ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΣΤΕΦΑΝΟΥ ΔΑΣΟΠΟΝΟΣ & ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΤΗΣ ΦΥΣΙΚΟΥ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ

ΜΕΤΑΠΤΥΧΙΑΚΟΣ ΦΟΙΤΗΤΗΣ ΤΜΗΜΑΤΟΣ ΔΑΣΟΛΟΓΙΑΣ & ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ & ΦΥΣΙΚΩΝ ΠΟΡΩΝ Δ.Π.Θ.

3η Πανελλήνια Συνάντηση Φοιτητών Διαχείρισης Φυσικού Περιβάλλοντος

ΔΙΗΜΕΡΙΔΑ

ΔΑΣΟΠΟΝΙΑ: Από την Επιστήμη στην Πράξη

Η επίτευξη του στόχου

ΦΥΤΡΩΤΙΚΟΤΗΤΑ ΚΑΙ ΒΙΩΣΙΜΟΤΗΤΑ ΤΩΝ ΣΠΟΡΩΝ ΤΟΥ ΕΙΔΟΥΣ DRYAS OCTOPETALA

Πρόλογος Η παρούσα εργασία αποτελεί μέρος της Πτυχιακής Διατριβής

μου, η οποία πραγματοποιήθηκε στο εργαστήριο Ορεινών

Βοσκοτόπων

Τριμελή επιτροπή

Μέρου Θεοδώρα (επιβλέπουσα καθηγήτρια)

Τάκος Ιωάννης

Καζάνα Βασιλική

Dryas octopetala Χαμηλός, προσκεφαλόμορφος,

έρπων, αειθαλής, νανώδης

ημίθαμνος.

Η δρυάδα είναι ένας είδος

πρόδρομο και είναι σημαντικό

για την σταθεροποίηση των

εδαφών ιδιαίτερα των λεπτών

εδαφών στις πλαγιές των βουνών

(Zwinger and Willard 1996,

Ellenberg 1988).

Εξάπλωση στο Β. Ημισφαίριο της Dryas

octopetala

Πολικό είδος που εμφανίζεται σε αρκτικές και αλπικές ζώνες στην

Ευρώπη , Ασία και Βόρεια Αμερικής

Χάρτης 1. Εξάπλωση

του είδους στο Β.

Ημισφαίριο

Πηγή : Skrede et al

2006

Νότια όρια Εξάπλωσης Dryas octopetala Τα Νότια όρια εξάπλωσης του στην Ευρώπη βρίσκονται

στην Βόρεια Ισπανία, την Κεντρική Ιταλία και την Βόρεια

Ελλάδα (Elkington 1968).

Στην Ελλάδα, σύμφωνα με το Red Data Book (2009)

(Schuler & Τσιριπίδης 2009) έχει καταγραφεί στην

βορειανατολική και βόρειο – κεντρική χλωριδική περιοχή.

Εμφανίζεται στο όρος Φαλακρό (περιοχή Χιονότρυπα),

στο όρος Όρβηλος και στο όρος Τζένα.

Χάρτης 2. Εξάπλωση της

Δρυάδος στα Βαλκάνια.

Πηγή: Stevanovic et al 2009.

Αναπαραγωγή Η Dryas octopetala αναπαράγεται με

σπόρους και ανθίζει Ιούνιο –

Αύγουστο.

Οι υψηλότερες θερμοκρασίες

μπορούν να προσελκύσουν τα

έντομα και επίσης να επιταχύνουν

την βλάστηση της γύρης.

Ο σπόρος διασκορπίζεται με τον

άνεμο και έχουν φυσιολογικό

λήθαργο

Κίνδυνοι και απειλές

Το είδος, για την Ελλάδα,

χαρακτηρίζεται ως ΤΡΩΤΟ (VU),

βάσει του κριτηρίου D2 της Διεθνής

Ένωσης για την διατήρηση της

φύσης (IUCN 2001).

Η περιοχή που καταλαμβάνει το

είδος είναι μικρότερη από 20 km2

και οι περιοχές εμφάνισης των

υποπληθυσμών του είναι λιγότερες

από πέντε.

Μέτρα Προστασίας & Παρακολούθηση

Στην περιοχή του Φαλακρού οι

ανθρώπινες επεμβάσεις είναι αρκετές

λόγω της ύπαρξης του Χιονοδρομικού

Κέντρου Φαλακρού.

Η παρακολούθηση του μπορεί να μας

εντοπίσει της επιδράσεις της κλιματικής

αλλαγής στην αλπική χλωρίδα καθώς

μπορεί να χρησιμοποιηθεί ως δείκτης

των επιπτώσεων της κλιματικής αλλαγής

στα αλπικά οικοσυστήματα.

Σκοπός της εργασίας

Έλεγχος φυτρωτικότητας κάτω από ιδανικές συνθήκες

εργαστηρίου (Germination test)

Βιοχημικός έλεγχος με τετραζόλιο

κάτω από ιδανικές συνθήκες εργαστηρίου

(2,3,5 Triphenyltetrazolium chloride)

Υλικά Υδροβολείς

Λαβίδες

Τριβλία PETRI

Ψυγείο

Φυτρωτικός θάλαμος

Ποτάμια λεπτόκοκκη άμμος

Βελόνες

Στερεοσκόπιο

Διάλυμα τετραζολίου

SPSS – Πρόγραμμα Στατιστικής

Ανάλυσης

Σπόροι Dryas Octopetala

Αποθήκευση σπόρων Φρέσκοι σπόροι

Αποθηκευμένοι σπόροι για 1,5 μήνα

>> 2 μήνες

>> 6 μήνες

>> 12 μήνες

Όλοι οι σπόροι αποθηκεύτηκαν στους 5±1oC

Έλεγχος γόνιμων & άγονων σπόρων

Τομές σε

τυχαίο δείγμα

50 σπορών

Έλεγχος φυτρωτικότητας σπόρων

20οC / 8h φως και σε 15oC / 16h σκοτάδι

4 επαναλήψεις των 25 σπόρων

Προετοιμασία σπόρων Dryas

Octopetala πριν τον Βιοχημικό

έλεγχο με τετραζόλιο

Έλεγχος βιωσιμότητας

Σε έμβρυα αφύτρωτων σπόρων

Εμβύθιση των εμβρύων σε 1% ΤΤΖ για 24 ώρες

σε σκοτάδι

Στατιστική ανάλυση

Έλεγχος κανονικότητας κατανομής (Shapiro-Wilks)

Έλεγχο ομοιoγένειας (Levene’s test)

Έλεγχος ανάλυσης διακύμανσης (ANOVA)

Επίπεδο σημαντικότητας 5% (p-Value=0,05)

Ποσοστά γόνιμων και άγονων σπόρων Dryas octopetala

0,00%

20,00%

40,00%

60,00%

80,00%

100,00%

21,90%

78,11%

Γόνιμοι

Άγονοι

Ποσοστό φυτρωτικότητας των σπόρων Dryas octopetala

0

20

40

60

80

100

b

b b

b

a

Ποσ

οσ

τό

φυ

τρ

ωτικ

ότη

τα

ς (%

)

Φρέσκοι

Αποθηκευμένοι 1,5 μήνα στους 5οC

Αποθηκευμένοι 2 μήνες στους 5οC

Αποθηκευμένοι 6 μήνες στους 5οC

Αποθηκευμένοι 12 μήνες στους 5οC

Αριθμός βιώσιμων εμβρύων σπόρων Dryas octopetala

0

20

40

60

80

100

Αρ

ιθμ

ός

βιώ

σιμ

ων

εμβρ

ύων

Φρέσκοι

Αποθηκεύμενοι 1,5 μήνα στους 5οC

Αποθηκευμένοι 2 μήνες στους 5οC

Αποθηκευμένοι 6 μήνες στους 5οC

Αποθηκευμένοι 12 μήνες στους 5οC

Σημαντικά μεγάλο ποσοστό άγονων σπόρων (εξηγεί την μικρή

εξάπλωση).

Mπορούν να αποθηκευθούν για τουλάχιστον 6 μήνες.

Δεν διατηρεί την βιωσιμότητα του στους 12 μήνες.

Τα αποτελέσματα είναι μια σοβαρή ένδειξη της δυσκολίας της

εγκατάστασης καινούργιων φυτών από σπόρους.