ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΕΜΠΕΔΩΣΗΣ

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1ο

ΑΠΟ ΤΗΝ ΑΓΡΟΤΙΚΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ ΣΤΗΝ ΑΣΤΙΚΟΠΟΙΗΣΗ

Γ. Οι οικονομικές εξελίξεις κατά τον 20 ο αιώνα

Γ1. Το αγροτικό ζήτημα

Ερωτήσεις κατανόησης

1. Πώς αντιμετωπίστηκε το αγροτικό ζήτημα στις χώρες της Ευρώπης;

2. Πώς αντιμετωπίστηκε το πρόβλημα της έγγειας ιδιοκτησίας στην Ελλάδα και ποιες πρακτικές ακολούθησαν οι τσιφλικάδες;

3. Με ποιους τρόπους ολοκληρώθηκε η αγροτική μεταρρύθμιση στην Ελλάδα;

4. α) Ποιοι παράγοντες επέτρεψαν τη δημιουργία των μεγάλων τσιφλικιών στην Ελλάδα του 19ου αιώνα; β)Να παρουσιάσετε συνοπτικά τις επιπτώσεις της δημιουργίας των τσιφλικιών στη οικονομική και κοινωνική ζωή του τόπου.

5. Να παρουσιάσετε τον τρόπο αντιμετώπισης του προβλήματος των τσιφλικιών τηςΘεσσαλίας από τις ελληνικές κυβερνήσεις.

6. Ποιο ήταν το κύριο αίτημα των Θεσσαλών ακτημόνων από το 1881 και πότε επιλύθηκε;

7. α) Να εκθέσετε το περιεχόμενο της αγροτικής μεταρρύθμισης του 1917. β)Να προσδιορίσετε τις συνέπειες της αγροτικής μεταρρύθμισης στην οικονομική ζωή της χώρας.

8. Πότε ολοκληρώθηκε η αγροτική μεταρρύθμιση; Ποιοι ήταν οι στόχοι και ποια τα αποτελέσματά της;

Γ2. Τα πρώτα βήματα του εργατικού κινήματος

Ερωτήσεις κατανόησης1. Τι γνωρίζετε για τα πρώτα βήματα του εργατικού κινήματος στην Ελλάδα και ποιαήταν η εξέλιξη του ως το τέλος του Α' Παγκοσμίου πολέμου;2. Για ποιον λόγο η ενσωμάτωση της Θεσσαλονίκης στην Ελλάδα αποτέλεσε σταθμό

1

για το εργατικό κίνημα;3. Τι γνωρίζετε για τη δημιουργία της ΓΣΕΕ;4. Πόσα εργατικά κόμματα ιδρύθηκαν μετά το τέλος του Α' Παγκοσμίου πολέμου;5. Ποιοι λόγοι οδήγησαν στην καθυστέρηση της εμφάνισης και ανάπτυξης του εργατικού κινήματος στην Ελλάδα κατά τον 19ο αιώνα σε σχέση με άλλες χώρες; [Εξετάσεις 2004]6. Ποια ήταν η εξέλιξη του εργατικού κινήματος στην Ελλάδα μετά το τέλος των Βαλκανικών πολέμων και στη διάρκεια του Α' Παγκοσμίου πολέμου; [Εξετάσεις 2005]

Γ3. Οι οικονομικές συνθήκες κατά την περίοδο 1910 – 1932

Ερωτήσεις κατανόησης

1. Να παρουσιάσετε τη νέα πολιτική αντίληψη του βενιζελισμού κατά τα έτη 1910-1922.

2. α) Ποιες ήταν οι οικονομικές και εθνικές επιλογές του βενιζελισμού όσον αφορά την ανάπτυξη του ελληνικού κράτους; β) Ποιες κοινωνικές δυνάμεις συσπειρώθηκαν γύρω από τον Ελευθέριο Βενιζέλο και ποιος ήταν ο ρόλος τους στην ανάπτυξη της ελληνικής οικονομίας;

3. Με ποιον τρόπο η υπερπόντια μετανάστευση συνέβαλε στην αντιμετώπιση της αγροτικής κρίσης;

4. Να αναφέρετε τα αίτια της υπερπόντιας μετανάστευσης των Ελλήνων στις αρχές του 20ού αιώνα.

5. Ποια ήταν για την Ελλάδα τα κέρδη από τους Βαλκανικούς πολέμους και με ποιοντρόπο συνέβαλαν στην οικονομική της πρόοδο;

6. Για ποιους λόγους η Ελλάδα του Βενιζέλου έγινε υπολογίσιμη δύναμη;

7. Ποιες ήταν οι συνέπειες των Βαλκανικών πολέμων για την εθνική οικονομία; [Εξετάσεις 2003]

Γ4. Ο Ά Παγκόσμιος Πόλεμος

2

Ερωτήσεις κατανόησης

1. Τι γνωρίζετε για τον Διχασμό της περιόδου 1915-1917 και ποιος ήταν ο ρόλος των Συμμάχων σχετικά με τη συμμετοχή της Ελλάδας στον Α' Παγκόσμιο πόλεμο;

2. Πώς καλύφθηκαν οι τρέχουσες δημοσιονομικές ανάγκες της Ελλάδας κατά τη διάρκεια του Α' Παγκοσμίου πολέμου και πώς επηρεάστηκε η διαχείριση τους από τα αποτελέσματα των εκλογών του 1920;

3. Ποιες ήταν οι συνέπειες του ιδιόμορφου ή θεωρητικού δανεισμού για την οικονομική ζωή της Ελλάδας;

4. Ποιες ήταν οι οικονομικές επιπτώσεις από την εκλογική ήττα του Ελευθερίου Βενιζέλου τον Νοέμβριο του 1920;

5. Με ποιον τρόπο έγινε προσπάθεια να ξεπεραστεί το οικονομικό αδιέξοδο που προκάλεσε η μικρασιατική εκστρατεία τον Μάρτιο του 1922;

Γ5. Η οικονομική ζωή κατά την περίοδο 1922 – 1936

Ερωτήσεις κατανόησης

1. Με ποιον τρόπο προσπάθησε η ελληνική κυβέρνηση να ξεπεράσει το προσφυγικό πρόβλημα;

2. Να αναφέρετε τα προβλήματα που δημιουργήθηκαν από τον ερχομό των προσφυγών μετά τη Μικρασιατική καταστροφή του 1922.

3. α) Να παρουσιάσετε συνοπτικά τις ενέργειες στις οποίες προέβη το ελληνικό κράτος για την αντιμετώπιση του προβλήματος της αποκατάστασης των προσφύγων.

β) Να εκτιμήσετε την αποτελεσματικότητα του κρατικού μηχανισμού στην αντιμετώπιση του προσφυγικού προβλήματος.

Γ6. Η ελληνική οικονομία κατά την περίοδο του μεσοπολέμου

Ερωτήσεις κατανόησης

1. Τι γνωρίζετε για την οικονομική πορεία της Ελλάδας στον μεσοπόλεμο;

2. Ποια ήταν τα πλεονεκτήματα που είχε αποκτήσει η Ελλάδα την περίοδο του μεσοπολέμου (1919-1939) τα οποία επέτρεπαν τη θετική οικονομική της πορεία; [Εξετάσεις 2003,2007]

3

3. Ποιοι παράγοντες εξασφάλιζαν τη θετική οικονομική πορεία της Ελλάδας κατά την περίοδο του μεσοπολέμου;

Γ7. Οι μεγάλες επενδύσεις

Ερωτήσεις κατανόησης

1. Ποιες επενδύσεις και ποια δημόσια έργα έγιναν στη χώρα μας την περίοδο του μεσοπολέμου;

2. Ποιες μεγάλες επενδύσεις έγιναν στην Αθήνα στους τομείς της υδροδότησης και της παραγωγής ηλεκτρικού ρεύματος κατά την περίοδο του μεσοπολέμου; [Εξετάσεις 2007]

3. Ποιες ήταν οι μεγάλες επενδύσεις που πραγματοποιήθηκαν στην Ελλάδα μετά τη Μικρασιατική καταστροφή; [Εξετάσεις 2003]

Γ8. Η Τράπεζα της Ελλάδος

Ερωτήσεις κατανόησης

1. Πότε ιδρύθηκε η Τράπεζα της Ελλάδος και ποιος ο ρόλος της στην οικονομική ευημερία της χώρας;

2. Ποιοι ήταν οι λόγοι της ίδρυσης και ποια τά αποτελέσματα της δραστηριότητας της Τράπεζας της Ελλάδος έως το 1932; [Εξετάσεις 2002]

3. Να αποτιμήσετε το έργο της Τράπεζας της Ελλάδος όσον αφορά την εθνική οικονομία.

Γ9. Η κρίση του 1932

Ερωτήσεις κατανόησης

1. Τι γνωρίζετε για την κρίση του 1932 και τις οικονομικές συνέπειες για τη χώρα;

2. Τι ήταν η μέθοδος «κλήριγκ»;

3. Να προσδιορίσετε τους λόγους για τους οποίους η Ελλάδα εισήλθε σε μια περίοδο κρατικού παρεμβατισμού μετά το 1932 και τις επιπτώσεις αυτού του παρεμβατισμού σε πολιτικό επίπεδο.

4

4. Ποιες πολιτικές αλλαγές προκάλεσε η κρίση του 1932 στις ευρωπαϊκές χώρες και στην Ελλάδα;

5. Πώς εκδηλώθηκε στην Ελλάδα η «κρίση του 1932» και ποιες ήταν οι επιπτώσεις της στο οικονομικό επίπεδο; [Εξετάσεις 2006]

6. Ποιες ήταν οι συνέπειες της κρίσης του 1932 στην οικονομία, το εξωτερικό εμπόριο και τις πολιτικές εξελίξεις; [Εξετάσεις 2002]

Ερωτήσεις τύπου «Σωστό - Λάθος»

1. Το αγροτικό ζήτημα ήταν πρόβλημα μόνο του ελλαδικού χώρου

2. Η διανομή των «εθνικών γαιών» που προέκυψαν από τον επανα-

στατικό αγώνα του 1821-1828 δημιούργησε πλήθος προβλημάτων.

3. Η ενσωμάτωση της Θεσσαλίας στο ελληνικό κράτος πραγματο-

ποιήθηκε το 1864. [Εξετάσεις 2006]

4. Η διεύρυνση του ελληνικού κράτους με τα Επτάνησα, την Άρτα

και τη Θεσσαλία έφερε στο προσκήνιο το ζήτημα της μεγάλης ιδιο-

κτησίας. [Εξετάσεις 2002]

5. Οι νόμοι του 1907 δεν επέτρεπαν τη διανομή των μεγάλων ιδιο-

κτησιών στους ακτήμονες.

6. Η ολοκλήρωση της αγροτικής μεταρρύθμισης έγινε στά χρόνια

του Α' Παγκοσμίου πολέμου και του «Εθνικού Διχασμού».

7. Λίγα χρόνια μετά τον πόλεμο, κάτω από την πίεση του προσφυ-

γικού προβλήματος, η αγροτική μεταρρύθμιση ολοκληρώθηκε και

οδήγησε την αγροτική οικονομία της χώρας σε καθεστώς μικροϊ-

διοκτησίας.

8. Η καθυστέρηση ανάπτυξης εργατικού κινήματος στην Ελλάδα

οφειλόταν, ανάμεσα σε άλλους παράγοντες, στην απουσία μεγά-

λων σύγχρονων βιομηχανικών μονάδων.

5

9. Στον ιδεολογικό τομέα η επικράτηση της Μεγάλης Ιδέας ευνο-

ούσε την ανάπτυξη και διάδοση ιδεολογιών με κοινωνικό και ταξι-

κό περιεχόμενο.

10. Η ενσωμάτωση της Θεσσαλονίκης στην Ελλάδα αποτέλεσε ση-

μείο αναφοράς για το εργατικό κίνημα.

11. Το 1914 ιδρύθηκε η Γενική Συνομοσπονδία Εργατών Ελλάδος

(ΓΣΕΕ).

12. Το ΣΕΚΕ μετονομάστηκε σε Λαϊκό Κόμμα.

13. Η ΓΣΕΕ ιδρύθηκε προς το τέλος του Α Παγκοσμίου Πολέμου.

14. Η πολιτική αντίληψη του βενιζελισμού θεωρούσε ότι ο θεσμι-

κός εκσυγχρονισμός και η ανάπτυξη των παραγωγικών δυνάμεωντου έθνους θα βοηθούσαν την ανάπτυξη του ελληνισμού.

15. Η υπερπόντια μετανάστευση στις ΗΠΑ ενίσχυσε την οικονομίατης υπαίθρου.

16. Η Ελλάδα βγήκε κερδισμένη από τους Βαλκανικούς πολέμους.

17. Το κόστος των Βαλκανικών πολέμων κλόνισε την ελληνική οι-

κονομία. [Εξετάσεις 2007]

18. Το κύριο πρόβλημα που δημιουργήθηκε μετά τη λήξη των Βαλκανικών

πολέμων ήταν η παρουσία ισχυρών μειονοτικών ομάδων στις νεοαποκτηθείσες

περιοχές [Εξετάσεις 2007]

19. Η συμμετοχή της Ελλάδας στον Α' Παγκόσμιο πόλεμο αποκλεί-

στηκε λόγω του «εθνικού διχασμού».

20. Η διχοτόμηση της δραχμής τον Μάρτιο του 1922 οδήγησε τα δημο-

σιονομικά της χώρας σε πλήρες αδιέξοδο.

21. Τα μεγάλα δάνεια που ενέκριναν η Γαλλία, η Αγγλία και οι ΗΠΑ

το 1917 εκταμιεύθηκαν από την Ελλάδα.

22. Με τη διχοτόμηση της δραχμής, το 1922, το ελληνικό κράτος εξοι-

κονόμησε 1.200.000.000 δραχμές. [Εξετάσεις 2004]

23. Η επάνοδος του βασιλιά Κωνσταντίνου το 1920 οδήγησε τους Συμ-

μάχους σε άρση της κάλυψης του χαρτονομίσματος, και έτσι ένα ση-

6

μαντικό τμήμα της νομισματικής κυκλοφορίας βρέθηκε χωρίς αντί-

κρισμα.24. Η αντίδραση του κρατικού μηχανισμού ήταν μάλλον ανεπαρκής

σε σχέση με το μέγεθος της άφιξης των προσφύγων.

25. Η κεντρική παράμετρος, στο τέλος των πολεμικών αναμετρήσεων

των πολέμων του 1912-1913, ήταν η άφιξη και η αποκατάσταση του

πολύ σημαντικού ρεύματος προσφύγων.

26. Υπολογίζεται ότι μετά τη Μικρασιατική καταστροφή έφτασαν

στο ελληνικό κράτος 1.530.000 Έλληνες χριστιανοί και 610.000Αρμένιοι.

27. Ήδη, το 1923 και το 1934, οι θάνατοι από τις αρρώστιες-μάστιγεςτης εποχής, τη φυματίωση και την ελονοσία, πολλαπλασιάστηκαν.

28. Η εξωτερική βοήθεια λειτούργησε συμπληρωματικά με τον πιο

αποτελεσματικό τρόπο.

29. Η Ελλάδα κατά την περίοδο του μεσοπολέμου είχε ολοκληρώσει

την αγροτική μεταρρύθμιση και είχε προωθήσει την αστικοποίηση

της.

30. Όμοια με τα γειτονικά της κράτη, η Ελλάδα την περίοδο του με-

σοπολέμου είχε ομογενοποιηθεί εθνικά.

31. Στα θετικά της ελληνικής οικονομίας προστίθενται η συγκέντρω-

ση των Ελλήνων στο πλαίσιο του εθνικού τους κράτους και η εξάλει-

ψη του ελληνικού κοσμοπολιτισμού.

32. Την περίοδο του μεσοπολέμου η Ελλάδα άρχισε να αντιμετωπί-

ζεται ως δευτερεύον πεδίο ανάπτυξης των οικονομικών δραστη-

ριοτήτων.

33. Πέρα από τις επιτυχείς ή ανεπιτυχείς προσπάθειες των αρχών

για αποκατάσταση των ξεριζωμένων, θεμέλιο της όλης προσπάθει-

ας ήταν η διάθεση των προσφύγων να εργαστούν σκληρά για να ξα-

ναδημιουργήσουν αυτά που έχασαν μέσα στην καταστροφή34. Η αμερικανική εταιρεία ΟΥΛΕΝ ανέλαβε την εγκατάσταση

μονάδων παραγωγής ηλεκτρικού ρεύματος στην πρωτεύουσα αλ-

λά και τη δημιουργία σύγχρονου δικτύου αστικών συγκοινωνιών.

[Εξετάσεις 2005]

35. Οι επενδύσεις των εταιρειών ΟΥΛΕΝ και ΠΑΟΥΕΡ στην υδρο-

δότηση και την ηλεκτροδότηση αντίστοιχα αφορούσαν μόνο το λε-

7

κανοπέδιο Αττικής.

36. Επενδύσεις έγιναν από γερμιανικές εταιρείες για τη δημιουργία

σύγχρονου δικτύου αστικών συγκοινωνιών, βασισμένου σε ηλε-

κτροκίνητα τραμ και λεωφορεία.

37. Εγγειοβελτιωτικά έργα έγιναν στη διευθέτηση χειμάρρων, οι

οποίοι μέχρι τότε συχνά προκαλούσαν πλημμύρες και καταστρο- φές στο λεκανοπέδιο της Αττικής.

38. Επενδυτικές προσπάθειες έγιναν και στις υποδομές της υπόλοι- πης χώρας, με εγγειοβελτιωτικά έργο.

39. Η Τράπεζα της Ελλάδος ιδρύθηκε το 1841. [Εξετάσεις 2003]

40. Η Τράπεζα της Ελλάδος ιδρύθηκε τον Μάρτιο του 1927 και άρ-χισε τον ίδιο χρόνο τη λειτουργία της.

41. Με αφορμή το αίτημα της Ελλάδας στις Μεγάλες Δυνάμεις για πα-

ροχή πρόσθετου δανείου, τέθηκε το ζήτημα της δημιουργίας μιας κε-

ντρικής κρατικής τράπεζας.

42. Παρά τις αντιδράσεις της Εθνικής Τράπεζας και κάτω από την πίε-

ση των ξένων συμβούλων, τον Μάιο του 1927 ιδρύθηκε η Τράπεζα της

Ελλάδος.

43. Οι επιτυχίες της Τράπεζας της Ελλάδος οδήγησαν τα δημόσια οι-

κονομικά σε περίοδο ευφορίας και προκάλεσαν μια ισχυρή δυναμική

που επέτρεψε τις σημαντικές πολιτικές, θεσμικές και οικονομικές

πρωτοβουλίες της τελευταίας κυβέρνησης του Χαριλάου Τρικούπη.44. Η παγκόσμια οικονομική κρίση έφτασε στην Ελλάδα σε μια

εποχή «ευημερίας».

45. Η διεθνής οικονομική κρίση του 1939 επηρέασε αρνητικά την

οικονομική πορεία της χώρας.

46. Οι προσπάθειες της ελληνικής κυβέρνησης να αποτρέψει την

κρίση εξάντλησαν τα αποθέματα της χώρας σε χρυσό και συνάλ-

λαγμα.

47. Μ ε την πολιτική του προστατευτισμού η χώρα μπήκε στον χώρο

της ανοιχτής οικονομίας, όπου οι συναλλαγές καθορίζονταν από

ελεύθερες οικονομικές συμφωνίες.

8

48. Μ ε τη μέθοδο διακανονισμού «κλήριγκ» οι διεθνείς συναλλα-

γές γίνονταν με βάση διακρατικές συμφωνίες που φρόντιζαν να

ισοσκελίζουν την αξία των εισαγωγών με την αντίστοιχη των εξα-

γωγών, στο πλαίσιο ειδικών λογαριασμών.

49. Οι σημαντικότερες επιπτώσεις των οικονομικών εξελίξεων τη

δεκαετία του 1930 βρίσκονταν στο πολιτικό πεδίο, καθώς πολλά

ευρωπαϊκά κράτη εκείνη την εποχή απέκτησαν δικτατορικά ή φα-

σιστικά καθεστώτα.

Ερωτήσεις τύπου «Σωστό - Λάθος»

1. Το αγροτικό ζήτημα ήταν πρόβλημα μόνο του ελλαδικού χώρου

2. Η διανομή των «εθνικών γαιών» που προέκυψαν από τον επανα-

στατικό αγώνα του 1821-1828 δημιούργησε πλήθος προβλημάτων.

3. Η ενσωμάτωση της Θεσσαλίας στο ελληνικό κράτος πραγματο-

ποιήθηκε το 1864. [Εξετάσεις 2006]

4. Η διεύρυνση του ελληνικού κράτους με τα Επτάνησα, την Άρτα

και τη Θεσσαλία έφερε στο προσκήνιο το ζήτημα της μεγάλης ιδιο-

κτησίας. [Εξετάσεις 2002]

5. Οι νόμοι του 1907 δεν επέτρεπαν τη διανομή των μεγάλων ιδιο-

κτησιών στους ακτήμονες.

6. Η ολοκλήρωση της αγροτικής μεταρρύθμισης έγινε στά χρόνια

του Α' Παγκοσμίου πολέμου και του «Εθνικού Διχασμού».

7. Λίγα χρόνια μετά τον πόλεμο, κάτω από την πίεση του προσφυ-

γικού προβλήματος, η αγροτική μεταρρύθμιση ολοκληρώθηκε και

οδήγησε την αγροτική οικονομία της χώρας σε καθεστώς μικροϊ-

διοκτησίας.

8. Η καθυστέρηση ανάπτυξης εργατικού κινήματος στην Ελλάδα

οφειλόταν, ανάμεσα σε άλλους παράγοντες, στην απουσία μεγά-

λων σύγχρονων βιομηχανικών μονάδων.

9. Στον ιδεολογικό τομέα η επικράτηση της Μεγάλης Ιδέας ευνο-

9

ούσε την ανάπτυξη και διάδοση ιδεολογιών με κοινωνικό και ταξι-

κό περιεχόμενο.

10. Η ενσωμάτωση της Θεσσαλονίκης στην Ελλάδα αποτέλεσε ση-

μείο αναφοράς για το εργατικό κίνημα.

11. Το 1914 ιδρύθηκε η Γενική Συνομοσπονδία Εργατών Ελλάδος

(ΓΣΕΕ).

12. Το ΣΕΚΕ μετονομάστηκε σε Λαϊκό Κόμμα.

13. Η ΓΣΕΕ ιδρύθηκε προς το τέλος του Α Παγκοσμίου Πολέμου.

14. Η πολιτική αντίληψη του βενιζελισμού θεωρούσε ότι ο θεσμι-

κός εκσυγχρονισμός και η ανάπτυξη των παραγωγικών δυνάμεωντου έθνους θα βοηθούσαν την ανάπτυξη του ελληνισμού.

15. Η υπερπόντια μετανάστευση στις ΗΠΑ ενίσχυσε την οικονομίατης υπαίθρου.

16. Η Ελλάδα βγήκε κερδισμένη από τους Βαλκανικούς πολέμους.

17. Το κόστος των Βαλκανικών πολέμων κλόνισε την ελληνική οι-

κονομία. [Εξετάσεις 2007]

18. Το κύριο πρόβλημα που δημιουργήθηκε μετά τη λήξη των Βαλκανικών

πολέμων ήταν η παρουσία ισχυρών μειονοτικών ομάδων στις νεοαποκτηθείσες

περιοχές [Εξετάσεις 2007]

19. Η συμμετοχή της Ελλάδας στον Α' Παγκόσμιο πόλεμο αποκλεί-

στηκε λόγω του «εθνικού διχασμού».

20. Η διχοτόμηση της δραχμής τον Μάρτιο του 1922 οδήγησε τα δημο-

σιονομικά της χώρας σε πλήρες αδιέξοδο.

21. Τα μεγάλα δάνεια που ενέκριναν η Γαλλία, η Αγγλία και οι ΗΠΑ

το 1917 εκταμιεύθηκαν από την Ελλάδα.

22. Με τη διχοτόμηση της δραχμής, το 1922, το ελληνικό κράτος εξοι-

κονόμησε 1.200.000.000 δραχμές. [Εξετάσεις 2004]

23. Η επάνοδος του βασιλιά Κωνσταντίνου το 1920 οδήγησε τους Συμ-

μάχους σε άρση της κάλυψης του χαρτονομίσματος, και έτσι ένα ση-

μαντικό τμήμα της νομισματικής κυκλοφορίας βρέθηκε χωρίς αντί-

10

κρισμα.24. Η αντίδραση του κρατικού μηχανισμού ήταν μάλλον ανεπαρκής

σε σχέση με το μέγεθος της άφιξης των προσφύγων.

25. Η κεντρική παράμετρος, στο τέλος των πολεμικών αναμετρήσεων

των πολέμων του 1912-1913, ήταν η άφιξη και η αποκατάσταση του

πολύ σημαντικού ρεύματος προσφύγων.

26. Υπολογίζεται ότι μετά τη Μικρασιατική καταστροφή έφτασαν

στο ελληνικό κράτος 1.530.000 Έλληνες χριστιανοί και 610.000Αρμένιοι.

27. Ήδη, το 1923 και το 1934, οι θάνατοι από τις αρρώστιες-μάστιγεςτης εποχής, τη φυματίωση και την ελονοσία, πολλαπλασιάστηκαν.

28. Η εξωτερική βοήθεια λειτούργησε συμπληρωματικά με τον πιο

αποτελεσματικό τρόπο.

29. Η Ελλάδα κατά την περίοδο του μεσοπολέμου είχε ολοκληρώσει

την αγροτική μεταρρύθμιση και είχε προωθήσει την αστικοποίηση

της.

30. Όμοια με τα γειτονικά της κράτη, η Ελλάδα την περίοδο του με-

σοπολέμου είχε ομογενοποιηθεί εθνικά.

31. Στα θετικά της ελληνικής οικονομίας προστίθενται η συγκέντρω-

ση των Ελλήνων στο πλαίσιο του εθνικού τους κράτους και η εξάλει-

ψη του ελληνικού κοσμοπολιτισμού.

32. Την περίοδο του μεσοπολέμου η Ελλάδα άρχισε να αντιμετωπί-

ζεται ως δευτερεύον πεδίο ανάπτυξης των οικονομικών δραστη-

ριοτήτων.

33. Πέρα από τις επιτυχείς ή ανεπιτυχείς προσπάθειες των αρχών

για αποκατάσταση των ξεριζωμένων, θεμέλιο της όλης προσπάθει-

ας ήταν η διάθεση των προσφύγων να εργαστούν σκληρά για να ξα-

ναδημιουργήσουν αυτά που έχασαν μέσα στην καταστροφή34. Η αμερικανική εταιρεία ΟΥΛΕΝ ανέλαβε την εγκατάσταση

μονάδων παραγωγής ηλεκτρικού ρεύματος στην πρωτεύουσα αλ-

λά και τη δημιουργία σύγχρονου δικτύου αστικών συγκοινωνιών.

[Εξετάσεις 2005]

35. Οι επενδύσεις των εταιρειών ΟΥΛΕΝ και ΠΑΟΥΕΡ στην υδρο-

δότηση και την ηλεκτροδότηση αντίστοιχα αφορούσαν μόνο το λε-

κανοπέδιο Αττικής.

11

36. Επενδύσεις έγιναν από γερμιανικές εταιρείες για τη δημιουργία

σύγχρονου δικτύου αστικών συγκοινωνιών, βασισμένου σε ηλε-

κτροκίνητα τραμ και λεωφορεία.

37. Εγγειοβελτιωτικά έργα έγιναν στη διευθέτηση χειμάρρων, οι

οποίοι μέχρι τότε συχνά προκαλούσαν πλημμύρες και καταστρο- φές στο λεκανοπέδιο της Αττικής.

38. Επενδυτικές προσπάθειες έγιναν και στις υποδομές της υπόλοι- πης χώρας, με εγγειοβελτιωτικά έργο.

39. Η Τράπεζα της Ελλάδος ιδρύθηκε το 1841. [Εξετάσεις 2003]

40. Η Τράπεζα της Ελλάδος ιδρύθηκε τον Μάρτιο του 1927 και άρ-χισε τον ίδιο χρόνο τη λειτουργία της.

41. Με αφορμή το αίτημα της Ελλάδας στις Μεγάλες Δυνάμεις για πα-

ροχή πρόσθετου δανείου, τέθηκε το ζήτημα της δημιουργίας μιας κε-

ντρικής κρατικής τράπεζας.

42. Παρά τις αντιδράσεις της Εθνικής Τράπεζας και κάτω από την πίε-

ση των ξένων συμβούλων, τον Μάιο του 1927 ιδρύθηκε η Τράπεζα της

Ελλάδος.

43. Οι επιτυχίες της Τράπεζας της Ελλάδος οδήγησαν τα δημόσια οι-

κονομικά σε περίοδο ευφορίας και προκάλεσαν μια ισχυρή δυναμική

που επέτρεψε τις σημαντικές πολιτικές, θεσμικές και οικονομικές

πρωτοβουλίες της τελευταίας κυβέρνησης του Χαριλάου Τρικούπη.44. Η παγκόσμια οικονομική κρίση έφτασε στην Ελλάδα σε μια

εποχή «ευημερίας».

45. Η διεθνής οικονομική κρίση του 1939 επηρέασε αρνητικά την

οικονομική πορεία της χώρας.

46. Οι προσπάθειες της ελληνικής κυβέρνησης να αποτρέψει την

κρίση εξάντλησαν τα αποθέματα της χώρας σε χρυσό και συνάλ-

λαγμα.

47. Μ ε την πολιτική του προστατευτισμού η χώρα μπήκε στον χώρο

της ανοιχτής οικονομίας, όπου οι συναλλαγές καθορίζονταν από

ελεύθερες οικονομικές συμφωνίες.

48. Μ ε τη μέθοδο διακανονισμού «κλήριγκ» οι διεθνείς συναλλα-

12

γές γίνονταν με βάση διακρατικές συμφωνίες που φρόντιζαν να

ισοσκελίζουν την αξία των εισαγωγών με την αντίστοιχη των εξα-

γωγών, στο πλαίσιο ειδικών λογαριασμών.

49. Οι σημαντικότερες επιπτώσεις των οικονομικών εξελίξεων τη

δεκαετία του 1930 βρίσκονταν στο πολιτικό πεδίο, καθώς πολλά

ευρωπαϊκά κράτη εκείνη την εποχή απέκτησαν δικτατορικά ή φα-

σιστικά καθεστώτα.

Συνδυαστικές ερωτήσεις

13

1. Τι γνωρίζετε για την ελληνική οικονομία και τις κοινωνικές και πολιτικές συνθήκες που διαμορφώθηκαν στην Ελλάδα κατά την περίοδο του μεσοπολέμου (1919-1939);

2. Τι γνωρίζετε για το εργατικό κίνημα από τα πρώτα του βήματα στην Ελλάδα μέχρι τη δημιουργία του Σοσιαλιστικού κινήματος;

3. Τι γνωρίζετε για τη διαμάχη Βενιζέλου-Κωνσταντίνου και τις πολιτικές συνθήκες κάτω από τις οποίες η Ελλάδα εισήλθε στον Α' Παγκόσμιο πόλεμο;

4. α) Τι γνωρίζετε για την ίδρυση του κόμματος των Φιλελευθέρων, τους στόχους και τις προγραμματικές του θέσεις;

β) Ποια τάξη στήριζε τον Βενιζέλο στη διαδικασία διαμόρφωσης και υλοποίησης της πολιτικής του;

5. Ποιες πολιτικές εξελίξεις από τη Συνθήκη των Σεβρών και μετά επηρεάζουν την οικονομική ζωή της χώρας και με ποιον τρόπο;

6. α) Πώς επηρέασε την οικονομική και την κοινωνική ζωή της χώρας η άφιξη των προσφυγών το 1922;

β) Ποιες ήταν οι επιπτώσεις από την άφιξη των προσφύγων στην οικονομία και τον πολιτισμό;

7. α) Με ποιον τρόπο η Μικρασιατική καταστροφή ανέτρεψε όλες τις ισορροπίες και τα δεδομένα της ελληνικής οικονομίας και κοινωνίας;

β) Ποιες ήταν οι επιπτώσεις από την άφιξη των προσφύγων στον πληθυσμό και την εθνολογική σύσταση;

14