Ήπιες και νέες μορφές ενέργειας · 2015. 11. 24. ·...
Transcript of Ήπιες και νέες μορφές ενέργειας · 2015. 11. 24. ·...
Πανεπιστήμιο Δυτικής Μακεδονίας
Πανεπιστήμιο Δυτικής Μακεδονίας
Τμήμα Μηχανολόγων Μηχανικών
Ήπιες και νέες μορφές ενέργειας
Ενότητα : Γεωθερμική Ενέργεια IΙΙ
Το γεωθερμικό δυναμικό της Ελλάδας
Σκόδρας Γεώργιος, Αν. Καθηγητής
Τμήμα Μηχανολόγων Μηχανικών
Πανεπιστήμιο Δυτικής Μακεδονίας
Άδειες Χρήσης
• Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό υπόκειται σε άδειες χρήσης Creative Commons.
• Για εκπαιδευτικό υλικό, όπως εικόνες, που υπόκειται σε άλλου τύπου άδειας χρήσης, η άδεια χρήσης αναφέρεται ρητώς.
2
Πανεπιστήμιο Δυτικής Μακεδονίας
Χρηματοδότηση • Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό έχει αναπτυχθεί στα πλαίσια
του εκπαιδευτικού έργου του διδάσκοντα.
• Το έργο «Ανοικτά Ψηφιακά Μαθήματα στο Πανεπιστήμιο Δυτικής Μακεδονίας» έχει χρηματοδοτήσει μόνο τη αναδιαμόρφωση του εκπαιδευτικού υλικού.
• Το έργο υλοποιείται στο πλαίσιο του Επιχειρησιακού Προγράμματος «Εκπαίδευση και Δια Βίου Μάθηση» και συγχρηματοδοτείται από την Ευρωπαϊκή Ένωση (Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο) και από εθνικούς πόρους.
3
Πανεπιστήμιο Δυτικής Μακεδονίας
Γεωθερμική Ενέργεια (ορισμοί) (1/3)
Τον Απρίλιο του 2008, το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο Γεωθερμικής Ενέργειας (E.G.E.C.), υιοθέτησε τον ακόλουθο ορισμό για τη Γεωθερμική Ενέργεια: • Ως Γεωθερμική Ενέργεια ορίζεται η ενέργεια
υπό τη μορφή θερμότητας κάτω από την επιφάνεια του στερεού φλοιού της Γης.
• Ο ορισμός αυτός επιτρέπει να συμπεριληφθούν όλες οι εφαρμογές της Γεωθερμίας, όπως:
• Η παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας, τόσο από συμβατικά συστήματα όσο και από τα E.G.S. [engineered geothermal systems]
4
Πανεπιστήμιο Δυτικής Μακεδονίας
Γεωθερμική Ενέργεια (ορισμοί) (2/3)
• Η γεωθερμική θέρμανση και ψύξη:
• Άμεση χρήση,
• Έμμεση χρήση, μέσω γεωθερμικών αντλιών θερμότητας (GSHP) που χρησιμοποιούν είτε την αβαθή γεωθερμική ενέργεια (μέχρι 400 μ. βάθους) είτε τη φυσιολογική θερμότητα του περιβάλλοντος (εδάφους, νερού ή αέρα).
5
Πανεπιστήμιο Δυτικής Μακεδονίας
Γεωθερμική Ενέργεια (ορισμοί) (3/3)
6
Πανεπιστήμιο Δυτικής Μακεδονίας
Ταξινόμηση γεωθερμικών πεδίων
Η Ελληνική νομοθεσία ταξινομεί ακόμη τα γεωθερμικά πεδία ανάλογα με το βαθμό γνώσης των ποιοτικών, ποσοτικών και γεωμετρικών χαρακτήρων αυτών, σε βεβαιωμένα και πιθανά.
7
Συγγραφέας (a) (b) (c) (d) (ε)
Χαμηλής
θερμ. < 90
oC < 125 < 100 =150 ≥25 & <90
Μέσης θερμ. 90-150 125 -225 100 -200 - -
Υψηλής θερμ. > 150 > 225 > 200 > 150 ≥90
(a) Muffler and Cataldi (1978)
(b) Hochstein (1990)
(c) Benderitter and Cormy (1990)
(d) Nicholson (1993)
(ε) Eλληνική Nομοθεσία
Πανεπιστήμιο Δυτικής Μακεδονίας
Ιστορικό γεωθερμικής έρευνας στη χώρα (1/2)
8
• Η γεωθερμική έρευνα στη χώρα ξεκίνησε από το τ. Ι.Γ.Ε.Υ. (πρόδρομο σχήμα του Ι.Γ.Μ.Ε.) το 1970, με στόχο πεδία υψηλής θερμοκρασίας στο ηφαιστειακό τόξο του Ν. Αιγαίου (Μήλος, Νίσυρος, Σουσάκι). Εντοπίστηκαν τα σημαντικά πεδία υψηλής θερμοκρασίας Μήλου και Νισύρου
• Στη Μήλο εγκαταστάθηκε από τη Δ.Ε.Η. πιλοτική μονάδα ηλεκτροπαραγωγής ισχύος 2 MWe. Η μη δέσμευση των αερίων κατά τη λειτουργία της είχε ως αποτέλεσμα την αντίδραση των κατοίκων και την ακύρωση εγκατάστασης μονάδας βιομηχανικής κλίμακας και στα δύο νησιά. Μετά το 1990 η έρευνα των πεδίων υψηλής θερμοκρασίας δεν συνεχίστηκε, με εξαίρεση τη Λέσβο (Δ.Ε.Η.)
Πανεπιστήμιο Δυτικής Μακεδονίας
Ιστορικό γεωθερμικής έρευνας στη χώρα (2/2)
• Ακολούθως η έρευνα επεκτάθηκε στα πεδία χαμηλής θερμοκρασίας σε ολόκληρη τη χώρα, με αποτέλεσμα να εντοπιστούν μέχρι σήμερα περισσότερα από 45 πεδία και γεωθερμικές περιοχές. Αυτά άρχισαν να αξιοποιούνται από το 1980
• Το έτος 2005 δημοσιεύτηκε η νομοθεσία σχετικά με τις Γ.Α.Θ. και έκτοτε έχουν εγκατασταθεί μερικές εκατοντάδες μονάδες και σήμερα αποτελούν τον ταχύτερα αναπτυσσόμενο κλάδο της γεωθερμίας
9
Πανεπιστήμιο Δυτικής Μακεδονίας
Γεωθερμικό δυναμικό (1/3) • Μετά τη δημοσίευση του ν. 3175/03 και των Υ.Α.
εφαρμογής του, το ΙΓΜΕ προέβη στην ταξινόμηση των γνωστών πεδίων σε όσα προέβλεπε η νομοθεσία. Το 2005 εδόθη στο Υπ. Αν. η μελέτη και εκδόθηκε η Υ.Α. για τα βεβαιωμένα και πιθανά πεδία που μπορούσαν να εκμισθώσουν οι Περιφέρειες και το Υπουργείο Ανάπτυξης*. Στη μελέτη περιγράφονται τα ποσοτικά, ποιοτικά και γεωμετρικά χαρακτηριστικά των πεδίων. Προς το τέλος του 2007 προστέθηκε ένα ακόμη πεδίο. Το 2008 προβλέπεται η προσθήκη μερικών ακόμη (5-6) μετά την ολοκλήρωση των τεχνικών μελετών
10
Πανεπιστήμιο Δυτικής Μακεδονίας
Γεωθερμικό δυναμικό (2/3)
• Τα γνωστά σήμερα βεβαιωμένα και πιθανά γεωθερμικά πεδία (σύμφωνα με τη νομοθεσία) ανέρχονται σε 25 και η γεωγραφική κατανομή τους φαίνεται στο χάρτη – Δύο από τα πεδία είναι υψηλής θερμοκρασίας και τα
υπόλοιπα χαμηλής (μέχρι το βάθος διερεύνησης από το Ινστιτούτο)
*η μελέτη βρίσκεται στην ιστοσελίδα του ΙΓΜΕ (www.igme.gr)
11
Πανεπιστήμιο Δυτικής Μακεδονίας
Γεωθερμικό δυναμικό (3/3)
12
Πανεπιστήμιο Δυτικής Μακεδονίας
Γεωθερμικά πεδία υψηλής θερμοκρασίας (1/3)
• Τα πεδία αυτά εντοπίζονται στο ηφαιστειακό τόξο του Ν. Αιγαίου το οποίο εκτείνεται από το Σουσάκι μέχρι τη Νίσυρο και δημιουργείται από τη σύγκλιση της αφρικανικής λιθοσφαιρικής πλάκας υπό την Ευρασιατική
• Ερευνήθηκαν από το Ι.Γ.Μ.Ε., με τη συνεργασία και χρηματοδότηση της Δ.Ε.Η. και αλλοδαπών ειδικών
• Πέραν αυτών, σημαντικό ενδιαφέρον για εντοπισμό παρόμοιων πεδίων υπάρχει στα νησιά Κίμωλος, Κως, Λέσβος, Χίος, Σαμοθράκη, Πολύαιγος, Γυαλί, κ.α., και στα Μέθανα και Σουσάκι. Η αντίθεση όμως των κατοίκων Μήλου και Νισύρου στην αξιοποίηση των πεδίων αποτέλεσε ανασταλτικό παράγοντα για την έρευνα και άλλων πεδίων στα νησιά του Ν. Αιγαίου
13
Πανεπιστήμιο Δυτικής Μακεδονίας
Γεωθερμικά πεδία υψηλής θερμοκρασίας (2/3)
• Σε άλλες περιοχές της χώρας η εγκατάσταση γεωθερμικών μονάδων ενέργειας είναι ευπρόσδεκτη και έτσι η Δ.Ε.Η. ερευνά τώρα τη ΒΔ Λέσβο
• Παράλληλα, υπάρχουν αιτήματα μεγάλων ξένων εταιριών για έρευνα και αξιοποίηση γεωθερμίας στην ηλεκτροπαραγωγή
14
Πανεπιστήμιο Δυτικής Μακεδονίας
Γεωθερμικά πεδία υψηλής θερμοκρασίας (3/3)
15
Πανεπιστήμιο Δυτικής Μακεδονίας
Γεωθερμικό πεδίο ν. Μήλου (1/3) • Το πεδίο εντοπίζεται στην ανατολική πλευρά του νησιού
(περιοχή Ζεφυρίας)
Χαρακτηριστικά του πεδίου:
• Έκταση: 50 Km2 – Θερμοκρασία (στον πυθμένα των γεωτρήσεων): 280- 320οC
– Βάθος ταμιευτήρα: 1000 - 1380 m
– Παραγωγή: 339 ton/h ρευστού εκ των οποίων 200 ton/h κεκορεσμένου ατμού και 139 ton/h θερμού νερού
– Πίεση 11 – 29 atm
– Πιθανό δυναμικό 200 Mwe
Τα δικαιώματα εκμετάλλευσης του πεδίου ανήκουν στη Δ.Ε.Η.
16
Πανεπιστήμιο Δυτικής Μακεδονίας
Γεωθερμικό πεδίο ν. Μήλου (2/3)
17
Πανεπιστήμιο Δυτικής Μακεδονίας
Γεωθερμικό πεδίο ν. Μήλου (3/3)
18
Πανεπιστήμιο Δυτικής Μακεδονίας
Γεωθερμικό πεδίο ν. Νισύρου • Το πεδίο εντοπίζεται στο κέντρο του νησιού στην καλδέρα του
ηφαιστείου
Χαρακτηριστικά του πεδίου:
• Έκταση: 3,50 Km2
– Θερμοκρασία (στον πυθμένα των γεωτρήσεων): > 350°C
– Βάθος ταμιευτήρα: 1400 - 1900 m
– Παροχή: 75 ton/h ρευστού. Λόγος αέριας προς υγρή φάση 27:73
– Πίεση: 12 atm
– Πιθανό δυναμικό 50 Mwe
Τα δικαιώματα εκμετάλλευσης του πεδίου ανήκουν στη Δ.Ε.Η.
19
Πανεπιστήμιο Δυτικής Μακεδονίας
Πεδία χαμηλής θερμοκρασίας (1/2)
• Τα βεβαιωμένα και πιθανά πεδία αυτής της κατηγορίας του ν. 3175/03 είναι πολύ περισσότερα (23 τον αριθμό) και απαντούν σε ολόκληρη τη χώρα με μεγαλύτερη πυκνότητα σε Κ. Μακεδονία έως Θράκη. Τα πιο σημαντικά πεδία Α. Μακεδονίας – Θράκης φαίνονται στο σκαρίφημα
• Σύμφωνα με τα κριτήρια του νόμου και το βαθμό έρευνας κάποιο πεδίο μπορεί να περιέχει μόνο βεβαιωμένο ή μόνο πιθανό ή και τους δύο τύπους. Ως παράδειγμα αναφέρονται τα πεδία Πολιχνίτου, Λιθότοπου και Ερατεινού
20
Πανεπιστήμιο Δυτικής Μακεδονίας
Πεδία χαμηλής θερμοκρασίας (2/2)
• Το συνολικό δυναμικό των πιο πάνω πεδίων εκτιμάται σήμερα σε 220.000 Τ.Ι.Π. έναντι 180.000 Τ.Ι.Π. το 2002. Η αύξηση αυτή οφείλεται στα νέα πεδία που εντοπίστηκαν στα πλαίσια του Γ’ Κ.Π.Σ.
• Η αξιοποίηση των πεδίων χαμηλής θερμοκρασίας βρίσκεται σήμερα σε χαμηλά επίπεδα
21
Πανεπιστήμιο Δυτικής Μακεδονίας
Πεδία χαμηλής θερμοκρασίας – αξιοποίηση (1/2)
• Κατά τα τελευταία δύο (2) χρόνια υπάρχουν θετικές ενδείξεις ανάκαμψης, από τη σταδιακή εφαρμογή της νέας νομοθεσίας
• Έτσι, το 2007 μισθώθηκε το σημαντικό γεωθερμικό πεδίο Ερατεινού – Χρυσούπολης Καβάλας, από το Δήμο Χρυσούπολης
• Σήμερα βρίσκεται σε εξέλιξη η προκήρυξη για μίσθωση πεδίου σε Θράκη (Εράσμιο Ξάνθης) και αναμένεται η προκήρυξη για το Β. Αιγαίο (Λέσβος και Χίος)
22
Πανεπιστήμιο Δυτικής Μακεδονίας
Πεδία χαμηλής θερμοκρασίας – αξιοποίηση (2/2)
• Μεγάλες εταιρείες με εμπειρία σε χρήσεις της γεωθερμικής ενέργειας (γεωργικές και θέρμανσης) εκδηλώνουν ενδιαφέρον μίσθωσης πεδίων
• Στο τελικό στάδιο υλοποίησης βρίσκεται έργο θέρμανσης δημοτικών κτιρίων στον Πολιχνίτο Λέσβου και ετοιμάζεται να αρχίσει παρόμοιο στον Α. Κήρυκο Ικαρίας
23
Πανεπιστήμιο Δυτικής Μακεδονίας
ΓΕΩΘΕΡΜΙΚΟ ΠΕΔΙΟ ΕΡΑΤΕΙΝΟΥ-ΧΡΥΣΟΥΠΟΛΗΣ (1/2)
24
ΓΕΩΘΕΡΜΙΚΟ ΠΕΔΙΟ ΕΡΑΤΕΙΝΟΥ-ΧΡΥΣΟΥΠΟΛΗΣ
300 m3/h 70°C ΔΤ=40°C
1000 m3/h 70°C ΔΤ=40°C
Έχουμε στη διάθεση μας ένα ενεργειακό σύστημα ισχύος:
14 MWt 46 MWt
Που μπορεί να προσφέρει:
12.000.000 kcal/h 40.000.000 kcal/h
Ένα στρέμμα θερμοκηπίου χρειάζεται 150.000 kcal/h
Έτσι μπορούμε να θερμάνουμε:
80 στρέμματα 265 στρέμματα
Πανεπιστήμιο Δυτικής Μακεδονίας
ΓΕΩΘΕΡΜΙΚΟ ΠΕΔΙΟ ΕΡΑΤΕΙΝΟΥ-ΧΡΥΣΟΥΠΟΛΗΣ (2/2)
Η εξοικονόμηση συμβατικών καυσίμων είναι:
1,5 τόνοι/h 5 τόνοι/h
Στη διάρκεια ενός έτους με συντελεστή χρήσης 80% Μπορούμε να εξοικονομήσουμε:
10.500 τόνοι/έτος 35.000 τόνοι/έτος
Αξία ενεργειακού προϊόντος:
€ 1.000.000 /έτος € 3.500.000 /έτος
ΠΟΛΥ ΜΕΓΑΛΥΤΕΡΗ είναι η προστιθέμενη αξία από την επιχειρηματική δραστηριότητα και την αξιοποίηση της Γ/Θ ενέργειας σε αγροτικούς, αγροτο-
βιομηχανικούς, ιχθυοκαλλιεργητικούς τομείς
25
Πανεπιστήμιο Δυτικής Μακεδονίας
Δυναμικό μέσης και υψηλής θερμοκρασίας για ηλεκτροπαραγωγή (1/2)
• Κατά τα τελευταία χρόνια η ανάγκη περιορισμού εκπομπών CO2 έστρεψε πολλές χώρες στην αξιοποίηση της Γεωθερμίας τόσο σε άμεσες χρήσεις όσο και στην ηλεκτροπαραγωγή. Στη χώρα μας τα πεδία Μήλου και Νισύρου έχουν δεσμευτεί από τη ΔΕΗ, ενώ οι κάτοικοι «απαγορεύουν» την αξιοποίηση
• Υπάρχουν όμως αρκετές ακόμη περιοχές με σημαντικό δυναμικό μέσης και υψηλής θερμοκρασίας κατάλληλο για ηλεκτροπαραγωγή και όπου η συναίνεση τοπικών κοινωνιών είναι εύκολο να ληφθεί
26
Πανεπιστήμιο Δυτικής Μακεδονίας
Δυναμικό μέσης και υψηλής θερμοκρασίας για ηλεκτροπαραγωγή (2/2)
• Το ΙΓΜΕ έχει κάνει μία πρώτη αξιολόγηση ορισμένων περιοχών στις οποίες προτείνει να γίνουν ερευνητικές εργασίες διαπίστωσης πιθανών πεδίων κατάλληλων για ηλεκτροπαραγωγή. Για την εργασία αυτή χρησιμοποίησε στοιχεία από τη δουλειά υποδομής που έχει φέρει σε πέρας από πολλά χρόνια όπως και από την εφαρμοσμένη γεωθερμική έρευνα με γεωτρήσεις μικρού βάθους
27
Πανεπιστήμιο Δυτικής Μακεδονίας
ΧΑΡΤΗΣ ΠΥΚΝΟΤΗΤΑΣ ΘΕΡΜΙΚΗΣ ΡΟΗΣ ΤΟΥ ΕΛΛΑΔΙΚΟΥ ΧΩΡΟΥ (1/2)
• Περιοχές αυξημένης θερμικής ροής
– Ηφαιστειακό τόξο Νοτίου Αιγαίου (Μέθανα, Σουσάκι, Μήλος, Νίσυρος, Σαντορίνη, Κως)
• Λεκάνες Ανατ. Μακεδονίας - Θράκης (Λ. Στρυμόνα, Δέλτα Νέστου, Ξάνθης - Κομοτηνής, Έβρου)
– Λεκάνη Σπερχειού
– Νησιά Ανατολικού Αιγαίου: Σαμοθράκη, Λήμνος, Λέσβος, Χίος, Ικαρία
28
Πανεπιστήμιο Δυτικής Μακεδονίας
ΧΑΡΤΗΣ ΠΥΚΝΟΤΗΤΑΣ ΘΕΡΜΙΚΗΣ ΡΟΗΣ ΤΟΥ ΕΛΛΑΔΙΚΟΥ ΧΩΡΟΥ (2/2)
29
#S
#S
#S
#S
#S
#S
#S
#S#S
#S
#S
#S
#S
#S
#S
#S
#S
#S#S
#S
#S
#S #S
#S
#S
#S
#S#S
#S
#S#S
#S
#S
#S
#S
#S
#S
#S#S
#S
#S
#S
#S#S
#S
#S
#S#S
#S
#S#S
#S#S
#S
#S
#S
#S
#S
#S
#S
#S#S
#S
#S
#S
#S
#S
#S#S
{
#S#S
#S
#S
#S
#S
#S
#S
#S
#S
#S#S
#S
#S
#S
#S
#S
#S
#S
#S
#S
#S
#S#S
#S
#S
x{#S
#S
#S
#S
#S
#S
#S
#S
#S
#S
#S
#S
#S
#S
#S
#S
#S
#S
#S
#S
#S
#S
#S
#S
#S
#S
#S
#S
#S
#S
#S
#S
#S
#S
#S
#S
#S
#S
#S
#S
#S
#S
#S
#S
#S
#S
#S
#S
#S
#S
#S
#S
#S
#S
#S
#S
#S
#S
#S#S
#S
#S
#S
#S
#S #S#S
#S
#S
#S
#S
#S
#S
#S
#S
#S
#S
#S
#S
#S
#S
#S
#S
#S#S
#S
#S
#S
#S
#S
#S
#S
#S #S
#S #S
#S
#S
#S
#S
#S
#S
#S
#S
#S
#S
#S
#S
#S
#S
#S
#S
#S
#S
#S
#S#S
#S
#S
#S
#S
#S
#S
#S
#S
#S
#S
#S
#S
#S
#S
#S#S
#S
#S
#S#S
#S
#S
#S
#S
#S
#S
#S
#S
#S
#S
#S
#S#S
#S
#S
#S #S#S
#S#S
#S
#S
#S
#S#S
#S
#S
#S
#S#S#S
#S
#S#S#S#S#S
#S#S #S
#S #S
#S
#S#S
#S
#S
#S
#S#S
#S
#S
#S
#S
#S#S
#S
#S
#S
#S#S
#S #S
#S
#S
#S
#S
#S
#S
#S
#S
#S
#S
#S
#S
#S#S
#S
#S#S
#S #S#S#S
#S #S
#S
#S
#S
#S#S
#S
#S
#S
#S
#S
#S
#S
#S
#S
#S
#S
#S #S
#S
#S
#S
#S
#S
#S
#S
#S
#S#S
#S
#S
#S#S
#S
#S
#S
#S
#S
#S
#S
#S
#S
#S
#S
#S
#S
#S
#S
#S
#S
#S
#S
#S
#S
#S
#S
#S#S#S#S
#S
#S#S
#S
#S
#S
#S
#S
#S
#S
ÁËÅÎ ÁÍ ÄÑÏ ÕÐÏ ËÇ
ÊÏ Ì Ï ÔÇÍ ÇÎ ÁÍ ÈÇÄÑÁÌ Á
ÊÁÂÁËÁ
ÈÜóï ò
Í .ÈÁÓÏ ÐÏ ÕËÁ
Í .ÈÁÓÏ Ó
Óáì ï èñÜêç
Ì ýñéí á
Í .ÓÁÌ Ï ÈÑÁÊÇ
Í .ËÇÌ Í Ï Ó
Í .ËÅÓÂÏ Ó
Í .Ì ÇËÏ Ó
Í .ÐÏ ËÕÁÉÃÏ Ó
ÊÉËÊÉÓ
ÓÅÑÑÅÓ
ÐÏ ËÕÃÕÑÏ Ó
ÊÁÔÅÑÉÍ Ç
ÂÅÑÏ ÉÁ
ÅÄÅÓÓÁ
ÈÅÓÓÁËÏ Í ÉÊÇ
ÊÁÑÕÅÓÍ .ÁÌ Ì Ï ËÉÁÍ Ç
ÖËÙÑÉÍ Á
ÊÁÓÔÏ ÑÉÁ
ÊÏ ÆÁÍ Ç
ÃÑÅÂÅÍ Á
ÇÃÏ ÕÌ ÅÍ ÉÔÓÁ
ÉÙÁÍ Í ÉÍ Á
ÁÑÔÁ
ÔÑÉÊÁËÁ
ÊÁÑÄÉÔÓÁ
ËÅÕÊÁÄÁ
ÊÅÑÊÕÑÁ
ÐÑÅÂÅÆÁ
ËÁÑÉÓÁ
ÂÏ ËÏ Ó
Í .ÓÊÉÁÈÏ Ó
Í .ÓÊÏ ÐÅËÏ Ó
Í .ÐÁË.ÔÑÉÊÅÑÉ
Í .ÁËÏ Í Í ÇÓÏ Ó
Óêßáèï ò
Áëüí í çóï òx
Óêüð åëï ò
Ì ÅÓÏ ËÏ ÃÃÉ
ÐÁÔÑÁ
ÁÌ ÖÉÓÓÁ
ËÁÌ ÉÁÊÁÑÐÅÍ ÇÓÉ
ÐÕÑÃÏ Ó
ÔÑÉÐÏ ËÇ
ÓÐÁÑÔÇ
Í ÁÕÐËÉÏ
ËÅÉÂÁÄÉÁ
ÊÏ ÑÉÍ È Ï Ó
×ÁËÊÉÄÁ
ÁÈÇÍ Á
Í . ÅÕÂÏ ÉÁ
Áßãéí á
Ðüñï ò
¾äñá
ÓðÝôóåò
Óáëáì ßí á
Í .ÁÃÊÉÓÔÑÉ Í .ÁÉÃÉÍ Á
Í .ÐÏ ÑÏ Ó
Í .ÓÁËÁÌ ÉÍ Á
Í .ÕÄÑÁ
Í .ÓÐÅÔÓÅÓ
Í .ÊÕÈÇÑÁ
Í .ÁÍ ÔÉÊÕÈÇÑÁ
ÅËÁÖÏ Í ÇÓÏ Ó
Êýèçñá
ÊÁËÁÌ ÁÔÁ
Í .Ì ÁÈÑÁÊÉ
Í .ÅÑÅÉÊÏ ÕÓÓÁ
Í .ÊÅÑÊÕÑÁ
Í .ÐÁÎ Ï É
Í .ÁÍ ÔÉÐÁÎ Ï É
Í .ËÅÕÊÁÄÁ
Í .ÓÊÏ ÑÐÉÏ Ó
Ì ÅÃÁÍ ÇÓÉ
Í .ÊÁÓÔÏ Ó
Í .ÉÈÁÊÇ
Í .ÊÅÖÁËËÇÍ ÉÁ
Í .ÆÁÊÕÍ ÈÏ Ó
ÃÜéï ò
Í .ÊÁËÁÌ Ï Ó
ÁÑÃÏ ÓÔÏ ËÉ
ÆÁÊÕÍ È Ï Ó
ÉèÜêç
¢ã. ÅõóôñÜôéï ò Í .ÁÃ.ÅÕÓÔÑÁÔÉÏ Ó
×ÉÏ Ó
Í ï é Ï ÉÍ Ï ÕÓÅÓ
Í .ÐÁÓÁÓ
Í .×ÉÏ Ó
Í .ØÁÑÁ
Í ï é ÖÏ ÕÑÍ Ï É
ÓÁÌ Ï Ó
Í .ÉÊÁÑÉÁÍ .ÓÁÌ Ï Ó
Í .ÁÃÁÈÏ Í ÇÓÉ
Í .ÖÁÑÌ ÁÊÏ Í ÇÓÉ
Í .ÁÑÊÏ É
Í .ËÅÉØÏ É
Í .ÐÁÔÌ Ï Ó
Í .ËÅÑÏ Ó
Í .ÁÍ ÄÑÏ Ó
Í .ÔÇÍ Ï Ó
Í .Í ÁÎ Ï Ó
Í .ÐÁÑÏ Ó
Í .ÁÌ Ï ÑÃÏ Ó
Í .ÊÅÁ
Í .ÊÕÈÍ Ï Ó
Í .ÓÅÑÉÖÏ ÓÍ .ÓÉÖÍ Ï Ó
Í .ÁÍ ÔÉÐÁÑÏ Ó Í .ÊÏ ÕÖÏ Í ÇÓÉÁ
Í .ÓÉÊÉÍ Ï Ó
Í .ÉÏ Ó
Í .ÇÑÁÊËÅÉÁ
Í .Ó×Ï ÉÍ Ï ÕÓÁ
Í .ÓÕÑÏ Ó
Í .Ì ÕÊÏ Í Ï Ó
Í .ÄÇËÏ Ó
Éï õëßäá
¢ í äñï ò
Ì ýêï í ï ò
ÔÞí ï ò
ÅÑÌ Ï ÕÐÏ ËÇ
Êýèí ï ò
Í .ÄÏ Í Ï ÕÓÁ
Í Üî ï òÐÜñï ò
Áí ôßð áñï ò
Áì ï ñãüò
ºï òÓßêéí ï ò
Áí Üöç
Èçñáóßá
Í .ÖÏ ËÅÃÁÍ ÄÑÏ Ó
Áð ï ëëù í ßá
ÓÝñéö ï ò
Í .ÈÇÑÁ
Í .ÁÍ ÁÖÇ
Í .ÈÇÑÅÓÉÁ
Öï ëÝãáí äñï ò
Í .ÔÅËÅÍ ÄÏ ÓÍ .ÊÁËÕÌ Í Ï Ó
Í .ØÅÑÉÌ Ï Ó
Í .ÊÙÓ
Í .ÃÕÁËÉ
Í .Í ÉÓÕÑÏ Ó
Í .ÔÇËÏ Ó
Í .ÁÓÔÕÐÁËÁÉÁ
ÐÜôì ï ò
Áãßá Ì áñßí á
ÊÜëõì í ï òÊù ò
Ì áí äñÜêé
Ì åãÜëï ×ù ñéü
ÁóôõðÜëáéá
Í .×ÁËÊÇ
Í .ÑÏ ÄÏ Ó
×Üëêç
ÑÏ ÄÏ Ó
Óýì ç
Í .ÓÕÌ Ç
Í .ÊÁÑÐÁÈÏ Ó
Í .ÊÁÓÏ Ó
ÊÜñð áèï ò
Öñý
Í . ÊÑÇÔÇ
Í .ÃÁÕÄÏ Ó
×ÁÍ ÉÁ
ÑÅÈÕÌ Í ÏÇÑÁÊËÅÉÏ
ÁÃ. Í ÉÊÏ ËÁÏ Ó
Í .ÓÊÕÑÏ Ó
Óêýñï ò
Í ï é ÓÔÑÏ ÖÁÄÅÓ
Ë.Âéóôï í ßäá
Ë.Êåñêßí çò
Ë.ËáãêáäÜ Ë.Âüëâçò
Ë.Âåãï ñßôéäá
Ë.ÆÜæáñç
Ë.×åéì áäßôéäá
Ë.Êñåì áóôþ í
Ë.Ôñé÷ù í ßäá
Öï ýñí ï é
Á
É
Ã
Á
É
Ï
Ð
Å
Ë
Á
Ã
Ï
Ó
É Ï
Í
É
Ï
Ð
Å
Ë
Á
Ã
Ï
Ó
Ê Á
Ñ Ð
Á È
É Ï
Ð
Å Ë
Á Ã
Ï Ó
Ê Ñ Ç Ô É Ê Ï Ð Å Ë Á Ã Ï Ó
Ë.Éù áí í ßí ù í
Ë.Ôáõñù ðï ý
Ë. Êáóôñáêßï õ
Ë.Ì üñí ï õ
Ë.Õëßêç
Ë.Ðçí åéï ý
Ë É Â Õ Ê Ï Ð Å Ë Á Ã Ï Ó
Ì ÕÔÉËÇÍ Ç
Í .ÊÉÌ ÙËÏ Ó
Ë.Ðï ëõöýôï õ
¢ã.ÊÞñõêï ò
Ì åãáëï ÷þ ñé ÈÞñá
Ë.Äï úñÜí çò
Í .Áð ï ëëù í ßá
Ì Þëï ò
Êßì ù ëï ò
Ï ñåóôéÜäá
ÓÜðåò
Áãñßí éï
ÈÞâá
ÊÝöáëï ò
ÉåñÜðåôñá
Êáëëï í Þ
Ì Þèõì í á
Ðëù ì Üñé
Ôõ÷åñü
Óéäçñüí åñï
Óéäçñüêáóôñï
Í éãñßôá
Áã.ÐáñáóêåõÞ
Áñéäáßá
Ðáëéï ýñé
Ëéì í ï ÷þ ñé
Êüí éôóá
Ëï õôñü
Áì öéëï ÷ßá
Äï ì ï êüò
Ãëþ óóá
Áí ôßññéï í
Ëáöýóôé
Éóôéáßá
Åñì éüí ç
Í åÜð ï ëç
Êï ñí üò
Âï ëéóóüò
Èõì éáí Ü
Í Ýí çôá
Ðåñäßêé
Í Ýï Êáñëüâáóé
ÐÜí ï ñì ï ò
Í Üï õóá
Ðõëß
Ðáëéï ýñé
Ëéì í ï ÷þ ñé
ÃáëáôÜò
Óôýøç
Áñßóôçí ï
Í .ÊåóóÜí ç
Å÷ßí ï ò
Ì Üããáí á
Åñáôåéí ü
ºâçñá
¢ãêéóôñï
ÇñÜêëåéá
Ëéèüôï ð ï ò
ËáãêáäÜò
ÈÝñì ç
Åëáéï ÷þ ñéá
Áã.ÐáñáóêåõÞ
Í çóß
ÊáâÜóéëá
ÓõêéÝò
Ë.Áéäçøï ý
Êáì .Âï ýñëá
Í åï ÷þ ñé
Ðï ëé÷í ßôï ò
¢ñãåí í ï ò
Ì åôáî Üäåò
Í õì öüðåôñá
ÈÝñì åò
Êáóôáí éÜ
Í .ÖéëáäÝëöåéá
ÓÜí ç ¢öõôï ò
Óù óÜí äñá
Í .Êáýêáóï ò
Ðáó÷áëßôóá
ÅêêÜñá
Ñßæá
Áëì õñüò
Ë.ÕðÜôçò
ÁëéâÝñéÂáóéëéêü
¢ëéì ï ò
Ì Ýèáí á
Óï õóÜêé
Åñåóüò
Áí äñáâßäá
ÊõëëÞí ç
Í ï é ÐÁËÁÉÁ & Í ÅÁ ÊÁÌ ÅÍ Ç
Ï ôæéÜò
Ëéóâüñé
Í .Êõäù í éÝò
ÐçãÞ
ÃëõöÜäá
Ñï äüð ï ëéò
Êáñõþ ôéóóá
Áí ù Êáëëéí ßêç
ÃéÜí í ï õëç
ÊáóóÜí äñåéá
Í ßêç
Æåöõñßá
Êüì éáÁäÜì áò
¹ ëéá
ÁËÂÁÍ ÉÁ
ALBANIA
ÔÏ ÕÑÊÉÁ
TURKEY
ÂÏ ÕËÃÁÑÉÁ
BULGARIA
Ð.Ã.Ä.Ì .
F.Y.R.O.M.
30
50
70
70
200
150
400
300
50
50
70
70
70
400
100
70
200
100
70
70
50
30
70
70
70
100
70
300
30
30
30
150
15070
50
70
70
50
150
400
100
100
50
200
100
200
70
100
70
100
70
70
70
100
100
50
30
200
50
30
30
300
300
50
70
70
150
300
50
70200
50
200
50
70
50
50
70
30
50
30
50
30
50
100
30
50
30
150
30
100
400
150
100
50
30
50
70
50
70
70
70
50
50
70
30
50
100
300
200
70
70
70
50
30
50
50
150
50
150
50
70
50
50
70
200
70
30
50
30
70
70
50
50
70
100
50
200
70
50
200
300
150
200
70
50
30
70
30
70
300200
150
70
30
70
50
70
200
150
150
200
400
150
301
50
50
70
50
100
300
150
150150
300
200
300
100
15070
50
150
200
200300
150
200
200
70
70
150
200
200
400
300
200
50
150 300
100
70
150150100
400
300
200
100
300
70
50
150300
100
400
100
100
100200
200
150
70
30
INSTITUTE OF GEOLOGY AND MINERAL EXPLORATIONÉÍ ÓÔÉÔÏ ÕÔÏ ÃÅÙËÏ ÃÉÊÙÍ ÊÁÉ Ì ÅÔÁËËÅÕÔÉÊÙÍ ÅÑÅÕÍ ÙÍ
N
EW
S
Í .ÑÙ
Í .ÊÁÓÔÅËÏ ÑÉÆÏ
20° 00' 80000070000060000025° 00'24° 00'400000300000200000100000 21° 00' 22° 00' 26° 00' 27° 00' 28° 00'23° 00'
3900000
36° 0
0'
37° 0
0'
4600000
4500000
4400000
4300000
4200000
41° 0
0'
40° 0
0'
38° 0
0'
35° 0
0'
39° 0
0'
4600000
4500000
4400000
4300000
4200000
37°
00'
4000000
35°
00'
38°
00'
39°
00'
40°
00'
41°
00'
36°
00'
3900000
800000700000600000400000300000200000100000 28° 00'25° 00' 26° 00' 27° 00'24° 00'23° 00'22° 00'21° 00'20° 00'
29° 3
5'2
9°
35'
36° 08'
36° 08'
4020
000
4020
000
4000
0004
000
000
980000 1000000
1000000980000
#S 60°C<T<80°C
#S 80°C<T
#S Õð ï èáëÜóóéåò èåñì Ýò ðçãÝòSubmarine hot springs
#S 20°C<T<40°C
40°C<T<60°C#S
50
#S ÓÐÁÑÔÇ
#S ÁëéâÝñé
Èåñì Ýò ðçãÝò
Êáì ð ýëç ðõêí üôçôáò èåñì éêÞò ñï Þò óå mW/m²
Ðñù ôåýï õóá í ï ì ï ý
Ðüëåéò êáé ÷ù ñéÜ
¼ñéá í ï ì þ í
Hot springs
Heat flow density in mW/m²
Prefecture capital city
Towns and villages
Prefecture boundaries
Õ Ð Ï Ì Í Ç Ì Á - L E G E N D×ÁÑÔÇÓ ÐÕÊÍ Ï ÔÇÔÁÓ ÈÅÑÌ ÉÊÇÓ ÑÏ ÇÓ ÅËËÁÄÏ Ó
MAP OF HEAT FLOW DENSITY IN GREECE
Ãåù äáéôéêü Óýóôçì á Áí áöï ñÜò Geodetic Datum
Å.Ã.Ó.Á. 87 E.G.S.A.87
ÊËÉÌ ÁÊÁ 1:1.000.000 SCALE
30 0 30 60Km
Electronic data processing (G.I.S.): Í . ÁNDROULAKAKISJ. ÊYRIOPOULOU
Publication: IGME, 2001Copyright IGMEGeneral Director: G. GHEKAS
Department of Energy ResourcesDirector: G. HATZIYANNIS
Çëåêôñï í éêÞ åðåî åñãáóßá óôï é÷åßù í (Ã.Ó.Ð.): Í . ÁÍ ÄÑÏ ÕËÁÊÁÊÇÓÉ. ÊÕÑÉÏ ÐÏ ÕËÏ Õ
¸ êäï óç : ÉÃÌ Å, 2001Äéáôçñåßôáé ôï óõããñáöéêü äéêáßù ì á ôï õ ÉÃÌ ÅÃåí éêüò Äéåõèõí ôÞò: Ã. ÃÊÅÊÁÓ
Äéåýèõí óç Åí åñãåéáêþ í Ðñþ ôù í Õëþ íÄéåõèõí ôÞò: Ã. ×ÁÔÆÇÃÉÁÍ Í ÇÓ
ÅÑÃÁÓÉÁ ÕÐÁÉÈÑÏ Õ - Ì ÅËÅÔÇ - ÓÕÍ ÔÁÎ Ç : ÓÔ. ÔÁÊÔÉÊÏ ÓFIELD WORK - STUDY - COMPILATION : ST. TAKTIKOS
Ãéá ôï í õð ï ëï ãéóì ü Þ ôçí åêôßì çóç ôçò ðõêí üôçôáò èåñì éêÞò ñï Þò åëÞöèçóáíðõñÞí åò ðåôñù ì Üôù í Þ êáé ì åôñÞóåéò õðåäáöéêþ í èåñì ï êñáóéþ í áðü:- Äçì üóéá Åðé÷åßñçóç Ðåôñåëáßï õ- Äéåõèýí óåéò Õäñï ãåù ëï ãßáò, Åí åñãåéáêþ í Ðñþ ôù í Õëþ í /Ãåù èåñì ßá ôï õ ÉÃÌ Å- Äçì üóéá Åðé÷åßñçóç Çëåêôñéóì ï ý- Ôï ðéêÝò õðçñåóßåò åããåßù í âåëôéþ óåù í ôï õ Õðï õñãåßï õ Ãåù ñãßáò- ÄÞì ï õò êáé Êï éí üôçôåò- Ï ñãáí éóì üò Áí Üðôõî çò ÄõôéêÞò ÊñÞôçò Èåñì ï êñáóßåò áÝñï ò åëÞöèçóáí áðü ôçí Åèí éêÞ Ì åôåù ñï ëï ãéêÞ Õðçñåóßá.
For the heat flow density calculation or estimation drill cores or subsurface temperature measurements have been received by: - Public Petroleum Corporation - Department of Hydrogeology and Department of Energy Resources/section of Geothermal Energy of IGME- Public Power Corporation- Local services of the Ministry of Agriculture- Ì unicipalities and Communities - Organization of Development of Western KritiAir temperatures have been received from National Meteorological Service.
Ðáãêüóì éï ò ì Ýóï ò üñï ò ðõêí üôçôáò èåñì éêÞò ñï Þò ðåñßðï õ 70 mW/m²Average global heat flow density is about 70 mW/m²
< 30
30 - 50
50 - 70
70 - 100
100 - 150
150 - 200
200 - 300
300 - 400
> 400
×ÁÑÔÇÓ ÐÕÊÍ Ï ÔÇÔÁÓ ÈÅÑÌ ÉÊÇÓ ÑÏ ÇÓ ÅËËÁÄÏ ÓMAP OF HEAT FLOW DENSITY IN GREECE
1:1.000.000
Πανεπιστήμιο Δυτικής Μακεδονίας
ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ ΥΠΟΛΟΓΙΣΜΟΥ ΤΗΣ ΓΕΩΘΕΡΜΙΚΗΣ ΒΑΘΜΙΔΑΣ ΑΠΟ ΒΑΘΕΙΕΣ ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΕΣ ΓΕΩΤΡΗΣΕΙΣ ΤΟΥ Ι.Γ.Μ.Ε.
Υπάρχουν τα εχέγγυα για ρευστά μέσων - υψηλών θερμοκρασιών; ΝΑΙ
30
Πανεπιστήμιο Δυτικής Μακεδονίας
ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ ΓΕΩΘΕΡΜΙΚΗΣ ΒΑΘΜΙΔΑΣ ΑΠΟ ΒΑΘΕΙΕΣ ΓΕΩΤΡΗΣΕΙΣ ΤΗΣ Δ.Ε.Π. & ΤΟΥ Ι.Γ.Μ.Ε.
31
Πανεπιστήμιο Δυτικής Μακεδονίας
Κατάσταση σε επιμέρους γεωθερμικές περιοχές - ΛΕΚΑΝΗ ΑΛΕΞ/ΠΟΛΗΣ
32
Πανεπιστήμιο Δυτικής Μακεδονίας
ΑΠΟ ΜΙΚΡΑ ΣΧΕΤΙΚΑ ΒΑΘΗ (1-3 km) Η ΠΑΡΑΓΩΓΗ ΗΛΕΚΤΡΙΚΗΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ ΓΙΝΕΤΑΙ ΜΕ 3 ΤΡΟΠΟΥΣ
a) Απευθείας χρήση ατμοποιημένου ρευστού (κύκλος απευθείας χρήσης ατμού) – Κύκλος εκτόνωσης διφασικού ρευστού (γεωθερμικά ρευστά υψηλής ενθαλπίας)
b) Μέσω δυαδικού κύκλου [Rankine (= Organic Rankine Cycle) ή Kalina] με ρευστό χαμηλού σημείου ζέσης, για γεωθερμικά ρευστά θερμοκρασίας 85-175° C
c) Ενισχυμένα Γεωθερμικά Συστήματα (E.G.S.) σε συνδυασμό με Ο.R.C. ή Kalina
33
Πανεπιστήμιο Δυτικής Μακεδονίας
ΓΙΑ ΣΥΝΔΥΑΣΜΕΝΗ ΠΑΡΑΓΩΓΗ ΗΛΕΚΤΡΙΚΗΣ - ΘΕΡΜΙΚΗΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ ΑΠΟ ΡΕΥΣΤΑ ΜΕΣΗΣ ΚΑΙ ΧΑΜΗΛΗΣ ΕΝΘΑΛΠΙΑΣ ΣΤΗΝ
ΕΛΛΑΔΑ, ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΓΙΝΕΙ
a) Αξιοποίηση των σημαντικών θερμοκρασιών στις Τριτογενείς ιζηματογενείς λεκάνες της Μακεδονίας και της Θράκης (ιδιαίτερα στη Λεκάνη Στρυμόνα, Δέλτα Νέστου, Αλεξανδρούπολης)
b) Διερεύνηση για ανάλογες συνθήκες στη λεκάνη Σπερχειού και τη Β. Εύβοια
c) Αξιοποίηση της υψηλής έντασης θερμικής ροής σε Νησιά του Ανατολικού Αιγαίου (Λέσβος, Χίος, Σαμοθράκη, Λήμνος, Ικαρία)
34
Πανεπιστήμιο Δυτικής Μακεδονίας
ΣΥΝΔΥΑΣΜΕΝΗ ΠΑΡΑΓΩΓΗ ΗΛΕΚΤΡΙΣΜΟΥ & ΘΕΡΜΟΤΗΤΑΣ ΑΠΟ ΓΕΩΘΕΡΜΙΚΑ ΡΕΥΣΤΑ ΜΕΓΑΛΟΥ ΒΑΘΟΥΣ (1/2)
35
Αναμενόμενη Θερμοκρασία: 150οC στα 1600-1700 m
Αναμενόμενη Παροχή: 50 kg/s
Ισχύς Ενεργειακού Συστήματος: 25 MWt
Μετατροπή σε Ηλεκτρισμό: 4 MWel με τη μέθοδο Rankine ή Kalina®
Υπολειπόμενη Θερμική Ισχύς: 21 MWt
Κόστος Μονάδας Ηλεκτροπαραγωγής € 10.000.000 (περίπου €2.500/kW)
Ετήσια Παραγωγή Ρεύματος: 28 GWh/έτος (συντ. χρήσης 80%)
Πανεπιστήμιο Δυτικής Μακεδονίας
ΣΥΝΔΥΑΣΜΕΝΗ ΠΑΡΑΓΩΓΗ ΗΛΕΚΤΡΙΣΜΟΥ & ΘΕΡΜΟΤΗΤΑΣ ΑΠΟ ΓΕΩΘΕΡΜΙΚΑ ΡΕΥΣΤΑ ΜΕΓΑΛΟΥ ΒΑΘΟΥΣ (2/2)
Έσοδα από Πώληση Ρεύματος: € 2.000.000 (€ 74/MWh)
Θέρμανση Θερμοκηπιακών Καλλιεργειών: 200 στρέμματα
Θέρμανση Φυτειών Σπαραγγιών 1.200 στρέμματα
Αξιοποίηση των θερμικών φορτίων τη θερινή περίοδο σε ΞΗΡΑΝΤΗΡΙΟ ονομαστικής ισχύος 20.000
KW
21 MWt - ικανότητα εξάτμισης 195 tn νερού/ημέρα
- Για εξάτμιση νερού απαιτούνται 0,65 KWh/Kg
- Για το σύνολο του νερού απαιτούνται 126.000 KWh
- Ημερήσια εξοικονόμηση ενέργειας: 15.000 lt πετρελαίου
Στην περίπτωση συμπαραγωγής ηλεκτρισμού και θερμότητας η γ/θ ενέργεια γίνεται πιο ελκυστική από επιχειρηματικής πλευράς και δημιουργούνται ενεργειακά κέντρα στη ξηρά με άμεση δυνατότητα
αξιοποίησης και του θερμικού φορτίου.
Τα στοιχεία αυτά βασίζονται σε πραγματικές τιμές αλλά δεν συμπεριλαμβάνουν το κόστος των γεωτρήσεων παραγωγής και επανεισαγωγής και με την προϋπόθεση ύπαρξης σημαντικών ποσοτήτων γ/θ ρευστών σ’
αυτές τις θερμοκρασίες.
36
Πανεπιστήμιο Δυτικής Μακεδονίας
ΧΡΗΣΗ ΓΕΩΘΕΡΜΙΚΩΝ ΑΝΤΛΙΩΝ ΘΕΡΜΟΤΗΤΑΣ (α) (1/3)
• Στην Ελλάδα οι συνθήκες είναι ιδιαίτερα ευνοϊκές λόγω και της υψηλής θερμοκρασίας στους γεωλογικούς σχηματισμούς, σε κλειστό ή ανοιχτό κύκλωμα
37
Πανεπιστήμιο Δυτικής Μακεδονίας
ΧΡΗΣΗ ΓΕΩΘΕΡΜΙΚΩΝ ΑΝΤΛΙΩΝ ΘΕΡΜΟΤΗΤΑΣ (α) (2/3)
Αρχή λειτουργίας γεωθερμικής αντλίας θερμότητας
38
Πανεπιστήμιο Δυτικής Μακεδονίας
ΧΡΗΣΗ ΓΕΩΘΕΡΜΙΚΩΝ ΑΝΤΛΙΩΝ ΘΕΡΜΟΤΗΤΑΣ (α) (3/3)
Εσωτερικό γεωθερμικής αντλίας θερμότητας
39
Πανεπιστήμιο Δυτικής Μακεδονίας
ΧΡΗΣΗ ΓΕΩΘΕΡΜΙΚΩΝ ΑΝΤΛΙΩΝ ΘΕΡΜΟΤΗΤΑΣ (β)
Το Ι.Γ.Μ.Ε. ανέπτυξε μια τεχνολογία άντλησης-επανεισαγωγής με μονή γεώτρηση τηλεσκοπικού τύπου
Μια τέτοια γεώτρηση που παράγει 50 m3/h νερού με 20°C και αξιοποιώντας ένα Δt = 10°C, αποδίδει ισχύ 80 kWt, που αρκούν για τη θέρμανση και ψύξη 50 κατοικιών
40
Πανεπιστήμιο Δυτικής Μακεδονίας
Είναι σκόπιμη η περαιτέρω έρευνα της γεωθερμικής ενέργειας στη χώρα ; (1/2)
• Πολλές φορές οι άνθρωποι που λαμβάνουν αποφάσεις ερωτούν γιατί πρέπει να χρηματοδοτείται ακόμη η έρευνα για γεωθερμία με τόσα γνωστά πεδία
• Το ερώτημα είναι εύλογο αλλά υπάρχουν και οι απαντήσεις
• Κατ’ αρχή για τα πεδία υψηλής θερμοκρασίας η χρηματοδότηση της έρευνας διακόπηκε επειδή δεν αξιοποιούνται τα πεδία Μήλου και Νισύρου. Όμως σε άλλες περιοχές υπάρχει συναίνεση των κατοίκων, π.χ. Λέσβος. Σήμερα δε με τον πυρετό γεωθερμίας στην Ευρώπη τα πεδία είναι περιζήτητα
41
Πανεπιστήμιο Δυτικής Μακεδονίας
Είναι σκόπιμη η περαιτέρω έρευνα της γεωθερμικής ενέργειας στη χώρα ; (2/2)
• Για τα πεδία χαμηλής θερμοκρασίας το ερώτημα είναι ότι αξιοποιούνται σε χαμηλό βαθμό και υπάρχουν ήδη πολλά γνωστά στη χώρα. Όμως θα πρέπει να βρίσκονται στις σωστές περιοχές για τις συγκεκριμένες χρήσεις (π.χ. κοντά σε θάλασσα για ιχθυοκαλλιέργειες) και σε ενδιαφερόμενους για την αξιοποίηση τους (π.χ. Δήμος Χρυσούπολης)
• Η γνώση του γεωθερμικού δυναμικού κάθε περιοχής αποτελεί βασική προϋπόθεση για την αξιοποίηση του όπως συμβαίνει με κάθε φυσικό πόρο
42
Πανεπιστήμιο Δυτικής Μακεδονίας
Συμπεράσματα - προτάσεις (1/3) • Λεπτομερέστερη διερεύνηση των συνθηκών
(θερμικής ροής – στρωματογραφίας - θερμής υδροφορίας), σε περιοχές αναγνωρισμένης θερμικής ανωμαλίας και κοντά σε εντοπισμένα ή πολύ πιθανά γεωθερμικά πεδία. Διάθεση των ερευνητικών δεδομένων από τις γεωτρήσεις για υδρογονάνθρακες που έγιναν στη χώρα
• Ανόρυξη βαθιών ερευνητικών γεωτρήσεων για εντοπισμό ταμιευτήρων υψηλών σχετικά θερμοκρασιών (μέσης ενθαλπίας) και σημαντικής παροχής στο γεωλογικό υπόβαθρο
• Αύξηση της τιμής της παραγόμενης MWhe από 74 στα 150 €
43
Πανεπιστήμιο Δυτικής Μακεδονίας
Συμπεράσματα - προτάσεις (2/3)
• Τέλος, το κόστος των ερευνών για τη γεωθερμία είναι πολύ χαμηλό σε σχέση με το παραδιδόμενο προϊόν. Έτσι, στα πλαίσια του Γ’ ΚΠΣ η έρευνα του ΙΓΜΕ για τη γεωθερμία χρηματοδοτήθηκε με 3,5 εκ. € και το δυναμικό που εντοπίστηκε αξίζει περί τα 30 εκ. € με τις σημερινές τιμές υδρογονανθράκων
44
Πανεπιστήμιο Δυτικής Μακεδονίας
Συμπεράσματα - προτάσεις (3/3)
• Κίνητρα σε ιδιώτες για ανάληψη επιχειρηματικού ρίσκου παραγωγής και διάθεσης ηλεκτρικών - θερμικών φορτίων (π.χ. με επιδότηση του γεωλογικού ρίσκου)
• Απλοποίηση του Ν. 3175/2003 ως προς τις διαδικασίες διενέργειας των διαγωνισμών
• Οικονομικά και φορολογικά κίνητρα για την εγκατάσταση Γεωθερμικών Αντλιών Θερμότητας, αντίστοιχα με αυτά που ισχύουν για τις υπόλοιπες ΑΠΕ
45
Πανεπιστήμιο Δυτικής Μακεδονίας
Γεωθερμικές περιοχές της Ελλάδας
46
Πανεπιστήμιο Δυτικής Μακεδονίας
Κατανομή ανα διοικητική περιφέρεια των χαρακτηρισθώντων Γεωθερμικών πεδίων
47
Πανεπιστήμιο Δυτικής Μακεδονίας
Γ/Θ Πεδίο θερμών Νιγρίτας
48
Πανεπιστήμιο Δυτικής Μακεδονίας
Γ/Θ Πεδίο Λίμνης Μητρικού
49
Πανεπιστήμιο Δυτικής Μακεδονίας
Πεδίο Νισύρου
50
Πανεπιστήμιο Δυτικής Μακεδονίας
Γ/Θ Πεδίο υψηλής ενθάλπιας νησου Νισύρου
51
Πανεπιστήμιο Δυτικής Μακεδονίας
Γ/θ Πεδίο Λιθότοπου - Ηρακλείας
52
Πανεπιστήμιο Δυτικής Μακεδονίας
Γεωθερμικά πεδία περιφέρειας αν.Μαακεδονίας - Θράκης
53
Πανεπιστήμιο Δυτικής Μακεδονίας
Γεωθερμικό μοντέλο περιοχης Δέλτα Νέστου
54
Πανεπιστήμιο Δυτικής Μακεδονίας
Γεωθερμικό μοντέλο Γ/Π Νεας Κεσσάνης Ξάνθης
55
Πανεπιστήμιο Δυτικής Μακεδονίας
Τέλος Ενότητας
56
Πανεπιστήμιο Δυτικής Μακεδονίας
Σημείωμα Αναφοράς
• Copyright Πανεπιστήμιο Δυτικής Μακεδονίας, Τμήμα Μηχανολόγων Μηχανικών, Σκόδρας Γεώργιος. «Ήπιες και νέες μορφές ενέργειας». Έκδοση: 1.0. Κοζάνη 2015. Διαθέσιμο από τη δικτυακή διεύθυνση:
https:// eclass.uowm.gr/courses/MECH244/
57
Πανεπιστήμιο Δυτικής Μακεδονίας
Σημείωμα Αδειοδότησης Το παρόν υλικό διατίθεται με τους όρους της άδειας χρήσης Creative Commons Αναφορά, Όχι Παράγωγα Έργα Μη Εμπορική Χρήση 4.0 [1] ή μεταγενέστερη, Διεθνής Έκδοση. Εξαιρούνται τα αυτοτελή έργα τρίτων π.χ. φωτογραφίες, διαγράμματα κ.λ.π., τα οποία εμπεριέχονται σε αυτό και τα οποία αναφέρονται μαζί με τους όρους χρήσης τους στο «Σημείωμα Χρήσης Έργων Τρίτων».
[1] h t t p ://creativecommons.org/licenses/by-nc-nd/4.0/
Ως Μη Εμπορική ορίζεται η χρήση:
• που δεν περιλαμβάνει άμεσο ή έμμεσο οικονομικό όφελος από την χρήση του έργου για το διανομέα του έργου και αδειοδόχο
• που δεν περιλαμβάνει οικονομική συναλλαγή ως προϋπόθεση για τη χρήση ή πρόσβαση στο έργο
• που δεν προσπορίζει στο διανομέα του έργου και αδειοδόχο έμμεσο οικονομικό
58
Πανεπιστήμιο Δυτικής Μακεδονίας
Διατήρηση Σημειωμάτων
Οποιαδήποτε αναπαραγωγή ή διασκευή του υλικού θα πρέπει να συμπεριλαμβάνει:
– το Σημείωμα Αναφοράς
– το Σημείωμα Αδειοδότησης
– τη δήλωση Διατήρησης Σημειωμάτων
– το Σημείωμα Χρήσης Έργων Τρίτων (εφόσον υπάρχει)
μαζί με τους συνοδευόμενους υπερσυνδέσμους.
59