Παν. Πάλλα - ΕΚΦΕ Ν. ΣΜΥΡΝΗΣΠαν. Πάλλα - ΕΚΦΕ Ν. ΣΜΥΡΝΗΣ 11

ΒΙΟΛΟΓΙΑΒΙΟΛΟΓΙΑ ΓΕΝΙΚΗΣ ΠΑΙΔΕΙΑΣΓΕΝΙΚΗΣ ΠΑΙΔΕΙΑΣ

Β΄ ΤΑΞΗΣ ΕΝΙΑΙΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥΒ΄ ΤΑΞΗΣ ΕΝΙΑΙΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ

Παν. Πάλλα - ΕΚΦΕ Ν. ΣΜΥΡΝΗΣΠαν. Πάλλα - ΕΚΦΕ Ν. ΣΜΥΡΝΗΣ 22

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 2ΚΕΦΑΛΑΙΟ 2

ΚΥΤΤΑΡΟ: Η ΘΕΜΕΛΙΩΔΗΣ ΚΥΤΤΑΡΟ: Η ΘΕΜΕΛΙΩΔΗΣ ΜΟΝΑΔΑ ΤΗΣ ΖΩΗΣΜΟΝΑΔΑ ΤΗΣ ΖΩΗΣ

2.3 Μια περιήγηση στο εσωτερικό του 2.3 Μια περιήγηση στο εσωτερικό του κυττάρουκυττάρου

Παν. Πάλλα - ΕΚΦΕ Ν. ΣΜΥΡΝΗΣΠαν. Πάλλα - ΕΚΦΕ Ν. ΣΜΥΡΝΗΣ 33

2.3 ΜΙΑ ΠΕΡΙΗΓΗΣΗ ΣΤΟ 2.3 ΜΙΑ ΠΕΡΙΗΓΗΣΗ ΣΤΟ ΕΣΩΤΕΡΙΚΟ ΤΟΥ ΚΥΤΤΑΡΟΥΕΣΩΤΕΡΙΚΟ ΤΟΥ ΚΥΤΤΑΡΟΥ

Παν. Πάλλα - ΕΚΦΕ Ν. ΣΜΥΡΝΗΣΠαν. Πάλλα - ΕΚΦΕ Ν. ΣΜΥΡΝΗΣ 44

Παν. Πάλλα - ΕΚΦΕ Ν. ΣΜΥΡΝΗΣΠαν. Πάλλα - ΕΚΦΕ Ν. ΣΜΥΡΝΗΣ 55

Φυτικά κύτταρα στο ηλεκτρονικό μικροσκόπιο

Παν. Πάλλα - ΕΚΦΕ Ν. ΣΜΥΡΝΗΣΠαν. Πάλλα - ΕΚΦΕ Ν. ΣΜΥΡΝΗΣ 66

ΠΥΡΗΝΑΣΠΥΡΗΝΑΣ

Τα ευκαρυωτικά κύτταρα έχουν έναν Τα ευκαρυωτικά κύτταρα έχουν έναν πυρήνα κατά κανόνα.πυρήνα κατά κανόνα.

Δύο πυρήνες π.χ. το πρωτόζωο Δύο πυρήνες π.χ. το πρωτόζωο Παραμέτσιουμ.Παραμέτσιουμ.

Πολλούς πυρήνες π.χ. τα γραμμωτά μυϊκά Πολλούς πυρήνες π.χ. τα γραμμωτά μυϊκά κύτταρα.κύτταρα.

Παν. Πάλλα - ΕΚΦΕ Ν. ΣΜΥΡΝΗΣΠαν. Πάλλα - ΕΚΦΕ Ν. ΣΜΥΡΝΗΣ 77

ΜΟΡΦΗ ΚΑΙ ΣΧΗΜΑ ΤΟΥ ΜΟΡΦΗ ΚΑΙ ΣΧΗΜΑ ΤΟΥ ΠΥΡΗΝΑΠΥΡΗΝΑ

Είναι συνήθως σφαιρικός.Είναι συνήθως σφαιρικός. Βρίσκεται στο κέντρο του κυττάρου.Βρίσκεται στο κέντρο του κυττάρου. Περιβάλλεται από τον πυρηνικό φάκελο ή Περιβάλλεται από τον πυρηνικό φάκελο ή

πυρηνική μεμβράνη που αποτελείται από δύο πυρηνική μεμβράνη που αποτελείται από δύο διαδοχικές στοιχειώδεις μεμβράνες.διαδοχικές στοιχειώδεις μεμβράνες.

Η εσωτερική και η εξωτερική μεμβράνη Η εσωτερική και η εξωτερική μεμβράνη ενώνονται κατά διαστήματα και σχηματίζουν ενώνονται κατά διαστήματα και σχηματίζουν πόρους που συμβάλλουν στην επικοινωνία του πόρους που συμβάλλουν στην επικοινωνία του πυρήνα με το περιβάλλον του.πυρήνα με το περιβάλλον του.

Παν. Πάλλα - ΕΚΦΕ Ν. ΣΜΥΡΝΗΣΠαν. Πάλλα - ΕΚΦΕ Ν. ΣΜΥΡΝΗΣ 88

Ο πυρήνας του κυττάρου (σχηματικά)

Πυρήνας με πόρους από SEM

Παν. Πάλλα - ΕΚΦΕ Ν. ΣΜΥΡΝΗΣΠαν. Πάλλα - ΕΚΦΕ Ν. ΣΜΥΡΝΗΣ 99

ΕΣΩΤΕΡΙΚΟ ΤΟΥ ΠΥΡΗΝΑΕΣΩΤΕΡΙΚΟ ΤΟΥ ΠΥΡΗΝΑ

ΧρωματίνηΧρωματίνη:: είναι ένα σύμπλεγμα όλου σχεδόν του είναι ένα σύμπλεγμα όλου σχεδόν του DNA DNA του κυττάρου με του κυττάρου με RRΝΑ και πρωτεΐνες. Η χρωματίνη έχει ΝΑ και πρωτεΐνες. Η χρωματίνη έχει τη μορφή ενός ακανόνιστου δικτύου νημάτων μια τη μορφή ενός ακανόνιστου δικτύου νημάτων μια κοκκίων. Όταν το κύτταρο διαιρείται η χρωματίνη κοκκίων. Όταν το κύτταρο διαιρείται η χρωματίνη σχηματίζει μεμονωμένες δομές τα χρωμοσώματα.σχηματίζει μεμονωμένες δομές τα χρωμοσώματα.

Ο πυρηνίσκος (ένας ή περισσότεροι): είναι ευδιάκριτος Ο πυρηνίσκος (ένας ή περισσότεροι): είναι ευδιάκριτος στο μικροσκόπιο και έχει σφαιρικό σχήμα και πυκνή υφή. στο μικροσκόπιο και έχει σφαιρικό σχήμα και πυκνή υφή. Αποτελείται από Αποτελείται από RNA RNA και και DNA DNA

Εκεί γίνεται η σύνθεση του Εκεί γίνεται η σύνθεση του rRNArRNA.. Διάφορες χημικές ενώσεις, π.χ. νουκλεοτίδια, ένζυμα, Διάφορες χημικές ενώσεις, π.χ. νουκλεοτίδια, ένζυμα,

άλλες πρωτεΐνες κ.α.άλλες πρωτεΐνες κ.α.

Παν. Πάλλα - ΕΚΦΕ Ν. ΣΜΥΡΝΗΣΠαν. Πάλλα - ΕΚΦΕ Ν. ΣΜΥΡΝΗΣ 1010

Ο ΡΟΛΟΣ ΤΟΥ ΠΥΡΗΝΑΟ ΡΟΛΟΣ ΤΟΥ ΠΥΡΗΝΑ

Φυλάσσει το γενετικό υλικό (Φυλάσσει το γενετικό υλικό (DNA).DNA). AAντιγράφει το γενετικό υλικό ώστε να ντιγράφει το γενετικό υλικό ώστε να

μεταβιβάζονται αναλλοίωτες οι μεταβιβάζονται αναλλοίωτες οι πληροφορίες στα θυγατρικά κύτταρα.πληροφορίες στα θυγατρικά κύτταρα.

Συντίθενται τα διάφορα είδη Συντίθενται τα διάφορα είδη RNA RNA με βάση με βάση το το DNA.DNA.

Παν. Πάλλα - ΕΚΦΕ Ν. ΣΜΥΡΝΗΣΠαν. Πάλλα - ΕΚΦΕ Ν. ΣΜΥΡΝΗΣ 1111

Ν = πυρηνόπλασμα

C = κυτταρόπλασμα

Ρ = πόρος πυρηνικής μεμβράνης

Πόροι μεμβράνης (σχηματικά)

Παν. Πάλλα - ΕΚΦΕ Ν. ΣΜΥΡΝΗΣΠαν. Πάλλα - ΕΚΦΕ Ν. ΣΜΥΡΝΗΣ 1212

Εικόνες ηλεκτρονικού μικροσκοπίου

Παν. Πάλλα - ΕΚΦΕ Ν. ΣΜΥΡΝΗΣΠαν. Πάλλα - ΕΚΦΕ Ν. ΣΜΥΡΝΗΣ 1313

Εικόνα Εικόνα ηλεκτρονικού ηλεκτρονικού μικροσκοπίουμικροσκοπίου

Παν. Πάλλα - ΕΚΦΕ Ν. ΣΜΥΡΝΗΣΠαν. Πάλλα - ΕΚΦΕ Ν. ΣΜΥΡΝΗΣ 1414

ΕΝΔΟΜΕΜΒΡΑΝΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑΕΝΔΟΜΕΜΒΡΑΝΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ

Περιλαμβάνει τα εξής οργανίδια:Περιλαμβάνει τα εξής οργανίδια:

Ενδοπλασματικό δίκτυοΕνδοπλασματικό δίκτυο Σύμπλεγμα Σύμπλεγμα GolgiGolgi ΛυσοσώματαΛυσοσώματα ΥπεροξειδιοσώματαΥπεροξειδιοσώματα ΚενοτόπιαΚενοτόπια

Παν. Πάλλα - ΕΚΦΕ Ν. ΣΜΥΡΝΗΣΠαν. Πάλλα - ΕΚΦΕ Ν. ΣΜΥΡΝΗΣ 1515

Ενδοπλασματικό δίκτυο (σχηματικά)

Εικόνα ηλεκτρονικού Εικόνα ηλεκτρονικού μικροσκοπίουμικροσκοπίου

Παν. Πάλλα - ΕΚΦΕ Ν. ΣΜΥΡΝΗΣΠαν. Πάλλα - ΕΚΦΕ Ν. ΣΜΥΡΝΗΣ 1616

ΕΝΔΟΠΛΑΣΜΑΤΙΚΟ ΔΙΚΤΥΟΕΝΔΟΠΛΑΣΜΑΤΙΚΟ ΔΙΚΤΥΟ

Σχηματίζει ένα πολύπλοκο δίκτυο αγωγών και Σχηματίζει ένα πολύπλοκο δίκτυο αγωγών και κύστεων σε όλο το κυτταρόπλασμακύστεων σε όλο το κυτταρόπλασμα

Οι μεμβράνες του αποτελούν πάνω από το 50% Οι μεμβράνες του αποτελούν πάνω από το 50% των μεμβρανών του κυττάρου και φαίνονται να των μεμβρανών του κυττάρου και φαίνονται να συνδέονται με την πλασματική μεμβράνη, την συνδέονται με την πλασματική μεμβράνη, την πυρηνική μεμβράνη και τις μεμβράνες των πυρηνική μεμβράνη και τις μεμβράνες των άλλων οργανιδίων.άλλων οργανιδίων.

Έχει δύο μορφές: το αδρό ενδοπλασματικό Έχει δύο μορφές: το αδρό ενδοπλασματικό δίκτυο που φέρει στην εξωτερική επιφάνεια των δίκτυο που φέρει στην εξωτερική επιφάνεια των αγωγών του τα ριβοσώματα, και το λείο αγωγών του τα ριβοσώματα, και το λείο ενδοπλασματικό δίκτυο, που δεν φέρει ενδοπλασματικό δίκτυο, που δεν φέρει ριβοσώματα και είναι περισσότερο σωληνοειδές.ριβοσώματα και είναι περισσότερο σωληνοειδές.

Παν. Πάλλα - ΕΚΦΕ Ν. ΣΜΥΡΝΗΣΠαν. Πάλλα - ΕΚΦΕ Ν. ΣΜΥΡΝΗΣ 1717

Ο ΡΟΛΟΣ ΤΟΥ Ο ΡΟΛΟΣ ΤΟΥ ΕΝΔΟΠΛΑΣΜΑΤΙΚΟΥ ΔΙΚΤΥΟΥΕΝΔΟΠΛΑΣΜΑΤΙΚΟΥ ΔΙΚΤΥΟΥ

Μέσω των αγωγών του και σχηματίζοντας Μέσω των αγωγών του και σχηματίζοντας κυστίδια διακινεί ουσίες μεταξύ:κυστίδια διακινεί ουσίες μεταξύ: Των διαφόρων τμημάτων του Των διαφόρων τμημάτων του

κυτταροπλάσματοςκυτταροπλάσματος Του πυρήνα και του εξωκυτταρικού Του πυρήνα και του εξωκυτταρικού

περιβάλλοντοςπεριβάλλοντος

Εξυπηρετεί την επιτέλεση πολλών βιοχημικών Εξυπηρετεί την επιτέλεση πολλών βιοχημικών αντιδράσεων χάρη στα διάφορα ένζυμα που αντιδράσεων χάρη στα διάφορα ένζυμα που υπάρχουν στις επιφάνειες των μεμβρανών του.υπάρχουν στις επιφάνειες των μεμβρανών του.

Παν. Πάλλα - ΕΚΦΕ Ν. ΣΜΥΡΝΗΣΠαν. Πάλλα - ΕΚΦΕ Ν. ΣΜΥΡΝΗΣ 1818

ΡΙΒΟΣΩΜΑΤΑΡΙΒΟΣΩΜΑΤΑ

Είναι μικροί σχηματισμοί από Είναι μικροί σχηματισμοί από rRNA rRNA και και πρωτεΐνες που δεν περιβάλλονται από πρωτεΐνες που δεν περιβάλλονται από μεμβράνη και είναι υπεύθυνοι για τι μεμβράνη και είναι υπεύθυνοι για τι σύνθεση των πρωτεϊνών. σύνθεση των πρωτεϊνών.

Ριβοσώματα εντοπίζονται στην επιφάνεια Ριβοσώματα εντοπίζονται στην επιφάνεια των μεμβρανών του αδρού των μεμβρανών του αδρού ενδοπλασματικού δικτύου, ελεύθερα στο ενδοπλασματικού δικτύου, ελεύθερα στο κυτταρόπλασμα, στα μιτοχόνδρια και κυτταρόπλασμα, στα μιτοχόνδρια και στους χλωροπλάστες.στους χλωροπλάστες.

Παν. Πάλλα - ΕΚΦΕ Ν. ΣΜΥΡΝΗΣΠαν. Πάλλα - ΕΚΦΕ Ν. ΣΜΥΡΝΗΣ 1919

ΒΙΟΧΗΜΙΚΕΣ ΑΝΤΙΔΡΑΣΕΙΣ ΣΤΟ ΒΙΟΧΗΜΙΚΕΣ ΑΝΤΙΔΡΑΣΕΙΣ ΣΤΟ ΕΝΔΟΠΛΑΣΜΑΤΙΚΟ ΔΙΚΤΥΟΕΝΔΟΠΛΑΣΜΑΤΙΚΟ ΔΙΚΤΥΟ

Το αδρό ενδοπλασματικό δίκτυο Το αδρό ενδοπλασματικό δίκτυο τροποποιεί κάποιες από τις πρωτεΐνες τροποποιεί κάποιες από τις πρωτεΐνες που συντίθενται στα ριβοσώματα των που συντίθενται στα ριβοσώματα των αγωγών του.αγωγών του.

Το λείο ενδοπλασματικό δίκτυο σχετίζεται Το λείο ενδοπλασματικό δίκτυο σχετίζεται με τη σύνθεση λιπιδίων και την με τη σύνθεση λιπιδίων και την εξουδετέρωση τοξικών ουσιώνεξουδετέρωση τοξικών ουσιών

Παν. Πάλλα - ΕΚΦΕ Ν. ΣΜΥΡΝΗΣΠαν. Πάλλα - ΕΚΦΕ Ν. ΣΜΥΡΝΗΣ 2020

Εικόνα ηλεκτρονικού Εικόνα ηλεκτρονικού μικροσκοπίουμικροσκοπίου

Σύμπλεγμα Golgi (σχηματικά)

Παν. Πάλλα - ΕΚΦΕ Ν. ΣΜΥΡΝΗΣΠαν. Πάλλα - ΕΚΦΕ Ν. ΣΜΥΡΝΗΣ 2121

ΣΥΜΠΛΕΓΜΑ ΣΥΜΠΛΕΓΜΑ GolgiGolgi

Αποτελείται από συστοιχίες πεπλατυσμένων Αποτελείται από συστοιχίες πεπλατυσμένων σάκων από στοιχειώδη μεμβράνη.σάκων από στοιχειώδη μεμβράνη.

Συγκεντρώνει τις πρωτεΐνες μετά τη σύνθεσή Συγκεντρώνει τις πρωτεΐνες μετά τη σύνθεσή τουςτους

Υποβάλλει σε χημική επεξεργασία τις πρωτεΐνεςΥποβάλλει σε χημική επεξεργασία τις πρωτεΐνες Μεταφέρει τις πρωτεΐνες σε άλλα σημεία του Μεταφέρει τις πρωτεΐνες σε άλλα σημεία του

κυττάρου ή του οργανισμού με εξωκύττωση.κυττάρου ή του οργανισμού με εξωκύττωση.

Παν. Πάλλα - ΕΚΦΕ Ν. ΣΜΥΡΝΗΣΠαν. Πάλλα - ΕΚΦΕ Ν. ΣΜΥΡΝΗΣ 2222

Χλωροπλάστης (σχηματικά)

Παν. Πάλλα - ΕΚΦΕ Ν. ΣΜΥΡΝΗΣΠαν. Πάλλα - ΕΚΦΕ Ν. ΣΜΥΡΝΗΣ 2323

ΚΕΝΤΡΟΣΩΜΑΤΙΟ

3 μικροσωληνίσκοι

Παν. Πάλλα - ΕΚΦΕ Ν. ΣΜΥΡΝΗΣΠαν. Πάλλα - ΕΚΦΕ Ν. ΣΜΥΡΝΗΣ 2424

Μιτοχόνδριο

Παν. Πάλλα - ΕΚΦΕ Ν. ΣΜΥΡΝΗΣΠαν. Πάλλα - ΕΚΦΕ Ν. ΣΜΥΡΝΗΣ 2525

Κυτταρικός σκελετός (σχηματικά)

Παν. Πάλλα - ΕΚΦΕ Ν. ΣΜΥΡΝΗΣΠαν. Πάλλα - ΕΚΦΕ Ν. ΣΜΥΡΝΗΣ 2626

Κυτταρικός σκελετός