h}OeW[iU hOcYiAN hYJA hCJe hMAy\N\N Ec hyW\NEqMA^Z]

hQOUO^JEU }GJEU d hQEYUN\ hA |FtBB

hK}NJEA hQ hY\MU^JEehhQWq]Z hhEc hhA]AEAG}O^Z

Φυσικά Ε΄ ΔημοτικούΕΡΕΥΝΩ ΚΑΙ ΑΝΑΚΑΛΥΠΤΩ

Υπουργείο Παιδείας Δια Βίου Μάθησης και Θρησκευμάτων

Εποπτικό υλικό - Έκδοση Α΄ 2011

Η αρίθμηση είναι σε κώδικα Nemeth

h\ AWJyM\N\ i]c NQ EZYJEA p`]QMQ^S

hUMAYA QW[ANJAN ^eh}OeW[ie hOcYiAN hYrhCrhMrhyr[JA ^\ YJANEq\ d OWUNAWMU[\ d

A]A[G}K\ iEU]U[WAK\N\ Ec MQ^A[WAK\ N^U N}N^\MA p`CWAJGGQ

hEA^NeG\N hKJGJOOUNB hN}]^U]JN^\N UMAYANhCAJ^N\N h]JEUGAUNB hQEOcYq^JEUN hEeGeN\N hqA[[QGUNB hQEOcYq^JEUN hOWA]^AGUN h[QZW[JUNB hQEOcYq^JEUN h^NJAGGJe hQGQ]\B hQEOcYq^JEUN hYJANEq\ d OWUNAWMU[\ d NSQYJANMUN iEU]Z]RhEeGeN\N hqA[[QGUNB hQEOcYq^JEUN

Ομάδα εργασίας του

Υπουργείου Παιδείας Δ.Β.Μ.Θ.

για τη διασκευή - προσαρμογή -

ανάγλυφη εικονογράφηση και μεταγραφή

στο σύστημα Braille

Κατσούλης Φίλιππος, Συντονιστής

ομάδας

Βαΐτσης Νικόλαος, Εκπαιδευτικός

Κουλούσης Ευάγγελος, Εκπαιδευτικός

Τσιάλλιου Ελένη, Εκπαιδευτικός

Πράνταλος Γεώργιος, Εκπαιδευτικός

Εικόνων:

Διασκευή - προσαρμογή – σχεδιασμός

Κουλούσης Ευάγγελος, Εκπαιδευτικός

σελ. 46 εργασιών

hiEU]A |B hE}EGZMA vMOA^AWJA d O\[\ d GAMOAEJv

Εικόνα 1Κύκλωμα (μπαταρία - πηγή - λαμπάκι)

σελ. 34 μαθητήσελ. 59 εργασιών

hiEU]A |F hMU]JMA YU]^JA ^\N A]Z Ec EA^Z NJA[U]AN

Εικόνα 2 Μόνιμα δόντια της άνω και κάτω σιαγόνας

32 μόνιμα δόντια16 ανά σιαγόνα

|RF MU]JMA YU]^JA |BV A]A NJA[U]A

σελ. 34 μαθητήσελ. 59 εργασιών

hiEU]A |F hMU]JMA YU]^JA ^\N A]Z Ec EA^Z NJA[U]AN

Εικόνα 2 Μόνιμα δόντια της άνω και κάτω σιαγόνας

32 μόνιμα δόντια16 ανά σιαγόνα

|RF MU]JMA YU]^JA |BV A]A NJA[U]A

σελ. 34 μαθητήσελ. 59 εργασιών

hiEU]A |F hMU]JMA YU]^JA ^\N A]Z Ec EA^Z NJA[U]AN

Εικόνα 2 Μόνιμα δόντια της άνω και κάτω σιαγόνας

Εικόνα 3 δόντια

σελ. 60 εργασιών

hiEU]A |R YU]^JA

Εικόνα 4α Νεογιλά δόντια

hiEU]A |rA h]QU[JGA YU]^JA

|r EUO^\WQN

|r EUO^\WQN

|r [UMKJj4 γομφίοι

2 κυνόδοντες

4 κοπτήρες

σελ.61 εργασιών

Εικόνα 4α Νεογιλά δόντια

hiEU]A |rA h]QU[JGA YU]^JA

|r EUO^\WQN

|r EUO^\WQN

|r [UMKJj4 γομφίοι

2 κυνόδοντες

4 κοπτήρες

σελ. 61 εργασιών

Εικόνα 4α Νεογιλά δόντια

hiEU]A |rA h]QU[JGA YU]^JA

σελ. 61 εργασιών

hiEU]A |rA h]QU[JGA YU]^JA

σελ. 61 εργασιών

Εικόνα 4α Νεογιλά δόντια

Εικόνα 4β Μόνιμα δόντια

hiEU]A |rC hMU]JMA YU]^JA

6 γομφίοι

4 κοπτήρες

|V [UMKJj

|r OWU[UMKJj

|F E}]UYU]^QN

|r EUO^\WQN

4 προγόμφιοι

2 κυνόδοντες

σελ. 61 εργασιών

Εικόνα 4β Μόνιμα δόντια

hiEU]A |rC hMU]JMA YU]^JA

6 γομφίοι

4 κοπτήρες

|V [UMKJj

|r OWU[UMKJj

|F E}]UYU]^QN

|r EUO^\WQN

4 προγόμφιοι

2 κυνόδοντες

σελ. 61 εργασιών

Εικόνα 4β Μόνιμα δόντια

hiEU]A |rC hMU]JMA YU]^JA

σελ. 61 εργασιών

Εικόνα 5α Μέρη δοντιού

σελ. 62 εργασιών

1 μύλη

2 ρίζα

3 αδαμαντίνη

4 οδοντίνη

5 οστεΐνη

6 πολφός

hiEU]A |bA hMQW\ YU]^Je

|B M}G\

|F WJuA

|R AYAMA]^J]\

|r UYU]^J]\

|V OUGKUN

|b UN^QJ]\

Εικόνα 5α Μέρη δοντιού

σελ. 62 εργασιών

hiEU]A |bA hMQW\ YU]^Je

1 μύλη

2 ρίζα

|B M}G\

|F WJuA

YU]^J

eGA

UN^U

δόντι

ούλα

οστό

Εικονα 5α Μέρη δοντιού

hiEU]A |bA hMQW\ YU]^Je

|R AYAMA]^J]\

|r UYU]^J]\

|V OUGKUN

|b UN^QJ]\αιμοφόρα αγγεία

cMUKUWA A[[iA

3 αδαμαντίνη

4 οδοντίνη

6 πολφός

5 οστεΐνη

σελ. 62 εργασιών

1 μύλη

2 ρίζα

|B M}G\

|F WJuA

3 αδαμαντίνη

5 οστεΐνη

6 πολφός

|R AYAMA]^J]\

|r UYU]^J]\

|V OUGKUN

|b UN^QJ]\

4 οδοντίνη

Εικόνα 5β μέρη δοντιού

hiEU]A |bC hMQW\ YU]^Je

σελ. 62 εργασιών

1 μύλη

2 ρίζα

|B M}G\

|F WJuA

Εικόνα 5β Μέρη δοντιού

iEU]A |bC MQW\ YU]^Je

YU]^J

eGA

UN^U

δόντι

ούλα

οστό

σελ. 62 εργασιών

Εικόνα 5β Μέρη δοντιού

hiEU]A |bC hMQW\ YU]^Je

|Rxr AYAMA]^J]\

|r UYU]^J]\

|V OUGKUN

|b UN^QJ]\

cMUKUWA A[[iA

3 αδαμαντίνη

4 οδοντίνη

6 πολφός

5 οστεΐνη

αιμοφόρα αγγεία

σελ. 62 εργασιών

σελ. 36 μαθητήσελ. 64 εργασιών

hiEU]A |V UW[A]A ^e OQO^JEe N}N^\MA^UN Εικόνα 6 όργανα του πεπτικού συστήματος

στομάχι

N^UMA

N^UMASJ

OA[EWQAN

OAS} Q]^QWU

N}EZ^J

hiEU]A |V UW[A]A ^e OQO^JEe N}N^\MA^UN Εικόνα 6 όργανα του πεπτικού συστήματος

συκώτι

GQO^U Q]^QWU

πάγκρεας

παχύ έντερο

λεπτό έντερο

YJAKWA[MAδιάφραγμα

στόμα

σελ. 36 μαθητήσελ. 64 εργασιών

Εικόνα 7 Θερμόμετρο

σελ. 71 εργασιών

100

90

80

70

60

50

40

30

20

10

0

10

20

|Btt|Tt|ft|vt|Vt|bt|rt|Rt|Ft|Bt|t|Bt|Ft

oC

hiEU]A |vhyQWMUMQ^WU

Xhap`I

Εικόνα 8 Τομή από λαμπάκι

σελ.101 εργασιών

12

3

5

6

4

hiEU]A |f h^UM\ AOU GAMOAEJ

|B [}AGJ|F GQO^U N}WMA^AEJ AOU CUGyWAMJU|R QOAK\|r QOAK\

|b N^\WJ[MA AOU OUWNQGA]\ P\ AOU [}AGJ

|V NJYQWAEJA Oe N^\WJue] ^U N}WMA^AEJ

|B|F

|R

|b

|r

|V6

|V

4 επαφή

6 σιδεράκια που στηρίζουν το συρματάκι

1 γυαλί

2 λεπτό σηματάκι από βολφράμιο

3 επαφή

5 στήριγμα από πορσελάνη ή από γυαλί

σελ. 102 εργασιών

1 2

hiEU]A |TA h^WUOj N}]YQN\N O\[\N MQ GAMOAEJ

Εικόνα 9αΤρόποι σύνδεσης πηγής με λαμπάκι

|B |F

hiEU]A |TC h^WUOj N}]YQN\N O\[\N MQ GAMOAEJ

Εικόνα 9βΤρόποι σύνδεσης πηγής με λαμπάκι

|R |r43σελ.102 εργασιών

hiEU]A |T[h^WUOj N}]YQN\N O\[\N MQ GAMOAEJ

|b |V65σελ.102 εργασιών

Εικόνα 9γΤρόποι σύνδεσης πηγής με λαμπάκι

hiEU]A |TY h^WUOj N}]YQN\N O\[\N MQ GAMOAEJ

Εικόνα 9δΤρόποι σύνδεσης πηγής με λαμπάκι

87 |v |fσελ.102 εργασιών

σελ.104 εργασιών

hiEU]A |BZ hEGiN^U \GQE^WJEU E}EGZMA vMQ ^A EAGZYJAv

Εικόνα 10Κλειστό ηλεκτρικό κύκλωμα (με τα καλώδια)

σελ.107 εργασιών

hiEU]A |AA hNEJ^NA E}EGZMA^Z]

Εικόνα 11Σκίτσα κυκλωμάτων

hiEU]A |BF h\GQE^WJEU E}EGZMA MQ N}MCUGA

Εικόνα 12Ηλεκτρικό κύκλωμα με σύμβολα

σελ.107 εργασιών

σελ.109 εργασιών

hiEU]A |BR hEGiN^U E}EGZMA MQ ]QWU

Εικόνα 13Κλειστό κύκλωμα με νερό

σελ. 116 εργασιών

hiEU]A |Br hE}EGZMA MQ YJAEUO^\Εικόνα 14 Κύκλωμα με διακόπτη

σελ. 116 εργασιών

hiEU]A |Br hE}EGZMA MQ YJAEUO^\Εικόνα 14 Κύκλωμα με διακόπτη

O\[\ MA]^AGAEJCAN\ [JA GAMOAEJ

A[Z[UN GAMOAEJ OJ]QuA N}]YQ^\WAN

πηγή μανταλάκι βάση για λαμπάκι

αγωγός λαμπάκι πινέζα συνδετήρας

σελ.117 εργασιών

Εικόνα 15α Σύμβολο διακόπτη όταν το κύκλωμα είναι κλειστό

Εικόνα 15β Σύμβολο διακόπτη όταν το κύκλωμα είναι ανοιχτό

hiEU]A |BbA hN}MCUGU YJAEUO^\ U^A] ^U E}EGZMA i]c EGiN^U

hiEU]A |BbC hN}MCUGU YJAEUO^\ U^A] ^U E}EGZMA i]c A]jS^U

σελ. 118 εργασιών

hiEU]A |BV hA]jS^U Ec EGiN^U E}EGZMA

Εικόνα 16Ανοιχτό και κλειστό κύκλωμα

Εικόνα 17 Σύνδεση σε σειρά

σελ.120 εργασιών

hiEU]A |Bv hN}]YQN\ NQ NiWA

Εικόνα 18 Σύνδεση παράλληλη

σελ. 121 εργασιών

hiEU]A |Bf hN}]YQN\ OAWAGG\G\

σελ.122 εργασιών

Λ1Δ2

Λ2

Λ3Δ2

hiEU]A |BT hiEU]A ANE\N\N |BhG|B

hY|FhG|F

hG|RhY|F

Εικόνα 19Εικόνα άσκησης 1

Κλειστό ηλεκτρικό κύκλωμαΕικόνα 20 άσκησης 1

σελ.125 εργασιών

hEGiN^U \GQE^WJEU E}EGZMAhiEU]A |Ft ANE\N\N |B

Κλειστό ηλεκτρικό κύκλωμαΕικόνα 20 άσκησης 1

σελ. 125 εργασιών

hEGiN^U \GQE^WJEU E}EGZMAhiEU]A |Ft ANE\N\N |B

AGA^U]QWU

O\[\

OAGAM\

EGiYJ

N}WMA^AEJ GAMOAN

[WAKJ^\N MUG}CJe

A[Z[UN N}]YQ^\WANαγωγός συνδετήρας

κλειδί γραφίτης μολυβιού

παλάμη

πηγή

αλατόνερο συρματάκι λάμπας

σελ. 128 εργασιών

hiEU]A |FB hqy}[WAMM\ YJAYUN\ ^e KZ^UN

Εικόνα 21Ευθύγραμμη διάδοση του φωτός

Εικόνα 22Άσκηση 2

σελ. 130 εργασιών

Α

Β Γ

ΔΕ

hiEU]A |FF hANE\N\ |F

Εικόνα 23α

Διαφορετικές θέσεις ειδώλου και σκιάς (α)

hYJAKUWQ^JEQN yQNiN iYZGe Ec NEJAN vAv

σελ. 134 εργασιών

hiEU]A |FRA

Διαφορετικές θέσεις ειδώλου και σκιάς (β)

hYJAKUWQ^JEQN yQNiN iYZGe Ec NEJAN vCv

Εικόνα 23βhiEU]A |FRC

σελ. 134 εργασιών

Διαφορετικές θέσεις ειδώλου και σκιάς (γ)

hYJAKUWQ^JEQN yQNiN iYZGe Ec NEJAN v[v

Εικόνα 23γhiEU]A |FR[

σελ. 134 εργασιών

Εικόνα 24α Ανάκλαση του φωτός

προσπίπτουσα δέσμη ακτίνων

ανακλώμενη δέσμη ακτίνων

Επίπεδο κάτοπτρο

hiEU]A |FrA hA]AEGAN\ ^e KZ^UN

OWUNOJO^eNA YQNM\ AE^J]Z]A]AEGZMQ]\ YQNM\ AE^J]Z]

hQOJOQYU EA^UO^WU σελ. 80 μαθητήσελ.136 εργασιών

Εικόνα 24β Διάχυση του φωτός

hiEU]A |FrC hYJAS}N\ ^e KZ^UN

σελ. 80 μαθητήσελ.136 εργασιών

Ήχοςh\SUNσελ. 87 μαθητήσελ. 144 εργασιών

σελ. 94 μαθητήσελ.150-151 εργασιών

hiEU]A |Fb hA]AEGAN\ \Se

Εικόνα 25 Ανάκλαση ήχου

Εικόνα 26Δυναμόμετρο

σελ.175 εργασιών

hiEU]A |FV hY}]AMUMQ^WU

1. ελατήριο

2. περίβλημα

3. κλίμακα

4. άγκιστρο

|Bxr QGA^\WJU

|Fxr OQWJCG\MA

|Rxr EGJMAEA

|rxr A[EJN^WU

Εικόνα 27 Άσκηση 2

σελ.176 εργασιών

hiEU]A |Fv hANE\N\ |F