτα μετρηοη , xαi ατ6φανoν

φοq6oη τ6γ dxαγθινoν, δ6 γετλευqαν νtξωoι xαλαμοιoιν, δτου7.αqιν θν τqιοlν δgαιg νυξ θoταιοxοτ6εαoα πελιbqιoE iiματι μ6oοω.ιαL τ6τε δη να6g Σoλoμιilνιogdινθqιbποιoιν, αfl μα μ6γ' θxτελ6oει,δπ6ταγ A[δων6oE oixoγ βηoεται&γγελ6ων θπαγαoτααιγ τεΘγεdloιγ.

Καi τ6τε θα θεραπε'jαει τoιig dαθεvεTExαl 6λoυg τoι3g d'ξιoμεμπτoυζ' 6αoυgεiE αι3τov τ6v ξ'vα δε[ξoυν π[oτιy. Θαδoiν oi τυφλoi, θα βαδiooυv oi dyα-πηQoL' θα d'xoιiαoυv οi xωφo[, Βνdl o[

μoυyyo[ θα μιλrjαoυν' τoιig δαtμovαgθα Bxδκbξει xαl θα yfνει Βξαvαατααιgνεxq6ν' θd' περπατrjoει εig τα xυματαxαl εiE 8vα iρημιx6v τ6πoν δια π6ντεd'qτων xαl θαλαoαιν6v iyθι3ων, θαyoρταoει π6ντε yιλιαδαE, Bvδ δια τdlνλειιpανων αδτlν θα yεμlαει διbδεxακoφiνoυE, πρ69 τrjv d.yvrjν παρθ6νoν.Κα[ τ6τε δ'Ιoραrjλ μεθυαμiνoE δlv θακαταvoτjoει, oijτε θα τα διαδιboειμεθυαμ6νog d'π6 τα d'αθενfi του αiτια.Aλλd' 6ταy φθααη fl 6syi τol δψlατoυ

μανιrbδηg εig τoιig'Εβqαioυg xαl τiγvπiατ ιν τοιJg d'φαιρ 6αει δ ι6τι'{βλαψ αντ6ν oδραvιoιl Υi6v τo6 Θεο6, τ6τε δ'Ιαραηλ θα δrboει ραπloματα xαl φτυ-olματα φαρμαxερα μ6 τα βδελυqd' τoυyεlλη εiE αiτ6y τ6ν "Εyα. Δια τρoφi1vyoλfiν xαi δια να πιfi δυνατ6'ξιjδι θατol διbooυll μ6 dα6βειαv, πληyωμ6νoιεig τα ατrjθη xαi τrjν xαρδtαν d'π6 τ6xαx6, μrj βλ6πovταg μ6 τα ματια,τυφλ6τερoι xαl d'π6 τoι3g τυφλoπ6ντι-xαg' φoβεqcbτεqοι d'π6 τα Βρπετd, ααvvα ε7vαι δεμl,voι o/ βαqια vαρxη, d'π6δη λητη ρ ιcil δη ii'y ρ ια ξ6α.Aλλα δταy d'πλcbαη ταg yεiqαg δψηλαxαi δλα τα oταθμiαη, xαi φoqlαει τ6νd'xανθιvoll ατ6φαvov xαl xεντ/1αoυvτrjν πλευρα τoυ με xαλαμoυE, λ6yωτfig yαqιτ6g τoυ Βντ6g τριων δqδν θαy[νει Εxτεταμ6'νη oxoτειvη ν'ιjxτα εig τ6

μtαov μαxqαg iμ{qαE. Κα[ τ6τε δ να69τoi ΣολoμdιντoE θα δ6oει μεyαλooημεTov εiE τotE dνθρcbπoυE, 6ταν δια-βεi τoν olxoν τoδ 'Aδoυ d'ναyyiλλo-νταg εig τo6g νεκqoι3E τi7ν iξανd'ατα-σιy.

338 TA ΑPXEΙΑ THΣ XAMENΗΣ ΓNΩΣHΣ

αriταq θπην θλθη τqιoiν fiμαοινθg φαog αδθιE, xαl δεiξηθνητoToιν {iπγoγ xαi παγταδιδαξη, θν νεφ6λαιg θπιβαg εigoιiρανol oiπoγ δδευοει, xαλλεl-ιpαg x6oμφ εiαγγελiηg διαδημα.τoi xαi θπωνυμlη βλαοτ6g ν6ogdνθηοειεν, θξ θθγdlγ μεγαλoιον6μφ xαθοδηγηθ6ντε9. &λλα γεxαl μετα ταiτα Σ6λoιπαθoδηγoi dσονται, xαi τ6τε δηπαiοιg iioται μετ6πειταπqoφητδν. θγΘεγ δ"EβqαΤoι τ6xαtι6ν θ6qog dμηοoνται, πoλλ6γδ'αδ 1qυo6ν τε xαL dqγυqoνiξαλα παξει PωμαTog βαoιλευg.μετ' δ' αδ βαoιληιδεg dλλαιαυνε16ωg iiααoγται &πoλλυμ6νωνβααιλειδν' xαi θλiψoυοιβρoτoυg. μ6γα δ'iioοεται dδqαoιxεiνoιg πτ6lμ', δταν ιiρξωνταιδπεqηφανiηg dδixοιo. &λλ'δπ6ταγ να6g Σoλoμιilvιog θν

1θoν[ δ[α xαππεoεTται, βληθεlgδπ' dvδqδν βαgβαqoφ6νων,1αλxεoθωqηxων,'EβραΤoι δ' dπ6γff g θλαοονται, πλαξ6μενοι,xεqα'ιξ6μενoι, πoλληv δ6 τοια'dραν θν oiτφ μ[ξoυoι, xαπηοταoιg iiοται d,πααιν dνδρααιv' αiδ6 π6λειg δβριξ6μεναι παQ'ixαοτα dλληλαg xλαυooυoιν,θπεi xαx6γ iiλιτον dqγoν,δεξαμεναι μεγαλoιo θεο0 16λονθγ x6λπoιoι.

Aλλα 6μωg 6ταv παλιν '€λθη εiE τ6 φω;εig τρεTg iμ6Qog, θα φανερr1lαει τ6ι'θd'vατoν δg ijπνov εig τo69 θvητoυE xαiτα παιrτα θα διαφωτlαεr κα[ μoλιg Βπι-

βιβααθfi εiE νεφtλαg πq6E τov oiqανιol'olxov θα δδειjαει, d'φoi xαλ{Ψη τ6νx6oμoν δια τoi oτ6ματog τol εδαyyελ[-oυ. Κα[ δια τfig iπωνυμlαg αiτο6 θαdνθtαει vioE βλαατ6g (d'νΘqcbπωv), d.πoτα'iθνη πoιj θα xαθoδηyηθo6ν dπ6 τ6γμεyαλoν ν6μov. Κα[ β6βαια μετα d.πoα8τα oi Σoλol θd' yiνoυv xαθoδηyηταixαi τ6τε θα ξλθει τ6 τ6λog τdlv πρo-φητ6v. Aπ6 ixεTyo τ6 αημεTov oi'ΕβqαToι θα θεqlooυv τ6ν xαx6ν θερι-oμ6ν, Βv6 δ PωμαTog βαoιλειig d.φθoνol'yρυcl6v xαl d'ρyυqov θα d'qπαξει. Mετdπd'λι d'λλαg βααιλιxαE Εξoυα[αE yαμi-νωv βαoιλεlωv θα '!λθoυν iv oυνεyε[αxαi θα λυπfiαoυν τotE d'vθρcllπoυg. Θα'iλθει μεyαλη δυατυylα εig αiτoig τoi';d"νθqcΙlπoυg' 6ταν xυqιευθofrν d'πo τod'διxoy xαi τrjν δπερηφανειαν. Ail.αδταν δ vα6g τo6 ΣoλoμdlvτoE εig τηl'θε'ικrjv yfiv oωριαoθii, yτυπημ6νog d.πδ

βαq βαqoφωvoυE civδqαg, μ6 yαλκtυoι' ;θδqαxαg, ot "ΕβqαToι θα iκδιωyθoΓ'l'απδ τi1ν yiiv τoυE, πεqιπλανcbμενoι, λει:,-

λατoιiμενoι, xα[ μd'λιατα θα d'vαμεlξoι'ι'μεyd'λην πoα6τητα παqααιτιxοιi olτoι'μ! xαθαq6ν xαl ζτoι θα {λθoυν εi;δdαxoλην θ{,oιν 6λoι oi d'νθqωποι. o'ι δiπ6λειg πεqιπlπτοvτεg εig d'xoλαo|α;μεταξιi των θα θρηνfiooυν, 6πειδιif7μαρτηααν με xαxαE πραξειE xαl Bδi-yθηααv εig τoιig x6λπoυE τωv τy'γv doy'i''τofr μεy αλoδυvαμoυ Θ εοιi.

To πρcilτo τμημα τoυ λ6γoυ, παqoυοιdoτηxε ηδη οε πqoηγofμενo xεφiι-λαιo, xαι αναφθqεται στoν χαταχλυομ6 τoυ Nωε-Δευxαλiωνog χαι στo\'πυραυγ6α δloxo με τoγ oπoio διαoιbθηxαν 6xι μoνoν η Πtiρρα xαι o Δευz"cι-

λ(,ωγ, αλλd y'αL τα ε(δη τoυ ξωιxori βαoιλεloυ oε μoρφη γoνιδιαxη.Στην ουν€xεια τoυ λoγoυ η αγνωστη Σiβυλλα πρoφητεtiει τoν λεξαριθμι'l

ΣΙBYΛΛΙKoΙ XΡHΣMOΙ 339

τoυ oγoματoζ Ιησoυζ.T6 6νoμα τoυ θα φανεqιboει εig τoιjg δυαπioτoυg d'νθqιΙlπoυg, μ6 δxτcb

uoναδαg, τ6ααg δεxαδαE iπi αδτ6ν' xαi δxτιb 6xατoνταδαg.Πqαγματι o λεξdqιΘμoζ τoυ oν6ματog Ιηoorig ε[γαι 888.

Oι επoμενεζ πQoφητειεg αναφθqoγται στoυζ τqειg μαγoυζ, oι oπo|oιcιτoxαλofγται ιεqεig' χαι στoν Αγιo Ιωdννη τoγ Bαπτιoτη. H φωνη πoυz.ατα την Σ(,βυλλα θα φταoει μ6οω ερημιxηg 1ιbgαg, εiναι φωντ] βoiντog iντi Ερiμφ.o Αγιog Ιωdννηg o Πρ6δqoμog πρoθτqεπε τoυζ ανθριδπoυg να

βαπτiξoνται, διoτι αυτoi yεννηθηιιαν dνωθεv μoνoν θνα φυτ6 πoυ 61ει τιgρ1ξεg τoυ στoν oυQαγ6, 6γα φυτ6ν oυρd'νιoν δυναται να γεννηθεi dγωΘεγ.

o Bαπτιoτηg Ιωαννηg μαqτriqηoε δια τoυ απoxεφαλιoμori, xατoπιν αιτη-σει0ζ τηζ Σαλιilμηg, η oπoiα 6πω9 xαι o Ιoriδαg ανηxoυν oτα τθxγα τηζ απω-i.ε[αg xαι στoυζ μη εγγεγQαμμθνoυg ειg τo βιβλioν τηζ ζωig'H Σ(βυλλα πρo-αι'αγγ6λει αxoμη χαι τoγ απoxεφαλιομ6 τoυ Bαπτιoτotj Ιωdγγoυ: Aiτrjν6uωE (τrjv φωντjν) βαqβαqoE εiE τrjν αx6,ψιu δεμtνog d'π6 τo6E yoqo{gαφo6 τrjv xoψη θα τrjν πqooφ6ρει δE c)'νταμoιβfiv.

oι επ6μενεg πqoφητε[εg πρoλθγoυν τo θαυμα τoυ πoλλαπλαoιαoμoti τωντ€ντε dqτωγ χαι τωγ δrio ι1θfων, την πoqεiα τoυ Ιηοoυ πdνω oτα xfματατη; ΘαλαooαE, τιζ θεqαπεiεg των τυφλιbν, των xoυφι.δν, των μoυγγιilν xαιτιυν αναπηρων' στην ουνθxεια πρoαναγγθλεταt η απιστια, η αο6βεια χαt τouiοog των Eβqα|ων πQoζ τo πqooωπo τoυ Xqιοτoυ, τo μαqτυQιoγ τηζ Σταυ-ψδοεωg xαι τ6λo9 η Αναoταοη.

oυδε|g αλλog πρoφητηg δεν θxει πqoφητευοει την ξωη χαι τo μαqτυqιoτoυ Xqιοτοti με τooη αxρ|βεια xαι οαφηνεια.

Η τελευταiα πqoφητεiα τoυ πqιδτου λoγoυ, αφoqα την χαταστqoφη τoυγαof τoυ Σoλoμιilντoζ χαι τηγ διαoπoqd των Eβραiων οε oλ6πλη8o τoνzoομo. Toτε, oπωg αναφωνεi η Σ[βυλλα, θα d.ναμεlξoυv μεyαλην ποα6τητα:ταQασLτιιtofr αlτoυ μ6 xαθαq6ν xαl ijτoι θα ζλθoυν εig δdoxoληy θ6'αιν 6λoιoi d'νθqωπoι. Εyyυg o xαιqog πoυ θα διαxωqιοτoυγ τα ξιξανια απ6 τoγzαΘαρo oiτo.

δ καλ6g απ6qog ε7vαι οt υiol τfig βαoιλεiαg' τα δ6 ξιξανια εΙναι o[υio[ τοi πονηqol' δ 8yθq6g πo6 τα'{'oπειqε, ε7yαι δ διαβoλοE, δ δ6θεqιoμ6g ε7ι,αι τ6 τ6λog τoi x6αμoυ, xαl ο[ θεριoταt ε7ναι ο[ dyyr-λoι. δπωg λοιπ6ν' μαζε'ιjονται τα ξιζανια xαt xα[ονται,'6τoι θα ytν77xαt εig τ6 τ6λo9 τοl x6oμoυ τo6τoυ.

(Mατθαiog, t3,39)

340 TΑ ΑΡXEΙA THΣ XΑMENHΣ ΓNΩΣΗΣ

ΑΠOΣΠAΣMATΑ EK ToY ΔEYTEΡOY ΛoΓoY.

"Ημoζ δη xατ6παυoε Θε69πoλυπαγooφον Qδην, πολλαλιταξoμ6vηg,xαL μoι παλιν θνoτηΘεοoι dγθετo Θεoπεo[ωγ θπ6ωγπολυγηΘ6α φωνην. πdν δ6μα9θxπλη1ΘεTαα ταδε oπΦμ'. ο{iτε γαqoiδα δττι λ6γω, x6λεται δ6 θε6E ταΕ.xαoτ' dγoqευειν. dλλ' δπ6ταγ θπiγffg oειαμoi, μαλερo[ τε xεqαυνοi,βqoνταi τ' d,οτεqοπαi τε, γflgθqυαiβη, πα[ μανiη Θιilωγ τε λυxωγτ', d,νδρoπταο[αι τε, xαi φΘoqαidνθqιbπων, fi xαi βoδνμυxωμθνων, τετqαπ6δων xτηνΦντε xαL οiqηων ταλα6qγων, fδ'αiγdlν, δiωγ τε' dπειτα δ6 169oο9αρoυqα πoλλη παλλειφθεIoαγενηαεται θξ dμελεi,αg, xαi xαρπoiλεiψoυοιν, θλευΘερoπqαξiα δ'ioται πλεiοτoιg θν μεq6πεοοι παiiεqoαυλlα να6γ. δη τ6τε xαi γενεηδεxατη μετα ταδτα φανεTταιdνΘριbπωv, δπ6ταγ αειoi1θωνdοτερoπητηg εiδιbλων ξfrλoγθραυοει, λα6γ τε τιναξει P,bμηsδπταλ6φoιo μ6γαg δ6 τε πλoiτogδλεiται, δευομενog πυq[ πoλλQδπ6 φλoγ69'Ηφαioτoιο. xαi τ6τε δ'αlματ6εοoαι dπ' oιiqανloυxαταβiααι. αriταq x6oμog δλog τεdπειρεα[ων dνΘqιbπων dλλι]λoυgxτεiγoυoι μεμην6τεg, θν δ6

xυδoιμQ λιμoυg παi λoιμουg θηοειθε6g f|δ6 xεραυνοrig dνΘqιbπoιg, oiατερθε δixηg xqiνoυoι Θ6μιαταg.λεTι|ιg δ'&νΘqιbπωγ iioται xαταx6oμoν &παντα, δg i1νoE εi xατiδητιζ δπi 1θ6νι θαυμαοoειενdνθριbπoυ.

''oταy δ Θε6g xατ6παυoε τ6 πoλυπαy-σoφoν d'αμα, τ6 δπoToll fiτo δ6ηoιq διαπολλα πqαyματα, εig τα oτrjθη μoυπαλιu '{θεαεν εδyαqιατoν φωντjν δπε-

ρ6yων λ6yωv. M6νω d'ναυδog d'π6αδτα Bδω δι6τι oijτε yνωqlζω τi λ6yωxαl δ Θε6g μ6 Βμπν6ει vd' μιλrjoω δι(ι.

xαθετl ξεyωριoτα. Aλλα 8ταν ylνoυναειαμol εig τrjν yfiv, λυooαλloι xεqαυ-voi, βρoνταl xαl d'oτραπα[, τ6τε θαylνει μεταxiνηoιg τηζ yηζ, xαi μαν[αd'yqιων αxυλιlv xαl λ6xωv, xαfdνθqωπoxτoν lαι, xαl φθoqαl dvθqιΙl-πων, ij xαi βoδιdlv πod μoυyxρ[ξoυτ''τετραπoδωv ξrbων xαl xαρτεqιxdιι'ται3qων' μα xαl yιδdlν, xαl πρoβdτωι'."Επειτα f1 εiiφoqη yη iπειδrj Byκατα-λε[πεται θα ytνει iiyoνη, yωρ[E xαρ-πoι5E, xαt θα δπαqξει εig τo6g xτεQισ-

ooτ6qoυg dνθqιbπoυg d'αυδoolα πρα-ξεων xαl iεqooυλiα vαδν. T6τε μεταd'πo α8τα θα φανερωθfi fi δεxατηyεvεα τ6ν dvθρrbπων, δαπoυ od'ατqαπτωv xooμooεlατηE θα απαoειτ6v ξfiλo δια τα ε][δωλα, xαl θd' d'νατα-

ραξει τ6ν λαoν τfiE 6πταλ6φoυ Prbμη;."o μ6yαE πλοlτog θα yαθfi, xαθrbq θιiφλ6yεται d'π6 τ6 μεyαλov π6q τoι1'Hφα[oτoυ. Κα[ xαθcbE θα xατεβαi-voυν αiματηραi φλ6yεg ix το6 oδqα-νοσ, τ6τε oi d'πειqαριθμoι d'νθqωπoιθα oxoτcbιloνται μεταξ6 τωy με μαν[rιΒν6 δ Θε6E θα πqoξενi1αει xατα τηl'διαqxειαν τfig ταqαyfig πε[ναν r-αι'

dαθεvεiαg κα[ xεqαυνοιjg εiE τoι1;d'νθρc'ilπoυg, δηλαδrj εig 6ooυE xq[νoι'ι'd'διxα. "H Ξλλειιpιg τδv d'νθqrbπωι, θαε7ναι εiE δλoxληqoν τov xoαμoν (φατ'ε'q{), Βνdl θα i1δυvατo καπoιog vd. Cιlo-ρioει Βαv '!βλεπε ιyvog d'vθρcbπoυ ilιτηζ yηζ.

ΣΙBYΛΛΙKoΙ xPHΣMoΙ 341

τoτε δ'αδτε μ6γα5 θε6E αiθdqιι'αiωγ dνδρδν ει}oεβθων oωτηqzατα παντα γ6νηται. πα[ τ6τε δ'εiρηvη τε, βαθεΙα τε αυνεοιEEοται, xα[ γi1 xαqπoφ6qog παλιτi.εloναg oilοει, o8δ6 μεριζομ6νη,οiδ'εiα6τι λατρεriουoα. πdE δ6i.ιμιην, πrg δqμog iλευθερogανθριbπoιοιν, dσσεται δg παqogflεν, &ναιδεiη τ'dπoλεTται. xαlτoτε δη μεγα ofrμα Θε6g

μετ6πειτα πoιηοει. λιiμψει γαqοτεφιiνφ λαμπρQ παρoμoiιogαoτηq λαμπρ6g, παμφαiνων, d'π'oi,ρανoσ αiγληεντog, i|μαoιv orixδ}.iγoιg' τ6τε γαq oτ6φogαι,Θριbπoιoι δεiξει dπ' oιiqαν6θενiναγιbνιoν &θλευoυοι. παi τ6Θμαιιεγαg γαρ αiιbν εioελαατιx6gΞoται, εig π6λιν otiρανιoν,oiz.oυμενιx6g δ6 τε πσοιγ iiοοετ'αvθριilπoιοιν i1ων xλ6oEαθανααiαg. xαLτ6τε πσg λα6g θπiαΘαγατοιοιν d6θλοιg dθληοειviz-ηg πεqιxαλλεog' ori γαqαναιδδE dργυqιον τιg BxεTδι.γαται oτ6φog δνηoαoΘαι.α ρ6s γαq Xqιoτ6g τoυτoιg ταδizαια βραβευoει, xαi δoxiμoυgοτ€ψει, αι}ταρ θεμα μαρτυαιαilοει dθανατoν, ιi1ρι πα[υανιiτoυ τ6ν &γΦνα πoιoioι'παρΘενιxοΤg δ6 δqαμoioι xαλδg,&φΘαρτoν dεΘλoγ διbοει τotrθεμιατoE, xαi, τoΤg τα δ[xαιαγiuoυoιγ dνθριbποιg πdoiγ τε xαLΞθνεoιγ dλλoδαπoΤoι, τoTg δoiωg

=ιtο[ν τε, Θε6ν δ'iγα γινιbαxoυ-ειγ. o[ δ' &γαπioι γαμον τε,yαμoxλοπιiν τ' dπ61ονται, διboειπλoiοια δiqα, αiιbγιoγ δλπiδαrα[ τoTE.

Καiτ6τε ξανα δ μ6yαg Θε6g πoιj χατoι,-xεi εiE τ6v αiθ6qα θα γ[νει δια τα πd'vταoωτrjρ τdlv εδαεβ6ν d'νθqιbπων. T6τεεiqTiνη xαl βαθιd' oι3νεαιg θα δπαqξει,xαl ri γ6νιμog γfi παλιν θd' φ6ρει d.φθ6-'l)oυζ χαQπoig' yωρtg να ε7ναι τεμαχι-αμ6νη εig μερtδια, xαl yωρlg να dντjxειεiE xαv6'να. Κd'θε λιμανι, xdθε 6Qμosd'δειog d'π6 d'νθρrbπουg, θd' ylvη 6πω9

fiταν πqιν, xαl θd' yαθfi d'π6 τ6 θρd'αogτoυg. Κα[ τ6τε μdλιoτα δ Θε6g θd' δεi-ξει oπoυδαToν αημεToν. Δι6τι θd' λαμψειδ Θε6g δg λαμπq6g d'oτrjq μ6 λαμπρ6νατ6φαvov, δλοφd'νεροg d'π6 τ6v δoξα-oμ6vov oδραν6ν, δια πoλλαg iμlραs.δι6τι τ6τε θα δεtξει εig τoι3g d'vθρrbπoυEατ6φανov dπo τ6ν o6ραν6ν δg Βπιβqα-βευαιv δια τov διαρxfi d'γdlvα τoυE. Καiτ6τε θα ε7yαι δ αidlναg τfig iπελαoεωg,εiE τrjv oiρανιoν π6λιν, oixoυμενιxλgθα ε7ναι εig 6λoυg τo'ιig d'νθqrbπoυg (δΘε6g) '!yων την δ6ξαv τfig d'θανααiαg.Κα[ τ6τε xαθε λα6E θα dyωνιoθεT διατ6 d'ξιtπαιvov τfig ν[xηE δi d'θλoυg d'θα-νατoυg' δι6τι oiδεlg δ6yαται να Bξαyo-qd'αη μ6 d'yαiδειαιl τ6ν ατ6φανoν (τfigνiκηg). Δι6τι δ d'γν6g Χqιoτog θα βρα-βε6αει εig αiτoι|g ταg δικαiαg πραξειg,θα τo6g ατ6ψη d'ξioυg, θα διiloει εigτo'ι3g μαqτυραg'{vαυαμα δi d'ydlvα πoιjθα δδηyεT εig τrjv d'θαναα[αv, δoτε vαdγωνιoθo6v μ6yqι θαvατoυ' Εig τo6Eπαqθ6voυE πoιi d'yωνlξovται μ6 6ρθδvτqoπoν, θd διioει iiφθαqτoν d.θλoνλ6yω τoi d.y6νoE των' xαl εig δλουEτoιig dνθq6πoυg πo'ιj d'πον6'μoυν διxαι-ooιjνην εig τα d.λλoδαπα tθvη, εiEα8τo{g oi δπoToι ξo6ν d'yvα, xαl εigα8τοι3g o[ δπoioι d'ναyνωqiξουν τo'ι,

ξuα Θε6y' Aι3τo[ πod dyαπoδιl τoνyαμoν xαl d'π6yoυν d'πo ταg μoιyεlαg,θα τo'ι3E yαqloει πλoιjαια δ6qα xαl αiril-νιov Bλπiδα.

TΑ ΑPXEΙA TΗΣ XΑMENHΣ ΓNΩΣΙ{Σ

πσ'oατε γαa ψυχη μερ6πων θεoiioται 1ι1ιqιoμα, xoυΘ6μιEdνθριi-lπoιg την dγεoι π&οιμια[νειν. οδτoE dγιbν, ταiτ' θoτiγd6Θλια ταδτα βραβεTα, τοδτoπυλη ξωflg xα[ εiαoδogdΘαvαoi,ηg' fiν θε69 oriρανιoE τεδιπαιoτατηg dνθqιilπoιE dοτηοενν[xηg θπα6Θλιoγ' o[ δd λαβ6ντεgτ6 ατ6φo9, θνδ6ξωg διελευooγταιδια ταυτηg. &λλ'δπ6ταγ τ6δεα{μα φανff xαταx6oψoνd,παντα, θx γενετfrg παTδεgπoλιoxq6ταφοι γεγαδτεg,θλlψειE δ'dνθqιbπων, λoιμoi xαiλιμοi, π6λεμoi τε, xαιρΦvδ'dλλαγiη, π6vθημα τε, δαπρυαπολλα, αi δπ6αωγ παΙδεE xιbραgδνi θoινf οoνται, o'iπτρ'δλoφυρ6μενoι γεν6α9 θν φαqεοιοαρxαg, οην μdλεαιν Θαψoυαινθπi 1θoνi μητ6ρι λαΦν, α'ι1μααιxαi, xoνlμαι πεφυgμdν'' δ μ6γαδειλoi, δοτατiηg γενεξE φΦτεgxαxo6ργεεg αiγoi, vηπιοι, oriδ6νooδvτεg δ γιx& φ0λα γυναιxδνμη τixτωoιν. θφυ τ6 θ6ρoEμεq6πων dνθqιbπων, μηδdoυναigεoιν θγγus, δταν τιν69dvτi πqoφητiν ι{-lευδα παταιπελααωoιγ θπi 1Θoνi, φημiξoντεg.xαi Bελiαg fiξει xαt oτ]ματαπoλλα πoιτ]αει dνΘριbπoιg. τ6τεδ' δαiωγ &πoxαταoταoιg dνδqlνθxλεxτδν, πιoτiγ τε, λεηλαoiη τε

γενηται τoυτωγ f δ''Eβqαiων,δειν69 δ'αriτoTg 1oλ6g fiξει... δμαxαqεg Θερdπoντεg, δοoυgθλΘιbγ dγqυπνoδντα5 εt1qoι δδεoπ6ζων' τoι δ' Bγgηγoρθενd,παντεE, πd,γτοτεπρooδoxαoντεg &xoιμητoιgβλεφιiρoιαιν.

'H Ψυxi δλωv τ6v d'νθqcbπων θα εiναιyαqιαμα τol Θεoi, xαl δ6v ε7yαι δixαιoνεig τotg d'νθqdlπoυg vα μoλ{lνoυν τηι'Φυxiν τωv μ6 μιααματα. Aiτ6g ε7yαι δd'γcilν, αι)τα ε7vαι τα ξπαθλα' αι3τd ταβqαβεTα, αiτiγ ε7ναι f7 πdλη τfig ξωfiE zαιf1 ε'iαoδog εig τrjv d'θαιlαα[αv, ττjv δπo[αι'δ Θε69 δ οiqαvιog δqιαεν δE'{παθλoι'νlxηg δια τoιjE διxαιoτατoυg d'νθ7ci-πoυg' αι')τo[ δ6 d'φoυ λd'βoυv τoν ατ6φα-νoν' i,νδ6ξωg θd' διαβoiv μ6oω αι3τιj;(τfig π6ληg).Mα δταν φανεqωθfi εig 6λov τιjι'x6αμoν α8τo Βδdl τ6 oημεToν, τd' παιδ[αd'π6 τrjν y6ννηα[ν των θα d'ρψ[ξoυν l,iιβyαξoυv doπqαg τqtyαg, θλiψειE βιiyεννηθo6ν) εiE τo'ι3g d.νθρrbπoυg, πεTι,αxαi d'αθεyεiαg, πoλεμoι xαi d'λλαi,ηxαιq6ν, π6vθoE xαl δαxρυα πoλλα, τciπαιδ[α xαπoιων θα φιλoξεvηθoiν εi;τ6ν τ6πoν μιdg yrbραg, θρηνdlντα;oixτqα τoι5g yoνεTE @oυ θα εδqlαzo-νται) εig τα vεxqιxα αεyτονια' θα τoι.;θαψoυν εiE τrjν d'θλtαν yfiv τrjν μητ6ρατdlν λαfiν, d'vαμεμιyμ6νoυg μ6 α'iματαxαt αταyτη.'Ω πoλd iλεειvol, τfiE τελευταiαg yενεα;xαx6βoυλoι τqoμεqo[, d'ν6ητoι, πo.ιj δ6rxαταλαβαlνετε αδτ6 πo'ιj ι3πoταooει τciyυvαιxεTα φiλα δια vd' μrjν γενvoτ-ι'-"Εφθαoε δ θεqιoμoζ τdl'ιl θνητιbι.d'vθqrbπωv, χωQiζ vα εiναι xoντd' ηαυνεqyααiα των, 6ταν xαπoιoι ψευδo-πgoφfiται πληclιααoυν δfi θεν πρoφητεt -

oνταζ' Καi δ BελiαE θα Ξλθει xαl πoλj-ιiαi1ματα θα xαμει εig τoι3E Cι'νθρcbπoι';.T6τε θα d'πoδoθfi διxαιooι3vη εig τot'-:ΒxλεxτoιiE d.νθρcbπoυg xαi εiE τo{3πιατoι3g, ivdι λεηλααiα θα yiνη εig τot';'Εβραloυg xαt φoβεqrj dqyrj θα 6λθειπd'vω τoυE...'Ω εl3τυyιαμ6voι δπηρ6ται6αoυE xαl εiδoxlαv θα ε8qει dyρ{-πyoυζ 6ταν '{λθη δ δεαπ6τηg (Θε6;ιΓqη y o q εTτ ε &'π αvτ ε g πρ o αδ oxcΙlν τ αg Toι"πd.yτoτε μ6 d'yqυπνα βλiφαqα.

ΣΙBYΛΛΙKOΙ XPΗΣMoΙ 343

i_jξει γιiq τ'f1ιilog, ii δεiληg' ii, Υ .,9 (9 )ιιεσoν ημαQ' ηξει o' ατQεχεωE χαι

Eοοεται δg &γoqευω. iioαεταιioοoμdνoιg δτ'd,π'oiρανo8&oτερ6εντog &oτqα τε παγταu6οφ δνi fiματι πσ,oι φανεTται,αr]ν δυαi φωατfiροι7-ατεπειγoμθνoιo 1q6νoιο. xαlτοτ'δ Θεοβlτηg dπ6 oιiρανoσ&qμα τιταiνων οιiqανιoν, γα[ηδ' θπιβαg, τ6τε o'ηματα τqιοοαz-ooμφ δλφ δεiξει, τoi&τολλυμενoυ βι6τoιο...iz μαλεqoTo πυq6g xα[ dΘαγατωγατ6 βqυγμδν dνθqιbπoυg αioαιδιilοει' xα[ τotτo πoιηαει.i.εξαμενog γαq εrioταΘεΤg dπ6qλoγ6g dxαματoιο ciλλoαποoτηοαg, π6μιpει δια λα6γεαυτo0 εig ξωην δτ6qαν xαiαiιbγιoγ dΘαγατοιαιν'Hλυαiφπεδ[φ, δθι oi π6λε xυματα μαxqαi-iμνηg αθναoυ A1εqoυαιαδoEβαθυx6λπoυ.αi, αT θγιb δειλη, τl γενηαομαιflματι τ(lδε; dγθ'δγ f1 δtoφρωνΤε πoγησαμ6νη περ[ παγτωγflλιτoν, oi!τε γdμωνuεμελημ6νη, o{1τε λογιoμδν' &λλαzαt Lν μελαΘqoιαιν 6μοTgτολυμαμμovog &νδq6g,δευoμ6νoυg dπ6xλειαα' τα δ'Ezνoμα πqoοθεν iqεξα, εiδυTα.ot δ6 τε αiτεq θμδv &π6uαοτιxτηqων ρiοαι δη μεz-υνΦπιν, dναιδ6α πρη[ξαoαν.ηδ6 δ'θγιb λiτoμαi εig βαι6νταυο6μεν doιδfig, &γιεuανγoδ6τα, βαοιλεΦ μεγαληgβαοιλεiαg.

Δι6τι θα 'iλθει κατα τrjv αiyrj, ij τ6

βραδυ, ij εig τo μ6αον τηg ημ6qαg' θd''6λθει c1'ληθωg xαl θα γ[νει 6πω9 d'ναy-y6λλω. Θα '{λθει δηλαδrj xατα τrjνδιαρxειαv τo6 ijπιloυ, 6ταν 6λα τα&ατρα τoi Ι!ναατqoυ oiqανοi ylνoυuεig δλoυg δρατα εig τo μ6αον μιαg iμ6-qαg, μαξ[ μ6 τoι3g δυo φωατfiqεg πo{θα xατ6λθoυy yoQyα' Καi τ6τε δΘεαβlτηg δδηycilνταg o0ρανιov d'qμαd'π6 τ6y o8ραν6v, d'φoυ BπιβιβαατεT εiEτην yfjν' θα φανεριΙloει εig 6λoν τ6νxoαμoν τριπλα αημεTα τηE ζωfiE πoι3

1αvεται..'.Aπo λυαααλ6oll πiq xαl d'π6dθανατoυg με τριγμ6v dδ6ντωv θd'

δcboει τηv εδxαιqlαν εiζ τo'ιjg d'νθqrb-πoυg vα oωθofiν' xαl αiτ6 θα τ6 xαμει.Διoτι'{'yονταE θεωρηθfi εδoταθfiE d'π6τrjν d'xαματoν φλ6yαν, d'φofi d'πoμα-xρ'ι3νει xαt τoιjg δ'ιjo, Θα ατεiλει τoιjE

μ6u d'π6 τoy λα6ν τoυ εi6 τrjν d'λλην

ξωrjν ττjv αirbvιol, εig τoι3g dθανdτoυEτdlιl'Hλυoiων Πεδiων, (τoιJg δ6) xoνταεig τα d'τελε[ωτα xι3ματα τfig d'ατε[ρευ-τηg Ayερoυαlαg λtμνηg μ6 τ6 μεγd'λoβαθog.Aλλο[μoνoν iyrb i δι3ατυyog, τt θαd'πoyiνω Εxεlνηu τrjν rjμ6ραv; AvτiαδτιΙlν rj δtαθυμog, fi βαααvιαμ6νη διαδλα διενooι3μην, μi φqovτlξoυoα διαyαμoυg, oijτε δια λoyιoμodg' d'λλd' d'π6-xλειαα dπ6 τ6 d'ναxτoq6 μoυ μαλθα-xoιjg dνδqαg, d'v xαl με παqεxd'λoυv'xτQαyματoπolηαα πρoηyoυμ6νωg ταπαqανoμα, d'y xαi τα iyvcilqιξα xαλd..'Εα6 Σδτερ rjμdlν or7ooν με d'π6 τo6gτιμωρουg Βμ6 τηv d'να[αyυντoν, ri δπolαδι6πqαξα τooα μt d'yα[δειαy. Παρα-xαλdl μην μ6 Bγxαταλεiψηg xαt σταμα-τrjoω τ6 αεβαατ6 d'oμα, &'yιε τρoφoδ6-τα, βαoιλεfr τηg μεyαληE βααιλεtαE.

TΑ ΑPXEΙΑ THΣ XAMENHΣ ΓNΩΣHΣ

Η αγνωoτη Σiβυλλα oτην αq1η τoυ λ6γoυ τηg απoxαλυπτει 6τι μ6νει xαιη iδια dναυδη, διoτι δεγ θ1ει επiγνωση τωγ λεγoμθνων τηE. η 6μπνευoη τη;πqo6ρxεται απ6 τoγ [διo τoν Θε6.

Oι πqoφητεiεg τηg αναφθqoνται σε σεισμofg, oε γεωλoγιπ69 αναoτατιil-σεtE, στην αxαρπiα τηζ γηζ, oτην ααυδoo(,α τωγ πgdξεων, oτην ιερooυλlατων γαιilγ χαι στoυζ πoλυdqιθμουg Θανατoυg oι oπoioι θα πρoxληθoυν μεμανiα μεταξιi των ανθgιilπων, σε βαθμ6 πoν θα μπορoιjαε xαπoιog να d.πo-qrjoει Βαν Ξβλεπε ιyνog d'νθqd)πoυ Βπ[ τηs yis.

H μ6λυνoη των ιεqιbν xαι η 6λλειψη τωγ ανθqιilπων πρoφητεtioνται χαιαπo τoγ Aγιo Kooμα τoν Αιτωλ6:

. oι ιεqεlg θα y[νουν yειq6τεqoι xαι αoε66ατερoι 6λων.

. Mετα τοv π6λεμoν oι ανθqωπoι θα τq6yουv επ[ μιαrj ιbqα δια νααυνανττj ooυν αλλoν αvθρωπoν.

Eiναι oι 6α1ατoι xαιqoi τηg ανθρωπoτηταg xαι η λfτρωαη Θα επ6λΘει

μ6νoν με την Δευτθqα Παqουoiα τoυ Ιηooυ Xqιoτoυ. H Σ(βυλλα περιγραφειτoν Eρ1oμεγoν ωζ d'oτ6ρα λαμπρ6ν πoυ Θα yiνει δλoφανεQoζ d'π6 τ6ν δoξα-oμ6'vοv o'8ραν6ν'

"oταy δ6 '6λθη δ Yi6g τoi d'νθqιbπoυ Βν τfi δoξy1 α0τοi, xαl παντε:of d'γιoι dyyελoι μετ' α0τoσ, τoτε θα xαθloει iπl τoδ θq6νoυ τη;δ6ξηs αiτoδ.

(Mατθα[og, 25 ' 31l

E(ναι η ημ6Qα xατα την oπoiαν o Xριoτog θα επιβqαβεtioει τoυg πιoτoυ:με τo oτεφdγι τηζ νixηg, τo oπoio o8δε[g διjιlαται να Βξαyορααει, αλλd οxdθε dνθqωποg θα τo xεqδ[,αει μ6νoν με τιζ δ|xαιεg πqαξειg.

Axoμη 6μω9 xαι αν τα 6qγα των ανθqιbπων εiναι ευοεβη xαι θεαqεοτα.oυδε(,g θα ευqεΘεi dξιog oωτηqiαg δια των 6ργων τoυ, αλλd μoνoν δια τη;xαριτog τoυ Αqνioυ' Ooοι λdβoυν τo oτεφανι τηζ νixηζ θα διαβoriν την πi'i-ητηg αθαναoiαg.

Mα 6ταν φανερωθfi εiE 6λoν τoν x6αμoν αiτ6 iδω τ6 oημεTον, τα παι-δ[α d'π6 ττjv y!ννηotν ταlv θα d'ρfiξoυν vα βyαξoυv d'απqαg τρiyαE, θλ[ψει;(θα yεννηθo6ν) εig τodE d'νθqωπoυg, πεTνα xαl doθενε[αg, π6λεμoι r-αidλλαyrj xαιqdlν, π6vθog xαt δαxqυα πoλλα...

oλα τα φαιν6μενα πoυ πQoφητειjογται απ6 τηγ Σ(,βυλλα 61oυν ηδη αρ7i_σει γα ουγτελoυγται επ(, τηζ γηζ. Mιπqα παιδιd με αoπqεg τqi,1εg, αoυνηΘι-στεζ τεQατoγoνiεg, θλiψειg, λιμοxτoνlεg ανθριilπων xαι η αλλαγη των xαι-qι.bν, απoτελoιiν oημεiα των ημεριilν μαg. To παγx6oμιo xλ(,μα 6xει ηδη αλλα-

ξει, η θεqμoxραoiα τoυ πλανητη αυξdνεται δqαματιxd χαι oι επιδqdοειg αποτo φαιν6μεγo τoυ Θεqμoxηπioυ ε[γαι πλ6oν oρατθg. Mεταξιi των oημε[ιυι.

sΙBYΛΛΙKoΙ XPHΣMOΙ

:τoυ πQoλ6γoγται απ6 την Σ(,βυλλα ε(,γαι χαι τo παγxοoμιo φαινoμενo τωντρoοφιiγων.

...τα παιδ[α xαπoιωy θα φιλoξεvηθolν εiE τoν τ6ποy μtαg y6qαg, θqη-ι'c|lνταg oixτρα τo69 youεlg τoυζ...

H επ6μενη πρoφητε(,α αναφ6qεται οτην εμφαγtση τoυ Αντιxqlατoυ, Bελiα) o oπolog oτjματα πoλλd' θα πoιrjαει στoυζ ανθρcbπoυE T6τε oμωg

διz"αιoοriνη θα απoδoθεl οτoυg ετ"}"εν"τo'bq ανΘρΦπoυE, ενιb λεηλαoiα xαιqoβεaη oργη θα επθλθει επ(, τoυ εβρα'ιxoυ λαotj.

'Ω εδτυyιoμ6νoι δπηq6ται, 6ooυg xατ' εδδoxiαν θα εiiqει d'γqd-πyoυζ δταν Ξλθη δ δεoπ6τηg (Θε6g). ΓqηyoqεTτε dπαντεg, πρooδo-xrbνταE Toy παvτoτε μ! d'yρυπvα 6λ6Qαρα. Δ ι6τι θα '!λθει xατd τfiναiyi, ij τ6 6ραδυ' ii

'iE τ6 μ6αov τηE f1μ6qαg.

(Σi6υλλα)

ΓqηyoqεTτε λoιπ6ν, δι6τι δεν ξ6ρετε π6τε Ξqyεται δ xdριoE τoσ oπι-τιoδ, τ6 6qαδυ ii τα μεoαvυyτα ij δταy λαλoiy oi πετεινot ii τ6πρω[, μrjπωg'{λθη 'dξαQνα xαι od'g 6qfi vα xoιμd'oθε.'ΕxεTyα πotλ6yω o' iod'g, τα λ6yω o6 6λoυg.'AyqυπvεTτε.

(MαρxoE,13, 35)

Oι oμoι6τητεζ τωγ Σιβυλλιxων Xρηoμιilν με τoυζ λoγoυg τoυ Ιηοoυ γiνo-\ται χαt πdλι φανεq6g. Η Σ|βυλλα με την Xαqιν τoυ Αγ(,oυ Πνεtiματog πρo-τρ€πει τoυg ανθqιilπoυζ να γqηγoqoυν χαt γα αγqυπνoυν, δι6τι δεγ γνωq[-;oυγ τηγ ημ6Qα τηg Δευτ6qαg Παρoυo|αg τoυ Xριoτoυ.

Kατd την ημ6qαν αυτην, η Σiβυλλα πqoφητευει oτι δυo φωoτηρεg (δυoigιιloτfiραι) θα xατ6λθoυν γoqγα επi, τηg γηζ. ot δυo φωοτηqεE(1) gi'.I, .τρoφητηg Ηλiαg χαι o πQoφητηg Eνιil1, εχ τωγ oπoiων, o Θεαβ|τηg Hλiα;δηγιilνταg ουρdνιoν αqμα απ6 τ6ν oυραν6ν, θα επιβιβαoτει ειg την .1ηι'!

xαl τoτε θα iδoiy τ6ιl Υiov τoυ d'uθqrbπoυ Βqy6μενoy iν νεφ6λαι;μετα δυνd'μεωg πoλλfiE xαi δ6ξηg'

(Mαρxog,13,26)

oι νεφ6λε9 πoυ θα φανεgωθoυν μετd τoυ Yιot] τoυ ανθqΦπoυ, δεν θα

εiγαι απλα oυνεφdxια, αλλα oυqανια oxαφη, oπωg αυτo τoυ Θεoβ[τη Η).[α.

Τo oυqανιoν dqμα τoυ πqoφητη Hλ(α περιγqdφεται απ6 τoγ Mι7αηλΨελλ6, ωg πυqινoν oxημα τo oπoiο μετεωqiξεται ειζ τoγ oυqανoν!

iiiνorbματον μ6ν' αiθ6qιον δt ij oδqαvιoν' oδ δτj τετdyηxεν 6 τεθεαβlτηg "Hλlαg.... μ6νηE δ{ τfiE θεlαg iiρτηται τ6 πραyμα y'αριτog

|ι τιilν μ!ν θεoφιλων λο"μπ6ντων δμoiωE τoiE o8ρανioιg φιιατfiρoιν, oioι fioαν ot παλαι-:'i πρoφfiται (Eυo6βιog, Demonstrαtio eναngeΙicα, 2' 3' 104).

345

346 TA APXEΙΑ ΤΗΣ XΑMENΗΣ ΓNΩΣΗΣ

τηζ τΦ d'πoρρrjτφ πυqi τrjv δλην ixδαπανιbαηg τoi αcΙlματog xαi τηι'6μβqιθfi κα[ yεrilδη φιiαιv 6yrjματι πυqlvφ μετεωqιζο$oηE εig o'ι\qα-y6ν.

(Ψελλ69, Πεql ψυyiγg, οελ. 128)

oι oμoι6τητεζ τωγ xqηoμιilν με τηγ Απoπdλυιpη χαι τoυζ λoγoυg τoυΙηοoli ουνε1|ξoνται χαι στoγ επiλoγo τoυ λoγoυ o oπο(og αναφ6qεται οτην

Eο1dτη Kqiοη τoυ θεoυ.

"o vιxcby θα κληqovoμrjαει τα παιlτα. xα|, iγrb θα τοi ε7μαι Θε69 xαiαι3τ69 θα μoδ ε7vαι υi6g. oi δ6 δειλol xαi d'πιoτοι καi βδελυxτol xαiφovεTg xαt π6qνoι κα[ μαyoι xαl εiδωλoλατqαι, xα[ παντεE ο[ιllεioται, θα {yoυν ττjv μεqlδα αδτ6y Βν τfi λlμvη τfi xαιoμ6vη uεπiρ xαl θεToν'

(Aπoxαλυψιζ,2!,7\

oι δειλoi χαι oι απιoτoι πoυ θα πqooxυνηooυγ την ειx6γα τoυ θηρ[oυ-

θα λαβoυν την θ6oη τoυζ σε λ('μνη πoυ θα xα(,γεται με πυQ xαι θε['oν. H λ[μνη

τoυ πυρ6g, xατα την Σ(βυλλα, ταυτi,ξεται με τηγ Α1εqoυoiα λLμνη οτηι'oπoiα βρ|αxoνταν οι πriλεg τoυ Αδoυ.

... θα oτεlλει τοdg μ6v d'π6 τ6ν λα6ν τoυ εig τrjν d'λλην ξω{7ν τηι'αicilyιoν εig τoιjE d'θανατoυg τ6ν'Hλυo[ων Πεδ[ων, (τoυg δε) xovτciεig τα dτελεlωτα xdματα τηg doτεlqευτηg Ayερoυoiαg λ[μνηg μ6 τoμεyαλο βαθoE.

Η Σ(,βυλλα απoxαλt]πτει τηγ πραγματιxη διdοταοη τωγ Ηλυοiωγ Πεδ[ο:γ

των αq1α[ων Eλληνων. Oooι oμoλoγηooυν Ιηooυν Xgιoτ6ν, θα μεταβoυνoτα Hλυoια Πεδiα, θα ουναντησoυγ τoυζ αθανατoυg ηQωεg xαι Θα xληQoγo-

μηοoυν την αιιbνιoν ξωη.'oοoι λdβoυν τo xdqαγμα, θα λdβουν την θ6oη τoυ;oτην Αxερoυοiα λ[,μνη (xατα την Σiβυλλα) χαι στην λ[,μνη τoυ πυq6g (xατα

τoν Ιωdννη).oι Eλληνεg γνιbqιξαν oτι o xooμog τoυτog αποτελεi μια πλαoματιzη

xατdοταoη xαι δι' αυτ6 επιδ(ωxαν μ€oω τoυ ηQωισμotj xαι τηg αυτoθυοiα;γα ειο6λθoυν oτα Hλυoια Πεδ(,α η οτα νηοια των Mαxαρων. o Ιηooιig μα;υπoδειxγtjει τoν δqoμo πQoζ τα νηoια των Mαxdρων, με τoυζ μαχαQισμoυ;Toυ oτην επi τoυ oqoυg oμιλi,α. Tα νηοιd των Mαxαρων χαι τα ΗλtiοιαΠεδiα ηταν o τoπog oτoγ oπoio ειo6qxoνταν oι ψυχ6ζ των Eλληνων ηριilων.Moγoν των ηριilων!

Δι' αυτo χαι στηγ Απoxdλυψη αναφ6qεται oτι oι πqιilτoι πoυ θα λdβoιι'την θ6οη τoυζ στηγ λ(μνη τoυ πυq6g, θα εlγαι oι δειλoi! Kαι μετα οι d,πιoτoιlΣε αντ(,θεoη με τoυζ γενναioυg χαι τoυζ πιοτotg, πoυ θα λdβoυν τo οτεφdιvι

τηg ν[xηE απ6 τoγ Δεoπ6τη Xqιοτo.

ΣΙBYΛΛΙKOΙ XΡHΣMoΙ

oι Σιβυλλιxοi Xρηομo( πoυ διαoιbξoνται οτιg ημ69εg μαg απαqτiξoυνδεxαπ6γτε ουγoλιxd Λoγoυg, εχ των oπo(ωγ, λ6γω τoυ μεγαλoυ oγxoυ, ααgταραθ6τω τα xυqιoτεqα απoοπdαματα. oι πqoφητε(,εg πoυ ξεxωq(,ξoυν απoτoν 6βδoμo Λoγo, ε(ναι η xαταβriθιαη τηg Kriπqoυ xαι o θd,γατog τηg iδιαgτηg Σiβυλλαg η oπoiα oτo τ6λo9 τoυ Λ6γoυ τηg oμoλoγεi 6τι o Πατ6qαg Θεogτην αξiωαε να πQoφητευoει δια τoν Αγαπημθγoγ Toυ Yιoν!

'{vθα ταφoν μoι d'νθρωπoι τει3θoυoι, Βπανεqy6μενoι με θαλd'ooη,xαl με λ[θoιE 6λ!αoυαιy. Βπ[ μοι yαq πατqt λαλoδαα υΙα φlλov μετ6-δωxε. βαλoιτ6 με' βαλλετε παvτεg, ofiτοl yαρ ξioω' xαt iE oδραν6νδμματα πiξω''Εδi oi d'νθqωπoι θα yτiαoυν τ6v ταφo μoυ' μεταφ6ρovταg με δια-μ6ooυ τfig θαλλαoηg, xαl μ6 λlθoυg θα με φovεdooυν. Δι6τι iδ6θηεig Βμ6 fi δυvατ6τηg d'π6 τ6v Πατ6qα, να δμιλrjαω δια τοι' d'yαπημi-voν τoυ Υi6ν. M6 yτυπrjoατε, ξανα1τυπfioτε με 6λοι' Δι6τι ξται θαξiαω, xαl τα ματια μoυ εig τον oiραν6ν θα πρooηλtboιι.

347

348 TΑ ΑPXEΙΑ THΣ XAMENΗΣ ΓNΩΣΙlΣ

Aθαγατου μ6γαν υi6ν doiδιμoν θx

φqεν6g αriδφ, β θ96νον tlψιοτogγεν6τηE παq6δωxε λαβ6οθαι,μηπoυ γεννηΘ6ντοg. θπεi διαoαqxα τ6 διαo6γ flγ6qθη, πgo1oαigδ' dπoλoυoιiμεvog πoταμoΙo'Ιoqδανoυ, δg φ6qεται γλαυπζlπoδi πυματα oυqων. 6x πυq6gθx πqιbτoυ πρiτog θε6g, δoτε xαif δυν πνευματι γιν6μενoνλευxα[g πτεqυγεooι πελεiηg.dνθηoει δ' ciνθog παθαρ6ν,βρυoυοι δε παγτα. δεiξει δ'dνθqιbπoιoιν δδουg, δεiξει δ6xελευθoυg oiqανioυg' πανταg δ6οoφoig μυΘοιοι διδαξει. dξει δ'εigτε δixην, xαl πεioει λα6γdπε1θff, αiνετ6γ αi1ηoαg πατq6gγ6νο9 oriqαγiδαo. xυματαπεζευαι, ν6ooυg δ' dνδρGlνd,πολυoει, οτηοει τεΘνεδταg,xd,πιbαεται αλγεα λυγρα.εχ oε μιηE QιζηE αQτoυ χoQoEiiααεται dνδqΦν, oixog δταν Δαβiδφυη φυτ6ν. θν 1εql δ'αrjτoδx6oμog δλog, xαl γαiα, xαioιiραv6g, f1δ6 θαλαοοα.dοτραψει δ'iπi γηg. oioν πoτ6πρδτα φαν6ντα εiδoγ &π'dλληλων πλευρΦν δ{ογεννηθθντα. δαται, f1νixα γαTα1αqηoεται θλπlδι παιδ6g. ool δ6

μ6νη Σoδoμiτη γα1η xαxαπηματα xεTται. αr}τη γαq δυαφρωντ6γ o6γ θε6γ oixθν6ηοαg. παlξoντ' θν θvητοiοινoημαoιν' &λΓ θπ' dxανθηgθατει|αg οτεφανQ, φoβερην δ6

1oλην θx6qαοαg εig {1βριν. xαiπvεδμα τi ooι xαxα πηματατευξει.

ΛoΓoΣ EΚToΣΘα δμvτjαω μ6 αdνεαιν τoν φημιoμ6νoι'μ6yαυ Υi6ν τol 'Aθανατoυ, εig τoι'δπoToιl δ iψιoτog yεννfiτωρ Πατ6qα3d'ξiωαε νd' λαβη τ6ν θq6νoν, δ[y"ω;d'κ6μη να '6yη yεννηθfi.'Επειδfi iιlααρ"xωE τ6 διαυπ6oτατou (d'νθρcbπου ?ι(uΘεoi) iy6ρθη, d'φoυ iβαπτiαθη μ6 ρ6o-ντα ilδατα εig τ6ν πoταμ6ν'Ιoρδdνην.δruδ[δεται 6τι μεταxiνηoεν μ6 τciλαμπρ6ν τoυ π6δι τα x6ματα.'Aπ6 τod'qyιxδ πiq δ πqlτoE Θε6g, Eγιι'εεiπq6oδεxτog μ6 πvε6μα d'π6 πεqιoτiριμ6 λευxα πτεqα. Θα d'νθ[αει d'vθo;xαθαq6g xαl 6λα θα xαqπoφoqrjooι'ι'.Θα δπoδεlξει εiE τoι3E d'νθρι1lπoι'3δδo{E, θα δε[ξει 6μωE xαt oiραν[οι'3δδoig' θα διδαξειτoig πd'νταg μt oοφα;παqαβoλαg. Θd' δδηyi1oεt εiE δlxην zαιθd' πεloει τ6v λα6y τ6v μιαητ6ν, iπαινδι'τ6 δoξααμ6voν oιiqανιov yiνog τoι-Πατρ69. Θα πεqπατiγoει εiE τα xdματα-θα απαλλαξει τodE iι'vθρcΔπoυE Cι.πιici'oθεvεiαg, Θα d'vαατηαει νεxqoιjg, θαδωyθfi μ6 π6νoυE θλιβεqodq.'Aπ6 ξvα xομματι d'qτoυ θd' Βπιτευ7Θηxoρεoμ6g dνδρiν, δταv φυτρrboη φtτriεiE τ6ν olxον τoi Δαβiδ. Εig τriν yε[ραrτoυ δλoE δ x6αμog, xαl fi yfi, xαl δ o'iqα-ν6E, μαλιoτα xαt fi θαλαooα. Θα λαμψ'ειiπ| τηE yfjE' 6πωE xαπoτε dqyιxα ε7δαr

φανερα να yενvdlvται δ'ιjo d'π6 ταg μετα-ξιj των πλευqαE. Θα γεvνηθfi, 6ταv θαyαtqεται i yη μl τrjν πqooμοvιjv τoi παι-δ[oυ' Δi Bμ6, μ6νοv τηv ΣoδoμTτα yιil'πρoκεινται μεyαλαι αυμφoqαi. Δι6τι Boι|δι)αθυμη yi δ6v d'ντελrjφθηg τ6y Θε6rαoυ, 6τι τov πεqι6'παιξαv μ6 dvθρωπ[να;Βπινoηoειg' d'λλα τov ΒoτεφαvωoαE μid'xαyθιvov oτ6φαvoν xαi τo6 πρootφε-ρεg πqog yλευααμ6v φoβεqrjv yoληι'.Κα[ πoToν πvεiμα θα ooi πqoξεvτjoειxαxαE oυμφoqαE;

ΣΙBYΛΛΙKoΙ XPΗΣMOΙ

δ qriλoν, δ μαxαqιοτ6ν, θφ'δ 0ε6gθξετανιiοΘη. oιi1 δξει εig 1θων. dλλ'oriραν6ν οixoν θo6ψει, f1νlxαdοτqαψη τ6 γ6oγ θεoi dμπυqoνδμμα.

'Ω ξι3λov, μαxαριov' εiE τ6 δπoTo δ Θε6gxειτ6ταν (Εαταυqωμlvog)' Δ6ν θα o6xρατηoει fi yη' dλλα θα iδεTE τoν oExoντ6v oiqανιoν, 6ταv d'ατqαψη τ6 y6o

πι5ριvov βλlμμα τoi Θεo0.

α. Σιβυλλιαxoi Xqηoμoi, Παqioι, 1599 (βλ. ειx. 31)

β. Ιεqoαολυμlτιxη Βιβλιoθιjxη, xωδ.419,14og αι. (βλ. ειx. B0)

o 6xτoE λoγoE αqxiξει με την πqoφητε(,α τηg Bαπτ(,οεωζ τoυ Ιηooυ οτoνΙoqδανη πoταμ6. Eξαιτ|αg αυτηg τηζ πQoφητεiαg, o o1oλιαoτηg τηg oυλλo-^liE Σιβυλλιαιιo(' Χρηoμoi αναφ6qει oε λατιγιxα o16λια πεq[ τo 1599 oτι, εφ'6αον oυδε(,g αλλog πρoφητηg δεν πρoφητευαε αυτ6 τo yεyoν6g, διατ(, να μηνθεωρηooυμε τιg Σ('βυλλεg ανcbτερεg των dλλοlν πρoφητrbγ

o πoταμ69 Ιoqδdνηg 61ει τιg πηγ69 τoυ οτo oqog πoυ επιτελ6οθηxε η

τqιilτη Απoxdλυιpη τoυ Ποιμdνδρoυ Θεoυ πQoζ τoγ Eρμη. Προg τιμην τoυ

Eρμoυ, τo oqog oνoμαoτηxε Eqμιbν.Mεταξf τωγ πQoφητειιδν ουγxαταλθγεται η πoqε|α τoυ Ιηoof επαγω oτα

zliματα, oι διδαx6g με ooφ69 παqαβoλ6g, τo θαυμα τηg Αναοτασεωζ τω\|

νεxρΦν χαι τo θαιiμα τoυ πoλλαπλαoιαoμoυ των αρτων τo oπoi,o περι^1ρα-

φεται με διαφoqετιxo τρ6πo απo την πqoηγoιiμενη Σ[βυλλα.Αν xαι oι ΣLβυλλεg πρoφητευαν τα iδια oυμβdντα, η xdΘε μiα 6δινε oτoν

i'oγo τηE τo διxd τηg οτiγμα χαι τo διxo τηg riφog. To i,διo ουνθβη χαι με τoυΞ

τ€οαεqιg Eυαγγελιοτ6g oι oπoioι, αγ χαι ηταν πληρωμ6νoι απo ΠνευμαΑ^1ιoν, ε[xαν την απ6λυτη ελευθερ[α να εxφgαξoνταt με τq6πo ξε1ωριoτo.Διαφoqετιxα δεγ θα υπriq1αν τθooεqα Eυαγγ6λια αλλα 6γα.

o λoγog τηg Σ|βυλλαg απευθriνεται γtα αλλη μiα φoρd oτoν αφιλoξενoεβqαΤx6 λαo o oπoiog αντi γα αγαγγωQioει τoγ Θεανθρωπo Ιηooυ, τoν Βατε-

φανωαε μ6 dxανθινον oτ6'φανοv xαl τor πqoo6φεqε πqοg yλευαoμ6ν

φoβεqiγv yoλιjν.o λ6γo9 xλε[,γει με τηγ υμνωδiα τηg Σ(,βυλλαζ πQoζ το T[μιoν Ξυλον, ει;

τo oπolo εoταυρωθη o Kυριog των Κυρiων.

δ 6ιiλoν, δ μακαqιoτov, iφ'δ οε6q Εξεταvυοθη'

Η μoναδιxη αυτη πqoφητε[α διαoιbξεται χαι απ6 τoγ εxxληoιαoτιxo oυγ-

35ο TΑ ΑPXEΙΑ TΗΣ XΑMENHΣ ΓNΩΣHΣ

γQαφ6α Σωξ6μενo, ο oπoiog την απoδ(,δει στηγ ελληνιxη φωνη τηg Σiβυλλα;.

xαl θαυμαατ6y oilπω τοooiτοv, δπoυ yε xαl πqoE αδτcΙlll των'Ελ).ιj-vων συνωμoλoyηται Σιβ6λληq ε7yαι τoiτo' "δ 6υλoν μαxαριατ6ν iqoδ θε6g Βξετανdoθη''.

(Σωξ6μενo g, Εxxλη o ιαoτ ιxrj Ι oτ o q [α, 2, 1-, 10 )

Eπιπλ6oγ, η iδια πρoφητε(,α διαoιbξεται xαι απ6 τoν Ιωαννη τoγ Λυδo. ιr

oποiog απoxαλυπτει οτι η εν λ6γω Σ(,βυλλα πqoεφητευοε δυo 1ιλιdδεg €τη

πQo τηζ Ελεfοεωg τoυ Xριοτoυ!

Πqotλαβε δ6 τrjν τοl Χqιoτoi παqoυolαν α8τη f1 Σi,βυλλα tτη διo7i-λια, fig ioτt xαl τoiτo τ6 '6πog τ6ν Tiμιoν Σταυq6ν πqoμηνυoν' ''iξdλov μαxαqιατ6v, δφ'oδ θε6g Βξετανdαθη'''

(Ιωαννηg Λαυρ6ντιog o Λ.ιjδog, De Mensibus, 4, 47 ' 66l

ΣΙBYΛΛΙKoΙ XPHΣMOΙ 35Ι

AΠoΣΠAΣMA EK ToY oΓΔooY ΛoΓoYΤoΤg P6μη tiψιoτog dγoι οixτρηvτοτε μο[qην, πσσινδ'dνθqιbπoιαην δρoιg θπi τoToιγ6λοiγται. dλλ'orj μη τειαθδoιν,δxεγ πολυ λιb'ι.6γ θοτιγ.αλλ'δπ6ταν δη πσοιν θπαυξηoηzαx6ν frμαρ λιμo0 xαl λoιμoi,δυoαναo16τoυ τε xυδoιμoi, xαi,τ6τ' iiπειτ' αδθιE xρεiωνEμπρoοθεν δ τλημων, oυγxαλ6oαgβoυλην, βoυλευoεται δgdιτoλ6αoει. ξηqα μdv dνθηαoυoινδμoδ φυλλoιoι φαν6vτα. or}ρανιovδ'dδαφoE δεlξει οτεqεQ θπi π6τqηδμβρ6ν τε, φλoγμ6ν τε,πολtπγoιαγ τ'θπi γαTαν, xα[οπoρiμων πληθυν oiδγ xατα1α[αν &παοαγ. dλλα παλιγτqαξoυαιv dγαιδ6α Θυμ6νE7oντεE' o8 μηνιμα θεο0 δειδι6τεg,oδτ' dνθqιbπων, αiδoiην:τooλιπ6γτεg, dvαιδεiην δ6 θ'δi.οδγται dοταοiηοι τυραννoι,αμαρτωλo[ τε βlαιoι, ιpε0oται,ατιοτ6φυλoι, xαxoπριiγμoγεE'oi δεγ dληΘεTg, πιoτoπoρΘεTg,

γευδ6αoι λ6γοι δυαφημα 16ovτεg-oi'δ6 oφιν πλoυτοτ x6ρoE €ooεται,rii.λιi dγαιδΦg πλεioναουλλ6ξoυοι, τυqαvνωθ6ντεgii.oδγται. dατqα πεαεTται παγτα$αλιiοoηg &ντiπqωqα' πολλα μ6νiξi1g doτρα, xαi d,xτιν6ενταz-ομιητην, ctνθρωπoι xαλ6ουoι τ6γiιοτ6ρα πfiμα π6vοιo, πολλoiiτερ1oμ6νου πoλ6μoυ, xαiδηι6τητοE. μη πoτ'θγιb ξωην δτε f1

ii.αgα βααιλευαη,

Εig τo69 εδqιoxoμ{voυg εig τfiν PrΔμην δ'ΥψιατoE iπιφυλαooει Ελεειvην μoTρανxαt εig 6λoυE τoiE d'νθqrΙlπουg, μ! τ6τoι-oυg 6ρoυg θd' ξλθει fi xαταατqoφη.Aλλα δ6v θα xαταφdyoυy xαπoυ δπoυε7ναι δυνατ6ν νiι' ε7vαι καλυτεqα' c1'λλα

δταv εiE 6λoυg iπαυξηθη fi xαxrj iμtsoiξαιτlαg τijg πεlvαg xαl τfiE dαθενε[αg,τo6 d'φορfiτoυ πoλ6μoυ' τoτε παλιd'qyωv δ δυoτυyιrlμ6νoE, c1'φo6 oυyxαλ6-αει oυv!'λευoιν, θα d'πoφααloει πιbg νατo'ι3g oυvτρiψη. Tα ξηρα θα dyθiαoυναφor Βμφανιαθoi'lν μαξi μ6 τα φtλλα'T6 oδραvιoν Ξδαφog θα φ6qει βqoxiuεig τιjν oτεqεαv π!τqαν xαl λαμψιν xαlαφoδqαv xαl oυνεyij πνoηv τo6 dν!.μoυεig τi1v γfiv, xαl πλfiθoE xαταλλfiλωνπq6E d'ναπαραyωyηv πρoβατων εigδληv yεvικ6g τrjν yην. Aλλα Εx vtoυ θαxαι,oυv πqαξειE μ6 oxληqαν xαρδlανδlyωq να φoβorνται τrjν dρyrjν τoiΘεo6, oiiτε τιTιν d.νθqrbπων. d'φofr c1'φη-

αoυv πiαω τ6ν oεβααμoν xαl τfiv ντρo-πrjv, θα 21αταστQαφorν d'π6 τfiν d'ατα-θειαν τoυg ot τυqανvοι, oi iι.μαqτωλolxαt of βiαιoι, oi d'πατεlvεg, oi ii"πιατoι'oi βλαβεqoi' of ψεσται, oi iξoλoθqευταlτd'lv πιoτdlv' Βξαπoλιioντεg iβρειE μtιpευδεEg λ6yoυE.oijτε θα δπαqξει εig αδτodg xoρεoμ6gπλo6τoυ, d'λλα iι'ναιoytντωg δλo xαiπεριoo6τεqα θα clυyκεvτρcbvoυv xα[θα yαθoσν d'φoσ κυβερνηθoσv d'π6τυqανvουg.''oλα τα doτqα θα π6ooυv μ6 τιjv πλcil-qην Βoτqαμμ6νηv πq6E την θαλαooαν.Πoλλd' xατα oειqαν dατρα θα π6αoυv,xαl of ii'νθqωπoι δvoμαξoυv d'xτινoβ6-λov xoμιjτηv, τo d'ατqou oυμφoqα dπ6τ6v π6vo xαi τηv d'yρι6τητα λ6yω τoiΒπεqyoμ6νoυ μεy αλoυ πoλ6μoυ' Mαxα-qι να μjν ξι7 Byτb δταν fi φαιδq6τηgβααιλειjoη,

352 TΑ ΑΡXEΙA THΣ XΑMENHΣ ΓNΩΣΗΞ

dλλ'τ6τ' oriραν[η δταν η χαQιgθμβααιλεtοn, xαL δπ6ταν παΤgπ6θ' [ερ6g δoλoφιilν &παγτωγθξολ6οη δεoμoΤg δλo6φqoναβυoooν d,νoiγων' αiφν[διog δ6

βρoτoTg ξtλιvοg δ6μogdμφιxαλυψει.&λλ'δταγ f δεxατη γενεα δ6μoναιδοg ε'doω, Θηλυτ6qηg μετ6πειταμ6γα πρατo E, fi xαxα πoλλααιiξηαει θε69 αιiτ6g, δτανβαoιληιδα τιμην οτει|.rαμ6νη τυ1η,oυμπαν δ'dτog tiπιoE αiιbv, fi6λιogμ6ν αri1μηqα τq61ων νυxτεριναφα[νει, λεiψει δ'dοτρα π6λoν,πoλλff δ6 τε λα[λαπι θυωγ γαTανθρημιboει, νεxqδν δ6 dνααταοιgδoται.

1ωλΦν δd δq6μog δxυτατοg, παlxωφ6g d,xoυαει, xαi τυφλοiβλ6ψoυoι, λαληαoυα' oιiλαλ6oντεg, xαi xoιν6g παγτεoαιβloE xαi πλoiτog θοεΤται. γαTαδ"dοη παντων, oti τεl1εαιν, οιiπεQιφQαγμοTg, oiδ6 μεqιξoμ6νηxαρπουg τ6τε πλεioγαg o1oει.πηγαζ δε γλυxερoδ o'(νoυ, λευxoiτε γαλαxτog, xαi μ6λιτo9 διboειxαl xρiοιν dθαγατoιo θεoldλλ'δταγ dλλαξη xαιqουg θε69

xεTμα Θ6qog πoιiν, τ6τε Θ6αφατα&λλ'δτε x6oμοg δλωλεγ.

d'λλα τ6τε ποd θα βααιλει3αει f1 oiqα-νιog yd'ριE' xαi τ6τε πoιj τ6 iερ6 παι-δ[oν, δ δoλoφivoE 6λων, θα απααει ταδεoμd' d'νoiyovταg τrju 6λ6θqιαv dβι'o-ooν, ξαφνιx6g ξiλιvoE o1xog θα πρo-ατατ ε6oει τo6E dνθρrbπoυE.Aλλα 6ταv f7 δεxd'τη yενεα (εδρεθi) εi;τα d'ναxτoqα τor 'Aδoυ, μετ6πειτcμεyαλη Βξoυαlα θηλυxor y!'νoυg, loι:6ξαιτlαg τηg δ Θε6g θα αδξrjαει τα;oυμφoqαg, 6ταν αυμβη να oτεφθfi uε

βαoιλιxrjν τιμrjv δ αυμπαvτιx6E yqoνo;εig i1π[αν iπoyrjν, δ fiλιog θα φωτtξειτqαyιd' xατα τrjv διαqxειαv τfiE vυxτ6;τα d'ατqα θα Byxαταλεlψoυv τorπ6λov, θα Bρημωθετ fl yi xαιoμ6νη uε

μεγαλη θ{lελλα xαt θα yiνει dναoταoι:τδν νεxqdιv.'o δq6μog τ6ν yωλdιν (θα y[νε| τα7ι|-τατoζ' xαl δ xωφ6g θα d'xoυoει, xαi oiτυφλο[ θα d'ιlαβλ6ψoυν' oi μoυyyo[ θaδμιλfiooυν xαi θα y[νει xoινη fi ξωη zcuδ πλoiτog εig 6λoυg.'H yη θα ε7ναιtoηδi δλoυE, χωQiζ τε[yη, yωq[E πεqιφρα;'-ματα xαl yωqlg να ε7ναι yωqιoμ6νη εi;τεμαyια θα φ6qει τ6τε πεqιoooτ6qοι';xαρπoιjg. Θα δr1loει 7τηyαζ yλυr-otο'[νoυ, λευxo6 yαλαxτog xαl μελιot-d'λλα xαi τrjν xqloιv τoδ d'θαvd.τoι'Θεoi' αλλα 6ταy dλλαξη τo6g καιqoι|:δ Θε6g μεταβαλλoνταg τ6ν yειμdινα oεxαλoxαiρι, τ6τε (θα Βπιβεβαιωθoiν1 οΙθεToι yqηoμol, d'λλα τ6τε δ x6oμoE θα'!yει yαθ71.

o oγδoog Λ6γog αναφ6qεται oτα γεγoνoτα πoυ θα πqoηγηθo{ν τη;oυντ6λεια9 τoυ xooμoυ. oι ανθqωπoι Θα εξαxoλoυθofγ να πqαττoυν 1ιε

αoυδoοiα xαι αγαiδεια χαι δL' αυτ6 θα χαταστQαφoυγ απo την iδια την θρcι-

ουτητα τoυg, 1ωqig να υπoλoγ(ξoυν την θεiα τιμωq[,α. Δεγ Θα δπαρξει εi;αiτo'ι\g κoρεoμ6g πλo6τoυ, d'λλα dναιoyυvτωg 6λo xαt πεqιoα6τεqα θα oυyr.ε-ντρcbνoυν.

Για δειiτεqη φoQα γιγεται αναφoqα στoν αχτινoβ6λo xoμητη τηζ συμφo-qdg xαι τoυ π6γoυ πoυ θα πθοει oτην γη. Η Σi,βυλλα ευ1εται γα μηγ ξει oτoυ;


εσχατoυζ xαιqofg, πqoφητευoνταζ χαt πdλι την εμφdνιοη τoυ Αντιxρ(oτoυ.τoτε δηλαδη πod τ6 iερ6 παιδloν, δ δoλoφ6νoE 6λων' θd' oπαoει τα δεoμα d'νo[yo-νταg τfiν 6λ6θqιαν d'βυooov.

Η πqoφητεiα τηg πτΦοεωg τoυ xoμητη στηγ γη, οε ουγδυαομ6 με τoανoιγμα τηg oλ6θqιαg αβυoooυ, ουγαγτd'ται με θαυμαoτη αNρiβεια χαt στην_\πoxαλυιpη τoυ Ιωαγγoυ!

Καi δ π6μπqοg d'yyελoE Β'oαλπιoε, xαl εiδα δτι Ξπεoεy εig τηv yfiνd.oτrjq ix τοi oiqανοi, καt iδ6θη εig αiτ6v το xλειδl τofr φρ6,ατogτηq d'βdαooυ'

(Aπoxαλυψιg,9,1)

Δια αλλη μiα φoρα oι Σιβυλλιxoi Xqηομoi επαληθεtioνται απ6 την_{τoxdλυψη τoυ Ιωαγγoυ. Η επ6μενη πρoφητε|α oτυ δ ijλιoE θα φωτ[ξει τρα-7-ια xατα τfiν διαqxειαv τfig νυκτ6g, €γει τιαι αυτη την αναλoγη αναφoραoτην Απoxαλυψη.

Καi ε7δα, 6ταν d'νoιξε τfiv oφqαyiδα τfiν Exτην' xαl iδoδ' !γιvε oει-clμ6g μ6yαg, xαl δ ijλιog {yιvε μαfjqοg cbE oαxxog τqlyιvog' xαi rjoεληνη '{'yιuεν δE αiμα.

(Aπoxαλυι/lιg, 6,1'2)

Αμεοo επαxoλoυθo ενog πυqηνιxoυ πoλ6μoυ εiγαι η μεiωοη τηζ ατμo-οφαιριxηg μαξαg τηζ γηζ πoυ θα επιφ6qει διαφoqoπo|ηoη τηg διαθλαoηg τoυc1ιυτog. Kατ' αυτ6γ τoν τροπo τo xqιbμα τoυ ηλioυ θα γiνει oxoυρo1qωμo'οι δε αxτiγεζ τoυ θα φαiνoνται χυματoειδε|g xαι θα oμoιαξoυν με τq(1ινoοαιo. ΕNτog αυτoυ, εξαιτiαg τηg με[ωoηg τηg ι\ιdθλαοηζ τoυ φωτ6g, oι αxτ[-γεΞ τoυ ηλioυ θα φθανoυν με πoλf υψηλoτερη θερμoxραolα στηγ επιφανειατηΞ γηζ.Αυτo τo φαινoμενo, πoυ 61ει ηδη αqxioει να διαφα[νεται λoγω τηqιιε[ωοηg τoυ οτqιbματoζ τoυ oξoντog, επιοημαiνει xαι η Σiβυλλα λ6γoνταgοτι o ηλιog Θα φcυτlξει τqαyια κατα την διαqxειαv τfig νυxτoE Αx6μη xαιτην ωρα τηg δυoεωg τoυ ηλ[oυ, oι αxτiνεg τoυ θα εξαxoλoυθoιjγ γα xα|γε.Eι'α δευτεqo xωq|o τηg Απoxdλυψηg αναφ6Qεται στo iδιo φαιν6μενo.

Κα[ δ τ6ταqτog d'yyελoE iξ6yεε τιjv φιαλιν αδτotl Bπi τ6v ijλιoν. xαlτoσ iπετqαπη να xαυματiα77 τo{g d'νθqωπoυg μ6 πiρ.

(AπoxαλυψιE,16' 8).

Δεfτεqo επαπoλoυθo ενog πυρηνιxoυ πoλ6μoυ ε(,γαι η μετατoπιση τoυιιΞoνα τηζ γηζ πoυ θα επιφ6ρει την τα1ιiτεqη πεQιστQoφη τηg γηινηg oφαi-ΦιΞ. Κατ' αυτ6γ τoν τqoπo η πληaηζ πεqιατqoφη τηζ γηζ θα τελεiται οεi.ι',,oτεQo απo ειxoοιτdooεqιg ιδqεg, με απoτ6λεομα oι ημ6ρε9 μ6xρι την Δευ-τεqα Παqουοiα τoυ Xqιoτoυ να φα|νoνται συγτετμημ6νεg.

3s3

TΑ ΑΡXEΙΑ TΙ{Σ XΑMENΙ{Σ ΓNΩΣΗs

Δι' αυτ6 xαι Eυαγγελιoτηζ Mατθα[oE πρoφητεtiει oτι εxε(νεg oι ημ€ρε;θα oυντμηθoυν, ειδdλλωg, xανεlg dνθρωπog δεγ θα 6μενε ξωνταν69 δια ιτ:oυνανττ]oει τoν Mεoο[α.

Κα[ Βαv δ6ν oυνετ6μν0ντ0 αf' fiμ6qαι ixεTvαι, xανεig d'νθqωπoE δiιθα iαcilξετo' δια τodg Βxλεxτoι3g δμωg θα clυντμηθoiν α[ f7μ6ραlΒxεTναt.

(MατθαtoE,24.2!ι

o oγδoog Σιβυλλιxog Λoγog oλoxληριilνεται με αναφoqα oτην μεταβoi.ττων επoxιilν, πoυ ηδη οτιg ημ6gεg μαg 61ει αq1[,oει γα ουγτελεiται.

.'.6ταy iι.λλαξη τoι3g xαιρods δ Θε6s μεταβαλλoνταg τ6ν yειμιΙlvα oεxαλoxαlρι, τ6τε (θα Επιβεβαιωθoδν) ot θεToι yqηoμol, d'λλα τ6τε ox6oμog θα '{yει χ'αθfr.

Ωg επiλoγo τoυ βαqυoημαγτoυ αυτoυ xεφαλα[,oυ σαζ παQoυσιαξω 6ιnλoγo τoυ Απooτ6λου Παrjλoυ o oπoiog, oε δημooιo xfqυγμα τoυ Απooτoi-οι'Π6τρoυ, παqεμβα[,νει χαι πQoτQ6πει τoυg ανθqιbπoυg να αγαxαλt]ψoυν τοι':Σιβυλλιxoυg Xqηομoυg αλλα xαι να μελετoυν τιg βiβλoυg των Eλληνων!

πqoE δ6 xαt 6τι δ α'iτ6g θε6g d'μφoTν ταTν διαθfixαιν yoqηy6ζ, δ zα"τfig"ΕλληνιxfiE φιλoαoφtαg δoτrjq τοiE"Ελληclιν, δi fig δ παντoxgd-τωQ παQ'"Ελληαι δoξαξεται, παq!'ατηαεν. δfiλoν δ6 xd'vθ6νδε. izyoδν τfig "Ελληνιxfig παιδεiαg' d'λλd' xαl ix τfig νoμιxfig εig τ6 Ξιγ6vog τoσ αφζoμ6νoυ αυναyoyται λαoi of τrjν πtoτην πqοoι6'μενoιoi yq6νφ διαιqoι3μενoν τdιν τqιdlν λαdlν, tνα τιE φ6αειE δπoλd'βoιτριτταg, διαφ6qoιg δ6' παιδευoμ6vων διαθrjxαιg τoδ 6ν6g xυqior-6νταg 6ν69 xυqloυ Qrjματr Bπε[, δτι xαθαπεq'Ιoυδαioυg orbξεoθα'ιi7βoι3λετo δ θε6g τoig πqoφrjταg διδοιig, oiiτωg xαi'Ελλrjνων τoι1;δoxιμωτατoυg oixεloυg αι3τiν τfi διαλtxτφ πqoφrjταg d'ναατrjoαιδE οtol τε fiααν δ6yεoθαι τrjν παρd' τoσ θεoi ει\εqyεotαν, τdlν yυδαi-ων d'νθρcilπων δι6xqινεν, δηλιbαει πρ6g τQ Π6τqoυ xηqιiyματι οd'π6ατoλog λ6yων Παυλog' "λαβετε xαl ταg 6λληνιxαE βiβλoυg. iπi-yνωτε Σ[βυλλαν, δg δηλoi ξvα θε6ν xαi τα μ6λλoντα {,αεαθαι, r-αιτον Υoτααπηιl λαβ6vτεg d'ναyνcυτε, xαl εδqrjαετε πoλλQ τηλατ"''i-στεQoν xαl oαφ6oτεQoy yεyQαμμ6νoν τ6ν υf'6ι, τoi θεoi''.

"Επειδfi παqευρ6θη δ '[διog δ Θεog δg yoqηy6g xαt τiν δδo δια'θηxdlv, α0τ6g ξδωαε την"Ελληνιxrjν Φιλoαoφtαν εig "Ελληvαg, διατi7ν δπoiαv δg Παντoxρατωq δoξαζεται d'π6 τo{g "'Ελληναg. Ε7νo'φαvερ6ν λoιπ6ν xα[ iδω 6τι Βξαιτlαs τ0g 6λλη1rιxfig παιδεtαg, d.).i-α

xαl τfig uoμιxfig, δπαyovται εig τo Ξvα y6νog τοi oωξoμ6yoυ λαoi6αoι d'π6xτηoαν πiατιν, 6yι διαιqoυμενoι o[ τqεTg λαoi βααει τor|yqoνoυ δια vα διjyαται xαπoιog να παqει τtg φι3αειg καl τdlν τριιtrι'-

ΣΙBYΛΛΙKOΙ XPHΣMoΙ

d'λλα xαλλιερyoiνται μ6 ταg διαφοqετιxαg διαθfixαg τoi 6ν6g Κυρi-oυ, πoιj d'νiγxoυν εiE τοu λοyoν τoi 6νοg Κυqioυ"Επειδrj d.xqιβ6g δΘε69 riθ6ληαεy δια τcilv πρoφητδv να oωθorν oi'ΙoυδαToι, ζτoι xαlτo6E πλioν 1νoμαoτotg iι'π6 τoυg "ΕλληναE τotg r1'ξ[ωαε δE πρoφη-ταg εiE τrjν yqrjoιν τol λ6yoυ' δια yα μπoqolν αiτoi vα δ6yoνταιτrjν εiεqyεolαy τoi Θεοa, τodg δι6xqιyεν d'π6 τoι\E yυδα[oυgd'νθqrilπoυg, δπcυE θα φανεqrΔαει δ'Aπ6ατολog Παiλog μιλδνταg o6xrjqυyμα τoσ 'Aπooτ6λoυ Π6τqoυ: "Λαβετε καi ταg 'Ελληνιxαqβiβλoυg.'Aναxαλ6ψτε την Σ[βυλλαν rj δπolα c]'πoxαλ6πτει τ6y ξιlαΘεδv xαl αδτα ποd θα ylνoυν εig τo μtλλov' xαi λαμβd'νoνταg τ6ν'Υατd"απην μελετfiατε .τον, xαi θα c]'yαxαλdψετε 6τι d'ναφ6ρεται εigτ6y Yi6ν τoδ θεοi μ6 πoλι3 πεqιoo6τεqη δια{yειαv xαi oαφrjνειαv'''

(Kλημηs Aλεξανδqε(lE, Στqωματε[E' 6, 5, 42)(βλ. ειx. 113)

o Kλημηg o Αλεξανδqευg απoδ61εται oτι o lδιog o Θεog διilριοε στoυζΕi-ληνεg την φιλoοoφiα, μ6οω τηg oπo(,αg δoξαοτηxε απ6 αυτofg ωg Παντo-zρατωρ.

Η παρθμβαση τoυ Απoοτ6λoυ Παυλoυ, xατα τη διαqxεια του xηqυγμα-τoΞ τoυ Απooτoλoυ Π6τρoυ, απoxαλυπτει τo μ6γεθog τηg αξiαg τηg Eλληνι-z{; φιλoοoφiαE xαι των Σιβυλλιxιbν Xqηομcilν.

o Απ6oτoλog Παυλog πqoτρ6πει τoυg 'Eλληνεζ γα αναxαλυιpoυν τLζΣiβυλλεg!

Αυτη xαι μdνoν η μαqτυqiα εiναι ιxανη γα επισφQαγ[oει την oντoλoγιxηι'τoοταoη χαι απoστoλη τoυ ΑπdλλωνoE χαL τωγ ιεqειιδν τoυ Σιβυλλιbν,ιιεταξf τωγ oπo(ωγ αυγxαταλ6γεται χαL η πqιbτη Σiβυλλα xαι αδελφη τoυ_\τoλλωνog, η oλυμπiα Αqτεμιg.

Επιπρooθ6τω9, o Απ6oτoλog Παυλog δεν παqoτρυνει τoυg 'EλληνεE νααναxαλυψoυν μoνo τoυζ χQησμoυg των Σιβυλλιbν, αλλα να μελετoriν χαt τLζΕi-ληνιxθg β(,βλoυg.

Σε πoιεg βtβλoυg αναφ6qεται o Απoοτoλog Παυλog xαι γιατ(, τα λεγ6με-γα τoυ αυτα δεγ πεqιλαμβανoγται στtζ Πραξειg των Aπoατ6λων;

oι βiβλoι οτιg oπolεg αναφ6ρεται o Απooτoλog εiναι τo oυνoλo τηgαρ1αιoελληνιxηg γqαμματειαζ, η oπoια, εξαιτiαg τoυ ανελ6ητoυ διωγμoliτoυ υπθοτη διαoιbξεται σημεQα ψoΧtgxατα5Ψo.

Γιατi τα λεγoμενα πoυ Απoοτoλoυ Παυλoυ απoσιωπoιηθηxαν xαι .1ιατiοι Σιβυλλιxoi Xqηoμol πoδoπατηΘηχαγ χαL παραδoθηπαγ στηγ πυoα απoτoυ; διcbxτεg τoυ πνεriματoζ τoυ Θεor];

Tην μεγdλη αληθεια για τoυζ διωγμoυg πoυ υπ6ατησαγ oι ΣιβυλλιxolΧρηoμoi μαg απoxαλtjπτει o φιλ6αoφoζ χαι μαqτυqαg τηg oqθoδoξiαg_\'i,ιoζ Ιoυoτlνog, o oπolog εγεννηΘη εβδoμηντα επτd 6τη μετα την Αναoταoητoυ Xριoτoιi.

355

TΑ ΑPΧEΙΑ THΣ XΑMENHΣ ΓNΩΣHτ

Κατ' Βv6qyειαy δ6 τδv φαιiλων δαιμ6vων θd'vατog δqlαθη κατd. τiltταg"Υoταoπoυ ij Σιβdλληs ii τdlv πρoφητ6ν βlβλoυg d'ναyιuωozο-ντωv, δπωζ δια τοδ φ6βoυ d"πooτq6ψωαιv ivτυγyανoνταg τoιi:d'vθρcilπoυg τδv xαλ6v yνδoιν λαβεTν, α'8τoig δ6 δoυλεdoνταζ xατε-χωσLν' 6περ εig τ6λog oδx [αyυααν πqd'ξαι. 'Aφ6βωE μtν yαρ οι\

μ6νoν Βντυyyαvoμεv αiταTE, d'λλα xα[ δμTν, δg δqd"τε, εiE Βπloxεq'ιtφ6,ρoμεν' iπιαταμενoL πασιv εiαρεoτα φανfiαεoθαι' xa'y δλ[yoτ'; δεπε[oωμεν, τα μ6yιoτα xεqδlγoαvτεg εiαrjμεθα'δE yεωqyol yd'q α,ι'α-θo[ παρα τοδ δεαπ6ξoyτoζ την d'μoιβfiν Εξoμεv.

M6 Βu6ρyειαv φαdλαlν δαιμ6νων δqloτηxε θd'νατog iyαyτloy αiτι:lι'of δπoToι διαβαξαν βιβλiα τofj Υατααπoυ, fi τiE ΣiβυλλαE, ij τc1τ

προφητ6ν, riloτε yα r1πoτρ!ψoυν iξαιτtαE τoυ φ6βου τodg d'νθριυ-7τoυζ' σπo1lδαζoνταE, vα λαβoυv yvloιv τdιy xαλdly, d'λλd' xαl διcvα τo6E Bπιβληθoiν δπηqετ6νταζ τoυζ' πρd'yμα τ6 δπoTo εig τc'τ6λοE δ6ν μπ6qεααν yα xαταφ6ρoυν' Δι6τι ΒμεTE δyι μ6νον c1.φ6βιυ:διαβαζωμεν α8τα, d'λλα xαl Βod'g 6πωg βλ6πετε αd"E παρoτqdνωμειιlα τα μελετηoετε, Βπειδi7 yνωρlζcυμεν καλ6E 6τι θc1' φανoδν εi:6λoυg ααg εδαρεατα"Ax6μη xαl d'ν πεloωμεν δλlyoυg, θd" yνωρ[oο-

μεv δτι rλφεληθiγxατε τα μlyιατα. Δι6τι δg d'yαθol yεcυqyoi θαλαβωμεν d"μoιβιjν d'π6 τ6ι, Δεclπ6την.

(Αγιog Ιουοτlνog, Aπoλoy[α A',44' |2ι

Θανατog oρlοτηxε oε oooυg διdβαξαν τα βιβλiα των Σιβυλλιbγ xαι τοιYoτdοπη. Tιbqα, πoιoζ εiγαι o Yατααπηg, o oπoiog εξoμoιιbνεται oε αξ[α ιιε

τιg Σ(,βυλλεζ χαι τoυζ αλλουg πqoφητεg, θα τo διαπtστιδσετε οτo επoμιει'c,

Nεφαλαιο.

Κoινη θ€οη τoυ Απoοτoλου Παι]λoυ χαι τoυ Αγioυ Ιoυοτiγoυ εiγαι oτιχαι oι δυο ανδqεg παq6τqυναγ τoυζ ανθριilπoυE να μελετoυγ τoυζ Σιβυi.i.ι-xoυg xqηoμoυg. Και δι'αυτo, oπωg αναφ6qει o μαqτυqαg Ιoυοτ|νoE, αxοιιηχαι αγ χαταφεQγαγ γα πεlooυγ 6οτω xαι oλiγoυg, θα xατdφερναγ τα με','ι-οτα, διoτι ωg αγαθoi γεωqγo(, θα ελαμβαναγ τηγ αμoιβη τoυζ απo τoγ Δεοτο-τη Θεo.... Ευγε!

Cu'ι'?rι

Ξιz.' 18. Σιβυλλιαxol Xqηoμoi, Παρioι (1599). Εθνιxη Bιβλιoθηxη Aθηνrbν 1ε.φ. 648)

t6T-QN ΣΙBYΛΛΩN

E Γ Κ Ω M Ι Α, K ΛΙM1}TTΙ't.[I !κ τΩΝ

τοzqδν oιdφιφlων.

FΛΛTΩN EN ΘEΑΓ.

Σ Ω K. ΕiτnιgΛoulμιι'ι!vωiπι-w l υ'lx s J.,u e & $ >'€,Jλ", i ; iu-Jb.λe AμφizνGs; ΘΕAΓ. Tlιaγ})l, nω, i ε cJ φ aπe,rλb-'! γ μi ψφ [ιi.

EN ΦΑΙΔPΩ.-\

, φP , ^λ

. fu /ιΦι'uy6* ξlJ d'7&Jων 'lιuv

y)ιιτdιJ'λ μru iη,xΦ ι}'t''' a ω a a βiιη "i

& yS Λ iu ιtιQiiq ηoQiτq,ξ d iv ιω-JΥJn', lliao4, μd'la'"η ι'Bi ^aaλ

Λ ηλι,oιλ iliψ&

'Gι Jhμ";*,'tλ ελιdJt

eiρf*.{Ιo' o'φρονEoaa Jt, βesil"' λ i'l{,n.'ιsλ ι"} a\ ziψ lfu Σ'ξ'j.a,l* π'ιλJ ct n ts ιnμαivslωιnλ'

d'/ν9ξ'oσ0 ι μilj ι/c'υy\ Μω μ}EJ oι τv{a?#λ

DΞ sIBΥι1Is. 19

1), Λ ιτoι>oie η o,! ιεγν eiε λ β$'u irsrΙ;, μιt',.'!uoιρBφ ai, Jfiιq.'*λ zlyι,πs.ΑPΙΣToTEΛΗΣ πPoBΛιΙ-

1iτ"ν τ β μort Χ'-e:Cι. l.πoaaο) $ r:J * ι{λΦ { uoeρoΓ''J*v

4;, xr ι'"{Υ (xglωωe fiaryozιιιλ),l)1σ''μ'd,σιv d'λι61ι01l1d1 μfl)ιlωlζ' η ινJDιi'-nn"iie',lseu Σ'ι€",,ιογ, $Βωa lνq, $ @tvJtσι yy 0v7dl 7ιτι)]τaζ'o7Φl ιM v 0σ?' pιaτι )lι-o ωn"o4, Σιιλ φ ιoι'ξ

"gΙoa'i aλ s a'.,ιf -?) 1* μooi"ν

d,|rΔυoμd'τωy.

ιν ff κ'! ψ fi alil.l} τ.'aιiαl, lνiιuυιajτι 6, ιi q t o ιiln,$J. λE' μ 6 xfl i24o q Σ ιe''! z zι e

l μι n ψ ι|7s ν, bi τ o λψ1, or''(l'"l- y-

'i ι,8iω,#>s{'oν [ιaβvoj φωαr, Ιoυ,

μ9l εψψoj-, δ.'rlL"vωv!E lτυs,|υ ιιa-G ιιω,i,ιτ,γ Κυ Μ * r..bδ lt Iιv ων pB5J.Ε

μ"ιιo,l'lgλouβtlω.

Eιx. 19-20. Σιβυλλιαxoi' Xqηoμo(', MαρτυρIαι xαι Ε'γxιbμια, oελ.56' 59' Παq[oι (1599l

Εθνιxrj Β ιβλιoθixη AθηνιΙlν (ε.φ. 6a8).

DΞ sΙBYLL1s.' 9?

Φ"Ιν1v & μ\Δ'fl* a|ιωα'21J'φι'}st.J'ilλ αl'risr λiufr αlb,!ηa"ιul-ρ\"}, *jr'*l, ;k,oι' .Gn,Φ' .er'Σιξ'!λl'η. ' τrt ?ι|'d] Φ7,ζ'

Κ) ou"γ μluos δff,(,j Mωυαiζ) ΣλλJ) i Σlιeυs'ιω o ρΦ[ωc τfl.λd4o''!eι' zl_ua δl\ \ . \'e'' tll q ft 'i :Ρ Φ iπιπ β"q a''r'''| fifγl μι"yfil F r-Λ*zπQbιιo7ιe|ωy ΦιLtl-

'nsξ,xl1s' πλt|cLξ' φρu/u & oioα.'l,'u-

xιi &q Aρτ" μu, $ ro''J't'o,#f α.v\μ op{-

νlιlεie Δ\Qοiξ"aa'o 6?'φ, i fi ''j nι * i i'-ι€r ? s υ ΑΑ λωl ο E'- ^-, t ' ' \ ι ' ιn'λ7ι ε^/Φ

r->Υ ft m A ι. 3 \..; uv ο P ι o'

Ai ary--r' i nn u γ z.ω r.&'ιι Ατi πω ν ι.

rsl rl νcι iιλυ ερrs9{ι Τ7paQiιι ια-κν7'δ,! ι . pi t','ν+h'a G'j""ν L7gιιaiJ)ιe δ* n_\ ' Φ c \ / !-.l , \llailιlaζ ιγ τω Φν- λ1η'fiuων' tω x 71ι!J

Αξυ# iα'ν'tg) .'lλ iiλlJλ, λ + ω ν iψκα'tμ;ο.zιv $.ιoιγΙ e iδ c F-iJ υ Jp w, δ Φ iν

Gij.ρ z[e"λΖ ; ei ;;;; d J-i]iγιξιιe8 oιι i$i of} o μoi\'ψ),ο!€υ ι.l,a4iιLyfto, oiarλε α)e ιrΔoc or}fi Ιooι,>πj ytJ } 6 μoleι fuaφofωvrψio,,a δ'c]7τ1'λησlωζ'

ΣxοΛΙΑsTΙ-ΙΣ ΑΡΙΣTo_φα'lιιι, & oριια.

z ιC,! ιaoa η iε Ζ79f oi o,au'i μ3) lnu,ιi 6

!ι) δ τn ιiαω E Φηλy, Aπl ιs.ωuoE i}lιΦi'[' A, τl gι ),ε p u * q n' ot'l- δ,i Σ"+ ; "'l.

EΡλ{EΙΑΣ ΦΙΛoΣοΦοΣu "J εL-!,q fi'i ζ, λ' r72i7t' toξ

ΦQS'ρc' 7ιiωι.π e e). llli e >'ξ,! zzη g o'j *c ?*) soo -

ι'-λ zφ} μSμ a, 3Eτ ttξq p'i$'qΦ.τ' l''τ") μ9'i. ι'C'J,ιs,oa ηayiνaoι πi*ι.+ μo'Ιt"λ' ixl μ*"a€!ou.zfr*ι μλy'τoι [ιJ.'Ι*'n'l*oc 44* ei{zcfιo ωe'JΜ.a η oζd-)g'

βra"a. 'cr# Jλ δ qeιξιΛ.ιync Εγψic

G iiii

Ειx' 21-22. Σιβυλλιαxo(' Xρηαμo(,, Mαρτυρ('αι xαι Βγxιbμια, oελ' 99, 103, Παρi'oι (1599).

Εθνιxη Bιβλιoθrixη Aθηνtbν (ε.φ' 648).

380 s1BΥLL. οRAc.

Ακρorιfirrt Χ.φ;n[.

Ι Ι{ Σ οΤ Σ Χ P EΙ Σ To Σ, Θ Ε ΟTTΙoΣ, ΣΩTΗΡ, ΣTΑΤΡoΣ,

l ψi*' Σt ρλu *γ!αωE oτγl*ioγ,Ji ξE"a.

Η ξ{ 4ier;;%ν βααιλ/} ξJ'u δ μbιωυ€/\ι/tlΣ α1ttt' τra

ρωυ πa'oaι xγιydη, Ι9) ιιsαμov i'zrlμτα,

o 4l*, j )ιλu μlg'*E ^φ'i,λ i!-φ,,

τ '|lr"ν ρ$ τΥivl'''€iλ "lμ-2ιlu'o,Σ αη,'φlρ'u Φβ ni 3φhg'y ρi μoι *ρ i'"vΧ l

ρ oο s lri γ

.tζτTΕ r} ov' o s'l lo E, "λ l'$ μfu lW fr oa .

Ρ i"|ιιιtι εi eilsνλ* 9e9Gi, "λ ηλimγ l'olp*.Ε γ'"njαιj d *P vli, iρanδv,i εΙi;#,aE,.'l μ1 ydJω. φλιΕ1) τ')ια εiριιis,ijsνo.Σ λtGητ lioo βφflf €,,' ixlulluou φJ'o E iiξlT Jy iy'"ι'ilμuiΘiρ oa{αyθil"yξl.

o ττaioo λ s rogiξaaξ x*γν,Gτε ττtiτa a*λi α'.

z "ilι"b Φφa'*%Σe φωq;ro|γ "ioΙξ1.Θ ριios li J" rrλi*u Eξ1,a4' βρn'yr-λi Jil''"'n'

r ra,εi*li j, φJ'oε }λoζ,λklo'o') Ι.,γ"u,

a iq9rιλu eιιiξl, μt)n, il* φlyΓ'E iιξ'ι,Υ $'Ι;*' j φ"+ "i*' Ja{4 i"βμon β9'*d''+ +; i"";"ii ;";δ' rh ; &e; f",': i, oο{,oa'

1α

Ειx' 2j. Πρoφητεiα ΣiβυλλαE τηE Eρυθqα[αζ με αrlQoστLχ[δα "Ιηooυg Xρειατ6g Θεo'ιj

Υιog Σωτf1ρ Σταυρ69''', oελ. j80, Παρ[αι (1599). Εθνιxτi Βιβλιoθηxη Aθηνcbν (ε.φ. 648).

tIBER οcTΑvvs. βlI adξ'Jρn 'πlfo'Eξqoι''(λ

rt'

ρn lπl\o ιe d ζ oι rηg1 ιrα'oa 9a l'E"'uo iia'' o-^,;'{ξ1. fi #φεrβil ιeρaιlνξ,

L ιιtl Ιε, *tgμ} st 'uη.i"ζfiεe zei"|nι^οι.ιιll?πr)&tζ' a*(Σ ι5^νt ξigyβνifov φωνtλ.*iJ;γιno' iφiα',Ω ρjuo.- 1lι'oτs μλ{ωυr*λ iμo',o "Jψ".T 4 "i*ν

j γLoe Gτε xlξ4 2fi ω 1;l,d oa

t[' ξorαν4'Φ βiρ*M-Γ βα.αλitq lωρ1eE. λ!$"nι

P lJα, ξigrnlkγ *tφpλE ou$s,iε! τt|ι|oυ. λl'c'

Σ i,'rs i dαβ φ.'i'G n, nφ gy) i ft! *pu s,",E ιFl '

a -\

/ -\

a l n 'ι't o ξυfuι iu zπφιEr6lι"εglcs o rπ}ου1ιJμοy tξα'!'

A νtγJν lιr,C;i"y ζ"λ, οg;oχ9μμα. tldqιν'ΤP

lh.αφωτιζων ιi Φ' *rr*λ d' 3νJ &"5 τ,τ 2'oi s.

l'ξ Σ\E *' lrd u" oo αt' l ρ

ε ι,l n rφr- n,,

o δrry δy"δ rπletγοQι}s oυ ixγosiγoιygo}e ;Ρξ'ιΣ ω,jρ igJ,uoGe, βa.αλ'!,},δ

",aθλ'{,ura' iβti

oyΜωiois Ξ"'J'**r ra€iyτtιIus iιlu*s λγi,Ν ι xλy λY A μaaλn rdq4,{' q. λ; if,,α},y;

ΕxxeιπvΦΕx,ιeιπv dΦ'ιτa1oι'frφ ;ηgr d|aoν 9 υ'τ d il€xι Δa€jξd τ}y a|$y dE't' ξnlg'',

E'6 ;i; iαε.,joaEξ'd ii''o''iξ1.o;Jι baεtξltχ's'O ΙΦ g, in 1- r,, χλ ρφ *, & o l,{Φig i ιrisν#*,.Κλφθq'ρτiEΘi'ι*rΦ-oigiyni ti*,kλ'

Ειz. 24. Πρoφητε(ο Σi,βυλλαg τηE Ε'ρυθρα(,αζ με αχQoστLχ[δα ,,Ιηαo{5 Xρειoτ6g Θεot\ ιoE Σωτηρ Σταυq6E'', αελ. 383, Παρ['oι (1599)' Εθνιxη Bιβλιoθηxη Aθηνrbν (ε.φ' 648).

f,λ-c

Ειx. 25-26. Σιβυλλιαxol Xρηoμoi', συνtχεLα τηζ πQoφητειαζ με αι{Qoστιxiδα ΙηooιjE

Xρειoτ6E..., (oελ. 384, 387)' Εθyιxi Βιβλιoθηxη Aθηνcbν (ε.φ. 648).

|76 sΙBYιι. oRΛc.τ

"iα' ιi&'τbτ^lιYi) μτl"π'* βo.agfμgq

ΓΙ g'φ φυlωe Ιlνaiτ1,*ν ξ" |J'' oα"ι[ ιω.Ωι!φαi ' oiλ1t FΙ , μiγ ξiLγ,qiυιo!, n,Κq)

"i''a 4'i,ι|'Χ' ; $ ξlrs''i Ν j'o'') μφq,oiλ kυq'ιiφ io1ιf ι"ffv' jπiρ 6zπιπΒ; λ ; Φ i'g ζ"l o"-?''; ζ';).λ e i ιξq'en k 44 μνi o,',^niι -υ τ; i ifu ;,'η,

Eιe οrlιiy ξμo δ.fo., &ξιfi cιi βρφ,Δλ τli t"'uρ"ιλ'o )ι8 i'πzεlem βtιi'

. .-- Σλ ξ!€ηeι ιeφlzα, η'J.s' j ιruρ*f* ioμ',

Ξ|ι. Σ λ 4 qr ue p,Ιi ι., i, i φ!ν ιον φQ ai ωβ'' Pa'l*,ωfu*e"i'ooc μrfΧ i'"τvrπ $μgβφniα,Γ γ'dgrs riμ'*ν, oiloezιηciφιrω ξ iiπlηΓΙJ*e, $ δtl,"'v φziees λ') oιτo i!τaαq,o J a*ν i)ιv μf ι ω' J eo, 7μ l, "υ'gι(n15ι*τi

ι,Κ ) μιfi

' γ)ιc, I ie'J o.u iψιβ.'o,T δνrι 1ιυale'ira φdj". η:λ fi &'λ5'iΦΠδoα izπιρlαog. dλg Ji irfin'!γω ζμΦφoΤ. s k-ι.πo g, - ιx"Τ' i μ' iλ η!fu

'sP'ryil μ\l o e, i ν n$,u1ι υ d lμ2' tzlλ |'z's +Ω ρνuπ t |μoil i s.'ln ι&' ε7 y μι ej * iq υιΣπi6. ιιν oρ8/.ι i,Ν"., *rλnηuζι&!.' -,

ιπ' !.ε *Ιψω lτaμ* 9ιδs'ιg''τl*ιui δe.πfa'

κ4,k 4 "j x& qιελv'l'9τzι,'lφi ;*a;'!.!;;' Agailπυ βεriαr, ?& δdτε N nf os *ihfu,

Ω,'

Lr'.ι'L

: ιz. 27-28. Σιβυλλιαxo[ Xρηoμo(', Λoyog ΠριbτoE @ελ. 176, 188). Εθνιxi Bιβλιoθηxηiιηι'ιbν (ε.φ. 648)'

t9L

ΛοΓοΣ ΔEΤTEΡoΣ.ΓΙEPΙ E:\ΔΗΝΩΝ, ΚΑΙ.t o'i,'rλ*) ξEω', 'λ

Φl-uφιαωE,

λΙ o Σ Σ')'g'-τ'αιrα rL,λs τl,xυ7,ti-,., \υ)?Jι?ΞJ/!'

P aπλ >.n ζ,4";, i μnl λι'' r, 1'| ̂

Ε'Υ''r' * -ι i ω ; i4 υ'; :z }' υ'i'nt'' ι q ω t !.i.Πi ;!μ,α: iι'rrx'εftirGλ Φiμ' . i=,1Σ o',lo.

o4ι xi.1n,idzιoa 11ιλ; Ti'i"-"r,! i2sρd'Jξv'

Αiλ ;;cρ'Ω;'ri,; α:oμr'l,,ι.μnλz9i -ε'sρ*ro'i.Βφ,,l i, iag- J'-, iλs i :,Α€',''Κ) μ*iιΕ;i"' n )'Jlινi, *i;'γon-r-ioη -',Κr) φiρd

",1*9 J="r, 'l ',! '3, ιin 1ιu,-μ3f 'r,

T e$ ιτ.J Σt zτι ι o!' .ι' )1 i ρ l "

u fu . fu L l g'/nv'

Ι1a|-oιiι ,ii"ι'π''i- ιro j fριτι->ivgjι'Ποni r-*rιie9izι 7\ρi-τd' Zi i.ueλεia,Κd ιry-i ar,$ ι*', iLLfu g; a1"ξλ {tc

"aΠ)ιιiετ t ι c} μe g9 r,+ι,') i ι 99 -- a i ι ι,ι δι'Δ}

"Jπ | 79ρzi :: "i-' μ$ ?q; -" q o,{roaΑv6γΔ,τπιν, 6τlτsψ oιιλρι' i"'1φrnλsF:ΣtJaοl saοr ψ i'u ,'λ;/υ ττιviξξ

Piμιιο

ΛoΓοΣ TFΙToΣ.}1ETΑ TAΔE Γt?oBΑ1ΝοΤΞ

N ' l c \.}., n α /τοιζ λη9ιζ'ΦP'L* αττanωrcg dal.-

μιγ οq Fι Δρ τ ι)<i;rν Φη λ'ωdι7fl.

yNtrt

Eιx. 29-30. Σιβυλλιαxol Χρηoμoi,, Λ6γoE Δευτερoζ (σελ. 192)' Λ6γog TρI,τoE @ελ. 220)

Εθνιxη Bιβλιoθηxη Aθηνιbν (ε.φ. 648).

i44ΛoΓoΣ EΚ,ToΣ.

ν.{ψs"g;74 δ.b;i'

ffi " Ηi;'""Τ': ξlυ ξΣl i'i :'μa

ffi# Ω ξ!,ι.'ι i)J,ιv1 7\μ!.τιe on?!tn',-tξ}*&l-ΞΦ ^ P! aΔ-4o?ζ:τΞη

'Ν|i τπ υ yμ ι ι#ι m;. d"- j ^ Jei Gi rg δ' n oJytτφ ?, 9tsχ)'' 4 >&n λ9 υ

^ι?3μ, ζ, τdLoauio

l ο ρ λδ'iν,i c φ i ρεa γ z ω xδ ιa Λ ti 1a(q. i ρ ω ι.

Ει τ,-υ e} : do ο-e!* o$ - s hλ E'l'.' η-') iΙ\λP ν l'J μaa t yιJ1,fu aτ λ lυι:i e zfi zf,! ιηαι πλeiι g.

A ,ll rι ξ oifu '-ιθ

orρλ' ρ ρ'J " ι"' j ;"a l"'o.

a eΙξ| ξ.} -cφl^ιoιu iΣλi;,x|t1 5 ux1,"%ιao i ραliι u' ττl,lGιj oφoΤc 1ifi'α sιΝξξ-Az1 Δ:,:'ζ..Ε JΙ'"l'.,"λ rr'ioτ' ιeιλv J'.πιfi ,Α! ; λ ν αo yi oa e zιι$ } e $p o ι i a"'Ι εν)!Κn μo*'τrξΔ'l n','!a* ξ iφJ' >i*dJnu,Ξ'rlαι.rY-'lal@,,''.τ'J"ιraι ι'y"". l uy ' .

ει :Ι ρuisiiιgc ξ* ,-!g6'λεεa oilγι!;',oT,ss'lr}μ ΔnC;Σ q'jη οu;y' ;r

'ιd Ji. ;"{

Κ l q'o ι, Υ as s,υλ γ'oj ".η) i

ρ *λ ι,i # /a-".

ιq esι'.|'ζ ξ?Ω) μs,[$r**,62}'" φ"1;ρEλy j", Σ,,lιιiao ι ιrιtιβ δνo i\n1{ne.

f ,.tπ-c}tΞ ιιx"iχgrεo

'Ξ..ie,

Ειx. 31-32. Σιβιιλλιαxol Xρηoμoi', ΛoγoE 6xτo5 @ελ. 344), Λ6γo9 oγδoog (oελ. 379).Εθνιιtη Bιβλιoθηxη Aθηνrbν (ε.φ. 648).

Ε,ιx. 33. To ναoαyηpιo xτloμα πoυ διαxQ[yεται ε[ναι o θηoατιρ6g τιι)ν Σιxτιιιw[rυν στoL|ζ

Δελφoιiq, εyτοζ τoιι oπoloυ φιιλαoooνταν oι yρηoμo[ τηg Σiβιιλλαg τηq ΕQι|θQαiαζ

Θooφ[ληg) yαραι,ιμtνoι oε ββλio απo φlιiχ)gι xριlooιi. ΔεΞια. ι\ιαxρ[νεται η πtτρα απo

την oπoiα η Hρoφiλη t4lαλλε τgυq xρηαμoι\ζ' τηg.

"Υπαρyει γιiα πΕτρα πoιi εξtχει απo τo iδαφoE' oι Δελφoi' λEνε πιυg πανιυ o' αιlτιiιτην πtτρα αφot αταθηxε, t4lαλλε τoι'ζ χQησLιoιiq τη< μ[α )/υναt1('α πoιι oyoμαξoται'

Hρoφ|λη' ε[xε oρuοg τηy IQIσωνL'|ι(,α Σ('[)ιιλλα'''(Π αιloαν[αζ, Φrυxιxα, 12.

Ειι' j4. Η Σ(,βυλλα ΙΙρoφ0.ι1

με τoν πρoφητη Ιερεμ[α oε

trιιxρo1ι ραφ [α xε ιρoyρdφoι'.Ι'eοnardo di Βesozzo. ΚrbδιΞMoρμπιανo, 15oE αι.Μιλανo. CoΙlezioni Crespi'

"/ -"

il,'l:i'a flil

ι; rλi]

,b

, J ^:Ι'il'rifi,\l

lr

,ι\ι

JrbΕιz' 35. o Kcιπιτιυλlνog λιiφo; xαι ιl νcιιiζ τoιl Διoζ oε pιcιx!τα τηq αqyα[α5 Ρrb1ιry' Εlι,rκτι)'ε[αζ Tαρxιlνloιι (616-578 π.X.)' oι Σιβυλλιxιli Xρηoμιl[ c1'ιλαoooνταν' ι')Ξ η :το)'ι'τιιι(ι-

aεLηl :τνει'LιατLxη xληρoνoμια' cιπιi δfuα εyιiπλ.lιlζ ανδρε; oτιl dδι'τι'l τrlιl ι.αιlιi 11l1r j11i;'

Ψε

Ειι. 36. Σιβι0J"ιι l7 ΓΙεglιιιΞ. l[ιιιxιι: ιτε )'(ι\ι τοι' Ι-xιlι'ιι(l|ι'ιl rl(l21'E.1). Ριilιιll' NΙιlι'ιτt

Κιι:τιτr'lλ[ιlι'. Στl7ι'ε;rι.,,lxιιJlf ;τιlι,ιri,t'ιlι)ι.ιi{.l r()1''τ[ι'ιLxιι" 111 1ιτ1:1iQ7ι1111 τηΞ;τιι'cι;ιclθl1;:

τιlι'Κιι;Γιτιι))ιι'1l1l 111ιl;,1ιi1ι1ιι'iιlι,i'ιirι ιlι Σι'βι'λλε<.1ιι.ιαt:ιi τ(ι)\| ()1τοι(Ι)\'xιιι η Πεglιτ[<. ι7τ,

lι]()ι]lΙ]a τι)ι' Α;r(i),).(|)\'()(. ilι ( ι''τιιιta zΙlι'ιlττl{1'(Σrl)l' ιιgl7ιι[ο :l'ιiιτ1ιο τηι' 'F)'ει'oll τιlL' Ιllιτ.\1llιiιιlii:

Ιn υlcient 'sιlclen .5lbr]s lerc '\1lιllΙcl 'J 1]1ie.sre.\'ses. anι] haι] ιllc gilι li'lrereΙlillg t

]ilrιlre: in ιhe ('llri.srian rΓa(Ιiri()tl 5ib-l/,l ιι eΓe colιsi(ΙeΓed. ιnlοng ιlrllelr. iι.\ l}e/iι1d' ()1 Ι

birth οl ('hri'sι' Lιlr rhl's lea,sιlll rlΙe-t .i/e ol'ten ι[epicteιl beside proρheΙs. Τhc.lιlblecl lr

[)ιΓticuΙarl! ιΙear to tΙle aurhιlr: ιΙle melιιllchcllic SibιΙτιas ριillred in ΒclΙοgna in l(l1^ ''

('ιrΙιl Rιlllι]inelΙi. Gι>ι eΓΙ1oΓ οΙ' rhe ('cιlttl.

To 1508, o Παπαg Ιoυλιog Β'' ανtθεαε oτoν Mιxαηλ Aγyελo την τoιxoyραφηση τηΞ

Καπlλα Σιξτiνα, τoιι με)ιαλoιι παρεxxληoιot τoυ Παπtxot αναxτ6ρoυ oτo Bατιxανo. O\Ιιxαηλ A1ι\ιg1.a πoιι θεωρoυoε τoy εαιιτo τoιι πριbτα απ' oλαyλιiπτη, αρνηθηxε απcι-ι'τιbνταg λαxιυνιxα, "η νωπoyQαφ[α δεν ε[ναι η ι5oιιλεια μoιl". 'Υoτερα oμιυE απ6 τιE πιε-σεLζ τoι' Παπα' δtxτηxε την πρoταoη τoυ xαι oλoxληρωoε αε δtαoτημα πενηντα μηνιbν τηι'τοιyo'7ραφηoη τoιl τεQαoτιoιι θoλoιι.

H επιλo7,η των θεματων t1,ινε απoxλειoτιxα απ6 τoν (,διo, 6πωE αναφtρεL χαQα1ιτηQι-|ττLχα: "Ε[χα xανει ριεριxα oy(δια πoυ μoL' φανηxαν oμωg xαπωE φτωxα' τoτε o Παπcι3ιιoιι πQoτεινε xατι αλλo' να ξωγραφioω oτoy θ6λo 6τι ηθελα'''

'Ετoι, o xαλλιτtxνηg απoφααιαε να παραoτηoεL στα χεντQLχα τμηματα τoυ θ6λoυ oz.η-

ι'i: απ6 την δημιιoιιq1,tα τoιι x6oμoιι, τιg oπo[ε5 πλαιolιοoε με τι5 xoλoooια[εg' μoρφtg επτ(ιlρoφητιbν xαι π6ντε Σιβιιλλιbν. Σε μ(,α περloδo πoυ διαδtxεταL την αλωoη τη;Κιυναταντινoιιπ6λειυ5 χαL χαQαχτηQIξεται απo την αναβ[ιυαη των αρyαιoεληνιxιbν ιδει'l-,\1ι11ι yq' τηy εντoνη σπoιk'ητι1: ελληνιxηg γρα1ιματε[αE.t[l,αι φανεqo oτι o Mιxαηλ.\',1ελoζ yνrhριξε τoιlζΣtβιλλιlιοιlE X ρηoμοιig xαιιι' αιιτ6 απoφαoιαε να αΙtεL-

zoν[oει πiντε Σ('βυλλεglελφΙE. Bριlθραiα' Περolg'\[|3υooα )lαL Κυμα('α) Lιετα'Ξι\ τιιlν π1oφητιilν xαι μαλι-'ττ(ι' στo πιo ιερ6 oη1ιεio τoυΠcιπιxoυ αναxτ6ρoιι.

Η τεyνoτρoπ('α τoυ xαλλι-:ε7ι'η γ[νεται φανερη με τηνιι'oτηρη 1/εωμετQ[α, τιg' γλιιlτιιεg φ6ρμεg xαι τη δραματι-

'.ι7 ταgαxη τιυν πoλιδιiναμων,ι;ι.oνων των Πρoφητιbν xαι:ιιlι, Σβιιλλιbν, εxαoτη εχ τ(')ν

'πo[ων φθανει oε μηxo5 τα:\'ισηLιLσL μετQα!

Ειz. 37. Aπoψη τηE ΚαπiλαΣιΞτiνα. ffi

_d{g."Ξ1

,Ξξ'rff":

F#Ltr

,.$r"

!::."1'λ ''βΔ\+;L

i

I

:'Γ

3rξj&jΨ:

'' \Ιι7ιιt|' λ'''''ι').ιt: () ()ιj)',.l: τιlΞ Κ(/:rε)'(ι Σιtritιι r.](l..j0 ι l.3.-10 1ιι:τglcι.)

,.*'#

'μiιI:sf,Ι:'

lr"q'-':;{

iJiiβ.

Ειx. 39. Σili0'λcι η Εgtυθρcι[cι

Ειx. 40. Σ[βυλλcι η ΔελEi;

tl.'l|Φ],,:'

,. 1 .4.ir

Α' +.Φ.

r.r-,*

?.'itξ'ξfu

.Ef '1

,:

Ι ιL. ]l. Σιl)ι').)'ιι l1 ΙΙιι'lιiιΞ

{

\

ιbifr\)._

*j

!F

],*

rJ

,;,".f'ξ

..#-"

β

d

fΙ+

$1

.i

.f

,r'* :

.i,

*$

Ι_

+*

:.t &

Ειι. 1!. \'ιβι,i').ι l ll \ιlj1'σ(Σ(l

16. To xPoΓ{ΙKo THΣ NTPOΠΗΣ(o ΔΙΩΓMoΣ ToY EΛΛHNΙKOY ΠNEYMΑTOΣ

KΑΙ Η ΛEΗΛAΣΙΑ TΩN MNΗMEΙΩN)

Aπo τoγ 1qυοo{ν αιιbγα τoυ Πεqιxλ6oυg, μ6xρι τoυg Pωμαi,oυg' τoυgΓοτθoυE, τoυg Σταυqoφoqουg, τoυg oθωμανoυg χαL τoν X|τλεq, επεχτατL-zo[ πoλεμoL χαL τυQαγγιxα xαθεoτιbτα πqoxαλεoαγ βαναυοεg γενoxτoν|εgΖαι αγεπανoqθωτεg πoλιτιοτιx6ζ χαταστQoφ6ζ.o αφανιoμοg xαι η αρπαγητ(Dγ αQχαιoελληνιxιilν oυγγραμματωγ, η ιooπ6δωoη των μνημεiωγ χαL τωγιεgιilν, η χαταστQoφη ανεπαναληπτων θqγων τ61νηE χαι η πυQπoληοη oλωνο7εδoν των βιβλιoθηxιbγ, απoτθλεοαγ την μεγαλιiτεqη πoλιτιoμιxη τραγιυδiατη; ανθριbπινηg ιοτoqiαg.

Η ελληνιxη διdγoια πqoo6φεqε οτην ανθριυπoτητα τα μ6γιoτα, τιζ επL-οτημεg, τιg τ61νε9, την πoiηoη, την ελευθερ|α τηg 6xφραοηg χαL τηγ διαυ^1ειατου πνευματog, oλα πQoσαγατoλιομ6να πQoζ τoν Δημιoυργo Θεo τωγταντωγ, την Tριαδιxη υπooταοη τoυ oπo|oυ μoνoν oι'Eλληνεg μπoροιiοανι'α oυλλdβoυγ πQtγ την'Eλευoη Τoυ oτην γη.

Tα επιτευ^7ματα τoυ πνεfματog τoυ χoQυφαioυ πoλιτιoμoιi πoυ αγθιοεστoυζ αιιilνεg, λεηλατηθηxαν, xλαπηxαγ χαι πoδoπατηΘηxαν αναρiθμητεgqoQ6ζ μ6oα oτην μαxqαiωνη ιoτoριxη διαδqoμη τoυ. Oι λεηλαo|εg χαL oιβαqβαρoτητεg, ξεxiνηoαγ με τηγ χαταχτητιxη εxoτρατεlα τιυν Περοιi;ν. oΞ€qξηg xατα την ειoβoλη τoυ στηγ Eλλdδα, xατ6oτqει1lε ooα ιεqα oυναντηoεοτo π6ραoμα τoυ, εγιil τo 48Ο π.X., xατευθυνθηχε πQoζ τo μαντεio τωγ Δελ-qιδν, με oxoπo γα τo oυληοει. Oι xατoιxoι των Δελφιbν, βλ6πoνταζ τoυζΠ€qoεg να πληοιαξoυν, qιbτηοαγ στo μαντεio τoυ Απoλλωγoζ, α.ν θα 6πρε-τε να xρυψoυν η να μεταφ6ρoυν τα ιεqα αντιxεiμενα τoυ γαoυ.

o Θε6g δεν αφηoε yα τα μεταxtνηoουv. τoυζ ε[πε 6τι fiταν ιxαν6E'να xτQoστατε6oει o,τι τoυ ανfixει.... 'oταv οι βαqβαqοι i.φθαoανxoντα, βλ6πoνταg απ6 τηv θ6oη τoιlg το ιεq6, o πqoφιjτηg πoιι λεyo-ταν AxfiqατοE βλ6πει vα μετα}ιι'yodνται 6μπροoθεν τοιl ναoιi 6πλαιεqα πoυ εξfiλθαν απ6 τo αδυτoy. αυτα δεy επιτqεπ6ταν να τα αyγ[-

378 TA-ΑPXEΙΑ THΣ ΧΑMENΗΣ ΓNΩΣΗΣ

ξει xανε[g. Tρ6yει να αvαφ6qει τo αημεloν εLζ τoυζ κατoixoυg πoυε[7αv με[νει. Και oι βαqβαqοt 6μωg, 6ταν 6φθαclαν τq{.yoνταζ εLζ τoιερoν τηg AθηvαE Πqovαtα; ε[δαν oημε[α μεyαλdτεqα απ6 τoπρcbτo. Β6βαια ε[ναι μεyαλo θαdμα vα φαvεQωθodv απ6 μ6vα τoι';αυτoματα πoλεμιxα oπλα, 6μπqooθεν του vαod. Tα δεtτεqα 6μω;(αημεtα) πoιl αxoλoιiθηclαν, αξ[ξει vα τα θαυμααειg πεqιαcl6τερoαπ' 6λα τα φαιvoμεyα''oταy οι βαqβαqοι tφθαclαv βιαατιxoi ειζ τo1'

να6v τηg Aθηναg Πρoνα[αE, π6φτoυν επαvοl τoυζ χεQαυyo[ απ6 τoι'oυρανo, δdo xoqυφ6g απ6 τoν Παρvααα6 κoβoνταL }dαL ?ιατQαy-ι'-λodv επαyω τoυζ με πoλd παταyo 2(,αL xαταπλαxcbvoυν πολλοι1;απ' αυτodg.... 'oαoι εocbθηααν xατευθdyθησαy ει'ζ τηv Βoιωτ[αι'.Aυτo[ οι βαρβαqo[ Ιτoυ επ6'oτqειllαv, oπωg μoυ ε[παv, εxτ6E απ'clυτα εiδαv xαι αλλα θε[α oημε[α. Δdo οπλIτεE με αναoτημα μεyα-λdτερo απ6 ανθqοlxτo τoυζ αxoλoυθodoαv αxoτcbyovταζ xαι διcbxο-νταg τoυg. oι xατoιxoι λ6yε oτι αυτol oι δto εiναι oι yτ6πιoι rjqωε;ΦdλαxoE xαι AυτδνooE.

(Hq6δoτog, Ι clτ o q [αι, 8,36|

Αναλoγη τυ1η με τoυζ Π6Qσεζ ειχαγ χαι oι Γαλατεg oι oπoi,oι επ[oη;

πρoσπdθησαγ γα συλησoυγ τo μαντεio των ΔελφιΙlν, τo 2'79 π.Χ.

M6λιg λoιπ6y αιlνεπλαxηoαv, αμtαcυζ 21εQαυvo[ κατευθdvoντα|'εvαvτlωv των Γαλατcbν xαι π6τρεE που απoxoπηxαy απ6 τov Παg-ναooo, xαι ανδρεg oπλιoμ!'νoι πρ6ξενoι τq6μoυ oqθrbθηκαv ενα'ντiov των βαρβαρrυv. Aπ' αυτodg λ6yεται 6τι αλλoι μεν fiλθαν απoτoιlg Υπεqβ6ρειοιlE. o Υπ6qοyoζ χαι o Aμαδoxog xαι τqlτoE, oΠιiρqοg του Ayιλλ6ωg.

(Παυoανiα g, Aττιxα, 4. 1l

Mετα τιg επιδρoμ69 τωγ ΠεQσωγ χαt τωγ Γαλατιilγ, αχoλoυθoυγ τ6οοε-

ριg αιιilνεg αγqιαg λεηλαοiαg, απo τoυg Ρωμαioυg. Aπo την Σιxελiα, 6ω9 τητ

Πελoπoννησo χαt την Ιων|α, oλεg oι αxμαξoυοεg ελληνιxθg πoλειg απo^i'υ-

μνιi.lνoνται xαι λαφυραγωγoυνται η μiα μετd τηγ dλλη. Η Mαxεδoν[α εQη-

μιbθηxε απo τoυζ xαλλιτε1νιxoυg τηg θηοαυρoυg, ενιil η Kοqινθog τo l-ι6π.X. xυριoλεxτιxα ιοoπεδιbθηxε. o λα6g τηζ χατασφαγτη'ιε xαι oοα 6q','ιι

τ6xνηg διαοιbθηxαν μεταφ6Qθηχαγ στηγ Pιbμη.

To |διo γ|νεται χαt στα παραλια τηg Ιων[,αg. O ιοτoqιx6g Λiβιog, εξι-οτoριilνταg τoυg θηoαυqoυE πoυ μετ6φερε οτην Ριbμη o Λoυxιog Σxιπ[ιυι'-

παταγqαφει τα xλoπιμα(,α ωg πρo'ιoν λεηλαolαg 134 πoλεων τηg Ιωνiαq{l'-

Ανυπoλ6γιoτoι oγxoι xρυooιi, γλυπτιilν xαι αρ1α|ωγ συγγQαμμdτων πα[ρ-

γoυγ τoγ δρoμo για τηγ Ριbμη.Tα δημ6oια xτiqια, oι oτo6E, oι δqoμoι, oι

(1) Λiβιog, Pοlμα'ιxη Ιατoρ[α,38, 59, 3.

Τo ΧPoNΙKo TΗΣ NTΡoΠΗΣ 319

ε'ταfλεtζ, αχoμη χαL απλ6ζ χατoιχιεζ, γεμιξoυγ με ελληγιxα γλυπτα, ταoπolα πqoοδlδoυν στoυζ xατo1oυg τoυg γoητqo xαι παταξ|ωoη. Tα ελληνι-zα ιδειbδη oμωg δεν αγ^1iξoυν τουg Pωμα[oυg, διoτι o οxoπog τουg εiναι o

τλoυτιομo; xαι η δoξα.o N6ρων εqημιbνει τoυg Δελφoυg παι μεταφ6ρει oτα παλατια τoυ 500

αγαλματα ηριbων xαι θειbγ(2) μεταξυ των oπoiωγ 6γα περiφημo αγαλμαΣiβυλλαE, τoγ Απoλλωγα τoυ γλυπτη Σx6πα xαι πoλλα αλλα. Moγαδιxη oεα^7qι6τητα λεηλαo|α, 6γινε απo τoν N€qιυνα χαι στηγ oλυμπ(,α. Ανεπαναλη-πτα αγαλματα τoυ Διog, τoυ Διoγυooυ, τoυ oqφ6ωζ χαι τoυ oδυoo6ωg μετα-

φθqθηxαν oτην Pιbμη(3).

Oι qωμα|oι αυτoxρdτoqεζ δεγ δ(,οτα'ξαγ να τεμαxiοoυν αxoμη χαL τα',,ι^1αντιαi,α αγαλματα, τoυg λεγoμενoυg xoλooooυg, για την dνετη μεταφoρατoυζ στηγ Ιταλ(,α. Αυτο επι1εiQησε γα xαγει xαι o Καλιγoυλαζ με τoγ xoλoο-οο τoυ Διog οτην oλυμπ[α, 6ργo τoυ Φειδ|α xαι 6γα απ6 τα επτd θαυματατου xooμoυ. Moλιg 6μωg oι oτqατιιδτεg τoυ πληo|ασαν πQoζ τo αγαλμα,αυτ6 αρ1ιoε να xαγ1dξει πqoxαλιitνταg τqoμo xαι παγιxo, ενιb 6ναE χεQαυ-ι'og απoτ6φQωσε τo παqαβι πoυ πQooQtξoταν να μεταφ6qει τoγ xoλoοoo!

Κα[ d'yαλμα ig αδτ6v i7θ6ληoε τ6 το6 Δι6g τoi'oλυμπloιl ig τ6 6αυ-τor ε7δog μεταqqυθμ[ααι. μfi δυνηθεtE δi (τ6 τε yαq πλoToν τi7νxoμιδfiν αiτοi ναυπηγηθ6ν Bxεqαυνcbθη, xα[ y6λωg, δoαxιg' τινlgδg xαl τoδ tδoυg iφαιlloμενoι πqoofiλθov, πολυE Βξηxοdετο) ixεlyωμ6ν Bπηπε[λει.

Και τo αyαλμα του oλυμπloυ Δι6g θ6ληαε vα μετατρ6ψεL xτQoζ τηδιxfi τoυ μoaφi. Επειδfi 6μωg δεν τo xατ6qθωoε (δι6τι ιlαLτo πλolo3τoυ ναυπηyfiθηxε yLα τη δικrj τoυ εξυπηq6τηαη χαταχεQαυν6θηxε,xαι y6λιo δυvατo αxoυyoταν, 6αε9 φoQ6ζ xαπoιoι πληolαoαv, αφodαyyιξαu τo 6δαφo9) xαι εxεlyo lyτoνα τoυE απειλο{αε.

(ΔLων Kαoιog, Pωμαιxfi Aqyαιoλoytα, 59, 28, 3)

oλα o1εδoν τα εξαιqετιxα γλυπτα xαι αλλα 6qγα τ61νη9 πoυ διαxo-oμofoαν την Pιbμη ηταν δημιoυqγηματα Eλληνων xαλλιτε1νιilν. H Pιbμη xαιτα υπoλoιπα αοτιxα N6ντρα, θtiμιξαν πλ6ογ ελληνιx6g πoλειg. Πρoxειται γιαει'α μoναδιxo παγxooμlωg φαινoμενo: μiα xιilρα να διαxooμεiται ο1εδ6ν εξoi"oxληρoυ, με θqγα τ6xνηg μιαE αλληg.

oδυνηqoτερη oμωζ απo την xαταoτqoφη των μνημε|ωγ χαL την xλoπητο:ν 6qγων τ61νηg ηταν η λεηλαoiα των βιβλιoθηxιilν xαι η διαqπαγη αγυπo-

ι7' ΠενταxoαlαE θεdlν τε dναμ(ξ dφεlλετo xα( iινθρrbπων εix6να5 xαλxd'g. (Παυoανiαg,HλαδoE Περιηyηαιg' 10, 7, 1)

l3) Παυoαγiαq' Ελλαδog Περιηyηoιg, 5,25, 8.

38Ο TΑ ΑPXEΙΑ TΗΣ XΑMENHΣ ΓNΩΣHΣ

λoγιoτoυ 6γxoυ αρxαιoελληγιxιilγ ουγγqαμματωγ. H Αθηνα φημιξoταν .,,ιιι

την αφθoν|α τoυ πγευματιχoυ τηζ πλoυτoυ χαι τηγ oιχoυμενι}.ιη αz'τι-νoβoλ|α των βιβλιoθηxιbν τηg. Exτog απ6 τιg δημooιεg, υπηq1αν χαι με.,,(ι_λεg ιδιωτιx6g, oπωg τoυ Αqιoτoτ6λoυg, τoυ Θεoφqαστoυ, τoυ Nηλ6ωg, τιlι'Ξεγoφιδγτoζ, τoυ Eυxλε|δη. Mεγαλεg βιβλιoθηxεE λειτoυqγoυoαν επioη:στoυζ ΔελφoυE, οτην Eπ|δαυQo, στην Π6λλα, οτην Δηλo, οτην Κω, οτηι.Kγωο6 xαι β6βαια oε oλεg τιg πoλειg τηg Ιωνiαg.

To 64 π.X., o N6ρων πυρπoλεi τo μεγgχγ1εqo τμημα τηg Pωμηg z-cιιουγ1ρoνωg 6λεg τιζ βιβλιoθηxεE τηg, απoλαμβανoνταg τo θ6αμα παιΞι\-νταg λυρα oτην oτ6γη τωγ αγαxτoQων τoυ. Δεxαoxτι.δ 1ρoνια αqγ6τεqα. τ,_,

46 π.Χ., o Ιoυλιog Κα|oαρ πυqπoλε| την πεq|φημη βιβλιoθηxη τηζ ΑλεΞiιr'δqειαg, η oπo[α xατα τoν Ιωαννη Tξ6τξη φιλoξενoιiαε 4OO.O0O τoμoυ1,j _

'Eναg αλλog Ρωμαiog οτqατηγog, o Αιμ(,λιοg Παυλog, μετd τη νixη τoυ οτηι.Mαxεδoγiα, μεταφ6ρει τη βιβλιoθηχη τoυ Πεqοθιυg δια γα οτoλ(οει τη\-6παυλη τoυ. To iδιo xαγει o Συλλαg με τηγ περiφημη βιβλιoθηxη τιlιΑπελλιxιbγog(5), 6u6, o Λoυxουλλog, μεταφ6qεL στηγ Pιbμη τιg oημαντιxoτε_qεg βιβλιoθηπεg τηg Ιων(,αg.

o φιλoooφoζ χαι πoLητηg Σεν6xαg oατιρiξει τoυg Pιυμα|oυg τηζ επo7.η:τoυ πoυ απoλαμβανoυγ τηγ πoλυτ6λεια χαt τηγ oπανιoτητα των βιβλiων. ο7ιομιυg xαι τo πεqιεxoμενo τoυg. ΣNλαβoι αναγνιilοτεg παqευρioxoνταγ στ1_:

oυμπooια των Pωμαiων oτqατηγιilν xαι διαβαξαν απooπασματα απo oπαr'ιιlαqxαιoελληνιxα oυγγqαμματα πρog επ(,δειξη των xλoπιμα(,ων τoυξ. ouπλoυoιoι Pωμα|oι αγoqαξαν μορφωμθνoυg δoυλoυg χαt τoυE χQησιμo;τιrι-oυοαγ ω< αναγνι.bοτεg. Tην ιilρα που o αυθ6ντηg ευqιoxoταν oτo λoυτρδ. .αναγνωoτηg διαβαξε xαπoιo xε|μενo ^/ια ψυχαγωγ[α τoυ xυρ[oυ τoυ. To [δι.επαναλαμβαγoταν .1ια νανoυριoμα, λ|γo πQιγ o αυθ6ντηg τoυ απoχoιμηθει"

Αυτη ηταν η πQoσφoQd τωγ Pωμαiων xαταxτητιilν oτην τ6xνη χαι τi:

γραμματα: μ|α μαται6δoξη επ(,δειξη xλoπιμαiων 6ρ.1ων τ61νηg xαι σπαl,ιclιoυγγqαμματαlγ, απo την αξεοτη ταξη των ιο1υqιbν. 'Exτoτε, xαι ^/ια τι;

(4) oταν με την βoηθεια τoυ Δημητρ(οιι τoυ Φαληρtιυg xαι αλλων επιφανιilν αvδρrDr,. ι.:βαoιλιxη (oρηi,[α απo παyτoιi τα [1ιβλ(α oυyxtντροloε oτην Aλεξ1νδQεL(Ι, τα αιτtθεoε ,z:

δυo βι[]λιoθixεg'o αριθμoE τoι'ζ στηy μεν εΕοlτεριxη ανερy'oτα'ν oε oαρανταδιio 1ιλι(ιδε'oxταxιjoια, oτην δε αλλη βιβλιoθηιη, η oπolα βριoNoταν μtoα ατα αναxτoρα, αριθμliθη-xαν τετραxιiαιεg xιλιαδε5 oιiμμειNτrον βιβλ(,ιον xαι ενενηντα yιλιdδεq απλιilν, oπιοq o ι,εtι-ρoc Καλλfuαxoζ jτoυ αρ^γoτερα ηταν αιlλιxog Nατt^1ραι1lε τoιl5 xαταλo^1ouΞ rι,Uζ μετσ' τη.ταξιθ6τηoη. (Tξ6τξηg, Προλεγιi1"ιενα στoν AQLστIφανη, πιl'ρ. 2)(5) Ξξετλεν iαιlτφ τfiν "Aπελλιxωνog' τoυ Tηlοιl 6ι6λιoθηxην, iν [ι τα πλεTατα τι:lι' A ρ ιoτ oτ ! λιl υ g x α[ Θ ειl rll ρ αoτ oιl 6 ι6 λ [ων li v. (Πλoυταρ γog' Σ ιi λλαg, 26, 1 \

Τo XPoNΙKo TΗΣ NTPoΠHΣ

ε:τoμεγεζ δυo 1ιλιετLεg, oι πoλιτιoτιπoi θηoαυqo[ των Ελληνων λεηλατoυ-\'ταt χαι μεταφ6qoνταt στηγ Δυoη, ωE λεiα επιδqoμ6ων, oυλλεNτιilγ xαιcι9xαιoxαπηλων.

Mετα τoυg Pωμαioυg, 6ναg νθoE τυφιilναg με πqοo1ημα τoγ ιoυδαtoχQι-ιττιανιoμo -^aαι oyι τoν oρθoδoξiα- οαριbνεL τα αγεπαναληπτα δημιoυqγη_ιιατα τoυ xλαoιxoυ πoλιτιoμoυ. ΠυQ xαι οiδηqog ε[ναι η απdντηοη προgτουg αρxα[oυg ναουq, τα αγαλματα, τα xλαοιxα ουγγqdμματα χαt τιE βιβλιo-ιlηxεg. Η αυτoxρατoριxη τιαι εxx}νηaιαοτιxη εξoυοiα, δεν oταθηxαν ιxαν6gι'α διαxωρiooυγ τηγ θqηοxευτιxη π[οτη απo την πνευματιxη xαι xαλλιτε1νι-zη δημιoυqγiα, τo ι\ιxα[,ωμα oτην γνιiloη χαι τηγ ελευθερiα τoυ πνεfματog.\lε τιE εντoλ69 των ηγεμoνωγ τoυ xqατoυE χαι τLζ .u1g.1|ε6 πολλιbγ εβραιo-79ιoτιανιbν αq1ιεq6ων των πριilτωγ αιιδγωγ, oι νεoπqoουλητoι <1qιoτιαγoi>>ιτι'\,τQιβoυν μνημε[α, xαταoτq6φoυν 6qγα τt'γνηg, xαiγε τιζ βιβλιoθηxεg xαι:rilνoυγ οτo 1υτηριo ανεπαναληπτα 1ρυoα xαι 1αλxινα xαλλιτε1νηματα.

H επιxρdτηση τoυ χQιστιαγtσμoυ δεγ €γινε παντoυ με ελειiθεQo χαt ει8η-ι'ι:z"o ενoτερνιoμo τωγ γ6ωγ θρηoxευτιxιbν πεπoιθηoεωγ, αλλα με β(,αιητcι9fμβαoη τηg εξoυο'iαζ, με τQoμoxρατiα xαι ωμoτητεE, τo iδιo απoτρ6παι-ε: με τιζ ρωμα'ιx€g xαxoυργ(,εg εγαγτioγ τωγ χQLστtανωγ. Σε αντiθεoη με τoνιι97αιoελληνιxo xoομo, o oπoiog ανε1oταν τιg ξ€νεg λατρεiεg, τo ιεqατεioτ(|)ν πQωτωγ αιιilγωγ επ6δειξε πνευμα αδιαλλαξiαζ χαt φαγατιoμoυ, πoυιτυlνα oδηγoυoε οτην εξoντωση τωγ αντιφqoνoυντων.

Στoυg πqιbτoυg τqειg αιιilνεg, o Xqιοτιανιoμog παραμ6νει μειoιi.rηφ|αι]τoγ ελληγoρωμα'fx6 x6ομo. To qευμα δυναμιilνει oταγ o Κωναταντiνogιιι'αxηqfoοει τoν Xqιoτιανιoμo επioημη θqηoxε|α τoυ αγατoλιxoυ ρωμα'ι-zου xqατoυg. H ν6α θqηoxε|α βρiοxει θεqμη απηxηοη οτoν ελληνιxo πληθυ-ouo. Πoλλoi oμωg απo τoυg xατolxoυg τωγ αγQoτιxιbν πεqιo1ιilν παqαμθ-voυγ πtστo| οτιg παqαδ6oειg τoυζ' με απoτ6λεομα γα υπoοτoυν τoν β|αιo-τgooηλυτιομ6 των <xqιoτιανιilν> επιδqoμ6ων. Tιg επιδqoμ6g αυτθg xατηγ-'.'ειλε ο Λιβανιog αε επιoτoλη τoυ πqoE τoγ Θεoδoοιo Α' .

Σαqιbνoυv τα ιεqα στoυζ αyqoυg oπωE αxqιβιbg τα oqμητιxα vεqατωy υδατωy. Διoτι 6πoιoυ αyqod τυy6ν xαταoτq6ψoυν το ιερo,αυτ6g xαι 6yει τυφλωθεi, xαι 6,yει xαταπi'oει xαι 6yει πεθαvει' Δι6τιβααιλια' τα ιεqα στoυζ αyqo6g ε[ναι η ιllυγj τoυg'

(Λιβανιοg, orαtiones, 30, 9)

oι βαqβαq6τητεζ πQoχαλor]γ την αντ|οταση χαL την oυoπε[8ωση τωγιι"'ρoτιxι.bν πληθυoμιilν. Ανηου1η η εxxληoιαοτιxη εξoυoiα ειoηγε[,ται στoυζr-ιυτoxρdτoqεζ τoγ βiαιο πqoοηλυτιομo των Eλληνων τηg υπα(,θρoυ.

o Ιωαννηg o Xqυοoοτoμog xαλε[ τoUζ γαtoχτημoνεg τoυ Bυξαντioυ γα

3tζ 1

TA ΑΡXEΙΑ THΣ XΑMENΗΣ ΓNΩΣΗ-

εχχQιστtαγισoυγ τoυζ δoυλoπαρotχoυζ, να πqooλαβoυν ιερε[g NαL να /.τl-ooυν εxxληαiεE, ενιil o Ιωdννηg τηg Εφ6οoυ, xαυ1ι6ται oτι xατα τηγ πQoση-λυτιoτιπη τoυ εχστQατε|α - με τηγ τQoμoχρατiα - βαπτιoε 7Ο.000 ειδωλoi.ιι-τqεg(6).

o Λιβανιog περιγραφει τoυg βανδαλιoμoυg αδηφαγαlν μαυρoντυμι€r'ι'lroι οπoioι με αομιατα xαι πoτα εξoqμoιiοαν εγαγτioγ των αρ1α[ων μνημιε(ι,tι'_οπλιοpι6νoι με λooτουg, ρoπαλα Nαι π6τqεg. Oοον α.φoρα τoυg ιερε[g τιl.'6μεναν πιοτοi οτιg παραδoαειg τoυg, 6πρεπε να επιλ6ξoυν μιεταξιi τoυ θαι'cι-τoυ χαι τηg oιωπηg.

Κcι[ xρατoiντoE τoi νoμoυ θ!οιloιν Βφ' iεqα ξdλα φ6qοVT€ζ 7-Qι

λ[θoυE xαi o[δηρoν, οt δ6 xαl d'vευ τοιiτωv yεTqαE xαi ποδαg. '{πειτr:

Mυα6ν λε[α xαθαιqoυμ{νων dqoφ δν, ?lατασχα]ττoμ!vωv τo[7"ι'lι'.

xαταoπωμ6vr'lv c1'yαλματωv' d'νααπωμ6vων βωμiν' τodg iεQεTg δi i;

otyd'ν fi τεθvανcιι δεT.

Και ενrb loy'ιlε o ν6μog, εξoqμodv εyαντioy τωv ιεqcbv xqατcilντα:ξdλα xαι π!τqεg xαι αιδεq!νια 6qyαvα, cL'λλoι δε xαι χωQlζ αυτα' utτα ytqια 21αL τα π6δια' 'Επειτα ενιb yxqεμ[ξονταν τcι xτloματcι-λαφιlρα τωv Mυocbv' ενcb κατααxαπτoyταν oι τolyoη θqιlμματ[ξc'-νταv τα αyαλματα' απox6βoνταy απ6 τιE βαoειg τoυζ oL βωμo[, ι',δε ιερεig επιβαλλεται ιj να oιωποdν fi να θαvατcbvovται.

(Λιβανιog, orationes, 30. δ,

Oι περιοοoτεqoι ιεqαqχεζ τηζ επoxηg, ηταν Ιoυδα(oι, βαρβαρoL χαt ασι(ι-τεζ oι oπoioι διεiοδυοαγ οτoν Xριoτιανιoμo. Παραμι6ριoαν τη διδαoxαi.ι,:τoυ Ιηoof χαι τo μηνυμα τηζ αλληλεγγιηζ, τηζ α.1απηg χαt τηζ πQoσφoι)(lΞπQoζ τoγ ουνανθρωπo, χαL επιxαλ6ατηχαγ τo μ|ooE xαι την oqγη τoυ Γιcι7-

β6, oπωg αυτα αποτυπιbγoγται oτην Παλαια Διαθηxη.

Και ολα τα αyαλματα θα xαταx1ψoιlv xαι 6λαg ταζ ενom,Lαξoμlrα;oιxtαg θα xαταxαιiαo'ι'ly δια πυq6E.

(Mιyα[αE, A. - '

Και ιυμlλησεy o ΚdqιοE πQoζ τo1/ Mωιlclιjν ευριox6μενoy ΙτQoΞ

δυoμαg τηq Mωαβ πληolov τoιl Ιoqδαvoυ απtvαντι απδ τηv Ιερι7ι''xαι ε[πεν' "Mlληoε ιτQoζ τoυζ ΙαqαηλtτεE ?(,αL 7τεζ ττQoζ αυτo1ig' oει:διlqyεατε τον Ιoqδαvηv ΙτQoζ τηv ycbqαν τηE Xανααν xαι θα εξι''ντcbαετε 6λoυg τoυE xατo[xoυζ τηζ xcbQαg απo εμπq6g ααE, θα xατε-δαφloετε τα υψcbματα 6πoυ λατqεdovται οι θεoi, θα xαταoτqtι1'ετετoυζ χωvευτo'ιiζ θεodζ τωy ?tαL θα εξαφαvloετε 6λα τα ειδωλo)'cι-τριxα αyαλματα. Θα εξοντcboετε oλoυE τoυg xατoixoυζ τηζ ycilρα;αυτfig xαι θα xατοιxηoετε εαεiE ειE αυτi7ν''.

(Aριθμοt, ΛΓ'. 5] l

(6) Ιωdννηg Eφ6oοoιl, Εxxληoιαoτιxη Ιατoρ|α' 36.

Τo XPoNΙKo THΣ NTPoΠHΣ

Πo|og ε|γαι o <ΚυριoE> πoυ τoλμα να ξητηαει απ6 τoγ Mωυoη τηγ χατα'-

οτqoφη τιυν μνημε|ωγ χαι την εξoντωoη oλιυν ανεξαιq6τιυζ των xατo|xιυι'τη< Xαναdν, η oπo|α εxατoιNεiτo ωE επ| τo πλεiοτογ απo Φιλιoταioιr;Κ9ητεg, πρoxειμ€νoυ γα χατotxηθεi απo τoυg Ιoυι)αioυg; Kαι πιilg εiναιδυνατoν oι 'EλληνεE , Ncl't oy'ι μoνoν, να απoδ61oνται μ61qι χαL τιζ ημ€Qεζιcιζ αυτ6ζ τιg βλαoφη1-ιiεg xαι τLζ πQoσταγ6g για τηγ γεγoχτoνiα ενog λαofι,l: θεoπνευοτεE;

o Kυριοg πoυ ωμiληoεγ πQoζ τoν Mωυoη πρooταξoνταζ την λεηλαοiαΖ(ιι τηγ σφαγη των Nατoixωγ τηζ Xαγααγ, δεν ηταν ο Kυριog τηg α.1απη;.

ιιi"λα o Γιαxβ€, oL 'τQoσταγ6g

τoυ oπoioυ τηρoυνται 6ωg xαι οημερα με τηγz-cιταληψη τηg παλαιoτινιαxηg γηζ χαL τoν διωγμo τιυγ Παλαιoτιγ|ιυγ.

o βυξαντινog 1ρoνoγραφog Γ. Κεδρηνog αναφ6ρει oτι o ΠατρLαQχηΞ\i.εξανδρεiαg Θε6φιλog πqωτoοτατησε σε πQωτoφαγεig βαqβαρoτητεE xατατ(ι)ν ελληγιχιilν μινημε|ιυν, |-ιεταξt τωγ oπoiωγ η ιοoπ6δωoη τoυ ναoυ τoυΣεgαπιδog Δι6E οτην Aλεξανδρεια τηg Αιγυπτoυ, η πυρπoληοη τηζ βι[]λιo-θηzηg τoυ γαoυ χαι η χαταστQoφη τηg περiφημηg Bιβλιoθηχηζ τηζ Αλεξαν-δQειαζ, η oπo(,α τoτε αριθμoι1οε 8Ο0.000 τoμoυg y'αι |20 τoμoυg με xαταλo-','oυζ συγγQαΨ6ιυγ(7). O Eυναπιog γραφει ειρωνιxα oτt oι ηρrοιxo[' επιδqoμεIE','zq6μιoαν τα παγτα, πανηγυqiξoγταζ γLα την αο6βεια χαι τηγ ιεqoουλiατoυζ.

τοdg τε θεoιjg {φαoαν vενtxηxlvαι, xαl τfiν iερooυλlαv κα[ τfiv cl'o!-

βειαv εig {παινον αδτdιv xατελoytξovτo'

Και !'λεyαv oτι τoυg θεοιiE εlyαν νιxfioει' χαL τηv βεβιjλωσLy τωyιερcbv χαL τηv αo6βειαv τηv xαταλ6yιξαv εq' lπαινov δm6v τουE.

(Eυναπιog, Β loι Φιλοα6φων κα[ Σοφιατcilν, 6, 77, 5)

oι'Eλληνεg τηg Αλεξανδρειαg αντιοταθηxαγ στηγ xατεδαφιoη τoυ Σερα-

-τε[oυ, με απoτ6λεομα, o Πατqιαqxηg ΘεoφιλοE να πρooταξεt τηγ χαταστQo-

ι111 oλων τωγ γαιilγ τηg Αλεξανδρειαg.'Eναg αλλog ανθθλλην επ|oxoπog, o Aπαμε|αg Mαqxελλog, ιooπ6διυοε

οi'ουg τoυg ναoυg τηg επιxqατειαg τoυ, μεταξυ τωγ oπoiαlγ xαι 6ναν περi-i-αμπρo γαo τoυ Διog με την βoηθεια 2.0Ο0 oτqατιωτιilγ. H xαταoτρoφη τιυγ

ιιq1αiων μνημεiων ηταν t1 α.1απημθνη τoυ αoxoλiα. Kατα τη διαρxεια τη;:τυρπoληοηg ενog αρ1α[oυ γαoυ xαι εγιi'l παραxoλoυθoυoε απo μαxρια τι;qλ6γεg γα τoν τυλiγoυν, πιoτo[' πoυ εγαγτιιbθηxαν oτην πυqπoληαη τονιι9παξαν αιφνιδ|ωg χαL τoγ 6qqιξαν οτιg φλo^7εg.'Eτoι αναxηρυ1θηxε Α^7ιog.

o ooφιοτηg Λιβανιog xαταδιxαξεt τoυζ βανδαλιοpιoυζ τηζ εξoιloiαg xαι

383

l7' The Ηistory of the DecΙine and fa]] of the Roman Εmpire, 1868, τ. A' , a. 146

TA ΑPxEΙΑ THΣ XAMENΗΣ ΓNΩΣΗΣ

υπεQασπιξεται με οθ6νog o1ι μoνoν την ανεξιθρηox[α, αλλα Nαι τtζ LεQεΞ

αξlεg πoυ εxφρdξoυν τα δημιoυqγηματα των γλυπτιilγ, τωγ αρ1ιτεxτονι,;ι.χαι τωγ ξωγqαφων. Χαραxτηριoτιxη εiναι η xαταγγελiα τoυ για τη βdqβαqηxαταoτqoφη εν6g αγαλματoζ πoυ θαυμαξαν oι xατoιxoι τηg B6ρoιαζ στη\'Συqiα. 'Hταγ τo xdλxινο αγαλμα τoυ Αoxληπιof , 6qγo τoυ Φειδiα, τo oπo[ι)oι xατoιNoι υπεqαγαπoυσαγ χαι 1α[ρoνταν γα τo αγτιχqiξoυν xαθε ημ6qιι.Δεν ηταν dγαλμα λατρευτιx6, ηταγ απλα τo xooμημα τηζ π6ληq. Παρ' oi.ιιαυτα τo dγαλμα χαταχoμματιαοτηxε.

Tεxμjqιov δ6' ην dyαλμα iν Βεqoiμ τli π6λει yαλxorν,Aoκληπιo;iy ε|δει τοδ Κλειylου παιδ6g τoi καλoi κα[ fi τlyνη την Qdoιv Εμι-μεTτo, τoαo6τον δ6 ην τ6 τηE iQoζ' δoτε xαl o|g δπfiqyεy αι3τοι'xαθ' f1μ6qαν δqd'ν, ε7ναι τijg θ!αE 6μωg iπιθυμ[αν. τodτω θdεoθαιθιloiαg oδδεlg oiiτωg d'ναιδιjg, δg εiπεTν d'ν τoλμiioαι' τolτo τolνι,ι,'δ 6αoιλε6, τo τoιolτoν πoλλζl μ!ν, δg εix6E, πovcυ, λαμπqQ δii7xρι6ωμiνoν ιpυ1fi xαταxlxoπται xαi ο7yεταq κα[ ταg Φειδ[oι'yεTqαg πoλλαl διενεlμαντo. δια πoT'oν αiμα: δια ποiαv μαyαιραι,:δια πolαy tξω τdlν v6μωv θεqαπε[αv;

Aπ6δειξη λoιπ6y: Υπηqyε yαλxινo αyαλμα oτην πoλη Β6ροια, οAoxληπι6E oε μοqQη τoυ cυqαloυ yιnυ τoυ Κλειν[α, xαι η τ!'yl'ηεμιμεlτo τηv Qdoη.τooo δε ιjταv oτηu αvθιαη τηg ηλικlαζ τoι'ωqα[o, cboτε xαι o' αυτodg πoυ υπfiqyε η δυvατoτητα vα τo il'i-πoυv καθημεqινα, vα υπαqyει xαι παλι η επιθυμiα ιlα το 6λ6πoτ'ι'.Καvεig δεv fiταν τ6oο αvαιδfig cboτε να τολμfioεL yα 7τεL uα πQo-oQ6qoυν θυcllεg. Tουτo λoιπ6u, 6αoιλια, με πoλ6 x6πο, καθιbE ηται'Qυoιx6 ?dαι με λαμπqη πvofi ταxτoπoιημ6νo oτην εντ6λεια 67ει?lατα2doμματtαoτεl και 6yει y[νει αQαvτo' χα[ τo tqyo τοlν yειρcbντου Φειδ[α πoλλ69 πoλειg διαμoιqαατη2dαν. δια πoloy αiμα; διαπolαy μαyαιqαν; δια πolαν 6ξω απ6 τoυg ν6μoυ9 διαxoviαν;

(Λιβανιog, orαtiones, 30, 22:l

oι 'Eλληνεg Nαταπι6οτηχαγ γα δε1θoυν τoν Xριoτιανιομo δια τηg βicι;xαι, εγιil ηταν oι μονoι πoυ λdτqευαν τoγ Θεo με τηγ τριαδιxη τoυ υπooτcι-οη, βιdοτηxαγ γα δε1θofν τoν Xqιoτo ωE Θεo τoυg απo εxεlνoυg πoυ τoνεoταυρωοαν. oι'Eλληνεg ξoυν δια γα λατqευoυν τoν Ιηooυ, o1ι oμωg με τo\'τρoπo των μιαqιbν, αλλα με τoν τq6πo τoυ ιδioυ τoυ Ιηoof.

''oπoιoE θ6λει yα μt d'κολoυθio!1, dg c1"παρνηθ17 τ6v 6αυτ6v τoυ ?.αιd'g oηxcbo1 τ6ν oταυqoν τoυ xαl Ci'g μl d'xoλoυθfiαy1.

(Mc1'ρκog, B,34lMετα τη διαοπoρd τoυζ τo 70 μ.X. oι Ιoυδα|oι διεiοδυoαγ oτo υι|-lηi'(ι

ιoταμενο ιερατε|o των πqιbτων χQιστιαγιxιδγ αιιilνων, φoqεoαν τα ρααcι-

Τo xPoNΙKo THΣ NΤPoΠHΣ

€^1ιναν επloxoπoι χαι με τoν μανδriα τoυ Xριατιανιoμoυ χαt την επιβoλ( τoυ

φoβoυ πQoζ τoγ Θεo, πρoοηλυτιααγ τoυg 'Eλληνεg o1ι πQoζ τoν Ιηooυ Xρι-οτo, αλλd πQoζ τoγ Για1β6 τηg Παλαιdg Διαθηxηg. Αυτo[, μαξ| με dλλουgcιοιατεg επιοx6πoυg, επηq6αοαν τoυg πqιilτoυE αυτoxqατoQεζ τoυ βυξαντ[oυτoυ εi1αν ωg xiνητqo τoγ πλoυτιoμd xαι την oτεq6ωση τηζ εξoυoiαg τoυgzαι οταθηxαν η βαoιxη αιτ[,α ενog ανευ πqoηγoυμ6νoυ διωγμoυ τoυ ελληνι-zοf πνευματoE.

To 398 μ.X. o επ|οπoπog Πoρφυριog, στην περιo1η τηg Γdξαg τηg Παλαι-οτ[νηE, oργανΦνει απoοτoλη ιεqαqxι(lν oτην Kωνoταγτιγoιjπoλη, δια ναcιτooπαoει απ6 τoγ αυτoxqατogα Αρxαδιo την dδεια για τηγ xαταοτρoφητιυν αq1αiων ελληνιπιilγ γαιilγ. 'Yοτεqα απ6 πιθοειg, o Αρxαδιog διατdοoειι'α αυνταxθεi τo διdταγμα πoυ oqιξε, χαταστQαφiiναι τα εiδrbλεια xαl πυqilαραδοθfivαι. Για φανταατε(,τε να 6βγαινε oημεqα μiα xqατιxη απoφαoη:τoυ γα δι6ταξε την ιooπ6δωση τoυ Παρθενιbνα oτην Αxρ6πoλη xαι τoυ γαofτoυ Απ6λλωγoζ στoυζ Δελφorig....

H Γdξα η oπo|α ηταν xαταμεoτη απ6 μνημε(,α xαι ιερd', αλλd xαι απoEλληνεg απoγoνoυg τoυ Mεγαλoυ Αλεξdνδρoυ, ιooπεδιbνεται, δι6τι τα λεi-\'ανα τoυ ελληνιxoυ πoλιτιαμoti χαι η σπoQd τoυ Mεγαλoυ Αλεξανδρoυι)φεtλαγ γα αφαγιστoυγ. oι βdqβαqoι ΑοιdτεE, oι Toυρdνιoι Moγγ6λoι xαιιlι Ιoυδα[oι, φoρεοαν τo qαoo -τo oπoio εξαxoλoυθoυν να φoqofν 6ω9 xαιοημεqα- xαι xατ6oφαξαν τoυg'Eλληνεg.

Δεν oλoxληριbθηxε oμωg αx6μη η σφαγη, μην γελι6oτε.oι μιο6λληνε9 επloxoπoι, με τηγ υπoοτηqιξη τηζ αυτoχQατoριxηg εξoυ-

ιτ[α; ατqαφηχαγ εγαγτioν τωγ oxτιil περiλαμπQωγ ναιilν τηg Γαξαg -τoυ_\πoλλωνog, τηg ΑφqoδLτηE, τηg Βxaτηg x.α.- αλλd xαι xατα τoυ Mαρνε[,oυ,τoυ πεq|φημoυ ναoυ τoυ Διog, o oπolοg εθεωρε|τo 6ναE απo τoυζ πιo;cιzoυοτoυg ναoυg τηg oιxoυμ6νη9.

E,ντqoμoι oι ιεqε(,g αμπαqι(lνουν τιg πoqτεζ χαι χαταφεfγουν οτo dδυ-τoν τoυ γαoυ, o oπoioE αλεiφεται με εμπQηστιxd υλιxα xαι παραδ(,δεταιοτην πυqα(8). oι ιεQεig xαiγoνται ξωντανo|. 'Hταν τ6τoιo τo μlοog xαι ηι)Qγη, πoυ τα μαqμαqα τoυ γαoυ ξεqιξιbθηxαγ χαt χQησιμoπoιηθηxαγ για τηγ-τi-αx6οτρωση τωγ δqoμων. Δια να τα πατoιiν oyι μ6νoν oι dνθρωποι, αλλα7.αι τα yoυqoυνια xαι τα ξtbα'

Εν oυνε1εiα λεηλατηθηxαν 6λεg oι oιx|εg χαι χαταστqdφηxε xαθετ(, πoυΗυμιξε αqxα|α Eλλαδα. Tα βιβλ(,α των Eλληνων φιλoooφων oυγxεντqιbθη-vα\' y'αL παραδoθηxαγ στηγ πυqα. Kατd τoγ βαοιx6 υπα|τιo τηζ χαταστQo-

'3l'Ayαyετε δyραν πlαoαν, θεΤoν τε xαi ατ6αq yolρειov xαl μiξατε τα τρ[α xιιi xρ[-lcιτε ταE yαλxαE θiραg xαl Βπ' αiταE τ6 πiρ Βπι6αλετε. (Mαρxoq o Διαxoνog,66)

385

386 TA ΑΡXEΙA THΣ XΑMENHΣ ΓNΩΣΗΣ

φηg ΠoqφυQιo -o oποioE οημεqα xαταταοoεται μεταξυ τωγ Αγ(,ων- oι'Eλληνεg 6λαβαν απo τoυg βαqβαqoυg τα φιilτα (δτι πεq d'v βαqβαροlι'παqαλαβωαιν). Δεν ε|ναι oμωg o Πoqφriqιog, o μoνog απo τoυg ιεqd.q1ε;.πoυ πQoσπdθηoαν να δυoφημηοoυγ χαL γα διαxωμωδησoυν τηγ ελληγιzηπoλιτιoτιxη πqooφoρα. o Aντιo1ε(αg Θεoφιλog υπooτηρ|ξει 6τι oι'Eλληνε;λατρεrioυν πtτρεg, ξtλα, εi'δωλα xαι αιιαθαρτα δαιμoνια(9)' Η oνoμαοiιι'Ελλην θεωρεiται πλ€oν ουνιbνυμη με την ειδωλoλατq|α xαι την μιαρ6τητcι.

o Αγιog Ιωdννηg o Xqυα6oτoμog xαθι6qωοε πqιδτog την <χoQηγlα,. τη

xρηματoδoτηoη δηλαδη των βανδαλιoμιbν απo τιg πλotiοιεg γυναixεg τoυBυξαντ(oυ, για τηγ πQαγματoπoiηοη τoυ <ιεqoυ σxoπof>>. Bqηxε πq6θυμηανταπoxριoη xαι θτοι ξεθεμελiωοε πoλλorig απ6 τoυg ναorig τηg Παλαιoτ[νη;-

"o δ6 μ6yαg "Ιωαvvηg... d'oκηταg μ6ν ζjλφ θεiφ πυqπολoι5μενoι':oυν6'λεξε, v6μoιg δ6 α0τodE δπλlααg βαoιλιxoig κατα τr0y εiδωλιxc]l'iξ6πεμι/lε τεμεν6ν. τd' δ6 τοTg xαταλdουαι τεyvlταιg xαl τoTg τodτωr'δπoυρyoTE yοqηyodμεvα yqfiματα oι)x Βx ταμιε[ων βαoιλιx6ν λαμβα-νων d'vτjλιαxεy, d'λλα ταg πλodτφ xoμrilααE xαl π[ατει λαμπρυνoui-ναg yυvαTκαg φιλoτlμωg ταδτα παρ{yειν d'ν6πειθε' τfiv Βx τηζ χoQη-ylαg φυομ{νην εiλοylαv Bπιδειxvυ; τo6g μ!ν oiν δπoλειφθ6ντα;τdιv δαιμ6vcυv oηxo'ι3g τοiτoν τ6ν τq6πoν ix βαθqcυν d'v6oπαoεu.

o δε M6yαE Ιωαvνηg.... ααxητ6g πoυ φλlyovταv απ6 θεiο ξιj).οoυyxtντρωσε' 21αL αφoι3 τoυE εφoδlαoε με βαoιλιx6E απoφαoει;τoυg εξαπ6ατειλε εyαι'τ[ον ειδωλoλατριxriy uαrbv. Και τα yρrjματαπου δtδoyταy στoυζ τεyv[τεE που xατ{oτQεφαν (τoυg vαoι3g) zαιστoυζ υπηql'τεg αυτ(b1.ι' δεν τα ξ6δευε απ6 τα βαoιλιxα ταμε[α-αλλcj' {πειθε να τα πqoαφt'ρoυν με φιλoτιμiα οι yυναlxεg πoυ xαλ-λωπlξoνταν με τoν πλodτo xαι λαμπq6uovταν με πloτη, παρoυo[α-ξε δε 6ντoνα την ευλoylα πoυ πqοεqy6ταν εξαιτIαE τηE πqooφoqα3-ToυE ναοι5g λοιπ6^ι' τcυν δαιμoνlωιl που εlyαν διαoωθε[, μ' αυτ6ν τoντq6πo τουg xατ6oτQεψε απ6 τα θεμ6λια.

(Θεοδιbρητog, Εxxληoιαoτιxτj Ιoτoq[α, oελ. 33Ο l

Στα τ6λη τoυ 4oυ αιιilγα, o σoφιστηζ Σιilπατqog, μαθητηζ τoυ Ιαμβλ[1oυ.θαγατιilγεται με εγτoλTi τoυ Mεγαλoυ Kωγοταγτ|νoυ. Toγ xαταδ[xαοαγ-

γqαφει o Eυνdπιog, διoτι με τηγ οoφiα τoυ, xατ6δηαε τodg d'νtμoυg zcιιεμπoδιoε 6τοι τα xαqαβια γα απoπλευooυγ!

d'λλα ΣcbπατQoζ yε' '!'φαoαν δ παρα ooδ τιμιilμενog κατ6δησε τoιiΞd'v6μoυg δi δπεqβολrjν ooφlαg, iiν xαl αiτ6E ΒπαινεTg, xαl δΓ iiν ΞτιτoTg βαoιλεtoιg |yxd"θηται θq6νoιg. xαt δ ΚωνoταyτTνog ταtιτα

(9) BEΠΕΣ. τoμ. 5. oελ. l8.

To XΡoNΙΚo THΣ NTPoΠΗΣ

d'xodcsαg xαl αυμπειoθε[g, xαταxoπfiναι xελειjει τ6ν d'νδρα.

Aλλd. o Σrbπατqog β6βαια, που τιμoταy απ6 εo!να, εlπαv 6τιδ6αμευε τoυg αν6μoυE εξαιτlαg τηg υπερβoλιxfig αoφ[αζ, τfJy oπoiαxαι o lδιog επαινεiE, xαι αx6μη εξαιτlαg τηg οπotαg 6yει εyxατα-αταθε[ στoυζ βαoιλιxοdE θq6νoυg. Και ο ΚωyαταντlvoE αφo6 αxου-oε αυτd' xαι πεlαθηxε μαζ[ με αλλoυg, διαταooει yα εxτελεατεi od'vδqαE.

(Eυναπιog, Β[oι Φιλoo6φων xαι Σoφιατrbv, τoψ' 6, xεφ.2o)

o γιog xαι διdδo1oζ τoυ Mεγdλoυ Κωγoταγτiγoυ, Kωνοτd,ντιog B' ,

εz"λειοε oλoυg τoυg ναoυg οτιg π6λει9 χαι τηγ υπαιθρo, παι oqιοε θανατιxηπoινη oε 6ooυg επι1ειqofοαν δημoοιεE λατqευτιx6g πqdξειE.

o Συν6oιog o Κυqηναiog xατηγoqεi τoν διoιxητη τηg λιβυxr]g Πενταπo-

ριov, σε τoπo μαρτυρiων. Απαqιθμε(, μαλιoτα χαι τα εqγαλεiα βαοανι-ομιoιi, 6πωg δαxτυλfiθqεg, πoδοατqαβη, πιεατηqιoν, qιvoλαβ[E, 1αλxο-oτρ6φιοv(|o) x'α.

H γενoxτoνiα των Eλληγων αυτηζ τηg πεqιoδoυ εiγαι ιοαξια xαι [οωgcιι'ιδτερη απ6 τη γενoxτoνiα τηg Mιxqαοιατιxηg xαταoτρoφηg. Φανταοτεiτε;'ια λi,γo τoυE 'Eλληνεg να τq61oυγ γα χQυφθoυν διoτι ε(,1αν oτα σπιτtα τoυζουγγqdμματα τωγ αρxαiων φιλoοoφων, τιg μητ6qεζ να ψdχγoυγ να βqoυντα ταιδιd, τoυζ, τoυζ ανημπoqoυζ γ6Qoυζ να οωqιdξoγται στην γη χαι τoυζcινδρεg τηg υπαiθgoυ να οφαγιαξoνται ανελ6ητα, μoνo xαι μ6νo επειδη ητανEi.ληνεg! Κdπoιoι απ6 τoυg υπoxινητ6g αυτηg τηg τqαγωδiαE oνoμdξoνταιαημεqα Mεγαλoι, 6πωg o M6γαg Θεoδ6oιog, xαι xαπoιoι αλλoι Aγιoι.

Τo επiθετo M6γαg απoδ[δεται για πρωτη φoqα οτoν Mθγα Αλ6ξανδqoz-αι oφεiλεται στηγ υπεqdνθqωπη πqoαπαθειd. τoυ να μεταφθρει τo ελληνιxo:τι'εtiμα oτα π6ρατα τηg oιxoυμ6νηg δια γα εxπoλιτ(,σει τoυζ βαqβαqoυg. Δεντoυ απoδ6θηχε τo επiθετo M6γαg λ6γω τoυ ιερατιxoυ τoυ αξιωματoζ, διoτιεz.ε[ τo επiθετo Mθγαg αqμ6ξει μoνoν οτoγ Θε6. oπωg χαι τo επiθετo ΑγιoE.Oτoιog dνθqωπog επιθ6τει τ(,τλoυg παι oν6ματα λατqευτιxα, πqoοωπoλα-τgε( xαι βλαoφημεi οτo πq6οωπo τoυ Θεoυ, διoτι 6λα τα λατρευτιxα επ|Θε-τα αρμ6ξoυν μ6νoν oτo πq6oωπo τoυ Ιηoof Xqιοτori εν oψει τoυ μαgτυqi-ου Toυ. Η πqoοωπoλατqlα oxετlξεται με τηγ λατqε(,α τηg ειxoναg τoυ Θεoυ;1g1t φ6qει o ανθqωπog xαι 61ι με τoν [διo τoν Θε6. Tιμoriμε τoυζ oλυμπi-ουζ, τoυζ'Hqωεg χαι τoυζ Αγioυg, xαι λατqειioυμε μ6νoν Ιηοoriν Xqιoτoν.

o Θεoδooloζ Α' , o επιxαλotiμενog M6γαg, δεν ηταν 'Eλλην αλλα Ιoπα-voρωμαioE αυτoxqατoqαζ τoυ Bυξαντ[oυ o oπo[og ξεπ6qαoε xdθε πρoxdτο-

387

10) KυQ. Σιμ6πoυλo9, Βαoανιατηρια xαι Eξoυofu' oεχ.206


χo τoυ σε βιαι6τητεζ χαι βανδαλιαμoυg. Πoινιxoπo[ηoε την αρ1αiα λατρε[cιμε ειδιx6 ν6μo xαι oι αγτιφQoγοfντεg ε[1αν να αντιμετωπ(,σoυγ ωζ πoινf;την εξogiα η τoν Θdνατo. Παρdλληλα δημευoε τιζ πεQιoυσ(εg xαι τα xτημcι-τd τoυg υπ6ρ τoυ βαoιλιxori θηοαυqoφυλαxioυ xαι xατ6οτρεψε o,τιδηπoτεε(,1ε αx6oη με τoγ αρy.αιoελληνιx6 πoλιτιoμo.

'Hταγ τ6τoια η €1θqα τoυ xατd' τoυ ελληνιxoti πνεtiματoζ, πoυ τo 393

μ'X.' 6φταoε oτo 6o1ατo οημεio να xαταqγηoει αxoμη χαι τoυζ oλυμπιαxoι:Αγιbνεg, oι oπoioι τελotγταγ xαθ' dλην την διαρxεια τoυ 4oυ αιιilγα. Tελευ-ταiog γνωoτog oλυμπιoν|xηg ηταν o Αρμ6νιog Bαqαοδατηg, xαι αυτo επιβε-

βαιιδνει τoν διεθνη xαqαxτηqα των αγcilνων, οι oπo|oι μ61qι τoτε απαριθ-μoυοαν 294 oλυμπιdδεg!

To 380 μ.X. o Ιoπανoρωμαiog Θεoδoοιog επθβαλλε τoγ Xqιoτιανιομo ι''t:υπoχQεωτιχη ΘQηoxεiα χαι αγαχηQ(sγΘητιε Mθγαg. M6γαg σε τι; Στιg οφα.,,ε;χαι στoγ εξαναγxαομo τωγ ανθριilπων, oταγ o iδιoE o Ιηοoυg αφηνει ελει.-θεqoυg τoυg ανΘριbπoυζ να επιλ6ξoυν; 'Ηταγ oμωg πqοοφιλθg μετd τoνM6γα Αλ6ξανδρo να αναxηqυοοoγται oλoι μεγdλoι.

Επi, Θεoδoοloυ B' (εγγoνof τoυ πQoηγoυμενoυ), oλα τα oυγγqdμματιιτων αq1αiων φιλoodφωγ συγχεγτQιbθηxαν xαι παqαδoθηxαν στηγ πυQ(ι-ουγ1ρ6νωE διατd1θηxε να oυντριβoυν oοoι ναol εi,1αν μεiνει μ61ρι τoτεαν6παφoι, με πqιbτo απ' ολoυg τoν γα6 τoυ oλυμπ(,oυ Δι69 οτην oλυμτ(tι-Σxoπ6E τoυ τ]ταν να μη μεiνει oυτε ixνoE oτιE επoμενεg γενε6E!

Και τoιlg ειδωλoλατqιxοdg ναodg πoυ υπoλεiπoνταv δι6ταξε ι'cι2{αταστQαφo6ν απ6 τα θεμ6λια, cbατε να μην αφfiαουν "ι)α φαl'ειo6τε iyνοE αε αυτοιig πoυ θα υπαρξουν.

(Θεoδιilqητog, Εxxληαιαατιxrj Ιατoqlα, οελ' 3,10 r

Παqαλληλα θ6οπιoε τoν νoμo 23 τoυ 423 ψ.Χ., με τoγ oπoloγ απειλoυoε6οoυg δεν ενοτεqν|ξoνταν τoν Xqιoτιανιομ6 με θdνατo παι εξoρiα, zιιινoμoθ6τηoε τηγ χαταστqoφη των αqxα|ων ουγγqαμματωγ τα oπo[α δηθει.εγαγτιι.bγoγταγ στηγ 1qιοτιανιxη παιδε|α.

Η τgαγιxoτεqη πτυ1η των διωγμιilν αυττ]E τηg πεqι6δoυ ηταν για αi.i.n

μια φoρd η χαταστQoφη τηζ ελληνιxηg γραμματε|αζ χαt η πυρπ6ληoη τιlrν

βιβλιoθηxιilγ. Eπi Ιoυoτιγιαγof , oι εμπqηαμo(, των βιβλιoθηπιilγ απoτελoιη'τo πλ6oγ ουνηθεg φαινoμενo. O επioxoπog Ιωdννηg τηg Eφ6ooυ, αναλcιιι-βανει xαθηxoντα ιεqoεξεταοτη xαι ιοoπεδιbγει στηγ επιxρατεια τoυ o,τιδrμπoτε θυμ(,ξει αq1α[α Eλλdδα. Σε θναγ απo τoυg λ6γoυg τoυ xαυ1ι€ται oτιθxαψε δfo 1ιλιdδεg ειδωλoλατριπd oυγγρdμματα(t l).

o αυτoxρατoQαζ Ιoβιανog πυqπολε| τη βιβλιoθηxη πof |δρυοε oτην

(11) Ιωdννηg Eφdoooυ, Exxληoιαoτιxη Ιoτoρ('α,3, 3,27.

To XPoNΙΚo THΣ NTPoΠHΣ

Αντι6xεια o Ιoυλιαν69, ενcb τo 529 ψ'Χ.' o Ιoυoτιγιαν6g εξoqγιομ6νog απoτην επιβiωοη τηg xλαooιxηg παιδεiαg, διιilxει τoυg'Eλληνεζ χαι διατdoαει τoxλε[oιμo 6λωγ των αθηναΤxων φιλoooφιxιilν o1oλιilν. Aναμεοd τoυζ συγχα-ταλ6γεται xαι η πεqiφημη αxαδημiα τoυ Πλατωνog πoυ oυγx6ντQωγε σπoυ-δαoτθg απo 6λo τoν αρxαio xoομo, μεταξri τωγ oπoiωγ ηταν xαι oι πρι.δτoιΠατ6ρε9 τoυ Xqιoτιανιoμoυ. H Αθηνα μαqαξιilνει. o πoλεμog πoυ xηqιiοοε-ται lιατα τηg xλαooιxηg παιδε(,αg ε(,ναι ανελ6ητo9.

Oι πεqιoooτερoι επ(oxoπoι, με τηγ συμπαQαοταoη τωγ αυτoχQατoqων,xαπηλευθηxαγ τoν Xριoτιανιoμo xαι 6πqαξαν τα αγτ|θετα απ6 αυτd' πoυδ(δαξε o Ιηoorig.

Θαγατωααγ ιερεig, oυν6τqιιpαν αγdλματα xαι γxq6μιοαν ιερα' εγιb Exεi-νog εiπε: Ayαπατε τoυg εxθρoυζ σαζ.

Ιοoπ6δωoαν, πυρπ6ληoαγ χαι πoδoπdτηοαν τα πεq(,λαμπQα δημιoυqγη-ματα τηζ ελληνιxηg διdνοιαg, ενιb Exεlγog εiπε: Ευερyετεlτε εxεlνoυg πoυααg μιαo-ιiν.

Aρπαξαν πεqιoυoiεg, λεηλdτηoαν τα ιεqd xαι oυληοαν τoυζ θηoαυρoriEτoυg, ενΦ Εxε[νog εtπε: o bxων διjo xιτcbναE να δrboει τoν ('να'

Επ( Ιoυoτιγιαγoυ o διωγμ69 χαι η τQoμoxρατiα xoρυφιilνoνται. oι ελλη-νiξoντεg θεωqoυνται μιαoματα xαι πεqιθωριαxoi, xαι δεγ 61oυν πλ6oγδιxα(ωμα ot]τε να πoλιτευτofν.

Κατ' αυτ6ν δε τoιl yρ6νo μ6yαs διcυγμ6g 6γιuε xατα των Ελλτjνωv,xαι πoλλoi 6'yαααv τι'ζ πεQι,oυσlεg τoυg επειδi7 xαταoy6θηxαν υπ6ρτoυ δημοα[ου. μεταξd αυτcbν εκτελioτηxαν o Mαxεδ6νιog, oAαxληπι6δoτoζ, o Φcυxαg τoυ Κqατερod, και o Θcυμαg ο Κδιαi-στωQ' xαι λ6yω αυτοd πoλιjg φ6βos 6'yινε. Aποφααιoε με νdμo o[διoE o βαclιλε6g, cioτε ι,α μην πoλιτεdονται oι ελληνiξoντεE.

(Mαλαλαg, Xqονoy ραφ [α, oε}'. 449)

o ανθ6λλην Ιoυοτιγιαγ6g δr]λωνε δημoοια oτι δεγ εi,ναι Eλλην χαι α;ται-τoυοε γα τoγ πQoσφωγoυγ Pωμαio αυτoxqdτoqα. 'Ηθελε να xαταρ.,,ηοειαz'6μη χαι την ελληνιxη γλιboοα, δεν μπoρoυοε oμωg να τo πqdξει, διoτι ηΘεiα Πq6νoια μερiμνηοε γα γQαφofν τα Eυαγγ6λια oτα Eλληνιxd' Η γ"^i.αo-oιxη παιδεiα τoν εξ6qγιξε χαι τo 559 απoφdσισε γα εgημιilοει 6λε; τι;βιβλιoθηπεg τηg Kωνοταγτιγoυπoλεωg. Tα βιβλiα oυγxεντριbθηχαν στοx€ντqo τηg πoληg, oπoυ, σε δημ6οια τελετη, qi1θηxαν με διαταγη τουιτrην πυqd. oοoι μελετotοαγ την Koομoγoγ[α τoυ Eqμoυ η τoυ oρφ€(υΞ, τιζτροφητε[εg των Σιβυλλιbγ xαι τα 6ργα των φιλoο6φων, ε(1αν πλ6oν να αντι-uετωπiοoυν την εξoρiα χαι τoν θαγατo.

Αg αναμνηοθoιiμε xαι παλι τoυg λoγoυg εν69 μαχητη τηg oρΘoδoξlαg,

39ο TΑ ΑPXEΙA THΣ XΑMENHΣ ΓNΩΣΗΣ

πoυ φαγεQωνει με τoγ χαλυτεQo τQ6πo τηγ επιβoλTi τηζ εξoυσιαζ σε 6σoυΞδιαβαξαν τα 1ειρ6γqαφα τωγ Σιβυλλων χαι τωγ αq1αiων ooφcilν.

M6 iν6ρyειαν φαδλων δαιμ6uωv δρloτηxε θαvατog Βναvτlov α6τdιι'ot δπoToι διαβαξαν βιβλi,α τo6 Υατααπoυ, ii τfig Σiβυλλαg, ij τ6τ'πρoφητ6ν, ωoτε να d'πoτρ6ψoυν Bξαιτiαg τoυ φ6βου τodg d'νθqcb-πoυζ' σπoυδαξoνταg, να λαβoυν γνdloιν τ6ν xαλdιy' d'λλd' xαl διανα τodg Bπιβληθo6ν δπηρετ6νταζ τoυζ' πqαγμα τ6 δπoiο εig τoτ6λog δ6ν μπ6qεααy να xαταφ6qoυy. Δι6τι ΒμεTg δyι μ6νoν dφ6βω;διαβαξωμεν αδτα, d'λλα xαl Bαd'g δπωg βλ6πετε od'g παqoτqdνωμει'να τα μελετηαετε, 6πειδrj yνωρiζωμεν xαλ6g 6τι θd' φανo6v εi;6λουg oαg εiαqεατα.'Ax6μη xαl d'v πεioωμεv 6λ[γoυE, θd' yνωqlαo-μεv 6τι cλφεληθτjxατε τα μ6yιoτα. Δι6τι δg d'yαθοt yεωq^7ot θαλαβωμεν iι'μoιβ{7v d'π6 τ6y Δεαπ6τηv.

(Ιoυoτiνοg, Aπoλoγiα A', 44,12)

o μdqτυqαg Ιoυoτlνog μαg απoxαλυπτει oτι φαυλoι δαiμoνεg εxφqαoτη-xαν μθoω των δια1ειqιoτιilν τηζ αυτoχQατoqιxτ]g εξουo[αg, oq|ξoνταg τηι'θανατιxη ποινη oε 6αoυ9 διαβαξαν τα βιβλiα των Σιβυλλιilγ, τoυ Yοταοπηχαι των αλλων πqoφητιbν. 'Ηταγ δαlμoνεg xαι 6xι ανθqωπoι, αγ χαι 6μoια-

ξαν με ανθqcbπoυg, 6πωg δα(μoνεg εiγαι xαι αυτoi πoυ oημεqα εξoυοιdξoυντoν πλανητη γη, υπηQετιilνταg τα ο1θδια τoυ Aντι1ρ|oτoυ. O oxoπog τιυv

φαιiλων δαιμ6νων ηταν να απoμαxρυνoυγ τoυζ ανθqι(lπoυg απ6 την γνιilαηχαι τηγ αληΘεια, ωοτε μθoω τoυ φoβoυ να μπoρ6oουγ γα τoυg επιβληθoυl'.Kατι πoυ 6μω9 δεν xατdφεραν, διoτι oι ηρωιxo| Πατ6qεg xαι Αγιoι, 6πω; ο

Aγιog Ιoυοτ[νog, τoυg παq6τQυγαγ να μελεττ]οoυν τα βιβλ|α τωγ Σιβυλλιδνχαι των dλλωγ πQoφητωγ, δι6τι τα 6xριναν θεoπγευοτα, ευαqεοτα χαι επ(i}

φελη. Αxoμη χαι αγ 6ναν μ6νoν dνθqωπo xαταφεqναν να οτq6ιpoυγ πQo;τoν Xριοτ6, θα xαταφεQγαν τα μθγιoτα. Διoτι εγνιilqιξαν oτι oαγ xαλoι

γεωqγoi, Θα ελdμβαναγ τηγ αμoιβη τoυg απ6 τoγ Δεoπoτη Xqιοτ6.o μαqτυqαg Ιoυατiνog ξεxωqiξει τιg Σiβυλλεζ χαι τoγ Yοταοπη ατo

τoυg υπολoiπoυg πqoφητεg xαι θεωqε(, τoυg Σιβυλλιxorig xρηομoυg μ6οo το

oπoio oδηγεi oτον Xqιoτ6' oε μ(α περloδo πoυ τα Eυαγγ6λια δεν ε[1αν

αx6μη σχηματιστεi. o Ιoυοτiνog γνωqιξε dτι oι Σ[βυλλεg πqoεφητευοαν

αx6μη χαι τo oνoμα Ιηooυg Xριοτog, xιλιετηq(,δεζ πQtγ την 'Eλευοη Toυ.

αλλd xαι 1ιλιετηρiδεζ πQιγ την εμφdνιση τωγ Eβqαiων πqoφητιbν. Δι'αυτoγ τoν λoγο ξε1ωρiξει τιg Σ(βυλλεζ χαι τoγ Yoτααπη απo τoυg υπ6λoι-πoυg πρoφητεg'

Πoι6g ε[,ναι oμωg o Yoτdοπηζ, oι πQoφητεiεg τoυ oπο[oυ πqoανηγγειλανστoυζ ανθριilπoυg την'Eλευοη τoυ Xριoτori;

'Υoτdαπη νεcbτερog ην eι.δελφog Zαριαδqηg, πεq[ δν λ6yoυoιv oi

Τo XPoNΙΚo THΣ NTPoΠHΣ

Bπιγbq ιo ι δτ ι iξ'Aφqoδ tτη g xαl'Aδrilιl ιδog Βy εννιj θηoαν. Βxυqiευ-oεy δ{' δ μ6ν Υclτααπηg MηδIαE κα[ τηg δπoxd'τω ycbqαg, δ δ6Zαqιd'δqηg τfig δπεqdνω Καoπlωιl πυλiν μ6xQι τoi Tαναιδog.

o Zαqιαδρηg rjταν o νε6τεqog αδελφ69 τoυ Υαταoπη, δια τουgoπoloυg λ6'νε ot yτ6πιoι 6τι yεννi1θηxαν απ6 την Aφqοδiτη xαι τονAδωνι' Εξoυαlααε o μεy Υclταoπηg τηv Mηδlα χαι τηy απoxdτωycbqα τηg' o δε Zαqιd'δqηE την ycbqα υπεqαyω τωy Κααπ[ων πυλrbv

μ6xρι τoν (πoταμ6) Tαvαi(Ι2).(ΑθηναιoE, Δ ε ιπν o oo φ ιoτ α[, 73, 35, 6)

Γιog τoυ Αδωνιδog χαι τηζ oλυμπ(αg Αφqoδiτηg ηταν o Yοτdoπηg' απo-δειxγι]oγταζ με τoν xαλυτεqo τQ6πo την oντoλoγιxη υπ6σταση τωγoλυμπi,ων χαt τo πqoγραμμα γενετιxηg μεταξυ αθαγατωγ xαι θνητcδν.

Eφoοoν o Yστdσπηg xληρoδoτησε στoυζ ανθqιbπoυg πQoφητιχo 6Qγo,

δεν μπορεi παqα να ε(,ναι πq6oωπo υπαqxτo, 6πωE }ιαι oι γoνε|g τoυ Αδω-γιζ χαι Αφqoδ(τη. o Αδωνιg ηταν γιog τoυ βαοιλ6ω9 τηg Kriπqoυ Kινtiροg7αL τηζ αμαξdναg Σμriqναg(l3), τηζ βαo(,λισσαζ τηζ Εφ6ooυ απo τηγ oπo|αελαβε την oνoμαolα τηg η 6νδοξη xαι πoλυπαθη Σμυqνη τηg ΙωνiαE πoυιδqυθηxε περi τo 3.000 π.X.

Η επαφη τoυ Αδιbγιδoζ με τηγ Aφqoδiτη εi1ε ωg απoτ6λεoμα την γ6ννη-ση τoυ Yοτdοπη, η γqαπτη xληqoνoμια τoυ oπo(oυ, οε αγτ(,θεoη με την αντ(,-

στotχη των Σιβυλλιilν' θ1ει εξ oλoxληgoυ απoλεoθε[. Η απ6xqυψη τωνΣιβυλλιxιilν xgηoμιilν, o αφανιoμoζ των πqoφητειιilν τoυ Yοτααπη χαι ηcιτcδλεια τoυ 95Ψο τηζ αQχαιoελληνιxηg γqαμματεiαg, απoτελoriν xαπηλεiαz.αι υβqη πQoζ τo Πνευμα τo Αγιoν.

Δεν υπαq1ει πq6θεoη ο' αυτo τo xεφdλαιo γα αμφισβητηθεi oυτε η πqo-οφoqα τoυ Bυξαντioυ oτoγ Eλληνιoμo, oυτε η αγιoτητα χαι τo oρθ6δoξo

φρoνημα των Πατθqωγ χαι τωγ Αγ[,ων. To μεγdλo oμωE πληγμα xατα τηEoρθoδoξiαg χαι τoυ Eλληνιομori, επηλθε απ6 τo ιεqατεio πoυ δεν xαταφερε\'α εγαQμoγiοει τιg πqoφητε|εg των Oλυμπ(,ων, των Σιβυλλιilν xαι των φιλo-οoφων με τηγ Aπoxαλυιtlη τoυ Ιωαγγoυ χαι τιζ πρoφητε|εg των Αγ(,ων Πατ6-gων. 0υδ6ποτε τoλμηοαγ γα τα ουγxρiνoυν, γα τα παqαβdλoυγ χαt γα απo-z.αλriψoυν την αληθεια. Αγτiθετα, τα απ6xρυιpαγ χαι τα απoοιιilπηoαν.

λαβετε xαι ταg "Ελληνιxαg βlβλουE. iπlyvωτε Σ[βυλλαv, δg δηλοTξvαy θε6y xαi τα μ{λλoντα '{αεoθαι, xαi τ6y Υoταoπην λαβ6ντεg

ι t2) o Πλofταρ1og αναφ6qει 6τι o αοιατιx6g πoταμ6g TαναΤg, oτα αρ1α(α 1ρ6νια oνo-ιιαξoταν Aμαξ6νιo9. (Πεqi πoταμ6ν xαi 6ρων iπωνυμkιE,14,r' Ι)ι l3) Στqdβων, Γεωyραφιxα, 1'4, l,4 xαι Eυoταθιo6, Σx6λια εLζ τoν Διoνυαιo τoν Περιη-'.'ητη' 828.

391

392 TΑ APXEΙA TΗΣ XAMENHΣ ΓNΩΣHΣ

d.νd'yνωτε, xαl εδqrjoετε πoλλdl τηλαυy6,ατερoν xαl oαφ6'ατερol,yεyqαμμ{voy τ6ν υi6ν τol θεoδ.

Λαβετε xαt ταE "Ελληνιxαg β/,βλoυg' 'Aναxαλιiψτε τrjν Σiβυλλαν i1

δπolα dπoxαλtπτει τ6v ξyα Θε6y xαl αiτα πod θα ylνoυν εig τομ{λλoν' xαl λαμβανoyταζ τoν Υαταoπην μελετfiατε τo'ι)' xαl θα d'vα-xαλι3ψετε 6τι d'ναφ6ρεται εiE τoν Υioν τοσ θεoσ μ6 πoλιi περιαo6τε-ρη διαιiyειαν xαl ααφrjνειαν

(Kλημηs Αλεξανδqεt E, Στρωματ ε[g, 6,5.4 1

ΛAΒΕTΕ ΚAΙ TAΣ ΕΛΛHNΙΚAΣ ΒΙΒΛoΥΣ, ειπε o Απoοτoλog Παυ-λog, αλλd oι ανΘ6λληνεζ επισχoπot χαι αυτo}.ιQατoQεζ χατ6χαυσαγ τιg ελ}.η_

νιπ6g βiβλoυg.ANAΚAΛΥΨTΕ THN ΣΙΒΥΛΛAN' παqoτqυνε ο Απooτoλog Παυλo;

τoυg'Eλληνεg, αλλd oι μιαqoi τιμωρoυoαν με θdνατo 6πoιoγ μελετoυoε τcι

6πη των Σιβυλλιbν.Toν Mdqτιo τoυ 4Ι4, φανατιoμ6νoι ιoυδαιo1Qιστιαγoι οτqαφηxαν ενα-

ντioν τηg λαμπqηg φιλoo6φoυ xαι μαθηματιxoυ Yπατiαg, η oπoiα δ[δαoz.εxαι αν6λυε οτα οoxαxια χαι στιζ πλατε(εg τηg ΑλεξανδqειαE τα oυγγραμ-

ματα τoυ Πλατωνog, του Αqιoτoτdλoυg χαι τωγ dλλων φιλoοdφων.

Πεqιβαλλ6μενη δ6 τρiβωνα i yuui xαl δια μ6αoυ τol d.oτεoE πoυo{μενη τd'g πqo6δoυg ΒξηyεTτo δημoα{α τoTg iι'xqod'oθαι βoυλoριi-νoιg ij τ6y Πλατωνα ij τ6ν'Aριoτoτ6λη ij d'λλoυ 6τoυ δrj τr1ν φιλο-α6φωv.

Nτυμ6νη με παλαιωμ6vo επανωφ6qι η yυναixα μ6αα oτην π6i-ηπροyιιqrllνταg ανt'πτυoαε δημ6αια cl' αυτο'ι3g πoυ ηθελαν ,ιlα αy'oι1-ooυν rj τoν Πλατωvα τj τoν Aριoτoτ6λη η τα 6qγα oπoιoυδrjπoτεαλλoυ απ6 τoυE φιλoα6φoυg.

, (Λεξιx6 Σo{δα, Yπατiα l

Η oεμνoτητα χαι η ooφiα τηE Yπατiαg εξυμνε(,ται οε μ|α μιxqη υμνωδ[ιιτηg Παλλαδαζ απo την Eλληνιxti Ανθoλoγ[α.

''()ταν βλ6πω σε' πQoσχυνdl, xαt τoιjg λ6yουζ, τηζ παρθ6'voυ τoνo7,xoν doτρdloν βλ6πrυν' εiE oδραvoν yαQ iατi αου τα πqαyματα-'Υπατiα αεμνfi, τ6ν λ6yωv εδμoqφiα, dyqαντoιl d'oτqον τηg ooφιj;παιδεdoεωg.

( Ελληνιxrj Aνθολoy iα, 6πδ. Mογα1oυ: Ηeimeran.

βιβλ. 9ο, επiγραμμα 400l

Πρog απαντηση στηγ υπεqβoλιxη τηg οoφiα χαι στα 6oα εδi,δαoxε, δεzci-δεg απoθηqιωμ6νoι <<χQιστtαγoi> ειo6βαλλαγ στηγ xατoιxiα τηg, την 6γδι.σαν, την 6ουqαν στoυζ δqoμoυE, την βαodνιoαν, xατ6xoψαν με ooτqαχα τι:

Τo XPoNΙKo TΗΣ NTPOΠΗΣ

σαQχεζ τηζ }.ιαι 6ρριξαν τo οιilμα τηζ στην πυgα.

xαi 8x τoυ δtφρoυ Βxβαλ6ντεg, Βπ[ τrjν Βxxληolαν fi iπcbνυμoνΚαιααριoν αυv6λxoυoιv, d'πoδdoαyτεζ τε ττjν ioθfiτα λoτqαxoιgdyεTλoy. xαt μεληδ6y διααπαααvτεE, Βπ[ τ6v xαλodμενoν Κιναqiνατα μ6λη oυναqαvτεg πυqi xατηναλωoαy. To6τo oδ μιxq6ν μδμoνΚυρiλλφ xαi τfi "Aλεξανδq6ων 6xxληα[α εiqyαoατο.

Και απo τo αρμα αφod την 6βyαλαν xτQoζ την εxxληαiα ατην oπotαεtyε την επωvυμlα Καιoαqιog, τηv τqαβo'ιjααν πoλλol μαζ[, xαιαφot τηE 6βγαλαν τo !νδυμα με 6ατqαxα τηv φ6νευoαv. Και αφodτην xoμματι,ασαν στηy τoπoθεolα πoυ oνoμαξ6ταν Κιναρrbναg,αηxωααν xαι μετ6φεQαν τα μ6λη τηg 24αι τα 6qqιξαν ατην πυqα.Aυτ6 πqoξ6νηoε μεyd'λη πρooβoλτj oτoν Κdριλλo xαι ατην εxκλη-olα την Aλεξαvδqιvrj.

(Σωxqατηg Σ1oλαατιx6 g, Εxxληα. Ιατoρ[α, τoψ. 7 , xεφ. 15)

Aφof την xoμμdτιαoαν, 6xαιpαν τo oιilμα τηζ χαι δι6oπειραν τιE oτα1τεgτηΞ σε oλoxληρη την π6λη.

xαi τ6 oδμα αiτfig Βvυβqιoθ6ν xαθ'6λη'ιl τi7u π6λιν διεαπαρη' τoiτoδ6 π6ποyθε δια φθ6νoν xαi τi7v δπερβαλλoυααν αoφiαv, κα[ μαλι-ατα εig τd' πεqi dατρovoμlαv.

Και τo ocbμα τηg αφo6 πqooβλrjθηxε βαvαυαα, clε oλ6xληρη τηx,π6λη διαακoqπioθηxε' Aυτ6 τo {παθε εξαιτi'αg του φθ6voυ (πoυ6τqεφαv δι' αυτrjν) xαι εξαιτlαg τηg υπ6ρτερηE αoφlαg τηg και μαλι-oτα αyετικα με τηv αoτqovoμlα.

(Σodδα, λημ. Yπατiα)

Ανdλoγo θαγατo εixε o γεoπλατωγιxog φιλoοoφoζ Παμπρ6oιog, μαθη-τli; τoυ Πq6xλoυ, xαι o λαμπgog φιλoooφog Ιεqoxληζ. o τελευταiog ητανδιανoια ατρ6πτoυ 'lιαι μεγαλoπρεπotg εtqoυg πoιj xατ6πληττε παντα1oυτoυζ αχQoωμ6νoυg. Συνεληφθη οτην Kωνoταντινotjπoλη, διoτι xατηγoρηθη-Ζε γtα ελληνιx6τητα! Yπεβληθη oε φριxτα βαoανιoτηQια, xατα τη διαqxειατοlν oποiων γ6μιoε τη 1otiφτα τoυ απo τo α[μα τoυ πoυ 6τqε1ε χαt τoεzαφενδ6νισε στo πρoοωπo τoυ βαoανιστη τoυ λ6γoντdg τoυ: ΙδoιJ Κυxλω-lα, π(,yε o['νo, αφoιj tφαγεg ανθρrbπινα xρtατα.

qε6μενog δ{ τQ, α'[ματι, βαψαg xoiλην τrjv yεTqα πqoαqαiνει τ6ν xqι-τrjν &'μα λ6yωv' x6xλωψ, τfi, π[ε o7νoν, BπεI φαyεg d'νδq6μεα xρtατα.

(Σo6δα, λημ. Ιεροxληg)

ΠoιoE Θα τιμηοει την μνημη τoυ Ιερoxλη, τoυ ΣωπdτQoυ, τoυ Παμπqε-ο[oυ, τηg Yπατiαg χαι τωγ αλλων μαρτfqων αυτηg τηg πεqιoδoυ;

Mιαg πεqι6δoυ πoυ o διωγμ6g xατd' τoυ ελληνιxoυ πνευματog δεν πεqιo-

393


ρlξεται στα γεωγQαφιπd oρια τηg ελληνιxηE επιxqdτειαg, αλλα εξαπλιilνεταιxαι π6qαν αυτηg, απo τoυg Λατlνoυg επιox6πουg χαι τoυζ εxxληoιαοτιxoυ:ηγ6τεg τηE Δfοηg. 'Eναg απd τoυζ πQωταγωνιoτ6g των διιbξεων αυτιilν, ητιιvo Παπαg Γqηγ6qιog ο Α' . o Jοhn of SaΙisbury μαg πληqoφoqε( 6τι o εν λο';ι,-,

Πdπαg, διθταξε την πυρπ6ληση τωγ δfo πιo λαμπqιbν βιβλιoΘηxιilν τη;Pωμηg' τηg Παλατινηg βιβλιοθηxηg (πoυ ιδQυΘηxε τo 28 π.X., ι.bοτε γα οτε-

γαοτotiν oι αμ6τqητoι τoμoι που xλdπηxαγ απo την ελληνιxη επιxρdτειcι,χαι τηζ βιβλιoθηxηg τoυ Καπιτωλ[oυ, πoυ βριox6ταν πληο[oν τoυ γαoli τoυΔιoE. Αμ6τρητoι τoμoι αq1α[ων oυγγραμματων, μεταξυ τωγ oπo(,ωγ χαι oιΣιβυλλιxoI Xqηαμo(,, €γιναν oε ελα1ιoτα λεπτd παραναλωμα τoυ πυq6g.

Αυτη ηταν η πqιbτη πqoμελετημ6νη πυqπoληαη αq1α[ων 6qγων xαι μα).ι-στα με επι1ειqηματα. Kατd τoγ Παπα Γqηγoριo, δεν θπqεπε να υπαq1ει αi-i-η

πηγη γνι(lοηg, π6qαν τηg βιβλιxηg!(l+)o Martinus Polonus μαg πληqoφoρεl 6τι o [διog Παπαg θδωοε εντoλη να

απolιεφαλlαoυν χαL να α}dQωτηQιαooυν 6λα τα αyαλματα τηg Prbμηζl5) εγ(l-,

6ναg dλλoE xαΘoλιxog oυγγqαφ6αg, o R. Volarerranus, €γραφε τo 1506, oτι ι.Γρηγoqιog πρoοταξε γα πεταχτofν οτoγ Ti,βεqη 6λα τα αq1α(,α 6ργα τ€7νη;δια γα μην δημιουqγοfν πqoβληματα στoν χQιστtαγιxo xληρo(16l. Και oμιιυ;-

o εν λoγω Παπαg, oπωg xαι o Θεoδooιog, επoνομαοτηxε M6γαg, δι6τι ητcιι"

μθγαg διιilxτηζ τoυ ελληνιxoυ πνευματog, τηg γνιiloηg χαι τηζ οoφ[αg. Σημε-qα o Παπαg Γqηγ6qιog ο Mθγαg -διαφoqετιx6g απo τoν Αγιο Γqηγ6ριo τοι-Θεoλ6γo- τιμαται ωg ΑγιοE xαι απo την Καθoλιxη αλλα xαι απo την oρθο-δoξη εxxληo|α. Πoια ιεqd oυνoδog θxqινε την αγιoτητα αυτιbγ των ανθρι.>πωγ χαι πoιo Πνευμα oυγxαταθεσε γtα τα εγxληματα πoυ επιτ6λεoαγ xατατων Eλληνων, oταν ο (,διog o Ιηαolig γγωστoπoιεl 6τι oι 'Eλληνεg Θα τoνδoξdooυγ;

Tην θλi,ψη χαι τηγ oργη τoυ εxφqdξει o αναγεγγηoιαxog ξωγqdφo;Αlbert Durer, για τηγ tNταοη τωγ χαταστqoφcilν. Στo θργo τoυ Διατριβη πεgιξωyραφιxηg διεxτqαγωδεi τoγ αφανιομo των αq1αiωγ συγγQαμμdτωγ: Αι'rατα ανεlιτ(μητα tιε(,μενα xαταoτρdφrydαν στoυζ πρcbτoυg χQLστLανL'1'otg αιιi>

νεζ, πoυ 6βλεπαν την ιιαλλιτεxνιιιη δημιoυργi,α ωg μαυQη μαyε(,α(11).'Eναg αλλog Αγιog τωγ xαθoλιxιilγ, o Mαqτ|νoE, ιοoπεδιbγει oπoιoν

αq1α|o γαo ουγαγτd oτο διαβα τoυ, απ6 τη Γαλατiα, €ωζ τηγ Αiγυπτo χαι τηΣυρ(α. Toγ 8o μ.X. αιιδνα o Λ6ων Γ' o 'Ιoαυqog, παqαδLδεL στιζ φλoγεg τoυ;

(14) PoLictaticus, 6xδ. Webb, oξφoρδη 1909, A' , aεχ. |4Ζ.(15) Chronicon pontificum et imperatorum, €xδ. Weiland 1872, aε}". 422.(|6) Commentaria Urbana, Roma 1506, XXΙΙ, οελ. 305.(l7) Durers schriftΙicher Nacft1ass, Ηale 1893, oελ. 315.


300.000 τ6μoυζ πoυ φιλoξεγoυσε η πεQιφημη βιβλιoθηxη τηg Kωνoταντι-νoυπoλεωg, εγιil τo 1073 o ΠαπαE Γqηγ6gιog o Ζ' δLνει εγτoλη γα xαoυγ 6λατα 6gγα των αqxαiων πoιητιilν πoυ υμνoιiν τoν 6ρωτα, ανdμεοα τoυζ χαι τα

τoιηματα τηg Σαπφoυζ, χαQαχτηQiξoνταg τα αιo1qd xαι αxoλαοτα. To 1248

u.X' xαταρτiξεται επioημη λ(,οτα με τα απαγoQευμ6να βιβλ(,α χαt oι πυρ6E

φουντιilνoυν oε oλη την Eυqιbπη(l8).

o διωγμog xατd τoυ ελληνιxoυ πνευματog xoqυφιilνεται τo 12o4 με τηγ

τqιbτη dλωoη τηg Kωνοταγτιγoυπoλεωg απo τoυg Φqαγxoυg' 'Ηταν iοωg η

τqoμαxτιx6τεQη χαταστQoφη π6λεω9 απo ειοβoλ6α οτην ανθqιbπινη ιοτo-qiα. Πενηντα xιλιdδεg ανθqωπ6μoqφα τ6ρατα φ6ρoντα9 οταυρ6 οτην πλατη'ειo6βαλαν oτην Kωνoταγτιγotiπoλη xαταoτqθφoνταg, πυqπoλιbνταζ χαιz-oμματιαξoνταg o,τι oυγαγτoι]οαν ατo διαβα τoυg. Oι απoθηqιωμ6γoι oταυ-

ροφ6ρoι, 61oνταg xαλυμμα τoν μανδtiα τoυ <<χQιστιαγoυ>> ιππoτη, λεηλατη-σαγ μoγαστηρια, ναoυg, παλατια y'o.ι τιατoιτιLεg. Στιg ετιιι}"ηoLεg πoδoπατη-οαν αxoμη χαι τα ιεqd oxευη δια γα απoxoλληθoυν τα πoλrjτιμα πετqdδιατoυg. o αυτ6πτηg μαqτυραg Robert de Clari, αναφ€qει oτo xρoνιx6 τoυ, oτιτoτθ oε 6ναν πdλεμο δεν πqoοxoμ(οτηxαν τoooι πoλλo( θηoαυqo|. Στηι'Αγiα Σoφiα oυνθτqιψαν με οφιiqεg την Αγ(,α Tqαπεξα, δια γα αρπdξoυν ταδιαμdντια χαt τα ρoυμπiνια, χαι τo μ6νo πoυ απ6μεινε απo τoγ ναd ηταν oιzαμ6νoι τo(1oι' Mθoα οτo παqαληqημα τηζ λεηλαο(,αg xαι τηg αρπαγηg, οxυ-i.εψαν αx6μη χαι τoυζ νεxqoυg στα γεχQoταφε|α. H Κωνoταντινoυπoληtγινε oλ6μαυQη απo την φωτια, γqαφει o αυτ6πτη9 μαqτυgαg N. Xωνιατη;.

Η περiφημη αυτoχQατoQιxη βιβλιoθηxη τυλ(1θητ1"εy"αL παλι oτιE φλογε;.ooα 1ειqoγQαφα χαι αρ1αiα ουγγραμματα δι6φυγαν την πυqα, μεταφ6qθη-Ζαγ στηγ Ιταλiα. H βιβλιoθηχη αγασυστdθηxε πλoυoιoτερη αλλα 6γινε xαιταλι oτα1τ\xατa την dλωoη απo τoυg Toυqxoυg, δυo αιιilνεE αργoτερα. Ηαλωαη απo τoυg Φqαγxoυg - xαι 61ι απo τoυg oθωμανoυg 6πωg πιoτευεται- οημανε τo τ6λo9 τoυ βυξαντινoιi Eλληνιομof. To 1453 μ.X., oι Toυρxoιιατατ,τητtE, λεηλdτηοαγ μtα παραxμαξoυoα πoλη 3Ο.0Ο0 εξαθλιωμ6νωνzατoixων.

Tα ιεqα βιβλiα τωγ Eλληγων φιλoo6φων για αλλη μiα φορα πoδoπατη-Θηxαν xαι q(φθηxαγ στηγ πυρd.

B[βλoι τε [ερα[ xαl θεTαι, d'λλα δi xαi τdly '6ξω μαθηματαlν xαi φιλo-αoφων αi πλεTαται, α[ μ6ν πυqi παqεδiδoντο, α[ δ6 d'τ[μωζ 2dατε;τα-

τoδvτo.

ι18) Η. Lea, Ηistory of the Ιnquisition of the MiddΙe Αges, London 1911, τ. Α', oελ.554zαι τ. Γ' . oεχ.612.

395

TΑ ΑPXEΙΑ THΣ XΑMENHΣ ΓNΩΣHΣ

oι ιεq6E και θεlεg βi,βλοι των Ελληvων, αλλα μαλιoτα xαι εξωτεgι-xcbν μαθηματων xαι φιλoo6φων oι περιαo6τερεg, αλλεg μεν ρ[y'ι'o-vταy στηy πυq6', d'λλεE δε αδιαvτqoπα 24αταπατιotνταv.

(Kριτ6βoυλ oE, Συy y q αφη Ιατ o q ιιbν, 1', 62. 3'To 1453 o χαQδιγdλιoζ ΙσιδωQoζ πληQoφoQεi τoγ Παπα Nιx6λαo 6τι εiδε

γα χαταστQθφoνται τα 1ειqoγgαφα τηζ Κωναταγτινoυπ6λεωg τα oπoiααν6ρ1oνταν αε 120.0Ο0 τoμoυg(19). Mετd τη δεriτεqη dλωοη τηg Kωνoταrτι-νoυπoλεωg απo τoυζ oθωμανoυg, δημιoυqγηθηxε 6να ν6o μεγαλriτεqo πυμαφυγtiζ αQχαtoελληγιxιbγ oυγγραμματωγ με πqooqιομ6 xαι παλι την Ιταλ[Cι"

oι μεγαλtiτερoι 6μωg ουλλ6xτεg αq1αiων xειμ6νων εixαν ηδη εγxαταoταθειoτην Kωνoταγτινoυπoλη, δεxαετ(,εζ πQιγ την dλωoη απ6 τoυg Toυρxoυ:.Αναμεoα τoυζ o Tξιoβdνι Αoυρloπα o oπoiog μετ6φεqε oτην Ιταλiα 238 7'ει-Q6γQαφoυζ xιδδιxεg. Oταν oι ουλλθxτεg αυτoι επ6στQεφαγ οτην Ιταλicι.oυναγτoυααν μεγαλειιilδη υπoδo1η. Ηγεμdνεg χαι αQχιεQεig πληρωναν υ;τε-

Qoγχα πood δια να απoxττ]οoυν μερiδιo απ6 τα λdφυqα τηg γνιδoηg χαι τηΞ

ooφiαg.Tα αρ1α[α xε[μενα μεταφραατηχαγ στα λατινιxα, μελετηθηxαν, 6γιι,αν

ουγxq[oειg xαι παqαβoλθg, xαι ξεx[νηοε μια μεγαλη εxδoτιxη επαναoταοη ηoπoiα oδηγηοε την Eυqιbπη οτην Αναγ6γνηση. o Κoομαg τωγ Mεδixων, μετcιτην ανοδ6 τoυ στην εξoυoiα χαι επηQεαoμ€νog απ6 τιζ διαxηqυξειg τoυλαμπqori 'Eλληνα Πληθωνα Γεμιoτoυ, αναλαμβανει εχστQατεiα διdοωoη;τηζ αQχαιoελληνιxηg γqαμματεiαg. Tαυτοxqoνα ιδqriει oτην Φλωρεντ[,α τηvΠλατωνιxη Axαδημ[,α, δια γα oνoμαοτε[ διxαiωg η ιταλιxη πo}"η Aθηνα τη;Ιταλ[αg.

Εxτog απ6 τα 1ειq6γqαφα, τoν δρ6μo πQoζ τηγ Ιταλiα, παiρνoυν z'αιπoλλo('Eλληνεg λoγιoι τηg επo1ηg. o Θ. Γαξηg δi,δαξε οτην Φεqαρα χαι στηγPιbμη' o Δ. Xαλxoxoνδriληg οτην Περoυτξια, oτην Φλωρεγτiα xαι oτoMιλαγo, o Κ. ΛdοxαQtζ στη Ndπoλη χαι στo Mιλαγo, oυμβdλλoνταg €τοι τιιμ€γιoτα δια την αναγ6ννηοη τηg Eυqιbπηg.

Αντιθ6τωg, xατd τη διdρxεια τηg Toυqxoxqατiαg' η μεγαλfτεQη χατα-oτρoφη oτα μνημεiα των Eλληνων πgοxληθηχε για αλλη μια φoQα, απ6 τoυ:δυτιxoυg επιδρoμε(g. Yπ6 την ανo1η τωγ τoυQχtxιbν αq1ιilν, μ6oω ανταi.-λαγματων xαι δωqoδoxιιilν, εξαφdνισαγ o,τι εi1ε απoμεiνει απo τιg λεηλα-o[,εg των πqoηγoυμ6νωγ αιι.δγωγ. Exτog απ6 τα αρ1αiα 6qγα τ6xνηg, περιξ{-τητα ε|ναι πλ6oγ χαι τα βυξαντινd 1ειq6γqαφα. Απεoταλμ6νoι ευρωπα(,ιυν

ηγεμoνων χαL τoυ Bατιxαγoυ ειoβαλλoυν oτιg βιβλιoθηxεg των μoναστη-

(19) Kων. Παπαqρηγdπoυλog, Ιατoρ[α τoυ Ελληνιxoυ EθνoυE, τ. Β' ,2, aεχ' 67

to XPoNΙKo TΗΣ NTΡoΠΗΣ

qιιbν, dλλoτε εξαπατιilνταζ χαι αλλoτε πqooφfρoνταg υπ6qoγxα πood.oι xληqιxol Sevin xαι Fourmont xαταφθαγoυγ στην Eλλαδα τo 1788, ωg

ειδιxo| απεοταλμ6νoι τoυ Λoυδoβlxoυ ΙE' . oι oδηγiεg πoυ 61oυν οτα 16ριατoυg εi,ναι υπoγεγQαμμ6νεg απ6 τoγ iδιo τoν Λoυδoβixo: Πρoαoxη να μηνδεiξετε ανυπoμoνηα['α για τα βιβλ(,α xαι πqοxαλ6oετε υπoι!liεζz11.

Kυqι6τεqog ατo1oE τoυg ηταν oι βιβλιoθηχεζ τωγ μoναοτηριιbν τoυΑγioυ oqoυg. Η xεqαdνηοoζ τoυ Aθω, oπωg xαι οημερα, ηταν η πλoυoιoτε-aη rτηγη αρ1αi,ων 1ειqoγqdφωγ στoγ x6ομo. oι'E'λληνεg μoναyo(, δεν xλoν[-Ξoνται με την πρoαφoρα υπtqoγxων πooιbν, γqdφει o Sevin οε αναφoραrQoζ τoυζ βαoιλιxoriE πqol,οταμ6νoυζ τoυ. oι διαταγ6g 6μωg πoυ δ|δoνταιατ6 τoν βαoιλιx6 o[xo ε[γαι ξεxαθαqεg: Nα xανετε τα αδτjνατα δυνατα, διαl'α απoxτηoετε τα oπανια xαι περ[εqyα yειρoyραφα ..... o βαoιλιdg εyxρlνειzαθε μ6oo πρoxειμ6νου να τα απoxτηooυμε(2|).

Oι δι1o Γαλλoι xληριxol oqγανιbνoυγ δixτυo πραxτoqων οε 6λη τηι,Ελλdδα xαι επιοτq6φoυν στo Παqioι με πεqιoοdτεgoυg απo 600 xειq6γρα-φουg xιbδιxεζ, oι πεQισο6τεqoι απ6 τoυg oπoloυg βρ|oxoνται oημερα οτηι,Εθνιxη Bιβλιoθηxη των Παqιοiων. Στιg |διεg μεθoδoυg xαταφεriγoυν Γερμια-ι'oi, Ιταλoi xαι Αγγλoι ουνdδελφoi τoυg. To 15OO, o Ιανog ΛdοxαριE, αυλι-z.οg τoυ Lorenzo τωγ Mεδixων, xαταφεQε με τη βoηθεια τoυ oουλτdνουBαγιαξητ γα συγχεγτριbοει 250 πoλυτιμα 1ειq6γραφα, τα περιoοoτερα ατoτι; Moν6g τoυ Αγ[oυ oqoυg(22).

Παqομo[ωE, o Αγγλog πqεοβευτηg oτην Kωνoταγτιγor]πoλη Thomas Roeτεριγρdφoνταζ τηγ πqooπdθεια τoυ γα εξαπατηοει τoν'Eλληνα Πατριαρ7η.'.'ραφει: Παox(,ξω να τoν πεi,αω oτι τα βιβλ('α αlιoν(,ξovται lιαι oαπ('ξoυν στα7tgια των αξtoτων Ελληνων... Διαπ(,oτωoα 6τι δεν (yει tδ6α yια την αξ[ατων θησαυQrbν τηE βιβλιoθiιιηζ τoυ Πατqιαρyε[,oυ...' Υπoox6θηxε να ριoι'lαραyωρηoεt μεqιιιd' βtβλi'α' αλλα εycil τα θtλω 6λαQ3).

Σε μiα δευτερη πεq|πτωοη αQχαιoχαπηλ(,αg, o Αγγλog πq6οβηg Τ. Roe'.'ραφει χαQαχτηQιστιxd πqog τoυζ χQηματoδoτεg τoν: Επi 18 ημ6ρεg ταΞ(.-

δευε tνα ^1υναιxε[n αγαλμα πανω oε tνα μoυλαρι. Κd'θε τ6oo φoρτωνoτατ,z-αι ξεφoρτωνoταν. Eτoι, μια oυντρ[,βoνταν τα y6ρια, μLα τα xε('λη, μLα ηιιιjτη, ιιαι 6πω5 xαταντησε τo γλυπτo θυμ('ξει yειρoυρyε[,oQι).

,20) Henri Omont, Mission archeoΙogiques aux ΧVΙΙ et ΧVΙΙΙ, Paris 19O2, τ. Α' , oελ. 437.

'2Ι) Β]ation abregee du voyage Ιitteraire que M. abbe Fourmont, oε}". l24.i22) Κυq. ΣιμoπoυλoE, Ξtνoι ταξιδιιbτεg oτην Ε'λλαδα, τ. B', οελ. 141.

'23) The negotiations of sir Thomas Roe in his embassy to the Ottoman PorΙe, LondonI 743.

ι2-1) Kυq. Σιμoπoυλog' Ξ6νoι ταξιδιιbτεζ στην Ελλαδα, τ. Α', oελ. 133.

397

398 TA AΡXEΙA THΣ XAMENHΣ ΓNΩΣHΣ

To 1801 6ναg αλλog Αγγλog αqπαγαg, o E. Clarke, xατoqθωoε μ6οιυ

δωρoδox|αζ γα απooπdοει 1ειq6γραφoυζ xιbδιxεg απ6 τη βιβλιoθι]xη τη;

Moνηg Πατμoυ, στoυζ oποloυg περι('xoνταν ιιαι 24 διαλoyoι τoυ Πλατω-

νog(25). Tα xειq6γqαφα φυγαδευτηxαν μ6oα οε 6να μεγαλo xoφlνι γιαΨωμιd(26l xαι πωληθηχαν στηγ Bodleian βιβλιoθrixη τηE oξφ6qδηg.

Mετd την oυναλλαγη, ξ6οπαoε oxαγδαλo πoυ πqoxαλεσε αγαταQα1η οε

oλoxληρo τo νηο[. Λ|γoυg μηνεg μετd την αqπαγη' oι μoναχol 1αqdoαoυνεπi,γqαμμα οτην θυρα τηg βιβλιoθηxηg τo oπolo εiναι γqαμμ6γo oε εξαμε-

τ8oυζ oτlxoυg:

Σ' αυτoν τoν yωρo βq['oxoνται oλ6φωτα yειρ6γqαφα βιβλ[α.Δια τoν αoφ6ν d'νδqα εiναι πoλυτιμ6τερα απo τo yρυαdφι.

Φυλαξt τα λoιπoν με πρoαoyη, πεqιoαoτεQo }ιαL απo την ξωiν ooυ.

Διoτι ydριν αυτrbν tyινε πεq(,λαμπQo τo μoναoτηqι.

Tην iδια τυ1η με τα αqxα|α χαι τα βυξαντινα 1ειρoγραφα ε(xαν xαι 6λoιo1εδ6ν oι αq1αιoλoγιxoi 1ιbqoι oι oπoioι ερημιbθηxαγ υπo τo πqoοxημα τιυι'

αq1αιολoγιxιitγ αγαοxαφιbν. oι αqxαιoτητεg φoqτιilγoνταγ oε xαqdβια με

πρooqιoμ6 τη Φλωρεντ(α, τη Bεγετiα χαι τtζ αλλεg πoλειg τηE Ιταλ|α;-'Exπληxτog o Γαλλog πqεοβευτηg Ηaye, xατα την επ[,αxεψη τoυ ατην Δηi-o

τo 1'639, εi,δε μια ουμμoρLα Αγγλων να διαμελ|ξoυγ με oιδηqoπqloνo €ι'cι

xoλooοιαio αγαλμα τoυ Απoλλωνog. Σαραντα xρoνια αργ6τεqα 6ναg αλλo;Γαλλog πεqιηγητηg αντιxqiξει τo iδιo αγαλμα τελεiωg αμoqφo χαι αχQωτη-

qιαομ6νo.H πιo βαρβαqη χαι χαταστqoφιxη 6μω9 λεηλαοiα αυτηg τηg πεqι6δoυ.

6γινε απo τoγ Γαλλo ιεqωμ6νo xαι βαoιλιx6 βιβλιoθηxdqιo Fourmont, o

oπoiog, αφου πqωτoοτατηοε οτηγ xλoπη τωγ χειQoγqαφων τoυ Αγ[oυ

Oρoυg, αν6λαβε αq1αιoλoγιxη απooτoλη με επixεγτQo τηγ Πελoπoννηοo-

Σε μiα απo τιζ αναφoQθg τoυ πQoζ τoυζ βαοιλιxoυg πρo'ιoταμ6νoυζ τoυ-

γqdφει:Tα ιooπ{,δωσα' τα ξεθεμελiωαα 6λα' Aπo την μεyαλη αυτfi πoλιτε[αδεν απ6μεινε λ[θoE επ[ λiθoυ. Εδιb xαι 6vα μrjνα αυνεqyεlα απ6 30'

40 xαι 60 εqγατεE yxρεμlξoυν xαι εξoλoθqεdουν την αρyαiα Σπαg'τη. o βqoντoE απο την xατεδαφLση τωy τειycbν, απ6 τo xατqαx6λι-oμα τουg ωζ τLζ οyθεg του Ευqcbτα, αxoυyεται 6yι μ6uoν ατηι'Λαxωvlα αλλα xαι αε oλ6xληQo τoy Moqια ....'Ειpαξα yα αyαxα-

(25) o xλεμμθνog xιbδιξ oνoμαξεται oημερα Codex Bodleianus Clarkianus 39 xαι απoτελει

τoν σημαντιχoτερo xαι πιο αξιoπιoτo xιiiδιxα πoυ πεqι61ει τιg πqιbτεg 6ξι τετqαλoγiε3

τoυ Πλdτωνog.Eγsdφη τo 895 απ6 τoγ διαxoνo Ιιοdννη τoν xαλλιγραφo για τoν Αρ€θtι

Kαιoαρε[αg.(26) TraνeΙs in various countries of Εurope, Asia and Africa, London 1812, oεχ. 362.


λ'ιiψω τιE αqyαlεg π6λειg αυτi1g τηg yrbqαg xαι κατ6oτQεψα μεQLχ6ζ.Tην Εqμι6νΠ, τUv T[qυνθα, την Tροιζrjyα' τηv μιαfi Axρ6πoλη τoυAqyoυg, τηv Φλιo'ι3vτα' τηv Φενε6.... Εδ6 xαι {ξι εβδομαδεE ε[μαιoλoxληρωτιxα απαoyoλημ{νog με τov oλoxληρωτιx6 6λεθρo τηEΣπαqτηg..'. Trbqα xαταατq6φω τoy vα6 τoυ Aπ6λλrυνoζ στLζAμdxλεg' Βρloxω xαθε τ6oo θαυμαoτα πραyματα. Δεv μετανιcbνω.Θα εξαφανloω καt αλλoυg vαodg εαν με αφfiooυv...' Στην Tqoιξfiναrcoπ{δaloα 2ιαL τα τελευτα[α λεiψαvα των αqyα('ωv τειyι'bv καιvαcbv.

Kαι oυνε1[ξει o παqαφqωγ μtσ6λλην ιερωμ6νog -6να9 απo τoυζ πoλλoυΞ-τoυ πθqαοαν xαι εξαxoλoυθoυγ να πεqνoυν απ6 τηγ 1ιbqα μαg- αε μ|α dλληcιι,αφoqα τo 173Ο, πQoζ τoυζ Γαλλoυg απεοταλμ6νoυζ τoυ:

'Εoτειλα εQγατεζ xαι yxqtμιααν τα λε('ψανα τoυ πεq[φημoυ ναoi τoι'Aπ6λλωνog. Φανταoθεlτε την χαQα μoυ. Aλλα θα ηταν μεyαλυτερηεdν εixα λ(,yη ανεoη xρoνoυ. Υπ(ι'ρyoυν αlιoμη η Στυμφαλog, το Πα),-λαδιoν, η Tεy6α xαt xυρ(ωE η Nεμtα xαι η oλυμπ[α. Θα αξιξε να τι;ξεθεμελιtboω' 'Εyω την δυναμη να τo xανω, διoτι δεν ε[μαι αΙτo εχε[-νoυζ πoυ τρ6y'oυν απ6 πoλη oε π6λη μ6νo yια να δoυν. Θtλω να πα[9-νω' Εiναι βtβαια εξαντλητtxη δoυλεια, αλλα {xω χQeoζ oτoν βαoιλιαμoυ

''ιαL στoυζ πQoστdτεζ μoυ. Θα iμoυν ανd'ξιog να φΕqω τoν τ[τi'o

τoυ βαoιλιxoυ ιιαθηyητi' τoυ μtλoυE τηg Axαδημ(,αg Επt^1ραφrΙlν xαιΚαλcΙlν Tεxνcbν xαι βιβλιoθηιιd'ριoυ τoυ βαoυλtωg, εαν tπραττααλλιcilgQ1).

H παραφqooυνη xαι o ανθελληνιομog οε oλo τoυg το μεγαλεio. oι βαι,-δcιλιομoi τoυ Γαλλου ιερωμθνoυ ξεπ6ραoαν αx6μη χαt τα 6ρια τηg α7ιξo-qρ6νεια9. Καταλαβαiγετε τo μ6γεθo9 τηζ χαταστaoφηζ πoυ πqoxαλεοε οεi-εειν6g υπανθρωπoζ -1ιαL oι αλλoι 6μoιoi τoυ- στtζ Moν6g τoυ Α^,ioυoρoυg, τιg oπoiεE λεηλdτηoε με τo πρoοxημα τoυ xληqιxoυ. Eiναι απoρ[α:ιιξιo πιilg oι 1ειq6γqαφoι θηααυqo( τoυ Αγ|oυ'oqoυg πoυ φανεqιbγoνται στo:ταqoν βιβλio, xαταφεqαν να διαοωθor]ν απ6 τoυE φυλαxεg μoνα1oυ< z.αιι'rεQασπtστθE τηE xληqoνoμιdζ τωγ Eλληνων, υoτεqα απ6 τιg αδ[oταz"τε;ε:τιδqoμ6g πqαxτ6qων, βαοιλιxcδν απεοταλμ6νωγ χαι ιεqωμ6νων, oπιυ; oFourmont. Αυτo( oι δυοτυ1ιoμ6νoι μιxqανθqωπoι πoυ λεηλατηoαν τηr,

Ε}-λdδα, απ6δειξαν με τα 6qγα τoυg oτι πqdγματι oτερoυνται πνευματo:.

]7) Λεπτoμ6Qειεζ για τιg βαρβαqoτητεζ τoυ Fourmont θα βqε(,τε οτo βιβλio τoυ Kυqια-7-ιrυ Σιμoπoυλoι, Ξι!νoι ταξιδιιbτεg oτην Ελλαδα, τ. B' , ν'εφ. AββdE Fourmont o Βανδα-i-ιl;. Πoλλo( απd τoυE βανδαλιομoΦE πoυ πεqι61oνται o'αυτ6 τo xεφαλαιo, ανα:ττυσσo-ιτcιι αναλυτιxd ο'τo εξα(ρετo βιβλ[o τoυ [διoυ ουγγραφ6α με τ[τλo, H λεηλαo[α χαι /"ατα-,nρoφi τοlν Ελληνιxιbν αρyαιoτητων.

399

4ο0 TA AΡXEΙA THΣ XAMENHΣ ΓNΩΣΗΣ

Διoτι εdγ εi1αν πνεriμα θα υπoxλiνoγταγ oτoν 'Eλληνα πoυ εξανΘqωπιoεoλ6xληqη τηγ oιχoυμ6νη xαι θα πqooxυνoυααγ 6xι τoυg'Eλληνεg, αλλd τι.

Πνευμα τoυ Θεof. Δι6τι η Eλλdg εiναι Πνεfμα, χαL δι' αυτ6 πoτ6 δεν ατo-θνηoπει, αλλd παγτα αναδημιoυqγεi xαι αγαδtjεται στo φωζ, oοεg π6τqεg z.cιι

6οα μνημε(,α χαι αγ xαταoτqαφofν.o Αγγλog αqxαιoλdγog Doduell διαπloτωoε με λtiπη 6τι οε oλεg τιg ετι-

γQαφ6ζ πoυ βρθθηxαγ στηγ Πελoπ6ννηoo εi1αν χαταστQαφεi απo τoγ

Fourmont τα λαξευμθνα γqαμματα, ιilοτε γα μη μπoρ6oει πoτ6 xανεig γα τιΞ

διαβαoει!T6τoιoν εxθρ6' γqαφει o Doduell, δεν ε('yε αντιιιρ['αει η Ελλdδα μετd τοι'

Aλαρι7o. o ιpυ1ααθενηE Γαλλog ιεqωμ6νo9 εxτελofoε εντoλ69 τηg γαλλιz'η:βαοιλιxηg Αυληg:

Aν dφηνα τα αqyα[,α oε d'λλoυg, θα αημαινε πωg εtμαι ανd,ξιo< ι'tιαντιληφθcb τιg πρoθbαεLζ τoυ βααιλ6ωg μoυ

'dαL να ειιτελ6oω τιg διcι-

ταγtg τoυ'Toυg επoμενουg αιιilνεζ, μ6χQt χαι τιζ ημ6Qεζ μαζ, η ερημωoη των ελi.η-

γιxιilγ αρxαιoτητων oλoxληqιbνεται, αλλoτε μ6oω <νoμiμωγ)> αQχαιoλo','ι-

xιilγ αγαοxαφιilν xαι αλλoτε μ6oω παqαν6μων xυxλωματωγ αQχαιoχα;τη-

λ[αg. o'Eλγιν ξεgιξιbνει τα μαqμαqα τoυ Παqθενι(lγα xαι πωλεi τα xλoτι-

μαiα oτo Bqετανιx6 Moυοεio. o Αγγλog λoqδοg Bυqων οxoλιαξει oε ει'ιlαπoοπαoμα απ6 πoιητιxτ] τoυ oυλλoγη:

ΠoιoE ηταν o τελευτα[,og oυλητηg' o xειq6τερoζ, o πLo xτηνrbδηΞ:

NτQoπi ooυ Σιιωτi'α. Ε[,ναι διlιo ooυ τ6xνo.... Καταραμtνη η ιbLxι

Ελλdδα, πoυ oL Ayyλoι πdλι πληγωσαν τα ατηθη σoυ χαL τoυE θεoι';αoιl{2Ψ.

Γαλλoι ερημιilνoυν την oλυμπ(,α, εγιil o Eρρ|xog Σλημαν αγααxdπτει zcιι

λεηλατε| την Tqo[α, τιg Mυxηνεζ χαι την Tiqυνθα. Oι ανεπανd'ληπτι'lι

θηoαυ8oi xooμofν oημεqα τα μoυoεLα τoυ Bερoλ[νoυ.o Γαλλog αρ1αιoxαπηλog xαι πqoξενog τηg Γαλλiαg Fauvel xαι o επ[οη:

αq1αιoxαπηλog xαι πqoξενog τηE Αυοτqiαg Gropius, λεηλατηoαγ τoγ \'Cιc

τηg Αφα(,αg Αθηναg ατην Α(,γινα, την Φιγαλiα xαι την oλυμπ(,α. Η oπε[ql<ι

μεταφθqει τα γλυπτα οτo εξωτεqιιo, δια να πoυληθoυγ oε πλειστηQιασμιr

τoν No6μβqιo τoυ 1812 υoτεqα απ6 πλειoδooiα τoυ εxπq6αωπoυ τoυ Λoυ-

δοβixου τηg Bαυαq[αg, 6ναντι 10.000 τoεxιγ[ωγ. Σημεqα oι αq1αιoτητεζ τoι'

ναof τηE Αφαiαg Αθηναg απoτελoυγ τoν πυρηνα τηζ Γλυπτoθηxηg τοι'

Moνα1oυ.

(2s) The Ιast, worst duΙΙ spoiΙer' who was he! ΒΙush Ca]edonia! Such thy son cou]d be| (ThtpoeticaΙ works of Lord Βyron,London 1935, oελ. 859).

Τo XΡoNΙΚo THΣ NTPOΠHΣ

Η iδια oπεiρα oυν61ιoε τo θqγo τηg λεηλαoiαg xαι τηg αqπαγηζ στoντερLλαμπqo γαo τoυ Eπιxoυqloυ Απoλλωνog οτιg Bdοοεg. Πoλλα γλυπτdμεταξf τωγ oπο[ωγ xαι23 πΧαxεg απo την ξωoφoqo με την μα1η Kενταfqωνzαι Αμαξ6νων μεταφ6qΘηxαν ατo Λoνδ(γo, foτεqα απo πλειoδοolα τωγΑ^1γλων oε πλειoτηqιαομ6, 6γαγτι 19.000 λιqων'

oι ξθνεg αqxαιoλογιx(,E oγo}τtE ελ6γ1oυν 6ω9 xαι oημερα τιg οημαντιx6-τεQεζ αγασχαφ6g τηg χωQαζ (Δελφofg, Δηλo' oλυμπiα, Πυθαγ6qειo Σdμου,Κνωο69, Αq1α[α Αγoqd Αθηνιitν xλπ.) ενιil oε πoλλθg περιπτιilοειg η δραoητoυE ε(ναι τελε(,ωg ανεξ6λεγxτη.

Tην [δια τυ1η με τα μνημε|α €1ουν χαι oι δεxαδεg οxελετoi πoυ ανα-ozd,πτoγται παθημερινα απ6 ξθνεg αρ1αιoλoγιx6g oμαδεg oε διdφoqαοημε(α τηg Eλλdδαg. oπωg oι οxελετoi των Mαραθωνoμα1ων τoυ Tυμβου,των στQατιωτιbγ τoυ Περιxλ6oυg χαι τωγ Mινωιτιilγ τωγ αγαxτoQωγ τηζZαxqoυ, πoυ θ1oυν φυγαδευτε( oτo εξωτεqιxo με ay'oπo την αναλυοη τoυDNA των Eλληνων, δια γα φανερωΘε(, πατ' αυτoγ τoν τρ6πo 6τι 6xoυντιυληθεi αx6μη χαι τα ιεqd ooτd αυτηg τηg xωραg.

40r

17. oΙ ΠYPΙl\oΙ ΛoΓoΙ TΩNI AΓΙΩΙ{α. ΑγιoE Ιoυoτiνo5

A^', ι ιl ζ Ι ιl ι' ιlτ [ ι'ιl ζ.

Γιρcβιlιiρα 7111ι ] $111ι 1 ι1ι ι lι'ι ι

O Α^,,ιoζ Ιoιloτiγoζ, ιl πριδτoq xριοτιανο; φιλoooφog Nclι μιιi.φτιtρ(ιξ. ','ι'\'-

i,ηθηxε τo l1O μ.X. α'πιl'Ελληνεg τηq Ι1αλιιιιlτiγηζ xcLι fξηoε τι, ιιι'',/({/.ιtτι(l{)ιιfQoζ τηζ ξιυηq τoιl oτην Αλεξα'νδqειcι. Eξ67oιlοα θ6oη oτην θειli.ιl','ι;,'t1 τιlι'ι)ιι)α'οxαλiα. ν,cl"τ{1ει η πεQ| σπεQι-ιατιχ(1ir ,Δ,(1^lg1l θειιlρiα. τι)ιt. στtl\' ();τ()ι(ι\' ()

/

4M TA ΑPXEΙΑ THΣ XAMENHΣ ΓNΩΣΗΣ

μαQτυQαζ χQησιμoπoιε( dqoυg xαι θννoιεg πoυ συναγτιilγται oτην οτωιxηφιλoooφ(α την oπoiαν εqμηνευει με τqοπo xριοτιανιxo.

Kατα τη διδαοxαλiα τωγ oτωιxιbν φιλoo6φων, o Λ6γog απoτελε(, τηνθε(,αν αρyηv πoυ διαπεqνα, εμπoτiξει, ξωoγoνεi' εμι|.rυ1ιilνει xαι διoιxε[, ταπdγτα οτην δημιoυqγi,α. Η περi Λ6γoυ θεωqiα, oπωg 61ω ηδη αναλrioει στoπgcδτo xεφαλαιo, αναγεται πoλri πqιν τoυg Στωιxorig xαθιilg πQωτoπαQoυ-οιdξεται xαι θεμελιcbγεται απo τoν φιλ6ooφo Ηqdxλειτo.

Kατα τoυg Στωιxουg, o x6ομog παqiοταται ωg ξωντανo τιατ 6λλoγoοtiνoλo, πoυ διαxqατε(,ται xαι oτερεcbγεται απ6 τoγ Θε[oγ Λ6γoν, o oπo(,oExαλεiται χαι σπεQματtx6g'

Κατ' d'qyαg μiν oδν xαθ' αiτ6v 6vτα (τ6ν Θε6ν) τq6πειν τrjν πd'oανoδoiαν δΓ d'tρog εiE ijδωq' xαi dloπερ θv τ71 yovfi τ6 oπ6qμα περι6-χεται' oiτω xαl τoστoν oπερματιx6ν λ6yoν 6ιlτα τoi xooμoυ τoι-6vδε δπoλεiπεoθαι Βv τrβ δyqq, biερy6ν αiτQ πoιοδιlτα τrjv 8ληνπρ6g τrjν τdιν Εξfig y6νε'oιν.

ΕιE την αQχηy μεν λoιπ6v oιjμQωνα με'τoν εαυτoν του ευqιox6με-νoq (o Θε6g) τρ6πει xαθε oυαiαν δια τoυ α{qοg ειg ι3δωρ' xαι 6πω9αxρι6rbg περιλαμ6d'vεται εLζ τo yi'νog τo απ{qμα, τoιoυτoτq6πιιExαι αυτ6g 6νταg απεqματιx6g Λ6yοg τoυ x6αμου τ6'τoιov αyαθoεq-y6ν ατoιyεioν αQrjνει ειζ τo υyρ6ν, δημιoυqyιbνταζ την ι3λην διατην y6νεαιν των αxoλοιjθωv.

(Διoγ6νηg Λα6qτιog, Βloι Qιλoα6Qων, 7, t36)

O oπεqματιxog Λ6γo9 ε[γαι ο (,διog o Θε69, ωg η oργανιxη αqxη iωνπαντων, εγιil o xoομog, απ6 τηγ οτιγμη πoυ απoτελεi, θλλoγη ξωντανη ενo-τητα, θεωρεiται oτι χαι τα επιμ6ρoυg oργανιxd τoυ μθλη (τα €λλoγα 6γτα),ξωoγoνor1νται απ6 τoυζ σπεQματιιotig λoγoυg πoυ εμπεQιθ1oνται οτoνΘε[oγ Λ6γoν.

oi Στωιxoi νoεq6ν θε6ν d.πoQαlνoνται πiq τεyνητ6ν δδdl 6αδlξoνBπi yεν{clει x6αμoυ iμπεqιειληQ6E πανταg τo'ιjg oπερματιxo65λ6yoυg xαθ' oig dπαντα xαθ' εf'μαρμ6'νην y[νεται.

oι Στωιxot νoερ6v Θε6v παρoυoιαξoυv τo πυQ xτoυ 2lατασχευα-oμ6νo 6αδ[ξει ειζ την oδ6ν δημιoυqylαg τoυ x6oμoυ oυμπεqιλαμ-6ανouταE 6λουg τoυζ σπεQματιxoιig λ6yoυg o6μQωνα με τoυg oπoi-oυζ τα παllτα δημιoυqyodνται αι3μQυτα με τηy ειμαQμ6νη (μoi,ρα).

(Στo6αiog, Aνθoλ6yιo, 1, 1', 29b, 7 4)

Oι οπεgματιxοl λ6γoι τωγ oντωγ, απoτελoυγ τιg ξωηφoqεg αq16g τη;γεν6αεω9, τηg διαμoqφιilοεωg χαι τηζ λoγιxηg ανελiξεωg των dντων, χαι επι-τυγxdνoυν πληqη εν6τητα με τoν xαθoλιπ6γ Θεiογ Λ6γoν.

H oτωιxη φιλοooφlα εi1ε υιploτη επιδQαση οτην διαμoQφωση τηζ χQι-oτιανιxηg γνιiloηg τηg αλεξανδqινηg Θεoλoγiαg. Στην διδαοπαλiα τoυ Ιoυοτ[-

oΙ ΠYΡΙNoΙ ΛoΓoΙ TΩN AΓΙΩN

νoυ, o Θε69 εξαxoλoυθε( να φ6qεται ωg η δημιoυqγιxη αq1η των παγτωγ.Δεν αντιμετωπ(,ξεται 6μωE ωg Λoγog ενδox6ομιoζ, αλλα ωg Λ6γo9 εξωxo-σμιoζ.

Kατd τoγ μdgτυqα, o σπεQματιx6g Λoγog ε(γαι o Θεiog ΛoγoE, ε(γαι ofμφυτoE Λ6γoE, o oπoiog δια16εται xαι εγxαθioταται στιζ ψυχ6ζ των ανθριit-πωγ' E(γαι η απ6λυτη επiλαμψη τηg αληθε(,αg, εiναι η επεν6ργεια τoυ Λ6γoυτoυ Θεoυ πoυ φωτ|ξει την διdνoια τωγ ανθqι.δπων, τoυζ ανυψωγει χαι τoυζoδηγε(, οτην ανεfqεση τηζ αληθεi.αE.

"oλoι οi αυyyραφεTE δdyαyται να βλ6πoυv τα δvτα δια τfig Βνυπαqyoιi-oηE iμφ6τoυ απoqd'g τo6 Λ6yoυ d'μυδqdlE.

(ΙoυoτlνοE, Aπολoy iα Β' , 14, 5)

Η πληρηg xαι τ6λεια 1qιοτιανιxη αληθεια επ6q1εται στoυζ ανθqιbπoυgμoνoν με τηγ ενοdρπωοη τoυ Yιotj παι Λ6γoυ του Θεoυ.

o Aγιog Ιoυοτiνog πdνει λ6γo για 6μφυτη oπoρd τoυ Θεioυ Λ6γoυ στoυζανθριbπουg. Αg αναμνηoθoriμε εδcil τoγ ρ6λo πoυ επιτ6λεοαγ oι Oλfμπιoιοπoρεiζ, oι oπo(oι παρθλαβαν απ6 τoγ Δημιoυργ6 την αθανατη των oντωνoυo(,α, δι6τι μdνoν o Θε6g μπoqεi γα διbοει ξωr], xαι μ6νoν τo Αγιoν Πγευ-

μα μπoρε[ γα δcbοει πνευμα. oι oλυμπιoι εiγαι oι ..οπoqε(grr, ενι(l oιEλληνεg ε(γαι oι <oπαqτo|r. Δεν πατdγoγται απo xαμiα ινδoευqωπαΤxη η

αλλη 1θ6νια φυλη, αλλd ε[ναι φυτd oυqανια xαι βλαοτηματα θε(,α.

ΑE αναμνηoθoυμε χαι την εμπεQιστατωμ6νη ανdλυoη πoυ παqατiθεταιοτo 6βδoμo xεφdλαιo (μ6oω των επιστημιbν τηg Bιoλoγiαg χαι τηζ Aνθρω-πoλoγiαg) oτι τo ανθqιbπινο ευχαQιωτtχo xυτταqo δεγ απoτελε[, αντιxεiμε-ι,o εξ6λιξη9 απ6 γ"απoυo πQoχαQυωτι,ιo (oπωg 6γιvε με τα ξωα), αλλd εiγαιαντιxεiμενo oπoqαg η, xαλfτεqα, απoτ6λεομα πoιηαεωg.

Oι οπεqματιxoi λ6γoι υπoδειxνfoυγ τηγ xαταγωγη, δι6τι oμιλofμε γιαοτ6ρματα πoυ xαταγoγται απ6 τoγ Θεioγ Λ6γoν. Oι oπεqματιxoi αυτo(i'oγoι ε[ναι φυτd oυqανια, ενιδ η Eλλαg γεννα λoyιoμoν πoυ xαθ['oταταtoιxεlog δια τηg επιατfiμηE. oι 'Eλληνεg xατdγoνται απ6 τoν Θεioγ Λoγoν xαιδια τηζ λoγιxηg επιoταο(αg xαθiοταγται xυqιoι 6λωγ τωγ επιoτημιilν.

Δι' αυτo xαι o ΑγιoE Ιoυατ(νog θεωqεi dτι τo οπ6ρμα τoυ Θεioυ Λoγoυ,βρ[οxεται 6μφυτo oτην ελληνιxη πqo Xριoτori xoινωγiα, αναφ6qoνταg ω-<

ΖαQαχτηQιστιx6 παqαδειγμα τoν Ηqαxλειτo.

Γνωρlξoυμε iτι xαl d'π6 τοdg δπoατηρικτ6g τδν ατrυιxdιιl δoyματων,iπειδrj xατα τfiν fiθιxrjν τoυλαyιoτoν διδααxαλlαυ ε7ναι αοβαqoi, δπrυg

εΙg μεqιxα oημεlα xαl oi πoιητα[, iξαιτ[αE τoδ Εμφιjτoυ εig 6λoν τ6ciνθqιbπινοv y6νog απ6ρματog τoi Λ6yoυ, Ξyoυν μιoηθfi xαl tyoυνφ o ν ευ θ fi' y ν ω q tξoυ μ ε d'φ' 6ν 6 g μ6v τ 6 ν "H q αxλε ιτ ov, 6 πcυ g εtπαμ ε xτ Q oη -

yoυμ6νωq d'φ' Βτ6του δ6 τ6ιl Moυαr'bvny xατα την Bπoyrjν μαE xαid.λλoυE. Δι6τι δπωE Βπιαημαναμε, ο[ δαlμoνεg Βνερyoδν 'iτoι ωoτε να

406 TΑ ΑΡXEΙA TΗΣ XΑMENΗΣ ΓNΩΣHΣ

μπoiyται ixεiιloι oi δπoTοι πqoαπαθofrv uα ξoiv αι|μφcυvα μ6 τ6νΛ6yov, d'πoφε6yovταg τrjν xαxiαy.

(Ιoυοτiνog, Aπoλoy[α B', B, 1)

Η πεq(, τoυ Θειoυ Λoγoυ θεωρiα τoυ Hqαxλεiτoυ επηQ6αοε βαθυτατα τoι'Αγιo Ιoυoτiγo, δι' αυτo χαι εξυμνεi αε πoλλd oημεiα τoν Eφθοιo φιλ6οoφo.θεωqιbνταg oτι €ξηοε αυμφιilνωg πQoζ τoγ Θε[oγ Λ6γoν. To |διo θεωqε| ει'μθgει xαι για τoγ Πλdτωγα.

'Υπεoy6θηv να εδρεθω yqιoτιαν6E, εiy6μενog xαi d.yωνιζ6μενog μtδλην μoυ τiγv δdvαμιv' 6yι δι6τι τα διδαyματα τoδ Πλατωνog ε7ναι ξiναπq6g τα τoδ Χριατοδ, d"λλd' δι6τι δ6v ε7vαι παντελdιg 6μoια.

(Ιoυοτ[νog, Aπoλoylα B', B, 1)

Tο φιλoooφιxo nLαι θεoλoγιxo αυoτημα τoυ Ιoυοτiνoυ, απoτ6λεσε τo

βαθqo επd'γω οτo oπoio οτηθηxε το οιxoδoμημα τηζ αλεξανδqινηg θεoλo_

γiαg. Θεμ6λιog λiθog τoυ ουoτηματog αυτof ηταν η ουμπνoια Nαι η εν6τητcιτηζ χQtστtανιxηg αληθε|αg με την ελληνιxη οoφiα xαι αqετη.

Tα πνευματα τωγ οoφcδν τηg αρ1αιoτηταζ, ωζ oπbρματα αληθεi'αg' ηται'πqoΤoν τηg αoqατoυ επενεqγεiαζ τoυ σπεQματιχoυ Θεioυ Λdγoυ o oπo[o;εξυψωνε xαι xαθoδηγoυoε τoυg ανθριδπoυg ιilοτε να ξ(οoυν αriμφωνα με τo\'Λ6γoν τoυ Θεof εχ τoυ oπο|oυ εxπoqειioνται' Δι' αυτo xαι τα πνειiματα τιυγοoφιbν αυτιi.lγ θεωqoυνται απo τoγ Αγιo ωg πqo Xqιoτof 1qιοτιανo[,. Eiγαιoτι αxqιβιbg υπooτηq(,ξω xαι εγιil, xαι διιilxoμαι ωζ αιQετιx6g' Αντi γα θειυ-qoυνται αιqετιxoi oλoι αυτoi πoυ 6xqυψαν την γνιδoη. Διoτι εdν εγιil εiμαιαιρετιxog, αυτoi εiγαι εγxληματiεg. oυα[!

Κα[ ο[ διαβιciloαντεg oιlμφcbνωζ πQoζ τoν Λoyov ε7ναι ΧqιoτιανoLd'x6μη xrιl d'ν Bθεωqfiθηoαν d'θεoι, δπωg εiE το6g "Ελληvαg μ6ν δΣωxρατηE xαl δ "Hραxλειτog xαl oi 6μoιoι μ! αiτο{g.

(ΙουατivoE, Aπoλoy iα A', 46, 3'

oι'Eλληνεg πoυ 6ξηoαν oυμφιilνωg πQoζ τoν Θε(oγ Λ6γoν, πqιν Aυτo;ενoαqxωθεi στην γη, θεωqoυνται απo τoγ Αγιo Ιoυoτiνo xριοτιανo[, αxoμιηχαι αγ xαπoιoι απ' αυτoυg θεωqηθηxαν αθεoι. Mεταξυ αυτιilγ των Eλληνιυνπεριλαμβdνoγται o Σωxqατηg, o Ηqαxλειτog, o Αιoxriλog, o Σoφoxληg, οΠλατωγ, o Φιλημων, o oqφεfg χαι oι Σ[βυλλεg.

Διoτι πqcTlτοg δ Aiαydλog, ixθ6'τωv τfiν αdνταξιν τδν λ6ycυν τoυ μ6' τ6ι'διxον τoυ τq6πov' cbμtληoε δια τοv μovαδιx6ν Θε6ν, δg d'vαφ6qει:"Ξεyιbqιξε τov Θε6v d'πο τοtE θνητο{E, xαl μrjν πιoτεiειg δτι εiναι6μoιog δ ααρxικ6g (d'vθqωπog) μ6 αδτov τ6v Tδιoy (Θε6ν). Δ6ν τ6ι'yvrυρiξειg xαλα' πoτε φαlvεται δE πdq, δg dxατανlxητη δQμi, π6τε δ;tiδrυρ, πoτε δg αx6τoE' xαl ylvεται παq6μoιog (εig τiν δtvαμιv) αδτο;μ6 τα θηq[α, τoν &νεμo, τrju vεφ6λην, τi7ν iι'ατqαπfiν, τrjν βqoντrjν, τi1ι'

βqoxir.'H θαλαooα xαl αi π6τqαι τ6u δπηqετotlν xαl xαθε πηyfi xαl το

oΙ ΠYPΙNoΙ ΛoΓoΙ TΩN AΓΙΩΝ

odνολo τcδy δδατcυν' τq6μoυν τα δqη xαi f1 yfi xα[ δ πελcbριοg βυθ6g τfiEθαλd'ααηg xαl τ6 μ6yα iiψog τσlν βoυvδν, 6ταν Βπιβλ6ι!ει τ6 yoρy6νβλ6μμα τοi Δεαπ6τoυ. Δι6τι δλα ε7vαι δυνατα, μt τi7v δ6ξαν τoυ δψl-ατoυ Θεoi''.Aiτ6g δ6ν fiταν δ μ6νog δ δπoTog iμυηθη εiE τηv yνrbαιv τol Θεoδ,d'λλα xαl δ Σoφoxλfig d'φηyεkαι τηv ταξιv τoi μoναδιxoi Δημιoυρyοiτdlv παντωy xαl τoi δv6g Θεoσ δg 6ξηg:""'Εναg εΙvαι μεταξυ τrlv dληθειiν, ΕναE ε?ναι δ Θεog, δ δπoTog Bδημι-odqyηoεν τ6ν oiqαvoν καt την dπ6qαντον yijν, τ6 yαλi1vιov xυμα τfigθαλαooηg κα[ ταg δυναμειg τrΙlν iι'ν{μων''''. Aλλα xαi δ Φιλfiμων, μ6εδφqαδειαv d'ναφερoμεllοg εig τα d'qyαTα ({θιμα),'{yει yνrbαιν περ[ τ6ν6uτωv' 6πωE yραφει:"Πtg μoυ, πoToν Θεoν πq6πει να πιατε6ω;- Aiτ6y πo{ βλ6πει τα παvτα d'ν xαi δ Lδιog δiν ε7ναι δqατog''.T6'[διο iπιβεβαιrbvει καi δ'oqφε6g'. ""Εναg εΙναι, d'πo Ξναν εyενvi1θη-ααy δλα τα δημιoυqγηματα' Aiτ6g ε7ναι δπεqανω δλω,ιl. κανlναg iι'π6τodE θνητodg δ6ν τ6ν βλ6πει, αiτ6g 6μcυg δλουg τoig βλ6πει,.

(ΙουοτLνog, Περl MτναQχIαζ,1Ο4, A, 6-D' 5)

Σy'ετι^aa με τoγ Πλατωγα, o Αγιog θεωqεi oτι o1ι μ6νoν τα διδαγματdτoυ δεν ε(,ναι ξ6να με αυτd τoυ Xqιοτoυ, αλλd xαι dτι 61ει xατ€λθει εξ oυqα-ι'oυ! T,τοι, 61oνταg δει xαι 61oνταg γνωq(,οει με λεπτoμ6qεtα τα ο1ετιxα μετουg oυqανιoυg x6oμoυζ, υπoστηQ(,ξει 6τι o Θεog ε[ναι πυριilδηg oυο(α.

Πλατωy μ6v yαρ, δg d'vοlθεν xατεληλυθιbg xαi τα Βy oiρανoTg&'παyτα d'xqι6ωg 6ωgαxcbg, τ6ν d'vωτατω θε6ν Βν τη πυρcbδει oiαlφε7ναι λ6γ ει.

Δι6τι o Πλατωll, ωg xατερyoμεvoE ανωθεy tlαL ωζ 6χων μαθειλεπτομερcllg 6λα τα αyετιxα με τov oυqαν6ν αλλα xαι {'yoνταg δει,λ{yει 6τι o ανrΙlτατog Θεog ε[ναι πυqιbδηg oυαiα.

(Ιoυoτiνog, Λ6yog Παqαινετιx6E πqoE 'Ελληναg,6, A, 6)

Παρoμoια απoψη για τoν Πλdτωγα 6γειxαι o βυξαντιν6E οoφ6g Mι1αηλΨελλ6g:

εi yαq καi δg Bν φqoυqψ τQ ocΔματl 6oμεν ο[ d'νθqωποι, ig πoυ δrjxαl Πλατων ε[qηxεν Βv d'πoρρi1τoιg λ6yoιE, τrjv ii'νω δ6ξαν μεμαθη-xcbg, d'λλ' οi δεT 6αυτoν d'πoκτιyvdιlαι τιuα πqiν d.ν d'ναyxηv θε6gΒπιπ6μψy7.

(Ψελλ6E, Πεqi Ψυyfig, oε}'. \29)

Mεταξιi των Eλληνων ooφιilν που πρoφητευσαγ ^aαι xατηγησαγ τoυζιιι'Θqιbπoυg περi τoυ αληθινoιi Θεoυ, o Aγιog Ιoυoτlνog δεγ θα μπoqofοε ναιιην συγχαταλθξει χαt τιζ Σiβυλλεg.

407

TA APXEΙΑ THΣ XAMENHΣ ΓNΩΣHΣ

Tιvα δ6 xαi ττjν d'qyαiαν xαl αQ6δqα παλαιαιl Σi6υλλαν, fig xα'Πλd'των xαi 'Aqιατo@ανηE xαl Ετεqοι πλεiουg δg yqηαμωδοtμ6μνηνται, δια yqηαμ6ν δμd'E διδdαxειv πεql 6ν6g xαi μ6uoυ θεoι-oυμ6αiνει, d'ναyxαToν δπομνfioαι. Λ6yει δ6 o8τrυg.

Ε7g δ6 θε6g μ6νog Ξατιν, δπερyεμ{θηg, d'y6νητog,Π αvτ o xq ατ ω ρ, d'6 q ατ o E, δ q cb μ εν o E αι3τ o E dπαντ α,A8τ69 δ' oιj 6λ6πεται θvητfiE δπ6 oαqx6g d'πααηg.

Ποι6ν λoιπ6ν η αqyαlα xαι παλαιoτατη Σi6υλλα, την oπolαy xαι οΠλατωll xαι o Aqιατοτ6ληg μvημoνε6oυy ωζ yqηoμωδ6, oυμ6α[ι'εινα διδααxει εααg με 1qηoμοιjg πεqi τoυ εv6g και μ6voυ Θεoιi, εiτ'αιαναyxαloν vα σαζ υπενθυμioω. Λ6yει δε ωE εξτjg:

'Εναg και μovαδιx6g Θε6g υπαqyει, αμετqog, αy6uνητog,Παντoxqατωρ, α6qατoE, ο oπoIοE 6λ6πει τα παντα,o iδιog 6μωg δεν 6λ6πεται απ6 xαy{.yαν θνητ6 ανθρωπo.

(Ιουoτiνog, Λoyοg Παqαινετιx6g πρ6g 'Ελληναg,16, D. -l,.

Στoν επ(λoγo του ιδ(oυ 6ργoυ, o Αγιog εξυμνε(, xαι παλι τιg θεoπνευοτε:πρoφητεiεg των Σιβυλλιbγ xαι xλεiνoνταE τoν λ6γo τoυ παQoτQt]νει του:ανθqιbπoυg γα αxotjνε τoυg λ6γoυ9 τoυ Aμμωγoζ χαι τoυ Eqμof!

Εi τo[νυν, δ d'νδqεg "Ελληνεg, μrj πqoτιμoτ6qαν rjyεToθε τfig δμaι'αiτlll αcυτηqlαg τrjν πεql τd-ιν μ{1 δyτωι, θεdlv ιlιευδfi φαvταo[αι'.πεloθητε, δoπεq '{φην, τ71 d'qyαιoτατy1 xαl oφ6δρα παλαι8 Σιβ,ιiil-n.fis 'os βiβλoυg Bν πααη τfi oixoυμ{vyγ orbξεαθαι oυμβαivει, περ[ μει.τiν λεyομ6νων θεdlν, δs μi 6ντων' c1'π6 τινog δυνατfig Bπιhνo[α;δι(ι' yρηαμων δμd'g διδαoxoιjα7γ. πεql δ6 τig τoi ocυτfiqoq fiμdr'Ιηαol Χριατoa μελλoι3oηg ζαεαθαι παqoυαlαg xαl περ[ παyτcυν τιiι.δπ' αιiτoi ylνεoθαι μελλ6ντων ααφdlg καl φανεqci7πQoαyαφωνoιio7η. {oται yαq δμTν d'vαγxαToν πqoy6μyασμα r} τoι|-των yvdlαιg τfiE τdtν tεqdlν d'νδq6v πqoφητεlαg. Ει δ6 τιg oiτo παρατdlν πqεαβυτατων παq" αiτoTg 6voμααθ6ντιυν φιλoo6φcυv τ6v πεqιθεoi μεμαθηx6vαι λoyov, 'Aμμωllοg τε xαi 'Εqμοi d'κoυ6τω-"Aμμωνog μ6ν Βν τoig πεql αiτoδ λ6yοιg παyxqυφoν τ6y θε6y 6γο-μd'ξoντοE,"Ερμoυ δt ααφdlg xαt φανεq6E λ6youτoE, θε6ν νofiααι uiι-Βατι yαλεπ6ν, φqαoαι δ6 d'διjνατον, δ xαl νofiααι δυνατ6ιl. Παντα-y6θεν τolνυν εiδ6ναι πqoαηxει, 6τι oδδαμClE 6τtqωg πεqi θεoi ij τιj;6eθis θεοoεβε[αE μανθανειv oΙ6v τε, ij παqα τ6ν πqoφητ6ν μ6νaι..τ6ν διd' τfiE θεlαg iπιπνolαg διδααxοντων δμCιE'

'Εαy λοιπ6ν, d'νδρεq"EλληνεE, θεcυqεTτε πqoτιμoτ6qαν τfig διxfiE oα3oωτηqlαg τi1v d"πατηλτjν φαντααiαν δια τοdg d'νυπαQ21τoυζ θεoι1;.πειoθεTτε, 6πωE ε7πα, με την d"ρyαιοτατην Σ|,βυλλαv, τfig δπo[α;τυyyανει να αιbξoνται βιβλiα εig δλ6xληqoν τrjν oixoυμ6'νη, rj δπoiαod'g διδd'αxει μ6'oω τdlν yρηαμων μ6 iαyυqαν i!μπνευoιν δια τoι.;

oΙ ΙΙYPΙNoΙ ΛoΓoΙ TΩN AΓΙΩN

λεyoμ{voυE θεoι3E, δτι δ6ιl δπαqyoυv, iνrΙl πqoφητευει τrjν μ6λλoυ-σαu παQoυα[αν τofj αωτfiqοg fiμων 'Ιηαoi Χqιoτoδ xαl 6λα 6oαπρ6xειται να y[νουν d'π6 αδτ6ν μ6 ααφfiνειo-ιl κα[ φανεqα' Δι6τι θαε7ναι d'ναyxαlα πρoασ?tησLζ εig δμαE ri yνiαιg τfig πqoφητεiαgαiτ6v τcilν tεqdlν d'νδqiν.'Εαν λoιπ6v xαπoιog πιατειjει 6τι Ξyει

μαθει τou λ6γov τoi Θεoδ eι'πo τoιig μεyαλυτtqoυg, 6πωg 6νομα-oθηxαν εig αδτoι3g φιλoα6φουg, &'E d'xo'ι3ει τ6ν 'Aμμιυνα καi τ6ν'Εqμi' δ'Aμμων d'ναφ6qει εiE τo{g διxo'ι3E τoυ λ6yoυg τ6ν d'π6κqυ-φoν Θε6ν, δ δ6'Ερμfig λ6yει μ6 oαφrjvειαν xαl φαvεqα:"Ε7yαι δdoxoλo να αυλλαβωμεν μ6 τrjν ν6ηoιν τ6y Θε6v xαi ε7yαιd'δdνατov yα τ6ιl εxφqααωμεν, xι d'ν d'x6μη τ6v oυλλαβωμεν μ6 τfiτ,ν6ηoιν''.Aπ6 παιlτοi λoιπ6ιl d'qμ6ξει νd' yvωqiξετε 6τι πoυθεyd' d'λλοi δiνε7ναι δυνατ6y ιlα μd'θετε δια τ6y Θε6ν ij δια τrju dρθrjν θεoα6'βειαι,παρα μ6νou d"π6 τo6E πρoφfiταg oi δπoToι αd'E διδαoxoυu μ6 τηι'θε[αν '!μπνευσLν.

Ιoυoτlνog, Λ6yoE Παqαινετιx6E πq6g 'Ελληνα;.36,Ε,2 (6χ. ειx. 111)

o μεγαλog φιλoαoφog xαι Aγιog, πoυ μαQτfQησε στην Pιilμη oπoυ z"cιι

ιδQυσε θεoλoγιxη oxoλη, ηταν o πqιbτog πoυ απoτoλμησε τηγ δι6νωαη ελ)'η-ι'ιxου πγευματoζ χαι χQιστιανιxηg π(oτηζ. XαQαχτηq[,ξει τoυg oλυμπ[oυ;ιινιiπαqxτoυζ ωζ θεoυζ διoτι η λθξη Θεog απoδ[δεται μ6νoν oτoν Ιηooυ Χgι-oτo. Απευθυν6μενo9 oε 'Eλληγεζ, χQησtμoπoιεi ωg βαοιx6 επι1ε[ρημα διcιτην πQoτQoπη τoυ αυτη τoυζ θε6πγευoτoυg λoγoυg τωγ αQχαιoτατων Eλi'η_γiδωγ Σιβυλλιbν, πoυ πρoφητευσαγ την 'Eλευoη τoυ Xριoτori στη\, ',,η.

Ταυτ61ρoνα 6μωζ, ενιil θεωqε(, τoυg oλυμπioυg ανυπαqxτουg ωg Θεoυ;.τoυg θεωqε(, υπαqxτoυg ωg oντ6τητεζ χαt απoτoλμιi:νταg αυτ6 πoυ oυδε[;ιεqωμ6νog ετoλμηοε, τoυζ απoχαλε( dνδρεg ιεqofg xαι πqoτq6πει τoυΞιινθριbπoυE γα αxot]γ τoυg λ6γoυg τoυ ΑμμωVog xαι τoυ Eρμoυ!

o Aγιog απoxαλυπτει oτι o Αμμων (Ζε'0g) αναφtρει στoυζ διxoιiζ τoι'i-o^1oυg τoν απ6ιιρυφoν Θε6ν, ενιb o Eqμηg' με oαφηνεLαν }{,αL φανερd' oμιi'ε[z-αι αυτ69 δια τoγ'Eγα Θεo, o oπolog ε(γαι δυoxoλo να γ(,νει αντιληπτo; μετην ανθριilπινη ν6ηαη. o μαqτυqαg, xλε|νει την τελευτα[α παqαγqαφo τoυεQγoυ τoυ εxφ6ρoνταg 6να 1αqαxτηριoτιxo oτi1o απ6 λoγo τoυ Eρμoυ:

Θε6ν νofiααι μ6ν Bατι yαλεπ6ν, Qραααι δ6 d'δ{yατοu, fυ xαl νoΓ1oαιδυνατ6ν.

Ε7ιlαι δdoxολo νd' αυλλα6ωμεu μ6' τfiν ν6ηoιv τ6y Θεoν xα[ εΙναιd'δdyατoν να τ6v ΒxQqαclωμεv, xι d.ν d'x6μη τ6ιl rsυλλα6ωμεν μ6 τιjνν6ηoιν.

Eαν εxπληττεατε απo τoυg λoγoυg τoυ Aγioυ χαι αγ ευν6ητα αναρωτι6-στε σε πoιoγ λ6γo τoυ Eqμof πεqιλαμβdνεται o oτi1og πoυ εxφ€ρεται απ6

409

410 TA ΑΡXEΙA THΣ XAMENHΣ ΓNΩΣΗΣ

τoν Ιoυστιγo, δεγ 61ετε παρd να ανατq6ξετε στην oελ|δα 81, δια γα δε[τεoλoxληριilμεγo τoγ λoγo τoυ Eρμoυ, 6πω9 xαταγqαφεται oτoν φθαqμ6ι.ιr1ειq6γqαφο xιbδιxα |317 τηg Moνηg Ιβηρων.

Στην τελευτα(,α πρ6ταoη τoυ λ6γoυ τoυ, o μαqτυqαg Ιoυοτlνog απoδ67ε-ται τoγ Αμμωνα(1) χαι τoγ Eqμτi ωg πρoφητεg τoυ Θεoυ πoυ διδααxoυν uiτηv θει|αν {μπvευoιν.

Εxτog απo τoυg λdγoυg τoυ Αμμωνog Δι6g χαι τoυ Eqμoυ, o μαqτυqcι;πqo6τρεπε τoυg'Eλληνεg να μελετoυγ xαι τα βιβλiα των Σιβυλλιilγ xαι τοι'Yoτααπoυ, παρα τo oτι εixε oqιoτεi θdνατog oε oooυg διdβαξαν τιg θεο-πγευστεζ πqοφητε|εg των Eλληνων οoφιilν.

M6 iνtqyειαv φαdλων δαιμ6νων δqloτηxε θανατoE ivαvτlοy αiτιill'oi δπoToι διαβαξαv βιβλtα τoi'Υoταoπου, ij τfig Σiβυλλαg, fi τι7lι'πqoφητ6v, ioτε yα d'πoτq6ψoυν ΒξαιτIαE τo6 φ6βoυ τodg Cι'νθgιυ-Ιτoυζ' σπoυδαξoνταg' να λd'βoυν yv6αιv τdly xαλiν, dλλα xαl διeιvα τodE iπιβληθoiν δπηqετdινταζ τoυζ' πqαyμα τ6 δπoTo εig τι'τ6λog δ6v μπ6qεoαv να xαταφ6qoυy. Δι6τι iμεTg 6yι μ6νoν d'φ6βιυ:διαβd'ξωμεv αiτd", d"λλd" xαi ΞααE 6πωE βλ6πετε odE παqoτqdνωιιει'llα τα μελετfiαετε' iπειδiγ yνωqlξωμεν καλ6g 6τι θα φανoiν εi:δλoυE oαE εδαρεclτα.

(Ιoυοτiνοg, Aπoλoγ [α A', 44. Ι2ιo μαρτυqαg Ιoυοτ|νog ηταν 6ναE απ6 τoυg μ6γιoτoυ9 Σπαρτιdτε;,. ι.

oπo[og xqατηoε τιg Θερμoπυλεg τηg ogθoδoξiαg. 'Hταγ 6να9 απo τoυζ τQι(ι-xοοιoυg NαιεLy'ε τo οθ6νog χαt τηγ γενναιoτητα να παρoτqυνει δημooια τoυ1'Eλληνεg να μελετofν τιg Σ(,βυλλεζ χαι τoγ Yoταοπη, oπωg xαι o Απoοτoi.ο;Παfλog, οε μiαv επιlχη που δεγ γνιbqιξε εαν την επoμενη oτιγμη τo xεφcii.ιτoυ θα εξαxoλoυθotοε γα βqioxεται στoυζ ιilμoυg τoυ, αφoυ αντιμετιilπι:εαπo τη μια τoυζ διωγμofg τoυ ιoυδα'ιxoυ ιερατε|oυ xαι απ6 την αλλη τoυ;διωγμoυg των Pωμα|ων. o Αγιog απoxεφαλiοτηχε στηγ PΦμη, τo 167 μ. \.Αιωγiα η μγημη o' αυτoυg τoυg 'Eλληνεζ πoυ 61oυν πεqαoει oτην αθαναοiιιχωQιζ να θ1oυν αιoθαγθε| θανατo. Ευγε!

(1) Απo τηγ πQoσωνυμiα Αμμων, τo μαντεio τoυ Διog οτην oαoη Σ(oυα oνoμdoτηz:Αμμιilνειoν. To επiθετo Αμμolν δεν δ6θηxε οτoν Δiα, επειδη τo μαντε(o τoυ οτην οιιιτ,πεqιοτoιxiξεται απo αμ6τqητεg εxταοειg αμμoυ, αλλd δ6θηxε, διoτι xυqiαq1o στoι/ειιoτην αεqιιilι\η μαξα τoυ πλανητη Δ[α εiναι τo οτoι1εio τηE αμμων(,αg (NΗ3), τo μ6qιo τη;oπo(αg αποτελε(ται απo 6γα dτoμo αξιδτoυ xαι τρiα dτoμα υδρoγ6νoυ. ΠΦg γνιbριξαν ι.αqxα(oι ooφoi πoια ε(,ναι η περιεxτιx6τητα τηg αεqιιδδoυg μdξαg τoυ πλαγητη Δi.α;

β. Aγιo5'Ιωαννη5 δ Δαμαoxηγ6ζ

Ειx6να Aγιoιι Ιιυαννoιι τclι'

Δαριαoxηνoυ.Ιερoooλυpια, Γεθoηριανη.

o Αγιog Ιωαννηg o Δαμαοxηνog υπηqξε o πατ6qαg τηg φιλoοoφιΖηζθεωqiαg τηg ΑνατολιxfiE Εnx}ιηo|αg xαι ηταν πoιητηζ, μoυοιxog xαι μι6.,,ι-

στoζ υμνoγQαφoζ. Γεννηθηxε τo 616 οτη Δαμαoxo τηg Συq[αg, oτην πoλητoυ 6λαβε τηγ oγoμασ|α τηg απo τoγ ιδρυτη τηg Δαμαοxoν, τoγ υιo τη;_\λιμηδηg χαt τoυ Eρμoυ.

412 TΑ ΑPXEΙΑ TΙ{Σ XAMENΗΣ ΓNΩΣHΣ

o Λ6yοg τoi "Ayioυ'Ιωαvνoυ τo6 Δαμαoxηνοi εiE τιjν Γ6vνηoιν τοiΧqιατοi, εiναι 6γα απo τα σημαντιx6τερα xαι oυναμα ξεxαoμ6να 6qγαoλωγ των επoxων. Απ' αυτo αντλofμε ανεxτ[μητεg μαqτυqiεg για την Θε(αΓ6ννηoη, για τιζ oγετι,ιi'g πgoφητε(,εg των ελληνιxιilν ιεριilν αλλα xαι τηνεμφανιoη τoυ παqdξενoυ αoτ€qα πoυ xαθoδηγησε τoυζ τqειg Mdγoυg απoτoν να6 τηg oλυμπ(,αg 'Ηqαg στηγ μαχQινη Πεqolα πQoζ τo οπηλαιoν τηgΓεννηοεωg τηg Bηθλε6μ.

o Λ6γo9 τoυ Αγioυ Ιωd'γγoυ τoυ Δαμααxηνof διααιilξεται οε επτd δια-φoqετιxoυg xιbδιxεg oι oπo|oι βqioxoνται οτη Moνη Eοφιγμθνoυ (xωδ. 14)

χαι στη Moνη Παντoxqατoqog (zωδ. Φ τoυ Αγ[oυ Oqoυg, οτη Bιβλιoθηxητoυ Bατιxαγof(t) (Vat. gr.555), oτην Αμβqoοιανη Bιβλιοθηxη τoυ Mιλdνoυ(M 15 Sup.), ο'την Eθνιxη Bιβλιoθηxη τηg Mαδq(,τηg (Madrit p.135 xxxv' 101)

χαι στηγ Πατqιαρxιxη Bιβλιoθηxη Ιερoοoλυμων (ιιωδ. 14 xαι ιιωδ. 178, oυχ-λoγηg Παναγ(oυ Tαφoυ).

Στo οημε[o αυτo θα ηταν 1ρηοιμo να γ(,νει μια οfντoμη πεQιγQαφη τωι,oημαντιxoτεqων βιβλιoγqαφιxιilν εqγαoτηρ(,ων τηζ βυξαντινηg περι6δoυ.xαθιbg χαt τωγ οημεqινι(lν βιβλιoθηxων στιζ oπolεg xατ6ληξαν τα xιλιdδε;1ειq6γραφα τηζ αQχαιoελληνιxηg xαι ελληνoβυξαντινηg xληqoνoμιdg.

Στα μεγdλα μoναατηqια τoυ Bυξαντioυ, oτιE μεγαλεg βιβλιoθηxεg xαιoτo M6γα Παλdτιoγ τηg Κωναταγτιγoυπ6λεω9, υπηq1αν ειδιxo[ 1ιitρoι, ταscriptoria, γνωοτα oημεqα ωg xαλλιγqαφεiα η βιβλιoγqαφιxα εqγαoτηqια.oτα oπoiα oι αγτtγQαφε(,g (μoνα1oi, xληqιxoi xαι λα'ixo[) με επιxεφαληζ τογπρωτoxαλλιγqdφo, αντ6γqαφαν φQαση πρog φqdοη τo πqωτoτυπo xειρ6-γQαφo, χωQιζ να 61oυν τo διxαiωμα να πqooθ6οoυγ oriτε μ[,α λ6ξη. Κανoνα;πoυ δεγ τηρoυταν πdγτα, δι' αυτo xαι o Θεoδωqog ΣτoυδtτηE 059-826)' ooπo(og διετ6λεoε ηγofμενog οτη Moνη Στoυδ(oυ τηg Κωνοταντινoυπ6λεω<.θ6οπιoε για τoυζ παραβdτεg μoνα1oυg αυοτηρd επιτiμια, μεταξf των οπo[-ων, γoνυxλιolεg, ξηqoφαγ|α παι απoμ6νωοη για πdπoιεg ημ6Qεζ οτo xελiτoυg. Exτog τηg Moνηg Στoυδ|oυ, 6γα δεriτεqo oπoυδα|o βιβλιoγqαφιxoεqγαοτηριo τηg βυξαντινηE πεqι6δoυ ηταν τo εργαοτηQιo τoυ Eπιox6πoυΚαιοαqε[,αg Αρ6θα (B50-932)' o oπoiog αγων|oτηxε με ξηλo για τηγ διαοωοητηζ αQχαιoελληνιx{g γqαμματεiαg' αντιγqαφoνταζ oπoυδα(α 6ργα τoυ Πλd-τωγoζ, τoυ Αqιοτoτ€λoυg, τoυ Eυxλε[δη, τoυ Λoυxιανotj x.α.

Σπoυδα[α βιβλιoγqαφιxd εqγαoτηqια δημιoυqγηθηxαν επiοηg oτιg με.1α-λεg Moν6g τηg Κωνοταγτιγoυπoλεωζ, στιζ Moν6g τoυ Αγioυ oqoυg (με

(|) o xtilδιξ Vatican gr. 555, oε αντ[θεoη με τoυζ υπoλofuoυg tξι, t7ει τiτλo'Εξrjyηoι;πεqi τ6ν Εν Περoiδι πραγθlντιllv.

oΙ ΠYΡΙNoΙ ΛoΓoΙ TΩN ΑΓΙΩN

σημαγτιχoτεQo τηζ Mεγ(,οτηg Λαriραg), oτην Παλαιoτiνη, oτην Αλεξανδρεια.οτην Kυπqo, στηγ KQητη, oτo Σιγα }l'αL στα ελληνιxα μoναoτηρια τηg KατωΙταλ(,αg. oταγ τα τελευταLα αρxιoαν να παQαχμdξoυν, τα πoλυτιμα xειρo-'/Qαφα μεταφθQθηπαγ στη βιβλιoθηxη τoυ Bατιxαγotj, οτo Παq(oι χαt σε

αλλεg μεγdλεg ευρωπα'ιx6g πoλειg. o ελληνιx6g μoναxιαμog ουνετ6λεσε τα

μ6γιoτα οτην διαοωση τηζ αq1αιoελληγιxηζ xληQoνoμιdE xαι δημιoυQγησε

τιg βαoειg για την αναξωπυρωση τηζ αρ1α[αg ελληνιxηg φλoγαg xατα την

τεg(οδo τηg Αναγθννησηζ.Σημεqα, oι 30.0Ο0 πεqlπoυ ελληνιxoi xειρoγgαφoι xΦδιxεg βρ(,οιονται

διαοπαρτoι oε oλ6πληQo τoν x6oμo. o αxqιβηg αgιΘμog των χειQoγqαφιυνταραμ6νει iιγνιυoτog, διoτι oι πεqιοo6τεqεg βιβλιoθrixεg δεν διαθθτoυγ ιxα-νoπoιητtχoυg xαταλoγoυg, ενι.b xαπoιεg δεν 61oυν oυτε απλα ευqετηqια.

H μεγαλυτερη oυλλογη ελληνιιι(lν xειρoγρd,φων βq(oxεται oημερα oτη

βιβλιoθηπη τoυ Bατιxαγoυ xαι αqιθμε(, πεqiπoυ 5.700 xιbδιxεζ. Σ' αυτην,εzτog απo τη oυλλoγη Vaticanus πoυ αριθμεt 2.632 xιbδιxεg, ουγxαταλ6γo-νταt oι oυλλoγεg Rossiani, Palatini, Barberini, Ottoboniani x.α' Αxoλoυθεi ηΕΘνιxη Bιβλιοθηxη των Παqιo(ωγ με 5.000 περ(,πoυ ελληνιxoυg xιbδιxεg, η

βιβλιoθηxη τηg Moνηg Αγiαg Αιxατεq|νηE oτo Σινd με 3.000 xιbδιxεg, oιβιβλιoθηπεg των τριιilν μεγdλων Moγιilγ τoυ Αγ[oυ oqoυg (Mεγiοτηg Λαti-ραg, Ιβτ]qωγ xαι Bατoπεδi,oυ με 2'100,2.000' xαι 1.500 xιbδιxεg αγτιoτoi-/.ιυζ), η Πατqιαq1ιxη Bιβλιoθηxη Ιεqoοoλυμωγ με 2.000 xιbδιxεζ, η EθγιxηBιβλιoθηxη των AθηνΦγ, oι τQειζ μεγdλεg βιβλιoθηπεg τηE Ιταλiαg μετα τηBατιxανη, η Mαρxιανη τηζ Bεγετiαg, η Αμβρoαιανη τoυ Mιλdνoυ xαι η.\αυqεντιανη τηE Φλωqεντiαg με πανω απ6 1.000 xιbδιxεg 6xαoτη, ηBodleian βιβλιoθηxη τηs oξφoρδηζ, η Bιβλιoθηxη τoυ Bqετανιxoi Moυοε[-ου' τoυ Bερoλiνoυ, τoυ Moνα1ου, τηζ Moοxαg, τoυ Πατqιαρxεioιr Κωνοτα-ιτιγουπ6λεωζ, τηζ Πdτμoυ, x.α.

Συνoλιxα, η πλoυοιoτερη oυλλoγη ελληνιπιbν xειqoγgdφων βqiοxεταιoτoν Αγιoν oqoζ, oτιg Moν6g τoυ oπoioυ αgιθμoυνται πεqi,πoυ 8.000 1ει-ρoγραφoι xιbδιxεg.

Mεταξυ τωγ επτα xειρoγqdφιυγ xωδ(xων στoυE oπoloυg πεqιλαμιβdνεταιο Λoγog τoυ Αγ[oυ Ιωd,γνoυ τoυ Δαμαοxηνoιi, τo μεγαλυτεqo ενδιαφ6ρoνπαρoυoιαξoνν o xτΙlδιξ 14τηζ Moνηg Eοφιγμ6νου xαι επioηg o xtbδtξ 14τηgΠατριαρ1ιxηg Bιβλιoθηxηg Ιεqoooλυμων, πoυ ε[γαι oι πλoυοι6τερoι oε δια-z-oομηοη εξαιτiαζ τωγ oπdγιωγ μιχQoγQαφιιbν τoυE.

o περγαμηνoE xrbδιξ 14 τηg Moνηg Eοφιγμ€νoυ απoτελε[ Mηνoλoγιo τηE

\Ιoνηg Στoυδloυ τηg Kωνoταντιγoυπoλεωζ χαι ε(,ναι πρoΤoν αντιγραφηgτου l1oυ αιι.bνα, απo το πεqiφημo βιβλιoγqαφιxo εργαoτr]Qιo τoυ ΘεoδιbqoυΣτoυδiτoυ.

413

4t4 TA ΑPXEΙA THΣ XAMENHΣ ΓNΩΣΗΣ

o Λ6γo9 τoυ Ιωαγγoυ Δαμαoxηνoυ απoτελε( τo 6νατo μεταξυ των 6γτε-

xα xεφαλαiωγ τoυ Mηνoλoγ[ου xαι xαταλαμβανει τα φυλλα 385α-419β. Tαoημαδια απo τιg επιδqoμ69 τoυ παρελθoντog εiναι φανεqd δι6τι, πoλλα τμη-

ματα τoυ δioτηλoυ xειμ6νoυ χαt τωγ oπανιωγ μιχQoγQαφιιbν 61oυν απoχo-πεi, δια γα μετατQαπoυγ oε λαφυρα oτα 16ρια xαπoιωγ απo τoυg αναρiΘ-

μητoυζ ευqωπαioυg επιδρoμεlg χαt αQχαιoxαπηλoυg τoυ Αγioυ 'oρoυ;.

oπωg o παqαφqων Γαλλog ιεqωμ6νog xαι βαoιλιx6g βιβλιoθηxαριo;Fourmοnt.

Σε αντiθεοη με τoγ ανωτ6ρω xιbδιxα, τo δioτηλo xεlμενo χαι oι μιχQo-

γqαφLεg τoυ xrilδιxα 14 τoυ Πατqιαq1εioυ Ιεqoooλιiμων διατηqoυνται αx€-

Qαtεζ. H αυγxριοη τωγ μtχQoγqαφiων τωγ δυo xωδixωγ παqoυoιαξει εξαι-

ρετιxo ενδιαφ6qoν, xαθcbE φανεqιbνεται o τρoπog με τoν oπoiο εμπνευoτη-χαγ ot δfo xαλλιτ6χγεζ αγιoγQαφoι απo τη διηγηοη τoυ Δαμαοxηνoυ.

Η παρdθεoη τoυ αq1α|oυ xειμ6νoυ πoυ αxoλoυθεi εiγαι βαοιαμ6νη ατoι'ιιtbδικα 11 τη6 Moνηg Eοφιγμθνoυ, o oπo|og παqoυoιdξει ελdxιoτεg διαφo-

ρ6E (xυρ[ωg oqθoγqαφιxθg) απ6 τoυg υπολo|πoυg θξι' O ουγxεxριμ6νo;xιbδιξ ε(γαι o oημαντιxoτεQoζ τηζ Moνηg Eoφι^1μ6νoυ xαι 6ναg απo τoυ;πoλυτιμoτεqoυg ΘηοαυρoriE τoυ ΑγLoυ oρoυg o oπoiog, xατ' εξα[,ρεοη.

φυλαοοεται μ6oα oε ειδιxη γυαλινη υπoδo1η oτo γα6 τηg Moνηg.oμoiωg, o lιτbδιξ 14 τoν Πατqιαqxε[oυ Ιεqoooλυμων, απoτελε[ xαι αυτο1

τoν πoλυτιμoτεqo xcδδιxα τηg πλoυοιoτdτηg Πατqιαq1ιxηg Bιβλιoθηxη;.6πιυg 1αραxτηqιοτιxα αναγqαφεται χαι στoγ αγαλυτιπo xαταλογo τηg:

'o xιbδιξ oδτog iατιν δ λαμπq6τεqog παντcυν τδιl iν τQ Πατqιαg-yεiφ 'Ιεqoαολυμωv εδqιαxoμ6'vωu τευyδν δια τ6 πλfiθog τdιν iτ'α8τQ εixoνων, δια τfiν δqαlαν αι)τδν yQαφiy, δια τιjν xαλλ[ατηl'αiτdly διατηqηoιν xαl δια την μοναδιxrjv iyνoyqαφ[αν μυθoλoγoι'-μ6νων πqoαcbπcυv.

oΙ ΠYPΙNOΙ ΛoΓoΙ TΩN ΑΓΙΩN

ToY EN AΓΙoΙΣ ΠΑTPoΣ ΗMΩN ΙΩΑNNOY ToY ΔΑMΑΣKHNOYΛoΓoΣ EΙΣ TΗN XPΙΣTOY ΓENNHΣΙN

41.5

...Tηn τoδ Bαλααμ πqοφητεiαiιναλαβ6ντεg, τ6 dνατ6λλει ιiοτρoν θξ'Ιαxιilβ xαl dναοτηoεται ciνθqωπog θξ'Ιοqαηλ xαi θραυαει τotg dg1ηγoυgMωαβ, δοτε βααιλ6α μ6γανιπoνoηααντεg, τfl τol dαυνηθoυgdιoτ6ρog μεγαλoπqεπεoτατηixλαμι!ει, xυqiαν αι}τ6γ xρατεTνμεγαλην παoηg τηs γηE xαLτfigοixoυμ6νηg θθ6οπιαεγ. oδ μ6νοv δ6θz τοΟ Bαλααμ πρoφητεiαg τoδτoνoηοαντεg, dλλα xαi, ctλλoθεν τηναxρiβειαν τoΟ τε1Θ6ντog Xριοτoδ τοlΘεoi fμδν θν τf αiτδν 1ιbqφΘαιiματοg φριxτοi γεγον6τωgiπ6γνωοαν. Kαοαανδqοg γαq τελευτiz-αταλε[ψαg &δελφην ΔωqιαδαΠυλαδoυ τoδ εig'Eλλαδααναιqεθ6ντοg' fiντινα θπ6Θηoενλταλog δ τδγ Λαxεδαιμ6νωνβαοιλευg' xαi εiαελθιilν θπ'εiνi1E τoiz-αΘηoαι μετ' αiτfl g, d1ουoα μα1αιρανEπηξεν αιiτην θν τfr xαgδiψ αr}τoΟ'z-αi τοδτογ οφαξαοα xατε|ιxε τt1ν

βαοιλε[αv αι]τoi. Toυτoυ δθ',,ενoμενoυ φ6βoν θxτηααντo πoλλυ. δδε dδελφ6g τoδ &ναιρεΘ6ντo9δν6ματι Φ[λιπποg φoβηθεig την-\ιυρlιαδα, τoυg Α1αιουg xατ6λαβεν'zdιxεi λαβιilν γυναΤxα, Kαλλι6πoυαrρατηγoi αriτΦν, xαλουμ6νηνΑλοιβiδα' iξηει τoΟ πoλεμfiααι την-\ιυριαδα xαLτ6 dθνog αiτfig xαliφοβoδντo' frn γoρ μετα πoλλoTgτgoαβαλλοr oα' xαt πανταg δλdoαο'α.:ιiιντα γαq τα xtx}"φ αiτflg dθνη.cιρεοx6μενα τoδ xαλλoυg αr}τfrg,iτotqγoυν αriτff' δπωg τΦ τυ16ντιcιi'τδγ παqαδQ δαυτr1ν εig γιiμov'φοβoν οδν εi1oν παντεg dπ6πρloοι.δπoυ αι}τflg.

...'Εξfiyηααν τiν πqoφητε[αν τo6Βαλααμ, fi δπoiα λtει δτι, θα αyατεlλειd'ατqo dπ6 τ6ν'ΙαxrΙlβ xαl θα dναατηθεTiivθqωπog d'π6 τ6Ιαqαitλ xαl θα oυντρ[-

ψει τodg d'qyηyo6g τoi Mωαβ, μ{ d'πoτ6-λεαμα yα δπoπτευθoσν τ6ν μ6yαν βαoι-λ6α, λ6yω τfig μεyαλoπρεπo6g λαμι/lη;τ oi ciαυνfi θ ιmoυ d'ατ ερ ιoi.' o'ιδ ιοg 6 ρ ιo ενα iξουαιαξει 6λην τηv yην xαl τηνoixoυμ6νην. Aδτ6 δβν τo xαταλαβανμ6νον απδ την πρoφητεinν τoa Bαλαdμ,r]'λλα xα[ d.π6 iι'λλoυ dναγνcbqιααν μtαxqlβειαν την Γ{νvηαιv τoo Χρπτoi τot'Θεo6 μαE εiE τrjν διxfiv τoυg yιilρα, dφoι1oυv6βη θα6μα τρoμε96.Δηλαδrj πεθαiνει δ ΚαooαvδρoE μ6λι;oυνετqtβη εig τi7ν'Ελλαδα d.φfiνoντα:τrjν iι'δελφfi τoυ Δcυqιαδcι τoij Πι')-α-δoυ, δ δπoTog Βφονευθη εig τιjι''Ελλαδα. Aiτfiv d'yαπηoε δ'Aτταλο;. δ

βααιλε6E τ6y Λαxεδαιμoνtων' z.α[Bqy1μενog αδτ69 vα κoιμηθfi μαξ[ τη;.αiτη xqατcbvταE μαyαiqι το '6μπηξε εi3την xαqδlαν του xαl oφαξoντα; τol'xατ{λαβε την iξoυolαν τoυ. Md-ι;{'yινε αiτ6 πολλol Ετqoμαξαν"o αδε).-

φ6g τoδ oxoτωμ{'νoυ, δνoμαξ6μει'o:Φ[λιππog, iπειδη Βφoβfiθη την Διυρια-δα, xατ6λαβε τoιig A1αιo6E' xα| izεΤπιiqε την yυναlxα τoσ oτρατη,ι,otΚαλλι6πoυ, τfiν δνομαξ6μενην A).oι-β[δα, xαl Βξεoτqατευoεv vα πd'εμiγoητfiv Δωqιαδα xαl τo 'dθνoE τηζ μ!φ6βον' διoτι αiτη εΙxε πoλλoιi; :τQo-oβαλει xαl 6λoυE τodg ε7yε oιlντg[ψει."oλα τα '!θνη ydqω τηg yoητεdoνταvd'π6 τfiv 6μoρφια τηg xαl την πεqιτqι-yιiριξαv μ6 oxoπo xαπoιog να xαταφ!-qει vα τfiν παvτρευθεi, μri 6λoι {vιωθαναεβαoμ6 πqδg τ6 πq6clωπ6ν τηg.

416 TA ΑPxEΙΑ THΣ XAMENHΣ ΓNΩΣΗΣ

"Eδoξε πoτθ τoTg Α1αιοTg π6μιpαιεig ΔελφoυE' x6'x{' λαβ6ντε91qηoμ6ν περi τo0 πoλ6μoυ'dπελθ6ντεg δ6 θxεTνoι πρ69Eιjoπτ[αγ την i6qειαν εig τ6Kαοταλoν tiδωq. fiqιbτων γνδναιαιiτουg θφ'Q παqffoαν' fiτιgγευoαμdνη τol πηγα[oυ μαντιxoΟtiδατog πρoεφητευοεν o{1τωg'δψ6πoτ6 τig, φηαiν, θπ[ τηνπoλυα1εδη ταυτην θλαoειε γffν, xαlδ[1α αφαλματog γεννηοεται οαqξ'dxαματoιg δ6 θε6τητοg δqoιgd'γιατωγ παΘΦγ λυoη φθoqαγ'xαiτoυτoυ φΘ6νog γενηοεται θξdπiοτου λαol' xαi πρ6g t1ψogxqεμααΘηαεται δg Θαγατoυxαταδιxog'ταlτα δ6 παγτα δxιbγπqοoπεiοεται φ6qειν' ΘανεΤg δ6 εigζωην αiιilνιoγ' dγτi τoi θγεiρεταιωgτο. o[ δ6 xαταγελαααντεg xαixαταqαoαμενoι αιiτην εiπoγ'τqιοxαταqατε περ[ γυναιx6gf1ρωτηoαμεγ μη γαρ πεqi dνδg6g;f|δd λ6γει αriτoTE' dηττητoι xαιqοiiiqξαντo &γiοταoθαι, xαl αiτη γαqx&xεΤνοg' xαi oi μετ'αriτ6ν αι]τoldνδρεg πανταg νιxηoουoιv. oι δ6dπ6oτηoαν dτιμαoαντεg τηνπρoφfrτιν' xαi μετi1λθoν εig τ6 τfigAθηνσg iεq6ν. iατor δ6δφαινoμ6νoυ iεqατιxoδ xαiπoqφυqαg δαυτQ θπιoημουβαλλoμ6νη g αriτoμoληoαγτεζεiοεπηδηααν' f δ6 i6qεια ΞανΘiππηdγαναxτηααοα dφη αriτoTg' xαxffδqψ εiοηλθατε δδε πgoπετεiEdγαx6λoυθoι' {1βqιααν δ6 xαiταυτην λθγοvτεg' dναξlα παoηgτιμηE, dλλoτqi,α τoδ iερατιxoiiiΘουg' δβρ(,ξειg τηv πoqφυqαvfiνπεq oi θεoi τoig βαοιλεδoινθ1αq(οαντo' δ,' is τιμην xα(, δ6ξαvxbxτηνται oi φoqoiντεg αιiτην;παioαι dλλ6xoτα λαλoδοαιiπερηφανε xαi &λαξιbν'

'Εφαvη τ6τε xαλ6 εig τo6gAyαιo6g ναατεlλoυν dπεoταλμ6νoυE εig Δ ελφoι1 ;xαi d'π6 ΒxεT vα λd'βoυv yρηoμ6ν α7-ε-

τιx6g μ6 τ6ν π6λεμo.'ΕxεTvoι dνεy.ιi-Qησαv πρ69 τi1ν i6ρεια Εδoπτ[α εiE τηνΚαoταλiαιl πηyiν.'Εξητoυν vα τo{;πρoφητε6αει δια τ6ν λ6yov πoι3 ε7yαι'παει. Aδτrj yευ6μενη τ6 μαvτιx6 frδωρτfrs πηyfls πρoεφfiτευoε τα 6ξfig:"Mετα πoλλα yq6vια, λtει, θα φθαoειxαπoιog εig α0τrjv τfiν πoλυδιηρημi-νην yfiν xαl θα yενvηθεT μ6 αd'qzαd'λαθητη. M6 d'vεξαvτλητα δqια δ;Θε6τητα θα d'παλλαξει τ6v dνθqωπot'd'π6 τrjν φθoραν τ6y dνιατωv παθιbl'.Καl θα τ6l, φθovrjoει d'πιατoE λα6g zαiθα xqεμαoθετ δψηλα δg xαταδιxog εi;θαllατoy."oλα αiτα μ6 τi1 θ6ληαiιl τονθα τα δπooτεT' Aφoδ πεθανει θα d.να-

ατηθεT δια τrjν αirbvιoν ζ'iu''.Aδτo[ d'φo6 τηu iλoιδιbρηααν xαi τηνxατηqααθηoαy ε7παy: "Δια yυναlzαα6 iγρωτrjoαμεν iπαqατη, 6yι δι'd'vδqα''. A'1τrj λ6yει ειζ αδτoυ;:""Hqyιααν να '{q1oνται d'νlxητoι xαι-ρol δι6τι xαi αiτi1, xαl BxεTνοE xαt oiiivδρεg μαξi μ6 αiτ6y θα τo69 νιr-η-αoυv iλουg".Aι3τo[ Ξφυyαν d'φo6 d'τ[μαααν τηι'

μαντιoααν xαl μετ6βηααν εig τ6 iεqoι'τfi g Aθηνd'g' xαθcbg δφαιvoταν δ iερα-τιx6g ioτ6E xαt fi Επ[αημη πoqφι3qατrjv δποlαν τfiE d.φι6ρωναν, iνl'dφει'-y αν, d'v επfi δηααv"Η i6q εια Ξαvθiππημ6 d'yαναxτηαιv ε7πεν εig α6τoιig: "Εi:xαxiγν rnραν Εφθαoατε θρααεTg xαid'oυνεπεTg''. A8τo[ Βyλειjαoαν xαiαiτrjν λ6.yoντεE: "Avαξια xαθε τιμijg.d'ναρμooτη εig τo iερατιxoν fiθo;.εδτελIξειE τiν πoqφtqαν, αδτi7ι'd'xριβrδE πo6 οi θεοi Byαqιααν εig τo{;βααιλεTE, μ6 την δπolαv d'π6xτηoαι'τιμrjv xαt δoξαv 6αoι τrjv i'φoqoiααι'.Nα αταματrjoειg vα μιλd'E d'λλ6xoτcιδπερηφανη xαl dλαξιby''.

oI ΠYPΙNoΙ ΛoΓoΙTΩN ΑΓΙΩN 417

'Η δ6 λ6γει αriτοΙg'ταδτα oix θμoi &λλα τoTg

iινυβqlοτοιg πδg πqooηγαγετε'τλην xλυδονα dο'φαλfr λαβ6ντεgτοqευεoθαι' dνδq6g γαq τfisοηβδν εiνfig μιγαδοg θνεqγ6g δνzιiημα πρυτανη Θεoi dηττητoνa6μηγ €1ων τ6ν dτ6ρμoνα x6αμoνι'υg δ6ν xυxλoOγτι δλιjειγ.o[ δ6 εμφυoηοαντεg αtτηνriνε1ιilgηααν' o'ι1τινεg λ6γoυοι' ot7.ρηοιμεtoμεv δαυτοΙg' εiμητoρευθδμιεν πρ6g Aπ6λλωγα τ6γφοiβoν xαi μ6γα.'ΕλΘ6ντεE δ6 θντQ τoδ Aπ6λλωνo9 iερζl εiπoνδε6μενoι' νιxι1ταi xα( xαθαρoiciριοτoι θεoi. [να τi oΙiτωg πoιεTτετoΤg 6αυτδν δoυλoιζl π6λεμoν',,υναιxεToν γιxσγ αiτoδνταE dvτi:τoλ6μoυ π6λεμoν εioαγαγετεfjμαζ; μη οtiτωE &θαγατοι ΘεoiαληΘινoi δεοπ6ται. Kαi θξαi,φνηgεΞηλUε φιυνη αoQατωs ουτω'αrραφεlg δ τqiπoυg τριττηναrq6φηoιν πqοφητη g πυθμειiει'τριττα γαq τoυτων δωoφ6ρο9 τigoi'qανοπεμπη g παq6αει iδcbνiελ6:ν oixolγει διoixω δεαμαgiαυτQ διαπλαττωγ' δνoμα δ6αt'τ{E δig 6βδoμηxoντα iξ' δg ταgτυqαννiδαg' xαi πdγ iερ6ν r]μΦνo6βαομα xαθελΦγ iπi την iixραντi1g παν6λβoυ ooφiηg μεταξειταντ6g xλ6oυE τ6 γ6qαg. oi δ6ταΟτα dxoυoαντεg dνε1ιilρηoανιιετα λυπηg.Κδqog δ6 βαοιλευg Περοσlν να6νγ-ατεαxεtαoεγ' xαi dπ6θηxεν θναi'τι} ΘεΦν &νδριανταg 1ρυooυgz-α[ dqγυqο{:g' τιαL θx6ομηοεvαιiτ6γ λiθoυg πoλυτελ6oι. xατ'izεwαg δ6 ταg r'1ιι6ρα9, δg αi;'ε.1ραμμ6να ι πτυγαι διδααπoυoιγ,

A8τη λ6yει εig α8τo6g:"Aiτα 6yι εiq Bμ6, d'λλα πηyαtνετε εiEθεo69 τo69 δπoloυg δεν yλευαξουν'iι"φoυ Bλαβατε δλoxληqcυμlνoν yρη-oμov, πηyα[vετε' διdτι d'νθρωπog πod θd'

{yει Cιναμιxθfi εig τ6 διx6ν μαg xρεβ(ι'τι(εiq τfiv d'uθρc|lπινην φ{ow) θα Βvερyo-πoιηθfi μ{oω xυiγoεωζ, δζ ci'ντιπqδoω-πog τoδ d'ηττrjτoυ θεoi πoι1 'iyει d"νtxη-τoν διiναμιν, xαl τ6y d'π6qαντoν x6αpιovθα περιxλεloει 6πωg Ξνα αiy6 xαi 6λουg(τo6g δπαρxτo{g x6αμoυ) θd τoiEd.φαν[oεi'.Aiτoi αφοfr iμlληααv εiE αδτfiv, dνεycb-

Qησαν xαl ε7παν: "Δ6ν βoηθ6μεν τoιig6αυτo{g μαg, παqα μ6νoν Βd.y πoQευ-θlμεν πq6E τoν Aπ6λλωνα, τ6u ΦoTβoνxαi μlyα''. "oταy iλoαν λoιπoι,' εig τoiερoν τoD AπoλλωνoE εiπαν lαραxαλιil-νταg: "Nιxητα[ xαi ii'qιατoι c1'yνo[ θεo[,διατ[ xαταφ6ρετε Ξτoι εic αiτoι3g o[δπoToι ε7yαι δπ6δουλoι τσly 6αυτ6ντoυE, διατ[ δδηyεΤτε τoν πoλεμoν εiEνlxην yυvαικ6g, αvτ1να δδηyfiαετε Βμd'Eεig π6λεμον xανoνιx6; Mrjv πqαξετε ΞτoιCι'θανατoι θεo[ xαι xiqιοι α)'ηθιvo[''. Κα[ξαφνιxα i7xo6oθη d'oρατη φωvi, xαθ6gδ τqlπoδαg '{ατqιβε εig τηl, τqiτην τoι'πεqιoτqoφfi xαl τo{g δiδεται d.π6 τoνπqoφητη δ 6ξis yqηoμ6E: "Tριoυπ6-στατoζ oiqανoπεμπτοg πoιi θα φ['ρει το

φdlE' θα παρευρεθfj iξαπλcilνoνταE τ6τ't'αυτ6ν τoιl εig xρυαταλλινov oixoδ6μη-μα. Td δνoμα δ{ αiτηq εiναι δι; 76.

Aiτ6q xαταqycbvταg ταE τυqανν[δαg r-α[xαθε διxo μαq iεq6ν o{βαoμα, θα μετα-φ6qει μ6yqι τηv d'xqη τηζ yηζ iνδ6ξω;,δg δGlqol,, τηv μαxαqιoτci.τl1ν ooφ[αντου''. Aδτo[ d'φoδ d'xoυααν αiτα Ξφυ-yαν με λυπη.'o ΚiqοE δ βαoιλεtq τ6ν Πεqαdlν' }{ατε-oxεdααεν να6v xαl c1'φι6ρωαεv εiE αiτ6νηqυαoυg xαl iι.ρyυρo{lE d.νδριανταg τιilνθε6v xαl τ6v Εατoλιoεν μ6 πoλιlτελε7gλ[θoυg' xαt BxεTναE ταg fiμtραE δπωEδιδααxουv α[ γqαμμiναι πτυy.α[,


εioελΘ6ντog τoi βαoιλεωg θν τQiερQ λυoιν δνειqατoυ δ6ξαoθαι,iφη αriτQ δ iεqευg Πqoυππιπτog'αυγ1αiqω οοι βαoιλεi, f1"Ηρα θν

γαoτqi dλαβεν' δ δ6 βααιλευgμειδιαoαg λ6γει αriτQ' f1 θανoδoαθν γαoτqi i1ει; δg φηoi ναi' f1

Θαγo0οα dν6ξηοε xαi ξωην γεννσ.'o δ6 βαοιλευE' τi τoΟτo;ααφηνιοο6ν μoι'δ δ6'dληΘΦg, δ6απoτα, xαιqiωgiφθαoαg τα θνταlθα' πdoαν γαqτην νυxτα τα dγαλματα dμειναν1oqευoνταg τα τε dνδqιxατατεγυναιxεTα λ6γoντα dλληλοιg' δεiτεoυγ1αρΦμεν τfr "Hqg' παi λ6γoυα[

μoι' δευqω προφητα xαiσυγχα8ητι τfr "Hρψ δτι θφιληΘη'iγιi δd εiποn' τ[ εixε φιληθfrναι δτιθμη θoτιν' &τινα λθγουοιν&v6ξηοεν' xαL o'tγ"6τι λθγεται"HQα' dλλ oriqανiα' μ6γαg γαqfiλιoE θφiληοε αδτην' αΙ, δ6 Θηλειαιπo6g τoυE ιiνδραg dλεγoν' δEδξΘεν τ6 πρ&γμα εriτελlξoυοαι.Πηγη θοτιν f φιληΘεiοα μri γιiq f"HQα' τ6xτoν α θμνηoτευoατo"HQα'δτι μdν Πηγη διxαiωgε1qηται dπoδε16μεΘα. Mαqiα δ6αriτfig τoiiνoμα'fiτιg δν μητρφ δsθν πελdγει μυqιαγωγoν δλx6δαg

φ6qει'f1 δ6 Πηγη αδτη νoε[oθω'πηγη γda t1δατoE, πηγηγπνευματog dενναtξεr iνα μ6νoνi1Θυv d1oυoα τ6 τfig Θε6τητogciγxιoτqoν λαμβαν6μενoγ τ6γπαντα π6αμoν δg θν Θαλαααηδιαγεν6μενoν iδ[ψ οαqxl τqθφoν'xαλ6g dφη τ6xτoνα i1ει θxεiνη'&λΓ oιjx θx λ61oυ δγ τixτειτ6xτoγα' o{1τog γαq δ γεν6μενoEτ6xτωγ δ τoδ τεπτoναρ1ου παIgτ6ν τριoυατατoγ τδγ oιiqανiνδρoφoν θτεxτ6νηoεν'

μoλιg εiαfiλθεν δ βαoιλειig εig τ6 iερoι'δια vα δεyθfi τrjv 6ξηyηαιv τoi 6νε[ρoι'τoυ, ε7πεv εig αι3τ6v δ iεqευg Πqoιjππι-πτog: "Σ6 αυyyαlqω βαoιλεi, i "'Hρoαυv6λαβεν εiE τrjν xoλlαl, τηg''."o βααι-λευg λ6yει yαμoyελcilνταg εiE i,xεTνov:'"Hπεθαμiνη {yει oυλλαβει;'' Aiτoζ ε7;τε:

'Nα[, f7 πεθαμ6vη ξαναξfi xαl ττjν ξωηι'yειlvd'''. Ε7πεy δ βαoιλευg: "Tt Βvνoεξ μiαiτo, Bξrjyηα6 μoυ''.'o δ6 d'πηvτησετ':AληθdlE δ6oπoτα, Ξφθααεg εig τiι'xαταλληλoν oτιγμrjv Bδ6' δι6τι xαl ταd'vδqιxα κα[ τα yυναιxεlα d'γαλματcιΒπ6μεναν vd yoqει5oυv 6λην τrjν νι3γτrιλlyoνταg μεταξιj τωv: Βμπq6g' d'g αυγ-yαρδμειl τi1v "Hραν. Κα[ λ6νε εig Βμε."Βμπq6g πqoφrjτη, d'E oυyyαq|s τi''"Hρα κα[ Βoι5, δι6τι r)yαπrjθη''.'Εyrb εbrcι"πrbg μπoqεT νd dyαπηθfi d.φoσ εΙναιδ ιxη μoυ;'"'oπωE'iλεy αν τα dγ d'λματωαiτrj ξανα6ξηoε xαl δ6v λ6yεται μ6 xανi-ναν τq6πo "Hqα, d'λλα oiρανlα. M6yα;"Ηλιog i1yαπηoεu αiτηv. Tα γυvαιxεiαdyαλματα'!λεγαν πq6g τα d'νδqιxα, πιb7ταyα διακωμωδoiv τ6 yεyov6E: "Aδτi ηδπolα i1yαπi1θη ε7ναι fi Πηyfi xαt δyι η''Hρα.'H "'Ηqα Ενυμφει3θη τoν Δημιoυq-y6ιl. "oτι διxαkιζ dνoμαξεται Πηyfi, τod'πoδεy6μεθα. T6 6'ιloμα τηζ ε7να,

Mαρtα, αiτrj πoιj εig τα απλαyι,α τηζ δζεiE π6λαγog μεταφ6ρει d'πt'ραvτoν πoλι--oημαντoν xαqαβι.'H δ6 Πηyi1 αδτη, Ξ,ται

d'g y[νει xαταvoητrj' δι6τι ε7vαι πηyiγ τottiδατog, ε7vαι πηyrj τoσ doqατoυ π'ιlειiμα-τog, ?lyovταg Ε'να μ6νoν i1θ6ιl δ δπoT'o3

λαμβανεται μ6 τo d'yxloτqι τfig θε6τητo5'δg να εδρlαxεται εig θαλαoααν, δλ6xλη-

ρoν τ6ν xoαμov τq6φoνταE d'π6 τrjν iδ[αντoυ την oαqxα. Καλ6g, ε7πε, Bxεivη φιλo-ξεvεT τ6v Δημιoυqy6v, d'λλα δtν yεννdτ6v Δημιoυρyoν μ6 τ6ιl d'νθρrilπιvoντq6πo, δι6τι αiτ6E δ δπoTog Βyεννrjθη δgΔημιoυρy6E, ε7ναι δ υi6g τoσ Δημιoυρ-yo6, δ δπoTog Βφιλoτ6yvηoε τ6 τριoυπ6-στατov μ6yεθog τdlιl oδqαν6ν

oΙ ΠYPΙNoΙ ΛoΓoΙ TΩN ΑΓΙΩN 4t9

παγσ6φoιE τ61ναιg την τgιπατoιxoνταυτην ατεγ6τιδα λ6γω πηξαg.-Eμειναν oδγ τα dγαλματαφιλονιxoδντα πεqi "Ηραg xαlΠηγfis παi δμoφιbνωE εΙπον'τληρουμ6νηg τflg flμ6qαg τ6 oαφ69d,παντεg xαi &παοαι γνωα6μεθα.Kα[ ατqαφεig δ iερευg, φηαi παqατQ βαoιλ6ψ' νδν παqαμειγoγ'δ6oπoτα, τ6 λoιπ6γ τflE tμ6qαgδλωg γαq iξει τ6 πgdγμα τελεiαγδηλωoιν'τ6 γαq dναxυψαν, oδx6oτιν δE τ6 τυ16ν.Mε[ναντog δd θxεi τοi βαοιλ6ω9 xαiΘεωqoiντog τα dγαλματα,αι}τoματωE iiqξαντo 1oρευoυααι αiz.ινυq[oτqιαι, xqουειv ταg xινυραgzαi αi" μoσoαι dδειγ xαi δoα iγδoγτετραπoδα xαLπετεtνα&ργυq61qυoα δxαoτογ την iδiανdτoτελεTγ φωνην. Toi δ6 βαοιλ6ωgφριxι<ioαντog xα[ δλου φ6βoυπληαΘ6ντo9 dμελλεν dvα1ωqεTν'oix iφερε γαq τoi αtiτoματιoμoστ6v ταρα1oν' λdγει δ6 αι}τι8 δiερευ g ΠqoυππιπτoE' &ναμεινoνβαoιλεδ παρεoτι γαρ τελεiαα.τoxιiλυιpιg' fiν Θε69 ΘεΦνoαφην[ααι f μTν f1qετioαντo.Τoυτωγ δ6 otiτωg λε1θ6ντωνδιηνoιxτo δ δqoφog τol γαo0 xαizατξλΘεν dατηρ λαμπq6E xαL F,oτηGπαγω τffg oτr]ληg τffg Πηγfrg xαlgιονη fxoυοθη τoιαυτη'Δ€oπoινα Πηγη, δ μ6γα9 fiλιogdπ6οτειλ6 μoι μηνυααι ooι dμα xα[foαxoνfrααι τα πρ6g τ6xoν,&μiαντoν γαμoν ποιoυμενog πρ6goε' μητηq τoi πριbτoυ πd,γτων τdlγταγματων γενoμ6νη, γυμφητριιbνυμε μoγοχQατoQiαE oδoα'zαλεTται δ6 τ6 ιioπoqον βρ6φogαρ7aη xαi τ6λοg' dq1η μ6ν αωτηqiαg,τελog δ6 dπωλεiαg.

μ6 ταg πανo6φoυg ixαν6τηταg τoυ,d'φoi δια τo6 Λ6yoυ i'oτεq6ωoεν τηντq ιαυπ6ατατov αδτrjν oτ6yην''.'Εξαxoλoυθoioαy 6μωg τα d'yαλματανα φιλoνιxoσy δια τrjv "Hqαv xαl τrfvΠηyiu xα[ 6λα δμoφιλνιυg ε7παv:"''oταv δλoxληqωθfi fi fiμ6ρα, θαμαθoυμε 6λoι xαl 6λαι τrjν d'λrjθειαν'''Καi d'φoσ Βoτραφη δ iεqει3g πqog τ6νβααιλ6α ε'ιπεν: "Tcbqα παqαμεινε xι3ριεδια τ6 δπ6λoιπoιl τfig fiμ6ραg, δι6τι θαδπαqξει πλiqηs Βξηyηαιg τdιν yεyoνo-τωu, xαθcbE αiτ6 πoι3 πρo6xυψεv δ6νε7ι, αι x αθ 6 λoυ τυyαTo ν "'Aφoυ παq6'μεινεv ixεT δ βαoιλε'ι5g xαl'!βλεπε τα d'yαλματα, ξαφνικα d'ρyι-ααν να yoqει5oυν αi xιθαqlατqιαιxqοι3oνταg ταg xιθαqαE xαl αi μoσααινα τqαyoυδoiy'xαl 6αα d'ρyυρoyqυ-oα τετραπoδα xαt πτηvα δπfiqyανμ6'αα, τ6 xαθ6vα Ξβyαξε xαi μiαvφωνrjv.'o δ6 βααιλευg iπειδη Βτq6μα-

ξε xαi Bxυριε'ιiθη d"π6 φ6βον, iπq6xει-τo vd' φ{yει, δι6τι δ6y d'vτεyε τηνd'πρooδ6xητov ταqαyηv.'o δ6 iερει3EΠρoιJππιπτog, λ6yει εig αδτ6ν: "Πεq[-

μενε βααιλεδ δι6τι πληαιαξει rj τελεiαd'πoxαλυι/'lιg, τrjν δπolαv δ Θε6g Βξ6λε-

ξε νd' διαααφηvloει εig fημd'g''.

Aδτα d.φoi εiπcbθηxαv Βαfioθη rj

6ρoφi τo8 ναor xαl xατfiλθεν doτηρφωτειν6g δπεqdνω τoi d'yd'λματoE τfigΠηγηs xαl i7xoι5αθη ri d'xoλoυθοEφωνfi: "Δ6απoινα Πηyi, δ M6yαE"Hλιog μ6 '6ατειλεν vα αoδ φανεριboωxαl ταυτ6yρoνα vα δπηqετrjαω τα α11ε-

τιxd' μ6 τrjν y6ννηαιν, xαθoδηycΙlνταgαε εig yαμov d.μ6λυντoν. Mητ6ραd'φoσ yiνειg τoσ Πqcilτoυ εig 6λα ταταyματα, θα ε7ααι i ,6μφη τoi μoνα-διxofi Tqιαδιxoσ Θεoi' dνoμαζεται δ6τδ d'oπoρoν βq6φos xαi ε7vαι i dqxixαi τo τ6λog' i dρxi τfiE αωτηρiαg xαlτ6 τ6λoE τfig d'πωλε[αg'''

TΑ ΑPxΕΙA THΣ XAMENHΣ ΓNΩΣΗ:

Kαl ταυτηg τfrE φωvfrE δoθεiαηg,δ,παγτα τα dγαλματα Eπεαoγ θπiπρ6oωπoν xαi θλεπτυγΘηοαν,

μ6γηζ τηg Πηγis iαταμ6νηg' θν frxηqυττει παγθν διαδημα βαoιλιx6ν'i1ον δπανω αrjτoδ θξ ciνθqαxog xαioμαgαγδoυ λιΘox6λλητoν &οτ6ρα'δπερανω δε αι}τflg ioτατο doτηρ.Tα1υ δ6 πqoαταττει δ βαoιλευgθνε1θflναι πανταg τoιig οoφoυgαημειoλυταg δοoι frοαv δπ6 την

βαοιλεiαν αrjτoδ' τ6γ δ6 xηqtxωνταTg οαλπιγξιν θπιαπευδ6ντων,παqεγ6νoντο' δg δ6 εiδογ τ6γdoτ6qα iπαγω τis Πηγls xαLτ6διαδημα τφ doτεgoλiθφ τα τεε'dδωλα iπ' θδαφoυg oυvτqιβεντα.εiπoγ' βαοιλεr giξα iνθεog x,αi

βααιλιxη dγ6τειλεγ οiqανioυ παiθπιγεioυ βααιλ6ωg 1αqαxτξραφ6ρoυαα'flγιiρ Πηγη Mαρlαg τi1g

Bηθλεεμiτιδ6g iατιν θυγατηρ'τ6 δ6διαδημα βαoιλιx6g θοτiν τ6πog' δδε doτηq oriqανιον θοτiν μηνυμαiπi γfrg τεqατευ6μενog' θξ'Ιotδαdν6oτη βααιλεiα fiτιg παντα θξαιqεTτα τΦγ'Ιoυδαlωγ μνημ6αυvα. T6 δ6τουg θεουg θδαφιoθffναι, τ6λοg τ{gτιμ(g αiτ6ν dφθαοεν' δ γαq θλθιbνπρεοβυτ6qαs dξiαg δν' δπωg τoυgνεαξoνταg iν αiτη iαοει' νδγ οδνβαοιλεl, π6μιi-lον εig'Ιεgoο6λυμα'εδqηοειg γαρ τ6ν υiον τoδπαγταγαxτog οωματιxαTg γυναιxεi-αιg φερ6μενov."Eμεινεν δd δ doτηρ θπανω τffgΠηγ1g, τffg xαλoυμ6νηg oδρανiαg,

ν Ξ lc_^ ^αχQιE oυ εξηλUoγ oι μαγoι' χαι μετ

θxεlγωγ θπορευθη' δ oδν βααιλευgΠεqοΦν μηδθν μεληοαg μηδ'δλωgdναμε[ναg' πqoοxαλεοαμενοg τουgδπ6 1εΤρα αiτo0 βααιλεig μαγoυgdπεμι|.rε μετα διbρων εigπqoox.υνηoιγ τo0 τε1θ6ντοE βαοιλ6-ωg θθνδν dπαq1ην εiααγoμ6νoυg.

Καt μoλιE i1xo6oθη αnτη η φωνη, δiιτα d'yαλματα 'ι!πεααy μ6 τ6 πq6oωπο''xαl Βxλεπτιjνθηααν xαt μ6νoν τιj:-Πηyis oτεκ6ταν δqθιo' εig αiτηv αι'ε-xoινcbθη τ6 βααιλιx6ν ατ6μμα, τ,:'

δπoToν ε7yε 6πανω τoυ doτ6ρα α:ττ&νθρακα xαl oμαqαyδι λιθox6λλητo' ['

δt d'ατfiρ oτεx6ταν πdvω d"π6 αiτιγzAμ6oω9 δ βαoιλειig πqoαταζει l',']

μαξευτoσν δλoι oi ooφol xαl oi iqurγvευταl oi δπoToι d'νijxoν εiE τ6 βαo[)-εuτου iν6 oi xηρυxεg μt ταg oαλπιi";c;παqoυαιαoθηααν τq{,yoνταg. Md-";εΙδαv τoν d'oτtρα dvωθεv τis Πη';η;xαt τo oτtμμα μ6 τ6ν doτεqωτ6 λ[θo zr:-τα αyαλματα τα δπo|α εΙyαν αυντqψ}ε'.εig τ6 '!δαφog' εiπαν oi αoφo[: "βo^-λεσ, q[ξα θε'ιxη xαl βααιλιxrj dνiτεi:φ6qvoνταg τ6 fiθoq τofr oiQανloι' ι'-r:^

Επιyεloυ βααιλ6ωE' δι6τι fi Πηyη εiνcu ixoqη τηE Mαqlαg τηg Βηθλεεμlτιδo;- τ':

δ6 oτ6μμα ε'wαι βααιλιxdv yαqαr'τη7n-ατιxoν' θν[l δ d.oτrjq δ δπoToE πρoξει"εΙτ6ν θαυμααμ6y ε7yαι oδqαvιoν μηι'ι'u+δια τo{g dvθρcbπoυg. Aπδ τ6ν'Ιoι|,1ιd'νηy6qθη f7 βαoιλεlα πo6 d'πoqgLττε'δλα τα μvημoclυyα τdlν'Ιoυδα[ων. Atτ'':τo μrjνυμα dπoμαxq{νει τoυg θεoι:Ξxαθcbg '!φθααε τ6 τ6λo9 τfiE δ6ξηg τι,ll-διοτι Aiτog δ δπoTog'{ρyεται'{yει με,'α-λυτ6qαν d'ξ[αν δια νd dφηαει τo,'';ν{'oυE Θεo6g εig την θ6oιν τoυg. Tdη":

βαoιλεi oτεTλε (d'πεαταλμ6voυg1 εi:'Ιερoαoλυμα' δι6τι θα αυvαντi1σειΞ τ(1'g

Υiοv τoσ Παvτoxqατoρog να εδρicrιs-ται εig yυναιxεlαv d'yxαλην.''Παq6μεινεv δ d'oτiq d'νωθεν τiζΠηy\g, τfig xαλoι5μενηE oδqανiαg, Ξc';6τoυ fiλθαν oi μαyoι xαl μαξl τoιΒπoρευθη' δ βααιλε{E λoιπ6ν τdlν Πεq-αdlv yωρlg vα xαθυατεqrjclει r'α| ι*πεqιμtνει, πqοoεxαλεclε τo{ιE μα^,'oι.':τo6 διxoi τoυ βαoιλεloυ xαl τoι'ig Ξcτrε''-

λε μ6 δδρα να πqoαxυvi1ooυv τ6v βαa.λ{'α τ6ν iθvdlv δ δπoTog Εyεννιjttτxαθιερrilνoνταg τηv d'qyrj μιd'E νic:ξωiE.

oΙ ΠYPΙNOΙ ΛoΓoΙ TΩN ΑΓΙΩN 421

oi δθ την δδοιπoρiαν πoιουμενoι7-ρ6νον μετqητδν fμεqδν τα'Ιερoo6λυμα xατ6λαβον xαl fiριilτωνi.εγοντεE' ποδ θoτιγ δ τε1θεigβαoιλευg τΦγ'Ιoυδαiων; εig γαρiz-εiγoυ πqοαxυvηοιv f|xoμεν'εiδoμεν γαq αι}τοr τ6ν dατ6ρα θν τff&νατoλfr xαi fiλθoμεν πqoοxυνfioαιαiτ6γ' dxoυααg δd ταiτα'Hq6δηEiταρα1θη xαL πσ"αα 'Ιερoο6λυμα μετ'αi'τol' παi πqοoxαλεααμενog τoυEiερεΤg xα[ γραμματεΙg τoi λαoiiτυγθdγετo παq'αιiτiν ποl δΧριοτ6E γεννσται' οi δθ εiπoγ αriτQ'δν BηΘλε6μ τfig'Ιoυδαlαg' ο{1τωE γαργεγqαπται δια τoσ πqoφητoυ' xαL otlBηθλε6μ, γf] 'Ιoυδα, oriδαμιiiEii-αxiατη εi iν τoΤg f1γεμ6oιν'Ιοtδα'iz- οοl γαq μoι θξελευοεταιηγoυμενog' δατιg πoιμαγεT τ6γ λα6νuoυ τ6γ'Ιαqαηλ. T6τε'HgιbδηEi_ιiθρα xαλ6oαg τoυg μαγoυgηz-ρiβωoε παρ'αιiτQ τ6ν 1ρ6νoν τoδqαινoμ6νoυ dοτ6ρog. oi δ6 εiπoγαiτQ, δτι 1q6νον fμεqδν d1ομεναημερoν τ6ν dοτ6ρα Θεωρoiντεg' xαlεi1ριE oδ την δδoιπoq|αν πoιotμεθα€ιυ; τδν δδε ιjπ'αι}τo0 δδηγουμενoι'iξητει γαq 'Hqωδηg τ6ν xαιq6νuαΘεΙγ τfrg γεννηοεωg τοδ Xριοτoδ,oιx δg τιμffoαι θ6λωγ, dλλ'&γελεΤγτoδτoγ βoυλ6μενog' xαi θξητoυν oi'ΙoυδαToι παqα τδν μαγων "'6iooμενoν xαi δι'δ παqειoι' xαi εiπoγoi μαγoι' δν λ6γετε Mεoαiαγ θτ61Θη'oi δ6'ΙoυδαToι θΘoρυβηΘηoαν xαiαιτιoτfiναι αriτoTg oι}x iτ6λμων'iΦoυοι δ6 πq6g αι}τoιig'τηv oriρα-lnoν δixην εiπατε f1μιν τ(, θγνωτε' oiδi εiπoγ αιiτoΤE' d,πιοτ[αγ γooεTτε xαiοi'τε μεθ'δgxoυ otiτε 1ωρlg δqxουτιατευετε. o γαρ Xριo'τ6g δ τoσi'ψioτου παTg θγεvνηΘη παταλυωνi'uιilν τoγ νoμoν xα[ τιig oυναγωγιiE.

A6τoi πεξοπoqcbνταg tπl d'qxεταgiμ6Qog, tφθαααv εig'Ιερoα6λυμαxαl qωτoioαν λ6γoνταg'"πo6 εδρ[-σ2ιεταL δ yεvνημ6νog βααιλε69 τdlν'Ιoυ δ αtων ;'' H λθ o μεν ν d" τ6ν πQ oσ2dυ -

ντjαωμεν.'' Moλιg τα ijxoυαε αiτα δ"Hqc|lδηE, Βταqαyθη xαl μαζ[ τoυ δληfi π6λιg τδν "Ιερooολυμων' xαl πqo-αxαλcilνταg 6λoυg τoig iερεTg xαiyqαμματεTg τoi λαoδ' Bπληρoφoρη-θη d"π6 αδτoιiE πol yεννιlται δXριατog. Aδτoi τoi ε7παv, εigBηθλεtμ τfig 'Ιoυδα[αE, δι6τι Ξτoι'6yει γqαφεT iι'πo τov πqoφrjτη: "Καlαι) Βηθλε6μ yfi τoi'Ιoι3δα, δ6v ε7oαιxαθ6λου ααriμαντη μεταξ6 τ6ν fiyε-μ6νων τoδ'Ιoιjδα' διoτι d'πo 6o6ναθd" yεννηθfi δ δδηy6g τoi λαoi μoυ,τoi 'Ιαqαrjλ.'' T6τε δ'Hρr|lδηg Εxα-λεoε xqυφα τo6g μαyoυg xαl iξηxql-βωoε π6τε iφανεqrbθη δ iι'oτηq.Aiτo[ ε7παν εig αδτ6ν δτι αrjμεqαxλεlνoυμε Ενα yq6νoν xoιταξoνταgτ6ν d'ατ6qα καi τcbqα δδoιπoqoiμε'{'yονταE δδηy6ν αiτ6y. Zητofroετ6τε δ'Hqcbδηq να μαθει τ6ν yqoνοτfig yεννrjαεωE τοr Χρrcτoi, μηθ6λοly yα τ6v τιμrjoη, d'λλα να τ6νd'φαv iαη. Κα[ o['ΙoυδαToι ζητo6oανri'π6 τoι5E μαyoυg να μαθoυν δια τoγεyoν6g τfiE yεννηαεωE xαi τ6νλ6yo δια τ6y δπoToν εδρloxoντoixεT. Κα[ ε7παν oi μαyoι: "Aiτoy τ6νδπoToy δνoμαξατε μεαα[α Εyεννη-θη.'' oi'ΙoυδαTo ι iθoqυ βrj θηααν xαiδ6ν τoλμοσααν να τo6E φ6ρoυνd'ντlqqηoιν. Ε7παy εig α8τo69:"Mιλfioατε yια oiqαvια δlxη εiEημαq' τι yνuLq[ξετε:'' Aiτo[ εiπαν εiEα8τoι3g: "'Εξαιτ[αg τfiE d'πιoτlαg ααgδπoφ6ρετε xαl oijτε μ6' δρxo, oilτεδlyωg 6ρxo πιoτε6ετε.'o Χριoτ6g, δY i6 E τ oυ'Υ'ι/l loτoυ' Βy εvvη θη χατ α-λtoνταg τ6ν νoμo oαg xαl ταEoυναyωyαg ααg.''


oi δ6 xαΘ'iαυτorig βoυλευοαμενοιπαqεxαλoυν αδτoυg δ6ξαoθαι δδqατ6 τoιoδτoγ αιωπξoαι bx τ\g χιbQαEαtiτΦν, [να μη d,πooταα[α γ6νηται θναιiτoTg'oi δ6 εiπoγ' f1μεTg πq6g τιμην αriτοδδiρα fν6γxαμεv πq6E τ6 xηρtξαι &

γ6γoνεν θν τfr 1ιilqψ f1μΦν μεγdλαθαυμαoια θν τQ γεννdαΘαι αι]τ6γ' xα[λ6γετε λαβ6νταE δΦqα f|μαg τα δπ6ο8qανloυ θε6τητo9 δημooιευθ6νταxqυψαι xαLτα τοr iδioυ βαoιλ6ωgθνταλματα παqιδεTν; ο[ δ6 φoβηΘ6ντεgτ'αL παψπo}"λα π αqαxαλ6ααντεEαriτoriE dπ6λυοαγ.oi δ6 θξελΘ6ντεg τα'Ιεqoο6λυμα,frλθoν dνθα dπεατιiληααν τoσdοτ6ρog αriτoTE δειxνυοντοg τ6δεoπoτιx6γ βqrφos' xαi εiδoν την

γεννηααααν xαLτ6ν γεννηθ6ντα xαi&νo[ξαντεg τoυg Θηoαυqουg αriτΦνxλιΘ6ντεg πq6g γffν, fiνεγxον αιiτQδδqα 1qυο6ν xαi λiβανoν xαiομυqναv' 1qυo6v δE βααιλεT, λiβανoνδg ΘεQ, oμυqναν δg ΘνητQ. T6τεθπληqιbΘη τ6 qηΘ6ν δια τoiπροφητου' βαoιλεig Aqαβων παiΣαββιi δdlρα πρooolοoυαιγ' παiδoΘηαεται αιiτQ θx τoi 1ρυοioυ τflgAqαβ(,αg.-.iΕiπογ δ6 o[ μαγoι τff Παqθενφ'τigxαλεT εig πεqlφημε Παqθ6νε; f δ6λ6γεr Mαqlα' οi δd' π6Θεγ δqμωμ6νη;θx ταυτηg, φηoi, τffg Bηθλεεμiτιδοg

xιbραg' oi δ6' oι}x do1εE oδν ciνδqατινα; oiiφηαι' μεμνηoτευμαι μ6νμ6νον, πqoγαμιαlων γενoμ6νωνουμβoλαlων' oi δd μαγoι πq6g αriτην'τiνog γ6νoυg δπαq1ειg, δτι τοιoδτoγdπεπιiηααg;f δ6 γ6νoυg μ6νβαοιλιxoδ xα[ iεqατιxoi, τoi τε Δαυiδxαi Aαριbν θγιil ιiπαq1ω, Q[ξηg τε τoσ'Ιoυδα'

A0τoi, dφol αυαx6φθηααν μεταξt'των, τoιiE πρoiτqειpαν να δεyθoσν ταδdlρα τoυg xαl εig τrjv αυν6yειαv ναoιωπrjαoυν εig ττjv γΙlqαν τoυg διανd' μrjν ylνη xαπoια d'πoαταoiα εi3αiτoι3g.oi δ6 μαyoι ε7παy: "'ΕμεiE 6xoμiαα-μεν πρ6g τιμrjv τoυ τα δ6qα μαE διαvα d'vαxoινcbαoυμε 6αα oπoυδαTαxαl d'ξια θαυμαoμoi '{yoυv γ[νει εi;τrjν ycbρα μαg, τrjν oτιyμrjv πoιi Βyεν-νd'τo AiτδE. Καi iαεTg πρoτεlνετεd'φoσ λαβoυμε d'π6 Εαd'g δdιqα, ναd'πoxqιiψ ω μεv 6oα'{'yoυν φαu ερωθ εΙδια τrjν Bπoυqαvια θεδτητα, xαl ναd'πoxρι3ψωμεν ταE Βντολαg τo6 iδinι.τoσ βααιλ6ωg;''Aiτοi (oi'Ιoυδαio) φoβιoμlνoι xαiπαραxαλδνταζ τoυζ πoλλαE φoQaζτo{E iδιcbξαν' oi δ6 (μαyoa Βξερx6-

μενoι τlν "Ιεqoαoλιjμων {φθαoανxαθoδηyo'ιjμενoι d'π6 τ6ν d'oτ6ρα εi3τ6 δεαπoτιx6ν βρ6φo9' xαl εΙδαν τηι'

μητ6qα μ6 τ6 παιδloy xαl δπoxλιyo-μενoι dvoιξαv τo6g θηααυρoι3g τoυ;.πρoαφ6qoνταg εig Aι3τ6ν δq δd)ρLyρυo6ν, λiβανoν xαl oμυρναv. T6τεΕπληριΙlθη δ λ6yoq τo6 πρoφriτoι':"βαoιλεTg Aραβωv xαl Σαββd θαπρooxομlαoυν δdlqα' xαi θα δoθoιaι'εig Aiτoν, d'π6 τ6ν yqυo6ν τj3Aραβ[αg.''Ε7παy δt oi Mαyoι πq6g τrjv Παqθi-'νoν' "Πσlg δνoμαξεααι πεqlφημεΠαρθ6νε;'' Λlyει αiτfi, "Mαρ[α." oiδ6, "Aπ6 ποl πρo6qyεααι;'' Λiγειαδτη' "Aπ' αiτrjv, τηv 1ωρα τfi3Βηθλε6μ.'' oi δ6, "Δ6ν d"π6xτηαε;λoιπ6ν xαπoιoν d'νδqα;'' Aδτη δiioyυqloτηxε, ""Εyω μ6voν μyηστειLθεT, d'φoσ '{yιναν πqoyαμιαiα αυμβo-λαια.'' oi δ! μαγoι εiπαν εig αι)τηι'."ΕiE πoΤov yivoE dνrjxειg d'φ6τoι'iy6vνηoεE ixεTνoν:''"H δi εEπε' "Εi3yivog βαoιλιx6y xαl i,ερατιx6ν τotΔαυ[δ xαl τo6 Aαq6ν iγrb dvηr"ιυ.d'π6 τrj qlξα τoυ'Ιo'ιjδα,

oΙ ΠYPΙNoΙ ΛoΓoΙ TΩN AΓΙΩN 423

θυγατηq μ6ν τoΟ'Ιωαπε[μ, γ6ννημαδ6 τflg }unηs'oi δ6 πqooηνΦg πq6gαυτηγ ειπoγ' μητηQ μητεQωγ,παντεg ol θεo[ τΦγ θΘγΦγθμαxαριoαν ειg. T6 παυ1ημα ooυμ6γα' δπερfiQαE γαQ παoαg ταgθνδ6ξoυg γυvαTxαg' παοdlγβαoιλιαδων βαoιλιxωτ6qα θφανηg.To δ6 παιδioγ θπi γ{E θxαθητoδειiτεqoν θναqξαμενoν dτοg'μεqιxoν τfig τεxoυοηg 1αqαxτξqα'ι1εχωγ'ηγ γαQ αυτη μιχQoγ τφ μηχειd,γαγευoυοα, τQ δ6 oιilματιτqυφερ6ν, oιτo1ρoo0oα πωgτρ[,1ωμα τε xαλλιατoν την xεφαληνδεδεμ6νη' δ1oντεg δd μεθ'iαυτ6γπαTδα ζωγqαφoν &μφoτ6qων τηνδμοiωoιν τff xιbqφ dπηγαγov xαi θγτιp iεqΦ α8τδγ θoτηoαντρooπυνεToθαι δπ6 παγτωνγραψαντεg o{1τωE θν 1ρυooTgτεταλoιg' θν τQ διoπετεΤ iεqQδιηλiφ ΘεQ μεγαλφ βαoιλεT'ΙηαoΦ,τ6 Πεqαιπ6ν xρατog dν6θηxεν.-Αqαντεg oi μαγoι τ6 παιδioγ'Ιηooiν θν &γxαλαιg αιiτΦν εig€xαoτοg doπαοαμενοι xαiπρoοxυνηoαντεg αriτQ εiπογ' ooι ταοα φιλoτιμο0μεν ειE οr}gανoδtναμε'Ιηooσ' oti xαλΦg θδιoιxoiγτο ταdιδιoixητα εiμη παρffg' oδx θτ6qωgiμiγετo τα dγω τoTg xατω, εiμηαriτ6g xατdβηg' dπρεπε γαq τo0τoτfl αoφff ooυ μεθ6δφ δ6oπoτα τoυgiινταqταg τoιoυτφ iν οιbματιμιεθoδεiααι τff off γεvνηoει.Τ6 δ6γ παιδioγ θγ6λα xαi θαxlqτα τffz-oλαxεiψ τδν μαγων' εiταoυνταξαμενοι τff μητq[, παi αiτηαriτουg τιμηoαοα' xα[ oδτoι ταυτηνδoξαοαντεg. δg θ!δει. fiλθoν θν δτoπφ xατ6λυoγ xαi διηγoiντo πq6gdιλληλουg τα περi τοl παιδ[oυ xαi1ωS dρα θφα[νετο α;.lτoτs' δ πqδτoEεiπεν' θγιil νηπιoν αl]τ6γ θΘειbρoυν'6 δειiτεqog' θγιil, φηο[, νειilτεqoντQιαχoγταετι]ν εiδoν'

θυyατ6ρα τoδ 'Ιωαxεtμ, y!'vνημα τfl;'Aνuηg''. Aiτoi εiλαβιxα ε7παv εig ixεi-vην, "Mητ6qα τ6ν μητ6ρωv, δλoι of Θεolτdly ΒΘνdιv o6 iμαxαριoαν' T6 xαυyημαooυ μεyαλo, δι6τι δπεq6βηg 6λαg ταgΒvδ6ξoυq yυνα[xαE xαl d'πεδεlyθηgβααιλιxoτ lρα δλων τiν βααλιoαr7ν''.T6 δ6 παιδlov Bxαθητo εig τo {δαφogxαl μ6λιg εlyεν εio6λθει εiE τ6 δει3τερoνΞτoE τfig ξωfiE τoυ. Κατα ξιlα μ6ρog ε7yετα yαqαxτηqιoτιxd' τfig μητ6ραζ τoυ'δι6τι α'iτrj fiταv μιxqd', μ6 d'παλ6 δ6qμαxαl αιτ6yρωμα μαλλru τα δπolα ε7yεδεμivα μ6 δqαToν τqoπoν."ΕyovταE μαξ[ τoυg (oi, μαyoι) ξ'να παιδ[ξωyqαφo, {φεραv εig τηv yrbραν τουgτi1ν εix6να xαl τδy διjo, xα[ την i'τoπo-θ6τηoαv εiE τ6 iεq6v τoυg, rnoτε να πρo-αxυvηθεi dπ' δλoυE, yρd'φoνταg εigαδτηv τd" 6ξfig: "Εig τδ θειx6'v i'εq6ν, εiEτ6v διrjλιoν Θε6ν, τ6ν μεyαλoν βαoιλ6α'Ιηooσv, τ6 πεqαιx6ν xρατog iιφι6ρω-σε.''Aφofr o[ μdyoι ijψωclαν εig ταE yε[ραEτωv τ6 παιδtoy'Ιηαoσv, δ xαθ6ναg d.fiαiτo6g τ6v r)oπαoθη xαl πqoαxυvcΙl-νταE τoi ε7παv: "Πq6g yd'ριν ooυ δoξα-ξoμεν o6 κα[ τd''!qyα αoυ oλqανoδιjνα-με 'Ιηαoδ' Δ6v θα Βxυβερν6ντo καλαταd'διo[xητα, Βαy δ6ν παqευριαx6ooυνΒod. Δ6ι, θα {oμιyαν τα πd'νω μ{ ταxατω, iαv δ6v κατ6βαινεg δ 7διog, διoτιαiτ6 yqειαζ6ταv μ6 τfiv ooφlα αoυδ{,oπoτα' να αυμμoρφcboειg τo6E d'πo-oταταg μ{' τfiv y{νvηolv ooυ εiE d'vθqcb-πινov αdιμα.''T6 παιδloν yελoloε xαl ακιqτoioεv d.π6τα xαλd' λ6για τdlv μαyων. Aδτo[ Χ!ιοε-τωνταζ τηy μητεQα 2lαL αυτη τ[μωνταζαι3τoιjg, xαl αiτoI d'φoδ iδ6ξαααvαiτrjv δπωg &'qμoξε, μετ6βηoαν εiE τ6vτoπoν δπoυ ε7yαν xαταλιjαει xαl διη-yoivτo μεταξi των ταg Βντυπcbαειg τωνd'π6 τ6 βq6φos xαi πι1lg τoυg Βφα[vετo.'O πρaτog iξ αiτιΙιν ε7πεν' "'Εyιil τoν'!βλεπα δg βq6φog,' δ δευτερoζ, "Εy(bτ6ν 'iβλεπα δg νiov τριαvτα Βτdlv'"

424 TΑ AΡXEΙA THΣ XAMENHΣ ΓNΩΣΗΣ

δ δ6 τq[τog' θγιil γ6qoνταπεπαλαιωμ6γογ αiτ6γ Eβλεπoν.Θαυμαξ6ντων δ6 αιiτΦν τηνθναλλαγην τffg θdαg τo0 βρ6φoυg,δοπθqαg xαταλαβουαη g, θπdoτηαiτoTg dγγελo g iξαo'τqιiπτωνφoβερ6g τff δqαοει λθγων αriτoΤg'τ6 ταγog θξελθετε τ6γ δδε μη τιναθπιβoυλην δπooτfiτε' θxεTγoι δ6

μετα δειλiαg εiπoν' xαi τ[g δθπιβoυλευων τηλιxαυτη g πρεoβεiαgθεTε οτραγηγ6: δ υ6 εiπεν''Hριbδηgδ τΦγ'Ιoυδα[ων βαoιλευE. Tαlταdxoυoαντεg oi μαγoι1qηματιoθ6ντε9 δπ6 τor dγγ6λου,ειiοθενεTg [ππoυg θπιβιiντεgδι'ιiλληg δδot dvε1ιilQησαγ εiE την1ιbραν αr]τΦγ...

δ δ6 τqiτog"'Bγcb τ6ν {βλεπα δE y6qo-vτα fiλιxιωμ6νoν.'' Κα[ d'πoρoroαι'α8τo[ μ6 τrjν iναλλαyrjν τfiE εix6νo;τoi βρ6φoυE. M6λιE i.ι,6xτωαεν, i'νε-φανioθη εiE αδτodg d'παατραπτωι'&'yyελog φoβεo6g τfiν δψιν' λ6yoντα;τoυg: "Φι3γετε yqrjyoqα απ6 Εδa'μrjπc'lg αyεδιααoυv xαπoιo xακ6 Bνα-ντ|oν oαg." 'ΕxεΓνoι εΙπαν μ! φ6βο."Κα[ πoToE ε7yαι BxεTνog θεTε ατρατη-γ6 πoi '{yει αy6δια καxα δι'α'1τrjν τηrd.ποoτoλrjν:'' Aiτ6E ε7πεv,""o'H ριil-δηζ, δ βααιλειig τdιν 'Ιoυδα[ων.-"Yπαxoι3oνταg oi μd'yoι εig ττjv oυu-βoυλrjν τoυ d'yy6λoυ, d'ν6βηoαv εi:yaiyoaα d'λoyα xαi d'vεyrΙlρηoαv dπδδιαφoqετιx6 δq6μo δια τrjv γbραι'τoυζ..'

α. Moνη Eοφιγμ6ι,oυ, x6δ. 14, φφ'195α - 209α (βλ. ειx. 56-62)β. Πατριαq1εio Ιεqοαoλυμων, xiδ. 14,φφ.97β - 1Ο7β (βλ. ειx' 64-76)

γ. Bιβλιoθηxη Bατιxανo,t, xcΙlδ.555' φφ. 313β - 322α (β}". ειx. 107-108)

o ΑγιoE Ιωdννηg o Δαμαoxηνog, o μεγαλog Πατ6ραg τηg ανατoλιx{;Επxληo|αg, oτην αqxη τoυ Λ6γoυ τoυ, μαζ διαoι(lξει τqειg μoναδιx6g πρo_

φητεiεE πεQι τηζ Γενντ]οεωg τoυ Xqιοτor] πoυ πqo6ρ1oνταt απ6 τo μαντεioι'των Δελφιbγ, απo 6να ιεq6 τηg Αθηναg xαι απ6 6να δεriτεqo ιερo τoυ Απoi.-λωνog' Kατα τα λεγ6μενd τoυ, oι 'Eλληνεg αναγνιbqιααν με αxqiβεια τη\'

Γ6ννηoη τoυ Xριoτoυ, δι6τι oτην xΦqα τoυg oυν6βη θαυμα τqoμερ6ν|Oταγ o Aτταλog, o βαoιλιdg των Λαxεδαιμoνιων, xατtτιτηoε τo βαο[λειo

τoυ Kαood,νδρoυ, αγαπησε τηγ αδελφη τoυ βαοιλ6ωg, την Δωqιαδα. Η τελευ-ταiα δια να απoφfγει τoγ 6ρωτα τoυ Λαxεδαiμονα βαoιλ6ω9, 6ταν αυτο;επι1ε|qηoε να xοιμηθεt μαξ(, τηζ' τoγ μα1αiqωοε nιαι γ'ατoπιν xατ6λαβε τoι'θρ6νo τoυ.

Mετd τoγ θαγατo τoυ Αττdλoυ, o αδεqφog τoυ Φlλιππog xατ6λαβε τo

βαoiλειo των Α1αιιilγ xαι xατ6πιν εξεoτqατευοε xατα τηg Δωριαδαg. Mε

μεγαλo φoβo oμωg, δι6τι η βαοiλιοoα ε[1ε ηδη xατατρoπιilσει τoυζ εxθρoυ;τηg. Eξαιτ|αζ τoυ φ6βoυ χαt τηζ αβεβαι6τητdg τoυ, εθειilρηαε 1qηoιμo ι'cι

oτε[λει αγτιπQoσωπiα τωγ Αxαιιbν οτo μαντεioν των Δελφιbν δια να λdβoυι'

χQησμo oγετιν'a με τηγ θxβαoη του πoλ6μoυ.Φθdνoνταg oι αντιπρooωπoι τoυ Φιλiππoυ στoυζ Δελφorig, 6λαβαν xρη-


σμ6 o oπoιoζ αγαφεQ6ταγ oxι oτην 6xβαoη τoυ πoλθμoυ, αλλd την Γ6ννηoητου Xqιoτof . Η ι6ρεια Eυoπτ[α πρoανηγγειλε τη γ6ννηoη αλdθητoυ ανθριil-:τoυ o oπo|og, δg Θε6τητα θα d'παλλαξει τov dνθρωπoν c}'π6 τfiν φθoραντly d'νιατωy παθdlll. o φΘ6νog ηlαLτo μiοog τoυ απιστoυ εβqαΤxoυ λαor] θαοταθorjγ η αιτ[α δια να xρεμααθεT δψηλα δg xαταδιxog εig θd'νατον,υπo-ιι6νoνταg τo μαρτυριoν ψε τηv θ6ληolν Toυ.Η ι6ρεια oλoxληqιbνεt τo χQη-oμ6 πqoφητευoνταg αxoμη χαt τηγ Ανdoταoη τoυ Xqιατoυ: Aφoi πεθανειθα iι"ναoτηθεT δια τfiν αicbνιoν ζ'iu.

'Exπληxτoι oι απεαταλμ6νoι απo τoν 1qηομ6 τηg ι6qειαE χαt μη μπoqω-\'ταζ να xατανor]ooυν τα λεγ6μενd' τηg, αναρωτιoυνται γιατi τoυg δiδεταιΖaησμ6ζ για ανδρα, εγιb εxε|γοι ξητoυγ χQησμo για τηγ βαoiλιooα Δωριαδα.

Η ι6qεια τoυζ απαντd oτι πληoιαξουν ανixητoι xαιqoi, διoτι oπωg η-\ωqιαδα ηταν ανixητη, 6τοι xαι Exεlγog αλλα χαι oι dνδqεE -Mαθητ6g,Αγιoι xαι Mαqτυqεg- πoυ θα παραμε[νoυν πιστo|' μαξi με Aiτ6v θd' τoιigι,ιxrjooυν 6λoυE.

H πqoφητεiα τoυ μαγτεioυ τωγ Δελφιilν δεγ ιxαγοπoιε[ τoυg απεoταλμ6-νoυζ, oι oπo|oι με πεqιφqoνηoη μεταβα[γoυγ oε ιεqo τηg Αθηνdg δια γαi.αβoυν dλλo xqηoμo. Βxε| η ι6qεια Ξανθ|ππη, γνωρiξoνταg την αναρμooτησυμπεQtφoQα τωγ απεoταλμ6νων, με α^1ανd,xτηοη τoυζ απo}-('αλε[, θραοε|g xαιτoυg επιπληττει διoτι ειoηλθαν οτo ιεq6 oε xq6νo αxατdλληλo.

Αυτo[ με τηγ oειqd τoυg την xλευαξoυγ χαι τηg ξητoυν να αταματησει γαιιιλα αλλoxoτα χαι υπερηφανα. Η ι6qεια τηE Αθηναg, oπωg xαι η ι6ρεια τoυιαγτεioυ των Δελφιilγ, πQoφητευει την γ6ννηαη τoυ θεανθqιbπoυ o oπo(ogΘα αναμι1θεi oε ανθqΦπινo xqεβατι, δηλαδτ] θα αναμιxθεi με την ανθqιbπι-ι'η φfοη xαι θα ενoαqxωθεi μ6οω xυηoεωg. Aiτοg, δg cLντιπρ6αωπog τoδαηττrjτoυ θεo6 πod '{yει d'νlxητoν δdναμιv, τ6ν d'π6'ραyτoy x6αμoν θαlεριxλεlαει 6πωg 8να αiy6 xαl 6λoυ9 (τoιig δπαqκτοdE κ6αμoυg) θα τodgαφανloει.

Σε ιερτ] θxοταοη η ι6qεια, ατεν|ξει την Δoξαν τoυ Xριοτoυ xαι μη μπo-ριi'lνταg γα τηγ απoδιboει διαφoqετιxd, την πεqιγqαφει με τo o1ημα ενogιιυ^1ου που πεqιxλεi,ει xαι ξωoγoνε[ 6λογ τoγ xooμo.

Απoγoητευμ6γoι xαι πdλι oι απεoταλμ6νoι τωγ Αxαιιilν, απoφαοltoυνι'α πoqευθofγ απ6 τoγ γα6 τηg Aθηναg οε αλλo ναo τoυ Απ6λλωνog. Ηιιoqατη φωνη τηg εxε| ι6qειαE πqoφητεliει για τqiτη φoρd την 'Eλευοη τoυΧqιoτoυ στηγ γη, o oπolog oνταg oυρανoπεμπτog, θα xυoφoqηθεi απ6 παρ-θfνo γυνα[xα. H oνoμαο|α τηg παqθ6νoυ, oυμφωνα με τoν xqηομo, αντι-οτoι1ε[, οτoν αqιθμ6 δ('g \βδoμrjxoντα 6ξ, δηλαδη οτoν αριθμo 152, o oπo[-o; πραγματι αγτιστoιχεi ατoγ λεξdqιθμo τoυ oν6ματog Mαρiα.

MΑΡΙA= 40+1+10Ο+10+1= 152= δlg iβδoμrjxovτα Εξ!


Mετd xαι απo την τq(,τη πρoφητε[α, η διηγηoη του Ιωαγνoυ τoυ Δαμα-οxηνoυ μαE μεταφ6Qει στην μαxqινη Πεqo|α y'αL εltLιιεντ,qι(lνεται οτον τgoπo

μιε τoγ oπoio η ανθρωπoτητα πληρoφoqηθηxε την Γ6ννηoη τoυ Xqιoτoυ, τηι'οτιγμη πoυ η Παρθ6νo9 Mαqiα 6φερνε ειζ τo φωζ τo Φωg τoυ x6oμoυ!

Eνα απo τα πoλλα ελληνιxd ιερd πoυ ευρiαxoνταν διdοπαρτα oε 6λoι'τον αq1αio xooμo, ηταν xαι τo ιεq6 τηg'Hgαg πoυ ευQισχ6ταγ οτα αγαxτo-

Qα τoυ Π6qοη βαοιλ€ωg Κυqoυ.Συμφωνα με τη διηγηoη, xατα τη διd,qxεια μιαg νυ1ταg, τα αγαλματα τωγ

θειilν εντ6g τoυ ιεqoυ dρxιoαν αιφνιδ[,ωg να 1oqεfoυν, δια να γιoqταοoυι'την Γ6ννηοη τoυ Σωτηqog. Tα ανδριxα αγdλματα 6λεγαν oτι η'Ηρα γ6ννηoετ6xγo, εγι.δ τα γυναιxεiα, επιπληττoνταζ τα ανδqιxα, θλεγαν 6τι δεν ηταν η'Ηqα αυτη πoυ γ6ννηoε τbτινo, αλλd η Πηγη xαι δixαια θα τηγ απoδεxτοtiν.

Στoυg επ6μενoυg ατixoυg τηg θε(,αg τoυg υμνωδiαg τα αγdλματα απoχα-λυπτoυγ 6τι η γυναixα Πηγη πoυ γ6ννηoε το τ6xγo oνoμαξεται Mαqiα: 'oτιδιxαiωE δνoμαζεται Πηyi, τ6 d'πoδεy6μεθα. T6 δνoμα τηE εΙναι Mαρ[α'αιjτrj πoιj εig τα oπλαyνα τηζ δζ εig π6λαyog μεταφ6ρει d'π6ραντoν πoλι'-αrjμαντoν xαραβι"H δ6 Πηyιj αiτιj, tται d'g ylνει xατανoητη' δι6τι εΙναιπηyrj τoi iδατog, ε7ναι πηyiγ τoi d'oqd'τoυ πνεdματog...

To dγαλμα τηζ Πηγηζ, εiγαι τo dγαλμα τηq Ζωoδoγoυ Πηγηg xαι Yπε-qαγiαg Θεoτ6xoυ.

Eαγ oι oλυμπιoι δεν ηταν πqoπομπol τoυ Xqιοτor], δια πoioν λoγoν τιιαγαλματα oτo γαo τηg 'Hqαg 1oρευαν oλη την νυ1τα, πqoυπαντιilνταζ τoνΚυqιoν των Kυq[ων;

Kαι πιilg ε|γαι δυγατoν τα αγαλματα γα απoxαλυπτoυγ τo 6νoμα τη:Θεoτ6xoυ, επεξηγιilνταζ τηγ πQoσωνυμiα τηζ Πηγηζ, ωζ πηγη τoυ αoρατoυΑγioυ Πνεtματog;

Edν για xαπoιoυg o Παναγιcilτηg Toυλατog εξαxoλoυθε( γα θεωρε[ταιαιρετιxoE, τoτε οτην λiοτα τωγ αιgετιxιilν θα πρ6πει να πqoατεθε[, xαι οΑγιog Ιωαννηg o Δαμαοxην6g.

Mεριxα απo τα αγdλματα, αμ6οωg μετα, αQχtσαγ γα xqoυoυν τιg xιΘcι-

Qεζ, oι μoυoεg dq1ιοαν να τραγoυδor]γ xαι τα αqγυqo1qυοα τετραπoδα xαιπτηνα αυγ6δευαγ την μελωδ|α με μια φωγη. o βαoιλιdg Kυqog xυqιεfθηzεαπ6 φ6βo xαι αδυγατιilνταg να αντ6ξει την ταqα1η απoφαoιoε να απo1ωρη-οει. oμωg, o ιεq6αg Πqofππιπτoζ τoγ ουμβofλειμε γα παQαμε(,νει, διοτιεxεiνη αxqιβι(lg την oτιγμη ξεxινoυoε η θεiα Απoxαλυψη.

Kαι μoλιg αυτα ειπιbθηxαν, εο1[oθη η oqoφη τoυ ναου xαι o λαμπρo;αoτ6ραg θqιξε την φωτεινη τoυ δθομη οτo αγαλμα τηg Mαρiαζ ΠηγηΞ.

Αμ6αω9, φωνη αxoυoτηxε απ6 τoν αοτθgα πQoζ τo dγαλμα τηg Mαqiαg:

oΙ ΠYΡΙNoΙ ΛoΓoΙ TΩN ΑΓΙΩN 427

Δ6απoινα Πηyi, δ M6yαg''HλιoE μ6 {oτειλεν να αol φανεqιilαω xαlταυτ6yqoνα να δπηqετrjαω τα oyετιxα μ6 τrjν y6'νvηoιν, xαθoδηycb-vταζ σε εiq yαμoν d'μ6λυντoν. Mητ6qα d.φoi ylνειg τoυ ΠqιΙlτoυ εig6λα τα ταyματα, θα εΙoαι i ,uμφη τol μovαδιxoσ Tqιαδιxoi Θεoυ.δνoμαξεται δ6 τ6 doποqoν βρ6φos xαl ε7ι,αι i d"qxi κα[ τ6 τ6λog' fidqxi τis αωτηρlαg xαl τ6 τ6λo9 τfig dπωλεtαg.

Moλιg oλoxληqιbθηxε o θεlog λ6γog, τα αγαλματα 6πεoαγ επi πρ6oωπoν,6πεoαγ xαι πqooxιiγησαγ τo αγαλμα τηg Mαq(αg Πηγηζ, πoυ ηταν τo μoνoπoυ oταθηxε oqθιο. H Mαq(α Πηγη, 6νταg η ξωoδoxog Πηγη, θα φιλoξενori-σε στα oπλd1να τηζ τoγ Yιoγ τoυ Θεorj' Δι' αυτo xαι εοτ6φΘη με ατ6μμα

βααιλιx6, ενιil υπεqdνω τoυ ναoυ τηg 'ΗQαζ o αoτ6qαg μετεωqιξ6ταγ στoγαθρα.

Πωg 6μωg δtjναται 6να αoτθqαζ γα μετεωQ[ξεται xαι πολυ περιoα6τεqoνα oμιλεi;

Tην απdντηση μαζ δiνει 6να9 αλλog Πατ6ρα9 τηg oqθoδoξi,αg, o ΑγιogΙωαννηE o Xqυo6οτoμoζ, o oπolog φανεqιbνει με χαQαχτηqιοτιπη οαφηνειατιg dγνωoτεq πτυγ('q τoυ παρdξενoυ αoτ6qα, o oπo|og μoνoν αοτ6qαg δενηταγ.

Δι6τι ο αατ6ρα9 αυτog δεv εiyαι t'ναg απ6 τoυg πoλλoιig, μαλλov δενε[ναι αoτ6qαg 6πωg φαiνεται τoυλαyιoτov oε μiνα, αλλα xαπoιαα6ρατη δiναμη η oπoiα μεταμoqφcbθηxε αε αυττju την 6ψη xαι{'yινε φανερη απ6 την ποqεiα τηg. Δι6τι δεν εiyαι δυνατ6y xαπoιogαατ6qαg vα πoqεdεταL πQoζ αυτrjν την xατεdθυνoη. Aλλα χαL αντoy πειζ τjλιo, αx6μη 2{αι, αν τoν xτεLζ αελrjvη, αx6μη xαι 6λα τα αλλααατ6ρια, βλlπoυμε να πoqευoνται απ6 την ανατoλi πρos την δ{oη.Aυτ6g 6μωg πορειjεται απ6 τoν βoρqα πQoζ τoy ν6τo. Δfiτι τ6αoαπ6yει η Παλαιoτlνη απ6 την Πεqoiα.Δε6τεqoν, αυτ6 μπoqεlτε να τo xαταλαβετε xαι απ6 τoy xαιρ6.Δι6τι δεy φα[νεται μ6'αα oτην ν6yτα, αλλα ατo μ6oον τηg ημ6ραg,6ταy o rjλιoE λαμπει' αυτ6 αxqιβcbg δεv εiναι χαQα2{τηQιστιx6 εv6Eαατεqιod' o{τε τηg αελrjνηg' διοτι αυτη απ6yει τ6oo απ' 6λα ιbατεxqι3βεται xαι αφαviξεται 6ταv o rjλιοg λαμπει. Aυτ6g 6μω9 (o αoτi-qαg) vlxηoε τιg ηλιαxlg αxτiνεg εξαιτiαg τηg υπεqβoλιxfiE τoυ λαu-ιllηg. ΦαiνεταL πLo φαlτειν6g απo τoυg αλλoυg αoτ6ρεg 2dαι σε αy6oημε τo φωζ τoυE 61ει την μεyαλdτεqη λαμψη.Tqiτοv, εξαιτiαg του 6τι αλλoτε ε[ναι oqατ6g xαι αλλοτε xρυβεται.Δι6τι φαιν6ταy oτι φιbτιξε τoν δq6μo μ6xQι ttαL την Παλαιoτ[νη.μ6λιg 6μωg 6φθαoαy στα Ιερoα6λυμα, xριiφθηxε''Επειτα παλι, 6τανoυναvτηoαν (oι Mαyoι) τoν Hq6δη χαι τoυ εξrjyηoαν τoυE λ6yoυgδια τoυg oπoloυg εiyαu tλθει, 6xαyαv να φιjyoυν' xαι τdτε φανερc{l-θηxε ξανα μπρooτα τoυg. Aυτ6 β6βαια δεy ε[yαι η xlνηαη xαπoιoυ


αστεQιod, αλλα η xlνηoη xαποιαg δυναμεωE με υπεqβoλιxrj λoyιxrj.Δι6τι δεν εiyε xd'πoια διxrj του πoqεiα, αλλα 6ταy αυτol t'πqεπε ναπqoyωρrjooυy' πQoχωQodαε μπqooτα τoυg.'()ταν 6μω9 oταματοd-σαν' σταματo'ιjαε 2dαL αυτ6ζ' ενεqyιbνταg πd"ντα 6πωg αqμoξε' 6πωgαxqιβrΔE ο oτfiλog τηg vεφ6ληg, ο oπolog αλλοτε oτεx6ταν xαι αλλο-τε ξεofixωνε τoυζ ΙoυδαloυE, 6πoτε yqειαζ6ταν.T6ταqτoν, απ6 τοιl τq6πo πoυ φαιν6ταy αυτ6ζ, θα μπoqotσεζ^ι)ατoν αναyνωqlαειg με oαφfiνεια. Δι6τι yωqlg yα oτ6'xεται ιpηλα, υπo-δεlκvυε τoy τ6πo. oιiτε fiταv δυνατ6y oε αυτodg 1)α τoy δουν. Aλλαxατεβαtvoνταζ πQoζ τr]ν Υ0, 6δειyνε τoν δρ6μo. Δι6τι yνωqiζετεxαλα 6τι τoclο μιxρ6 τ6πο, 6αo καλυπτε μlα xαλdβα, rj 6αo ycbρorjταν δυνατ6y yα xαταλαμβαyει τo clcbμα εν6g μιxqo{ παιδιoι3, δενrjταν δυνατ6 yα τo yνωqiζει o αoτ6ρα; Δι6τι τo ι3ψog πoυ ατεx6ταv{7ταν πoλd μεyαλo xαι δεν αρxoιjαε δια ιlα εyτοπloει τ6oo oτει,6τolτo, xαι vα τoν πqoαδιoqloει oε αυτοdζ Ιτoυ ιjθελαν yα τoy δoυy.Και αυτ6 (τo παιδ[) θα μπoqo6oε xαπoιοg να τo δει και απ6 τo φωζτηg αεληvηg' η oπolα τ6clo ξεyωqlξει απo 6λα τα αoτ6ρια oε 6λoυEτoυg κατolxoυζ τηζ οιxουμiνηg πoυ {'yουν εξαπλωθε[ oε μεydλogπλατoE' ιbατε oε oλoυg φαlνεται 6τι ε[yαι xοlrτα' Πcbg λoιπ6ν oαoτ6qαg, 7τεζ μoυ' φανlqωoε τov τ6oo oτεy6 τ6πo τηE φατvηg xαιτηg xαλ6βαE, εαν δεν αφηνε τo τ6oo υι!lηλ6 αημεlo πoυ oτεx6ταν,δια ιlα xατ6λθει 21αL l,α clταθεl αxριβcbE παyω απ6 τo xεφαλι τoυπαιδιod;

α. Ιωαννηg Xρυο6οτομog, Aπαντα, Kεφ. β', Oμιλlα οτ'.οελ. 63, εxδ' Kαqυοφυλλη, Aθηνα 1872.

β. Tα ευριαx6μενα Παντα, τoψ. 57, oμιλiα aτ', oε}ι.57.6xδ. J. Dumortier, Παρiοι: Cerζ 1966.

o Αγιog Ιωdννηg o Xqυoοοτoμog πdνει φανεqο με διαφoqετιxd επιxει-Qηματα oτι o αoτ6qαζ πoυ oδτ]γηοε τoυg MdγoυE, δεν ηταν 6να9 απo τoυΞπoλλoιig αστθQεζ τoυ oυQαγoυ, αλλα xαπoια αoρατη δυναμη η oπo(,α μετα-μoQφωθη''ιε σε αυτην την 6ψη.

E(ναι πρoφαν69 oτι o φωτειγoζ αoτ6qαg ο oπolog με τηγ φωτ-ειγη δ6αμη

τQυπησε την oρoφη τoυ γαoυ τηE'Hqαg, ηταν 6να υπ6QλαμπQo σχαφoζ πoυoρθα πεqιγqdφεται πqo 1ιλιdδωγ ετιilγ ωζ αστηQ, δι6τι xαι θνα φωτεινoοxdφog η θναg δoqυφoqog, την νυ1τα oμoιdξoυν με 6ναν αστθQα. O oυγxε-x8ιμ6γoζ αστ6Qαζ δεν πορευ6ταν 6πω9 oι υπ6λoιπoι απo την ανατoλτ] πqo;την δυαη, αλλd απ6 βoqqα πqog ν6τo' δεν φαινoταν μoνoν την νυ1τα αλλαχαι τηγ ημ6Qα, xαι μdλιοτα η λαμΨη τoυ ηταν πιo δυνατη αx6μη xαι απ6 τη

λαμψη του ηλioυ! Aλλοτε γιν6ταν φανερog xαι αλλoτε xρυβ6ταν, εγιb 6ται'προxωρουoαν oι μαγoι, πρo1ωρotiσε χαι o αοτ6ρα9, εγιb 6ταγ oταματoυοαν.oταματoυoε xαι αυτdg. oταγ δε oι μdγoι πληoiαοαν οτo oπηλαιoν τηg Γεν-νηoεωg, o αοτηq-oxαφog xατηλθε απ6 τo μεγαλo υψog ατo oπoio μετεωQι-

oΙ ΠYPΙNOΙ ΛoΓoΙ TΩN ΑΓΙΩN

ξoταν χαι με την υπ6qλαμπρη δ6oμη τoυ φιilτιοε τo οημεio oπoυ ευqιαxoται,τo Θεioγ βq6φog.

o αoτ6qαg ξεxiνηοε την πoρεiα τoυ απ6 τo ιεqo τηg 'Ηqαg oπoυ φιilτιoεμε τη δ6αμη τoυ τo αγαλμα τηE Mαρ|αg Πηγηg xαι oλoxληQωσε τη διαδρoμητoυ στo οπηλαιoν τηg Γεννηoεωg oπoυ xαι παλι θπεμψε την υπ6ρλαμπρηδ6σμη τoυ πQoζ τo θε[oγ βqθφog'

Moγoγ μ|α ανιbτεqη πγευματιxη oντoτητα μπoqεi γα διοιxε| χαι γαz'ατευθυγει τoν αοτθρα-oxdφog xαι oqθd ο Αγιog ΙωdννηE o Xρυoooτoμo;την περιγqαφει ωζ δ'ιjναμη με υπερβoλιNη λoyιxη. Η υπθρλoγη αυτη δυναμηδια γα πρot1παντησεt τηγ Γ6ννηoη τoυ Xqιoτoυ, εxφ6qει υμνωδiα ατα Eλλη-ι'ιxd. xαι oνoμαξει την Θεoτ6xo, Δ6oπoιγα(2) Πηγη.

Εxτog απ6 τoγ αοτ6qα, φωνη εξεqx6ταγ xαι απ6 την oμιλoυοα φηγo τηι,oπoiα τoπoθ6τηοε η Αθηγα οτην Αργιil. Kαι o αoτ€ραg παι η Αqγιil ηται,ozαφη πqooριoμ6να γα επιτελ6ooυγ μια συγχεχQιμθνη απooτoλη. Δεν ητανoμωg τα μ6να'

Σαg αναφθqω τoγ πυqαυy6α ξ[6y6G) τoυ Nιbε-Δευxαλ[ωνoE, τoν y'ρυαo-uαλλoν xqfiιλ'ι) με τoγ oπoiο πoqεriθηxαν oτoν α6qα o Φqiξog xαι η 'Eλλη,

τα πτεqoφoρα oyηματα πoυ ταξ(δευαν στLζ πτυχtζ τoυ αιθtρα(5), τo πτεQοl-τo dρμα τoυ Διo9(6), τo πυρtλαμπEg oxημα('l) πoυ ταξiδευε πQoζ τoν oλυμπoει'μ6οω θυελλιilγ χαL τo πυqινo oχημα τoυ πqoφητη Hλ[α τo oπo|o μετεωQι-ζoταν ειζ τoγ oυρανoν(8).

ι21 Δθoπoινα oνoμαξdταν παι η x6qη τoυ Πoοειδιbνoζ χαι τηζ Δημητ8αq.ι3\ Σιβυλλιαxo(, Xqηoμo(', Λ6γo9 πqιilτog.t-l) ΑπoλλoδωρoE, Βιβλιoθηxη, |, 82

Eυqιπ(,δηg, oρtατηg, 999α..

Φερεxυδηg, Aπooπααματα, απι1oπ. 60.ι 5 ) EυqιπiδηE , Aπoαπαoματα Φαtθoντog, l7 1 '

ι6) o μtyαζ λoιπoν ηyεμιbν ZευE, oτoν oυραν6 πρoyοlριilνταg με πτερωτo αoμα πo8ε[ε-ται πριilτog, διαxooμrbνταg xαι φρoντi'ζoνταg δια τα παντα' αιιoλoυθεi δε αυτoy oτρατιαl)ειilν xαι δαιμoνων' (Πλατιoν, Φα(iρog,246, Ε)ι7) διj τ6τε oi πρ6E"oλυμπclν il'yει πυριλαμπ!5 iyημα dμQi θιlελλεlηαι xυxιilμεvoν iνoτρoQαλιyξι. (Kων/νog Πoρφυρoγ6ννητo9, De Sentetiis, ειx. 82, xαι Ευγαπιo:.Fragmenta HistoΙjca, aεΧ. 229)(8) παqαινεi oδν, [vα xαl αδτ6 τ6 oιυμα' 6περ Qηαlv "ijληE ox66αλoν'', πυρl θε|q'lizδαπανιjoιιμεν, ii d'πoλεπτ6ι,αντεg εig αiθlqα xoυ@iαο.lμεν, ij μετεωριoθιilμεν iπδθεofi εiE τ6πoy iiιlλoν xαi riαcbμrιτoν' ij Βναcbματoν μlν, αiθ6ριον δl ij oδρανιoν' ot: δfiτετd1ηxεν δ τε θει16[τηE'Hλiιιg, xαl προ τodτου"Ενclly, μετατεθ6ντεg dπ6 τηE iνταiθα-Ξιυij6 xαl εiE θειoτlραν λijξιν ilπoxαταrlταντεg xαi "μηδ! τ6 τηq ijληq oxd6αλoν'', fiτoιτ6 6αυτιbν oιυμα, "xqημνφ'' xαταλε[ψαyτεζ. xqημνog δ! Βoτιν' dlαπερ εiρηxαμεν, δπεqlyειοg τ6πoE... μ6vηq δ! τηE θεiαE ijρτηται το πρσ.yμα xαqιτog τηζ τΦ iπoρρfiτφlυol τiν 8λην Ξxδαπανιbαηg τoυ αc[lματoE xαl τfiv Βμ6ριθη xαi yειbδη Qdoιν 6ynματιπυqlνφ μετεωqιξodαηg εig oδραvdv. (Ψελλog, Περ[ Ψυxig, σελ. 128)

429

430 TA ΑPXEΙA THΣ XAMENΗΣ ΓNΩΣΗΣ

To 1989, €να μητqιxo οxαφog με 16 μιxρoτερα αxαφη πoυ οxηματιtαι,€να xεφαλαio λαμδα (Λ), π6qαοαγ oταδιαxα παγω απo την oλλανδiα, τοB€λγιo χαt τo Λoυξεμβoυργo. H τεxνoλoγ|α τoυ N.Α.Τ.o. μπρoοτα οτηι'τεxνoλoγiα αυτιilγ των οxαφιilν 6μoιαξε γα εLναι πρωτο^7oνη. Tην oτιγμη πoυτα φωτoγqαφιξαν' την |δια oτιγμη τα ρανταq τoυg 6δει1ναγ oτι δεν υπηq1αι'πoυθεγα. To μηνυμα πoυ τoυζ δοθηxε t1ταν, ε[,μαoτε εδcb. To μητριxo αxαφo;ε|1ε oτo xθντqo τoυ τo ουμβoλo * . ,o iδιo οfμβoλο εμφανiοτηχε χαι σε

6γα αλλo oxαφog oτo Boqoντεχ τηζ Pωο[αg, oταν 6ναg γιγαντoοωμo;ανδqαg εξαφανιοε δυο μιxqα παιδια απo την xεντqιxη πλατε|α τηg πολη;.Oταγ τα παιδια επανηλθαν, πεqι6γραψαγ τo |διo oilμβoλo, τo oπolo οπιυ:τoυζ απoχαλriφθηxε βρ(,οxεται xωδιxoπoιημ€νo οτην α|θoυαα τoυ βαoιλιιιMiνωα, οτην Kνωoo τηg Κρητηζ (βλ. εm. 125).

Αg επαν6λθoυμε oμωg τιilρα οτην διηγηoη τoυ Ιωαγγoυ τoυ Δαμαοxηνoυ.Oταγ o αοτ6qαg oxαφog απηυθυνε την θεiα υμνωδ|α rτQoζ τo αγαλμα τη;Mαρiαg Πηγηg μετεωριξoμενοg dνωθεν τoυ ναoιi τηg 'ΗQαE, o βαoιλια;Kυρog 6ντρoμo9 πρ6οταξε γq 6γr1xενTρωθoυν oλοι oι ooφoi χαι oι σημειo-λfτεg τoυ βαoιλε[oυ τoυ.

o αοτ6ραg παρ€μεινε αγωθεγ τoυ αγαλματoζ τηζ Mαρiαg, μ€1qι πoυ oιτρειg Mαγoι ηλθαν δια γα ουμπoqευθoυν. o Π6ρoηg βαοιλιαg τodg'6ατειi.ε

μ6 δ6qα να πρoακυνfiooυv τ6ν βαoιλ6α τδν iθvrlν.oι μαγoι, oδoιπoριbνταg επ| πoλλoυg μηγεζ, 6φθαoαν oτα Ιεqoooλυpια.

oπoυ xαι ριilτηoαν τoυg Ιoυδα[ουE πoυ ευqloxεται o γεννημ6νoE βαoιλια;.διoτι ηθελαγ γα τoγ πqooxυνηαoυν. Moλιg τα fixoυoε αiτα δ "Hqcilδηg, iτα-ραxθη xαt μαξ[ τοιl 6λη fi π6λιE τ6ν "Ιεqoooλdμων. Oι Ιoυδαioι ξητηoαν ναμαθoυν απo τoυg μαγoυg ο1ετιxα με τo γεγoγoζ τηζ Γεννηoεωg xαι oι μα^1oιτoυζ γγωστoπoiηοαν oτι, Aiτog τ6 δπoTον ιλv6μαζoν Mεoo[αν Βyενvηθη.oι Ιoυδα[oι, θoρυβημθνoι, δεγ τoλμofααν να φ€ρoυν αντiqρηoη. Oι μα.1oιτoυg επαν6λαβαν oτι' δ Xριoτog, δ Yiog τol'Υιllioτoυ' iyενvηθη xαταλdo-νταE τ6ν v6μo τoυE xαl ταg oυναγωyrLg τoυg. Θoρυβημ6νoι oι Ιoυδαloιγqαμματε[g, 6διωξαν τoυg μαγoυg απo την πολη τoυζ χαt τoυg πρo€τQεψα\'να oιωπrjooυν δια να μfiν y[νη xαποiα d'πoαταα[α.

Αυτo|, xαθoδηγof μενoι απo"τoν αoτ6qα, 6φταoαν oτo oπηλαιo τηg Γεl'-νηοεωg. Aμ6oω9 πqoοxυνηοαγ τoγ Yιoγ τoυ Θεoυ xαι πρoo6φεραν τα διbqατoυζ, πoυ ηταν 1qυooζ για τoγ βαoιλια, λiβανog για τoγ Θεo xαι ομυqνα γιcιτoν θνητo' Toτε απευθυνθηxαν πQoζ τηγ Θεoτoxo: ΠιΙιg dνoμαξεααι Παρ-θ{'νε; Και αυτη απoxρiθηxε, Mαρ('α. Απo πoυ ηλθεE; Η Mαρiα απd.ντηοε.Aπ6 τrjν 8ηθλε6μ.

Tην οτιγμη εxεiνη τo θεioν βq6φog' xαθoταγ oτo 6δαφo9 xαι αq1ιξε τoδευτεqo dτoE τηE ξωηg τoυ' 6μοιαξε oτην μητ6ρα τoυ πoυ ηταν μιxqoχαμ(υ-μ6νη, με απαλo δ6qμα χαι χQυσαφ6νια μαλλια πoυ τα εi1ε με ωqαlo τqoπoδεμθνα οτην xεφαλη τηg.

oΙ ΠYPΙΝoΙ ΛoΓoΙ TΩN ΑΓΙΩN

Oι τρειE μαγoι πqoοxυνηoαγ τoγ Ιηoori χαι τoυ απηtiθυναν 1αιqετιoμo.o γ6qων απ' αυτoυg πliQε στηγ αγxαλια τoυ τo θεioν βqθφoζ χαt τoυ απo-zqiθηxε:

Πq6s yαqιν αoυ δoξαξoμεν α6 xαl τα '{qyα αoυ o'iqανοδdναμε'Ιηooi' Δ6v θd' Βxυβερνcbντo xαλα τα d'διo[xητα, Bαv δ6ν παρευqι-ox6oουv iod'

To δε βρ6φoq yελoυoε xαι oxιρτoljoεν απo τα xαλα λoyια των μαyων.TqoμoxqατημθνoE με τηγ εiδηοη τηg Γεννηoεωζ τoυ Xριoτori o Hριilδηg,

ε[1ε xαλ6oει xqυφd τoυζ τQεtζ μαγoυg δια γα εξαxqιβιiloει τoν xq6νo πoυεμφανloτηxε o αoτ6qαg. Αυτoi τoυ απd,ντηoαγ 6τι ουμπληρωoαν oε ημ6qεgενα xqoνo οδoιπoqiαg' oταγ oι μdγoι 6φθαoαν oτoν Ιηooti, oυμφωνα με τηδιηγηοη τoυ Ιωd'γγου τoυ Δαμαoxηνoti, τo θεioγ βq6φog 6μπαινε oτo δευτε-qo 6τog τηζ ξωηζ τoυ. Δι' αυτ6γ τoν λ6γo o Ηριbδηg δι6ταξε να θαγατωθoυγoλα τα νηπια πoυ ηταν xατω τωγ δυo ετιilν.

Απ6 τoυg τθοοεριg Eυαγγελιoτ6g μ6νον o Mατθα|og αναφθqεται στoυEτρειg μdγουg. Δεν αναφθρει 6μω9 τoν 1q6νo πoυ εμφανiστηχε τo αστ6Qι,oυτε τoν 1q6νo πoυ 19ειdοτηχαγ oι μαγoι να μεταβoυγ απd την Περo[α oτηνBηθλε6μ.

Aφoυ oι τqειg μdγoι πρooxυνηoαγ τoγ Ιηοoti,1αιρ6τηoαν τιμΦνταg xαιδοξαξoνταg την μητ6qα Toυ xαι ανα1ιilρηoαγ για τo μεQoζ οτo oπo|o εixανzαταλιjοει' εxεi διηγoιiνταν μεταξti τoυg πεq[ τηg εναλλαγηg τηg μoqφηg τoυΙηooti, δεδoμ6νoυ oτι o γ6qων μαγoζ τον 6βλεπε ωg βρΕφog, o μεoηλιξ ωgl'6oν τριdντα ετcbν xαι o ν6og απ6 τoυg μdγoυg ωg yiρoντα ηλιxιωμ6νoν|Και απoqoιlσαγ oι μdγοι με την εναλλαγη τηζ μoaφTiζ τoυ θε[oυ βq6φουg.

T6τε απαoτρdπτων dγγελog Κυq[oυ, φoβερ69 οτην 6ψη, εμφανiοτηxε ο'αυτotig πρoτqdπoντdg τoυg να αναxωqηooυν γρηγoqα, δι6τι o Ηqωδηg ε(1εα,ιοπ6 να τoυζ xαταδιιbξει. oι τqειg μdγoι υπαxoυοαγ xαι πηqαν τo δqoμoτη; επιστQoφηE, ενω o Hqωδηg ματαια τoυg περ[μενε στα Ιε9oο6λυμα.

T6τε δ "Hρcbδηg iπειδrj εiδε 6τι Βξαπατηθηxε d'π6 τo'ι3g μαyoυE,Βθdμωoε πd'ρα πoλιj xαi ξoτειλε xαi Bαx6τωoε δλα τα παιδια εig τrjνBηθλε6μ xαi εig τd' περlyωqα τηE d'πο διjo Βτdlν xαi xατω, αι)μφcυvαπq6g τ6ν yρ6νoν, τ6ν δπoToν Βξαxρlβωoε d'π6 τoιig μαyoυg.

(Mατθα[og, 2,16)

H oνoμαoiα μdγoζ oτην Πεqοiα, απoδιδdταγ σε ιερεig xαι ερμηνευτθgτων Θε'ιxιilγ οημε(,ων. oι τρειg μdγoι δεν ηταν μdγoι με τηγ oημεQινη θγνoιατη; λ€ξηE, αλλd xατd την Σ(,βυλλα, ηταν ιεqε|g. oι'Eλληνεg ιεqεig τoυ ναoυτη;'Ηραg.

Εig αiτ6ν θα μεταφ6qoυv oi iεqεTg πqooφ\ρoνταg yqυα6ν, oμtqνα xαιλtβαvoν.

(Σiβυλλα, Λ6y og Π ρrbτog)

431

432 TΑ ΑPXEΙΑ TΗΣ XΑMENHΣ ΓNΩΣHs

Αg αναμνηoθoυμε oτι μεταξri των Σιβυλλιbν υπηq1ε xαι η Σiβυλλα ηΠεqοig η oπoiα, oπωg xαι oι υπoλoιπεg Σ(,βυλλεg, ηταγ ι6qεια τoυ Απ6λλι'>νοE. Η Σiβυλλα η Πεqoig, ειxoν|ξεται oε πiγαxα απ6 λdδι τoυ ξωγραφoυΓxoυερiνo' πoυ βρ|οxεται στηγ xεντριxη οαλα τηE πιναxoθηxηE τoυ Kατι-τωλioυ τηg Ριbμηg. Στην επιγqαφη πoυ ουνoδεfει τoγ π[γαxα oι υπεr]θυι'οιτηg πιναxoθηxηg υπoγραμμlξoυν oτι 6λε9 oι Σiβυλλεg, μεταξυ τωγ oποiι,;ι'παι η Περο(,E, ηταν ι6ρειεg τoυ Απoλλωγoζ, oι oπo[εg xηqυτταν στoγ αQΖ(ιιιrxooμo τηγ'Eλευοη τoυ Ιηooιi Xριoτof (βλ. ειx. 36).

oι 1qηομoi τoυ μαντε|oυ τηg 'Ηqαg οτην Πεqoiα, 6πωE xαι 6λoι γε\'ιΖ.(ιoι 1qηομo| των ελληνιxιbν μαντεiων τηg Αιγυπτoυ, τηζ ΙταλiαE, τηg Παλιιι-οτiνηg xαι γενιxα τoυ αqxαioυ xooμoυ, δiδoνταν απo 'Eλληνεg ιεqεlg zιιιι6qειεg οτηγ ελληγιxη γλιbοoα. Στην iδια γλιbοoα δoθηxε η υμνωδ[α τοι'αατ6ρα dνωθεγ τoυ αγαλματoζ τηζ Mαρ[αg Πηγηζ, oτην iδια γλιilooα εγqcι-

φησαγ τα Eυαγγ6λια.oι τqειg μαγoι πρooxoμιοαν οτo θε(oγ βq6φog 1qυοo, ομυqνα xαι λιftι-

νι. Σμυqνα xαι λιβdνι, oπωg 61ει πQoαγαφεQθεi, παρηγαγαγ χαι oι Kρητε;τηg νηooυ Παγ1α|αg (Σox6τqαg) χαι τo πωλofοαγ οτην απθναντι 1ιbqα τη;Ευδα[μoνog Αqαβiαg.

Eπιπλ6oγ oτην Περo|α, υπηρxε πληΘog ελληνιxιbν πdλεωγ xαι ιεριilν τι'lι'ιδqfθηxαν xατα την εxoτqατεiα τoυ Mεγαλoυ Αλεξdνδρoυ. Exτ6g τηE'Ηριι;τιμoνταν xαι η ΑρτεμιE(9), g'r' νηοo'Ιxαqoν τηg Περοιxηg θαλdoοηg, oτι,r:€1ει πρoαναφεqθε[,, υπηρxε, iεq6ν 'Aπ6λλωvog 6'yιοv xαl μαντε|οι'Tαυqoπ6λοr(10), ενι.δ 6αoιλιαg τηg Πεqοiαg εi1ε διατελ6oει xαι ο'Eλi-ηι'Yoταοπηg, o υι6g τoυ Αδιbγιδοg xαι τηg AQρoδiτηg, o oπoiog, xατα τογAπ6ατoλο Παυλo, πqoεQητευoε τ6ν Υi6ν τoi θεoσ μ6 δια6yειαν zcιιααφ/1νειαν.

Mε τη μoναδιxη αυτη διηγηοη, o Aγιog ΙωdννηE o ΔαμαoNηνoE απoz-ιι-λυπτει oτι η Γ6ννηση τoυ Xqιoτof πqoφητευτηxε απ6 τoυE oλυμπ(oυ;.παραθ6τoνταζ τoυζ 1qηομoυg πoυ δoθηxαγ απo τα ιερd τoυ Απ6λλωγoζ 7-(ιι

τηg Αθηνdg. Η παqoυoiα τoυ xgυοoυ αγαλματog τηg παqθ6νoυ Mαq|αg oτoι'γαo τηζ'HQαζ απoδειxγυει 6τι oι'Ε,λληνεg ιεqεig xαθoδηγoυμενoι απo τoι';Πατqιαqxεg τoυg, ανdμεγαγ την Γ6ννηoη τoυ Ιηοoυ Xqιοτof απ6 την Παq-θ6νo Mαρ|α. Δι' αυτo xαι 6οπευoαγ γα πQoσχυνηοoυν τo θεioγ βq6φog π9o-oφ6qoνταg τoυ διi:ρα.

Eiθε oι 'Eλληνεg γα οπευοoυν xαι οημεqα να Toυ πqooφdqoυν oxι oμiqινα, λιβdνι Nαι 1qυoo, αλλd π[oτη, γενναιoτητα Nαι oμoλoγiα'

(9) την δ''Αρτεμιν πεqi την "Eφεοoν xαi τ6ν Π6ντoν, 3τι δ6 την Πεqoiδα xα[ τηrKφητη. (Δι6δωρog, Βιβλιoθfixη,5'77 ' 6).

(10) Στqαβων, Γεωγραφιxd'' |6' 3.

γ. Αγιog AθαγαoιoE AλεξανδqεiαE

A),ιιlζ Aθcιναoιoζ.Γxραβιlιiρα τoιl Ι698

oταν oτo oγδoo xεφαλαιo τoυ πριilτoυ τo1"ιoυ Tα Aρxεi,α τηg Xαμενη< Γι'ιil-ση5, παQoυσ|αοα τoυg xρηoμoυg των Ελληνων φιλooοφων πεqi τηg Ελευoει,;;τoυ Xριοτoυ οτην γη, τoυζ oπoioυg δι6oωoε o ηqωιxog Πατριαρ1ηg ΑλεΞαγ-09ε|αg Αγιog ΑθαναοιoE, πoλλoi αμφιοβητηοαγ τηγ αυθεντιxoτητιi τoυζ.

434 TΑ APXEΙA THΣ XΑMENHΣ ΓNΩΣΗΣ

'ΗλΘε η οτιγμη να παQoυσιd,oω τα αυθεντιxα 1ειqoγqαφα με τoυE 1qηομofg

τωγ Eλλτiγων πqoφητων τoυ Ιηοoυ Xqιοτori, 6πωg αxqιβιbg τουg δι6oωoε o

Αγιog Aθαναoιog, δι6τι πριν τo τ6λo9 θα φανεqωθε[ 6λη η αλtiΘεια.

o Αγιog ηταν γνιilατηζ τηζ αληθε(αg, xαθιbg επ( πoλλd 6τη διετ6λεοε διευ-

θυντηg τηg περ(φημηg βιβλιoθηχηζ τηζ Αλεξdνδρειαζ στηγ oπolα ηταν oυγxε-

ντρωμθνα τα oπoυδαιoτεqα γqαπτα xεiμενα τoυ αq1αioυ x6oμoυ. Αξιoοημεiω-τo ε[γαι dτι οτην εiooδo τηE ιεqηg βιβλιoθηxηg υπηqxε επιγqαφη πoυ 6γραφε

Ψυxi g'ΙατρεToιΛ|) '

o Aγιog Αθαναoιog διθοωoε οτιg επ6μενεg γενε69 6oα επi αιωνεg oι μια-ρo| πqooπdθηoαν να αφανiοoυγ. Στo 6qγo τoυ 'Εξηyητιx6v πεql τoi Βι'

Aθrjναιg yαοδ, επεξηγεi σε πoιoν πραγματιxd ανηxε o να6g τoυ Αγνι(lοτoυΘεοt] των Αθηνιbν, παραθ6τoνταζ τιζ πρoφητεiεE των Eλληνων δια τηι''Eλευοη τoυ Xριοτoυ oτην γη.

To εν λ6γω 6qγo τoυ Αγioυ διαoιbξεται οτoν xιbδιxα Vat. gr. 1198 τη3Bατιxαγliζ Bιβλιoθr]xηζ' στoγ xιbδιxα Βod]eianus Roe 5 τηζ BodleianBιβλιoθτixηg τηg oξφ6qδηg xαθιilg χαι σε δΦo αυλλoγ69 με τ[τλo Tα Ευρι-αιιoμενα Παντα Aγ(,oυ Aθαναo(,oυ' oι oπoiεE βq|oxoνται στηγ Eθνιz"li

BιβλιoΘηxη τηg Aθηναg (θεoλ. 665 τιαt θεoλ. 667).

(l) 6ξηE δι} δπαρ1ειν τ/1ν iεqdυ 6ι6λιoθιjxη, ΒQ' fiE Επιy6yραQθαι "Ψux|s'Ιατρεioι'-(Δι6δωqog, Β ι6λιoθi1xη, l' 49' 3)

oΙ ΙΙYPΙNoΙ ΛoΓoΙ TΩN ΑΓΙΩN 435

Πεql τoi ναoi, xαi, πεql τΦγ διδααπαλεi.ων,xαi τδγ Θεατρων τΦγ δγ'AΘηναιg.

AΘΑNAΣΙOY ToY MEΓAΛOY'Eξηγητιx6ν περ[ τοδ θγ'AΘηναιg γαoδ.

ToυE ταg Θεiαg γραφαE μηθπιοταμθνoυg, θξ αιiτfrg λoιπ6ν τfigτδν πgαγματων φυαεωg, πεTσαιδφε[λoμεν περi θεoγνωoiαg λdγειν.δqdlμεν γαρ τιναg oriαlαg θν τfiπτiοει οri xατα φυoιν, dλλιi δπ6ρ

φυοιν μετα dλληλων δπηqετoυοαgoi6γ τι λ6γω, φυoιg f1 τδν δδατων,oι]αiα Qευoτη, xαi xατωφεqηgδπαρ1ει, πΦg δqiμεν τoυgλεγoμ6νoυ9 olφωναg bx τfigΘαλαoαηg {1δωq πg69 ταg νεφ6λα9dναγoνταg'τ6 δ6 Θαυμαατ6ν qητ6ντ6 δλμυq6ν &νεq16μενoν, γλυxυθπi γffg δια τδγ δμβgωνxατ6g1εται;πδg δ6 παλιν f1τlνoωματων φυoιg βoλιoτmfi xαταφυoιν δπαρ1oυοα. δραταιdβ6λιoτog, xα[ ιiδυτog θν τoTg

tiδαoι τξE Mαρμαqιxf,EΠεγταπ6λεωg;oιi μ6νoν δ6, &λλdγαq xαi tiδατog xαl πυq6g θγαγτiαf1 φιiαιg δπαq1oυοα, θν τQ iμα frν,δτε θν Λυxiαg τQ δqει τQ λεγoμ6νφΟλυμπφ, xαθιilg μυqιαδεg dνδqrνδωqαxαοι, xαi μ61ρι τol γδγ θxε[-νων βλεπoυοι, xαi &λλα παqαδoξαθν τfl xτlαει θεωqουμενα, xαiΘαυμαξ6μενα, d,τινα or]x dγ otiτωgδπ6ρ φυoιν γενdoΘαι dμελλον εi μηoriοiαg τιg θεol frν τoυτωνδεαπ6ζoυoα, xαi τoυτoιgBπιτq6πoυοα' dλληλoιg μηdγτιταττεoΘαι. δ'ελληνων παTδεg,

βqoντffg oτεqρσg γινoμ6νη9, πδgd,παoα f τΦν dνθqιbπων φυoιgτq6μει, φq[ττει τε xαL θξioταταιμηνυoυοα δια τor ο1ηματog, δτιrjπ6 δεοπ6τoυ iοτiν, τοδ ταg

βqονταg θργαξoμενoυ.

Aι3τoι3g oi δπoToι δ6ν yνωρlξoυν xαλατd'E θεlαg yQαφαζ, d'πo τrjν iδiαy λoιπ6ντrjν φtoιv τdlν πqαyματων, 6φε[λoμενvd' πε[αωμεν rilατε να δμιλoiν διd. τηνθε[αν yvdlon,. Δι6τι βλiπoμε μεριxαgoiolαg εig τrjν δημιoυqy[αν να ε7ναι 6γιoυμφιbνωg πqoE την φιjoιν τoυg, d'λλαδπεqανω τfig φυαεrbq τoυg vα δπηqε-τolν fi μ[α την &λληv' δE παραδειyμαd'vαφ6ρω, τηv φdoιν τδν δδατων, τj

δπotα δg oiαtα qευατη xαl xαθoδιxrjδπαqyει, πdlg βλtπoυμε τotg λεyoμ6-νoυE ατρoβlλoυζ d'πo την θαλαooαv νd.

δδηyo6v τo νεq6 d'νω πq6g ταg vεφ6-λαg, xαi τo θαυμαατ6ν qητ6v 6τι τ6d'λμυq6ν νεq6v d'll6qyεται, Βνδ τ6 yλυx6xατεβαlvει μ6 τfiν βqoxi, εiE τrjv yfiν;Πdιg λoιπ6ν παλιν f1 φιioιE τdlν αωμα-των dν xα[ ε7yαι αιjμφωνog πρog τrjν

φιjαιν, φα[νεται μη xαθoδιxη xαi αβ6θι-ατog εig τα νεqα τfiE MαρμαριxfigΠεuταπ6λεωζ; ''oχL μoνov αiτ6, d'λλα

μαλιατα xαifi φι3oιE iy6 ε7ναι dvτlθετog

μ6 τo [iδωq xαl τ6 πδq, αυyyq6νωg fiτoxαπoτε εiE τ6 6qoE τfig Λυxlαg τ6 6yo-

μαζ6μενo "oλυμπoν, 6πω9 yιλιαδαιdνθqrbπων '6yoυν δεT xαi, μ6yqι oημεqoνΒxεlyων βλ6πoυν, xαi d'λλα παqαδoξαδρατα εiE την κτloιy xαt d'ξια d'πoq[αg,

τα δπoiα δ6v Βπρ6xειτo ιlα δπεqβoυντfiν φυoιν τωv i'αv δ6ι, Εδtoπoξε εiEαiτα xαπoια θεixη oδo[α, Βπιτρ{πoνταEτωy vα μrjν dντιταααωvται μεταξ6 των'δ παiδεg"Ελληνωv, δταν ξεαπαoει ioγυ_

ρrj βρovτη, πdlE τq6μει xα[ Βξloταταιδλ6xληρog i φtoιg τ6ν dνθρι|lπωvφαvεqrbvovταζ μ6 τ6 αyημα τηg, 6τιεδqloxεται xατω d'π6 τ6v Δεoπ6την, δδπoTοE πqoxαλεT ταE βρoνταE.

436 TA ΑPXEΙA THΣ XΑMENΙΙΣ ΓNΩΣΗΣ

Kα[ τα0τα μθν πqog τουgdφελεατ6ρoυ g τΦν'Eλληνωνf1γoiν dγραμματoιg, εigΘεoγνωoiαν φ6ρoνταδπoδε[γματα. πq6g δ6 τουg παqααriτoTg ooφoυg, θx φιλoo6φωνdρ1αiων δυνατiν, μαgτυq[αgπoλλdg περi Θεoοεβε[,αg τινθg'Eλληνων οoφoi iiφαoαν, dλλα xαiτην τoυ λQιστoυ oιχoγoμιαγ&μυδqΦg πgοεμηνυοαν. xαi γαρπρ6 πoλλrν 1q6νων τξE Xqιoτoiθπιδημiαg, ooφ6g τιg 6v6ματιAπ6λλωγ, θε6θεγ, δg οiμαι,θπιxινηΘε[,g, t'xτιαε τ6γ θγ Aθηναιgνα6ν, γqαψαg θν αriτQ βωμΦ,dγνιilατω θεQ' θν αιiτQ τoiνυναυνη1θηoαν οl πgdlτoι τΦν'Eλληνων φιλ6ooφoι,'iνα πεqi τoσναoδ θqωτησωσιγ αiτ6ν, xαi πεqlπqoφητεiαg xα[ θεoοεβεlαg, δν ταδν6ματα θqοlμεν ταiτα.πρδτoν Tiτων, δευτεqοg BiαE,τρiτog Σ6λωγ, τ6ταqτog Xεiλων,π6μπτog Θουxυδiδη g, Ετ'τogM6νανδqog, δβδoμog Πλατωγ.oδτοι oi δπτα φιλ6οoφoι dφηoαντQ Aπ6λλωνι' Πqoφητευooν f1μTν,

πρoφffτα, δ'Απολλoγ' τιg θoτινδδε εiπoγ. τiνog 3τι δ μετα α6

βωμ6s οδτog; πq6E oδg δΑπ6λλων dφη'"ooα μ6ν πq6g dqετην xαl x6αμoνδριilρετε πoι ε[ν. πoιεΤτε.θγιil γαρ θφετμευω τqιο6ναδψιμθδoντα. oδ λ6γοg ciφΘεγxτogθν dδεiω x6ρη dγxυμog iioται,ωσπεQ πυQoφoQoγ τoξoγ απαγταx6ομον ξωγqηααg, πατρi,πqoααξει δδρoν. Mαqiα δ6 τ6δνoμα αιiτfg.

Κα[ αiτα 6ooν d'φoqd' clτo6E d'φελ6oτε-qoυE d'π6 τo'ι3g ''Ελληναg, δηλαδrj τoιigd.μ6qφωτoυE, πot φ6qνoυv παqαδε[y-ματα διd' τrjv θεoyνωαiαν.'Εydl oyετιxαμ6 τo{E ooφoιig, xd'πoιoι "Ελληνεgooφol Βx τ6ν d'ρyαlωv απoυδαiων φιλo-αoφωll, dv6φεqαν πoλλαE μαqτυq[α-cδια τrjν θεoα6βειαν, d'λλα πqoανiyyεuλαν d'μυδqdιg xαlτην τo6 Xqιατoa oixo-νoμ[αν.Δι6τι πoλλα '{τη πq6 τfig'Ελει3oεωg τot'Χριατoi, καπoιog αoφ6E dν6ματιAπ6λλωη d'π6 τ6v Θε6v παqαxινo{με-νog 6πωg πιστε{ω,'!xτιαεv τ6v vα6v εi3AθfiναE, d'φoυ {yqαι/lε εig αiτ6v τ6ι,

βωμ6ν, Ayvcbατφ ΘεΦ. ΕiE αiτ6y λoι-πoν oυvεyxεvτqcbθηααv oi πq6τoι φιλd-σoφoL τ6v'Ελλτjνων, δια vd' τ6ν ρωτη-σoυy σχετLι{iE μ6 τ6v vα6v, xαl δια τηι'προφητε[αv, xαl τrjν θεοo6βειαν' τrbι,

δπolωy τd' dν6ματα α8τα θα d'vαφ6qo-

μεν' ΠqδτoE δ T[τωv, δε'ι)τερog δ B[α'<'

τq[τoE δ Σ6λωv, τ6ταqτοg δ Χεiλων.π6μπτog δ Θoυxυδ[δηE, ΕxτoE δM 6'ν αv δρo E, 8 βδo μo g δ Π λd'των.A8τo[ oi 6πτd' φιλ6ooφoι ε7παv πρ6;τov Aπoλλωνα: " Πρoφrjτευσoν εiE fiμα;πρoφητα Aπoλλιυνα' πoToE fiτo iδιi.τlvog d'x6μη ε7vαι δ βrμ6s α8τ6g μεταc1π6 6otvα;''Πqog αiτoig δ Aπ6λλων εiπεν: '"'ooααyετιxα μ6 τfiν d'qετην xαl τrjν xoαμιο-τητα παQα2lινεTτε να xdνoυν' πqd'ττετεxαl oεΤg.

Διoτι iycb πρoφητε{ω xυβερνητην μετριπλην δπoclταoιy εiE μiαν. Toσ δπo[oι'δ dνε[πωτoE Λ6yog θd' xυoφoqηθfi εi;d'vυπoψlαατoν xoqηv, 6πωg d'xqιβωg τοπυqφoρoν τ6ξov, d'φoi αiyμαλωτloει6λou yεvιxlg τ6ν x6αμov' θd' τ6ν πρo-αφtρει δg δdιqov εig τ6ν Πατ6.ραι'.Mαq[α δ6 τ6 δvoμα αiτfiE''.

oΙ ΠYPΙNoΙ ΛoΓoΙ TΩN ΑΓΙΩN 437

"Eοτι δ6 η λυoιgπqoφητεlαg oδτωg' πεqi μ6ν τοiγαo0 θoτιγ δ πρδτog λ6γog.6oα,φηαl, πρ6g x6αμoν τoi ναο0, xαixαλλog δυγατ6γ δμTν πoιξoαι, ταdq6oxoντα τζl θεQ xαi dνθριbπoιg<πoιεTτε>. θγιb γιiq ιiπολαμβανωεΙγαι θγ τQ oι}qανQτριαυπ6oτατov μ6γαν {iψιoτovβααιλ6α. τoυτoυ dναρ1og Θε69,xαi λ6γo9 θν dγαμω x6ρηoαρxorται, xαi δαπεq πυρoφ6qoντ6ξoν, i| δg δυναμιbτερoν, <εig>d,παγτα x6αμoν φανηαεται,&λιεriωγ τoυg &νθριbπουg, δοπερi1θυα θx το0 βυθol τξg dπιoτlαgxαi dγνωoiαg, o{ioτιναg πqooαξειτQ δαυτoδ πατq[ δΦqον.Mαqiα δ6τ6 δνoμα αriτi1g. xαi τoiτo μ6νπρoφητεtiωγ δ Απ6λλων εiπε'Tiτωγ dφη"'Ηξα f1 dνlα1oυααδμTν μ6λλων τ6ν oriρανιoν τolΘεoδ' xαi πατq6g παTδα f1

dναq1og x6qη πdει.Biαg εiπεν' oδτoE θoτιγ &π6oiρανδν βεβηxιilg, φλoγ6giπoβαλιbv dΘαγατoγ πlρ. δντq6μει οriραν6g γfl τε <xαi>Θαλαοαα, ταqτατoι xαi βυθιoιδαiμονεE, αιiτoπατωq τqια6λβιog.Σ6λωγ εiπεν' 0ψ6 πoτε θπi την<πoλυ>ο1εδην ταυτην θλαoειgΘε6E γαΤαν, xαl δl1α αφαλματogoαρξ γενηοεται d,παμd'τoυθε6τητo9, &γιατωγ παθδγ λυoειgφoροloα, xα[ τoυτω πιπρ69γενηοεται φθ6νog λαοδ, πα[ πq6gfiψog xρεμαoθεig, δE θαγατoυxαταδιxog' εig παντα πρdοgπεοεTται.Xεiλωγ εiπεν' Αxαματog φυοιgΘεo0 γενηοεται, θξ αιjτor δ6 δαriτ6g oiοiα, xαl λ6γog.

'Yπdqyει f7 Βξιjyηαιg τfig πρoφητεlαg δgiξfig: Σyετιxωg μ6 τoν να6ν εlναι δπqlτog λ6yog' Aναφtqει, 6αα ε7vαι o1ε-τιxα μ6 τrjv διακ6oμηαιν τoi yαoδ xαlε7vαι δυνατ6ν εiE δμd'g vα πqoξενrjooυν6μoqφια' εig τ6ν Θε6v xαi εig τo'ιjgd'νθqr1lπoυg 6αα ci'ρ6αxoυν νd' xd'ιlετε.Διoτι Εyrb θεωρdl δτι ε7ναι δ μ6yαqiψιoτog βαoιλειjE δ τριoυπ6ατατog εigτ6ν oλqανov. Καt δ Λ6yog αι3τol δEd'vαqyog Θεog, εig παqθ6νoν κ6ρηvΕvααqxcΙlνεται, 6πω9 d.xqιβdlq τ6 πυρφ6-qov τ6ξoν, ij 6oo ylvεται iαyυρ6τεqα, 6λαθα τα d'πoxαλυψει εig τ6v x6αμov, d'λιεt-oνταg το69 d'vθρcbπoυE, 6πω9 d'xqιβΦgτ6ν iyθυv d'πo τ6y βυθ6ν τfig d'πιατ[αgxαl τfig d'yvolαg, το6g δπobυg θα πqo-αφ6qει δg δrtlqoν εig τ6v Πατ6ραν τoυ.Mαq[α τ6 δvoμα αiτfiE. Aiτα πqoφητε6-oνταg ε7πε δ Aπ6λλων.'o Tπων ε7πε: " Θα ξλθει αι3τη fi δπoiα θαδψriloει πq6g yαqιv μαg τ6 oδqαunν παL-δlov τoδ Θεol καi Πατρ6g' f1 παρθ{uogκ6ρη xυoφoρεΤ''.'o Βiαg ε7πε: "Aδτ6g ε7vαι δ δπoTog ηλθενd'π6 τo'ιiq ο'ι3qαvoig, d'φoδ δπ6ταξεv τ6d'θανατoιl πσρ τfig φλoy6E. A8τ6ιl τρ6μειδ oiqαν6g, f1 yfi xαi fi θαλααoα, oi ταq-ταqoι xαi oi δπoyθ6νιoι δαlμoνεζ, τQι'-

oμαxαq ιog δ'lδ ιog Πατ6qαE''.'o Σ6λων ε7πεv: ""Ωg ΘεoE θα φθαoει εiEαδτιjν τrjv πoλυδιηqημivηv yfiν xαl θαyεννηθη μ6 od'ρxαv d.λαθητoν. M6 d'vεξα-vτλητα 6ρια δE θεoτητα θα Cι'παλλαξειτ6v d'νθqωπov dπ6 τfiν φθoqd'ν τrtryd'νιατων παθiy. Κα[ τolτoν θd" τ6ν φθo-νrjαει d"πιoτog λα6E xαl d'φofi xqεμαoτεTδψηλα δE xαταδιxoE εig θαvατoν,8λα θατα δπoφ6ρει μ6 πρα6τητα''."o Xε[λωv ε7πεv: " 'Aφθαqτog φdαιg τoδΘεoδ θα yεvνηθεT, Εξ αiτoi δ6 δ |διοg (λg

oiolα xαl Λoyog''.

438 TΑ APXEΙΑ TΗΣ XΑMENΗΣ rNΩΣHΣ

Θoυxυδiδηg εiπε' θε6γ α6βoυ xα[

μανΘανε. μη ξητει δ6 τιg θοτι xα[,

πig;oιi γαq dατιν δτε oiπ δoτιν,δg δντα τoΦτoγ ο6βoυ παiμdνθανε. dοεβηE γαρ τ6ν γolγ δθ6λωγ μανΘανειν θε6v.M6νανδρog εiπεγ' δ παλαι69ν6o9, xαi δ νdog dq1αTog. δ πατηρ

μ6νo9, xαl δ μ6νo9 πατηg. τ6 δν

τρiα παi, τα τρiα iν. doαqxoνααρxιπ6ν. γfr τdτoπε τ6νoriρανιoν βαoιλ6α.Πλατωγ εiπεγ' θπειδη δ θε69dγαθ6g. otj παγτων εiναι α1τιog.δg oi πoλλol λ6γoυoιν. πoλλΦγ δ6d,ναiτιog, xαi τΦγ μ6ν dγαΘΦν,orjδ6γ αλλo φαμ6ν αiτιoγ εiγαιμ6νov τδν xαλΦν, xαxδγ δ6oι]xdτι. Aδ παλιγ dφηoαν oδτoι oi

ιiεπτα χαι ειπoγ. ει μεγ πεQι τηEτoδ Xριατοδ oixoνoμiαg, xα[πεqi τfrg &γlαg τριαδog.Aλλοs δ6 τιg τΦν'Eλλτ]νωνοoφ69 μεθ' δτ6ρων τινιilν.Aoxληπι6g λεγ6μενoE,αiτηoαντων δqμηνεlαν τδνπαγτωγ φιλοo6φωνφιλoαoφιbτεgoν δo0ναι αδτοTEλ6γoν πεqi Θεoi φυοεωg.δ δ6'Eqμfrg λαβιbν oιφ6qιoνdγqαιpεν otiτωg' εi μη πρ6voια τιgτoΟ τΦγ παγτωγ xυρioυ, or} μηντ6ν λ6γoν τoΟτoγ dπoxαλυψαιf1βoυλoντo' oiδd δμαE τoιoυτoιgiργoιg xατεiγεν,iνα πεqi τoιjτωγiqωτηoητε. οιi γαq θφιxτ6ν θoτινεig dμυητoυg τοιαδταπαqαo16οθαι μυοτηρια' &λλα τζlγoi dxoυααγτωγ dxoυoατε' iiγιΞμoγoγ ηγ' φωE γoεQογ πQo φωτoE

- ιΞ 5 '.r 'γoεQoυ, χαι ηγ αυτα εγωσιζ εχτoΟ γol φωτ[ xαi πνεtματι.

'o Θoυxυδlδηg ε7πεν: "Nα αi'βεoαι τ6νΘε6v xαl vα xατανo/1s. Miv ζητεTg (vα

μαθειg) ποTo5 ε7ναι, xαl πrilg. Δι6τι oι3δi-πoτε ε7ναι dv'ιiπαqxτog, δg δπαqyoνταλoιπov vα τoy o6βεααι xαi vα τ6y dvτι-λαμβdιlεoαι. Δι6τι ε7ναι d.oεβig αδτ6E δδπoTοg θ6λει oιiμφωνα μ6 τ6ν yoδy ν(ι.

Bξαxριβrbαει τ6y Θε6ιl''."o M6νανδρoE ε7πεν: *o παλαι69 ν6o9 xαiδ vlog d'ρyαTog' 'o Πατ6qαE μoναδιxo;'xαl δ μovαδιx6g Πατ6qαg. To 8'vα τqiα-xαi τα τqlα Εvα.'Aααqxoν, 'ιlvoαqxov.'Hyfi Βy6vνηαεν τ6v oiqανιον βαoιλ6α".'o Πλατων ε7πεy: "'Επειδτj δ Θε6E ε7ναι

dyαθ6E, δ6v ε7vαι αkιog δια τα παντcιδπωg oi πoλλoi λ6yoυv' Ε7vαι dναlτιog δiδιd' πoλλd', xαt δια τα μ6v cLyαθα εiναια|ιτιoE, δια τiπoτε d'λλo δtv λ6με 6τι εiνcuαhιog παqα μ6ι,oν δια τα xαλd', διd ταxαxα δ6 xαθ6λoυ''.Κα[ παλιv αiτoi oi 6πτα ooφol ioγυρloτη-xαν xαl ε7παν.'Επειδi Gμ[ληoαν) δια τηι'oixονoμlαν τoi Xqιατoσ xαt διd' τfiνAy[αTριαδα. Καπoιog &λλog "'Ελληναg ooφι53

μαξi μ6 xαπoιoυg d'λλoυE, δ λεy6μενo3Aαxληπι6E, iπειδfi Ξξrjτηoαν δλoι o[ φλιi-σoφoL yα διΙlαει 6qμηνεiα μ6 φιλoooφιxo-τεqoν λ6yoν εiE αiτoι\E δια την φioιν τot'θεoδ''o δ6'Εqμη g λαμβανoνταg'{'ναυoμα'!yρα-ψε δg 6ξig:"'Εαν δ6v δπfiργεν f7 πq6νoια τo0 Κυρbι'6λωιl, δ6v θα iiθελαv να d'πoxαλl3ψoι'ι'τ6ν λ6yoν α'ι3τ6ν, oiiτε Βαd'g θα xυgtει'ετoιαι3τη 6πιθυμtα δια ι,α ρωτfioετε δι'αiτα. Δι6τι δ6ν ε'ι,ναι δυνατ6y εig d'μι,η'τoυg να παqαδlδoνται τοια0τα μυoτηqια'd'λλd. cLφofr xατανorjαατε μ6 τ6ν νot'.

d'xoιjoατε. ''Ενα xαl μoναδιx6 fiτo Φιυ;voερ6v, τ6 δπoTov πqotπfiqyεv τoυ yoε-

ρoi Φωτ6E' xαt fiτo αiτα €'vωαιg dπ6 τ6ι'Nοiν δια τofr Φωτ6E xαi τoσ Πvει3ματo;.


τα παγτα θξ αriτor, xαl εig αι]τ6γ,εiE γ6νιμoν θx γoν[μου, xατελΘιilγθπi γoνiμφ {iδατι dγxυον τ6 tiδωρθπoiηoεν.oiδαg πΦg oi τΦν'Eλληνων παiδεgπρoεφητευααγ xα[ τ6γπρoαναq1oγ Θε6γ xαtτ6νουναναρ1oν αrjτoΟ υi6γ xα[ λ6γoν,xαLτ6 oυνθqoνoν αriτoσ xαiδμooυαιoν πνεi μα πqoεxηqυξαν,xαLτα τiμια τoδ αταυgoΟ παΘηπqoεxηqυξαν' αr}τQ fl δ6ξα xαi τ6xqατog otν τQ &ναρ1φ πατq[, xαiτζl παναγiφ πνευματι, εig τoυgαiωναg τΦγ αiιbγωγ. dμηγ.

Tα παl,τα 6ξ α8τo6 xαl εig αδτoν, αφorxατfiλθε εig yoνιμoν (φ6αιv) Βx yoνlμoυ(Φι5oεωζ, εiE yoνιμoν iiδωρ, '6yxυoν

xατ6'oτηoε τ6 8δωρ.ΓνωqiξειE πrΙlg τα παιδια τ,7ν'Ελλrjνωνπρoεφrjτευoαν xαl τ6ν πqoαναQχoyΘε6y xαi τ6l, oυvαyαρyoν Υi6ν αδτo6xαi Λ6yoν, xαt τ6 δμ6θqoνoν αiτol xαiδμooιjoιoll Πνεiμα πqoεxrjρυξαν, xαiτα τ[μια παθη τoσ Σταυρo6 πqoεxiηρυ-

ξαν' εiE αiτδν fi δoξα xαl i iαydg μαξi μiτ6ν dναqyoν Πατt'qαv xαi τ6 παναyιoνΠνε6μα εig τotE αilναE τ6v αicbvων,

Aμiu.

Vat. gr.1 198, φφ' 65α-67α, (βλ. ειx. 98- 102)

Tα Ευριαx6μενα Παντα Aγ('oυ Aθαyαoi,oυ, Παq[,oι 1698'

Eθνιxη Bιβλιoθηxη Aθηνιilν, θεoλ. 665' οελ. 598, 599'

o Αγιog Αθαναoιog μαg εξιοτoρεi oτι πoλλα 1ρoνια πQo τηE Eλεrioεωgτoυ Xριoτoti οτην γη, xdπoιog οoφ69 oν6ματι Απoλλωγ, iιπ6 τoν Θε6ιlπαqαxινoιjμεyoζ' 6πω9 πιoτε"bει, {'xτιoε τ6 yα6y εigAθrjναg, d'φoi'{yqαψεεig αδτ6ν τ6ν βωμ6v, "Ayνrboτφ θειj''. Η μαqτυqiα τoυ Αγ[oυ, φανεριilνειτην μεγdλη αληΘεια πoυ επi, αιιilνεg πqooπαθηoαγ να απoxρtiψoυγ oι μετα-γεν6οτεqo[ τoυ Ιoυδαloι παι Aοιατεg επ(oπoπoι oι oπoioι θεωρotiοαν τoυgoλυμπioυg δαiμoνεg ιαι φαντdoματα, αγ xαι εγνιbqιξαγ τιζ πρoφητεiεg πoυαπoxαλι|rπτoγται σ' αυτo τo xεφdλαιo.

o Αγιog Αθανdoιog απoxαλεi τoγ Απoλλωνα ooφ6 χαι παQαχινoιiμενoαπ6 τoγ Θε6!

o Απ6λλωγ, xατ' εγτoλην Θεoυ, iδqυoε τoγ γαo των Αθηνιilν o oπo(og

ηταν αφιερωμ6νog aτoν Ayνωoτoν Θε6ν. oι 'Eλληνεζ γνιilqιξαν dτι o να6gαυτog εi1ε ιδqυθε(, απ6 τoγ Απ6λλωγα, δεν γνιbqιξαν oμωg τoν Θε6 oτoγoπolo ηταν αφιεqωμ6νoE o να6E. Δι' αυτ6 χαι oι ooφoi, πoυ συγχεγτριilθη-7.αν σ' αυτ6γ τoγ γα6, qιbτηοαν τογ Απ6λλωγα σε πoιoν αx6μη ε(,ναι αφιε-

ρωμ6νo9: T[νog d'x6μη ε7ναι δ β'μ6s α8τ6g μετd' d'π6 Βα6να;o να69 xαι o βωμ6g πoυ υπηq1ε εxτ6E τoυ ναoti, ηταν αφιεqωμ6νoι στoν

Aγνωoτoν Θε6ν' τoυ oπoioυ την 'Eλευoη στηγ γη, μoνoν oι 'Eλληνεg αν6με-γαγ δι6τι εγνιbqιξαν τιζ πQoφητε(εg τoυ Aπ6λλωνo9 χαt των dλλωνoλυμπ[ων. Δι' αυτ6 xαι η 1αqμ6συγη αγαγγελiα τηg ΓεννηοεωE τoυ Xqιοτotiδoθηxε oτoγ γα6 τηg'Ηqαg στην μαχQιγη Περοiα. Δι' αυτ6 χαι τo γυναιxε|oαγαλμα τoυ ναotj αυτotj ηταν αφιεgωμ€νo οτην μητ6ρα τoυ Yιου τoυ Θεoti,

α.

β.

TΑ ΑΡXEΙA THΣ XAMENHΣ ΓNΩΣHΣ

Mαρlα Πηγη. Δι6τι oι ιεqε(g τoυ μαχQιγof αυτoυ ναoti, εγνιilριξαν τoυ;xqηομoυg χαι τιζ αληθειεE πoυ μαζ φανεριilνει σ' αυτo τo xεφdλαιo o Aγιo;Αθανdοιog.

1. Πqoφητε(,α Απ6λλωγoζ:

""ooα αyετιxα μt τfiν d'ρετiγν xαl τfiν xoαμι6τητα παqαxwεTτε νd' xανoυν.πρd'ττετε xαl αεTg' Δι6τι Βy6 πqoφητε'ι\ω xυβεqνrjτην μ6 τqιπλrjν δπ6ατααιv εi;

μ[αν. Toi δπoioυ δ d'νεlπωτog Λ6yoE θα xυoφoρηθΠ εig d'vυπoιliαoτol'x6ρην, 6πωg d'xqιβ6g τ6 πυqφ6ρoν τ6ξoν, d'φoi αiyμαλωτiαει 6λoν yενιx6;τ6ν x6oμoν, θα τoν πqooφ6qει δg δ6qoν εiE τ6ν Πατ6qαν' Mαq[α δ6 τ6 δνoμααδτfig''.

H πgοφητεiα τoυ Απoλλωνog ουγανταται oε τ6ooερι9 1ειq6γραφoυ;xιbδιxεg:

α. Vat gr. 1198, φ. 65β (βλ. ειx. 99)

β' Σtνα 327' φ.236α (βλ. ειx. B8).

y. Διoνυoi,oυ 281, φ. 103α (βλ. ειx. 48).

δ. Σινd 1189' φ. 6β.

Η [δια πqoφητεiα δoθηxε χαι στoυζ Αqγoναυτεg, oταν αυτoi επιαxf-

φθηxαν τα Πιiθια Θερμd ατην π6λη Kυξιxo τηg Πqoποντlδog. Oπωg xαιοτην Αθηνα, Lτoι ,ιαι oτην Kυξιxo' υπηq1ε να69 τoυ AγνΦoτoυ Θεoυ, πoυιδqriθηxε xαι αυτ69 απo τoγ Απ6λλωγα. H υπαgξη τoυ γαot] αυτoυ παραz"i_

γησε τoυζ Αqγoναυτεg να qωτηooυγ τoγ Απoλλωγα, σε πotoγ ανηxει o ναo;.Eπιπλ6oν, η iδια προφητε[,α απειxoνiξεται χαι σε τoι1oγqαφiα πoυ

βρ(oxεται οτo πqooτωoγ τηζ xεντqιxτ]g πriληg τηg MoνηE Bατoπεδi,oυ (β)..

εtι. 7). o αγιoγqdφog αυτηg τηζ τoιχoγQαφ[,αg, oπωg xαι o Αγιog Αθανα-σιoζ, απoχαλεi τoν Απ6λλωγα οoφo.

2. Πqoφητεlα T|τωνog:

Θα ξλθει αiτη f7 δπo(n θα δψrilαει πρog yαqιν μαg τ6 o0qανιoν παιδ[oι'τoδ Θεoi xαl Πατρ6q f7 παqθ6νοζ χdQη xυoφoqεT.

3. ΠρoφητεLα Απoλλωγoζ:

'Ωq Θεog θα φθααει εig α8τ{7ιl τrjν πoλυδιηqημ6νην yην xαl θα yεννηθεT μ6oαqxαv d.λαθητoν. M6 d'νεξαντλητα 6qια δg θε6τητα θd' d'παλλαξει τ6ι'd'νθρωπoν d'π6 τi7v φθoqαν τdιv dyιd'τωy παθdly' Κα[ τorτoy θd' τ6v φθovi1oει

oΙ ΠYPΙNoΙ ΛoΓoΙ TΩN AΓΙΩN

iiπιατog λα69 καt iιqo6 xρεμαατεT δψηλα δg xατd'διxog εig θαvατoν, δλα θατα δπoφ6ρει μ6 πραoτητα.

oπωg ε[δαμε oτo 6qγo Λ6yog εig ττjν Γ6ννηoιν τoi Χριoτοσ τoυ Αγ[,oυΙωαγγoυ τoυ Δαμαοxηνoυ, η πqoφητεiα αυττ] ανηxει oτoν Απoλλωνα xαιαναγγ6λθηxε απo την ι6qεια τoυ Eυoπτiα σε αντιπρooωπiα των Α1αιιbν. OΑγιog Αθανdoιog απoδ[δει την iδια πqoφητεiα oτoγ Σ6λωγα.

Στo oημε|o αυτd ε[ναι ωφ6λιμo να διευxqινιoτεi 6τι πoλλ69 απo τιgτρoφητεlεg πoυ απoδ[,δoνται στoυg φιλoooφoυg, δεν ανηxoυν οε αυτoυg,αλλα oτoυg oλυμπioυg. Διαμ6ooυ τωγ αιιilγωγ, oι πQoφητε(,εg αυτ69 xατα-','qdφηxαν xαι διαoι(lθηχαγ ωζ θεΤx6E διδα16g απo τoυg 'Eλληνεg φιλoο6-φoυζ χαι 6τοι διατηρηθηπε η γνιiloη απ6 γενεα oε γενεα.

Kατα τoυg πρΦτoυg χQιστιανιχoυg αιιilνεg η αρ1αιoελληνιxη γραμματεiαυπ6οτη 6ναγ αγελ6ητo διωγμo, πoυ εi1ε ωg απoτ6λεσμα τηγ απιbλεια τoυιιε^1αλυτ6ρoυ τμηματ6g τηg. 'Eτοι εiτε λ6γω xαταoτρoφτ]g τi φθoραg τωγ χει-ρoγρdφων, εiτε λ6γω αμθλειαg, εiτε λ6γω εoxεμμ€νηg παραπoiηoηE, αλλdz-υρiωg λ6γω dγνoιαζ χαι μη αγαγQαφηg xαπoιoυ ον6ματog, oι αντιγραφε(,gτιυν επoμ6νωγ αιιilγωγ απoδiδoυγ τιζ πQoφητε|εg oε διαφoqετιxorig φιλo-οοφoυg.

Xαqαxτηριoτιxo παqαδειγμα ε(,ναι η ανωτ6ρω πqoφητε|α περi τoυ μαρ-τυq[oυ τoυ Xqιoτof, η oπolα απo τoγ Αγιo Ιωdννη τoν Δαμαoxηνo απoδi-δεται στoν Απoλλωγα, απ6 τoγ Αγιo Αθανdoιo απoδ[δεται στoγ Σoλωγα,ενιil oε επτα διαφoρετιxd 1ειρoγqαφα πoυ φυλαοοoγταt σε μoνθE τoυ Αγ|oυδgoυg χαι στo Σινd, η iδια πρoφητεiα απoδiδεται oτoγ Πλατωνα, οτονΧ[λωγα, oτoν Αγτ[o1o Koλoφιbγoζ, στoγ oμηQo χαι στιζ Σiβυλλεg.

Kαθε μ(,α απ6 τιg xαταγραφ6E αυτ69 61ει τη διxη τηg υπ6oταση χαι τηδιxη τηg εγπυq6τητα, διoτι o [,διog χQησμ6ζ τoυ Απ6λλωνog, διαοcδθηχε τoυζετ6μενoυg αιιilνεg απo πoλλoυg διαφoqετιxoυg φιλoα6φoυ9.

Tα επτd 1ειqoγραφα οτα oπoiα xαταγqαφεται η πQoφητε|α τoυ Απoλ-i.ιυνog, εxτ6g τoυ Αγioυ Αθαναα|oυ χαι τoυ Αγ[oυ Ιωαγγoυ τoυ Δαμαοxη-νoυ, εiναι τα εξηg:

α. Σινα 327, φφ.235α-235β, Πλατων (βλ. ειx. 86-87).

β' Δoηεruq[,oυ 5' φ. |24α, ΣLβυ\λα (βλ. ειx. 51).

γ. Βατoπεδ('oυ 754, φ. 182β, oμηqoζ (βλ' ειπ. 54).δ. Διoνυα(,oυ 281, φφ. 103α- 103β, Πλατων.ε. Ιβηρων 386, φ. 174β, Πλατων.οτ. Richard Βent]eii Βpisto]a, οελ. 10, Aντioxog.ξ' Σινd 1189, φ.7, X[λωγ.

441

142 TΑ ΑPXEΙΑ THΣ XΑMENΙΙΣ ΓNΩΣHΣ

4. Πρoφητε|α Σ6λωνo9:

Aδτ6g εΙyαι δ δποiog fiλθεv d'π6 τoιig oiqαvo'tE, d.φoi δπ6ταξεν τι)

iι.θανατoιl πδρ τfiE φλoy6g. Aδτ6y τρ6μει δ o'8ραν6g, fi yfi xαt f1 θαλαoαα.ot ταρταqoι, xαl oi δποyθ6νιoι δαtμoνεg, τqιαμαxαqιog δ tδιog Πατ6qαE.

H Lδια πqoφητεiα, αν }.{'αι απ6 τoγ Αγιo Aθανααιo απoδiδεται οτor'B[,α, αε τ6οoερα απ6 τα επτd 1ειq6γQαφα στα oπo[α ουγαγτd'ται, απoδ(δεταιoτoγ Σ6λωνα.

α. Vat gr. 1198, φ. 66α (βλ. ειx. 100).

β. Σινα 327' φ.235β' Σoλων (βλ. ειx. 87).

y' Διoνυoioυ 281, φ. 103α, Πλoυταq1og (βλ. ειx. 48).

δ. Διoνυα(,oυ 167, φ. 151α,1ρ. Xiλων (βλ. ειπ.49).ε. Richard Βentleii ΕpistoΙa, oε}ι. 1, Σ6λων.aτ. Σινd 1189' φ.7α, Σ6λωγ.

ξ' Ιβiρων 386' φ. Ι76α , Σoλωγ.

5. Πqoφητε(,α Αqιοτoτ6λoυζ:

Aφθαρτog φdoιg τoi θεoi θd' yενvηθεi, Βξ α'iτoi δ6 δ [διog δg oio|αxαl Λ6yog.

α.Vat gr' 1198, φ' 66α (βλ. ειx. 100).

β. Σινd 327, φ' 235α (βλ. ειx' 86).y. Δtoνυαioυ 281, φ. 103α (βλ. ειx. 48).

δ. Διoνυαloυ 167, φ. 151α (βλ. ειι. 49).

ε. Richard ΒentΙeii ΕρistoΙa' oεχ. 7.

oτ. ΙβiQων 386' φ. 114α.

o (διog χQησμ6ζ απειxoνlξεται oε πdπυQo πoυ xρατdει oτα 1€ρια τoυ oΑqιoτoτθληζ, σε τoιχoγραφiεg πoυ βqlοxoνται στιζ μoν69 Bατoπεδ[oυ xαιΠαντoxρατoQoζ τoυ Αγioυ oqoυg, χαι στηγ Moντ] Παναγ(,αg τηg BελλαTτι-σαζ των Ιωαγγiγωγ.

6. Πqoφητεlα Mεναγδρoυ η Θoυxιδiδoυ:

Nα α6βεoαι τ6ν Θε6l, xαi να xατανofig. Mην ξητεTE oα μαθειg) πο[o;ε7ναι, xα[ πdlE. Δι6τι oι]δ6πoτε ε7yαι dνιjπαQιdτoζ' δE δπαρyοντα λoιπ6v vα

τoν o6βεααι xα[ yα τ6ν d'ντιλαμβανεoαι. Δι6τι ε7ιrαι d'oεβrjE αδτ69 δ δπoTo;θ6λει o{lμφωνα μ6 τoy yorv vα Bξαxqιβιboει τ6ν Θε6ν.

α. Διoνυα(,oυ 281, φ. 103α, Θoυxιδlδηζ (βλ. ειx. 48).

β. Vat gr. 1198' φ' 66β, Θoυxιδ[δηg (βλ. ειx. 101).

γ. Ιβηρων 386, φ.176α, M6γανδqog.δ' Σινd, 1189' φ' 7β, M6νανδρog.


7. Πqoφητεlα Πλατωνog:

'o παλαι6E ν6oE xαl δ ν6og d'qyαTog.'o Πατtραg μovαδιx6g, xαi δ

μoναδιxog Πατ6ρα9. T6 ξιlα τqiα, xαl τα τq[α {'να. Aααqxoν' '6vααqxoy.'Η

yfi iy6ννηoεy τον o0ρανιov βααιλ6α.α. Διoνυo['oυ 167, φ. 151α, Πλdτωγ (βλ. ειx.49).

β' Ιβηρων 386' φ. Ι74α , Πλατωγ.y. Σινd 1189' φ. 7β, Πλdτων.δ' Σινα 327, φ' 235β, ΠλoυταQχoζ (βλ. ειx. 87).

ε. Διoνυoioυ 281, φ. 103α, Xiλων (βλ. ειι.48).oτ. Richard ΒentΙeii ΕpistoΙa, oελ. 7-B, Θoυxιδlδηg - Πλotiταqxog.

ζ. Vat gr. 1198, φ. 66β' Mθνανδqog (βλ. ειx. 101).

Mετd απo την παqdθεση χαt τηE πQoφητειαζ τoυ Πλdτωνog, o ΑγιoEAθανdοιog απoδ61εται 6τι πqαγματι οι επτα οoφo( Βμlληααν δια τfiν oixo-νoμ[αv τοσ Xqιατoσ κα[ δια τrjν Ay[α Tqιαδα!

Eν oυνε1ε[α, oι επτd οoφol ξητoriν απ6 τoν Αοxληπι6 να δcbοει τη διxητoυ εqμηνεiα πεq( τηg φrioεωg τoυ Θεoιj. Στην θ6αη τoυ ΑσχληπιoU παιQνειτoν λoγo o Egμηg παι διευxqιν[ξει 6τι oι λoγoι αυτo[ απoxαλυπτoνται 1αριντηg πρoνoιαζ τoυ Kυqi,oυ για 6λoυg τoυg ανθqιbπoυg! 'Eτοι, για αλλη μiαφoρα o Eρμηs oμoλoγεi τoν Kυριoν τoυ.

8. ΠQoφητεiα Eqμoιi:

"Εαy δ6y δπfiqyεν fi πq6voια τoi Κυρioυ 6λων' δ6ll θα iiθελαν να d'πo-xαλιiψoυν τ6ν λ6yov αι3τ6ν, oijτε Βod'E θα xυq[ευε τoια'ιjτη iπιθυμtα δια yα

qωτrjoετε δi αδτd.. Διoτι δ{y ε7yαι δυyατ6ν εiE d'μυrjτoυE, να παqαδlδoνταιτoιαιjτα μυoτrjρια' d'λλα d'φoi xατανorjoατε μ6 τ6ν νoiν, d'xoιjoατε. "Εναxαi μoναδιx6 fiταv Φdg νoεq6v, τ6 δπoioν πqoδπfiqyεν το6 νoερoiΦωτ6g' xαl fiταν αiτα 8yωαιg d'π6 τ6y Noiy δια τoi Φωτ6E xαl τoi Πνεd-

ματoζ' Td' παντα Bξ α'8τo6 xαl εig αδτ6ν, d'φo6 xατfiλθε εiE y6νιμον(φιiαιν) ix yovlμoυ (Φtoεωg), εig y6νιμov fiδωq, {yxυov xατ6ατηoε τ6ijδωρ.

α. Vat gr. 1198, φ. 66β' 67α (βλ. ειx. 101-102).

β' Σινα 327, φ' 235α (βλ. ειx. 86).

γ. Διoνυo[,oυ 281, φ. 103α (βλ. ειx. 48).

δ. Mαλαλαg, Χqoνoyραφlα, oε}".26.

ε. Kfqιλλog, Κατd Ιoυλιανoυ, Ι,552 B xαι Ι,556 Α.οτ. Ιβηρων 386' φφ. 173β,174α.

444 ΤA ΑPXEΙΑ THΣ XAMENHΣ ΓNΩΣΗΣ

Αφoιi o αγιog Αθανdοιog παq6θεoε τιg πqoφητε(,εg τoυ Απoλλωνoζ, τoυEqμoυ χαL τωγ αρ1α|ων οoφιilν, oτoν επiλoγo τoυ λ6γoυ τoυ διατυπιilνει τη\'dπoψη τoυ o1ετιxd με τηγ εγxυρ6τητα χαι την αληθινη υπoοτααη oλοlι'αυτιδγ των πρoφητειιbν:

Γνωqtξειg παlg τα παιδια των'Ελληνωv πqoεφfiτευσαν xαt τov πqο-dναqyoν Θε6v xαi τ6y αυlrαναρyον Υi6ν αιjτοi xαl Λ6yoν, xαl τοδμ6θqoνoν αiτoi xαl δμoo6oιov Πvεiiμα πqoεxrjqυξαν, xαl τci

τ[μια πd'θη τo6 Σταυqoi πqoεxiγρυξαv, εig α'ι3τ6ιl i δ6ξα xαl fi iαyι|;

μαξi μ6 τ6ν d'ναqyoν Πατ6qα xαl τ6 πανd'yιον Πvεfrμα εiE τo6E αidl-ναg τ6ν αirbνων, Aμir.

Tα oυμπερασματα διxd oαE...

δ. Aγiα Aιxατεqiνη

A^,ι[c1 11yCι7gρ[1ιη.

Φooητi ειxoνα τoι' t 7οLl (ιι(|)\'(ι

H Αγ[α μεγαλoμαqτυg Αιxατερiνη γεννηθηxε τo 294 μ'X. oτην Αl'εΞιιr,-δρεια xαι ηταν xoρη τoυ'Eλληνα ηγεμoνα τηg πoληE Koοτoυ o oπo[o;. τ9ιι,αναλαβει την διαxυβ6Qγηση τηg Αιγυπτoυ με εντoλη τoυ Pωμαioι' c/.ι1τoχQα--

τoρα Διoxλητιανoυ, ηταν βαoιλιdζ τηζ Kυπqoυ. Η Αγiα ηταν.7νιυοτt1 .,,ια την

446 TΑ ΑPXEΙΑ TΗΣ XAMENHΣ ΓNΩΣΗΣ

σoφια τηζ χαι εixε οπoυδdσει στιζ εθνιxθg ο1oλ69 τηg Αλεξdνδqειαg φιλo-ooφ(α, πoiηοη, qητoqιxη, ιατqιxη, μoυoιxη, φυοιxη, μαθηματιxd χαι αστQo-νoμiα. Η εξαιρετιxη τηg μ6qφωση, η αQιστoχQατιx!τηq xαταγωγη, η αqετηχαι η εχτυφλωτιxη τηζ oμoQφιd, την xατ6οτηoαν περιξητητη νfφη τηg επo-

Χηζτηζ. Eπiμoνα oμωg αqνι6ταγ xαθε υπoψηφια πρ6ταoη,6ωg 6τoυ xαπoι-og μoνα169 τηg γνιbριαε τoν αληθιν6 Nυμφio των ιpυ1ιilν, τoν Ιηοoti Xριατo.Eβαπτ[oθη 1qιoτιανη ιαι 1dριν τoυ Κυqloυ τηg παρ6μεινε παρθθνoζ μ6χQιτo μαqτtiqι6 τηζ, με oxoπ6 να <γυμφευθε1r> τoγ Nυμφ(oν. Θεωqε(,ται η Αγiατηg γνι(loηg χαι τηζ ooφ[,αg xαι ε[γαι η πqoοτdτιδα τωγ φιλoαoφων, τωνxαθηγητων χαι τωγ oπoυδαοτcδγ. Mετα την Yπεqαγiα Θεoτoxo θεωqε(ται ηπιo oεβαοτη xαι δημoφιληg Aγiα οτιE ταξειg τoυ Xqιoτιανιομoυ.

Στιg αq16g τoυ 4oυ μ.X. αιιbνog, 6ταν βαoiλευε oτo ΡωμαΤx6 xqατog oαυτoxqdτoqαg Mαξθντιog, η Αγiα oμoλ6γηoε την πioτη τηζ στoγ Xριοτ6 xαιxατηγoρηαε δημ6οια τoν Pωμαio αυτoxqdτoρα γtα τιζ θυοLεE τoυ oτα ε[,δω-

λα. oι Pωμα[oι, οε αγτ[Θεοη με τoυζ'EλληνεE, δεν εξυμνoυσαγ τo xdλλoE,αλλα λdτρευαγ τα ε|δωλα y'αL τLζ π6τρεg.

Η Αγ(α παqoυoιdoτηxε ενιilπιον τoυ Mαξεντ[oυ γνωoτοπoιΦνταg τoυ τooνoμα τηg αλλα χαι τηγ ελληνιxη τηg μ6qφωoη:

"Ε7'μαι x6ρη τoi βαoιλiωg πoιj fiταν πρiν €ιπ6 oiνα καt δvoμαξoμαιAixατεqlνη."Εχω oπoυδααει xαθε Βπιατrjμη, 6πωE ρητoριxrj, φιλo-oοφlα, yεrυμετρ[α xαl d.λλεE''.

o αυτoxρατoQαζ 6μεινε 6xθαμβog απo την oμoqφια τηg γυναixαζ χαιoυγx6ντqωoε πενηντα qητoqεg απ6 6λη τηγ αυτoχQατoqlα τoυ δια γα τηγπεiooυγ να αρνηθεi τoν Xqιοτ6. Αγτ| 6μωE oι ρητoqεg γα πε|ooυγ την Αγ[α.πεioτηxαν oι (διοι απo τα επι1ειqηματd τηζ, δι6τι αυτα ηταν βαoιoμ6γα oτα

ρητα xαι τιζ πQoφητε(εE των oλυμπ(,ων Αθαγατωγ χαι τωγ Eλληνων φιλo-ooφων, περi τηg Eλειioεωg τoυ Ιηoοti Xριοτoli επ(, τηg γηg.

oι λ6γoι τηg Αγiαg οταθηxαν αφoQμη να οτqαφofν oι πενηντα qητoρε;

πQoζ τoγ Xqιοτιανιoμ6. 'Eξαλλog o αυτoxqdτoQαζ διθταξε να ρι1τoιiν oτηνπυqα. H Αγ[,α φυλαxloτηxε xαι βαοανLoτηιιε' αντi 6μωg να xαμφθεi η π|oτητηg, πqoo6λχυσε στoγ Xqιοτιανιομ6 την γυνα[xα τoυ αUτoχQdτoρα, €ναν

αξιωματιxo τoυ χαt διαxoοιoυg oτρατιιilτεg. Mετα τoγ απoχεφαλιομo τη;-

αγγελoι παρ6λαβαν τo oιδμα τηζ χαι τo μετ6φεqαγ στηγ xoqυφη τoυ υψηλo-

τ6qoυ oρoυg τηg xεροoνηooυ τoυ Σιγα.oι γqαπτ6g πηγ6ζ πoυ αναφ6qoνται στo μαqτυριo τηE Αγ[αg Aιxατερi_

νηg,6γιναν αντιxεiμενo εντατιxηg 6qευναg. To 1897 o J. Viteau εξ6δωοε τρει;


διαφoqετιx6g εxδo16g τoυ μαQτυQ(oυ τηζ, απ6 τιg oπoiεg τo Α' Mαρτυριo

βααiξεται oτoγ xιδδιxα PaΙatinus 4, τo Β' στoυζ xιbδιxεg Paτis gr. 1180,

Vaticanus gr. B02γ"αι 1246, χαι τo Γ' oτoγ ιιbδιxα Paris gr. 1525.

Λ[γo πριν η Αγ(α αντιμετωπiσει τoυζ πενηντα qητoqεg, dγγελog Kυq[oυ

παρoυοιαξεται χαι τηγ εμψυχd)γεt:"Mfiν φoβd'oαι παδ[ τoi Θεoi, ε7πε, δι6τι θα ooυ δcboη δ Θε69

ooφlαν xol,τα εig τi7ν διxrjν αoυ xαt θα πεtoειg τodE πεvτrjχoyτα

ρrjτoρεg. Δ6ν θα τoιiE πεloηg d'πλcfiζ, d'λλα αδτodE xαl d'λλουE πολ-

λoυg θα τoι3E δδηyrjαηg εig τ6ν Θεoy. Mετα, θα λαβειg τ6 oτ6φog

τοl μαqτυq[gγ''(\).oι πενηντα qητoqεg παqoυoιdξoγται εγιδπιoν τηg Αγ(,αg xαι o oπoυδαι-

oτεqog απ' αυτo{g αμφιoβητεi την Θε6τητα του Ιηαoυ, υπooτηqiξoνταg oτιoυδ6πoτε oι αρ1αioι φιλoοoφoι oνoμαααν η τiμηoαν Αυτον:

Mηδi od τolνυν δπ6 τfig c1πατηE xλεπτομ6vηg πqooαv61ηE oiα Θεο)

τQ Βoταυqωμtνφ, δy o'ιjδt τrly παλαιcΙlν τιg ooφ6v 6νoμαααE εδρ|'

σ2lεται' oiδ6 εi Θεog xαλoTτo εiδιbE.

Λoιπον μfi παqαoυq6μενη c1'π6 την d'πατη Βπιμ6vειg εig τ6ν'Εαταυqωμ6νον δg Θε6ν, τ6v δπoToy oiδεlg Bx τdlv παλαιdιν δ6ν τoν

6νoμαoε ooφ6, oilτε iyνιbριζε Βαv 6νoμαζoταv Θε6gQ).

Στην απαντηση τηζ η Αγiα, χQησιμoπoιε[, τιg γραπτ69 πρoφητεiεg τωι'αqy.α(ων φιλoooφων, oπωg τoυ Διoδιbρoυ, τoυ Πλoυταq1ου, τoυ oμηqoυ.τoυ oqφθωζ, τoυ Σoφoxλ6oυζ χαL ωζ απoxoqυφωμα δυo xqηομoυg τη;Σ(,βυλλαE χαι τoυ Απoλλωνog, οι oπoioι αφηνoυν xυqιoλεxτιNd dναυδoυ;τoυg πεντ]ντα ρητoqεg. EυΘυg αμ6οω9 σαζ παQoυσιαξω τoυζ δυo τελευτα[-

oυζ χQησμoυg, 6πω9 αυτoi xαταγqdφoνται οτην Γ' εxδoxη τoυ Mαρτυρioυ(Mαρτυqoλ6yιoν τoυ Σινα, οελ. 10Ο-133), αλλd χαι σε θνα 1ειqoγqαφo απo

πεqγαμηνη τoυ 12oυ αιΦνog, τo oπoio φυλαooεται oτη Moνη Δoxειαq[ουτoυ Αγioυ oqoυg.

oι qητoqεE αναφ6qoυν οτην Αγ(,α, oτι oυδ6πoτε διdβαoαγ στα βιβλiατoυg δια xαπoιoγ Eοταυqωμ6νoγ Θεoγ. H απdντηoη τηg Αγlαg εiναι xατα-

π6λτηg:

1. Mαρτυρoλ6yιoν Σιν(ι', Γ'2. Mαρτυρoλoyιoy Σινd., Γ'

MαQτfQιo, 8' οελ. 111.

Mαqτ{ριο, 9, oελ. 113.

448 TΑ ΑΡXEΙA THΣ XΑMENHΣ ΓNΩΣΙl:

"oτι δ6 τ6ν θoταυρωμ6νoν μηδ6τιμdν τιν6g τυ1εTν παqα τoΙgπαλαιoTE δν6ματo9 iφηg, θ1qfrν μ6νμη πεqιεqγαξεαθαι xαiπoλυπqαγμoνεTν μηδ6 λoγιoμoυgθqευν&ν dνθqωπiνoυg πεqi αιiτoδ,δg δoτι Θε69 dληθηg oιiqανoi xα[γffg, ΘαλαττηgxαL fλioυ παiοεληνηg xαi ctατqων, xαι παvτ6gτoδ τδγ &θqιbπων γ6νoυgδημιουqγ6E. dxαταληπτog,dνεξεqευνητοg, &π6qαντog,dνεξι1νiαoτοg, dqqητοg. lγα δ6 ooιτα περi αrjτoi xαi &π6 τΦνδμετ6ρων πιoτιboωμαι. o{1τω γαqdν εiη παvτωg dνtπoπτog xαl f1

μαqτυqiα, τflg οoφωτατηg iνγυναιξiν απoυε Σιβυλληg, τi1ν ν"αταοαgxα γ6ννηοιν αr3τo0, xαLτi1νπεqi, f1μdg πq6νoιαν xαL τηνciφατoν αr]τoi xηδεμονiαν οαφδgδπoαημαινoυαηg, εi βoυλει δε, xαiαr]τδγ θπαxoυαμεν τΦν qηματων."'Oψ6 πoτ;.' τtg φηo[ν, iπi τηνπoλυο1εδδ ταtτην θλαοειε γfrν,xαi δ11α αφαλματog γεννηαεταιoαρξ' dxαματoιg δ6 θε6τητog δqοιgd'γιατωγ παΘδγ λtoη φθoqαγ'xαiτoυτoυ φθ6νοg γενηoεται θξdπiοτoυ λαo0' xαi πq6g {1ψοgxρεμαoθηοεται δg θαγατoυxαταδιxog' ταlτα δd πανταπεiοεται πqαωg' δρα δ6 ooι xαi τογdψευδfi μαντιν Απ6λλωνα' τi1goυνηθoυg dοαφειαg xαi τi1gλoξ6τητog θπιλεομ6νoν xαi γυμνηντην dληθειαγ dγαδlδoγτα xαi μηβουλ6μενoν. "Eig με", φηoi, "Eigμ6 βιαξεται oiqανιog δg θοτi φigτριλαμπ6g.'o δ6 δ παθιbν Θε6gθοτi xαi oι} θε6τηg παθεν αiτfi.Aμφω γαq βqoτ6g xαi ciμβqοτog.Ariτ6g Θε6g fiδη xαl dνηq, παγταφ6qων θx ΘνητοΤg' Σταυq6ν'"Yβqιv'Tαφην'

Τo 6τι δ Εoταυρωμ6νog' ε7πε, δ6ν Ξτι7εvd' τιμηθfi d'πo xαy6vαν d'π6 τoι3E πα)-ψ-oιig, δ6v θα '!πρεπε να δαπανdlμεν τo7yq6νoν μαE, oijτε yα τ6 πoλυεξεταξωuεl'oijτε να καvωμε Bqει3ναE δi α'8τoτ, uιdνθqωπivoυg λoyιαμo'ιig. Δι6τι ε7ναι i'd'ληθιν6g Θε6E τoi oiραvoσ xαi τfiE ^,'η;

τfig θαλαooηg, τoi fiλlου, τfig oεληιη;τδν d'oτqων xαl δημιoυqy6g 6λoυ το,:-

d'vθρωπlνoυ y tνoυg, d'xαταληπτog, αι"ε -

ξερε6vητoE' d'π6qαντog, d'vεξιyν[αoτo'-&qqητog. Δια να ooi d'πoδε[ξω τα a1ετι-xd" μ' αδτ6ν μ6 τηv βofiθεια τdιν διzoιooυ, διoτι Ξτoι f7 d'π6δειξ[g μoυ θα ελ'r*d'πoλiτωg {yκυqη, πq6oεξε τ[ d'πoxαi-ι|-πτει ξεxαθαρα, r} πιo ooφrj d'f 6λαg τιi:γυνα[xαg, Σ[βυλλα, διd' τi1ν xατα od'qzαιy6ννηolv τoυ, δια τfiν πq6voιαy τoι' δf1μαg κα[ δια τrjν d.μ6τqητov τoυ φQolτι-δα.'Aν θ6λειE d'E d'κo6αoυμε τα 7δια τη:τα λ6yια:""'Υατεqα d'π6 πoλιjv xαιq6 θα φθαoε'xαπoιog εig αiτrjν τi7ν πoλυδιηρημiι'ηlyfiν xαt θα yεvνηθεT μ6 oαqxαν €ι'μoi-ι.'-ντoν. M6 d'νεξd'ντλητα 6qια δE Θε6τητr:θα λυτqcbαει τ6ν iivθqωπoν d'πo τηz

φθoρd'ν τδy d'νιατωy παθδy. Κα[ θα τοιφθovfioει ciπιατog λα6E xαl θα xρεuα-oθεT δψηλα δg κατd'διxoE εig θαyατor"oλα αδτα θα τα δποφ!ρει μ6 πραoτη-τα'''Πρ6clεξε xαl τ6v d"ληθινoν μdντιιAπ6λλωνα, πoi '{yει ξεyααει τ/1ν oυνι1θι-αμiνη τoυ d'ααφεια xαl τα dμφιλεγ6μει'r:τoυ xαl φανεqcbνει yυμvηv τfiν d'ληθειατχωQIζ τηv διxη τoυ βotληαιν. Λ['''ειαδτ6g:""Εvαg oδqανιog μ6 πι6ξει iαyυρα. ιiδπoToE ε7vαι φdlg τριλαμπ!,g. Aδτ6g εil'αιδ παθιbν Θε6g, yωqlg vα παθη τ[ποτε ιiθε6τηE τoυ, δι6τι ε7ναι αυyyq6νωg θι'η-τog xα[ c}.θανατoE. AiτoE ε7ναι oυy7gο-vωg Θε6g xαl &νθqωπog, 6λα δπoφ6ρι'Lι"d'π6 τo69 θνητotg' δηλαδτj τ6v oταυρoι'-τfiν iβριν, τrjν ταφfiν'

oΙ ΠYPΙNoΙ ΛoΓoΙ TΩN ΑΓΙΩN

6gxαi dπ6 βλεφαqωγ πoτ6 1ευατoδαxρυα θεgμα. "og π6ντε 1ιλιαδαg<i:x πLντε πυqδν> xoρ6oε. T6 γαqΘ6λειγ dβqoτog dλxη. Xριοτ6gΘε69 θμ6g θοτιν, δg θv ξυλφθξεταvυοθη, δg θανεν, δg θx ταφflgεig π6λον δρτo".Tαδτα Aπ6λλων δι6ξειοιν δ Θε69ooυ. Kαi γαρ Θε69 δν αυναναq1ogτδν γεγεννηx6τι xαL ουναiδιog'&q1η xαi qiξα xαi πηγη τΦνdγαθΦν &παγτωγ xαLτα παντα θξoix δγτωγ παραγαγΦv' xαlz"αταxoομδγ αr]τα xαi, διαxρατδνz"αi oυν61ων, oixεiα 1ειqi τ6l'1μ6τεqoν θδημιoυργηοε γ6νog, xαiτoλλαg dτεμεv tμτν εig oωτηqiανδδoυg.

A8τ6g xαπoτε d'π6 τα ματια τoυ ilyυoεδαxqυα θεqμα' Aiτog π6ντε yιλιαδεgyoqταoε μ6 <π6ντε> dρτoυE, xατι πodiiθελε δι3ναμιν θειxτjν. 'o Χριατ6g ε7ναι

δ δικ6g μoυ Θε6E' δ δπoTog ioταυρcbθηεiE τ6 ξ6λον' δ δπoTog Bξ6πνευoεv, δ

δπoTog Εx τol ταφoυ d'νfiλθεν εiE τ6νoδqαv6ν''.Aiτα διηyεTται δ θεog ooυ. Διoτι εΙvuιαυvαvαqyog μ'αiτ6ν πo6 τ6y Bγi'vνηoενxαl αicbνιog d'qψη και qlξα xαt πηyfi6λων τdlν dyαθrlν, 6λα τα δημιodρyηoεyωqlg vα δπαqyoυv πqtν' xαl 6λα ταxoαμεT xαl τα διαxqατεT xαl τα διαπεg-vd', καi μ6' τ6 διx6 τoυ y6qι iδημιoυqyη-oεν fημαg τotg r}'νθρcbπoυg xαl πολλoι1;δq6μoυE ijνoιξεν δια την clcυτηq[αν μα;.

α. Δoyειαgloυ 5, φφ. 123β _ |24β (βχ' ειx. 50-51)

β. Mαqτυρoλ6yιoν Σινα,Γ ' Mαqτυqιo, 11, oελ. 115.

Αυτoi ε[ναι φiλoι, oι δr]o αδιαιpευοτoι 1ρηoμoi τoυg oπoioυζ χQησιιιo-τoiηοε η Αγiα Αιxατεqiνη, δια γα ωθηοει τoυg πενηντα ρητoρεg γα ασ;τα-οτofγ τoν Xριoτιανιομo. o λoγog πoυ η Αγiα εξ6φεqε τoυζ ουγxεxqιμ6νoυ:7qηoμoυg, ε|ναι επειδη €τoι f1 iι.π6δειξη θα ε7ναι d"πoλυτωE {yxυqηl Θεωgε[τιΞ πQoφητεiεg τoυ Απoλλωνog χαι τηζ Σ(,βυλλαg απoλυτωg 6γxυqεg. Δι'αυτo xαι η Αγ|α τηg οoφiαg απoxαλε(, τoγ Απoλλωνα μαντη αληθιγo χαt τη\,

Σiβυλλα, ωζ τηγ πιo οοφη μεταξυ oλων τωγ γυναιxιbν!M6oω τoυ χQησμoιl τηg Σiβυλλαg πqoφητευεται η'Eλευοη τoυ Xριοτoυ

στηγ γη με ανθριilπινη oαρxα, αλλα xαι τo μαqτυqιo τηg ΣταυQωσηΞ τooπo[o θα υπooτε[ με πρα6τητα, εγω μ6οω τoυ 1qηομoi τoυ Απoλλωγoζ;τQo-φητευεται η'Eλευoη τoυ Xqιοτoυ οτην γη ωζ ΦωE τριλαμπtgxαt απoz.αi-υ-;ττεται η διoυπoοτατη φfoη τoυ ΘεαγθQιilπoυ Ιηooιi, πoυ θα εiναι oυγ1qo-ι'ιιg θνητ69 xαι αθd'νατo5. Tαυτo1Qoγα πQoαναγγ6λλoνται στoυζ ανθgιil-:τoυζ τα παθη τoυ Xqιοτoυ: η Σταυqωαη, oι υβρειE, η ταφη χαt τα θεqμαδαχQυα πoυ θα xυληooυν απ6 τα μdτια Toυ. Πqoφητευεται τo θαυμα με τoυζτ6ντε αρτoυζ χαι τoυg δυo ιxθεig, πoυ θα xoqταooυν οτην θρημo π€ντε

7ιλιαδεg ανδqεg, ενιil απoxoριiφωμα τoυ μoναδιxoυ 1qηoμoυ, ε[γαι η oμo-i,-oγ[α τoυ Απoλλωνog πQoζ τoγ KrJqιo xαι Θεo τoυ με την φραοη:

TA ΑPXEΙA THΣ XΑMEΝHΣ ΓNΩΣΗΣ

"o Χqιoτ6g ε7ναι δ διx6E μoυ Θε69, δ δπoTog ioταυρcbθη εig τ6 ξυλoν.δ δπoToE iξ6πνευoεν, δ δπoioE Βx τoδ τd'φoυ d'vfiλθεν εig τ6ν oiqα-v6y!

Oι πενι]ντα ρητoqεg dναυδoι απ6 τoυζ χQησμofζ τηE Σiβυλλαζ χαι τoυΑπ6λλωνo9, υπoχλιγoνται στηγ θε6τητα τoυ Xqιoτor|r xαι o Ρωμαiog αυτo-xρdτoqαg εξoqγιομ6νo9 πqoοτdξει για τιμωgiα τoυg να qιφθoυν oτην πυραoτην μθoη τηg πoληg.

A8τo[ 6ταν iixoυoαν αiτην τrjν d'π6φαoιv, δλoι μαξi {πεoαν εig ταπ6δια τfiE μαqτυqog xαi 6ξητηααν oυyycΙlρεclιν d'π6 τ6ν Θε6y τ6γδποTοιl Βxrjqυττε xαl τrjν δωqεαν τo6 αωτηqioυ βαπτlαματog διαταg d.μαqτiαg ταg δπotαg ε1yov διαπqαξει d'πo d.yνoιαν(3)'

oι Pωμα[oι oτqατιιilτεg εχτ6λεσαγ την διαταγη τoυ βαoιλ6ωg xαι 6qριEαντoυg πεντ]ντα QητoQεζ oτην πυρα. To [διo 6μωg βqαδυ, βq6θηxαν οιilα τα λε[-

ψαγd τoυζ χωQιS να θxει πειqα1θεi, ουτε τρi1α απ6 τα μαλλιd τoυE. oι χQη-σμoι τoυ Απoλλωνog χαι τηζ Σiβυλλαg oδτ]γηoαν τoυg πενηντα qητορεg oτo

μαQτυQιo, απoxαλtjπτονταζ πoιoζ εiγαι o Aγνωoτog Θε6g των αqxαiωνEλλτ]νων, o Θεog τoυ Απ6λλωγoζ, τoυ Eqμοιi χαι τωγ υπoλoiπωγ αγγ6λωντoυ Θεoυ.

Mε τoυg πενηντα ρητoρεg παqαλληλ(,ξω ατ]μερα 6λoυg τoυg δωδεxαΘεT-oτθg oι oπoioι xατατdoοoυν την διδαοxαχtα χαι την θυοiα τoυ Ιηootl οεδειiτεqη μoiqα. Eαν θεωqoιiνται'Eλληνεζ χαι 1qηοτo[ Θα πρθπει να απoδε-

1τoιiν τoυg λ6γoυ5 τηE Αγiαg ΑιxατεqLνηζ χαι γα υπoxλιθotjν oτην Θε6τητατoυ Xqιατoι1. Eιδdλλωζ ^λατ' εμθ τoν Παναγιιilτη, δεγ εiοτε πλ6oγ 'Eλληγε:

χαι χQηστoi, αλλd ε(oτε d-xqηατoι.Η Αγiα Αιxατεq(,νη γνΦριξε 6λα τα αρ1αiα oυγγqdμματα, εi1ε οπoυδα-

οει 6λεg τιg επιοττ]μεE, εi1ε oυγxqiνει τιg πανdq1αυεζ πQoφητεi,εg xαι ητανσε θ6oη να απoxαλιiψει την αληθινη ox6αη μεταξri τoυ Xριoτotl xαι τωγΑγiων Πατqιαρ1ιbγ τωγ Eλληνων. Η αληΘεια oμωg xαiει xαι xd,πoιoι αυτηντην αληθεια δεν μπoqoιiν να τηγ αντ6ξoυν. oι πριbτoι επioxoπoι xαι εxxλη-oιαoτιxoi oυγγραφεig τoυ μαQτυQioυ, επι1ε(ρησαγ γα παραπoιτ]ooυγ ταλεγ6μενα τηg Αγiαg με τoγ πλ€oγ απρoxdλυπτo τq6πo.

Παqoυo(αoαγ την Αγiα να oτq6φεται ενdντια στoυζ oλυμπioυg, απoχα-λιbνταg τoυE δαlμoνεg:

τζΕiναι δαlμoνεg αδτol τoιjE δπo[oυg oιi δνoμαζειg Θεοιig xαl μ6 δαι-

3. Mαρτυρoλ6yιoν Σινα, Α' Mαρτυριo, 14, oεχ. 63.


μo'ι)md. φαντd'σματα μdζ 6ξαπατoσν xαt μd'g πρooxαλoiν εig d.xo-LooλoyΘ).

Edν oι oλιiμπιoι εi,ναι δα[μoνεζ, πωζ εiναι δυνατoν να πqοφητειioυν την6λευoη χαι τα πdΘη τoυ Ιηoori xαι oυγ1q6γωζ να oμoλoγotlν 6τι o Xqιοτogε[γαι o Θεog τoυE;

Eπιπλ6oγ, πιbg εiναι δυνατ6γ τo Πνευμα το Aγιoν να εxφραξεται μ6οωδαιμ6νων;

oι ανΘ6λληγεζ αντιγQαφε[g τoυ Mαqτυρioυ δεν μπoρoυσαν να παQαπoι-ηοoυν τoUE χQησμoυg των φιλoo6φων χαι των Oλυμπiων, δι6τι αυτoi δια-οιbξoνταν oε 6λε9 τιg μεγdλεg βιβλιοθτ]xεg xαι Moν6g τηg ανατoληg xαι τηgδtioηg. Mπoqofoαν 6μω9 να επ6μβoυν oτα λεγoμενα τηE μdρτυQoE, πQoσπα-θ<ilνταE να διαοτρεβλιilooυν την αλt]θεια. Kαι τo ι1Χαναν, με τoν πλ6oν αφελtioμωg τq6πo, xαθιilg ετoλμηoαν να παQoυσιαooυν oτα λεγ6μεγα τηζ AγiαgΑιxατεqiνηζ, την αδιανoητη φQαση, oτι o Απ6λLων, φανερcilνει yυμνη τηναληθειαν χωQιζ την διxην τoυ βotληoιv. Mπεqδεriτηxε φαiνεται χαι χωQιEγα τo θ6λει πqoεφητευoε τα πdΘη τoυ Xριατoιi xαι τoγ oμoλ6γηοε για Θε6τoυ. Otjτε oε νoημooι1νη αμoιβαδαg να απευθιjνoγταν.

Η iδια παqαπoi,ηοη oυναγταται χαι σε 6να δεtiτεqo οημεio τoυ μαqτυq[oυ.

Ει δ6 μη τodτoιg, d'λλα τoTE δπ6 τdlν odlν θεrElιl τε xαl πoιητδνεiqημ6νoιg' παντcυg yαq ooι xαt δ αoφ6E Πλατων xαt δ μoυoιx6g'oqφεdg, δ xαl d'ψυγα τfi λιiρα xιvdlν, δg δ λ6yog. "Ετι δ6 αoι xαi δyενvαTοg ixεTνog'Aπ6λλων δ xαθαq6g, διαρρτjδην α0τ6ν xαl d.xo-ντ εg d'νoμo λoy oi α ι Θ ε6ν.

Aν δεν παραδε1τε[g αυτα, τoυλdηιoτoν παραδ6ξoυ αυτα πoυ 6'yoυν7τει oL διxol ooυ θεoi xαι ποιητ6g. xαι μd'λιoτα o ooφ69 Πλd'τωιl xαιo μoυoιx6E oqφε'ι|g, o oπo[og λ6νε 6τι με τηv λιiqα τoυ μεταxινoιJoετα d.ψυyα αντιxεtμενα, oπωE o λ6γo9. Και αx6μη εxεtνog o yεννα[-οg Aπ6λλων, o xαθαq6E' με ααφrjνεια 2{,αι χ,ωQtζ να τo θ6λoυν oμo-λ6yηoαιl τoν Θε6ν'

α. Mαqτυρολ6yιoν Σινα, Γ' Mαρτtριo, 9, αε}ι' 1'1,7.

6. Δoγειαqioυ 5, Φ.7256.

Αν εlναι πoτ6 δυγατ6γ o Απ6λλων, o Oqφεtg xαι o Πλατωγ, να oμoλo-γotiν xατd λdΘog τoν Xριoτ6. Kαι αγ ε[γαι πoτ6 δυνατ6γ να αναγρdφεταιατην iδια πρ6ταοη, 6τι o Απ6λλων εiναι γενναi,og xαι xαθαρ6g. Eπιτ€λoυg

451

1. Mαρτυρoλ6yιoν Σινα, Γ ' Mαqτriριo ' 6' oεχ. |07.

452 TA ΑPXEΙΑ THΣ XAMENΗΣ ΓNΩΣHΣ

αζ απoφασ[ooυγ: η δαlμoναg θα ε|ναι, η γενναiog xαι xαθαqog. 01ι 6μω;xαι τα δriο.

o Aπ6λλων χαQαχτηQiξεται xαθαq6E, δι6τι €xει γoνo αμoλυγτo χαιxαθαqo. Toν xαθαq6 αυτ6 γ6νo, oπωg εiδαμε σε πQoηγoυμενo xεφdλαιo μνη-μoνευει xαι o Αxoυolλαog, 6ταν αναφ6Qεται στηγ Koρων(,δα η oπoLα xυo-

φ6ρηoε τo xαθαqo απΕqμα τoυ θεoτj. Απ6 τo xαθαq6 oπ6qμα γεννηθηxε o

πατ6qαg τηg ιατqιxηg Αοxληπιog. Πωg εiγαι δυγατ6ν o πατ6qαζ τηζ ιατQι-

"aηE, να 61ει για πατ6ρα τoυ 6γα δα|μoγα;o Απ6λλων δεν εiναι δαiμoναg, αλλd φωτoφoQoζ αγγελοg τoυ Θεoυ.

Δι6τι 6ναg δα(,μοναg ofτε xαθαρ6g μπoqεl γα ε(,γαι, oriτε γενναiog, oυτε

μπoqε| να oμoλoγησει τoν Xριoτo, αλλα xαiγεται αxoμη χαι με την αx6ψη

oτι θα πρoφ6ρει τo 6νoμα Ιηooυg xαι πλiγει τo γ6νυ ειg τo αxoυομα τoυ oνo-

ματog Toυ.

E|ναι φανεqη η απεγνωoμ6νη πqooπdθεια γα απoxoπε[, xαθε γ6φυqα πoι.

oυνδ6ει τον Eλληνιαμ6 με τoγ Xριoτιανιoμ6. Kαπoιoι θ6ληoαv βιαicυE ι'α

παρoυoιαooυγ τoυζ oλυμπloυg ωg δαiμoνεg. oι αqxαiοι οoφoi δεν oμoλo-

γησαγ τoγ Θεo xατα λαθog, αλλα με τη διxη τoυg βoυληoη, δι6τι ηταν πρo-

πoμπol Toυ. Αυτηv την αληθεια, πρoαπαθησαγ με νυyια τιαυ με δoντια ι'cι

απoxρriψoυγ oι Ιoυδα(,oι, oι Αoιατεζ χαt oι Λατiγoι επioxoπoι, oι εxxλη-

οιαοτιxoi ουγγqαφεig χαι oι αντι^1qαφε|ζ, τηγ αληθεια τoυ μαQτυQ[oυ τηΞ

Αγi,αg. oοo oμωg χαL γα θ6λoυγ να απoxqυιiloυγ τo φωζ χαι την αληθεια' δεν

μπoqoυν, διoτι εiγαι σαγ γα πρooπαθofγ γα απoχQriψoυν με τo x6qι τoυ;τoν ηλιo. Oυα( xαι αλiμoνo oε oooυg πρ6οθεoαν η απ6xqυιilαν λ6γoυ;

Αγiων Πατ6qων xαι Eυαγγελιοτων...o Απ6λλωγ xαqαxτηqiξεται απo την Α^7i,α Αιxατερiνη μdντηE αληθιγoΞ.

δι6τι εγνιbqιξε την Αληθεια. Kαι 6ταν γνωqiξoυμε την ΑληΘεια, γιν6μαοτε6να μ' αυτην. oλεg oι θρηoxε|εg τoυ xooμoυ μιλανε για αγαπη. M(α oμιυ;

μιλαει για αληθεια. Δι6τι η αληθεια πqoθρxεται ετυμoλoγιπd απo τo στεQη-

τιxo α χαι τηγ λ6ξη ληθη. E|γαι xατι πoυ δεγ μπoρoυμε να ξε1αooυμε. Kαμicιθρηoxεlα δεν 61ει 6να γεγονog πoυ δεγ μπoρoυμε να ξε1dοoυμε, σε αγτiθε-ση με την Σταιiqωση, τηγ oπoiα δεν μπoρoriμε γα ξε1αooυμε διoτι ε[γαιΑληθινη. Δεν μπoqoυμε να ξεxαοoυμε τα 6ργα Toυ, τα λoγια Toυ, την αγαπη.την θυο[α χαt τηγ διxαιooriνη Toυ. Αυτα δεγ τα ξε1νιil. Διoτι η αληθειcιoυμπoρευεταt με τo ηθog, με την διxαιoουνη, με την αγαπη χαt με τηγ συ'i,-

χιilQεoη' Oι πεqιοooτερoι oμωE oημεqα 61oυν ξεxαoει την Σταυqωση τoι,Ιηοof, xαι απ6 αληθειoι, 61oυνε ^1iνει ληθιoι xαι ηλ|θιoι.

o Απ6λλωγ πqoλ6γει την Στα{ρωση χαι τo μαqτfqιo τoυ Ιηoof' δι6τι


τoυ γνωστoπoιηθηχαγ απ6 τo Πνευμα τo Αγιoν. Aυτog τα αγαxαλεi οτηνμνημη τoυ χαt τα επαγαλαμβdνει. Δεγ δυγαται να ξε1dοει, δεν ειο6ρ1εταιοτην ληθη παι γiνεται μdντηg αληθιν6g. oλoι οι oλυμπιoι χαι oι οoφo[ ε[ναιι€τo1oι τηg A-ληθε|αg.

Συγxqiνoνταζ τιζ τρειE εxδo16g του μαqτυqioυ τηg Αγiαg Αιxατερiνηgo:tωζ συγαντιilγται oτo Mαρτυρoλ6yιoν τoυ Σινd,, διαπιοτιilγεται xαι μiαcιz'oμη αodφεια (η oπo|α oυνηθiξεται oε oλα τα 1ειρ6γqαφα πoυ πεqι6xoυν7qηομoυg) oy"ετι^ιa με τo πρoαωπo πoυ θxει εxφ6qει τoν πqιbτo xqηoμ6, διατoυ oπoioυ πqoαναγγ6λεται oτι o Xqιoτ6g Θα yεvνηθεT μ6 oαqxαv dλαθη-τον xαl θα xqεμαoτεT δE καταδιxog εig θd'vατoιl. Σf μφωνα με τηγ Α' εxδo-/.ητoυ μαqτυqioυ, o xqηομ6g αυτog απoδiδεται oτoν Πλατωνα, xατd' την B'εz"δoxη τoυ μαQτυQioυ δεγ αναφ6ρεται xαθ6λoυ, ενιb oπωg εiδαμε αγαλυτι-ια oτην Γ' εxδo1η (πoυ βαο|ξεται στoγ Παριoινo xιilδιxα Gr. 1525 αλλd xαιοτoν Αγιoqεiτιxo Ιβηqων 46) o χQησμ6ζ απoδ|δεται oτην Σi,βυλλα. oπωζ€7ει ηδη ειπωθε(,, o Αγιog Αθαναoιog απoδ[,δει τoγ iδιo χQησμ6 οτoν Σ6λω-ι'α, εγιil o Aγιog Ιωαννηg o ΔαμαoxηνoE τoν απoδ[δει οτoγ Απoλλωνα χαtτην ι6ρεια τoυ Eυοπτiα.

o xqηομ6g ανηxει πqαγματι oτoγ Απoλλωγα χαι εxτog απο την ι6ρειατoυ Eυoπτiα ε[γαι λoγιx6 γα τoγ 6xει εxφ6qει xαι μiα απ6 τιg Σ(βυλλεgιεqει6g τoυ. o Πλdτωγ xαι o Σ6λων, oπωg χαι oι αλλoι φιλoοoφoι, xατθ-'.'Qαψαγ xαι δι6οωoαγ τoυζ xqηομofg αυτofg xαι δι' αυτ6γ τoν λoγo παQoυ-οιαξεται ου1να τo φαιν6μενo η iδια πqoφητε(,α γα απoδiδεται σε διαφoρετι-z-ofg φιλoο6φoυg. To φαιν6μεγo αυτ6 ενιo1υεται xαι απ6 τqειg πq6oθετoυg}-oγoυg πoυ ε[ναι η φυoιxη φθoqd τωγ χειQoγQαφων, η αγνoια χαι η επιπo-i-αιoτητα τωγ ταχυγQdφων αντιγqαφ6ων, αλλd xαι η εοxεμμ6νη παραπoiηοητιυν xqηoμιilν oι oπoioι στιζ μαχQιγθE εxεiνεg επo169 -oπωg dλλωοτε xαιαημεqα- θα πq6πει να ενo1λoυoαν πoλλoυg.

Mετα τo μαρτυqιxo τ6λo9 των πενηντα ρητ6qων oτην πυρα, η Αγiα_\ιxατεq[νη φυλαxiξεται xαι βαoαν(ξεται με oxoπo να απαqνηθε[ τoν Xρι-οτo.

'Hταν δυyατ6ν vd' iδεT xαuεtg το παqθενιx6v o6μα τfiE μαqτυqoEλoυoμ6νoν εig τ6 αiμα, τfiν iδ[αv δμ'ζ, δE fiτo yαλxινog d'νδριαg, vαμτjv d.ντιδρα εig τα yτυπfiματα. "oταν y6qτααε δ αiμoyαqfig, δι6τα-ξε vci' τi7ν xλεlooυν εig την φυλαxfiv, Εωg 6του oxεφθεT μ{ ποTα

β αoαν ιoτi7 ρ ια θ α τηv θ αy ατcb oε ι(5).

5. Mαρτυρoλoyιoν Σινα' A' Mαqτυριo, 15, οελ. 65.


Αx6μη 6μω9 xαι oτην φυλαxη, η Αγ(,α xαταφι1qνει να φθqει oτo δq6μo

του Xριοτoιi την γυναiπα τoυ Pωμαioυ αυτoxqατoρα, τoγ αξιωματιx6 τoυ

Πoρφυq(,ωνα xαι διαx6σιoυζ στQατιιilτεg."'oταy {φθααε τ6 βqαδυ, πfiqε δ Πoqφυqiων τi1ν βαolλιαoαv μ6' δια-xooιoυg ατρατιιΙlταg xα[ τrjν δδi1yηαεν εig τ6ν y6qoν 6πoυ fiται'φυλαxιoμ6νη f1 Ayiα. Aφoi ζδωoε yqrjματα εig τoι|E φqoυqotgεiofiλθεν xαl ε7δεy τ6 πρ6αωπ6ν τfiEAy[αE να d'xτιvoβoλεi d'π6 θει-

xrjν λαμψιν. 'Επειδrj f1 βαolλιooα i!μεινε txθαμβη' '{πεoεν εiE ταπoδια τfig μαρτυqog λiyoνταg: "'Επιθυμoioα ιlα oε αυναντfioω δot-ληv τoi Θεoδ xαl τrbqα ixανoπoιεTται fi BπιθυμIα μoυ' Ε7oαι ε8λo-

yημ6vη Βot πo'ιj dφιεq6θηxεE εig ξνα τ6τoιoι' Θε6y... Φοβd'μαι τiι.

βααανιoτrjρια, δι6τι εΙμαι δειλi7, xαθιbE xαl τοy αtμoδιψfi βαoιλtα'.'H μd'qτυg τfig d'πεxqlθη' "Miν φoβd'oαι βααiλιooα, δι6τι 'iyοντα;

μloα ατrjν xαqδιd' ooυ τ6y Χριoτ6v, δ6ν θα o6 dyyiξoυν τα βαoανι-oτηqια' Θα δπoφ6ρει9 β6βαια, 6μωE θα d.ναπαυθεTg αiιυνicιE''6).

Στην απεγνωομ6νη πρooπdθεια τoυ o αυτoxqdτoqαg να μεταπε(αει τηγ

Aγ[α, δι6ταξε να xαταoxευαoτεi θνα μη1ανηβσ, βε τgoxαλiεg xαι τ6οoερι;

τρo1otig, παγω στoυζ oπo[oυg υπηρ1αν πριoνια xαι μυτεgα xαqφιd.

Aφoi ττjν παqαxtνηoε μ6 πoλλαg d'λλαg xολαxεtαg xαi τtπoτε δ6ι'

xαταφεqε, δι!ταξεν να τrjν δ6oουν oφιyτα εig τoδg τqoyοι3E xαl νd'

τoυg d'φTioουν μ6 ταg τqoyαλlαg να xυλ[αoυν"'oμωg d'yyελoE πotxατfiλθεν ix τol o'ι3ρανoδ &.qπαξε τfiv Aγiαν d.πo τo μηyd'νημα'

Η βαοiλιoοα, βλ6πoντα9 τo θαυμα, φιilναξε πQoζ τoγ βαoιλια:'Aφηαε Ελειiθεqη ττjν δοι3λην τo6 μεyαλoυ Θεoi, τrjν δπolαν δ!ι'd'yyiξoυν τα βαoανιoτf1qια. Δι6τι ε7oαι πQαγματι24α παqd'φqωy πο{

μαyεααι τ6ν ξωνταν6y Θε6ν.

Εξαγριωμ6νog o βαoιλιdg δι6ταξε να x6ψoυν τoυζ μαστoυg τηζ γυναixα;τoυ χαι να τη θανατιilooυγ με ξlφog. Η υπoμoνετιxη βαoiλιooα αποxqiθηz-ε

πρog την Αγiα:Πρoαευyrjoου δι' εμ6 πq6g τ6ν Κl3qιoν δια να μ6 d'ξιιboει τfig βαoι-λεiαg τoυ.'H μαqτυg τfig ε7πε: Πrjyαινε εiqηνιxα d'δελφrj, δι6τι d'πδ

τrbρα θα βαoιλεδαειg d'μολιjντωE μi Aδτ6ν'Αφof μαqτriqηοε η βαoiλιooα με απoχεφαλιομ6, o οτqατηγ6g Πoqφυ-

ρ(ωγαζ με τoυζ διαxooιoυg oτqατιιilτεg τoυ παQoυσιdoτηxαν εγιbπιoν τoυ

αυτoxqdτoqα.

6. Mαρτυρoλoyιoν Σινα' A' Mαρτfqιo, 15, oελ. 65.


Ε7μαι xαi Βyιb XqιατιαuoE, xαl οf, διαx6oιoι oτρατιdιτεg μoυ xαlθ6λουμε vα ατρατευθoσμε μ6 τ6ν oι3ρανιoν βααιλtα.

o αυτoxqdτoQαζ xυqιευμ6νog απ6 θυμ6, δι6ταξε να ΘαγατωΘoυγ χαιαυτoi με ξiφoζ, δια γα αxoλoυθηoει η οειqd τηg Αγ(,αg, η oπolα ξητηoε απ6

τoυζ στQατιcilτεg λ(,γo 1qoνo δια γα πρooευ1ηθε[:

Σ6 ε'ι)yαqιατdl Κιjqιε xαl Θε6 μoυ, δι6τι μ6 πqoατατευσεζ μt τrjν

δεξιαν ooυ xαl δ6ν d'φηαεg τi1ν ψυyη τηg δoι3ληg αoυ νd' yxqεμιoτεT

εiE τ6v βυθ6ν τoi'Aδoυ, d'λλα ioτεqiωoεg τα π6δια μoυ εig π6τqαvδμoλoy[αg... Κιiqιε iν6ρyηooν riloτε τo αdlμα μoυ τ6 δπoToy iτqαυ-

ματloθη d'π6 πoλλd' μαoτιyιbματα, vα yiνει d.θ6ατoν δι' αιΤτoig πo{τ6 ξητο6ν, μ!. τρ6πoν πoιj Bαιi yνωρ[ξειg, d'φoi Βo6 tπλαoεg ταE

διxαg μαg xαqδiαg.'Εxπληqωαε Κ'ι3qιε ταg αiτrjoειE 6oων o6 iπιxα-λoivται πρog yαριv μoυ xαl δια τ6 διx6ν τoυg xαλ6.

Kατ6πιν, παq6τρυνε τoν δημιo τηζ γα εxτελθoει την διαταγη.Καl α8τ6E fiλθε xαl τfiE 'ixoι/lε τrjν παναyiαν xεφαλrjν"'oταy €ι'πε-

xεφαλ[αθη, oi παριoταμενoι d.ντ[xριααν θ6αμα φoβεq6ν' d'ντi

αtματoE '!ρρεε yαλα' To πoλdαθλo α6μα τηg 6πωg Εζrjτηoε, d'π6

Βxε[,vηv τrjν oτιyμην 'iμειvε d'θ6ατo'ιl εig δλoυg' Δι6τι d'yyελoι, δτανd'πεxεφαλioθη, μξ Ξνα νεiμα τoi Θεoσ, τοιjg ε7δαν ot d'νθgωπoι νατo μεταφ6qoυν εiE τ6 6ρo9 2ψξ0).

To λεiψανo τηg Aγiαg απoxαλriφθηxεxατα τoν 8ο αιιilνα μ6οω οqαματog

οε μoνα1oιig τηg Moνηg Σινα oι oπoloι τo oυν€λεξαγ απ6 την υψηλ6τεqη

zoqυφτ] τηζ χεQσoγηooυ. Σημερα βqloxεται τoπoΘετημθνo oτo Αγιoν Bηματoυ xαθoλιxoυ τηg MoνηE, εντ6g μαqμdqινηg λαqναxαg.

Στη βιβλιoθηxη(8) τηg iδιαg Moνηg διααιilξoνται oι 1ειρ6γqαφoι xιilδιxεg

με τoυζ 1qηoμoυg χαι τιζ θεoλoγiεg των oλυμπiωγ xαι των αq1α(ων φιλo-o6φων, δια τωγ οπo[ωγ η Αγ(,α Αιxατεq(,νη oδηγηoε oτoν Xqιoτιανιομ6 τoυg

τενηντα qητορεg, την γυνα|xα τoυ βαoιλια, τoν στQατηγo τoυ xαι τoυg δια-z6oιoυg oτqατιιilτεg.

1. Mαρτυρoλ6yιoν Σινα, A' Mαqτυqιo' 25, οε}'. 73.

8. Η βιβλιoθηxη τηζ Moνηg φιλoξενoιioε επ[ πoλλoΦg αιιbνεg τoν πoλυτιμ6τερo xειρ6-^1ραφo xιbδιxα στoν x6ομo, τoν Σιναiτιx6 xtbδιxα, o oπoiog πεqιθ1ει τo ελληνιxo xεlμε-ι'o τηg Aγ[αg Γsαφηg xαι 1qoνoλoγεiται oτα μι|oα τoυ 4oυ αιΦγα. To 1859 o γερμανogμελετητηg K. T[οεντoρφ <δανεiοτηxε> τoν xιilδιxα εγγqdφωg για λoγαριαομo τoυ Ριbooυαυτoxqdτoqα, αλλα oυδθπoτε επιοτqdφηιε oτη Moγη. To 1933 o xιilδιξ απoιτηθηxε απoτo Bρετανιx6 Moυοεio, oπoυ xαι βρ(oxεται μ61ρι αημεqα.

455

456 TA AΡXEΙΑ TΗΣ XAMENHΣ ΓNΩΣΗΣ

Στην ειααγωγη τoυ βιβλ(oυ Mαρτυqoλ1γLoν τoυ Σινd διαβaξoυμε 6ι,α

χαQαχτηQιστιxo απoaπασμα πoυ oυγδ6ει τoυζ χQησμoυg αυτoυg με xd,πoιε:απ6 τιg γqαπτ6g πηγ6ζ πoυ διαοιbξoνται αημεqα:

Tα yωρlα τοi A'μαqτυqloυ (τ0EAγiαο παqoυoιαξoυν μεyd'λεE δμoιo-τητεg μ! d'ντioτoι1α yωqiα d'π6 τi7ν Χρoνoyραφlα τoδ "Ιcυαννoι'

Mαλαλα xαl τfiu Aνθoλoy[α "Χqηoμot xαl Θεoλoyiαι'Ελλfiνων Φιλo-

σ6φων''. Στα παqαλληλα α0τα yωqlα δπαqyoυν d'ναφoq6g oτ6y Διo-δωqo, ατ6v ΠλodταQχo' oτ6v "'oμηqo, ατ6ν'oqφ6α, oτ6v Σoφoil'ιj.ατoy Πλατωvα xαl o6 yρηoμ6 τoυ Aπολλωνog' TIE d'ναφοq6E α8τi;yρηoιμοπoiηoε fi'Ay[α Aixατεqlνη ατην oυζ{1τηαfi τουg μ6 τodg πενιj-vτα ooφotEΠραγματι, oι αναφoρ6ζ πoυ xρηοιμoπoiηoε η Αγiα Αιxατερ[,νη, πεQι-

λαμβdνoνται στηγ oυλλoγη ΧqηoμoI xαl θεολoyiαι "Ελλ{1vων Φιλoα6φωι'.πoυ παρατ[θεται oτo τ6λog τηg Xqoνoγqαφiαg τoυ Mαλdλα (oτην xαταγqcι-

φη τoυ R. Bentley με τiτλo ΕpistoΙa ad cΙ.v. loannem MiΙΙium), αλλα xαι οε

δυo 1ειρ6γqαφoυζ xιbδιxεg απ6 τη Moνη Αγ(αg ΑιxατερLνηζ, εχ τωγ oπo[ιυr'

o πριilτoE πεqιλαμβdνει πqoφητε|εg επτd Eλληγωγ οoφιilν πεqi τoυ Yιoυ τoυ

Θεo"(l (lιωδ. 118)ιιαι o δεfτεροg oπωg xαι η 6xδooη τoυ R. Bentley, πεQιε-

χει την oυλλoγη Xρηαμol xαi θεoλοytαι'Ελλιjνωv Φιλoo6φων (xωδ. 327ι

oτην oπoiα oυγxαταλ6γoγται oι 1qηoμoi πoυ χQησιμοπo(ηοε η Aγiα Αιxατε-

ρiνη oτην ουξητηοη τηζ με τoυg πενηντα ρητoqεg. Eυθυg αμ6oωg σαζ παQoιLoιαξω τoυζ χQησμoυg αυτorig, πQoζ δdξαν Ιηοoυ Xριοτου.

oΙ ΠYPΙNoΙ ΛoΓoΙ TΩN ΑΓΙΩN _ι5 7

Aναr,ιλιιφog λεπτομεqε ιcι

απo μεταλλιxη λαqιτιz.cιlαριoτιiνιlι'σa ιι',u,'γ 1.,''',να μεταφ(ρι'lιlν τιl αιilμιι

Tr]ζ Aι'ι ('qg A ιxcιτ ε ρ [ι' η ;.

To oρ<lg τηg Ai,icιg Aιxcιτερ[-Υηζ (2.642 Lι.)' oποι' xατιiπιν|'L)αματ0ζ ει'ρiθη ro λει ι/,αl'ιl

τι]C A1ι[6aq.

458 TΑ ΑPXEΙA TΗΣ XΑMENιΙΣ ΓNΩΣΗΣ

XgηoμoI xαι θεoλoγ(,αι Eλληνων φιλoo6φων

['Eρμοi] : Axoιμητoυ πυq6E δμμαγQηγoQε δρ6μoν' αiΘ6ρog

ξωoγoνδν'fλioυ θ6ρμηνxρατflνoν' λαiλαπιμεΘιοτδν ν6φη. Totiνoμα μη1ωqΦν θν x6ομφ' dφθιτoν'd6γαογ' <π>αγεπiσxoπoγθπiφoβoν δμμα. Πατθqα τΦν δλωνθε6γ δγτα μ6νoν. Απ'oiδεν6gθ1οντα dqxηr."Eγνωxα €να μεταα6 δγτα μ6voν θx αoΟ' γερα[qωυi6γ' δγ ριbμη dπoqgητφ' xαiδξυτdρα φωγfl' Ιδιoν ειiθig.Aφθ6νω9 xαl &παθΦg dγεννητωgλ6γoν θγ6ννηααg. Θε6ν δντα τηνoι]οiαν' bxτt15 oι}o[αg. "og οoi τoδπατρ6E την εix6να παl πανομiανφ6qει. "Ωοτε θxεTγογ θγ ooi, α6 δ6θxεiνφ. KαλλoE iiooπτρoν.Αλληλ6φqαντoν πq6αωπον.'Ην φΦg νoεq6ν θx φωτ6g νοεqοδ'

,Ξχαι ηγ αει γoυE γooE

φωτειν6τεqog' xαi πνεiμα παγταπερι61oν' xαi οr]δ6γ iτεqoν εiηθxτ6g τoυτoυ.'o Θε6g oιixdγγελog. oιix oι]αlα τιg. Παντωνγαρ xiqιog xαi παττ]ρ xαi Θε6E.Kαi παγτα δπ'αrjτ6γ xα[ Bν αιiτQiοτiγ.'o γαg λ6γοg αr]τo0παντ6λειog δγ xαi δημιoυqγιx6g θν

γονυμφ φυoει zαi γoνυμω δδατι,dγxυον τ6 tiδωq θπoiηαεν.Aqιoτoτ6λoυg' Αxαματog φιiαιgΘεoi γενεoεωE orix d1ουoα dqxηu.'Eξ αriτffg δ6 δ πανoθενηg,oioiωται λ6γοg.Θoυxυδiδoυ'T6 iγ, τρ[α. Kαi τατqiα, iν. Αααρxoν. Πqοοωπιx6ν.Γfl τ6τoxε τ6ν oδqανiν γεννητoqα.T6λωνo9'Ιbνog θx γ6νoυxατελΘιbν, γ6νιμoν {1δωρ θπoiηoεν.

[Ερμoυ]: 8λ6μμα yQiyoQo τo6 d'xατα-παdoτoυ πυρ6g, πο{ ξωoyoνεTg τrjvπoqεiαν τoδ αiθ6qoE, πoι3 xυβερvd'g τηνθεqμ6τητα τol i1λ[oυ, πoιi μετακινεig μ6ταg θυ6λλαg τα v6φη, μ6 δνoμα τoδποToιl δ6ν yωqεT εig τ6ν x6αμov,dφθαqτov, d'6vαoν, Βπlφoβoν βλ6μμαπod Bπιβλ6πει τα παvτα' Πατερ τ6vδλων πoιj ε7ααι δ μ6voE Θε6g, πoι3 dπ6xαι,6ναν δ6ν tyειg dρxiu."'Ενα μ6νoνyνωqiζω μετα d'π6 Βα6vq πo'ιj πqo6qyε-ται d'π6 Βo6vα' τιμdι τ6v Υi6ν μ6 τrjνc1'π6qρητov δ'ιiναμιl, xαl τrjν 6ξυτ6qανφωντjv' μ6 ξεyωqιoτ6ν τq6πoν d'μεαogδtyωg φθ6νo xαi δlyωg παθog, χωQtζy6ννηαιν Βδημιo6qyηααg τoν Λoyoν πotεΙναι θε69 xατα τi1ν oiαtαν ix τfigo0oiαg. Aiτ6g φ6qει τrjν iδικη αου εixδ-να, δηλαδη τoi Πατq6g,6μoιαν (αoυ)δg πρ6g δλα, ioτε BxεTνog (εδρ[oxεται1εiE Εα6, iαιj δ6 εig BxεTνον, xατoπτρoνxαλλoE, πq6oωπoν δυναμεvoν να πρo-ξεvηαη d'μo ιβαiαν εδφqoαι5vηv."Hτo φdιE νoερ6ν Βx φωτ6g νoεqοσ, xαifiτo παντα νοrE φωτειuoτiρου llo6 xαlπνεiμα πoιi περι6yει τα παvτα. Κα[ τhτo-τε d'λλo δtν δπαρyει Βxτ6g α0τofr' δ Θε6;δiν εΙναι iiyyελog. δiν εiναι xαπoιαoιiα[α. Δι6τι ε7yαι τdιιl παyτων Κ6ριo;xαi Θε6g xαl Πατrjρ. Κα[ τα παι,τα κατωd'π6 αiτ6y xαt μ6αα εiE αδτ6v δπαρyoυν.Δι6τι δ Λ6yog αδτo6 δvταg παντ6λειo;xαl δημιoυqyιx6g μ6 yovιμov φdαιν xαiμ6 γ6vιμον iδωq,'{yxυov xατ6oτηoεv τo8δωρ.Aqιoτoτ6λoυE: Axαταβλητε φιioιg τo ι',

θεo6, πo6 δ6v '{yειg C'ρxiu εiE τriν ytvvη-αiν ooυ' iξ αδτfiq δ6 δ παvloyυρog oδoιcil-νεται Λ6yog.Θoυxυδlδoυ: T6 ξy τqlα xαl τα τqiα Ει,'

d'oαρxoν, πqoαωπιx6v' f7 γη By6νvηαει'τ6ν yενvrjτoρα τcilν o0ρανctrν'T6λωvoE: Γ6νog ix yovoυ d'φotxατfiλθεν' y6νιμoν xατ6ατηoεν τ6 fiδωρ.


T6 δπ6qτατoγ τdlν δλωγ α'[τιoγθπιγoεiται' ori φωτi xα[ πνευματι.Aλλα παγτων θε69 xαi xυqιog xαiπατηρ.Αντι61oυ Koλoφiνog πεq[TqιαδoE"'Oν νoδg εig, παντωννoεqιbτερoν. Eι δ6 γε θoτi'τoΟ dπ6π&ν γενετflg, νoεqιilτεqoν. Λ6γo9ctφΘιτοg, υi6g &παυγααμα' νοεqoδπατq6g. Εig dμα πατρl. "Eν μ6νθπωνυμiη' εi δ6 γ6 θοτlν δg dπ6πατρ69. EΙg δ6 π6λων, ουν πατqi'xαi iξ δν6E εt5. M[α ταξιg πατρ65'δμoουοιog' αφΘιτog, dε[ πνευματι.Συν πριilτφ τQ dγiφ xαloπ6qματog dρ1η.ΠλατωνoE' Γενετ6g oιiδε[E ixαν6g,γνιilμην dφανoΟg iδεTναiοθητηριoν. Φυαιg γαq μ6νoυθεoδ δg αiτioυ τoi παντ6g γυμνηνψυχηγ δυναμ6νoυ iδεTν. ETg γαqτoδ παντ6g α1τιog. Εis xαi θξ'αiτoδ' dλλ'oiog δ εig. Καi π6τεoδτog δ εig, orix θν 1q6νφ. Atδιοgγαq δ εig xαi oυναtδιοg.Toi αr]τoi πεq[ Xqιoτor' oιp6πoτ6τιg θπi τηv πoλυo1εδfl ταυτηνθλαoειε γ\ν'xαi δl1α oφαλματogoαρξ γενηoεται. AxαματοιgΘε6τητog 6ροιg, dγιατωγ παθδγλυοει φθoραγ. Kαi τoυτφ φθ6νogγενηοεται θξ dπioτoυ λαοr. Kα[πg6g tiψog xqεμαοθηαεται' δEΘαγατου xαταδιxog. Kαi παγταπραωg πεiαεται.Xρηαμ6g τoυ Aπ6λλωνοg δoΘεigθν Δελφoig πεqi τoi Xριατol xαiτοl παΘoυg αrjτοl:Eig μ6 βιαξεται oιiqανιog φig' xα[δ παΘιilγ Θε69 iοτiν. Kαi ori Θε6τηgπαθεγ αδτfr' dμφω γαq βρoτ6gδμωg xα[ dμβqoτog. Aδτ6g θε69iiδη xαi dνηq. Παντα φdρων παqαπατρ6g' i1ων τε τflg μητq6gi,παγτα.

T6 frψιατoν α[τιov τιlν 6λωv γ[νεται dvτι-ληπτoν, 6yι δια πυq6E xα[ τoi πvειjμα-τog' d'λλα δ Θε6g ε7ναι ΚιjριoE xαl Πατηρτlν παντωv.Avτι6γoυ Κoλoφι7νoE περi Tqιαδog:"Εναg Nουq δπfiρyεv, d'π6 τα παvταπvευματιx6τεQov' Bαy τoυλαyιoτoνδπαρyει πvευματιxfτεQov dπ6 xαθεy6νεoιv, Λoyog d'φθαqτog,Υi6g δE d'ντα-vαxλαoιE τoi πνευματιxoδ Πατq6ζ, συy-yq6vωg €ναg μετα τoi Πατq6E, τ6"Εν μ6i'πωvυμ[αv' Bαv β6βαια δπαqyει δooμ6νηd'π6 τoν Πατ{ρα. "Εναg δ oυμπoqευ6με-νog μετα τo6 Πατρ6E xαl Εξ 6y6g ξvαg.Miα ταξιg τo6 Πατq6E, δμoo6oιo9,d.φθαqτog, μετα τol d'qyιxol αiωνioυAyioυ Πvευματog xαi τoδ oπ6qματogdqxi'ΠλατωνoE: oδδεi4 yειlνημ6νog δtv ε7ναιixαv6g να d'vτιληφθfi δια τdlv αiαθrjoεωντo d'φαv6g. Δι6τι μ6νoν f1 φ6αιg τoδ Θεofrδg αiτlα τoi παvτog, δ6ναται vα'[δη d'πo-yυμllωμ6'νη τηv ι!υyrj τοi d'νθqcbπoυ.Δι6τι 8ναE ε7vαι δ α[τιoE τoi παvτ6E."'ΕvαE πρoερy6μει,oE d.π6 τ6ν i,αυτ6ντoυ' d'λλα εh,αι τoιαι3τη rj φtoιE τor'Εν6E, rbατε δ6v πqoδιoρlξεται μ6 τ6νyq6νoν. Δι6τι δ "Εναg ε7l,αι αiδvιog xα[oυναιcbνιoE.Toi αiτoi πεqt Χqιoτoi: Καποτε θα

φθαoει xαπoιog εig αiτrjν τi1ν πoλυδιη-ρημ6vην yfiν xαi θα yεννηθfi oαqξ iiφθo-qog. M6 τα d'vεξαvτλητα 6qια τfiE θε6τη-ταg θα d"παλλαξει τ6ν dνθqωπo d'π6 τrjν

φθoρα τ6v d'vιατωv παθdlv. Κα[ θα τ6ν

φΘoνrjαει iiπιoτoE λα69 xαl θα xqεμαoθijδψηλα δg xαταδιxoE εig θανατoν' Καi6λα θα τα δπoατεT μ6 πqα6τητα.Xρηαμ6g τoi AπoλλωvoE ποt δ6θηxεεig Δελφo6E περ[ τo6 Χριατoi:"'ΕναE oδqαuιog μ6 πι6ξει, ΦdlE, xαl αδτ6gε7vαι δ παθdlν Θεog, xαl δ6ν iπ6φερεν f1

θε6τηg τoυ, δι6τι oυyyq6νωg xαt τα διio,θνητ6g xαl μi7 θvητ6g, δ tδιog Θε6g xαld'νθqωπog, φ6qει τα παντα d'π6 τ6vΠατ6ρα xαl'{yει τd' παντα d'π6 τfiv μητ6-Qα.

460 TA AΡXEΙA THΣ XΑMENHΣ ΓNΩΣΗΣ

Πατq6g μεν i1ων ξΦoν'dλπημητQ6ζ δ6' 1θιvητoT οταυq6ν.ταφoν' tiβqιν' d,γιατου' xαl dπ6βλεφαqων πoτd 1ευα<τo>δαxρυα θεqμα. Π6γτε δθ

1ιλιαδαg Lx πtντε πυggiνxoρ6οαι. T6 γαq θθλειγ, dβρoτogEλxει. Xqιατ6g θμ6g θε6g θoτιν.'Eν ξυλω τανυαΘεig.'Ωg θdνενθπ ταφflg, εig π6λoν iλxωγ.'Ιoυληg δ Αiγυπτ[ων βαoιλευgθπαqθεig τoTg xατoqθιbμαoιν'fiqιbτηαεν εig τ6 μαντεTογ τoσEιiqιπlδoυg πεqi δαυτoΟ o{1τωg'πqσ,ooν μoι πυqιαθ6νη dψευδfrμαιαq δ τ6ν αiθ6ριονμετεγxλ[νων δρoμον' τig πρo τηgθμffg βααιλεiαg iδυνηθητoοαiτα; Kαi θδ6θη αr3τ(l

χQησμoE ii1ων ot1τωg.ΠρΦτα θε6g. "Eπειτα λ6γog' xα(,πνεδμα oυν αιiτoTg. Σriμφυτα δ6παγτα xαi εig δγ i6γτα. oδxρατog αiιbγιoγ.'ΩxΟοι πoοiβαδ[ξειv, ciδηλoν διαγoιiγδq6μoν.Σ6λωνog Aθηναioυ'oix θφιxτ6ν μoι θοτi ταδτα πρ6Edμυητoυg εiπεTγ' otiτε δ6

φανερδg παραθ6οθαι. Πλην τoiγoεTγ d,xoυετε δτι oδτοg θοτi δxατ' or3qαν6ν μεγαλα φλογ6gδπεqβαλλωγ. "Oγ τqθμoυοινoδqανo[' γαTα τε xαi θαλαττα'Aιiτoπατωq' dπατωρ'τρια6λβιog.Πλoυταq1ου''o παλαι6g νθοg.Kαl δ ν6o9 dq1αToE.'o πατηργ6νog' xαi δ ν6og πατηq.'Εqιilτηοιg'Ιααωνog βαoιλ6ωgτδν'Αqγων αιjτΦγ' εig τ6ΠυΘεΤoγ τol Απ6λλωvοg:Π ροφητευοov f1μiν πgοφηταΦfiβε Aπ6λλων' τiνog iiαταιδ6μog οδτοg, ti τi δ6 iiαται.

Tην ξωη δμωg iι'π6 τ6ν Πατ6qα, '{'yωτ'

τ/7ν αωματιxην δυvαμιν d'π6 μητ6ρα θνη-τiν, βα δπooτfi) τoν αταυρ6ν, τιjι'ταφηv, τfiν fiβqιν. Aπ6 τα βλ6φαqα τoι'xαπoτε θd' xυλfiooυν δαxqυα θεqμα.Π!,vτε yιλruδεE d'νδqεg θα 1oρταoει Cι.;το

π{'ντε d'qτoυE, δι6τι ijθελε να BξoυαιαoειδE Θεoq.'o Χριoτ6E εiναι δ διx6E μoι'Θε69, δ δπoTog εig ξtλοv iαταυρcbθη.αiτ6g πo6 Βξ6πνευαεv. A8τog πot c1πδτ6ν ταφoν ξλxει πoλλodq εig τov oδρα-ν6ν.<Θ>o{lληg δ βααιλε6g τlν Aiyυπτiων, μi'dπαqoιu διd' τα xατoqθcbματα τoυ' i1ριb-τηαεv εiE τ6 μαvτεToν τo6 Εiριπlδoι';πεql τoδ 6αυτo6 τoυ δE iξfiq: Π6g μoι'.πiqινε iαyυql, d'ληθιν6, μαxαριε, o6 δδπoTog μετατqlπειg τov αiθ6qιoν δρo-μov, πoTog fiδυνi1θη τ6αov απoυδαlα πρoτηg iδιxitg μoυ βαoιλεiαg; Καi Βδoθη εi;αiτ6ν δ 6ξηs yρηoμog:Πqdlτα Θε6g, μετ6πειτα Λoyog xαiΠνε6μα μεi αiτrΙlν' δλα ε7ναι αtμφυταxαl xατευθ6yoνται εiE "Εvα, τoi δπolοtfi Βξουolα ε7ναι αicbvιog. Καl α'ι3τov τoι'τq6πoν μ6 yqfiyoqα πoδια βαδιξε, τ6νd'φαν6ρωτoν δqoμov τdlν ox6ψεοlν.Σoλωνog Aθηνα[oυ: Δ6y εivαι δυyατ6ι,εiE θμt vα πc7ι αδτα εig dμυητoυE' oijτε νατα παqαθ6oω φαvεqdlg' δια να ylνειxατανοητ6ν, d'κodyεται 6τι αiτ6g εΙναιπo6 δπεqιoy6ει τfiE μεyαληg φλoy6g εi;τ6ν oiqαν6v. Aiτ6ι, τqlμoυν oi, oiqανo[fi yfi xαi fi θαλαooα. Aδτoy{,vνητoιχωQ[ζ vα {yει πατ6qα (θνητ6ν), ε7ναι τgι-αμαxαριog.Π λoυταρyoυ:'o παλαιog εΙναι ν 6oE xαl δνtog iι'qyαToE.'O πατ6'qαg ε7ναι δ y6νo;xαl δ ν6oE ε7vαι πατ6qαg.'Εqcbτηαιg 'Ιαooνog βαoιλ6ωg τrΙlι,Aρyεiων' εig τ6 Πιjθειoy τoιaAπ6λλωνog:Πqoφrjτευooν εig fiμαg πqoφrjτα Φoiβε'^Aπoλλoν. T|νoE θα ε|ναι δ oΙxog αiτδ:xαl τi θα αημα[νει;

oΙ ΠΥPΙNoΙ ΛoΓoΙ TΩN ΑΓΙΩN 461

Xρηομ6g, oδτοg: "oοα πq6gdρετην xαi x6ομoν δρωqεvπoιεiγ''Eγιb γαq θφετμευω'τqιo6να δψιμ6δοντα Θε6γ. oδδ λ6γog αφθιτog.'Eν dδαffθγxυμog γεν6μενοg δgπυρφ6qον τ6ξoν μ6αoνx6ομoυ διαδqαμιbν. Παγταξωγqηoαg, πυρi πqoααξειδδqoν. Atτξg iαται δ6μogοδτοg. Mαq[α δ6 τofrνομααriτi1g.

Στi1or εig τον ΔεΤπνoν τoDXριατol:oιix flβoυληθη 1εΙρε τ6ν μαρ-γαqiτην λαβιi:ν μεν αriτ6v xαiφαγιilν dναξiωg π6δαg δ6 τoυgοoυg ειiτρεπiααg πq6g φ6νoντοδ φιλαγαθωg τ6ν δε οoιδεδωx6τοg €μπρoαθεν δντωgτοt ο6g νrν θqqtφη θεiαgπqoελθιbν doτραπi1gμαqγαqiτηg θγταδθα Δαυ[διpαλμιxην xgoυων λυραν&ρτoυg δ φαγιilν τoυg θμουgτqανΦg λ6γει.1υοει xαx(αg μηδαμιngπρoαo1Θηααg.πτεqνιομ6ν ωφθη xατ' θμorμεγαλυνων.α{iτη γαρ f πg6ρ9ηαι9 εiληφειπ6qαg.εig o6 οτυγητ6 τflg &πωλεiαgγ6vε.εig ο6 βδελυxτ6 τοδ οαταγδπηρ6τα.εig αε αxoτειν6 πq6g τ6 τoδx6oμoυ φαog.εig o6 τq6πων dμμιοΘε φιλαρ-γυqiαg.εig οε πqοδ6τα xυoγ ηνα δευ-μdνε.εig ο6 οιιoλιd oπερμοΘηxηxατιLαq.

Xρηoμ6E πoιi Εδ6θη:''oαα παραxιvoiν εiE την d"qετfiν xαl τηνxoαμι6τητα 04s Ψυxiο yα xανετε. Δι6τιBγcb πqoφητευω τqιαυπooτατoν εiE τd'

iiψη Εxτεινoμενoy Θε6ν τοa δπotoυ δΛ6γo9 εil,αι αicbνιoE. Θα xυoφoqηθη εiEd'νυπoψiαατoν xoqην, δπωg d"κριβδg τ6πυqφ6qov τ6ξoν, τ6 μ6oov τol xoαμoυδιαπερνrbvταE. Aφotl Βπαvαφ 6q ει την

ξωfiν εig πανταg, δια πυq6E θα τfiν πqo-oφ6ρει δE δiρoν. Εiq αiτriv θα d.νiγxειτo6τoE δ oΙxog. Mαρtα δ6 τ6 6νoμααiτηg.

Στiyoι πoυ d'φoqorν τ6y ΔεTπνοv τo[Χqιoτo6:Δ!ν fiθ6ληoεν να λαβη τo μαqyαριταρι εigταg δdo yεlqαg.T6 Ξλαβεν 6μω9 xαl τ6 {φαyεv d'ναξlc,lg.Aφo6 Εxαλλcbπιoεν τoiE π6δαg ooυ διαφ6νοv.'Aν xαl αofr πgootφεqεv μ!' φιλανθqωπtαντ6 μαqyαqιταqι'Πραy ματ ι'{μπqooθ tν αoυ'!πεoεν τcbqατ6 μαqyαqιταqι πqoεqyoμενo d'πo θε[ανd'oτgαπηv.Toτε δ Δαυ[δ xρodωv τηv ψαλμιxην λdqαν,αδτ6g δ δπoToE 6φαyεν τodE διxo{E μoι'dρτoυg λ6yει μ6 "{παqαιν.

Θα δπoφ6ρει Εξαιτiαg τfig xαx[αE yωqlg ναiξoρyιαθ'ij xαθ6λου.Avτεληφθη τ6v παqατεταμ!.νoν xτdπονδια τo6 oπtρoυvιoi iναντtoν μoυ δoξαξων.Διoτι f1 πρoφητεlα αiτfi ε1yεv λαβει τ!λog.Εiq α6 μιoητi' y6νε τfig d"πωλεiαg.Εiq α{ d'πoxρoυoτιx6 δπηq6τα τo6 oατανCι.ΕiE o6 αxoτειv6 tμπqoαθεv τotl φωτ6g τοtκ6oμoυ.Εig o6 μιoθωτ6 τ6v τq6πων τfig φιλαqyυ-QLαζ.ΕiE o6 πρoδ6τα αxdλεσoυ.Εig o6 διεoτqαμμ6νε,xαx[αg.

διrj' τ6ν d'φαvιoμoν

oπερμoθfixη τijE

Σινα 327,φφ.Βaβ -236α.15og αι. (βλ. ειx.85-88)

18. H BAΣΙΛEYOYΣA ΠoΛΙΣΚAΙ oΙ AΓNΩΣTOΙ NAoΙ ToY AΓNΩΣTOY ΘEoY.

Στo πιo οτqατηγιxo oημεio τωγ oτενιilν τηg Πρoπoντlδοg πQoζ τoγ

Eυξεινo Π6ντo, o αqxηγ6g των Mεγαρ6ωγ απoixων Bυξαg [δρυοε τo 658

π.X. μ(α ν6α πoλη πoυ oνoμdοτηχε πQoζ τιμην τoυ Bυξαντιo.'Yοτερα απ6 μ[α o1εδ6ν 1ιλιετiα, τo 330 μ.X., o M6γαg Κωνoταντiνog

μετ6τρεψε την αq1αiα π6λη τoυ Bυξαντ[oυ, οε γθα πqωτεtioυoα τηE Ανατo-λιxηg Pωμα't^,ιηg ^aαt xατoπιν Bυξαντινηg αυτoχQατoQiαg. H βαoιλευoυoαπ6λη εξαιτiαζ τoυ oνoματog τoυ ιδqυτη τηg oνoμαοτηxε Kωνοταγτιγoιiπo-λιg. Η αq1αiα π6λη τoυ Bυξαντioυ, oxι απλd δεν ξε1doτηxε, αλλα με τoπθρααμα των 1q6νων πρooθδωoε τηγ oγoμασiα τηg οε oλ6xληqη την αυτo-

xρατοq(,α, η oπoiα επονoμαoτηπε Bυξαντινι].H ν6α πqωτεtloυoα, εxτ6g απo διoιxητιxo xαι εμπoριx6 x6ντqo, μετα-

τqdπηxε απ6 τoν M6γα Κωνoταγτiγo μ€oα οε ελdxιoτα 1q6νια oε θγα απ6-

Qαγτo μoυοε[o τ61νη9 xαι πoλιτιoμoιi. oλα τα μεγαλoυqγηματα των αq1αl-ων Eλληνων xαλλιτε1νιilν μεταφ6qθηxαν στην χαιγoιiqγια πqωτευoυoα,

τρoερ16μενα απ6 τηγ Αθτiνα, την oλυμπiα, την ΚQriτη, την Kιiπρo, την

Σιxελ[α, τα νηοια τoυ Αιγαioυ, τιg π6λειg τηg Ιων(,αE xαι αλλεg π6λειE τηg

αυτoxρατoρ(αg.o Aγιog Ιεqιilνυμog μαg πληqoφoqεi 6τι o M6γαg Kωναταγτ(,νog απoγυ-

μγωσε 6λεg τιg dλλεg π6λειg, δια να διαxoαμηοει τηγ πQωτευoυοα 16γ(l).

M6νoγ μπqooτd απ6 την Aγ[α Σoφiα υπt]ρxε 6να πραγματιx6 δdoog απ6 427

αρxα[,α αγdλματα(2) μεταξri τωγ oπoiωγ τoυ Δωδωνα[oυ Δι6g, τoυ Πυθioυ

(1) Dedicatur constantinopolis omnium paene urbium nudiτate (Xqoνιx6ν, London 1923,

oελ.314).(2) ΣoQiα:6τι d'π6 τofr πλευqο8 τηg dylαg ΣoQlαg oτfiλαι dQηqtθηααν'Ελληνιxαiυxξ' (427) θε6ν'Ελληνιxδν'.. (Λεξιx6ν Σoιjδα, λημ. ΣoQi,α).


Απ6λλωνog, τηg Σαμιαπηg 'Hραg, τoυ Απ6λλωνo9 Σμινθ6ω9 παι dλλιυr.θειbν, ηqωων xαι οoφιbν.

Πgιν διαxooμηοει την βαοιλευoυσα με oλα αυτd τα περ[λαμπQα εQ^,,((

τ61νη9, o M6γαg Κωνοταντ|γoE ηταν 6να9 απ6 τoυg μεγαλυτεqουg διιbxτε;τoυ αQχαtoελληνιxoυ πoλιτιομoυ χαι χαταστqoφ6αg oπoιoυ ιεqof ουι,ιι-γτoυαε oτo διαβα τoυ.

Tα iερα xαl πανταg τodg vαoι3g των'Ελλfiνων xατ6'oτρειllε.(Ι. Mαλαλαg, Xqovικrj Ιατoρ[α, Λ6γog ΙΓ', oελ. 2 }

oταγ o M6γαg Kωγοταγτ|γog xατεδiωxε τo ελληνιxo πνεtμα, δεν ε[7_ε

αοπαοτε| αx6μη τoν Xριοτιανιομ6 xαι ηταν διιilxτηE μoνo τoυ πoλιτιoμoυ.Oι xατoπιγo(, αυτoxqατoρεg (oπωg o Ιoυoτινιανog xαι o M6γαg Θεoδ6οιo:lεi1αν αoπαοτεi τoγ Xqιoτιανιομ6 6οτω xαι τυπιxα xαι δι' αυτ6 ηταν εγx).η-

ματiεg o1ι μ6νo τoυ πoλιτιoμof, αλλα χαι τoυ πνευματog.Tι ηταν 6μω9 αυτo πoυ ξαφνιxd αλλαξε την oταoη τoυ Kωγοταντ[ι'oι.

ιiloτε απo διιilNτηg των αq1αiων ελληνιxιbν μνημεiων, να .1iνει ξαφνιz.ιιλατρηg xαι πρooτατηζ τoυζ;

'Eγα oπd,γιo 1ειqd^1ραφo, τo oπoio oυγαγταται στιζ τQεtζ μεγαλυτεqε;βιβλιoθηxεg του Αγioυ oρoυg, μαg δ|νει την απαντηοη. Πqιν σαζ τo παραθε-oω oμωg, θα ηθελα να αναφ6qω πd'πoια ιoτoqιxα oτoιxεiα ^/tα τoγ Αθω. τι.oημεqιν6 Αγιoν oρog τηg oρθoδοξiαg.

o Πq6xλog μαg αναφ6qεL oτι, oταγ 6δυε o ηλιοg, η oxιd τoυ Aθω 6φτιι-νε μ61qι χαι τηγ Λημνo, διανυoνταg xατd μηxog τηg θαλαοοηζ τoυ 41.1α[oι.απooταοη 700 oταδ|ωγ.

xαl yαρ δ "Aθωg, τ6 Mακεδoνιxoν 6qog, θκπ6μπει μ6χQι Λημνoιl τιjνoxιαν, 6πταxοα[oιg oταδloιg διεατciloηg, xαl oδ τ6v "Aτλαyτα μ6νοι'τ(l δqog τηλιxoστoν [oτ6ρηαε Mαqxελλog δ την AΙθιοπιxfiν yQαιt'αΞiατoρiαν.

Και μd'λιατα o Aθωg, τo Mαxεδoνιx6v 6qog, απλcllyει μ6yqι τηνΛημνo την ακια τoυ' η oποlα εxτεiyεται oε μηxοg επτακooiων oτα-δiων, xαι δεν εξιoτ6ρηαε μοuoν το oqog Aτλαyτα το τοoo'ι, σ'τoι'-δαlo o MαρxελλoE πoυ iyqαι!'lε την Aιθιoπιxη ιατoq[α'

(Πq6xλog, Σy"6λια εLζ τoν T[μαιοv,1' 181 l

o Πρoxλog ουγxqiνει την οxιd τoυ Αθω με τηγ οxια τoυ oρoυg Ατi.ιι:τηg xαμ6νηg Ατλαντiδog τo oπoio εxτειγoταγ oε μηxog 1.500 οταδiωγ χατtι

μηχoζ τoυ Ατλαγτιxoυ ωxεαγof.o Αθωg 6λαβε την oνoμαolα τoυ απo τoν Γ|γαντα Αθω, τoγ υιo τoι.

Πoοειδιbγoζ χαι τηζ Poδoπηg.

H BΑΣΙΛEYoYΣΑ ΠoΛΙΣ KAΙ oΙ ΑΓNΩΣToΙ NAoΙ ToY AΓNΩΣTOY ΘEoY 465

"Aθωq δ6 τ6 δρog d'π6 "Aθrυ Γiyαντog, δ ΠooειδrΙιv, φαo[, τ6 δqogiπ6θετο.

Tο δε 6qoE Aθωg, λ6vε, 6τι απ6 τoy ylyαντα Aθω o Πoαειδ6ν6δωoε την o1)oμασ[α τoυ.

(Eυoταθιοg , Παρεx6oλα[ ειg την Ηλιαδα,3, 624)

"Aθωg ακιαζει vlτα ΛημνlαE d'λ6g. ιbν6μααται δ6 d.π6 τινog y[yα-ντog "Aθω, 6g fiν ΠooειδciνoE xαl'Poδ6πηζ τηζ Στqυμ6νοq.

o Aθωg oxιαξει τα ycbτα τηq θαλαooαζ τηζ Λτjμνου. 'Εyει δε oνo-μααθε[ απ6 xαπoιov yiyαντα πoυ 0ν0μαξ6ταν Aθωg, o oπoiogrjταν yιog τoυ Πoαειδcilνog xαι τηg Pοδ6πηζ, τηζ xoQηg τoυ Στqυ-μ6νog'

(Σy6λια εLζ τoy Θε6xριτοv, Ρoem 7, sec.7617d)

Η 1ερο6νηοoζ τoυ Αθω απoιxηΘηxε απ6 παγαQχαιoυζ Πελαoγoυg τηg_\ημνoυ, oι oπoloι iδρυoαν π6γτε πoλειg πoυ ηταν oι Κλεωνθg, η oλoφυξιg,οι Αxρoθωoι, τo Δioν xαι η Θriοoog.

Κατoixηααv δε αυτrjv την yεqo6νησo μεQιι{ot απ6 τoυE Πελααyo'ιjgπoυ πqo{qχoyταv απ6 τηv Λτjμνo, πoυ rjταv 1ωριoμ6νη oε π6ντεπ6λειg, τιg Κλεων66 τ4y oλoQυξιν, τoυg Axρoθcboυg, τo Δlov καιτo Θdoooν.

(Στρα6ων, Γεωy ραQιxd', 7 α, 1, 35)

Tιg πoλειg τoυ Αθω περιγqdφει χαι o γεωγQdφog Σxιiλαξ o Καqυανδευgzατa την πεqιηγηoη τoυ τoγ 5o π.X. αιιilγα.

Toqcllνη π6λιg 'Ελληνig xαl λιμrjν, ΔToν "Ελλην[E, Θ$ααoE'ΕλληvlE, Κλεωyαi'Ελληνtg, "'Aθωg δqog, 'Axρ6θωι " Ελληνig'..

(Σxυλαξ, ΠεqlπλoυE, 66)

oπωg μαg αναφ6qει χαι πdλι o Στρdβων, η πoλη Αxρoθωoι βqιοxoτανz-oντα στηγ χoQυφη τoυ 6qoυζ, απ6 την oπolα oι xd,τοιxoi τηζ 6βλεπαγ τηνανατoλη τoυ ηλ[ου τqειg ιbqεg νωqiτεqα απ6 τoυζ xατo|xoυg τηE παQαλιαζ.

.'.Axqoθ6ουg' αυτrj δε η π6λη ευρloxεται κοl,τα ατην xoqυQη τoυAθω. Εiναι δε o Aθω; τo 6qog, 6μoιoν με μαατo παqα πoλυ αι1-μηq6 xαι παqα πoλιj υι!ηλ6. Aυτoi πoυ 2lατoι'}loι3ν την xoqυQrj τoυ6λ6πoυν τoν ιjλιο llα ανατ6λλεL τQειζ cbqεg πqωτι3τεqα απo τηv αvα-τoλιxτj παραλ[α.

(Στqα6ων, Γεωy ραQ ιxα, 7 α, 1', 33)

H π6λη Δioν βqιox6ταγ στoυζ πq6πoδεg τoυ Αθω, σε αγτιστoι1iα με τηντoλη Δioν πoυ βριox6ταγ στoυζ πρ6πoδε9 τoυ oλfμπou. oι δrio π6λειg

466 TA APXEΙA THΣ XAMENHΣ ΓNΩΣΗΣ

ηταν αφιερωμ€νεg oτoγ Δ|α xαι βρlοxoνταγ στoν [διo γεωγqαφιx6 μεαηι-βqινo, oπωg αλλωστε χαt τα δυo oqη ('oλυμπoζ χαι Aθωg). o Αρ1ιεπ[οz.o-πog Eυoταθιoζ μαζ αναφ6qει 6τι oι αρ1α(oι πqoγoνoi τoυ τιμoιioαγ στo\.Aθω τoγ oλυμπιo Δ[α, απ' 6πoυ o πατ6qαg τωγ Θεωγ πρoοονoμd.οτηzεAθιbog Zευg.

fi αυνfiθεια xqατεT, xατα oυνεxδqoμην τoi'Aθriloυ Δι6g, 69 ioτιι'δ Βν τQ "Aθω 6qει τιμrilμενog.

H oυνfiθεια επL?(Qατεt, otμQωνα με τη oυνεxQoρα τoυ Aθιiloι.'Δι6g, ο οπoiog εlvαι αυτ69 πoυ τιμαται oτo 6qog AθωE.

(EυαταΘιo5, Παqεx6oλαt ειE τηv Ιλιαδα, 3, 53'ξ μ

Στo λεξιxo τoυ Ηori1ιoυ (λημμα ΑΘιilog) διαβdξoυμε 6τι επi τoυ Αθιυγο:υπηq1ε ανδριανταg τoυ Διog. Στην xoqυφη τoυ 6Qoυζ, η oπoiα ηταν ταμειτοτoν Δiα, αναφ6qεται xαι η Kλυταιμνηοτqα στηγ τQαγωδtα Ayαμ6μvω1,τιrr-.Aιo1υλoυ.

Χo. xαl τlg τ6δ' Bξixoιτ" dν d'γy6λων ταyog;Κλ. "'HQαιoτog "Ιδηg λαμπq6ν Βxπ6μπων o6λαg. Qqυxτ6g δ6 φgι"'xτ6v δεiq' d'π" iι'yyαqoυ πυqog {πεμπεν. ''Ιδη μ6v πq6g"Εqμαiοιλ6παE Λιjμvoυ' μ6yαv δ6 παv6ν iκ vrjooυ τρiτoν'AθrΙιoν αilο;Lηvoζ εξεoεξατo.

Χo. Και πoιoζ μαντατoQ6ροg τ6αo yQiyoQα να Qθαoει μπ6ρεοε:Κλ. o 'HQαιoτog αoτραQτεq6 oτt'λyoνταζ Φωζ απ6 την 'Ιδη, z-αιαπ6 τιE αατqαQτεqlg Qωτι6E πoυ lxαιyαν δια τo μτjνυμα, η μια τηlαλλη @λ6yα 6απqωyvε ωg εδrb. Η 'Ιδη την toτειλε oτoν 6ραyo τoιΕqμαio oτηu Λrjμνo'2{'αL τoν τqαν6 δαυλ6, τρtτo τoν δ6yτηxε αlr'τo νηol (τηE Λfiμuoυ), η xοqυQrj τoυ Aθω η ταμ6,vη oτov Δiα.

(Αι οxυλog. Ay αμiμνωy. 28-ξ,

Κατd τoγ ιοτogιx6 Φιλ6oτρατo, οτα 6qη του Aθω χαι τoυ Παγγαιιr,JυπηQχαγ φqoντιοτηρια φιλoοoφωγ, στα oπolα δ(,δαοxαγ o Θαληg o Mιi-φσιoζ χαι o Kλαξoμ6νιoζ Αγαξαγ6Qαζ.

"xαi μrjv'' '!'Qη xατα6rjoεoθαι yε αoQrllτεqoE 6μηu d'xοι1ιυι'-'Aπoλλcbvιε' τ6ν μ6v Κλαξoμ6νιoν 'Aναξαy6ραν d.π6 τoi zατι:'Ιωv[αv M[μαvτoE iπεoxtφθαι τα iν τφ oiqαvφ, σαλfiν τε τo1Mιλrjoιoν d'πo τfiE πρoooixoυ Mυxαληg, λ6yoνται δ6 xαl τζl Πα.-yαlrψ {νιoι @qoντιoτηρlφ yqrjαααθαι xαl €τεqoι τQ "Aθφ.

" Και 6μωE'' ε[πε' αxoι3yoνταE v6μιξα 6τι θα y[νω μtoα poυ σoQt*τεQoζ' Aπoλλ6νιε, o Κλαξoμ6νιoE Aναξαyoqαζ απ6 τo (69ο;MIμαντα τηg ΙωνiαE λ6yεται 6τι 6yει εξετααει τα επoυρανLa, Zat ιJ,

ΘαλfiE o Mιλιjoιοg απ6 τηu yειτoνιxrj Mυxαλη' ανα@6ρoνται 6uc';

H BΑΣΙΛEYOYΣΑ ΠoΛΙΣ ΚAΙ oΙ AΓNΩΣToΙ NAoΙ ToY ΑΓNΩΣToY ΘEoY 467

}lαL μεQLχo[ 6τι yqηαιμοπo[ηoαν το Qqovτιoττjqιo ατo Παyyαiο xαιαλλo oτoy Aθω.

(Φιλ6ατqατog, Tα εiE τον'Aπoλλtbyιov Tυαv6'α, 2, 5, 37)

Στην θθoη τηζ σημεQινηg Moνηg Γqηγοqloυ υπηQχε αq1α[οE ναog τoυΠooειδιbγog, ενcil oτην θ6οη τηg Moνηg Ιβηqων υπηQχε η πελαoγιxη π6ληΚλεωνθg. Στoγ i,διo τoπo, ουμφωγα με την παρdδoοη, απoβιβdoτηxαν ηYπεραγ|α Θεoτ6xog xαι ο Eυαγγελιoτηg Ιωdννηg, 6ταγ τo xαρdβι με τooπoio ταξ(,δευαν με πQooQισμ6 την Κfπqo αντιμετcδπιαε αιφν(,δια θαλααoo-ταρα1η. H θεoτ6xog θαriμαoε τηγ oμoQφιd τoυ τ6πoυ χαι τoν εξτ]τηoε απoτoγ Yι6ν τηζ. Ωζ απdντηοη οτo αiτημα τηg αxoιioτηxε φωνη απ6 τoγ oυQα-νo:

''Εατω δ τ6πog xλfiqog α6g xαl πεqι66λαιoν o6ν xαi παqαδεισoζ'ξτι δ6 xαi λιμηv oωτrjqιog τdιy θελ6vτων oωθfiναι.

Nα ε[ναι o τ6πo9 xληqoδ6τημα διx6 σoυ ?lαL διx6 αoυ πεqι66λι xαιxrjπog xαταQυτog, αx6μη xαι λιμd'νι oωτrjqιo yι' αυτo6g πoυθ6λουy ι,α αωθodv.

Απ6 τoτε o Αθωg εiναι αφιε9ωμ6νog oτην Yπεqαγ(α Θεoτ6xo, Θεωqεiταιτo Αγιoν oqog τηg oρθoδoξlαg xαι απoxαλεiται 1αραxτηqιoτιxα τo Περι-β6λι τηg Παναylαg.

Αg εξεταooυμε oμωg τιilqα τo αγιoqε[τιxo 1ειq6γqαφo τo oπo|o μαζ απo_xαλυπτει τoν λoγo δια τoγ oπoio o M6γαg Κωγoταγτiνog oταματησε τιζχαταστQoφ6g των αq1α[ων μνημεiων xαι 6qγων τtγνηg' xαι απo διιbxτηg6γινε πqooτατηg τoυE, μετατq6πoνταζ τηγ Kωγoταντινoriπoλη οε 6γα απ6-Qαντo μoυoεio τ6xνηg.

TA APXEΙA THΣ XΑMENHΣ ΓNΩΣΗΣ

Διτ'1γηoιg τιν6g φιλoo6φoυ, περi τΦγ δπτα δλληνων φιλoα6φων.δια την dνω πq6νoια.

'Eν ταΤg fμ6qαιg θxεTνεg Διoγ6νoυgτοi φιλoο6φου iv ταTg 1qυoαΤgAΘηναιg, παqενdβαλλoγ αδτ6ν δπταοoφoi, τoi iδεTγ αrjτ6γ, θπi τιν69δ6ματο9 xαΘεξομdνoυ παiπqoαxυνηααντεg αiτ6ν θxαθηααν.oδ fioιν τα δν6ματα τδγ δπταφιλoo6φων. Πλoυταρ1oζ, AQηE,'oδιilγ δ Tqιoμθγιoτog, Kλεoμηδηg,Πλατωγ, Aqιoτoτ6ληg xαi "oμηρog.Kαi πoλλα διαλε1θ6ντεE μετ'αriτoδπεq[ γεωμετqiαE, xαi doτqoνoμiαg,ουν τoυτoιg xαi &πoτελεαματιxoΤgxαi φυoιxi1g dπρoααεωg, xαi δτ6ρoυgλ6γoυg oιi πoλiγoυE. xαi dναoταEΔιoγ6νηg δ θαυμαατ6E, ε'ι1πεν''Ω dνδρεg θαυμαoιοι, xαlφιλ6αoφoι, xαl τδγ'Eλληνωνπqo{11oντεg xαi διδααxαλoι, θρωτδιiμσg.'Eν θα1ατoιg xαιρoTg xαi1q6νoιg, τl μ6λει πoιfroει f dνωΘενπq6νοια, εig τα γ6νη τΦν'Eλληνων;Eiδα γαq δτι θματαιιbΘηoαν οi τiγ'Eλληνων παiδεg, dναξlωgπoλιτευoγται θγ εiδιbλoιg παi θνπαoη dxαθαρoiα τδν δd παγτωγπoιητη θγxατ6λειπoν.E'ι1πατε fμιΤν oημεioν, δg μεγαλoιdoτρoν6μoι xαl φιλ6οoφoιπαqαxαλΦ. Kαi dνοiξαg τ6 ατ6μα δΠλoυταρ1og εiπεν''oψdπoτε δdναq1og &ναq1oυ γ6νog, xαLτiγνπoλυo1εδην ταυτην θλdoειε γfiν xαlxατoιxηoει θν dδαff x6ρη, εig τ6δνoμα αr1τfig Mαqiα. Kαlπαqαδοθηοεται εig φ6νoν θξdπiοτου λαo6, rια[ οταυρωΘηοεται,παi τ6λo9 dναoτηoεται. Κα[ αιilαειπαγτα x6ομoν. "Eοτι δ6 τ6 δνoμααιiτoΟ'Ιηαoσg' δ λ6γεται iατρ6E.Αqηs εiπεν'ffνog θx γ6νoυ,xατελθιbγ γ6νo9 γ6νoυ, θπi μητqανoixffoαι θ6λωγ.

Στιg ημ6qεg εκεlνεg τoυ Διoy6voυζ τoι'φιλoo6φoυ ατην yρυorj Aθrjιlα, επταooφo[ fiλθαv yα τoy δoυν xαθtilg xαθo-τα"v σε xαπoιo δωματιo xαι αφoιj τoνyαιq6τηoαv, xdθιoαν xαι αυτo[. Tαov6ματα τωv επτα φιλoα6φων εiναtΠλo{ταqyoE, Aqηg, oδcbv o Tqιoμ6i'ι-oτog, ΚλεoμrjδηE, Πλdτων, Aριατoτi -

ληg xαι oμηQos. Και πoλλα αφoι|oυξτjτηααν μ' αυτ6ν δια την yεωμε-τqtαν xαι την αστQoyoμiαν, μαξi μαυτd' xαι δια την Aπoτελεoματιx6τητα2.ιαL τηv Φυαικrjv Axqλαoιv xαι δiαqxετo6g αλλoυg λ6yoυg. Και αφoι'αηxcbθηxε o Διoytvηg o θαυμαoτo;ε[πε: " Ω dvδqεE θαυμααιoι xαι φιλooο-φoL' 2{αL των Ελληvων ξεyωqιατo[ zruδιδαoxαλoι. Εqωτr|l εααg: Στoυg 6cr1α-τoυg xαιqoι3g xαι 1q6νoυE, τι πρ6xειταιvα πρd'ξει η ανω πρ6νoLα στα y6vη τcυν

Ελλrjνων; Δι6τι παρατfiqηαα oτιματαιoπ6νησαν τα παιδια τωv Djη-vωy πoυ ξoυv αναξiωE με εiδωλα z.αι

με xαθε διαφθoqd' εyxατi'λειψαν τoι"δημιoυρy6 τωy παντωy.Δεlξτε μαg αημεlov ωg μεyαλoι αστQt>v6μoι xαι φιλ6αoφoι παqαxαλιb''.Και απαντrllv αμ6oωg o Πλoι5ταρ7-a;ε[πε:"Κd'πoτε oτo μ6λλov o αvαqyog ydι"o;τoυ αvd'ρ1oυ' ?dαL ατηv πoλιiμoQφΙPαυτrjν yη θα 6λθει xαι θα xατoι.r-ηaειαε αvυπoιltαoτη x6ρη, πoυ τo 6νοuατηg εlvαι Mαρ[α. Και θα παραδokιαπ6 μtαog πoυ πqotqyεται απ6 α-τιarολα6. Και θα αταυqωθεl xαι oτo τεtn;θα αvαατηθε[, xαι θα ocbαει 6λoτ' τcnx6oμo. To 6νομα αυτo'ιj εiναι ΙηοotΞ οoπo log θεωρε[ται ιατq6g''.o Aρηs ε[πε: "Γ6νo9 απ6 y6νo, γ6ιν;xατερy6μεvοg απ6 y6vο, θ6λοvταΞ |ν"

xατoιxrjoει αε μrjτρα,

H BAΣΙΛEYoYΣA ΠoΛΙΣ KAΙ oΙ AΓNΩΣToΙ NAoΙ ToY ΑΓNΩΣTOY ΘEoY 469

Kαi γεννηΘεΤg dγν6g τ6λειog, παγτατα γ6νη αιbσει, dπ6 Aδαμ Eωgαiτ6γ, xαtτo γενητωqι προoαξειδδgoν τ6ν &πoλυμ6νoν Aδαμ.'oδιbγ δ Tqιoμ6γιοτog εiπεν' 'oθε6g θoτlν νοrg, λ6γog xαl πνεΟμα.Καi δ λ6γo9 οαρxωθεΙg θrι τo0τατq6g, παγτα ciνθρωπoν ρtαεταιτi1g &λογια5 τ{g πιxρσg. Kαi τ6γδιαβολoν xαταqγηααg διbοειβιiπτιομα μετανolαg τι} λαιp αι]τoδ'Και μαxαqιog δg τlg dxoυοει αr]τ6γ.Κλεoμηδηg εiπεγ' δ τδν oιiρανΦντεταν6οαg xαtτ,i1ν γflν δπi, δδατωγ€δραααg, θπioτεqον γεναται θξα1qαντου Mαρiαg τf1g παqθ6νουz.αf λαμβανει θξ αriτfrg. Kαi'1ενναται dγν6g δ τoδ παντ6gτoιητηg. Kαi τ6γ θαγατoγ πατηααgzαL τ6ν διαβολoν xαταργηοαg,

-Ξωην δωqηαεται τQ x6αμφ.Πλατων 6 μεγαλιi.lνυμog εiπεν. θεog6 i1ν μ6ν &εT xαi t'oτιν xαL ijoται.oiiτε dqξαμεvog, otiτε παυααμενog.'o δ6 υi6g αιjτoi δ Xqιατ6g μελει ixπαρθ6νoυ Mαρlαg γεννηΘf]vαι, xαlτιoτεr3ω εig αriτ6ν.'Eπi δ6 εioεβoigβαoιλ6ωE, παλιν δψιμε fiλιε, τ6ν δ6ι'α6γ τol Aπ6λλωνο9 xαταqγηααgz-αL x}'ηΘ\oεται εig τ6 δνoμα τfrgιιητq6g αiτoi..\ριοτoτ6ληE εiπεν''Ev ταΤg iμ6ραιgizεΙνεg φδE τηE &γiαg τqιαδogi.ιiμιpει θπi πσ,οαγ την γfiν xαiz-τLoιν. Kαi τα 1ειqoπoiητα ε'dδωλαzαLxoφα xαl dναlo'θηταd, πρoοxυνoυνταg τ6ν'Eλληνων τ6',,ενoE, δg θε69 dφαν[οει αιiτα εiEτελog. T6 δ6 δνομα αriτοδαiξηνθηoετ αι xαi τιμηθηoεταιταρα βαoιλ6ωγ xαi μεγιοτανωνθφ' δληg τffg oixoυμdνηg.

?.ιαι yεvyημ6νoE αyνoE και τ6.λειog,6λα τα y6νη θα ociloει, απ6 τoy Aδαμμ6yqι αυτo1', 21αL στoy γεννητoρα θαπqooφ6qει ωg δcΙlqo τoν 6xπτωτoAδαμ''.o oδcbν o Tqιαμ6yιατoE ε[πε: "oΘε6g εtναι Nουg, Λ6yog και Πvεiμα.Και o Λ6yog ενααqxωμ6νog απo τoνΠατ6qα, xαθε d'νθρωπo θα ocboειαπ6 τov πιxρ6 παqαλoyιoμo. Και τoνδιαβoλo αφoι5 xαταρyrjoει θα δcbαειβαπτιαμα μετανoiαE oτoy λαo τoυ.Και μαxαριog θα ε[ναι 6πoιog αxoυ-αει αυτ6v''.o Κλεoμfiδηg εiπε: "Aυτog πoυ εξα-πλωoε τoυζ oυQαyo'ι3g xαι oτερ6ωoετην yη ατα 6δατα, !πειτα yενvι6ταιαπ6 την αμ6λυντη παqθ6νo Mαρtαxαι λαμβd'vει cld'qxα απ' αυτηv. Καιγενvι6ται αyv6g o δημιoυqyog τωνπαντων. Και τoy θανατoιl αφo6πατηoει 2lαL τo^ν διαβoλoν αφodxαταqyfioει, ξωi θα δωqloει στovxoclμo''.o Πλατωy o oπoυδαlog ε[πε: "oΘε6g πoυ υπfiρyε παντα xαι υπαqyειxαι θα υπαqyει, o yωqlg αQχi' oχωQιζ τ6λο9. o δε Υιog Aυτo6 o Χρι-oτ6E πq6xεLται yα yεννηθεl απ6 τηνπαρθ6'vo Mαq[α χαι' πιoτευω εLζαυτ6y. Στoυg yρ6νoυE τoυ ευαεβotEβαoιλ6ω9 παλι θα αε αντιxqlαoυμεrjλιε. Toν ναo τoυ Aπ6λλωvog αφotxαταqyιjαει, θα ονoμαoθεl απo τo6voμα τηg μητρ6g τoυ''.o Aqιατoτ6ληg ε[πε: "Στιg ημι4ρεgεxεlνεg θα λαμψει τo φωζ τηg Ay[αgTqιαδog oε 6λη την γη 21αL τη1) xτ[oη.Και τα yειρoπolητα ε[δωλα χαL ταxoυφα ?dαL τα ανα[αθητα τα oπolα τoy6νoE των Ελλiγvωv πQoσ?tυvodαε, ωgΘε69 θα τα αφαvloει ατo τ!'λoE. To6νoμα αυτoυ θα εξαπλωθεi xαι θατιμηθε[ απ6 βααιλιαδεg xαι απ6 μεyι-ατανεg oε 6λη τηv οιxoυμ6νη.

470 TΑ ΑPXEΙA THΣ XAMENιΙΣ ΓNΩΣΗΣ

Kαi διilδεxα xαi iβδoμηxoνταατηoει xgιταg xαl διδαoxdλoυg θπiπσ,οαγ ττ]ν γ{ν. Aiτ6g μετα παΘεiνxαi dναατηοαg dναλυφθηαεται.Kαl θπ δεξιδν τοδ πατρ69xαθεαΘεTE. Παλιγ dq1εται xρiνεξ6νταg xα[ νεxρoυg, xαi &πoδιboειδπαoτω xατατα δργα αriτoi.T6λog δ6 παγτωγ "oμηqoE εiπεν'"Hξει πρ6g f1μαg δψ6 γfrg αναξπ6λoυ, xαi ααρξ φανηoεται δ[1ατιν6g αφαλματog, xαi λαμβανειοαρxα dπ6 θβqαiδα παρΘ6voν. Kα[xαλ6οoυoιγ αriτ6γ αφεoιν xαidγαλλiαoιν. Kαi αταυρωθηοεται dπ6d,πioτωγ γdνog τiν θβρα[ων. Kαiμαxαqιoι oi dπoυoγτεg αriτ6v. oι] αiδ6 οi μην dxoυoντεg.Axοtoαg δ Διογ6νη9 δ Θαυμαατ69εiπεγ ταδτα.'Eθαυμαoεγ λiαγ θπiταg πqoφητεiαg τδv δπταφιλoo6φων. "Eγραι|-rεν δ6 αiτ6g εigττ]v φυoιxτ]ν dxρ6αoιν, xαi iΘετoαriτoυg εig τo iερ6ν τo0 Aπ6λλωνo9.Aφoδ δ6 f oιiqdνιog oiπovoμiαθγ6νετo εig δμdg xαi τ6 iλεogθβαο[λευοεν, πqiτog βαoιλεrig θν

1qιoτιανoTg, δ μ6γαg Κωνoταντiνog δβαoιλευg δ6, θλθιilγ εig ταg AΘfivαιgfβουληΘην 1αλαoαι τ6γ γα6γ τolAπ6λλωνo9 τoσ &ναγ{ραg να6νδτεqoν τffg Θεoμητoqog.Eδqε δ6 την 1αgτην θν δ froαν oiπρoφητεiαι τδγ δπτd φιλoo6φωνγεγqαμμ6ναι. Kα[ &νdγνoυg αr}τoυgBθαυμαoεν λ[αν, δ εrioεβι]g βαoιλευgθμεταx6μηoεγ δ6 αriτoυg εig τηνβαοιλiδα τΦγ π6λεωγ την αδτoδ εigοι]αταoιγ τξg fμετ6qαg πloτεωg xα[εig &νατqoπην τΦν xαxoφιilνων.Πεqi τol διαατηματoE τηζ γηs fiγoυντ6 μ6τqo αriτξg dπ6 dγατoλis μdxριδυoεωE oταδια ιβ', διπλdξιν γαq τ6μηχoE xατατ6 πλατog.

Και δrilδεxα xαι εβδομrjxoyτα θα τoπo-θετrjαει xqιτ6g xαι διδαoxαλoυg oε dητηy γη.Aυτ6g μετα, αφot υπoφ6ρει θααvαατηθεt xαι θα αναληφΘεi. Και θαxαθtoει εx δεξιrbν τoυ Πατρ69. Πα).ιι'6ρyεται δια ιrα xρlvει ξcbνταE zαινεxqoι\g xαι θα απoδrboει ειg τoν xαθi-να oυμφrbvωζ πQoζ τα 6'qyα τoυ''.TελευταioE απ' 6λoυg μlληoε o oμηρo;"Θα 6λθειxαπoτε πQoζ εμαg o βαoλια3τηζ yηζ

'tαι τoυ oυqαvtoυ θ6λoυ' Και

θα φαιlεqωθεi με αd'ρxα χ'ωQ[ζ xαν6ναoφαλμα' Και θα λαβει oαρxα απoεβρα[α παqθ6νo' Και θα τoν επιxαλoν-νται δια λ'jτqωoη xαι αyαλλ[ααη. Καιθα oταυqωθε[ απ6 τo απιoτo y6νog τωι'Εβqα[ων. Και ευτυyε[E αυτol πoι'αxo6ν Aυτδv. Aλλolμoνo δε o' αυτoi'-:πoυ δεy τoy αxo6νε".Aφot αxoυoε o Διoγ6νη9 o θαυμαατ63εbτε αυτα. Θαι3μαoε πoλι3 τιg πQoφη-τεIεE τωl, επτα φιλoo6φων' TιE συμ:tε-qι6λαβε oτην Φυoιxrjν Axρ6ααιν xαιτoπoθ6τηoε αυτo69 (τoυg λ6yoυζ) στoιερ6 τoυ Aπ6λλωνo9.

Aφo6 η oυqανιog oιxoνoμiα 6λαβεyιbqα αε σαζ 1{αL τo 6λεog επιxρατηαε-o πqtbτog βαoιλιαg τωv yqιατιαvιbι,.δηλαδτj o ,M6yαg Κωναταvτ|νoE oαυτoxqατοραE, αφot τiλθε στη|'Aθrjνα θ6ληαε να xαταoτρ6ιpειτoν vαι5τoυ Aπ6λλωvog δια να αιlαyεlρει αil-oνα6 τηg θεoμτjτoρog. Βρτjxε δε τoνπαπυqo oτoy oπolo rjταν yqαμμ6'νεE oιπqoφητεtεg τωv επτα φιλoα6φων xαιαφo'ι3 τιg διd'βααε 21,αι τLζ θαι3μαoεπoλi, o ευoεβτjg βαoιλιd'g τιg μετ6φερεoτην βαα|λισσα τωy π6λεωy τηg δ0cη3τoυ αυτoxQατoqlαg με oxoπ6 τηy ανα-oιjoταoη τηE πioτηg μαζ 24αL την ανα-τqoπrj των xαxoφτbνων. Σyετιxα με ταδιαoτfiματα εxε[νηE τηζ yηζ, δηλαδητην 6xταατj τηg απ6 την αvατoλτj μ6γ9ιτην δ6αη, rjταν αταδια δδδεxα μεδιπλαoιo μixog απ6 τo πλατoE.

H BAΣΙΛEYOYΣA ΠoΛΙΣ KΑΙ oΙ ΑΓNΩΣToΙ NAoΙ ToY AΓNΩΣToY ΘEoY 471

Τoδτo oi &xqιβεig γεωμ6τραι xαi ooov αφoρα αυτ6 oι αxqιβεlg yεωμ6-

τεριηγηταi dπεφηναντo τ6 oταδιoγ τQεζ χαL πεqιηyητ6E διατ'ιjπωoαν 6τι τo

εiνλι'δqγιατE a'. T6 δ6 μiλιoν δργιαΤg 6να oτ'αδιo ιooδυναμεl με 100 oqyι6E.

ιε'. To δε μ[λι εtvαι 15 oqyι6g'

α. Βατoπεδi,oυ 754, φφ. 182α_183α,

16og αιιilναg (βλ. ειx. 53-55).

β. Ιβηρων 692' φφ. t42α-\43α' 17og αιιilναg.

^γ. Λαtραg 758' φφ. 6Ια-62α, 17oE αιΦναg.

o φιλ6ooφog Διoγ6νη9 ο Kυνιxog (4oEπ. X. αιιilναg), αφoυ Θαιiμαoε τιg

τρoφητεiεg των ooφιilν, τιζ συμπεQι€λαβε oτo θqγo τoυ Φυoιxη Axρ6ααιgτooπoio €1ει απoλεοθεi. oι επτd ooφo[ παρθθεοαν οτoν Διoγ6νη τιg πρoφητε(,-

ε; τoυζ δια την'Eλευοη τoυ Xqιατori oτην γη, μ6νoν πoυ τα oνοματα τoυg

δεν ε[γαι αυτd, πoυ αναγρdφoνται, xαθιilg oι αγτιγQαφεig τoυ 1ειqoγραφoυεiτε λ6γω φθoqdg τoυ πQωτoτtiπoυ, εiτε λ6γω dγνoιαg, απθδωοαγ τιζ πQo-

φητε(,εg οε ooφoιiE πoυ 6ξηoαγ oε διαφoqετιτιtg επoγLg, 6να φαινoμενo πoυ

oτωg 61ει αναφεqθε[ ηταγ πoλr] oυνηθιoμ6νo.

o πριilτog χQησμoζ πoυ απoδiδεταt στoν Πλoυταq1o 6xoυμε διαπιοτι.δοει

απo πQoηγοliμενα 1ειqoγqαφα. oτι ανηxει στoγ Απ6λλωγα. Eiναι 6μω9

τιθαγ6 στoυζ επ6μενoυg αιιilνεg γα διαoιbθη1lε }4αL απ6 τoγ Πλoriταq1o.

Eντt}πωοη πqoxαλεi 6τι τo 6νoμα τoυ Eqμoιi τoυ Tqιoμεγioτoυ αναγq0φε-

ται ωζ oδιilν o Tριομ6γιοτoζ, αγ χαι η πQoφητεiα, 6πω9 εξαxqιβιbνεται απo

τo πqιbτo xεφdλαιo, ανt]xει πραγματι ατoν Eqμη.

Απ6 τo ουγoλo τoυ χειQoγQdφoυ, ξεxωqiξει η πρoφητεiα τoυ Πλdτωνog

δια την γ6ννηoη τoυ Xqιατoυ απo την Παqθ6νo Mαρiα, αλλα xαι η oμoλoγ[α

τoυ π8oζ τo πρ6οωπo τoυ XqιoτoΦ με τα λ6για, Πιoτε'ιjω ειg Aυτ6ν!

Aξιooημεiωτη εiναι χαι η πQoφητε(α τoυ Αριoτoτθλoυg δια τo μαqτti-

Qιoν, την Ανdοταoη χαι την Aγdληψη τoυ Xqιοτoιi, o oπo[,og αφoil xαθiαει

εx δεξιcbν τoυ Πατρ69, πdλι Θα 6λθει δια γα xgiνει ζrΙlνταg xαι νεxρo'ιJg, τιαι

να απoδιbοεL εLζ τoν xαθEνα αυμφcbνωE πQoζ τα 6ργα τoυ.

Eνα 1ειρ6γqαφo αυτηg τηE αξiαg δεγ θα μπoqoυοε να απoφυγει τηγ

ταQαπoiηoη χαι τηγ αλλoiωoη, xαΘωg o Αqιοτoτι1ληg εμφαν(ξεται να οτq6-

φεται xατα τoυ γθνoυg των Eλληνωγ. Πoτ6 o Σταγειq(τηg οoφ6g δεγ Θα

ταqoυolαξε τoγ Θε6 ωg τιμωρ6 πoυ θα αφdνιξε τα αγαλματα τωγ Eλληνων

zαt πoτL δεγ θα oτqεφoταν εγαντioγ τoυ διxor] τoυ γθνoυg. Για αλλη μiαφoQα, 6λα αυτd ηταν ευoεβε(,g π6θoι των μιαριilν, αλλd χαι τo dλλoθι τoυg

'iια τηγ χαταστQoφτ] των αγαλματων χαι τωγ ιεqι(lν.

4'Ι2 TΑ ΑΡXEΙA THΣ XΑMENHΣ ΓNΩΣHΣ

o θαυμαoτ69 Διoγ6νηg, αφof δι6xqινε τoγ xlγδυγo πoυ δι6τρεxαν oιπqoφητε(,εg τωγ επτα ooφιilν, τιg τoπoθ6τηαε εντ6g τoυ ιερof τoυ Aπ6λλι'>νoζ στηγ Αθηνα. H μαqτυq(,α αυτη εξαxqιβιbνεται xαι επαληθεfεται με θαυ-

μαoτ6 τρ6πo χαι στo €gγo τoυ Αγ[oυ Αθαγαoioυ 'Εξηyητιx6v περi τol iι'Aθηvαιg Nαol, οτo oπolo απoxαλυπτεται oτι o ναog τoυ Απ6λλωνoζ στηγΑθηνα, ηταν o ναdg πoυ €τιτιaε o Απ6λλωγ για τoγ Αγνωoτo Θε6. Kαι δι'αυτ6ν τoν λoγo oνoμαξoταν xαι να6g τoυ Απ6λλωνog.

o τiτλog τoυ 6qγoυ τoυ Αγioυ Αθαγαoioυ Εξηyητιιιoν πεq[ τoυ ναoυαυτotj' υπoδηλιbνει oτι xαι xατd την επoxr] εxεiνη o να69 απoτελofοε €ι'cι

α[νιγμα xαι y'ατa ουγ6πειαγ o λoγοE τoυ Αγioυ Αθαγαoioυ ε[xε ωg επtιε-γτQo να δoθεi εξηγηoη πεqi τoυ ναoυ αυτoιj, οτον βωμ6 τoυ oπoioυ o

Απooτoλog Παtiλog αντiπqιοε την επιγQαφη πoυ ηταν αφιερωμ6νη oτoι'Αγνωoτo Θε6.

Στo γαo τoυ Αγνιiloτoυ Θεoυ αναφ6qεται χαι o σoφιστrig Λoυxιαν6g ατο

6qγo τoυ ΦιλoπατριE Στoυg διαλoγoυg τoυ θqγoυ, o Κqιτ(αg oqxiξεται oτονAγνωoτo Θεo με την φqαoη, Nην τ6ν"Ayνωclτoν Βv'Aθrjναιg(3)'

Eπιπλ6oγ, oτην τελευτα[α παqdγραφo τoυ θqγoυ, o oυνoμιλητηg τoυ

Kριτiα TQιεφιilγ, απoxαλfπτεt τoγ αληθινo Θε6 τoγ oπo|o πρoοxυνoυσαγ oι'Eλληνεg:

i μεTE δ6 τ6v Βν " Aθιjναιg " Ayνωoτον ΒQευq6ντεg xαl πqooxυνrjοα-vτεg yεTqαg εig οiqαιl6ν ixτεlιlα'ντεζ τodτφ εδyαqιoτηoωμεν il:xαταξιωθ6ντεg τo ιodτoυ xρατουE δπfi xooι y εν6oθαι.

Και εμεig λoιπ6ν τoν Ayvωoτoν στην Aθfiνα αQo6 ευqrjxαμε xατατ6yην xαι αQo{ με υπεq6oλfi τoν πρooxυvιjooυμε, oηxcbvoνταE ταy6ρια μαg ι/lηλα, θα τoy ευyαqιoτrjooυμε' επειδi αξιωθixαμε ναylvoυμε υπfixοoι αυτoιj τoυ xρατoυg.

(Λoυxιαν6 E, Φ ιλ6πατρ ιg, 29, 13 )

Στoν Αγνωoτo Θε6 των αq1αiων Ελλτ]νων αναφ6qεται xαι o Απ6oτoλo;Παυλog. Mε την oμιλ[α τoυ στoγ Αρειo Πdγo απoxαλtjπτει 6τι o Θεog τοι'oπoi,oγ λατρευαν oι αq1α[oι 'Eλληνεg, χωQιζ να τoγ 61oυν γνωq(,οει αxoμη.

εiγαι o Ιηoofg Xqιoτog. Eiγαι o Θεog τoν oπoioν xηρυττε ο Απ6οτoλo;Παfλog. E|γαι ο Θε69 πoυ xηqυτταν oι oλιiμπιoι αγγελoι xαι απ6οτoλοιτoυ Θεof.

(3) Λoυxιαν6g, Φ ιλ6πατριg,9,1'4.

Η BΑΣΙΛEYoYΣΑΠoΛΙΣ KAΙoΙAΓNΩΣToΙNΑoΙToYAΓNΩΣTOY ΘEoY 473

'oμιλlα τoi 'Aπoατoλoυ Παdλoυ Βπ[ τοl 'Aqε[oυ Πdyoυ.

T6τε δ Παυλog ioταθηxε εig τ6 μ6αον τoi'Aqεiου Παyου xαl ε7πε,

""Aνδqεg'AθηναToι, 6λ6πω 6τι ε7αθε d'π6 παoηg d.π6ψεωg πoλ{θρrjoxoι. Διοτι Bν6 πεqvoioα xαl Bxιiτταξα τα iεqα rsαg, εiρrjxαxαl ξyα 6ωμον, εig τoν δποToν εΙναι Βπιγεyqαμμ6uov, "'Ayvcboτφ

ΘrΦ''." ΕxεTyoν λοιπ6v τ6ν δπoToν λατqευετε, χωQi,ζ να τ6v ξ6qετε,τorτov iycb oαg xηq{ττω' "o Θε6q πo6 Bδημιotqyηoε τ6v x6oμoνxαl 6λα 6αα ε7vαι εig τoν xοoμoν, xαi δ δποToE ε7ναι Κdqιog oδqα-νoi κα[ yfig, δtν κατoιxεT α6, yειqοπoιrjτoυg ναoιjg, oiiτε λατρεdε-ται d'πo y6ρια d'νθqrbπων oαν ι,α ε7yε c1'ναyxη d'πο xατι, αiτog πo{δiδει εig δλoυg ξωfiν xαl πνoηv xαl τα παντα.'Εδημιodρyηoε δλ6-

xληρov τo d'νθqrbπινoν y{νoE d'π6 ξyα αiμα δια vα xατoιxεT εig

6λην τfiν yfiv' iι'@oδ δqιoε δqιoμ6ναE iπoyαg xαt τα δq6αημα τηE

xατoιxlαg των, δια να ξητolν τ6ν Κυqιoν μiπc'lg τoν ιllηλαQiαoυyxαl τ6v 6qοδν, d'y xαl δ6y ε7yαι μαxqυα iι'π6 xαθ6vα d'π6 μαg. Δ ιoτι

μ6oα d α}τoy ξoυμε xαl xιvodμεθα xαl δπαqyoμεν, xαθrbE xαlμεqιxοl Βx τ6y πoιητc|lv clαE '!yoυν πfi' "Toδ yαq καt y6vog Βoμ6ν''.

(Π q αξε ιq' A πo oτ 6 λcυν' ΙZ', 22)

'ΕxεTvοy λoιπoν τov δπoTον λατqεdετε, χωQιζ yα τ6'ι, ξ6qετε, τolτoγθγιb ασg xηρυττω, λ6ει o Απooτoλog Παriλog στoυζ Αθηναioυg, φανεqιbνo-νταg oτι o Ιηοoιig Xριοτog ηταν o Αγνωοτog Θεοg των αQχαιων Eλληγωγ.

Tην xαταγωγη τoυg απo Αυτoγ τoγ Θε6 oμoλoγηοαν xαι xαπoιoι απ6 τoυζαQχαιoυζ 'Eλληνεg πotητ6ζ με τηγ ρt1οη, Toi yαq xαl ylνοg iαμ6v.

Πoιoι ηταν 6μωg αυτo[, oι'Eλληνεg πoιητ6ζ;

'Εx Δι6E d'qy(bμεoθα, τ6ν oiδ6πoτ' d'νδρεg Βωμεv d'qqητoν' μεατα[δ6 Δι6E πd'ααι μ!'ν c1"yυια[, πd'oαι δ' d'vθqrbπων d'yοqα[, μεατfi δ6

θαλαooα xαl λιμ6νε9' παvτη δ6 Διog xεyqημεθα παvτεE. Toυ yαq

xαl y6νοE iαμ6ν.

Aπ6 τov Δ [α εlyαι η αaχi μαE, αυτoν τov απεq[yQαπτo πoτ6 να μηντov εyχαταλε[ψoυμε ανδqεg' πλfiqειg με τo1) Δ[α ε[yαι oι π6λειg,

6λε9 oι αyoq6g των ανθρcilπωv, πλ{7qηg η θαλαααα 21αι' τα λιμd'νια,αg τηqfiαoυμε xαθετ[ τoιl Δι6E. Δι6τι ε[μεθα y6νog αυτoιj'

(Αqατog, Φαιν6μενα, 1, 1)

H ρηoι Toυ yαq κα[ y6νog Βoμ6ν εLπωθηχε απo τoγ Αλεξανδqινo πoιη-τη Αρατo τoγ 3o π. X. αιιilγα, μ6νoν πoυ δεγ αναφ6qεται στoγ 'Eνα Θεo,

αλλα oτoν Δiα.

474 TA ΑPXEΙΑ THΣ XΑMENHΣ ΓNΩΣΗΣ

Καxα xαl Παδλog δ μαxαqιog πεπoiηxεν Qααxrυν τ6 d'π6'Aqατoι'"Τoi yαρ xαl y6vog ioμ6ν'''

(Δiδυμog KααιoE, Εig τTiν Γ6νεoιv,227 ' 9'

Πιbg ε[ναι δυγατoγ o Απooτoλog ΠαιiλoE γα απoδιδεt στoγ'Ενα Θε6, μ[cι

φQαση πoυ απoδoΘηχε απ6 τoν Αqατo οτoγ Δi,α;

Tην [δια απoqiα Lγειxαι o Αγιog ΙωdννηE o Xρυo6oτoμog.

T6 δ6 "Toi yd'ρ xαl ylνog Βoμ6'ν'', πεql τoi Δι6g εtρηται τιp'Aρατφ' δg iπεi d.q16μενoE ε7πε' "Mεoταi δ6 Δι69 μ6ν dyυιαi.

μεoτrj δ6 θαλααoα'', τ6τε Bπrjyαyε τ6, 'Toi yd'ρ xαl y6vog ioμ6ν''.δειxνδE o7μαι xd'xεTνoE 6τι yεy6vαμεν Βx θεoσ' ΠωE oiν 6 Παυλo;τα πεql τo6 Δι69 εiρημ6να εig τ6ιl θε6ν τ6ν 6λωy εiλxυoεv; oδ ταπεq[ τoi Δ ι6E εiqη μivα εtλκυoεν εig τ6ν θε6ν, d'λλα τα πqoorjxoντατζl θεQ.

To δε, "Aυτoι3 λoιπ6ν ε[μεθα y6νog'', 6pι λεyθεt δια τoy Δiα απδτoν Aρατo, o oποiog εiπε ωg εξoυoιαζ6μενog, "πλrjρεLζ με τoy Δtαεiναι oι πoλειE, πλiρηs δε η θαλαoσα", τ6τε oδτjyηαε τo, "Aυτoι1λoιπ6ιl ε[μεθα y6νo9'', παqoυαιαξoyταζ νoμtξω xαι εxεlνog oτι6yoυμε yiνει απo τoy Θε6. ΠrilE λoιπ6u o Παtλοg αυτα πoυ 6γoι'ι'λεyθεl δια τoν Δiα τα πρooαqμooε στoν Θε6 των 6λων; Δεν πρo-ααqμoαε ατoν Θε6 6αα 6yoυν λεyθεl δια τoν Δiα, αλλα 6αα αρμo-

ξoυν oτoν Θε6.(Ιωαννηg Xρυαoατ6μog, Yπ6μνημα ει'ζ τηv πQoΞ

T iτoν Επ ιατoλrj ν, τoψ. 62, oεχ. 677 |.

Tα ουμπερdσματα διxα οαg.

Και πdλι o Απ6oτoλog Παιiλog oτην Πρog Κoρινθi'oυg A' Βπιoτoi-η.αναφ6qεται στoυζ oλυμπioυg, λθγoνταg 6τι πραγματιxd υπdq1oυν. 1ωρi;6μω9 να εiγαι Θεο(, διoτι 'Eναg Θε69 υπdq1ει, ο Πατ6qαg απ6 τoν oπoioπgoιiq1ονται τα πdγτα.

Διoτι xαl d'ν d'x6μη δπαqyoυν, ε[τε εig τ6ν o8qαν6ν ε'[τε εig τηνyfiν, of λεy6μενoι θεo[, δπωg πQαyματι'χd' δπd'qyoυν πολλol θεoixαi x'ι\ριoι, δια μd'g 6μωg 8ναg Θε6g δπαqyει, δ Πατrjρ, d'π6 τ6ι'δποToιl πqo6qyoνται τα πd'yτα...

(Πρ6s Κoqlνθιoυg A', 8, 6)

o Eπiοxoπog Kυρoυ Θεoδιδρητog, oxoλιdξoγταζ τιζ δεxατ6ooεριζ ε;tι-

oτoλ69 τoυ Απooτoλoυ Παιiλoυ, επιβεβαιΦγει 6τι η συγχεχQιμ6νη φqdoη τoυ

Η BAΣΙΛEYOYΣΑ ΠoΛΙΣ ΚAΙ oΙ AΓNΩΣToΙ NΑoΙ ToY ΑΓNΩΣTOY ΘEoY 475

Απoοτ6λoυ Παυλoυ αναφερoταν πραγματι στoυζ oλυμπ[oυg.

"'Ετεqoν δ θε[oE'Aπ6ατoλoζ 1lατασχευd'oαι 6o{λεται.'' ε[περ εiαiθyομ6νoι θεo[, εtτε Bν oδqανQ, ε[τε iπl τηζ γηζ, riιαπεq εiol πoλλoiθεol xαi xdριoι πoλλoi' τo'69 yαρ αiτo'ιig xαl θεo'ι3g ixαλoυy' T6 δε,

ε'iτε Βy oλqανQ, εtτε iπlyfig, xατατην'Ελλrjνων μυθoλoy[αν λl.yει.To'ιjg μ6ν yαρ oδρανioυE Βxd'λoυν θεodg, o[οy τ6y Δiαιl, xαl τov'Aπ6λλωνα, xαt τfiv "Hqαν xαt τi1ν'Aθηνd''

(Θεoδιilqητog, Εqμηνε[α των ΙΔ' Επιoτoλιbντoυ Παιjλoυ' τoψ. 82, oελ. 288)

Nαog τoυ Αγνιiloτoυ Θεor], δεν υπηq1ε μ6γoν oτην ΑΘηνα, αλλα χαt στηγ

Κfξιxo τηg Προπoντ(δog, η οπoiα ιδρυθηxε απo τoγ Kriξιxo, τoν βααιλθατων Πελαoγιilν τηg θεοοαλ(αg.

Αg θυμηθoυμε στo oημεlo αυτo τo π6ρααμα των Αqγoναυτcbγ απ6 τηνπ6λη Kυξιxo, 6που αφoυ ενεπλdxηoαν oε ναυμα1iα, φ6νευoαν τoν βαoιλ€αKfξιxo, αγνoιbνταg oτι ηταν oυγγενηE τoυζ χαι υιog τoυ Aπ6λλωνoE. Αφoυoι Αργoναι1τεg π6νθηοαγ για τoγ Κυζιxo, εξητηoαν oυγγνιilμη xαι ανε1ιilρη-oαγ δια τo μαντε(oν τoυ Aπ6λλωνog. Φθdνoνταζ σ'αυτ6, εξητηoαγ απd τoγΑπ6λλωγα να πQoφητευοει, πoioυ θα ε(,γαι o αγνωoτog olxog πoυ αντixρι-ξαν xαι τι αxριβιilE ε[ναι.

Αυτη εi,ναι xαι η με.1αλιiτεqη αποδειξη oτι o dγvωστoζ ναog τoν oποi,o

€βλεπαν oι Αqγoναιiτεg, oπωg xαι o να6g των AΘηνιilν, {ταν αφιερωμθνogαπo τoγ Απoλλωγα οτoν Ayνωατoν Θεoν.

o Απoλλιυγ, δια τηg Πυθiαg, πgoφητεriει στoυζ Αργoναυτεg την'Eλευoητoυ Yιotj xαι Λ6γoυ τoυ Θεoυ:

ΕyrΙl oμωE πρoQητει3ω' τQεLζ Qδoειg ειE !'να xαι μoναδιx6ν tψιoτονΘε6ν, τoυ oπoloυ o αQθαρτog Λ6yog θα xυoQoqηθεi εντ69 x6Qηsανυπoιls iαατη ζ''..

(Mαλιiλαg, Χρoνoγ qαQ [α, oε}". 94-95)

oι Αqγoναriτεg xατ€γραψαγ τoν χQησμ6 επανω αε λ[θo με 1αλxιvα γaαμ-ματα, δια να αντ6ξει oτην φΘoqα τoυ 1qoνoυ χαυ των λεηλαoιcbν παι γα δια-τηρηΘεi οτιg επ6μενεg γενε69 των Eλληνων.

Και πqdγματι, διετηqηθη!'Eνα απ6oπασμα, απo την αυλλoγη Aνεxδoτoι Xρηαμo(' των Ελληνιxcbν

Θεcbν, απoδειxνr]ει τoυ λ6γoυ τo αληθ69.

Δι6τι oτην επο1η τoυ 6ααιλ6ωE Λloντα υπfiqyε 6μoιoE να6g, γει-τoι,ιxα τηg π6λεωg τιυν Κυξιxηνrilν, xαι 6μελλε να μετατQαπεl απ6

476 TΑ ΑPXEΙA THΣ XΑMENHΣ ΓNΩΣHΣ

τoυζ Ιτoλ[τεζ' σε ycbρo πqoαευχηg xαι olxο τηζ υxτεQενδ6ξου Θεo-τ6xoυ μαg. Και 6ρ6θηxε clε μεyd"λo λlθo ατo πλαινo μ6'ρog τoι'vαod yqηoμ6g xολλημ6vog' o iδιog 6q6θηχε χαL oτην Aθiγνα' στoαqιατεq6 μ6Qog τoυ ναoιj πQoζ τηu πdλη, απαραλλαxτα 6μοιog lιεεxεlνoy. 'oταν qιbτησα1) oL πoλlτεg τον Aπ6λλωvα' 6τoι πρoQrjτει'-σε σε μαζ' " ΠqoQfiτη Φoi6ε Tιταyα Aπoλλωvα, τ[νoE θα μπορo6oενα εiyαι αυτ6g o o[xoE;'' ΠqoQrjτευαε τα εξfig:"'oclα xινο6y ?τQoζ τηy αqετrjv χαι' τηu ευπq6πειαν, να πραξετε.Εyω 6μω9 πρoQητε{οl' τQειζ Qdαειg ειg !να xαι μοναδιx6ν ι3ψιoτoι'Θε6ν, τoυ oπotoυ o αφθαqτog Λ6yog θα xυoQoqηθεi εντog x6ρη;αvυποι/llαoτηq' αυτ69, 6πcυE ακqι6cilE τo πυqQ6qoν τοξoν, αQοι|διατq6ξει ολ6xληqoν τοv x6αμoν xαι αQoυ πεqιλα6ει τηv ξωην θατηu πqoαQ6qει δcbqov πQoζ τoν Πατ6qα. Σ' αυτ'ιjν θα ανrjxει οotxog αυτ69. Και τo 6νoμα τηg θα εivαι Mαρ[α''.

(Aνtxδoτoι Χρηαμol των Ελληuιxrbu Θεcilν, Karl Buresh, 1889)

oπωg γiνεται φανεqo o .,πoλfτιμog λiθog> με τηγ πqoφητε|α τoυ Απoi--λωνog, διεoιbθη χαι στoυζ δfo ναoυg τoυ Αγνωoτoυ Θεoυ πoυ βρioxoντcιι.oτην Κυξιxo χαL στηγ Αθηνα. o xqηoμ6g !ταν εylιεxoλαμμtνog οε λiθo.διoτι oπωg εξαxqιβιbνoυμε χαι oτην Xρovoyqαφ('α τoυ Mαλdλα, oι Αqγo_ναfτεg χατ6γQαψαγ τoν 1qηoμo παγω οε μαρμαρινo λiθo με 1αλxινα γaαμ-ματα. o χαλfτεQoζ τQoπoζ δια γα τoπoθετηθουν τα 1αλNινα γqαμματα παι'ι'-l

οτo μαρμαρo, ηταν γα επιxολληθofγ. To 6γα 1ειρογqαφo επιβεβαιωνεL τηγ

αυθεντιxoτητα τoυ dλλoυ xαι η μiα διηγηoη επισφQαγιξει τηγ αληθινη υτo-σταση τηg αλληE.

Στην Κυξιxo χαt στηγ Αθηνα λoιπ6γ υπηqxαν γαo[ τoυ Αγνιiloτoυ Θεoι.-απ6 τoυg oπo[ουg δ6θηxαν oι πQoφητεiεg τoυ Απoλλωνog δια την ενοαρzιυ-ση τoυ Yιof xαι Λ6γoυ τoυ Θεoυ. Δι' αυτ6 xαι αναφ6ρεται dτι απαραλi'cι-ιιτα oμoιog λiθoE με αυτ6γ πoυ βqθθηxε στoγ γαo του Απ6λλωνog τηζ Kυξι-xoυ, βq6θηxε χαι στoγ oμιilνυμo γαo τωγ Αθηνιbν!

o δειiτερog αυτog ναog, αfμφωγα με τoν Αγιo Aθαγαoιo, ιδρυθηxε ατιlτoγ Aπoλλωνα, ευqιοx6ταγ στην αqxαiα αγoqα των Aθηνιilν xαι oνoμαΞο-ταν ναog τoυ Πατqιboυ Απoλλωγog. o θε6g τoυ φωτ6g εixε την πqooωνιrμ[ιιΠατqcbog, διoτι ηταν Πατqιdρ1ηg των Eλληνων. o ναog τoυ, 6πωg xαι ιr

ναog τoυ Eρxε|oυ(+) ΔιoE, απoτελoυαε τμημα τoυ πεqιβoλoυ τηζ Eρxε(ου

(4) " Εqxειog: yενναTog λlyεται δi xαi Zειig. (Πατριιiρ1ηE Φιbτιog, Λεξιxoν).

Η BΑΣΙΛΕYoYΣΑ ΠoΛΙΣ KAΙ oΙ AΓNΩΣToΙ NΑoΙ ToY ΑΓNΩΣToY ΘEoY 477

o Aπoλλtυν απo τo ι\ιιτιιo αiτιυμα τoιι ναoιi τoι| ΔL0ζ στη1'

Oλιιμπ|α' 5oE αι. π.X. Aρxαιoλιl^,ιιxo Moιιoε[o oλυμI[αζ.

ι:(ι'ληζ. Στo εoωτεριχo αυτoι τoυ εQχoυζ (τηE αυληg), oπιυE μαζ πληQoφoQει

ιr ΑQπoχQατiων, βqioxoγταγ ot βιυμoι τoυ ΕQχειoυ ΔιoE χαι τoυ Πατριδoι'\τoλλωνogl

"ΕρxειoE Zεdg' ΔεlvαqyoE iν τφ xατα Mooy[ωνoE εi Qρατoρεqαiτφ xαl 6ωμoi ΔιoE 6ρxεloυ xαl'Aπ6λλωvog πατqcboυ εiolv.

(ΑρπoxρατLων' Λεξιx6ν τωv δlxα Aττιxcbyqητoqων, λημ. "Egxειog Zεt;)

Πληoioν τoυ γαoι] τoυ ΠατQωoυ Απoλλωγog υπηq1ε, εxτog απo τoγ ι'ιιιjτου Eρxε|oυ Διog, o ναoE τoυ Αρεωg (35 μ€τρα ανατoλιxα) χαL o γαoξ τOι!

Ηφαloτoυ (25 μ6τqα δυτιxα). Απo αυτoυζ τoυζ ναofg διεqxoμενoζ o C{τιi-

οτoλog Παυλog, oυναντηoε τoν βωμo τoυ Αγνιiloτoυ Θεof: "Διoτι Βνc7l πεQ-

t'olαα xαl Εxdτταξα τα tεqα oαg, εiqηxα xαl Ξvαν 6ωμ6ν, εiE τ6ν δloΤοl,ε7ναι iπιy εy qαμμ6vον'' Aγνcboτφ Θεσ.l''.

o βωμoc oτoγ oπoioν o απ6oτoλog Παυλog αντ[xρυοε την επι^,,ραφη

4'78 TΑ ΑPXEΙA THΣ XΑMENHΣ ΓNΩΣΗΣ

''Ayvcboτφ ΘεΦ'', ηταν o βωμog πoυ βριox6ταν εντ6g τηg Eqxε[,oυ αυi'η;αγατoλιxα τoυ γαof τoυ Πατqιiloυ Απ6λλωνo9.

M[α επιπλ6oν απ6δειξη τηζ συγγ6νεια9 τωγ δrjo γαιilγ τoυ ΠατριirουΑπ6λλωνo9, των ΑΘηνιilν xαι τηg Kυξixoυ, εiγαι τo γεγoν69 6τι ο ηρωcι;Eτεωνευg, παρεδρog τoυ βαοιλ6ω9 Kυξixoυ, τιμηθηxε απ6 τoγ Πατριυι_,

Απ6λλωνα, τoν πατ6ρα τoυ Kυξixoυ, δια την αqετη τoυ.

'Aλλ' εixλεrjg xαl dyiqrs ijδη τ6ν λοιπ6y &'παyτα yq6νoν πεqioειt'iiQrζ, Κυζlxoυ παρεδqog, τιμηθεlg δπ6'Aπ6λλωνo9 πατqt!oυ...

(Aiλιog Aqιoτεiδηg ' ΕiE'Ετεων6α iπιxrjδειog, oε}'' 79 ι

Oταγ o M6γαg Κωνoταντlνog fφθαoε oτην Αθηνα ωg πqιδτog βαοιλια;των χQιστιανtbν, θθληoε να χαταστQ6ιpει μεταξf αλλωγ χαt τoγ ναo τoυ

Πατριiloυ Απ6λλωνoE. T6τε, αναxαλυψε τoν παπυρo στoγ oπoioν ητcιι'χαταγεγQαμμθνεg oι πqoφητε(εg τωγ Eλληγων ooφι(lν.

Η οτιγμη αυτr] εiναι oτιγμη-oρoσημo για την ποqεiα τoυ Mεγα).οι'

Κωγοταντ(,γoυ, αλλα χαι για τo μ6λλoν τηg Αθηγαζ, τηg Kωνoταγτινoυ:τΟ_

λεωg xαι γενιx6τεqα τoυ Eλληνιoμoιi. oταν o Κωνοταντlνog αν6γνωσε τι;πQoφητε[,εζ των Eλληνων, με 6xπληξη xαι θαυμαομ6 διαπioτωoε 6τι o ι'αo;τoυ Πατριiloυ Απoλλωνog δεν ηταν o|xog δαιμoνων, αλλα oixoE του

Πατρ69, o[,xoE τoυ Αγνcbοτoυ Θεoυ. Διdτι xαι oι oλ{μπιoι τoν Ιησoυ Xιrι-oτ6 υπη8ετoυοαγ χαL τo διxo Toυ 6νoμα πqoανηγγειλαν οτουg ανθqιbπoυ;_

o Κωγοταντlνog xαταλαβε 6τι oι 'Ελληνεg φιλoooφoι πqoφητευοαγ τo\-

Yι6γ τoυ Θεoυ xαι δ|δαξαν την o1θοη τoυ ανθqιbπoυ πQoζ τo Θεioγ.Tην αξ(,α τηζ ελληνιxηg φιλoooφiαg xαι τηγ αλληλ6νδετη o16οη τηΞ με

την διδαoxαλiα τoυ Ιηooυ Xqιoτoυ, επιοφqαγlξεt με τoγ xαλriτερo τqoτι'6να9 αxoμη μεγdλog Πατθqαg τηg oqθoδoξ(,αE, o Αγιog Nεxταqιog:

Ελληνιxη QιλoooQ[α. Δdo λ6ξει9 απλ6E' αλλα yεμd'τεg απ6 τoιπλoυτo μεyαλων xαι υιllηλιbν νoηματων. M6αα cl' αυτ6g πεqι6y"εται

η τ6λεια lvyοια τoυ αvθqrbπoυ. Aυτ6g oι [διεg λ6ξειE πεqι6yoι'ι

μ6oα τoυE τo α'ι3νoλo τω'ι) επLστημονιxcilν αqycbv. Σ' αυτ6g αναγl'ι:)-q[ζεται το μ6yεθog τoυ ανθqcυπlνoυ voυ' τo tψoE τηg ανθρcυπ[ι'ο'.'

διανo[αE, τo 6αθυτερo ν6ημα τωv εyvοιr1lν, η ιαy6g }tαι τo xd'il'o;τoυ λ6yoυ, η λεπτoτηg των διανoηματrυν, η ευxqiνεια xαι η oαφη-

vεια τουg' η xαqιg αυτcby xαι, τ6λoE, η θεiα πqo6λευαιE τoυ αvθqι:l-

Ιτoυ.... H QιλoooQ[α εlyαι o παιδαyωy6g τoυ ανθqcbπoυ. Aυτrj oδη-yεi τα 6ηματα τoυ πQoζ την ευo!6ειαν, αυτrj υπτjqξε ο διδd'oxil-o;τηE αληθεtαg. Aυτ{7 εδ[δαξε εLζ τo'ν αvθρωπoν ποtog εivαι, πo|cι

Η BΑΣΙΛEYoYΣΑ ΠoΛΙΣ KΑΙ oΙ AΓNΩΣToΙ NΑoΙ ToY AΓNΩΣTOY ΘEoΥ 419

ε[ναι η απoατoλη τoυ χαι πo[εE πqι!πει να ε[ναι oι πqdξειg του'

Aυτ{7 τoυ εδlδαξε την ,ιjπαqξιν τoυ Θεoιj, την oy6αιν του ανθρcilπου

πQoζ τo Θεioν, χαL τη'ι'' αy6'oιν Θεod πqog τoν ανθqωπoν. Toυ εδt-

δαξε τα θε[α ιδιrbματα ιlαL τηv αυyy6νειny τoυ αvθqιbπου πQoζ τo

Θε[oν' H Ελληνιxfi QιλoαoQiα εδ/δαξε τηv πq6νoιαν τoυ Θεoι3 διατην ανθqωπ6τητα 2{αL με τιg oρθ6g θεωqtεg τηζ χεLQαγιbyηoε ωg

παιδαyωy69 την ανθqωπ6τητα πQoζ τoy Xqιoτ6ν.(Aγιog Nεxταqιοg, Πεq[ τη6 Ελληνιxηg ΦιλooοQlαg

ωg πρoπαιδε[αE ειg τoν Χqιoτιανιoμ6ν, 10, 11)

o Αγιog Nεxτdqιog, με τoν τiτλo xαι μ6νo τoυ θgγoυ τoυ, θεμελιιbγει oτι

η Ελληνιxη Φιλoooφlα εiναι αναγxα|α ωg πqoπαιδεlα για τoν Xqιoτιανι-oμo. Ε[ναι o διδαoιιαλoζ τηζ αληθε[,αg, εiναι αυτη πoυ χατd τα λεγ6μενα τoυ

_\.1(oυ, ψειραyιbγηoε ωg παιδαyωy6g την ανθqωπoτητα πQoζ τoν Xqιoτ6ν!Αυτo oυγειδητoπoiηoε xαι o M6γαg Κωναταντiνog διαβαξoνταζ τιζ πQo-

φητε(,εg των Eλληνων φιλoooφων xαι μετ6φεQε τoυζ 1ρηoμoυg τoυζ στηγ

τqωτειioυοα τηζ αυτoχqατoρiαg τoυ, με oxoπ6 την αναotαταση τηζ πloτεωg

ZαL την ανατρoπη των xαxoφιbνων.Πρooo1η, την αναofoταση τηζ πioτεωE, xαι o1ι την αλλαγη η την xατα-

i.υοη τηg, δηλαδη την δι6νωοη Eλληνιxoυ πνευματog xαι Xqιατιανιομof.'Eτσι, o M6γαg Kωγoταγτ[,γog 61ι απλα δεγ xατ6'oτρειpε τογ γα6 τoυ

Απoλλωνog, αλλα 6γινε υπεqαoπιoτηg xαι πqooτdτηζ τηζ αqxαιoελληνιxηgz.ληρoνoμιdg, η oπoiα πρooθδιδε oτην νεo'ιδqυθεLoα πqωτεtioυoα την α[γλη

7.αι τo xfqog πoυ τηζ 6λειπε.Συντoμωg η Kωνoταντινofπoλη xατ6oτη πoλιτιοτιxo θηoαυqoφυλαxιo

του αρ1αiου x6ομoυ. o Κωγoταγτlνog oυγx6γτQωσε oτη βαοιλευoυσα τωγ

τoλεωγ τα λαμπqoτεqα 6ργα τθxνηg απ6 τα πιo απoμαχρυoμ6να oημε[,α τη;

αυτoχQατoQ[αg τoυ. Στo μ6γαqo τηg Συγxλητoυ 6οτηoε τα αγαλματα των

μoυoιilν πoυ μεταφ6ρθηxαν απo τoγ Eλιxιilγα, xαΘιilg χαι τα αγdλματα τoυ

Δωδωγαioυ Διog xαι τηg Λινδiαg Αθηναg. Στo γυμναoτηριo τoυ ΖευξLπ;τoυ'

μεταξυ τoυ ιππoδqoμoυ xαι τηg Αγiαg Σoφiαg, 6oτηοε oγδ6ντα γλυπτα, τα

τεριοο6τεqα xαλxινα, πoυ απειx6νιξαν θεoυg, ηQωεζ' πoιητ6g xαι φιλooo-

φoυE, μεταξr] τωγ oπolωγ o Απ6λλων, o EQμηζ. η Αφρoδiτη, o Πλατωγ, o

ΑQιoτoτθληg, o Ηοioδog, η Σαπφιil, o Πυθαγ6Qαζ, o ΑxιλλθαE, o Ηραxλει-

τoζ, o Πiνδαqog, o oδυooθαg, o oμηqog 1.g.(5). Η xαταγραφη 6λωγ αυτιbγ

ι5) Tα αQιoτoυργηματα αυτd τηg αρ1αiαE πλαοτιxηζ xαταoτραφηxαν τo 532, oταγ τo',,υμναoτηριo τoυ Zευξlππoυ πυQπoληθηxε xατα την oτd'oη του Nixα.

480 TA ΑPXEΙA THΣ XΑMENHΣ ΓNΩΣΗΞ

τωγ αγαλματων γiνεται απ6 τoν Θηβα|o πoιητη Xριoτ6δωqo. ΙδιαlτεqxlπαQαστατιχη εiναι η πεQιγQαφη τoυ oλoξωνταγoυ 1dλxινoυ αγαλματo; τοιoμηqoυ, απ6 τον oπoioν δεγ 6λειπε παqα μoνoν η θε'ιxη φωγη.

'' ΕQqοvα yαλκ6ν "oμηQog iδεixνυεν, oi|τε μεvοιvfiE iiμμoρoν oi.τεv6oυ κεyqημi'νoν, d'λλ' d'qα μoι3νηE Φων0s d'μ6qoαiηg, d'ν6Qαινε δεθυιαδα τlyvην'

o oμηqoE tδειyνε λoγιξ6μεvo yαλxιvo αyαλμα τo oπolo δεν ηταlαμoιqo επιθυμ[αg, odτε yqηαιμοπoιodν νoυ' τoυ iλειπε μ6νoι' ηoλdμπια Qωνrj xαι απoxαλυπτε oπαvι6τατη 6μπvευoη.

(Xqιατ6δω ρog, Επιyqαμματα, 6ι6}'. 2, επ(,γg. 1. 31 1 r

Πληoioν τoυ αγdλματoζ τoυ oμηqoυ βριοx6ταν dγαλμα πoυ απειxoνιΞτoγ Απoλλωγα, τoγ oπoiογ o XqιοτoδωQoζ' απoχαλε( ιo6θεoγ φωΞ Ζ(ιιπατ6qα των Eλληνων:

o6ννoμog Aπ6λλωνι, πατrj q Βμ6g, iooθεoζ Φ6ζ...(6ι6λ' 2, επlyρ. 1, 320ι

o Θηβαi,og πoιητηg γνιbριξε πoιoι εiγαι oι Πατqιdρχεζ τoυ, αε αγτiΘεαημε τηγ πλειoψηφια των σημεQινων Eλληνων.

Αγαλμα τoυ Απ6λλωγoζ }.(,oσμorjοε xαι τoν πεqlφημo πoQφυQd xiοι.cοτην Αγoρd τηg Kωνoταντιγoυπ6λεω9, xατoπιν διαταγηE τoυ Kωγoταιτι-γoυ. To dγαλμα ηταν xoλoooιαiωγ διαoτd,oεωγ, πρoερx6ταγ απ6 την Hλιοι.πoλη τηg Φqυγiαg xαι ηταν επι1qυoωμ6νo. Στην xεφαλη τoυ αγdλματoΞ Ο

M6γαg Kωνοταγτ(,νog δι6ταξε να τoπoθετηθoυν ηλoι oαν εxεiγoι τoυ Xρι-oτof, δια να μoιαξει o Απ6λλων με ηλιo πoυ φωτ(,ξεL τoυζ πoλi,τεgl

Καl δ πεq[6λεπτοζ oδτoζ xiωl, xαl rj oτrjλη τoi'Aπ6λλωνo9 δtzηι.'Hλ[oυ {ατηoεν αι3τrjν δ μ6yαg ΚωανταντTvoE εig τ6 δuoμα αδτot-θrjoαq Bv τfi xεQαλn fjλoυg i'x τ6ν τofr Xqιoτο6 δixην d'xτ[νωv, δ:" ΗλιoE τoTg πoλlταιg Βxλαμπων.

Και o αξιoθα6μαoτog αυτog xiωι, xαι τo αyαλμα ανrjκoυν oτol.Aπ6λλωνα' ωg rjλιo τo 6qθωoε o M6yαg Κωyoταιlτiνoζ εLζ μνiμη|'τoυ oν6ματ6g τoυ, αQo6 τoπoθtτηclε ατηv xεQαλrj rjλoυE oαv εy.ε[-voυζ τoυ Xqιατo6 δια yα oμoιαξει με rjλιo που QωτIξεL τoυζ πoλiτε;-

(Kωδιν6E, Πατq ια Κωνoταvτ ινoυπ6λεω;Πεqt τoi πορQυροi xiovog,2, 45l

Mεqιxα απo τα πιo θαυμαοτα γλυπτd τoυ αq1α[oυ xooμoυ εi,1αν oυγxε_

Η BΑΣΙΛEYOYΣΑ ΠoΛΙΣ KAΙ oΙ ΑΓNΩΣToΙ NAoΙ ToY ΑΓNΩΣToY ΘEoY 481

ντQωθει χαι στo αγαχτoQo τoυ Λαιjσoυ, μεταξt τωγ oπoιωγ η πoλυΘqtlλητη

Αφρoδiτη τηg Κνiδoυ, 6Qγo τoυ Πqαξιτ6λoυg(6). Kατα τoγ Πλi,γιo, η ΚνιδiαΑφρoδ(τη r]ταν τo xoqυφαio θργo τηg αq1αiαg πλαoτιxηg, μ61qι xαι την

επo1η τoυ Πqαξιτ6λoυg. Στην iδια oυλλoγη υπηQχε τo ομαqαγδινo dγαλματηg Λινδ(αg Αθηνdg, θqγo των διdοημων γλυπτιilν Σxtλλιδog xαι Διπoiγου,zαΘωg xαι η Σαμιαxη 'Ηqα, 6qγo τoυ Λυoοiπoυ χαι τoυ Boυπdλoυ.

To πιo ξαxoυοτ6 oμωg αγαλμα αυτηζ τηg oυλλoγηg αλλα xαι oλoxληρηg

τηζ πQωτευoriοηg, 6πωg μαg αναφθρει o Γ. Κεδρην69(7), ηταν ο 1ρυoελεφα-γτιγoζ xoλoooοg τoυ Διog απo την Oλυμπ(,α, 6ργo τoυ Φειδiα xαι 6γα απoτα επτd θαriματα τoυ αρ1αioυ x6ομoυ. Η μεταxiνηση τoυ αγdλματog απ6την oλυμπiα θγινε τo 394, αμ6οω9 μετα την xαταργηoη των oλυμπιαxιδγα^1ιilνων απo τoν Θεoδ6οιo.

Toγ xoλoooo τoυ Δι69 πεqιγqαφει o Παυοανiαg:

Καθεται μd'λιατα o θε69 αε θq6νo χατασχευααμ6νo απ6 yqυo6 xαιελεQαντooτoι3ν. Στην xεQαλη τoυ δε 6yει τoποθετηθεi ατ6.Qανog

?τoυ παQLσταvει xλtbνoυg ελαiαg. Στην δεξια yεiqα xqατεi Nixηχατασχευαoμ!νη απ6 ελεQαντoclτoιjν xαι yqυαo χαι με ατ6'Qανo

oτην xεQαλrj' ατην αqιoτεqrj yεlρα τoυ θεοιj υπαqyει αxιjπτqο δια-xoαμημ6νo απ6 6λα τα μ6ταλλα, τo δε πτηνo πoυ xαθεται ατo oxrj-

πτρo εiναι o αετ6E. Tα υπoδηματα 6πωg χαL τo ιματιo τoυ θεo{εiναι απ6 yqυo6' ατo ιματιo 6yoυν ?dατασχευαατε[ ωE διαxooμog

ζωδια xαι xρlνα' o δε θρ6νoE εlvαι πεπoιxιλμ6'voζ με yqυα6'

λiθoυg, 66εyo xαι ελεQαντoατo6v.(Παυoανiαg, Ελλαδog ΠεριrjyηoιE, 5,1,1, L)

Toν θαυμαομ6 τoυ για τo γλυπτιxo θαriμα τoυ Φειδ(,α, εxφqdξει o πoιη-τηg Φ(,λιππoζ, τoν 1o μ. X. αιιilνα:

"ΙΙ θε6E ηι0' ;πι yiν Bξ οiρανoi εiκ6vα δεtξωv, Φειδ[α, ii oi y'Ξ6ηg τ6ν θε6v 6ψ6μενοg.

'Η o θε6g xατi1λθε επl τηg yηζ εξ oυρανod Φειδ[α δια να αoυ δε[-

ξει τηv μoaΦιν τoυ, rj εαιJ ανrjλθεg δια vα ιδεtg τoν θεoν.(Ελληνιxrj Aνθoλoy [α, 6ι6χ. 16, επiγρ. 81)

ι6) ΑQχαiα αντ[γραφα τηE Kνιδiαg Αφqoδiτηg τoυ ΠραξιτθλoυgMουοε[,o τoυ Bατιxανoti xαι oτην Γλυπτoθηxη τoυ Moνα1oυ.(7) xαl Φειδioυ BλεQαντινIE Zειjg, 6ν ΓΙεqικλfiq, iι'ν6θηxεν εigKεδqην6E, Σ6νoιpιE Ιoτoριιbν, oελ. 564).

υπα8χoυν σημεQα στo

νειbυ 'oλυμπiιυν. (Γ.

482 TA APXEΙΑ TΗΣ XΑMENHΣ ΓNΩΣΗΣ

Aναπαρααταση τoυ xρυoελεφαι,τι-νoυ αγαλματoζ τoυ Διog, απo τ,

oηx6 τoυ yαolj τoυ oτην OλυμπIα rF'AdΙer). To αγαλμα tφτανε oε υψoΞ τ,.ι

12 μ6τρα.

Πρoτoμη τoυ Δι69,Moυoε[,o Βατιxανoιj.

Η BAΣΙΛEYoYΣΑ ΠoΛΙΣ KAΙ oΙ ΑΓNΩΣToΙ NΑoΙ ToY AΓNΩΣToY ΘEoY 483

Tα αqιοτoυqγηματα του αγαxτ6Qoυ τoυ Λαυooυ xαταoτqαφηxαν υoτερααπ6 πυqxαγια πoυ απoτ6φqωoε τo παλdτι, τo 4J5. Tην iδια επoxη 1Lατα-

οτραφηxαν χαι τα περιoo6τεqα xαλxινα αγdλματα πoυ ουγx6ντQωσε oΚωγoταγτ[γoζ στηγ πλατε|α τηg Kωνοταγτιγoυπ6λεωg, oταν qiφθηxαν οτo1υτηqιo απ6 τoγ Ιωαννη Παφλαγ6να(8), δια λoγαqιαoμ6 τoυ αυτoχQατoραΑγααταoioυ

Παρα τιg ανυπoλ6γιoτεg xαταοτqοφθg, θαυμαoτα €qγα τ6xνηg εξαxo-λουθorjoαγ να ουqρ6oυγ στηγ Kωναταντινoυπoλη χαι τoυE επ6μενoυg αιιil-νεg.'Ηταν η πιo πλolioια πoλη τoυ x6oμoυ, η βαoιλεtloυoα π6λη, oτην oπo[αη παναq1αια φλoγα τoυ ελληνιxoti πoλιτιoμoυ δεγ εi1ε oβηoει αx6μη. oιxατoιxoι θαriμαξαν xαι πρooτd'τευαγ τα μoναδιxα αqιoτoυqγ{ματα τηgπ6ληg τoυζ, τα περιοooτερα εχ τωγ oπo(ωγ παρ6μειναν αν6παφα, μ6χQι τηγλυoααλ6α dλωoη τηg Kωνοταγτιγoυπ6λεωgτo 12o4 απ6 τoυg Φqdγπoυg. TαανΘqωπ6μoqφα τ6ρατα τηζ 4ηζ ΣταυρoφoqLαg xατ€oφαξαν τoν ελληνιx6πληθυoμo xαι παq6δωσαγ την Kωνoταντινoriπoλη οτιg φλ6γε9, υπ6 τηνπρoτqoπη χαι την επoπτε|α τηg Παπιxηg Exxληοiαg η oπo[α, 6πωg τ6τε,θτοι xαι οημερα αg1ει τηg μεγdληg απooταoiαg, ωg βαοιxη μ6τoxog οτoxoαμoxqdτog τoυ Αντιxqlατoυ πoυ εδιb xαι 1q6νια 61ει αρ1(οει να oιxοδo-μεiται.

Tοv Παπα να xαταqααθε δι6τι αυτ6E θα εlvαι η αιτ[α τoυ xαxoιj.(Aγιog Kooμdg o AιτrιλoE).

(8) 'o δJ α'8τ6g'Ιωαννηg τα γαλxoυρyrjματα τfig πλατεiαE Κωνoταντινoυπ6λεωg Βyrb-νευσεν' dπερ δ θει6τατog 6αcιιλε6g Κιυνoταντtνog δg xαλλιoτεtoντα d'π6 δ'xαατηEπ6λεωE oυναyωyιilν ijνεyxεν εiE x6αμηαιν τfig αδτfig Κωνoταντινoυπ6λεω9 δΓ dρετfig.

(Kωδινdg, Πατρια Κωνoταντινoυπ6λεω9, 1' 49o)

19. TA ΣHMEΙΑ. TΩN KAΙPΩNKAΙ To, ΠΛANtΙTΙKo ΣxEΔΙo ToY ANTΙXPΙΣToY

(666)

oυqdνια φαινομενα, oημαiνoυoεζ ημεQoμηνiεg, πoλεμoι, λoιμol xαι

φυοιx6g χαταστQoφθg, θxαναν xατα xαιqorig τoυg ανΘqιbπουg γα πιοτεrjoυγ

6τι πληoiαξε τo τ€λog τoυ x6oμoυ xαι η Δευτ6qα Παqoυοiα του Ιηooυ Xρι-οτoυ. Δεγ ηταν 6μω9 6τoι, διoτι 6λειπαν xαπoια xομμdτια απ6 τo τoπ(o.

Σημερα πoυ τα xoμματια τoυ τoπiου αq1ιoαν να ουμπληqιbγoγται, oιdνΘqωπoι αδιαφoqofν.

Παρατηqfioτε τi1ν oυxια xαl 6λα τα δ6νδqα. "oταιl ijδη 6λαατrj-αoυv, 6λ6πετε xαi xαταλα6αiνετε μoνoι oαg 6τι πληoιαζει πιd' τ6xαλoxαiρι' "Ετoι καl oεTg, 6ταν iδεTτε α'ι)τα yα y[νωνται, llα yvω-qlξετε 6τι ε7ναι xoyτα fi 6ααιλε[α τοa Θεοi.'Aληθ6g od'g λ6yω, δτιδ6v θd' περd'oyγ fi yεvεα αδτη, tωg 6τoυ yiνoυv 6λα αiτα.'o oiqα-ν6E xαi i yη θα παρι!λθoυν, ot λoyoι μoυ 6μω9 δ6y θα παq6λθoυν.Πqoα6yετε δt τ6y Εαυτoν oαg μηπωg o[ xαqδι6g ααg ylνουv 6αqι6gd'π6 xqαιπαλην xαl μ6θην xαi d'πo μ6qιμνεE 6ιoτιx6E xαl αd'g'{λθ71

αiQνιδ[ωg i iμ6ρo ixεlvη.(Λoυxd'g' 21',29)

To πριilτo απo τα oημε|α των xαιqιbν πoυ 61ει ηδη επαληθευθε[,, ε[ναι η

πqoφητε(,α τoυ Ιεξεxιηλ, περ(, τηg επανιδqυoεωg τoυ xqdτoυg τoυ Ιoqαηλ:

iδod, λα6 μoυ, Βycb d'νotyω τo{g ταQoυζ σαζ. καt θ6λω od'E d'vα6ι-6ααει Bx τdlν ταQων oαg, θ6λω αd.E Q6qει εig την yfiν τoi'Ιoqαitλ'

(37, t2)

H διαοπoρd των Ε,βqα(,ων θγινε τo 70 μ.X. επi Τiτoυ xαι η αναξωoποiη-οη τoυE εiναι η επιοτρoφη τoυζ στηγ γη τηζ Παλαιοτiνηg. H επιoτρoφη αυτηπQαγματoπoιηθηxε τoν Mdιo τoυ 1948, με τηγ ταυτ61qoνη oriοταoη τoυ πqd-τoυζ τoυ Ιοραι]λ. H δευτερη πqoφητεiα, 6τι η Ιεqoυoαλημ θα ξαναγ|νειεβqαΤxη, επαληθεtiεται χαι αυτη με τoν π6λεμo των 6.ξι ημεqι(lν, xατd την

486 TΑ ΑΡXEΙA THΣ XΑMENHΣ ΓNΩΣΗΣ

πετQελατχη χQιση τoυ 1973.To oημαντιx6τεqo 6μωg απ6 τα oημεi,α των xαιριilν ε(ναι η ευρε(,α xυx}'o_

φoqiα τoυ αqιθμof xξg'(666) με τη μoQφη τoυ γQαμμωτof xωδιxoυ oυοτη_

ματog-xαqαγματoζ (bar code system).

Καl δπεyq6rυαε δλoυg, μιxqοtE xα[ μεyαλoυg, πλoυαlουg κα[ πτcll-yοιig, Bλευθ6qoυg xαl δoιjλoυg, να {'yoυν αημαδι yαραyμ6vο εig τoδεξ[ τoυE x{ρι ii εig τ6 μ6τωπ6ν τoυE, iατε να μi μπoQfr κανεlg ι,αd'yoqαoη ij uα πωλfio71 παρd' ixεTνog πoιi "{yει τ6 yαqαyμ{vo oημα-δι, δηλαδrj τ6 6vομα τoi θηqioυ ij τ6v d.qιθμ6v τoi dv6ματ6g τoι'.'Εδr7 ε7ναι d'ναyxαiα fi oοQiα' 'ΕxεTνog πod 'dyει ν6ηoιν d'3

λoyαqιαoη τ6ν d'qιθμ6v τo6 θηq[oυ' ε7ναι d.qιθμ6E dνθqr|lπoυ xα[ δd'ριθμοg αiτofr ε7ναι xξE' (666).

(A πoxd'λυιll ιg , 1,3 , 76)

Ed,γ απoxωδιxoπoιηθotiν oι γραμμ69 τoυ γqαμμωτori xωδιxorj ουοτημια-

'",'||lillll]l|lilllllllillllilτα τρiα iδια ξευγη γqαμμιilν τα oπo|α βqiοxoνται οε xαθε

πρo'ιoν' αγαπαQιστoυν τqiα εξαqια. To oιxoνoμιxo oυατημα τoυ πλανητη

ελ6γxεται απo τoν Αντlxριoτo xαι xαθε υλιxo αγαθo πoυ διαxιγε(ται oημε-

qα φ6ρει τo 1αgαγμα τoυ oν6ματog τoυ με τo γQαμμωτo xωδιxo ουoτημcι.

oι νθεg ηλεxτqoνιx6g ταυτοτητεg θα πεqι61oυγ τo ουοτημα αυτo, xαΘιbg xcιι

6να παγxoομιo πQoσωπιx6 αqιθμ6 για xαθε πoλiτη.Oπoιog δεν απoδεxθε( τιg ηλεxτqoνιxθg ταυτ6τητεζ με τηγ μαγνητιz.η

ταιν|α χαι τo γqαμμωτ6 oυoτημα (bar code), xαι αργoτεqα τo 1dqαγμα ετ[τoυ δεξιoυ 1εριori, δεγ θα εiγαι oε θ6oη να αγoρdξει χαι γα πωλεi πqo'ι6ντα.

Σriμφωνα με τoγ Αq6θα Καιοαqεiαg, τo χξζ' εiγαι γνιbqιoμα εμπoQευσι-

μoτηταg χαι για τα πρo'ι6ντα χαι για τoυg ανθqιbπoυg."'Ινα δcbαωαιν αδτoTg yαραyματα Bπt τηg δεξιαq yειq6g ij Βπt τoi'μετιbπoυ. Toiτo δ6 εig yvebqιαμα τoi iμποqευτ6oυ ii μfi.

Mε τoγ iδιo τρ6πo λoιπ6γ θα oφqαγιoτofν dνθqωπoι χαt πgo'i6ντα.To οtioτημα τoυ 1αqdγματog δεν θα εφαρμoατεi αιφνιδiωg, αλλα ηδη

υπdρ1ει μ[α oμαλη μεταβαoη πqog αυτ6. 'Ηδη βq|oxεται σε εξ6λιξη 6να ηλε-xτρoνιxα ελεγx6μενo oιxoνομιxo αriοτημα, τo oπoio θ1ει ωg oτoxo την απo-συ8ση των 1ρηματωγ, τoγ απ6λυτο 6λεγ1o τωγ oυγαλλαγcbν xαι την εξoιxε[-ωση των ανθqιδπων με ηλεxτρoνιx6g ουναλλαγ6E, πιοτωτιx6g xαqτεg, cash

card,x.α'. oι oυμβατιx6g πιoτωτιx6g xdρτεg θ1oυν ηδη αq1|oει να αγτιxαθ(-σταγται απo 6ξυπνεg xdqτεg (smarτ card) πoυ διαθθτoυγ ενoωματωμ6νo

μιxqoτοiπ, εγι.il τo πλαοτιxo χaημα θα αρxiαει γα αγτιxαθiοταται απ6 ηλε-xτqoνιx6g μoνdδεg πoυ βqloxoγταt χαταχωqημ6νεE οτην μντ]μη εν6g xεντqι-

TΑ ΣΗMΕΙA TΩN KAΙPΩN KAΙ To ΠΛΑNtΙTΙKo ΣXEΔΙo ToY ΑNTιXPΙΣToY (666) 487

χoυ υπεQυπoλoγιoτη. To μιxρoτolπ πoυ θα βρ[αxεται εγσωματωμ6νo oτιg

ηλεxτqoνιx6g ταυτoτητεE θα μεταφεqθεi αqγoτεQα στo x6qι η οτo μ€τωπoτων ανθqιbπων, ιδστε η τελιxη διαxiνηοη τoυ χQηματog να γiνεται απoxλει-oτιxd με τo 1dqαγμα τoυ θηqioυ.

To μεταβατιxo oταδιo τo oπolo βρ(,οxεται εδιil xαι xq6νια οε εξ6λιξηπqoδιαγραφει με αxqiβεια τηγ πoqε(,α πQoζ τo 1αραγμα, με απoτ6λεομα τηγεξoιπεiωoη τoυ πoλ[τη με αυτo χαι την απoδoxη τoυ ωζ μ[α φυοιoλoγιxητε1νoλoγιxη εξ6λιξη. Η ηλεxτqoνιxη ταυτοτητα θα μπoqεi να 1αθε(, η να xλα-πε|. To εμφυτευμ6νo 6μωg 1dραγμα o1ι.

oπωg αναφ6qω χαι στo πριilτo μου βιβλ|o, τo xυqιoτεgo οημε|o πoυ θα

μαg φανεqιbοει 6τι βqιοxoμαοτε πQo τωγ ημεqων τoυ Αντι1gioτoυ, ε[ναι ηεπαγαotjoταση τoυ γαoυ τoυ Σoλoμιilντog, o oπoiog xαταoτραφηxε απ6 τoνT|τo τo 70 μ. X.. Στην θ6αη τoυ χατεστQαμμ6νoυ ναoυ βρioxεται οημερα τoδευτερo αε αξ[α μoυαoυλμανιxo τ6μενo9 μετα την M6xxα, τo τ6μενo9 τoυoμαρ η xqυοog τqoυλog τηg Π6τqαg. Σ'αυτoγ τoν 1ωqo, αφoυ xαταoτqαφε(τo μoυooυλμανιx6 τ6μενo9, θα οτηθε(, o ν6oE να69 τoυ Σoλoμιilντog o oπoi-og θ1ει ηδη πqοxαταοxευαoτεi απ6 τoυg πoλυτιμoυg λiθoυg τoυ παqελθo-ντoE.

Στoυg μυoτιxofE xυxλoυg τωγ επiλεxτωγ σιωνtστιilγ εiγαι ηδη γνωοτogo Aντixqιoτoζ, o oπoiog αναμθνει την oτιγμη πoυ θα τoυ παραδoθoυγ ταην[α τηg διαxυβ6qνησηζ τoυ πλανητη. Θα ε[γαι θναg dνθqωπoζ πoυ αq1ιxαθα εμφανιoθε| ωg πoλιτιxog ηγθτηζ, θα ε|γαι ευπαqoυαiαoτog, δεν θα θυμi-ξει θρηοxευτιx6 ηγ6τη xαι y'ατα μεiξoνα λoγo oτι εiγαι o Αντ|1qιοτoE. Θααπoxαλεiται με τoν τ|τλo Δαγ Στ6λλαq, πoυ στα Eλληνιxd oημαiνει πεφω-τιoμ6νog. To 6νoμα Στ6λλαρ δ|νει αθqoιoμα 666, ενιb η λ6ξη Δαν υπoδηλιb-νει τηγ φυλη απο την oπolα xαταγεται. Eiναι η φυλη παταγωγηg τoυ Ιoυδα,τηg Σαλιbμηg xαι oλων των υιιbγ τηg απωλε|αg. 'Exει μυηθεi απ6 τo αQχLQα-

βινεio οτην ατοd, τηE μεγαληE Δqυ6g, ενιil η πριilτη ημ6Qα τηg επταετLαζ τoυθα εiγαι η ημ6Qα xατα την oπo|αγ τo Ιοqαηλ θα υπoγqdψει ουνΘηxη μ€λoυgμε τα δ6xα x6qατα, με τα δ6xα δηλαδη βααιxα μ6λη τηg EoK.

'HμεTE, Βxαμομεν oυνθτjxην μετα τol θανατoυ, xαl oυνεQωνηoαμενμετα τoi "Aδoυ.

(Hαα'tαg,28, \5)

Καi τα δ6xα x6ρατα τα δπoTα ε7δεg, ε7ναι δ6xα 6αoιλεTE' o[ δπoEoιδ6ν Bπfiqαν d"x6μη 6ααιλε[αν, d'λλα θα παqoυν Βξoυotαv δg 6αoι-λεTg δια μ[αν rbραν μαζ/, μ6 τo θηρioν.

(Aπoxαλυψιg,1'7, L2)

Αναφερ6μεγoζ στo iδιo θ6μα o πqoφητηg ΖαγαρLαq μαζ γγωστoπoιεi την


υπoταγη δ6xα ιoxυgιilν ανδqιbν απ' oλα τα θθνη oε 6γαν Ιoυδαio, παθιbg.μετα απ6 πoλλ6g διαπgαγματεtloειg xαι διαβoυλειiοειg, oι δ6xα dνδρεg απo-φdoιoαν να πoqευΘoυν μαξi τoυ.

Καi λαoi πoλλot xαl '€θνη ioyυqd' θ6λoυαιν Ελθεi δια να Bxξητrjoω-oι τ6ν Κι3qιoν τr7ν δυναμεωv iν " Ιερουoαλrjμ, xαi να Βξιλειiloωoι τ6πq6oωπov τοi Κυqioυ' A8τα λ6yει δ Κι3qιog τ6ν δυναμεων-'ΕνταTg ιjμ6qαιE ixε[ναιE δ6xα d.νδqεg Βx πααcΙly τ6v yλrιoodιv τc7νΒθyων θ6λoυαι πιαoει oQιyxτα, ναi, θ{.λoυclι πιd.oει oQιyxτα τ6xqd'απεδoν 6ν6E'Ιoυδα[oυ, λ6γovτεg. θ6λoμεν δπd'yει μ6 od'E δι6τιi1xo6oαμεν 6τι δ Θε6g ε7ναι μ6 αd.g.

(Zαyαqiαg, B,22)

Π6ραν των oημε(ων πoυ πρoαναφ6ρθηxαν, η φQαση τα oημε(,α των χαι-ριbν 61ει xαι 6ννoια xυριoλεxτιxη, πoυ εiγαι τα xαιqιxα φαινoμενα. 'Hδη, τoπαγx6ομιo xλiμα 61ει αq1ioει να μεταβαλλεται δqαματιxd, τo φαινoμενoτoυ θερμoxηπ[oυ ανεβdξει επιxiγδυνα την θεqμoxQασια του πλανητη χαι oιπqoφητεiεg των Σιβυλλι(lν περ(, τηg αλλαγηζ των xαιqιbν στoυζ 6o1ατoυ:xαιρoυg, επαληθευoνται με θαυμαoτη αxq[βεια

'Aλλα δταv d'λλαξει τodE xαιqodg δ Θε6g μετα6d"λλoνταE τ6yειμdινα o6. xαλoκαtρι, τ6τε (θα iπι6ε6αιωθo6ν) o[ θειxoI yqηαμoi.d'λλd' τ6τε δ xooμog θα {yει yαθεT.

(oy δ o o g Σ ι6υ λλ ιx6 E Λ6y o E)

Mεταξυ των οημεiωγ των xαιριilν oυγxαταλ6γεται χαι η μ6λυνοη τωνιερΦν. Toν oxτιbβQιo τoυ 1986, οτην Αoiξη τηg Ιταλ[αg, πQαγματoπoιηθηxεθνα παγx6αμιo θρηoxευτιxo oυν6δριo στo oπo[o oυναντηθηxαγ χαι συμπQo-οευ1ηθηxαν για πqιi:τη φoqd αντιπρ6οωπoι oλωγ τωγ μεγαλων Θqηοxειιilι,.Mεταξυ τωγ συμμετε1oντων τ]ταν o Πdπαg τηζ Ρωμηζ, o Δαλdι Λαμα, οαρxιqαβ[νoζ των Eβqα(,ων, oqθoδoξoι, Πqoτεoτdντεg, Kαθoλιxoi, Boυδι-οτ6g, Ινδoυιοτ69, Σιντo'ioτ6g, Ιαλαμιοτθg, πυqoλdτρεg, μdγoι παι ιγδιαγoι.Oλοι αυτoi αυμπqooευχτiΘηπαγ επ[ δr]o ιbqεg υπ6 την ηγεoiα τoυ Πdπαεντog τoυ ναori τηg Mαρiαg των Αγγ6λων τηg Aοiξηg. 'Hταν τ6τoια η δια-oτρoφf, ωaτεγ'ατα τη διαρxεια τηζ συμπQooευ1ηg, βoυδιοτ69 μoνα1oi τoπo-θ€τηoαν εiδωλo τoυ Bofδα επdνω οτην Αγ(,α Tqαπεξα, υπ6 την ανo1r] των1ριoτιανιilν επιox6πωγ. H τoπoθ6τηση τoυ ειδΦλoυ τoυ Bor]δα επi τουΑγ[oυ θυoιαoτηρioυ χαι η xoινη συμπQoσευχη των θqηoxευτιxιilν αντιπρo-οιilπωγ απoτελot]ν υψιστη υβρη πρog τoγ Θεo.

Δια γα διxαιολoγηθε(, η αουνηθιoτη ουμπqοoευ1η πqog 6να xoινo Θεo.πqoφαo[οτηxε τo εγδιαφθρoν για τηγ παγπ6ομια ειρηνη χαι τoγ τερματιομoτων πoλ€μωγ. Mε τογ τqoπoν αυτ6γ 6μωζ, o διεθνηg Σιωνιομοg πqoετoιμα-

TΑ ΣΙ{MEΙA TΩN KΑΙΡΩN KAΙ To ΙΙΛΑNΙ{TΙΚo ΣXEΔΙo ToY ΑNTDφΣTOY (666) 489

ξει τo 6δαφo9 για τηγ 6λευοη τoυ Αντι1qioτoυ o oπoiog Θα εφαqμ6oει γtαπριilτη φoqd oτην ιατoρiα τηg ανθρωπ6τητα9 6να τε1νητo παγxdομιo πq6-γQαμμα ειqηνηg.

Eξι 1ρoνια μετα τo αυν6δqιo τηg ΑoiξηE, τoν Φεβρoυαqιo τoυ |991, αy"o-

λoriθηoε μiα ν6α θρηoxευτιxη oυνευqεoη στηγ Kαμπ6qα τηg Αυoτραλiαg,6πoυ 6λαβαν μ6qog 4.000 θρηoxευτιxoi αντιπqooωπoι απ6 6λoγ τoγ xooμo.Mεταξιi αυτcδν ηταν o οημεqιν6g Oιxουμενιxog Πατριαq1ηE BαρθoλoμαLogxαι o Αρ1ιεπtoxoπoq ΑΘηνων Xqιoτ6δoυλoζ, oι oπoioι oυμμετεi1αγ με τηγιδι6τητα τoυ επιοxoπoυ Xαλxηδ6γoζ χαt Δημητqιdδog αντioτoι1α.

Δια πoioγ λoγoν θoπευoαγ να συμπQoσευ1ηθoυν με 4.000 αλλ6θqηοxoυgχαt γα συμψαλλoυν μαξ(, τoυg αx6μη χαι τo Πατεq Hμιilν; Γνιbριξαν oιBoυδιοτ69, oι Ιολαμιοτ€Eν"αι oι ιθαγενεig τηg Αυoτqαλ(αg τo Πατεq Hμιilν,η μηπωg γνιbριξαν πoια ε[,γαι η τριoυπoατατη φliοη τoυ Θεori;

Λlγoυg μηνεg μετα τo oυν6δριo τηg Kαμπ6ρα, τoγ oxτωβριo τoυ 1991, oτ6τε Eπlοπoπog Xαλxηδονog Bαqθoλoμαiog τoλμηoε γα οπιλιbσει τηνμνημη των ηqωων τηg EπαναοτασηE τoυ 1821, με την εξηg δηλωoη:

Δυoτυydιg oi δ'ιjo λαo[ δι6xoιllαν τιju δπ{qoyη oυμ6iωαη των 400yq6vων, 6ταν ξεαηκrbθηxαν xd'τι ξε6qαχ(υτoL' τ6 1821 xαl δημι-oιi qy η ααv τ ig y v cυ oτ 6 g πqooτq ι6 6E...(1)

H oxλαβια τωγ 400 1q6νων απoxαλεiται υπ6ρo1η ουμβiωoη, εγιil oιηQωεζ πoυ θυoιαοτηχαγ υπθρ π(,οτεωg xαι πατρiδog, oπωg o Koλoxoτριbνηg,o ΚαqαΤoxaν"ηq xαι o Παπαφλ6oοα9, θεωqo{rγται απ6 τoν Πατqιαgxη ωgxαπoιoι ξεβqdxωτoι πoυ ξεoηxιilθηxαν δια γα δημιoυqγηοoυν πqoοτqιβθg.

Eγγυg o xαιqog xαι 61oυνε γνιiloιν oι φfλαxεg.T6oοεqα xρoνια αργ6τερα, o Πατριαqxηg BαqΘoλoμα[oE θοπευσε στηγ

Pωμη 6xι απλd δια να συμπQoσευ1ηθεi, αλλα xαι γα oυλλειτoυργηοει με τoγΠαπα Ιωαννη A' xατα πλriqη παqαβαοη των ιεqιbν xαγoνωγ τηg oqθoδo-ξιαζ.

Σημεqα, η Moνη Eoφιγμθνoυ εiναι η μoναδιxη Moνη τoυ Αγioυ oqoυgπoυ εγαγτιιilγεται ενεργα οτoν θqηoxευτιx6 Oιxoυμενιoμo xαι oυγ1ρ6νωgαρνεiται να μγημoγευοει τo 6νoμα τoυ Πατqιdρxoυ Bαqθoλoμαloυ, λoγωτηζ oιχoυμενιοτιxηg τoυ δqαοηg χαt τωγ ουλλειτoυgγιιilν πoυ 61ει τελ6αει μετoγ Πιiπα τηg Pωμηg.

Στo τελεοiγQαφo τoυ Πατqιαg1oυ Bαqθoλoμαioυ τo oπolo εοταλη τoν

(1) Η φιλoτoυqxιxη δηλωοη τoυ Πατριdqxη, θγινε μ(α μ6λιg εβδoμdδα πQιγ την ενθρoνι-oη τoυ oε Πατqιdρxη Kωγοταντιγoυπoλεωg οτιg 2 Noεμβqioυ τoυ |991 xαι δημooιε{τη-xε απo τιg εφημεqiδεg Aυριανη xαι E'λεtθερη Ωρα (3o oxτωβoloυ 1991).


o ΠατριαρyηE Βαρθoλoμα['og

με γqαβατα xαι πoλιτιxfi περι-

βoλη xαταργεl αx6μη χαL τoυ5ατoι7ειιbδειE xαν6νεg τη5oqθoδoξi,αg. Δεξια, με ατoλfiToιJρxoυ tφεδρoυ αξιωματι-xot. Συνεπηg oτoν 6ριto πoυtδωαε, τιμα την ατoλη αυτηδια τυlν ιατωθι δηλωoεων τoυ.

No6μβqιo τoυ |992 πQoζ τoυζ μoγαχoυζ τηζ Moγηζ Eοφιγμ6νoυ, ετ6θη τoδiλημμα, "'H με μνημoνετiετε η φεtyετε απo τo Ayιoν oQoζ."('Eθνog,9-11-t9921

Η απαντηοη των μoνα1ιilν ηταν, ΛoΛΩΛ 7\/1F<. ΕυγεlE(ναι αξιoαημεiωτo oτι o δεfτεQoζ συγυπoψηφιog τoυ Bαqθoλoμα[,oυ

για τo αξi,ωμα τoυ Oιxoυμενιxoυ Πατqιαqxη τoν oxτιilβqιo τoυ 1991, ητανo μετ6πειτα Αρxιεπ[oxoπog Boqεioυ xαι Noτioυ Αμεριxηg Σπυg[δων, 6να;απ6 τoυg μεγαλυτερoυg πoλ6μιoυζ τoυ Eλληγιoμori χαι τηζ oρθoδoξ(,αg. oιδηλιδoειζ τoυ Σπυq(,δωγoζ, Εxoυμε αναyxη μιαE νtαg θρηαxε[,αg χωQιζ ταζελληνιxd'g ιδ(αζ (New Υork Times' 25-9-1961), δεν yρειαξ6μαoτε την ελλη-νιxrj oqθ6δoξη εxxληo(,α δια να y[,νoυμε xαλo(, xριoτιανo|, (Φωνi Aπoδη-

ft:lfiXri:rDF

ΤΑ ΣHMEΙΑ TΩN KAΙPΩN KΑΙ To ΠΛΑNΙΙTΙKO ΣXEΔΙo ΤoY ΑNTΙXPΙΣTOY (666) 49L

μων, o}fiωβqιog 1975)' τ'αι, υπdρyει αμφιβoλlα δια τo xtρog τoυ ιιαταMdρtιoν Βυαyγελ(,oυ, διoτι υπαρxει αμφιβoλiα δια τoν xαqαlιτηρα τoυΕυαyγελιατου Mdρxoυ (oqθoδoξog Παρατηqητig, 21-6-1973), αναγxαoαντη θεoλoγιxη oxoλη Aθηνιilν γα τoγ απoxηqυξει. 'Eφθαoε οτo οημεio να

xαταqγηοει αx6μη χαι τηγ ελληνιxη γλιboοα απo τιg θε(,εg λειτoυqγi,εg των

oqθοδ6ξων εxxληoιcilν τηg Αμεqιxηg, επιβαλλoγταζ την Αγγλιxfi (Ελευθεqo-

τυπ(,α, |2-Ι]l-|975).Αναλoγη εiγαι xαι η συμπεQtφoqd τoυ νυν Αq1ιεπιoxoπoυ Αυoτqαλiαg

Στυλιαγoυ o oπo|og πqωτooτατησε στo θqηοxευτιx6 oυνθδqιo τηg Kαμπ6ρα.Σε γραπτo εγxυxλιo x(qυγμα πoυ δημooιευθηxε oτo πεqιoδιxo τηζ αυστQα-λιανηg Aq1ιεπιοxoπηg, διαxηqυξε τιg πQωτoφανε|g απ6ιpειE oτι, πλαναται6πoιo9 νoμ(,ξει oτι η ανθqrbπινη φιioη τoυ Ιηαoυ ε[ναι τ6λεtα lιαι αναμαqτη-τη (Φαlνη τηE oρθoδoξ('αg, Δετ't'ψβριog 1998). o Eπiοxoπog Στυλιανog θεω-

ρε| oτι o Xριοτog ηqθε αμαqτωλog xαι ατεληg. oπωg επioηg θεωqεi oτι ε(,γαι

υπεQoψια χαι υπεQηφαγεια, γα λθνε oι oqθoδoξoι 6τι xατ61oυν την αληθεια.Θα 6πρεπε να λ6γε απo ταπειγoφρooriνη 6τι xατ61oυγ τo ψευδoζ!

oι lιληριtιoi θα y(,νoυν oι ααεβtoτεqot oλων.( ΑγιoE Κooμαg o Aιτωλ6g)

Καt θα υπαρξει στoυζ περιααoτερoυg ανθgcilπoυg αoυδoα(,α πgαξεωνlιαι ιερoαυλ[α νατbν.

(Δευτ ε Qo ζ Σ ιβυλλ ιxo g Λoyo g )

Σαg φανεριilγω τηγ αληΘεια, χωQιζ να εiμαι xατηγoρog, αλλd 6να9 υπη-

ρ6τηζ τηζ αληθεiαζ χαι τηζ διπαιoουνηg. oι δυναμειζ τoυ αxoτoυg xρειdξo-γται υπoστηqιxτ6g τoυ θqηοxευτιxoιj Oιxoυμενιομof δια γα πλαιοιιilοoυγ ταxαlqια ιεqατιNα αξιιilματα oλων τωγ θgηοxειιbν τηζ γηζ. Oι xατ61oντεζ τααξιιilματα αυτd ε[γαι oε θθοη γα xατευθυνoυγ τιζ μαξεg ωg πQoE τηγ απoδo-

xη η oxι τoυ 1αqαγματoζ τoυ θηρioυ. o θqηοxευτιx6g oιxoυμενιομ6g ε[ναι€να ox6διo τoυ Αντι1qioτoυ, δι6τι πριν απαιτηοει γα τoγ πqoαxυνηοoυνoλoι oι xdτoιxoι τηζ γηζ, θα πq6πει να ελθγξει oλεg τιg θρηοxεiεg. Eiναι ην6α πανθρηoxεiα τωγ xαιριilν μαζ χαι απooxoπε(, οε μiα παγσπεQμιαxη oυν6-

γωση τωγ θρηοxειιilν, υπ6 μiα xαι μoνo xεφαλη.To φαινoμεγo τηζ παγχoσμιoπolηoηg, π6qαν τoυ θρηοxευτιxoυ 1αραxτη-

ρα, επεxτεiγεται σε επiπεδo πoλιτιxo, xoιγωνιxo, oιxoνoμιxo, πoλιτιοτιx6χαι στQατιωτιxo. To NΑTo, η CΙΑ, τo CFR, η λ6οxη Mπ[λντεμπεQγχ, ηTqιμεqηg Eπιτρoπη, oι Ιlluminati' η Παγχ6oμια Tqαπεξα, o Παγxooμιogoqγανιομ6E Eμπoρioυ, τo Διεθν69 Noμιoματιx6 Tαμε[o, η Mαooνiα, oι Θεo-oοφιoτ6g, τo Bατιxαν6 xαι παοηg φυοεωg μαφiα, εν γνcboει η εν αγνo[α τoυgουνεqγαξoνται γtα την oιxoδ6μηση τoυ xoομoxqdτoυζ τoυ Αντι1q[oτoυ. Σε


6λoυ9 τoυζ παQαπανω oργανιoμoυg ουμμετθ1oυν παμπλoυτoι τqαπεξiτεg,πoλιτιxo(, βιoμηxανoι, βαq6νoι τωγ γαQχωτιxc(lγ χαι τωγ M.M.E., γαλαξo-αiματoι βαoιλιdδεg, ιδιoxτητεg πoλυεθγιxιilν xαι θqηοxευτιxο[ ηγ6τεζ τωγoπο[ωγ η επιρρoη φτανει oε xdθε γωνιd τoυ xoαμoυ.

Θεμ6λιog λiθog oλων των παqαπdνω oQγαγισμιilν xαι μυοτιxιilν εταιQει-ιilν ηταν η (,δqυoη τωγ Ιlluminati, τo 1770, με xqηματoδoτηση τωγ Pοτoιλγτ.oι Ιlluminati xαΘoδηγησαν τoυζ Kαρλ Mαρξ xαι Φqiντι1'Ενγxελg στην συ^/-

γaαφη τoυ αθεΤoτιxori Κoμμoυγιoτιxof Mανιφ6ατoυ, αυτoi xρηματoδoτη-σαν τoν Xiτλεq χαι oι iδιoι υπθδειξαν oτoν Σταλιγ χαι τoγ Poυαβελτ τη N6αY6ρxη ωg 6δqα τoυ o.Η.E. oι Rothschilds, Krupp xαι αλλoι Eβqαioι τQαπε-

ξiτεg οτηqιξαγ τoγ φαoιομo, τoν ναξιομo χαι τoγ Xiτλεq, αδιαφoqιbνταζ γιατην αφαγη των xιλιdδων αδυναμωγ χαι πτωxcilν Eβρα(,ων. E[xαν oxoπoτoυζ να ενιo1ιiοουν τoν πoλιτιx6 oιωνιoμ6 χαι να δημιoυqγηooυν τιζ πQo-υποΘ6oειg για τηγ iδqυοη τoυ xρdτoυg τoυ Ιoραηλ.

Tα xoρυφα(,α μ6λη τωγ Ιlluminati (Πεφωτιομ6νoι), με σημαγτtχ6τεqoυ;τoυζ μεγιστdνεg David xαι Laurence Rockfeller, δημιofqγησαγ τo 1973 τηνTqιμεqη Eπιτρoπη η oπo(,α απoτελεi τo xoρυφα(,o επιτελεio τoυ Eβqαιoοιω-νιoμoυ πoυ σε ουνεργαoiα με τηγ λ6αxη MπiλγτεμπεQγχ χαι τo CFR, απo-

φαolξoυν για τtζ τti1εg τoυ x6oμoυ. H Tριμερfg Eπιτqoπη 6λαβε την oγoμα_ο(,α τηg απ6 την ευqεiα τqιμεqη ουμμαxi,α μεταξιi EυqιΙlπηg' H.Π.Α xαιΙαπων(,αg, εγιil τo CFR (Council Fοreign Relations) ιδριiθηxε xαι αυτ6 αποαπoγoνoυg των αq1ιxωγ Ιlluminati.

Bαoιx6g oυμμ6τo1oE τoυ σχoτειγoυ αυτoυ παqαoxηνioυ εiγαι χαι τoBατιxαγo' τo oπoio ε(ναι ενταγμ6νo oτη Mαοoνιxη ΣτoaP2' o Πdπαg Ιωd,γ-νηg Παιiλog B' πqιν απ6 6ξι 1qoνια 6xανε την πgoβλεψη oτι μετd απ6 το2000' oλεg oι θqηoxε|εg τoυ xoομoυ θα λατρευoνται μαξ(,! (San FranciscoCathoΙic Chronicle, 31 Mα Coυ \995).

To επιδιωx6μενo μoντ6λo τηg N6αg Tdξηg Πqαγματων ε(ναι η δημιoυρ-

γ[α μιαg N6αg Πανθqηαxεiαg χαt μtαζ Παγxooμιαg Kυβ6ρνηoηζ, τηζ oπoiα;o ηγ6τηg θα ευρεθεi oτo πq6oωπo τoυ Αντιxρlοτoυ.

Tο μεγdλo αγxαθι οτα οx6δια τηg N6αg TαξηE Πqαγματων ε|ναι η αντi-δραοη των Eλληνων.

o Ελληνιx6s λα6g ε[ναι ατlθασoζ t{,αι' δι' αυτo πq6πει να τoν πλη-ξoυμε 6αθια oτιE πoλιτιατικiE τoυ q[ξεg. T6τε loωg oυνετιoτεi.Ενyocb δηλαδfi να πλrjξoυμε την yλciloσα' τη'ι', θqηαxε[α, τα π^ι)ευ-

ματιxα χαL LστzQL2'ια τoυ απoθ6'ματα, cboτε να εξoυδετεqcbooυμεxαθε δυyατ6τητα τoυ να αvαπτυyθε[, να διαxqιθεi, να επι}lQα-τrjαει xαι να μαζ παqενoyλεl.

(oιxoνομιx6g Tαyυδq6μοE, 14-8-97 xαι Καθημεqιvrj, 24-8-97 ).

TA ΣHMEΙA TΩN KΑΙPΩN KΑΙ To ΠΛΑN}ΙTΙKo ΣXEΔΙo ToY ΑNTDζΡΣTOY (666) 493

oι ανθελληνιxθg δηλΦoειE ανrixoυγ στoγ X6νρυ Kiοoινγxεq, πριilηνυπoυ9γ6 εξωτεqιxιbν των H.Π.Α., μαo6νo 33oυ βαθμori, μθλog τωνΙlluminati χαι χειQιστt] τoυ xυπqιαxoυ ξητηματog xατd την ειoβoλη τoυΑττiλα. oι δηλιbοειg 6γιναv οε δημ6oια oμιλiα τoυ στηγ Oυdoινγπτoν xαιαντιπQoσωπεrjoυγ με τoν xαλιiτεqo τq6πo τα xiνητρα χαι τιζ επιδιιbξειg τoυδιεθνotig Σιωνιομotl αναφoqιxd με την Eλλdδα.

Στo πqωτoo6λιδo τηg 1ηg Ιoυλloυ 2000, η αθηναTxt] εβδoμαδια(,α εφημε-

ρiδα Aλφα E'να, εi1ε τiτ}"o ΣYMΒoΛAΙo ΣHMΙTH-ΕBPAΙΩN, xαι υπoτιτ-χo, Toν Δεx6μβριo τoυ 1995, 6ταν o Aνδρtαg Παπανδρtoυ ηταν xλινιxdνεxρ6g στην εντατιxη, o Σημi'τηE παξαρευε με την Aμεgιxανιxη ΕβρατxηΕπιτρoπrj' Aντd,λλαγμα η πρωθυπoυqγ['α με τLζ ταυτ6τητε9.

- Στo dρΘρo τηE εφημερiδαg, παρoυoιdξεται τo ντoxoυμθντo με τo χQoνι-xo τηg oυνdντηoηg:

New Υork, ApriΙ 12...Ιn a meeting today with American JewishCommitee Ιeaders, Greek Prime Minister Costas Simitis announcedthat his government had decided to erect a memoriaΙ in ThessaΙoniki to.Ιews kiΙΙed during WorΙd War ΙΙ'.. As it had in severaΙ previousmeetinξS (most recentΙy in December 1995 in Athens), the AΙC Ιeadersbrought up the issae of new Greek identity cards, which wiΙΙ identify thebearer'S reΙigion' The Ιaτv for the new identity cards, passed by theGreek ParΙiament, has created serrous concern, among others, for thesmaΙl Ιewish community.

N6α Υ6ρxη 12 Aπριλ(,oυ (1996)... Σε μ[α αυνdντηoη oιjμερα, με τoυζηγ6τε9 τηE Aμεριxανιxrjg Εβρα'txηg Εππqoπrig, o Ελληναg π8ωθυ-πoυρy6g Κιboταg Σημ('τηg αναxo(,νωoε 6τι η xυβ6ρνηorj τoυ απoφdαι-σε να ανεγε(,ρει 6να μνημεio στην Θεooαλoν[xη γLα τoυζ Eβρα(,oυgπoυ oxοτιbθηxαν xατα τη διd'ρxεια τoυ B' Παγxooμ(,oυ Πoλ6μoυ.'.'oπωg 67ει γ(,νει oε πoλλ69 πqoηyoljμενεg oυνανττjoειg (η πιo πρ6-σφατη τoν Δεx6μβQLo τoυ 1995 oτην Aθiνα), oι ηy6τεg τηg A'Ι.C',6φε-Qαν τo θ6μα των ν6ων ελληνιxrbν ταυτoτητων, oι oπolεg θα απoδει-xνι1oυν τη θρηoxε(,α τoυ xατ6yoυ' o ν6μo9 yια τα δελτ(,α ταυτoτηταEπoυ πtραoε απ6 την Ελληνιxιi Βoυλfi, 6yει δημιoυργηαει 6'ντoνoενδιαφi'ρoν, μεταξτj dλλων, γLα τη μLχQi εβραιxri xoιν6τητα'

Mε πoιo διxαiωμα oι Σιωνιoτ6ζ ξητoliγ να αφαιqεθεi τo θqηoxευμα απ6τιg ταυτ6τητεζ των Eλληνων χαι με πoιo διxαiωμα επεμβα[νoυγ στιζ πεπoι-θηoειg τωγ λαιbν xαι διατdoooυγ αν θα πρ6πει να oμoλoγι]σoυμε γqαπτΦgτoν Ιηοotl Xριοτ6, τoγ oπo[o αυτoi εoταliQωσαν;

TA ΑPXEΙATΙΙΣ XAMENΗΣ ΓNΩΣΙlΣ

Αυτoi θα οqiοoυν τoυg ν6εg χαι τιt xαqδι69 των Eλληνωγ; Mη γθνoιτo.Η απdντηοη δεν θα εiναι απλd oδωγ αγτ[ oδ6ντo9 xατd, τoγ ν6μo τoυ

Mωυoθωg, αλλd oδιbγ αγτi oδoγτooτoι1iαg, xατd, τoγ τρ6πo πληqωμηg τoυΑλεξdνδρoυ πQoζ τoν Δαqεio, για 6οα πρoxdλεoε o πεqoιx6g oτqατ6g στoυζναοιig χαι τα μνημε[α των Eλλτ]νων. Mε τoγ iδιo τq6πo Θα απαντr]ooυμε χαιot]μερα.

Edγ xdπoιoι με Θεωqorlγ αντισιωγιoτt], τ6τε οι ηγθτεg τηg A.J.C., o Χ-Ki,αoινγxεq χαι oι συν αυτιb, πιbE Θα θπqεπε να απoxαλoιiνται; ΑνΘ6λληνε;.oπoταδιοτθg r] φωτoπτ6νoι;

Eυτυ1Φg πoυ τo φωg δεν θαγατιi:γεται, αλλd τυφλιbνει αυτoιig πoυ τoδιιilxoυγ. H Eλλdg ε[ναι φωg xαι 6ooι την xαταδιιilxoυν, ε(,τε τo Θ6λoυγ εiτε61ι, xdπoια οτιγμη Θα παotiγ. o νoιbν νoε(τω!

To ο16διo τoυ Αντι1gi,ατoυ xαι τηg N6αg Tdξηs πqαγμdτων θ6λει τoγdνθρωπo αριΘμoπoιημ6νo, τυπoπoιημ6νo xαι ελεγ16μενo oxλdβo. oooιδεx6μαoτε τoν Ιηoοιi Xqιoτ6 ωg Kυqιo xαι Θε6 μαg, δεν πqθπει να λdβoυμετoν αqιΘμ6 τoυ θηqioυ, or1τε oε μoaφιi ταυτ6τητα9, otiτε αqγ6τεqα oτo x€ριτ] oτo μ6τωπo, μ6οω εν69 oυoτιiματog υπoδ6Qιoυ μιχQoπoμπoι1(1 Watt), πoυθα λειτoυqγεi ωg ταλαντωτηg, ιbστε το dτoμo να εντoπ[ξεται oπoυδηπoτεχαι αν βqioxεται μ6αω δoρυφ6qων xαι computers. H τελευταiα λ6ξη βdoειτoυ λατινιxot αqιθμoγqαμματιxoιi oυoττ]ματog, oε πoλλαπλdoια τoυ 6ξι (2l.

αντιoτοι1εi oτoν αqιθμ6 666 (Computer-+ C=18, o=90, M=78, P=96,lJ=|26-T=120, E=30, R=108 -+ 666).

H πqoοπdΘεια τωγ oημεQινιilν επιοτημ6νων να δημιoυργηooυν πλωγo_πoιημθνoυg ανΘqιbπoυg, απoτελε(, τη 1ειρ6τεqη fβqη πQoζ τoγ Θε6, δι6τι odνΘqωπog επι1ειqε( να πdqει την Θ6oη τoυ ιδioυ τoυ Θεof, επεμβα[νoντα;στoυE xιilδιxεg ιooqqοπ(αg τηg φrioηg. Αυτη εiναι η {βaιζ πατd. τoυ AγioυΠνειiματog, δι6τι τo Πνειiμα τo Aγιoν εiναι αυτ6 πoυ πoιεi xαι δημιoυqγε(.

Διιi τofrτο odg λ6γω, udθε dμαρτ[α ιια[ 6λαosημ[α θιi oυγyωρηθfiεlg τοι5g d'νθρtbπoυg, ri 6λαo{ημtα δμωE πατd τοfr Πνειjματog δ6νθιi αυγ11ωρηθff εtg τoι3g dνθρωπουg

(Mατθα[οg, !z'3t)Στo επ6μενo εδdφιo τoυ ιδ[oυ Eυαγγελ[oυ, o Ιηootig μαg γνωoτoπoιε[

6τι, xd,πoιoι μεταξti των ανΘqωπων ε(,γαι γεννr]ματα ε1ιδνιbν xαι τ6xνα τoυδιαβ6λoυ.

(2) a=6, b=12, c=18, d=24, e=30, t=36, g=42, h=48, i=54....

TΑ ΣHMEΙA TΩN KΑΙPΩN KΑΙ To ΠΛΑNHTΙKo ΣXEΔΙo ToY ΑΝTΙXPΙΣToY (666) 495

Γεννfiματα iyιδνfiv, πlg δdvαoθε να μιλητε yια xαλα πραyματα,6vτεE πoνηρot;

(MατθαloE, 12, 34)

Καl θα τ6 πqooxυvfiooυν 6λoι o[ xατoιxoι τiE yig, τdlν δπolων τo6νoμα δ6u tyει yQαΦfr, d'πο τov xαιqo τη g δημιoυρy lαs τοi x6oμoυ,εig τ6 6ι6λ[o'ιl τfis ξωis τoδ'Aqν[oυ τoδ ΒαQαyμ6uoυ.

(Aπoxαλυι/lι5, 13, B)

Tα γεννηματα τωγ ε1ιδνιbν, oι υιo[ τηg απωλεiαg, ε(,ναι αυτo| τωγ oπoi-ωγ τo 6νoμα δεν ευqiοxεται εγγεγQαμμ6νo εLζ τo βιβλ('oν τηζ ξωηζ τoυAqν(nυ, εiγαι αυτoi πoυ θα δε1θoriν τo xdqαγμα τoυ θηρioυ. Απ6 εxε|νη τηνατιγμt], γiνoνται oργανα τoυ διαβ6λoυ χαι o ΑγιoE Ιππoλυτog μαζ γγωστo-πoιε[ 6τι δεγ θα δfγαγται γα xαγoυγ otjτε τoγ oταυq6 τoυg.

... xαl δcboει αiτoTq yαqαyμα Bν τfi yειρi τfi δεξιψ xαl iv τζlμετιbπφ, '[να μfi τιg τov τlμιoν oταυq6u πoιηoyγ Βv τζl μετrbπφ τfiδεξι( αδτol yειq[.

(Ιππ6λυτοg, Λ6yoE πεq[ τηg oυvτt,λειαE, 28, 10)

Kατα την x(νηοη τoυ σταυQo{, η αρxιxη xαθoδιxη xiνηoη τoυ xεριoti απoτo μ6τωπo πQoζ τoγ oμφαλo oυμβoλ(ξει την xαθoδo τoυ Ιηooυ στηγ γη, ηδεriτεqη ανoδιxη xiνηοη απ6 τoγ oμφαλo πQoζ τo επαγω δεξιo τμτ]μα τoυοτηθoυg oυμβoλiξει την Ανdoταoη Toυ xαι η τq|τη oqιζ6ντια xiνηοη πQoζ τoαριoτεq6 τμημα τoυ oτηθoυg, δηλιilνει την Δευτθqα Παqoυοiα Toυ οτην γη,xατd την oπoiα θα 6λθει xρiναι ξcbνταg xαι νεxρoιjg'

oooι λdβoυγ τo 1dραγμα, Θα oτραφoιiγ εναγτioν εxεiγωγ πoυ θα τoαρνηθofν, αx6μη χαι αγ αυτoi εiγαι ουγγενιxd τoυg πρ6αωπα. T6τε θαεxπληρωΘoυν oι λ6γoι τoυ Ιηοori πoυ θ6λoυγ τoυg ανθριilπoυζ πoυ αρνηθη-χαν τo xαραγμα γα xαταδιιilχoνται χαι να πqoδ[δoνται απ6 γoνεiE, συγγε-νεig, αδελφoιig xαι φiλoυg.

Θα yωριoθodv δ πατ!ραE iναντioy τoi υio6 xα[ δ υi6g Βvαντloντoσ πατ6qα, fi μητ6ρα Bιlαντloll τfig θυyατ6ραg xαl fi θυyατ6ρα Βvα-ντiov τfig μητ6qαg, fi πεθερα ivαντloy τfig ν6QηE τηg xαt i νdΦηΕναιlτloy τfig πεθερd.g τηg.

(Λoυxαg,12, 53)

Θα παραδoθfiτε δ6 xαl d.π6 yovεTg xαl d'δελQodg xαl iι.π6 oυyyε-vεig xαl Q[λoυE xαl θα θαvατtbooυν μεριxo,ι3g d'π6 od'E xαl θα od'g

496 TΑ ΑPXEΙA THΣ XAMENHΣ ΓΝΩΣΙf

μLσoly δλoι iξαιτlαg τoi 6ν6ματog μoυ.(Λoυxd'g 2|. \6ι

Θα παqαδcbαη δ d'δελQ6g τ6ν αδελQ6v εig θd'νατoν xαi δ πατ{ρα;τ6 παιδt τoυ xαt θd' iπαllαατατrjooυν τα παιδια Βναντtον τιΞι-

yov6ων xαi θα τo6E θανατrbooυιl.(Mαρxog,13. 1]ι

Oι xαιqo(, πoυ ξoυμε ε(ναι xαιqoI oμoλoγiαζ. oσoι oμoλoγηoουν '.'ια

Kυριo τoυg Ιηooιiν Xqιoτoν, τ6τε xαι Αυτ69 θα τoυg oμoλoγηοει ειζ τοvΠατ6ρα.

oι επιλoγθg των ανθqc(lπωγ θα φ6Qoυγ τoγ πoλεμo μθοα οτιg oιxoγ€ι'ει_εζ χαι oxι την ειqηνη.

Miγ voμlαετε πrbg fiλeα νd' βαλω εiqriuην εig τrjv yfiν. Δ6v fiλθα rαβαλω εiqrjνην, d'λλα μd'yαιραν' Δι6τι fiλθα να yωρioω d'νθρωtοι"d'π6 τ6ι, πατ{'qα τoυ xαl θυyατ6qα d'π6 τfiν μητ6ρα τηg xαi νιiμφηι'd'πo τrjv πενθεqαν τηg. Καi iyθqoi τo6 d'νθρrilπου θα ylνoυν οi διzοιτoυ.

(Mατθαiog, 10, 31ι

Η θλiΨη πoυ θα επιχQατησεL τιατα τoυζ 6σχατoυζ χαLQofζ otτε θ1ει γ[νειπoτ6 ατo παρελθoν, ofτε xαι θα ξαναγiνεt ειζ τoν αιι.δγα. oι xαιρol τηE θi.ι-

Ψηs θα διαqx6οoυν επτα'tτη, απ6 τα οπo[α τα πρωτα τqιαημιoι Θα πηρfξoιι'oι πqoφητεg τoυ Θεotj χαι τα δευτεqα τqιoτ]μιοι θα βαoιλ6ψει o ΑντixριστoΞ_

Toδ yαρ Δανιηλ εiπoντοg 66δoμαδα μlαν θτjooμαι ττjν διαθrjzηνμoυ τα Επτα'{τη Bδηλιυoεν' τ6 ijμιoυ τηE 66δoμαδog τoi xηρυξαιτo69 πqo@ιjταg xαi τ6 iiμιαυ τfig 66δoμαδο9 ijyoυν τα τqiα fjμιoι'{τη 6αoιλε{αει δ d'ντlyqιατοE BπI τfiE yfig. xαl μετα τoiτo d'ρθηoε-ται f7 6ααιλε[α α6τoi xαi f7 δoξα' δρdτε, Qιλ6θεoι' o'[α θλlψιg iι'ταTg fiμ6qαιg Βxεiναιg yεvi1oεται, (oΙα oδ y6yoνεν d'π6 xατα6oλιj;x6αμου o0δ' o0 μrj y6νηται) dλλ' iν ταdταιg ταig f7μ6qαιg μ6νoν.τοτε δ d'νoμoE Βπαqθεig τfi xαqδiφ αυvαξει τodg 6αυτoi δαiμoνα;iν αyrjματι d'νθρrΙlπων xαi τodE πqooxαλoυμ{voυE αiτ6ν Βπ[ τιjι'6αoιλεlαv 6δελι3ξεται xαt πoλλαE Ψυxds μιαvεT'

Δι6τι 6ταv o Δανιrjλ εtπε μ[α ε6δoμαδα θα θ6oω τηu διαθrjκη μoι'.τα επτα 6τη εQαν6qωαε. To μια6 τηE επτd'δog θα xηqdξoυy oι ΙτQo-

Φiτεs χαL τo αλλo μιo6 τηg επταδοg, δηλαδrj τατqιofiμιoι 6τη, θα6ααιλεdoει o Aντiyqιoτoζ ειζ τηy yην. Και μετα απ' αυτ6 θα ανα-

TA ΣΗMEΙA TΩN KΑΙPΩN ΚΑΙ To ΠΛΑNΙΙTΙKO ΣXEΔΙo ToY ΑNTDΦΣTOY (666) 497

τQαxτεi η εξoυαiα 21αι η δ6ξα τoυ. Πρoo6'yετε 6ooι αyαπατε τoνΘε6ν, πo|,α Θλtψη θα αυμ6ε[ εxεiνεg τιg ημ6ρεE, ft!.τoια πoυ δεy6yει oυμ6ε[ απ6 την αρyη τoυ x6oμου οιjτε θα αυμ6εi), αλλα μ6νoνα' αυτ6g τιE ημ6qεg' T6τε o παqανoμoE απ6 υπερηQανεια στηνxαqδια τoυ θα oυyxεντq6σει τoυζ διxoι\g τoυ δαiμoνεζ Ιτoυ 6yoυνανθqιilπινη μoaΦi xαι αυτo'ιjg πoυ θα τoy πQoσχαλodν ατην 6αoι-λεiα θα τoυζ αΙtoστq6ψει xαι πoλλ6g Φυx6s θα μoλ,ι3vει.

(Ιππ6λυτo9, Λ6yog περ[ τηg oυντiλειαg,25, 17)

Σιiμφωνα με τηγ πρoφητε(,α τoυ Aγιoυ Ιππoλfτoυ, o Αντ[1qιοτoζ θαoυναξει τo{g iαυτo6 δαiμoναg Βν αyrjματι d'νθqcbπων' δηλαδη, Θα αυyxε-ντρrΙloει τoυζ δL2'(,o1iζ τoυ δα(,μoνεζ πoυ θα byουν ανθρrbπινη μoaφi.oι δαi-μoγεζ αυτo[ θα oμoιαξoυγ με τoυg ανθqιbπoυg, xωq[E 6μωζ να ε(,γαι. Eiγαιαυτoi πoυ oτην Aπoxαλυι]lη αναφ(.Qoγται ωζ μη εγγεγραμ6νoL εLζ τo βιβλ('oντηζ ξωηζ τoυ Aρν[,oυ, εiγαι oι 6xπτωτoι oφιoνiδεg, τα γενντiματα ε1ιδνcbνπoυ 6χoυν xαταxλυoει τoν πλανητη. E[ναι oι λεγειilνεg των δαιμ6νων πoυ θαπQoσχυγTiσoυγ τηγ ειχoνα τoυ ΘηQιoυ xαι θα xαταδιωξoυν 6οoυg αQγηθoιiντo 1αqαγμα. Ei,γαι oι (διoι φαιiλoι δα('μoνεg πoυ xατd τoν Αγιo Ιoυοτiνoθαγdτωγαν 6ooυg διdβαξαν τα βιβλiα τηg Σ(,βυλλαζ χαι τoυ Yoτdoπη. Eανδεν ε(,1αν ανθqιilπινη υπ6oταοη, πιbg θανατωναν;

o Ιηooιig μαg λ6γει γα μηγ φoβοriμεθα εxε[,νoν πoυ 61ει διxαiωμα να μαζθανατ<boει o' αυτην την ξωη. Edν 1τυπηoετε τo πρ6oωπ6 oαg μπρooτd oε6ναν xαθq6πτη, εoε(g θα πoγ6οετε, τo εiδωλ6 oαg 6μω9 οτoν xαθq6πτη 61ι'xαθιbg εxε(, υφiοταται η αγτανdxλαoη τηg 6xφqαoηζ τoυ π6νoυ. Mην φoβo-σαστε αυτ6γ πoυ 6xει διxαiωμα γα σαζ θαγατιbοει μ6oα οτoν xαΘq6πτη. Nαφoβooαοτε Αυτ6γ πoυ θ1ει διxα[ωμα επd,γω oαg, 6ταν ξεφιiγετε απ6 τo 6γει-Qo χαι δε(,τε 6τι δεν υπαqxει xαθq6πτηg. Αυτ6γ πoυ 61ει διxα[ωμα επανωoαg μετd τoγ Θdγατo τoυ oιΙlματoζ χαι oxι τoυ πνευματog, δι6τι τo πνειiμαδεν απoΘνt]oxει.

o Λεων(,δαg χαt oι τqιαxoαιoι Σπαqτιdτεg γνωqιξαν τι υπαρ1ει μετd τoνθdγατo χαι δι' αυτo δεγ εi1αν πdνω τoυg [1νog φ6βoυ.'Ηταν μυημ6νoι xαιεi,xαν επ(,γνωση τηζ απooτoληg την oπoiα επιτελoυoαν. Γνιbqιξαν 6τι με τηνΘυo|α τoυg θα φofντωνε η Eλλαδα, διoτι oι υπ6λoιπoι'Eλληνεg θα θνιωθαγντρoπη πoυ τoυζ εγxατ6λειψαγ απθγαγτι στα εχατoμμυρια των Περοcbν.oπωg xαι θγινε. To iδιo 6γινε xαι με τoυζ τριαx6οιoυg τoυ Παπαφλθοοα oτoMαγιαxι oι oπoioι θυoιdoτηxαγ δια γα αφυπνιoτoιiγ oι υπ6λoιπoι'Eλληνεg.

Oταν o Ξθqξηg 6φθαoε με τoγ οτρατ6 τoυ στo οτενo τωγ Θερμoπυλιbν,6oτειλε θνα xαβαλdQη τoυ γα δει πoαoι εiγαι oι'Eλληνεg χαι τι xαγoυν.

TA ΑPXEΙA TΗΣ XAMENHΣ ΓNΩΣΗΣ

'Exπληxτog o xαβαλdqηg αντixqιοε τoυg'Eλληνεg να λoιiξoγται, να 1τεν(,ξο-γται χαι να τqαγoυδoΦν λiγo πριν ξεoπdοει η μαxη. 'Hξεqαν πoιi θα μετα-βotiν μετd την μd1η xαι ηθελαν να 6xoυν τo ιdλλog.

Ανηoυ1og o Ξθρξηg, απooτ6λλει δειiτεqo xαβαλdρη xαι ξητd απo τoυ;E,λληνεg να παqαδιbσoυγ τα oπλα.

Λo^ΩΛ ΔA><, απαγτd, λαxωγιxd o Λεωνi,δαg xαι εξωθεi τoυg αντιπα-λoυg τoυ oε επ(θεoη. Tα απoτελθoματα 6μω9 εiναι απoγoητευτιxd για τoνπoλυαqιθμo οτgατo των Πεqοιilν.

To απoγευμα τηg επoμ6νηg ημ6ρα9 6να9 Mαλι€αg πρoδ6τηg, o Eφιαλτηg,υπoδειxγιjει στoγ Ξ6qξη 6να μoνoπdτι πoυ oδηγεi oτα μετ6πιoΘεν τωνΕλληνων. oι Φωxαε(g αιοθανoμε\,oι τoγ τιυ'ιιχωτιxo ελιγμo των Περoιilν,τρ6πoνται oε φυγη.

E,(,oτε ελεtθεQoL να φυyετε 6λoι, φιilναξε o Λεωνiδαg oτoυE αg1ηγoυ;των oυμμdxωγ τoυ oι oπoloι τoν εγxατθλειψαν. Εlιτog απ6 τoγ Δημ6φιλo,τoν αq1ηγ6 τωγ επταχooiωγ Θεoπιιbγ, πoυ παρ6μεινε oτo πλευq6 τoυ Λεω-ν(,δα, απαντιilνταg τoυ oτι οι Θεoπιε(,g δεν θα dφηναν πoτθ τoυE Σπαqτιdτε<να παρoυν μ6νoι τoυg την δ6ξα!

Ε,ycb xαι oι d'νδρεg μoυ θα μεiνoυμε μαξ(, ooυ. Θα riταν ντρoπη να oεεyxαταλε[,ψoυμε την δ'ιjoιιoλη αυτην ωρα, φΦναξε o Δημ6φιλoζ στoγ Λεωγ[-δα. Γνιbριξαγ 6τι τoυg περ|μεγε o θd,γατog απ6ναντι στα εχατoμμtiρια τωνΠερoιbν. ΓνΦριξαν 6μωg oτι τoυg πεqiμεγε χαι η δ6ξα.

Ανdμεοd τoυg ηταν xαι 6να9 τυφλog Σπαρτιατηg, o Eυqυτog, πoυ πρoτ[-

μησε γα πoλεμηοει oτα τυφλα, παρα να γυρ(οει oτην Σπdqτη γτQoπιασμ6νoE!

H ΤΑΛ H <Π| ΤΑΣΣxεφθε[τε τoυζ τQιαχoοloυg τηE oημερινηg βoυληE ατην θ6oη τωγ τQtα-

xοοiωγ Σπαρτιατιilν! Mπoqεiτε αqαγε γα τoυζ φανταoτεiτε με οπαθιd xαιπεqιxεφαλα(εg να υπεραoπ|ξoγται τηγ πατQ(δα τoυζ;

Αg πdqoυμε θdρρoE απ6 την μd1η των Θερμoπυλιbγ χαL αζ επιοτq6ιpoυ-

με στo oημεqα. oι πρoφητεg τoυ Θεof πoυ θα πqoφητεfooυν τα πριilτα τQι-

oτiμιαι 6τη τηg επταετ(,αg τoυ Αντιxqioτoυ, θα εiγαι oι πqoφητεg Ηλ(αg xαιΕνιil1.

Καl θα δrbclω iντoλην εiE τo'ιjE διjo μαqτυqαg μoυ νd' πqoQητει3-ooυν Επ[ yιλ[αg διαxoαlαg δξrjντα iμ6Qog, ντυμ6voι μ6' od'xxoυg.

AδτοI ε7ναι oi δ6o iλαTαι κα[ οi δι3o λυyνlαι πod εδqioxovταt Byιb-

πιov τol Κυρloυ τfis yfis' Κα[ Βαv xανεlg θ6λ71 να τodE 6λαψη,iξ6qyεται πυq d'π6 τ6 oτ6μα τoυζ }{,αι xατατqcΙlyει τodg Βyθqοι5g

TA ΣHMEΙA TΩN KΑΙPC2N KΑΙ To ΠΛΑNΙ{TΙKO ΣxEΔΙo ToY ΑNTDφΣToY (666) 4gg

τω1)' ξτσL πQ6πει να θαyατωθfi 6πoιoE θελrjαy1 vα τotg 6λαψn.Aδτoi θα {yουν iξoυolαν νd' xλεlαoυν τ6ν o0qαν6ν y ια να μτj π6αy1

6ρoxη xατα ταE iμ6eos τfig πqoQητεiαE των- xαl θα Ξyoυv iξoυ-olαν vα μετα6αλλoυν τα tjδατα εig α[μα xα[ να παταξoυν τrjν yfiνμ6 ο[ανδrjποτε πληγrjν, 6αε9 Qoq6g τ6 θελrjαoυν. Καl 6ταν τελειtil-ooυν τrjν μαρτυqiαν τωv' τo θηqloν πoιj d'νε6α[vει d'π6 τrjν d.6υo-ooν θd. xανγ π6λεμoy Βναvτloν τωv xαi θd' τoιJg νιxrjo77 xαi θα τοtgoxoτιbo7γ. Tα πτrbματα των θα d'φεθoιjν εig ττjν πλατεiαι' τfig π6λε-ωζ τηζ μεyαληg, rj δπoTα d'λληyoριxdιg xαλεTται Σ6δoμα xαlA'[yυπτoE, 6πoυ xαi δ Κιiqιοg αδτ6ν 6oταυqιbθηxε. Καi d'vθρωπoιd'π6 τoι3g λαo'ιjE, ταg Qυλαg, τd'g yλcilαααg xαl τα 6θνη θd' 6λ6πουvτα πτrilματα τωv Βπi τρεTg xαl μιαη iμtρεs xαi δ6y θα Επιτρ6ψoυννd ταQoσv o6 μνημα. Καi oi xατoιxoι τηζ yηζ θα ψαqoiυ δια τ6ιlθd'ιlατ6ν τoυg xαi θα εδQqανθoiν xαt θα d'νταλλd.ξoυν δdlqα μετα-ξι3 των, δι6τι αδτoi oi διjo πqoQfiται i6αoαιlιoαν τoιjg xατolxουgτηζ yηζ. Καi μετα ταg τqεTg xαi μιαfi iμ6qos εiofiλθευ εig αδτοdgπvεiμα ξcυfig 8x τoδ Θεoi xαl oτd'θηxαν εiE τα π6δια τoυg, xαiQ66οg μ6yαg xατ6λα6ε ΕxεTνoυg πot τoυE ξ6λεπαν. Κα[ d'xoυαανQωνrjν δυvατrjν d.π6 τ6ν oδqαν6ν πo'ιi τoιjg {λεyε, ,,'Aνε6fiτε iδdι,'.Κα[ d'v66ηxαν εig τ6ν oiqαν6ν μ6'αα o6 νεQ6λη xαl oi Βyθρol τrυντο'ιig ε7δαιr.

('Aπoxd'λυι!ιg, L1,3)

oι δυo πρoφr]τεg τoυ Θεoυ, o Ηλiαg xαι o Eνιil1, θα xηρυξoυγ τoγ Λ6γoντoυ Θεotj oε διdοτημα τqιοημιoι ετιilγ xαι θα απoxαλriψoυν στoυE ανθρω-πoυζ τo πραγματιxo πqooωπo του Αντι1ρioτoυ. Παριbν στηγ γη θα εiγαι ιαιo Eυαγγελιοτηg Ιωαννηg.

'o Π6τqog {ατρει!ε πq6g τα πiαω xαi 6λ6πει τoν μαθητrjν πo,ιi d'yα-πoloε δ'Ιηαουg llα d'κoλoυθn'fiτo iκεiνog πoυ xατα τ6 δεTπνoyζπεαε εig τ6 oτfiθ6E τoυ xαi Βqcilτηoε' "Κιiqιε, πoι6g εiναι ixεTνogπo6 θα oε παqαδriαyγ;,. "'oταv δ Π6τqog τoν εΙδε' ε7πε εig τoν'Ιηαoσv, "Κdqιε, εig α'iτ6v τ[ θα oυμ6fi;'' "o'Ιηooig τoi λ6yει,"'Εd'y θ{λω yα με[η α,8τ6g Εωg δτoυ ζλθω, τi o' ivδιαQ6qει; Σ6d'xoλo6θει με''.

(Ιcυανuη g,2\, 20)

oταν oι πqoφητεg Ηλ[αE xαι Eνιil1 εχπληQωσoυγ την απoοτoλη τoυζ, oΘεog θα επιτq6ψει γα θανατωΘοfν oτην πλατε(α των Ιεqoooλυμων απ6 τoν

500 TA ΑPXEΙA TΗΣ XAMENΗΣ ΓNΩΣΙ{Σ

iδιo τoγ Αντi1ριατo. Tα oιbματα τoυE θα αφεθoιiν dταφα xαι μετd, απ6 τρι-οημιοι ημ6Qεζ (πoυ oυμβoλ(ξoυν τα τqιοημιoι 6τη τηg μαqτυq(,αg τoυg) θα

αναoτηΘotiν ενι.bπιoν oληg τηg ανθqωπ6τηταg. Απ6 εxε(,νη την xqoνιxη οτιγ-

μη xαι 6πειτα, απoxαλυπτεται τo πqαγματιx6 πqooωπo τoυ Αντι1q(oτoυ xαι

ξεxινoυν oι 1ειq6τερoι διωγμoi οτην ιοτoqiα τηg ανθρωπ6τηταg, εγαγτ[oγ

εxεiγων πoυ αρνηθη}.(,αγ τo 1αqαγμα.

Καi f7 γυναTxα tQυyε εiE τrjv {ρημoν, 6πoυ '6yει τ6πoν Βτoιμαoμ6'νoν δι' α'1τrjν iι'π6 τ6y Θεoν, δια να τrjν τq6Qoυy ixεT y[λιεE διαx6-oιεg 6ξfiντα iμ6e's.

(AπoxαλυψιE, 12,41

Η γυνα[xα χαι τo τ6xνo αυτηg, θφυγαν οτην θqημo δια γα τqαφofν. Η

γυνα[,xα ουμβoλiξει την εxxληοiα xαι τo τ6xγo τoυζ πιστotlE 1qιοτιανoυ;.Eαν ηταν να παqαμεiγoυμε οτιg πoλειg χαι γα υπoατoυμε τα δεινd ο' αυτ€;.δε θα δ[γoνταν αυτ6g oι oδηγ(,εg. Πoλλoi 6μω9 οημερα βdξoυν oε δoιιμαo[ατoγ Θε6, υπoοτηqlξoνταg 6τι δεν 61ει οημαoiα o τ6πog πoυ Θα διαμεiνoυν.Αλλo(μoνο o' αυτoυg πoυ τοτε θα 6xουν τα oπiτια τoυg xoντd οτoυg δqo-

μoυζ, μαζ λθγει o Αγιog Kooμdg o Αιτωλ69, πqoτq6πoνταζ τoυζ ανθqιbπoυ;να xαταφriγoυν ατα 6qη.

Ε0τυyιoμ6να yα εΙyαι τd' βoυνd', δι6τι α'ι)τα θα αtbooυν πολλ6;

Ψυx!s.

'Επιατqlψτε εig την παραyωyrju τoi τoπoυ oαE δια ιlα oωθεTτε.

(Ayιog Κooμαg o Aιτωλ69)

To [διo πρoτq6πει χαι o πQoφητηg Ιεqεμ(,αg.

φεδyετε xαi oιboατε ταg Ψυxαs δμdlν, xα[ ξoεαθε cnoπερ 6νog

d'yqιog Bν Βρrjμφ.(Ιεqεμiαg' λα',6)

Στα 6qη μαg xαθoδηγotiν να oτqαφουμε χαι oι Eυαγγελιοτθg Mdρxog xαιΛoυxdg, μ6oω των λoγων τoυ Ιηooti.

Toτε ixεiνoι πo{ θd' ε7ναι εig ττjν'Ιoυδαlαν iiE Qι3yoυν εig τα 6ρη

xαt ΒxεTvoι πoιj θα ε7ναι εig τrjν π6λιv d.g Qυγoυν {ξω xαi ΒxεTνoι

πoυ θα εΙναι εiE τrjν 8παιθρoν d'E μη μπoiν εiE τfiν π6λιν, δι6τι

fiμ6ραι Βxδιxrjoεωg θα εΙναι αδτα[, δια να Βxληqωθoiν 6λα τα

yραμμ6να.(ΛoυxαE,2!' 22)

TA ΣHMEΙΑ TΩN ΚΑΙPΩN KΑΙ To ΠΛΑNΙ{ΠKo ΣxEΔΙo ToY ΑNTDφDTOY (ω6) 5o1

''oταν δ6 iδfiτε τ6 βδ!λυyμα τηζ Βqημιboεωg, πoιj iπqoφητεdτηxεd'π6 τoν Δαvιfiλ τ6ν πqoφi1τηv, νd' oτlxεται ixεT 6πoυ δ6ν πρ6πει -

d d'ναγνιbατηζ dζ xαταλαβ71- τ6τε 6oοι εδqlαxoνται εiE τrjν'Ιoυδαiαν d'g φdyoυν πq6g τα 6qη. Καi ixεTνog πo'j ε7ναι εig τrjνταqαταα τoυ d'g μrj xατεβfi, οijτε να μπfi δια νd' παρη xd'τι d'π6 τ6oπlτι τoυ. Κα[ BxεTyoE, πoιj ε7ναι εiE τ6 yωραφι, ds μi yυq[o71 ναπαq77 τo '{νδυμα τoυ.Aλλotμoι,ov δ6, εig Bxεiναg, πot θα εΙναι'!γxυ-oι xα[ θα θηλαξoυu 21'ατ' Bxε[ναg ταE rjμ6qαg' Nα πqooε0yεoθε να μiyiνη i φυyrj ααg xατα τ6ν yειμcbνα. T6'τoια θλTψιE θd' γlvη xατd ταgflμ6ρos ΒxεlvαE, πo{ δiy Ξyινε πoτ6 {ωg orjμεqα d'π6 τrjν d'ρyrjv τoix6oμoυ, τ6ιl δπoToν δ Θεoq iδημιo6ρyηoε, οi|τε xαl θα y[νη.

(Md'ρxog,13,14)

H oδηγiα πoυ πqoτq6πει τoυζ ανθρωπoυg γα μηγ γυqiooυν να παρουνot]τε 6γα 6νδυμα, πqoμηνfει τα1ιiτητα ξαφνιxηg εxxθνωοηg μιαE π6λη9, πoυδεγ αυγαγτdται οε 6ναν ουμβατιxo π6λεμo, αλλα μ6νoν oε 6γαγ πυρηνιx6.oι περιoooτερoι 6μω9 dνθqωπoι θα αγνoηooυγ τoυζ λoγoυg τoυ Xριοτoυxαι θα παραμεiνoυν εντ69 τωγ πoλεων δια γα υπεqαoπιoθoυν τιg πεQtoυ-οiεg xαι τιg αν6oει9 τoυg.

'Εyαl {yω {λθει iξ δν6ματo9 τοδ Πατ6ρα μoυ xαl δ6ν με δ6yεoθε'Βαν {λθ71 ii.λλoE iξ dν6ματog τoi iδ[oυ' BxεTνoν θα τ6y δεyθητε.

(Ιωαvνηg, 5,42)

20. ΙHΣoYΣ xPΙΣToΣ

o Ιηοoυg Xριoτ6g ενoαρxιilΘηxε δια να ουμφιλιΦoει τoν Πατ6ρα με τoδημιoυργημd τoυ, τoν ανθρωπo. ηλθε στηγ γη δια γα διδdξει χαι να πoιμd-νει τoυs ανΘριilπoυg πρooφ6ρoνταζ τoυζ για πρΦτη φoρα τo τ6λειo πρoτυ-πo. Πρo τηg EλευoεΦg Τoυ δεν υπηρxε oτoν πλανητη η 6νοαρxη τελειoτητα.oι oλυμπιoι ε[γαι oντα dλληE ουoτdoεωg, διxα Toυ δημιoυργηματα, πoυουν6βαλαν τα μdγιoτα οτην xαΘoδηγηοη χαι στην πνευματιxην αν€λιξη τoυανθqιilπoυ.

Moνoγ oμωg xαΘιbg oυγxρινoμεΘα με τoν Ιηooυ ε[μεΘα οε θ6αη γα δια-xqi,νoυμε xατα πooo βαδiξoυμε οτην oδd τηg τελειoτηταg. Δεν μπoρoυμε ναδιαπιoτιilooυμε σε πoιo oτdδιo βριoxoμαoτε εdγ δεν d1oυμε ωg ιδεατo πρo-τυπo τoν Ιηαoυ o oπolog €g1εται χαι μαE γγωστoπoιε[ απo πoιεg δoxιμαo[εgxαι απo πoιoυζ πειραoμoυg θα πεqdooυμε εdν αxoλoυΘt]οoυμε τoγ διx6 Toυδgoμo.

o Ιηooυg υφ[oταται πειραoμoυg xαι δoxιμαoiεg, oxι δια να εξελι1θε[,αλλd δια να διδαξει χαι να γνωoτoπoιησει στoυs ανθριilπoυg 6τι, oπoιogαxoλoυΘηoει τoγ διxo Toυ δρoμo, Θα υπooτεi αυτα πoυ xαι Εxε[νog π€ραoε.oτι oυν6βη oε Exε[γoν, τo γνωρiξoυμε χαι oφεiλoυμε να αναμθνoυμε ναεπαναληφθε[ xαι σ' εμαg. Απo Αυτoν διδαoxoμεθα τα πd'ντα.

Eαν o τρ6πo5 oυλληψη5 τoυ Ιηooυ ηταν υπερφυoιx6E, o τρoπog Γ6ννη-oηg Τoυ ηταν φυoιxog. ΕμφανloΘηxε oτην ανθρωπoτητα με ανθριilπινoοΦμα' δια γα γνωoτoπoιησει τιs αδυναμiεg τoυ οιilματog αυτoυ, τoυ διxoυμαg, o1ι τoυ διxoυ Τoυ, διoτι αυτog δεν εiναι αδυναμog, αλλα o'ΕvαE Θεog.Oταγ αxoυει για τoν Λdξαgo δαxqυξει xαι εxεi φανεριilνεται η ανθqΦπινηυπ6oταoη τoυ. Oταγ 6μω9 τoν αγαοτα(,γει απ6 την απoουνΘεoη απoxαλυ-πτεται η ΘεTxη τoυ υπooταoη.

Γιατ( oμωE δαxgι1ξει o Ιηοoυg;Διoτι Θυμαται χαι Θ6λει να θυμηθoιiν χαι oι ανΘρωπoι oτι διxη τoυg απo-

φααη ηταν να περαoουν απo τo ν6μo τηg απoουνΘεoηg xαι τoυ θαγατoυ. oΙηοolig δαxριiξει εx μ6qoυg oληg τηg ανθρωπoτηταE, διoτι η iδια η ανθρω-

504 TA APXEΙΑ THΣ XAMENιΙΣ ΓNΩΣtΙΣ

πoτητα διdλεξε την oδ6 που oδηγεi oτoν π6γo.Bαδ|ξoνταg o' αυτην την oδ6, να πιoτειjετε 6τι θα οωθεiτε, δι6τι xατ'

αυτ6γ τoν τqoπo θα 61ετε το oθ6νog να αντ6ξετε τιg μ6λλoυοεg δoxιμαοiεE.Nα 6xετε π[oτη ενεqγo, ξωντανη χαι να μηγ επαναπαυεοτε με τηγ ox6ψη oτιo Θε6g Θα 6λθει γα σαζ oιboει χωQιζ τηγ πQoσωπιxr] oαg πqooπdθεια. Nαπιoτεt]ετε 6τι ανηxετε στoυζ εxλεxτoυg, διoτι μoνoν θτοι θα πqαξετε αυταπoυ αgμ6ξoυγ στoυζ εxλεxτot}E τoυ Θεoυ. Δια γα αγωνιoθε(,τε πq6πει πqιδτανα πιoτθψετε oτι θα νιxτ]οετε. Nα μην θ1ετε 6παρoη, αλλα γα εioθε γεννα[oι.

'Επfiρε λoιπ6y δ'Ιo6δαg φρoυραν xαt δπηq6ταg d.π6 τoig d'qyιεqεTgκα[ Φαqιoαloυg xαl fiλθε Βxετ μ! φαvo6g xαi λαμπd'δεg xαi 6πλα."o'Ιηooδg iiξερε δλα δoα θd. τoυ oυv6βαιναν xαl πρoyιbqηoε xαl τodgε7πε, "Πoι6ν ζητd'τε;'' 'ΕxεTvοι τoi dπεxρiθηααν, "'Ιηαolv τ6νNαξωραToν''. Λ6yει εig αδτoιig δ'Ιηαoiq' "'Εyrb ε7μαι''.'Ητο δ6 μαξ[τoυg xαl δ'Ιotδαg, δ δπoTo6 τ6ν παρ{δωoε' M6λιg τo'ιjg ε7πε, "'Εyrbε7μαι,' λπιoθoyιbqηoαν xαl Ξπεααll χαμω. Παλιv τoι3g iρrbτηoε,"Ποι6y ξητd'τε;'' αiτol δ6 d"πεxqtθηoαν, "'Ιηooiν τ6ν NαξωραToν''.Aπεxqiθη δ 'Ιηooig, "Σdg ε7πα 6τι iycb εΙμαι.'Εαν λotπ6ν ζητd'τεΒμ6, d'φfioτε αiτo6g νd' φdyoυν'''

('Ιωd'ννηg,18,3)'Oταγ o Ιηοoυg )ιtyει"d'φfioτε α8τo6g νd" φ6yoυv'', δεν εννoεi, τoυg μαθη-

τ6E τoυ, αλλd τo γ6νo9 των ανθριilπων. o Ιηoofg oταυριbνεται οτην θ€οη

6λωγ τωγ ανθqωπων. M6γoγ 6ναg Γεννα|og δυναται να εiγαι Moναδιxog.oι δυo ληοτ6ζ πoυ ευq|oxoγταγ εxατθgωθεν τoυ Ιηοoυ την cbqα τηg

Ξταυqιboεωg' εξθφραξαν xαι αυτoi χαι με τoν τqoπo τoυ o xαθ6ναg oλην τηνανθqωπ6τητα.

o 6να9 ληoτηg ηταν o εxφqαοτηg τηg ηθιxηg oυνειδηoεωg, ενιil o δευτε-

Qoζ τηζ αoυνειδηoiαg."'Εvαg d'π6 τοι3g τo6g xqεμααμ6'voυg xακoι3ρyoυg τ6v Ββλαoφημofroεxαl '!λεyε, "'Εαν ioi εioαι δ Χριατ6g' o6oε τ6y 6αυτ6ν ooυ xαlBμdζ''. AποκqιθεTg δ6 δ d'λλog, τ6v iπ6πληξε xαl τoi ε7πε, "Δivφoβd.ααι oijτε τ6y Θε6ν, d'φoi xαi o{ εδqioxεoαι oτrjν tδιαxαταδix77; Καt iμεTE μ6ν διxα[ωE, δt6τι d'πoλαμβανoμεv d'ξια θxεt-νωy πod iκαναμε' ivdl αδτ6g δ6v Ξxαvε xα^ιr{να xαx6y''. Καt ε7πε εigτ6ν'Ιηαoδv, "Mν/1αθητi μoυ Κ'ι3qιε, δταv {λθηg εig τrjv βααιλεtανooυ''. Κα[ δ'Ιηooag τo8 ε7πε, ''Aληθεια αoδ λtyω, orjμεqα θα εiααιμαζ[ μoυ εig τ6v παραδειαov".

(Λoυxαg,23,39)Eμε[g φτα|ξαμε, λ€ει η ηθιxη αυνε(,δηοη στηγ ασυνεiδητη, ενΦ Αυτog δεν

6φταιξε oε τiπoτε, ε(ναι o Kυqιog τηg βαoιλεiαg.

ΙHΣoYΣ XPΙΣToΣ 505

'Aπ6 τιju 6xτην chqαν '{y ινε oxoταδι εig 6λην τrjν yfiν μ6xρι τfi g Bνα-τηg cbqαg. Κατα τfiv Βvατην δ6 πεqlπoυ rhραν BQrbναξεν δ "Ιηαoigμ6 δυνατrj Φωui' xαi εΙπε, "'Hλ[, 'Ηλl, λαμα oα6αyθαvl;'', τoδπoTo'ιl oημαivει: Θε6 μoυ, Θε6 μoυ, διατi μ6 iyxατ6λιπεE;''

(Mατθαiog,27 , 45)

o Ιηοotig επιxαλε(ται επdγω οτoν Σταυq6 τoν Πατ6qα Θεo, τoγ'Hλιoγτηg Διxαιoοtiνηg. Tην oτιγμη επε[νη, εντog τηg ανθqωπiνηg οαqx6g υπdρ1ειxαι o Πατ6ραζ, χαι o Yι6g χαL τo Πνεriμα τo Aγιoν. Πoλλol αναqωτιoυνταιπoι6γ επιxαλεiται εxεiνη την oτιγμη, αφoυ o iδιog εiναι Θε6g, xαι πoυ ευρi-σ'LεταL η θε6τητα τoυ τηγ oτιγμη πoυ oι Eβgα[oι αρ1ιερε|g τoν εμπα[ξoυνχαL τoγ xλευdξoυγ.

" oυd', αd πo6 yxqεμlξειg τoν να6y xαl o6 τρεTg rj μ6ρεg τ6ν oixoδο-μεTg, αdloε τ6ι1 6'αυτ6v σoυ, xαi xατ66α d'πo τ6ν αταυρ6ν''.

(Mαqκog, \5,29).

Πqoοφυγετε στηγ λoγιxη σαζ χαι αναρωτηΘε[τε. Eiγαι δυνατ6γ τo αθα-γατoγ γα θαγατωθεt,'ιιαt ε[γαι δυγατoν o Θε6g να πεθαiγει; Tι ουμβα|νειλoιπoγ oταγ o Ιηooυg λ6γει ειE τoν Πατ6qα "διατi μ6 θγxατ6λιπεζ;".

Edν φiλoι μoυ δεν εξεq16ταν απo τo φυοιxo oιbμα τoυ Ιηοof τo Πνεfμαωg oντoτητα, εdγ δεν εξεq1oταγ απ6 μ6oα Toυ τo Θεioγ Eγω, ooα 1ρ6νια xαιαγ Toγ ε|xαν επανω oτoν Σταυq6, Θα απ6θγησχαγ oλοι 6οoι ηταν π6qιξ τoυΣταυqof απo την παg6λευοη των ετιbν, ενιb o Ιηοorig θα ηταν αx6μη ξωντα-νoζ.

Eπειδη δεγ εiγαι δυγατ6γ γα πεθα(,νει o Θεog, o θανατog τoυ φυoιxoυοιilματog επ6ρ1εται μoνoν oταγ τo θε'ιx6 αθdγατoγ στoιχεioν απo1ωρiξεταιαπ6 τo θνητ6. Tην oτιγμη εxε[νη o dνΘqωπog Ιηooυg για πριilτη φoρα αντι-λαμβdνεται 6τι 6μεινε μoνoE τoυ. Απευθt]γεται ειζ τoγ Πατ6ρα χαt τoγερωτα διατ[, μt Εγxατ(λιπεE, αxqιβιbE την οτιγμη xατα την oπo|αγ η ανθριb-πινη υπ6οταoη αντιλαμβανεται να εξ6qxεται απ6 μ6οα τηg η Θεoτητα. Kατ'αυτoγ τoν τρoπo επ6ρxεται oταδιαxd. η αoφυξi,α xαι o Ιηooυg παραδ(,δει ειgτoν Πατ6qα τo Πνευμα, λθγoνταg xαι παλι οτα ελληνιxd την τελευταiα τoυλ6ξη επi τoυ Σταυρο,b: Tετtλεαται.

Κα[ BxεTνοι y6μιoαν oπoγyον μ6 ξiδι, τ6 ζ6αλαy εig xoνταqι xαi τoπq6clQεqαν εig τ6 oτ6μα τoυ. " oταν λoιπ6ν δ'Ιηooig '!λα6ε τo ξlδι,ε7πε, "Tετ6λεoθαι'" xαl xλlνoνταg τrjν xεQαλιjν παq6δωoε τoπνεiμα.

(Ιωαvvηg,19,29)

oταγ o Ιηoorig εξ6πνευoε, 6ναg απ6 τoυg Ρωμαioυg οτqατιΦτεg x€ντηοεμε τηγ λ6γxη την πλευρα τoυ χαt αμ€oωg εξηλθε αiμα xαι ιiδωρ. Διατ( εξηλ-

TA ΑPxEΙΑ THΣ XAMENHΣ ΓNΩΣHΣ

θε α(,μα xαι ιiδωq xαι δεγ εξτiλΘε μ6νoν α(μα;

d'λλα ξναs ix τc7y oτρατιωτdlν Βx6ντηoε μ6 λ6ypν την πλευραναδτoi, xαl εiθι3g iξfiλΘεν αΙμα xαl t\δωq'

(Ιωαννη g, L9, 34)

o Ιηooιig αφτ]νει oτην ανΘρωπ6τητα τo ιiδωρ, πoυ εiγαι τo ατoι1ε[o τoυxαθαρμoti, Φoτε με τo μυοτηριo τηg Bαπτ(αεωg να λdβoυν oι dνθqωπoιΠνεriμα Αγιoν, δια να μπoρ6ooυν αργ6τερα να λdβoυν χαι τo Σιilμα χαι τoAiμα Toυ.

Καi λα6ιilν τ6 πoτfiqιoν, xαi εiψαqιατrjoαg Uδωxεν εig α8τoι3g,λ6yων' Πiετε iξ αδτoσ παντεg'τoiτo yαρ ioτι τ6 αiμα μoυ τ6 τfigxαινfig διαθτjxηg, τ6 δπ6ρ πoλλcilν Βx1υν6μενoν εig d'Qεoιν d'μαρ-τιιΙιν'

(MατΘαlog,26,28)

oι Pωμα[oι oταtiρωναν τoυζ ληστθζ στoγ τoπo τηg πριilτηg αμαρτi,αg,στoγ επoγoμαξ6μενo xρανloυ τ6π0ν, o oπolog 6λαβε την oνoμαο(,α τoυ απ6τo xqαν(o τoυ Αδdμ πoυ βριoxoταν θαμμθνo εxεi. Δι' αυτ6 o Ιηοor3g βρθθη-

'ιε σ'(,η\ι Παλαιoτiνη' δια να 1υθεi τo Α[μα Toυ επd,γω απ6 τo xραν[o τoυ

Αδdμ xαι να ξεπλfνει με τo Aiμα Toυ τιζ αμαQτιεg τoυ δυoμoιQoυ γ6νου9των ανΘρΦπων.

oοεg πληγ6ζ χαι αν εi1ε τo σωμα τoυ Ιηooιi, oυδιiπoτε 6πεoε μ[α οταγ6_να απ6 τo Αiμα Toυ oτην γη, αλλd πdγτα 6qρεε επdνω Toυ, στην d1qαντηυπ6oταoτ] Toυ. M6γoγ ειζ τoγ Σταυqoν, την oτιγμη πoυ εξ6πνευοε, μiα oτα-

γ6να απo τo Αiμα Toυ xr}λιoε απ6 τo oωμα Toυ επ[ τoυ Σταυρoιi xαι απoεxεi xατt}'ηξε οτην γη. Kαι τ6τε €γινε oειoμ6g, διoτι τα oτoι1ε(α τoυ Α[μα-τos τoυ Ιηαoti δεν εi1αν xαμ[,α aγ(,oη με τα στoιχεi,α τηg γηινηE ιiληg, μεoυγθπεια να oειoτε( η γη, γα οxιατοtiν oι βqd1oι χαι τo xαταπιiταoμα τoυναor1. 'Eπρεπε γα 1υθεi, τo A[μα τoυ Xριοτoυ επdνω απo τo xqαν(o τoυΑδdμ, δια να δoΘεi η Xαqιg ειg oλ6xληqη την ανθqωπ6τητα.

Η Θυo[α τoυ Χριoτoυ επ( τoυ Σταυgoυ φανεqΦνει την αoιiλληπτη χαιαπεριν6ητη αγdπη τoυ Θεot] πQoζ τoυζ ανΘqιbπoυg,'τo μυoτηριoν τηg Tρια-διxηg Αγαπηg. Η Αγαθoτητα Toυ ε[γαι τ6τoια, πoυ oτ6λγει τoν Αγαπημ6νoνToυ Yι6γ, τoγ iδιoγ Toυ Eαυτ6γ, να Σταυρωθε[ δια να πdqει επdγω Toυ τηναμαqτ(αν 6λoυ τoυ x6oμoυ.

Κα(' iδο'ιj φωνrj Βx τdlν oiρανdlν, λ6yoυoα' oδτog εΙναι δ Y[6g μoυ δd'yαπητ6g, εig τ6ν δπoTον ει)ηqεατrjθην.

(Mατθα[oE,3,L6)

M6νoγ με τηγ xdΘoδo τoυ Xqιοτου xαι την θυoiαγ Toυ επi τoυ Σταυρoυo ανθρωπog δtjναται να βιιbαει την αxατdλυτη διiναμη τηg Aγdπηg. Η αγdπη

ΙΗΣoYΣ XPΙΣToΣ

o dνθqωπog δυγαται να βιιiloει την αxατdλυτη δυναμη τηg Αγdπηg. Η αγdπηεi,ναι η διiναμη των δυνdμεων, εiναι η Πεμπτoυolα τoυ Θεoιi, ε[ναι η 6xφqα-ση χαι τo dγαoμα τoυ ΑγαΘoιi, ε(,ναι τo xλειδi, πoυ ανoiγει τιg πιiλεg τoυπαραδε[ooυ. Edν xατoqΘιilοoυμε να αγαπηooυμε oτιδτ]πoτε μαζ πεqιβdλλει,αγαπαμε τoν iδιoγ μαE τoγ Δημιoυqγoν, τoν δoτηρα τηg Aγdπηg.

Nd d'yαπrjoει5 Κdριoν τ6ν Θεδy ooυ μ6 6ληv τrjν xαρδiα ooυ xαl μ66λην τrjν Ψυxiy ooυ xα[, μ6 6λην τrjν διjι,αμi'ν ooυ xαi μ6 6λην τrjνδιd'νoια ooυ xαi τoν πληoloν αoυ 6πωE τ6ν 6'αυτ6y ooυ.

(Ιωd'ννηg' 15, \2)

oι ανΘρωπoι πoυ θα αgνηΘoιiν τo 1dqαγμα τoυ Αντι1ρi,oτoυ, Θα 1qεια-oτε[ γα αφτ]ooυν αδελφorig { αδελφ6E, πατ€Qα η μητθqα, γυναixα η παιδια,aπiτια η 1ωqdφια. oλα αυτα ειζ τo 6νoμα τoυ Ιηooιi.

Καi xαθ6ναg δ δπoioE &Qηoε oix[εg, ii d'δελQoι)g, ii d.δελQ6g, iiπατ6ρα, ii μητ6qα, ii παιδιd', ii yωρd"Qια δια τ6 δνoμα μoυ, txατo-νταπλd'oια θα λα6ει, xαl ξωrjν αicbνιoν θα xληρονoμrjαει. Πoλλoi6μω9 πod ε7ναι πριΙlτoι θα y[νουν τελευταToι, xα[ of τελευταToιπqiτoι,

(Mατθα[oE, 19,29)

Oι πρΦτoι θα γi,νoυν τελευταioι χαι oι τελευτα[oι πριilτoι. Oι πλo{oιoιΘα τα 1αooυν 6λα παι oι φτω1o[ θα xληqoνoμηooυν την αιιirνιoν ξωriν xαιθα λdβoυν εxατoνταπλdoια απ6 αυτd, πoυ εγxατ6λει$αγ: την 1dqιν χαι τηνδωρεd τoυ Αγi,oυ Πνεriματog.

Kαι εγιb o Ιηoorig μαE πληρoφoqε( oτι πιo ευxoλα δι]γαται να περdoειμ(α xαμηλα απo την τqιiπα μιαg βελ6ναζ, απ' 6τι 6ναg πλoυοιoE oτη βαoι-λεiα των oυqανιilν, oι dνΘρωπoι βdξoυν τιζ πεQιoυσtεE,τιg ανθoειg χαι τιEαπoλαυoειg παγiυ απ6 την oωτηq(,α τηg ψυ1τ]g τoυs, πQoτιμιbνταg την εγx6-oμια τqυβτ] απ6 τo αιωνιoν φωg.

Κα(, δ 'Ιηooδg ε7πε πq6g τodg μαθητd.g α0τo0,' "Aληθdlg od"g λ6yω,6τι δυox6λωg θα εio6λθει πλoιiαιog εig τrjν βααιλε[αν τσlv oδρανdlν.Καi παλιτ, od'g λ6yω' Εixoλιbτερoι', ε7ναι να περαα77 xαμrjλα διατριiπαg βελ6νηg, παqα πλodαιοg vd' εio6λθ77 εig τrjν βααιλεiαν τoδΘεoδ''.

(Mατθαtog, 19,23)

Tι Θα ωφεληoει 6μωg 6ναν dνθqωπο εαν απoxτηοει 6λo τoγ πλoιjτo τoυx6oμoυ xαι ξημιωθε( την ψυ1η τoυ;

"oπoιog θ6λει vα {λθ71 δπiαcυ μoυ, d'g d'παρνηθfi 6αυτ6v, xαl d'goηxcbo71 τ6ν αταυρ6v αδτoδ, xαt d'g μ6 d.xoλoυθi. Δι6τι δπoιogθ6λει yα αrbαy1 τrjν ξωrjν αδτoi, θα τrjν yααει' xαi 6πoιog yααει τrjν

507

508 TΑ ΑPXEΙΑ TΗΣ XAMENι{Σ ΓNΩΣΙ{Σ

ξωrjν αδτoi ξyεxειl iμoi xαt τoi εiαyyελ[oυ, αiτ6g θα τrjv αιbαει.Δι6τι τt θα cbφελfiαει τ6v d'νθρωποll, Bαν xερδ'ιjoη τ6v x6αμov6λoy, xαi ξημιωθy1 ττjν ψυyrjν α0τοfr;

(Mαqxog,8,34)

Πoλλoi ανθρωπoι αναqωτιoriνται πιδg θα μεταβληθε[ η ξωη τoυg εdν δενλdβoυν τιg ηλεxτρoνιx6g ταυτ6τητεζ χαι πcδE Θα xαταφ6ρoυν να επιξηooυνχωQιE να 61oυν εμπoριx6g oυναλλαγ6g' αναqωτιoriνται πcδg θα επιβιιiloουνoτα βoυνα, πooo θα oτεqηθotiν xαι π6oo θα πειγαοoυγ.

Εαv ευρlαxoυy ει'ζ τoν δq6μoν αorjμι, δεν θα oxd6oυν yα τoπαρoυν. Δια 6να oταyυ 6μωE θα oxoτcilyoνταL ?τoι,oζ να τo πQωτo-παρει.

(AyιoE Κoαμαg o Aιτωλog)

To ιo1υρoτεqo 6πλo oημεQα οτoν πλανητη δεγ ε(,γαι oι υδqoγoνoβoμβεg,oυτε oι πυqηνιxθg xεφαλ6g. To ιοxυq6τερo oπλo οημερα ε|ναι η πε[γα,xαθcilg oι dνθρωπoι θα πρoδιbοoυγ τoγ Xqιoτ6, αντ(, πιναx('oυ φαxηg, δια γαδεxτoυν τα βqιilματα τoυ Aντι1q[οτoυ.

Καi δcilαει αδτoTE δ πλανoE 6qαy!α 6ρcΙlματα διd' ττjv oQραγ[δααiτofr τi7ν μιαqαν.i δ6 o@αytg αι3τοi Bπiτoi μετrbπoυ xαi Βπ[τfigδεξιd'g yειq6g Βoτι ψrjQoE yξE'. xαl δg o7μαι o0δl d'xqι6ωg Βπloτα-μαι τofrτo, iν τ71 yραQn y"ρ πoλλd' iν τφ ΦiΦφ τo6τφ 6ν6ματαεδqηvται, d'λλα λiγoμεv [oolE yρd'Qειν τiγv αδτrjν oQqαy[δαAPNoΥMΕ.Και θα διboει o' αυτοdg αυτ6E που ξεyελαει δiyωE ελπlδα τρ6Qιμαδια τo oQqαy ιoμα τo μoλυαμ6ν0' τo δε oQρd"y ιoμα τoυ επανω ει'ζ τo

μ6τωπον xαι επd'yω εLζ τo δεξi y6qι εtναι o αριθμ6g 666 (xξE'). Καιxαθcbg νoμiξω χωQiζ 'ι'α τo γνωqiξω καλd xαι με ακqi6εια αυτ6,δι6τι με την yqαQη πoλλα oνoματα ειζ τoν αριθμ6ν αυτ6ν 6'yoυv

ευρεθε[, αλλα λ6με oτι lαωg yqαQεL τo lδιo τo αQqαyιoμαAPNoΥMΕ.

(Ιππ6λυτog , Λoγog πεq[ τη g clυντ6λειαg τoυ x6αμoυ,28, 15)

o Αγιog Ιππoλυτog μαζ γγωστoπoιεi 6τι oι ανθqωπoι θα λdβoυγ απoτoν Αντixριoτo βριilματα (τρoφιμα), με αντdλλαγμα την oφqαγiδα τoυ την

μιαQη. Η λ6ξη ΑPNOYME, 6xει λεξαqιθμo τoν αqιθμo 666. 'oooι λαβoυν το

1αqαγμα Θα φθqoυν αoqdτωg oτα μ6τωπα τoυζ τηγ λθξη ΑΡNOYME. Δι6τιαρνr]Θηxαν τoγ iδιo τoγ Θε6, για τoγ oiτo xαι τoγ oiγo πoυ θα τoυζ πQo-

οφ6qει ο Aντixριoτoζ, για τιg πoλυτ6λειεζ, τα μεγdλα αξιιilματα xαι τα φθει-qoμενα υλιxα'

ΙHΣoYΣ XPΙΣTOΣ

iδoi yαq δμTν xαl oTτoν παρ6'ξει xαi o7ι,oι, δμTν yαqtαεται xαiπλoiτoy πoλυτελfi xαl d'ξ[αg μεyαλαE' τΦ yαq xελεdoματι αiτοiπαoα fi γfi καi θαλαττα δπακoιjει. δεiτε παντεg πq6g α8τ6v. xαiπαντεg δια την oτ6qηαιν τdlν 6qωματωy iτl αδτ6ν Bλεdooyται xαiπρooxυνrjαoυσιν α8τοy xαl δrboει α6τoT9 yαqαyμα Bν τli yειql τfiδεξια xαi iy τQ μετrbπφ.

Ιδoιj λoιπ6v θα πρooQ6ρει ειg εααg αiτoν xαι olyov xαι θα oαEyαρioει πoλυτελη πλoυτo xαι μεyαλα αξιιbματα. Δι6τι xαθε ξηqαxαι θαλαoαα θα υπαxodει ειg την διαταyiγv τoυ. Ελατε 6λoι πρogαυτ6y' Και ολoι εξαιτlαg τηg ελλε[ψε0)ζ τωy τροQIμων θα {λθoυyπρog αυτ6v και θα προαxυνrjooυν αυτ6y xαι θα διiιαει ειg αυτoιjgyαραyμα εLζ τo δεξ[ y6qι 2{'αι εLζ τo μ6τωπoν.

(Ιππ6λυτog, Λ6γog περ[ τηg oυντ6λεια9 τoυ x6αμoυ,28,5)

Kαι πdντεg θα πqooτq6ξoυν να πρoαxυνηοoυν τo θηqioν δια γα ιχαγo-πoιηooυν τo αiοθημα τηg πε(ναg, εξαιτ[,αg τηg ελλεiψεωζ τωγ τρoφ[,μων. Kαι6πoιο9 δεν λdβει τo 1αραγμα' δεν θα δfγαται να αγoρdξει τρoφιμα xαιπqoΤoντα.

Κdπoιoι oημεgα θ6λoυν γα oωθoυγ ιαι ουγ1q6γωζ να απoφυγoυν τιgoτεqηoειg χαι τoυζ διωγμofg'θ6λoυγ να 61oυν εξαoφαλιoμ6νη την or1νταξη,

την αoφdλεια χαt τoν μιoΘ6 τoυg.Oταγ xατα τoγ B' Παγx6oμιο Πoλεμo oι 'Eλληνεg 6γιναν αντdqτεg xαι

πoλεμoυοαν με oπoιoνδηπoτε τqoπo τoυg ΓερμανoυE, 6παιqναν oriνταξη,εi1αν αoφαλιoτιxd πρoγqdμματα, η εi1αν xαταΘ6oειg oτιg τqαπεξεg;

Kαι 6μωg πoλεμorioαν για τηγ πατq[δα τoυg.Σημεqα oφεlλoυμε να πoλεμηooυμε για τoγ Θε6 μαζ, για τo ιερ6 πεπQω-

μθνo των ψυ1ων μαζ. Η oμoλoγiα ειg τo oνoμα τoυ Ιηooυ Xqιoτoυ, δεν γ(,νε-ται δια αλληλoγqαφi,αE, αλλd με π[οτη xαι γενναι6τητα σε xαταοταoειζ στε-qηoεων xαι διωγμιilγ. o xαθ€γαg αg αναλdβει τιg ευθυνεζ τoυ.

Kdπoια oτιγμη θα φriγoυμε απ' αυτ6γ τoν x6oμo, χωQιζ oμωg να γνω-q|ξoυμε την ιbqα τηg oυqανιαg xληoηg. Eφ6οoν εiναι oiγoυρo 6τι θα φtγoυ-με, γιατi γα μην φfγoυμε ωζ αγωγιστ69 τoυ xαλof;

Eναg riμνog τoυ Tυqταioυ μαζ υπενθυμiξει τα ιδαγιxα των Eλληνων:Tι τιμη oτo παλιxdρι, 6ταν πρtbτo oτην φωτιd,αxoτωθεi yLα την πατρ('δα, με την απdθα oτα δεξιd.Δηλαδτi' τι τιμη να φυγειg πoλεμιilνταg! Πoλυ πεgιoooτερo μαλιοτα

πoλεμωνταζ ειζ τo 6νoμα Αυτor], πoυ αγ λiγo οαg λθω, αγ λiγo ξoυoατε,xλdoματα τoυ δευτεqoλ6πτoυ, την oτιγμη τηg Σταυqωσηζ, γα τoυ xαqφιil-νoυν τoυζ ηλoυg χαι γα τoν oηxιilνoυν 6qθιo, αλλd να τo ξoυοατε ξωντανα,θα εξαφανιξooαoταν απ6 την γη! Θα xqriβατε τα xεφαλια oαg μθοα στηγ γη

509

510 TΑ ΑPXEΙΑ THΣ XΑMENHΣ ΓNΩΣΗΣ

δια να xαλυφΘε(,τε απ6 τo 1ιilμα! Δι6τι θα ξ6ρατε oτι, ενιir Αυτ69 μπoρε[ ναδιαλt]αει τα oυμπαντα με μ(,α Toυ xαι μ6νoν ox6ψη, αφt]νεται δι' 6λoυEεoαg, δια να γλεντdτε, να 1λευdξετε, να εμπα|ξετε, να μoλtiνετε χαι να πoυ-λατε την oυνεiδηot] oαg. Αυτ69 6μωζ' ωg Θε69 τηE Αγdπηg, αφι]νεται να τoυxαρφιilooυν τoυg ι]λoυg xαι επιπλθoν παqαxαλεL: Πατερ, &Qεg αδτoTE' oι3

yd.q o'lδααι τ[ πoιoioι!).Kαι oxθπτεστε αν Θα αντ6ξoυμε γtα επτd 1q6νια, εdγ θα 1αooυμε τιg

oυντdξειg, τα oιx6πεδα χαι τιζ ανθοειg μαg;Tι νoμ[ξετε dτι εiγαι η Σταtqωoη τoυ Xqιοτoυ παι η θυοiα Toυ για τoυg

ανθριilπoυg, ιilστε μετα να μην πεθdνoυγ πoτ6, να μην πειγdοoυγ πoτt1, να

μην διιpdοoυγ πoτ6 χαι να 6xoυν την μαχαQι6τητα; Και 6μω9 αυτo[ με τηνοειqα τoυg να Toγ αρνoυνται με τιζ πρdξειg τoυζ χαι γα θ6λoυγ αυγ1qoνωgνα απoφtiγoυγ τηγ οτ6qηoη χαι την δoxιμαοiα xαταφυγηg οε 6γα βoυνo;

Σxεφτε[τε επιπλθoγ για λ[γo τoυg εαυτοfζ σαζ να oτ6xoγται εγι.bπιoγ τoυΙηoori, να Toν xoιτdνε oτα μdτια, να ξ6qoυν γιατ(, Σταυqιilθηxε, xαι να δια-λoγ(ξoνται αν θα 61oυν τo oθ6νoE να Toγ oμoλoγηοoυγ Θεo τoυζ....

Αg αναλoγιoθεi o xαΘ6ναg, την εβδoμαδα πoυ π6ραoε, τιg πqαξειg τoυ,τιg οx6ψειE τoυ, τη συμπεQιφoQd τoυ πqog τoυg dλλoυg, τιg επιθυμiεg, τιgαπoλαtlοειg, τιE οεξoυαλιx6g φαντααιιbοειζ, χαι αg oxεφτε(, 6τι oλα αυτdoυν6βαιναν xdτω απo τα πoδια τoυ Eoταυρωμ6νoυ! Kαι εγιil γνωqiξετε oτιoαE xoιταξει, oι πqαξειg oαg τελoυγται τηγ oτιγμη πoυ Exεiγog ευρiοxεταιEoταυqωμ6γoζ χαt q6ει το α(μα Toυ! Eοεig παι εγω θ6λoυμε γα μαζ συγχω-

Qηοει; Και η πqoαωπιxη μαζ συμμετoxησ' αυτην την μεγαλη Δωqεd πoιαε(,γαι;

Edγ ε|γαι θ6λημd τoυ, θα αντ6ξoυμε αx6μη xαι xωqlg πoδια, αxoμη xαιχωQιζ 16qια. Nαι! oπωg o ηqωαE Kυναiγειρog, o αδελφog τoυ τραγωδoυΑιo1fλου, πoυ εγιb oι Π6qoεg τoυ 6xoψαν χαι τα δto τoυ 1θqια την οτιγμηπoυ παQεμπ6διξε τo πλoio τoυ Π6Qοη Δdτη να αποπλευαει, o ηqωαg εξαxo-λoυθoυoε να xρατdει τo πλo|o των ε1θριilν τoυ με τα δoγτια τoυ, μ61ρι πoυoι Π6ρoε9 απθxoψαν χαι τηγ xεφαλην τoυ!

"νfrεζ εtλκovτo'' δηλoT τ6ν ΚυναlyειQov' 6g Qεdyoυoαν xατ6'αyετfiν Δατιδog ναiν, xαl iπι6αλrbv τrjν δεξιαν, ijπτετo τfi εiιινδμφ,xαl παλιι, xα[ αδτfiE d'QαιρεθεiE xατεTyε τQ oτ6ματι, 8ωg d'πετμrjθηxαt τ6y τρd'yηλov.

(H Qραoη) "τα πλoiα σ6ρovταv'', Qαvερcbνει τoy Κυyαlyειqo' o

(|) ΛoυxαE,23' 34.

tHΣoYΣ XPΙΣTOΣ

oπoloζ χQατησε τo πλoio τoυ Δd'τη, xαι αQoυ 66αλε επαvω τo δεξiτoυ y6ρι (xαι τoυ τo 6xoψαν), 6πιααε με τo αQιστερ6, xαι oται' παλιxαι αυτ6 απox6πηxε, xqατηαε (τo πλοto) με τo oτ6μα, 6ωg 6τoυαπox6πηxε xαι o λαιμoζ τoυ.

(Σ7oλια εLζ τoν A'[λιoν Aριoτε[δη, επiγqαμμα 125)

'Ηρωεg, εiναι αυτoi πoυ αγαπoυν τoγ Θε6, δι6τι θυoiασαγ τoγ εαυτ6γτoυζ για τo otjγoλo. Kαι o πιo Γεγναiog απ' 6λoυg εiναι o Ιηooυg Xριοτog,πoυ θυοιαξεται εξ oν6ματog oλoxληρηg τηg ανθqωπoτηταg ωg λυτqov αντ[πoλλdιv.

Δι6τι xαl δ Yi6g τoδ dνθρcbπoυ δ6ν fiλοε να δπηqετηθfi d'λλα ναδπηρετrjo71 xαl να δriloγ τrjν ξωrjv τoυ λυτρoν d'vτi πoλλ6y.

(Mαρxog,10,45)

o Θεog δεν μαg ξητdει να ιd'νoυμε xdτι υπεqdνθqωπo. oι δoxιμαοiεgπoυ πεgνdμε δεν θρ1oνται δια να γνωρiαει o Θεog την π|οτη μαg, οιiτε διανα γνωqioει πoοo Toν αγαπdμε' Αυτ69, γνωρiξει xαι π6οo πιoτoi ε[,μαoτεxαι πoοo Toν αγαπαμε.,Eμε|g δεγ τo γνωqiξoυμε.

Nα ευγνωμoγεiτε τoυg ανθqΦπoυζ πoυ oαg πqoξενoνν ^aα^ιo, δι6τι οαgδ[δoυγ την ευxαιqiα γα διαπιoτιilοετε τιg ηθιx6g πoι6τητ69 σαζ χαι τηγ πγευ-ματιxη βαθμ[δα oτην oπο[αν ευρioxεoθε.

Δημιoυqγηοτε τtζ διx6g οαg xιβωτoυg, τoυg διxotiζ σαζ πυqηνεg, xαιπQoετoιμαστε[τε απo τωqα. Αναξητηοτε xαπoιoγ xιilρo απoμαxqυομ6νo xαιμηγ επαγαπαυεoτε με τηγ ox6ψη, "Θεog εiγαι θα φqoντi,οει χαt για μ6να''.Σαg 6δωoε τιg γqαφ6g χαι τιζ πqoφητεiεg, oαE 6δωoε τηγ πQoγoητιx6τητα,oυγxqiνετε τα οημεiα xαι δε(,ξτε την π(,οτη oαg. Kαι με την π[oτη θα λαβετεπρooταα(,α'

"oταy ε7δε δ δqαxοE 6τι Βρq(,yθηxε εig ττjν yfiv, xατεδlωξε ττjνyυvαTxα πo6 By6νvηαε τ6 d'qoεvικ6 παιδt. "Aλλ' Βδoθηxαv εig τrjvyυvαlxα δ6o πτ6qυyεg τoi dετoi τoi μεyαλου, δια να πεταξ77 εigτ6y τ6πον τηg εig τrjv {qημον, δπου θα τq6Qεται {uα xαιρoν, δdoxαιqo6g xαi μιooν xαιqoν, μαxqια d'π6 τ6y "oQι. T6τε δ "oQιg'{'yυoε d'π6 τ6 oτ6μα του vεq6 ααv πoταμι, πiαω c1π6 τi1ν yυιlαTxα,διd' yα τrjν παqααι3qn. 'Aλλ' ri yη B6ofiθηαε τrjν yυναTxα xαl d'νoι-ξε i yi τo ατ6μα τηg xαl xαταπιε τ6 πoταμι πod tyυoε δ δραxogd'π6 τ6 ατoμα τoυ. Καi cbqylατηxε δ δqαxog β.yαuτloν τfig yυναιx6g,xαi ΞQυyε δια yα πoλεμrjoy1 iναvτlou τr|v λoιπdιy τoi oπlqματoEαiτfig, Βxεi'yωv πoι3 τηqoiν ταg Βuτoλd"E τoi Θεoi yoι'[ δ[1''9γlv μαρ-τυρtαv δια τov 'Ιηoοσν.

(Aπoxαλυι/lιg, 12,73)

o ΙηooυE μαg πληρoφoρεl δια τηg AπoxαλιJψεωE 6τι oι πιατo[ πρ6πει να

511

512 TΑ ΑPXEΙA THΣ XAMENHΣ ΓNΩΣHΣ

χαταφυγoυγ σε τoπoυζ εQημιχof ζ yLα 6να '4αLQ6ν,

δυo lιαιqoυg xαι μιo6νxαιq6ν, δηλαδη για τqιoημιoι oυγoλιxα 6τη' o oφιg o αq1αiog χαι oι oφto-νiδεg υπoτελεig τoυ θα οτgαφotiγ εγαντioγ τηg γυναιι6ζ χαι τoυ τ6xνoυ τηg,

πoυ ε[ναι η Exxληαiα χαι ot πιατoi αντιοτoi1ωg. To πoταμι τo oπolo θα

xυoει o δqαxων εναγτioν τηg γυναιxog εiναι τα τηλεπαθητι,ια xtψατα χαι ηδιαβoλη των ox6ψεωγ τωγ πιoτcbγ. Nα οxriβετε τo πεφdλι oτα xtiματα πoυ6q1oνται xατ' επdνω οαg δια να περνα τo υδωq απo πdγω οαg, xαι 6τανεπ6ρxεται η γαληνη τoτε να οηxιilνεoτε oqθιoι' Σxoπ6g τoυ δqdπoυ θα εiναινα xλoγloει τηγ αυτoπεπo[θηoη χαι τηγ πiοτη των ανθρcbπων, ιiloτε απ6 τιgοτερηoειg χαι τιζ ελλε(,ψειg να επιoτq6ψoυγ χαι πdλι oτιg π6λειg δια γαλαβουν τo 1dqαγμα τoυ θηqioυ χαι να απoxτηooυν θτοι τιg αντiοτoι1εg υλι-x6g απoλαβ6g.

Η γη oμωE θα ανoi,ξει τo oτ6μα τηζ χαι θα xαταπιε[ τo πoταμι xαι τoτεo δqαxων Θα πoλεμηoη Bναντloν τdlν λoιπrΙlv τoi απ6qματog αι3τfiE @ηg

γυναιx6g) πoυ βρloxoγται στιζ π6λει9. Για dλλη μια φoqα διαxρiνoυμε τoνπoλεμo μεταξιi των oπεqματων τoυ oφεωg χαι τηζ γυναιx6g, πoυ διαιωγ[-

ξεται μ61qι τιg ημ6qεg μαg. Eiναι o πoλεμog πoυ ξεxlνηoε, 6ταγ o Θε69 €θεοε

θ1θρα μεταξυ τoυ οπ6qματoζ τoυ oφεωg χαι τoυ ανθρωπiνoυ oπθqματogπoυ φιλoξεγoυoε oτα oπλdxνα τηg η Eυα.

6π[ τfig xοιλlαg ooυ θtλειg πεqιπατεi, xαt ydιμα θ6λειg τριbyει,παoαg ταg i μtqαs τfi s ξωη s oου' xαt {yθραv θtλω ατrj oει d'ναμ6αoνoου xαl τfig yυναιx6g, xαl d'ναμ6'αoν τοi oπtqματ6E ooi xαl τoσαπ6qματog αι3τfig.

(Γ6νεαιg' 3, L4)

Η φραoη τo6 oπ6qματoE αδτηg, πoυ πqoοδιοq(,ξει τoν π6λεμo των γoνι-δiων μεταξtj των oφιoνιδΦν χαι τωγ υιι.δγ τoυ φωτog, oυνανταται με τoγ[διo αxqιβιbg τq6πo χαι στηγ Γ('yεoιν χαι στην Aπoxdλυψιv. O π6λεμo9 των

γoνιδ(,ων πoυ ξεx[νησε πQo πoλλιilν 1ιλιdδων ετιbν, μθλλει να τερματιoτε[στoυζ 6ο1ατoυE xαιqorlg του Αντιxq[ατoυ, στoυζ οπο|oυg oι οτρατι6E τωνδαιμ6νων τoυ, πoυ θα 61oυν σχημα ανθqωπινo, θα xαταδιιbξoυν 6αoυg

αρνηθoυν τo 1αραγμα.Η γη θα xαταπιεi τo πoταμι που θα xυοει o δqαxων εγαντioγ τηζ γυγαι-

x6g. o Ιηαorig μαζ γγωστoπoιεl 6τι θα 6xoυμε πgooταοiα' Mαg δi,νει oμωg

χαι τα οημεi,α, τηγ πQoγoητιx6τητα χαι τη διdxριοη, ι.δoτε γα ξε1ωq[οoυμετηγ αληθεια απo τo ψεtδoζ χαι γα πρdξoυμε αναλ6γωg.

To o16διo τηζ ξωηζ τoυ x6oμου τot]τoυ τιατα y'απoιoν τ96πo 6xει ηδηαυγτελεoΘεi. Eiναι 6γα θε[oγ 6qγo πoυ 6xει ηδη πqαxθε(.

o,τιδηπoτε πρoλ6γει 6να9 πgoφητηg oφε[λεται oε θεiα επενθqγεια, xαΘ6-

τι o Θε6g τoυ επιτq6πει γα δει χαι γα βιιiloει γεγoνoτα πoυ 61oυν τ]δη ουντε-

ΙΗΣoYΣ XPΙΣTOΣ

λεoθεL εντ6g του θεioυ Τoυ οxεδ|oυ. oυδε(,g ανθqωπog xαι oυδε|g πqoφητηgδυγαται να βιιilοει χαt γα πqoαναγγε[,λει γεγoν6τα αδημιoυqγητα, δι6τι τoτεθα ηταν σαγ γα εξελιοooταν o Θεog. o ΘεoE δεν εξελ(,οοεται, αλλα εiγαιΑναρxog xαι Α6ναoE. o ΕυαγγελιοτηE Ιωαννηg αξιιilθηxε τηg θε(,αg XαqιτοEνα βιιilαει τo θεioγ ο16διoν τιαυ y'ατoπιν να επιστQ6ψει οτoν 1ιbqο xαι τoν1qoνo τoυ. Κατα την ιbρα τηg Θεiαg Aπoxαλiψεωζ τα γεγονoτα πoυ εβ|ιυνεαπoτελofοαγ δι'αυτoγ ηδη παρελθoγ. oταγ oμωg επιατq6φει oτoν διxo τoυ

1ωqo1qoνo, τα iδια .1εγoνoτα αποτελoυγ δι' αυτoγ τo μ6λλoν. Πιitg εiναιδυγατoγ τα |δια γεγoνοτα γα απoτελoυν oυγ1ρoνωζ χαι παqελθoν xαι μ6λ-λoγ; o Θεog τoυ απεxdλυψε 6να μ6qo; τoυ θεioυ Τoυ oxεδioυ, τo oπolo 61ει

ηδη oυντελεοθεi.oταν οτην μ6οη τηE επταετiαg τoυ Αντι1qiοτoυ γ(νει πυρηνιxog πoλε-

μοζ' oι dνθρωπoι απo την μoλυναη χαt την ραδιεν6qγεια θα φα[νoνταιπαQαμoQφωμ6νoι. T6τε θα γεννιoυνται τθρατα χαι oι ανθρωπoι πoυ θα61oυν λαβει τo 1αqα.1μα τoυ Θηq[ου, θα ε|γαι γεματoι απo 6λxη'

Κα['!φυyε δ πqδτοE &yγελog xαl {yιloε τfiv φιαληv τoυ εig την γηv.τ6τε tyιvεν Ελxog καxον xαl πονηq6v εig τodg il'vθqιbπoυE ποιiε7yαν τ6 yαqαyμα τoi θηqloιl xαl πqooxυyoilααv τηv εixoνα τoιl.

(Aπoxαλιlψιg, \6,2)

Toτε θα βαoιλευoει η θλiψη μεταξυ των ανθqιbπωγ, η γη θα ε(,ναι μoλυ-ομ6νη xαι δυοιbδηζ απo τo πληθog των ανθρωπiγωγ πτωματαlν xαι 6οoιλdβουν το 1dqαγμα, θα παραxαλorjγ γα ανoiξoυν oι ταφoι των νεxριbν διαγα μπoυγ αυτo[ oτην θ6oη τoυg.

'Επεπα, μετα απd 6λα αυτα o oιlqαvog δεy θα δωoει τη δροαια τoυ,τα odvvε@α δεv θα Qtqoυv νεqο' η yη θα αquηθε[ τoυE xαρπodgτ0ζ, t1 θαλαoclα θα yεμ[αει απ6 δυαωδ[α, τα πoταμια θα ξεqαθodν'τα ι/lαqια τηg θαλααααE θα iyoυv πεθανει, οι αvθρωποι απ6 τηνπε[να 2Lαι' τη δ[ψα θα πεθανoυν, xαι ο πατ6qαE cιQoιi αyxαλιααειτoν yιo θα πεθαyoυν μαξ[, xαι η μητ6ρα τηy x6qη τηg oμolωE. Καιδεy θα ιlπαqyει αυτδE πoυ θα τoυE θα6ει, αλλα dλη η yη απ6 ταoc|lματα των νεκqcllν πoιl θα !7oυν qιQθεi θα yεμloει απ6 δυαωδiα.T6τε μεyαλη αoθ6νεια α' oλη τUν Υ|J, τ6τε θqfiνog απαρηy6Qητoζ,τdτε xλαμα απεqιoqιoτο, τ6τε αvαστεuαyμoi αxαταπαυoτoι θαυπαqξoυv, τ6τε oι ανθqωπoι θα θεcυqfiooυy ευτυχεIE αυτodE πoυ6yoυν πεθανει, λlyονταE o' αυτo{g:"Aνo[ξτε τoυg ταQoυζ σαζ xαι δεyθε[τε εμαg τoυg αξιολdπητoυg.ανo[ξτε τα xι6cbτια δια να δεyθεiτε τoυg αξιoλdπητoυg oυyyενεiEσαζ ιlαL τoυζ γ.ι)(υστodg oαg. Mαxαριoι εlclθε εαε[ζ, δι6τι δεν ε[δα-τε τιζ η μ6Qεζ τoι3τεg''.

(Ιππ6λυτog, Λ6yog πεqi τηg oυvτ{λειαg τoυ x6αμoυ,27, 1)

513

514 TΑ APXEΙΑ TΗΣ XΑMENHΣ ΓNΩΣΗΣ

oι ανθgωπoι θα παqαxαλoυγ να πd,ρoυν την θ6oη των νεπριbν xαι Θα

απoxαλotiγ τoγ Θαγατo ωρα(o. oμωζ τoτε o θdνατog θα τoυg απoφεtiγει επι-τεi,νoνταg θτoι τo μαqτυqι6 τoυg'

Κατd' ταg iμ6qαE ixε[ναE θd' ξηττjαoυν o[ &νθρωπoι τ6ν θανατoν,d'λλα δ6ν θα τoν εi|qoυν xαl θα Βπιθυμfiαoυν vα πεθανoυy, iι'λλα θαΦεdyn δ θανατog d.π' αiτodE.

(Aπoxαλυιll ιE, 9, 6)

Και θα dπoxαλ6αoυν τ6ιl θανατoν δραToν, d'λλα α8τ6g θα Qει5yη d'π6αδτodE.

(Σ[6υλλα Ερυθqα[α)

Γρηγoρεiτε, δημιoυQγηoτε τιζ διx6E οαg xιβωτoυg χαι πQoσφεtiγετε οτα

μυoτηρια τηg Exxληoiαg. H αφυπνιoη χαι η πQoσταoiα θq1oνται μoνoν μετην oυνειδητη Θεiα Koιγωγiα. Η ο1€oη μαζ με τoν Θε6, πρ6πει να εiγαιο1θοη μυοτηqιαxt], α16oη μυoτιxηg xoινωνiαg.

Kατα τo μυοτηgιo τηg Bαπτiοεωζ -τo πριilτo μυoτηριo oτην 'Eωη εν6g

ανθqιbπoυ- τελε|ται η 6xπλυοη xαι η ανα[qεση τoυ πQoπατoQιχoυ αμαqτη-

ματog(2) δια τηg τq(,τηE xαταδfοεωg oτo xαθαqτr]qιoν tδωq xαι υπoδηλιbνε-ται η μεταβαoη απo τo ανθqcbπιγo επiπεδo οτo θε'ιxo.

Πριν απo xιλιdδεE xρoνια, oτην παναq1αια π6λη τιυν Αθηνιilν, επi βααι-λεiαg Κ6πgoπog, xαθιεριilθηxε η λατρεiα τηg Αθηναg ωg πoλιoυ1oυ τηEπ6ληE. Η Αθηνα πqοα6φερε στoυζ xατolxoυg τηg π6λη9 την ελα[α, εγιil oΠοοειδιilν πqοo6φερε τo υδωq' Mεταξυ τωγ δυo oι Αθηνα(,oι επ6λεξαν τηνελα[α, τηg oπo[αg τo 6λαιoγ ουμβoλiξει τo xρ|oμα.'Yδωρ ε(,1αν oι Αθηνα(,oι'τo 1ρioμα τoυE θλειπε. To 1qiομα τηg αθαναo|αg' πoυ τουg δoθηxε απo τηνΑθηνα (δωρ' Αθαγα), τηγ θεd τηζ αθαγατoυ Σoφ[,αg. Αγτ[ τoυ fδατοg δεxτη-χαμε τo θλαιoγ τηg αθανααLαg ν'αt γiναμε μ6τo1oι τηg αθαναοiαg, τηg

οoφiαg χαι τoυ 1q|οματog τoυ ελα|oυg.To δεfτερo μυoτηqιo τηg εxxληo|αg, ε|ναι τo Αγιoν Mυqoν τoυ Xρiομα-

τog. To Αγιoν Mυqoν ε|ναι η oφραγig τoυ Xριοτof xαι 6xει τη διxη Toυ ειxo-γα. E|γαι oφραγig αιωγ(,oυ oωτηρ|αg.

oπωg τo Πνευμα τo Aγιoν xατηλθε στoυζ απooτoλoυg, εx1υoντdζ τoυζτα 1αρ|oματd τoυ, με τoγ iδιo τρoπo,6ταγ o ιερ6α9 1q[ξει τoν βαπτιξ6μενoμε τo Aγιoν Mfρoν, εxxυoνται επανω τoυ τα 1αρ|oματα τoυ Αγioυ Πνεriμα-τog, xατι πoυ δηλωγεται χαt απo τα λoγια τoυ ιεq6α o oπolog τελεi τo

μυoτηριo: oφραy('g δωρεdg Πνευματog Ayioυ. To 1q[oμα τoυ Αγ[oυ Mυqου

(2) βαπτιoμα μετανoiαE εiE ilφεoιν dμαρτι6ν. (Mαρxog, 1,4)

ΙΗΣoYΣ XΡΙΣToΣ 515

ειναι η σφQαγιζ τoυ xQιστoυ, ε(,ναι η oφqαγig τoυ Αγioυ Πνευματog. Mηντην αναιρ6οετε με την οφραγ(δα τoυ θηρi,oυ.

Στην παραβoλη τωγ Δ6xα Παqθθνων, η διατηQηοη τoυ ελαioυ οτιgλυ1ν[εg τωγ ουνετι.δν παρθ6νων ουμβoλ|ξει τη διατηqηoη τoυ ελα|oυ τoυ

1q(,αματog τoυ Αγ|oυ Mυρoυ.

T6τε fi βαoιλεlα τδv oiqαvδν θα μoιαoη μ6 δ6xα παqθ6νουE, α[δπoTαq d'φοfr Βπfiραν τtg λαμπαδεg τoυg, iξηλθαν εiE πρoδπαyτησLyτo6 νυμφ[oυ. Πiντε d'πo αiτ{g fioαv μωρα[ xαl π6ντε φρ6vιμoι. Aiμωqαζ δταν Bπiiραν τlg λαμπαδεE, δ{ν Bπηqαν μαξ[ τoιlg λαδι. Aiφq6νιμoι iπηραν λαδι εig τα δoyεTα μαξi, μ6 τlg λαμπαδεζ τoυζ.'Επειδη δ6 δ νυμφloq iβqαδυνε, ε7yαu δλεg νυoταξει xαl Βxoιμdlντo.Κατα τα μεoαvυyτα 6μωg dxoι3oθηxε φωyi, "Nα δ νυμφlog {qyεται,βyητε να τ6y πqoδπαvτfiαετε''. T6τε Boηxcilθηxαν 6λαι αi παρθ6νoιΒxεTllαι xαi 6τo[μαααν τtg λαμπαδεg τoυg. AI δ6 μωρα[ ε7παν εig ταgφqoνtμoυg, "Δloτε μαE d'π6 τ6 λαδι ααg, διoτι αi λαμπαδεζ μαζαβfiνoυv''. Aπεxq[θηααν αi φqoνιμoι, "'Υπαqyει φοβoE μηπωE δ6vφθαo17 τ6 λαδι yια μαg xαt yια ααg. Πηyαiuετε καλ6τεqα εiE τoιiEπcυλητd"g xαl iι'yoqαoτε δια τ6ν δαιlτoν ααg''. Aλλ' iντp αδτα[ Βπfi-yαι'ι)α'ι) vα c1'yoραooυν, fiλθε δ νυμφlog xαl 6αε9 fioαν FτoιμεgΒμπfixαν μαξ[ τoυ εig τodE yαμoυE xαl ilxλειoε fi π6ρτα. Κατoπιvi|qyovται xαl αt &λλαι παqθ!'voι xαl Ξλεyαν, "Κdριε, Κ6ριε Ci"νoιξ!

μαg''.'ΕxεTνog δ6 απεxρ[θη, "Afujθεια od'E λ6yω, δ6ν od'g ξ6Qr''.AyqυπνεTτε λoιπ6v, δι6τι δ6v ξlqετε οijτε την fημ{qαν οi1τε τηvδqαv xατα τfiν δπotαv tρyεται δ Yiog τoi d'νθρcΙlπoυ'

(Mατθαiog,25, !)

Oι π6γτε απo τtE δ6xα παρθ6νoυ9 διατηqησαγ τo λυxναρι τoυg αναμ6νo

μ61qι την οτιγμη πoυ oυγdντησαν τoγ Nυμφio. Για τιE αλλεg των oπoiωγτελε[ωoε τo λαδι, υπoδηλιbνεται oτι οτην πoρε[α 61αoαν τo xρ|oμα τoυ ελαi-oυ τoυ Aγ(oυ Mυqoυ δε16μενεg τo 1αραγμα τoυ θηqioυ. 'E1αοαν 6τοι τηνεπαφη τoυζ με τoν Nυμφ|o xαι δεxoμενεg τo 1αqαγμα 1ανoυν δια παγτα τo

φωζ τηζ λυ1νiαg τoυg. Oι dνθqωπoι πoυ θα πqαξoυν oμoιoτq6πιυg μπoqεiνα θεωqoυν τoυζ εαυτoυg τoυg oτι εξαxoλoυθoυγ γα ε|γαι πιατo[ ειζ τoγXqιoτ6ν με τηγ ox6ιpη, "oοα 666 χαι γα μoυ βdλoυγ, αυτo πoυ 6xω στηγ χαQ-δια μoυ παgαμ6νει εχει". Kαγ6ναg 6μωg δεν μπoqεl να ξεγελαοει τoγKαqδ ιoγνιiloτη Xqιατoν.

Mα εxεlνov πoυ εiναι xαλ6E xαqδιoyνrboτηg, δεν μπoqodvε να τoyεyελαooυν τα ματια των αvθρrbπων 7τoυ' εvcb δεlyνoυv καλ6yνωμηδιαθεαη, Qαivovται πωg xoλαxεdoυv με'ι/lεdτιxη αyαπη.

(Aιο1υλog, Ay αμ6μν ωv, 7 95)

516 TΑ AΡXEΙA TΗΣ XΑMENHΣ ΓNΩΣHΣ

H μεγαλη πλειoιpηφiα των ανθριilπωγ, δια γα μηγ παl η μεγ|oτη, θαδε1θofν τo 1αραγμα xαι oυγ1qoνωg θα θεωqoυν oτι ε|γαι πιoτoi 1ριοτιανo[,αλλα xωqig να 61oυν περαοει τη δoxιμαοiα. oταγ θα xαταλdβoυγ τηγ πQo_

δoοiα χαt τηγ πλανη τoυ Αντι1qiοτoυ, θα ε|γαι πλ6oν αργα.oι λυ1νiεg των μωqιbν παqθ6νων 6αβηoαν, 61αoαν τo Φιοg Nαι μετα επα-

νηλθαν δια γα oυνε1|ooυν την πoqεiα τoυζ πQoζ τo ΦωE. Απo εxε| xαι π6ρααυγαγτoυγ τo Φιυg ειζ την Eο1ατη Κqiοη xαι o Ιηοoιiζ τoυζ απoxqiνεται,"Aλfiθεια odg λ6ω, δ!ν od'g yνωq[ξω''.

Αναλoγη εiγαι xαι η αναφoqα πoυ γiνεταt στoγ πqoφητιx6 Λ6γo τηg

Σ|βυλλαg τηg Eqυθqαi,αg:Mαταια θα ρωτfiooυy πολλα τoν βαoιλειioντα εig τα iiψη θε6ν, xαlτ6τε φανεqα θα d'ποoτq6ι/lει τ6 πq6oωπ6ν Toιι d"π6 αiτodg.

'Ιδιoι με τιg μωρ6g παρθ6νε9 θα ε|γαι χαL oι ποιμ6νε9 πoυ θα λdβoυν τo

xαραγμα xαι θα πεiοoυγ τα πληθη χαι τtζ μαξεg να πραξoυν τo iδιo. Kαι oιμεν θα xριiβoνται απo τoυg δε, διoτι θα θεωqoιiνται μιαoμ6νoι. Η παραβoλητιυγ δ6xα παqθ6νων εiγαι τo μηνυμα τoυ Ιηooυ πQoζ τoυζ ανθριilπoυE γα i-ιηγλdβoυν τo 1αραγμα, αλλα να διατηρησoυγ τo 6λαιoγ οτιg λυ1νiεζ τoυζ, γαδιατηρηooυν τo Xρ|ομα τoυ Αγioυ Πνευματog.

Αυτη ε[ναι η παqα.βoλη τηg Σωτηq|αg. Απo εy'εL xαι π6ρα oooι oγgr1VιrJ-

ρiooυν τoν Ιηooυ, αναφωτ|ξoυγ τηγ παQαβoλη τoυ αoιilτoυ υιoυ xαι βαι\i-ξoυν την oδον τηg επιoτρoφη_q πQoζ τoγ Πατ6ρα.

oλo τo o1θδιo τoυ ανθqωπiγoυ γ€νoυg ε|ναι η επιoτqoφη πQoζ τoγΠατ6qα. Kατα την επιoτqoφη αυτη υπαq1oυν πoλλα εμπoδια xαι δoxιμα-οiεg. o Xqιοτog αυτoιig πoυ α^1απα xαι εiγαι αληθιγoi μαxητ6g τoυg αφηνεινα περαοoυν μαqτυρια πoλλα. Πoτ6 oμωg δεν τoυ-< εγxαταλε|πει. Πoτ6!

Απo τιg δ6xα παqθ6γoυζ, oι π6ντε (E) 6μιειναν, oι π6γτε ιEl ει{υ^/αγ.

Bλ6πoυμε παλι τα δυo E, oπoυ τo πριilτo oυμβoλlξει τoυg Ε-γρηγoQoυζανθριbπουg χαι τo δεtτερo τoυE Ε-νυπγιoυζ. Δι'αυτουg πoυ θα λαβoυν τo

xαqαγμα δεν υπαρ1ει επιoτqoφη, διοτι αqνηθηxαν τo Πνευμα τo Αγιoν.oι dνθρωποι εiγαι ελευθερoι να επιλ6ξoυγ τoγ πQαγματιx6 Kυριo xαι

Θε6 τoυg. Πoτθ o Θεo; δε θα εμφανιξ6ταγ οε θναν ανθρωπo με oλη Toυ τηνΔoξα, ιiloτε γα τoν ανα.1xασεL γα xλεiοει τα ματια τoυ απo τo απqoοιτoνΦωg. Πoτ6 o Θεog δε θα επιβαλλoταγ οε 6γα δημιoυq^1ημα Toυ, αλλα θα τoαφηνε ελευθεqo να oυνειδητoπoιηοει πotoζ ε[γαι o Πατ6qαg τoυ, δια γααρ1(οει τo ταξ|δι τηζ επιστQoφηg τoυ αοιilτoυ υιoυ.

"Ayρυπνε(,τε", λ6ει o Ιηοoυg οτo τθλog τηg παqαβoληg. Αγqυπγε|τε xαιπqooευ1εoτε. Η νoερη πρooευxη εiγαι παγτα ιο1υqoτερη απ6 την λεxτιxη.oταγ απευθυνoυμε xαπoια λογια πρog τoγ Θεo, τo μεγαλιiτερo μ6qog τηg

ΙΗΣoYΣ XPΙΣToΣ

πQoσoχηζ μαζ ειγαt στQαμμθγo στα λ6γtα πoυ εχφ6Qoυμε, ωστε γα τα δtα-τυπιbσoυμε σωστα. Kλε|oτε τα ματια σαζ χαι φθqτε μπqoοτα oαg τo Πρo-σωπo τoυ Ιηoοf με τηγ μoaφη πoυ εoεig θ6λετε. Αιoθανθεiτε oτι οαg xoιτα-ξει xαι φανταoτεiτε μ|α oλoλευxη αxτ(,να να φευγει απ6 την Nαρδια σαζ χαtνα α.γγiξει την διxη Toυ xαqδια. Αυτ6 πoυ φανταξεοτε εxε|νη την oτιγμη,

γ|νεται. Ζητt1oτε να xατoιxηoει μ6oα oαg o Παραxλειτog:Κιiqιε Ιηαoυ Xqιατ(, Υι6 Nαι Λoyε τoυ Θεoιi,τo Πνευμα σoυ τo Aγιoν ε^γxα(,νιooν εν τoLζ εyxατoιg μoυ.oπoιoE αιτε[ται, λαμβανει. oλoι 61oυμε μ6oα μαζ τo Πνευμα τo Α^1ιqν,

απo την οτιγμη τηg Bαπτioεωg. Δεν τo χQησιμoπoιoυμε oμιυg, διoτι δεγπιoτευoυμε oτι τo 61oυμε.

H επ|xληoη τoυ ιερ6α Tα αα Βx τ6v 66yG), δεγ απευθυγεται οτoγ Θειiμ6νον απo τογ ιεq6α, αλλα απ'oλoυg τoυg πιοτoυg πoυ ευρiοxoνται εντogτoυ γαoυ. o ιεqθαg δεγ ε|γαι αντιπqooωπoζ τoυ Θεoυ, αλλα αντιπq6οωπogτων ανθριilπωγ πQoζ τoγ Θεo. H επixληoη Tα oα Βκ τ6y odly, πoo τoυ

μυoτηρ(,oυ τηg θεiαE Koινων|αg, εiναι η βαθμ|δα ουνειδηοειοζ στηγ oπo|ααν6qxεται 6να9 ανθρωπoζ χαι λ6ει: "Aυτη η φωγη δεν ε(γαι ι\ιxη μoυ. xαιαυτo τo oιilμα παλι δεγ ε|γαι διxo μoυ' αλλα xαι η οx6ψη πoυ xαγω αυτηντην oτι1,μη, xαι αυτη δεγ εiγαι διπη μoυ. Αφoυ oλα αυτα δεγ εiναι διxα μoυαλλα εiναι διxα Σoυ, αυτα πoυ λαμβανoυμε απo Eo6γα τα αφιεqιbνoυμεπd.λι ειg Σε".

Tα αα Βκ τr1lν αcilv' ooi πqoclQtqομεv.o πιoτog oμoλoγεi oτι τo Σωμα }ιαt τo Αiμα τoυ Xριoτoυ δεγ θα διo1ε-

τευτε(, απo "Eσ6γα πρog εμ6να'', αλλd, απo "Eο6γα πqog Eo6να", xαθιbE μετo yντ|lθι oαυτoν ουνειδητoπoιε( xαι αιοθαγεται την θεiα o16oη τoυ με τoγΠατθρα.

Κυριε ευyαψoτotμε δια τα διxα Σoυ τα oπoiα αφtεqtbνoυμε πdλι ειg Σε.Η επιxoιγωγiα τoυ πνευματog με τo Πνευμα Ιηοoυ xαι η Θεi,α Koιγωγiαε|γαι τo μεγdλo 6πλo τωγ xριoτιανιilν οτην μα1η πoυ ξεxιναει.

'o τqrbyων μoυ τfiν oαqxα xαi π[νων μoυ τo αiμα'εyει ζωrjv αicb-νιoν, xαl Βycb d"uαoτrjαω αδτ6v τη Βαyατ71 iμlqq.

(Ιcυαννηg,6,54)

Πqo τηg Θεiαg Koινων[αg ε[ναι ωφελιμoτεqo να νηοτευοoυμε τo μiοog,την ν"αu'tα χαι τoγ εγωιoμo απ6 τιg xαρδι69 μαg. Αυτ6 ε|γαι τo xλειδi τωγ

(3) H επixληoη Tα oα ix τ6y αdιν, πρoriπαQχει στην Eρμητιxη θεoλoγiα με τη μoρφη, αri

βoυλi απ6 ooij iπl od, δηλαδη, διxη ooυ θtληoη απo εα{yα α' εotνα (EρμηE, ΛoyogAπιixρυφοg' περ(' Παλιγyενεα(,αg, 19).

517

518 TΑ ΑPXEΙΑ THΣ XAMENΗΣ ΓNΩΣΗΣ

πυλωγ τoυ παQαδεiooυ. H πqαγματιxη πQoετoιμασiα για τoυg 6ο1ατoυζ χαt-

ροιig ξεxινdει απ6 την xαqδια. Η xαρδιd εiναι η 6δρα τoυ Αγ[oυ ΠνευματoExαι oπoυ πdει τo Πνευμα τo Αγιoν, o τoπog xαθαγιαξεται απ6 τoγ iδιo τoν

Ιηοoυ'Η θε|α Koινωγiα ε[ναι η βαθιd αγαοα χαt τo απ6θεμα πoυ θα oαg xανει

να αφυπνισθεiτε xαι να αντ6ξετε στoυζ 6o1ατoυg xαιρoυg' E|ναι οα να βoυ-τατε οε 6να πoταμι xατω απ6 τo νερ6 xρατιbνταg την αγαπγoη οαζ, με oxoπ6

να εξ6λθετε oτην απ6ναντι o1θη. Λαμβdνετε την Θε|α Koιγωγiα δια γα αγτ6-

ξετε να εξ6λθετε oτην απ6ναντι o1θη, η oπo[α xdπoτε θα γiνει απqoοπ6λαoτη.

Η γνιδοη πoυ απoχαλt]πτεται μ6οα απo τo βιβλ[o πoυ xqατατε ανα xε[-

ραE, θα 61ει απη1ηοη oε πoλι] oλ|γoυg.

Δι6τι πoλλoi ε7vαι oi xεxλημtνοι, 6λtyoι δ6 οf. ixλεxτοl.(Mατθαlog, 22, 14)

'Επειδη ατενη oτενi1 ε7ναι f7 πυλfi, xαi τεθλιμμ!νη fi δδ6E fi Q!ρου-αα εig τ{1ν ξωηv, xαl δλiyoι εΙναι o[ εδqloxoντεg α0τfiv.

(MατθαtoE,'7 , 14)

Λ[γoι θα αξιωΘoυν απ' αυτo τo βιβλio να λdβoυν την Xαqιν, δι6τι περ[

Xαριτog πqoxειται. Nα ε[oθε ευλoγημ6νoι, δι6τι αυτo τo βιβλio εiναι η επι-xoιγωγ|α τoυ Xριοτori με xαθ6να απ6 εoαE.

Eiμαι 6ναg οτqατευμ6νoζ γoυζ πoυ υπηQετε(, την Eλλαδα χαt τo πληρω-

μα τηζ Exxληolαg του Nυμφ[oυ Ιηooυ Xqιoτoυ τελιbνταg 6τoι τo xαθηxoν

μoυ απθναντι oε Θε6 xαι ανθρωπo. Η γνιiloη πoυ xατ6xω, 6πωE xαι τo αιilμαπoυ 61ω' dπωg xαι o,τιδηπoτε με πεqιβαλλει, δεγ εiγαι διxα μoυ, αλλα 6λαε|γαι διxd Tου. o οxoπ6g μoυ ε(ναι γα σαζ πληqoφoqηoω. Eαεig, μπoρε[τενα τα δε1θε|τε η να τα απoqq[ψετε. Πqooθξτε oμωg oταν ευqεθεi,τε ενιilπιoνToυ!

o πoλεμog πoυ θα δε1θεi αυτ6 τo βιβλio θα ε(,γαι πoλt μεγdλog. ΑE εiναιoμωζ, αφoυ τo οημαντιx6 ε[ναι 6τι εoεig τα αxoυοατε. oυδεig oτoν πλανη-

τη θα με(,νει απληqoφoQητoζ.Oταν 1ανετε την δυναμη oαζ, να θυμdοτε την θυαiα του Ιηοoυ επi τoυ

Σταυρor1 χαι γα αιoθαγεοτε oτι εoε|g δiνετε τo xαqφ( οτoγ αλλo δια γα τoxαqφιiloει! Σxεφτεiτε τα αυτd. Δι6τι εiγαι πoλυ λi,γog o 1q6νog πoυ απoμ6-

νει.oλα τα πνευματιxd 6γτα τηζ δημιoυqγiαg 61oυν αιoθηοειg, λoγιxη xαι

πνευμα. 'Eναν τυφλ6 δεν τoγ ενδιαφ€qει η oψη πoυ 61ει o x6oμog. Δεν βλ€-

πει τι τoν πε8ιβdλλει, 6μωg αυτo δεγ τoγ εμπoδiξει γα αιοθαγθε[, τo ωqαio.

Mπoρε[ γα μην βλ6πει την 6ιpη σαζ, μπoQε[ 6μωE γα δει τηγ xαQδια oαζ.

Mπooε[, γα σαζ αγαπηoει χωQιζ γα σαζ δει. Ag τυφλωθoυμε δια γα δoυμε...

ΙFΙΣoYΣ ΧΡΙΣToΣ

Mπoρεi γα σαζ αγαπτ]oει χωQιζ γα σαζ δει. Ag τυφλωθoυμε δια γα δoυμε...oλα τα doτqα χαι ot πλανητεg πoυ βλ6πετε το βqαδυ οτoν oυραν6 xαι

oαg xdνoυν γα αιοθαγεοτε μιxqoi, ε[γαι 6γα απειροελα1ιoτo τμημα τηζ δημι-oυgγiαg, oπωg xαι εoεig. Εiναι 6γα πoλι] μιxqo xoμμdτι απ6 εoαg. Δια γαxατανoηoετε αυττ]ν την o16οη πq6πει να xατανoησετε τι οημαiνει πνεtiμα. Tιεiναι η ατομιxoτητα χαι τι η δια1υαη τoυ Eλ6oυg ταυτ6xqoνα. Aυτη τηνατιyμη ε[μαι εδrb, αλλα ε('μαι xαι παντoυ, μαg λ6ει o Ιηooιig.

'Eνα xoμμdτι πdγoυ πoυ ταξιδεtlει στoγ ωxεαγ6 βq[,oxεται oε 6γα συγχε-xqιμθνo oημεio. oταν 6μωg λιιiloει, βqloxεται παγτot] εντ6g τoυ ωxεαγoυ.Πριν λιιbοει o παγog απoτελotνταγ απo Η2^λαL o.'oταγ θλιωoε, η oυoτααη

του εiναι xαι παλι H2xαt o.oπoιog ε('δε εμtνα, ε('δε xαι τoν Πατtρα, μαE λ6ει o Ιηαorig. Oταγ o

πdγog 6λιωoε, 6γινε 6να με τoγ ωxεαγ6. Oταγ o Ιηooυg αναοτηθηxε 6γινε'Eνα με τoν Πατθqα''oxι 6μω9 με τηγ μoaφη πoυ τoν ε[δαμε. Πdλι 6μω9 θαθλθει με την μoqφη αυτη, δια να xq[νει ξιbντεg xαι νεxqoυg.

T6τε oi βααιλεTg τηζ yηζ, of μεγιoτανεg xαi of ατqατηyol, oi πλoιjαι-oι xαl oi iαyυqoI xαl δ xαθ6yαE, δoδλοg xαl BλεdθερoE, Bxρdφθηxανεig τd' oπrjλαια xαl εig τo{g βqαyoυg τdιv βoυvdιν, xαl {λεyαv εig ταβoυνd' xαl εiE τoδg βqd'yουg. "Πlclτε iπαναl μαg xαi xριjψτε μαg d'π6τ6 πρ6αωπoιl Βxεiνoυ πο'ιj xαθεται εig τ6v θρ6νον xαl d'π6 τfivδqγiu τoσ Aqν[oυ, δι6τι fiλeεν i iμ6q" fi μεyαλη τfrs λqyfrs τoυ xαlπoι69 δdναται vα αταθfi;''

(Aπoκαλυιpιg' 6,15)

Eiναι η "oτιγμf'' xατd την oπoiαγ 6λοι oι ανθρωπoι θα αντιxρlooυγ τoγYι6γ xαι Λ6γoν τoυ Θεoυ Eqxoμενoν επ(, τωγ νεφελιilν τoυ oυQαγoυ. E|γαιη οτιγμη πoυ oι αγγελoι τoυ Θεotj θα αναξητησoυγ τα παιδια τoυ Θεoυ, ε(γαιη ημ6Qα τηg αqπαγτ]g των πιoτιilγ απo τιg νεφ6λε9. T6τε θα δεiτε πoιεg ε[ναιοι νεφ6λε9, πoιoι εiγαι oι oλtiμπιot χαι πoια ε[,ναι η ιεqαq1[α τoυ Θεot].

ΣαE λ6yω δτι τrjv νιjyτα ixεlvην θα εΙναι δto εΙE €να xqε66ατι, δ{ναg θα παqαληQθfi, δ d'λλog θα dQεθfi'δι3o yυναTxεE θα d'λ6θoυν

μαζ[, i μ[α θα παqαληQθγ1, fi &λλη θd dQεθfi' δ'ιjo θd" εδq[αxoνταιεig τ6ν d'yρ6ν, δ Ξναg θd' παραληΦθi, δ d'λλog θα dQεθfi.

(Λoυxd'g, 1'7 , 34)

Και τ6τε υψηλd ειE τoν α6ρα, xατα την εoxdτη odλπιγγα, oooι 6μεινανπιοτo[ ειζ τoν Ιηooυν, Θα δoυγ τα oιbματα τoυζ γα μεταβdλλoνται με ι1να

ανoιγoxλε[oιμo τωγ βλεφdqων χαι γα εγδυoγται την αφθαqαi,α xαι την αθα-γαo(,α.

519

520 TΑ APXEΙA TΗΣ XAMENΗΣ ΓNΩΣΗΣ

Πqoo6ξατε, cld'g λlycυ '{να μυαττjqιoy: δ6ν θα πεθαvωμε δλoι, ci'λλα6λoι θα μετα6ληθoiμε, o6' μlα ατιyμη, iv Qιπfi δQθαλμoυ, xατα τrjνioyατην oαλπιyyα' δι6τι θα ααλπio77 f1 oαλπιyyα xαi oi vεκρoi θαd'ναατηθoiν &'Qθαqτoι κα[ ΕμεTg θα μεταμορQωθoiμε. Δ ι6τι πq6πειαiτ6 πoιj ε7ναι Qθαρτ6ν vα Βvδυθfi την d'Qθαρolαν xαi αiτ6 πo6εΙvαι θvητ6v vα Bvδυθn τiu d'θαvαα[αv...

(Πqos Κοqιvθloυg A', 15, 51)

E|ναι η ημθQα τηζ Δευτ6Qαg Παρoυοiαg τoυ Ιηooυ Xqιοτoυ.

Κα[ τ6τε θα φανfi εig τoν ο8qαv6v τ6 αημεToν τoij Yioi τοδ d'νθρrb-πoυ xαl τ6τε θd' θqηvτjαoυv 6λαι αi φυλα[ τηζ yηζ, xαl θα iδoiy τ6νΥi6v τoδ d"vθqrbπoυ iρy6μενoν BπI τlν νεφελcTlν τοii οiρανo{j μεταδυvαμεωg xαl δ6ξηg πολληE.

(Mατθα[oE,24,30)

Eδcb φ(,λεg xαι φiλoι μoυ φθαoαμε οτo τθλog τoυ βιβλ[oυ. Ωg φiλog 61ωxαθηxoν γα σαζ υπενθυμ|oω oτι ooεg γνιbοειg χαι αγ 61ετε, ooεg .1νιilαειg xαιαν απoxτηoετε, δεγ θα 61oυν xαμ|α αξiα, εαν δεγ xαταγoηoετε τα λεγoμεναπερ(, τoυ xαqαγματog τoυ Αντιxqiοτoυ xαι τoυ πλανητιxori α1εδioυ 666. Δεγθα θ1ει xαμiα αξ|α η ^1νιilαη, εαν παqαoυρθεiτε οτην πλανητιxη πλανη αυτoυτoυ o1εδ[oυ xαι λdβετε τo 1dqαγμα. Διboτε ιδιαiτεqη πρoooxη οτα θ6ματαπεqi εο1ατoλoγ[αg, διoτι θα εiναι βαρυ χQιμα να xqατατε oτα xθρια oαgτθτoιo φoQτιo γνιiloεων χαL γα μην διατηρησετε στtζ xαqδι6g σαζ την φλoγατoυ Xqιοτoυ. Θα ηταν φoβεq6 γα τηγ 1αοετε. Mη γ6νoιτo.

Σε oαg πoυ 61ετε λαβει την απ6φαση να διατηρησετε στηγ xαρδιd oαgτην φλ6γα τoυ Αγ|oυ Πνευματog 61oνταE πληρη επiγνωoη τωγ ουγεπειιδγπoυ αxoλoυθoυγ, oε ααg ευ1oμαι η απoφαοη οαg να εiναι αμεταxλητη xαιχωQιζ oπtσθoχωQηση.

Σειg πoυ θα επιλ6ξετε την αντiθετη oδ6, αδυγατcilγταζ γα χαταγoηοετετην o16oη μεταξυ Xqιατoυ xαι Ελληνιoμof, τραβηξτε τoγ δρoμo οαg xαι εiθεo Θε69 γα ε(,γαι επιειxηg μαξ[ oαg την ιilρα τηg Kρioεωg.

Mετα την πτιiloη τηg αυλαiαg, ευxoμαι στoυζ Ιdοoνεg πoυ θα d1oυν λdβειτην i,αοη xαλην ανταμωoη.

Σαg ευ1αqιοτιil πoυ μoυ διbοατε τo διxα[ωμα γα υπηQετηoω τo Πνει}ματo Αγιoν υπd την oυγxατdθεοη οαg xαι γα σαζ μεταφθqω αυτd πoυ xαν6ναgαλλog δεν ετ6λμηοε. Σαg ευxαqιατιil χαL σαζ ευγνωμoνιil. O οτqατιιilτηζ τoυΙηooυ Xριoτoυ.

tΗΣoYΣ XPΙΣTOΣ 521

KΑΛHΛ ΑΛΤΑΛΛΩΣH ΣΤΑ Π<ΔιΑ ΤΩΛ /tΑxΩΛKΑl KΑΛHΛ ΑΠoΛoΓlΑ-

Η }ΑPlΣ Τo/ ΑΓloy Γ1l\<y lΛAToΣΛΑ <lΛΑ| /Λ^z| ΛΛΑΣ

Ε'ιx.43. Aθω5, Moνrj Γρηγoρ('oυ.

Ειx. 15. Μιlι'η Λιlyειιιι'liιlιι

16. Mοι'ιj Ι1;l

_- I

";.j-;,/-!r ',* I,'I

"t

.;

ι/-i.

ι

I

yijrL-r4*Ι') ,-/ ι'3

ι"}fid-rJ-.rJ,Ιil -|1Υ,:ι'r:Tti,t;; i-6;Ι;,' 1

1t'ι tτ.ψιl Ψ wy J1a''ι iLι λk' fir'i ;h+"n: j) |

}tsγr'Lγ"r|'ξnι i'*!ι'!'li\.'*ry'ι,v- ιλooy Iι)α'ο'φφιιγ :Tt' Φ *, *l ζuy1'fo' ηf,zτ*οε*|s}L' i

t.y ''.r4!l nιv," i'Φ". tq 1l"'-L''"l"!tr'ξ

'']''

-' '' _

, i

σ ;,} ,i τ-iλ'ιι.? 1*\Jγo,7τ'; Γ; ' 1^'τ L,rι'Ν,ργ i ^,' I

' 2 ".μ',LJ,. i'' β.; !, $':'''',-l?,rl,fΤ*γ1,roi', I

ξ*t J*'* j._r"l3',fιr r*'ξrο,νsιqφj-'ν,Θτ4Υ '' o .F'i"

'J ,"}1,."'' rΦ -f,q *il" n!τΥ-*/\71/ ,i.φ3,n?"'φ\, }c{Γ]'τ^r'' τcJ I o i a^' L''\'ι}ττ r'!r i

" v r s ζ n} y' c c ι ι! λο

"' i g y ι qν'ιι,

"y

λ'i i iy' o.ι,' +λ'',ri b1' (,/ y, u-' a.τt,v'-1;η ιit\';'"r'; Jινιr^η bi" 1n ν, Jι q";l -Ti''. ;fii

,)u'u'nγlυ *|J ',''1'''"s 7ο / ι fι?' ι1η ; τ'in "ζ-, - , i i

* ξ} .'l'r*;'l.6rl,*ι γ;-γ'nr'r9ι jιιΦ'-'

ι - Ψ\-;,

i,r')*r, }1,υι'r5' 11Ξν'ra.il Ι'' ."or,ιΡ 1' yι7,*t''ιft}*'\ys:y i#,'φ+ ''funn ι,1.*\ :

'.ξη;'ξ''ττ' v a LLJ''l ?7ο ι Ε ! h. aι- l1υ ylι i ιρ*J -

* c}, μ " λ'r'_ ^!'t";r'q;ai4ιi,ι j,.)-r,."Ξ,*-ifri 4fiρ.Ρ;δ; q.;'Jδraξ,,

f.*,,' L y y o. γo'ii.Ι, ρ"'& i Ιfr'''*ι+&.l liΦcυ 9ι1 ,4 n'''b ,i;'i1ι'r*,ιyΦν τy; ''\'ρ)'1 ' : -

i:Ι': -.; +!' it',:'#'' iφ:1, **1"- h;'h'{: " i

, t |'*f.j*eυ4.';Lι9fi'γ6a.$ον,.-'.l {;t," i **t iaξt ι ,.'{:'rirt'λ.; ,;9'fr 1$'',1'r'ζ yi '$ '' wt f<y t' ι t;- ,'" nρ\.ι*r*iυ s.g q,n2''i .'

* * -jΙ. .] 1'i"|γ *'λ^;ιn'?iLr|$l"^-r**.iη* υ'ι'"':r!:'* η 4';}+ $;'4i r'Jξ

E'ιx. 48. Xρηoμ6g AπoλλωνoE περ[ Xριoτo'ιi: ""ooα μiν πρ69 d'ρετfiE xαl x6oμoν δqωρε

πoιεiν. Βycb γd'ρ Βφετμεiω, τριo6να μ6νoν δψιμtδoντα θε6ν' oδ λ6yoq, dφθιτoE iν d'δαιjx6ρη Ξyxυμog Ξαταc 6oπερ ydρ τ6ξoν πυρφ6ρoν' μ6ooν διαδραμιΙlv' d'παντα x6oμol'

ξωyρrjoαE' πατρ[ πqoodξει δ6ρoν. Mαρlα δ6 fi xλrjαιq τoijνoμα αiτfig''' Axoλoυθoιiι'

xqηoμol φιλoo6φων' Kωδ. 281, φ. 103α, 15oE αι. Ayιoν oρoE, Moνη Διoνυo[oυ.

/f/ {'-

Φ'ξa{rι;a' ;4' *ο ετ-,l;c'Lπ jΣ#ε#Φλlε? 7Δτ-ν,oα- ' }*

d'*λ;;; i ι-o''"λ;γ +o -Φ λ"*' i-,,n' ν,l'Ι

fy*' ιλ,i y' v ";4 γ6! λ-rτ,;γ frτ,, 4,πi*.'Φ,u-rσ:/rt βJ tια iγ' dau? {oy' c.r*{"ιι :ι :' 1j

'Φ *' n'iν' . ^ιλi'':* "*l,-γ

o i} iν .-o'ιl'μ}ie ι'-'';'^ !

'"t*, }r*loi i".aλ &'ι-n δ,i;^'' y'τ".-! l>:.ι,"'':'.'

fiu?ιeηγ *o-τυ#J 'rrZy $;'ny'':-Laι c ' '-.\ .

δ.ffi ι1169.'' io y *ι γ ' :ι'ι-ι-'7'.-ρ )' !"'*q '}oγ ' i ''

η{τ'ιιιιγ iurra1' 7oiam igδnv*' 'Jιl|'',: <ι'

;'1o$ τoρ o c' s'ιrI,.r* γ'ε' i ra "Jrr,o

1,'J- :';, p' *' ;λ"L,

τf ι $tυι o "'. e' &* i''γ"' γ,!'μ-!{ γ * ιl Φ ι /l4ro ::l

τ$ ι τt'ι *Κψ ; υ d ot''g."o l,'υ p7ι { τ 1 1 L-: ο cr' ly 1' ρ ι

6vωyo 1o2rr'ii, υ.f, τυ υ fiJ -fit1+i*:'-,45 -Ξ*ε'ni1ν s' znq4) r'4tΩ" *"ω r., ξ * i ι γ

ol' e'i,

t&ηr4 "u ΥP!Υ #i *' 1". φjξ, 2P "'

ouirΦ d Φσ|, ?δ} aJμ τi δ v μ ν λι xio. *al ui ξ=

34ηιn τ'i ll-"ιoyt;fi'μ;ηΦiιo,9"ιr. ι L μι ^*qι & zs i -tι,ιzιτι'" r r}, i,,' } rrγ o i.'#'

,,$,ξ ωF rtj v #,τ.iρ.lι. Φ & . τ{o''-b

Ειι.49.Χρηo1ιιliΕλληιιυι'ιτιlφιι|lι,περ[ Xριαrιlιi. xιοδ. Ι67.φ. 15Ιcι' Ι6ιlξcιι.Στoιιζτελι'ιl-1α[g1lq ατ[7ιlιlζ' !ιε τα 1ιιxρd ^,,ρciμ1ιcιτcι' cιιrι1,ρdφετcιι ι1 ιl1ιιlλιl1'[α τι'lι' Aπιiλλιιlιηιζ Jτt'ι)ι r. }ι'

Χμlιoτοιi: ''Χρκlτιiq ΘειiE iμιiq ioτ/l'' 6g !ι'ξi'λιρ !τιιι'i'θι7'δE θανεν'[iq' ι.x τιiφιlι'εi;π ιi λo ι' ι7l ρτ o'' . A^,, ι,.lι' o ριl ;. Μ ιlι'η Δ ι oι' ι'o [ ιl ι'.

#u!*G:fμ';. -",i'#}.,*' 2 fn'7 n iκ4μ lη τ,}'n'ττo/. |'υ?'μ. --p|,".Ι,d}x-i -λ,'/}+'φ.μ*Φ!^^oJL1μρr- *r",.-r.δ} -<i:τrtxP:JL-γ'ρλμ*!ril.eλ4&/ηΦoτo< :'/Jιιr\1

)ρ4;iia&Iμ.i-7<;ryQ6, *y'i"*L.; } 4-'γ6μ, ;"'6a.p$ic.ιι l ζ\. '{,

-JPμδe- . qτ.}''τ,

-λitτ4 !:-''f ξυ'n^LφtaωμoψeΨψΧ4ι4,,4'y"^ ,r*i or-μ"1λl"c. φ#**'i,'sηiδ,ahA*r.l*!,α.ρτα.{ =a μ. καr,ττ'r.τp.δρ

Ειx. 50-5 Ι. ΝΙαρτιiριιlι, A^,,kιΞ AιxcιτεQ[ιl'1<. Στιlι' lιrιτο oτ[xcl τηq αQLστεQηζ ατηληg η A^',[cι

'\ιzcιτερ[νη εxι;'ερει τι7ι' oμιlλιl^',|ρ1 τιlιι A;rd'λιοι'ιlE περ| τιlιl Ιηαοιi Χtrlιrrτrlιi: ''Xριoτ6g

Θειiq iuιiq ioτ[ν'[iq ly ξi'λιμ iξετcιt'ι''ιlθη'[jζ θriyεν' [iζ' ix το.φιjg εig πιiλοl',uρτ,,".Σrηt,ι)ε'tιri ιlτιjλη η A^,,[cι AιιcιτεQ[l'η εxφ,tρtει Σ()ιιλλιxη πριlφητε[α τερΙ rυιl lιαQrι'οι()ιt

rιlι'-Y(lιαroιi: "iπ[ τfiν -ιlλι'oy"εδi τc.ιι''τιll,iλ(,ιoειε ),ι1l,'y"α[ δ|ycl oφ1lλματoq yενι'7oετrlιιlιi'ρΞ' ixrιμιiτιlιq δ! θει)τητoq 6ροιq' iι,ιriτιηγ nqQ1711l λιloει φθοQcil,' χα[ τοιiτ()ι' φθol,oq^,,ε'l'tiιlετrlι iξ iπkττοι' λιιoι'l' y'α[ πρcig {1ιyοg xρεpιαoθfioεται ιbg θαι,ατιlι' xαταδιxιlζ'τrιι1τcι δ! πιil'τιl πεiιlετrιι πριiιυq''.Kιlι). .5. φ,φ. l2"lβ. 121cι. Ι2ο; αι' A^,ιιlι,oριl:. Μclνιj Δo7ειcιρklυ.

Ε'ιx. 52. Η oιβιιλλιxη πρoφητε[α τηg αριoτερηq oελk\αc (δεΕια oτiλD την clπoiαν εξiφεQε0 A)'[cι Aιxcιτερ|νη' απειxoν[ξεταL σε παiτι'Qο πoιl ιQαταει ιινα xε[ραq η Σ|βυλλα' σε τ()ι-xo1ιραφl[61 τoιι 1745 1γo1ι |\ρ[oxεται oτιl ναρθηxα τιlιι ναoιi τηζ l\Loyηζ Παναyiαq τηζ'B ε λλαtτ ι ooα < Ι ιυανν [yο.lν.

_ι l J μ, ι | ι,,'ι r; ΙΙ', ηξl, i i}.i +! r' r,{J, q, ô

o o'q "

u ffi "λ' ii r.!!,''

{9';[.ιtι'" q+Lufiu, η; {"';νiψμ :η, o'(αμ;"ahι'λ'ν /ι'7l ρ w!''', i τt' qι 1'!; t'fi μl'', h1'),' ι.μ^ψ'f' !i', -hη,ij;kb' ii', i,b,,*,ι;;t' i Jα}il'"bk,|" i .l

o|^!-'nû λ,rπ*' 6", iltrJ's'[nnyt -μη.jε.lιr, ' *'

nsJ\', . }iio'l,ι', -',;q'i' g"' ^.λ'7,

ηlfi' ^ιr μ,J7', c β)i,}'4' γι β{+ -\ξ*' J' . J {,,i'(.''.)η"'J,' y + μj;;λ. 11

φr"jιi*φlJo j l1; ilg'*ιlrεl'οiiν,n'-."1,w,6d$j,

γΙλsiι*'υ'{υ 'T"*"..Id]ηo. xo.!,',.αoi . 'ιlφιi,,q,! )*Ιriη*.|r*.nr,[,\"i.' ;1}iL{;,λ,

''. ; 'r!Jtfr ,ioγb,ru.,

q,i*\.aJrl+ ',1iγnι-ι'-|

,;';;' n'r,1. ' ],]}fi1i'riai, _

l νμ !'1i ιρ-lv iθ-.., :!ιJ, ; ^ω ""-rη*, u' 1l' ι.τ' i;1,,t.{i!

.i,, υrψ,, . λ1ιL sι"1 +u7 ζn .'1J, ei'l"i!*' ,,.1ξ ω'.'''a l n +'

i'a.;r4-ar'r, ,i+μy)n q,ri1olilqλ:-ψl ΦrytJ , - l,n *\jj, i*.''['' it^ "ιιai6lι1'lpyr;*''- iini,, ;Jηχ;;,trG

y, ι., .'' ;r n, lι1 /"r' ι, ηf !''}1 J -; ; lh *' γJ .'η\*l n ni ^J

;" *ili' ; 1"',, l'}; j'r',μ*Ξ3i}4'.1 *;, rl ii,,'Ζ

φ θ.)u | \4 r u

.

. μlr' η -'i β ;'Τ'. ;,ij J η" ;ζ-n.i.1'. *1,'".{J.".J μr. i φπ'.t ' li'eî,,,,ρr'i"".

' J'rf,Ι i;},ι , ',' ξξ.r1^" . ,Eγr,+ . .

^'

''!,- .,,Ξl.

70 & 1'Ιr

r,, 2)γ,

u :, iρ\ * ; i,qfr i ι", i 1fr'ι1,Jμ '1 | '- l- 4' ι'ι ,' ι -ι \ ρ' /,4 r-i|a

4υι\' 'k^1.\'τliri. i4i&r rt'Fl' r,,rrat'+tΔ{ ιt(.\rn!' rg.1ι4|)λlξ ι\'l'

'5:rζ'''rii7'.!ι";rnι'1j' lt^rn' .'-, 'δ,;'i'j--i Υ*'rΙT" ^

;{''ιi'iΙ, y,.i. r+.ι;μ; . τrr;l . ξJr,1r. αoι,' ζrι&aq ιi/'"ξ' . 1"χ1,

6;, j r{\'1,.; *iγ, *,i ;'ωnf n'\ilk'; lρ'\",r".}.. o r'}, λ,''''ε J"{,,g...ii 1ι.\*-flυ n.-''i λ{.*.J |rιυι.}rlι o{1'. ^n'/-J# ,_

Eιx.53. ΔιoyEνoυg τoυ φιλoα6φoυ, xωδ.754' φ. 182α' 16oE αι.Ayιoν oρog' Moνη Βατoπεδ(,oυ'

Ειx.54-55. Διoγiνoυg τoυ φιλoα6φoυ, xωδ.754' φφ. 182β, 183α, 16o5 αι.Aγιoν oρog, Moνη Bατoπεδ[,oυ'

/ .\ t'.

.'-Ιroeττr4Jno 2 αffδ:,λF"..j-.δ-

,-"_6oρol ΡΦθL,n

i."|ΙJT:δdΓre}:ρo'- lΔ!'Lι'ιλ-.g} " ξ *.rr*t i,'''ri}ε.ρ-i'ι'

'.4

fθ

;εr\r rtνoι:,1Γo.τε.aσcι#.71 o o-i *-' ι' lν uι

ΘeΡΥ.'---7i.Ζ.ιt

€ρ l..'λ-αrl G"+,\ {./

\d

ΥP"'7!P εγc1ι-c;-

Ke*iψLρx-ξll oι6-Γρoζ3€.#εror,'-r;''--r-""δ{" *.TΞη. 1J-τtκλli

i

,Tf

t

4 /(

Ειx. 56. Tol Εν AyioιE πατρ6E fiμrlν'Ιωανvoυ τoi Δαμαoxηνoi Λ6yoE εig τrjν XριατoiΓ6ννηoιν. Κωδ. 14, φ. 385α, 11o5 αι' Ayιoν oρoE, Moνη Εαφιyμtνoυ.

Ειx.57. Aνω, η ιtqεια Ειιoπτ[α πρoφητεtει περ[ τηE ΓεννηoεωE τoιι Xριατoυ.xατω, oι απε-αταλμtνoι φτανoυν oε να6 τηg AθηναE. Mιxρoyραφlα xειρoyραφoυ' xωδ. 14, φ. 397α, 1 1ogαι. A1ι16y oρoE, Moνη Eoφιγμtνoιι.

Ειx' 58. Η ι(ρεtα τη< Aθηνα<

Ξανθ[ππη' oxλαδον oπιαθεl'τοι' LεQατLχoLi ιoτoιi. πQo({η-

τειiεt τηy Γ(νι'ηoιι, τoιιΘεανθριbπoιι. ot απεoταλμε -

yo L α"ιι αy (!-)Qo ιiy γ 61ρCι^'t μ t ι'ο ι.

Μ ιxρο1, ραφ [α xε ι ρo1, ραφo ι'.xιυδ. Ι4. φ. 398α' Ι Ιog' αι.A^γtoν oρog']ν,l 61, η f 6cρ' ιι,ι μ ε νο ιl'

Ειι. 59. H ιloεια τoιl Aπoλλιονoζπροφητειiε ι την Γtννηαιι' τoιlΧoιoτoιi χαL πQoαναyΔ)'t)"ει τoν

λεξαqιθμo τoι' oνoματoζ τηζ

Πcιρθfuoι' Ιν4cιρ[αg: ''δνoμcl δ!υ"ι''τiig δlq [βδoμfixoνττL Ξξ''.

'\ Ι ι zρo1'ραι1 [cι xε ι ρυ','ριlι1 ιl ι'. Κ ι υδ'

1a. φ. 398β' Ι ΙoE αι. A^',ιoν oQιlζ.Ι Ι ιlι' η Ε αφ ι1, μ t νιl ι'.

Ειx' 60' Tα τρiα αyαλματα τηE πανιυ kbνηg' παριατανoιιν δι1o )/υνα[χεζ με xιθαρα xαιxυμ[)αλα xαι ι!ναν ανδρα με αυλo. Κατω, o ιερtα-q' Πρoι[ιππιπτog πρooπαθεl να xαθηoιι-

xαoει τoν Kυρo πoυ βλtπει tντρoμog τα αyαλματα να yoρεioιlν.Κωδ. 14' φ. 40Φ' Ι loE αι. Ayιoν oρog, Moνη Εoφιγμtνoυ.

Itrl]:

ι}ιξt$ri

Ιfi

ll'lιiι'

1t

I

!

Ειx. 61. Η φωτεινη δΕoμη τoυ αατ6ρα τρυπα την αμφιxλινη ατtyη τoυ ναoιj τηE'Hρα5xαι xατtρyεται επ(' τηg xεφαλrjE τoυ xρυoot αyαλματo; τη5 Mαρ[αg Πηγηs.Κωδ. 14, φ. 401α, 11o5 αι. Aytoν oρoE' Moνη Εoφιγμtνoυ.

Ειι. 62' o ),tQιον Mα)/oζ ).{,QαταεL στην (ι)η|αλLα τoιl τo θεioν βQtφo5 xαι τo αoπαξετcιιΚατα τηι, Σiβιιλλα, oι rρειs 1ια^,oι ηται, ιερε[g' oι ιεglεiΞ τιlιl ι,αoιi τηζ 'HQαζ.

Κιυι\' 14' (t)' 407α' 11ιlg α'ι. A),ιoy oQoζ. Moνη Εoφι^',μtνoιl.

i,. r :!Χ+lF-i!EΙΞE-..i ! tr irlΙ**Φ'.

'1 i" ffi. I .j:,ΞF* -,

.srΡ-tξrir"- **_

μ.*-'q*Φ.€

Ειx. 63. Πανα1,ωq Tαφog Ιηooυ Χριoτoιi. Ιερoooλιιρια, Ναoq Aναoταoειοg'.

,_._1 1 1 116'1t., ;..] ..'' ! r ,1\.:1. '., i .--lδt-

' 'i.

Φ_,r',' li.;.;', :,|-1 i,,,',,::;,':l:.'::'i ",',,',,|,

{) lr) }r iι, l ' ], , ', ι',_ι l" rll i .j /!

"j\ }l }r-'"r'i ''s.

.ιιl|,''' ,

. ','',r l, j

' l ''ll]]'' ]' i"ι'i ' ','] 1a μ"rl1'|ι1-

-ι_τi'ιη ",!'1ιi'|'iJ. r.]']ι ιtι_λ""'.t "}:?rt:(1''ΙJ':'|4

'rr,Ι,,' 11'ι'r''ι 1Jr ιιι'ι'i1'''n ''1in1"'"''''"

ri1 ".' :,"'1r,,,,"', i.',. r'ι -'

j'" l;'"'-lr:|'ιj]"Ιι,o

r|,'ι,)',:!λl ι( , ,,,,.'' ;1 t' 'f'ι'|]ι\

ι;j' ιηιΙ/lι.

Ι,|1.:ΙrΙ..ι.,'.'ι," ll,rl'r;.,.'lrt'llιrι 1'ι'ιlιι 1l:'ιι

κιri,r ?'rt,:lj' ' '' ' -lirιl'ιι'f'rrο'ι'rr''t'[οΤI

tlιi,':"l', ι1r rl , t}l' 'iirιrl'1i}lrrιιl!ι'''1ιl(1ι

Ειx.64. 'Ιωαννoυ τoi ταπεινo0 xαl Ελαyloτoυ μoναyoυ τoδ Δαμαoxηνoυ λ6yoE εigτrjν dylαν Xριατoσ y6'ννηoιν' Ayωθεν τηE επιyραφηE παριoτανεται πληθoE μoναyιbν,tyαντι τωy oπo(,ων o AyιoE Ιιυαννηg o ΔαμααxηνoE xαθημενo; επt iδραg 1tραφει oε

βιβλi,o. Κωδ. 14 (Συλλoyi Παναy('oυ Tαφoιι), φ. 92α, Ι 1o5 αι' Πατριαρyιxη BιβλιoθixηΙερoαoλtμων.

,,t']!"τr o 141ο; οl")eif'l''-4''l-' ζ"δtε;Ι} " "

c'

kαrκε'taΨ' Ρ^?crιισ}r4'p ;a'eP ι'-roirτο

q{1-"υ. "f,αra+"ρ' -reΛ{'&ι<εiρoι,π_po}

ζ -γ';γ. "'r'-, ρξ' αψeliy -rt, κCrqτγ-oμ'' vδd" P.λqd ,.:'ry,

Ψrι'Υi'" ';,f'+

d},τΙrr+ Lια.ιμ. λ-τ 1c

\'r'λvfil x-r.,r] -..r*-

τlαJ o υrι.α+, τ 1 1q.o iι1.'.l'J\Uτ-, σ,-ιΙr?o c l, lη-

' -τl'nζμo'-',.rr.J .

s J* :-:-r', 1 | ιr.}. x.π1lcrιβ1-tι,r'l'' -ιL'ι-' l ιr 1}y'5_

SYi τ-L r, l, i.., ,Ι'Jr't'' Υι^i-r.l.lι,;..ι.iγ,,.i,j1

ι((rrrυ ,l 1Δ 1ι { c'{ιιιn.*P }, .i, μ-..1.rλ.r, -JV: Θ'd: -^ Lν.ro - i'ρ, ι ι-.ri γ 'ιιι'rι ιD μ *υο ιi._r'fd},

λ",-.: .},4.ρ <rμ. κ,r..or-.oΦ*.'rro σ\.&-

tE'*'=;;;;

+* *e4'-Αχ-ι_'TαΙ Φ o e *pJ.γo., .

κιr-.*λ Ιζoο.'τ"lΔ&.ιJθ--<i' 'τα.l.ξ κ-μ

-

'-Ψwn -ω'εi aξ--1+'Pe '

μ'Θ.rρ4oJl&, ξ'_3: Φ αL'n'μ

'rol!,J"τ'' ,Ι\ζ r<αJ-rιrι, -'fr/L.',',+l

''''π4' Ιgιi κα-rr'ι. ι ftg-'?ζTτι, ιιrjr,Jo I caΙrΤτl ι, € l-αrι'μ. -i7 rηacιη-jρ ,'':. &.-αrtP i ,}rr-r_l .rrγο iτ lι ρ,a.γtiο'aaι.&μ.l..d :.*.π+ι" i-i, \ "6, ;l λ 1 \v{,' iπa i n ., cλ'Iχτ_r }r .τa r ι<αa Ρ "'' ii' 7oi-ιo,i μ r'η.,oθ,rr. μΣoi'τG r.,+ κ.a, κξroo-:μαi ο i 1ιq,'' irr., i, ;rtr

, .;y'η6. -ruξιι α-σ_-' -' ιr'.κLir6ouζrιι!.

Ειx. 65. Δεξια, η ιtρεια τoυ μαντε[oυ των Δελφιbν Ευoπτ(,α, yεiεται τo μαντιx6ν iδωρτηg Καoταλlαζ πηγiζ πoυ xατ6ρxεται απo υδρ[α την oπo{,α κρατα νεαρ69 ανερy6μενogoε δiνδρo' Aριoτερα, η ιtρεια πρoφητευει στoυζ απεσταλμtνoυE των Axαιrbν τηνΓtννηoιν τoυ Χριoτo{' Kωδ' 14 (Συλλo1,η Παναy(,oυ Tαφoιι), φ. s9β, 11og αι.Πατριαρxιxη Bιβλιoθηxη Ιεooooλυμων.

ι-

Q ,,Γ/, ,9u,7ι !n,o,lg,.,r.-ιΙ }.ι''.'1ι rr-l 6σ τχl,-υ γr\,lλ'ι ι 1ι ' γ ,t'ι. γ/*τi 2.-/}. !, { t.r 'ιi'τL}''.r-0ιι γ,i-rτ iε p9ir. i,,ι.,i ,\' l '')

η, ,',, 1, u 1, k'γnrri4γ,'11 /1r"'}.S,-ιrt o 1,

!1, ν [' ι'' ιl 6μ ,ι L1rλ'/'' 711 1ιt j.r 1ιιιιt2r.ll|

λo l ,6}, xα ',ιirrr,1ro7 li α t.ι {r. r ,4y ',1rι /, ,r'U'Σ ln'r,r 1, ' l'; 'π; i ι γi1,'''ζ).'1' ()ι'-,rττιιln ,i7' 'γ,:^ '1 11/ιl rtr.' !rJ,i,}.lι,, i'r r,, Ι'.' , k ,' ξ,. ')r7i 1'ι-t'i n fι 1 '0,.', 1/, ,''} ,'i ζ --rtr1ι,ι- rrr/1 1 r,r, i ιr r' [p.u'

λ' \

/o"! r.tι''\ ι,ι 1'ιιl,ι1ι,l?rκ.r, -r, ι ιι ι i'n Λ'l. /.1jι' ιι,'1r(, '11 ι' '1: 1l'rι''1||1''ι , -' ι-.'σ L^n ' t ι ,s }. (' . (' l|'ι'1Ιιl.1.,,i i t 1,,ιι ι. ι l<li ;' ιχ'-$..,rr, . i:,ι1, r'/9,|'τ -z ιιi''_ιι_ r.1, 1':iι '' 1' ιi i'-''ιl7rt ι ι ) Q.}t}lt, 1tl ι' ιι at

\ jil .r| ι' ::Υ' i ,'τ ., tr.l c ,

';,'/η'ιl ,t l jcrr1rΙrλ.}.'

3 o+' κ:fu-t{1ι-ττtι.

,τΙrr1 'r aττ') |Υc' t<' () -τrι.],

λ* /--ιi a"r-, tr''u'1 γ l ι'," 1'1,,

'' &- κ*,*7-- r1-'1' .

γΤ l*4 x'τυ\ ι'r'

.-ι c'

.r r r l lJ

" .)i, n Φ:l. (a l /.', -τo l.'-

cLιt ι' Lιf '

(τ., t rr.-ιDΙt-Dσ-

I

ι}

t

Ειx. 66. Η ιtρεια τηE Aθηναg Ξανθiππη με πoρφυρo xιτιbνα παραπλευρω5 τoυ LεQατLχIυιoτot, πρoφητευεL στoυζ AxαιoυE την Γ6ννηoιν τoυ Xριατoυ. Agιoτερα, ατηλη με επι-oτηλιo"φiρoυoα αγαλμα τηg Aθηναg xqατoυαηE ατην δεξιαν xλαδoy ελα[αg. Δεξια, ειxo-νtξoνται δυo yιlναιxεlα αγαλματα, ε11 των oπolων τo δεξιo παριoτανει την Aθηνα xρα-τotoα δ6ρυ xαι ααπ['δα' Κcυδ. 14 (Συλλoγη Παναγ[nυ Tαφoυ), φ. 100α, 1loE αι'Πατριαρxιxη Bιβλιoθηxη Ιεqoαoλυμων'

Ε'ιx. 67. To εμπρ6αθιoν μtρoE τoυ

ιερoιi τoυ Aπ6λλωνoE, ι!ναyτι τoυ

oπoloυ xε[ται τQlπoδαζ πληo['oν

πυ8αζ xαι ατηλη5 φερoιiαη-< τo αyαλ-

μα τoυ Aπ6λλωνog, φ. 101α.

Ειx. 68. Tα αγαλματα τoυ ναot τηζ'Hραg xoρεioυν εoqταξoντα; την

Γtννηoιν τoυ Xριατoυ, μlτρooτd oτα

ματια τoιι ταραγμtνoυ Κιiρoυ ιlαL τoL|

ιερtωg Πρoυππi'πτoυ' φ. 1aα. Κωδ. 14

(Συλλoγi Παναγ[nυ Tdφoυ)' 11og αι.

Πατριαqqιxη Βιβλιoθηxη Ιερoooλυμων.

'/ιt\i?r! r at irt {,r '.)'ι*rrτtι ιU cιJ Ξaln{ y11 ' .i 1 r h !ι '.|r

' '| _, .t v -.!λ'1 ι " α., ι rtn''(ηι ι 1

Αμ7r'*1'L 1l,.i α-.r, α-πι.. ζ\.

, .'L) 1ιcιl I ι-t: L .' ι t') 7( o

}, }{ Crrf ,ι rrτ.ι -τ-τ]rJ -llJ l'Φ{-..rο.}' o Υ' ,l, ι i"l. t, l, -ττ1},

f' ι' n ΙrηΞrrJ ι ο 1, }Ι ar*

μ.o r, -?l, p "." .rι$:. 1rii

-rο rr _τΙr-r .D _ιτ) ι, wn1r'P

-rrr, Ι, -Ι"Ιi Ι, -τ'"{/1, ntΥ |' ,r 1.' &i' !"ι ' 1l 'i 1. }, xι. τ_? l Φ |, ι., l1o " }... l, :k p rrr-rπ rr .r.(i ο υ.yτlJ'l'r' 1rrrτ-'r lΜ 1,',1'1σιiο ι, r. ι' ι] lι f' ι' \ ι.τ.l

.ιρ''liι l',ιι- ι'} ^,' ...Ι.

i\ι'' ι'+ Ι' '. [ ι. ι rτ ,'ll /h|".iνj 'ιι τιs.} / rt.r r. o !..r!

Tp ,rri1 t'ι. a - ,r'α j ',n 1,,.olc'*l .) r,' if' η ι.17' rl Γtπ'' |ιΔ

)" 7n"L;,',ιιι n7,ι1ι 6τ )*'*τocτirι4ttt -/

6'τrr't'τr-τ"p ι-.lΔ

ιτ1μ 47ιι1ι δ'nr{ .τυ7 r: nT:-rrΨ dE 'σT o.a,τ-r.Ιrr r.oΡrσ-ft 1, |'-'i r',1ι4' Ι--,:,ro o|/rr 4γ#-r ρ ι''r !' ..' 1, . γ '' 1, ,, n *}ΓFr!

μ ,rr -λ" 1ι 7a' ιτ '''τι^; -,oi^rii.r l r'g ''; ;; *ft:iλ '.bι4

Ειx. 69. o λαμπρoE αoτtρα5 τριιπα με την φωτεινη τoυ δiαμη την oρoφη τoιl ναoi τηE'Hραg xαι φωτ[ξεt τo xρυoo αyαλμα τηg Mαρ[α5 Πηγis. 'Εξωθεν τoιl ναoυ, o KυQoζ xαι6μιλo9 μαγων λtνε "8i,ξα i!νθεog xαl βαoιλιxrj d'ν6τειλεν'', εννotbνταE τoν Xριoτ6. Κιυδ.14 (Συλλoγη Παναy[oιl Tαφoυ), φ. 103α, 11og αι. Πατριαρxιxη Βιβλιoθηxη Ιερoαoλυμων.

fl ",;,r,rno!1iλ..u,{9- ct.iμ 1' ιι&5) γ.11lιc, d ιr. ,,i Ιλ ,Μ λ'1 ,o" iιι'.'' ι' 4 ι',.' σ,''ιιrr? τ|7, ι ι 1 ι1 ι, ιl 1 ι 4 ιι b c''τ{Jνr

,λr.r1ι iρ ,'r rr,.,',i1ι111 n1 /'ι{cι 1'.ψorn.'/7:

- u',1 l L ! 4 γ ι' 4*,1',,i1r."".{., -rr:7 q ι7γψ 11 ιι ιτ| 1ι- 1o i -ι'/y- fr ,\'p' 1 tι a ι ι'c,.ι,, !/ 4in,','/1 $ 1ι,λμ ,il ι-lu 1 l |''' 1 l'^' r.l ι i rι-γ' 7ιk|l o ι11 . λ', ιJV:'1.r, 1, ir.;οi'i:

FτrJ o ι ,) ,i 1' /, 1'u ι 7'γ!,,οt,,t 4γ'ι-rλΡ λ ,1ι6 prλ lt. -ιιr', i 1,,., η'.

f.4 ι, υt' \,'iJ,.r'rr,, 1,'ζ

i1 [,.ο'|ιn1lrιι\7l 1,'r.(r' '-u, u,, κ a ι'1i; -r

; ;1 0'ri.'

τ

ιlιι ιτ! 1 4)l .τ}a'μ i rι'ι,.}Lir.r, }-l' ι t b .,* }, 4r_.{

ιι ? 1!- l'' [' ιl,t t',ι'lr!ι ιι οtι'|'l F'''' 1, /ι 1t' i-.}'*1.l1,, r.ν' {'

|' ι'r'a ο ν 'ι tr rr ' aJι.' '

1,,rit, 1,-.rLi 'ri rι,rι tn7i,i3ι'., i ri1-' a'l, ι' /' 1' -n'.''n

crh }r}, li,'r.l,(,rf1 1ιri-l'

Ειx. 70. α. o ΚυQoζ με τoυζ μdγoυζ.

β. oι μαyoι 6φιππoι αyαχωQoιiy '4αθoδηγo1jμενoL

αΙτ6 τoν αστ6'Qα.

y' H αφιξη τoυζ στην π6λη των Ιερoooλιiμων, 6πoυ o γεQωy μαyoζ ρωτα Ιoυδαi'o, "πoι3

Βoτιν δ τεyθεTg βαoιλε'ι3g;'' Κωδ. 14 (Συλλoγη ΠαναyLoυ Tαφoυ), φ. 1Uα' 11oE αι'ΠατριαQχιxi B ιβλιoθixη Ιερoooλυμων.

Ειx. 71. Zωyραφo; o

oπo(,og xατα τo xε[-

μενo oυν6δευε τoυg

μdγoυg' απoτυπ(bνεL

oε πlναxα την xαθη-

μενη Θεoτ6xo με τoθε(,oν βρ6φoE.

Ειx. 72. To εμπρ6-αθιoν μ6ρoE τoυιερoιj τηE'Hρα5 oτηνΠερoLα, ατo αΕτωματoυ oπo[,oυ τoπoθ6-

τηoαν oι μαγoιιερε('g την ειx6να τη5

Παναy|'αE χαL τoυθεioυ βρi'φoυqΚdπω, oι μαyoι εξη-

γotν oε Πtρoη περi,

τη5 θε(,α-q ειxoναg.Κωδ. Ι4 (Συλλoyη

Παναy('oυ Tαφoυ)'

φ. Ι06β, 1loE αι.ΠατριαqyιxηΒιβλιoθηxηΙερoooλυμων.

Ειx. 73. o ytρων μαyog xατεβιβαξει τo θεloν βρ6φ0ζ δLα yα περπατηαει υπ6 τo βλtμμα τη;

Θεoτ6xoυ. oι αλλoι διjo μαyoι xρατoιjν τo θεioν βρtφoζ στην αyxαλια τoυζ 1rαL, o μεση-λιξ απ' αυτoιjg αντιxρi'ξει τoν Ιηoo'ιi ωg νio τριαντα ετcbν' ενιb o νtog τoν αντιxρlξει ο'l;

ytρoντα με γενειαδα. Κωδ. 14 (Συλλoyrt Παναγ[oυ Tαφoυ), φ. 106β.

Ειx. 74' H θεoτ6xo5 ευλo^,,ει

τoυζ μαyoυζ oι oπoloιyoνυπετιb; πρooxυνotναυτην xαι τoν Υι6ν τηg.

Κωδ. 14 (ΣυλλoyiΠαναγ(,oυ Tαφoυ), φ. 107α.

11og αι. ΠατριαρψιxrjB ιβλ ιoθηxη Ιερoooλιj μων.

Ε'ιx. 75. o μαγoι xρατoυν ατην αyxαλια τoυζ τo θεi,oν βρEφog πoυ παψoτανεταt "yελιbνια[ oxιρτιbν τfi xoλαxεiφ τdlν μd'yων''. Κωδ. 14 (Συλλoγη Παναγioυ Tαφoυ)' φ. 107α,

1 1 og αt. Πατ ρ ιαρyιxrj B ιβλιoθηxη Ιεqoooλυμων.

ffiIij

/.Vb;J =μ6.$&ιi- -iδ-ι,J}"'o

'#P ασ ι'-'τ-'s-.''u^rJσ-ι'''σ lG + ι^.rirι oic

Φ"+r-ca .,, .Τγ ,.")

+"+!p" c -.J,no qu σt |.l4/Φ y.*ΥT ''.Γo τΨt<J.L ε 7 6^-t +r

-Γ#--;ρd;.'ι, }-.Χ'-r{μ 'o f '! ,^'o,: / n ι,^ ,

T?T ta-,*'6p'g'i1rnr' JV'ι^*.a).}47 j.ro ,i

-σο P ' γ ιr)ι -r l.i .i 6=

r'J;:'ξ:x;:'ξflQ i.. ''-.{ cΙ'rτH τξ'δ J? ξ. o9 μ. .i ρ.,i λ'/^c .

τalΙr-r-ιτ,J {:J ,r: o {l rτι 1'Ι'.τ.f, .,i 1'".i1''. vρ iλ -1r_.v-rt . lt 1μ -τ& ι}-tΙ;6 r ι o il e 7η*'}'ρ ιl .

ζ'F$r<Ρ ε i α λ'-.τrrπn,n'+a-ι,^ r'' 1, -τ.b.|; i,λ)

|x .:.δ }. i., , i 1, φ/ {λoo μ ξo -', μ a'i 7,,'μ λζ'' -

Ειx' 76. oι μαγoι oυνoμιλoιjν περ[ τηg εναλλαγηg τηζ μoQφηζ τoυ θεioυ βρtφoυE, ενιilα1,γελog xατtρxεται πρo5 αυτoιiE xαι ευλoycbντα5 τoυE διαταooει την ταxε(n αναxιbρηoιjτoυg. Κdτω, oι μαγoι αναxωρoιiν tφLΙτπoL yια την πατρ[,δα τoυζ. o πρεoβυτερog εξ αυτιbι,L'ψ6νεL την xε(,ραν τoυ, εycΙl o νε6τερoE παριατανεται tτoιμog να πEoει λoyω τηE εoπετ'-oμtνηE αναxωρηoεωg' Κωδ. 14 (Συλλoγη Παναγi,oυ Tαφoυ), φ. Ι07β, 11og, αι.Π ατριαρxιxrj B ιβλιoθηxη Ιερoooλ'ιjμων'

Ε'ιx. 77-78' Aνω, η yεwηση τoυ Διoνιjαoυ απ6 τoν μηρ6 τoυ Δι6E. Kατω, η γewηση τηE πανo-πλη5 AθηναE απ6 την xεφαλην τoυ Δι69, ενcbπιoν τoυ Hφα[ατoυ. Mιxρoyραφ('εg απ6 τo tρyo"Συναyωyrj xαl Bξrjyηoιg imoριdlν'' τoυ Aγ[,oυ Γρηyoρ(,oυ. Kafi. 14 (Συλλoγη ΠαναγioιιTαφoυ)' φφ. 311α, 312α, 11oE αu Πατριαqyιxrj Βιβλtoθηxη Ιφοαoλιjμων.

λ],' -.<.ic. l<o? --r,,-λι',,-ri * 4 γ * 1,l,i" , ,, ,, rfγ, ,*-. ,

(: rlβ'ri1r'..ο-.r}{, . \"rοΥ .i-,rι *-y l-" llr* r;'}!, /)' -y ι' Φ ,ii"}*{n

frλ':"; # t * [ εν "'1*'1lL+-'ι .' :{χ^

,{'γ,- u ^rt i ι η " #2 "J λ^ο ε1*r'1 ?' 4')'^

"i#ffi{"#i7ηoσ L'ιφt'ιl

ffirn,y"}4 ι.".' )t"nξr vΙζρ i .#l'τεχiλt . 'φg'(o1,liife''nμΣ$τ2\oy//ι{J'-u;iΣ\λrΓi',

.ye,Ψ ft! ^'!ι, }k }ζ ξ t|ιι "'λ{"'η'λfrι; . 2d\ι -o)t- $ o?n ,.J'gnrδ λltldq.' : t EΥ ζ* Λ:",o ::4 r g'ι i κ

!* #!

y PPrff1 -n

Q' T " * o,\ o u2 Ψ!r, :,:,r Ψ_ 7τrrιπζa,lσ1ε,γ o ξ'iττ'yoνf;τιl\μ εl. /ry s',-"r'..n

*'r'. Ψ ιτ π1 Φ,

-*^"ryffi6{'",$.#iW&:Γo υ Ro η4"ο t o)o v *ai la'cυ . 6' o ι'ι

* ξJ'cJ. ife 4Βrγ ;Η;.'"1o'yrroτ'sfr;

!;*xι}:ffi##,#t*''; 1u-

Ειx. 79.'Εx τιlν πoνιxιlν ijτoι πqoφητιxdlν ΣιβιjλληE o6ν θει| λ6γoE θ'.'Aρxi'" Aθανατoυ μ6yαν υ[6ν d'oiδιμoν ix φρεν69 αiδdι δ θρ6νoν 8ψιoτog παρiδωxελαβloθαι'', δηλαδfi"'Θα υμνηoω με oυνεαη τoν φημιoμ6νo μ6yα Υι6ν τoυ Aθανατoυ,εLζ τoν oπo[,oy o ιiψιατog Πατtρα5 αξ(,ωoε να λαβει τoν θρ6νo".Κωδ.419 (Συλλoyη Λαιiραg Ayi'oυ Σαββα)' φ.269α, 14o5 αι. Πατριαρxιxrj BιβλιoθrjxηΙεqoαoλυμων.

ffif"#fw*r #

Ειx. 80' α' Xρηoμ6E πεqi τoi Σταυρoi' Aρψrj: "'Ω ξι3λoν δ μαxαριoτ6ν iφ' oδ θε69

Ξξετανυoθη''.

β. Xρηoμ6g Σi,βυλλαg τηg Eρυθραi'αζ με α2lQoστLχ[δα 'Ιηooig Xρειoτ6g..., Κωδ.419

(Συλλoγτi Λαυραg Ay[oυ Σdββα), φ.269β, 14αι' Πατριαρ7ιxη Bιβλιoθηxη Ιερoαoλι1μων'

{:#ri;;E:&k*;ffi;' i#:;'ff!:'''P; :;ν; φ ζ{" - ;;af,': .l; ;i $ >6 is.- ."qΓ'\aμ!'-"-''"fi γ :; Γ" *1 ,Ι',ξJ

">'ufi-yyn'l ,"\d'Φ.r, ε3 '

' i λti'6 n orΝ'i ;Φy' a'fi'--'1ξ'a:=, 7

zt;:4",##"*ffi:#nι;υι7ft':fi {rl'a -;'o.λ;'k"i'y i4'r q - "

i|iρu9d'd . ιl σ-'d-ιι.4δ\o1)b vι1 ..4.|τ.:οl;ι4o erl'Δυ 'T>ξ'+' ",,,\i-'Υζ ξ'''ζ nΓξ "Χ"i.ka''rι? .y - -E' ri tz Ζ -''--t'i 1y "-i:1θ rL'xχ"n .'*'-i'r; q \]'i';; yw r{"λ' -";; ;'π' y' < { u; 6ryΣi4" ' i τ';;'^} e, Π',' Z;'λsι9 d,].i i iΔI ; i ; *1 -;};n'"- Ξ ;;::b :'#,Γ :\.J, iυ ctrυ fiμ ?-} 3 o Υ ":'μλ'*. ξι'ι- -

-l }aΦ 'u λ'ξ:y κλη;; λμ λn^"-"Γli}jι rλ "--:.:4 u,-" Φ{ \ dii n *7o'/ o7'Ο'.ir"Zo,fr^:ft4 {γ ιλ'e" ;,4,{,;%"-σh ιιζi otc -. .,-,: ;'e-δΦ {ττdμ"-r.1η]--Ζv9ιS-Ιιν6';.'-'x u .' ;) -*' e, λ/_ κfr

,r;ζ;'ξr';#,ffi:: *i *

Ειx. 81. o oτiyoc ριε αρxιxo ),8αμμα τιl πριilτo Σ τηg λεξηg ΣταιιρoE φtρει την πρoφητεiα

τηg Ερυθραiα; περi τηg σφρα^,ιi[gE τoτι AντιχQ[oτoιι: "α0μα δl oοι τ6τε πd.oι oφρηγIE

iπ[oημog''. Κιοδ. 419 (Σιιλλo^,,η ΛαιiQαζ nγ1g1ι Σαββα)' φ. 270α' Ι4αι. Πατριαρy'ιxη

B ιβλιoθηxη Ιε ρoαoλιiμrυν.

{ u i- + λ ηt'xl* ! Φ.n *d # - }fff/',?#;;#tr -'." i-, # "#; @ aΞπ s\9' Ρ

_-'!6γ,-, ψ;} l?;7:ffi- ::'' ; ; ι : : "]f:'$:;# β''ξr ̂

ai ; ;",;)Δr'{-' . "\'{ΦΦ "| Φ oe{-Ψ''

',i'ζ 9iyoμ ,''n*r$fis=ry.r) u-Φ:' i"λ':λ i ξ ;'; "

i ft;'ilΣ\.'"n' ; fl' " eξ u,i,' fl ,

- ii * λa^(l +,,, ι γ) ι ι,:''; y'*'πi μ' iξκΔfu4^δ

''+ y1: :& i :'''^ *' ε υ JJ-q.'τι ,δ[:, ?θ)_ 4;'..'e }:"x'1 a .( 4 n,i rΓ,} :} ψ1

^"''- Ρ''^";δt"T ry (Tξ*λ''yT ,'r-λι7d| ιιvτ"y' 4a cJηΔP'7v7-Lzlτ.a TP! 4λu

- i.ηβ ι :'Φ^x :NΓy': Fn ̂ 'ε}'rι4 iriJ, υq'θ i''''L ea * ι- 4 *1 *ιι

#'*wi*,nq,$,ff*i"^

i..i ιλflπτ2Ιq'i"o iν >7i;}3j r."l3. :'- ') ,z ., ι\ n*"" :r-- Ρi "

λ,." 2;; 4,;'^' ν {'',',, l1x* / λ

Τ r; -{ - Φ+ '-;o' .io'n1u,: xικbυ .ιι7*ιla$;'ε v1^*L . :- il" l" u "'"'7-i$ *;

Ε'ιx. 82. Xρηoμ6E Σi,βυλλα5 τηE Ερυθρα|πE περ|, τoιι μαρτυρioιι τoιl Xριoτoi:"tν'o7xτo Ελπlδα δc1loει xαl φθαρτfi oαqxi μoρφην- xα[ πtατιν dπloτoιg. εiE eι.ν6μωνyεTραg xαl d'π[oτων ijoτε7oν fjξεr δcbooυoι δ6 θεri ραπloματα φαρμαx6εντα' δcboει δ'εig μαoτιyαg d'ναπλιiloαg τ6τε νdlτoν' xαl xoλαφιξ6μενog oιyrjoει μη τιg iπιyνdl. τIEτlνoE if π6θεν fiλθεν "/να φθιμ!νoιoι λαλi1oη. xαl ατ6φανoν φoρ6αη τ6y d'xανθινoν. Βxyαρ d'xανθr0ν τ6 oτiφoE ixλεxτ6ν αirΙlνιoν Βoτlν dyαλμα. πλευqd'E νtξoυoι xαλαμqlδια τ6ν ν6μoν αδτcδν' Βκ xαλαμων yαρ oειoμ!νων δπ6 πνεiματog d.λλoυ...''Κωδ' 419' φ. 271β, 14αι. Πατριαρxtxη Βιβλιoθηxη Ιερoooλυμιυν'

Ειx. 83. Σινα, Moνη Aγ['αg Aιxατερ(,νηE

Ειx. 84. H βιβλιoθηxη τηE MoνηE Σιyα ε(,ναι η τρ('τη μεγαλυτερη oτoν x6αμo xαι περιtxειπερiπoυ 4.500 xειρoyραφoυg xc'bδιxεζ, ε?t των oπoiωy oι τρειE xιλιαδεE ε('ναι ελληνιxo[.

,i< *, o;,-*iξt'",i .."-\ι + Jii+ ι'Jτi,t.,ι"-Ψ:','"' '}.rιl οp 1'11ξitnλ',

| - , :ry-tι"ι-,aΨ -lτ.λλ J " ,r, -ai'λ-l"j pοJη^lo,

-\*1 1 ι" '' f ',, ei " .o 6,i, ,λ.} otr',, :

Ι]'T i ;"}: Ι ? λ' εd: Ρ ψ"η'o1, "L- .'Φττλμ P J,.}1 -oi^ -ψ "ξ, η

*;,,; η",Τ -.^.-'"'

g i .'ξt' ι i ., -a1' μ-o, o ",, i:.ι.^i' o, - o*^y*'al*i.{ 1 "a: ξ ι .

ι' λ }'1 {r ι t rr j x γ' λ J ο' - e-\},rrο}ar',;,t'η,l.1i c.ιζ ν-ι ι.lιP \ t-e1n, - cl)ιξfo ; &jlvau;r.liη ,ιιi γ-P "i,_.l μαrΙo p-l^-3J- -ξζ'i,Η_.";L;,ψt'i,,i-^

Pr -r ι "ζq,,

UΥ - υΨΥ- *!ζoP t_ηToυ8pa"?/rρ,.

^.* - δ-rλλ lr arΓo ρ -s-l -\i,,;rμ; Τ "ry, :;Γ; ι!,,""? ;;;{ ;{ -^T*;#il;*;ΧΤ,-,. *;β j J',;;; ";tr" ;*Τ;

Κ:: u-ι|-το v'rrti , .: ',J rιμ_L. rε 'i Γ" o t .ιφ o|uοp .ni

Φη"o ζ:" r ι'-i Ρ ' "ri'l.".r.}Φ ^,r* r<rnrrι^i.μ'

-ιLx"rrλ'..i ο i ιaο,i 1; ;, i J,λ ,.' ;'.j" "-\;,{Σ6λ *J ιr}Ι-rι,..(,Φ , . -]_ + /, . λ i ι' ι'.rρ .&'l"i'hQ't .,'l i f φ "

nn y b''^ψ-λ. .:rF j, -?r.",F, *Φ :'ra{'

)ι'-L:. Φ}--*rvf α.l δ.1, }z{<υ .. ι Υ?- μ} $. +*si'Jμτψ d μ", i μ* ;,'' y'p *e *j .jι'i γ'ρ ii ι*Χτ..ρ a rl'τ*'a';lt*,τ{f }--f '.,P ;;i:ιj'ομib}"; ;r'.tδ ο j υ .^,., f t+;+_t,i + ξβr P i -τ'ιιnftγi}'ενyι'#r'rλ-μ-, 'iJ*.,'i ,,-.k o #'"- ,* ".ι1*-ff"γλ ιiμJμδ- μ'.i.-,oη, "i:,γf ΞeΞ!"n'f"i. i ρ "' Φo-o'r, .rτ ), i l'. .. 1 μ'-.μd;ff i'o':ilρ"μ' λ'λl'

λd? 04η-o P-τττl -''"-?r'" y i -*

Ε'ιx. 85. Χρηopιoi, xα[ θεoλoγ[αι Ε,λληνιυν φιλoo6φrυν, ΣιναΙ|τιxoζ 327, φ.234β, 15oq αι.Σινα, Moνη A7,('αg Aιxατερlνηq'

; lλΦ &n P"} J,,.*ξ,-+ u " "f.κλιi,'}ρo,i.'', ",

i } φ .-tΙ1 r r : ::,, "

. . κλ---ιrJ'o}j, 7*#.:-cνoμ' |(α, ly-λfΡ ι-rd}o μ ι . H Yε-roυ- -5_;ηoο. δ !7i} te|".qλ" o.. ;iκο L nι .- * . . -+"t- Ι.. p ..i'r. 1 μ");i *λ+{. o;-"ιi7ιι'i-.ii'r-,), κδξ, ;,;i- !' - \\z f , Ι' ι -fri τr'l,' i. δΛf1- c α1rro δ.-π\+, Ι, x. ι o υ- ι): μ κ.λ +,.Ψ' ΦΓr Φ: Φ γ γ *'η''',}.-_r i *'.i".., ilιτi

- :4,uκ6 "μ-1i tJ'*,θ't-rn i l,-+1,'--'.

,ι{"{, :ξ +#' " -θo #r' tξ :,*r.'λ,ro +*ιζ:!-tz oΚqΨ":lffi"'-B/ar^'

' ;..,'1' Θ s.-!.a'1ζ' ?_Tι''TP- ι 6'.'b7! ' <,rΨ<o P "τr? o ξ'-ι;ι-r'' Υ'&:-ι{#,.i a μ o &Γ* ι' *γ μ i*ro g x'."'-

.Γ d ,i .χ η' .: " χγiisλ P ' 7i μ ι,,, μ τf.,i ε.; .' .τr"i ι; .-τilt<ξωrρ lαraο p-rd r ;λφ y ;λ-7i. f ,ιi

P.i\.ι-},-τΤ κ}.τηΙ7.εfu'-'..,i g? +n{ q1fii.

fiρ pff.r €io-.-Λ:,7*,P l, o t ρ-,?qi . ,-rziΓei τ\ -

v -ηΞ ι.fuiΞrμ;, Γ"' q+' -P. Φ a$.,ιL }' ξ ο ;+ -. . _

..i ο},)*τ-"., tΦμ" Φ* -τ.p'".. i:' f,i' *-τ-fλ.,6ir- r.ej, i-1μr, ι' *l'l x. dl_r-i ιJ ]i'.r,'-LΞτδ .g1-fr .

7.p-c . j, rr- o,"li'" . . (δ'6, δ.' a 1 -τrP ι. ο-τ-ι.ιJ,

i' ry.Ηfij ΓJlxf #r* " b,i.*!

.i"ρ'.-ri Q)oμ. Φ'Η- l-"'ρ ιf -+*,Jo .jιd,'ι-rλr λ' γιaaι.:, ..l^ri γ 3 i:υ "+'bi' *'' i *j ' .

δ.f}'τ1ft*.ρ-λ -:iΞ'oo'rt, r.L ξ ;λτ""5γ.:'.:. δ\ε-:qη'{-ττ #;' δ -.g1.ο i, >i'a-d lι.i'ο c π)- d gi_τ }<"r eιrι, ".-i'_1}j o c ι{,*ΗΙJ -ri-"'j; -τ{λ:τ..iξl tt{*r--l, r'i.η,-& r β' i.- zj->e,j' *"* "γ ζ}Φ'{ --'*i-"''

Ειx. 86. Xρηoμoi ια[ θεoλoy[.αι Ελληνων φιλoαoφων, Σινα'ι|τιxog j27, φ. 235α, 15og αι.Σινα' Moνη Ay('αE Aιxατερiνηg.

\ oc

} μt;oιo.δλΙ""5;s:ιξ+ο"1.x"*;*}Jξ" λ.}n "?.γn-y'11 + ι ! l" " 1fu-'|-ι\', 4ι:.tiq."1-; l

';"ι +"μ.'r^o^#)1,ωΘ) τrp'c,*^μ cι<P\

/rzλ-πλ.λ -$-6p cι

] δ' o ψ;r'.,κ."rlη't!.a

x.-ι

Κ 'πτ ι-- -..γ'-.a\:* e .Ξ.Ξ

ii -t ε;-(.,'-. o',';t ocr{δ. ' ε;*.r.yδr-q#;'.ii; *s*;;; "'$Φ "i^rτ'f :

j*φ:..\',.φ.d;'δc',i*ge "ξJ .

"1,s φF ii -a.- ξδ Φ:tη.''πδλTα*δ'/λ - μ -rδφ λ τrpΞ 'J6lμ -1i "61-6r rrφ G }.τrο4' τal '.

#; *Φ'jΞ,, i; ", 'ιiiκ x r'4_c- 2,η$i μrif'i '6;,-*δ ", .'ili.i]r]"λΤ ,'-rτ'G\iη,ι .+λ, φξ--*t

^,.ι-;..ι -i, e υL+Φ^.{' .τ.ir-r.?)c+j 1J\-{ _

τψ -π -ie.e oJ o: ,ε -:'-δ Φ'+qλ' ,';"*'.t'ε-λt ξ{' )rσ ι rr-o c -0Ξi τrμ' Φ ιιx;raNυ'sγ}'d-i}'J φ'+.-rr+ i",*'fi}"Ρ iμξf .:--.'i*o; il },\rqπ'r.lρ6α.οrl1Δ'r ι-rrοy}1o* IιβJo(- ,χ; '*.#-* .,1,-Ι" Φ d*.τn λr7ioρ-*ιtiτflδi r;Γ>a_- a z zι'ξ io..,y.ι',,ι-.ryεi "sfi., '\ '+;J.{ .,'a.+ δ -r" μ .ir-θΦi" p ,-.(tφ r -r;}ij:1.*p;"τf :

'1i11,, e "-l5εi i' i δ"ffi'--ιi"eil1

tβtfrfrii:s#:tr;l{*}.'-iil- -* ξ ;, - d, J y*r\' *μf"T"" "1 μΙ' μ;a,μ δ ω -r.i,i' u-a i' { (et γ,'iξx' μ t|' γ'' ω p'λt''

i -.: κ', φi μ-τo'μ r,--'.'i i iι-1iF?'P;ξ^n {τ"'-i#'-*r ;'ql *; η; T

-,δJ l#"ξ":"Λλ f ," 1:;f,* "

. ;'r-r+ λ' -7l.,,,η" :' :; ; μ cη il -'rr:t, *4γtf.s'

),f: ff;#' j:i- ; *i#; :ifiΗι ::

-rιλλαι i ,. ρ 'J.' ' {c.V*Ρ o i' ' Φfr "' ;τιQ' 7i nr o ι' '

Ειx' 87. Xρηαμoi xαi θεoλq,[αι Ελληνιυν φιλoo6φιυν, ΣιναΙ'τιxog 327' φ' 2j5β' 15og αι.Με xοxxινα ^'ιραμματα ανα^,,ραφεται: "Xρηoμ6q τoυ Aπ6λλωι,oζ δoθεTζ Βι, ΔελφoTζ πε8iτο[ Xριoτo6 xαl τoσ παθoιlE αiτo[''. Στoν tyατo oτ(xo τoιι y'ρηoμoιi o Aπ6λλιυν oμo-λo1ιει"'"nro'6g Εμog Θεoq ioτlν''. Σινα. Moνη Ai,[αE Aιxατερ|νηg.

;:.

Νp(. -,"'ii,_-

,"φ i,7r.o' 1, ; i νηΡ o Φi\r, t., 6 ξ-jΧ. + i'i't {λJ-c \f '' '} -6 J, iq*'λτrit ψζJp r oi tJ-μ, P f,p -e . τrt . .i 1, ''ι 14,δι$ ξ;.'.{'-'-r?l "γ-f

ιψ,-iλi/ι-f:ρ: γ;li'ι:Q.d lτ"c..ξiεγ aΨιυl-c fpJ-i ;. ;,.ι?ΦlrτJι :p

^,+ L" r, μ {" μγ .λ j -_tΥ γ,η ρ'.'{} ( ., F ,}l

"- ;;)τ .{ξ.-.ge-i,,' d,η'1 ; iτ". fd,}'ir: -'

L|'Qiλ7 Tι.rΔJ} o,ιΙ_ αΙrr '.. D ;- -'

. a \ ι

, ι'{1 ,. ουλx r$-t Ρ ι -Γo}, ^.λf )if ι *7lιιι '.

$t ^,φj.πιr,c.$ *'',Φ..*J y:i, .

ο }\.o i-τo."ιr Elo(, }υ-r e lη'--.ο τrp f orr\:

t$rι?.ι}'-. *i, -a_t ηoιJ+ } .υΚ g'f- j ,iiτ-gr.oJiGμ'J ;, -π., o Ι Y

=t l,

'Υ Φ,i'.Ι' Ι. ,

i .- τr? 01μδ, "+P "'+ *'f / ψ i τrr cs 'nT.i, -*ιΞΞi ,qλ λ i' κρ * - n,.x ι-1 P \rr ι

Τ-* δ +Jλ, -,t i -oio -λ"* i o*ηi'ι, -1,'

-J-ι *.+j ",tr Ψ δbμj rr -ιrgp "")."ftι ; ;

,μplrr ηΣ s .f}t μ"τilf ιι-e. yη!^1 -,,}i:.. δ*-rτλ ι e, d, *rxf a'Φ Q,ι, - 1

l' ' i τi; Γri -π, dτ-.rr}. ξ no γn 1' . - .

i-ι.rδ7-ιi'μ-ri-ηi oι/,j.'Jp- e Gλ "

;."i η.JT*,.ri -r.p} .-iJIν"r.Jηrr( ΦΦ, ,

ξιt -d7"rμt,^a.;'€+ Ι}y Γ;7ιι,οπιι "υi -η9n δ\iτ., κ'J o, μ.P σ. δd4^$,, & '.

, ιλ:'i doλii -rη rrrti. ιlxιιa1.- 1'οa ι

Ειx. 88' Xρηαμoi xαL θεoλoylαι E'λληνων φιλoo6φιον' Σινα'ι|τιxog 327' φ. 236α, 15og αι.Σινd'' Moνη AγIαE AιxατερiνηE.

-ru', Ι-',*.,".. ,.i..''._. J),.errl; ;..

-^. :f:: ':i*.-.'i'-':- -,: *,'fua6.;,+'^-,',.i. .,f,a/$P:Ρζ(tιυ - ι: ξ -t..'- .l-{a$jδγlη13'.τιo1,,6;_= ,x α' -''} rri -',, .Τ) -'Ρ "

λ ., do-.,io * "}e g, -μ..r'6 *o,

ti dsβ 2 -',, 1. .1Q-9.1, . - ; Ι.J,l-λ or. q P .€: eqq.,

ΞiΥ.-.r* 4.-. -'. ;;' €,'G ?-ijrri a? -,7i s'σl_ρ r P ξ c -. r rE ζr, 3τ, P' {c Lo4ιιξ9a rα..αf crLu-','

i.: *n ξ'u, oi P i'';Ξ' d " o'-'' ζln;'! κi ξ' - o'

τo,Ιpl4j.r -,,,*fr} Θ;_. oΞ "J!a*, # +d:"1+1-

: γ dγΞ' -; -; Φ!a'l i "τ'+'''μ ιι-ιι ι ^ i' d'{ ιαj qc ryo υi ni ci γ α-c' tτω ar αr ei P Φ P c+..-r }, :'} -

'τL--__

E

' : r ιi Li.η l'-a.:1.]r ":l.. ,α 1{Ι, . ':,;f.-ιi., {.-{..:.. " ..',-x,j' --,9 1

; + ! *,rn:\#; ! ,.-: .r- p λ}3.'.{ι,.,-ρ ;1,$d$ 'τ'.Ξ T Jfr^"#6o +", *., J-o..,*,,,,.o ρ(i- . *'ν$?' .-.-Ι* ιrΔ'-λ, ι, o''.' * λ li*9., ι..λ.r -δ, ,*:.-^ ., ..'. "-;'7- i x *y uu, n', Libρo-,.o ;'-αρ'i,' *-.

" .: $ ;- * {

-Θ.,β-.Lr rr.'; '{*,r-rλ o'ι'rιc ;.1ξ-rι,.ιr lτ1, . l-]-,r].-b -ie'' *'(n ι, J,Υi,, ..t*.s* .,, .r.., *"λ. r r'ι- 1, € i .r:, νξr, ]

Lrf-}-" i, . <a.ηdλ /\ ^τ i.o f,' γi, μ, j.'tj,.' j-r!,{ *'i)*, λ''',uλ u o

" .δ o7\

" ...',';'n,\ ^.'. r,,' J}p -' o ) d',' . -. -n.u h*λb

' ξΥ6 o r. fu ,. J',oρ'η,,-' g}, .-δ ιb; ;4' σ 1 i6'-$ ! 6 r^' . oi-n. $o, -';r)"'8-λ6:"' Ξ 2ξ ω -'9' "''o-!rτ4t, i aιΘ'b''τLΑ'lμΦ Prλ1'7πδΥ{\o' Jbν,,.-'. - ; - ;-'A' ηr q: _δ Jn:"i'; ι,6s.1^-.rio,} i'ο, -' γ', o) i*'ν; ; €-. ι o.-ιττi rtd.' &Lτa; txo ι C

Ειz' 89' ΠQoφητε('α ΣiβιlλλαE τηE Εριlθραiαζ με CιχQλστLχIι\α Ιηooιi< X)ειoτog...' απ6 τo

εL')^1/() τoL| Ειιoεβ[oιι '' Εiq τιiν βklν Κωνoταντ[νoυ''' ΣινιιIτιxιiq' 42' φ. 286α, 14og αι. Σινα,

\ Ι ι.lι, ιi A)ι [α ζ A ιxατ ε ρ tν ηE.

t,

tt

i on o o u.d o, o.,-$ 1'-.,. } n.-t, P r σ - *#, .r- r; ; n?--;'ιrιn:m y *-','i+ -',; +!Ιe/', \- JL- t- γ i *3iff6#{#;Ι#ffi:#.fr" ι t*;'+. o*}f; €r'sη *TΞΦ -?;':er-Y ffΨ y'V #' c,ll*r. τ':4, a4'6*

..A'ι' ^Θ.Ξ*'

}τ}. ι'' q9 ρ ι *+' τ,.'l c ?}τ ι' ι υ * ψτ*ι-('-s*uι C .

''s,Ηfi *i y:*:.γ ;t"' ;';ιλ:'''b:Σ,oιιιιoΘ&γ Ψξ t- σ. ξ'*f μ, fi**'' -'Ψ .tr 3 lι u a aa 3 o c |.β P ο''Ξ,Ξ.1ι .τe' - o rι|.o γ ττι 3οlr:.δΞrrrα, Ξσi'σD} -ΞΙ; q' r, r!!;nn u'λν'-;y'ιifδ; 2G: P", "

. ft:"Φ:i)' *,β;ΨPγ t*frGηι P Jl',,*-" o# Ψff. *x.o C ιΔ.o a\a

^2

G κ.'u t# n1' 9.:''tΤ e rτ*ι, q l,{ο e:rττ ο {λc(_ρ .ι: ".'."': 'ι,'ι) νιι υ 9 ρ *'ιΕι,.d, r 3"ι!ι_ ' ξ:' r* o*' α'r c \l

t:'-h, ".-}.,,"JΞμ,-.*.ixlt$ηλ; Ψ, i,Υ 4 "η

; ηq

"."'-'Ι'γ - ]^ ξn ο * Γ* - "ql3 ^4*'νon-L,i

'' ιε &|Jιfi}ιa'i. .{c:ιq',F:'ν"f 2.,

1ι o ιι.o ι-ο r,t* ηo a'oι'a/c' ! "*l ω aι γ ξ-ξr/J q ο o eτοo ο'eι L+o

-?μ3- :;ηΞ9{, #'*'-'!μ & λ*γ q .

ie, - 1λ b Φ J f' *''#}t- 7''' * :'Ιf,'

$ρ i γ o c e λι τ- γ'6o'' =i -1"'γ7'n; :'Jηif '

Φ κΨ*; !ξf ! *'tη v ! t ej7', 6 ι-c.' a ν

€_ .,J {ι 3'e^γ.1Ψφ+* c6v1i'tτ" ι"''e/ιι1αΞjη|,J\iJ-" γl'grvL:''9B."'' q''''" ιLl' "-aail'-rτιiQ{-;$,rψq'";νu,T'o ' _:9r.γ* txαr-ιπ.cι,rΘqλ--:'. o: , r1-'t{oΨΦ e *'ξy.}.., μ- ' craΔΔ' '-'γξic tπotτι+oι '.τυ'κδιΛαt Jop'r6η1 *rnf y . oιn τlεiιyJδ},..,, .' .'

tt

,,

tt

tt

t

tl

tt

tt

tt

.l

,,

Ειx. 90. Πqoφητεlα ΣLβυλλαE τηg Ε,ρυθραtαζ με αχQoστLχ('δα ΙηooιiE XρειoτoE'.', απo τoiργo τoυ Ευαεβ['oυ "ΕiE τ6ν βioν Κωναταντ[νoυ''' Σιyαl:τιx65 42, φ. 286β, 14oE αι. Σινα,Moνη Ay i,αg Aιxατερ[νηg.

'ι' t"'

i,

η

t

,,ta

,,

,t

,,ta

Ι}-μ . )'.r,,\- : }f ' t', . *} J-{, i gr= fraιι*, ll :-|*ι, I cΡι*rJτLt Δ. {.τa,, r ij μr o r_''lΞf l"Po fo rr. . crjτ'<ir".*η-.o- _. fi. ' i*r.it ιj'δο 'τ1'..}*ιο δ.],-;ri riy ;,=-+r-rτt . .- ξ'Ι'<-fiii--'€i f,τ''υo--+.-: λ,ρ r) .;f,i's/.",' . oi,lrιrΙY-'.-."' o''-6;';,-i +, δ{'-a ;" ?o P ..lτ"-ι" r,**,.giq:ιl r } -'τ'

\. S L Η --oo F} o rΙ ι*fu

" γ&ir''+ *' o

' ω#,* λλ } .--, o c' Ζ o La: - \+ *- oΖ-,- u. ;'JL^qι

φ - -,-lξ; .'-t.-?ΦF'Ar- *, Υ *' g$iτo ι.,,'a.ι y 9 Ψ*.ate q :-{ p.f*q. o ιrrοc o,*l

e##;#:*ffir-,;'

-.' .τΞ.k, # '*$ -f -...rφ N λ..j\,. - :l * !'#''d*,+'ru$χ e,Ι ψ,μ-", ]'i1yμii i^i -ι' rr tφ μ' "-.

ιl*o aτ ρ6{ c 43! { αιττ'.oιi{ f ,,

:: τ μ r'rr. c' : ::-'":1' U ? :-" }' γ

ξξqξΙ-gqc..-i . }Ψ}λι,, Ji:'E,,ι\o' ''iτt'lι'α-f 'ξJij

οjτ.i'arτ 'νi-."".ro".i.μ $irr'f r, --]' ιi -ι'e *i"1'''14';4%Δ:a'.-4ι*f rr-.ι7, "yi ρ ' c}"rra-'α6u*o 'φ''-':"'-'-

τ| P : T γ.n -c i'..1\Fa.y e ρ τι .f οι3 rσo'JΙΞι'}ι.β.'-''| G og κξ-ιΦιPoP

'.,ττ.' atr..r',,l.o}uττa.'ιιc4tοl* xι

Pu, P o -+l:*ο;*,;j, -λ''' ir\'γ" $# :

f-...:'-; i' -'a1βc-',-# Φ,-:Jp enqJ.ι, ", r,eτιι y | . :t.,j.η1f ;8b1,-ι;rι")j*o"..r".oo-J]

Ειx. 91. Πρoφητεlα Σiβυλλαg τηg Ερυθρα[αζ με α1tQoστLχiδα Ιηooυg Xρειατ6E..., απ6 τo6ργo τoυ Ευαεβ[oυ "Εig τ6ν βlov Κωνoταντ[νoυ''. Σιναιτιx65 42, φ. 287α, 14oE αι. Σινα'Moνη Ay i'αg Aιxατεq(,νηE.

Eιx. 92. Βιβλιoθixη Bατιxανoυ. Στη δειiτερη xoλrbνα απ6 αριoτερα ειxoν[,ξεται o ΕQμτiζ

με φτερα στα π6δLα }lαL στην xεφαλτi.

Ειx' 93. Ερμoι1 Tριoμεγ[oτoυ' ΠoιμανδρηE, vaL 8r. 237' φ. 1α, 14o5 αι. Βατιxανo,Β ib Ι i oth ec a Ap ostoΙ ic a V atic an a.

Ε'ιx. 94. Βρμoυ Tριoμεy[ατoυ, ΠoιμανδρηE, Vat. gr. 237' φ. 1β, 14og αι. Bατιxαν6,B ibΙiothe ca Apo stoΙica v ati can a.

ffi γ1Jl ι ,..} *i f-, , -, .' λ, g _F *' Ι-, ; , r:ξr*'- f ξ+.,ι{.

"{}*+π *.. μi,*}'J s' € {,", t Ο. ι*qζ &*t'

ι*f*xi -ι*,9 ,* μ;ir. ,λ.il*l;f +τtiμi a. \_ ι |Y ο -* . llιf'}7.'δy .r1ξTl.1lτ'-".v.τ{ .1 lir.d# δ.ξρ io* ξ"

' ,1iΙ,ft {ef *i .r. J, ft , & 1. jμ,.r, $i Φ-g iε, d*./

..{-orr$;,f a .μ, ;" : Γ*rι r}, *qξ dλf *c'r r* ' : '- ' \ \ ι,η- Ρ--n r/1l, r ι rζ \ γlνq ιL "1 ,'ft) '-τ'-ι},'..ι '}μι'| ιrLrι*uP..r.a\

r'P,i'i,*rtj'#'.,, a.'*i # iu ΙΙ4i; g 'tFi'+r1

':.; i,,,l ^.rLlΦ]μ tff, +^|..','.,',i.,J;ι i' ι*-'-"-. - ι'r'qo ι,!.,.. ξ i. s.i,''io, nλΞ; irψ #'ι,:r!l'.'.'**-'λ' n. ζ l - .-ι*-.;- ο . . .EΚ',\.ιι.tr 9,J'rniι Δ''f υ r ιΞ }- " *ο'ιd ι'D'-7:?;-i, +'-d {.:;μr"1",ir, ι ;'rrι'.'r'r'* iι.* i--il''{.i-}* 'ι Γ*'Λ

'u} Ll r jrρ $=., 'ιl {i ;#'*

"ιrr} 4'ι t *-., ;, . *}r.*fu, t:ιr ' 4: fi/ L'l*;. , , ,

E:rΦδi #' ψ'Ι,r) ;Ψ-*ρif .'j,'r''i'Ξ'Ιi $o. rrι, u *γ μρi gi1.f iΦy} *, -r;ι" t' yl Jorr:i, .

"

i{; {i t,tιι-T{r:j qΙ*;' ;t' x*{'-f, ,διυ: #}:ξtrr,12Φ"iJ, Γηyi μt't i1f fiΤ-Ti* iq'1L2'dι')

. al tr . ιf, ι Lν '

.-τ1 t4-' ).'τε. * v. bl PΔ. τD9 τtT Ι =.,*"ri'c., l #λ rr' {'.^, f, , 5ι i *-1,11 7η. ξ' -r", n'.,'', γξ';f}r.'i'l o- πλ9, 'n1*+- } ;; i"7n1., L;'a dJλ irψ 8-'i }d. *';.. ε i' ο"Ξ,-f dχ/. i{in,,jFffπ Ρo,}ri "oλξ#,'rlτi #;οa?*,xr&rr. *j'**.

Ε'ιx' 95. Εqμoυ Tριoμεγ['oτoυ, ΠoιμανδqηE (Πqoαευxη πQoζ τoy Θε6), Vat. gr. 237, φ. 5β,14og αι. Bατιxαν6, ΒibΙiotheca ApostoΙica Vaticana.

I

Ειx. 96. Ερμoυ Tριoμεγlατoυ, Πoιμανδρηg (Πρooευxη πQoE τoν Θε6), VaL gr' 237, φ. 6α,14og αι. Βατιxανo, BibΙiotheca ApostoΙica Vaticana.

.; , ,- , r'',-iΙT nriτ;'xιrι *,r);,FιF4;;', ΧTi ρ o,, ;,t'ξr, i, Χ* λ* r"' l *. διrtr .&Qr'.'ψ'rorΦοτi*-'oμ 6E'* lg ; μ'.' il ι'* ..- f,;'&;'μ,ιi'' >-e-'

-d€-οπ Κr., *,.}y 4 ι a}'"r-s ;"f,u-ι sηrι*.. μ,. n -*,-'., $,:7il ι,|γP *nifi'.+ οπ 2.f,.p^:i'$ω.:.'Ξ -r.,' v1frr;λL,-'d €-t, ".r.sr ri a y ; i'.τ.. Κyω o'.:b " dπ. -ro*>γΗζ

'*λ" x 3j .7,,t ω ,*β ε δ6'τJ.*⁢ ι a}l *6trrιi * .. _-n "l*-} *δ oJ 5ξι* :."s& ;ιι"-",i €; -η,i'γr{a. fiδ/Ψξι;.ιCιΙι +

*--"tt\\F

--li uLr.i tIoι,r1o 1gg,,;'..ioξι *{, .,*, ε ι ; θ4oγ' λav".,}ψ.;tδ3;λr'δ λ δ-..;t,t *Φ;q:qu,xSΙ''δ,U >ι11. +rη'',,}Φω. -λirΦzi, ;Ψ{:ι.Ki *.\...δ *. Σ y ι,,,: "i.

'" i ,Ι ''γJ τ ,χ'r' }*ξ'r(/ *: β υAΨ ,i δ* ρ ,^, ;;;rt,\ι -η-1"7 ' y o 4l.v '

$-r l ,|'ri, * t, γ4 Σr 4 6 '$n'.ift. 'ξ. ι/] a J-+, .\ ) \'- '..,.- j.l;' )'Ι> ':l-n ' ,'q- 4 .rt'.l, ι.τ*i^ μi 'Qζ, l PcJ.νη Ti){.*j Pιο;-,,'*, s ^λΤ.:\ e*i a Φft .-^r. ,,, ; ;." . j$;ο

.

α-\-!ιυ'ια πr: y )\ Ο y + .,j 'Σl -fμψJ ' *λ ι$ *Τ}. J*ιJ+ ;Σ".$;*pj'"s-ι; i λ*Φ θr,1 ι .J #: i<i+:θ-it

--_

'€.rtμ+\;oι$J r} rrt4υ.ρ α#dλcr:/$i. i'Jωιi Ψ'λ,j y n (1ι ρ^ff-ιιffi; ;{.'βΦ'Κi.l ?ι' \ \ \:-*\

λ "!+f

,.'' ι ερ -ιlμ,.-6'F.\.'λlι.t, -Ξ}iμ ε''-.v }π r,,. 'o&γJι.ξ.

'";; λ;/_

Ειx. 97. Ερμot Tριoμεy(,oτoυ, Ιερog ΛoyoE' Vat' gr. 237' φ. 8β' 14oE αι. Βατιxανo,Bib Ι i othec a Apostol i c a V ati can a.

F$}fj,ξοiσ$o*Φp,7.}; ττ'ι'l νoii,, ,ζ9" f?i ffl nt|ιq*1irιι , ιι-q,

- ,:-'.(, *i?λy . Δ1 Φ ξγa,ir..l ξ: ' n

-δ :" u.o,|ou *J μ9i1oυ,''σ{a7ifi,υ) ,Φ; fi4r- €i'{ir-*. Ναιιil,-

τ?o} n?, μ- ι"φi ι^;'fr's-+η;j.- ξ anJ,yι,ιfi,1c

.- }'--t' or'β', Qλuν, Ξfi cr, iφ''.ft τ/, τ,γ'i"o-

$ 'ιiψn'. o'g61ιιι 7h 4.ιι' .-δ"?'., !^i 1{ ιG'-τl , ο& ηg{G o,i-

5 ωr, iη'xri Φbι μξΓ; foJγoι *F'yfrJcr,6|r' τiχγ o.i ι ;1ιJι 1jfJιτ'lι σ*i; f' i ιF r''ιo90l''r \:F$xι .

znlr ξaμιr'd'λ.];F9d i*ο-*un n;ε fj!1'l <'7i ητG ,ιο{ayo oiιlγfu'6' λ τ"'ι,ge', d"τ} Θ 3Φ" Φ'sj &* γνιiι' Ρ'λ cir r} &,μΦ' ψι';xφr49:7ιn,

^},;εψο}9.p6.; -$tψ' πιτ } z3ιι;'1J' @", ?nιr ' ζ.'

,,ιξJι}, rosa φη' &}χ+' ;ζfr 'ι6λig.g,ιi, n-.rhi μG? jr,9' Ti loνf,o!, ττ'Gτ;,ιιat.οtιμiι*3 'lν',3;ι$ i! ιoτcιti φPi1, i i,ΙΙι, Φ' :1q7.f1"θ''λ 1'l !'*fr.t

Lι4:ι'jγ :r,. 'li.rΙ γliφ il7,{^r,ι,u'ψεδ, μadalr rλδpιb{ο -

iιyυ, ι? ivιGJ'a lxli*' ζJr"q ο$.drr'a €,9$1ξt ι f? -z!tal βν

'ιι'! ι

trr

-('π a"E.ξ ηλγ{,r*r,".Ξ€ιn ηλa\, /λ'.ιυ.,li'φb'ν|,i,q!β,r, ιri' Gl6 *:o, r"J {.Ξ. ooilπ f,τ-*ζ-*.cλ "-"''^aTl'*G 7u;a** .q&l:tν,g* -

Ειx. 98' Ay[oυ Aθαναoioυ, 'Εξηγητιx6ν περi τos θν Αθηναιg yαofi, Vat gr. 1198, φ. 65α'

17oE αι. Βατιxαν6, Βib]iotheca AρostoΙica Vaticana.

't'i ηιδ Γιl.,-p}l"g, -πΞ. {τ"G ;t l, in1,,,,;τc , φbT*.Ο;λir.τι $'6'η μi,o.i*$' $:lr-". Φ ta. ;-# ιξ; G t,,Gi $r$*r""r, ιδ.ΤεrL o',

"?} .?ιlιιd _

sj Ξ,$ιδ* br.-' a1ar7'7<tr1iγγυJ>-r ρs*.;ιbπirμ.lo. ξ,t n c$π} Lι;GJ',i9ψ6'μ]d1x;.,

}--.":jr, ι.εa'lηjur Ξ:λi ττρi p".f;i-G*\ ξfu.LJr.,6φ1'l

l g* G, - i\G {, lδ (-}'J' oi η9L_.,...,,, Ψti, -fQr-

μω,Φ.ι} }δ τΙ" a.RJ,.b,jο, fr?γ,s.-ri(',ει i*,Gψi G ;l"'μιf; V.μ"",;oJ:"' "i o'φη

"r>)'Ξiε'rir,'drξo.6, μηra,l.*< ^*}.μi|oa

'Jλ''/ f.,^:, i)aJ'γFoΙ. μ

Ψ/ 6;,*' Φlιt,a, €j =='', fJl iχδi,,r 9ιυ'6Ψ

-i' ν α ξi (-' r-; i..ιl,i *,ο' r rlπi, η} r$ agε.9.1ιiιε η;rt .

&r, €i i,G φrυ6Q5;,Ιρ,(+t4J }iη\φli' η,ρJ1qυQ,E-μ_i τ1oρiG . x rl;λ T; ι'"r-, , fii, fλπ..Τ,iτ *1

*μr1i i πρεt o},r - -16i, ,i, "' jtπ',}\.'ri'ρa,' δ α

r$ 6λ,'.q]δ Φ r,s'*sr, J$,γ. frιeiι,εo16τr. ιρfiipιτ.ι{ro T'λt +}iμiε,.(l .oi,ιiy' Φr}rφ; .lriεfιυ

Εtx. 99. Aγ[oυ Aθαναα(,oυ,'Εξηyητιx6ν περ[ τoυ iν Aθi1ναιg ναoi' Vat. gr. 1198, φ. 65β'17og αι. Βατιxαν6, Βib]iotheca ApostoΙica vaticana.

'.!'i ,r, μ,} -J ,*i,*{r, d q6τα,ldy,' ο'α φδ ',rti 'r

'--i-' 5q.p (Jr"rJ; Φ., '-o"δ' rjΦ π,iG,l.G dρt'otl,λ

η} },nJ * ;ι.,Γ-. ι1i 1δ'^..b,ιτ" fe ir" ιr'ψ .λs'Γ'''τ,;Ψτ', rlΓ* tλlιρ'β"ε.ιcn.

"# i'$-ιr'aa'c Φ

,ar1;,, 1li1rl.:' ιγ1 ι}υ*1' * *Ξ' -""?ar't,, τoξ"'

-.{* πrlqιJ:rψv,Ι"-rξ ooF,r^, Φ''i'ι1rι η"'l'"l''' :*l*d *φ i::ξ tι o.' 1τ,+J h; qr'nL aλ i1ι'οcrη

oiit'rrl ,.'1;lc}!o aj {,,ι-"'g*'F" Jδcr'' 'oφλ i zot jrr -h$.:n; . L; -/ιGi rrδ ηa'ρJlrrr d ξ;τ.λψy iistr,-

,' - -Ι]-'u', iρr-

μha.,ι,Φ . ri'|ir'ι'Φ;r, }iτι rγ"πΦ,TΦ'{rεr,,Οζ,iyo, λriμ9rι ε, oo,Jo.τ.l4y f ','.rι

tw "

-Σo',ηrr; εT_s'rr. l

o{..'-l ωr,_ .lδ2ιsιi ri'lιι- .'λλr,, 7t;r yfiα .,'i %F-φ3**'"" Gbf }$'& iιη#7φ?,1rn '&hurητn*ι,

,ι,f"ιr a}Φ, hλfiξ μφ} ;f,,|oilrl φ# νJ ιi τyι ν -tγιμo"9ιlr ui:*# Φεl,rr, ji "τ.iG τψ[or 5ι.ιi{1:-

Ειx. 1a0. Ay[oυ Aθαναo('oυ, 'Eξηyητιx6ν πεqt τoi iν Aθrjναιg ναoi, VaL gr. Ι 198' φ. 66α'

17og αι. Βατιxαν6, ΒibΙiotheca Aposto]ica vaticana.

Θ,,i -ιd,, gi ι,iγ*r'μ;(,$τtl εi€i,6- γ}-ιιπr,\f$e'"1,, Qλ|n,, ο:';iG.τffi *6, ηλ ι*ι*r.d,JfliyD.ji^τ'oδ,r'λorγg"9)'''t'.* , . ,.....'

. ;ν1ttar[g"r''q',-rt r,. .

υ ;ι3αιir rdo<' trΞ., ;iυ.!p.or. dτFi yrx' ,&i y'n.σ"r+. G ;;f l"'e'G'F ;" ;;' tGηυ,, Gt''4" - i ηi G'ι^io|'γ'!1,o, β.η,λξ"''

, Τ19r7ηlr, iiτεr. ._ ,.':

* ^'ε; "' vo'ιi('ιr ay9)r, nj τλ1ο,ν irη λiG,ι,ali $3rrι*,19'i 1d Γcττ . τ'λnJ, \iλt'r. ι?'J, μi aμib, r}ει}

J, Qrrr'r , ξ&α ilη β','Ιrιγ)ι'ηjι.rsyi ολιG.Ξ...-..iτη,, i!φ"G' rJτ,Φ;d} ,$ fi*r.'-

F i μ,; "πi,,ι;, n ltr11 nJ iι19to /*. η7 ιτι γi1ι/. ;1iι'$a -

-r,. 1,, ri(, ,lJ, ifr.["', Gεis t'frΥ"Ι1",CrJ, , ,i/Iq^-

6l'oυλtyι s6y' rη'l'(gλ(} " ι εf rt rεio λ t 6η,l] u, Φ ιN6'0 υι :,

Q'μGo'1fs" ειλι JΙ\"i.n!y, -f} ΥJ Qfurιsι-t' -** ψrtλ 6φt,o, ιy,",+" iλq eι γ\1,g,γoi6r t,

7vλ?", ku7iou,ιi,γι; G;μy, #|,bγ;{ry ;ζ-λ'pb

σ_iΓfζ-;λF G,!*υ$p,' 'n,ff,

'ilnzτfl -λ, γJt*,t".,ι ft' i p, ο.i, ξ, 1'*'q-':G - G, ;& ""ξι-*,3 }a df l*- .

η; η/ ν'i iyy$1.9γ i',oJ7Ιte θβr"ι"1'. φa''ηj'fκi{ο.', ,,ry./ G ti .λΙ|μ i'7,41 9.ζJ ,,,ξ φft ',n τ'fτ.

-a- ι1, ιsτir(F-

Ειx. 101. a1ι[61ι !8αναo(οιι, 'Εξηyητιx6ν περ[ τoi Βν AθηναιE lιαoi, Vat. gr. 1198' φ. 66β,

17oc' αι. Βατιxαν6, ΒibΙiotheca ApostoΙica Vaticana.

5-t

'{; τ;ο ;{;ι,'{.'') 1!iο',, i+2iraι' *y7ω3-'Φ,a y;o+ iι;t iii''-'6' i'ξ''l=/".,el"

'o1Σol i'Φ:,ιr, L'\ι';','t--itι- 7;ιερJ7ι"Γ'", ri 6'' -"!'$2"}roa 6' Q*$'* *η'J i; ''a,υy' ' ρ ; t'-b-''o, iou'r?;μ "+r, τrri1<* τ,r4ofu; r'dι'l! o'-

;; y'oGι/roγ,'!fL' η'oiΙ";'g* ";J1/ 'ι a&ιn

&rybυ, ξol'+b rF'', t- ?/ vs'si1 ;,'J -μfi ' 4' ξ) 'i;,' 'iJ" ξιiι.'' a y-L'J

' _

' .-Τiιt<'ig, G'τi;,u'onli-* 4* Q'*';'{*.

.

i.|. ;fi>ι-o'ιlr:.-

fr r&i i Σγa1ι!b1ι/ι , !Ξ;l5;οι 1Ιt Cn'ι2ιι'.V,-

λ.'4n1"r' ; aη'Jt;' i; "+ ξ''τj,ι'lξ'--γgrGζτ/ ;|sρι,',r fl!o.eτ5i,τ' i' i'r|* in;",-.Tc:frG,{io.i69ιui,'γ". μ ilμ η/ !μt+ -5γνffil,tti al"Φ^';,,(oi. e'Gι b1G

φ7e6rβx εl,\ιlgic' τ,j .z-ff, ';,a

qd ilu'' Φn;ynr,i €' i'rμι i5'ιιξJ,ι'-

a-;ir 3 τ#' iEo,τG η!rt"xi Θ'μ*'ιi'6Υ ' ζ)57, oi * Gλ r r,''1oμ 4), riιr,{,/ rs, ι'fi .' i' Φ rt re a

.dyφ(J ^r'o;'-

{?ii"s oJl"o !* c'β,,ζ, iGoi, λξrcft oi'τoΥ-

' '*F't;, ,i' λιi,ra'ι,φ,i φ,,16,*r Φ ;"Qu , 4'':a;Gρl

"ν ι -6'"G ;t7!'-

'tf.4.

'τ'eP' ?'ι

Ειx. la' Ay[oυ Aθαναotoυ, 'Εξηyητιx6ν περ[ τoδ iν AθfivαιE ναofr' Vat. gr. 1198' φ. 67α'

17oE αι. Bατιxαy6, ΒibΙiotheca ApostoΙica Vaticana'

t7ιJsyls/Φ\φi'.{trry,tr//λqsιψry\trΦ"ικ*'+Ψ+-i$/i'-$ft ,t}spξΟ^

,} ι i, r.",!i*η,. ι{iniΙl';, ",, l'π/'l:ri,l.,,,-';'l ? a-'

';1 ψ,*λ" *1F,i,r' Jol}ι ,r, λ 6*λ "],λJΙj ; )-eo'r", ;*},

'oE ,,λ$?.'ηrιι λ9υ""ζ5η -

'Ι^'- ;,j?Tι.ι, nλ,υ')".j ,"J'rq "; 's/*- Ν}iJζ.rμ'} . vc;κ1} U:,x,.\rλ.n Φ#,'1og Φ;o,. Jo'-Φ'Φ fi" ,-.**,"J - η'-Jμrr'il -u' "o' 1r,,2,ι .} Φ Φ ,o 7C;r"'μ'; j+,

, ; \^*1 ' rrt:,-r,, y,J*, ^L

.,} "r,.cρ.,'.sj

π-xJ"o, *l -h'rη η},'9oo "bkλ.ρrι*.i}u\",' *', Νξn β 51...loo,', J \} Νιqλ.'*.^^iJ oj,-,'* ,"y:-r Ν - $,,} μJJ''

- }οι γ η dv? { . ; ιq η'-n 4.'l", cα*qλfloυ' \hr$ . JrfiJ Jχq.^ l\*-"' ,*!,n.λ;,!ψo..,'*'.ξΦ.. ,"l1.,,o\-,n,il ι;rJt

'T'Ψ τι )τ '; 19' ξ-,)rr(, ξ'lη- τrλJ .

}N i; -ι]. nn 4-,,.o'.oo Λ}|fi ^fr 'Ι =n Φ"'" Φ*) ; ρ: dλj

::ι f ζ..j5 ; Q,r . 1j "L;n l :π' }\j{Αi,6$,iιi-;*Aκgy..Φ\::i*ii'y.jΞ,"',i..i*.jr,

f,. o'

Εικ. 103. "Εx τωy πρoφητιxrbν Σιβiλλη5 Λ6γog θ''', Vat. gr. 74j, φ. 57α, 16o9 αι.Bατιxαy6, BibΙiotheca AρostoΙica Vaticana.

f- Φ\ .*.1Γ τξον

i:,:,fl 1lr,ι

.:iι..4-,\'ξ)';. jo,j-.r, Φ,riΦγ,J f , ,,J},

.ι ,d\tjι,,r:-\,rg\o1l,.r.l,;

,* i*ι iΙ. ,',,''*

)Τ*,rΨ'* 1'I ,\- 7 ,λ' o;,\'i..;.,.'λ r.;r1'* *)u'a'.,',β,, i π iΙ . .J;, JJι':$ i].n'*,, }r)" ; .

,'rJu.S, 1 i r,i i :r, . J,iniμ ,y Jiγ'.r,; {i1ii..l,"i1r.*

;," { γ r, ξτ,1'b ρι Ν', J' ΙΙ'γ1.i ;,-,,, i "i

.; ; j,'-f

tr-'ryιu.ιιηT.ι!ι χiιΙ(ι/ -':ι. ζιΛ/T -Ι1 t,-r11' ιιl{v )ιy '

.iμj-[."! sv, φ lι' *',. } ι τγ',} ηι' o, 1λ\ t,,- i.μa-"

.1μ; i, a γ "},';

- ; a *i rQ ; n; -:\;λ 4'Ι.,".,.,l,l :}

ι f,τν γ,i J 7.F*. .', "Ιι λ: ιγ " *' . i J',rg*} 7r,,'

λ, 9 ;λr.,i'.ι,, λιr,'9ιγ Q.l..ai 1

ι }" "i ; ;i t.ιγ'l'.)i fr-t;i, 7=λ aιιf

' q 1 L,i ι' ω' *; ο-\ ;rγ fl'ψd''

T\lr-rr*N, .4 r,.ι5)' ,r''l7,f ,l'Ψl ',,'

'*,i.[n -γ,i, \

fι, ^} Tb'tμ J"

"i f ;' Φ''1'?' r:η'ji, tfl 't':'iQ1"'.ξ xρiιtι'

, ιf * o1ηι-!'.e7'χοr-βω

|lf.JJi*y-d'j,,h il"'iΣι;'Ι,}ρ/r,-il **,'

λ;.,' ι *γ$, }, ^,1

oι 1$ afil "f,r^'{'sr"nrγ'

"' γ,L', b ζ; }

;'' η,'ψ1i "flι1 λ'

"+ |' n'# ), * ζ iι''diνL!lμ,i + }*, ;

ξ ι l

,;l![flr i! r'uIιi) ;ni),ι"''L1ι2''

Ειx. lU. Στo xατω τμiμα, η αρxη τηg πqoφητε[αE με αxρoατιy('δα Ιηooυg Xρειoτ6E...,Vatic. gr. 743' φ' 58β' 16o5 αι' Βατιxαν6, ΒibΙiotheca ApostoΙica vaticana.

f3"

d λ* τ1! ηΦiψ' iT$ f;ηg' nι'

',T;:##;Ε;;ir#iiL,,,,Ψl,ff 'I;;'ξ;!y'g';;ι μ *'ν$4"d* haΨlq p"-, iμ'

,f f*l::-ψ'!a;!#χι*'':;' il fufu;"Q''

-

Γ' A' Φ ιrβ^T fuc,-,-'J "l? T τΥ fu T'*aξ'ι 1#)t;'I".ι i -

: λr ξ'dy$: : "' μ'''r ",,, ;f ,lλ,.λ q n' o o.-, fr - n nil''4' ;''"r b #L' υ'

-, t η'Φ f :lιΙ7'' -r; vf 9 * * "Υ .

;J i,ω Ι} λ Φft fre*ι;ι lii 74i ik'Σν;'iu ^fiλfl "-:ιμ o,' o u .

. ;fflι; ι v v5'1 & "fti hlg'l-ζ .

-, } 2"*o {ν λv i"7} -Φr ;Jvouy,loι r,ω

η ylh'y ω"τ μ;μ ι- ; zil -η*'f]ι\ o'-onu.

i Σιrr.e" i{.'>Υr$ ';τν\'-"1'[1?.i Φ' zz, ρ-f ι",^s a*'1'Ιo x g'q'{ nτ,.

Ειx. 105. Στoν πtμπτo ατL1o απ6 τo τ6λo9, η πρoφητε(ι τη5 Σ[βυλλα5 τη5 Ερυθραtα5περ[ τη5 oφqαγiδo5 τoυ Aντιxρioτoυ: "ofiμα δl ooι τ6τε πd'oι oφρηylg Επ[oημoE''.Υat. gr. 743' φ. 59α' 16oE αι' Bατιxαν6, BibΙiotheca ApostoΙica Vaticana.

aι'ξ:,

'#rit,ffi:f,:ff,Υ^xiρ {"&;;ffi,#* Γ, ψb.,9f

Ε'ιx. 106. ΣιβυλληE ια' Λ6γoE, vat. gr. 1120, φ. 358α' Bατιxανo, Βib]iotheca ApostoΙicaVaticana.

Ειx. 107-108. Aγ[oυ Ιωdννoυ τoυ Δαμαoxηνo'ι1, "Εξljγηoιg πεql τdlν Βιι Πεqolδι πρα-γθ6ντων''. Aριoτεqd, επ[,τιτλoE oελ[δα. Δξιd, η πρoφητεi,α τηg ι6,ρεια9 τoυ Aπ6λλωνo9Ευoπτ[,αE περ(' τηg Γεννrjoεωg τoυ Χριατoιi. Vat. gr. 555, 11og αL., φφ' 309α' 315β.Bατ ιxαy6, BibΙiotheca ApostoΙica Vaticana.

6 oRΛcvιΑIV.

λπlιaωvog κ^Eelν & cn

ΚofuQδtl.

Γei.ir''{.llιιoc,iq9e ,oαeιq,,idι, Διiυυoτs , Aτlιλeι,

dLρJ' ηλ 'gρJu(q!'/,iue , ilι'gu n"λ 'lμCγωι,

tΙ'i ηλ ν υιλ s τa λυ ο-rl φ ι ti i "' " βγiZωQλe1iων i!ηων βωαλd) , iξ i)i'"'vri'y.

λJnφuλE, i.lt Σν*-s, i1i*γ, iΦφl,ι'*Ge,

o ui o1ια. μι δi ilφ γ ψJ μ9μ *

"''n

τιυ.) ν o!ωι,

τ cδ";ζ' μηi i9oii loλE l>Γeκ' i ι'{E.

Σμlγoio's'T eιol'J.'ιc.ρeE

"{'o ι η)

"{ι gl"-,e ii ψe iω''oηi

oΙ P i7ιν oι"i * ^ ξ ι- i e gfo Μl λιG ι.

v.λτiι,ιωνoqΜι.^niν.

Θνιλe{ι- fi Gl'c*, Gφλ E αΦn} xαv'iρβ, .

Αλλ .i; ΧλΜωy rι'ffiJ'l o-l..o'' Cu''ι'βu''Γ l μφ o ι ι lλ * zi"r*''λ'ρ ι) oi lαn *'τλιJ1hλ

Γoλιjz:ι,'*

"aλ rsi ixl Ι xoμois,ad E nδ ι- ryfr{'oι'Φtefr νri,;-τl"|h, anτfr s $lαδdoιι ti!ιL.

Ηliιl

Ειx. 109. o Aπ6λλων, απ6 τo μαντεb τoυ oτην ΚλαQo τηζ Κoλoφrbναg, αναyy6λει τoν

Eyα Θε6 xαι φανερrbνει 6τι oι oλιiμπιoι ε(,ναι μtxρ6 μΕρog απ6 τoυE αγγ6λoυE Toυ:

"μιxρα δ6 θεoi μερig d'yyελoιg ftμεTg''. oracuΙa Metrica, Παρiαι 1599, αελ. 6.

Εθναri Btβλιoθτjxη AθηνιΙly (ε.φ. 648).

Ιhtπιιi' ιoζ Φαιc,λ βanx$s 4l3iωs?.lfι,aφ

' b τvΜ!'μΦιι,tir τi μιι-niaι λ ,frlζ6nτoν' $ τοιiι,ry,s $υ'oi a'. Ζτnιgιiza z{ιi ΙΙυΕi αυ, xtηων'

Σιφii,oi, μoι, ir '6fu g,g$τgr

iιo'l' i μipr Θtil T ιaρai'x;κ.αr iJb$l αl'τ.! 6ιaβc Ιτ@.cι ιΕ5c! ιgιτ'&γaνo7o μι}a!ιoιo CιCu-

" xλs φιo7ir 'iΦ6dlrol i'ιbριov ,c'λiwον- d'#ιaπy lfi1. i 4μa" #ι,iiινδc, 7λl τε, $'{ra*o,,, ?r,.?"ie,oΙ τt βi$ιoι taΙμινv i1i-

'c ;,a,qc. oiτ@ i, Θ'.δr oλnτiτωγ,,, eicimρ, zaπiγi* λ* Ξω'πl,.,ιeιοiιCι@' eic μηiι tl irσ,c 4 bΓiιωι iιφie .!1;9.$iν, 5 bπa$ια oι76l.

Β'ιx. 110. o ΣtqαπιE Zευg, μ6oω τηE

Πυθ(.αE, απoxαλυπτει τoy'Ε'να Θε6xαι φανεριbνει 6τι oι oλιiμπιoι ε[,ναι

μιxρ6 μtqog των αyy!λων Toυ:"oδτog δ θε69 αδτoπατωρ, d'πατωρ,πατιjρ υi6g αiτ6g 6αυτoσ, τριo6λ-βιog, εig μιxρ6ν δ6 μlρog dyylλωνf1μεtE. μαθcilν' d'πειθι oιydlν".Xρoνoyqαφiα Mαλαλα, oελ. 27,

oxonii, 1691. Aθiνα, ΕθνιxηBιβλιoθηxη Aθηνrbν (ε.φ' 7572).

Eιx. 111. o AγιoE Ιoυoτ('νo5

πρoτρ6πει τoυ5 ανθριbπoυg νααxoιjν τoυ5 λ6γoυE τoυ Aμμω-νo5 @ι6Q }ιαL τoυ Ερμoιj:"'Axμων6E τε xαi 'Ερμo6d.xου!'τω,'AxμωνoE μ6ν Βν τoTE

περ[ αiτoi λ6yoιE πd'yxqυφoντ6ν θε6ν 6νoμd'ξoντog,'Ερμo6δ6 oαφrilE xαi φανερdlE λtyo-ντoE, Θε6ν νofloαι μ6ν Boτι

γαλεπ6ν' φρd'oαι δ6 d'δ{νατoν,dl xαi νofioαι δυνατ6ν''. Λ6γo5παραινετ ιx6E π ρ6 g " Ε λληναg,αελ. 95 (απ6oπ. απ6 τη oυλλo-

γη Σιβυλλ. Xρηoμo(,), Παρ[αι,1 5 99. Εθνιxτj B ιβλιoθηxηAθηνrbν (ε.φ. 648).

nE sΙΙ}ΥLLΙS, 9ζΧuφi μB'Λ4ο'! ou e'lα&"a,#> o'!

"s, ηλe) *i; au,6,i'Εiu ο3"a 1ιSylv"ωv

*φ q :'q φ α'v e €i ζ Φ€9 α'ν ωQ ωu o'j *. /-gd4 fl> iβv ωωΓηfioγ ωt9'Pρuea|λa.η

fiJrωv'1, i αE1i q aν Ιe ertv iv ξ riv crξ oφη-

1eioη.ri d1'q il'Γlo δλfiν ηοoβ''xl',*,',ffi; aιτie δuoμα&lfιωu φιxoolQων @&l'' o εot, μ pιι'3ιχ}ν da zly on, λπ1ιο'ν i E

& η) ερψi λuιυ[τω, Aι"μΛvoq μBi iv

ωTE ω?'r'i'"{ zlyo'e λy"ρυφov + Θελv

δνoμl(of]oE,Ερμoi Jt o,.φd s ιλ Φ *g-

e}s ιΖyoi]os, s\λγvoiσd,t βi {l'ιγιe'τλv, φglo"a rt i[ι''JΔou,$ ng)uoio"a

tυι ωλv.πo'ι[x^1ixu n o {v *, ei Jtv a4 ξ o q-

i*nr,'lo oiJb'ιιi-s i"leps ωb} θωt λ "isiρfi s θεoαecioι llιι,lo'i ̂

v ilu&,, dti

3γ ωesΦητiu μ-luorτ' &λ'fiξθaiils Jk'πι' 0 t d4 t\; ;h d χjfΙ ωv δ β'

ETΑrΓ. ΠΙroIιApΑΣlζ' β€.t 2$.

-ιcρ i 6φ.i Φ $ ε f;ρ al-ε s ιi,}cι m7ιι{, φri, oi ρ5fu ιoι i3 θil'i4g-1'io'I;'ρβ.Μι,iyoμι':iΙn1ht.,cφnιιrJμ1ροι'ζk*μι'.Δ4'i-

Loι,1ρfrJπlL i!φsli$$oιιπ!φovι itιιis.4| θ fusn{τ.ε οiE >b,J

- o19rm,t φn'',oΞ fi ξn$, ]-} Gφ&n i *r'. nι ρue,LΔootr ξ ιi 2,e

δ d*{ % n θ' iφ orΘι Φ, j,;φgiι{ ι,οian'ι τt φu' i\'ki }i τοId a1d $ α -flωι i1ιzπμιλoβtou,ilasι 9e!'{μu,tι.t B"fr,ζoβlou(is'ζkotoι tl ω -yqrr{διis rι; βa'βqoιiμn ιsi?lft1,Φhe $ φxir &uιιjil'qn, Φ

Ψ"'^μjn':η!Φ:βu.''*r'ι.,\aγ.,ι'l'Ι'ioqn'ιΨ';'-a'*J?,q,:-yΨ*nlo,4ιiγ'Pi,|Jl.ι.ei#ιιηal,9Y'rξ:fi "9uμ,o!ols

Ε,ιx. 112. "M6νη yαρ i'Ελλαg dψευδdlE dνθqωπoyoνεT, φυτ6ν oiρd'νιoν xαl βλαoτημαθ εio ν i7 x ρ ιβ ω μ 6'ν oν, λ o y ιo μ6 ν d.πo τ ixτ oυ o α o ix ε ιo t μ εν o ν E π ιo τ rj μη''.Ευo6βιoE, Ευαyyελιxη Πρoπαραoxευτj, Παρioι, 1599 μ. X.Εθνυxη Bιβλιoθixη Aθηνcbν (θεoλ. 439 1).

Eιx. 113' o Aπ6ατoλoE Παυλog πρoτρtπει τoυE ανθqιbπoυg να λαβoυν τιE ελληνιx6,g

βi'βλoυE xαι να μελεττiσoυν τoυζ Σιβυλλιxoυg Xρηαμoιig xαι τα tργα τoυ Yoτααπoυ:"λαβετε xαl τd'E 6λληvιxαq βiβλoυg. Βπlyνωτε Σtβυλλαν, δg δηλoT Εναν θε6ν xαl τα

μ6λλoντα ξoεoθαυ xαi τ6ν'Yoτd'oπην λαβ6ντε9 d'νd'yνωτε' xαl εδρfioετε πoλλdι τηλαυ-y6'ατερoν xαt oαφtoτερoι, yεyραμμlνoν τ6ν υi6v τoσ θεoi''. Κλημηg o AλεξανδρευE,Στρωματε('E' Παq(,αt 1550, αελ.268. Εθνιxτj Bιβλιoθηxη Aθηνιbν (θεoλ.2993).

βιξΙl5 ' γlΦνιu9r]ιδι"D: (I ,α4!/ν1ιιΙJωι Ψ!ιilνdνrων7τqΙ,αιιi; ιjμlr Jtci rιarγic αrjirοv3+ loid αfu Φlr.rιe;ααrοi: &Φ6c γξ nμιι^i{r'ιoαιv οδ, (ια ηEi βωr.11ιoi, ιho,οtl3+lcι1αF!Φlt.xg;ααrοi: @ι.@δc 7d5ιiμιι-i{*ιoαιy eδγ ilαηgliμivog.11ιoi,ιho,β ν*lUων , ilι.ιμiτ ; νωo' Jt ωu/tio ι ,ιaνdliιλf : ιαα,ιιδr δt iq' iβι ψiι ntaryιτνi6yvωαιdβω, η9'c Jt'ηgi iπ ii αaδr&.o ξ dιι6υ τfrι δoι}iοιιιιρieΦ,;,ιφrιc **Ι ι,J,c,υn οo oj u {ν* τ 6c t *ναι, li i c 6αιv,dsπu Λ,ι*'r$iπλ ξν'fr "tε εlψ γμloc ,fr ω(oβυ oulciγιτα.ι ιαfi & τlιiι ainu τφoi1&α, oιi16oιiφ lιαrρoψιiωy τil,ιeι6ν ιαfu

'i| α τicΦjagc ιzeιαβα aeιfαi:δαQιiραr JΕ τπΛφμtJη δ4iiι,αrg F ivοd

peiω οiτιr iψgd μrΦυ iiμετ'ι'ττi fπ ια0dτ6p ωu/&Ιοιlr oω{ιο9α dβoιiaιτo 6 &od diaeρΦταlδdδ4 {τοr gvιιιlιhY,{i dν'ιυιrπiιoξιiuιlωc ii.τ6' 1Ιδαλιιτφae5ΦfaelΦταrr}dδι+ αj'τωc $eιιlιlιlωY,αtdν'ιυιrπiιoξcιul,αucα;j'τ6ιfiδαrιd,ιτφae5Φ,iιιe ιiνailfo'' ιis δdτεΙfu ;tiμα9ιιι } zαμ.9ιοiο$yεiαr' dι μdh)υι αi01ιizιυιδilΦ,γcr l/hfujog wic Φ rιiutω ιιριl:*ιαπ,δ α]lanigoaoc λiray πα6ιοc.:ιdβιπhE}δiη,ιcr.; /hπjoa ιι6c'fi ι ιηγ ιιgι %l.αλ,6 ιiτirr, ι'ιcδdφlνcr ;/}rfujαεl τ?* fi ιιιτψ ιιψl+απ,δ ι'τniπfu c λi 1ιιν ιαiτοc,πiβιτo*'μlηλ βιβλoιη. ιaiyατε ε,€υπιcr dr,,ιΜdαβιoιi,yβΦaa :'r:Ψλ1φlνcr ;/}rfujαεl τ?* fi ιιιτψ ιιψl+απ,δ ι'τdπfu c λi 1ιιν ιαiτφc,lli&iτι r./,bλo*'μlηλ βιβλoιη. daiyαπ εl€υπιcr ιir,lΙ:ιidαβιoιi,'ΦGrlιλoG ;σιΔk . ii.Trsdotr lαθηrπc' dl iγωτ' ι)lt ρΙmπ τoiιr.iπnαυμ'ε$ov ψιi cαQd9l}ou μβαpβloιuδι ιjoi οt&oi, γ Φοi ταgdταgιv zωaiωιlalf xψ$aπiβαalπiιcμωιιfuic

Ε'ιx. 114-115. Oι ydλxινoι xυλινδρoιτoυ Κoυ1ηαν xαι τo μoυoε[,o Shrinkof the book των Ιερoooλυμων στo

oπoio φυλαoαowαι.

Ειx. Ι 16. To 6ρo9' oλυpιπo; τη5 νηooυ Παy4α(,αE @ημερινηE Σox6τραQ."Υπαρxει δε o' αυτη (τη νηαo), oε xαπoιoy πανυψηλo λ6φo, ιερ6 τoυ Tριφυλ('oιιΔι6E τo oπoio ιδρtθηxε απo τoy [,διo κατα τη διαρxεια τηζ oLι{,oυμενιxηg τoυ βαoι-λεiαE επ[ των ανθριbπωy. Σ'αυτo τo ιερ6 υπαρxει xρυαη oτηλη oτην oπoi'αν υπαρ-

1oυν γραμμt'νε5' με xεφαλα(ι Παγ1α('α γραμματα, oι πραξειg τoυ ΔιoE χαL τoυΚρ6νoυ''.

,-l.,:''ii]ξl*;';;Ι;r;β::l:!1s-],

(EυαΕβιoE' Ευαγyελιxη Πρoπαqααxευi' 2' 2, 47)

lndian Ocean

Shirhino

Diashus Sirihonι. O Shilhin

^a'Diasmoh

Ειx. 117. oι oνoμαα('εg των π6λεωy τηg Σox6τραg, Diasmoh xαι Diashus (πρog τιμην τoυΔι69)' Sirihon (Σεiριoν), Shirhin (Σειρiνα) xαι Shilhin (ΣελiyD μαρτυρotν τo 6νδoξoελληνιxo παρελθ6ν xαι επιβεβαιtbνoυy oτι η Eλληνιxη Mυθoλoylα ε[ναι η αδιαψευατogπρo'ιoτoρ('α τoυ ανθρωπ [νoυ yΕνoυ5'

Εικ. 118. o ΚλαυδιoEΠτoλεμα('oE oε μιxρoγραφ(,αγειρoyραφoυ. Κωδ. gr. z'388' φ' 50v, 15og αι.Bενετ(,α, MαρxιανηΒιβλιoθηxη.

Β,ιx. 119. Παγx6oμιog Aτλαg τoυ Κλαυδιoυ Πτoλεμα|,oυ τoυ 2oυ αι. μ.X. Κωδ. Vat. Lat.3811' ff. 1v-2, 15og αι. Bατιxαν6, Bibliotheca ApostoΙica Vaticana.

Εtx. 120. Xαρτηg με τιE xυριoτερεg εμlτoριxtg oδoυg τoυ αρyα(,oυ x6oμoυ. Mε x6xxινoαημειcbνεται η πoρεlα τoυ Aλεξανδρoυ Πoλυ('oτωρog (2og-1oE αι. π'X.) απ6 τo αxρo τη5

Χρυαηg Xεqooνrjooυ (Σινγxαπoυρη), ΙτQoζ την π6λη Zαβα (oc-Εo' νυν Xι . υ: Mιν) xαιαπ6 εxεi πQoζ την π6λη Kαττ('γαρα (νυν XαL|π6νγx) τoυ x6λπoυ τηg Κ(,ναg!

Pιbμη, Palazzo Massimo - Museo Νationale.

Ειx. 121-122. Φωτoγραφ(,ε5 εκφυλιoμtνoυ Tελx(,να. Η ανατoμ[,α τoυ μαρτυρε(, oy πoυδ6xθηxε ιαxυq6E πoo6τητεζ πυQηνL2lιbν αxτινoβoλιcbν, oι oπo[,εE xαι τo εxφυλιoαν.

Ξμοσξμ

μ

Ξ,

ι'ι'!l.e

Ξlμa)μδ

μlΞ

ζJΦoξομ

o

,"'Ι

νE'Ξ

zcμ

μδ'ξJσξδ

-;c\

η

Ε'ιx. 124-125. Κνωoo69, αναπαρααταoη τη5 δυτιxηg πτερυγαE τoυ αναxτoρoυ (Κ. Hλιαxη)'17ao-6a0 π.X. Κατω, o θρ6νo9 τoυ M[νωo; με τα διjo αw(,ατρoφα Ε. Δυo Ε ιιπηρxαν tιαι

στoy yα6 τoυ Aπ6λλωyoE ατoυE Δελφoιi5:,,διjo Ε xαθιερcbααg τζl θεQ, δrjλωμα xαl o6μβoλoν τoi dριθμoi τdlν πd'ντων''.

(Πλodταργog, Πεql τoσ ΕΙ τoi iν ΔελφoTg, 391, C,6)

Ειx. 126. Ειx6yα τη5 Θεoτ6xoυ η oπolα βρ('oxεται oτoν ιερo xcbρo τηE Γεθoημανηg 6πoυεxoιμηθη. H Θεoτ6xog ειxoνLξεται με E xαι αταυρ6 ατo oτηθog τηE, ενιb oι αxτ[lεE ατo

φ6ντo oε oυνδυααμo με τo Ε υπoδηλιbνoυν τo αρxαι|xo oυμπλεγμα ΕY'

''{,. ::.i'

*i,Ηiffi,d"'

Ειx. 128. O Aπ6oτoλog Π6τρo9 xρατrbν τα xλειδια τoυ παραδεi,ooυ (λεπτoμt7ευα).

Ειx' 127. Mι7αηλ Aγγελog, H Εoxατη Κρ[oη (15j6-1541). ΙΙ τoιyoyραφiα xαλιjπτει τoντoixo τoυ βωμod τη5 Καπ6λα Σιξτ[να xαι tyει διααταoει5 13,7 μ. υψog xαι 13,2 μ. πλατoE.o Κριττjg Xριoτ6g txει υι!lωμ6νη την δεξιαν τoυ xε[ρα σε μLα χεLQoνoμLα xαταδlxηg, ενrb

με τηy αqιατερην τoυ xεlqα xαλε[, τoυg πιoτoυg. Δεξια τoυ ευq(,oxεται η Yπεραγ|,αΘεoτ6xoE, o Aγιo5 AνδρtαE με τoν oταυρ6ν τoυ, o Aγιo5 Ιωαννηg o Βαπτιoτηg. απ6 τηναλλη πλευρα ξεxωρ(,ξει η μoaφi τoυ Aπooτ6λoυ Πtτρoυ o oπolog xραταει τα xλειδια τoυπαραδε[,αoυ' δ[πλα τoυ o απ6oτoλog Πα'ιiλoE χαL εLζ τα π6δια τoυ Ιηoo'ιj oι AyιoιΛαυρtντιog xαι Bαqθoλoμαi'og. o τελευτα[og xqαταει την oαρxα τoυ ωζ αιjμβoλo τoιιμαρτυρ(,oυ τoυ' Στo αριατερ6 τμτjμα τηE τoιyoγqαφi,αg παριoτανoνται oι πιoτo[ τoυ Θεου.oτo δεξιo τμημα oι xαταδιxαoμ1νoL πoυ πQoσχι|νηoαν τoν Aντ[7ριoτo, 24αL oτo xατωτμτjμα η βαρxα τoυ Xd'ρoντα χαL τα oτ6ματα τoυ Aδoυ.

Eιx. 129. oι oαλπiξoντεg dγελoι (λεπτoμtρεια). O αριoτερ6g αγελog ατq6φεται πρogτoυE πιoτoιig xqατ6νταg τo βιβλ('oν τηζ ξωηζ' ενcb o δεξι69 αyyελog oτq6φεται πQoζ τoυζαπ[,ατoυ5 xqατcbνταg τo βιβλioν τoυ θανατoυ.

Κα[ ε7δα τoιjE νεxρoiE, μεyαλoυg καt μικqoιig, νd oτixωνται Β'νcilπιoν τoσ θρ6νoυ'xαl dνotyθηxαν βιβλiα"Υoτερα dνotyθηxε d'λλo βιβλioν, τ6 δπo1oν εΙναιτ6 βιβλloντis ξω0E xαl Bxρ[θηoαν oi νειρol d.π6 τd' yραμμ6να εiE τd' βιβλlα, αiμφωνα πρ6Eτd Ξρyα των.

(Aπoκd'λυψιg,20, 12)

Πiνακαg των oυνηΘ6στερων συντoμoγραφιcδντων βυζαντ ινcδν 26ε ιρoγρ&φων

ηζ

ιζ

εν

αν

og

ουν

ην

ιν

εg

αζ

oν

φρ

αρ

ισ

xo

i;υσ

s

s/*

C(o

Ιηoooq

Xριoτ69

Θε6g

Yi6g

oυq

ει

κσ Kιiριοq

μρ μτiτηρ

Γp Παττ]ρ

σηρ σα}ττiρ

q

λ̂'

2;,/

\\

Φ

τ) iΞ

oυ 1t{

τεt 5ων

\η,oιq a bτoυ rειν /^ /αιg 2)ωg ιr^ I

\,ικαi sιμεν f. 1-δ€ ))δπερ

>ζκατd cθoτi(ν) l rεioi(ν) tr rδτι ζ

,eπερι vC

. μετd F'-βνον ,il-τερoν η\γ&ρ trt:τνΞ, Πνειiμα

oρΞo Σταυρ6q

δινoσ dνΘρωπoq

δυνοσ oυραν6q

11

q,

Δ"

Ι+

ευ

ιbν

δι&

BΙBΔΙoΓPAΦΙA

Α6τιog (1og-2og ψ.Χ.), Πεqi d'qyδν xαl ατoιyεlων (De pΙacitis reΙiquiae), Lν"δ.

H' Diels, Bερoλ[νo: Reimer, 1879.

Aθανααιog (aos μ.X.), Tα Εδqιoκoμεvα Παvτα (Εξηyητιx6ν περi τo6 ΒyAθrjναιg ναo6),6xδ. Joannis Αnisson, ΠαρLoι, 1698 (Eθνιxη BιβλιoθηxηΑθηνιilν, θεoλ. 665).

- 'Επιoτoλi πq6s Σεqαπtωνα. De decretis Nicaenae Synodi, θxδ.H.G. opitz, Bεqoλiνo: De Gruyter, 194Ο.

Αθrjναιοg (2og-3og ψ.Χ.)' Δειπνoαoφtατα[,6xδ. S.P. Peppink, Leiden: Brill,1937.

Aιλιαν6g (2og-3og μ.X.), Περ(. φυοεωg των ξιbων, 6xδ. R. Hercher, Λειψ(α:Teubner, 1864.

ΑTλιog Αqιoτε|δηg (2og μ'X), Εig'Ετεων6α Bπιxηδειog, tτ"δ. Dindorf, Λειψ|α:Reimer, 1829.

Αια1υλog (6og-5οg π.X.), Ayαμ6μvων, 6xδ' Zα1αq6πoυλοg.

- ΠρoμηθευE Δεoμιilτηg, 6xδ.G. Murray, 0ξφ6ρδη: Clarendon Press, 1955.

Αxoυοiλαog (5og π.X.), Aπooπαoματα (Ρ. oxy. 13.1611. fr.45 bis: Ρ. Giessen307).

Αλ6ξανδqoE o Pητωq (1og π.X.), Fragmenta et titu]us,6xδ. Η. Lloyd-Jones,Bεqoλiνo: De Gruyter, 1983.

Αλθξανδqog Πoλυioτωq (2og-1og π.Χ'), Aπooπααματα,6xδ. K. Moller,ΠαρLαι: Didot, 1841-187Ο.

Αναξαγoqαζ (6og-5og π.X.), Testimonia,6xδ. Η. DieΙs and W. Kranz,Bερoλiνo: Weidmann, 1952'

Aν6xδoτoι Χqηoμoi τiv'Ελληνιxdlν Θεδν, (Κ1aros, Untersuchungen ZumOrakelγreses des Spatern Αltermus), 6xδ. Karl Buresh, Λειιp(,α, 1889(Γεννdδειog Bιβλιoθηxη Αθηνιilν, GC 2Ι4\).

Aνωνυμoυ (Αρqιανori ωg φ6ρεται - 2og μ.X' αιιilναg), Πεg['πλoυg τηg Ε'qυθρdgθαλdααηg,6xδ. K. Mοller, Παgloι: Didot, 1855.

Aπoxqυφog Aπoxαλυιpιg Mωδα6ωg, 6xδ. C. Tischendorf, Λειιpi,α:Mendelssohn, 1866.

TΑ ΑPXEΙA THΣ XΑMENΗΣ ΓNΩΣΗΣ

Aπ6xρυφov Ειiαyy6λιoν Βαqθoλoμαioυ, 6xδ' N. Bonwetsch' 1897.Απoλλ6δωqog (log_2og ψ.Χ'), Βιβλιoθηxη,6xδ. R. Wagner, Λειψ|α: Teubner,

\894.Απoλλιδγιog P6διog (3og π.X.), Aqyoναυτιxα, txδ. H. Fraenkel, oξφ6qδη:

Clarendon Press, 1961.

Αqατog (4og_3og π.Χ.), Φαιν6μενα,6xδ. J. Martin, Φλωρεντi,α: La Nuoγa ΙtaliaEditΙice, 1956.

Αqιοτoτθληζ (4oζ π.x.), Πεql ol3ραvo6, Mετεωρoλoγιxα'

- Περi xdoμoυ, θxδ. W.L. Lorimer, Παqioι: Les Belles Letιres, 1933.

Αqπoxqατ[,ων (2oEπ.Χ.), Λεξιx6ν τdly δ6xαAττιxdlν qητδqων, 6xδ. Dindorf,oξφ6qδη,1853.

Α1ιλλθαE Tdτιog (2og μ.X.), Leucippe et C]itophon, θxδ. E' Vilborg,Στox16λμη: Αlmqvist & Wiksell, 1955.

Γειbqγιog Moνα16g (9oE μ.X.)' Xqoνιxη Ιατoρ[,α,6xδ. C. de Boor, Λειψ(,α:Teubner, 1904.

Γειbqγιog Σtiνγxελog-Πατqιαq1ηg Tαqdαιog (8og-9og ψ.Χ.), ΕxλoyηXρoνoyραφi,αg' txδ' A.Α' MosshammeΙ, Λειψ[α: Teubner, 1984.

Γqηγ6qιog Nαξιανξηνoζ (4oζ ψ.Χ.)' To xoαμoαωτrjqιoν Πd'θog Xριατoδ, tτι'δ'Tuilier, πωδ. chretiennes 149, Παρiαι; Cerf ,1969.

Chronicon pontificum et imperatorum, 6xδ. Weilaπd, Ι872.Commentaria [Jrbana, Pωμη, 1506.

Δαx6γλoυ Ιππoxqdτηg, O μυoτιιι6E xrbδιxαg τoυ Πυθαγoρα, εxδ. N6α θ6οιg,Αθηνα' 1995.

De prophetarum vita (α16λια Hαυ1ιoυ), 6xδ. T. Schermann, Λειψiα: Teubner,1901.

Δημooθ6νη9 (4oE π.X.), ΠεqI Aqιoτoxqατoυg,6xδ. S.Η. Butcher, oξφoqδη:Clarendon Ρress, 1907.

Δ(,δυμog Kdαιog (4og μ.X.), ΕiE τrjv Γlyεαιν (6xδ. P. Nautin and L. Dοutre1eau,Παρ(,οι: Cerf ,1976).

Διoγ6νη9 Λα6qτιoE (3οg π'X.)' Βioι Φιλoα6φων,6xδ. Η.S. Long, oξφ6qδη:Clarendon Press, 1964.

Δι6δωqog Σιxελιιbτηg (1og π.X.), Ιατoqιxη Βιβλιoθηxη, εxδ. opsopei,Bαοιλε[α, l539.

ΔιoνυοιoE Αλιxαρνααεfg (1og π.X.)' Pωμα'ι'xη Aρyαιoλoy['α, ty"δ. K. Jacοby,Λειιp[,α: Teubner, 1 885- 1 905.

Διονυoιοg ο Πεqιηγητηζ (2oζ ψ.Χ')' oιxoυμ6νηg Πεqιηyηoιg, 6xδ. Κ.Brodersen, Ηildesheim: olms, 1994.

Δiωγ Κααoιog (2og-3og ψ'Χ.), Pωμα'ι'xη Ιoτoρ(,α, 6xδ. U.Ρ. Boisseγain,Bερoλiνo: Weidmann, 1895 -19Ο1.

BΙBΛΙoΓΡAΦΙΑ

Durers schriftΙicher NachΙass, Ηale' 1893.

Ελληνιxη Aνθoλoy[α,6xδ. Η. Beckby, M6να1o: Ηeimeran, 1965.

Eπιφdνιog (4oq μ.X.), Πανdριoν, θxδ. K. Ηo1l, Λειι|.riα: Ηinrichs, 1915.

Eoμηoιdγαξ (4oE-3og π.X.), Aπooπαo ματα, ty'δ' J.U. Powell, CollectaneaAlexandrina, oξφoρδη: Clarendon Press, 1925.

Eqμε|αg o Aλεξανδqινog (5og ψ.Χ.), ΣyoλLα εLζ τoν Φα[,δqoν, εxδ. P.

Couvreur, Παρioι: Bouillon, 1901.

Eρμot Tριομεγ(,ατoυ: Πoιμανδρηg,'ΙεqoE Λ6yοg, Noδg πρ6E'ΕQμiy,Περi νoηoεωE xαl αioθrjαεωg, "'oτι μ6,yιατoy xαxoy iv d'νθρ6πoιg fi πεqlθεor dyνωolα,"oτι Βν μ6νφ τQ θεQ τ6 d'yαθoν Βατιν, Πq6g Tατ υi6ν δτιd'φανηE θεoE φανερtilτατ6g Βατιv, Πq6g τ6ν υi6y τoυ Tατ Λ6yοg d'π6xρυ-

φog iπi τo6 δqoυE'Aoxληπιζl ε3 φqοvεTν, ΚλεTE,'Εx τol fiμνoυ πq6g τ6νΠαvτoxqατoQα x.α.,6xδ. Α.D. Nock and A.-J. Festugiere, CorpusΗermeticum, Παqloι: Les BelΙes Lettres, 1946.

Ε,ρμητιxd' Κεiμενα, 6xδ. Παqαoxηνιo, Aθηνα, 1990.

Ευναπιog (4og-5og ψ.Χ.), Btoι Φιλoαoφων xαt Σoφιoτcbν, txδ' J. Giangrande,

Pιbμη: Polygraphica' |956'

- Fragmenta Historica, 6xδ. L. Dindorf, Λειψiα: Teubner, 1870.

Eυριπiδηg (5oE π.X'), oρtατηg, Aπooπdoματα ΦαεθoντoE. 6xδ. J' Diggle,

Cambridge, 1970.

Ευo6βιo9 (4og μ.X.), Ευαyyελιxη Πρoπαρααxευi, εxδ. Κ. Mras, Bερoλ[νo:Αkademie-Verlag, 1 954.

- Ειζ τoν β[oν Κωνoταντ[.νoυ, (Λ6γo9 5οg - Constantini imperatoris oratioad coetum sanctorum), εxδ. Ι.Α. Heikel, Λειψ(,α: Hinrichs, 1902.

- Oνoμαατιxoν, txδ' E. Klostermann, Λειψiα: Ηinrichs, 1904.

EυoταθιoE (12og μ.X.), Παρεxβoλαl εiE τrjv'oμrjqoυ'Hλιαδα, €xδ. G.

Stallbaum, Λειιp[,α: Weigel' 1825.

- Παqεxβoλαl εig την "oμrjρoυ'oδιjoαειαν, 6ιιδ. M. van der Valk,Leiden: Brill, 1971.

- Σy6λια εig τ6y Διovιjoιov τ6ν πεqιηyητrj, txδ. Κ. Moller, Παρiοι:Didot, 1861.

Eφqαiμ o Συqog (aοg μ.X.), 'ooloυ'Εφqα[μ τoi Σιiρου ''Εqyα, txδ.Kωγoταγτ(,γog Φqαντξ6ληE, Θεοοαλoνixη: To πεqιβoλι τηE ΠαναγiαE.

Ηqαxλειτog (6oζ-5oζ π.X.), Aπoαπdαματα, Lxδ. Η. Diels and W. Kranz, DieFragmente der Vοrsokratiker, Bεqoλ(,νo: Weidmann, 1951.

Ηρ6δoτoE (4og_3og π.Χ.),'Ιατoρiαι.Ηqωδιαν6g (2og μ.X.), Περi xαθoλιxηg Πρooωδ('αE, €xδ. A. Lentz, Λειιpiα:

Teubner, 1867.

Ηoioδog (8oE-7og π.X.), Aπoαπd'αματα, €xδ. R. Merkelbach and M.L. West,

oξφ6qδη: Clarendοn Press, 1967.

6ω ΤA ΑPXEΙΑ TΗΣ XΑMENHΣ ΓNΩΣHΣ

Hoioδog, "'ΕQyo xαi'Ημ6ραη Θεoyoν(,α, 6xδ. Zαγαρ6πoυλoE.Ηoυ1ιog (5o9-6o9 ψ'Χ.)' Λεξιx6ν, εxδ. Αldus, Bενετiα, 1514.

H. Lea, History of the Ιnquisition of the MiddΙe Αges, Λoνδiγo, 1911.

Henri Gris - Witliam Dick, t{iε5 παραψυyoλoyιxtg 6qευνεg oτην Σoβιετιxη'Ε'νωoη, εxδ. Σι1μπαν ' L982.

Ηenri omonl, Mission archeoΙogiques aux ΧVΙΙ et ΧvΙΙΙ, Παoioι, 1902.

J. Viteau, Mαρτυqιoν Αyi'αE Aιxατεqi,νηg, Passions des saints Εcaterine etPierre d' AΙexandie' Παρ(,οι, 1897.

Θαληs (6oE π.X.)' Aπoαπααματα (Tesτimonia), 6xδ., Η. Diels and W. Κraπz,Bερoλivo: Weidmann, 195 1.

ΘεμioτιοE (4os μ.X.), Εig τoν A0τoxρατoqα Κωναταντιoν, Lxδ. Η. SchenkΙand G. Downey, Λειψiα: Teubner, 1965'

Θεoδιδρητog (4og-5og ψ.Χ.),"Εqμηvεlα τδν ΙΔ' 'Επιoτoλrbν τo6 Aπoατ6λoυΠαdλoυ, MPG 82: 36-877.

-'Ερμηνεtα εiq τo6g ΨαλμoυE, MPG 8Ο: 857-199].

-ΕxtιΧηoιαoτιxη Ιoτoqlα, 6xδ. L. Ρarmenιier, Bεqoλ(,νo:

Αkademie-Verlag, 1954'Θ. Mανιαg, Tα αyνωατα μεyαλoυρyηματα των αρηα(nν Eλληνων, ΠfqινoE

Koαμog, Αθηνα, 1981.

Θεoφιλog (2og μ.X.)' Πρog Aιιτ6λιlxoν, tlηδ. R.M. Grant, 0ξφ6oδη, 1970.

Ιoυοτ[νoE (2og μ.X.)' Aπoλoγi'α A' , Aπoλoγ('α Β' , Δtαλoyog πρoE Tρυφωνα,6xδ' Γρηγ6ριo9 ο Παλαμαg, Θεοοαλoνlxη, 1985.

- Λ6yoq Παqαινετιx6q πρoE"Ελληvαg, Περ| Mοναq1iαg' εxδ. Nova'Κoλιυνiα, 1777.

Ιππoπρdτηg (5og-4og π.x.), Περi"Επιδημι6ν, txδ. E. Littre' Παqi,oι: Bailliere,1840.

Ιππολυτog (3oE μ.X.)' Refutatio omnium haeresium, €xδ' M' Marcοvich,Bεqoλlνo: De Gruyter, 1986.

- Λoγog πεql Συντελε[,αE xαt περi' Aντιxρ(πτoυ,6xδ. Η. Αchelis,Λειψ(,α: ΙΙinrichs, 1897.

Ιsaac Αsimoν, Βiographical ΕncycΙopedia of Science and TechnoΙogy' txδ.George Αllen, Λoγδ(γo, 1964.

Ιοoxqdτηg (5οg-4og π.Χ.), Πανηyυριx6g, Bερoλ|νo: Weidman, 1864.

Ιωαννηg o Δαμιαoxηνog (7og-8οg ψ.Χ.), Βxpositio fidei,6xδ. B. KotteΙ, Bεqoλ[.νo:

De Gruyter, 1973.

Ιωαννηg o Λυδ6g (6o9 μ.X.), De Mensibus, fxδ. R. Wunsch, Λειψiα: Teubner,1898.

Ιωαννηg Xqυα6ατoμoζ (4oζ_5oζ ψ.Χ.), Aπαντα, τυπoγQ. Kαqυoφtiλλη, Αθηνα1812.

-"Υπ6μνημα εig τrjν πρ6E T[τoν'Επιoτoλfiν,6xδ. J. Dumortier, xωδ.

BΙBΛΙOΓPΑΦΙA

chretiennes 117' Παρiαι:. Cerf , 1966'Καλλ(,μα1og (4og-3og π.X.), Aπoαπααματα, txδ. R. Ρfeiffer, oξφoρδη:

Clarendon Ρress, 1949.

Κεδqην6g (11og-12og μ.x.), ΣυνoψLζ Ιoτoqιων,6xδ. Ι. Bekker, B6ννη: Weber,1 838.

KλαriδιoE Πτoλεμα|oE , Γεωγqαφιxrj'Yφrjyηαιg,6xδ. J. Schottus, Argentinae,15 13.

Kλεoμηδηg (2og μ.X.)' De motu circuΙari corporum caeΙestium,6xδ. Η. Ζiegler,Λειψiα: Teubner, 1891.

Kλημηs Αλεξανδqευg (2og-3og ψ.Χ.), ΣτqωματεTg (Tα ευριox6μενα απαντα),6xδ. Princeps, Φλωρεντiα, 1550'

K6ιντοg ΣμυqναioE (4og μ.X.), oi μεθ"'oμηqoν λ6γoι,6xδ. F. Vian, Παρiαι:Les Belles Lettres, 1963.

Kooμdg Ιγδιxοπλεfατηg (6og μ. X.)' Xριατιανιxη Toπoγqαφ('α, 6xδ. W.Wolska, ΠαρLοι: Cerf, 1968.

Κooμαg o Αιτωλog, Πρoφητεi'εg.Kqιτoβoυλog (15og ψ.Χ.), Συyyραφη ΙoτoqιcΙlι-,, 6xδ. D.R. Reinsch, BεqoλLνo:

De Gruyter, 1983.

Kυqιλλοg (4og-5og ψ.Χ.), Κατα Ιoυλιαyoυ, Παq[,οι: Cerf, 1985.

-'Ερμηνεtα εig τ6 xατα'Ιωαvvην Εiαyy6λιoν, θxδ. P.E. Pusey,oξφoqδη: Clarendon Press, 1872.

Kωγoταγτiγog Πoρφυqoγθννητog (10og μ.X.), De Sentetiis, 6xδ. U.P.Boissevain' Bερoλ[νo: Weidmann, 1906.

Λιβdνιog (4og μ.X.), orationes,6xδ. R. Foerster, Λειψ(,α: Teubner, 1903-19Ο8.

Λoυxιανog (2og μ.X.), Διαλoyoι Θεdlν,6xδ. M.D. Macleod' Cambridge,Ηarvard. 1961.

- Πqoμηθε6g Εt 'Εν λ6yoιE,6xδ. K. Kilburn, Cambridge, Ηarvard, 1959.

- Mαxq6βnL €xδ. Α.M. Ηarmon, Cambridge, Ηarvard, 1913.

- Φtλoπατρ[,g' εν"δ. M.D. Macleod, Cambridge, Ηarvard University Press,1967.

Mαλαλαg ΙωαννηE (5og-6oE μ.X.), Xqoνoγqαφ(,α, θxδ. L. Dindorf, B6ννη:Weber, 1831 xαι oxonii, 1691 (Eθν.Bιβλιoθ. ε.φ.7512).

Mαγ6θων (3oE π.X.), Aπoτελεαματtxα, txδ. Α. Koechly, Παq[οι: Didot, 1862.

- Aπoαπd'σματα, θxδ. K. Moller, Παρ(,oι: Didot, 1841-1870.Mαντtxη Aνθoλoy(,α (oracula), Mαξιμog Πλανoriδηg,6xδ. E. Cougny' Παq[,oι:

Didoτ, 1890.

Mαqxιανdg Ηqαxλειδτηζ (4oζ ψ.Χ.), Περi,πλoυE τfig '6ξω θαλααoηg, t'ιιδ. Κ.Moller, Παρ(,αι: Didοt, 1855.

Mαρτυρoλ6γLoν τoυ Σtνα, txδ. Σιγd, 1989.

Mattievich Ε.' Tαξεiδι ατην μυθoλoyιxη xoλαoη - H αναxαλυψη τηζ AμεqιxηE

601

TA ΑΡXEΙA THΣ XΑMENrΙΣ ΓNΩΣHΣ

απo τoυζ 'Ελληνεg' €ν'δ. Εxατη, 1995.ΜerΙzH., o7νoιl'ι Π6vτog, Aθηνα, 1995.Nεxταqιοg, Περ[ τηg Eλληνιιιηg Φtλoαoφ[,αg, εxδ. Nεxτ. Παναγ6πoυλo9,

Αθηνα' 1995.

N6ννog (5og μ.X.)' Διoνυαιαιια' 6xδ. Weckel, Ηanoviae, 1605.New Scientist, τειi1. Ι7o1, 1990.Nors Josephson, Greek Linguistic B,]ements in the PoΙynesian Languages,

XαΤλδεμβ6qγη, 1987.Ξεγoφιbγ (5οg-4og π.Χ.), Κιiρoυ Aνd'βααtg' θxδ. E.C. Marchant, 0ξφ6oδη:

Clarendon Press, 1904.

oλυμπι6δωρog (5og ψ.Χ.)' Σy6λια εig τd' Mετεωρoλoyιxα τoi Aqιατoτ6λoυg,6xδ. G' Stuve, Bερoλ[νo: Reimer, 1900'

oμηQog (9og-8og π.Χ.), "Hλιαδα,'oδtoαεια.oqφεfE' Aqyoναυτιxα, ετιδ. 'ΗλιoE, Ιωd,γγoυ Παοod.Παπαqηγoπoυλog Κων., Ιατoρlα τoυ Ελληνιxot'Εθνoυg.Παυοαν(αg (2og μ.X.)' Ελλdδog ΠεριηyηoιE'Pauwels - Bergier, o αιcbνιog dνθqωπog, Koνιδαρηg, Aθτ]να, 1979.Πi,νδαgog (6oE-5og π.Χ'), oλυμπtα, Πυθιoνιxoι, €y"δ' H. Maehler, Λειψ|α:

Teubner,1971.Πλατων (5og-4og π.Χ'), Κqιτ(,αE' Φα(,δqog, Πρωταyoqαg, T|'μαιoE, εxδ.

Zα1αq6πoυλog, Αθηνα.Πλoυταq1og ( 1og-2og ψ'Χ.), Συμπoo ιαxr'bν βιβλi,oν πΕμπτoν (Quaestiones

convivaΙes),6xδ. C. Ηubert, Λειψ(,α: Teubner, 1938.

- Πεql πoταμ6ν xαt δρων Βπωνυμ[αg,6xδ. K. Muller, Παq[oι:Didot, 1861.

- Πεql"'Ιoιδog xαl'oolqδoE, txδ. W. Sieveking, Λειιiliα: Teubner,1 935.

- Σ6λων' 6xδ. Κ. Zieg|er, Λειψ[α: Teubner, 1969.

- Συλλαg,6xδ. B. Ρerrin, Cambridge, Harvard, 1916.

-"oτι oiδ'iδ6ωg ζην ioτlν xατ"'Επixoυρov, Lxδ. R. Westman post M.Pohlenz, Λειψiα: Teubner, 1959.

- Περ[ τoυ μη yqd'ν Ξμμετqα νσν την Πυθtαν (De Pythiae oraculis), 6xδ.W. Sieveking, Λειψiα: Teubner, 1929.

- Περ[ τiν d'qεαx6vτων φιλοo6φoιg φυαιxdlv δoyματωv (Placitaphilosophorum), 6xδ' J. Mau, Λειιp[,α: Teubner, 1971.

- T6ν 6πτα αoφdlν αυμπooιoν,6xδ. F.C. Babbitt, Cambridge, ΗarvardUniversiιy. |928.

ΠολυβιoE (3og-2og π.Χ.), Καθoλιxη Ιoτoρ(,α, txδ. Dindorf, Λειψiα: Teubner,r 882.

Πoqφfqιog o Tυqιog (3os μ'X.)' Πεql τfig Mαvτιxfig Φιλoαoφlαg (De

BΙBΛΙoΓPAΦΙA

phiΙosophia ex oracuΙis), θxδ. G. Wolff, Bεqολ[νo: Springer, 1856.

Πooειδιbγιog o e6διoE (2og-1og π.X.), Aπoαπdαματα,€l+δ. W. Theiler,

Bερoλ(νo: De Gruyter, 1982.

PoΙictaticus, 6xδ. Webb, oξφoqδη 1909.

Πq6xλog (5og μ.X.), Ιn Ε,ucΙidis ΕΙementorum Ιibrum commentarii, 6xδ. G.

Friedlein, Λειψiα: Teubner, 1873.

- Σ16λια εig τ6v Tiμαιoν, Λειψ(,α: Teubner, 1903.

Richard ΒentΙeii ΕpistoΙa (Xρoνoyqαφiα Mαλdλα), Oxonii, 1691 (Eθγ.Bιβλιoθ.

ε'φ.7572\.Σθξτog Eμπειq[xoE (2og-3og ψ.Χ'), Κατd Mαθηματιxcbν, Lxδ. Η. Mutschmann

and J. Mau, Sexti Εmpirici opera. Λειψ[α: Teubner' l914.

Servatii Gallaei, Dissertationes de SibylΙis, 1688.

Σιβυλλιαxoi' Χρηoμoi'' εxδ. Joannes obsopaeus Παqiαι, 1599 (Eθγ. BιβλιoΘ.

Aθηνιilν' ε.φ. 648).

Σιμ6πoυλoζ Κυqιdxog, Ξtνoι ταξιδιtbτεg ατην Eλλdδα (Αθτiγα, |970-|9"75),

ΒαoανιατηρLα }lαL Εξoυα(,α (Aθι]να L987), H λεηλααiα xαι ιιαταατρoφη

τcυν Βλληνιxcbν αρ4αιoτiτων (AΘrtνα' 1993).

Σxtλαξ o πεqιηγητηζ (5oζ π.X.), Περ(,πλoυE, θxδ. K. M6ller, Παq[oι: Didot,

1855.

Σo6δα, Λεξιx6ν (1OoE μ.X.) Mιλdγo (Mediolani), 1499

Στ6φανo9 o Bυξdντιog (6og μ.X.), Kατ',θΘγιxΦν'Eπιτομη, Bεqoλiνo: Reimer,

1849.Στoβαiog (5og μ.X.), AνΘoλ6γιoν, 6xδ. C. Wachsmuth and o. Ηense,

Bεqoλiνo: Weidmann, 1884.

Σ16λια εig Διονυoιoγ τ6γ Πεqιηγητην (Ιn Dionysii periegetae orbis

descriptionem), εxδ. K. M6l1er, Παq[,oι: Didot, 1861.

Σ16λια εig τ6ν Αiλιoγ Αqιoτεiδη (ΠαναθηναTlιo), txδ. W. Dindorf,

Λειψiα: Reimer, 1829.

Σ16λια εig τ6ν'Αqατov, θxδ. J. Martin, Στoυτγxdqδη: Teubner, 1974.

Σ16λια εig τ6ν Aqιoτoφανη, Σ16λια Tξ6τξη, 6xδ. D. Holwerda, Κρoνινγxεν:Bouma, 1960.

Σ16λια εiE ταg "OqνιΘαg τol ΑqιατoφανουE, θxδ. F. Dubner, Παq[oι: Didot,

t877.Σ16λια εig τ6ν Θε6xqιτoν, θxδ. K. Wendel, Λειψ[,α: Teubneτ, 1914.

Στρdβων (loE π. X. - 1og ψ'Χ.), Γεωyqαφιxα, Λειψ[α: s/eidmann, 1796.

Σωξ6μεγoζ (5og μ.X.), Εxxληαιαoτιιti ΙατoQ[α, 6xδ. J. Βidez, Bεqoλ[νo:

Αkademie-Verlag, 1 960.

Σωxρdτηζ Σ1oλαoτιx6g (4og-5og ψ'Χ.), Εxxληoιαoτιιιη Ιoτoρ(,α' 6xδ. W.

Bright, 0ξφ6oδη: Clarendon Press, 1893.

Tξ6τξηg Ιωdννηg (12oE μ.X.), Πqoλεγ6μενα εig τ6v Αqιoτoφαγη, 6xδ. J.W.

Κoster, Kρ6νινγxεν: Bouma, 1975.

TA ΑPXEΙΑ THΣ XAMENHΣ ΓNΩΣHΣ

The negotiations of sir Thomas Roe in his embassy to the ottoman porte,Λoγδi,γo, 1743.

Φιλ6oτqατog (2og-3og ψ.Χ'), BiogAπoλλωvεioυ Tυανlωg' €xδ. C.L. Kayser,Λειψ(,α: Teubner, 1870.

Φιληματα Ιo{δα, 6xδ. Αγιog ΑγαθdγγελoE.Φiλωγ o Αλεξανδqιν6g (1og π.X.-1og ψ.Χ.), Πεqt τo6 Πρovοlφ Θεo6

διoιxε1oθαι τ6ν xooμoν (De Providentia), Tα iν Aρμενiα Σωξ6μενα,Bεγετ(,α, 1614 (Eθν. Bιβλιoθηxη Αθηνιilν, ε.φ.9324 ed).

- De migratione Abrahami,6xδ. P. Wendland, Bεqολ|νo: Reimer, 1897.

- Περ['Aθλωv xαi'Επιτιμιdlv (De exsecratiοnibus), εxδ. L. Cohn,Bερoλ|νo: Reimer, 1906.

Φλ6γων Tqαλλιαν6g (2og μ.X.), Aπoαπαoματα,τιωδ. Palat. gr. 398,p.234,Bατιxαγιi.

ΦιbτιoE, Πατqιdq1ηg Kωγοταγτιγoυπολεωg (9og μ.X.), Βιβλιoθηxη, 6xδ. R.Ηenry, Παq[αι: Les BeΙles Leιtres, |959_191].

Ψελλ6g Mι1αηλ (11og μ.X.), Πεql ΨυyfiE (opuscuΙa psychoΙogica' theoΙogica),θxδ. D.J. o'Meara, ΛειψLα: Teubner, 1989.

xEΙΡoΓPAΦoΙ KΩΔΙKEΣ

ΑΓΙoN oPoΣΛαυραg 1513' φφ. 196β, \91α, Στtyoι Σιβι)λληg τfiE'ΕqυθqαiαE περ[ τoi

Κυρiου f7μι7ν'Ιηαo6 Χριoτoσ, 156Ο μ. X.Λαυραg 1626, φ. 765β' Σιβι3λληg'Εqυθρα[αg iεqεiαg Aπ6λλωνoE

d'πoφθ6yματα, 15oE αι.Εoφιyμtνoυ .14, φ. 385α-419β, Αγioυ Ιωαγγoυ τoυ Δαμαoxηνo(s, Λ6yoE εiE την

Γ6,ννηoιν τoi Xριατoσ, 11og αι.Ιβiρων 184, φ' 184α, Εqμoυ Tqιoμεγ[,oτoν,"oτι μ6yιoτoν xαx6ι, iν d'vθqιbπoιE

η πεql τoi θeo0 d'yνωαiα, 15og αι.Ιβηρων j86, φφ. 173β-176α, Xqηαμoi xαl θεoλoyiαι'Ελλrjιlωu φιλoo6φων,

xαι, Χρηoμoi ΣιβιjλληE, 16o9 αι.Ιβηρων 1317, φ' 287,'Ερμoi Tqιoμεγioτoυ λ6yog πq6g Td'τ, xαι, φ.282'

Στ[7oι Σιβ'ιiλληg τfig'Ερυθqαiαg πεqt τoi Κυqioυ fiμδv'Ιηαoi Xριoτol,18og αι.

Ιβηρων 507, φ. 65α, ΣιβiλληE περt τfig Allαατααεωg.Ιβηqων 692, φφ. 142α-1'43α, Διoy6νoυg τoi φιλoα6φoυ, Ι7og αι.Δo7ειαρ(,oυ 5' Mαρτiριoν Ayiαg Aixατερlvηg, 72oE αυ'Δoγειαρioυ 260, φ' 375α, Χρηoμol Aπ6λλωνo5, t5 αι.Βατoπεδ(,oυ 754' φφ.182α-183α, Ai πεqt Xqιoτoi πqoφητεiαι τdlν dρyαiων

'Ελλrjνωv φιλoo6φων (Διογ6νoυ9 τoυ φιλoα6φoυ), 16o9 αι.Διoνυαi,oυ 281' φ. 1o3α, Xqηoμ6g Aπ6λλωvog πεql Χqιoτoi, 15og αι.Διoνυα(,oυ 167' φφ. 150α-151α, ΣιβdλληE iερεiαE Aπ6λλωνog d'π6φθεyμα,

xαt' Χqηoμo[ ooφtΙιιl περ[ Xριoτoσ, l6oE αι.ΠαντoxqατoQoζ 6, Αγ[oυ Ιωdγγoυ τoυ Δαμαoxηνo(s' Λ6yag εiE τrjν Γ6ννηαιν

τoδ Xριoτoξ 11og αι.

ΣΙNΑ, Moντ] Αγiαg ΑιxατερiνηgΣιναTτιx6E 42' φφ.285β-287α' Eυαθβειog: Εig τ6v βlov Κωνoταντiνoυ (Περi

Σιβ'ι3λληg τfi g'Εqυθρα[αg), Ι4og αι.Σ ιναi'τ ιx6 g 32 ι φφ. 234β-23 6α, Χ q η α μo I x α i θ ε o λo y iα ι' Ε λλrj ν ω ν φ ιλo o 6 φ ω ν,

15og αι.ΣιναTτιx6g 1189' Πρoφητεiαιτdιy 6πτα φιλoα6φων, 16o9 αι.

ΙEPoΣoΛYMΑ, Bιβλιoθηxη Eλληνoqθ6δoξoυ Πατqιαq1εioυΚωδ. 14 (ΣυλλoγηE Παναγ[oυ Tdφoυ), 'Ιωαιlνoυ τoi ταπεινo6 xαi Βλαylατoυ

606 TΑ ΑΡXEΙA THΣ XAMENHΣ ΓNΩΣHΣ

μoγαχol τoο Δαμασχηγoi λ6γoE εig την &γiαν γ6ννηοιν, φφ.92α-||8β,παι, Συvαγωγ^i1xαL Eξηγηοιg πεqi δν θμντ]oΘη iοτoqιδν δ θv δγioιgΓqηγ6qιog, φφ. 307α-313α, 11oE αι.

Kωδ. 419 (Συλλoγτig ΛαrlqαE Αγioυ Σαββα)''Ex τΦγ πoνιxδν iiτoιπqoφητιπd;ν ΣιβriλληE αυν ΘεQ λ6γog Θ'- λ6γοg ιβ', φφ. 269α-292β,14oE αι. o xιilδιξ εξεδ6θη τo 1891 (εxδ. Vindob).

BATΙΚΑNo, Bibliotheca ΑpoStolica VaticanaVaι gr. 1198' φφ. 65α-67α, Αγ(oυ ΑΘαναoloυ Αλεξαvδqεiαg, 'Eξηγητιx6ν

πεq[ τoδ θν ΑΘηναιg vαoδ, 17og αι.Vat. gr. 555' φφ.309α-325β, 'Eξηγηoιg πεql τδν θν Περαiδι πρα1Θ6ντων,

11og αι.Vat' gr. 237, φφ.1α-20β' Λ6γoι'Egμοi Tqιαμεγioτoυ, 14og αι. o xιilδιξ

εξεδ6θη ειg Bεqoλiνoγ το 1854 (εxδ. Parthey).Vat. gr. 914, φφ' 45α-49β' Λ6γoι Σιβriλληg, 15og αι.Vat. gr. 1120' ΣιβtLληg Λ6γoι ιδ ' .

Vat. gr. 743' φφ.57α-90α, Λ6γoι'Eqμo0 Tqιoμεγ[ατου, 14oE αι.ottobon. gr. 301' Xqηoμoi Σιβυλληg τξg'EqυΘqα[αE, φφ. 69α,69β,1576 μ.X.

PΩMH' Bibliotheca VallicelianaVaΙΙice]ianus 213'Εx firmiani Lactantii libro de Sibylla (Σιβυλλιxοi, Xqηoμol

απo xαταγqαφη τoυ Λαxτd'ντιoυ τoυ 3ου μ.X. αιιbνα).

MΙΛΑNo' Bibliotheca ΑmbrosianaAmbrosianus M15' φ. 151β, Αγioυ Ιωdγγoυ τoυ Δαμαoxηνoυ, Λ6γog εig τr]νΓ6ννηαιν τo0 Xqιoτo0.Κcbδιξ Moρμπιdνo, Leonardo di Besozzo, Collezioni Crespi, 15og αι.

ΠΑPΙΣΙ, Bibliotheque NationaleParisinus gr. 689, φ. 34, Ηermetis Trismegisti, 11og αι.Parisinus gr.2850, Σιβυλλιxoi Xqηαμoi, δια 1ειqdE Δημητρ(oυ Λεoντdqη,

\475 ψ. Χ.Bibliotheque de BesanconΚωδ. 13, φ.101, Ηermeιis Trismegisti: Poemander, 16o9 αι.

oΞΦoPΔΗ, Bodleian LibraryΒodΙeianus Roe 5, Αγioυ Αθαγαoloυ,'Eξηγητιx6ν πεq[ τoi θν ΑΘηναιg ναoi.

MoNH ΠATMoYxωδ. oξy' ' φφ.269-276, Λ6γoι 'Eqμοσ Tριομεγioτoυ, 14oE αι.

Π. ΤΟΥΛΑΤΟΣ - ΤΑ ΑΡΧΕΙΑ ΤΗΣ ΧΑΜΕΝΗΣ ΓΝΩΣΗΣ 2ος

Documents

Transcript of Π. ΤΟΥΛΑΤΟΣ - ΤΑ ΑΡΧΕΙΑ ΤΗΣ ΧΑΜΕΝΗΣ ΓΝΩΣΗΣ 2ος