Π Ρ Ο Γ Ρ Α Μ Μ Α ΚΑΙ

ΚΑΤΑΣΤΑΤ Ι ΚΟ ΤΗΣ

Γ ΚΟΜΜΟΥΝΙΣΤΙΚΗΣ ΔΙΕΘΝΟΥΣ

δ' έκδοση

ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΕΙΡΗΝΗ

COPYRIGHT: εκδόσεις ειρη,νη

Τό διδλίο αύτό τυπώθηκε τόν Όχτώδρη του 1975 γ ιά λογαρια ­σμό των εκδόσεων ειρηνη - Σόλωνος 71 - τηλ. 639.259. Τό έξώ- φυλλο είναι της πρώτης έκδοσης καί τυπώθηκε στοΰ Πέτρου Μπάρμπη - Γερανιού 23 - τηλ. 547.103.

ΥΛΙΚΑ ΣΧΕΤΙΚΑ ME TO VI ΣΥΝΕΔΡΙΟ ΤΗΣ Γ' ΚΟΜΜΟΥΝΙΣΤΙΚΗΣ ΔΙΕΘΝΟΥΣ

Τό VI Συνέδριο της Γ ' Κομουνιστικής Διεθνούς άρχισε τις εργασίες του στις 17 Αύγουστου το 1928 καί τέλειωσε τήν 1η τοϋ Σεπτέμβρη τό 1928. Πήραν μέρος 532 αντιπρόσωποι από 57 χώρες άπό τούς όποιους 381 μέ 'θετική ψήφο καί 151 μέ συμβου­λευτική. To VI Συνέδριο άποτελεΐ σταθμό στην ιστορία τοϋ κινή­ματος γιατί ιάφ’ ένός ψηφίστηκαν μέσα σέ κλίμα συντροφικότητας καί δημοκρατίας τό Πρόγραμμα καί τό Καταστατικό τήςΓ ' Κομ­μουνιστικής Διεθνούς καί άφ’ ετέρου γιατί απαλλάχτηκε άπό τούς «άριστερούς ύπερεπαναστάτες»: Τρότσκυ, Κάμενεφ, Ζηνόβι'εφ καί μπήκαν τά θεμέλια για τήν.συντριβή των δεξιών στοιχείων: Μπου- χάριν κ.α. Έβώ πρέπει νά σταθούμε κριτικά στή φυσιογνωμία τού Μπουχάριν, πού κάτω άπό τήν καθοδήγηση τού μεγάλου Κόμματος τού Λένιν καί τού σ. I. Β. Στάλιν προσωπικά, επαιξε στο VI Συν­έδριο τής Γ ' Κομμουνιστικής Διεθνούς πρωτεύοντα ρόλο: παρου­σίασε δυό πρωταρχικής σημασίας εκθέσεις πάνω στή δράση τής Ε.Ε. τής Γ ' Κ.Δ. καί πάνω στό πρόγραμμα τής Κ.Δ. Ούσιώδη σημασία γιά τό κίνημα ειχε τό ΠΡΟΒΛΗΜΑ ΤΗΣ ΤΑΚΤΙΚΗΣ δπου (μπαίνει τέρμα στή προσπάθεια δημιουργίας ενιαίου μετώπου, διακηρύχνεται τό τέλος τής προσωρινής σταθεροποίησης τού κα­πιταλισμού, καί άρχίζει ή νέα περίοδος επαναστατικών έξεγέρσεων καί στροφής τών μαζών πρός τά άριστερά.

ΠΡΟΕΔΡΕΙΟ ΤΗΣ ΕΚΤΕΛΕΣΤΙΚΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ ΤΗΣ Γ' ΚΔ

ΜΠΑΜΠΕ (Γαλλία)ΜΠΕΛΑ (’Αγγλία)ΜΠΟΥΧΑΡΙΝ (Ε.Σ.Σ.Δ.)ΓΚΙΛΤΟΟΝ (Ε.Π.Α.)ΙΑΕΚ (Τσεχοσλοβακία)ΚΑΤΟ (’Ιαπωνία)ΚΑΤΑΓΙΑιΜΑ ΚΟΑΑΑΡΩΦ (Βαλκανίων)ΜΠΕΛΑΑ ΚΟΥΝ (Όύγγαρία)ΚΟΥΟΥΖΙΝΕΝ (Φιλλανδία)ΑΟΖΟΦΣιΚΥ (Ε.Σ.Σ.Δ.)Μ ΑΝΟΥΗΑΣΚΥ (Ε.Σ.Σ.Δ.)ΜΟΑΟΤΩΦ (Ε.Σ.Σ.Δ.)ΜΟΥΣΣΟ (’ Ινδονησία)ΠΡΟΥΣΝΙΑΚ (Πολωνία)Π ΙΑΤΝ ΙΣΚΥ (Ε.Σ.Σ.Δ.)ΡΕΜΕΑΕ (Γερμανία)ΡΟΣΣΟ (Νότια ’Αφρική)ΣΕΜΑΡΝΕ (Γαλλία)ΣΕΡΡΑ (’Ιταλία)ΣΤ Α Λ ΙΝ (Ε.Σ.Σ.Δ.)ΣΤ1ΡΑΧΩΦ (Κίνα)TEAM AN (Γερμανία)ΚΙΤΕΡΩΦ (Διεθνής Κομμουνιστικών Νεολαιών) ΚΑΑΡΑ ΤΣΕΤΚΙΝ ΣΜ ΕΡΑΑ (Τσεχοσλοβακία)Γ. ΧιΟΥΜΠΕΡΤ— ΝΤΡΟΖ ΕΡΚΟΑΙ (’Ιταλία)

ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΓΡΑΜΜΑΤΕΙΑ ΤΗΣ Ε.Ε. ΤΗΣ Γ' ΚΔ

ΜΠΑΡΠΚΕΜΠΕΛΑΜΠΟΥΧΑΡΙΝΚΟΥΟΥΖΙΝΕΝΜΟΛΟΤΟΦΠ ΙΑΤΝ ΙΣΚΥΣΙΦΡΑΙΤΡΑΧΩ ΦΣΜιΕΡΑΛΓ. ΧΟΥΜΠΕΡΤ— ΝΤΡΟΖ

’Α ν α π λ η ρ ω μ α τ ι κ ά Μ έ λ η

ΜΑΝΟΥΗΛΣΚΥΚΙΤΕΡΩΦΛΟΖΟΦΣΚΥ

3

ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ

Τ Η Σ Κ Ο Μ Μ Ο Υ Ν ΙΣ Τ ΙΚ Η Σ Δ ΙΕ Θ Ν Ο Υ Σ(Ψ ηφίστηκε στ& VI παγκόσμιο συνέδριο στήν 46η

συνεδρίαση τήν 1η τοϋ Σεπτέμβρη 1928 στή Μόσχα)

Ε Ι Σ Α Γ Ω Γ Η

Ή εποχή ιού ιμπεριαλισμού είναι εποχή ΐοΰ καπιταλισμού πού πεθαίνει. Ό παγκόσμιος πόλεμος τοϋ 1914—1918 καί ή γενική κρίση τοϋ καπιταλισμού, πού ξαπολύ^ηκε απ’ αυτόν, δντας άμεσο αποτέλεσμα τής οξείας αντίθεσης ιιεταξύ τής ανά­πτυξης των παραγωγικών δυνάμεων τής παγκόσμιας οικονο­μίας και των κρατικών της περιφραγμάτων, δείξανε κι’άποδεί- ξανε δτι μέσα στήν κεφαλαιοκρατική κοινωνία ωρίμασαν ήδη ot υλικές προϋποθέσεις τού σοσιαλισμού, δτι τό καπιταλιστικό περίβλημα τής κοινωνίας εγινε αφόρητος δεσμός για την παρα­πέρα ανάπτυξη τής ανθρωπότητας, δτι ή ιστορία βάζει στήν ήμερησία διάταξη τό πρόβλημα τής επαναστατικής ανατροπής τού κεφαλαιοκρατικού ζυγού.

Ό ιμπεριαλισμός καθυποτάσσει tic τεράστιες μάζες τών προ­λετάριων δλων τών χωρών, αρχίζοντας απ τά κέντρα τής κε­φαλαιοκρατικής ισχύος καί τελειώνοντας στις πιο απομακρυ­σμένες γωνιές τού αποικιακού κόσμου, στή διχτατορία τής χρη- ματιστικής—κεφαλαιοκρατικής πλουτοκρατίας.Ό Ιμπεριαλισμός αποκαλύπτει καί βαθαίνει με αυθόρμητη δύναμη δλες τις αν­τιθέσεις τής κεφαλαιοκρατικής κοινωνίας, φέρνει τήν ταξική καταπίεση μέχρι τού εσχάτου ορίου, οξύνει μέχρι βαθμού εξαι­ρετικής έντασης την πάλη μεταξύ τών κεφαλαιοκρατικών κρα­τών, προκαλεϊ τό αναπότρεπτο ιμπεριαλιστικών πολέμων παγ­κόσμιων διαστάσεων, πού τραντάζουν δλο τό σύστημα τών κυ- ριαρχουσών σχέσεων κα'ι μέ σιδερένια αναγκαιότητα οδηγεί στήν παγκόομια έπανάοταοη τοϋ προλεταριάτου.

Δένοντας δλο τον κόσμο μέ τις αλυσίδες τού χρηματιστικοϋ

δ —

κεφαλαίου, εξαναγκάζοντας μέ to αίμα, τό σίδερο και την πείνα τούς προλετάριους ολων τών χωρών, τούς λαούς καί τις φυλές νά μπούνε κάτω άπ’ τό ζυγό του, δξΰνοντας γιγάντια την εκμετάλλευση, καταπίεση και υποδούλωση τού προλετα­ριάτου καί βάζοντας μπροστά του τό άμεσο καθήκον τής κα­τάχτησης τής εξουσίας, ό Ιμπεριαλισμός δημιουργεί την άνάγ κη τής πιο στενής συσπείρωσης των εργατών σε ενιαίο διεθνή στρατό των προλετάριων δλων τών χωρών, ανεξάρτητα από κρατικά σύνορα, διαφορές εθνότητας, πολιτισμού, γλώσσας είτε Φυλής, ανεξάρτητα φύλου είτε επαγγέλματος. Μ3 αυτό τον τρόπο δ ιμπεριαλισμός αναπτύσσοντας καί αποτελειώνοντας τό προτσές τής δημιουργίας τών υλικών προϋποθέσεων τού σοσια λισμοϋ, ταυτόχρονα συσπειρώνει τό στρατό τών δικών του νε­κροθαφτών, θέτοντας τό προλεταριάτο μπροστά στην ανάγκη νά οργανωθεί οε μαχητική παγκόσμια έ'νωαη τών έρ- γατών.

’Απ’ την άλλη μεριά δ ιμπεριαλισμός αποσπά τό πιο καλο­πληρωμένο τμήμα τής εργατικής τάξης απ' τις βασικές της μά­ζες. Αυτή ή εξαγορασμένη καί διεφθαρμένη άπ" τον ιμπερια­λισμό αριστοκρατία τής εργατικής τάξης, άποτελώντας τα καθ- οδηγητικά στελέχη τών σοσιαλδημοκρατικών κομμάτων, ένδια- φερόμενη στην ιμπεριαλιστική καταλήστευση τών αποικιών, όντας άφοσιωμένη στή «δική της» κεφαλαιοκρατία καί στο «δικό της» ιμπεριαλιστικό κράτος, στις πιο αποφασιστικές τα­ξικές μάχες βρέθηκε μέ τό μέρος τού ταξικού εχθρού τού προ­λεταριάτου. Ή διάσπαση τού σοσιαλιστικού κινήματος τό 1914, πού προκάλεσε, ή προδοσία αυτή καί οί κατοπινές προ­δοσίες τών σοσιαλδημοκρατικών κομμάτων, πού ουσιαστικά γένηκαν αστικά εργατικά κόμματα, απέδειξαν δτι τό παγκό­σμιο προλεταριάτο δέν μπορεΐ νά εκπληρώσει την ιστορική του του αποστολή—την ανατροπή τού ζυγού τού ιμπεριαλισμού καί την έγκαΐΚδρυση τής προλεταριακής διχτατορίας—παρά μόνο μέ άμείλιχτη πάλη ενάντια στή σοσιαλδημοκρατία. I V αυτό, ή οργάνωση τών δυνάμεων τής παγκόσμιας επανάστασης καθί­σταται δυνατή μόνο πάνω στήν πλατφόρμα τού κομμουνισμού. Σ τ ή ν όππορτουνιστική Δευτέρα Διεθνή τής σοσιαλδημοκρατίας,

πού εγινε πράχτορας τών ιμπεριαλιστών στις γραμμές τής ερ­γατικής τάξης, άναπόφευχτα αντιπαραθέτεται ή Τρίτη Κομ- μοννιατική Δίεϋ·νής, ή παγκόσμια οργάνωση τής εργατικής τάξης, πού ενσαρκώνει μέσα της την πραγματική ενότητα τών επαναστατών εργατών δλου τού κόσμου.

'Ο πόλεμος τοΰ 1914 ■ 1918 προκάλεσε τις πρώτες προσπά­θειες δημιουργίας τής νέας επαναστατικής Διεθνούς, σαν αντί­βαρο στη Δεύτερη σοσιαλσωβίνισηκή Διεθνή και σαν ό'ργανο απόκρουσης τοΰ καταχτητικού Ιμπεριαλισμοί (Τσίμμερβανλτ, Κίνιαλ). Ή νικηφόρα επανάσταση τοΰ προλεταριάτου στη Ρωσία εδωσε ώθηση στη δημιουργία κομμουνιστικών κομμάτων στα κέντρα τοΰ καπιταλισμού καί στις αποικίες. Στο 1919 ίδρύθηκε ή Κομμουνιστική Διεθνής, πού γιά πρώτη φορά στήν παγκόσμια ιστορία έ'νωσε ουσιαστικά, πάνω οτήν πράξη τής επαναστατικής πάλης, τα πρωτοπόρα στρώματα τοΰ ευρωπαϊ­κού καί αμερικανικού προλεταριάτου μέ τούς προλετάριους τής Κίνας καί τών “Ινδιών, μέ -τούς μαύρους δουλευτάδες τής ’Αφ­ρικής καί τής ’Αμερικής.

’Όντας ΐό ενιαίο και αυγκεντροποιημένο παγκόσμιο κόμμα τοΰ προλεταριάτου, ή Κομμουνιστική Διεθνής είναι ό μοναδι­κός συνεχιστής τών αρχών ΐής Πρώτης Διεθνούς, πού έφαρ- μόζουνται πάνω στη νέα μαζική βάση τοΰ επαναστατικού προ­λεταριακού κινήματος. Ή πείρα τού πριότου Ιμπεριαλιστικού πολέμου,' τής περιόδου τής επαναστατικής κρίσης τοΰ καπιτα­λισμού πού επακολούθησε, τής σειράς επαναστάσεων σιήν Ευ­ρώπη και στις αποικιακές χώρες, ή πείρα τής διχτατορίας τού προλεταριάτου καί ή ανοικοδόμηση τού σοσιαλισμού σιήν ΕΣΣΔ, ή πείρα τής δουλειάς δλων τών τμημάτων τής Κομμουνιστικής Διεθνούς, πού κατοχυρώθηκε στις αποφάσεις τών συνεδρίων της, καί τέλος ή ολοένα καί πιο μεγάλη διεθνοποίηση τής πά­λης μεταξύ τής ιμπεριαλιστικής χεφαλαιοκρατίας καί τοΰ προ­λεταριάτου, δλ’ αυτά προκαλοΰνε τήν ανάγκη τοΰ ενιαίου καί γενικού γιά δλα τα τμήματα προγράμματος τής Κομμουνιστι­κής Διεθνούς. ’Έτσι ΐό πρόγραμμα τής Κ.Δ., δντας ή ανώτερη κριτική γενίκευση δλης τής Ιστορικής πείρας τού παγκόσμιου επαναστατικού κινήματος τοΰ προλεταριάτου, είναι πρόγραμμα

8 -

πάλης γιά τήν παγκόσμια προλεταριακή διχτατορία, πρό­γραμμα πάλης γιά τον παγκόσμιο κομμουνισμό.

Ή Κομμουνιστική Διεθνής, συνενώνοντας τούς Ιπαναστάτες εργάτες, πού καθοδηγούν εκατομμύρια μάζες εκμεταλλευόμενων και καταπιεζομένων ενάντια στήν κεφαλοκρατία και τούς «σο­σιαλιστικούς» της πράχτορες, θεωρεί τόν εαυτό της ιστορικό διάδοχο τής «"Ενωσης των Κομμουνιστών» καί τής Πρώτης Διεθνούς, πού βρισκόντουσαν κάτω απ’ την άμεση καθοδήγηση τού Μάρξ, καί κληρονόμο των καλλίτερων προπολεμικών παρα­δόσεων τής Δευτέρας Διεθνούς. Ή ΤΙρώτη Διεθνής εθεσε τις ιδεολογικές βάσεις τής παγκόσμιας προλεταριακής πάλης γιά τό σοσιαλισμό. Ή Δευτέρα Διεθνής, στήν καλλίτερη της εποχή, ετοίμασε τό έδαφος γιά την πλατεία καί μαζική επέχταση τού εργατικού κινήματος. Ή Τρίτη, Κομμουνιστική Διεθνής, συ­νεχίζοντας τό εργο τής Πρώτης Διεθνούς, έχοντας αποδεχτεί τούς καρπούς τής δουλειάς τής Δευτέρας Διεθνούς, άπόκοψε αποφασιστικά τόν δππορτουνισμό τής τελευταίας, τό σοσιαλ- σωβινισμό της, την αστική της διαστρέβλωση τού σοσιαλισμού καί ά'ρχισε την πραγματοποίηση τής διχτατορία: τού προλετα­ριάτου. Κάνοντας αυτό, ή Κομμουνιστική Διεθνής, συνεχίζει τις δοξασμένες ηρωικές παραδόσεις τού παγκόσιιιου εργατικού κινήματος: τών "Αγγλων Χαρτιστών καί τών Γάλλων επανα­στατών τού 1831, τών Γάλλων καί Γερμανών εργατών-έπανα- στατών τού 1848, τών άθάνανων άγωνισιών καί μαρτύρων τής Παρισινής Κουμμούνας,τών γενναίων στρατιωτών τής γερμανι­κής, ουγγρικής καί φιλανδικής Επανάστασης, -τών εργατών τής πρώην τσαρικής απολυταρχίας, νικηφόρων φορέοον τής προλε­ταριακής διχτατορίας, τών Κινέζων προλεταρίων, ηρώων τής Καντώνας καί τής Σαγκάης.

Στηριζόμενη στήν ιστορική πείρα τού επαναστατικού εργα­τικού κινήματος δλων τών ηπείρων καί δλων τών λαών, ή Κομμουνιστική Διεθνής στη θεωρητική καί πραχτιχή της δου­λειά στέκεται πλέρια καί άνεπιφύλαχτα πάνω στήν ά'ποψη τού έπαναστατικοϋ μαρξισμού, πού πήρε τήν περαιτέρω ανά­πτυξή του στο λενινισμό, πού δεν είναι τίποτ’ άλλο παρά

— 9

μαρξισμός της εποχής τοΰ ιμπεριαλισμού καί των προλεταρια­κών επαναστάσεων.

Υπερασπίζοντας και προπαγανδίζοντας τό διαλεχτικό ύλι· ομό τοϋ Μάρξ καί τοϋ "Ε ν γκ ελ ς , εφαρμόζοντας τον σ«ν επαναστατική μέθοδο γνώσης τής πραγματικότητας μέ σκοπό τον επαναστατικό μετασχηματισμό τής πραγματικότητας αυ­τής, ή Κομμουνιστική Διεθνής διεξάγει δραστήρια πάλη ενάν­τια σ’ δλες τις μορφές τής αστικής κοσμοθεωρίας και ενάντια σ’ δλες τις μορφές τοϋ θεωρητικού και πραχτικοΰ όππορτουνι- σμοϋ. Στέκοντας πάνω στη βάση τής συνεπούς ταξικής πάλης τοΰ προλεταριάτου, καθυποτάσσοντας τά προσωρινά, μερικά, στενά, εθνικά συμφέροντα τοϋ προλεταριάτου στα διαρκή, γε­νικά, διεθνιστικά του συμφέροντα, ή Κομμουνιστική Διεθνής ξεσκεπάζει άμείλιχτα σ’ δλες τις μορφές της, τή διδασκαλία τών ρεφορμιστών για την «ταξική ειρήνη», πού την εχουνε πάρει άπ’ την αστική τάξη. Εκφράζοντας την ιστορική ανάγ­κη για μια διεθνή οργάνωση τών επαναστατών προλετάριων, τών νεκροθαφτών τοϋ καπιταλιστικού συστήιιατος, ή Κομμου­νιστική Διεθνής είναι ή μοναδική παγκόσμια δύναμη, πού εχει πρόγραμμά της τή διχτατορία τοϋ προλεταριάτου καί τον κομ­μουνισμό και πού παλεύει ανοιχτά σαν οργανωτής της ηαγ- κόαμιας Έηανάβταοης το§ προλεταριάτου.

1. ΤΟ ΠΑΓΚΟΣΜΙΟ ΣΥΣΤΗΜΑ ΤΟΥ ΚΑΠΙΤΑΛΙΣΜΟΥ, Η ΑΝ Α­ΠΤΥΞΗ ΤΟΥ ΚΑΙ Η ΑΝΑΠΟΦΕΥΧΤΗ ΚΑΤΑΣΤΡΟΦΗ ΤΟΥ

1, 01 γενικοί νόμοι τής άνάπτυξης τοΟ καπιταλισμού καί ή έποχή τοΟ βιομηχανικού κεφαλαίου.

‘Η κεφαλαιοκρατική κοινωνία, πού αναπτύχτηκε πάνω στη βάση ιής εμπορευματικής παραγωγής, χαρακτηρίζεται μέ τό μο­νοπώλιο τής τάξης τών κεφαλαιοκρατών καί τών μεγάλων γαιο- χτημόνων πάνω στα σπουδαιότερα καί άποφασιστικώτερα μέ­σα παραγωγής, μέ την εκμετάλλευση τής μισθωτής εργασίας τής τάξης τών προλετάριων, πού στερούνται τά μέσα παρα­γωγής καί είναι αναγκασμένοι νά πουλάνε την εργατική τους δύναμη, μέ τήν παραγωγή εμπορευμάτων για την απόχτηση κέρδους καί μέ τήν ανοργανωσιά καί αναρχία τοϋ προτσές τής παραγωγής στο σύνολό του, ανοργανωσιά καί αναρχία πού συνδέεται μέ δλα τά παραπάνω. Οί σχέσεις εκμετάλλευσης καί ή οικονομική κυριαρχία τη; κεφαλαιοκρατίας βρίσκουνε τήν πολιτική τους έκφραση στήν κρατική οργάνωση τοΰ Κεφαλαίου, σαν μηχανισμού κατάπνιξης τοΰ προλεταριάτου.

Ή ιστορία τοϋ καπιταλισμού επιβεβαίωσε ολοκληρωτικά τή θεωρία τοΰ Μάρξ για τούς νόμους τής άνάπτυξης τής κεφα­λαιοκρατικής κοινωνίας καί γιά τις αντιθέσεις τής ανάπτυξης αυτής, πού δδηγοΰν δλο τό κεφαλαιοκρατικό σύστημα στήν άναπόφευχτη καταστροφή του.

Στο κυνήγι γιά τό κέρδος ή κεφαλαιοκρατία ήταν αναγκα­σμένη ν ' αναπτύξει δλο καί σέ μεγαλύτερη κλίμακα τις πα­ραγωγικές δυνάμεις, νά δυναμώσει καί νά επεχτείνει τήν κυ­ριαρχία τών καπιταλιστικών σχέσεων παραγωγής. Κι’ ετσι ή ανάπτυξη τοΰ καπιταλισμού άναπαρήγαγε διαρχώς σέ φαρδύ­τερη βάση δλες τις εσωτερικές αντιθέσεις τοϋ καπιταλιστικού συστήματος, πρώτα απ’ δλα τήν αποφασιστική αντίθεση μεταξύ τοΰ κοινωνικού χαρακτήρα τής εργασίας καί τοΰ ατομικού χαρακτήρα τής Ιδιοποίησης, μεταξύ τής ανά­πτυξης τών παραγωγικών δυνάμεων καί τών κεφαλαίο-

— 11

κρατικών σχέσεων της ϊδιοχτησίας. ‘Η κυριαρχία τής ατομι­κής ίδιοχτησίας στα μέσα παραγωγής, ή αναρχική - αυθόρμητη κορεία τής παραγωγής, ώδηγήσανε στη ρήξη τής οικονομικής ισορροπίας μεταξύ των διαφόρων κλάδων παραγωγής σέ συν­δυασμό μέ ιήν ανάπτυξη τής αντίθεσης μεταξύ τής τάοης προς την απεριόριστη επέχταση τής παραγωγής καί τής περιορισμέ­νης κατανάλωσές τών προλεταριακών μαζών (γενική υπερπα­ραγωγή), πράμμμα πού έπέφερε τις περιοδικά επαναλαμβανό­μενες καταστροφικές κρίσεις καί τή μαζική ανεργία τοϋ προ­λεταριάτου Ή κυριαρχία τής ατομικής ϊδιοχτησίος βρήκε κα­τά τον ίδιο τρόπο τήν έκφρασή της στο συναγωνισμό, τόσο στο εσωτερικό τών διαφόρων κίφαλαιοκρ&τικών χωρών δσο καί στή διαρκώς αναπτυσσόμενη παγκόσμια αγορά. Ή τελευταία αυτή μορφή τού συναγωνισμού μεταξύ τών κεφαλαιοκρατών είχε γίά συνέπεια τη; σειρά πολέμων, πού συνοδεύουν ανα­πόφευκτα τήν κεφολαιοκρατική άνάπιυξη.

Ά π ’· τήν άλλη μεριά τά τεχνικά καί οικονομικά πλεονεχτή- ματα τής μεγάλης παραγωγής ώδηγήσανε μέ τήν πάλη τοΰ συναγωνισμού στην έχτόπιση καί καταστροφή τών προκαπι- ταλιστικών οίκονομικών μορφών καί στήν ολοένα αυξανόμενη ουγκέντρωοη καί αυγκεντροποίηοη τοϋ κεφαλαίου. Στον τομέα τής βιομηχανίας ό νόμος αυτός τής συγκέντρωσης καί συγκεντροποίηοης εκδηλώθηκε πρώτα άπ3 ολα στήν ά'μεση καταστροφή τής μικρή; παραγωγής κςιί εν μερει στον υποβι­βασμό της αώ ρόλο τών βοηθητικών εργαστηρίων τών μεγά­λων επιχειρήσεων. Στόν τομέα ιής αγροτικής οικονομίας, πού καθυστερεί αναγκαία, λόγω τοϋ μονοπωλίου τοϋ εδάφους καί τής απόλυτης εγγείου προσόδου, άπ’ τό γενικό ρυθμό τής ανά­πτυξης, δ νόμος αυτός βρήκε τήν έκφρασή του ό'χι μόνο στή διαφοροποίηση τή; αγροτιάς καί στήν προλεταροποίηση τών πλατειών της στρωμάτων, μά κυρίως στις ανοιχτές καί σκεπα­σμένε; μορφές υποταγής τή; μικρής αγροτικής οικονομίας στην κυριαρχία τοΰ μεγάλου κεφαλαίου, καί ή μικρή οικονο­μία μπόρεσε νά διατηρήσει τή φαινομενικότητα τής ανεξαρ­τησίας της μόνο μέ τή μεγάλη ένταση τής εργασίας καί τή συστηματική υποκατανάλωση.

12 —

Ή αύξάνουσα εφαρμογή των μηχανών, ή διαρκής τελειο- ποίηοη τής τεχνικής καί πάνω σ' αύιή τή βάση ή άκατάπαυ- στη ανάπτυξη τής οργανικής σύνθεσης τοϋ κεφαλαίου, πού συνοδεύεται μέ τήν ανάπτυξη τού καταμερισμού τής δουλειάς, μέ τήν αΰξ<ηση τής παραγωγικότητας καί έντατικότήτας τή; ερ­γασίας, σημαίνουν επίσης τήν ολοένα καί πιο πλατεία χρησι­μοποίηση τής εργασίας των γυναικών καί τών παιδιών, τό σχηματισμό τεράστιων Ιφεδρικών βιομηχανικών στρατιών, πού διαρκώς σύμπληρώνουνται μέ τήν αγροτιά πού προλεταροποιεΐ- ται κι’ έχτοπίζεται απ’ τά χωριά και μέ τήν εξαθλιωνόμενη μικρή καί μεσαία αστική τάξη τών πόλεων. Στον ενα πόλο τών κοινωνικών σχέσεων σχηματισμός μεγιστάνων τοϋ κεφα­λαίου, στον όίλλο πόλο σχηματισμός τεράστιων μαζών τοΰ προλεταριάτου, διαρκής αύξηση τοΰ βαθμού τής εκμετάλλευσης τής εργατική; τάξης, αναπαραγωγή σε φαρδειά κλίμακα τών βαθύτερων αντιθέσεων τοΰ καπιταλισμού καί τών συνεπειών τους (κρίσεων, πολέμων κλπ.), διαρκής ανάπτυξη τής κοινω­νικής ανισότητας, αύξηση τής «γανάχτησης τού προλεταριά­του, πού ενώνεται καί διαπαιδαγωγεΐται απ’ τον ίδιο τό μη­χανισμό τής κεφαλαιοκρατικής παραγωγής,—ολ’ αυτά ωδήγη· σαν άναπόφευχτα στην ύπόσκαψη τών βάσεων τοΰ καπιταλι­σμού καί κάνανε νά πλησιάσει ή στιγμή τής καταστροφής του.

Ταυτόχρονα γίνεται μιά βαθειά ανατροπή στον πολιτισμό, στα ηθη κι’ έθιμα τής κεφαλαιοκρατικής κοινωνίας: δ παρασιτικός εκφυλισμό; τών δμάδων τών ραντιέρηδων τής κεφαλαιοκρα- τίας, ή αποσύνθεση τής οικογένειας, πού Ικφράζει τΐ]ν αύξά- νουσα αντίθεση ανάμεσα στη μαζική συμμετοχή τών γυναικών στήν κοινωνική παραγωγή καί στις μορφές τής οίκογενειακής ζωής καί τών εθίμων τού σπιτιού, πού κληρονομηθήκανε σέ σημαντικό βαθμό απ’ τις προηγούμενες οικονομικές Ιποχές· ή αυξανόμενη, πάνω στή βάση τοϋ καταμερισμού καί τή; ειδί­κευσης τής δουλειάς τεράστια ανάπτυξη τών πόλεων καί ή πε· ριωρισμένη αγροτική ζωή' ή φτώχεια κι’ ό εκφυλισμός τής διανόησης καί τοϋ πολιτισμού- ή ανικανότητα τής κεφαλαιοκρα- τίας, παρά τις τεράστιες επιτυχίες τών φυσικών επιστημών, νά δημιουργήσει συνθετική επιστημονική κοσμοθεωρία* ή αύξηση

- 13

τών ίδεαλιστικών, μυστικιστικών και θρησκευτικών προλή­ψεων,—δλ’ αυτά τά φαινόμενα δείχνουνε τό πλησίασμα τοϋ Ιστορικού τέλους τοϋ καπιταλιστικού συστήματος.

2. ‘Η έποχή του χρηματιστΐκοΟ κεφαλαίου (Ιμπεριαλισμός).

Ή περίοδος τοϋ βιομηχανικού καπιταλισμού ήτανε βασικά περίοδος τοΰ «ελεΰθερου συναγωνισμοί'», περίοδος σχετικά τρε· χαμένης εξέλιξης καί έπέχτασης τοϋ καπιταλισμού σέ δλη τή γήινη σφαίρα μέ τό μοίρασμα των ελευθέρων ακόμα αγορών καί τήν ένοπλη κατάχτησή τους, μέ τή συνεχή ανάπτυξη τών εσωτερικών αντιθέσεων τοΰ καπιταλισμού, πού τό βάρος τους επεφτε κυρίως στις συστηματικά καταληστευόμενες, τρομοκρα­τούμενες και καταπιεζόμενες αποικιακές περιοχές.

Ή περίοδος αυτή άντίκαταστάΟηκε στή αρχή τοϋ XX αιώνα, απ’ τήν περίοδο τοϋ Ιμπεριαλιομοϋ, περίοδο δπου ή ανάπτυξη τοϋ καπιταλισμού γίνεται μέ απότομα πηδήματα και ουγκροΰ- σεις, δταν δ ελεύθερος συναγωνισμός άρχισε νά παραχωρεί γρή γορα τή θέση του στο μονοπώλιο, δταν δλα τά πρώην «έλεΰ- θερα» αποικιακά εδάφη μοιραστήκανε πιά, διαν ή πάλη γιά τό νέο μοίρασμα τών αποικιών καί τών σφαιρών επιρροής άρ­χισε αναπόφευκτα νά πέρνει σέ πρώτη γραμμή τή μορφή ένο­πλης πάλης.

“Έτσι ot αντιθέσεις τοϋ καπιταλισμού σέ δλο τους τό μέγε­θος και στήν πραγματική τους παγκόσμια κλίμακα βρήκανε τήν πιο ξεκάθαρη έ'κφρασή τους στήν έποχή χόν Iμπεριαλι- αμοϋ (τοΰ χρηματιστικοϋ κεφαλαίου), πού ιστορικά σημαίνει νέα σχέση μεταξύ τώ '/ διαφόρων τμημάτων τής παγκόσμιας καπιταλιστικής οικονομίας καί τροποποίηση τής μορφής τών σχέσεων μεταξύ τών βασικών τάξεων τής κεφαλαιοκρατικής κοι­νωνίας.

Ή νέα αυτή Ιστορική περίοδος τναπτύχηηκε πάνω στή βάση τών σπουδαιοτέρων νόμ,ων τής κίνησης τής κεφαλαιοκρατικής κοινωνίας. Δημιουργήθηκε απ’ τήν ανάπτυξη τοϋ βιομηχανι­κού καπιταλισμού, σάν ιστορική του συνέχιση. *Όξυνε τήν εκ δήλωση δλων τών βασικών τάσεων καί νόμων τής κίνησηςτοΰ καπιταλισμού, δλων τών βασικών του αντιθέσεων και άντα-

14 —

γωνισμών. 'Ο νόμος τής συγκέντρωσης καί συγκεντροποίησης τοΰ κεφαλαίου ώδήγησε στό σχηαατισμό ισχυρών μονοπο λιακών ενώσεων (κάρτελ, συνδικατα, τραστ), σέ νέα μορφή γιγάντιων έπιχειρήσεο)ν κομπινάτων, συνδεδεμένων στενά μέ τις τράπε­ζες. Ή συγχώνευση τοΰ βιομηχανικοΰ κεφαλαίου μέ τό τραπε­ζιτικό κεφάλαιο, τό τράβηγμα στο γενικό σύστημα τών κεφα* λαιοκρατικών οργανώσεων τής μεγάλης γαιοχτησίας καί ό μο­νοπωλιακός χαρακτήρας τής μορφής αυτής τοϋ καπιταλισμοί μετατρέψανε την εποχή τοϋ βιομηχανικού κεφαλαίου σέ εποχή τοϋ χρηματιστικοΰ κεφαλαίου. ‘Ο «ελεύθερος συναγωνισμός» τοΰ βιομηχανικού καπιταλισμού, πού πήρε τή θέση τοΰ φε- ουδαρχικοΰ μονοπωλίου καί τοϋ μονοπωλίου τοΰ εμπορικού κε­φαλαίου, ό ίδιος μετατράπηκε σέ μονοπώλιο τοϋ χρηματι- οτικοϋ κεφαλαίου. Ταυτόχρονα τά καπιταλιστικά μονοπώλια, ξεφυτρώνοντας απ’ τον ελεύθερο συναγωνισμό, δεν τον καταρ­γούνε, μά κυριαρχούν ή συνυπάρχουνε μαζΰ του, προκαλών- τας ετσι σειρά δξύτατων καί τεράστιων αντιθέσεων, προστριβών καί συγκρούσεων.

'Η αύξάνουσα χρησιμοποίηση συνθέτων μηχανών, χημικών μεθόδων, ήλεχτρικής ενέργειας» ή αύξηση πάνω σ’ αυτή τή βάση τής οργανικής ενέργειας, ή αύξηση πάνω σ’ αυτή τή βά­ση τής οργανικής σύνθεσης τοϋ κεφαλαίου καί ή έξαιτίας αυ­τού πτώση τοΰ ποσοστού τού κέρδους, πτώση πού παραλύει προσωρινά μόνο στ'ις μεγάλες μονοπωλιακές οργανώσεις μέ την πολιτική τών υψηλών τιμών τών κάρτελ, προκαλοϋνε τό περαιτέρω κυνήγι τοΰ υπερκέρδους τών αποικιών καί την πάλη για τό νέο ξαναμοίρασμα τοΰ κόσμου. Ή ομοιότυπη (στάνταρ) μαζική παραγωγή απαιτεί νέες εξωτερικές αγορές κατανάλωσης. Ή αυξανόμενη ζήτηση πρώτων υλών καί καύσιμης ΰλης προ- καλεϊ τό εντατικό κυνήγι για την κατάχτηση τών πηγών τους. Τέλος το σύστημα τής υψηλής προστατευτικής δασμολογικής πολιτικής, πού εμποδίζει τήν εξαγωγή εμπορευμάτων καί εξα­σφαλίζει πρόσθετο κέρδος για τό κεφάλαιο πού έχει εξαχθεί, δημιουργεί συμπληρωματικά κίνητρα για τήν Ιξαγωγή κεφα­λαίου. ΪΥ αυτό ή εξαγωγή κεφαλαίου γίνεται αποφασιστική καί ειδική μορφή τής οικονομικής σύνδεσης μεταξύ τών διαφό­

— 15

ρων τμημάτων τής παγκόσμιας κεφαλαιοκρατικής οικονομίας. Τέλος ή μονοπωλιακή κατοχή τών αποικιακών αγορών κατανά­λωσης, τών πηγών πρώτων υλών και τών σφαιρών τοποθέτη­σης κεφαλαίων δυναμώνει στό έπακρο τή γενική άνισομέρεια

κεφαλαιοκρατικής ανάπτυξης καί δξύνει τις συγκρούσεις μεταξύ τών «μεγάλων δυνάμεων» τσΰ χρηματιστικοϋ κεφαλαίου γιά το ξαναμοίρασμα τών αποικιών καί τών σφαιρών επιρροής.

Ή ανάπτυξη τών παραγωγικών δυνάμεων τής παγκόσμιας οικονομίας οδηγεί ετσι στήν περαιτέρω διεθνοποίηση τής οι­κονομικής ζωής καί ταυτόχρονα στήν πάλη γιά τό ξαναμοί* ρασμα τοϋ κόσμου, πού εχει ήδη μοιραστεί μεταξύ τών μεγα­λύτερων κρατών τοϋ χρηματιστικοϋ κεφαλαίου, στήν αλλαγή καί δ'ξυνση τών μορφών τής πάλης αυτής, στήν ολοένα καί σέ μεγαλύτερο βαθμό αντικατάσταση τής μεθόδου, τών φτη­νών τιμών μέ τις μέθοδες τής ανοιχτής βίας (μποϊκοτάρισμα, υψηλή προστατευτική πολιτική, τελωνειακοί πόλεμοι, πόλεμοι μέ τήν κυριολεχτική έννοια τής λέξης κλπ.). CH μονοπωλιακή μορφή τοϋ καπιταλισμού συνοδεύεται, συνεπώς, μέ άναπό- φευχτους ιμπεριαλιστικούς πολέμους, πού σέ εχταση καί σέ καταστρεφτικότητα δεν εχουνε παράδειγμα στήν παγκόσμια Ιστορία.

3. ΟΙ δυνάμεις τοΟ Ιμπεριαλισμού καί οΐ δυνάμεις τής Ε π ανά σ τα ση ς .

‘Η Ιμπεριαλιστική μορφή τοϋ καπιταλισμού, εκφράζοντας τήν τάση πρός τή συσπείρωση τών διαφόρων φράξιων τής κυρίαρχης τάξης, άντιπαρατάσσει τις πλατειές μάζες τοϋ προ­λεταριάτου δ'χι στον ξεχωριστό επιχειρηματία μά ολοένα καί σέ μεγαλύτερο βαθμό σέ ολόκληρη τήν τάξη τών κεφαλαιο­κρατών καί στήν κρατική της εξουσία. ’Απ’ τήν άλλη μεριά ή μορφή αυτή τοϋ καπιταλισμού ανατινάζει τά περιφρά/ματα τοϋ εθνικού κράτους, πού εγιναν ήδη πολύ στενά καί φαρδαίνει τά πλαίίΐα τή; καπιταλιστικής εξουσίας τών κυριαρχουσών μεγάλων δυνάμεων, άντιπαρατάσσοντας στήν εξουσία αυτή Ικατομμύρια μάζες εθνικά καταπιεζόμενων λαών, τόσο άνά- μεσα στά όνομαζόμενα μικρά έ'θνη, δσο καί στις αποικίες. Τ έ­

16 —

λος ή μορφή αυτή τοΰ καπιταλισμού άντιπαρατάσσει,—στήν πιο όξύτερή της βαθμίδα, τά ιμπεριαλιστικά κράτη τό 'ένα στο ά'λλο.

Μέ τέτοια κατάσταση πραγμάτων Ιδιαίτερη σημασία γιά τήν κεφαλαιοκρατία άποχτ« ή κρατική έξουσία, πού γίνεται διχ- τατορία τής χρηματιστικής καπιταλιστικής ολιγαρχίας, έκφρα­ση τής συγκεντρωμένης Ισχύος της. Οί λειτουργίες τών πολυ- εθνών αυτών ιμπεριαλιστικών κρατών αναπτύσσονται πρός δλες τις κατευθύνσεις. Ή ανάπτυξη τών κρατικοκαπιταλιστι· κών μορφών, πού διευκολύνουνε τόσο τήν πάλη Γ*τήν εξω­τερική αγορά (πολεμική επιστράτευση τής οικονομίας), δσο και τήν πάλη ενάντια στήν εργατική τάξη- ή εξαιρετικά τε- ρατώδικη ανάπτυξη τοϋ μιλιταρισμού (στρατού, στόλου, άερο- πλάνων, ή χρησιμοποίηση τής χημείας καί βακτηριολογίας)' ή αυξανόμενη πίεση τοϋ ιμπεριαλιστικού κράτους πάνω στήν εργατική τάξη (αύξηση τής εκμετάλλευσης καί άμεαη κατάπνι- ξη απ’ τή μια μεριά, συστηματική εξαγορά τοϋ γραφειοκρα­τικού ρεφορμιστικού μηχανισκοϋ απ’ τήν άλλη), — δλ° αυτά εκφράζουνε μια τεράστια αύξηση τοΰ ειδικού βάρους τής κρα­τικής εξουσίας. Κάτω άπ’ αυτές τις συνθήκες κάθε λίγο πολύ μεγάλη εκδήλωση τοϋ προλεταριάτου μετατρέπεται σέ εκδήλω­ση Ινάντια στήν κρατική έξουσία, δηλαδή σέ εκδήλωση πολιτική.

’Έτσι ή ανάπτυξη τοΰ καπιταλισμού και κυρία>ς ή ιμπερια­λιστική εποχή αυτής τής άνάπτυξης, αναπαράγει τις βασικές αντιθέσεις τοΰ καπιταλισμοϋ δλο και σέ πιο τεράστια κλίμα­κα. 'Ο συναγωνισμός ανάμεσα στούς μικρούς κεφαλαιοκράτες δεν σταματά παρά γιά νά παραχωρήσει τή θέση του στο συναγωνισμό ανάμεσα στούς μεγάλους· εκεί πού ησυχάζει δ συναγωνισμός μεταξύ τών μεγάλων, ανάβει ανάμεσα στις γι- γάντιες ενώσεις τών μεγιστάνων τοϋ κεφαλαίου και τών κρα­τών τους· οί κρίσεις από εθνικές και τοπικές μετατρέπονται σέ κρίσεις, πού αγκαλιάζουνε σειρά χώρες καί κατόπιν σέ κρίσεις παγκόσμιες, οί πόλεμοι τοπικού χαρακτήρα παραχω­ρούνε τή θέση τους σέ συμμαχικούς πολέμους καί σέ παγ­κόσμιους* ή ταξική πάλη από μεμονωμένες εκδηλώσεις ξεχω­ριστών εργατικών ομάδων περνά σέ εθνική καί μετά σέ διε

— 17

θνή πάλη τοΰ παγκόσμιου προλεταριάτου ενάντια στην παγκό­σμια κεφαλαιοκρατία. Τέλος ενάντια στις ισχυρά οργανωμένες δυνάμεις τοΰ χρηματίστικοΰ κεφαλαίου δργανώνουνται δυο κυ­ρίες επαναστατικές δυνάμεις : απ’ τή μια μεριά οΐ έργάτες τών καπιταλιστικών κρατών, άπ* την άλλη οί καταπιεζόμε- νες άπ’ τό ζυγό τοΰ ξένου κεφαλαίου λαϊκές μάζες τών Α­ποικιών, πού άγωνίζουνται κάτω άπ’ την καθοδήγηση καί την ήγεμονία τοΰ παγκόσμιου επαναστατικού προλεταριακού κινήματος.

"Ομως ή βασική αυτή επαναστατική τάση παραλύει προσω­ρινά μέ την εξαγορά μερικών τμημάτων τοϋ ευρωπαϊκού, βο- ρειοαμερικανικοΰ κα'ι Ιαπωνικσΰ προλεταριάτου από μέρους τής Ιμπεριαλιστικής κεφαλαιοκρατίας καί μέ τήν προδοσία τής τρο· μαγμένης άπ’ τό επαναστατικό κίνημα τών μαζών εθνικής κε­φαλαιοκρατίας στις μισοαποικιακές καί αποικιακές χώρες. Ή κεφαλαιοκρατία τών ιμπεριαλιστικών δυνάμεων, πέρνοντας συμ­πληρωματικό υπερκέρδος τόσο λόγω τής θέση της στην παγ­κόσμια αγορά γενικά (πιότερο άναπτυγμένη τεχνική, εξαγωγή κεφαλαίου στις χώρες μέ πιο ανώτερο ποσοστό κέρδους κλπ.), δσο κι5 άπ’ τή ληστεία τών άποικιφν καί μισοαποικιών, άνέ- βασε χάρη σ' αυτό τό υπερκέρδος τό μεροκάματο μιας μερίδας τών εργατών «της», κάνοντάς τους ετσι νά ενδιαφερθοΰνε γιά τήν άνάπτυξη τοΰ καπιταλισμοΰ τής «πατρίδας» τους, γιά τήν καταλήστευση τών αποικιών, καί νά είναι άφοσιωμένοι στο ιμπεριαλιστικό κράτος. Ή συστηματική αυτή εξαγορά Ιφαρμο- ζδτανε καί εφαρμόζεται ιδιαίτερα πλατειά στις ισχυρότερες Ιμπεριαλιστικές χώρες, βρίσκοντας τήν πιο ξεκάθαρη έκφρασή της στην ιδεολογία καί πραχτική τής εργατικής αριστοκρατίας καί τών γραφειοκρατικών στρωμάτων τής εργατικής τάξης: τών ήγετικών σιελεχών τής σοσιαλδημοκρατίας καί τών συνδι­κάτων πού άποδείχτηκαν άμεσοι φορείς τής κεφαλαιοκρατικής επιρροής πάνω στο προλεταριάτο καί τό καλύτερο στήριγμα τοΰ καπιταλιστικού καθεστώτος.

Μά προκαλώντας τήν άνάπτυξη τών εξαγορασμένων ανώτε­ρων στρωμάτων τής εργατικής τάξης, ό ιμπεριαλισμός κατα­στρέφει τελικά τήν επιρροή τους πάνω στην εργατική τάξη,

2

18 —

«π5 τή στιγμή πού τό βάθεμα τών αντιθέσεων τοϋ Ιμπερια­λισμού, ή χειροτέρευση τής κατάστασης τών πλατειών εργατι­κών μαζών καί ή μαζική ανεργία τοϋ προλεταριάτου, οί τε­ράστιες δαπάνες τών πολεμικών συγκρούσεων καί τά βάρη τους, τό χάσιμο από μέρους ωρισμένων δυνάμεων τών μονο­πωλιακών τους θέσεων στην παγκόσμια άγορά, ή απόσπαση τών άποικιών κλπ., υποσκάπτουνε τή βάση τοΰ σοσιαλ Ιμπε­ριαλισμού μέσα στις μάζες. Κατά τον ϊδιο τρόπο ή συστημα­τική εζαγορά διαφόρων στρωμάτων τής κεφαλαιοκρατίας τών αποικιών καί μισοαποικιακών χωρών,ή προδοσία της στό εθνι­κό επαναστατικό κίνημα καί ή προσέγγισή της μέ τις Ιμπερια­λιστικές δυνάμεις μόνο προσωρινά παραλύουνε τήν ανάπτυξη τής επαναστατικής κρίσης. Σέ τελευταία ανάλυση αυτό οδηγεί στο δυνάμωμα τοΰ ίμπεριαλιστικοΰ ζυγοΰ, στήν πτώση τής επιρροής τής εθνικής κεφαλαιοκρατίας στις λαϊκές μάζες, στήν Ι'ξυνση τής επαναστατικής κρίσης, στό ξαμόλυμα τής αγροτι­κής επανάστασης τών πλατειών μαζών τής αγροτιάς καί στή δημιουργία τών δρων γιά τήν ηγεμονία τοΰ προλεταριάτου στις αποικιακές καί εξαρτημένες χώρες, στήν πάλη τών λαϊκών μαζών γιά τήν ανεξαρτησία καί τήν πλέρια εθνική απελευθέ­ρωση.

4. Ό Ιμπεριαλισμός καί ή πτώση τοΰ καπιταλισμού.

Ό ιμπεριαλισμός ανάπτυξε σέ μεγάλο βαθμό τις παραγωγι­κές δυνάμεις τοΰ παγκόσμιου καπιταλισμού. ’Αποτελείωσε τήν προετοιμασία δλων τών υλικών προϋποθέσεων γιά τή σοσιαλι­στική οργάνωση τής κοινωνίας. Μέ τούς πολέμους του διαδη- λώνει, δτι οι παραγωγικές δυνάμεις τής παγκόσμιας οικονομίας, πού ξεπεράσανε τά περιορισμένα πλαίσια τών Ιμπεριαλιστικών κρατών, απαιτούν οργάνωση τής οικονομίας σέ παγκόσμια, διεθνή κλίμακα. Ό Ιμπεριαλισμός αποπειράται νά λύσει αυτή τήν άντίθεση μέ τή φωτιά καί μέ τό σπαθί άνοίγοντας τό δρό­μο σέ ενα ενιαίο παγκόσμιο κρατικό-καπιταλιστικό τράστ, πού νά οργανώσει ολη τήν παγκόσμια οικονομία Ή αιματηρή αυτή ουτοπία εξυμνείται άπ’ τούς σοσιαλδημοκράτες ίδεολόγους σάν ειρηνική μέθοδος τοϋ νέου «οργανωμένου» καπιταλισμού. Στήν

- 19

πραγματικότητα ή ουτοπία αυτή συναντά στο δρόμο της ανυ­πέρβλητα αντικειμενικά Ιμπόδια τέτοιας κλίμακας πού δ καπι­ταλισμός άναπόφευχτα θα πέσει κάτω απ' τό βάρος τών δικών του αντιθέσεων. Ό νόμος τής ανισομερούς ανάπτυξης τοΰ καπιταλισμού, πού όξύνεται σχήν ιμπεριαλιστική εποχή, κάνει αδύνατες τις διαρκείς και σταθερές παγκόσμιες ενώσεις τών ιμπεριαλιστικών δυνάμεων. Ά π 1 τήν άλλη μεριά, σειρά ιμπε­ριαλιστικών πολέμων, πού μετατρέπουνται σέ παγκόσμιους πο­λέμους και πού μέσο αυτών ό νόμος τής συγκεντροποίησης τ0(} κεφαλαίου προσπαθεί νά φτάσει τό παγκόσμιό του δριο,—τό ενιαίο παγκόσμιο τράστ, — συνοδεύουνται άπό τέτοιβς καταστρο­φές, φορτώνουνε τέτοια βάρη στήν πλάτη τής εργατικής τά­ξης καί στα εκατομμύρια των προλετάριων καί τών αγροτών τών αποικιών, ώστε ό καπιταλισμός θά χαθεί άναπόφευχτα πολύ πιο γρήγορα κάτω άπ’ τά χτυπήματα τής προλεταριακής επανάστασης.

“Οντας ή ανώτερη φάση στήν ανάπτυξη τοϋ καπιταλισμού, Αναπτύσσοντας μέχρι τεραστίων διαστάσεων τις παραγωγικές δυνάμεις τής παγκόσμιας οικονομίας, μεταποιώντας ολο τον κόσμο κατ’ είκόνα και ομοίωσή του, ό ιμπεριαλισμός τραβά στήν τροχιά τής χρηματιστικής-καπιταλιστικής εκμετάλλευσης δλες τις αποικίες, δλες τις φυλές κι’ δλους τούς λαούς. Μά ή μονοπωλιακή μορφή τοΰ κεφαλαίου αναπτύσσει ταυτόχρονα σέ αυξανόμενο βαθμό τά στοιχεία παρασιτικοΰ εκφυλισμού, σα­πίσματος, κατάπτωσης τοΰ καπιταλισμού. Εξαφανίζοντας σέ ώρισμένο βυθμό τήν κινητήρια δύναμη τοΰ συναγωνισμού, εφαρμόζοντας τήν πολιτική τών μονοπωλιακών τιμών τών κάρτελ, διαθέτοντας απεριόριστα τήν αγορά, τό μονοπωλιακό κεφάλαιο τείνει νά παρεμποδίσει τήν περαιτέρω ανάπτυξη τών παραγωγικών δυνάμεων. Πέρνοντας τεράστια ποσά υπερκέρ­δους άπ’ τά εκατομμύρια τών εργατών καί αγροτών τών αποι­κιών, συσσωρεύοντας κολοσσιαία εισοδήματα άπ’ αυτή τήν εκ­μετάλλευση, ό ιμπεριαλισμός δημιουργεί τον τύπο κρατών- ραντιέ πού σαπίζουνε καί εκφυλίζουνται παρασιτικά κι’ ολό­κληρα στρώματα παρασίτων, πού ζοΰνε μέ τό κόψιμο τών κουπονιών. ’Αποτελειώνοντας τό προτσές τής δημιουργίας τών

20 —

υλικών προϋποθέσεων τοϋ σοσιαλισμού (συγκεντροποίηση τών μέσων παραγωγής, γιγάντια κοινωνικοποίηση τής εργατιάς, ανάπτυξη τών εργατικών οργανώσεων), ή Ιμπεριαλιστική έπο χή οξύνει τις άντιθέσεις μεταξύ τών «μεγάλων δυιάμεων* κα'ι γέννα τούς πολέμους, πού οδηγούνε στη διάσπαση τής ενιαίας παγκόσμιας οικονομίας. 'Ο ιμπεριαλισμός είναι γι’ αυτό δ κα­πιταλισμός πού σαπίζει καί πού πεθα ίνει. Είναι τό τελευ­ταίο στάδιο τής καπιταλιστικής ανάπτυξης, γενικά. Είναι ή παραμονή τής παγκόσμιας σοσιαλιστικής έπανάατασης.

“Ετσι ή παγκόσμια προλεταριακή επανάσταση απορρέει άπ' τις συνθήκες τής ανάπτυξης τοΰ καπιταλισμού γενικά, άπ’ τήν Ιμπεριαλιστική του φάση ιδιαίτερα. Τό καπιταλιστικό σύ­στημα στο σύνολό του προσεγγίζει στήν ολοκληρωτική του χρεωκοπία. Καταστρέφεται ή διχτατορία τοΰ κεφαλαίου παρα­χωρώντας τή θέση της στή διχτατορια τον προλεταριάτου.

II. Η ΓΕΝΙΚΗ ΚΡΙΣΗ ΤΟΥ ΚΑΠΙΤΑΛΙΣΜΟΥ ΚΑΙ Η ΠΡΩΤΗ ΦΑΣΗ ΤΗΣ ΠΑΓΚΟΣΜΙΑΣ ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗΣ

1. Ό παγκόσμιος πόλεμος καί ή πορεία τής έπανασταχικής κρίσης.

Ή ιμπεριαλιστική πάλη μεταξύ τών μεγαλύτερων κρατών τοΰ κεφαλαίου γιά τό νέο ξαναμοίρασμα τοΰ κόσμου ώδήγησε στον πρώτο παγκόσμιο Ιμπεριαλιστικό πόλεμο (1914 19 8). ‘Ο πόλεμος αυτός τράνταξε ολο τό σύστημα τοϋ παγκόσμιου κ«- Βίταλισμοΰ καί ε/καηίασε τήν αρχή τής περιόδου τής γενικής του κρίσης. "Εθεσε στην υπηρεσία του δλη τήν εθνική οικο­νομία τών χωρών πού πολεμούσανε, δημιουργώντας έτσι τή σιδερένια γροθιά τοϋ κρατικού καπιταλισμού, ανέβασε οέ τε­ράστιες διαστάσεις τά μή παραγωγικά έξοδα* κατέστρεψε τερά­στια ποσότητα μέσων παραγωγής καί ζωντανής εργατικής δύ­ναμης, εξαθλίωσε τις πλατειές λαϊκέ; μάζες, φόρτωσε αναρί­θμητα βάρη στους βιομηχανικούς εργάτες, στούς αγρότες, στούς λαούς τών αποικιών. ’Όξυνε άναπόφευχτα τήν ταξική πάλη, που πέρασε σέ ανοιχτές επαναστατικές εκδηλώσεις τών μαζών

- 21

καί σέ έμφύλιο πόλεμο. Τό Ιμπεριαλιστικό μέτωπο έσπασε στον πιο αδύνατό του κρίκο—στήν τσαρική Ρωσία. 'Η Φε- βρουαριανή Επανάσταση τοϋ 1917 γκρέμισε τήν κυριαρχία τής μεγολο-τσιφλικάδικης απολυταρχίας. Ή ‘Οχχωβριανί/ Επανάσταση γκρέμισε τήν κυριαρχία τής κεφαλαιοκρατίας. Ή νικηφόρα προλεταριακή επανάσταση άπαλλοτρίωσε τούς άπαλ- λοτριωτές, άπέσπασε τά μέσα ποραγωγής άπ’ τήν κεφαλαιο- κρατία καί τούς τσιφλικάδες, δημιούργησε καί στερέωσε για πρώτη φορά στήν ανθρώπινη Ιστορία ιή διχτατορία τοϋ προ­λεταριάτου σέ μια τεράστια χώρα, ενσάρκωσε στή ζωή τό νέο, σοβιετικό τύπο κράτους και εγκαινίασε τήν αρχή της πα γ­κόσμιας έπανάοταοης τοϋ προλεταριάτου.

Μέ βάση τό ισχυρό τράνταγμα δλου τοΰ παγκόσμιου καπι­ταλισμόν, τήν δξυνση τής ταξικής πάλης καί κάτω απ’ τήν ά'μεση επίδραση τής Όχτωβριανής επανάστασης τοΰ προλετα­ριάτου, έ'γινε σειρά επαναστάσεων καί επαναστατικών εκδηλώ­σεων τόσο στήν ευρωπαϊκή ήπειρο, δσο καί στις αποικιακές καί μισοαποικιακές χώρες: τό Γίννάρη τοΰ 1918 ή εργατική επανάσταση τής Φιλλανδίας· τον Αΰγουστο τοΰ 1918 οί ονο­μαζόμενες «εξεγέρσεις τοΰ ριζιοΰ» στήν ’Ιαπωνία· τό Νοέμ­βρη τοΰ 1918 οί επαναστάσεις τής Αυστρίας καί Γερμανίας, πού άνατρέψανε τό καθεστώς τών μισοφεουδαρχικών μοναρ­χιών τό Μάρτη τοϋ 1919 ή προλεταριακή επανάσταση τής Ουγγαρίας καί ή εξέγερση τής Κορέας* τόν ’Απρίλη τοΰ 1919 ή σοβιετική εξουσία στήν Βαυαρία· τό Γεννάρη τοϋ 1920 ή άστικοεθνική επανάσταση τής Τουρκίας' τό Σεπτέμβρη τοΰ 1920 ή κατάληψη τών εργοστασίων στήν ’Ιταλία άπ’ τούς ερ­γάτες’ τό Μάρτη τοΰ 1921 ή εξέγερση τών πρωτοπόρων εργα­τών τής Γερμανίας' τό Σεπτέμβρη τοΰ 1923 ή εξέγερση στή Βουλγαρία’ τό φθινόπωρο τοϋ 1923 ή επαναστατική κρίση στή Γερμανία* τό Δεκέμβρη τοΰ 1924 ή εξέγερση στήν Ε σ θ ο ­νία" τόν ’Απρίλη τοΰ 1925 ή εξέγερση στο Μαρόκο' Τόν Αύ­γουστο στή Συρία' τό Μάη τοΰ 1926 ή γενική απεργία στήν ’Αγγλία' τόν Ιούλη Τοΰ 1927 ή εξέγερση τών εργατών σ*ή Βιέννη· δλ’ αυτά τά γεγονότα καί τέλος, τέτοια γεγονότα δ- ?τως ή εξέγερση στήν ’Ινδονησία, δ βαθύς αναβρασμός στις

22 -

Ινδ ίες, ή μεγάλη Κινέζικη επανάσταση πού τράνταξε δλη τήν ασιατική ήπειρο, είναι οί κρίκοι μιας παγκόσμιας επαναστατι­κής άλυσσίδας, τά συνθετικά μέρη τής βαθύτατης γενικής κρίσης τοϋ καπιταλισμού. Τό παγκόσμιο αυτό επαναστατικό προτσές αγκάλιασε καί τήν άμεση πάλη γιά τή διχτατορία τοϋ προλεταριάτου, και τούς εθνικό - απελευθερωτικούς πολέμους, καί τις αποικιακές εξεγέρσεις ενάντια στον ιμπεριαλισμό, ά- διάρρηχτα συνδεμένες μέ τό αγροτικό κίνημα τών εκατομμυ­ρίων μαζών τής αγροτιάς. Έ τσ ι οί τεράστιες μάζες τής ανθρω­πότητας τραβηχτήκανε στον επαναστατικό χείμαρρο. Ή παγ­κόσμια Ιστορία μπήκε σέ μιά νέα φάση τής εξέλιξής της, τή φάση τή; μακρόχρονης γενικής κρίσης τοϋ καπιταλιστικού συοτήματος. Ή ενότητα τής παγκόσμιας οικονομίας βρήκε τήν έκφρασή της στόν παγκόσμιο χαραχτήρα τής επανάστασης, ενώ ή άνισομέρεια στήν ανάπτυξη τών διαφόρων τμημάτων της βρήκε τήν έ'κφρασή της στο γεγονός δτι οί επαναστάσεις δέν ξεσπάνε ταυτόχρονα σιίς διάφορες χώρες.

Οί πρώτες απόπειρες τής επαναστατικής ανατροπής, πού αναπτυχθήκανε πάνω στή βάση τής οξείας κρίσης τοϋ καπι­ταλισμού (1918 - 1921), καταλήξανε στή νίκη και τό δυνάμω- μα τής διχτατορίας τοϋ προλεταριάτου στήν ΕΣΣΔ καί σιήν ήττα τοϋ προλεταριάτου σέ ολόκληρη σειρά άλλων χωρών. Οί ήττες αυτές όφείλουνται κυρίως στήν προδοτική ταχτική τών σοσιαλδημοκρατών αρχηγών καί τών ρεμορμιστών αρχηγών τοϋ συνδικαλιστικού κινήματος, καθώς επίσης καί στο γεγονός δτι τούς κομμουνιστές δέν τούς ακολουθούσε ή πλειοψηφία τής εργατικής τάξης καί σέ σειρά σπουδαίων χωρών δέν υπήρ­χαν ακόμα κομμουνιστικά κόμματα γενικά. Μέ βάση τις ήττες αυτές, πού δημιουργήσανε τή δυνατότητα πιο εντατικής εκ­μετάλλευσης τών μαζών τοϋ προλεταριάτου καί τών άποικια- κών λαών, μέ βάση τό απότομο κατέβασμα τού βιωτικοϋ τους επιπέδου, ή κεφαλαιοκρατία πέτυχε τή μερική σταθεροποίηση τών κεφαλαιοκρατικών σχέσεων.

— 23

2. Ή έπαναστατική κρίση καί ή άντεπαναστατική σοσιαλδημοκρατ ία.

Στήν πορεία τής παγκόσμιας επανάστασης άποχτήσανε μια ξεχωριστή σημασία τά καΰοδηγητικά στελέχη τών σοσιαλδη­μοκρατικών κομμάτων καί τών ρεφορμιστικών συνδικαλιστι­κών οργανώσεων κι’ άπ’ τήν άλλη μεριά οί μαχητικές κεφα­λαιοκρατικές οργανώσεις φασιστικού τύπου, σαν τεράστιες άντεπαναστατικές δυνάμεις, πού άγωνίζουνται ενεργά ενάντια στήν επανάσταση καί υποστηρίζουν ενεργά τή μερική σταθε­ροποίηση τοΰ κεφαλαίου.

'Η πολεμική κρίση τοΰ 1914— 1918 συνοδεύτηκε άπ” τήν επαίσχυντη χρεωκοπία τής σοσιαλδημοκρατικής Δευτέρας ΔιεΦνοϋς. Σέ πλέρια αντίθεση μέ τή θέση τοΰ «Κομμουνι­στικού Μανιφέστου» τοΰ Μαρξ και τοϋ Ένγκελς, δτι οί προ­λετάριοι δεν έ'χουνε πατρίδα σέ κεφαλαιοκρατικό καθεστώς, σέ πλέρια αντίθεση μέ τις αντιπολεμικές αποφάσεις τών Συνε­δρίων τής Στουτγκάριης καί τής Βασιλείας, οί αρχηγοί τών εθνικών σοσιαλδημοκρατικών κομμάτων, εχτός από λιγοστές εξαιρέσεις, ψηφίσανε τις πολεμικές πιστώσεις, τάχτηκαν απο­φασιστικά γιά τήν υπεράσπιση τής ιμπεριαλιστικής τους «πα­τρίδας» (δηλαδή τών κρατικών οργανώσεων τής ιμπεριαλιστι­κής κεφαλαιοκρατία;) και άντις νά παλαίψουνε κατά τοΰ ίμπε· ριαλιστικοΰ πόλεμου, γίνανε πιστοί σνρατιώτες του, προπαγαν διστές καί υμνητές του (δ σοσιαλπατριωτισμός πέρασε σέ σο- σιαλ- ιμπεριαλισμό).

Στήν κατοπινή περίοδο ή σοσιαλδημοκρατία υποστήριξε τις ληστρικές συνθήκες (τοΰ Μπρέστ-Λιτόβσκ, τών Βερσαλλιών κλπ.)" τάχτηκε δραστήρια μέ τό μέρος τών στρατηγών στον καιρό τής κατάπνιξης στο αίμα τών προλεταριακών εξεγέρσεων (Νόσκε)’ διεξήγαγε ένοπλη πάλη κατά τής πρώτης προλεταριακής δη­μοκρατίας (Σοβ. Ρωσία)' πρόδωσε έπαίσχι τό προλεταριάτο, πού κατέλαβε τήν έξουσία (Ουγγαρία)· μπήκε στήν ιμπεριαλι­στική Κοινωνία τών Ε θνώ ν (Τόμας, Πώλ Μπονκούρ, Βαν- τερβέντε)* πήρε ανοιχτά τό μέρος τών ιμπεριαλιστών δουλο­κατόχων ενάντια στούς δούλους τών αποικιών (’Αγγλικό Έ ρ -

24 —

γατικό Κόμμα)' υποστήριξε δραστήρια τούς πιο αντιδραστικούς δήμιους τή; εργατικής τάξης (Βουλγαρία—Πολωνία)' πήρε ή 'δια τήν πρωτοβουλία τών Ιμπεριαλιστικών «στρατιωτικών νόμων* (Γαλλία)' πρόδωσε τή μεγάλη γενική άπεργία τοϋ α γ­γλικού προλεταριάτου- βοήθησε στο πνίξιμο τής απεργίας τών ανθρακωρύχων, βοήθησε καί βοηθά νά καταπνίξουνε τήν Κίνα καί τις Ινδίες (κυβέρνηση Μακδόναλντ]' είναι ό προπαγανδι- οτής χής ιμπεριαλιστικής Κοινωνίας τών Εθνών, ό κήρυκας ίοϋ κεφαλοίου καί ή δύναμη πού οργανώνει τήν πάλη ενάν­τια στή διχτατορία τού προλεταριάτου στήν ΕΣΣΔ (Κάουτσκυ, Χίλφερντιγκ).

Εφαρμόζοντας συστηματικό τήν άντεπαναστατιχή αυτή πο­λιτική, ή σοσιαλδημοκρατία στηρίζεται στις δυό της πτέρυγες : στή δεξιά πτέρυγα, τήν ανοιχτά άντεπαναστατική, πού είναι αναγκαία γιά τις διαπραγματεύσεις καί τήν άμεση σύνδεση μέ τήν κεφαλαιοκρατία, στήν άριατερή πτέρυγα γιά τήν ιδιαίτε­ρα λεπτή εξαπάτηση τών εργατών. Ή «αριστερή» σοσιαλ­δημοκρατία πού παίζει μέ πατσιφιστιχές καί κάποτε μάλιστα μέ επαναστατικές φράσεις, στήν πράξη δρά ενάντια στούς ερ­γάτες, προπαντός στις πιο κρίσιμες στιγμές (’Άγγλοι «άνίξάρ- τητοι» καί «αριστεροί» αρχηγοί τοΰ Γενικού Συμβουλίου τον καιρό τής γενικής απεργίας τό 1926, ‘Όττο Μπάουερ καί Σία τον καιρό τής εξέγερσης τής Βιέννης κτλ.) καί γι1 αυτό είναι ή πιο επικίνδυνη φράξια τών σοσιαλδημοκρατικών κομμάτων. Εξυπηρετώντας τα συμφέροντα τής κεφαλαιοκρατίας ανάμεσα στήν Ιργατική τάξη καί στέκοντας ολοκληρωτικά στο έδαφος τής συνεργασίας τών τάξεων καί τού συνασπισμού μέ τήν κε­φαλαιοκρατία, ή σοσιαλδημοκρατία είναι αναγκασμένη σέ ώρι- σμένες περιόδους νά περνά στήν αντιπολίτευση καί μάλιστα νά προσποιείται δτι υπερασπίζει τά ταξικά συμφέροντα τοΰ προλεταριάτου στήν οικονομική του πάλη μέ μόνο τό σκοπό νά άποχτήσει τήν εμπιστοσύνη μιας μερίδας τής εργατικής τάξης, γιά νά μπορεΐ έ'τσι πιο αισχρά νά προδίνει τά διαρκή του συμφέροντα, κυρίως στις αποφασιστικές ταξικές μάχες.

Ό βασικός ρόλος τής σοσιαλδημοκρατίας συνίσταται τώρα στο νά υποσκάπτει τήν απαραίτητη μαχητική Ινότητα τοΰ προ-

— 25

λεταριάτου στήν πάλη ταυ κατά τοϋ ιμπεριαλισμού. Διασπών- τας καί αποσυνθέτοντας τό Ινιαίο μέτωπο τής προλεταριακής πάλης κατά τοϋ κεφαλαίου, ή σοσιαλδημοκρατία εΐνο»ι τό κυ· ριώτερο στήριγμα τοΰ ιμπεριαλισμού μέσα στήν εργατική τάξη. Ή Διεθνής σοσιαλδημοκρατία δλων τών άποχράισεων, ή Δευ­τέρα Διεθνής καί τά συνδικαλιστικά της παραρτήματα, ή Συν­δικαλιστική Διεθνής τοϋ “Άμστερνταμ, εγιναν έτσι ρεζέρβα τής κεφαλαιοκρατικής κοινωνίας, τό πιό πιστό της προπύργιο.

3. Ή χρίση τοΰ καπιταλισμού κι’ ό φασισμός.

Πλάϊ στή σοσιαλδημοκρατία, πού μέ τή βοήθεια της ή κε- φαλαιοκρατία καταπνίγει τό εργατικό κίνημα είτε αποκοιμίζει τήν ταξική διορατικότητα, ορθώνεται δ φασισμός-

Ή εποχή τοϋ ιμπεριαλισμού, ή δξυνση τής ταξικής πάλης καί ή ανάπτυξη κυρίως μετά τον ιμπεριαλιστικό πόλεμο, στοιχείων εμφυλίου πολέμου, ώδηγήσαλε στή χρεωκοπία τοΰ κοινοβουλευτισμοί. Ά π ’ αυτοί καί οι νέες μέθοδες καί μορ­φές διακυβέρνησης (π χ. τό σύστημα τών μικρών υπουργικών συμβουλίων, ή δημιουργία ολιγαρχικών ομάδων στα παρα­σκήνια, ή κατάπτωση καί ή πλαστογράφηση τοϋ ρόλου τής «λαϊκής άντιπροσώπευσης»,τό τσεκούρεμα καί ή κατάργηση τών «δημοκρατικών ελευθεριών» κλπ.).Τό προτσές αυτό τής Ιπίθε- σης τής κεφαλαιοκρατικής Ιμπεριαλιστικής αντίδρασης, πέρνει κάτω από ιδιαίτερες ιστορικές συνθήκες τή μορφή τοΰ φασισμοί. Τέτοιοι δροι ε ίνα ι: ή αστάθεια τών καπιταλιστικών σχέσεων, ή ύπαρξη σημαντικών εξαθλιωμένων κοινωνικών στοιχείων, ή εξαθλίωση πλατειών στρωμάτ·ων τή ς ' μικροαστικής τάξης τών πόλεων καί τών διανοουμένων, ή δυσαρέσκεια τής μικρό αστικής τάξης τής υπαίθρου, τέλος ή διαρκής απειλή μαζικών εκδηλώσεων τοΰ προλεταριάτου. Γιά νά εξασφαλίσει μεγαλύ­τερη σταθερότητα, στερεότητα καί διάρκεια στήν εξουσία της ή κεφαλαιοκρατία είναι αναγκασμένη δλο καί περισσότερο νά περνά απ’ τό κοινοβουλευτικό σύστημα πρός τήν ανεξάρτητη άπ’ τις μεταξύ τών κομμάτων σ,'έσεις καί συνδυασμούς, φασι­στική μέθοδο. Ή μέθοδος αυτή είναι μέθοδος άμεσης διχτα- τορίας, σκεπασμένης ιδεολογικά κάτω απ’ τήν «εθνική ιδέα»

26 —

κα'ι τήν αντιπροσώπευση τών «επαγγελμάτων» (στήν ουσία τών διαφόρων ομάδων τών κυρίαρχουσών τάξεων), μέθοδος χρησιμοποίησης τής άγανάχτησης τών μικροαστών, τών δια­νοουμένων και λοιπών μαζών διά μέσου τής ιδιόμορφης κοι­νωνικής δημαγωγίος (αντισημιτισμός, επιθέσεις ενάντια στο τοκογλυφικό κεφάλαιο,ενάντια στήν κοινοβουλευτική «φλυαρία») και τής διαφθοράς μέ τή μορφή δημιουργίας συσπειρωμένης καί πληρωνόμενης ιεραρχίας φασιστικών σωμάτων, κομματικού μηχανισμού καί στελεχών. Κάνοντας αυτό ό φασισμός επι­διώκει νά εισχωρήσει καί στο εργατικό περιβάλλον, στρατολο­γώντας τά πιο καθυστερημένα στρώματατών εργατών, χρησιμο­ποιώντας τήν άγανάχτησή τους, τήν παθητικότητα τής σοσιαλ­δημοκρατίας κλπ. Κΰριο καθήκον τοΰ φασισμού είναι τό σμπαράλιασμα τής επαναστατικής εργατικής πρωτοπορείας, δηλαδή τών κομμουνιστικών κομμάτων καί τών στελεχών τους. Ό συνδυασμός τής κοινωνικής δημαγωγίας, τής δια­φθοράς καί τής δραστήριας λευκής τρομοκρατίας, παράλληλα μέ τήν ά'κρως ιμπεριαλιστική επιθετικότητα στή σφαίρα τής εξωτερικής πολιτικής, άποτελούνε τά πιο χαρακτηριστικά γνω­ρίσματα τοΰ φασισμού. Χρησιμοποιώντας στις εξαιρετικά κρί­σιμες γιά τήν κεφαλαιοκρατία περιόδους μιά άντικαπιταλι- στική φρασεολογία, ό φασισμός άφοϋ στερεωθεί στό πηδάλιο τής κρατικής εξουσίας, ξεσκεπάζεται δλο καί περισσότερο σαν τρομοκρατική διχτατορία τοΰ μεγάλου κεφαλαίου, χάνοντας στό δρόμο τά άντικαπιταλιστικά του κρόταλα.

Ή κεφαλαιοκρατία προσαρμοζόμενη στήν αλλαγή τής πολι­τικής κατάστασης χρησιμοποιεί καί τις μέθοδες τοΰ φασισμού καί τΙς μέθοδες τοΰ συνασπισμού μέ τή σοσιαλδημοκρατία, πού παίζει συχνά, στις πιο κρίσιμες γιά τον καπιταλισμό στιγμές, φασιστικό ρόλο. Στήν πορεία τής ά·νάπτνξής της ή σοσιαλδημοκρατία εκδηλώνει φασιστικές τάσεις, πςαμμα πού δεν τήν εμποδίζει σέ αλλη πολιτική κατάσταση νά επιτίθεται ενάντια στήν αστική τάξη.Ή μέθοδος τού φασισμού καί ήμέθο- δος τοΰ συνασπιρμοΰ μέ τή σοσιαλδημοκρατία δντας άσιηήθιστες μέθοδες γιά τον «ομαλό» καπιταλισμό καί άποτε λώντας γνώρισμα τής γενικής καπιταλιστικής κρίσης, χρησιμοποιούν­

— 21

ται άιΓ τήν κεφαλαιοκρατία γιά τήν έπιβράδυνοη χής ε π ιθ ε ­τικής πορείας τής επανάστασης.

4. 01 Αντιθέσεις τής καπιταλιστικής σταθεροποίησης καί τ& άνάπόφ ευχτο τής έπαναστατικ ής πτώσης τοϋ καπιταλιομοΟ.

Ή πείρα δλης τής μεταπολεμικής Ιστορικής περιόδου απο­δείχνει δτι ή σταθεροποίηση τοϋ καπιταλισμού, πού πραγμα- τοποιήθηκε μέ τδ διωγμό Ινάντια στήν εργατική τάξη καί μέ τή συστηματική χειροτέρευση τοϋ επιπέδου τής ζωής της, δέν μπορεΐ παρά νά είναι μερική, προσωρινή, σάπια.

‘Η μέ πηδήματα καί πυρετό ανάπτυξη τής τεχνικής,πού σέ με­ρικές χώρες ουνορεΰει μέ νέα τεχνική επανάσταση, τό επιταχυνό­μενο προτσές τής συγκέντρωσης καί συγκεντροποίησης τοϋ κεφα­λαίου, ή δημιουργία γιγάντιων τράστ, εθνικών καί «διεθνών» μονοπωλίων, ή συγκέντρωση τών τράστ και τής κρατικής εξουσίας, ή ανάπτυξη τής παγκόσμιας οικονομίας, δέν μπο­ρούνε παρ' δλα αυτά νά υπερνικήσουνε τή γενική κρίση τοϋ καπιταλιστικού συστήματος. Ό χωρισμός τής παγκόσμιας οι­κονομίας σέ καπιταλιστικό και σοσιαλιστικό τομέα, τά στένεμα τών αγορών, τό άντιϊμπεριαλιστικό κίνημα στις αποικίες οξύ— νουνε στο έπακρο δλες τις αντιθέσεις τοϋ καπιταλισμού, πού αναπτύσσεται πά-νω σέ νέα μεταπολεμική βάση. 'Η ίδια ή τεχνική πρόοδος καί ή συστηματοποίηση τής βιομηχανίας, πού ή άλλη τους πλευρά συνίσταται στο κλείσιμο καί στήν κατα­στροφή σειράς επιχειρήσεων, στον περιορισμό τής παραγω­γής, στήν άμείλιχτη και ληστρική εκμετάλλευση τής εργατικής δύναμης, οδηγούνε σέ μιά τεράστια, πρωτοφανή ως τά σή­μερα χρόνια ανεργία. Ε ίναι γεγονός ή απόλυτη χειροτέρευση τής κατάστασης τής εργατικής τάξης, ακόμα καί σέ σειρά ανα­πτυγμένων καπιταλιστικών χωρών. Ή αύξηση τού συναγωνι­σμού μεταξύ τών ιμπεριαλιστικών χωρών καί ή διαρκής απειλή πολέμου, ή αύξανόμϊνη ένταση τών ταξικών συγκρούσεων δη­μιουργού! ε τις προϋποθέσεις γιά έ'να νέο, ακόμα πιο ανώτερο στάδιο στήν ανάπτυξη τής γενικής κρίσης τού καπιταλισμού καί τής παγκόσμιας προλεταριακής επανάστασης.

Σαν αποτέλεσμα τής πρώτης περιόδου τών ιμπεριαλιστικών

28 —

πολέμων (παγκόσμιος πόλεμος 1914— 1918) καί τής Όχτω- βριανής νίκης τής Ιργατικής τάξης στην πρώην τσαρική αυτο­κρατορία, ή παγκόσμια οικονομία χωρίστηκε σέ δυο βασικά εχθρικά στρατόπεδα : τό στρατόπεδο τών ιμπεριαλιστικών κρατών καί τή διχτατορία τοϋ προλεταριάτου ατήν Ε .Σ .Σ Δ . Ή δι αφορά τής ταξιχής συγκρότησης, ή διάφοροί τής ταξικής φΰσης τής εξουσίας, ή βασική διοφορά στούς σκο­πούς τής εσωτερικής και έ'Εωτερικής, οϊκςνομικής καί εκπολι­τιστικής πολιτικής, οί βασικά διαφορετικές κατευθύνσεις δλης τή; ανάπτυξης, κάνουνε τον καπιταλιστικό κόσμο νά βρίσκεται σέ οξεία σύγκρουση μέ τό κράτος τοΰ νικηφόρου προλεταριά­του. Στά πλαίσια τής πρώην ενιαίας παγκόσμιας οίκονομίας άγωνίζουνται δυο ανταγωνιστικά συστήματα : τό σύστημα τοϋ καπιταλισμού καί τό σύστημα τοϋ σοσιαλισμού. 'Η ταξική πάλη, πού μέχρι τά τώρα διεξαγότανε κάτω από τέτοιες μορ­φές, ενώ τό προλεταριάτο δέν είχε ακόμα τήν κρατική του εξουσία, τώρα άναπαράγεται σέ τεράστια, πραγματικά παγκό­σμια κλίμακα, τώρα ή παγκόσμια εργατική τάξη εχεί τό κρά­τος της, τή μοναδική πατρίδα τοΰ παγκόσμιου προλεταριάτου. *Η ύπαρξη τής Σοβιετικής "Ενωσης μέ τήν επιρροή της πάνω στις εργαζόμενες καί καταπιεζόμενες μάζες δλου τοΰ κόσμου είναι αυτή καθ’ έαυτή ή πιο ξεκάθι ρη εκδήλωση τή£ βαΰύ τατης κρίσης τοΰ παγκόσμιου καπιταλιστικού συστήματος κι’ α­κόμα τού πρωτοφανούς στην ισιορία πλατέματος καί δξυνσης τής ταξικής πάλης.

'Ο καπιταλιστικός κόσμος μή έ'χοντας τή δύναμη νά υπερ­νικήσει τις εσωτερικές του αντιθέσεις, προσπαθεί νά δημι­ουργήσει παγκόσμιες οργανώσεις (Κοινωνία τών Ε θνώ ν) μέ κύριο σκοπό νά σταματήσει τήν ακράτητη ανάπτυξη τής επα­ναστατικής κρίσης, νά πνίξει μέ αποκλεισμό είτε μέ πόλεμο τήν “Ενωση τών προλεταριακών δημοκρατιών. Ταύιόχρονα γύρω απ’ τήν ΕΣΣΔ συσπειρώνουνται δλες οι δυνάμεις τοΰ ίπαναστατικοΰ προλεταριάτου καί τών ναταπ-εζομένων αποι­κιακών μαζών : στόν ασταθή, πού κατατρώγεται εσωτερικά, μά εξοπλισμένο μέχρι τά δόντια παγκόσμιο συνασπισμό τοϋ κβφαλαίου, άντιπαρατάσσεται ό ενιαίος παγκόσμιος συνασπι-

— 29

μός της δουλειάς. "Ετσι σαν αποτέλεσμα τοΰ πρώτου κύκλου τών Ιμπεριαλιστικών πολέμων γεννήθηκε ή νέα βασική αντί­θεση παγκόσμιας Ιστορικής κλίμακας και σημασίας : ή Αντί­θεση μεταξύ της ΕΣΣΔ καϊ τοϋ καπιταλιστικού κόσμου.

Ά π ’ τήν άλλη μεριά δξυνθήκανε και οί Ανταγωνισμοί μέσα στόν καπιταλιστικό τομέα της παγκόσμιας οικονο­μίας. Ή μετατόπιση τοΰ οικονομικού κέντρου τοΰ κόσμου στις Ενωμένες Πολιτείες τής’Αμερικής, ή μετατροπή τής «δημοκρα­τίας τοΰ δολλαρίου» σέ παγκόσμιο Ικμειαλλευτή, όξύνανε τις σχέσεις μεταξύ τών Ενωμένων Πολιτειών καί τοϋ ευρωπαϊ­κού καπιταλισμού, σέ πρώτη σειρά τών Ενωμένων Πολιτειών κα'ι τής Μεγάλης Βρεττανίας.

‘Η σύγκρουση μεταξύ τής πιο Ισχυρής απ’ τις παληές συν­τηρητικές ιμπεριαλιστικές χώρες, τής Μεγάλης Βρεττανίας, καί τής πιο μεγάλης χώρας τοΰ νεαρού ιμπεριαλισμού, πού κατέ- χτησε ήδη τήν παγκόσμια ηγεμονία, τών Ενωμένων Πολι­τειών, γίνεται ό άξονας τών διεθνών συγκρούσεων μεταξύ τών κρατών τοΰ χρηματιστικοΰ κεφαλαίου. *Η Γερμανία πού ληστεύτηκε μέ τή συνθήκη τών Βερσαλλιών, πού άνάρροοσε οικονομικά καί μπήκε ξανά στό δρόμο τής ιμπεριαλιστικής πολιτικής, αρχίζει καί πάλι νά γίνεται σοβαρός συναγωνιστής στήν παγκόσμια αγορά.

Στόν Ειρηνικό 'Ωκεανό περικλέκεται δ κόσμος τών αντιθέ­σεων, πού κύρια βάση τους είναι οί άμερικανοϊαπωνικές συγ­κρούσεις. Πλάι στούς βασικούς αυτούς ανταγωνισμούς ανα­πτύσσονται οί αντιθέσεις συμφερόντων ανάμεσα στις μετα­βαλλόμενες καί ασταθείς ομάδες δυνάμεων, καί τά δευτερεύ- οντα κράτη παίζουνε ρόλο βοηθητικών οργάνων στά χέρια τών ιμπεριαλιστικών γιγάντων καί τών συνασπισμών τους. Ή αύξηση τής παραγωγικής ικανότητας τοΰ βιομηχανικού μηχα­νισμού τού παγκόσμιοί) καπιταλισμού μπροστά στό στένεμα τών εσωτερικών αγορών τής Ευρώπης, σάν αποτέλεσμα τοΰ πολέμου, μπροστά στήν απόσπαση τής Σοβιετικής "Ενωσης άπ’ τή σφαίρα τής καθαρά καπιταλιστικής κυκλοφορίας, μπρο­στά στή μονοπώληση τών σπουδαιότερων πηγών πρώτων υ­λών καί καυσίμου ϋλης, εχει σάν συνέ,τεια τήν ανάπτυξη τών

30 —

συγκρούσεων ανάμεσα στά καπιταλιστικά κράτη. Ή «ειρηνική» πάλη γιά τό πετρέλαιο, χό καουτσούκ, τό μπαμπάκι, τό κάρ­βουνο, τό μέταλλο, γιά τό νέο ξαναμοίρασμα τών αγορών καί σφαιρών τοποθέτησης κεφαλαίου, οδηγεί οιναπόφευχτα σέ νέο παγκόσμιο πόλεμο , πού θά είναι τόσο πιο καταστρεφτικός δσο πιό μεγάλες επιτυχίες θά κάνει ή πυρετώδικα αναπτυσσό­μενη πολεμική τεχνική.

Ταυτόχρονα όξύνουνται και οί αντιθέσεις ανάμεσα στίς μη- τροπόλεις καί τϊς άποιχιακές καί μιαοαποικιακίς χώρες. *Η εξασθένιση, ώς ενα σημείο, τοΰ ευρωπαϊκού ιμπεριαλισμόν σάν συνέπεια τοΰ πολέμου, ή ανάπτυξη τοϋ καπιταλισμού στίς αποικίες, ή επίδραση τής σοβιετικής επανάστασης, οί κεντρό- φυγες τάσεις μέσα στήν κυριώτερη ναυτική καί αποικιακή δύ­ναμη, τή Μεγάλη Βρεττανία (Καναδάς, Αυστραλία, Νότιος ’Αφρική) διευκολύνανε τό ξέσπασαα εξεγέρσεων στίς αποικίες καί μισοαποι^ίες. "Η μεγάλη κινέζικη επανάσταση, πού εθεσε σέ κίνηση εκατοντάδες εκατομμυρίων κινέζικου λαοϋ, άποτελεΐ ενα τεράστιο ρήγμα σέ δλο τό σύστημα τοϋ ιμπεριαλισμού. *0 διαρκής επαναστατικός αναβρασμός ανάμεσα σέ εκατοντάδες «κατομμύρια εργάτες καί αγρότες τών ’Ινδιών απειλεί νά τσα­κίσει τήν κυριαρχία τής παγκόσμιας ακρόπολης τοΰ Ιμπερια­λισμού, τής Μεγάλης Βρεττανίας,

'Η άνάπτυξη τών τάσεων πού στρέφουνται κατά τοϋ ισχυ­ρότατου ιμπεριαλισμού τών 'Ενωμένων Πολιτειών στίς χώρες τής Λατινικής ’Αμεαικής άποτελεΐ μια δύναμη πού υποσκαφτεί τήν ιμπεριαλιστική έπέχταση τοϋ κεφαλαίου τής Βόρειας ’Αμε­ρικής. ’Έτσι ή επαναστατική πορεία στίς αποικίες, πού τραβά στήν πάλη κατά τοΰ ίμπεριαλισμοΰ τήν τεράστια πλειοψηφία τοϋ πληθυσμού τής γης, πού είναι υποταγμένη στήν χρηματι- στική καπιταλιστική ολιγαρχία μερικών «μεγάλων ιμπεριαλι­στικών δυνάμεων», εκδηλώνει επίσης τή βαθειά γενική κρίση τοϋ καπιταλιστικού συστήματος. Μά καί στήν Ευρώπη δπου δ Ιμπεριαλισμός πιέζει κάτω άπ’ τή σιδερένια του φτέρνα σειρά μικρών εθνών, τό εθνικό ζήτημα άποτελεΐ παράγοντα, 'πού οξύνει τις εσωτερικές αντιθέσεις τοΰ καπιταλισμοϋ.

Τέλος ή επαναστατική κρίση ωριμάζει άναπόφευχτ* καί στα

- 31

ίδια τά κέντρα τοϋ ιμπεριαλισμού : ή επίθεση της κεφαλαιο- κρατίας ενάντια στήν εργατική τάξη, ενάντια στο επίπεδο τής ζώής της, τις οργανώσεις της, τά πολιτικά της δικαιώματα καί ή ένταση τής λευκής τρομοκρατίας προκαλοΰνε τήν αυξα­νόμενη αντίσταση τών πλατειών μαζών τοΰ προλεταριάτου καί τήν δξυνση τής ταξικής πάλης μεταξύ τή; εργατικής τάξης καί τοΰ τραστοποιημένου κεφαλαίου. Οί τεράστιες μάχες ανά­μεσα στήν εργασία καί τό κεφαλαίο’ ή αυξανόμενη άριστρρο- ποίηση τών μαζών' ή αύξηση τής επιρροή; καί τοΰ κύρους τών κομμουνιστικών κομμάτων' ή τεράστια αύξηση τών συμπα­θειών τών πλατειών εργατικών μαζών πρός τή χώρα τής διχτατορίας τοΰ προλεταριάτου, δλ' αυτά δείχνουνε ξεκάθαρα τήν ανάπτυξη τή; επαναστατικής ανόδου στα κέντρα τοΰ ιμπε­ριαλισμού.

"Ετσι·τό σύστημα τοΰ παγκόσμιον ιμπεριαλισμού, καί μαζί μ1 αυτό καί ή μερική σταθεροποίηση τοϋ καπιταλισμού, ύπο- σκάφτουνται από διάφορες πλευρές ; άπ’ τις αντιθέσεις καί τις συγκρούσεις μεταξύ τών ιμπεριαλιστικών δυνάμεων' απ’ τά Ικατομμύρια τών μαζών τών αποικιών πού ξεσηκώνουνται στήν πάλη' άπ’ τό επαναστατικό προλεταριάτο τών μητροπό- λεων τέλος άπ' τον ηγεμόνα δλου τοΰ παγκόσμιου επαναστα­τικού κινήματος,— τήν προλεταριακή διχτατορία στήν ΕΣΣΛ. 'Η παγκόσμια επανάσταση αναπτύσσεται.

‘Ενάντια σ’ αυτήν συγκεντρώνει τις δυνάμεις του δ ιμπε­ριαλισμός. Ά π ’ τον ιμπεριαλισμό μπαίνουνε στήν ημερήσια διάταξη : εκστρατείες ενάντια στις άποικίες, ενας νέος Ιμπε­ριαλιστικός πόλεμος, ή σταυροφορία κατά τής ΕΣΣΔ.

Αυτό δδηγεί άναπόφευχτα στο ξαπόλυμα δλων τών δυνά­μεων τής παγκόσμιας έπανάστασης καί στήν άναπότρεαττη πτώση τοϋ καπιταλισμού.

III. Ο ΠΑΓΚΟΣΜΙΟΣ ΚΟΜΜΟΥΝΙΣΜΟΣ ΤΕΛΙΚΟΣ ΣΚΟΠΟΣ ΤΗΣ ΚΟΜΜΟΥΝΙΣΤΙΚΗΣ ΔΙΕΘΝΟΥΣ

Ό τελικός σκοπός δπου τείνει ή Κομμουνιστική Διεθνής, ε ί­ναι ή αντικατάσταση τής παγκόσμιας καπιταλιστικής ο’ικονο-

32 —

μίας ά π ’ τό παγκόσμιο αύατημα τον κομμούνια μον. Ήκομμουνιστική κοινωνία, πού προετοιμάζεται απ’ δλη την πο­ρεία τής ιστορικής εξέλιξης, είναι ή μοναδική διέξοδος γιά τήν ανθρωπότητα, γιατί μόνο αυτή εξαφανίζει τις αντιθέσεις τοΰ καπιταλιστικού συστήματος, πού απειλούνε τήν ανθρωπότητα μέ τήν κατάπτωση καί τήν καταστροφή.

Τό κομμουνιστικό σύστημα εξαφανίζει τό χωρισμό τής κοι­νωνίας σέ τάξεις, δηλαδή πλάϊ στήν εξάλειψη τής αναρ­χίας τής παραγωγής εξαφανίζει κι’ δλα τά είδη καί μορ­φές εκμετάλλευσης καί καταπίεσης ανθρώπου άπό άνθρωπο. Στή θέση τών άγωνιζομένων τάξεων μπαίνουνε τά μέλη τής ενιαίας παγκόσμιας κοινωνίας τών εργαζομένων. Γιά πρώτη φορά στήν Ιστορία ή ανθρωπότητα πέρνει στα δικά της χέρια τήν τύχη της, ’Αντί νά εξολοθρεύει στις μάχες ανάμεσα στις τάξεις καί τούς λαούς αναρίθμητες ανθρώπινες υπάρξεις καί αναρίθμητα πλούτη, ή ανθρωπότητα στρέφει δλη της τή δρα­στηριότητα στήν πάλη ενάντια στις δυνάμεις τής φύσης, στην ανάπτυξη κι' άνύψωση τής κολλεχτιβιστικής της δύναμης.

Εξαφανίζοντας τήν ατομική Ιδιοκτησία πάνω στά μέσα πα­ραγωγής, μετατρέποντάς τα σέ κοινωνική ιδιοκτησία, τό παγ­κόσμιο σύστημα τοΰ κομμουνισμού αντικαθιστά τήν αυθόρμη­τη δύναμη τής παγκόσμιας αγοράς καί τοΰ συναγωνισμού, τήν τυφλή πορεία τής κοινωνικής παραγωγής, μέ τή συνειδητή καί μέ σχέδιο οργάνωσή της, πού νά στρέφεται στήν Ικανο­ποίηση τών κοινωνικών αναγκών, πού αυξάνουνε πολύ γρήγο­ρα. Μαζί μέ τήν εξάλειψη τής αναρχίας τής παραγωγής καί τοΰ συναγωνισμού εξαφανίζουνται καί οί κατοιστρεφτικές κρί­σεις καί οί πιο καταστρεφτικοί ακόμα πόλεμοι. Στήν κολοσ­σιαία διασπάθιση τών παραγωγικών δυνάμεων καί τή σπασμω­δική ανάπτυξη τής κοινωνίας άντιπαρατάσσεται εδώ ή βασι­σμένη σέ σχέδιο διάθεση δλου τοΰ υλικού πλούτου τής κοινω­νίας καί ή ανώδυνη οικονομική ανάπτυξη, μέ βάση τήν απε­ριόριστη, αρμονική καί γοργή ανάπτυξη τών παραγωγικών δυ­νάμεων.

Ή κατάργηση τής ατομικής ίδιοχτησίας καί ή εξαφάνιση τών τάξεων εξαφανίζουνε τήν εκμετάλλευση ανθρώπου άπό άνθρω-

- 33

πο.Ή δουλειά παύει νά είναι δουλειά γιά τόν ταξικό εχθρό. Παύει νά είναι μόνο μέσο γιά τή ζωή και μετατρέπεται σέ πρώτιστη ζωτική ανάγκη' εξαφανίζεται ή φτώχεια, ή οικονο­μική ανισότητα μεταξύ τών ανθρώπων, ή αθλιότητα τών υπο­δουλωμένων τάξεων, τό ά'θλιο επίπεδο τής υλικής ζωής γενικά. Εξαφανίζεται ή ιεραρχία τών ανθρώπων στον καταμερισμό τής δουλειάς καί μαζί μ° αυτή καί ή αντίθεση μεταξύ τής πνευματικής καί φυσικής δουλειά;· έξαφανίζουνται τέλος δλα τά ίχνη τή; κοινωνικής ανισότητας τών φύλων. Ταυτόχρονα έξαφανίζουνται καί τά ό'ργανα τής ταξική; κυριαρχίας, σέ πρώ τη σειρά ή κρατική εξουσία. "Οντας ή ένσάρκώση τής ταξικής κυριαρχίας ή κρατική εξουσία σβύνει έφ’ δσον σβύνουνε καί οι τάξεις: Μαζί της σβύνουνε βαθμιαία κι’ δλες οί μορφές καταναγκασμού.

Ή εξαφάνιση τών τάξεων συνοδεύεται μέ τήν εξάλειψη κάθε μονοπώλιου τής μόρφωσης. Ό πολιτισμός γίνεται κοινό χτήμα καί οι παληές ταξικές ιδεολογίες παραχωρούνε τή θέση τους στήν επιστημονική, υλιστική κοσμοθεωρία. Σέ μιά τέτοια κα­τάσταση πραγμάτων γίνεται άδύνατη όποιαδήποτε κυριαρχία ανθρώπου από άνθρωπο καί. ανοίγεται τεράστιο έδαφος γιά τήν κοινωνική επιλογή καί τήν αρμονική ανάπτυξη δλων τών Ικα­νοτήτων πού ενυπάρχουνε στήν ανθρωπότητα.

Κανένας περιορισμός κοινωνικού χαραχτήρα δε μπαίνει μπροστά στήν ανάπτυξη τών παραγωγικών δυνάμεων. Ούτε ή ατομική ίδιοχτησία στά μέσα παραγωγής, ούτε οί ίδιοτελεΐς υπολογισμοί τοΰ κέρδους, ού'τε ή αμάθεια τών μαζών, πού υποστηρίζεται τεχνητά, ού'ιε ή φτώχεια τους, πού παρεμποδί­ζει τήν τεχνική πρόοδο στήν κεφαλαιοκρατική κοινωνία, οΰτε τά τεράστια μή παραγωγικά Ιξοδα δεν υπάρχουνε στήν κομ­μουνιστική κοινωνία. Ή πιο σκόπιμη χρησιμοποίηση τών δυ­νάμεων τής φύσης *αί τών φυσικών δρων τής παραγωγής στά διάφορα μέρη τοϋ κόσμου, ή εξάλειψη τής αντίθεσης με­ταξύ τής πόλης καί τοΰ χωριοΰ, αντίθεσης πού είναι συνδε· μένη μέ τή συστηματική καθυστέρηση τής αγροτικής οικονο­μίας καί μέ τό χαμηλό επίπεδο τής τεχνικής της' ή συνένωση σέ άνώτατο βαθμό τής επιστήμης μέ τήν τεχνική τών έπιστη-

3

34 —

μονικών ερευνών, μέ τήν πραχακή εφαρα,ογή του; στήν πιο πλατεία κοινωνική κλίμακα* ή μέ σχέδιο οργάνωση τής πιό επ ι­στημονικής δουλειάς' ή εφαρμογή των πιο τελειοποιημένων μεθόδων στατιστικής καί διακανονισμού-Τής οικονομίας πάνω σέ σχέδιο, οί πολύ γρήγορα αναπτυσσόμενες κοινωνικές ανάγ­κες—ισχυρότατοι εσωτερικοί κινητήρες δλου σοΰ συστήματος — δλ’ αυτά έξασφαλίζουνε τό ανώτατο δριο παραγωγικότητας τής κοινωνικής δουλειάς κι’ απελευθερώνουνε μέ τή σειρά τους τήν ανθρώπινη δραστηριότητα γιά τήν πιό ισχυρή άνοδο τής Ιπιστήμης καί τής τέχνης.

'Η ανάπτυξη τών παραγωγικών δυνάμεων τής παγκόσμιας κομμουνιστικής κοινωνίας δίνει τή δυνατότητα γιά τήν εύη*̂ μερία δλων τών μαζών τής ανθρωπότητας καί γιά τήν ελάτ­τωση σιό ελάχιστο δριο τοΰ χρόνου, πού διαθέτει γιά τήν υλική παραγωγή, καί συνεπώς γιά μιά πρωτοφανή σιήν ίστο· ρία άνθηση τοΰ πολιτισμού. Ό νέος αύιόζ πολιτισμός τής ενωμένης γιά πρώτη φορά ανθρωπότητας πού εξάλειψε δλα καί τά κάθε είδους κρατικά σύνορα, αντίθετα άπ’ τόν καπι­ταλισμό θά στηρίζεται στις σαφείς καί ξεκάθαρες αμοιβαίες σχέσεις μεταξύ τών ανθρώπων: Γ ι’ αυτό: θά θάψει γιά πάντα κάθε μυσακισμό, θρησκεία, πρόληψη, δεισιδαιμονία, καί θά δώσει ισχυρή ώθηση γιά τήν ανάπτυξη τής επιστημονικής γνώσης πού τά πάντα νικά.

Τό ανώτατο αυτό στάδιο τοϋ κομμουνισμού, δπου f) κομ­μουνιστική κοινωνία θά εχει πιά αναπτυχθεί πάνω στή δική της βάση, δπου μαζί μέ τήν ολόπλευρη ανάπτυξη τών ανθρώ­πων θά έχουν αναπτυχθεί σέ τεράστιο βαθμό καί οι κοινωνι­κές παραγωγικές δυνάμεις, δπου ή κοινωνία θά εχει ήδη γρά­ψει στή σημαία τη ς : «Ό καθένας σύμφωνα μέ τις ίκανότη- τές του, στόν καθένα σύμφωνα μέ τις ανάγκες του!»—προϋ­ποθέτει σάν προκαταρχτικό δριο ενα κατώτερο στάδιο ανά­πτυξης, τό στάδιο τοϋ αοσιαλισμοϋ. Αύτοϋ ή κομμουνιστική κοινώνία μόλις βγαίνει, γεμάτη, απ’ δλες τις απόψεις —οικονο­μική, ηθική καί πνευματική άποψη — μέ τά στίγματα τής πα- ληάς κοινωνίας πού άπ’ τούς κόλπους της γεννιέται. Οί παρα­γωγικές δυνάμεις τοΰ σοσιαλισμού δέν είναι ακόμα αρκετά

— 35

αναπτυγμένες, ώστε νά εξασφαλίσουνε τό μοίρασμα τών προϊ­όντων τής δουλειάς σύμφωνα μέ τις ανάγκες' τά προϊόντα κατανέμουνται σύμφωνα μέ τή δουλειά. ‘Ο καταμερισμός τής δουλειάς, δηλαδή ή ανάθεση ώρισμένων λειτουργιών τής δου­λειάς οέ ώρισμένες ομάδες προσώπων, δεν εχει ακόμα έξαλει- φθεΐ καί ιδιαίτερα δεν εχει ακόμα Ιξαλειφθεϊ βασικά ή αντί­θεση μεταξύ τής διανοητικής και σωματικής δουλειάς. 'Υπάρ­χουν ακόμα, παρά τήν εξάλειψη τών τάξεων, υπολείμματα τοΰ παληοϋ χωρισμού τής κοινωνίας σέ τάξεις, καί συνεπώς και υπολείμματα τής κρατικής εξουσίας τοϋ προλεταριάτου, τοΰ εξαναγκασμού καί τού δικαίου. Παραμένουνε συνεπώς ώρισμένα ίχνη ανισότητας πού δεν έχουν ακόμα έκλείψει. Δέν εξαλεί­φτηκε, κι’ ακόμα δέν ΰπερνικήΟηκε ολοκληρωτικά ή αντίθεση μεταξύ τής πόλης καί τοϋ χωριού. Καμμιά δμως κοινωνική δύ­ναμη δέν υπερασπίζει καί δέν προστατεύει δλ° αυτά τά υπο­λείμματα τής παληάς κοινωνίας. Συνδεμένα μέ ώρισμένο επί­πεδο ανάπτυξης τών παραγωγικών δυνάμεων, τά υπολείμματα αυτά έξαλείφουνται στο μέτρο πού ή Απελευθερωμένη άπ’ τά δεσμά τοΰ καπιταλιστικού καθεστώτος ανθρωπότητα, υποτάσ­σει μέ γρήγορο ρυθμό τις δυνάμεις τής φύσης, αναμορφώνει τον εαυτό της στο πνεύμα τοΰ κομμουνισμού καί πέρνα απ’ τό σοσιαλισμό στον πλήρη κομμουνισμό.

IV. Η ΜΕΤΑΒΑΤΙΚΗ ΠΕΡΙΟΔΟΣ Α Π’ ΤΟΝ ΚΑΠΙΤΑΛΙΣΜΟ ΣΤΟ ΣΟΣΙΑΛΙΣΜΟ ΚΑΙ Η ΔΙΧΤΑΤΟΡΙΑ

ΤΟΥ ΠΡΟΛΕΤΑΡΙΑΤΟΥ

1. Ή μεταβατική περίοδος καί ή κατάχτηση τής έξουσίας άπ' τό προλεταριάτο.

Μεταξύ τή; κεφαλαιοκρατικής καί τής κομμουνιστικής κοι­νωνίας βρίσκεται ή περίοδος τοϋ επαναστατικού μετασχηματι­σμού τής μιάς κοινωνίας στήν ά'λλη. Στήν περίοδο αυτή αντι­στοιχεί καί ή πολιτική μεταβατική περίοδος, δπου τό κράτος δέν μπορεΐ νά είναι παρά έπαναστατίκή διχτατορία τοΰ προλεταριάτου. Τό πέρασμα απ’ τήν παγκόσμια διχτατορία τοΰ ιμπεριαλισμού στήν παγκόσμια διχτατορία τοΰ προλετα­

36 —

ριάτου περιλαμβάνει μια μακρόχρονη περίοδο πάλης τοΰ προ­λεταριάτου, γεμάτη από νίκες καί ήττες του' περίοδο συνεχι­ζόμενης γενικής κρίσης τών καπιταλιστικών σχέσεων κι’ ανά­πτυξης τών σοσιαλιστικών επαναστάσεων, δηλαδή τών εμφυ­λ ί ω ν πολέμων τοϋ προλεταριάτου κατά τή; κεφαλαιοκρατίας* περίοδο εθνικών πολέμων καί αποικιακών εξεγέρσεων, πού μη δντας αυτά καθ’ εαυτά σοσιαλιστικά κινήματα τοΰ επαναστα­τικοί προλεταριάτου, γίνουνται αντικειμενικά συνθετικά μέρη τής παγκόσμιας προλεταριακής επανάστασις, έφ’ δσον υποσκά­πτουνε τήν κυριαρχία τοΰ ιμπεριαλισμού' περίοδο πού περι­λαμβάνει τήν ταυτόχρονη συνύπαρξη τών καπιταλιστικών καί σοσιαλιστικών κοινωνικο οικονομικών συστημάτων μέσα στήν παγκόσμια οικονομία, τών «είρηνιχών» τους σχέσεων κα'ι τής ένοπλης τους πάλης' περίοδο σχηματισμού τής 'Ένωσης τών Σοσιαλιστικών Σοβιετικών κρατών, περίοδο πολέμων τών Ιμπε­ριαλιστικών κρατών ενάντιά τους, περίοδο πιο στενής σύνδεσης τών σοσιαλιστικών κρατών μέ τούς αποικιακούς λαούς κλπ.

Ή άνισομέρεια τής οικονομικής καί πολιτικής ανάπτυξης είναι απόλυτος νόμος τοΰ κατιιταλισμοϋ. Ή άνισομέρεια αυτή δυνα­μώνει και όξύνεται ακόμα περισσότερο στήν εποχή τοϋ ιμπε­ριαλισμού. ’Από δώ βγαίνει δτι ή παγκόσμια επανάσταση τοΰ προλεταριάτου δεν μπορεΐ νά θεωρείται ταυτόχρονη και παγ­κόσμια ενιαία πράξη. ’Από δώ βγαίνει δτι είναι δυνατή ή νίκη τοϋ σοσιαλισμού, στις αρχές σέ μερικές, ακόμα καί σέ μια ξεχωριστά κεφαλαιοκρατική χώρα. Μά κάθε τέτοια νίκη τοΰ προλεταριάτου έπεχτείνει τή βοση τής παγκόσμιας επανάστασης καί συνεπώς οξύνει άκόμα περισσότερο τή γενική κρίση τού καπιταλισμού. Τό καπιταλιστικό σύστημα στό σύνολό του τρα­βάει ετσι στήν ολοκληρωτική του χρεωκοπία. Ή διχτατορία τοΰ χρηματιστικοϋ κεφαλαίου εξαφανίζεται, άφίνοντας τή θέση της στή διχτατορία τοΰ προλεταριάτου.

"Αν οί άοτίΗΪς επαναστάσεις συ\ίσταντο στήν πολιτική μόνο απελευθέρωση τοΰ συστήματος πού ειχε πια διαμορφω­θεί καί πού κυριαρχούσε κι’ αν μεταβιβάζανε οικονομικά τήν εξουσία απ’ τά χέρια μιας τάξης εκμεταλλευτών στα χέρια δλλης τάξης εκμεταλλευτών, ομως ή επανάσταση τοΰ προλε-

ταθιάτου συνίσταται στή βίαια Ιπέμβασή ίου στο πεδίο τών σχέσεων ίδιοχτησίας τής αστικής κοινωνίας, στί,ν απαλλοτρίωση τών Ικμεταλλευτριών τάξεων και στο πέρασμα τής έξουσίας στήν τάξη, πού βάζει γιά καθήκον της τή ριζική αναδιοργά­νωση τών οικονομικών βάσεων τής κοινωνίας καί τήν εξάλειψη κάθε εκμετάλλευσης ανθρώπου από άνθρωπο. "Αν δμως ο! αστικές επαναστάσεις θέσανε τέρμα στήν πολιτική κυριαρχία τής φεουδαρχικής αριστοκρατίας σέ δλο τον κόσμο μόνο σέ διάστημα εκατονταετηρίδων, τσακίζοντας τήν κυριαρχία αυτή σέ σειρά ξεχωριστών επαναστάσεων, ή παγκόσμια επανάσταση τοΰ προλεταριάτου, αν καί δεν είναι καθόλου ταυτόχρονη πράξη, αν καί περιλαμβάνει ολόκληρη εποχή, μολαταύτα θά μπορέσει, χάρη στήν πιο στενή σύνδεση, νά εκπληρώσει τό καθήκον της σέ πιο σύντομο χρονικό διάστημα. Μόνο μετά τήν πλέρια παγ­κόσμια νίκη τοϋ προλεταριάτου καί τή στερέωση τής εξουσίας του σ’ ολο τον κόσμο θά επακολουθήσει μακρόχρονη εποχή εντατικής ανοικοδόμησης τής παγκόσμιας σοσιαλιστικής οικο­νομίας.

Ή κατάχτηση τής εξουσίας ά π ’ τό προλεταριάτο άπο- τελεί προϋπόθεση γιά τήν άνάπτυξη τών σοσιαλιστικών μορ­φών τής οικονομίας καί γιά τήν εκπολιτιστική άνάπτυξη τοΰ προλεταριάτου, πού διαπλάσσει τή δική του φΰση, πού γίνεται ό καθοδηγητής τής κοινωνίας σέ δλα τά επίπεδα τής ζωής, πού τραβάει σχήν πορεία αυτή τοϋ μετασχηματισμού καί τις υπόλοιπες τάξεις καί μέ τον τρόπο αυτό δημιουργεί τό έδαφος γιά τήν εξαφάνιση τών τάξεων γενικά.

Στήν πάλη γιά τή διχτατορία τού προλεταριάτου καί γιά τον κατοπινό μετασχηματισμό τού κεφαλαιοκρατικού καθεστώ­τος, ενάντια στο μπλοκ τών τσιφλικάδων καί καπιταλιστών οργανώνεται ή ανμμαχία τών έργατών καί αγροτών κάτω απ’ τήν ιδεολογική καί πολιτική ήγημονία τών έργατών, συμ- μαχία, πού είναι ή βάση τής διχτατορίας τοϋ προλετα­ριάτου.

Ή μεταβατική περίοδος στο σύνολό της χαρακτηρίζεται μέ τήν άμείλιχτη κατάπνιξη τής αντίστασης τών εκμεταλλευτών, μέ τήν οργάνωση τής σοσιαλιστικής ανοικοδόμησης, μέ τή

- 37

38 -

μαζική’ ανάπλαση τών ανθρώπων στό πνεύμα τοΰ σοσιαλισμού, μέ τή βαθμιαία εξαφάνιση τών τάξεων.

Μόνο εκπληρώνοντας τά μεγάλα αυτά Ιστορικά καθήκοντα ή κοινωνί* τή; μεταβατική; περίοδον αρχίζει νά μετατρέπε- ναι σέ κοινωνία κομμουνιστική.

"Ετσι ή διχτατορία τοΰ παγκόσμιου προλεταριάτου είναι ή αποφασιστική προϋπόθεση για τό πέρασμα τή; καπιταλιστι­κής οικονομίας σέ οικονομία σοσιαλιστική. Ή διχτατορία αυτή μπορεϊ νά πραγματοποιηθεί μόνο σάν αποτέλεσμα τής νίκης τοΰ σοσιαλισμοΰ σέ χώρες, είτε σέ ομάδες χωρών, δταν οΐ νέες προλεταριακές δημοκρατίες, πού μόλις σχηματίζουνται, ενώνουν- ται σέ μια ομοσπονδιακή έ'νωση μέ κείνες πού ήδη υπάρχουν, δταν τό δίχτυο τών ομοσπονδιακών αυτών ενώσεων μεγαλώ­νει, περιλαμβάνοντας και τις αποικίες πού άπελευθερώνουντοα από τό ζυγό τοΰ ιμπεριαλισμού- δταν ή ‘Ομοσπονδία τών τέ­τοιων δημοκρατιών γίνει στό τέλος “Ενωση Σοβιετικών Σοσιαλιστικών Δημοκρατιών τοϋ Κόσμου, πού πραγματο­ποιεί τήν ενιοση τής ανθρωπότητας κάτω απ' τήν ηγεμονία τοϋ παγκόσμιου κρατικά οργανωμένου προλεταριάτου.

Ή κατάχτηση τής έξουσίας ά π ' τό προλεταριάτο δεν είναι ειρηνική «κατάχτηση» τής έτοιμης αστικής κρατικής μη­χανής μέ τήν εξασφάλιση τής πλειοψηφίας στό κοινοβούλιο.

Ή κεφαλαιοκρατία εφαρμόζει κάθε μέσο βίας και τρομο­κρατίας γιά νά διαφυλάξει καί νά στερεώσει τη ληστρική της ίδιοχτησία καί τήν πολιτική της κυριαρχία. Ή μπουρζουαζία, δπως καί στά περασμένα χρόνια ή φεουδαρχική αριστοκρατία, δέν μ,τορεΐ νά παραχωρήσει τήν ιστορική της θέση στή νέα τάξη χωρίς τήν πιο απεγνωσμένη καί τήν πιο λυσσασμένη πάλη. Γ ι’ αυτό ή βία τής κεφαλαιοκρατίας μπορεϊ νά τσακιστεί μόνο μέ τήν ωμή βία τού προλεταριάτο ή κατάκτηση τής έξουσίας άπ3 τό προλεταριάτο είναι ή βίαια ανατροπή τής κεφαλαιοκρα­τικής έξουσίας, ή καταστροφή τής κεφαλαιοκρατικής κρατικής μηχανής ('ϊστικός στρατός, αστυνομία, γραφειοκρατική ιεραρχία, δικαστήρια, κοινοβούλιο κ λ.π.) καί ή αντικατάστασή της μ& νέα όργανα προλεταριακή; εξουσίας, πού είναι πρώτ’ άπ3 δλ’α δργανα κανάπνιξης τών εκμεταλλευτών.

— 39

2. Ή διχτατορία τοΟ προλεταριάτου καί ή Σοβιετική της μορφή.

'Η πιο άνταποκρινόμενη στούς σκοπούς της μορφή προλε­ταριακής κρατικής εξουσίας είναι, δπως απέδειξε ή πείρα τής Όχτωβριανής Επανάστασης, τοΰ 1917 καί τής Ουγγρικής Επανάστασης, πού έπέχτειναν απεριόριστα τήν πείρα τής Πα­ρισινής Κομμούνας τοΰ 1871, ό νέος τύπος κράτους, βα­σικά διαφορετικός άπ’ τό αστικό κράτος, δχι μόνον άπ” τήν ταξική του ουσία, άλλα κι’ απ’ τήν εσωτερική του συγκρόιη- ση, — δηλαδή : δτύπος τοΰ Σοβιετικού κράτους.

Αυτός άκριβώς δ τύπος, πού ξεφυτρώνει άμεσα άπ’ τό πιό πλατύ μαζικό κίνημα τών εργαζομένων, εξασφαλίζει τή ι*εγ·ι- λείιερη δραστηριότητα τών μαζών και συνεπώς καί τις μιγα- λείτερες εγγυήσεις γιά τήν τελική νίκη.

Τό κράτος Σοβιετικού τύπου, δντας ή άνώτερη μορφή δη­μοκρατίας, συγκεκριμένα τής προλεταριακής Δημοκρατίας, άντιπαρατάσσεται ξεκάθαρα στήν άσηκή δημοκρατία, πού άπο- τελεΐ μαοκαρεμένη μορφή τής αστικής διχτατορίας. Τό Σοβι­ετικό κράτος τοΰ προλεταριάτου είναι ή διχτατορία του, ή μονοπωλιακή του έξουσία.

’Αντίθετα άπ’ τήν αστική δημοκρατία τό Σοβιετικό κρά­τος διακηρύσσει ανοιχτά τον ταξικό του χαραχτήρα, θέτει ά· νοιχτά γιά καθήχον του τήν κατάπνιξη τών εκμεταλλευτών πρός τό συμφέρον τής τεράστιας πλειοψηφίας τοΰ πληθυ­σμοί. Στερεί στούς ταξικούς του εχθρούς τά πολιτικά τους δικαιώματα, και μπορει κάτω από ιδιαίτερες, Ιστορικά δια­μορφωμένες συνθήκες, νά δώσει μια σειρά προσωρινά πλεο- νεχτήματα στο προλεταριάτο μέ σκοπό τή στερέωση τοΰ κα- θοδηγητικοϋ του ρόλου σέ σύγκριση μέ τήν κομματιασμένη μικροαστική άγροτιά. ’Αφοπλίζοντας και καταπνίγοντας τούς ταξικούς του εχθρούς, τό προλεταριακό κράτος θεωρεί ταύτό · χρονα αυτή τή στέρηση τών πολιτικών δικαιωμάτων καί κά­ποιο περιορισμό τής ελευθερίας σαν προσωρινά μέτρα πάλης ενάντια στις άπόπειρες τών Ικμεταλλευτών νά υπερασπίσουν είτε ν’ άναχτήσουνε τά προνόμιά τους.

40 —

Τό Σοβιετικό κράτος αναγράφει στή σημαία του, δ ιι τό προλεταριάτο κρατά στα χέρια του τήν εξουσία 5χι γιά νά τή διαιωνίσει, δχι ξεκινώντας άπ’ τά συντεχνιακά καί στενά επαγ­γελματικά του συμφέροντα, αλλά γιά ενώσει ολοένα καί πε­ρισσότερο τις καθυστερημένες καί διασκορπισμένες μάζες τών προλετάριων καί μισοπρολετάριων τής υπαίθρου καί τούς ερ­γαζόμενους αγρότες με τά πιο πρωτοπόρα στρώματα τών ερ­γατών, υπερνικώντας βαθμιαία καί συστηματικά τον ταξικά χωρισμό γενικά. "Οντας ή μορφή τής ένωσης καί οργάνωσης τών μαζών κάτω απ’ τήν καθοδήγηση τοΰ προλεταριάτου, τά Σοβιέτ στήν πράξη τραβούνε στήν πάλη καί στήν άνοικοδό* μηση τοϋ σοσιαλισμού τις πιο πλατείες μάζες τών προλετά­ριων, τών αγροτών καί ολων τών εργαζομένων, τούς'τραβού­νε στήν πραχτική διοίκηση τοΰ κράτους, στηρίζουνται σέ δλη τή δουλειά στις μαζικές οργανώσεις τή; εργατικής τάξης, πραγματοποιούνε μιά πλατειά δημοκρατία ανάμεσα στούς ερ­γαζόμενους, βρίσκουνται πιο κοντά στις μάζες άπό κάθε άλλη μορφή έξουσίας. Τό δικαίωμα τής επανεκλογής τών αντιπρο­σώπων, τό δικαίωμα τής ανάκλησής τους, ή συνένωση τής εχτε- λεστικής καί νομοθετικής έξουσίας, οι εκλογές δχι κατά εκλο­γική περιφέρεια άλλα μέ βάση τήν παραγωγή, (εργοστάσια, ερ­γαστήρια κλπ.), ολ' αυτά εξασφαλίζουνε στήν εργατική τάξη καί στις πλατειές μάζες τών εργαζομένων, πού καθοδηγούνται απ* αΰτήν) τή συστηματική, διαρκή καί δραστήρια συμμετοχή τους σ* δλες τις κοινωνικές υποθέσεις—οικονομικές, πολιτι­κές, στρατιωτικές, εκπολιτιστικές—καί μέ τον τρόπο αυτό χα­ράζουνε μιά βα&ειά διαφορά μεταξύ τής άστικοκοινοβουλ^τι- χής δημοκα tτί«ς καί τής σοβιετική; διχτατορίας τοϋ προ­λεταριάτου.

Ή άστική δημοκρατία μέ τήν τοπική ισότητα μπροστά στό νόμο στηρίζεται στήν κατάφωρη ταξική ανισότητα στό ολι­κό οικονομικό πεδίο. Θεωρώντας εντελώς άπαραβίαστο, υπερα­σπίζοντας καί ενισχΰοντας τό μονοπο)λιο τής τάξης τών κεφα­λαιοκρατών καί τών μεγάλων γαιοχτημόνων πάνω στά αποφα­σιστικά hr <■< παραγωγής, ή άστική δημοκρατία μετατρέπει ετσι γιά τις ελμεΐιιλλευόμενες τάξεις, καί σέ πρώτη γραμμή γιά τό

— 41

προλεταριάτο, τήν τυπική Ισότητα μπροστά στο νόμο, τά δη­μοκρατική δικαιώματα και ελευθερίες, που στήν πράξη ύφί- στανται τούς πιο συστηματικούς περιορισμούς» σέ νομικό φανταστικό πλάσμα καί συνεπώς σέ μέσο εξαπάτησης καί ΰ* ποδοόλωσης τών μπζών. Ή λεγάμενη δημοκρατία, εκφράζον­τας τήν πολιτική κυριαρχία τής κεφαλαιοκρατίας, είναι γι’ αυτό καπιταλιστική δημοκρατία. Τά Σοβιετικό κράτος, στερών­τας τις εκμεταλλευτικές τάξεις απ’ τά μέσα τής παραγωγής καί μονοπωλώντας τά μέσα αυτά στά χέρια τοΰ προλεταριάτου σάν κυρίαρχης τάξης, έγγυάται πρό παντός καί πρώτ’ άπ’ δλα τούς υλικούς ό’ρους πραγματοποίησης τών δικαιωμάτων τής εργατικής τάξης καί τών εργαζομένων γενικά, Ιξασφαλίζοντας σπίτια καί κοινωνικά χτίριπ», τυπογραφεία, μέσα μετακίνησης κλπ. για τήν εργατική τάξη.

Στον τομέα τών γεν ικώ ν πολιτικών δικαιωμάτων το Σοβιετικό κράτος, στερώντας τούς εχθρούς τοϋ λαοϋ καί τούς εκμεταλλευτές, απ’ αυτά τά δ>και<όμαϊα, εξαλείφει γιά πρώτη φορά μέχρι τέλους τήν ανισότητα τών πολιιών, πού μέσα στά εκμεταλλευτικά συστήματα βασίζεται στή διαφορά τοϋ φΰλου, τής θρησκείας, τής εθνότητας' πραγματοποιεί στον τομέα αυτό τέτοια ισότητα, πού δέν εφαρμόστηκε σέ καμμιά αστική χώρα' ταυτόχρονα καί εδώ ή διχτατορία ιοϋ προλεταριάτου δημιουργεί σταθερά τήν υλική βάση, πού επιτρέπει νά πραγματοποιηθεί στήν πράξη αυτή ή ισότητα' τέτοια είναι τά μέτρα γιά τήν απολύτρωση τής γυναίκας, ή εκβιομηχάνηση τών πρώην αποικιών κλπ.

‘Η σοβιετική δημοκρατία εϊνσι έτσι δημοκρατία προ­λεταριακή, δημοκρατία τών εργαζομένων μαζών, δημο­κρατία ένάντια στους εκμεταλλευτές.

Τά Σοβιετικό κράτος εφαρμόζει τόν ίτλήρη αφοπλισμό τής μπουρζουαζίας καί τήν συγκέντρωση ιών δπλων στά χέρια τοΰ προλεταριάτου' είναι κράτος τοϋ έξοπλισμένου προλεταριάτου. Ή οργάνωση τών ενόπλων δυνάμεων γίνεται μέ βάση τήν ταξική αρχή, πού άπ’ αυτήν έμπνέεται δλο τό καθεστώς τής προλεταριακής διχτατορίας καί πού εξασφαλίζει τόν καθοδη- γητικό ρόλο στο βιομηχανικό προλεταριάτο. Ή οργάνωση αυτή,

42 —

στηριζόμενη πάνω σ*ήν επαναστατική πειθαρχία, εξασφαλίζει ταυτόχρονα μια διαρκή καί στενώτατη σύνδεση τών αγωνιστών τοΰ κόκκινου στρατού καί στόλου μέ τις Ιργαζόμενες μάζες, τή συμμετοχή τους στή διοίκηση τής χώρας καί στήν ανοικο­δόμηση τοϋ σοσιαλισμοΰ.

3. ‘Η διχτατορία τοΰ προλεταριάτου καί ή άπαλλοτρίωση τών άπ«λλοτριωτών.

Τό νικηφόρο προλεταριάτο χρησιμοποιεί τήν εξουσία πού κατάχτησε αάν μοχλό τής οικονομικής έπανάσταοης, δηλαδή τοϋ επαναστατικού μετασχηματισμοϋ τών σχέσεων ίδιοχτησίας τοϋ καπιταλισμού σέ σχέσεις σοσιαλιστικού τρόπου παραγωγής. ’Αφετηρία τής μεγάλης αυτής οικονομικής επανάστασης είναι ή απαλλοτρίωση τών τσιφλικάδων καί ιών κεφαλαιοκρατών, δηλαδή ή μετατροπή τής μονοπωλιακής ίδ οχτησίας τής χεφαλαιοκρατίας σέ Ιδιοχτησία τον προλεταριακοί) κράτονς.

Στον τομέα αυτό ή Κομμουνιστική Διεθνής βάζει τά παρα­κάτω βασικό καθήκοντα γιά τήν προλεταριακή διχτατορία-Α'. Βιομηχανία, μεταφορές, Τ.Τ.Τ.

α') Κατάσχεση καί προλεταριακή έ&νικοποίηοη δλων τών μεγάλων βιομηχανικών έπιχειοήσβων, (επιχειρήσεις, εργο­στάσια, ορυχεία, ήλεχτρικοΙ σταθμοί), πού βρίσκοντοι στα χέ­ρια τοϋ κεφαλαίου καί πέρασμα στα χέρια τών σοβιέτ δλων τών κρατικών καί δημοτικών επιχειρήσεων.

β') Κατάσχεση καί προλετοριακή εθνικοποίηση τών Ιδιωτι­κών καπιταλιστικών μέσων μεταφοράς, (μεταψι ρές μέ τούς σιδηροδρόμονς, τά αυτοκίνητα καί τα ατμόπλοιο) καθώς’ καί τών μέσων άεροπλοΐας (εμπορικοί καί επιβατικοί εναέριοι στό­λοι), και πέρασμα στα χέρια ιών σοβιέτ τής κρατικής καί δη- ■ μοτικής Ιδιοχτησίας πάνω στα μέσα μεταφοράς δλων τών είδών.

γ ') Κατάσχεση καί προλεταριακή εθνικοποίηση τών ίδιωτι· κών καπιταλιστικών μέσων επικοινωνίας, (τηλέφωνα, τηλέγρα­φοι, ράδιο), καί πέρασμα οτά χέρια τών σοβιέτ τών κρατικών.

—43

δημοτικών κλπ. μέσων επικοινωνίας.δ') ’Οργάνωση τής εργατικής διεύθυνσης τής βιομηχανίας.

Δημιουργία κρατικών οργάνων διεύθυνσης, μέ τήν πιο στενή συμμετοχή τών επαγγελματικών οργανώσεων στό έ'ργο τής διεύ­θυνσης αυτής. Εξασφάλιση αντίστοιχου ρόλου στις εργοστα­σιακές επιτροπές κλπ.

ε') Προσαρμογή τής δουλειάς τής βιομηχανίας στήν εξυπη­ρέτηση τών αναγκών τών πλατειών μαζών τών εργαζομένων. ’Αναδιοργάνωση τφν κλάδων τής βιομηχανίας, πού παράγουν είδη για τις κυρίαρχες τάξεις (είδη πολυτελείας κλπ). Δυνάμωμα τών κλάδων τής βιομηχανίας πού υποβοηθούνε τήν άνοδο τής αγροτικής οικονομίας, μέ σκοπό τή στερέωση τής συμμαχίας μέ τήν αγροτική οικονομία, τήν εξασφάλιση τής ανόδου τών κρατικών επιχειρήσεων και τήν επιτάχυνση τοϋ ρυθμοϋ τής ανάπτυξης δλης τής εθνικής οικονομίας γενικά.Β'. Α γρ ο τ ικ ή οικονομία.

α') Κατάσχεση καί προλεταριακή εθνικοποίηση δλης τής με­γάλης γαιοχτησίας στήν πόλη καί στο χωριό, (τόσο τής αγρο­τικής οσο καί τής εκκλησιαστικής, μοναστηριακής κλπ.), πέρα­σμα στα χέρια τών σοβιέτ τής κρατικής κοί δημοτικής γαιο­χτησίας συμπεριλαμβανομένων τών δασών, τοϋ υπεδάφους, τών ποταμών κλπ., καί κατοπινή εθνικοποίηση ολης τής γής.

β') Κατάσχεση δλης τής παραγο>γικής περιουσίας τών μεγά­λων ίδιοχτησιών, δπω ς: σπίτια, μηχανικές εγκαταστάσεις καί λοιπά εργαλεία, ζώα, επιχειρήσεις για τήν επεξεργασία τών αγροτικών προϊόντων (μεγάλοι μίλοι, τυροκομεία, άποξηραν- τήρια κλπ.).

γ') Παράδοση τών μεγάλων χτημάτων, καί κυρίως εκείνων πού έχουν υποδειγματική οικονομική σημασία είτε μεγάλο οι­κονομικό ειδικό βάρος, στή διαχείρηση τών οργάνων τής προ­λεταριακή; διχτατορίας καί οργάνωση σοβιετικών οίκονομιών (σοβχόζ).

δ') Παράδοση μέρους τών πρώην τσιφλικιών καί άλλων κατασχεμένοιν γοιών, ίδίως εκεί, δπου αυτές οί γαΐες καλλιερ· γόντουσαν απ’ τούς αγρότες μέ νοίκι καί ήταν μέσα οϊκονο·

44 -

μικής υποδούλωσης τής αγροτιάς, γιά τή χρησιμοποίησή τους α π ’ τούς αγρότες (τούς φταιχούς καί έν μέρει τά μεσαία στρώ­ματα). Τό μερίδιο γης πού θά παραδίνεται στήν αγροτιά κα­θορίζεται τόσο άπ’ τήν οίκονομική σκοπιμότητα, δσο κι’ άπ’ τήν ανάγκη τής εξουδετέρωσης τής αγροτιάς καί τής κατάχτη­σής της μέ τό μέρος τοϋ προλεταριάτου· τό μερίδιο αυτό θά είναι άναπόφευχτα διαφορετικό, άνάλογα μέ τις διάφορες συνθήκες.

ε') ’Απαγόρευση κάθε αγοράς καί πούλησης τής γης, μέ σκοπό τή διαφύλαξη τής γής στούς αγρότες καί μέ σκοπό τήν πάλη ενάντια στο πέρασμά της στα χέρια τών καπιταλιστών, εμπόρων κλπ. ’Αποφασιστική πάλη ενάντια σ’ αυτούς πού πα­ραβιάζουν αίιτό το νόμο.

στ’) Πάλη ενάντια στήν τοκογλυφία. Κατάργηση τών ύπο- δουλωτικών συμβολαίων. Κατάργηση τών χρεών τών εκμεταλ- λευομένων στρωμάτων τής αγροτιάς. 'Απαλλαγή τών φτωχών χωρικών &π’ τούς φόρους κλπ.

ζ') Πλατεία κρατικά μέτρα γιά τήν ανύψωση τών παραγω­γικών δυνάμεων τής αγροτικής οικονομίας, άνάπτυξη τής αγροτικής ήλεχτροποίησης, της κατασκευής βενζιναρότρων, τής παραγωγής χημικών λιπασμάτων, καλής ποιότητας σπόρων καί καλής ράτσας ζώων στίς σοβιετικές οικονομίες, πλατεία χρησιμοποίηση αγροτικών πιστώσεων γιά εργα βελτίωσης τής αγροτικής οικονομίας κλπ.

η') Υποστήριξη καί χρηματοδότηση τών αγροτικών κοοπε­ρατιβών καί δ?>ων τών μορφών κολλεχτιβιστικής παραγωγής στό χωριό (συνεταιρισμοί, κομμούνες κλπ.), συστηματική προ- παγάνδηση τής συνεταιριστικής ένωσης τής αγροτιάς (συνεται­ρισμοί στον τομέα τής οργάνωσης τής κατανάλωσης, τής προ­μήθειας, τής πίστωσης) μέ βάση τή μαζική άνάπτυξη τής πρω­τοβουλίας τής αγροτιάς χαί προπαγάνδιση γιά τό πέρασμα πρίς τις μεγάλες μορφές αγροτικής παραγωγής, πού εξυπη­ρετεί, χάρη στα αδιαφιλονίκητα τεχνικά και οικονομικά πλεο- νεχτήματα τής μεγάλης οικονομίας, τόσο τό πιο άμεσο οικο­νομικό συμφέρον δσο καί τον πιο προσιτό στίς πλ,ατειές μάζες

— 45

τών εργαζομένων αγροτών τρόπο τοϋ περάσματος στο σοσια­λισμό.

Γ'. Τό έμπόριο καί ή πίστωση.

α') Προλεταριακή εθνικοποίαση τών ιδιωτικών τραπεζών (μέ πέρασμα στα χέρια τοΰ προλεταριακού κράτους δλου τοΰ δποθέματος χρυσού, χρεωγράφων, αξιών, καταθέσεων κλπ.) καί πέρασμα στα χέρια τοϋ προλεταριακού χράτους τών κρατι­κών, δημοτικών καί λοιπών τραπεζών,

β') Συγκενχροποίηση δλων τών τραπεζιτικών υποθέσεων, υποταγή δλων τών εθνικοποιημένων μεγάλων τραπεζών στήν Κεντρική Κρατική Τράπεζα.

γ ') Εθνικοποίηση καί παράδοση στα χέρια τών οργάνων τοΰ σοβιετι-/0 κράτους τοΰ χονδρικού εμπορίου καί τών με­γάλων λιανικών εμπορικών επιχειρήσεων (αποθήκες εμπορευ­μάτων, βίντσια, μαγαζιά, αποθέματα εμπορευμάτων ν.λπ).

δ') Ενίσχυση μέ κάθε μέσο τών συνεταιρισμών κατανάλω­σης, σαν τό σπουδαιότερο συνθετικό μέρος τοΰ μηχανισμού δι­ανομής, μέ βάση τήν ένόιητα στο σΰστημα τής δουλειάς τους καί μέ εξασφάλιση τής εκούσιας συμμετοχής τών μαζών στήν οργάνωσή τους.

ε') Μονοπώλιο τοϋ εξωτερικού εμπορίου, στ') Κατάργηση τών κρατικών χρεών πρός τούς ξένους καί

ντόπιους καπιταλιστές.Δ'. Προστασία της δουλειάς, οροι ζωής κλπ.

α') Ελάττωση τών ωρών δουλειάς σέ 7 καί σέ 6 ώρες στούς ανθυγιεινούς κλάδους, περαιτέρω ελάττωση τών ωρών εργασίας καί πέρασμα στήν πενθήμερη βδομάδα στις χώρες μέ αναπτυγμένες παραγωγικές δυνάμεις. Ρύθμιση τών ωρών έρ γασίας ανάλογα μέ τήν αύξηση τής παραγωγικότητας τής δουλειάς.

β') ’Απαγόρευση, κατά κανόνα, τής νυχτερινής δουλειάς καί τής δουλειάς στους κυρίως ανθυγιεινούς κλάδους γιά τις γυ ναΐκες. “Απαγόρευση τής παιδικής εργασίας. ’Απαγόρευση τών υπερωριών.

46 -

γ') ’Ιδιαίτερη ελάττωση των ωρών δουλειάς γιά τή νεολαία (ανώτερο δριο δουλειάς 6 ώοες γιά τούς ανήλικους μέχρι 18 χρονών). Σοσιαλιστική αναδιοργάνωση τής δουλειάς τής νεο­λαίας μέ τό συνδυασμό τής υλική; παραγωγής μέ τή γενική καί πολίτικη μόρφωση.

δ') Κοινωνικέ; ασφαλίσεις δλων τών ειδών (ανικανότητα, γηρατειά, άτυχηιιατα, ανεργία %λπ.) καί πλέρια διαχείρησή τους απ’ τούς ασφαλισμένου;, σέ βάρος τοϋ κράτους (καί σέ βάρος τών επιχειρηματιών εφ’ δσον υπάρχουν ακόμα ιδιω­τικές επιχειρήσεις).

ε') Φαρδειά μέτρα υγιεινής. ’Οργάνωση δωρεάν Ιατρικής βο­ήθειας. ’Αγώνα; ενάντια σ ιί; κοινωνικές άρρώστειες (αλκοο­λισμός, αφροδίσια νοσήματα, φυματίωση).

ζ') Κοινωνική εξίσωση τής γυναίκας μέ τον άντρα μπροστά στό νόμο καί στή ζωή, ριζική αναδιοργάνωση τοΰ δικαίου τοϋ γάμου καί τοϋ οικογενειακού δικαίου. ’Αναγνώριση τή; μη­τρότητας σαν κοινωνική; λειτουργίας, προστασία τής μητρό­τητας καί τοϋ παιδιοΰ. "Εναρξη εφαρμογής άπ’ τήν κοινω­νία μέτρων γιά τήν περίθαλψη καί διαπαιδαγώγηση τής νεο­λαίας (παιδικά άσυλα, παιδικοί κήποι, παιδικά σπίτια κλπ.). Δημιουργία ιδρυμάτων γιά τή βαθμιαία απαλλαγή απ’ τά βά­ρη τοΰ νοικοκυριού (κοινωνικά εσαατόρια, πλυντήρια, συστη­ματική ε*τολιm -.ίή πάλη ενάντιά στις ιδεολογίες καί σείς πα­ραδόσεις, πού υποδουλώνουνε τή γυναίκα).£ ' . Κατοικία.

α') Κατάσχεση τών μεγάλων σπιτιών.β') Παράδοση τών κατασχεμένων σπιτιών στή διεύθυνση

τών τοπικών σοβιέτ.γ') Εγκατάσταση τών εργατών στις αστικές συνοικίες, ε') Παραχώρηση τών παλατιών, τών μεγάλων Ιδιωτικών

καί κοινωνικών σπιτιών στή διάθεση τών εργατικών ορ­γανώσεων.

στ') Εφαρμογή πλατειοΰ προγράμματος χτισίματος Ιργατι- πής κατοικίας.

— 47

Ζ'. Τό Ε θνικό καί ’Αποικιακό ζήτημα.

α') ’Αναγνώριση σέ δλα τά έθνη, ανεξάρτητα από φυλή,τοϋ δικαιώματος τής πλέριας αυτοδιάθεσης, δηλαδή τής αυτοδιά­θεσης καί μέχρι κρατικού αποχωρισμού.

β') Προαιρετική ένωση καί συγκεντροποίηση τών στρατιω­τικών καί οικονομικών δυιάμεων δλων τών λαών πού απελευ­θερώ νονται απ’ το ν καπιταλισμό γιά τήν πάλη ενάντια στον Ιμπεριαλισμό καί γιά τήν ανοικοδόμηση τής σοσιαλιστικής ο’ικονομίας.

γ ') Εντατική καί αποφασιστική πάλη ενάντια σέ κάθε π ε ­ριορισμό καί καταπίεση, πού στρέφονται ενάντια σέ όποιοδή- ποτε λαό, έ'θνος είτε φυλή. Πλέρια ισότητα δλων τών εθνών καί φυλών.

δ') ’Εξασφάλιση καί ΰ,τοστήριξη μέ δλες τις δυνάμεις καί τά μέσα τού σοβιετικού κράτους τού εθνικού πολιτισμού τών εθνώνπού άπελευθερώνουνται άπ' τον καπιταλισμό καί εφαρ­μογή συνεποϋς προλεταριακή; γραμμής στήν ανάπτυξη τού περιεχομένου τού πολιτισμού αυτού.

ε') Πλατεία ενίσχυση γιά τήν οικονομική, πολιτική καί εκ- πολιστική ανάπτυξη τών άλλοτε καιαπιεζομένων «περιοχών» «επαρχιών» καί «αποικιών» πρός τήν κατεύθυνση τοΰ σοσια­λιστικού μετασχηματισμού τους, μέ οκοπό τή δημιουργία γε­ρής βάσης γιά τήν πραγματική καί πλέρια εθνική ισότητα.

στ') Πάλη ενάντια σ’ δλα τά υπολείμματα τού σωβινισμού, τοΰ εθνικού μίσους, τών φυλετικών προλήψεων καί τών λοι­πών ιδεολογικών προϊόντων τής φεουδαρχικής καί κεφαλαιο­κρατικής βαρβαρότητας.Η'. Μέσα Ιδεολογικής έπιρροής.

α') ’Εθνικοποίηση τών τυπογραφείων, β') Μονοπώληση τών εφημερίδων καί εκδόσεων, γ') ’Εθνικοποίηση τών μεγάλων κινηματογραφικών Επιχει­

ρήσεων θεάτρων κλπ.δ') Χρησιμοποίηση τών εθνικοποιημένων μέσων τής «πνευ­

ματικής παραγωγής» γιά τήν πιο πλατεία πολιτική καί γε­νική διαπαιδαγώγηση τών εργαζομένων καί γιά τήν άνοικοδό·

4 8 —

μηση τοΰ νέου σοσιαλιστικοΰ πολιτισμοΰ πάνω σέ προλετα­ριακή ταξική βάση.

4. ΟΙ βάσεις τής οικονομικής πολιτικής τής προλεταριακής διχτατορίας.

Στήν εκπλήρωση δλων αυτών τών καθηκόντων τής διχτα· τορίας τοΰ προλεταριάτου πρέπει νοίχαυμε ύπ’ δψει τις επόμε­νες θέσεις.

1. °Η πλέρια κατάργηση τής ατομικής ίδιοχτησίας πάνω στή νή καί ή εθνικοποίηση δλης τής γής δεν μπορούνε νά εφαρμοστούν άμεσα στις πιο αναπτυγμένες καπιταλιστικές χώρες, δπου ή αρχή τής ατομική; ίδιοχιησίας κατόρθωσε νά ριζωθεί βαθειά μέσα στα πλατεία στρώματα τής αγροτιάς. Σέ τέτοιες χώρες ή εθνικοποίηση δλης τής γής μπορεΐ νά γί­νει μόνο βαθμιαία, μέ σειρά από μεταβατικά μέτρα.

2. Ή εθνικοποίηση τή; παραγωγής δεν πρέπει, κατά κα­νόνα, νά έπεχταθεΐ στί; μικρές και μεσαίες οικονομίες, (αγρο­τών, χειροτεχνών, μικρών καί μεσαίων εμπόρων, μικρών βιο- μηχάνων κ.λ.π.)·

Πρώτο γιατί τό προλεταριάτο δεν μπορεΐ νά μήν κάνει μιάν αυστηρή διάκριση ανάμεσα στήν ίδιοχτησία τοΰ εργαζό­μενου άπλοΰ παραγωγού εμπορευμάτων, πού μπορεΐ jtai πρέπει νά τραβηχτεί βαθμιαία στό δρόμο τής σοσιαλιστικής ανοικο­δόμησης καί στήν εκμεταλλευτική ίόιοχιηιία τοΰ κεφαλαιοκράτη πού ή έξάλειψητης είναι απαραίτητη προϋτόθηση γιά τή σοσια­λιστική ανοικοδόμηση.

Δεύτερο γι a cl τό προλεταριάτο πέρνοντας τήν εξουσία δεν μπορεΐ νά εχει, ιδίως στις πρώτες φάσεις τής διχτατορίας, αρ­κετή ποσότητα οργανωτικών δυνάμεων, ώστε ό'χι μόνο νά κα- ταστρέψ^ι τόν καπιταλισμό, άλλα καί νά οργανώσει άμεσα τήν ένωση τών μικρών καί μεσαίων ατομικών παραγωγικών μονά­δων πάνω σέ νέα σοσιαλιστική βάση. Οί μικρές αυτές ατομι­κές οικονομίες, (πρώτ’ άπ’ δλα οί αγροτικές οικονομίες) μόνο βαθιμιαΐα μέ τή συστηματική, ισχυρή υποστήριξη άπό μέρους τοΰ προλεταριακού κράτους δλων τών μορφών τής κολλεχτι- βοποίησής τους, θά τραβηχτούνε στή γενική σοσιαλιστική δρ-

— 49

γάνωση τής παραγωγής καί τής διανομής. Κάθε βίαιο σπά­σιμο τοΰ οίκονομικοΰ τους συγκροτήματος καί κάθε εξαναγ­καστική τους κολεκτιβοποίηση θά εφερνε μόνο αρνητικά απο­τελέσματα.

Ή ύπαρξη σημαντικού αριθμού μικρών παραγωγικών μο­νάδων (σέ πρώτη σειρά αγροτικών οικονομιών, οικονομιών ενοικιαστών, χειροτεχνών, μικροεμπόρων κλπ.) δχι μόνο στις αποικίες, στις μισοαποικίες καί σιίς οικονομικά καθυστερημέ­νες χώ0ες, δπου οί μικροαστικές μάζες άποτελοΰνε τήν τερά­στια πλειοψηφία τοΰ πληθυσμού, μά καί στά κέντρα τής παγ­κόσμιας καπιταλιστικής οικονομίας (Ενωμένες Πολιτείες, Γερ­μανία, ώς ’ένα βαθμό ακόμα καί ’Αγγλία) κάνει απαραίτητη στον ένα ή τόν άλλο βαθμό στις πρώτες βαθμίδες τής ανά­πτυξης, τή διατήρηση τής αγοράς, σόν μορφής οικονομικής σύνδεσης τοΰ χρηματικοΰ συστήματος, κλπ.

'Η ποικιλία τών οικονομικών μορφών (απ’ τή σοσιαλιστικο- ποιημένη μεγάλη βιομηχανία μέχρι τήν οικονομία τοΰ μικροΰ αγρότη καί ιοΰ χειροτέχνη), πού δέν μπορεΐ νά μή συνοδεύεται μέ τήν πάλη τών διαφόρων αυτών οικονομικών μορφών' ή ποικιλομορφία τών τάξεων καί τών ταξικών ομάδων, πού αντι­στοιχεί στις οικονομικές αυτές μορφές, μέ διαφορετικά οικο­νομικά κίνητρα καί μέ τήν πάλη ανάμεσα στά διαφορετικά οίκονομικά τους συμφέροντα' τέλος ή ΰ.ταρξη σ’ δλους τούς τομείς τής οικονομικής ζωής συνηθειών καί παραδόσεων, πού κληρονομή&ηκαν απ’ τήν αστική κοινωνία καί πού δέν μπο­ρεΐ νά έξαλειφθοϋν αμέσως,—δλ' αυτά απαιτούν άπ’ τήν οίκο- νομική καθοδήγηση τοΰ προλεταριάτου έ'να σωστό συνδυασμό — μέ βάση τις σχέσεις τής αγοράς —τής μεγάλης σοσιαλιστικής βιομηχανίας μέ τή μικρή οικονομία τών απλών παραγωγών εμπορευμάτων, δηλαδή έναν τέτοιο συνδυασμό, πού νά Ιξα- σφαλίζει τόν καθοδηγητικό ρόλο τής σοσιαλιστικής βιομηχα­νίας καί ταυτόχρονα τό ανώτατο δριο ανόδου δλης τής βασι­κής μάζας τών αγροτικών οικονομιών. Γι° αυτό δσο μεγαλεί- τερο είναι τό ειδικό βάρος τής κατατεμαχισμένης μικροαγρο- τικής οικονομίας στή γενική οικονομία τή; χώρας, τόσο πιο μεγάλο θά είναι τό μέγεθος τών σχέσεων αγοράς, τόσο μικρό­τερη ή σημασία τής άμεσης μέ σχέδιο καθοδήγησης, σέ τόσο

50 —

περισσότερο βαθμό θα βασίζεται το γενικό οικονομικό σχέδιο πάνω στήν πρόβλεψη τών οικονομικών σχέσεων, πού διαμορ- φώνουνται αυθόρμητα. ’Απεναντίας δσο μικρότερο είναι τό ειδικό βάρος τής μικρής οικονομίας, δσο πιο σημαντική είναι ή μερίδα τής κοινωνικοποιημένη- δουλειάς, όσο πιό ίιχυρά συγχεντροποιμένα καί σοσιαλιστικοποιημένα είναι τά μέσα τής παραγωγής, τόσο πιο μικρό θά είναι τό μέγεθος τών σχέσεων αγορά:, τόσο πιο μεγάλη είναι ή σημασία τοΰ σχεδίου σέ σύγκριση μέ τό αυθόρμητο, τόσο πιο σημαντικές καί πιο γ ε ­νικές είναι οί μέθοδες τή: άμεσης πάνω σέ σχέδιο καθοδήγη­σης καί στον τομέα τή; παραγωγής καί στον τομέα τής διανομής.

Τά τεχνικά και οικονομικά πλεονεχτήματα τής μεγάλης σο- σιαλιστικοποιημένης παραγωγής, ή συγκίντροποίηση δλο τών σπουδαιότερων οικονομικών πόστων ( τής βιομηχανίας, τών μεταφορών, τών μεγάλων αγροτικών οικονομιών, τών τραπε­ζών κλπ.), στύ χέρια τοϋ προλεταριακοΰ κράτους, ή μέ σχέδιο καθοδήγηση τής οικονομίας, ή δύναμη τοΰ κρατικοΰ μηχανι­σμού στο σύνολό του (προϋπολογισμός, φόροι, διοικητική νο ­μοθεσία καί νομοθεσία γενικά) όδηγοΰνε υπό ιόν δ'ρο τής ορ­θής ταξικής πολιτικής από μέρους τής προλεταριακής διχτατο- ρίας, δηλαδή υπό τόν δρο ενός όρθοΰ υπολογισμού τοϋ συσχε- τισμοϋ τών ταξικών δυνάμεων, σέ μιά συνεχή καί συστηματική εχτόπιση τών υπολειμμάτων τοΰ ιδιωτικού κεφαλαίου, καθώς επίσης καί τών νέων καπιταλιστικών στοιχείων, τόσο στήν πόλη δσο και στο χωριό (πλούσιοι χωρικοί, κουλάκοι), πού ξυφυτρώνουνε μαζύ μέ τήν ανάπηρη τής οίκονομίας τών απλών παραγωγών εμπορευμάτων μέσα στις συνθήκες τοϋ λίγο ή πολύ ελεύθερου εμπορίου καί τών σχέσεων αγοράς. ’Α π’ τήν άλλη μίίριά, παράλληλα μ= αυτά συντελεΐται ένα συστηματικό τράβηγμα τών βασικών μαζών τών αγροτικών οικονομιών (δηλαδή τών μ,ικρών καί μεσαίων οικονομιών) μέ τό μπάσιμό τους στούς συνεταιρισμούς καί μέ τήν ανάπτυξη τών κολεχτι- βιστικών οικονομικών μορφών, στο γενικό σύστημα τοΰ άνα- πτυσόμ,ενου σοσιαλισμού. Συνδεμένες μέ τις σχέσεις αγοράς, εξωτερικά καπιταλιστικές οί μορφές και οί μέθοδες τής οικονο­μικής δραστηριότητας υπολογισμός σέ αξίες, πληρωμή τής δου­λειάς σέ χρήμα, αγορά καί πώληση, πίστωση, τράπεζες κλπ.)

— 51

παίζουνε ρόλο μοχλών τής σοσιαλιστικής ανοικοδόμησης, εφ’ δσον οί μοχλοί αυτοί εξυπηρετούνε δλο καί σε μεγαλείτερο βαθμό τις επιχειρήσεις συνεπούς σοσιαλιστικού τύπου, δηλαδή τό σοσιαλιστικό τομέα τής οικονομίας.

Έ τσι οί σχέσεις άγορας μέσα στις συνθήκες τής προλετα­ριακής διχτατορίας, μέ μια σωστή πολιτική από μέρους τοϋ σοβιετικού κράτους, φέρνουνε στήν ανάπτυξή τους στήν ίδια δική τους καταστροφή: συντελώντας στήν έχτόπιση τοϋ ιδιω­τικού κεφαλαίου, στήν αναδιοργάνωση τής αγροτικής οικονο­μίας, στήν πάρα πέρα συγκέντρωση και συγκεντροποίηση τών μέσων παραγωγής στα χέρια τοΰ προλεταριακού κράτους, συν­τελούνε μέ τον τρόπο αύιό στήν έξαφάνιση τών σχέσεω ν άγορας γενικά .

Σέ περίπτωση ενδεχόμενης στρατιωτικής επέμβασης τών κε­φαλαιοκρατών κα'ι μακρόχρονου άντεπαναστατικοϋ πολέμου ενάντια στή διχτατορία τοϋ προλεταριάτου, ή οίκονομική καθο­δήγηση πρέπει νά ξεκίνα πρώτ’ άπόλα απ’ τά συμφέροντα τής υπεράσπισης τής προλεταριακής διχτατορίας. Στήν περίπτωση αυτή μπορεί νά παρουσιαστεί ανάγκη μιας πολεμικής, κομμου­νιστικής, οικονομικής πολιτικής, ( «πολεμικός κομμουνισμός*) πού δεν είναι τίποτ’ αλλο παρά οργάνωση μιας συστηματικής κατανάλωσης μέ σκοπό τήν πολεμική ά'μυνα, συνοδευόμενη από μι.ά εντατική πίεση πάνω στις καπιταλιστικές ομάδες (κα­τασχέσεις, επιτάξεις κλπ.), από μια λίγο η πολύ πλήρη εξάλειψη τοϋ ελεύθερου εμπορίου καί τών σχέσεων άγορας, από μιάν απότομη παραβίαση τών ατομικών οικονομικών κίνητρων τοΰ μικρού παραγωγού, πού συνδέουνται μέ τήν πτώση τών παρα­γωγικών δυνάμεων τής χώρας. Ή πολιτική αυτή «τοϋ πολε­μικού κομμουνισμού», υποσκάπτοντας τήν υλική βάση τών εχθρικών πρός τήν εργατική τάξη στρωμάτων μέσα στή χώρα, εξασφαλίζοντας τή συστηματική κατανομή τών αποθεμάτων πού υπάρχουνε, βοη{}ώντας τήν πολεμική πάλη τής προλετα­ριακής διχτατορίας ν,αι βρίσκοντας σ ’ αύιή τήν ιστορική της δικαιολόγηση, δεν μπορεί μολαταύτα νά θεωρηθεί σά σύστημα «ομαλό» οίκονομικής πολιτικής τής διχτατορίας τοΰ προλε­ταριάτου.

52 —

5. Ή διχτατορία τοϋ προλεταριάτου κβΐ οΐ τάξεις.

Ή διχτατορία τοϋ προλεταριάτου είναι συνέχιση τής ταξικής του πάλης κάτ' άπό ν έ ε ς συνϋ'ήκες . Ή διχτατορία τοΰ προλεταριάτου είναι πεισματώδικη πάλη, αιματηρή xui άναί- μαχτη, βίαιη καί ειρηνική, πολεμική καί οικονομική, διαπαι- δαγωγική καί διοικητική, ενάντια στις δυνάμεις καί παραδόσεις τής παληά; κοινωνίας, ενάντια στούς εξωτερικούς, καπιταλιστι­κούς εχθρούς, ενάντια στα υπολείμματα τών εκμεταλλευτικών τάξεων μέσα στη χώρα, ενάντια στα βλαστάρια τής νέας μπουρζουαζίας, πού ξεφυτρώνουνε μέ βάση τήν έμπορευματική παραγωγή, πού δέν έ'χει ακόμα έχτοπιστεΐ.

Μέσα στις συνθήκες τής εξάλειψης τοΰ εμφυλίου πολέμου συνεχίζεται ή πεισματώδικη ταξική πάλη κάτω από νέες μορ­φές, πρώτ° απ’ δλα κάτω απ’ τή μορφή τής πάλης μεταξύ τών υπολειμμάτων τών παληών οικονομικών μορφών και τών νέων τους βλασταριών άπ’ τή μια μεριά, καί τών σοσιαλιστικών μορφών τής κοινωνίας απ’ τήν άλλη. Οί μορφές πάλης μετα- βάλλουνται σέ διαφορετικά στάδια τής σοσιαλιστικής άνάπτυ­ξης, καί ή πάλη αυτή μπορεΐ στά πρώτα της στάδια κάτω άπό ώρισμένες συνθήκες νά δξύνεται.

Στο άρχικό στάδιο τή; προλεταριακής διχτατορίας, ή πολι­τική τοΰ προλεταριάτου άπέναντι στις άλλϊς τάξεις και τις κοι­νωνικές ομάδες μέσα στή χώρα καθορίζεται άπ’ τις παρα­κάτω θέσεις :

1. 'Η μεγάλη κεφαλαιοκρατία καϊ οί μ εγά λο ι γαιοχτή- μονες, ή άφοσιωμένη σ’ αυτούς μερίδα τοΰ σώματος τών άξιω- ματικών, οί στρατηγοί καί ή ανώτερη γραφειοκρατία είναι συ­νεπείς εχτροί τή; εργατικής τάξης, εναντίον τους είναι άναγ- καία ή πιο άνηλεής πάλη. Ή χρησιμοποίηση τών οργανωτι­κών ικανοτήτων ώρισμένης μερίδας απ’ αυτούς είναι δυνατή, μά κατά κανόνα μόνο μετά τή στερέωση τής διχτατορίας τοΰ προλεταριάτου καί τήν άποφασιστική κατάπνιξη δλων τών συ­νωμοσιών κι’ εξεγέρσεων τών εκμεταλλευτών.

2. "Οσον αφορά τούς ειδικούς ( τ ε χ ν ικ ο ύ ς ) διανοούμε­νους πού άνατραφήκαινε μέσα σέ αστικές παραδόσεις καί τ άνώτερά του; στρώματα πού είναι στενά συνδεμένα μέ τό

- 53

διευθυντικό μηχανισμό τοΰ κεφαλαίου, τό προλεταριάτο οφεί­λει, καταπνίγοντας μέ τον πιό αποφασιστικό τρόπο κάθε αντε- παναστατική εκδήλωση τών εχθρικών πρός αυτό στρωμάτων τών διανοούμενων, νά ε'χει ταυτόχρονα ύπ’ οψει του τήν α­νάγκη νά χρησιμοποιήσει αυτή τήν ειδικευμένη κοινωνική δύ­ναμη στό έργο τής σοσιαλιστικής άνοικοδόμησης, ενθαρρύνον- ϊας μέ δλα τά μέσα τις ουδέτερες όμάδες καί Ιδίως τις φιλι* κές πρός τήν εργατική επανάσταση. 'Αναπτύσσοντας τις προ­οπτικές τής σοσιαλιστικής οίκονομικο τεχνικής καί εκπολιτι­στικής ανοικοδόμησης σέ δλη τους τήν κοινωνική έ'χταση, τό προλεταριάτο οφείλει νά καταχτήσει συστηματική τούς ειδι­κούς (τεχνικούς διανοουμένους) μέ τό μέρος του, υποτάσσον­τας τους στήν Ιδεολογική του επιρροή και εξασφαλίζοντας τή στενή συνεργασία τους στό έ'ργο τής κοινωνικής αναδιοργά­νωσης.

3. ’Α π έ ν α ν τ ι βτήν άγροτιά τό καθήκον τών κομμουνι- σιικών κομμάτων συνίσταται, στηριζόμενα στό αγροτικό προ­λεταριάτο, νά τραβήξουνε μέ τό μέρος τους δλα τά εκμεταλ­λευόμενα κι5 εργαζόμενα στρώματα τοΰ χωριού. Ξεχωρίζοντας αυστηρά τίς διάφορες ομάδες μέσα στήν αγροτιά καί υπολογί­ζοντας τό ειδικό τους βάρος, τό νικηφόρο προλεταριάτο οφεί­λει νά υποστηρίξει μέ κάθε τρόπο τά φτωχά μισοπρολεταρια· κά στρώματα τής αγροτιάς παραχωρώντας τους μέρος τών γαι· ών τών τσιφλικάδων, διευκολύνοντας τα στήν πάλη ενάντια στό τοκογλυφικό κεφάλαιο κλπ. Τό προλεταριάτο οφείλει ακό­μα νά εξουδετερώσει τά μεσαία στρώματα τής αγροτιάς και •νά καταπνίξει άμείλιχτα καί τή μικρότερη αντίσταση τής αγρο­τικής μπουρζουαζίας, πού συμμαχεί μέ τούς τσιφλικάδες. Έφόσον στερεώνεται ή διχτατορία του καί αναπτύσσεται ή σοσιαλιστική ανοικοδόμηση τό προλεταριάτο οφείλει νά περά- σει άπ* τήν πολιτική τής έξουδετάρωσης σιήν πολιτική τής γε­ρής συμμαχίας μέ τίς μάζες τής μεσαίας αγροτιάς, χωρίς καθό­λου νά ταχτεί μέ τήν άιτοψη τοΰ μοιράσμβτος τής εξουσίας. Γιατί ή διχτατορία τοΰ προλεταριάτου εκφράζει, άπ’ τή μιά μεριά τό γεγονός, δτι μόνο οί βιομηχανικοί εργάτες είναι σέ ■θέση νά καθοδηγήσουν δλη τή μάζα τών εργαζομένων άπ’ τήν άλλη μεριά, ή διχτατορία τοΰ προλεταριάτου, ό'ντας ή μονο~

54 —

πωλιακή ίου εξουσία, είναι ταυτόχρονα ιδιαίτερη μορφή ταξι­κής συμμαχίας μεταξύ τοϋ προλεταριάτου σαν πρωτοπορείας τών εργαζομένων καί τών πολυάριθμων μή προλεταριακών στρωμάτων τών εργαζομένων είτε τής πλειοψηφίας τους, συμ­μαχίας ενάντια στό κεφάλαιο, συμμαχίας μέ σκοπό τήν πλέρια ςινατροπή του, τήν πλέρια κατάπνιξη τής αντίστασης τής κε- φαλαιοκρατίας καί κάθε απόπειρας παλινόρθωσής της, συμμα­χίας μέ σκοπό τήν τελική εγκαθίδρυση και στερέωση τοΰ σο­σιαλισμού.

4. 'Η μικροαστική τάξη τών πόλεω ν, πού ταλαντεύεται διαρκώς άπ’ τήν πιο μαύρη άνιίδραση ώς τις συμπάθειες πρός to προλεταριάτο, πρέπει εξίσου ακριβώς νά εξουδετερωθεί καί κατά τό δυνατό νά καταχτηθεί μέ τό μέρος τοΰ προλεταριά­του. Αυτό θά κατορθωθεί μέ τή διατήρηση τής ίδιοχιησίας της, μέ μιά ώοισμένη ελευθερία τοϋ εμπορίου, μέ τήν απελευ­θέρωσή του άπ’ τά ΰποδουλωτικά - τοκογλυφικά δάνεια καί μέ τήν πολύπλευρη βοήθεια τοΰ προλεταριάτου στήν πάλη ενάν­τια σ’ δλες τις μορφές τής καπιταλιστικής καταπίεσης.

6 . ΟΙ μαζικές οργανώ σεις μέσα στό σύστημα τής προλεταριακής διχτατορίας.

Κατά τήν εκπλήρωση δλών αυτών τών καθηκόντων τής προλεταριακής διχτατορίας μεταβάλλονται ριζικά τά κ α θ ή ­κοντα καί οί λε ιτουργίες τών μαζικώ ν όργανώσεων, σέπρώτη σειρά τών έρ γα τ ικ ώ ν οργανώσεων. Οί μαζικές εργα­τικές οργανώσεις δπου γιά πρώτη φορά οργανωμένα συσπει- ρώνουνται καί διαπαιδαγωγοΰνται τά πιο πλατεία στρώματα τοΰ προλεταριάτου, τά Ε παγγελματικά συνδικάτα (παραγω­γής), είναι μέσα στον καπιταλισμό τά βασικά ό'ργανα ατεργια- κής πάλης, κι’ ακόμα μαζικής πάλης ενάντια στό τραστοποιη- μένο κεφάλαιο καί τό κράτος του. Μέσα στή διχτατορία τοϋ προλεταριάτου μετατρέπουνται σέ κύριο μοχλό της, σέ τέτοιο σχολειό τοϋ κομμουνισμού πού τραβάει τεράστιες μάζες τοΰ προλεταριάτου στό έ'ργο τής σοσιαλιστικής διεύθυνσης τής πα­ραγωγής, σέ οργάνωση άμεσα συνδεμένη μέ δλα τά τμήμα­τα τοΰ κρατικού μηχανισμού, πού επιδρά σ’ δλονς τούς κλά­δους τής δουλειάς του, πού στέκεται φρουρός τών γενικών καί

- 55

καθημερινών συμφερόντων τής Ιργατικής τάξης καί πού διεξά­γει πάλη ενάντια στις γραφειοκρατικές διαστρεβλώσεις τών όργάνων τοΰ σοβιετικού κράτους. Τά συνδικάτα μετατρέπουν- ται έτσι σέ βασικό σκελετό τών οικονομικών καί κοινωνικών οργανώσεων τοΰ προλεταριάτου, εφ’ δσον άναδεικνύουνε καθο- διιγητικά στελέχη γιά τη δουλειά τής ανοικοδόμησης, εφ’ ό­σον τραβούνε σ αυτή τή δουλειά τά πλατειά στρώματα τοΰ προλεταριάτου κΓ εφ' δσον βάζουνε γιά Ιδιαίτερό τους καθή­κον τήν πάλη ενάντια στις γραφειοκραακές διαστρεβλώσεις, πού γεννιούνται άναπόφευχτα πάνω στο έδαφος τών ξένων πρός τό προλεταριάτο ταξικών επιρροών καί τοΰ άνεπαρκοΰς ακόμα εκπολιτιστικού επιπέδου τών μαζών.

01 συνεταιριστικές οργανώσεις τής έργατικής τάξης, καταδικασμένες μέσα στις συνθήκες τοΰ καπιταλισμού— παρά τις ρεφορμιστικές ουτοπίες—νά παίζουν ενα συγκριτικά μέτριο ρόλο, έκφυλιζόμενες συχνά χάρη στις γενικές συνθήκες τοΰ καπιταλιστικοί) συστήματος καί εξαιτίας τής ρεφορμιστικής πο­λιτικής τών αρχηγών τους, μετατρεπόμενες σέ εξαρτήματα τοϋ καπιταλιστικού συστήματος, μέσα στη διχτατορία τοΰ προλε­ταριάτου μπορούνε καί πρέπει νά γίνουνε βασικά συνθετικά μέρη τοΰ μηχανισμού τής διανομής.

Τέλος οΐ αγροτικοί συνεταιρισμοί (καταναλωτικοί, αγορα­στικοί, πιστωτικοί, παραγωγικοί), υπό τόν δρο μιάς καλής καθοδήγησης, μιας συστηματικής πάλης ενάντια στά καπιτα­λιστικά στοιχεία καί τής εξασφάλισης τή; πραγματικής συμμε­τοχής τών πλατειών μαζών *ών εργαζομένων, πού ακολουθού­νε τό προλεταριάτο, μπορούνε καί πρέπει να μετατραποϋνε σέ μιά απ’ τις βασικές οργανωτικές μορφές, πού συνδέουνε τήν πόλη μέ τό χωριό. Οι συνεταιριστικές αγροτικές ενώσεις, ενώ­σεις πού— έφ’ δσον αποδειχτούνε βιώσιμες— μέσα στις συνθή­κες τοΰ καπιταλισμού μετατρέπουνται άναπόφευχτα κατά τό μεγαλείτερό τους μέρος σέ καπιταλιστικές επιχειρήσεις, επει­δή έξαρτώνται απ’ τήν καπιταλιστική βιομηχανία, άπ’ τις κα­πιταλιστικές τράπεζες, απ’ τό καπιταλιστικό οικονομικό περι­βάλλον γενικά καί καθοδηγούνται άπ’ τούς ρεφορμιστές, απ’ τήν αγροτική κεφαλαιοκρατία καί κάποτε κι’ άπ’ τούς τσιφλι­κάδες, μέσα στις συνθήκες τής διχτατορίας τοΰ προλεταριάτου

56 -

άναπτύσσουνται σέ σύστημα άλλων σχέσεων κι’ έξαρτώνται απ’ τήν προλεταριακή βιομηχανία, απ’ τις προλεταριακές τρά­πεζες κλπ. Μέ μια σωστή πολιτική τοΰ προλεταριάτου, μέ μια συστηματική ταξική πάλη ενάντια στα καπιταλιστικά στοιχεία, τόσο έξω δσο καί μέσα στις συνεναιριστικές οργανώσεις, μέ Γην καθοδήγηση τής σοσιαλιστικής βιομηχανίας οί αγροτικοί συνεταιρισμοί γίνουνται ενας απ’ τούς σπουδαιότερους μοχλούς τής σοσιαλιστικής αναδιοργάνωσης τοϋ χωριοϋ, τής κολλεχτι- βοποίησής του. Αυτό δέν αποκλείει τή δυνατότητα σέ μερικές χώρες, στήν αρχή, τόσο οί καταναλωτικές, δσο καί ιδιαίτερα οί αγροτικές συνεταιριστικές ενώσεις, κάτω άπ5 τήν καθοδή­γηση τής κεφαλαιοκρατίας καί τών πραχτόρων της σοσιαλδη­μοκρατών, νά γίνουνε προπύργιο τής άντεπαναστατικής δρά σης καί τοϋ σαμποταρίσματος τής οικονομικής ανοικοδόμησης τής εργατικής επανάστασης.

Σ ’ δλη τή μαχητική καί άνοικοδομητική δουλειά πού' έχτε- λεΐται άπ’ τις ποικιλόμορφες οργανώσεις τοΰ προλεταριάτου, πού πρέπει ναναι πραγματικοί μοχλοί τοΰ σοβιετικού κράτους, συνδέοντας το μέ τις πλατειές μάζες δλων τών στρωιιάϊων τής εργατικής τάξης, τό προλεταριάτο εξασφαλίζει τήν ενότη­τα θέλησης καί δράσης, πραγματοποιώντας τήν ενότητα αυ­τή διά μέσου τοϋ καϋ·οδηγητικοϋ βόλου τοϋ κομμουνιστι­κού κόμματος μέσα στό σύστημα τής διχτατορίας τοΰ προ λεταριάτου.

Τό κόμμα τοϋ προλεταριάτου στηρίζεται άμεσα στά επαγ­γελματικά συνδικάτα καί σέ σειρά άλλων οργανώσεων, πού αγκαλιάζουνε τις μάζες τών εργατών, και διά μέσου αυτών στις μάζες τών αγροτών (σοβιέτ, συνεταιρισμοί, κομμουνιστική νεολαία κλπ.), καθοδηγώντας διά μέσου αυτών τών μοχλών δλο τό σοβιετικό σύστημα στό σύνολό του.

Μόνο μέ τήν απεριόριστη υποστήριξη τής σοβιετικής εξου­σίας απ’ δλες τις μαζικές οργανώσεις, μόνο μέ τήν πλέρια ενό­τητα τής ταξικής θέλησης, μόνο μέ τήν καθοδήγηση τοΰ κόμματος μπορεΐ τό προλεταριάτο νά εκπληρώσει τό ρόλο του σάν οργανωτής τής νέας κοινωνίας.

- 57

7. Ή διχτατορία τοϋ προλεταριάτου καί ή εκπολιτιστική επανάσταση.

*0 ρόλος αυτός τοϋ οργανωτή τής νέας κοινωνίας προϋ­ποθέτει τήν Εκπολιτιστική ώρίμαναη τοϋ ίδιου τοΰ προλε­ταριάτου, τή διάπλαση τής ίδιας του φύσης, τή διαρκή ανά­δειξη νέων καί νέων στελεχών, ικανών νά γίνουνε κΰριυι δ· λων τών μέσων τή; επιστήμης, τής τεχνικής καί τής διοίκησης γιά τήν ανοικοδόμηση τοΰ σοσιαλισμοΰ καί τοΰ νέου σοσιαλι­στικού πολιτισμού.

”Αν ή αστική επανάσταση ενάντια στό φεουδαρχισμό προ­ϋποθέτει τήν ύπαρξη μέσα στα σπλάχνα τής ιδίας τής φεου­δαρχικής κοινωνίας μιας νέας τάξης, πού άπ’ τήν άποψη τής ωριμότητας τοΰ πολιτισμού στέκεται πιό πάνω απ’ τήν κυ­ριαρχούσα τάξη καί πού μέσα στα πλαίσια τής φεουδαρχικής κοινωνίας εχει ήϊη στα χέρια της τήν ηγεμονία τής οικονομι­κής ζωής, ή προλεταριακή επανάσταση αναπτύσσεται μέσα σέ άλλες συνθήκες. ’Όντας στην καπιταλιστική κοινωνία τάξη οικονομικά εκμεταλλευόμενη, πολιτικά καταπιεζόμενη καί έκ πολ ιτ ιατικά κα τα π νιγόμ ενη ή εργατική τάξη μόνο στή μεταβαακή περίοδο, μόνο μ ετά τήν κατάληψη άπό μέρους της τής κρατικής εξουσίας, μόνο καταστρέφοντας τό μονο πώλιο τής άστικής τάξης πάνω στή μόρφωση καί κάνοντας χτήμα της δλες τις έπισιήμες, μόνο μέ τήν πείρα τής μεγά­λης άνοικοδομική; δουλειάς μπορΕί νά διαπλάσσει τή δική της φύση. Γιά τή μαζική διαμόρφωση τής κομμουνιστικής συνεί­δησης καί γιά τό ίδιο τό έργο τοΰ σοσιαλισμού είναι άναγ- καία ή μαζική μεταβολή τών άν&ρώπων, πράμα πού είναι δυνατό μόνο στήν πραχτική δράση, στην επανάσταση· συνεπώς ή επανάσταση είναι αναγκαία δ'χι μονάχα γιατί είναι αδύνατο μέ άλλο τρόπο νά άνατραπεϊ ή κυριαρχούσα τάξη, μά καί γιατί ή ιάξη π ού τήν άνα τρέπε ι μόνο μέ τήν επανάσταση μπορεΐ νά ξεκαθαριστεί άπ’ δλη τή βρωμιά τής παληάς κοι­νωνίας καί νά γίνει ικανή νά δημιουργήσει τή νέα κοινωνία.

Εξαλείφοντας τό μονοπώλιο τής τάξης τών κεφαλαιοκρατών πάνω στά μέσα τής παραγωγής ή εργατική τάξη πρέπει επίσης <νά εξαλείψει καί τό αστικό μονοπώ λιο π ά νω στή μόρφωση, ^

58 -

δηλαδή νά γίνει κυρία τής εκπαίδευσης, συμπεριλαμβανομένης καί τής ανώτερης Ικπαίδευσης.

'Η προπαρασκευή μέσα άπ’ τήν εργατική τάξη ειδικώ ν τόσο στον τομέα τής παραγωγής (μηχανικοΐ-τεχνικοί, οργα­νωτές κλ.α.) οσο και στον τομέα τών πολεμικών έργων, τής επιστήμης, τής τέχνης κλπ. άποτελεΐ ενα Ιδιαίτερο, σοβαρό­τατα καθήκον γιά τήν υπόθεση τοΰ προλεταριάτου. Πλά'ί σ’ αυτό τό καθήκον μπαίνει καί τό καθήκον της γεν ικ ή ς έκ πο- λιτιατικης άνν·ψωαης τών προλεταριακών μαζών, τής πολι­τικής τους διαπαιδαγώγησης, τής ανύψωσης τοΰ επιπέδου τών γνώσεων καί τής τεχνικής ειδίκευσης στήν κοινωνική δουλειά καί στήν κρατική διεύθυνση, τής πάλης ενάντια στά υπολείμ­ματα τών αστικών καί μικροαστικών προλήψεων κλπ.

Μόνο εφ’ δσον τό προλεταριάτο θ ’ άναδείξει τά δικά του πρωτοπόρα στρώματα σέ δλα τά «διοικητικά πόστα» τής σο­σιαλιστικής ανοικοδόμησης καί τοΰ πολιτισμοΰ, μόνο έφόσον θά αυξάνουν δλο καί περισσότερο τά στρώματα αυτά, τρα>* βώντας ολοένα καί νέα μέλη τής τάξη; στό προτσές τής έκπο- λιτιστικής-έπαναστατικής διάπλασης καί υπερνικώντας βαθμιαία τον ίδιο τον έσωταξικό χωρισμό σέ «πρωτοπόρα» καί «καθυ­στερημένα» στρώματα τοΰ προλεταριάτου, δημιουργεΐται ταυ­τόχρονα καί ή εγγύηση γιά τή νικηφόρα σοσιαλιστική ανοικο­δόμηση, ή εγγύηση ενάντια στό γραφειοκρατικό μαρασμό καί τον ταξικό Ικφυλισμό.

Τη προλεταριάτο δμως στό προτσές τής επανάστασης δε δια· πλάθει μόνο τή δική του φύση, μά καί τή φύση τών ά λλω ν τάξεων, σέ πρώτη σειρά τών πολυάρι )μων μικροαστικών στρω­μάτων τής πόλης καί τοΰ χωριοΰ, ιδιαίτερα τών Ιργαζομένων στρωμάτων τής αγροτιάς. Προσαρμόζοντας τίς πλατείες μάζες σγ\ν εκπολιτιστική επανάσταση, τραβώντας τες στό προτσές της σοσιαλιστικής ανοικοδόμησης, ενώνοντας καί διαπαιδαγω- γώντας κομμουνιστικά μέ δλες τίς μέθοδες πού ε'χει στή διά­θεσή της, διεξάγοντας αποφασιστική πάλη ενάντια σέ δλες τις άντιπρολεταριακές καί στενά συντεχνιακές ιδεολογίες,, υπερνι­κώντας μέ ιδιαίτερη επιμονή καί συστηματικά τή γενική καί εκπολιτιστική καθυστέρηση τοΰ χωριοΰ, ή εργατική τάξη προε­τοιμάζει έ'τσι, μέ βάση τήν ανάπτυξη τών κολλεχτιβιστικών

— 59

μορφών τής οικονομίας, τήν έξάλει-ψη τοϋ χωρισμού τής κοινωνίας ah τάξεις.

Στον άριθμό τών καθηκόντων τής εκπολιτιστικής επανά­στασης, πού αγκαλιάζει τις πιο πλατείες μάζες, κατέχει ξεχω­ριστή θέση ή πάλη ενάντια στο αφιόνι τοϋ λαοϋ—τή θρη σκ εία πάλη, πού πρέπει νά διεξάγεται συστηματικά καί αδιάκοπα. Ή προλεταριακή εξουσία πρέπει νά καταργήσει κάθε υποστή­ριξη τοϋ κράτονς πρός τήν εκκλησία, πού είναι πράχτορας τών κυρίαρχων τάξεων, πρέπει νά θέσει τέρκα σέ κάθε ανά­μιξη τής εκκλησίας στήν εκπαίδευση καί μόρφωση πού είναι οργανωμένες από τό Κράτος καί νά τσακίσει άιιείλιχτα τήν άντεπαναστατική δράση τών εκκλησιαστικών οργανώσεων. Ταυτόχρονα ή προλεταριακή εξουσία, άφίνοντας ελευθερία σχά θρησκεύματα κι’ εξαλείφοντας τήν προνομιούχα θέση τών πρώην κυρίαρχων θρησκειών, διεξάγει μ’ δλα τά μέσα πού διαθέτει άντιθρησκευτική προπαγάνδα καί αναδιοργανώνει δλη τή δια- παιδαγωγική κι’ εκπαιδευτική της δουλειά πάνω στή βάση τής επιστημονικής υλιστικής κοσμοθεωρίας.8. ‘Η πάλη γ ιά τήν παγκόσμια διχτατορία τοΰ προλεταριάτου

καί οί βασικοί τύποι τών έπαναστάσεω ν.

Ή παγκόσμ'.α επανάσταση τοϋ προλεταριάτου βγαίνει μέσα άπό διαφορετικά, ώς πρός τό χρόνο καί τις μορφές, προτσές: από καθαρά προλεταριακές επαναστάσεις' άπό επαναστάσεις άστικοδημοκρατικοΰ τόπου, πού μετατρέπονται σέ προλεταρια­κές επαναστάσεις' άπό έθνικοαπελευθρραηικού:: πολέμους* άπό αποικιακές επαναστάσεις. Μόνο σέ τελευτα ία άνάλυοη τό επαναστατικό προτσές οδηγεί στήν παγκόσμια διχτατορία, τοϋ προλεταριάτου.

Έ άνισομιρής άνάπτυξη τοΰ καπιταλισμού, πού όξύνθηκε στήν περίοδο τοϋ ιμπεριαλισμού, προκάλεσε τήν ποικιλομορφία ίών τύπων τοΰ καπιταλισμού, διαφορετικές βαθμίδες τής ανά­πτυξής του «τις διάφορες χώρες, καθώς καί ποικιλόμορφους καί ιδιαίτερους ορούς τοΰ επαναστατικού προτσές. Τά γεγο­νότα αύιά κάνουν Ιστορικά εντελώς άναπόφευχτη τήν π ο ικ ι - λομορφία τών δρόμων καί τών ρυθμώ ν τής κατάχτησης τής έξουοίας ά π ' τό προλεταριάτο, τήν ανάγκη, σέ σειρά

60 -

από χώρες, ωρισμένων μεταβατικών σταθμών, πού οδηγούνε •στή διχτατορία τοϋ προλεταριάτου, «α/ίώ: επίσης κα'ι τήν ποι- χ ιλο μ ο ρ φ ία τών μορφών της άνοικοδόμησης τοϋ σοσια­λ ισ μ ο ύ στϊς διάφορες χώρες.

Τήν ποικιλομορφία των δρων καί τών δρόμων τοϋ περά­σματος πρός τή διχτατορία τοϋ προλεταριάτου στις διάφορες χώρες μπορούμε σχηματικά νά τήν άναγάγουμε σέ τρεις βα­σικούς τύπους.

Χ ώ ρ ες τοϋ Α ναπτυγμένου καπιταλισμού, (Ενωμένες Π ο­λιτείες, Γερμανία, ’Αγγλία κλπ.) μέ ισχυρές παραγωγικές δυ­νάμεις, μέ αυγκεντροΛοιημένη σέ μεγάλο βαθμό παραγωγή, «που ή μικρή οικονομία έ'χει σχετικά μικρή σημ,ασία, μέ άστι- κοδημοχρατικό πολιτικό καθεστώς, πού εχει συγκροτηθεί ήδη •από πολύν καιρό. Στις χώρες φΰτές στο επίπεδο τής πολιηκής βασική προγραμματική απαίτηση είναι τό άμεσο πέρασμα στή διχτατορία τοϋ προλεταριάτου. Στο επίπεδο τής οικονομίας τά χαραχτηριστικά σημεία είνα ι: ή απαλλοτρίωση δλης τής μεγά­λης παραγωγής" ή οργάνωση σημαντικής ποσότητας κρατικών σοβιετικών οικονομιών (σοβχόζ) καί, απεναντίας, ή παράδοση σχετικά ασήμαντου μέρους γής στήν αγροτιά’ ή σχετικά μικρή «χταση τφν αυθόρμητων σχέσεων άγοράς' ό γρήγορος ρυθμός ιής σοσιαλιστικής άνάπτυξης γενικά καί τής κολεχτιβοποίησης τής αγροτικής οικονομίας ιδιαίτερα

Χώρε: μ& μέσο έπ ίπ εδο ανάπτυξης τοϋ καπιταλισμού (’Ισ ­πανία, Πορτογαλλία,Πολωνία, Ουγγαρία, Βαλκανικές χώρες κλπ.) πού εχουνε σημαντικά υπολείμματα μισοφεουδαρχικών σχέσεων στήν αγροτική οικονομία, μέ ώρισμένο μίνιμουμ ύλιχών προϋ­ποθέσεων, αναγκαίων γιά τή σοσιαλιστική ανοικοδόμηση, κι’ δπου δέν εχει ακόμα αποτελειωθεί δ αστικό-δημοκρατικός με­τασχηματισμός. Σέ μεφ,'κές απ’ αυτές τις χώρες είναι δυνατό ενα λίγο πολύ γρήγορο πέρασμα τής άσνι /οδηιιοκρατικής επα­νάστασης σέ επανάσταση σοσιαλιστική' a t άλλες χώρες είναι δυνατοί τύποι προλεταριακών επαναστάσεων, πού. έχουν δμως νά εκπληρώσουν καθήκοντα αστικό δημοκρατικού χαρακτήρα σέ μεγάλη έ'χταση. ’Εδώ συνεπώς μπορεΐ νά μήν επέλθει μονο­μιάς ή διχτατορία τοϋ προλεταριάτου, μά νά έπανέλθει στο -προτσές τού περάσματος άπ’ τή δημοκρατική διχτατορία τοϋ

— 6 J

προλεταριάτου καί της αγροτιάς πρός τή σοσιαλιστική διχχα- τορία τοϋ προλεταριάτου’εκεΐ δπου αναπτύσσεται άμεσα ή επα­νάσταση σάν προλεταριακή επανάσταση, προϋποθέτει τήν καθο­δήγηση τοϋ πλατειοΰ άγροτικοϋ κινήματος απ’ τό προλεταριάτο ή αγροτική εαανάσταση γενικά παίζει κολοσσιαίο, καί κάπδτβ και αποφασιστικό ρόλο' στό προτσές τής απαλλοτρίωσης τής μεγάλης γαιοχχησίας ενα σημαντικό μέρος τής κατασχεμένης γής περνάει στή διάθεση τής αγροτιάς ή εχταση τών σχέσεων αγοράς μετά τή νίκη τοϋ προλεταριάτου είναι σημαντική, τα καθήκον τής οργάνωσης τής αγροτιάς σέ συνεταιρισμούς και μετά και τής παραγωγικής της έ'νωσης κατέχει τεράστια θέση ανάμεσα στ’ άλλα καθήκοντα τής σοσιαλιστικής ανοικοδόμησης. Ό ρυθμός τής ανοικοδόμησης αυτής είναι σχετικά βραδύς.

'Α ποικ ιακές καί μ ιβοαποικ ιακες χώρες (Κίνα, ’Ινδίες κλπ.) καϊ έξαρτημένες χώρες (’Αργεντινή, Βραζιλία κλπ.) μέ ώαι* σμένο έμβρυο, και κάποτε καϊ μέ σημαντική ανάπτυξη τής βιο­μηχανίας, ανεπαρκή δμως στις περισσότερες περιπτώσεις για «νεξάρτητη σοσιαλιστική ανοικοδόμηση, χώρες δπου κυριαρ­χούν οί φεουδαρχο-μεσαιωνικές σχέσεις, είτε σχέσεις «ασιατικού τρόπου παραγωγής» τόσο σιήν οικονομία τής χώρας δσο και στό πολιτικό της εποικοδόμημα, τέλος χώρες δπου οί σπου­δαιότερες βιομηχανικές, εμπορικές καί τραπεζιτικές επιχειρήσεις, ΐά βασικά μέσα μεταφοράς, οί μεγάλες γαιοχτησίες καί οί φυ­τείες κλπ. βρίσκουνται συγκεντρωμένα στα χέρια τών ξένων Ιμπεριαλιστικών ομάδων. Πρωταρχική σημασία εχει εδώ άπ’ τή μια μεριά ή πάλη ενάντια στό φεουδαρχισμό καί τις προ· καπιταλιστικές μορφές εκμετάλλευσης και ή αγροτική επανά­σταση, διεξαγόμενη μέ συνέπεια, κι’ απ’ τήν άλλη μεριά ή πάλη ενάντια στόν ξένο ιμπεριαλισμό γιά τήν εθνική ανεξαρτησία. Τό πέρασμα πρός τή διχτατορία τοϋ προλεταριάτου είναι δυ­νατό εδώ, κατά κανόνα, μόνο μέσο μιας σειράς προπαρασκευα­στικών βαθμιδών, μόνο σάν αποτέλεσμα ολόκληρης περιόδου μετατροπή; τής άστικοδημοκρατικής επανάστασης σέ επανά­σταση σοσιαλιστική, καί ή επιτυχής σοσιαλιστική ανοικοδόμηση στις περισσότερες περιπτώσεις, είναι δυνατή μόνο μέ τόν δρο τή; άμεση; υποστήριξης από μέρους τών χωρών τή; προλετα­ριακής διχτατορίας.

62 —

Σ ε άκόμα πιό κ α θυστερημ ένες χώρες (λόγου χάρη σέ με­ρικά μίρη τή; ’Αφρικής), δπου δεν υπάρχουνε σχεδόν είτε καθόλου μισθωτοί εργάτες, δπου ή πλειοψηφία τοϋ πληθυσμού ζεΐ άκόμα κατά φυλές κι’ όπου διατηρούνται ακόμα υπολείμ­ματα τών πρωτόγωνων μορφών της κοινωνίας τοΰ γένους, δπου δέν υπάρχει σχεδόν εθνική αστική τάξη κι’ δπου δ ξένος Ιμπε­ριαλισμός παίζει κατά κύριο λόγο ρόλο στρατιωτικού καταχτητοΰ, πού τού; άφ ιιρίϊ τή γή, στις χώρες αυτές έ'χει πρωταρχική σημασία ή πάλη γιά τήν εθνική απελευθέρωση. Ή εθνική Ιξέγερση καί ή νίκη της μπορούνε ν* ανοίξουν εδώ τό δρόμο γιά μιάν ανάπτυξη πρός τό σοσιαλισμό, χωρίς οί χώρες αυτές •νά περάσουν απ’ τό στάδιο τοΰ καπιταλισμού γενικά, αν τούς παρασχεθεί στήν πράξη μιά μεγάλη βοήθεια άπ” τις χώρες T?)c προλεταριακή; διχιατορίας.

Κι* έτσι στήν έτοχή πού μπαίνει στήν ήμερησία διάταξη γιά τ’ αναπτυγμένα καπιταλιστικά κράτη τό καθήκον τής κα­τάχτησης τής έξουσίας απ’ τό προλεταριάτο’ πού υπάρχει ήδη ή διχτατορία τοΰ προλεταριάτου στήν Ε.Σ.Σ.Δ , παράγοντας παγκόσμιας σημασίας, τά άπελευθεροίτικά κινήαατα στις αποι­κιακές καί μισοαποικιακές χώρες, πού προκαλοϋνται απ' τή δι­είσδυση σ’ αύιές τοϋ παγκόσμιου καπιταλισμοΰ, μπορούνε νά οδηγήσουν, παρά τή μή ωριμότητα τών κοινωνικών σχέσεων τών χωρών αυτών παρμένων χωριστά, στή σοσιαλιστική Ανά­πτυξή τους μ ϊ τή β ο ή θ ε ια καί ύποστήριξη άπό μέρους τής προλεταριακής διχτατορίας καί τοϋ παγκόσμ ιου προ­λεταριακού κινήματος γενικά .9. Ή πάλη γ ιά τήν παγκόσμια διχτατορία τοΰ προλεταριάτου

καί οί αποικιακές επαναστάσεις.

Οί ιδιαίτερες συνθήκες τής επαναστατικής πάλης στις σπου­δαιότερες αποικιακές καί μισοαποικιακές χώρες, to άναπόφευ- χτο μιας μακρας περιόδου πάλης γιά τή δημοκρατική διχτα- τορία τοΰ προλεταριάτου καί τής αγροτιάς καί '.ή; μετατροπή; αυτής τής διχτατορίας σέ διχτατορία τοϋ προλεταριάτου, τέλος ή αποφασιστική σημασία τοΰ έθνι«οΰ παράγοντα, 'θέτουνε μπροστά στα κομμουνιστικά κόμματα τών χωρών αυτών μιά σειρά ιδιαίτερα καθήκοντα, πού άποτελοΰνε προκαταρχτική

- 63

βαθμίδα πρός τά γενικά καθήκοντα της διχτατορίας τοΰ προ­λεταριάτου. Ή Κομμουνιστική Διεθνής θεωρεί σαν τά κυριώ- τερα απ’ αυτά τά Ιδιαίτερα καθήκοντα τά παρακάτω :

1. ’Ανατροπή τής εξουσίας τοΰ ξένου ιμπεριαλισμού τών φεουδαρχών χαί τής τσιφλικάδικης γραφειοκρατίας.

2. ’Εγκαθίδρυση τής διχτατορίας τοϋ προλεταριάτου και τής αγροτιάς μέ β ίση τά σοβιέτ.

3. Πλέρια εθνική ανεξαρτησία καί κρατική ένωση.4. ’Ακύρωση τών κρατικών χρεών.5. 'Εθνικοποίηση τών μεγάλων εγχειρήσεων (βιομηχανικών,

μεταφοράς, τραπεζιτικών κ. ά.), πού ανήκουνε στούς Ιμπερια­λιστές.

6. Κατάσχεση τών τσιφλικιών, τών εκκλησιαστικών καί τών μοναστηριακών χτημάτων. ’Εθνικοποίηση δλης τής γης.

7. Εισαγωγή τής 8ωρης εργάσιμης μέρας.8. ’Οργάνωση τοϋ επαναστατικού εργατο-άγροτικοΰ στρατού.Στήν πορεία τής ανάπτυξης και τής δςυνσης τής πάλης (σαμ·

ποτάζ τής κεφαλαιοκρατίας, κατάσχεση τών επιχειρήσεων, πού ανήκουνε στά στρώματα αυτά τής κεφαλαιοκρατίας, πού άνα* πόφευχτα μετατρέπουνται σέ εθνική μεγάλη βιομηχανία)ι σ’ εκείνες τις αποικίες καί μισοαποικίες, δπου τό προλεταριάτο παίζει ρόλο καθοδηγητή καί ηγεμόνα, ή συνεπής άστικο-δη- μοκραακή επανάσταση θά περάσει σέ επανάσταση τοΰ προλε­ταριάτου. Στις αποικίες δπου δέν υπάρχει προλεταριάτο, ή ανα­τροπή τής εξουσίας τών ιμπεριαλιστών πρέπει νά σημαίνει τήν οργάνωση τής εξουσίας τών λαϊκών (τγροτικών) σοβιέτ, ΐήν κατάσχεση τών ξένων επιχειρήσεων καί γαιών καί τό πέ­ρασμά τους στά χέρια τοϋ κράτους.

Ά π ’ τήν άποψη τής πάλης ενάντια στον ιμπεριαλισμό, απ’ τήν άποψη τής κατάχτησης τής εξουσίας άπ’ τήν εργατική τάξη οι αποικιακές επαναστάσεις καί τά εθνικά απελευθερωτικά κι­νήματα παίζουνε τεράστιο ρόλο. Οί αποικίες και μισοαποικίες έχουν επίσης σημασία στη μεταβατική περίοδο γιατί σέ σχέ­ση πρός τις βιομηχανικές χώρες πού παίζουνε τό ρόλο π α γ ­κόσμιας πόλης ,αυτές παίζουνε τό ρόλο π α γκόσμ ιου χωριοϋ, καί τό ζήτημα τής δργάνωσης τής σοσιαλιστικής παγκόσμιας οικονομίας, τοϋ δρθοΰ συνδυασμοΰ τής βιομαχανίας μέ τήν

64 —

αγροτική οικονομία, είναι σέ σημαντικό βαθμό ζήτημα σχέ­σεων πρός τις πρώην αποικίες τοΰ ιμπεριαλισμού. Γ ι ’ αύτό ή ά δ ε λ φ ικ ή μαχητική συμμαχία μέ τΙς εργαζόμενες μάζες τώ ν ά π ο ικ ιώ ν ε ίνα ι έ’να άπ τά κυριώτερα κα θή κοντα τοϋ β ιο μ η χα ν ικο ύ προλεταριάτου οάν ήγεμ όνα καί κ α θ ο ­δηγητή τής πάλης ενά ντια ατόν ιμπεριαλισμό.

"Ετσι ή πορεία ιή , παγκόσμιας έπαναστασης, ξεσηκώνοντας τούς εργάτες τών μητροπόλεων στην πάλη γιά τή διχτατορία τοΰ προλεταριάτου, ξεσηκώνει επίσης εκατοντάδες εκατομμύρια εργάτες καί αγρότες τών αποικιών στήν πάλη κατά τοΰ ξένου ιμπεριαλισμού. Μέ τήν ύπαρξη τής εστίας τοΰ σοσιαλισμού στό πρόσωπο τών Σοβιετικών Δημοκρατιών καί μέ τήν αυξανό­μενη οικονομική τους δύναμη, οί αποικίες πού άποσποΰνται άπ3 τόν Ιμπεριαλισμό προσεγγίζουν οικονομικά συναμεταξύ τους καί ένώνουνται βαθμιαία μέ τις βιομηχανικές εστίες τοΰ παγκόσμιου σοσιαλισμού, τραβιούνται σιό δρόμο τής σοσιαλι­στικής ανοικοδόμησης, άφίνοντας κατά μέρος τή φάση τής παρα­πέρα καπιταλιστικής ανάπτυξης σαν κυριαρχοΰντος συστήματος, καί άποχτοΰνε τή δυνατότητα τή; γρήγορης οικονομικής καί Εκπολιτιστικής προόδου, Συσπειρούμενα πολιτικά γύρω απ’ τά κέντρα τής προλεταριακή; διχτατορίας, τά αγροτικά σοβιέτ στις καθυστερημένες πρώην αποικίες καί τά σοβιέτ τών εργα­τών καί άγροτών στις πρώην αποικίες πιό ανεπτυγμένου τύπου περικλείνουνταί στο γενικό σύστημα ιή; αναπτυσσόμενης 'Ομο­σπονδίας τών Σοβιετικών Δημοκρατιών καί συνεπώς καί σto σύστημα τή; παγκόσμιας διχτατορίας τού προλεταριάτου.

'Η άνάπιυξη τοΰ σοσιαλισμού, σάν νέου τρόπου παραγωγής, παίρνει διαστάσεις παγκόσμιες.

V . Η Δ Ι Χ Τ Α Γ Ο Ρ Ι Α Τ Ο Υ Π Ρ Ο Λ Ε Τ Α Ρ Ι Α Τ Ο Υ Σ Τ Η Ν Ε Σ Σ Δ Κ Α Ι Η Π Α Γ Κ Ο Σ Μ Ι Α Σ Ο Σ Ι Α Λ Ι Σ Τ Ι Κ Η Ε Π Α Ν Α Σ Τ Α Σ Η

1 Ή ανοικοδόμηση τοΰ σοσιαλισμού στήν Ε. Σ . Σ . Δ . καϊ ή ταξική πάλη

Βασική εκδήλωση τής βαθύτατης κρίσης τοΰ καπιταλιστικού συστήματος είναι ή διάσπαση τής παγκόσμιας οικονομίας σέ χώρες τού καπιταλισμού καί σέ χώρες τοΰ σοσιαλισμού πού

— 65

ανοικοδομείσαι. JV αυτό ή εσωτερική στερέωση τής προλετα ριακή; διχτατορίας στήν Ε.Σ.Σ.Δ , οί επιτυχίες τής σοσιαλι­στικής ανοικοδόμησης, ή αύξηση τή; επιρροής και τοΰ κύρους τής Ε .Σ .Σ .Δ . ανάμεσα στίς προλεταριακές μάζες καί τούς κατα- πιεζόμενους λαούς τών αποικιών σημαίνουνε συνέχιση, ενί­σχυση και ανάπτυξη τή; π α γκ όσμ ια ς σοσιαλιστικής Ιπ α - νάστασης.

Δι «θέτοντας μέσα στή χώρα τις απαραίτητες καί έπαρκϊΐς αντικειμενικές προϋπο&έσεις δχι μόνο για τήν ανατροπή τών τσιφλικάδων καί τής μπουρζουαζίας, μά καί γιά τήν ανοικο­δόμηση τοΰ ολοκληρωτικού σοσιαλισμού, οί εργάτες τών Σ ο­βιετικών Δημοκρατιών, μέ τή βοήθεια τοΰ παγκόσμιου προλε­ταριάτου, άπέκρουσαν ήρωϊκά τήν επίθεση τών ενόπλων δυνά­μεων τή; εσωτερικής καί εξωτερικής αντεπανάστασης, δυνα­μώσανε τή συμμαχία τους μέ τις βασικές μάζες τής αγροτιάς, πραγματοποιήσανε μεγάλες επιτυχίες στο επίπεδο τής σοσια­λιστική; οικονομίας.

‘Η σύνδεση τής προλεταριακής σοσιαλιστικής βιομηχανίας μέ τή μικρή αγροτική οικονομία, σύνδεση, πού εξασφαλίζει καί τήν άνάπτυξη τών παραγωγικών δυνάμεων τής αγροτικής οικονο­μίας και τον καθοδηγητικό ρόλο τής σοσιαλιστικής οικονομίας· ή ένωση τή: βιομηχανίας αυτής μέ τήν αγροτική οικονομία αντί τή; καπιταλιστική; παραγωγής γιά τή μή παραγωγική κατα­νάλωση τών παρασιτικών τάξεων, ή παραγωγή αναγκών τών δχι γιά τό καπιταλιστικό κέρδος μά γιά τήν ικανοποίηση τών μαζών, πού άναπτύτσουνται γρήγορα καί πού άποτελοΰνε, σέ τελευταία ανάλυση, έ'να ισχυρό κίνητρο γιά δλο τό παραγω­γικό προτσές’ τέλος, ή μεγάλη συγκεντροποίηση τών οικονο­μικών πόστων στά χέρια τοΰ πρελεταριακοΰ κράτους, τά αυ­ξανόμενα στοιχεία τή; μέ σχέδιο καθοδήγηση; καί ή οικονο­μία πού προέρχεται άπ’ αυτά, καθο')ς καί ή πιο συστηματική κατανομή τών μέσων παραγωγή;,—δλ’ αυτά δίνουνε τή δυνα­τότητα στο προλεταριάτο νά τραβήξει γοργά μπροστά, στο δρόμο τής σοσιαλιστική; ανοικοδόμησης.

Ανυψώνοντας τις παραγωγικές δυνάμεις δλης τής οικονο­μίας τής χώρας ακολουθώντας στα&ερά τήν πολιτική τής εκ­βιομηχάνισης τή; Ε .Σ .Σ .Δ ., εκβιομηχάνισης πού ό γρήγορος

5

6 6 —

ρυ&μός τη; υπαγορεύεται άπ’ δλη τή διεθνή καί εκοτερική κατάστάση. τό ποολεταριάτο τή; Ε.Σ Σ.Δ, παρά τις συστημα­τικά επαναλαμβόμενες απόπειρες χρηματιστικο-οίκονομικοΰ μποϋκοτάζ από μέρους τών καπιταλιστικών δυνάμεων, (Ανυψώ­νει ταύιόχρονα τό ειδικό β ίρος τοϋ κοινωνικοποιημένου (σο­σιαλιστικού) τομέα τή; οικονομίας τής χώρας, τόσο στό επί­πεδο τών μέσων παραγωγής δλης τή; χώρας, δσο καί στό επί­πεδο τής συνολικής παραγωγής καί στή γενική κυκλοφορία τών εμπορευμάτων. ’Έτσι ή κρατική σοσιαλιστική βιομηχανία, οι μεταφορές καί τό τραπεζιτικό σύστημα τραβούν ολοένα καί περισσότερο μέ τό μέρος του; τις μικρές αγροτικές οικονομίες διά μέσου τών μοχλών τοΰ κρατικού εμπορίου καί τών γρήγορα ανα­πτυσσόμενων συνεταιρισμών,μέσα στίς συνθήκες τή; εθνικοποιη­μένης γής καί τή; αναπτυσσόμενης εκβιομηχάνισης τής χώρας.

Ειδικά σιόν τομέα τής αγροτικής οικονομίας ή άνοδος τών παραγωγικών δυνάμεων γίνεται μέσα σέ συνθήκες πού περιο­ρίζουνε τή διαφοροποίηση τής αγροτιάς (εθνικοποίηση ίής γής καί συνεπώς καί απαγόρευση τής αγοραπωλησίας τής γής, σέ μεγάλο βαθμό προοδευτική φορολογία, χρηματοδότηση τών συνεταιρισμών καί τών παραγωγικών ενώσεων τών ςπωχομε- σαίων αγροτικών μαζών, νομοθεσία γιά τή μισθωτή δουλειά, στέρηση τών κουλάκων από σειρά πολιτικά καί κοινωνικά δι­καιώματα, ιδιαίτερη οργάνωση τής φτωχολογιάς κλπ.) "Ωστόσο, στό μέτρο πού δεν έχουν ακόμα αναπτυχθεί οί παραγωγικές δυνάμεις τής σοσιαλιστικής βιομηχανίας σέ βαθμό πού νά θ έ­σουνε νέες τεχνικές βάσεις σέ πλατεία κλίμακα στήν αγροτική οικονομία κι’ ετσι νά πραγματοποιήσουν άμεσα μιά γρήγορη παραγωγική συνένωση τών αγροτικών οικονομιών σέ μεγάλες κοινωνικοποιημένες οίκονομίες (κολλεχτιβιστικές οικονομίες), αυξάνουν ώ; ενα βαθμό καί οί κουλάκοι, πού δημιουργούν οικονομική καί αργότερα καί πολιτική συμμαχία μέ τά στοιχεία τής ονομαζόμενης «νέας κεφαλαιοκρατίας».

“Εχοντας στά χέρια του τά αποφασιστικά καί κυριαρχοΰντα οικονομικά πόστα, έχτοπίζοντας συστηματικά τά υπολείμματα τοΰ ιδιωτικού κεφαλαίου στήν πόλη. πού ή σημασία του επεσε παρά πολύ στό διάστημα τής τελευταίας περιόδου «τής νέας οικονομικής πολιτικής», περιορίζοντας μέ δλα τά μέσα τά εκ­

- 67

μεταλλευτικά στρώματα τοΰ χωριοΰ, πού ξεφυτρώνουνε μέ βάση τήν ανάπτυξη τών εμπορευματοχρηματικών σχέσεων' ύποσιηρί- ζοντας τις σοβιετικές οικονομίες στο χωριό καί δημιουργώντας ταυτόχρονα καί νέες, τραβώντας τις βασικές μάζες τών απλών έμπορευματοπαραγωγών αγροτών στο γενικό σύστημα τής σοβιε­τικής οικονομικής οργάνωσης καί συνεπώς καί στό εργο τής σοσιαλιστικής Ανοικοδόμησης διά μέσου τής οργάνωσης σέ συνε­ταιρισμούς πού προοδεύει πολύ γρήγορα καί πού μέσα στις συν- θήχες τής προλεταριακής διχτατορίας καί τής οικονομικής καθο­δήγησης από μέρους τή; σοσιαλιστική; βιομηχανίας είναι ταυ­τόσημη μέ τήν ανάπτυξη τοϋ σοσιαλισμού. Περνώντας απ’ την περίοδο τής ανόρθωσης πρός τήν εύρεΐα άναπαραγωγή δλη; τή; παραγωγικό τεχνικής βάσης τής χώρας, τό προλε­ταριάτο τή; Ε Σ.Σ-Δ, βάζει μπροστά του γιά καθήκον καί αρχίζει ή 5η νά πραγματοποιεί μιά μεγάλη τοποθέτηση κεφα­λαίων στη σοσιαλιστική βιομηχανική ανοικοδόμηση (παραγωγή μέσων παραγωγής γενικά, βαρεία βιομηχανία καί ήλεχτρο- ποίηση (ιδιαίτερα) καί παράλληλα μέ τήν περαιτέρω ανάπτυξη καταναλωτικών, αγοραστικών καί πιστωτικών συνεταιρισμών, βάζει το καθήκον τή; άμεσης παραγωγικής καί ολοένα καί πιο μαζική; οργάνωσης τής αγροτιάς σέ συνεταιρισμούς μέ βάση τήν κολλεχτιβοποίηση, πράμα πού απαιτεί μιά γερή υλική •υποστήριξη από μέρους τοΰ προλεταριακού κράτους.

Έ τσι δ σοσιαλισμός, δντας ήδη αποφασιστική οίκονομική δύναμη, πού καθορίζει βασικά δλη τήν ανάπτυξη τής οίκονομίας τής Ε.Σ.Σ.Δ ., κάνει μεγάλα βήματα παραπέρα στήν ανάπτυξή του, υπερνικώντας συστηματικά τις δυσκολίες, πυύ απορρέουν άπ’ τό μικροαστικό χαραχτήρα τή; χώρας καί πού είναι συνδεμένες μέ τις περιόδους τής προσωρινή; δξυνσης τών ταξικών αντιθέσεων.

'Η ανάγκη τή; ανανέωσης τών βιομηχανικών εγκαταστάσεων, ή ανάγκη τής δημιουργίας τεράστιων επιχειρήσεων δέν μπορεϊ παρά νά προκαλέσει σειρά μεγάλων δυσκολιών στό δρόμο τής σοσιαλιστικής άνάπτυξης, πού έξηγοΰνται σέ τελευταία ανά­λυση απ’ τήν τεχνικο-οικονομίκή καθυστέρηση τής χώρας κι” απ’ τις καταστροφές πού έπαθε «τά χρόνια τοΰ Ιμπεριαλιστικού καί τοΰ εμφύλιου πολέμου. "Ομως, παρ' δλα αυτά ανυψώνε­ται άκατάπαυστα τό βιοτικό επίπεδο τής εργατικής τάξης καί

68 —

τών πλατειών Ιργαζομένων μαζών και μαζί μέ χή σοσιαλιστική συστηματοποίηση καί τήν επιστημονική οργάνωση τή; βιομη­χανίας είσάγεται βαθμιαία ή 7ωρη έρ/άσιμη μέρα, πράμα πού ανοίγει πάρα πέρα προοπτικές καλλιτέρευσης τών δρων δου­λειάς καί τής ζωή; τή, εργατικής τάξης.

Μέ βάση τήν οικονομική ανάπτυξη τής Ε .Σ.Σ.Δ., την άκα- τάπαυσιη ανύψωση τοΰ ειδικού βάρους τοΰ σοσιαλιστικού τομέα» μη σταματώντας ούτε λεφτό τήν πάλη ενάντια στους κουλά­κους, στήριζόμενη πάνω στή φτωχολογιά στό χωριό καί ευρι­σκόμενη σέ γερή συμμαχία μέ τις βασικές μάζες τών μεσαίων χωρικών, ή εργατική τάξη, ενωμένη κάτω άπ’ τήν καθοδήγηση τοΰ άτσαλωμένου μέσα στις επαναστατικές μάχες κομμουνιστι­κού κόμματος, τραβά δλο καί πιο πλατείες μάζες δεκάδων εκα­τομμυρίου εργοζομένων στο εργο τής σοσιαλιστικής ανοικοδό­μησης. Τά βασικά μέσα για τήν πραγματοποίηση τοϋ σκοποΰ αΰτοϋ ε ίνα ι: Ή ανάπτυξη πλατειών μαζικών οργανώσεων (τό κόμμα σάν καθοδηγητική δύναμη, τά επαγγελματικά συνδι­κάτα σάν σπονδυλική στήλη δλου τοΰ συστήματος τής προλε­ταριακής διχτατορίας, ή κομμουνιστική νεολαία, οί συνεταιρι­σμοί κάθε μορφής, οί οργανώσεις τών γυναικών εργατριών καί χωςαατισών, οί διάφορες ονομαζόμενες «εθελοντικές» ενώ­σεις, οί ένώσρις τών εργατών καί αγροτών ανταποκριτών, οί αθλητικές, επιστημονικέ:, εκπολιτιστικές διαπαιδαγωγικές ορ­γανώσεις), ή ενθάρρυνση μέ δλα τά μέσα τής πρωτοβουλίας τών μαζών, ή ανάδειξη δλο καί νέων στρωμάτων εργατών στα ανώτερα πόστα σέ δλους τόύς τομείς τή; οικονομίας καί τής διοίκησης τό άκατάπ^υστο τράβηγμα τών μαζών στό προτσές τής σοσιαλιστικής άνοικ δόμησης, ή συνεχής ανανέωση δλου τοΰ κρατικού, οικονομικού, συνδικαλιστικού καί κομματικού μηχανισμού μέ νέα καί νέα στελέχη από προλετάριους, ή συ­στηματική εκπαίδευση τών εργατών γενικά, τής εργατική; νεο­λαίας Ιδιαίτερα, στά ανώτερα σχολικά ιδρύματα, σέ ειδικές σχολές κλπ. Ή δημιουργία άπ’ αυτούς νέων σοσιαλιστικών στελεχών για δλους τους κλάδους τή; ανοικοδόμησης είναι μιά απ’ τις βασικώτερες εγγυήσεις ενάντια στή γραφειοκρατικό- ποίηση είτε τόν κοινωνικο εκφυλισμό τού στρώματος τών στε­λεχών τοΰ προλεταριάτου, πού άμεσα διευθύνει.

- 69

2. *Η σημασία τής Ε. Σ. Σ. Δ. καί ot παγκόσμ ιες έπαναστατικές υποχρεώ σεις της.

Ά φ οΰ εκανε συντρίμια τό ρωσσικό Ιμπεριαλισμό κι* απελευ­θέρωσε δλες τις πρώην αποικίες και καταπιεζόμενες εθνότη τες τής τσαρικής αύιοκρατορίας, δημιουργώντας μια γερή βάση γιά τήν πολιτική καί τήν εκπολιτιστική τους ανάπτυξη μέσο τής εκβιομηχάνισης τών αντίστοιχων περιοχών κατοχυρώνοντας μέσα στο σύνταγμα τής Σοβιετικής "Ενωσης τά δικαιώματα τών αυτόνομων περιοχών, τών αυτόνομων δημοκρατιών καί τών ομοσπονδιακών δημοκρατιών καί πραγματοποιώντας πλέ­ρια τό δικαίωμα αυτοδιάθεσης τών ε θ ν ώ ν , — ή διχτατορία τοΰ προλεταριάτου στήν Ε.Σ.Σ Δ. εξασφαλίζει δχι μόνο τήν τυπική, μά καί τήν πραγματική ισότητα τών διαφόρων εθνοτήτων τής "Ενωσές.

Χώρα τής διχτατορίας τοΰ προλεταριάτου και τής ανοικοδό­μησης τοΰ σοσιαλισμού, χώρα τδ)ν τεράστιων καταχτήσεων τής εργατικής τάξης, χώρα τής συμμαχίας τώ' εργατών καί αγροτών, χώρα τοΰ νέου πολιτισμού, πού προχωρεί κάτω άπ’ τή σημαία τοΰ μαρξισμοΰ, ή Ε .Σ.Σ Δ. γίνεται άναπόφευχτα ή βάση τοϋ παγκόσμιου κινήματος δλων τών καταπιεζόμενων τάξεων, ή εστία τής παγκόσμιας επανάστασης, ό μεγαλείτερος παράγοντας τής παγκόσμιας ιστορίας. Στο πρόσωπο τής Ε.Σ.Σ.Δ. τό παγκό­σμιο προλεταριάτο άποχτά για πρώτη φορά τ ή ν πραγματική του πατρίδα, καί γιά τά αποικιακά κινήματα ή Ε.Σ.Σ.Δ. γίνε­ται ισχυρότατο κέντρο έλξης.

“Ετσι μέσα στις συνθήκες τής γενικής κρίσης τοΰ καπιτα­λισμού ή Ε.Σ.Σ.Δ. είναι σπουδαιότατος παράγοντας, δχι μόνο γιατί άποσπάστηκε άπ’ τό παγκόσμιο καπιταλιστικό σίστημα καί δημιούργησε τή βάση τοΰ νέου σοσιαλιστικού οικονομικού συστήματος μά καί γιατί παίζει γενικά ένα εξαιρετικά τεράστιο επαναστατικό ρόλο, ρόλο τοϋ παγκόσμιου κινητήοα τής προ­λεταριακής επανάστασης, πού σπρώχνει, τούς προλετάριους ολων τών χωρών στήν κατάληψη τής εξουσίας, ρόλο ζωντανού παρα­δείγματος, δτι ή εργατική τάξη είναι ίκαιή δχι μόνο νά κατα- στρέψει τόν καπιταλισμό μά καί νά ανοικοδομήσει τό σοσια­λισμό, ρόλο υποδείγματος γιά τις αδελφικές αμοιβαίες σχέσεις

70 -

μεταξύ τών εθνοτήτων δλων τών χωρών στήν "Ενωση τών Σοβιετικών Σοσιαλιστικών Δημοκρατιών τοΰ Κόσμου καί τής οίκονομικής ένωσης τών εργαζομένων δλων τών χωρών μέσα σε ενα ενιαίο παγκόσμιο σοσιαλιστικό οικονομικό σύστημα, πού θά έγκαθιδρύσει to παγκόσμιο προλεταριάτο μετά τήν κατάχτηση τής έξουσίας.

'Η ταυτόχρονη συνύπαρξη δυο οικονομικών συστημάτων, τοΰ σοσιαλιστικού συστήματος στήν Ε.Σ.Σ.Δ. καί τοϋ καπιτα­λιστικού συστήματος στις υπόλοιπες χώρες, βάζΙι μπροστά στό κράτος τοϋ προλεταριάτου τό καθήκον ν ’ άποκρούσει τά χτυ ­πήματα τοΰ καπιταλιστικού κόσμου (μποϋκοτάζ, αποκλει­σμός κλπ.) καί παράλληλα τό καθήκον νά μανουβράρει οίκο- νομικά καί νά χρησιμοποιήσει τις οικονομικές σχέσης μέ τις καπιταλιστικές χώρες (μέ τή βοήθεια τής μονοπωλιακής οργά­νωσης τοϋ εξωτερικού εμπορίου, πού είναι ένας άπ’ τούς βα­σικούς δρους τής νικηφόρας ανοικοδόμησης τοΰ σοσιαλισμοί, καί μέ τις πιστώσεις, τά δάνεια, τις συμβάσεις κλπ.).

Κύρια καί βασική γραμμή πρέπει νά είναι ή γραμμή τών δσο τό δυνατό πιό πλατειών σχέσεων μέ τό εξωτερικό, μά μέσα στα πλαίσια πούσυμφέρειστήν Ε Σ.Σ.Δ.,δηλαδή σέ πρώτη γραμι. > γιά τό δυνάμωμα τής βιομηχανίας τής ίδιας τής Ε.Σ Σ.Δ., γιά τή δημιουργία δικής της βάση; βαρειάς βιομηχανίας καί ήλεχτροποί- ησης, τέλος δικής της σοσιαλιστικής κατασκευής μηχανών. Μόνο στό μέτρο πού εξασφαλίζεται αυτή ή οικονομική ανεξαρτησία τής Ε Σ,Σ.Δ. μέσα στις συνθήκες τοΰ καπιταλιστικού περιβάλ­λοντος, δημιουργειται μιά γερή εγγύηση ενάντια στον κίνδυνο της καταστροφή: τής σοσιαλιστικής ανοικοδόμησης καί τής με­τατροπής τής Ε .Σ.Σ Δ. σέ εξάρτημα τοΰ παγκόσμιου καπιταλι­στικού συστήματος. Άπ" τήν ά'λλη μεριά τά καπιταλιστικά κρά­τη, παρά τό δτΐ εχουνε συμφέροντα στις αγορές τής Ε .Σ .Σ .Δ ., διαρκώς ταλαντεύουνται μεταξύ τών εμπορικών τους συμφε­ρόντων καί τοϋ φόβου τής ανάπτυξης τής Ε.Σ.Σ.Δ , πού ση­μαίνει καί ανάπτυξη τής παγκόσμιας επανάστασης. “Ομως κύ­ρια καί βασική τάση στήν πολιτική τών Ιμπεριαλιστικών δυ νάμεων είναι ή τάση της περικύκλωσης καί τοΰ άντεπαναστα- τικοΰ πολέμου εναντίον της μέ σκοπό τήν κατάπνιξή της καί τή δημιουργία ενός παγκόσμιου άστικοϋ τρομοκρατικού καθεστώ­

— 71

τος. Οί συστηματικές αυτές απόπειρες ιοΰ ιμπεριαλισμοί γιά τήν πολιτική κύκλωση τής Ε.Σ.Σ.Δ. κι’ δ αυξανόμενος κίνδυ­νος τής στρατιωτικής επίθεσης δέν εμποδίζουνε τό Πανενοπικό Κομμουνιστικό Κόμμα τών μπολσεβίκων, τμήμα τή: Κ Δ., πού καθοδηγεί τήν προλεταριακή διχτατορία τής Ε.Σ.Σ.Δ, νά πληρώσει τις διεθνιστικές του υποχρεώσεις καί νά υποστηρίζει δλους τούς καταπιεζόμενους, νά υποστηρίζει τό κίνημα τών καπιταλιστικών χωρών, τό κίνημα τών αποικιακών λαών ενάντια στον ιμπεριαλισμό, νά υποστηρίζει τήν πάλη ενάντια στήν εθνική καταπίεση όποιασδήποτε μορφής.

3. ΟΙ ύποχρεώ σεις τοϋ πα γκόσμ ιου προλεταριάτου πρός τήν Ε.Σ.Σ.Δ.

Ά π ’ τή δική του μεριά τό παγκόσμιο προλεταριάτο έχοντας τήν Ε.Σ.Σ.Δ. μοναδική του πατρίδα, σπουδαιότατο προπύργιο τών καταχτήσεων του καί κυριώτερο παράγοντα τής παγκόσμιας απελευθέρωσής του είναι υποχρεωμένο νά συντελεί στις επιτυ­χίες τής σοσιαλιστικής ανοικοδόμησης τής Ε Σ.Σ Δ. καί μ5 ό­λες του τις δυνάμεις νά τήν υπερασπίζει άπ τήν επίθεση τών καπιταλιστικών δυνάμεων.

«Ή παγκόσμια πολιτική κατάσταση εθεσε τώρα στήν ημε­ρήσια διάταξη τή διχτατορία τοϋ προλεταριάτου, καί δλα τά γεγονότα τής παγκόσμιας πολιτικής συγκεντρώνουνιαι άναπό- φευχτα γύρω από έ'να κεντρικό σημείο : δηλαδή τήν πάλη τής παγκόσμιας κεφαλαιοκρατίας ένάντια στή Σοβιετιρή Ρωσσική Δημοκρατία, πού πρέπει νά συγκεντρώσει γύρω τη; άναπόφευ- χτα, άπ’ τή μιά μεριά τά σοβιετικά κινήματα τών πρωτοπό­ρων εργατών δλων τών χωρών, άπ’ τήν άλλη δλα τά εθνικό- άπελευθεωτικά κινήματα τών αποικιών καί τών καταπίεζομέ- νων λαών» (Δένιν).

Σέ περίπτωση επίθεσης τών ιμπεριαλιστικών κρατών ενάντια στήν Ε Σ.Σ.Δ . καί πολέμου εναντίον της, τό παγκόσμιο προ­λεταριάτο οφείλει ν’ απαντήσει μέ τίς πιό θαρραλέες κι’ απο­φασιστικές μαζικές εκδηλώσεις κι’ αγώνες γιά τήν ανατροπή τών Ιμπεριαλιστικών κυβερνήσεων κάτω άπ' τό σύνθημα τής διχτατορίας τοΰ προλεταριάτου καί τής ένωσης μέ τήν Ε.Σ.Σ.Δ.

Στις αποικίες καί ιδίως στις αποικίες τής Ιμπεριαλιστικής

72 —

χώρας, πού έπιτίθεται ενάντια στήν Ε .Σ.Σ.Δ , είναι απαραί­τητο νά έπωφεληθοΰμε απ' τήν απασχόληση τών στρατιωτικών δυνάμεων τοΰ Ιμπεριαλισμού γιά νά καταβάλουμε τις μεγα- Ιείτερες προσπάθειες γιά τήν ανάπτυξη τή; άντιϊμπεριαλιστικής ιτάλης καί τήν οργάνωση επαναστατικών εκδηλώσεων, μέ σ<οπό. τήν ανατροπή τοϋ ζυγού τοΰ ίμπεριαλισμοϋ καί τήν κατάχτηση πλέριας ανεξαρτησίας.

Ή ανάπτυξη τοΰ σοσιαλισμού στήν Ε.Σ.Σ.Δ. καί ή αύξηση τής παγκόσμιας επιρροή; της δχι μόνο κινοΰν εναντίον της τό μίσος τών καπιταλιστικών δυνάμεων καί τών σοσιαλδηιιοκρα τών πραχτόρων τους, μά καί ξυπνάνε τεράστιες συμπάθιες γι5 αυτήν άπό μέρους τών πλατειών εργαζομένων μαζών δλου τοϋ κόσμου, καί δημιουργούνε τή θέληση μέσα στίς καταπιεζόμε- νες τάξεις δλων τών χωρών ν ’ αγωνιστούν? μέ δλα τά μέσα γιά τήν υπεράσπιση τής χώρας τής διχτατορίας τοΰ προλετα­ριάτου σέ περίπτωση ιμπεριαλιστικής επίθεσης.

’Έτσι ή άνάπτυξη τών αντιθέσεων τής σύγχρονης παγκό­σμιας οίκονομίας> ή άνάπτυξη τής γενικής καπιταλιστικής κρίσης, ή στρατιωτική επίθεση τών ιμπεριαλιστών ενάντια στή Σοβιετική ένωση θά οδηγήσουν άναπόφευχτα σέ ισχυρή επα­ναστατική έκρηξη, πού θά θάψει τον καπιταλισμό σέ σειρά «πολιτισμένες» χώρες, θά ξαπολύσει τή νικηφόρα επανάσταση στις αποικίες, θά φαρδύνει σέ τεράστιο βαθμό τή βάση τής προλεταριακής διχτατορίας καί θά κάνει έ'τσι ενα γιγάντίο βήμα πρός τά μπρος, πρός τήν ολοκληρωτική παγκόσμια νίκη τοΰ σοσιαλισμού.

V I . Η Σ Τ Ρ Α Τ Η Γ Ι Κ Η Κ Α Ι Η Τ Α Χ Τ Ι Κ Η Τ Η Σ Κ Ο Μ Μ Ο Υ Ν Ι Σ Τ Ι Κ Η Σ Δ Ι Ε Θ Ν Ο Υ Σ Σ Τ Η Ν Π Α Λ Η Γ ΙΑ ΤΗ Δ Ι Χ Τ Α Τ Ο Ρ Ι Α

Τ Ο Υ Π Ρ Ο Λ Ε Τ Α Ρ Ι Α Τ Ο Υ

1. Οϊ έχθρικές προ τόν κομμουνισμό Ιδεολογίες μέσα στήν έργατική τάξη

Στήν πάλη του κατά τοΰ καπιταλισμοΰ καί γιά τή διχτατο- ρία τοΰ προλεταριάτου ό επαναστατικός κομμουνισμός σκον­τάφτει σέ πολυα'ριθμα ρεύματα μέσα στήν έργατική τάξη, ρεύ­ματα πού εκφράζουνε λίγο πολΰ, τό βαθμό τής ιδεολογικής

- 73

υποταγής τοϋ προλεταριάτου στήν Ιμπεριαλιστική ρεφαλαιο- κρατία ή πού αντανακλούνε τήν ιδεολογική πίεση πάνω του από μέρους τής μικροαστικής τάξης, πού ξεσηκώνεται κατά καιρούς Ινάντια στό σκληρό καθεστώς τοΰ χρηματιστικοΰ κε­φαλαίου, μά πού είναι ανίκανη γιά μια υπομονητική πάλη, γιά μια επιστημονικά βασισμένη στρατηγική καί ταχτική, για τή διεξ «γωγή τής πάλης αυτής μέ οργανωμένο τρόπο, μέ βάση τή σιδερένια πειθαρχία, χαρακτηριστική γιά τό προλεταριάτο.

Ή τεράστια κοινωνική δύναμη τοΰ ιμπεριαλιστικού κράτους, μέ δλους τούς βοηθητικούς του θεομούς —σχολειό, τύποι:, θέα­τρο, εκκλησία, — εκδηλώνεται πρώτ’ άπ’ δλα μέ τήν ύπαρξη θ ρ η σ κ ευ τ ικ ώ ν καί ρεφορμιστικώ ν ρευμάτων μέσα στήν ερ­γατική τάξη, πού άποιελοϋνε τό κυριώτερο εμπόδιο στό δρόμο τής σοσιαλιστικής επανάστασης τοΰ προλεταριάτου.

Οί θρη σκ ευτ ικ ά χρωματισμένες τάσεις μέσα στήν εργατική τάξη βρίσκουνε τήν έκφρασή τους στά θρησκευτικά, i n ay- γελμ α τ ικ ά συνδικάτα, πού συνήθιος συνδέυυνται άμεσα μέ τίς αντίστοιχες πολιτικές δργανώσεις τή; κεφαλαιοκρατίας καί πού ά'ήκουνε στή μια ή τήν άλλη εκκλησιαστική οργάνωση τής κυρίαρχης τάξη; (καθολικά επαγγελματικά σωματεία, χρι­στιανικές έ>ώσεις ιή; νεολαίας, εβραϊκέ; σιωνιστικές οργανώ­σεις κλπ ). "Ολ’ αυτά τά ρεύματα, δντας τό πιο ξεκάθαρο προϊόν τής Ιδεολογικής αιχμαλωσίας ωρισμένων στρωμάτων τοΰ προλεταριάτου, έχουνε στίς περισσότερες περιπτώσεις μιά ρω- μαντική φεουδαρχική θεωρία. Εξαγιάζοντας στό δνομα τής θρησκείας δλες τις αισχρότητες τοϋ καπιταλιστικού καθεστώτος καί τρομοκρατώντας τούς πιστούς τους μέ τό σκιάχτρο τής μεταθάνατο τιμωρίας, οί καθοδηγητές τών οργανώσεων αυτών εινε τά πιο Αντιδραστικά άποσπάσματα τοΰ έχθροΰ μέσα στό προλεταριάτο.

'Ο σύγχρονος «σοσιαλιστικός» ρεφορμισμός άποτελεΐ τήν εμπορική, κυνική καί ιμπεριαλιστική μορφή υποταγής τοΰ προ­λεταριάτου στήν ιδεολογική επιρροή τής κεφαλαιοκρατίας. Α ν τ ι­γράφοντας τίς κυριώτερές τους διδασκαλίες άπ’ τον πίνακα 'τής Ιμπεριαλιστικής νομοθεσίας έ'χει σήμερα γιά υπόδειγμά του τή συνειδητά άντισοσιαλιστική καί ξεκάθαρα άντεπαναστα· τική «’Αμερικάνικη 'Ομοσπονδία τής Δουλειάς>. Ή «ίδεολο

74 —

γική» διχτατορία τής αμερικάνικης λακέδικης συνδικαλιβτικής γραφειοκρατίας, πού εκφράζει μέ τή σειρά της τήν «Ιδεολο­γική» διχτατορία τοΰ αμερικάνικου δολλάριου, εγινε διά μέσου τοϋ αγγλικού ρεφορμισμού καί τών «σοσιαλιστών τοΰ Βασι- λέως» τοΰ Εργατικού Κόμματος, τό σπουδαιότερο συνθετικό μέρος τής θεωρίας καί πράξης δλης τής παγκόσμιας σοσιαλ­δημοκρατίας κα'ι αρχηγός τής Διεθνούς τοΰ ’Άμστερνταμ' οί αρχηγοί τής γερμανικής καί αυστριακής σοσιαλδημοκρατίας χρωματίζουνε τις θεωρίες αυτές μέ μιά μαρξιστική φρασεολο­γία, σκεπάζοντας μ’ αυτή τήν πλέρια προδοσία τοΰ μαρξισμού. *0 «σοσιαλιστικός ρεφορμισμός* δ'ντας δ κύριος εχθρός τοϋ επαναστατικού κομμουνισμ,οϋ μέσα στό εργατικό κίνημα κι* έχοντας φαρδειά οργανωτική βάση στά σοσιαλδημοκρατικά κόμ­ματα καί διά μέσου αυτών στά ρεφορμιστικά επαγγελματικά συνδικάτα, αποκαλύπτεται σέ δλη του τήν πολιτική και σ’ δλες του τις θεωρητικές θέσεις σά δύναμη, πού στρέφεται ένά ντια c -τ)ν προλεταριακή έπανάατααη.

Στον τομέα τής έξωτερικής πολίτικης τά σοσιαλδημοκρα­τικά κόμματα, κάτω απ’ τή σημαία τής υπεράσπισης τής «πα­τρίδας», συμπράξανε δραστήρια στον Ιμπεριαλιστικό πόλεμο. Ή έπέχταση τοΰ Ιμπεριαλιστικού κράτους και ή «αποικιακή πολιτική» βρίσκουνε πλέρια υποστήριξη άπ’ ΐίύτά, δ προσανα­τολισμός στήν άντεπαναστατική «Ιερή συμμαχία» τών Ιμπε. ριαλιστικών δυνάμεων («Κοινωνία τών Ε θνώ ν»), τό κήρυγμα τού «ύπερ-ίμπεριαλισμοΰ», ή κινητοποίηση τών μαζών μέ ψευτο- πατσιφιστικά συνθήματα καί ταυτόχρονα ή δραστήρια υποστή­ριξη τοΰ ιμπεριαλισμού στις επιθέσεις του ενάντια στήν Ε.Σ Σ.Δ. καί στό μελλοντικό πόλεμο κατά τής Ε Σ.Σ.Δ , τέτοια είναι τά βασικά χαρακτηριστικά τής έξωτερικής πολίτ ικης τοΰ ρε­φορμισμού.

Στον τομέα τής έοωτερικής πολιτ ικής ή σοσιαλδημοκρα­τία ε'βαλε γιά καθήκον της τήν άμεση ουνεργοοία και τήν άμεση ένίσχνση τοϋ καπιταλιστικού καθεστώτος. Ή πλέρια υποστή­ριξη τής καπιταλιστικής ουστηματοποίησης καί σταθεροποίησης ή εξεσφάλιση τής ταξικής ειρήνης, «ειρήνης στη βιομηχανία»* ή πολιτική τής μετατροπής τών έργατικών δργανώσίων σέ ορ­γανώσεις τών επιχειρηματιών καί τοΰ ληστρικού ίμπεριαλιστι*

- 75

κοΰ κράτους· ή πραχτικη ιής όνομοζι'μρλ τ;ς «οικονομικής δη­μοκρατίας», πού στη πράξη είνε πραχτική πλέριας υποταγής στο τραστοποιημένο κεφάλαιο' ή υπόκλιση μπροστά στο ίμπε- ριαλιοτίχό κράτος καί κυρίως μπροστά στις ψευτο-δημοκρατι- κές του ταμπέλες' ή δραστήρια συμμετοχή στο σχηματισμό τών οργάνων τοϋ κράτους αυτού : στήν αστυνομία του, στο στρατό του, στή χωροφυλακή του, στο ταξικό του δικαστήριο* ή υπε­ράσπιση αύτοΰ τοϋ κράτους από κάθε επιβουλή τοϋ επαναστα τικοϋ κομμουνιστικού προλεταριάτου, και ό ρόλος δημίου τής σοσιαλδημοκρατίας στόν καιρό τών επαναστατικών κρίσεων— τέτοια είναι ή γραμμή τής εσωτερικής πολιτικής τοϋ ρεφορ­μισμού. Προσποιούμενος δτι διεξάγει επαγγελματική πάλη, &■ ρεφορμισμός για βασικό του καθήκον στόν τομέα auto βάζει μια τέτοια διεξαγωγή τής πάλης αυτής, πού να εξασφαλίζει τήν τάξη τών κεφαλαιοκρατών από κάθε τράνταγμα και πού νά κατοχυρώνει οπωσδήποτε τό πλέριο απαραβίαστο τών θε­μελίων τής καπιταλιστική; ίδιοχτησίας.

Στόν τομέα τής ΦεωρίΛς ή σοσιαλδημοκρατία πρόδωσε τό μαρξισμό πλέρια και ολοκληρωτικά, περνώντας διά μέσου τού σταδίου τοϋ ρεβιζιονισμοϋ στόν ολοκληρωμένο φιλελευθερο- άστικό ρεφορμισμό και στόν ανοιχτό σοσιαλ Ιμπεριαλισμό: τή διδασκαλία τοΰ Μάρξ γιά τις αντιθέσεις τοϋ καπιταλισμού τήν αντικατέστησε μέ τήν αστική διδασκαλία τής αρμονικής του ανάπτυξης' τή διδασκαλία γιά τις κρίσεις καί τήν εξαθλίωση τοΰ προλεταριάτου τήν πέταξε στά χρονοντούλαπα στήν απειλη­τική καί φλογερή θεωρία τή; ταξικής πάλης τή μετάτρεψε σέ μιά πρόστυχη διδασκαλία τυξικής ειρήνης· τή διδασκαλία τής δξυνσης τών ταξικών αντιθέσεων τήν άλλαξε μέ τό μικροαστικό παραμΰθι τής «δημοκρατικοποίησης» τοΰ κεφαλαίου' στή θέση τής θεωρίας τών άναπόφευχτων πολέμων στόν καπιταλισμό έ'θεσε τήν αστική απάτη τοΰ πατσιφισμοΰ καί τήν ψεύτικη δι­δασκαλία τοΰ «ύπερ ιμπεριαλισμού»' τή εωρία τής επαναστα­τικής πτώσης τοϋ καπιταλισμοΰ τήν αντικατέστησε μέ τήν κάλπικη μονέδα τοΰ «ύγιονς» καπιταλισμού, πού μετατρέπεται ειρηνικά σέ σοσιαλισμό' τήν επανάσταση τήν αντικατέστησε μέ τήν εξέλιξη' τήν καταστροφή τοϋ άστικοϋ κράτους μέ τή δρα­στήρια συμμετοχή στήν ανοικοδόμησή του' τή διδασκαλία τής

76 —

διχτατορίας τοϋ προλεταριάτου, μέ τή θεωρία τοΰ συνασπισμοί μέ τή κεφαλαιοκρατία" τή διδασκαλία γιά τήν παγκόσμια προ­λεταριακή αλληλεγγύη μέ τή διδασκαλία τή; υπεράσπισης τής ιμπεριαλιστική; πατρίδας- τό διαλεχτικό υλισμό τοϋ Μάρξ μέ τήν ίδεαλιστική φιλοσοφία καί μέ τό φλερτάρισμα μέ τά θρη­σκευτικά άπορρίματα τή; κεφαλαιοκρατία;.

Μέσα σιό σοσιαλδηιιοκρατικό ρεφορμισμό ξεχωρίζουνται διά­φορα ρεύματα, πού είναι ιδιαίτερα χαραχτηριστικά απ’ τήν άποψη τού αστικού εκφυλισμού τή; σοσιαλδημοκρατίας.

Ό οίκοδομητικός σοσιαλισμός (Μακντόναλντ κα'ι Σία), πόύ στήν ΐ^ια του τήν ονομασία κλείνει τήν ιδέα τής πάλης ενάντια στήν επανάσταση τοΰ προλεεαριάτου καί τήν έγκριση τού καπιταλιστικού καθεστώτος, συνεχίζει τις φιλελευθερο- <ριλανθρωπικές άντεπαναστατικές καί αστικές παραδόσεις τοΰ Φαβιανισμού (σύζυγοι Βέμπ, Μπέρναρ Σώ, λόρδο; Όλιβιέρ κλπ.). Άρνούμενος κατ’ αρχήν τήν διχτατορία τοΰ προλεταριάτου καί τά βίαια μέσα πάλης ενάντια στήν κεφαλαιοκρατία, υποστη­ρίζει τή βίαιη πάλη ενάντια στό προλεταριάτο καί τούς αποι­κιακούς λαούς. Ό ντας απολογητής τού κεφαλαιοκρατικού κρά­τους, προπαγανδίζοντας τον κρατικό καπιταλισμό γιά σοσιαλι­σμό, άνακηρύσσοντας, μαζί μέ τούς πιό χυδαίους ίδεολόγους τοΰ ιμπεριαλισμού καί τών δυο ημισφαιρίων, τή θεωρία τής ταξικής πάλης σάν «προεπιστηιιονική» θεωρία, ό «οικοδομητι κός σοσιαλισμός» προπαγανδίζει στά λόγια ενα μετριοπαθές πρόγραμμα εθνικοποίησης μέ αποζημίωση, φορολογίας τής εγγείου προσόδου, φορολογίας στις κληρονομιές καί στά υπερ­κέρδη σάν μέσων εξάλειψης τού καπιταλισμού. "Οντας αποφα­σιστικός εχθρός τής διχτατορίας τοΰ προλεταριάτου τής Ε Σ.Σ.Δ. ό «οίκοδομητικός σοσιαλισμός», σέ πλέρια συμμαχία μέ τήν κεφαλαιοκρατία, είναι δραστήριος εχθρός τού κομμουνιστικού κινήματος τοΰ προλεταριάτου καί τών αποικιακών επανα­στάσεων.

’Ιδιαίτερο είδος οίκοδομιτικοΰ σοσιαλισμού είναι ό «Ηοοπε- ςατιβισμός» ή «συνεταιριστικός σοσιαλισμός» (Σάρλ Ζίντ, Τοτομιάντς καί Σία), πού επίσης αποφασιστικά άρνιέται τήν ταξική πάλη καί προπαγανδίζει τή συνεταιριστική οργάνωση τών καταναλωτών, σάν μέσο ειρηνικής ΰπερνίκησης τοΰ καπι-

— 77

ταλισμοϋ, ενώ στήν πράςη συντελεί μέ δ λ- ι τά μέσα στήν ενί­σχυσή του. Ό «κοοπεραπβισμός», διαθέτοντας στό πρόσωπο τών μαζικών καταναλωτικών συνεταιρισμών ενα πλατύ προπα­γανδιστικό μηχανισμό γιά τήν καθημερινή συστηματική επ ί­δραση πάνω στις φαρδειές μάζες, διεξάγει άμείλιχτη πάλη ενάν­τια στό επαναστατικό εργατικό κίνημα, παρεμποδίζοντας τήν πραγματοποίηση τών σκοπών του, καί άποτελεϊ τώςα έ'ναν απ’ τούς πιό δραστήοιου; παράγοντες στό στρατόπεδο τή; ρεφορ­μιστικής αντεπανάστασης.

Ό ονομαζόμενος «Γιλδεϊκός σοσιαλισμός» (Πέντί, Όράζ, Χόμπσον κ.α.) άποτελεϊ εκλεχτική προσπάθεια συνένωσης τοϋ «επαναστατικού» συνδικαλισμού μέ τόν άστικοφιλελεύ&ερο Φαβιανισμό, τή; αναρχική; αποκέντρωση; («εθνικές βιομηχα νικές Γιλδιες») μέ τήν κρατικό καπιταλιστική συγκεντρυποίηστ-, τοΰ συντεχνιακού χειροτεχνικού περιωρισμένου ορίζοντα τοϋ μεσαίωνα μέ τό σύγχρονο καπιταλισμό. Ξεκινώντας ά π ’ τή δι­εκδίκηση στα λόγια τής εξάλειψη; τοϋ «συστήματος τοΰ μερο­κάματου» σάν «ανήθικου» θεσμοΰ, πού πρέπει νά άντικατα- σταθεϊ μέ τόν εργατικό ελεγχο πάνω στή βιομηχανία, ό Γιλ- δεΐκός σοσιαλισμός άφίνει εντελώς κατά μέρος τό σπουδαιότατο ζήτημα, τό ζήτημα τής εξουσίας. ’Ασχολούμενος νά ενώσει τούς εργάτες, διανοούμενους καί ειδικού; σέ μια ομοσπονδία εθνικών βιομηχανικών «Γίλδιων» καί νά μετατρέψει αυτές τις Γίλδιες μέ ειρηνικό τρόπο (έ’λεγχος «έκ τών εσω») σέ ό'ργανα διεύθυνσης τής βιομηχανίας μέσ’ στά πλαίσια τοϋ άστικοΰ κράτους δ Γιλδεϊκός σοσιαλισμός υποστηρίζει στήν πράξη αυτό τό κράτος, σκεπάζει τόν ταξικό, ιμπεριαλιστικό, άντιπρολεταριακό . του χαρακτήρα καί τό παρουσιάζει σάν «έξωταξικό» εκπρόσωπο τών συμφερόντων τών «καταναλωτών», σάν αντίβαρο τών «παραγωγών» πού είναι οργανωμένοι στις Γίλδιες. Μέ τή δι­δασκαλία του τή; «λειτουργικής δημοκρατίας», δηλαδή τή; α ν­τιπροσώπευσης τών τάξεων τής κεφαλαιοκρατικής κοινωνίας, πού τις παρουσιάζει σάν επαγγέλματα μέ τις ιδιαίτερες του κοινωνικο-παραγωνικές λειτουργίες, δ Γιλδεϊκός σοσιαλισμός ανοίγει τό δρόμο στό «συντεχνιακό κράτος» ιοΰ φασισμού. Άρνούμενη τόν κοινοβουλευτισμό καί ταυτόχρονα άρνούμενη τήν «άμεση δράση» ή πλέιοψηφία τών Γιλδεϊσιών σοσιαλιστών

78 —

καταδικάζει τήν εργατική τάξη σέ πλέρια αδράνεια και σέ πα­θητική υποταγή στήν κεφαλαιοκρατία. "Ετσι δ Γιλδεϊκός σοσια­λισμός είναι ενας ιδιόμορφος Τρεϊντ Γιουνισμός, ουτοπικός όππουρτουνισμός, και σαν τέτοιος δέν μπορεΐ παρά νά παίζει άντεπαναστατικό ρόλο.

Τέλο; ή Ιδιαίτερη μορφή σοσιαλδηαοκρατικοΰ ρεφορμισμοί είναι ό Αύστρομαρξισμός. "Οντας συνθετικό μέρος τής «άρι- <ττερή;> πτέρυγας τή; σοσιαλδημοκρατίας, δ αύστρομαρξισμός άποτελεΐ τήν πιό λεπτή μορφή άπάιης τών εργαζομένων μαζώ ν εκπορνεύοντας τή μαρξιστική δρολογία καί ταυόχρονα κόβον­τας αποφασιστικά κάθε σχέση μέ τις βάσεις τοΰ Μαρξισμοΰ (δ Καντιανισμός, δ Μαχισμός κλπ. τών «αύστρομαρξιστών» στον τομέα τής φιλοσοφίας), ερωτοτροπώντας μέ τή θρησκεία και αντιγράφοντας απ’ τούς αγγλους ρεφορμιστές τή θεωρία τής «λειτουργικής δημοκρατίας», στέκοντας πάνω στήν άποψη τής «ανοικοδόμησης τής δημοκρατίας», δηλαδή τής ανοικοδόμησης τοΰ κεφαλαιοκρατικού κράτους, δ αΰστροιιαρξισμός συσταίνει τό «συνεταιρισμό τών τάξεων» στις περιόδους τής ονομαζόμε­νης «Ισορροπίας τών ταξικών δυνάμεων», δηλαδή άκριβδς τό­τε, πού ωριμάζει ή επαναστατική κρίση. Ή θεωρία αυτή ση­μαίνει δικαιολόγηση τοΰ συνασπισμού μέ τήν κεφαλαιοκρατία γιά τήν ανατροπή τής προλεταριακής επανάστασης, μέ τή μάσκα τής υπεράσπισης τής «δημοκρατίας» άπ’ τήν επίθεση τής αντί­δρασης. Έντικειμενικά καί στήν πράξη ή βία, πού επιτρέπει δ αύστρομαρξισμός σέ περίπτωση έ,τίθεσης τής αντίδρασης, με- τατρέιιεται σέ βία τή; αντίδρασης ενάντια στήν επανάσταση τοΰ προλεταριάτου. Ό «ειδικός ρόλο;» τοΰ αύστρομαρξισμοΰ συνίσταται στο ξεγέλασμα τών εργατών, πού τραβάνε πρός τόν κομμουνισμό, καί γι’ αυτό ό αύστρομαρξισμός είναι ιδιαίτερα επικίνδυνος εχθρός τοΰ προλεταριάτου, πιό επικίνδυνος άπ’ τούς ανοιχτούς οπαδούς τοΰ λησιρικοϋ ιμπεριαλισμού.

"Αν δλα αυτά τά ρεύματα, δντας συνθετικά μέρη τοΰ «σο- σιαλιστικοΰ» ρεφορμισμοΰ, είναι καί πράχτορες τής ιμπεριαλι­στική; κεφαλαιοκρατίας μέσα στήν εργατική τάξη, απ’ τήν άλλη μεριά δ κομμουνισμός σκοντάφτει σέ σειρά μικροαστικών ρευμάτων, πού αντανακλούνε κι’ εκφράζουνε τις ταλαντεΰσεις τών ασταθών κοινωνικών στρωμάτων (μικροαστοί τών πόλεων,

— 79

μεσαία κεφαλαιοκρατία τών πόλεων σέ αποσύνθεση, λοΰμπεν- προλεταριατο, ταξικά ξεπεσμένοι διανοούμενοι, λιμοχτονοΰντες χειροτέχνες, μερικά στρώματα τής αγροτιά; κλπ,) Τά ρεύματα αυτά, πού διακρίνουνται άπ’ τήν άκρα πολιτική του; αστάθεια, σκεπάζουνε συχνά κάτω άπό μιά αριστερή φρασεολογία μια .* δεξιά πολιτική ή πέφτουνε στον τυχοδιωκτισμό, άντικαθιστών- τας τήν αντικειμενική μελέτη τών δυνάμεων μέ θορυβώδικες πολιτικές χειρονομίες, περνώντας συχνά απ’ την πιο υπερβο­λική επαναστατική άλαζονία στον πιο βαθύ πεσιμισμό καί στήν πραγματική συνθηκολόγηση μπροστά στον εχθρό. Τά ρεύ­ματα αύιά κάτω άπό ωρκτμένε; συνθήκες, ιδίως στίς απότομες μεταβολές τή; πολιτική; κατάστασης κι’ δταν παρουσιάζεται ή ανάγκη μια; προσωρινής υποχώρησης, μπορούνε νά γίνουν οί πιο επικίνδυνοι διαλυτές τών προλεταριακών γραμμών καί συ­νεπώς εμπόδιο τοΰ επαναστατικού κινήματος τού προλεταριάτου.

Ό Αναρχισμός, πού οί πιο Ιξέχοντες έκπρόσωποί του (Κρο- πότκιν, Ζάν Γκράβ κ. α.) περάσανε προδοτικά, τήν εποχή τοΰ πολέμου τοΰ 1914—1918, μέ τό μέρος τής Ιμπεριαλιστικής κεφαλαιοκρατία;, άρνιέται την άναγκιιότητα τών φαρδειών συγκεντροποιημένων καί πειθαρχημένών οργανώσεων τοΰ προ · λεταριάτου καί τό εγκαταλείπει ετσι ανίσχυρο μπροστά στις ισχυρέ; δργανώσεις τοΰ κεφαλαίου. Προπαγανδίζοντας τήν ατομική τροαοκρατία αποσπάει τό προλεταριάτο απ’ τις μέ- θοδες τή; μαζική; οργάνωσης καί τή; μαζική; πάλης. Ά ρνού μένος τή διχτατορία τοΰ προλεταριάτου γιά χάρη τή; άφηρημέ ■νης «ελευθερίας», ό αναρχισμός στερεί τό προλεταριάτο άπό τό πιο σπουδαίο καί τό πιο αποτελεσματικό οπλο κατά τής κεφαλαιοκρατία;, τοΰ στρατού της καί όλων τών καταπιεστι­κών οργάνων της. Βρισκόμενος μακρυά άπ’ δποιοδήποτε μα­ζικό κίνημα στά σπουδαιότερα κέντρα τή; προλεταριακής πά­λης, ό αναρχισμός δλο καί περισσότερο μετατρέπεται σέ αίρεση πού μέ δλη τήν ταχτική της καί μέ δλες χίς εκδηλώσεις της, συμπεριλαμβανομένων τών εκδηλώσεων ενάντια στή διχτατο- ρία τή; εργατικής τάξης στήν Ε.Σ.Σ.Δ., κατατάσσεται αντι­κειμενικά στο ενιαίο μέτωπο τών άντεπαναστατικών δυνάμεων.

Ό «έπαναβτατικός συνδικαλισμός, πού πολλοί ίδεολόγοι του περάσανε στήν πιο κρίσιμη περίοδο τοΰ πολέμου στο

80 —

στρατόπεδο τών « τντικοινοβουλευτικών» άντεπαναστατών φα­σιστικού τύπου ή μετατραπήκανε σέ ειρηνικού; ρεφορμιστές σοσιαλδημοκρατικοί τύπου, δμοια μέ τον αναρχισμό εμποδίζει μέ την άρνηση τής πολιτικής πάλη; (ιδιαίτερα τοΰ επαναστατικού κοινοβουλευτισμού) καί τή; επαναστατική; δ',χτατορίας τού προλεταριάτου, μέ τή διδασκαλία τή; συντεχνιακή; αποκέν­τρωσης στό εργατικό κίνημα γενικά καί στό συνδικαλιστικό νίνημα Ιδιαίτερα, μέ τήν άρνηση τοΰ κόμματος τού προλετα­ριάτου μέ τήν άρνηση τή; αναγκαιότητας τή; εξέγερσης καί μέ τήν ύπερεχτίμηση τή; γενικής απεργίας («ταχτική τών σταυρω­μένων χεριών»), εμποδίζει τήν έπαναστατικοποίηση τών εργα­τικών μαζών παντού δπου έ'χει κάποια επιρροή. Οί επιθέσεις του ενάντια στήν Ε.Σ.Σ.Δ., πού είναι συνδεμένες μέ τήν άρ­νηση τής προλεταριακή; διχτατορίας γενικά, τον βάζουνε στήν ίδια μοίρα μέ τή σοσιαλδημοκρατία.

"Ολ* αυτά τά' ρεύματα κι’ οί αποχρώσεις συμφωνανε μέ τή σοσιαλδημοκρατία, τον κύριο αυτόν εχθρό τής προλεταριακή; επανάστασης, στό βασικό πολιτικό ζήτημα, ατό ζήτημα της διχτατορίας τοϋ προλεταριάτου. ΓΥ αυτό δλοι αυτοί, λίγο πολύ καθωρισμένα, βρίσκουνται στό ίδιο μέτωπο μέ τή σοσιαλ­δημοκρατία ενάντια στήν Ε.Σ.Σ.Δ. ‘Α π’ τήν άλλη μεριά ή σοσιαλδημοκρατία, πού πρόδωσε ολοκληρωτικά τό μαυξισμό> στηρίζεται δλο καί περισσότερο -τήν Ιδεολογία τών Φαβιανών, Οίκοδομιτικών καί Γιλδ,εϊστών σοσιαλιστών. Τά ρεύματα αύτά μετατρέπουνται σέ επίσημη φιλελευθερο-ρεφορμιστική ιδεολο­γία τοΰ αστικού «σοσιαλισμού» τής II Διεθνούς.

Στις άπ οικιακές χώρες κι’ ανάμεσα στού; καταπιεζόμενους λαούς καί φυλές γενικά, ό κομμουνισμός μέσα στό εργατικό κί­νημα σκοντάφτει πάνω στήν επιρροή ιδιομόρφων ρευμάτων, πού σέ.μιά ωρισμένη φάση τή; ανάπτυξη; παίξανε κάποιο θε τικό ρόλο μά πού μετατρεπουνται σέ άντιδραστικές δυνάμεις στό νέο σταθιιό τής ανάπτυξης.

Ό Σουν-Γιατ-Σενιαμός στήν Κίνα είναι ή ιδεολογία τού μικροαστικού, λαϊκοΰ (ναρόντνικου) «σοσιαλισμού». Στή διδα­σκαλία τών «τριών αρχών» (εθνικισμός, δημοκρατία, σοσιαλι­σμός,) ή έννοια τού λαοΰ σκέπαζε κι’ έ'κρυβε τήν έ'ννοια τών τάξεων, δ σοσιαλισμός δεν παρουσιαζότανε σαν ειδικός καί

— 81

Ιδιαίτερος τρόπος παραγωγής, πού πραγματοποιείται από έ'ναν καθορισμένο ταξικό φορέα, τό προλεταριάτο, μά σαν ακαθό­ριστη κοινωνική ευημερία" ή πάλη μέ τόν ιμπεριαλισμό δέν ήτανε συνδεμένη, μέ τις προοπτικές τής ανάπτυξης τής ταξικής πάλης μέσα στή χώρα. Γι° αυτό δ Σουν-Γιατ-Σενισμός, πού επαιξε στο πρώτο στάδιο τής Κινέζικης επανάστασης τεράστιο θετικό ρόλο, μετατράπηκε σάν συνέπεια τής παραπέρα ταξικής διαφοροποίησης μέσα στή χώρα καί τής παραπέρα πορείας τής Κινέζικης επανάστασης, από ιδεολογική μορφή ανάπτυξής της σέ φραγμό αυτή; τή; ανάπτυξη;. Οί επίγονοι τοΰ Σουτ- Γιατ-Σενισμοΰ, εξογκώνοντας ακριβώς εκείνα τά ιδεολογικά χαρακτηριστικά πού έ'γιναν αντικειμενικά αντιδραστικά, τόν μετέτρεψαν έ'τσι σέ επίσημη ιδεολογία τοΰ Κουόμινταγκ, πού εγινε ανοιχτή άντεπαναστατική δύναμη. Έ ιδεολογική ανά­πτυξη τών μαζών τοΰ κινεζικού προλεταριάτου καί τής εργαζό­μενης αγροτιάς πρέπει συνεπώς νά συνοδϊΰεται μέ αποφασι­στική πάλη ενάντια στήν κουομιντανική απάτη καί μέ ύπερ- νίκηση τών υπολειμμάτων τής ιδεολογίας τοΰ Σουν-Γιατ-Σε- νισμοΰ.

Τέτοια ρεύματα, δπως ό Γκανχιαμός στις ’Ινδίες, πού εΐνε ποτισμένα πέρα γιά πέρα άπο θρησκευτικές ιδέες, πού έξιδα- νικεύουνε τις πιο καθυστερημένες καί οικονομικά αντιδραστι­κές μορφές ζωής, πού βλέπουνε τή διέξοδο ό'χι στόν προλετα­ριακό σοσιαλισμό, αλλά στήν επιστροφή στις καθυστερημένες εκείνες μορφές, πού προπαγανδίζουνε τήν παθητικότητα καί την άρνηση τής ταξικής πάλης, μετατρέπουνται στο προτσές τή: ανάπτυξης τής επανάστασης σέ ανοιχτή αντιδραστική δύ­ναμη. Ό Γκαντισμός γίνεται Ιδεολογία, πού δλο καί περισ­σότερο στρέφεται ενάντια στήν επανάσταση τών λαϊκών μαζών. Πρέπει νά καταπολεμηθεί άποφαοισιικά άπ’ τόν κομμουνισμό.

Ό Γκαρβίσμός, πού ήταν ιδεολογία τών νέγρων μικροϊδιο- χτητών κι’ εργατών στήν ’Αμερική, καί πού εχει άκόμα καί τώρα μιά κά/ioiu επιρροή μέσα σπς μάζες τών νέγρων, έ'γινε επίσης σήμερα εμπόδιο στο δρόμο τής έπαναστατικοποίησης αύιών τών μαζών. Διεκδικώντας στις αρχές τήν πλέρια κοινω­νική ίσόιητα τών νέγρων, μετατράπηκε σέ ιδιόμορφο νέγρικο «σιωνισμό», πού στή &έση τής πάλης ενάντια στόν άμερικά-

82 -

νικο ιμπεριαλισμό έριξε τό σύνθημα: «Πίσω στήν ’Αφρική!». 'Η επικίνδυνη αυτή ’ιδεολογία, πού στερείται άπ’ δποιοδήποτε πραγματικά δημοκρατικό γνώρισμα, πού τής αρέσει νά επισείει τά αριστοκρατικά εμβλήαατα ενός άνύπαρχτου «νέγρικου βασι­λείου», πρέπει νά χτυπηθεί άμιίλιχτα γιατί οχι μόνο δέ συν­τελεί σ’ αυτήν μά απεναντίας εμποδίζει τή μαζική απελευθε­ρωτική πάλη τών νέγρων ενάντια στον αμερικάνικο ιμπερια­λισμό.

Σ ’ δλ’ αυτά τά ρεύματα άντιπαραθέτεται ό προλεταριακός κομμουνισμός. ’Όντας ί] μεγάλη ιδεολογία τής παγκόσμιας Ιπανασταχικής εργατικής τάξης, ξεχωρίζει απ' δλα αυτά τά ρεύματα, και στήν πρώτη σειρά άπ’ τή σοσιαλδημοκρατία, στό δτι σέ πλήρη συμφωνία μέ τή διδασκαλία τοΰ Μάρξ καί τοΰ Έ νγκελς διεξάγει θεωρητική καί πραχτική £ παν ασιατική π ά λη γ ιά τή διχτατορία τοϋ προλεταριάτου, χρησιμο­ποιώ ντας ολες τΙς μορφές τής προλεταριακής μαζικής δράσης.

2. Τά βασικά καθήκοντα τής κομμουνιστικής στρατηγικήςκαί ταχΐΐκ ής

'Η επιτυχής πάλη τής Κομμουνιστικής Διεθνούς γιά τή διχτατορία τοϋ προλεταριάτου, προϋτοθέτει τήν ύπαρξη συσ­πειρωμένου, ατσαλωμένου στις μάχες, πειθαρχημένου, συγκεν­τρωτικού, συνδεμένου μέ τις μάζες Κομμουνιστικού Κόμματος σέ κάθε χώρα,

Τό κόμμα είναι ή πρωτοπορία τής εργατικής τάξης, πού άποτελεΐται απ’ τά καλλίτερα, τά πιο συνειδητά, τά πιο δραστή­ρια καί τά πιο θαρραλέα μέλη τής τάξης. Ενσαρκώνει τή συνολική πείρα τής προλεταριακής πάλης. Στηριζόμενο στήν επαναστατική θεωρία τοΰ μαρξισμού, εκπροσωπώντας τά γε­νικά καί διαρκή συμφέροντα τής τάξης στό σύνολό της, τό κόμμα προσωποποιεί τήν ενότητα τών προλεταριακών αρχών, τής προλεταριακής θέλησης, τής προλεταριακής επαναστατικής δράσης. Είναι ή επαναστατική οργάνωση πού συνδέεται μέ σιδερένια πειθαρχία καί μέ τό πιό αυστηρό επαναστατικό κα­θεστώς τοΰ δημοκρατικού συγκεντρωτισμού, πράμα πού πετυ- χαίνβτ*ι μέ τή συνειδητότητα τής προλεταριακής πρωτοπορείας,

— 83

μέ τήν άφοσίαίσή της στήν ’Επανάσταση, μέ τήν ικανότητάτης νά εχει αδιάσπαστους δεσμούς μέ τις προλεταριακές μάζες,μέ τήν ορθότητα τής πολιτικής καθοδήγησης, πού ελέγχεται έκαί φωτίζεται άπ5 τήν πείρα τών ΐδιαιν τών μαζών.

Γιά νά λύσει τό ιστορικό καθήκον τής κατάχτησης τής δι­κτατορίας τοΰ προλεταριάτου, τό Κομμουνιστικό Κόμμα πρέπει προκαταρχτικά νά θέσει καί νά πραγματοποιήσει τούς παρα­κάτω βασικούς στρατηγικούς σκοπούς.

Κατάχτηση κάτω άπ’ τήν επιρροή του τής π λε ιο ψ η φ ία ς τών μ ε λ ώ ν τής τάξης τον, συμπεριλαμβανομένων τών γυναι· κών-έργατριών καί τής εργατικής Λεολιάας. Γιο τήν επιτυχία τοΰ σκοποΰ αύτοΰ t'vai άιάγκη νά εξασφαλιστεί ή αποφασι­στική επιρροή τοΰ Κομμουνιστικού Κόμματος στις πλατείες μαζικές οργανώσεις τοΰ προλεταριάτου (Σοβιέτ, επαγγελματικά συνδικάτά, εργοστασιακές επιτροπές, συνεταιρισμοί, αθλητικές, εκπολιτιστικές οργανώσεις κλπ.). Ιδιαίτερα σπουδαία σημασία ά π ’ τήν ά'ποψη τής κατάχτησης τής πλειοψηςρίας τοΰ προλετα­ριάτου, έ'χει ή κατάχτηση τών Ε παγγελματικώ ν σννδικάτων, τών πραγματικά μοζικών αυτών οργανώσεων τής εργατικής τάξης, πού συνδέουνται μέ τήν καθημερινή της πάλη. Ή δου­λειά μέσα στά αντιδραστικά συνδικάτα καί ή επιτυχής κατά­χτησή τους, ή κατάχτηση τής εμπιστοσύνης τών πλατειών συν­δικαλισμένων μαζών, ή αντικατάσταση και ή «καθαίρεση απ' τά πόστα» τών ρεφορμιστών ηγετών είναι καθήκοντα άπ’ τά mo σπουδαία τής προκαταρκτικής περιόδου.

Ή κατάχτηση τής διχτατορίας τοϋ προλεταριάτου προϋπο­θέτει επίσης τήν πραγματοποίηση τής ηγεμονίας τοΰ προλε­ταριάτου πά νω στά π λα τε ιά στρώματα τών Εργαζομένων μαζών. Γιά τήν πραματοποίηση τοΰ σκοποΰ αυτού τό Κόμμα «ρέπει νά καταχτήσει κάτω άπ5 τήν επιρροή του τις μάζες τής φτωχολογιάς τής πόλης καί τοΰ χωριού, τά κατώτερα στρώ­ματα τών διανοουμένων, τό λεγόμενο «λαουτζίκο», δηλαδή τά μικροαστικά στρώματα γενικά. ’Ιδιαίτερα μεγάλη σημασία εχει ή δουλειά γιά τήν εξασφάλιση χής επιρροής τοΰ Κόμματος μέσα στήν άγροτιά. Τό Κομμουνιστικό Κόμμα οφείλει νά αποχτήσει τήν πλέρια υποστήριξη τών πιό κοντινών πρός τό προλεταριάτο στρωμάτων τοϋ χωριού, δηλαδή τών εργατών

84 —

γης καί τής άγροτικής φτωχολογιάς. ΓΥ αυτό είναι απαραίτητη ή Ιδιαίτερη οργάνωση τών εργατών γης, ή μέ κάθε μέσο υπο­στήριξή τους στήν πάλη κατά τής κεφχλαιοκρατίας τοΰ χωριοΰ καί ή δραστήρια δουλειά ανάμεσα στούς φτωχούς αγρότες. ’Απέναντι στά μεσαία στρώματα τής αγροτιάς τό Κομμουνι­στικό Κόμμα οφείλει (στις χώρες τοΰ αναπτυγμένου καπιτα­λισμού) να εφαρμόσει τήν πολιτική τής εξουδετέρωσή; τους. ‘Η εκπλήρωση τών καθηκόντων αυτών άπ’ τό προλεταριάτο, πού εχει γίνει ό φορέας τών συμφερόντων δλου τοΰ λαού καί καθοδηγητής τών πλατειών λαϊκών μαζών στήν πάλη τους evavuu στό ζυγό τοΰ χρηματισιικοΰ κεφαλαίου, είναι ή απα­ραίτητη προϋπόθεση τής νικηφόρας κομμουνιστικής Ε π α νά ­στασης.

’Απ’ τήν άποψη τής παγκόσμιας πάλης τοΰ προλεταριάτου σπουδαιότατα στρατηγικά καθήκοντα ιή; Κομμουνιστικής Διε­θνούς είναι τά καθήκοντα τής επαναστατικής πάλης στις άποι- χίες , μ ιαοαηοικίες κι έξαρτημένες χώ ρες Ή πάλη αυτή προϋποθέτει τήν κατάχτηση, κάτω άπ’ τή σημαία τής έπανά* στάσης, τών πλατειών μαζών τής εργατικής τάξης καί τής αγροτιάς τών αποικιών, πράμα πού δεν είναι δυνατό παρά μέ τή στενότατη συνεργασία μεταξύ τού προλεταριάτου τών εθνών πού καταπιέζουνε καί τών εργαζομένων μαζών τών εθνών πού καταπιέζουνται,

Όργανώντας τήν επανάσταση ενάντια στον ιμπεριαλισμό κάτω απ’ τή σημαία τής προλεταριακής διχτατορίας στις ονο­μαζόμενες «πολιτισμένες χώρες», ή Κομμουνιστική Διεθνής υποστηρίζει κάθε κίνημα ενάντια στήν ιμπεριαλιστική βία στις αποικίες, μισοαποικίες κι" εξαρτημένες χώρες (λόγου χάρη στή Λατινική ’Αμερική). Διεξάγει προπαγά·δα ενάντια σ’ δλες τις μορφές τοϋ σωβινισμού καί τής ιμπεριαλιστικής ταπείνωσης τών μεγάλων καί μικρών υποδουλωμένων λαών καί φυλών (στάση της απέναντι στους νέγρους, απέναντι στούς «κίτρινους εργάτες*, απέναντι στον αντισημιτισμό κλπ ) καί υποστηρίζει τήν πάλη τους ενάντια στήν κεφαλαιοκρατία τοϋ έθνους πού καταπιέζει. Ή Κομμουνιστική Διεθνής, ιδιαίτερα δραστήρια διεξάγει πάλη κατά τοΰ σοιβινισμοΰ τών μεγάλων εθνών, σω­βινισμού πού προπαγανδίζεται τόσο άπ’ τήν ιμπεριαλιστική

— 85

κεφαλαιοκρατία, δσο κι’ απ’ τούς σοσιαλδημοκρατικούς της πράχτορες— τή II Διεθνή, άντιπαρατάσσοντας συνεχώς στήν πράξη τής ιμπεριαλιστικής κεφαλαιοκρατίας τήν πράξη τής Σοβιετικής “Ενωσης, πού πραγματοποίησε αδελφικές σχέχεις ανάμεσα σέ λαούς ισότιμους.

Στις χώρες τοΰ Ιμπεριαλισμοί) τά κομμουνιστικά κόμματα όφείλουνε νά παρέχουνε συστηματική βοήθεια στα άπαικιακά απελευθερωτικά επαναστατικά κινήματα καί γενικά σιά κινή­ματα τών καταπιεζομένων εθνοτήτων. 'Η υποχρέωση νά πα­ρέχουνε τήν πιό δραστήρια βοήθεια σ’ αυτά τά κινήματα πέ­φτει σέ πρώτη γράμμη στούς εργάτες τής χώρας εκείνης πού άπ’ αυτή έξαρτατάται τό καταπιεζόμενο έ'θνος από χρηματι- στική, οικονομική, εϊχε πολιτική άποψη. ’Από μέρους τών κομμουνιστικών κομμάτων είναι άπαραίιητη ή ανοιχτή ανα­γνώριση τοΰ δικαιώματος τοΰ αποχωρισμού τών αποικιών και ή προπαγάνδα αύτοΰ τοΰ αποχωρισμού, δηλ. ή προπαγάνδα τής ανεξαρτησίας τών αποικιών από τό ιμπεριαλιστικό κράτος, ή αναγνώριση τοΰ δικαιώματος τους τής ένοπλης υπεράσπισης α π ' τόν Ιμπεριαλισμό (δηλ. τοϋ δικακύματος τής εξέγερσης καί τοϋ επαναστατικού πολέμου), ή προπαγάνδα καί ή δραστήρια υποστήριξη τή; πάλης αυτής μέ δλα τά δυνατά μέσα. Ή ϊδια γραμμή είναι υποχρεωτική γιά τά Κομμουνιστικά Κόμματα καί απέναντι σ’ δλα τά καταπι>·ζόμενα έ'θνη.

Στις ίδιες τις άπ οικιακές καί μ ιαοαποΐκ ιακες χώρες τά κομμουνιστικά κόμμασα είναι υποχρεωμένα νά διεξαγάγουνε τήν πιό θαρραλέα καί συνεπή πάλη ενάντια στόν ξένο ιμπε­ριαλισμό μέ τήν απαραίτητη προπαγάνδιση τής ιδέας τής προ­σέγγισης καί τής συμμοχίας μέ τό προλεταριάτο τών ιμπε­ριαλιστικών χωρών νά ρίχνουν ανοιχτά, νά προπαγανδίζουνε καί νά εφαρμόζουνε στή ζωή τό σύνθημα τή; αγροτικής επα­νάσταση;, ξεσηκώνοντας τις πλα’ειές μάζες τής αγροτιάς γιά τήν ανατροπή τοΰ ζυγοΰ τών τσιφλικάδων καί διεξάγοντας πάλη ενάντια στήν αντιδραστική καί μεσαιωνική επιρροή τοϋ κλήρου, τών Ιεραποστόλων 'αί λοιπών στοιχείων.

Βασικό καθήκον εδώ είναι τό καθήχον τής άνεξάρτητης οργάνωσης τών εργατών καί αγροτών (ταξικό Κομμουνιστικό Κόμμα το\£ προλεταριάτου, συνδικάτα, αγροτικές ενώσεις κι’

86 —

επιτροπές καί μέσα σέ συνθήκες επαναστατικής κατάστασης Σοβιέτ κλπ.) καί τής χειραφέτησής τους απ’ τήν επιρροή τής εθνικής μπουρζουαζίας, πού μ’ αυτήν έπιτρέπουνται προσωρι­νές συμφωνίες μόνον έφ’ δσον δέν εμποδίζει τήν επαναστατι­κή οργάνωση τών έργατών καί αγροτών κι’ έφ’ δσον διεξάγει πραγματική πάλη ενάντια στον ίμπδριαλισμό.

Στον καθορισμό τής ταχτικής του κάθε Κομμουνιστικό Κόμμα οφείλει νά ιιελετα τή συγκεκριμένη εσωτερική κι' εξω­τερική κατάσταση, το συσχετισμό τών ταξικών δυνάμεων, τό βαθμό τής σταθερότητας καί τής δύναμης τής μπουρζουαζίας, τό βαθμό τή; προετοιμασίας τοΰ προλεταριάτου, τή θέση τών ενδιαμέσων στρωμάτων κλπ. ’Ανάλογα μέ δλους αυτούς τούς δρους το Κόμμα καθορίζει τά συνθήματά του καί τις μέθοδες τής πάλης του, ξεκινώντας άπ’ τήν άνά.κη τής κινητοποίησης καί οργάνωσης δσο τό δυνατό πιο πλατειών μαζών σέ δσο τό δυνατό πιο ανώτερο επίπεδο πάλης. Ρίχνοντας σειρά μεταβα­τικά συνθήματα δταν δημιουργεΐται ή επαναστατική κατάσταση καί θέτοντας σειρά μερικών απαιτήσεων πού καθορίζουνται άπ’ τή συγκεκριμμένη κατάσταση, τό κόμμα οφείλει νά υπο­τάσσει τις απαιτήσεις καί τά συνθήματα αυτά στόν επαναστα­τικό σκοπό τής κατάχτησης τής έξουσίας καί τής ανατροπής τής κεφαλαιοκρατικής κοινωνίας.. Είναι απαράδεχτη τόσο ή απόσπαση απ’ τις καθημερινές ανάγκες καί τήν καθημερινή πάλη τής εργατικής τάξης, δσο κι’ δ περιορισμός τής δράσης τοΰ κόμματος σ’ αυτές τις καθημερινές ανάγκες καί τήν κα­θημερινή πάλη. Καθήκον τοΰ κόμματος είναι, ξεκινώ ντας ά π ’ αυτές τις καθημερινές μικρές ανάγκες, νά οδηγήσει τήν έργατική τάξη στήν έπαναστατικτ) π ά λη γ ιά %ήν έξονοία.

Μ έο α ah ανν&ήκες έπαναατατικης άνόδου, δταν είναι σμπαραλιασμένες οί κυρίαρχες τάξεις, δταν οί μάζες βρίσκουν- ται σέ κατάσταση επαναστατικού άναβρασμοΰ, δταν τά ενδιά­μεσα στρώματα ταλαντεΰουνται πρίς τό μέρος τοΰ προλετα­ριάτου, δταν οί ιιαζες είναι ετοιμες γιά εκδηλώσεις και θυσίες, τότε μπροστά στο Κόμμα τοΰ προλεταριάτου μπαίνει τό καθήκον νά τις οδηγήσει στήν άμεση επίθεση ενάντια στο κεφαλαιο­κρατικό κράτος. Αυτό κατορθώνεται μέ τήν προπαγάνδα τών μεταβατικών συνθημάτων, πού δξύνουνται δλο καί πιο πολύ

- 87

(σύνθημα Σοβιέτ, έργατικοΰ ελέγχου πάνω στήν παραγωγή, σύνθημα αγροτικών επιτροπών γιά ΐήν κατάληψη της γης τών τσιφλικάδων, σύνθημα αφοπλισμού τής μπουρζουαζίας κι* εξο­πλισμού τοΰ προλεταριάτου κλπ.) καί μέ τήν οργάνωση μαζι­κών έκδηλώσεω ν, πού σ’ αυτές πρέπει νά υποταχθούν δλοι οί τομείς τή; κομματικής ζύμωσης καί προπαγάνδας, συμπερι­λαμβανομένου καί τοΰ κοινοβουλευτικού τομέα. Τέτοιες μαζι­κές εκδηλώσεις είναι: απεργίες, συνδυασμός απεργιών καί δια­δηλώσεων, συνδυασμός απεργιών κι’ ένοπλων διαδηλώσεων, τέλος γενική απεργία μαζύ μέ ένοπλη εξέγερση ενάντια στήν κρατική εξουσία τής κεφαλαιοκρατίας. Ή τελευταία ανώτατη μορφή πάλης στηρίζεται στους κανόνες τής πολεμική; τέχνης, προϋποθέτει στρατηγικό σχέδιο, επιθετικό χαραχτήρα τών τών στρατηγικών επιχειρήσεων, απεριόριστη αυταπάρνηση καί ήρωϊσμό τοΰ προλεταριάτου. 01 τέτοιες εκδηλώσεις πρέπει νά έχουνε γιά αναγκαία προϋπόθεσή τους τήν οργάνωση τών πλατειών μαζών σέ μαχητικές ενώσεις, πού ή ϊδια ή μορφή τους νά αγκαλιάζει καί νά κινεί δσο τό δυνατό μεγαλείτερο αριθμό εργαζομένων Σοβιέτ εργατών καί αγροτών αντιπροσώ­πων, (Σοβιέτ στρατιωτών κλπ.), καί τήν εντατική επαναστα­τική δουλειά στό στρατό καί στόλο.

Κατά τό πέρασμα σέ νέα, πιο όξύτερα συνθήματα είναι ανάγκη νά καθοδηγούμαστε άπ5 τό βασικό κανόνα τής πολιτι­κή; ταχτικής τοΰ λενινισμού, πού απαιτεί Ικανότητα γιά τό τράβηγμα τών ααζών σέ επαναστατικές θέσεις, έτσι πού κι’ αυτές οί ίδιες οί μάζες, μέ τή δική τους πείρα, νά πειι^ουνται γιά τήν ορθότητα τής κομματικής γραμμής. Ή μή τήρηση αύ- τοΰ τοϋ κανόνα οδηγεί άναπόφευχτα στήν απόσπαση άπ’ τις μάζες, στόν πουτσισμό καί στον Ιδεολογικό εκφυλισμό τοϋ κομμουνισμού «σέ αριστερό» δόγμα, σέ μικροαστικό «επανα­στατικό» τυχοδιωχησμό.

"Οχι λιγότρρο επικίνδυνη είναι ετίσης ή μή χρησιμοποίηση τοϋ ανώτατου σημείου τής ανάπτυξης τής επαναστατικής κατά­στασης, δταν άπ’ τό κόμμα τοϋ προλεταριάτου άπαιτειται θαρ­ραλέα κι’ αποφασιστική έφοδος ενάντια στόν εχθρό. Ν ’ άφί- σουμε νά μάς ξεφΰγει τέτοια κατάσταση καί νά μην αρχίσου­με τήν εξέγερση σημαίνει νά δώσουμε τήν πρωτοβουλία

88 —

στον εχθρό καί νά καταδικάσουμε τήν επανάσταση σέ ήττα.Μέσα σέ συνθήκες μή ϋπαρξης έπαναατατικής Ανόδου

τά κομμουνιστικά κόμματα δφείλουνε, ξεκινώντας άπ’ τις κα­θημερινές άνάγκες τών εργαζομένων, νά θέτουνε μ ερικά συν­θήματα και απαιτήσεις, συνδέοντάς τα μέ τά βασικά καθή­κοντα τής Κομμουνιστικής Διεθνούς. Τά κομμουνιστικά κόμ­ματα δεν πρέπει δμως νά ρίχνουνε τέτοια μ ετα βα τικά συνθή- *ατα πού είναι υπολογισμένα ειδικά πάνω σέ μιά επαναστα­τική κατάσταση καί πού έξω άπ’ αυτή μετατρέπουνται σέ συν­θήματα πού συγχωνεΰουνται μέ τό σύστημα τών καπιταλιστι­κών οργανώσεων (π. χ. τό σύνθημα τοΰ εργατικού ελέγχου κλπ.). Οί μερικές διεκδικήσεις καί τά σννθήματα είναι απα­ραίτητος δρος τής ορθής ταχτικής γενικά, ενώ τά μεταβατικά συνθήματα είναι άδιάρρηχτα συνδεμένα μέ τήν ύπαρξη επα­ναστατικής κατάστασης. Ά π ’ τήν άλλη μεριά, ή «κατ’ αρχήν» άρνηση τών μερικών διεκδικήσεων καί τών μεταβατικών συν­θημάτων είναι ασυμβίβαστη μέ τις αρχές τής ταχτικής τοΰ κομμουνισμού, καί ή άρνηση αυτή καταδικάζει στήν πράξη τό κόμμπ στήν παθητικότητα και τό αποσπά άπ’ τις μάζες. Καί ή ταχτική τοΰ ένια ίου μετώ που σαν μέσο πιο επιτυχημένης πάλης ενάντια στό κεφάλαιο, ταξικής κινητοποίησης τών μα­ζών, ξεσκεπάσματος καί άπυμόλωσης τών ρεφορμιστών αρχη­γών μπαίνει σαν σπουδαιότερο άναπόσπαστο μέρος στήν τα­χτική τών κομμουνιστικών κομμάτων σέ δλη τήν π ρ ο επ α να ­στατική περίοδο.

Ή σωστή εφαρμογή τής ταχτικής τοϋ ένιαίου μετώπου καί εκπλήρωση τού καθήκοντος τής κατάχτησης τών μαζών γενικά, προϋποθέτουνε μέ τή σειρά τους μιά συστηματική κι’ επίμονη δουλιά στά έπ α γγελμ α τ ικ ά συνδικάτα καί στις άλλες μαζι­κές οργανώσεις τοΰ προλεταριάτου. Ά μεση υποχρέωση κάθε κομμουνιστή είναι ν ’ ανήκει στό επαγγελματικό συνδικάτο, α­κόμα καί στό πιο αντιδραστικό, δταν είνε μαζικό Μόνο μέ μιά συνεχή καί συνεπή δουλειά στα συ>. δικάτα καί τις επιχει­ρήσεις μέ σκοπό τήν πιο επίμονη καί δραστήρια υπεράσπιση τών συμφερόντων τών εργατών, μέ άμείλιχτη παλη ενάντια στή ρεφορμιστική γραφειοκρατία, μπορεΐ νά καταχτηθεί ή καθοδήγηση τής πάλης τών εργατών καί νά τραβηχτούνε μέ

— 89

τό μέρος τοΰ κόμματος οί όργαγωμένες στά επαγγελματικά συνδικάτα εργατικές μάζες.

Σέ αντίθεση μέ τή διασπαστική πολιτική τών ρεφορμιστών οί κομμουνιστές υπερασπίζουνε τήν ένότητα τώ ν έ π α γ γ ε λ - μ α τ ικ ώ ν συνδικάτων σέ κάθε χώρα και σέ πργκόσμια κλί­μακα μέ βάση τήν ταξική πάλη, υποστηρίζοντας αέ κάθε μέσο κι’ ένισχΰοντας τή δουλειά τής Κ όκκ ινης Σ υνδικαλιστικής Διε&νοΰς.

Παλεύοντας παντοΰ γιά τήν υπεράσπιση τών καθημερινών αναγκών τών εργατικών μαζών καί τών μαζών τών εργαζομέ­νων γενικά, χρησιμοποιώντας γιά τό σκοπό τή: επαναστατική; ζύμωσης καί προπαγάνδας τό βήμα τοϋ άστικοΰ κοίν, βουλίου, υποτάσσοντας δλα τά μερικά καθήκοντα στους σκοπούς τής πάλης γιά τή διχτατορία τοΰ προλεταριάτου, τά κόμματα τής Κομμουνιστικής Διεθνούς θέτουνε διεκδικήσεις καί ουνθή ιατα μερικά στους ακόλουθους βασικούς τομείς :

Στόν τομέα τών έργατικώ ν ζητημάτων μέ τή στενή έννοια τής λέξη ;: ζητήματα τής οικονομικής πάλης (πάλη ενάντια στήν επίθεση τοΰ τραστοποιημένου κεφαλαίου, ζήτημα μερο­κάματου, ωρών δο-υλειάς, υποχρεωτικής διαιτησίας, ανεργίας), π ου μ ετα τρέπ ουντα ι σέ ζητήματα γενικής πολιτικής πάλης (μεγάλες συγκρούσεις στή βιομηχανία, δικαίωμα οργάνωσης καί απεργίας κλπ.) ζητήματα, πού έχουν άμεσο π ολιτ ικό χα· ραχτήρα (φόροι, ακρίβεια τής ζωής, φασισμός, καταδίωξη τών επαναστατικών κομμάτων, λευκή τρομοκρατία, τρέχουσα πολι­τική τής Κυβέρνησης γενικά)' τέλος ζητήματα παγκόσμ ια ς πολιτικής: στάση απέναντι στήν Ε.Σ.Σ.Δ. καί τίς αποικιακές επαναστάσεις, πάλη γιά τήν ενότητα τοΰ παγκόσμιου συνδικα­λιστικού κινήματος, πάλη ενάντια στόν ιμπεριαλισμό καί τον κίνδυνο πολέμου, συστηματική προετοιμασία γιά τήν πάλη ενάντια στόν ιμπεριαλιστικό πόλεμο.

Στόν τομέα τοΰ αγροτικού ζητήματος τέτοιες μερικές διεκ­δικήσεις είναι οί διεκδικήσεις πού άφοροΰνε τή φορολογική πολιτική, τις υποθήκες τής αγροτιάς, τήν πάλη ενάντια στό το- κογλυφικό κεφάλαιο, τήν ελλειψη γής γιά τούς φτωχούς χωρι­κούς, τήν εκμίσθωση τής γής κλπ. Ξεκινώντας άπ’ τις μερικές αυτές ανάγκες, τό κομμουνιστικό κόμμα πρέπει νά οξύνει τά

90 —

αντίστοιχα μέ τις ανάγκες συνθήματα γενικί ΰοντο'ς τα στο σύνθημα τής κατάσχεσης τής γης τών μεγάλων ιδιοχτητών, στο σύνθημα τής έργατο-αγροτικής Κυβέρνησης (συνώνυμου τής προλεταριακής διχτατορίας στις αναπτυγμένες κοπιταλι- στικές χώρες, συνώνυμου τής δημοκρατικής διχτατορίας τοϋ προλεταριάτου και τής αγροτιάς στις καθυστερημένες χώρες x καί σέ σειρά αποικιών).

Έ ξ ίσου είναι αναγκαία ή διεξαγωγή συστηματικής δου­λειάς ανάμεσα στήν προλεταριακή καί αγροτική νεο λα ία (κυ­ρίως δια μέσου τής Κομ. Διεθνούς τών Νέων καί τών τμη­μάτων της) καί μέσα στις γυνα ίκες , εργάτριες καί αγρότισ­σες, ξεκινώντας άπ1 τις Ιδιαίτερες συνθήκες τής ζωής καί τής πάλης τους, συνδέοντας τις απαιτήσεις τους μέ τις γενικές απαιτήσεις καί τά μαχητικά συνθήματα τοΰ προλεταριάτου.

Στόν τομέα τής πάλης ενάντια στήν καταπίεση τών άποι- Ηίακών λαώ ν τά κομμουνιστικά κόμματα πρέπει στίς ϊδιες τις αποικίες νά διατυπώνουνε διεκδικήσεις μερικές, που καθο- ρίζουνται απ’ τΐc ιδιομορφίες ιής κατάστασης κάθε χώρας : πλήρης ισότητα δλων τών εθνών καί φυλών" κατάργηση κάθε προ\ομίου τών ξένων· ελευθερία τών εργατικών καί αγροτι­κών οργανώσεων έλάτταιση τών ωρών δονλειάς- απαγόρευση τής παιδικής εργασίας’ εξάλειψη τών ΰποδουλαήικών τοκογλυ- φικών συμβολαίων' ελάττωση καί κατάργηση τον μισθάϊματος τής γής’ ελάττωση τών φόρων, άρνηση πληραιμής ςρόρα)ν κλπ. “Ολ’ αΰτο τά μερικά συνθήματα πρέπει νά υποταχτούνε στίς βασικές διεκδικήσεις τών κομμουνιστικών κομμάτων, δηλ. :: πληρης πολιτική ανεξαρτησία τής χώρας καί δ ι ώ ξ ι μ ο τών ιμπεριαλιστών, Κνβέρνηση έργαιών καί α γ ρ ο τ ώ ν , ή γ ή σέ δλο τό λαό, 8ωρο κλπ. Στίς χώρες τοΰ ιμπεριαλισμού τά κομμου­νιστικά κόμματα είναι υποχρεωμένα, υποστηρίζοντας τήν πάλη στίς ίδιες τις αποικίες, νά διεξάγουνε καμπάνια γιά τήν ανά­κληση τών ιμπεριαλιστικών στρατευμάτων, νά διεξάγουνε προ­παγάνδα μέσα στο στρατό καί στόλο γιά τήν τ'περάσπιση τών άγωνιζομένων γιά τήν απελευθέρωσή τους καταπιεζομένων χω­ρών, νά κινητοποιήσουνε τις μάζες γιά τό μποϊκοτάρισμα τής μεταφοράς στρατευμάτων καί πολεμοφοδίων, νά οργανώνουνε

— 91

μαζί» μετά παραπάνω απεργίες κι’ όίλλε; μορφές μαζικής δια­μαρτυρίας κλπ.

'Η Κομμουνιστική Διεθνής πρέπει νά δώσει ιδιαίτερη προ­σοχή στή συστηματική προετοιμασία τής πάλης ενάντια στον κίνδυνο τών Ιμπεριαλιστικώ ν π ο λέμ ω ν . Άμείλιχτο ξεσκέ· πασμα τοϋ σοσιαλ-σωβινισμοί, τοϋ σοσιαλ ιμπεριαλισμοί1, τών πατσιφιστικών φράσεων, πού σκεπάζουνε τά ιμπεριαλιστικά σχέδια τής κεφαλαιοκρατίας’ προπαγάνδιση τών βασικών συν θημάτων τής Κομμουνιστικής Διεθνούς- καθημερινή οργανω­τική δουλειά πρός αυτή τήν κατεύθυνση μέ υποχρεωτική σύν­δεση τών νόμιμων παϊ παράνομων μεθόδων δουλειάς’ οργανω­τική δουλειά μέσα στό στρατό καί στόλο,— τέτοια πρέπει νά είναι ή δράση τών κομμουνιστικών κομμάτων. Βασικά συνθή­ματα τής Κομμουνιστικής Διεθνούς σέ σύνδεση μ’ αυτά πρέ­πει νά είναι τά παρακάτω : μετατροπή τοϋ Ιμπεριαλιστικού πολέμου σέ εμφύλιο- ήττα τής «δικής μας» ιμπεριαλιστικής κυβέρνησης* υπεράσπιση μέ ολα τά μέσα τής Ε .Σ .Σ .Δ . καί τών αποικιών σέ περίπτωση ιμπεριαλιστικού πολέμου εναντίον τους. Προπαγάνδιση τών συνθημάτων αυτών, ξεσκέπασμα τών «σοσιαλιστικών» σοφισμάτων καί τοϋ «σοσιαλιστικοί» καλύμ­ματος τής Κοινωνίας τών "Εθνών, συνεχής ύπενθίμηση τής πείρας τοϋ πολέμου τοϋ 1914-1918' ολ’ αυτά άποτελοϋν απα­ραίτητη υποχρέωση δλων τών τμημάτων καί κάθε μέλους τής Κομμουνιστικούς Διεθνούς.

Γιά τό συνδυασμό τής επαναστατικής δουλειάς καί τών επα­ναστατικών εκδηλώσεων καί για τήν πιό επιτυχή κοθοδήγησή τους είναι απαραίτητη γιά τό παγκόσμιο προλεταριάτο ή π α γκόσμ ια ταξική π ε ιθ α ρ χ ία , πού σπουδαιότερη προϋπόθε­σή της είναι ή αυστηρότατη πειθαρχία μέσα στις γραμμές τών κομμουνιστικών κομμάτων. Ή παγκόσμια αυτή κομμουνιστική πειθαρχία πρέπει νά εκφράζεται στήν υποταγή τών μερικών καί τοπικών συμφερόντων τοϋ κινήιιατος στά γενικά καί διαρ­κή του συμφέροντα καί στήν απόλυτη εκπλήρωση άπ’ όλους τούς κομμουνιστές τών αποφάσεων τών καθοδηγητικών οργά­νων τής Κομμουνιστικής Διεθνούς.

Σέ αντίθεση μέ τή σοσιαλδημοκρατική II Διεθνή, πού κάθε κόμμα της υποτάσσεται στήν πειθαρχία τής «δικής του» έθνι-

92 -

κής μπουρζουαζίας καί τής «πατρίδας» του, τά τμήματα τής Κομμουνιστικής Διεθνούς ξέραυνε μόνο μια πειθαρχία, τήν πειθαρχία τοΰ παγκόσμιου προλεταριάτου, πού εξασφαλίζει τή νικηφόρα πάλη τών εργατών δλων τών χωρών γιά τήν παγκόσμια προλεταριακή διχτατορία. Σέ αντίθεση μέ τή II Διεθνή, πού διασπά τά συνδικάτα, διεξάγει πάλη ενάντια στους αποικιακούς λαούς καί εφαρμόζει τήν ενότητα μέ τήν κεφαλαιοκρατία, ή Κομμουνιστική Διεθνής είναι οργάνωση πού στέκεται φρουρός τής ενότητας τών προλετάριων δλων τών χωρών, φρουρός τής ενότητας τών δουλευτάδων δλων τών φυλών κι’ δλων τών λαών στήν πάλη τους ενάντια στό ζυγό τοΰ Ιμπεριαλισμού. Οί κομμουνιοτές μέ απεριόριστο θάρ­ρος διεξάγουνε τήν πάλη αυτή σέ δλους τούς τομείς τοΰ παγ­κόσμιου ταξικού μετώπου, παρά τήν αιματηρή τρομοκρατία τής κεφαλαιoκgατίας, δντας σταθερά πεισμένοι, δτι ή νίκη τοϋ προλεταριάτου είναι άναπόφευχτη καί αναπότρεπτη.

«Οί κομμουνιστές θ εω ρ ο ύ νε άνάξιο νά κ ρ ύψ ο υνε τις γνώ μ ες τους καί τούς σκοπούς τους. Διακηρύσσουν άνοιχ- τά δτι οί σκοποί τους δέν μπορούνε νά π ρ αγμα τοποιη­θ ο ύ ν ε παρά με τή β ία ια Ανατροπή δλου τοϋ σημερινού κ ο ινω ν ικ ο ύ καθεστώτος.

« τρέ μουν οί κυρίαρχες τάξεις μπροστά στήν Κ ο μ ­μουνιστ ική Επανάσταση . Ο ί προλετάριοι δέν ε χ ο ν ν ε νά χά σ ουνε παρά τά δεσμά τους μονάχα. Κ α ί θ ά κερδίσουν όλόκληρο κόσμο.

“ Π Ρ Ο Λ Ε Τ Α Ρ Ι Ο Ι ΟΛΟΥ ΤΟΥ ΚΟΣΜ ΟΥ, Ε Ν Ω Θ Ε Ι Τ Ε ! , .

Κ Α Τ Α Σ Τ Α Τ Ι Κ ΟΤΗΣ ΚΟΜΜΟΥΝΙΣΤΙΚΗΣ ΔΙΕΘΝΟΥΣ(Ψηφίστηκε στήν 44η συνεδρίαση του VI Συνέδριου τής Κ . Δ.,

29 Αύγούστου 1928, Μόσχα)

1, Βασικές θέσεις.

§ 1. Ή Κομμουνιστική Δ ιεθ νή ς— παγκόσμια Ινωση τών έργατών — είναι ή Ινω ση τώ ν κομμουνιστικών κομμάτων τών δ ιαφόρω ν χωρών, τό ενιαίο παγκόσμιο Κομμουνιστικά Κόμμα. ’Ό ν τ α ς αρχηγός καί ο ρ γ α ν ω ­τή ς τοΰ παγκόσμιου επαναστατικού κ ινήματος τοΰ προλεταριάτου, φορέας τών αρχών καί τών σκοπών τοϋ κομμουνισμού, ή Κομμουνιστική Δ ιεθνής αγωνίζεται γ ιά τήν κατάχτηση τής πλε ιοψ ηφ ίας τής εργατικής τάξης και τών πλατειών στρωμάτων τής φτωχολογιάς τοΰ κάμπου, γ ιά τήν ε γ κ α θ ί ­δρυση τής παγκόσμιαο δ ιχτατορ ίας τοΰ προλεταριάτου, γ ιά τή δ η μ ιο υ ρ ­γ ία τής παγκόσμιας Έ ν ω σ η ς τών Σοσιαλιστικών Σοβ ιετ ικώ ν Δημοκρα­τιών, γιά τήν πλέρια εξαφάνιση τών τάξεων καί γ ιά τήν πραγματοποίηση τοΰ σοσιαλισμοΰ, τής πρώ της αυτής β α θ μ ίδ α ς τής κομμουνιστικής κ ο ι­νωνίας.

§ 2 . Τ ά δ ιάφορα κόμματα πού ανήκουνε στήν Κομμουνιστική Δ ιεθνή ό νο μ ά ζο υ ντα ι: Κομμουνιστικό Κόμμα τής τάδε χώρας (Τ μ ή ι ια τής Κ ο μ ­μουνιστικής Διεθνούς). Σέ κάθε χώρα μπορεί νά ΰ.ιάρχει μόνο ενα Κ ομ­μουνιστικό Κόμμα, πού είνα ι τμ ήμ α τής Κομμουνιστικής Δ ιεθνοΰς κι" ανήκει σ ' ούτήν.

§ 3. Μέλος Κομμουνισνικοΰ Κόμματος καί τής Κομμουνιστικής Δ ι ε ­θνοΰς μπορεϊ νά είναι ό καθένας πού αναγνω ρίζε ι τό πρόγραιιμα κα ί τό καταστατικό τοΰ αντίστοιχου Κομμουνιστικού Κόμματος καί τής Κ ο μ ­μουνιστικής Διεθνοΰς, πού ανήκει σέ μ ιά α π ’ τις οργανώσεις τής βάσης τοΰ Κόμματος καί πού δουλεύει δραστήρια σ' αυτή, πού υποτάσσεται σ ' δλες τις αποφάσεις τοΰ Κόμματος καί τής Κομμουνιστικής Διεθνοΰς «αί πληρώνει ταχτ ικά τις συνδρομές του.

§ 4, Βασική όργάνωση τοΰ Κομμουνιστικού Κόμματος είνοι ό π υ ρ ή ­νας επ ιχε ίρησης (στά εργοστάσια, φ άμπρικες , ορυχεία, γραφεία , μυγα- ζιά , χτήματο κλπ.), που συγκεντρώνει όλα τά μέλη τοΰ κόμματος, πού δουλεύουνε στή δομένη επιχείρηση.

§ 5 Ή Κομμουνιστική Δ ιεθνή ς καί τά τμήματά της είναι οργανω ­μένα πάνω στίς άρχές τοΰ δημοκρατικού συγκεντρωιισμοΡ, πού οί πιό βασικές ε ί ν α ι : α ' ) ’ Εκλογή όλων τών καθο δηγη τ ικώ ν όρ (άνων τού κόμμα­τος, τόσο τών κατώτερων όσο καί τών ανώτερων (άιτο γενικές συνελίύ σεις τών μελών τοΰ Κόμματος, συνδιασκέψεις καί συνέδρια). β ' ) Π ι ρ ι ο δ ική λογοδοσία τών κομματικών οργάνων μπροστά στούς έχλογϋΐς ιιικς. γ ') Ο ί αποφάσεις νών άνωτέρων κομματικών οργάνων είναι ύποχρΜΚΜ· κές γ ιά τά κατώτερα, αυστηρή κομματική π ε ιθ α ρχ ία καί (ivtiiii'iiiii 11| < <,

94 -

τέλεση τών αποφάσεων τής Κ ομμουνιστ ική; Διεθνοΰι:, τών όργάνων της καί τών κ αθ ο δ ηγη τ ικώ ν κομματικώ ν κέντρα».

Τ ά κομματικά ζητήμ ατα συζητοΰνται άπ ' τά μέλη τοΰ κόμματος κ ι ’ α π ' τις κομματικές όργανώσνις , μόνο πριν π α ρ θ ε ί απόφαση πάνω σ’ αύτά ά π ’ τά αντ ίστοιχα κοαι ιατ ικά όργανα. Μετά τήν λήψ η τών αποφάσεων ά π ’ τά συνέδρια τή ; Κομμουνιστικής Διεθνούς, ά π ’ τά συνέδρια τών δ ια ­φόρω ν τμημάτω ν είτε ά π ’ τά καθ ο δ η γη τ ικά όργανα τής Κ. Δ. καί τών δ ια φ ό ρ ω ν τμημάτων της, οί αποφάσεις αύτές πρέπει νά έφαρμόζουνται ΰιτοχρεωτικώ; στήν πράξη, ακόμα καί στήν περίπτωση πού μ ιά μερίδα τώ ν μελών τοΰ κόμματος, είτε τών τοπικών κομματικών οργανώσεων, δέν συμφιονοϋνε μ' αύτές.

Μέσα σέ συνθήκες παράνομης ύπαρξης τοΰ κόμματος επ ιτρέπετα ι δ δ ιορ ισμός τών κατώτερων α π ' τ ά ανώτερα κομματικά όργανα καί ή εφ α ρ ­μογή τής κοοπτάτσιας (πρόσληψης έκ τών άνω) μέ τήν έγκριση τών άνώ- τερων κομματικών οργάνων.

§ 6. Σ ’ όλες τ ι ; εξωκομματικές μαζικές εργατικές κα! άγροτικές ορ­γανώσεις καί στά όργανά του; (επαγγελματικά συνδικάτα, συνεταιρισμοί, α θλη τ ικ ές ενώσεις, οργανώσεις παλαιών πολεμιστών, στά συνέδρια καί στ ις σννδιασκέψεις του ;) , κ α θ ώ ς καί στά κοινοτικά καί δη μ ο τ ικ ά συμ­βούλια κλπ., πρεπει νά όργανώνουνιαι, όταν υπάρχουν έστω καί δυό μέλη τοΰ κόμματος, κομμουνιστικές φράξιες μέ σκοπό τό δυνάμαιμα τής επ ιρροής τοΰ Κόμματος καί τήν εφαρμογή τής πολιτ ικής του μέσα σ ' αύτές τις οργανώσει; .

§ 7. Ο ί κομμουνιστικές φράξιες ύποτάσσουνται στά αντ ίστο ιχα κομ­ματικά όργανα.

Π α ρ α τ ή ρ η σ η 1. ΟΙ κομμουνιστικές φράξιες μέσα στις δ ιεθ ν ε ίς ορ ­γανώσεις (Κόκκινη Συνδικαλιστική Διεθνής, Κόκκινη ’Ε ρ γ α τ ικ ή Β ο ή ­θ ε ια , Δ ιεθ νή ς Ε ρ γ α τ ικ ή Β ο ή θ ε ια , κλπ.) ύποτάσσουνται στήν Ε κ τ ε λ ε ­στική ’Ε π ιτρ ο π ή τής Κ. Δ.

Π α ρ α τ ή ρ η σ η 2. Ή οργανωτική στρουχτοΰρα τών κομμουνιστικώ ν φραξιών καί ή μορφή καθοδήγη σ ης τής δουλειάς τους κ αθ ο ρ ίζο υ ντα ι μέ ιδ ια ίτερες οδηγίες τής ’Εκτελεστικής ’Ε π ιτρ ο π ή ς τής Κομμουνιστικής •Διεθνούς καί τών Κεντρικών 'Ε π ιτρ ο π ώ ν τών τμημάτω ν τής Κ. Δ.

2. 3Γτό π α γ κ ό σ μ ι ο σ υ ν έ δ ρ ι ο τ ή ς Κ ο μ μ ο υ ν ι σ τ ι κ ή ς Δ ι ε θ ν ο ύ ς .

‘Ανώτατο όργανο τή ; Κ ομμουν ιστ ικής Διεθνούς είναι τό παγκόσμιο «υνέδρ ιο τών αντ ιπροσώπων όλων τών Κομμάτω ν (τμημάτω ν) καί οργα­νώσεων πού ανήκουνε στήν Κομμουνιστική Δ ιεθνή .

Τ ό παγκόσμιο συνέδριο εξετάζει καί λύνει τά π ρ ο γρ αμ μα τ ικ ά ζ η τ ή ­ματα, τά ζη τήμ ατα τα χτ ικ ή ; καί τά οργανωτικά ζητήματα πού είνα ι συν­δεμένα μέ τή δράση τόσο τή ; Κομμουνιστικής Δ ιεθνούς, όσο καί τών δ ια φόρω ν τμημάτων τη;, Τό δικαίοομα τή ς αλλαγής τοϋ προγράμματος καί τοΰ καταστατικού άνήχει α ποκλειστ ικά στό παγκόσμιο συνέδριο τής Κ ομμουνιστικής Διεθνοΰς.

Τό παγκόσμιο συνέδριο συγκαλεϊτα ι μ ιά φορά στά δυό χρόνια. Ή

— 95

χρονολογία τής αύ/κλησής του κ ι ' ό ά ρ ιθ μ ό ς τή : αντ ιπροσώ πευσης ιώ ν δ ια φ ό ρ ω ν τμημάτω ν κ α θ ο ρ ίζετα ι a r t ’ τήν Ε κτελ εσ τ ική 'Ε π ι τ ρ ο π ή τής Κ ομ μουν ιστ ικής Διεθνούς.

Ό α ρ ιθ μ ό ς τών θ ετ ικ ώ ν ψ ή φ ω ν κ ά θ ε τμήματος ατό παγκόσμιο σ υ ­νέδριο κ αθορ ίζετα ι άπό ιδ ια ίτ ερη ά.τό μαση τού ίδ ιο υ toO συνεδρίου, σ ύμφω να μέ ιό ν α ρ ιθ μ ό ιώ ν μελών τοϋ δομένου κόμματος καί τήν πο­λ ιτ ική σημασία τής δομένης χώρας. Υ π ο χ ρ ε ω τ ικ ά (δεσμευτικά) π λη ρε­ξούσια δέν άναγνωρίζουνται καί άκυρώνουνται άπό π ρ ίν .

§ 9. Έ κ τ α κ τ ο συνέδριο τής Κ ο μ μ ο ύν ιαα κή ς Διεθνούς μπορεΐ νά συγκληθε ϊ ΰατερ’ από α πα ίτησ η πο».λών κομμάτων, πού ei'^uve συνολικά στό τελευταίο παγκόσμιο συνέδριο όχ ι λιγότερους α π ’ τούς μισούς θ ε τ ι ­κούς ψήφους.

§ 10. Τ ό παγκόσμιο σ υ ν έ δ ρ η εκλέγει τήν Ε κ τε λ ε σ τ ικ ή Ε π ι τ ρ ο π ή τής Κ ομμουνιστ ικής Διεθνούς (Ε .Ε .Κ .Δ .) καί τή Διεθνή Ε ξε λ ε γκ τ ικ ή "Ε π ιτρ ο π ή (Δ .Ε .Ε ).

§ 11. Ή έδρα τής ’Εκτελεστικής ’Ε π ιτρ ο π ή ς κ α θ ο ρ ίζετα ι ά π ’ τό παγκόσμιο συνέδριο,

3. Ή ’Ε κ τ ε λ ε σ τ ι κ ή Ε π ι τ ρ ο π ή τ ή ς Κ ο μ μ ο υ ν ι σ τ ι κ ή ς Δ ι ε θ ν ο ύ ς κ α ί τ ά ό ρ γ α ν ά τ η ς .

§ 12. Κ α θ ο δ η γ η τ ικ ό όργανο τής Κομμουνιστικής Δ ιεθνούς στήν π ε ­ρίοδο μεταξύ όυό συνεδρίων είνα ι ή Ε κτελεσ τ ική της ’Ε π ιτρ ο π ή , ττοΰ δ ί ν ε ι ο δ η γ ί ε ς σ έ δ λ α τ ά τ μ ή μ α τ α ι ή ς Κ ο μ μ ο υ ν ι σ τ ι κ ή ς Δ ι ε θ ν ο ύ ς κα ί ελέγχει τή δράση τους.

Ή Ε .Ε .Κ .Δ . εκδίδει κεντρικό όργανο τής Κ ομμουν ιστ ικής Διεθνούς τούλάχιατο σέ 4 γλώσσες.

§ 13. Ο Ι άηοφάσεις τής Ε. Ε . Κ . Δ. είναι υποχρεωτικές γ ι α όλα τά τμ ήμ ατα τής Κομμουνιστικής Δ ιεθνού ς κα ί πρέπει νά έφαρμόζουνται άμεσα στή ζω ή Τά τμ ήμ ατα έχουνε δ ικ α ίω μ α νά έφεσιβάλουνε τ ις άποφάοεις τής Ε . Ε . Κ . Δ . στό παγκόσμιο συνέδριο, μέχρι τήν άκύριί 'ση όμως ά π ’ τό συνέδριο ιώ ν αποφάσεων αυτών δέν ά παλλά ίσουντα ι άπό τήν υποχρέωση τής εφ αρμογής τους.

§ 14. Ο ί Κεντρικές Ε π ι τ ρ ο π έ ς τών δ ιαφόρω ν τμημάτω ν τή ς Κ ομ­μουνιστικής Δ ιεΰνονς είνα ι υπεύθυνες μπροστά στα συνέδριά τους καί μπροστά στήν Ε .Ε .Κ .Δ . Ή τελευταία έχει τό δ ικ α ίω μ α νά ακυρώσει καί νά μεταβάλλει τ ις αποφάσεις , τόσο τών συνεδρίων τών τμ ημάτω ν , όσο καί τών Κεντρ ικώ ν τους ’Ε π ι τρ ο π ώ ν , κ α θ ώ ς επ ίσης νά πάρει άποφά- σεις υποχρεω τικές γ ι ’ αύτά (βλέπε § 13).

§ 15. Ή Ε Ε.Κ.Δ. έχει τό δ ικ α ίω μ α τής δ ιαγραφ ής ά π ’ τήν Κ ομμου­ν ιστική Δ ιεθνή ολόκληρων τμημάτιον, ομάδων καί ξεχωριστών μελών, πού παραβιάζουνε τό πρόγραμμα καί τό καταστατικό τής Κ ομμουν ιστ ι­κής Διεθνούς, είτε τις αποφάσεις τών παγκόσμιω ν συνεδρίων καί τής Ε .Ε .Κ .Δ . 01 δ ιαγραφόμενο ι έχουνε τό δ ικ α ίω μ α νά εφεσιβάλλουνε τήν α πόφαση στό παγκόσμιο συνέδριο.

§ 16. Ή Ε .Ε .Κ .Δ . επ ικυρώ νει τό πρόγραμ μα τώ ν δ ιαφόρω ν τμημά·

96 -

τω ν τής Κομμουνιστικής Λιεθ·νοϋς, Σ έ περ ίπτω ση μή επ ικύρω σης τοϋ προ γρ άμ μα το ς α χ ’ τήν Ε .Ε .Κ Δ . , τό τμήμτι εχει τό δ ικα ίω μ α νά κάνει έφεση στό παγκόσμιο συνέδοίο τής Κ. Δ.

§ 17. Τ ά κα9·οδηγητικά ό>γανα τοΰ τόπου τών δ ιαφόρω ν τμ η μ ά τω ν τής Κ. Δ. είναι υποχρεωμένα νά δημοσιεύουν όλες τ ίς αποφάσεις καί τά επ ίσημα ντοκουμέντα τής Ε .Ε .Κ .Δ . Ο ί αποφάσεις αύτές πρέπε ι νά δη- μοσιεύουνται κατά τό δυνατό και στά άλλα όργανα τών τμηιιάτων.

§ 18. Ή Ε . Ε Κ Δ. εχει τό δ ικ α ίω μ α νά δέχεται στήν Κομμουνιστική Δ ιε θ νή μέ σ υ» βουλευτική ψ ήφ ο οργανώσεις καί κόμματα πού σ υμ πα ­θ ούνε στόν κομμουνισμό.

§ 19 Ή Ε , Ε , Κ, Δ. εκλέγει Π ροεδρείο πού λογοδοτε ί μπροστά της κα ί πού εΙνα ι μόνιμο όργανο, πού διεξάγει στήν περίοδο μεταξύ τών συνεδριάσεων τή ς Ε .Ε Κ.Δ. όλη τή δουλειά τής τελευταίας.

§ 20. Ή Ε .Ε .Κ .Δ . καί τό προεδρείο της έχουνε τό δ ικ α ίω μ α νά δ η ­μιουργούνε μόνιμα γραφε ία (Δυτίχο-εύρω παϊκό , Ν ότ ιο -άμερ ικαν ικό , ’Α­νατολικό κ. ά γραφεία τής Ε Ε.Κ.Δ.) γ ιά τή δημ ιο υ ρ γ ίο π ιό στενής σύνδεσης μέ τά δ ιάφορα τμ ήμ ατα τή ς Κομμουνιστικής Διεθνούς καί τήν καλλίτερη κ αθοδήγηση τής δουλειάς τους.

Π α ρ α τ ή ρ η σ η . Ό κύκλος τ ή ; δράσης τών μόνιμων γρ α φ ε ίω ν τής Ε Ε .Κ .Δ . κ α θ ο ρ ίζε τα ι ά π ’ τήν Ε .Ε .Κ .Δ . , είτε ά π ’ τό Π ρ ο εδ ρ ε ίο της. Σ τ ά τμ ήμ ατα τής Κ ομμουνιστ ικής Διεθνούς, όπου έπ εχτε ίνετα ι ό κύ­κλος τή : δράσης τών μόνιμων γρα φε ίω ν τής Ε .Ε Κ.Δ. πρέπει νά γ ν ω ­στοποιε ίτα ι ή δ ικαιοδοσ ία τών τελευταίων.

§ 21. Τ ά τμήματα είναι υποχρεωμένα νά έφορμόσουνε στήν πράξη τίς υποδείξεις καί οδηγίες τών μόνιμων γρα φε ίω ν τής Ε . Ε Κ Δ, Τ ίς υποδείξε ις καί τ ίς οδηγίες τοϋ μόνιμου γραφείου τής Ε . ' ν Κ . Δ . μ π ο ­ρούνε νά τ ίς εφεσιβάλλουνε τά αντ ίστοιχα τμήματα στήν Ε .Ε .Κ .Δ . είτε στό Προεδρείο της. Αύτό όμως δέν απαλλάσσει τά τμήμαοα ά π ' τήν εφαρμογή ιών αποφάσεων τών μόνιμων γραφείων μέχρι τήν ακύρωσή το υ ; ά π ’ τήν Ε Ε Κ Δ είτε ά π ’ τό Π ρ ο εδρ ε ίο της.

§ 22. Ή Ε Ε Κ.Δ. καί τό Π ροεδρε ίο της έχουνε τό δ ικ α ίω μ α νά στέλνουνε τούε αντ ιπροσώπους τους στά δ ιά φ ο ρ α τμήματα τής Κ ομμου­νιστικής Διεθνούς. Ο ί αντ ιπρόσωποι πέρνουν οδηγίες ά π ’ τήν Ε Ε . Κ Δ . είτε ά π ’ τό προεδρείο της κ«ί λογοδοτούνε σ' αΰτά γιά τή δράση τους.

Ο ί άντιπρόσοιποι τή ; Ε .Ε Κ Δ έχουνε τό δ ικ α 'ω μ α τή ς συμμετοχής ο ' όλες τ ίς συνελεύσεις και συνεδριάσεις τόσο τών κεντρικών, όσο καί τών τοπικών οργανώσεων τού τμήματος , όπου στέλνουντα·. Ο ί ά ν ι ιπ ρ ό - σωποι τ ή ; Ε .Ε Κ.Δ. έκτελοϋνε τά καθήκοντα τους σέ στενώτατη επ αφ ή μέ τήν Κεντρική Επιτροπή τοΰ δομένου τμήματος ' μά ο ί λόγοι τους στά συνέδρια, σ ά ς συνδιασκέψεις καί στις συσ<εψ;ις τών τμ ημ άτω ν σέ ώρισμένες περιπτώσεις μπορούνε νά στρεφουνεαι καί ενάντια στήν Κ ε ν ­τρ ική Έ π ιτ ρ ο τ ή τοΰ δομένου τιιήματος, άν ή γραμμή της είνα ι δ ι α φ ο ­ρετική απ ' τίς οδηγίες τής Ε .Ε Κ Λ Ο ί αντ ιπρόσωποι τής Ε . Ε . Κ. Δ. άναλαιιβάνουνε τήν ΰτοχρέωση νά παρακολουθήσουνε τήν έ φ α ρ μ ο γ ή τών αποβάσεων τών συνεδρίων κ α ί τής Ε .Κ .Κ .Δ .

Ή Ε Ε .Κ .Δ . καί τό Π ροεδρε ίο της έχουν έπ ίσης δ ικ α ίω μ α νά

- 97

στέλνουν Ινστρούχτορες (οργανωτές) στά δ ιάφορα τμήματα τής Κ ο μ ο υ ­νιστικής Δ ινθνοΰς. Ί ά δ ικα ιώ ιιατα καί οΐ υποχρεώσεις τών ινστρουχτό­ρων χαθορ ίζουντα ι ά π ’ τήν Ε .Ε .Κ .Δ . πού μπροστά της ε ίνα ι υπ εύθυνο ι ot ινστρούχτορας γ ιά τ ή δουλειά t o o c .

§ 23. 01 συνεδριάσεις τή ς Ε . Ε . Κ. Δ. γ ίνο υ ν τα ι το υ λά χ ισ το μιά φορά στους 6 μήνες. 01 συνεδριάσεις θ ε ω ρ ο ύ ν τα ι σέ α π α ρ τ ία ό τα ν ε ί ν α ι π α ρ ό ν τ α δχ ι λ ιγότερα ά π ’ τ ά μισά μέλη τής Ε .Ε .Κ .Δ .

§ 24. Ο ί συνεδριάσεις τοϋ Π ροεδρε ίου τ ή ς Ε .Ε .Κ .Δ . γ ί ν ο υ ν τα ι το υ λά χ ισ το μ ιά φορά κ ά θ ε δ έ κ α π έ ν τε μέρες. 01 συνεδρ ιάσ ε ις το ΰ Π ροεδρε ίου τ ή ς Ε .Ε .Κ .Δ . έχ ο υ ν α π α ρ τ ία δ τα ν ε ί ν α ι π α ρ ό ν τ α δ χ ι λι- γότερα ά π ’ τά μισά μέλη του.

§ 25. Τ ό Π ρ ο εδ ρ ε ίο εκ λέγ ε ι Π ο λ ιτ ικ ή Γ ρ α μ μ α τ ε ία π ο ύ ε ί ν α ι α π ο ­φ ασ ιστ ικό όργανό . Α υτή π ρ ο ε το ιμ ά ζ ε ι τά ζ η τ ή μ α τ α γ ιά τ ι ς σ υ ν ε ­δριάσεις τ ή ς Ε .Ε .Κ .Δ . κα ί τοΰ Π ρ ο εδρ ε ίο υ τ η ς καί εΐ·\αι ε κ τελ εσ τ ικ ό τη ς δργανο .

§ 26. Τ ό Π ρ ο εδ ρ ε ίο ορ ίζε ι τή σύνταξη τώ ν π ε ρ ιο δ ικ ώ ν κ α ί τών ά λ λ ω ν εκδόσεω ν τής Κ ομ μουν ιστ ικής Δ ιεθ νο ύ ς .

§ 27. Τ ό Π ροεδρε ίο τή ς Ε .Ε .Κ .Δ . δη μ ιο υρ γε ί τμ ή μ α γ ιά τή δ ο υ ­λε ιά α νά μ εσ α στις ερ γα ζό μ εν ες γ υ ν α ίκ ε ς , μόν ιμες ε π ιτρ ο π έ ς γ ιά τ ή ν κ α θ ο δ ή γ η σ η τή ς δουλειάς δ ια φ ό ρ ω ν ό μά δω ν τμ η μ ά τω ν τής Κ ο μ μ ο υ ­ν ισ τ ική ς Δ ιε θ ν ο ύ ς (γ ρ α μ μ α τε ί ε ς χω ρώ ν) καί ά λ λ α α π α ρ α ί τ η τ α τ μ ή ­μ α τα γ ιά τή δουλε ιά της.

4 4. Ή Διεθνής ’Ε ξελεγκτική Ε πιτροπή.

§ 28. Ή Δ ιε θ ν ή ς 'Ε ξ ε λ ε γ κ τ ικ ή ’Ε π ι τ ρ ο π ή ε ξ ετά ζε ι τ ά ζ η τ ή μ α τ α τ ά σ χετ ικ ά μέ τή ν ε ν ό τη τα κ α ί τ ή συνοχή τώ ν τ μ η μ ά τω ν π ο ύ ά ν ή - κουνε στή ν Κ ομμουν ιστ ική Δ ιε θ ν ή , κ α θ ώ ς επ ίσ η ς κ α ί τή δ ια γ ω γ ή ώρισμένων μελών τοΰ ξνός ή τοΰ ά λ λ ο υ τμ ή μ α το ς σ άν κ ο μ μ ο υ ν ι­στών.

’Α π ’ τή ν ά π ο ψ η αύτή ή Δ . Ε . Ε . :α ' ) Έ ξ β τ ά ζ ε ι τά π α ρ ά π ο ν α γ ιά τή δράση τής Κ εντρ ική ς ’Ε π ι τ ρ ο ­

π ή ς τώ ν κομμουν ιστικώ ν κο μ μ ά τω ν ά π ό μέρους τώ ν μελώ ν το ΰ Κ ό μ ­ματος, π ο ύ τ ιμ ω ρ η θ ή κ α ν ε π ε ιθ α ρ χ ικ ά γ ιά π ο λ ιτ ικ ές δ ιαφω νίες .

β ') Ε ξ ε τ ά ζ ε ι α ν ά λ ο γ ε ς υ π ο θ έ σ ε ις μελών τώ ν κ εντρ ικώ ν ο ρ γά νω ν τώ ν κομμουν ιστικώ ν κ ο μ μ ά τω ν ή ά π λ ώ ν μελώ ν τοΰ Κ ό μ μ α το ς , πού ή ί δ ι α θ ε ω ρ ε ί α ν α γ κ α ίο ν ά τ ις εξετάσει ή δ τα ν τής π ρ ο τε ίν ο υν ε ν ά εξετάσει τά α πο φ ασ ισ τ ικ ά ό ρ γα ν α τής Ε .Ε .Κ .Δ .

γ ' ) Κ ά ν ε ι τό ν ελεγχο τώ ν ο ικονομ ικώ ν τής Κ ο μ μο υν ιστ ικ ής Δ ι ε ­θ ν ο ύ ς .

Ή Δ ιε θ ν ή ς ’Ε ξε λ ε γκ τ ικ ή ’Ε π ι τρ ο π ή δέν επ εμβα ίνε ι σέ π ο λ ι τ ικ έ ς δ ια φ ω ν ίες κα ί σέ ο ρ γα νω τ ικ ές κ α ί δ ιο ικ ητ ικ ές δ ια φ ο ρ ές τώ ν κ ο μ ­μάτω ν.

Ή έδρα τ ή ς Δ .Ε .Ε . κ α θ ο ρ ίζ ε τ α ι ά π ’ τήν . ϊδ ια , σέ σ υ μ φ ω ν ία μέ τ ή ν Ε .Ε .Κ .Δ .

98 -

5. ΟΙ σχέσεις μεταξύ των τμημάτων τής Κομμουνιστικής Δ ιε­θνούς καί τής Ε.Ε.Κ.Δ.

§ 29. Οί Κεντρικές Ε π ιτροπές τών τμημάτων, πού ανήκουνε στήν Κομμουνιστική Διεθνή, καθώς καί οι Κεντρικές ’Επιτροπές τών ορ­γανώσεων, πού έ'χουνε γίνει δεχτές σάν συμπαθούσες, είνα ι υπο­χρεωμένες νά στέλνουνε συστηματικά στήν Ε.Ε.Κ.Δ. τά πραχτικά τών συνεδριάσεων τους καί εκθέσεις γιά τή δουλειά τους.

§ 30. Ή παραίτηση ά π ’ τή θέση τους τόσο ξεχωριστών μελών τών Κεντρικών ’Επιτροπών τών τμημάτων, δσο καί ολόκληρων ομά­δων μελών τής Κεντρικής ’Επιτροπής, χαραχτηρίζεται σάν αποσύν­θεση τοΰ κομμουνιστικού κινήματος. Κ άθε καθοδηγητικό πόστο τοΰ κόμματος δεν ανήκει σ’ αυτόν πού τό κατέχει αλλά σ’ δλη τήν Κομμουνιστική Διεθνή. Τά εκλεγμένα μέλη τών κεντρικών παθοδη­γητικών οργάνων τών διαφόρων τμημάτων μπορούνε νά κατα­θέσουνε τήν εντολή πριν ά π ’ τήν επανεκλογή μόνο μέ τήν έγκριση τής Ε.Ε.Κ.Δ.

Παραιτήσεις, πού γίνανε δεχτές απ’ τις Κεντρικές έπιτροπές τών διαφόρων τμημάτων χωρίς τήν έ'γκριση τής Ε.Ε.Κ.Δ. δεν ισχύουν,

§ 31. Τά τμήματα, που ανήκουνε στήν Κομμουνιστική Διεθνή, Ιδιαίτερα τά τμήματα τών μητροπόλεδιν καί τών αποικιών τους. δπως καί τά τμήματα τών γειτονικών χωρών, πρέπει νά διατηρούνε στενή οργανωτική καί πληροφοριακή σύνδεση, μέ μιά αμοιβαία αντιπροσώ­πευση στις συνδιασκέψεις, στά συνέδρια, καθώς καί μέ ανταλλαγή, συμφωνία μέ τήν Ε.Ε.Κ.Δ., καθοδηγητικών δυνάμεων.

§ 32. Δυο είτε περισσότερα τμήματα τής Κομμουνιστικής Διε­θνούς, που συνδέουνται πολιτικά τό ένα μέ τό άλλο (δπως τά τμή­ματα τών Σκανδιναυϊκών καί τών Βαλκανικών χίορών) μέ κοινούς δρους πάλης, μπορούνε σέ συμφωνία μέ τήυ Ε.Ε.Κ.Δ., μέ σκοπό τό συνδυασμό τής δράσης τους, νά ενωθούνε σέ ομοσπονδίες, πού νά δουλεύουνε κάτω ά π ’ τήν καθοδήγηση καί τόν έ'λεγχο τής Ε.Ε.Κ.Δ.

§■ 33. Τά τμήματα τής Κομμουνιστικής Διεθνούς πρέπει νά πληρώ­νουνε στήν Ε.Ε.Κ.Δ. κανονικές συνδρομές, πού τό μέγεθος τους κα­θορίζεται άπ’ τήν Ε.Ε.Κ.Δ.

§ 34. Τά συνέδρια τών διαφόρων τμημάτων, τόσο τά ταχτικά, δσο καί τά έ'κτακτα, μπορεϊ νά συγκαλοϋνται μόνο σέ συμφωνία μέ τήν Ε.Ε.Κ.Δ.

”Αν τό έ'να ή τό άλλο τμήμα πριν άπ’ τό παγκόσμιο συνέδριο δέ συγκαλέσει κομματικό συνέδριο τότε όφείλει, πριν εκλέξει αντιπρο­σώπους γιά τό συνέδριο τής Κομμουνιστικής Διεθνούς, νά συγκαλέ- σει κομματική Συνδιάσκεψη εί'τε ολομέλεια τής Κεντρικής ’Επιτρο­πής γιά τήν επεξεργασία τών ζητημάτων τοΰ συνεδρίου.

§ 35. Ή . Διεθνής "Ενωση τής Κομμουνιστικής Νεολαίας (Κομμου­νιστική Διεθνής Νέων) είνα ι Ισότιμο τμήμα τής Κομμουνιστικής Διεθνούς καί ΰποττάσεται στήν Ε.Ε.Κ.Δ.

— 99

§ 36. Τά κομμουνιστικά κόμματα πρέπει νά είναι έτοιμα νά πε- ράσουνε στήν παρανομία. Ή Ε.Ε.Κ.Δ. είναι υποχρεωμένη νά ενι­σχύει τά αντίστοιχα κόμματα στήν προετοιμασία γιά τό πέρασμά τους στήν παρανομία.

§ 37. Ή μετάβαση μελών τών τμημάτων τής Κομμουνιστικής Διεθνούς από μιά χώρα σέ άλλη επιτρέπεται μόνο μέ τήν άδεια τής Κεντρικής Έ πτροπής τοΰ τμήματος, δπου ανήκουν.

Οί κ ο μ μ ο υ ν ισ τ έ ς , πού αλλάξανε τόπο διαμονής, είναι ύποχρειομέ- ν« μπούνε στό τμήμα τής χοίρας, δπου πάνε. Οί κομμουνιστές πού φεύγουν ά π ’ τή- χ-ώρα τους χωρίς τήν άδεια τής Κεντρικής ’Επιτρο­πής τού τμήματός τους δέν μπορούνε να γίνουνε δεχτοί στ αλλα τμήματα τής Κομμουνιστιπής Διεθνούς.

Π Ε Ρ Ι Ε Χ Ο Μ Ε Ν Α

Π Ρ Ο Γ Ρ Α Μ Μ Α Τ Η Σ Κ Ο Μ Μ Ο Υ Ν Ι Σ Τ Ι Κ Η Σ Δ Ι Ε Θ Ν Ο Υ Σ

Εισαγωγή .................................................... . . .I. Τό παγκόσμιο σύστημα τοΰ καπιταλισμού. Ή α­

νάπτυξή του καί ή άναπόφευχτη καταστροφή του .II. Ή γενική κρίση τοΰ καπιταλισμού και ή πρώτη

φάση τής παγκόσμιας επ α νά σ τα σ η ς.......................III. 'Ο παγκόσμιος κομμουνισμός τελικός σκοπός τής

Κομμουνιστικής Διεθνοΰς ......................................IV. Ή μεταβατική περίοδος άπ’ τον καπιταλισμό

στο σοσιαλισμό και ή διχτατορία τοΰ προλεταριάτου.V . Ή διχτατορία τοΰ προλεταριάτου στήν Ε.Σ.Σ.Δ.

καί ή παγκόσμια σοσιαλιστική επανάσταση . .VI. Ή στρατηγική και ή ταχτική τής Κομμουνιστι­

κής Διεθνοΰς στήν πάλη γιά τή διχτατορία τοΰ προλετα ριά του ........................... ............................ .....

Κ Α Τ Α Σ Τ Α Τ Ι Κ Ο Τ Η Σ Κ Ο Μ Μ Ο Υ Ν Ι Σ Τ Ι Κ Η Σ Δ Ι Ε Θ Ν Ο Υ Σ

1. Βασικές θ έ σ ε ις .................................. ............................2. Τό παγκόσμιο συνέδριο τής Κομμουνιστικής

Δ ιε θ ν ο ΰ ς .........................................................................3. Ή Εκτελεστική Επιτροπή τής Κομμουνιστικής

Διεθνοΰς καί τά όργανά της . ............................4. 'Η Διεθνής Εξελεγκτική Επιτροπή.......................5. Οί σχέσεις μεταξύ τών τμημάτων τής Κομμουνι­

στικής Διεθνοΰς και τής Ε.Ε.Κ.Δ...............................