Ο ΜΙΝΩΙΚΟΣ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ : 3000 – 1450 π.Χ ΕΠΟΧΗ ΤΟΥ ΧΑΛΚΟΥ

«Η θρησκεία και η γραφή των Μινωιτών»

ΤΟ ΠΝΕΥΜΑ ΤΗΣ ΜΙΝΩΙΚΗΣ ΘΡΗΣΚΕΙΑΣΕπειδή δεν έχουμε κατανοητά γραπτά κείμενα, δε γνωρίζουμε καλά τη θρησκεία των Κρητών, οι οποίοι είχαν μια τόσο υψηλή αίσθηση του ωραίου. Μαντεύουμε όμως ότι ήταν μια θρησκεία αισιόδοξη, που προέτρεπε να επικοινωνήσει ο πιστός με τις εσωτερικές δυνάμεις της ζωής και του προσέφερε ελπίδες ευτυχίας. Στο μινωικό πάνθεον οι θεές παίζουν μεγαλύτερο ρόλο από αυτό των ανδρών. Παριστάνονται κάτω από το ιερό δένδρο, στην κορυφή ενός όρους, επάνω σε ένα πλοίο ή σείοντας μιαν ασπίδα. Άγρια ζώα και πτηνά τις συνοδεύουν. Είναι οι διάφορες μορφές που λαμβάνει η αρχέγονη μητέρα-γη, η οποία ενσαρκώνει τη ζωική ορμή και εκτείνει την κυριαρχία της στα φυτά, στα ζώα και στους ανθρώπους. Ασφαλώς επιβίωση μιας πρωτόγονης μητριαρχίας που ενώνει τη γυναίκα με τις δυνάμεις της ζωής.

Pierre Lévéque, L’aventure grecque, σ. 40 (Μετ. Β.Σ.

Ελιά : Ιερό δέντρο των Μινωιτών

Στη Μινωική Κρήτη οι άνθρωποι λάτρευαν τη Μεγάλη Θεά.

Την έλεγαν και Μεγάλη Μητέρα και ήταν θεά της φύσης. Αυτή έκανε τη γη να βλασταίνει και έδινε ζωή στα φυτά, στα ζώα και στους ανθρώπους. Αυτή πίστευαν ότι έφερνε τη βροχή, τον αέρα, το φως και το σκοτάδι.

Την παρίσταναν σα γυναίκα να κρατά στα χέρια φίδια, στους ώμους της περιστέρια και να κάθεται ανάμεσα σε ζώα .

Τη λάτρευαν σε μικρά ιερά στα ανάκτορα...

...σε σπήλαια...

...και σε κορφές βουνών και λόφων.

Της πρόσφεραν μικρά αγαλματάκια ανθρώπων ή ζώων, διπλούς πελέκεις και καρπούς της γης, για να την ευχαριστήσουν, που έκανε τη γη να καρπίσει.

Σαρκοφάγος της Αγίας Τριάδας με παράσταση πομπής σε ιερό

Για χάρη της έκαναν γιορτές, όπου χόρευαν και έκαναν αθλήματα.

Την άνοιξη γιόρταζαν τη μεγάλη τους γιορτή, τα ταυροκαθάψια.

Σ' αυτή τη γιορτή νέοι και νέες έκαναν ακροβατικές

ασκήσεις πάνω σε αγριεμένους ταύρους.

Οι Μινωίτες λάτρευαν τους ταύρους,γιατί συμβόλιζαν την ορμή και τη

δύναμη της ζωής.

Σύμβολα της θρησκείας τους ήταν τα ιερά κέρατα του ταύρου και ο διπλός πέλεκυς.

Ιερό δέντρο των Μινωιτών ήταν η ελιά !

Τελετουργικό αγγείο (« ρυτό» ) σε σχήμα κεφαλής ταύρου.

Ο ταύρος είναι σύμβολο της γονιμότητας στη μινωική θρησκεία. Κατά τη διάρκεια των θρησκευτικών τελετών οι προσφορές προς τη «Θεά της Γονιμότητας» σε κρασί και λάδι διαπερνούσαν το σώμα του τελετουργικού αυτού αγγείου από το λαιμό και μέσα από την οπή που υπήρχε στο ρύγχος του ταύρου κατέληγαν στο έδαφος.

Αρχαιολογικό Μουσείο Ηρακλείου.

Τελετουργικά αγγεία - αντικείμενα

Δοχείο από Φαιστό

Ζάκρος : λίθινο ρυτό

Κύπελλο αναφοράς και αναπαράσταση σχεδίων του κυπέλλου

Μάλια: λίθινο αγγείο

Ζάκρος

Οι Μινωίτες ήταν οι πρώτοι από τους κατοίκους της Ελλάδας, που χρησιμοποίησαν τη γραφή.

Φαιστός : το σημείο όπου βρέθηκε ο Δίσκος

Η γραφή στη Μινωική Κρήτη

Η ανάπτυξη του εμπορίου και η περίπλοκη διοικητική και κοινωνική οργάνωση επέβαλε την ύπαρξη γραφής.

Για να γράψουν μια λέξη σχεδίαζαν εικόνες ζώων, φυτών, πλοίων, αγγείων κ.λ.π.

Η πρώτη αυτή γραφή λέγεται ιερογλυφική.

Συστήματα γραφής αναπτύχθηκαν μετά το 1700 ( Νεοανακτορική περίοδος )

Δύο συστήματα γραφής αναπτύχθηκαν στη Μινωϊκή Κρήτη : ► Ιερογλυφική (δίσκος της Φαιστού)► Γραμμική Α (συλλαβική γραφή, κυρίως σε αγγεία ή πήλινες πινακίδες).

Καμία από τις δύο δεν έχει αποκρυπτογραφηθεί.

Ο « δίσκος της Φαιστού »

Ο «δίσκος της Φαιστού» φέρει τα σύμβολα της μινωικής γραφής σε

σπειροειδή διάταξη.

Αρχαιολογικό Μουσείο Ηρακλείου.

Στη Φαιστό οι αρχαιολόγοιανακάλυψαν έναν δίσκο γραμμένο με ιερογλυφικήγραφή.Λένε ότι πάνω του είναι γραμμένος ένας θρησκευτικός ύμνος.

Δεν έχει αποκρυπτογραφηθεί !

Ο « πήλινος δίσκος» της Φαιστού (οι δύο όψεις του)

Ο δίσκος της Φαιστού ανακαλύφθηκε

στις 3 Ιουνίου 1908, από τον Ιταλό αρχαιολόγο

Λουΐτζι Περνιέ, στην μινωική πόλη της Φαιστού

και χρονολογείται πιθανώς στον 17ο αιώνα π.Χ.

Στις δύο όψεις του βρίσκονται 45 διαφορετικά σύμβολα, πολλά

από τα οποία αναπαριστούν εύκολα αναγνωρίσιμα

αντικείμενα, όπως ανθρώπινες μορφές, ψάρια, πουλιά, έντομα,

φυτά κ.α.

Μάθε κι αυτό :

Τα σχήματα στο δίσκο της Φαιστού έχουν γραφτεί με σφραγίδες.Είναι το παλιότερο δείγμα τυπογραφίας!!!

Αργότερα, οι Μινωίτες ανακάλυψαν μια πιο απλή γραφή, που λέγεται Γραμμική Α'.

Η Γραμμική γραφή Α, που ήταν το δεύτερο σύστημα γραφής, ήταν συλλαβική.

συλλαβική γραφή = κάθε σημείο αντιστοιχούσε σε μία συλλαβή

Δεν έχει αποκρυπτογραφηθεί !