ΔΗΜΟΣ ΚΕΡΥΝΕΙΑΣ ΤΕΥΧΟΣ 1 5 • ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ 201 1

• •

nEPIEXOMENA σελ.

ΑΠΟ ΤΗ ΔΗΜΑΡΧΟ 3 ΧΑΙΡΕΤΙΣΜΟΣ ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΗ ΚΥΡΗΝΕΙΑΣ 4 ΘΡΗΣΚΕΥΤΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ

• Χρ. Παχουλίδη: «Ετέχθη γμίν σήμερον Σωτήρ . . . » 5 • Τάκη Νεοφύτου: «Η ιστορία της εκκλησίας του Αγίου Γεωργίου

Πάνω Κερύνε ιας» 7 • Εσπερινός παναγίας Γλυκιώτισσας 11 • Εσπερινός Αρχαγγέλου Μιχαήλ 11

Ε ΚΔΗΛΩΣΕΙΣ 11 • Παιδική κατασκήνωση Δήμου Κερύνειας 1 2 • Εκδρομή Συνταξιούχων Κερυνειωτών 1 3 • Αδελφοποίηση Δήμου Κερύνε ιας και Δήμου Κρανιδίου 14 • Αφιέρωμα στον Κλεάνθη Π. Γεωργιάδη 1 5

- Θεοφανώς Κυπρή: «Από τη ζωή και το έργο του Κλεάνθη Π. Γεωργιάδη» 1 6

- Δήμου Γεωργιάδη: «Κλεάνθης Γεωργιάδης, Ο δι κός μας άνθρωπος» 19

• Αντι κατοχικές ε κδηλώσεις 2 2 ΔΙΑΦΩΤΗΣΗ

• Εκδηλώσεις στις Βρυξέλλες με θέμα: ««Προώθηση των Πολιτιστι κών αξιών μέσω της προστασίας της πολιτιστι κής κληρονομ ιάς» 27

• Αναστασίας Σιακαλλή: «Όταν ο Γολιάθ είδε τον Δαυίδ» 30 • Δημήτρη Καλογερόπουλου: «Απόφαση υποκινούμενη

από πολιτικά ελατήρια» 41 • Ανδρέα Κ. Φυλακτού: «Η Κερύνεια που εξοργίζεται» 42 • Αντικατοχική ε κδήλωση στο Λονδίνο 43 • Επισκέψεις στο δημαρχείο Κερύνειας 44

ΙΣΤΟΡΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ • Δρος Αι κατερίνης Αριστείδου: «Η Κερύνεια κατά τη διάρκε ια

της Βενετοκρατίας» 45 ΦΥΣΙΟΓΝΩΜΙΕΣ ΤΗΣ ΚΕΡΥΝΕΙΑΣ

• Κωστή Κοκκινόφτα: «Η ζωή και το έργο του Λόγιου Αρχι μανδρίτη Λεόντιου Χατζηκώστα» 50

ΜΝΗΜΕΣ 52

ΠΟΙΗΣΗ 54

ΕΦΥΓΑΝ ΜΑΚΡΙΑ ΜΑΣ 56

ΕΠΙΣΤΟΛΕΣ 60

ΑΘΛΗΤιΣΜΟΣ 62

ΕΝΗΜΕΡΩΣΗ 66

ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ ΔΗΜΟΥ ΚΕΡΥΝΕΙΑΣ ΔΙΑΝΕΜΕΤΑΙ ΔΩΡΕΑΝ. ΤΕγΧΟΣ 15, ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ 2011

ΙΔΙΟΚΤΗΤΗΣ: ΔΗΜΟΣ ΚΕΡΥΝΕΙΑΣ Τ.Θ. 25572,1310 ΛΕΥΚΩΣΙΑ

ΤΗΛ. 22818040. ΦΑΞ:22818228. ΕΚΔΙΔΕΤΑΙ ΑΠΟ ΣγΝΤΑΚΤιΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ

τογ ΔΗΜογ ΚΕργΝΕΙΑΣ

QρόεδρQS� Γεώργιος Θεοφίλου, Δημοτικός Σύμβουλος.

Μέλη: Θεσσαλία Δήμου, Άννα Νεοφύτου, Πασχάλης Ηλιόπουλος, Αλέκος Μιχαηλίδης.

ΔΙΟΡΘΩΤΕΣ γ ΛΗΣ: Γεώργιος Θεοφίλου, Άννα Νεοφύτου, Πασχάλης Ηλιόπουλος.

ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΚΟ γ ΛΙΚΟ ΑΠΟ ΤΑ ΑΡΧΕΙΑ: Δήμου Κερύνειας, Ρ. Κατσελλή, Γ. Σφογγαρά,

Γ.Τ.Π., Αδούλωτης Κερύνειας, Ζακ Ιακωβίδ, ARPS, AFIAP, Τάκη Νεοφύτου.

ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ ΕΚΔΟΣΗΣ: (ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ - ΣΕΛΙΔΩΣΗ - ΣΑΡΩΜΑ ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΩΝ)

Αλεξία Χρυσοχού - Χαραλάμπους

ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ ΕΞΩφγΛΛογ: Η Παναγία Χρυσοπολίτισσα στην Κάτω Κερύνεια

(Αρχείο: Πολιτιστικού Ιδρύματος Αρχιεπισκόπου Μακαρίου Γ')

ΟΠΙΣΘοφγΛΛΟ: Η Παναγία Χρυσοπολίτισσα (Αρχείο: Ιεράς Μητρόπολης Κυρηνείας)

ΕκτγΠΩΣΗ: Τ υπογραφείο R.P.M. Lίthographica Ltd ISSN: 1450-1767

Ο Μιχαήλ ΑρχάΥΥελος Ορθός κάτασπρο περιστέρι

δεν μας ξεχνά, δεν τον ξεχνού με, απτόητος μετρά το χρόνο

στους βαθιούς κτύπους της καρδιάς μας.

Ρήνα Κατσελλή

Από τη Δήμαρχο

�απημένες μου Κερυν,ώησσες κω Κερυν"ώτες,

Με αφορμή των χριστουγεννιάτι κων εορτών και τον ερχομό του νέου χρόνου 201 1 , καταθέτω και πάλι την έντονη και θλιβερή διαπίστωσή μου ότι, όλοι εμείς οι Κερυνειώτες εξακολουθούμε να ζούμε μακριά από τη γενέτειρα γη μας χωρίς να το θέλουμε και να κτίζουμε υποχρεωτικά μια νέα ζωή που τη λέμε . . . προσωρινή!

Παλεύουμε και προσμένουμε την ανάσταση μέσα από τα πέτρινα δύσκολα χρόνια προσφυγιάς, υποχρεωτικού ε κτοπισμού και απομάκρυνσης από τα κερυνειώτικά μας χώματα και πολεμούμε ακατάπαυστα εδώ και 3 7 χρόνια με την προσδοκία επιστροφής όλων μας στις εστίες, στα ιερά χώματά μας, στις ρίζες μας. Αγωνιζόμαστε χωρίς διακοπή και ηρεμία ψάχνοντας για κανάλια ενδυνάμωσης και υποστήριξης στον αγώνα μας.

Μέσα στον πολύχρονο αγώνα μας, κουβαλούμε στις πλάτες το στοιχειό της Κερύνειας μας . . . Ένα στοιχειό που περιμένει την ανάστασή του, την ελευθερία και τη δι καιοσύνη του. Ζητά η Κερύνεια επίμονα την απελευθέρωσή της. Κανένας, μα κανένας δεν κατάφερε να την απελευθερώσει ακόμα. Της υπόσχονται πολλοί . . . μάλλον δεν της υπόσχεται κανένας και τίποτα. Ίσως οι μεγάλες υποσχέσεις να είναι του τύπου «πάρε δώσε . . . ». Ίσως, η Κερύνεια θα έχει να παίρνει το χριστουγεννιάτικο άθλιο δώρο από την Τουρκία. .. Ένα δώρο ασυνήθιστο, που λέγεται εκ των πραγμάτων ... διχοτόμιση. Ένα δώρο με περιτύλιγμα που λέγεται διζωνική ομοσπονδία.

Με φόβο και βαθιά θλίψη, οι Κερυνειώτες διαπιστώνουν ότι η Κερύνεια αγωνίζεται χωρίς στηρίγματα και αλληλεγγύη. Μόνο που παραπέμπεται η πανάρχαια ελληνική πόλη στον κάλαθο ξεπουλημάτων.

Φοβάμαl ότι ο χρόνος λιγόστεψε . . . τα περιθώρια στένεψαν ...

Φοβάμαl ότι ο κόσμος της Κύπρου κουράστη κε .

Πιο πολύ φοβάμαι την εθνοκάθαρση, τ ο μόνιμο ξεριζωμό και τ η ν υποχρεωτι κή διαβίωση των προσφύγων μακριά από τα σπίτια και τις περιουσίες τους. Φοβάμαl την ακλόνητη και αδιάλλαχτη ισχυρογνωμοσύνη της Τουρκίας με διαφοροποίηση των γεγονότων και του βασικού προβλήματος ε ισβολής και κατοχής της στην Κύπρο μας. Ο εξευτελισμός και η ταπείνωση των Ευρωπαίων/Ελλήνων/Κυπρίων Κερυνειωτών συνεχίζεται όπως ακρι βώς συνεχίζεται και ο ανελέητος καταστροφι κός σφετερισμός των ιστορικών, πολιτιστι κών μνημείων και περιουσιών όλων μας, από τους Τούρκους στρατιώτες και τους παράνομους εποίκους της Ανατολίας και του Καυκάσου.

Όμως είναι καιρός τώρα!

Να συνεχίσουμε πιο δυναμικά και επίμονα τον αγώνα απελευθέρωσης και επιστροφής μας στην Κερύνεια. Σήμερα, μετά από 37 χρόνια προσδοκίας και αλαλούμ υποσχέσεων από τους ε κάστοτε υπεύθυνους,

ερχόμαστε εμείς οι Κερυνειώτες να διεκδι κήσουμε πιο σοβαρά και υπεύθυνα από τον κάθε ένα, τα δι κά μας συμφέροντα, να υπερασπίσουμε την τιμή και την αξιοπρέπειά μας, να απαιτήσουμε τα δικαιώματά μας.

Δικά μας χώματα, δ ικά μας σπίτια, οι κόπεδα, καταστήματα, ξενοδοχεία, εστιατόρια, σχολεία, ε κκλησίες, μοναστήρια, χωριά και κοινότητες. Δικό μας το μεσαιωνικό κάστρο, δ ικό μας το γραφι κό λιμανάκι της Κερύνειας και ο πανέμορφος Πενταδάχτυλος με τα κυκλάμινά του. Σίγουρα δικό μας ε ίναι το ανάλαφρο κερυνειώτικο θαλασσινό αεράκι και η κερυνειώτκη αύρα που μας γέννησε και μας ανάγιωσε κρατώντας μας δι κούς της για πάντα.

Προσεύχομαι ξανά και ξανά στο Θεό, να επιστρέψουμε όλοι στην Κερύνεια μας και στα πατρογονι κά μας εδάφη, στην πανέμορφη αξέχαστη γη, όπου έχουμε ζήσει αναπνέοντας τον πολυπόθητο αέρα της κερυνειώτικης θάλασσας. Μια αξιολάτρευτη γη που κανείς, μα κανείς, δεν έχει σήμερα ζήσει ποτέ ξανά.

Άς συνεχίσουμε πιο εντατι κά και με μεγαλύτερο πείσμα τον όμορφο αγώνα για την επιστροφή της υπέροχης Κερύνειας στα χέρια μας. Της δι κής μας Κερύνειας και με όλα τα δ ικά της.

3 Μαρία Ιωάννου Δήμαρχος Κερύνε ιας

Χαιρετισμός Μητροπολίτου Κυρηνείας Παύλου

Χαιρετίζουμε μέ πατρική ικανοποίηση την έκδοση τού περιοδικού τού Δήμου της κατεχόμενης πόλης της Κερύνειας μας, η οποία γίνεται μέ τήν ε'ίσοδό μας στό νέο ετος τού 2011 καί εντάσσεται στά πλαίσια των προσπαθειων τού Δήμου Κερύνειας γιά σύσφιγξη των δεσμων μεταξύ των εκτοπισμένων Κερυνειωτων καί αναζωπύρωση της μνήμης των κατεχομένων εδαφων μας.

Οι μέρες πού διανύουμε είναι δύσκολες. 'Ενω η Τουρκία απεργάζεται τήν πλήρη τουρκοποίηση της Κύπρου καί μιλα γιά λύση δύο κρατων, δύο λαων, δύο κυριαρχιων, δύο οικονομιων, καί επιμένει στήν αναγνώριση τού ψευδοκράτους, δυστυχως η πλευρά μας εξακολουθεΊ νά παραμένει προσκολλημένη στή λύση της Διζωνικης Δικοινοτικης 'Ομοσπονδίας, δίνοντας απαράδεκτες προτάσεις Οπου οι σφετεριστές των κατεχομένων περιουσιων μας αποκαλούνται χρηστες.

Αυτή όμως η λύση, οχι μόνο δέν εΙναι βιώσιμη καί λειτουργική, αλλά θά καταρρεύσει εν τπ γενέσει της γιατί στηρίζεται στόν φυλετικό διαχωρισμό. Παραβιάζει τά �νθρώπινα δικαιώματα, παγιώνει καί νομιμοποιεΊ τά τετελεσμένα της τουρκικης εισβολης, καταργεΊ τήν Κυπριακή Δημοκρατία, αναβαθμίζει τό ψευδοκράτος καί στερεΊ γιά πάντα από τούς νόμιμους κατοίκους, τήν επιστροφή στίς περιουσίες τους. Γι' αυτό, τυχόν επιβολή της θά εΙναι η απαρχή νέων δεινων γιά τόν προδομένο λαό μας.

Ένεκα της συνεχούς ατεγκτης στάσης της Τουρκίας καί της δικης μας λανθασμένης πορείας, οι συνομιλίες βρίσκονται σέ δραματικά αδιέξοδα, γιατί δυστυχώς αρχισαν χωρίς τίς απαραίτητες προϋποθέσεις. Σας καλούμε λοιπόν σέ εγρήγορση γιά νά μήν ξεγελιέστε από κούφια καί χωρίς αντίκρυσμα συνθήματα. Ή προτεινόμενη λύση της Διζωνικης Δικοινοτικης 'Ομοσπονδίας, Οσον καί αν εκβιάζουν τόν λαό μέ τό ψευτοδίλημμα της διχοτόμησης γιά νά τού επιβληθεΙ δέν παύει νά παραμένει ρατσιστι�ή. 'Επειδή δέν βασίζεται πάνω σέ αρχές καί αξίες, γι' αυτό δέν μπορεΊ νά ειναι δίκαιη η δημοκρατική. Μή δεχθεΊτε απεμπόληση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων σας, τά οποΊα απολαμβάνουν καί οι τελευταΊοι κάτοικοι της γης.

Χρειάζεται ολοι οι Κερυνειώτες ως ενας ανθρωπος νά αναλάβετε τίς ευθύνες σας. 'Έφθασε Ο καιρός νά κατέλθετε στόν αντικατοχικό αγωνιστικό στίβο καί νά μήν παρακολουθεΊτε απαθως τά τεκταινόμενα από τίς κερκίδες. Διατρανωστε παντού Οτι δέν δέχεσθε νά θεωρεΊσθε, πολύ δέ περισσότερο νά νοιώθετε, ως πολίτες δεύτερης κατηγορίας τού ημικατεχόμενου νησιού μας. Κανείς δέν μπορεΊ νά μας αφαιρέσει τά δικαιώματά μας, αν εμεΊς από μόνοι μας δέν τά παραδώσουμε.

Ο Παντοδύναμος Θεός είναι ετοιμος νά μας αξιώσει της δικαιοσύνης, της δικαιώσεως καί της σωτηρίας. Φτάνει εμεΊς νά ε'ίμαστε διά της μετανοίας καί των αλλων Μυστηρίων ενωμένοι μ' Αυτόν. Καλή, ευλογημένη καί καρποφόρα χρονιά καί σύντομα η Κερύνεια καί η Κύπρος ολόκληρη νά ελευθερωθούν καί νά ακουστούν επιτέλους χαρμόσυνες οι βουβές τώρα καμπάνες των ιερων Ναων μας καί νά λειτουργήσουμε σ' αυτούς, δοξάζοντας τόν Παντοδύναμο Θεό.

4 Ευχέτης πρός Κύριον, +0 Κυρηνείας Παύλος.

θρησκεv-τι,κά. θέμα.-τα.

« Ετέχθη Υμίν σή μερον Σωτή ρ . . . » εν όψει των Χριστουγέννων

Δ εν υπάρχει σταθμός ιστορικός, μεγαλύτερος από την Ενανθρώπισή του Υιού και Λόγου του Θεού. Δεν υπάρχει

γεγονός μεγαλύτερης σημασίας για τη ζωή της Ανθρωπότητας, από το γεγονός της Σαρκωμένης Αγάπης του Θεού, που «έκλινεν ουρανούς τη αφάτω του κενώσει» . Δεν υπάρχει , τέλος μεγαλύτερο μυστήριο από τον άπειρο Θεό που σαρκούται .

«ο αχώρητος παντί, πώς εχωρήθη ε ν σαρκί; Ο εν κόλποις του Πατρός, πώς εν αγκάλαις της μητρός».

Με τη «σάρκωσει του Λόγου», καταργείται η αλογία της αμαρτίας. Λογοποιείται ο φθαρείς λογικός άνθρωπος, δημ ιουργούνται πλέον οι προϋποθέσεις αποκατάστασης του «κατ' ε ι κόνα» και ανοίγε ι ο δρόμος προς τη θέωση .

Κοιμόντουσαν βαθιά «οι σοφοί και συνετοί» του αιώνα στην Αθήνα και στα ιεροσόλυμα και μόνο «τα μωρά του κόσμου τούτου», οι ποι μένες της Βηθλεέμ, ζουν στην έκσταση του θαύματος, γίνονται μάρτυρες της Αγγελικής δοξασίας, δέχονται το μήνυμα, «ετέχθη Υμίν σήμερον Σωτήρ».

«Απέκρυψας ταύτα από σοφών και συνετών και απεκάλυψας αυτά νηπίοις» . Μέσα στο βαθύ ύπνο σώματος και ψυχής, μονάδα «οι αγραυλούντες και φυλάσσοντες φύλακες της νυκτός», ποιμένες, ζουν εκστατικοί τη μοναδική νύχτα και από τότε συνεχίζει ο Θεός το έργο Του με «τα μωρά του κόσμου», τα οποία εξελέξατο, «ίνα τους σοφούς καταισχύνη» .

Και στις μέρες μας, η ιοια πορεία. Μερικοί σοφοί και συνετοί του αιώνα, θεωρούν ανάξιο για το πνευματικό τους ανάστημα και για τη διαστημ ική εποχή μας, να πιστεύουν και μ ιλούν για τον Εσταυρωμένο Ναζωραίο. Γ ια Εκείνο που οι αιώνες ύμνησαν και φυλές, ήμερες και άγριες στάθηκαν εκστατικές στο πέρασμά Του. Λατρεύουν τον άνθρωπο, το μυαλό του, τα επιτεύγματά του και κηρύσσουν την απελευθέρωσή τους από τη δουλειά του Θεού, τη χειραφέτηση από ταμπού και δόγματα και αντικατέστησαν την πρώτη φράση του Συμβόλου της Πίστεως,

Χριστόδουλου Γ. παχουλίδη

«Π ιστεύω ε ις Ένα Θεόν .. . » με τη φράση: «Π ιστεύω στον άνθρωπο». Έγιναν ο ι πρωτοπόροι της αποστασίας που αρνήθηκε το Λόγο και δέκτηκε την αλογία της αποξενωμένης από το χριστό ανθρώπινης λογικής. Ελάτρευσαν «Τη κτήσει» και αρνήθηκαν «Τον Κτίσαντα». Αρνήθηκαν τον «ποιητήν Ουρανού και γης» και αγκάλιασαν την ε ιδωλολατρία της θεοποίησης του ανθρώπινου εγώ. Γ ι ' αυτό η δουλειά των παθών ονομάστηκε ελευθερία και η ελευθερία μετατράπηκε σε ασυδοσία. «Άνθρωπος εν τιμή ων, ου συνήκε παρά συνεβλήθη τοις κτήνεσι τοις ανοήτοις και ομοιώθη αυτοίς» .

Τη νύκτα της Γέννησης του Θεανθρώπου, όταν και φέτος οι χριστουγεννιάτ ικες καμπάνες θα δονούν την παγωμένη ατμόσφαιρα, μέσα σε όλο τον κόσμο, άνθρωποι αφηνιασμένοι , ματωμένοι , πονεμένοι , ξένοι προς τη Σάρκωση του Λόγου, που ήλθε στη γη, για να αποκαταστήσει την αρμονία ύλης και πνεύματος, σάρκας και ψυχής, δε θάναι σε θέση να ζήσουν την

5

αγαλλίαση της Θείας ευδοκίας και του μηνύματος της Ε ιρήνης, που υπερέχει πάντα νουν . . . , γιατί κοιμώνται ύπνο ταραγμένο, εφιαλτικό. Μονάχα οι αγραυλούντες και φυλάσσοντες φυλακάς της νυκτός, μονάχα οι φρόνιμοι παρθένοι , μονάχα οι προσκαρτερούντες την προσευχή και τη δέηση θα δεχθούν στην αγκαλιά τους το θείο Βρέφος, όπως ο δίκαιος Συμεών.

δεχθούμε μέσα μας το Χριστό, να είναι πάντοτε <ψεθ' ημών ο Θεός» και να μας χαρίσει εδώ στη γη, σύντομα την ελευθερία και δι καίωση της πατρίδας μας, χαρίσε ι Χριστό, για να είναι πάντοτε μεθ' ημών ο Θεός και να μας χαρίσει εδώ στη γη, σύντομα την ελευθερία και τη δι καίωση της πατρίδας μας και στη μέλλουσα ζωή να μας αξιώσει να απολαύσουμε τα αγαθά της Βασιλείας των Ουρανών. Αμήν. Ε ίθε και μεις να είμαστε έτοιμοι και άξιοι να

6

ΧΡΙΣΤΟΥΓΕΝΝΙΑΤΙΚΗ ΘΥΜΗΣΗ ΤΩΝ ΣΚΛΑΒΩΜΕΝΩΝ ΕΚΚΛΗΣΙΩΝ

Χριστούγεννα, κι οι Εκκλησίες που άλλοτε φεγγοβόλες,

μεσ' το αυγινό το πρωινό καλούσαν άμα όλες

τους Χριστ ιανούς, με το γλυκό τον ήχο της καμπάνας, να προσκυνήσουν το νεογέννητο Χριστό και την καλή Του Μάνα, τώρα βουβές απέμειναν, κλειστές, χορταριασμένες.

Στο Άγιο Βήμα, που έλαμπε απ' τα άσβηστα κανδήλια, Τα νυχτοπούλια κούρνιασαν και σέρνονται τα φίδια. Μισοσπασμένα στέκονται, γυμνά, σκελετωμένα, Τα ει κονοστάσια, που ήτανε ομορφοστολισμένα. Σύλησαν τ ις ε ι κόνες τους και κλέψαν τους Σταυρούς τους.

παρηγοριά στον πόνο τους, στη θλίψη τους ελπίδα, απέμειναν της φύσεως μονάχα τα στοιχεία. Στου φεγγαριού το αχνό το φως, που μέσα τρεμοπαίζει , Κ ι άυλες, άπιαστες μορφές, θαμπές σιγοσαλεύε ι . Τ' ανέμου τα σφυρίγματα, που παγωμένος μπαίνε ι , Μοιάζουν με το χερουβικό, που χορωδία ψέλνε ι . Θυμίαμα στον Ύψιστο, γι ' αυτούς που έχουν φύγει , Για νάρθουν πίσω σύντομα, η παγωμένη ομίχλη .

Χριστέ μου, κάνε γρήγορα, στις εκκλησιές που τώρα, Σωπαίνουν έρημες, βουβές στη σκλαβωμένη χώρα, Του χρόνου, εμείς γονατιστοί, του χρόνου τέτοια ώρα, Νάμαστε με σ' τις εκκλησιές, σε ελεύθερη πια χώρα, Ευλαβικοί προσκυνητές, να ξεχαστούνε όλα.

Χριστόδουλος Παχουλίδης

Η ιστορία της εκκλησίας του Αγίου Γεωργίου Πάνω Κερύνειας

Σ τις 1 3 Δεκεμβρίου, ο Δήμος Κερύνειας και το Πολιτιστικό Ίδρυμα κερύνεια­Χρυσοκάβα, διοργάνωσαν στην αίθουσα

«Σόλων Τριανταφυλλιοης» της τράπεζας Κύπρου, στη Λευκωσία, εκδήλωση αφιερωμένη στην Εκκλησία του Αγίου Γεωργίου Πάνω Κερύνειας. Μετά το σύντομο χαιρετισμό της Δημάρχου Κερύνειας, κ. Μαρίας Ιωάννου, ε ισηγητική ομιλία στην εκδήλωση έκανε ο Πρόεδρος του Πολιτιστικού Ιδρύματος κ. Τάκης Νεοφύτου, ο οποίος στο πρώτο μέρος της ομιλίας του παρουσίασε την ιστορία της εκκλησίας και στο δεύτερο τις προσπάθειες επιδιόρθωσής της, από το 2003 μέχρι το 2006.

Στο τεύχος αυτό, ελλείψει χώρου, μας παρουσιάζει τα κύρια σημεία της ιστορίας της εκκλησίας.

Σύμφωνα με την ανάγλυφη επιγραφή που αναγράφεται εξωτερικά πάνω από την κεντρική είσοδο,

«ο ΠΑΝΣΕΠΤΟΣ ΟΥΤΟΣ ΝΑΟΣ ΤΟΥ ΑΓιΟΥ ΕΝΔΟΞΟΥ ΜΕΓΜΟΜΑΡΤΥΡΟΣ ΓΕΩΡΓιΟΥ ΤΟΥ ΤΡΟΠΑΙΟΦΟΡΟΥ ΕΘΕΜΕΛΕΙΩΘΗ ΕΝ ΠΕΙ 1907 ΕΠΙ ΤΩΝ ΕΡΕΙΠΙΩΝ ΤΟΥ ΑΡΧΑΙΟΥ ΤΟΙΟΥΤΟΥ ΔΙΑ ΣΥΝΔΡΟΜΩΝ ΕΥΣΕΒΩΝ ΧΡΙΣΤΙΑΝΩΝ ΤΗΣ ΠΟΛΕΩΣ ΚΥΡΗΝΕιΑΣ. ΑΝΗΓΕΡΘΗ ΔΕ ΚΑΙ ΠΛΗΡΩΣ ΣΥΝΠΕΛΕΣΘΗ ΧΟΡΗΓΟΥΝΤΟΣ ΤΟΥ ΕΚ ΘΕΡΜΙΑΣ ΕΥΣΕΒΟΥΣ ΚΑΙ ΦΙΛΟΧΡΙΣΤΟΥ ΖΕΥΓΟΥΣ Χ" ΓΕΩΡΓιΟΥ Α. ΜΙΧΑΗΛΙΔΟΥ ΚΑΙ ΤΗΣ ΣΥΖΥΓΟΥ ΑΥΤΟΥ ΜΑΡΙΑΣ ΕΠΙ ΜΑΚΑΡΙΟΥ ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΟΥ ΚΥΡΗΝΕΙΑΣ ΕΝ ΠΕΙ mΤΗΡIΩ 1926» Από μαρτυρίες πολλών ηλικιωμένων Κερυνε ιωτών, η εκκλησία που προϋπήρχε ήταν ένας πολύ μ ικρός χώρος προσκυνήματος που έμοιαζε, όπως χαρακτηριστικά την περιγράφουν, με «φουρνούδι», γι' αυτό και οι κάτοικοι της Πάνω Κερύνειας εκκλησιάζονταν στην εκκλησία του Αρχαγγέλου Μ ιχαήλ. Με την πάροδο όμως του χρόνου και τη σταδιακή αύξηση του πληθυσμού της Πάνω Κερύνειας, που περιλάμβανε και τα περίχωρα Θέρμια και Καράκουμ ι, οι ανάγκες επέβαλαν το κτίσιμο

Έρευνα - Μελέτη: Τάκη Νεοφύτου

Προέδρου του Πολπιστικού Ιδρύματος

«Κερύνεια - Χρυσοκάβα»

της νέας, της σημερινής εκκλησίας του Αγίου Γεωργίου, στον ίδιο χώρο.

Χρε ιάστηκαν δύο χρόνια για την ολοκλήρωση τής ανέγερσης και σύμφωνα με δεύτερη χειρόγραφη επιγραφή στον εσωτερικό βόρειο τοίχο της εκκλησίας, που αναφέρεται στα εγκαίνιά της, σημε ιώνεται ότι :

«Καθιερούται ο Ναός ούτος επί Μητροπολίτου Κυρηνείας κ. ΜΑΚΑΡΙΟΥ χορηγούντων των εκ Θέρμιας Χ" Γεωργίου Μιχαηλίδου και της συζύγου αυτού Μαρίας, τη 2 1 η Ιουνίου 1 925 .» Ο Χατζή Γεώργιος Μ ιχαηλίδης φαίνεται ότι υπήρξε σκληρός τοκογλύφος στο τέλος του δέκατου ένατου και αρχές του ε ι κοστού αιώνα. Η γυναίκα του όμως Μαριού, ήταν καλή, πονόψυχη και ευλαβική. Δεν αξιώθηκαν παιδιά και φαίνεται η Μαριού στο τέλος κατάφερε να μαλακώσει τον άντρα της, που

7

8

μεταξύ άλλων δωρεών που έκαμε, πλήρωσε και για την ανέγερση της εκκλησίας του Αγίου Γεωργίου στην Πάνω Κερύνεια. Ο κτήτορας της εκκλησίας Γεώργιος Μιχαηλίδης, μετά το θάνατό του, τ ιμής ένεκεν, θάφτηκε στο δυτ ικό προαύλιο της εκκλησίας, μπροστά από το σπίτ ι του ιερέα.

Από καταχωρίσεις στο βι βλίο του ταμείου της εκκλησίας, φαίνεται ότι ο πρώτος ιερέας, του Αγίου Γεωργίου ήταν ο Παπά Αγάπιος Χ"Νι κόλα, ο οποίος αργότερα αποκαλείτο και υπέγραφε ως Παπά Αγάπιος Αλωνεύτης, λόγω της καταγωγής του από το χωριό Άλωνα, της Π ιτσιλιάς. Εργοδοτήθηκε στην εκκλησία από την 1 η του Γενάρη του 1924 και ο μ ισθός του ήταν δύο λίρες το μήνα, δηλαδή 24 λίρες το χρόνο, που μέχρι το 1956, που υπάρχουν καταχωρίσεις, αυξήθηκε σταδιακά στις 127, που περιλαμβάνουν επίδομα νεωκόρου και 130 μ ισθό. Στον Παπά Αγάπιο παρεχωρείτο οικία στο προαύλιο της εκκλησίας, όπου κατοι κούσε με τη σύζυγό του Ευδοκία, μέχρι το θάνατό του, στ ις 5 Δεκεμβρίου 1960. Θάφτηκε στο κοιμητήριο Κερύνειας στον ίδιο τάφο που είχε ταφεί νωρίτερα και η σύζυγός του. Από τον τάφο τους σώζεται σήμερα μόνο το άνω μέρος του σταυρού, πεταγμένο στη νοτ ιοανατολι κή γωνιά του κοι μητηρίου. Όταν πια δεν μπορούσε, λόγω της ηλι κίας και των προβλημάτων υγείας του να ανταπεξέλθει στα καθήκοντά του, η Εκκλησιαστική Επιτροπή, σε συνεργασία με τη Μητρόπολη Κερύνειας, προσέλαβε τον Παπά Κυπριανό Χρίστου, από το Λάρνακα της Λαπήθου, της Επαρχίας Κερύνειας, για να τον βοηθά και σταδιακά να τον αντικαταστήσε ι . Ο Παπά Κυπριανός, υπηρέτησε την εκκλησία μέχρι το 1974, τα τελευταία όμως χρόνια της υπηρεσίας του, όπως είναι γνωστό, οι πολιτι κές επιλογές και τοποθετήσεις του, έκαμαν ένα μεγάλο μέρος των ενοριτών του να αποστασιοποιηθεί και να μ ην τον αποδέχεται .

Σε ότι αφορά τους ψάλτες, ο πρώτος που διορίστη κε από την Εκκλησιαστική Επιτροπή στις 10/1/1926 ήταν ο Γεώργιος Παπασάββα και δεύτερος ο δάσκαλος Χρ. Χριστοδουλίδης, που διορίστηκε ως δεξιός ψάλτης στ ις 1 Ο Οκτωβρίου 1926 για τη σχολική περίοδο, και στη συνέχεια, για τη θερινή περίοδο, ο Χ" Τηλέμαχος Θεοχάρους.

Σύμφωνα με πρακτ ικό συνεδρίας της Εκκλησιαστικής Επιτροπής, ημερομηνίας 19 Ιανουαρίου 1941, προσελήφθησαν ως ψάλτες για το 1941 οι πιο κάτω:

Αριστερά ο ΠαπαΧρυσ6στομος και δεξιά ο ψάλτης, Αλέξης Νικηφ6ρος.

Ο Αλέξης Ν ικηφόρος, από το τριμ ίθι, ως αριστερός ψάλτης με μ ισθό, όπως αναφέρεται, εννέα λίρες Αγγλίας το χρόνο, ο Χ"Τηλέμαχος Θεοχάρους, από την Κερύνεια, ως βοηθός αριστερού ψάλτη, με- ετήσιο μ ισθό τρεις λίρες και ο Χριστόδουλος Παπαλουκάς, από το Πέλλαπαϊς, ως δεξιός ψάλτης, με μισθό δεκαπέντε λίρες το χρόνο.

Άλλη καταχώριση σε πρακτικό του 1949, αναφέρεται στο διορισμό του Χρυσόστομου Χριστοδούλου, από τον Καραβά, που διατηρούσε ραφείο στην Κερύνεια, ως δεξιού ψάλτη, έναντι του ποσού των 32 λιρών και δέκα σελινιών το χρόνο και του Αλέξη Ν ικηφόρου, ως αριστερού ψάλτη, έναντι μ ισθού 30 λιρών το χρόνο. Παρ' όλον ότ ι οι καταχωρίσεις για τους δύο τελευταίους ψάλτες σταματούν το 1953, οπότε ο μ ισθός που αναφέρεται και για τους δύο είναι 52 λίρες το χρόνο, αυτοί συνέχισαν να υπηρετούν για πολλά ακόμα χρόνια. Ο Χρυσόστομος Χριστοδούλου Πατάτσος είναι σήμερα Πρωθιερέας του Καθεδρικού Ναού του Αγίου Ιωάννη Λευκωσίας.

Σαν πρώτη καλορκά της εκκλησίας αναφέρεται η Μαριού Γ ιαννή Σαλλιάρη, γιαγιά της Ιουλίας Μακρίδη, που διορίστηκε την 1 η Απριλίου 1924 με μ ισθό 3 λίρες το χρόνο, που αντι καταστάθηκε την 1/1/1930, από τη Φανού Κωσταντή Σπανού, που διορίστηκε με μ ισθό 5 λίρες το χρόνο. Η επόμενη γνωστή καλορκά που υπηρέτησε στην εκκλησία ήταν η Θεοδώρα Στυλλή Τήλλυρου, που διορίστηκε το Φεβρουάριο του 1952 με μ ισθό 12 λίρες το χρόνο, και που παρέμεινε στην εκκλησία για πολλά χρόνια μέχρι το θάνατό της.

Για να συμπληρώσουμε την αναφορά μας στο προσωπι κό που στελέχωνε την εκκλησία θα πρέπει να πούμε και λίγα λόγια για όσους διετέλεσαν κατά καιρούς μέλη της Εκκλησιαστικής Επιτροπής.

Τα πρώτα μέλη της, που εκλέγηκαν το 1 924 ήταν οι: Σπύρος Χαραλαμπι'δης, Δημήτρης Μ. Λοϊζίδης, Μ ιχαήλ Βασιλείου, Γεώργιος Χ" Μεσαρίτη και Χαράλαμπος Χ" Ν ικόλα, ενώ η τελευταία Επιτροπή, που εξελέγη την 1 /1/ 1 973 για διετή θητεία, αποτελείτο από τους Χρίστο Φουρουκλά, Αντρέα Σπύρου, Χρίστο Ηλιόπουλο, Ν ι κόλα κοντεμενιώτη και Γεώργιο Κάιζερ, που διορίστηκε ως Πρόεδρος από τη Μητρόπολη Κερύνειας.

Λόγω έλλε ι ψης στοιχείων δεν είναι δυνατό να γίνε ι αναφορά σε όλους όσοι διετέλεσαν μέλη της Επιτροπής. Δε θα μπορούσε όμως να μη γίνε ι ξεχωριστή αναφορά στο γιατρό Σπύρο Χαραλαμπι'δη, που από το κτίσιμο της εκκλησίας μέχρι σχεδόν το θάνατό του, διετέλεσε συνεχώς μέλος και κυρίως Πρόεδρος της Εκκλησιαστικής Επιτροπής.

Μια άλλη εξ ίσου σημαντική πτυχή της κατάστασης της εκκλησίας, από το κτίσιμό της μέχρι το 1974, είναι εκείνη που αναφέρεται στον εξοπλισμό και τα οι κονομικά της.

Η εκκλησιαστική Επιτροπή φαίνεται να δραστηριοποιήθηκε έντονα αμέσως μετά την ανέγερση της εκκλησίας, για να τη συμπληρώσει και να την εξοπλίσε ι και να είναι έτο ιμη για τα εγκαίνια, που έγιναν, όπως ήδη αναφέρθηκε, στις 21 lουνίου του 1 925 .

Τα περισσότερα ει'δη του εξοπλισμού έγιναν με δωρεές, με πρώτη εκείνη του γιατρού Σπύρου Χαραλαμπίδη και της συζύγου του Μαρίας, που δώρισαν το ε ι κονοστάσι, που σύμφωνα με ένθετη επιγραφή, κατασκευάστηκε από το Θρασύβουλο Μιχαηλίδη, κερυνειώτη ξυλογλύπτη, έναντι, όπως αναφέρεται στα πρακτικά, του πολύ μεγάλου για την εποχή εκείνη ποσού, των 1 20 λιρών.

Ο δεσποτι κός θρόνος και το προσκυνητάρι της εκκλησίας, κατασκευάστηκαν με δωρεά

συνολι κού ύψους 40 λιρών, 1 4 για το θρόνο και 26 για το προσκυνητάρι , από το Μητροπολίτη Κερύνε ιας Μακάριο το Β', ενώ ο κτήτορας και ανάδοχος της εκκλησίας, Χ"Γεώργιος Μιχαηλίδης, δώρισε τρία μανουάλια, τον επιτάφιο, την κανδήλα πάνω από την Αγία Τράπεζα και πλήρωσε για την επαργύρωση του Αγίου Ευαγγελίου.

Με δωρεά ανωνύμου κατασκευάστηκαν δύο αναλόγια για τους ψάλτες, ένας πολυέλαιος με δωρεά της Πολυξένης Φιερού, η κανδήλα μπροστά στην ε ι κόνα του Αγίου Γεωργίου με δωρεά του Φαρμακοποιού Σάββα Θωμαιδη, η κανδήλα μπροστά στην ε ικόνα της Παναγίας με δωρεά της Ανάστας Κώστα Αθανασίου και με έξοδα της εκκλησίας ένας μεγάλος ασημένιος σταυρός, το Άγιον Ποτήριον, δίσκος με αστερίσκον, ο θυμιατός, το σκευοφυλάκιον και η Σταύρωση με το Χριστό και τις Μυροφόρες. Τα ασημένια σκεύη αγοράστηκαν από το Χρυσοχοείο των Κ Αργυρίδη και Μ. Παπαδοπούλου από τη Λευκωσία.

Φαίνεται ότι στα αρχικά σχέδια ανέγερσης της εκκλησίας δεν περιλήφθηκε η κατασκευή καμπαναριού, γι' αυτό, με εργολαβία που ανατέθηκε από την Εκκλησιαστική Επιτροπή στις 24 lουνίου 1924, στον Κερυνειώτη κτίστη, Ν ικόλα Σάββα Χ'Ν ικόλα και τον αδελφό του Χαράλαμπο, κατασκευάστηκε, ξεχωριστά από τον υπόλοιπο ναό, το σημερινό καμπαναριό της εκκλησίας, έναντι του ποσού των 43 λιρών.

Εκτός από τις δωρεές και τις ε ισφορές των πιστών, τα λίγα έσοδα της εκκλησίας προέρχονταν από τις ετήσιες ενοριακές ε ισφορές, την πώληση κεριών, τις γιορτές, τα μνημόσυνα, τους γάμους και άλλα μυστήρια.

Σημειώνεται ότι, γύρω στο 1 928, για κάθε μνημόσυνο ή γιορτή, ε ισπράττετο το ποσό των δύο σελινιών.

Προμηθευτές κεριού αναφέρονται κατά την περίοδο 1 92 4-1928, ο Κώστας Λευκαρίτης, από την Κερύνεια, ο ΛοΊζος Αποστολίδης, από τη Λευκωσία και ο Δημήτρης Μ. Λοϊζι'δη, από την Κερύνε ια, με τιμές γύρω στα 1 6 γρόσια την οκά, ενώ αργότερα, από το 1 945, η προμήθε ια κεριού άρχισε να γίνεται από τη Μητρόπολη Κερύνειας, που το διέθετε προς 1 8 σελίνια την οκά. Η ι'δ ια τ ιμή αναφέρεται και για το 1 952, ενώ το 1 962, προσφέρεται φθηνότερα προς 700 μ ιλς, δηλαδή 1 4 σελίνια την οκά.

Ένα μόνιμο και σημαντικό έσοδο της εκκλησίας ήταν η ενοικίαση του μοναδικού, από ότι φαίνεται, χωραφιού που διέθετε η εκκλησία,

9

10

που εφάπτετο του ανατολι κού τοίχου του κοιμητηρίου, με βάση πολυετή συμβόλαια που υπέγραφε η Εκκλησιαστική Επιτροπή με διάφορους ενοικ ιαστές.

Η μοναδική άλλη ακίνητη περιουσία που διέθετε η εκκλησία ήταν το κτήμα στο οποίο ήταν κτισμένο το εξωκλήσι του Αγίου Δημητρίου, που κληροδότησε στον Άγιο Γεώργιο η Αγγλl'δα Άλις Μπλακ το 1 94 7 και το οποίο περιλάμβανε και αριθμό ελιών και χαρουπιών.

Αργότερα, γύρω στο 1962, παρουσιάζονται και κάποια μ ι κρά έσοδα από πώληση μ ι κρής ποσότητας χαρουπιών, που φαίνεται να προέρχονται από δύο χαρουπιές, που δωρίθηκαν στην εκκλησία και που βρίσκονταν στο τεμάχιο γης με αριθμό εγγραφής 3424, στην περιοχή Αλώνια, Πάνω Κερύνειας, ιδιοκτησίας του Νικόλα Μάρκου, από την Κερύνεια.

Αξίζε ι να σημειωθεί ότι ήδη από το 1 942, οι οποιεσδήποτε καταθέσεlς/ αποταμιεύσεις όλων των εκκλησιών της Μητροπολιτικής περιφέρε ιας Κερύνειας εγίνοντο υποχρεωτικά σε έντοκους λογαριασμούς που άνοιγε η Μητρόπολη. Μέχρι τότε, τα οι κονομικά της εκκλησίας δε φαίνεται να ήταν και πολύ καλά, αν κρίνε ι κάποιος από τα διάφορα δάνεια που έκαμνε η Εκκλησιαστική Επιτροπή τα πρώτα χρόνια μετά την ανέγερση της εκκλησίας.

Από το 1 950 ή εμπλοκή και ο έλεγχος της Μητρόπολης στη διαχείριση των οικονομικών κάθε εκκλησίας, γίνεται ακόμα πιο ενεργός και ταυτόχρονα αυστηρός.

Με εγκύκλιο που εξέδωσε στις 1 8 Απριλίου 1 950, εφιστά την προσοχή των

Εκκλησιαστικών Επιτροπών σε δώδεκα σημεία, μεταξύ των οποίων και τα ακόλουθα:

Επιβάλλε ι την ετοιμασία Προϋπολογισμού για κάθε χρόνο, την επιβολή ετήσιας ε ισφοράς σε κάθε ενορίτη ανάλογα με την οι κονομική του κατάσταση, τον καθορισμό δικαιώματος για κάθε ιεροτελεστία, την έκδοση απόδειξης για κάθε πληρωμή ή είσπραξη και τη ρητή εντολή όπως τα περισσεύματα των εκκλησιών κατατίθενται στη Μητρόπολη και πουθενά αλλού.

Ενδιαφέρουσες είναι οι αυστηρές οδηγίες σε ότι αφορά το κερί, που απαγορεύουν τη δωρεάν ή με πίστωση παραχώρησή του, επιβάλλουν αυστηρή οικονομία στη διάθεσή του, περιλαμβανόμενης της έγκαιρης απόσβεσης των κεριών πάνω στα μανουάλια, την τακτική συγκόλληση των χρησιμοποιημένων κεριών και αυστηρό έλεγχο να μην παίρνουν από το παγκάρι οι πιστοί περισσότερα από τέσσερα κεριά για κάθε γρόσι που καταβάλλουν. Επίσης απαγορεύουν αυστηρώς την εξασφάλιση κεριού από οποιονδήποτε άλλο εκτός από τη Μητρόπολη .

Σίγουρα θα μπορούσαν να αναφερθούν περισσότερα ιστορικά στοιχεία για την εκκλησία του Αγίου Γεωργίου, η περιορισμένη όμως έκταση αυτού του άρθρου δεν το επιτρέπουν. Δεν μπορώ όμως να μην αναφέρω τα εξαιρετικού ενδιαφέροντος προικοσύμφωνα που βρέθηκαν στην εκκλησία, για τα οποία ελπίζω να μας δοθεί η ευκαιρία να κάμουμε μ ια ξεχωριστή αναφορά στο μέλλον.

Εσπερινός ΠΑΝΑΓΙΑΣ ΓΛΥΚΙΩΤΙΣΣΑΣ

7 Σεπτεμβρίου, 2010 - Εκκλησία Παναγίας Γλυκιώτισσας Πολεμίδια, Λεμεσός Π ραγματοποι ήθηκε ο Εσπερινός της

Παναγίας της Γλυκιώτισσας, στις 7 Σεπτεμβρίου 201 Ο στο εκκλησάκι της

Γλυκιώτισσας στα Πάνω Πολεμίδια.

Μακριά από την Κερύνεια μας για ακόμη μια χρονιά, ο Δήμος Κερύνειας και η Εκκλησιαστική Επιτροπή της Παναγίας Γλυκιώτισσας, χοροστατούντος του πανιερότατου Μητροπολίτη Κυρηνείας κ. Παύλου και με τη συμμετοχή πλήθος πιστών τίμησαν τα Γενέθλια της Παναγίας.

Χωμάτινους δρόμους παίρνει,

λιθόστρωτους αφήνει,

λεωφόρους πάρκα,

μΙ ένα μαντίλι σφικτά δεμένο στο χέρι,

κοσμήματα αθέατα στον λαιμό,

εικόνες έρχονται,

πανηγύρι με σοδειά έγχρωμη,

ήχοι βιολιού, λαούτου,

βλέμματα άπιαστα, αισθήματα πνιγμένα,

-μεθύσι γλυκό χωρίς ποτό-

κύμα σμαραγδί σβήνει

τ'αρμένισμα βάρκας στα νερά,

ξεπλένει τα φύκια στους βράχους,

σε πέτρινη εκκλησιά μπαίνει,

μυρωδκιά γιασεμιού κατακλύζει

τη Γλυτζιώτισσα,

καθώς το μαντίλι λύνεται,

και στη φλόγα γνήσιου κεριού,

η Παναγία φορεί στο στήθος

ολάνθιστο κήπο γιασεμιών.

στέλλα σπύρου του Αυγούστου 9,2010

Εσπερινός Αρχαγγέλου Μιχαήλ Ο Δήμος Κερύνειας πραγματοποίησε τον

καθιερωμένο Εσπερινό του Πολιούχου της Κερύνειας Αρχάγγελου Μιχαήλ.

Ο Eσπ� ινός έγινε το απόγευμα της Κυριακής, 7 Νοεμ ρίου και ώρα 5.30 μ . μ ., στον Ιερό Ναό Απ. Αν ρέα, στο Πλατύ Αγλαντζιάς.

Σ τον Εσπερινό χοροστάτησε ο Παν ιερότατος Μητροπολίτης Κερύνειας κ. Παύλος ο οποίοςι

ανέπεμψε δέηση για ανεύρεση των αγνοουμένων και επιστροφή των προσφύγων στα σπίτια τους.

Μετά το πέρας του Εσπερινού η Δήμαρχος και το Δημοτ ικό Συμβούλιο Κερύνειας δεξιώθηκαν τους δημότες τους στην αίθουσα εκδηλώσεων της εκκλησίας.

1 1

- εκδηλώσει,ς

Παιδική Κατασκήνωση Δή μου Κερύνειας (3-13 Αυγούστου, 2010) Τ ετάρτη 3 Αυγούστου 2010. Η πτήση

ήταν έτοιμη για αναχώρηση από Λάρνακα προς Θεσσαλονίκη. Μαζί με

μας, τα Κερυνειωτόπουλα και τους συνοδούς μας, η αγωνία όλων για το άγνωστο, το καινούργιο, μακριά από τους γονείς και τις οι κογένειές μας. Μετά από ένα καλό ταξίδι φθάσαμε στη Θεσσαλονίκη και , αφού επιβιβαστήκαμε στο λεωφορείο, αναχωρήσαμε για τον Αμάραντο-Καλαμπάκας, μ ια μαγευτική διαδρομή με καταπράσινο τοπίο από κέδρα, καρυδιές, έλατα και καστανιές. Η διαδρομή αποδείχτηκε πιο σύντομη αντί μέσω Αθήνας. Αφού τακτοποιηθήκαμε στα δωμάτιά μας και παρά το προχωρημένο της ώρας, όλα ήταν έτοιμα για το βραδυνό μας. Την επόμενη είχαμε μια πρώτη ξενάγηση στον κατασκηνωτικό χώρο και μ ια πρώτη γνωριμία με τους ανθρώπους του. Κατά γενι κή ομολογία ο χώρος ήταν πολύ καλά οργανωμένος με παραδοσιακά κτήρια, γήπεδα ποδοσφαίρου, καλαθόσφαιρα, τένις, κ.ά. Το καθημερινό μας πρόγραμμα περιλάμβανε εγερτήριο, πρόγευμα, καθαριότητα και μετά δραστηριότητες βάσει καθορισμένου προγράμματος. Έπειτα γευματίζαμε, ακολουθούσε ξεκούραση και το απόγευμα ξανά δραστηριότητες, όπως ποδόσφαιρο, τοξοβολία, ποδηλασία, αναρρίχηση, τένις, ζωγραφική, χειροτεχνία, θέατρο, flying fox, paint bal l . Επίσης παρακολουθήσαμε και συμμετείχαμε σε παραδοσιακά σκευάσματα, όπως το ζύμωμα ψωμιού, την παρασκευή τυριού και ξινόγαλου. Δοκιμάσαμε τις ι κανότητές μας στον αργαλειό. Κάναμε πεζοπορία δίπλα στο ποτάμι, μ ια αξέχαστη διαδρομή δύο ωρών κοντά στη φύση, διοργανώσαμε βραδιές γέλιου, χορού, θεάτρου καθώς και εκπαιδευτική εκδρομή στο φράγμα του Νίκου Πλαστήρα. Παρόλα αυτά δεν ξεχάσαμε το βασι κό σκοπό της εκεί παρουσίας μας, ο οποίος ήταν η ενημέρωση για το κυπριακό πρόβλημα και η κατανόηση από τα Ελληνόπουλα της παράνομης κατοχής της μ ι κρής μας πατρίδας από την Τουρκία. Για το λόγο αυτό την τελευταία βραδιά της κατασκήνωσης

12

προβάλαμε ταινία αφιερωμένη στην κερύνε ια μας. Οι στόχοι επιτεύχθηκαν, δώσαμε τα μηνύματά μας και μ ία υπόσχεση : ότι οι νέοι της Κερύνειας μαθαίνοντας από τους παλαιότερους θα συνεχίσουν τον αγώνα και σύντομα θα περπατήσουμε όλοι ελεύθεροι στα δρομάκια της Κερύνειας μας, στο Κάστρο, στο Λι μανάκι. Τελειώνοντας, το δεκαήμερο στην κατασκήνωση είχε ξεχωριστές εμπειρίες για όλους μας και όπως όλα τα ωραία έχουν ένα τέλος, η μέρα της επιστροφής δυστυχώς έφθασε. Όλοι μας παρακαλούσαμε οι μέρες αυτές να μην τελείωναν ποτέ, αφού τόσο εμάς τα Κερυνειωτόπουλα όσο και τα Ελληνόπουλα μα και την άλλη ομάδα παιδιών από την Κύπρο, μας ένωσε ένας μεγάλος δεσμός φιλίας και αγάπης. Θερμές ευχαριστίες στους άξιους συνοδούς μας κ. Θεσσαλία Δήμου, Δημοτική Σύμβουλο Κερύνειας και στο σύζυγό της κ. Αντώνη Δήμου για την πραγματοποίηση της φετινής

κατασκήνωσης. Ευχαριστίες επίσης και στον ιδιοκτήτη και υπεύθυνο της κατασκήνωσης, κ. Ν ίκο Φίκα και τη σύζυγό του Χριστίνα καθώς και τους εξαίρετους Έλληνες συνοδούς. Και τέλος, ένα μεγάλο «ευχαριστώ» στο Δήμο Κερύνειας, που μας έδωσε την ευκαιρία να

συμμετάσχουμε σ' αυτό το εκπαιδευτικό ταξίδι, στον Αμάραντο Καλαμπάκας. Ραντεβού το επόμενο καλοκαίρι στον

ΑΜΑΡΑΝΤΟ!

ΟΜΑΔΑ ΠΑΙΔΙΩΝ - ΚΕΡΥΝΕιΩΤΩΝ

Εκδρομή Συνταξιούχων Κερυνειωτών

Π ραγματοποιήθηκε και φέτος η καθιερωμένη εκδρομή των συνταξιούχων Κερυνειωτών, την Κυριακή 1 7

Οκτωβρίου 201 0. προορισμός φέτος η ιερά Μονή Μαχαιρά. ΟΙ συνταξιούχοι μας είχαν την ευκαιρία να εκκλησιαστούν στη Μονή Μαχαιρά και να παρακολουθήσουν δέηση για ανεύρεση των αγνοουμένων και επιστροφή των προσφύγων στις πατρογονικές τους εστίες. Μετά τη Θεία Λειτουργία και τη ξενάγηση στη Μονή ακολούθησε πρόγευμα και καφές στο κέντρο «Άγιος Ονούφριος». ΤΟ μεσημέρι, η Δήμαρχος και το Δημοτικό Συμβούλιο Κερύνειας παρέθεσαν γεύμα για τους συνταξιούχους δημότες της πόλης μας, στο εστιατόριο «Ταμασιάνα». Δόθηκε έτσι η ευκαιρία σε όλους να βρεθούν από κοντά και να θυμηθούν τις παλιές καλές μέρες στην αγαπημένη μας Κερύνεια. Τη μ ι κρή αγαπημένη μας πόλη με τη μεγάλη ιστορία και παράδοση. Επιθυμία όλων και ευχή, η επιστροφή να γίνε ι όσο το δυνατό πιο σύντομα, για να τελειώσει επιτέλους το δράμα που ζούμε εδώ και 3 7 χρόνια αδιάλλακτης στάσης της Τουρκίας για την εξεύρεση δίκαιη και βιώσιμης λύσης του Κυπριακού Προλήματος. 13 Τρύφωνας Νεοκλέους - Δημοτικός Σύμβουλος

14

Αδελφοποίηση Δήμου Κερύνειας και Δήμου Κρανιδίου Πελοποννήσου

ΤΙΜΗΣΑΝ ΤΟ ΓΙΑΝΝΟ ΚΡΑΝΙΔΙΩΤΗ

Δ ι ήμερο εκδηλώσεων στη μνήμη του Γιάννου Κρανιδιώτη διοργάνωσαν το Σαββατοκύριακο 1 8 και 1 9

Σεπτεμβρίου ο Δήμος Κρανιδίου Αργολίδας, γενέτειρα της οι κογένε ιας Κρανιδιώτη και ο Δήμος Κερύνειας τιμώντας το μεγάλο Κύπριο πολιτικό, που έφυγε από τη ζωή πριν από 1 1 χρόνια, στις 1 4 Σεπτεμβρίου 1 999, σε αεροπορι κό δυστύχημα.

Στις 1 8 Σεπτεμβρίου έγινε φιλολογικό μνημόσυνο με κύριο ομιλητή τον Πρέσβη της Κυπριακής Δημοκρατίας στην Αθήνα κ. Ιωσήφ Ιωσήφ, ο οποίος αναφέρθηκε στη ζωή και το έργο του Γιάννου Κρανιδιώτη.

Στην ομιλία του ο κ. Πρέσβης τόνισε ότι ο Γιάννος Κρανιδιώτης άφησε σημαντικές παρακαταθήκες και αξιόλογο έργο, υπογραμμίζοντας πως «παραμένουμε πιστοί στο στόχο και το όραμα του Γιάννου Κρανιδιώτη, που ήταν μ ια επανενωμένη Κύπρος, στην οποία όλοι οι νόμ ιμοι κάτοικοί της θα έχουν τις ίδιες ευκαιρίες και δυνατότητες για ατομική και συλλογική καταξίωση».

Στο πλαίσιο των εκδηλώσεων πραγματοποιήθηκε επίσης τελετή αδελφοποίησης του Δήμου Κρανιδίου και του Δήμου Κυρήνε ιας.

Την Κυριακή, 1 9 Σεπτεμβρίου τελέστηκε το μνημόσυνο του Γιάννου κρανιδιώτη στο Μητροπολιτικό Ναό του Αγίου Ιωάννη του Προδρόμου στο Κρανιοι και αμέσως μετά έγιναν τα αποκαλυπτήρια προτομής του στην πλατεία Κύπρου, φιλοτεχνημένης από τον καθηγητή του Πανεπιστημίου Βόλου κ. Αναστάσιο Κρατίδη και με χορηγία της οι κογένειας Κωνσταντίνου Σιακόλα.

Στις εκδηλώσεις παρέστησαν εκ μέρους της Ελληνικής Κυβέρνησης, ο Υφυπουργός περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής κ. Γιάννης Μανιάτης, η μητέρα και η αδελφή του Γιάννη Κρανιδιώτη, ο Δήμαρχος Κρανιδίου κ. Δημήτρης Σφυρής, η Δήμαρχος Κερύνειας κα Μαρία Ιωάννου και ο Δημοτικός Σύμβουλος κ. Τρύφων Νεοκλέους καθώς επίσης βουλευτές και εκπρόσωποι της Τοπικής Αυτοδιοίκησης.

Αφιέρωμα στον Κλεάνθη Π. Γεωργιάδη

Ο Δήμος Κερύνειας και η Σχολική Εφορεία Κερύνειας πραγματοποίησαν εκδήλωση αφιερωμένη στον

κερυνειώτη Γυμνασιάρχη Κλεάνθη Π . Γεωργιάδη.

Η εκδήλωση έγινε στις 26 Οκτωβρίου 201 Ο, στην Αίθουσα Τελετών του Πολιτιστικού Ιδρύματος της Ιεράς Μονής Κύκκου (Αρχάγγελος) .

Η εκδήλωση περιλάμβανε χαιρετισμούς από τη Δήμαρχο Κερύνειας κα Μαρία Ιωάννου και τον Πρόεδρο της Σχολι κής Εφορείας κερύνειας κ. Γεώργιο Θεοφίλου.

Γ ια τη ζωή και το έργο του αείμνηστου Γυμνασιάρχη Κλεάνθη Γεωργιάδη μ ιΛησαν οι :

• Θεοφανώ Χιωτέλλη Κυπρή, Φιλόλογος -Ερευνήτρια.

• Ρήνα Κατσελλή, Συγγραφέας - πρώην Βουλευτής.

• Κωνσταντίνος Καραγιάννης, πρώην Λυκειάρχης.

• Ανδρέας Χατζηβασιλείου, Καθηγητής Φυσικής Αγωγής - Ιστορικός Αθλητισμού και

• Δήμος Γεωργιάδης, Δικηγόρος - πρώην Βουλευτής

Ακολούθησε καλλιτεχνικό πρόγραμμα με τραγούδια από το διεθνούς φήμης Κύπριο βαρύτονο, Κύρο Πατσαλίδη. Στο πιάνο συνόδευσε η Μαρία Schroeder Λουκα·ί ·δου.

Στην εκδήλωση παρευρέθηκαν εκπρόσωποι των πολιτι κών κομμάτων, βουλευτές, εκπρόσωποι από τα οργανωμένα σύνολα της Κερύνειας, εκπαιδευτικοί και πολλοί κερυνειώτες και εκτιμ ητές του έργου του Κλεάνθη Γεωργιάδη .

15

ΑΠΟ ΤΗ ΖΩΗ ΚΑΙ ΤΟ ΕΡΓΟ ΤΟΥ ΚΛΕΑΝΘΗ Π. ΓΕΩΡΓΙΑΔΗ (1910-2005)

�o ταν το Φεβρουάριο του 1 959 ήμαστε μαθητές της έκτης τάξης του Γυμνασίου κερύνειας, με φιλόλογο και

Γυμνασιάρχη μας τον πολύ αγαπητό σε μας Κλεάνθη Γεωργιάδη, ζήσαμε μια συγκλονιστική και μοναδική εμπειρία. Ο ίδιος μόλις είχε επιστρέψει από το Λονδίνο, όπου ε�ε κληθεί από τον Αρχιεπίσκοπο Μακάριο μαί,ί με άλλες προσωπικότητες της Κύπρου για τις συμφωνίες Ζυρίχης Λονδίνου. Μόλις μπήκε στην τάξη και του ζητήσαμε να μας εκθέσει τα γεγονότα, είδαμε το δάσκαλό μας στην έδρα να κλαίει I:JE δάκρυα και να μας λέγε ι κατά λέξη τα εζής: «Δεν ήταν αυτό που θέλαμε. Χάθηκαν τα όνειρα του κυπριακού λαού, οι ελπίδες και ο πόθος του για ένωση με την Ελλάδα. Ο ελληνισμός της Κύπρου όμως έχει δυναμισμό και αντοχές και θα επιβιώσει . Φοβάμαι μόνο τη συνθήκη εγγυήσεως» . Λόγια χαρακτηριστικά και πολύ ενδε ι κτι κά του τρόπου σκέψης ενός πνευματικού ανθρώπου με μεγάλη ευαισθησία στο εθνικό θέμα της Κύπρου, ενός ιδεολόγου με βαθύ προβληματισμό, λόγια ενός ιστορικού με κρίση, όπως ήταν ο Κλεάνθης Γεωργιάδης. Δυστυχώς η ιστορία και τα γεγονότα τον δ ικαίωσαν και οι φόβοι του για τις εγγυήσεις επαληθεύτηκαν. Ο Κλεάνθης Γεωργιάδης του Παναγή γεννήθηκε στην Πάφο στις 2 1 Αυγούστου 1 91 0. Ήταν το έβδομο παιδί πολυμελούς οι κογένε ιας με δεκατρία παιδιά. Φοίτησε στα σχολεία της Πάφου και , όταν τέλειωσε το γυμνάσιο της γενέτε ιράς του το 1 929 πήγε για ένα χρόνο στο Βελγικό Κόγκο. Παρόλο που ήταν άριστος μαθητής και είχε μεγάλη έφεση για τα γράμματα, η οι κονομική κατάσταση της οι κογένε ιας δεν του επέτρεπε συνέχιση των σπουδών. Μετά την επιστροφή του στην Κύπρο, με το πτυχίο του γυμνασίου που είχε, εργάστη κε για ένα χρόνο ως δάσκαλος στην Πρακτική Σχολή Πεδουλά. Μια αδελφή του όμως που ήταν δασκάλα αποφάσισε να τον βοηθήσει να σπουδάσει και έτσι το 1 931 έκαμε εγγραφή στη Φιλοσοφική Σχολή του πανεπιστημίου Αθηνών και πήγε απευθείας στο δεύτερο έτος. Τον ευνόησε ένας νόμος που ίσχυε τότε και επέτρεπε σε όσους δεν είχαν πάει για σπουδές αμέσως μετά την αποφοίτησή τους από το γυμνάσιο να εγγραφούν απευθείας στο δεύτερο έτος

16

ΘΕΟΦΑΝΩΣ ΧΙΩΤΕΛΛΗ ΚΥΠΡΗ ΦΙΛΟΛΟΓΟΥ - ΕΡΕΥΝΗΤΡΙΑΣ

κατόπιν εξετάσεων. ΤΟ 1 935 πήρε το πτυχίο του και διορίστη κε αμέσως ως καθηγητής στο παγκύπριο Εμπορικό Λύκειο Λάρνακας, όπου εργάστηκε για οκτώ χρόνια. Εκεί νυμφεύτηκε το 1 939 τη Μαρούλα Μούσκου. Παιδιά τους ο Δήμος, η Έλλη, αργότερα Λεπτού, και ο Κρίτωνας. Στην Κερύνε ια ο Κλεάνθης Γεωργιάδης ήλθε και εγκαταστάθηκε με την οι κογένε ιά του το 1 943, σε ηλικία 33 ετών, όταν αποδέχτηκε την πρόσκληση του προέδρου ΤΓ]5 Σχολικής Εφορείας της Κερύνειας Σάβμα Χρίστη, να αναλάβε ι τη θέση του Γυμνασιάρχη. Η χρονιά που έφτασε ο Κλεάνθης Γεωργιάδης στην Κερύνεια ήταν πολύ σημαντική Ύια το γυμνάσιο της πόλης. Ήταν ακριμώς η χρονιά που είχαν καρποφορήσει οι προσπάθειες και τα διαβήματα δύο ετών της σχολικής εφορείας προς την εξόριστη ελληνική κυβέρνηση στο Κάιρο, για να αναγνωρίσει το γυμνάσιο της Κερύνειας ως εξατάξιο και ισότιμο με όλα τα άλλα γυμνάσια του ελληνισμού. Τότε ακόμη το σχολείο ονομαζόταν Η μιγυμνάσιο Κυρηνείας, παρόλο που από το 1 942, πριν την αναγνώριση, ε ίχε αρχίσε ι να λειτουργεί και έκτη τάξη, τις τελικές εξετάσεις της χρονιάς όμως οι μαθητές έδωσαν στο Γυμνάσιο Πάφου και στο Παγκύπριο Γυμνάσιο. Με την εφορεία τότε είχαν συνεργαστεί στενά για το θέμα της

αναγνώρισης του γυμνασίου διακεκριμένοι Έλληνες του ΚαΊρου, όπως ο Παντελής Παϊδούσης, διευθυντής της Αμπετείου Σχολής του ΚαΊρου και ο Γιαννάκης Καραγιαννάκης καθηγητής, παντρεμένοι και οι δύο με Κερυνε ιώτισσες, την παρθενόπη Λεπτού και την Ουρανία Λεπτού αντίστοιχα. Η αναγνώριση όμως είχε δοθεί υπό κάποιες προϋποθέσεις. Ο Κλεάνθης Γεωργιάδης εργάστηκε σκληρά, για να εκπληρωθούν οι όροι που είχαν τεθεί, ώστε να δοθεί η άδεια και οι απόφοιτοι της σχολικής χρονιάς 1 943-1 944 να είναι οι πρώτοι με πτυχίο του αναγνωρισμένου πλέον ως εξαταξίου γυμνασίου. ΤΟ όνομά του Κλεάνθη Γεωργιάδη έχει συνδεθεί στενά με την ιστορία του Γυμνασίου της Κερύνειας, όχι μόνο, γιατί υπήρξε ένας εξα�ετoς Γυμνασιάρχης και άριστος φιλολογος, αλλά και για το ότι αυτός, ως πρώτος Γυμνασιάρχης του εξαταξίου, μετά την αναγνώριση, ανέλαβε, σε συνεργασία πάντα με την εφορεία, το βάρος, της αναδιοργάνωσης του σχολείου, της οι κονομικής του ενίσχυσης και της ποιοτικής του αναβάθμισης σε χρόνια πολύ δύσκολα. Από τις πρώτες του g:φοντίδες ήταν να εξασφαλίσε ι τις ειδι κοτητες και τον αριθμό των καθηγητών που απαιτούνταν για την αναγνώριση. Οι συντονισμένες προσπάθειές του με την εφορεία βοήθησαν, ώστε το σχολείο να μεταστεγαστεί τη σχολική χρονιά 1 944-1 945 από τα δωμάτια της Μητρόπολης που στεγαζόταν τότε σε μεγάλο, ευπρεπές οίκημα, που ήταν το ξενοδοχείο Sea View του Κώστα Κατσελλή και να ενισχυθεί οι κονομι κά με την ίδρυση οι κοτροφείου και την προσέλκυση μαθητών από άλλα πεντατάξια γυμνάσια. Επί της εποχής του το γυμνάσιο έγινε το πνευματικό κέντρο όχι μόνο της πόλης αλλά oλό�ηρη� της επαρχίας τ�ς Κεeύνε ιας, γιατί εκτος απο το γνωσιολογικο τομεα πρωτοστατούσε πάντα σε πολλές εκδηλώσεις, πνευματικές, καλλιτεχνικές, αθλητικές, εθνικές. Ο Κλεάνθης Γεωργιάδης στην Κερύνεια ως Γυμνασιάρχης και ως άνθρωπος από την αρχή δημιούργησε τις καλύτερες εντυπώσεις και αγαπήθηκε από τους μαθητές του όσο λίγοι, για την επάρκεια της διδασκαλίας του, την παιδαγωγική του μέθοδο, τον ήπιο χαρακτήρα του, την ευγένεια της ψυχής του. Και ο ίδιος αγάπησε την Κερύνε ια ως δι κή του πόλη και εργάστηκε ακούραστα για την πρόοδο και την πνευματική, πολιτιστική και αθλητική της αναβάθμιση. Στα χρόνια του απελευθερωτικού αγώνα του 1 955-1 959 ήταν μέλος της Πολιτι κής Επιτροπής Κυπριακού Αγώνα (ΠΕΚΑ) στην Κερύνε ια. Επίσης σ' αυτό το διάστημα, επειδή η αγγλική κυβέρνηση είχε εκδιώξει τους εξ

17

Ελλάδος καθηγητές, ανέλαβε ένα τεράστιο φόρτο εργασίας, αποδεχόμενος εκτός από το Γυμνάσιο της Κερύνειας και τη διεύθυνση του Γυμνασίου Μόρψ-ου 195 7-1959 και του Γυμνασίου Λαπηθου 1 958-1 959.

Ο Κλεάνθης Γεωργιάδης, λάτρης και φλογερός υπέρμαχος της ελληνικής Παιδείας της Κύπρου, στα χρόνια της Αγγλοκρατίας μέσα από άρθρα του, υπομνήματα και επιστολές προς τους ιθύνοντες, υπήρξε μ ια δυνατή φωνή αντίστασης ενάντια στα καταπιεστικά μέτρα και τους περιορισμούς που προσπαθούσαν να επιβάλουν οι Άγγλοι κατακτητές στα ελληνικά σχολεία, μ ια φωνή σταθερή και συνεχής. Γενικά, η προσφορά του προς την Παιδεία της Κύπρου υπήρξε πολύ σημαντική. Για χρόνια ήταν μέλος του Εκπαιδευτικού Γραφείου της Εθναρχίας. Το 1959, μετά την υπογραφή των συμφωνιών της Ζυρίχης Λονδίνου διορίστηκε ως Γενι κός Επιθεωρητής στο τότε Γραφείο Παιδείας. Το 1960 με την εγκαθιορυση της Κυπριακής Δημοκρατίας και τη σύσταση της Ελληνικής Κοινοτικής Συνέλευσης άλλαξε ο τίτλος της θέσης του και έγινε Διευθυντής του Γραφείου Ελληνικής Παιδείας. Με τη διάλυση της Κοινοτικής Συνέλευσης το 1965 και την ιορυση του Υπουργείου Παιδείας έγινε Διευθυντής Εκπαιδεύσεως και παρέμεινε στη θέση αυτή μέχρι την αφυπηρέτησή του το 1970.

Όλα αυτά τα χρόνια, εκτός από το διδακτικό του έργο, τις ευθύνες της διεύθυνσης των γυμνασίων ή της διοίκησης στο Υπουργείο Παιδείας, εκτός από την εθνική και αγωνιστ ική του δράση και τις πολλές δραστηριότητές του σε διαφορες οργανώσεις, σε πνευματικά και αθλητικά σωματεία, όχι μόνο της Κερύνε ιας, αλλά παγκύπρια, γιατί ιδιαίτερα ο αθλητισμός τον ενδιέφερε πάρα πολύ και ήταν ο τομέας που η προσφορά του ήταν εξ ίσου μεγάλη, είχε και τις δι κές του πνευματικές ενασχολήσεις. χαρακτηριστικό της φιλομάθειας και του ερευνητικού του πνεύματος ήταν η συμμετοχή του κατά τη διάρκεια των σπουδών του στο φιλολογικό διαγωνισμό του Αρχιεπισκόπου Κύπρου Κυριλλου του Γ', που είχε

προκηρυχτεί το Μάρτιο του 1 934 με θέμα «Η καταγωγή των Κυπρίων κατά τα πορίσματα των εν γένει επιστημονικών ερευνών». Η κριτική επιτροπή, που ορίστηκε τότε από την Ακαδημία Αθηνών, έκρινε το έργο του άξιο του πρώτου βραβείου, που του απονεμήθηκε κατά την τέλεση των ΚΓ' παγκυπρίων Αγώνων στη Λεμεσό στις 1 5 Απριλίου 1 935. Πολύ γνωστό είναι το βιβλίο του « ιστορία της Κύπρου», που εκδόθηκε το 1 941 και δ ιδασκόταν για πολλά χρόνια στα σχολεία. Η άρτια φιλολογική του κατάρτιση, η εργατι κότητά του και η μεγάλη του αγάπη για την ιστορία και τους μαθητές του συνέβαλαν να ετοιμάσει σε ελάχιστο χρονικό διάστημα το 1 94 1 , όταν σταμάτησαν να έρχονται βιβλία από την Ελλάδα, λόγω του πολέμου, βιβλία για το γυμνάσιο: Αρχαίας Ιστορίας, Βυζαντινής Ιστορίας και Ιστορίας της Ευρώπης ως τη Γαλλική Επανάσταση. Συχνά εκπροσωπούσε την Κύπρο σε εκπαιδευτικά και άλλα συνέδρια στο εξωτερικό και συμμετείχε με ανακοινώσεις στα θέματα της ε ιδ ικότητάς του. Έδωσε πολλές διαλέξε ις σε παιδαγωγικά, ιστορικά και άλλα φιλολογικά θέματα, ενώ άρθρα, μελέτες και ομιλίες του σε ποικίλα θέματα, με έμφαση στο εθνικό θέμα, φιλοξενούνταν συχνά σε κυπριακές εφημερίδες και περιοδικά, όπως το Έθνος, η Ελευθερία, η Εφημερίς, τα Κυπριακά χρονικά, το Δελτίον του Συνδέσμου Ελλήνων Φιλολόγων Σ τασίνος κ.ά. Ο Κλεάνθης ΓεωΡ'Υιάδης πέθανε το 2005 στη Λευκωσία, όπου {,ούσε μετά την τουρκική ε ισβολή και κατοχή της Κερύνειας. Στη διάρκεια της ζωής του αξιώθηκε πολλών τιμών και διακρίσεων από πνευματικές και αθλητικές οργανώσεις. Μεταξύ άλλων δυο αφιερωματικοί τόμοι που εκδόθηκαν το 1 971 και το 1 985 από παλιούς μαθητές του, φίλους, συνεργάτες και άλλους πνευ μ ατι κούς ανθρώπους που τον γνώρισαν, φανερώνουν τη μεγάλη εκτίμηση που έτρεφαν όλοι στο πρόσωπο και το έργο του. Πολύ μεγάλη διάκριση και αναγνώριση της πολύπλευρης και πλούσιας προσφοράς του υπήρξε η απονομή σ'αυτόν από την Ελληνική Κυβέρνηση το 1 970 του χρυσού Σταυρού του Τάγματος του

18

Φοίνικος, που έμεινε και αυτός στην Κερύνεια. Ας θεωρηθεί και αυτή η σύντομη αναφορά στη ζωή και το έργο του απόψε, που συμπίπτει και με τα εκατόν χρόνια από τη γέννησή του, ως μ ια ελάχιστη ένδειξη τιμής, σεβασμού και ευγνωμοσύνης προς τον άνθρωπο και τον επιστήμονα, τον αγωνιστή ιδεολόγο, τον πνευματικό και κοινωνικό εργάτη που πρόσφερε τόσα πολλά στην Κερύνε ια και τον τόπο γενικότερα, τον αξέχαστο δάσκαλό μας Κλεάνθη Γεωργιάδη .

ΠΗΓΕΣ:

ΟRι κέ -Ιdαρτυρ-ίε �

1 . Συνέντευξη Κλεάνθη Γεωργιάδη που δόθηκε στη Θεοφανώ Κυπρή στις 4 .2 . 1 991 .

Η ηχοκασέτα είναι καταχωρισμένη στο Αρχείο Προφορικής Παράδοσης του Κέντρου Επιστημονι κών Ερευνών με αριθμό Κ.ΚεΡ.85.

2. Πληροφορίες από την Έλλη Λεπτού, θυγατέρα του Κλ. Γεωργιάδη, από τη Ρήνα Κατσελλή, συγγραφέα, και από την Αγνή Κέστα Έλληνα, απόφοιτο του Γυμνασίου ΚεΡύνειας τη σχολική χρονιά 1 943-1 944.

Β. Βι λία:

1 . Κλεάνθους Π. Γεωργιάδου, Η καταγωγή των Κυπρίων, Λευκωσία-Κύπρου,1 936.

2. Ελληνικόν Who's who, Κύπρος, 1 965. Βλ σελ 1 1 -1 2.

3. Βιογραφικό Λεξι κό Κύπρου, Who's who i n Cyprus, ε κδόσε ις ΠΑΝ, 1 968. Βλσελ 1 9-20.

4. Αφιέρωμα εις Κλεάνθη Π. Γεωργιάδη, Λευκωσία, 1 9 71 .

5 . Δελτίον του Συνδέσμου Ελλήνων Φιλολόγων Κύπρου «Στασίνος»,τόμ. ΗΊ 1 981 - 1 984, Αφιέρωμα στα εβδομήντα πέντε χρόνια του Προέδρου του «Στασίνου» Κλεάνθη Γεωργιάδη, Λευκωσία, 1 985.

6. Μεγάλη Κυπριακή Εγκυκλοπαίδεια «Φιλόκυπρος», τόμο 40ς, 1 986. Βλ σελ 4 1 .

7. Αριστει'δη Κουδουνάρη, Βιογραφικόν Λεξι κόν Κύπρου 1 800-1 920, Λευκωσία, 1 991 . Βλ σελ 3 7.

Κλεάνθης Γεωργιάδης : Ο δικός μας άνθρωπος

Μ έσα στα λίγα λεπτά που έχω στη διάθεσή μου ως ο πρωτότοκος γιος του δ ικού μας ανθρώπου, του

Κλεάνθη μας, εκπροσωπώντας τα αδέλφια μου Έλλη και Κρίτωνα, αλλά και τους συντρόφους μας, τα παιδιά και τα εγγόνια μας, θα προσπαθήσω να προβώ σε κατάθεση ψυχής για το γονιό που μας χάρισε το «ζην» αλλά και ως δάσκαλος και καθοδηγητής μας, μας έδωσε το «ευ ζην» . Άνθρωπος με Α κεφαλαίο που όλη του η ζωή στηριζόταν στις αρχές πατρίδα - Θρησκεία - Οικογένεια.

Μας δίδαξε την αγάπη για την πατριοα, την οι κογένεια, το σεβασμό στο συνάνθρωπο. Μας έμαθε τις έννοιες της δημοκρατίας και του διαλόγου, την αποδοχή της διαφορετικής άποψης, μας χάραξε και το δρόμο της ευθύνης, για να γίνουμε και να είμαστε ενεργοί πολίτες. Εμείς τα παιδιά του αλλά και όλοι οι μαθητές και μαθήτριές του, που και εκείνα τα αποκαλούσε παιδιά του, μας χάραξε δρόμους, που τιμούμε τους γονείς, το σχολείο και την πατρίδα μας.

Τι να πρωτοαναφέρω! Την αγάπη του προς την αγαπημένη του Μαρούλα, τη Γυμνασιάρχαινά μας, όπως την λέγαμε οι Κερυνειώτες, που το δυνατό ταμπεραμέντο της ήταν η αντίθεση του πράου χαρακτήρα του Κλεάνθη μας. Έντονα θυμόμαστε, όταν του έλεγε κάτι που τον ενοχλούσε και της έλεγε : «Μαρούλα θα σε βρίσω» και στην ερώτησή της «τί θα μου πεις»; Της απαντούσε «θα σου πω να σιωπήσεις Μαρούλα». Πάντα ψύχραιμος, γαλήνιος αποφασιστικός αλλά και μετριόφρων. Ο λόγος και οι νουθεσίες του ήταν με τέτοιο τρόπο έκφρασης που το αποτέλεσμα ήταν να μην υπήρχε περιθώριο επανάληψης της αταξίας μας.

Ο δρόμος από το σπίτι μας μέχρι την Τ σακκιλερή ήταν η απόσταση που περπατούσαμε μαζί του κάθε φορά που υπήρχε η αταξία ή και/ή αναγκαιότητα να επέμβει αποτελεσματικά στη ζωή μας. Ο προβληματισμός που μας έβαζε με τη μορφή διαλόγου και ο τρόπος που

Δήμου ΓεωΡΥιάδη

ΔικηΥόρου, πρώην Βουλευτή

καθοδηγούσε, ήταν ο χρόνος που χρε ιαζόμαστε, για να αισθανθούμε, αλλά και να πάρουμε εμείς την απόφαση να μ ην επαναλάβουμε την εφηβική παρανομία μας. Π .χ. στην Ε' τάξη του Γυμνασίου, όταν μία νύκτα που προσέχαμε το Γυμνάσιο ως μαθητές κατά τη διάρκεια του αγώνα της ΕΟΚΑ, με βρήκε να καπνίζω και μετά από αναμονή με ολονύκτια αγωνία τι θ� μου έλεγε την επόμενη ημέρα στον περίπατο μέχρι την Τσιακκιλερή, με έπεισε με λίγα λόγια για το λάθος μου. Το αποτέλεσμα, σταμάτησα το τσιγάρο και (δυστυχώς) ξανακάπνισα, όταν τελείωσα το πανεπιστήμιο μετά από επτά χρόνια.

Κατά τη διάρκε ια του απελευθερωτικού αγώνα της ΕΟΚΑ και την εκδίωξη των Ελλήνων καθηγητών, ο πατέρας μας ανέλαβε να διδάσκει και να διευθύνε ι εκτός από το Γυμνάσιο της Κερύνειας και τα Γυμνάσια της Λαπήθου και Μόρφου. Ο Κλεάνθης μας, είχε μάθε ι αυτοκίνητο σε μεγάλη ηλι κία και το αυτοκίνητό του το VANCAR δεν ήταν και τόσο καλό. Όλη η οι κογένε ια, ο κάθε ένας μόνος του ζούσε την αγωνία της αναμονής, να έλθει πίσω μέσα στη νύκτα σώος. Και , όταν τον ακούαμε να έρχεται , ανακουφισμένοι και οι τρε ις μας, πηγαίναμε στα κρεβάτια μας, για να μην του κουτσουρέψουμε τη δύναμη της προσφοράς του προς τους μαθητές του, με τη δ ική μας έκφραση αγωνίας.

Το σπίτι μας ήταν πάντα ανοικτό, τόσο στα αδέλφια και συγγενείς των γονιών μας και κυρίως στα ξαδέλφια μας, που οι γονείς τους ζούσαν στην Αφρική, όσο και σε φίλους, συνεργάτες, συμπολίτες και μαθητές του. Η μητέρα μας στήριζε πάντοτε τον πατέρα μας και μας πρόσφεραν και οι δύο πέραν της αμέριστης αγάπης και φροντίδας τους και τον τρόπο ζωής τους, που ήταν η φιλοξενία και η έγνοια για το συνάνθρωπό μας και η προσφορά στα κοινά. Π ιστεύω ότι, η πλειοψηφία από εσάς είτε οι γονείς σας ήλθατε στο σπίτι μας στην οδό Κόνωνος 1 5, στην Κερύνεια είτε, για να περάσετε ένα ευχάριστο απόγευμα ή να ζητήσετε κάποια συμβουλή από το σοφό Γυμνασιάρχη ή να φάμε σούβλα ή και τον πασχαλινό οβελία. Νομίζω ότι ήταν από τους πρώτους που έφερε το μηχανισμό του ψησίματος του οβελία στην Κερύνεια. Μία παράδοση που τη συνεχίζουμε μέχρι σήμερα. Αν το σπίτι μας είχε στόμα θα διηγόταν στους κατακτητές που σήμερα το πατούν, πόσοι αγωνιστές, επώνυμοι και ανώνυμοι αλλά και οι γονείς τους και πόσοι φίλοι βρήκαν καταφύγιο σΙ αυτό κατά τον καιρό της ΕΟΚΑ και της Τουρκοανταρσίας. Ήταν το σπίτι της αγάπης και η μόνη περιουσία που είχαν ο Κλεάνθης και η Μαρούλλα. Όμως το όνειρό τους να πεθάνουν στο σπίτι τους δεν έγινε πραγματικότητα. Με την τούρκικη ε ισβολή και κατοχή του 1 974, όπως όλοι οι Κερυνειώτες έτσι και οι γονείς μας πήραν το δρόμο της προσφυγιάς, αφήνοντας πίσω τις αναμνήσεις, τον κήπο τους, τα βιβλία του που τόσο αγαπούσε αλλά και τη ζωή τους. Χάθηκαν τα χειρόγραφα του έργου του, που ετοίμαζε και μελετούσε σε βιβλιΟθήκες της Κύπρου και της Αγγλίας για πέραν των πέντε χρόνων έρευνας για την παιδεία της Κύπρου. Ο Κλεάνθης μας, έκρινε ορθό, όταν έφευγαν από την κερύνεια να κλείσε ι καλά το σπίτι και να πάρει μαζί του το κλειδί. Το κλε ιδί αυτό το δώσαμε στην U NESCO, γιατί προσπάθησε ο ΟΗΕ να σώσει τη β ιβλιΟθήκη του, όμως δυστυχώς δεν έγινε κατορθωτό. Ποτέ όμως οι γονείς μας δεν έχασαν τη δύναμη και την αποφασιστικότητά τους να επιστρέψουν στην Κερύνε ια.

Στην Κερύνε ια έμεινε και το μετάλλιο που του απένειμε η Ελληνική Κυβέρνηση για τις υπηρεσίες του στο έθνος και στα γράμματα. Μετά από πολλά χρόνια η Ελληνική Κυβέρνηση του έδωσε ένα νέο παράσημο σε αντικατάσταση του πρώτου.

Ο Κλεάνθης μας ήταν λάτρης της Ελλάδας και για την Ελλάδα έδιδε τα πάντα, ήταν όμως και μεγάλος καπνιστής στα νιάτα του. Σε κάποια

20

φάση της ζωής του αποφάσισε να το σταματήσει και το κίνητρο που έβαλε στον εαυτό του ήταν ότι, θα καπνίσε ι ξανά, όταν θα γίνε ι ένωση Κύπρου - Ελλάδας. Ήταν και φίλος με τον καθηγητή Νίκο Τσικκίνη, ο οποίος ήταν άγαμος και, όταν το είπε στο Νίκο, ο Νίκος του απάντησε : «Κλεάνθη μου και εγώ θα παντρευτώ, όταν γίνε ι η ένωση». Μετά την υπογραφή της Συνθήκης της Ζυρίχης που παρεμπιπτόντως ήταν και ένας από τους Κύπριους που δεν συμφώνησε με αυτή, στην επιστροφή του, συνάντησε τον Τσικκίνη και του είπε : "Νίκο μου καταδικαστήκαμε δια διεθνούς συμφωνίας εγώ εις ακαπνία και συ σε αγαμία".

ΤΟ 2004 σε βαθιά γεράματα, όταν γιορτάσαμε την ένταξη της Κύπρου στην Ε . Ε . του είπα: «Πατέρα έγινε η ένωση και πρέπει να καπνίσε ις και τότε τράβηξε μ ια ρουφηξιά από πούρο».

Ο Κλεάνθης μας ήταν καλοφωνάρης και μας μάθαινε τα τραγούδια της εποχής του και μαζί με τον αδελφό του Ευέλθοντα έδιδαν οικογενε ιακά ρεσιτάλ. Το αγαπημένο του τραγούδι ήταν «ο κάπελας», το οποίο τραγουδούσαμε όλοι μαζί μέχρι το τέλος της ζωής του. Στη χορωδία είχαν προστεθεί και τα δισέγγονά του Έλλη, 8άσια και Νάταλι, όταν ζούσε στο σπίτι της Έλλης τα τελευταία χρόνια μετά το θάνατο της Μαρούλας του.

Το μεσημέρι του άρεσε πάντοτε να παίρνε ι ένα «κουρί» . Μετά την καταστροφή του 1 974 οι γονείς μας συγκατοικούσαν με τον Κρίτωνα, τη Στέλλα και τη μ ικρή κόρη τους Μαρία. Η Μαρία ήταν τριών χρόνων και ένα μεσημέρι έβαλαν τον παππού να κοιμήσε ι τη Μαρία. Σε μ ισή ώρα ήλθε η Μαρία στο σαλόνι και μας είπε : «Εκοίμησα τον παππού».

Ο παππούς Κλεάνθης και η γιαγιά Μαρούλλα ευλογημένοι από Θεό, απέκτησαν επτά εγγόνια και επτά δισέγγονα μέχρι την ημέρα του θανάτου τους, τα οποία λάτρευαν και ζούσαν γι ' αυτά.

Μετά την προσφυγιά, όταν βρεθήκαμε όλοι χωρίς δουλε ιές αποφασίσαμε με το Βάσο να ανοίξουμε ένα supermarket. Μας βοηθούσε η πείρα του Κοκή του Λεπτού. Ήταν ένα supermarket, που δούλευαν μόνο επιστήμονες. Τρε ις Δικηγόροι, η Έλλη, η Λία και εγώ, ένας οι κονομολόγος ο Βάσος, ένας φιλόλογος ο παππούς Κλεάνθης και ένας πολιτι κός μηχανικός ο Κρίτωνας. Ο μόνος που γνώριζε καλά τη δουλε ιά ήταν ο έμπορας Κοκής.

Του παππού του αναθέσαμε να ζυγίζε ι από τη σακούλα των είκοσι κιλών είτε ζάχαρη είτε όσπρια Κ.ά. και να τα βάζει σε σακούλια του ενός κιλού. Ουδέποτε κατάφερε να βγάλει 20 κιλά. Πάντα τα έβγαζε πιο λίγα 1 7 ή 18 κιλά. Και ο μακαρίτης ο Κοκής του έλεγε. «Συμπέθερε προσπάθησε να τα βγάζεις τουλάχιστον 20 σακούλια, για να μη σου πω 2 1 » . Ο δε θείος Ευέλθων, όταν ερχόταν να ψωνίσει , έλεγε : «θέλω από τα σακούλια που ζύγισε ο Κλεάνθης».

Ο αθλητισμός ήταν από τις μεγάλες αγάπες του και ώθησε και εμάς στο στίβο. Ήμουν αθλητής στο επί κοντώ και η επιβράβευσή μου ήταν να μου αγοράσει ο πατέρας μου κοντάρι από παμπού σε αντι κατάσταση του ξύλινου. Τόσο εγώ, όσο και ο Κρίτωνας αλλά και ο γιος μου Κλεάνθης και τα εγγόνια μου Δήμος και Αλέξαντρος ασχολούνται με αγάπη και πάθος για τον αθλητισμό.

Ο Κλεάνθης μαζί με άλλους Κερυνειώτες κρατούν ζωντανή την ΠΑΕΕΚ, τόσο στον αθλητικό τομέα, όσον και ως σύμβολο

ενότητας για την επιστροφή.

Π ιστεύω ότι , πρέπει να σταματήσω εκφράζοντας το μεγάλο «ευχαριστώ» για τους γονείς μας, τα δώρα που μας χάρισαν και την κληρονομιά που μας άφησαν και που τα δώσαμε στα παιδιά μου Κλεάνθη και Κίτσα, στα παιδιά της Έλλης, Μαρία, Γιώργο και Κλεάνθη και στα παιδιά του Κρίτωνα, Μαρία και Μιχάλη . Δέχτηκαν την αγάπη και την ευλογία του παππού Κλεάνθη και της γιαγιάς Μαρούλας και ακολουθούν το δρόμο που τους χάραξαν και χρησιμοποιούν τα δώρα που τους χάρισαν, της ανθρωπιάς, της αγάπης προς τον Θεό, την πατρι'δα, το συνάνθρωπο και την οι κογένε ια.

Αυτή είναι η περιουσία που μας κληροδότησαν οι γονείς μας και αυτήν έχουμε δώσει στα παιδιά και στα εγγόνια μας.

Ακολουθούμε το δρόμο που μας χάραξες. Όλοι έχουμε κάτι από εσένα. Τα παιδιά σου, τα εγγόνια σου, οι γαμπροί και οι νύφες σου, οι μαθητές σου και οι φίλοι σου. Π ηγή και φάρος για μας όλη σου η ζωή, αγαπημένε μας Κλεάνθη .

Τελειώνοντας, ευχαριστούμε το Δήμο Κερύνειας και τη Σχολική Εφορεία Κερύνειας για τη σημερινή εκδήλωση «Αφιέρωμα στον Κλεάνθη Γεωργιάδη» ως και όλους και όλες που τον τίμησαν με τις αναφορές τους, αλλά και όλους όσους είσαστε απόψε παρόντες ευχόμενοι, όλα τα παιδιά και εγγόνια του, εμείς και εσείς να επιστρέψουμε στην πόλη και στα χωριά της Κερύνειας μας, παίρνοντας μαζί μας και τους αγαπημένους μας νεκρούς και να συνεχίσουμε και τελειώσουμε τη ζωή μας «ποτζιεί που το Βουνό».

Σε ευχαριστούμε.

---------------------------------21----------------------------------------Σημ.: Οι εισηΥήσεις των άλλων ομιλητών θα δημοσιευθούν

στο επόμενο τεύχος.

22

Αντικατοχικές εκδηλώσεις ΜΝΗΜΗΣ, ΤΙΜΗΣ ΚΑΙ ΑΓΩΝΑ, ΕΠΑΡΧΙΑΣ ΚΕΡΥΝΕΙΑΣ

Ο Ι Δήμοι Κερύνειας, Λαπήθου, Καραβά και τα προσφυγικά Σωματεία «Η Λάπηθος», «ο Καραβάς» και

ο Όμιλος Γυναικών Επαρχίας Κερύνειας σε συνεργασία με την Ένωση Κοινοτήτων Επαρχίας Κερύνειας και προσφυγι κά σωματεία πραγματοποίησαν Εκδηλώσεις Μνήμης, Τιμής και Αγώνα, για την 36η επέτε ιο της κατάληψης της πόλης και επαρχίας Κερύνειας από τους Τούρκους ε ισβολείς.

Οι εκδηλώσεις περιλάμβαναν:

Την Πέμπτη 22 lουλίου και ώρα 6.30 μ .μ . στο οίκημα που στεγάζεται προσωρινά ο Δήμος Κερύνειας παρά το οδόφραγμα του Λήδρα Πάλλας έγινε παράδοση φλόγας από τους Δημάρχους των κατεχόμενων Δήμων Κερύνειας, Λαπήθου και καραβά σε ομάδα δρομέων του Σωματείου «περικλής Δημητρίου», την οποία ενίσχυσαν και μέλη προσφυγικών σωματείων της επαρχίας Κερύνε ιας. Ακολούθησε πορεία από το οίκημα του Δημαρχείου Κερύνειας μέχρι τον Τύμβο της Μακεδονίτισσας.

Στις 7.30 μ .μ . στον Τύμβο Μακεδονίτισσας έγινε τρισάγιο από τον Πανιερότατο Μητροπολίτη Κερύνειας κ. Παύλο. Στη συνέχεια μίλησαν εκ μέρους των διοργανωτών η Δήμαρχος Κερύνειας κ. Μαρία Ιωάννου και εκ μέρους του Προέδρου της Κυπριακής Δημοκρατίας ο Υπουργός Δικαιοσύνης και Δημόσιας Τάξης κ. Λουκάς Λουκά. Ακολούθησε κατάθεση στεφάνων από αξιωματούχους της πολιτείας, εκπροσώπους

κομμάτων, Στρατού, Αστυνομίας, Δήμων, Κοινοτήτων και Σωματείων.

Την Κυριακή 25 lουλίου τελέστηκε μνημόσυνο για τους πεσόντες και αποθανόντες στην προσφυγιά κατοίκους των Δήμων και Κοινοτήτων της επαρχίας Κερύνειας, στον ιερό Ναό Αγίου Στυλιανού, στο συνοικισμό Λινόπετρας στη Λεμεσό. Του μνημοσύνου προέστη ο Χωρεπίσκοπος Αμαθούντας κ. Ν ι κόλαος. Επιμνημόσυνο λόγο εκφώνησε ο Δήμαρχος Λαπήθου κ. Άθως Ελευθερίου.

Την παρασκευή 23 lουλίου και Δευτέρα 26 lουλίου έγινε επίδοση ψηφισμάτων από τους Δημάρχους και τους Προέδρους των προσφυγικών σωματείων, που συνδιοργανώνουν τις εκδηλώσεις, στον Πρόεδρο της Κυπριακής Δημοκρατίας, στον Πρόεδρο της Βουλής των Αντιπροσώπων, στον Πρέσβη της Ελλάδας, στα Ηνωμένα Έθνη, στο διευθυντή του γραφείου της Ευρωπαϊκής Ένωσης στην Κύπρο και στα πέντε μόνιμα μέλη του Συμβουλίου Ασφαλείας.

Η παρουσία των εκτοπισμένων δημοτών της επαρχίας Κερύνειας στις εκδηλώσεις καθώς επίσης και όλων των συνεπαρχιωτών και φίλων της επαρχίας Κερύνειας ενίσχυσε την προσπάθεια όλων για υλοποίηση του στόχου για λευτεριά και επιστροφή καθώς επίσης η απότιση τ ιμής στους ήρωές μας είναι ένα οφειλόμενο χρέος, το οποίο πρέπει να διαφυλάττουμε με πίστη, επιμονή και εγκαρτέρηση μέχρι την τελι κή δι καίωση .

Ομιλία Δη μάρχου Κερύνειας, Κ. Μαρίας Ιωάννου στον Τύμβο Μακεδονίτισσας (22/07/2010)

Για 36η συνεχή χρονιά ηχούν επίμονα οι σε ιρήνες. Ηχούν και πάλι, για να μας θυμίσουν τη μεγάλη τραγωδία, που μας έπληξε 36 χρόνια πριν . . . Ηχούν και πάλι, για να μας θυμίσουν επιτακτικά το χρέος μας προς την πατρίδα . . . Τα χρόνια έχουν περάσει και μεις οι Κερυνε ιώτες, πόλης και επαρχίας, πρόσφυγες, εκτοπισμένοι, παθόντες να θρηνούμε τους σκοτωμένους μας, να ψάχνουμε τους αγvooυμένoυς μας και να θυμόμαστε για άλλη μ ια φορά την καταστροφή, την απώλεια, το διωγμό, να θυμόμαστε με πίκρα και αγανάκτηση όλα όσα συνέβησαν το μαύρο /ούλη του 1 974 ! Τι να πρωτοπεί κανείς; Όλοι, μάρτυρες της μεγαλύτερης συμφοράς και του πιο βάναυσου εγκλήματος στη νεότερη ιστορία της Κύπρου. Δεν το χωράει ο νους του ανθρώπου. Ήταν ένα ζήτημα που πολλοί είχαν πει ότι εύκολα θα «ξεκαθάριζα ή ότι ήταν θέμα χρόνου να λυθεί. Πέρασαν τριάντα έξη χρόνια και τίποτα δεν «ξεκαθάρισα ακόμα. Ξεκαθαρίζε ι όμως η Τουρκία . . . Συνάπτει συμφωνίες με την Ε. Ε . , γίνεται μέλος του Συμβουλίου Ασφαλείας, επιμένε ι στην καλή της στάση, για να εγγραφεί στην οι κογένε ια της Ευρώπης, κλέει σε όλους για την απομόνωση δήθεν των Τ/κ στη Ευρωπαϊκή μας Κύπρο. Όλες οι δι κές μας προσπάθειες για μια δίκαιη λύση, πέφτουν στο κενό. ΟΙ διαμαρτυρίες μας δεν πιάνουν τόπο, τα πολλά ψηφίσματα, τα ανθρώπινα δ ικαιώματα, οι βασικές και θεμελε ιώδεις αρχές ελευθερίας, έχουν κλειδωθεί και ξεχαστεί στο συρτάρι . . . μαζί και η Κερύνε ια. Το έχουμε πει χιλιάδες φορές και νιώθουμε αναξιοπρεπείς να συζητούμε και να

διαπραγματευόμαστε τα αδιαμφισβήτητα και τα αυτονόητα. Δε σπαταλάμε το χρόνο να συζητάμε τα ανθρώπινα μας δι καιώματα, που είναι αμετάκλητα και αδιαπραγμάτευτα! Δε χάνουμε το καιρό μας να μιλάμε για τις τρε ις θεμελε ιώδεις ελευθερίες μας, που επίσημα ισχύουν για όλους τους πολίτες του κόσμου και είναι απολύτως κατοχυρωμένες στην Ομοσπονδία των Η ΠΑ και στο Ευρωπαϊκό κεκτημένο. Για να μη πούμε και για τα εγκλήματα πολέμου που καταδικάζονται παγκοσμίως χωρίς όρους και ελαφρυντικά. Είμαστε εμείς τα θύματα της επι 36 συναπτά έτη συνεχιζόμενης βάρβαρης και παράνομης κατοχής από την Τουρκία ή όχι ; Ήρθε η ώρα να περάσουμε από την παθητική αναμονή στην ενεργό λαϊκή παρουσία για τη διαμόρφωση του μέλλοντος του κράτους μας, της πατρίδας μας. Η πάλη θα είναι πολύ δύσκολη και πολύ σκληρή. Μια . . . μια δημοκρατία που θέλει να ζήσει , πρέπει να παλεύει αψηφώντας τους κινδύνους και τις θυσίες. Απαραίτητη είναι η εθνική λαϊκή ενότητα γύρω από ένα μεγάλο κίνημα υπεράσπισης της ιδέας του ανεξάρτητου κράτους και της πατρίδας μας, που λέγεται Κύπρος, ώστε να προστατεύσουμε το νησί μας και να ανοίξουμε το δρόμο που οδηγεί στην αδέσμευτη λαϊκή κυριαρχία και τη δημοκρατία. Θα πρέπει να επιμένουμε στις αμετάκλητες θέσεις μας και να μη δίνουμε το δι καίωμα στην Τ ουρκία να προβάλλει αλαζονι κές και πέρα ως πέρα αναληθείς και ανυπόστατες παρεμβάσεις και απαιτήσεις. Ας μην ξεφεύγουμε ούτε για μ ια στιγμή από τα αδιαπραγμάτευτα δι καιώματά μας και τα κεκτημένα μας και τότε . . . ναι πιστεύω ότι από τη μ ια ο μεγάλος ΟΗΕ και η Ε .Ε . , που

23

24

έχουν οι ίδιοι θεσμοθετήσει τα ανθρώπινα δι καιώματα και τις βασικές ελευθερίες του παγκόσμιου πολίτη και πάνω σ' αυτά ιδρύθηκαν και βασιλεύουν στον κόσμο, αυτοί λοιπόν θα υποχρεωθούν να παραδεχτούν ποιες είναι οι προταιρεότητες για τη δίκαιη λύση του Κυπριακού προβλήματος. Καλούμε πάραυτα το Συμβούλιο Ασφαλείας των Η.Ε . να χρησιμοποιήσε ι τους τρόπους που διαθέτε ι , για να εφαρμοστούν όλα τα ανθρώπινα δι καιώματα και στην Κύπρο και να αποκατασταθεί το δίκαιο, όπως αυτό εμπεριέχεται στο χάρτη δι καιωμάτων του πολίτη. Καλούμε την Ε.Ε . να συμβάλει , ώστε με βάσει το Ευρωπαϊκό κεκτημένο και τις θεμελειώδεις ελευθερίες, με βάσει τις αποφάσεις του ΕΔΑΔ όργανο της ίδιας της Ε .Ε . να κινήσει τους μοχλούς εφαρμογής του δι καίου και του κεκτημένου στην Ευρωπαϊκή Κύπρο και να στείλε ι τα σωστά μηνύματα στη Τουρκία ότι, αν επιθυμεί να συμμετέχε ι ως μέλος στη μεγάλη Ε.οl κογένεlα ως ένα εκσυγχρονισμένο και δημοκρατικό κράτος, θα πρέπει να εκπληρώσει πρωτίστως, όλες τις υποχρεώσεις της και να αποσύρει άμεσα τις τουρκικές ένοπλες δυνάμεις από την Ευρωπαϊκή Κύπρο, να στείλει τους εποίκους πίσω στη βαθιά Ανατολία και να αφήσει πλέον ήσυχους τους

τ/κ να δώσουν τα χέρια με τους ε/κ και να συνεχίσουμε από κει που σταματήσαμε υπό το καθεστώς βίας και εξαναγκασμού το 1974. Ο στρατός και η ξένη κατοχή, ε ίναι το κυρίαρχο πρόβλημά μας. Μόνο με την ενεργό πολιτική των πολιτών, από όλες τις άκρες της Κύπρου, θα εξασφαλιστούν τόσο η κρατική μας ανεξαρτησία, όσο και η λαϊκή κυριαρχία, η ελευθερία, η δι καιοσύνη και το ευρωπαϊκό κεκτημένο. Εμείς οι κερυνειώτες προσδοκούμε στη συνολική επιστροφή μας στη γεννέτε ιρά μας όπου, κατά την τελευταία απογραφή πληθυσμού της επαρχίας μας το 1973, καταγράφηκαν ποσοστά 86,1 % για Ε/Κ κατοίκους και άλλες με ιονότητες ενώ, μόνο 13,9% για Τ/Κ. Οι δε περιουσίες των Τ/Κ καταλαμβάνουν και πάλι βάσει τεκμηριωμένων στοιχείων, μόνο το 12% του συνόλου των ακίνητων περιουσιών. Προσδοκούμε εφαρμογή όλων των δι καιωμάτων μας . κερυνειώτες, δεν ανήκουμε ούτε στην Ανατολή ούτε στη Δύση. Η Κερύνε ια και η Κύπρος όλη ανήκουν στην πλειοψηφία των Ε/κ πολιτών. Ούτε δεξιά βλέπουμε, ούτε αριστερά. Βλέπουμε ίσια μπροστά μας τον κατευθυντήριο στόχο μας. Ας διαφυλάξουμε ως κόρη οφθαλμού την Κερυνειώτικη οντότητά μας, ας υψώσουμε το λάβαρο της Κερυνε ιώτικης ταυτότητάς μας. Ας διεκδι κήσουμε τις περιουσίες μας, τη γη των προγόνων μας και ας μη χαρίσουμε τη γη μας σε κανένα. ΤΟ δι καίωμα της περιουσίας ανήκει μόνο σε μας τους νόμιμους ιδιοκτήτες και μόνο εμείς θα κρίνουμε και αποφασίσουμε την τύχη των περιουσιών μας. Να μη ξεχνούμε ότι το πρόβλημα μας είναι, η παράνομη ε ισβολή και κατοχή της Τουρκίας στην Κύπρο μας. Να αγωνιστούμε, για να αποχωρήσουν τα παράνομα τουρκι κά στρατεύματα και οι Τούρκοι έποικοι της Ανατολίας, που εκμεταλλεύονται τις δι κές μας περιουσίες. Ο αγώνας μας είναι πανεθνικός, εθνοαπελευθερωτι κός. Παλεύουμε για την ελευθερία, ισονομία, Δημοκρατία και κοινωνική δι καιοσύνη, ενάντια στη νέο-οθωμανική πραγματικότητα. Το κυρίαρχο εθνικό ζήτημα ήταν και είναι , αφενός η εξασφάλιση της ζωής, της περιουσίας και της ευημερίας του κυπριακού λαού και η διασφάλιση των δι καίων και του

μέλλοντος των Ε/κ και μειονοτήτων του νησιού μας. Χρε ιαζόμαστε μια Εθνι κή στρατηγική για πολιτικό πρόγραμμα του Κυπριακού κράτους που θα οδηγήσει στην επίτευξη των στόχων μας. Καλούμε τον κυπριακό λαό και το έθνος ολόκληρο, να αγωνιστούμε, για να αποτρέψουμε τους σχεδιασμούς και μεθοδεύσεις των κέντρων της παγκόσμιας διακυβέρνησης για το κυπριακό. Θέλουμε μια ελεύθερη, ανεξάρτητη και δημοκρατική Κύπρο. Στο κάτω-κάτω, τα χρωστούμε όλα στους νεκρούς ήρωές μας, τους αληθινούς αγωνιστές της λεφτεριάς. Τα χρωστούμε στους αγνοουμένους μας, που

μακάρι να είναι καλά όπου κι αν ευρίσκονται . Τα χρωστούμε στις χιλιάδες των προσφύγων­μαρτύρων, που μαζεύουν ακόμα τα κομμάτια της ζωής τους και προσπαθούν μέσα από αντιξοότητες και πολλαπλά προβλήματα να σταθούν στα πόδια τους. Αλλά, κυρίως, χρωστούμε στην Κερύνεια μας που, ας μην ξεχνούμε ότι τα σύνορα εμάς των Ευρωπαίων Κυπρίων, είναι οι πανέμορφες ακρογιαλιές της!

ΣΥΝΑΝΤΗΣΗ ΚΕΡΥΝΙΩΤΩΝ ΜΕ ΤΟΝ ΕΙΔΙΚΟ ΕΚΠΡΟΣΩΠΟ ΤΟΥ ΓΡΑΜΜΑΤΕΑ ΤΩΝ ΗΝΩΜΕΝΩΝ ΕΘΝΩΝ ΣΤΗΝ ΚΥΠΡΟ Κ. ΑΛΕΞΑΝΤΕΡ ΝΤΑΟΥΝΕΡ Α ντιπροσωπεία �ων Δήμων: κοινοτήτων

και προσφυγικων σωματειων της Επαρχίας Κερύνειας με επικεφαλής το

Δήμαρχο Καραβά κ. Γιάννη Παπαϊωάννου είχε συνάντηση σήμερα το απόγευμα 26 lουλίου 201 Ο, με τον ε ιδ ικό εκπρόσωπο του γενικού γραμματέα του ΟΗΕ στην Κύπρο κ. Αλεξάντερ Ντάουνερ. Η συνάντηση ήταν συνέχε ια των επισκέψεων που είχαν οι κατεχόμενοι Δήμοι Κερύνειας, Λαπήθου και Καραβά, τα προσφυγικά σωματεία «Η Λάπηθος», «ο Καραβάς», ο Όμιλος Γυναικών Επαρχίας Κερύνειας και η Ένωση Κοινοτήτων της Επαρχίας Κερύνειας στα γραφεία των Πρεσβειών των πέντε μονίμων μελών του Συμβουλίου Ασφαλείας, με αφορμή τη συμπλήρωση 36 χρόνων από την κατάληψη της πόλης, των Δήμων και κοινοτήτων της Επαρχίας Κερύνειας από τους Τούρκους Εισβολείς. Σε όλες τις συναντήσεις δόθηκε εκ μέρους των Κερυνειωτών ψήφισμα με τις θέσε ις τους για το εθνικό θέμα. Ο κ. Ντάουνερ και οι συνεργάτες του άκουσαν με προσοχή όλα τα θέματα, που οι εκπρόσωποι της επαρχίας Κερύνειας ανέφεραν στη συνάντηση. Μεταξύ άλλων έγινε μ ια εποι κοδομητική ανταλλαγή απόψεων πάνω στις βασι κές αρχές λύσης του Κυπριακού, όπως θέματα ασφάλειας,

περιουσίας, εγκατάστασης, εποίκων, καταστροφής της θρησκευτικής και πολιτιστι κής κληρονομιάς, ανθρωπίνων δι καιωμάτων και άλλα. Από τον κύριο Ντάουνερ αναγνωρίστηκε το γεγονός ότι αυτά τα θέματα εγείρονται από εκπροσώπους του προσφυγικού κόσμου, οι οποίοι με τον πιο αυθεντικό τρόπο μεταφέρουν τις έγνοιες και τις ανησυχίες τους για τις σωστές παραμέτρους που πρέπει να περιέχονται σε μ ια προτεινόμενη λύση για το εθνικό μας θέμα. Ο κύριος Ντάουνερ στη συνέχε ια αναφέρθηκε στο θέμα του χρόνου και στο ενδεχόμενο αποτυχίας του διαλόγου που διεξάγεται και ότι αυτή η εξέλιξη πρέπει να ληφθεί υπόψη και να προβληματίσε ι όλους για τα επόμενα βήματα. Από τους εκπροσώπους των Κερυνειωτών δόθηκε ξεκάθαρο το μήνυμα ότι αυτό που ενδιαφέρει τον προσφυγικό κόσμο και τον Κυπριακό Ελληνισμό στο σύνολό του, είναι η λύση που θα εξευρεθεί να μπορεί να είναι πρακτικά βιώσιμη και λειτουργική, να είναι δίκαιη, να βασίζεται στα ψηφίσματα του σΗ.Ε . για την Κύπρο, να μπορεί να αντέξει στο χρόνο και να εξασφαλίζει τα ανθρώπινα δικαιώματα όλων των κατοίκων της Κύπρου.

25

Αντικατοχική εκδήλωση των εννέα κατεχόμενων Δήμων για καταδίκη της παράνομης ανακήρυξης του ψευδοκράτους

Η Επιτροπή κατεχόμενων Δήμων Κύπρου και τα Δημοτικά Συμβούλια των Κατεχόμενων Δήμων Αμμοχώστου,

Κερύνειας, Μόρφου, Λύσης, Λαπήθου, Καραβά, Κυθρέας, Λευκονοίκου και Ακανθούς διοργάνωσαν εκδήλωση καταδίκης της παράνομης ανακήρυξης του ψευδοκράτους στις κατεχόμενες περιοχές μας, τη Δευτέρα 1 5 Νοεμβρίου 201 Ο και ώρα 7.30 μ .μ . στην Αίθουσα Τελετών του Πανεπιστημίου Κύπρου. Κύριος ομ ιλητής της εκδήλωσης ήταν ο πρύτανης του Πανεπιστημίου Κύπρου δρ

κάτω από μια κυριαρχία, μ ια ιθαγένεια και μια διεθνή προσωπικότητα. Αποσχιστικές ενέργειες, όπως αυτή της ανακήρυξης του ψευδοκράτους είναι παράνομες, πρέπει να καταδικάζονται με κάθε ευκαιρία και εμείς με τη σε ιρά μας να παραμένουμε σταθεροί σε αρχές δι καίων και ηθι κής, για να ευοδωθεί ο δύσκολος δρόμος για επίτευξη μ ιας δίκαιης και λειτουργικής λύσης στο Εθνικό μας πρόβλημα.

. Σταύρος Ζένιος. Χαιρετισμούς απηύθυναν

Μέσα στο γενικό κλίμα της καταδίκης της ανακήρυξης του ψευδοκράτους, αναγνώστη κε και εγκρίθηκε σχετικό ψήφισμα, το οποίο ανέγνωσε ο Δήμαρχος καραβά κ. Γιάννης Παπαϊωάννου εκ μέρους όλων των κατεχόμενων δήμων.

26

ο πρόεδρος της Επιτροπής Κατεχόμενων Δήμων κ. Αλέξης Γαλανός, ο διευθυντής του γραφείου του Προέδρου της Δημοκρατίας κ. Χρίστος Χριστοφίδης, εκ μέρους του Προέδρου και ο Πρόεδρος του Δικτύου Ελλήνων Αιρετών Αυτοδιοίκησης της Ευρώπης κ. Γιώργος Κοντορίνης. Από όλους τονίστηκε η μεγάλη σημασία που πρέπει όλοι να δώσουμε στην προβολή του Εθνικού θέματος της Κύπρου στις σωστές του διαστάσει , έχοντας υπόψη ότι, η προσπάθεια που καταβάλλει συστηματικά η τουρκική πλευρά για διαχωρισμό και διαίρεση πρέπει να αντιμετωπιστεί αποτελεσματι κά. Η πατρίδα μας πρέπει να παραμείνε ι αδιαίρετη, ενωμένη,

Στο καλλιτεχνικό πρόγραμμα της εκδήλωσης έλαβαν μέρος το φωνητικό σύνολο της «Διάστασης» με τον τραγουδιστή Κώστα Χατζηχριστοδούλου και τον μουσι κοσυνθέτη Βάσο Αργυρίδη, ο οποίος είχε το γεν ικό συντονισμό του καλλιτεχνικού μέρους. Σ τον προθάλαμο της εκδήλωσης λειτούργησε έκθεση φωτογραφίας με φωτογραφικό υλι κό από την καταστροφή της πολιτιστικής και θρησκευτικής μας κληρονομιάς στις κατεχόμενες μας περιοχές.

Εκδηλώσεις στις Βρυξέλλες με θέμα:

« Προώθηση των Πολιτιστικών αξιών μέσω της προστασίας της πολιτιστικής κλη ρονομιάς» Ο κατεχόμενος Δήμος Κερύνειας σε

συνεργασία με το Πολιτιστικό Ίδρυμα Αρχιεπισκόπου Μακαρίου Γ', το

παγκόσμιο Βήμα Θρησκε ιών και Πολιτισμών της Ιεράς Μονής Κύκκου, την Επιτροπή περιφερειών (η οποία παρείχε το χώρο για πραγματοποίηση της έκθεσης) και την Ένωση Δήμων Κύπρου μέσω του Γραφείου Βρυξελλών, το οποίο παρείχε όλη τη διοικητική βοήθε ια (επαφές με την ΕτΠ για τη διοργάνωση της έκθεσης), πραγματοποίησαν στις Βρυξελλες σε ιρά εκδηλώσεων με θέμα «προώθηση των Πολιτιστικών αξιών μέσω της προστασίας της πολιτιστικής κληρονομιάς», Σκοπός των εκδηλώσεων αυτών ήταν να καταδειχθεί η πολιτι κή που ακολουθείται από την κατοχική Τουρκία για εξάλειψη της πολιτιστικής μας κληρονομιάς και του φυσικού περιβάλλοντος στην κατεχόμενη πόλη και επαρχία της Κερύνειας, καθώς επίσης η ενημέρωση Ευρωβουλευτών και άλλων προσωπικοτήτων αναφορικά με το Εθνικό μας θέμα. Παράλληλα, να αναδειχθούν τα κοινά στοιχεία του Ελληνικού και Ευρωπαϊκού πολιτισμού. Από τις 1 7 Νοεμβρίου μέχρι τις 26 Νοεμβρίου 201 Ο πραγματοποιήθηκαν οι ακόλουθες δραστηριότητες και εκδηλώσεις : • Στις 1 7 Νοεμβρίου, στο κτήριο της Επιτροπής των περιφερε ιών, πραγματοποιήθηκε συνέδριο με κύριους ομιλητές το δρα Χαράλαμπο Χοτζάκογλου,

διευθυντή του παγκόσμιου Βήματος Θρησκειών και Πολιτισμών της Ιεράς Μονής Κύκκου και το δρα Ιωάννη Ηλιάδη, διευθυντή του Βυζαντινού Μουσείου του Ιδρύματος Αρχιεπισκόπου Μακαρίου Γ' . Ο κ. Χοτζάκογλου παρουσίασε την καταστροφή, που έχουν υποστεί τα θρησκευτικά μνημεία όλων των χριστιανικών δογμάτων, καθώς και αλλόθρησκα (π.χ. εβραϊκά) στην Κύπρο μετά την τουρκι κή ε ισβολή, βάσει του φωτογραφικού αρχείου της Ιεράς Μονής Κύκκου. Αναφέρθη κε επίσης στο θέμα της απαγόρευσης της θρησκευτικής ελευθερίας στην τουρκοκρατούμενη βόρεια Κύπρο και έθεσε το θέμα της ανακαίνισης των θρησκευτικών μνημείων στα κατεχόμενα. Ο κ. Ηλιάδης αναφέρθηκε στη λεηλασία της πολιτιστι κής κληΡ,ονομιάς στα Kατεxό�ενα και την αρχαιοκαπηλία στο τουρκοκρατουμενο βόρειο τμήμα της Κύπρου και την προσπάθεια εντοπισμού και επαναπατρισμού των χιλιάδων ει κόνων, χειρογράφων, αποτοιχισμένων ΤΟ9(ογραφιών και ψηφιδωτών, που εζήχθησαν παράνομα από την Κύπρο μετά την τουρκική ε ισβολή το 1 9 74. Στη συνέχεια πραγματοποιήθηκαν από τη Δήμαρχο Κερύνειας κ. Μαρία Ιωάννου και το Μόνιμο Αντιπρόσωπο της Κύπρου στην Ε . Ε . Πρέσβη Ανδρέα Μαυρογιάννη, τα εγκαίνια της έκθεσης φωτογραφίας. Στο χαιρετισμό της η κ. Μαρία Ιωάννου ζήτησε άμεση αποχώρηση των τουρκικών

Η Δήμαρχος ΚεΡύνειας Και ο αντιπρόσωπός μας Οι ομιλητές στο συνέδριο δρ Ιωάννης Ηλιάδης Και δρ. Χαράλαμπος στις Βρυξέλλες, Ανδρέας ΜαυΡΟΥιάννης. ΧοτζάΚΟΥλου. Στο μέσο ο συντονιστής ΓεώΡΥιος Θεοφι'λου.

στρατευμάτων και την επιστροφή όλων των προσφύγων στα σπίτια τους και τις περιουσίες τους. Παράλληλα, ζήτησε τη στήριξη της διεθνούς κοινότητας για επίτευξη δίκαιης λύσης στο Κυπριακό και εφαρμογή των ανθρώπινων δι καιωμάτων όλων των Κυπρίων. Στο χαιρετισμό του, ο Μόνιμος Αντιπρόσωπος της Κύπρου στην Ε .Ε . Πρέσβης Ανδρέας Μαυρογιάννης, τόνισε ότι σήμερα βιώνουμε την προσπάθεια κάποιων να αλλοιώσουν την ιστορία της Κύπρου λέγοντας ότι δεν έχει γίνε ι ε ισβολή στην Κύπρο. Καταστρέφουν, είπε, μνημεία της πολιτιστικής και θρησκευτικής κληρονομιάς στα κατεχόμενα και θέλουν να σβήσουν από τη μνήμη κάθε Ευρωπαίου πολίτη την ύπαρξη ελληνικών και χρ ιστιανι κών στοιχείων στα κατεχόμενα εδάφη μας. Εμείς, κατέληξε, δε θα επιτρέψουμε να συμβεί κάτι τέτοιο, γιατί αυτό θα πλήξε ι τις αξίες πάνω στις οποίες εδράζεται η ίδια η Ευρωπαϊκή Ένωση. Αναφέρουμε ότι, ενώ τα εγκαίνια της έκθεσης ήταν προγραμματισμένο να τελεστούν από το Γενικό Γραμματέα της Επιτροπής των περιφερε ιών Gerhard Stah l , εντούτοις την τελευταία στιγμή ακύρωσε τη συμμετοχή του. Η δικαιολογία που δόθηκε ήταν ότι κατόπιν καταγγελιών τούρκων, ήθελαν να ελέγξουν, εάν ο όρος «Turkish I nvas ion» που χρησιμοποιείται σε κάποιες από τις λεζάντες των φωτογραφιών που εκτίθενται , αποτελεί «επίσημη ορολογία» και εάν οι αναφορές που κάνουμε (στις λεζάντες και πάλι) σε Τούρκους αρχαιοκάπηλους βασίζονται σε πραγματικά στοιχεία. ΟΙ αφόρητες πιέσε ις της κατοχικής Τουρκίας, χώρας μη μέλους της Ευρωπαϊκής Ένωσης είχαν ως αποτέλεσμα ο Γ. Γ. της Επιτροπής των περιφερειών να μην εμφανισθεί τελι κά στα εγκαίνια της έκθεσης και με το ενδεχόμενο την επόμενη μέρα το ξήλωμά της. Η άμεση όμως αντίδραση της Αντιπροσωπείας του Δήμου μας, της Ένωσης Δήμων στην Επιτροπή των περιφερειών, της Μόνιμης Αντιπροσωπείας της Κύπρου στις

28

Βρυξέλλες, Κυπρίων και Ιταλών ευρωβουλευτών και φίλων της Κύπρου βοήθησε να παραμείνει η έκθεση ανοιχτή μέχρι τις 26 Noεμ�ρίoυ. Στα εγκαίνια της έκθεσης παρεβρέθηκαν οι Ευρωβουλευτές μας Κυριάκος Τριανταφυλλίδης, Ελένη Θεοχάρους, ο Θεοφιλέστατος Χωρεπίσκοπος Νεαπόλεως κ. πορφύριος, ξένοι ευρωβουλευτές και άλλες προσωπικότητες της πολιτικής ζωής. Κατά το χρονικό διάστημα 1 6 Νοεμβρίου μέχρι 2 1 Noεμ�ρίoυ, η αντιπροσωπεία του Δήμου μας με τη συνεργασία των Ευρωβουλευτών μας Κυριάκου Τριανταφυλλίδη, ΕΛένης Θεοχάρους και του δημοσιογράφου Γιάννου Χαραλαμπίδη, είχε επαφές με ξένους ευρωβουλευτές και τεχνοκράτες της Ευρωπαϊκής Ένωσης, τους οποίους ενημέρωσαν αναφορικά με τις τελευταίες εξελίξεις του Εθνικού μας προβλήματος και τις μεθοδεύσεις που προβαίνει η τουρκία για τουρκοποίηση των κατεχόμενων εδαφών μας. Τέλος οι Χοτζάκογλου και Ηλιάδης έδωσαν σχετικές διαλέξεις στα Πανεπιστήμια Βρυξελλών και Λιέγης, σε φοιτητές που παρακολουθούν ελληνικές σπουδές. Συμπερασματικά, νιώθουμε ιδιαίτερη ι κανοποίηση για τα αποτελέσματα της διαφωτιστικής μας δραστηριότητας στις Βρυξέλλες και θέλουμε να δώσουμε το μήνυμα ότι ο ΤC;ψέας '!ης δια�ώτισrις απo�ελεί αναμφψολα ενα απο τους �ασΙ Koυς παράγοντες για επιτυχία του αγώνα μας για δι καίωση. Παράλληλα, ότι η τουρκική διπλωματία, η οποία παρακολουθεί και καραδοκεί σε κάθε μας βήμα, μπορεί να αντιμετωπισθεί με επιτυχία, εάν αντιδράσουμε έγκαιρα, μεθοδικά και με την αξιοποίηση και δραστηριοποίηση των Ευρωπαίων Εταίρων μας και υπάρχουν πολλοί, οι οποίοι αναγνωρίζουν το δίκαιο του αγώνα μας και οι οποίοι είναι πρόθυμοι να μας συμπαρασταθούν και να μας βοηθήσουν. Επίσης, διανεμήθηκε διαφωτιστικό υλι κό σ' αυτούς που παρευρέθηκαν στις διαλέξεις και σε όλες τις δραστηριότητές μας.

οργανωτική Επιτροπή: Γεώργιος ΘεοφίΛου (Υπεύθυνος Πολιτιστικών Εκδηλώσεων Δήμου Κερύνειας) Ανδρέας Φυλακτού (Διευθυντής Πολιτιστικού Ιδρύματος Αρχιεπισκόπου Μακαρίου Γ') Χαράλαμπος Χοτζάκογλου (Διευθυντής του παγκόσμ ιου Βήματος Θρησκε ιών και Πολιτισμών της Ιεράς Μονής Κύκκου) Ιωάννης Ηλιάδης (Διευθυντής του Βυζαντινού Μουσείου του Ιδρύματος Αρχιεπισκόπου Μακαρίου Γ') και Ε ιρήνη Κοκότη (Δημοτική Γραμματέας του Δήμου Κερύνειας) Ευχαριστίες Η ΔΏμαρχος και τα Μέλη του Δημοτικού Συμ�oυλίoυ Κερύνειας ευχαριστούν θερμά την Ιερά Μονή Κύκκου, το Πολιτιστικό Ίδρυμα Αρχιεπσκόπου Μακαρίου Γ' για τη συνεργασία τους, τους Ευρωβουλευτές μας Κυριάκο Τριανταφυλλίδη και Ελένη Θεοχάρους για τη συμπαράσταση και βοήθε ιά τους, τη Στέλλα Κούρου και το Φάνη Παντελογιάννη της Επιτροπής των Περιφερε ιών, οι οποίοι ήταν οι καθοδηγητές των δραστηριοτήτων και

εκδηλώσεών μας, τους δημοσιογράφους Γιάννο Χαραλαμπίδη, Παύλο Ξανθούλη και Βαγγέλη Δεμίρη που κάλυψαν τηλεοπτικά και στον ημερήσιο τύπο με ανταποκρίσε ις τους τις εκδηλώσεις και δραστηριότητές μας. Ευχαριστούμε επίσης το Διευθυντή προγραμμάτων του Ρ. Ι . Κ. κ. Γιάννη καρεκλά, ο οποίος κάλυψε τηλεοπτικά τα εγκαίνια της έκθεσης. Ένα μεγάλο «ευχαριστώ» και στους χορηγούς μας, τον Πανιερότατο Μητροπολίτη Κύκκου και Τυλληρίας, κ. Ν ι κηφόρο, το Συγκρότημα της Τράπεζας Κύπρου, τον κ. Ανδρέα Ηλιάδη, Εκτελεστικό Διευθυντή της Τράπεζας Κύπρου, το Βουλευτή Κερύνειας κ. Σοφοκλή Φυττή και τον Ευρωβουλευτή κ. Τάκη Χατζηγεωργίου που με την οι κονομική τους στήριξη συνέβαλαν στην πραγματοποίηση της διαφωτιστικής αυτής δραστηριότητας του Δήμου Κερύνειας. Τέλος, ευχαριστούμε τη λε ιτουργο του Δήμου Κερύνειας, κ. Αλεξία Χρυσοχού - Χαραλάμπους για τον τέλε ιο σχεδιασμό του φωτογραφικού και διαφωτιστικού υλι κού της έκθεσης.

Στις 24 Νοεμβρίου 201 0, Ιταλοί Ευρωβουλευτές οργάνωσαν δημοσιογραφική διάσκεψη στο Στρασβούργο σχετικά με την έκθεση του Δήμου Κερύνειας. Μετά από παράκλησή μας, παρεβρέθηκαν στη διάσκεψη και Κύπριοι Ευρωβουλευτές μεταξύ αυτών και ο κ. τριανταφυλλίδης, τον οποίο ο κ. Θεοφίλου παρακάλεσε να ενημερώσει το Δήμο κερύνειας για τα όσα ειπώθηκαν στη δημοσιογραφική διάσκεψη. παραθέτουμε την επιστολή του κ. τριανταφυλλίδη αναφορικά με την ενημέρωση για τη διάσκεψη. Αγαπητέ κ Θεοφίλου, Σε συνέχε ια της τηλεφωνικής μας συνομιλίας, παραθέτω πιο κάτω μια περίληψη των όσων έχουν περίπου λεχθεί στη δημοσιογραφική διάσκεψη που οργάνωσαν οι ιταλοί συνάδελφοι της Λίγκας του Βορρά ("Lega Nord") στο Στρασβούργο στις 24 Νοεμβρίου 201 Ο σχετικά με την έκθεση των Κερυνειωτών στην Επιτροπή Περιφερειών. Είχαν αναφερθεί σε δική τους επίσκεψη στην Κύπρο κατά την οποία είδαν «ιδίοις όμμασιν» τις καταστροφές που επέφεραν οι εισβολείς στα θρησκευτικά και άλλα μνημεία στις κατεχόμενες περιοχές. Έτσι, αναφέρθηκαν στο απαράδεκτο της ενέργειας της Προεδρίας της Επιτροπής Περιφερειών να απαιτήσει το ξήλωμα της έκθεσης με το πρόσχημα ότι κατά τα εγκαίνιά της, χρησιμοποιήθηκε σε ομιλία της Δημάρχου Κερύνειας γλώσσα προσβλητική για την Τουρκία. Η Δήμαρχος, είπαν, "απλώς χρησιμοποίησε λέξεις που αποδίδουν την πραγματικότητα όπως εμείς την είδαμε κατά την επίσκεψή μας, δηλαδή παντελής καταστροφή της πολιτιστικής κληρονομιάς μ ιας κατεχόμενης περιοχής, κατοχής που είναι το αποτέλεσμα εισβολής το 1 974 και που συνεχίζεται για 3 6 χρόνια". Σε σχετική δική μου παρέμβαση, επιβεβαίωσα την αντικειμενική εκ μέρους τους παρουσίαση των γεγονότων και τους ευχαρίστησα για την οργάνωση της διάσκεψης, καθώς επίσης και για τον ειλι κρινή τρόπο που μίΛησαν καθαρά για ε ισβολή της Τουρκίας στην Κύπρο, για καταστροφή πολύτιμων ιστορικών και πολιτιστικών μνημείων καθώς επίσης και για την καταδίκη τους των προσπαθειών της προεδρίας της Επιτροπής Περιφερε ιών για ξήλωμα της έκθεσης κάτι που και με τη δική της συμβολή, όπως είπαν, δεν επετεύχθη. Κυριάκος τριανταφυλλίδης, Ευρωβουλευτής

/. Οι δρ Χαράλαμπος Χοτζάκογλου, Τρύφωνας

Νεοκλέους, Γεώργιος ΘεοφιΛου, Κυριάκος Τ ριανταφυλλιοης, Ευρωβουλευτής και δρ

Ιωάννης Ηλιάδης σrα εγκαίνια της έκθεσης.

29

'Οταν ο Γολιάθ είδε τον Δαβίδ Η μάχη του «μικρού» με τους «μεΥάλους»

, ΚΕΡΥΝΕΙΑ VS ΤΟΥΡΚΙΑΣ & ΕΥΡΩΠΗΣ: Η αποφασιστικη στάση των Κερυνειωτών σε εκδήλωση- «λόμπι» στις Βρυξέλλες

άποτε, στα πολύ παλιά χρόνια, στα Κ μετά Χριστό χρόνια, ήταν ο Γολιάθ. Ο ισχυρός μαχητής των Φιλισταίων,

Γολιάθ, ύψους 6 πηχών και μ ιας σπιθαμής, με έναν αλυσιδωτό θώρακα βάρους 5 .000 σίκλων χαλκού. Για 40 ημέρες βοούσε προς τις παρατάξεις των Ισραηλιτών: «Διαλέξτε έναν άνδρα να πολεμήσει μαζί μου. Αν με θανατώσει , τότε θα γίνουμε σκλάβοι σας. Αν υπερισχύσω, εσείς θα δουλεύετε για μας.» Ο Φιλισταίος έναν άνδρα έψαχνε για να σταθεί απέναντί του, μα κανένας δεν τολμούσε να τον αντιμετωπίσει - έτρεμαν οι Ισραηλίτες. Τότε, εμφανίστηκε ο Δαβίδ. Ένα ξανθόμαλλο αγόρι, βοσκός, άπε ιρος στις μάχες. Όπλο του η πίστη. Και μ ια σφεντόνα με πέντε πέτρες. Η Κερύνεια είχε το ρόλο του Δαβίδ. Η μ ι κρή και πονεμένη Κερύνε ια, η οποία αποφασιστικά στήθηκε μπροστά στο γίγαντα Γολιάθ-Ευρώπη. Κατ' ακρίβεια μπρος στην Επιτροπή των περιφερειών, όργανο της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Η Τουρκία, το «πολιτι κό γλε ιφιτζούρι» της Ένωσης -άρα και της Επιτροπής- υπήρξε «κρυφό εμπόδιο» στις ενέργε ιες των προσφύγων συμπολιτών μας. Αποτέλεσμα, να δημ ιουργηθούν προβλήματα. Προβλήματα στις προσπάθειες αυτής της μαχητικής κοινότητας να ενημερώσει για τις καταστροφές που υπόκειται η τόσο πολύτιμη

Αναστασίας Σιακαλλή Από την εφημερίδα «Φιλελεύθερος»

πολιτιστική της κληρονομιά. Να πει δηλαδή την αλήθεια, στο πλαίσιο οργανωμένης φωτογραφικής έκθεσης στις Βρυξέλλες από τις 1 7 έως τις 26 Νοεμβρίου. Όλα άρχισαν περίπου ενάμιση χρόνο προηγουμένως. Όταν ο Δήμος Κερύνειας προετοιμαζόταν, πραγματοποιώντας τις ανάλογες διεργασίες με την Επιτροπή περιφερειών, για τη διοργάνωση ενημερωτικής έκθεσης στις εγκαταστάσεις της. Θέμα: « προώθηση των πολιτιστικών αξιών μέσω της προστασίας της πολιτιστι κής κληρονομιάς». Συνδιοργανωτές: το Ίδρυμα Αρχιεπισκόπου Μακαρίου Γ' και το παγκόσμιο Βήμα Θρησκε ιών και Πολιτισμών της Ιεράς Μονής Κύκκου. Το πρόγραμμα είχε οριστεί -διαλέξεις, έκθεση φωτογραφίας, δεξίωση- το οποίο αποστάληκε για έγκριση, σύμφωνα με ιθύνοντες, στην Επιτροπή. Τα φυλλάδια και οι λεζάντες πέρασαν από έλεγχο, ώστε το περιεχόμενό τους να συνάδει με τις νομοθεσίες. Έγκριση και προχώρησαν, υποστήριξαν. Εν τω μεταξύ, Τούρκοι επικοινώνησαν με το δημαρχείο, ζητώντας να λάβουν μέρος στις διαλέξε ις. Η απάντηση ήταν αρνητική, λόγω πληρότητας του προγράμματος. Τους διαβεβαιώθηκε, εντούτοις, ότι μπορούν να παρευρεθούν και με το τέλος των διαλέξεων να εκδηλώσουν τις απόψεις τους. Ένας χώρος συζητήσεων είχε επίσης διασφαλιστεί. Τα πάντα έτοιμα από την οργανωτική επιτροπή: Γεώργιος Θεοφίλου και Ε ιρήνη Κοκότη εκ μέρους του Δήμου Κερύνειας, Ανδρέας Φυλακτού -διευθυντής του Ιδρύματος Μακαρίου, δρ Ιωάννης Ηλιάδης -διευθυντής του Βυζαντινού Μουσείου και Π ινακοθήκης και δρ Χαράλαμπος Χοτζάκογλου βυζαντινολόγος/ διευθυντής του παγκόσμιου Βήματος Θρησκε ιών και Πολιτισμών της Ιεράς Μονής Κύκκου. Έτοιμη και η Κυπριακή ομάδα των Βρυξελλών: Δήμαρχος Κερύνε ιας Μαρία Ιωάννου, Αντιδήμαρχος Γεώργιος Σιδεράς,

Ο δημοσιογράφος Βαγγέλης Δεμίρης και η Δήμαρχος ΚεΡύνειας, Μαρία Ιωάννου. 30

Δημοτικοί Σύμβουλοι τρύφωνας Νεοκλέους και Γεώργιος Θεοφίλου, η Δημοτική Γραμματέας Ε ιρήνη Κοκότη και οι Χαράλαμπος Χοτζάκογλου και Ιωάννης Ηλιάδης. τριάντα-έξι πίνακες αποστάληκαν σε ξύλινο κουτί στις 8 Νοεμβρίου στα κτήρια της Επιτροπής. Απεικόνιζαν εκκλησίες της περιφέρειας Κερύνειας, ιστορικούς χώρους, όπως και τον Πενταδάκτυλο στη σημερινή του κατάσταση . Τα αποτυπώματα των 36 χρόνων των Τούρκων εισβολέων εμφανέστατα, η κουλτούρα του γραφικού τοπίου, το περιβάλλον του, διαβάλλονται και βάρβαρα καταπονούνται από την έλλε ιψη σεβασμού των κατακτητών. Απτή η πραγματικότητα -εκκλησιές τζαμιά ή στάβλοι , ε ι κόνες κλεμμένες­όπως τη γνωρίζουμε και τη μαρτυρούμε, εμείς και ορισμένοι διεθνείς κύκλοι . Η έκθεση αναρτήθηκε στις 16 Νοεμβρίου, μ ία ημέρα πριν από τα εγκαίνια, σε όροφο της Επιτροπής περιφερε ιών, στη θέα μελών και εργαζομένων του χώρου. Δίπλα τους τοποθετήθηκε το ενημερωτικό υλικό: ιστορι κές αναφορές για την Κερύνεια, το σταδιακό «σβήσιμο» της πολιτιστικής κληρονομιάς της, η καταστροφή των μνημείων και της φύσης. Από τους πρώτους επισκέπτες ήταν ο Βόλφγκανγκ Πέτσολντ, εκπρόσωπος της Επιτροπής, ο οποίος προσεκτικά έλεγξε λεζάντες και φυλλάδια. Αμφέβαλλε κατά -ι;όσον οι όροι «τουρκική ε ισβολή και κατοχή», οπως και «Τούρκοι αρχαιοκάπηλοι», είναι αποδεχτοί από την Ευρωπαϊκή Ένωση. Πολιτικό χαρακτήρα θεωρήθηκε ότι είχε η έκθεση κι όχι μήνυμα πολιτιστικής ενημέρωσης, όπως το ορίζουμε εμείς «κραυγής». Π ήγε να το διερευνήσε ι . Ενημερωτικά, η κατακτητική ενέργεια των Τούρκων στην Κύπρο είναι επισήμως αποδεκτή από τα Ηνωμένα Έθνη και την Ευρωπαϊκή Ένωση και το γερμανικό δι καστήριο επικυρώνει με σχετική απόφαση την τουρκική αρχαιοκαπηλία. Ακολούθησαν διάφορα. Προφάσεις ότι οι λεζάντες των φωτογραφιών δεν εγκρίθηκαν, ένα ηλεκτρονικό μήνυμα επιβεβαίωνε το αμφισβητούμενο, μπερδέματα, κωλύματα. Η μέρα, ωστόσο, προχωρούσε όπως είχε προγραμματιστεί. Με διαλέξε ις από τον Χαράλαμπο Χοτζάκογλου και τον Ιωάννη Ηλιάδη, αναφορικά στη Βυζαντινή Τέχνη και τη λεηλασία της στις τουρκοκρατούμενες περιοχές της Κύπρου, στη Βελγική Εταιρεία Νεοελληνικών Σπουδών στη Φιλοσοφική Σχολή του Πανεπιστημίου Βρυξελλών. παρευρισκόμενοι αρκετοί, ακολούθησε δεξίωση .

Τα μηνύματα, οι παρεμβάσεις και οι αντιδράσεις Τετάρτη, 1 7 Νοεμβρίου, ημέρα των εγκαινίων της έκθεσης. Στην αίθουσα περίπου 70 ατόμα, ανάμεσά τους ο Χωρεπίσκοπος Νεαπόλεως Πορφύριος, οι Ευρωβουλευτές μας Κυριάκος Τριανταφυλλίδης και Ελένη Θεοχάρους, ξένοι της Ευρωβουλής κ.ά. Εκείνος που απουσίαζε ήταν ο γενικός γραμματέας της Επιτροπής περιφερειών, Τζέραρντ Σταλ, ο οποίος θα τελούσε τα εγκαίνια. Δεν του άρεσε το όλο ζήτημα -τον προέτρεψαν να «μην αναμειχθεί»­καθότι η έκθεση, σύμφωνα και με την πρόεδρο της Επιτροπής, Μερσέντες Μπρέσο και άλλα μέλη, «προσβάλλουν» την Τουρκία. «Καλό θα ήταν να αποφεύγεται η χρήση του όρου τουρκική ε ισβολή», είπε άλλωστε σε τηλεφώνημά του ο Πέτσολντ της Επιτροπής! Τελι κά, η δήμαρχος Μαρία Ιωάννου και ο μόνιμος αντιπρόσωπος Ανδρέας Μαυρογιάννης, άνοιξαν την έκθεση. Με όλα τα μηνύματά της. «Τον Ιούλιο του 1974 τουρκικά στρατεύματα εισέβαλαν στην Κύπρο, καταβάλλοντας το 3 7% του νησιού. Διακόσιες χιλιάδες άνθρωποι ξεριζώθηκαν από τα σπίτια τους, σε αυτούς και οι Κερυνειώτες . . . », στη δική της μάχη των λόγων η δήμαρχος, χωρίς περικοπές, κατά μέτωπο: στο σημείο της αλήθειας. «Εδώ και 36 χρόνια καταστρέφουν τις περιουσίες μας, βεβηλώνουν τα θρησκευτικά μνημεία και την κουλτούρα μας», συμπλήρωσε. Δικαιοσύνη, αποκατάσταση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων ζήτησε, στέλνοντας ένα ηχηρό μήνυμα προς την Ευρώπη . Δυναμι κό μήνυμα και από τον μόνιμο αντιπρόσωπο. Βόμβα οι διαλέξεις που προηγήθηκαν, για τη λεηλασία της πολιτιστικής κληρονομιάς στα κατεχόμενα και τις προσπάθειες επαναπατρισμού των θησαυρών μας. Παρούσες, όπως αναφέρθη κε, μια Τουρκάλα και μ ια τουρκοκύπρια. Η Επιτροπή των περιφερε ιών, όμως, αποφάσισε να κλείσει την έκθεση . Δεν

31

ανεχόταν το μ ι κρό Δαβίδ να επιτίθεται στο θηριώδη Γολιάθ και να του επιφέρε ι πλήγματα. Έπρεπε να σταματήσει τις «πέτρινες» βολές του : η τουρκία βαλλόταν καταιγιστικά. Αντέδρασε η ομάδα μας, η οποία αποφασισμένη κίνησε την επομένη, για να ενημερώσει τους Ευρωβουλευτές για τα καθέκαστα. Οι πρέσβεις της Κερύνειας πλησίασαν τους Κύπριους και τους Ελλαδίτες. Ο Χαράλαμπος Χοτζάκογλου και ο Ιωάννης Ηλιάδης συνάντησαν τη Δανή Άννα Ρόσμπαχ και τους Ιταλούς : Ορέστε Ρόσσι, Κλάουντιο Μοργκάντι , Φραντσέσκο Σπερόνι, Μάριο Μποργέτσιο και Γιανκάρλο Σκότα. Σιωπηλά η Επιτροπή παραδέχθηκε ότι «οι πολιτι κές πιέσε ις ήταν μεγάλες», παρακαλώντας ο γενικός γραμματέας Σταλ, «να μη γίνε ι θέμα». «Εμείς δε θα το κάνουμε». Θέμα όμως έγινε . Το δίκαιο κάποιες φορές τουλάχιστον επικρατεί, βρίσκοντας υποστηρικτές. Ήταν οι ευρωβουλευτές της κατανόησης, στην ενίσχυση του αγώνα των κερυνειωτών για δι καίωση. Επιστολές, παρεμβάσεις -ειδικότερα από τον Κυριάκο Τριανταφυλλίδη στο Ευρωκοινοβούλιο- και καταγγελίες, καθώς και μια πιο δυναμ ική πολιτι κή. Από τους Ιταλούς ευρωβουλευτές, οι οποίοι στις 24 Νοεμβρίου οργάνωσαν δημοσιογραφική διάσκεψη προς ανάδειξη του θέματος: «παρασκηνιακές τουρκικές πιέσεις στην Επιτροπή περιφερειών να κλείσε ι πολιτιστική έκθεση κατεχόμενης περιοχής της Κύπρου». Τόπος το Στρασβούργο. Παρόντες οι ευρωβουλευτές μας: Κυριάκος Τριανταφυλλίδης, Ελένη Θεοχάρους, Αντιγόνη Παπαδοπούλου και Κυριάκος Μαυρονικόλας. Αποτέλεσμα όλων να μην κλείσε ι η έκθεση, αλλά να συνεχιστεί ώς το τέλος της προγραμματισμένης ημερομηνίας. Επιπλέον, οι Ιταλοί πρότειναν η έκθεση να επαναληφθεί του χρόνου στο Ευρωκοινοβούλιο. Εν τω μεταξύ, στις 1 9 Νοεμβρίου δόθηκε διάλεξη από τον Ιωάννη Ηλιάδη στη μεγαλύτερη πόλη του γαλλόφωνου Βελγίου, τη Λιέγη . Στην ατζέντα η Βυζαντινή τέχνη στην Κύπρο μέσα από τα εκθέματα του Βυζαντινού Μουσείου και οι προσπάθειες για τον επαναπατρισμό κλεμμένων θησαυρών από την τουρκοκρατούμενη Κύπρο. Έπιασε τόπο.

Τη διάλεξη παρακολούθησαν γύρω στους 90 φοιτητές, καθηγητές και Έλληνες ομογενείς.

Το χαστούκι, η αλήθεια και η εγρήγορση Οι ημέρες κύλησαν και στις 26 Νοεμβρίου η έκθεση φωτογραφίας της Κερύνειας κατέβασε τα ρολά της. Όπως είχε εξαρχής οριστεί και αποδεχθεί η Επιτροπή περιφερειών, προ «πολιτι κών παρεμβάσεων». Όπως οι Κερυνειώτες και συμπαραστάτες τους είχαν προγραμματίσε ι , προετοιμαστεί, προσεκτικά και τεκμηριωμένα ερευνήσει και πράξει για την περίοδο εκείνη . Η παρουσία τους για 1 Ο ημέρες στις αίθουσες των μεγάλων Βρυξελλών ήταν σημαντική: να μην φύγει ανεκμετάλλευτη, να ε ιπωθεί η αλήθε ια, έστω κι αν έχει χιλιοε ιπωθεί. Η πολιτιστική μας κληρονομιά λεηλατείται , αυτό συμβαίνε ι . Λόγω τουρκικής κατοχής, αυτή ε ίναι η αιτία. Το χαστούκι, όσο μ ι κρό κι αν φάνηκε πως ήταν στην Ευρώπη, ήταν τεράστιο. Ο γίγαντας Γολιάθ για 40 ημέρες έψαχνε να βρει αντίπαλο του χεριού του για να τον κατανικήσε ι . Και τον βρήκε τελι κά. Στην περίπτωσή μας βρέθηκε μετά από 36 χρόνια ένας μ ι κρός και θαρραλέος Δαβίδ. Η μ ι κρή Κερύνεια, το μπουμπουκάκι του βορρά που ματώνει , η οποία με τις ελάχιστες δυνάμεις της -πέντε άτομα με πέντε πέτρες στη τσέπη : πίστη, αποφασιστικότητα, μαχητικότητα, αλήθε ια και δίκαιο, σφεντόνησε τις βολές της. Στη φωνή της έδωσε συνέχε ια -να μη σκορπιστεί στους πέντε ανέμους- στην ενδυνάμωση των θέσεών της μπρος στο άδικο. Διδάγματα πολλά έχουμε να πάρουμε από τους Κερυνε ιώτες. Αλλά και από κάθε πρόσφυγά μας, που δεν αφήνεται στη λήθη και εξακολουθεί να αντιστέκεται σε θεούς και δαίμονες. Π ίστη χρε ιάζεται -οι πέντε πέτρες του Δαβίδ- απέναντι στους λογής λογής Γολιάθ, ώστε να κρατήσουμε αναλλοίωτο και το παραμικρό χνάρι της ιστορίας μας. Αν δεν σταθούμε ενάντια στην τουρκική προπαγάνδα στο μέλλον θα φάμε χειρότερες ροπαλιές. Διότι εκεί έξω συμβαίνουν διάφορα με τους κατακτητές. Αρκεί μ ια ματιά στο Διαδίκτυο για να διαπιστώσετε τα αποτελέσματα στις λέξε ις «κερύνεια», «Kyrenia» και «Girne» . Θα εκπλαγείτε με τον ιστοχώρο που κατέχει ο Γολιάθ. Πηγές: Πλη ροφορίες από TOV ΓεώΡΥΙΟ ΘεοφιΛου, τηv ΕιΡήvη Κοκότη και TOV /ωάvvη Ηλιάδη, εvημεΡωτικά φυλλάδια, ομιλίεζ επιστολές, φωΤΟΥραφία Κ.ά.

Το Μητροπολιτικό Μέγαρο, όπως ήταν πριν το 1974. Το εικονοΦυλάκιό του λεηλατήθηκε κατά την τουρκική εισβολή και κάποιες από τις εικόνες του που εντοπίσθηκαν στις Η.Π.Α. και στην Ολλανδία επαναπατρίσθηκαν

The Bishopric Palace as lι was before 1974. lts museum was looιed after the Turklsh invaslon and some of lts Icons, whlch were traced ίη the USA and the Netherlands were repatrιated

Ο ναός της Αγίας Βαρβάρας σήμερα χρησιμοποιείται ως τζαμί. όπως φαίνεται από το κωδωνοστάσιο. το οποίο έχει μετατραπεί σε μιναρέ

The church of Saint Barbara is today used as a mosque. as can be seen by the beII-tower transformed ίπτο a minaret

- , .

IΜ 'Π ΕΛΛΑΠΑϊΣ, ΠΑΝΑΠΑ ΑΣΠ ΡΟΦΟΡΟΥΣΑ BELLAPAIS, ΗΟΙ V VI RG I N ASPROPHOROUSA

Οι παλαιές εικόνες του ναού έχουν κλαπεί και αντικατασταθεί με νεώτερες, ενώ το μοναστήρι χρησιμοποιείται ως μουσείο. Η εικόνα του αγίου Ιωόιννου του Προδρόμου έχει διασωθεί από εκτοπισμένους και σήμερα εκτίθεται

στο Βυζαντινό Μουσείο του Ιδρύματος Αρχιεπισκόπου Μακαρίου Γ'

The old icons of the church were stolen and replaced by new pieces, while the Monasterγ Is used today as a Museum. The icon of Saint John the Baptlst was brought lη the free areas of Cyprus by refugees.

Today iS οη dispIay ίη the Byzantlne Museum of the Archbishop Makarlos ΙΙΙ Foundatlon

ΑνασκαΦή στην Αγία Ειρήνη (άνω) και δύο αγγεία που βρέθηκαν στην επαρχία Κερύνειας. σήμερα στο Αρχαιολογικό Μουσείο Λευκωσίας (κάτω)

Excavations ίη Hagia ΕίΓίηί (above) and two vessels found ίη the district of Kyrenia. today ίη the Archaeological Museum of Lefkosia (down)

ΤΟ ΚΑΡΑΒΙ ΤΗΣ ΚΕΡΥ Ν ΕΙΑΣ ΤΗ Ε S H I PWRECK OF KERYNIA

Το καράβι της Κερύνειας, πριν (άνω) και μετά το 1974 (κάτω)

The shipwreck οΙ Kyrenia before (above) and after 1974 (down)

. •

ΚΕΡΥΝ ΕΙΑ, Μ ΟΥΣΕΙΟ ΛAϊKI�Σ ΤΕΧ Ν ΗΣ KERVNIEIA, FOLK ART IMIUSEU M

Το Μουσείο Λαϊκής Τέχνης της Κερύνειας, όπως ήταν πριν την τουρκική εισβολή του 1974. Το Μουσείο έχει λεηλατηθεί και

μεγάλος αριθμός των εκθεμάτων του έχει χαθεί

The Folk Art Museum of Kyrenia, as ί! was before the Turkish invasIon of 1974. The Museum was looted and a large amount

of its exhibIts has been lost

ΟΡΟΣΕΙ ΡΑ Π ΕΝΤΑΔΑΚΤΥΛογ PENTADAKTVLOS MOUNTAI NS

Απειλές για τη βιοποικιλότητα του Πενταδάκτυλου: Ανεξέλεγκτη λατόμευση (κάτω)

Threats of the f10ra and fauna of the Pentadaktylos-mountains caused by the uncontrolled extraction of minerals (down)

ΚΟΥΤΣΟΒΕΝΤΗΣ, Μ Ο Ν:Η ΑΓ-ί ΟΥ'

Η1Α Ν Ν ΟΥ ΤΟΥ ΧΡΥΣΟΣΤ,ΟΜ ΟΥ KOUTZOBENTES, SAI NT J O H N CHYSOSTO,M MONASTERY

Η Μονή χρησιμοποιείται σήμερα ως στρατώνας από τους Τούρκους εισβολείς και αγνοείται η τύχη των ΤΟΙΧΟΥραφιών, εικόνων και άλλων κειμηλίων του μοναστηριού

The Monastery iS used today by the Turklsh-Occupation troops as a molotary camp The fate of severaI eccIesoastιcaI treasures of the church ιπ unknown

« Απόφαση υποκινούμενη από πολιτικά ελατή ρια»

ΕΛΛΑΔΙ ΚΗ ΠΑΡΕΜ ΒΑΣ Η ΓΙΑ ΤΑ ΑΠΑΡΑΔΕ ΚΤΑ ΣΕ ΒΑΡ ΟΣ ΤΗΣ ΚΕΡΥΝΕΙΑΣ

Ο Π ΡΟΕΔΡΟΣ της Εθνικής Αντιπροσωπείας της Ελλάδας στην Επιτροπή περιφερειών, Δημήτρης Καλογερόπουλος εξέφρασε έκπληξη και ανησυχία σε σχέση με τα γεγονότα που έγιναν κατά τη διάρκεια και μετά της φωτογραφικής έκθεσης «προώθηση πολιτιστικών αξιών μέσω της προστασίας της πολιτιστι κής κληρονομ ιάς» του Δήμου Κερύνειας, στις 1 7 Νοεμβρίου στα κτήρια της Επιτροπής Περιφερειών.

Σε επιστολή του προς τον πρόεδρο και το Γ. Γ. της Επιτροπής περιφερειών Mercedes Bresso και Gerhard Stah i , ο κ. Καλογερόπουλος αναφέρει ότι η απόφαση της Επιτροπής περιφερε ιών να ακυρώσει τη συγκεκριμένη έκθεση «μπορεί να ήταν πολιτικά υποκινούμενη».

Σημε ιώνει ότι παρόμοια γεγονότα εκθέσεων φωτογραφίας έχουν ήδη πραγματοποι ηθεί

στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο. Προσθέτει ότι το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο είχε ψηφίσει πρόσφατα υπέρ κονδυλίου ενός εκατ. ευρώ για τη στήριξη των εργασιών της δ ικοινοτικής τεχνικής επιτροπής για την προστασία της πολιτιστι κής κληρονομιάς στην Κύπρο. Στην επιστολή του, ο κ. Καλογερόπουλος υπενθυμίζε ι επίσης ότι κατά την πρόσφατη επίσκεψή του στην Κύπρο ο Πάπας Βενέδικτος δήλωσε ότι «έχω δει κι εγώ τη θλιβερή διαίρεση του νησιού, ενώ έμαθα για την απώλεια σημαντικού μέρους της πολιτιστι κής κληρονομ ιάς που ανήκει στην ανθρωπότητα» .

Ο κ. Καλογερόπουλος ευχαριστεί τέλος τον Πρόεδρο και Γ. Γ της Επιτροπής περιφερειών, που με την έγκαιρη παρέμβασή τους απέτρεψαν την ακύρωση της φωτογραφικής έκθεσης του Δήμου Κερύνειας.

Η Κερύνεια που εξοργίζεται Α υτό που συνέβη στις Βρυξέλλες τις τελευταιες μέρες ανάγκασε τη λευχειμονούσα κόρη

να βγει έξω από τα ρούχα της. Από μήνες τώρα ο Δήμος της, ο προσφυγοποιημένος Δήμος Κερυνειας, σε συνεργασία με δυο άλλους πολιτιστικούς φορείς, το Μουσείο της

Μονής Κύκκου και το Ίδρυμα Αρχιεπισκόπου Μακαρίου Γ', ετοίμασε έκθεση φωτογραφιών με μνημεία και ε ι κόνες από την κατεχόμενη επαρχία της Κερύνειας. Οι φωτογραφίες αυτές είναι ο αδιάψευστος μάρτυρας της άθλιας κατάστασης στην οποία βρίσκεται σήμερα η πολιτιστική κληρονομιά της τουρκοκρατούμενης επαρχίας. Οι τρεις αυτοί φορείς, αφού υπέβαλαν όλα τα σχετικά έγγραφα, μαζί με όλες τις φωτογραφίες της έκθεσης, στους αρμόδιους φορείς της Ευρωπαϊκής Ένωσης και πήραν την έγκρισή τους, μετέβησαν στις Βρυξέλλες και έστησαν την έκθεση σε αίθουσα της Επιτροπής των Περιφερειών. Η έκθεση με τον τίτλο «προαγωγή των πολιτιστικών αξιών μέσω της προστασίας της πολιτιστικής κληρονομιά», άνοιξε την Τετάρτη 1 7 Νοεμβρίου, από τη Δήμαρχο της κατεχόμενης πόλης της Κερύνειας, χωρίς την παρουσία του Γραμματέα της Επιτροπής περιφερε ιών, όπως είχε αποφασιστεί. Και σαν να μην έφτανε αυτή η απαράδεχτη συμπεριφορά, δόθηκαν οδηγίες να κλείσε ι η έκθεση . Και ο λόγος ποιος; Άκουσον, άκουσον; Γιατί ενόχλησαν οι λεζάντες των φωτογραφιών, που έγραφαν: π.χ. «Κερυνεια, ναός Αγίας Βαρβάρας. Σήμερα έχει μετατραπεί σε τζαμί», ή «Κερύνεια, ναός Παναγίας Χρυσοπολίτισσας. Ο ναός έχει λεηλατηθεί και η στέγη του έχει καταστραφεί», ή «Καραβάς, Μονή Αχειροποιήτου. Η Μονή βρίσκεται σε στρατιωτική ζώνη και χρησιμοποιείται από τον τουρκικό στρατό κατοχής», ή «Λάπηθος, Μονή Αγίας Αναστασίας. Τα κελιά της Μονής χρησιμοποιούνται ως Ξενοδοχειακά καταλύματα. Στον περίβολο του ναού δημιουργήθηκε πισίνα και εστιατόριο» ή «Ε ι κόνα Παναγίας Μελανδρύνας από την ομώνυμη εκκλησία στον Άγιο Αμβρόσιο. Η ε ι κόνα βρισκόταν μέχρι πρόσφατα στο ναό του Αρχαγγέλου Μιχαήλ στην Κερύνεια που χρησιμοποιείται ως μουσείο ε ι κόνων. Η ει κόνα έχει κλαπεί», ή «Η ει κόνα του Αγίου lωάννη Προδρόμου προέρχεται από το ναό της Αγίας Παρασκευής στον Παλαιόσοφο της Κερύνειας. Η ε ι κόνα εντοπίστηκε σε οίκο δημοπρασιών στο Λονδίνο και επαναπατρίστηκε το 1 993 . Ίδρυμα Αρχιεπισκόπου Μακαρίου Γ». Αυτά τα λόγια που φανερώνουν τα ελάχιστα από την τραγωδία της ε ισβολής και της κατοχής, ενόχλησαν το τουρκικό λόμπι που κινήθηκε έντονα και συντονισμένα στην Ευρωπαϊκή Ένωση, για να ξηλωθεί η έκθεση . Από εδώ αρχίζει η οργή της Κερύνειας και τα βασανιστικά ερωτήματα της: Η Κυπρος είναι ή δεν είναι κατεχόμενη από τα στρατεύματα του τουρκικού Αττίλα; Λεηλατήθηκε και εξακολουθεί να λεηλατείται η πολιτιστική κληρονομιά πολλών αιώνων ή όχι ; Όλη αυτή η λεηλασία των πολιτιστικών θησαυρών είναι δημιουργημα της φαντασίας των Ελλήνων της Κύπρου; Υπήρξε αρχαιοκαπηλία από Τουρκους αλλά και Ευρωπαίους, που επιβεβαιώθηκε σε ευρωπαϊκά δικαστήρια ή όχι ; Κλεμμένοι θησαυροί μας δεν εντοπίστηκαν από ευρωπαϊκους οίκους δημοπρασιών; Οι εκκλησιές μας στα κατεχόμενα δεν έχουν εγκαταλειφθεί στο έλεος του χρόνου και των καιρι κών συνθηκών και δεν έχουν μετατραπεί σε στάβλους, σε κέντρα διασκέδασης και σε Ξενοδοχεία;

Γιατί όλα αυτά δεν τα βλέπει η Ευρώπη, της οποίας η Κύπρος αποτελεί μέλος; Γιατί οι Ευρωπαίοι φίλοι μας δε θέλουν να αντιληφθούν ότι η κληρονομιά αυτή που λεηλατείται εδώ και 36 χρόνια αποτελεί και δ ική τους κληρονομιά; Όλα αυτά τα σκέφτεται η λευχε ιμονούσα κόρη και όσο τα συλλογίζεται, τόσο εξοργίζεται . Η παρέμβαση της δημάρχου της Κερύνειας, της Κυπριακής αντιπροσωπείας και των πέντε Ιταλών βουλευτών, που ανήκουν στη Λίγκα του Βορρά, των Μ. Μποργκέτσιο, Κ. Μοργκάντι , Ο. Ρόσι, Γ. Σκοτα, Φ. Ε. Σπερόνι, που ανάγκασε την Ένωση Κοινοτήτων να αφήσει την έκθεση ανοιχτή ως τις 26 Νοεμβρίου και τη διοργάνωση από τους ίδιους βουλευτές του Ευρωπαϊκου Κοινοβουλίου δημοσιογραφικής διάσκεψης στο Στρασβούργο στις 24 Νοεμβρίου για καταδίκη της τουρκικής κατοχής, δίνε ι ανάσα στη βασανισμένη Κερύνε ια μας και σε όλους τους Έλληνες της Κύπρου που νιώθουν Κερυνειώτες.

42 Ανδρέα Κ. Φυλακτού (από εφημ. «Φιλελεύθερος»)

Ο ι Δήμαρχοι Μόρφου Χαράλαμπος Π ίττας και Κερύνειας Μαρία Ιωάννου συμμετείχαν στο ετήσιο δυναμι κό

αντικατοχικό συλλαλητήριο της Εθνικής Κυπριακής Ομοσπονδίας για τον τερματισμό της κατοχής, τη λευτεριά και επιστροφή στις κατεχόμενες πόλεις και χωριά μας. Οι δημάρχοι εκπροσωπούσαν την Επιτροπή Κατεχόμενων Δήμων Κύπρου. Μετ? το συλλαλητήριο οι Δήμαρχοι είχαν συναντηση με τους βουλευτές, Τ. Vi l l iers, Α Meale, Μ Freer, Μ. Offord, και τους πρώην βουλευτές, Dr Ian Twinn Α. Dismore, Ε. Ο' Hara και Τ Cox. Τη Δευτέρα το πρωί οι δήμαρχοι, Μαρία Ιωάννου και Χαράλαμπος Π ίττας, είχαν ενημερωτική συνάντηση με τον Ύπατο Αρμοστή της Κυπριακής Δημοκρατίας στο Λονδίνο Αλέξανδρο Ζήνωνα, ο οποίος τους ενημέρωσε για τις τελευταίες εξελίξεις του Κυπριακού. Στη συνέχε ια μετέβησαν στην πρωθυπουργική κατοικία και επέδωσαν ψήφισμα στο 1 Ο Do�ning Street για το βρετανό πρωθυπουργό DaVId Cameron. Μετά είχαν συνάντηση στο βρετανικό Υπουργείο Εξωτερικών με τους Υπεύθυνους του Νοτιανατολικού Τμήματος της Ευρώπης και του Κυπριακού, με τους οποίους είχαν μ ια ειλι κρινή και εποι κοδομητική ανταλλαγή απόψεων πάνω στις πτυχές του Κυπριακού, ιδιαίτερα πάνω στον τερματισμό της τουρκικής κατοχής και το περιουσιακό. Τόνισαν εμφαντικά στους εκπροσώπους του Υπουργείου Εξωτερικών ότι ο Πρόεδρος Χριστόφιας συνεχίζε ι με καλή θέληση τις συνομ ιλίες, παρά τις αρνητικές δηλώσεις του τουρκοκύπριου ηγέτη Dervis Eroglou για δύο κράτη, δύο λαούς, εγγυήσεις της Τουρκίας και άλλες προκλητικές δηλώσεις και ενέργε ιες. Η τουρκική πλευρά, πρόσθεσαν, αμφισβητεί και όλα όσα συμφωνήθηκαν μεταξύ του προέδρου Χριστόφια και του προηγούμενου τουρκοκύπριου ηγέτη Μεχμέτ Αλί Τ αλάτ και προσπαθεί να δημ ιουργήσει νέα τετελεσμένα με το σφετερισμό των ελληνοκυπριακών περιουσιών και την ανέγερση οικοδομών πάνω σε ελληνοκυπριακή γη παρά της αποφάσεις των δι καστηρίων. Τόνισαν ότι εμπόδιο στη λύση του Κυπριακού παραμένει ο τουρκικός στρατός κατοχής και οι έποι κοι και ότι αναμένουν πιο δίκαι η και πιο ισοζυγισμένη

πολιτική από τη βρετανική κυβέρνηση γιατί, οι τουρκοκύπριοι απολαμβάνουν όλα τα αγαθά της ΕυρωπαΊ'κής Ένωσης και της Κυπριακής Δημοκρατίας και η ούτω καλούμενη απομόνωση των Τουρκοκυπρίων είναι ψεύδος. Κάλεσαν επίσης τη βρετανι κή κυβέρνηση να δώσει πιο αυστηρή προειδοποίηση στους βρετανούς πολίτες για να σταματήσουν να αγοράζουν τα σπίτια και τα κτήματα των Ελληνοκυπρίων προσφύγων στα κατεχόμενα. Οι Δήμαρχοι τόνισαν στους συνομιλητές τους ότι , η Βρετανία λόγω των πολύχρονων σχεσεων και δεσμών της με την Κύπρο, όπως και η Ευρώπη, πρέπει να εξασκήσουν την επιρροή τους πάνω στην Τουρκία, για να αλλάξει την αρνητική της στάση και να ερΥασθεί για λύση του Κυπριακού, βοηθώντας η ιδια και την ενταξιακή της πορεία. Οι εκπρόσωποι του Υπουργείου Εξωτερι κών ανέφεραν ότι η βρετανική κυβέρνηση υποστηρίζε ι όλες τις προσπάθειες του Γ. Γ. του ΟΗΕ και βρίσκεται σε συνεχή επαφή με τις δυο ,κοινότητες της Κύπρου. Η Τουρκία εργαζεται συστηματικά για την ένταξή της σ�ην Ε.Ε. και ως πολύτιμος σύμμαχος τής Δυσης θα βοηθηθεί από πολλές χώρες. Π ιστεύουν ότι οι δυο πλευρές στην Κύπρο θα βρουν τρόπο να ξεπεράσουν τα εμπόδια και ότι θα ενισχύσουν με κάθε τρόπο τους δυο ηγέτες, για να βρουν λύση από τους Κυπρίους για τους Κυπρίους. Οι Δήμαρχοι στη συνέχε ια είχαν συνάντηση στο βρετανικό κοινοβούλιο με τους βουλευτές Μ. Freer, Μ Offord και Andy Love, με τους oπo�oυς αντήλ�αξαν σκέψεΙ5 και απόψεις για καλυτερη ενημερωση των νεων βουλευτών. Στις επαφές των δυο δημάρχων συμμετείχε επίσης ο Ανδρέας Κραολής, Γραμματέας της Εθνι κής Κυπριακής Ομοσπονδίας.

Λονδίνο, 20 lουλίου 2010 43

Μαθητές και ομάδα ξεναγών από χώρες της Ε.Ε. επισκέπτονται το Δη μαρχείο Κερύνειας

Οι μαθητές του Λυκείου Λακατάμειας ενημερώνονται ενδελεχώς Υια το μεΥάλο εθνικό πρόβλημά μας! την εισβολή και παράνομη κατοχή του βόρειου μέρους της Κύπρου από την Τουρκία και Υια το έΡΥΟ που επιτελεί ο Δήμος Κερύνειας στην προσφυΥιά.

Ομάδα ξεναΥών από διάφορες χώρες της Ε. Ε. σε πρόσφατη επίσκεψή τους στο προσωρινό Δημαρχείο Κερύνειας. ΣυνομιΛησαν με τη Δήμαρχο Κερύνειας Μαρία /ωάννου Υια το Εθνικό μας πρόβλημα και τον αΥώνα των Κερυνειωτών Υια επιστροφή και δικαίωση.

44

ΑΠ Ο Τ Η Ν Ι ΣΤΟ Ρ ΙΑ Τ Η Σ ΚΕ ΡΥΝΕ ΙΑΣ

Η Κερύνεια κατά τη διάρκεια της Βενετοκρατίας

Η Κερύνεια αποτελεί μ ία από τις αρχαιότερες πόλεις της Κύπρου. Η πόλη έχει μακρά ιστορία και η πρώτη

γραπτή (επιγραφική) αναφορά γι ' αυτήν ανάγεται στις αρχές του 1 20υ π.χ. αιώνα και απαντάται σε αιγυπτιακή επιγραφή της Medinet Habu. Η Κερύνεια, από την αρχαιότητα, συνδέεται με τον αποικισμό της Κύπρου από τους Αχαιούς, όπως εξάλλου φανερώνει και η ονομασία της. Η πόλη φέρει την ονομασία της κερύνειας, αρχαίας μ ι κρής πόλης της ΑχαΊα ς στην Πελοπόννησο, που υπήρξε μέλος της Αχαϊκής Συμπολιτείας. Ως αποτέλεσμα του αποικισμού της Κύπρου από τους Έλληνες ήταν η διαίρεσή της σε μ ι κρότερες πολιτείες -βασίλε ια στο νησί περί τα τέλη της 2ης χιλ. π.χ., ένα από τα οποία ήταν και το βασίλε ιο της Κερύνε ιας. Μέσα στην πόλη της Κερύνειας βρέθηκαν, εκτός από άλλα σημαντικά ευρήματα, και δύο κεφαλές που φέρουν περικεφαλαία, μ ία πήλινη και μ ία πέτρινη, από αγάλματα τεραστίου μεγέθους, που ανήκουν σε βασιλείς της κερύνειας του 60υ-50υ α l . π. Χ., από τους απογόνους του ιδρυτή της Κερύνειας, του Κηφέα. Η Κερύνεια είναι η βορειότερη παράκτια πόλη της Κύπρου και πριν την τουρκική ε ισβολή του 1 974 καταλάμ βανε έκταση 1 . 1 00 εκταρίων περίπου, δηλαδή το 1 , 7% της ολικής διοικητικής έκτασης της ομώνυμης επαρχίας της οποίας είναι και η πρωτεύουσα. Κτισμένη σε παράκτια πεδιάδα η οποία περικλείεται στα βόρε ια από τη θάλασσα και στα νότια από την επιβλητική και πανέμορφη οροσειρά του Πενταδακτύλου, η Κερύνε ια περιβάλλεται από ένα μοναδικό και πραγματικά μαγευτικό τοπίο, όπου κυριαρχεί στα βόρεια η καταγάλανη θάλασσα και στα νότια η καταπράσινη βλάστηση. Εξαιτίας της εξαιρετικής γεωγραφικής θέσης της, ήταν πάντοτε η κυριότερη πόλη στα βόρεια παράλια του νησιού. Βρισκόμενη σε μ ικρή σχετικά απόσταση από τα παράλια της Μι κράς Ασίας, από γεωγραφική και στρατιωτική άποψη, η πόλη ήταν πολύ

Της Δρος Αικατερίνης Χ. Αριστείδου* Ιστορικού Ερευνήτριας

σημαντική σ' όλες της περιόδους της Κυπριακής Ιστορίας. Χάρις στην πλεονεκτική αυτή γεωγραφική θέση και στο μεγάλο και επιβλητικό φρούριό της, που αποτελούσαν δύο πολύ σημαντικούς παράγοντες για την άμυνα του νησιού, αυτή κατά την περίοδο της Βενετοκρατίας θεωρείτο ως η δεύτερη σημαντική πόλη μετά την Αμμόχωστο. Και τούτο, γιατί η γεωγραφική θέση της, κοντά και απέναντι από τις μ ι κρασιατικές ακτές, θεωρείτο πάντοτε ως ένας από τους σοβαρούς λόγους που οι Τούρκοι πολύ πιθανόν θα την επέλεγαν ως το καταλληλότερο μέρος από το οποίο θα μπορούσαν να επιχε ιρήσουν απόβαση στρατιωτικών δυνάμεων για την κατάκτηση του νησιού. Ο φόβος για μία τέτοια πιθανή εξέλιξη εκφραζόταν σε πολλές εκθέσεις Βενετών αξιωματούχων που υπηρετούσαν στην Κύπρο. Οι φόβοι που εκφράζονταν από τους Βενετούς πριν από τέσσερις και πλέον αιώνες αποδείχτηκαν ως βάσιμοι το 1 974, όταν η γε ιτνίαση της Κερύνειας με τα παράλια της Μικράς Ασίας στάθηκε μοιραία τόσο για την lοlα την πόλη και επαρχία της Κερύνειας όσο και την υπόλοιπη Κύπρο. Τον Ιούλιο του έτους αυτού οι Τούρκοι ε ισέβαλαν στο νησί με την αποβίβαση στρατευμάτων τους στην πόλη της Κερύνειας και εκεί δημιούργησαν το αρχικό τους προγεφύρωμα, καταλαμβάνοντας τόσο την πόλη της όσο και την γύρω περιοχή. ΤΟ φρούριο της κερύνειας αποτελεί ένα από τα σημαντικότερα φρούρια της κατεχόμενης Κύπρου. Κτισμένο δίπλα από το μ ι κρό λιμάνι της πόλης πρόσφερε σημαντική ασφάλεια τόσο για το ίδιο το λιμάνι όσο και για την κερύνεια ολόκληρη. Το φρούριο κτίστη κε από τους Βυζαντινούς κατά την περίοδο των αραβι κών επιδρομών (649-965 μ .Χ. ) οπότε παρουσιάστηκε η ανάγκη όπως η κερύνε ια ενισχυθεί στρατιωτικά, εγκατασταθεί σε αυτή φρουρά και οχυρωθεί με φρούριο. Το φρούριο της Κερύνειας, όπως αναφέρεται από χρονl κογράφους, αποτέλεσε ένα από τα σπουδαιότερα οχυρωματικά έργα και κατά

45

46

την περίοδο της Φραγκοκρατίας. Το σημερινό φρούριο κτίστηκε από τον Ζιαν Ντ' Ι βελίν, αντι βασιλέα του Ούγου του Α' μεταξύ των ετών 1 208-1 2 1 1 πάνω στα κατάλοιπα του Βυζαντινού φρουρίου. Αργότερα αυτό ενισχύθηκε και επεκτάθηκε στις αρχές του 1 60υ αιώνα από τους Βενετούς. Κατά τη διάρκεια της Βενετοκρατίας το φρούριο της Κερύνειας θεωρείτο το σημαντι κότερο φρούριο της Κύπρου, μετά το φρούριο της Αμμοχώστου, και γι ' αυτό επισκευαζόταν συχνά, ώστε σε περίπτωση ανάγκης να είναι σε θέση να ενισχύσει αποτελεσματικά την άμυνα του νησιού. Οι βενετικές εκθέσεις αναφέρουν ότι «είναι μ ικρό φρούριο, συγκαταλέγετο όμως μεταξύ των ισχυροτέρων παλαιών φρουρίων του κόσμου. Αργότερα επανακτίστηκε με νέο σχέδιο και τώρα είναι μεν μ ι κρότερο αλλά ισχυρότερο από προηγουμένως». ( Βλ Αικ. Αριστείδου, «Άλλα δύο χειρόγραφα της πρώτης βενετικής έκθεσης για την Κύπρο», Επετηρίδα Κ. Ε . Ε . , χχχιν, Λευκωσία 2008, σ. 2 76) . Κατά τη διάρκεια της Βενετοκρατίας το μεγαλύτερο μέρος των κατοίκων της Κερύνειας αποτελούσαν οι έμμισθοι στρατιώτες που ζούσαν στην πόλη με τις οι κογένε ιές τους ( Βλ Αικατερίνης Χ. Αριστείδου, Ανέκδοτα έγγραφα της Κυπριακής Ιστορίας από το Κρατικό Αρχείο της Βενετίας, τόμο Α', Λευκωσία 1 990, σ. 86). Μετά την Αμμόχωστο, τους περισσότερους στρατιώτες είχε η Κερύνε ια και ακολουθούσε η Λευκωσία. Στην Κερύνε ια κατά τη διάρκεια της Βενετοκρατίας υπήρχε ένας αξιωματούχος που ονομαζόταν καστελλάνος ή καπετάνος και κύριο μέλημά του ήταν η φρούρηση και διοίκηση του φρουρίου της πόλης. ΟΙ Βενετοί έκαμαν αρκετές αλλαγές και τροποποιήσεις στο φρούριο, ώστε αυτό ν' ανταποκρίνεται όσο το δυνατό καλύτερα στις νέες πολεμ ικές τεχνικές και στα νέα δεδομένα, όπως η χρήση κανονιών. Όσον αφορά τα φρούρια της βόρειας Κύπρου, οι Βενετοί ενδιαφέρθηκαν πρώτιστα

για το φρούριο της Κερύνειας και κατά δεύτερο λόγο για τα φρούρια του Αγίου Ιλαρίωνα, του Βουφαβέντο και της Καντάρας. Στις 23 Σεπτεμβρίου 1 500 ο σύνδικος Petro Sanudo ανέφερε, ότι στην Κύπρο υπήρχαν δύο ισχυρά φρούρια, της Αμμοχώστου και της Κερύνε ιας. Το φρούριο της Κερύνε ιας το περιέγραφε ως εξαίρετο, αλλά ταυτόχρονα διαπίστωνε ότι ερειπωνόταν. Θέλοντας να τονίσε ι τη σημασία του φρουρίου, διατυπώνει τη γνώμη ότι όποιος κατέχε ι την κερύνεια είναι και ο κύριος του νησιού (Βλ Αι κατερίνης Χ. Αριστειοου, Ανέκδοτα έγγραφα της Κυπριακής Ιστορίας από το Κρατικό Αρχείο της Βενετίας, τόμ ο Α', σ. 56) . Στις 23 Ιανουαρίου 1 506 αποφασίστηκε όπως για ενίσχυση του φρουρίου της Κερύνειας, ξοδεύονται για δύο χρόνια από το ταμείο της Κύπρου 1 00 δουκάτα το μήνα. Η ενίσχυση των οχυρώσεων της Κερύνειας συνεχίστηκε και μετά την παρέλευση των δύο χρόνων, αλλά ο ρυθμός της πραγματοποίησής τους ήταν βραδύς, λόγω έλλε ιψης χρημάτων. Στις 20 Απριλίου 1 5 1 6 η κυβέρνηση της Κύπρου πληροφορεί το Συμβούλιο των Δέκα ότι ο τουρκι κός στόλος ετοιμάζεται να αναλάβει δράση εναντίον του Μαμελούκου σουλτάνου και επισημαίνε ι την ανάγκη ενίσχυσης των φρουρίων της Αμμοχώστου και της Κερύνειας. Υπογραμμίζεται ιδιαίτερα η ανάγκη να οχυρωθεί ι κανοποιητ ικά το φρούριο της Κερύνειας. Η οχύρωση της Κερύνειας θεωρήθηκε μέγιστης σημασίας, ένεκα του γεγονότος ότι η πόλη γε ιτνίαζε με την Τουρκία. Ο καπετάνος της Αμμοχώστου Aloyse Contar in i προθυμοποιήθηκε να προβεί στην όσο το δυνατό καλύτερη επιδιόρθωση του φρουρίου, κατά τρόπο που θα στοίχιζε όσο το δυνατό λιγότερα χρήματα. Επειδή το θέμα αυτό απασχολούσε έντονα την κυβέρνηση της Κύπρου, αυτή έστε ιλε στην Κερύνεια το σύμβουλο του τοποτηρητή N icolo M ichiel , με συνοδεία, με εντολή να εξετάσει επιτόπια το όλο θέμα των οχυρώσεων στην περιοχή της Κερύνειας και να γνωματεύσει τόσο για την κατάσταση και την ενίσχυση του φρουρίου της Κερύνειας όσο και του Αγίου Ιλαρίωνα που βρίσκεται σε μ ι κρή απόσταση από την Κερύνεια. Επιστρέφοντας από την Κερύνεια ο N icolo Michiel σε έκθεσή του υπογράμμισε το γεγονός ότι το φρούριο του Αγίου Ιλαρίωνα βρίσκεται σε απόσταση 60 μ ιλίων από την τουρκία και σε θέση βολής από τη θάλασσα και για το λόγο αυτό επισημαίνε ι ιδ ιαίτερα ότι το μέρος αυτό, αν και καταστρεμμένο, μπορεί να χρησιμοποιηθεί από τους εχθρούς, των οποίων ένας μεγάλος αριθμός μπορεί να στρατοπεδεύσει εκεί και να παρενοχλήσει με μεγάλη ευκολία την κερύνεια προκαλώντας

ζημ ιές σ' αυτή και στ' άλλα κοντινά μέρη . Στη συνέχεια αναφέρεται ότι ε ιδική αποστολή, στην οποία θα περιλαμβάνονται ο σύμβουλος N icolo Mich iel, ο διοι κητής των στρατιωτών Andrea Mauresi και άλλοι στρατιωτικοί θα μεταβεί στον Άγιο Ιλαρίωνα, όπου θα προβεί στην κατεδάφιση ορισμένων τμημάτων των τειχών του φρουρίου. Το γεγονός αυτό δε θα προκαλέσει ζημιές, γιατί δεν πρόκειται για κατοικημένη περιοχή ( Βλ Αικατερίνης Χ. Αριστείδου, Ανέκδοτα έγγραφα της Κυπριακής Ιστορίας από το κρατικό Αρχείο της Βενετίας, τόμ ο Β', Λευκωσία 1 994, σσ. 3 1 9-324, έγγραφο αρ. 1 66) . Το θέμα των οχυρώσεων των φρουρίων της Αμμοχώστου και της Κερύνειας απασχολούσε συνεχώς και το Συμβούλιο των Δέκα. Αυτό σε απόφασή του, στις 1 8 Νοεμβρίου 1 51 7, υπογράμμ ιζε τη μεγάλη σημασία που είχε για τη Γαληνοτάτη η Κύπρος και η ασφάλειά της και ιδιαίτερα η συμπλήρωση των οχυρώσεων τής Αμμοχώστου. Στην ίδια απόφαση διατάσσει να μη διακοπούν οι εργασίες που εκτελούνταν στο φρούριο της Κερύνειας (Βλ Αικ. Αριστείδου, ό.π., τόμο Β', σσ. 389-390, έγγραφο αρ. 204) . Ένα χρόνο αργότερα, σε έγγραφο του Συμβουλίου των Δέκα, στις 1 Ο Απριλίου 1 5 1 8, δηλώνεται ότι έχουν ληφθεί σημαντικές και χρήσιμες αποφάσεις για την άμυνα της Κύπρου. Σ' αυτές υπογραμμίζεται , η ανάγκη να επιδιορθωθούν τα παλαιά τείχη των φρουρίων της Αμμοχώστου και της Κερύνειας, που βρίσκονταν σε πολύ κακή κατάσταση, έτσι ώστε αυτά να είναι σε θέση σε κάθε περίπτωση να προσφέρουν την αναγκαία προστασία (Βλ Αι κατερίνης Χ. Αριστείδου, Ανέκδοτα έγγραφα της Κυπριακής Ιστορίας από το Κρατικό Αρχείο της Βενετίας, τόμο Γ', Λευκωσία 1 999, σσ. 1 Ο, 42-44, έγγραφο αρ. 9) . Από επιστολή της κυβέρνησης της Κύπρου, ημερομηνίας 6 Αυγούστου 1 5 1 8 η Κερύνε ια περιγράφεται γενικά ως κακά οχυρωμένη πόλη, ιδιαίτερα επειδή πολλοί κάτοικοί της ήταν μη στρατεύσιμοι χωρικοί και τα τρία τέταρτα των κατοίκων της ήταν γυναίκες. Επίσης η πόλη δε διέθετε πυροβολικό και προμήθειες. Ο γενικός προβλεπτής Bartolomeo Contari n i αρχικά θεωρούσε ότι το φρούριο της Κερύνειας έπρεπε να κατεδαφιστεί, αλλά αργότερα, τον Σεπτέμβριο του 1 51 8, επιθεωρώντας το, μαζί με το διοι κητή του πεζικού Jacometto da Novel lo, άλλαξε γνώμη και υποστήριξε ότι με τις αναγκαίες επιδιορθώσεις θα μπορούσε να γίνει πολύ ισχυρό. Ο Jacometto είπε ακόμη, ότι , αν δεν υπήρχε φρούριο στην Κερύνεια θα έπρεπε να κτιστεί. Στις 1 Ο Μαρτίου 1 5 1 9 σε μακροσκελή έκθεση προς τη Γερουσία ο

Bartolomeo Contari n i το χαρακτήρισε ως σημαντικό φρούριο, το οποίο έπρεπε να διατηρηθεί, αλλά, όπως γράφει , εκεί υπήρχαν μόνο 60 άνδρες και η πόλη ήταν ερειπωμένη . Κατά την περίοδο 1 51 8 μέχρι το 1 520 για την ενίσχυση της άμυνας της Κύπρου η Δημοκρατία της Βενετίας έστελνε πολεμοφόδια, στρατιώτες και πυροβόλα όπλα στο νησί και φρόντιζε για την όσο το δυνατό καλύτερη επιδιόρθωση των φρουρίων της Αμμοχώστου και της Κερύνειας ( Βλ Αικ. Αριστειοου, ό.π. , τόμ ο Γ', σ. 1 ο) . ΤΟ 1 52 1 , ενόψει των ορατών απειλών των τούρκων, η κυβέρνηση της Κύπρου αποφάσισε, να προβεί σε σημαντι κές επιδιορθώσεις και ενισχύσεις του φρουρίου της Κερύνειας. Για τον σκοπό αυτό στις 1 Ο Μαρτίου 1 521 , ο τοποτηρητής Sebastian Moro και ο σύμβουλός του Giovann i Andrea Badoer μαζί με τον καπετάνο της Αμμοχώστου Zaccaria Loredan και το διοι κητή του πεζικού Jacometto di Novel lo μετέβησαν στην κερύνε ια και αφού επιθεώρησαν το φρούριο, διέταξαν την κατασκευή ενός μεγάλου πύργου στο περιμετρικό τείχος του φρουρίου, προς την πλευρά του λιμανιού, και την εκτέλεση άλλων εργασιών που θεωρούνταν αναγκαίες για την ενίσχυση του φρουρίου ( Βλ Αικ. Αριστειοου, ό.π., Α', σ. 5 7. Β', σ. 3 78) . Γ ια την οχύρωση της κερύνειας οι βενετικές αρχές σε ορισμένες περιπτώσεις κατεδάφιζαν ακόμη και ο ικίες, για να χρησιμοποιήσουν τις πέτρες τους στην επισκευή του τείχους. Για τις κατεδαφίσεις αυτές η Βενετία αρνείτο να αποζημιώσει τους κατοίκους. Η θέση αυτή διατυπώθηκε ξεκάθαρα σε ε ιδ ική απάντηση της Γερουσίας σε σχετικό αίτημα, που της υπέβαλαν οι κάτοι κοι της Κερύνειας το 1 522, μετά τις κατεδαφίσεις που έγιναν το 1 52 1 για την ενίσχυση των οχυρώσεων της πόλης. Η απόρριψη του αιτήματος, βασίστηκε σε απόφαση της Γερουσίας, που προέβλεπε ότι , όταν η χρησιμοποίηση οι κιών αποβλέπει στην κατασκευή κοινωφελών έργων, δεν υπάρχει υποχρέωση καταβολής αποζημιώσεως, όπως άλλωστε σε παρόμοιες περιπτώσεις συνηθιζόταν και στην Ιταλία ( Βλ Απόφαση

47

Γερουσίας, 4 Οκτωβρίου 1 522 αρ.22, A.S.V., Senato Mar, registro 20, ff. 63-63ν. Γ. Σ. Πλουμίδη, Κανονισμοί της Νήσου Κύπρου ( 1 507-1 522) , πανεπιστήμιο lωαννίνων, Επιστημονική Επετηρίδα της Φιλοσοφικής Σχολής «Δωδώνη» παράρτημα αρ. 32, lωάννινα 1 987, σσ. 72-73, 89. Αικ . Αριστείδου, ό.π., τόμ ο Α', σ. 57) . Η Γερουσία ωστόσο αποδέχτηκε αίτημα της πρεσβείας για επισκευή του φρουρίου της πόλης, που είχε ήδη καταστραφεί σημαντικά. Μόνο έτσι , τονιζόταν στο αίτημα της πρεσβείας, θα διασωθούν οι κάτοικοι, επειδή τώρα είναι εκτεθε ιμένοι στις επιδρομές από την Τουρκία, απ' όπου ο στρατός μπορεί να φθάσει σε τέσσερις ώρες (Βλ Απόφαση Γερουσίας, 3 Οκτωβρίου 1 522 αρ. 1 , A.S.V., Senato Mar, registro 20, f. 55. Γ. Σ. Πλουμ ίδη, Κανονισμοί της Νήσου Κύπρου ( 1 507-1 522) , σσ. 59, 86. Αικ. Αριστείδου, ό.π., τόμ ο Α', σ. 5 7) . Η πρεσβεία της Κερύνειας στο τελευταίο άρθρο (240) ζήτησε να προκηρύσσονται τέσσερις αγώνες το έτος για τυφέκιο, με βραβείο 25 δουκάτα, όπως γίνεται στη Λευκωσία και στην Αμμόχωστο. Η Γερουσία συμφώνησε και διέταξε όπως ο ένας αγώνας να γίνεται στη γιορτή του Αγίου Μάρκου (Βλ Γ. Πλουμίδη, ό.π., 73-74, 90. Αικ. Αριστείδου, ό.π. , τόμο Γ', σ. 62 ) . Στις 22 Φεβρουαρίου 1 529 το Συμβούλιο των Δέκα υπενθυμίζε ι στην κυβέρνηση της Κύπρου ότι, όπως ήδη γνωρίζε ι , με βάση την απόφαση της Γερουσίας που λήφθηκε στις 1 2 Σεπτεμβρίου 1 506, πρέπει να συνεισφέρει στα οχυρωματικά έργα της Αμμοχώστου και της κερύνειας 700 δουκάτα το μήνα. Ένα μέρος του ποσού αυτού μπορεί να το εξασφαλίσε ι από τα έσοδα που έχει από τους φραγκομάτους (απελεύθερους), ενώ τα υπόλοιπα μπορεί να τα πάρε ι από το ταμείο του Συμβουλίου των Δέκα. Για τώρα, το Συμβούλιο των Δέκα διατάσσει την κυβέρνηση της Κύπρου να δώσει για τα οχυρωματικά έργα της Αμμοχώστου μόνο 250 δουκάτα σε μετρητά και να δίνε ι και για τα οχυρωματικά έργα της κερύνειας 50 δουκάτα τον μήνα (Βλ Αικ. Αριστείδου, ό.π., τόμο Γ', σσ. 245-246, έγγραφο αρ. 1 2 3) . Από το σύγχρονο χρονι κογράφο Marino Sanuto, στα περίφημα «Ημερολόγιά του» ( Ι Diari i ) πληροφορούμαστε ότι για τα

48

οχυρωματικά έργα της κερύνειας από το 1 504 μέχρι το 1 528, περιλαμβανομένων των υλι κών και των εργατι κών, ξοδεύτηκαν 33 .868 δουκάτα (Βλ Μ. Sanuto, Ι Diari i , ΙΙ, στ. 446. Έκθεση του τοποτηρητή Si lvestro M in io, 1 η Σεπτεμβρίου 1 529) . Την 1 η Σεπτεμβρίου 1 529 ο τοποτηρητής Si lvestro Min io, αφού στο μεταξύ είχαν ολοκληρωθεί η ανέγερση δύο πύργων, του βορε ιοδυτικού και νοτιοανατολι κού, και διάφορες άλλες επιδιορθώσεις, περιέγραφε το φρούριο της Κερύνειας ως πολύ ισχυρό, με ψηλούς, παχείς τοίχους και 250 βήματα μεγαλύτερο σε περιφέρε ια από το φρούριο της Αμμοχώστου. Εκτός από τους δύο δυνατούς πύργους, στα δυτι κά και στα

, ανατολικά, υπήρχε και ένας προς τα βόρεια πάνω από τη θάλασσα, που ήταν παλαιός αλλά ξαναχτίστηκε . Ο Min io είχε την άποψη, ότι το φρούριο έπρεπε να ενισχυθεί ακόμη περισσότερο με το χτίσιμο ενός ακόμη μεγάλου πύργου, όπως οι άλλοι δύο. Στο μ ι κρό λιμάνι της κερύνε ιας υπήρχε χώρος για 4 γαλέρες (πλοία) . Από την αλληλογραφία της κυβέρνησης της Κύπρου με το Συμβούλιο των Δέκα συνάγεται ότι,

λόγω της υφιστάμενης μόνι μης απειλής των Τούρκων, μόνιμη επιδίωξη των Βενετών καθ' όλη τη διάρκεια της Βενετοκρατίας στην Κύπρο ήταν η συνεχής βελτίωση της αμυντι κής ι κανότητας του νησιού και κατά πρώτο λόγο της Αμμοχώστου και κατά δεύτερο της Κερύνειας. Γι ' αυτό και με διάφορες αποφάσεις του Συμβουλίου των Δέκα φρόντιζαν, ώστε τα φρούρια αυτά των δύο πόλεων να διατηρούνται στην καλύτερη δυνατή κατάσταση. Το φρούριο της Κερύνειας, που θεωρείτο το ση μαντι κότερο μετά το φρούριο της Αμμοχώστου, επισκευαζόταν συχνά, ώστε να είναι σε θέση να ενισχύσει αποτελεσματικά την άμυνα του νησιού. Μετά την Αμμόχωστο τους περισσότερους στρατιώτες είχε η Κερύνε ια και ακολουθούσε η Λευκωσία. Το μεγαλύτερο μέρος των κατοίκων της Κερύνειας το αποτελούσαν οι στρατιώτες, που ζούσαν στην πόλη με τις οι κογένειές τους. Το Μάρτιο του 1 530, ύστερα από σχετική διαταγή του Συμβουλίου των Δέκα, ο τοποτηρητής, ο καπετάνος και οι σύμβουλοι

της Κύπρου επισκέφθηκαν την Κερύνε ια. Εκεί επιθεώρησαν με προσοχή τα υφιστάμενα οχυρωματι κά έργα και αφού συμβουλεύτηκαν το φρούραρχο Bataia, τον πρωτομάστορα Zuane και πολλούς άλλους πρωτομάστορες και εμπειρογνώμονες έμμ ισθους στην υπηρεσία της Σινιορίας, εντόπισαν τις ελλείψεις του φρουρίου. Για τις πιο πάνω διαπιστώσεις ενημέρωσαν το Συμβούλιο των Δέκα, κάνοντας ιδιαίτερη αναφορά σ' ένα πύργο που βρίσκεται στη δυτική πλευρά του φρουρίου ( Βλ Αικατερίνης Χ. Αριστείδου, Ανέκδοτα έγγραφα της Κυπριακής Ιστορίας από το κρατικό Αρχείο της Βενετίας, τόμο Δ', Λευκωσία 2003, σσ. 38-41 , έγγραφο αρ. 4) . Η κυβέρνηση της Κύπρου σε επιστολή της τόνιζε ότι υπήρχε άμεση ανάγκη όπως το Συμβούλιο των Δέκα στείλει στο φρούριο της Κερύνειας μία κολουμπρίνα (πυροβόλο) και δύο κανόνια των 40 με τις μπάλες (οβίδες) τους. Όσον αφορά στα υπόλοιπα πυρομαχικά, όπως φαίνεται και από την κατάσταση που τους επισύναψαν, υπήρχαν αρκετά αποθέματα. Επίσης, στις 1 4 Μαρτίου του ίδιου έτους, πληροφόρησαν γραπτώς το Συμβούλιο των Δέκα ότι ταυτόχρονα επιθεώρησαν όλους τους έμμ ισθους στρατιώτες της πόλης και του φρουρίου και στην επιστολή τους επισύναψαν αντίγραφο της σχετικής κατάστασης των στρατιωτών, όπως τους ζητήθηκε. Η κυβέρνηση της Κύπρου τόνιζε ιδιαίτερα το γεγονός ότι οι περισσότεροι μ ισθοφόροι του φρουρίου της Κερύνειας ήταν αυτόχθονες, γεννήθηκαν και παντρεύτηκαν στην Κύπρο και είχαν παιδιά και συγγενείς στο νησί. Γι ' αυτό και σε καιρό πολέμου δε θα ήταν δυνατό να τους εμπιστευθούν την άμυνα του νησιού. Τούτο συνέβαινε παρά το γεγονός ότι η Βενετική Δημοκρατία απαγόρευε στους στρατιώτες της να παντρεύονται Ελληνίδες. Εφαρμόζοντας την ίδια πολιτική στην Κρήτη οι βενετικές αρχές διέγραφαν μεγάλο αριθμό στρατιωτών που ζούσαν με ντόπιες γυναίκες ( Βλ Σ. Γ. Σπανάκη, Μνημεία της Κρητικής Ιστορίας, ιν, Ηράκλειο 1 958, σ. 1 35 . περισσότερα για τους στρατιώτες βλ Αικ. Αριστείδου, ό.π., τόμ ο Α', σσ. 52-62 . Της ίδιας, «Ενίσχυση των οχυρώσεων και η εγκατάσταση Ελληνοαλβανών στρατιωτών στην Κύπρο», Επετηρίδα Κ. Ε . Ε . , χχνι, Λευκωσία 2000, σσ. 1 95-203) . Με βάση τα δεδομένα που φέρνουν στο φως τα πολυάριθμα έγγραφα που υπάρχουν στο κρατικό Αρχείο της Βενετίας, επιβεβαιώνεται ότι η Δημοκρατία της Βενετίας, στα πλαίσια της πολιτι κής της, στο μέτρο του δυνατού και των περιορισμένων δαπανών που συνήθως διέθετε, να διατηρεί την αμυντική ι κανότητα του νησιού σε ι κανοποιητικό επίπεδο,

μετέφερε κατά καιρούς στην Κύπρο έμμισθους στρατιώτες -Ιταλούς, Έλληνες και Ελληνοαλβανούς, που ξεχώριζαν με την ελληνική ονομασία «stradioti» (Βλ Κ. Σάθα, Έλληνες στρατιώται εν τη Δύσει και αναγέννησις της ελληνικής τακτικής, Αθήνα 1 886) και αποτελούσαν ελαφρό ιππικό για την προστασία των ακτών του νησιού. Στις 5 Μαϊου 1 536 η κυβέρνηση και ο καπετάνος της Κύπρου πληροφόρησαν το Συμβούλιο των Δέκα για τη γενική επιθεώρηση των στρατιωτών και την έλλε ιψη βομβαρδιστών. Στην Αμμόχωστο, αφού εξέτασαν με μεγάλη προσοχή τις ανάγκες αυτής της σπουδαίας πόλης, διαπίστωσαν ότι ο αριθμός των βομβαρδιστών, που υπήρχαν για την υπεράσπισή της, ήταν ελάχιστος. Στην πόλη υπήρχαν μόνο 34 βομ βαρδιστές, και απ' αυτούς οι τρε ις θα έπρεπε να σταλούν στην Κερύνε ια. Γι ' αυτό έπρεπε να γίνε ι πρόβλεψη για τις πραγματι κές ανάγκες και να καταβληθεί προσπάθεια για την πρόσληψη του αναγκαίου αριθμού βομβαρδιστών, ώστε αυτοί να είναι αρκετοί τόσο για το φρούριο της Αμμοχώστου όσο και της Κερύνειας (Βλ Αικ. Αριστείδου, ό.π., τόμ ο Δ', σσ. 2 1 2 -2 1 4, έγγραφο αρ. 1 05) . Στις 1 Ο Μαϊου 1 536 το Συμβούλιο των Δέκα αποφάσισε ομόφωνα να αναθέσει στην κυβέρνηση της Κύπρου το θέμα της μ ισθοδοσίας των βομβαρδιστών της Αμμοχώστου και των πεζών στρατιωτών για τη φύλαξη του φρουρίου της Κερύνειας, καθώς και άλλα θέματα (Βλ Αικ. Αριστείδου, ό.π., τόμ ο Δ', σσ. 2 1 4-2 1 6, έγγραφο αρ. 1 06) . Στις 1 1 Ιουνίου 1 536 ο καπετάνος της Κύπρου Leonardo Ven ier απαντώντας σε επιστολή του Συμβουλίου των Δέκα, ημερομηνίας 22 Μαρτίου, το πληροφόρησε ότι υπακούοντας στις διαταγές του έστειλε τις απογραφές πυρομαχικών, εφοδίων, τροφών κάθε είδους και ποιότητας με κάθε λεπτομέρε ια, καθώς και όλων των αναγκαίων πραγμάτων που βρίσκονταν στην πόλη και στα φρούρια Αμμοχώστου και Κερύνειας, καθώς και καταλόγους τεχνιτών και άλλων ειδικών. Επίσης, συμμορφούμενος προς την επιστολή που είχε πάρει , έστε ιλε καταλόγους που συνέταξαν οι φρούραρχοι , οι αρχηγοί των στρατιωτών και άλλοι εμπειρογνώμονες για όλα τα εφόδια που χρειάζονταν για τα φρούρια Αμμοχώστου και Κερύνε ιας. Τέλος, ο καπετάνος της Κύπρου υπογράμμισε την ανάγκη να σταλούν στην Κύπρο κάποιες ποσότητες κουπιών, σανίδια, πανιά, σχοινιά και άλλα χρε ιώδη εξαρτήματα για τις γαλέρες (πλοία) που βρίσκονταν στην Κύπρο (Βλ Αικ. Αριστειοου, ό.π., τόμ ο Δ', σσ. 222-225, έγγραφο αρ. 1 1 1 ) .

49

50

Φνσι,ΟΥνωμLες -rης Κερννει,α,ς

Σελίδες μνή μης , για να θυμούνται οι παλιοί και να μαθαίνουν οι νεότεροι . . .

Η ΖΩΗ ΚΑΙ ΤΟ ΕΡΓΟ ΤΟΥ ΛΟΓΙΟΥ

ΑΡΧΙΜΑΝΔΡΙΤΗ ΛΕΟΝΤΙΟΥ ΧΑΤΖΗΚΩΣΤΑ

(1918-2004)

Ο ΛοΤζος Κκολής, όπως ήταν το λαϊκό όνομα του π. Λεόντιου Χατζηκώστα, γεννήθηκε το 1 91 8 στο κατεχόμενο

από τα τουρκικά στρατεύματα ε ισβολής του 1 974 χωριό τής επαρχίας Κερύνειας Καζάφανι. Αρχικά φοίτησε στο δημοτικό σχολείο της γενέτειράς του και ακολούθως γράφτηκε στο Γυμνάσιο της Κερύνειας, το οποίο, όμως, δύο χρόνια αργότερα υποχρεώθηκε να εγκαταλείψει , λόγω οικονομι κών δυσκολιών. Στη συνέχεια αναζήτησε εργασία στα μεταλλεία, που τότε απασχολούσαν μεγάλο τμήμα του κυπριακού εργατι κού δυναμικού, κάτω από σχεδόν απάνθρωπε ς συνθήκες εργασίας. Οι εμπειρίες του από το Μαυροβούνι, τη Σκουριώτισσα και την Καλαβασσό, όπου εργάστηκε διαδοχικά, αποτυπώθηκαν στα διηγήματα, που δημοσίευσε στην εφημεριοα «Ελευθερία», το 1 937, και εξέδωσε, μαζί με άλλα, σε βι βλίο ένα χρόνο αργότερα, με το ψευδώνυμο «Πάρις Λαγκάδης» .

Στο μεταξύ, οι πνευματικές του αναζητήσεις τον οδήγησαν, στα τέλη του 1 938 - αρχές του 1 939, στη φημισμένη για τους ασκητικούς μοναχούς της Μονή Σταυροβουνίου. Από τη Μονή αυτή εστάλη, το Μάιο του 1 940, για να συμβάλει στη στήριξη της λε ιτουργίας της σχεδόν ερειπωμένης Μονής της Τ ροοδίτισσας, όπου ήδη βρίσκονταν και μερικοί άλλοι Σ ταυροβουνιώτες μοναχοί. Τότε χειροτονήθηκε Ιεροδιάκονος, οπότε μετονομάστηκε σε Λεόντιο. Σύντομα, όμως, διαπίστωσε ότι το νέο περι βάλλον δεν ταίριαζε με την ιδιοσυγκρασία του, γι ' αυτό και στα μέσα Σεπτεμβρίου του ίδιου έτους απεχώρησε.

Ένα περίπου μήνα αργότερα, η Ελλάδα ε ισήλθε στο Δεύτερο παγκόσμιο Πόλεμο, παρά το πλευρό των Συμμάχων. Το γεγονός

Κωστή Κοκκινόφτα

αυτό προκάλεσε ενθουσιασμό στην Κύπρο και πολλοί νέοι έσπευσαν να καταταγούν στο Κυπριακό Σύνταγμα, που δημιουργήθηκε από τους Βρετανούς. Ανάμεσά τους περιλαμβανόταν και ο π. Λεόντιος, ο οποίος εστάλη στην Ελλάδα, όπου, μετά την κατάρρευση του μετώπου, συνελήφθη αιχμάλωτος κατά σε ιράν και από τις τρε ις δυνάμεις της ξένης κατοχής, Γερμανία, Βουλγαρία και Ιταλία, αλλά κάθε φορά κατάφερνε να δραπετεύει . Μετά το τέλος του πολέμου επέστρεψε στην Κύπρο και εγκαταστάθηκε στο Καζάφανι , όπου ζούσε «ως κοσμοκαλόγερος». Στο μεταξύ, μέσα του αναβίωσε και πάλιν η αγάπη για το μοναχι κό βίο και στα τέλη του 1 948 μετέβη στη Μονή της Γ αλακτοτροφούσας, όπου εγκαταβίωναν μερικοί Σταυροβουνιώτες μοναχοί, υποστηρικτές του παλαιού Ημερολογίου. Κοντά τους παρέμεινε για ένα περίπου χρόνο, δεν «αναπαύτηκα, όμως, πνευματικά. Γι ' αυτό και κατέφυγε ξανά στο Σταυροβούνι, όπου επανασυνδέθηκε με τον πράο και διακριτικό ιερομόναχο Μακάριο.

Ο τελευταίος, γνωρίζοντας την επιθυμία του να μορφωθεί, τον οδήγησε στον τότε Μητροπολίτη Κιτίου και μετέπειτα Αρχιεπίσκοπο Κύπρου Μακάριο Γ', ο οποίος, μετά από συνεννόηση με τον τότε Αρχιεπίσκοπο Μακάριο Β', του επέτρεψε να εγκατασταθεί στη Λευκωσία και να υπηρετήσει στο ναό της παναγίας της Χρυσελεούσας στον Στρόβολο, για να μπορεί να φοιτά ταυτόχρονα και στο παγκύπριο Γυμνάσιο. Ολοκλήρωσε τις σπουδές του το 1 954, οπότε απετάθη και πάλιν στο Μακάριο, που του χορήγησε υποτροφία για τη Θεολογική Σχολή του Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης. Στο μεταξύ, το 1 955, χειροτονήθηκε πρεσβύτερος.

Ο π. Λεόντιος αποφοίτησε από τη Θεολογι κή Σχολή το καλοκαίρι του 1 958 και ένα χρόνο αργότερα ανέλαβε προϊστάμενος του ναού των Αγίων Πάντων στο Λονδίνο, όπου εκκλησιαζόταν η κυπριακή παροι κία. Στην αγγλική πρωτεύουσα του δόθηκε η ευκαιρία να πραγματοποιήσει μεταπτυχιακές σπουδές στη θρησκειολογία. ΤΟ πολύβουο Λονδίνο, όμως, δεν ταίριαζε με το χαρακτήρα του, γ ι ' αυτό και στα τέλη του 1 960 αποδέχθηκε πρόταση, για να υπηρετήσει ως εφημέριος της ελληνικής κοινότητας στο Τζιμπουτί της Γαλλικής Σομαλίας.

ΤΟ χρονικό διάστημα της παραμονής του στην Αφρική χαρακτηρίστηκε από τον ίδιο ως η σημαντικότερη περίοδος της ζωής του. ΟΙ λιγοστές μέριμνες τού επέτρεψαν να αφιερώσει αρκετές ώρες για μελέτη και συγγραφή και να επικεντρωθεί στην ποίηση, λογοτεχνικό ε ισος που αποτελούσε τη μεγάλη του αγάπη. Αφιέρωσε ακόμη μέρος του δημιουργικού του χρόνου στην απόδοση στη νεοελληνι κή γλώσσα του λυρικού στοιχείου της Παλαιάς Διαθήκης και εξέδωσε, κατά τη δεκαετία του 1 960, έξι σχετι κά έργα. Σε αυτά πρόταξε εκτενή πρόλογο και ενσωμάτωσε πολλές επεξηγήσεις και σχόλια, ώστε να μπορεί ο αναγνώστης να κατανοήσει το ιστορικό και πνευματικό τους πλαίσιο.

Ωστόσο, το υγρό κλίμα της περιοχής του προκάλεσε αρκετά προβλήματα υγείας, με αποτέλεσμα οι γιατροί να του συστήσουν να εγκαταλείψει την Αφρική. Γι ' αυτό, το 1 969, σε ηλι κία 51 ετών, επέστρεψε στην Κύπρο, για μόνιμη εγκατάσταση, οπότε ανέλαβε τα καθήκοντα του εφημέριου στη γυναικεία Μονή του Αγίου Μηνά και εγκαταστάθηκε σε μ ικρό ταπεινό κελλί, όπου έζησε μέχρι το θάνατό του, μέσα στο πλήθος των βιβλίων του, μελετώντας και γράφοντας.

Την περίοδο αυτή, καταπιάστηκε με το σονέττο, ε ισος λόγου που απαιτεί εργασία συστηματική και πολύμοχθη και εξέδωσε δώδεκα ολιγοσέλιδες ποι ητι κές συλλογές, που αναφέρονται στους αντίστοιχους μήνες του χρόνου και παρουσιάζουν τον εορταζόμενο Άγιο της ημέρας ή ένα σημαντικό εκκλησιαστικό γεγονός. Αργότερα οι συλλογές αυτές εκδόθηκαν από τον Όμιλο Πνευματικής Ανανεώσεως σε συλλογι κό τόμο με τίτλο «Εόρτια Σονέττω>. Άλλες τριάντα, επίσης ολιγοσέλιδες, ποιητι κές συλλογές της ισιας περιόδου αντλούν την έμπνευσή τους από την Αγία Γραφή και την ελληνική ιστορία και παράδοση.

Το μεγαλύτερο μέρος του συγγραφι κού του

έργου, μετά την επιστροφή του στην Κύπρο, αφορά την έμμετρη απόδοση στη νεοελληνική γλώσσα κε ιμένων της Αγίας Γραφής, κυρίως της Παλαιάς Διαθήκης. Από την εγκαταβίωσή του στη Μονή του Αγίου Μηνά, μέχρι το θάνατό του, εξέδωσε ε ι κοσιένα σχετικά βι βλία. Την ισια περίοδο, έγραψε τη νουβέλλα «Ζητείται Ιερεύς», όπου προσπάθησε «να δώσει τον τύπο του ιδανικού ιερέα μέσα στη σύγχρονη ανήσυχη εποχή μας», όπως αναφέρει, ενώ ε ισε και τρεις συλλογές παλαιότερων δι ηγημάτων του να επανεκδισονται από τον Όμιλο Πνευματικής Ανανεώσεως σε ένα συλλογικό τόμο. Επίσης, εξέδωσε και άλλες μελέτες και δημοσίευσε κείμενά του σε διάφορα έντυπα.

Ο π. Λεόντιος απεβίωσε σε ηλι κία 87 χρόνων, το Δεκέμβριο του 2004, και κηδεύτηκε στη Μονή του Αγίου Μηνά. Άφησε φήμη ενάρετου και ασκητικού ιερωμένου, που υπηρέτησε με ανιδιοτέλε ια την Ορθόδοξη Εκκλησία και τα ελληνικά γράμματα. Για το ήθος και την προσωπι κότητά του σημειώνει ο φιλόλογος Γεώργιος χατζηκωστής, στον αυτοβιογραφικό τόμο «Ταξίδι στη μνήμη» : «ο Λεόντιος χατζηκώστας ήταν στοχαστικός, πράος, σεμνός, αθόρυβος. Ζούσε σαν ερημίτης στο μ ι κρό κελλί του στο μοναστήρι του Αγίου Μηνά, τριγυρισμένος από αμέτρητα βι βλία . . . Ήταν ακόμη μ ια καθαρή, γνήσια ψυχή, που υπέφερε βαθειά από την έκπτωση των αξιών στην εποχή μας. Τον βαθύ καημό του τον μετέφερε στις ποιητι κές συλλογές του, πολλές από τις οποίες είχαν χαρακτήρα σατιρι κό, σαρκαστικό και επιτιμητικό των όσων έβλεπε γύρω του».

* Περισσότερα Υια τη ζωή και το έΡΥΟ του π. Λεόντιου δημοσιεύονται στο βιβλίο: Η ζωή και το έΡΥΟ του λόΥιου Αρχιμανδρίτη Λεόντιου Χατζηκώστα (19 18-2004), έκδοση της Ιεράς Μονής ΑΥίου Μηνά (Λάρνακα 1010).

51

μνήμες

Κερύνεια - Ξεχωριστές Αναμνήσεις

. . . Ήταν ένα κίτρινο καναρίνι στη βεράντα του σπιτιού μας. Το κελάηδημά του, δώρο αγγελι κό, χάιδευε τα αυτιά των ανθρώπων της γε ιτονιάς και τους ταξίδευε . . .

Ήταν ένα όμορφο κίτρινο καναρίνι χαρισμένο από το θείο από τη Λευκωσία. Τη μέρα στόλιζε τη βεράντα μας, τα βράδια απολάμβανε τη θαλπωρή του σπιτιού μας. Το αγαπούσαμε και το φροντίζαμε όλη η οι κογένεια και αυτό, σαν από ευγνωμοσύνη, μας αντάμειβε με το υπέροχο κελάηδημά του, που σ' έκανε να διερωτάσαι πώς μπορούσε να βγαίνε ι από ένα τόσο μ ι κρό και ευαίσθητο κορμάκ ι .

Γενάρης 1 974 Ήταν μέρα πρωτοχρονιάς του 1 9 74. Δευτεροετής τότε φοιτήτρια εγώ, απολαμ βάνοντας τις χριστουγεννιάτικες διακοπές στην κερύνε ια μας, βγήκα στην πίσω βεράντα να χαζέψω λίγο το καναρίνι και να του βάλω λίγους σπόρους και καθαρό νερό, όπως πολύ συχνά έκανα.

Ξαφνικά, και χωρίς να καταλάβω πως έγινε, το καναρινάκι βρέθηκε να πετάε ι συγχυσμένα έξω από το κλουβί του, να κάνε ι κύκλους στον αέρα και να απομακρύνεται . . . Στις τρομαγμένες μου φωνές έτρεξε η μαμά μου, αλλά απομείναμε και οι δυο να το κοιτάμε σαστισμένες, ανήμπορες να αντιδράσουμε, να πετάει από παράθυρο σε παράθυρο στα

52

Κάτιας Ραγιά - Κετώνη Λευκωσία, Σεπτέμβρης 201 Ο

γειτονι κά σπίτια μέχρι που το χάσαμε από τα μάτια μας . . .

«ΧάθηΚΕ», ψελλίζει η μαμά μου. «πρωτοχρονιά σήμερα, δεν είναι καλό αυτό, δε θα πάε ι καλά η χρονιά μας φέτος! »

Η στεναχώρια μας ήταν μεγάλη για το χαμό του καναρινιού μας για το οποίο ρωτήσαμε στα γε ιτονικά σπίτια χωρίς όμως κανένα αποτέλεσμα.

Η απώλειά του όμως ήταν αισθητή όχι μόνο σε εμάς αλλά και σ' όλη τη γε ιτονιά, που παρέμενε βουβή, στερημένη από το υπέροχο κελάηδημά του. Αλλά και η χαρά και ανακούφισή μας ήταν απερίγραπτη, όταν μετά από μερικές μέρες - δε θυμάμαι πόσες -κάποιος καλός γείτονάς μας έφερε το καναρίνι μας, στο σπίτι του οποίου είχε βρει ζεστασιά.

ΤΟ καναρίνι μας είχε σωθεί . . . ! Αυτή τη φορά .. . !

lούλιος 1 974 . . . Ε ισβολή . . . Κερύνε ια . . . Και εμείς κρυμμένοι στα υπόγεια του απέναντι ξενοδοχείου τρομοκρατημένοι, ενώ οι ξένοι τουρίστες του ξενοδοχείου, Άγγλοι κυρίως, να λιάζονται ανέμελα στα σκαλιά της ε ισόδου, ανίδεοι του τι συνέβαινε. ΤΟ μαρτύριο αυτό κράτησε 2 -3 μέρες, και όταν πια είδαμε ότι ο κλοιός στένευε και δε φαινόταν σωτηρία από πουθενά, αφού και τους ξένους τουρίστες θα τους φυγάδευαν το επόμενο πρωί, κρίναμε ότι έπρεπε να φύγουμε από την κερύνεια -προσωρινά ! ! ! - έστω κι αν οι βόμβες έπεφταν όλο και πιο κοντά. Έτσι, με κίνδυνο μεγάλο, τρέξαμε στο σπίτι μας, ρίξαμε μερl κά ρούχα και είδη πρώτης ανάγκης σε μ ια βαλίτσα και φύγαμε να σωθούμε.

Και το καναρινάκι μας; Αφού γεμίσαμε το κλουβί του με σπόρους και μπόλικο νερό, με πόνο ψυχής το εγκαταλείψαμε και αυτό με ανοικτή την πορτούλα, στη βεράντα του σπιτιού μας. Άραγε σώθηκε ; Ποιος να ξέρει . . .

Τριάντα έξι χρόνια μετά, αντηχούν ακόμα στα αυτιά μου τα λόγια της μαμάς μου την πρωτοχρονιά του "74. «Δε θα πάει καλά η χρονιά μας φέτος . . . »

Τη ζωή μου την έδωκαν λευκή

Φοίβου Λιβέρδου 1 9/06/2005

Καθόμουν απέναντί του και τον έβλεπα σκεφτι κό και λυπη μένο.

- Τί έχε ις, ρε παπά και ε ίσαι έτσι στενοχωρημένος;

Με κοίταξε, μου έδωσε ένα κουρασμένο χαμόγελο και μου ε ίπε :

- Τ η ζωή μου την έδωκαν και ήταν σαν μ ια κόλλα λευκή, καθαρή, ατσαλάκωτη . Μου την άρπαξαν όμως, την τσαλάκωσαν, την έσκισαν, την έκαναν κουβάρι και μου την έριξαν στα μούτρα.

Κάθομαι τώρα ανύμπορος σε μ ια γωνιά και προσπαθώ να την ισιώσω . . .

Δε μπορώ όμως να την κάνω, όπως ήταν πριν.

Έχουν μείνε ι ανεξήτηλα τα ση μάδια του τσαλακώματος. Τα σχήματα δεν ενώνονται , δε φεύγουν. Θα υπάρχουν για πάντα. . . 53

Την κούρσεψαν οι βάρβαροι , λαβώσαν το κορμί της, μα παραμένει αδούλωτο το πνεύμα και η ψυχή της. Ο πόνος κι η απόγνωση καίνε τα σωθηκά της, μα σαν η λάβα ξεχυθεί θα λιώσει τα δεσμά της.

Με τις χρυσές ακρογιαλιές τ' απάνεμο λιμάνι , λάμπει μες στη Μεσόγειο πανέμορφο κοράλι. Λεμονανθοί ευωδιαστοί κοσμούν το μέτωπό της, και προσδοκά αμίλητη να φύγει ο εχθρός της.

Αυτοί που τώρα κατοικούν είναι και θάναι ξένοι , τους νόμι μους κατοίκους της γ ια πάντα θα προσμένε ι . Πρόσφυγες εις τον τόπο τους που ζουν με μ ιαν ελπίδα, να πάνε στην κερύνε ια τους, τη λατρευτή πατρίδα.

Στους τάφους των προγόνων τους να παν να γονατίσουν, τα ματωμένα χώματα να σκύψουν να φιλήσουν. Και να ευχηθούν στον ύψιστο μέσα απ' την ψυχή τους, να σώσει την Κερύνεια τους και όλο το νησί τους.

Π.Κ. Κούρος Λευκωσία, Δεκέμβριος 2002

Και ξαφνικά σε χάσαμε.

Μείναμε με την ε ι κόνα σου αναρτημένη στα σαλόνια.

Νοσταλγοί της μυρουδιάς της ψαρίλας του λιμανιού σου,

του λίβα που μας χάιδευε

στου φάρου το πλακόστρωτο

τες ώρες που τα πετροχελιοονα

βγαίναν με μας σεριάνι .

Χαρές που χάθηκαν

μπροστά σ' ένα πόνο

που δεν λέει να σβήσει με τίποτα.

Πονεμένοι εμείς

Πονεμένη και συ

Κερύνεια.

Χρ. Μ ιλτιάδης ( 1 990)

Σήμερα συζητείται το «περιουσιακό» Σήμερα θα διαμελίσουν τα χωράφια μας με τις ελιές, πατέρα, τους «Μαχαιράδες» μας με τα κυκλάμινα τις «Πλεύρες» μας με τα βατόμουρα το «Λίβα» μας στο δρόμο Κερύνειας - Αγίου Επικτήτου τις πευκοπλαγιές μας με τα φασκόμηλα εκεί που δάκρυζε η γιαγιά για το ορφανό της. Ο διαμελισμός των ι ματίων μας Επιτελείται σήμερα, πατέρα, στη βάση του σταυρού μας συνωνστίζονται οι έμποροι των εθνών παίζουν στα ζάρια το χιτώνα μας τα υποδήματα και το ζωστήρα διαμελίζουν τους λοβούν του εγκεφάλου μας τα συναισθήματα και τις αναμνήσεις το λιακωτό της καρδίας μας τις ε ισπνοές των γιασεμιών.

Σήμερα συνδιαλέγονται με τον κατακτητή μελετούν το θέμα «αποζημίωση» παζαρεύουνε το σπίτι μας, πατέρα, το περιβόλι μας με τους λεμονανθούς το κοι μητήρι με τα οστά των προγόνων μας τις διαδρομές της ψυχής μας έναντι ποσού τριάκοντα αργυρίων. Θα αγοραστεί ο «Αγρός Αίματος» ο Αγρός του Κεραμέως* εις ανάμνηση της προδοσίας της σταυρωμένης αξιοπρέπειας άχρι καιρού της δευτέρας παρουσίας μας σε λυτρωμένα χώματα, πατέρα . . .

Κατίνα Γιαννάκη - Παπαστυλιανού

• Ο αγρός που αγοράστηκε από τους αρχιερείς των Ιουδαίων με τα τριάκοντα αργύρια, που επέστρεψε ο lούδας. Μετονομάστηκε σε «Αγρό Αίματος». (Ματθ. Κζ" 3-32) .

Δροσοσταλιές πρωινές, διαμάντια στο Κερυνε ιώτικο ξημέρωμα, ζαφείρια στο θαλασσοφίλιτο κρυφό ακρογιάλι του ανυποψίαστου ποι ητή ' Κι οι Ελι κωνιάδες, γυμνές, ντυμένες τη νοτισμένη αρμύρα του πελάου πλέκουν, με τη Κλωθώ, τη μυστι κή μας μοίρα. - lούλη, πλάι στο πι κρό νησί με τις πανάρχαιες έχιδνες φευγάτες -!

Κι εμείς, ονειροπόλοι , ρομαντικές εραστές των παιδι κών ερώτων μας, εξερευνητές θαλασσινών σπηλιών, αιώνιοι Κερυνειώτες έφηβοι, φεύγουμε σιωπηλοί, καταραμένοι, τρέμοντας μη λάχει και μας πάρουν ε ιοηση, μη μας προδώσουν τα όνε ιρα που δεν προλάβαμε να δούμε. - Αύγουστο, πλάι στο πι κρό νερό με τις βιασμένες καλαμιές πνιγμένες στο πι κρό νερό τους - ! ! !

Στέλλα ΣεΡΥίου Λουβιά

2.8.2010

α,ν�ο L πον έφνγα,ν

Δύο αδέλφια μας έφυγαν την ίδια μέρα . . . Νεοπτόλεμος και Η ρακλής

Λ υπάμαι, όταν φεύγει από κοντά μας ένας γνωστός,

ένας καλός φίλος. Όμως η στενοχώρια δεν έχει όρια, όταν αποχωρίζομαι ένα αγαπημένο πρόσφυγα. Η απώλεια αυτών που έζησαν στο κατεχόμενο μέρος του νησιού μας είναι πολύ μεγάλη για όλους μας.

Κατά καιρούς, το μήνα lούλιο βρήκαν το λαό μας μεγάλες συμφορές. Εμένα μου έμελλε στις 1 8 αυτού του μήνα να χάσω πατέρα και θείο. Τα δύο αδέλφια έφυγαν από τη πρόσκαιρη ζωή και πήγαν μαζί, χέρι χέρι, στην αιωνιότητα.

Ηρακλής Φράγκος. Άντρας ευθύς, τυπικός και αξιαγάπητος. Ο Θεός θέλησε, όπως δυναμικά έζησε, έτσι και να κοιμηθεί, όρθιος παρά τα τόσα προβλήματα υγείας που αντιμετώπιζε . Με συντροφιά το βιβλίο και σε κάθε δι ήγηση η αναφορά στο Πέλλα ΠαΊ'ς και στις τόσες του ομορφιές. Ζεστή αγκαλιά η αγάπη του για όλους, συγγενείς, συμπατριώτες και όχι μόνο. Έφυγε κι αυτός με το καρφί της προσφυγιάς να του τρυπά την καρδιά. Καρδιά που δεν το άντεξε και σταμάτησε να κτυπά σε ηλι κία 77 ετών.

Νεοπτόλεμος Φράγκος . Πράος με το χαμόγελο πάντα στα χείλη. Ακόμα κι, όταν δυσκολευόταν να κινηθεί. Ο Νεοπτόλεμος αγαπούσε το επάγγελμά του και η μόρφωση ήταν η ζωή του. Σαν παραμύθια ήταν οι δι ηγήσεις για τα παιδι κά, νεανικά και φοιτητικά του χρόνια. Παρά τα προβλήματα υγείας του πήγε στο Πέλλα-ΠαΊ'ς και είδε το σπίτι που γεννήθηκε, για τελευταία φορά, ως επισκέπτης. Ο θείος, σε ηλι κία 85 χρονών μας έφυγε, για να συναντήσει τόσους αγαπημένους που είχε χρόνια να δε ι .

Τώρα τα δύο αυτά αδέλφια περιδιαβάζουν ελεύθερα τους φωτεινούς δρόμους του χωριού τους. Το αγναντεύουν καταπράσινο από το λιμανάκι της Κερύνειας, από το κάμπο του Καζαφανιού. Ξαποσταίνουν στο μεγάλο παράθυρο του Αββαείου, ύστερα ξεχύνονται στη στενή πεδιάδα, στα βαθυγάλανα νερά της θάλασσας που τόσα χρόνια τους δρόσιζε . Χωρίς τις δυσκολίες της αρρώστιας και χωρίς σύνορα να τους εμποδίζουν.

Δεν αποχαιρετώ ούτε αυτούς τους δύο ούτε κανένα άλλο αγαπημένο. Τους αισθανόμαστε κοντά μας κάθε ώρα της ημέρας, σε κάθε μας κουβέντα και πράξη τους αναφέρουμε, σε κάθε μας σκέψη η μορφή τους παρούσα και σε κάθε πρόβλημα τα λόγια τους συμβουλή.

Σίγουρα η μνήμη τους θα μας συνοδεύει πάντα μέχρι να τους ανταμώσουμε και πάλι .

56 Καίτη ΦράΥκου Αναστασιάδη

ΕΠΙΚΗΔΕΙΟΣ ΣΤΟ ΓΛΑΥΚΟ ΧΡΙΣΤΗ

« Θ α ν έ ε ι ν π έ π ρ ω τ α ι ά π α σ ι » , κ α τ ά τ ο ν Π υ θ α γ ό ρ α .

ίνα ι γραφτό σε όλους να πεθάνουν. Μα Ε εμείς νιώθαμε ότι ο αείμνηστος Γλαύκος

Χρίστης τον ξεγέλασε το Χάροντα.

Γ ι ' αυτό κι αυτός τον προσπερνούσε. Μα να,

που στα 91 του χρόνια του' στησε καρτέρι , με

πλήρη διαύγεια πνεύματος.

Και λιγόστεψε ο κόσμος μας, κατά τον Ελύτη .

«Φυσάει, φυσάει και λΙΥοστεύει ο κόσμος.

Φυσάει.

Φυσάει και μεΥαλώνει ο άλλος, ο θάνατος,

ο πόντος ο Υλαυκός κι ατελεύτητος.

Ο θάνατος, ο ήλιος ο χωρίς βασιλέματα».

Πενθεί σήμερα η γη της Κερύνε ιας. Όλοι όσοι

γνωρίσαμε το Γλαύκο Χρίστη, νιώθουμε δέος

τούτη την ύστατη ώρα του αποχαιρετισμού.

Γιατί ξέρουμε ότι κατευοδώνουμε έναν

άνθρωπο σεβάσμιο, αξιολάτρευτο, σεμνό,

χαμηλών τόνων.

Μια εξαίρετη προσωπικότητα, έναν

πραγματι κό ευπατριοη, που δε βγάζει πια η

γη μας. Έναν άρχοντα, έναν ευγενή.

«Οία η μορφή τοιάδε και η ψυχή», έλεγαν οι

αρχαίοι Έλληνες.

Ο Γλαύκος Χρίστης καταγόταν από μ ια

επιφανή οι κογένε ια της Κερύνειας. Γιος του

Σάββα Χρίστη, του γνωστού δι κηγόρου της

Μητρόπολης κερύνειας, του γνωστού

«αλατζιένου», είχε τρία αδέλφια. Όλοι οι

αδελφοί Χρίστη ήταν πολύ δεμένοι με τη γη

τους, γι ' αυτό και δεν πούλησαν ποτέ τίποτα

από την τεράστια περιουσία του πατέρα

τους.

57

Της Ζήνας Λυσάνδρου παναγίδη Φιλολόγου

Κι έτσι, συνέβη και στον αείμνηστο Γλαύκο

Χρίστη το παράλογο και τραγελαφικό, επειδή

κατοι κούσε στη Λευκωσία να μη θεωρείται πρόσφυγας, παρόλη την περιουσία που είχε

στην Κερύνε ια. Όμως, ήταν υπεράνω τέτοιων θεμάτων. Ήταν άνθρωπος του πνεύματος, φιλοσοφημένος, εγκρατής και ολιγαρκής.

Εξάλλου, η μητέρα του, του άφησε τη

μεγαλύτερη περιουσία. Ευτύχησε να έχει σύντροφο της ζωής του την καλή μας Καίτη,

την οποία πρώτη η μητέρα του είχε εκτιμ ήσει

για τη σεμνότητά της και τα άλλα ψυχι κά

χαρίσματά της. Αυτό μου το είπε ο ίδιος το

πρωί του Σαββάτου, όταν τον ρώτησα πώς

γνωρίστηκαν με την Καίτη, τονίζοντας ότι

διαπίστωσε και ο ίδιος ότι η κοπέλα ήταν

όντως σεμνή. Κι έτσι έζησαν μαζί 4 7 ολόκληρα

χρόνια, σχεδόν μ ισό αιώνα. Βεβαίως, μ ιλούσε

με λίγη δυσκολία, αλλά εμείς είπαμε πολλά.

58

Το Γλαύκο Χρίστη τον γνώρισα ως σύζυγο της

φίλης μου Καίτης, και βεβαίως, όπως και όλες

οι φίλες, τον θαύμαζα για την ευγένεια και την αρχοντιά της ψυχής του, τη μεγάλη του διακριτι κότητα, τη σοβαρότητα και την αγάπη του για το διάβασμα, ενώ με εξέπληττε ευχάριστα με τις γνώσεις και κυρίως με την ενασχόλησή του με το διαδίκτυο.

Ήταν πάντα πρόθυμος να με εξυπηρετήσει με τα κείμενα της Καίτης που έγραφε στον υπολογιστή, ενώ με τι μούσε, αποστέλλοντάς

μου και τα βι βλία που είχε γράψει αλλά και με την παρουσίαση ενός βιβλίου μου στην εφημερίδα, που δούλευε.

Για όσα χρόνια δούλεψε στο ΡΙ Κ ως προϊστάμενος της Υπηρεσίας Μεταφράσεων όλοι μ ιλούσαν με τα καλύτερα λόγια, μάλιστα

τις τελευταίες μέρες, κάποιος συνάδελφός του από το Ρ ΙΚ είπε ότι ο Γλαύκος Χρίστης ήταν ο προϊστάμενος, που ο καθένας θα ήθελε να έχει , προσιτός και καταδεκτι κός, πρόθυμος να

βοηθήσει τον καθένα.

Ως νέος ο Γλαύκος Χρίστης δούλεψε στο

Διοι κητήριο της κερύνειας και μετά εργάστηκε στην εφημερίδα «Το Έθνος». Μάλιστα, ως αντιπρόσωπος της εφημεριοας παρακολούθησε τις συμφωνίες Ζυρίχης­Λονδίνου, και ήταν ένας απ' αυτούς που τις καταψήφισαν. Αξίζε ι να σημε ιωθεί ότι ήταν ο πρώτος που ορκίστηκε στην ΕΟΚΑ από τον Τεύκρο Χε ιμώνα στην Κερύνε ια. Αργότερα,

όταν ήρθε στη Λευκωσία, ο αείμνηστος Τάσος Παπαδόπουλος τον όρισε αντιπρόεδρο της ΠΕΚΑ.

Μέσα στο μυαλό μου έχω την ε ι κόνα του με το καπέλο του να έρχεται από τον περίπατό

του, που έκανε στους δρόμους της Λευκωσίας. Ταυτόχρονα, δεν μπορώ να ξεχάσω κάτι που συνέβη τα πρώτα χρόνια που διορίστηκα αναπληρώτρια και γνώρισα την Καίτη . Έτυχε στην κουβέντα να της πω ότι περίμενα να με πληρώσουν, για να στείλουμε λεφτά στον αδελφό μου που σπούδαζε στην Αθήνα και ότι χρε ιαζόμασταν ακόμη 1 00 λίρες. Το απόγευμα σταμάτησε έξω

από το σπίτι μας με το κόκκινο αυτοκίνητό

του και κατέβηκε η Καίτη με μ ια επιταγή 1 00 λιρών.

Βεβαίως, ο αγαπητός μας Γλαύκος που χαρακτηρι ζόταν για την εσωστρέφεlά του και

τις λίγες αλλά μεστές κουβέντες του, στο

νοσοκομείο ένιωσε την ανάγκη φαίνεται να μ ιλήσει για πολλά πράγματα, κι έτσι είχα κι

εγώ την ευκαιρία μαζί με τις κόρες του να γίνω κοινωνός όσων ήθελε να μας αφήσε ι παρακαταθήκη. Ήταν μ ια πνευματική

απόλαυση οι θύμησές του και οι πλούσιες

εμπειρίες του από τη ζωή . Κι εμένα μου φαινόταν σαν πατέρας μου, μια που έχασα

τον πατέρα μου νωρίς.

Αξιοπρεπής, ευπρεπής, μεγαλόψυχος, μέχρι

την τελευταία του στιγμή σκεφτόταν την Καίτη και τις κόρες του που τις ταλαιπωρούσε, ενώ ο ίδιος αντιμετώπι ζε τον πόνο και την ταλαιπωρία με αξιοθαύμαστη

στωικότητα και ηρεμία, «σαν έτοιμος από

καιρό σαν θαρραλέος», όπως ταιριάζει στους εκλεκτούς.

Τίμησε τον άνθρωπο ο σεβαστός μας Γλαύκος

Χρίστης. Τίμησε τον Έλληνα της Κύπρου και

φεύγει καταξιωμένος.

Τίμησε το Λόγιο Ερμή, ήταν ο άνθρωπος του

βι βλίου, που του άρεσε να γράφει , να διαβάζει , συνεχώς να ανοίγε ι νέους ορίζοντες.

Ήταν Άνθρωπος με Α κεφαλαίο.

Τίμησε, όμως, και τη λατρευτή του σύζυγο, την Καίτη του, που μαζί δημιούργησαν μια ήρεμη κι ευτυχισμένη οι κογένεια, και τις κόρες

του, τη Μάνια και τη Βίκυ, που τους αφήνει ως παρακαταθήκη ένα τόσο τ ιμημένο όνομα.

Τους ευχόμαστε την εξ ύψους παρηγορίαν.

Σεβαστέ μας Γλαύκο Χρίστη, καλοτάξιδη

να'ναl η πορεία σου στον κόσμο τον αληθινό.

«Μακαρία η οδός η πορεύεl σήμερον».

Ας είναι ελαφρύ το χώμα που θα σε σκεπάσει .

Αφήνεις μνήμη αγαθή και ζηλευτή. Σε αποχαιρετούμε με την αγάπη μας και την ολόθερμη ευχή, αιωνία να είναι η μνήμη σου.

επι,σ-rολές

Τα c'σnιισ nσ Διηιο ΚιpUν&�

Τα σuyxaρnτι\ρισ crm!Jlt· μaρxo 8((1\ το Δnμcmκό Συμ­βούλιο � ΚφύνΣισc; εκ­,ρΆΖc ο Π� !τuλισvoύ.

Ππρα το τελευτσίο, με αριθμό 14 «Δήμος Κερύνε ιας» τεύχος του κ ατεχόμενου δπμου μας κι αισθάνο μαι τnν ανάγκπ και δπ­μόσι α να σuγχαρώ τόσoν τη Δn­μαρχο τπς πόλη� τη Μαρία Ιω­ΆWoυ, όσα και τα λοιπά μέλη του Δημοτικού της Συμβουλίου .

Τα συγχορητπΡίΟ απευ θύνο­νται τόσο για την άρτια εκδοτική του περιοδικού παρουσία όσο κα ι για το γενικότερο της ύλης περιεχό μενο. Το αίτημα. συΥκε-

, , κρψενα, της εmστρoφης croς πα-τρογΟV1κές ρίζες όλων των ξερι­ζωμένων από τπν τουρκική ει­σβολή Κύπριων προσφύγων εκ­φράζεται με τρόπο σαφ" κι έντο­νο, ενώ, παράλληλα η lστΟΡΙΚΟ­πoλιΌσt1Kή nρoσφoρά του σuνι· στό πoλίmμπ πnγπ για τον ιστο­ρικό του μέλλοντος. Η τελευτα ία αυτπ αναφορά αποτελεί γεγο­νός που πρέπει αΠ όλους να προ­σεχθεί ιδιαίτερα. Γιατί αν όλες οι αποθησαυρίσεις KOΙνστnτΩV (πό­λεων, κωμοπόλεων, χωριών) σποτελούν πράξη ιστορικά πο­λύτιμη, απείρως πολυτιμότερη πηγή για λόγους Ο1(οmμότnτας εξόφθαλμης, συνιστούν οι ιστο-

, , ρικες κστσγρσφες γιο την κατε-χόμενη ΥΠ τrtς πατρ{δας.

Τέλος, σuγχαΡητnρl α ολά­θερμa θα πρέπει να δοθούν και Υια την πρωτοβουλία του Δπμou να παρουσιάσει στην Ευρωπσί­κπ Ένωση (στις BΡUξέλλεζ) τπν έκθεση - και με την ε ξαιρετικπ βοπθεια και των 4-5 Ιταλών ευ­ρωβουλε υτών, στους οπο(ους και δημόσια εκφράζουμε mν ευ· γνωμoσύνn μαι; - γιο υς σuMσεις της πολιτιστικΓις ιc:λπρoνo μ ιός από τα στρατεύματα Εισβολής­κατοχής. Ο γράφων αισθόνεται ιδ ιαίτερη στο θ έ μ α αυτό ευαι­σθησίο μιας κα ι -με την τοτινή του ιδ ιότnτα του ω<; σύμβουλος του Π ρoέδρou τηςΔnμOKρατίας για Πoλ!ΤΙσt\Kό θέματα- με δε­καδες έΥΥραφό του στο Συ μ­βούλιο της Ευρώπης, τnν Οννέ­ΟΚΟ, το Π αγκόσμιο Συ μβούλιο Εκκλησιών, το Ηνω μένα Έθνn Κ.ά. ιmσήμονε Τπ συγκεκριμέ­νη τουρκική βαρβορόtnτ� ενώ με mv πρώτη δfγλωσσn στα ελ-

λ ι λ ι , ηνι κ α και στα σγγ ικα -πσνεγ-χρωμη έκδοσπ του γιο το θέμ α (<<Η otJAnon της πολιτιστικπς κAn­ρονομιάς στην κατεχό μενn Κύ­ττρο»)- πρόβαλε διε θνώς με πέ­ντε χιλιάδες αντlτυπα την ονπ­Koυσm τουρκικπ συμπεριφορό.

'--------------------- (εφημεριοα «Φιλελεύθερος») 59

60

Α (Ο< r\-x.� ιΛ/Jf....ι c>( Ι ιAJ cJ' YVc1 11 )

TCo)..� X�")1Ko( ΓΙ Ο(. Ι">1 �f-ί Ο( f<-"<J �?� Ι">7 6 \J vd'Ik6',.., rτ-oν U.χaqι. ι=- "Ι(.} t!(g Ι PV γ,'CϊJ v....cι? ι/. '?u.γ ι:nE-σ-ι'p( f-E- �CJι)6-ι�ψ-v' ·fUν f'�PC-LA.- ά'C< "').u..v t[?)λιJ ιιq'ι:.(:rιnμ1-vrιt f-O(/ �reiιvf1.ιX 'lιι ιU r r � 'W-h ;lr­όλ ο r)? t>.Y'wYr 6/.ιμ;..; Je �6" -uN � "-re J vι...1 «( ({ιΚ Ρ( fΓfλΟ-I(}ΙΟJ(f->< 'U.A' Cf{I 6 pOre�,

Έ �bYI -< (' "UPι:/ r -7.ί]" e ι r Ι{ f.aν ,ξ1....Υ AΓι><eJ</ tX �J I/U� s μ '7.δΥ "fΓD{!ietJ( rt VV/Uf'-fιlO � fΓ-ι<:,vf'.μere"'" AdtrrιJJ ο � '1Μ.. F-�� �v &<J(;lC�iΊO rd(;6v...�rr-o) �οlJ,θω 'Z.cy' rrd ΥΟ dλι.υ Υ ι.υιv 'fΓ(ΞΟ6ιe);rω'γ ι:ΛΛ�'γj.ύ'y' "'t'>7t' ωrre. � ν uα.-ι 1.e1Y πι [}-ο rι ο( ι;-rn6Ίfοre';' Gl'5 rrttte.ΟYCΙ/f Φ ε ιr 7ι'εs 6' ε. �( r( "JIfeQ &;ιr:�>1/ �/ (L t /λe-r -ΤΙ{ (}e;ι� � �f � �t)ιr�vτtl.-) fιE εμ.rb-.

ι.,.. \ / , /Ί ι ' ι γ\.. it-7 � Ι..... 6 vV ιλ ν 7Μ � f--;(..1' 6 ιc( ειχι<. . .1> σ-& l{!ι<» 1.1; d e ctιeJ α. '7.ΑΝ vι ιI,ιUιιΚ- rv

JfΑ-�tι.J�&'>-τ - εl\t()'reCJ�' //./ / f" -p - 2. (1 0) �JJ, 6 Σ: /A.ofLAd.) ι 4 0" qΟ $-u" Tj2N

ιιl-ψ.�ψ.ι. .� vWι:rP(� rJ) ')# F?'rΚ!ιΧι.<U-Ι).Ο'2.(A;J '1w'/ Iι(reJ)/V,β( , Ο r.cr.:ιv,(S' --ιJJύ. ο rrJ{}OS rIrx.. ��H��'>1 -W-o/ .u..K/.!4cι9ft&V,() vJ j<.-e l7eιJLoιJμ.i/J).. O

(:.}fV V���C4') I!t -U 'yJ O! ιffl1σ?eo� J) WΎ /.u.y n-�o�J� 6"2(/ 7(fLArc)(!jCrv ε-r rr�l.eo -, ι ,IL.. ' . ο ' : ' / 1' 1 1/ 1 r W , � εtTιι εί") 6\Jf��'::J ιp-ιι'rt'-(.J �ui.f .� ?1 ε;ιιGlJ·,''tΣJ·ri� O ίιJ( ΓΊιι<. (} ...... � V·λltrE.""')

6ν�, �ιXI � -W- �t'lI �Ip{ 6Xttι � )' ς.a'h�oυe�r .-Ζ.υα � 6� 1(6ιIUc. -;-e< �'2 vA o � (;{) I(A� O�) WυJ Ο 62t?Ρ(1I u .. Γl. ({.Ι-i&tX,Κ(.ιJ�(� .� ']Α U, fr<'λ ;'i.Ρ/L'" C7.0 �}

'-Ζ..ι, X ιJfJ.iv 'u'μ,rο tt:t� I4'Y �Iι\'WY i�a! �5 8��ΙΙΓ � ι<.1ιαh �6L ,:(? ·ιutι , '" Μ- ι1'ί:ολ ε.(, ��

V ε.y.a�o( rrmJ lrl.'('e1dN',';6Vf--�jι-lcu fu. ')1-( ιiΔ ).(!.< (v.rΙ'1Γιt.rr�ρu·Jv� ... ,4 Υ tv!.ι.t.t�ι!� /9>Τ � �VVfJ(.' VIt' /t(JU�rre<";6·':.l 'τ10 ' ό�' Jι'� [uN)

r o<. 6.'1(/) (70\ ) '2.!-<A(J..>\�'.A:::6'� ,;.: ')::{ ι eυ)<a.�/r1ωs tk. �ectιJf?O( Vq' 6'Ρζ! 7Γ'e οf- νι.�6--,ι.J fIfrJ. C b ''l.σv 7rTΎα.J .. uχ. J ιJ Ψ κΑ '::, a:wctA uσ-ι.:s) y)CΙ� fi/ιGι)u9cW-r fi ιJCd.; d,χw,ς ιι�:fι­"LJ: ��v J,t<α{JfL<.tCι" .

ΊΙ�� drO({h€d,a 6'k 4+'�; �λ/o 2Χ 6VίfC�I<.').('rv.,{ � ρ (ιι( 1.L. [�C '''U ,4�"'V l4eιJ V�.JιX'..j -(-ΜΑ/Η '1.Ist.<. �)/) tJfJ!�Y16k� μω �ei'2ι4-�.

b.[x.� � ι:tPIΛoI γ- οι' ω Q� Rn:r.

α,θληtι,σμός

Γυμνάσιο Κυρηνείας Το Γυμνάσιο Κυρηνείας έδιδε ιδιαίτερη σημασία στην καλλιέργεια του αθλητικού ιδεώδους ως στοιχείου απαραίτητου στη συγκρότηση της ολοκληρωμένης προσωπικότητας. Ως εκτούτου μαθητές του διακρίθηκαν σε σχολικούς και παγκύπριους αγώνες.

Πιο κάτω παραθέτουμε τα ονόματα των μαθητών που διακρίθηκαν σε ενδοσχολικούς αγώνες που έγιναν το σχολικό έτος 1971- 1 972.

��_�����E_�!��Ξ� ' 1 . Δρόμ ος 1 0 0μ . 1 0ς . Πα � σ Q λ C δ η , M�ρ ι )ς 2 0ς . Γεωρ γ ι ά �η ς Ά ν τ ώ ν ι ος 3 0 ' . Κa ρ ε φu λ � C δ η, λ p I � Τ O ζ 4 0ζ , ΘειJ φ, C )ι ο u Κώ,:1Τ,α ζ 5 0 ζ . Γa β � ι �λ ' A� 6 Rl a c; 6 0 ' . Σ έ Ρ Υ η ς . Λν6μ έ.ας 2 , Αρ6μος 2.00μ •

. , ος , Κορ ε φυ λ λ ί δης .7.Ρ ΤιJτ υ, 2 0ζ , Μ ο ρ (ρ6 ιι.η ς ΚώσΗΙζ 3 0ς . ' Ελ ι σσa LΌς ' Λ γησ ί λ α vς 4 υς , Θε οφ,ί >ι ο υ Ι\ώσ τ .;;ς 5 0ς , Λ J u κ a :Φ:ίΤΟζ 6 0ζ . " Ηλ ι :δπ ονλ (])ς 1fa να γ ι ώ τ η ς

J. �ρ6μυ5 400μ . 1 ioJ c; �Aνμσ τ'ασ C )V Σw'tήρ Ι ο ς 2 0ζ , χ" Ε'ύ α γ γ έ λ ο υ ' Α ν δ ρ έ .;l ζ 3 0ς . Δημ� τ ρ C o υ ΔημήΤ Ρ � J ς � ός . ν.::ρ CC"tov Τ'ε ι.: φ Υ ι Ot 5 0 ς . ΙΊιι τ σ α \ ( δ �ς ' Οδυ σ σ ε ύς 6 0 ς , Τ:�,αΒ έ λ?l α c; Κρ ί τω ν

4 , Δρ-6μσ,' 80()μ. 1 0ς • .'Α νQDτασ ( οv tω Τ11ρ ι ,.;ι ς 2 0 ς . rn·� o.ρ p 1'1 c; \1>u λ a κ .. � ς 3 0ς . Λ " Xρ ι στ Ρ()o ίί λ oiι Πέ τ ρο,

. 4 0ς . Xp C cJ 't ou Γε ώ ρ γ ι ος 5 0C; ' Τρ οπ ά ρη) Wι. >< 6λ cι σς 6 0ς . χιι Zw p�ik Zp t o 't o c; 5 . hPό}fot' 15ϋΟμ . 1 ο ς . , έΙΡ;Υης . Α ν δ ρ έ ας 2 ος ' . Π ο ύ μπ u. � �νρ ι U χο<:; 3 0 ς . , Μπ α ρΡ;; ς <!>vλακτ'i}ς 4 0' ' . Γ!ατ.( '(: ι ος ΣΊτυρ C�ν 5 0<:; : Γρητορ ' ου Σ τ α σ ρ ο ς

6 , �p6ltoS 30σΟμ . .

1 � ι; . , ,ΜΌυ.ιττ άκο. ς; Χα ρ ά λ αμΠΟς 2 0ς . , Oεo�ώ p aυ Πα να γ� ώ τ η ς 3 0ς . , Ποv μ"'ά(ό Kvp ι. σκος 4 0 ς , r ι. α� vά κη Γε� p y ι σ ς 5 0ς . Σέ Ρ Υ η ς ' Α ν δ ρ έ α ς 6 0 ς , M'n apptj, ΦJ λ α κ't ης Ίος • . Χα ρ α λ α μπ ίδης Σωτ { ρ ι. :ις 8 0ς • . Λουχα Λ oυ κ� 9 0 ς . . T,α�Ι�� α ς ΚΡ C τω ν

;ι; : '. Στ ':

Ε : Δ : Δ :

' . . r!t : Ε : Ε : 'Δ :

Σ' , τ .

\ : Δ : Ε :

Σ τ : Στ :

E � Δ : -ε :

Στ :

Στ : Σ ' τ .

1 2 , 1 ' , 1 2 , 2 "

25 , 8 ' • 2 6 " 2 6 ί 2 "

5 8 , 8 " 60 " 6 2 . , 63 , 2 ' , 64 "

7 5

'4 3 2 1

7 5 '4-

, ) 2 1

, 7 . 5

4 3

' 2 1

2 ' 20 , 8 ' , 7 2 ' 24 , 7 " . 5 2 ' ? Ί , θ " . 4 2 ' .3 5 , 4' , , .3 2 ' 3 9 , 9 " 2 2 ' 4 1 ·1 8 ' , ϊ

4 ' 55 , 2 ' ' . 7 5 Ό 3 " 5 5 ' 0 5 ' " 4 5 '4 1 " 3

1 0 ' 30 , 5 ' , 1 0 ' 4 2 , 6 " 1 0 ' 5 2 , 2 ' .' 1 0 ' 5 7 , 3 ': 1 1 ' 1 6 , 2 "

2

61

ιι VψQς . ' . 1 0.<; • .. . Φλ, bν ρ!i'1ς, . .' Δρ ι σ Τ u 'c έ λ η ς

2 0 ς . Bo\) �xoς Κρί ν ος 2 0 ς . �Ρ Ι�'Q δ όvΛ C δη c · κν ρ ι ά κος 3 "1 ς • Κα νάΡης l\IΊ;lf HOC " 4 0ς . Χρ C στ Ο\) Τ5.ώσΎας 5 0ς . T� ι α ΡΚ Ι��ζ Ά p ρ α � μ 6 0ς . ,Ξε ", t'j Ά νδΡΙΟ-ζ ' " 8 . υΑλμα �pι π λ oΌ� 1 0 ς . Χρ ίσ τ ο.ν Xρ ίσ τ �ς 2 0ς . Ν ι κ σ λ 60V �Τ crVρος 3 ο ς . JVίΤΤ(ιj το γ ι.. (1 ν Ζέ τ ο 4 ος . Κw ν!μn ε.η ς Ιw ν/it' ν οc; 5 0 ς . Tσα ��o� (6η, Ν τ t �οc; 6 0 ζ . MOvp�u ' �ν δ p έ α � 9 . 'Άλμα ε Ις {)Ψσς ε ιτ c κο ντψ 1 0 ς . Μον ο τ6 χας Xα ρ � λ α μ π oς 2 0ς . Γεωρ γ ι.. 6δης Πα ν α γ ι � τ η ς 3 0 ς . Κα ν 6 ρ η ς Mcip L OC; 4 0ς . Μον σ ΤQ Χ Q ς Kλ εό\l � 5 0 ς . Χu μ a λ a μ � C bης Mcip L OC;

1 0 ς . " Έ λ λη ν ο ς Κ.ω ν/1.· ί. ν ο ς 2 ος . Γ ι α.Β ρ61t'{) u λοc; lJΤ)ΙlJς 3 0 ς . Xp ν σo�όoς ' h ν δ Ρ έ α ς 4 0 ς . Τσα γγa ρ C δη ς Ν τ Τ ν ο ς 5 0<; . Κι:iu 'ι: O'Uνλ λ 9'j ς ΓΡ"',Υό ρ ι, οι; 6 0<; . Κα'μ ςι,κώσ'τ α.> Γεώρ γ ι ο ς 7 0 ς . [x C ,a c; Σά β β μ ς 8 0ς . Άν α σ τ α σ ι ά δ η ς ' Αρ ι, σ τ ό δ η μ ο ς

1 1 . Δ ι. ι:r Κ ()β()λ ί� " Εk k η ν α ς Kώστ�ς 1 0ς .

2·ό ς . J ος . 4 0ς . 5 0 ζ . 6 οι: •

Κυ ρ ι 'ιί'Κ όν l{v p ι ά χος Λε ο � �ο κρ ν ι a χ οc; ! Ιω6 ν νης Κα τ σΊ:; λ λ t'jc; Γρη γσ'ρ ι. ο ς Nε o κ λ �ς Δο r ζ ον . M � τ C δηc Χαρ ά λ α μπος

1 2 . ' λ κο ν-c Ιο ύμ6) 1 0ς . Κa Ρ L όλ� MάΡ � Oζ 2 0ς . Γεω p γ ι. �6ης Πα να γ L � τ η , 3 0ς . Λ ο c t ο ν . Νε οκλ�ς

. .,

4 0ς . Οημbσ � f ν ο u� Δη μ o σ θ Ι νη� 5 0ς . ' A γ κα"τ. ι ν ι, �τ η ς Χρ ι σ τ 6δον λ ος 6 0ς . Μαύ ρ ον Ά ν δρ έ α ς

r : r : r :. Β : n : Λ :

.. 1. : .

r : '

r : Α : Β :

Έ : Λ :

.ι Ί.. :

:- Γ � -' Γ : '

. , Λ . Β': Β : Jι :

1 4 5 7 1 4 5 5 1 ι :.'

1 4 0 4 1 4 0 3 1 .3 5 2 � ::. � 1

1 1 . 8 1 μ . 7 1 σ . �9 μ . · 5 1 0 � "3 1 ·μ . " 4 '

9 . 9 5μ .· . 3 9 . 3 1 μ . 2 Β . 72μ .

2 . 3 0μ . 2 . 00μ .

. : '2· . ΟΟμ . 1 . 8 υμ . 1 . 8 .J μ .

1 1 . 8 ) μ . 9 , 4 4 μ . 9 . 1 8 μ . 8 . 74 μ . 8 . J 2 μ . 7 . 78μ . Q :88 μ . Θ'� 7 5 μ .

· J 078 μ . 2 8 7 1 μ . 2 1 ΊJμ . 2 1 11 μ . 1 98 5 μ . 1 8 1 7μ .

' -3 4 . 5 7μ·. 3 1 . 9 5 μ • 2 6 . 60μ .

. 7 5 4:'--3 2

, 7 . 5

4" · 3 ' 2

1

7 5 4

. ) · 2

1

' ί " 5 4 3 2 l '

rEWIΚlI BA�MOΛ OΓIλ ΑΡΡΈΝΩΝ ΓYMN�ΣIOY - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - -

1 η . Όμ ας Τρ C τ η ς ( Γ j � ό. ξεως 2 α . ' Ομ α ς Δε ν τ έ ρ u ς :( :8 ' ) t ά l:, εως 3 η . Όμας Πpώ� η ς ( Δ ' ) τ ά � εως

Βa{1μ ο C Βα Θ μ ο ί Βα θμ ο ί

1 4 5 60·

, 55 62

1 2 . εφο\ροβολ ί α 1 ας . ,Ζ� ψΟ'Κ λ έ(t)V ζ Ι'.ων/τί ν ος 2 0ς . ' Α \Ι(1στ u σ C οv " Ερωτ 6 κρ ι τ ος 3 v c; . ΜG.V Ρ αδaς • Α ν δρ έ α ς 4 0 ς . Σ λ C ζα, �!t t v oc; 5 0ς . χ ιι l<w \l/t C v .1 u Kw \llt! v oc; 6 0 ς . ι1 ( σ τ Ο\) j(ώ.:r'ι:ας 7 0 ς . B Ι ,? λ ε -ι: τ�.> l1α να γ ι, ώτης

1 6 . Δ L σ'tcοβό λ ( α 1 0 ς . Σ��O Kλ Ι oυς Κω ν/τt v �ς 2 ος . χ ," Κw \l/,; C ν ο υ Kω ν/τ� νος 3 0 ς . � �I" "\l Ωυ Μ ι χαTI � 4 0 ς . Γ�Bρ � � λ ' �νδρ Ι α , 5 0 ζ . " A\I�(1σ ι �δης , ' ε� όκρ ι, τ o�, 6 0ς . Ε Ι" oλα�η ς Ιωσ η ιΡ . : '.

'2 . ' ΑΚ Ο \J � ι σ!-!.5ς 1 0 ς . ΤΡ� μ οv ν τ �ν t λ λ η ζ Δημή τ ρ ι σ ι; 2 0 ζ . E�στ α � C D � ε�σ τ ά J ι ος J ος . Μο Ρ ιΡά κης Σ 'ι: έ � Ι O ζ 4 σς , Καλημέρης Δη μ ή τ ρι ος' 5 0 ς . Ήι � ι τ τ� ς Πα να γ ι ώ τ η ς 6 0 Ι; . �,\ι,fOδίiς · ·Αν6ρΙο.ς

Γ Ε Ν Τ Κ Η ' Β Α

Στ : Σ τ :

τ;ι , Ι· -' ο

Σ τ � Σ τ :

-1 ' i'..J •

Δ : Σ τ �

Δ :

Στ : � , .t:. .

Σ τ � Δ �

ι Δ : 'i : Θ Μ Ο Λ Ο r Ι _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ 0 _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ - -

1 η . Όμ ά ς Πέ μ .π τ η ς ( Έ ' ) � - Βα θ μ ι) C Τ ΙΗ, ε ως 2 α . ' ο ' μ-ας 'Έ κ τ ης ( Σ τ:' .) τά ξεως 13α Ο μ ο C 3 η . ' Oμ ιi , Tε � CΊ ρτ ης ( Δ ' ) '� ά ξ εω ς Βα Ο μ ο C

1 1 . 4 1 μ \ 7 1 1 . .3 5 μ . 5 1 0 . 3 9 μ . 4-1 0 . 1 4 μ .

'J . 5 9 μ . 3 9, . J8 μ . 2 9 . 0 7μ . 1

2 7 � 4 1 μ . 7 2 7 , 4 1 μ . 5 23 , 57μ . 4 2 2 , 66 μ . 3 2 2 , 6 5μ · . . . ' 2

1

4 2 , 5 1 μ . 7 4 0 , 93 μ . 5 3 7 , 6()μ . 4 34 , 6 1 μ . 3 3 1. , Ο5μ. • • •. • .:. ο" 2 2 9 , 3 0 μ . · 1

Λ 1 ) 1 1/2 1 2 5 9 6 1/(

· 0 Κυ ρ ι 6 χος Χα � �λ α μ R C δ� ς ,

·--- 63 -

Το Γυμνάσιο Κυ ρηνείας άλλοτε . . . ΓΥΜΝΆ ΣΙΟΝ ΚΥΡΕΝΕΙΛΣ

ΣΧΟΑΙΚΟΝ

1 . Ά ν t ων C ο υ Κώσ t α ζ rE WP Y Cou ./

2 . Γε ωρ γ ι 6 δο υ Πα ν α γ � ώτ α Σt uλ .� 3 . ' Ηλ ι 6 πο υλο ς Kων/τ � ν O ζ Xp Ca t . J

4 . Καλλ " ς Πα ν α γι ω-τ: η ς Ά ν δ ρ έo o �

5 . Κυπρ " ς ' Αν δρ {α ς XCΊ μ πρ oυ -Ι

6 . Με σ α ρ C t η ς Σ ά β β α ς Ά ν δ ρ {o υ �

7 . Μι t C δη ς Γε ώρ γ ι ο ς Nι κoλ αoυ � 8 � Μο ρφ α κη ς κων/Τ ϊ ν ο ς Tε ύ κ ρ o υ �

9 . Μο υσ τ ά κ α ς Σά β β α ς ' Αν δρ {.ο υ '

1 0 . Πα πα ν ι κολ 6 0 υ Άν δρ έ α ς Kwa t . �

1 1 . Π6 Ρ πα ς Πα ν α γ� ώ -τ: η ς Γρ η γ . J

1 2 . π{ τ ρ ο υ Π{ τ ρο ς Γε ωρ γ ' o υ �

1 3 . Σι ε κκ{ ρ σ α β βα ς ·I ωCΊ ν ν η ς Σα β β α �

1 4 . Σολ ωμ ο Ό Σ ο λ ωμ 6 ς Kλ ε ά ρ xoυ � 1 5 . Σ Τ α υ ρ ί δ ο υ Μαρ ία Nι κoλ αo υ � 1 6 . Τσ ο υ λ ο ύ πα ς Χα ρ άλ α μ πο ς Γρ η γ J

1 7 . Φα ν � ς Σωτ �ρ ι o ς Mι x α �λ�

18 � X"Λo ιJ κα ς Λo υ κ� ς Σ π'Ο ρ ου .,

1 9 . Χρ ι. σ το δο ύλ ο υ Δ{σ πο ι να Λο L' ζ ο υ J

20 . Χρ ι. σ τ ο δο ύ λ ο υ Λρ ι. σ -τ: 6 δουλο ς Μ6.μ'.ί

64

ΓΥΝωΑ ΣΙΟΝ ΚΥΡΠΝΕ ΙΑ Σ

Ι � 6 4 - 6 ST 'ξ ' , α ι ς Δ Πρακ τ ι κ o�

1 � Ά ν t ω ν ι ά8η ς Ά ν τ ώ ν ι ο ς Φ ι λ . ';

2 . Βρ α χ ί μ η ς Πέt ρ ο ς Άν δ ρέου γ

3 . Έλ ι σ σα ί ου Χ ρ ί σ τ ος Γε ωρ γ . ι

4 . ' Ιωάν ν ο υ Ν ικ όλα ο ς Έρ ρ ίκ . "

5 . Κυ ρ ι.α κ ίδη ς Πα ν τ ε λη ς Κώσ tα γ

6 . Μα ρκ ί δ η ς Ν ι.κ όλα ο ς Μάρ κ ο υ 'Ι

7 . Ma t � a to u Kώσ �α ς Ma t � a C o u�

8 Ό Με t'ν tα \λ η ς N ι κ ��φo ς Δημη t ρ .,J

9 . Μηχ α η λ ίδης Χρ ίσ τ η ς Ν ι. χ α ήλ ν

1 0 .Ν ικ ολ ά ο υ Μ ι χ α ήλ Λά μπ ρ ου "

1 1 . O ίκ oνvoι,ι" ίδη ς Πα να Υ ι ώ t η ς Π Ο(Jφ .,

1 2 . Πε λε κ α ν ο ς Κω ν/τ ϊ ν ος N ι κ � � .�

1 3 . Σ ι α μ ο ύ νκ ης Μ ιi χ α ήλ 'Άφ ρα μ ..,

14 . Σκα \λΝα β η ς Κυ ρ ι α χ όιζ Χρ-ί σt ο υ J

1 5 . Χχ ίζα ς �σ-,Cλ ε ι oς ϊ1 ε ω r -

1 6 . Τσαχ ρ η x�� σ �o Φ o ύλa Kων /� . '

1 7 . Τσέwc;α Πα ν t ε λ ί-t cra Χρ ίσ t ο υ J

1 8 . Τtε ρ λ ι κκα Άν δ ρ ο ύλα Άν t ω ν ί c υ ,

1 9 . Χ " Σω -τ;η ρ ίο υ Μα ρ ία Χρ ίσt ου ν

20 . Χ ε ι μώ ν α Πα ν t ε λ ί t σα Τ ε ύκ ρ ο υ "

2 1 . Χρ ι σ t ο δ ο υ λ ί δ η ς ' Α ν δ ρ έα ς Χωσt . ,

2 2 . Χρ ι σ t ο δ ο υ λ ί δ ο υ Γε ωρ γ ία Κώσ ta�

2 3 . Χρ υ σά ν {1 0 υ 'Άν ν η Γ ε ω ρ γ ί ο υ . ..

Α Π Ο Ν Ε Μ Ε Τ Α Ι

Β Ρ 4.\ Β Ε Ι Ο 1'1

-� .. - _ _ _ _ _ _ _ _ �-�,\»'-' �-- - - \ - _ _ _ _ ο _ ο' - ;. _ _ _ _ _ _ .\\� _ _ _ �._'>.

Δια

� -\, \� .;:, '

, \ , \ , - - - - -'-'-j -�- '0- �- - - - - - - - - - - \).&� _ _ _ _ _ _ � _ _ _ _ _ _ ' 9._,. - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - Ι - - _ _ u-_: - � -�'- ->. \ _ \ _ _ _ λ.� -- --

, Εν Κ υρηνεί<t τίΊ _ _ _ _ :" \ _ _ _ _ _ ._� _ _ _ _ _ _ _ ) _::: .\_9_9 ____ __ _ _ '- λ __ _ _ �

Ο ΠΡΟΕΔΡΟΣ ΤΗΣ ΣΧΟΛ. ΕΦΟΡΕΙΑΣ

\\" \ .:> �� ,U'ι,\ v.:" " \,..,

65

ενημέρωση

Οι Σχολικές Εφο ρείες Κερύνειας, Λαπή θου, Καραβά και Αγίου Αμβ ροσίου τίμη σαν τους άριστους Κερυνειώτες αποφοίτους

Τ ην Τετάρτη 29 Δεκεμβρίου 201 Ο, οι Σχολι κές Εφορείες Κερύνειας, Λαπήθου, Καραβά και Αγίου Αμβροσίου τίμησαν τους άριστους αποφοίτους της σχολικής χρονιάς 2009-201 Ο, που κατάγονται από την κατεχόμενη πόλη και επαρχία της Κερύνειας. Κύριος διοργανωτής

ήταν η Σχολική Εφορεία Κερύνειας.

Η εκδήλωση περιλάμβανε χαιρετισμούς από τον Πανιερότατο Μητροπολίτη Κυρηνείας κ. Παύλο, τον Έντιμο Υπουργό Παιδείας και Πολιτισμού κ. Ανδρέα Δημητρίου και από τον Πρόεδρο της Σχολικής Εφορείας Κερύνειας, κ. Γεώργιο Θεοφίλου.

Ακολούθησαν αντιφώνηση από την άριστη κερυνειώτισσα απόφοιτη Δέσποινα Χριστοφή, προβολή ταινίας μ ι κρού μήκους με θέμα την κερύνε ια και μουσι κό πρόγραμμα από τους Ανδρέα Μιχαλόπουλο και Έλενα Πατσαλίδη, φοιτητές στο Ιώνιο Πανεπιστήμιο Κερκύρας, Τμήμα Μουσικών Σπουδών.

Τέλος επιδόθηκαν στους άριστους αποφοίτους τιμητικά διπλώματα, χρηματικό βραβείο και αναμνηστικά δώρα.

Ευχαριστούμε θερμά τις δύο γνωστότατες λογοτέχνιδες, την κ. Ρήνα Κατσελλή και την κ. Χλόη Προκοπίου, οι οποίες πρόσφεραν λογοτεχνικά βι βλία ως βραβείο στους άριστους αποφοίτους μας. Με τα βι βλία αυτού τους είδους επιτυγχάνεται η γνωρι μία της λογοτεχνικής παραγωγής του τόπου μας από τους νέους μας. Ευχαριστούμε επίσης τον Πανιερότατο Μητροπολίτη Κύκκου και Τυλληρίας κ. Ν ικηφόρο για τη φιλοξενία του στο Πολιτιστικό Ίδρυμα της Ιεράς Μονής Κύκκου.

Η αντιφώνηση που έγινε από τη Δέσποινα Χριστοφή

Μ ε μεγάλη χαρά βρισκόμαστε σήμερα εδώ, σε τ ιμητική εκδήλωση των Σχολικών

Εφορειών Κερύνειας, Λαπήθου, Καραβά και Αγίου Αμβροσίου για όλους τους άριστους αποφοίτους της προηγούμενης σχολικής

66

χρονιάς. Και η χαρά μας είναι ακόμα μεγαλύτερη ακρι βώς γιατί η βράβευση προέρχεται από την πόλη που γέννησε τους γονείς και τους παππούδες μας, από την πατρογονική γη .

Τ ριάντα έξι χρόνια πέρασαν μακριά από την όμορφη πόλη. Εμείς δεν τη ζήσαμε ποτέ. Δεν αναπνεύσαμε ποτέ τον ευωδιαστό της αέρα. Δεν περπατήσαμε στο λιμανάκι της. Δεν ανεβήκαμε στον Πενταδάκτυλο. Δεν μεγαλώσαμε στην Κερύνεια. Δεν έχουμε μνήμες από την κερύνεια. Κι όμως τη νιώθουμε τόπο μας. Οι αφηγήσεις του παππού και της γιαγιάς, οι αναμνήσεις των γονιών μας, οι λιγοστές φωτογραφίες που σώθηκαν ήταν αρκετό, για να αγαπήσουμε την Κερύνεια. Πώς να μην αγαπήσεις άλλωστε αυτή την ιδιόμορφη ει κόνα, αυτή την απαράμιλλη ομορφιά, αυτή την ακαταμάχητη γοητεία της!

Είναι όντως παράξενο κι όμως μας λείπει η Κερύνε ια. Μεγαλώσαμε με την παρουσία της να είναι αισθητή. Την αναζητούμε ασυναίσθητα και την έχουμε στην καρδιά μας. Κι όσο κι αν κάποιοι προσπαθούν να τη βγάλουν από το μυαλό μας, ο κόπος τους είναι άδι κος. Κανείς δεν μπορεί να ξεριζώσει την Κερύνεια από τη σκέψη μας. Την έχουμε καλά φυλαγμένη στην καρδιά μας και κρατούμε ζωντανή την αγάπη μας γι ' αυτήν.

Και αυτοί οι «κουρσάροι» που βεβήλωσαν την ομορφιά της, θα φύγουν, όπως έφυγαν όλοι οι άλλοι , θα τους πνίξε ι το κύμα το δικό μας, θα τους αποσείσεl ο Πενταδάκτυλος, θα τους στεlΛε l πέρα από αυτό εδώ το ουρανογάλαζο.

Γιατί ο τόπος αυτός μας ανή κε ι . Είναι ποτισμένος με τον ιδρώτα και το αίμα των προγόνων μας. Σε κάθε γωνιά της πόλης αυτής αντηχούν τα γέλια των μ ι κρών παιδιών, τα τραγούδια και οι φωνές »που τόσο βίαια

σώπασαν εκείνο το πρωινό του lούλη. Και οι φωνές αυτές και τα τραγούδια και τα γέλια θα ξανακουστούν στην όμορφη πόλη.

Όχι , δεν είναι αργά. Μας περιμένει η Κερύνεια καρτερικά και θα μας περιμένε ι για όσο ακόμη χρε ιαστεί. Όχι, δεν είναι αργά. Ποτέ δεν είναι αργά για ένα λαό που διεκδι κεί το δίκαιό του, που διεκδι κεί την ελευθερία του.

Αλίμονο μας αν ξεχάσουμε την Κερύνεια. Αλίμονο μας αν ξεχάσουμε τον τόπο μας, τις ρίζες μας. θα 'ναι σαν να ξεχνούμε τους εαυτούς μας, την ταυτότητά μας, το είναι μας.

Κάθε άνθρωπος λατρεύει τη μάνα εκείνη που τον γέννησε και τον ανάστησε. Και εμείς σ' αγαπάμε βαθιά και ε ιλι κρινά και ζούμε για τη μέρα που θα αναπνεύσεις και πάλι αέρα ελευθερίας «αχ Τζιερύνε ια, μάνα μου . . . ».

Το κρυφό σχολειό του Πέλλαπαϊς (1974-1976)

Τ ο τραγικό καλοκαίρι του 1 9 74 οι Τούρκοι εισβολείς σε περίοδο εκεχειρίας στις 2/8/1 974, κατέλαβαν αναίμακτα και χωρίς να πέσει ούτε ένας πυροβολισμός το ε ιδυλλιακό Πέλλαπαϊς,

εγκλωβίζοντας σε αυτό 2 .000 ανθρώπους κάθε ηλι κίας.

Ακολούθησαν ταλαιπωρίες, εξευτελισμοί, η Συμφωνία Γ' Β ιέννης για τους εγκλωβισμένους, που δυστυχώς ποτέ δεν εφαρμόστηκε από τους κατακτητές.

Μετά έγινε η επίσκεψη στους εγκλωβισμένους των Κληρίδη - Ντενκτάς στις 2 7/1 1 /1 974, που οι υποσχέσεις και τα λόγια τους έμειναν «Έπε α Πτερόεντα».

Τα παιδιά φοιτούν σε κρυφό Σχολειό. Στις 1 1 /6/1 976 εκδιώκεται κι ο τελευταίος εγκλωβισμένος κάτοικος.

Α Ν Α Κ Ο Ι Ν Ω Σ Η

Καλούνται οι πρώην εγκλωβισμένοι σε συγκέντρωση, που θα πραγματοποι ηθεί σύντομα,

για να συναντηθούμε και να θυμ ηθούμε μετά από 36 χρόνια . . .

Τηλ. 99685983 (Ανθούλης Ροτόκλη)

ΠΡΟΚΉΡΥΞΗ 140υ IIArΚYΠPIOY ΜΑΘΗΤΙΚΟΥ

ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΟΥ ΤΟΥ ΔΗΜΟΥ ΚΕΡΥΝΕΙΑΣ ΓΙΑ ΤΑ

ΔΗΜΟΤΙΚΑ ΣΧΟΛΕΙΑ ΤΗΣ ΚΥΠΡΟΥ (2010 - 2011)

ΘΕΜΑ: «Της Κερύνε ιας το Κάστρο στην Ιστορία της είναι άστρο.

Καρτερά με υπομονή και αγωνία την πανώρια του τόπου Ελευθερία»

Στόχοι (του θέματος):

1 . Αναφορά στο κάστρο της Κερύνειας και συγκέντρωση πληροφοριών από βι βλία, εγκυκλοπαίδε ιες, δασκάλους, γονείς, δι ηγήσεις, φωτογραφίες, ε ι κόνες, περιοδι κά, ιστορικά βι βλία κτλ.

2. Έρευνα για πληροφορίες (πότε κτίστη κε, από ποιους, σε ποιες εκστρατείες εχθρών έπαιξε ρόλο κ .ά. )

3. Το κάστρο της Κερύνειας σαν μνημείο για διατήρηση της Μνήμης και σύμβολο καρτερι κότητας, αγωνιστι κότητας και επι μονής για επιστροφή και απελευθέρωση .

Όροι του διαγωνισμού:

1 . Στο διαγωνισμό μπορούν να λάβουν μέρος μαθητές της Ε' και Στ' τάξης όλων των Δημοτι κών Σχολείων της Κύπρου.

2. Κάθε σχολε ίο μπορεί να στείλε ι μόνο δύο ε κθέσεις από την Ε ' ή την Στ' τάξη ή και από τις δύο μαζί. Όχι όμως περισσότερες των δύο ε κθέσεων από το ίδιο σχολείο. Σχολείο που θα στείΛει περισσότερες από δύο ε κθέσεις θ' αποκλείεται από το διαγωνισμό.

3. Θ' αποκλείονται επίσης εκθέσε ις, που στέλλονται ατομικά από παιδιά χωρίς υπογραφή του Δ/ντή-Δ/ντριας και χωρίς σφραγίδα του Σχολείου.

4. Κάθε έκθεση να είναι 2,5 - 3 πυκνογραμμένες σελιοες με το χέρι (όχι δακτυλογραφημένες), σε κόλλα Α4.

5 . Στην ανάπτυξη του θέματος να γίνεται αναφορά μόνο για το Κάστρο και την πόλη της Κερύνειας και όχι σε άλλους χώρους ή χωριά της επαρχίας Κερύνειας.

6. Το θέμα να είναι γύρω από το Κάστρο :

• Πότε κτίστη κε, από ποιους, γιατί;

• Σε ποιες ε κστραστείες εχθρών έπαιξε ρόλο, πότε;

• Το Κάστρο και ο ρόλος του στη νεώτερη ιστορία της Κύπρου κατά τον απελευθερωτι κό αγώνα 1 955-1 959 αλλά και κατά την εισβολή των Τούρκων το 1 9 74.

• Πολιτιστι κές ε κδηλώσεις εντός του κάστρου την περίοδο 1 960-1 9 74.

• Μνημεία Μνή μης και αγάπης εντός του Κάστρου.

• Το Κάστρο σύμβολο Καρτερι κότητας και Αγωνιστι κότητας για επιστροφή και Απελευθέρωση .

Η αναφορά στα π ι ο πάνω ν α μ η ν είναι απλώς ονομαστική, αλλά να περιγράφονται γεγονότα, συναισθήματα, συμβολισμοί κ.ά.

7. Το θέμα εξελίσσεται με συνοχή και ορθή διατύπωση στην έκφραση.

8. Η σύνδεση με την επιθυμία της απελευθέρωσης και επιστροφής, όπως και με το συμβολισμό του κάστρου με αγωνιστικότητα και διατήρηση της Μνήμης των όσων μας ανήκουν και τώρα τα κατέχουν ξένοι , πολύ σημαντικά στοιχεία.

9. Οι ε κθέσεις πρέπει να γραφούν χωρίς καμία παρέμβαση του δασκάλου, των γονέων ή άλλου προσώπου και να μην υπάρχουν αντιγραφές από βι βλία, περιοδι κά ή άλλα κείμενα, αλλά να είναι αποτέλεσμα δημ ιουργι κής εργασίας του «Δεν Ξεχνώ και Αγωνίζομαι», των Ελληνι κών και άλλων μαθη μάτων.

1 0. Για να είναι έγκυρη η συμμετοχή, πρέπει να γραφεί στο πίσω μέρος της Έ κθεσης, το όνομα του μαθητή, η τάξη του, το όνομά του δασκάλου/ας που δίδαξε το θέμα και η υπογραφή απαραιτήτως του Δ/ντή-Δ/ντριας, όπως και το τηλέφωνο και η σφραγιοα του σχολείου.

(α) Ονοματεπώνυμο μαθητιllτριας

(β) Τάξη - Τμήμα

(γ) Σχολείο - Τηλέφωνο σχολείου

(δ) Όνομα δ/λου - δ/λας που διοαξε το θέμα

(ε) Υπογραφή Δ/ντή - Δ/ντριας

(στ) Σφραγίδα σχολε ίου

1 1 . Οι ε κθέσεις πρέπει να σταλούν μέχρι τις 2 9 Απριλίου 201 1 στη Διεύθυνση :

ΔΗΜΟΣ ΚΕΡΥΝΕΙΑΣ: Τ.Θ. 25572, 1 3 1 0 ΛΕΥΚΩΣΙΑ

Και θα κριθούν από Επιτροπή Αξιολόγησης, που θα ορισθεί από το Δήμο Κερύνειας και θα παραμείνουν στο Δήμο.

1 2 . Τα αποτελέσματα του διαγωνισμού θ' ανακοινωθούν στον ημερήσιο τύπο και οι βραβευθέντες θα ειδοποιηθούν με τηλεφώνη μα ή επιστολή.

1 3 . Θα δοθούν τα εξής βραβεία: 1 ο Βραβείο 400 ευρώ, 20 Βραβείο 300 ευρώ, 30 Βραβείο 2 00 ευρώ, Έπαινος - Βι βλία. 69

ΠΡΟΚΗΡΥΞΗ 1401' ΠΑΓΚΥΠΡΙΟΥ ΜΑΘΗΤΙΚΟΥ

ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΟΥ ΖΩΓΡΑΦΙΚΗΣ ΤΟΥ ΔΗΜΟΥ ΚΕΡΥΝΕΙΑΣ

ΓΙΑ ΤΑ ΓΥΜΝΑΣΙΑ (2010 - 2011)

ΘΕΜΑ:

ΑΝΘΙΣΜΕΝΕΣ AMvr ΔλλΙ ΕΣ ΣΕ ΤΟΠΟΘΕΣΙΕΣ ΤΗΣ KEPVNElAΣ

Όροι διαγωνισμού:

1 . Στο διαγωνισμό μπορούν να λάβουν μέρος μαθητές των τριών τάξεων του Γυμνασίου, από όλη την Κύπρο.

2 . ΤΟ μέγεθος των έργων θα πρέπε ι να είναι Α2 και Α3 και τα υλι κά που θα χρησιμοποιηθούν να είναι παστέλ ή νερομπογιές.

3. Στο πίσω μέρος κάθε έργου να γραφτούν τα εξής στοιχεία:

Α. Όνομα μαθητή / μαθήτριας

Β. Τάξη - Τμ ήμα

Γ. Σχολείο

Δ. Διεύθυνση / τηλέφωνο μαθητή/τριας

Ε. Όνομα διδάσκοντος

Στ. Εξωτερικά στο φάκελο να αναγράφεται το όνομα του σχολείου

4. Στα καλύτερα έργα θα απονεμηθούν βραβεία ως εξής:

Α. Πρώτο βραβείο, χρηματικό ποσό 300 ευρώ

Β. Δεύτερο βραβείο, χρη ματ ικό ποσό 200 ευρώ _

Γ. Τρίτο βραβείο, χρηματικό ποσό 1 00 ευρώ _

Δ. Έπαινος (βιβλία)

5. Τα έργα πρέπει να παραδοθούν μέχρι την παρασκευή 29 Απριλίου 201 1 στη διεύθυνση :

ΔΗΜΟΙ ΚΕΡΥΝΕιΑΣ:

Λεωφ. Μάρκου Δράκου 8 (παρά το Λήδρα Πάλας) - Λευκωσία

6. Τα έργα θα κρίνε ι επιτροπή που θα ορισθεί από το Δήμο Κερύνειας και θα παραμείνουν στο Δήμο.

Για περισσότερες πληροφορίες: www.kyreniamun icipa l i ty.com.cy 70

140� ΠΑΓΚΥΠΡΙΟΣ ΜΑΘΗΤΙΚΟΣ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΟΣ

ΤΟΥ ΔΗΜΟΥ ΚΕΡΥΝΕΙΑΣ

ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΟΣ ΜΑΘΗΤΩΝ ΛΥΚΕΙΩΝ, ΤΕΧΝΙΚΩΝ ΚΑΙ

ΙΔΙΩΤΙΚΩΝ ΣΧΟΛΩΝ ΣΤΗ ΜΕΛΕΤΗ - ΕΡΕΥΝΑ

(2010-2011)

ΘΕΜΑ: Μηνύματα πατριδογνωσίας μέσα από τη

ζωή και το έργο της Ρήνας Κατσελλή.

ΟΡΟΙ ΤΟΥ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΟΥ

1 . Σ το διαγωνισμό μπορούν να πάρουν μέρος μαθητές των τριών τάξεων του Λυκείου, των Τεχνικών και των Ιδιωτικών Σχολών από όλη την Κύπρο.

2. Η συμμετοχή είναι προαιρετι κή.

3 . Στις καλύτερες μελέτες θα απονεμηθούν τα ακόλουθα βραβεία:

Α. πρώτο βραβείο . . . . . . . . . . . . . . . . . . 500 ευρώ

Β. Δεύτερο βραβείο . . . . . . . . . . . . . . . 400 ευρώ

Γ. Τρίτο βραβείο . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 300 ευρώ

Δ. Έπαινος . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Ενθύμια

4. Η έκταση των εργασιών δε χρε ιάζεται να υπερβαίνει τις 1 5 χειρόγραφες ή 1 Ο δακτυλογραφημένες σελίδες.

5. Στο πάνω μέρος κάθε μελέτης, αντί του ονόματος, θα αναγράφεται ένας τετραψήφιος αριθμός και ένα ρητό. Το όνομα, η διεύθυνση και το τηλέφωνο επικοινωνίας με το μαθητή, θα είναι εσώκλειστα σε φάκελο, που εξωτερικά θα έχει τον ίδιο αριθμό και το ίδιο ρητό που υπάρχει στη μελέτη. Θα πρέπει επίσης να αναγράφεται το σχολείο και η τάξη του μαθητή.

6. Παρακαλούμε να μην υπάρχει πάνω στην εργασία του μαθητή ή στο φάκελό του ό,τιδήποτε δηλωτικό της ταυτότητας του παιδιού ή του σχολείου.

7. Οι μελέτες πρέπει να αποσταλούν μέχρι την Παρασκευή 29 Απριλίου 201 1 . Στο φάκελο εξωτερικά να αναγράφεται :

«ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΟΣ ΔΗΜΟΥ ΚΕΡΥΝΕΙΑΣ ΓΙΑ ΤΑ Λ ΥΚΕΙΑ»

Τ.θ. 25572, 1 31 0 ΛΕΥΚΩΣΙΑ

71

8. Τις μελέτες θα κρίνει επιτροπή που θα ορισθεί από το Δήμο Κερύνειας, κι αυτές θα παραμείνουν στο Δήμο.

ΕIΣΑΓΩΓιΚΟ ΣΗΜΕιΩΜΑ:

Η ζωή και το έργο της Ρήνας Κατσελλή αποτελούν μια συνεχή προσφορά στην πολιτι κή, με την ευρεία έννοια του όρου και στον πολιτισμό του τόπου μας.

Η μελέτη της ζωής και του έργου της Ρήνας Κατσελλή μπορεί να παρουσιάσει τις όψεις μ ιας πολύπλευρης προσωπι κότητας, της αγωνίστριας της περιόδου 1 955-1 959, της βουλευτού ( 1 981 -1 996), της εκδότριας, της λογοτέχνιδας και της λαογράφου.

Στην ιστοσελίδα μας μπορείτε να βρείτε επίσης όλες τις σχετι κές πληροφορίες, όπως είναι οι ακόλουθες:

ΓΕΝ Ι ΚΗ ΟΔΗΓιΑ: Η ανάπτυξη του θέματος προτείνουμε να συνδυάζει στοιχεία από: (α) τη βιογραφία, και (β) τη δράση της Ρήνας Κατσελλή στην πολιτ ική και τον πολιτισμό.

ΒΙΟΓΡΑΦΙΑ (προαιρετι κή βιβλιογραφία) :

• Θεοφανώ Χιωτέλλη-Κυπρή, Η Κερύνεια στο συγγραφικό έργο της Ρήνας Κατσελλή, Δεύτερο Ετήσιο Συμπόσιο, κερύνεια και Λογοτεχνία τον 20ό αιώνα, Λευκωσία 201 Ο

• Νίκος Παναγιώτου, Παρουσίαση στην αίθουσα εκδηλώσεων του Σωματείου Αδούλωτη κερύνε ια του βιβλίου της Ρήνας Κατσελλή, Κερύνεια, εκ στόματος γερόντων, Χρυσοπολίτισσα (έκδ.) , 2009

• Αναστασία Σιακαλλή, Η πολυγραφότατη γυναίκα της Κερύνειας, στην εφημερίδα «Φιλελεύθερος» 1 3 .06.201 Ο

Για περισσότερες πληροφορίες στην ιστοσελίδα του Δήμου Κερύνε ιας στο

www. kyreniam unicipal i ty.com/contest .shtm

ΕΠΙΣΚΕΨΕΙΣ ΣΕ ΦΥΛΑΚΙΑ ΤΗΣ ΕΘΝΙΚΗΣ ΦΡΟΥΡΑΣ

Ο κατεχόμενος Δήμος Κερύνε ιας

πραγματοποίησε τις καθιερωμένες επισκέψεις του στα δύο υιοθετημένα φυλάκια της Εθνι κής Φρουράς, που οδηγούν προς την Κερύνεια μας. Το Φυλάκιο του Κυκλικού Κόμβου Κολοκασίδη 386 Τ. Π . και το Φυλάκιο 309 του Κυκλι κού Κόμβου Μιας Μηλιάς. Η Δήμαρχος και τα μέλη του Δημοτι κού Συμβουλίου Κερύνειας θέλοντας να εκφράσουν την εκτίμηση και την ευγνωμοσύνη τους προς τα στρατευμένα παιδιά μας για τις υπηρεσίες τους προς την πατρίδα πραγματοποίησαν επισκέψεις κατά τις γιορτές των Χριστουγέννων. Στους εθνοφρουρούς μας προσφέρθηκαν εδέσματα και δώρα. Ευχή όλων ήταν ελευθερία στην Κύπρο μας.

�με ΡOλoγ1.0 εκδη λωσεων 20� ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ 09/01/1 1 Κόψιμο Βασιλόπιτας Κερυνειωτών

ΦΕΒΡΟΥ ΑΡΙΟΣ 03/02/1 1

ΜΑϊΟΣ 01 /05/1 1

IΟΥΝIΟΣ

Εκδήλωση για τη Γιορτή των Γραμμάτων. Αφιέρωμα στο Χρήστο Μουρούζη.

Συνεστίαση Κερυνειωτών. Κυριακή του Θωμά, στους κήπους του Δημαρχείου Κερύνειας. Β' φάση της αδελφοποίησης του Δήμου Κερύνειας με το Κρανίδι Πελλοπονήσου.

Συμπόσιο με θέμα «Η κερύνε ια πηγή έμπνευσης στις τέχνες και τα γράμματα μετά τα τραγικά γεγονότα του 1 9 74».

Κρουαζιέρα Κερυνειωτών Τι μητική εκδήλωση για τους απόφοιτους Κερυνειώτες της ΣXOλΙKή� Χρονιάς 201 0-201 1

72