Commedia dell’ Commedia dell’ artearte

Τι είδος θεάτρου;Τι είδος θεάτρου;

Λαϊκή Λαϊκή αυτοσχέδια αυτοσχέδια

κωμωδίακωμωδίαΠου άνθησε;Που άνθησε;

Στην ΙταλίαΣτην Ιταλία

Πότε;Πότε;

Άνθησε το 16Άνθησε το 16οο αιώνα – κατά αιώνα – κατά την Ιταλική Αναγέννησητην Ιταλική Αναγέννηση

Έμεινε δημοφιλής μέχρι Έμεινε δημοφιλής μέχρι το 18το 18οο αιώνα κι αιώνα κι

έγινε αγαπητή κι έξω από έγινε αγαπητή κι έξω από τα σύνορα της Ιταλίας, τα σύνορα της Ιταλίας,

σ’ όλη την Ευρώπη!σ’ όλη την Ευρώπη!

Οι ηθοποιοί;Οι ηθοποιοί; Λαϊκοί θεατρίνοι που σχημάτιζαν Λαϊκοί θεατρίνοι που σχημάτιζαν

πλανόδιους θιάσους.πλανόδιους θιάσους. Ήταν επαγγελματίες.Ήταν επαγγελματίες. Δημιουργούσαν μόνοι τους το κουστούμι Δημιουργούσαν μόνοι τους το κουστούμι

και τη μάσκα τους.και τη μάσκα τους. Αυτοσχεδιάζοντας έπλαθαν τους Αυτοσχεδιάζοντας έπλαθαν τους

χαρακτήρες τους (σενάριο δεν υπήρχε!)χαρακτήρες τους (σενάριο δεν υπήρχε!) Διέθεταν ευλυγισία και ικανότητα στο Διέθεταν ευλυγισία και ικανότητα στο

χορό.χορό. Παρέμεναν τυποποιημένοι σε ένα Παρέμεναν τυποποιημένοι σε ένα

συγκεκριμένο ρόλο πχ. του ερωτευμένου ή συγκεκριμένο ρόλο πχ. του ερωτευμένου ή του πανούργου υπηρέτη.του πανούργου υπηρέτη.

Η Η COMMEDIA DELL’ ARTECOMMEDIA DELL’ ARTE

Επηρέασε σημαντικά την εξέλιξη Επηρέασε σημαντικά την εξέλιξη του θεάτρου.του θεάτρου.

Ήταν ένα από τα πρώτα θεατρικά Ήταν ένα από τα πρώτα θεατρικά είδη που συμπεριέλαβε στο είδη που συμπεριέλαβε στο θίασο θίασο γυναίκεςγυναίκες ηθοποιούς!! ηθοποιούς!!

ΘυμήσουΘυμήσου: : Ούτε στο Ούτε στο αρχαιοελληνικό θέατρο ούτε στο αρχαιοελληνικό θέατρο ούτε στο θέατρο της εποχής του Σαίξπηρ θέατρο της εποχής του Σαίξπηρ επιτρέπονταν οι γυναίκες. Τους επιτρέπονταν οι γυναίκες. Τους ρόλους έπαιζαν άνδρες-ηθοποιοί!ρόλους έπαιζαν άνδρες-ηθοποιοί!

Η ΣΚΗΝΗ;Η ΣΚΗΝΗ;

Οι θίασοι χρησιμοποιούσαν Οι θίασοι χρησιμοποιούσαν ένα πατάρι για σκηνή μ’ ένα ένα πατάρι για σκηνή μ’ ένα ζωγραφισμένο πανί ζωγραφισμένο πανί κρεμασμένο στο πίσω μέρος κρεμασμένο στο πίσω μέρος της για σκηνικό.της για σκηνικό.

Η σκηνή στηνόταν στις Η σκηνή στηνόταν στις πλατείες ή στις αυλές πλατείες ή στις αυλές αρχοντικών.αρχοντικών.

Η θεματολογία της Η θεματολογία της commedia dell’ artecommedia dell’ arte;;

Ερωτικές περιπέτειες Ερωτικές περιπέτειες εμπλουτισμένες με επίκαιρη σάτιρα.εμπλουτισμένες με επίκαιρη σάτιρα.

Διαξιφισμοί ανάμεσα σε αντίθετα Διαξιφισμοί ανάμεσα σε αντίθετα ζευγάρια, πχ. πονηρού-χαζού, ζευγάρια, πχ. πονηρού-χαζού, αφέντη-δούλου, κλέφτη –αφέντη-δούλου, κλέφτη –αστυνόμου.αστυνόμου.

Οι τοπικές διάλεκτοι με Οι τοπικές διάλεκτοι με παραφθαρμένη προφορά.παραφθαρμένη προφορά.

ΤΑ ΑΣΤΕΙΑΤΑ ΑΣΤΕΙΑ

Τυποποιημένα, Τυποποιημένα, γρήγορα αστεία.γρήγορα αστεία.

Λεκτικά αστειάκια.Λεκτικά αστειάκια.Οπτικά κόλπα.Οπτικά κόλπα.

Οι Ρόλοι;Οι Ρόλοι;

• Ο Ο Αρλεκίνος Αρλεκίνος (μικρός διάβολος).(μικρός διάβολος).• Φοράει ένα πολύχρωμο μπαλωμένο Φοράει ένα πολύχρωμο μπαλωμένο

ρούχο.ρούχο.• Υπηρετεί συνήθως τον Υπηρετεί συνήθως τον ΝτοτόρεΝτοτόρε, , τον τον

ΠανταλόνεΠανταλόνε & & τον τον ΚαπιτάνοΚαπιτάνο..• Συμπρωταγωνίστριά του επί σκηνής Συμπρωταγωνίστριά του επί σκηνής

είναι η είναι η ΚολομπίναΚολομπίνα..• Οι μάσκες του φτιάχνονταν από Οι μάσκες του φτιάχνονταν από

ξύλο ή δέρμα.ξύλο ή δέρμα.

Η ΚΟΛΟΜΠΙΝΑ (μικρό Η ΚΟΛΟΜΠΙΝΑ (μικρό περιστέρι)περιστέρι)

Σύντροφος ή κοπέλα του Σύντροφος ή κοπέλα του Αρλεκίνου.Αρλεκίνου.

Πανέξυπνη και κατεργάρα Πανέξυπνη και κατεργάρα υπηρέτρια, κουτσομπόλα και υπηρέτρια, κουτσομπόλα και πνευματώδης.πνευματώδης.

Συχνά τη διεκδικούν ο Συχνά τη διεκδικούν ο ΠανταλόνεΠανταλόνε κι ο κι ο ΑρλεκίνοςΑρλεκίνος μα την μα την κερδίζει ο δεύτερος.κερδίζει ο δεύτερος.

Ο ΠανταλόνεΟ Πανταλόνε Βενετσιάνος έμπορος γεροτσιγκούνης. Βενετσιάνος έμπορος γεροτσιγκούνης.

Πλούσιος, άπληστος και ευκολόπιστος.Πλούσιος, άπληστος και ευκολόπιστος. Φοράει κίτρινες παντόφλΦοράει κίτρινες παντόφλεςες, κόκκινο καλσόν , κόκκινο καλσόν

και μαύρο παλτόκαι μαύρο παλτό.. Κοιτάει πώς να μαζέψει χρήματα, αλλά πέφτει Κοιτάει πώς να μαζέψει χρήματα, αλλά πέφτει

πάντα θύμα κι είναι σχεδόν πάντα πάντα θύμα κι είναι σχεδόν πάντα ερωτευμένος.ερωτευμένος.

Εκπρόσωπος της παλιάς τάξης. Ερωτοτροπεί, Εκπρόσωπος της παλιάς τάξης. Ερωτοτροπεί, διαφθείρεται, ενώ οι υπηρέτες του τον διαφθείρεται, ενώ οι υπηρέτες του τον εκμεταλλεύονται και τον περιγελούν.εκμεταλλεύονται και τον περιγελούν.

Όλοι του στήνουν παγίδες κι αυτός πέφτει Όλοι του στήνουν παγίδες κι αυτός πέφτει θύμα.θύμα.

Ο Ντοτόρε (λόγιος)Ο Ντοτόρε (λόγιος)

Ξερόλας, υπερόπτης επιστήμονας.Ξερόλας, υπερόπτης επιστήμονας.Μιλάει συνέχεια βγάζοντας βαρετούς Μιλάει συνέχεια βγάζοντας βαρετούς

μονολόγους (άρες μάρες μονολόγους (άρες μάρες κουκουνάρες) προσποιούμενος τον κουκουνάρες) προσποιούμενος τον παντογνώστη.παντογνώστη.

Χοντρός (άρα πλούσιος), Χοντρός (άρα πλούσιος), καλοντυμένος, πάντα στα μαύρα.καλοντυμένος, πάντα στα μαύρα.

Μιλάει ελληνικά και λατινικά, παίζει Μιλάει ελληνικά και λατινικά, παίζει συχνά το ρόλο του δικηγόρου ή του συχνά το ρόλο του δικηγόρου ή του δικαστή (παρά του γιατρού).δικαστή (παρά του γιατρού).

«Οι δύο Άμαξες», Μουσείο «Οι δύο Άμαξες», Μουσείο ΛούβρουΛούβρου

Ο ΚΑΠΙΤΑΝΟ (ο Ο ΚΑΠΙΤΑΝΟ (ο στρατιώτης)στρατιώτης)

Έχει μακριά μουστάκια, Έχει μακριά μουστάκια, τεράστιο σπαθί (που δεν το τεράστιο σπαθί (που δεν το χρησιμοποιεί ποτέ).χρησιμοποιεί ποτέ).

Πιο πολύ μιλάει παρά πολεμάει – Πιο πολύ μιλάει παρά πολεμάει – γενναίος μόνο στα λόγια έτοιμος γενναίος μόνο στα λόγια έτοιμος να την κοπανήσει μόλις δει τον να την κοπανήσει μόλις δει τον Αρλεκίνο με ένα ματσούκι να τον Αρλεκίνο με ένα ματσούκι να τον απειλεί.απειλεί.

Τι επιρροή είχε η Τι επιρροή είχε η commedia commedia στο Ευρωπαϊκό Θέατρο;στο Ευρωπαϊκό Θέατρο;

Τεράστια!!!Τεράστια!!! Ποιοι Ποιοι χαρακτήρες προήλθαν απ’ χαρακτήρες προήλθαν απ’ αυτήν;αυτήν;

Από ‘κει προήλθε ο Από ‘κει προήλθε ο γνωστός μας γάλλος γνωστός μας γάλλος ΠιερότοςΠιερότος (Pierot) (Pierot)..

Ο Ο HUNSWURSTHUNSWURST ΣΤΗ ΓΕΡΜΑΝΙΑΣΤΗ ΓΕΡΜΑΝΙΑ

Ο Άγγλος Ο Άγγλος PunchPunch

O O γνωστός μας από το τσίρκο γνωστός μας από το τσίρκο clownclown

Από την Από την commedia dell’arte commedia dell’arte επηρεάστηκε ο μεγάλος επηρεάστηκε ο μεγάλος

ShakespeareShakespeare

Αλλά κι ο Αλλά κι ο ΜολιέροςΜολιέρος..

Κωμικοί του 20Κωμικοί του 20ουου αιώνα, αιώνα, όπως οόπως ο Charlie ChaplinCharlie Chaplin

Οι αδελφοί Οι αδελφοί MarxMarx

Κωμικές τηλεοπτικές Κωμικές τηλεοπτικές σειρές, όπως σειρές, όπως Τα Τα

ΦιλαράκιαΦιλαράκια

Και ταινίες, όπωςΚαι ταινίες, όπωςΟ Βασιλιάς των Ο Βασιλιάς των

ΛιονταριώνΛιονταριών