Ήπιες και νέες μορφές ενέργειας · 2015. 11. 24. ·...

59
Πανεπιστήμιο Δυτικής Μακεδονίας Πανεπιστήμιο Δυτικής Μακεδονίας Τμήμα Μηχανολόγων Μηχανικών Ήπιες και νέες μορφές ενέργειας Ενότητα : Γεωθερμική Ενέργεια IΙΙ Το γεωθερμικό δυναμικό της Ελλάδας Σκόδρας Γεώργιος, Αν. Καθηγητής [email protected] Τμήμα Μηχανολόγων Μηχανικών

Transcript of Ήπιες και νέες μορφές ενέργειας · 2015. 11. 24. ·...

Page 1: Ήπιες και νέες μορφές ενέργειας · 2015. 11. 24. · Γεωθερμικό δυναμικό (1/3) •Μετά τη δημοσίευση του ν. 3175/03

Πανεπιστήμιο Δυτικής Μακεδονίας

Πανεπιστήμιο Δυτικής Μακεδονίας

Τμήμα Μηχανολόγων Μηχανικών

Ήπιες και νέες μορφές ενέργειας

Ενότητα : Γεωθερμική Ενέργεια IΙΙ

Το γεωθερμικό δυναμικό της Ελλάδας

Σκόδρας Γεώργιος, Αν. Καθηγητής

[email protected]

Τμήμα Μηχανολόγων Μηχανικών

Page 2: Ήπιες και νέες μορφές ενέργειας · 2015. 11. 24. · Γεωθερμικό δυναμικό (1/3) •Μετά τη δημοσίευση του ν. 3175/03

Πανεπιστήμιο Δυτικής Μακεδονίας

Άδειες Χρήσης

• Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό υπόκειται σε άδειες χρήσης Creative Commons.

• Για εκπαιδευτικό υλικό, όπως εικόνες, που υπόκειται σε άλλου τύπου άδειας χρήσης, η άδεια χρήσης αναφέρεται ρητώς.

2

Page 3: Ήπιες και νέες μορφές ενέργειας · 2015. 11. 24. · Γεωθερμικό δυναμικό (1/3) •Μετά τη δημοσίευση του ν. 3175/03

Πανεπιστήμιο Δυτικής Μακεδονίας

Χρηματοδότηση • Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό έχει αναπτυχθεί στα πλαίσια

του εκπαιδευτικού έργου του διδάσκοντα.

• Το έργο «Ανοικτά Ψηφιακά Μαθήματα στο Πανεπιστήμιο Δυτικής Μακεδονίας» έχει χρηματοδοτήσει μόνο τη αναδιαμόρφωση του εκπαιδευτικού υλικού.

• Το έργο υλοποιείται στο πλαίσιο του Επιχειρησιακού Προγράμματος «Εκπαίδευση και Δια Βίου Μάθηση» και συγχρηματοδοτείται από την Ευρωπαϊκή Ένωση (Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο) και από εθνικούς πόρους.

3

Page 4: Ήπιες και νέες μορφές ενέργειας · 2015. 11. 24. · Γεωθερμικό δυναμικό (1/3) •Μετά τη δημοσίευση του ν. 3175/03

Πανεπιστήμιο Δυτικής Μακεδονίας

Γεωθερμική Ενέργεια (ορισμοί) (1/3)

Τον Απρίλιο του 2008, το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο Γεωθερμικής Ενέργειας (E.G.E.C.), υιοθέτησε τον ακόλουθο ορισμό για τη Γεωθερμική Ενέργεια: • Ως Γεωθερμική Ενέργεια ορίζεται η ενέργεια

υπό τη μορφή θερμότητας κάτω από την επιφάνεια του στερεού φλοιού της Γης.

• Ο ορισμός αυτός επιτρέπει να συμπεριληφθούν όλες οι εφαρμογές της Γεωθερμίας, όπως:

• Η παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας, τόσο από συμβατικά συστήματα όσο και από τα E.G.S. [engineered geothermal systems]

4

Page 5: Ήπιες και νέες μορφές ενέργειας · 2015. 11. 24. · Γεωθερμικό δυναμικό (1/3) •Μετά τη δημοσίευση του ν. 3175/03

Πανεπιστήμιο Δυτικής Μακεδονίας

Γεωθερμική Ενέργεια (ορισμοί) (2/3)

• Η γεωθερμική θέρμανση και ψύξη:

• Άμεση χρήση,

• Έμμεση χρήση, μέσω γεωθερμικών αντλιών θερμότητας (GSHP) που χρησιμοποιούν είτε την αβαθή γεωθερμική ενέργεια (μέχρι 400 μ. βάθους) είτε τη φυσιολογική θερμότητα του περιβάλλοντος (εδάφους, νερού ή αέρα).

5

Page 6: Ήπιες και νέες μορφές ενέργειας · 2015. 11. 24. · Γεωθερμικό δυναμικό (1/3) •Μετά τη δημοσίευση του ν. 3175/03

Πανεπιστήμιο Δυτικής Μακεδονίας

Γεωθερμική Ενέργεια (ορισμοί) (3/3)

6

Page 7: Ήπιες και νέες μορφές ενέργειας · 2015. 11. 24. · Γεωθερμικό δυναμικό (1/3) •Μετά τη δημοσίευση του ν. 3175/03

Πανεπιστήμιο Δυτικής Μακεδονίας

Ταξινόμηση γεωθερμικών πεδίων

Η Ελληνική νομοθεσία ταξινομεί ακόμη τα γεωθερμικά πεδία ανάλογα με το βαθμό γνώσης των ποιοτικών, ποσοτικών και γεωμετρικών χαρακτήρων αυτών, σε βεβαιωμένα και πιθανά.

7

Συγγραφέας (a) (b) (c) (d) (ε)

Χαμηλής

θερμ. < 90

oC < 125 < 100 =150 ≥25 & <90

Μέσης θερμ. 90-150 125 -225 100 -200 - -

Υψηλής θερμ. > 150 > 225 > 200 > 150 ≥90

(a) Muffler and Cataldi (1978)

(b) Hochstein (1990)

(c) Benderitter and Cormy (1990)

(d) Nicholson (1993)

(ε) Eλληνική Nομοθεσία

Page 8: Ήπιες και νέες μορφές ενέργειας · 2015. 11. 24. · Γεωθερμικό δυναμικό (1/3) •Μετά τη δημοσίευση του ν. 3175/03

Πανεπιστήμιο Δυτικής Μακεδονίας

Ιστορικό γεωθερμικής έρευνας στη χώρα (1/2)

8

• Η γεωθερμική έρευνα στη χώρα ξεκίνησε από το τ. Ι.Γ.Ε.Υ. (πρόδρομο σχήμα του Ι.Γ.Μ.Ε.) το 1970, με στόχο πεδία υψηλής θερμοκρασίας στο ηφαιστειακό τόξο του Ν. Αιγαίου (Μήλος, Νίσυρος, Σουσάκι). Εντοπίστηκαν τα σημαντικά πεδία υψηλής θερμοκρασίας Μήλου και Νισύρου

• Στη Μήλο εγκαταστάθηκε από τη Δ.Ε.Η. πιλοτική μονάδα ηλεκτροπαραγωγής ισχύος 2 MWe. Η μη δέσμευση των αερίων κατά τη λειτουργία της είχε ως αποτέλεσμα την αντίδραση των κατοίκων και την ακύρωση εγκατάστασης μονάδας βιομηχανικής κλίμακας και στα δύο νησιά. Μετά το 1990 η έρευνα των πεδίων υψηλής θερμοκρασίας δεν συνεχίστηκε, με εξαίρεση τη Λέσβο (Δ.Ε.Η.)

Page 9: Ήπιες και νέες μορφές ενέργειας · 2015. 11. 24. · Γεωθερμικό δυναμικό (1/3) •Μετά τη δημοσίευση του ν. 3175/03

Πανεπιστήμιο Δυτικής Μακεδονίας

Ιστορικό γεωθερμικής έρευνας στη χώρα (2/2)

• Ακολούθως η έρευνα επεκτάθηκε στα πεδία χαμηλής θερμοκρασίας σε ολόκληρη τη χώρα, με αποτέλεσμα να εντοπιστούν μέχρι σήμερα περισσότερα από 45 πεδία και γεωθερμικές περιοχές. Αυτά άρχισαν να αξιοποιούνται από το 1980

• Το έτος 2005 δημοσιεύτηκε η νομοθεσία σχετικά με τις Γ.Α.Θ. και έκτοτε έχουν εγκατασταθεί μερικές εκατοντάδες μονάδες και σήμερα αποτελούν τον ταχύτερα αναπτυσσόμενο κλάδο της γεωθερμίας

9

Page 10: Ήπιες και νέες μορφές ενέργειας · 2015. 11. 24. · Γεωθερμικό δυναμικό (1/3) •Μετά τη δημοσίευση του ν. 3175/03

Πανεπιστήμιο Δυτικής Μακεδονίας

Γεωθερμικό δυναμικό (1/3) • Μετά τη δημοσίευση του ν. 3175/03 και των Υ.Α.

εφαρμογής του, το ΙΓΜΕ προέβη στην ταξινόμηση των γνωστών πεδίων σε όσα προέβλεπε η νομοθεσία. Το 2005 εδόθη στο Υπ. Αν. η μελέτη και εκδόθηκε η Υ.Α. για τα βεβαιωμένα και πιθανά πεδία που μπορούσαν να εκμισθώσουν οι Περιφέρειες και το Υπουργείο Ανάπτυξης*. Στη μελέτη περιγράφονται τα ποσοτικά, ποιοτικά και γεωμετρικά χαρακτηριστικά των πεδίων. Προς το τέλος του 2007 προστέθηκε ένα ακόμη πεδίο. Το 2008 προβλέπεται η προσθήκη μερικών ακόμη (5-6) μετά την ολοκλήρωση των τεχνικών μελετών

10

Page 11: Ήπιες και νέες μορφές ενέργειας · 2015. 11. 24. · Γεωθερμικό δυναμικό (1/3) •Μετά τη δημοσίευση του ν. 3175/03

Πανεπιστήμιο Δυτικής Μακεδονίας

Γεωθερμικό δυναμικό (2/3)

• Τα γνωστά σήμερα βεβαιωμένα και πιθανά γεωθερμικά πεδία (σύμφωνα με τη νομοθεσία) ανέρχονται σε 25 και η γεωγραφική κατανομή τους φαίνεται στο χάρτη – Δύο από τα πεδία είναι υψηλής θερμοκρασίας και τα

υπόλοιπα χαμηλής (μέχρι το βάθος διερεύνησης από το Ινστιτούτο)

*η μελέτη βρίσκεται στην ιστοσελίδα του ΙΓΜΕ (www.igme.gr)

11

Page 12: Ήπιες και νέες μορφές ενέργειας · 2015. 11. 24. · Γεωθερμικό δυναμικό (1/3) •Μετά τη δημοσίευση του ν. 3175/03

Πανεπιστήμιο Δυτικής Μακεδονίας

Γεωθερμικό δυναμικό (3/3)

12

Page 13: Ήπιες και νέες μορφές ενέργειας · 2015. 11. 24. · Γεωθερμικό δυναμικό (1/3) •Μετά τη δημοσίευση του ν. 3175/03

Πανεπιστήμιο Δυτικής Μακεδονίας

Γεωθερμικά πεδία υψηλής θερμοκρασίας (1/3)

• Τα πεδία αυτά εντοπίζονται στο ηφαιστειακό τόξο του Ν. Αιγαίου το οποίο εκτείνεται από το Σουσάκι μέχρι τη Νίσυρο και δημιουργείται από τη σύγκλιση της αφρικανικής λιθοσφαιρικής πλάκας υπό την Ευρασιατική

• Ερευνήθηκαν από το Ι.Γ.Μ.Ε., με τη συνεργασία και χρηματοδότηση της Δ.Ε.Η. και αλλοδαπών ειδικών

• Πέραν αυτών, σημαντικό ενδιαφέρον για εντοπισμό παρόμοιων πεδίων υπάρχει στα νησιά Κίμωλος, Κως, Λέσβος, Χίος, Σαμοθράκη, Πολύαιγος, Γυαλί, κ.α., και στα Μέθανα και Σουσάκι. Η αντίθεση όμως των κατοίκων Μήλου και Νισύρου στην αξιοποίηση των πεδίων αποτέλεσε ανασταλτικό παράγοντα για την έρευνα και άλλων πεδίων στα νησιά του Ν. Αιγαίου

13

Page 14: Ήπιες και νέες μορφές ενέργειας · 2015. 11. 24. · Γεωθερμικό δυναμικό (1/3) •Μετά τη δημοσίευση του ν. 3175/03

Πανεπιστήμιο Δυτικής Μακεδονίας

Γεωθερμικά πεδία υψηλής θερμοκρασίας (2/3)

• Σε άλλες περιοχές της χώρας η εγκατάσταση γεωθερμικών μονάδων ενέργειας είναι ευπρόσδεκτη και έτσι η Δ.Ε.Η. ερευνά τώρα τη ΒΔ Λέσβο

• Παράλληλα, υπάρχουν αιτήματα μεγάλων ξένων εταιριών για έρευνα και αξιοποίηση γεωθερμίας στην ηλεκτροπαραγωγή

14

Page 15: Ήπιες και νέες μορφές ενέργειας · 2015. 11. 24. · Γεωθερμικό δυναμικό (1/3) •Μετά τη δημοσίευση του ν. 3175/03

Πανεπιστήμιο Δυτικής Μακεδονίας

Γεωθερμικά πεδία υψηλής θερμοκρασίας (3/3)

15

Page 16: Ήπιες και νέες μορφές ενέργειας · 2015. 11. 24. · Γεωθερμικό δυναμικό (1/3) •Μετά τη δημοσίευση του ν. 3175/03

Πανεπιστήμιο Δυτικής Μακεδονίας

Γεωθερμικό πεδίο ν. Μήλου (1/3) • Το πεδίο εντοπίζεται στην ανατολική πλευρά του νησιού

(περιοχή Ζεφυρίας)

Χαρακτηριστικά του πεδίου:

• Έκταση: 50 Km2 – Θερμοκρασία (στον πυθμένα των γεωτρήσεων): 280- 320οC

– Βάθος ταμιευτήρα: 1000 - 1380 m

– Παραγωγή: 339 ton/h ρευστού εκ των οποίων 200 ton/h κεκορεσμένου ατμού και 139 ton/h θερμού νερού

– Πίεση 11 – 29 atm

– Πιθανό δυναμικό 200 Mwe

Τα δικαιώματα εκμετάλλευσης του πεδίου ανήκουν στη Δ.Ε.Η.

16

Page 17: Ήπιες και νέες μορφές ενέργειας · 2015. 11. 24. · Γεωθερμικό δυναμικό (1/3) •Μετά τη δημοσίευση του ν. 3175/03

Πανεπιστήμιο Δυτικής Μακεδονίας

Γεωθερμικό πεδίο ν. Μήλου (2/3)

17

Page 18: Ήπιες και νέες μορφές ενέργειας · 2015. 11. 24. · Γεωθερμικό δυναμικό (1/3) •Μετά τη δημοσίευση του ν. 3175/03

Πανεπιστήμιο Δυτικής Μακεδονίας

Γεωθερμικό πεδίο ν. Μήλου (3/3)

18

Page 19: Ήπιες και νέες μορφές ενέργειας · 2015. 11. 24. · Γεωθερμικό δυναμικό (1/3) •Μετά τη δημοσίευση του ν. 3175/03

Πανεπιστήμιο Δυτικής Μακεδονίας

Γεωθερμικό πεδίο ν. Νισύρου • Το πεδίο εντοπίζεται στο κέντρο του νησιού στην καλδέρα του

ηφαιστείου

Χαρακτηριστικά του πεδίου:

• Έκταση: 3,50 Km2

– Θερμοκρασία (στον πυθμένα των γεωτρήσεων): > 350°C

– Βάθος ταμιευτήρα: 1400 - 1900 m

– Παροχή: 75 ton/h ρευστού. Λόγος αέριας προς υγρή φάση 27:73

– Πίεση: 12 atm

– Πιθανό δυναμικό 50 Mwe

Τα δικαιώματα εκμετάλλευσης του πεδίου ανήκουν στη Δ.Ε.Η.

19

Page 20: Ήπιες και νέες μορφές ενέργειας · 2015. 11. 24. · Γεωθερμικό δυναμικό (1/3) •Μετά τη δημοσίευση του ν. 3175/03

Πανεπιστήμιο Δυτικής Μακεδονίας

Πεδία χαμηλής θερμοκρασίας (1/2)

• Τα βεβαιωμένα και πιθανά πεδία αυτής της κατηγορίας του ν. 3175/03 είναι πολύ περισσότερα (23 τον αριθμό) και απαντούν σε ολόκληρη τη χώρα με μεγαλύτερη πυκνότητα σε Κ. Μακεδονία έως Θράκη. Τα πιο σημαντικά πεδία Α. Μακεδονίας – Θράκης φαίνονται στο σκαρίφημα

• Σύμφωνα με τα κριτήρια του νόμου και το βαθμό έρευνας κάποιο πεδίο μπορεί να περιέχει μόνο βεβαιωμένο ή μόνο πιθανό ή και τους δύο τύπους. Ως παράδειγμα αναφέρονται τα πεδία Πολιχνίτου, Λιθότοπου και Ερατεινού

20

Page 21: Ήπιες και νέες μορφές ενέργειας · 2015. 11. 24. · Γεωθερμικό δυναμικό (1/3) •Μετά τη δημοσίευση του ν. 3175/03

Πανεπιστήμιο Δυτικής Μακεδονίας

Πεδία χαμηλής θερμοκρασίας (2/2)

• Το συνολικό δυναμικό των πιο πάνω πεδίων εκτιμάται σήμερα σε 220.000 Τ.Ι.Π. έναντι 180.000 Τ.Ι.Π. το 2002. Η αύξηση αυτή οφείλεται στα νέα πεδία που εντοπίστηκαν στα πλαίσια του Γ’ Κ.Π.Σ.

• Η αξιοποίηση των πεδίων χαμηλής θερμοκρασίας βρίσκεται σήμερα σε χαμηλά επίπεδα

21

Page 22: Ήπιες και νέες μορφές ενέργειας · 2015. 11. 24. · Γεωθερμικό δυναμικό (1/3) •Μετά τη δημοσίευση του ν. 3175/03

Πανεπιστήμιο Δυτικής Μακεδονίας

Πεδία χαμηλής θερμοκρασίας – αξιοποίηση (1/2)

• Κατά τα τελευταία δύο (2) χρόνια υπάρχουν θετικές ενδείξεις ανάκαμψης, από τη σταδιακή εφαρμογή της νέας νομοθεσίας

• Έτσι, το 2007 μισθώθηκε το σημαντικό γεωθερμικό πεδίο Ερατεινού – Χρυσούπολης Καβάλας, από το Δήμο Χρυσούπολης

• Σήμερα βρίσκεται σε εξέλιξη η προκήρυξη για μίσθωση πεδίου σε Θράκη (Εράσμιο Ξάνθης) και αναμένεται η προκήρυξη για το Β. Αιγαίο (Λέσβος και Χίος)

22

Page 23: Ήπιες και νέες μορφές ενέργειας · 2015. 11. 24. · Γεωθερμικό δυναμικό (1/3) •Μετά τη δημοσίευση του ν. 3175/03

Πανεπιστήμιο Δυτικής Μακεδονίας

Πεδία χαμηλής θερμοκρασίας – αξιοποίηση (2/2)

• Μεγάλες εταιρείες με εμπειρία σε χρήσεις της γεωθερμικής ενέργειας (γεωργικές και θέρμανσης) εκδηλώνουν ενδιαφέρον μίσθωσης πεδίων

• Στο τελικό στάδιο υλοποίησης βρίσκεται έργο θέρμανσης δημοτικών κτιρίων στον Πολιχνίτο Λέσβου και ετοιμάζεται να αρχίσει παρόμοιο στον Α. Κήρυκο Ικαρίας

23

Page 24: Ήπιες και νέες μορφές ενέργειας · 2015. 11. 24. · Γεωθερμικό δυναμικό (1/3) •Μετά τη δημοσίευση του ν. 3175/03

Πανεπιστήμιο Δυτικής Μακεδονίας

ΓΕΩΘΕΡΜΙΚΟ ΠΕΔΙΟ ΕΡΑΤΕΙΝΟΥ-ΧΡΥΣΟΥΠΟΛΗΣ (1/2)

24

ΓΕΩΘΕΡΜΙΚΟ ΠΕΔΙΟ ΕΡΑΤΕΙΝΟΥ-ΧΡΥΣΟΥΠΟΛΗΣ

300 m3/h 70°C ΔΤ=40°C

1000 m3/h 70°C ΔΤ=40°C

Έχουμε στη διάθεση μας ένα ενεργειακό σύστημα ισχύος:

14 MWt 46 MWt

Που μπορεί να προσφέρει:

12.000.000 kcal/h 40.000.000 kcal/h

Ένα στρέμμα θερμοκηπίου χρειάζεται 150.000 kcal/h

Έτσι μπορούμε να θερμάνουμε:

80 στρέμματα 265 στρέμματα

Page 25: Ήπιες και νέες μορφές ενέργειας · 2015. 11. 24. · Γεωθερμικό δυναμικό (1/3) •Μετά τη δημοσίευση του ν. 3175/03

Πανεπιστήμιο Δυτικής Μακεδονίας

ΓΕΩΘΕΡΜΙΚΟ ΠΕΔΙΟ ΕΡΑΤΕΙΝΟΥ-ΧΡΥΣΟΥΠΟΛΗΣ (2/2)

Η εξοικονόμηση συμβατικών καυσίμων είναι:

1,5 τόνοι/h 5 τόνοι/h

Στη διάρκεια ενός έτους με συντελεστή χρήσης 80% Μπορούμε να εξοικονομήσουμε:

10.500 τόνοι/έτος 35.000 τόνοι/έτος

Αξία ενεργειακού προϊόντος:

€ 1.000.000 /έτος € 3.500.000 /έτος

ΠΟΛΥ ΜΕΓΑΛΥΤΕΡΗ είναι η προστιθέμενη αξία από την επιχειρηματική δραστηριότητα και την αξιοποίηση της Γ/Θ ενέργειας σε αγροτικούς, αγροτο-

βιομηχανικούς, ιχθυοκαλλιεργητικούς τομείς

25

Page 26: Ήπιες και νέες μορφές ενέργειας · 2015. 11. 24. · Γεωθερμικό δυναμικό (1/3) •Μετά τη δημοσίευση του ν. 3175/03

Πανεπιστήμιο Δυτικής Μακεδονίας

Δυναμικό μέσης και υψηλής θερμοκρασίας για ηλεκτροπαραγωγή (1/2)

• Κατά τα τελευταία χρόνια η ανάγκη περιορισμού εκπομπών CO2 έστρεψε πολλές χώρες στην αξιοποίηση της Γεωθερμίας τόσο σε άμεσες χρήσεις όσο και στην ηλεκτροπαραγωγή. Στη χώρα μας τα πεδία Μήλου και Νισύρου έχουν δεσμευτεί από τη ΔΕΗ, ενώ οι κάτοικοι «απαγορεύουν» την αξιοποίηση

• Υπάρχουν όμως αρκετές ακόμη περιοχές με σημαντικό δυναμικό μέσης και υψηλής θερμοκρασίας κατάλληλο για ηλεκτροπαραγωγή και όπου η συναίνεση τοπικών κοινωνιών είναι εύκολο να ληφθεί

26

Page 27: Ήπιες και νέες μορφές ενέργειας · 2015. 11. 24. · Γεωθερμικό δυναμικό (1/3) •Μετά τη δημοσίευση του ν. 3175/03

Πανεπιστήμιο Δυτικής Μακεδονίας

Δυναμικό μέσης και υψηλής θερμοκρασίας για ηλεκτροπαραγωγή (2/2)

• Το ΙΓΜΕ έχει κάνει μία πρώτη αξιολόγηση ορισμένων περιοχών στις οποίες προτείνει να γίνουν ερευνητικές εργασίες διαπίστωσης πιθανών πεδίων κατάλληλων για ηλεκτροπαραγωγή. Για την εργασία αυτή χρησιμοποίησε στοιχεία από τη δουλειά υποδομής που έχει φέρει σε πέρας από πολλά χρόνια όπως και από την εφαρμοσμένη γεωθερμική έρευνα με γεωτρήσεις μικρού βάθους

27

Page 28: Ήπιες και νέες μορφές ενέργειας · 2015. 11. 24. · Γεωθερμικό δυναμικό (1/3) •Μετά τη δημοσίευση του ν. 3175/03

Πανεπιστήμιο Δυτικής Μακεδονίας

ΧΑΡΤΗΣ ΠΥΚΝΟΤΗΤΑΣ ΘΕΡΜΙΚΗΣ ΡΟΗΣ ΤΟΥ ΕΛΛΑΔΙΚΟΥ ΧΩΡΟΥ (1/2)

• Περιοχές αυξημένης θερμικής ροής

– Ηφαιστειακό τόξο Νοτίου Αιγαίου (Μέθανα, Σουσάκι, Μήλος, Νίσυρος, Σαντορίνη, Κως)

• Λεκάνες Ανατ. Μακεδονίας - Θράκης (Λ. Στρυμόνα, Δέλτα Νέστου, Ξάνθης - Κομοτηνής, Έβρου)

– Λεκάνη Σπερχειού

– Νησιά Ανατολικού Αιγαίου: Σαμοθράκη, Λήμνος, Λέσβος, Χίος, Ικαρία

28

Page 29: Ήπιες και νέες μορφές ενέργειας · 2015. 11. 24. · Γεωθερμικό δυναμικό (1/3) •Μετά τη δημοσίευση του ν. 3175/03

Πανεπιστήμιο Δυτικής Μακεδονίας

ΧΑΡΤΗΣ ΠΥΚΝΟΤΗΤΑΣ ΘΕΡΜΙΚΗΣ ΡΟΗΣ ΤΟΥ ΕΛΛΑΔΙΚΟΥ ΧΩΡΟΥ (2/2)

29

#S

#S

#S

#S

#S

#S

#S

#S#S

#S

#S

#S

#S

#S

#S

#S

#S

#S#S

#S

#S

#S #S

#S

#S

#S

#S#S

#S

#S#S

#S

#S

#S

#S

#S

#S

#S#S

#S

#S

#S

#S#S

#S

#S

#S#S

#S

#S#S

#S#S

#S

#S

#S

#S

#S

#S

#S

#S#S

#S

#S

#S

#S

#S

#S#S

{

#S#S

#S

#S

#S

#S

#S

#S

#S

#S

#S#S

#S

#S

#S

#S

#S

#S

#S

#S

#S

#S

#S#S

#S

#S

x{#S

#S

#S

#S

#S

#S

#S

#S

#S

#S

#S

#S

#S

#S

#S

#S

#S

#S

#S

#S

#S

#S

#S

#S

#S

#S

#S

#S

#S

#S

#S

#S

#S

#S

#S

#S

#S

#S

#S

#S

#S

#S

#S

#S

#S

#S

#S

#S

#S

#S

#S

#S

#S

#S

#S

#S

#S

#S

#S#S

#S

#S

#S

#S

#S #S#S

#S

#S

#S

#S

#S

#S

#S

#S

#S

#S

#S

#S

#S

#S

#S

#S

#S#S

#S

#S

#S

#S

#S

#S

#S

#S #S

#S #S

#S

#S

#S

#S

#S

#S

#S

#S

#S

#S

#S

#S

#S

#S

#S

#S

#S

#S

#S

#S#S

#S

#S

#S

#S

#S

#S

#S

#S

#S

#S

#S

#S

#S

#S

#S#S

#S

#S

#S#S

#S

#S

#S

#S

#S

#S

#S

#S

#S

#S

#S

#S#S

#S

#S

#S #S#S

#S#S

#S

#S

#S

#S#S

#S

#S

#S

#S#S#S

#S

#S#S#S#S#S

#S#S #S

#S #S

#S

#S#S

#S

#S

#S

#S#S

#S

#S

#S

#S

#S#S

#S

#S

#S

#S#S

#S #S

#S

#S

#S

#S

#S

#S

#S

#S

#S

#S

#S

#S

#S#S

#S

#S#S

#S #S#S#S

#S #S

#S

#S

#S

#S#S

#S

#S

#S

#S

#S

#S

#S

#S

#S

#S

#S

#S #S

#S

#S

#S

#S

#S

#S

#S

#S

#S#S

#S

#S

#S#S

#S

#S

#S

#S

#S

#S

#S

#S

#S

#S

#S

#S

#S

#S

#S

#S

#S

#S

#S

#S

#S

#S

#S

#S#S#S#S

#S

#S#S

#S

#S

#S

#S

#S

#S

#S

ÁËÅÎ ÁÍ ÄÑÏ ÕÐÏ ËÇ

ÊÏ Ì Ï ÔÇÍ ÇÎ ÁÍ ÈÇÄÑÁÌ Á

ÊÁÂÁËÁ

ÈÜóï ò

Í .ÈÁÓÏ ÐÏ ÕËÁ

Í .ÈÁÓÏ Ó

Óáì ï èñÜêç

Ì ýñéí á

Í .ÓÁÌ Ï ÈÑÁÊÇ

Í .ËÇÌ Í Ï Ó

Í .ËÅÓÂÏ Ó

Í .Ì ÇËÏ Ó

Í .ÐÏ ËÕÁÉÃÏ Ó

ÊÉËÊÉÓ

ÓÅÑÑÅÓ

ÐÏ ËÕÃÕÑÏ Ó

ÊÁÔÅÑÉÍ Ç

ÂÅÑÏ ÉÁ

ÅÄÅÓÓÁ

ÈÅÓÓÁËÏ Í ÉÊÇ

ÊÁÑÕÅÓÍ .ÁÌ Ì Ï ËÉÁÍ Ç

ÖËÙÑÉÍ Á

ÊÁÓÔÏ ÑÉÁ

ÊÏ ÆÁÍ Ç

ÃÑÅÂÅÍ Á

ÇÃÏ ÕÌ ÅÍ ÉÔÓÁ

ÉÙÁÍ Í ÉÍ Á

ÁÑÔÁ

ÔÑÉÊÁËÁ

ÊÁÑÄÉÔÓÁ

ËÅÕÊÁÄÁ

ÊÅÑÊÕÑÁ

ÐÑÅÂÅÆÁ

ËÁÑÉÓÁ

ÂÏ ËÏ Ó

Í .ÓÊÉÁÈÏ Ó

Í .ÓÊÏ ÐÅËÏ Ó

Í .ÐÁË.ÔÑÉÊÅÑÉ

Í .ÁËÏ Í Í ÇÓÏ Ó

Óêßáèï ò

Áëüí í çóï òx

Óêüð åëï ò

Ì ÅÓÏ ËÏ ÃÃÉ

ÐÁÔÑÁ

ÁÌ ÖÉÓÓÁ

ËÁÌ ÉÁÊÁÑÐÅÍ ÇÓÉ

ÐÕÑÃÏ Ó

ÔÑÉÐÏ ËÇ

ÓÐÁÑÔÇ

Í ÁÕÐËÉÏ

ËÅÉÂÁÄÉÁ

ÊÏ ÑÉÍ È Ï Ó

×ÁËÊÉÄÁ

ÁÈÇÍ Á

Í . ÅÕÂÏ ÉÁ

Áßãéí á

Ðüñï ò

¾äñá

ÓðÝôóåò

Óáëáì ßí á

Í .ÁÃÊÉÓÔÑÉ Í .ÁÉÃÉÍ Á

Í .ÐÏ ÑÏ Ó

Í .ÓÁËÁÌ ÉÍ Á

Í .ÕÄÑÁ

Í .ÓÐÅÔÓÅÓ

Í .ÊÕÈÇÑÁ

Í .ÁÍ ÔÉÊÕÈÇÑÁ

ÅËÁÖÏ Í ÇÓÏ Ó

Êýèçñá

ÊÁËÁÌ ÁÔÁ

Í .Ì ÁÈÑÁÊÉ

Í .ÅÑÅÉÊÏ ÕÓÓÁ

Í .ÊÅÑÊÕÑÁ

Í .ÐÁÎ Ï É

Í .ÁÍ ÔÉÐÁÎ Ï É

Í .ËÅÕÊÁÄÁ

Í .ÓÊÏ ÑÐÉÏ Ó

Ì ÅÃÁÍ ÇÓÉ

Í .ÊÁÓÔÏ Ó

Í .ÉÈÁÊÇ

Í .ÊÅÖÁËËÇÍ ÉÁ

Í .ÆÁÊÕÍ ÈÏ Ó

ÃÜéï ò

Í .ÊÁËÁÌ Ï Ó

ÁÑÃÏ ÓÔÏ ËÉ

ÆÁÊÕÍ È Ï Ó

ÉèÜêç

¢ã. ÅõóôñÜôéï ò Í .ÁÃ.ÅÕÓÔÑÁÔÉÏ Ó

×ÉÏ Ó

Í ï é Ï ÉÍ Ï ÕÓÅÓ

Í .ÐÁÓÁÓ

Í .×ÉÏ Ó

Í .ØÁÑÁ

Í ï é ÖÏ ÕÑÍ Ï É

ÓÁÌ Ï Ó

Í .ÉÊÁÑÉÁÍ .ÓÁÌ Ï Ó

Í .ÁÃÁÈÏ Í ÇÓÉ

Í .ÖÁÑÌ ÁÊÏ Í ÇÓÉ

Í .ÁÑÊÏ É

Í .ËÅÉØÏ É

Í .ÐÁÔÌ Ï Ó

Í .ËÅÑÏ Ó

Í .ÁÍ ÄÑÏ Ó

Í .ÔÇÍ Ï Ó

Í .Í ÁÎ Ï Ó

Í .ÐÁÑÏ Ó

Í .ÁÌ Ï ÑÃÏ Ó

Í .ÊÅÁ

Í .ÊÕÈÍ Ï Ó

Í .ÓÅÑÉÖÏ ÓÍ .ÓÉÖÍ Ï Ó

Í .ÁÍ ÔÉÐÁÑÏ Ó Í .ÊÏ ÕÖÏ Í ÇÓÉÁ

Í .ÓÉÊÉÍ Ï Ó

Í .ÉÏ Ó

Í .ÇÑÁÊËÅÉÁ

Í .Ó×Ï ÉÍ Ï ÕÓÁ

Í .ÓÕÑÏ Ó

Í .Ì ÕÊÏ Í Ï Ó

Í .ÄÇËÏ Ó

Éï õëßäá

¢ í äñï ò

Ì ýêï í ï ò

ÔÞí ï ò

ÅÑÌ Ï ÕÐÏ ËÇ

Êýèí ï ò

Í .ÄÏ Í Ï ÕÓÁ

Í Üî ï òÐÜñï ò

Áí ôßð áñï ò

Áì ï ñãüò

ºï òÓßêéí ï ò

Áí Üöç

Èçñáóßá

Í .ÖÏ ËÅÃÁÍ ÄÑÏ Ó

Áð ï ëëù í ßá

ÓÝñéö ï ò

Í .ÈÇÑÁ

Í .ÁÍ ÁÖÇ

Í .ÈÇÑÅÓÉÁ

Öï ëÝãáí äñï ò

Í .ÔÅËÅÍ ÄÏ ÓÍ .ÊÁËÕÌ Í Ï Ó

Í .ØÅÑÉÌ Ï Ó

Í .ÊÙÓ

Í .ÃÕÁËÉ

Í .Í ÉÓÕÑÏ Ó

Í .ÔÇËÏ Ó

Í .ÁÓÔÕÐÁËÁÉÁ

ÐÜôì ï ò

Áãßá Ì áñßí á

ÊÜëõì í ï òÊù ò

Ì áí äñÜêé

Ì åãÜëï ×ù ñéü

ÁóôõðÜëáéá

Í .×ÁËÊÇ

Í .ÑÏ ÄÏ Ó

×Üëêç

ÑÏ ÄÏ Ó

Óýì ç

Í .ÓÕÌ Ç

Í .ÊÁÑÐÁÈÏ Ó

Í .ÊÁÓÏ Ó

ÊÜñð áèï ò

Öñý

Í . ÊÑÇÔÇ

Í .ÃÁÕÄÏ Ó

×ÁÍ ÉÁ

ÑÅÈÕÌ Í ÏÇÑÁÊËÅÉÏ

ÁÃ. Í ÉÊÏ ËÁÏ Ó

Í .ÓÊÕÑÏ Ó

Óêýñï ò

Í ï é ÓÔÑÏ ÖÁÄÅÓ

Ë.Âéóôï í ßäá

Ë.Êåñêßí çò

Ë.ËáãêáäÜ Ë.Âüëâçò

Ë.Âåãï ñßôéäá

Ë.ÆÜæáñç

Ë.×åéì áäßôéäá

Ë.Êñåì áóôþ í

Ë.Ôñé÷ù í ßäá

Öï ýñí ï é

Á

É

Ã

Á

É

Ï

Ð

Å

Ë

Á

Ã

Ï

Ó

É Ï

Í

É

Ï

Ð

Å

Ë

Á

Ã

Ï

Ó

Ê Á

Ñ Ð

Á È

É Ï

Ð

Å Ë

Á Ã

Ï Ó

Ê Ñ Ç Ô É Ê Ï Ð Å Ë Á Ã Ï Ó

Ë.Éù áí í ßí ù í

Ë.Ôáõñù ðï ý

Ë. Êáóôñáêßï õ

Ë.Ì üñí ï õ

Ë.Õëßêç

Ë.Ðçí åéï ý

Ë É Â Õ Ê Ï Ð Å Ë Á Ã Ï Ó

Ì ÕÔÉËÇÍ Ç

Í .ÊÉÌ ÙËÏ Ó

Ë.Ðï ëõöýôï õ

¢ã.ÊÞñõêï ò

Ì åãáëï ÷þ ñé ÈÞñá

Ë.Äï úñÜí çò

Í .Áð ï ëëù í ßá

Ì Þëï ò

Êßì ù ëï ò

Ï ñåóôéÜäá

ÓÜðåò

Áãñßí éï

ÈÞâá

ÊÝöáëï ò

ÉåñÜðåôñá

Êáëëï í Þ

Ì Þèõì í á

Ðëù ì Üñé

Ôõ÷åñü

Óéäçñüí åñï

Óéäçñüêáóôñï

Í éãñßôá

Áã.ÐáñáóêåõÞ

Áñéäáßá

Ðáëéï ýñé

Ëéì í ï ÷þ ñé

Êüí éôóá

Ëï õôñü

Áì öéëï ÷ßá

Äï ì ï êüò

Ãëþ óóá

Áí ôßññéï í

Ëáöýóôé

Éóôéáßá

Åñì éüí ç

Í åÜð ï ëç

Êï ñí üò

Âï ëéóóüò

Èõì éáí Ü

Í Ýí çôá

Ðåñäßêé

Í Ýï Êáñëüâáóé

ÐÜí ï ñì ï ò

Í Üï õóá

Ðõëß

Ðáëéï ýñé

Ëéì í ï ÷þ ñé

ÃáëáôÜò

Óôýøç

Áñßóôçí ï

Í .ÊåóóÜí ç

Å÷ßí ï ò

Ì Üããáí á

Åñáôåéí ü

ºâçñá

¢ãêéóôñï

ÇñÜêëåéá

Ëéèüôï ð ï ò

ËáãêáäÜò

ÈÝñì ç

Åëáéï ÷þ ñéá

Áã.ÐáñáóêåõÞ

Í çóß

ÊáâÜóéëá

ÓõêéÝò

Ë.Áéäçøï ý

Êáì .Âï ýñëá

Í åï ÷þ ñé

Ðï ëé÷í ßôï ò

¢ñãåí í ï ò

Ì åôáî Üäåò

Í õì öüðåôñá

ÈÝñì åò

Êáóôáí éÜ

Í .ÖéëáäÝëöåéá

ÓÜí ç ¢öõôï ò

Óù óÜí äñá

Í .Êáýêáóï ò

Ðáó÷áëßôóá

ÅêêÜñá

Ñßæá

Áëì õñüò

Ë.ÕðÜôçò

ÁëéâÝñéÂáóéëéêü

¢ëéì ï ò

Ì Ýèáí á

Óï õóÜêé

Åñåóüò

Áí äñáâßäá

ÊõëëÞí ç

Í ï é ÐÁËÁÉÁ & Í ÅÁ ÊÁÌ ÅÍ Ç

Ï ôæéÜò

Ëéóâüñé

Í .Êõäù í éÝò

ÐçãÞ

ÃëõöÜäá

Ñï äüð ï ëéò

Êáñõþ ôéóóá

Áí ù Êáëëéí ßêç

ÃéÜí í ï õëç

ÊáóóÜí äñåéá

Í ßêç

Æåöõñßá

Êüì éáÁäÜì áò

¹ ëéá

ÁËÂÁÍ ÉÁ

ALBANIA

ÔÏ ÕÑÊÉÁ

TURKEY

ÂÏ ÕËÃÁÑÉÁ

BULGARIA

Ð.Ã.Ä.Ì .

F.Y.R.O.M.

30

50

70

70

200

150

400

300

50

50

70

70

70

400

100

70

200

100

70

70

50

30

70

70

70

100

70

300

30

30

30

150

15070

50

70

70

50

150

400

100

100

50

200

100

200

70

100

70

100

70

70

70

100

100

50

30

200

50

30

30

300

300

50

70

70

150

300

50

70200

50

200

50

70

50

50

70

30

50

30

50

30

50

100

30

50

30

150

30

100

400

150

100

50

30

50

70

50

70

70

70

50

50

70

30

50

100

300

200

70

70

70

50

30

50

50

150

50

150

50

70

50

50

70

200

70

30

50

30

70

70

50

50

70

100

50

200

70

50

200

300

150

200

70

50

30

70

30

70

300200

150

70

30

70

50

70

200

150

150

200

400

150

301

50

50

70

50

100

300

150

150150

300

200

300

100

15070

50

150

200

200300

150

200

200

70

70

150

200

200

400

300

200

50

150 300

100

70

150150100

400

300

200

100

300

70

50

150300

100

400

100

100

100200

200

150

70

30

INSTITUTE OF GEOLOGY AND MINERAL EXPLORATIONÉÍ ÓÔÉÔÏ ÕÔÏ ÃÅÙËÏ ÃÉÊÙÍ ÊÁÉ Ì ÅÔÁËËÅÕÔÉÊÙÍ ÅÑÅÕÍ ÙÍ

N

EW

S

Í .ÑÙ

Í .ÊÁÓÔÅËÏ ÑÉÆÏ

20° 00' 80000070000060000025° 00'24° 00'400000300000200000100000 21° 00' 22° 00' 26° 00' 27° 00' 28° 00'23° 00'

3900000

36° 0

0'

37° 0

0'

4600000

4500000

4400000

4300000

4200000

41° 0

0'

40° 0

0'

38° 0

0'

35° 0

0'

39° 0

0'

4600000

4500000

4400000

4300000

4200000

37°

00'

4000000

35°

00'

38°

00'

39°

00'

40°

00'

41°

00'

36°

00'

3900000

800000700000600000400000300000200000100000 28° 00'25° 00' 26° 00' 27° 00'24° 00'23° 00'22° 00'21° 00'20° 00'

29° 3

5'2

35'

36° 08'

36° 08'

4020

000

4020

000

4000

0004

000

000

980000 1000000

1000000980000

#S 60°C<T<80°C

#S 80°C<T

#S Õð ï èáëÜóóéåò èåñì Ýò ðçãÝòSubmarine hot springs

#S 20°C<T<40°C

40°C<T<60°C#S

50

#S ÓÐÁÑÔÇ

#S ÁëéâÝñé

Èåñì Ýò ðçãÝò

Êáì ð ýëç ðõêí üôçôáò èåñì éêÞò ñï Þò óå mW/m²

Ðñù ôåýï õóá í ï ì ï ý

Ðüëåéò êáé ÷ù ñéÜ

¼ñéá í ï ì þ í

Hot springs

Heat flow density in mW/m²

Prefecture capital city

Towns and villages

Prefecture boundaries

Õ Ð Ï Ì Í Ç Ì Á - L E G E N D×ÁÑÔÇÓ ÐÕÊÍ Ï ÔÇÔÁÓ ÈÅÑÌ ÉÊÇÓ ÑÏ ÇÓ ÅËËÁÄÏ Ó

MAP OF HEAT FLOW DENSITY IN GREECE

Ãåù äáéôéêü Óýóôçì á Áí áöï ñÜò Geodetic Datum

Å.Ã.Ó.Á. 87 E.G.S.A.87

ÊËÉÌ ÁÊÁ 1:1.000.000 SCALE

30 0 30 60Km

Electronic data processing (G.I.S.): Í . ÁNDROULAKAKISJ. ÊYRIOPOULOU

Publication: IGME, 2001Copyright IGMEGeneral Director: G. GHEKAS

Department of Energy ResourcesDirector: G. HATZIYANNIS

Çëåêôñï í éêÞ åðåî åñãáóßá óôï é÷åßù í (Ã.Ó.Ð.): Í . ÁÍ ÄÑÏ ÕËÁÊÁÊÇÓÉ. ÊÕÑÉÏ ÐÏ ÕËÏ Õ

¸ êäï óç : ÉÃÌ Å, 2001Äéáôçñåßôáé ôï óõããñáöéêü äéêáßù ì á ôï õ ÉÃÌ ÅÃåí éêüò Äéåõèõí ôÞò: Ã. ÃÊÅÊÁÓ

Äéåýèõí óç Åí åñãåéáêþ í Ðñþ ôù í Õëþ íÄéåõèõí ôÞò: Ã. ×ÁÔÆÇÃÉÁÍ Í ÇÓ

ÅÑÃÁÓÉÁ ÕÐÁÉÈÑÏ Õ - Ì ÅËÅÔÇ - ÓÕÍ ÔÁÎ Ç : ÓÔ. ÔÁÊÔÉÊÏ ÓFIELD WORK - STUDY - COMPILATION : ST. TAKTIKOS

Ãéá ôï í õð ï ëï ãéóì ü Þ ôçí åêôßì çóç ôçò ðõêí üôçôáò èåñì éêÞò ñï Þò åëÞöèçóáíðõñÞí åò ðåôñù ì Üôù í Þ êáé ì åôñÞóåéò õðåäáöéêþ í èåñì ï êñáóéþ í áðü:- Äçì üóéá Åðé÷åßñçóç Ðåôñåëáßï õ- Äéåõèýí óåéò Õäñï ãåù ëï ãßáò, Åí åñãåéáêþ í Ðñþ ôù í Õëþ í /Ãåù èåñì ßá ôï õ ÉÃÌ Å- Äçì üóéá Åðé÷åßñçóç Çëåêôñéóì ï ý- Ôï ðéêÝò õðçñåóßåò åããåßù í âåëôéþ óåù í ôï õ Õðï õñãåßï õ Ãåù ñãßáò- ÄÞì ï õò êáé Êï éí üôçôåò- Ï ñãáí éóì üò Áí Üðôõî çò ÄõôéêÞò ÊñÞôçò Èåñì ï êñáóßåò áÝñï ò åëÞöèçóáí áðü ôçí Åèí éêÞ Ì åôåù ñï ëï ãéêÞ Õðçñåóßá.

For the heat flow density calculation or estimation drill cores or subsurface temperature measurements have been received by: - Public Petroleum Corporation - Department of Hydrogeology and Department of Energy Resources/section of Geothermal Energy of IGME- Public Power Corporation- Local services of the Ministry of Agriculture- Ì unicipalities and Communities - Organization of Development of Western KritiAir temperatures have been received from National Meteorological Service.

Ðáãêüóì éï ò ì Ýóï ò üñï ò ðõêí üôçôáò èåñì éêÞò ñï Þò ðåñßðï õ 70 mW/m²Average global heat flow density is about 70 mW/m²

< 30

30 - 50

50 - 70

70 - 100

100 - 150

150 - 200

200 - 300

300 - 400

> 400

×ÁÑÔÇÓ ÐÕÊÍ Ï ÔÇÔÁÓ ÈÅÑÌ ÉÊÇÓ ÑÏ ÇÓ ÅËËÁÄÏ ÓMAP OF HEAT FLOW DENSITY IN GREECE

1:1.000.000

Page 30: Ήπιες και νέες μορφές ενέργειας · 2015. 11. 24. · Γεωθερμικό δυναμικό (1/3) •Μετά τη δημοσίευση του ν. 3175/03

Πανεπιστήμιο Δυτικής Μακεδονίας

ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ ΥΠΟΛΟΓΙΣΜΟΥ ΤΗΣ ΓΕΩΘΕΡΜΙΚΗΣ ΒΑΘΜΙΔΑΣ ΑΠΟ ΒΑΘΕΙΕΣ ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΕΣ ΓΕΩΤΡΗΣΕΙΣ ΤΟΥ Ι.Γ.Μ.Ε.

Υπάρχουν τα εχέγγυα για ρευστά μέσων - υψηλών θερμοκρασιών; ΝΑΙ

30

Page 31: Ήπιες και νέες μορφές ενέργειας · 2015. 11. 24. · Γεωθερμικό δυναμικό (1/3) •Μετά τη δημοσίευση του ν. 3175/03

Πανεπιστήμιο Δυτικής Μακεδονίας

ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ ΓΕΩΘΕΡΜΙΚΗΣ ΒΑΘΜΙΔΑΣ ΑΠΟ ΒΑΘΕΙΕΣ ΓΕΩΤΡΗΣΕΙΣ ΤΗΣ Δ.Ε.Π. & ΤΟΥ Ι.Γ.Μ.Ε.

31

Page 32: Ήπιες και νέες μορφές ενέργειας · 2015. 11. 24. · Γεωθερμικό δυναμικό (1/3) •Μετά τη δημοσίευση του ν. 3175/03

Πανεπιστήμιο Δυτικής Μακεδονίας

Κατάσταση σε επιμέρους γεωθερμικές περιοχές - ΛΕΚΑΝΗ ΑΛΕΞ/ΠΟΛΗΣ

32

Page 33: Ήπιες και νέες μορφές ενέργειας · 2015. 11. 24. · Γεωθερμικό δυναμικό (1/3) •Μετά τη δημοσίευση του ν. 3175/03

Πανεπιστήμιο Δυτικής Μακεδονίας

ΑΠΟ ΜΙΚΡΑ ΣΧΕΤΙΚΑ ΒΑΘΗ (1-3 km) Η ΠΑΡΑΓΩΓΗ ΗΛΕΚΤΡΙΚΗΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ ΓΙΝΕΤΑΙ ΜΕ 3 ΤΡΟΠΟΥΣ

a) Απευθείας χρήση ατμοποιημένου ρευστού (κύκλος απευθείας χρήσης ατμού) – Κύκλος εκτόνωσης διφασικού ρευστού (γεωθερμικά ρευστά υψηλής ενθαλπίας)

b) Μέσω δυαδικού κύκλου [Rankine (= Organic Rankine Cycle) ή Kalina] με ρευστό χαμηλού σημείου ζέσης, για γεωθερμικά ρευστά θερμοκρασίας 85-175° C

c) Ενισχυμένα Γεωθερμικά Συστήματα (E.G.S.) σε συνδυασμό με Ο.R.C. ή Kalina

33

Page 34: Ήπιες και νέες μορφές ενέργειας · 2015. 11. 24. · Γεωθερμικό δυναμικό (1/3) •Μετά τη δημοσίευση του ν. 3175/03

Πανεπιστήμιο Δυτικής Μακεδονίας

ΓΙΑ ΣΥΝΔΥΑΣΜΕΝΗ ΠΑΡΑΓΩΓΗ ΗΛΕΚΤΡΙΚΗΣ - ΘΕΡΜΙΚΗΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ ΑΠΟ ΡΕΥΣΤΑ ΜΕΣΗΣ ΚΑΙ ΧΑΜΗΛΗΣ ΕΝΘΑΛΠΙΑΣ ΣΤΗΝ

ΕΛΛΑΔΑ, ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΓΙΝΕΙ

a) Αξιοποίηση των σημαντικών θερμοκρασιών στις Τριτογενείς ιζηματογενείς λεκάνες της Μακεδονίας και της Θράκης (ιδιαίτερα στη Λεκάνη Στρυμόνα, Δέλτα Νέστου, Αλεξανδρούπολης)

b) Διερεύνηση για ανάλογες συνθήκες στη λεκάνη Σπερχειού και τη Β. Εύβοια

c) Αξιοποίηση της υψηλής έντασης θερμικής ροής σε Νησιά του Ανατολικού Αιγαίου (Λέσβος, Χίος, Σαμοθράκη, Λήμνος, Ικαρία)

34

Page 35: Ήπιες και νέες μορφές ενέργειας · 2015. 11. 24. · Γεωθερμικό δυναμικό (1/3) •Μετά τη δημοσίευση του ν. 3175/03

Πανεπιστήμιο Δυτικής Μακεδονίας

ΣΥΝΔΥΑΣΜΕΝΗ ΠΑΡΑΓΩΓΗ ΗΛΕΚΤΡΙΣΜΟΥ & ΘΕΡΜΟΤΗΤΑΣ ΑΠΟ ΓΕΩΘΕΡΜΙΚΑ ΡΕΥΣΤΑ ΜΕΓΑΛΟΥ ΒΑΘΟΥΣ (1/2)

35

Αναμενόμενη Θερμοκρασία: 150οC στα 1600-1700 m

Αναμενόμενη Παροχή: 50 kg/s

Ισχύς Ενεργειακού Συστήματος: 25 MWt

Μετατροπή σε Ηλεκτρισμό: 4 MWel με τη μέθοδο Rankine ή Kalina®

Υπολειπόμενη Θερμική Ισχύς: 21 MWt

Κόστος Μονάδας Ηλεκτροπαραγωγής € 10.000.000 (περίπου €2.500/kW)

Ετήσια Παραγωγή Ρεύματος: 28 GWh/έτος (συντ. χρήσης 80%)

Page 36: Ήπιες και νέες μορφές ενέργειας · 2015. 11. 24. · Γεωθερμικό δυναμικό (1/3) •Μετά τη δημοσίευση του ν. 3175/03

Πανεπιστήμιο Δυτικής Μακεδονίας

ΣΥΝΔΥΑΣΜΕΝΗ ΠΑΡΑΓΩΓΗ ΗΛΕΚΤΡΙΣΜΟΥ & ΘΕΡΜΟΤΗΤΑΣ ΑΠΟ ΓΕΩΘΕΡΜΙΚΑ ΡΕΥΣΤΑ ΜΕΓΑΛΟΥ ΒΑΘΟΥΣ (2/2)

Έσοδα από Πώληση Ρεύματος: € 2.000.000 (€ 74/MWh)

Θέρμανση Θερμοκηπιακών Καλλιεργειών: 200 στρέμματα

Θέρμανση Φυτειών Σπαραγγιών 1.200 στρέμματα

Αξιοποίηση των θερμικών φορτίων τη θερινή περίοδο σε ΞΗΡΑΝΤΗΡΙΟ ονομαστικής ισχύος 20.000

KW

21 MWt - ικανότητα εξάτμισης 195 tn νερού/ημέρα

- Για εξάτμιση νερού απαιτούνται 0,65 KWh/Kg

- Για το σύνολο του νερού απαιτούνται 126.000 KWh

- Ημερήσια εξοικονόμηση ενέργειας: 15.000 lt πετρελαίου

Στην περίπτωση συμπαραγωγής ηλεκτρισμού και θερμότητας η γ/θ ενέργεια γίνεται πιο ελκυστική από επιχειρηματικής πλευράς και δημιουργούνται ενεργειακά κέντρα στη ξηρά με άμεση δυνατότητα

αξιοποίησης και του θερμικού φορτίου.

Τα στοιχεία αυτά βασίζονται σε πραγματικές τιμές αλλά δεν συμπεριλαμβάνουν το κόστος των γεωτρήσεων παραγωγής και επανεισαγωγής και με την προϋπόθεση ύπαρξης σημαντικών ποσοτήτων γ/θ ρευστών σ’

αυτές τις θερμοκρασίες.

36

Page 37: Ήπιες και νέες μορφές ενέργειας · 2015. 11. 24. · Γεωθερμικό δυναμικό (1/3) •Μετά τη δημοσίευση του ν. 3175/03

Πανεπιστήμιο Δυτικής Μακεδονίας

ΧΡΗΣΗ ΓΕΩΘΕΡΜΙΚΩΝ ΑΝΤΛΙΩΝ ΘΕΡΜΟΤΗΤΑΣ (α) (1/3)

• Στην Ελλάδα οι συνθήκες είναι ιδιαίτερα ευνοϊκές λόγω και της υψηλής θερμοκρασίας στους γεωλογικούς σχηματισμούς, σε κλειστό ή ανοιχτό κύκλωμα

37

Page 38: Ήπιες και νέες μορφές ενέργειας · 2015. 11. 24. · Γεωθερμικό δυναμικό (1/3) •Μετά τη δημοσίευση του ν. 3175/03

Πανεπιστήμιο Δυτικής Μακεδονίας

ΧΡΗΣΗ ΓΕΩΘΕΡΜΙΚΩΝ ΑΝΤΛΙΩΝ ΘΕΡΜΟΤΗΤΑΣ (α) (2/3)

Αρχή λειτουργίας γεωθερμικής αντλίας θερμότητας

38

Page 39: Ήπιες και νέες μορφές ενέργειας · 2015. 11. 24. · Γεωθερμικό δυναμικό (1/3) •Μετά τη δημοσίευση του ν. 3175/03

Πανεπιστήμιο Δυτικής Μακεδονίας

ΧΡΗΣΗ ΓΕΩΘΕΡΜΙΚΩΝ ΑΝΤΛΙΩΝ ΘΕΡΜΟΤΗΤΑΣ (α) (3/3)

Εσωτερικό γεωθερμικής αντλίας θερμότητας

39

Page 40: Ήπιες και νέες μορφές ενέργειας · 2015. 11. 24. · Γεωθερμικό δυναμικό (1/3) •Μετά τη δημοσίευση του ν. 3175/03

Πανεπιστήμιο Δυτικής Μακεδονίας

ΧΡΗΣΗ ΓΕΩΘΕΡΜΙΚΩΝ ΑΝΤΛΙΩΝ ΘΕΡΜΟΤΗΤΑΣ (β)

Το Ι.Γ.Μ.Ε. ανέπτυξε μια τεχνολογία άντλησης-επανεισαγωγής με μονή γεώτρηση τηλεσκοπικού τύπου

Μια τέτοια γεώτρηση που παράγει 50 m3/h νερού με 20°C και αξιοποιώντας ένα Δt = 10°C, αποδίδει ισχύ 80 kWt, που αρκούν για τη θέρμανση και ψύξη 50 κατοικιών

40

Page 41: Ήπιες και νέες μορφές ενέργειας · 2015. 11. 24. · Γεωθερμικό δυναμικό (1/3) •Μετά τη δημοσίευση του ν. 3175/03

Πανεπιστήμιο Δυτικής Μακεδονίας

Είναι σκόπιμη η περαιτέρω έρευνα της γεωθερμικής ενέργειας στη χώρα ; (1/2)

• Πολλές φορές οι άνθρωποι που λαμβάνουν αποφάσεις ερωτούν γιατί πρέπει να χρηματοδοτείται ακόμη η έρευνα για γεωθερμία με τόσα γνωστά πεδία

• Το ερώτημα είναι εύλογο αλλά υπάρχουν και οι απαντήσεις

• Κατ’ αρχή για τα πεδία υψηλής θερμοκρασίας η χρηματοδότηση της έρευνας διακόπηκε επειδή δεν αξιοποιούνται τα πεδία Μήλου και Νισύρου. Όμως σε άλλες περιοχές υπάρχει συναίνεση των κατοίκων, π.χ. Λέσβος. Σήμερα δε με τον πυρετό γεωθερμίας στην Ευρώπη τα πεδία είναι περιζήτητα

41

Page 42: Ήπιες και νέες μορφές ενέργειας · 2015. 11. 24. · Γεωθερμικό δυναμικό (1/3) •Μετά τη δημοσίευση του ν. 3175/03

Πανεπιστήμιο Δυτικής Μακεδονίας

Είναι σκόπιμη η περαιτέρω έρευνα της γεωθερμικής ενέργειας στη χώρα ; (2/2)

• Για τα πεδία χαμηλής θερμοκρασίας το ερώτημα είναι ότι αξιοποιούνται σε χαμηλό βαθμό και υπάρχουν ήδη πολλά γνωστά στη χώρα. Όμως θα πρέπει να βρίσκονται στις σωστές περιοχές για τις συγκεκριμένες χρήσεις (π.χ. κοντά σε θάλασσα για ιχθυοκαλλιέργειες) και σε ενδιαφερόμενους για την αξιοποίηση τους (π.χ. Δήμος Χρυσούπολης)

• Η γνώση του γεωθερμικού δυναμικού κάθε περιοχής αποτελεί βασική προϋπόθεση για την αξιοποίηση του όπως συμβαίνει με κάθε φυσικό πόρο

42

Page 43: Ήπιες και νέες μορφές ενέργειας · 2015. 11. 24. · Γεωθερμικό δυναμικό (1/3) •Μετά τη δημοσίευση του ν. 3175/03

Πανεπιστήμιο Δυτικής Μακεδονίας

Συμπεράσματα - προτάσεις (1/3) • Λεπτομερέστερη διερεύνηση των συνθηκών

(θερμικής ροής – στρωματογραφίας - θερμής υδροφορίας), σε περιοχές αναγνωρισμένης θερμικής ανωμαλίας και κοντά σε εντοπισμένα ή πολύ πιθανά γεωθερμικά πεδία. Διάθεση των ερευνητικών δεδομένων από τις γεωτρήσεις για υδρογονάνθρακες που έγιναν στη χώρα

• Ανόρυξη βαθιών ερευνητικών γεωτρήσεων για εντοπισμό ταμιευτήρων υψηλών σχετικά θερμοκρασιών (μέσης ενθαλπίας) και σημαντικής παροχής στο γεωλογικό υπόβαθρο

• Αύξηση της τιμής της παραγόμενης MWhe από 74 στα 150 €

43

Page 44: Ήπιες και νέες μορφές ενέργειας · 2015. 11. 24. · Γεωθερμικό δυναμικό (1/3) •Μετά τη δημοσίευση του ν. 3175/03

Πανεπιστήμιο Δυτικής Μακεδονίας

Συμπεράσματα - προτάσεις (2/3)

• Τέλος, το κόστος των ερευνών για τη γεωθερμία είναι πολύ χαμηλό σε σχέση με το παραδιδόμενο προϊόν. Έτσι, στα πλαίσια του Γ’ ΚΠΣ η έρευνα του ΙΓΜΕ για τη γεωθερμία χρηματοδοτήθηκε με 3,5 εκ. € και το δυναμικό που εντοπίστηκε αξίζει περί τα 30 εκ. € με τις σημερινές τιμές υδρογονανθράκων

44

Page 45: Ήπιες και νέες μορφές ενέργειας · 2015. 11. 24. · Γεωθερμικό δυναμικό (1/3) •Μετά τη δημοσίευση του ν. 3175/03

Πανεπιστήμιο Δυτικής Μακεδονίας

Συμπεράσματα - προτάσεις (3/3)

• Κίνητρα σε ιδιώτες για ανάληψη επιχειρηματικού ρίσκου παραγωγής και διάθεσης ηλεκτρικών - θερμικών φορτίων (π.χ. με επιδότηση του γεωλογικού ρίσκου)

• Απλοποίηση του Ν. 3175/2003 ως προς τις διαδικασίες διενέργειας των διαγωνισμών

• Οικονομικά και φορολογικά κίνητρα για την εγκατάσταση Γεωθερμικών Αντλιών Θερμότητας, αντίστοιχα με αυτά που ισχύουν για τις υπόλοιπες ΑΠΕ

45

Page 46: Ήπιες και νέες μορφές ενέργειας · 2015. 11. 24. · Γεωθερμικό δυναμικό (1/3) •Μετά τη δημοσίευση του ν. 3175/03

Πανεπιστήμιο Δυτικής Μακεδονίας

Γεωθερμικές περιοχές της Ελλάδας

46

Page 47: Ήπιες και νέες μορφές ενέργειας · 2015. 11. 24. · Γεωθερμικό δυναμικό (1/3) •Μετά τη δημοσίευση του ν. 3175/03

Πανεπιστήμιο Δυτικής Μακεδονίας

Κατανομή ανα διοικητική περιφέρεια των χαρακτηρισθώντων Γεωθερμικών πεδίων

47

Page 48: Ήπιες και νέες μορφές ενέργειας · 2015. 11. 24. · Γεωθερμικό δυναμικό (1/3) •Μετά τη δημοσίευση του ν. 3175/03

Πανεπιστήμιο Δυτικής Μακεδονίας

Γ/Θ Πεδίο θερμών Νιγρίτας

48

Page 49: Ήπιες και νέες μορφές ενέργειας · 2015. 11. 24. · Γεωθερμικό δυναμικό (1/3) •Μετά τη δημοσίευση του ν. 3175/03

Πανεπιστήμιο Δυτικής Μακεδονίας

Γ/Θ Πεδίο Λίμνης Μητρικού

49

Page 50: Ήπιες και νέες μορφές ενέργειας · 2015. 11. 24. · Γεωθερμικό δυναμικό (1/3) •Μετά τη δημοσίευση του ν. 3175/03

Πανεπιστήμιο Δυτικής Μακεδονίας

Πεδίο Νισύρου

50

Page 51: Ήπιες και νέες μορφές ενέργειας · 2015. 11. 24. · Γεωθερμικό δυναμικό (1/3) •Μετά τη δημοσίευση του ν. 3175/03

Πανεπιστήμιο Δυτικής Μακεδονίας

Γ/Θ Πεδίο υψηλής ενθάλπιας νησου Νισύρου

51

Page 52: Ήπιες και νέες μορφές ενέργειας · 2015. 11. 24. · Γεωθερμικό δυναμικό (1/3) •Μετά τη δημοσίευση του ν. 3175/03

Πανεπιστήμιο Δυτικής Μακεδονίας

Γ/θ Πεδίο Λιθότοπου - Ηρακλείας

52

Page 53: Ήπιες και νέες μορφές ενέργειας · 2015. 11. 24. · Γεωθερμικό δυναμικό (1/3) •Μετά τη δημοσίευση του ν. 3175/03

Πανεπιστήμιο Δυτικής Μακεδονίας

Γεωθερμικά πεδία περιφέρειας αν.Μαακεδονίας - Θράκης

53

Page 54: Ήπιες και νέες μορφές ενέργειας · 2015. 11. 24. · Γεωθερμικό δυναμικό (1/3) •Μετά τη δημοσίευση του ν. 3175/03

Πανεπιστήμιο Δυτικής Μακεδονίας

Γεωθερμικό μοντέλο περιοχης Δέλτα Νέστου

54

Page 55: Ήπιες και νέες μορφές ενέργειας · 2015. 11. 24. · Γεωθερμικό δυναμικό (1/3) •Μετά τη δημοσίευση του ν. 3175/03

Πανεπιστήμιο Δυτικής Μακεδονίας

Γεωθερμικό μοντέλο Γ/Π Νεας Κεσσάνης Ξάνθης

55

Page 56: Ήπιες και νέες μορφές ενέργειας · 2015. 11. 24. · Γεωθερμικό δυναμικό (1/3) •Μετά τη δημοσίευση του ν. 3175/03

Πανεπιστήμιο Δυτικής Μακεδονίας

Τέλος Ενότητας

56

Page 57: Ήπιες και νέες μορφές ενέργειας · 2015. 11. 24. · Γεωθερμικό δυναμικό (1/3) •Μετά τη δημοσίευση του ν. 3175/03

Πανεπιστήμιο Δυτικής Μακεδονίας

Σημείωμα Αναφοράς

• Copyright Πανεπιστήμιο Δυτικής Μακεδονίας, Τμήμα Μηχανολόγων Μηχανικών, Σκόδρας Γεώργιος. «Ήπιες και νέες μορφές ενέργειας». Έκδοση: 1.0. Κοζάνη 2015. Διαθέσιμο από τη δικτυακή διεύθυνση:

https:// eclass.uowm.gr/courses/MECH244/

57

Page 58: Ήπιες και νέες μορφές ενέργειας · 2015. 11. 24. · Γεωθερμικό δυναμικό (1/3) •Μετά τη δημοσίευση του ν. 3175/03

Πανεπιστήμιο Δυτικής Μακεδονίας

Σημείωμα Αδειοδότησης Το παρόν υλικό διατίθεται με τους όρους της άδειας χρήσης Creative Commons Αναφορά, Όχι Παράγωγα Έργα Μη Εμπορική Χρήση 4.0 [1] ή μεταγενέστερη, Διεθνής Έκδοση. Εξαιρούνται τα αυτοτελή έργα τρίτων π.χ. φωτογραφίες, διαγράμματα κ.λ.π., τα οποία εμπεριέχονται σε αυτό και τα οποία αναφέρονται μαζί με τους όρους χρήσης τους στο «Σημείωμα Χρήσης Έργων Τρίτων».

[1] h t t p ://creativecommons.org/licenses/by-nc-nd/4.0/

Ως Μη Εμπορική ορίζεται η χρήση:

• που δεν περιλαμβάνει άμεσο ή έμμεσο οικονομικό όφελος από την χρήση του έργου για το διανομέα του έργου και αδειοδόχο

• που δεν περιλαμβάνει οικονομική συναλλαγή ως προϋπόθεση για τη χρήση ή πρόσβαση στο έργο

• που δεν προσπορίζει στο διανομέα του έργου και αδειοδόχο έμμεσο οικονομικό

58

Page 59: Ήπιες και νέες μορφές ενέργειας · 2015. 11. 24. · Γεωθερμικό δυναμικό (1/3) •Μετά τη δημοσίευση του ν. 3175/03

Πανεπιστήμιο Δυτικής Μακεδονίας

Διατήρηση Σημειωμάτων

Οποιαδήποτε αναπαραγωγή ή διασκευή του υλικού θα πρέπει να συμπεριλαμβάνει:

– το Σημείωμα Αναφοράς

– το Σημείωμα Αδειοδότησης

– τη δήλωση Διατήρησης Σημειωμάτων

– το Σημείωμα Χρήσης Έργων Τρίτων (εφόσον υπάρχει)

μαζί με τους συνοδευόμενους υπερσυνδέσμους.

59