ΠΟΛΗΣΗΣΗΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ

1ν Γπκλάζην Κεθηζηάο

2013-2014

πληνλίζηξηα πξνγξάκκαηνο

Β. Σαξαθαηζηάλνπ ΠΔ02

πκκεηέρνληεο εθπαηδεπηηθνί

Μ. Γαθλή ΠΔ01

Δ. Χνπηήξε ΠΔ01

Θ. Αιεμέιιεο ΠΔ03

ΑΝΑΕΖΣΩΝΣΑ

ΣΖ ΒΑΗΛΔΤΟΤΑ

ΜΔΑ ΑΠΟ ΣΑ ΒΤΕΑΝΣΗΝΑ

ΜΝΖΜΔΗΑ ΣΖ

ΑΓΗΑ ΣΟΤ ΘΔΟΤ ΟΦΗΑ

Μαξία Παπιίδνπ Γ3

Αλαζηαζία Τξηαληαθύιινπ Γ4

Ο Βπδαληηλόο Ναόο ηεο

Ύπαηεο νθίαο ηνπ

Έλζαξθνπ Λόγνπ ηνπ Θενύ,

πεξηζζόηεξν γλσζηή σο Αγία

νθία ή Αγηά-νθηά, απνηειεί

ην αξηζηνύξγεκα ηεο

βπδαληηλήο αξρηηεθηνληθήο.

Ζ εθθιεζία εγθαηληάζηεθε ην 360 από ηνλ Κσλζηαληίλνπ Β΄ θαη

απνηέιεζε ηνλ θαζεδξηθό λαό ηεο Πόιεο, αληηθαζηζηώληαο ην

λαό ηεο Αγίαο Δηξήλεο, πνπ είρε ρηηζηεί λσξίηεξα. Μέξνο ηνπ

λανύ θάεθε θαηά ηε δηάξθεηα ηεο ηάζεο ηνπ Νίθα ην 532.

Σόηε ν Ηνπζηηληαλόο απνθάζηζε

λα θηίζεη έλα λαό πνπ λα

ππεξβαίλεη ζε ιακπξόηεηα

όινπο ηνπο πξνεγνύκελνπο.

10.000 εξγάηεο θαη ηερλίηεο

εξγάζηεθαλ γηα ηελ

απνπεξάησζή ηνπ.

Σν ζπλνιηθό θόζηνο έθηαζε ηηο

360 εθαηνκκύξηα ρξπζέο

δξαρκέο.

Ο ίδηνο ν Ηνπζηηληαλόο κε εγθύθιηό

ηνπ ζ΄ όινπο ηνπο θπβεξλήηεο ησλ

επαξρηώλ, δήηεζε λα ζηείινπλ ζηελ

πξσηεύνπζα:

• ηα σξαηόηεξα κάξκαξα θαη

• ηα πην πνιύηηκα πιηθά, όπσο:

ρξπζό

άξγπξν

ειεθαληόδνλην θαη

άιινπο πνιύηηκνπο ιίζνπο.

Οη ηνίρνη θαιύπηνληαλ κε

πνιύρξσκα κάξκαξα θαη

πνιύηηκα ςεθηδσηά.

Ζ Αγία Σξάπεδα ήηαλ

θαηαζθεπαζκέλε από θαζαξό

ρξπζό θαη δηαθνζκεκέλε κε ζπάληα

θνζκήκαηα θαη ζκάιην.

, Σν Ηεξό ήηαλ ζηνιηζκέλν κε

κεηαμσηά θαη ρξπζά θεληήκαηα.

Υηιηάδεο θεξηά ζηόιηδαλ ηνλ

ηεξάζηην πνιπέιαην, πνπ δελ

έζβελε πνηέ.

Καηά ηνπο ενξηαζκνύο ησλ

εγθαηλίσλ, κε δηαηαγή ηνπ

απηνθξάηνξα, ζθάρζεθαλ :

• 1.000 βννεηδή

• 10.000 αξληά

• 600 αίγεο

• 1.000 ρνηξίδηα θαη

• 20.000 όξληζεο,

ηα νπνία παξαζθεπάζηεθαλ

θαη κνηξάζηεθαλ ζηνλ θόζκν

πνπ παλεγύξηδε.

Σελ εκέξα ησλ εγθαηλίσλ,

όηαλ ν απηνθξάηνξαο

εηζήιζε ζην εζσηεξηθό ηνπ

λανύ, αλαθώλεζε ην

πεξίθεκν:

"Νελίθεθά ζε νινκώλ".

Ζ Αγία νθία είλαη ρηηζκέλε ζην ξπζκό ηεο βαζηιηθήο κε ηξνύιν.

Έρεη κήθνο 78.16 κ. θαη πιάηνο 71.82 κ.

Ο ηξνύινο απνηειεί αξρηηεθηνληθή

εθεύξεζε ηνπ Αλζέκηνπ θαη ηνπ

Ηζίδσξνπ.

Έρεη ύςνο 54 κ. θαη δηάκεηξν 31

κ. θαη κνηάδεη λα αησξείηαη, ιόγσ

ηεο ςεπδαίζζεζεο πνπ δίλεη ην

άπιεην θσο από ηα 40

παξάζπξα πνπ βξίζθνληαη ζηε

βάζε ηνπ.

Σν εθπιεθηηθό κε ηελ Αγία

νθία είλαη πσο παξακέλεη

ζηαζεξή ζηελ ζέζε ηεο αηώλεο,

παξά ηνπο κεγάινπο ζεηζκνύο

πνπ δνθίκαζαλ ηελ αληνρή ηεο.

Νεόηεξεο κειέηεο απνδεηθλύνπλ

όηη εθαξκόζηεθαλ

πξσηόγλσξεο ηερληθέο,

αθόκε θαη γηα ηα ζεκεξηλά

δεδνκέλα.

Έλα από ηα ζαύκαηα ηεο Αγίαο

νθίαο ζεσξνύληαη νη

ππόγεηεο δίνδνη ηεο, πνπ

ζύκθσλα κε ζεσξίεο θηάλνπλ

κέρξη ηα Πξηγθεπόλεζα.

.

Σα παιηόηεξα ζσδόκελα εηθνληζηηθά ςεθηδσηά ρξνλνινγνύληαη ζηελ

πεξίνδν κεηά ηελ Δηθνλνκαρία, ην 843, όπσο:

Σν ζαπκάζην ςεθηδσηό

ηνπ 10νπ αηώλα, πνπ

απεηθνλίδεη ηελ

Θενηόθν έλζξνλε,

Βξεθνθξαηνύζα,

πιαηζησκέλε από ηνλ

Μέγα Κσλζηαληίλν

θαη ηνλ Ηνπζηηληαλό Α΄,

νη νπνίνη ηεο

πξνζθέξνπλ ηα

νκνηώκαηα ηεο

Κσλζηαληηλνύπνιεο

θαη ηεο Αγίαο νθίαο,

αληίζηνηρα.

Σελ Θενηόθν Βξεθνθξαηνύζα κε ηνλ αξράγγειν Γαβξηήι ζηελ

αςίδα

Σα ηεηξαπηέξπγα ζεξαθείκ ζηα ζθαηξηθά ηξίγσλα ηνπ ηξνύινπ

Σνλ Λένληα Σ΄ γνλαηηζηό λα δέρεηαη ηαπεηλά από ηνλ Υξηζηό ην

ρξίζκα ηεο «αγίαο ζνθίαο».

Σε Γέεζε (ηέιε ηνπ 13νπ ή 14νο αηώλαο), πνπ απεηθνλίδεη ηνλ Υξηζηό

καδί κε ηελ Θενηόθν θαη ηνλ Άγην Ησάλλε ηνλ Βαπηηζηή.

Σνλ Υξηζηό έλζξνλν αλάκεζα

ζηνλ απηνθξάηνξα

Κσλζηαληίλν Θ΄

θαη ηελ απηνθξάηεηξα Εσή.

Δίλαη πηζαλό όηη αξρηθά

εηθνληδόηαλ ζην ςεθηδσηό έλαο

από ηνπο πξνεγνύκελνπο

ζπδύγνπο ηεο Εσήο (ν

Ρσκαλόο Γ΄ ή ν Μηραήι Γ΄)

θαη όηη αληηθαηαζηάζεθε

αξγόηεξα κε ην πνξηξέην ηνπ

Κσλζηαληίλνπ Θ΄.

Σνλ απηνθξάηνξα Ησάλλε Β΄ Κνκλελό θαη κε ηε ζύδπγό ηνπ Δηξήλε,

πνπ ζηέθνληαη εθαηέξσζελ ηεο Θενηόθνπ κε ην Βξέθνο.

ηε δηάξθεηα ηεο Γ΄

ηαπξνθνξίαο, ε εθθιεζία

ιεειαηήζεθε θαη

βεβειώζεθε από ηνπο

Λαηίλνπο Χξηζηηαλνύο.

Καηά ηελ Άισζε ηεο Πόιεο

από ηνπο Σνύξθνπο, ε Αγία

νθία παξαδόζεθε,

ζύκθσλα κε ηνλ ηζιακηθό

λόκν, ζε ηξηήκεξε

αραιίλσηε ιεειαζία.

Μεηά ην ηέινο ηεο ιεειαζίαο

κεηαηξάπεθε ζε ηδακί.

Σν 1935 ε Αγία νθία έγηλε κνπζείν θαη ην 1996 ζπκπεξηιήθζεθε

κεηαμύ ησλ κλεκείσλ ηεο παγθόζκηαο πνιηηηζηηθήο θιεξνλνκηάο.

Παξόηη ε ρξήζε ηνπ

ζπγθξνηήκαηνο σο ηόπνο

ιαηξείαο απαγνξεύεηαη

απζηεξά, ην 2006 ε ηνπξθηθή

θπβέξλεζε παξαρώξεζε έλα

κηθξό δσκάηην κέζα ζην

θηίξην γηα λα ρξεζηκνπνηεζεί

σο ρώξνο πξνζεπρήο.

Μέιε ηεο ηνπξθηθήο

θπβέξλεζεο αζθνύλ πηέζεηο

γηα λα μαλαγίλεη ηδακί.

Από ην 2013 επηηξάπεθε

ζην κνπεδίλε λα ηξαγνπδά

ην θάιεζκα γηα πξνζεπρή

δύν θνξέο ηελ εκέξα από

ηνπο κηλαξέδεο ηνπ

κνπζείνπ.

Ζ ΜΟΝΖ ΣΖ ΥΩΡΑ

Εωή Κωλζηαληίλνπ

Ιάζωλ Μάγγει

Μαξηαιέλε Νηθεθνξάθε

Αληώλεο Παπαζαλαζόπνπινο

Δύα Πεξγαληή

Α2

Ζ Μνλή ηεο Υώξαο ρηηζκέλε ζηνλ έθην ιόθν ηεο Κσλζηαληηλνύπνιεο,

λόηηα ηνπ Κεξάηηνπ θόιπνπ, ήηαλ αθηεξσκέλε ζην Υξηζηό.

ύκθσλα κε ηελ παξάδνζε,

ηδξπηήο ηεο ήηαλ ν Άγηνο

Θεόδσξνο ηνλ 6ν αηώλα.

Νεώηεξεο έξεπλεο, όκσο,

απνδεηθλύνπλ όηη ν λαόο

ρηίζηεθε κεηαμύ ησλ εηώλ

1077-1081 από ηε Μαξία

Γνύθαηλα, ηελ πεζεξά

ηνπ Αιέμηνπ Α΄ Κνκλελνύ.

Δπί Παιαηνιόγσλ θηινηερλήζεθε ν δηάθνζκνο ηεο Μνλήο κε κσζατθά

θαη ηνηρνγξαθίεο έμνρεο ηερλνηξνπίαο, πνπ αλαπαξηζηνύλ

ζθελέο από ην βίν ηνπ Υξηζηνύ θαη ηεο Θενηόθνπ.

Ο Θεόδσξνο Μεηνρίηεο, κέγαο ινγνζέηεο ηνπ Αλδξόληθνπ Β΄

Παιαηνιόγνπ, αλέιαβε ηελ αλαθαίληζε θαη ηε δηαθόζκεζε ηνπ λανύ,

ηελ πεξίνδν 1316-1321.

εκαληηθά ςεθηδσηά θαη ηνηρνγξαθίεο θνζκνύλ ην θαζνιηθό.

ην Ηεξό Βήκα:

Ζ Δηθόλα ηεο Θενηόθνπ κε ην

Βξέθνο "Μ[ήη]εξ ζ[εν]ύ,

ε Υώξα ηνπ Αρσξήηνπ".

Ο Χξηζηόο σο «Υώξα ησλ

Εώλησλ», ν νπνίνο

εκθαλίδεηαη ζε ζρέζε κε ηελ

Παλαγία «Υώξα ηνπ

Αρσξήηνπ».

Γηα ην ιόγν απηό ν λαόο

αθηεξώζεθε ηαπηόρξνλα ζην

σηήξα Εσνδόηε θαη ζηελ

Παλαγία ηε «ρσξήζαζα» ηε

δσή.

ην δπηηθό ηνίρν απεηθνλίδεηαη ε Κνίκεζε ηεο Θενηόθνπ.

ηνπο λάξζεθεο ηνπ θαζνιηθνύ ππάξρνπλ παξαζηάζεηο από ην βίν

ηεο Παξζέλνπ, όπσο:

Σα Δηζόδεηα ηεο Θενηόθνπ

Ζ Γέλλεζε ηεο ΘενηόθνπΖ Δπηαβεκαηίδνπζα

Ζ Γνθηκαζία ηεο Παξζέλνπ

Ζ Κνιαθεία

Ζ ςεθηδσηή παξάζηαζε

ηεο Γέεζεο πνπ

θηινηερλήζεθε, όηαλ ε

θηήηνξαο ηνπ ςεθηδσηνύ

Μαξία Παιαηνινγίλα,

αδειθή ηνπ Αλδξνλίθνπ

Β΄ Παιαηνιόγνπ (1282-

1328), έγηλε κνλαρή κε ην

όλνκα Μειαλία.

Γίπια ζηελ Παλαγία

παξηζηάλεηαη ν Ηζαάθηνο

Κνκλελόο γνλαηηζηόο, ζε

ζηάζε πξνζεπρήο θαη

θνληά ζην Χξηζηό ε

κνλαρή Μειαλία.

«Νεθξηθό παξεθθιήζην»

Σαπηόρξνλα θηινηερλήζεθαλ νη

ηνηρνγξαθίεο ζην λάξζεθα

ηνπ παξεθθιεζίνπ, πνπ

ιεηηνύξγεζε σο λεθξηθό

παξεθθιήζην.

Ο αλαηνιηθόο ηξνύινο είλαη αθηεξσκέλνο ζηε Γεπηέξα Παξνπζία.

ηελ θόγρε ηεο αςίδαο ηνπ Ηεξνύ Βήκαηνο απεηθνλίδεηαη ε Αλάζηαζε

ηνπ Υξηζηνύ κε ηε ζθελή ηεο Καζόδνπ ζηνλ Άδε.

ηελ θάησ δώλε ηεο αςίδαο

απεηθνλίδεηαη νιόζσκε ε

Παλαγία λα ηξαβά κε ηα ρέξηα

πξνο ην κάγνπιό ηεο ην Θείν

Βξέθνο.

Ζ εηθόλα ραξαθηεξίδεηαη σο

«έλαο από ηνπο πην

ζπλαηζζεκαηηθνύο ηύπνπο ηεο

Παλαγίαο Διενύζαο ζηε

βπδαληηλή ηέρλε».

Μεηά ηελ Άισζε ηεο

Πόιεο από ηνπο

Οζσκαλνύο, ην θηίζκα

κεηαηξάπεθε ζε ηέκελνο

θαη νλνκάζηεθε Kariye

Camii.

Σα ςεθηδσηά θαη νη

ηνηρνγξαθίεο

θαιύθζεθαλ.

Σν 1948 μεθίλεζε ην

πξόγξακκα αλαζηήισζεο

ηνπ κλεκείνπ. Έθηνηε έπαςε

λα ιεηηνπξγεί σο ηέκελνο.

Σν 1958 άλνημε ηηο πόξηεο ηνπ

γηα ην θνηλό σο Μνπζείν

Καξηγηέ ηδακί.

Ο ΝΑΟ ΣΖ ΑΓΗΑ ΣΟΤ

ΘΔΟΤ ΔΗΡΖΝΖ

Γέζπνηλα Μάγγει Γ2

Ο λαόο ηεο Αγίαο Δηξήλεο

βξίζθεηαη θνληά ζην λαό ηεο

Αγίαο νθίαο.

ύκθσλα κε ηελ παξάδνζε, ν

απηνθξάηνξαο Κσλζηαληίλνο

Α΄ απνθάζηζε λα μαλαθηίζεη,

ζηελ ίδηα ηνπνζεζία πνπ

βξηζθόηαλ κηα πνιύ κηθξόηεξε

εθθιεζία, έλα λαό αθηεξσκέλν

ζηελ αγία Δηξήλε.

Μέρξη ηα εγθαίληα ηεο Αγίαο

νθίαο ηνλ 5ν αηώλα, ε Αγία

Δηξήλε ιεηηνπξγνύζε σο

κεηξνπνιηηηθόο λαόο θαη

νλνκαδόηαλ θαη

«Παηξηαξρείν».

ηε ηάζε ηνπ Νίθα ην 532,

ε εθθιεζία θαηαζηξάθεθε

από ππξθαγηά θαη

μαλαρηίζηεθε από ηνλ

Ηνπζηηληαλό Α΄.

Ζ Αγία Δηξήλε είλαη κηα ππνδεηγκαηηθή ηξνπιαία βαζηιηθή,

ηξίθιηηε, κε ππεξώα ζηηο ηξεηο πιεπξέο.

Από ηνλ εζσηεξηθό δηάθνζκν έρνπλ ζσζεί θπξίσο ςεθηδσηά ζηελ

αςίδα θαη ζην λάξζεθα.

Πην δηάζεκν είλαη ην

απνζπαζκαηηθά ζσδόκελν

ςεθηδσηό κε ην κλεκεηαθό

ζηαπξό ζηελ αςίδα ηνπ

ηεξνύ, πνπ έγηλε από ηνλ

Κσλζηαληίλν Δ΄ θαηά ηε

δηάξθεηα ηεο Δηθνλνκαρίαο.

Πξόθεηηαη γηα έλα ζηαπξό

πάλσ ζε ρξπζό βάζνο, κε

πεπιαηπζκέλα άθξα θαη

ζηαγνλνεηδείο απνιήμεηο,

εδξαδόκελνο ζε βάζε κε

ηξεηο βαζκίδεο, πνπ απνηειεί

κνλαδηθό δείγκα

εηθνλνκαρηθήο ηέρλεο.

Μεηά ηελ άισζε ηεο

Πόιεο από ηνπο Σνύξθνπο

δελ έγηλε ηδακί, αιιά

πεξηιήθζεθε ζην

αλαθηνξηθό ζπγθξόηεκα

Σνπθαπί θαη

ρξεζηκνπνηήζεθε σο:

• νπινζηάζην ησλ

Γεληηζάξσλ θαη

• απνζήθε γηα ιάθπξα

πνιέκνπ.

Σν 1846 έγηλε ην πξώην

ηνπξθηθό κνπζείν.

ήκεξα ην θηήξην ιεηηνπξγεί σο κνπζείν θαη ρώξνο ζπλαπιηώλ, ιόγσ

ηεο εμαηξεηηθήο αθνπζηηθήο θαη ηεο αξρηηεθηνληθήο ηνπ.

ΕΩΟΓΟΥΟ ΠΖΓΖ

ΣΟΤ ΜΠΑΛΟΤΚΛΖ

Δηξήλε Μπαιηνύζε

Ινπιία Νηόθα

Β3

Ζ Εσνδόρνο Πεγή ηνπ

Μπαινπθιί ή Παλαγία ε

Μπαινπθιηώηηζζα είλαη ηεξό

ρξηζηηαληθό αγίαζκα πνπ

βξίζθεηαη ζηελ πεξηνρή κε ηα

ιεγόκελα "παιάηηα ησλ πεγώλ",

όπνπ νη Βπδαληηλνί Απηνθξάηνξεο

παξαζέξηδαλ ηελ άλνημε.

Ηδξύζεθε ηνλ 6ν αηώλα ζε

ρώξν όπνπ αλάβιπδε

πεγή, γλσζηή γηα ηηο

ζαπκαηνπξγέο ηεο

ηδηόηεηεο.

Πεξηιακβάλεη:

έλα κνλαζηήξη

κία εθθιεζία θαη

ην αγίαζκα.

Σν όλνκα Μπαινπθιί πξνέξρεηαη από ηελ Σνπξθηθή ιέμε

"balık" (ςάξη)

θαη ζεκαίλεη "ησλ ςαξηώλ" ή "κε ηα ςάξηα", πηζαλόηαηα ιόγσ

ύπαξμεο ςαξηώλ ζηα λεξά ηεο πεξηνρήο.

Ο ζξύινο αλαθέξεη όηη θαηά ηελ

Άισζε ηεο Πόιεο, έλαο θαιόγεξνο

ηεγάληδε εθηά ςάξηα ζ΄ έλα ηεγάλη.

Σα είρε ηεγαλίζεη από ηε κία κεξηά,

όηαλ ήξζε θάπνηνο θαη ηνπ είπε ηα

θαθά καληάηα.

Σόηε ν θαιόγεξνο απάληεζε πσο ζα

ην πίζηεπε κόλν αλ ηα ηεγαληζκέλα

ςάξηα δσληάλεπαλ. Γελ πξόιαβε λα

απνζώζεη ην ιόγν ηνπ θαη ηα ςάξηα

πήδεζαλ από ην ηεγάλη δσληαλά θη

έπεζαλ ζηα λεξά ηεο πεγήο.

Λέγεηαη όηη είλαη σο ζήκεξα δσληαλά

θαη ζα θαίλνληαη κηζνηεγαληζκέλα,

κέρξη λα μαλαπάξνπκε πίζσ ηελ

Πόιε.

Σόηε ζα έξζεη έλαο άιινο θαιόγεξνο

θαη ζα ηα απνηεγαλίζεη.

Γηα ηελ απνθάιπςε ηνπ Αγηάζκαηνο ππάξρνπλ δπν εθδνρέο:

Καηά ηελ πξώηε εθδνρή:

Ο κεηέπεηηα απηνθξάηνξαο Λέσλ ν

Θξάμ ή Λέσλ ν Μέγαο (457-474),

εξρόκελνο ζηελ Πόιε, ζπλάληεζε

ζηε Χξπζή Πύιε έλαλ ηπθιό πνπ

ηνπ δήηεζε λεξό. Σόηε κηα θσλή

ηνπ ππέδεημε ηελ πεγή. Πίλνληαο ν

ηπθιόο ζεξαπεύηεθε.

Όηαλ αξγόηεξα ν Λέσλ έγηλε

Απηνθξάηνξαο, έθηηζε ζην ρώξν

κηα κεγαινπξεπή εθθιεζία πξνο

ηηκή ηεο Θενηόθνπ, ηελ νπνία

νλόκαζε θαη "Πεγή".

Καηά ηε δεύηεξε εθδνρή:

Ο Ηνπζηηληαλόο, όηαλ

θπλεγνύζε ζηελ πεξηνρή, είδε

ζαλ όξακα έλα κηθξό

παξεθθιήζη, πιήζνο ιανύ θαη

έλαλ ηεξέα κπξνζηά ζε κηα

πεγή. "Είναι η πηγή των

θαυμάτων" ηνπ είπαλ.

Σόηε έρηηζε ζην ζεκείν έλα

κνλαζηήξη κε πιηθά πνπ είραλ

πεξηζζέςεη από ηελ Αγία

νθία.

Σν 1453 ν λαόο

θαηαζηξάθεθε νινζρεξώο

θαη ην αγίαζκα θαιύθζεθε.

Μεηά ηελ αλεύξεζε ηεο

Ηεξάο εηθόλαο ηεο

Θενηόθνπ ην 1827, ν

νπιηάλνο επέηξεςε ηελ

αλνηθνδόκεζε ηνπ λανύ.

Σν 1830 ν λαόο

εγθαηληάζηεθε ζηε κνξθή

πνπ ζώδεηαη κέρξη ζήκεξα.

Από ηε Εσνδόρν Πεγή ηνπ Μπαινπθιί δηαδόζεθε

ν ηύπνο ηεο Παλαγίαο Εσνδόρνπ Πεγήο

ζε όιν ηνλ νξζόδνμν θόζκν.

ήκεξα ζηελ απιή ηεο Εσνδόρνπ Πεγήο βξίζθνληαη

νη ηάθνη ησλ Οηθνπκεληθώλ Παηξηαξρώλ.

Ζ ΠΑΝΑΓΗΑ ΣΩΝ ΒΛΑΥΔΡΝΩΝ

Αλαζηάζηνο Μπίζαο

Μηράιεο Οηθνλόκνπ

Φαίε Μπαιάζε

Β3

Ο Ηεξόο Ναόο ηεο Παλαγίαο ησλ

Βιαρεξλώλ είλαη έλα από ηα

ζεκαληηθόηεξα νξζόδνμα

πξνζθπλήκαηα ηεο Πόιεο.

Ο λαόο βξηζθόηαλ ζηηο Βιαρέξλεο,

ζηελ πεξίθεκε ζπλνηθία ηεο

Κσλζηαληηλνύπνιεο, δίπια ζηνλ

Κεξάηην, έμσ από ηα ηείρε.

Όηαλ ηδξύζεθε ην Παιάηη ησλ

Βιαρεξλώλ ζηελ πιαγηά ηνπ ιόθνπ,

ην παιάηη θαη ν λαόο

επηθνηλσλνύζαλ κε ζθάια θαη εδηθή

ζύξα.

Ζ Παλαγία ησλ Βιαρεξλώλ

ρηίζηεθε γύξσ ζηα 450-453

από ηελ απηνθξάηεηξα

Πνπιρεξία θαη ην ζύδπγό ηεο

Μαξθηαλό θαη νινθιεξώζεθε

επί Λένληνο Α΄ ηνπ Θξαθόο.

Πεξηειάκβαλε ηξία θηίξηα:

• ηελ θεληξηθή εθθιεζία

• ην Παξεθθιήζην ησλ

Λεηςάλσλ θαη

• ην «Λνύζκα», όπνπ πήγαηλαλ

νη Απηνθξάηνξεο ηελ

Παξαζθεπή ηεο Γ' ησλ

Νεζηεηώλ θαη ινύδνληαλ.

ην παξεθθιήζην ηεο Αγίαο

νξνύ βξηζθόηαλ:

• ην Ωκνθόξην θαη

• ε Σίκηα Εώλε ηεο Θενηόθνπ,

πνπ κεηαθέξζεθε από ηελ

Παιαηζηίλε ην 473 θαη

• ε Αρεηξνπνίεηνο εηθόλα ηνπ

σηήξνο (ην γλσζηό Άγην

Μαλδήιην), πνπ ήξζε από ηελ

Έδεζζα ηεο πξίαο επί

Ρσκαλνύ ηνπ Πξεζβύηεξνπ.

Ο Ναόο έγηλε γλσζηόο από ηε

ζαπκαηνπξγή εηθόλα ηεο

Παλαγίαο ησλ Βιαρεξλώλ, πνπ

παξηζηάλεη ηελ Θενηόθν

όξζηα κε ηα ρέξηα πςσκέλα

ζηνλ νπξαλό, έρνληαο ζην

ζηήζνο ηεο εγθόιπην κε ηνλ

Ηεζνύ.

Πξόθεηηαη γηα ηελ Τπέξκαρν

ηξαηεγό, πνπ ζε αλάκλεζε

ηεο βνεζείαο ηεο πξνο ηνπο

ππεξαζπηζηέο ηνπ Βπδαληίνπ

ελαληίνλ ησλ ερζξώλ, γξάθεθε

ν Αθάζηζηνο Ύκλνο.

Καηά ηε δηάξθεηα ηεο

εηθνλνκαρίαο ε

αξγπξόρξπζε εηθόλα ηεο

Παλαγίαο εμαθαλίζηεθε.

ύκθσλα κε ηελ παξάδνζε,

θαιύθηεθε κέζα ζην λόηην

ηνίρν ηνπ λανύ θαη

απνθαιύθζεθε ηνλ 11ν

αηώλα θαηά ηε δηάξθεηα ησλ

εξγαζηώλ αλαθαίληζεο.

Σν 843, κε ηε ιήμε ηεο

Δηθνλνκαρίαο, ζηελ

Παλαγία ησλ Βιαρεξλώλ

μεθίλεζε ε γηνξηή ηεο

Οξζνδνμίαο, κε ηελ νπνία

θαζηεξώζεθε ν ζξίακβνο ησλ

εηθόλσλ.

Μεηά ηελ Άισζε ην 1453 ηα

πάληα εξεηπώζεθαλ.

Μέρξη ην 1858 ε πεξηνρή

αλήθε ζηνπο Οζσκαλνύο.

ηε ζπλέρεηα αγνξάζηεθε από

ηελ Οξζόδνμε ζπληερλία ησλ

γνπλαξάδσλ.

Ο λαόο αλνηθνδνκήζεθε ζηε ζεκεξηλή ηνπ κνξθή ην 1960 θαη

αγηνγξαθήζεθε ην 1964.

Ο ΝΑΟ ΣΩΝ ΑΓΗΩΝ

ΑΠΟΣΟΛΩΝ

Σνθία Γεξνληθνιάνπ Β1

Ο λαόο ησλ Αγίσλ

Απνζηόισλ θηίζηεθε ην 550

ζηνλ ηέηαξην ιόθν ηεο Πόιεο

από ηνλ απηνθξάηνξα

Κσλζηαληίλν.

Ο λαόο ιεειαηήζεθε ην 1204

από ηνπο ηαπξνθόξνπο ηεο

Γ' ηαπξνθνξίαο.

Ο ηζηνξηθόο Νηθήηαο

Υσληάηεο αλαθέξεη όηη

ζπιήζεθαλ κέρξη θαη νη

ηάθνη ησλ Απηνθξαηόξσλ

θαη αθαηξέζεθε νηηδήπνηε

πνιύηηκν πεξηείραλ.

ηελ εθθιεζία θπιάζζνληαλ:

• Σα ιείςαλα ησλ κεγάισλ Παηέξσλ ηεο Δθθιεζίαο Ησάλλε ηνπ

Υξπζνζηόκνπ θαη Γξεγνξίνπ ηνπ Θενιόγνπ,

• Ζ "ηήιε ηεο Μαζηηγώζεσο", όπνπ ν Ηεζνύο Χξηζηόο είρε δεζεί

θαη καζηηγσζεί.

ηελ απιή ηεο εθθιεζίαο βξίζθνληαλ:

• Οη ηάθνη ησλ Βπδαληηλώλ Απηνθξαηόξσλ από ηνλ Κσλζηαληίλν

θαη ηελ Διέλε κέρξη ηνλ 11ν αηώλα θαη

• νη ηάθνη όισλ ησλ Παηξηαξρώλ ηεο Κσλζηαληηλνππόιεσο.

Σν 1461 νη Οζσκαλνί θαηεδάθηζαλ ηνλ λαό νινθιεξσηηθά θαη ζηελ

ζέζε ηνπ νηθνδόκεζαλ ην Φαηίρ ηδακί.

ΘΡΤΛΟΗ ΣΖ

ΚΩΝΣΑΝΣΗΝΟΤΠΟΛΖ

Νίθνο Τξηαληαθύιινπ, Γ4

Μεηά ηελ Άισζε από ηνπο Σνύξθνπο

άξρηζαλ λα θπθινθνξνύλ κύζνη θαη ζξύινη

γηα ηελ ρακέλε Πόιε θαη ηα βπδαληηλά κλεκεία ηεο.

Από ηνπο πην γλσζηνύο είλαη ν ζξύινο κε

«Σελ Αγία Σξάπεδα ηεο Αγίαο νθίαο»

Όηαλ έγηλε ε Άισζε, νη

Βπδαληηλνί θπγάδεπζαλ ζε έλα

θαξάβη ηελ Άγηα Σξάπεδα ηεο

Αγίαο νθίαο γηα λα κελ πέζεη

ζηα ρέξηα ησλ Σνύξθσλ.

Όκσο, ζηε ζάιαζζα ηνπ

Μαξκαξά άλνημε ην θαξάβη θαη

ε Άγηα Σξάπεδα βνύιηαμε

ζηνλ πάην.

ην κέξνο εθείλν ε ζάιαζζα

είλαη ιάδη, αθόκε θη όηαλ

ππάξρνπλ θύκαηα θαη

ζαιαζζνηαξαρή ηξηγύξσ.

Πνιύ γλσζηόο είλαη θαη ν κύζνο γηα ηα ζρέδηα ηεο Αγίαο νθίαο

πνπ ηα έθαλε ν Θεόο κε «όξγαλν» κία κέιηζζα:

ύκθσλα κε ην ζξύιν, θαηά ηε

δηάξθεηα ηεο Θείαο Λεηηνπξγίαο

ν Ηνπζηηληαλόο πήγε λα

πάξεη αληίδσξν από ηα

ρέξηα ηνπ Παηξηάξρε, αιιά

ηνπ έπεζε. Έζθπςε λα ην

πηάζεη, αιιά είρε εμαθαληζηεί.

ήθσζε ην βιέκκα ηνπ θαη είδε

κία κέιηζζα κε ην αληίδσξν

ζην θεληξί ηεο λα πεηάεη έμσ

από ην παξάζπξν ηνπ λανύ.

Σόηε ν Ηνπζηηληαλόο έδσζε

εληνιή λα βξνπλ ην αληίδσξν

κε ηε κέιηζζα.

Σν αλαθάιπςαλ ζε κηα θπςέιε

ηνπ πξσηνκάζηνξα.

Οη κέιηζζεο είραλ

θαηαζθεπάζεη νιόθιεξε ηε

καθέηα ηεο εθθιεζίαο θαη

πάλσ ζηελ Άγηα Σξάπεδα

είραλ αθνπκπήζεη ην

αληίδσξν.

αο επραξηζηνύκε!