1

ΕΘΝΙΚΟ ΜΕΤΣΟΒΙΟ ΠΟΛΥΤΕΧΝΕΙΟΣΧΟΛΗ ΑΓΡΟΝΟΜΩΝ ΚΑΙ ΤΟΠΟΓΡΑΦΩΝ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝΤΟΜΕΑΣ ΓΕΩΓΡΑΦΙΑΣ ΚΑΙ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΟΥ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΥ

ΕΡΓΑΣΙΑ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣΘΕΜΑ

ΤΟΥΡΙΣΤΙΚΗ ΑΝΑΠΤΥΞΗ

Υπεύθυνη ΜαθήματοςΑναστασία Στρατηγέα

ΧΩΡΟΤΑΞΙΑ

Πηγή: Γενικό Πλαίσιο Χωροταξικού Σχεδιασμού και Αειφόρου Ανάπτυξης, 2008

ΑΔΕΙΕΣ ΧΡΗΣΗΣ

Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό υπόκειται σε άδειες χρήσης Creative Commons

Για εκπαιδευτικό υλικό, όπως εικόνες, που υπόκειται σε άλλου τύπου άδεια χρήσης, η άδεια χρήσης αναφέρεται ρητώς στο τέλος του εγγράφου

2

ΠΛΑΙΣΙΟ ΕΚΠΟΝΗΣΗΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ

ΚΟΙΝΩΝΙΑ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ

ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ

ΒΙΩΣΙΜΗ ΑΝΑΠΤΥΞΗ

Σχεδιαστικός Στόχος

“ανάπτυξη με στόχο την εξυπηρέτηση των αναγκών του παρόντος,αξιοποιώντας τους διαθέσιμους πόρους με τέτοιο τρόπο, έτσι ώστε να μην

υποθηκεύονται οι προοπτικές ανάπτυξης των μελλοντικών γενεών” (BrutlandReport, 1987)

3

Σχήμα 10.1: Βιώσιμη ανάπτυξηΠηγή: επεξεργασία διδάσκοντα

4

ΕΠΙΠΕΔΑ ΛΗΨΗΣ ΑΠΟΦΑΣΕΩΝ

ΕΘΝΙΚΟ ΕΠΙΠΕΔΟΠλαίσιο κατευθύνσεων για την ανάπτυξη του τουριστικού τομέα Γενικό Πλαίσιο Χωροταξικού Σχεδιασμού και Αειφόρου

Ανάπτυξης Ειδικό Πλαίσιο Χωροταξικού Σχεδιασμού και Αειφόρου

Ανάπτυξης – Τουρισμός

ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΟ / ΤΟΠΙΚΟ ΕΠΙΠΕΔΟΕξειδίκευση γενικών κατευθύνσεων του εθνικού επιπέδου

5

ΕΘΝΙΚΟ ΕΠΙΠΕΔΟ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΕΙΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ

ΤΟΥΡΙΣΤΙΚΟΥ ΤΟΜΕΑ

Ανάπτυξη και χωρική διάρθρωση τουριστικής δραστηριότητας

Ορθολογική αξιοποίηση φυσικών και πολιτιστικών πόρων

Ανταγωνιστικότητα – προσαρμογή στις τάσεις της αγοράς

Ισόρροπη ανάπτυξη τομέα

Προστασία περιβάλλοντος - περιβαλλοντική αναβάθμιση τουριστικών περιοχών

Γ.Π.Χ.Σ.-Α.Α., 2008

6

Ε.Π.Χ.Σ.-Α.Α.-ΤΟΥΡΙΣΜΟΣ

ΤΟΜΕΑΚΟΣ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ Πλαίσιο κατευθύνσεων / παρεμβάσεων για τη χωρική

οργάνωση και ανάπτυξη του τουριστικού τομέα

ΕΘΝΙΚΟ ΕΠΙΠΕΔΟ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΕΙΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ

ΤΟΥΡΙΣΤΙΚΟΥ ΤΟΜΕΑ

Ε.Π.Χ.Σ.-Α.Α. - ΤΟΥΡΙΣΜΟΣ, 2007 και 2009

Πρόγραμμα Δράσης 2008 – 2023

ΣΤΟΧΟΙ

Περιβαλλοντική αναβάθμιση, θεματική, χρονική και χωρική διεύρυνση τουριστικής δραστηριότητας

Προώθηση επιχειρηματικότητας - πλαίσιο κανόνων που αφορούν στη χωροθέτηση τουριστικών επιχειρήσεων

Προώθηση αειφόρου και ισόρροπης ανάπτυξης σύμφωνα με τις φυσικές, πολιτιστικές, οικονομικές και κοινωνικές ιδιαιτερότητες κάθε περιοχής

Διάχυση τουριστικής ανάπτυξης Διασύνδεση τουριστικού τομέα με άλλους τομείς κ.λπ.

7

ΕΘΝΙΚΟ ΕΠΙΠΕΔΟ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΕΙΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ

ΤΟΥΡΙΣΤΙΚΟΥ ΤΟΜΕΑ

Ε.Π.Χ.Σ.-Α.Α. - ΤΟΥΡΙΣΜΟΣ, 2009ΣΤΟΧΟΙ

8

ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΟ / ΤΟΠΙΚΟ ΕΠΙΠΕΔΟ

Χωρική διάρθρωση τουριστικής δραστηριότητας Θεματική, Χωρική, Χρονική διεύρυνση τουριστικής δραστηριότητας

– Ορθολογική αξιοποίηση τουριστικών πόρων Προστασία τοπικών πόρων – Διατήρηση ταυτότητας τουριστικού

προορισμού Προβολή τουριστικού προϊόντος Ανταγωνιστικότητα τουριστικού προϊόντος Σύνδεση με άλλους τομείς – Διαχείριση συγκρούσεων (γη, πόροι) –

Ολοκληρωμένη προσέγγιση Βελτίωση βαθμού απόδοσης – οικονομικού αποτελέσματος Ανάπτυξη ειδικών & τεχνικών υποδομών στήριξης τουριστικής

δραστηριότητας

ΕΙΔΙΚΟΙ ΣΤΟΧΟΙ

Η ΤΟΥΡΙΣΤΙΚΗ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑ

9

10

ΠΟΡΟΙ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΤΗΣ ΤΟΥΡΙΣΤΙΚΗΣ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑΣ

ΦΥΣΙΚΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ

ΑΝΘΡΩΠΟΓΕΝΕΣ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ

Τοπίο

Βιοποικιλότητα

Δασικό περιβάλλον

Υδατικοί πόροι

Οικοσυστήματα

Βιότοποι

… κ.λπ.

Ιστορία

Πολιτισμός

Παράδοση

Αρχιτεκτονική

Παραδοσιακοί οικισμοί

… κ.λπ.

ΚΑΙ

Διαχείριση φυσικών/πολιτιστικών πόρων Διαχείριση φυσικών/πολιτιστικών πόρων –– Αξιοποίησή τους από την τουριστική δραστηριότηταΑξιοποίησή τους από την τουριστική δραστηριότητα

11

ΠΟΡΟΙ

ΤΟΥΡΙΣΤΙΚΗ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑ

ΤΟΥΡΙΣΤΙΚΟ ΠΡΟΪΟΝ

Ποικιλία - Ευαισθησία

ΕΠΙΠΤΩΣΗΤύπος - Ένταση

Φάσμα τουριστικών δραστηριοτήτων - Εικόνα τουριστικού προορισμού

ΤΟΥΡΙΣΤΙΚΟ ΠΡΟΪΟΝ

12

ΣΧΕΣΗ ΜΕ ΑΛΛΟΥΣ ΤΟΜΕΙΣ

ΤΟΥΡΙΣΜΟΣ

ΑΓΡΟΤΙΚΟΣ ΤΟΜΕΑΣ

ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΑ

ΥΠΗΡΕΣΙΕΣΥΠΟΔΟΜΕΣ

ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ

Μεταφορών - Τηλεπικοινωνιών Ύδρευσης-αποχέτευσης Ενέργειας Διαχείρισης απορριμμάτων κ.ά.

13

ΣΧΕΣΗ ΜΕ ΤΟΝ ΑΓΡΟΤΙΚΟ ΤΟΜΕΑ

ΑΓΡΟΤΙΚΟΣ ΤΟΜΕΑΣ

ΤΟΥΡΙΣΤΙΚΟΣ ΤΟΜΕΑΣ

Χαμηλή απόδοση σε σχέση με τη

χρησιμοποιούμενη γη

Υψηλή απόδοση σε σχέση με τη

χρησιμοποιούμενη γη

ΑΝΤΑΓΩΝΙΣΜΟΣ

ΣΗΜΑΝΤΙΚΕΣ ΠΙΕΣΕΙΣστην αγροτική γη

από την τουριστική δραστηριότητα

Αλλαγή προτύπων χρήσεων γης

14

ΣΧΕΣΗ ΜΕ ΤΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ

Ελκυστικότητα τουριστικού προορισμού

Ποιότητα περιβάλλοντος

Πυρήναςανάπτυξης τουριστικής

δραστηριότητας

Εντατική Χρήση Πόρων

Υποβάθμιση Περιβάλλοντος

Υποβάθμιση Πυρήνα Ανάπτυξης Τουριστικής Δραστηριότητας

ΤΟΥΡΙΣΜΟΣ

Αμφίδρομη σχέση

ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΦυσικό & Ανθρωπογενές

15

ΣΧΕΣΗ ΜΕ ΤΗ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΑ

ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΑ ΤΟΥΡΙΣΤΙΚΟΣ ΤΟΜΕΑΣ

Αισθητική όχλησηΠεριβαλλοντική όχληση

Στηρίζεται στην ποιότητα των πόρων

που αξιοποιεί

ΑΝΤΑΓΩΝΙΣΜΟΣ

ΜΗ ΔΥΝΑΤΗ / ΕΠΙΘΥΜΗΤΗη στενή συνύπαρξη των δύο τομέων

16

ΣΧΕΣΗ ΜΕ ΥΠΗΡΕΣΙΕΣ /ΥΠΟΔΟΜΕΣ

ΥΠΗΡΕΣΙΕΣ

Ανάγκη παροχής υψηλής ποιότητας

υπηρεσιών

ΥΠΟΔΟΜΕΣ

Ανάπτυξη υποδομών για την κάλυψη των αναγκών των τουριστικών ροών

ΠΡΟΒΛΗΜΑ

Εποχικότητα τουριστικής δραστηριότηταςΚάλυψη αναγκών αιχμής

17

ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΤΟΥΡΙΣΤΙΚΗΣ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑΣ

Εποχικότητα

Πίεση στους πόρους – ΑΙΧΜΗ με χωρική και χρονική αναφορά – αλλοίωση / εξάντληση πόρων (πολιτιστικό περιβάλλον, γη, υδατικοί πόροι, ενέργεια κ.λπ.)

Ανταγωνισμός με άλλες δραστηριότητες (για γη και πόρους)

18

ΕΠΙΠΤΩΣΕΙΣ ΑΠΟ ΤΟΝ ΤΟΥΡΙΣΜΟ

ΕΠΙΠΤΩΣΕΙΣ

Άμεσες Έμμεσες

Μόνιμες Προσωρινές

Οικονομικές Κοινωνικές Περιβαλλοντικές Ενεργειακές

Τοπικές Περιφερειακές Ευρύτερες

Βραχυπρόθεσμες Μεσοπρόθεσμες Μακροπρόθεσμες

Χρονικός ορίζοντας εμφάνισης

Χωρική κλίμακα εμφάνισης Πεδίο αναφοράς

Τύπος

19

Η ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΤΟΥ ΤΟΥΡΙΣΤΙΚΟΥ ΤΟΜΕΑ ΘΕΤΕΙ ΤΗΝ ΑΝΑΓΚΗ …

Ενεργειακών πόρων Μετακινήσεων Υδατικών πόρων Απορριμμάτων

Χλωρίδας & πανίδας Οικοτόπων Τοπίου Οικισμών Αρχιτεκτονικής κληρονομιάς Αρχαιολογικών πόρων &

μνημείων

ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ

ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ

20

ΜΕΛΕΤΗ ΤΟΥΡΙΣΤΙΚΟΥ ΤΟΜΕΑ ΕΣΩΤΕΡΙΚΟ – ΕΞΩΤΕΡΙΚΟ

ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ

Ι: Η τουριστική δραστηριότητα (Τ.Δ.) στην περιοχή μελέτης

ΙΙ: Η Τ.Δ. στην παγκόσμια τουριστική αγορά

ΙΙΙ: Το διεθνές περιβάλλον μέσα στο οποίο ασκείται η Τ.Δ.

Ι ΤΟΥΡΙΣΜΟΣ

Περιοχή Μελέτης

ΙΙ Παγκόσμια Τουριστική Αγορά

ΙΙΙ Διεθνείς Εξελίξεις

Δημογραφικές εξελίξεις

Πρότυπα τουριστικής κατανάλωσης

Κλιματική αλλαγή

Οικονομική κρίση

Tour operators

Ανταγωνιστικοί προορισμοί

21

ΤΑΣΕΙΣ ΣΤΗΝ ΠΑΓΚΟΣΜΙΑ ΤΟΥΡΙΣΤΙΚΗ ΑΓΟΡΑ

Αυξανόμενος ανταγωνισμός – Νέοι προορισμοί σε παγκόσμια κλίμακα –Νέα «τουριστικά προϊόντα»

Αυξανόμενη χρήση Τεχνολογιών Πληροφόρησης & Επικοινωνίας 4S (Sea, Sand, Sun, Sex) Ήπιες μορφές – Εναλλακτ. τουρισμός

Αλλαγή προτύπου κατανάλωσης τουριστικού προϊόντος – μεγα-λύτερη συχνότητα – μικρότερη διάρκεια

Τουρίστας «περιηγητής» - «Ώριμος» τουρίστας Έμφαση σε ένα πολυδιάστατο προϊόν προς αναζήτηση εμπειριών

για τον επισκέπτηΠεριβαλλοντικά υπεύθυνοι τουριστικοί προορισμοίΝέα τάση – «Slow tourism»

ΠΡΟΣΦΟΡΑ

ΖΗΤΗΣΗ

22

ΠΡΟΤΥΠΟ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ ΤΟΥΡΙΣΤΙΚΗΣ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑΣ

ΜΑΖΙΚΟ ΜΟΝΤΕΛΟ: κυρίαρχο μοντέλο, δια-μορφώνεται με οργανωμένο τρόπο από τουρι-στικούς φορείς και επιχειρήσεις

ΕΝΑΛΛΑΚΤΙΚΟ ΜΟΝΤΕΛΟ: στηρίζεται στην ήπια αξιοποίηση πόρων

ΕΝΑΛΛΑΚΤΙΚΕΣ ΜΟΡΦΕΣ ΤΟΥΡΙΣΜΟΥ

ΚΥΡΙΑ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ Μικρής κλίμακας, ελεγχόμενη και ρυθμιζόμενη ανάπτυξη Ποικιλία δραστηριοτήτων ΕΜΦΑΣΗ στην απόκτηση εμπειριών σχετικών με τις τοπικές

κουλτούρες και την παράδοση

23

Μορφές τουρισμού πέραν του μαζικού Επιδιώκουν την αποφυγή αρνητικών και τη δημιουργία θετικών κοινωνικών, πολιτιστικών και περιβαλλοντικών

ΕΠΙΠΤΩΣΕΩΝ

24

ΕΝΑΛΛΑΚΤΙΚΟΣ ΤΟΥΡΙΣΜΟΣ

ΕΡΓΑΛΕΙΟ για τηνμακροπρόθεσμη τοπική οικονομική

ανάπτυξη & κοινωνική συνοχή

Στηρίζεται στην αξιοποίηση τωνανταγωνιστικών πλεονεκτημάτων

κάθε περιοχής

τοπική ταυτότηταφυσικό περιβάλλον πολιτιστικό περιβάλλοντοπική παραγωγήγαστρονομία κ.λπ.

25

ΕΝΑΛΛΑΚΤΙΚΕΣ ΜΟΡΦΕΣ ΤΟΥΡΙΣΜΟΥ

Εκπαιδευτικός τουρισμός Θρησκευτικός τουρισμός Συνεδριακός τουρισμός Εκθεσιακός τουρισμός Επαγγελματικός τουρισμός Ορεινός τουρισμός Χειμερινός τουρισμός Αρχαιολογικός τουρισμός Θεματικός τουρισμός

Κοινωνικός τουρισμός Αγροτουρισμός Αθλητικός τουρισμόςΠεριηγητικός τουρισμός Θαλάσσιος τουρισμός Οικολογικός τουρισμός Τουρισμός υγείας Ιαματικός τουρισμόςΠολιτιστικός τουρισμός

Ο ΤΟΥΡΙΣΤΙΚΟΣ ΤΟΜΕΑΣ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ

26

Κυρίαρχο μοντέλο: μαζικός τουρισμός - περιορισμένη ανάπτυξη άλλων μορφών τουρισμού

Περιβαλλοντική υποβάθμιση σε διάφορους προορισμούς

Έντονη εποχικότητα - ΑΝΑΓΚΗ εμπλουτισμού τουριστικού προϊόντος με δραστηριότητες που επιμηκύνουν την τουριστική περίοδο

Μειωμένη προσβασιμότητα προορισμών

Κυριαρχία αεροπορικών μεταφορών ως μέσου άφιξης αλλοδαπών επισκεπτών

Μη ικανοποιητικό επίπεδο υπηρεσιών

Ανεπάρκεια τουριστικών υποδομών

27

Ο ΤΟΥΡΙΣΤΙΚΟΣ ΤΟΜΕΑΣ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ

Ε.Π.Χ.Σ.-Α.Α. ΤΟΥΡΙΣΜΟΣ, 2009

Κύρια χαρακτηριστικά

Οι μορφές τουρισμού που αναπτύχθηκαν αξιοποίησαν μέροςτων διαθέσιμων πόρων

Πλήθος νησιών, μεγάλο μήκος ακτών, μεσογειακό κλίμα Κυρίαρχο μοντέλο: «ήλιος-θάλασσα»

Διεθνείς τάσεις, αύξηση ανταγωνισμού, αλλοίωση ή η σημαντικές πιέσεις στους πόρους Αναγκαία η παράλληλη ανάπτυξη εναλλακτικών μορφών τουρισμού – αναβάθμιση/εμπλουτισμός υφισταμένων μορφών

28

Ο ΤΟΥΡΙΣΤΙΚΟΣ ΤΟΜΕΑΣ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ

Γ.Π.Χ.Σ.&Α.Α. 2008

Ο ΤΟΥΡΙΣΤΙΚΟΣ ΤΟΜΕΑΣ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ

Η τουριστική δραστηριότητα είναι απολύτως συγκεντρω-μένη

65% των ξενοδοχειακών κλινών και το 70% των διανυκτερεύσεων κατανέμονται σε 5 Περιφέρειες (Νοτίου Αιγαίου, Ιονίων νήσων, Κρήτης, Αττικής και Κεντρικής Μακεδονίας)

Η πληρότητα των ξενοδοχειακών κλινών σε όλες τις νησιωτικές Περιφέρειες υπερβαίνει το 50% (Περιφέρειες Κρήτης, Νοτίου Αιγαίου, Ιονίων Νήσων και Βορείου Αιγαίου)

29

Γ.Π.Χ.Σ.&Α.Α., 2008

ΠΛΑΙΣΙΟ ΑΝΑΛΥΣΗΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ

30

31

ΜΕΣΑ/ΕΠΙΠΕΔΑ Χ.Σ.-Α.Α. ΤΟΥΡΙΣΜΟΣ

ΕΙΔΙΚΟ ΠΛΑΙΣΙΟΧωρική διάρθρωση / εξειδίκευση τομέα στην επικράτεια

ΕΘΝΙΚΟ ΕΠΙΠΕΔΟ

Χωρική εξειδίκευση Γενικού –Ειδικού Πλαισίου στην Περιφέρεια

ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΟ ΕΠΙΠΕΔΟ

ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΟ ΠΛΑΙΣΙΟ

Διάρθρωση τουριστικού τομέα Υποδομές μεταφορών Προστασία εθνικής φυσικής &

πολιτιστικής κληρονομιάς

ΕΘΝΙΚΟ ΕΠΙΠΕΔΟ

ΓΕΝΙΚΟ ΠΛΑΙΣΙΟ

Ν. 2742/99

32

ΕΙΔΙΚΟ ΠΛΑΙΣΙΟ Χ. Σ. & Α. Α. (Ε.Π.Χ.Σ.-Α.Α.)ΤΟΥΡΙΣΜΟΣ

Διάχυση τουριστικής ανάπτυξης

Εμπλουτισμός – διαφοροποίηση τουριστικού προϊόντος

Επιμήκυνση τουριστικής περιόδου

Ανάπτυξη ειδικών μορφών τουρισμού

Ανάπτυξη ειδικών και τεχνικών υποδομών στήριξης

Προστασία φυσικής & πολιτιστικής κληρονομιάς

Συμβατότητα με άλλες χρήσεις π.χ. βιομηχανία, γεωργία

ΣΤΟΧΟΙ

33

Ε.Π.Χ.Σ.&Α.Α. ΚΑΤΗΓΟΡΙΕΣ ΤΟΥΡΙΣΤΙΚΩΝ

ΠΕΡΙΟΧΩΝ

Α. Ανaπτυγμένες τουριστικάΒ. ΑναπτυσσόμενεςΓ. Περιοχές τουριστικού ενδιαφέροντος με δυνατότητα

ανάπτυξης εναλλακτικών μορφών τουρισμούΔ. Μητροπολιτικές περιοχέςΕ. Νησιά και παράκτιες περιοχέςΣΤ. Ορεινές περιοχέςΖ. Πεδινές – ΗμιορεινέςΗ. Περιοχές NATURAΘ. Παραδοσιακοί ΟικισμοίΙ. Αρχαιολογικοί χώροι - μνημεία

34

Α. ΑΝAΠΤΥΓΜΕΝΕΣ ΤΟΥΡΙΣΤΙΚΑ ΠΕΡΙΟΧΕΣ

Αναγνωρίσιμη τουριστική ταυτότητα

Υψηλή συγκέντρωση μαζικού τουρισμού

Υψηλός βαθμός εξάρτησης της τοπικής οικονομίας από τον τουρισμό

35

Β. ΑΝΑΠΤΥΣΣΟΜΕΝΕΣ ΤΟΥΡΙΣΤΙΚΑ ΠΕΡΙΟΧΕΣ

Ιδιαίτερα χαρακτηριστικά φυσικού & πολιτισμικού περιβάλλοντος

Αξιόλογη ανάπτυξη τουριστικών δραστηριοτήτων

Δυνατότητα βιώσιμης αξιοποίησης πόρων

Διαφοροποίηση – εμπλουτισμός τουριστικού προϊόντος

Διάχυση τουριστικής δραστηριότητας

Ύπαρξη υποδομών

36

Β. ΑΝΑΠΤΥΣΣΟΜΕΝΕΣ ΤΟΥΡΙΣΤΙΚΑ ΠΕΡΙΟΧΕΣ

Β2.1 Σουφλί

Β2.2 Κερκίνη

Β2.3 Βέρμιο – Καϊμακτσαλάν – Έδεσσα – Βέροια –Νάουσα

Β2.4 Καστοριά – Φλώρινα – Πρέσπες

Β2.5 Βόρεια Πίνδος – Ζαγόρι – Τσουμέρκα – Ορεινή Δυτική Θεσσαλία

Β2.6 Όλυμπος

37

Γ. ΠΕΡΙΟΧΕΣ ΤΟΥΡΙΣΤΙΚΟΥ ΕΝΔΙΑΦΕΡΟΝΤΟΣ - ΔΥΝΑΤΟΤΗΤΑ

ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ ΕΝΑΛΛΑΚΤΙΚΩΝ ΜΟΡΦΩΝ ΤΟΥΡΙΣΜΟΥ

Κυρίαρχη χρήση άλλη πλην της τουριστικής Δυνατότητες συμπληρωματικής λειτουργίας

τουριστικής δραστηριότητας Χαμηλό επίπεδο ή έλλειψη τουριστικών υποδομών

Π.χ. Ξάνθη – Κομοτηνή Ροδόπη Άγραφα

38

Δ. ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΙΚΕΣ ΠΕΡΙΟΧΕΣ

Προώθηση συγκεκριμένων τύπων τουριστικής δραστηριότητας

(π.χ. αστικός, συνεδριακός τουρισμός)

Ε. ΝΗΣΙΑ ΚΑΙ ΠΑΡΑΚΤΙΕΣ ΠΕΡΙΟΧΕΣ

Αναπτυγμένες Αναπτυσσόμενες Εν δυνάμει

39

ΣΤ. ΟΡΕΙΝΕΣ ΠΕΡΙΟΧΕΣ

Τουρισμός φύσης Εθνικοί Δρυμοί (π.χ. Πρέσπες) Υγρότοποι της Συνθήκης Ραμσάρ Περιοχές NATURA και αξιόλογα φυσικά τοπία

Ζ. ΠΕΔΙΝΕΣ – ΗΜΙΟΡΕΙΝΕΣ

Αναπτυγμένες Αναπτυσσόμενες Εν δυνάμει

40

Η. ΠΕΡΙΟΧΕΣ NATURA

Έμφαση στην προστασία – ανάδειξη περιβάλλοντος

Ανάπτυξη ήπιας μορφής τουριστικών δραστηριοτήτων

Θ. ΠΑΡΑΔΟΣΙΑΚΟΙ ΟΙΚΙΣΜΟΙ

Προστασία Έλεγχος δόμησης Αξιοποίηση - ανάδειξη

41

Ι. ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΚΟΙ ΧΩΡΟΙ -ΜΝΗΜΕΙΑ

Χάρτης 10.1: Αρχαιολογικοί χώροι και μνημείαΠηγή: Γ.Π.Χ.Σ.& Α.Α., 2008

ΕΡΓΑΣΙΑ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ

42

ΙΣΟΡΡΟΠΗ ΤΟΥΡΙΣΤΙΚΗ

ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΠΕΡΙΟΧΗΣ ΜΕΛΕΤΗΣ

43

ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ

ΤΟΜΕΑΣ ΤΟΥΡΙΣΜΟΥ

ΓΕΝΙΚΟΣ ΣΤΟΧΟΣ

ΠΛΑΙΣΙΟ ΕΚΠΟΝΗΣΗΣ

ΟΜΑΔΕΣ: 2 ΑΤΟΜΩΝ

ΕΠΙΛΟΓΗ: ΠΕΡΙΟΧΗΣ ΜΕΛΕΤΗΣ

ΧΩΡΙΚΗ ΑΝΑΦΟΡΑ: ΝΟΜΟΣ

44

ΠΕΡΙΟΧΗ ΜΕΛΕΤΗΣ

Όλοι οι νομοί της χώρας

45Πηγή: https://www.google.gr/

ΠΡΩΤΟ ΒΗΜΑ

«ΑΚΤΙΝΟΓΡΑΦΙΑ» περιοχής μελέτης (υπάρχουσα κατάσταση)

46

ΣΥΛΛΟΓΗ – ΕΠΕΞΕΡΓΑΣΙΑ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΑΣ

Στατιστική Υπηρεσία (στοιχεία π.χ. πληθυ-σμιακά, οικονομικές δραστηριότητες)

Διάφοροι φορείς (π.χ. ΥΠΕΚΑ, Υπ. Τουρισμού) Μελέτες Τοπικά sites Διπλωματικές εργασίες κ.λπ.

ΠΗΓΕΣ

ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΙ ΥΠΕΡΚΕΙΜΕΝΩΝ ΕΠΙΠΕΔΩΝ

47

ΣΥΛΛΟΓΗ – ΕΠΕΞΕΡΓΑΣΙΑ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΑΣ

ΠΗΓΕΣ Γενικό Πλαίσιο Χωροταξικού Σχεδιασμού και Αειφόρου

Ανάπτυξης Ειδικό Πλαίσιο Χωροταξικού Σχεδιασμού και Αειφόρου

Ανάπτυξης – ΤουρισμόςΠεριφερειακά Πλαίσια – Περιφέρειες - Νομοί

ΕΠΙΠΕΔΑ ΔΙΕΡΕΥΝΗΣΗΣ

ΧΩΡΑ – ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΕΙΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ ΤΟΥΡΙΣΤΙΚΟΥ

ΤΟΜΕΑ

ΣΤΟΧΟΙ

ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΕΙΣ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ

ΕΙΔΙΚΟ ΠΛΑΙΣΙΟ ΧΣ&ΑΑ ΓΙΑ ΤΟΝ

ΤΟΥΡΙΣΜΟ

ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑ

ΕΞΕΙΔΙΚΕΥΣΗ ΣΤΟΧΩΝ

ΧΩΡΑΣ ΣΤΗΝ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑ

ΠΕΡΙΟΧΗ ΜΕΛΕΤΗΣ

ΔΙΑΘΕΣΙΜΟΙ ΠΟΡΟΙ

ΕΞΕΙΔΙΚΕΥΣΗ ΣΤΟΧΩΝ

ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΣ –ΧΩΡΑΣ ΣΤΗΝ

ΠΕΡΙΟΧΗ ΜΕΛΕΤΗΣ

48

ΜΕΘ

ΟΔΟΛΟ

ΓΙΚΗ

ΠΡΟ

ΣΕΓ

ΓΙΣΗ

49

Υποστόχος 1Υποστόχος 2……………Υποστόχος n

Αξιολόγηση Εναλλακτικών Σεναρίων

Λήψη Απόφασης

Εφαρμογή

Άτομα/Φορείς που εμπλέκονται

Καθορισμός Προβλήματος

Υπάρχουσα Εμπειρία & Πρακτική

Καθορισμός Στόχου

Υπάρχουσα Κατάσταση Δυναμική

Δόμηση Εναλλακτικών Σεναρίων

Εναλλακτική 1 Εναλλακτική m…

Μέτρα πολιτικής, Έργα

ΚΑΘΟΡΙΣΜΟΣ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΟΣ

50

Καθορισμός Προβλήματος

Καθορισμός Στόχου

Υποστόχος 1Υποστόχος 2

...Υποστόχος n

Υπάρχουσα Κατάσταση Προβολές

Δόμηση ΣεναρίωνΣενά-ριο 1

Σενά-ριο 2

Σενά-ριο n

Σενά-ριο ..

Αξιολόγηση Σεναρίων

Επιλογή Μέτρα πολιτικής

Έργα

ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΑ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ

Ελλιπής αξιοποίηση διαθέσιμων πόρων

Μη ορθολογικά πρότυπα χρήσης/αξιοποίησης πόρων (μαζικό μοντέλο - επιπτώσεις)

Περιβαλλοντική υποβάθμιση από την ανάπτυξη του τουριστικού τομέα

Περιορισμένη πρόσβαση της περιοχής

Μη ισόρροπη ανάπτυξη τομέα

Ελλιπής διασύνδεση – ολοκλήρωση με άλλους παραγωγικούς τομείς

Έντονη εποχικότητα

Περιορισμένο φάσμα τουριστ. δραστηριοτήτων

ΚΑΘΟΡΙΣΜΟΣ ΣΤΟΧΟΥ

51

Καθορισμός Προβλήματος

Καθορισμός Στόχου

Υποστόχος 1Υποστόχος 2

...Υποστόχος n

Υπάρχουσα Κατάσταση Προβολές

Δόμηση ΣεναρίωνΣενάριο 1

Σενάριο 2

Σενάριο n

Σενάριο ..

Αξιολόγηση Σεναρίων

Επιλογή Μέτρα πολιτικής

Έργα

Στόχος Στόχος : Ισόρροπη ανάπτυξη τουριστικής δραστηριότητας

νομού ...

ΕΝΔΕΙ

ΚΤΙΚ

ΟΙ

ΣΤΟ

ΧΟΙ

ΠΛΑΙΣΙΟ ΚΑΘΟΡΙΣΜΟΥ ΣΤΟΧΟΥ

ΕΘΝΙΚΟΙ ΣΤΟΧΟΙ

ΠΕΡΙΦΕ-ΡΕΙΑΚΟΙ ΣΤΟΧΟΙ

ΣΤΟΧΟΙ ΕΙΔΙΚΟΥ

ΧΩΡΟΤΑΞΙ-ΚΟΥ ΓΙΑ ΤΟΝ ΤΟΥΡΙΣΜΟ

ΚΑΘΟΡΙΣΜΟΣ ΣΤΟΧΟΥ ΣΤΗΝ

ΠΕΡΙΟΧΗ ΜΕΛΕΤΗΣ

52

ΑΝΩΤΕΡΑ ΕΠΙΠΕΔΑ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΥ

ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΕΠΙΠΕΔΟ

εάν υπάρχουν

ΥΠΟΣΤΟΧΟΙ

ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΟΙ ΥΠΟΣΤΟΧΟΙ Ανάπτυξη αγροτουρισμού Αξιοποίηση ορεινών όγκων Ανάπτυξη οικολογικού τουρισμού Στροφή προς τον ποιοτικό τουρισμό Βιοκλιματικός σχεδιασμός

τουριστικών υποδομών Διάχυση τεχνολογίας – προβολή

τουριστικού προϊόντος Ανάπτυξη επιχειρηματικότητας Χωροθέτηση περιοχών

ολοκληρωμένης τουριστικής ανάπτυξης (ΠΟΤΑ)

Αναπλάσεις αστικών περιοχών53

Καθορισμός Προβλήματος

Καθορισμός Στόχου

Υποστόχος 1Υποστόχος 2

...Υποστόχος n

Υπάρχουσα Κατάσταση Προβολές

Δόμηση ΣεναρίωνΣενάριο 1

Σενάριο 2

Σενάριο n

Σενάριο ..

Αξιολόγηση Σεναρίων

Επιλογή Μέτρα πολιτικής

Έργα

ΣτόχοςΣτόχος: Ισόρροπη ανάπτυξη τουριστικού τομέα

ΠΑΡΑ

ΔΕΙ

ΓΜΑ

ΕΜΒΑΘΥΝΣΗ/ΕΜΦΑΣΗ ΣΕ:Πληθυσμιακά δεδομένα

Φυσικοί & πολιτιστικοί πόροι – Χωρική διάρθρωση

Τοπική οικονομία – Τομείς δραστηριότητας - ΕΜΦΑΣΗ ΣΤΟΝ ΤΟΥΡΙΣΤΙΚΟ ΤΟΜΕΑ

Πρότυπα ανάπτυξης τουριστικής δραστηριότητας

Δίκτυα/υποδομές στην περιοχή μελέτης

Χωρική οργάνωση

Σχέδια – Αναπτυξιακά προγράμματα

ΥΠΑΡΧΟΥΣΑ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ

54

Καθορισμός Προβλήματος

Καθορισμός Στόχου

Υποστόχος 1Υποστόχος 2

...Υποστόχος n

ΥΠΑΡΧΟΥΣΑ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗΠροβολές

Δόμηση ΣεναρίωνΣενάριο 1

Σενάριο 2

Σενάριο n

Σενάριο ..

Αξιολόγηση Σεναρίων

Επιλογή Μέτρα πολιτικής

Έργα

ΥΠΑΡΧΟΥΣΑ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ

55

Καθορισμός Προβλήματος

Καθορισμός Στόχου

Υποστόχος 1Υποστόχος 2

...Υποστόχος n

ΥΠΑΡΧΟΥΣΑ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ Προβολές

Δόμηση ΣεναρίωνΣενάριο 1

Σενάριο 2

Σενάριο n

Σενάριο ..

Αξιολόγηση Σεναρίων

Επιλογή Μέτρα πολιτικής

Έργα

ΕΜΒΑΘΥΝΣΗ/ΕΜΦΑΣΗ ΣΕ:

Περιβαλλοντικές επιπτώσεις από υπάρχουσες τουριστικές μονάδες

Προστατευόμενες περιοχές -περιορισμοί

Ισχύον νομοθετικό πλαίσιο

Ρόλος περιοχής

55

56

ΥΠΑΡΧΟΥΣΑ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗΕΜΦΑΣΗ ΣΤΟΝ ΤΟΥΡΙΣΤΙΚΟ

ΤΟΜΕΑ

Πόροι προς τουριστική αξιοποίηση - Πόλοι τουριστικής έλξης Φυσικοί πόροι Πολιτιστικοί πόροι

Τουριστική Προσφορά (υποδομές φιλοξενίας) Ξενοδοχειακά καταλύματα Ενοικιαζόμενα δωμάτια και camping

Τουριστική Ζήτηση Αφίξεις – Διανυκτερεύσεις Πληρότητα

Χωρική Διάρθρωση Τουριστικού Τομέα

ΠΡΟΒΟΛΕΣ

57

Καθορισμός Προβλήματος

Καθορισμός Στόχου

Υποστόχος 1Υποστόχος 2

...Υποστόχος n

Υπάρχουσα Κατάσταση ΠΡΟΒΟΛΕΣ

Δόμηση ΣεναρίωνΣενάριο 1

Σενάριο 2

Σενάριο n

Σενάριο ..

Αξιολόγηση Σεναρίων

Επιλογή Μέτρα πολιτικής

Έργα

ΕΜΒΑΘΥΝΣΗ/ΕΜΦΑΣΗ ΣΕ:Εξέλιξη πληθυσμιακών δεδομένων

Φυσικοί πόροι – επιπτώσεις

Τάσεις εξέλιξης τοπικής οικονομίας –Τομείς δραστηριότητας

Εξέλιξη περιβαλλοντικών χαρακτηριστι-κών της περιοχής

Εξέλιξη τουριστικού τομέα – προσφορά και ζήτηση

Εξέλιξη δικτύων μεταφορών –τηλεπικοινωνιών

ΔΟΜΗΣΗ ΣΕΝΑΡΙΩΝ

58

Καθορισμός Προβλήματος

Καθορισμός Στόχου

Υποστόχος 1Υποστόχος 2

...Υποστόχος n

Υπάρχουσα Κατάσταση Προβολές

Δόμηση ΣεναρίωνΣενάριο 1

Σενάριο 2

Σενάριο n

Σενάριο ..

Αξιολόγηση Σεναρίων

Επιλογή Μέτρα πολιτικής

ΈργαΣΕΝΑΡΙΟ 1

ΣΕΝΑΡΙΟ 2

ΣΕΝΑΡΙΟ 3

ΣΤΟΧΟΣΥΠΟΣΤΟΧΟΙ

...

ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΣΕΝΑΡΙΩΝ

59

Καθορισμός Προβλήματος

Καθορισμός Στόχου

Υποστόχος 1Υποστόχος 2

...Υποστόχος n

Υπάρχουσα Κατάσταση Προβολές

Δόμηση ΣεναρίωνΣενάριο 1

Σενάριο 2

Σενάριο n

Σενάριο ..

Αξιολόγηση Σεναρίων

Επιλογή Μέτρα πολιτικής

Έργα ΣΕΝΑΡΙΟ 1

ΣΕΝΑΡΙΟ 2

ΣΕΝΑΡΙΟ 3

Κριτήρια αξιολόγησης

ΣΤΟΧΟΣ ΥΠΟΣΤΟΧΟΙ

ΕΠΙΛΟΓΗ ΕΠΙΚΡΑΤΕΣΤΕΡΟΥ ΣΕΝΑΡΙΟΥ

ΧΑΡΑΞΗ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ

60

Καθορισμός Προβλήματος

Καθορισμός Στόχου

Υποστόχος 1Υποστόχος 2

...Υποστόχος n

Υπάρχουσα Κατάσταση Προβολές

Δόμηση ΣεναρίωνΣενάριο 1

Σενάριο 2

Σενάριο n

Σενάριο ..

Αξιολόγηση Σεναρίων

Επιλογή Μέτρα πολιτικής

Έργα

ΥΛΟΠΟΙΗΣΗ ΕΠΙΚΡΑΤΕΣΤΕΡΟΥ ΣΕΝΑΡΙΟΥ

ΜΕΤΡΑ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ

ΕΡΓΑ

ΕΠΙΛΟΓΗ ΕΠΙΚΡΑΤΕΣΤΕΡΟΥ ΣΕΝΑΡΙΟΥ

ΓΠΧΣ&ΑΑ (2008), Έγκριση Γενικού Πλαισίου Χωροταξικού Σχεδιασμού και Αειφόρου Ανάπτυξης, Εφημερίδα της Κυβερνήσεως, Αρ. Φύλλου 128, 3 Ιουλίου 2008, Αθήνα.

ΕΠΧΣ&ΑΑ - Τουρισμός (2007), Σχέδιο Κοινής Υπουργικής Απόφασης, Υπουργείο Χωροταξίας, Περιβάλλοντος και Δημοσίων Έργων, Αθήνα, Μάιος (2.5.2007).

ΕΠΧΣ&ΑΑ - Τουρισμός (2009), ΕΠΧΣ&ΑΑ για τον τουρισμό και της στρατηγικής μελέτης περιβαλλοντικών επιπτώσεων αυτού, Εφημερίδα της Κυβερνήσεως, Αρ. Φύλλου 1138, 11 Ιουνίου 2009.

61

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ

ΧΡΗΜΑΤΟΔΟΤΗΣΗ

Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό έχει αναπτυχθεί στα πλαίσια του εκπαιδευτικού έργου του διδάσκοντα

Το έργο «Ανοικτά Ακαδημαϊκά Μαθήματα ΕΜΠ» έχει χρηματοδοτήσει μόνο την αναδιαμόρφωση του υλικού

Το έργο υλοποιείται στο πλαίσιο του Επιχειρησιακού Προγράμματος «Εκπαίδευση και Δια Βίου Μάθηση» και συγχρηματοδοτείται από την Ευρωπαϊκή Ένωση (Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο) και από εθνικούς πόρους

62