Γιάννου Βασιλική

5. Η δημιουργία του τραπεζικού συστήματος

Γιάννου Βασιλική

H δημιουργία κεντρικής τράπεζας και τραπεζικού συστήματος ανάλογων της Δυτικής Ευρώπης, αποτέλεσε βασικό ζητούμενο των κυβερνήσεων μετά την ανεξαρτησία.

Το ζητούμενο της ίδρυσης κεντρικής τράπεζας

Εξυπηρέτηση κυβερνητικών

αναγκών Διαχείριση κρατικών δανείων

Έκδοση χαρτονομίσμα

τος Πιστωτικές ανάγκες (κεφάλαια προς

επιχειρήσεις, χωρίς όρους τοκογλυφίας)

Τι θα εξασφάλιζε

μια κεντρική τράπεζα

Γιάννου Βασιλική

Πρωτόγονη κατάσταση. Ήταν συνδεμένο με το εμπόριο των

αγροτικών προϊόντων. Οι έμποροι λειτουργούσαν και ως πιστωτές

(με τοκογλυφικές διαθέσεις και όρους). Οι παραγωγοί δανείζονταν με

δυσβάστακτους όρους, κυρίως με τη μέθοδο της προαγοράς της παραγωγής σε χαμηλές τιμές.

Η κατάσταση του πιστωτικού συστήματος στα πρώτα χρόνια της ανεξαρτησίας

Γιάννου Βασιλική

Άλλοι παραγωγικοί κλάδοι, εκτός του αγροτικού, δεν μπορούσαν να έχουν πιστώσεις και η επιχειρηματικές πρωτοβουλίες περιορίζονταν.

Οι Έλληνες του εξωτερικού αποθαρρύνονταν να επενδύσουν.

Πολλές και έντονες οι προσπάθειες για άρση των εμποδίων.

Το πιστωτικό σύστημα που θα δημιουργούνταν δε θα εξαφάνιζε την τοκογλυφία, αλλά θα βοηθούσε την ανάπτυξη των συμφερόντων διαφόρων κοινωνικών ομάδων.

Γιάννου Βασιλική

Η ίδρυση της Εθνικής Τράπεζας

Ίδρυση •1841

Κεφάλαια •Εξωτερικό

•Ελληνικό κράτος

Μέτοχοι

•Εϋνάρδος•Έλληνες έμποροι και επιχειρηματίες της διασποράς•Ξένοι από το χώρο της οικονομίας και πολιτικής•Αργότερα: Έμποροι του ελληνικού χώρου (Σκουζές, Ράλλης)

Γιάννου Βασιλική

Το Βασιλικό διάταγμα για την ίδρυση της Εθνικής Τράπεζας

Ο μέτοχος της Εθνικής Τράπεζας και φιλέλληνας Jean- Gabriel Eynard

Γιάννου Βασιλική

Πρώτος διοικητ

ής•Γεώργιος Σταύρου

Δραστηριότητα

•Αρχικά χωρίς σαφή προσανατολισμό•Οι συνθήκες ανάπτυξης ελλην. οικονομίας =

βραδείς

Πλεονέκτημ

α•Έκδοση και κυκλοφορία εθνικού

χαρτονομίσματος•Κύρια πηγή εσόδων

Γιάννου Βασιλική

Ο πρώτος διοικητής της Εθνικής Τράπεζας, Γεώργιος Σταύρου

Χαρτονόμισμα που εξέδιδε η εθνική Τράπεζα

Γιάννου Βασιλική

Οι εργασίες της εξαπλώθηκαν από την Αθήνα στις κύριες επαρχιακές πόλεις (Ερμούπολη 1845, Πάτρα 1846 κ.λπ.)

Αυτό βοήθησε στον περιορισμό των αρνητικών επιρροών του τοκογλυφικού συστήματος.

Η Τράπεζα κέρδισε την εμπιστοσύνη της ελληνικής κοινωνίας.

Συνέπεια = διαδοχικές διευρύνσεις του μετοχικού της κεφαλαίου.

Η Εθνική Τράπεζα παρέμεινε για πολλές δεκαετίες το κυρίαρχο τραπεζικό συγκρότημα του ελληνικού χώρου.

Η ανάπτυξη και εξάπλωση της Εθνικής Τράπεζας -Συνέπειες

Γιάννου Βασιλική

Από τη δεκαετία του 1860 άρχισαν να πολλαπλασιάζονται τα τραπεζικά και ασφαλιστικά ιδρύματα.

Τα πιο σημαντικά απ' αυτά ήταν η Ιονική Τράπεζα (ιδρύθηκε το 1839 στα υπό αγγλική κατοχή τότε Ιόνια νησιά), η Τράπεζα Ηπειροθεσσαλίας, η Γενική Πιστωτική Τράπεζα, η Τράπεζα Βιομηχανικής Πίστεως κ.λπ.

Άλλα τραπεζικά ιδρύματα

Γιάννου Βασιλική

Κεντρική Τράπεζα (και διαχείριση κρατικού δανεισμού)

Τράπεζα η οποία αναλαμβάνει ορισμένες θεμελιώδεις οικονομικές λειτουργίες του κράτους, όπως η έκδοση χαρτονομίσματος και η διαχείριση του κρατικού δανεισμού (την ανεύρεση, δηλαδή, πόρων για την αποπληρωμή των δανείων του κράτους.

Γιάννου Βασιλική

Προαγορά της επικείμενης παραγωγής

Οι αγρότες συχνά αναγκάζονταν να δανειστούν με ιδιαίτερο τρόπο από τους τοκογλύφους για να εξασφαλίσουν την παραγωγή τους. Συμφωνούσαν να αποπληρώσουν το χρέος τους σε είδος, σε προϊόντα, όταν η παραγωγή τους θα ωρίμαζε . Η τιμή, όμως , που καθόριζαν για το προϊόν, ήταν μικρότερη από αυτή που θα έπαιρναν όταν αυτό θα πωλούνταν ώριμο.

Γιάννου Βασιλική

Διεύρυνση μετοχικού κεφαλαίου

Αύξηση κεφαλαίων μιας επιχείρησης μέσω της έκδοσης και πώλησης των μετοχών της. Όταν μια εταιρία χρειάζεται νέα (ή περισσότερα) κεφάλαια για να επενδύσει, εκδίδει μετοχές τις οποίες πουλάει στους ενδιαφερόμενους μέσω του χρηματιστηρίου. Έτσι η εταιρία αποκτά τα αναγκαία κεφάλαια, ο δε αγοραστής γίνεται μέτοχος, συμμετέχει, ανάλογα, στα κέρδη ή τις ζημίες της