ΙΟΥΣΤΙΝΙΑΝΟΣΕΣΩΤΕΡΙΚΗ ΚΑΙ ΕΞΩΤΕΡΙΚΗ ΠΟΛΙΤΙΚΗ

ΙΣΤΟΡΙΑ Β΄ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

Δημιουργός : Κέλλη Ειρήνη - kelliteacher.weebly.com

Ιουστινιανός Α’

Αυτοκράτορας από το 527 ως το 565 μ.Χ.

Η πολιτική του επιδίωξη : Ένα κράτος, μια εκκλησία, μια νομοθεσία

ΕΣΩΤΕΡΙΚΗ ΠΟΛΙΤΙΚΗ

1. Αντιμετώπισε τη Στάση του Νίκα

Ο Ιουστινιανός, σε συνεργασία με την ικανότατη σύζυγο του Θεοδώρα, κατέστειλε την επανάσταση με τη βία. Ακολούθως ενίσχυσε την αυτοκρατορική εξουσία και περιόρισε σημαντικά τη δύναμη των δήμων.

Αιτία : η βαριά φορολογία που είχε επιβληθεί από τον Ιουστινιανό

Στάση του Νίκα, 532 μ.Χ. : εξέγερση των δήμων του Ιπποδρόμου Πράσινων και Βένετων (που έμοιαζαν με αθλητικά σωματεία, αλλά είχαν και πολιτική ισχύ) και του λαού της Κωνσταντινούπολης.

2. Νόμοι που περιόριζαν τη δύναμη των μεγάλων γαιοκτημόνων και προστάτευαν τους ελεύθερους γεωργούς. Οι ελεύθεροι αγρότες-μικροϊδιοκτήτες γης, ήταν πολύ χρήσιμοι στην κεντρική εξουσία γιατί πλήρωναν φόρους.

3. Θρησκευτική πολιτική. Κύριος στόχος της θρησκευτικής πολιτικής του Ιουστινιανού αποτέλεσε η επιβολή του ορθόδοξου δόγματος σε όλη την αυτοκρατορία. Έχοντας ως κυριότερο στόχο την ενότητα της αυτοκρατορίας μέσω της πίστεως, στράφηκε γύρω από δύο βασικούς άξονες: την εξάλειψη της ειδωλολατρίας και την πάταξη των αιρέσεων.Στα πλαίσια της πολιτικής αυτής έλαβε σκληρά μέτρα κατά των οπαδών της αρχαίας θρησκείας, και έκλεισε την περίφημη Νεοπλατωνική Ακαδημία στην Αθήνα, θεωρώντας ότι η φιλοσοφία που διδασκόταν εκεί συνδέεται με την αρχαία θρησκεία. 

4. Η κωδικοποίηση της νομοθεσίας. Το διαρκέστερο έργο του Ιουστινιανού υπήρξε η κωδικοποίηση του Ρωμαϊκού Δικαίου. Επειδή το πλήθος και οι αντιφάσεις των νόμων δυσκόλευαν την ομαλή απονομή της δικαιοσύνης, συνέστησε επιτροπή ειδικών για την αναθεώρηση του ισχύοντος Δικαίου. Το νομοθετικό έργο του Ιουστινιανού περιλαμβάνει: τον Ιουστινιάνειο Κώδικα, με τους πριν από τον Ιουστινιανό αυτοκρατορικούς νόμουςτον Πανδέκτη, που συγκέντρωνε γνώμες ρωμαίων νομικώντις Εισηγήσεις, εγχειρίδιο για τους αρχάριους σπουδαστές της Νομικής τις Νεαρές, δηλαδή καινούριους νόμους που εκδόθηκαν μετά το 534. Αξίζει να σημειώσει κανείς ότι, ενώ τα

υπόλοιπα έργα ήταν γραμμένα στα λατινικά, οι "Νεαρές" ήταν γραμμένες στο μεγαλύτερο μέρος τους στα ελληνικά για να γίνονται κατανοητές από τον λαό, γεγονός που δείχνει τη σταδιακή επικράτηση της ελληνικής γλώσσας στη βυζαντινή αυτοκρατορία κατά τον 6ο αιώνα. 

ΕΞΩΤΕΡΙΚΗ ΠΟΛΙΤΙΚΗ

Η ρωμαϊκή αυτοκρατορία την εποχή του Μ. Κωνσταντίνου (326 μ.Χ.)

Η ρωμαϊκή αυτοκρατορία και τα άλλα κράτη και λαοί της περιοχής το 527 μ.Χ.(έτος που ο Ιουστινιανός ανέβηκε στο θρόνο)

Η Βυζαντινή αυτοκρατορία την εποχή που ανέβηκε στο θρόνο ο Ιουστινιανός, το 527 μ.Χ. (κόκκινο χρώμα) και η επέκταση των συνόρων που επιτεύχθηκε στα χρόνια της βασιλείας του (κίτρινο χρώμα)

Στη Δύση : στόχος του Ιουστινιανού ήταν η αποκατάσταση της ρωμαϊκής κυριαρχίας (imperium romanum), της Ρωμαϊκής Οικουμένης.Επιδίωξε να αποκαταστήσει την αυτοκρατορία στα παλιά της όρια, αυτά του 3ου αιώνα, και να της δώσει την παλιά δόξα της. 

534 μ.Χ. Οι Βυζαντινοί καταλύουν το βασίλειο των Βανδάλων στη Β. Αφρική και εντάσσουν ξανά την περιοχή αυτή στη ρωμαϊκή αυτοκρατορία

535-555 μ.Χ. : Εκστρατείες των βυζαντινών ενάντια στο Οστρογοτθικό βασίλειο της Ιταλίας

562 μ.Χ. Όλη η Ιταλία έχει ενταχθεί στη Ρωμαϊκή αυτοκρατορία.Από το βασίλειο των Βησιγότθων στην Ιβηρική έχει αποσπαστεί ένα μικρό κομμάτι της Νότιας Ισπανίας

Σε όλη τη διάρκεια της βασιλείας του Ιουστινιανού, η αυτοκρατορία δέχεται:-εισβολές Σλάβων, Ούνων, Βουλγάρων, Αβάρων στη Βαλκανική. Τους αντιμετωπίζει με εκστρατείες, οχύρωση των συνόρων, προσπάθειες εξαγοράς της ειρήνης-πολεμικές προκλήσεις των Περσών στα Ανατολικά σύνορα. Ο Ιουστινιανός υπογράφει συνθήκη ειρήνης (562 μ.Χ)

Αποτίμηση της εξωτερικής πολιτικής του Ιουστινιανού –Συνέπειες :

Συνολικά η εξωτερική πολιτική του Ιουστινιανού Α'

-ήταν σύμφωνη με τη ρωμαϊκή παράδοση και πολύ φιλόδοξη,

αλλά

- ξεπερνούσε τις δυνατότητες του κράτους και τελικά απέβη αναποτελεσματική, αν όχι καταστροφική.

Βραχυπρόθεσμα, ο Ιουστινιανός πέτυχε τους στόχους του : Ένα μεγάλο μέρος του παλιού ρωμαϊκού κράτους είχε ήδη γίνει και πάλι μέρος της αυτοκρατορίας, εκπληρώνοντας το όραμα του για την παλινόρθωση του Imperium Romanum.  

Ωστόσο, η αποκατάσταση της αυτοκρατορίας είχε αρνητικές συνέπειες: Οι συνεχείς εκστρατείες στη Δύση απογύμνωσαν τις ευρωπαϊκές επαρχίες από στρατεύματα και άδειασαν τα κρατικά ταμεία. Το Βυζάντιο, όντας απορροφημένο στη Δύση, υπέστη σημαντικές απώλειες στην Ανατολή. Τα εδάφη που ανακτήθηκαν ήταν δύσκολο να προστατευτούν και πολλά από αυτά σύντομα χάθηκαν πάλι. Εξασθενημένη οικονομικά και στρατιωτικά, η Βυζαντινή αυτοκρατορία κινδύνευσε σοβαρά στα χρόνια των διαδόχων του Ιουστινιανού.

Πιο συγκεκριμένα :