Ενόηηηα 15η:

ηηλεόπαζη

Ο εκπαιδεςηικόρ: Τοςλιόποςλορ Φώηηρ

ηόρνη ελόηεηαο

Δθθξάδνπκε ηε γλώκε καο θαη ηελ

ππνζηεξίδνπκε κε επηρεηξήκαηα

Βξίζθνπκε θαη πεξηγξάθνπκε ηα ζεηηθά

θαη αξλεηηθά ραξαθηεξηζηηθά

Ξερσξίδνπκε ηα ξήκαηα κε θιίζε όπσο

ζηα αξραία ειιεληθά θαη ηα

ρξεζηκνπνηνύκε ζσζηά

Σα ζεηηθά θαη ηα αξλεηηθά

Αξθηηθόιεμα

Απκηικόλεξο ή ακπωνύμιο ιέγεηαη ν ζύληνκνο ηξόπνο

γξαθήο πνπ πξνέξρεηαη από ηα αξρηθά γξάκκαηα ή ηηο

ζπιιαβέο ησλ ιέμεσλ κηα θξάζεο (ζπλήζσο αθνξά

νλόκαηα νξγαληζκώλ, ζσκαηείσλ, θ.ά.). Η ιέμε πξνέξρεηαη

από ην αξθηηθόο, πνπ ζεκαίλεη αξρηθόο.

Σα αξθηηθόιεμα γξάθνληαη πάληα κε θεθαιαία γξάκκαηα

π.ρ. ΟΣΔ (νξγαληζκόο ηειεπηθνηλσληώλ Διιάδνο)

ΓΔΗ (δεκόζηα επηρείξεζε ειεθηξηζκνύ)

Αξθηηθόιεμα Σα απκηικόλεξα γξάθνληαη πάληα κε θεθαιαία

γξάκκαηα π.ρ. ΟΣΔ (Οξγαληζκόο ηειεπηθνηλσληώλ

Διιάδνο)

Πνιιέο θνξέο ιόγνπο επθνιόηεξεο πξνθνξάο

πεξηιακβάλεη εθηόο από ηα αξρηθά γξάκκαηα θαη θάπνηα

θσλήεληα πνπ αθνινπζνύλ. Π.ρ. ΠΡΟ.ΠΟ. (πξνγλσζηηθά

πνδνζθαίξνπ), ΓΗ.ΠΔ.ΘΔ. (Γεκνηηθό πεξηθεξεηαθό

ζέαηξν)

Καλνληθά πξέπεη λα αθνινπζεί ηειεία κεηά από θάζε

αξρηθό γξάκκα, αιιά πνιιέο θνξέο παξαιείπεηαη γηα

ιόγνπο επθνιίαο.

Π.ρ. Ο.Σ.Δ. ή Γ.Δ.Η.

Σα θπξηόηεξα αξθηηθόιεμαΔΛ.Α Διιεληθή αζηπλνκία Η/Τ Ηιεθηξνληθόο ππνινγηζηήο

Κ.Δ.Π. Κέληξα εμππεξέηεζεο

πνιηηώλ

Α.Π.Θ. Αξηζηνηέιεην παλεπηζηήκην

Θεζζαινλίθεο

ΔΛ.ΣΑ Διιεληθά ηαρπδξνκεία Α.Δ Αλώλπκνο εηαηξεία

Ο..Δ. Οξγαληζκόο

ζηδεξνδξόκσλ Διιάδαο

Α.Δ.Ι. Αλώηαην εθπαηδεπηηθό

ίδξπκα

Ο.Η.Δ. Οξγαληζκόο Ηλσκέλσλ

Δζλώλ

Δ.Ρ.Σ. Διιεληθή ξαδηνθσλία

ηειεόξαζε

Μ.Μ.Δ. Μέζα καδηθήο ελεκέξσζεο Δ.Δ. Δπξσπατθή έλσζε

Γ.Ο.Τ. Γηεύζπλζε νηθνλνκηθώλ

ππεξεζηώλ

Δ.Μ.Τ. Δζληθή κεηεσξνινγηθή

ππεξεζία

Ι.Κ.Α. Ίδξπκα θνηλσληθώλ

αζθαιίζεσλ

Δ.Ο.Σ. Διιεληθόο νξγαληζκόο

ηνπξηζκνύ

πληνκνγξαθίεο

Σςνηομογπαθία είλαη ε γξαθή ησλ λέξεων ή θπάζεων κε κηθξόηεξε

κνξθή, παξαιείπνληαο ηκήκαηα ησλ ιέμεσλ γηα ράξε ζπληνκίαο.

Κάπνηεο ζπληνκνγξαθίεο ρξεζηκνπνηνύληαη θαζνιηθά θαη δελ

ρξεηάδνληαη επεμήγεζε.

Η ρξήζε ηνπο είλαη απαξαίηεηε ζηα ιεμηθά θαη ζηηο εγθπθινπαίδεηεο

ιόγσ ρώξνπ θαη ε ζεκαζία ηνπο δηεπθξηλίδεηαη από ηελ αξρή.

Παξαδείγκαηα:

π.ρ. - παξαδείγκαηνο ράξηλ ΒΓ – βνξεηνδπηηθό

βι. – βιέπε δει. - δειαδή

θ. – θύξηνο θα – θπξία

θιπ – θαη ηα ινηπά κηθξ. – κεηάθξαζε

Π.Υ. κεηά Υξηζηόλ κ.Υ. κεηά Υξηζηόλ

π.κ. – πξν κεζεκβξίαο κ.κ. κεηά κεζεκβξίαο

Σειεόξαζε θαη δηαθήκηζεΗ δηαθήκηζε απνηειεί ην ηζρπξόηεξν

όπιν ησλ εηαηξεηώλ γηα λα πξνσζήζνπλ

ηα πξντόληα ηνπο.

Η δηαθήκηζε πιεξνθνξεί θαη ελεκεξώλεη

ην θνηλό γηα ηα πξντόληα πνπ ππάξρνπλ

ζηελ αγνξά.

Φπζηθά παξνπζηάδεη ηα πξντόληα ζηνλ

θαηαλαισηή κε ειθπζηηθό ηξόπν, ώζηε

λα ηα αγνξάζεη.

Πάληα ηνλίδνληαη ηα πιενλεθηήκαηα ηνπ

πξντόληνο, ελώ απνθξύπηνληαη ηα

κεηνλεθηήκαηα, γη’ απηό θαη πξέπεη λα

είκαζηε πξνζεθηηθνί θαη λα κελ ηξέρνπκε

λα αγνξάζνπκε πξντόληα πνπ δελ

ρξεηαδόκαζηε.

ύλζεηεο ιέμεηο κε ην -ηηλε

Σν αξραίν ειιεληθό επίξξεκα –ηηλε ζεκαίλεη μακπιά.

ήκεξα ρξεζηκνπνηείηαη σο ζπλζεηηθό γηα κηα κεγάιε

νηθνγέλεηα ιέμεσλ.

Σύνθεηερ λέξειρ με ζςνθεηικό ηο -ηηλε

ηειεπηθνηλσλία ηειεόξαζε

ηειέθσλν ηειενπηηθόο

ηειεπάζεηα ηειεπαξνπζηαζηήο

ηειέγξαθνο ηειεζεαηήο

ηειέηππν ηειεηαηλία

ηειεβόαο ηειεζθόπην

ηειεθαθόο ηειεδηάζθεςε

Λόγηα θιίζε ξεκάησλΟξηζκέλα ξήκαηα ζρεκαηίδνπλ ηνλ ελεζηώηα θαη ηνλ

παξαηαηηθό κε ηξόπν πνπ ζπκίδεη ηα αξραία ειιεληθά

(ιέγνληαη θαη απσαιόκλιηα). ηνπο ππόινηπνπο ρξόλνπο

θιίλνληαη θαλνληθά. Ολνκάδνληαη ξήκαηα κε λόγια κλίζη.

Έρνπλ θαηάιεμε ζε:

-ούμαι

Π.ρ. κηκνύκαη, ζηεξνύκαη, εμαηξνύκαη, ζεσξνύκαη,

αζρνινύκαη, ζπλελλννύκαη, …

-ώμαι

Π.ρ. απνζπώκαη, εγγπώκαη, εμαξηώκαη, απαηώκαη,

δηεξσηώκαη, απνζπώκαη, ….

Ρήκαηα ζε –ώμαι και -ούμαι

Ενεζηώηαρ Παπαηαηικόρ Ενεζηώηαρ Παπαηαηικόρ

Δγώ απνζπώμαι απνζπόμοςν κηκούμαι κηκούμοςν

Δζύ απνζπάζαι απνζπόζοςν κηκείζαι κηκούζοςν

Απηόο απνζπάηαι απνζπόηαν κηκείηαι κηκούνηαν ή

εκηκείην

Δκείο απνζπόμαζηε

ή

απνζπώμεθα

απνζπόμαζηε κηκούμαζηε κηκούμαζηαν

Δζείο απνζπάζηε απνζπόζαζηε κηκείζηε κηκούζαζηαν

Απηνί απνζπώνηαι απνζπόνηαν κηκούνηαι κηκούνηαν ή

εκηκνύλην

Σν ξήκα άγω θαη ηα ζύλζεηά ηνπΣν ξήκα άγω ζηα αξραία ειιεληθά ζήκαηλε νδεγώ,

κεηαθέξσ. ήκεξα ζπλαληάηαη κόλν ζύλζεην κε πξνζέζεηο

(πξνάγσ, αλαπαξάγσ, εηζάγσ, παξάγσ, …)

Το πήμα πποάγω ζε όλοςρ ηος σπόνοςρ

Δλεζηώηαο πξνάγσ

Παξαηαηηθόο πξνήγα

Αόξηζηνο πξνήγαγα

Δμαθνινπζεηηθόο Μ. ζα πξνάγσ

πλνπηηθόο Μ. ζα πξναγάγσ

Παξαθείκελνο έρσ πξναγάγεη

Τπεξζπληέιηθνο είρα πξναγάγεη

πληειεζκέλνο Μ. ζα έρσ πξναγάγεη