ΠΑΛΑΙΟΧΩΡΙ 155

Μετανάστες στην Αμερική από το Παλαιοχώρι Δωριέων (1906-1914)Μια σημαντική μελέτη για τους μετανάστες στην Αμερική, στις αρχές του εικοστού αιώνα με καταγωγή από το Παλαιοχώρι Δωριέων παρουσιάζει η εφη-μερίδα μας.Η εμπεριστατωμένη μελέτη έγι-νε από τον Κώστα Μπαλωμένο φυσικό στο επάγγελμα και κα-ταγωγή από το ιστορικό χωριό της Γραβιάς.Η συγκέντρωση του υλικού από τον Κώστα Μπαλωμένο κράτη-σε τέσσερα χρόνια και ολοκλη-ρώθηκε μέσα στο 2015.Σημαντικά στοιχεία της έρευ-νας αντλήθηκαν από το αμερι-κανικό αρχείο μετανάστευσης του νησιού Έλλις (Ellis Island), τον εκλογικό κατάλογο του Δήμου Δωριέων του 1865, το βιβλίο του Η. Καινούριου για το Παλιοχώρι και το βιβλίο του παπα-Χαράλαμπου Παπαευθυ-μίου Ιστορικά Εκκλησιαστικά, έκδοση συλλόγου Παλαιοχω-ριτών.Ο συλλογός μας ευχαριστεί ιδι-αίτερα τον Κώστα Μπαλωμένο για τη σημαντική του εργασία και προσφορά στο χωριό μας που αφορά τους Παλαιοχωρί-τες μετανάστες στην Αμερική.Για ένα θέμα ευαίσθητο, αν-θρώπινο, ιστορικά διαχρονικό που και σήμερα στην εποχή της οικονομικής κρίσης, αλλά και των περιφερειακών πολέμων ταλανίζει τόσο την πατρίδα μας, όσο και όλο τον πλανήτη με τους μετανάστες και τους κυνηγημένους πρόσφυγες.Οφείλουμε να εμπλουτίσουμε την αξιόλογη μελέτη του συ-μπατριώτη μας με τυχόν παρα-λείψεις ονομάτων μεταναστών, τη μετέπειτα διαδρομή τους, καθώς και φωτογραφίες τους...Αγαπητέ συμπατριώτη σε ευχα-ριστούμε πολύ για την τιμή που μας έκανες!

Το Διοικητικό Συμβούλιο

ETOΣ 33οAριθμός φύλλου: 155

KΩΔ. 014059Παπαναστασίου Αλ. 49, Αγ. Νικόλαος - Κ. Πατήσια Τ.Κ. 104 45

• TΡΙΜΗΝΙΑΙΑ ΕΚΔΟΣΗ ΤΟΥ Δ.Σ. ΤΟΥ ΣΥΛΛΟΓΟΥ ΤΩΝ ΑΠΑΝΤΑΧΟΥ ΠΑΛΑΙΟΧΩΡΙΤΩΝ •

ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ-ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ-ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2015

Με καταγωγή εκ πατρός από τη Γραβιά Παρνασσίδος, μου ήταν από παλιά γνωστό το Παλαιο-

χώρι Δωριέων. Έχω περάσει πολλές φορές από τον παλιό δρόμο Λαμίας-Αθηνών και λίγες φορές σταμάτησα και περπάτησα σε σοκάκια του χωριού. Η θέση του στην πλαγιά του Καλλιδρό-μου με νότιο προσανατολισμό είναι εξαιρετική, με θέα στην κοιλάδα του Κηφισού. Φυσικά είναι γνωστή και η ταβέρνα της “Χολέβαινας”, όπου βρέ-θηκα με καλή παρέα λίγες φορές.

Μελετώντας τους Έλληνες μετανάστες που πήγαν στην Αμερική, εδώ και αρκετά χρόνια, κατέγραψα και όσους προέρχονταν από το Παλαιοχώρι. Το πρόβλημα ήταν ότι στην Ελλάδα υπάρχουν 40 και πλέον χωριά με το όνομα αυτό. Μη γνωρίζοντας όμως επώνυμα, όσων μεταναστών κατάγονταν από το Παλαιοχώρι Δωριέων (ή Γραβιάς) αποτάθηκα σε μια συγγενή μου και έναν θαυμάσιο άνθρωπο που γεννήθηκε στο Παλαιοχώρι. Είναι η Τρισεύγενη (ή Νούλα) Κων. Μπαλωμένου, παντρεμένη από χρόνια στη Γραβιά. Εκείνη ανταποκρίθηκε αμέσως και μου έστειλε 2 βιβλία που γράφτηκαν από ανθρώπους που έζησαν στο Παλιοχώρι. Επιπλέον με βοήθησε και ο Εκλογικός Κατά-λογος Παλαιοχωρίου του έτους 1865. Έτσι βεβαιώθηκα για τα ορθά επώνυμα και προ-χώρησα στην ολοκλήρωση της εργασίας. Οφείλω εγκάρδιες ευχαριστίες στη θαυμά-σια αυτή γυναίκα που με βοήθησε αμέσως. Επιπλέον, της έχω ιδιαίτερη εκτίμηση για τη μεγάλη αγάπη που δίνει στην πολυαγαπη-μένη της κόρη, όση επίσης έδωσε και στον αείμνηστο Κώστα, το σύζυγό της.

Η συγκέντρωση του υλικού άρχισε πριν 4 περίπου χρόνια. Η επεξεργασία έγινε τμημα-τικά και το μεγαλύτερο μέρος της έγινε τον Ιανουάριο του 2015. Η εργασία ολοκληρώ-θηκε στις 20 Φεβρουαρίου 2015.

Για το αποτέλεσμα αυτό χρειάστηκαν πολλές ώρες και μέρες εντατικής απασχό-λησης. Με βοήθησε πολύ, μέσω του Διαδι-κτύου, το εξαιρετικό αμερικανικό αρχείο με-τανάστευσης του νησιού Έλλις (Ellis Island). Η έρευνα απέδωσε 49 μεταναστευτικά ταξί-δια (κάποιοι μετανάστες έκαναν 2 ταξίδια). Ίσως να διέφυγαν κάποια ονόματα που δεν εντόπισα ή να έγραψαν άλλο τόπο γέννη-σης και προηγούμενης διαμονής. Θυμίζω τη (συνήθη) περίπτωση που κάποιοι, τότε στις ΗΠΑ, δήλωναν ότι γεννήθηκαν ή ότι διέμε-ναν στη μεγαλύτερη πόλη (π.χ. Λαμία) ή στο κεφαλοχώρι (π.χ. Γραβιά) της περιοχής. Κάτι τέτοιο όμως, θα πρέπει να το συμπληρώσει κάποιος που ξέρει καλύτερα τα ντόπια επώ-

νυμα, κι αν είναι μεγαλύτερης ηλικίας (με καλή μνήμη) ακόμα καλύτερα.

Η παρούσα εργασία θα μπορούσε να εμπλουτιστεί με φωτογραφικό υλικό των μεταναστών στις ΗΠΑ, που εγώ δεν έχω αυτή τη δυνατότητα. Ο τοπικός Σύλλογος ή με πρωτοβουλία κάποιου (ή κάποιων) μπορεί να αναζητήσει και να βρεθούν στο Παλιοχώρι κάποιες φωτογραφίες, που θα εμπλουτίσουν την προσπάθεια αυτή. Επί-

σης μπορεί να συμπληρωθεί η εργασία, με την τύχη των μεταναστών αυτών, δηλ. ποιοι γύρισαν στην πατρίδα και ποια ήταν η προ-κοπή τους (επαγγελματική και προσωπική).

Η εργασία-μελέτη αυτή θέλει να τιμήσει τους ανθρώπους του Παλαιοχωρίου, για την τόλμη και την απόφαση να φύγουν στα ξένα (μερικοί ίσως να μην ξαναδούν τον τόπο τους), θυσιάζοντας τα καλύτερά τους χρόνια για να ζήσει η γονική οικογένεια και οι ίδιοι καλύτερα.

Μετά από έναν αιώνα, η προσπάθεια αυτή αποτείνεται στο θυμικό όσων έζησαν ή έχουν εικόνες από τα χρόνια της μετανά-στευσης στην Αμερική. Είναι όμως μια ανα-γκαία κατάθεση μνήμης για τους νεότερους, στους οποίους και αφιερώνεται.

ΑυτΟΔΙΟΙΚΗτΙΚΑ τΟυ ΠΑλΑΙΟΧΩρΙΟυ ΔΩρΙΕΩν

Από τις 20-4-1835, έγινε για πρώ-τη φορά σύσταση του δήμου λιλαίας στο Νομό Φωκίδος και Λοκρίδος, με έδρα τον οικισμό Σουβάλα. Ο οικισμός Παληοχώρι προσαρτήθηκε στο δήμο Λιλαίας.

Το 1840, ο οικισμός Παληοχώρι απο-σπάσθηκε από το δήμο Λιλαίας και προσαρ-τήθηκε στο δήμο Δωριέων ν. Φωκίδος και λοκρίδος (ΦΕΚ 22Α/18-12-1840).

Το 1842, η έδρα του δήμου μεταφέρ-θηκε από τον οικισμό Κάτω Αγόριανη στον οικισμό Γραβιά (ΦΕΚ 24Α/15-10-1842).

Μετανάστες στην παραλία Τζελέπη (Πειραιά) για επιβίβαση

...συνέχεια στη σελ.3

Πανοραμική εικόνα της Νέας Υόρκης

το Διοικητικό Συμβούλιοσας εύχεται

Χρόνια Πολλά και Καλή Χρονιά

το 2016 να είναι Χρονιά αγάπης, ειρήνης και

ελπίδας για ένα καλύτερο αύριο

ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΗτον Αύγουστο το εκκλησιαστικό συμβούλιο αποφάσισε να

καλλωπίσει την εξωτερική εμφάνιση της εκκλησίας μας. Σοβατίστηκαν και βάφτηκαν οι δύο αποθηκούλες δίπλα στο κα-μπαναριό, βάφτηκε η καμάρα η οποία ενώνει την εκκλησία με το καμπαναριό καθώς και όλα τα κάγκελα της αυλής.Η συμβολή του Συλλόγου μας ήταν 200 ευρώ για να ολοκλη-ρωθεί το έργο, και 150 ευρώ για βαφτούν οι καρέκλες στον Άι Γιώργη. Πάντως είναι γεγονός ότι το ενδιαφέρον και οι δραστη-ριότητες του εκκλησιαστικού συμβουλίου έχουν αυξηθεί με την είσοδο σε αυτό των νέων μελών του. Συγχαρητήρια στον ικανό και δραστήριο παπά-Πάνο, τον Κώ-στα Γαλανόπουλο (τσατσώτη), τη Γιούλα Κάντζου, την Αριστούλα Δαφαλιά, και την τούλα Καραϊσκου γιατί ομορφαίνουν τις τρεις εκκλησίες του χωριού μας, προσφέροντας ανιδιοτελώς και προ-σωπική εργασία. Στο έργο βέβαια συμβάλουν και άλλες κυρίες του χωριού μας αλλά φοβάμαι μήπως ξεχάσω κάποια και γίνουν παρεξηγήσεις. Η ουσία είναι η δύναμη της ενότητας.

«ΠAΛAIOXΩPI»TPIMHNIAIA EΦHMEPIΔA

του Συλλόγου των Απανταχού Παλαιοχωριτών

Κωδικός 3059•

H εφημερίδα διατίθεται δωρεάν στα μέλη και στους φίλους

του Συλλόγου μας και οι δαπάνες έκδοσης και αποστολής καλύπτονται

από προαιρετικές συνδρομές και την αφιλοκερδή συνδρομή

των παραγόντων σύνταξης•

ΓPAΦEIA:Παπαναστασίου Αλ. 49

Κ. Πατήσια 104 45•

ΕΚΔΟΤΡΙΑΓΕΩΡΓΟΠΟΥΛΟΥ-NOYΣΗ ΛΑΜΠΡΙΝΗ

Τηλ. 210-5981076•

ΔΙΕΥΘΥΝΤΗΣ: ΠΙΛΑΛΗΣ ΑΝΔΡΕΑΣ Τηλ. 210-5747341

e-mail: [email protected]•

ΣΥΝΤΑΚΤΙΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ: ΚΑΝΗΡΑ ΜΠΕΣΥ- ΚΡΙΘΑΡΟΥΛΑ

ΚΑΙΤΗ - ΠΙΛΑΛΗ ΔΗΜΗΤΡΑ - ΧΑΤΖΗ ΚΑΛΛΙΟΠΗ – ΝΟΥΣΗ ΝΙΤΣΑ –

ΠΙΛΑΛΗΣ ΑΝΔΡΕΑΣ•

EΤΗΣΙΑ ΣΥΝΔΡΟΜΗ: 15 ΕΥΡΩ•

Σχεδιασμός: BrightideasStudioΕκτύπωση: PaperGraph

•

Τα ενυπόγραφα άρθρα εκφράζουν την άποψη του υπογράφοντα και όχι απαραίτητα την Συντακτική Eπιτροπή

Σελίδα 2 Παλαιοχώρι

ΣΥΝΔΡΟΜΕΣ - ΕΝΙΣΧΥΣΕΙΣΗΜΕρΟΜΗνΙΑ ΟνΟΜΑ ΠΟΣΟ (EUR)15/8/2015 ΚΑΤΣΑΔΗΜΑΣΗΛΙΑΣ 25

15/8/2015 ΚΑΤΣΑΔΗΜΑΣΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ 15

15/8/2015 ΑΝΤΩΝΙΟΥΑΝΤΩΝΗΣτουΣΤΑΥΡΟΥ 15

15/8/2015 ΚΡΙΘΑΡΟΥΛΑΣΚΩΝ/ΝΟΣ 20

15/8/2015 ΚΡΙΘΑΡΟΥΛΑΑΝΑΣΤΑΣΙΑ 15

15/8/2015 ΚΡΙΘΑΡΟΥΛΑΖΩΓΡΑΦΙΑ 15

15/8/2015 ΚΑΛΑΝΤΖΗΣΔΗΜΗΤΡΗΣ 20

15/8/2015 ΨΑΡΟΠΟΥΛΟΥΑΝΑΣΤΑΣΙΑ 20

15/8/2015 ΟΛΥΜΠΙΟΣΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ 50

15/8/2015 ΠΑΠΑΕΥΘΥΜΙΟΥΧΑΡΑΛ.,ΖΩΗ,ΛΑΖΑΡΟΣ,ΕΥΘΥΜΙΟΣ 60

15/8/2015 ΑΣΗΜΑΚΗΣΓΕΩΡΓΙΟΣτουΚΩΝ/ΝΟΥ 20

31/8/2015 ΑΣΗΜΑΚΗΣΝΙΚΟΛΑΟΣ 20

29/9/2015 ΑΣΗΜΑΚΗΣΓΕΩΡΓΙΟΣ 40

ΒΑΣΙΛΕΙΟΥΣΕΡΑΦΕΙΜ 50

ΚΟΡΝΕΛΑΤΟΣΠΑΡ. 45(ΣΥΝΔΡΟΜΗ2014-15-16)

Έφυγαν από τη ζωή...- Στις 28 Οκτωβρίου έφυγε απο τη ζωή ο Μάστορας νικό-λαος πλήρης ημερών. Ήταν ο σύζυγος της Βασιλικής (Νταϊ-ρα). Η εξόδιος ακολουθία και η ταφή έγινε στο Παλαιοχώρι.- Ο Σωκράτης Μερτζάνης απεβίωσε σε ηλικία 85 ετών.- O Καψής Δημήτριος ετών 95 απεβίωσε στις 14-9-2015.- Η Αντωνίου Δήμητρα ετών 78 απεβίωσε στις 30-9-2015.

Τα συλλυπητήρια μας στους οικείους τους

ΚΟΙΝΩΝΙΚΑ

Γεννήσεις•Ηνάνσυ Κριθαρούλα τουΣπύρουκαιοΓιώργος Κατσαρός απέκτησαναγοράκι•ΗΓεωργία νικολάου τουΔημητρίουκαιτηςΕυγενίαςκαιοΣτάθης Σταθουλόπουλος τουΙωάννη,απέκτησαναγοράκιστις30Σεπτεμβρίουτου2015Να τους ζήσουν.

Γάμοι & Βαπτίσεις• Η Χριστίνα Καλή κόρη της Τασίας Ζωγράφου παντρεύτηκε τον Μπατσούλα Γεώργιο.• Η Μαρία Κωσταρά και ο Γιώργος Παππάς παντρεύτηκαν στο Παλαιοχώρι. Να είναι ευτυχισμένοι.

• Ο Γεώργιος Σάλτας του Δημητρίου και η Αθανασία Κρι-θαρούλα του Δημητρίου βάπτισαν το αγοράκι τους και το ονόμασαν Δημήτριο.• Ο Βασίλης Μηλόπουλος και η Βάσω Κριθαρούλα του Δη-μητρίου βάπτισαν το αγοράκι τους και το ονόμασαν Αργύρη.Να τους ζήσουν.

ΕΠΙτυΧΙΕΣ ΑΕΙ - τΕΙ νέων συγχωριανών μας➽ Ο Χαράλαμπος Παπαευθυμίου, γιος του Ευθύμη και εγγονός του παπα-Χαράλαμπου, πέτυχε στο Πανε-πιστήμιο Αθηνών, Τμήμα Οργάνωσης και Διοίκησης Επιχειρήσεων.

➽ Η Κωνσταντίνα νικολάου του Δημητρίου και της Ευγενίας επέτυχε στη Σχολή Χημικών του Πανεπιστη-μίου Πατρών.Θερμά συγχαρητήρια και στους δυο.

AΘΑΝΑΣΙΟΣ Δ. ΜΑΝΔΡΕΚΑΣΔικηγόρος

Αιόλου 86 - Τηλ.: 210 3342813Κιν.: 6977219627 • Fax: 210 3342080

ΑνΑΚΟΙνΩΣΗΚ.Α.Π.Η. ΑΜΦΙΚλΕΙΑΣ

ΠρΟΓρΑΜΜΑ ΔρΑΣτΗρΙΟτΗτΩν 2016• Κοπή πίτας και λαχειοφόρος αγορά 16-1-2016• ΑΠρΙλΙΟΣ 2016 εκδρομή στη Μονή Αγάθωνος,λουτρά Πλατυστόμου τιμή 10 ευρώ. Μέλη του ΚΑΠΗ 8 ευρώ.• ΜΑΪΟΣ 2016 εκδρομή Μονή Ξενιάς Βόλος Καλά Νερά τιμή 10 ευρώ. Μέλη του ΚΑΠΗ 8 ευρώ.• ΙΟΥΝΙΟΣ 2016 ΠΕΝΘΗΜΕΡΗ εκδρομή στη Ζάκυνθο.Τιμή 170 ευρώ. Πληρωμένα πούλμαν,εισιτήρια καραβιού ημι-διατροφή μπουφέ.• ΙΟυλΙΟΣ 2016 Ιαματικά-θαλάσσια μπάνια στην Αιδη-ψό 10 ημέρες. Τιμή 250 ευρώ πληρωμένο ξενοδοχείο πρωινό φαγητό μπάνιο. Δηλώσεις συμμετοχής μέχρι 30 Απριλίου.• ΣΕΠτΕΜΒρΙΟΣ 2016 τριήμερη εκδρομή Καλαμπάκα, Μέτσοβο, Γρεβενά, Σαμαρίνα, Κόνιτσα, Ιωάννινα, Παναγία Σουμελά, Πλαταμώνας. Τιμή 105 ευρώ.

ΟΛΗ ΤΗ ΧΡΟΝΙΑ θα διοργανώνονται βραδιές διασκέδα-σης με φαγητό και χορό.Στο πρόγραμμα μπορεί να γίνουν αλλαγές ανάλογα με τις προτιμήσεις των μελών.Κάθε ιδέα και πρόταση είναι δεκτή.ΠλΗρΟΦΟρΙΕΣ: 2234022121 και 6977094515

Η ΔΙΑΧΕΙρΙΣΗ τΟυ Κ.Α.Π.Η.> Οι εκδρομές που ανακοινώνονται πιο πάνω θα γίνονται σε συνεργασία με συλλόγους της περιφέρειας.

Παρακαλούνταιοισυγχωριανοίπουεπιθυμούνναδημοσιευθείστηνεφη-

μερίδατουΣυλλόγουοποιοδήποτεκοινωνικόγεγονόςπουτουςαφορά,νααπευθύνονταισταμέλητουΔ.Σ.

νΙτΣΑ νΟυΣΗ:2105981076,κιν.6956762928ΠΟΠΗ ΧΑτΖΗ: 2106229389,κιν.6945993321ΑνΔρΕΑΣ ΠΙλΑλΗΣ:2105747341,κιν.6938699723ΜΠΕΣυ ΚΑνΗρΑ:2102221955,κιν.6932755873ΚΑτΕρΙνΑ ΚρΙΘΑρΟυλΑ:2107236131,κιν.6942471751

ΟιοικονομικέςσυνδρομέςκαιενισχύσειςμπορείναδίνονταισεόλαταμέλητουΔ.Σ.,νακατατίθενταιστολογαριασμό:120/96174425μεΙΒΑΝGR8801101200000012096174425τηςΕΘΝΙΚΗΣΤΡΑΠΕΖΑΣήνααποστέλλονταιμεταχυδρομικήεπιταγήσταγραφείατουσυλλό-γου:ΠαπαναστασίουΑλ.49.Τ.Κ.10445Αγ.Νικόλαος-Κ.Πατήσια.

LΟΑνδρέας Κεράτσος (Φσέκς)είναιπλέον

παντρεμένοςμετηναγάπητηςζωήςτουτηνπανέμορφητέτα Αμπελικιώτου.ΣτηνοικογένειαπροστέθηκεηκορούλατουςστιςαρχέςτουΣεπτέμβρη.Να είναι πάντα ευτυχισμένοι.

ΗΆννα Κριθα-

ρούλα του Ηλία, στις15ΔεκέμβρηπήρεμεεπιτυχίατοπτυχίοτηςαπότοΤμήμαΕμπορίας&ΔιαφήμισηςτουΑ.T.E.I.Λαμίας.Συγχαρητήρια και καλή σταδιοδρομία!

Πωλείταί οικόπεδο επικλινές 500m2 εντός ορίων Παλαιοχωριού, στην ειδική θέση "ΛΟΥΖΑ" με νερό, ιδιωτικό δρόμο σε πρόσωπο 3 μέτρων και πάνω στον

κεντρικό δρόμο Αμφίκλειας - Παλαιοχωρίου (Παλαιά Εθν. οδός)Πληροφορίες: 6932 755 873, Μπέσσυ Ι. Κανηρά

Σελίδα 3Δωριέων Φθιώτιδας

BAΣIΛ. IΩANNOY ΠENTAΓIΩTHΣΠολιτικός Mηχανικός

Tοπογραφικά - Άδειες οικοδομώνMελέτες - Eπιβλέψεις - Kατασκευές

Γραφείο: Pοζάκη Aγγελή 28, ΛαμίαTηλ. Γραφείου: 34414

Oικία: 21386 - Kινητό: 6937 - 156869

ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΑ ΝΕΑ➽ Οι νέοι του χωριού μας έχουν αναλάβει για τα καλά τα ηνία. Δεν επαναπαύ-

ονται. Ψάχνουν και ανοίγουν δρόμους. Αυτό ακριβώς κάνει και ο Γιώργος Αντιπάτης, γιος του Θύμιου (του Μαρουλά) και της Μαρίας. Ο αδερφός του Αλέ-ξανδρος άνοιξε με επιτυχία το "ΠΑντΟΠΩλΕΙΟ τΟυ ΜΑρΟυλΑ" στο χωριό μας στο οποίο βρίσκουμε τα πάντα μαζί με ευγένεια, εξυπηρέτηση και χαμόγελα. Ο Γιώργος τώρα ανοίγει το "ΠΑντΟΠΩλΕΙΟ τΟυ ΜΑρΟυλΑ νο.2" στα Καστέλλια. Ευχόμαστε πάντα πρόοδο και επιτυχίες. Καλές δουλειές φίλε Γιώργο.

Το 1899, ο δήμος Δωριέων αποσπάσθη-κε από το νομό Φθιώτιδος και Φωκίδος και υπαγόταν πλέον στο νομό Φωκίδος (ΦΕΚ 136Α/8-7-1899). Το 1909, αντίστροφα, ο δήμος, από το νομό Φωκίδος αποσπάσθη-κε στο νομό Φθιώτιδος και Φωκίδος (ΦΕΚ 282Α/4-12-1909).

Το 1912, ο οικισμός Παληοχώρι απο-σπάσθηκε από το δήμο Δωριέων και ορί-σθηκε ως έδρα της κοινότητας Παλαιοχω-ρίου Δωριέων (ΦΕΚ 261Α/31-8-1912). Ο δήμος Δωριέων καταργήθηκε.

Το 1997, ο οικισμός Παλαιοχώριον Δω-ριέων αποσπάσθηκε από την κοινότητα Πα-λαιοχωρίου Δωριέων και προσαρτήθηκε στο δήμο Αμφίκλειας του νομού Φθιώτιδος (ΦΕΚ 244Α/4-12-1997)

Το 2010 ο οικισμός Παλαιοχώριον Δω-ριέων αποσπάσθηκε από το δήμο Αμφίκλει-ας και προσαρτήθηκε στο δήμο Αμφίκλειας-Ελάτειας (ΦΕΚ 87Α/7-6-2010).

Κατά την απογραφή του 2001 είχε 601 κατοίκους.

1. Η ΚΑτΑΣτΑΣΗ ΣτΗν ΠΑτρΙΔΑ - Η ΑΠΟΦΑΣΗ ΜΕτΑνΑΣτΕυΣΗΣ

Στις αρχές του 20ού αιώνα το Παλαι-οχώρι ήταν ένα ανθηρό χωριό του δήμου Δωριέων, του νομού Φωκίδος. Στην απο-γραφή πληθυσμού του 1896 είχε συνολι-κά 469 κατοίκους. ενώ κατά την απογρα-φή του 1920 εμφανίζει αύξηση φτάνοντας τους 665 κατοίκους.

Στην παρούσα εργασία αναζητήθηκαν και εντοπίστηκαν 49 μετανάστες του Πα-λαιοχωρίου, που πήγαν στην Αμερική, στις 2 πρώτες δεκαετίες του 20ού αι. Είναι πο-σοστό 8 % του πληθυσμού του χωριού, που τότε έχασε ένα σημαντικό τμήμα από το πα-ραγωγικό ενεργό ανδρικό δυναμικό του.

Η ζωή των κατοίκων και η οικονομία της γύρω περιοχής στα χρόνια εκείνα στη-ριζόταν κυρίως στη γεωργία[1] και στην κτηνοτροφία.

Μεγάλο ποσοστό κατοίκων από τους μεγαλύτερους στην ηλικία ήταν αναλφά-βητοι[2] (πολύ δε περισσότερο οι γυναίκες), όπως και κάποια από τα παιδιά τους. Οι γυναίκες είχαν το μεγάλο φορτίο τόσο του σπιτιού και των παιδιών όσο και των αγρο-τικών (γεωργικών ή κτηνοτροφικών) εργα-σιών. Τα παιδιά βοηθούσαν στις εργασίες ακολουθώντας το πατρικό επάγγελμα. Τα

οικονομικά των σπιτιών ήταν περιορισμέ-να γι’ αυτές τις οικογένειες. Η αγορά των απαραίτητων απ’ το μπακάλη γινόταν για κάποιους με πίστωση.

Μεγαλύτερες ανάγκες (όπως για σπορά των δημητριακών, τις συναλλαγές των κτη-νοτρόφων, την αγορά εργαλείων, έκτακτα περιστατικά, κ.ά.) απαιτούσαν χρήματα που πολλές φορές ήταν δανεικά. Η τοκογλυφία αποτελούσε τη λύση ανάγκης και τα χρήμα-τα αυτών των δανείων δίνονταν με υποθή-κη κάποιου ακινήτου[3] (συνήθως μικρο-κτήματος).

Κάποιοι άκουσαν από άλλους τον ωραι-οποιημένο μύθο της «γης της επαγγελί-ας[4]». Ήταν το αμερικάνικο όνειρο. Για έναν τόπο μακρινό, που έχει δουλειές, που κερδίζουν πολλά λεφτά και όλοι ζουν καλύ-τερα. Ελάχιστοι στην αρχή αλλά τολμηροί, αποφάσισαν να φύγουν. Η μεγάλη ανάγκη της φτώχειας[5] που ζούσαν ξεπέρασε το φόβο του μακρινού, άγνωστου και επικίν-δυνου ταξιδιού.

Για τα απαραίτητα ναύλα[6] (εισιτήριο και λοιπά έξοδα του ταξιδιού) πούλησαν ένα ζώο ή δανείστηκαν[7] χρήματα, με την υπόσχεση να τα επιστρέψει η οικογένεια του μετανάστη τον άλλο χρόνο.

Έτσι έφυγαν το έτος 1906 και νωρίτε-ρα, από τους πρώτους οι Νικόλαος Πατρι-νός και Ευστάθιος Κατσαδήμας. Τους ακο-λούθησαν οι Νικόλαος Κολύρης και Δημ. Πατρινός. Τον επόμενο χρόνο (1907) ακο-λούθησαν 7 μετανάστες και στα επόμενα χρόνια ο αριθμός τους θα αυξηθεί, με κο-ρύφωση το 1909, με 22 μετανάστες! Μαζί τους έφυγαν και άλλοι από γειτονικά χωριά. Πήγαν στην Αμερική[8] κι έδωσαν διέξοδο στην ανέχεια, επιτρέποντας και υλοποιώ-ντας το όνειρο μιας καλύτερης ζωής, αλλά ταυτόχρονα αποτέλεσαν και το παράδειγμα που ενθάρρυνε τους επόμενους.

Δίνονται μερικά στατιστικά στοιχεία των μεταναστών του Παλαιοχωρίου:

Συγκεκριμένα από τους 49 μετανάστες που κατέγραψε αυτή η εργασία, οι 22 (δηλ. το 45 %) έφυγαν το έτος 1909. Το 1907 και το 1912 εγκατέλειψαν το Παλιοχώρι από 7 μετανάστες (δηλ. το 14 %) για την Αμερική. Θα μεταναστεύσει συνολικά ποσο-στό 8 % του πληθυσμού του Παλαιοχωρίου, που συμπίπτει ακριβώς με το μέσο όρο της Ελλάδος.

Να ληφθεί υπόψη ότι στην εικοσαετία 1900-1920 ο μεταναστευτικός πυρετός στην Ελλάδα θα κορυφωθεί και η χώρα μας θα χάσει το 8% του συνολικού της πληθυ-σμού. Τότε 25.000 άνθρωποι περίπου εγκα-τέλειπαν ετησίως την Ελλάδα.

Οι μετανάστες ήταν μόνο άνδρες, εκτός από την οικογένεια του Νικολάου Κολύρη (που πήρε τη σύζυγο μαζί του και τα δύο μικρά παιδιά του). Μελετώντας την ηλικιακή κατανομή συμπεραίνουμε ότι κυριάρχησαν οι πιο παραγωγικές ηλικίες έως 30 ετών, με 42 μετανάστες. Οι ηλικίες των αριθμη-τικά περισσότερων μεταναστών του χωριού κατά ηλικία δίνονται στον πίνακα 2.

Σε ομάδες ηλικιών, οι αντίστοιχοι αριθ-μοί μεταναστών δίνονται στο διπλανό πίνα-κα 3. Ο μέσος όρος των ηλικιών των 49 με-ταναστών του Παλαιοχωρίου ήταν 23 έτη!

Σε μεγαλύτερη απ’ όλους ηλικία (38 ετών) πήγε στην Αμερική ο Λουκάς Λουκα-δούνος (το 1909) και Κώστας Μαντανίκας (το 1912). Τις μικρότερες ηλικίες είχαν τα

παιδιά Δημήτριος και Γιαννούλα Κολύρη (5 και 2 ετών) και ο Γεώργιος Πατρινός (17 ετών) που πήγε το 1914.

Οι περισσότεροι μετανάστες του Παλαιο-χωρίου ήταν ανύπαντροι. Πιο συγκεκριμένα από τους 49 μετανάστες οι 37 ήταν άγαμοι (ποσοστό 75%).

Από τα τις ευρύτερες οικογένειες του Παλαιοχωρίου τα περισσότερα αριθμητικά ταξίδια των μεταναστών στην Αμερική κα-τέγραψαν τα επώνυμα : Πατρινός (6), Κο-λύρης (5), Αημάκης (4), Λουκαδούνος (4), Κολοφώτης (3), Μαντανίκας (3), Σιαφάκας (3), Σούφλης (3), Κατσαδήμας (2), Κολοτού-ρας (2), Πλαστήρας (2), Σκουρτιάς (2). Τα υπόλοιπα επώνυμα (10) είναι μεμονωμένα.

ΔΙΠλΑ τΑξΙΔΙΑ ΣτΗν ΑΜΕρΙΚΗΠερισσότερα από ένα ταξίδια έκαναν 6

άτομα. Είναι διπλά ταξίδια. Αυτά οφείλονται στη στράτευση των ανδρών την περίοδο 1912-13, στις πιεστικές οικονομικές ανά-γκες της οικογένειας, στη μετανάστευση κάποιου παιδιού ή μελών της οικογένειας, εφόσον ξεπεράστηκαν πλέον οι φόβοι του ταξιδιού και της μακρινής Αμερικής. Εντο-πίστηκαν τα επόμενα άτομα (δίνονται και οι αντίστοιχες χρονολογίες) :

1. Κολύρης νικόλαος: Στο α’ ταξίδι την περίοδο 1906-08 στην πολιτεία Ουάσιν-γκτον και το β’ ταξίδι το 1909 στη Νέα Υόρ-κη.

2. Πατρινός Δημήτριος: Στο α’ ταξίδι την περίοδο 1906-09 στο Κούμπερλαντ της Νέας Υόρκης και το β’ ταξίδι το 1909 στο Σικάγο.

3. Πατρινός Κωνσταντίνος: Στο α’ ταξίδι την περίοδο 1906-09 στο Κούμπερλαντ της Νέας Υόρκης και το β’ ταξίδι το 1909 στο Σικάγο.

4. Μαντανίκας Κώστα: Στο α’ ταξίδι την περίοδο 1909-12 στην Πενσυλβάνια και το β’ ταξίδι το 1912 στο Τζόνσονμπουργκ της Πενσυλβάνια.

5. Μαντανίκας Σπύρος: Στο α’ ταξίδι την περίοδο 1909-12 στην Πενσυλβάνια και το β’ ταξίδι το 1912 στο Τζόνσονμπουργκ της Πενσυλβάνια.

6. Σιαφάκας Κωνσταντίνος: Στο α’ τα-ξίδι την περίοδο 1909-1913 στο Γουίλκοξ της Πενσυλβάνια και το β’ ταξίδι το 1914 πάλι στον ίδιο προορισμό.

2. τΑ ΠλΟΙΑΤα μεγάλα ταξίδια γίνονταν με ατμό-

πλοια, που ανήκαν σε ελληνικές ή σε ξέ-νες εταιρείες. Μεγάλη ξένη εταιρεία ήταν η Austro-Americana Line[9], με μεγάλα υπε-ρωκεάνια, όπως τα: Alice, Giulia, Martha Washington, Oceania, Kaiser Franz Josef I,

Laura, Argentina, κ.ά. Οι άλλες ξένες εται-ρείες ήταν μικρότερες.

Ελληνικές ατμοπλοϊκές εταιρείες δημιουρ-γήθηκαν από το έτος 1907, στην υπερπόντια γραμμή[10] Ελλάδα - Αμερική. Οι πρώτες εταιρείες ήταν: “Μωραΐτης”[11] (1906-1908) και “Υπερωκεάνιος Ελληνική Ατμο-πλοΐα[12]” (1910-1912), που δεν άντεξαν στον ανταγωνισμό και χρεοκόπησαν.

Αντίθετα, η εταιρεία “Εθνική Ατμοπλοΐα της Ελλάδος[13]” των αδελφών Εμπειρίκου κυριάρχησε στο χώρο των υπερωκεανί-ων για 30 χρόνια (1908-1937), με πλοία όπως: Patris[14], Themistocles, Macedonia, Ioannina, Thessaloniki, Vassilefs Constantinos[15], Athinai, κ.ά.

Τα ελληνικής πλοιοκτησίας ατμόπλοια έπαιρναν επιβάτες από διάφορα λιμάνια (Θεσσαλονίκη, Πειραιά, Καλαμάτα, Πάτρα) με τελικό προορισμό τη Νέα Υόρκη. Με σχετικά μικρή συνολική χωρητικότητα 5-6 χιλιάδων κόρων μετέφεραν 1.200 περίπου επιβάτες. Τα μεγάλα ξένα ατμόπλοια της υπερατλαντικής γραμμής Μεσόγειος-Νέα Υόρκη έπαιρναν επιβάτες (κυρίως μετανά-στες) από πολλά λιμάνια της Μεσογείου. Αυτά τα πλοία ήταν συνήθως μεγαλύτερα για μεταφορά πλέον των 1.500 επιβατών (τα πιο μεγάλα μετέφεραν 2.000 και πλέον επιβάτες).

Άλλη επιλογή ταξιδιού των μεταναστών ήταν να περάσουν από ελληνικό λιμάνι (Πει-

ραιά, Πάτρα, κ.ά.) σε ξένο λιμάνι (Νάπολη της Ιταλίας, τη Χάβρη ή Μασσαλία της Γαλλίας). Από εκεί, έπαιρναν άλλο ατμόπλοιο (ξέ-νης εταιρείας) κι έφταναν στην Αμερική. Τέτοια πλοία υπήρ-χαν πολλά όπως Sicilian Prince, Panonnia, Caronia, Italia, Ivernia, Niagara, Madonna, Chicago, κ.ά.

Μετανάστες στην Αμερική από το Παλαιοχώρι Δωριέων (1906-1914)

...συνέχεια από τη σελ.1

Διαφήμιση σε εφημερίδα της Λαμίας (1914)

Διαφήμιση σε εφημερίδα της Λαμίας (Αρχές 20ού αι.)

Λένα Πλαστήρα

του Eυαγγέλου

Oπτικά Eίδη

Διγενή 2 Aγία MαρίναHλιούποληTηλ. & fax

210.97.55.636

Η αναχώρηση του πλοίου για την Αμερική

Λιμάνι της Πάτρας, αρχές του 20ού αιώνα. Μετανάστες περιμένουν να

επιβιβαστούν. (Φωτ.: Αρχείο EΛIΑ).



Kωνσταντίνος E. KωσταράςMαιευτήρας - Γυναικολόγος

Vis. Clinical Fellow of the MITU & Endoscopy Training CentreThe Royal Free Hospital - London

IATPEIO:Δέχεται με ραντεβούXαρ. Tρικούπη 171Tηλ: 6944 366 967

Λ. Aλεξάνδρας - AΘHNA(210) 64 25 949

• TELEWIRING •KAKOΣ Δ. IΩANNHΣEγκαταστάσεις, επισκευές, εμπόριο

τηλεφωνικών συστημάτων επικοινωνίας και FAX - Δομημένη καλωδίωση -

Συντηρήσεις

Tηλ.: 210-9739250, 6944-532836, 6932-648999, FAX: 210-9754894

Η επιλογή του πλοίου δεν είχε ιδιαίτε-ρη σημασία για το μετανάστη εκτός από το κόστος του εισιτηρίου. Πυκνότερη κίνηση είχαν τα ξένης ιδιοκτησίας ατμόπλοια, εφό-σον ήταν αριθμητικά περισσότερα. Οι πε-ρισσότεροι μετανάστες του Παλαιοχωρίου (13 άτομα) ταξίδεψαν από την Πάτρα με το ατμόπλοιο “Martha Washington”.

Συνολικά έγιναν 18 τα-ξίδια, που διακίνησαν 49 μετανάστες του Παλαιοχω-ρίου. Οι περισσότεροι μετα-νάστες (30) προτίμησαν το λιμάνι της Πάτρας, ενώ μόνο 13 έφυγαν από το λιμάνι του Πειραιά (βλ. πίνακα 5).

Με το πλοίο “Martha Washington” από το λιμάνι της Πάτρας έφυγαν 10 με-τανάστες, σε ένα ταξίδι το 1909. Από το λιμάνι του Πειραιά σε ένα ταξίδι, το 1909, έφυγαν 8 άτομα με το ελληνικής ιδιοκτησίας πλοίο “Patris”.

3. τΟ τΑξΙΔΙ – Η ΑΦΙξΗΟι περισσότεροι μετανάστες του Παλαιο-

χωρίου - όπως προαναφέρθηκε - προτίμη-σαν το μεγάλο ελληνικό λιμάνι της Πάτρας και πήραν το ατμόπλοιο για την Αμερική ή μέσω Ιταλίας ή Γαλλίας, απ’ όπου πή-ραν άλλο πλοίο για τον ίδιο τελικό προο-ρισμό. Σε πλοία των 5-6 χιλιάδων κόρων, οι 1.000-1.300 επιβάτες της 3ης θέσης (οι μετανάστες) στοιβάζονταν σε πολύ στενούς χώρους, κάτω απ’ το κατάστρωμα.

Σ’ ένα κρεβάτι-κουκέτα μόνο περνούσαν αναγκαστικά όλες τις ώρες και μέρες του ταξιδιού, λόγω του συνωστισμού. Η πολυ-κοσμία, η ανύπαρκτη καθαριότητα (η ατομι-κή και των χώρων), η ναυτία, το κρύο και η κακή ποιότητα του φαγητού ήταν, για τις 20 περίπου μέρες ταξιδιού, ένα μαρτύριο που το υπέμεναν αναγκαστικά.

Φτάνοντας στο λιμάνι της Νέας Υόρκης, περνούσαν όλοι από υγειονομικό έλεγχο επάνω στο πλοίο. Μετά κατέβαιναν και μαζί με τις αποσκευές τους περίμεναν στη σειρά για την καταγραφή και τον τελικό έλεγχο της υπηρεσίας Μετανάστευσης, στο κτίριο του Ellis Island (νησιού Έλλις), που οι Έλλη-νες το έλεγαν «Καστιγγάρι».

Οι άρρωστοι, όσοι είχαν κάποια καταδί-κη (κλοπή ή έγκλημα), όσοι δεν είχαν συγ-γενείς ή φίλους στην Αμερική κι όσοι δεν είχαν λίγα χρήματα για εισιτήριο στον τόπο προορισμού, υποχρεωτικά επέστρεφαν στο πλοίο για επαναπατρισμό.

Οι νεοαφιχθέντες έμεναν για λίγο στη Νέα Υόρκη [16] (η πρώτη εικόνα της Αμε-

ρικής). Ήταν όμως ακριβή πόλη[17] και αναγκαστικά έφευγαν σύντομα για τον τελικό προορισμό τους. Με ένα ποσό γύρω στα 20 δολάρια, αγόραζαν το εισιτήριο και έτρωγαν κάτι στη διαδρομή μέχρι τον τόπο προορισμού.

Οι προορισμοί (αναλυ-τικά στοιχεία δίνονται σε χωριστή ενότητα) ήταν:

(α) Οι μεγάλες πόλεις των βορειοανατολικών πολιτειών της Νέας Υόρ-κης και της Μασαχουσέ-της.

(β) Οι αναπτυγμένες πολιτείες των Μεγάλων

Λιμνών του Ιλλινόις (κυρίως το Σικά-γο), του Οχάιο και της Πενσυλβάνια.

(γ) Οι μεσοανατολικές πολιτείες της Γιούτα, και λιγότεροι της Μοντάνα και Γουαϊόμινγκ.

Κυρίως απέφυγαν τις μακρινές δυ-τικές πολιτείες και την Καλιφόρνια.

5. ΜΕτΑνΑΣτΕυτΙΚΟ ΧρΟνΙΚΟ τΟυ ΠΑλΑΙΟΧΩρΙΟυ ΔΩρΙΕΩν

Α. Οι πρωτοπόροι Η αρχή έγινε στο 1906 από δύο μεμο-

νωμένα άτομα. Ήταν ο Νικόλαος Πατρινός και ο Ευστάθιος Κατσαδήμας. Πιο συγκεκρι-μένα και με τη χρονική σειρά :

Στις 24 Απριλίου 1906, από το λιμάνι της Πάτρας, ο νικόλαος Πατρινός έφυγε με το πλοίο “Giulia” και στις 15 Μαΐου έφτασε στην Αμερική. Ήταν τότε 18 χρονών παλι-κάρι και με 23 $ μαζί του πήγαινε για δου-λειά εργάτη στα ανθρακωρυχεία του Κάστλ Γκέιτ της Γιούτα, όπου δήλωσε έναν φίλο του το Δημήτριο Χαλέθο.

Στις 21 Μαΐου 1906, από το λιμάνι της Πάτρας ο Ευστάθιος Κατσαδήμας, ανα-χώρησε με το πλοίο “Francesca” και στις 7 Ιουνίου αποβιβάστηκε στο λιμάνι της Νέας Υόρκης. Κι αυτός ήταν τότε 18 χρονών και αναζητούσε δουλειά εργάτη στο Κάστλ Γκέ-ιτ της Γιούτα, όπου είχε το θείο του Γεώργιο Μπαμπάρα.

Επιπλέον, στο 1906 πήγε και ο νικό-λαος Κολύρης και εργάστηκε την περίοδο 1906-1908 στην πολιτεία Ουάσινγκτον. Από στοιχεία των καταγραφών δηλώθηκε ότι το 1906 είχε έρθει και ο 16χρονος τότε Δημήτριος Πατρινός.

Β. Αύξηση των μεταναστών στο 1907Στη διάρκεια του έτους έγιναν δύο ομα-

δικά ταξίδια και 1 από μεμονωμένο άτομο προς την Αμερική. Συνολικά έφυγαν 8 με-τανάστες απ’ το Παλιοχώρι. Πιο αναλυτικά :

Η πρώτη ομαδική αναχώρηση στο 1907 έγινε από μια διμελή ομάδα που την απάρ-τισαν οι Ιωάν. Λουκαδούνος και Τζ. Πλα-στήρας. Στις αρχές Μαΐου, η ομάδα έφυγε από την Ελλάδα κι έφτασε στο γαλλικό λι-μάνι της Βουλώνης, απ’ όπου στις 4 Μαΐου 1907, πήρε το πλοίο “Potsdam” και στις 16 Μαΐου πάτησαν πόδι στις ΗΠΑ. Για τους με-τανάστες αυτούς ξέρουμε ότι :

• Ο Ιωάννης λουκαδούνος ήταν 21 ετών. Ως τόπο γέννησής του δήλωσε τη Γλούνιστα. Ήταν εργάτης και με 12 $ μαζί του πήγαινε για δουλειά στο Σικάγο, κοντά στο φίλο του Ι. Μπούσουλα.

• Ο τζέιμς [19] Πλαστήρας ήταν 23 ετών. Τελικός προορισμός του για δουλειά εργάτη ήταν το Σικάγο, όπου ήταν ο κοινός φίλος Ι. Μπούσουλας.

Η μεμονωμένη αναχώρηση στο 1907 έγινε από τον Αθανάσιο Σκουρτιά. Από την Ελλάδα ταξίδεψε με πλοίο στη Νάπολη. Από το ιταλικό λιμάνι στις 7 Οκτωβρίου έφυγε με το πλοίο “Italia” και στις 18 Οκτωβρίου έφτασε στην Αμερική. Ο μετανάστης ήταν τότε 19 ετών. O πατέρας του λεγόταν Πα-ναγιώτης. Ως εργάτης πήγαινε στο Καστλ Γκέιτ της Γιούτα για δουλειά, κοντά στο φίλο του Ασημ. Ασημακόπουλο.

Η δεύτερη ομαδική αναχώρηση στο 1907 έγινε από τετραμελή ομάδα, που την στελέχωσαν οι: Ευθ. Αντιπάτης, Γιώρ. Αση-μάκης, Νικ. Ασημάκης και Αθ. Σούφλης. Στα μέσα Νοεμβρίου από το λιμάνι της Πάτρας, η ομάδα επιβιβάστηκε στο πλοίο “Laura” και στις 6 Δεκεμβρίου αποβιβάστηκαν στο λιμάνι της Νέας Υόρκης. Επιπλέον στοιχεία μας πληροφορούν ότι :

• Ο Ευθύμιος Αντιπάτης ήταν τότε 26 ετών. Ο πατέρας του στο Παλιοχώρι λεγό-ταν Ηλίας. Δήλωσε εργάτης και πήγαινε στο Καστλ Γκέιτ της Γιούτα, όπου ήταν ο φίλος του Ασημάκης Ασημακόπουλος.

• Ο Γεώργιος Ασημάκης ήταν 24 ετών. Πίσω στην πατρίδα ήταν ο πατέρας του Δη-μήτριος. Με 18 $ στην τσέπη πήγαινε κι αυ-τός στο Καστλ Γκέιτ της Γιούτα για δουλειά εργάτη, κοντά στον ξάδερφό του Ασημάκη Ασημακόπουλο.

• Ο νικόλαος Ασημάκης ήταν 24 ετών και παντρεμένος. Η γυναίκα του στο Παλαι-οχώρι λεγόταν Ευγενία. Δήλωσε εργάτης και πήγαινε στο Σικάγο για δουλειά, όπου ήταν ο φίλος του Γουλιάμος Γουλιάμου[20] από τη Γραβιά.



Άφιξη των μεταναστών στην Αμερική

Πλήθος μεταναστών στο κατάστρωμα του πλοίου, έτοιμο για αποβίβαση.

Κτίριο της Υπηρεσίας Μετανάστευσης των ΗΠΑ (EllisIsland)

Ατμόπλοιο “Laura” (Photo: Peabody Essex Museum)

4. ΑλΦΑΒΗτΙΚΟΣ ΠΙνΑΚΑΣ τΩν ΜΕτΑνΑΣτΩν τΟυ ΠΑλΑΙΟΧΩρΙΟυ

Από το αμερικανικό αρχείο του νησιού Έλλις (Ellis island) μέσω του Διαδικτύου (internet) βρέθη-καν οι περισσότεροι μετανάστες του Παλαιοχωρίου που έφτασαν στις Η.Π.Α. και καταγράφηκαν. Από το 1892 έως το 1924, περισ-σότεροι από 22 εκατομμύρια με-τανάστες, επιβάτες, και μέλη πλη-ρώματος των πλοίων ήρθαν στις ΗΠΑ μέσω του νησιού Ellis και του λιμένα της νέας υόρκης και έχουν καταγραφεί[18]. τα βασικά στοιχεία των μεταναστών του Πα-λαιοχωρίου δίνονται συνοπτικά στον παρακάτω πίνακα (με αλ-φαβητική σειρά και έτσι ακριβώς, όπως τα κατέγραψαν στην υπηρε-σία Μετανάστευσης των ΗΠΑ):


ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ - ΣΑΒΒΑΤΟ - ΖΩΝΤΑΝΗ ΜΟΥΣΙΚΗ

ΜΠΡΑΛΟΣ - ΦΘΙΩΤΙΔΑΣ Τηλ. (22310) 92200

• Ο Αθανάσιος Σούφλης ήταν 23 ετών. Ο πατέρας του στο χωριό λεγόταν Θεόδω-ρος. Με 32 $ μαζί του πήγαινε για δουλειά εργάτη στο Σικάγο, όπου ήταν ο φίλος του Σπύρος Γεωργίου.

Γ. Κορύφωση της μεταναστευτικής φυγής στο 1909

Στη διάρκεια τους 1909 έγιναν 4 ταξίδια από τα οποία τα τρία ήταν ομαδικά και 1 από μεμονωμένο άτομο. Στα δύο ομαδικά ταξίδια έφυγαν 8 και 10 μετανάστες αντί-στοιχα. Συνολικά το Παλαιοχώρι έχασε 22 άτομα στη διάρκεια του 1909. Πιο αναλυ-τικά:

Η πρώτη ομαδική αναχώρηση στο 1909 έγινε από οκτώ άτομα, τους: Ιωάν. Ασημάκη, Αντ. Κολοφώτη, την οικογένεια Κολύρη (Νικόλαος, Βασιλική, Δημήτριος, Γιαννούλα), Σπ. Μαντανίκα και Αναστ. Γ. Σούφλη. Η ομάδα έφυγε στις 29 Μαρτίου από το λιμάνι του Πειραιά, με το ελληνό-κτητο πλοίο “Patris” και στις 21 Απριλίου έφτασε στην Αμερική. Τα διαθέσιμα στοιχεία μας γνωρίζουν ότι:

• Ο Ιωάννης Ασημάκης ήταν τότε 25 ετών, αναλφάβητος και παντρεμένος. Η γυναίκα του στο Παλαιοχώρι λεγόταν Γιαν-νίτσα. Προορισμός του για δουλειά εργάτη ήταν η Νέα Υόρκη, όπου ήταν ο φίλος του Ιωάν. Κομπότης.

• Ο Αντώνιος Κολοφώτης ήταν 23 ετών και αναλφάβητος. Ο πατέρας του στο χωριό λεγόταν Κωνσταντίνος. Με 23$ μαζί του κι αυτός πήγαινε στη Νέα Υόρκη για δουλειά εργάτη, κοντά στο φίλο Σοφοκλή Βώκο.

• Ο νικόλαος Κολύρης ήταν 35 ετών και παντρεμένος. Μαζί του ταξίδευε για την Αμερική όλη η οικογένεια. Πίσω στην πα-τρίδα είχε τον αδελφό του Γεώργιο. Ο Νι-κόλαος Κολύρης δήλωσε εργάτης και με 100 $ μαζί του αναζητούσε δουλειά στη Νέα Υόρκη, όπου είχε το φίλο του Γεράσιμο Ντεμπονέρα. Για το Νικόλαο Κολύρη αυτό ήταν το δεύτερο ταξίδι στις ΗΠΑ. Είχε έρθει το 1906 και εργάστηκε για 2 χρόνια στην πολιτεία Ουάσινγκτον.

• Η Βασιλική Κολύρη ήταν 26 ετών, αναλφάβητη και παντρεμένη με το Νικόλαο. Πρώτη φορά ερχόταν στην Αμερική.

• Ο Δημήτριος Κολύρης ήταν τότε 5 ετών.

• Η Γιαννούλα Κολύρη ήταν 2 ετών.• Ο Σπυρίδων Μαντανίκας ήταν 27

ετών. Στο Παλαιοχώρι είχε τον αδερφό του Κωνσταντίνο. Ήταν εργάτης και πήγαινε στη Νέα Υόρκη για δουλειά, στο φίλο του Δημή-τριο Μαντζαβλιά.

• Ο Αναστάσιος Σούφλης ήταν 24 ετών. Ο πατέρας του στο χωριό λεγόταν Γεώργι-ος. Με 25 $ στην τσέπη και προορισμό τη Νέα Υόρκη, αναζητούσε δουλειά εργάτη, κοντά στο φίλο του Ιωάν. Κομπότη.

Η μοναδική μεμονωμένη αναχώρηση στο 1909 έγινε από τον Κώστα Σιαφάκα. Στις 4 Ιουνίου ταξίδεψε από τον Πειραιά με το πλοίο “Themistocles” και στις 25 Ιουνίου αποβιβάστηκε στο λιμάνι της Νέας Υόρκης. Ήταν τότε 21 ετών. Η μητέρα του στο Παλιοχώρι λεγόταν Δέσπω. Δήλωσε εργάτης και πήγαινε στο Τζόνσονμπουργκ (Johnsonburg) της Πενσυλβάνια, όπου είχε τον ξάδερφό του Αντώνη Σιαφάκα.

Η δεύτερη ομαδική αναχώρηση στο 1909 έγινε από τρία άτομα, τους: Νικ. Κα-τσαδήμα, Κων. Λιάλιο και Ιωάν. Λουκαδού-νο. Από το λιμάνι της Πάτρας, στις 27 Ιου-νίου αναχώρησαν με το πλοίο “Patris” και στις 14 Ιουλίου έφτασαν στις ΗΠΑ. Επιπλέ-ον στοιχεία μας πληροφορούν ότι :

• Ο νικόλαος Κατσαδήμας ήταν 18 ετών. Τελικός προορισμός του ήταν το Σικά-γο, όπου ήταν ο φίλος του Τζέιμς Λυμπέρης.

• Ο Κωνσταντίνος λιάλιος ήταν 19 ετών. Ο πατέρας του στο χωριό λεγόταν Ιω-άννης. Δήλωσε εργάτης και πήγαινε στο Φί-τσμπουργκ (Fitchburg) της Μασαχουσέτης, όπου ήταν ο φίλος του Ιωάν. Παλαβάτσος.

• Ο Ιωάννης λουκαδούνος ήταν 18 ετών. Ο πατέρας του στο Παλιοχώρι λεγό-ταν Αθανάσιος. Με 10 $ μαζί του ταξίδευε για το Σικάγο, αναζητώντας δουλειά εργάτη κοντά στο φίλο του Τζέιμς Λυμπέρη.

Η τρίτη ομαδική αναχώρηση στο 1909 έγινε από την πολυπληθέστερη ομάδα που έφυγε από το Παλαιοχώρι. Αριθμούσε 10 άτομα και περιλάμβανε τους: Γεώρ. Αντω-νίου, Ταξ. Ασημάκη, Ιωάν. Δεληγιάννη, Παν. Κατσόγιαννο, Λουκ. Λουκαδούνο, Αθ. Μιρ-μίρη, Δημ. Πατρινό, Κων. Πατρινό, Νικ. Πλα-στήρα και Δημ. Ταλαμάγκα. Από το λιμάνι της Πάτρας, στις 6 Δεκεμβρίου επιβιβάστη-καν στο πλοίο “Martha Washington” και στις 21 Δεκεμβρίου πάτησαν πόδι στην Αμερική. Από τις καταγραφές των μεταναστών γνω-ρίζουμε επιπλέον ότι:

• Ο Γεώργιος Αντωνίου ήταν 32 ετών και παντρεμένος. Η γυναίκα του στο χωριό λεγόταν Αθανασία. Ως εργάτης πήγαινε για δουλειά στη Νέα Υόρκη, όπου ήταν ο φίλος του Δ. Σταμέλος.

• Ο ταξιάρχης Ασημάκης ήταν 32 ετών και παντρεμένος. Στο Παλαιοχώρι είχε τη γυναίκα του Αλεξάνδρα. Αναζητούσε δου-λειά εργάτη στη Νέα Υόρκη, κοντά στο φίλο του Ιωάν. Κόκο.

• Ο Ιωάννης Δεληγιάννης ήταν 20 ετών και αναλφάβητος. Ο πατέρας του στην πα-τρίδα λεγόταν Δημήτριος. Μς 24 $ μαζί του πήγαινε για δουλειά εργάτη στο Κάνσας Σίτι, της Μοντάνα, όπου ήταν ο ξάδερφός του Αρ. Κολοβός.

• Ο Παναγιώτης Κατσόγιαννος ήταν 28 ετών, αναλφάβητος και παντρεμένος. Η γυ-ναίκα του στο χωριό λεγόταν Παναγιώτα. Με 30$ στην τσέπη αναζητούσε δουλειά εργάτη στο Σικάγο, όπου είχε το φίλο του Ν. Γκριάνια.

• Ο λουκάς λουκαδούνος ήταν 38 ετών και παντρεμένος. Στο Παλιοχώρι ήταν η γυναίκα του Λάμπρω. Δήλωσε εργάτης με προορισμό το Χάβερχιλ της Μασαχουσέτης, όπου είχε το φίλο του Γ. Καπαρέλη.

• Ο Αθανάσιος Μιρμίρης ήταν 32 ετών,

αναλφάβητος και παντρεμένος. Η γυναίκα του πίσω στην πατρίδα λεγόταν Καλλιόπη. Με 25 $ μαζί του πήγαινε για δουλειά ερ-γάτη στη Νέα Υόρκη, μαζί με το φίλο του Α. Γκαβαλίνη.

• Ο Δημήτριος Πατρινός ήταν 19 ετών. Με 35 $ μαζί του πήγαινε για δουλειά ερ-γάτη στο Σικάγο, όπου ήταν ο φίλος του Ν. Κατσαδήμας. Για το μετανάστη Δημ. Πατρι-νό αυτό ήταν το δεύτερο ταξίδι στις ΗΠΑ, εφόσον είχε ξανάρθει το 1906 και εργά-στηκε μέχρι το 1909 στο Cumberlant της Νέας Υόρκης.

• Ο Κωνσταντίνος Πατρινός[21] ήταν 27 ετών και παντρεμένος. Η γυναίκα του στο χωριό λεγόταν Μόρφω. Προορισμός του το Σικάγο, κοντά στο φίλο Ν. Κατσαδή-μα. Κι ο Κωνστ. Πατρινός είχε ξανάρθει στην Αμερική και εργάστηκε την περίοδο 1906-09 στο Cumberlant της Νέας Υόρκης.

• Ο νικόλαος Πλαστήρας ήταν 25 ετών. Στο χωριό είχε τον αδερφό του Ιωάννη. Αναζητούσε δουλειά εργάτη στο Χάβερχιλ της Μασαχουσέτης, όπου είχε το φίλο του Αθ. Καπαρέλη.

• Ο Δημήτριος ταλαμάγκας ήταν 30 ετών και παντρεμένος. Στο Παλαιοχώρι είχε τη γυναίκα του Γιαννούλα. Με 12 $ μαζί του πήγαινε για δουλειά στο Χάβερχιλ της Μα-σαχουσέτης, κοντά στο φίλο του Λ. Σταυ-ρόπουλο.

Δ. Μεγάλη μείωση μεταναστών στο 1910

Στη διάρκεια του 1910 έγιναν δύο με-μονωμένες αναχωρήσεις και μία ομαδική. Συνολικά έφυγαν 4 μετανάστες. Πιο συγκε-κριμένα:

Η πρώτη μεμονωμένη αναχώρηση έγι-νε από τον Ηλία Κολοφώτη. Στις 8 Αυγού-στου, από το λιμάνι της Πάτρας ταξίδεψε με το πλοίο “Martha Washington” και στις 21 Αυγούστου αποβιβάστηκε στο λιμάνι της Νέας Υόρκης. Ήταν τότε 20 ετών και αναλ-φάβητος. Ο πατέρας του στο χωριό λεγόταν Κώστας. Προορισμός του ήταν το Τζόνσον-μπουργκ (Johnsonburg) της Πενσυλβάνια, όπου ήταν ο ξάδερφός του Αθ. Αντωνο-λουκάς.

Η ομαδική αναχώρηση στο 1910 περι-λάμβανε δύο άτομα, τους Ιωάν. Κολοτούρα και Θεμ. Σαφάκα. Στις 9 Οκτωβρίου, από το λιμάνι της Πάτρας, αναχώρησαν με το πλοίο “Eugenia” και στις 29 Οκτωβρίου έφτασαν στην Αμερική. Από τα διαθέσιμα στοιχεία ξέρουμε ότι:

• Ο Ιωάννης Κολοτούρας ήταν 25 ετών, αναλφάβητος και παντρεμένος. Η γυναίκα

του στο Παλιοχώρι λεγόταν Λελούδα. Με 30 $ μαζί του πήγαινε για δουλειά εργάτη στη Νέα Υόρκη, όπου είχε ένα φίλο τον Νικ. Νίνη.

• Ο Θεμιστοκλής Σ(ι)αφάκας ήταν 19 ετών και αναλφάβητος. Η μητέρα του στο χωριό λεγόταν Δέσπω. Αναζητούσε δουλειά εργάτη στο Τζόνσονμπουργκ (Johnsonburg) της Πενσυλβάνια, όπου ήταν ο αδελφός του Αντώνης Σ(ι)αφάκας.

Η δεύτερη μεμονωμένη αναχώρηση έγινε από τον Αναστάσιο Πενταγιώτη. Από την Ελλάδα ταξίδεψε με πλοίο στη Μασσα-λία. Από το γαλλικό αυτό λιμάνι στις 18 Οκτωβρίου έφυγε με το πλοίο “Venezia” και την 1η Νοεμβρίου αφίχθηκε στις ΗΠΑ. Ήταν τότε 24 ετών. Ο πατέρας του στο Παλαιο-χώρι λεγόταν Δημήτριος. Δήλωσε καλλι-εργητής-αγρότης. Τελικός του προορισμός ήταν το Τζόνσονμπουργκ (Johnsonburg) της Πενσυλβάνια, όπου είχε τον ξάδερφό του Σπύρο Μαντανίκα.

Ε. Ελάχιστες αναχωρήσεις στο 1911Στη διάρκεια του 1911 έγιναν μόνο 2

αναχωρήσεις (1 ομαδική και 1 μεμονωμέ-νη). Συνολικά έφυγαν 3 άτομα για την Αμε-ρική. Πιο αναλυτικά:

Η ομαδική αναχώρηση έγινε από δύο άτομα, τους: Ευθ. Κουλουτούρα και Αναστ. Λουκαδούνο. Στις 10 Απριλίου από το λι-μάνι της Πάτρας, επιβιβάστηκαν στο πλοίο “Martha Washington” και στις 26 Απριλίου αποβιβάστηκαν στο λιμάνι της Νέα Υόρκης. Για του μετανάστες αυτούς ξέρουμε ότι:

• Ο Ευθύμιος Κουλουτούρας ήταν τότε 18 ετών. Η μητέρα του πίσω στην πατρίδα λεγόταν Αλεξάνδρα. Δήλωσε εργάτης σε φάρμα και με 25 $ μαζί του πήγαινε για δουλειά στο Σικάγο. Ως γνωστό του στις ΗΠΑ ανέφερε το θείο του Ν. Κατσαδήμα στη Νέα Υόρκη.

• Ο Αναστάσιος λουκαδούνος ήταν 19 ετών. Ο πατέρας του στο χωριό λεγόταν Γεώργιος. Ως εργάτης σε φάρμα πήγαινε κι αυτός για δουλειά στο Σικάγο. Ως συγγενή του στις ΗΠΑ δήλωσε τον ξάδερφό του Ν. Κατσαδήμα.

Η μεμονωμένη αναχώρηση στο 1911 έγινε από τον Πάνο Σούφλη. Στις αρχές Σεπτεμβρίου με πλοίο ταξίδεψε από την Ελ-λάδα μέχρι τη Χάβρη. Από αυτό το γαλλικό λιμάνι στις 4 Σεπτεμβρίου αναχώρησε με το πλοίο “La Bretagne” και στις 13 Σεπτεμβρί-ου έφτασε στις ΗΠΑ. Ήταν τότε 28 ετών. Ο πατέρας του στο Παλαιοχώρι λεγόταν Βασί-λειος. Ως ασχολία-επάγγελμα ο μετανάστης δήλωσε δάσκαλος (teacher) και με 40 $ μαζί του πήγαινε στην Νέα Υόρκη για δου-λειά, κοντά στο φίλο του Λουκά Σαράντη.

Ζ. Σχετική αύξηση αναχωρήσεων στο 1912

Στη διάρκεια του 1912 έγιναν 3 ταξίδια (2 ομαδικά και 1 από μεμονωμένο άτομο). Συνολικά έφυγαν 7 άτομα. Πιο αναλυτικά:

Η πρώτη ομαδική αναχώρηση στο 1912 έγινε από τετραμελή ομάδα, την οποία απα-ριθμούσαν οι: Αθ. Κολοφώτης, Ιωάν. Κολύ-ρης, Αθ. Πατρινός και Δημ. Σκουρτιάς. Από το λιμάνι της Πάτρας στις 25 Μαρτίου επι-βιβάστηκαν στο πλοίο “Columbia (1908)” και στις 13 Απριλίου αποβιβάστηκαν στο λιμάνι της Νέας Υόρκης. Τα διαθέσιμα στοι-χεία του αρχείου μας πληροφορούν ότι:


Ατμόπλοιο Πατρίς (Patris) Ατμόπλοιο “Martha Washington” (Photo: Richard Faber Collection)


• Ο Αθανάσιος Κολοφώτης ήταν 19 ετών. Ο πατέρας του στο χωριό λεγόταν Κωνσταντίνος. Δήλωσε εργάτης σε φάρ-μα με προορισμό το Τζόνσονμπουργκ (Johnsonburg) της Πενσυλβάνια, όπου ήταν ο αδερφός του Αντώνιος Κολοφώτης.

• Ο Ιωάννης Κολύρης ήταν 20 ετών και αναλφάβητος. Στο χωριό είχε τον αδελφό του Γεώργιο. Ως εργάτης, με 38 $ στην τσέπη, πήγαινε για δουλειά στο Τζόνσονμπουργκ (Johnsonburg) της Πενσυλβάνια, όπου ήταν ο θείος του Αντώνιος Κολοφώτης.

• Ο Αθανάσιος Πατρινός ήταν 20 ετών. Ο πατέρας του στο Παλαιοχώρι λεγόταν Γε-ώργιος. Δήλωσε εργάτης με προορισμό το


Τζόνσονμπουργκ (Johnsonburg) της Πεν-συλβάνια, όπου ήταν ο ξάδερφός του Ηλίας Κολοφώτης.

• Ο Δημήτριος Σκουρτιάς ήταν 19 ετών. Στο χωριό είχε τον πατέρα του Παναγιώτη. Με 30 $ μαζί του αναζητούσε δουλειά ερ-γάτη στο Κούμπερλαντ (Cumberland) του Γουαϊόμινγκ, όπου είχε τον αδερφό του Αθανάσιο Σκουρτιά.

Η μεμονωμένη αναχώρηση στο 1912 έγινε από το Γεώργιο Κουμαρτσιώτη. Προς το τέλος του Απριλίου από την Ελλάδα με πλοίο πέρασε στη Νάπολη. Από αυτό το ιτα-λικό λιμάνι στις 27 Απριλίου ταξίδεψε με το πλοίο “Taormina” και στις 10 Μαΐου έφτασε στις ΗΠΑ. Ήταν τότε 19 ετών. Ως τόπο γέν-νησης και τελευταίας διαμονής δήλωσε τη Γραβιά. Η μητέρα του πίσω στο χωριό λε-γόταν Μαρία. Ως εργάτης σε φάρμα αναζη-τούσε δουλειά στο Ντιτρόιτ του Μίτσιγκαν, όπου είχε έναν συγγενή του.

Η δεύτερη ομαδική αναχώρηση στο 1912 έγινε από δύο άτομα τους Κώστα και Σπύρο Μαντανίκα. Από το λιμάνι της Πά-τρας, στις 24 Ιουνίου αναχώρησαν με το πλοίο “Argentina” και στις 10 Ιουλίου αφί-χθηκαν στο λιμάνι της Νέας Υόρκης. Επιπλέ-ον γνωρίζουμε ότι:

• Ο Κώστας Μαντανίκας ήταν 38 ετών, αναλφάβητος και παντρεμένος. Η γυναίκα του στο χωριό λεγόταν Παναγιού. Με 70 $ μαζί του αναζητούσε δουλειά εργάτη σε φάρμα στο Τζόνσονμπουργκ (Johnsonburg) της Πενσυλβάνια, όπου είχε έναν ξάδερφό του τον Αθ. Ζαρλακούτα. Για το μετανάστη Κώστα Μαντανίκα αυτό ήταν το δεύτερο τα-ξίδι στις ΗΠΑ, εφόσον είχε ξανάρθει και ερ-γάστηκε στην περίοδο 1909-12, πάλι στην Πενσυλβάνια.

• Ο Σπύρος Μαντανίκας ήταν 31 ετών. Στο Παλαιοχώρι δήλωσε ότι δεν έχει κανέ-να συγγενή του! Κι αυτός πήγαινε για δου-λειά εργάτη σε φάρμα στο Τζόνσονμπουργκ (Johnsonburg) της Πενσυλβάνια, όπου είχε τον ανεψιό του Απ. Δαλαρή. Για τον Σπύ-ρο Μαντανίκα αυτό ήταν το δεύτερο ταξίδι στην Αμερική. Κι αυτός είχε έρθει και εργά-στηκε τν περίοδο 1909-12, πάλι στην περι-οχή της Πενσυλβάνια.

Η. Επίλογος της μετανάστευσης στο 1914

Στη διάρκεια του 1914 καταγράφηκε μία ομαδική αναχώρηση. Συγκροτήθηκε από τέσσερα άτομα τους: Ηλ. Ολυμπίσιο, Γεώρ. Πατρινό, Ιωάν. Πατρινό και Κων. Σιαφάκα. Από το λιμάνι του Πειραιά, στις 7 Φεβρουα-ρίου η ομάδα επιβιβάστηκε στο πλοίο ελλη-νόκτητο “Athinai” και στις 4 Μαρτίου απο-βιβάστηκε στο λιμάνι της Νέας Υόρκης. Το υλικό του αρχείου μας γνωρίζει ότι:

• Ο Ηλίας Ολυμπίσιος ήταν τότε 19 ετών. Η μητέρα του στο Παλαιοχώρι λεγό-ταν Πηνελόπη. Ως εργάτης, με 30 $ μαζί του, πήγαινε για δουλειά στο Σικάγο, κοντά στο φίλο του Ιωάννη Λουκαδούνο.

• Ο Γεώργιος Πατρινός ήταν 17 ετών. Ο πατέρας του στο χωριό λεγόταν Περικλής. Προορισμός του για δουλειά εργάτη ήταν το Σικάγο, όπου ήταν ο ξάδερφός του Αθαν. Πατρινός.

• Ο Ιωάννης Πατρινός ήταν 19 ετών. Ο πατέρας του πίσω στην πατρίδα λεγόταν Γεώργιος. Κι αυτός αναζητούσε δουλειά ερ-γάτη στο Σικάγο, όπου είχε τον αδερφό του Αθαν. Πατρινό.

• Ο Κωνσταντίνος Σιαφάκας ήταν 27 ετών. Η μητέρα του στο χωριό λεγόταν Δέ-σπω. Με 25 $ μαζί του πήγαινε για δουλειά

εργάτη στο Γουίλκοξ (Wilcox) της Πενσυλ-βάνια, κοντά στον αδερφό του Θεμιστοκλή Σιαφάκα. Για τον Κωνστ. Σιαφάκα αυτό ήταν το δεύτερο ταξίδι στις ΗΠΑ, εφόσον είχε ξα-νάρθει την περίοδο 1909-13 και εργάστη-κε πάλι στον ίδιο τόπο.

6. Η ζωή του μετανάστη στην Αμερική

Οι Έλληνες που μετανάστευαν στις υπερ-πόντιες χώρες, εκτός από τη σωματική ικα-νότητα, δε διέθεταν άλλο προσόν. Έφταναν στην Πάτρα ή στον Πειραιά και αντίκριζαν για πρώτη φορά θάλασσα και βαπόρια. Κάποιοι ήταν αγράμματοι, μερικοί είχαν τε-λειώσει το Δημοτικό, ήταν “άβγαλτοι” και αθώοι, στερημένοι άνθρωποι, πού δεν είχαν συνείδηση της δύναμής τους, ούτε φυσικά των δικαιωμάτων τους. Ήταν δηλαδή το κα-τάλληλο υλικό για εκμετάλλευση.

Η ζωή στην Αμερική, ειδικά στην αρχή, ήταν πολύ δύσκολη. Δεν ήξεραν τη γλώσ-σα, ήταν ανειδίκευτοι εργάτες ή αγρότες και αντιμετώπιζαν την άρνηση των ντόπιων. Αναλάμβαναν τις πιο ανθυγιεινές και σκλη-ρές δουλειές (ορυχεία, σιδηροδρόμους, κ.ά.). Μερικοί έγιναν πλανόδιοι πωλητές (λαχανικά, φρούτα, γλυκά, λουλούδια). Αρ-κετοί έγιναν λούστροι (στο βορρά, οι περισ-σότεροι λούστροι ήταν Έλληνες).

Για να κάνουν οικονομία στα χρήματα έμεναν σε άθλια υπόγεια, σε ένα δωμάτιο με πολλά κρεβάτια ή στο πάτωμα, χωρίς αερισμό και καθαριότητα. Να σημειωθεί ότι τότε «θέριζε» η φυματίωση.

Κάποιοι άλλαξαν[22] δουλειά και πόλη κι έγιναν εργάτες σε βιομηχανίες. Άλλοι από λαντζιέρηδες μάζεψαν κάποια χρήματα και άνοιξαν δικό τους μαγαζί. Τελικά πλούτισαν. Το 1920 αρκετοί Έλληνες είχαν μικρές επι-χειρήσεις με γλυκίσματα (ζαχαροπλαστεία), εστιατόρια, ανθοπωλεία, καπελάδικα, κα-θαριστήρια, τσαγκάρικα ή έκαναν (λιανικό ή χονδρικό) εμπόριο[23].

Το φθινόπωρο του 1912 άρχισε η επι-στράτευση και αμέσως οι Βαλκανικοί Πόλε-μοι. Η μετανάστευση σταμάτησε και οι νέοι μας ντύθηκαν το χακί και πήγαν στον πό-λεμο εναντίον Τούρκων και Βουλγάρων, με πολλά θύματα. Αντίθετα, κάποιοι γύρισαν από την Αμερική και υπηρέτησαν τη θητεία τους ή ήταν επίστρατοι. Το 1914, μετά το τέλος του πολέμου έφυγαν ξανά.

Κάποιοι μπορεί να μην τα κατάφεραν, με βασικότερη αιτία την υγεία. Οι συνθήκες ζωής, η κούραση και η φύση της εργασίας (εργάτες ορυχείων, στις γραμμές του σιδη-ροδρόμου σε όλες τις καιρικές συνθήκες, ατυχήματα, ασθένειες[24], κ.ά.) με την κακή ψυχολογία από την έλλειψη της οικογένειας δεν οδήγησαν το μετανάστη στον «παρά-δεισο» της επιτυχίας. Έτσι αρρώστησαν και πέθαναν στα ξένα. Στην πατρίδα έστελναν για κάποια χρόνια όσα χρήματα επέτρεπε η

οικονομική τους κατάσταση, βοηθώντας τη γονική οικογένεια. Άλλοι δεν μπόρεσαν να προσαρμοστούν στις ξένες συνθήκες ζωής ή ατύχησαν στους ανθρώπους και στον τόπο όπου βρέθηκαν.

Αντίθετα, κάποιοι άλλοι μετανάστες της Ιμίρμπεης ίσως πρόκοψαν τόσο επαγγελμα-τικά, όσο και στην προσωπική τους ζωή. Να παντρεύτηκαν ελληνίδες ή ξένες γυναίκες αποκτώντας οικογένειες με παιδιά, που στη συνέχεια επίσης να ευδοκίμησαν στην Αμε-ρική δημιουργώντας επιχειρήσεις και δημι-ουργώντας περιουσίες.

Η έλλειψη γνώσης για πρόσωπα του τόπου δεν επιτρέπει να ξέρω την τύχη των μεταναστών, μετά από κάποια χρόνια στην Αμερική. Αποτελεί αντικείμενο μικρής επι-πλέον έρευνας και συμπλήρωσης αυτής της προσπάθειας.

7. Προορισμοί – τόποι εργασίαςΜετά τον έλεγχο της υπηρεσίας Μετα-

νάστευσης, οι μετανάστες έφευγαν για τον τόπο τελικού προορισμού, με σκοπό την εγκατάσταση και την εύρεση εργασίας. Με επιστολές είχαν από πριν συνεννοηθεί πού και πώς θα φτάσουν στον τόπο, όπου τους περίμενε ο συγγενής, συμπατριώτης ή φί-λος τους. Οι πρωτοπόροι επέλεξαν τον τόπο εργασίας τους με τον ίδιο τρόπο (μέσω κά-ποιου γνωστού ή συγγενή) ή τυχαία. Από τον παρατιθέμενο πίνακα φαίνεται ότι οι πλέον ζητούμενοι προορισμοί ήταν οι πολι-τείες : Ιλλινόις, Νέας Υόρκης, Πενσυλβάνια, Γιούτα και Μασαχουσέτης. Για τους κυριό-τερους τελικούς προορισμούς και τους αν-θρώπους του Παλαιοχωρίου που βρέθηκαν εκεί, θα δοθεί ένα σύντομο χρονικό. Συγκε-κριμένα:

Ιλλινόις (Illinois): Στην πολιτεία αυτή επέλεξαν ως τόπο εργασίας την πρωτεύου-σά της δηλ. το Σικάγο (Chicago). Πιο συ-γκεκριμένα:

Το Μάιο του 1907 ήρθαν εδώ οι Ιωάν-νης Λουκαδούνος και Τζέιμς Πλαστήρας, κοντά στο φίλο τους Ι. Μπούσουλα.

Το Δεκέμβριο του 1907 κατέφθασαν οι Νικόλαος Ασημάκης και Αθανάσιος Σού-φλης. Οι φίλοι Γουλιάμος Γουλιάμου και Σπύρος Γεωργίου φρόντισαν για την εκεί εγκατάστασή τους.

Τον Ιούλιο του 1909 αφίχθηκαν οι Νικό-λαος Κατσαδήμας και Ιωάννης Λουκαδού-νος. Ο κοινός τους φίλος Τζέιμς Λυμπέρης συνέδραμε στην αναζήτηση εργασίας.

Το Δεκέμβριο του 1909 ήρθαν οι Πανα-γιώτης Κατσόγιαννος, Δημήτριος Πατρινός και Κωνσταντίνος Πατρινός κοντά σε φί-λους (όπως ο Ν. Κατσαδήμας).

Τον Απρίλιο του 1911 έφτασαν οι Ευ-θύμιος Κουλουτούρας και Αναστάσιος Λουκαδούνος, κοντά στο συγγενή τους Ν. Κατσαδήμα.

Το Μάρτιο 1914 αφίχθηκαν οι τελευταί-οι μετανάστες της περιόδου αυτής, δηλ. ο Ηλίας Ολυμπίσιος, ο Γεώργιος Πατρινός και ο Ιωάννης Πατρινός. Οι φίλοι (Ι. Λουκαδού-νος) και συγγενείς (Αθαν. Πατρινός) ήταν οι δικοί τους άνθρωποι εκεί.

Συνολικά στην πολιτεία Ιλλινόις κατέλη-ξαν 14 μετανάστες του Παλαιοχωρίου Δω-ριέων.

Στη νέα υόρκη[25] (New York): Είναι η τεράστια πολιτεία όπου έφτασαν εδώ και εγκαταστάθηκαν αρκετοί μετανάστες του Παλαιοχωρίου. Συγκεκριμένα:

Από τον Απρίλιο του 1909 ήρθαν οι : Ιω-άννης Ασημάκης, Αντώνιος Κολοφώτης, η οικογένεια Νικολάου Κολύρη με τη γυναίκα του Βασιλική και τα δύο παιδιά του (Δημή-τριο και Γιαννούλα), ο Σπύρος Μαντανίκας

και ο Αναστάσιος Σούφλης. Καλοί και δια-φορετικοί φίλοι ήταν οι “δικοί τους άνθρω-ποι” εκεί.

Το Δεκέμβριο του 1909 κατέφθασαν οι Γεώργιος Αντωνίου, Ταξιάρχης Ασημάκης και Αθανάσιος Μιρμίρης. Πάλι, γνωστοί και φίλοι των μεταναστών φρόντισαν για την εκεί εγκατάστασή τους.

Τον Οκτώβριο του 1910 αφίχθηκε ο Ιω-άννης Κολοτούρας κοντά σε φίλο του.

Τέλος, το Σεπτέμβριο του 1911 ήρθε ο Πάνος Σούφλης, που ήταν και ο τελευταίος μετανάστης στο συγκεκριμένο προορισμό.

Συνολικά επέλεξαν τη Νέα Υόρκη ως τόπο εργασίας 13 άτομα του Παλαιοχωρί-ου.

Στην πολιτεία της Πενσυλβάνια οι μετα-νάστες επέλεξαν δύο τόπους για εργασία, το Τζόνσονμπουργκ και το Γουίλκοξ. Ανα-λυτικά:

Στο τζόνσονμπουργκ[26] (Johnsonburg): Τον Ιούνιο του 1909 ήρθε μεμονωμένα ο Κωνσταντίνος Σιαφάκας. Είχε προηγηθεί και τον υποδέχτηκε ο ξάδερφός του Αντώνιος Σιαφάκας.

Τον Αύγουστο του 1910, έφθασε πάλι μεμονωμένα ο Ηλίας Κολοφώτης. Ο ξάδερ-φός του Αθ. Αντωνολουκάς τον βοήθησε στην εγκατάσταση και αναζήτηση εργασίας.

Τον Οκτώβριο του 1910 αφίχθηκε ο Θε-μιστοκλής Σ(ι)αφάκας, κοντά στον αδερφό του Αντώνη. Λίγες μέρες αργότερα ήρθε μεμονωμένα ο Αναστάσιος Πενταγιώτης. Είχε έρθει εκεί από τη Νέα Υόρκη και τον πε-ρίμενε ο ξάδερφός του Σπύρος Μαντανίκας.

Το Μάρτιο του 1912 ήρθαν μαζί οι Αθα-νάσιος Κολοφώτης, Ιωάννης Κολύρης και Αθανάσιος Πατρινός. Οι στενοί συγγενείς Αντώνιος και Ηλίας Κολοφώτης βοήθησαν.

Τον Ιούλιο του 1912 ήρθαν εδώ - στο δεύτερο ταξίδι τους στις ΗΠΑ - οι Κώστας και Σπύρος Μαντανίκας. Καλοί συγγενείς ήταν εκεί και τους συνέδραμαν.

Συνολικά, στο Τζόνσονμπουργκ της Πεν-συλβάνια ήρθαν και εργάστηκαν 9 άνθρω-ποι του Παλαιοχωρίου Δωριέων.

Στο Γουίλκοξ (Wilcox) της Πενσυλβάνια: Το Μάρτιο του 1914 ήρθε - στο δεύτερο ταξίδι του στην Αμερική - ο Κωνσταντίνος Σιαφάκας, κοντά στο αδερφό του Θεμιστο-κλή.

Στην πολιτεία της Γιούτα πήγαν οι πρώ-τοι μετανάστες του Παλαιοχωρίου ως εργά-τες στα ανθρακωρυχεία. Πιο συγκεκριμένα στο Καστλ Γκέιτ (Castle Gate):

Τον Απρίλιο του 1906 έφτασαν οι πρω-τοπόροι μετανάστες Νικόλαος Πατρινός και Δημήτριος Πατρινός. Ακολούθησαν, από το Μάιο 1906, ο Ευστάθιος Κατσαδήμας και μετά ο Νικόλαος Κολύρης.

Τον Οκτώβριο του 1907 ήρθε μεμονω-μένα ο Αθανάσιος Π. Σκουρτιάς. Ο φίλος Ασ. Ασημακόπουλος ήταν “ο άνθρωπός του” εκεί. Ο ίδιος βοήθησε και τους επόμε-νους.

Το Δεκέμβριο του 1907 ακολούθησαν άλλοι δύο μετανάστες, ο Ευθύμιος Αντιπά-της και ο Γεώργιος Ασημάκης.

Συνολικά, στο Καστλ Γκέιτ πήγαν και ερ-γάστηκαν 5 άνθρωποι από το Παλαιοχώρι.

Στην πολιτεία της Μασαχουσέτης (Massachusetts): Ο τόπος για εργασία που επέλεξαν οι μετανάστες του Παλαιοχωρίου ήταν η πόλη Χάβερχιλ (Haverhill). Πιο συ-γκεκριμένα:

Το Δεκέμβριο ήρθε και εγκαταστάθηκε μία και μοναδική τριμελής ομάδα, από τους Λουκά Λουκαδούνο, Νικόλαο Πλαστήρα και Δημήτριο Ταλαμάγκα κοντά σε φίλους των.



Πλοίο “Columbia (1908)” (Photo: Maurizio Eliseo Collection)

Έλληνες ανθρακωρύχοι στην Αμερική (1912)

Έλληνες ανθρακωρύχοι στο Κάστλ Γκέιτ

Ατμόπλοιο “Athinai” , 1910


ΜΕΛΕΤΗ & ΕΓΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΤΗΛΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑΚΩΝ ΔΙΚΤΥΩΝ

ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΜΙΧ. ΧΟΝΔΡΟΥΔΑΚΗΣΑΝΘΙΜΟΥ ΓΑΖΗ 174

ΚΕΡΑΤΣΙΝΙ 187 58

ΤΗΛ.: 210 4015855 ΚΙΝ.: 6977 501393 e-mail: [email protected]

ΧΟΝΔΡΟΥΛΑΚΗΣTELE

ΠΕντΑΓΙΩτΟυ ΠΗνΕλΟΠΗ

Eιδικός Παθολόγος

IATPEIO: Διγενή Aκρίτα 19 και Xαρ. Tρικούπη 172 - 114 72

THλ. IATPEIOY 210.64.64.359 KIN. 6974735714

Μεμονωμένες επιλογές τόπων εργασί-ας ήταν: Το Κάνσας Σίτυ (Kansas City), της Μοντάνα: Ήρθε το Δεκέμβριο του 1909 ο Ιωάννης Δεληγιάννης. Ήταν ήδη εκεί ο ξά-δερφός του Αρ. Κολοβός.

Το Κούμπερλαντ (Cumberland), του Γουαϊόμινγκ: Τον Απρίλιο του 1912 αφί-χθηκε ο Δημήτριος Π. Σκουρτιάς. Είχε στο μεταξύ έρθει εδώ ο αδερφός του Αθανάσι-ος Σκουρτιάς από το Καστλ Γκέιτ, όπου πήγε το 1907 που πρωτοήρθε.

Το ντιτρόιτ (Detroit) του Μίτσιγκαν: Έφτασε εδώ μεμονωμένα ο Γεώργιος Κου-μαρτσιώτης[27], κοντά σε συγγενή του.

Το Φίτσμπουργκ (Fitchburg) της Μα-σαχουσέτης: Το επέλεξε ο Κωνσταντίνος Ι. Λιάλιος, εφόσον είχε εκεί έναν καλό φίλο.

Κώστας Μπαλωμένος

ΒΙΒλΙΟΓρΑΦΙΑ-ΑνΑΦΟρΕΣ-ΙΣτΟΣΕλΙΔΕΣ- Ηλεκτρονικό Αρχείο EllisIsland- Ηλία Τρ. Καινούργιου : Βιβλίο, με τίτλο “Λαογραφικό, η Ρούμελη, το Παλιοχώρι, οι Σαρακατσαναίοι”, 1978, Αθήνα.- Βιβλίο “Εκκλησιαστικά Ιστορικά Ενορίας Παλαιοχωρίου Δωριέ-ων” του ιερέα Χαράλ. Ε. Παπαευθυμίου, 2010, Έκδοση Πολιτιστικού Συλλόγου Παλαιοχωρίου Δωριέων.- Ιστοσελίδα : www.eetaa.gr- Στοιχεία Γενικών Απογραφών Πληθυσμού στα έτη 1889, 1896 και 1920.- Εκλογικός Κατάλογος Δήμου Δωριέων (Παλαιοχώριον) έτους 1865 (από ΓΑΚ).- εφ. Η ΕΠΑΡΧΙΑ ετών 1927-1940, Λαμία.- Αρχείο ΕΛΙΑ.- Κωνσταντίνου Αθ. Μπαλωμένου : «Μετανάστες της Γραβιάς στην Αμερική (τις δύο πρώτες δεκαετίες του 20ού αιώνα)», Λαμία, 2009.- «Οδηγός του Μετανάστου», 1910, Αθήνα.- Θανάση Καλαφάτη «1880-1920, η πρώτη εν Αμερική μετανά-στευσις», 2-5-2004, από το Διαδίκτυο.- περ. «Οικονομικός Ταχυδρόμος», ειδικό τεύχος, σελ. 54, 1997.- Ιστοσελίδα http://palaioxori-dorieon.blogspot.gr/- http://kallidromon.blogspot.gr/- http://www.neoi-palaioxwriou.gr/- Βικιπαίδεια

Χάβερχιλ, Μασαχουσέτης στις αρχές του 20ού αι.

το δεκαπενταύγουστο στο χωριό μας ο Πολι-τιστικός μας Σύλλογος

για μια ακόμη χρονιά διορ-γάνωσε το παραδοσιακό μας πανηγύρι. Στο πάλκο ήταν ο Θανάσης Βαλάσκας (Σου-βαλιώτης) και η ρεμπέτισσα Έλενα Φαληρέα, (η οποία παρουσιάζει ραδιοφωνική μουσική εκπομπή στην Ερτ), μαζί με συγκρότημα δημοτικών τραγουδιών.

Πιστεύω ότι λόγω της κρίσης και της αβεβαιότητας στην οποία έχουμε περιέλθει, ο κόσμος ήθελε κάτι για να ξεχαστεί, έτσι η προ-σέλευση ήταν αθρόα. Τσιπουράκι, ντοματοσαλάτα, τυροκαφτερή, τζατζίκι και γλυκάκι για το τέλος, φτιαγμένο από την ακούραστη χρυσοχέρα του Δ.Σ. Καίτη Κρι-θαρούλα, όλα κερασμένα από το Σύλλογό μας. Ποτά, αναψυκτικά και σουβλάκια πηγαινοέρχονταν ασταμάτητα. Οι χοροί στην αρχή ξεκίνησαν κάπως μουδιασμένα αλλά όταν έκανε την εμφάνισή του ο παπά-Πάνος όλα άλλαξαν. Είναι αλήθεια ότι τον πήγανε με το ζόρι στο μικρόφωνο, αλλά αυτή ήταν η μαγική στιγμή.Με τη μελωδική, δυνατή φωνή του, σκόρπισε αυτομάτως κέφι και όλοι θέλανε να σύρουν το χορό. Το γλέντι συνεχίστηκε μέχρι τις

πρωινές ώρες με δημοτικά και ρεμπέτικα τραγούδια.

Πρέπει να ευχαριστήσουμε από καρδιάς το ιερέα του χωριού μας τον παπά-Πάνο για τις μοναδικές στιγμές που μας χάρισε η παρου-σία του στο πανηγύρι μας.

Επίσης τον Πρόεδρο του Ο.Γ.Α. Θανάση Μπακαλέξη τον συγχω-ριανό μας ο οποίος άφησε για λίγο στην άκρη τις τεράστιες ευ-θύνες που έχει επωμιστεί για να βρεθεί μαζί μας στο αγαπημένο του χωριό.

Να ευχαριστήσουμε όλους όσους μας βοήθησαν καθώς και την Πρόεδρο του Συλλόγου Γυναικών Ελένη Ευαγγελοπούλου η οποία έκοψε το ψωμί σε φέτες και πα-ρέστη στο γλέντι μας με τη οικο-γένειά της.

Τέλος ευχαριστούμε όλους όσους παρευρέθηκαν και γλέντησαν μαζί μας με την ευχή του χρόνου να είναι όλα καλύτερα για όλους μας.

τι και αν απαγορεύεται να πετάμε τα σκουπί-

δια μας όπου νάναι και όπου μας έρθει, τι και αν υπάρχουν πινακίδες για να μας προειδοποιούν, οι νεοέλληνες δεν αλλά-ζουν με τίποτα τις συνη-θειές τους.Κάνοντας ένα περίπατο από τον Αη-Γιώργη στο Κουρνόρεμα αντικρύζει κανείς εικόνες απείρου κάλλους.Μπάζα, καρέκλες, τραπέ-ζια, παλιές τηλεοράσεις και ότι άλλο φανταστεί κάποιος, πεταμένα μέσα σε αυτό το όμορφο ρέμα που τα χρώματα του φθι-νοπώρου το κάνουν ακό-μα πιο όμορφο.Άραγε αυτός ο Παλαι-οχωρίτης, ο συγχωρια-νός μας δεν γνωρίζει ότι εδώ και κάποια χρόνια η Κοινότητα έχει αγοράσει οικόπεδο, λίγο πιο πέρα από εκεί που «πέταξε την αισθητική του», για να πετάμε μπάζα και άλλα άχρηστα υλικά που δεν χρειαζόμαστε; (σημ: το οικόπεδο δεν έχει ποτέ

καθαριστεί από το Δήμο)Άραγε δεν έχει ακούσει ποτέ ότι δεν πετάμε στη φύση ηλεκτρονικές συ-σκευές, γιατί περιέχουν υλικά που μολύνουν το έδαφος;Δεν έχει ακούσει τίποτα για την ανακύκλωση και να επικοινωνήσει με το Δήμο;Η πιο καλή πράξη που θα έδειχνε αναγνώριση του λάθους και μεταμέλεια θα ήταν τώρα που έρχε-ται ο χειμώνας και σου-ρουπώνει νωρίς, αυτός που το έκανε να πάει να τα μαζέψει και να τα πάει στο οικόπεδο που οι πιο πολλοί πετάνε τα μπάζα.Συνεχίζοντας τη βόλτα στο δρόμο που πάει προς

το σχολείο, δεύτερη αι-σθητική παρέμβαση αντι-κρύζει κανείς πάνω στο πέτρινο σχολείο και στον περιβάλλοντα χώρο.Έφηβοι νεολαίοι προφα-νώς, άφησαν τις μαύρες «επαναστατικές» μου-τζούρες τους πάνω στο σχολείο, συνηθισμένο φαινόμενο στις πόλεις που ζούν...Αιδώς φίλοι μικροί και μεγάλοι, αγαπάμε το χω-ριό μας και προστατεύου-με το περιβάλλον.

Λίγη προσπάθεια χρειάζε-ται, γνώση και σεβασμός για να γίνουμε καλύτε-ροι…Όλοι κρινόμαστε για τις συμπεριφορές μας.

ΕΚδΗλΩΣΕΙΣ ΚΑλΟΚΑΙΡΙΟυ 2015

Αιδώς… Αργείοι

ΣΥγΧαΡητηΡΙα Στη Μάγδα Κακούρη από τα παλιά μέλη του Συλλόγου Παλαιοχωριτών και αρθρογράφο της εφημερίδας μας, για την έκδοση του πρώτου βιβλίου της με ποιήματα. το βιβλίο έχει τίτλο “Με τα μάτια της ψυχής”.το Διοικητικό Συμβούλιο της εύχεται να είναι γερή, να δημιουργεί και να μας χαρίσει και άλλα βιβλία.

ΕΛΛΗΝΙΚΑΟΣΠΡΙΑ

ΚΟτΣΩνΗΣ ΓΙΑννΗΣ

ΠΑλΑΙΟΧΩρΙ ΓρΑΒΙΑΣΠρΑΚτΟρΕΙΟ:

ΕλλΗΣ 4, ΜΕΣΟνυΧΙ - ΜΕνΙΔΙτHλ: 6972 007217


Όλοι όσοι γεννηθήκαμε και μεγα-λώσαμε στην ελληνική επαρχία θυμόμαστε με νοσταλγία –και σε

αντίθεση με τη ζωή που κάνουμε στην πόλη σήμερα-τον τρόπο ζωής των το-πικών κοινωνιών και των οικογενειών μας.

Μέχρι ακόμα και τις αρχές της δεκα-ετίας του΄80 οι αγρότες είχαν σχεδόν αυτάρκεια στη διατροφή τους που βασί-ζονταν στα ζώα που όλοι είχαν στα σπί-τια τους (κότες, γαλοπούλες, αρνιά, κα-τσίκια, κουνέλια, γουρούνια, αγελάδες).

Και όλοι θυμόμαστε πως από όλα αυτά τα οικόσιτα ζώα πέρα από τη δια-τροφή οι άνθρωποι χρησιμοποιούσαν τα πάντα, δεν περίσσευε τίποτα.

Πόσοι από εμάς δεν θυμούνται την ουροδόχο κύστη (φούσκα) των γουρου-νιών, που με την κατάλληλη επεξεργασία την κάναμε μπάλα για να παίζουμε πο-δόσφαιρο ή το λίπος τους που το χρη-σιμοποιούσαμε για να φρεσκάρουμε τα παπούτσια μας.

Συμπλήρωμα στη διατροφή ήταν οι κήποι με τα λαχανικά και τους πανάρχαι-ους σπόρους που μεταφέρονταν από γε-νιά σε γενιά, τα οπωροφόρα δένδρα και που όλα αυτά λιπαίνονταν με τις κοπριές των οικόσιτων ζώων.

Τα δε ζώα που είχαν οι οικογένειες για τη διατροφή τους, τρεφόντουσαν με τα υπολείμματα των λαχανικών και των φρούτων.

Ένας τέλειος κύκλος ζωής μέσα στο φυσικό τους περιβάλλον, με στοιχεία σε-βασμού, μέτρου, ανακύκλωσης, βιοποι-κιλότητας.

Και ο μεγάλος κύκλος έκλεινε με τις καλλιέργειες σταριού, κριθαριού, καλα-

μποκιού που εναλλάσσονταν στα χω-ράφια γα να κρατάνε τη γή ζωντανή και παραγωγική.

Όπως και τα αμπέλια για το κρασί της χρονιάς και τα ξύλα για το χειμώνα απ΄τα ξερά δέντρα (δρύς, πλατάνια, έλατα).

Ώσπου τη δεκαετία του ΄80 ήρθε η «ανάπτυξη» με την εντατικοποίηση της παραγωγής, με την εκμετάλλευση της γής, με τις μονοκαλλιέργειες βαμβακιού, καπνού, πατάτας κ.α., με τα τρακτέρ, τα ψεκαστικά, τα χημικά λιπάσματα, τα ζιζα-νιοκτόνα και πάνω απ΄όλα τους καινού-ριους σπόρους τους υβριδικούς για να ελέγχεται η παραγωγή…

Ψεκασμοί για τα χορτάρια, εντομο-κτόνα για τα καημένα τα έντομα, τόνοι φυτοφαρμάκων και νιτρικών χύνονται στη γή, μολύνεται ο υδροφόρος ορίζο-ντας και όλα αυτά τελικά περνάνε και στη διατροφή μας με επιπτώσεις στην υγεία μας.

Τεράστιες οι επιπτώσεις στο περιβάλ-λον, στη χλωρίδα και στην πανίδα με

αποτέλεσμα να σπάει ο κύκλος της ζωής της γής και η φυσική επαφή του αγρότη με αυτή.

Και όλα τελικά γίνονται για τις επιδο-τήσεις από την Ευρωπαϊκή Ένωση ,για τις πολυεθνικές των αγροτικών μηχανημά-των, των λιπασμάτων, των φυτοφαρμά-κων των σπόρων και κατ΄αυτό τον τρόπο μεγάλο μέρος των επιδοτήσεων επιστρέ-φεται πάλι στις πολυεθνικές.

Ένας φαύλος κύκλος έχει ανοίξει και δεν λέει να κλείσει.

Οι αγρότες χρεώνονται στις τράπεζες για να αγοράσουν ακόμα πιο μεγάλα μη-χανήματα, πιο πολλά λιπάσματα και φυ-τοφάρμακα για να αυξηθεί η παραγωγή τους υποθηκεύοντας έτσι τη γή τους , με τελικό αποτέλεσμα αυτή η γή που τους ζούσε μέχρι τώρα, να μην αποδίδει πια και να καταστρέφεται.

Κάποιες δε περιοχές της χώρας μας έχουν αρχίσει πια σύμφωνα με μελέτες να ερημοποιούνται από την υπεράντλη-ση, την υφαλμύρωση και την νιτροποί-

ηση.Οι αγρότες πια δεν κερδίζουν, τα

προϊόντα τους δεν πουλιούνται ,γιατί τα εισαγόμενα από τρίτες χώρες είναι πιο φθηνά.

Η ύπαιθρος εγκαταλείπεται, οι ντόπιες ποικιλίες έχουν σχεδόν εξαφανιστεί και η «ανάπτυξη» που επιβλήθηκε στους αγρότες τους έχει φέρει σε αδιέξοδο.

Η ασέβεια στο περιβάλλον ,στις μελ-λοντικές γενιές και στην υγεία των αν-θρώπων έχει αρχίσει και γεννάει τέρατα.

Δημιουργήθηκαν τα μεταλλαγμένα από τις ίδιες πολυεθνικές για να ταΐσουν δήθεν τον τρίτο κόσμο, αλλά γιατί όχι και τον αναπτυγμένο με τα σχέδια που ετοιμάζουν και τις νέες συνθήκες ΤΤΙP , που το συμφέρον των πολυεθνικών θα είναι πάνω από τα συμφέροντα και τα δικαιώματα των κρατών.

Ο κύκλος άνθρωπος-γή-περιβάλλον-αυτάρκεια έχει διαταραχθεί και χρειάζε-ται μεγάλος αγώνας από τις κοινωνίες για να περισώσουν ότι ακόμα μπορούν.

Ξεκινώντας τον κύκλο πάλι από την αρχή, παράγοντας γνήσια αγροτικά προ-ϊόντα δίνοντας βάση στα τοπικά χαρα-κτηριστικά κάθε περιοχής, με ανοιχτούς τους ορίζοντες για εξαγωγικές δραστη-ριότητες.

Αλλάζοντας έτσι σιγά-σιγά την μέχρι τώρα καθεστηκυία νοοτροπία και φι-λοσοφία, το λάθος δρόμο που έχουμε πάρει. Δύσκολο μεν αλλά δεν μπορεί να γίνει αλλιώς, τα συμφέροντα των κοινω-νιών πρέπει να μπαίνουν πάνω από τα συμφέροντα των πολυεθνικών.

Τότε μόνο ο πλανήτης θα έχει μέλλον!

Ανδρέας Πιλάλης

Η Κάλλι Γαλώνη είναι εγγονή του Παναγιώτη Κεράτσου. Εί-

ναι 17 ετών και άριστη μαθήτρια.Αγωνίζεται επτά χρόνια στην

ομάδα βόλλευ της ΑΕΚ ως ακραία παίκτρια.

Πέρισυ κατέκτησαν την πρώτη θέση (χρυσό μετάλλιο)στην Αττική και την πέμπτη θέση στο πανελλή-νιο πρωτάθλημα Κορασίδων.

Φέτος η Κάλλι αγωνίζεται και στις δύο ομάδες της ΑΕΚ Νεανί-δων και Κορασίδων.

Στόχος της ομάδας αλλά και της μικρής συγ-χωριανής μας είναι η κατάκτηση του πανελλη-νίου πρωταθλήματος.

Συγχαρητήρια !

Το Διοικητικό Συμβούλιο του Συλλόγου των απανταχού Παλαιο-χωριτών εύχεται στην Κάλλι να εί-ναι πάντα αγωνίστρια στη ζωή της, στα γράμματα και στο αθλητισμό που της αρέσει.

Να κάνει υπερήφανους τους δι-κούς της και το χωριό μας.

Αγροτική ανάπτυξη και ο λάθος δρόμος

Παλαιοχωρίτες που διαπρέπουν

τΟ ρΟλΟΙΣτα νιάτα μου άκουγα ένα τραγουδάκι με τους εξής στίχους:

"το ρολόι που χτυπούσε ρυθμικά δίπλα από την εκκλησιά,σταμάτησε. το παλιό ρολόι χάλασε,οι χρυσοί του δείκτες ράγισαν κι έσπασαν ξαφνικά. Έτσι τώρα όλοι πια ξυπνούν αργά και αργούνε τα παιδιά στο μάθημα......."

Στο τραγούδι το ρολόι της εκκλησιάς επισκευάστηκε και όλα ξανα-βρήκαν το ρυθμό τους. Εμείς τι λέτε θα το φτιάξουμε το ρολόι της εκ-κλησίας μας; Είναι γεγονός ότι δεν έχουμε πια ρολόι στο χωριό αλλά θα μου πείτε "μα στην εποχή μας όλοι έχουμε δικά μας ρολόγια". Συμφω-νώ αλλά θα επιτρέψουμε να σιγήσουν οι αναμνήσεις μας; Εμείς λέμε ΟΧΙ. Ας βοηθήσουμε όλοι μαζί με ένα μικρό ή μεγάλο ποσόν ώστε να επισκευαστεί και να εκσυγχρονιστεί το ρολόι μας. Το κόστος δεν είναι μεγάλο όταν είμαστε πολλοί, αλλά για την εκκλησία μας με τα πενιχρά της έσοδα, είναι υπέρογκο. Από επικοινωνίες που είχαμε με εταιρίες, το κόστος είναι περίπου 1.100-1.300 ευρώ.

Είμαστε όλοι φιλότιμοι και στα δύσκολα γινόμαστε ένα. Τελευταία απόδειξη η επισκευή της εκκλησίας μας η οποία έγινε τάχιστα με τα χρήματα τα οποία εμείς οι Παλιοχωρίτες πληρώσαμε.

Ευελπιστώ ότι όλοι συμφωνούμε και θα συμβάλλουμε ώστε να ακού-γεται πάλι ο γλυκός ήχος του ρολογιού μας.

Χρήματα μπορείτε να καταθέτετε στο λογαριασμό του Συλλόγου μας:120/96174425 με IBAN GR8801101200000012096174425 της

Εθνικής Τράπεζας, με τη σημείωση "για το ρολόι της εκκλησίας".Λαμπρινή Νούση

διαφημιστική-εκδοτική εταιρεία

✆ 211 770 44 54www.brightmedia.gr

Σύγχρονες και έξυπνες λύσεις✓επικοινωνίας

✓διαφήμισης✓προώθησης

20%ΕΚΠΤΩΣΗ

ΓΙΑ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΕΣΚΑΙ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΙΣ

ΣΥΓΧΩΡΙΑΝΩΝ

ΠΑΛΑΙΟΧΩΡΙ 155

Documents

Transcript of ΠΑΛΑΙΟΧΩΡΙ 155