Post on 05-Jun-2018
Koagülasyon Mekanizması
1
Dr Cafer AdıgüzelMarmara Üniversitesi Tıp Fakültesi
İç Hastalıkları ABD, Hematoloji BD
Hemostaz(Hemostasis or haemostasis)
• (Eski Yunanca: αἱμόστασις haimóstasis"styptic (drug)")
• Hasarlanmış damarda kanı tutma,kanamayı durdurma mekanizması
• Hemostaz ≠ Kanama• Yara iyileşmesinin ilk ayağı
2
• (Eski Yunanca: αἱμόστασις haimóstasis"styptic (drug)")
• Hasarlanmış damarda kanı tutma,kanamayı durdurma mekanizması
• Hemostaz ≠ Kanama• Yara iyileşmesinin ilk ayağı
Normal Hemostaz
Damar duvarı ve subendotelial dokular
3
Trombositler Plazmadaki pıhtılaşma faktörleri
Endotelialmediatörler
Trombositadhezyonu
Vazokonstriksiyon
Trombositagregasyonu
GeçiciTrombosittıkacı
DamarDamarHasarıHasarı
DamarHasarı
Vasküler Faz
Trombosit Fazı
4
Trombositadhezyonu
Doku faktörü
Trombositagregasyonu
Plazmafaktörleri
GeçiciTrombosittıkacı
DamarDamarHasarıHasarı
DamarHasarı Trombosit Fazı
Plazma FazıFibrin
5
Endotel
6
Kollajen
Endotel
Gp1bReseptor
TrombositgranüllerindenADP,Thromboxaneve Seretoninsalgılanır
EndoteldenSalgılanma
TrombositlerGp1breseptörleriile VWFbağlanır
Trombosit
7
Açıktaki Kollajen
VWF
Gp1bReseptor
Endotel
TrombositlerGp1breseptörleriile VWFbağlanır
Endotel
Gp1bReseptör
GpIIb-IIIaReseptör
Fibrinogen
Doku Faktörü
FibrinojenGpIIb-IIIaReseptörleri ilebağlanır
Trombosit
Trombosit
8
Açıktaki Kollajen
VWF Endotel
GpIIb-IIIaReceptor
FibrinogenFibrinojenGpIIb-IIIaReseptörleriile bağlanır
• Doku faktörü birlipoproteindir hücremembranı üzerindeekspresse olurlar
• Dolaşımdaki kandanormalde doku faktörbulunmaz
• DF perivaskülerhücrelerde (fibroblastlarve düzkas hücrelerinde)
• Kan damarlarındakizedelenmelerde FVII veDF başlattığıkoagulasyon
Trombosit
TrombositTrombosit
9
Açıktaki Kollajen
VWF
Tissue Factor
• Doku faktörü birlipoproteindir hücremembranı üzerindeekspresse olurlar
• Dolaşımdaki kandanormalde doku faktörbulunmaz
• DF perivaskülerhücrelerde (fibroblastlarve düzkas hücrelerinde)
• Kan damarlarındakizedelenmelerde FVII veDF başlattığıkoagulasyon
VII VIIA
Sekonder HemostazEEkstrensekkstrensek
YolYol(Doku faktörü yolu)(Doku faktörü yolu)
İİntrntreensnsekekYolYol
10Stabil fibrinFaktör XIII
OrtakOrtakYolYol
Hücre bazlı koagülasyon sistemi
11
Copyright ©2007 American Society of Hematology. Copyright restrictions may apply.
Crowther, M. A. et al. ASH-SAP 2007;2007:361-407
Koagülasyon iki yüzeyde olur:
1.Başlangıç
•Doku Faktörü (TF)-taşıyan hücreler•Trombositler
12
IIa(trombin)
2.Amplifikasyon(Büyüme)
3.YayılmaIIa
Trombosit
Kan akımı
13
Endotel
TF TFTFTF
DM Monroe, WFH2002, Seville,Spain.
Endotel
VIIaVIIaXa
XXa
TF-taşıyan hücre
TF
TF TF
1.BaşlangıçII
IIa
14
VIIaIX
IXa
TF
DM Monroe, WFH2002, Seville,Spain.Hoffman M, et al. Blood Coagul Fibrinolysis. 1998;9(suppl 1):S61-S65.
VIIa
IIVIIaXa
XXa
IIa
VIII/vWF
XI
XIaVa
V
VIIIa +serbest vWF
V
TF TF
TF
Va
2.Amplifikasyon(Büyüme)
TF-taşıyan hücre
Trombosit
15
VIIa
VaXIa
TF
VIIIa
DM Monroe, WFH2002, Seville,Spain.
Aktiflenmiştrombosit
TFPI
IIa
VIII/vWF
XI
XIaVa
V
VIIIa +serbest vWF
V
TF
VIIaVIIaXa XaTF TF
Va
TF-taşıyan hücre
Trombosit
3. Yayılma
16
VIIa
XIaXa
IXa
X IIIIa
IX
IX
Aktiflenmiştrombosit
VaXIa VIIIa
TF
DM Monroe, WFH2002, Seville,Spain.
X II
XIaIXa
IIaIIa
Va
Xa
IIa
Trombosit
VIIIa
Kan akımı
Endotel
17
IIa
IIaVaIIa
IIaIIa
IIaIIa
IIaIIa
IIaIIa
IIa
IIa
IIa
IIaIIa
TF TF TF
VIIa
X
Xa
Endotel
TF Va
II
VIIIa
DM Monroe, WFH2002, Seville,Spain.
Endotel
Endotel
Fibrinogen
Trombin (IIa)Trombosit
Trombosit
Trombosit
Fibrin
Fibrin
Fibrin
18
Açıktaki Kollajen
Endotel
Trombosit
19
Faktörlerinartırdığı
pıhtılaşma
Faktörlerinsınırladığıpıhtılaşma
Trombosit Adezyonu
TrombositAktivasyonu (ADP veGranüllerinserbestleşmesi)
TrombositAgregasyonu
Pıhtılaşma yolununaktiflenmesiThrombin
20
Kanamayaeğilim
Pıhtıoluşumuna
eğilim
Trombosit Adezyonu
TrombositAktivasyonu (ADP veGranüllerinserbestleşmesi)
TrombositAgregasyonu
Pıhtılaşma yolununaktiflenmesiThrombin
Endotel
Fibrinogen
Prostasiklin& Nitrik Oksit
Heparin-benzeriMoleküller
21
Açıktaki Kollajen
Endotel
Heparin-benzeriMoleküller
Antitrombin
Prostasiklin& Nitrik Oksit
Trombin, Xa, IXa yıinaktive eder
TFPI DF-aFVII
Plazmin Fibrin
22Trombin (IIa)
Protein CAktiflenmişProtein C
TrombositAgregasyonuinhibisyonu
Vazodilatasyon
Trombin, Va, VIIIa yıinaktive eder
Protein S
Fibrinoliz
23www.kanbilim.com
Fibrinoliz
24www.kanbilim.com
Fibrinoliz
25www.kanbilim.com
Fibrinoliz
26
www.kanbilim.com
Fibrinoliz
27
www.kanbilim.com
Faktörlerinartırdığı
pıhtılaşma
Faktörlerinsınırladığıpıhtılaşma
Trombosit Adezyonu
TrombositAktivasyonu (ADP veGranüllerinserbestleşmesi)
TrombositAgregasyonu
Pıhtılaşma yolununaktiflenmesiThrombin
Prostasiklin ve NitrikOksit serbestleşmesi
Protein C ninaktivasyonu
Heparin-benzeriMoleküller(Antithrombin)
TFPI
Plazmin
28
Pıhtıoluşumunusınırlama
Pıhtıoluşumuna
eğilim
Trombosit Adezyonu
TrombositAktivasyonu (ADP veGranüllerinserbestleşmesi)
TrombositAgregasyonu
Pıhtılaşma yolununaktiflenmesiThrombin
Prostasiklin ve NitrikOksit serbestleşmesi
Protein C ninaktivasyonu
Heparin-benzeriMoleküller(Antithrombin)
TFPI
Plazmin
DAMAR HASARI
DOKU FAKTÖRÜ
TFPI
vWF
SUBENDOTELİALKOLLAJEN
TROMBOSİTADHEZYONU
PGI2
NO
ADPaz
ADP
TXA2
Epi
VIIa IXa
Xa
TROMBİN
FİBRİNOJEN
Va
VIIIa
Pro C ve S
AT III
Fosfolipid
Ca++
ProtrombinazKompleksi
29
PGI2
NO
ADPaz
ADP
TXA2
Epi
TROMBOSİTAGREGATLARI
HEMOSTATİK PLAK
FİBRİNOJEN
FİBRİN
PLAZMİNOJEN
PLAZMİN
FİBRİN YIKIM ÜRÜNLERİ
PAI-1
tPA
F XIIIa
30