Ελληνική

Μικροτεχνία

IA 170 Ελληνική Μικροτεχνία Διδάσκων: Δημήτρης Πλάντζος

Σκοπός του μαθήματος είναι η επισκόπηση της

ελληνικής μικροτεχνίας από τους γεωμετρικούς έως και τους ελληνιστικούς χρόνους. Καλύπτεται κυρίως η κοσμηματοτεχνία και η σφραγιδογλυφία, με έμφαση στα υλικά κατασκευής, τις τεχνικές επεξεργασίας τους, την εικονογραφία, και τέλος τη χρήση και το συμβολισμό κοσμημάτων και σφραγίδων για την αρχαιοελληνική κοινωνία. Ιδιαίτερη μνεία γίνεται στην εξέλιξη της ελληνικής χαρακτικής, με επίκεντρο την τέχνη των νομισμάτων.

Διάρθρωση Μαθήματος:

1. Εισαγωγή: αντικείμενο του μαθήματος, άμεσες και έμμεσες πηγές, ορολογία, βιβλιογραφία.

2. Αρχαιοελληνικό κόσμημα: υλικά και τεχνικές. 3. Ελληνική σφραγιδογλυφία: υλικά και τεχνικές. 4. Ελληνική σφραγιδογλυφία: χρήση και συμβολισμός των σφραγίδων

στον αρχαιοελληνικό κόσμο. 5. Αρχαιοελληνικό κόσμημα: γεωμετρικοί και αρχαϊκοί χρόνοι. 6. Ελληνική σφραγιδογλυφία: γεωμετρικοί και αρχαϊκοί χρόνοι. 7. Η τέχνη των νομισμάτων: αρχαϊκοί και κλασικοί χρόνοι. 8. Αρχαιοελληνικό κόσμημα: κλασικοί και ελληνιστικοί χρόνοι. 9. Αρχαιοελληνικό κόσμημα: χρήση, αξία, συμβολισμός. 10. Η τέχνη των νομισμάτων: ελληνιστικοί χρόνοι. 11. Ελληνική σφραγιδογλυφία: κλασικοί και ελληνιστικοί χρόνοι. 12. Μικροτεχνία και κλασική αρχαιολογία.

ΒΑΣΙΚΗ ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ

Α. Κοσμήματα • Αικ. Δεσποίνη, Αρχαία Χρυσά Κοσμήματα, Αθήνα: Εκδοτική (1996). • Ά. Δεληβορριάς, «Το κόσμημα στην αρχαία ελληνική και ρωμαϊκή

περίοδο», στο: Μουσείο Μπενάκη. Ελληνικά Κοσμήματα, Αθήνα: Αδάμ (1999), 87-277.

Β. Νομίσματα • Μ. Οικονομίδου, Αρχαία Νομίσματα, Αθήνα: Εκδοτική (1996). Γ. Σφραγίδες και Δακτυλιόλιθοι • Δ. Πλάντζος, «Η σημασία και χρήση των σφραγίδων κατά την κλασική

αρχαιότητα», Αρχαιογνωσία 8 (1995), 211-230. • J. Boardman, Greek Gems and Finger Rings. Early Bronze Age to Late

Classical, Λονδίνο: Thames & Hudson (1970, 20012). • D. Plantzos, Hellenistic Engraved Gems, Οξφόρδη: Oxford University

Press (1999).

Βασική ορολογία

Στεφάνι (το) / στέφανος (ο)

Διάδημα (το)

Ενώτιον (το)

Δευτέρα, Ιούνιος 25, 2007 (Το δικτυακό τεφτέρι μου)

Ψέλια, ενώτια, περίαπτα, και το κακό συναπάντημα

http://enaskitis.blogspot.com/2007/06/blog-post_25.html

Διαβάζοντας σήμερα την επιφυλλίδα του Παντελή Μπουκάλα για τα "σουτ εντός

παιδιάς" στο μπάσκετ, όπου αναφέρει το Ροΐδη, ο οποίος έγραφε πολύ σωστά ότι καταντάμε να χρησιμοποιούμε δήθεν ελληνικές λέξεις που δεν τις καταλαβαίνουμε διόλου, μόνο και μόνο για να αποφύγουμε τη χρήση δήθεν ξένων λέξεων, θυμήθηκα τη λέπρα των περισσότερων αρχαιολόγων μας, που χρησιμοποιούν ακόμα και στις λεζάντες στις προθήκες των μουσείων μας λέξεις ακατανόητες στους "μη ειδικούς", όπως ψέλιο, ενώτιο, περίαπτο και άλλες ων ουκ έστι, δυστυχώς, αριθμός, με αποτέλεσμα εντελώς πραγματικό και θλιβερό να κοιτάς την αγγλική μετάφραση παραδίπλα για να καταλάβεις περί τίνος πρόκειται... bracelet, earring, pendant... ώστε μετά να εξηγήσεις στους αμύητους φίλους σου ότι πρόκειται πολύ απλά για βραχιόλια, σκουλαρίκια, μενταγιόν. Και αυτό, το να αναγκάζεσαι να διαβάσεις την αγγλική μετάφραση για να καταλάβεις, πολλοί το λένε εξελληνισμό της γλώσσας. Η απόλυτη διαστροφή!

Περιδέραιον (το)

Περίαπτον (το)

Περόνη (η)

Πόρπη (η)

Ψέλιον (το)

Δακτύλιος (ο) / Δακτύλιος σημαντήρ

Σκαραβαίος (ο)

Σκαραβαιοειδής (ο)

Κειμηλιόλιθος (ο)

Λίθος έγγλυφος ή διάγλυφος

Λίθος ανάγλυφος (κειμηλιόλιθος)

ΦΑΕΝΟΣ ΕΜΙ ΣΗΜΑ

ΘΕΡΣΙΟΣ ΕΜΙ ΣΑΜΑ ΜΗ ΜΕ ΑΝΟΙΓΕ