ΧΩΡΟΤΑΞΙΑ - NTUA...ανάπτυξη, τομείς παραγωγής Κοινωνία –...

1

ΕΘΝΙΚΟ ΜΕΤΣΟΒΙΟ ΠΟΛΥΤΕΧΝΕΙΟΣΧΟΛΗ ΑΓΡΟΝΟΜΩΝ ΚΑΙ ΤΟΠΟΓΡΑΦΩΝ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝΤΟΜΕΑΣ ΓΕΩΓΡΑΦΙΑΣ ΚΑΙ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΟΥ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΥ

ΤΟΥΡΙΣΜΟΣ ΚΑΙ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ

Υπεύθυνη Μαθήματος

Αναστασία Στρατηγέα

ΧΩΡΟΤΑΞΙΑ

Ακριβή ΛέκαΑγρονόμος Τοπογράφος Μηχανικός,

Δρ. Ε.Μ.Π. - Μέλος Ε.Δ.Ι.Π. Ε.Μ.Π.

ΑΔΕΙΕΣ ΧΡΗΣΗΣ

Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό υπόκειται σε άδειες χρήσης Creative Commons

Για εκπαιδευτικό υλικό, όπως εικόνες, που υπόκειται σε άλλου τύπου άδεια χρήσης, η άδεια χρήσης αναφέρεται ρητώς στο τέλος του εγγράφου

2

ΒΙΩΣΙΜΗ ΤΟΥΡΙΣΤΙΚΗ ΑΝΑΠΤΥΞΗ

ΒΙΩΣΙΜΗ ΑΝΑΠΤΥΞΗ

ΤΟΥΡΙΣΤΙΚΗ ΑΝΑΠΤΥΞΗ

“ανάπτυξη με στόχο την εξυπηρέτηση των αναγκών του παρόντος,αξιοποιώντας τους διαθέσιμους πόρους με τέτοιο τρόπο, έτσι

ώστε να μην υποθηκεύονται οι προοπτικές ανάπτυξης των μελλοντικών γενεών” (Brundtland Report, 1987)

3

4


Βέλτιστη χρήση των περιβαλλοντικών πόρων (προστασία και ανάδειξη φυσικών πόρων και διατήρηση βιοποικιλότητας)

Σέβεται την κοινωνική συνοχή και την πολιτιστική κληρονομιά

Εξασφαλίζει την οικονομική βιωσιμότητα του τομέα, παρέχοντας κοινωνικο-οικονομικά οφέλη στις τοπικές κοινωνίες

Φύση/Περιβάλλον3.5 δισεκατομμύρια χρόνια

Κοινωνία140.000 χρόνια

Οικονομία5.000 χρόνια

ΠΛΑΙΣΙΟ ΚΑΘΟΡΙΣΜΟΥ ΤΟΥΡΙΣΤΙΚΗΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ

ΕΘΝΙΚΟ ΕΠΙΠΕΔΟ

ΠΕΡΙΦΕ-ΡΕΙΑΚΟ

ΕΠΙΠΕΔΟ

ΕΙΔΙΚΟ ΧΩΡΟΤΑΞΙ-ΚΟ ΓΙΑ ΤΟΝ ΤΟΥΡΙΣΜΟ

ΤΟΠΙΚΟ ΕΠΙΠΕΔΟ

5

ΑΝΩΤΕΡΑ ΕΠΙΠΕΔΑ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΥ

ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΕΠΙΠΕΔΟ

ΔΙΕΘΝΕΣ ΕΠΙΠΕΔΟ

ΔΙΕΘΝΕΣ ΕΠΙΠΕΔΟUnited Nations - World Tourism Organization UN-WTO Διακήρυξη Davos «Κλιματική Αλλαγή και Τουρισμός» (UNWTO,

WEF, WMO 2007) Οδηγός για «Πράσινη» Τουριστική Ανάπτυξη (UNWTO, United

Nations of Environmental Protection – UNEP, 2012)

ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΕΠΙΠΕΔΟ - Ευρωπαϊκή Ένωση (European Commission - EC) COM(2007)621 final: βιώσιμη τουριστική προσέγγιση -

ανάπτυξη καινοτόμων λύσεων – αναβάθμιση ποιότητας τουριστικών προϊόντων και υπηρεσιών

COM(2010) 352 final – στόχος: η Ευρώπη να αποτελέσει κύριο τουριστικό προορισμό σε παγκόσμιο επίπεδο

Οδηγός για χρηματοδότηση τουριστικού τομέα από Ευρωπαϊκούς πόρους

6


Κοινωνικο-οικονομικά ωφέλη τουριστικής δραστηριότητας Άρση εποχικότητας Ποιότητα προσφερόμενων υπηρεσιών

Διαχείριση ενέργειας Υδατικά αποθέματα και υδατικό αποτύπωμα επισκεπτών Διαχείριση αποβλήτων Διαχείριση εδαφών (πυκνότητα δόμησης, πυκνότητα

χρήσης εδαφικών πόρων κ.λπ.)

7

ΠΑΓΚΟΣΜΙΟ ΕΠΙΠΕΔΟΚΑΤΕΥΘΥΝΣΕΙΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ ΤΟΥΡΙΣΤΙΚΟΥ ΤΟΜΕΑ

Πηγή:“Making Tourism more Sustainable”, UNEP & WTO, 2005

ΘΕΜΑΤΑ

Προστασία/ανάδειξη φυσικών & πολιτιστικών πόρων Περιορισμός αρνητικών επιπτώσεων σε τουριστικούς

προορισμούς (μεταφορές, απόβλητα κ.λπ.) Προώθηση ευημερίας τοπικής κοινωνίας/οικονομίας Μείωση εποχικότητας Τουρισμός προσβάσιμος σε όλους (π.χ. ΑμεΑ) Πρόσβαση τουριστικών προορισμών Εξειδίκευση ανθρώπινου δυναμικού - ποιότητα

προσφερόμενων υπηρεσιών

8

ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΕΠΙΠΕΔΟΚΑΤΕΥΘΥΝΣΕΙΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ ΤΟΥΡΙΣΤΙΚΟΥ ΤΟΜΕΑ

http://ec.europa.eu/enterprise/sectors/tourism/sustainable-tourism/index_en.htm

ΣΤΟΧΟΙ

9


ΕΘΝΙΚΟ ΕΠΙΠΕΔΟ Γενικό Πλαίσιο Χωροταξικού Σχεδιασμού και Αειφόρου

Ανάπτυξης Ειδικό Πλαίσιο Χωροταξικού Σχεδιασμού και Αειφόρου

Ανάπτυξης – Τουρισμός

ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΟ ΕΠΙΠΕΔΟΠεριφερειακά Πλαίσια Χωροταξικού Σχεδιασμού και Αειφόρου Ανάπτυξης

ΤΟΠΙΚΟ ΕΠΙΠΕΔΟΣΧΟΑΑΠ, ΡΣΑ κ.ά.

10

ΕΘΝΙΚΟ ΕΠΙΠΕΔΟΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΤΟΥΡΙΣΤΙΚΗΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ

Επικράτηση μαζικού τουρισμού Περιβαλλοντική υποβάθμιση τουριστικών προορισμών Έντονη εποχικότητα Μειωμένη προσβασιμότητα (επικράτηση αεροπορικών

μεταφορών ως κύριου μεταφορικού μέσου) Μη ικανοποιητικό επίπεδο παρεχόμενων υπηρεσιών

(κτιριακές υποδομές, ειδικές τουριστικές υποδομές, κυκλοφοριακή συμφόρηση – έλλειψη χώρων στάθμευσης κ.λπ.)

Ελλιπής προβολή τουριστικού προϊόντος στις διεθνείς αγορές Περιορισμένη ανάπτυξη εναλλακτικών μορφών τουρισμού

Ε.Π.Χ.Σ.-Α.Α., 2009

11

ΕΘΝΙΚΟ ΕΠΙΠΕΔΟΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΤΟΥΡΙΣΤΙΚΗΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ

Εποχικότητα

Πίεση στους πόρους – ΑΙΧΜΗ με χωρική και χρονική αναφορά – αλλοίωση / εξάντληση πόρων (πολιτιστικό περιβάλλον, γη, υδατικοί πόροι, ενέργεια κ.λπ.)

Ανταγωνισμός με άλλες δραστηριότητες (για γη και άλλους πόρους)

ΤΟΥΡΙΣΤΙΚΗ ΑΝΑΠΤΥΞΗ & ΕΠΙΠΤΩΣΕΙΣ ΣΤΟ

ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ

12

ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ ΚΑΙ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ

13

Πηγή:OECD 1992

Πίεση, P Κατάσταση, S Αντίδραση, R

Ανθρώπινες δραστηριότητες

Τουρισμός Βιομηχανία Μεταφορές Γεωργία κ.λπ.

Κατάστασηπεριβάλλοντος& φυσικών πόρων

Ατμόσφαιρα Υδατικοί

Πόροι Εδαφικοί

Πόροι Ζωντανοί

οργανισμοί

Οικονομικοί και Περιβαλλοντικοί παράγοντες

Διοίκηση Επιχειρήσεις Διεθνές Πολιτικοί &

οικονομικοί θεσμοί

ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΑ

ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΑ

ΑΠΟΚΡΙΣΗαπό την κοινωνία

(αποφάσεις –δράσεις)

ΠΙΕΣΕΙΣ

ΠΟΡΟΙ

Απόκριση από την κοινωνία

Φυσικό περιβάλλον

Ακτές

Ορεινές περιοχές

Αστικές περιοχές

14

ΣΧΕΣΗ ΤΟΥΡΙΣΜΟΥ ΚΑΙ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ

ΔΙΚΤΥΑ

Ύδρευσης

Αποχέτευσης

Ενέργειας

Μεταφορών

Εντατική Χρήση Πόρων

Υποβάθμιση Περιβάλλοντος

Υποβάθμιση Πυρήνα Ανάπτυξης Τουριστικής Δραστηριότητας

ΤΟΥΡΙΣΜΟΣ

Αμφίδρομη σχέση

ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΦυσικό & Ανθρωπογενές

15

ΦΥΣΙΚΟ Π

ΕΡΙΒΑΛΛ

ΟΝ

Γεωμορφολογία - παράκτιες ζώνες, αστικές περιοχές, ορεινές περιοχές

Εδαφικοί Πόροι - εξάντληση, διάθεση στερεών απορριμμάτων

Υδάτινοι Πόροι - ρύπανση, υπερκατανάλωση νερού

Βιοποικιλότητα - μείωση βιολογικής ποικιλότητας

Τοπίο - αλλοίωση

Αέρας - ρύπανση

Ηχορύπανση

ΕΠΙΠΤΩΣΕΙΣΑΠΟ ΤΗΝ ΤΟΥΡΙΣΤΙΚΗ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑ

16

ΑΝΘΡΩ

ΠΟΓΕΝΕΣ

ΠΕΡΙΒΑΛΛ

ΟΝ

Οικονομία - απασχόληση, περιφερειακή ανάπτυξη, τομείς παραγωγής

Κοινωνία – Πολιτισμός - αλληλεπίδραση και επιρροή στα ήθη και έθιμα

Τεχνική Υποδομή - άναρχη επέκταση για την κάλυψη των αναγκών

Χρήσεις γης - άναρχη δόμηση, αστικοποίηση αγροτικού χώρου

… κ.λπ.


17

Πολιτιστικό Περιβάλλον Φυσικό Περιβάλλον

Παράκτιες Περιοχές

Οικιστικά Κέντρα

Μικρότεροι Οικισμοί-ΧωριάΟρεινοί ΌγκοιΕνδοχώρα

Προστατευόμενες περιοχές


Αλλοίωση Μικρή επίδραση

Καμία επίδρασηΑπειλή

Φέρουσα Ικανότητα Τουριστικής Ανάπτυξης (Φ.Ι.Τ.Α.): Αριθµός χρηστών και είδος δραστηριοτήτων που µπορεί να δεχτεί µια περιοχή, χωρίς να υποβαθµίζεται η ποιότητα των: τοπικών υποσυστηµάτων παρεχόμενων τουριστικών υπηρεσιών

Προσεγγίσεις Φέρουσας Ικανότητας – Βιώσιμη Ανάπτυξη Φυσική Φ.Ι. - αντοχή φυσικών πόρων π.χ. χωρητικότητα ακτών, επάρκεια νερού, χωρητικότητα ζωνών οικιστικής καταλληλότητας

Κοινωνική Φ.Ι. - αντοχή τοπικού πληθυσμού να δεχθεί τουριστικές ροές

Οικονομική Φ.Ι. - αντοχή τοπικής οικονομίας σε σχέση με τον τουρισμό

ΦΕΡΟΥΣΑ ΙΚΑΝΟΤΗΤΑΤΟΥΡΙΣΤΙΚΟΥ ΠΡΟΟΡΙΣΜΟΥ

18

19

Η ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΤΟΥ ΤΟΥΡΙΣΤΙΚΟΥ ΤΟΜΕΑ ΘΕΤΕΙ ΤΗΝ ΑΝΑΓΚΗ …

Ενεργειακών πόρων Μετακινήσεων Υδατικών πόρων Απορριμμάτων

Χλωρίδας & πανίδας Οικοτόπων Τοπίου Οικισμών Αρχιτεκτονικής κληρονομιάς Αρχαιολογικών πόρων & μνημείων

ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ

ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ

Φέρουσα Ικανότητα Τουριστικής Ανάπτυξης (Φ.Ι.Τ.Α.)

ΕΝΑΛΛΑΚΤΙΚΕΣ ΜΟΡΦΕΣ ΤΟΥΡΙΣΜΟΥ

Μορφές τουρισμού πέραν του μαζικού Επιδιώκουν την αποφυγή αρνητικών και τη δημιουργία θετικών κοινωνικών, πολιτιστικών και περιβαλλοντικών

ΕΠΙΠΤΩΣΕΩΝ

ΚΥΡΙΑ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ Μικρής κλίμακας, ελεγχόμενη και ρυθμιζόμενη ανάπτυξη Ποικιλία δραστηριοτήτων – φάσμα τουριστικού προϊόντος ΕΜΦΑΣΗ στην απόκτηση εμπειριών από τους τοπικούς

πολιτισμούς και τη διατήρηση των παραδοσιακών αξιών

20

21

Εργαλείο για τηνμακροπρόθεσμη τοπική οικονομική ανάπτυξη &

κοινωνική συνοχή

Στηρίζεται στην αξιοποίηση των συγκριτικών πλεονεκτημάτωνκάθε περιοχής

τοπική ταυτότηταφυσικό περιβάλλον πολιτιστικό περιβάλλοντοπική παραγωγήγαστρονομία κ.λπ.


22


Συνεδριακός

Αστικός

Θαλάσσιος τουρισμός

Πολιτιστικός τουρισμός

23


Θρησκευτικός Τουρισμός

Αθλητικός Τουρισμός (αξιοποίηση υπαρχόντων αθλητικών εγκαταστάσεων, γκολφ, χιονοδρομικός, καταδυτικός, δραστηριότητες ορεινού χώρου)

Ιαματικός και Θεραπευτικός Τουρισμός

Ιατρικός Τουρισμός

24


Τουρισμός φύσης (αγροτουρισμός και οικοτουρισμός)

Γεωτουρισμός

Άλλες ειδικές μορφές τουρισμού (βιομηχανία, ενέργεια, αλιεία, κυνήγι)

ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑ ΟΙΚΟ-ΓΕΩ-ΤΟΥΡΙΣΜΟΥΕθνικό Πάρκο Grand Canyon (Arizona, USA)

Μνημείο παγκόσμιας κληρονομιάς UNESCO(http://www.nps.gov/grca/learn/nature/geologicformations.htm)

Φαράγγι 446 χλμ. μήκους, 6.5 -29 χλμ. πλάτους, 1.83 χλμ. βάθους

25

ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑ ΟΙΚΟ-ΓΕΩ-ΤΟΥΡΙΣΜΟΥΕθνικό Πάρκο Grand Canyon (Αριζόνα, ΗΠΑ)

Εγκαταστάσεις χαμηλής όχλησης

26

ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑ ΟΙΚΟ-ΓΕΩ-ΤΟΥΡΙΣΜΟΥΕθνικό Πάρκο Grand Canyon (Αριζόνα, ΗΠΑ)

ΔραστηριότητεςΠερίπατος, ορειβασία, σημεία θέας

27

ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΣΥΓΚΡΟΥΣΕΩΝ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΩΝ

28

Πηγή: Google Earth

Πηγή: Πρόγραμμα Αρχιμήδης, 2003

ΜΗΛΟΣ

Εξόρυξη & συνεδριακός τουρισμός

29


ΜΗΛΟΣ

Θαλάσσιος τουρισμός

30


ΜΗΛΟΣ

ΧΡΗΜΑΤΟΔΟΤΗΣΗ

Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό έχει αναπτυχθεί στα πλαίσια του εκπαιδευτικού έργου του διδάσκοντα

Το έργο «Ανοικτά Ακαδημαϊκά Μαθήματα ΕΜΠ» έχει χρηματοδοτήσει μόνο την αναδιαμόρφωση του υλικού

Το έργο υλοποιείται στο πλαίσιο του Επιχειρησιακού Προγράμματος «Εκπαίδευση και Δια Βίου Μάθηση» και συγχρηματοδοτείται από την Ευρωπαϊκή Ένωση (Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο) και από εθνικούς πόρους

31

ΧΩΡΟΤΑΞΙΑ - NTUA...ανάπτυξη, τομείς παραγωγής Κοινωνία –...

Documents

Transcript of ΧΩΡΟΤΑΞΙΑ - NTUA...ανάπτυξη, τομείς παραγωγής Κοινωνία –...