Οικο-καινοτομία — Ο καίριος παράγοντας για την ανταγωνιστικότητα της Ευρώπης στο μέλλον

Οικο-καινοτομία είναι κάθε καινοτομία (νέα τεχνολογία, προϊόν, διεργασία ή υπηρεσία) που μπορεί να συμβάλει στην προστασία του περιβάλλοντος ή στην αποδοτικότερη χρήση των πόρων.

Οι περιβαλλοντικές τεχνολογίες αποτελούν κεντρικό στοιχείο της προσέγγισης της Ευρωπαϊκής Ένωσης έναντι των μεγάλων περιβαλλοντικών προκλήσεων όπως η κλιματική αλλαγή, η εξάντληση των φυσικών πόρων και η μείωση της βιοποικιλότητας.

Υπάρχουν ήδη βιώσιμες τεχνολογικές λύσεις για την αντιμετώπιση πολλών περιβαλλοντικών προκλήσεων που αντιμετωπίζουμε, αλλά η εμπορική τους αξιοποίηση μπορεί να αναχαιτιστεί από πολλά εμπόδια.

Για μια ευρεία διάδοση των περιβαλλοντικών τεχνολογιών, είναι απαραίτητη η άρση των οικονομικών και κανονιστικών φραγμών και η προώθηση της έρευνας, των επενδύσεων και της ευαισθητοποίησης.

Η ενιαία ευρωπαϊκή αγορά παρέχει περισσότερες ευκαιρίες για τις περιβαλλοντικές τεχνολογίες σε σχέση με τις μικρότερες εθνικές αγορές.

Η έρευνα έχει κρίσιμη σημασία προκειμένου να αξιοποιηθούν στο έπακρο οι δυνατότητες του ταχέως αναπτυσσόμενου τομέα των οικο-βιομηχανιών και να ξεκινήσει μια αυξημένη διάδοση καινοτομίας και δημιουργίας θέσεων εργασίας.

EL

KH-78-09-727-EL-C Ιο

ύνιο

ς 20

09

ΟικΟ-καινΟτΟμια

© iS

tock

phot

o

Τυπω

μένο

σε

χαρτ

ί ανα

κυκλ

ωμέ

νο σ

το ο

ποίο

έχε

ι απο

νεμη

θεί τ

ο ευ

ρωπα

ϊκό

οικο

λογι

κό σ

ήμα

για

το γ

ραφ

ικό

χαρτ

ί

Οικο-καινοτομία

Οι νέες προκλήσεις απαιτούν νέες λύσεις

Ο κόσμος αντιμετωπίζει σοβαρά περιβαλλοντικά προβλήματα όπως η κλιματική αλλαγή, η εξάντληση των φυσικών πόρων, η ατμοσφαιρική ρύπανση και η μείωση της βιοποικιλότητας. Όλα αυτά τα θέματα έχουν δυνητικά καταστροφικές συνέπειες για τη ζωή στη γη. Για να αποτραπούν ή να ελαχιστοποιηθούν αυτά τα προβλήματα απαιτούνται καινοτόμες λύσεις και τεχνολογία φιλική προς το περιβάλλον.

Η Ευρώπη πρέπει να επιτύχει περισσότερα αποτελέσματα με λιγότερα μέσα. Η μεγιστοποίηση της αποδοτικότητας σε όλα τα στάδια της παραγωγής έχει αποφασιστική σημασία. Οικο-καινοτομία είναι η διαδικασία καινοτομίας για την ανάπτυξη και εμπορική εκμετάλλευση νέων περιβαλλοντικών τεχνολογιών, προϊόντων και υπηρεσιών που μειώνουν τις συνολικές επιπτώσεις στο περιβάλλον. Οι επιχειρήσεις και η καινοτομία μπορούν να δημιουργήσουν αειφόρες λύσεις για την καλύτερη χρήση πολύτιμων πόρων και τη μείωση των αρνητικών παρενεργειών της οικονομίας μας στο περιβάλλον.

Οι περιβαλλοντικές τεχνολογίες μπορούν να συμβάλουν στη μείωση της κατανάλωσης ενέργειας και πόρων και στην παραγωγή λιγότερων αποβλήτων και λιγότερων εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου. Για παράδειγμα, οι εκπομπές που αποφεύγονται με την εξοικονόμηση ενέργειας κατά την παραγωγή ή με τη χρήση αυτοκινήτων φιλικών προς το περιβάλλον συμβάλλουν στην καταπολέμηση της κλιματικής αλλαγής.

Ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας και της προστασίας του περιβάλλοντος

Το καθαρό και υγιές περιβάλλον είναι απαραίτητο για τη διατήρηση της ευημερίας και της ποιότητας ζωής στην Ευρώπη. Αλλά η ισχυρή και ανταγωνιστική οικονομία είναι επίσης απαραίτητη για τη διατήρηση της ποιότητας ζωής.

Η ανάπτυξη και προώθηση νέων λύσεων είναι απαραίτητες για να γίνουν πραγματικότητα τα οικονομικά οφέλη που μπορούν να προκύψουν μέσω της εξοικονόμησης κόστους, της καινοτομίας και του διεθνούς εμπορίου.

Οι οικο-τεχνολογίες μπορούν να αναδείξουν δυνητικές αγορές, να προωθήσουν την καινοτομία, να αυξήσουν την ευρωπαϊκή ανταγωνιστικότητα και να δημιουργήσουν νέες θέσεις εργασίας υψηλής ειδίκευσης.

Πρόσφατα η Ευρωπαϊκή Ένωση ξεκίνησε την πρωτοβουλία για τις πρωτοπόρες αγορές και εντόπισε αρκετούς τομείς της αγοράς που παρουσιάζουν υψηλές αναπτυξιακές δυνατότητες στην Ευρώπη. Οι περισσότεροι από τους τομείς που χαρακτηρίστηκαν ως πρωτοπόρες αγορές, όπως οι αειφόρες κατασκευές, η ανακύκλωση, τα βιοπροϊόντα και οι ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, αποτελούν τις κατ’ εξοχήν αγορές εφαρμογής της οικο-καινοτομίας.

Ένας επιχειρηματικός τομέας σε ανάπτυξη

Η οικολογική καινοτομία δεν αποφέρει οφέλη μόνο για το περιβάλλον. Η παγκόσμια αγορά περιβαλλοντικών προϊόντων και υπηρεσιών αναπτύσσεται χρόνο με τον χρόνο. Η Ευρώπη βρίσκεται σε ισχυρή θέση ώστε να μπορεί με τη χρήση της καινοτομίας να αντιμετωπίσει τις σημερινές περιβαλλοντικές προκλήσεις και έχει μια μεγάλη ευκαιρία να αυξήσει τις επενδύσεις της σε αυτό τον σχετικά νέο τομέα.

Πρόσφατα, οι οικο-βιομηχανίες αναδείχθηκαν σε σημαντικό τμήμα της ευρωπαϊκής οικονομίας. Εκτιμάται ότι ο κύκλος εργασιών αυτού του τομέα ανέρχεται σε 227 δισ.

Τι είναι οι περιβαλλοντικές τεχνολογίες;

Οι περιβαλλοντικές τεχνολογίες είναι τεχνολογίες που είναι λιγότερο επιβλαβείς για το περιβάλλον σε σχέση με άλλες εναλλακτικές τεχνολογίες. Μεταξύ αυτών περιλαμβάνονται τεχνολογίες και διεργασίες διαχείρισης της ρύπανσης, προϊόντα που συνεπάγονται κατανάλωση λιγότερων πόρων και υπηρεσίες και διεργασίες που διαχειρίζονται αποδοτικότερα τους πόρους. Περιβαλλοντικές τεχνολογίες υπάρχουν σε όλους σχεδόν τους οικονομικούς τομείς, συμπεριλαμβανομένου του ελέγχου της ρύπανσης, της διαχείρισης των υδάτινων πόρων και των αποβλήτων, και της παραγωγής ενέργειας. Οι τεχνολογίες αυτές εκπέμπουν επίσης λιγότερους ρύπους, παράγουν λιγότερα απόβλητα, έχουν περιορισμένες επιπτώσεις στην υγεία και τη βιοποικιλότητα και εν γένει συμβάλλουν στη μείωση του κόστους και τη βελτίωση της ανταγωνιστικότητας.

Τι είναι η οικο-καινοτομία;

Η οικο-καινοτομία αφορά όλες τις μορφές καινοτομίας —τεχνολογική και μη τεχνολογική καινοτομία, νέα προϊόντα, νέες υπηρεσίες και νέες επιχειρηματικές πρακτικές— που δημιουργούν επιχειρηματικές ευκαιρίες και ωφελούν το περιβάλλον περιορίζοντας ή εξαλείφοντας τις επιπτώσεις στο περιβάλλον, ή βελτιστοποιώντας τη χρήση των πόρων (συμπεριλαμβανομένης της χρήσης της ενέργειας). Η οικο-καινοτομία είναι στενά συνδεδεμένη με την ανάπτυξη και τη χρήση περιβαλλοντικών τεχνολογιών, καθώς και με τις έννοιες της οικο-αποδοτικότητας και των οικο-βιομηχανιών. Κοινός στόχος είναι η συμβολή σε πιο αειφόρα πρότυπα παραγωγής και κατανάλωσης. Ορισμένα πρακτικά παραδείγματα οικο-καινοτομίας είναι οι διεργασίες ανάκτησης πολύτιμων ουσιών από λύματα, οι αποδοτικότερες συσκευασίες τροφίμων, η παραγωγή δομικών υλικών από ανακυκλωμένα απόβλητα, τα οικολογικά προϊόντα και νέες μέθοδοι διαχείρισης. Μπορείτε να βρείτε παραδείγματα αν επισκεφθείτε τον ιστότοπο του ETAP (βλ. πίσω σελίδα) και τον ιστότοπο των Ευρωπαϊκών επιχειρηματικών βραβείων για το περιβάλλον της ΕΕ στη διεύθυνση: http://ec.europa.eu/environment/awards/ index_en.htm

© iS

tock

phot

o

© s

tock

.xch

ng

Το σχέδιο δράσης για τη βιώσιμη κατανάλωση και παραγωγή και τη βιώσιμη βιομηχανική πολιτική

Τον Ιούλιο του 2008, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή κατάρτισε το σχέδιο δράσης για τη βιώσιμη κατανάλωση και παραγωγή και τη βιώσιμη βιομηχανική πολιτική. Στόχος του είναι η γενική βελτίωση των περιβαλλοντικών επιδόσεων των προϊόντων καθ’ όλη τη διάρκεια του κύκλου ζωής τους, η προώθηση και τόνωση της ζήτησης για καλύτερα προϊόντα και τεχνολογίες παραγωγής και η στήριξη των καταναλωτών ώστε να κάνουν καλύτερες επιλογές.

Το σχέδιο δράσης για τις περιβαλλοντικές τεχνολογίες (ETAP) της ΕΕ

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή κατάρτισε το σχέδιο δράσης για τις περιβαλλοντικές τεχνολογίες το 2004 προκειμένου να επιταχυνθεί η άρση των χρηματοοικονομικών, οικονομικών και θεσμικών φραγμών στην ανάπτυξη τεχνολογιών φιλικών προς το περιβάλλον και να αυξηθεί η υιοθέτησή τους από την αγορά.

Το σχέδιο δράσης περιλαμβάνει εννέα μέτρα με προτεραιότητα σε τρεις ευρύτερους τομείς: μετάβαση από την έρευνα στην αγορά· βελτίωση των συνθηκών της αγοράς· και δράση σε παγκόσμιο επίπεδο. Τα μέτρα έχουν αναληφθεί από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, εθνικές και περιφερειακές αρχές, βιομηχανίες και ερευνητικούς οργανισμούς. Οι χώρες της ΕΕ έχουν αναπτύξει και εφαρμόζουν εθνικούς χάρτες πορείας για τις περιβαλλοντικές τεχνολογίες στο πλαίσιο του σχεδίου.

Οι τρέχουσες βασικές προτεραιότητες είναι η κινητοποίηση της χρηματοδότησης και άλλες δράσεις για την προώθηση των ευκαιριών που παρέχει η αγορά σε επιχειρήσεις δραστηριοποιούμενες στις περιβαλλοντικές τεχνολογίες. Μεταξύ αυτών περιλαμβάνεται η καθιέρωση αξιόπιστης εξακρίβωσης των περιβαλλοντικών επιδόσεων για να αυξηθεί η εμπιστοσύνη στις οικο-τεχνολογίες. Θα αναπτυχθούν επίσης εργαλεία για την παρακολούθηση, τη συγκριτική αξιολόγηση και την ενίσχυση της υιοθέτησης της οικο-καινοτομίας. Για παράδειγμα, ένα δικτυωμένο παρατηρητήριο οικολογικής καινοτομίας θα παρέχει στατιστικές και αναλύσεις για τις αναδυόμενες τάσεις και τις παγκόσμιες επιχειρηματικές ευκαιρίες.

EUR περίπου, δηλαδή στο 2,2 % του ΑΕγχΠ της ΕΕ —υπερβαίνοντας έτσι τον κύκλο εργασιών της αεροδιαστημικής ή της φαρμακευτικής βιομηχανίας—, και απασχολεί άμεσα 3,4 εκατομμύρια άτομα.

Η αγορά περιβαλλοντικών τεχνολογιών αναπτύσσεται, καθώς οι δυνατότητες των τεχνολογιών αυτών βελτιώνονται. Ορισμένοι τομείς αναπτύσσονται με αξιοσημείωτους ρυθμούς στην Ευρώπη και σε ολόκληρο τον κόσμο —πάνω από 20 % ετησίως για ορισμένες ανανεώσιμες πηγές ενέργειας όπως η αιολική ενέργεια. Η Ευρώπη κατέχει περίπου το ένα τρίτο της παγκόσμιας αγοράς οικο-τεχνολογιών, η οποία αναμένεται να διπλασιαστεί από το τρέχον επίπεδο σε 1 000 δισ. EUR μέχρι το 2020.

Εμπόδια στη μετάβαση από την έρευνα στην αγορά

Ενώ η Ευρώπη έχει τη φήμη του ηγέτη στην ανάπτυξη νέων τεχνολογιών, δεν είναι πάντα εύκολο να επιτευχθεί η μετάβαση από το στάδιο της έρευνας στην αγορά για ένα προϊόν ή μια υπηρεσία. Υπάρχουν πολλοί φραγμοί στην ανάπτυξη και ευρύτερη χρήση των περιβαλλοντικών τεχνολογιών.

Η ζήτηση περιβαλλοντικών τεχνολογιών από τον δημόσιο και τον ιδιωτικό τομέα είναι χαμηλή για διάφορους λόγους, στους οποίους περιλαμβάνονται η προσήλωση σε υπάρχουσες τεχνολογίες, τα μηνύματα των τιμών που ευνοούν τις λιγότερο οικο-αποδοτικές λύσεις, η δύσκολη πρόσβαση στη χρηματοδότηση και η χαμηλή ευαισθητοποίηση των καταναλωτών.

Η στροφή από παραδοσιακές σε περιβαλλοντικές τεχνολογίες είναι πολύπλοκη διαδικασία. Μπορεί να προσκρούει σε οικονομικούς φραγμούς, όπως υψηλότερο επενδυτικό κόστος λόγω των διαφαινόμενων κινδύνων και του σημαντικού κόστους εκκίνησης. Επίσης, τη μετάβαση από το εργαστήριο στη γραμμή παραγωγής εμποδίζει η έλλειψη διαθέσιμων επιχειρηματικών κεφαλαίων στον εν λόγω τομέα.

Τα συστήματα υποστήριξης των καινοτόμων επιχειρήσεων είναι ανεπαρκή, ενώ πρέπει να προωθηθούν και ιδιωτικές επενδύσεις στην έρευνα σε ολόκληρη την Ευρώπη. Απαιτείται μεγαλύτερη στήριξη της εφαρμοσμένης έρευνας και ιδίως της συνεργασίας μεταξύ της επιστήμης και της βιομηχανίας.

Ενθάρρυνση της αποδοχής από την αγορά

Η πρόκληση είναι να βελτιωθούν οι συνολικές περιβαλλοντικές επιδόσεις των προϊόντων καθ’ όλη τη διάρκεια του κύκλου ζωής τους, να τονωθεί η ζήτηση για καλύτερα προϊόντα και τεχνολογίες παραγωγής και να βοηθηθούν οι καταναλωτές ώστε να κάνουν ενημερωμένα τις επιλογές τους.

Η αειφόρος κατανάλωση και παραγωγή μεγιστοποιεί τις δυνατότητες των επιχειρήσεων να μετατρέψουν τις περιβαλλοντικές προκλήσεις σε οικονομικές ευκαιρίες και είναι επωφελής για τους καταναλωτές.

Για να προωθηθεί η υιοθέτηση των φιλικών προς το περιβάλλον τεχνολογιών, η Ευρωπαϊκή Ένωση χρησιμοποιεί εργαλεία όπως οι οικολογικές δημόσιες

συμβάσεις (διαδικασία με την οποία οι δημόσιες αρχές προσπαθούν να μειώσουν τις περιβαλλοντικές επιπτώσεις των προϊόντων και υπηρεσιών που αγοράζουν), η οικολογική σήμανση, οικονομικά κίνητρα, εθελοντικές συμφωνίες, βιομηχανικά πρότυπα και μηχανισμοί της αγοράς όπως οι εμπορεύσιμες άδειες. Το οικολογικό σήμα, για παράδειγμα, επιτρέπει στους καταναλωτές να αναγνωρίζουν εύκολα και να επιλέγουν προϊόντα και υπηρεσίες φιλικά προς το περιβάλλον, ενώ το σύστημα εξακρίβωσης της περιβαλλοντικής τεχνολογίας, που παρέχει αξιόπιστες πληροφορίες για τις περιβαλλοντικές επιδόσεις, θα βοηθήσει τους παραγωγούς να πείσουν την αγορά για τα πλεονεκτήματα της νέας τεχνολογίας.

Επίσης η ΕΕ έχει σχεδιάσει ειδικά οικονομικά μέτρα για τον επιμερισμό των κινδύνων που συνεπάγεται η επένδυση στην οικο-καινοτομία. Οι κανόνες σχετικά με τις κρατικές ενισχύσεις για την προστασία του περιβάλλοντος προσαρμόστηκαν ώστε να επιτρέπουν την αποτελεσματικότερη στήριξη καινοτόμων τεχνολογιών.

Τα στοιχεία δείχνουν ότι η καλά μελετημένη περιβαλλοντική νομοθεσία σε τομείς όπως τα ηλεκτρονικά απόβλητα, ο οικο-σχεδιασμός, η αποκατάσταση του εδάφους και ο έλεγχος της βιομηχανικής ρύπανσης λειτουργεί ως μοχλός καινοτομίας. Τα αποτελέσματα εταιρειών που συμμορφώνονται με αυτή τη νομοθεσία δείχνουν ότι οι συνολικές τους δαπάνες μειώθηκαν σημαντικά.

Διατήρηση της πρωτιάς

Σε έναν τομέα που εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από την ανάπτυξη νέων τεχνολογιών, η διατήρηση των επιπέδων επενδύσεων στην έρευνα και την ανάπτυξη έχει ύψιστη σημασία για να διατηρήσει η Ευρώπη την ηγετική της θέση στην αγορά. Το σχέδιο δράσης της ΕΕ για τις περιβαλλοντικές τεχνολογίες (ETAP) συνέβαλε καίρια στη διάθεση πόρων για σχέδια περιβαλλοντικής έρευνας και για τη γεφύρωση του χάσματος μεταξύ της έρευνας και της αγοράς. Η χρηματοδότηση αυτή αυξάνεται στο 7ο πρόγραμμα της ΕΕ για την έρευνα. Το πρόγραμμα αυτό αποτελεί τον βασικό μηχανισμό της ΕΕ για τη χρηματοδότηση έρευνας, και μέχρι 30 % του προϋπολογισμού ύψους 32 δισ. EUR για την εφαρμοσμένη έρευνα κατά την περίοδο 2007–2013 θα διατεθεί για τις περιβαλλοντικές τεχνολογίες. Μεταξύ των ερευνητικών τομέων περιλαμβάνονται το υδρογόνο και οι κυψέλες καυσίμου, οι καθαρές διεργασίες

© s

tock

.xch

ng

EL

Περισσότερες πληροφορίεςΙστότοπος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για το σχέδιο δράσης για τις περιβαλλοντικές τεχνολογίες

(ETAP): http://ec.europa.eu/environment/etap/index_en.htm

Σχέδιο δράσης της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για τη βιώσιμη κατανάλωση και παραγωγή και τη βιώσιμη βιομηχανική πολιτική:

http://ec.europa.eu/environment/eussd/escp_en.htm http://ec.europa.eu/enterprise/policies/sustainable-business/environment-action-plan/

Ιστοσελίδα της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για το πρόγραμμα-πλαίσιο για την ανταγωνιστικότητα και την καινοτομία:

http://ec.europa.eu/cip/index_en.htm

Ιστοσελίδα Εκτελεστικού Οργανισμού για την Ανταγωνιστικότητα και την Καινοτομία: http://ec.europa.eu/eaci/

LIFE+ — Χρηματοδοτικό μέσο για το περιβάλλον: http://ec.europa.eu/environment/life/funding/lifeplus.htm

Έβδομο πρόγραμμα-πλαίσιο για την έρευνα και την τεχνολογική ανάπτυξη: http://ec.europa.eu/research/fp7/

Χρηματοδότηση της οικο-καινοτομίας

FΗ ΕΕ έχει αναπτύξει σειρά μέσων που επικεντρώνονται στην περιβαλλοντική καινοτομία και την ανταγωνιστικότητα, προκειμένου να προωθηθούν οι επενδύσεις στις περιβαλλοντικές διεργασίες και τεχνολογίες. Βάσει του νέου προγράμματος-πλαισίου για την ανταγωνιστικότητα και την καινοτομία (CIP), 430 εκατ. EUR διατίθενται συνολικά για την προώθηση της οικο-καινοτομίας μέσω διαφόρων μορφών στήριξης, όπως η χρηματοδότηση επιχειρηματικών κεφαλαίων ή οι δραστηριότητες δικτύωσης. 195 εκατ. EUR προορίζονται για τη στήριξη της πρώτης εφαρμογής και πρώτης εμπορικής αξιοποίησης σχεδίων οικολογικής καινοτομίας, μέσω της προσέγγισης των επιχειρήσεων. Περισσότερες πληροφορίες διατίθενται στον ιστότοπο: http://ec.europa.eu/ecoinnovation/

Βάσει του προγράμματος CIP «Ευφυής ενέργεια — Ευρώπη», 730 εκατ. EUR διατίθενται για την προώθηση της ενεργειακής απόδοσης και των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας. Στόχος του προγράμματος είναι η βελτίωση των συνθηκών της αγοράς για αναξιοποίητες ευκαιρίες εξοικονόμησης ενέργειας και η προώθηση της χρήσης ανανεώσιμων πηγών

ενέργειας. Περισσότερες πληροφορίες διατίθενται στον ιστότοπο: http://ec.europa.eu/intelligentenergy/

Υπάρχουν επίσης ευκαιρίες χρηματοδότησης περιβαλλοντικών υπηρεσιών και τεχνολογιών στο πλαίσιο του προγράμματος χρηματοδότησης της ΕΕ LIFE+. Το εν λόγω πρόγραμμα συγχρηματοδοτεί σχέδια που συμβάλλουν στην ανάπτυξη και επίδειξη καινοτόμων προσεγγίσεων πολιτικής, τεχνολογιών, μεθόδων και μέσων και απευθύνεται κυρίως στον δημόσιο τομέα. Περισσότερες πληροφορίες διατίθενται στον ιστότοπο:

http://ec.europa.eu/environment/life/funding/lifeplus.htm

KH-78-09-727-EL-C

παραγωγής, οι εναλλακτικές πηγές ενέργειας, η δέσμευση και αποθήκευση του διοξειδίου του άνθρακα, τα βιοκαύσιμα, η ενεργειακή απόδοση, η διαχείριση αποβλήτων και οι υδατικές τεχνολογίες.

Οι επενδυτές, όπως τράπεζες, επενδυτές κεφαλαίων επιχειρηματικών συμμετοχών, επενδυτικά ταμεία και ασφαλιστικές εταιρείες, αντιλαμβάνονται ολοένα και περισσότερο τις ευκαιρίες που παρέχουν οι περιβαλλοντικές τεχνολογίες. Οι επενδύσεις στις καθαρές τεχνολογίες, για παράδειγμα, αποτελούν σήμερα το 10 % περίπου του συνόλου των κεφαλαίων επιχειρηματικών συμμετοχών στην Ευρώπη. Οι επενδύσεις αυτές προσελκύουν εξίσου μικρούς και μεγάλους επενδυτές. Επίσης, τα τελευταία χρόνια έχουν αυξηθεί τα κοινωνικά υπεύθυνα χρηματοοικονομικά προϊόντα με έμφαση στο περιβάλλον.

Συνεργασία

Ο ρόλος των κρατών μελών της ΕΕ στη στήριξη και την προώθηση των νέων τεχνολογιών είναι σημαντικός. Τα περισσότερα κράτη μέλη έχουν καταρτίσει εθνικούς χάρτες πορείας για την εφαρμογή του σχεδίου δράσης για τις περιβαλλοντικές τεχνολογίες (βλ. ένθετο), όπου εξέχουσα θέση κατέχουν τα εθνικά προγράμματα για τη στήριξη της καινοτομίας και των περιβαλλοντικών τεχνολογιών.

Η Ευρωπαϊκή Ένωση συνεργάζεται επίσης με άλλες χώρες και περιφέρειες για την προώθηση της αειφόρου ανάπτυξης σε παγκόσμια κλίμακα. Αυτό έχει ιδιαίτερη σημασία για τις αναπτυσσόμενες χώρες, όπου η αντιμετώπιση των δυσμενών περιβαλλοντικών συνεπειών των παραγωγικών δραστηριοτήτων και η μείωση των επιπτώσεων της αύξησης του πληθυσμού σε ανεπαρκείς πόρους αποτελεί μια ολοένα και πιο επιτακτική ανάγκη. Στις διεθνείς συνομιλίες, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή συνηγορεί ενεργά υπέρ της μείωσης ή της κατάργησης των δασμών στα προϊόντα, στις τεχνολογίες και τις υπηρεσίες που είναι φιλικά για το περιβάλλον.

Αλλαγή του τρόπου παραγωγής και κατανάλωσης

Υπάρχουν πολλοί τομείς στους οποίους η τεχνολογία μάς βοηθά να λύσουμε τις μεγάλες περιβαλλοντικές προκλήσεις που αντιμετωπίζουμε. Ωστόσο, δεν αρκεί μόνο η τεχνολογία. Απαιτούνται βαθιές αλλαγές στον τρόπο με τον οποίο καταναλώνουμε και παράγουμε προϊόντα και υπηρεσίες. Η τιμή αγοράς πολλών συμβατικών προϊόντων και υπηρεσιών συχνά δεν αντικατοπτρίζει το πραγματικό κόστος τους. Η κατασκευή προϊόντων συχνά συνεπάγεται εκπομπές ρύπων, αλλά αυτό το κόστος δεν ενσωματώνεται στην τιμή. Ομοίως, δεν περιλαμβάνονται στην τιμή οι δαπάνες υγειονομικής περίθαλψης που προκύπτουν από ασθένειες οι οποίες συνδέονται με αντίστοιχα υψηλότερα επίπεδα ρύπανσης. Οι ευρωπαίοι καταναλωτές και παραγωγοί πρέπει να διαδραματίσουν τον ρόλο που τους αντιστοιχεί για μια οικονομία με χαμηλές εκπομπές άνθρακα και υψηλή ενεργειακή απόδοση με στόχο την προστασία και διατήρηση του πλανήτη.

Ιούν

ιος

2009

© iS

tock

phot

o

© iS

tock

phot

o

Τυπω

μένο

σε

χαρτ

ί ανα

κυκλ

ωμέ

νο σ

το ο

ποίο

έχε

ι απο

νεμη

θεί τ

ο ευ

ρωπα

ϊκό

οικο

λογι

κό σ

ήμα

για

το γ

ραφ

ικό

χαρτ

ί

© Ευρωπαϊκή Ένωση, 2010. Επιτρέπεται η αναπαραγωγή με αναφορά της πηγής.doi:10.2779/30122

ISBN 978-927912072-5