Post on 20-Jul-2015
laquoΑυτό που βλέπεις είναι αυτό που θέλει ο
σκηνοθέτης να δειςhellipraquo
Ο Αθανάσιος Ρουσόπουλος
καθηγητής της Αρχαίας Ελληνικής
Φιλολογίας στο Πανεπιστήμιο
Αθηνών ενέταξε στην ύλη του
σχετικά αντικείμενα την
laquoΑντιγόνηraquo του Σοφοκλή τον
laquoΑγαμέμνοναraquo του Αισχύλου και
τον laquoΠλούτοraquo του Αριστοφάνη
Ειδικότερα για τον Ρουσόπουλο
πρέπει να αναφέρουμε ότι τον
Δεκέμβριο του 1867 σκηνοθέτησε
την laquoΑντιγόνηraquo που παραστάθηκε
στο Ηρώδειο με τη συμμετοχή
φοιτητών του Πανεπιστημίου
Αθηνών επrsquo ευκαιρία των γάμων
του Γεωργίου Α΄ με τη βασίλισσα
Όλγα
Ξεχωριστή μνεία πρέπει να γίνει για την
πρωτοβουλία του Γεωργίου Μιστριώτη
καθηγητή της Αρχαίας Ελληνικής
Φιλολογίας στο Πανεπιστήμιο Αθηνών
να ιδρύσει το 1895 την laquoΕταιρεία υπέρ
διδασκαλίας αρχαίων δραμάτωνraquo με
σκοπό την παράσταση αρχαίων
τραγωδιών από το πρωτότυπο με τη
συμμετοχή φοιτητών του
Πανεπιστημίου Αθηνών ως ηθοποιών
Ακόμη μια θετική του συμβολή στο
Ελληνικό Θέατρο είναι το γεγονός ότι
παρακινήθηκαν νεαρές κοπέλες ndashαπό το
Πανεπιστήμιο και το Αρσάκειο- να
υποδυθούν τους γυναικείους ρόλους των
δραμάτων και έτσι άρχισε να
απενοχοποιείται ο τίτλος της
επαγγελματίας ηθοποιού
Η κορυφαία στιγμή της λειτουργίας της
Εταιρείας συντελείται ένα μόλις χρόνο μετά
από την ίδρυσή της με το ανέβασμα της
laquoΑντιγόνηςraquo στις 27 Μαρτίου 1896 στο
Δημοτικό Θέατρο Αθηνών Η παράσταση
εντασσόταν στις εκδηλώσεις για τους
πρώτους Ολυμπιακούς αγώνες της νεότερης
εποχής που διεξήχθησαν τότε στην Αθήνα
Ο Μιστριώτης είναι ο άνθρωπος που
εισηγήθηκε τη συστηματική αξιοποίηση των
αρχαίων θεάτρων για την ανάπτυξη τακτικών
ετήσιων περιόδων ερμηνείας αρχαίων
δραμάτων με στόχους όχι μόνο
καλλιτεχνικούς και πνευματικούς αλλά και
για την ανάπτυξη του τουρισμού της χώρας
Είναι επίσης εκείνος που πρώτος συνέλαβε
την αξιοποίηση της μουσικής παράδοσης του
τόπου της δημοτικής και της εκκλησιαστικής
μουσικής για την επένδυση των
παραστάσεων αυτών
Το 1923 ιδρύθηκε στους κόλπους του
Πανεπιστημίου Αθηνών ο laquoΘεατρικός Φοιτητικός
Όμιλοςraquo που ανάπτυξε στη συνέχεια σημαντική
δράση Δύο χρόνια αργότερα το 1925 ο
laquoΌμιλοςraquo αναγνωρίσθηκε από το Πρωτοδικείο
Αθηνών γεγονός που έδωσε μεγαλύτερη ώθηση
στις προσδοκίες και τις δραστηριότητες των
μελών του Το 1930 με αφορμή το γεγονός ότι η
Πανεπιστημιακή Λέσχη εγκαταστάθηκε στο
ιδιόκτητο μέγαρό της στην οδό Ιπποκράτους ο
laquoΌμιλοςraquo διαλύθηκε για να ενταχθεί πλέον ως
υπηρεσία στη Λέσχη με την επωνυμία laquoΘεατρικό
Τμήμαraquo
Γεγονός σημαντικής σημασίας υπήρξε η
συμμετοχή του Τμήματος στον εορτασμό της
Εκατονταετηρίδας του Πανεπιστημίου το 1937
με το ανέβασμα της laquoΑντιγόνηςraquo στο Ωδείο
Ηρώδου Αττικού Σκηνοθέτης της παράστασης
ήταν ο Σπύρος Μελάς και πρωταγωνίστρια η τότε
φοιτήτρια της Νομικής Ελένη Παπαδάκη Μετά
από τον πόλεμο και την κατοχή η
Πανεπιστημιακή Λέσχη ξανάρχισε τις θεατρικές
δραστηριότητές της
Σαγηνευμένος από πολύ νέος με την ηρωίδατου Σοφοκλή ο Ανούιγ αποπειράθηκε το1942 να την αποσπάσει από τοαρχαιοελληνικό σύμπαν και να τη μεταφέρειστην εποχή του στρατάρχη Πετέν να τηςαναθέσει μια επίθεση στην συνεργαζόμενημε τους ναζί κυβέρνηση του Βισί και να τηνκαταστήσει σύμβολο της γαλλικήςαντίστασης
Πράγματι Τον χειμώνα του 44 σ έναΠαρίσι όπου οι συλλήψεις οι επιθέσεις η βίακαι ο φόβος βρίσκονταν στην ημερήσιαδιάταξη οι θεατές της πρώτης παράστασηςτης laquoΑντιγόνηςraquo τυλιγμένοι σε κουβέρτεςέβλεπαν στη σκηνή του Theatre de l Atelierμια νέα γυναίκα ν αντιστέκεται στουςκρατούντες και να θάβει μόνη της τον αδελφότης αναγνωρίζοντας στη στάση της μιακραυγή εξέγερσης και πατριωτισμού
Η laquoΑντιγόνηraquo σε διασκευή
του Ζαν Ανούιγ και
σκηνοθεσία του Αντρέ
Μπαρσάκ 1944
Στη λιτή εκδοχή του ο Ανούιγ αλλάζει κάποια
σημεία του αρχικού μύθου για να υποστηρίξει
δύο ήρωες που αν και φέρουν τα ίδια ονόματα
με τους σοφόκλειους προγόνους τους
πλάστηκαν από την αρχή
Ο δικός του Κρέοντας δεν απαγορεύει την
ταφή του Πολυνείκη επειδή αυτός
αποδείχτηκε προδότης Το ίδιο άχρηστος και
χαραμοφάης ήταν και ο αδερφός του Αλλά
κάποιος από τους δύο -αδιάφορο ποιος-
έπρεπε να θανατωθεί για παραδειγματισμό και
ο άλλος να γίνει ήρωας Διότι για να
κυβερνηθεί αποτελεσματικά μια πολιτεία
χρειάζεται να κατασκευαστούν τόσο οι ήρωες
όσο και τα παραδείγματα προς αποφυγή Είναι
μια δουλειά μια laquoβρομοδουλειάraquo για την
ακρίβεια όμως κάποιος πρέπει να την κάνει
Κι αυτό κάνει ο Κρέοντας Που είναι
προσγειωμένος κυνικός πραγματιστής
Και που η ακλόνητη επιθυμία της Αντιγόνης να
πεθάνει για την πράξη της του δημιουργεί μπελάδες
Γιατί ο Κρέοντας του Ανούιγ σε αντίθεση με αυτόν
του Σοφοκλή δεν επιθυμεί το θάνατό της και της
προσφέρει προστασία Ήδη αρκετές φουρτούνες έχει
το καράβι που κλήθηκε να κυβερνήσει για να βάλει
κι άλλη στο κεφάλι του με το σκάνδαλο που θα
δημιουργηθεί
Η Αντιγόνη όμως επιμένει στην πράξη της και
επιμένει να υποστεί και τις συνέπειες γιrsquo αυτήν Και
δεν αλλάζει γνώμη ούτε όταν ο Κρέοντας της
εκθέσει με απαράμιλλο κυνισμό την αλήθεια για το
χαρακτήρα του laquoεξιδανικευμένουraquo -στα μάτια της-
αδερφού ούτε όταν την καλέσει να ωριμάσει και να
αποδεχτεί ότι αυτός είναι ο κόσμος σάπιος ίσως
αλλά ότι η ζωή είναι ωραία όπως και να lsquoχει Τότε
είναι που η Αντιγόνη θα συγκρουστεί ακόμη
σφοδρότερα μαζί του θέλοντας να εναντιωθεί σε
έναν (διε)φθαρμένο κόσμο και με ένα αίσθημα
μηδενισμού είναι η αλήθεια αφού δε βρίσκει από
πουθενά να κρατηθεί ούτε από τον έρωτά της για
τον Αίμονα αφού θα διαφθαρεί κι αυτός μοιραία θα
προτιμήσει το θάνατο
Αυτός είναι ο βασικός πυρήνας της σύγκρουσης
στην Αντιγόνη του Ανούιγ η ασφυξία της
ασυμβίβαστης παρορμητικής νιότης μέσα στον
προσγειωμένο και κυνικό κόσμο της γηραιάς
εξουσίας
Ο Μπρεχτ συνέθεσε τη δική του Αντιγόνη
βασισμένος στη γερμανική μετάφραση της
τραγωδίας του Σοφοκλή από τον Χέλντερλιν
το 1947 δυο χρόνια μονάχα μετά το τέλος
του Β Παγκοσμίου πολέμου και την ήττα του
ναζισμού Ο Μπρεχτ χρησιμοποιεί την
παγκοσμίως γνωστή μορφή της ηρωίδας ως
διαχρονικό σύμβολο αντίστασης και
ελευθερίας με σκοπό να καταδείξει τον
παραλογισμό του πολέμου και της
ολοκληρωτικής κρατικής εξουσίας
Είναι σαφές ότι ο Μπρεχτ έστησε μιαν
αντάρτισσα Αντιγόνη εμπνευσμένος από την
εποποιϊα της αντίστασης στο ναζισμό μια
ηρωίδα που δεν υπερασπίζεται το νόμο του
αίματος απέναντι στους νόμους του κράτους
(Κρέοντας) αλλά αντιστέκεται ενάντια στους
δυνατούς στους σκοταδιστές στους
τρομερούς στους εγκληματίες
Ο Μπρεχτ μεθερμηνεύει την τραγωδία του
Σοφοκλή σύμφωνα με το σκοπό του να
γράψει ένα δράμα αντίστασης στο ναζιστικό
Γ Ράιχ
O Αλεξάνδρου laquoδιπλασιάζειraquo την ηρωίδα
του Σοφοκλή χωρισμένο σε δυο πράξεις το
έργο διαδραματίζεται σε δυο χρόνους στα
χρόνια της Κατοχής και στον Εμφύλιο στις
δυο κρισιμότερες περιόδους της σύγχρονης
ελληνικής ιστορίας καθοριστικές για τη
διαμόρφωση της συλλογικής συνείδησης του
τόπου μας
Η Αντιγόνη και στις δύο πράξεις όπως
προστάζει ο αρχαίος μύθος θάβει το νεκρό
ενάντια στη διαταγή
Αυτή η χρονική γειτνίαση και συμπλοκή
των δύο πολύ σημαντικών στιγμών της
σύγχρονης ελληνικής ιστορίας της Κατοχής
και του Εμφυλίου στο έργο του Αλεξάνδρου
αποτελεί σίγουρα μια ιδιομορφία Η ίδια
γενιά που έζησε τις ελπίδες της
απελευθέρωσης της χώρας από τη γερμανική
κατοχή βιώνει και τον αδελφοκτόνο εθνικό
σπαραγμό αυτό καταγράφεται με σαφήνεια
στην Αντιγόνη του Α Αλεξάνδρου
Έγινε φανερό απrsquo όσα ήδη γράφτηκαν ότι η Αντιγόνη του rsquo56 δεν
αποτελεί ένα από τα έργα σταθμούς στη σκηνοθετική πορεία και
εξέλιξη του Μινωτή Ο ανταγωνισμός οι επαγγελματικές αντιδικίες
αλλά και η μικρόψυχη από μέρους του σκηνοθέτη αντιμετώπιση του
πρωταγωνιστικού διδύμου Συνοδινού ndash Κωτσόπουλου συνέβαλλαν
ώστε η παράσταση να μην παρουσιάζει ωριμότητα αλλά και να
στερείται ενός σαφούς προσανατολισμού
Στη συγκεκριμένη όμως παράσταση δεν θα μπορούσε να περάσει
απαρατήρητος ο χορός ο οποίος ενεργεί σαν να είναι ένας τέταρτος
υποκριτής αλλά με πολλαπλασιασμένα τα πρόσωπά του δηλαδή
είναι ένας επαυξημένος θίασος υποκριτών Στη θεατρική εφαρμογή
του ο Μινωτής κατανέμει το λυρικό στοιχείο του κειμένου του χορού
και έτσι ο χορός συγχέεται με τα δρώντα πρόσωπα γίνεται φορέας
του μύθου και ενεργεί χρησιμοποιώντας όλα τα μέσα της μίμησης
(λόγος ρυθμός αρμονία) που ενεργοποιούνται με τη φωνή και την
κίνηση
Θα πρέπει επίσης να τονιστεί εκτός από την πετυχημένη κατά κοινή
ομολογία εμφάνιση και υπόκριση της πρωταγωνίστριας (Συνοδινού)
ο τρόπος ndash αριστοτεχνικός από σκηνοθετικής άποψης κατά τη γνώμη
μου- εμφάνισης του φύλακα (Π Ζερβός) Και στις δύο εμφανίσεις ο
Φύλακας (Π Ζερβός) μιλάει με μια σαφώς λαϊκίζουσα
παραστατικότητα και συνοδεύει τα λόγια του με κινήσεις τέτοιες που
αν και δεν ανήκουν στη σχηματογραφία του φαύλου της κωμωδίας
απέχουν ωστόσο κατά πολύ από το laquoσεμνόνraquo του τραγικού τρόπου
Αυτή η καλά μελετημένη υφολογική διαφοροποίηση της γλώσσας
αποδίδει με διαύγεια τη διαφορά του ήθους και διακρίνει το φύλακα
από τους καθαρά τραγικούς ρόλους Όμως τα μεμονωμένα θετικά
στοιχεία της παράστασης δεν κατάφεραν να της προσδώσουν την
ορμή το νεύρο τη συνοχή αλλά και το ύφος και την άποψη που είχε
ανάγκη
Αντιγόνη 1990 με την Αλίκη Βουγιουκλάκη 1995 με την
Καριοφυλλιά Καραμπέτη Την επιλογή του έργου ακολουθούσε η
επιλογή του πρωταγωνιστήστριας που συνήθως ήταν
προβεβλημένος αλλά όχι απαραίτητα από το χώρο της τραγωδίας
Οι παραστάσεις του τόσο στην Ελλάδα όσο και στο εξωτερικό
βασίζονταν συνήθως στη δική του μετάφραση η οποία παρέμενε
όσο το δυνατόν πιο πιστή στο πρωτότυπο
Αρκετά συχνά επέλεγε να σκηνοθετήσει προβεβλημένους ή και
laquoεμπορικούςraquo ηθοποιούς όπως την Αλίκη Βουγιουκλάκη Πολλές
φορές ωστόσο επικρίθηκε από τους κριτικούς για τις επιλογές του
ως προς τους πρωταγωνιστές των παραστάσεών του Οι ηθοποιοί
στις παραστάσεις τραγωδίας του Μίνωος Βολανάκη απέδιδαν τους
ρόλους ως σύγχρονοι άνθρωποι Ο σκηνοθέτης περιόρισε τις
μεγαλοπρεπείς κινήσεις και πέτυχε να δημιουργήσει πιο προσιτούς
χαρακτήρες ακόμα και για το λαϊκό κοινό των παραστάσεών του
που δεν διέθετε θεατρική παιδεία
Ο Βολανάκης ως σκηνοθέτης αρχαίας τραγωδίας προσπάθησε να
την ερμηνεύσει και όχι να την εξηγήσει Η επιλογή των έργων
που σκηνοθέτησε σχετιζόταν με το κεντρικό πρόσωπο Θεωρούσε
ότι η παράσταση αρχαίας τραγωδίας θα έπρεπε να είναι σε
αντιστοιχία με τη συγκεκριμένη ιστορική στιγμή
Τα σκηνικά που επέλεγε είχαν ως κεντρικό σχήμα τον κύκλο Η
έννοια του κύκλου και η λειτουργία των ρόλων μέσα σε αυτόν
αποτέλεσαν πηγή έμπνευση των σκηνικών Ο Βολανάκης
προτιμούσε τα σχεδόν συμβολιστικά σκηνικά τα οποία
συνδέονταν με την πλοκή της τραγωδίας και τον τρόπο με τον
οποίο επέλεγε να την προσεγγίσει
Για το σύνολο της παράστασης ήταν υπεύθυνος ο σκηνοθέτης κι
επομένως εκείνος θα έπρεπε να καθοδηγεί τους υπόλοιπους
συντελεστές της (συνθέτη σκηνογράφο ενδυματολόγο
χορογράφο) άποψη η οποία χαρακτηρίζει και το έργο του Μίνωος
Βολανάκη ο οποίος ήταν αρκετά συγκεντρωτικός στις
παραστάσεις του
Προκειμένου να κάνει τις παραστάσεις του προσιτές σε όλους
κατέστησε τον Χορό συλλογικό όργανο μέρος της παράστασης και
όχι ξένο σώμα ενώ ταυτόχρονα διατήρησε την ατομικότητα των
μελών του Τα μέλη του Χορού συνέπασχαν με τους ήρωες και
παρακολουθούσαν τα δρώμενα Πάντως δεν κυριαρχούσαν στο
χώρο Η εκφορά των λόγων του Χορού ήταν άλλοτε ατομική και
άλλοτε ομαδική με το τραγούδι να τονίζει διάφορα σημεία των
χορικών και τη μουσική να υποβοηθά στη δημιουργία κατάλληλου
κλίματος
Στόχος του Βολανάκη πιθανόν ήταν να φέρει την αρχαία ελληνική
τραγωδία κοντά στον απλό πολίτη και όχι να δημιουργήσει
παραστάσεις για εξειδικευμένους θεατές Εκεί στόχευε πιθανόν και
η επιλογή νέων χώρων για τις παραστάσεις αρχαίας ελληνικής
τραγωδίας μακριά από το κέντρο της Αθήνας Στα πρώτα
σκηνοθετικά του χρόνια απέφευγε τα αρχαία θέατρα όμως τελικά
σκηνοθέτησε παραστάσεις για αυτά ενώ σχεδίασε άλλα στο
πρότυπο αυτών Οι γνωστοί χώροι αρχαίο θέατρο της Δωδώνης
Επίδαυρος Ωδείο Ηρώδου του Αττικού δεν του αρκούσαν και
φρόντιζε να δημιουργήσει τους δικούς του χώρους για να φέρει
τον πολιτισμό πιο κοντά στο λαϊκό κοινό της Αθήνας Παλιά
λατομεία μεταμορφώθηκαν με τη φροντίδα του σε αξιόλογους
χώρους πολιτισμού όπου διάφορα πολιτιστικά γεγονότα
λαμβάνουν χώρα έως και σήμερα
Από το ΔΗΠΕΘΕ Σερρών στο Λυκαβηττό και στο Ηρώδειο Μετάφραση
ΚΧΜύρης laquoΗ σχέση της με την εξουσίαraquo λέει η ηθοποιός για την
ηρωίδα που θα υποδυθεί laquoείναι καθοριστική Έρχεται αντιμέτωπη με αυτό
που εκπροσωπεί ο Κρέων δηλαδή την εξουσία Και ξέρει ότι στο τίμημα
που αναλαμβάνει στο παιχνίδι κόντρα στην εξουσία χαμένος είναι ο
ιδεολόγος δηλαδή η ίδια Γι αυτό και τοποθετούμε την Αντιγόνη σε αυτό
το βάθρο Διότι ξέρει ότι η σύγκρουσή της με την εξουσία ισοδυναμεί με
θάνατο Είναι άνισος ο αγώνας Και προχωρά προς αυτόν αμετακίνητη
απόλυτη και ακάθεκτη χωρίς να παζαρεύει την ιδεολογία της χωρίς να
παλινδρομεί Ξέρει ότι δεν θα το αποφύγειraquo
Την ίδια στιγμή μέσα από τον θρήνο της παρουσιάζει την ανθρώπινη
πλευρά της laquoΣτον θρήνο σπάει και οπισθοχωρείraquo λέει Κι ενώ τη
μαγνητίζει ο θάνατος και προχωρά προς αυτόν συγχρόνως τρομάζει όπως
τρομάζουμε όλοι μπροστά στο άγνωστο του θανάτου Αλλιώς η Αντιγόνη
θα ήταν μόνο σύμβολο μόνο μια ιδέα Εκείνη όμως φέρει την ιδέα αλλά
επειδή είναι και ανθρώπινο πλάσμα δεν αντέχει το βάρος της ιδέας Και
αυτό συμβαίνει μόνο για μια στιγμή Κι έτσι δεν κρατάμε την Αντιγόνη σε
απόσταση τη φέρνουμε κοντά μας Η Αντιγόνη θέλει και πρέπει να
αγαπηθεί Θέλει να εκμηδενίσει τις αποστάσειςraquo
laquoΘέλησα να συνδέσω την τραγωδία και την ηρωίδα μου με το τώρα με
αναφορές πιο κοντά σε μας Αναρωτήθηκα ποιος στη σύγχρονη Ελλάδα θα
μπορούσε να φθάσει σε αυτά τα ύψη σε αυτές τις κλίμακες Και το μόνο
που βρήκα και λειτουργεί μέσα μου πολύ έντονα είναι οι πολιτικοί
κρατούμενοι της χούντας Και όλα αυτά με απόλυτη ηρεμία Η Αντιγόνη
δεν πράττει τίποτα εν θερμώ Είναι ηρωίδα από σκέψη και όχι από
παρόρμησηraquo
Πόσο Αντιγόνη αισθάνεται στη ζωή της laquoΣε στιγμές και σε άλλη κλίμακα
νομίζω ότι όλοι μας μπορούμε να γίνουμε μια μικρή Αντιγόνη Στις
προσωπικές αντιστάσεις μας πάντα στην κλίμακά μαςraquo
Η σκηνοθέτις της παράστασης Νικαίτη Κοντούρη χαρακτήρισε την τραγωδία
ως ένα σύμβολο και κείμενο βαθιά πνευματικό που θέτει διαρκώς ερωτήματα
στους μελετητές Τόνισε παράλληλα ότι η μετάφραση του έργου από τον
Νίκο Παναγιωτόπουλο επηρέασε σημαντικά τη μορφή της παράστασης Η
παράσταση είναι λιτή και αφαιρετική και στηρίζεται στις σχέσεις των
ανθρώπων Στο κέντρο τοποθετείται η σύγκρουση της Αντιγόνης και του
Κρέοντα η ισοτιμία των δύο αυτών προσώπων και η ισοδικία που απορρέει
από το ίδιο το έργο Η Αντιγόνη αποτελεί όχι μόνο μια επιτομή της Αρχαίας
Ελληνικής Ποίησης αλλά και μέγα αρχέτυπο της Θεολογίας και της
φιλοσοφίας του ανθρώπου
Η Λυδία Κονιόρδου χαρακτήρισε πολύ σημαντική τη στιγμή που μία ηθοποιός
συναντιέται με την Αντιγόνη και ανέφερε ότι προσπάθησε να δει την
Αντιγόνη ως υπαρκτό και παρορμητικό και όχι ως ιδανικό -όπως έχει
επικρατήσει- πρόσωπο Είναι μία νέα κοπέλα όχι κατασταλαγμένη που
επιλέγει έναν ωραίο και ένδοξο θάνατο Οι αξίες της είναι διαχρονικές γι
αυτό και είναι ζητούμενο ακόμα και στην εποχή μας Στο έργο κυριαρχεί η
σύγκρουση δύο κόσμων που θέτει ανάγλυφο το δίλημμα στο θεατή να
επιλέξει την πορεία του μέσα στη ζωή
Ο Σοφοκλής Πέππας που θα ενσαρκώσει τον Κρέοντα τόνισε με τη σειρά του
ότι δεν θέλαμε να δώσουμε μία αποκρυσταλλωμένη άποψη Ο Κρέοντας δεν
αυθαιρετεί αντίθετα εκφράζει τη συλλογική συνείδηση της πόλης Ο
Σοφοκλής στο έργο αυτό καταργεί το διαχωρισμό ανάμεσα στο καλό και στο
κακό
Ο κορυφαίος του χορού τέλος Δημήτρης Πετρόπουλος έδωσε ιδιαίτερη
έμφαση στο ότι ο χορός στο έργο αυτό ξαναβρίσκει τη χαμένη του
αμεσότητα και θέτει στους ήρωες τα ερωτήματα που κινούν τα νήματα του
έργου
Το Θέατρο Ένα προσφέρει στο θεατρόφιλο
κοινό και εμπλουτίζει την καλλιτεχνική ατζέντα
της Κύπρου σταθερά από την ίδρυσή του το
1987 Αυτή η θαυμαστή πορεία έχει φτάσει
αισίως στο 100ο έργο που ανεβάζει το Ένα στον
χαρακτηριστικά ζεστό του χώρο στην παλιά
Λευκωσία Ο Καλλιτεχνικός Διευθυντής του
Θεάτρου Ανδρέας Χριστοδουλίδης σκηνοθετεί
για αυτή την επετειακή παραγωγή την Αντιγόνη
του Σοφοκλή Είναι από τις σπάνιες φορές που
ανεβαίνει τραγωδία σε κλειστό χώρο στην
Κύπρο
Μέσα από το περίφημο έργο του Σοφοκλή
αναδεικνύονται διαχρονικά πανανθρώπινα
προβλήματα όπως η σύγκρουση του ατόμου με
το σύνολο και η διπολική αντίθεση φύσης και
ανθρώπινου πολιτισμού
Η πρεμιέρα της Αντιγόνης θα δοθεί στις 16
Δεκεμβρίου στην κύρια σκηνή του θεάτρου στη
Λευκωσία με την ευγενή στήριξη της Ελληνικής
Πρεσβείας
Η παράσταση Αντιγόνη την οποία ο
Θεόδωρος Τερζόπουλος σκηνοθέτησε με
τελειόφοιτους σπουδαστές της Ακαδημίας
αποτελεί έναν ακόμη σταθμό στην πολυετή
συνεργασία του Θεάτρου Άττις με την
σημαντικότερη Ακαδημία Θεάτρου της
Ασίας
Η συνεργασία του Θεόδωρου Τερζόπουλου
με την Ακαδημία του Πεκίνου
χρονολογείται από το 1984 και προάγει ένα
γόνιμο διάλογο ανάμεσα στην αρχαία
ελληνική τραγωδία την Όπερα του
Πεκίνου και το ασιατικό θέατρο
Επιστέγασμα της συνεργασίας του
Θεόδωρου Τερζόπουλου με την Ακαδημία
είναι η απονομή του τίτλου του Επίτιμου
Διδάκτορα της Ακαδημίας και η
αναγνώριση laquoτης απόλυτης υποταγής της
Ακαδημίας στο διαπολιτισμικό θέατρο του
Έλληνα σκηνοθέτηraquo όπως χαρακτηριστικά
είπε ο Πρόεδρος της Xu Xiang
hellipΜέθοδος
Τερζόπουλου
Σχηματικότητα-
Σωματικότητα
Η διαφορετικότητα του θεάτρου του Τερζόπουλου
έγκειται ακριβώς στη διαφορετική ανάγνωση των
κειμένων Η συνήθης σκηνοθετική ματιά ιδίως πάνω σε
αρχαία κείμενα αναλώνεται στο να επιβεβαιώσει τα
κείμενα αυτά ως αυθεντίες και επομένως να
προσδιορίσει τις αναλογίες τους με τη σύγχρονη εποχή
Το ζητούμενο είναι η διαχρονικότητα του νοήματος
Αντίθετα κάτι τέτοιο δε φαίνεται ούτε από τα κείμενά
του ούτε από τις συνεντεύξεις του ίδιου του
Τερζόπουλου να τον απασχολεί Δεν ερευνά στον χρόνο
αλλά στον χώρο Το θέατρο του μπορεί να οριστεί ως
lsquorsquoδιαπολιτισμικόrsquorsquo διασπά την έννοια των συνόρων
ανάμεσα στους πολιτισμούς και αναδεικνύει την
ιστορική διαδικασία των διαρρεόντων συνόρων του
παγκόσμιου πολιτισμού εγγράφει το κείμενο στην
πολιτισμική του προοπτική Και πώς μπορεί να γίνει
αυτό αλλιώς παρά μέσα από την κοινή αλήθεια όλων
των πολιτισμών το σώμα Το πάσχον σώμα το
παλλόμενο σώμα το σώμα σε έκσταση το τελετουργικό
σώμα στοιχεία κοινά σε όλες τις θρησκείες και σε όλους
τους αρχαίους πολιτισμούς
Στο θέατρο το σώμα πλέον είναι πιο παρόν από ποτέ Οι
πρόβες των ηθοποιών ξεκινούν από τη σωματική
άσκηση και οι ρόλοι προσεγγίζονται με σωματικά
κριτήρια σε αντίθεση με τη μέχρι τώρα πρακτική που
υπέβαλε την προσέγγιση με βάση την υπόθεση και τον
χαρακτήρα (μέθοδος Στανισλάβσκι)
Η Commedia dell arte είναι ένα
αυτοσχεδιαστικό είδος θεάτρου που ξεκίνησε
τον Μεσαίωνα στην Ιταλία και γρήγορα
εξαπλώθηκε στην κεντρική Ευρώπη
χρησιμοποιώντας στερεότυπους χαρακτήρες
αυτοσχεδιαστικούς διαλόγους και μάσκες Μέσα
από ένα συνονθύλευμα σαλτιμπάγκων μίμων
ακροβατών και ηθοποιών δημιουργούνται
περιπλανώμενες ομάδες που με χαρακτηριστικό
τους την μαστοριά της τέχνης τους θέτουν τις
βάσεις για το σύγχρονο ευρωπαικό θέατρο
Η ομάδα Commedia dell arte a la improvisata
παρουσιάζει την Αντιγόνη του Σοφοκλή
ειδομένη μέσα από το κάτοπτρο της Commedia
dell arte η οποία χρησιμοποιεί το τραγικό σαν
κωμικό αποδεχόμενη την παρουσία αυτού του
σχήματος ως κινητήρια δύναμη της ζωής και της
σκηνικής δραματουργίας
Φάρσες μάσκες χαρακτήρες ανατροπές
μουσική και τραγούδι ξεδιπλώνουν μπροστά
στα μάτια σας μια διαφορετική Αντιγόνη
αναπάντεχη και γεμάτη εκπλήξεις
Στο Μικρό Θέατρο της Αρχαίας Επιδαύρου
προσεγγίζει την Αντιγόνη με άξονα τον έρωτα
και τη δύναμή του πάνω στον άνθρωπο
Μιλώντας για τα πάθη και το θάνατο το
θέατρο συνδιαλέγεται με τη μουσική
Με αφορμή την ταφή που επιλέγει η
Αντιγόνη για το νεκρό αδερφό της
Πολυνείκη ενάντια στο νόμο του Κρέοντα
και σε όσους υποτάσσονται στη βία του η
Ομάδα ΑΣΙΠΚΑ και ο σκηνοθέτης Δημήτρης
Μπίτος προσεγγίζουν το δράμα του Σοφοκλή
laquoΑντιγόνηraquo επιχειρώντας να
αποκωδικοποιήσουν την τραγικότητα της
αγάπης ως επαναστατική πράξη ως εξίσωση
χωρίς λύση ισχυρή ως φυσικό φαινόμενο και
νόμο ενάντια στους νόμους του κράτους
κάθε εξουσίας ή λογικής
Στόχος του σκηνοθέτη είναι να φέρει σε μία
ουσιαστική συνάντηση μέσα από τις μουσικές
συνθέσεις του Blaine L Reininger και του
Ψαραντώνη ήχους του χθες και του σήμερα
για τα πάθοια του έρωτα
Το έργο ως σύγχρονη μεταγραφή της ομώνυμης
σοφόκλειας τραγωδίας επικεντρώνεται στη σφοδρή
σύγκρουση μεταξύ Αντιγόνης και Κρέοντα και ότι
αυτή laquoεκπροσωπείraquo σύγκρουση μεταξύ πολίτη και
εξουσίας ανυπακοής και νομιμοφροσύνης νιότης και
γήρατος αντιπαράθεση και ουτοπία
laquoΗ Αντιγόνη είναι ένας νέος άνθρωπος που δεν τον
χωρά η γη Ο Κρέων το αντίπαλον δέος δεν είναι
κακός αλλά έχει πει το μεγάλο ναι Αυτό το
αδιέξοδο δημιουργεί τον σπινθήρα την τραγωδία
Μέσα στο έργο υπάρχει διάσπαρτη η επιστροφή των
ηρώων στην παιδική τους ηλικία Και αυτό μου
θύμισε τη φράση του Νίτσε Ότι ο άνθρωπος
ωριμάζει όταν βρίσκει τη σοβαρότητα που έχει όταν
ως παιδί παίζει με ένα παιχνίδι Η Αντιγόνη πάει
κόντρα στον νόμο του κράτους αλλά υπερασπίζεται
τον νόμο της φύσης Αυτό είναι βαθύ και
μεγαλόπνοο Μόνο κυνηγώντας την ουτοπία
περιμένεις την ανατροπή διατηρείς την ελπίδα Ο
Κρέων προσπαθεί να σώσει την Αντιγόνη αλλά
συνειδητοποιεί ότι ήταν ταγμένη γι αυτόraquo
Η ομάδα Skull of Yorick Productions παρουσιάζει την
μουσικοθεατρική παράσταση laquoΑντιγόνηraquo βασισμένη
στο κείμενο του Σοφοκλή
Η ιδιαιτερότητα της έγκειται στο γεγονός ότι
δημιουργεί μία ξεχωριστή ηχητική ατμόσφαιρα
συνδυάζοντας τον ήχο του 20ου και 21ου αιώνα την
φωνητική virtuositeacute του 19ου αιώνα και της Baroque
εποχής Είναι η δεύτερη πλήρης παράσταση που
ανεβαίνει από την ομάδα στην οποία χρησιμοποιείται
μία εντελώς ανατρεπτική ενορχήστρωση ενός έργου Η
laquoΑντιγόνηraquo αδιαμφισβήτητα αποτελεί εξέλιξη της
τεχνικής αυτής συνδυάζοντας πλέον πολλούς
ηχόκοσμους Επίσης το γεγονός ότι πρόκειται για
αρχαιοελληνικό δράμα δίνει τη δυνατότητα στο θεατή
να βιώσει το αριστούργημα του Σοφοκλή μέσα από μία
πραγματικά σπάνια οπτική γωνία Μία laquoΑντιγόνηraquo με
χαρακτήρα διαχρονικό που αγγίζει τον παλμό της
εποχής
Σκηνοθετικά η laquoΑντιγόνηraquo προσεγγίζεται με έντονα
αλληγορικά στοιχεία τα οποία εκφράζουν την ανάγκη
να πράξει ο πολίτης αυτό που γνωρίζει πως είναι
σωστό θυσιάζοντας ακόμα και την ίδια του τη ζωή Το
έργο εξιστορεί τη μάχη μεταξύ ηθικής και ασέβειας
πίστης στις παραδόσεις και τυρρανικής εξουσίας
Σκηνογραφικά η laquoΑντιγόνηraquo της Skull of Yorick είναι
λιτή εμμένοντας στους δεσμούς μεταξύ των τεσσάρων
ηρώων που είναι ξεκάθαροι και ορατοί από τον
Ο σχεδιασμός της παράστασης βασίζεται στην
έννοια της προοικονομίας των πραγμάτων και
των δράσεων των ηρώων καθώς και στο
σκοτάδι της πλάνης στην αίσθηση δηλαδή ότι
οι ήρωες νομίζουν ότι πράττουν σωστά ενώ
έχουν παραπλανηθεί από τη Θεά Άτη
Οι ηθοποιοί κινούνται περιμετρικά σε όλο τον
χώρο του μουσείου ορίζοντας τη δράση εντός
του μουσείου ως δράση ιδιωτική ενώ την
δράση στο αίθριο ως δράση δημόσια Ο θεατής
θα είναι σε θέση να δει το πραγματικό γεγονός
σε χρόνο ευθύγραμμο τη στιγμή που συμβαίνει
Ένας προβληματισμός ανάμεσα στα όρια του
ιδιωτικού κόσμου και της δημόσιας ζωής έτσι
όπως θα μπορούσαν να οριστούν οι κόσμοι του
Κρέοντα και της Αντιγόνης
Ένας προβληματισμός πάνω στην Ερμηνεία
των καταστάσεων και των βιωμάτων όταν αυτά
εκτίθενται στον δημόσιο λόγο
Ήρωες που αδυνατούν να πράξουν με φρόνηση
επειδή παραπλανούνται Όταν αναγκάζονται
τελικά να βρουν το μέτρο είναι δέσμιοι του
Χρόνου που δεν μπορεί να αλλάξει πια το
λάθος
Αυτή είναι μια νέα εκδοχή της Αντιγόνης του Σοφοκλή από τον
Ashley Scott-Layton Στην εκδοχή της Αντιγόνης του
Πανεπιστημίου του Leeds αναδύονται θέματα ατομικής
ταυτότητας πολιτικής ελευθερίας αλλά και ενός
καταδικασμένου γάμου με τη δράση να τοποθετείται μέσα σε
ένα οίκο νυφικών Η παράσταση διασκευάζει το πρωτότυπο
κείμενο μέσα από μια ζωντανή και σύγχρονη σωματική
προσέγγιση
Κύριος στόχος της παράστασης είναι η δημιουργία μιας
σωματικής και ακουστικής ερμηνείας της αφήγησης Οι
συντελεστές δημιουργούν και παρουσιάζουν ένα Χορό
αποτελούμενο από διακριτές και ξεχωριστές οντότητες
(υπάλληλοι ενός οίκου νυφικών) Κατά τη διάρκεια των
προβών η ομάδα εστίασε την προσοχή της στην σχέση
Αίμoνα-Αντιγόνης και στις ετοιμασίες του γάμου τους ο
οποίος μοιάζει να είναι καταδικασμένος εξαρχής Επίσης
τονίστηκε η σχέση πατέρα-γιου με την καταστροφική της
δύναμη και τις τραγικές συνέπειές της
Πρόθεση της ομάδας αποτελεί και η ανάδειξη της
σωματικότητας όπως και εκείνης της σειράς των γεγονότων
που στην Αρχαία Τραγωδία συνέβαιναν εκτός σκηνής
(θάνατοι) και παραδοσιακά περιγράφονταν από τους
αγγελιοφόρους ως βασικό κομμάτι του έργου με την
παρουσίασής τους επί σκηνής Επιπρόσθετα στην έναρξη της
παράστασης υπάρχει μια έμμεση αναφορά στην σύγχρονη
Βρετανική πραγματικότητα των διαδηλώσεων του 2011
H Κομεντί Φρανσέζ το πρώτο εθνικό κι ένα από
τα ελάχιστα πια κρατικά θέατρα της Γαλλία
έρχεται στο Μέγαρο Αθηνών
Όπως επισημαίνει ο 49χρονος Μαρκ Πακέν στην
παράσταση που υπογράφει ο ίδιος η Αντιγόνη
είναι μια γυναίκα εύθραυστη αλλά και απείθαρχη
και πεισματάρα μια μορφή που συναντάμε
καθημερινά στους δρόμους η οποία παλεύει μόνο
και μόνο για να υπάρξει ίσως κάθε άλλο παρά
μυθική Είναι ένα κομμάτι του κόσμου μας
Σύμφωνα με τον Γάλλο πρέσβη στην Αθήνα Ζαν
Λου Κιν-Ντελφόρζ η έλευση της Κομεντί
Φρανσέζ με το συγκεκριμένο έργο laquoενέχει
συμβολικό χαρακτήρα στο πλαίσιο της σημερινής
Ελλάδαςraquo κι όπως επισημαίνει δεν υπάρχει
άλλος ξένος σταθμός στην περιοδεία του
θεάματος
Λιτό και το σκηνικό τοπίο της παράστασης όπου
δεσπόζει η σκληρή πρόσοψη ενός επιβλητικού
οικοδομήματος σκληρή όσο και το πρόσωπο της
εξουσίας
hellipστο Μέγαρο Αθηνών
Η σκηνοθεσία του Γάλλου Μαρκ Πακέν και η αισθητική
ερμηνεία του πάνω στην laquoΑντιγόνηraquo δημιουργεί την αίσθηση
της καθημερινότητας και του τρέχοντος που μας περιβάλλει
όπου όσα laquoόχιraquo κι αν διατυπώνονται δεν έχουν τη δύναμη να
αλλάξουν την πορεία των γεγονότων Αρκεί να παρατηρήσεις
την ηρωίδα του ένα a la garconne κουρεμένο αγοροκόριτσο
ξυπόλητο και ντυμένο με παντελόνι το οποίο αρνείται να
ενσωματωθεί στον κόσμο που της παραδίδεται και προτιμά να
πεθάνει
Και η ερμηνευτική προσέγγιση του θιάσου στην ίδια
ατμόσφαιρα φέρει σαφώς τα συμπτώματα της τραγωδίας αλλά
εμποτισμένης από την εμπειρία του σήμερα Ξεκινώντας από
την Φρανσουάζ Ζιγιάρ που εμφανίζεται στον επώνυμο ρόλο
τονίζει με δυναμισμό και εκφραστικότητα τα γήινα και
ανθρώπινα χαρακτηριστικά της Αντιγόνης προκαλώντας έως και
συγκίνηση Σε ωραία αρμονία με τον Μπρούνο Ραφαέλλι που
πανύψηλος και σωματώδης απέναντί της αποτυπώνει με
ακρίβεια και στιβαρότητα το μοντέλο ενός σύγχρονου
πολιτικού Στο σύνολό του ο 11μελής θίασος της Comedie
Francaise κινείται σε ενιαία ερμηνευτική γραμμή υψηλού
επιπέδου με μικρή εξαίρεση κάποιες αδικαιολόγητες φωνητικές
εντάσεις
Μία από τις παραστάσεις πουσημείωσαν μεγάλη επιτυχία στοπερσινό φεστιβάλ Αθηνών ηlaquoΑντιγόνηraquo του Σοφοκλή πουσκηνοθέτησε η Νατάσα Τριανταφύλληθα παιχτεί για μία και μόνο βραδιά στις12 Ιουνίου 2014 στο Παρίσι στηναίθουσα συνεδριάσεων της Unesco
Αυτός ήταν ο τρόπος που αποφάσισε ημόνιμη ελληνική αντιπροσωπεία στηνUnesco να κλείσει το εξάμηνο τηςελληνικής προεδρίας Η ΚατερίναΔασκαλάκη πρέσβειρα της Ελλάδαςστην Unesco ήταν αυτή πουπροσκάλεσε την θεατρική ομάδα πουστελέχωσε πέρσι το καλοκαίρι τηνπαράσταση να έρθει στο Παρίσι και νατην παρουσιάσει με τον τρόπο που τηναπολαύσαμε στο Μουσείο Μπενάκη μεμόνο μικρές προσαρμογές πουδιατηρούν όμως απαράλλακτη τηβασική δομή της
Γιατί μια Παλαιστινιακή Αντιγόνη
Ο Αιγύπτιος στην καταγωγή σκηνοθέτης Adel
Hakim ο οποίος ζει από το 1972 στη Γαλλία
κι έχει ασχοληθεί με την αρχαία τραγωδία
έχει τις απαντήσεις
laquoΓιατί το κείμενο του Σοφοκλή αναφέρεται
στην σχέση των όντων με τη γη τη γη τους
στην αγάπη που κάθε άνθρωπος έχει για τον
γενέθλιο τόπο του και στους δεσμούς που
διατηρεί μαζί του Γιατί ο Κρέων
τυφλωμένος από τους φόβους και τα
φαντάσματά του απαγορεύει να ταφεί στην
γη του Γιατί καταδικάζει την Αντιγόνη να
κλειστεί σε σπήλαιο χωρίς τροφή και νερό
Γιατί μετά τις προφητείες του Τειρεσία και το
θάνατο του γιού του ο Κρέων καταλαβαίνει
τελικά το λάθος του και επιχειρεί να
επανορθώσει Παρά τη τρελή φυγή των
ψυχών προς την τρέλα η Αντιγόνη του
Σοφοκλή είναι ένα τραγούδι για την αγάπη
και την ελπίδα μια συμφωνία
συναισθημάτων ένας ύμνος στη ζωήraquo
hellipστο Δημοτικό
Θέατρο Πειραιά
Το Εθνικό Θέατρο Παλαιστίνης
θα παρουσιάσει την laquoΑντιγόνηraquo
του Σοφοκλή σε σκηνοθεσία
Adel Hakim (Αντέλ Χακίμ) την
Παρασκευή 24 και το Σάββατο 25
Οκτωβρίου 2014 στο Δημοτικό
Θέατρο Πειραιά με ελληνικούς
υπότιτλους
Η παράσταση η οποία
παρουσιάστηκε με μεγάλη
επιτυχία στο Theatre des Quartiers
drsquo Ivry κερδίζοντας το Βραβείο
Κριτικών 2012 έχει τεθεί υπό την
αιγίδα της Πρεσβείας της
Παλαιστίνης στην Αθήνα
Για τους εφήβους έχει σημασία πώς διαμορφώνουν
και συντηρούν τα όνειρά τους αλλά και πώς
μαθαίνουν να αντιστέκονται να αμύνονται να
συνθλίβονται και να προσχωρούν στην
πραγματικότητα εκεί που δεν υπάρχουν
ψευδαισθήσεις αλλά η πραγματική ζωή Για αυτό
τους αφορά η Αντιγόνη Γιατί ειδικά η Αντιγόνη
Γιατί είναι ένα κείμενο συγκλονιστικό που θέτει
αληθινά διλήμματα με συνέπειες επιλογές και
ευθύνες σε κάθε βήμα των πράξεων μας Ένα κείμενο
ορόσημο όχι μόνο για το περιεχόμενό του και την
εποχή που γράφτηκε αλλά και για το πότε και πώς
συναντιόμαστε εμείς μαζί του εκεί κάπου στα 15 με
16 μας στην κρίσιμη ώρα των ορίων της εφηβικής
μας ζωής και των επιλογών προς την άβυσσο της
ενήλικης ζωής μας
Γιατί θέτει ξεκάθαρα τα θέματα η ευθύνη του
ανθρώπου ως μέλους μιας ισόνομης πολιτείας η
αναζήτηση και η απόδοση του δικαίου οι συνέπειες
των πράξεων η ορμή της νεότητας τα όρια της
κοινωνίας θέματα που απασχολούν τον άνθρωπο από
την αρχή του συνειδητού του βίου
Οι ηθοποιοί της ομάδας έχουν καθαρό λόγο
πάθος ένταση σωστό τονισμό έκφραση στα
πρόσωπα και τα σώματα τους ωραία κίνηση ενώ
όλοι τους λειτουργούν ομαδικά σε όλες τις
κατευθύνσεις με όλες τις παραμέτρους
Το έργο του Σοφοκλή laquoΑντιγόνηraquo
παρουσιάζεται ατόφιο σε μετάφραση της Ελένης
Μερκενίδου αλλά εμβόλιμα laquoπειραγμένοraquo σε
λίγα του σημεία και είναι αυτό που το ξεχωρίζει
δίνοντας του μια άλλη οπτική καθώς τέτοια
παρουσίαση μάλλον δεν θα έχετε ξαναδεί σε
αρχαίο κείμενο και ίσως λέμε ίσως και να
ενοχλήσειhellip συντηρητικούς παρατηρητές
Αυτό όμως που μας ενθουσίασε είναι ο Χορός και
πως αρμονικά ενσωματώνεται καθόλη τη
διάρκεια της παράστασης με τα κεντρικά
πρόσωπα που το περιβάλουν Μιλάμε για
σκηνοθετική μαεστρία και όχι για laquoτσιγγουνιάraquohellip
ρόλων που σε συνδυασμό με τις καλές ερμηνείες
βγαίνει ένα αξιοθαύμαστο αποτέλεσμα συνόλου
Ο Παύλος Δανελάτος και η νεοσύστατη
καλλιτεχνική ομάδα Οmerta που σημαίνει σιωπή
αποτελείται από απόφοιτους σπουδαστές της
δραματικής σχολής Α Boυτσινά
Η αρχαία ελληνική τραγωδία ΑΝΤΙΓΟΝΗ του
Σοφοκλή είναι ένα από τα ωραιότερα δείγματα
της παγκόσμιας λογοτεχνικής κληρονομιάς
σύμβολο συνέπειας στο χρέος και τους
άγραφους νόμους πίστης σε διαχρονικές αξίες
και ιδανικά φορέας μηνύματος καθολικής
αγάπης ανθρωπιάς ανθρωπισμού πραγματικής
αρετής
Η παράσταση τιμήθηκε στο 11ο Διαγωνιστικό
Φεστιβάλ Εθνικών Θεάτρων laquoΜΟΣΧΑ-ΠΟΛΗ
ΤΟΥ ΚΟΣΜΟΥraquo με τρία βραβεία Η ηθοποιός
Δώρα Γιαννίτση βραβεύθηκε για το ρόλο της
ΑΝΤΙΓΟΝΗΣ ο Кωνσταντίν Ρόζανοβ για τα
σκηνικά της παράστασης ενώ το laquoLuna
Theaterraquo τιμήθηκε με βραβείο παραγωγής
Αποσπάσματα της τραγωδίας απαγγέλλονται
στην αρχαία και νέα ελληνική γλώσσα το δε
μεγαλύτερο μέρος της αποδίδεται στη ρωσική
γλώσσα Η παράσταση θα παρουσιασθεί με
ελληνικούς υπέρτιτλους Στην παράσταση
συμμετέχουν Έλληνες και Ρώσοι ηθοποιοί ενώ
τη μουσική έχει συνθέσει ο διακεκριμένος
μουσικός Νίκος Ξανθούλης
Η Ζιλιέτ Μπινός δηλώνει πως για αυτήν το
επίκεντρο laquoείναι οι μύθοι τα αρχέτυπα αυτά από
τα οποία είμαστε φτιαγμένοι οι απλές ερωτήσεις
που ρωτάμε όλοιraquo
H Μπινός όμως επέμενε στην Αντιγόνη laquoτο πένθος
της και ο ηρωισμός της με συγκλόνισανraquo δηλώνει
Όσο για τον Βαν Χοβ η ελληνική τραγωδία δεν
είναι σε καμία περίπτωση εύκολη για ένα
σύγχρονο διεθνές κοινό Πως να διαχειριστείς τον
χορό τι να κάνεις με τους Θεούς Για τον Βαν
Χοβ όμως laquoο Χορός είναι η συνείδηση της
κοινωνίας Είναι η σπονδυλική στήλη της
παραγωγής αυτής laquoΠροσπαθώ να κάνω την
σκληρή ελληνική τραγωδία πιο ανθρώπινηraquo
laquoΗ Αντιγόνη έχει μια σχέση με τον αθέατο κόσμο
πολύ δυνατή με τους θεούς και τους νεκρούς για
αυτήν δεν υπάρχουν όρια θεατός και αθέατος
κόσμος είναι σχεδόν το ίδιο Για μένα αυτό το
έργο είναι τόσο πλούσιο που θέλω να βγάλω ένα
αποτέλεσμα που είναι συγκλονιστικό συγκινητικό
τρομακτικό αλλά επίσης ελπιδοφόρο Γιατί είναι
ένα έργο γεμάτο αναπάντητα ερωτήματα Και για
μένα η δουλειά μου είναι να τα κατανοήσωraquo
Η παράσταση laquoA Thing Done in a Seeing
Placeraquo ndashο τίτλος είναι εμπνευσμένος από τη
μετάφραση των όρων laquoδράμαraquo και laquoθέατροraquo
στα αγγλικάndash μεταφέρει την ιστορία της
laquoΑντιγόνηςraquo του Σοφοκλή στην εποχή του
Ψυχρού Πολέμου με βασικούς χαρακτήρες
την laquoανυπάκουη κόρηraquo τον αστυνομικό το
Κογκρέσο την πολιτεία τoν Τειρεσία και τον
θάνατο Ασπρόμαυρες μαριονέτες
συνυπάρχουν στη σκηνή με ηθοποιούς και
πίνακες ζωγραφικής ενώ η μουσική του
έργου είναι επηρεασμένη από την
αμερικανική παράδοση του Shape Note
Singing
Τη δεκαετία του ΄60 οι Βread and Puppet
είχαν σταθερή παρουσία στις διαδηλώσεις
κατά της στρατιωτικής εμπλοκής των ΗΠΑ
στη Νοτιοανατολική Ασία και συμμετείχαν
ενεργά σε δράσεις για την επίλυση τοπικών
κοινωνικοπολιτικών ζητημάτων Στο ίδιο
διάστημα δημιούργησαν ορισμένους από
τους πιο διάσημους χαρακτήρες τους με τη
βοήθεια παιδιών της γειτονιάς
Γυναίκες από τη Συρία εξόριστες στη Βηρυτό
ανεβάζουν την Αντιγόνη του Σοφοκλή μια τραγωδία
η οποία τους επιτρέπει να καταθέσουν τη θλίψη τους
επειδή έφυγαν από την κατεστραμμένη από τον πόλεμο
χώρα τους
Οι 20 γυναίκες δεν είχαν ως τώρα καμιά εμπειρία στην
ηθοποιία και προέρχονται από συντηρητικό
περιβάλλον
Η Αντιγόνη της Συρίας μας επιτρέπει να εκφράσουμε
τον καημό μας εξηγεί στο Γαλλικό Πρακτορείο η
29χρονη Μόνα που έχει ρόλο αφηγήτριας
Στην παράσταση οι ηθοποιοί παρουσιάζουν τις
οδυνηρές εμπειρίες τους μέσω των δοκιμασιών στις
οποίες υποβλήθηκε η Αντιγόνη
Ο Μοχάμαντ αλ-Άταρ ο 33χρονος σκηνοθέτης της
παράστασης λέει πως ήθελε να δείξει τη μάχη που
δίνει σήμερα η γυναίκα της Συρίας
Για τον λόγο αυτό προσάρμοσε το αρχαίο κείμενο στη
σημερινή συριακή πραγματικότητα στο έργο γίνεται
λόγος για τις συλλήψεις στα κυβερνητικά σημεία
ελέγχου τις παρενοχλήσεις από τις ανταρτικές
οργανώσεις την αναζήτηση της ελπίδας και τον αγώνα
των γυναικών ενάντια στα φράγματα που τους θέτει η
κοινωνία
Ο Αθανάσιος Ρουσόπουλος
καθηγητής της Αρχαίας Ελληνικής
Φιλολογίας στο Πανεπιστήμιο
Αθηνών ενέταξε στην ύλη του
σχετικά αντικείμενα την
laquoΑντιγόνηraquo του Σοφοκλή τον
laquoΑγαμέμνοναraquo του Αισχύλου και
τον laquoΠλούτοraquo του Αριστοφάνη
Ειδικότερα για τον Ρουσόπουλο
πρέπει να αναφέρουμε ότι τον
Δεκέμβριο του 1867 σκηνοθέτησε
την laquoΑντιγόνηraquo που παραστάθηκε
στο Ηρώδειο με τη συμμετοχή
φοιτητών του Πανεπιστημίου
Αθηνών επrsquo ευκαιρία των γάμων
του Γεωργίου Α΄ με τη βασίλισσα
Όλγα
Ξεχωριστή μνεία πρέπει να γίνει για την
πρωτοβουλία του Γεωργίου Μιστριώτη
καθηγητή της Αρχαίας Ελληνικής
Φιλολογίας στο Πανεπιστήμιο Αθηνών
να ιδρύσει το 1895 την laquoΕταιρεία υπέρ
διδασκαλίας αρχαίων δραμάτωνraquo με
σκοπό την παράσταση αρχαίων
τραγωδιών από το πρωτότυπο με τη
συμμετοχή φοιτητών του
Πανεπιστημίου Αθηνών ως ηθοποιών
Ακόμη μια θετική του συμβολή στο
Ελληνικό Θέατρο είναι το γεγονός ότι
παρακινήθηκαν νεαρές κοπέλες ndashαπό το
Πανεπιστήμιο και το Αρσάκειο- να
υποδυθούν τους γυναικείους ρόλους των
δραμάτων και έτσι άρχισε να
απενοχοποιείται ο τίτλος της
επαγγελματίας ηθοποιού
Η κορυφαία στιγμή της λειτουργίας της
Εταιρείας συντελείται ένα μόλις χρόνο μετά
από την ίδρυσή της με το ανέβασμα της
laquoΑντιγόνηςraquo στις 27 Μαρτίου 1896 στο
Δημοτικό Θέατρο Αθηνών Η παράσταση
εντασσόταν στις εκδηλώσεις για τους
πρώτους Ολυμπιακούς αγώνες της νεότερης
εποχής που διεξήχθησαν τότε στην Αθήνα
Ο Μιστριώτης είναι ο άνθρωπος που
εισηγήθηκε τη συστηματική αξιοποίηση των
αρχαίων θεάτρων για την ανάπτυξη τακτικών
ετήσιων περιόδων ερμηνείας αρχαίων
δραμάτων με στόχους όχι μόνο
καλλιτεχνικούς και πνευματικούς αλλά και
για την ανάπτυξη του τουρισμού της χώρας
Είναι επίσης εκείνος που πρώτος συνέλαβε
την αξιοποίηση της μουσικής παράδοσης του
τόπου της δημοτικής και της εκκλησιαστικής
μουσικής για την επένδυση των
παραστάσεων αυτών
Το 1923 ιδρύθηκε στους κόλπους του
Πανεπιστημίου Αθηνών ο laquoΘεατρικός Φοιτητικός
Όμιλοςraquo που ανάπτυξε στη συνέχεια σημαντική
δράση Δύο χρόνια αργότερα το 1925 ο
laquoΌμιλοςraquo αναγνωρίσθηκε από το Πρωτοδικείο
Αθηνών γεγονός που έδωσε μεγαλύτερη ώθηση
στις προσδοκίες και τις δραστηριότητες των
μελών του Το 1930 με αφορμή το γεγονός ότι η
Πανεπιστημιακή Λέσχη εγκαταστάθηκε στο
ιδιόκτητο μέγαρό της στην οδό Ιπποκράτους ο
laquoΌμιλοςraquo διαλύθηκε για να ενταχθεί πλέον ως
υπηρεσία στη Λέσχη με την επωνυμία laquoΘεατρικό
Τμήμαraquo
Γεγονός σημαντικής σημασίας υπήρξε η
συμμετοχή του Τμήματος στον εορτασμό της
Εκατονταετηρίδας του Πανεπιστημίου το 1937
με το ανέβασμα της laquoΑντιγόνηςraquo στο Ωδείο
Ηρώδου Αττικού Σκηνοθέτης της παράστασης
ήταν ο Σπύρος Μελάς και πρωταγωνίστρια η τότε
φοιτήτρια της Νομικής Ελένη Παπαδάκη Μετά
από τον πόλεμο και την κατοχή η
Πανεπιστημιακή Λέσχη ξανάρχισε τις θεατρικές
δραστηριότητές της
Σαγηνευμένος από πολύ νέος με την ηρωίδατου Σοφοκλή ο Ανούιγ αποπειράθηκε το1942 να την αποσπάσει από τοαρχαιοελληνικό σύμπαν και να τη μεταφέρειστην εποχή του στρατάρχη Πετέν να τηςαναθέσει μια επίθεση στην συνεργαζόμενημε τους ναζί κυβέρνηση του Βισί και να τηνκαταστήσει σύμβολο της γαλλικήςαντίστασης
Πράγματι Τον χειμώνα του 44 σ έναΠαρίσι όπου οι συλλήψεις οι επιθέσεις η βίακαι ο φόβος βρίσκονταν στην ημερήσιαδιάταξη οι θεατές της πρώτης παράστασηςτης laquoΑντιγόνηςraquo τυλιγμένοι σε κουβέρτεςέβλεπαν στη σκηνή του Theatre de l Atelierμια νέα γυναίκα ν αντιστέκεται στουςκρατούντες και να θάβει μόνη της τον αδελφότης αναγνωρίζοντας στη στάση της μιακραυγή εξέγερσης και πατριωτισμού
Η laquoΑντιγόνηraquo σε διασκευή
του Ζαν Ανούιγ και
σκηνοθεσία του Αντρέ
Μπαρσάκ 1944
Στη λιτή εκδοχή του ο Ανούιγ αλλάζει κάποια
σημεία του αρχικού μύθου για να υποστηρίξει
δύο ήρωες που αν και φέρουν τα ίδια ονόματα
με τους σοφόκλειους προγόνους τους
πλάστηκαν από την αρχή
Ο δικός του Κρέοντας δεν απαγορεύει την
ταφή του Πολυνείκη επειδή αυτός
αποδείχτηκε προδότης Το ίδιο άχρηστος και
χαραμοφάης ήταν και ο αδερφός του Αλλά
κάποιος από τους δύο -αδιάφορο ποιος-
έπρεπε να θανατωθεί για παραδειγματισμό και
ο άλλος να γίνει ήρωας Διότι για να
κυβερνηθεί αποτελεσματικά μια πολιτεία
χρειάζεται να κατασκευαστούν τόσο οι ήρωες
όσο και τα παραδείγματα προς αποφυγή Είναι
μια δουλειά μια laquoβρομοδουλειάraquo για την
ακρίβεια όμως κάποιος πρέπει να την κάνει
Κι αυτό κάνει ο Κρέοντας Που είναι
προσγειωμένος κυνικός πραγματιστής
Και που η ακλόνητη επιθυμία της Αντιγόνης να
πεθάνει για την πράξη της του δημιουργεί μπελάδες
Γιατί ο Κρέοντας του Ανούιγ σε αντίθεση με αυτόν
του Σοφοκλή δεν επιθυμεί το θάνατό της και της
προσφέρει προστασία Ήδη αρκετές φουρτούνες έχει
το καράβι που κλήθηκε να κυβερνήσει για να βάλει
κι άλλη στο κεφάλι του με το σκάνδαλο που θα
δημιουργηθεί
Η Αντιγόνη όμως επιμένει στην πράξη της και
επιμένει να υποστεί και τις συνέπειες γιrsquo αυτήν Και
δεν αλλάζει γνώμη ούτε όταν ο Κρέοντας της
εκθέσει με απαράμιλλο κυνισμό την αλήθεια για το
χαρακτήρα του laquoεξιδανικευμένουraquo -στα μάτια της-
αδερφού ούτε όταν την καλέσει να ωριμάσει και να
αποδεχτεί ότι αυτός είναι ο κόσμος σάπιος ίσως
αλλά ότι η ζωή είναι ωραία όπως και να lsquoχει Τότε
είναι που η Αντιγόνη θα συγκρουστεί ακόμη
σφοδρότερα μαζί του θέλοντας να εναντιωθεί σε
έναν (διε)φθαρμένο κόσμο και με ένα αίσθημα
μηδενισμού είναι η αλήθεια αφού δε βρίσκει από
πουθενά να κρατηθεί ούτε από τον έρωτά της για
τον Αίμονα αφού θα διαφθαρεί κι αυτός μοιραία θα
προτιμήσει το θάνατο
Αυτός είναι ο βασικός πυρήνας της σύγκρουσης
στην Αντιγόνη του Ανούιγ η ασφυξία της
ασυμβίβαστης παρορμητικής νιότης μέσα στον
προσγειωμένο και κυνικό κόσμο της γηραιάς
εξουσίας
Ο Μπρεχτ συνέθεσε τη δική του Αντιγόνη
βασισμένος στη γερμανική μετάφραση της
τραγωδίας του Σοφοκλή από τον Χέλντερλιν
το 1947 δυο χρόνια μονάχα μετά το τέλος
του Β Παγκοσμίου πολέμου και την ήττα του
ναζισμού Ο Μπρεχτ χρησιμοποιεί την
παγκοσμίως γνωστή μορφή της ηρωίδας ως
διαχρονικό σύμβολο αντίστασης και
ελευθερίας με σκοπό να καταδείξει τον
παραλογισμό του πολέμου και της
ολοκληρωτικής κρατικής εξουσίας
Είναι σαφές ότι ο Μπρεχτ έστησε μιαν
αντάρτισσα Αντιγόνη εμπνευσμένος από την
εποποιϊα της αντίστασης στο ναζισμό μια
ηρωίδα που δεν υπερασπίζεται το νόμο του
αίματος απέναντι στους νόμους του κράτους
(Κρέοντας) αλλά αντιστέκεται ενάντια στους
δυνατούς στους σκοταδιστές στους
τρομερούς στους εγκληματίες
Ο Μπρεχτ μεθερμηνεύει την τραγωδία του
Σοφοκλή σύμφωνα με το σκοπό του να
γράψει ένα δράμα αντίστασης στο ναζιστικό
Γ Ράιχ
O Αλεξάνδρου laquoδιπλασιάζειraquo την ηρωίδα
του Σοφοκλή χωρισμένο σε δυο πράξεις το
έργο διαδραματίζεται σε δυο χρόνους στα
χρόνια της Κατοχής και στον Εμφύλιο στις
δυο κρισιμότερες περιόδους της σύγχρονης
ελληνικής ιστορίας καθοριστικές για τη
διαμόρφωση της συλλογικής συνείδησης του
τόπου μας
Η Αντιγόνη και στις δύο πράξεις όπως
προστάζει ο αρχαίος μύθος θάβει το νεκρό
ενάντια στη διαταγή
Αυτή η χρονική γειτνίαση και συμπλοκή
των δύο πολύ σημαντικών στιγμών της
σύγχρονης ελληνικής ιστορίας της Κατοχής
και του Εμφυλίου στο έργο του Αλεξάνδρου
αποτελεί σίγουρα μια ιδιομορφία Η ίδια
γενιά που έζησε τις ελπίδες της
απελευθέρωσης της χώρας από τη γερμανική
κατοχή βιώνει και τον αδελφοκτόνο εθνικό
σπαραγμό αυτό καταγράφεται με σαφήνεια
στην Αντιγόνη του Α Αλεξάνδρου
Έγινε φανερό απrsquo όσα ήδη γράφτηκαν ότι η Αντιγόνη του rsquo56 δεν
αποτελεί ένα από τα έργα σταθμούς στη σκηνοθετική πορεία και
εξέλιξη του Μινωτή Ο ανταγωνισμός οι επαγγελματικές αντιδικίες
αλλά και η μικρόψυχη από μέρους του σκηνοθέτη αντιμετώπιση του
πρωταγωνιστικού διδύμου Συνοδινού ndash Κωτσόπουλου συνέβαλλαν
ώστε η παράσταση να μην παρουσιάζει ωριμότητα αλλά και να
στερείται ενός σαφούς προσανατολισμού
Στη συγκεκριμένη όμως παράσταση δεν θα μπορούσε να περάσει
απαρατήρητος ο χορός ο οποίος ενεργεί σαν να είναι ένας τέταρτος
υποκριτής αλλά με πολλαπλασιασμένα τα πρόσωπά του δηλαδή
είναι ένας επαυξημένος θίασος υποκριτών Στη θεατρική εφαρμογή
του ο Μινωτής κατανέμει το λυρικό στοιχείο του κειμένου του χορού
και έτσι ο χορός συγχέεται με τα δρώντα πρόσωπα γίνεται φορέας
του μύθου και ενεργεί χρησιμοποιώντας όλα τα μέσα της μίμησης
(λόγος ρυθμός αρμονία) που ενεργοποιούνται με τη φωνή και την
κίνηση
Θα πρέπει επίσης να τονιστεί εκτός από την πετυχημένη κατά κοινή
ομολογία εμφάνιση και υπόκριση της πρωταγωνίστριας (Συνοδινού)
ο τρόπος ndash αριστοτεχνικός από σκηνοθετικής άποψης κατά τη γνώμη
μου- εμφάνισης του φύλακα (Π Ζερβός) Και στις δύο εμφανίσεις ο
Φύλακας (Π Ζερβός) μιλάει με μια σαφώς λαϊκίζουσα
παραστατικότητα και συνοδεύει τα λόγια του με κινήσεις τέτοιες που
αν και δεν ανήκουν στη σχηματογραφία του φαύλου της κωμωδίας
απέχουν ωστόσο κατά πολύ από το laquoσεμνόνraquo του τραγικού τρόπου
Αυτή η καλά μελετημένη υφολογική διαφοροποίηση της γλώσσας
αποδίδει με διαύγεια τη διαφορά του ήθους και διακρίνει το φύλακα
από τους καθαρά τραγικούς ρόλους Όμως τα μεμονωμένα θετικά
στοιχεία της παράστασης δεν κατάφεραν να της προσδώσουν την
ορμή το νεύρο τη συνοχή αλλά και το ύφος και την άποψη που είχε
ανάγκη
Αντιγόνη 1990 με την Αλίκη Βουγιουκλάκη 1995 με την
Καριοφυλλιά Καραμπέτη Την επιλογή του έργου ακολουθούσε η
επιλογή του πρωταγωνιστήστριας που συνήθως ήταν
προβεβλημένος αλλά όχι απαραίτητα από το χώρο της τραγωδίας
Οι παραστάσεις του τόσο στην Ελλάδα όσο και στο εξωτερικό
βασίζονταν συνήθως στη δική του μετάφραση η οποία παρέμενε
όσο το δυνατόν πιο πιστή στο πρωτότυπο
Αρκετά συχνά επέλεγε να σκηνοθετήσει προβεβλημένους ή και
laquoεμπορικούςraquo ηθοποιούς όπως την Αλίκη Βουγιουκλάκη Πολλές
φορές ωστόσο επικρίθηκε από τους κριτικούς για τις επιλογές του
ως προς τους πρωταγωνιστές των παραστάσεών του Οι ηθοποιοί
στις παραστάσεις τραγωδίας του Μίνωος Βολανάκη απέδιδαν τους
ρόλους ως σύγχρονοι άνθρωποι Ο σκηνοθέτης περιόρισε τις
μεγαλοπρεπείς κινήσεις και πέτυχε να δημιουργήσει πιο προσιτούς
χαρακτήρες ακόμα και για το λαϊκό κοινό των παραστάσεών του
που δεν διέθετε θεατρική παιδεία
Ο Βολανάκης ως σκηνοθέτης αρχαίας τραγωδίας προσπάθησε να
την ερμηνεύσει και όχι να την εξηγήσει Η επιλογή των έργων
που σκηνοθέτησε σχετιζόταν με το κεντρικό πρόσωπο Θεωρούσε
ότι η παράσταση αρχαίας τραγωδίας θα έπρεπε να είναι σε
αντιστοιχία με τη συγκεκριμένη ιστορική στιγμή
Τα σκηνικά που επέλεγε είχαν ως κεντρικό σχήμα τον κύκλο Η
έννοια του κύκλου και η λειτουργία των ρόλων μέσα σε αυτόν
αποτέλεσαν πηγή έμπνευση των σκηνικών Ο Βολανάκης
προτιμούσε τα σχεδόν συμβολιστικά σκηνικά τα οποία
συνδέονταν με την πλοκή της τραγωδίας και τον τρόπο με τον
οποίο επέλεγε να την προσεγγίσει
Για το σύνολο της παράστασης ήταν υπεύθυνος ο σκηνοθέτης κι
επομένως εκείνος θα έπρεπε να καθοδηγεί τους υπόλοιπους
συντελεστές της (συνθέτη σκηνογράφο ενδυματολόγο
χορογράφο) άποψη η οποία χαρακτηρίζει και το έργο του Μίνωος
Βολανάκη ο οποίος ήταν αρκετά συγκεντρωτικός στις
παραστάσεις του
Προκειμένου να κάνει τις παραστάσεις του προσιτές σε όλους
κατέστησε τον Χορό συλλογικό όργανο μέρος της παράστασης και
όχι ξένο σώμα ενώ ταυτόχρονα διατήρησε την ατομικότητα των
μελών του Τα μέλη του Χορού συνέπασχαν με τους ήρωες και
παρακολουθούσαν τα δρώμενα Πάντως δεν κυριαρχούσαν στο
χώρο Η εκφορά των λόγων του Χορού ήταν άλλοτε ατομική και
άλλοτε ομαδική με το τραγούδι να τονίζει διάφορα σημεία των
χορικών και τη μουσική να υποβοηθά στη δημιουργία κατάλληλου
κλίματος
Στόχος του Βολανάκη πιθανόν ήταν να φέρει την αρχαία ελληνική
τραγωδία κοντά στον απλό πολίτη και όχι να δημιουργήσει
παραστάσεις για εξειδικευμένους θεατές Εκεί στόχευε πιθανόν και
η επιλογή νέων χώρων για τις παραστάσεις αρχαίας ελληνικής
τραγωδίας μακριά από το κέντρο της Αθήνας Στα πρώτα
σκηνοθετικά του χρόνια απέφευγε τα αρχαία θέατρα όμως τελικά
σκηνοθέτησε παραστάσεις για αυτά ενώ σχεδίασε άλλα στο
πρότυπο αυτών Οι γνωστοί χώροι αρχαίο θέατρο της Δωδώνης
Επίδαυρος Ωδείο Ηρώδου του Αττικού δεν του αρκούσαν και
φρόντιζε να δημιουργήσει τους δικούς του χώρους για να φέρει
τον πολιτισμό πιο κοντά στο λαϊκό κοινό της Αθήνας Παλιά
λατομεία μεταμορφώθηκαν με τη φροντίδα του σε αξιόλογους
χώρους πολιτισμού όπου διάφορα πολιτιστικά γεγονότα
λαμβάνουν χώρα έως και σήμερα
Από το ΔΗΠΕΘΕ Σερρών στο Λυκαβηττό και στο Ηρώδειο Μετάφραση
ΚΧΜύρης laquoΗ σχέση της με την εξουσίαraquo λέει η ηθοποιός για την
ηρωίδα που θα υποδυθεί laquoείναι καθοριστική Έρχεται αντιμέτωπη με αυτό
που εκπροσωπεί ο Κρέων δηλαδή την εξουσία Και ξέρει ότι στο τίμημα
που αναλαμβάνει στο παιχνίδι κόντρα στην εξουσία χαμένος είναι ο
ιδεολόγος δηλαδή η ίδια Γι αυτό και τοποθετούμε την Αντιγόνη σε αυτό
το βάθρο Διότι ξέρει ότι η σύγκρουσή της με την εξουσία ισοδυναμεί με
θάνατο Είναι άνισος ο αγώνας Και προχωρά προς αυτόν αμετακίνητη
απόλυτη και ακάθεκτη χωρίς να παζαρεύει την ιδεολογία της χωρίς να
παλινδρομεί Ξέρει ότι δεν θα το αποφύγειraquo
Την ίδια στιγμή μέσα από τον θρήνο της παρουσιάζει την ανθρώπινη
πλευρά της laquoΣτον θρήνο σπάει και οπισθοχωρείraquo λέει Κι ενώ τη
μαγνητίζει ο θάνατος και προχωρά προς αυτόν συγχρόνως τρομάζει όπως
τρομάζουμε όλοι μπροστά στο άγνωστο του θανάτου Αλλιώς η Αντιγόνη
θα ήταν μόνο σύμβολο μόνο μια ιδέα Εκείνη όμως φέρει την ιδέα αλλά
επειδή είναι και ανθρώπινο πλάσμα δεν αντέχει το βάρος της ιδέας Και
αυτό συμβαίνει μόνο για μια στιγμή Κι έτσι δεν κρατάμε την Αντιγόνη σε
απόσταση τη φέρνουμε κοντά μας Η Αντιγόνη θέλει και πρέπει να
αγαπηθεί Θέλει να εκμηδενίσει τις αποστάσειςraquo
laquoΘέλησα να συνδέσω την τραγωδία και την ηρωίδα μου με το τώρα με
αναφορές πιο κοντά σε μας Αναρωτήθηκα ποιος στη σύγχρονη Ελλάδα θα
μπορούσε να φθάσει σε αυτά τα ύψη σε αυτές τις κλίμακες Και το μόνο
που βρήκα και λειτουργεί μέσα μου πολύ έντονα είναι οι πολιτικοί
κρατούμενοι της χούντας Και όλα αυτά με απόλυτη ηρεμία Η Αντιγόνη
δεν πράττει τίποτα εν θερμώ Είναι ηρωίδα από σκέψη και όχι από
παρόρμησηraquo
Πόσο Αντιγόνη αισθάνεται στη ζωή της laquoΣε στιγμές και σε άλλη κλίμακα
νομίζω ότι όλοι μας μπορούμε να γίνουμε μια μικρή Αντιγόνη Στις
προσωπικές αντιστάσεις μας πάντα στην κλίμακά μαςraquo
Η σκηνοθέτις της παράστασης Νικαίτη Κοντούρη χαρακτήρισε την τραγωδία
ως ένα σύμβολο και κείμενο βαθιά πνευματικό που θέτει διαρκώς ερωτήματα
στους μελετητές Τόνισε παράλληλα ότι η μετάφραση του έργου από τον
Νίκο Παναγιωτόπουλο επηρέασε σημαντικά τη μορφή της παράστασης Η
παράσταση είναι λιτή και αφαιρετική και στηρίζεται στις σχέσεις των
ανθρώπων Στο κέντρο τοποθετείται η σύγκρουση της Αντιγόνης και του
Κρέοντα η ισοτιμία των δύο αυτών προσώπων και η ισοδικία που απορρέει
από το ίδιο το έργο Η Αντιγόνη αποτελεί όχι μόνο μια επιτομή της Αρχαίας
Ελληνικής Ποίησης αλλά και μέγα αρχέτυπο της Θεολογίας και της
φιλοσοφίας του ανθρώπου
Η Λυδία Κονιόρδου χαρακτήρισε πολύ σημαντική τη στιγμή που μία ηθοποιός
συναντιέται με την Αντιγόνη και ανέφερε ότι προσπάθησε να δει την
Αντιγόνη ως υπαρκτό και παρορμητικό και όχι ως ιδανικό -όπως έχει
επικρατήσει- πρόσωπο Είναι μία νέα κοπέλα όχι κατασταλαγμένη που
επιλέγει έναν ωραίο και ένδοξο θάνατο Οι αξίες της είναι διαχρονικές γι
αυτό και είναι ζητούμενο ακόμα και στην εποχή μας Στο έργο κυριαρχεί η
σύγκρουση δύο κόσμων που θέτει ανάγλυφο το δίλημμα στο θεατή να
επιλέξει την πορεία του μέσα στη ζωή
Ο Σοφοκλής Πέππας που θα ενσαρκώσει τον Κρέοντα τόνισε με τη σειρά του
ότι δεν θέλαμε να δώσουμε μία αποκρυσταλλωμένη άποψη Ο Κρέοντας δεν
αυθαιρετεί αντίθετα εκφράζει τη συλλογική συνείδηση της πόλης Ο
Σοφοκλής στο έργο αυτό καταργεί το διαχωρισμό ανάμεσα στο καλό και στο
κακό
Ο κορυφαίος του χορού τέλος Δημήτρης Πετρόπουλος έδωσε ιδιαίτερη
έμφαση στο ότι ο χορός στο έργο αυτό ξαναβρίσκει τη χαμένη του
αμεσότητα και θέτει στους ήρωες τα ερωτήματα που κινούν τα νήματα του
έργου
Το Θέατρο Ένα προσφέρει στο θεατρόφιλο
κοινό και εμπλουτίζει την καλλιτεχνική ατζέντα
της Κύπρου σταθερά από την ίδρυσή του το
1987 Αυτή η θαυμαστή πορεία έχει φτάσει
αισίως στο 100ο έργο που ανεβάζει το Ένα στον
χαρακτηριστικά ζεστό του χώρο στην παλιά
Λευκωσία Ο Καλλιτεχνικός Διευθυντής του
Θεάτρου Ανδρέας Χριστοδουλίδης σκηνοθετεί
για αυτή την επετειακή παραγωγή την Αντιγόνη
του Σοφοκλή Είναι από τις σπάνιες φορές που
ανεβαίνει τραγωδία σε κλειστό χώρο στην
Κύπρο
Μέσα από το περίφημο έργο του Σοφοκλή
αναδεικνύονται διαχρονικά πανανθρώπινα
προβλήματα όπως η σύγκρουση του ατόμου με
το σύνολο και η διπολική αντίθεση φύσης και
ανθρώπινου πολιτισμού
Η πρεμιέρα της Αντιγόνης θα δοθεί στις 16
Δεκεμβρίου στην κύρια σκηνή του θεάτρου στη
Λευκωσία με την ευγενή στήριξη της Ελληνικής
Πρεσβείας
Η παράσταση Αντιγόνη την οποία ο
Θεόδωρος Τερζόπουλος σκηνοθέτησε με
τελειόφοιτους σπουδαστές της Ακαδημίας
αποτελεί έναν ακόμη σταθμό στην πολυετή
συνεργασία του Θεάτρου Άττις με την
σημαντικότερη Ακαδημία Θεάτρου της
Ασίας
Η συνεργασία του Θεόδωρου Τερζόπουλου
με την Ακαδημία του Πεκίνου
χρονολογείται από το 1984 και προάγει ένα
γόνιμο διάλογο ανάμεσα στην αρχαία
ελληνική τραγωδία την Όπερα του
Πεκίνου και το ασιατικό θέατρο
Επιστέγασμα της συνεργασίας του
Θεόδωρου Τερζόπουλου με την Ακαδημία
είναι η απονομή του τίτλου του Επίτιμου
Διδάκτορα της Ακαδημίας και η
αναγνώριση laquoτης απόλυτης υποταγής της
Ακαδημίας στο διαπολιτισμικό θέατρο του
Έλληνα σκηνοθέτηraquo όπως χαρακτηριστικά
είπε ο Πρόεδρος της Xu Xiang
hellipΜέθοδος
Τερζόπουλου
Σχηματικότητα-
Σωματικότητα
Η διαφορετικότητα του θεάτρου του Τερζόπουλου
έγκειται ακριβώς στη διαφορετική ανάγνωση των
κειμένων Η συνήθης σκηνοθετική ματιά ιδίως πάνω σε
αρχαία κείμενα αναλώνεται στο να επιβεβαιώσει τα
κείμενα αυτά ως αυθεντίες και επομένως να
προσδιορίσει τις αναλογίες τους με τη σύγχρονη εποχή
Το ζητούμενο είναι η διαχρονικότητα του νοήματος
Αντίθετα κάτι τέτοιο δε φαίνεται ούτε από τα κείμενά
του ούτε από τις συνεντεύξεις του ίδιου του
Τερζόπουλου να τον απασχολεί Δεν ερευνά στον χρόνο
αλλά στον χώρο Το θέατρο του μπορεί να οριστεί ως
lsquorsquoδιαπολιτισμικόrsquorsquo διασπά την έννοια των συνόρων
ανάμεσα στους πολιτισμούς και αναδεικνύει την
ιστορική διαδικασία των διαρρεόντων συνόρων του
παγκόσμιου πολιτισμού εγγράφει το κείμενο στην
πολιτισμική του προοπτική Και πώς μπορεί να γίνει
αυτό αλλιώς παρά μέσα από την κοινή αλήθεια όλων
των πολιτισμών το σώμα Το πάσχον σώμα το
παλλόμενο σώμα το σώμα σε έκσταση το τελετουργικό
σώμα στοιχεία κοινά σε όλες τις θρησκείες και σε όλους
τους αρχαίους πολιτισμούς
Στο θέατρο το σώμα πλέον είναι πιο παρόν από ποτέ Οι
πρόβες των ηθοποιών ξεκινούν από τη σωματική
άσκηση και οι ρόλοι προσεγγίζονται με σωματικά
κριτήρια σε αντίθεση με τη μέχρι τώρα πρακτική που
υπέβαλε την προσέγγιση με βάση την υπόθεση και τον
χαρακτήρα (μέθοδος Στανισλάβσκι)
Η Commedia dell arte είναι ένα
αυτοσχεδιαστικό είδος θεάτρου που ξεκίνησε
τον Μεσαίωνα στην Ιταλία και γρήγορα
εξαπλώθηκε στην κεντρική Ευρώπη
χρησιμοποιώντας στερεότυπους χαρακτήρες
αυτοσχεδιαστικούς διαλόγους και μάσκες Μέσα
από ένα συνονθύλευμα σαλτιμπάγκων μίμων
ακροβατών και ηθοποιών δημιουργούνται
περιπλανώμενες ομάδες που με χαρακτηριστικό
τους την μαστοριά της τέχνης τους θέτουν τις
βάσεις για το σύγχρονο ευρωπαικό θέατρο
Η ομάδα Commedia dell arte a la improvisata
παρουσιάζει την Αντιγόνη του Σοφοκλή
ειδομένη μέσα από το κάτοπτρο της Commedia
dell arte η οποία χρησιμοποιεί το τραγικό σαν
κωμικό αποδεχόμενη την παρουσία αυτού του
σχήματος ως κινητήρια δύναμη της ζωής και της
σκηνικής δραματουργίας
Φάρσες μάσκες χαρακτήρες ανατροπές
μουσική και τραγούδι ξεδιπλώνουν μπροστά
στα μάτια σας μια διαφορετική Αντιγόνη
αναπάντεχη και γεμάτη εκπλήξεις
Στο Μικρό Θέατρο της Αρχαίας Επιδαύρου
προσεγγίζει την Αντιγόνη με άξονα τον έρωτα
και τη δύναμή του πάνω στον άνθρωπο
Μιλώντας για τα πάθη και το θάνατο το
θέατρο συνδιαλέγεται με τη μουσική
Με αφορμή την ταφή που επιλέγει η
Αντιγόνη για το νεκρό αδερφό της
Πολυνείκη ενάντια στο νόμο του Κρέοντα
και σε όσους υποτάσσονται στη βία του η
Ομάδα ΑΣΙΠΚΑ και ο σκηνοθέτης Δημήτρης
Μπίτος προσεγγίζουν το δράμα του Σοφοκλή
laquoΑντιγόνηraquo επιχειρώντας να
αποκωδικοποιήσουν την τραγικότητα της
αγάπης ως επαναστατική πράξη ως εξίσωση
χωρίς λύση ισχυρή ως φυσικό φαινόμενο και
νόμο ενάντια στους νόμους του κράτους
κάθε εξουσίας ή λογικής
Στόχος του σκηνοθέτη είναι να φέρει σε μία
ουσιαστική συνάντηση μέσα από τις μουσικές
συνθέσεις του Blaine L Reininger και του
Ψαραντώνη ήχους του χθες και του σήμερα
για τα πάθοια του έρωτα
Το έργο ως σύγχρονη μεταγραφή της ομώνυμης
σοφόκλειας τραγωδίας επικεντρώνεται στη σφοδρή
σύγκρουση μεταξύ Αντιγόνης και Κρέοντα και ότι
αυτή laquoεκπροσωπείraquo σύγκρουση μεταξύ πολίτη και
εξουσίας ανυπακοής και νομιμοφροσύνης νιότης και
γήρατος αντιπαράθεση και ουτοπία
laquoΗ Αντιγόνη είναι ένας νέος άνθρωπος που δεν τον
χωρά η γη Ο Κρέων το αντίπαλον δέος δεν είναι
κακός αλλά έχει πει το μεγάλο ναι Αυτό το
αδιέξοδο δημιουργεί τον σπινθήρα την τραγωδία
Μέσα στο έργο υπάρχει διάσπαρτη η επιστροφή των
ηρώων στην παιδική τους ηλικία Και αυτό μου
θύμισε τη φράση του Νίτσε Ότι ο άνθρωπος
ωριμάζει όταν βρίσκει τη σοβαρότητα που έχει όταν
ως παιδί παίζει με ένα παιχνίδι Η Αντιγόνη πάει
κόντρα στον νόμο του κράτους αλλά υπερασπίζεται
τον νόμο της φύσης Αυτό είναι βαθύ και
μεγαλόπνοο Μόνο κυνηγώντας την ουτοπία
περιμένεις την ανατροπή διατηρείς την ελπίδα Ο
Κρέων προσπαθεί να σώσει την Αντιγόνη αλλά
συνειδητοποιεί ότι ήταν ταγμένη γι αυτόraquo
Η ομάδα Skull of Yorick Productions παρουσιάζει την
μουσικοθεατρική παράσταση laquoΑντιγόνηraquo βασισμένη
στο κείμενο του Σοφοκλή
Η ιδιαιτερότητα της έγκειται στο γεγονός ότι
δημιουργεί μία ξεχωριστή ηχητική ατμόσφαιρα
συνδυάζοντας τον ήχο του 20ου και 21ου αιώνα την
φωνητική virtuositeacute του 19ου αιώνα και της Baroque
εποχής Είναι η δεύτερη πλήρης παράσταση που
ανεβαίνει από την ομάδα στην οποία χρησιμοποιείται
μία εντελώς ανατρεπτική ενορχήστρωση ενός έργου Η
laquoΑντιγόνηraquo αδιαμφισβήτητα αποτελεί εξέλιξη της
τεχνικής αυτής συνδυάζοντας πλέον πολλούς
ηχόκοσμους Επίσης το γεγονός ότι πρόκειται για
αρχαιοελληνικό δράμα δίνει τη δυνατότητα στο θεατή
να βιώσει το αριστούργημα του Σοφοκλή μέσα από μία
πραγματικά σπάνια οπτική γωνία Μία laquoΑντιγόνηraquo με
χαρακτήρα διαχρονικό που αγγίζει τον παλμό της
εποχής
Σκηνοθετικά η laquoΑντιγόνηraquo προσεγγίζεται με έντονα
αλληγορικά στοιχεία τα οποία εκφράζουν την ανάγκη
να πράξει ο πολίτης αυτό που γνωρίζει πως είναι
σωστό θυσιάζοντας ακόμα και την ίδια του τη ζωή Το
έργο εξιστορεί τη μάχη μεταξύ ηθικής και ασέβειας
πίστης στις παραδόσεις και τυρρανικής εξουσίας
Σκηνογραφικά η laquoΑντιγόνηraquo της Skull of Yorick είναι
λιτή εμμένοντας στους δεσμούς μεταξύ των τεσσάρων
ηρώων που είναι ξεκάθαροι και ορατοί από τον
Ο σχεδιασμός της παράστασης βασίζεται στην
έννοια της προοικονομίας των πραγμάτων και
των δράσεων των ηρώων καθώς και στο
σκοτάδι της πλάνης στην αίσθηση δηλαδή ότι
οι ήρωες νομίζουν ότι πράττουν σωστά ενώ
έχουν παραπλανηθεί από τη Θεά Άτη
Οι ηθοποιοί κινούνται περιμετρικά σε όλο τον
χώρο του μουσείου ορίζοντας τη δράση εντός
του μουσείου ως δράση ιδιωτική ενώ την
δράση στο αίθριο ως δράση δημόσια Ο θεατής
θα είναι σε θέση να δει το πραγματικό γεγονός
σε χρόνο ευθύγραμμο τη στιγμή που συμβαίνει
Ένας προβληματισμός ανάμεσα στα όρια του
ιδιωτικού κόσμου και της δημόσιας ζωής έτσι
όπως θα μπορούσαν να οριστούν οι κόσμοι του
Κρέοντα και της Αντιγόνης
Ένας προβληματισμός πάνω στην Ερμηνεία
των καταστάσεων και των βιωμάτων όταν αυτά
εκτίθενται στον δημόσιο λόγο
Ήρωες που αδυνατούν να πράξουν με φρόνηση
επειδή παραπλανούνται Όταν αναγκάζονται
τελικά να βρουν το μέτρο είναι δέσμιοι του
Χρόνου που δεν μπορεί να αλλάξει πια το
λάθος
Αυτή είναι μια νέα εκδοχή της Αντιγόνης του Σοφοκλή από τον
Ashley Scott-Layton Στην εκδοχή της Αντιγόνης του
Πανεπιστημίου του Leeds αναδύονται θέματα ατομικής
ταυτότητας πολιτικής ελευθερίας αλλά και ενός
καταδικασμένου γάμου με τη δράση να τοποθετείται μέσα σε
ένα οίκο νυφικών Η παράσταση διασκευάζει το πρωτότυπο
κείμενο μέσα από μια ζωντανή και σύγχρονη σωματική
προσέγγιση
Κύριος στόχος της παράστασης είναι η δημιουργία μιας
σωματικής και ακουστικής ερμηνείας της αφήγησης Οι
συντελεστές δημιουργούν και παρουσιάζουν ένα Χορό
αποτελούμενο από διακριτές και ξεχωριστές οντότητες
(υπάλληλοι ενός οίκου νυφικών) Κατά τη διάρκεια των
προβών η ομάδα εστίασε την προσοχή της στην σχέση
Αίμoνα-Αντιγόνης και στις ετοιμασίες του γάμου τους ο
οποίος μοιάζει να είναι καταδικασμένος εξαρχής Επίσης
τονίστηκε η σχέση πατέρα-γιου με την καταστροφική της
δύναμη και τις τραγικές συνέπειές της
Πρόθεση της ομάδας αποτελεί και η ανάδειξη της
σωματικότητας όπως και εκείνης της σειράς των γεγονότων
που στην Αρχαία Τραγωδία συνέβαιναν εκτός σκηνής
(θάνατοι) και παραδοσιακά περιγράφονταν από τους
αγγελιοφόρους ως βασικό κομμάτι του έργου με την
παρουσίασής τους επί σκηνής Επιπρόσθετα στην έναρξη της
παράστασης υπάρχει μια έμμεση αναφορά στην σύγχρονη
Βρετανική πραγματικότητα των διαδηλώσεων του 2011
H Κομεντί Φρανσέζ το πρώτο εθνικό κι ένα από
τα ελάχιστα πια κρατικά θέατρα της Γαλλία
έρχεται στο Μέγαρο Αθηνών
Όπως επισημαίνει ο 49χρονος Μαρκ Πακέν στην
παράσταση που υπογράφει ο ίδιος η Αντιγόνη
είναι μια γυναίκα εύθραυστη αλλά και απείθαρχη
και πεισματάρα μια μορφή που συναντάμε
καθημερινά στους δρόμους η οποία παλεύει μόνο
και μόνο για να υπάρξει ίσως κάθε άλλο παρά
μυθική Είναι ένα κομμάτι του κόσμου μας
Σύμφωνα με τον Γάλλο πρέσβη στην Αθήνα Ζαν
Λου Κιν-Ντελφόρζ η έλευση της Κομεντί
Φρανσέζ με το συγκεκριμένο έργο laquoενέχει
συμβολικό χαρακτήρα στο πλαίσιο της σημερινής
Ελλάδαςraquo κι όπως επισημαίνει δεν υπάρχει
άλλος ξένος σταθμός στην περιοδεία του
θεάματος
Λιτό και το σκηνικό τοπίο της παράστασης όπου
δεσπόζει η σκληρή πρόσοψη ενός επιβλητικού
οικοδομήματος σκληρή όσο και το πρόσωπο της
εξουσίας
hellipστο Μέγαρο Αθηνών
Η σκηνοθεσία του Γάλλου Μαρκ Πακέν και η αισθητική
ερμηνεία του πάνω στην laquoΑντιγόνηraquo δημιουργεί την αίσθηση
της καθημερινότητας και του τρέχοντος που μας περιβάλλει
όπου όσα laquoόχιraquo κι αν διατυπώνονται δεν έχουν τη δύναμη να
αλλάξουν την πορεία των γεγονότων Αρκεί να παρατηρήσεις
την ηρωίδα του ένα a la garconne κουρεμένο αγοροκόριτσο
ξυπόλητο και ντυμένο με παντελόνι το οποίο αρνείται να
ενσωματωθεί στον κόσμο που της παραδίδεται και προτιμά να
πεθάνει
Και η ερμηνευτική προσέγγιση του θιάσου στην ίδια
ατμόσφαιρα φέρει σαφώς τα συμπτώματα της τραγωδίας αλλά
εμποτισμένης από την εμπειρία του σήμερα Ξεκινώντας από
την Φρανσουάζ Ζιγιάρ που εμφανίζεται στον επώνυμο ρόλο
τονίζει με δυναμισμό και εκφραστικότητα τα γήινα και
ανθρώπινα χαρακτηριστικά της Αντιγόνης προκαλώντας έως και
συγκίνηση Σε ωραία αρμονία με τον Μπρούνο Ραφαέλλι που
πανύψηλος και σωματώδης απέναντί της αποτυπώνει με
ακρίβεια και στιβαρότητα το μοντέλο ενός σύγχρονου
πολιτικού Στο σύνολό του ο 11μελής θίασος της Comedie
Francaise κινείται σε ενιαία ερμηνευτική γραμμή υψηλού
επιπέδου με μικρή εξαίρεση κάποιες αδικαιολόγητες φωνητικές
εντάσεις
Μία από τις παραστάσεις πουσημείωσαν μεγάλη επιτυχία στοπερσινό φεστιβάλ Αθηνών ηlaquoΑντιγόνηraquo του Σοφοκλή πουσκηνοθέτησε η Νατάσα Τριανταφύλληθα παιχτεί για μία και μόνο βραδιά στις12 Ιουνίου 2014 στο Παρίσι στηναίθουσα συνεδριάσεων της Unesco
Αυτός ήταν ο τρόπος που αποφάσισε ημόνιμη ελληνική αντιπροσωπεία στηνUnesco να κλείσει το εξάμηνο τηςελληνικής προεδρίας Η ΚατερίναΔασκαλάκη πρέσβειρα της Ελλάδαςστην Unesco ήταν αυτή πουπροσκάλεσε την θεατρική ομάδα πουστελέχωσε πέρσι το καλοκαίρι τηνπαράσταση να έρθει στο Παρίσι και νατην παρουσιάσει με τον τρόπο που τηναπολαύσαμε στο Μουσείο Μπενάκη μεμόνο μικρές προσαρμογές πουδιατηρούν όμως απαράλλακτη τηβασική δομή της
Γιατί μια Παλαιστινιακή Αντιγόνη
Ο Αιγύπτιος στην καταγωγή σκηνοθέτης Adel
Hakim ο οποίος ζει από το 1972 στη Γαλλία
κι έχει ασχοληθεί με την αρχαία τραγωδία
έχει τις απαντήσεις
laquoΓιατί το κείμενο του Σοφοκλή αναφέρεται
στην σχέση των όντων με τη γη τη γη τους
στην αγάπη που κάθε άνθρωπος έχει για τον
γενέθλιο τόπο του και στους δεσμούς που
διατηρεί μαζί του Γιατί ο Κρέων
τυφλωμένος από τους φόβους και τα
φαντάσματά του απαγορεύει να ταφεί στην
γη του Γιατί καταδικάζει την Αντιγόνη να
κλειστεί σε σπήλαιο χωρίς τροφή και νερό
Γιατί μετά τις προφητείες του Τειρεσία και το
θάνατο του γιού του ο Κρέων καταλαβαίνει
τελικά το λάθος του και επιχειρεί να
επανορθώσει Παρά τη τρελή φυγή των
ψυχών προς την τρέλα η Αντιγόνη του
Σοφοκλή είναι ένα τραγούδι για την αγάπη
και την ελπίδα μια συμφωνία
συναισθημάτων ένας ύμνος στη ζωήraquo
hellipστο Δημοτικό
Θέατρο Πειραιά
Το Εθνικό Θέατρο Παλαιστίνης
θα παρουσιάσει την laquoΑντιγόνηraquo
του Σοφοκλή σε σκηνοθεσία
Adel Hakim (Αντέλ Χακίμ) την
Παρασκευή 24 και το Σάββατο 25
Οκτωβρίου 2014 στο Δημοτικό
Θέατρο Πειραιά με ελληνικούς
υπότιτλους
Η παράσταση η οποία
παρουσιάστηκε με μεγάλη
επιτυχία στο Theatre des Quartiers
drsquo Ivry κερδίζοντας το Βραβείο
Κριτικών 2012 έχει τεθεί υπό την
αιγίδα της Πρεσβείας της
Παλαιστίνης στην Αθήνα
Για τους εφήβους έχει σημασία πώς διαμορφώνουν
και συντηρούν τα όνειρά τους αλλά και πώς
μαθαίνουν να αντιστέκονται να αμύνονται να
συνθλίβονται και να προσχωρούν στην
πραγματικότητα εκεί που δεν υπάρχουν
ψευδαισθήσεις αλλά η πραγματική ζωή Για αυτό
τους αφορά η Αντιγόνη Γιατί ειδικά η Αντιγόνη
Γιατί είναι ένα κείμενο συγκλονιστικό που θέτει
αληθινά διλήμματα με συνέπειες επιλογές και
ευθύνες σε κάθε βήμα των πράξεων μας Ένα κείμενο
ορόσημο όχι μόνο για το περιεχόμενό του και την
εποχή που γράφτηκε αλλά και για το πότε και πώς
συναντιόμαστε εμείς μαζί του εκεί κάπου στα 15 με
16 μας στην κρίσιμη ώρα των ορίων της εφηβικής
μας ζωής και των επιλογών προς την άβυσσο της
ενήλικης ζωής μας
Γιατί θέτει ξεκάθαρα τα θέματα η ευθύνη του
ανθρώπου ως μέλους μιας ισόνομης πολιτείας η
αναζήτηση και η απόδοση του δικαίου οι συνέπειες
των πράξεων η ορμή της νεότητας τα όρια της
κοινωνίας θέματα που απασχολούν τον άνθρωπο από
την αρχή του συνειδητού του βίου
Οι ηθοποιοί της ομάδας έχουν καθαρό λόγο
πάθος ένταση σωστό τονισμό έκφραση στα
πρόσωπα και τα σώματα τους ωραία κίνηση ενώ
όλοι τους λειτουργούν ομαδικά σε όλες τις
κατευθύνσεις με όλες τις παραμέτρους
Το έργο του Σοφοκλή laquoΑντιγόνηraquo
παρουσιάζεται ατόφιο σε μετάφραση της Ελένης
Μερκενίδου αλλά εμβόλιμα laquoπειραγμένοraquo σε
λίγα του σημεία και είναι αυτό που το ξεχωρίζει
δίνοντας του μια άλλη οπτική καθώς τέτοια
παρουσίαση μάλλον δεν θα έχετε ξαναδεί σε
αρχαίο κείμενο και ίσως λέμε ίσως και να
ενοχλήσειhellip συντηρητικούς παρατηρητές
Αυτό όμως που μας ενθουσίασε είναι ο Χορός και
πως αρμονικά ενσωματώνεται καθόλη τη
διάρκεια της παράστασης με τα κεντρικά
πρόσωπα που το περιβάλουν Μιλάμε για
σκηνοθετική μαεστρία και όχι για laquoτσιγγουνιάraquohellip
ρόλων που σε συνδυασμό με τις καλές ερμηνείες
βγαίνει ένα αξιοθαύμαστο αποτέλεσμα συνόλου
Ο Παύλος Δανελάτος και η νεοσύστατη
καλλιτεχνική ομάδα Οmerta που σημαίνει σιωπή
αποτελείται από απόφοιτους σπουδαστές της
δραματικής σχολής Α Boυτσινά
Η αρχαία ελληνική τραγωδία ΑΝΤΙΓΟΝΗ του
Σοφοκλή είναι ένα από τα ωραιότερα δείγματα
της παγκόσμιας λογοτεχνικής κληρονομιάς
σύμβολο συνέπειας στο χρέος και τους
άγραφους νόμους πίστης σε διαχρονικές αξίες
και ιδανικά φορέας μηνύματος καθολικής
αγάπης ανθρωπιάς ανθρωπισμού πραγματικής
αρετής
Η παράσταση τιμήθηκε στο 11ο Διαγωνιστικό
Φεστιβάλ Εθνικών Θεάτρων laquoΜΟΣΧΑ-ΠΟΛΗ
ΤΟΥ ΚΟΣΜΟΥraquo με τρία βραβεία Η ηθοποιός
Δώρα Γιαννίτση βραβεύθηκε για το ρόλο της
ΑΝΤΙΓΟΝΗΣ ο Кωνσταντίν Ρόζανοβ για τα
σκηνικά της παράστασης ενώ το laquoLuna
Theaterraquo τιμήθηκε με βραβείο παραγωγής
Αποσπάσματα της τραγωδίας απαγγέλλονται
στην αρχαία και νέα ελληνική γλώσσα το δε
μεγαλύτερο μέρος της αποδίδεται στη ρωσική
γλώσσα Η παράσταση θα παρουσιασθεί με
ελληνικούς υπέρτιτλους Στην παράσταση
συμμετέχουν Έλληνες και Ρώσοι ηθοποιοί ενώ
τη μουσική έχει συνθέσει ο διακεκριμένος
μουσικός Νίκος Ξανθούλης
Η Ζιλιέτ Μπινός δηλώνει πως για αυτήν το
επίκεντρο laquoείναι οι μύθοι τα αρχέτυπα αυτά από
τα οποία είμαστε φτιαγμένοι οι απλές ερωτήσεις
που ρωτάμε όλοιraquo
H Μπινός όμως επέμενε στην Αντιγόνη laquoτο πένθος
της και ο ηρωισμός της με συγκλόνισανraquo δηλώνει
Όσο για τον Βαν Χοβ η ελληνική τραγωδία δεν
είναι σε καμία περίπτωση εύκολη για ένα
σύγχρονο διεθνές κοινό Πως να διαχειριστείς τον
χορό τι να κάνεις με τους Θεούς Για τον Βαν
Χοβ όμως laquoο Χορός είναι η συνείδηση της
κοινωνίας Είναι η σπονδυλική στήλη της
παραγωγής αυτής laquoΠροσπαθώ να κάνω την
σκληρή ελληνική τραγωδία πιο ανθρώπινηraquo
laquoΗ Αντιγόνη έχει μια σχέση με τον αθέατο κόσμο
πολύ δυνατή με τους θεούς και τους νεκρούς για
αυτήν δεν υπάρχουν όρια θεατός και αθέατος
κόσμος είναι σχεδόν το ίδιο Για μένα αυτό το
έργο είναι τόσο πλούσιο που θέλω να βγάλω ένα
αποτέλεσμα που είναι συγκλονιστικό συγκινητικό
τρομακτικό αλλά επίσης ελπιδοφόρο Γιατί είναι
ένα έργο γεμάτο αναπάντητα ερωτήματα Και για
μένα η δουλειά μου είναι να τα κατανοήσωraquo
Η παράσταση laquoA Thing Done in a Seeing
Placeraquo ndashο τίτλος είναι εμπνευσμένος από τη
μετάφραση των όρων laquoδράμαraquo και laquoθέατροraquo
στα αγγλικάndash μεταφέρει την ιστορία της
laquoΑντιγόνηςraquo του Σοφοκλή στην εποχή του
Ψυχρού Πολέμου με βασικούς χαρακτήρες
την laquoανυπάκουη κόρηraquo τον αστυνομικό το
Κογκρέσο την πολιτεία τoν Τειρεσία και τον
θάνατο Ασπρόμαυρες μαριονέτες
συνυπάρχουν στη σκηνή με ηθοποιούς και
πίνακες ζωγραφικής ενώ η μουσική του
έργου είναι επηρεασμένη από την
αμερικανική παράδοση του Shape Note
Singing
Τη δεκαετία του ΄60 οι Βread and Puppet
είχαν σταθερή παρουσία στις διαδηλώσεις
κατά της στρατιωτικής εμπλοκής των ΗΠΑ
στη Νοτιοανατολική Ασία και συμμετείχαν
ενεργά σε δράσεις για την επίλυση τοπικών
κοινωνικοπολιτικών ζητημάτων Στο ίδιο
διάστημα δημιούργησαν ορισμένους από
τους πιο διάσημους χαρακτήρες τους με τη
βοήθεια παιδιών της γειτονιάς
Γυναίκες από τη Συρία εξόριστες στη Βηρυτό
ανεβάζουν την Αντιγόνη του Σοφοκλή μια τραγωδία
η οποία τους επιτρέπει να καταθέσουν τη θλίψη τους
επειδή έφυγαν από την κατεστραμμένη από τον πόλεμο
χώρα τους
Οι 20 γυναίκες δεν είχαν ως τώρα καμιά εμπειρία στην
ηθοποιία και προέρχονται από συντηρητικό
περιβάλλον
Η Αντιγόνη της Συρίας μας επιτρέπει να εκφράσουμε
τον καημό μας εξηγεί στο Γαλλικό Πρακτορείο η
29χρονη Μόνα που έχει ρόλο αφηγήτριας
Στην παράσταση οι ηθοποιοί παρουσιάζουν τις
οδυνηρές εμπειρίες τους μέσω των δοκιμασιών στις
οποίες υποβλήθηκε η Αντιγόνη
Ο Μοχάμαντ αλ-Άταρ ο 33χρονος σκηνοθέτης της
παράστασης λέει πως ήθελε να δείξει τη μάχη που
δίνει σήμερα η γυναίκα της Συρίας
Για τον λόγο αυτό προσάρμοσε το αρχαίο κείμενο στη
σημερινή συριακή πραγματικότητα στο έργο γίνεται
λόγος για τις συλλήψεις στα κυβερνητικά σημεία
ελέγχου τις παρενοχλήσεις από τις ανταρτικές
οργανώσεις την αναζήτηση της ελπίδας και τον αγώνα
των γυναικών ενάντια στα φράγματα που τους θέτει η
κοινωνία
Ξεχωριστή μνεία πρέπει να γίνει για την
πρωτοβουλία του Γεωργίου Μιστριώτη
καθηγητή της Αρχαίας Ελληνικής
Φιλολογίας στο Πανεπιστήμιο Αθηνών
να ιδρύσει το 1895 την laquoΕταιρεία υπέρ
διδασκαλίας αρχαίων δραμάτωνraquo με
σκοπό την παράσταση αρχαίων
τραγωδιών από το πρωτότυπο με τη
συμμετοχή φοιτητών του
Πανεπιστημίου Αθηνών ως ηθοποιών
Ακόμη μια θετική του συμβολή στο
Ελληνικό Θέατρο είναι το γεγονός ότι
παρακινήθηκαν νεαρές κοπέλες ndashαπό το
Πανεπιστήμιο και το Αρσάκειο- να
υποδυθούν τους γυναικείους ρόλους των
δραμάτων και έτσι άρχισε να
απενοχοποιείται ο τίτλος της
επαγγελματίας ηθοποιού
Η κορυφαία στιγμή της λειτουργίας της
Εταιρείας συντελείται ένα μόλις χρόνο μετά
από την ίδρυσή της με το ανέβασμα της
laquoΑντιγόνηςraquo στις 27 Μαρτίου 1896 στο
Δημοτικό Θέατρο Αθηνών Η παράσταση
εντασσόταν στις εκδηλώσεις για τους
πρώτους Ολυμπιακούς αγώνες της νεότερης
εποχής που διεξήχθησαν τότε στην Αθήνα
Ο Μιστριώτης είναι ο άνθρωπος που
εισηγήθηκε τη συστηματική αξιοποίηση των
αρχαίων θεάτρων για την ανάπτυξη τακτικών
ετήσιων περιόδων ερμηνείας αρχαίων
δραμάτων με στόχους όχι μόνο
καλλιτεχνικούς και πνευματικούς αλλά και
για την ανάπτυξη του τουρισμού της χώρας
Είναι επίσης εκείνος που πρώτος συνέλαβε
την αξιοποίηση της μουσικής παράδοσης του
τόπου της δημοτικής και της εκκλησιαστικής
μουσικής για την επένδυση των
παραστάσεων αυτών
Το 1923 ιδρύθηκε στους κόλπους του
Πανεπιστημίου Αθηνών ο laquoΘεατρικός Φοιτητικός
Όμιλοςraquo που ανάπτυξε στη συνέχεια σημαντική
δράση Δύο χρόνια αργότερα το 1925 ο
laquoΌμιλοςraquo αναγνωρίσθηκε από το Πρωτοδικείο
Αθηνών γεγονός που έδωσε μεγαλύτερη ώθηση
στις προσδοκίες και τις δραστηριότητες των
μελών του Το 1930 με αφορμή το γεγονός ότι η
Πανεπιστημιακή Λέσχη εγκαταστάθηκε στο
ιδιόκτητο μέγαρό της στην οδό Ιπποκράτους ο
laquoΌμιλοςraquo διαλύθηκε για να ενταχθεί πλέον ως
υπηρεσία στη Λέσχη με την επωνυμία laquoΘεατρικό
Τμήμαraquo
Γεγονός σημαντικής σημασίας υπήρξε η
συμμετοχή του Τμήματος στον εορτασμό της
Εκατονταετηρίδας του Πανεπιστημίου το 1937
με το ανέβασμα της laquoΑντιγόνηςraquo στο Ωδείο
Ηρώδου Αττικού Σκηνοθέτης της παράστασης
ήταν ο Σπύρος Μελάς και πρωταγωνίστρια η τότε
φοιτήτρια της Νομικής Ελένη Παπαδάκη Μετά
από τον πόλεμο και την κατοχή η
Πανεπιστημιακή Λέσχη ξανάρχισε τις θεατρικές
δραστηριότητές της
Σαγηνευμένος από πολύ νέος με την ηρωίδατου Σοφοκλή ο Ανούιγ αποπειράθηκε το1942 να την αποσπάσει από τοαρχαιοελληνικό σύμπαν και να τη μεταφέρειστην εποχή του στρατάρχη Πετέν να τηςαναθέσει μια επίθεση στην συνεργαζόμενημε τους ναζί κυβέρνηση του Βισί και να τηνκαταστήσει σύμβολο της γαλλικήςαντίστασης
Πράγματι Τον χειμώνα του 44 σ έναΠαρίσι όπου οι συλλήψεις οι επιθέσεις η βίακαι ο φόβος βρίσκονταν στην ημερήσιαδιάταξη οι θεατές της πρώτης παράστασηςτης laquoΑντιγόνηςraquo τυλιγμένοι σε κουβέρτεςέβλεπαν στη σκηνή του Theatre de l Atelierμια νέα γυναίκα ν αντιστέκεται στουςκρατούντες και να θάβει μόνη της τον αδελφότης αναγνωρίζοντας στη στάση της μιακραυγή εξέγερσης και πατριωτισμού
Η laquoΑντιγόνηraquo σε διασκευή
του Ζαν Ανούιγ και
σκηνοθεσία του Αντρέ
Μπαρσάκ 1944
Στη λιτή εκδοχή του ο Ανούιγ αλλάζει κάποια
σημεία του αρχικού μύθου για να υποστηρίξει
δύο ήρωες που αν και φέρουν τα ίδια ονόματα
με τους σοφόκλειους προγόνους τους
πλάστηκαν από την αρχή
Ο δικός του Κρέοντας δεν απαγορεύει την
ταφή του Πολυνείκη επειδή αυτός
αποδείχτηκε προδότης Το ίδιο άχρηστος και
χαραμοφάης ήταν και ο αδερφός του Αλλά
κάποιος από τους δύο -αδιάφορο ποιος-
έπρεπε να θανατωθεί για παραδειγματισμό και
ο άλλος να γίνει ήρωας Διότι για να
κυβερνηθεί αποτελεσματικά μια πολιτεία
χρειάζεται να κατασκευαστούν τόσο οι ήρωες
όσο και τα παραδείγματα προς αποφυγή Είναι
μια δουλειά μια laquoβρομοδουλειάraquo για την
ακρίβεια όμως κάποιος πρέπει να την κάνει
Κι αυτό κάνει ο Κρέοντας Που είναι
προσγειωμένος κυνικός πραγματιστής
Και που η ακλόνητη επιθυμία της Αντιγόνης να
πεθάνει για την πράξη της του δημιουργεί μπελάδες
Γιατί ο Κρέοντας του Ανούιγ σε αντίθεση με αυτόν
του Σοφοκλή δεν επιθυμεί το θάνατό της και της
προσφέρει προστασία Ήδη αρκετές φουρτούνες έχει
το καράβι που κλήθηκε να κυβερνήσει για να βάλει
κι άλλη στο κεφάλι του με το σκάνδαλο που θα
δημιουργηθεί
Η Αντιγόνη όμως επιμένει στην πράξη της και
επιμένει να υποστεί και τις συνέπειες γιrsquo αυτήν Και
δεν αλλάζει γνώμη ούτε όταν ο Κρέοντας της
εκθέσει με απαράμιλλο κυνισμό την αλήθεια για το
χαρακτήρα του laquoεξιδανικευμένουraquo -στα μάτια της-
αδερφού ούτε όταν την καλέσει να ωριμάσει και να
αποδεχτεί ότι αυτός είναι ο κόσμος σάπιος ίσως
αλλά ότι η ζωή είναι ωραία όπως και να lsquoχει Τότε
είναι που η Αντιγόνη θα συγκρουστεί ακόμη
σφοδρότερα μαζί του θέλοντας να εναντιωθεί σε
έναν (διε)φθαρμένο κόσμο και με ένα αίσθημα
μηδενισμού είναι η αλήθεια αφού δε βρίσκει από
πουθενά να κρατηθεί ούτε από τον έρωτά της για
τον Αίμονα αφού θα διαφθαρεί κι αυτός μοιραία θα
προτιμήσει το θάνατο
Αυτός είναι ο βασικός πυρήνας της σύγκρουσης
στην Αντιγόνη του Ανούιγ η ασφυξία της
ασυμβίβαστης παρορμητικής νιότης μέσα στον
προσγειωμένο και κυνικό κόσμο της γηραιάς
εξουσίας
Ο Μπρεχτ συνέθεσε τη δική του Αντιγόνη
βασισμένος στη γερμανική μετάφραση της
τραγωδίας του Σοφοκλή από τον Χέλντερλιν
το 1947 δυο χρόνια μονάχα μετά το τέλος
του Β Παγκοσμίου πολέμου και την ήττα του
ναζισμού Ο Μπρεχτ χρησιμοποιεί την
παγκοσμίως γνωστή μορφή της ηρωίδας ως
διαχρονικό σύμβολο αντίστασης και
ελευθερίας με σκοπό να καταδείξει τον
παραλογισμό του πολέμου και της
ολοκληρωτικής κρατικής εξουσίας
Είναι σαφές ότι ο Μπρεχτ έστησε μιαν
αντάρτισσα Αντιγόνη εμπνευσμένος από την
εποποιϊα της αντίστασης στο ναζισμό μια
ηρωίδα που δεν υπερασπίζεται το νόμο του
αίματος απέναντι στους νόμους του κράτους
(Κρέοντας) αλλά αντιστέκεται ενάντια στους
δυνατούς στους σκοταδιστές στους
τρομερούς στους εγκληματίες
Ο Μπρεχτ μεθερμηνεύει την τραγωδία του
Σοφοκλή σύμφωνα με το σκοπό του να
γράψει ένα δράμα αντίστασης στο ναζιστικό
Γ Ράιχ
O Αλεξάνδρου laquoδιπλασιάζειraquo την ηρωίδα
του Σοφοκλή χωρισμένο σε δυο πράξεις το
έργο διαδραματίζεται σε δυο χρόνους στα
χρόνια της Κατοχής και στον Εμφύλιο στις
δυο κρισιμότερες περιόδους της σύγχρονης
ελληνικής ιστορίας καθοριστικές για τη
διαμόρφωση της συλλογικής συνείδησης του
τόπου μας
Η Αντιγόνη και στις δύο πράξεις όπως
προστάζει ο αρχαίος μύθος θάβει το νεκρό
ενάντια στη διαταγή
Αυτή η χρονική γειτνίαση και συμπλοκή
των δύο πολύ σημαντικών στιγμών της
σύγχρονης ελληνικής ιστορίας της Κατοχής
και του Εμφυλίου στο έργο του Αλεξάνδρου
αποτελεί σίγουρα μια ιδιομορφία Η ίδια
γενιά που έζησε τις ελπίδες της
απελευθέρωσης της χώρας από τη γερμανική
κατοχή βιώνει και τον αδελφοκτόνο εθνικό
σπαραγμό αυτό καταγράφεται με σαφήνεια
στην Αντιγόνη του Α Αλεξάνδρου
Έγινε φανερό απrsquo όσα ήδη γράφτηκαν ότι η Αντιγόνη του rsquo56 δεν
αποτελεί ένα από τα έργα σταθμούς στη σκηνοθετική πορεία και
εξέλιξη του Μινωτή Ο ανταγωνισμός οι επαγγελματικές αντιδικίες
αλλά και η μικρόψυχη από μέρους του σκηνοθέτη αντιμετώπιση του
πρωταγωνιστικού διδύμου Συνοδινού ndash Κωτσόπουλου συνέβαλλαν
ώστε η παράσταση να μην παρουσιάζει ωριμότητα αλλά και να
στερείται ενός σαφούς προσανατολισμού
Στη συγκεκριμένη όμως παράσταση δεν θα μπορούσε να περάσει
απαρατήρητος ο χορός ο οποίος ενεργεί σαν να είναι ένας τέταρτος
υποκριτής αλλά με πολλαπλασιασμένα τα πρόσωπά του δηλαδή
είναι ένας επαυξημένος θίασος υποκριτών Στη θεατρική εφαρμογή
του ο Μινωτής κατανέμει το λυρικό στοιχείο του κειμένου του χορού
και έτσι ο χορός συγχέεται με τα δρώντα πρόσωπα γίνεται φορέας
του μύθου και ενεργεί χρησιμοποιώντας όλα τα μέσα της μίμησης
(λόγος ρυθμός αρμονία) που ενεργοποιούνται με τη φωνή και την
κίνηση
Θα πρέπει επίσης να τονιστεί εκτός από την πετυχημένη κατά κοινή
ομολογία εμφάνιση και υπόκριση της πρωταγωνίστριας (Συνοδινού)
ο τρόπος ndash αριστοτεχνικός από σκηνοθετικής άποψης κατά τη γνώμη
μου- εμφάνισης του φύλακα (Π Ζερβός) Και στις δύο εμφανίσεις ο
Φύλακας (Π Ζερβός) μιλάει με μια σαφώς λαϊκίζουσα
παραστατικότητα και συνοδεύει τα λόγια του με κινήσεις τέτοιες που
αν και δεν ανήκουν στη σχηματογραφία του φαύλου της κωμωδίας
απέχουν ωστόσο κατά πολύ από το laquoσεμνόνraquo του τραγικού τρόπου
Αυτή η καλά μελετημένη υφολογική διαφοροποίηση της γλώσσας
αποδίδει με διαύγεια τη διαφορά του ήθους και διακρίνει το φύλακα
από τους καθαρά τραγικούς ρόλους Όμως τα μεμονωμένα θετικά
στοιχεία της παράστασης δεν κατάφεραν να της προσδώσουν την
ορμή το νεύρο τη συνοχή αλλά και το ύφος και την άποψη που είχε
ανάγκη
Αντιγόνη 1990 με την Αλίκη Βουγιουκλάκη 1995 με την
Καριοφυλλιά Καραμπέτη Την επιλογή του έργου ακολουθούσε η
επιλογή του πρωταγωνιστήστριας που συνήθως ήταν
προβεβλημένος αλλά όχι απαραίτητα από το χώρο της τραγωδίας
Οι παραστάσεις του τόσο στην Ελλάδα όσο και στο εξωτερικό
βασίζονταν συνήθως στη δική του μετάφραση η οποία παρέμενε
όσο το δυνατόν πιο πιστή στο πρωτότυπο
Αρκετά συχνά επέλεγε να σκηνοθετήσει προβεβλημένους ή και
laquoεμπορικούςraquo ηθοποιούς όπως την Αλίκη Βουγιουκλάκη Πολλές
φορές ωστόσο επικρίθηκε από τους κριτικούς για τις επιλογές του
ως προς τους πρωταγωνιστές των παραστάσεών του Οι ηθοποιοί
στις παραστάσεις τραγωδίας του Μίνωος Βολανάκη απέδιδαν τους
ρόλους ως σύγχρονοι άνθρωποι Ο σκηνοθέτης περιόρισε τις
μεγαλοπρεπείς κινήσεις και πέτυχε να δημιουργήσει πιο προσιτούς
χαρακτήρες ακόμα και για το λαϊκό κοινό των παραστάσεών του
που δεν διέθετε θεατρική παιδεία
Ο Βολανάκης ως σκηνοθέτης αρχαίας τραγωδίας προσπάθησε να
την ερμηνεύσει και όχι να την εξηγήσει Η επιλογή των έργων
που σκηνοθέτησε σχετιζόταν με το κεντρικό πρόσωπο Θεωρούσε
ότι η παράσταση αρχαίας τραγωδίας θα έπρεπε να είναι σε
αντιστοιχία με τη συγκεκριμένη ιστορική στιγμή
Τα σκηνικά που επέλεγε είχαν ως κεντρικό σχήμα τον κύκλο Η
έννοια του κύκλου και η λειτουργία των ρόλων μέσα σε αυτόν
αποτέλεσαν πηγή έμπνευση των σκηνικών Ο Βολανάκης
προτιμούσε τα σχεδόν συμβολιστικά σκηνικά τα οποία
συνδέονταν με την πλοκή της τραγωδίας και τον τρόπο με τον
οποίο επέλεγε να την προσεγγίσει
Για το σύνολο της παράστασης ήταν υπεύθυνος ο σκηνοθέτης κι
επομένως εκείνος θα έπρεπε να καθοδηγεί τους υπόλοιπους
συντελεστές της (συνθέτη σκηνογράφο ενδυματολόγο
χορογράφο) άποψη η οποία χαρακτηρίζει και το έργο του Μίνωος
Βολανάκη ο οποίος ήταν αρκετά συγκεντρωτικός στις
παραστάσεις του
Προκειμένου να κάνει τις παραστάσεις του προσιτές σε όλους
κατέστησε τον Χορό συλλογικό όργανο μέρος της παράστασης και
όχι ξένο σώμα ενώ ταυτόχρονα διατήρησε την ατομικότητα των
μελών του Τα μέλη του Χορού συνέπασχαν με τους ήρωες και
παρακολουθούσαν τα δρώμενα Πάντως δεν κυριαρχούσαν στο
χώρο Η εκφορά των λόγων του Χορού ήταν άλλοτε ατομική και
άλλοτε ομαδική με το τραγούδι να τονίζει διάφορα σημεία των
χορικών και τη μουσική να υποβοηθά στη δημιουργία κατάλληλου
κλίματος
Στόχος του Βολανάκη πιθανόν ήταν να φέρει την αρχαία ελληνική
τραγωδία κοντά στον απλό πολίτη και όχι να δημιουργήσει
παραστάσεις για εξειδικευμένους θεατές Εκεί στόχευε πιθανόν και
η επιλογή νέων χώρων για τις παραστάσεις αρχαίας ελληνικής
τραγωδίας μακριά από το κέντρο της Αθήνας Στα πρώτα
σκηνοθετικά του χρόνια απέφευγε τα αρχαία θέατρα όμως τελικά
σκηνοθέτησε παραστάσεις για αυτά ενώ σχεδίασε άλλα στο
πρότυπο αυτών Οι γνωστοί χώροι αρχαίο θέατρο της Δωδώνης
Επίδαυρος Ωδείο Ηρώδου του Αττικού δεν του αρκούσαν και
φρόντιζε να δημιουργήσει τους δικούς του χώρους για να φέρει
τον πολιτισμό πιο κοντά στο λαϊκό κοινό της Αθήνας Παλιά
λατομεία μεταμορφώθηκαν με τη φροντίδα του σε αξιόλογους
χώρους πολιτισμού όπου διάφορα πολιτιστικά γεγονότα
λαμβάνουν χώρα έως και σήμερα
Από το ΔΗΠΕΘΕ Σερρών στο Λυκαβηττό και στο Ηρώδειο Μετάφραση
ΚΧΜύρης laquoΗ σχέση της με την εξουσίαraquo λέει η ηθοποιός για την
ηρωίδα που θα υποδυθεί laquoείναι καθοριστική Έρχεται αντιμέτωπη με αυτό
που εκπροσωπεί ο Κρέων δηλαδή την εξουσία Και ξέρει ότι στο τίμημα
που αναλαμβάνει στο παιχνίδι κόντρα στην εξουσία χαμένος είναι ο
ιδεολόγος δηλαδή η ίδια Γι αυτό και τοποθετούμε την Αντιγόνη σε αυτό
το βάθρο Διότι ξέρει ότι η σύγκρουσή της με την εξουσία ισοδυναμεί με
θάνατο Είναι άνισος ο αγώνας Και προχωρά προς αυτόν αμετακίνητη
απόλυτη και ακάθεκτη χωρίς να παζαρεύει την ιδεολογία της χωρίς να
παλινδρομεί Ξέρει ότι δεν θα το αποφύγειraquo
Την ίδια στιγμή μέσα από τον θρήνο της παρουσιάζει την ανθρώπινη
πλευρά της laquoΣτον θρήνο σπάει και οπισθοχωρείraquo λέει Κι ενώ τη
μαγνητίζει ο θάνατος και προχωρά προς αυτόν συγχρόνως τρομάζει όπως
τρομάζουμε όλοι μπροστά στο άγνωστο του θανάτου Αλλιώς η Αντιγόνη
θα ήταν μόνο σύμβολο μόνο μια ιδέα Εκείνη όμως φέρει την ιδέα αλλά
επειδή είναι και ανθρώπινο πλάσμα δεν αντέχει το βάρος της ιδέας Και
αυτό συμβαίνει μόνο για μια στιγμή Κι έτσι δεν κρατάμε την Αντιγόνη σε
απόσταση τη φέρνουμε κοντά μας Η Αντιγόνη θέλει και πρέπει να
αγαπηθεί Θέλει να εκμηδενίσει τις αποστάσειςraquo
laquoΘέλησα να συνδέσω την τραγωδία και την ηρωίδα μου με το τώρα με
αναφορές πιο κοντά σε μας Αναρωτήθηκα ποιος στη σύγχρονη Ελλάδα θα
μπορούσε να φθάσει σε αυτά τα ύψη σε αυτές τις κλίμακες Και το μόνο
που βρήκα και λειτουργεί μέσα μου πολύ έντονα είναι οι πολιτικοί
κρατούμενοι της χούντας Και όλα αυτά με απόλυτη ηρεμία Η Αντιγόνη
δεν πράττει τίποτα εν θερμώ Είναι ηρωίδα από σκέψη και όχι από
παρόρμησηraquo
Πόσο Αντιγόνη αισθάνεται στη ζωή της laquoΣε στιγμές και σε άλλη κλίμακα
νομίζω ότι όλοι μας μπορούμε να γίνουμε μια μικρή Αντιγόνη Στις
προσωπικές αντιστάσεις μας πάντα στην κλίμακά μαςraquo
Η σκηνοθέτις της παράστασης Νικαίτη Κοντούρη χαρακτήρισε την τραγωδία
ως ένα σύμβολο και κείμενο βαθιά πνευματικό που θέτει διαρκώς ερωτήματα
στους μελετητές Τόνισε παράλληλα ότι η μετάφραση του έργου από τον
Νίκο Παναγιωτόπουλο επηρέασε σημαντικά τη μορφή της παράστασης Η
παράσταση είναι λιτή και αφαιρετική και στηρίζεται στις σχέσεις των
ανθρώπων Στο κέντρο τοποθετείται η σύγκρουση της Αντιγόνης και του
Κρέοντα η ισοτιμία των δύο αυτών προσώπων και η ισοδικία που απορρέει
από το ίδιο το έργο Η Αντιγόνη αποτελεί όχι μόνο μια επιτομή της Αρχαίας
Ελληνικής Ποίησης αλλά και μέγα αρχέτυπο της Θεολογίας και της
φιλοσοφίας του ανθρώπου
Η Λυδία Κονιόρδου χαρακτήρισε πολύ σημαντική τη στιγμή που μία ηθοποιός
συναντιέται με την Αντιγόνη και ανέφερε ότι προσπάθησε να δει την
Αντιγόνη ως υπαρκτό και παρορμητικό και όχι ως ιδανικό -όπως έχει
επικρατήσει- πρόσωπο Είναι μία νέα κοπέλα όχι κατασταλαγμένη που
επιλέγει έναν ωραίο και ένδοξο θάνατο Οι αξίες της είναι διαχρονικές γι
αυτό και είναι ζητούμενο ακόμα και στην εποχή μας Στο έργο κυριαρχεί η
σύγκρουση δύο κόσμων που θέτει ανάγλυφο το δίλημμα στο θεατή να
επιλέξει την πορεία του μέσα στη ζωή
Ο Σοφοκλής Πέππας που θα ενσαρκώσει τον Κρέοντα τόνισε με τη σειρά του
ότι δεν θέλαμε να δώσουμε μία αποκρυσταλλωμένη άποψη Ο Κρέοντας δεν
αυθαιρετεί αντίθετα εκφράζει τη συλλογική συνείδηση της πόλης Ο
Σοφοκλής στο έργο αυτό καταργεί το διαχωρισμό ανάμεσα στο καλό και στο
κακό
Ο κορυφαίος του χορού τέλος Δημήτρης Πετρόπουλος έδωσε ιδιαίτερη
έμφαση στο ότι ο χορός στο έργο αυτό ξαναβρίσκει τη χαμένη του
αμεσότητα και θέτει στους ήρωες τα ερωτήματα που κινούν τα νήματα του
έργου
Το Θέατρο Ένα προσφέρει στο θεατρόφιλο
κοινό και εμπλουτίζει την καλλιτεχνική ατζέντα
της Κύπρου σταθερά από την ίδρυσή του το
1987 Αυτή η θαυμαστή πορεία έχει φτάσει
αισίως στο 100ο έργο που ανεβάζει το Ένα στον
χαρακτηριστικά ζεστό του χώρο στην παλιά
Λευκωσία Ο Καλλιτεχνικός Διευθυντής του
Θεάτρου Ανδρέας Χριστοδουλίδης σκηνοθετεί
για αυτή την επετειακή παραγωγή την Αντιγόνη
του Σοφοκλή Είναι από τις σπάνιες φορές που
ανεβαίνει τραγωδία σε κλειστό χώρο στην
Κύπρο
Μέσα από το περίφημο έργο του Σοφοκλή
αναδεικνύονται διαχρονικά πανανθρώπινα
προβλήματα όπως η σύγκρουση του ατόμου με
το σύνολο και η διπολική αντίθεση φύσης και
ανθρώπινου πολιτισμού
Η πρεμιέρα της Αντιγόνης θα δοθεί στις 16
Δεκεμβρίου στην κύρια σκηνή του θεάτρου στη
Λευκωσία με την ευγενή στήριξη της Ελληνικής
Πρεσβείας
Η παράσταση Αντιγόνη την οποία ο
Θεόδωρος Τερζόπουλος σκηνοθέτησε με
τελειόφοιτους σπουδαστές της Ακαδημίας
αποτελεί έναν ακόμη σταθμό στην πολυετή
συνεργασία του Θεάτρου Άττις με την
σημαντικότερη Ακαδημία Θεάτρου της
Ασίας
Η συνεργασία του Θεόδωρου Τερζόπουλου
με την Ακαδημία του Πεκίνου
χρονολογείται από το 1984 και προάγει ένα
γόνιμο διάλογο ανάμεσα στην αρχαία
ελληνική τραγωδία την Όπερα του
Πεκίνου και το ασιατικό θέατρο
Επιστέγασμα της συνεργασίας του
Θεόδωρου Τερζόπουλου με την Ακαδημία
είναι η απονομή του τίτλου του Επίτιμου
Διδάκτορα της Ακαδημίας και η
αναγνώριση laquoτης απόλυτης υποταγής της
Ακαδημίας στο διαπολιτισμικό θέατρο του
Έλληνα σκηνοθέτηraquo όπως χαρακτηριστικά
είπε ο Πρόεδρος της Xu Xiang
hellipΜέθοδος
Τερζόπουλου
Σχηματικότητα-
Σωματικότητα
Η διαφορετικότητα του θεάτρου του Τερζόπουλου
έγκειται ακριβώς στη διαφορετική ανάγνωση των
κειμένων Η συνήθης σκηνοθετική ματιά ιδίως πάνω σε
αρχαία κείμενα αναλώνεται στο να επιβεβαιώσει τα
κείμενα αυτά ως αυθεντίες και επομένως να
προσδιορίσει τις αναλογίες τους με τη σύγχρονη εποχή
Το ζητούμενο είναι η διαχρονικότητα του νοήματος
Αντίθετα κάτι τέτοιο δε φαίνεται ούτε από τα κείμενά
του ούτε από τις συνεντεύξεις του ίδιου του
Τερζόπουλου να τον απασχολεί Δεν ερευνά στον χρόνο
αλλά στον χώρο Το θέατρο του μπορεί να οριστεί ως
lsquorsquoδιαπολιτισμικόrsquorsquo διασπά την έννοια των συνόρων
ανάμεσα στους πολιτισμούς και αναδεικνύει την
ιστορική διαδικασία των διαρρεόντων συνόρων του
παγκόσμιου πολιτισμού εγγράφει το κείμενο στην
πολιτισμική του προοπτική Και πώς μπορεί να γίνει
αυτό αλλιώς παρά μέσα από την κοινή αλήθεια όλων
των πολιτισμών το σώμα Το πάσχον σώμα το
παλλόμενο σώμα το σώμα σε έκσταση το τελετουργικό
σώμα στοιχεία κοινά σε όλες τις θρησκείες και σε όλους
τους αρχαίους πολιτισμούς
Στο θέατρο το σώμα πλέον είναι πιο παρόν από ποτέ Οι
πρόβες των ηθοποιών ξεκινούν από τη σωματική
άσκηση και οι ρόλοι προσεγγίζονται με σωματικά
κριτήρια σε αντίθεση με τη μέχρι τώρα πρακτική που
υπέβαλε την προσέγγιση με βάση την υπόθεση και τον
χαρακτήρα (μέθοδος Στανισλάβσκι)
Η Commedia dell arte είναι ένα
αυτοσχεδιαστικό είδος θεάτρου που ξεκίνησε
τον Μεσαίωνα στην Ιταλία και γρήγορα
εξαπλώθηκε στην κεντρική Ευρώπη
χρησιμοποιώντας στερεότυπους χαρακτήρες
αυτοσχεδιαστικούς διαλόγους και μάσκες Μέσα
από ένα συνονθύλευμα σαλτιμπάγκων μίμων
ακροβατών και ηθοποιών δημιουργούνται
περιπλανώμενες ομάδες που με χαρακτηριστικό
τους την μαστοριά της τέχνης τους θέτουν τις
βάσεις για το σύγχρονο ευρωπαικό θέατρο
Η ομάδα Commedia dell arte a la improvisata
παρουσιάζει την Αντιγόνη του Σοφοκλή
ειδομένη μέσα από το κάτοπτρο της Commedia
dell arte η οποία χρησιμοποιεί το τραγικό σαν
κωμικό αποδεχόμενη την παρουσία αυτού του
σχήματος ως κινητήρια δύναμη της ζωής και της
σκηνικής δραματουργίας
Φάρσες μάσκες χαρακτήρες ανατροπές
μουσική και τραγούδι ξεδιπλώνουν μπροστά
στα μάτια σας μια διαφορετική Αντιγόνη
αναπάντεχη και γεμάτη εκπλήξεις
Στο Μικρό Θέατρο της Αρχαίας Επιδαύρου
προσεγγίζει την Αντιγόνη με άξονα τον έρωτα
και τη δύναμή του πάνω στον άνθρωπο
Μιλώντας για τα πάθη και το θάνατο το
θέατρο συνδιαλέγεται με τη μουσική
Με αφορμή την ταφή που επιλέγει η
Αντιγόνη για το νεκρό αδερφό της
Πολυνείκη ενάντια στο νόμο του Κρέοντα
και σε όσους υποτάσσονται στη βία του η
Ομάδα ΑΣΙΠΚΑ και ο σκηνοθέτης Δημήτρης
Μπίτος προσεγγίζουν το δράμα του Σοφοκλή
laquoΑντιγόνηraquo επιχειρώντας να
αποκωδικοποιήσουν την τραγικότητα της
αγάπης ως επαναστατική πράξη ως εξίσωση
χωρίς λύση ισχυρή ως φυσικό φαινόμενο και
νόμο ενάντια στους νόμους του κράτους
κάθε εξουσίας ή λογικής
Στόχος του σκηνοθέτη είναι να φέρει σε μία
ουσιαστική συνάντηση μέσα από τις μουσικές
συνθέσεις του Blaine L Reininger και του
Ψαραντώνη ήχους του χθες και του σήμερα
για τα πάθοια του έρωτα
Το έργο ως σύγχρονη μεταγραφή της ομώνυμης
σοφόκλειας τραγωδίας επικεντρώνεται στη σφοδρή
σύγκρουση μεταξύ Αντιγόνης και Κρέοντα και ότι
αυτή laquoεκπροσωπείraquo σύγκρουση μεταξύ πολίτη και
εξουσίας ανυπακοής και νομιμοφροσύνης νιότης και
γήρατος αντιπαράθεση και ουτοπία
laquoΗ Αντιγόνη είναι ένας νέος άνθρωπος που δεν τον
χωρά η γη Ο Κρέων το αντίπαλον δέος δεν είναι
κακός αλλά έχει πει το μεγάλο ναι Αυτό το
αδιέξοδο δημιουργεί τον σπινθήρα την τραγωδία
Μέσα στο έργο υπάρχει διάσπαρτη η επιστροφή των
ηρώων στην παιδική τους ηλικία Και αυτό μου
θύμισε τη φράση του Νίτσε Ότι ο άνθρωπος
ωριμάζει όταν βρίσκει τη σοβαρότητα που έχει όταν
ως παιδί παίζει με ένα παιχνίδι Η Αντιγόνη πάει
κόντρα στον νόμο του κράτους αλλά υπερασπίζεται
τον νόμο της φύσης Αυτό είναι βαθύ και
μεγαλόπνοο Μόνο κυνηγώντας την ουτοπία
περιμένεις την ανατροπή διατηρείς την ελπίδα Ο
Κρέων προσπαθεί να σώσει την Αντιγόνη αλλά
συνειδητοποιεί ότι ήταν ταγμένη γι αυτόraquo
Η ομάδα Skull of Yorick Productions παρουσιάζει την
μουσικοθεατρική παράσταση laquoΑντιγόνηraquo βασισμένη
στο κείμενο του Σοφοκλή
Η ιδιαιτερότητα της έγκειται στο γεγονός ότι
δημιουργεί μία ξεχωριστή ηχητική ατμόσφαιρα
συνδυάζοντας τον ήχο του 20ου και 21ου αιώνα την
φωνητική virtuositeacute του 19ου αιώνα και της Baroque
εποχής Είναι η δεύτερη πλήρης παράσταση που
ανεβαίνει από την ομάδα στην οποία χρησιμοποιείται
μία εντελώς ανατρεπτική ενορχήστρωση ενός έργου Η
laquoΑντιγόνηraquo αδιαμφισβήτητα αποτελεί εξέλιξη της
τεχνικής αυτής συνδυάζοντας πλέον πολλούς
ηχόκοσμους Επίσης το γεγονός ότι πρόκειται για
αρχαιοελληνικό δράμα δίνει τη δυνατότητα στο θεατή
να βιώσει το αριστούργημα του Σοφοκλή μέσα από μία
πραγματικά σπάνια οπτική γωνία Μία laquoΑντιγόνηraquo με
χαρακτήρα διαχρονικό που αγγίζει τον παλμό της
εποχής
Σκηνοθετικά η laquoΑντιγόνηraquo προσεγγίζεται με έντονα
αλληγορικά στοιχεία τα οποία εκφράζουν την ανάγκη
να πράξει ο πολίτης αυτό που γνωρίζει πως είναι
σωστό θυσιάζοντας ακόμα και την ίδια του τη ζωή Το
έργο εξιστορεί τη μάχη μεταξύ ηθικής και ασέβειας
πίστης στις παραδόσεις και τυρρανικής εξουσίας
Σκηνογραφικά η laquoΑντιγόνηraquo της Skull of Yorick είναι
λιτή εμμένοντας στους δεσμούς μεταξύ των τεσσάρων
ηρώων που είναι ξεκάθαροι και ορατοί από τον
Ο σχεδιασμός της παράστασης βασίζεται στην
έννοια της προοικονομίας των πραγμάτων και
των δράσεων των ηρώων καθώς και στο
σκοτάδι της πλάνης στην αίσθηση δηλαδή ότι
οι ήρωες νομίζουν ότι πράττουν σωστά ενώ
έχουν παραπλανηθεί από τη Θεά Άτη
Οι ηθοποιοί κινούνται περιμετρικά σε όλο τον
χώρο του μουσείου ορίζοντας τη δράση εντός
του μουσείου ως δράση ιδιωτική ενώ την
δράση στο αίθριο ως δράση δημόσια Ο θεατής
θα είναι σε θέση να δει το πραγματικό γεγονός
σε χρόνο ευθύγραμμο τη στιγμή που συμβαίνει
Ένας προβληματισμός ανάμεσα στα όρια του
ιδιωτικού κόσμου και της δημόσιας ζωής έτσι
όπως θα μπορούσαν να οριστούν οι κόσμοι του
Κρέοντα και της Αντιγόνης
Ένας προβληματισμός πάνω στην Ερμηνεία
των καταστάσεων και των βιωμάτων όταν αυτά
εκτίθενται στον δημόσιο λόγο
Ήρωες που αδυνατούν να πράξουν με φρόνηση
επειδή παραπλανούνται Όταν αναγκάζονται
τελικά να βρουν το μέτρο είναι δέσμιοι του
Χρόνου που δεν μπορεί να αλλάξει πια το
λάθος
Αυτή είναι μια νέα εκδοχή της Αντιγόνης του Σοφοκλή από τον
Ashley Scott-Layton Στην εκδοχή της Αντιγόνης του
Πανεπιστημίου του Leeds αναδύονται θέματα ατομικής
ταυτότητας πολιτικής ελευθερίας αλλά και ενός
καταδικασμένου γάμου με τη δράση να τοποθετείται μέσα σε
ένα οίκο νυφικών Η παράσταση διασκευάζει το πρωτότυπο
κείμενο μέσα από μια ζωντανή και σύγχρονη σωματική
προσέγγιση
Κύριος στόχος της παράστασης είναι η δημιουργία μιας
σωματικής και ακουστικής ερμηνείας της αφήγησης Οι
συντελεστές δημιουργούν και παρουσιάζουν ένα Χορό
αποτελούμενο από διακριτές και ξεχωριστές οντότητες
(υπάλληλοι ενός οίκου νυφικών) Κατά τη διάρκεια των
προβών η ομάδα εστίασε την προσοχή της στην σχέση
Αίμoνα-Αντιγόνης και στις ετοιμασίες του γάμου τους ο
οποίος μοιάζει να είναι καταδικασμένος εξαρχής Επίσης
τονίστηκε η σχέση πατέρα-γιου με την καταστροφική της
δύναμη και τις τραγικές συνέπειές της
Πρόθεση της ομάδας αποτελεί και η ανάδειξη της
σωματικότητας όπως και εκείνης της σειράς των γεγονότων
που στην Αρχαία Τραγωδία συνέβαιναν εκτός σκηνής
(θάνατοι) και παραδοσιακά περιγράφονταν από τους
αγγελιοφόρους ως βασικό κομμάτι του έργου με την
παρουσίασής τους επί σκηνής Επιπρόσθετα στην έναρξη της
παράστασης υπάρχει μια έμμεση αναφορά στην σύγχρονη
Βρετανική πραγματικότητα των διαδηλώσεων του 2011
H Κομεντί Φρανσέζ το πρώτο εθνικό κι ένα από
τα ελάχιστα πια κρατικά θέατρα της Γαλλία
έρχεται στο Μέγαρο Αθηνών
Όπως επισημαίνει ο 49χρονος Μαρκ Πακέν στην
παράσταση που υπογράφει ο ίδιος η Αντιγόνη
είναι μια γυναίκα εύθραυστη αλλά και απείθαρχη
και πεισματάρα μια μορφή που συναντάμε
καθημερινά στους δρόμους η οποία παλεύει μόνο
και μόνο για να υπάρξει ίσως κάθε άλλο παρά
μυθική Είναι ένα κομμάτι του κόσμου μας
Σύμφωνα με τον Γάλλο πρέσβη στην Αθήνα Ζαν
Λου Κιν-Ντελφόρζ η έλευση της Κομεντί
Φρανσέζ με το συγκεκριμένο έργο laquoενέχει
συμβολικό χαρακτήρα στο πλαίσιο της σημερινής
Ελλάδαςraquo κι όπως επισημαίνει δεν υπάρχει
άλλος ξένος σταθμός στην περιοδεία του
θεάματος
Λιτό και το σκηνικό τοπίο της παράστασης όπου
δεσπόζει η σκληρή πρόσοψη ενός επιβλητικού
οικοδομήματος σκληρή όσο και το πρόσωπο της
εξουσίας
hellipστο Μέγαρο Αθηνών
Η σκηνοθεσία του Γάλλου Μαρκ Πακέν και η αισθητική
ερμηνεία του πάνω στην laquoΑντιγόνηraquo δημιουργεί την αίσθηση
της καθημερινότητας και του τρέχοντος που μας περιβάλλει
όπου όσα laquoόχιraquo κι αν διατυπώνονται δεν έχουν τη δύναμη να
αλλάξουν την πορεία των γεγονότων Αρκεί να παρατηρήσεις
την ηρωίδα του ένα a la garconne κουρεμένο αγοροκόριτσο
ξυπόλητο και ντυμένο με παντελόνι το οποίο αρνείται να
ενσωματωθεί στον κόσμο που της παραδίδεται και προτιμά να
πεθάνει
Και η ερμηνευτική προσέγγιση του θιάσου στην ίδια
ατμόσφαιρα φέρει σαφώς τα συμπτώματα της τραγωδίας αλλά
εμποτισμένης από την εμπειρία του σήμερα Ξεκινώντας από
την Φρανσουάζ Ζιγιάρ που εμφανίζεται στον επώνυμο ρόλο
τονίζει με δυναμισμό και εκφραστικότητα τα γήινα και
ανθρώπινα χαρακτηριστικά της Αντιγόνης προκαλώντας έως και
συγκίνηση Σε ωραία αρμονία με τον Μπρούνο Ραφαέλλι που
πανύψηλος και σωματώδης απέναντί της αποτυπώνει με
ακρίβεια και στιβαρότητα το μοντέλο ενός σύγχρονου
πολιτικού Στο σύνολό του ο 11μελής θίασος της Comedie
Francaise κινείται σε ενιαία ερμηνευτική γραμμή υψηλού
επιπέδου με μικρή εξαίρεση κάποιες αδικαιολόγητες φωνητικές
εντάσεις
Μία από τις παραστάσεις πουσημείωσαν μεγάλη επιτυχία στοπερσινό φεστιβάλ Αθηνών ηlaquoΑντιγόνηraquo του Σοφοκλή πουσκηνοθέτησε η Νατάσα Τριανταφύλληθα παιχτεί για μία και μόνο βραδιά στις12 Ιουνίου 2014 στο Παρίσι στηναίθουσα συνεδριάσεων της Unesco
Αυτός ήταν ο τρόπος που αποφάσισε ημόνιμη ελληνική αντιπροσωπεία στηνUnesco να κλείσει το εξάμηνο τηςελληνικής προεδρίας Η ΚατερίναΔασκαλάκη πρέσβειρα της Ελλάδαςστην Unesco ήταν αυτή πουπροσκάλεσε την θεατρική ομάδα πουστελέχωσε πέρσι το καλοκαίρι τηνπαράσταση να έρθει στο Παρίσι και νατην παρουσιάσει με τον τρόπο που τηναπολαύσαμε στο Μουσείο Μπενάκη μεμόνο μικρές προσαρμογές πουδιατηρούν όμως απαράλλακτη τηβασική δομή της
Γιατί μια Παλαιστινιακή Αντιγόνη
Ο Αιγύπτιος στην καταγωγή σκηνοθέτης Adel
Hakim ο οποίος ζει από το 1972 στη Γαλλία
κι έχει ασχοληθεί με την αρχαία τραγωδία
έχει τις απαντήσεις
laquoΓιατί το κείμενο του Σοφοκλή αναφέρεται
στην σχέση των όντων με τη γη τη γη τους
στην αγάπη που κάθε άνθρωπος έχει για τον
γενέθλιο τόπο του και στους δεσμούς που
διατηρεί μαζί του Γιατί ο Κρέων
τυφλωμένος από τους φόβους και τα
φαντάσματά του απαγορεύει να ταφεί στην
γη του Γιατί καταδικάζει την Αντιγόνη να
κλειστεί σε σπήλαιο χωρίς τροφή και νερό
Γιατί μετά τις προφητείες του Τειρεσία και το
θάνατο του γιού του ο Κρέων καταλαβαίνει
τελικά το λάθος του και επιχειρεί να
επανορθώσει Παρά τη τρελή φυγή των
ψυχών προς την τρέλα η Αντιγόνη του
Σοφοκλή είναι ένα τραγούδι για την αγάπη
και την ελπίδα μια συμφωνία
συναισθημάτων ένας ύμνος στη ζωήraquo
hellipστο Δημοτικό
Θέατρο Πειραιά
Το Εθνικό Θέατρο Παλαιστίνης
θα παρουσιάσει την laquoΑντιγόνηraquo
του Σοφοκλή σε σκηνοθεσία
Adel Hakim (Αντέλ Χακίμ) την
Παρασκευή 24 και το Σάββατο 25
Οκτωβρίου 2014 στο Δημοτικό
Θέατρο Πειραιά με ελληνικούς
υπότιτλους
Η παράσταση η οποία
παρουσιάστηκε με μεγάλη
επιτυχία στο Theatre des Quartiers
drsquo Ivry κερδίζοντας το Βραβείο
Κριτικών 2012 έχει τεθεί υπό την
αιγίδα της Πρεσβείας της
Παλαιστίνης στην Αθήνα
Για τους εφήβους έχει σημασία πώς διαμορφώνουν
και συντηρούν τα όνειρά τους αλλά και πώς
μαθαίνουν να αντιστέκονται να αμύνονται να
συνθλίβονται και να προσχωρούν στην
πραγματικότητα εκεί που δεν υπάρχουν
ψευδαισθήσεις αλλά η πραγματική ζωή Για αυτό
τους αφορά η Αντιγόνη Γιατί ειδικά η Αντιγόνη
Γιατί είναι ένα κείμενο συγκλονιστικό που θέτει
αληθινά διλήμματα με συνέπειες επιλογές και
ευθύνες σε κάθε βήμα των πράξεων μας Ένα κείμενο
ορόσημο όχι μόνο για το περιεχόμενό του και την
εποχή που γράφτηκε αλλά και για το πότε και πώς
συναντιόμαστε εμείς μαζί του εκεί κάπου στα 15 με
16 μας στην κρίσιμη ώρα των ορίων της εφηβικής
μας ζωής και των επιλογών προς την άβυσσο της
ενήλικης ζωής μας
Γιατί θέτει ξεκάθαρα τα θέματα η ευθύνη του
ανθρώπου ως μέλους μιας ισόνομης πολιτείας η
αναζήτηση και η απόδοση του δικαίου οι συνέπειες
των πράξεων η ορμή της νεότητας τα όρια της
κοινωνίας θέματα που απασχολούν τον άνθρωπο από
την αρχή του συνειδητού του βίου
Οι ηθοποιοί της ομάδας έχουν καθαρό λόγο
πάθος ένταση σωστό τονισμό έκφραση στα
πρόσωπα και τα σώματα τους ωραία κίνηση ενώ
όλοι τους λειτουργούν ομαδικά σε όλες τις
κατευθύνσεις με όλες τις παραμέτρους
Το έργο του Σοφοκλή laquoΑντιγόνηraquo
παρουσιάζεται ατόφιο σε μετάφραση της Ελένης
Μερκενίδου αλλά εμβόλιμα laquoπειραγμένοraquo σε
λίγα του σημεία και είναι αυτό που το ξεχωρίζει
δίνοντας του μια άλλη οπτική καθώς τέτοια
παρουσίαση μάλλον δεν θα έχετε ξαναδεί σε
αρχαίο κείμενο και ίσως λέμε ίσως και να
ενοχλήσειhellip συντηρητικούς παρατηρητές
Αυτό όμως που μας ενθουσίασε είναι ο Χορός και
πως αρμονικά ενσωματώνεται καθόλη τη
διάρκεια της παράστασης με τα κεντρικά
πρόσωπα που το περιβάλουν Μιλάμε για
σκηνοθετική μαεστρία και όχι για laquoτσιγγουνιάraquohellip
ρόλων που σε συνδυασμό με τις καλές ερμηνείες
βγαίνει ένα αξιοθαύμαστο αποτέλεσμα συνόλου
Ο Παύλος Δανελάτος και η νεοσύστατη
καλλιτεχνική ομάδα Οmerta που σημαίνει σιωπή
αποτελείται από απόφοιτους σπουδαστές της
δραματικής σχολής Α Boυτσινά
Η αρχαία ελληνική τραγωδία ΑΝΤΙΓΟΝΗ του
Σοφοκλή είναι ένα από τα ωραιότερα δείγματα
της παγκόσμιας λογοτεχνικής κληρονομιάς
σύμβολο συνέπειας στο χρέος και τους
άγραφους νόμους πίστης σε διαχρονικές αξίες
και ιδανικά φορέας μηνύματος καθολικής
αγάπης ανθρωπιάς ανθρωπισμού πραγματικής
αρετής
Η παράσταση τιμήθηκε στο 11ο Διαγωνιστικό
Φεστιβάλ Εθνικών Θεάτρων laquoΜΟΣΧΑ-ΠΟΛΗ
ΤΟΥ ΚΟΣΜΟΥraquo με τρία βραβεία Η ηθοποιός
Δώρα Γιαννίτση βραβεύθηκε για το ρόλο της
ΑΝΤΙΓΟΝΗΣ ο Кωνσταντίν Ρόζανοβ για τα
σκηνικά της παράστασης ενώ το laquoLuna
Theaterraquo τιμήθηκε με βραβείο παραγωγής
Αποσπάσματα της τραγωδίας απαγγέλλονται
στην αρχαία και νέα ελληνική γλώσσα το δε
μεγαλύτερο μέρος της αποδίδεται στη ρωσική
γλώσσα Η παράσταση θα παρουσιασθεί με
ελληνικούς υπέρτιτλους Στην παράσταση
συμμετέχουν Έλληνες και Ρώσοι ηθοποιοί ενώ
τη μουσική έχει συνθέσει ο διακεκριμένος
μουσικός Νίκος Ξανθούλης
Η Ζιλιέτ Μπινός δηλώνει πως για αυτήν το
επίκεντρο laquoείναι οι μύθοι τα αρχέτυπα αυτά από
τα οποία είμαστε φτιαγμένοι οι απλές ερωτήσεις
που ρωτάμε όλοιraquo
H Μπινός όμως επέμενε στην Αντιγόνη laquoτο πένθος
της και ο ηρωισμός της με συγκλόνισανraquo δηλώνει
Όσο για τον Βαν Χοβ η ελληνική τραγωδία δεν
είναι σε καμία περίπτωση εύκολη για ένα
σύγχρονο διεθνές κοινό Πως να διαχειριστείς τον
χορό τι να κάνεις με τους Θεούς Για τον Βαν
Χοβ όμως laquoο Χορός είναι η συνείδηση της
κοινωνίας Είναι η σπονδυλική στήλη της
παραγωγής αυτής laquoΠροσπαθώ να κάνω την
σκληρή ελληνική τραγωδία πιο ανθρώπινηraquo
laquoΗ Αντιγόνη έχει μια σχέση με τον αθέατο κόσμο
πολύ δυνατή με τους θεούς και τους νεκρούς για
αυτήν δεν υπάρχουν όρια θεατός και αθέατος
κόσμος είναι σχεδόν το ίδιο Για μένα αυτό το
έργο είναι τόσο πλούσιο που θέλω να βγάλω ένα
αποτέλεσμα που είναι συγκλονιστικό συγκινητικό
τρομακτικό αλλά επίσης ελπιδοφόρο Γιατί είναι
ένα έργο γεμάτο αναπάντητα ερωτήματα Και για
μένα η δουλειά μου είναι να τα κατανοήσωraquo
Η παράσταση laquoA Thing Done in a Seeing
Placeraquo ndashο τίτλος είναι εμπνευσμένος από τη
μετάφραση των όρων laquoδράμαraquo και laquoθέατροraquo
στα αγγλικάndash μεταφέρει την ιστορία της
laquoΑντιγόνηςraquo του Σοφοκλή στην εποχή του
Ψυχρού Πολέμου με βασικούς χαρακτήρες
την laquoανυπάκουη κόρηraquo τον αστυνομικό το
Κογκρέσο την πολιτεία τoν Τειρεσία και τον
θάνατο Ασπρόμαυρες μαριονέτες
συνυπάρχουν στη σκηνή με ηθοποιούς και
πίνακες ζωγραφικής ενώ η μουσική του
έργου είναι επηρεασμένη από την
αμερικανική παράδοση του Shape Note
Singing
Τη δεκαετία του ΄60 οι Βread and Puppet
είχαν σταθερή παρουσία στις διαδηλώσεις
κατά της στρατιωτικής εμπλοκής των ΗΠΑ
στη Νοτιοανατολική Ασία και συμμετείχαν
ενεργά σε δράσεις για την επίλυση τοπικών
κοινωνικοπολιτικών ζητημάτων Στο ίδιο
διάστημα δημιούργησαν ορισμένους από
τους πιο διάσημους χαρακτήρες τους με τη
βοήθεια παιδιών της γειτονιάς
Γυναίκες από τη Συρία εξόριστες στη Βηρυτό
ανεβάζουν την Αντιγόνη του Σοφοκλή μια τραγωδία
η οποία τους επιτρέπει να καταθέσουν τη θλίψη τους
επειδή έφυγαν από την κατεστραμμένη από τον πόλεμο
χώρα τους
Οι 20 γυναίκες δεν είχαν ως τώρα καμιά εμπειρία στην
ηθοποιία και προέρχονται από συντηρητικό
περιβάλλον
Η Αντιγόνη της Συρίας μας επιτρέπει να εκφράσουμε
τον καημό μας εξηγεί στο Γαλλικό Πρακτορείο η
29χρονη Μόνα που έχει ρόλο αφηγήτριας
Στην παράσταση οι ηθοποιοί παρουσιάζουν τις
οδυνηρές εμπειρίες τους μέσω των δοκιμασιών στις
οποίες υποβλήθηκε η Αντιγόνη
Ο Μοχάμαντ αλ-Άταρ ο 33χρονος σκηνοθέτης της
παράστασης λέει πως ήθελε να δείξει τη μάχη που
δίνει σήμερα η γυναίκα της Συρίας
Για τον λόγο αυτό προσάρμοσε το αρχαίο κείμενο στη
σημερινή συριακή πραγματικότητα στο έργο γίνεται
λόγος για τις συλλήψεις στα κυβερνητικά σημεία
ελέγχου τις παρενοχλήσεις από τις ανταρτικές
οργανώσεις την αναζήτηση της ελπίδας και τον αγώνα
των γυναικών ενάντια στα φράγματα που τους θέτει η
κοινωνία
Το 1923 ιδρύθηκε στους κόλπους του
Πανεπιστημίου Αθηνών ο laquoΘεατρικός Φοιτητικός
Όμιλοςraquo που ανάπτυξε στη συνέχεια σημαντική
δράση Δύο χρόνια αργότερα το 1925 ο
laquoΌμιλοςraquo αναγνωρίσθηκε από το Πρωτοδικείο
Αθηνών γεγονός που έδωσε μεγαλύτερη ώθηση
στις προσδοκίες και τις δραστηριότητες των
μελών του Το 1930 με αφορμή το γεγονός ότι η
Πανεπιστημιακή Λέσχη εγκαταστάθηκε στο
ιδιόκτητο μέγαρό της στην οδό Ιπποκράτους ο
laquoΌμιλοςraquo διαλύθηκε για να ενταχθεί πλέον ως
υπηρεσία στη Λέσχη με την επωνυμία laquoΘεατρικό
Τμήμαraquo
Γεγονός σημαντικής σημασίας υπήρξε η
συμμετοχή του Τμήματος στον εορτασμό της
Εκατονταετηρίδας του Πανεπιστημίου το 1937
με το ανέβασμα της laquoΑντιγόνηςraquo στο Ωδείο
Ηρώδου Αττικού Σκηνοθέτης της παράστασης
ήταν ο Σπύρος Μελάς και πρωταγωνίστρια η τότε
φοιτήτρια της Νομικής Ελένη Παπαδάκη Μετά
από τον πόλεμο και την κατοχή η
Πανεπιστημιακή Λέσχη ξανάρχισε τις θεατρικές
δραστηριότητές της
Σαγηνευμένος από πολύ νέος με την ηρωίδατου Σοφοκλή ο Ανούιγ αποπειράθηκε το1942 να την αποσπάσει από τοαρχαιοελληνικό σύμπαν και να τη μεταφέρειστην εποχή του στρατάρχη Πετέν να τηςαναθέσει μια επίθεση στην συνεργαζόμενημε τους ναζί κυβέρνηση του Βισί και να τηνκαταστήσει σύμβολο της γαλλικήςαντίστασης
Πράγματι Τον χειμώνα του 44 σ έναΠαρίσι όπου οι συλλήψεις οι επιθέσεις η βίακαι ο φόβος βρίσκονταν στην ημερήσιαδιάταξη οι θεατές της πρώτης παράστασηςτης laquoΑντιγόνηςraquo τυλιγμένοι σε κουβέρτεςέβλεπαν στη σκηνή του Theatre de l Atelierμια νέα γυναίκα ν αντιστέκεται στουςκρατούντες και να θάβει μόνη της τον αδελφότης αναγνωρίζοντας στη στάση της μιακραυγή εξέγερσης και πατριωτισμού
Η laquoΑντιγόνηraquo σε διασκευή
του Ζαν Ανούιγ και
σκηνοθεσία του Αντρέ
Μπαρσάκ 1944
Στη λιτή εκδοχή του ο Ανούιγ αλλάζει κάποια
σημεία του αρχικού μύθου για να υποστηρίξει
δύο ήρωες που αν και φέρουν τα ίδια ονόματα
με τους σοφόκλειους προγόνους τους
πλάστηκαν από την αρχή
Ο δικός του Κρέοντας δεν απαγορεύει την
ταφή του Πολυνείκη επειδή αυτός
αποδείχτηκε προδότης Το ίδιο άχρηστος και
χαραμοφάης ήταν και ο αδερφός του Αλλά
κάποιος από τους δύο -αδιάφορο ποιος-
έπρεπε να θανατωθεί για παραδειγματισμό και
ο άλλος να γίνει ήρωας Διότι για να
κυβερνηθεί αποτελεσματικά μια πολιτεία
χρειάζεται να κατασκευαστούν τόσο οι ήρωες
όσο και τα παραδείγματα προς αποφυγή Είναι
μια δουλειά μια laquoβρομοδουλειάraquo για την
ακρίβεια όμως κάποιος πρέπει να την κάνει
Κι αυτό κάνει ο Κρέοντας Που είναι
προσγειωμένος κυνικός πραγματιστής
Και που η ακλόνητη επιθυμία της Αντιγόνης να
πεθάνει για την πράξη της του δημιουργεί μπελάδες
Γιατί ο Κρέοντας του Ανούιγ σε αντίθεση με αυτόν
του Σοφοκλή δεν επιθυμεί το θάνατό της και της
προσφέρει προστασία Ήδη αρκετές φουρτούνες έχει
το καράβι που κλήθηκε να κυβερνήσει για να βάλει
κι άλλη στο κεφάλι του με το σκάνδαλο που θα
δημιουργηθεί
Η Αντιγόνη όμως επιμένει στην πράξη της και
επιμένει να υποστεί και τις συνέπειες γιrsquo αυτήν Και
δεν αλλάζει γνώμη ούτε όταν ο Κρέοντας της
εκθέσει με απαράμιλλο κυνισμό την αλήθεια για το
χαρακτήρα του laquoεξιδανικευμένουraquo -στα μάτια της-
αδερφού ούτε όταν την καλέσει να ωριμάσει και να
αποδεχτεί ότι αυτός είναι ο κόσμος σάπιος ίσως
αλλά ότι η ζωή είναι ωραία όπως και να lsquoχει Τότε
είναι που η Αντιγόνη θα συγκρουστεί ακόμη
σφοδρότερα μαζί του θέλοντας να εναντιωθεί σε
έναν (διε)φθαρμένο κόσμο και με ένα αίσθημα
μηδενισμού είναι η αλήθεια αφού δε βρίσκει από
πουθενά να κρατηθεί ούτε από τον έρωτά της για
τον Αίμονα αφού θα διαφθαρεί κι αυτός μοιραία θα
προτιμήσει το θάνατο
Αυτός είναι ο βασικός πυρήνας της σύγκρουσης
στην Αντιγόνη του Ανούιγ η ασφυξία της
ασυμβίβαστης παρορμητικής νιότης μέσα στον
προσγειωμένο και κυνικό κόσμο της γηραιάς
εξουσίας
Ο Μπρεχτ συνέθεσε τη δική του Αντιγόνη
βασισμένος στη γερμανική μετάφραση της
τραγωδίας του Σοφοκλή από τον Χέλντερλιν
το 1947 δυο χρόνια μονάχα μετά το τέλος
του Β Παγκοσμίου πολέμου και την ήττα του
ναζισμού Ο Μπρεχτ χρησιμοποιεί την
παγκοσμίως γνωστή μορφή της ηρωίδας ως
διαχρονικό σύμβολο αντίστασης και
ελευθερίας με σκοπό να καταδείξει τον
παραλογισμό του πολέμου και της
ολοκληρωτικής κρατικής εξουσίας
Είναι σαφές ότι ο Μπρεχτ έστησε μιαν
αντάρτισσα Αντιγόνη εμπνευσμένος από την
εποποιϊα της αντίστασης στο ναζισμό μια
ηρωίδα που δεν υπερασπίζεται το νόμο του
αίματος απέναντι στους νόμους του κράτους
(Κρέοντας) αλλά αντιστέκεται ενάντια στους
δυνατούς στους σκοταδιστές στους
τρομερούς στους εγκληματίες
Ο Μπρεχτ μεθερμηνεύει την τραγωδία του
Σοφοκλή σύμφωνα με το σκοπό του να
γράψει ένα δράμα αντίστασης στο ναζιστικό
Γ Ράιχ
O Αλεξάνδρου laquoδιπλασιάζειraquo την ηρωίδα
του Σοφοκλή χωρισμένο σε δυο πράξεις το
έργο διαδραματίζεται σε δυο χρόνους στα
χρόνια της Κατοχής και στον Εμφύλιο στις
δυο κρισιμότερες περιόδους της σύγχρονης
ελληνικής ιστορίας καθοριστικές για τη
διαμόρφωση της συλλογικής συνείδησης του
τόπου μας
Η Αντιγόνη και στις δύο πράξεις όπως
προστάζει ο αρχαίος μύθος θάβει το νεκρό
ενάντια στη διαταγή
Αυτή η χρονική γειτνίαση και συμπλοκή
των δύο πολύ σημαντικών στιγμών της
σύγχρονης ελληνικής ιστορίας της Κατοχής
και του Εμφυλίου στο έργο του Αλεξάνδρου
αποτελεί σίγουρα μια ιδιομορφία Η ίδια
γενιά που έζησε τις ελπίδες της
απελευθέρωσης της χώρας από τη γερμανική
κατοχή βιώνει και τον αδελφοκτόνο εθνικό
σπαραγμό αυτό καταγράφεται με σαφήνεια
στην Αντιγόνη του Α Αλεξάνδρου
Έγινε φανερό απrsquo όσα ήδη γράφτηκαν ότι η Αντιγόνη του rsquo56 δεν
αποτελεί ένα από τα έργα σταθμούς στη σκηνοθετική πορεία και
εξέλιξη του Μινωτή Ο ανταγωνισμός οι επαγγελματικές αντιδικίες
αλλά και η μικρόψυχη από μέρους του σκηνοθέτη αντιμετώπιση του
πρωταγωνιστικού διδύμου Συνοδινού ndash Κωτσόπουλου συνέβαλλαν
ώστε η παράσταση να μην παρουσιάζει ωριμότητα αλλά και να
στερείται ενός σαφούς προσανατολισμού
Στη συγκεκριμένη όμως παράσταση δεν θα μπορούσε να περάσει
απαρατήρητος ο χορός ο οποίος ενεργεί σαν να είναι ένας τέταρτος
υποκριτής αλλά με πολλαπλασιασμένα τα πρόσωπά του δηλαδή
είναι ένας επαυξημένος θίασος υποκριτών Στη θεατρική εφαρμογή
του ο Μινωτής κατανέμει το λυρικό στοιχείο του κειμένου του χορού
και έτσι ο χορός συγχέεται με τα δρώντα πρόσωπα γίνεται φορέας
του μύθου και ενεργεί χρησιμοποιώντας όλα τα μέσα της μίμησης
(λόγος ρυθμός αρμονία) που ενεργοποιούνται με τη φωνή και την
κίνηση
Θα πρέπει επίσης να τονιστεί εκτός από την πετυχημένη κατά κοινή
ομολογία εμφάνιση και υπόκριση της πρωταγωνίστριας (Συνοδινού)
ο τρόπος ndash αριστοτεχνικός από σκηνοθετικής άποψης κατά τη γνώμη
μου- εμφάνισης του φύλακα (Π Ζερβός) Και στις δύο εμφανίσεις ο
Φύλακας (Π Ζερβός) μιλάει με μια σαφώς λαϊκίζουσα
παραστατικότητα και συνοδεύει τα λόγια του με κινήσεις τέτοιες που
αν και δεν ανήκουν στη σχηματογραφία του φαύλου της κωμωδίας
απέχουν ωστόσο κατά πολύ από το laquoσεμνόνraquo του τραγικού τρόπου
Αυτή η καλά μελετημένη υφολογική διαφοροποίηση της γλώσσας
αποδίδει με διαύγεια τη διαφορά του ήθους και διακρίνει το φύλακα
από τους καθαρά τραγικούς ρόλους Όμως τα μεμονωμένα θετικά
στοιχεία της παράστασης δεν κατάφεραν να της προσδώσουν την
ορμή το νεύρο τη συνοχή αλλά και το ύφος και την άποψη που είχε
ανάγκη
Αντιγόνη 1990 με την Αλίκη Βουγιουκλάκη 1995 με την
Καριοφυλλιά Καραμπέτη Την επιλογή του έργου ακολουθούσε η
επιλογή του πρωταγωνιστήστριας που συνήθως ήταν
προβεβλημένος αλλά όχι απαραίτητα από το χώρο της τραγωδίας
Οι παραστάσεις του τόσο στην Ελλάδα όσο και στο εξωτερικό
βασίζονταν συνήθως στη δική του μετάφραση η οποία παρέμενε
όσο το δυνατόν πιο πιστή στο πρωτότυπο
Αρκετά συχνά επέλεγε να σκηνοθετήσει προβεβλημένους ή και
laquoεμπορικούςraquo ηθοποιούς όπως την Αλίκη Βουγιουκλάκη Πολλές
φορές ωστόσο επικρίθηκε από τους κριτικούς για τις επιλογές του
ως προς τους πρωταγωνιστές των παραστάσεών του Οι ηθοποιοί
στις παραστάσεις τραγωδίας του Μίνωος Βολανάκη απέδιδαν τους
ρόλους ως σύγχρονοι άνθρωποι Ο σκηνοθέτης περιόρισε τις
μεγαλοπρεπείς κινήσεις και πέτυχε να δημιουργήσει πιο προσιτούς
χαρακτήρες ακόμα και για το λαϊκό κοινό των παραστάσεών του
που δεν διέθετε θεατρική παιδεία
Ο Βολανάκης ως σκηνοθέτης αρχαίας τραγωδίας προσπάθησε να
την ερμηνεύσει και όχι να την εξηγήσει Η επιλογή των έργων
που σκηνοθέτησε σχετιζόταν με το κεντρικό πρόσωπο Θεωρούσε
ότι η παράσταση αρχαίας τραγωδίας θα έπρεπε να είναι σε
αντιστοιχία με τη συγκεκριμένη ιστορική στιγμή
Τα σκηνικά που επέλεγε είχαν ως κεντρικό σχήμα τον κύκλο Η
έννοια του κύκλου και η λειτουργία των ρόλων μέσα σε αυτόν
αποτέλεσαν πηγή έμπνευση των σκηνικών Ο Βολανάκης
προτιμούσε τα σχεδόν συμβολιστικά σκηνικά τα οποία
συνδέονταν με την πλοκή της τραγωδίας και τον τρόπο με τον
οποίο επέλεγε να την προσεγγίσει
Για το σύνολο της παράστασης ήταν υπεύθυνος ο σκηνοθέτης κι
επομένως εκείνος θα έπρεπε να καθοδηγεί τους υπόλοιπους
συντελεστές της (συνθέτη σκηνογράφο ενδυματολόγο
χορογράφο) άποψη η οποία χαρακτηρίζει και το έργο του Μίνωος
Βολανάκη ο οποίος ήταν αρκετά συγκεντρωτικός στις
παραστάσεις του
Προκειμένου να κάνει τις παραστάσεις του προσιτές σε όλους
κατέστησε τον Χορό συλλογικό όργανο μέρος της παράστασης και
όχι ξένο σώμα ενώ ταυτόχρονα διατήρησε την ατομικότητα των
μελών του Τα μέλη του Χορού συνέπασχαν με τους ήρωες και
παρακολουθούσαν τα δρώμενα Πάντως δεν κυριαρχούσαν στο
χώρο Η εκφορά των λόγων του Χορού ήταν άλλοτε ατομική και
άλλοτε ομαδική με το τραγούδι να τονίζει διάφορα σημεία των
χορικών και τη μουσική να υποβοηθά στη δημιουργία κατάλληλου
κλίματος
Στόχος του Βολανάκη πιθανόν ήταν να φέρει την αρχαία ελληνική
τραγωδία κοντά στον απλό πολίτη και όχι να δημιουργήσει
παραστάσεις για εξειδικευμένους θεατές Εκεί στόχευε πιθανόν και
η επιλογή νέων χώρων για τις παραστάσεις αρχαίας ελληνικής
τραγωδίας μακριά από το κέντρο της Αθήνας Στα πρώτα
σκηνοθετικά του χρόνια απέφευγε τα αρχαία θέατρα όμως τελικά
σκηνοθέτησε παραστάσεις για αυτά ενώ σχεδίασε άλλα στο
πρότυπο αυτών Οι γνωστοί χώροι αρχαίο θέατρο της Δωδώνης
Επίδαυρος Ωδείο Ηρώδου του Αττικού δεν του αρκούσαν και
φρόντιζε να δημιουργήσει τους δικούς του χώρους για να φέρει
τον πολιτισμό πιο κοντά στο λαϊκό κοινό της Αθήνας Παλιά
λατομεία μεταμορφώθηκαν με τη φροντίδα του σε αξιόλογους
χώρους πολιτισμού όπου διάφορα πολιτιστικά γεγονότα
λαμβάνουν χώρα έως και σήμερα
Από το ΔΗΠΕΘΕ Σερρών στο Λυκαβηττό και στο Ηρώδειο Μετάφραση
ΚΧΜύρης laquoΗ σχέση της με την εξουσίαraquo λέει η ηθοποιός για την
ηρωίδα που θα υποδυθεί laquoείναι καθοριστική Έρχεται αντιμέτωπη με αυτό
που εκπροσωπεί ο Κρέων δηλαδή την εξουσία Και ξέρει ότι στο τίμημα
που αναλαμβάνει στο παιχνίδι κόντρα στην εξουσία χαμένος είναι ο
ιδεολόγος δηλαδή η ίδια Γι αυτό και τοποθετούμε την Αντιγόνη σε αυτό
το βάθρο Διότι ξέρει ότι η σύγκρουσή της με την εξουσία ισοδυναμεί με
θάνατο Είναι άνισος ο αγώνας Και προχωρά προς αυτόν αμετακίνητη
απόλυτη και ακάθεκτη χωρίς να παζαρεύει την ιδεολογία της χωρίς να
παλινδρομεί Ξέρει ότι δεν θα το αποφύγειraquo
Την ίδια στιγμή μέσα από τον θρήνο της παρουσιάζει την ανθρώπινη
πλευρά της laquoΣτον θρήνο σπάει και οπισθοχωρείraquo λέει Κι ενώ τη
μαγνητίζει ο θάνατος και προχωρά προς αυτόν συγχρόνως τρομάζει όπως
τρομάζουμε όλοι μπροστά στο άγνωστο του θανάτου Αλλιώς η Αντιγόνη
θα ήταν μόνο σύμβολο μόνο μια ιδέα Εκείνη όμως φέρει την ιδέα αλλά
επειδή είναι και ανθρώπινο πλάσμα δεν αντέχει το βάρος της ιδέας Και
αυτό συμβαίνει μόνο για μια στιγμή Κι έτσι δεν κρατάμε την Αντιγόνη σε
απόσταση τη φέρνουμε κοντά μας Η Αντιγόνη θέλει και πρέπει να
αγαπηθεί Θέλει να εκμηδενίσει τις αποστάσειςraquo
laquoΘέλησα να συνδέσω την τραγωδία και την ηρωίδα μου με το τώρα με
αναφορές πιο κοντά σε μας Αναρωτήθηκα ποιος στη σύγχρονη Ελλάδα θα
μπορούσε να φθάσει σε αυτά τα ύψη σε αυτές τις κλίμακες Και το μόνο
που βρήκα και λειτουργεί μέσα μου πολύ έντονα είναι οι πολιτικοί
κρατούμενοι της χούντας Και όλα αυτά με απόλυτη ηρεμία Η Αντιγόνη
δεν πράττει τίποτα εν θερμώ Είναι ηρωίδα από σκέψη και όχι από
παρόρμησηraquo
Πόσο Αντιγόνη αισθάνεται στη ζωή της laquoΣε στιγμές και σε άλλη κλίμακα
νομίζω ότι όλοι μας μπορούμε να γίνουμε μια μικρή Αντιγόνη Στις
προσωπικές αντιστάσεις μας πάντα στην κλίμακά μαςraquo
Η σκηνοθέτις της παράστασης Νικαίτη Κοντούρη χαρακτήρισε την τραγωδία
ως ένα σύμβολο και κείμενο βαθιά πνευματικό που θέτει διαρκώς ερωτήματα
στους μελετητές Τόνισε παράλληλα ότι η μετάφραση του έργου από τον
Νίκο Παναγιωτόπουλο επηρέασε σημαντικά τη μορφή της παράστασης Η
παράσταση είναι λιτή και αφαιρετική και στηρίζεται στις σχέσεις των
ανθρώπων Στο κέντρο τοποθετείται η σύγκρουση της Αντιγόνης και του
Κρέοντα η ισοτιμία των δύο αυτών προσώπων και η ισοδικία που απορρέει
από το ίδιο το έργο Η Αντιγόνη αποτελεί όχι μόνο μια επιτομή της Αρχαίας
Ελληνικής Ποίησης αλλά και μέγα αρχέτυπο της Θεολογίας και της
φιλοσοφίας του ανθρώπου
Η Λυδία Κονιόρδου χαρακτήρισε πολύ σημαντική τη στιγμή που μία ηθοποιός
συναντιέται με την Αντιγόνη και ανέφερε ότι προσπάθησε να δει την
Αντιγόνη ως υπαρκτό και παρορμητικό και όχι ως ιδανικό -όπως έχει
επικρατήσει- πρόσωπο Είναι μία νέα κοπέλα όχι κατασταλαγμένη που
επιλέγει έναν ωραίο και ένδοξο θάνατο Οι αξίες της είναι διαχρονικές γι
αυτό και είναι ζητούμενο ακόμα και στην εποχή μας Στο έργο κυριαρχεί η
σύγκρουση δύο κόσμων που θέτει ανάγλυφο το δίλημμα στο θεατή να
επιλέξει την πορεία του μέσα στη ζωή
Ο Σοφοκλής Πέππας που θα ενσαρκώσει τον Κρέοντα τόνισε με τη σειρά του
ότι δεν θέλαμε να δώσουμε μία αποκρυσταλλωμένη άποψη Ο Κρέοντας δεν
αυθαιρετεί αντίθετα εκφράζει τη συλλογική συνείδηση της πόλης Ο
Σοφοκλής στο έργο αυτό καταργεί το διαχωρισμό ανάμεσα στο καλό και στο
κακό
Ο κορυφαίος του χορού τέλος Δημήτρης Πετρόπουλος έδωσε ιδιαίτερη
έμφαση στο ότι ο χορός στο έργο αυτό ξαναβρίσκει τη χαμένη του
αμεσότητα και θέτει στους ήρωες τα ερωτήματα που κινούν τα νήματα του
έργου
Το Θέατρο Ένα προσφέρει στο θεατρόφιλο
κοινό και εμπλουτίζει την καλλιτεχνική ατζέντα
της Κύπρου σταθερά από την ίδρυσή του το
1987 Αυτή η θαυμαστή πορεία έχει φτάσει
αισίως στο 100ο έργο που ανεβάζει το Ένα στον
χαρακτηριστικά ζεστό του χώρο στην παλιά
Λευκωσία Ο Καλλιτεχνικός Διευθυντής του
Θεάτρου Ανδρέας Χριστοδουλίδης σκηνοθετεί
για αυτή την επετειακή παραγωγή την Αντιγόνη
του Σοφοκλή Είναι από τις σπάνιες φορές που
ανεβαίνει τραγωδία σε κλειστό χώρο στην
Κύπρο
Μέσα από το περίφημο έργο του Σοφοκλή
αναδεικνύονται διαχρονικά πανανθρώπινα
προβλήματα όπως η σύγκρουση του ατόμου με
το σύνολο και η διπολική αντίθεση φύσης και
ανθρώπινου πολιτισμού
Η πρεμιέρα της Αντιγόνης θα δοθεί στις 16
Δεκεμβρίου στην κύρια σκηνή του θεάτρου στη
Λευκωσία με την ευγενή στήριξη της Ελληνικής
Πρεσβείας
Η παράσταση Αντιγόνη την οποία ο
Θεόδωρος Τερζόπουλος σκηνοθέτησε με
τελειόφοιτους σπουδαστές της Ακαδημίας
αποτελεί έναν ακόμη σταθμό στην πολυετή
συνεργασία του Θεάτρου Άττις με την
σημαντικότερη Ακαδημία Θεάτρου της
Ασίας
Η συνεργασία του Θεόδωρου Τερζόπουλου
με την Ακαδημία του Πεκίνου
χρονολογείται από το 1984 και προάγει ένα
γόνιμο διάλογο ανάμεσα στην αρχαία
ελληνική τραγωδία την Όπερα του
Πεκίνου και το ασιατικό θέατρο
Επιστέγασμα της συνεργασίας του
Θεόδωρου Τερζόπουλου με την Ακαδημία
είναι η απονομή του τίτλου του Επίτιμου
Διδάκτορα της Ακαδημίας και η
αναγνώριση laquoτης απόλυτης υποταγής της
Ακαδημίας στο διαπολιτισμικό θέατρο του
Έλληνα σκηνοθέτηraquo όπως χαρακτηριστικά
είπε ο Πρόεδρος της Xu Xiang
hellipΜέθοδος
Τερζόπουλου
Σχηματικότητα-
Σωματικότητα
Η διαφορετικότητα του θεάτρου του Τερζόπουλου
έγκειται ακριβώς στη διαφορετική ανάγνωση των
κειμένων Η συνήθης σκηνοθετική ματιά ιδίως πάνω σε
αρχαία κείμενα αναλώνεται στο να επιβεβαιώσει τα
κείμενα αυτά ως αυθεντίες και επομένως να
προσδιορίσει τις αναλογίες τους με τη σύγχρονη εποχή
Το ζητούμενο είναι η διαχρονικότητα του νοήματος
Αντίθετα κάτι τέτοιο δε φαίνεται ούτε από τα κείμενά
του ούτε από τις συνεντεύξεις του ίδιου του
Τερζόπουλου να τον απασχολεί Δεν ερευνά στον χρόνο
αλλά στον χώρο Το θέατρο του μπορεί να οριστεί ως
lsquorsquoδιαπολιτισμικόrsquorsquo διασπά την έννοια των συνόρων
ανάμεσα στους πολιτισμούς και αναδεικνύει την
ιστορική διαδικασία των διαρρεόντων συνόρων του
παγκόσμιου πολιτισμού εγγράφει το κείμενο στην
πολιτισμική του προοπτική Και πώς μπορεί να γίνει
αυτό αλλιώς παρά μέσα από την κοινή αλήθεια όλων
των πολιτισμών το σώμα Το πάσχον σώμα το
παλλόμενο σώμα το σώμα σε έκσταση το τελετουργικό
σώμα στοιχεία κοινά σε όλες τις θρησκείες και σε όλους
τους αρχαίους πολιτισμούς
Στο θέατρο το σώμα πλέον είναι πιο παρόν από ποτέ Οι
πρόβες των ηθοποιών ξεκινούν από τη σωματική
άσκηση και οι ρόλοι προσεγγίζονται με σωματικά
κριτήρια σε αντίθεση με τη μέχρι τώρα πρακτική που
υπέβαλε την προσέγγιση με βάση την υπόθεση και τον
χαρακτήρα (μέθοδος Στανισλάβσκι)
Η Commedia dell arte είναι ένα
αυτοσχεδιαστικό είδος θεάτρου που ξεκίνησε
τον Μεσαίωνα στην Ιταλία και γρήγορα
εξαπλώθηκε στην κεντρική Ευρώπη
χρησιμοποιώντας στερεότυπους χαρακτήρες
αυτοσχεδιαστικούς διαλόγους και μάσκες Μέσα
από ένα συνονθύλευμα σαλτιμπάγκων μίμων
ακροβατών και ηθοποιών δημιουργούνται
περιπλανώμενες ομάδες που με χαρακτηριστικό
τους την μαστοριά της τέχνης τους θέτουν τις
βάσεις για το σύγχρονο ευρωπαικό θέατρο
Η ομάδα Commedia dell arte a la improvisata
παρουσιάζει την Αντιγόνη του Σοφοκλή
ειδομένη μέσα από το κάτοπτρο της Commedia
dell arte η οποία χρησιμοποιεί το τραγικό σαν
κωμικό αποδεχόμενη την παρουσία αυτού του
σχήματος ως κινητήρια δύναμη της ζωής και της
σκηνικής δραματουργίας
Φάρσες μάσκες χαρακτήρες ανατροπές
μουσική και τραγούδι ξεδιπλώνουν μπροστά
στα μάτια σας μια διαφορετική Αντιγόνη
αναπάντεχη και γεμάτη εκπλήξεις
Στο Μικρό Θέατρο της Αρχαίας Επιδαύρου
προσεγγίζει την Αντιγόνη με άξονα τον έρωτα
και τη δύναμή του πάνω στον άνθρωπο
Μιλώντας για τα πάθη και το θάνατο το
θέατρο συνδιαλέγεται με τη μουσική
Με αφορμή την ταφή που επιλέγει η
Αντιγόνη για το νεκρό αδερφό της
Πολυνείκη ενάντια στο νόμο του Κρέοντα
και σε όσους υποτάσσονται στη βία του η
Ομάδα ΑΣΙΠΚΑ και ο σκηνοθέτης Δημήτρης
Μπίτος προσεγγίζουν το δράμα του Σοφοκλή
laquoΑντιγόνηraquo επιχειρώντας να
αποκωδικοποιήσουν την τραγικότητα της
αγάπης ως επαναστατική πράξη ως εξίσωση
χωρίς λύση ισχυρή ως φυσικό φαινόμενο και
νόμο ενάντια στους νόμους του κράτους
κάθε εξουσίας ή λογικής
Στόχος του σκηνοθέτη είναι να φέρει σε μία
ουσιαστική συνάντηση μέσα από τις μουσικές
συνθέσεις του Blaine L Reininger και του
Ψαραντώνη ήχους του χθες και του σήμερα
για τα πάθοια του έρωτα
Το έργο ως σύγχρονη μεταγραφή της ομώνυμης
σοφόκλειας τραγωδίας επικεντρώνεται στη σφοδρή
σύγκρουση μεταξύ Αντιγόνης και Κρέοντα και ότι
αυτή laquoεκπροσωπείraquo σύγκρουση μεταξύ πολίτη και
εξουσίας ανυπακοής και νομιμοφροσύνης νιότης και
γήρατος αντιπαράθεση και ουτοπία
laquoΗ Αντιγόνη είναι ένας νέος άνθρωπος που δεν τον
χωρά η γη Ο Κρέων το αντίπαλον δέος δεν είναι
κακός αλλά έχει πει το μεγάλο ναι Αυτό το
αδιέξοδο δημιουργεί τον σπινθήρα την τραγωδία
Μέσα στο έργο υπάρχει διάσπαρτη η επιστροφή των
ηρώων στην παιδική τους ηλικία Και αυτό μου
θύμισε τη φράση του Νίτσε Ότι ο άνθρωπος
ωριμάζει όταν βρίσκει τη σοβαρότητα που έχει όταν
ως παιδί παίζει με ένα παιχνίδι Η Αντιγόνη πάει
κόντρα στον νόμο του κράτους αλλά υπερασπίζεται
τον νόμο της φύσης Αυτό είναι βαθύ και
μεγαλόπνοο Μόνο κυνηγώντας την ουτοπία
περιμένεις την ανατροπή διατηρείς την ελπίδα Ο
Κρέων προσπαθεί να σώσει την Αντιγόνη αλλά
συνειδητοποιεί ότι ήταν ταγμένη γι αυτόraquo
Η ομάδα Skull of Yorick Productions παρουσιάζει την
μουσικοθεατρική παράσταση laquoΑντιγόνηraquo βασισμένη
στο κείμενο του Σοφοκλή
Η ιδιαιτερότητα της έγκειται στο γεγονός ότι
δημιουργεί μία ξεχωριστή ηχητική ατμόσφαιρα
συνδυάζοντας τον ήχο του 20ου και 21ου αιώνα την
φωνητική virtuositeacute του 19ου αιώνα και της Baroque
εποχής Είναι η δεύτερη πλήρης παράσταση που
ανεβαίνει από την ομάδα στην οποία χρησιμοποιείται
μία εντελώς ανατρεπτική ενορχήστρωση ενός έργου Η
laquoΑντιγόνηraquo αδιαμφισβήτητα αποτελεί εξέλιξη της
τεχνικής αυτής συνδυάζοντας πλέον πολλούς
ηχόκοσμους Επίσης το γεγονός ότι πρόκειται για
αρχαιοελληνικό δράμα δίνει τη δυνατότητα στο θεατή
να βιώσει το αριστούργημα του Σοφοκλή μέσα από μία
πραγματικά σπάνια οπτική γωνία Μία laquoΑντιγόνηraquo με
χαρακτήρα διαχρονικό που αγγίζει τον παλμό της
εποχής
Σκηνοθετικά η laquoΑντιγόνηraquo προσεγγίζεται με έντονα
αλληγορικά στοιχεία τα οποία εκφράζουν την ανάγκη
να πράξει ο πολίτης αυτό που γνωρίζει πως είναι
σωστό θυσιάζοντας ακόμα και την ίδια του τη ζωή Το
έργο εξιστορεί τη μάχη μεταξύ ηθικής και ασέβειας
πίστης στις παραδόσεις και τυρρανικής εξουσίας
Σκηνογραφικά η laquoΑντιγόνηraquo της Skull of Yorick είναι
λιτή εμμένοντας στους δεσμούς μεταξύ των τεσσάρων
ηρώων που είναι ξεκάθαροι και ορατοί από τον
Ο σχεδιασμός της παράστασης βασίζεται στην
έννοια της προοικονομίας των πραγμάτων και
των δράσεων των ηρώων καθώς και στο
σκοτάδι της πλάνης στην αίσθηση δηλαδή ότι
οι ήρωες νομίζουν ότι πράττουν σωστά ενώ
έχουν παραπλανηθεί από τη Θεά Άτη
Οι ηθοποιοί κινούνται περιμετρικά σε όλο τον
χώρο του μουσείου ορίζοντας τη δράση εντός
του μουσείου ως δράση ιδιωτική ενώ την
δράση στο αίθριο ως δράση δημόσια Ο θεατής
θα είναι σε θέση να δει το πραγματικό γεγονός
σε χρόνο ευθύγραμμο τη στιγμή που συμβαίνει
Ένας προβληματισμός ανάμεσα στα όρια του
ιδιωτικού κόσμου και της δημόσιας ζωής έτσι
όπως θα μπορούσαν να οριστούν οι κόσμοι του
Κρέοντα και της Αντιγόνης
Ένας προβληματισμός πάνω στην Ερμηνεία
των καταστάσεων και των βιωμάτων όταν αυτά
εκτίθενται στον δημόσιο λόγο
Ήρωες που αδυνατούν να πράξουν με φρόνηση
επειδή παραπλανούνται Όταν αναγκάζονται
τελικά να βρουν το μέτρο είναι δέσμιοι του
Χρόνου που δεν μπορεί να αλλάξει πια το
λάθος
Αυτή είναι μια νέα εκδοχή της Αντιγόνης του Σοφοκλή από τον
Ashley Scott-Layton Στην εκδοχή της Αντιγόνης του
Πανεπιστημίου του Leeds αναδύονται θέματα ατομικής
ταυτότητας πολιτικής ελευθερίας αλλά και ενός
καταδικασμένου γάμου με τη δράση να τοποθετείται μέσα σε
ένα οίκο νυφικών Η παράσταση διασκευάζει το πρωτότυπο
κείμενο μέσα από μια ζωντανή και σύγχρονη σωματική
προσέγγιση
Κύριος στόχος της παράστασης είναι η δημιουργία μιας
σωματικής και ακουστικής ερμηνείας της αφήγησης Οι
συντελεστές δημιουργούν και παρουσιάζουν ένα Χορό
αποτελούμενο από διακριτές και ξεχωριστές οντότητες
(υπάλληλοι ενός οίκου νυφικών) Κατά τη διάρκεια των
προβών η ομάδα εστίασε την προσοχή της στην σχέση
Αίμoνα-Αντιγόνης και στις ετοιμασίες του γάμου τους ο
οποίος μοιάζει να είναι καταδικασμένος εξαρχής Επίσης
τονίστηκε η σχέση πατέρα-γιου με την καταστροφική της
δύναμη και τις τραγικές συνέπειές της
Πρόθεση της ομάδας αποτελεί και η ανάδειξη της
σωματικότητας όπως και εκείνης της σειράς των γεγονότων
που στην Αρχαία Τραγωδία συνέβαιναν εκτός σκηνής
(θάνατοι) και παραδοσιακά περιγράφονταν από τους
αγγελιοφόρους ως βασικό κομμάτι του έργου με την
παρουσίασής τους επί σκηνής Επιπρόσθετα στην έναρξη της
παράστασης υπάρχει μια έμμεση αναφορά στην σύγχρονη
Βρετανική πραγματικότητα των διαδηλώσεων του 2011
H Κομεντί Φρανσέζ το πρώτο εθνικό κι ένα από
τα ελάχιστα πια κρατικά θέατρα της Γαλλία
έρχεται στο Μέγαρο Αθηνών
Όπως επισημαίνει ο 49χρονος Μαρκ Πακέν στην
παράσταση που υπογράφει ο ίδιος η Αντιγόνη
είναι μια γυναίκα εύθραυστη αλλά και απείθαρχη
και πεισματάρα μια μορφή που συναντάμε
καθημερινά στους δρόμους η οποία παλεύει μόνο
και μόνο για να υπάρξει ίσως κάθε άλλο παρά
μυθική Είναι ένα κομμάτι του κόσμου μας
Σύμφωνα με τον Γάλλο πρέσβη στην Αθήνα Ζαν
Λου Κιν-Ντελφόρζ η έλευση της Κομεντί
Φρανσέζ με το συγκεκριμένο έργο laquoενέχει
συμβολικό χαρακτήρα στο πλαίσιο της σημερινής
Ελλάδαςraquo κι όπως επισημαίνει δεν υπάρχει
άλλος ξένος σταθμός στην περιοδεία του
θεάματος
Λιτό και το σκηνικό τοπίο της παράστασης όπου
δεσπόζει η σκληρή πρόσοψη ενός επιβλητικού
οικοδομήματος σκληρή όσο και το πρόσωπο της
εξουσίας
hellipστο Μέγαρο Αθηνών
Η σκηνοθεσία του Γάλλου Μαρκ Πακέν και η αισθητική
ερμηνεία του πάνω στην laquoΑντιγόνηraquo δημιουργεί την αίσθηση
της καθημερινότητας και του τρέχοντος που μας περιβάλλει
όπου όσα laquoόχιraquo κι αν διατυπώνονται δεν έχουν τη δύναμη να
αλλάξουν την πορεία των γεγονότων Αρκεί να παρατηρήσεις
την ηρωίδα του ένα a la garconne κουρεμένο αγοροκόριτσο
ξυπόλητο και ντυμένο με παντελόνι το οποίο αρνείται να
ενσωματωθεί στον κόσμο που της παραδίδεται και προτιμά να
πεθάνει
Και η ερμηνευτική προσέγγιση του θιάσου στην ίδια
ατμόσφαιρα φέρει σαφώς τα συμπτώματα της τραγωδίας αλλά
εμποτισμένης από την εμπειρία του σήμερα Ξεκινώντας από
την Φρανσουάζ Ζιγιάρ που εμφανίζεται στον επώνυμο ρόλο
τονίζει με δυναμισμό και εκφραστικότητα τα γήινα και
ανθρώπινα χαρακτηριστικά της Αντιγόνης προκαλώντας έως και
συγκίνηση Σε ωραία αρμονία με τον Μπρούνο Ραφαέλλι που
πανύψηλος και σωματώδης απέναντί της αποτυπώνει με
ακρίβεια και στιβαρότητα το μοντέλο ενός σύγχρονου
πολιτικού Στο σύνολό του ο 11μελής θίασος της Comedie
Francaise κινείται σε ενιαία ερμηνευτική γραμμή υψηλού
επιπέδου με μικρή εξαίρεση κάποιες αδικαιολόγητες φωνητικές
εντάσεις
Μία από τις παραστάσεις πουσημείωσαν μεγάλη επιτυχία στοπερσινό φεστιβάλ Αθηνών ηlaquoΑντιγόνηraquo του Σοφοκλή πουσκηνοθέτησε η Νατάσα Τριανταφύλληθα παιχτεί για μία και μόνο βραδιά στις12 Ιουνίου 2014 στο Παρίσι στηναίθουσα συνεδριάσεων της Unesco
Αυτός ήταν ο τρόπος που αποφάσισε ημόνιμη ελληνική αντιπροσωπεία στηνUnesco να κλείσει το εξάμηνο τηςελληνικής προεδρίας Η ΚατερίναΔασκαλάκη πρέσβειρα της Ελλάδαςστην Unesco ήταν αυτή πουπροσκάλεσε την θεατρική ομάδα πουστελέχωσε πέρσι το καλοκαίρι τηνπαράσταση να έρθει στο Παρίσι και νατην παρουσιάσει με τον τρόπο που τηναπολαύσαμε στο Μουσείο Μπενάκη μεμόνο μικρές προσαρμογές πουδιατηρούν όμως απαράλλακτη τηβασική δομή της
Γιατί μια Παλαιστινιακή Αντιγόνη
Ο Αιγύπτιος στην καταγωγή σκηνοθέτης Adel
Hakim ο οποίος ζει από το 1972 στη Γαλλία
κι έχει ασχοληθεί με την αρχαία τραγωδία
έχει τις απαντήσεις
laquoΓιατί το κείμενο του Σοφοκλή αναφέρεται
στην σχέση των όντων με τη γη τη γη τους
στην αγάπη που κάθε άνθρωπος έχει για τον
γενέθλιο τόπο του και στους δεσμούς που
διατηρεί μαζί του Γιατί ο Κρέων
τυφλωμένος από τους φόβους και τα
φαντάσματά του απαγορεύει να ταφεί στην
γη του Γιατί καταδικάζει την Αντιγόνη να
κλειστεί σε σπήλαιο χωρίς τροφή και νερό
Γιατί μετά τις προφητείες του Τειρεσία και το
θάνατο του γιού του ο Κρέων καταλαβαίνει
τελικά το λάθος του και επιχειρεί να
επανορθώσει Παρά τη τρελή φυγή των
ψυχών προς την τρέλα η Αντιγόνη του
Σοφοκλή είναι ένα τραγούδι για την αγάπη
και την ελπίδα μια συμφωνία
συναισθημάτων ένας ύμνος στη ζωήraquo
hellipστο Δημοτικό
Θέατρο Πειραιά
Το Εθνικό Θέατρο Παλαιστίνης
θα παρουσιάσει την laquoΑντιγόνηraquo
του Σοφοκλή σε σκηνοθεσία
Adel Hakim (Αντέλ Χακίμ) την
Παρασκευή 24 και το Σάββατο 25
Οκτωβρίου 2014 στο Δημοτικό
Θέατρο Πειραιά με ελληνικούς
υπότιτλους
Η παράσταση η οποία
παρουσιάστηκε με μεγάλη
επιτυχία στο Theatre des Quartiers
drsquo Ivry κερδίζοντας το Βραβείο
Κριτικών 2012 έχει τεθεί υπό την
αιγίδα της Πρεσβείας της
Παλαιστίνης στην Αθήνα
Για τους εφήβους έχει σημασία πώς διαμορφώνουν
και συντηρούν τα όνειρά τους αλλά και πώς
μαθαίνουν να αντιστέκονται να αμύνονται να
συνθλίβονται και να προσχωρούν στην
πραγματικότητα εκεί που δεν υπάρχουν
ψευδαισθήσεις αλλά η πραγματική ζωή Για αυτό
τους αφορά η Αντιγόνη Γιατί ειδικά η Αντιγόνη
Γιατί είναι ένα κείμενο συγκλονιστικό που θέτει
αληθινά διλήμματα με συνέπειες επιλογές και
ευθύνες σε κάθε βήμα των πράξεων μας Ένα κείμενο
ορόσημο όχι μόνο για το περιεχόμενό του και την
εποχή που γράφτηκε αλλά και για το πότε και πώς
συναντιόμαστε εμείς μαζί του εκεί κάπου στα 15 με
16 μας στην κρίσιμη ώρα των ορίων της εφηβικής
μας ζωής και των επιλογών προς την άβυσσο της
ενήλικης ζωής μας
Γιατί θέτει ξεκάθαρα τα θέματα η ευθύνη του
ανθρώπου ως μέλους μιας ισόνομης πολιτείας η
αναζήτηση και η απόδοση του δικαίου οι συνέπειες
των πράξεων η ορμή της νεότητας τα όρια της
κοινωνίας θέματα που απασχολούν τον άνθρωπο από
την αρχή του συνειδητού του βίου
Οι ηθοποιοί της ομάδας έχουν καθαρό λόγο
πάθος ένταση σωστό τονισμό έκφραση στα
πρόσωπα και τα σώματα τους ωραία κίνηση ενώ
όλοι τους λειτουργούν ομαδικά σε όλες τις
κατευθύνσεις με όλες τις παραμέτρους
Το έργο του Σοφοκλή laquoΑντιγόνηraquo
παρουσιάζεται ατόφιο σε μετάφραση της Ελένης
Μερκενίδου αλλά εμβόλιμα laquoπειραγμένοraquo σε
λίγα του σημεία και είναι αυτό που το ξεχωρίζει
δίνοντας του μια άλλη οπτική καθώς τέτοια
παρουσίαση μάλλον δεν θα έχετε ξαναδεί σε
αρχαίο κείμενο και ίσως λέμε ίσως και να
ενοχλήσειhellip συντηρητικούς παρατηρητές
Αυτό όμως που μας ενθουσίασε είναι ο Χορός και
πως αρμονικά ενσωματώνεται καθόλη τη
διάρκεια της παράστασης με τα κεντρικά
πρόσωπα που το περιβάλουν Μιλάμε για
σκηνοθετική μαεστρία και όχι για laquoτσιγγουνιάraquohellip
ρόλων που σε συνδυασμό με τις καλές ερμηνείες
βγαίνει ένα αξιοθαύμαστο αποτέλεσμα συνόλου
Ο Παύλος Δανελάτος και η νεοσύστατη
καλλιτεχνική ομάδα Οmerta που σημαίνει σιωπή
αποτελείται από απόφοιτους σπουδαστές της
δραματικής σχολής Α Boυτσινά
Η αρχαία ελληνική τραγωδία ΑΝΤΙΓΟΝΗ του
Σοφοκλή είναι ένα από τα ωραιότερα δείγματα
της παγκόσμιας λογοτεχνικής κληρονομιάς
σύμβολο συνέπειας στο χρέος και τους
άγραφους νόμους πίστης σε διαχρονικές αξίες
και ιδανικά φορέας μηνύματος καθολικής
αγάπης ανθρωπιάς ανθρωπισμού πραγματικής
αρετής
Η παράσταση τιμήθηκε στο 11ο Διαγωνιστικό
Φεστιβάλ Εθνικών Θεάτρων laquoΜΟΣΧΑ-ΠΟΛΗ
ΤΟΥ ΚΟΣΜΟΥraquo με τρία βραβεία Η ηθοποιός
Δώρα Γιαννίτση βραβεύθηκε για το ρόλο της
ΑΝΤΙΓΟΝΗΣ ο Кωνσταντίν Ρόζανοβ για τα
σκηνικά της παράστασης ενώ το laquoLuna
Theaterraquo τιμήθηκε με βραβείο παραγωγής
Αποσπάσματα της τραγωδίας απαγγέλλονται
στην αρχαία και νέα ελληνική γλώσσα το δε
μεγαλύτερο μέρος της αποδίδεται στη ρωσική
γλώσσα Η παράσταση θα παρουσιασθεί με
ελληνικούς υπέρτιτλους Στην παράσταση
συμμετέχουν Έλληνες και Ρώσοι ηθοποιοί ενώ
τη μουσική έχει συνθέσει ο διακεκριμένος
μουσικός Νίκος Ξανθούλης
Η Ζιλιέτ Μπινός δηλώνει πως για αυτήν το
επίκεντρο laquoείναι οι μύθοι τα αρχέτυπα αυτά από
τα οποία είμαστε φτιαγμένοι οι απλές ερωτήσεις
που ρωτάμε όλοιraquo
H Μπινός όμως επέμενε στην Αντιγόνη laquoτο πένθος
της και ο ηρωισμός της με συγκλόνισανraquo δηλώνει
Όσο για τον Βαν Χοβ η ελληνική τραγωδία δεν
είναι σε καμία περίπτωση εύκολη για ένα
σύγχρονο διεθνές κοινό Πως να διαχειριστείς τον
χορό τι να κάνεις με τους Θεούς Για τον Βαν
Χοβ όμως laquoο Χορός είναι η συνείδηση της
κοινωνίας Είναι η σπονδυλική στήλη της
παραγωγής αυτής laquoΠροσπαθώ να κάνω την
σκληρή ελληνική τραγωδία πιο ανθρώπινηraquo
laquoΗ Αντιγόνη έχει μια σχέση με τον αθέατο κόσμο
πολύ δυνατή με τους θεούς και τους νεκρούς για
αυτήν δεν υπάρχουν όρια θεατός και αθέατος
κόσμος είναι σχεδόν το ίδιο Για μένα αυτό το
έργο είναι τόσο πλούσιο που θέλω να βγάλω ένα
αποτέλεσμα που είναι συγκλονιστικό συγκινητικό
τρομακτικό αλλά επίσης ελπιδοφόρο Γιατί είναι
ένα έργο γεμάτο αναπάντητα ερωτήματα Και για
μένα η δουλειά μου είναι να τα κατανοήσωraquo
Η παράσταση laquoA Thing Done in a Seeing
Placeraquo ndashο τίτλος είναι εμπνευσμένος από τη
μετάφραση των όρων laquoδράμαraquo και laquoθέατροraquo
στα αγγλικάndash μεταφέρει την ιστορία της
laquoΑντιγόνηςraquo του Σοφοκλή στην εποχή του
Ψυχρού Πολέμου με βασικούς χαρακτήρες
την laquoανυπάκουη κόρηraquo τον αστυνομικό το
Κογκρέσο την πολιτεία τoν Τειρεσία και τον
θάνατο Ασπρόμαυρες μαριονέτες
συνυπάρχουν στη σκηνή με ηθοποιούς και
πίνακες ζωγραφικής ενώ η μουσική του
έργου είναι επηρεασμένη από την
αμερικανική παράδοση του Shape Note
Singing
Τη δεκαετία του ΄60 οι Βread and Puppet
είχαν σταθερή παρουσία στις διαδηλώσεις
κατά της στρατιωτικής εμπλοκής των ΗΠΑ
στη Νοτιοανατολική Ασία και συμμετείχαν
ενεργά σε δράσεις για την επίλυση τοπικών
κοινωνικοπολιτικών ζητημάτων Στο ίδιο
διάστημα δημιούργησαν ορισμένους από
τους πιο διάσημους χαρακτήρες τους με τη
βοήθεια παιδιών της γειτονιάς
Γυναίκες από τη Συρία εξόριστες στη Βηρυτό
ανεβάζουν την Αντιγόνη του Σοφοκλή μια τραγωδία
η οποία τους επιτρέπει να καταθέσουν τη θλίψη τους
επειδή έφυγαν από την κατεστραμμένη από τον πόλεμο
χώρα τους
Οι 20 γυναίκες δεν είχαν ως τώρα καμιά εμπειρία στην
ηθοποιία και προέρχονται από συντηρητικό
περιβάλλον
Η Αντιγόνη της Συρίας μας επιτρέπει να εκφράσουμε
τον καημό μας εξηγεί στο Γαλλικό Πρακτορείο η
29χρονη Μόνα που έχει ρόλο αφηγήτριας
Στην παράσταση οι ηθοποιοί παρουσιάζουν τις
οδυνηρές εμπειρίες τους μέσω των δοκιμασιών στις
οποίες υποβλήθηκε η Αντιγόνη
Ο Μοχάμαντ αλ-Άταρ ο 33χρονος σκηνοθέτης της
παράστασης λέει πως ήθελε να δείξει τη μάχη που
δίνει σήμερα η γυναίκα της Συρίας
Για τον λόγο αυτό προσάρμοσε το αρχαίο κείμενο στη
σημερινή συριακή πραγματικότητα στο έργο γίνεται
λόγος για τις συλλήψεις στα κυβερνητικά σημεία
ελέγχου τις παρενοχλήσεις από τις ανταρτικές
οργανώσεις την αναζήτηση της ελπίδας και τον αγώνα
των γυναικών ενάντια στα φράγματα που τους θέτει η
κοινωνία
Σαγηνευμένος από πολύ νέος με την ηρωίδατου Σοφοκλή ο Ανούιγ αποπειράθηκε το1942 να την αποσπάσει από τοαρχαιοελληνικό σύμπαν και να τη μεταφέρειστην εποχή του στρατάρχη Πετέν να τηςαναθέσει μια επίθεση στην συνεργαζόμενημε τους ναζί κυβέρνηση του Βισί και να τηνκαταστήσει σύμβολο της γαλλικήςαντίστασης
Πράγματι Τον χειμώνα του 44 σ έναΠαρίσι όπου οι συλλήψεις οι επιθέσεις η βίακαι ο φόβος βρίσκονταν στην ημερήσιαδιάταξη οι θεατές της πρώτης παράστασηςτης laquoΑντιγόνηςraquo τυλιγμένοι σε κουβέρτεςέβλεπαν στη σκηνή του Theatre de l Atelierμια νέα γυναίκα ν αντιστέκεται στουςκρατούντες και να θάβει μόνη της τον αδελφότης αναγνωρίζοντας στη στάση της μιακραυγή εξέγερσης και πατριωτισμού
Η laquoΑντιγόνηraquo σε διασκευή
του Ζαν Ανούιγ και
σκηνοθεσία του Αντρέ
Μπαρσάκ 1944
Στη λιτή εκδοχή του ο Ανούιγ αλλάζει κάποια
σημεία του αρχικού μύθου για να υποστηρίξει
δύο ήρωες που αν και φέρουν τα ίδια ονόματα
με τους σοφόκλειους προγόνους τους
πλάστηκαν από την αρχή
Ο δικός του Κρέοντας δεν απαγορεύει την
ταφή του Πολυνείκη επειδή αυτός
αποδείχτηκε προδότης Το ίδιο άχρηστος και
χαραμοφάης ήταν και ο αδερφός του Αλλά
κάποιος από τους δύο -αδιάφορο ποιος-
έπρεπε να θανατωθεί για παραδειγματισμό και
ο άλλος να γίνει ήρωας Διότι για να
κυβερνηθεί αποτελεσματικά μια πολιτεία
χρειάζεται να κατασκευαστούν τόσο οι ήρωες
όσο και τα παραδείγματα προς αποφυγή Είναι
μια δουλειά μια laquoβρομοδουλειάraquo για την
ακρίβεια όμως κάποιος πρέπει να την κάνει
Κι αυτό κάνει ο Κρέοντας Που είναι
προσγειωμένος κυνικός πραγματιστής
Και που η ακλόνητη επιθυμία της Αντιγόνης να
πεθάνει για την πράξη της του δημιουργεί μπελάδες
Γιατί ο Κρέοντας του Ανούιγ σε αντίθεση με αυτόν
του Σοφοκλή δεν επιθυμεί το θάνατό της και της
προσφέρει προστασία Ήδη αρκετές φουρτούνες έχει
το καράβι που κλήθηκε να κυβερνήσει για να βάλει
κι άλλη στο κεφάλι του με το σκάνδαλο που θα
δημιουργηθεί
Η Αντιγόνη όμως επιμένει στην πράξη της και
επιμένει να υποστεί και τις συνέπειες γιrsquo αυτήν Και
δεν αλλάζει γνώμη ούτε όταν ο Κρέοντας της
εκθέσει με απαράμιλλο κυνισμό την αλήθεια για το
χαρακτήρα του laquoεξιδανικευμένουraquo -στα μάτια της-
αδερφού ούτε όταν την καλέσει να ωριμάσει και να
αποδεχτεί ότι αυτός είναι ο κόσμος σάπιος ίσως
αλλά ότι η ζωή είναι ωραία όπως και να lsquoχει Τότε
είναι που η Αντιγόνη θα συγκρουστεί ακόμη
σφοδρότερα μαζί του θέλοντας να εναντιωθεί σε
έναν (διε)φθαρμένο κόσμο και με ένα αίσθημα
μηδενισμού είναι η αλήθεια αφού δε βρίσκει από
πουθενά να κρατηθεί ούτε από τον έρωτά της για
τον Αίμονα αφού θα διαφθαρεί κι αυτός μοιραία θα
προτιμήσει το θάνατο
Αυτός είναι ο βασικός πυρήνας της σύγκρουσης
στην Αντιγόνη του Ανούιγ η ασφυξία της
ασυμβίβαστης παρορμητικής νιότης μέσα στον
προσγειωμένο και κυνικό κόσμο της γηραιάς
εξουσίας
Ο Μπρεχτ συνέθεσε τη δική του Αντιγόνη
βασισμένος στη γερμανική μετάφραση της
τραγωδίας του Σοφοκλή από τον Χέλντερλιν
το 1947 δυο χρόνια μονάχα μετά το τέλος
του Β Παγκοσμίου πολέμου και την ήττα του
ναζισμού Ο Μπρεχτ χρησιμοποιεί την
παγκοσμίως γνωστή μορφή της ηρωίδας ως
διαχρονικό σύμβολο αντίστασης και
ελευθερίας με σκοπό να καταδείξει τον
παραλογισμό του πολέμου και της
ολοκληρωτικής κρατικής εξουσίας
Είναι σαφές ότι ο Μπρεχτ έστησε μιαν
αντάρτισσα Αντιγόνη εμπνευσμένος από την
εποποιϊα της αντίστασης στο ναζισμό μια
ηρωίδα που δεν υπερασπίζεται το νόμο του
αίματος απέναντι στους νόμους του κράτους
(Κρέοντας) αλλά αντιστέκεται ενάντια στους
δυνατούς στους σκοταδιστές στους
τρομερούς στους εγκληματίες
Ο Μπρεχτ μεθερμηνεύει την τραγωδία του
Σοφοκλή σύμφωνα με το σκοπό του να
γράψει ένα δράμα αντίστασης στο ναζιστικό
Γ Ράιχ
O Αλεξάνδρου laquoδιπλασιάζειraquo την ηρωίδα
του Σοφοκλή χωρισμένο σε δυο πράξεις το
έργο διαδραματίζεται σε δυο χρόνους στα
χρόνια της Κατοχής και στον Εμφύλιο στις
δυο κρισιμότερες περιόδους της σύγχρονης
ελληνικής ιστορίας καθοριστικές για τη
διαμόρφωση της συλλογικής συνείδησης του
τόπου μας
Η Αντιγόνη και στις δύο πράξεις όπως
προστάζει ο αρχαίος μύθος θάβει το νεκρό
ενάντια στη διαταγή
Αυτή η χρονική γειτνίαση και συμπλοκή
των δύο πολύ σημαντικών στιγμών της
σύγχρονης ελληνικής ιστορίας της Κατοχής
και του Εμφυλίου στο έργο του Αλεξάνδρου
αποτελεί σίγουρα μια ιδιομορφία Η ίδια
γενιά που έζησε τις ελπίδες της
απελευθέρωσης της χώρας από τη γερμανική
κατοχή βιώνει και τον αδελφοκτόνο εθνικό
σπαραγμό αυτό καταγράφεται με σαφήνεια
στην Αντιγόνη του Α Αλεξάνδρου
Έγινε φανερό απrsquo όσα ήδη γράφτηκαν ότι η Αντιγόνη του rsquo56 δεν
αποτελεί ένα από τα έργα σταθμούς στη σκηνοθετική πορεία και
εξέλιξη του Μινωτή Ο ανταγωνισμός οι επαγγελματικές αντιδικίες
αλλά και η μικρόψυχη από μέρους του σκηνοθέτη αντιμετώπιση του
πρωταγωνιστικού διδύμου Συνοδινού ndash Κωτσόπουλου συνέβαλλαν
ώστε η παράσταση να μην παρουσιάζει ωριμότητα αλλά και να
στερείται ενός σαφούς προσανατολισμού
Στη συγκεκριμένη όμως παράσταση δεν θα μπορούσε να περάσει
απαρατήρητος ο χορός ο οποίος ενεργεί σαν να είναι ένας τέταρτος
υποκριτής αλλά με πολλαπλασιασμένα τα πρόσωπά του δηλαδή
είναι ένας επαυξημένος θίασος υποκριτών Στη θεατρική εφαρμογή
του ο Μινωτής κατανέμει το λυρικό στοιχείο του κειμένου του χορού
και έτσι ο χορός συγχέεται με τα δρώντα πρόσωπα γίνεται φορέας
του μύθου και ενεργεί χρησιμοποιώντας όλα τα μέσα της μίμησης
(λόγος ρυθμός αρμονία) που ενεργοποιούνται με τη φωνή και την
κίνηση
Θα πρέπει επίσης να τονιστεί εκτός από την πετυχημένη κατά κοινή
ομολογία εμφάνιση και υπόκριση της πρωταγωνίστριας (Συνοδινού)
ο τρόπος ndash αριστοτεχνικός από σκηνοθετικής άποψης κατά τη γνώμη
μου- εμφάνισης του φύλακα (Π Ζερβός) Και στις δύο εμφανίσεις ο
Φύλακας (Π Ζερβός) μιλάει με μια σαφώς λαϊκίζουσα
παραστατικότητα και συνοδεύει τα λόγια του με κινήσεις τέτοιες που
αν και δεν ανήκουν στη σχηματογραφία του φαύλου της κωμωδίας
απέχουν ωστόσο κατά πολύ από το laquoσεμνόνraquo του τραγικού τρόπου
Αυτή η καλά μελετημένη υφολογική διαφοροποίηση της γλώσσας
αποδίδει με διαύγεια τη διαφορά του ήθους και διακρίνει το φύλακα
από τους καθαρά τραγικούς ρόλους Όμως τα μεμονωμένα θετικά
στοιχεία της παράστασης δεν κατάφεραν να της προσδώσουν την
ορμή το νεύρο τη συνοχή αλλά και το ύφος και την άποψη που είχε
ανάγκη
Αντιγόνη 1990 με την Αλίκη Βουγιουκλάκη 1995 με την
Καριοφυλλιά Καραμπέτη Την επιλογή του έργου ακολουθούσε η
επιλογή του πρωταγωνιστήστριας που συνήθως ήταν
προβεβλημένος αλλά όχι απαραίτητα από το χώρο της τραγωδίας
Οι παραστάσεις του τόσο στην Ελλάδα όσο και στο εξωτερικό
βασίζονταν συνήθως στη δική του μετάφραση η οποία παρέμενε
όσο το δυνατόν πιο πιστή στο πρωτότυπο
Αρκετά συχνά επέλεγε να σκηνοθετήσει προβεβλημένους ή και
laquoεμπορικούςraquo ηθοποιούς όπως την Αλίκη Βουγιουκλάκη Πολλές
φορές ωστόσο επικρίθηκε από τους κριτικούς για τις επιλογές του
ως προς τους πρωταγωνιστές των παραστάσεών του Οι ηθοποιοί
στις παραστάσεις τραγωδίας του Μίνωος Βολανάκη απέδιδαν τους
ρόλους ως σύγχρονοι άνθρωποι Ο σκηνοθέτης περιόρισε τις
μεγαλοπρεπείς κινήσεις και πέτυχε να δημιουργήσει πιο προσιτούς
χαρακτήρες ακόμα και για το λαϊκό κοινό των παραστάσεών του
που δεν διέθετε θεατρική παιδεία
Ο Βολανάκης ως σκηνοθέτης αρχαίας τραγωδίας προσπάθησε να
την ερμηνεύσει και όχι να την εξηγήσει Η επιλογή των έργων
που σκηνοθέτησε σχετιζόταν με το κεντρικό πρόσωπο Θεωρούσε
ότι η παράσταση αρχαίας τραγωδίας θα έπρεπε να είναι σε
αντιστοιχία με τη συγκεκριμένη ιστορική στιγμή
Τα σκηνικά που επέλεγε είχαν ως κεντρικό σχήμα τον κύκλο Η
έννοια του κύκλου και η λειτουργία των ρόλων μέσα σε αυτόν
αποτέλεσαν πηγή έμπνευση των σκηνικών Ο Βολανάκης
προτιμούσε τα σχεδόν συμβολιστικά σκηνικά τα οποία
συνδέονταν με την πλοκή της τραγωδίας και τον τρόπο με τον
οποίο επέλεγε να την προσεγγίσει
Για το σύνολο της παράστασης ήταν υπεύθυνος ο σκηνοθέτης κι
επομένως εκείνος θα έπρεπε να καθοδηγεί τους υπόλοιπους
συντελεστές της (συνθέτη σκηνογράφο ενδυματολόγο
χορογράφο) άποψη η οποία χαρακτηρίζει και το έργο του Μίνωος
Βολανάκη ο οποίος ήταν αρκετά συγκεντρωτικός στις
παραστάσεις του
Προκειμένου να κάνει τις παραστάσεις του προσιτές σε όλους
κατέστησε τον Χορό συλλογικό όργανο μέρος της παράστασης και
όχι ξένο σώμα ενώ ταυτόχρονα διατήρησε την ατομικότητα των
μελών του Τα μέλη του Χορού συνέπασχαν με τους ήρωες και
παρακολουθούσαν τα δρώμενα Πάντως δεν κυριαρχούσαν στο
χώρο Η εκφορά των λόγων του Χορού ήταν άλλοτε ατομική και
άλλοτε ομαδική με το τραγούδι να τονίζει διάφορα σημεία των
χορικών και τη μουσική να υποβοηθά στη δημιουργία κατάλληλου
κλίματος
Στόχος του Βολανάκη πιθανόν ήταν να φέρει την αρχαία ελληνική
τραγωδία κοντά στον απλό πολίτη και όχι να δημιουργήσει
παραστάσεις για εξειδικευμένους θεατές Εκεί στόχευε πιθανόν και
η επιλογή νέων χώρων για τις παραστάσεις αρχαίας ελληνικής
τραγωδίας μακριά από το κέντρο της Αθήνας Στα πρώτα
σκηνοθετικά του χρόνια απέφευγε τα αρχαία θέατρα όμως τελικά
σκηνοθέτησε παραστάσεις για αυτά ενώ σχεδίασε άλλα στο
πρότυπο αυτών Οι γνωστοί χώροι αρχαίο θέατρο της Δωδώνης
Επίδαυρος Ωδείο Ηρώδου του Αττικού δεν του αρκούσαν και
φρόντιζε να δημιουργήσει τους δικούς του χώρους για να φέρει
τον πολιτισμό πιο κοντά στο λαϊκό κοινό της Αθήνας Παλιά
λατομεία μεταμορφώθηκαν με τη φροντίδα του σε αξιόλογους
χώρους πολιτισμού όπου διάφορα πολιτιστικά γεγονότα
λαμβάνουν χώρα έως και σήμερα
Από το ΔΗΠΕΘΕ Σερρών στο Λυκαβηττό και στο Ηρώδειο Μετάφραση
ΚΧΜύρης laquoΗ σχέση της με την εξουσίαraquo λέει η ηθοποιός για την
ηρωίδα που θα υποδυθεί laquoείναι καθοριστική Έρχεται αντιμέτωπη με αυτό
που εκπροσωπεί ο Κρέων δηλαδή την εξουσία Και ξέρει ότι στο τίμημα
που αναλαμβάνει στο παιχνίδι κόντρα στην εξουσία χαμένος είναι ο
ιδεολόγος δηλαδή η ίδια Γι αυτό και τοποθετούμε την Αντιγόνη σε αυτό
το βάθρο Διότι ξέρει ότι η σύγκρουσή της με την εξουσία ισοδυναμεί με
θάνατο Είναι άνισος ο αγώνας Και προχωρά προς αυτόν αμετακίνητη
απόλυτη και ακάθεκτη χωρίς να παζαρεύει την ιδεολογία της χωρίς να
παλινδρομεί Ξέρει ότι δεν θα το αποφύγειraquo
Την ίδια στιγμή μέσα από τον θρήνο της παρουσιάζει την ανθρώπινη
πλευρά της laquoΣτον θρήνο σπάει και οπισθοχωρείraquo λέει Κι ενώ τη
μαγνητίζει ο θάνατος και προχωρά προς αυτόν συγχρόνως τρομάζει όπως
τρομάζουμε όλοι μπροστά στο άγνωστο του θανάτου Αλλιώς η Αντιγόνη
θα ήταν μόνο σύμβολο μόνο μια ιδέα Εκείνη όμως φέρει την ιδέα αλλά
επειδή είναι και ανθρώπινο πλάσμα δεν αντέχει το βάρος της ιδέας Και
αυτό συμβαίνει μόνο για μια στιγμή Κι έτσι δεν κρατάμε την Αντιγόνη σε
απόσταση τη φέρνουμε κοντά μας Η Αντιγόνη θέλει και πρέπει να
αγαπηθεί Θέλει να εκμηδενίσει τις αποστάσειςraquo
laquoΘέλησα να συνδέσω την τραγωδία και την ηρωίδα μου με το τώρα με
αναφορές πιο κοντά σε μας Αναρωτήθηκα ποιος στη σύγχρονη Ελλάδα θα
μπορούσε να φθάσει σε αυτά τα ύψη σε αυτές τις κλίμακες Και το μόνο
που βρήκα και λειτουργεί μέσα μου πολύ έντονα είναι οι πολιτικοί
κρατούμενοι της χούντας Και όλα αυτά με απόλυτη ηρεμία Η Αντιγόνη
δεν πράττει τίποτα εν θερμώ Είναι ηρωίδα από σκέψη και όχι από
παρόρμησηraquo
Πόσο Αντιγόνη αισθάνεται στη ζωή της laquoΣε στιγμές και σε άλλη κλίμακα
νομίζω ότι όλοι μας μπορούμε να γίνουμε μια μικρή Αντιγόνη Στις
προσωπικές αντιστάσεις μας πάντα στην κλίμακά μαςraquo
Η σκηνοθέτις της παράστασης Νικαίτη Κοντούρη χαρακτήρισε την τραγωδία
ως ένα σύμβολο και κείμενο βαθιά πνευματικό που θέτει διαρκώς ερωτήματα
στους μελετητές Τόνισε παράλληλα ότι η μετάφραση του έργου από τον
Νίκο Παναγιωτόπουλο επηρέασε σημαντικά τη μορφή της παράστασης Η
παράσταση είναι λιτή και αφαιρετική και στηρίζεται στις σχέσεις των
ανθρώπων Στο κέντρο τοποθετείται η σύγκρουση της Αντιγόνης και του
Κρέοντα η ισοτιμία των δύο αυτών προσώπων και η ισοδικία που απορρέει
από το ίδιο το έργο Η Αντιγόνη αποτελεί όχι μόνο μια επιτομή της Αρχαίας
Ελληνικής Ποίησης αλλά και μέγα αρχέτυπο της Θεολογίας και της
φιλοσοφίας του ανθρώπου
Η Λυδία Κονιόρδου χαρακτήρισε πολύ σημαντική τη στιγμή που μία ηθοποιός
συναντιέται με την Αντιγόνη και ανέφερε ότι προσπάθησε να δει την
Αντιγόνη ως υπαρκτό και παρορμητικό και όχι ως ιδανικό -όπως έχει
επικρατήσει- πρόσωπο Είναι μία νέα κοπέλα όχι κατασταλαγμένη που
επιλέγει έναν ωραίο και ένδοξο θάνατο Οι αξίες της είναι διαχρονικές γι
αυτό και είναι ζητούμενο ακόμα και στην εποχή μας Στο έργο κυριαρχεί η
σύγκρουση δύο κόσμων που θέτει ανάγλυφο το δίλημμα στο θεατή να
επιλέξει την πορεία του μέσα στη ζωή
Ο Σοφοκλής Πέππας που θα ενσαρκώσει τον Κρέοντα τόνισε με τη σειρά του
ότι δεν θέλαμε να δώσουμε μία αποκρυσταλλωμένη άποψη Ο Κρέοντας δεν
αυθαιρετεί αντίθετα εκφράζει τη συλλογική συνείδηση της πόλης Ο
Σοφοκλής στο έργο αυτό καταργεί το διαχωρισμό ανάμεσα στο καλό και στο
κακό
Ο κορυφαίος του χορού τέλος Δημήτρης Πετρόπουλος έδωσε ιδιαίτερη
έμφαση στο ότι ο χορός στο έργο αυτό ξαναβρίσκει τη χαμένη του
αμεσότητα και θέτει στους ήρωες τα ερωτήματα που κινούν τα νήματα του
έργου
Το Θέατρο Ένα προσφέρει στο θεατρόφιλο
κοινό και εμπλουτίζει την καλλιτεχνική ατζέντα
της Κύπρου σταθερά από την ίδρυσή του το
1987 Αυτή η θαυμαστή πορεία έχει φτάσει
αισίως στο 100ο έργο που ανεβάζει το Ένα στον
χαρακτηριστικά ζεστό του χώρο στην παλιά
Λευκωσία Ο Καλλιτεχνικός Διευθυντής του
Θεάτρου Ανδρέας Χριστοδουλίδης σκηνοθετεί
για αυτή την επετειακή παραγωγή την Αντιγόνη
του Σοφοκλή Είναι από τις σπάνιες φορές που
ανεβαίνει τραγωδία σε κλειστό χώρο στην
Κύπρο
Μέσα από το περίφημο έργο του Σοφοκλή
αναδεικνύονται διαχρονικά πανανθρώπινα
προβλήματα όπως η σύγκρουση του ατόμου με
το σύνολο και η διπολική αντίθεση φύσης και
ανθρώπινου πολιτισμού
Η πρεμιέρα της Αντιγόνης θα δοθεί στις 16
Δεκεμβρίου στην κύρια σκηνή του θεάτρου στη
Λευκωσία με την ευγενή στήριξη της Ελληνικής
Πρεσβείας
Η παράσταση Αντιγόνη την οποία ο
Θεόδωρος Τερζόπουλος σκηνοθέτησε με
τελειόφοιτους σπουδαστές της Ακαδημίας
αποτελεί έναν ακόμη σταθμό στην πολυετή
συνεργασία του Θεάτρου Άττις με την
σημαντικότερη Ακαδημία Θεάτρου της
Ασίας
Η συνεργασία του Θεόδωρου Τερζόπουλου
με την Ακαδημία του Πεκίνου
χρονολογείται από το 1984 και προάγει ένα
γόνιμο διάλογο ανάμεσα στην αρχαία
ελληνική τραγωδία την Όπερα του
Πεκίνου και το ασιατικό θέατρο
Επιστέγασμα της συνεργασίας του
Θεόδωρου Τερζόπουλου με την Ακαδημία
είναι η απονομή του τίτλου του Επίτιμου
Διδάκτορα της Ακαδημίας και η
αναγνώριση laquoτης απόλυτης υποταγής της
Ακαδημίας στο διαπολιτισμικό θέατρο του
Έλληνα σκηνοθέτηraquo όπως χαρακτηριστικά
είπε ο Πρόεδρος της Xu Xiang
hellipΜέθοδος
Τερζόπουλου
Σχηματικότητα-
Σωματικότητα
Η διαφορετικότητα του θεάτρου του Τερζόπουλου
έγκειται ακριβώς στη διαφορετική ανάγνωση των
κειμένων Η συνήθης σκηνοθετική ματιά ιδίως πάνω σε
αρχαία κείμενα αναλώνεται στο να επιβεβαιώσει τα
κείμενα αυτά ως αυθεντίες και επομένως να
προσδιορίσει τις αναλογίες τους με τη σύγχρονη εποχή
Το ζητούμενο είναι η διαχρονικότητα του νοήματος
Αντίθετα κάτι τέτοιο δε φαίνεται ούτε από τα κείμενά
του ούτε από τις συνεντεύξεις του ίδιου του
Τερζόπουλου να τον απασχολεί Δεν ερευνά στον χρόνο
αλλά στον χώρο Το θέατρο του μπορεί να οριστεί ως
lsquorsquoδιαπολιτισμικόrsquorsquo διασπά την έννοια των συνόρων
ανάμεσα στους πολιτισμούς και αναδεικνύει την
ιστορική διαδικασία των διαρρεόντων συνόρων του
παγκόσμιου πολιτισμού εγγράφει το κείμενο στην
πολιτισμική του προοπτική Και πώς μπορεί να γίνει
αυτό αλλιώς παρά μέσα από την κοινή αλήθεια όλων
των πολιτισμών το σώμα Το πάσχον σώμα το
παλλόμενο σώμα το σώμα σε έκσταση το τελετουργικό
σώμα στοιχεία κοινά σε όλες τις θρησκείες και σε όλους
τους αρχαίους πολιτισμούς
Στο θέατρο το σώμα πλέον είναι πιο παρόν από ποτέ Οι
πρόβες των ηθοποιών ξεκινούν από τη σωματική
άσκηση και οι ρόλοι προσεγγίζονται με σωματικά
κριτήρια σε αντίθεση με τη μέχρι τώρα πρακτική που
υπέβαλε την προσέγγιση με βάση την υπόθεση και τον
χαρακτήρα (μέθοδος Στανισλάβσκι)
Η Commedia dell arte είναι ένα
αυτοσχεδιαστικό είδος θεάτρου που ξεκίνησε
τον Μεσαίωνα στην Ιταλία και γρήγορα
εξαπλώθηκε στην κεντρική Ευρώπη
χρησιμοποιώντας στερεότυπους χαρακτήρες
αυτοσχεδιαστικούς διαλόγους και μάσκες Μέσα
από ένα συνονθύλευμα σαλτιμπάγκων μίμων
ακροβατών και ηθοποιών δημιουργούνται
περιπλανώμενες ομάδες που με χαρακτηριστικό
τους την μαστοριά της τέχνης τους θέτουν τις
βάσεις για το σύγχρονο ευρωπαικό θέατρο
Η ομάδα Commedia dell arte a la improvisata
παρουσιάζει την Αντιγόνη του Σοφοκλή
ειδομένη μέσα από το κάτοπτρο της Commedia
dell arte η οποία χρησιμοποιεί το τραγικό σαν
κωμικό αποδεχόμενη την παρουσία αυτού του
σχήματος ως κινητήρια δύναμη της ζωής και της
σκηνικής δραματουργίας
Φάρσες μάσκες χαρακτήρες ανατροπές
μουσική και τραγούδι ξεδιπλώνουν μπροστά
στα μάτια σας μια διαφορετική Αντιγόνη
αναπάντεχη και γεμάτη εκπλήξεις
Στο Μικρό Θέατρο της Αρχαίας Επιδαύρου
προσεγγίζει την Αντιγόνη με άξονα τον έρωτα
και τη δύναμή του πάνω στον άνθρωπο
Μιλώντας για τα πάθη και το θάνατο το
θέατρο συνδιαλέγεται με τη μουσική
Με αφορμή την ταφή που επιλέγει η
Αντιγόνη για το νεκρό αδερφό της
Πολυνείκη ενάντια στο νόμο του Κρέοντα
και σε όσους υποτάσσονται στη βία του η
Ομάδα ΑΣΙΠΚΑ και ο σκηνοθέτης Δημήτρης
Μπίτος προσεγγίζουν το δράμα του Σοφοκλή
laquoΑντιγόνηraquo επιχειρώντας να
αποκωδικοποιήσουν την τραγικότητα της
αγάπης ως επαναστατική πράξη ως εξίσωση
χωρίς λύση ισχυρή ως φυσικό φαινόμενο και
νόμο ενάντια στους νόμους του κράτους
κάθε εξουσίας ή λογικής
Στόχος του σκηνοθέτη είναι να φέρει σε μία
ουσιαστική συνάντηση μέσα από τις μουσικές
συνθέσεις του Blaine L Reininger και του
Ψαραντώνη ήχους του χθες και του σήμερα
για τα πάθοια του έρωτα
Το έργο ως σύγχρονη μεταγραφή της ομώνυμης
σοφόκλειας τραγωδίας επικεντρώνεται στη σφοδρή
σύγκρουση μεταξύ Αντιγόνης και Κρέοντα και ότι
αυτή laquoεκπροσωπείraquo σύγκρουση μεταξύ πολίτη και
εξουσίας ανυπακοής και νομιμοφροσύνης νιότης και
γήρατος αντιπαράθεση και ουτοπία
laquoΗ Αντιγόνη είναι ένας νέος άνθρωπος που δεν τον
χωρά η γη Ο Κρέων το αντίπαλον δέος δεν είναι
κακός αλλά έχει πει το μεγάλο ναι Αυτό το
αδιέξοδο δημιουργεί τον σπινθήρα την τραγωδία
Μέσα στο έργο υπάρχει διάσπαρτη η επιστροφή των
ηρώων στην παιδική τους ηλικία Και αυτό μου
θύμισε τη φράση του Νίτσε Ότι ο άνθρωπος
ωριμάζει όταν βρίσκει τη σοβαρότητα που έχει όταν
ως παιδί παίζει με ένα παιχνίδι Η Αντιγόνη πάει
κόντρα στον νόμο του κράτους αλλά υπερασπίζεται
τον νόμο της φύσης Αυτό είναι βαθύ και
μεγαλόπνοο Μόνο κυνηγώντας την ουτοπία
περιμένεις την ανατροπή διατηρείς την ελπίδα Ο
Κρέων προσπαθεί να σώσει την Αντιγόνη αλλά
συνειδητοποιεί ότι ήταν ταγμένη γι αυτόraquo
Η ομάδα Skull of Yorick Productions παρουσιάζει την
μουσικοθεατρική παράσταση laquoΑντιγόνηraquo βασισμένη
στο κείμενο του Σοφοκλή
Η ιδιαιτερότητα της έγκειται στο γεγονός ότι
δημιουργεί μία ξεχωριστή ηχητική ατμόσφαιρα
συνδυάζοντας τον ήχο του 20ου και 21ου αιώνα την
φωνητική virtuositeacute του 19ου αιώνα και της Baroque
εποχής Είναι η δεύτερη πλήρης παράσταση που
ανεβαίνει από την ομάδα στην οποία χρησιμοποιείται
μία εντελώς ανατρεπτική ενορχήστρωση ενός έργου Η
laquoΑντιγόνηraquo αδιαμφισβήτητα αποτελεί εξέλιξη της
τεχνικής αυτής συνδυάζοντας πλέον πολλούς
ηχόκοσμους Επίσης το γεγονός ότι πρόκειται για
αρχαιοελληνικό δράμα δίνει τη δυνατότητα στο θεατή
να βιώσει το αριστούργημα του Σοφοκλή μέσα από μία
πραγματικά σπάνια οπτική γωνία Μία laquoΑντιγόνηraquo με
χαρακτήρα διαχρονικό που αγγίζει τον παλμό της
εποχής
Σκηνοθετικά η laquoΑντιγόνηraquo προσεγγίζεται με έντονα
αλληγορικά στοιχεία τα οποία εκφράζουν την ανάγκη
να πράξει ο πολίτης αυτό που γνωρίζει πως είναι
σωστό θυσιάζοντας ακόμα και την ίδια του τη ζωή Το
έργο εξιστορεί τη μάχη μεταξύ ηθικής και ασέβειας
πίστης στις παραδόσεις και τυρρανικής εξουσίας
Σκηνογραφικά η laquoΑντιγόνηraquo της Skull of Yorick είναι
λιτή εμμένοντας στους δεσμούς μεταξύ των τεσσάρων
ηρώων που είναι ξεκάθαροι και ορατοί από τον
Ο σχεδιασμός της παράστασης βασίζεται στην
έννοια της προοικονομίας των πραγμάτων και
των δράσεων των ηρώων καθώς και στο
σκοτάδι της πλάνης στην αίσθηση δηλαδή ότι
οι ήρωες νομίζουν ότι πράττουν σωστά ενώ
έχουν παραπλανηθεί από τη Θεά Άτη
Οι ηθοποιοί κινούνται περιμετρικά σε όλο τον
χώρο του μουσείου ορίζοντας τη δράση εντός
του μουσείου ως δράση ιδιωτική ενώ την
δράση στο αίθριο ως δράση δημόσια Ο θεατής
θα είναι σε θέση να δει το πραγματικό γεγονός
σε χρόνο ευθύγραμμο τη στιγμή που συμβαίνει
Ένας προβληματισμός ανάμεσα στα όρια του
ιδιωτικού κόσμου και της δημόσιας ζωής έτσι
όπως θα μπορούσαν να οριστούν οι κόσμοι του
Κρέοντα και της Αντιγόνης
Ένας προβληματισμός πάνω στην Ερμηνεία
των καταστάσεων και των βιωμάτων όταν αυτά
εκτίθενται στον δημόσιο λόγο
Ήρωες που αδυνατούν να πράξουν με φρόνηση
επειδή παραπλανούνται Όταν αναγκάζονται
τελικά να βρουν το μέτρο είναι δέσμιοι του
Χρόνου που δεν μπορεί να αλλάξει πια το
λάθος
Αυτή είναι μια νέα εκδοχή της Αντιγόνης του Σοφοκλή από τον
Ashley Scott-Layton Στην εκδοχή της Αντιγόνης του
Πανεπιστημίου του Leeds αναδύονται θέματα ατομικής
ταυτότητας πολιτικής ελευθερίας αλλά και ενός
καταδικασμένου γάμου με τη δράση να τοποθετείται μέσα σε
ένα οίκο νυφικών Η παράσταση διασκευάζει το πρωτότυπο
κείμενο μέσα από μια ζωντανή και σύγχρονη σωματική
προσέγγιση
Κύριος στόχος της παράστασης είναι η δημιουργία μιας
σωματικής και ακουστικής ερμηνείας της αφήγησης Οι
συντελεστές δημιουργούν και παρουσιάζουν ένα Χορό
αποτελούμενο από διακριτές και ξεχωριστές οντότητες
(υπάλληλοι ενός οίκου νυφικών) Κατά τη διάρκεια των
προβών η ομάδα εστίασε την προσοχή της στην σχέση
Αίμoνα-Αντιγόνης και στις ετοιμασίες του γάμου τους ο
οποίος μοιάζει να είναι καταδικασμένος εξαρχής Επίσης
τονίστηκε η σχέση πατέρα-γιου με την καταστροφική της
δύναμη και τις τραγικές συνέπειές της
Πρόθεση της ομάδας αποτελεί και η ανάδειξη της
σωματικότητας όπως και εκείνης της σειράς των γεγονότων
που στην Αρχαία Τραγωδία συνέβαιναν εκτός σκηνής
(θάνατοι) και παραδοσιακά περιγράφονταν από τους
αγγελιοφόρους ως βασικό κομμάτι του έργου με την
παρουσίασής τους επί σκηνής Επιπρόσθετα στην έναρξη της
παράστασης υπάρχει μια έμμεση αναφορά στην σύγχρονη
Βρετανική πραγματικότητα των διαδηλώσεων του 2011
H Κομεντί Φρανσέζ το πρώτο εθνικό κι ένα από
τα ελάχιστα πια κρατικά θέατρα της Γαλλία
έρχεται στο Μέγαρο Αθηνών
Όπως επισημαίνει ο 49χρονος Μαρκ Πακέν στην
παράσταση που υπογράφει ο ίδιος η Αντιγόνη
είναι μια γυναίκα εύθραυστη αλλά και απείθαρχη
και πεισματάρα μια μορφή που συναντάμε
καθημερινά στους δρόμους η οποία παλεύει μόνο
και μόνο για να υπάρξει ίσως κάθε άλλο παρά
μυθική Είναι ένα κομμάτι του κόσμου μας
Σύμφωνα με τον Γάλλο πρέσβη στην Αθήνα Ζαν
Λου Κιν-Ντελφόρζ η έλευση της Κομεντί
Φρανσέζ με το συγκεκριμένο έργο laquoενέχει
συμβολικό χαρακτήρα στο πλαίσιο της σημερινής
Ελλάδαςraquo κι όπως επισημαίνει δεν υπάρχει
άλλος ξένος σταθμός στην περιοδεία του
θεάματος
Λιτό και το σκηνικό τοπίο της παράστασης όπου
δεσπόζει η σκληρή πρόσοψη ενός επιβλητικού
οικοδομήματος σκληρή όσο και το πρόσωπο της
εξουσίας
hellipστο Μέγαρο Αθηνών
Η σκηνοθεσία του Γάλλου Μαρκ Πακέν και η αισθητική
ερμηνεία του πάνω στην laquoΑντιγόνηraquo δημιουργεί την αίσθηση
της καθημερινότητας και του τρέχοντος που μας περιβάλλει
όπου όσα laquoόχιraquo κι αν διατυπώνονται δεν έχουν τη δύναμη να
αλλάξουν την πορεία των γεγονότων Αρκεί να παρατηρήσεις
την ηρωίδα του ένα a la garconne κουρεμένο αγοροκόριτσο
ξυπόλητο και ντυμένο με παντελόνι το οποίο αρνείται να
ενσωματωθεί στον κόσμο που της παραδίδεται και προτιμά να
πεθάνει
Και η ερμηνευτική προσέγγιση του θιάσου στην ίδια
ατμόσφαιρα φέρει σαφώς τα συμπτώματα της τραγωδίας αλλά
εμποτισμένης από την εμπειρία του σήμερα Ξεκινώντας από
την Φρανσουάζ Ζιγιάρ που εμφανίζεται στον επώνυμο ρόλο
τονίζει με δυναμισμό και εκφραστικότητα τα γήινα και
ανθρώπινα χαρακτηριστικά της Αντιγόνης προκαλώντας έως και
συγκίνηση Σε ωραία αρμονία με τον Μπρούνο Ραφαέλλι που
πανύψηλος και σωματώδης απέναντί της αποτυπώνει με
ακρίβεια και στιβαρότητα το μοντέλο ενός σύγχρονου
πολιτικού Στο σύνολό του ο 11μελής θίασος της Comedie
Francaise κινείται σε ενιαία ερμηνευτική γραμμή υψηλού
επιπέδου με μικρή εξαίρεση κάποιες αδικαιολόγητες φωνητικές
εντάσεις
Μία από τις παραστάσεις πουσημείωσαν μεγάλη επιτυχία στοπερσινό φεστιβάλ Αθηνών ηlaquoΑντιγόνηraquo του Σοφοκλή πουσκηνοθέτησε η Νατάσα Τριανταφύλληθα παιχτεί για μία και μόνο βραδιά στις12 Ιουνίου 2014 στο Παρίσι στηναίθουσα συνεδριάσεων της Unesco
Αυτός ήταν ο τρόπος που αποφάσισε ημόνιμη ελληνική αντιπροσωπεία στηνUnesco να κλείσει το εξάμηνο τηςελληνικής προεδρίας Η ΚατερίναΔασκαλάκη πρέσβειρα της Ελλάδαςστην Unesco ήταν αυτή πουπροσκάλεσε την θεατρική ομάδα πουστελέχωσε πέρσι το καλοκαίρι τηνπαράσταση να έρθει στο Παρίσι και νατην παρουσιάσει με τον τρόπο που τηναπολαύσαμε στο Μουσείο Μπενάκη μεμόνο μικρές προσαρμογές πουδιατηρούν όμως απαράλλακτη τηβασική δομή της
Γιατί μια Παλαιστινιακή Αντιγόνη
Ο Αιγύπτιος στην καταγωγή σκηνοθέτης Adel
Hakim ο οποίος ζει από το 1972 στη Γαλλία
κι έχει ασχοληθεί με την αρχαία τραγωδία
έχει τις απαντήσεις
laquoΓιατί το κείμενο του Σοφοκλή αναφέρεται
στην σχέση των όντων με τη γη τη γη τους
στην αγάπη που κάθε άνθρωπος έχει για τον
γενέθλιο τόπο του και στους δεσμούς που
διατηρεί μαζί του Γιατί ο Κρέων
τυφλωμένος από τους φόβους και τα
φαντάσματά του απαγορεύει να ταφεί στην
γη του Γιατί καταδικάζει την Αντιγόνη να
κλειστεί σε σπήλαιο χωρίς τροφή και νερό
Γιατί μετά τις προφητείες του Τειρεσία και το
θάνατο του γιού του ο Κρέων καταλαβαίνει
τελικά το λάθος του και επιχειρεί να
επανορθώσει Παρά τη τρελή φυγή των
ψυχών προς την τρέλα η Αντιγόνη του
Σοφοκλή είναι ένα τραγούδι για την αγάπη
και την ελπίδα μια συμφωνία
συναισθημάτων ένας ύμνος στη ζωήraquo
hellipστο Δημοτικό
Θέατρο Πειραιά
Το Εθνικό Θέατρο Παλαιστίνης
θα παρουσιάσει την laquoΑντιγόνηraquo
του Σοφοκλή σε σκηνοθεσία
Adel Hakim (Αντέλ Χακίμ) την
Παρασκευή 24 και το Σάββατο 25
Οκτωβρίου 2014 στο Δημοτικό
Θέατρο Πειραιά με ελληνικούς
υπότιτλους
Η παράσταση η οποία
παρουσιάστηκε με μεγάλη
επιτυχία στο Theatre des Quartiers
drsquo Ivry κερδίζοντας το Βραβείο
Κριτικών 2012 έχει τεθεί υπό την
αιγίδα της Πρεσβείας της
Παλαιστίνης στην Αθήνα
Για τους εφήβους έχει σημασία πώς διαμορφώνουν
και συντηρούν τα όνειρά τους αλλά και πώς
μαθαίνουν να αντιστέκονται να αμύνονται να
συνθλίβονται και να προσχωρούν στην
πραγματικότητα εκεί που δεν υπάρχουν
ψευδαισθήσεις αλλά η πραγματική ζωή Για αυτό
τους αφορά η Αντιγόνη Γιατί ειδικά η Αντιγόνη
Γιατί είναι ένα κείμενο συγκλονιστικό που θέτει
αληθινά διλήμματα με συνέπειες επιλογές και
ευθύνες σε κάθε βήμα των πράξεων μας Ένα κείμενο
ορόσημο όχι μόνο για το περιεχόμενό του και την
εποχή που γράφτηκε αλλά και για το πότε και πώς
συναντιόμαστε εμείς μαζί του εκεί κάπου στα 15 με
16 μας στην κρίσιμη ώρα των ορίων της εφηβικής
μας ζωής και των επιλογών προς την άβυσσο της
ενήλικης ζωής μας
Γιατί θέτει ξεκάθαρα τα θέματα η ευθύνη του
ανθρώπου ως μέλους μιας ισόνομης πολιτείας η
αναζήτηση και η απόδοση του δικαίου οι συνέπειες
των πράξεων η ορμή της νεότητας τα όρια της
κοινωνίας θέματα που απασχολούν τον άνθρωπο από
την αρχή του συνειδητού του βίου
Οι ηθοποιοί της ομάδας έχουν καθαρό λόγο
πάθος ένταση σωστό τονισμό έκφραση στα
πρόσωπα και τα σώματα τους ωραία κίνηση ενώ
όλοι τους λειτουργούν ομαδικά σε όλες τις
κατευθύνσεις με όλες τις παραμέτρους
Το έργο του Σοφοκλή laquoΑντιγόνηraquo
παρουσιάζεται ατόφιο σε μετάφραση της Ελένης
Μερκενίδου αλλά εμβόλιμα laquoπειραγμένοraquo σε
λίγα του σημεία και είναι αυτό που το ξεχωρίζει
δίνοντας του μια άλλη οπτική καθώς τέτοια
παρουσίαση μάλλον δεν θα έχετε ξαναδεί σε
αρχαίο κείμενο και ίσως λέμε ίσως και να
ενοχλήσειhellip συντηρητικούς παρατηρητές
Αυτό όμως που μας ενθουσίασε είναι ο Χορός και
πως αρμονικά ενσωματώνεται καθόλη τη
διάρκεια της παράστασης με τα κεντρικά
πρόσωπα που το περιβάλουν Μιλάμε για
σκηνοθετική μαεστρία και όχι για laquoτσιγγουνιάraquohellip
ρόλων που σε συνδυασμό με τις καλές ερμηνείες
βγαίνει ένα αξιοθαύμαστο αποτέλεσμα συνόλου
Ο Παύλος Δανελάτος και η νεοσύστατη
καλλιτεχνική ομάδα Οmerta που σημαίνει σιωπή
αποτελείται από απόφοιτους σπουδαστές της
δραματικής σχολής Α Boυτσινά
Η αρχαία ελληνική τραγωδία ΑΝΤΙΓΟΝΗ του
Σοφοκλή είναι ένα από τα ωραιότερα δείγματα
της παγκόσμιας λογοτεχνικής κληρονομιάς
σύμβολο συνέπειας στο χρέος και τους
άγραφους νόμους πίστης σε διαχρονικές αξίες
και ιδανικά φορέας μηνύματος καθολικής
αγάπης ανθρωπιάς ανθρωπισμού πραγματικής
αρετής
Η παράσταση τιμήθηκε στο 11ο Διαγωνιστικό
Φεστιβάλ Εθνικών Θεάτρων laquoΜΟΣΧΑ-ΠΟΛΗ
ΤΟΥ ΚΟΣΜΟΥraquo με τρία βραβεία Η ηθοποιός
Δώρα Γιαννίτση βραβεύθηκε για το ρόλο της
ΑΝΤΙΓΟΝΗΣ ο Кωνσταντίν Ρόζανοβ για τα
σκηνικά της παράστασης ενώ το laquoLuna
Theaterraquo τιμήθηκε με βραβείο παραγωγής
Αποσπάσματα της τραγωδίας απαγγέλλονται
στην αρχαία και νέα ελληνική γλώσσα το δε
μεγαλύτερο μέρος της αποδίδεται στη ρωσική
γλώσσα Η παράσταση θα παρουσιασθεί με
ελληνικούς υπέρτιτλους Στην παράσταση
συμμετέχουν Έλληνες και Ρώσοι ηθοποιοί ενώ
τη μουσική έχει συνθέσει ο διακεκριμένος
μουσικός Νίκος Ξανθούλης
Η Ζιλιέτ Μπινός δηλώνει πως για αυτήν το
επίκεντρο laquoείναι οι μύθοι τα αρχέτυπα αυτά από
τα οποία είμαστε φτιαγμένοι οι απλές ερωτήσεις
που ρωτάμε όλοιraquo
H Μπινός όμως επέμενε στην Αντιγόνη laquoτο πένθος
της και ο ηρωισμός της με συγκλόνισανraquo δηλώνει
Όσο για τον Βαν Χοβ η ελληνική τραγωδία δεν
είναι σε καμία περίπτωση εύκολη για ένα
σύγχρονο διεθνές κοινό Πως να διαχειριστείς τον
χορό τι να κάνεις με τους Θεούς Για τον Βαν
Χοβ όμως laquoο Χορός είναι η συνείδηση της
κοινωνίας Είναι η σπονδυλική στήλη της
παραγωγής αυτής laquoΠροσπαθώ να κάνω την
σκληρή ελληνική τραγωδία πιο ανθρώπινηraquo
laquoΗ Αντιγόνη έχει μια σχέση με τον αθέατο κόσμο
πολύ δυνατή με τους θεούς και τους νεκρούς για
αυτήν δεν υπάρχουν όρια θεατός και αθέατος
κόσμος είναι σχεδόν το ίδιο Για μένα αυτό το
έργο είναι τόσο πλούσιο που θέλω να βγάλω ένα
αποτέλεσμα που είναι συγκλονιστικό συγκινητικό
τρομακτικό αλλά επίσης ελπιδοφόρο Γιατί είναι
ένα έργο γεμάτο αναπάντητα ερωτήματα Και για
μένα η δουλειά μου είναι να τα κατανοήσωraquo
Η παράσταση laquoA Thing Done in a Seeing
Placeraquo ndashο τίτλος είναι εμπνευσμένος από τη
μετάφραση των όρων laquoδράμαraquo και laquoθέατροraquo
στα αγγλικάndash μεταφέρει την ιστορία της
laquoΑντιγόνηςraquo του Σοφοκλή στην εποχή του
Ψυχρού Πολέμου με βασικούς χαρακτήρες
την laquoανυπάκουη κόρηraquo τον αστυνομικό το
Κογκρέσο την πολιτεία τoν Τειρεσία και τον
θάνατο Ασπρόμαυρες μαριονέτες
συνυπάρχουν στη σκηνή με ηθοποιούς και
πίνακες ζωγραφικής ενώ η μουσική του
έργου είναι επηρεασμένη από την
αμερικανική παράδοση του Shape Note
Singing
Τη δεκαετία του ΄60 οι Βread and Puppet
είχαν σταθερή παρουσία στις διαδηλώσεις
κατά της στρατιωτικής εμπλοκής των ΗΠΑ
στη Νοτιοανατολική Ασία και συμμετείχαν
ενεργά σε δράσεις για την επίλυση τοπικών
κοινωνικοπολιτικών ζητημάτων Στο ίδιο
διάστημα δημιούργησαν ορισμένους από
τους πιο διάσημους χαρακτήρες τους με τη
βοήθεια παιδιών της γειτονιάς
Γυναίκες από τη Συρία εξόριστες στη Βηρυτό
ανεβάζουν την Αντιγόνη του Σοφοκλή μια τραγωδία
η οποία τους επιτρέπει να καταθέσουν τη θλίψη τους
επειδή έφυγαν από την κατεστραμμένη από τον πόλεμο
χώρα τους
Οι 20 γυναίκες δεν είχαν ως τώρα καμιά εμπειρία στην
ηθοποιία και προέρχονται από συντηρητικό
περιβάλλον
Η Αντιγόνη της Συρίας μας επιτρέπει να εκφράσουμε
τον καημό μας εξηγεί στο Γαλλικό Πρακτορείο η
29χρονη Μόνα που έχει ρόλο αφηγήτριας
Στην παράσταση οι ηθοποιοί παρουσιάζουν τις
οδυνηρές εμπειρίες τους μέσω των δοκιμασιών στις
οποίες υποβλήθηκε η Αντιγόνη
Ο Μοχάμαντ αλ-Άταρ ο 33χρονος σκηνοθέτης της
παράστασης λέει πως ήθελε να δείξει τη μάχη που
δίνει σήμερα η γυναίκα της Συρίας
Για τον λόγο αυτό προσάρμοσε το αρχαίο κείμενο στη
σημερινή συριακή πραγματικότητα στο έργο γίνεται
λόγος για τις συλλήψεις στα κυβερνητικά σημεία
ελέγχου τις παρενοχλήσεις από τις ανταρτικές
οργανώσεις την αναζήτηση της ελπίδας και τον αγώνα
των γυναικών ενάντια στα φράγματα που τους θέτει η
κοινωνία
Η laquoΑντιγόνηraquo σε διασκευή
του Ζαν Ανούιγ και
σκηνοθεσία του Αντρέ
Μπαρσάκ 1944
Στη λιτή εκδοχή του ο Ανούιγ αλλάζει κάποια
σημεία του αρχικού μύθου για να υποστηρίξει
δύο ήρωες που αν και φέρουν τα ίδια ονόματα
με τους σοφόκλειους προγόνους τους
πλάστηκαν από την αρχή
Ο δικός του Κρέοντας δεν απαγορεύει την
ταφή του Πολυνείκη επειδή αυτός
αποδείχτηκε προδότης Το ίδιο άχρηστος και
χαραμοφάης ήταν και ο αδερφός του Αλλά
κάποιος από τους δύο -αδιάφορο ποιος-
έπρεπε να θανατωθεί για παραδειγματισμό και
ο άλλος να γίνει ήρωας Διότι για να
κυβερνηθεί αποτελεσματικά μια πολιτεία
χρειάζεται να κατασκευαστούν τόσο οι ήρωες
όσο και τα παραδείγματα προς αποφυγή Είναι
μια δουλειά μια laquoβρομοδουλειάraquo για την
ακρίβεια όμως κάποιος πρέπει να την κάνει
Κι αυτό κάνει ο Κρέοντας Που είναι
προσγειωμένος κυνικός πραγματιστής
Και που η ακλόνητη επιθυμία της Αντιγόνης να
πεθάνει για την πράξη της του δημιουργεί μπελάδες
Γιατί ο Κρέοντας του Ανούιγ σε αντίθεση με αυτόν
του Σοφοκλή δεν επιθυμεί το θάνατό της και της
προσφέρει προστασία Ήδη αρκετές φουρτούνες έχει
το καράβι που κλήθηκε να κυβερνήσει για να βάλει
κι άλλη στο κεφάλι του με το σκάνδαλο που θα
δημιουργηθεί
Η Αντιγόνη όμως επιμένει στην πράξη της και
επιμένει να υποστεί και τις συνέπειες γιrsquo αυτήν Και
δεν αλλάζει γνώμη ούτε όταν ο Κρέοντας της
εκθέσει με απαράμιλλο κυνισμό την αλήθεια για το
χαρακτήρα του laquoεξιδανικευμένουraquo -στα μάτια της-
αδερφού ούτε όταν την καλέσει να ωριμάσει και να
αποδεχτεί ότι αυτός είναι ο κόσμος σάπιος ίσως
αλλά ότι η ζωή είναι ωραία όπως και να lsquoχει Τότε
είναι που η Αντιγόνη θα συγκρουστεί ακόμη
σφοδρότερα μαζί του θέλοντας να εναντιωθεί σε
έναν (διε)φθαρμένο κόσμο και με ένα αίσθημα
μηδενισμού είναι η αλήθεια αφού δε βρίσκει από
πουθενά να κρατηθεί ούτε από τον έρωτά της για
τον Αίμονα αφού θα διαφθαρεί κι αυτός μοιραία θα
προτιμήσει το θάνατο
Αυτός είναι ο βασικός πυρήνας της σύγκρουσης
στην Αντιγόνη του Ανούιγ η ασφυξία της
ασυμβίβαστης παρορμητικής νιότης μέσα στον
προσγειωμένο και κυνικό κόσμο της γηραιάς
εξουσίας
Ο Μπρεχτ συνέθεσε τη δική του Αντιγόνη
βασισμένος στη γερμανική μετάφραση της
τραγωδίας του Σοφοκλή από τον Χέλντερλιν
το 1947 δυο χρόνια μονάχα μετά το τέλος
του Β Παγκοσμίου πολέμου και την ήττα του
ναζισμού Ο Μπρεχτ χρησιμοποιεί την
παγκοσμίως γνωστή μορφή της ηρωίδας ως
διαχρονικό σύμβολο αντίστασης και
ελευθερίας με σκοπό να καταδείξει τον
παραλογισμό του πολέμου και της
ολοκληρωτικής κρατικής εξουσίας
Είναι σαφές ότι ο Μπρεχτ έστησε μιαν
αντάρτισσα Αντιγόνη εμπνευσμένος από την
εποποιϊα της αντίστασης στο ναζισμό μια
ηρωίδα που δεν υπερασπίζεται το νόμο του
αίματος απέναντι στους νόμους του κράτους
(Κρέοντας) αλλά αντιστέκεται ενάντια στους
δυνατούς στους σκοταδιστές στους
τρομερούς στους εγκληματίες
Ο Μπρεχτ μεθερμηνεύει την τραγωδία του
Σοφοκλή σύμφωνα με το σκοπό του να
γράψει ένα δράμα αντίστασης στο ναζιστικό
Γ Ράιχ
O Αλεξάνδρου laquoδιπλασιάζειraquo την ηρωίδα
του Σοφοκλή χωρισμένο σε δυο πράξεις το
έργο διαδραματίζεται σε δυο χρόνους στα
χρόνια της Κατοχής και στον Εμφύλιο στις
δυο κρισιμότερες περιόδους της σύγχρονης
ελληνικής ιστορίας καθοριστικές για τη
διαμόρφωση της συλλογικής συνείδησης του
τόπου μας
Η Αντιγόνη και στις δύο πράξεις όπως
προστάζει ο αρχαίος μύθος θάβει το νεκρό
ενάντια στη διαταγή
Αυτή η χρονική γειτνίαση και συμπλοκή
των δύο πολύ σημαντικών στιγμών της
σύγχρονης ελληνικής ιστορίας της Κατοχής
και του Εμφυλίου στο έργο του Αλεξάνδρου
αποτελεί σίγουρα μια ιδιομορφία Η ίδια
γενιά που έζησε τις ελπίδες της
απελευθέρωσης της χώρας από τη γερμανική
κατοχή βιώνει και τον αδελφοκτόνο εθνικό
σπαραγμό αυτό καταγράφεται με σαφήνεια
στην Αντιγόνη του Α Αλεξάνδρου
Έγινε φανερό απrsquo όσα ήδη γράφτηκαν ότι η Αντιγόνη του rsquo56 δεν
αποτελεί ένα από τα έργα σταθμούς στη σκηνοθετική πορεία και
εξέλιξη του Μινωτή Ο ανταγωνισμός οι επαγγελματικές αντιδικίες
αλλά και η μικρόψυχη από μέρους του σκηνοθέτη αντιμετώπιση του
πρωταγωνιστικού διδύμου Συνοδινού ndash Κωτσόπουλου συνέβαλλαν
ώστε η παράσταση να μην παρουσιάζει ωριμότητα αλλά και να
στερείται ενός σαφούς προσανατολισμού
Στη συγκεκριμένη όμως παράσταση δεν θα μπορούσε να περάσει
απαρατήρητος ο χορός ο οποίος ενεργεί σαν να είναι ένας τέταρτος
υποκριτής αλλά με πολλαπλασιασμένα τα πρόσωπά του δηλαδή
είναι ένας επαυξημένος θίασος υποκριτών Στη θεατρική εφαρμογή
του ο Μινωτής κατανέμει το λυρικό στοιχείο του κειμένου του χορού
και έτσι ο χορός συγχέεται με τα δρώντα πρόσωπα γίνεται φορέας
του μύθου και ενεργεί χρησιμοποιώντας όλα τα μέσα της μίμησης
(λόγος ρυθμός αρμονία) που ενεργοποιούνται με τη φωνή και την
κίνηση
Θα πρέπει επίσης να τονιστεί εκτός από την πετυχημένη κατά κοινή
ομολογία εμφάνιση και υπόκριση της πρωταγωνίστριας (Συνοδινού)
ο τρόπος ndash αριστοτεχνικός από σκηνοθετικής άποψης κατά τη γνώμη
μου- εμφάνισης του φύλακα (Π Ζερβός) Και στις δύο εμφανίσεις ο
Φύλακας (Π Ζερβός) μιλάει με μια σαφώς λαϊκίζουσα
παραστατικότητα και συνοδεύει τα λόγια του με κινήσεις τέτοιες που
αν και δεν ανήκουν στη σχηματογραφία του φαύλου της κωμωδίας
απέχουν ωστόσο κατά πολύ από το laquoσεμνόνraquo του τραγικού τρόπου
Αυτή η καλά μελετημένη υφολογική διαφοροποίηση της γλώσσας
αποδίδει με διαύγεια τη διαφορά του ήθους και διακρίνει το φύλακα
από τους καθαρά τραγικούς ρόλους Όμως τα μεμονωμένα θετικά
στοιχεία της παράστασης δεν κατάφεραν να της προσδώσουν την
ορμή το νεύρο τη συνοχή αλλά και το ύφος και την άποψη που είχε
ανάγκη
Αντιγόνη 1990 με την Αλίκη Βουγιουκλάκη 1995 με την
Καριοφυλλιά Καραμπέτη Την επιλογή του έργου ακολουθούσε η
επιλογή του πρωταγωνιστήστριας που συνήθως ήταν
προβεβλημένος αλλά όχι απαραίτητα από το χώρο της τραγωδίας
Οι παραστάσεις του τόσο στην Ελλάδα όσο και στο εξωτερικό
βασίζονταν συνήθως στη δική του μετάφραση η οποία παρέμενε
όσο το δυνατόν πιο πιστή στο πρωτότυπο
Αρκετά συχνά επέλεγε να σκηνοθετήσει προβεβλημένους ή και
laquoεμπορικούςraquo ηθοποιούς όπως την Αλίκη Βουγιουκλάκη Πολλές
φορές ωστόσο επικρίθηκε από τους κριτικούς για τις επιλογές του
ως προς τους πρωταγωνιστές των παραστάσεών του Οι ηθοποιοί
στις παραστάσεις τραγωδίας του Μίνωος Βολανάκη απέδιδαν τους
ρόλους ως σύγχρονοι άνθρωποι Ο σκηνοθέτης περιόρισε τις
μεγαλοπρεπείς κινήσεις και πέτυχε να δημιουργήσει πιο προσιτούς
χαρακτήρες ακόμα και για το λαϊκό κοινό των παραστάσεών του
που δεν διέθετε θεατρική παιδεία
Ο Βολανάκης ως σκηνοθέτης αρχαίας τραγωδίας προσπάθησε να
την ερμηνεύσει και όχι να την εξηγήσει Η επιλογή των έργων
που σκηνοθέτησε σχετιζόταν με το κεντρικό πρόσωπο Θεωρούσε
ότι η παράσταση αρχαίας τραγωδίας θα έπρεπε να είναι σε
αντιστοιχία με τη συγκεκριμένη ιστορική στιγμή
Τα σκηνικά που επέλεγε είχαν ως κεντρικό σχήμα τον κύκλο Η
έννοια του κύκλου και η λειτουργία των ρόλων μέσα σε αυτόν
αποτέλεσαν πηγή έμπνευση των σκηνικών Ο Βολανάκης
προτιμούσε τα σχεδόν συμβολιστικά σκηνικά τα οποία
συνδέονταν με την πλοκή της τραγωδίας και τον τρόπο με τον
οποίο επέλεγε να την προσεγγίσει
Για το σύνολο της παράστασης ήταν υπεύθυνος ο σκηνοθέτης κι
επομένως εκείνος θα έπρεπε να καθοδηγεί τους υπόλοιπους
συντελεστές της (συνθέτη σκηνογράφο ενδυματολόγο
χορογράφο) άποψη η οποία χαρακτηρίζει και το έργο του Μίνωος
Βολανάκη ο οποίος ήταν αρκετά συγκεντρωτικός στις
παραστάσεις του
Προκειμένου να κάνει τις παραστάσεις του προσιτές σε όλους
κατέστησε τον Χορό συλλογικό όργανο μέρος της παράστασης και
όχι ξένο σώμα ενώ ταυτόχρονα διατήρησε την ατομικότητα των
μελών του Τα μέλη του Χορού συνέπασχαν με τους ήρωες και
παρακολουθούσαν τα δρώμενα Πάντως δεν κυριαρχούσαν στο
χώρο Η εκφορά των λόγων του Χορού ήταν άλλοτε ατομική και
άλλοτε ομαδική με το τραγούδι να τονίζει διάφορα σημεία των
χορικών και τη μουσική να υποβοηθά στη δημιουργία κατάλληλου
κλίματος
Στόχος του Βολανάκη πιθανόν ήταν να φέρει την αρχαία ελληνική
τραγωδία κοντά στον απλό πολίτη και όχι να δημιουργήσει
παραστάσεις για εξειδικευμένους θεατές Εκεί στόχευε πιθανόν και
η επιλογή νέων χώρων για τις παραστάσεις αρχαίας ελληνικής
τραγωδίας μακριά από το κέντρο της Αθήνας Στα πρώτα
σκηνοθετικά του χρόνια απέφευγε τα αρχαία θέατρα όμως τελικά
σκηνοθέτησε παραστάσεις για αυτά ενώ σχεδίασε άλλα στο
πρότυπο αυτών Οι γνωστοί χώροι αρχαίο θέατρο της Δωδώνης
Επίδαυρος Ωδείο Ηρώδου του Αττικού δεν του αρκούσαν και
φρόντιζε να δημιουργήσει τους δικούς του χώρους για να φέρει
τον πολιτισμό πιο κοντά στο λαϊκό κοινό της Αθήνας Παλιά
λατομεία μεταμορφώθηκαν με τη φροντίδα του σε αξιόλογους
χώρους πολιτισμού όπου διάφορα πολιτιστικά γεγονότα
λαμβάνουν χώρα έως και σήμερα
Από το ΔΗΠΕΘΕ Σερρών στο Λυκαβηττό και στο Ηρώδειο Μετάφραση
ΚΧΜύρης laquoΗ σχέση της με την εξουσίαraquo λέει η ηθοποιός για την
ηρωίδα που θα υποδυθεί laquoείναι καθοριστική Έρχεται αντιμέτωπη με αυτό
που εκπροσωπεί ο Κρέων δηλαδή την εξουσία Και ξέρει ότι στο τίμημα
που αναλαμβάνει στο παιχνίδι κόντρα στην εξουσία χαμένος είναι ο
ιδεολόγος δηλαδή η ίδια Γι αυτό και τοποθετούμε την Αντιγόνη σε αυτό
το βάθρο Διότι ξέρει ότι η σύγκρουσή της με την εξουσία ισοδυναμεί με
θάνατο Είναι άνισος ο αγώνας Και προχωρά προς αυτόν αμετακίνητη
απόλυτη και ακάθεκτη χωρίς να παζαρεύει την ιδεολογία της χωρίς να
παλινδρομεί Ξέρει ότι δεν θα το αποφύγειraquo
Την ίδια στιγμή μέσα από τον θρήνο της παρουσιάζει την ανθρώπινη
πλευρά της laquoΣτον θρήνο σπάει και οπισθοχωρείraquo λέει Κι ενώ τη
μαγνητίζει ο θάνατος και προχωρά προς αυτόν συγχρόνως τρομάζει όπως
τρομάζουμε όλοι μπροστά στο άγνωστο του θανάτου Αλλιώς η Αντιγόνη
θα ήταν μόνο σύμβολο μόνο μια ιδέα Εκείνη όμως φέρει την ιδέα αλλά
επειδή είναι και ανθρώπινο πλάσμα δεν αντέχει το βάρος της ιδέας Και
αυτό συμβαίνει μόνο για μια στιγμή Κι έτσι δεν κρατάμε την Αντιγόνη σε
απόσταση τη φέρνουμε κοντά μας Η Αντιγόνη θέλει και πρέπει να
αγαπηθεί Θέλει να εκμηδενίσει τις αποστάσειςraquo
laquoΘέλησα να συνδέσω την τραγωδία και την ηρωίδα μου με το τώρα με
αναφορές πιο κοντά σε μας Αναρωτήθηκα ποιος στη σύγχρονη Ελλάδα θα
μπορούσε να φθάσει σε αυτά τα ύψη σε αυτές τις κλίμακες Και το μόνο
που βρήκα και λειτουργεί μέσα μου πολύ έντονα είναι οι πολιτικοί
κρατούμενοι της χούντας Και όλα αυτά με απόλυτη ηρεμία Η Αντιγόνη
δεν πράττει τίποτα εν θερμώ Είναι ηρωίδα από σκέψη και όχι από
παρόρμησηraquo
Πόσο Αντιγόνη αισθάνεται στη ζωή της laquoΣε στιγμές και σε άλλη κλίμακα
νομίζω ότι όλοι μας μπορούμε να γίνουμε μια μικρή Αντιγόνη Στις
προσωπικές αντιστάσεις μας πάντα στην κλίμακά μαςraquo
Η σκηνοθέτις της παράστασης Νικαίτη Κοντούρη χαρακτήρισε την τραγωδία
ως ένα σύμβολο και κείμενο βαθιά πνευματικό που θέτει διαρκώς ερωτήματα
στους μελετητές Τόνισε παράλληλα ότι η μετάφραση του έργου από τον
Νίκο Παναγιωτόπουλο επηρέασε σημαντικά τη μορφή της παράστασης Η
παράσταση είναι λιτή και αφαιρετική και στηρίζεται στις σχέσεις των
ανθρώπων Στο κέντρο τοποθετείται η σύγκρουση της Αντιγόνης και του
Κρέοντα η ισοτιμία των δύο αυτών προσώπων και η ισοδικία που απορρέει
από το ίδιο το έργο Η Αντιγόνη αποτελεί όχι μόνο μια επιτομή της Αρχαίας
Ελληνικής Ποίησης αλλά και μέγα αρχέτυπο της Θεολογίας και της
φιλοσοφίας του ανθρώπου
Η Λυδία Κονιόρδου χαρακτήρισε πολύ σημαντική τη στιγμή που μία ηθοποιός
συναντιέται με την Αντιγόνη και ανέφερε ότι προσπάθησε να δει την
Αντιγόνη ως υπαρκτό και παρορμητικό και όχι ως ιδανικό -όπως έχει
επικρατήσει- πρόσωπο Είναι μία νέα κοπέλα όχι κατασταλαγμένη που
επιλέγει έναν ωραίο και ένδοξο θάνατο Οι αξίες της είναι διαχρονικές γι
αυτό και είναι ζητούμενο ακόμα και στην εποχή μας Στο έργο κυριαρχεί η
σύγκρουση δύο κόσμων που θέτει ανάγλυφο το δίλημμα στο θεατή να
επιλέξει την πορεία του μέσα στη ζωή
Ο Σοφοκλής Πέππας που θα ενσαρκώσει τον Κρέοντα τόνισε με τη σειρά του
ότι δεν θέλαμε να δώσουμε μία αποκρυσταλλωμένη άποψη Ο Κρέοντας δεν
αυθαιρετεί αντίθετα εκφράζει τη συλλογική συνείδηση της πόλης Ο
Σοφοκλής στο έργο αυτό καταργεί το διαχωρισμό ανάμεσα στο καλό και στο
κακό
Ο κορυφαίος του χορού τέλος Δημήτρης Πετρόπουλος έδωσε ιδιαίτερη
έμφαση στο ότι ο χορός στο έργο αυτό ξαναβρίσκει τη χαμένη του
αμεσότητα και θέτει στους ήρωες τα ερωτήματα που κινούν τα νήματα του
έργου
Το Θέατρο Ένα προσφέρει στο θεατρόφιλο
κοινό και εμπλουτίζει την καλλιτεχνική ατζέντα
της Κύπρου σταθερά από την ίδρυσή του το
1987 Αυτή η θαυμαστή πορεία έχει φτάσει
αισίως στο 100ο έργο που ανεβάζει το Ένα στον
χαρακτηριστικά ζεστό του χώρο στην παλιά
Λευκωσία Ο Καλλιτεχνικός Διευθυντής του
Θεάτρου Ανδρέας Χριστοδουλίδης σκηνοθετεί
για αυτή την επετειακή παραγωγή την Αντιγόνη
του Σοφοκλή Είναι από τις σπάνιες φορές που
ανεβαίνει τραγωδία σε κλειστό χώρο στην
Κύπρο
Μέσα από το περίφημο έργο του Σοφοκλή
αναδεικνύονται διαχρονικά πανανθρώπινα
προβλήματα όπως η σύγκρουση του ατόμου με
το σύνολο και η διπολική αντίθεση φύσης και
ανθρώπινου πολιτισμού
Η πρεμιέρα της Αντιγόνης θα δοθεί στις 16
Δεκεμβρίου στην κύρια σκηνή του θεάτρου στη
Λευκωσία με την ευγενή στήριξη της Ελληνικής
Πρεσβείας
Η παράσταση Αντιγόνη την οποία ο
Θεόδωρος Τερζόπουλος σκηνοθέτησε με
τελειόφοιτους σπουδαστές της Ακαδημίας
αποτελεί έναν ακόμη σταθμό στην πολυετή
συνεργασία του Θεάτρου Άττις με την
σημαντικότερη Ακαδημία Θεάτρου της
Ασίας
Η συνεργασία του Θεόδωρου Τερζόπουλου
με την Ακαδημία του Πεκίνου
χρονολογείται από το 1984 και προάγει ένα
γόνιμο διάλογο ανάμεσα στην αρχαία
ελληνική τραγωδία την Όπερα του
Πεκίνου και το ασιατικό θέατρο
Επιστέγασμα της συνεργασίας του
Θεόδωρου Τερζόπουλου με την Ακαδημία
είναι η απονομή του τίτλου του Επίτιμου
Διδάκτορα της Ακαδημίας και η
αναγνώριση laquoτης απόλυτης υποταγής της
Ακαδημίας στο διαπολιτισμικό θέατρο του
Έλληνα σκηνοθέτηraquo όπως χαρακτηριστικά
είπε ο Πρόεδρος της Xu Xiang
hellipΜέθοδος
Τερζόπουλου
Σχηματικότητα-
Σωματικότητα
Η διαφορετικότητα του θεάτρου του Τερζόπουλου
έγκειται ακριβώς στη διαφορετική ανάγνωση των
κειμένων Η συνήθης σκηνοθετική ματιά ιδίως πάνω σε
αρχαία κείμενα αναλώνεται στο να επιβεβαιώσει τα
κείμενα αυτά ως αυθεντίες και επομένως να
προσδιορίσει τις αναλογίες τους με τη σύγχρονη εποχή
Το ζητούμενο είναι η διαχρονικότητα του νοήματος
Αντίθετα κάτι τέτοιο δε φαίνεται ούτε από τα κείμενά
του ούτε από τις συνεντεύξεις του ίδιου του
Τερζόπουλου να τον απασχολεί Δεν ερευνά στον χρόνο
αλλά στον χώρο Το θέατρο του μπορεί να οριστεί ως
lsquorsquoδιαπολιτισμικόrsquorsquo διασπά την έννοια των συνόρων
ανάμεσα στους πολιτισμούς και αναδεικνύει την
ιστορική διαδικασία των διαρρεόντων συνόρων του
παγκόσμιου πολιτισμού εγγράφει το κείμενο στην
πολιτισμική του προοπτική Και πώς μπορεί να γίνει
αυτό αλλιώς παρά μέσα από την κοινή αλήθεια όλων
των πολιτισμών το σώμα Το πάσχον σώμα το
παλλόμενο σώμα το σώμα σε έκσταση το τελετουργικό
σώμα στοιχεία κοινά σε όλες τις θρησκείες και σε όλους
τους αρχαίους πολιτισμούς
Στο θέατρο το σώμα πλέον είναι πιο παρόν από ποτέ Οι
πρόβες των ηθοποιών ξεκινούν από τη σωματική
άσκηση και οι ρόλοι προσεγγίζονται με σωματικά
κριτήρια σε αντίθεση με τη μέχρι τώρα πρακτική που
υπέβαλε την προσέγγιση με βάση την υπόθεση και τον
χαρακτήρα (μέθοδος Στανισλάβσκι)
Η Commedia dell arte είναι ένα
αυτοσχεδιαστικό είδος θεάτρου που ξεκίνησε
τον Μεσαίωνα στην Ιταλία και γρήγορα
εξαπλώθηκε στην κεντρική Ευρώπη
χρησιμοποιώντας στερεότυπους χαρακτήρες
αυτοσχεδιαστικούς διαλόγους και μάσκες Μέσα
από ένα συνονθύλευμα σαλτιμπάγκων μίμων
ακροβατών και ηθοποιών δημιουργούνται
περιπλανώμενες ομάδες που με χαρακτηριστικό
τους την μαστοριά της τέχνης τους θέτουν τις
βάσεις για το σύγχρονο ευρωπαικό θέατρο
Η ομάδα Commedia dell arte a la improvisata
παρουσιάζει την Αντιγόνη του Σοφοκλή
ειδομένη μέσα από το κάτοπτρο της Commedia
dell arte η οποία χρησιμοποιεί το τραγικό σαν
κωμικό αποδεχόμενη την παρουσία αυτού του
σχήματος ως κινητήρια δύναμη της ζωής και της
σκηνικής δραματουργίας
Φάρσες μάσκες χαρακτήρες ανατροπές
μουσική και τραγούδι ξεδιπλώνουν μπροστά
στα μάτια σας μια διαφορετική Αντιγόνη
αναπάντεχη και γεμάτη εκπλήξεις
Στο Μικρό Θέατρο της Αρχαίας Επιδαύρου
προσεγγίζει την Αντιγόνη με άξονα τον έρωτα
και τη δύναμή του πάνω στον άνθρωπο
Μιλώντας για τα πάθη και το θάνατο το
θέατρο συνδιαλέγεται με τη μουσική
Με αφορμή την ταφή που επιλέγει η
Αντιγόνη για το νεκρό αδερφό της
Πολυνείκη ενάντια στο νόμο του Κρέοντα
και σε όσους υποτάσσονται στη βία του η
Ομάδα ΑΣΙΠΚΑ και ο σκηνοθέτης Δημήτρης
Μπίτος προσεγγίζουν το δράμα του Σοφοκλή
laquoΑντιγόνηraquo επιχειρώντας να
αποκωδικοποιήσουν την τραγικότητα της
αγάπης ως επαναστατική πράξη ως εξίσωση
χωρίς λύση ισχυρή ως φυσικό φαινόμενο και
νόμο ενάντια στους νόμους του κράτους
κάθε εξουσίας ή λογικής
Στόχος του σκηνοθέτη είναι να φέρει σε μία
ουσιαστική συνάντηση μέσα από τις μουσικές
συνθέσεις του Blaine L Reininger και του
Ψαραντώνη ήχους του χθες και του σήμερα
για τα πάθοια του έρωτα
Το έργο ως σύγχρονη μεταγραφή της ομώνυμης
σοφόκλειας τραγωδίας επικεντρώνεται στη σφοδρή
σύγκρουση μεταξύ Αντιγόνης και Κρέοντα και ότι
αυτή laquoεκπροσωπείraquo σύγκρουση μεταξύ πολίτη και
εξουσίας ανυπακοής και νομιμοφροσύνης νιότης και
γήρατος αντιπαράθεση και ουτοπία
laquoΗ Αντιγόνη είναι ένας νέος άνθρωπος που δεν τον
χωρά η γη Ο Κρέων το αντίπαλον δέος δεν είναι
κακός αλλά έχει πει το μεγάλο ναι Αυτό το
αδιέξοδο δημιουργεί τον σπινθήρα την τραγωδία
Μέσα στο έργο υπάρχει διάσπαρτη η επιστροφή των
ηρώων στην παιδική τους ηλικία Και αυτό μου
θύμισε τη φράση του Νίτσε Ότι ο άνθρωπος
ωριμάζει όταν βρίσκει τη σοβαρότητα που έχει όταν
ως παιδί παίζει με ένα παιχνίδι Η Αντιγόνη πάει
κόντρα στον νόμο του κράτους αλλά υπερασπίζεται
τον νόμο της φύσης Αυτό είναι βαθύ και
μεγαλόπνοο Μόνο κυνηγώντας την ουτοπία
περιμένεις την ανατροπή διατηρείς την ελπίδα Ο
Κρέων προσπαθεί να σώσει την Αντιγόνη αλλά
συνειδητοποιεί ότι ήταν ταγμένη γι αυτόraquo
Η ομάδα Skull of Yorick Productions παρουσιάζει την
μουσικοθεατρική παράσταση laquoΑντιγόνηraquo βασισμένη
στο κείμενο του Σοφοκλή
Η ιδιαιτερότητα της έγκειται στο γεγονός ότι
δημιουργεί μία ξεχωριστή ηχητική ατμόσφαιρα
συνδυάζοντας τον ήχο του 20ου και 21ου αιώνα την
φωνητική virtuositeacute του 19ου αιώνα και της Baroque
εποχής Είναι η δεύτερη πλήρης παράσταση που
ανεβαίνει από την ομάδα στην οποία χρησιμοποιείται
μία εντελώς ανατρεπτική ενορχήστρωση ενός έργου Η
laquoΑντιγόνηraquo αδιαμφισβήτητα αποτελεί εξέλιξη της
τεχνικής αυτής συνδυάζοντας πλέον πολλούς
ηχόκοσμους Επίσης το γεγονός ότι πρόκειται για
αρχαιοελληνικό δράμα δίνει τη δυνατότητα στο θεατή
να βιώσει το αριστούργημα του Σοφοκλή μέσα από μία
πραγματικά σπάνια οπτική γωνία Μία laquoΑντιγόνηraquo με
χαρακτήρα διαχρονικό που αγγίζει τον παλμό της
εποχής
Σκηνοθετικά η laquoΑντιγόνηraquo προσεγγίζεται με έντονα
αλληγορικά στοιχεία τα οποία εκφράζουν την ανάγκη
να πράξει ο πολίτης αυτό που γνωρίζει πως είναι
σωστό θυσιάζοντας ακόμα και την ίδια του τη ζωή Το
έργο εξιστορεί τη μάχη μεταξύ ηθικής και ασέβειας
πίστης στις παραδόσεις και τυρρανικής εξουσίας
Σκηνογραφικά η laquoΑντιγόνηraquo της Skull of Yorick είναι
λιτή εμμένοντας στους δεσμούς μεταξύ των τεσσάρων
ηρώων που είναι ξεκάθαροι και ορατοί από τον
Ο σχεδιασμός της παράστασης βασίζεται στην
έννοια της προοικονομίας των πραγμάτων και
των δράσεων των ηρώων καθώς και στο
σκοτάδι της πλάνης στην αίσθηση δηλαδή ότι
οι ήρωες νομίζουν ότι πράττουν σωστά ενώ
έχουν παραπλανηθεί από τη Θεά Άτη
Οι ηθοποιοί κινούνται περιμετρικά σε όλο τον
χώρο του μουσείου ορίζοντας τη δράση εντός
του μουσείου ως δράση ιδιωτική ενώ την
δράση στο αίθριο ως δράση δημόσια Ο θεατής
θα είναι σε θέση να δει το πραγματικό γεγονός
σε χρόνο ευθύγραμμο τη στιγμή που συμβαίνει
Ένας προβληματισμός ανάμεσα στα όρια του
ιδιωτικού κόσμου και της δημόσιας ζωής έτσι
όπως θα μπορούσαν να οριστούν οι κόσμοι του
Κρέοντα και της Αντιγόνης
Ένας προβληματισμός πάνω στην Ερμηνεία
των καταστάσεων και των βιωμάτων όταν αυτά
εκτίθενται στον δημόσιο λόγο
Ήρωες που αδυνατούν να πράξουν με φρόνηση
επειδή παραπλανούνται Όταν αναγκάζονται
τελικά να βρουν το μέτρο είναι δέσμιοι του
Χρόνου που δεν μπορεί να αλλάξει πια το
λάθος
Αυτή είναι μια νέα εκδοχή της Αντιγόνης του Σοφοκλή από τον
Ashley Scott-Layton Στην εκδοχή της Αντιγόνης του
Πανεπιστημίου του Leeds αναδύονται θέματα ατομικής
ταυτότητας πολιτικής ελευθερίας αλλά και ενός
καταδικασμένου γάμου με τη δράση να τοποθετείται μέσα σε
ένα οίκο νυφικών Η παράσταση διασκευάζει το πρωτότυπο
κείμενο μέσα από μια ζωντανή και σύγχρονη σωματική
προσέγγιση
Κύριος στόχος της παράστασης είναι η δημιουργία μιας
σωματικής και ακουστικής ερμηνείας της αφήγησης Οι
συντελεστές δημιουργούν και παρουσιάζουν ένα Χορό
αποτελούμενο από διακριτές και ξεχωριστές οντότητες
(υπάλληλοι ενός οίκου νυφικών) Κατά τη διάρκεια των
προβών η ομάδα εστίασε την προσοχή της στην σχέση
Αίμoνα-Αντιγόνης και στις ετοιμασίες του γάμου τους ο
οποίος μοιάζει να είναι καταδικασμένος εξαρχής Επίσης
τονίστηκε η σχέση πατέρα-γιου με την καταστροφική της
δύναμη και τις τραγικές συνέπειές της
Πρόθεση της ομάδας αποτελεί και η ανάδειξη της
σωματικότητας όπως και εκείνης της σειράς των γεγονότων
που στην Αρχαία Τραγωδία συνέβαιναν εκτός σκηνής
(θάνατοι) και παραδοσιακά περιγράφονταν από τους
αγγελιοφόρους ως βασικό κομμάτι του έργου με την
παρουσίασής τους επί σκηνής Επιπρόσθετα στην έναρξη της
παράστασης υπάρχει μια έμμεση αναφορά στην σύγχρονη
Βρετανική πραγματικότητα των διαδηλώσεων του 2011
H Κομεντί Φρανσέζ το πρώτο εθνικό κι ένα από
τα ελάχιστα πια κρατικά θέατρα της Γαλλία
έρχεται στο Μέγαρο Αθηνών
Όπως επισημαίνει ο 49χρονος Μαρκ Πακέν στην
παράσταση που υπογράφει ο ίδιος η Αντιγόνη
είναι μια γυναίκα εύθραυστη αλλά και απείθαρχη
και πεισματάρα μια μορφή που συναντάμε
καθημερινά στους δρόμους η οποία παλεύει μόνο
και μόνο για να υπάρξει ίσως κάθε άλλο παρά
μυθική Είναι ένα κομμάτι του κόσμου μας
Σύμφωνα με τον Γάλλο πρέσβη στην Αθήνα Ζαν
Λου Κιν-Ντελφόρζ η έλευση της Κομεντί
Φρανσέζ με το συγκεκριμένο έργο laquoενέχει
συμβολικό χαρακτήρα στο πλαίσιο της σημερινής
Ελλάδαςraquo κι όπως επισημαίνει δεν υπάρχει
άλλος ξένος σταθμός στην περιοδεία του
θεάματος
Λιτό και το σκηνικό τοπίο της παράστασης όπου
δεσπόζει η σκληρή πρόσοψη ενός επιβλητικού
οικοδομήματος σκληρή όσο και το πρόσωπο της
εξουσίας
hellipστο Μέγαρο Αθηνών
Η σκηνοθεσία του Γάλλου Μαρκ Πακέν και η αισθητική
ερμηνεία του πάνω στην laquoΑντιγόνηraquo δημιουργεί την αίσθηση
της καθημερινότητας και του τρέχοντος που μας περιβάλλει
όπου όσα laquoόχιraquo κι αν διατυπώνονται δεν έχουν τη δύναμη να
αλλάξουν την πορεία των γεγονότων Αρκεί να παρατηρήσεις
την ηρωίδα του ένα a la garconne κουρεμένο αγοροκόριτσο
ξυπόλητο και ντυμένο με παντελόνι το οποίο αρνείται να
ενσωματωθεί στον κόσμο που της παραδίδεται και προτιμά να
πεθάνει
Και η ερμηνευτική προσέγγιση του θιάσου στην ίδια
ατμόσφαιρα φέρει σαφώς τα συμπτώματα της τραγωδίας αλλά
εμποτισμένης από την εμπειρία του σήμερα Ξεκινώντας από
την Φρανσουάζ Ζιγιάρ που εμφανίζεται στον επώνυμο ρόλο
τονίζει με δυναμισμό και εκφραστικότητα τα γήινα και
ανθρώπινα χαρακτηριστικά της Αντιγόνης προκαλώντας έως και
συγκίνηση Σε ωραία αρμονία με τον Μπρούνο Ραφαέλλι που
πανύψηλος και σωματώδης απέναντί της αποτυπώνει με
ακρίβεια και στιβαρότητα το μοντέλο ενός σύγχρονου
πολιτικού Στο σύνολό του ο 11μελής θίασος της Comedie
Francaise κινείται σε ενιαία ερμηνευτική γραμμή υψηλού
επιπέδου με μικρή εξαίρεση κάποιες αδικαιολόγητες φωνητικές
εντάσεις
Μία από τις παραστάσεις πουσημείωσαν μεγάλη επιτυχία στοπερσινό φεστιβάλ Αθηνών ηlaquoΑντιγόνηraquo του Σοφοκλή πουσκηνοθέτησε η Νατάσα Τριανταφύλληθα παιχτεί για μία και μόνο βραδιά στις12 Ιουνίου 2014 στο Παρίσι στηναίθουσα συνεδριάσεων της Unesco
Αυτός ήταν ο τρόπος που αποφάσισε ημόνιμη ελληνική αντιπροσωπεία στηνUnesco να κλείσει το εξάμηνο τηςελληνικής προεδρίας Η ΚατερίναΔασκαλάκη πρέσβειρα της Ελλάδαςστην Unesco ήταν αυτή πουπροσκάλεσε την θεατρική ομάδα πουστελέχωσε πέρσι το καλοκαίρι τηνπαράσταση να έρθει στο Παρίσι και νατην παρουσιάσει με τον τρόπο που τηναπολαύσαμε στο Μουσείο Μπενάκη μεμόνο μικρές προσαρμογές πουδιατηρούν όμως απαράλλακτη τηβασική δομή της
Γιατί μια Παλαιστινιακή Αντιγόνη
Ο Αιγύπτιος στην καταγωγή σκηνοθέτης Adel
Hakim ο οποίος ζει από το 1972 στη Γαλλία
κι έχει ασχοληθεί με την αρχαία τραγωδία
έχει τις απαντήσεις
laquoΓιατί το κείμενο του Σοφοκλή αναφέρεται
στην σχέση των όντων με τη γη τη γη τους
στην αγάπη που κάθε άνθρωπος έχει για τον
γενέθλιο τόπο του και στους δεσμούς που
διατηρεί μαζί του Γιατί ο Κρέων
τυφλωμένος από τους φόβους και τα
φαντάσματά του απαγορεύει να ταφεί στην
γη του Γιατί καταδικάζει την Αντιγόνη να
κλειστεί σε σπήλαιο χωρίς τροφή και νερό
Γιατί μετά τις προφητείες του Τειρεσία και το
θάνατο του γιού του ο Κρέων καταλαβαίνει
τελικά το λάθος του και επιχειρεί να
επανορθώσει Παρά τη τρελή φυγή των
ψυχών προς την τρέλα η Αντιγόνη του
Σοφοκλή είναι ένα τραγούδι για την αγάπη
και την ελπίδα μια συμφωνία
συναισθημάτων ένας ύμνος στη ζωήraquo
hellipστο Δημοτικό
Θέατρο Πειραιά
Το Εθνικό Θέατρο Παλαιστίνης
θα παρουσιάσει την laquoΑντιγόνηraquo
του Σοφοκλή σε σκηνοθεσία
Adel Hakim (Αντέλ Χακίμ) την
Παρασκευή 24 και το Σάββατο 25
Οκτωβρίου 2014 στο Δημοτικό
Θέατρο Πειραιά με ελληνικούς
υπότιτλους
Η παράσταση η οποία
παρουσιάστηκε με μεγάλη
επιτυχία στο Theatre des Quartiers
drsquo Ivry κερδίζοντας το Βραβείο
Κριτικών 2012 έχει τεθεί υπό την
αιγίδα της Πρεσβείας της
Παλαιστίνης στην Αθήνα
Για τους εφήβους έχει σημασία πώς διαμορφώνουν
και συντηρούν τα όνειρά τους αλλά και πώς
μαθαίνουν να αντιστέκονται να αμύνονται να
συνθλίβονται και να προσχωρούν στην
πραγματικότητα εκεί που δεν υπάρχουν
ψευδαισθήσεις αλλά η πραγματική ζωή Για αυτό
τους αφορά η Αντιγόνη Γιατί ειδικά η Αντιγόνη
Γιατί είναι ένα κείμενο συγκλονιστικό που θέτει
αληθινά διλήμματα με συνέπειες επιλογές και
ευθύνες σε κάθε βήμα των πράξεων μας Ένα κείμενο
ορόσημο όχι μόνο για το περιεχόμενό του και την
εποχή που γράφτηκε αλλά και για το πότε και πώς
συναντιόμαστε εμείς μαζί του εκεί κάπου στα 15 με
16 μας στην κρίσιμη ώρα των ορίων της εφηβικής
μας ζωής και των επιλογών προς την άβυσσο της
ενήλικης ζωής μας
Γιατί θέτει ξεκάθαρα τα θέματα η ευθύνη του
ανθρώπου ως μέλους μιας ισόνομης πολιτείας η
αναζήτηση και η απόδοση του δικαίου οι συνέπειες
των πράξεων η ορμή της νεότητας τα όρια της
κοινωνίας θέματα που απασχολούν τον άνθρωπο από
την αρχή του συνειδητού του βίου
Οι ηθοποιοί της ομάδας έχουν καθαρό λόγο
πάθος ένταση σωστό τονισμό έκφραση στα
πρόσωπα και τα σώματα τους ωραία κίνηση ενώ
όλοι τους λειτουργούν ομαδικά σε όλες τις
κατευθύνσεις με όλες τις παραμέτρους
Το έργο του Σοφοκλή laquoΑντιγόνηraquo
παρουσιάζεται ατόφιο σε μετάφραση της Ελένης
Μερκενίδου αλλά εμβόλιμα laquoπειραγμένοraquo σε
λίγα του σημεία και είναι αυτό που το ξεχωρίζει
δίνοντας του μια άλλη οπτική καθώς τέτοια
παρουσίαση μάλλον δεν θα έχετε ξαναδεί σε
αρχαίο κείμενο και ίσως λέμε ίσως και να
ενοχλήσειhellip συντηρητικούς παρατηρητές
Αυτό όμως που μας ενθουσίασε είναι ο Χορός και
πως αρμονικά ενσωματώνεται καθόλη τη
διάρκεια της παράστασης με τα κεντρικά
πρόσωπα που το περιβάλουν Μιλάμε για
σκηνοθετική μαεστρία και όχι για laquoτσιγγουνιάraquohellip
ρόλων που σε συνδυασμό με τις καλές ερμηνείες
βγαίνει ένα αξιοθαύμαστο αποτέλεσμα συνόλου
Ο Παύλος Δανελάτος και η νεοσύστατη
καλλιτεχνική ομάδα Οmerta που σημαίνει σιωπή
αποτελείται από απόφοιτους σπουδαστές της
δραματικής σχολής Α Boυτσινά
Η αρχαία ελληνική τραγωδία ΑΝΤΙΓΟΝΗ του
Σοφοκλή είναι ένα από τα ωραιότερα δείγματα
της παγκόσμιας λογοτεχνικής κληρονομιάς
σύμβολο συνέπειας στο χρέος και τους
άγραφους νόμους πίστης σε διαχρονικές αξίες
και ιδανικά φορέας μηνύματος καθολικής
αγάπης ανθρωπιάς ανθρωπισμού πραγματικής
αρετής
Η παράσταση τιμήθηκε στο 11ο Διαγωνιστικό
Φεστιβάλ Εθνικών Θεάτρων laquoΜΟΣΧΑ-ΠΟΛΗ
ΤΟΥ ΚΟΣΜΟΥraquo με τρία βραβεία Η ηθοποιός
Δώρα Γιαννίτση βραβεύθηκε για το ρόλο της
ΑΝΤΙΓΟΝΗΣ ο Кωνσταντίν Ρόζανοβ για τα
σκηνικά της παράστασης ενώ το laquoLuna
Theaterraquo τιμήθηκε με βραβείο παραγωγής
Αποσπάσματα της τραγωδίας απαγγέλλονται
στην αρχαία και νέα ελληνική γλώσσα το δε
μεγαλύτερο μέρος της αποδίδεται στη ρωσική
γλώσσα Η παράσταση θα παρουσιασθεί με
ελληνικούς υπέρτιτλους Στην παράσταση
συμμετέχουν Έλληνες και Ρώσοι ηθοποιοί ενώ
τη μουσική έχει συνθέσει ο διακεκριμένος
μουσικός Νίκος Ξανθούλης
Η Ζιλιέτ Μπινός δηλώνει πως για αυτήν το
επίκεντρο laquoείναι οι μύθοι τα αρχέτυπα αυτά από
τα οποία είμαστε φτιαγμένοι οι απλές ερωτήσεις
που ρωτάμε όλοιraquo
H Μπινός όμως επέμενε στην Αντιγόνη laquoτο πένθος
της και ο ηρωισμός της με συγκλόνισανraquo δηλώνει
Όσο για τον Βαν Χοβ η ελληνική τραγωδία δεν
είναι σε καμία περίπτωση εύκολη για ένα
σύγχρονο διεθνές κοινό Πως να διαχειριστείς τον
χορό τι να κάνεις με τους Θεούς Για τον Βαν
Χοβ όμως laquoο Χορός είναι η συνείδηση της
κοινωνίας Είναι η σπονδυλική στήλη της
παραγωγής αυτής laquoΠροσπαθώ να κάνω την
σκληρή ελληνική τραγωδία πιο ανθρώπινηraquo
laquoΗ Αντιγόνη έχει μια σχέση με τον αθέατο κόσμο
πολύ δυνατή με τους θεούς και τους νεκρούς για
αυτήν δεν υπάρχουν όρια θεατός και αθέατος
κόσμος είναι σχεδόν το ίδιο Για μένα αυτό το
έργο είναι τόσο πλούσιο που θέλω να βγάλω ένα
αποτέλεσμα που είναι συγκλονιστικό συγκινητικό
τρομακτικό αλλά επίσης ελπιδοφόρο Γιατί είναι
ένα έργο γεμάτο αναπάντητα ερωτήματα Και για
μένα η δουλειά μου είναι να τα κατανοήσωraquo
Η παράσταση laquoA Thing Done in a Seeing
Placeraquo ndashο τίτλος είναι εμπνευσμένος από τη
μετάφραση των όρων laquoδράμαraquo και laquoθέατροraquo
στα αγγλικάndash μεταφέρει την ιστορία της
laquoΑντιγόνηςraquo του Σοφοκλή στην εποχή του
Ψυχρού Πολέμου με βασικούς χαρακτήρες
την laquoανυπάκουη κόρηraquo τον αστυνομικό το
Κογκρέσο την πολιτεία τoν Τειρεσία και τον
θάνατο Ασπρόμαυρες μαριονέτες
συνυπάρχουν στη σκηνή με ηθοποιούς και
πίνακες ζωγραφικής ενώ η μουσική του
έργου είναι επηρεασμένη από την
αμερικανική παράδοση του Shape Note
Singing
Τη δεκαετία του ΄60 οι Βread and Puppet
είχαν σταθερή παρουσία στις διαδηλώσεις
κατά της στρατιωτικής εμπλοκής των ΗΠΑ
στη Νοτιοανατολική Ασία και συμμετείχαν
ενεργά σε δράσεις για την επίλυση τοπικών
κοινωνικοπολιτικών ζητημάτων Στο ίδιο
διάστημα δημιούργησαν ορισμένους από
τους πιο διάσημους χαρακτήρες τους με τη
βοήθεια παιδιών της γειτονιάς
Γυναίκες από τη Συρία εξόριστες στη Βηρυτό
ανεβάζουν την Αντιγόνη του Σοφοκλή μια τραγωδία
η οποία τους επιτρέπει να καταθέσουν τη θλίψη τους
επειδή έφυγαν από την κατεστραμμένη από τον πόλεμο
χώρα τους
Οι 20 γυναίκες δεν είχαν ως τώρα καμιά εμπειρία στην
ηθοποιία και προέρχονται από συντηρητικό
περιβάλλον
Η Αντιγόνη της Συρίας μας επιτρέπει να εκφράσουμε
τον καημό μας εξηγεί στο Γαλλικό Πρακτορείο η
29χρονη Μόνα που έχει ρόλο αφηγήτριας
Στην παράσταση οι ηθοποιοί παρουσιάζουν τις
οδυνηρές εμπειρίες τους μέσω των δοκιμασιών στις
οποίες υποβλήθηκε η Αντιγόνη
Ο Μοχάμαντ αλ-Άταρ ο 33χρονος σκηνοθέτης της
παράστασης λέει πως ήθελε να δείξει τη μάχη που
δίνει σήμερα η γυναίκα της Συρίας
Για τον λόγο αυτό προσάρμοσε το αρχαίο κείμενο στη
σημερινή συριακή πραγματικότητα στο έργο γίνεται
λόγος για τις συλλήψεις στα κυβερνητικά σημεία
ελέγχου τις παρενοχλήσεις από τις ανταρτικές
οργανώσεις την αναζήτηση της ελπίδας και τον αγώνα
των γυναικών ενάντια στα φράγματα που τους θέτει η
κοινωνία
Ο Μπρεχτ συνέθεσε τη δική του Αντιγόνη
βασισμένος στη γερμανική μετάφραση της
τραγωδίας του Σοφοκλή από τον Χέλντερλιν
το 1947 δυο χρόνια μονάχα μετά το τέλος
του Β Παγκοσμίου πολέμου και την ήττα του
ναζισμού Ο Μπρεχτ χρησιμοποιεί την
παγκοσμίως γνωστή μορφή της ηρωίδας ως
διαχρονικό σύμβολο αντίστασης και
ελευθερίας με σκοπό να καταδείξει τον
παραλογισμό του πολέμου και της
ολοκληρωτικής κρατικής εξουσίας
Είναι σαφές ότι ο Μπρεχτ έστησε μιαν
αντάρτισσα Αντιγόνη εμπνευσμένος από την
εποποιϊα της αντίστασης στο ναζισμό μια
ηρωίδα που δεν υπερασπίζεται το νόμο του
αίματος απέναντι στους νόμους του κράτους
(Κρέοντας) αλλά αντιστέκεται ενάντια στους
δυνατούς στους σκοταδιστές στους
τρομερούς στους εγκληματίες
Ο Μπρεχτ μεθερμηνεύει την τραγωδία του
Σοφοκλή σύμφωνα με το σκοπό του να
γράψει ένα δράμα αντίστασης στο ναζιστικό
Γ Ράιχ
O Αλεξάνδρου laquoδιπλασιάζειraquo την ηρωίδα
του Σοφοκλή χωρισμένο σε δυο πράξεις το
έργο διαδραματίζεται σε δυο χρόνους στα
χρόνια της Κατοχής και στον Εμφύλιο στις
δυο κρισιμότερες περιόδους της σύγχρονης
ελληνικής ιστορίας καθοριστικές για τη
διαμόρφωση της συλλογικής συνείδησης του
τόπου μας
Η Αντιγόνη και στις δύο πράξεις όπως
προστάζει ο αρχαίος μύθος θάβει το νεκρό
ενάντια στη διαταγή
Αυτή η χρονική γειτνίαση και συμπλοκή
των δύο πολύ σημαντικών στιγμών της
σύγχρονης ελληνικής ιστορίας της Κατοχής
και του Εμφυλίου στο έργο του Αλεξάνδρου
αποτελεί σίγουρα μια ιδιομορφία Η ίδια
γενιά που έζησε τις ελπίδες της
απελευθέρωσης της χώρας από τη γερμανική
κατοχή βιώνει και τον αδελφοκτόνο εθνικό
σπαραγμό αυτό καταγράφεται με σαφήνεια
στην Αντιγόνη του Α Αλεξάνδρου
Έγινε φανερό απrsquo όσα ήδη γράφτηκαν ότι η Αντιγόνη του rsquo56 δεν
αποτελεί ένα από τα έργα σταθμούς στη σκηνοθετική πορεία και
εξέλιξη του Μινωτή Ο ανταγωνισμός οι επαγγελματικές αντιδικίες
αλλά και η μικρόψυχη από μέρους του σκηνοθέτη αντιμετώπιση του
πρωταγωνιστικού διδύμου Συνοδινού ndash Κωτσόπουλου συνέβαλλαν
ώστε η παράσταση να μην παρουσιάζει ωριμότητα αλλά και να
στερείται ενός σαφούς προσανατολισμού
Στη συγκεκριμένη όμως παράσταση δεν θα μπορούσε να περάσει
απαρατήρητος ο χορός ο οποίος ενεργεί σαν να είναι ένας τέταρτος
υποκριτής αλλά με πολλαπλασιασμένα τα πρόσωπά του δηλαδή
είναι ένας επαυξημένος θίασος υποκριτών Στη θεατρική εφαρμογή
του ο Μινωτής κατανέμει το λυρικό στοιχείο του κειμένου του χορού
και έτσι ο χορός συγχέεται με τα δρώντα πρόσωπα γίνεται φορέας
του μύθου και ενεργεί χρησιμοποιώντας όλα τα μέσα της μίμησης
(λόγος ρυθμός αρμονία) που ενεργοποιούνται με τη φωνή και την
κίνηση
Θα πρέπει επίσης να τονιστεί εκτός από την πετυχημένη κατά κοινή
ομολογία εμφάνιση και υπόκριση της πρωταγωνίστριας (Συνοδινού)
ο τρόπος ndash αριστοτεχνικός από σκηνοθετικής άποψης κατά τη γνώμη
μου- εμφάνισης του φύλακα (Π Ζερβός) Και στις δύο εμφανίσεις ο
Φύλακας (Π Ζερβός) μιλάει με μια σαφώς λαϊκίζουσα
παραστατικότητα και συνοδεύει τα λόγια του με κινήσεις τέτοιες που
αν και δεν ανήκουν στη σχηματογραφία του φαύλου της κωμωδίας
απέχουν ωστόσο κατά πολύ από το laquoσεμνόνraquo του τραγικού τρόπου
Αυτή η καλά μελετημένη υφολογική διαφοροποίηση της γλώσσας
αποδίδει με διαύγεια τη διαφορά του ήθους και διακρίνει το φύλακα
από τους καθαρά τραγικούς ρόλους Όμως τα μεμονωμένα θετικά
στοιχεία της παράστασης δεν κατάφεραν να της προσδώσουν την
ορμή το νεύρο τη συνοχή αλλά και το ύφος και την άποψη που είχε
ανάγκη
Αντιγόνη 1990 με την Αλίκη Βουγιουκλάκη 1995 με την
Καριοφυλλιά Καραμπέτη Την επιλογή του έργου ακολουθούσε η
επιλογή του πρωταγωνιστήστριας που συνήθως ήταν
προβεβλημένος αλλά όχι απαραίτητα από το χώρο της τραγωδίας
Οι παραστάσεις του τόσο στην Ελλάδα όσο και στο εξωτερικό
βασίζονταν συνήθως στη δική του μετάφραση η οποία παρέμενε
όσο το δυνατόν πιο πιστή στο πρωτότυπο
Αρκετά συχνά επέλεγε να σκηνοθετήσει προβεβλημένους ή και
laquoεμπορικούςraquo ηθοποιούς όπως την Αλίκη Βουγιουκλάκη Πολλές
φορές ωστόσο επικρίθηκε από τους κριτικούς για τις επιλογές του
ως προς τους πρωταγωνιστές των παραστάσεών του Οι ηθοποιοί
στις παραστάσεις τραγωδίας του Μίνωος Βολανάκη απέδιδαν τους
ρόλους ως σύγχρονοι άνθρωποι Ο σκηνοθέτης περιόρισε τις
μεγαλοπρεπείς κινήσεις και πέτυχε να δημιουργήσει πιο προσιτούς
χαρακτήρες ακόμα και για το λαϊκό κοινό των παραστάσεών του
που δεν διέθετε θεατρική παιδεία
Ο Βολανάκης ως σκηνοθέτης αρχαίας τραγωδίας προσπάθησε να
την ερμηνεύσει και όχι να την εξηγήσει Η επιλογή των έργων
που σκηνοθέτησε σχετιζόταν με το κεντρικό πρόσωπο Θεωρούσε
ότι η παράσταση αρχαίας τραγωδίας θα έπρεπε να είναι σε
αντιστοιχία με τη συγκεκριμένη ιστορική στιγμή
Τα σκηνικά που επέλεγε είχαν ως κεντρικό σχήμα τον κύκλο Η
έννοια του κύκλου και η λειτουργία των ρόλων μέσα σε αυτόν
αποτέλεσαν πηγή έμπνευση των σκηνικών Ο Βολανάκης
προτιμούσε τα σχεδόν συμβολιστικά σκηνικά τα οποία
συνδέονταν με την πλοκή της τραγωδίας και τον τρόπο με τον
οποίο επέλεγε να την προσεγγίσει
Για το σύνολο της παράστασης ήταν υπεύθυνος ο σκηνοθέτης κι
επομένως εκείνος θα έπρεπε να καθοδηγεί τους υπόλοιπους
συντελεστές της (συνθέτη σκηνογράφο ενδυματολόγο
χορογράφο) άποψη η οποία χαρακτηρίζει και το έργο του Μίνωος
Βολανάκη ο οποίος ήταν αρκετά συγκεντρωτικός στις
παραστάσεις του
Προκειμένου να κάνει τις παραστάσεις του προσιτές σε όλους
κατέστησε τον Χορό συλλογικό όργανο μέρος της παράστασης και
όχι ξένο σώμα ενώ ταυτόχρονα διατήρησε την ατομικότητα των
μελών του Τα μέλη του Χορού συνέπασχαν με τους ήρωες και
παρακολουθούσαν τα δρώμενα Πάντως δεν κυριαρχούσαν στο
χώρο Η εκφορά των λόγων του Χορού ήταν άλλοτε ατομική και
άλλοτε ομαδική με το τραγούδι να τονίζει διάφορα σημεία των
χορικών και τη μουσική να υποβοηθά στη δημιουργία κατάλληλου
κλίματος
Στόχος του Βολανάκη πιθανόν ήταν να φέρει την αρχαία ελληνική
τραγωδία κοντά στον απλό πολίτη και όχι να δημιουργήσει
παραστάσεις για εξειδικευμένους θεατές Εκεί στόχευε πιθανόν και
η επιλογή νέων χώρων για τις παραστάσεις αρχαίας ελληνικής
τραγωδίας μακριά από το κέντρο της Αθήνας Στα πρώτα
σκηνοθετικά του χρόνια απέφευγε τα αρχαία θέατρα όμως τελικά
σκηνοθέτησε παραστάσεις για αυτά ενώ σχεδίασε άλλα στο
πρότυπο αυτών Οι γνωστοί χώροι αρχαίο θέατρο της Δωδώνης
Επίδαυρος Ωδείο Ηρώδου του Αττικού δεν του αρκούσαν και
φρόντιζε να δημιουργήσει τους δικούς του χώρους για να φέρει
τον πολιτισμό πιο κοντά στο λαϊκό κοινό της Αθήνας Παλιά
λατομεία μεταμορφώθηκαν με τη φροντίδα του σε αξιόλογους
χώρους πολιτισμού όπου διάφορα πολιτιστικά γεγονότα
λαμβάνουν χώρα έως και σήμερα
Από το ΔΗΠΕΘΕ Σερρών στο Λυκαβηττό και στο Ηρώδειο Μετάφραση
ΚΧΜύρης laquoΗ σχέση της με την εξουσίαraquo λέει η ηθοποιός για την
ηρωίδα που θα υποδυθεί laquoείναι καθοριστική Έρχεται αντιμέτωπη με αυτό
που εκπροσωπεί ο Κρέων δηλαδή την εξουσία Και ξέρει ότι στο τίμημα
που αναλαμβάνει στο παιχνίδι κόντρα στην εξουσία χαμένος είναι ο
ιδεολόγος δηλαδή η ίδια Γι αυτό και τοποθετούμε την Αντιγόνη σε αυτό
το βάθρο Διότι ξέρει ότι η σύγκρουσή της με την εξουσία ισοδυναμεί με
θάνατο Είναι άνισος ο αγώνας Και προχωρά προς αυτόν αμετακίνητη
απόλυτη και ακάθεκτη χωρίς να παζαρεύει την ιδεολογία της χωρίς να
παλινδρομεί Ξέρει ότι δεν θα το αποφύγειraquo
Την ίδια στιγμή μέσα από τον θρήνο της παρουσιάζει την ανθρώπινη
πλευρά της laquoΣτον θρήνο σπάει και οπισθοχωρείraquo λέει Κι ενώ τη
μαγνητίζει ο θάνατος και προχωρά προς αυτόν συγχρόνως τρομάζει όπως
τρομάζουμε όλοι μπροστά στο άγνωστο του θανάτου Αλλιώς η Αντιγόνη
θα ήταν μόνο σύμβολο μόνο μια ιδέα Εκείνη όμως φέρει την ιδέα αλλά
επειδή είναι και ανθρώπινο πλάσμα δεν αντέχει το βάρος της ιδέας Και
αυτό συμβαίνει μόνο για μια στιγμή Κι έτσι δεν κρατάμε την Αντιγόνη σε
απόσταση τη φέρνουμε κοντά μας Η Αντιγόνη θέλει και πρέπει να
αγαπηθεί Θέλει να εκμηδενίσει τις αποστάσειςraquo
laquoΘέλησα να συνδέσω την τραγωδία και την ηρωίδα μου με το τώρα με
αναφορές πιο κοντά σε μας Αναρωτήθηκα ποιος στη σύγχρονη Ελλάδα θα
μπορούσε να φθάσει σε αυτά τα ύψη σε αυτές τις κλίμακες Και το μόνο
που βρήκα και λειτουργεί μέσα μου πολύ έντονα είναι οι πολιτικοί
κρατούμενοι της χούντας Και όλα αυτά με απόλυτη ηρεμία Η Αντιγόνη
δεν πράττει τίποτα εν θερμώ Είναι ηρωίδα από σκέψη και όχι από
παρόρμησηraquo
Πόσο Αντιγόνη αισθάνεται στη ζωή της laquoΣε στιγμές και σε άλλη κλίμακα
νομίζω ότι όλοι μας μπορούμε να γίνουμε μια μικρή Αντιγόνη Στις
προσωπικές αντιστάσεις μας πάντα στην κλίμακά μαςraquo
Η σκηνοθέτις της παράστασης Νικαίτη Κοντούρη χαρακτήρισε την τραγωδία
ως ένα σύμβολο και κείμενο βαθιά πνευματικό που θέτει διαρκώς ερωτήματα
στους μελετητές Τόνισε παράλληλα ότι η μετάφραση του έργου από τον
Νίκο Παναγιωτόπουλο επηρέασε σημαντικά τη μορφή της παράστασης Η
παράσταση είναι λιτή και αφαιρετική και στηρίζεται στις σχέσεις των
ανθρώπων Στο κέντρο τοποθετείται η σύγκρουση της Αντιγόνης και του
Κρέοντα η ισοτιμία των δύο αυτών προσώπων και η ισοδικία που απορρέει
από το ίδιο το έργο Η Αντιγόνη αποτελεί όχι μόνο μια επιτομή της Αρχαίας
Ελληνικής Ποίησης αλλά και μέγα αρχέτυπο της Θεολογίας και της
φιλοσοφίας του ανθρώπου
Η Λυδία Κονιόρδου χαρακτήρισε πολύ σημαντική τη στιγμή που μία ηθοποιός
συναντιέται με την Αντιγόνη και ανέφερε ότι προσπάθησε να δει την
Αντιγόνη ως υπαρκτό και παρορμητικό και όχι ως ιδανικό -όπως έχει
επικρατήσει- πρόσωπο Είναι μία νέα κοπέλα όχι κατασταλαγμένη που
επιλέγει έναν ωραίο και ένδοξο θάνατο Οι αξίες της είναι διαχρονικές γι
αυτό και είναι ζητούμενο ακόμα και στην εποχή μας Στο έργο κυριαρχεί η
σύγκρουση δύο κόσμων που θέτει ανάγλυφο το δίλημμα στο θεατή να
επιλέξει την πορεία του μέσα στη ζωή
Ο Σοφοκλής Πέππας που θα ενσαρκώσει τον Κρέοντα τόνισε με τη σειρά του
ότι δεν θέλαμε να δώσουμε μία αποκρυσταλλωμένη άποψη Ο Κρέοντας δεν
αυθαιρετεί αντίθετα εκφράζει τη συλλογική συνείδηση της πόλης Ο
Σοφοκλής στο έργο αυτό καταργεί το διαχωρισμό ανάμεσα στο καλό και στο
κακό
Ο κορυφαίος του χορού τέλος Δημήτρης Πετρόπουλος έδωσε ιδιαίτερη
έμφαση στο ότι ο χορός στο έργο αυτό ξαναβρίσκει τη χαμένη του
αμεσότητα και θέτει στους ήρωες τα ερωτήματα που κινούν τα νήματα του
έργου
Το Θέατρο Ένα προσφέρει στο θεατρόφιλο
κοινό και εμπλουτίζει την καλλιτεχνική ατζέντα
της Κύπρου σταθερά από την ίδρυσή του το
1987 Αυτή η θαυμαστή πορεία έχει φτάσει
αισίως στο 100ο έργο που ανεβάζει το Ένα στον
χαρακτηριστικά ζεστό του χώρο στην παλιά
Λευκωσία Ο Καλλιτεχνικός Διευθυντής του
Θεάτρου Ανδρέας Χριστοδουλίδης σκηνοθετεί
για αυτή την επετειακή παραγωγή την Αντιγόνη
του Σοφοκλή Είναι από τις σπάνιες φορές που
ανεβαίνει τραγωδία σε κλειστό χώρο στην
Κύπρο
Μέσα από το περίφημο έργο του Σοφοκλή
αναδεικνύονται διαχρονικά πανανθρώπινα
προβλήματα όπως η σύγκρουση του ατόμου με
το σύνολο και η διπολική αντίθεση φύσης και
ανθρώπινου πολιτισμού
Η πρεμιέρα της Αντιγόνης θα δοθεί στις 16
Δεκεμβρίου στην κύρια σκηνή του θεάτρου στη
Λευκωσία με την ευγενή στήριξη της Ελληνικής
Πρεσβείας
Η παράσταση Αντιγόνη την οποία ο
Θεόδωρος Τερζόπουλος σκηνοθέτησε με
τελειόφοιτους σπουδαστές της Ακαδημίας
αποτελεί έναν ακόμη σταθμό στην πολυετή
συνεργασία του Θεάτρου Άττις με την
σημαντικότερη Ακαδημία Θεάτρου της
Ασίας
Η συνεργασία του Θεόδωρου Τερζόπουλου
με την Ακαδημία του Πεκίνου
χρονολογείται από το 1984 και προάγει ένα
γόνιμο διάλογο ανάμεσα στην αρχαία
ελληνική τραγωδία την Όπερα του
Πεκίνου και το ασιατικό θέατρο
Επιστέγασμα της συνεργασίας του
Θεόδωρου Τερζόπουλου με την Ακαδημία
είναι η απονομή του τίτλου του Επίτιμου
Διδάκτορα της Ακαδημίας και η
αναγνώριση laquoτης απόλυτης υποταγής της
Ακαδημίας στο διαπολιτισμικό θέατρο του
Έλληνα σκηνοθέτηraquo όπως χαρακτηριστικά
είπε ο Πρόεδρος της Xu Xiang
hellipΜέθοδος
Τερζόπουλου
Σχηματικότητα-
Σωματικότητα
Η διαφορετικότητα του θεάτρου του Τερζόπουλου
έγκειται ακριβώς στη διαφορετική ανάγνωση των
κειμένων Η συνήθης σκηνοθετική ματιά ιδίως πάνω σε
αρχαία κείμενα αναλώνεται στο να επιβεβαιώσει τα
κείμενα αυτά ως αυθεντίες και επομένως να
προσδιορίσει τις αναλογίες τους με τη σύγχρονη εποχή
Το ζητούμενο είναι η διαχρονικότητα του νοήματος
Αντίθετα κάτι τέτοιο δε φαίνεται ούτε από τα κείμενά
του ούτε από τις συνεντεύξεις του ίδιου του
Τερζόπουλου να τον απασχολεί Δεν ερευνά στον χρόνο
αλλά στον χώρο Το θέατρο του μπορεί να οριστεί ως
lsquorsquoδιαπολιτισμικόrsquorsquo διασπά την έννοια των συνόρων
ανάμεσα στους πολιτισμούς και αναδεικνύει την
ιστορική διαδικασία των διαρρεόντων συνόρων του
παγκόσμιου πολιτισμού εγγράφει το κείμενο στην
πολιτισμική του προοπτική Και πώς μπορεί να γίνει
αυτό αλλιώς παρά μέσα από την κοινή αλήθεια όλων
των πολιτισμών το σώμα Το πάσχον σώμα το
παλλόμενο σώμα το σώμα σε έκσταση το τελετουργικό
σώμα στοιχεία κοινά σε όλες τις θρησκείες και σε όλους
τους αρχαίους πολιτισμούς
Στο θέατρο το σώμα πλέον είναι πιο παρόν από ποτέ Οι
πρόβες των ηθοποιών ξεκινούν από τη σωματική
άσκηση και οι ρόλοι προσεγγίζονται με σωματικά
κριτήρια σε αντίθεση με τη μέχρι τώρα πρακτική που
υπέβαλε την προσέγγιση με βάση την υπόθεση και τον
χαρακτήρα (μέθοδος Στανισλάβσκι)
Η Commedia dell arte είναι ένα
αυτοσχεδιαστικό είδος θεάτρου που ξεκίνησε
τον Μεσαίωνα στην Ιταλία και γρήγορα
εξαπλώθηκε στην κεντρική Ευρώπη
χρησιμοποιώντας στερεότυπους χαρακτήρες
αυτοσχεδιαστικούς διαλόγους και μάσκες Μέσα
από ένα συνονθύλευμα σαλτιμπάγκων μίμων
ακροβατών και ηθοποιών δημιουργούνται
περιπλανώμενες ομάδες που με χαρακτηριστικό
τους την μαστοριά της τέχνης τους θέτουν τις
βάσεις για το σύγχρονο ευρωπαικό θέατρο
Η ομάδα Commedia dell arte a la improvisata
παρουσιάζει την Αντιγόνη του Σοφοκλή
ειδομένη μέσα από το κάτοπτρο της Commedia
dell arte η οποία χρησιμοποιεί το τραγικό σαν
κωμικό αποδεχόμενη την παρουσία αυτού του
σχήματος ως κινητήρια δύναμη της ζωής και της
σκηνικής δραματουργίας
Φάρσες μάσκες χαρακτήρες ανατροπές
μουσική και τραγούδι ξεδιπλώνουν μπροστά
στα μάτια σας μια διαφορετική Αντιγόνη
αναπάντεχη και γεμάτη εκπλήξεις
Στο Μικρό Θέατρο της Αρχαίας Επιδαύρου
προσεγγίζει την Αντιγόνη με άξονα τον έρωτα
και τη δύναμή του πάνω στον άνθρωπο
Μιλώντας για τα πάθη και το θάνατο το
θέατρο συνδιαλέγεται με τη μουσική
Με αφορμή την ταφή που επιλέγει η
Αντιγόνη για το νεκρό αδερφό της
Πολυνείκη ενάντια στο νόμο του Κρέοντα
και σε όσους υποτάσσονται στη βία του η
Ομάδα ΑΣΙΠΚΑ και ο σκηνοθέτης Δημήτρης
Μπίτος προσεγγίζουν το δράμα του Σοφοκλή
laquoΑντιγόνηraquo επιχειρώντας να
αποκωδικοποιήσουν την τραγικότητα της
αγάπης ως επαναστατική πράξη ως εξίσωση
χωρίς λύση ισχυρή ως φυσικό φαινόμενο και
νόμο ενάντια στους νόμους του κράτους
κάθε εξουσίας ή λογικής
Στόχος του σκηνοθέτη είναι να φέρει σε μία
ουσιαστική συνάντηση μέσα από τις μουσικές
συνθέσεις του Blaine L Reininger και του
Ψαραντώνη ήχους του χθες και του σήμερα
για τα πάθοια του έρωτα
Το έργο ως σύγχρονη μεταγραφή της ομώνυμης
σοφόκλειας τραγωδίας επικεντρώνεται στη σφοδρή
σύγκρουση μεταξύ Αντιγόνης και Κρέοντα και ότι
αυτή laquoεκπροσωπείraquo σύγκρουση μεταξύ πολίτη και
εξουσίας ανυπακοής και νομιμοφροσύνης νιότης και
γήρατος αντιπαράθεση και ουτοπία
laquoΗ Αντιγόνη είναι ένας νέος άνθρωπος που δεν τον
χωρά η γη Ο Κρέων το αντίπαλον δέος δεν είναι
κακός αλλά έχει πει το μεγάλο ναι Αυτό το
αδιέξοδο δημιουργεί τον σπινθήρα την τραγωδία
Μέσα στο έργο υπάρχει διάσπαρτη η επιστροφή των
ηρώων στην παιδική τους ηλικία Και αυτό μου
θύμισε τη φράση του Νίτσε Ότι ο άνθρωπος
ωριμάζει όταν βρίσκει τη σοβαρότητα που έχει όταν
ως παιδί παίζει με ένα παιχνίδι Η Αντιγόνη πάει
κόντρα στον νόμο του κράτους αλλά υπερασπίζεται
τον νόμο της φύσης Αυτό είναι βαθύ και
μεγαλόπνοο Μόνο κυνηγώντας την ουτοπία
περιμένεις την ανατροπή διατηρείς την ελπίδα Ο
Κρέων προσπαθεί να σώσει την Αντιγόνη αλλά
συνειδητοποιεί ότι ήταν ταγμένη γι αυτόraquo
Η ομάδα Skull of Yorick Productions παρουσιάζει την
μουσικοθεατρική παράσταση laquoΑντιγόνηraquo βασισμένη
στο κείμενο του Σοφοκλή
Η ιδιαιτερότητα της έγκειται στο γεγονός ότι
δημιουργεί μία ξεχωριστή ηχητική ατμόσφαιρα
συνδυάζοντας τον ήχο του 20ου και 21ου αιώνα την
φωνητική virtuositeacute του 19ου αιώνα και της Baroque
εποχής Είναι η δεύτερη πλήρης παράσταση που
ανεβαίνει από την ομάδα στην οποία χρησιμοποιείται
μία εντελώς ανατρεπτική ενορχήστρωση ενός έργου Η
laquoΑντιγόνηraquo αδιαμφισβήτητα αποτελεί εξέλιξη της
τεχνικής αυτής συνδυάζοντας πλέον πολλούς
ηχόκοσμους Επίσης το γεγονός ότι πρόκειται για
αρχαιοελληνικό δράμα δίνει τη δυνατότητα στο θεατή
να βιώσει το αριστούργημα του Σοφοκλή μέσα από μία
πραγματικά σπάνια οπτική γωνία Μία laquoΑντιγόνηraquo με
χαρακτήρα διαχρονικό που αγγίζει τον παλμό της
εποχής
Σκηνοθετικά η laquoΑντιγόνηraquo προσεγγίζεται με έντονα
αλληγορικά στοιχεία τα οποία εκφράζουν την ανάγκη
να πράξει ο πολίτης αυτό που γνωρίζει πως είναι
σωστό θυσιάζοντας ακόμα και την ίδια του τη ζωή Το
έργο εξιστορεί τη μάχη μεταξύ ηθικής και ασέβειας
πίστης στις παραδόσεις και τυρρανικής εξουσίας
Σκηνογραφικά η laquoΑντιγόνηraquo της Skull of Yorick είναι
λιτή εμμένοντας στους δεσμούς μεταξύ των τεσσάρων
ηρώων που είναι ξεκάθαροι και ορατοί από τον
Ο σχεδιασμός της παράστασης βασίζεται στην
έννοια της προοικονομίας των πραγμάτων και
των δράσεων των ηρώων καθώς και στο
σκοτάδι της πλάνης στην αίσθηση δηλαδή ότι
οι ήρωες νομίζουν ότι πράττουν σωστά ενώ
έχουν παραπλανηθεί από τη Θεά Άτη
Οι ηθοποιοί κινούνται περιμετρικά σε όλο τον
χώρο του μουσείου ορίζοντας τη δράση εντός
του μουσείου ως δράση ιδιωτική ενώ την
δράση στο αίθριο ως δράση δημόσια Ο θεατής
θα είναι σε θέση να δει το πραγματικό γεγονός
σε χρόνο ευθύγραμμο τη στιγμή που συμβαίνει
Ένας προβληματισμός ανάμεσα στα όρια του
ιδιωτικού κόσμου και της δημόσιας ζωής έτσι
όπως θα μπορούσαν να οριστούν οι κόσμοι του
Κρέοντα και της Αντιγόνης
Ένας προβληματισμός πάνω στην Ερμηνεία
των καταστάσεων και των βιωμάτων όταν αυτά
εκτίθενται στον δημόσιο λόγο
Ήρωες που αδυνατούν να πράξουν με φρόνηση
επειδή παραπλανούνται Όταν αναγκάζονται
τελικά να βρουν το μέτρο είναι δέσμιοι του
Χρόνου που δεν μπορεί να αλλάξει πια το
λάθος
Αυτή είναι μια νέα εκδοχή της Αντιγόνης του Σοφοκλή από τον
Ashley Scott-Layton Στην εκδοχή της Αντιγόνης του
Πανεπιστημίου του Leeds αναδύονται θέματα ατομικής
ταυτότητας πολιτικής ελευθερίας αλλά και ενός
καταδικασμένου γάμου με τη δράση να τοποθετείται μέσα σε
ένα οίκο νυφικών Η παράσταση διασκευάζει το πρωτότυπο
κείμενο μέσα από μια ζωντανή και σύγχρονη σωματική
προσέγγιση
Κύριος στόχος της παράστασης είναι η δημιουργία μιας
σωματικής και ακουστικής ερμηνείας της αφήγησης Οι
συντελεστές δημιουργούν και παρουσιάζουν ένα Χορό
αποτελούμενο από διακριτές και ξεχωριστές οντότητες
(υπάλληλοι ενός οίκου νυφικών) Κατά τη διάρκεια των
προβών η ομάδα εστίασε την προσοχή της στην σχέση
Αίμoνα-Αντιγόνης και στις ετοιμασίες του γάμου τους ο
οποίος μοιάζει να είναι καταδικασμένος εξαρχής Επίσης
τονίστηκε η σχέση πατέρα-γιου με την καταστροφική της
δύναμη και τις τραγικές συνέπειές της
Πρόθεση της ομάδας αποτελεί και η ανάδειξη της
σωματικότητας όπως και εκείνης της σειράς των γεγονότων
που στην Αρχαία Τραγωδία συνέβαιναν εκτός σκηνής
(θάνατοι) και παραδοσιακά περιγράφονταν από τους
αγγελιοφόρους ως βασικό κομμάτι του έργου με την
παρουσίασής τους επί σκηνής Επιπρόσθετα στην έναρξη της
παράστασης υπάρχει μια έμμεση αναφορά στην σύγχρονη
Βρετανική πραγματικότητα των διαδηλώσεων του 2011
H Κομεντί Φρανσέζ το πρώτο εθνικό κι ένα από
τα ελάχιστα πια κρατικά θέατρα της Γαλλία
έρχεται στο Μέγαρο Αθηνών
Όπως επισημαίνει ο 49χρονος Μαρκ Πακέν στην
παράσταση που υπογράφει ο ίδιος η Αντιγόνη
είναι μια γυναίκα εύθραυστη αλλά και απείθαρχη
και πεισματάρα μια μορφή που συναντάμε
καθημερινά στους δρόμους η οποία παλεύει μόνο
και μόνο για να υπάρξει ίσως κάθε άλλο παρά
μυθική Είναι ένα κομμάτι του κόσμου μας
Σύμφωνα με τον Γάλλο πρέσβη στην Αθήνα Ζαν
Λου Κιν-Ντελφόρζ η έλευση της Κομεντί
Φρανσέζ με το συγκεκριμένο έργο laquoενέχει
συμβολικό χαρακτήρα στο πλαίσιο της σημερινής
Ελλάδαςraquo κι όπως επισημαίνει δεν υπάρχει
άλλος ξένος σταθμός στην περιοδεία του
θεάματος
Λιτό και το σκηνικό τοπίο της παράστασης όπου
δεσπόζει η σκληρή πρόσοψη ενός επιβλητικού
οικοδομήματος σκληρή όσο και το πρόσωπο της
εξουσίας
hellipστο Μέγαρο Αθηνών
Η σκηνοθεσία του Γάλλου Μαρκ Πακέν και η αισθητική
ερμηνεία του πάνω στην laquoΑντιγόνηraquo δημιουργεί την αίσθηση
της καθημερινότητας και του τρέχοντος που μας περιβάλλει
όπου όσα laquoόχιraquo κι αν διατυπώνονται δεν έχουν τη δύναμη να
αλλάξουν την πορεία των γεγονότων Αρκεί να παρατηρήσεις
την ηρωίδα του ένα a la garconne κουρεμένο αγοροκόριτσο
ξυπόλητο και ντυμένο με παντελόνι το οποίο αρνείται να
ενσωματωθεί στον κόσμο που της παραδίδεται και προτιμά να
πεθάνει
Και η ερμηνευτική προσέγγιση του θιάσου στην ίδια
ατμόσφαιρα φέρει σαφώς τα συμπτώματα της τραγωδίας αλλά
εμποτισμένης από την εμπειρία του σήμερα Ξεκινώντας από
την Φρανσουάζ Ζιγιάρ που εμφανίζεται στον επώνυμο ρόλο
τονίζει με δυναμισμό και εκφραστικότητα τα γήινα και
ανθρώπινα χαρακτηριστικά της Αντιγόνης προκαλώντας έως και
συγκίνηση Σε ωραία αρμονία με τον Μπρούνο Ραφαέλλι που
πανύψηλος και σωματώδης απέναντί της αποτυπώνει με
ακρίβεια και στιβαρότητα το μοντέλο ενός σύγχρονου
πολιτικού Στο σύνολό του ο 11μελής θίασος της Comedie
Francaise κινείται σε ενιαία ερμηνευτική γραμμή υψηλού
επιπέδου με μικρή εξαίρεση κάποιες αδικαιολόγητες φωνητικές
εντάσεις
Μία από τις παραστάσεις πουσημείωσαν μεγάλη επιτυχία στοπερσινό φεστιβάλ Αθηνών ηlaquoΑντιγόνηraquo του Σοφοκλή πουσκηνοθέτησε η Νατάσα Τριανταφύλληθα παιχτεί για μία και μόνο βραδιά στις12 Ιουνίου 2014 στο Παρίσι στηναίθουσα συνεδριάσεων της Unesco
Αυτός ήταν ο τρόπος που αποφάσισε ημόνιμη ελληνική αντιπροσωπεία στηνUnesco να κλείσει το εξάμηνο τηςελληνικής προεδρίας Η ΚατερίναΔασκαλάκη πρέσβειρα της Ελλάδαςστην Unesco ήταν αυτή πουπροσκάλεσε την θεατρική ομάδα πουστελέχωσε πέρσι το καλοκαίρι τηνπαράσταση να έρθει στο Παρίσι και νατην παρουσιάσει με τον τρόπο που τηναπολαύσαμε στο Μουσείο Μπενάκη μεμόνο μικρές προσαρμογές πουδιατηρούν όμως απαράλλακτη τηβασική δομή της
Γιατί μια Παλαιστινιακή Αντιγόνη
Ο Αιγύπτιος στην καταγωγή σκηνοθέτης Adel
Hakim ο οποίος ζει από το 1972 στη Γαλλία
κι έχει ασχοληθεί με την αρχαία τραγωδία
έχει τις απαντήσεις
laquoΓιατί το κείμενο του Σοφοκλή αναφέρεται
στην σχέση των όντων με τη γη τη γη τους
στην αγάπη που κάθε άνθρωπος έχει για τον
γενέθλιο τόπο του και στους δεσμούς που
διατηρεί μαζί του Γιατί ο Κρέων
τυφλωμένος από τους φόβους και τα
φαντάσματά του απαγορεύει να ταφεί στην
γη του Γιατί καταδικάζει την Αντιγόνη να
κλειστεί σε σπήλαιο χωρίς τροφή και νερό
Γιατί μετά τις προφητείες του Τειρεσία και το
θάνατο του γιού του ο Κρέων καταλαβαίνει
τελικά το λάθος του και επιχειρεί να
επανορθώσει Παρά τη τρελή φυγή των
ψυχών προς την τρέλα η Αντιγόνη του
Σοφοκλή είναι ένα τραγούδι για την αγάπη
και την ελπίδα μια συμφωνία
συναισθημάτων ένας ύμνος στη ζωήraquo
hellipστο Δημοτικό
Θέατρο Πειραιά
Το Εθνικό Θέατρο Παλαιστίνης
θα παρουσιάσει την laquoΑντιγόνηraquo
του Σοφοκλή σε σκηνοθεσία
Adel Hakim (Αντέλ Χακίμ) την
Παρασκευή 24 και το Σάββατο 25
Οκτωβρίου 2014 στο Δημοτικό
Θέατρο Πειραιά με ελληνικούς
υπότιτλους
Η παράσταση η οποία
παρουσιάστηκε με μεγάλη
επιτυχία στο Theatre des Quartiers
drsquo Ivry κερδίζοντας το Βραβείο
Κριτικών 2012 έχει τεθεί υπό την
αιγίδα της Πρεσβείας της
Παλαιστίνης στην Αθήνα
Για τους εφήβους έχει σημασία πώς διαμορφώνουν
και συντηρούν τα όνειρά τους αλλά και πώς
μαθαίνουν να αντιστέκονται να αμύνονται να
συνθλίβονται και να προσχωρούν στην
πραγματικότητα εκεί που δεν υπάρχουν
ψευδαισθήσεις αλλά η πραγματική ζωή Για αυτό
τους αφορά η Αντιγόνη Γιατί ειδικά η Αντιγόνη
Γιατί είναι ένα κείμενο συγκλονιστικό που θέτει
αληθινά διλήμματα με συνέπειες επιλογές και
ευθύνες σε κάθε βήμα των πράξεων μας Ένα κείμενο
ορόσημο όχι μόνο για το περιεχόμενό του και την
εποχή που γράφτηκε αλλά και για το πότε και πώς
συναντιόμαστε εμείς μαζί του εκεί κάπου στα 15 με
16 μας στην κρίσιμη ώρα των ορίων της εφηβικής
μας ζωής και των επιλογών προς την άβυσσο της
ενήλικης ζωής μας
Γιατί θέτει ξεκάθαρα τα θέματα η ευθύνη του
ανθρώπου ως μέλους μιας ισόνομης πολιτείας η
αναζήτηση και η απόδοση του δικαίου οι συνέπειες
των πράξεων η ορμή της νεότητας τα όρια της
κοινωνίας θέματα που απασχολούν τον άνθρωπο από
την αρχή του συνειδητού του βίου
Οι ηθοποιοί της ομάδας έχουν καθαρό λόγο
πάθος ένταση σωστό τονισμό έκφραση στα
πρόσωπα και τα σώματα τους ωραία κίνηση ενώ
όλοι τους λειτουργούν ομαδικά σε όλες τις
κατευθύνσεις με όλες τις παραμέτρους
Το έργο του Σοφοκλή laquoΑντιγόνηraquo
παρουσιάζεται ατόφιο σε μετάφραση της Ελένης
Μερκενίδου αλλά εμβόλιμα laquoπειραγμένοraquo σε
λίγα του σημεία και είναι αυτό που το ξεχωρίζει
δίνοντας του μια άλλη οπτική καθώς τέτοια
παρουσίαση μάλλον δεν θα έχετε ξαναδεί σε
αρχαίο κείμενο και ίσως λέμε ίσως και να
ενοχλήσειhellip συντηρητικούς παρατηρητές
Αυτό όμως που μας ενθουσίασε είναι ο Χορός και
πως αρμονικά ενσωματώνεται καθόλη τη
διάρκεια της παράστασης με τα κεντρικά
πρόσωπα που το περιβάλουν Μιλάμε για
σκηνοθετική μαεστρία και όχι για laquoτσιγγουνιάraquohellip
ρόλων που σε συνδυασμό με τις καλές ερμηνείες
βγαίνει ένα αξιοθαύμαστο αποτέλεσμα συνόλου
Ο Παύλος Δανελάτος και η νεοσύστατη
καλλιτεχνική ομάδα Οmerta που σημαίνει σιωπή
αποτελείται από απόφοιτους σπουδαστές της
δραματικής σχολής Α Boυτσινά
Η αρχαία ελληνική τραγωδία ΑΝΤΙΓΟΝΗ του
Σοφοκλή είναι ένα από τα ωραιότερα δείγματα
της παγκόσμιας λογοτεχνικής κληρονομιάς
σύμβολο συνέπειας στο χρέος και τους
άγραφους νόμους πίστης σε διαχρονικές αξίες
και ιδανικά φορέας μηνύματος καθολικής
αγάπης ανθρωπιάς ανθρωπισμού πραγματικής
αρετής
Η παράσταση τιμήθηκε στο 11ο Διαγωνιστικό
Φεστιβάλ Εθνικών Θεάτρων laquoΜΟΣΧΑ-ΠΟΛΗ
ΤΟΥ ΚΟΣΜΟΥraquo με τρία βραβεία Η ηθοποιός
Δώρα Γιαννίτση βραβεύθηκε για το ρόλο της
ΑΝΤΙΓΟΝΗΣ ο Кωνσταντίν Ρόζανοβ για τα
σκηνικά της παράστασης ενώ το laquoLuna
Theaterraquo τιμήθηκε με βραβείο παραγωγής
Αποσπάσματα της τραγωδίας απαγγέλλονται
στην αρχαία και νέα ελληνική γλώσσα το δε
μεγαλύτερο μέρος της αποδίδεται στη ρωσική
γλώσσα Η παράσταση θα παρουσιασθεί με
ελληνικούς υπέρτιτλους Στην παράσταση
συμμετέχουν Έλληνες και Ρώσοι ηθοποιοί ενώ
τη μουσική έχει συνθέσει ο διακεκριμένος
μουσικός Νίκος Ξανθούλης
Η Ζιλιέτ Μπινός δηλώνει πως για αυτήν το
επίκεντρο laquoείναι οι μύθοι τα αρχέτυπα αυτά από
τα οποία είμαστε φτιαγμένοι οι απλές ερωτήσεις
που ρωτάμε όλοιraquo
H Μπινός όμως επέμενε στην Αντιγόνη laquoτο πένθος
της και ο ηρωισμός της με συγκλόνισανraquo δηλώνει
Όσο για τον Βαν Χοβ η ελληνική τραγωδία δεν
είναι σε καμία περίπτωση εύκολη για ένα
σύγχρονο διεθνές κοινό Πως να διαχειριστείς τον
χορό τι να κάνεις με τους Θεούς Για τον Βαν
Χοβ όμως laquoο Χορός είναι η συνείδηση της
κοινωνίας Είναι η σπονδυλική στήλη της
παραγωγής αυτής laquoΠροσπαθώ να κάνω την
σκληρή ελληνική τραγωδία πιο ανθρώπινηraquo
laquoΗ Αντιγόνη έχει μια σχέση με τον αθέατο κόσμο
πολύ δυνατή με τους θεούς και τους νεκρούς για
αυτήν δεν υπάρχουν όρια θεατός και αθέατος
κόσμος είναι σχεδόν το ίδιο Για μένα αυτό το
έργο είναι τόσο πλούσιο που θέλω να βγάλω ένα
αποτέλεσμα που είναι συγκλονιστικό συγκινητικό
τρομακτικό αλλά επίσης ελπιδοφόρο Γιατί είναι
ένα έργο γεμάτο αναπάντητα ερωτήματα Και για
μένα η δουλειά μου είναι να τα κατανοήσωraquo
Η παράσταση laquoA Thing Done in a Seeing
Placeraquo ndashο τίτλος είναι εμπνευσμένος από τη
μετάφραση των όρων laquoδράμαraquo και laquoθέατροraquo
στα αγγλικάndash μεταφέρει την ιστορία της
laquoΑντιγόνηςraquo του Σοφοκλή στην εποχή του
Ψυχρού Πολέμου με βασικούς χαρακτήρες
την laquoανυπάκουη κόρηraquo τον αστυνομικό το
Κογκρέσο την πολιτεία τoν Τειρεσία και τον
θάνατο Ασπρόμαυρες μαριονέτες
συνυπάρχουν στη σκηνή με ηθοποιούς και
πίνακες ζωγραφικής ενώ η μουσική του
έργου είναι επηρεασμένη από την
αμερικανική παράδοση του Shape Note
Singing
Τη δεκαετία του ΄60 οι Βread and Puppet
είχαν σταθερή παρουσία στις διαδηλώσεις
κατά της στρατιωτικής εμπλοκής των ΗΠΑ
στη Νοτιοανατολική Ασία και συμμετείχαν
ενεργά σε δράσεις για την επίλυση τοπικών
κοινωνικοπολιτικών ζητημάτων Στο ίδιο
διάστημα δημιούργησαν ορισμένους από
τους πιο διάσημους χαρακτήρες τους με τη
βοήθεια παιδιών της γειτονιάς
Γυναίκες από τη Συρία εξόριστες στη Βηρυτό
ανεβάζουν την Αντιγόνη του Σοφοκλή μια τραγωδία
η οποία τους επιτρέπει να καταθέσουν τη θλίψη τους
επειδή έφυγαν από την κατεστραμμένη από τον πόλεμο
χώρα τους
Οι 20 γυναίκες δεν είχαν ως τώρα καμιά εμπειρία στην
ηθοποιία και προέρχονται από συντηρητικό
περιβάλλον
Η Αντιγόνη της Συρίας μας επιτρέπει να εκφράσουμε
τον καημό μας εξηγεί στο Γαλλικό Πρακτορείο η
29χρονη Μόνα που έχει ρόλο αφηγήτριας
Στην παράσταση οι ηθοποιοί παρουσιάζουν τις
οδυνηρές εμπειρίες τους μέσω των δοκιμασιών στις
οποίες υποβλήθηκε η Αντιγόνη
Ο Μοχάμαντ αλ-Άταρ ο 33χρονος σκηνοθέτης της
παράστασης λέει πως ήθελε να δείξει τη μάχη που
δίνει σήμερα η γυναίκα της Συρίας
Για τον λόγο αυτό προσάρμοσε το αρχαίο κείμενο στη
σημερινή συριακή πραγματικότητα στο έργο γίνεται
λόγος για τις συλλήψεις στα κυβερνητικά σημεία
ελέγχου τις παρενοχλήσεις από τις ανταρτικές
οργανώσεις την αναζήτηση της ελπίδας και τον αγώνα
των γυναικών ενάντια στα φράγματα που τους θέτει η
κοινωνία
O Αλεξάνδρου laquoδιπλασιάζειraquo την ηρωίδα
του Σοφοκλή χωρισμένο σε δυο πράξεις το
έργο διαδραματίζεται σε δυο χρόνους στα
χρόνια της Κατοχής και στον Εμφύλιο στις
δυο κρισιμότερες περιόδους της σύγχρονης
ελληνικής ιστορίας καθοριστικές για τη
διαμόρφωση της συλλογικής συνείδησης του
τόπου μας
Η Αντιγόνη και στις δύο πράξεις όπως
προστάζει ο αρχαίος μύθος θάβει το νεκρό
ενάντια στη διαταγή
Αυτή η χρονική γειτνίαση και συμπλοκή
των δύο πολύ σημαντικών στιγμών της
σύγχρονης ελληνικής ιστορίας της Κατοχής
και του Εμφυλίου στο έργο του Αλεξάνδρου
αποτελεί σίγουρα μια ιδιομορφία Η ίδια
γενιά που έζησε τις ελπίδες της
απελευθέρωσης της χώρας από τη γερμανική
κατοχή βιώνει και τον αδελφοκτόνο εθνικό
σπαραγμό αυτό καταγράφεται με σαφήνεια
στην Αντιγόνη του Α Αλεξάνδρου
Έγινε φανερό απrsquo όσα ήδη γράφτηκαν ότι η Αντιγόνη του rsquo56 δεν
αποτελεί ένα από τα έργα σταθμούς στη σκηνοθετική πορεία και
εξέλιξη του Μινωτή Ο ανταγωνισμός οι επαγγελματικές αντιδικίες
αλλά και η μικρόψυχη από μέρους του σκηνοθέτη αντιμετώπιση του
πρωταγωνιστικού διδύμου Συνοδινού ndash Κωτσόπουλου συνέβαλλαν
ώστε η παράσταση να μην παρουσιάζει ωριμότητα αλλά και να
στερείται ενός σαφούς προσανατολισμού
Στη συγκεκριμένη όμως παράσταση δεν θα μπορούσε να περάσει
απαρατήρητος ο χορός ο οποίος ενεργεί σαν να είναι ένας τέταρτος
υποκριτής αλλά με πολλαπλασιασμένα τα πρόσωπά του δηλαδή
είναι ένας επαυξημένος θίασος υποκριτών Στη θεατρική εφαρμογή
του ο Μινωτής κατανέμει το λυρικό στοιχείο του κειμένου του χορού
και έτσι ο χορός συγχέεται με τα δρώντα πρόσωπα γίνεται φορέας
του μύθου και ενεργεί χρησιμοποιώντας όλα τα μέσα της μίμησης
(λόγος ρυθμός αρμονία) που ενεργοποιούνται με τη φωνή και την
κίνηση
Θα πρέπει επίσης να τονιστεί εκτός από την πετυχημένη κατά κοινή
ομολογία εμφάνιση και υπόκριση της πρωταγωνίστριας (Συνοδινού)
ο τρόπος ndash αριστοτεχνικός από σκηνοθετικής άποψης κατά τη γνώμη
μου- εμφάνισης του φύλακα (Π Ζερβός) Και στις δύο εμφανίσεις ο
Φύλακας (Π Ζερβός) μιλάει με μια σαφώς λαϊκίζουσα
παραστατικότητα και συνοδεύει τα λόγια του με κινήσεις τέτοιες που
αν και δεν ανήκουν στη σχηματογραφία του φαύλου της κωμωδίας
απέχουν ωστόσο κατά πολύ από το laquoσεμνόνraquo του τραγικού τρόπου
Αυτή η καλά μελετημένη υφολογική διαφοροποίηση της γλώσσας
αποδίδει με διαύγεια τη διαφορά του ήθους και διακρίνει το φύλακα
από τους καθαρά τραγικούς ρόλους Όμως τα μεμονωμένα θετικά
στοιχεία της παράστασης δεν κατάφεραν να της προσδώσουν την
ορμή το νεύρο τη συνοχή αλλά και το ύφος και την άποψη που είχε
ανάγκη
Αντιγόνη 1990 με την Αλίκη Βουγιουκλάκη 1995 με την
Καριοφυλλιά Καραμπέτη Την επιλογή του έργου ακολουθούσε η
επιλογή του πρωταγωνιστήστριας που συνήθως ήταν
προβεβλημένος αλλά όχι απαραίτητα από το χώρο της τραγωδίας
Οι παραστάσεις του τόσο στην Ελλάδα όσο και στο εξωτερικό
βασίζονταν συνήθως στη δική του μετάφραση η οποία παρέμενε
όσο το δυνατόν πιο πιστή στο πρωτότυπο
Αρκετά συχνά επέλεγε να σκηνοθετήσει προβεβλημένους ή και
laquoεμπορικούςraquo ηθοποιούς όπως την Αλίκη Βουγιουκλάκη Πολλές
φορές ωστόσο επικρίθηκε από τους κριτικούς για τις επιλογές του
ως προς τους πρωταγωνιστές των παραστάσεών του Οι ηθοποιοί
στις παραστάσεις τραγωδίας του Μίνωος Βολανάκη απέδιδαν τους
ρόλους ως σύγχρονοι άνθρωποι Ο σκηνοθέτης περιόρισε τις
μεγαλοπρεπείς κινήσεις και πέτυχε να δημιουργήσει πιο προσιτούς
χαρακτήρες ακόμα και για το λαϊκό κοινό των παραστάσεών του
που δεν διέθετε θεατρική παιδεία
Ο Βολανάκης ως σκηνοθέτης αρχαίας τραγωδίας προσπάθησε να
την ερμηνεύσει και όχι να την εξηγήσει Η επιλογή των έργων
που σκηνοθέτησε σχετιζόταν με το κεντρικό πρόσωπο Θεωρούσε
ότι η παράσταση αρχαίας τραγωδίας θα έπρεπε να είναι σε
αντιστοιχία με τη συγκεκριμένη ιστορική στιγμή
Τα σκηνικά που επέλεγε είχαν ως κεντρικό σχήμα τον κύκλο Η
έννοια του κύκλου και η λειτουργία των ρόλων μέσα σε αυτόν
αποτέλεσαν πηγή έμπνευση των σκηνικών Ο Βολανάκης
προτιμούσε τα σχεδόν συμβολιστικά σκηνικά τα οποία
συνδέονταν με την πλοκή της τραγωδίας και τον τρόπο με τον
οποίο επέλεγε να την προσεγγίσει
Για το σύνολο της παράστασης ήταν υπεύθυνος ο σκηνοθέτης κι
επομένως εκείνος θα έπρεπε να καθοδηγεί τους υπόλοιπους
συντελεστές της (συνθέτη σκηνογράφο ενδυματολόγο
χορογράφο) άποψη η οποία χαρακτηρίζει και το έργο του Μίνωος
Βολανάκη ο οποίος ήταν αρκετά συγκεντρωτικός στις
παραστάσεις του
Προκειμένου να κάνει τις παραστάσεις του προσιτές σε όλους
κατέστησε τον Χορό συλλογικό όργανο μέρος της παράστασης και
όχι ξένο σώμα ενώ ταυτόχρονα διατήρησε την ατομικότητα των
μελών του Τα μέλη του Χορού συνέπασχαν με τους ήρωες και
παρακολουθούσαν τα δρώμενα Πάντως δεν κυριαρχούσαν στο
χώρο Η εκφορά των λόγων του Χορού ήταν άλλοτε ατομική και
άλλοτε ομαδική με το τραγούδι να τονίζει διάφορα σημεία των
χορικών και τη μουσική να υποβοηθά στη δημιουργία κατάλληλου
κλίματος
Στόχος του Βολανάκη πιθανόν ήταν να φέρει την αρχαία ελληνική
τραγωδία κοντά στον απλό πολίτη και όχι να δημιουργήσει
παραστάσεις για εξειδικευμένους θεατές Εκεί στόχευε πιθανόν και
η επιλογή νέων χώρων για τις παραστάσεις αρχαίας ελληνικής
τραγωδίας μακριά από το κέντρο της Αθήνας Στα πρώτα
σκηνοθετικά του χρόνια απέφευγε τα αρχαία θέατρα όμως τελικά
σκηνοθέτησε παραστάσεις για αυτά ενώ σχεδίασε άλλα στο
πρότυπο αυτών Οι γνωστοί χώροι αρχαίο θέατρο της Δωδώνης
Επίδαυρος Ωδείο Ηρώδου του Αττικού δεν του αρκούσαν και
φρόντιζε να δημιουργήσει τους δικούς του χώρους για να φέρει
τον πολιτισμό πιο κοντά στο λαϊκό κοινό της Αθήνας Παλιά
λατομεία μεταμορφώθηκαν με τη φροντίδα του σε αξιόλογους
χώρους πολιτισμού όπου διάφορα πολιτιστικά γεγονότα
λαμβάνουν χώρα έως και σήμερα
Από το ΔΗΠΕΘΕ Σερρών στο Λυκαβηττό και στο Ηρώδειο Μετάφραση
ΚΧΜύρης laquoΗ σχέση της με την εξουσίαraquo λέει η ηθοποιός για την
ηρωίδα που θα υποδυθεί laquoείναι καθοριστική Έρχεται αντιμέτωπη με αυτό
που εκπροσωπεί ο Κρέων δηλαδή την εξουσία Και ξέρει ότι στο τίμημα
που αναλαμβάνει στο παιχνίδι κόντρα στην εξουσία χαμένος είναι ο
ιδεολόγος δηλαδή η ίδια Γι αυτό και τοποθετούμε την Αντιγόνη σε αυτό
το βάθρο Διότι ξέρει ότι η σύγκρουσή της με την εξουσία ισοδυναμεί με
θάνατο Είναι άνισος ο αγώνας Και προχωρά προς αυτόν αμετακίνητη
απόλυτη και ακάθεκτη χωρίς να παζαρεύει την ιδεολογία της χωρίς να
παλινδρομεί Ξέρει ότι δεν θα το αποφύγειraquo
Την ίδια στιγμή μέσα από τον θρήνο της παρουσιάζει την ανθρώπινη
πλευρά της laquoΣτον θρήνο σπάει και οπισθοχωρείraquo λέει Κι ενώ τη
μαγνητίζει ο θάνατος και προχωρά προς αυτόν συγχρόνως τρομάζει όπως
τρομάζουμε όλοι μπροστά στο άγνωστο του θανάτου Αλλιώς η Αντιγόνη
θα ήταν μόνο σύμβολο μόνο μια ιδέα Εκείνη όμως φέρει την ιδέα αλλά
επειδή είναι και ανθρώπινο πλάσμα δεν αντέχει το βάρος της ιδέας Και
αυτό συμβαίνει μόνο για μια στιγμή Κι έτσι δεν κρατάμε την Αντιγόνη σε
απόσταση τη φέρνουμε κοντά μας Η Αντιγόνη θέλει και πρέπει να
αγαπηθεί Θέλει να εκμηδενίσει τις αποστάσειςraquo
laquoΘέλησα να συνδέσω την τραγωδία και την ηρωίδα μου με το τώρα με
αναφορές πιο κοντά σε μας Αναρωτήθηκα ποιος στη σύγχρονη Ελλάδα θα
μπορούσε να φθάσει σε αυτά τα ύψη σε αυτές τις κλίμακες Και το μόνο
που βρήκα και λειτουργεί μέσα μου πολύ έντονα είναι οι πολιτικοί
κρατούμενοι της χούντας Και όλα αυτά με απόλυτη ηρεμία Η Αντιγόνη
δεν πράττει τίποτα εν θερμώ Είναι ηρωίδα από σκέψη και όχι από
παρόρμησηraquo
Πόσο Αντιγόνη αισθάνεται στη ζωή της laquoΣε στιγμές και σε άλλη κλίμακα
νομίζω ότι όλοι μας μπορούμε να γίνουμε μια μικρή Αντιγόνη Στις
προσωπικές αντιστάσεις μας πάντα στην κλίμακά μαςraquo
Η σκηνοθέτις της παράστασης Νικαίτη Κοντούρη χαρακτήρισε την τραγωδία
ως ένα σύμβολο και κείμενο βαθιά πνευματικό που θέτει διαρκώς ερωτήματα
στους μελετητές Τόνισε παράλληλα ότι η μετάφραση του έργου από τον
Νίκο Παναγιωτόπουλο επηρέασε σημαντικά τη μορφή της παράστασης Η
παράσταση είναι λιτή και αφαιρετική και στηρίζεται στις σχέσεις των
ανθρώπων Στο κέντρο τοποθετείται η σύγκρουση της Αντιγόνης και του
Κρέοντα η ισοτιμία των δύο αυτών προσώπων και η ισοδικία που απορρέει
από το ίδιο το έργο Η Αντιγόνη αποτελεί όχι μόνο μια επιτομή της Αρχαίας
Ελληνικής Ποίησης αλλά και μέγα αρχέτυπο της Θεολογίας και της
φιλοσοφίας του ανθρώπου
Η Λυδία Κονιόρδου χαρακτήρισε πολύ σημαντική τη στιγμή που μία ηθοποιός
συναντιέται με την Αντιγόνη και ανέφερε ότι προσπάθησε να δει την
Αντιγόνη ως υπαρκτό και παρορμητικό και όχι ως ιδανικό -όπως έχει
επικρατήσει- πρόσωπο Είναι μία νέα κοπέλα όχι κατασταλαγμένη που
επιλέγει έναν ωραίο και ένδοξο θάνατο Οι αξίες της είναι διαχρονικές γι
αυτό και είναι ζητούμενο ακόμα και στην εποχή μας Στο έργο κυριαρχεί η
σύγκρουση δύο κόσμων που θέτει ανάγλυφο το δίλημμα στο θεατή να
επιλέξει την πορεία του μέσα στη ζωή
Ο Σοφοκλής Πέππας που θα ενσαρκώσει τον Κρέοντα τόνισε με τη σειρά του
ότι δεν θέλαμε να δώσουμε μία αποκρυσταλλωμένη άποψη Ο Κρέοντας δεν
αυθαιρετεί αντίθετα εκφράζει τη συλλογική συνείδηση της πόλης Ο
Σοφοκλής στο έργο αυτό καταργεί το διαχωρισμό ανάμεσα στο καλό και στο
κακό
Ο κορυφαίος του χορού τέλος Δημήτρης Πετρόπουλος έδωσε ιδιαίτερη
έμφαση στο ότι ο χορός στο έργο αυτό ξαναβρίσκει τη χαμένη του
αμεσότητα και θέτει στους ήρωες τα ερωτήματα που κινούν τα νήματα του
έργου
Το Θέατρο Ένα προσφέρει στο θεατρόφιλο
κοινό και εμπλουτίζει την καλλιτεχνική ατζέντα
της Κύπρου σταθερά από την ίδρυσή του το
1987 Αυτή η θαυμαστή πορεία έχει φτάσει
αισίως στο 100ο έργο που ανεβάζει το Ένα στον
χαρακτηριστικά ζεστό του χώρο στην παλιά
Λευκωσία Ο Καλλιτεχνικός Διευθυντής του
Θεάτρου Ανδρέας Χριστοδουλίδης σκηνοθετεί
για αυτή την επετειακή παραγωγή την Αντιγόνη
του Σοφοκλή Είναι από τις σπάνιες φορές που
ανεβαίνει τραγωδία σε κλειστό χώρο στην
Κύπρο
Μέσα από το περίφημο έργο του Σοφοκλή
αναδεικνύονται διαχρονικά πανανθρώπινα
προβλήματα όπως η σύγκρουση του ατόμου με
το σύνολο και η διπολική αντίθεση φύσης και
ανθρώπινου πολιτισμού
Η πρεμιέρα της Αντιγόνης θα δοθεί στις 16
Δεκεμβρίου στην κύρια σκηνή του θεάτρου στη
Λευκωσία με την ευγενή στήριξη της Ελληνικής
Πρεσβείας
Η παράσταση Αντιγόνη την οποία ο
Θεόδωρος Τερζόπουλος σκηνοθέτησε με
τελειόφοιτους σπουδαστές της Ακαδημίας
αποτελεί έναν ακόμη σταθμό στην πολυετή
συνεργασία του Θεάτρου Άττις με την
σημαντικότερη Ακαδημία Θεάτρου της
Ασίας
Η συνεργασία του Θεόδωρου Τερζόπουλου
με την Ακαδημία του Πεκίνου
χρονολογείται από το 1984 και προάγει ένα
γόνιμο διάλογο ανάμεσα στην αρχαία
ελληνική τραγωδία την Όπερα του
Πεκίνου και το ασιατικό θέατρο
Επιστέγασμα της συνεργασίας του
Θεόδωρου Τερζόπουλου με την Ακαδημία
είναι η απονομή του τίτλου του Επίτιμου
Διδάκτορα της Ακαδημίας και η
αναγνώριση laquoτης απόλυτης υποταγής της
Ακαδημίας στο διαπολιτισμικό θέατρο του
Έλληνα σκηνοθέτηraquo όπως χαρακτηριστικά
είπε ο Πρόεδρος της Xu Xiang
hellipΜέθοδος
Τερζόπουλου
Σχηματικότητα-
Σωματικότητα
Η διαφορετικότητα του θεάτρου του Τερζόπουλου
έγκειται ακριβώς στη διαφορετική ανάγνωση των
κειμένων Η συνήθης σκηνοθετική ματιά ιδίως πάνω σε
αρχαία κείμενα αναλώνεται στο να επιβεβαιώσει τα
κείμενα αυτά ως αυθεντίες και επομένως να
προσδιορίσει τις αναλογίες τους με τη σύγχρονη εποχή
Το ζητούμενο είναι η διαχρονικότητα του νοήματος
Αντίθετα κάτι τέτοιο δε φαίνεται ούτε από τα κείμενά
του ούτε από τις συνεντεύξεις του ίδιου του
Τερζόπουλου να τον απασχολεί Δεν ερευνά στον χρόνο
αλλά στον χώρο Το θέατρο του μπορεί να οριστεί ως
lsquorsquoδιαπολιτισμικόrsquorsquo διασπά την έννοια των συνόρων
ανάμεσα στους πολιτισμούς και αναδεικνύει την
ιστορική διαδικασία των διαρρεόντων συνόρων του
παγκόσμιου πολιτισμού εγγράφει το κείμενο στην
πολιτισμική του προοπτική Και πώς μπορεί να γίνει
αυτό αλλιώς παρά μέσα από την κοινή αλήθεια όλων
των πολιτισμών το σώμα Το πάσχον σώμα το
παλλόμενο σώμα το σώμα σε έκσταση το τελετουργικό
σώμα στοιχεία κοινά σε όλες τις θρησκείες και σε όλους
τους αρχαίους πολιτισμούς
Στο θέατρο το σώμα πλέον είναι πιο παρόν από ποτέ Οι
πρόβες των ηθοποιών ξεκινούν από τη σωματική
άσκηση και οι ρόλοι προσεγγίζονται με σωματικά
κριτήρια σε αντίθεση με τη μέχρι τώρα πρακτική που
υπέβαλε την προσέγγιση με βάση την υπόθεση και τον
χαρακτήρα (μέθοδος Στανισλάβσκι)
Η Commedia dell arte είναι ένα
αυτοσχεδιαστικό είδος θεάτρου που ξεκίνησε
τον Μεσαίωνα στην Ιταλία και γρήγορα
εξαπλώθηκε στην κεντρική Ευρώπη
χρησιμοποιώντας στερεότυπους χαρακτήρες
αυτοσχεδιαστικούς διαλόγους και μάσκες Μέσα
από ένα συνονθύλευμα σαλτιμπάγκων μίμων
ακροβατών και ηθοποιών δημιουργούνται
περιπλανώμενες ομάδες που με χαρακτηριστικό
τους την μαστοριά της τέχνης τους θέτουν τις
βάσεις για το σύγχρονο ευρωπαικό θέατρο
Η ομάδα Commedia dell arte a la improvisata
παρουσιάζει την Αντιγόνη του Σοφοκλή
ειδομένη μέσα από το κάτοπτρο της Commedia
dell arte η οποία χρησιμοποιεί το τραγικό σαν
κωμικό αποδεχόμενη την παρουσία αυτού του
σχήματος ως κινητήρια δύναμη της ζωής και της
σκηνικής δραματουργίας
Φάρσες μάσκες χαρακτήρες ανατροπές
μουσική και τραγούδι ξεδιπλώνουν μπροστά
στα μάτια σας μια διαφορετική Αντιγόνη
αναπάντεχη και γεμάτη εκπλήξεις
Στο Μικρό Θέατρο της Αρχαίας Επιδαύρου
προσεγγίζει την Αντιγόνη με άξονα τον έρωτα
και τη δύναμή του πάνω στον άνθρωπο
Μιλώντας για τα πάθη και το θάνατο το
θέατρο συνδιαλέγεται με τη μουσική
Με αφορμή την ταφή που επιλέγει η
Αντιγόνη για το νεκρό αδερφό της
Πολυνείκη ενάντια στο νόμο του Κρέοντα
και σε όσους υποτάσσονται στη βία του η
Ομάδα ΑΣΙΠΚΑ και ο σκηνοθέτης Δημήτρης
Μπίτος προσεγγίζουν το δράμα του Σοφοκλή
laquoΑντιγόνηraquo επιχειρώντας να
αποκωδικοποιήσουν την τραγικότητα της
αγάπης ως επαναστατική πράξη ως εξίσωση
χωρίς λύση ισχυρή ως φυσικό φαινόμενο και
νόμο ενάντια στους νόμους του κράτους
κάθε εξουσίας ή λογικής
Στόχος του σκηνοθέτη είναι να φέρει σε μία
ουσιαστική συνάντηση μέσα από τις μουσικές
συνθέσεις του Blaine L Reininger και του
Ψαραντώνη ήχους του χθες και του σήμερα
για τα πάθοια του έρωτα
Το έργο ως σύγχρονη μεταγραφή της ομώνυμης
σοφόκλειας τραγωδίας επικεντρώνεται στη σφοδρή
σύγκρουση μεταξύ Αντιγόνης και Κρέοντα και ότι
αυτή laquoεκπροσωπείraquo σύγκρουση μεταξύ πολίτη και
εξουσίας ανυπακοής και νομιμοφροσύνης νιότης και
γήρατος αντιπαράθεση και ουτοπία
laquoΗ Αντιγόνη είναι ένας νέος άνθρωπος που δεν τον
χωρά η γη Ο Κρέων το αντίπαλον δέος δεν είναι
κακός αλλά έχει πει το μεγάλο ναι Αυτό το
αδιέξοδο δημιουργεί τον σπινθήρα την τραγωδία
Μέσα στο έργο υπάρχει διάσπαρτη η επιστροφή των
ηρώων στην παιδική τους ηλικία Και αυτό μου
θύμισε τη φράση του Νίτσε Ότι ο άνθρωπος
ωριμάζει όταν βρίσκει τη σοβαρότητα που έχει όταν
ως παιδί παίζει με ένα παιχνίδι Η Αντιγόνη πάει
κόντρα στον νόμο του κράτους αλλά υπερασπίζεται
τον νόμο της φύσης Αυτό είναι βαθύ και
μεγαλόπνοο Μόνο κυνηγώντας την ουτοπία
περιμένεις την ανατροπή διατηρείς την ελπίδα Ο
Κρέων προσπαθεί να σώσει την Αντιγόνη αλλά
συνειδητοποιεί ότι ήταν ταγμένη γι αυτόraquo
Η ομάδα Skull of Yorick Productions παρουσιάζει την
μουσικοθεατρική παράσταση laquoΑντιγόνηraquo βασισμένη
στο κείμενο του Σοφοκλή
Η ιδιαιτερότητα της έγκειται στο γεγονός ότι
δημιουργεί μία ξεχωριστή ηχητική ατμόσφαιρα
συνδυάζοντας τον ήχο του 20ου και 21ου αιώνα την
φωνητική virtuositeacute του 19ου αιώνα και της Baroque
εποχής Είναι η δεύτερη πλήρης παράσταση που
ανεβαίνει από την ομάδα στην οποία χρησιμοποιείται
μία εντελώς ανατρεπτική ενορχήστρωση ενός έργου Η
laquoΑντιγόνηraquo αδιαμφισβήτητα αποτελεί εξέλιξη της
τεχνικής αυτής συνδυάζοντας πλέον πολλούς
ηχόκοσμους Επίσης το γεγονός ότι πρόκειται για
αρχαιοελληνικό δράμα δίνει τη δυνατότητα στο θεατή
να βιώσει το αριστούργημα του Σοφοκλή μέσα από μία
πραγματικά σπάνια οπτική γωνία Μία laquoΑντιγόνηraquo με
χαρακτήρα διαχρονικό που αγγίζει τον παλμό της
εποχής
Σκηνοθετικά η laquoΑντιγόνηraquo προσεγγίζεται με έντονα
αλληγορικά στοιχεία τα οποία εκφράζουν την ανάγκη
να πράξει ο πολίτης αυτό που γνωρίζει πως είναι
σωστό θυσιάζοντας ακόμα και την ίδια του τη ζωή Το
έργο εξιστορεί τη μάχη μεταξύ ηθικής και ασέβειας
πίστης στις παραδόσεις και τυρρανικής εξουσίας
Σκηνογραφικά η laquoΑντιγόνηraquo της Skull of Yorick είναι
λιτή εμμένοντας στους δεσμούς μεταξύ των τεσσάρων
ηρώων που είναι ξεκάθαροι και ορατοί από τον
Ο σχεδιασμός της παράστασης βασίζεται στην
έννοια της προοικονομίας των πραγμάτων και
των δράσεων των ηρώων καθώς και στο
σκοτάδι της πλάνης στην αίσθηση δηλαδή ότι
οι ήρωες νομίζουν ότι πράττουν σωστά ενώ
έχουν παραπλανηθεί από τη Θεά Άτη
Οι ηθοποιοί κινούνται περιμετρικά σε όλο τον
χώρο του μουσείου ορίζοντας τη δράση εντός
του μουσείου ως δράση ιδιωτική ενώ την
δράση στο αίθριο ως δράση δημόσια Ο θεατής
θα είναι σε θέση να δει το πραγματικό γεγονός
σε χρόνο ευθύγραμμο τη στιγμή που συμβαίνει
Ένας προβληματισμός ανάμεσα στα όρια του
ιδιωτικού κόσμου και της δημόσιας ζωής έτσι
όπως θα μπορούσαν να οριστούν οι κόσμοι του
Κρέοντα και της Αντιγόνης
Ένας προβληματισμός πάνω στην Ερμηνεία
των καταστάσεων και των βιωμάτων όταν αυτά
εκτίθενται στον δημόσιο λόγο
Ήρωες που αδυνατούν να πράξουν με φρόνηση
επειδή παραπλανούνται Όταν αναγκάζονται
τελικά να βρουν το μέτρο είναι δέσμιοι του
Χρόνου που δεν μπορεί να αλλάξει πια το
λάθος
Αυτή είναι μια νέα εκδοχή της Αντιγόνης του Σοφοκλή από τον
Ashley Scott-Layton Στην εκδοχή της Αντιγόνης του
Πανεπιστημίου του Leeds αναδύονται θέματα ατομικής
ταυτότητας πολιτικής ελευθερίας αλλά και ενός
καταδικασμένου γάμου με τη δράση να τοποθετείται μέσα σε
ένα οίκο νυφικών Η παράσταση διασκευάζει το πρωτότυπο
κείμενο μέσα από μια ζωντανή και σύγχρονη σωματική
προσέγγιση
Κύριος στόχος της παράστασης είναι η δημιουργία μιας
σωματικής και ακουστικής ερμηνείας της αφήγησης Οι
συντελεστές δημιουργούν και παρουσιάζουν ένα Χορό
αποτελούμενο από διακριτές και ξεχωριστές οντότητες
(υπάλληλοι ενός οίκου νυφικών) Κατά τη διάρκεια των
προβών η ομάδα εστίασε την προσοχή της στην σχέση
Αίμoνα-Αντιγόνης και στις ετοιμασίες του γάμου τους ο
οποίος μοιάζει να είναι καταδικασμένος εξαρχής Επίσης
τονίστηκε η σχέση πατέρα-γιου με την καταστροφική της
δύναμη και τις τραγικές συνέπειές της
Πρόθεση της ομάδας αποτελεί και η ανάδειξη της
σωματικότητας όπως και εκείνης της σειράς των γεγονότων
που στην Αρχαία Τραγωδία συνέβαιναν εκτός σκηνής
(θάνατοι) και παραδοσιακά περιγράφονταν από τους
αγγελιοφόρους ως βασικό κομμάτι του έργου με την
παρουσίασής τους επί σκηνής Επιπρόσθετα στην έναρξη της
παράστασης υπάρχει μια έμμεση αναφορά στην σύγχρονη
Βρετανική πραγματικότητα των διαδηλώσεων του 2011
H Κομεντί Φρανσέζ το πρώτο εθνικό κι ένα από
τα ελάχιστα πια κρατικά θέατρα της Γαλλία
έρχεται στο Μέγαρο Αθηνών
Όπως επισημαίνει ο 49χρονος Μαρκ Πακέν στην
παράσταση που υπογράφει ο ίδιος η Αντιγόνη
είναι μια γυναίκα εύθραυστη αλλά και απείθαρχη
και πεισματάρα μια μορφή που συναντάμε
καθημερινά στους δρόμους η οποία παλεύει μόνο
και μόνο για να υπάρξει ίσως κάθε άλλο παρά
μυθική Είναι ένα κομμάτι του κόσμου μας
Σύμφωνα με τον Γάλλο πρέσβη στην Αθήνα Ζαν
Λου Κιν-Ντελφόρζ η έλευση της Κομεντί
Φρανσέζ με το συγκεκριμένο έργο laquoενέχει
συμβολικό χαρακτήρα στο πλαίσιο της σημερινής
Ελλάδαςraquo κι όπως επισημαίνει δεν υπάρχει
άλλος ξένος σταθμός στην περιοδεία του
θεάματος
Λιτό και το σκηνικό τοπίο της παράστασης όπου
δεσπόζει η σκληρή πρόσοψη ενός επιβλητικού
οικοδομήματος σκληρή όσο και το πρόσωπο της
εξουσίας
hellipστο Μέγαρο Αθηνών
Η σκηνοθεσία του Γάλλου Μαρκ Πακέν και η αισθητική
ερμηνεία του πάνω στην laquoΑντιγόνηraquo δημιουργεί την αίσθηση
της καθημερινότητας και του τρέχοντος που μας περιβάλλει
όπου όσα laquoόχιraquo κι αν διατυπώνονται δεν έχουν τη δύναμη να
αλλάξουν την πορεία των γεγονότων Αρκεί να παρατηρήσεις
την ηρωίδα του ένα a la garconne κουρεμένο αγοροκόριτσο
ξυπόλητο και ντυμένο με παντελόνι το οποίο αρνείται να
ενσωματωθεί στον κόσμο που της παραδίδεται και προτιμά να
πεθάνει
Και η ερμηνευτική προσέγγιση του θιάσου στην ίδια
ατμόσφαιρα φέρει σαφώς τα συμπτώματα της τραγωδίας αλλά
εμποτισμένης από την εμπειρία του σήμερα Ξεκινώντας από
την Φρανσουάζ Ζιγιάρ που εμφανίζεται στον επώνυμο ρόλο
τονίζει με δυναμισμό και εκφραστικότητα τα γήινα και
ανθρώπινα χαρακτηριστικά της Αντιγόνης προκαλώντας έως και
συγκίνηση Σε ωραία αρμονία με τον Μπρούνο Ραφαέλλι που
πανύψηλος και σωματώδης απέναντί της αποτυπώνει με
ακρίβεια και στιβαρότητα το μοντέλο ενός σύγχρονου
πολιτικού Στο σύνολό του ο 11μελής θίασος της Comedie
Francaise κινείται σε ενιαία ερμηνευτική γραμμή υψηλού
επιπέδου με μικρή εξαίρεση κάποιες αδικαιολόγητες φωνητικές
εντάσεις
Μία από τις παραστάσεις πουσημείωσαν μεγάλη επιτυχία στοπερσινό φεστιβάλ Αθηνών ηlaquoΑντιγόνηraquo του Σοφοκλή πουσκηνοθέτησε η Νατάσα Τριανταφύλληθα παιχτεί για μία και μόνο βραδιά στις12 Ιουνίου 2014 στο Παρίσι στηναίθουσα συνεδριάσεων της Unesco
Αυτός ήταν ο τρόπος που αποφάσισε ημόνιμη ελληνική αντιπροσωπεία στηνUnesco να κλείσει το εξάμηνο τηςελληνικής προεδρίας Η ΚατερίναΔασκαλάκη πρέσβειρα της Ελλάδαςστην Unesco ήταν αυτή πουπροσκάλεσε την θεατρική ομάδα πουστελέχωσε πέρσι το καλοκαίρι τηνπαράσταση να έρθει στο Παρίσι και νατην παρουσιάσει με τον τρόπο που τηναπολαύσαμε στο Μουσείο Μπενάκη μεμόνο μικρές προσαρμογές πουδιατηρούν όμως απαράλλακτη τηβασική δομή της
Γιατί μια Παλαιστινιακή Αντιγόνη
Ο Αιγύπτιος στην καταγωγή σκηνοθέτης Adel
Hakim ο οποίος ζει από το 1972 στη Γαλλία
κι έχει ασχοληθεί με την αρχαία τραγωδία
έχει τις απαντήσεις
laquoΓιατί το κείμενο του Σοφοκλή αναφέρεται
στην σχέση των όντων με τη γη τη γη τους
στην αγάπη που κάθε άνθρωπος έχει για τον
γενέθλιο τόπο του και στους δεσμούς που
διατηρεί μαζί του Γιατί ο Κρέων
τυφλωμένος από τους φόβους και τα
φαντάσματά του απαγορεύει να ταφεί στην
γη του Γιατί καταδικάζει την Αντιγόνη να
κλειστεί σε σπήλαιο χωρίς τροφή και νερό
Γιατί μετά τις προφητείες του Τειρεσία και το
θάνατο του γιού του ο Κρέων καταλαβαίνει
τελικά το λάθος του και επιχειρεί να
επανορθώσει Παρά τη τρελή φυγή των
ψυχών προς την τρέλα η Αντιγόνη του
Σοφοκλή είναι ένα τραγούδι για την αγάπη
και την ελπίδα μια συμφωνία
συναισθημάτων ένας ύμνος στη ζωήraquo
hellipστο Δημοτικό
Θέατρο Πειραιά
Το Εθνικό Θέατρο Παλαιστίνης
θα παρουσιάσει την laquoΑντιγόνηraquo
του Σοφοκλή σε σκηνοθεσία
Adel Hakim (Αντέλ Χακίμ) την
Παρασκευή 24 και το Σάββατο 25
Οκτωβρίου 2014 στο Δημοτικό
Θέατρο Πειραιά με ελληνικούς
υπότιτλους
Η παράσταση η οποία
παρουσιάστηκε με μεγάλη
επιτυχία στο Theatre des Quartiers
drsquo Ivry κερδίζοντας το Βραβείο
Κριτικών 2012 έχει τεθεί υπό την
αιγίδα της Πρεσβείας της
Παλαιστίνης στην Αθήνα
Για τους εφήβους έχει σημασία πώς διαμορφώνουν
και συντηρούν τα όνειρά τους αλλά και πώς
μαθαίνουν να αντιστέκονται να αμύνονται να
συνθλίβονται και να προσχωρούν στην
πραγματικότητα εκεί που δεν υπάρχουν
ψευδαισθήσεις αλλά η πραγματική ζωή Για αυτό
τους αφορά η Αντιγόνη Γιατί ειδικά η Αντιγόνη
Γιατί είναι ένα κείμενο συγκλονιστικό που θέτει
αληθινά διλήμματα με συνέπειες επιλογές και
ευθύνες σε κάθε βήμα των πράξεων μας Ένα κείμενο
ορόσημο όχι μόνο για το περιεχόμενό του και την
εποχή που γράφτηκε αλλά και για το πότε και πώς
συναντιόμαστε εμείς μαζί του εκεί κάπου στα 15 με
16 μας στην κρίσιμη ώρα των ορίων της εφηβικής
μας ζωής και των επιλογών προς την άβυσσο της
ενήλικης ζωής μας
Γιατί θέτει ξεκάθαρα τα θέματα η ευθύνη του
ανθρώπου ως μέλους μιας ισόνομης πολιτείας η
αναζήτηση και η απόδοση του δικαίου οι συνέπειες
των πράξεων η ορμή της νεότητας τα όρια της
κοινωνίας θέματα που απασχολούν τον άνθρωπο από
την αρχή του συνειδητού του βίου
Οι ηθοποιοί της ομάδας έχουν καθαρό λόγο
πάθος ένταση σωστό τονισμό έκφραση στα
πρόσωπα και τα σώματα τους ωραία κίνηση ενώ
όλοι τους λειτουργούν ομαδικά σε όλες τις
κατευθύνσεις με όλες τις παραμέτρους
Το έργο του Σοφοκλή laquoΑντιγόνηraquo
παρουσιάζεται ατόφιο σε μετάφραση της Ελένης
Μερκενίδου αλλά εμβόλιμα laquoπειραγμένοraquo σε
λίγα του σημεία και είναι αυτό που το ξεχωρίζει
δίνοντας του μια άλλη οπτική καθώς τέτοια
παρουσίαση μάλλον δεν θα έχετε ξαναδεί σε
αρχαίο κείμενο και ίσως λέμε ίσως και να
ενοχλήσειhellip συντηρητικούς παρατηρητές
Αυτό όμως που μας ενθουσίασε είναι ο Χορός και
πως αρμονικά ενσωματώνεται καθόλη τη
διάρκεια της παράστασης με τα κεντρικά
πρόσωπα που το περιβάλουν Μιλάμε για
σκηνοθετική μαεστρία και όχι για laquoτσιγγουνιάraquohellip
ρόλων που σε συνδυασμό με τις καλές ερμηνείες
βγαίνει ένα αξιοθαύμαστο αποτέλεσμα συνόλου
Ο Παύλος Δανελάτος και η νεοσύστατη
καλλιτεχνική ομάδα Οmerta που σημαίνει σιωπή
αποτελείται από απόφοιτους σπουδαστές της
δραματικής σχολής Α Boυτσινά
Η αρχαία ελληνική τραγωδία ΑΝΤΙΓΟΝΗ του
Σοφοκλή είναι ένα από τα ωραιότερα δείγματα
της παγκόσμιας λογοτεχνικής κληρονομιάς
σύμβολο συνέπειας στο χρέος και τους
άγραφους νόμους πίστης σε διαχρονικές αξίες
και ιδανικά φορέας μηνύματος καθολικής
αγάπης ανθρωπιάς ανθρωπισμού πραγματικής
αρετής
Η παράσταση τιμήθηκε στο 11ο Διαγωνιστικό
Φεστιβάλ Εθνικών Θεάτρων laquoΜΟΣΧΑ-ΠΟΛΗ
ΤΟΥ ΚΟΣΜΟΥraquo με τρία βραβεία Η ηθοποιός
Δώρα Γιαννίτση βραβεύθηκε για το ρόλο της
ΑΝΤΙΓΟΝΗΣ ο Кωνσταντίν Ρόζανοβ για τα
σκηνικά της παράστασης ενώ το laquoLuna
Theaterraquo τιμήθηκε με βραβείο παραγωγής
Αποσπάσματα της τραγωδίας απαγγέλλονται
στην αρχαία και νέα ελληνική γλώσσα το δε
μεγαλύτερο μέρος της αποδίδεται στη ρωσική
γλώσσα Η παράσταση θα παρουσιασθεί με
ελληνικούς υπέρτιτλους Στην παράσταση
συμμετέχουν Έλληνες και Ρώσοι ηθοποιοί ενώ
τη μουσική έχει συνθέσει ο διακεκριμένος
μουσικός Νίκος Ξανθούλης
Η Ζιλιέτ Μπινός δηλώνει πως για αυτήν το
επίκεντρο laquoείναι οι μύθοι τα αρχέτυπα αυτά από
τα οποία είμαστε φτιαγμένοι οι απλές ερωτήσεις
που ρωτάμε όλοιraquo
H Μπινός όμως επέμενε στην Αντιγόνη laquoτο πένθος
της και ο ηρωισμός της με συγκλόνισανraquo δηλώνει
Όσο για τον Βαν Χοβ η ελληνική τραγωδία δεν
είναι σε καμία περίπτωση εύκολη για ένα
σύγχρονο διεθνές κοινό Πως να διαχειριστείς τον
χορό τι να κάνεις με τους Θεούς Για τον Βαν
Χοβ όμως laquoο Χορός είναι η συνείδηση της
κοινωνίας Είναι η σπονδυλική στήλη της
παραγωγής αυτής laquoΠροσπαθώ να κάνω την
σκληρή ελληνική τραγωδία πιο ανθρώπινηraquo
laquoΗ Αντιγόνη έχει μια σχέση με τον αθέατο κόσμο
πολύ δυνατή με τους θεούς και τους νεκρούς για
αυτήν δεν υπάρχουν όρια θεατός και αθέατος
κόσμος είναι σχεδόν το ίδιο Για μένα αυτό το
έργο είναι τόσο πλούσιο που θέλω να βγάλω ένα
αποτέλεσμα που είναι συγκλονιστικό συγκινητικό
τρομακτικό αλλά επίσης ελπιδοφόρο Γιατί είναι
ένα έργο γεμάτο αναπάντητα ερωτήματα Και για
μένα η δουλειά μου είναι να τα κατανοήσωraquo
Η παράσταση laquoA Thing Done in a Seeing
Placeraquo ndashο τίτλος είναι εμπνευσμένος από τη
μετάφραση των όρων laquoδράμαraquo και laquoθέατροraquo
στα αγγλικάndash μεταφέρει την ιστορία της
laquoΑντιγόνηςraquo του Σοφοκλή στην εποχή του
Ψυχρού Πολέμου με βασικούς χαρακτήρες
την laquoανυπάκουη κόρηraquo τον αστυνομικό το
Κογκρέσο την πολιτεία τoν Τειρεσία και τον
θάνατο Ασπρόμαυρες μαριονέτες
συνυπάρχουν στη σκηνή με ηθοποιούς και
πίνακες ζωγραφικής ενώ η μουσική του
έργου είναι επηρεασμένη από την
αμερικανική παράδοση του Shape Note
Singing
Τη δεκαετία του ΄60 οι Βread and Puppet
είχαν σταθερή παρουσία στις διαδηλώσεις
κατά της στρατιωτικής εμπλοκής των ΗΠΑ
στη Νοτιοανατολική Ασία και συμμετείχαν
ενεργά σε δράσεις για την επίλυση τοπικών
κοινωνικοπολιτικών ζητημάτων Στο ίδιο
διάστημα δημιούργησαν ορισμένους από
τους πιο διάσημους χαρακτήρες τους με τη
βοήθεια παιδιών της γειτονιάς
Γυναίκες από τη Συρία εξόριστες στη Βηρυτό
ανεβάζουν την Αντιγόνη του Σοφοκλή μια τραγωδία
η οποία τους επιτρέπει να καταθέσουν τη θλίψη τους
επειδή έφυγαν από την κατεστραμμένη από τον πόλεμο
χώρα τους
Οι 20 γυναίκες δεν είχαν ως τώρα καμιά εμπειρία στην
ηθοποιία και προέρχονται από συντηρητικό
περιβάλλον
Η Αντιγόνη της Συρίας μας επιτρέπει να εκφράσουμε
τον καημό μας εξηγεί στο Γαλλικό Πρακτορείο η
29χρονη Μόνα που έχει ρόλο αφηγήτριας
Στην παράσταση οι ηθοποιοί παρουσιάζουν τις
οδυνηρές εμπειρίες τους μέσω των δοκιμασιών στις
οποίες υποβλήθηκε η Αντιγόνη
Ο Μοχάμαντ αλ-Άταρ ο 33χρονος σκηνοθέτης της
παράστασης λέει πως ήθελε να δείξει τη μάχη που
δίνει σήμερα η γυναίκα της Συρίας
Για τον λόγο αυτό προσάρμοσε το αρχαίο κείμενο στη
σημερινή συριακή πραγματικότητα στο έργο γίνεται
λόγος για τις συλλήψεις στα κυβερνητικά σημεία
ελέγχου τις παρενοχλήσεις από τις ανταρτικές
οργανώσεις την αναζήτηση της ελπίδας και τον αγώνα
των γυναικών ενάντια στα φράγματα που τους θέτει η
κοινωνία
Έγινε φανερό απrsquo όσα ήδη γράφτηκαν ότι η Αντιγόνη του rsquo56 δεν
αποτελεί ένα από τα έργα σταθμούς στη σκηνοθετική πορεία και
εξέλιξη του Μινωτή Ο ανταγωνισμός οι επαγγελματικές αντιδικίες
αλλά και η μικρόψυχη από μέρους του σκηνοθέτη αντιμετώπιση του
πρωταγωνιστικού διδύμου Συνοδινού ndash Κωτσόπουλου συνέβαλλαν
ώστε η παράσταση να μην παρουσιάζει ωριμότητα αλλά και να
στερείται ενός σαφούς προσανατολισμού
Στη συγκεκριμένη όμως παράσταση δεν θα μπορούσε να περάσει
απαρατήρητος ο χορός ο οποίος ενεργεί σαν να είναι ένας τέταρτος
υποκριτής αλλά με πολλαπλασιασμένα τα πρόσωπά του δηλαδή
είναι ένας επαυξημένος θίασος υποκριτών Στη θεατρική εφαρμογή
του ο Μινωτής κατανέμει το λυρικό στοιχείο του κειμένου του χορού
και έτσι ο χορός συγχέεται με τα δρώντα πρόσωπα γίνεται φορέας
του μύθου και ενεργεί χρησιμοποιώντας όλα τα μέσα της μίμησης
(λόγος ρυθμός αρμονία) που ενεργοποιούνται με τη φωνή και την
κίνηση
Θα πρέπει επίσης να τονιστεί εκτός από την πετυχημένη κατά κοινή
ομολογία εμφάνιση και υπόκριση της πρωταγωνίστριας (Συνοδινού)
ο τρόπος ndash αριστοτεχνικός από σκηνοθετικής άποψης κατά τη γνώμη
μου- εμφάνισης του φύλακα (Π Ζερβός) Και στις δύο εμφανίσεις ο
Φύλακας (Π Ζερβός) μιλάει με μια σαφώς λαϊκίζουσα
παραστατικότητα και συνοδεύει τα λόγια του με κινήσεις τέτοιες που
αν και δεν ανήκουν στη σχηματογραφία του φαύλου της κωμωδίας
απέχουν ωστόσο κατά πολύ από το laquoσεμνόνraquo του τραγικού τρόπου
Αυτή η καλά μελετημένη υφολογική διαφοροποίηση της γλώσσας
αποδίδει με διαύγεια τη διαφορά του ήθους και διακρίνει το φύλακα
από τους καθαρά τραγικούς ρόλους Όμως τα μεμονωμένα θετικά
στοιχεία της παράστασης δεν κατάφεραν να της προσδώσουν την
ορμή το νεύρο τη συνοχή αλλά και το ύφος και την άποψη που είχε
ανάγκη
Αντιγόνη 1990 με την Αλίκη Βουγιουκλάκη 1995 με την
Καριοφυλλιά Καραμπέτη Την επιλογή του έργου ακολουθούσε η
επιλογή του πρωταγωνιστήστριας που συνήθως ήταν
προβεβλημένος αλλά όχι απαραίτητα από το χώρο της τραγωδίας
Οι παραστάσεις του τόσο στην Ελλάδα όσο και στο εξωτερικό
βασίζονταν συνήθως στη δική του μετάφραση η οποία παρέμενε
όσο το δυνατόν πιο πιστή στο πρωτότυπο
Αρκετά συχνά επέλεγε να σκηνοθετήσει προβεβλημένους ή και
laquoεμπορικούςraquo ηθοποιούς όπως την Αλίκη Βουγιουκλάκη Πολλές
φορές ωστόσο επικρίθηκε από τους κριτικούς για τις επιλογές του
ως προς τους πρωταγωνιστές των παραστάσεών του Οι ηθοποιοί
στις παραστάσεις τραγωδίας του Μίνωος Βολανάκη απέδιδαν τους
ρόλους ως σύγχρονοι άνθρωποι Ο σκηνοθέτης περιόρισε τις
μεγαλοπρεπείς κινήσεις και πέτυχε να δημιουργήσει πιο προσιτούς
χαρακτήρες ακόμα και για το λαϊκό κοινό των παραστάσεών του
που δεν διέθετε θεατρική παιδεία
Ο Βολανάκης ως σκηνοθέτης αρχαίας τραγωδίας προσπάθησε να
την ερμηνεύσει και όχι να την εξηγήσει Η επιλογή των έργων
που σκηνοθέτησε σχετιζόταν με το κεντρικό πρόσωπο Θεωρούσε
ότι η παράσταση αρχαίας τραγωδίας θα έπρεπε να είναι σε
αντιστοιχία με τη συγκεκριμένη ιστορική στιγμή
Τα σκηνικά που επέλεγε είχαν ως κεντρικό σχήμα τον κύκλο Η
έννοια του κύκλου και η λειτουργία των ρόλων μέσα σε αυτόν
αποτέλεσαν πηγή έμπνευση των σκηνικών Ο Βολανάκης
προτιμούσε τα σχεδόν συμβολιστικά σκηνικά τα οποία
συνδέονταν με την πλοκή της τραγωδίας και τον τρόπο με τον
οποίο επέλεγε να την προσεγγίσει
Για το σύνολο της παράστασης ήταν υπεύθυνος ο σκηνοθέτης κι
επομένως εκείνος θα έπρεπε να καθοδηγεί τους υπόλοιπους
συντελεστές της (συνθέτη σκηνογράφο ενδυματολόγο
χορογράφο) άποψη η οποία χαρακτηρίζει και το έργο του Μίνωος
Βολανάκη ο οποίος ήταν αρκετά συγκεντρωτικός στις
παραστάσεις του
Προκειμένου να κάνει τις παραστάσεις του προσιτές σε όλους
κατέστησε τον Χορό συλλογικό όργανο μέρος της παράστασης και
όχι ξένο σώμα ενώ ταυτόχρονα διατήρησε την ατομικότητα των
μελών του Τα μέλη του Χορού συνέπασχαν με τους ήρωες και
παρακολουθούσαν τα δρώμενα Πάντως δεν κυριαρχούσαν στο
χώρο Η εκφορά των λόγων του Χορού ήταν άλλοτε ατομική και
άλλοτε ομαδική με το τραγούδι να τονίζει διάφορα σημεία των
χορικών και τη μουσική να υποβοηθά στη δημιουργία κατάλληλου
κλίματος
Στόχος του Βολανάκη πιθανόν ήταν να φέρει την αρχαία ελληνική
τραγωδία κοντά στον απλό πολίτη και όχι να δημιουργήσει
παραστάσεις για εξειδικευμένους θεατές Εκεί στόχευε πιθανόν και
η επιλογή νέων χώρων για τις παραστάσεις αρχαίας ελληνικής
τραγωδίας μακριά από το κέντρο της Αθήνας Στα πρώτα
σκηνοθετικά του χρόνια απέφευγε τα αρχαία θέατρα όμως τελικά
σκηνοθέτησε παραστάσεις για αυτά ενώ σχεδίασε άλλα στο
πρότυπο αυτών Οι γνωστοί χώροι αρχαίο θέατρο της Δωδώνης
Επίδαυρος Ωδείο Ηρώδου του Αττικού δεν του αρκούσαν και
φρόντιζε να δημιουργήσει τους δικούς του χώρους για να φέρει
τον πολιτισμό πιο κοντά στο λαϊκό κοινό της Αθήνας Παλιά
λατομεία μεταμορφώθηκαν με τη φροντίδα του σε αξιόλογους
χώρους πολιτισμού όπου διάφορα πολιτιστικά γεγονότα
λαμβάνουν χώρα έως και σήμερα
Από το ΔΗΠΕΘΕ Σερρών στο Λυκαβηττό και στο Ηρώδειο Μετάφραση
ΚΧΜύρης laquoΗ σχέση της με την εξουσίαraquo λέει η ηθοποιός για την
ηρωίδα που θα υποδυθεί laquoείναι καθοριστική Έρχεται αντιμέτωπη με αυτό
που εκπροσωπεί ο Κρέων δηλαδή την εξουσία Και ξέρει ότι στο τίμημα
που αναλαμβάνει στο παιχνίδι κόντρα στην εξουσία χαμένος είναι ο
ιδεολόγος δηλαδή η ίδια Γι αυτό και τοποθετούμε την Αντιγόνη σε αυτό
το βάθρο Διότι ξέρει ότι η σύγκρουσή της με την εξουσία ισοδυναμεί με
θάνατο Είναι άνισος ο αγώνας Και προχωρά προς αυτόν αμετακίνητη
απόλυτη και ακάθεκτη χωρίς να παζαρεύει την ιδεολογία της χωρίς να
παλινδρομεί Ξέρει ότι δεν θα το αποφύγειraquo
Την ίδια στιγμή μέσα από τον θρήνο της παρουσιάζει την ανθρώπινη
πλευρά της laquoΣτον θρήνο σπάει και οπισθοχωρείraquo λέει Κι ενώ τη
μαγνητίζει ο θάνατος και προχωρά προς αυτόν συγχρόνως τρομάζει όπως
τρομάζουμε όλοι μπροστά στο άγνωστο του θανάτου Αλλιώς η Αντιγόνη
θα ήταν μόνο σύμβολο μόνο μια ιδέα Εκείνη όμως φέρει την ιδέα αλλά
επειδή είναι και ανθρώπινο πλάσμα δεν αντέχει το βάρος της ιδέας Και
αυτό συμβαίνει μόνο για μια στιγμή Κι έτσι δεν κρατάμε την Αντιγόνη σε
απόσταση τη φέρνουμε κοντά μας Η Αντιγόνη θέλει και πρέπει να
αγαπηθεί Θέλει να εκμηδενίσει τις αποστάσειςraquo
laquoΘέλησα να συνδέσω την τραγωδία και την ηρωίδα μου με το τώρα με
αναφορές πιο κοντά σε μας Αναρωτήθηκα ποιος στη σύγχρονη Ελλάδα θα
μπορούσε να φθάσει σε αυτά τα ύψη σε αυτές τις κλίμακες Και το μόνο
που βρήκα και λειτουργεί μέσα μου πολύ έντονα είναι οι πολιτικοί
κρατούμενοι της χούντας Και όλα αυτά με απόλυτη ηρεμία Η Αντιγόνη
δεν πράττει τίποτα εν θερμώ Είναι ηρωίδα από σκέψη και όχι από
παρόρμησηraquo
Πόσο Αντιγόνη αισθάνεται στη ζωή της laquoΣε στιγμές και σε άλλη κλίμακα
νομίζω ότι όλοι μας μπορούμε να γίνουμε μια μικρή Αντιγόνη Στις
προσωπικές αντιστάσεις μας πάντα στην κλίμακά μαςraquo
Η σκηνοθέτις της παράστασης Νικαίτη Κοντούρη χαρακτήρισε την τραγωδία
ως ένα σύμβολο και κείμενο βαθιά πνευματικό που θέτει διαρκώς ερωτήματα
στους μελετητές Τόνισε παράλληλα ότι η μετάφραση του έργου από τον
Νίκο Παναγιωτόπουλο επηρέασε σημαντικά τη μορφή της παράστασης Η
παράσταση είναι λιτή και αφαιρετική και στηρίζεται στις σχέσεις των
ανθρώπων Στο κέντρο τοποθετείται η σύγκρουση της Αντιγόνης και του
Κρέοντα η ισοτιμία των δύο αυτών προσώπων και η ισοδικία που απορρέει
από το ίδιο το έργο Η Αντιγόνη αποτελεί όχι μόνο μια επιτομή της Αρχαίας
Ελληνικής Ποίησης αλλά και μέγα αρχέτυπο της Θεολογίας και της
φιλοσοφίας του ανθρώπου
Η Λυδία Κονιόρδου χαρακτήρισε πολύ σημαντική τη στιγμή που μία ηθοποιός
συναντιέται με την Αντιγόνη και ανέφερε ότι προσπάθησε να δει την
Αντιγόνη ως υπαρκτό και παρορμητικό και όχι ως ιδανικό -όπως έχει
επικρατήσει- πρόσωπο Είναι μία νέα κοπέλα όχι κατασταλαγμένη που
επιλέγει έναν ωραίο και ένδοξο θάνατο Οι αξίες της είναι διαχρονικές γι
αυτό και είναι ζητούμενο ακόμα και στην εποχή μας Στο έργο κυριαρχεί η
σύγκρουση δύο κόσμων που θέτει ανάγλυφο το δίλημμα στο θεατή να
επιλέξει την πορεία του μέσα στη ζωή
Ο Σοφοκλής Πέππας που θα ενσαρκώσει τον Κρέοντα τόνισε με τη σειρά του
ότι δεν θέλαμε να δώσουμε μία αποκρυσταλλωμένη άποψη Ο Κρέοντας δεν
αυθαιρετεί αντίθετα εκφράζει τη συλλογική συνείδηση της πόλης Ο
Σοφοκλής στο έργο αυτό καταργεί το διαχωρισμό ανάμεσα στο καλό και στο
κακό
Ο κορυφαίος του χορού τέλος Δημήτρης Πετρόπουλος έδωσε ιδιαίτερη
έμφαση στο ότι ο χορός στο έργο αυτό ξαναβρίσκει τη χαμένη του
αμεσότητα και θέτει στους ήρωες τα ερωτήματα που κινούν τα νήματα του
έργου
Το Θέατρο Ένα προσφέρει στο θεατρόφιλο
κοινό και εμπλουτίζει την καλλιτεχνική ατζέντα
της Κύπρου σταθερά από την ίδρυσή του το
1987 Αυτή η θαυμαστή πορεία έχει φτάσει
αισίως στο 100ο έργο που ανεβάζει το Ένα στον
χαρακτηριστικά ζεστό του χώρο στην παλιά
Λευκωσία Ο Καλλιτεχνικός Διευθυντής του
Θεάτρου Ανδρέας Χριστοδουλίδης σκηνοθετεί
για αυτή την επετειακή παραγωγή την Αντιγόνη
του Σοφοκλή Είναι από τις σπάνιες φορές που
ανεβαίνει τραγωδία σε κλειστό χώρο στην
Κύπρο
Μέσα από το περίφημο έργο του Σοφοκλή
αναδεικνύονται διαχρονικά πανανθρώπινα
προβλήματα όπως η σύγκρουση του ατόμου με
το σύνολο και η διπολική αντίθεση φύσης και
ανθρώπινου πολιτισμού
Η πρεμιέρα της Αντιγόνης θα δοθεί στις 16
Δεκεμβρίου στην κύρια σκηνή του θεάτρου στη
Λευκωσία με την ευγενή στήριξη της Ελληνικής
Πρεσβείας
Η παράσταση Αντιγόνη την οποία ο
Θεόδωρος Τερζόπουλος σκηνοθέτησε με
τελειόφοιτους σπουδαστές της Ακαδημίας
αποτελεί έναν ακόμη σταθμό στην πολυετή
συνεργασία του Θεάτρου Άττις με την
σημαντικότερη Ακαδημία Θεάτρου της
Ασίας
Η συνεργασία του Θεόδωρου Τερζόπουλου
με την Ακαδημία του Πεκίνου
χρονολογείται από το 1984 και προάγει ένα
γόνιμο διάλογο ανάμεσα στην αρχαία
ελληνική τραγωδία την Όπερα του
Πεκίνου και το ασιατικό θέατρο
Επιστέγασμα της συνεργασίας του
Θεόδωρου Τερζόπουλου με την Ακαδημία
είναι η απονομή του τίτλου του Επίτιμου
Διδάκτορα της Ακαδημίας και η
αναγνώριση laquoτης απόλυτης υποταγής της
Ακαδημίας στο διαπολιτισμικό θέατρο του
Έλληνα σκηνοθέτηraquo όπως χαρακτηριστικά
είπε ο Πρόεδρος της Xu Xiang
hellipΜέθοδος
Τερζόπουλου
Σχηματικότητα-
Σωματικότητα
Η διαφορετικότητα του θεάτρου του Τερζόπουλου
έγκειται ακριβώς στη διαφορετική ανάγνωση των
κειμένων Η συνήθης σκηνοθετική ματιά ιδίως πάνω σε
αρχαία κείμενα αναλώνεται στο να επιβεβαιώσει τα
κείμενα αυτά ως αυθεντίες και επομένως να
προσδιορίσει τις αναλογίες τους με τη σύγχρονη εποχή
Το ζητούμενο είναι η διαχρονικότητα του νοήματος
Αντίθετα κάτι τέτοιο δε φαίνεται ούτε από τα κείμενά
του ούτε από τις συνεντεύξεις του ίδιου του
Τερζόπουλου να τον απασχολεί Δεν ερευνά στον χρόνο
αλλά στον χώρο Το θέατρο του μπορεί να οριστεί ως
lsquorsquoδιαπολιτισμικόrsquorsquo διασπά την έννοια των συνόρων
ανάμεσα στους πολιτισμούς και αναδεικνύει την
ιστορική διαδικασία των διαρρεόντων συνόρων του
παγκόσμιου πολιτισμού εγγράφει το κείμενο στην
πολιτισμική του προοπτική Και πώς μπορεί να γίνει
αυτό αλλιώς παρά μέσα από την κοινή αλήθεια όλων
των πολιτισμών το σώμα Το πάσχον σώμα το
παλλόμενο σώμα το σώμα σε έκσταση το τελετουργικό
σώμα στοιχεία κοινά σε όλες τις θρησκείες και σε όλους
τους αρχαίους πολιτισμούς
Στο θέατρο το σώμα πλέον είναι πιο παρόν από ποτέ Οι
πρόβες των ηθοποιών ξεκινούν από τη σωματική
άσκηση και οι ρόλοι προσεγγίζονται με σωματικά
κριτήρια σε αντίθεση με τη μέχρι τώρα πρακτική που
υπέβαλε την προσέγγιση με βάση την υπόθεση και τον
χαρακτήρα (μέθοδος Στανισλάβσκι)
Η Commedia dell arte είναι ένα
αυτοσχεδιαστικό είδος θεάτρου που ξεκίνησε
τον Μεσαίωνα στην Ιταλία και γρήγορα
εξαπλώθηκε στην κεντρική Ευρώπη
χρησιμοποιώντας στερεότυπους χαρακτήρες
αυτοσχεδιαστικούς διαλόγους και μάσκες Μέσα
από ένα συνονθύλευμα σαλτιμπάγκων μίμων
ακροβατών και ηθοποιών δημιουργούνται
περιπλανώμενες ομάδες που με χαρακτηριστικό
τους την μαστοριά της τέχνης τους θέτουν τις
βάσεις για το σύγχρονο ευρωπαικό θέατρο
Η ομάδα Commedia dell arte a la improvisata
παρουσιάζει την Αντιγόνη του Σοφοκλή
ειδομένη μέσα από το κάτοπτρο της Commedia
dell arte η οποία χρησιμοποιεί το τραγικό σαν
κωμικό αποδεχόμενη την παρουσία αυτού του
σχήματος ως κινητήρια δύναμη της ζωής και της
σκηνικής δραματουργίας
Φάρσες μάσκες χαρακτήρες ανατροπές
μουσική και τραγούδι ξεδιπλώνουν μπροστά
στα μάτια σας μια διαφορετική Αντιγόνη
αναπάντεχη και γεμάτη εκπλήξεις
Στο Μικρό Θέατρο της Αρχαίας Επιδαύρου
προσεγγίζει την Αντιγόνη με άξονα τον έρωτα
και τη δύναμή του πάνω στον άνθρωπο
Μιλώντας για τα πάθη και το θάνατο το
θέατρο συνδιαλέγεται με τη μουσική
Με αφορμή την ταφή που επιλέγει η
Αντιγόνη για το νεκρό αδερφό της
Πολυνείκη ενάντια στο νόμο του Κρέοντα
και σε όσους υποτάσσονται στη βία του η
Ομάδα ΑΣΙΠΚΑ και ο σκηνοθέτης Δημήτρης
Μπίτος προσεγγίζουν το δράμα του Σοφοκλή
laquoΑντιγόνηraquo επιχειρώντας να
αποκωδικοποιήσουν την τραγικότητα της
αγάπης ως επαναστατική πράξη ως εξίσωση
χωρίς λύση ισχυρή ως φυσικό φαινόμενο και
νόμο ενάντια στους νόμους του κράτους
κάθε εξουσίας ή λογικής
Στόχος του σκηνοθέτη είναι να φέρει σε μία
ουσιαστική συνάντηση μέσα από τις μουσικές
συνθέσεις του Blaine L Reininger και του
Ψαραντώνη ήχους του χθες και του σήμερα
για τα πάθοια του έρωτα
Το έργο ως σύγχρονη μεταγραφή της ομώνυμης
σοφόκλειας τραγωδίας επικεντρώνεται στη σφοδρή
σύγκρουση μεταξύ Αντιγόνης και Κρέοντα και ότι
αυτή laquoεκπροσωπείraquo σύγκρουση μεταξύ πολίτη και
εξουσίας ανυπακοής και νομιμοφροσύνης νιότης και
γήρατος αντιπαράθεση και ουτοπία
laquoΗ Αντιγόνη είναι ένας νέος άνθρωπος που δεν τον
χωρά η γη Ο Κρέων το αντίπαλον δέος δεν είναι
κακός αλλά έχει πει το μεγάλο ναι Αυτό το
αδιέξοδο δημιουργεί τον σπινθήρα την τραγωδία
Μέσα στο έργο υπάρχει διάσπαρτη η επιστροφή των
ηρώων στην παιδική τους ηλικία Και αυτό μου
θύμισε τη φράση του Νίτσε Ότι ο άνθρωπος
ωριμάζει όταν βρίσκει τη σοβαρότητα που έχει όταν
ως παιδί παίζει με ένα παιχνίδι Η Αντιγόνη πάει
κόντρα στον νόμο του κράτους αλλά υπερασπίζεται
τον νόμο της φύσης Αυτό είναι βαθύ και
μεγαλόπνοο Μόνο κυνηγώντας την ουτοπία
περιμένεις την ανατροπή διατηρείς την ελπίδα Ο
Κρέων προσπαθεί να σώσει την Αντιγόνη αλλά
συνειδητοποιεί ότι ήταν ταγμένη γι αυτόraquo
Η ομάδα Skull of Yorick Productions παρουσιάζει την
μουσικοθεατρική παράσταση laquoΑντιγόνηraquo βασισμένη
στο κείμενο του Σοφοκλή
Η ιδιαιτερότητα της έγκειται στο γεγονός ότι
δημιουργεί μία ξεχωριστή ηχητική ατμόσφαιρα
συνδυάζοντας τον ήχο του 20ου και 21ου αιώνα την
φωνητική virtuositeacute του 19ου αιώνα και της Baroque
εποχής Είναι η δεύτερη πλήρης παράσταση που
ανεβαίνει από την ομάδα στην οποία χρησιμοποιείται
μία εντελώς ανατρεπτική ενορχήστρωση ενός έργου Η
laquoΑντιγόνηraquo αδιαμφισβήτητα αποτελεί εξέλιξη της
τεχνικής αυτής συνδυάζοντας πλέον πολλούς
ηχόκοσμους Επίσης το γεγονός ότι πρόκειται για
αρχαιοελληνικό δράμα δίνει τη δυνατότητα στο θεατή
να βιώσει το αριστούργημα του Σοφοκλή μέσα από μία
πραγματικά σπάνια οπτική γωνία Μία laquoΑντιγόνηraquo με
χαρακτήρα διαχρονικό που αγγίζει τον παλμό της
εποχής
Σκηνοθετικά η laquoΑντιγόνηraquo προσεγγίζεται με έντονα
αλληγορικά στοιχεία τα οποία εκφράζουν την ανάγκη
να πράξει ο πολίτης αυτό που γνωρίζει πως είναι
σωστό θυσιάζοντας ακόμα και την ίδια του τη ζωή Το
έργο εξιστορεί τη μάχη μεταξύ ηθικής και ασέβειας
πίστης στις παραδόσεις και τυρρανικής εξουσίας
Σκηνογραφικά η laquoΑντιγόνηraquo της Skull of Yorick είναι
λιτή εμμένοντας στους δεσμούς μεταξύ των τεσσάρων
ηρώων που είναι ξεκάθαροι και ορατοί από τον
Ο σχεδιασμός της παράστασης βασίζεται στην
έννοια της προοικονομίας των πραγμάτων και
των δράσεων των ηρώων καθώς και στο
σκοτάδι της πλάνης στην αίσθηση δηλαδή ότι
οι ήρωες νομίζουν ότι πράττουν σωστά ενώ
έχουν παραπλανηθεί από τη Θεά Άτη
Οι ηθοποιοί κινούνται περιμετρικά σε όλο τον
χώρο του μουσείου ορίζοντας τη δράση εντός
του μουσείου ως δράση ιδιωτική ενώ την
δράση στο αίθριο ως δράση δημόσια Ο θεατής
θα είναι σε θέση να δει το πραγματικό γεγονός
σε χρόνο ευθύγραμμο τη στιγμή που συμβαίνει
Ένας προβληματισμός ανάμεσα στα όρια του
ιδιωτικού κόσμου και της δημόσιας ζωής έτσι
όπως θα μπορούσαν να οριστούν οι κόσμοι του
Κρέοντα και της Αντιγόνης
Ένας προβληματισμός πάνω στην Ερμηνεία
των καταστάσεων και των βιωμάτων όταν αυτά
εκτίθενται στον δημόσιο λόγο
Ήρωες που αδυνατούν να πράξουν με φρόνηση
επειδή παραπλανούνται Όταν αναγκάζονται
τελικά να βρουν το μέτρο είναι δέσμιοι του
Χρόνου που δεν μπορεί να αλλάξει πια το
λάθος
Αυτή είναι μια νέα εκδοχή της Αντιγόνης του Σοφοκλή από τον
Ashley Scott-Layton Στην εκδοχή της Αντιγόνης του
Πανεπιστημίου του Leeds αναδύονται θέματα ατομικής
ταυτότητας πολιτικής ελευθερίας αλλά και ενός
καταδικασμένου γάμου με τη δράση να τοποθετείται μέσα σε
ένα οίκο νυφικών Η παράσταση διασκευάζει το πρωτότυπο
κείμενο μέσα από μια ζωντανή και σύγχρονη σωματική
προσέγγιση
Κύριος στόχος της παράστασης είναι η δημιουργία μιας
σωματικής και ακουστικής ερμηνείας της αφήγησης Οι
συντελεστές δημιουργούν και παρουσιάζουν ένα Χορό
αποτελούμενο από διακριτές και ξεχωριστές οντότητες
(υπάλληλοι ενός οίκου νυφικών) Κατά τη διάρκεια των
προβών η ομάδα εστίασε την προσοχή της στην σχέση
Αίμoνα-Αντιγόνης και στις ετοιμασίες του γάμου τους ο
οποίος μοιάζει να είναι καταδικασμένος εξαρχής Επίσης
τονίστηκε η σχέση πατέρα-γιου με την καταστροφική της
δύναμη και τις τραγικές συνέπειές της
Πρόθεση της ομάδας αποτελεί και η ανάδειξη της
σωματικότητας όπως και εκείνης της σειράς των γεγονότων
που στην Αρχαία Τραγωδία συνέβαιναν εκτός σκηνής
(θάνατοι) και παραδοσιακά περιγράφονταν από τους
αγγελιοφόρους ως βασικό κομμάτι του έργου με την
παρουσίασής τους επί σκηνής Επιπρόσθετα στην έναρξη της
παράστασης υπάρχει μια έμμεση αναφορά στην σύγχρονη
Βρετανική πραγματικότητα των διαδηλώσεων του 2011
H Κομεντί Φρανσέζ το πρώτο εθνικό κι ένα από
τα ελάχιστα πια κρατικά θέατρα της Γαλλία
έρχεται στο Μέγαρο Αθηνών
Όπως επισημαίνει ο 49χρονος Μαρκ Πακέν στην
παράσταση που υπογράφει ο ίδιος η Αντιγόνη
είναι μια γυναίκα εύθραυστη αλλά και απείθαρχη
και πεισματάρα μια μορφή που συναντάμε
καθημερινά στους δρόμους η οποία παλεύει μόνο
και μόνο για να υπάρξει ίσως κάθε άλλο παρά
μυθική Είναι ένα κομμάτι του κόσμου μας
Σύμφωνα με τον Γάλλο πρέσβη στην Αθήνα Ζαν
Λου Κιν-Ντελφόρζ η έλευση της Κομεντί
Φρανσέζ με το συγκεκριμένο έργο laquoενέχει
συμβολικό χαρακτήρα στο πλαίσιο της σημερινής
Ελλάδαςraquo κι όπως επισημαίνει δεν υπάρχει
άλλος ξένος σταθμός στην περιοδεία του
θεάματος
Λιτό και το σκηνικό τοπίο της παράστασης όπου
δεσπόζει η σκληρή πρόσοψη ενός επιβλητικού
οικοδομήματος σκληρή όσο και το πρόσωπο της
εξουσίας
hellipστο Μέγαρο Αθηνών
Η σκηνοθεσία του Γάλλου Μαρκ Πακέν και η αισθητική
ερμηνεία του πάνω στην laquoΑντιγόνηraquo δημιουργεί την αίσθηση
της καθημερινότητας και του τρέχοντος που μας περιβάλλει
όπου όσα laquoόχιraquo κι αν διατυπώνονται δεν έχουν τη δύναμη να
αλλάξουν την πορεία των γεγονότων Αρκεί να παρατηρήσεις
την ηρωίδα του ένα a la garconne κουρεμένο αγοροκόριτσο
ξυπόλητο και ντυμένο με παντελόνι το οποίο αρνείται να
ενσωματωθεί στον κόσμο που της παραδίδεται και προτιμά να
πεθάνει
Και η ερμηνευτική προσέγγιση του θιάσου στην ίδια
ατμόσφαιρα φέρει σαφώς τα συμπτώματα της τραγωδίας αλλά
εμποτισμένης από την εμπειρία του σήμερα Ξεκινώντας από
την Φρανσουάζ Ζιγιάρ που εμφανίζεται στον επώνυμο ρόλο
τονίζει με δυναμισμό και εκφραστικότητα τα γήινα και
ανθρώπινα χαρακτηριστικά της Αντιγόνης προκαλώντας έως και
συγκίνηση Σε ωραία αρμονία με τον Μπρούνο Ραφαέλλι που
πανύψηλος και σωματώδης απέναντί της αποτυπώνει με
ακρίβεια και στιβαρότητα το μοντέλο ενός σύγχρονου
πολιτικού Στο σύνολό του ο 11μελής θίασος της Comedie
Francaise κινείται σε ενιαία ερμηνευτική γραμμή υψηλού
επιπέδου με μικρή εξαίρεση κάποιες αδικαιολόγητες φωνητικές
εντάσεις
Μία από τις παραστάσεις πουσημείωσαν μεγάλη επιτυχία στοπερσινό φεστιβάλ Αθηνών ηlaquoΑντιγόνηraquo του Σοφοκλή πουσκηνοθέτησε η Νατάσα Τριανταφύλληθα παιχτεί για μία και μόνο βραδιά στις12 Ιουνίου 2014 στο Παρίσι στηναίθουσα συνεδριάσεων της Unesco
Αυτός ήταν ο τρόπος που αποφάσισε ημόνιμη ελληνική αντιπροσωπεία στηνUnesco να κλείσει το εξάμηνο τηςελληνικής προεδρίας Η ΚατερίναΔασκαλάκη πρέσβειρα της Ελλάδαςστην Unesco ήταν αυτή πουπροσκάλεσε την θεατρική ομάδα πουστελέχωσε πέρσι το καλοκαίρι τηνπαράσταση να έρθει στο Παρίσι και νατην παρουσιάσει με τον τρόπο που τηναπολαύσαμε στο Μουσείο Μπενάκη μεμόνο μικρές προσαρμογές πουδιατηρούν όμως απαράλλακτη τηβασική δομή της
Γιατί μια Παλαιστινιακή Αντιγόνη
Ο Αιγύπτιος στην καταγωγή σκηνοθέτης Adel
Hakim ο οποίος ζει από το 1972 στη Γαλλία
κι έχει ασχοληθεί με την αρχαία τραγωδία
έχει τις απαντήσεις
laquoΓιατί το κείμενο του Σοφοκλή αναφέρεται
στην σχέση των όντων με τη γη τη γη τους
στην αγάπη που κάθε άνθρωπος έχει για τον
γενέθλιο τόπο του και στους δεσμούς που
διατηρεί μαζί του Γιατί ο Κρέων
τυφλωμένος από τους φόβους και τα
φαντάσματά του απαγορεύει να ταφεί στην
γη του Γιατί καταδικάζει την Αντιγόνη να
κλειστεί σε σπήλαιο χωρίς τροφή και νερό
Γιατί μετά τις προφητείες του Τειρεσία και το
θάνατο του γιού του ο Κρέων καταλαβαίνει
τελικά το λάθος του και επιχειρεί να
επανορθώσει Παρά τη τρελή φυγή των
ψυχών προς την τρέλα η Αντιγόνη του
Σοφοκλή είναι ένα τραγούδι για την αγάπη
και την ελπίδα μια συμφωνία
συναισθημάτων ένας ύμνος στη ζωήraquo
hellipστο Δημοτικό
Θέατρο Πειραιά
Το Εθνικό Θέατρο Παλαιστίνης
θα παρουσιάσει την laquoΑντιγόνηraquo
του Σοφοκλή σε σκηνοθεσία
Adel Hakim (Αντέλ Χακίμ) την
Παρασκευή 24 και το Σάββατο 25
Οκτωβρίου 2014 στο Δημοτικό
Θέατρο Πειραιά με ελληνικούς
υπότιτλους
Η παράσταση η οποία
παρουσιάστηκε με μεγάλη
επιτυχία στο Theatre des Quartiers
drsquo Ivry κερδίζοντας το Βραβείο
Κριτικών 2012 έχει τεθεί υπό την
αιγίδα της Πρεσβείας της
Παλαιστίνης στην Αθήνα
Για τους εφήβους έχει σημασία πώς διαμορφώνουν
και συντηρούν τα όνειρά τους αλλά και πώς
μαθαίνουν να αντιστέκονται να αμύνονται να
συνθλίβονται και να προσχωρούν στην
πραγματικότητα εκεί που δεν υπάρχουν
ψευδαισθήσεις αλλά η πραγματική ζωή Για αυτό
τους αφορά η Αντιγόνη Γιατί ειδικά η Αντιγόνη
Γιατί είναι ένα κείμενο συγκλονιστικό που θέτει
αληθινά διλήμματα με συνέπειες επιλογές και
ευθύνες σε κάθε βήμα των πράξεων μας Ένα κείμενο
ορόσημο όχι μόνο για το περιεχόμενό του και την
εποχή που γράφτηκε αλλά και για το πότε και πώς
συναντιόμαστε εμείς μαζί του εκεί κάπου στα 15 με
16 μας στην κρίσιμη ώρα των ορίων της εφηβικής
μας ζωής και των επιλογών προς την άβυσσο της
ενήλικης ζωής μας
Γιατί θέτει ξεκάθαρα τα θέματα η ευθύνη του
ανθρώπου ως μέλους μιας ισόνομης πολιτείας η
αναζήτηση και η απόδοση του δικαίου οι συνέπειες
των πράξεων η ορμή της νεότητας τα όρια της
κοινωνίας θέματα που απασχολούν τον άνθρωπο από
την αρχή του συνειδητού του βίου
Οι ηθοποιοί της ομάδας έχουν καθαρό λόγο
πάθος ένταση σωστό τονισμό έκφραση στα
πρόσωπα και τα σώματα τους ωραία κίνηση ενώ
όλοι τους λειτουργούν ομαδικά σε όλες τις
κατευθύνσεις με όλες τις παραμέτρους
Το έργο του Σοφοκλή laquoΑντιγόνηraquo
παρουσιάζεται ατόφιο σε μετάφραση της Ελένης
Μερκενίδου αλλά εμβόλιμα laquoπειραγμένοraquo σε
λίγα του σημεία και είναι αυτό που το ξεχωρίζει
δίνοντας του μια άλλη οπτική καθώς τέτοια
παρουσίαση μάλλον δεν θα έχετε ξαναδεί σε
αρχαίο κείμενο και ίσως λέμε ίσως και να
ενοχλήσειhellip συντηρητικούς παρατηρητές
Αυτό όμως που μας ενθουσίασε είναι ο Χορός και
πως αρμονικά ενσωματώνεται καθόλη τη
διάρκεια της παράστασης με τα κεντρικά
πρόσωπα που το περιβάλουν Μιλάμε για
σκηνοθετική μαεστρία και όχι για laquoτσιγγουνιάraquohellip
ρόλων που σε συνδυασμό με τις καλές ερμηνείες
βγαίνει ένα αξιοθαύμαστο αποτέλεσμα συνόλου
Ο Παύλος Δανελάτος και η νεοσύστατη
καλλιτεχνική ομάδα Οmerta που σημαίνει σιωπή
αποτελείται από απόφοιτους σπουδαστές της
δραματικής σχολής Α Boυτσινά
Η αρχαία ελληνική τραγωδία ΑΝΤΙΓΟΝΗ του
Σοφοκλή είναι ένα από τα ωραιότερα δείγματα
της παγκόσμιας λογοτεχνικής κληρονομιάς
σύμβολο συνέπειας στο χρέος και τους
άγραφους νόμους πίστης σε διαχρονικές αξίες
και ιδανικά φορέας μηνύματος καθολικής
αγάπης ανθρωπιάς ανθρωπισμού πραγματικής
αρετής
Η παράσταση τιμήθηκε στο 11ο Διαγωνιστικό
Φεστιβάλ Εθνικών Θεάτρων laquoΜΟΣΧΑ-ΠΟΛΗ
ΤΟΥ ΚΟΣΜΟΥraquo με τρία βραβεία Η ηθοποιός
Δώρα Γιαννίτση βραβεύθηκε για το ρόλο της
ΑΝΤΙΓΟΝΗΣ ο Кωνσταντίν Ρόζανοβ για τα
σκηνικά της παράστασης ενώ το laquoLuna
Theaterraquo τιμήθηκε με βραβείο παραγωγής
Αποσπάσματα της τραγωδίας απαγγέλλονται
στην αρχαία και νέα ελληνική γλώσσα το δε
μεγαλύτερο μέρος της αποδίδεται στη ρωσική
γλώσσα Η παράσταση θα παρουσιασθεί με
ελληνικούς υπέρτιτλους Στην παράσταση
συμμετέχουν Έλληνες και Ρώσοι ηθοποιοί ενώ
τη μουσική έχει συνθέσει ο διακεκριμένος
μουσικός Νίκος Ξανθούλης
Η Ζιλιέτ Μπινός δηλώνει πως για αυτήν το
επίκεντρο laquoείναι οι μύθοι τα αρχέτυπα αυτά από
τα οποία είμαστε φτιαγμένοι οι απλές ερωτήσεις
που ρωτάμε όλοιraquo
H Μπινός όμως επέμενε στην Αντιγόνη laquoτο πένθος
της και ο ηρωισμός της με συγκλόνισανraquo δηλώνει
Όσο για τον Βαν Χοβ η ελληνική τραγωδία δεν
είναι σε καμία περίπτωση εύκολη για ένα
σύγχρονο διεθνές κοινό Πως να διαχειριστείς τον
χορό τι να κάνεις με τους Θεούς Για τον Βαν
Χοβ όμως laquoο Χορός είναι η συνείδηση της
κοινωνίας Είναι η σπονδυλική στήλη της
παραγωγής αυτής laquoΠροσπαθώ να κάνω την
σκληρή ελληνική τραγωδία πιο ανθρώπινηraquo
laquoΗ Αντιγόνη έχει μια σχέση με τον αθέατο κόσμο
πολύ δυνατή με τους θεούς και τους νεκρούς για
αυτήν δεν υπάρχουν όρια θεατός και αθέατος
κόσμος είναι σχεδόν το ίδιο Για μένα αυτό το
έργο είναι τόσο πλούσιο που θέλω να βγάλω ένα
αποτέλεσμα που είναι συγκλονιστικό συγκινητικό
τρομακτικό αλλά επίσης ελπιδοφόρο Γιατί είναι
ένα έργο γεμάτο αναπάντητα ερωτήματα Και για
μένα η δουλειά μου είναι να τα κατανοήσωraquo
Η παράσταση laquoA Thing Done in a Seeing
Placeraquo ndashο τίτλος είναι εμπνευσμένος από τη
μετάφραση των όρων laquoδράμαraquo και laquoθέατροraquo
στα αγγλικάndash μεταφέρει την ιστορία της
laquoΑντιγόνηςraquo του Σοφοκλή στην εποχή του
Ψυχρού Πολέμου με βασικούς χαρακτήρες
την laquoανυπάκουη κόρηraquo τον αστυνομικό το
Κογκρέσο την πολιτεία τoν Τειρεσία και τον
θάνατο Ασπρόμαυρες μαριονέτες
συνυπάρχουν στη σκηνή με ηθοποιούς και
πίνακες ζωγραφικής ενώ η μουσική του
έργου είναι επηρεασμένη από την
αμερικανική παράδοση του Shape Note
Singing
Τη δεκαετία του ΄60 οι Βread and Puppet
είχαν σταθερή παρουσία στις διαδηλώσεις
κατά της στρατιωτικής εμπλοκής των ΗΠΑ
στη Νοτιοανατολική Ασία και συμμετείχαν
ενεργά σε δράσεις για την επίλυση τοπικών
κοινωνικοπολιτικών ζητημάτων Στο ίδιο
διάστημα δημιούργησαν ορισμένους από
τους πιο διάσημους χαρακτήρες τους με τη
βοήθεια παιδιών της γειτονιάς
Γυναίκες από τη Συρία εξόριστες στη Βηρυτό
ανεβάζουν την Αντιγόνη του Σοφοκλή μια τραγωδία
η οποία τους επιτρέπει να καταθέσουν τη θλίψη τους
επειδή έφυγαν από την κατεστραμμένη από τον πόλεμο
χώρα τους
Οι 20 γυναίκες δεν είχαν ως τώρα καμιά εμπειρία στην
ηθοποιία και προέρχονται από συντηρητικό
περιβάλλον
Η Αντιγόνη της Συρίας μας επιτρέπει να εκφράσουμε
τον καημό μας εξηγεί στο Γαλλικό Πρακτορείο η
29χρονη Μόνα που έχει ρόλο αφηγήτριας
Στην παράσταση οι ηθοποιοί παρουσιάζουν τις
οδυνηρές εμπειρίες τους μέσω των δοκιμασιών στις
οποίες υποβλήθηκε η Αντιγόνη
Ο Μοχάμαντ αλ-Άταρ ο 33χρονος σκηνοθέτης της
παράστασης λέει πως ήθελε να δείξει τη μάχη που
δίνει σήμερα η γυναίκα της Συρίας
Για τον λόγο αυτό προσάρμοσε το αρχαίο κείμενο στη
σημερινή συριακή πραγματικότητα στο έργο γίνεται
λόγος για τις συλλήψεις στα κυβερνητικά σημεία
ελέγχου τις παρενοχλήσεις από τις ανταρτικές
οργανώσεις την αναζήτηση της ελπίδας και τον αγώνα
των γυναικών ενάντια στα φράγματα που τους θέτει η
κοινωνία
Αντιγόνη 1990 με την Αλίκη Βουγιουκλάκη 1995 με την
Καριοφυλλιά Καραμπέτη Την επιλογή του έργου ακολουθούσε η
επιλογή του πρωταγωνιστήστριας που συνήθως ήταν
προβεβλημένος αλλά όχι απαραίτητα από το χώρο της τραγωδίας
Οι παραστάσεις του τόσο στην Ελλάδα όσο και στο εξωτερικό
βασίζονταν συνήθως στη δική του μετάφραση η οποία παρέμενε
όσο το δυνατόν πιο πιστή στο πρωτότυπο
Αρκετά συχνά επέλεγε να σκηνοθετήσει προβεβλημένους ή και
laquoεμπορικούςraquo ηθοποιούς όπως την Αλίκη Βουγιουκλάκη Πολλές
φορές ωστόσο επικρίθηκε από τους κριτικούς για τις επιλογές του
ως προς τους πρωταγωνιστές των παραστάσεών του Οι ηθοποιοί
στις παραστάσεις τραγωδίας του Μίνωος Βολανάκη απέδιδαν τους
ρόλους ως σύγχρονοι άνθρωποι Ο σκηνοθέτης περιόρισε τις
μεγαλοπρεπείς κινήσεις και πέτυχε να δημιουργήσει πιο προσιτούς
χαρακτήρες ακόμα και για το λαϊκό κοινό των παραστάσεών του
που δεν διέθετε θεατρική παιδεία
Ο Βολανάκης ως σκηνοθέτης αρχαίας τραγωδίας προσπάθησε να
την ερμηνεύσει και όχι να την εξηγήσει Η επιλογή των έργων
που σκηνοθέτησε σχετιζόταν με το κεντρικό πρόσωπο Θεωρούσε
ότι η παράσταση αρχαίας τραγωδίας θα έπρεπε να είναι σε
αντιστοιχία με τη συγκεκριμένη ιστορική στιγμή
Τα σκηνικά που επέλεγε είχαν ως κεντρικό σχήμα τον κύκλο Η
έννοια του κύκλου και η λειτουργία των ρόλων μέσα σε αυτόν
αποτέλεσαν πηγή έμπνευση των σκηνικών Ο Βολανάκης
προτιμούσε τα σχεδόν συμβολιστικά σκηνικά τα οποία
συνδέονταν με την πλοκή της τραγωδίας και τον τρόπο με τον
οποίο επέλεγε να την προσεγγίσει
Για το σύνολο της παράστασης ήταν υπεύθυνος ο σκηνοθέτης κι
επομένως εκείνος θα έπρεπε να καθοδηγεί τους υπόλοιπους
συντελεστές της (συνθέτη σκηνογράφο ενδυματολόγο
χορογράφο) άποψη η οποία χαρακτηρίζει και το έργο του Μίνωος
Βολανάκη ο οποίος ήταν αρκετά συγκεντρωτικός στις
παραστάσεις του
Προκειμένου να κάνει τις παραστάσεις του προσιτές σε όλους
κατέστησε τον Χορό συλλογικό όργανο μέρος της παράστασης και
όχι ξένο σώμα ενώ ταυτόχρονα διατήρησε την ατομικότητα των
μελών του Τα μέλη του Χορού συνέπασχαν με τους ήρωες και
παρακολουθούσαν τα δρώμενα Πάντως δεν κυριαρχούσαν στο
χώρο Η εκφορά των λόγων του Χορού ήταν άλλοτε ατομική και
άλλοτε ομαδική με το τραγούδι να τονίζει διάφορα σημεία των
χορικών και τη μουσική να υποβοηθά στη δημιουργία κατάλληλου
κλίματος
Στόχος του Βολανάκη πιθανόν ήταν να φέρει την αρχαία ελληνική
τραγωδία κοντά στον απλό πολίτη και όχι να δημιουργήσει
παραστάσεις για εξειδικευμένους θεατές Εκεί στόχευε πιθανόν και
η επιλογή νέων χώρων για τις παραστάσεις αρχαίας ελληνικής
τραγωδίας μακριά από το κέντρο της Αθήνας Στα πρώτα
σκηνοθετικά του χρόνια απέφευγε τα αρχαία θέατρα όμως τελικά
σκηνοθέτησε παραστάσεις για αυτά ενώ σχεδίασε άλλα στο
πρότυπο αυτών Οι γνωστοί χώροι αρχαίο θέατρο της Δωδώνης
Επίδαυρος Ωδείο Ηρώδου του Αττικού δεν του αρκούσαν και
φρόντιζε να δημιουργήσει τους δικούς του χώρους για να φέρει
τον πολιτισμό πιο κοντά στο λαϊκό κοινό της Αθήνας Παλιά
λατομεία μεταμορφώθηκαν με τη φροντίδα του σε αξιόλογους
χώρους πολιτισμού όπου διάφορα πολιτιστικά γεγονότα
λαμβάνουν χώρα έως και σήμερα
Από το ΔΗΠΕΘΕ Σερρών στο Λυκαβηττό και στο Ηρώδειο Μετάφραση
ΚΧΜύρης laquoΗ σχέση της με την εξουσίαraquo λέει η ηθοποιός για την
ηρωίδα που θα υποδυθεί laquoείναι καθοριστική Έρχεται αντιμέτωπη με αυτό
που εκπροσωπεί ο Κρέων δηλαδή την εξουσία Και ξέρει ότι στο τίμημα
που αναλαμβάνει στο παιχνίδι κόντρα στην εξουσία χαμένος είναι ο
ιδεολόγος δηλαδή η ίδια Γι αυτό και τοποθετούμε την Αντιγόνη σε αυτό
το βάθρο Διότι ξέρει ότι η σύγκρουσή της με την εξουσία ισοδυναμεί με
θάνατο Είναι άνισος ο αγώνας Και προχωρά προς αυτόν αμετακίνητη
απόλυτη και ακάθεκτη χωρίς να παζαρεύει την ιδεολογία της χωρίς να
παλινδρομεί Ξέρει ότι δεν θα το αποφύγειraquo
Την ίδια στιγμή μέσα από τον θρήνο της παρουσιάζει την ανθρώπινη
πλευρά της laquoΣτον θρήνο σπάει και οπισθοχωρείraquo λέει Κι ενώ τη
μαγνητίζει ο θάνατος και προχωρά προς αυτόν συγχρόνως τρομάζει όπως
τρομάζουμε όλοι μπροστά στο άγνωστο του θανάτου Αλλιώς η Αντιγόνη
θα ήταν μόνο σύμβολο μόνο μια ιδέα Εκείνη όμως φέρει την ιδέα αλλά
επειδή είναι και ανθρώπινο πλάσμα δεν αντέχει το βάρος της ιδέας Και
αυτό συμβαίνει μόνο για μια στιγμή Κι έτσι δεν κρατάμε την Αντιγόνη σε
απόσταση τη φέρνουμε κοντά μας Η Αντιγόνη θέλει και πρέπει να
αγαπηθεί Θέλει να εκμηδενίσει τις αποστάσειςraquo
laquoΘέλησα να συνδέσω την τραγωδία και την ηρωίδα μου με το τώρα με
αναφορές πιο κοντά σε μας Αναρωτήθηκα ποιος στη σύγχρονη Ελλάδα θα
μπορούσε να φθάσει σε αυτά τα ύψη σε αυτές τις κλίμακες Και το μόνο
που βρήκα και λειτουργεί μέσα μου πολύ έντονα είναι οι πολιτικοί
κρατούμενοι της χούντας Και όλα αυτά με απόλυτη ηρεμία Η Αντιγόνη
δεν πράττει τίποτα εν θερμώ Είναι ηρωίδα από σκέψη και όχι από
παρόρμησηraquo
Πόσο Αντιγόνη αισθάνεται στη ζωή της laquoΣε στιγμές και σε άλλη κλίμακα
νομίζω ότι όλοι μας μπορούμε να γίνουμε μια μικρή Αντιγόνη Στις
προσωπικές αντιστάσεις μας πάντα στην κλίμακά μαςraquo
Η σκηνοθέτις της παράστασης Νικαίτη Κοντούρη χαρακτήρισε την τραγωδία
ως ένα σύμβολο και κείμενο βαθιά πνευματικό που θέτει διαρκώς ερωτήματα
στους μελετητές Τόνισε παράλληλα ότι η μετάφραση του έργου από τον
Νίκο Παναγιωτόπουλο επηρέασε σημαντικά τη μορφή της παράστασης Η
παράσταση είναι λιτή και αφαιρετική και στηρίζεται στις σχέσεις των
ανθρώπων Στο κέντρο τοποθετείται η σύγκρουση της Αντιγόνης και του
Κρέοντα η ισοτιμία των δύο αυτών προσώπων και η ισοδικία που απορρέει
από το ίδιο το έργο Η Αντιγόνη αποτελεί όχι μόνο μια επιτομή της Αρχαίας
Ελληνικής Ποίησης αλλά και μέγα αρχέτυπο της Θεολογίας και της
φιλοσοφίας του ανθρώπου
Η Λυδία Κονιόρδου χαρακτήρισε πολύ σημαντική τη στιγμή που μία ηθοποιός
συναντιέται με την Αντιγόνη και ανέφερε ότι προσπάθησε να δει την
Αντιγόνη ως υπαρκτό και παρορμητικό και όχι ως ιδανικό -όπως έχει
επικρατήσει- πρόσωπο Είναι μία νέα κοπέλα όχι κατασταλαγμένη που
επιλέγει έναν ωραίο και ένδοξο θάνατο Οι αξίες της είναι διαχρονικές γι
αυτό και είναι ζητούμενο ακόμα και στην εποχή μας Στο έργο κυριαρχεί η
σύγκρουση δύο κόσμων που θέτει ανάγλυφο το δίλημμα στο θεατή να
επιλέξει την πορεία του μέσα στη ζωή
Ο Σοφοκλής Πέππας που θα ενσαρκώσει τον Κρέοντα τόνισε με τη σειρά του
ότι δεν θέλαμε να δώσουμε μία αποκρυσταλλωμένη άποψη Ο Κρέοντας δεν
αυθαιρετεί αντίθετα εκφράζει τη συλλογική συνείδηση της πόλης Ο
Σοφοκλής στο έργο αυτό καταργεί το διαχωρισμό ανάμεσα στο καλό και στο
κακό
Ο κορυφαίος του χορού τέλος Δημήτρης Πετρόπουλος έδωσε ιδιαίτερη
έμφαση στο ότι ο χορός στο έργο αυτό ξαναβρίσκει τη χαμένη του
αμεσότητα και θέτει στους ήρωες τα ερωτήματα που κινούν τα νήματα του
έργου
Το Θέατρο Ένα προσφέρει στο θεατρόφιλο
κοινό και εμπλουτίζει την καλλιτεχνική ατζέντα
της Κύπρου σταθερά από την ίδρυσή του το
1987 Αυτή η θαυμαστή πορεία έχει φτάσει
αισίως στο 100ο έργο που ανεβάζει το Ένα στον
χαρακτηριστικά ζεστό του χώρο στην παλιά
Λευκωσία Ο Καλλιτεχνικός Διευθυντής του
Θεάτρου Ανδρέας Χριστοδουλίδης σκηνοθετεί
για αυτή την επετειακή παραγωγή την Αντιγόνη
του Σοφοκλή Είναι από τις σπάνιες φορές που
ανεβαίνει τραγωδία σε κλειστό χώρο στην
Κύπρο
Μέσα από το περίφημο έργο του Σοφοκλή
αναδεικνύονται διαχρονικά πανανθρώπινα
προβλήματα όπως η σύγκρουση του ατόμου με
το σύνολο και η διπολική αντίθεση φύσης και
ανθρώπινου πολιτισμού
Η πρεμιέρα της Αντιγόνης θα δοθεί στις 16
Δεκεμβρίου στην κύρια σκηνή του θεάτρου στη
Λευκωσία με την ευγενή στήριξη της Ελληνικής
Πρεσβείας
Η παράσταση Αντιγόνη την οποία ο
Θεόδωρος Τερζόπουλος σκηνοθέτησε με
τελειόφοιτους σπουδαστές της Ακαδημίας
αποτελεί έναν ακόμη σταθμό στην πολυετή
συνεργασία του Θεάτρου Άττις με την
σημαντικότερη Ακαδημία Θεάτρου της
Ασίας
Η συνεργασία του Θεόδωρου Τερζόπουλου
με την Ακαδημία του Πεκίνου
χρονολογείται από το 1984 και προάγει ένα
γόνιμο διάλογο ανάμεσα στην αρχαία
ελληνική τραγωδία την Όπερα του
Πεκίνου και το ασιατικό θέατρο
Επιστέγασμα της συνεργασίας του
Θεόδωρου Τερζόπουλου με την Ακαδημία
είναι η απονομή του τίτλου του Επίτιμου
Διδάκτορα της Ακαδημίας και η
αναγνώριση laquoτης απόλυτης υποταγής της
Ακαδημίας στο διαπολιτισμικό θέατρο του
Έλληνα σκηνοθέτηraquo όπως χαρακτηριστικά
είπε ο Πρόεδρος της Xu Xiang
hellipΜέθοδος
Τερζόπουλου
Σχηματικότητα-
Σωματικότητα
Η διαφορετικότητα του θεάτρου του Τερζόπουλου
έγκειται ακριβώς στη διαφορετική ανάγνωση των
κειμένων Η συνήθης σκηνοθετική ματιά ιδίως πάνω σε
αρχαία κείμενα αναλώνεται στο να επιβεβαιώσει τα
κείμενα αυτά ως αυθεντίες και επομένως να
προσδιορίσει τις αναλογίες τους με τη σύγχρονη εποχή
Το ζητούμενο είναι η διαχρονικότητα του νοήματος
Αντίθετα κάτι τέτοιο δε φαίνεται ούτε από τα κείμενά
του ούτε από τις συνεντεύξεις του ίδιου του
Τερζόπουλου να τον απασχολεί Δεν ερευνά στον χρόνο
αλλά στον χώρο Το θέατρο του μπορεί να οριστεί ως
lsquorsquoδιαπολιτισμικόrsquorsquo διασπά την έννοια των συνόρων
ανάμεσα στους πολιτισμούς και αναδεικνύει την
ιστορική διαδικασία των διαρρεόντων συνόρων του
παγκόσμιου πολιτισμού εγγράφει το κείμενο στην
πολιτισμική του προοπτική Και πώς μπορεί να γίνει
αυτό αλλιώς παρά μέσα από την κοινή αλήθεια όλων
των πολιτισμών το σώμα Το πάσχον σώμα το
παλλόμενο σώμα το σώμα σε έκσταση το τελετουργικό
σώμα στοιχεία κοινά σε όλες τις θρησκείες και σε όλους
τους αρχαίους πολιτισμούς
Στο θέατρο το σώμα πλέον είναι πιο παρόν από ποτέ Οι
πρόβες των ηθοποιών ξεκινούν από τη σωματική
άσκηση και οι ρόλοι προσεγγίζονται με σωματικά
κριτήρια σε αντίθεση με τη μέχρι τώρα πρακτική που
υπέβαλε την προσέγγιση με βάση την υπόθεση και τον
χαρακτήρα (μέθοδος Στανισλάβσκι)
Η Commedia dell arte είναι ένα
αυτοσχεδιαστικό είδος θεάτρου που ξεκίνησε
τον Μεσαίωνα στην Ιταλία και γρήγορα
εξαπλώθηκε στην κεντρική Ευρώπη
χρησιμοποιώντας στερεότυπους χαρακτήρες
αυτοσχεδιαστικούς διαλόγους και μάσκες Μέσα
από ένα συνονθύλευμα σαλτιμπάγκων μίμων
ακροβατών και ηθοποιών δημιουργούνται
περιπλανώμενες ομάδες που με χαρακτηριστικό
τους την μαστοριά της τέχνης τους θέτουν τις
βάσεις για το σύγχρονο ευρωπαικό θέατρο
Η ομάδα Commedia dell arte a la improvisata
παρουσιάζει την Αντιγόνη του Σοφοκλή
ειδομένη μέσα από το κάτοπτρο της Commedia
dell arte η οποία χρησιμοποιεί το τραγικό σαν
κωμικό αποδεχόμενη την παρουσία αυτού του
σχήματος ως κινητήρια δύναμη της ζωής και της
σκηνικής δραματουργίας
Φάρσες μάσκες χαρακτήρες ανατροπές
μουσική και τραγούδι ξεδιπλώνουν μπροστά
στα μάτια σας μια διαφορετική Αντιγόνη
αναπάντεχη και γεμάτη εκπλήξεις
Στο Μικρό Θέατρο της Αρχαίας Επιδαύρου
προσεγγίζει την Αντιγόνη με άξονα τον έρωτα
και τη δύναμή του πάνω στον άνθρωπο
Μιλώντας για τα πάθη και το θάνατο το
θέατρο συνδιαλέγεται με τη μουσική
Με αφορμή την ταφή που επιλέγει η
Αντιγόνη για το νεκρό αδερφό της
Πολυνείκη ενάντια στο νόμο του Κρέοντα
και σε όσους υποτάσσονται στη βία του η
Ομάδα ΑΣΙΠΚΑ και ο σκηνοθέτης Δημήτρης
Μπίτος προσεγγίζουν το δράμα του Σοφοκλή
laquoΑντιγόνηraquo επιχειρώντας να
αποκωδικοποιήσουν την τραγικότητα της
αγάπης ως επαναστατική πράξη ως εξίσωση
χωρίς λύση ισχυρή ως φυσικό φαινόμενο και
νόμο ενάντια στους νόμους του κράτους
κάθε εξουσίας ή λογικής
Στόχος του σκηνοθέτη είναι να φέρει σε μία
ουσιαστική συνάντηση μέσα από τις μουσικές
συνθέσεις του Blaine L Reininger και του
Ψαραντώνη ήχους του χθες και του σήμερα
για τα πάθοια του έρωτα
Το έργο ως σύγχρονη μεταγραφή της ομώνυμης
σοφόκλειας τραγωδίας επικεντρώνεται στη σφοδρή
σύγκρουση μεταξύ Αντιγόνης και Κρέοντα και ότι
αυτή laquoεκπροσωπείraquo σύγκρουση μεταξύ πολίτη και
εξουσίας ανυπακοής και νομιμοφροσύνης νιότης και
γήρατος αντιπαράθεση και ουτοπία
laquoΗ Αντιγόνη είναι ένας νέος άνθρωπος που δεν τον
χωρά η γη Ο Κρέων το αντίπαλον δέος δεν είναι
κακός αλλά έχει πει το μεγάλο ναι Αυτό το
αδιέξοδο δημιουργεί τον σπινθήρα την τραγωδία
Μέσα στο έργο υπάρχει διάσπαρτη η επιστροφή των
ηρώων στην παιδική τους ηλικία Και αυτό μου
θύμισε τη φράση του Νίτσε Ότι ο άνθρωπος
ωριμάζει όταν βρίσκει τη σοβαρότητα που έχει όταν
ως παιδί παίζει με ένα παιχνίδι Η Αντιγόνη πάει
κόντρα στον νόμο του κράτους αλλά υπερασπίζεται
τον νόμο της φύσης Αυτό είναι βαθύ και
μεγαλόπνοο Μόνο κυνηγώντας την ουτοπία
περιμένεις την ανατροπή διατηρείς την ελπίδα Ο
Κρέων προσπαθεί να σώσει την Αντιγόνη αλλά
συνειδητοποιεί ότι ήταν ταγμένη γι αυτόraquo
Η ομάδα Skull of Yorick Productions παρουσιάζει την
μουσικοθεατρική παράσταση laquoΑντιγόνηraquo βασισμένη
στο κείμενο του Σοφοκλή
Η ιδιαιτερότητα της έγκειται στο γεγονός ότι
δημιουργεί μία ξεχωριστή ηχητική ατμόσφαιρα
συνδυάζοντας τον ήχο του 20ου και 21ου αιώνα την
φωνητική virtuositeacute του 19ου αιώνα και της Baroque
εποχής Είναι η δεύτερη πλήρης παράσταση που
ανεβαίνει από την ομάδα στην οποία χρησιμοποιείται
μία εντελώς ανατρεπτική ενορχήστρωση ενός έργου Η
laquoΑντιγόνηraquo αδιαμφισβήτητα αποτελεί εξέλιξη της
τεχνικής αυτής συνδυάζοντας πλέον πολλούς
ηχόκοσμους Επίσης το γεγονός ότι πρόκειται για
αρχαιοελληνικό δράμα δίνει τη δυνατότητα στο θεατή
να βιώσει το αριστούργημα του Σοφοκλή μέσα από μία
πραγματικά σπάνια οπτική γωνία Μία laquoΑντιγόνηraquo με
χαρακτήρα διαχρονικό που αγγίζει τον παλμό της
εποχής
Σκηνοθετικά η laquoΑντιγόνηraquo προσεγγίζεται με έντονα
αλληγορικά στοιχεία τα οποία εκφράζουν την ανάγκη
να πράξει ο πολίτης αυτό που γνωρίζει πως είναι
σωστό θυσιάζοντας ακόμα και την ίδια του τη ζωή Το
έργο εξιστορεί τη μάχη μεταξύ ηθικής και ασέβειας
πίστης στις παραδόσεις και τυρρανικής εξουσίας
Σκηνογραφικά η laquoΑντιγόνηraquo της Skull of Yorick είναι
λιτή εμμένοντας στους δεσμούς μεταξύ των τεσσάρων
ηρώων που είναι ξεκάθαροι και ορατοί από τον
Ο σχεδιασμός της παράστασης βασίζεται στην
έννοια της προοικονομίας των πραγμάτων και
των δράσεων των ηρώων καθώς και στο
σκοτάδι της πλάνης στην αίσθηση δηλαδή ότι
οι ήρωες νομίζουν ότι πράττουν σωστά ενώ
έχουν παραπλανηθεί από τη Θεά Άτη
Οι ηθοποιοί κινούνται περιμετρικά σε όλο τον
χώρο του μουσείου ορίζοντας τη δράση εντός
του μουσείου ως δράση ιδιωτική ενώ την
δράση στο αίθριο ως δράση δημόσια Ο θεατής
θα είναι σε θέση να δει το πραγματικό γεγονός
σε χρόνο ευθύγραμμο τη στιγμή που συμβαίνει
Ένας προβληματισμός ανάμεσα στα όρια του
ιδιωτικού κόσμου και της δημόσιας ζωής έτσι
όπως θα μπορούσαν να οριστούν οι κόσμοι του
Κρέοντα και της Αντιγόνης
Ένας προβληματισμός πάνω στην Ερμηνεία
των καταστάσεων και των βιωμάτων όταν αυτά
εκτίθενται στον δημόσιο λόγο
Ήρωες που αδυνατούν να πράξουν με φρόνηση
επειδή παραπλανούνται Όταν αναγκάζονται
τελικά να βρουν το μέτρο είναι δέσμιοι του
Χρόνου που δεν μπορεί να αλλάξει πια το
λάθος
Αυτή είναι μια νέα εκδοχή της Αντιγόνης του Σοφοκλή από τον
Ashley Scott-Layton Στην εκδοχή της Αντιγόνης του
Πανεπιστημίου του Leeds αναδύονται θέματα ατομικής
ταυτότητας πολιτικής ελευθερίας αλλά και ενός
καταδικασμένου γάμου με τη δράση να τοποθετείται μέσα σε
ένα οίκο νυφικών Η παράσταση διασκευάζει το πρωτότυπο
κείμενο μέσα από μια ζωντανή και σύγχρονη σωματική
προσέγγιση
Κύριος στόχος της παράστασης είναι η δημιουργία μιας
σωματικής και ακουστικής ερμηνείας της αφήγησης Οι
συντελεστές δημιουργούν και παρουσιάζουν ένα Χορό
αποτελούμενο από διακριτές και ξεχωριστές οντότητες
(υπάλληλοι ενός οίκου νυφικών) Κατά τη διάρκεια των
προβών η ομάδα εστίασε την προσοχή της στην σχέση
Αίμoνα-Αντιγόνης και στις ετοιμασίες του γάμου τους ο
οποίος μοιάζει να είναι καταδικασμένος εξαρχής Επίσης
τονίστηκε η σχέση πατέρα-γιου με την καταστροφική της
δύναμη και τις τραγικές συνέπειές της
Πρόθεση της ομάδας αποτελεί και η ανάδειξη της
σωματικότητας όπως και εκείνης της σειράς των γεγονότων
που στην Αρχαία Τραγωδία συνέβαιναν εκτός σκηνής
(θάνατοι) και παραδοσιακά περιγράφονταν από τους
αγγελιοφόρους ως βασικό κομμάτι του έργου με την
παρουσίασής τους επί σκηνής Επιπρόσθετα στην έναρξη της
παράστασης υπάρχει μια έμμεση αναφορά στην σύγχρονη
Βρετανική πραγματικότητα των διαδηλώσεων του 2011
H Κομεντί Φρανσέζ το πρώτο εθνικό κι ένα από
τα ελάχιστα πια κρατικά θέατρα της Γαλλία
έρχεται στο Μέγαρο Αθηνών
Όπως επισημαίνει ο 49χρονος Μαρκ Πακέν στην
παράσταση που υπογράφει ο ίδιος η Αντιγόνη
είναι μια γυναίκα εύθραυστη αλλά και απείθαρχη
και πεισματάρα μια μορφή που συναντάμε
καθημερινά στους δρόμους η οποία παλεύει μόνο
και μόνο για να υπάρξει ίσως κάθε άλλο παρά
μυθική Είναι ένα κομμάτι του κόσμου μας
Σύμφωνα με τον Γάλλο πρέσβη στην Αθήνα Ζαν
Λου Κιν-Ντελφόρζ η έλευση της Κομεντί
Φρανσέζ με το συγκεκριμένο έργο laquoενέχει
συμβολικό χαρακτήρα στο πλαίσιο της σημερινής
Ελλάδαςraquo κι όπως επισημαίνει δεν υπάρχει
άλλος ξένος σταθμός στην περιοδεία του
θεάματος
Λιτό και το σκηνικό τοπίο της παράστασης όπου
δεσπόζει η σκληρή πρόσοψη ενός επιβλητικού
οικοδομήματος σκληρή όσο και το πρόσωπο της
εξουσίας
hellipστο Μέγαρο Αθηνών
Η σκηνοθεσία του Γάλλου Μαρκ Πακέν και η αισθητική
ερμηνεία του πάνω στην laquoΑντιγόνηraquo δημιουργεί την αίσθηση
της καθημερινότητας και του τρέχοντος που μας περιβάλλει
όπου όσα laquoόχιraquo κι αν διατυπώνονται δεν έχουν τη δύναμη να
αλλάξουν την πορεία των γεγονότων Αρκεί να παρατηρήσεις
την ηρωίδα του ένα a la garconne κουρεμένο αγοροκόριτσο
ξυπόλητο και ντυμένο με παντελόνι το οποίο αρνείται να
ενσωματωθεί στον κόσμο που της παραδίδεται και προτιμά να
πεθάνει
Και η ερμηνευτική προσέγγιση του θιάσου στην ίδια
ατμόσφαιρα φέρει σαφώς τα συμπτώματα της τραγωδίας αλλά
εμποτισμένης από την εμπειρία του σήμερα Ξεκινώντας από
την Φρανσουάζ Ζιγιάρ που εμφανίζεται στον επώνυμο ρόλο
τονίζει με δυναμισμό και εκφραστικότητα τα γήινα και
ανθρώπινα χαρακτηριστικά της Αντιγόνης προκαλώντας έως και
συγκίνηση Σε ωραία αρμονία με τον Μπρούνο Ραφαέλλι που
πανύψηλος και σωματώδης απέναντί της αποτυπώνει με
ακρίβεια και στιβαρότητα το μοντέλο ενός σύγχρονου
πολιτικού Στο σύνολό του ο 11μελής θίασος της Comedie
Francaise κινείται σε ενιαία ερμηνευτική γραμμή υψηλού
επιπέδου με μικρή εξαίρεση κάποιες αδικαιολόγητες φωνητικές
εντάσεις
Μία από τις παραστάσεις πουσημείωσαν μεγάλη επιτυχία στοπερσινό φεστιβάλ Αθηνών ηlaquoΑντιγόνηraquo του Σοφοκλή πουσκηνοθέτησε η Νατάσα Τριανταφύλληθα παιχτεί για μία και μόνο βραδιά στις12 Ιουνίου 2014 στο Παρίσι στηναίθουσα συνεδριάσεων της Unesco
Αυτός ήταν ο τρόπος που αποφάσισε ημόνιμη ελληνική αντιπροσωπεία στηνUnesco να κλείσει το εξάμηνο τηςελληνικής προεδρίας Η ΚατερίναΔασκαλάκη πρέσβειρα της Ελλάδαςστην Unesco ήταν αυτή πουπροσκάλεσε την θεατρική ομάδα πουστελέχωσε πέρσι το καλοκαίρι τηνπαράσταση να έρθει στο Παρίσι και νατην παρουσιάσει με τον τρόπο που τηναπολαύσαμε στο Μουσείο Μπενάκη μεμόνο μικρές προσαρμογές πουδιατηρούν όμως απαράλλακτη τηβασική δομή της
Γιατί μια Παλαιστινιακή Αντιγόνη
Ο Αιγύπτιος στην καταγωγή σκηνοθέτης Adel
Hakim ο οποίος ζει από το 1972 στη Γαλλία
κι έχει ασχοληθεί με την αρχαία τραγωδία
έχει τις απαντήσεις
laquoΓιατί το κείμενο του Σοφοκλή αναφέρεται
στην σχέση των όντων με τη γη τη γη τους
στην αγάπη που κάθε άνθρωπος έχει για τον
γενέθλιο τόπο του και στους δεσμούς που
διατηρεί μαζί του Γιατί ο Κρέων
τυφλωμένος από τους φόβους και τα
φαντάσματά του απαγορεύει να ταφεί στην
γη του Γιατί καταδικάζει την Αντιγόνη να
κλειστεί σε σπήλαιο χωρίς τροφή και νερό
Γιατί μετά τις προφητείες του Τειρεσία και το
θάνατο του γιού του ο Κρέων καταλαβαίνει
τελικά το λάθος του και επιχειρεί να
επανορθώσει Παρά τη τρελή φυγή των
ψυχών προς την τρέλα η Αντιγόνη του
Σοφοκλή είναι ένα τραγούδι για την αγάπη
και την ελπίδα μια συμφωνία
συναισθημάτων ένας ύμνος στη ζωήraquo
hellipστο Δημοτικό
Θέατρο Πειραιά
Το Εθνικό Θέατρο Παλαιστίνης
θα παρουσιάσει την laquoΑντιγόνηraquo
του Σοφοκλή σε σκηνοθεσία
Adel Hakim (Αντέλ Χακίμ) την
Παρασκευή 24 και το Σάββατο 25
Οκτωβρίου 2014 στο Δημοτικό
Θέατρο Πειραιά με ελληνικούς
υπότιτλους
Η παράσταση η οποία
παρουσιάστηκε με μεγάλη
επιτυχία στο Theatre des Quartiers
drsquo Ivry κερδίζοντας το Βραβείο
Κριτικών 2012 έχει τεθεί υπό την
αιγίδα της Πρεσβείας της
Παλαιστίνης στην Αθήνα
Για τους εφήβους έχει σημασία πώς διαμορφώνουν
και συντηρούν τα όνειρά τους αλλά και πώς
μαθαίνουν να αντιστέκονται να αμύνονται να
συνθλίβονται και να προσχωρούν στην
πραγματικότητα εκεί που δεν υπάρχουν
ψευδαισθήσεις αλλά η πραγματική ζωή Για αυτό
τους αφορά η Αντιγόνη Γιατί ειδικά η Αντιγόνη
Γιατί είναι ένα κείμενο συγκλονιστικό που θέτει
αληθινά διλήμματα με συνέπειες επιλογές και
ευθύνες σε κάθε βήμα των πράξεων μας Ένα κείμενο
ορόσημο όχι μόνο για το περιεχόμενό του και την
εποχή που γράφτηκε αλλά και για το πότε και πώς
συναντιόμαστε εμείς μαζί του εκεί κάπου στα 15 με
16 μας στην κρίσιμη ώρα των ορίων της εφηβικής
μας ζωής και των επιλογών προς την άβυσσο της
ενήλικης ζωής μας
Γιατί θέτει ξεκάθαρα τα θέματα η ευθύνη του
ανθρώπου ως μέλους μιας ισόνομης πολιτείας η
αναζήτηση και η απόδοση του δικαίου οι συνέπειες
των πράξεων η ορμή της νεότητας τα όρια της
κοινωνίας θέματα που απασχολούν τον άνθρωπο από
την αρχή του συνειδητού του βίου
Οι ηθοποιοί της ομάδας έχουν καθαρό λόγο
πάθος ένταση σωστό τονισμό έκφραση στα
πρόσωπα και τα σώματα τους ωραία κίνηση ενώ
όλοι τους λειτουργούν ομαδικά σε όλες τις
κατευθύνσεις με όλες τις παραμέτρους
Το έργο του Σοφοκλή laquoΑντιγόνηraquo
παρουσιάζεται ατόφιο σε μετάφραση της Ελένης
Μερκενίδου αλλά εμβόλιμα laquoπειραγμένοraquo σε
λίγα του σημεία και είναι αυτό που το ξεχωρίζει
δίνοντας του μια άλλη οπτική καθώς τέτοια
παρουσίαση μάλλον δεν θα έχετε ξαναδεί σε
αρχαίο κείμενο και ίσως λέμε ίσως και να
ενοχλήσειhellip συντηρητικούς παρατηρητές
Αυτό όμως που μας ενθουσίασε είναι ο Χορός και
πως αρμονικά ενσωματώνεται καθόλη τη
διάρκεια της παράστασης με τα κεντρικά
πρόσωπα που το περιβάλουν Μιλάμε για
σκηνοθετική μαεστρία και όχι για laquoτσιγγουνιάraquohellip
ρόλων που σε συνδυασμό με τις καλές ερμηνείες
βγαίνει ένα αξιοθαύμαστο αποτέλεσμα συνόλου
Ο Παύλος Δανελάτος και η νεοσύστατη
καλλιτεχνική ομάδα Οmerta που σημαίνει σιωπή
αποτελείται από απόφοιτους σπουδαστές της
δραματικής σχολής Α Boυτσινά
Η αρχαία ελληνική τραγωδία ΑΝΤΙΓΟΝΗ του
Σοφοκλή είναι ένα από τα ωραιότερα δείγματα
της παγκόσμιας λογοτεχνικής κληρονομιάς
σύμβολο συνέπειας στο χρέος και τους
άγραφους νόμους πίστης σε διαχρονικές αξίες
και ιδανικά φορέας μηνύματος καθολικής
αγάπης ανθρωπιάς ανθρωπισμού πραγματικής
αρετής
Η παράσταση τιμήθηκε στο 11ο Διαγωνιστικό
Φεστιβάλ Εθνικών Θεάτρων laquoΜΟΣΧΑ-ΠΟΛΗ
ΤΟΥ ΚΟΣΜΟΥraquo με τρία βραβεία Η ηθοποιός
Δώρα Γιαννίτση βραβεύθηκε για το ρόλο της
ΑΝΤΙΓΟΝΗΣ ο Кωνσταντίν Ρόζανοβ για τα
σκηνικά της παράστασης ενώ το laquoLuna
Theaterraquo τιμήθηκε με βραβείο παραγωγής
Αποσπάσματα της τραγωδίας απαγγέλλονται
στην αρχαία και νέα ελληνική γλώσσα το δε
μεγαλύτερο μέρος της αποδίδεται στη ρωσική
γλώσσα Η παράσταση θα παρουσιασθεί με
ελληνικούς υπέρτιτλους Στην παράσταση
συμμετέχουν Έλληνες και Ρώσοι ηθοποιοί ενώ
τη μουσική έχει συνθέσει ο διακεκριμένος
μουσικός Νίκος Ξανθούλης
Η Ζιλιέτ Μπινός δηλώνει πως για αυτήν το
επίκεντρο laquoείναι οι μύθοι τα αρχέτυπα αυτά από
τα οποία είμαστε φτιαγμένοι οι απλές ερωτήσεις
που ρωτάμε όλοιraquo
H Μπινός όμως επέμενε στην Αντιγόνη laquoτο πένθος
της και ο ηρωισμός της με συγκλόνισανraquo δηλώνει
Όσο για τον Βαν Χοβ η ελληνική τραγωδία δεν
είναι σε καμία περίπτωση εύκολη για ένα
σύγχρονο διεθνές κοινό Πως να διαχειριστείς τον
χορό τι να κάνεις με τους Θεούς Για τον Βαν
Χοβ όμως laquoο Χορός είναι η συνείδηση της
κοινωνίας Είναι η σπονδυλική στήλη της
παραγωγής αυτής laquoΠροσπαθώ να κάνω την
σκληρή ελληνική τραγωδία πιο ανθρώπινηraquo
laquoΗ Αντιγόνη έχει μια σχέση με τον αθέατο κόσμο
πολύ δυνατή με τους θεούς και τους νεκρούς για
αυτήν δεν υπάρχουν όρια θεατός και αθέατος
κόσμος είναι σχεδόν το ίδιο Για μένα αυτό το
έργο είναι τόσο πλούσιο που θέλω να βγάλω ένα
αποτέλεσμα που είναι συγκλονιστικό συγκινητικό
τρομακτικό αλλά επίσης ελπιδοφόρο Γιατί είναι
ένα έργο γεμάτο αναπάντητα ερωτήματα Και για
μένα η δουλειά μου είναι να τα κατανοήσωraquo
Η παράσταση laquoA Thing Done in a Seeing
Placeraquo ndashο τίτλος είναι εμπνευσμένος από τη
μετάφραση των όρων laquoδράμαraquo και laquoθέατροraquo
στα αγγλικάndash μεταφέρει την ιστορία της
laquoΑντιγόνηςraquo του Σοφοκλή στην εποχή του
Ψυχρού Πολέμου με βασικούς χαρακτήρες
την laquoανυπάκουη κόρηraquo τον αστυνομικό το
Κογκρέσο την πολιτεία τoν Τειρεσία και τον
θάνατο Ασπρόμαυρες μαριονέτες
συνυπάρχουν στη σκηνή με ηθοποιούς και
πίνακες ζωγραφικής ενώ η μουσική του
έργου είναι επηρεασμένη από την
αμερικανική παράδοση του Shape Note
Singing
Τη δεκαετία του ΄60 οι Βread and Puppet
είχαν σταθερή παρουσία στις διαδηλώσεις
κατά της στρατιωτικής εμπλοκής των ΗΠΑ
στη Νοτιοανατολική Ασία και συμμετείχαν
ενεργά σε δράσεις για την επίλυση τοπικών
κοινωνικοπολιτικών ζητημάτων Στο ίδιο
διάστημα δημιούργησαν ορισμένους από
τους πιο διάσημους χαρακτήρες τους με τη
βοήθεια παιδιών της γειτονιάς
Γυναίκες από τη Συρία εξόριστες στη Βηρυτό
ανεβάζουν την Αντιγόνη του Σοφοκλή μια τραγωδία
η οποία τους επιτρέπει να καταθέσουν τη θλίψη τους
επειδή έφυγαν από την κατεστραμμένη από τον πόλεμο
χώρα τους
Οι 20 γυναίκες δεν είχαν ως τώρα καμιά εμπειρία στην
ηθοποιία και προέρχονται από συντηρητικό
περιβάλλον
Η Αντιγόνη της Συρίας μας επιτρέπει να εκφράσουμε
τον καημό μας εξηγεί στο Γαλλικό Πρακτορείο η
29χρονη Μόνα που έχει ρόλο αφηγήτριας
Στην παράσταση οι ηθοποιοί παρουσιάζουν τις
οδυνηρές εμπειρίες τους μέσω των δοκιμασιών στις
οποίες υποβλήθηκε η Αντιγόνη
Ο Μοχάμαντ αλ-Άταρ ο 33χρονος σκηνοθέτης της
παράστασης λέει πως ήθελε να δείξει τη μάχη που
δίνει σήμερα η γυναίκα της Συρίας
Για τον λόγο αυτό προσάρμοσε το αρχαίο κείμενο στη
σημερινή συριακή πραγματικότητα στο έργο γίνεται
λόγος για τις συλλήψεις στα κυβερνητικά σημεία
ελέγχου τις παρενοχλήσεις από τις ανταρτικές
οργανώσεις την αναζήτηση της ελπίδας και τον αγώνα
των γυναικών ενάντια στα φράγματα που τους θέτει η
κοινωνία
Για το σύνολο της παράστασης ήταν υπεύθυνος ο σκηνοθέτης κι
επομένως εκείνος θα έπρεπε να καθοδηγεί τους υπόλοιπους
συντελεστές της (συνθέτη σκηνογράφο ενδυματολόγο
χορογράφο) άποψη η οποία χαρακτηρίζει και το έργο του Μίνωος
Βολανάκη ο οποίος ήταν αρκετά συγκεντρωτικός στις
παραστάσεις του
Προκειμένου να κάνει τις παραστάσεις του προσιτές σε όλους
κατέστησε τον Χορό συλλογικό όργανο μέρος της παράστασης και
όχι ξένο σώμα ενώ ταυτόχρονα διατήρησε την ατομικότητα των
μελών του Τα μέλη του Χορού συνέπασχαν με τους ήρωες και
παρακολουθούσαν τα δρώμενα Πάντως δεν κυριαρχούσαν στο
χώρο Η εκφορά των λόγων του Χορού ήταν άλλοτε ατομική και
άλλοτε ομαδική με το τραγούδι να τονίζει διάφορα σημεία των
χορικών και τη μουσική να υποβοηθά στη δημιουργία κατάλληλου
κλίματος
Στόχος του Βολανάκη πιθανόν ήταν να φέρει την αρχαία ελληνική
τραγωδία κοντά στον απλό πολίτη και όχι να δημιουργήσει
παραστάσεις για εξειδικευμένους θεατές Εκεί στόχευε πιθανόν και
η επιλογή νέων χώρων για τις παραστάσεις αρχαίας ελληνικής
τραγωδίας μακριά από το κέντρο της Αθήνας Στα πρώτα
σκηνοθετικά του χρόνια απέφευγε τα αρχαία θέατρα όμως τελικά
σκηνοθέτησε παραστάσεις για αυτά ενώ σχεδίασε άλλα στο
πρότυπο αυτών Οι γνωστοί χώροι αρχαίο θέατρο της Δωδώνης
Επίδαυρος Ωδείο Ηρώδου του Αττικού δεν του αρκούσαν και
φρόντιζε να δημιουργήσει τους δικούς του χώρους για να φέρει
τον πολιτισμό πιο κοντά στο λαϊκό κοινό της Αθήνας Παλιά
λατομεία μεταμορφώθηκαν με τη φροντίδα του σε αξιόλογους
χώρους πολιτισμού όπου διάφορα πολιτιστικά γεγονότα
λαμβάνουν χώρα έως και σήμερα
Από το ΔΗΠΕΘΕ Σερρών στο Λυκαβηττό και στο Ηρώδειο Μετάφραση
ΚΧΜύρης laquoΗ σχέση της με την εξουσίαraquo λέει η ηθοποιός για την
ηρωίδα που θα υποδυθεί laquoείναι καθοριστική Έρχεται αντιμέτωπη με αυτό
που εκπροσωπεί ο Κρέων δηλαδή την εξουσία Και ξέρει ότι στο τίμημα
που αναλαμβάνει στο παιχνίδι κόντρα στην εξουσία χαμένος είναι ο
ιδεολόγος δηλαδή η ίδια Γι αυτό και τοποθετούμε την Αντιγόνη σε αυτό
το βάθρο Διότι ξέρει ότι η σύγκρουσή της με την εξουσία ισοδυναμεί με
θάνατο Είναι άνισος ο αγώνας Και προχωρά προς αυτόν αμετακίνητη
απόλυτη και ακάθεκτη χωρίς να παζαρεύει την ιδεολογία της χωρίς να
παλινδρομεί Ξέρει ότι δεν θα το αποφύγειraquo
Την ίδια στιγμή μέσα από τον θρήνο της παρουσιάζει την ανθρώπινη
πλευρά της laquoΣτον θρήνο σπάει και οπισθοχωρείraquo λέει Κι ενώ τη
μαγνητίζει ο θάνατος και προχωρά προς αυτόν συγχρόνως τρομάζει όπως
τρομάζουμε όλοι μπροστά στο άγνωστο του θανάτου Αλλιώς η Αντιγόνη
θα ήταν μόνο σύμβολο μόνο μια ιδέα Εκείνη όμως φέρει την ιδέα αλλά
επειδή είναι και ανθρώπινο πλάσμα δεν αντέχει το βάρος της ιδέας Και
αυτό συμβαίνει μόνο για μια στιγμή Κι έτσι δεν κρατάμε την Αντιγόνη σε
απόσταση τη φέρνουμε κοντά μας Η Αντιγόνη θέλει και πρέπει να
αγαπηθεί Θέλει να εκμηδενίσει τις αποστάσειςraquo
laquoΘέλησα να συνδέσω την τραγωδία και την ηρωίδα μου με το τώρα με
αναφορές πιο κοντά σε μας Αναρωτήθηκα ποιος στη σύγχρονη Ελλάδα θα
μπορούσε να φθάσει σε αυτά τα ύψη σε αυτές τις κλίμακες Και το μόνο
που βρήκα και λειτουργεί μέσα μου πολύ έντονα είναι οι πολιτικοί
κρατούμενοι της χούντας Και όλα αυτά με απόλυτη ηρεμία Η Αντιγόνη
δεν πράττει τίποτα εν θερμώ Είναι ηρωίδα από σκέψη και όχι από
παρόρμησηraquo
Πόσο Αντιγόνη αισθάνεται στη ζωή της laquoΣε στιγμές και σε άλλη κλίμακα
νομίζω ότι όλοι μας μπορούμε να γίνουμε μια μικρή Αντιγόνη Στις
προσωπικές αντιστάσεις μας πάντα στην κλίμακά μαςraquo
Η σκηνοθέτις της παράστασης Νικαίτη Κοντούρη χαρακτήρισε την τραγωδία
ως ένα σύμβολο και κείμενο βαθιά πνευματικό που θέτει διαρκώς ερωτήματα
στους μελετητές Τόνισε παράλληλα ότι η μετάφραση του έργου από τον
Νίκο Παναγιωτόπουλο επηρέασε σημαντικά τη μορφή της παράστασης Η
παράσταση είναι λιτή και αφαιρετική και στηρίζεται στις σχέσεις των
ανθρώπων Στο κέντρο τοποθετείται η σύγκρουση της Αντιγόνης και του
Κρέοντα η ισοτιμία των δύο αυτών προσώπων και η ισοδικία που απορρέει
από το ίδιο το έργο Η Αντιγόνη αποτελεί όχι μόνο μια επιτομή της Αρχαίας
Ελληνικής Ποίησης αλλά και μέγα αρχέτυπο της Θεολογίας και της
φιλοσοφίας του ανθρώπου
Η Λυδία Κονιόρδου χαρακτήρισε πολύ σημαντική τη στιγμή που μία ηθοποιός
συναντιέται με την Αντιγόνη και ανέφερε ότι προσπάθησε να δει την
Αντιγόνη ως υπαρκτό και παρορμητικό και όχι ως ιδανικό -όπως έχει
επικρατήσει- πρόσωπο Είναι μία νέα κοπέλα όχι κατασταλαγμένη που
επιλέγει έναν ωραίο και ένδοξο θάνατο Οι αξίες της είναι διαχρονικές γι
αυτό και είναι ζητούμενο ακόμα και στην εποχή μας Στο έργο κυριαρχεί η
σύγκρουση δύο κόσμων που θέτει ανάγλυφο το δίλημμα στο θεατή να
επιλέξει την πορεία του μέσα στη ζωή
Ο Σοφοκλής Πέππας που θα ενσαρκώσει τον Κρέοντα τόνισε με τη σειρά του
ότι δεν θέλαμε να δώσουμε μία αποκρυσταλλωμένη άποψη Ο Κρέοντας δεν
αυθαιρετεί αντίθετα εκφράζει τη συλλογική συνείδηση της πόλης Ο
Σοφοκλής στο έργο αυτό καταργεί το διαχωρισμό ανάμεσα στο καλό και στο
κακό
Ο κορυφαίος του χορού τέλος Δημήτρης Πετρόπουλος έδωσε ιδιαίτερη
έμφαση στο ότι ο χορός στο έργο αυτό ξαναβρίσκει τη χαμένη του
αμεσότητα και θέτει στους ήρωες τα ερωτήματα που κινούν τα νήματα του
έργου
Το Θέατρο Ένα προσφέρει στο θεατρόφιλο
κοινό και εμπλουτίζει την καλλιτεχνική ατζέντα
της Κύπρου σταθερά από την ίδρυσή του το
1987 Αυτή η θαυμαστή πορεία έχει φτάσει
αισίως στο 100ο έργο που ανεβάζει το Ένα στον
χαρακτηριστικά ζεστό του χώρο στην παλιά
Λευκωσία Ο Καλλιτεχνικός Διευθυντής του
Θεάτρου Ανδρέας Χριστοδουλίδης σκηνοθετεί
για αυτή την επετειακή παραγωγή την Αντιγόνη
του Σοφοκλή Είναι από τις σπάνιες φορές που
ανεβαίνει τραγωδία σε κλειστό χώρο στην
Κύπρο
Μέσα από το περίφημο έργο του Σοφοκλή
αναδεικνύονται διαχρονικά πανανθρώπινα
προβλήματα όπως η σύγκρουση του ατόμου με
το σύνολο και η διπολική αντίθεση φύσης και
ανθρώπινου πολιτισμού
Η πρεμιέρα της Αντιγόνης θα δοθεί στις 16
Δεκεμβρίου στην κύρια σκηνή του θεάτρου στη
Λευκωσία με την ευγενή στήριξη της Ελληνικής
Πρεσβείας
Η παράσταση Αντιγόνη την οποία ο
Θεόδωρος Τερζόπουλος σκηνοθέτησε με
τελειόφοιτους σπουδαστές της Ακαδημίας
αποτελεί έναν ακόμη σταθμό στην πολυετή
συνεργασία του Θεάτρου Άττις με την
σημαντικότερη Ακαδημία Θεάτρου της
Ασίας
Η συνεργασία του Θεόδωρου Τερζόπουλου
με την Ακαδημία του Πεκίνου
χρονολογείται από το 1984 και προάγει ένα
γόνιμο διάλογο ανάμεσα στην αρχαία
ελληνική τραγωδία την Όπερα του
Πεκίνου και το ασιατικό θέατρο
Επιστέγασμα της συνεργασίας του
Θεόδωρου Τερζόπουλου με την Ακαδημία
είναι η απονομή του τίτλου του Επίτιμου
Διδάκτορα της Ακαδημίας και η
αναγνώριση laquoτης απόλυτης υποταγής της
Ακαδημίας στο διαπολιτισμικό θέατρο του
Έλληνα σκηνοθέτηraquo όπως χαρακτηριστικά
είπε ο Πρόεδρος της Xu Xiang
hellipΜέθοδος
Τερζόπουλου
Σχηματικότητα-
Σωματικότητα
Η διαφορετικότητα του θεάτρου του Τερζόπουλου
έγκειται ακριβώς στη διαφορετική ανάγνωση των
κειμένων Η συνήθης σκηνοθετική ματιά ιδίως πάνω σε
αρχαία κείμενα αναλώνεται στο να επιβεβαιώσει τα
κείμενα αυτά ως αυθεντίες και επομένως να
προσδιορίσει τις αναλογίες τους με τη σύγχρονη εποχή
Το ζητούμενο είναι η διαχρονικότητα του νοήματος
Αντίθετα κάτι τέτοιο δε φαίνεται ούτε από τα κείμενά
του ούτε από τις συνεντεύξεις του ίδιου του
Τερζόπουλου να τον απασχολεί Δεν ερευνά στον χρόνο
αλλά στον χώρο Το θέατρο του μπορεί να οριστεί ως
lsquorsquoδιαπολιτισμικόrsquorsquo διασπά την έννοια των συνόρων
ανάμεσα στους πολιτισμούς και αναδεικνύει την
ιστορική διαδικασία των διαρρεόντων συνόρων του
παγκόσμιου πολιτισμού εγγράφει το κείμενο στην
πολιτισμική του προοπτική Και πώς μπορεί να γίνει
αυτό αλλιώς παρά μέσα από την κοινή αλήθεια όλων
των πολιτισμών το σώμα Το πάσχον σώμα το
παλλόμενο σώμα το σώμα σε έκσταση το τελετουργικό
σώμα στοιχεία κοινά σε όλες τις θρησκείες και σε όλους
τους αρχαίους πολιτισμούς
Στο θέατρο το σώμα πλέον είναι πιο παρόν από ποτέ Οι
πρόβες των ηθοποιών ξεκινούν από τη σωματική
άσκηση και οι ρόλοι προσεγγίζονται με σωματικά
κριτήρια σε αντίθεση με τη μέχρι τώρα πρακτική που
υπέβαλε την προσέγγιση με βάση την υπόθεση και τον
χαρακτήρα (μέθοδος Στανισλάβσκι)
Η Commedia dell arte είναι ένα
αυτοσχεδιαστικό είδος θεάτρου που ξεκίνησε
τον Μεσαίωνα στην Ιταλία και γρήγορα
εξαπλώθηκε στην κεντρική Ευρώπη
χρησιμοποιώντας στερεότυπους χαρακτήρες
αυτοσχεδιαστικούς διαλόγους και μάσκες Μέσα
από ένα συνονθύλευμα σαλτιμπάγκων μίμων
ακροβατών και ηθοποιών δημιουργούνται
περιπλανώμενες ομάδες που με χαρακτηριστικό
τους την μαστοριά της τέχνης τους θέτουν τις
βάσεις για το σύγχρονο ευρωπαικό θέατρο
Η ομάδα Commedia dell arte a la improvisata
παρουσιάζει την Αντιγόνη του Σοφοκλή
ειδομένη μέσα από το κάτοπτρο της Commedia
dell arte η οποία χρησιμοποιεί το τραγικό σαν
κωμικό αποδεχόμενη την παρουσία αυτού του
σχήματος ως κινητήρια δύναμη της ζωής και της
σκηνικής δραματουργίας
Φάρσες μάσκες χαρακτήρες ανατροπές
μουσική και τραγούδι ξεδιπλώνουν μπροστά
στα μάτια σας μια διαφορετική Αντιγόνη
αναπάντεχη και γεμάτη εκπλήξεις
Στο Μικρό Θέατρο της Αρχαίας Επιδαύρου
προσεγγίζει την Αντιγόνη με άξονα τον έρωτα
και τη δύναμή του πάνω στον άνθρωπο
Μιλώντας για τα πάθη και το θάνατο το
θέατρο συνδιαλέγεται με τη μουσική
Με αφορμή την ταφή που επιλέγει η
Αντιγόνη για το νεκρό αδερφό της
Πολυνείκη ενάντια στο νόμο του Κρέοντα
και σε όσους υποτάσσονται στη βία του η
Ομάδα ΑΣΙΠΚΑ και ο σκηνοθέτης Δημήτρης
Μπίτος προσεγγίζουν το δράμα του Σοφοκλή
laquoΑντιγόνηraquo επιχειρώντας να
αποκωδικοποιήσουν την τραγικότητα της
αγάπης ως επαναστατική πράξη ως εξίσωση
χωρίς λύση ισχυρή ως φυσικό φαινόμενο και
νόμο ενάντια στους νόμους του κράτους
κάθε εξουσίας ή λογικής
Στόχος του σκηνοθέτη είναι να φέρει σε μία
ουσιαστική συνάντηση μέσα από τις μουσικές
συνθέσεις του Blaine L Reininger και του
Ψαραντώνη ήχους του χθες και του σήμερα
για τα πάθοια του έρωτα
Το έργο ως σύγχρονη μεταγραφή της ομώνυμης
σοφόκλειας τραγωδίας επικεντρώνεται στη σφοδρή
σύγκρουση μεταξύ Αντιγόνης και Κρέοντα και ότι
αυτή laquoεκπροσωπείraquo σύγκρουση μεταξύ πολίτη και
εξουσίας ανυπακοής και νομιμοφροσύνης νιότης και
γήρατος αντιπαράθεση και ουτοπία
laquoΗ Αντιγόνη είναι ένας νέος άνθρωπος που δεν τον
χωρά η γη Ο Κρέων το αντίπαλον δέος δεν είναι
κακός αλλά έχει πει το μεγάλο ναι Αυτό το
αδιέξοδο δημιουργεί τον σπινθήρα την τραγωδία
Μέσα στο έργο υπάρχει διάσπαρτη η επιστροφή των
ηρώων στην παιδική τους ηλικία Και αυτό μου
θύμισε τη φράση του Νίτσε Ότι ο άνθρωπος
ωριμάζει όταν βρίσκει τη σοβαρότητα που έχει όταν
ως παιδί παίζει με ένα παιχνίδι Η Αντιγόνη πάει
κόντρα στον νόμο του κράτους αλλά υπερασπίζεται
τον νόμο της φύσης Αυτό είναι βαθύ και
μεγαλόπνοο Μόνο κυνηγώντας την ουτοπία
περιμένεις την ανατροπή διατηρείς την ελπίδα Ο
Κρέων προσπαθεί να σώσει την Αντιγόνη αλλά
συνειδητοποιεί ότι ήταν ταγμένη γι αυτόraquo
Η ομάδα Skull of Yorick Productions παρουσιάζει την
μουσικοθεατρική παράσταση laquoΑντιγόνηraquo βασισμένη
στο κείμενο του Σοφοκλή
Η ιδιαιτερότητα της έγκειται στο γεγονός ότι
δημιουργεί μία ξεχωριστή ηχητική ατμόσφαιρα
συνδυάζοντας τον ήχο του 20ου και 21ου αιώνα την
φωνητική virtuositeacute του 19ου αιώνα και της Baroque
εποχής Είναι η δεύτερη πλήρης παράσταση που
ανεβαίνει από την ομάδα στην οποία χρησιμοποιείται
μία εντελώς ανατρεπτική ενορχήστρωση ενός έργου Η
laquoΑντιγόνηraquo αδιαμφισβήτητα αποτελεί εξέλιξη της
τεχνικής αυτής συνδυάζοντας πλέον πολλούς
ηχόκοσμους Επίσης το γεγονός ότι πρόκειται για
αρχαιοελληνικό δράμα δίνει τη δυνατότητα στο θεατή
να βιώσει το αριστούργημα του Σοφοκλή μέσα από μία
πραγματικά σπάνια οπτική γωνία Μία laquoΑντιγόνηraquo με
χαρακτήρα διαχρονικό που αγγίζει τον παλμό της
εποχής
Σκηνοθετικά η laquoΑντιγόνηraquo προσεγγίζεται με έντονα
αλληγορικά στοιχεία τα οποία εκφράζουν την ανάγκη
να πράξει ο πολίτης αυτό που γνωρίζει πως είναι
σωστό θυσιάζοντας ακόμα και την ίδια του τη ζωή Το
έργο εξιστορεί τη μάχη μεταξύ ηθικής και ασέβειας
πίστης στις παραδόσεις και τυρρανικής εξουσίας
Σκηνογραφικά η laquoΑντιγόνηraquo της Skull of Yorick είναι
λιτή εμμένοντας στους δεσμούς μεταξύ των τεσσάρων
ηρώων που είναι ξεκάθαροι και ορατοί από τον
Ο σχεδιασμός της παράστασης βασίζεται στην
έννοια της προοικονομίας των πραγμάτων και
των δράσεων των ηρώων καθώς και στο
σκοτάδι της πλάνης στην αίσθηση δηλαδή ότι
οι ήρωες νομίζουν ότι πράττουν σωστά ενώ
έχουν παραπλανηθεί από τη Θεά Άτη
Οι ηθοποιοί κινούνται περιμετρικά σε όλο τον
χώρο του μουσείου ορίζοντας τη δράση εντός
του μουσείου ως δράση ιδιωτική ενώ την
δράση στο αίθριο ως δράση δημόσια Ο θεατής
θα είναι σε θέση να δει το πραγματικό γεγονός
σε χρόνο ευθύγραμμο τη στιγμή που συμβαίνει
Ένας προβληματισμός ανάμεσα στα όρια του
ιδιωτικού κόσμου και της δημόσιας ζωής έτσι
όπως θα μπορούσαν να οριστούν οι κόσμοι του
Κρέοντα και της Αντιγόνης
Ένας προβληματισμός πάνω στην Ερμηνεία
των καταστάσεων και των βιωμάτων όταν αυτά
εκτίθενται στον δημόσιο λόγο
Ήρωες που αδυνατούν να πράξουν με φρόνηση
επειδή παραπλανούνται Όταν αναγκάζονται
τελικά να βρουν το μέτρο είναι δέσμιοι του
Χρόνου που δεν μπορεί να αλλάξει πια το
λάθος
Αυτή είναι μια νέα εκδοχή της Αντιγόνης του Σοφοκλή από τον
Ashley Scott-Layton Στην εκδοχή της Αντιγόνης του
Πανεπιστημίου του Leeds αναδύονται θέματα ατομικής
ταυτότητας πολιτικής ελευθερίας αλλά και ενός
καταδικασμένου γάμου με τη δράση να τοποθετείται μέσα σε
ένα οίκο νυφικών Η παράσταση διασκευάζει το πρωτότυπο
κείμενο μέσα από μια ζωντανή και σύγχρονη σωματική
προσέγγιση
Κύριος στόχος της παράστασης είναι η δημιουργία μιας
σωματικής και ακουστικής ερμηνείας της αφήγησης Οι
συντελεστές δημιουργούν και παρουσιάζουν ένα Χορό
αποτελούμενο από διακριτές και ξεχωριστές οντότητες
(υπάλληλοι ενός οίκου νυφικών) Κατά τη διάρκεια των
προβών η ομάδα εστίασε την προσοχή της στην σχέση
Αίμoνα-Αντιγόνης και στις ετοιμασίες του γάμου τους ο
οποίος μοιάζει να είναι καταδικασμένος εξαρχής Επίσης
τονίστηκε η σχέση πατέρα-γιου με την καταστροφική της
δύναμη και τις τραγικές συνέπειές της
Πρόθεση της ομάδας αποτελεί και η ανάδειξη της
σωματικότητας όπως και εκείνης της σειράς των γεγονότων
που στην Αρχαία Τραγωδία συνέβαιναν εκτός σκηνής
(θάνατοι) και παραδοσιακά περιγράφονταν από τους
αγγελιοφόρους ως βασικό κομμάτι του έργου με την
παρουσίασής τους επί σκηνής Επιπρόσθετα στην έναρξη της
παράστασης υπάρχει μια έμμεση αναφορά στην σύγχρονη
Βρετανική πραγματικότητα των διαδηλώσεων του 2011
H Κομεντί Φρανσέζ το πρώτο εθνικό κι ένα από
τα ελάχιστα πια κρατικά θέατρα της Γαλλία
έρχεται στο Μέγαρο Αθηνών
Όπως επισημαίνει ο 49χρονος Μαρκ Πακέν στην
παράσταση που υπογράφει ο ίδιος η Αντιγόνη
είναι μια γυναίκα εύθραυστη αλλά και απείθαρχη
και πεισματάρα μια μορφή που συναντάμε
καθημερινά στους δρόμους η οποία παλεύει μόνο
και μόνο για να υπάρξει ίσως κάθε άλλο παρά
μυθική Είναι ένα κομμάτι του κόσμου μας
Σύμφωνα με τον Γάλλο πρέσβη στην Αθήνα Ζαν
Λου Κιν-Ντελφόρζ η έλευση της Κομεντί
Φρανσέζ με το συγκεκριμένο έργο laquoενέχει
συμβολικό χαρακτήρα στο πλαίσιο της σημερινής
Ελλάδαςraquo κι όπως επισημαίνει δεν υπάρχει
άλλος ξένος σταθμός στην περιοδεία του
θεάματος
Λιτό και το σκηνικό τοπίο της παράστασης όπου
δεσπόζει η σκληρή πρόσοψη ενός επιβλητικού
οικοδομήματος σκληρή όσο και το πρόσωπο της
εξουσίας
hellipστο Μέγαρο Αθηνών
Η σκηνοθεσία του Γάλλου Μαρκ Πακέν και η αισθητική
ερμηνεία του πάνω στην laquoΑντιγόνηraquo δημιουργεί την αίσθηση
της καθημερινότητας και του τρέχοντος που μας περιβάλλει
όπου όσα laquoόχιraquo κι αν διατυπώνονται δεν έχουν τη δύναμη να
αλλάξουν την πορεία των γεγονότων Αρκεί να παρατηρήσεις
την ηρωίδα του ένα a la garconne κουρεμένο αγοροκόριτσο
ξυπόλητο και ντυμένο με παντελόνι το οποίο αρνείται να
ενσωματωθεί στον κόσμο που της παραδίδεται και προτιμά να
πεθάνει
Και η ερμηνευτική προσέγγιση του θιάσου στην ίδια
ατμόσφαιρα φέρει σαφώς τα συμπτώματα της τραγωδίας αλλά
εμποτισμένης από την εμπειρία του σήμερα Ξεκινώντας από
την Φρανσουάζ Ζιγιάρ που εμφανίζεται στον επώνυμο ρόλο
τονίζει με δυναμισμό και εκφραστικότητα τα γήινα και
ανθρώπινα χαρακτηριστικά της Αντιγόνης προκαλώντας έως και
συγκίνηση Σε ωραία αρμονία με τον Μπρούνο Ραφαέλλι που
πανύψηλος και σωματώδης απέναντί της αποτυπώνει με
ακρίβεια και στιβαρότητα το μοντέλο ενός σύγχρονου
πολιτικού Στο σύνολό του ο 11μελής θίασος της Comedie
Francaise κινείται σε ενιαία ερμηνευτική γραμμή υψηλού
επιπέδου με μικρή εξαίρεση κάποιες αδικαιολόγητες φωνητικές
εντάσεις
Μία από τις παραστάσεις πουσημείωσαν μεγάλη επιτυχία στοπερσινό φεστιβάλ Αθηνών ηlaquoΑντιγόνηraquo του Σοφοκλή πουσκηνοθέτησε η Νατάσα Τριανταφύλληθα παιχτεί για μία και μόνο βραδιά στις12 Ιουνίου 2014 στο Παρίσι στηναίθουσα συνεδριάσεων της Unesco
Αυτός ήταν ο τρόπος που αποφάσισε ημόνιμη ελληνική αντιπροσωπεία στηνUnesco να κλείσει το εξάμηνο τηςελληνικής προεδρίας Η ΚατερίναΔασκαλάκη πρέσβειρα της Ελλάδαςστην Unesco ήταν αυτή πουπροσκάλεσε την θεατρική ομάδα πουστελέχωσε πέρσι το καλοκαίρι τηνπαράσταση να έρθει στο Παρίσι και νατην παρουσιάσει με τον τρόπο που τηναπολαύσαμε στο Μουσείο Μπενάκη μεμόνο μικρές προσαρμογές πουδιατηρούν όμως απαράλλακτη τηβασική δομή της
Γιατί μια Παλαιστινιακή Αντιγόνη
Ο Αιγύπτιος στην καταγωγή σκηνοθέτης Adel
Hakim ο οποίος ζει από το 1972 στη Γαλλία
κι έχει ασχοληθεί με την αρχαία τραγωδία
έχει τις απαντήσεις
laquoΓιατί το κείμενο του Σοφοκλή αναφέρεται
στην σχέση των όντων με τη γη τη γη τους
στην αγάπη που κάθε άνθρωπος έχει για τον
γενέθλιο τόπο του και στους δεσμούς που
διατηρεί μαζί του Γιατί ο Κρέων
τυφλωμένος από τους φόβους και τα
φαντάσματά του απαγορεύει να ταφεί στην
γη του Γιατί καταδικάζει την Αντιγόνη να
κλειστεί σε σπήλαιο χωρίς τροφή και νερό
Γιατί μετά τις προφητείες του Τειρεσία και το
θάνατο του γιού του ο Κρέων καταλαβαίνει
τελικά το λάθος του και επιχειρεί να
επανορθώσει Παρά τη τρελή φυγή των
ψυχών προς την τρέλα η Αντιγόνη του
Σοφοκλή είναι ένα τραγούδι για την αγάπη
και την ελπίδα μια συμφωνία
συναισθημάτων ένας ύμνος στη ζωήraquo
hellipστο Δημοτικό
Θέατρο Πειραιά
Το Εθνικό Θέατρο Παλαιστίνης
θα παρουσιάσει την laquoΑντιγόνηraquo
του Σοφοκλή σε σκηνοθεσία
Adel Hakim (Αντέλ Χακίμ) την
Παρασκευή 24 και το Σάββατο 25
Οκτωβρίου 2014 στο Δημοτικό
Θέατρο Πειραιά με ελληνικούς
υπότιτλους
Η παράσταση η οποία
παρουσιάστηκε με μεγάλη
επιτυχία στο Theatre des Quartiers
drsquo Ivry κερδίζοντας το Βραβείο
Κριτικών 2012 έχει τεθεί υπό την
αιγίδα της Πρεσβείας της
Παλαιστίνης στην Αθήνα
Για τους εφήβους έχει σημασία πώς διαμορφώνουν
και συντηρούν τα όνειρά τους αλλά και πώς
μαθαίνουν να αντιστέκονται να αμύνονται να
συνθλίβονται και να προσχωρούν στην
πραγματικότητα εκεί που δεν υπάρχουν
ψευδαισθήσεις αλλά η πραγματική ζωή Για αυτό
τους αφορά η Αντιγόνη Γιατί ειδικά η Αντιγόνη
Γιατί είναι ένα κείμενο συγκλονιστικό που θέτει
αληθινά διλήμματα με συνέπειες επιλογές και
ευθύνες σε κάθε βήμα των πράξεων μας Ένα κείμενο
ορόσημο όχι μόνο για το περιεχόμενό του και την
εποχή που γράφτηκε αλλά και για το πότε και πώς
συναντιόμαστε εμείς μαζί του εκεί κάπου στα 15 με
16 μας στην κρίσιμη ώρα των ορίων της εφηβικής
μας ζωής και των επιλογών προς την άβυσσο της
ενήλικης ζωής μας
Γιατί θέτει ξεκάθαρα τα θέματα η ευθύνη του
ανθρώπου ως μέλους μιας ισόνομης πολιτείας η
αναζήτηση και η απόδοση του δικαίου οι συνέπειες
των πράξεων η ορμή της νεότητας τα όρια της
κοινωνίας θέματα που απασχολούν τον άνθρωπο από
την αρχή του συνειδητού του βίου
Οι ηθοποιοί της ομάδας έχουν καθαρό λόγο
πάθος ένταση σωστό τονισμό έκφραση στα
πρόσωπα και τα σώματα τους ωραία κίνηση ενώ
όλοι τους λειτουργούν ομαδικά σε όλες τις
κατευθύνσεις με όλες τις παραμέτρους
Το έργο του Σοφοκλή laquoΑντιγόνηraquo
παρουσιάζεται ατόφιο σε μετάφραση της Ελένης
Μερκενίδου αλλά εμβόλιμα laquoπειραγμένοraquo σε
λίγα του σημεία και είναι αυτό που το ξεχωρίζει
δίνοντας του μια άλλη οπτική καθώς τέτοια
παρουσίαση μάλλον δεν θα έχετε ξαναδεί σε
αρχαίο κείμενο και ίσως λέμε ίσως και να
ενοχλήσειhellip συντηρητικούς παρατηρητές
Αυτό όμως που μας ενθουσίασε είναι ο Χορός και
πως αρμονικά ενσωματώνεται καθόλη τη
διάρκεια της παράστασης με τα κεντρικά
πρόσωπα που το περιβάλουν Μιλάμε για
σκηνοθετική μαεστρία και όχι για laquoτσιγγουνιάraquohellip
ρόλων που σε συνδυασμό με τις καλές ερμηνείες
βγαίνει ένα αξιοθαύμαστο αποτέλεσμα συνόλου
Ο Παύλος Δανελάτος και η νεοσύστατη
καλλιτεχνική ομάδα Οmerta που σημαίνει σιωπή
αποτελείται από απόφοιτους σπουδαστές της
δραματικής σχολής Α Boυτσινά
Η αρχαία ελληνική τραγωδία ΑΝΤΙΓΟΝΗ του
Σοφοκλή είναι ένα από τα ωραιότερα δείγματα
της παγκόσμιας λογοτεχνικής κληρονομιάς
σύμβολο συνέπειας στο χρέος και τους
άγραφους νόμους πίστης σε διαχρονικές αξίες
και ιδανικά φορέας μηνύματος καθολικής
αγάπης ανθρωπιάς ανθρωπισμού πραγματικής
αρετής
Η παράσταση τιμήθηκε στο 11ο Διαγωνιστικό
Φεστιβάλ Εθνικών Θεάτρων laquoΜΟΣΧΑ-ΠΟΛΗ
ΤΟΥ ΚΟΣΜΟΥraquo με τρία βραβεία Η ηθοποιός
Δώρα Γιαννίτση βραβεύθηκε για το ρόλο της
ΑΝΤΙΓΟΝΗΣ ο Кωνσταντίν Ρόζανοβ για τα
σκηνικά της παράστασης ενώ το laquoLuna
Theaterraquo τιμήθηκε με βραβείο παραγωγής
Αποσπάσματα της τραγωδίας απαγγέλλονται
στην αρχαία και νέα ελληνική γλώσσα το δε
μεγαλύτερο μέρος της αποδίδεται στη ρωσική
γλώσσα Η παράσταση θα παρουσιασθεί με
ελληνικούς υπέρτιτλους Στην παράσταση
συμμετέχουν Έλληνες και Ρώσοι ηθοποιοί ενώ
τη μουσική έχει συνθέσει ο διακεκριμένος
μουσικός Νίκος Ξανθούλης
Η Ζιλιέτ Μπινός δηλώνει πως για αυτήν το
επίκεντρο laquoείναι οι μύθοι τα αρχέτυπα αυτά από
τα οποία είμαστε φτιαγμένοι οι απλές ερωτήσεις
που ρωτάμε όλοιraquo
H Μπινός όμως επέμενε στην Αντιγόνη laquoτο πένθος
της και ο ηρωισμός της με συγκλόνισανraquo δηλώνει
Όσο για τον Βαν Χοβ η ελληνική τραγωδία δεν
είναι σε καμία περίπτωση εύκολη για ένα
σύγχρονο διεθνές κοινό Πως να διαχειριστείς τον
χορό τι να κάνεις με τους Θεούς Για τον Βαν
Χοβ όμως laquoο Χορός είναι η συνείδηση της
κοινωνίας Είναι η σπονδυλική στήλη της
παραγωγής αυτής laquoΠροσπαθώ να κάνω την
σκληρή ελληνική τραγωδία πιο ανθρώπινηraquo
laquoΗ Αντιγόνη έχει μια σχέση με τον αθέατο κόσμο
πολύ δυνατή με τους θεούς και τους νεκρούς για
αυτήν δεν υπάρχουν όρια θεατός και αθέατος
κόσμος είναι σχεδόν το ίδιο Για μένα αυτό το
έργο είναι τόσο πλούσιο που θέλω να βγάλω ένα
αποτέλεσμα που είναι συγκλονιστικό συγκινητικό
τρομακτικό αλλά επίσης ελπιδοφόρο Γιατί είναι
ένα έργο γεμάτο αναπάντητα ερωτήματα Και για
μένα η δουλειά μου είναι να τα κατανοήσωraquo
Η παράσταση laquoA Thing Done in a Seeing
Placeraquo ndashο τίτλος είναι εμπνευσμένος από τη
μετάφραση των όρων laquoδράμαraquo και laquoθέατροraquo
στα αγγλικάndash μεταφέρει την ιστορία της
laquoΑντιγόνηςraquo του Σοφοκλή στην εποχή του
Ψυχρού Πολέμου με βασικούς χαρακτήρες
την laquoανυπάκουη κόρηraquo τον αστυνομικό το
Κογκρέσο την πολιτεία τoν Τειρεσία και τον
θάνατο Ασπρόμαυρες μαριονέτες
συνυπάρχουν στη σκηνή με ηθοποιούς και
πίνακες ζωγραφικής ενώ η μουσική του
έργου είναι επηρεασμένη από την
αμερικανική παράδοση του Shape Note
Singing
Τη δεκαετία του ΄60 οι Βread and Puppet
είχαν σταθερή παρουσία στις διαδηλώσεις
κατά της στρατιωτικής εμπλοκής των ΗΠΑ
στη Νοτιοανατολική Ασία και συμμετείχαν
ενεργά σε δράσεις για την επίλυση τοπικών
κοινωνικοπολιτικών ζητημάτων Στο ίδιο
διάστημα δημιούργησαν ορισμένους από
τους πιο διάσημους χαρακτήρες τους με τη
βοήθεια παιδιών της γειτονιάς
Γυναίκες από τη Συρία εξόριστες στη Βηρυτό
ανεβάζουν την Αντιγόνη του Σοφοκλή μια τραγωδία
η οποία τους επιτρέπει να καταθέσουν τη θλίψη τους
επειδή έφυγαν από την κατεστραμμένη από τον πόλεμο
χώρα τους
Οι 20 γυναίκες δεν είχαν ως τώρα καμιά εμπειρία στην
ηθοποιία και προέρχονται από συντηρητικό
περιβάλλον
Η Αντιγόνη της Συρίας μας επιτρέπει να εκφράσουμε
τον καημό μας εξηγεί στο Γαλλικό Πρακτορείο η
29χρονη Μόνα που έχει ρόλο αφηγήτριας
Στην παράσταση οι ηθοποιοί παρουσιάζουν τις
οδυνηρές εμπειρίες τους μέσω των δοκιμασιών στις
οποίες υποβλήθηκε η Αντιγόνη
Ο Μοχάμαντ αλ-Άταρ ο 33χρονος σκηνοθέτης της
παράστασης λέει πως ήθελε να δείξει τη μάχη που
δίνει σήμερα η γυναίκα της Συρίας
Για τον λόγο αυτό προσάρμοσε το αρχαίο κείμενο στη
σημερινή συριακή πραγματικότητα στο έργο γίνεται
λόγος για τις συλλήψεις στα κυβερνητικά σημεία
ελέγχου τις παρενοχλήσεις από τις ανταρτικές
οργανώσεις την αναζήτηση της ελπίδας και τον αγώνα
των γυναικών ενάντια στα φράγματα που τους θέτει η
κοινωνία
Από το ΔΗΠΕΘΕ Σερρών στο Λυκαβηττό και στο Ηρώδειο Μετάφραση
ΚΧΜύρης laquoΗ σχέση της με την εξουσίαraquo λέει η ηθοποιός για την
ηρωίδα που θα υποδυθεί laquoείναι καθοριστική Έρχεται αντιμέτωπη με αυτό
που εκπροσωπεί ο Κρέων δηλαδή την εξουσία Και ξέρει ότι στο τίμημα
που αναλαμβάνει στο παιχνίδι κόντρα στην εξουσία χαμένος είναι ο
ιδεολόγος δηλαδή η ίδια Γι αυτό και τοποθετούμε την Αντιγόνη σε αυτό
το βάθρο Διότι ξέρει ότι η σύγκρουσή της με την εξουσία ισοδυναμεί με
θάνατο Είναι άνισος ο αγώνας Και προχωρά προς αυτόν αμετακίνητη
απόλυτη και ακάθεκτη χωρίς να παζαρεύει την ιδεολογία της χωρίς να
παλινδρομεί Ξέρει ότι δεν θα το αποφύγειraquo
Την ίδια στιγμή μέσα από τον θρήνο της παρουσιάζει την ανθρώπινη
πλευρά της laquoΣτον θρήνο σπάει και οπισθοχωρείraquo λέει Κι ενώ τη
μαγνητίζει ο θάνατος και προχωρά προς αυτόν συγχρόνως τρομάζει όπως
τρομάζουμε όλοι μπροστά στο άγνωστο του θανάτου Αλλιώς η Αντιγόνη
θα ήταν μόνο σύμβολο μόνο μια ιδέα Εκείνη όμως φέρει την ιδέα αλλά
επειδή είναι και ανθρώπινο πλάσμα δεν αντέχει το βάρος της ιδέας Και
αυτό συμβαίνει μόνο για μια στιγμή Κι έτσι δεν κρατάμε την Αντιγόνη σε
απόσταση τη φέρνουμε κοντά μας Η Αντιγόνη θέλει και πρέπει να
αγαπηθεί Θέλει να εκμηδενίσει τις αποστάσειςraquo
laquoΘέλησα να συνδέσω την τραγωδία και την ηρωίδα μου με το τώρα με
αναφορές πιο κοντά σε μας Αναρωτήθηκα ποιος στη σύγχρονη Ελλάδα θα
μπορούσε να φθάσει σε αυτά τα ύψη σε αυτές τις κλίμακες Και το μόνο
που βρήκα και λειτουργεί μέσα μου πολύ έντονα είναι οι πολιτικοί
κρατούμενοι της χούντας Και όλα αυτά με απόλυτη ηρεμία Η Αντιγόνη
δεν πράττει τίποτα εν θερμώ Είναι ηρωίδα από σκέψη και όχι από
παρόρμησηraquo
Πόσο Αντιγόνη αισθάνεται στη ζωή της laquoΣε στιγμές και σε άλλη κλίμακα
νομίζω ότι όλοι μας μπορούμε να γίνουμε μια μικρή Αντιγόνη Στις
προσωπικές αντιστάσεις μας πάντα στην κλίμακά μαςraquo
Η σκηνοθέτις της παράστασης Νικαίτη Κοντούρη χαρακτήρισε την τραγωδία
ως ένα σύμβολο και κείμενο βαθιά πνευματικό που θέτει διαρκώς ερωτήματα
στους μελετητές Τόνισε παράλληλα ότι η μετάφραση του έργου από τον
Νίκο Παναγιωτόπουλο επηρέασε σημαντικά τη μορφή της παράστασης Η
παράσταση είναι λιτή και αφαιρετική και στηρίζεται στις σχέσεις των
ανθρώπων Στο κέντρο τοποθετείται η σύγκρουση της Αντιγόνης και του
Κρέοντα η ισοτιμία των δύο αυτών προσώπων και η ισοδικία που απορρέει
από το ίδιο το έργο Η Αντιγόνη αποτελεί όχι μόνο μια επιτομή της Αρχαίας
Ελληνικής Ποίησης αλλά και μέγα αρχέτυπο της Θεολογίας και της
φιλοσοφίας του ανθρώπου
Η Λυδία Κονιόρδου χαρακτήρισε πολύ σημαντική τη στιγμή που μία ηθοποιός
συναντιέται με την Αντιγόνη και ανέφερε ότι προσπάθησε να δει την
Αντιγόνη ως υπαρκτό και παρορμητικό και όχι ως ιδανικό -όπως έχει
επικρατήσει- πρόσωπο Είναι μία νέα κοπέλα όχι κατασταλαγμένη που
επιλέγει έναν ωραίο και ένδοξο θάνατο Οι αξίες της είναι διαχρονικές γι
αυτό και είναι ζητούμενο ακόμα και στην εποχή μας Στο έργο κυριαρχεί η
σύγκρουση δύο κόσμων που θέτει ανάγλυφο το δίλημμα στο θεατή να
επιλέξει την πορεία του μέσα στη ζωή
Ο Σοφοκλής Πέππας που θα ενσαρκώσει τον Κρέοντα τόνισε με τη σειρά του
ότι δεν θέλαμε να δώσουμε μία αποκρυσταλλωμένη άποψη Ο Κρέοντας δεν
αυθαιρετεί αντίθετα εκφράζει τη συλλογική συνείδηση της πόλης Ο
Σοφοκλής στο έργο αυτό καταργεί το διαχωρισμό ανάμεσα στο καλό και στο
κακό
Ο κορυφαίος του χορού τέλος Δημήτρης Πετρόπουλος έδωσε ιδιαίτερη
έμφαση στο ότι ο χορός στο έργο αυτό ξαναβρίσκει τη χαμένη του
αμεσότητα και θέτει στους ήρωες τα ερωτήματα που κινούν τα νήματα του
έργου
Το Θέατρο Ένα προσφέρει στο θεατρόφιλο
κοινό και εμπλουτίζει την καλλιτεχνική ατζέντα
της Κύπρου σταθερά από την ίδρυσή του το
1987 Αυτή η θαυμαστή πορεία έχει φτάσει
αισίως στο 100ο έργο που ανεβάζει το Ένα στον
χαρακτηριστικά ζεστό του χώρο στην παλιά
Λευκωσία Ο Καλλιτεχνικός Διευθυντής του
Θεάτρου Ανδρέας Χριστοδουλίδης σκηνοθετεί
για αυτή την επετειακή παραγωγή την Αντιγόνη
του Σοφοκλή Είναι από τις σπάνιες φορές που
ανεβαίνει τραγωδία σε κλειστό χώρο στην
Κύπρο
Μέσα από το περίφημο έργο του Σοφοκλή
αναδεικνύονται διαχρονικά πανανθρώπινα
προβλήματα όπως η σύγκρουση του ατόμου με
το σύνολο και η διπολική αντίθεση φύσης και
ανθρώπινου πολιτισμού
Η πρεμιέρα της Αντιγόνης θα δοθεί στις 16
Δεκεμβρίου στην κύρια σκηνή του θεάτρου στη
Λευκωσία με την ευγενή στήριξη της Ελληνικής
Πρεσβείας
Η παράσταση Αντιγόνη την οποία ο
Θεόδωρος Τερζόπουλος σκηνοθέτησε με
τελειόφοιτους σπουδαστές της Ακαδημίας
αποτελεί έναν ακόμη σταθμό στην πολυετή
συνεργασία του Θεάτρου Άττις με την
σημαντικότερη Ακαδημία Θεάτρου της
Ασίας
Η συνεργασία του Θεόδωρου Τερζόπουλου
με την Ακαδημία του Πεκίνου
χρονολογείται από το 1984 και προάγει ένα
γόνιμο διάλογο ανάμεσα στην αρχαία
ελληνική τραγωδία την Όπερα του
Πεκίνου και το ασιατικό θέατρο
Επιστέγασμα της συνεργασίας του
Θεόδωρου Τερζόπουλου με την Ακαδημία
είναι η απονομή του τίτλου του Επίτιμου
Διδάκτορα της Ακαδημίας και η
αναγνώριση laquoτης απόλυτης υποταγής της
Ακαδημίας στο διαπολιτισμικό θέατρο του
Έλληνα σκηνοθέτηraquo όπως χαρακτηριστικά
είπε ο Πρόεδρος της Xu Xiang
hellipΜέθοδος
Τερζόπουλου
Σχηματικότητα-
Σωματικότητα
Η διαφορετικότητα του θεάτρου του Τερζόπουλου
έγκειται ακριβώς στη διαφορετική ανάγνωση των
κειμένων Η συνήθης σκηνοθετική ματιά ιδίως πάνω σε
αρχαία κείμενα αναλώνεται στο να επιβεβαιώσει τα
κείμενα αυτά ως αυθεντίες και επομένως να
προσδιορίσει τις αναλογίες τους με τη σύγχρονη εποχή
Το ζητούμενο είναι η διαχρονικότητα του νοήματος
Αντίθετα κάτι τέτοιο δε φαίνεται ούτε από τα κείμενά
του ούτε από τις συνεντεύξεις του ίδιου του
Τερζόπουλου να τον απασχολεί Δεν ερευνά στον χρόνο
αλλά στον χώρο Το θέατρο του μπορεί να οριστεί ως
lsquorsquoδιαπολιτισμικόrsquorsquo διασπά την έννοια των συνόρων
ανάμεσα στους πολιτισμούς και αναδεικνύει την
ιστορική διαδικασία των διαρρεόντων συνόρων του
παγκόσμιου πολιτισμού εγγράφει το κείμενο στην
πολιτισμική του προοπτική Και πώς μπορεί να γίνει
αυτό αλλιώς παρά μέσα από την κοινή αλήθεια όλων
των πολιτισμών το σώμα Το πάσχον σώμα το
παλλόμενο σώμα το σώμα σε έκσταση το τελετουργικό
σώμα στοιχεία κοινά σε όλες τις θρησκείες και σε όλους
τους αρχαίους πολιτισμούς
Στο θέατρο το σώμα πλέον είναι πιο παρόν από ποτέ Οι
πρόβες των ηθοποιών ξεκινούν από τη σωματική
άσκηση και οι ρόλοι προσεγγίζονται με σωματικά
κριτήρια σε αντίθεση με τη μέχρι τώρα πρακτική που
υπέβαλε την προσέγγιση με βάση την υπόθεση και τον
χαρακτήρα (μέθοδος Στανισλάβσκι)
Η Commedia dell arte είναι ένα
αυτοσχεδιαστικό είδος θεάτρου που ξεκίνησε
τον Μεσαίωνα στην Ιταλία και γρήγορα
εξαπλώθηκε στην κεντρική Ευρώπη
χρησιμοποιώντας στερεότυπους χαρακτήρες
αυτοσχεδιαστικούς διαλόγους και μάσκες Μέσα
από ένα συνονθύλευμα σαλτιμπάγκων μίμων
ακροβατών και ηθοποιών δημιουργούνται
περιπλανώμενες ομάδες που με χαρακτηριστικό
τους την μαστοριά της τέχνης τους θέτουν τις
βάσεις για το σύγχρονο ευρωπαικό θέατρο
Η ομάδα Commedia dell arte a la improvisata
παρουσιάζει την Αντιγόνη του Σοφοκλή
ειδομένη μέσα από το κάτοπτρο της Commedia
dell arte η οποία χρησιμοποιεί το τραγικό σαν
κωμικό αποδεχόμενη την παρουσία αυτού του
σχήματος ως κινητήρια δύναμη της ζωής και της
σκηνικής δραματουργίας
Φάρσες μάσκες χαρακτήρες ανατροπές
μουσική και τραγούδι ξεδιπλώνουν μπροστά
στα μάτια σας μια διαφορετική Αντιγόνη
αναπάντεχη και γεμάτη εκπλήξεις
Στο Μικρό Θέατρο της Αρχαίας Επιδαύρου
προσεγγίζει την Αντιγόνη με άξονα τον έρωτα
και τη δύναμή του πάνω στον άνθρωπο
Μιλώντας για τα πάθη και το θάνατο το
θέατρο συνδιαλέγεται με τη μουσική
Με αφορμή την ταφή που επιλέγει η
Αντιγόνη για το νεκρό αδερφό της
Πολυνείκη ενάντια στο νόμο του Κρέοντα
και σε όσους υποτάσσονται στη βία του η
Ομάδα ΑΣΙΠΚΑ και ο σκηνοθέτης Δημήτρης
Μπίτος προσεγγίζουν το δράμα του Σοφοκλή
laquoΑντιγόνηraquo επιχειρώντας να
αποκωδικοποιήσουν την τραγικότητα της
αγάπης ως επαναστατική πράξη ως εξίσωση
χωρίς λύση ισχυρή ως φυσικό φαινόμενο και
νόμο ενάντια στους νόμους του κράτους
κάθε εξουσίας ή λογικής
Στόχος του σκηνοθέτη είναι να φέρει σε μία
ουσιαστική συνάντηση μέσα από τις μουσικές
συνθέσεις του Blaine L Reininger και του
Ψαραντώνη ήχους του χθες και του σήμερα
για τα πάθοια του έρωτα
Το έργο ως σύγχρονη μεταγραφή της ομώνυμης
σοφόκλειας τραγωδίας επικεντρώνεται στη σφοδρή
σύγκρουση μεταξύ Αντιγόνης και Κρέοντα και ότι
αυτή laquoεκπροσωπείraquo σύγκρουση μεταξύ πολίτη και
εξουσίας ανυπακοής και νομιμοφροσύνης νιότης και
γήρατος αντιπαράθεση και ουτοπία
laquoΗ Αντιγόνη είναι ένας νέος άνθρωπος που δεν τον
χωρά η γη Ο Κρέων το αντίπαλον δέος δεν είναι
κακός αλλά έχει πει το μεγάλο ναι Αυτό το
αδιέξοδο δημιουργεί τον σπινθήρα την τραγωδία
Μέσα στο έργο υπάρχει διάσπαρτη η επιστροφή των
ηρώων στην παιδική τους ηλικία Και αυτό μου
θύμισε τη φράση του Νίτσε Ότι ο άνθρωπος
ωριμάζει όταν βρίσκει τη σοβαρότητα που έχει όταν
ως παιδί παίζει με ένα παιχνίδι Η Αντιγόνη πάει
κόντρα στον νόμο του κράτους αλλά υπερασπίζεται
τον νόμο της φύσης Αυτό είναι βαθύ και
μεγαλόπνοο Μόνο κυνηγώντας την ουτοπία
περιμένεις την ανατροπή διατηρείς την ελπίδα Ο
Κρέων προσπαθεί να σώσει την Αντιγόνη αλλά
συνειδητοποιεί ότι ήταν ταγμένη γι αυτόraquo
Η ομάδα Skull of Yorick Productions παρουσιάζει την
μουσικοθεατρική παράσταση laquoΑντιγόνηraquo βασισμένη
στο κείμενο του Σοφοκλή
Η ιδιαιτερότητα της έγκειται στο γεγονός ότι
δημιουργεί μία ξεχωριστή ηχητική ατμόσφαιρα
συνδυάζοντας τον ήχο του 20ου και 21ου αιώνα την
φωνητική virtuositeacute του 19ου αιώνα και της Baroque
εποχής Είναι η δεύτερη πλήρης παράσταση που
ανεβαίνει από την ομάδα στην οποία χρησιμοποιείται
μία εντελώς ανατρεπτική ενορχήστρωση ενός έργου Η
laquoΑντιγόνηraquo αδιαμφισβήτητα αποτελεί εξέλιξη της
τεχνικής αυτής συνδυάζοντας πλέον πολλούς
ηχόκοσμους Επίσης το γεγονός ότι πρόκειται για
αρχαιοελληνικό δράμα δίνει τη δυνατότητα στο θεατή
να βιώσει το αριστούργημα του Σοφοκλή μέσα από μία
πραγματικά σπάνια οπτική γωνία Μία laquoΑντιγόνηraquo με
χαρακτήρα διαχρονικό που αγγίζει τον παλμό της
εποχής
Σκηνοθετικά η laquoΑντιγόνηraquo προσεγγίζεται με έντονα
αλληγορικά στοιχεία τα οποία εκφράζουν την ανάγκη
να πράξει ο πολίτης αυτό που γνωρίζει πως είναι
σωστό θυσιάζοντας ακόμα και την ίδια του τη ζωή Το
έργο εξιστορεί τη μάχη μεταξύ ηθικής και ασέβειας
πίστης στις παραδόσεις και τυρρανικής εξουσίας
Σκηνογραφικά η laquoΑντιγόνηraquo της Skull of Yorick είναι
λιτή εμμένοντας στους δεσμούς μεταξύ των τεσσάρων
ηρώων που είναι ξεκάθαροι και ορατοί από τον
Ο σχεδιασμός της παράστασης βασίζεται στην
έννοια της προοικονομίας των πραγμάτων και
των δράσεων των ηρώων καθώς και στο
σκοτάδι της πλάνης στην αίσθηση δηλαδή ότι
οι ήρωες νομίζουν ότι πράττουν σωστά ενώ
έχουν παραπλανηθεί από τη Θεά Άτη
Οι ηθοποιοί κινούνται περιμετρικά σε όλο τον
χώρο του μουσείου ορίζοντας τη δράση εντός
του μουσείου ως δράση ιδιωτική ενώ την
δράση στο αίθριο ως δράση δημόσια Ο θεατής
θα είναι σε θέση να δει το πραγματικό γεγονός
σε χρόνο ευθύγραμμο τη στιγμή που συμβαίνει
Ένας προβληματισμός ανάμεσα στα όρια του
ιδιωτικού κόσμου και της δημόσιας ζωής έτσι
όπως θα μπορούσαν να οριστούν οι κόσμοι του
Κρέοντα και της Αντιγόνης
Ένας προβληματισμός πάνω στην Ερμηνεία
των καταστάσεων και των βιωμάτων όταν αυτά
εκτίθενται στον δημόσιο λόγο
Ήρωες που αδυνατούν να πράξουν με φρόνηση
επειδή παραπλανούνται Όταν αναγκάζονται
τελικά να βρουν το μέτρο είναι δέσμιοι του
Χρόνου που δεν μπορεί να αλλάξει πια το
λάθος
Αυτή είναι μια νέα εκδοχή της Αντιγόνης του Σοφοκλή από τον
Ashley Scott-Layton Στην εκδοχή της Αντιγόνης του
Πανεπιστημίου του Leeds αναδύονται θέματα ατομικής
ταυτότητας πολιτικής ελευθερίας αλλά και ενός
καταδικασμένου γάμου με τη δράση να τοποθετείται μέσα σε
ένα οίκο νυφικών Η παράσταση διασκευάζει το πρωτότυπο
κείμενο μέσα από μια ζωντανή και σύγχρονη σωματική
προσέγγιση
Κύριος στόχος της παράστασης είναι η δημιουργία μιας
σωματικής και ακουστικής ερμηνείας της αφήγησης Οι
συντελεστές δημιουργούν και παρουσιάζουν ένα Χορό
αποτελούμενο από διακριτές και ξεχωριστές οντότητες
(υπάλληλοι ενός οίκου νυφικών) Κατά τη διάρκεια των
προβών η ομάδα εστίασε την προσοχή της στην σχέση
Αίμoνα-Αντιγόνης και στις ετοιμασίες του γάμου τους ο
οποίος μοιάζει να είναι καταδικασμένος εξαρχής Επίσης
τονίστηκε η σχέση πατέρα-γιου με την καταστροφική της
δύναμη και τις τραγικές συνέπειές της
Πρόθεση της ομάδας αποτελεί και η ανάδειξη της
σωματικότητας όπως και εκείνης της σειράς των γεγονότων
που στην Αρχαία Τραγωδία συνέβαιναν εκτός σκηνής
(θάνατοι) και παραδοσιακά περιγράφονταν από τους
αγγελιοφόρους ως βασικό κομμάτι του έργου με την
παρουσίασής τους επί σκηνής Επιπρόσθετα στην έναρξη της
παράστασης υπάρχει μια έμμεση αναφορά στην σύγχρονη
Βρετανική πραγματικότητα των διαδηλώσεων του 2011
H Κομεντί Φρανσέζ το πρώτο εθνικό κι ένα από
τα ελάχιστα πια κρατικά θέατρα της Γαλλία
έρχεται στο Μέγαρο Αθηνών
Όπως επισημαίνει ο 49χρονος Μαρκ Πακέν στην
παράσταση που υπογράφει ο ίδιος η Αντιγόνη
είναι μια γυναίκα εύθραυστη αλλά και απείθαρχη
και πεισματάρα μια μορφή που συναντάμε
καθημερινά στους δρόμους η οποία παλεύει μόνο
και μόνο για να υπάρξει ίσως κάθε άλλο παρά
μυθική Είναι ένα κομμάτι του κόσμου μας
Σύμφωνα με τον Γάλλο πρέσβη στην Αθήνα Ζαν
Λου Κιν-Ντελφόρζ η έλευση της Κομεντί
Φρανσέζ με το συγκεκριμένο έργο laquoενέχει
συμβολικό χαρακτήρα στο πλαίσιο της σημερινής
Ελλάδαςraquo κι όπως επισημαίνει δεν υπάρχει
άλλος ξένος σταθμός στην περιοδεία του
θεάματος
Λιτό και το σκηνικό τοπίο της παράστασης όπου
δεσπόζει η σκληρή πρόσοψη ενός επιβλητικού
οικοδομήματος σκληρή όσο και το πρόσωπο της
εξουσίας
hellipστο Μέγαρο Αθηνών
Η σκηνοθεσία του Γάλλου Μαρκ Πακέν και η αισθητική
ερμηνεία του πάνω στην laquoΑντιγόνηraquo δημιουργεί την αίσθηση
της καθημερινότητας και του τρέχοντος που μας περιβάλλει
όπου όσα laquoόχιraquo κι αν διατυπώνονται δεν έχουν τη δύναμη να
αλλάξουν την πορεία των γεγονότων Αρκεί να παρατηρήσεις
την ηρωίδα του ένα a la garconne κουρεμένο αγοροκόριτσο
ξυπόλητο και ντυμένο με παντελόνι το οποίο αρνείται να
ενσωματωθεί στον κόσμο που της παραδίδεται και προτιμά να
πεθάνει
Και η ερμηνευτική προσέγγιση του θιάσου στην ίδια
ατμόσφαιρα φέρει σαφώς τα συμπτώματα της τραγωδίας αλλά
εμποτισμένης από την εμπειρία του σήμερα Ξεκινώντας από
την Φρανσουάζ Ζιγιάρ που εμφανίζεται στον επώνυμο ρόλο
τονίζει με δυναμισμό και εκφραστικότητα τα γήινα και
ανθρώπινα χαρακτηριστικά της Αντιγόνης προκαλώντας έως και
συγκίνηση Σε ωραία αρμονία με τον Μπρούνο Ραφαέλλι που
πανύψηλος και σωματώδης απέναντί της αποτυπώνει με
ακρίβεια και στιβαρότητα το μοντέλο ενός σύγχρονου
πολιτικού Στο σύνολό του ο 11μελής θίασος της Comedie
Francaise κινείται σε ενιαία ερμηνευτική γραμμή υψηλού
επιπέδου με μικρή εξαίρεση κάποιες αδικαιολόγητες φωνητικές
εντάσεις
Μία από τις παραστάσεις πουσημείωσαν μεγάλη επιτυχία στοπερσινό φεστιβάλ Αθηνών ηlaquoΑντιγόνηraquo του Σοφοκλή πουσκηνοθέτησε η Νατάσα Τριανταφύλληθα παιχτεί για μία και μόνο βραδιά στις12 Ιουνίου 2014 στο Παρίσι στηναίθουσα συνεδριάσεων της Unesco
Αυτός ήταν ο τρόπος που αποφάσισε ημόνιμη ελληνική αντιπροσωπεία στηνUnesco να κλείσει το εξάμηνο τηςελληνικής προεδρίας Η ΚατερίναΔασκαλάκη πρέσβειρα της Ελλάδαςστην Unesco ήταν αυτή πουπροσκάλεσε την θεατρική ομάδα πουστελέχωσε πέρσι το καλοκαίρι τηνπαράσταση να έρθει στο Παρίσι και νατην παρουσιάσει με τον τρόπο που τηναπολαύσαμε στο Μουσείο Μπενάκη μεμόνο μικρές προσαρμογές πουδιατηρούν όμως απαράλλακτη τηβασική δομή της
Γιατί μια Παλαιστινιακή Αντιγόνη
Ο Αιγύπτιος στην καταγωγή σκηνοθέτης Adel
Hakim ο οποίος ζει από το 1972 στη Γαλλία
κι έχει ασχοληθεί με την αρχαία τραγωδία
έχει τις απαντήσεις
laquoΓιατί το κείμενο του Σοφοκλή αναφέρεται
στην σχέση των όντων με τη γη τη γη τους
στην αγάπη που κάθε άνθρωπος έχει για τον
γενέθλιο τόπο του και στους δεσμούς που
διατηρεί μαζί του Γιατί ο Κρέων
τυφλωμένος από τους φόβους και τα
φαντάσματά του απαγορεύει να ταφεί στην
γη του Γιατί καταδικάζει την Αντιγόνη να
κλειστεί σε σπήλαιο χωρίς τροφή και νερό
Γιατί μετά τις προφητείες του Τειρεσία και το
θάνατο του γιού του ο Κρέων καταλαβαίνει
τελικά το λάθος του και επιχειρεί να
επανορθώσει Παρά τη τρελή φυγή των
ψυχών προς την τρέλα η Αντιγόνη του
Σοφοκλή είναι ένα τραγούδι για την αγάπη
και την ελπίδα μια συμφωνία
συναισθημάτων ένας ύμνος στη ζωήraquo
hellipστο Δημοτικό
Θέατρο Πειραιά
Το Εθνικό Θέατρο Παλαιστίνης
θα παρουσιάσει την laquoΑντιγόνηraquo
του Σοφοκλή σε σκηνοθεσία
Adel Hakim (Αντέλ Χακίμ) την
Παρασκευή 24 και το Σάββατο 25
Οκτωβρίου 2014 στο Δημοτικό
Θέατρο Πειραιά με ελληνικούς
υπότιτλους
Η παράσταση η οποία
παρουσιάστηκε με μεγάλη
επιτυχία στο Theatre des Quartiers
drsquo Ivry κερδίζοντας το Βραβείο
Κριτικών 2012 έχει τεθεί υπό την
αιγίδα της Πρεσβείας της
Παλαιστίνης στην Αθήνα
Για τους εφήβους έχει σημασία πώς διαμορφώνουν
και συντηρούν τα όνειρά τους αλλά και πώς
μαθαίνουν να αντιστέκονται να αμύνονται να
συνθλίβονται και να προσχωρούν στην
πραγματικότητα εκεί που δεν υπάρχουν
ψευδαισθήσεις αλλά η πραγματική ζωή Για αυτό
τους αφορά η Αντιγόνη Γιατί ειδικά η Αντιγόνη
Γιατί είναι ένα κείμενο συγκλονιστικό που θέτει
αληθινά διλήμματα με συνέπειες επιλογές και
ευθύνες σε κάθε βήμα των πράξεων μας Ένα κείμενο
ορόσημο όχι μόνο για το περιεχόμενό του και την
εποχή που γράφτηκε αλλά και για το πότε και πώς
συναντιόμαστε εμείς μαζί του εκεί κάπου στα 15 με
16 μας στην κρίσιμη ώρα των ορίων της εφηβικής
μας ζωής και των επιλογών προς την άβυσσο της
ενήλικης ζωής μας
Γιατί θέτει ξεκάθαρα τα θέματα η ευθύνη του
ανθρώπου ως μέλους μιας ισόνομης πολιτείας η
αναζήτηση και η απόδοση του δικαίου οι συνέπειες
των πράξεων η ορμή της νεότητας τα όρια της
κοινωνίας θέματα που απασχολούν τον άνθρωπο από
την αρχή του συνειδητού του βίου
Οι ηθοποιοί της ομάδας έχουν καθαρό λόγο
πάθος ένταση σωστό τονισμό έκφραση στα
πρόσωπα και τα σώματα τους ωραία κίνηση ενώ
όλοι τους λειτουργούν ομαδικά σε όλες τις
κατευθύνσεις με όλες τις παραμέτρους
Το έργο του Σοφοκλή laquoΑντιγόνηraquo
παρουσιάζεται ατόφιο σε μετάφραση της Ελένης
Μερκενίδου αλλά εμβόλιμα laquoπειραγμένοraquo σε
λίγα του σημεία και είναι αυτό που το ξεχωρίζει
δίνοντας του μια άλλη οπτική καθώς τέτοια
παρουσίαση μάλλον δεν θα έχετε ξαναδεί σε
αρχαίο κείμενο και ίσως λέμε ίσως και να
ενοχλήσειhellip συντηρητικούς παρατηρητές
Αυτό όμως που μας ενθουσίασε είναι ο Χορός και
πως αρμονικά ενσωματώνεται καθόλη τη
διάρκεια της παράστασης με τα κεντρικά
πρόσωπα που το περιβάλουν Μιλάμε για
σκηνοθετική μαεστρία και όχι για laquoτσιγγουνιάraquohellip
ρόλων που σε συνδυασμό με τις καλές ερμηνείες
βγαίνει ένα αξιοθαύμαστο αποτέλεσμα συνόλου
Ο Παύλος Δανελάτος και η νεοσύστατη
καλλιτεχνική ομάδα Οmerta που σημαίνει σιωπή
αποτελείται από απόφοιτους σπουδαστές της
δραματικής σχολής Α Boυτσινά
Η αρχαία ελληνική τραγωδία ΑΝΤΙΓΟΝΗ του
Σοφοκλή είναι ένα από τα ωραιότερα δείγματα
της παγκόσμιας λογοτεχνικής κληρονομιάς
σύμβολο συνέπειας στο χρέος και τους
άγραφους νόμους πίστης σε διαχρονικές αξίες
και ιδανικά φορέας μηνύματος καθολικής
αγάπης ανθρωπιάς ανθρωπισμού πραγματικής
αρετής
Η παράσταση τιμήθηκε στο 11ο Διαγωνιστικό
Φεστιβάλ Εθνικών Θεάτρων laquoΜΟΣΧΑ-ΠΟΛΗ
ΤΟΥ ΚΟΣΜΟΥraquo με τρία βραβεία Η ηθοποιός
Δώρα Γιαννίτση βραβεύθηκε για το ρόλο της
ΑΝΤΙΓΟΝΗΣ ο Кωνσταντίν Ρόζανοβ για τα
σκηνικά της παράστασης ενώ το laquoLuna
Theaterraquo τιμήθηκε με βραβείο παραγωγής
Αποσπάσματα της τραγωδίας απαγγέλλονται
στην αρχαία και νέα ελληνική γλώσσα το δε
μεγαλύτερο μέρος της αποδίδεται στη ρωσική
γλώσσα Η παράσταση θα παρουσιασθεί με
ελληνικούς υπέρτιτλους Στην παράσταση
συμμετέχουν Έλληνες και Ρώσοι ηθοποιοί ενώ
τη μουσική έχει συνθέσει ο διακεκριμένος
μουσικός Νίκος Ξανθούλης
Η Ζιλιέτ Μπινός δηλώνει πως για αυτήν το
επίκεντρο laquoείναι οι μύθοι τα αρχέτυπα αυτά από
τα οποία είμαστε φτιαγμένοι οι απλές ερωτήσεις
που ρωτάμε όλοιraquo
H Μπινός όμως επέμενε στην Αντιγόνη laquoτο πένθος
της και ο ηρωισμός της με συγκλόνισανraquo δηλώνει
Όσο για τον Βαν Χοβ η ελληνική τραγωδία δεν
είναι σε καμία περίπτωση εύκολη για ένα
σύγχρονο διεθνές κοινό Πως να διαχειριστείς τον
χορό τι να κάνεις με τους Θεούς Για τον Βαν
Χοβ όμως laquoο Χορός είναι η συνείδηση της
κοινωνίας Είναι η σπονδυλική στήλη της
παραγωγής αυτής laquoΠροσπαθώ να κάνω την
σκληρή ελληνική τραγωδία πιο ανθρώπινηraquo
laquoΗ Αντιγόνη έχει μια σχέση με τον αθέατο κόσμο
πολύ δυνατή με τους θεούς και τους νεκρούς για
αυτήν δεν υπάρχουν όρια θεατός και αθέατος
κόσμος είναι σχεδόν το ίδιο Για μένα αυτό το
έργο είναι τόσο πλούσιο που θέλω να βγάλω ένα
αποτέλεσμα που είναι συγκλονιστικό συγκινητικό
τρομακτικό αλλά επίσης ελπιδοφόρο Γιατί είναι
ένα έργο γεμάτο αναπάντητα ερωτήματα Και για
μένα η δουλειά μου είναι να τα κατανοήσωraquo
Η παράσταση laquoA Thing Done in a Seeing
Placeraquo ndashο τίτλος είναι εμπνευσμένος από τη
μετάφραση των όρων laquoδράμαraquo και laquoθέατροraquo
στα αγγλικάndash μεταφέρει την ιστορία της
laquoΑντιγόνηςraquo του Σοφοκλή στην εποχή του
Ψυχρού Πολέμου με βασικούς χαρακτήρες
την laquoανυπάκουη κόρηraquo τον αστυνομικό το
Κογκρέσο την πολιτεία τoν Τειρεσία και τον
θάνατο Ασπρόμαυρες μαριονέτες
συνυπάρχουν στη σκηνή με ηθοποιούς και
πίνακες ζωγραφικής ενώ η μουσική του
έργου είναι επηρεασμένη από την
αμερικανική παράδοση του Shape Note
Singing
Τη δεκαετία του ΄60 οι Βread and Puppet
είχαν σταθερή παρουσία στις διαδηλώσεις
κατά της στρατιωτικής εμπλοκής των ΗΠΑ
στη Νοτιοανατολική Ασία και συμμετείχαν
ενεργά σε δράσεις για την επίλυση τοπικών
κοινωνικοπολιτικών ζητημάτων Στο ίδιο
διάστημα δημιούργησαν ορισμένους από
τους πιο διάσημους χαρακτήρες τους με τη
βοήθεια παιδιών της γειτονιάς
Γυναίκες από τη Συρία εξόριστες στη Βηρυτό
ανεβάζουν την Αντιγόνη του Σοφοκλή μια τραγωδία
η οποία τους επιτρέπει να καταθέσουν τη θλίψη τους
επειδή έφυγαν από την κατεστραμμένη από τον πόλεμο
χώρα τους
Οι 20 γυναίκες δεν είχαν ως τώρα καμιά εμπειρία στην
ηθοποιία και προέρχονται από συντηρητικό
περιβάλλον
Η Αντιγόνη της Συρίας μας επιτρέπει να εκφράσουμε
τον καημό μας εξηγεί στο Γαλλικό Πρακτορείο η
29χρονη Μόνα που έχει ρόλο αφηγήτριας
Στην παράσταση οι ηθοποιοί παρουσιάζουν τις
οδυνηρές εμπειρίες τους μέσω των δοκιμασιών στις
οποίες υποβλήθηκε η Αντιγόνη
Ο Μοχάμαντ αλ-Άταρ ο 33χρονος σκηνοθέτης της
παράστασης λέει πως ήθελε να δείξει τη μάχη που
δίνει σήμερα η γυναίκα της Συρίας
Για τον λόγο αυτό προσάρμοσε το αρχαίο κείμενο στη
σημερινή συριακή πραγματικότητα στο έργο γίνεται
λόγος για τις συλλήψεις στα κυβερνητικά σημεία
ελέγχου τις παρενοχλήσεις από τις ανταρτικές
οργανώσεις την αναζήτηση της ελπίδας και τον αγώνα
των γυναικών ενάντια στα φράγματα που τους θέτει η
κοινωνία
Η σκηνοθέτις της παράστασης Νικαίτη Κοντούρη χαρακτήρισε την τραγωδία
ως ένα σύμβολο και κείμενο βαθιά πνευματικό που θέτει διαρκώς ερωτήματα
στους μελετητές Τόνισε παράλληλα ότι η μετάφραση του έργου από τον
Νίκο Παναγιωτόπουλο επηρέασε σημαντικά τη μορφή της παράστασης Η
παράσταση είναι λιτή και αφαιρετική και στηρίζεται στις σχέσεις των
ανθρώπων Στο κέντρο τοποθετείται η σύγκρουση της Αντιγόνης και του
Κρέοντα η ισοτιμία των δύο αυτών προσώπων και η ισοδικία που απορρέει
από το ίδιο το έργο Η Αντιγόνη αποτελεί όχι μόνο μια επιτομή της Αρχαίας
Ελληνικής Ποίησης αλλά και μέγα αρχέτυπο της Θεολογίας και της
φιλοσοφίας του ανθρώπου
Η Λυδία Κονιόρδου χαρακτήρισε πολύ σημαντική τη στιγμή που μία ηθοποιός
συναντιέται με την Αντιγόνη και ανέφερε ότι προσπάθησε να δει την
Αντιγόνη ως υπαρκτό και παρορμητικό και όχι ως ιδανικό -όπως έχει
επικρατήσει- πρόσωπο Είναι μία νέα κοπέλα όχι κατασταλαγμένη που
επιλέγει έναν ωραίο και ένδοξο θάνατο Οι αξίες της είναι διαχρονικές γι
αυτό και είναι ζητούμενο ακόμα και στην εποχή μας Στο έργο κυριαρχεί η
σύγκρουση δύο κόσμων που θέτει ανάγλυφο το δίλημμα στο θεατή να
επιλέξει την πορεία του μέσα στη ζωή
Ο Σοφοκλής Πέππας που θα ενσαρκώσει τον Κρέοντα τόνισε με τη σειρά του
ότι δεν θέλαμε να δώσουμε μία αποκρυσταλλωμένη άποψη Ο Κρέοντας δεν
αυθαιρετεί αντίθετα εκφράζει τη συλλογική συνείδηση της πόλης Ο
Σοφοκλής στο έργο αυτό καταργεί το διαχωρισμό ανάμεσα στο καλό και στο
κακό
Ο κορυφαίος του χορού τέλος Δημήτρης Πετρόπουλος έδωσε ιδιαίτερη
έμφαση στο ότι ο χορός στο έργο αυτό ξαναβρίσκει τη χαμένη του
αμεσότητα και θέτει στους ήρωες τα ερωτήματα που κινούν τα νήματα του
έργου
Το Θέατρο Ένα προσφέρει στο θεατρόφιλο
κοινό και εμπλουτίζει την καλλιτεχνική ατζέντα
της Κύπρου σταθερά από την ίδρυσή του το
1987 Αυτή η θαυμαστή πορεία έχει φτάσει
αισίως στο 100ο έργο που ανεβάζει το Ένα στον
χαρακτηριστικά ζεστό του χώρο στην παλιά
Λευκωσία Ο Καλλιτεχνικός Διευθυντής του
Θεάτρου Ανδρέας Χριστοδουλίδης σκηνοθετεί
για αυτή την επετειακή παραγωγή την Αντιγόνη
του Σοφοκλή Είναι από τις σπάνιες φορές που
ανεβαίνει τραγωδία σε κλειστό χώρο στην
Κύπρο
Μέσα από το περίφημο έργο του Σοφοκλή
αναδεικνύονται διαχρονικά πανανθρώπινα
προβλήματα όπως η σύγκρουση του ατόμου με
το σύνολο και η διπολική αντίθεση φύσης και
ανθρώπινου πολιτισμού
Η πρεμιέρα της Αντιγόνης θα δοθεί στις 16
Δεκεμβρίου στην κύρια σκηνή του θεάτρου στη
Λευκωσία με την ευγενή στήριξη της Ελληνικής
Πρεσβείας
Η παράσταση Αντιγόνη την οποία ο
Θεόδωρος Τερζόπουλος σκηνοθέτησε με
τελειόφοιτους σπουδαστές της Ακαδημίας
αποτελεί έναν ακόμη σταθμό στην πολυετή
συνεργασία του Θεάτρου Άττις με την
σημαντικότερη Ακαδημία Θεάτρου της
Ασίας
Η συνεργασία του Θεόδωρου Τερζόπουλου
με την Ακαδημία του Πεκίνου
χρονολογείται από το 1984 και προάγει ένα
γόνιμο διάλογο ανάμεσα στην αρχαία
ελληνική τραγωδία την Όπερα του
Πεκίνου και το ασιατικό θέατρο
Επιστέγασμα της συνεργασίας του
Θεόδωρου Τερζόπουλου με την Ακαδημία
είναι η απονομή του τίτλου του Επίτιμου
Διδάκτορα της Ακαδημίας και η
αναγνώριση laquoτης απόλυτης υποταγής της
Ακαδημίας στο διαπολιτισμικό θέατρο του
Έλληνα σκηνοθέτηraquo όπως χαρακτηριστικά
είπε ο Πρόεδρος της Xu Xiang
hellipΜέθοδος
Τερζόπουλου
Σχηματικότητα-
Σωματικότητα
Η διαφορετικότητα του θεάτρου του Τερζόπουλου
έγκειται ακριβώς στη διαφορετική ανάγνωση των
κειμένων Η συνήθης σκηνοθετική ματιά ιδίως πάνω σε
αρχαία κείμενα αναλώνεται στο να επιβεβαιώσει τα
κείμενα αυτά ως αυθεντίες και επομένως να
προσδιορίσει τις αναλογίες τους με τη σύγχρονη εποχή
Το ζητούμενο είναι η διαχρονικότητα του νοήματος
Αντίθετα κάτι τέτοιο δε φαίνεται ούτε από τα κείμενά
του ούτε από τις συνεντεύξεις του ίδιου του
Τερζόπουλου να τον απασχολεί Δεν ερευνά στον χρόνο
αλλά στον χώρο Το θέατρο του μπορεί να οριστεί ως
lsquorsquoδιαπολιτισμικόrsquorsquo διασπά την έννοια των συνόρων
ανάμεσα στους πολιτισμούς και αναδεικνύει την
ιστορική διαδικασία των διαρρεόντων συνόρων του
παγκόσμιου πολιτισμού εγγράφει το κείμενο στην
πολιτισμική του προοπτική Και πώς μπορεί να γίνει
αυτό αλλιώς παρά μέσα από την κοινή αλήθεια όλων
των πολιτισμών το σώμα Το πάσχον σώμα το
παλλόμενο σώμα το σώμα σε έκσταση το τελετουργικό
σώμα στοιχεία κοινά σε όλες τις θρησκείες και σε όλους
τους αρχαίους πολιτισμούς
Στο θέατρο το σώμα πλέον είναι πιο παρόν από ποτέ Οι
πρόβες των ηθοποιών ξεκινούν από τη σωματική
άσκηση και οι ρόλοι προσεγγίζονται με σωματικά
κριτήρια σε αντίθεση με τη μέχρι τώρα πρακτική που
υπέβαλε την προσέγγιση με βάση την υπόθεση και τον
χαρακτήρα (μέθοδος Στανισλάβσκι)
Η Commedia dell arte είναι ένα
αυτοσχεδιαστικό είδος θεάτρου που ξεκίνησε
τον Μεσαίωνα στην Ιταλία και γρήγορα
εξαπλώθηκε στην κεντρική Ευρώπη
χρησιμοποιώντας στερεότυπους χαρακτήρες
αυτοσχεδιαστικούς διαλόγους και μάσκες Μέσα
από ένα συνονθύλευμα σαλτιμπάγκων μίμων
ακροβατών και ηθοποιών δημιουργούνται
περιπλανώμενες ομάδες που με χαρακτηριστικό
τους την μαστοριά της τέχνης τους θέτουν τις
βάσεις για το σύγχρονο ευρωπαικό θέατρο
Η ομάδα Commedia dell arte a la improvisata
παρουσιάζει την Αντιγόνη του Σοφοκλή
ειδομένη μέσα από το κάτοπτρο της Commedia
dell arte η οποία χρησιμοποιεί το τραγικό σαν
κωμικό αποδεχόμενη την παρουσία αυτού του
σχήματος ως κινητήρια δύναμη της ζωής και της
σκηνικής δραματουργίας
Φάρσες μάσκες χαρακτήρες ανατροπές
μουσική και τραγούδι ξεδιπλώνουν μπροστά
στα μάτια σας μια διαφορετική Αντιγόνη
αναπάντεχη και γεμάτη εκπλήξεις
Στο Μικρό Θέατρο της Αρχαίας Επιδαύρου
προσεγγίζει την Αντιγόνη με άξονα τον έρωτα
και τη δύναμή του πάνω στον άνθρωπο
Μιλώντας για τα πάθη και το θάνατο το
θέατρο συνδιαλέγεται με τη μουσική
Με αφορμή την ταφή που επιλέγει η
Αντιγόνη για το νεκρό αδερφό της
Πολυνείκη ενάντια στο νόμο του Κρέοντα
και σε όσους υποτάσσονται στη βία του η
Ομάδα ΑΣΙΠΚΑ και ο σκηνοθέτης Δημήτρης
Μπίτος προσεγγίζουν το δράμα του Σοφοκλή
laquoΑντιγόνηraquo επιχειρώντας να
αποκωδικοποιήσουν την τραγικότητα της
αγάπης ως επαναστατική πράξη ως εξίσωση
χωρίς λύση ισχυρή ως φυσικό φαινόμενο και
νόμο ενάντια στους νόμους του κράτους
κάθε εξουσίας ή λογικής
Στόχος του σκηνοθέτη είναι να φέρει σε μία
ουσιαστική συνάντηση μέσα από τις μουσικές
συνθέσεις του Blaine L Reininger και του
Ψαραντώνη ήχους του χθες και του σήμερα
για τα πάθοια του έρωτα
Το έργο ως σύγχρονη μεταγραφή της ομώνυμης
σοφόκλειας τραγωδίας επικεντρώνεται στη σφοδρή
σύγκρουση μεταξύ Αντιγόνης και Κρέοντα και ότι
αυτή laquoεκπροσωπείraquo σύγκρουση μεταξύ πολίτη και
εξουσίας ανυπακοής και νομιμοφροσύνης νιότης και
γήρατος αντιπαράθεση και ουτοπία
laquoΗ Αντιγόνη είναι ένας νέος άνθρωπος που δεν τον
χωρά η γη Ο Κρέων το αντίπαλον δέος δεν είναι
κακός αλλά έχει πει το μεγάλο ναι Αυτό το
αδιέξοδο δημιουργεί τον σπινθήρα την τραγωδία
Μέσα στο έργο υπάρχει διάσπαρτη η επιστροφή των
ηρώων στην παιδική τους ηλικία Και αυτό μου
θύμισε τη φράση του Νίτσε Ότι ο άνθρωπος
ωριμάζει όταν βρίσκει τη σοβαρότητα που έχει όταν
ως παιδί παίζει με ένα παιχνίδι Η Αντιγόνη πάει
κόντρα στον νόμο του κράτους αλλά υπερασπίζεται
τον νόμο της φύσης Αυτό είναι βαθύ και
μεγαλόπνοο Μόνο κυνηγώντας την ουτοπία
περιμένεις την ανατροπή διατηρείς την ελπίδα Ο
Κρέων προσπαθεί να σώσει την Αντιγόνη αλλά
συνειδητοποιεί ότι ήταν ταγμένη γι αυτόraquo
Η ομάδα Skull of Yorick Productions παρουσιάζει την
μουσικοθεατρική παράσταση laquoΑντιγόνηraquo βασισμένη
στο κείμενο του Σοφοκλή
Η ιδιαιτερότητα της έγκειται στο γεγονός ότι
δημιουργεί μία ξεχωριστή ηχητική ατμόσφαιρα
συνδυάζοντας τον ήχο του 20ου και 21ου αιώνα την
φωνητική virtuositeacute του 19ου αιώνα και της Baroque
εποχής Είναι η δεύτερη πλήρης παράσταση που
ανεβαίνει από την ομάδα στην οποία χρησιμοποιείται
μία εντελώς ανατρεπτική ενορχήστρωση ενός έργου Η
laquoΑντιγόνηraquo αδιαμφισβήτητα αποτελεί εξέλιξη της
τεχνικής αυτής συνδυάζοντας πλέον πολλούς
ηχόκοσμους Επίσης το γεγονός ότι πρόκειται για
αρχαιοελληνικό δράμα δίνει τη δυνατότητα στο θεατή
να βιώσει το αριστούργημα του Σοφοκλή μέσα από μία
πραγματικά σπάνια οπτική γωνία Μία laquoΑντιγόνηraquo με
χαρακτήρα διαχρονικό που αγγίζει τον παλμό της
εποχής
Σκηνοθετικά η laquoΑντιγόνηraquo προσεγγίζεται με έντονα
αλληγορικά στοιχεία τα οποία εκφράζουν την ανάγκη
να πράξει ο πολίτης αυτό που γνωρίζει πως είναι
σωστό θυσιάζοντας ακόμα και την ίδια του τη ζωή Το
έργο εξιστορεί τη μάχη μεταξύ ηθικής και ασέβειας
πίστης στις παραδόσεις και τυρρανικής εξουσίας
Σκηνογραφικά η laquoΑντιγόνηraquo της Skull of Yorick είναι
λιτή εμμένοντας στους δεσμούς μεταξύ των τεσσάρων
ηρώων που είναι ξεκάθαροι και ορατοί από τον
Ο σχεδιασμός της παράστασης βασίζεται στην
έννοια της προοικονομίας των πραγμάτων και
των δράσεων των ηρώων καθώς και στο
σκοτάδι της πλάνης στην αίσθηση δηλαδή ότι
οι ήρωες νομίζουν ότι πράττουν σωστά ενώ
έχουν παραπλανηθεί από τη Θεά Άτη
Οι ηθοποιοί κινούνται περιμετρικά σε όλο τον
χώρο του μουσείου ορίζοντας τη δράση εντός
του μουσείου ως δράση ιδιωτική ενώ την
δράση στο αίθριο ως δράση δημόσια Ο θεατής
θα είναι σε θέση να δει το πραγματικό γεγονός
σε χρόνο ευθύγραμμο τη στιγμή που συμβαίνει
Ένας προβληματισμός ανάμεσα στα όρια του
ιδιωτικού κόσμου και της δημόσιας ζωής έτσι
όπως θα μπορούσαν να οριστούν οι κόσμοι του
Κρέοντα και της Αντιγόνης
Ένας προβληματισμός πάνω στην Ερμηνεία
των καταστάσεων και των βιωμάτων όταν αυτά
εκτίθενται στον δημόσιο λόγο
Ήρωες που αδυνατούν να πράξουν με φρόνηση
επειδή παραπλανούνται Όταν αναγκάζονται
τελικά να βρουν το μέτρο είναι δέσμιοι του
Χρόνου που δεν μπορεί να αλλάξει πια το
λάθος
Αυτή είναι μια νέα εκδοχή της Αντιγόνης του Σοφοκλή από τον
Ashley Scott-Layton Στην εκδοχή της Αντιγόνης του
Πανεπιστημίου του Leeds αναδύονται θέματα ατομικής
ταυτότητας πολιτικής ελευθερίας αλλά και ενός
καταδικασμένου γάμου με τη δράση να τοποθετείται μέσα σε
ένα οίκο νυφικών Η παράσταση διασκευάζει το πρωτότυπο
κείμενο μέσα από μια ζωντανή και σύγχρονη σωματική
προσέγγιση
Κύριος στόχος της παράστασης είναι η δημιουργία μιας
σωματικής και ακουστικής ερμηνείας της αφήγησης Οι
συντελεστές δημιουργούν και παρουσιάζουν ένα Χορό
αποτελούμενο από διακριτές και ξεχωριστές οντότητες
(υπάλληλοι ενός οίκου νυφικών) Κατά τη διάρκεια των
προβών η ομάδα εστίασε την προσοχή της στην σχέση
Αίμoνα-Αντιγόνης και στις ετοιμασίες του γάμου τους ο
οποίος μοιάζει να είναι καταδικασμένος εξαρχής Επίσης
τονίστηκε η σχέση πατέρα-γιου με την καταστροφική της
δύναμη και τις τραγικές συνέπειές της
Πρόθεση της ομάδας αποτελεί και η ανάδειξη της
σωματικότητας όπως και εκείνης της σειράς των γεγονότων
που στην Αρχαία Τραγωδία συνέβαιναν εκτός σκηνής
(θάνατοι) και παραδοσιακά περιγράφονταν από τους
αγγελιοφόρους ως βασικό κομμάτι του έργου με την
παρουσίασής τους επί σκηνής Επιπρόσθετα στην έναρξη της
παράστασης υπάρχει μια έμμεση αναφορά στην σύγχρονη
Βρετανική πραγματικότητα των διαδηλώσεων του 2011
H Κομεντί Φρανσέζ το πρώτο εθνικό κι ένα από
τα ελάχιστα πια κρατικά θέατρα της Γαλλία
έρχεται στο Μέγαρο Αθηνών
Όπως επισημαίνει ο 49χρονος Μαρκ Πακέν στην
παράσταση που υπογράφει ο ίδιος η Αντιγόνη
είναι μια γυναίκα εύθραυστη αλλά και απείθαρχη
και πεισματάρα μια μορφή που συναντάμε
καθημερινά στους δρόμους η οποία παλεύει μόνο
και μόνο για να υπάρξει ίσως κάθε άλλο παρά
μυθική Είναι ένα κομμάτι του κόσμου μας
Σύμφωνα με τον Γάλλο πρέσβη στην Αθήνα Ζαν
Λου Κιν-Ντελφόρζ η έλευση της Κομεντί
Φρανσέζ με το συγκεκριμένο έργο laquoενέχει
συμβολικό χαρακτήρα στο πλαίσιο της σημερινής
Ελλάδαςraquo κι όπως επισημαίνει δεν υπάρχει
άλλος ξένος σταθμός στην περιοδεία του
θεάματος
Λιτό και το σκηνικό τοπίο της παράστασης όπου
δεσπόζει η σκληρή πρόσοψη ενός επιβλητικού
οικοδομήματος σκληρή όσο και το πρόσωπο της
εξουσίας
hellipστο Μέγαρο Αθηνών
Η σκηνοθεσία του Γάλλου Μαρκ Πακέν και η αισθητική
ερμηνεία του πάνω στην laquoΑντιγόνηraquo δημιουργεί την αίσθηση
της καθημερινότητας και του τρέχοντος που μας περιβάλλει
όπου όσα laquoόχιraquo κι αν διατυπώνονται δεν έχουν τη δύναμη να
αλλάξουν την πορεία των γεγονότων Αρκεί να παρατηρήσεις
την ηρωίδα του ένα a la garconne κουρεμένο αγοροκόριτσο
ξυπόλητο και ντυμένο με παντελόνι το οποίο αρνείται να
ενσωματωθεί στον κόσμο που της παραδίδεται και προτιμά να
πεθάνει
Και η ερμηνευτική προσέγγιση του θιάσου στην ίδια
ατμόσφαιρα φέρει σαφώς τα συμπτώματα της τραγωδίας αλλά
εμποτισμένης από την εμπειρία του σήμερα Ξεκινώντας από
την Φρανσουάζ Ζιγιάρ που εμφανίζεται στον επώνυμο ρόλο
τονίζει με δυναμισμό και εκφραστικότητα τα γήινα και
ανθρώπινα χαρακτηριστικά της Αντιγόνης προκαλώντας έως και
συγκίνηση Σε ωραία αρμονία με τον Μπρούνο Ραφαέλλι που
πανύψηλος και σωματώδης απέναντί της αποτυπώνει με
ακρίβεια και στιβαρότητα το μοντέλο ενός σύγχρονου
πολιτικού Στο σύνολό του ο 11μελής θίασος της Comedie
Francaise κινείται σε ενιαία ερμηνευτική γραμμή υψηλού
επιπέδου με μικρή εξαίρεση κάποιες αδικαιολόγητες φωνητικές
εντάσεις
Μία από τις παραστάσεις πουσημείωσαν μεγάλη επιτυχία στοπερσινό φεστιβάλ Αθηνών ηlaquoΑντιγόνηraquo του Σοφοκλή πουσκηνοθέτησε η Νατάσα Τριανταφύλληθα παιχτεί για μία και μόνο βραδιά στις12 Ιουνίου 2014 στο Παρίσι στηναίθουσα συνεδριάσεων της Unesco
Αυτός ήταν ο τρόπος που αποφάσισε ημόνιμη ελληνική αντιπροσωπεία στηνUnesco να κλείσει το εξάμηνο τηςελληνικής προεδρίας Η ΚατερίναΔασκαλάκη πρέσβειρα της Ελλάδαςστην Unesco ήταν αυτή πουπροσκάλεσε την θεατρική ομάδα πουστελέχωσε πέρσι το καλοκαίρι τηνπαράσταση να έρθει στο Παρίσι και νατην παρουσιάσει με τον τρόπο που τηναπολαύσαμε στο Μουσείο Μπενάκη μεμόνο μικρές προσαρμογές πουδιατηρούν όμως απαράλλακτη τηβασική δομή της
Γιατί μια Παλαιστινιακή Αντιγόνη
Ο Αιγύπτιος στην καταγωγή σκηνοθέτης Adel
Hakim ο οποίος ζει από το 1972 στη Γαλλία
κι έχει ασχοληθεί με την αρχαία τραγωδία
έχει τις απαντήσεις
laquoΓιατί το κείμενο του Σοφοκλή αναφέρεται
στην σχέση των όντων με τη γη τη γη τους
στην αγάπη που κάθε άνθρωπος έχει για τον
γενέθλιο τόπο του και στους δεσμούς που
διατηρεί μαζί του Γιατί ο Κρέων
τυφλωμένος από τους φόβους και τα
φαντάσματά του απαγορεύει να ταφεί στην
γη του Γιατί καταδικάζει την Αντιγόνη να
κλειστεί σε σπήλαιο χωρίς τροφή και νερό
Γιατί μετά τις προφητείες του Τειρεσία και το
θάνατο του γιού του ο Κρέων καταλαβαίνει
τελικά το λάθος του και επιχειρεί να
επανορθώσει Παρά τη τρελή φυγή των
ψυχών προς την τρέλα η Αντιγόνη του
Σοφοκλή είναι ένα τραγούδι για την αγάπη
και την ελπίδα μια συμφωνία
συναισθημάτων ένας ύμνος στη ζωήraquo
hellipστο Δημοτικό
Θέατρο Πειραιά
Το Εθνικό Θέατρο Παλαιστίνης
θα παρουσιάσει την laquoΑντιγόνηraquo
του Σοφοκλή σε σκηνοθεσία
Adel Hakim (Αντέλ Χακίμ) την
Παρασκευή 24 και το Σάββατο 25
Οκτωβρίου 2014 στο Δημοτικό
Θέατρο Πειραιά με ελληνικούς
υπότιτλους
Η παράσταση η οποία
παρουσιάστηκε με μεγάλη
επιτυχία στο Theatre des Quartiers
drsquo Ivry κερδίζοντας το Βραβείο
Κριτικών 2012 έχει τεθεί υπό την
αιγίδα της Πρεσβείας της
Παλαιστίνης στην Αθήνα
Για τους εφήβους έχει σημασία πώς διαμορφώνουν
και συντηρούν τα όνειρά τους αλλά και πώς
μαθαίνουν να αντιστέκονται να αμύνονται να
συνθλίβονται και να προσχωρούν στην
πραγματικότητα εκεί που δεν υπάρχουν
ψευδαισθήσεις αλλά η πραγματική ζωή Για αυτό
τους αφορά η Αντιγόνη Γιατί ειδικά η Αντιγόνη
Γιατί είναι ένα κείμενο συγκλονιστικό που θέτει
αληθινά διλήμματα με συνέπειες επιλογές και
ευθύνες σε κάθε βήμα των πράξεων μας Ένα κείμενο
ορόσημο όχι μόνο για το περιεχόμενό του και την
εποχή που γράφτηκε αλλά και για το πότε και πώς
συναντιόμαστε εμείς μαζί του εκεί κάπου στα 15 με
16 μας στην κρίσιμη ώρα των ορίων της εφηβικής
μας ζωής και των επιλογών προς την άβυσσο της
ενήλικης ζωής μας
Γιατί θέτει ξεκάθαρα τα θέματα η ευθύνη του
ανθρώπου ως μέλους μιας ισόνομης πολιτείας η
αναζήτηση και η απόδοση του δικαίου οι συνέπειες
των πράξεων η ορμή της νεότητας τα όρια της
κοινωνίας θέματα που απασχολούν τον άνθρωπο από
την αρχή του συνειδητού του βίου
Οι ηθοποιοί της ομάδας έχουν καθαρό λόγο
πάθος ένταση σωστό τονισμό έκφραση στα
πρόσωπα και τα σώματα τους ωραία κίνηση ενώ
όλοι τους λειτουργούν ομαδικά σε όλες τις
κατευθύνσεις με όλες τις παραμέτρους
Το έργο του Σοφοκλή laquoΑντιγόνηraquo
παρουσιάζεται ατόφιο σε μετάφραση της Ελένης
Μερκενίδου αλλά εμβόλιμα laquoπειραγμένοraquo σε
λίγα του σημεία και είναι αυτό που το ξεχωρίζει
δίνοντας του μια άλλη οπτική καθώς τέτοια
παρουσίαση μάλλον δεν θα έχετε ξαναδεί σε
αρχαίο κείμενο και ίσως λέμε ίσως και να
ενοχλήσειhellip συντηρητικούς παρατηρητές
Αυτό όμως που μας ενθουσίασε είναι ο Χορός και
πως αρμονικά ενσωματώνεται καθόλη τη
διάρκεια της παράστασης με τα κεντρικά
πρόσωπα που το περιβάλουν Μιλάμε για
σκηνοθετική μαεστρία και όχι για laquoτσιγγουνιάraquohellip
ρόλων που σε συνδυασμό με τις καλές ερμηνείες
βγαίνει ένα αξιοθαύμαστο αποτέλεσμα συνόλου
Ο Παύλος Δανελάτος και η νεοσύστατη
καλλιτεχνική ομάδα Οmerta που σημαίνει σιωπή
αποτελείται από απόφοιτους σπουδαστές της
δραματικής σχολής Α Boυτσινά
Η αρχαία ελληνική τραγωδία ΑΝΤΙΓΟΝΗ του
Σοφοκλή είναι ένα από τα ωραιότερα δείγματα
της παγκόσμιας λογοτεχνικής κληρονομιάς
σύμβολο συνέπειας στο χρέος και τους
άγραφους νόμους πίστης σε διαχρονικές αξίες
και ιδανικά φορέας μηνύματος καθολικής
αγάπης ανθρωπιάς ανθρωπισμού πραγματικής
αρετής
Η παράσταση τιμήθηκε στο 11ο Διαγωνιστικό
Φεστιβάλ Εθνικών Θεάτρων laquoΜΟΣΧΑ-ΠΟΛΗ
ΤΟΥ ΚΟΣΜΟΥraquo με τρία βραβεία Η ηθοποιός
Δώρα Γιαννίτση βραβεύθηκε για το ρόλο της
ΑΝΤΙΓΟΝΗΣ ο Кωνσταντίν Ρόζανοβ για τα
σκηνικά της παράστασης ενώ το laquoLuna
Theaterraquo τιμήθηκε με βραβείο παραγωγής
Αποσπάσματα της τραγωδίας απαγγέλλονται
στην αρχαία και νέα ελληνική γλώσσα το δε
μεγαλύτερο μέρος της αποδίδεται στη ρωσική
γλώσσα Η παράσταση θα παρουσιασθεί με
ελληνικούς υπέρτιτλους Στην παράσταση
συμμετέχουν Έλληνες και Ρώσοι ηθοποιοί ενώ
τη μουσική έχει συνθέσει ο διακεκριμένος
μουσικός Νίκος Ξανθούλης
Η Ζιλιέτ Μπινός δηλώνει πως για αυτήν το
επίκεντρο laquoείναι οι μύθοι τα αρχέτυπα αυτά από
τα οποία είμαστε φτιαγμένοι οι απλές ερωτήσεις
που ρωτάμε όλοιraquo
H Μπινός όμως επέμενε στην Αντιγόνη laquoτο πένθος
της και ο ηρωισμός της με συγκλόνισανraquo δηλώνει
Όσο για τον Βαν Χοβ η ελληνική τραγωδία δεν
είναι σε καμία περίπτωση εύκολη για ένα
σύγχρονο διεθνές κοινό Πως να διαχειριστείς τον
χορό τι να κάνεις με τους Θεούς Για τον Βαν
Χοβ όμως laquoο Χορός είναι η συνείδηση της
κοινωνίας Είναι η σπονδυλική στήλη της
παραγωγής αυτής laquoΠροσπαθώ να κάνω την
σκληρή ελληνική τραγωδία πιο ανθρώπινηraquo
laquoΗ Αντιγόνη έχει μια σχέση με τον αθέατο κόσμο
πολύ δυνατή με τους θεούς και τους νεκρούς για
αυτήν δεν υπάρχουν όρια θεατός και αθέατος
κόσμος είναι σχεδόν το ίδιο Για μένα αυτό το
έργο είναι τόσο πλούσιο που θέλω να βγάλω ένα
αποτέλεσμα που είναι συγκλονιστικό συγκινητικό
τρομακτικό αλλά επίσης ελπιδοφόρο Γιατί είναι
ένα έργο γεμάτο αναπάντητα ερωτήματα Και για
μένα η δουλειά μου είναι να τα κατανοήσωraquo
Η παράσταση laquoA Thing Done in a Seeing
Placeraquo ndashο τίτλος είναι εμπνευσμένος από τη
μετάφραση των όρων laquoδράμαraquo και laquoθέατροraquo
στα αγγλικάndash μεταφέρει την ιστορία της
laquoΑντιγόνηςraquo του Σοφοκλή στην εποχή του
Ψυχρού Πολέμου με βασικούς χαρακτήρες
την laquoανυπάκουη κόρηraquo τον αστυνομικό το
Κογκρέσο την πολιτεία τoν Τειρεσία και τον
θάνατο Ασπρόμαυρες μαριονέτες
συνυπάρχουν στη σκηνή με ηθοποιούς και
πίνακες ζωγραφικής ενώ η μουσική του
έργου είναι επηρεασμένη από την
αμερικανική παράδοση του Shape Note
Singing
Τη δεκαετία του ΄60 οι Βread and Puppet
είχαν σταθερή παρουσία στις διαδηλώσεις
κατά της στρατιωτικής εμπλοκής των ΗΠΑ
στη Νοτιοανατολική Ασία και συμμετείχαν
ενεργά σε δράσεις για την επίλυση τοπικών
κοινωνικοπολιτικών ζητημάτων Στο ίδιο
διάστημα δημιούργησαν ορισμένους από
τους πιο διάσημους χαρακτήρες τους με τη
βοήθεια παιδιών της γειτονιάς
Γυναίκες από τη Συρία εξόριστες στη Βηρυτό
ανεβάζουν την Αντιγόνη του Σοφοκλή μια τραγωδία
η οποία τους επιτρέπει να καταθέσουν τη θλίψη τους
επειδή έφυγαν από την κατεστραμμένη από τον πόλεμο
χώρα τους
Οι 20 γυναίκες δεν είχαν ως τώρα καμιά εμπειρία στην
ηθοποιία και προέρχονται από συντηρητικό
περιβάλλον
Η Αντιγόνη της Συρίας μας επιτρέπει να εκφράσουμε
τον καημό μας εξηγεί στο Γαλλικό Πρακτορείο η
29χρονη Μόνα που έχει ρόλο αφηγήτριας
Στην παράσταση οι ηθοποιοί παρουσιάζουν τις
οδυνηρές εμπειρίες τους μέσω των δοκιμασιών στις
οποίες υποβλήθηκε η Αντιγόνη
Ο Μοχάμαντ αλ-Άταρ ο 33χρονος σκηνοθέτης της
παράστασης λέει πως ήθελε να δείξει τη μάχη που
δίνει σήμερα η γυναίκα της Συρίας
Για τον λόγο αυτό προσάρμοσε το αρχαίο κείμενο στη
σημερινή συριακή πραγματικότητα στο έργο γίνεται
λόγος για τις συλλήψεις στα κυβερνητικά σημεία
ελέγχου τις παρενοχλήσεις από τις ανταρτικές
οργανώσεις την αναζήτηση της ελπίδας και τον αγώνα
των γυναικών ενάντια στα φράγματα που τους θέτει η
κοινωνία
Το Θέατρο Ένα προσφέρει στο θεατρόφιλο
κοινό και εμπλουτίζει την καλλιτεχνική ατζέντα
της Κύπρου σταθερά από την ίδρυσή του το
1987 Αυτή η θαυμαστή πορεία έχει φτάσει
αισίως στο 100ο έργο που ανεβάζει το Ένα στον
χαρακτηριστικά ζεστό του χώρο στην παλιά
Λευκωσία Ο Καλλιτεχνικός Διευθυντής του
Θεάτρου Ανδρέας Χριστοδουλίδης σκηνοθετεί
για αυτή την επετειακή παραγωγή την Αντιγόνη
του Σοφοκλή Είναι από τις σπάνιες φορές που
ανεβαίνει τραγωδία σε κλειστό χώρο στην
Κύπρο
Μέσα από το περίφημο έργο του Σοφοκλή
αναδεικνύονται διαχρονικά πανανθρώπινα
προβλήματα όπως η σύγκρουση του ατόμου με
το σύνολο και η διπολική αντίθεση φύσης και
ανθρώπινου πολιτισμού
Η πρεμιέρα της Αντιγόνης θα δοθεί στις 16
Δεκεμβρίου στην κύρια σκηνή του θεάτρου στη
Λευκωσία με την ευγενή στήριξη της Ελληνικής
Πρεσβείας
Η παράσταση Αντιγόνη την οποία ο
Θεόδωρος Τερζόπουλος σκηνοθέτησε με
τελειόφοιτους σπουδαστές της Ακαδημίας
αποτελεί έναν ακόμη σταθμό στην πολυετή
συνεργασία του Θεάτρου Άττις με την
σημαντικότερη Ακαδημία Θεάτρου της
Ασίας
Η συνεργασία του Θεόδωρου Τερζόπουλου
με την Ακαδημία του Πεκίνου
χρονολογείται από το 1984 και προάγει ένα
γόνιμο διάλογο ανάμεσα στην αρχαία
ελληνική τραγωδία την Όπερα του
Πεκίνου και το ασιατικό θέατρο
Επιστέγασμα της συνεργασίας του
Θεόδωρου Τερζόπουλου με την Ακαδημία
είναι η απονομή του τίτλου του Επίτιμου
Διδάκτορα της Ακαδημίας και η
αναγνώριση laquoτης απόλυτης υποταγής της
Ακαδημίας στο διαπολιτισμικό θέατρο του
Έλληνα σκηνοθέτηraquo όπως χαρακτηριστικά
είπε ο Πρόεδρος της Xu Xiang
hellipΜέθοδος
Τερζόπουλου
Σχηματικότητα-
Σωματικότητα
Η διαφορετικότητα του θεάτρου του Τερζόπουλου
έγκειται ακριβώς στη διαφορετική ανάγνωση των
κειμένων Η συνήθης σκηνοθετική ματιά ιδίως πάνω σε
αρχαία κείμενα αναλώνεται στο να επιβεβαιώσει τα
κείμενα αυτά ως αυθεντίες και επομένως να
προσδιορίσει τις αναλογίες τους με τη σύγχρονη εποχή
Το ζητούμενο είναι η διαχρονικότητα του νοήματος
Αντίθετα κάτι τέτοιο δε φαίνεται ούτε από τα κείμενά
του ούτε από τις συνεντεύξεις του ίδιου του
Τερζόπουλου να τον απασχολεί Δεν ερευνά στον χρόνο
αλλά στον χώρο Το θέατρο του μπορεί να οριστεί ως
lsquorsquoδιαπολιτισμικόrsquorsquo διασπά την έννοια των συνόρων
ανάμεσα στους πολιτισμούς και αναδεικνύει την
ιστορική διαδικασία των διαρρεόντων συνόρων του
παγκόσμιου πολιτισμού εγγράφει το κείμενο στην
πολιτισμική του προοπτική Και πώς μπορεί να γίνει
αυτό αλλιώς παρά μέσα από την κοινή αλήθεια όλων
των πολιτισμών το σώμα Το πάσχον σώμα το
παλλόμενο σώμα το σώμα σε έκσταση το τελετουργικό
σώμα στοιχεία κοινά σε όλες τις θρησκείες και σε όλους
τους αρχαίους πολιτισμούς
Στο θέατρο το σώμα πλέον είναι πιο παρόν από ποτέ Οι
πρόβες των ηθοποιών ξεκινούν από τη σωματική
άσκηση και οι ρόλοι προσεγγίζονται με σωματικά
κριτήρια σε αντίθεση με τη μέχρι τώρα πρακτική που
υπέβαλε την προσέγγιση με βάση την υπόθεση και τον
χαρακτήρα (μέθοδος Στανισλάβσκι)
Η Commedia dell arte είναι ένα
αυτοσχεδιαστικό είδος θεάτρου που ξεκίνησε
τον Μεσαίωνα στην Ιταλία και γρήγορα
εξαπλώθηκε στην κεντρική Ευρώπη
χρησιμοποιώντας στερεότυπους χαρακτήρες
αυτοσχεδιαστικούς διαλόγους και μάσκες Μέσα
από ένα συνονθύλευμα σαλτιμπάγκων μίμων
ακροβατών και ηθοποιών δημιουργούνται
περιπλανώμενες ομάδες που με χαρακτηριστικό
τους την μαστοριά της τέχνης τους θέτουν τις
βάσεις για το σύγχρονο ευρωπαικό θέατρο
Η ομάδα Commedia dell arte a la improvisata
παρουσιάζει την Αντιγόνη του Σοφοκλή
ειδομένη μέσα από το κάτοπτρο της Commedia
dell arte η οποία χρησιμοποιεί το τραγικό σαν
κωμικό αποδεχόμενη την παρουσία αυτού του
σχήματος ως κινητήρια δύναμη της ζωής και της
σκηνικής δραματουργίας
Φάρσες μάσκες χαρακτήρες ανατροπές
μουσική και τραγούδι ξεδιπλώνουν μπροστά
στα μάτια σας μια διαφορετική Αντιγόνη
αναπάντεχη και γεμάτη εκπλήξεις
Στο Μικρό Θέατρο της Αρχαίας Επιδαύρου
προσεγγίζει την Αντιγόνη με άξονα τον έρωτα
και τη δύναμή του πάνω στον άνθρωπο
Μιλώντας για τα πάθη και το θάνατο το
θέατρο συνδιαλέγεται με τη μουσική
Με αφορμή την ταφή που επιλέγει η
Αντιγόνη για το νεκρό αδερφό της
Πολυνείκη ενάντια στο νόμο του Κρέοντα
και σε όσους υποτάσσονται στη βία του η
Ομάδα ΑΣΙΠΚΑ και ο σκηνοθέτης Δημήτρης
Μπίτος προσεγγίζουν το δράμα του Σοφοκλή
laquoΑντιγόνηraquo επιχειρώντας να
αποκωδικοποιήσουν την τραγικότητα της
αγάπης ως επαναστατική πράξη ως εξίσωση
χωρίς λύση ισχυρή ως φυσικό φαινόμενο και
νόμο ενάντια στους νόμους του κράτους
κάθε εξουσίας ή λογικής
Στόχος του σκηνοθέτη είναι να φέρει σε μία
ουσιαστική συνάντηση μέσα από τις μουσικές
συνθέσεις του Blaine L Reininger και του
Ψαραντώνη ήχους του χθες και του σήμερα
για τα πάθοια του έρωτα
Το έργο ως σύγχρονη μεταγραφή της ομώνυμης
σοφόκλειας τραγωδίας επικεντρώνεται στη σφοδρή
σύγκρουση μεταξύ Αντιγόνης και Κρέοντα και ότι
αυτή laquoεκπροσωπείraquo σύγκρουση μεταξύ πολίτη και
εξουσίας ανυπακοής και νομιμοφροσύνης νιότης και
γήρατος αντιπαράθεση και ουτοπία
laquoΗ Αντιγόνη είναι ένας νέος άνθρωπος που δεν τον
χωρά η γη Ο Κρέων το αντίπαλον δέος δεν είναι
κακός αλλά έχει πει το μεγάλο ναι Αυτό το
αδιέξοδο δημιουργεί τον σπινθήρα την τραγωδία
Μέσα στο έργο υπάρχει διάσπαρτη η επιστροφή των
ηρώων στην παιδική τους ηλικία Και αυτό μου
θύμισε τη φράση του Νίτσε Ότι ο άνθρωπος
ωριμάζει όταν βρίσκει τη σοβαρότητα που έχει όταν
ως παιδί παίζει με ένα παιχνίδι Η Αντιγόνη πάει
κόντρα στον νόμο του κράτους αλλά υπερασπίζεται
τον νόμο της φύσης Αυτό είναι βαθύ και
μεγαλόπνοο Μόνο κυνηγώντας την ουτοπία
περιμένεις την ανατροπή διατηρείς την ελπίδα Ο
Κρέων προσπαθεί να σώσει την Αντιγόνη αλλά
συνειδητοποιεί ότι ήταν ταγμένη γι αυτόraquo
Η ομάδα Skull of Yorick Productions παρουσιάζει την
μουσικοθεατρική παράσταση laquoΑντιγόνηraquo βασισμένη
στο κείμενο του Σοφοκλή
Η ιδιαιτερότητα της έγκειται στο γεγονός ότι
δημιουργεί μία ξεχωριστή ηχητική ατμόσφαιρα
συνδυάζοντας τον ήχο του 20ου και 21ου αιώνα την
φωνητική virtuositeacute του 19ου αιώνα και της Baroque
εποχής Είναι η δεύτερη πλήρης παράσταση που
ανεβαίνει από την ομάδα στην οποία χρησιμοποιείται
μία εντελώς ανατρεπτική ενορχήστρωση ενός έργου Η
laquoΑντιγόνηraquo αδιαμφισβήτητα αποτελεί εξέλιξη της
τεχνικής αυτής συνδυάζοντας πλέον πολλούς
ηχόκοσμους Επίσης το γεγονός ότι πρόκειται για
αρχαιοελληνικό δράμα δίνει τη δυνατότητα στο θεατή
να βιώσει το αριστούργημα του Σοφοκλή μέσα από μία
πραγματικά σπάνια οπτική γωνία Μία laquoΑντιγόνηraquo με
χαρακτήρα διαχρονικό που αγγίζει τον παλμό της
εποχής
Σκηνοθετικά η laquoΑντιγόνηraquo προσεγγίζεται με έντονα
αλληγορικά στοιχεία τα οποία εκφράζουν την ανάγκη
να πράξει ο πολίτης αυτό που γνωρίζει πως είναι
σωστό θυσιάζοντας ακόμα και την ίδια του τη ζωή Το
έργο εξιστορεί τη μάχη μεταξύ ηθικής και ασέβειας
πίστης στις παραδόσεις και τυρρανικής εξουσίας
Σκηνογραφικά η laquoΑντιγόνηraquo της Skull of Yorick είναι
λιτή εμμένοντας στους δεσμούς μεταξύ των τεσσάρων
ηρώων που είναι ξεκάθαροι και ορατοί από τον
Ο σχεδιασμός της παράστασης βασίζεται στην
έννοια της προοικονομίας των πραγμάτων και
των δράσεων των ηρώων καθώς και στο
σκοτάδι της πλάνης στην αίσθηση δηλαδή ότι
οι ήρωες νομίζουν ότι πράττουν σωστά ενώ
έχουν παραπλανηθεί από τη Θεά Άτη
Οι ηθοποιοί κινούνται περιμετρικά σε όλο τον
χώρο του μουσείου ορίζοντας τη δράση εντός
του μουσείου ως δράση ιδιωτική ενώ την
δράση στο αίθριο ως δράση δημόσια Ο θεατής
θα είναι σε θέση να δει το πραγματικό γεγονός
σε χρόνο ευθύγραμμο τη στιγμή που συμβαίνει
Ένας προβληματισμός ανάμεσα στα όρια του
ιδιωτικού κόσμου και της δημόσιας ζωής έτσι
όπως θα μπορούσαν να οριστούν οι κόσμοι του
Κρέοντα και της Αντιγόνης
Ένας προβληματισμός πάνω στην Ερμηνεία
των καταστάσεων και των βιωμάτων όταν αυτά
εκτίθενται στον δημόσιο λόγο
Ήρωες που αδυνατούν να πράξουν με φρόνηση
επειδή παραπλανούνται Όταν αναγκάζονται
τελικά να βρουν το μέτρο είναι δέσμιοι του
Χρόνου που δεν μπορεί να αλλάξει πια το
λάθος
Αυτή είναι μια νέα εκδοχή της Αντιγόνης του Σοφοκλή από τον
Ashley Scott-Layton Στην εκδοχή της Αντιγόνης του
Πανεπιστημίου του Leeds αναδύονται θέματα ατομικής
ταυτότητας πολιτικής ελευθερίας αλλά και ενός
καταδικασμένου γάμου με τη δράση να τοποθετείται μέσα σε
ένα οίκο νυφικών Η παράσταση διασκευάζει το πρωτότυπο
κείμενο μέσα από μια ζωντανή και σύγχρονη σωματική
προσέγγιση
Κύριος στόχος της παράστασης είναι η δημιουργία μιας
σωματικής και ακουστικής ερμηνείας της αφήγησης Οι
συντελεστές δημιουργούν και παρουσιάζουν ένα Χορό
αποτελούμενο από διακριτές και ξεχωριστές οντότητες
(υπάλληλοι ενός οίκου νυφικών) Κατά τη διάρκεια των
προβών η ομάδα εστίασε την προσοχή της στην σχέση
Αίμoνα-Αντιγόνης και στις ετοιμασίες του γάμου τους ο
οποίος μοιάζει να είναι καταδικασμένος εξαρχής Επίσης
τονίστηκε η σχέση πατέρα-γιου με την καταστροφική της
δύναμη και τις τραγικές συνέπειές της
Πρόθεση της ομάδας αποτελεί και η ανάδειξη της
σωματικότητας όπως και εκείνης της σειράς των γεγονότων
που στην Αρχαία Τραγωδία συνέβαιναν εκτός σκηνής
(θάνατοι) και παραδοσιακά περιγράφονταν από τους
αγγελιοφόρους ως βασικό κομμάτι του έργου με την
παρουσίασής τους επί σκηνής Επιπρόσθετα στην έναρξη της
παράστασης υπάρχει μια έμμεση αναφορά στην σύγχρονη
Βρετανική πραγματικότητα των διαδηλώσεων του 2011
H Κομεντί Φρανσέζ το πρώτο εθνικό κι ένα από
τα ελάχιστα πια κρατικά θέατρα της Γαλλία
έρχεται στο Μέγαρο Αθηνών
Όπως επισημαίνει ο 49χρονος Μαρκ Πακέν στην
παράσταση που υπογράφει ο ίδιος η Αντιγόνη
είναι μια γυναίκα εύθραυστη αλλά και απείθαρχη
και πεισματάρα μια μορφή που συναντάμε
καθημερινά στους δρόμους η οποία παλεύει μόνο
και μόνο για να υπάρξει ίσως κάθε άλλο παρά
μυθική Είναι ένα κομμάτι του κόσμου μας
Σύμφωνα με τον Γάλλο πρέσβη στην Αθήνα Ζαν
Λου Κιν-Ντελφόρζ η έλευση της Κομεντί
Φρανσέζ με το συγκεκριμένο έργο laquoενέχει
συμβολικό χαρακτήρα στο πλαίσιο της σημερινής
Ελλάδαςraquo κι όπως επισημαίνει δεν υπάρχει
άλλος ξένος σταθμός στην περιοδεία του
θεάματος
Λιτό και το σκηνικό τοπίο της παράστασης όπου
δεσπόζει η σκληρή πρόσοψη ενός επιβλητικού
οικοδομήματος σκληρή όσο και το πρόσωπο της
εξουσίας
hellipστο Μέγαρο Αθηνών
Η σκηνοθεσία του Γάλλου Μαρκ Πακέν και η αισθητική
ερμηνεία του πάνω στην laquoΑντιγόνηraquo δημιουργεί την αίσθηση
της καθημερινότητας και του τρέχοντος που μας περιβάλλει
όπου όσα laquoόχιraquo κι αν διατυπώνονται δεν έχουν τη δύναμη να
αλλάξουν την πορεία των γεγονότων Αρκεί να παρατηρήσεις
την ηρωίδα του ένα a la garconne κουρεμένο αγοροκόριτσο
ξυπόλητο και ντυμένο με παντελόνι το οποίο αρνείται να
ενσωματωθεί στον κόσμο που της παραδίδεται και προτιμά να
πεθάνει
Και η ερμηνευτική προσέγγιση του θιάσου στην ίδια
ατμόσφαιρα φέρει σαφώς τα συμπτώματα της τραγωδίας αλλά
εμποτισμένης από την εμπειρία του σήμερα Ξεκινώντας από
την Φρανσουάζ Ζιγιάρ που εμφανίζεται στον επώνυμο ρόλο
τονίζει με δυναμισμό και εκφραστικότητα τα γήινα και
ανθρώπινα χαρακτηριστικά της Αντιγόνης προκαλώντας έως και
συγκίνηση Σε ωραία αρμονία με τον Μπρούνο Ραφαέλλι που
πανύψηλος και σωματώδης απέναντί της αποτυπώνει με
ακρίβεια και στιβαρότητα το μοντέλο ενός σύγχρονου
πολιτικού Στο σύνολό του ο 11μελής θίασος της Comedie
Francaise κινείται σε ενιαία ερμηνευτική γραμμή υψηλού
επιπέδου με μικρή εξαίρεση κάποιες αδικαιολόγητες φωνητικές
εντάσεις
Μία από τις παραστάσεις πουσημείωσαν μεγάλη επιτυχία στοπερσινό φεστιβάλ Αθηνών ηlaquoΑντιγόνηraquo του Σοφοκλή πουσκηνοθέτησε η Νατάσα Τριανταφύλληθα παιχτεί για μία και μόνο βραδιά στις12 Ιουνίου 2014 στο Παρίσι στηναίθουσα συνεδριάσεων της Unesco
Αυτός ήταν ο τρόπος που αποφάσισε ημόνιμη ελληνική αντιπροσωπεία στηνUnesco να κλείσει το εξάμηνο τηςελληνικής προεδρίας Η ΚατερίναΔασκαλάκη πρέσβειρα της Ελλάδαςστην Unesco ήταν αυτή πουπροσκάλεσε την θεατρική ομάδα πουστελέχωσε πέρσι το καλοκαίρι τηνπαράσταση να έρθει στο Παρίσι και νατην παρουσιάσει με τον τρόπο που τηναπολαύσαμε στο Μουσείο Μπενάκη μεμόνο μικρές προσαρμογές πουδιατηρούν όμως απαράλλακτη τηβασική δομή της
Γιατί μια Παλαιστινιακή Αντιγόνη
Ο Αιγύπτιος στην καταγωγή σκηνοθέτης Adel
Hakim ο οποίος ζει από το 1972 στη Γαλλία
κι έχει ασχοληθεί με την αρχαία τραγωδία
έχει τις απαντήσεις
laquoΓιατί το κείμενο του Σοφοκλή αναφέρεται
στην σχέση των όντων με τη γη τη γη τους
στην αγάπη που κάθε άνθρωπος έχει για τον
γενέθλιο τόπο του και στους δεσμούς που
διατηρεί μαζί του Γιατί ο Κρέων
τυφλωμένος από τους φόβους και τα
φαντάσματά του απαγορεύει να ταφεί στην
γη του Γιατί καταδικάζει την Αντιγόνη να
κλειστεί σε σπήλαιο χωρίς τροφή και νερό
Γιατί μετά τις προφητείες του Τειρεσία και το
θάνατο του γιού του ο Κρέων καταλαβαίνει
τελικά το λάθος του και επιχειρεί να
επανορθώσει Παρά τη τρελή φυγή των
ψυχών προς την τρέλα η Αντιγόνη του
Σοφοκλή είναι ένα τραγούδι για την αγάπη
και την ελπίδα μια συμφωνία
συναισθημάτων ένας ύμνος στη ζωήraquo
hellipστο Δημοτικό
Θέατρο Πειραιά
Το Εθνικό Θέατρο Παλαιστίνης
θα παρουσιάσει την laquoΑντιγόνηraquo
του Σοφοκλή σε σκηνοθεσία
Adel Hakim (Αντέλ Χακίμ) την
Παρασκευή 24 και το Σάββατο 25
Οκτωβρίου 2014 στο Δημοτικό
Θέατρο Πειραιά με ελληνικούς
υπότιτλους
Η παράσταση η οποία
παρουσιάστηκε με μεγάλη
επιτυχία στο Theatre des Quartiers
drsquo Ivry κερδίζοντας το Βραβείο
Κριτικών 2012 έχει τεθεί υπό την
αιγίδα της Πρεσβείας της
Παλαιστίνης στην Αθήνα
Για τους εφήβους έχει σημασία πώς διαμορφώνουν
και συντηρούν τα όνειρά τους αλλά και πώς
μαθαίνουν να αντιστέκονται να αμύνονται να
συνθλίβονται και να προσχωρούν στην
πραγματικότητα εκεί που δεν υπάρχουν
ψευδαισθήσεις αλλά η πραγματική ζωή Για αυτό
τους αφορά η Αντιγόνη Γιατί ειδικά η Αντιγόνη
Γιατί είναι ένα κείμενο συγκλονιστικό που θέτει
αληθινά διλήμματα με συνέπειες επιλογές και
ευθύνες σε κάθε βήμα των πράξεων μας Ένα κείμενο
ορόσημο όχι μόνο για το περιεχόμενό του και την
εποχή που γράφτηκε αλλά και για το πότε και πώς
συναντιόμαστε εμείς μαζί του εκεί κάπου στα 15 με
16 μας στην κρίσιμη ώρα των ορίων της εφηβικής
μας ζωής και των επιλογών προς την άβυσσο της
ενήλικης ζωής μας
Γιατί θέτει ξεκάθαρα τα θέματα η ευθύνη του
ανθρώπου ως μέλους μιας ισόνομης πολιτείας η
αναζήτηση και η απόδοση του δικαίου οι συνέπειες
των πράξεων η ορμή της νεότητας τα όρια της
κοινωνίας θέματα που απασχολούν τον άνθρωπο από
την αρχή του συνειδητού του βίου
Οι ηθοποιοί της ομάδας έχουν καθαρό λόγο
πάθος ένταση σωστό τονισμό έκφραση στα
πρόσωπα και τα σώματα τους ωραία κίνηση ενώ
όλοι τους λειτουργούν ομαδικά σε όλες τις
κατευθύνσεις με όλες τις παραμέτρους
Το έργο του Σοφοκλή laquoΑντιγόνηraquo
παρουσιάζεται ατόφιο σε μετάφραση της Ελένης
Μερκενίδου αλλά εμβόλιμα laquoπειραγμένοraquo σε
λίγα του σημεία και είναι αυτό που το ξεχωρίζει
δίνοντας του μια άλλη οπτική καθώς τέτοια
παρουσίαση μάλλον δεν θα έχετε ξαναδεί σε
αρχαίο κείμενο και ίσως λέμε ίσως και να
ενοχλήσειhellip συντηρητικούς παρατηρητές
Αυτό όμως που μας ενθουσίασε είναι ο Χορός και
πως αρμονικά ενσωματώνεται καθόλη τη
διάρκεια της παράστασης με τα κεντρικά
πρόσωπα που το περιβάλουν Μιλάμε για
σκηνοθετική μαεστρία και όχι για laquoτσιγγουνιάraquohellip
ρόλων που σε συνδυασμό με τις καλές ερμηνείες
βγαίνει ένα αξιοθαύμαστο αποτέλεσμα συνόλου
Ο Παύλος Δανελάτος και η νεοσύστατη
καλλιτεχνική ομάδα Οmerta που σημαίνει σιωπή
αποτελείται από απόφοιτους σπουδαστές της
δραματικής σχολής Α Boυτσινά
Η αρχαία ελληνική τραγωδία ΑΝΤΙΓΟΝΗ του
Σοφοκλή είναι ένα από τα ωραιότερα δείγματα
της παγκόσμιας λογοτεχνικής κληρονομιάς
σύμβολο συνέπειας στο χρέος και τους
άγραφους νόμους πίστης σε διαχρονικές αξίες
και ιδανικά φορέας μηνύματος καθολικής
αγάπης ανθρωπιάς ανθρωπισμού πραγματικής
αρετής
Η παράσταση τιμήθηκε στο 11ο Διαγωνιστικό
Φεστιβάλ Εθνικών Θεάτρων laquoΜΟΣΧΑ-ΠΟΛΗ
ΤΟΥ ΚΟΣΜΟΥraquo με τρία βραβεία Η ηθοποιός
Δώρα Γιαννίτση βραβεύθηκε για το ρόλο της
ΑΝΤΙΓΟΝΗΣ ο Кωνσταντίν Ρόζανοβ για τα
σκηνικά της παράστασης ενώ το laquoLuna
Theaterraquo τιμήθηκε με βραβείο παραγωγής
Αποσπάσματα της τραγωδίας απαγγέλλονται
στην αρχαία και νέα ελληνική γλώσσα το δε
μεγαλύτερο μέρος της αποδίδεται στη ρωσική
γλώσσα Η παράσταση θα παρουσιασθεί με
ελληνικούς υπέρτιτλους Στην παράσταση
συμμετέχουν Έλληνες και Ρώσοι ηθοποιοί ενώ
τη μουσική έχει συνθέσει ο διακεκριμένος
μουσικός Νίκος Ξανθούλης
Η Ζιλιέτ Μπινός δηλώνει πως για αυτήν το
επίκεντρο laquoείναι οι μύθοι τα αρχέτυπα αυτά από
τα οποία είμαστε φτιαγμένοι οι απλές ερωτήσεις
που ρωτάμε όλοιraquo
H Μπινός όμως επέμενε στην Αντιγόνη laquoτο πένθος
της και ο ηρωισμός της με συγκλόνισανraquo δηλώνει
Όσο για τον Βαν Χοβ η ελληνική τραγωδία δεν
είναι σε καμία περίπτωση εύκολη για ένα
σύγχρονο διεθνές κοινό Πως να διαχειριστείς τον
χορό τι να κάνεις με τους Θεούς Για τον Βαν
Χοβ όμως laquoο Χορός είναι η συνείδηση της
κοινωνίας Είναι η σπονδυλική στήλη της
παραγωγής αυτής laquoΠροσπαθώ να κάνω την
σκληρή ελληνική τραγωδία πιο ανθρώπινηraquo
laquoΗ Αντιγόνη έχει μια σχέση με τον αθέατο κόσμο
πολύ δυνατή με τους θεούς και τους νεκρούς για
αυτήν δεν υπάρχουν όρια θεατός και αθέατος
κόσμος είναι σχεδόν το ίδιο Για μένα αυτό το
έργο είναι τόσο πλούσιο που θέλω να βγάλω ένα
αποτέλεσμα που είναι συγκλονιστικό συγκινητικό
τρομακτικό αλλά επίσης ελπιδοφόρο Γιατί είναι
ένα έργο γεμάτο αναπάντητα ερωτήματα Και για
μένα η δουλειά μου είναι να τα κατανοήσωraquo
Η παράσταση laquoA Thing Done in a Seeing
Placeraquo ndashο τίτλος είναι εμπνευσμένος από τη
μετάφραση των όρων laquoδράμαraquo και laquoθέατροraquo
στα αγγλικάndash μεταφέρει την ιστορία της
laquoΑντιγόνηςraquo του Σοφοκλή στην εποχή του
Ψυχρού Πολέμου με βασικούς χαρακτήρες
την laquoανυπάκουη κόρηraquo τον αστυνομικό το
Κογκρέσο την πολιτεία τoν Τειρεσία και τον
θάνατο Ασπρόμαυρες μαριονέτες
συνυπάρχουν στη σκηνή με ηθοποιούς και
πίνακες ζωγραφικής ενώ η μουσική του
έργου είναι επηρεασμένη από την
αμερικανική παράδοση του Shape Note
Singing
Τη δεκαετία του ΄60 οι Βread and Puppet
είχαν σταθερή παρουσία στις διαδηλώσεις
κατά της στρατιωτικής εμπλοκής των ΗΠΑ
στη Νοτιοανατολική Ασία και συμμετείχαν
ενεργά σε δράσεις για την επίλυση τοπικών
κοινωνικοπολιτικών ζητημάτων Στο ίδιο
διάστημα δημιούργησαν ορισμένους από
τους πιο διάσημους χαρακτήρες τους με τη
βοήθεια παιδιών της γειτονιάς
Γυναίκες από τη Συρία εξόριστες στη Βηρυτό
ανεβάζουν την Αντιγόνη του Σοφοκλή μια τραγωδία
η οποία τους επιτρέπει να καταθέσουν τη θλίψη τους
επειδή έφυγαν από την κατεστραμμένη από τον πόλεμο
χώρα τους
Οι 20 γυναίκες δεν είχαν ως τώρα καμιά εμπειρία στην
ηθοποιία και προέρχονται από συντηρητικό
περιβάλλον
Η Αντιγόνη της Συρίας μας επιτρέπει να εκφράσουμε
τον καημό μας εξηγεί στο Γαλλικό Πρακτορείο η
29χρονη Μόνα που έχει ρόλο αφηγήτριας
Στην παράσταση οι ηθοποιοί παρουσιάζουν τις
οδυνηρές εμπειρίες τους μέσω των δοκιμασιών στις
οποίες υποβλήθηκε η Αντιγόνη
Ο Μοχάμαντ αλ-Άταρ ο 33χρονος σκηνοθέτης της
παράστασης λέει πως ήθελε να δείξει τη μάχη που
δίνει σήμερα η γυναίκα της Συρίας
Για τον λόγο αυτό προσάρμοσε το αρχαίο κείμενο στη
σημερινή συριακή πραγματικότητα στο έργο γίνεται
λόγος για τις συλλήψεις στα κυβερνητικά σημεία
ελέγχου τις παρενοχλήσεις από τις ανταρτικές
οργανώσεις την αναζήτηση της ελπίδας και τον αγώνα
των γυναικών ενάντια στα φράγματα που τους θέτει η
κοινωνία
Η παράσταση Αντιγόνη την οποία ο
Θεόδωρος Τερζόπουλος σκηνοθέτησε με
τελειόφοιτους σπουδαστές της Ακαδημίας
αποτελεί έναν ακόμη σταθμό στην πολυετή
συνεργασία του Θεάτρου Άττις με την
σημαντικότερη Ακαδημία Θεάτρου της
Ασίας
Η συνεργασία του Θεόδωρου Τερζόπουλου
με την Ακαδημία του Πεκίνου
χρονολογείται από το 1984 και προάγει ένα
γόνιμο διάλογο ανάμεσα στην αρχαία
ελληνική τραγωδία την Όπερα του
Πεκίνου και το ασιατικό θέατρο
Επιστέγασμα της συνεργασίας του
Θεόδωρου Τερζόπουλου με την Ακαδημία
είναι η απονομή του τίτλου του Επίτιμου
Διδάκτορα της Ακαδημίας και η
αναγνώριση laquoτης απόλυτης υποταγής της
Ακαδημίας στο διαπολιτισμικό θέατρο του
Έλληνα σκηνοθέτηraquo όπως χαρακτηριστικά
είπε ο Πρόεδρος της Xu Xiang
hellipΜέθοδος
Τερζόπουλου
Σχηματικότητα-
Σωματικότητα
Η διαφορετικότητα του θεάτρου του Τερζόπουλου
έγκειται ακριβώς στη διαφορετική ανάγνωση των
κειμένων Η συνήθης σκηνοθετική ματιά ιδίως πάνω σε
αρχαία κείμενα αναλώνεται στο να επιβεβαιώσει τα
κείμενα αυτά ως αυθεντίες και επομένως να
προσδιορίσει τις αναλογίες τους με τη σύγχρονη εποχή
Το ζητούμενο είναι η διαχρονικότητα του νοήματος
Αντίθετα κάτι τέτοιο δε φαίνεται ούτε από τα κείμενά
του ούτε από τις συνεντεύξεις του ίδιου του
Τερζόπουλου να τον απασχολεί Δεν ερευνά στον χρόνο
αλλά στον χώρο Το θέατρο του μπορεί να οριστεί ως
lsquorsquoδιαπολιτισμικόrsquorsquo διασπά την έννοια των συνόρων
ανάμεσα στους πολιτισμούς και αναδεικνύει την
ιστορική διαδικασία των διαρρεόντων συνόρων του
παγκόσμιου πολιτισμού εγγράφει το κείμενο στην
πολιτισμική του προοπτική Και πώς μπορεί να γίνει
αυτό αλλιώς παρά μέσα από την κοινή αλήθεια όλων
των πολιτισμών το σώμα Το πάσχον σώμα το
παλλόμενο σώμα το σώμα σε έκσταση το τελετουργικό
σώμα στοιχεία κοινά σε όλες τις θρησκείες και σε όλους
τους αρχαίους πολιτισμούς
Στο θέατρο το σώμα πλέον είναι πιο παρόν από ποτέ Οι
πρόβες των ηθοποιών ξεκινούν από τη σωματική
άσκηση και οι ρόλοι προσεγγίζονται με σωματικά
κριτήρια σε αντίθεση με τη μέχρι τώρα πρακτική που
υπέβαλε την προσέγγιση με βάση την υπόθεση και τον
χαρακτήρα (μέθοδος Στανισλάβσκι)
Η Commedia dell arte είναι ένα
αυτοσχεδιαστικό είδος θεάτρου που ξεκίνησε
τον Μεσαίωνα στην Ιταλία και γρήγορα
εξαπλώθηκε στην κεντρική Ευρώπη
χρησιμοποιώντας στερεότυπους χαρακτήρες
αυτοσχεδιαστικούς διαλόγους και μάσκες Μέσα
από ένα συνονθύλευμα σαλτιμπάγκων μίμων
ακροβατών και ηθοποιών δημιουργούνται
περιπλανώμενες ομάδες που με χαρακτηριστικό
τους την μαστοριά της τέχνης τους θέτουν τις
βάσεις για το σύγχρονο ευρωπαικό θέατρο
Η ομάδα Commedia dell arte a la improvisata
παρουσιάζει την Αντιγόνη του Σοφοκλή
ειδομένη μέσα από το κάτοπτρο της Commedia
dell arte η οποία χρησιμοποιεί το τραγικό σαν
κωμικό αποδεχόμενη την παρουσία αυτού του
σχήματος ως κινητήρια δύναμη της ζωής και της
σκηνικής δραματουργίας
Φάρσες μάσκες χαρακτήρες ανατροπές
μουσική και τραγούδι ξεδιπλώνουν μπροστά
στα μάτια σας μια διαφορετική Αντιγόνη
αναπάντεχη και γεμάτη εκπλήξεις
Στο Μικρό Θέατρο της Αρχαίας Επιδαύρου
προσεγγίζει την Αντιγόνη με άξονα τον έρωτα
και τη δύναμή του πάνω στον άνθρωπο
Μιλώντας για τα πάθη και το θάνατο το
θέατρο συνδιαλέγεται με τη μουσική
Με αφορμή την ταφή που επιλέγει η
Αντιγόνη για το νεκρό αδερφό της
Πολυνείκη ενάντια στο νόμο του Κρέοντα
και σε όσους υποτάσσονται στη βία του η
Ομάδα ΑΣΙΠΚΑ και ο σκηνοθέτης Δημήτρης
Μπίτος προσεγγίζουν το δράμα του Σοφοκλή
laquoΑντιγόνηraquo επιχειρώντας να
αποκωδικοποιήσουν την τραγικότητα της
αγάπης ως επαναστατική πράξη ως εξίσωση
χωρίς λύση ισχυρή ως φυσικό φαινόμενο και
νόμο ενάντια στους νόμους του κράτους
κάθε εξουσίας ή λογικής
Στόχος του σκηνοθέτη είναι να φέρει σε μία
ουσιαστική συνάντηση μέσα από τις μουσικές
συνθέσεις του Blaine L Reininger και του
Ψαραντώνη ήχους του χθες και του σήμερα
για τα πάθοια του έρωτα
Το έργο ως σύγχρονη μεταγραφή της ομώνυμης
σοφόκλειας τραγωδίας επικεντρώνεται στη σφοδρή
σύγκρουση μεταξύ Αντιγόνης και Κρέοντα και ότι
αυτή laquoεκπροσωπείraquo σύγκρουση μεταξύ πολίτη και
εξουσίας ανυπακοής και νομιμοφροσύνης νιότης και
γήρατος αντιπαράθεση και ουτοπία
laquoΗ Αντιγόνη είναι ένας νέος άνθρωπος που δεν τον
χωρά η γη Ο Κρέων το αντίπαλον δέος δεν είναι
κακός αλλά έχει πει το μεγάλο ναι Αυτό το
αδιέξοδο δημιουργεί τον σπινθήρα την τραγωδία
Μέσα στο έργο υπάρχει διάσπαρτη η επιστροφή των
ηρώων στην παιδική τους ηλικία Και αυτό μου
θύμισε τη φράση του Νίτσε Ότι ο άνθρωπος
ωριμάζει όταν βρίσκει τη σοβαρότητα που έχει όταν
ως παιδί παίζει με ένα παιχνίδι Η Αντιγόνη πάει
κόντρα στον νόμο του κράτους αλλά υπερασπίζεται
τον νόμο της φύσης Αυτό είναι βαθύ και
μεγαλόπνοο Μόνο κυνηγώντας την ουτοπία
περιμένεις την ανατροπή διατηρείς την ελπίδα Ο
Κρέων προσπαθεί να σώσει την Αντιγόνη αλλά
συνειδητοποιεί ότι ήταν ταγμένη γι αυτόraquo
Η ομάδα Skull of Yorick Productions παρουσιάζει την
μουσικοθεατρική παράσταση laquoΑντιγόνηraquo βασισμένη
στο κείμενο του Σοφοκλή
Η ιδιαιτερότητα της έγκειται στο γεγονός ότι
δημιουργεί μία ξεχωριστή ηχητική ατμόσφαιρα
συνδυάζοντας τον ήχο του 20ου και 21ου αιώνα την
φωνητική virtuositeacute του 19ου αιώνα και της Baroque
εποχής Είναι η δεύτερη πλήρης παράσταση που
ανεβαίνει από την ομάδα στην οποία χρησιμοποιείται
μία εντελώς ανατρεπτική ενορχήστρωση ενός έργου Η
laquoΑντιγόνηraquo αδιαμφισβήτητα αποτελεί εξέλιξη της
τεχνικής αυτής συνδυάζοντας πλέον πολλούς
ηχόκοσμους Επίσης το γεγονός ότι πρόκειται για
αρχαιοελληνικό δράμα δίνει τη δυνατότητα στο θεατή
να βιώσει το αριστούργημα του Σοφοκλή μέσα από μία
πραγματικά σπάνια οπτική γωνία Μία laquoΑντιγόνηraquo με
χαρακτήρα διαχρονικό που αγγίζει τον παλμό της
εποχής
Σκηνοθετικά η laquoΑντιγόνηraquo προσεγγίζεται με έντονα
αλληγορικά στοιχεία τα οποία εκφράζουν την ανάγκη
να πράξει ο πολίτης αυτό που γνωρίζει πως είναι
σωστό θυσιάζοντας ακόμα και την ίδια του τη ζωή Το
έργο εξιστορεί τη μάχη μεταξύ ηθικής και ασέβειας
πίστης στις παραδόσεις και τυρρανικής εξουσίας
Σκηνογραφικά η laquoΑντιγόνηraquo της Skull of Yorick είναι
λιτή εμμένοντας στους δεσμούς μεταξύ των τεσσάρων
ηρώων που είναι ξεκάθαροι και ορατοί από τον
Ο σχεδιασμός της παράστασης βασίζεται στην
έννοια της προοικονομίας των πραγμάτων και
των δράσεων των ηρώων καθώς και στο
σκοτάδι της πλάνης στην αίσθηση δηλαδή ότι
οι ήρωες νομίζουν ότι πράττουν σωστά ενώ
έχουν παραπλανηθεί από τη Θεά Άτη
Οι ηθοποιοί κινούνται περιμετρικά σε όλο τον
χώρο του μουσείου ορίζοντας τη δράση εντός
του μουσείου ως δράση ιδιωτική ενώ την
δράση στο αίθριο ως δράση δημόσια Ο θεατής
θα είναι σε θέση να δει το πραγματικό γεγονός
σε χρόνο ευθύγραμμο τη στιγμή που συμβαίνει
Ένας προβληματισμός ανάμεσα στα όρια του
ιδιωτικού κόσμου και της δημόσιας ζωής έτσι
όπως θα μπορούσαν να οριστούν οι κόσμοι του
Κρέοντα και της Αντιγόνης
Ένας προβληματισμός πάνω στην Ερμηνεία
των καταστάσεων και των βιωμάτων όταν αυτά
εκτίθενται στον δημόσιο λόγο
Ήρωες που αδυνατούν να πράξουν με φρόνηση
επειδή παραπλανούνται Όταν αναγκάζονται
τελικά να βρουν το μέτρο είναι δέσμιοι του
Χρόνου που δεν μπορεί να αλλάξει πια το
λάθος
Αυτή είναι μια νέα εκδοχή της Αντιγόνης του Σοφοκλή από τον
Ashley Scott-Layton Στην εκδοχή της Αντιγόνης του
Πανεπιστημίου του Leeds αναδύονται θέματα ατομικής
ταυτότητας πολιτικής ελευθερίας αλλά και ενός
καταδικασμένου γάμου με τη δράση να τοποθετείται μέσα σε
ένα οίκο νυφικών Η παράσταση διασκευάζει το πρωτότυπο
κείμενο μέσα από μια ζωντανή και σύγχρονη σωματική
προσέγγιση
Κύριος στόχος της παράστασης είναι η δημιουργία μιας
σωματικής και ακουστικής ερμηνείας της αφήγησης Οι
συντελεστές δημιουργούν και παρουσιάζουν ένα Χορό
αποτελούμενο από διακριτές και ξεχωριστές οντότητες
(υπάλληλοι ενός οίκου νυφικών) Κατά τη διάρκεια των
προβών η ομάδα εστίασε την προσοχή της στην σχέση
Αίμoνα-Αντιγόνης και στις ετοιμασίες του γάμου τους ο
οποίος μοιάζει να είναι καταδικασμένος εξαρχής Επίσης
τονίστηκε η σχέση πατέρα-γιου με την καταστροφική της
δύναμη και τις τραγικές συνέπειές της
Πρόθεση της ομάδας αποτελεί και η ανάδειξη της
σωματικότητας όπως και εκείνης της σειράς των γεγονότων
που στην Αρχαία Τραγωδία συνέβαιναν εκτός σκηνής
(θάνατοι) και παραδοσιακά περιγράφονταν από τους
αγγελιοφόρους ως βασικό κομμάτι του έργου με την
παρουσίασής τους επί σκηνής Επιπρόσθετα στην έναρξη της
παράστασης υπάρχει μια έμμεση αναφορά στην σύγχρονη
Βρετανική πραγματικότητα των διαδηλώσεων του 2011
H Κομεντί Φρανσέζ το πρώτο εθνικό κι ένα από
τα ελάχιστα πια κρατικά θέατρα της Γαλλία
έρχεται στο Μέγαρο Αθηνών
Όπως επισημαίνει ο 49χρονος Μαρκ Πακέν στην
παράσταση που υπογράφει ο ίδιος η Αντιγόνη
είναι μια γυναίκα εύθραυστη αλλά και απείθαρχη
και πεισματάρα μια μορφή που συναντάμε
καθημερινά στους δρόμους η οποία παλεύει μόνο
και μόνο για να υπάρξει ίσως κάθε άλλο παρά
μυθική Είναι ένα κομμάτι του κόσμου μας
Σύμφωνα με τον Γάλλο πρέσβη στην Αθήνα Ζαν
Λου Κιν-Ντελφόρζ η έλευση της Κομεντί
Φρανσέζ με το συγκεκριμένο έργο laquoενέχει
συμβολικό χαρακτήρα στο πλαίσιο της σημερινής
Ελλάδαςraquo κι όπως επισημαίνει δεν υπάρχει
άλλος ξένος σταθμός στην περιοδεία του
θεάματος
Λιτό και το σκηνικό τοπίο της παράστασης όπου
δεσπόζει η σκληρή πρόσοψη ενός επιβλητικού
οικοδομήματος σκληρή όσο και το πρόσωπο της
εξουσίας
hellipστο Μέγαρο Αθηνών
Η σκηνοθεσία του Γάλλου Μαρκ Πακέν και η αισθητική
ερμηνεία του πάνω στην laquoΑντιγόνηraquo δημιουργεί την αίσθηση
της καθημερινότητας και του τρέχοντος που μας περιβάλλει
όπου όσα laquoόχιraquo κι αν διατυπώνονται δεν έχουν τη δύναμη να
αλλάξουν την πορεία των γεγονότων Αρκεί να παρατηρήσεις
την ηρωίδα του ένα a la garconne κουρεμένο αγοροκόριτσο
ξυπόλητο και ντυμένο με παντελόνι το οποίο αρνείται να
ενσωματωθεί στον κόσμο που της παραδίδεται και προτιμά να
πεθάνει
Και η ερμηνευτική προσέγγιση του θιάσου στην ίδια
ατμόσφαιρα φέρει σαφώς τα συμπτώματα της τραγωδίας αλλά
εμποτισμένης από την εμπειρία του σήμερα Ξεκινώντας από
την Φρανσουάζ Ζιγιάρ που εμφανίζεται στον επώνυμο ρόλο
τονίζει με δυναμισμό και εκφραστικότητα τα γήινα και
ανθρώπινα χαρακτηριστικά της Αντιγόνης προκαλώντας έως και
συγκίνηση Σε ωραία αρμονία με τον Μπρούνο Ραφαέλλι που
πανύψηλος και σωματώδης απέναντί της αποτυπώνει με
ακρίβεια και στιβαρότητα το μοντέλο ενός σύγχρονου
πολιτικού Στο σύνολό του ο 11μελής θίασος της Comedie
Francaise κινείται σε ενιαία ερμηνευτική γραμμή υψηλού
επιπέδου με μικρή εξαίρεση κάποιες αδικαιολόγητες φωνητικές
εντάσεις
Μία από τις παραστάσεις πουσημείωσαν μεγάλη επιτυχία στοπερσινό φεστιβάλ Αθηνών ηlaquoΑντιγόνηraquo του Σοφοκλή πουσκηνοθέτησε η Νατάσα Τριανταφύλληθα παιχτεί για μία και μόνο βραδιά στις12 Ιουνίου 2014 στο Παρίσι στηναίθουσα συνεδριάσεων της Unesco
Αυτός ήταν ο τρόπος που αποφάσισε ημόνιμη ελληνική αντιπροσωπεία στηνUnesco να κλείσει το εξάμηνο τηςελληνικής προεδρίας Η ΚατερίναΔασκαλάκη πρέσβειρα της Ελλάδαςστην Unesco ήταν αυτή πουπροσκάλεσε την θεατρική ομάδα πουστελέχωσε πέρσι το καλοκαίρι τηνπαράσταση να έρθει στο Παρίσι και νατην παρουσιάσει με τον τρόπο που τηναπολαύσαμε στο Μουσείο Μπενάκη μεμόνο μικρές προσαρμογές πουδιατηρούν όμως απαράλλακτη τηβασική δομή της
Γιατί μια Παλαιστινιακή Αντιγόνη
Ο Αιγύπτιος στην καταγωγή σκηνοθέτης Adel
Hakim ο οποίος ζει από το 1972 στη Γαλλία
κι έχει ασχοληθεί με την αρχαία τραγωδία
έχει τις απαντήσεις
laquoΓιατί το κείμενο του Σοφοκλή αναφέρεται
στην σχέση των όντων με τη γη τη γη τους
στην αγάπη που κάθε άνθρωπος έχει για τον
γενέθλιο τόπο του και στους δεσμούς που
διατηρεί μαζί του Γιατί ο Κρέων
τυφλωμένος από τους φόβους και τα
φαντάσματά του απαγορεύει να ταφεί στην
γη του Γιατί καταδικάζει την Αντιγόνη να
κλειστεί σε σπήλαιο χωρίς τροφή και νερό
Γιατί μετά τις προφητείες του Τειρεσία και το
θάνατο του γιού του ο Κρέων καταλαβαίνει
τελικά το λάθος του και επιχειρεί να
επανορθώσει Παρά τη τρελή φυγή των
ψυχών προς την τρέλα η Αντιγόνη του
Σοφοκλή είναι ένα τραγούδι για την αγάπη
και την ελπίδα μια συμφωνία
συναισθημάτων ένας ύμνος στη ζωήraquo
hellipστο Δημοτικό
Θέατρο Πειραιά
Το Εθνικό Θέατρο Παλαιστίνης
θα παρουσιάσει την laquoΑντιγόνηraquo
του Σοφοκλή σε σκηνοθεσία
Adel Hakim (Αντέλ Χακίμ) την
Παρασκευή 24 και το Σάββατο 25
Οκτωβρίου 2014 στο Δημοτικό
Θέατρο Πειραιά με ελληνικούς
υπότιτλους
Η παράσταση η οποία
παρουσιάστηκε με μεγάλη
επιτυχία στο Theatre des Quartiers
drsquo Ivry κερδίζοντας το Βραβείο
Κριτικών 2012 έχει τεθεί υπό την
αιγίδα της Πρεσβείας της
Παλαιστίνης στην Αθήνα
Για τους εφήβους έχει σημασία πώς διαμορφώνουν
και συντηρούν τα όνειρά τους αλλά και πώς
μαθαίνουν να αντιστέκονται να αμύνονται να
συνθλίβονται και να προσχωρούν στην
πραγματικότητα εκεί που δεν υπάρχουν
ψευδαισθήσεις αλλά η πραγματική ζωή Για αυτό
τους αφορά η Αντιγόνη Γιατί ειδικά η Αντιγόνη
Γιατί είναι ένα κείμενο συγκλονιστικό που θέτει
αληθινά διλήμματα με συνέπειες επιλογές και
ευθύνες σε κάθε βήμα των πράξεων μας Ένα κείμενο
ορόσημο όχι μόνο για το περιεχόμενό του και την
εποχή που γράφτηκε αλλά και για το πότε και πώς
συναντιόμαστε εμείς μαζί του εκεί κάπου στα 15 με
16 μας στην κρίσιμη ώρα των ορίων της εφηβικής
μας ζωής και των επιλογών προς την άβυσσο της
ενήλικης ζωής μας
Γιατί θέτει ξεκάθαρα τα θέματα η ευθύνη του
ανθρώπου ως μέλους μιας ισόνομης πολιτείας η
αναζήτηση και η απόδοση του δικαίου οι συνέπειες
των πράξεων η ορμή της νεότητας τα όρια της
κοινωνίας θέματα που απασχολούν τον άνθρωπο από
την αρχή του συνειδητού του βίου
Οι ηθοποιοί της ομάδας έχουν καθαρό λόγο
πάθος ένταση σωστό τονισμό έκφραση στα
πρόσωπα και τα σώματα τους ωραία κίνηση ενώ
όλοι τους λειτουργούν ομαδικά σε όλες τις
κατευθύνσεις με όλες τις παραμέτρους
Το έργο του Σοφοκλή laquoΑντιγόνηraquo
παρουσιάζεται ατόφιο σε μετάφραση της Ελένης
Μερκενίδου αλλά εμβόλιμα laquoπειραγμένοraquo σε
λίγα του σημεία και είναι αυτό που το ξεχωρίζει
δίνοντας του μια άλλη οπτική καθώς τέτοια
παρουσίαση μάλλον δεν θα έχετε ξαναδεί σε
αρχαίο κείμενο και ίσως λέμε ίσως και να
ενοχλήσειhellip συντηρητικούς παρατηρητές
Αυτό όμως που μας ενθουσίασε είναι ο Χορός και
πως αρμονικά ενσωματώνεται καθόλη τη
διάρκεια της παράστασης με τα κεντρικά
πρόσωπα που το περιβάλουν Μιλάμε για
σκηνοθετική μαεστρία και όχι για laquoτσιγγουνιάraquohellip
ρόλων που σε συνδυασμό με τις καλές ερμηνείες
βγαίνει ένα αξιοθαύμαστο αποτέλεσμα συνόλου
Ο Παύλος Δανελάτος και η νεοσύστατη
καλλιτεχνική ομάδα Οmerta που σημαίνει σιωπή
αποτελείται από απόφοιτους σπουδαστές της
δραματικής σχολής Α Boυτσινά
Η αρχαία ελληνική τραγωδία ΑΝΤΙΓΟΝΗ του
Σοφοκλή είναι ένα από τα ωραιότερα δείγματα
της παγκόσμιας λογοτεχνικής κληρονομιάς
σύμβολο συνέπειας στο χρέος και τους
άγραφους νόμους πίστης σε διαχρονικές αξίες
και ιδανικά φορέας μηνύματος καθολικής
αγάπης ανθρωπιάς ανθρωπισμού πραγματικής
αρετής
Η παράσταση τιμήθηκε στο 11ο Διαγωνιστικό
Φεστιβάλ Εθνικών Θεάτρων laquoΜΟΣΧΑ-ΠΟΛΗ
ΤΟΥ ΚΟΣΜΟΥraquo με τρία βραβεία Η ηθοποιός
Δώρα Γιαννίτση βραβεύθηκε για το ρόλο της
ΑΝΤΙΓΟΝΗΣ ο Кωνσταντίν Ρόζανοβ για τα
σκηνικά της παράστασης ενώ το laquoLuna
Theaterraquo τιμήθηκε με βραβείο παραγωγής
Αποσπάσματα της τραγωδίας απαγγέλλονται
στην αρχαία και νέα ελληνική γλώσσα το δε
μεγαλύτερο μέρος της αποδίδεται στη ρωσική
γλώσσα Η παράσταση θα παρουσιασθεί με
ελληνικούς υπέρτιτλους Στην παράσταση
συμμετέχουν Έλληνες και Ρώσοι ηθοποιοί ενώ
τη μουσική έχει συνθέσει ο διακεκριμένος
μουσικός Νίκος Ξανθούλης
Η Ζιλιέτ Μπινός δηλώνει πως για αυτήν το
επίκεντρο laquoείναι οι μύθοι τα αρχέτυπα αυτά από
τα οποία είμαστε φτιαγμένοι οι απλές ερωτήσεις
που ρωτάμε όλοιraquo
H Μπινός όμως επέμενε στην Αντιγόνη laquoτο πένθος
της και ο ηρωισμός της με συγκλόνισανraquo δηλώνει
Όσο για τον Βαν Χοβ η ελληνική τραγωδία δεν
είναι σε καμία περίπτωση εύκολη για ένα
σύγχρονο διεθνές κοινό Πως να διαχειριστείς τον
χορό τι να κάνεις με τους Θεούς Για τον Βαν
Χοβ όμως laquoο Χορός είναι η συνείδηση της
κοινωνίας Είναι η σπονδυλική στήλη της
παραγωγής αυτής laquoΠροσπαθώ να κάνω την
σκληρή ελληνική τραγωδία πιο ανθρώπινηraquo
laquoΗ Αντιγόνη έχει μια σχέση με τον αθέατο κόσμο
πολύ δυνατή με τους θεούς και τους νεκρούς για
αυτήν δεν υπάρχουν όρια θεατός και αθέατος
κόσμος είναι σχεδόν το ίδιο Για μένα αυτό το
έργο είναι τόσο πλούσιο που θέλω να βγάλω ένα
αποτέλεσμα που είναι συγκλονιστικό συγκινητικό
τρομακτικό αλλά επίσης ελπιδοφόρο Γιατί είναι
ένα έργο γεμάτο αναπάντητα ερωτήματα Και για
μένα η δουλειά μου είναι να τα κατανοήσωraquo
Η παράσταση laquoA Thing Done in a Seeing
Placeraquo ndashο τίτλος είναι εμπνευσμένος από τη
μετάφραση των όρων laquoδράμαraquo και laquoθέατροraquo
στα αγγλικάndash μεταφέρει την ιστορία της
laquoΑντιγόνηςraquo του Σοφοκλή στην εποχή του
Ψυχρού Πολέμου με βασικούς χαρακτήρες
την laquoανυπάκουη κόρηraquo τον αστυνομικό το
Κογκρέσο την πολιτεία τoν Τειρεσία και τον
θάνατο Ασπρόμαυρες μαριονέτες
συνυπάρχουν στη σκηνή με ηθοποιούς και
πίνακες ζωγραφικής ενώ η μουσική του
έργου είναι επηρεασμένη από την
αμερικανική παράδοση του Shape Note
Singing
Τη δεκαετία του ΄60 οι Βread and Puppet
είχαν σταθερή παρουσία στις διαδηλώσεις
κατά της στρατιωτικής εμπλοκής των ΗΠΑ
στη Νοτιοανατολική Ασία και συμμετείχαν
ενεργά σε δράσεις για την επίλυση τοπικών
κοινωνικοπολιτικών ζητημάτων Στο ίδιο
διάστημα δημιούργησαν ορισμένους από
τους πιο διάσημους χαρακτήρες τους με τη
βοήθεια παιδιών της γειτονιάς
Γυναίκες από τη Συρία εξόριστες στη Βηρυτό
ανεβάζουν την Αντιγόνη του Σοφοκλή μια τραγωδία
η οποία τους επιτρέπει να καταθέσουν τη θλίψη τους
επειδή έφυγαν από την κατεστραμμένη από τον πόλεμο
χώρα τους
Οι 20 γυναίκες δεν είχαν ως τώρα καμιά εμπειρία στην
ηθοποιία και προέρχονται από συντηρητικό
περιβάλλον
Η Αντιγόνη της Συρίας μας επιτρέπει να εκφράσουμε
τον καημό μας εξηγεί στο Γαλλικό Πρακτορείο η
29χρονη Μόνα που έχει ρόλο αφηγήτριας
Στην παράσταση οι ηθοποιοί παρουσιάζουν τις
οδυνηρές εμπειρίες τους μέσω των δοκιμασιών στις
οποίες υποβλήθηκε η Αντιγόνη
Ο Μοχάμαντ αλ-Άταρ ο 33χρονος σκηνοθέτης της
παράστασης λέει πως ήθελε να δείξει τη μάχη που
δίνει σήμερα η γυναίκα της Συρίας
Για τον λόγο αυτό προσάρμοσε το αρχαίο κείμενο στη
σημερινή συριακή πραγματικότητα στο έργο γίνεται
λόγος για τις συλλήψεις στα κυβερνητικά σημεία
ελέγχου τις παρενοχλήσεις από τις ανταρτικές
οργανώσεις την αναζήτηση της ελπίδας και τον αγώνα
των γυναικών ενάντια στα φράγματα που τους θέτει η
κοινωνία
hellipΜέθοδος
Τερζόπουλου
Σχηματικότητα-
Σωματικότητα
Η διαφορετικότητα του θεάτρου του Τερζόπουλου
έγκειται ακριβώς στη διαφορετική ανάγνωση των
κειμένων Η συνήθης σκηνοθετική ματιά ιδίως πάνω σε
αρχαία κείμενα αναλώνεται στο να επιβεβαιώσει τα
κείμενα αυτά ως αυθεντίες και επομένως να
προσδιορίσει τις αναλογίες τους με τη σύγχρονη εποχή
Το ζητούμενο είναι η διαχρονικότητα του νοήματος
Αντίθετα κάτι τέτοιο δε φαίνεται ούτε από τα κείμενά
του ούτε από τις συνεντεύξεις του ίδιου του
Τερζόπουλου να τον απασχολεί Δεν ερευνά στον χρόνο
αλλά στον χώρο Το θέατρο του μπορεί να οριστεί ως
lsquorsquoδιαπολιτισμικόrsquorsquo διασπά την έννοια των συνόρων
ανάμεσα στους πολιτισμούς και αναδεικνύει την
ιστορική διαδικασία των διαρρεόντων συνόρων του
παγκόσμιου πολιτισμού εγγράφει το κείμενο στην
πολιτισμική του προοπτική Και πώς μπορεί να γίνει
αυτό αλλιώς παρά μέσα από την κοινή αλήθεια όλων
των πολιτισμών το σώμα Το πάσχον σώμα το
παλλόμενο σώμα το σώμα σε έκσταση το τελετουργικό
σώμα στοιχεία κοινά σε όλες τις θρησκείες και σε όλους
τους αρχαίους πολιτισμούς
Στο θέατρο το σώμα πλέον είναι πιο παρόν από ποτέ Οι
πρόβες των ηθοποιών ξεκινούν από τη σωματική
άσκηση και οι ρόλοι προσεγγίζονται με σωματικά
κριτήρια σε αντίθεση με τη μέχρι τώρα πρακτική που
υπέβαλε την προσέγγιση με βάση την υπόθεση και τον
χαρακτήρα (μέθοδος Στανισλάβσκι)
Η Commedia dell arte είναι ένα
αυτοσχεδιαστικό είδος θεάτρου που ξεκίνησε
τον Μεσαίωνα στην Ιταλία και γρήγορα
εξαπλώθηκε στην κεντρική Ευρώπη
χρησιμοποιώντας στερεότυπους χαρακτήρες
αυτοσχεδιαστικούς διαλόγους και μάσκες Μέσα
από ένα συνονθύλευμα σαλτιμπάγκων μίμων
ακροβατών και ηθοποιών δημιουργούνται
περιπλανώμενες ομάδες που με χαρακτηριστικό
τους την μαστοριά της τέχνης τους θέτουν τις
βάσεις για το σύγχρονο ευρωπαικό θέατρο
Η ομάδα Commedia dell arte a la improvisata
παρουσιάζει την Αντιγόνη του Σοφοκλή
ειδομένη μέσα από το κάτοπτρο της Commedia
dell arte η οποία χρησιμοποιεί το τραγικό σαν
κωμικό αποδεχόμενη την παρουσία αυτού του
σχήματος ως κινητήρια δύναμη της ζωής και της
σκηνικής δραματουργίας
Φάρσες μάσκες χαρακτήρες ανατροπές
μουσική και τραγούδι ξεδιπλώνουν μπροστά
στα μάτια σας μια διαφορετική Αντιγόνη
αναπάντεχη και γεμάτη εκπλήξεις
Στο Μικρό Θέατρο της Αρχαίας Επιδαύρου
προσεγγίζει την Αντιγόνη με άξονα τον έρωτα
και τη δύναμή του πάνω στον άνθρωπο
Μιλώντας για τα πάθη και το θάνατο το
θέατρο συνδιαλέγεται με τη μουσική
Με αφορμή την ταφή που επιλέγει η
Αντιγόνη για το νεκρό αδερφό της
Πολυνείκη ενάντια στο νόμο του Κρέοντα
και σε όσους υποτάσσονται στη βία του η
Ομάδα ΑΣΙΠΚΑ και ο σκηνοθέτης Δημήτρης
Μπίτος προσεγγίζουν το δράμα του Σοφοκλή
laquoΑντιγόνηraquo επιχειρώντας να
αποκωδικοποιήσουν την τραγικότητα της
αγάπης ως επαναστατική πράξη ως εξίσωση
χωρίς λύση ισχυρή ως φυσικό φαινόμενο και
νόμο ενάντια στους νόμους του κράτους
κάθε εξουσίας ή λογικής
Στόχος του σκηνοθέτη είναι να φέρει σε μία
ουσιαστική συνάντηση μέσα από τις μουσικές
συνθέσεις του Blaine L Reininger και του
Ψαραντώνη ήχους του χθες και του σήμερα
για τα πάθοια του έρωτα
Το έργο ως σύγχρονη μεταγραφή της ομώνυμης
σοφόκλειας τραγωδίας επικεντρώνεται στη σφοδρή
σύγκρουση μεταξύ Αντιγόνης και Κρέοντα και ότι
αυτή laquoεκπροσωπείraquo σύγκρουση μεταξύ πολίτη και
εξουσίας ανυπακοής και νομιμοφροσύνης νιότης και
γήρατος αντιπαράθεση και ουτοπία
laquoΗ Αντιγόνη είναι ένας νέος άνθρωπος που δεν τον
χωρά η γη Ο Κρέων το αντίπαλον δέος δεν είναι
κακός αλλά έχει πει το μεγάλο ναι Αυτό το
αδιέξοδο δημιουργεί τον σπινθήρα την τραγωδία
Μέσα στο έργο υπάρχει διάσπαρτη η επιστροφή των
ηρώων στην παιδική τους ηλικία Και αυτό μου
θύμισε τη φράση του Νίτσε Ότι ο άνθρωπος
ωριμάζει όταν βρίσκει τη σοβαρότητα που έχει όταν
ως παιδί παίζει με ένα παιχνίδι Η Αντιγόνη πάει
κόντρα στον νόμο του κράτους αλλά υπερασπίζεται
τον νόμο της φύσης Αυτό είναι βαθύ και
μεγαλόπνοο Μόνο κυνηγώντας την ουτοπία
περιμένεις την ανατροπή διατηρείς την ελπίδα Ο
Κρέων προσπαθεί να σώσει την Αντιγόνη αλλά
συνειδητοποιεί ότι ήταν ταγμένη γι αυτόraquo
Η ομάδα Skull of Yorick Productions παρουσιάζει την
μουσικοθεατρική παράσταση laquoΑντιγόνηraquo βασισμένη
στο κείμενο του Σοφοκλή
Η ιδιαιτερότητα της έγκειται στο γεγονός ότι
δημιουργεί μία ξεχωριστή ηχητική ατμόσφαιρα
συνδυάζοντας τον ήχο του 20ου και 21ου αιώνα την
φωνητική virtuositeacute του 19ου αιώνα και της Baroque
εποχής Είναι η δεύτερη πλήρης παράσταση που
ανεβαίνει από την ομάδα στην οποία χρησιμοποιείται
μία εντελώς ανατρεπτική ενορχήστρωση ενός έργου Η
laquoΑντιγόνηraquo αδιαμφισβήτητα αποτελεί εξέλιξη της
τεχνικής αυτής συνδυάζοντας πλέον πολλούς
ηχόκοσμους Επίσης το γεγονός ότι πρόκειται για
αρχαιοελληνικό δράμα δίνει τη δυνατότητα στο θεατή
να βιώσει το αριστούργημα του Σοφοκλή μέσα από μία
πραγματικά σπάνια οπτική γωνία Μία laquoΑντιγόνηraquo με
χαρακτήρα διαχρονικό που αγγίζει τον παλμό της
εποχής
Σκηνοθετικά η laquoΑντιγόνηraquo προσεγγίζεται με έντονα
αλληγορικά στοιχεία τα οποία εκφράζουν την ανάγκη
να πράξει ο πολίτης αυτό που γνωρίζει πως είναι
σωστό θυσιάζοντας ακόμα και την ίδια του τη ζωή Το
έργο εξιστορεί τη μάχη μεταξύ ηθικής και ασέβειας
πίστης στις παραδόσεις και τυρρανικής εξουσίας
Σκηνογραφικά η laquoΑντιγόνηraquo της Skull of Yorick είναι
λιτή εμμένοντας στους δεσμούς μεταξύ των τεσσάρων
ηρώων που είναι ξεκάθαροι και ορατοί από τον
Ο σχεδιασμός της παράστασης βασίζεται στην
έννοια της προοικονομίας των πραγμάτων και
των δράσεων των ηρώων καθώς και στο
σκοτάδι της πλάνης στην αίσθηση δηλαδή ότι
οι ήρωες νομίζουν ότι πράττουν σωστά ενώ
έχουν παραπλανηθεί από τη Θεά Άτη
Οι ηθοποιοί κινούνται περιμετρικά σε όλο τον
χώρο του μουσείου ορίζοντας τη δράση εντός
του μουσείου ως δράση ιδιωτική ενώ την
δράση στο αίθριο ως δράση δημόσια Ο θεατής
θα είναι σε θέση να δει το πραγματικό γεγονός
σε χρόνο ευθύγραμμο τη στιγμή που συμβαίνει
Ένας προβληματισμός ανάμεσα στα όρια του
ιδιωτικού κόσμου και της δημόσιας ζωής έτσι
όπως θα μπορούσαν να οριστούν οι κόσμοι του
Κρέοντα και της Αντιγόνης
Ένας προβληματισμός πάνω στην Ερμηνεία
των καταστάσεων και των βιωμάτων όταν αυτά
εκτίθενται στον δημόσιο λόγο
Ήρωες που αδυνατούν να πράξουν με φρόνηση
επειδή παραπλανούνται Όταν αναγκάζονται
τελικά να βρουν το μέτρο είναι δέσμιοι του
Χρόνου που δεν μπορεί να αλλάξει πια το
λάθος
Αυτή είναι μια νέα εκδοχή της Αντιγόνης του Σοφοκλή από τον
Ashley Scott-Layton Στην εκδοχή της Αντιγόνης του
Πανεπιστημίου του Leeds αναδύονται θέματα ατομικής
ταυτότητας πολιτικής ελευθερίας αλλά και ενός
καταδικασμένου γάμου με τη δράση να τοποθετείται μέσα σε
ένα οίκο νυφικών Η παράσταση διασκευάζει το πρωτότυπο
κείμενο μέσα από μια ζωντανή και σύγχρονη σωματική
προσέγγιση
Κύριος στόχος της παράστασης είναι η δημιουργία μιας
σωματικής και ακουστικής ερμηνείας της αφήγησης Οι
συντελεστές δημιουργούν και παρουσιάζουν ένα Χορό
αποτελούμενο από διακριτές και ξεχωριστές οντότητες
(υπάλληλοι ενός οίκου νυφικών) Κατά τη διάρκεια των
προβών η ομάδα εστίασε την προσοχή της στην σχέση
Αίμoνα-Αντιγόνης και στις ετοιμασίες του γάμου τους ο
οποίος μοιάζει να είναι καταδικασμένος εξαρχής Επίσης
τονίστηκε η σχέση πατέρα-γιου με την καταστροφική της
δύναμη και τις τραγικές συνέπειές της
Πρόθεση της ομάδας αποτελεί και η ανάδειξη της
σωματικότητας όπως και εκείνης της σειράς των γεγονότων
που στην Αρχαία Τραγωδία συνέβαιναν εκτός σκηνής
(θάνατοι) και παραδοσιακά περιγράφονταν από τους
αγγελιοφόρους ως βασικό κομμάτι του έργου με την
παρουσίασής τους επί σκηνής Επιπρόσθετα στην έναρξη της
παράστασης υπάρχει μια έμμεση αναφορά στην σύγχρονη
Βρετανική πραγματικότητα των διαδηλώσεων του 2011
H Κομεντί Φρανσέζ το πρώτο εθνικό κι ένα από
τα ελάχιστα πια κρατικά θέατρα της Γαλλία
έρχεται στο Μέγαρο Αθηνών
Όπως επισημαίνει ο 49χρονος Μαρκ Πακέν στην
παράσταση που υπογράφει ο ίδιος η Αντιγόνη
είναι μια γυναίκα εύθραυστη αλλά και απείθαρχη
και πεισματάρα μια μορφή που συναντάμε
καθημερινά στους δρόμους η οποία παλεύει μόνο
και μόνο για να υπάρξει ίσως κάθε άλλο παρά
μυθική Είναι ένα κομμάτι του κόσμου μας
Σύμφωνα με τον Γάλλο πρέσβη στην Αθήνα Ζαν
Λου Κιν-Ντελφόρζ η έλευση της Κομεντί
Φρανσέζ με το συγκεκριμένο έργο laquoενέχει
συμβολικό χαρακτήρα στο πλαίσιο της σημερινής
Ελλάδαςraquo κι όπως επισημαίνει δεν υπάρχει
άλλος ξένος σταθμός στην περιοδεία του
θεάματος
Λιτό και το σκηνικό τοπίο της παράστασης όπου
δεσπόζει η σκληρή πρόσοψη ενός επιβλητικού
οικοδομήματος σκληρή όσο και το πρόσωπο της
εξουσίας
hellipστο Μέγαρο Αθηνών
Η σκηνοθεσία του Γάλλου Μαρκ Πακέν και η αισθητική
ερμηνεία του πάνω στην laquoΑντιγόνηraquo δημιουργεί την αίσθηση
της καθημερινότητας και του τρέχοντος που μας περιβάλλει
όπου όσα laquoόχιraquo κι αν διατυπώνονται δεν έχουν τη δύναμη να
αλλάξουν την πορεία των γεγονότων Αρκεί να παρατηρήσεις
την ηρωίδα του ένα a la garconne κουρεμένο αγοροκόριτσο
ξυπόλητο και ντυμένο με παντελόνι το οποίο αρνείται να
ενσωματωθεί στον κόσμο που της παραδίδεται και προτιμά να
πεθάνει
Και η ερμηνευτική προσέγγιση του θιάσου στην ίδια
ατμόσφαιρα φέρει σαφώς τα συμπτώματα της τραγωδίας αλλά
εμποτισμένης από την εμπειρία του σήμερα Ξεκινώντας από
την Φρανσουάζ Ζιγιάρ που εμφανίζεται στον επώνυμο ρόλο
τονίζει με δυναμισμό και εκφραστικότητα τα γήινα και
ανθρώπινα χαρακτηριστικά της Αντιγόνης προκαλώντας έως και
συγκίνηση Σε ωραία αρμονία με τον Μπρούνο Ραφαέλλι που
πανύψηλος και σωματώδης απέναντί της αποτυπώνει με
ακρίβεια και στιβαρότητα το μοντέλο ενός σύγχρονου
πολιτικού Στο σύνολό του ο 11μελής θίασος της Comedie
Francaise κινείται σε ενιαία ερμηνευτική γραμμή υψηλού
επιπέδου με μικρή εξαίρεση κάποιες αδικαιολόγητες φωνητικές
εντάσεις
Μία από τις παραστάσεις πουσημείωσαν μεγάλη επιτυχία στοπερσινό φεστιβάλ Αθηνών ηlaquoΑντιγόνηraquo του Σοφοκλή πουσκηνοθέτησε η Νατάσα Τριανταφύλληθα παιχτεί για μία και μόνο βραδιά στις12 Ιουνίου 2014 στο Παρίσι στηναίθουσα συνεδριάσεων της Unesco
Αυτός ήταν ο τρόπος που αποφάσισε ημόνιμη ελληνική αντιπροσωπεία στηνUnesco να κλείσει το εξάμηνο τηςελληνικής προεδρίας Η ΚατερίναΔασκαλάκη πρέσβειρα της Ελλάδαςστην Unesco ήταν αυτή πουπροσκάλεσε την θεατρική ομάδα πουστελέχωσε πέρσι το καλοκαίρι τηνπαράσταση να έρθει στο Παρίσι και νατην παρουσιάσει με τον τρόπο που τηναπολαύσαμε στο Μουσείο Μπενάκη μεμόνο μικρές προσαρμογές πουδιατηρούν όμως απαράλλακτη τηβασική δομή της
Γιατί μια Παλαιστινιακή Αντιγόνη
Ο Αιγύπτιος στην καταγωγή σκηνοθέτης Adel
Hakim ο οποίος ζει από το 1972 στη Γαλλία
κι έχει ασχοληθεί με την αρχαία τραγωδία
έχει τις απαντήσεις
laquoΓιατί το κείμενο του Σοφοκλή αναφέρεται
στην σχέση των όντων με τη γη τη γη τους
στην αγάπη που κάθε άνθρωπος έχει για τον
γενέθλιο τόπο του και στους δεσμούς που
διατηρεί μαζί του Γιατί ο Κρέων
τυφλωμένος από τους φόβους και τα
φαντάσματά του απαγορεύει να ταφεί στην
γη του Γιατί καταδικάζει την Αντιγόνη να
κλειστεί σε σπήλαιο χωρίς τροφή και νερό
Γιατί μετά τις προφητείες του Τειρεσία και το
θάνατο του γιού του ο Κρέων καταλαβαίνει
τελικά το λάθος του και επιχειρεί να
επανορθώσει Παρά τη τρελή φυγή των
ψυχών προς την τρέλα η Αντιγόνη του
Σοφοκλή είναι ένα τραγούδι για την αγάπη
και την ελπίδα μια συμφωνία
συναισθημάτων ένας ύμνος στη ζωήraquo
hellipστο Δημοτικό
Θέατρο Πειραιά
Το Εθνικό Θέατρο Παλαιστίνης
θα παρουσιάσει την laquoΑντιγόνηraquo
του Σοφοκλή σε σκηνοθεσία
Adel Hakim (Αντέλ Χακίμ) την
Παρασκευή 24 και το Σάββατο 25
Οκτωβρίου 2014 στο Δημοτικό
Θέατρο Πειραιά με ελληνικούς
υπότιτλους
Η παράσταση η οποία
παρουσιάστηκε με μεγάλη
επιτυχία στο Theatre des Quartiers
drsquo Ivry κερδίζοντας το Βραβείο
Κριτικών 2012 έχει τεθεί υπό την
αιγίδα της Πρεσβείας της
Παλαιστίνης στην Αθήνα
Για τους εφήβους έχει σημασία πώς διαμορφώνουν
και συντηρούν τα όνειρά τους αλλά και πώς
μαθαίνουν να αντιστέκονται να αμύνονται να
συνθλίβονται και να προσχωρούν στην
πραγματικότητα εκεί που δεν υπάρχουν
ψευδαισθήσεις αλλά η πραγματική ζωή Για αυτό
τους αφορά η Αντιγόνη Γιατί ειδικά η Αντιγόνη
Γιατί είναι ένα κείμενο συγκλονιστικό που θέτει
αληθινά διλήμματα με συνέπειες επιλογές και
ευθύνες σε κάθε βήμα των πράξεων μας Ένα κείμενο
ορόσημο όχι μόνο για το περιεχόμενό του και την
εποχή που γράφτηκε αλλά και για το πότε και πώς
συναντιόμαστε εμείς μαζί του εκεί κάπου στα 15 με
16 μας στην κρίσιμη ώρα των ορίων της εφηβικής
μας ζωής και των επιλογών προς την άβυσσο της
ενήλικης ζωής μας
Γιατί θέτει ξεκάθαρα τα θέματα η ευθύνη του
ανθρώπου ως μέλους μιας ισόνομης πολιτείας η
αναζήτηση και η απόδοση του δικαίου οι συνέπειες
των πράξεων η ορμή της νεότητας τα όρια της
κοινωνίας θέματα που απασχολούν τον άνθρωπο από
την αρχή του συνειδητού του βίου
Οι ηθοποιοί της ομάδας έχουν καθαρό λόγο
πάθος ένταση σωστό τονισμό έκφραση στα
πρόσωπα και τα σώματα τους ωραία κίνηση ενώ
όλοι τους λειτουργούν ομαδικά σε όλες τις
κατευθύνσεις με όλες τις παραμέτρους
Το έργο του Σοφοκλή laquoΑντιγόνηraquo
παρουσιάζεται ατόφιο σε μετάφραση της Ελένης
Μερκενίδου αλλά εμβόλιμα laquoπειραγμένοraquo σε
λίγα του σημεία και είναι αυτό που το ξεχωρίζει
δίνοντας του μια άλλη οπτική καθώς τέτοια
παρουσίαση μάλλον δεν θα έχετε ξαναδεί σε
αρχαίο κείμενο και ίσως λέμε ίσως και να
ενοχλήσειhellip συντηρητικούς παρατηρητές
Αυτό όμως που μας ενθουσίασε είναι ο Χορός και
πως αρμονικά ενσωματώνεται καθόλη τη
διάρκεια της παράστασης με τα κεντρικά
πρόσωπα που το περιβάλουν Μιλάμε για
σκηνοθετική μαεστρία και όχι για laquoτσιγγουνιάraquohellip
ρόλων που σε συνδυασμό με τις καλές ερμηνείες
βγαίνει ένα αξιοθαύμαστο αποτέλεσμα συνόλου
Ο Παύλος Δανελάτος και η νεοσύστατη
καλλιτεχνική ομάδα Οmerta που σημαίνει σιωπή
αποτελείται από απόφοιτους σπουδαστές της
δραματικής σχολής Α Boυτσινά
Η αρχαία ελληνική τραγωδία ΑΝΤΙΓΟΝΗ του
Σοφοκλή είναι ένα από τα ωραιότερα δείγματα
της παγκόσμιας λογοτεχνικής κληρονομιάς
σύμβολο συνέπειας στο χρέος και τους
άγραφους νόμους πίστης σε διαχρονικές αξίες
και ιδανικά φορέας μηνύματος καθολικής
αγάπης ανθρωπιάς ανθρωπισμού πραγματικής
αρετής
Η παράσταση τιμήθηκε στο 11ο Διαγωνιστικό
Φεστιβάλ Εθνικών Θεάτρων laquoΜΟΣΧΑ-ΠΟΛΗ
ΤΟΥ ΚΟΣΜΟΥraquo με τρία βραβεία Η ηθοποιός
Δώρα Γιαννίτση βραβεύθηκε για το ρόλο της
ΑΝΤΙΓΟΝΗΣ ο Кωνσταντίν Ρόζανοβ για τα
σκηνικά της παράστασης ενώ το laquoLuna
Theaterraquo τιμήθηκε με βραβείο παραγωγής
Αποσπάσματα της τραγωδίας απαγγέλλονται
στην αρχαία και νέα ελληνική γλώσσα το δε
μεγαλύτερο μέρος της αποδίδεται στη ρωσική
γλώσσα Η παράσταση θα παρουσιασθεί με
ελληνικούς υπέρτιτλους Στην παράσταση
συμμετέχουν Έλληνες και Ρώσοι ηθοποιοί ενώ
τη μουσική έχει συνθέσει ο διακεκριμένος
μουσικός Νίκος Ξανθούλης
Η Ζιλιέτ Μπινός δηλώνει πως για αυτήν το
επίκεντρο laquoείναι οι μύθοι τα αρχέτυπα αυτά από
τα οποία είμαστε φτιαγμένοι οι απλές ερωτήσεις
που ρωτάμε όλοιraquo
H Μπινός όμως επέμενε στην Αντιγόνη laquoτο πένθος
της και ο ηρωισμός της με συγκλόνισανraquo δηλώνει
Όσο για τον Βαν Χοβ η ελληνική τραγωδία δεν
είναι σε καμία περίπτωση εύκολη για ένα
σύγχρονο διεθνές κοινό Πως να διαχειριστείς τον
χορό τι να κάνεις με τους Θεούς Για τον Βαν
Χοβ όμως laquoο Χορός είναι η συνείδηση της
κοινωνίας Είναι η σπονδυλική στήλη της
παραγωγής αυτής laquoΠροσπαθώ να κάνω την
σκληρή ελληνική τραγωδία πιο ανθρώπινηraquo
laquoΗ Αντιγόνη έχει μια σχέση με τον αθέατο κόσμο
πολύ δυνατή με τους θεούς και τους νεκρούς για
αυτήν δεν υπάρχουν όρια θεατός και αθέατος
κόσμος είναι σχεδόν το ίδιο Για μένα αυτό το
έργο είναι τόσο πλούσιο που θέλω να βγάλω ένα
αποτέλεσμα που είναι συγκλονιστικό συγκινητικό
τρομακτικό αλλά επίσης ελπιδοφόρο Γιατί είναι
ένα έργο γεμάτο αναπάντητα ερωτήματα Και για
μένα η δουλειά μου είναι να τα κατανοήσωraquo
Η παράσταση laquoA Thing Done in a Seeing
Placeraquo ndashο τίτλος είναι εμπνευσμένος από τη
μετάφραση των όρων laquoδράμαraquo και laquoθέατροraquo
στα αγγλικάndash μεταφέρει την ιστορία της
laquoΑντιγόνηςraquo του Σοφοκλή στην εποχή του
Ψυχρού Πολέμου με βασικούς χαρακτήρες
την laquoανυπάκουη κόρηraquo τον αστυνομικό το
Κογκρέσο την πολιτεία τoν Τειρεσία και τον
θάνατο Ασπρόμαυρες μαριονέτες
συνυπάρχουν στη σκηνή με ηθοποιούς και
πίνακες ζωγραφικής ενώ η μουσική του
έργου είναι επηρεασμένη από την
αμερικανική παράδοση του Shape Note
Singing
Τη δεκαετία του ΄60 οι Βread and Puppet
είχαν σταθερή παρουσία στις διαδηλώσεις
κατά της στρατιωτικής εμπλοκής των ΗΠΑ
στη Νοτιοανατολική Ασία και συμμετείχαν
ενεργά σε δράσεις για την επίλυση τοπικών
κοινωνικοπολιτικών ζητημάτων Στο ίδιο
διάστημα δημιούργησαν ορισμένους από
τους πιο διάσημους χαρακτήρες τους με τη
βοήθεια παιδιών της γειτονιάς
Γυναίκες από τη Συρία εξόριστες στη Βηρυτό
ανεβάζουν την Αντιγόνη του Σοφοκλή μια τραγωδία
η οποία τους επιτρέπει να καταθέσουν τη θλίψη τους
επειδή έφυγαν από την κατεστραμμένη από τον πόλεμο
χώρα τους
Οι 20 γυναίκες δεν είχαν ως τώρα καμιά εμπειρία στην
ηθοποιία και προέρχονται από συντηρητικό
περιβάλλον
Η Αντιγόνη της Συρίας μας επιτρέπει να εκφράσουμε
τον καημό μας εξηγεί στο Γαλλικό Πρακτορείο η
29χρονη Μόνα που έχει ρόλο αφηγήτριας
Στην παράσταση οι ηθοποιοί παρουσιάζουν τις
οδυνηρές εμπειρίες τους μέσω των δοκιμασιών στις
οποίες υποβλήθηκε η Αντιγόνη
Ο Μοχάμαντ αλ-Άταρ ο 33χρονος σκηνοθέτης της
παράστασης λέει πως ήθελε να δείξει τη μάχη που
δίνει σήμερα η γυναίκα της Συρίας
Για τον λόγο αυτό προσάρμοσε το αρχαίο κείμενο στη
σημερινή συριακή πραγματικότητα στο έργο γίνεται
λόγος για τις συλλήψεις στα κυβερνητικά σημεία
ελέγχου τις παρενοχλήσεις από τις ανταρτικές
οργανώσεις την αναζήτηση της ελπίδας και τον αγώνα
των γυναικών ενάντια στα φράγματα που τους θέτει η
κοινωνία
Η Commedia dell arte είναι ένα
αυτοσχεδιαστικό είδος θεάτρου που ξεκίνησε
τον Μεσαίωνα στην Ιταλία και γρήγορα
εξαπλώθηκε στην κεντρική Ευρώπη
χρησιμοποιώντας στερεότυπους χαρακτήρες
αυτοσχεδιαστικούς διαλόγους και μάσκες Μέσα
από ένα συνονθύλευμα σαλτιμπάγκων μίμων
ακροβατών και ηθοποιών δημιουργούνται
περιπλανώμενες ομάδες που με χαρακτηριστικό
τους την μαστοριά της τέχνης τους θέτουν τις
βάσεις για το σύγχρονο ευρωπαικό θέατρο
Η ομάδα Commedia dell arte a la improvisata
παρουσιάζει την Αντιγόνη του Σοφοκλή
ειδομένη μέσα από το κάτοπτρο της Commedia
dell arte η οποία χρησιμοποιεί το τραγικό σαν
κωμικό αποδεχόμενη την παρουσία αυτού του
σχήματος ως κινητήρια δύναμη της ζωής και της
σκηνικής δραματουργίας
Φάρσες μάσκες χαρακτήρες ανατροπές
μουσική και τραγούδι ξεδιπλώνουν μπροστά
στα μάτια σας μια διαφορετική Αντιγόνη
αναπάντεχη και γεμάτη εκπλήξεις
Στο Μικρό Θέατρο της Αρχαίας Επιδαύρου
προσεγγίζει την Αντιγόνη με άξονα τον έρωτα
και τη δύναμή του πάνω στον άνθρωπο
Μιλώντας για τα πάθη και το θάνατο το
θέατρο συνδιαλέγεται με τη μουσική
Με αφορμή την ταφή που επιλέγει η
Αντιγόνη για το νεκρό αδερφό της
Πολυνείκη ενάντια στο νόμο του Κρέοντα
και σε όσους υποτάσσονται στη βία του η
Ομάδα ΑΣΙΠΚΑ και ο σκηνοθέτης Δημήτρης
Μπίτος προσεγγίζουν το δράμα του Σοφοκλή
laquoΑντιγόνηraquo επιχειρώντας να
αποκωδικοποιήσουν την τραγικότητα της
αγάπης ως επαναστατική πράξη ως εξίσωση
χωρίς λύση ισχυρή ως φυσικό φαινόμενο και
νόμο ενάντια στους νόμους του κράτους
κάθε εξουσίας ή λογικής
Στόχος του σκηνοθέτη είναι να φέρει σε μία
ουσιαστική συνάντηση μέσα από τις μουσικές
συνθέσεις του Blaine L Reininger και του
Ψαραντώνη ήχους του χθες και του σήμερα
για τα πάθοια του έρωτα
Το έργο ως σύγχρονη μεταγραφή της ομώνυμης
σοφόκλειας τραγωδίας επικεντρώνεται στη σφοδρή
σύγκρουση μεταξύ Αντιγόνης και Κρέοντα και ότι
αυτή laquoεκπροσωπείraquo σύγκρουση μεταξύ πολίτη και
εξουσίας ανυπακοής και νομιμοφροσύνης νιότης και
γήρατος αντιπαράθεση και ουτοπία
laquoΗ Αντιγόνη είναι ένας νέος άνθρωπος που δεν τον
χωρά η γη Ο Κρέων το αντίπαλον δέος δεν είναι
κακός αλλά έχει πει το μεγάλο ναι Αυτό το
αδιέξοδο δημιουργεί τον σπινθήρα την τραγωδία
Μέσα στο έργο υπάρχει διάσπαρτη η επιστροφή των
ηρώων στην παιδική τους ηλικία Και αυτό μου
θύμισε τη φράση του Νίτσε Ότι ο άνθρωπος
ωριμάζει όταν βρίσκει τη σοβαρότητα που έχει όταν
ως παιδί παίζει με ένα παιχνίδι Η Αντιγόνη πάει
κόντρα στον νόμο του κράτους αλλά υπερασπίζεται
τον νόμο της φύσης Αυτό είναι βαθύ και
μεγαλόπνοο Μόνο κυνηγώντας την ουτοπία
περιμένεις την ανατροπή διατηρείς την ελπίδα Ο
Κρέων προσπαθεί να σώσει την Αντιγόνη αλλά
συνειδητοποιεί ότι ήταν ταγμένη γι αυτόraquo
Η ομάδα Skull of Yorick Productions παρουσιάζει την
μουσικοθεατρική παράσταση laquoΑντιγόνηraquo βασισμένη
στο κείμενο του Σοφοκλή
Η ιδιαιτερότητα της έγκειται στο γεγονός ότι
δημιουργεί μία ξεχωριστή ηχητική ατμόσφαιρα
συνδυάζοντας τον ήχο του 20ου και 21ου αιώνα την
φωνητική virtuositeacute του 19ου αιώνα και της Baroque
εποχής Είναι η δεύτερη πλήρης παράσταση που
ανεβαίνει από την ομάδα στην οποία χρησιμοποιείται
μία εντελώς ανατρεπτική ενορχήστρωση ενός έργου Η
laquoΑντιγόνηraquo αδιαμφισβήτητα αποτελεί εξέλιξη της
τεχνικής αυτής συνδυάζοντας πλέον πολλούς
ηχόκοσμους Επίσης το γεγονός ότι πρόκειται για
αρχαιοελληνικό δράμα δίνει τη δυνατότητα στο θεατή
να βιώσει το αριστούργημα του Σοφοκλή μέσα από μία
πραγματικά σπάνια οπτική γωνία Μία laquoΑντιγόνηraquo με
χαρακτήρα διαχρονικό που αγγίζει τον παλμό της
εποχής
Σκηνοθετικά η laquoΑντιγόνηraquo προσεγγίζεται με έντονα
αλληγορικά στοιχεία τα οποία εκφράζουν την ανάγκη
να πράξει ο πολίτης αυτό που γνωρίζει πως είναι
σωστό θυσιάζοντας ακόμα και την ίδια του τη ζωή Το
έργο εξιστορεί τη μάχη μεταξύ ηθικής και ασέβειας
πίστης στις παραδόσεις και τυρρανικής εξουσίας
Σκηνογραφικά η laquoΑντιγόνηraquo της Skull of Yorick είναι
λιτή εμμένοντας στους δεσμούς μεταξύ των τεσσάρων
ηρώων που είναι ξεκάθαροι και ορατοί από τον
Ο σχεδιασμός της παράστασης βασίζεται στην
έννοια της προοικονομίας των πραγμάτων και
των δράσεων των ηρώων καθώς και στο
σκοτάδι της πλάνης στην αίσθηση δηλαδή ότι
οι ήρωες νομίζουν ότι πράττουν σωστά ενώ
έχουν παραπλανηθεί από τη Θεά Άτη
Οι ηθοποιοί κινούνται περιμετρικά σε όλο τον
χώρο του μουσείου ορίζοντας τη δράση εντός
του μουσείου ως δράση ιδιωτική ενώ την
δράση στο αίθριο ως δράση δημόσια Ο θεατής
θα είναι σε θέση να δει το πραγματικό γεγονός
σε χρόνο ευθύγραμμο τη στιγμή που συμβαίνει
Ένας προβληματισμός ανάμεσα στα όρια του
ιδιωτικού κόσμου και της δημόσιας ζωής έτσι
όπως θα μπορούσαν να οριστούν οι κόσμοι του
Κρέοντα και της Αντιγόνης
Ένας προβληματισμός πάνω στην Ερμηνεία
των καταστάσεων και των βιωμάτων όταν αυτά
εκτίθενται στον δημόσιο λόγο
Ήρωες που αδυνατούν να πράξουν με φρόνηση
επειδή παραπλανούνται Όταν αναγκάζονται
τελικά να βρουν το μέτρο είναι δέσμιοι του
Χρόνου που δεν μπορεί να αλλάξει πια το
λάθος
Αυτή είναι μια νέα εκδοχή της Αντιγόνης του Σοφοκλή από τον
Ashley Scott-Layton Στην εκδοχή της Αντιγόνης του
Πανεπιστημίου του Leeds αναδύονται θέματα ατομικής
ταυτότητας πολιτικής ελευθερίας αλλά και ενός
καταδικασμένου γάμου με τη δράση να τοποθετείται μέσα σε
ένα οίκο νυφικών Η παράσταση διασκευάζει το πρωτότυπο
κείμενο μέσα από μια ζωντανή και σύγχρονη σωματική
προσέγγιση
Κύριος στόχος της παράστασης είναι η δημιουργία μιας
σωματικής και ακουστικής ερμηνείας της αφήγησης Οι
συντελεστές δημιουργούν και παρουσιάζουν ένα Χορό
αποτελούμενο από διακριτές και ξεχωριστές οντότητες
(υπάλληλοι ενός οίκου νυφικών) Κατά τη διάρκεια των
προβών η ομάδα εστίασε την προσοχή της στην σχέση
Αίμoνα-Αντιγόνης και στις ετοιμασίες του γάμου τους ο
οποίος μοιάζει να είναι καταδικασμένος εξαρχής Επίσης
τονίστηκε η σχέση πατέρα-γιου με την καταστροφική της
δύναμη και τις τραγικές συνέπειές της
Πρόθεση της ομάδας αποτελεί και η ανάδειξη της
σωματικότητας όπως και εκείνης της σειράς των γεγονότων
που στην Αρχαία Τραγωδία συνέβαιναν εκτός σκηνής
(θάνατοι) και παραδοσιακά περιγράφονταν από τους
αγγελιοφόρους ως βασικό κομμάτι του έργου με την
παρουσίασής τους επί σκηνής Επιπρόσθετα στην έναρξη της
παράστασης υπάρχει μια έμμεση αναφορά στην σύγχρονη
Βρετανική πραγματικότητα των διαδηλώσεων του 2011
H Κομεντί Φρανσέζ το πρώτο εθνικό κι ένα από
τα ελάχιστα πια κρατικά θέατρα της Γαλλία
έρχεται στο Μέγαρο Αθηνών
Όπως επισημαίνει ο 49χρονος Μαρκ Πακέν στην
παράσταση που υπογράφει ο ίδιος η Αντιγόνη
είναι μια γυναίκα εύθραυστη αλλά και απείθαρχη
και πεισματάρα μια μορφή που συναντάμε
καθημερινά στους δρόμους η οποία παλεύει μόνο
και μόνο για να υπάρξει ίσως κάθε άλλο παρά
μυθική Είναι ένα κομμάτι του κόσμου μας
Σύμφωνα με τον Γάλλο πρέσβη στην Αθήνα Ζαν
Λου Κιν-Ντελφόρζ η έλευση της Κομεντί
Φρανσέζ με το συγκεκριμένο έργο laquoενέχει
συμβολικό χαρακτήρα στο πλαίσιο της σημερινής
Ελλάδαςraquo κι όπως επισημαίνει δεν υπάρχει
άλλος ξένος σταθμός στην περιοδεία του
θεάματος
Λιτό και το σκηνικό τοπίο της παράστασης όπου
δεσπόζει η σκληρή πρόσοψη ενός επιβλητικού
οικοδομήματος σκληρή όσο και το πρόσωπο της
εξουσίας
hellipστο Μέγαρο Αθηνών
Η σκηνοθεσία του Γάλλου Μαρκ Πακέν και η αισθητική
ερμηνεία του πάνω στην laquoΑντιγόνηraquo δημιουργεί την αίσθηση
της καθημερινότητας και του τρέχοντος που μας περιβάλλει
όπου όσα laquoόχιraquo κι αν διατυπώνονται δεν έχουν τη δύναμη να
αλλάξουν την πορεία των γεγονότων Αρκεί να παρατηρήσεις
την ηρωίδα του ένα a la garconne κουρεμένο αγοροκόριτσο
ξυπόλητο και ντυμένο με παντελόνι το οποίο αρνείται να
ενσωματωθεί στον κόσμο που της παραδίδεται και προτιμά να
πεθάνει
Και η ερμηνευτική προσέγγιση του θιάσου στην ίδια
ατμόσφαιρα φέρει σαφώς τα συμπτώματα της τραγωδίας αλλά
εμποτισμένης από την εμπειρία του σήμερα Ξεκινώντας από
την Φρανσουάζ Ζιγιάρ που εμφανίζεται στον επώνυμο ρόλο
τονίζει με δυναμισμό και εκφραστικότητα τα γήινα και
ανθρώπινα χαρακτηριστικά της Αντιγόνης προκαλώντας έως και
συγκίνηση Σε ωραία αρμονία με τον Μπρούνο Ραφαέλλι που
πανύψηλος και σωματώδης απέναντί της αποτυπώνει με
ακρίβεια και στιβαρότητα το μοντέλο ενός σύγχρονου
πολιτικού Στο σύνολό του ο 11μελής θίασος της Comedie
Francaise κινείται σε ενιαία ερμηνευτική γραμμή υψηλού
επιπέδου με μικρή εξαίρεση κάποιες αδικαιολόγητες φωνητικές
εντάσεις
Μία από τις παραστάσεις πουσημείωσαν μεγάλη επιτυχία στοπερσινό φεστιβάλ Αθηνών ηlaquoΑντιγόνηraquo του Σοφοκλή πουσκηνοθέτησε η Νατάσα Τριανταφύλληθα παιχτεί για μία και μόνο βραδιά στις12 Ιουνίου 2014 στο Παρίσι στηναίθουσα συνεδριάσεων της Unesco
Αυτός ήταν ο τρόπος που αποφάσισε ημόνιμη ελληνική αντιπροσωπεία στηνUnesco να κλείσει το εξάμηνο τηςελληνικής προεδρίας Η ΚατερίναΔασκαλάκη πρέσβειρα της Ελλάδαςστην Unesco ήταν αυτή πουπροσκάλεσε την θεατρική ομάδα πουστελέχωσε πέρσι το καλοκαίρι τηνπαράσταση να έρθει στο Παρίσι και νατην παρουσιάσει με τον τρόπο που τηναπολαύσαμε στο Μουσείο Μπενάκη μεμόνο μικρές προσαρμογές πουδιατηρούν όμως απαράλλακτη τηβασική δομή της
Γιατί μια Παλαιστινιακή Αντιγόνη
Ο Αιγύπτιος στην καταγωγή σκηνοθέτης Adel
Hakim ο οποίος ζει από το 1972 στη Γαλλία
κι έχει ασχοληθεί με την αρχαία τραγωδία
έχει τις απαντήσεις
laquoΓιατί το κείμενο του Σοφοκλή αναφέρεται
στην σχέση των όντων με τη γη τη γη τους
στην αγάπη που κάθε άνθρωπος έχει για τον
γενέθλιο τόπο του και στους δεσμούς που
διατηρεί μαζί του Γιατί ο Κρέων
τυφλωμένος από τους φόβους και τα
φαντάσματά του απαγορεύει να ταφεί στην
γη του Γιατί καταδικάζει την Αντιγόνη να
κλειστεί σε σπήλαιο χωρίς τροφή και νερό
Γιατί μετά τις προφητείες του Τειρεσία και το
θάνατο του γιού του ο Κρέων καταλαβαίνει
τελικά το λάθος του και επιχειρεί να
επανορθώσει Παρά τη τρελή φυγή των
ψυχών προς την τρέλα η Αντιγόνη του
Σοφοκλή είναι ένα τραγούδι για την αγάπη
και την ελπίδα μια συμφωνία
συναισθημάτων ένας ύμνος στη ζωήraquo
hellipστο Δημοτικό
Θέατρο Πειραιά
Το Εθνικό Θέατρο Παλαιστίνης
θα παρουσιάσει την laquoΑντιγόνηraquo
του Σοφοκλή σε σκηνοθεσία
Adel Hakim (Αντέλ Χακίμ) την
Παρασκευή 24 και το Σάββατο 25
Οκτωβρίου 2014 στο Δημοτικό
Θέατρο Πειραιά με ελληνικούς
υπότιτλους
Η παράσταση η οποία
παρουσιάστηκε με μεγάλη
επιτυχία στο Theatre des Quartiers
drsquo Ivry κερδίζοντας το Βραβείο
Κριτικών 2012 έχει τεθεί υπό την
αιγίδα της Πρεσβείας της
Παλαιστίνης στην Αθήνα
Για τους εφήβους έχει σημασία πώς διαμορφώνουν
και συντηρούν τα όνειρά τους αλλά και πώς
μαθαίνουν να αντιστέκονται να αμύνονται να
συνθλίβονται και να προσχωρούν στην
πραγματικότητα εκεί που δεν υπάρχουν
ψευδαισθήσεις αλλά η πραγματική ζωή Για αυτό
τους αφορά η Αντιγόνη Γιατί ειδικά η Αντιγόνη
Γιατί είναι ένα κείμενο συγκλονιστικό που θέτει
αληθινά διλήμματα με συνέπειες επιλογές και
ευθύνες σε κάθε βήμα των πράξεων μας Ένα κείμενο
ορόσημο όχι μόνο για το περιεχόμενό του και την
εποχή που γράφτηκε αλλά και για το πότε και πώς
συναντιόμαστε εμείς μαζί του εκεί κάπου στα 15 με
16 μας στην κρίσιμη ώρα των ορίων της εφηβικής
μας ζωής και των επιλογών προς την άβυσσο της
ενήλικης ζωής μας
Γιατί θέτει ξεκάθαρα τα θέματα η ευθύνη του
ανθρώπου ως μέλους μιας ισόνομης πολιτείας η
αναζήτηση και η απόδοση του δικαίου οι συνέπειες
των πράξεων η ορμή της νεότητας τα όρια της
κοινωνίας θέματα που απασχολούν τον άνθρωπο από
την αρχή του συνειδητού του βίου
Οι ηθοποιοί της ομάδας έχουν καθαρό λόγο
πάθος ένταση σωστό τονισμό έκφραση στα
πρόσωπα και τα σώματα τους ωραία κίνηση ενώ
όλοι τους λειτουργούν ομαδικά σε όλες τις
κατευθύνσεις με όλες τις παραμέτρους
Το έργο του Σοφοκλή laquoΑντιγόνηraquo
παρουσιάζεται ατόφιο σε μετάφραση της Ελένης
Μερκενίδου αλλά εμβόλιμα laquoπειραγμένοraquo σε
λίγα του σημεία και είναι αυτό που το ξεχωρίζει
δίνοντας του μια άλλη οπτική καθώς τέτοια
παρουσίαση μάλλον δεν θα έχετε ξαναδεί σε
αρχαίο κείμενο και ίσως λέμε ίσως και να
ενοχλήσειhellip συντηρητικούς παρατηρητές
Αυτό όμως που μας ενθουσίασε είναι ο Χορός και
πως αρμονικά ενσωματώνεται καθόλη τη
διάρκεια της παράστασης με τα κεντρικά
πρόσωπα που το περιβάλουν Μιλάμε για
σκηνοθετική μαεστρία και όχι για laquoτσιγγουνιάraquohellip
ρόλων που σε συνδυασμό με τις καλές ερμηνείες
βγαίνει ένα αξιοθαύμαστο αποτέλεσμα συνόλου
Ο Παύλος Δανελάτος και η νεοσύστατη
καλλιτεχνική ομάδα Οmerta που σημαίνει σιωπή
αποτελείται από απόφοιτους σπουδαστές της
δραματικής σχολής Α Boυτσινά
Η αρχαία ελληνική τραγωδία ΑΝΤΙΓΟΝΗ του
Σοφοκλή είναι ένα από τα ωραιότερα δείγματα
της παγκόσμιας λογοτεχνικής κληρονομιάς
σύμβολο συνέπειας στο χρέος και τους
άγραφους νόμους πίστης σε διαχρονικές αξίες
και ιδανικά φορέας μηνύματος καθολικής
αγάπης ανθρωπιάς ανθρωπισμού πραγματικής
αρετής
Η παράσταση τιμήθηκε στο 11ο Διαγωνιστικό
Φεστιβάλ Εθνικών Θεάτρων laquoΜΟΣΧΑ-ΠΟΛΗ
ΤΟΥ ΚΟΣΜΟΥraquo με τρία βραβεία Η ηθοποιός
Δώρα Γιαννίτση βραβεύθηκε για το ρόλο της
ΑΝΤΙΓΟΝΗΣ ο Кωνσταντίν Ρόζανοβ για τα
σκηνικά της παράστασης ενώ το laquoLuna
Theaterraquo τιμήθηκε με βραβείο παραγωγής
Αποσπάσματα της τραγωδίας απαγγέλλονται
στην αρχαία και νέα ελληνική γλώσσα το δε
μεγαλύτερο μέρος της αποδίδεται στη ρωσική
γλώσσα Η παράσταση θα παρουσιασθεί με
ελληνικούς υπέρτιτλους Στην παράσταση
συμμετέχουν Έλληνες και Ρώσοι ηθοποιοί ενώ
τη μουσική έχει συνθέσει ο διακεκριμένος
μουσικός Νίκος Ξανθούλης
Η Ζιλιέτ Μπινός δηλώνει πως για αυτήν το
επίκεντρο laquoείναι οι μύθοι τα αρχέτυπα αυτά από
τα οποία είμαστε φτιαγμένοι οι απλές ερωτήσεις
που ρωτάμε όλοιraquo
H Μπινός όμως επέμενε στην Αντιγόνη laquoτο πένθος
της και ο ηρωισμός της με συγκλόνισανraquo δηλώνει
Όσο για τον Βαν Χοβ η ελληνική τραγωδία δεν
είναι σε καμία περίπτωση εύκολη για ένα
σύγχρονο διεθνές κοινό Πως να διαχειριστείς τον
χορό τι να κάνεις με τους Θεούς Για τον Βαν
Χοβ όμως laquoο Χορός είναι η συνείδηση της
κοινωνίας Είναι η σπονδυλική στήλη της
παραγωγής αυτής laquoΠροσπαθώ να κάνω την
σκληρή ελληνική τραγωδία πιο ανθρώπινηraquo
laquoΗ Αντιγόνη έχει μια σχέση με τον αθέατο κόσμο
πολύ δυνατή με τους θεούς και τους νεκρούς για
αυτήν δεν υπάρχουν όρια θεατός και αθέατος
κόσμος είναι σχεδόν το ίδιο Για μένα αυτό το
έργο είναι τόσο πλούσιο που θέλω να βγάλω ένα
αποτέλεσμα που είναι συγκλονιστικό συγκινητικό
τρομακτικό αλλά επίσης ελπιδοφόρο Γιατί είναι
ένα έργο γεμάτο αναπάντητα ερωτήματα Και για
μένα η δουλειά μου είναι να τα κατανοήσωraquo
Η παράσταση laquoA Thing Done in a Seeing
Placeraquo ndashο τίτλος είναι εμπνευσμένος από τη
μετάφραση των όρων laquoδράμαraquo και laquoθέατροraquo
στα αγγλικάndash μεταφέρει την ιστορία της
laquoΑντιγόνηςraquo του Σοφοκλή στην εποχή του
Ψυχρού Πολέμου με βασικούς χαρακτήρες
την laquoανυπάκουη κόρηraquo τον αστυνομικό το
Κογκρέσο την πολιτεία τoν Τειρεσία και τον
θάνατο Ασπρόμαυρες μαριονέτες
συνυπάρχουν στη σκηνή με ηθοποιούς και
πίνακες ζωγραφικής ενώ η μουσική του
έργου είναι επηρεασμένη από την
αμερικανική παράδοση του Shape Note
Singing
Τη δεκαετία του ΄60 οι Βread and Puppet
είχαν σταθερή παρουσία στις διαδηλώσεις
κατά της στρατιωτικής εμπλοκής των ΗΠΑ
στη Νοτιοανατολική Ασία και συμμετείχαν
ενεργά σε δράσεις για την επίλυση τοπικών
κοινωνικοπολιτικών ζητημάτων Στο ίδιο
διάστημα δημιούργησαν ορισμένους από
τους πιο διάσημους χαρακτήρες τους με τη
βοήθεια παιδιών της γειτονιάς
Γυναίκες από τη Συρία εξόριστες στη Βηρυτό
ανεβάζουν την Αντιγόνη του Σοφοκλή μια τραγωδία
η οποία τους επιτρέπει να καταθέσουν τη θλίψη τους
επειδή έφυγαν από την κατεστραμμένη από τον πόλεμο
χώρα τους
Οι 20 γυναίκες δεν είχαν ως τώρα καμιά εμπειρία στην
ηθοποιία και προέρχονται από συντηρητικό
περιβάλλον
Η Αντιγόνη της Συρίας μας επιτρέπει να εκφράσουμε
τον καημό μας εξηγεί στο Γαλλικό Πρακτορείο η
29χρονη Μόνα που έχει ρόλο αφηγήτριας
Στην παράσταση οι ηθοποιοί παρουσιάζουν τις
οδυνηρές εμπειρίες τους μέσω των δοκιμασιών στις
οποίες υποβλήθηκε η Αντιγόνη
Ο Μοχάμαντ αλ-Άταρ ο 33χρονος σκηνοθέτης της
παράστασης λέει πως ήθελε να δείξει τη μάχη που
δίνει σήμερα η γυναίκα της Συρίας
Για τον λόγο αυτό προσάρμοσε το αρχαίο κείμενο στη
σημερινή συριακή πραγματικότητα στο έργο γίνεται
λόγος για τις συλλήψεις στα κυβερνητικά σημεία
ελέγχου τις παρενοχλήσεις από τις ανταρτικές
οργανώσεις την αναζήτηση της ελπίδας και τον αγώνα
των γυναικών ενάντια στα φράγματα που τους θέτει η
κοινωνία
Στο Μικρό Θέατρο της Αρχαίας Επιδαύρου
προσεγγίζει την Αντιγόνη με άξονα τον έρωτα
και τη δύναμή του πάνω στον άνθρωπο
Μιλώντας για τα πάθη και το θάνατο το
θέατρο συνδιαλέγεται με τη μουσική
Με αφορμή την ταφή που επιλέγει η
Αντιγόνη για το νεκρό αδερφό της
Πολυνείκη ενάντια στο νόμο του Κρέοντα
και σε όσους υποτάσσονται στη βία του η
Ομάδα ΑΣΙΠΚΑ και ο σκηνοθέτης Δημήτρης
Μπίτος προσεγγίζουν το δράμα του Σοφοκλή
laquoΑντιγόνηraquo επιχειρώντας να
αποκωδικοποιήσουν την τραγικότητα της
αγάπης ως επαναστατική πράξη ως εξίσωση
χωρίς λύση ισχυρή ως φυσικό φαινόμενο και
νόμο ενάντια στους νόμους του κράτους
κάθε εξουσίας ή λογικής
Στόχος του σκηνοθέτη είναι να φέρει σε μία
ουσιαστική συνάντηση μέσα από τις μουσικές
συνθέσεις του Blaine L Reininger και του
Ψαραντώνη ήχους του χθες και του σήμερα
για τα πάθοια του έρωτα
Το έργο ως σύγχρονη μεταγραφή της ομώνυμης
σοφόκλειας τραγωδίας επικεντρώνεται στη σφοδρή
σύγκρουση μεταξύ Αντιγόνης και Κρέοντα και ότι
αυτή laquoεκπροσωπείraquo σύγκρουση μεταξύ πολίτη και
εξουσίας ανυπακοής και νομιμοφροσύνης νιότης και
γήρατος αντιπαράθεση και ουτοπία
laquoΗ Αντιγόνη είναι ένας νέος άνθρωπος που δεν τον
χωρά η γη Ο Κρέων το αντίπαλον δέος δεν είναι
κακός αλλά έχει πει το μεγάλο ναι Αυτό το
αδιέξοδο δημιουργεί τον σπινθήρα την τραγωδία
Μέσα στο έργο υπάρχει διάσπαρτη η επιστροφή των
ηρώων στην παιδική τους ηλικία Και αυτό μου
θύμισε τη φράση του Νίτσε Ότι ο άνθρωπος
ωριμάζει όταν βρίσκει τη σοβαρότητα που έχει όταν
ως παιδί παίζει με ένα παιχνίδι Η Αντιγόνη πάει
κόντρα στον νόμο του κράτους αλλά υπερασπίζεται
τον νόμο της φύσης Αυτό είναι βαθύ και
μεγαλόπνοο Μόνο κυνηγώντας την ουτοπία
περιμένεις την ανατροπή διατηρείς την ελπίδα Ο
Κρέων προσπαθεί να σώσει την Αντιγόνη αλλά
συνειδητοποιεί ότι ήταν ταγμένη γι αυτόraquo
Η ομάδα Skull of Yorick Productions παρουσιάζει την
μουσικοθεατρική παράσταση laquoΑντιγόνηraquo βασισμένη
στο κείμενο του Σοφοκλή
Η ιδιαιτερότητα της έγκειται στο γεγονός ότι
δημιουργεί μία ξεχωριστή ηχητική ατμόσφαιρα
συνδυάζοντας τον ήχο του 20ου και 21ου αιώνα την
φωνητική virtuositeacute του 19ου αιώνα και της Baroque
εποχής Είναι η δεύτερη πλήρης παράσταση που
ανεβαίνει από την ομάδα στην οποία χρησιμοποιείται
μία εντελώς ανατρεπτική ενορχήστρωση ενός έργου Η
laquoΑντιγόνηraquo αδιαμφισβήτητα αποτελεί εξέλιξη της
τεχνικής αυτής συνδυάζοντας πλέον πολλούς
ηχόκοσμους Επίσης το γεγονός ότι πρόκειται για
αρχαιοελληνικό δράμα δίνει τη δυνατότητα στο θεατή
να βιώσει το αριστούργημα του Σοφοκλή μέσα από μία
πραγματικά σπάνια οπτική γωνία Μία laquoΑντιγόνηraquo με
χαρακτήρα διαχρονικό που αγγίζει τον παλμό της
εποχής
Σκηνοθετικά η laquoΑντιγόνηraquo προσεγγίζεται με έντονα
αλληγορικά στοιχεία τα οποία εκφράζουν την ανάγκη
να πράξει ο πολίτης αυτό που γνωρίζει πως είναι
σωστό θυσιάζοντας ακόμα και την ίδια του τη ζωή Το
έργο εξιστορεί τη μάχη μεταξύ ηθικής και ασέβειας
πίστης στις παραδόσεις και τυρρανικής εξουσίας
Σκηνογραφικά η laquoΑντιγόνηraquo της Skull of Yorick είναι
λιτή εμμένοντας στους δεσμούς μεταξύ των τεσσάρων
ηρώων που είναι ξεκάθαροι και ορατοί από τον
Ο σχεδιασμός της παράστασης βασίζεται στην
έννοια της προοικονομίας των πραγμάτων και
των δράσεων των ηρώων καθώς και στο
σκοτάδι της πλάνης στην αίσθηση δηλαδή ότι
οι ήρωες νομίζουν ότι πράττουν σωστά ενώ
έχουν παραπλανηθεί από τη Θεά Άτη
Οι ηθοποιοί κινούνται περιμετρικά σε όλο τον
χώρο του μουσείου ορίζοντας τη δράση εντός
του μουσείου ως δράση ιδιωτική ενώ την
δράση στο αίθριο ως δράση δημόσια Ο θεατής
θα είναι σε θέση να δει το πραγματικό γεγονός
σε χρόνο ευθύγραμμο τη στιγμή που συμβαίνει
Ένας προβληματισμός ανάμεσα στα όρια του
ιδιωτικού κόσμου και της δημόσιας ζωής έτσι
όπως θα μπορούσαν να οριστούν οι κόσμοι του
Κρέοντα και της Αντιγόνης
Ένας προβληματισμός πάνω στην Ερμηνεία
των καταστάσεων και των βιωμάτων όταν αυτά
εκτίθενται στον δημόσιο λόγο
Ήρωες που αδυνατούν να πράξουν με φρόνηση
επειδή παραπλανούνται Όταν αναγκάζονται
τελικά να βρουν το μέτρο είναι δέσμιοι του
Χρόνου που δεν μπορεί να αλλάξει πια το
λάθος
Αυτή είναι μια νέα εκδοχή της Αντιγόνης του Σοφοκλή από τον
Ashley Scott-Layton Στην εκδοχή της Αντιγόνης του
Πανεπιστημίου του Leeds αναδύονται θέματα ατομικής
ταυτότητας πολιτικής ελευθερίας αλλά και ενός
καταδικασμένου γάμου με τη δράση να τοποθετείται μέσα σε
ένα οίκο νυφικών Η παράσταση διασκευάζει το πρωτότυπο
κείμενο μέσα από μια ζωντανή και σύγχρονη σωματική
προσέγγιση
Κύριος στόχος της παράστασης είναι η δημιουργία μιας
σωματικής και ακουστικής ερμηνείας της αφήγησης Οι
συντελεστές δημιουργούν και παρουσιάζουν ένα Χορό
αποτελούμενο από διακριτές και ξεχωριστές οντότητες
(υπάλληλοι ενός οίκου νυφικών) Κατά τη διάρκεια των
προβών η ομάδα εστίασε την προσοχή της στην σχέση
Αίμoνα-Αντιγόνης και στις ετοιμασίες του γάμου τους ο
οποίος μοιάζει να είναι καταδικασμένος εξαρχής Επίσης
τονίστηκε η σχέση πατέρα-γιου με την καταστροφική της
δύναμη και τις τραγικές συνέπειές της
Πρόθεση της ομάδας αποτελεί και η ανάδειξη της
σωματικότητας όπως και εκείνης της σειράς των γεγονότων
που στην Αρχαία Τραγωδία συνέβαιναν εκτός σκηνής
(θάνατοι) και παραδοσιακά περιγράφονταν από τους
αγγελιοφόρους ως βασικό κομμάτι του έργου με την
παρουσίασής τους επί σκηνής Επιπρόσθετα στην έναρξη της
παράστασης υπάρχει μια έμμεση αναφορά στην σύγχρονη
Βρετανική πραγματικότητα των διαδηλώσεων του 2011
H Κομεντί Φρανσέζ το πρώτο εθνικό κι ένα από
τα ελάχιστα πια κρατικά θέατρα της Γαλλία
έρχεται στο Μέγαρο Αθηνών
Όπως επισημαίνει ο 49χρονος Μαρκ Πακέν στην
παράσταση που υπογράφει ο ίδιος η Αντιγόνη
είναι μια γυναίκα εύθραυστη αλλά και απείθαρχη
και πεισματάρα μια μορφή που συναντάμε
καθημερινά στους δρόμους η οποία παλεύει μόνο
και μόνο για να υπάρξει ίσως κάθε άλλο παρά
μυθική Είναι ένα κομμάτι του κόσμου μας
Σύμφωνα με τον Γάλλο πρέσβη στην Αθήνα Ζαν
Λου Κιν-Ντελφόρζ η έλευση της Κομεντί
Φρανσέζ με το συγκεκριμένο έργο laquoενέχει
συμβολικό χαρακτήρα στο πλαίσιο της σημερινής
Ελλάδαςraquo κι όπως επισημαίνει δεν υπάρχει
άλλος ξένος σταθμός στην περιοδεία του
θεάματος
Λιτό και το σκηνικό τοπίο της παράστασης όπου
δεσπόζει η σκληρή πρόσοψη ενός επιβλητικού
οικοδομήματος σκληρή όσο και το πρόσωπο της
εξουσίας
hellipστο Μέγαρο Αθηνών
Η σκηνοθεσία του Γάλλου Μαρκ Πακέν και η αισθητική
ερμηνεία του πάνω στην laquoΑντιγόνηraquo δημιουργεί την αίσθηση
της καθημερινότητας και του τρέχοντος που μας περιβάλλει
όπου όσα laquoόχιraquo κι αν διατυπώνονται δεν έχουν τη δύναμη να
αλλάξουν την πορεία των γεγονότων Αρκεί να παρατηρήσεις
την ηρωίδα του ένα a la garconne κουρεμένο αγοροκόριτσο
ξυπόλητο και ντυμένο με παντελόνι το οποίο αρνείται να
ενσωματωθεί στον κόσμο που της παραδίδεται και προτιμά να
πεθάνει
Και η ερμηνευτική προσέγγιση του θιάσου στην ίδια
ατμόσφαιρα φέρει σαφώς τα συμπτώματα της τραγωδίας αλλά
εμποτισμένης από την εμπειρία του σήμερα Ξεκινώντας από
την Φρανσουάζ Ζιγιάρ που εμφανίζεται στον επώνυμο ρόλο
τονίζει με δυναμισμό και εκφραστικότητα τα γήινα και
ανθρώπινα χαρακτηριστικά της Αντιγόνης προκαλώντας έως και
συγκίνηση Σε ωραία αρμονία με τον Μπρούνο Ραφαέλλι που
πανύψηλος και σωματώδης απέναντί της αποτυπώνει με
ακρίβεια και στιβαρότητα το μοντέλο ενός σύγχρονου
πολιτικού Στο σύνολό του ο 11μελής θίασος της Comedie
Francaise κινείται σε ενιαία ερμηνευτική γραμμή υψηλού
επιπέδου με μικρή εξαίρεση κάποιες αδικαιολόγητες φωνητικές
εντάσεις
Μία από τις παραστάσεις πουσημείωσαν μεγάλη επιτυχία στοπερσινό φεστιβάλ Αθηνών ηlaquoΑντιγόνηraquo του Σοφοκλή πουσκηνοθέτησε η Νατάσα Τριανταφύλληθα παιχτεί για μία και μόνο βραδιά στις12 Ιουνίου 2014 στο Παρίσι στηναίθουσα συνεδριάσεων της Unesco
Αυτός ήταν ο τρόπος που αποφάσισε ημόνιμη ελληνική αντιπροσωπεία στηνUnesco να κλείσει το εξάμηνο τηςελληνικής προεδρίας Η ΚατερίναΔασκαλάκη πρέσβειρα της Ελλάδαςστην Unesco ήταν αυτή πουπροσκάλεσε την θεατρική ομάδα πουστελέχωσε πέρσι το καλοκαίρι τηνπαράσταση να έρθει στο Παρίσι και νατην παρουσιάσει με τον τρόπο που τηναπολαύσαμε στο Μουσείο Μπενάκη μεμόνο μικρές προσαρμογές πουδιατηρούν όμως απαράλλακτη τηβασική δομή της
Γιατί μια Παλαιστινιακή Αντιγόνη
Ο Αιγύπτιος στην καταγωγή σκηνοθέτης Adel
Hakim ο οποίος ζει από το 1972 στη Γαλλία
κι έχει ασχοληθεί με την αρχαία τραγωδία
έχει τις απαντήσεις
laquoΓιατί το κείμενο του Σοφοκλή αναφέρεται
στην σχέση των όντων με τη γη τη γη τους
στην αγάπη που κάθε άνθρωπος έχει για τον
γενέθλιο τόπο του και στους δεσμούς που
διατηρεί μαζί του Γιατί ο Κρέων
τυφλωμένος από τους φόβους και τα
φαντάσματά του απαγορεύει να ταφεί στην
γη του Γιατί καταδικάζει την Αντιγόνη να
κλειστεί σε σπήλαιο χωρίς τροφή και νερό
Γιατί μετά τις προφητείες του Τειρεσία και το
θάνατο του γιού του ο Κρέων καταλαβαίνει
τελικά το λάθος του και επιχειρεί να
επανορθώσει Παρά τη τρελή φυγή των
ψυχών προς την τρέλα η Αντιγόνη του
Σοφοκλή είναι ένα τραγούδι για την αγάπη
και την ελπίδα μια συμφωνία
συναισθημάτων ένας ύμνος στη ζωήraquo
hellipστο Δημοτικό
Θέατρο Πειραιά
Το Εθνικό Θέατρο Παλαιστίνης
θα παρουσιάσει την laquoΑντιγόνηraquo
του Σοφοκλή σε σκηνοθεσία
Adel Hakim (Αντέλ Χακίμ) την
Παρασκευή 24 και το Σάββατο 25
Οκτωβρίου 2014 στο Δημοτικό
Θέατρο Πειραιά με ελληνικούς
υπότιτλους
Η παράσταση η οποία
παρουσιάστηκε με μεγάλη
επιτυχία στο Theatre des Quartiers
drsquo Ivry κερδίζοντας το Βραβείο
Κριτικών 2012 έχει τεθεί υπό την
αιγίδα της Πρεσβείας της
Παλαιστίνης στην Αθήνα
Για τους εφήβους έχει σημασία πώς διαμορφώνουν
και συντηρούν τα όνειρά τους αλλά και πώς
μαθαίνουν να αντιστέκονται να αμύνονται να
συνθλίβονται και να προσχωρούν στην
πραγματικότητα εκεί που δεν υπάρχουν
ψευδαισθήσεις αλλά η πραγματική ζωή Για αυτό
τους αφορά η Αντιγόνη Γιατί ειδικά η Αντιγόνη
Γιατί είναι ένα κείμενο συγκλονιστικό που θέτει
αληθινά διλήμματα με συνέπειες επιλογές και
ευθύνες σε κάθε βήμα των πράξεων μας Ένα κείμενο
ορόσημο όχι μόνο για το περιεχόμενό του και την
εποχή που γράφτηκε αλλά και για το πότε και πώς
συναντιόμαστε εμείς μαζί του εκεί κάπου στα 15 με
16 μας στην κρίσιμη ώρα των ορίων της εφηβικής
μας ζωής και των επιλογών προς την άβυσσο της
ενήλικης ζωής μας
Γιατί θέτει ξεκάθαρα τα θέματα η ευθύνη του
ανθρώπου ως μέλους μιας ισόνομης πολιτείας η
αναζήτηση και η απόδοση του δικαίου οι συνέπειες
των πράξεων η ορμή της νεότητας τα όρια της
κοινωνίας θέματα που απασχολούν τον άνθρωπο από
την αρχή του συνειδητού του βίου
Οι ηθοποιοί της ομάδας έχουν καθαρό λόγο
πάθος ένταση σωστό τονισμό έκφραση στα
πρόσωπα και τα σώματα τους ωραία κίνηση ενώ
όλοι τους λειτουργούν ομαδικά σε όλες τις
κατευθύνσεις με όλες τις παραμέτρους
Το έργο του Σοφοκλή laquoΑντιγόνηraquo
παρουσιάζεται ατόφιο σε μετάφραση της Ελένης
Μερκενίδου αλλά εμβόλιμα laquoπειραγμένοraquo σε
λίγα του σημεία και είναι αυτό που το ξεχωρίζει
δίνοντας του μια άλλη οπτική καθώς τέτοια
παρουσίαση μάλλον δεν θα έχετε ξαναδεί σε
αρχαίο κείμενο και ίσως λέμε ίσως και να
ενοχλήσειhellip συντηρητικούς παρατηρητές
Αυτό όμως που μας ενθουσίασε είναι ο Χορός και
πως αρμονικά ενσωματώνεται καθόλη τη
διάρκεια της παράστασης με τα κεντρικά
πρόσωπα που το περιβάλουν Μιλάμε για
σκηνοθετική μαεστρία και όχι για laquoτσιγγουνιάraquohellip
ρόλων που σε συνδυασμό με τις καλές ερμηνείες
βγαίνει ένα αξιοθαύμαστο αποτέλεσμα συνόλου
Ο Παύλος Δανελάτος και η νεοσύστατη
καλλιτεχνική ομάδα Οmerta που σημαίνει σιωπή
αποτελείται από απόφοιτους σπουδαστές της
δραματικής σχολής Α Boυτσινά
Η αρχαία ελληνική τραγωδία ΑΝΤΙΓΟΝΗ του
Σοφοκλή είναι ένα από τα ωραιότερα δείγματα
της παγκόσμιας λογοτεχνικής κληρονομιάς
σύμβολο συνέπειας στο χρέος και τους
άγραφους νόμους πίστης σε διαχρονικές αξίες
και ιδανικά φορέας μηνύματος καθολικής
αγάπης ανθρωπιάς ανθρωπισμού πραγματικής
αρετής
Η παράσταση τιμήθηκε στο 11ο Διαγωνιστικό
Φεστιβάλ Εθνικών Θεάτρων laquoΜΟΣΧΑ-ΠΟΛΗ
ΤΟΥ ΚΟΣΜΟΥraquo με τρία βραβεία Η ηθοποιός
Δώρα Γιαννίτση βραβεύθηκε για το ρόλο της
ΑΝΤΙΓΟΝΗΣ ο Кωνσταντίν Ρόζανοβ για τα
σκηνικά της παράστασης ενώ το laquoLuna
Theaterraquo τιμήθηκε με βραβείο παραγωγής
Αποσπάσματα της τραγωδίας απαγγέλλονται
στην αρχαία και νέα ελληνική γλώσσα το δε
μεγαλύτερο μέρος της αποδίδεται στη ρωσική
γλώσσα Η παράσταση θα παρουσιασθεί με
ελληνικούς υπέρτιτλους Στην παράσταση
συμμετέχουν Έλληνες και Ρώσοι ηθοποιοί ενώ
τη μουσική έχει συνθέσει ο διακεκριμένος
μουσικός Νίκος Ξανθούλης
Η Ζιλιέτ Μπινός δηλώνει πως για αυτήν το
επίκεντρο laquoείναι οι μύθοι τα αρχέτυπα αυτά από
τα οποία είμαστε φτιαγμένοι οι απλές ερωτήσεις
που ρωτάμε όλοιraquo
H Μπινός όμως επέμενε στην Αντιγόνη laquoτο πένθος
της και ο ηρωισμός της με συγκλόνισανraquo δηλώνει
Όσο για τον Βαν Χοβ η ελληνική τραγωδία δεν
είναι σε καμία περίπτωση εύκολη για ένα
σύγχρονο διεθνές κοινό Πως να διαχειριστείς τον
χορό τι να κάνεις με τους Θεούς Για τον Βαν
Χοβ όμως laquoο Χορός είναι η συνείδηση της
κοινωνίας Είναι η σπονδυλική στήλη της
παραγωγής αυτής laquoΠροσπαθώ να κάνω την
σκληρή ελληνική τραγωδία πιο ανθρώπινηraquo
laquoΗ Αντιγόνη έχει μια σχέση με τον αθέατο κόσμο
πολύ δυνατή με τους θεούς και τους νεκρούς για
αυτήν δεν υπάρχουν όρια θεατός και αθέατος
κόσμος είναι σχεδόν το ίδιο Για μένα αυτό το
έργο είναι τόσο πλούσιο που θέλω να βγάλω ένα
αποτέλεσμα που είναι συγκλονιστικό συγκινητικό
τρομακτικό αλλά επίσης ελπιδοφόρο Γιατί είναι
ένα έργο γεμάτο αναπάντητα ερωτήματα Και για
μένα η δουλειά μου είναι να τα κατανοήσωraquo
Η παράσταση laquoA Thing Done in a Seeing
Placeraquo ndashο τίτλος είναι εμπνευσμένος από τη
μετάφραση των όρων laquoδράμαraquo και laquoθέατροraquo
στα αγγλικάndash μεταφέρει την ιστορία της
laquoΑντιγόνηςraquo του Σοφοκλή στην εποχή του
Ψυχρού Πολέμου με βασικούς χαρακτήρες
την laquoανυπάκουη κόρηraquo τον αστυνομικό το
Κογκρέσο την πολιτεία τoν Τειρεσία και τον
θάνατο Ασπρόμαυρες μαριονέτες
συνυπάρχουν στη σκηνή με ηθοποιούς και
πίνακες ζωγραφικής ενώ η μουσική του
έργου είναι επηρεασμένη από την
αμερικανική παράδοση του Shape Note
Singing
Τη δεκαετία του ΄60 οι Βread and Puppet
είχαν σταθερή παρουσία στις διαδηλώσεις
κατά της στρατιωτικής εμπλοκής των ΗΠΑ
στη Νοτιοανατολική Ασία και συμμετείχαν
ενεργά σε δράσεις για την επίλυση τοπικών
κοινωνικοπολιτικών ζητημάτων Στο ίδιο
διάστημα δημιούργησαν ορισμένους από
τους πιο διάσημους χαρακτήρες τους με τη
βοήθεια παιδιών της γειτονιάς
Γυναίκες από τη Συρία εξόριστες στη Βηρυτό
ανεβάζουν την Αντιγόνη του Σοφοκλή μια τραγωδία
η οποία τους επιτρέπει να καταθέσουν τη θλίψη τους
επειδή έφυγαν από την κατεστραμμένη από τον πόλεμο
χώρα τους
Οι 20 γυναίκες δεν είχαν ως τώρα καμιά εμπειρία στην
ηθοποιία και προέρχονται από συντηρητικό
περιβάλλον
Η Αντιγόνη της Συρίας μας επιτρέπει να εκφράσουμε
τον καημό μας εξηγεί στο Γαλλικό Πρακτορείο η
29χρονη Μόνα που έχει ρόλο αφηγήτριας
Στην παράσταση οι ηθοποιοί παρουσιάζουν τις
οδυνηρές εμπειρίες τους μέσω των δοκιμασιών στις
οποίες υποβλήθηκε η Αντιγόνη
Ο Μοχάμαντ αλ-Άταρ ο 33χρονος σκηνοθέτης της
παράστασης λέει πως ήθελε να δείξει τη μάχη που
δίνει σήμερα η γυναίκα της Συρίας
Για τον λόγο αυτό προσάρμοσε το αρχαίο κείμενο στη
σημερινή συριακή πραγματικότητα στο έργο γίνεται
λόγος για τις συλλήψεις στα κυβερνητικά σημεία
ελέγχου τις παρενοχλήσεις από τις ανταρτικές
οργανώσεις την αναζήτηση της ελπίδας και τον αγώνα
των γυναικών ενάντια στα φράγματα που τους θέτει η
κοινωνία
Το έργο ως σύγχρονη μεταγραφή της ομώνυμης
σοφόκλειας τραγωδίας επικεντρώνεται στη σφοδρή
σύγκρουση μεταξύ Αντιγόνης και Κρέοντα και ότι
αυτή laquoεκπροσωπείraquo σύγκρουση μεταξύ πολίτη και
εξουσίας ανυπακοής και νομιμοφροσύνης νιότης και
γήρατος αντιπαράθεση και ουτοπία
laquoΗ Αντιγόνη είναι ένας νέος άνθρωπος που δεν τον
χωρά η γη Ο Κρέων το αντίπαλον δέος δεν είναι
κακός αλλά έχει πει το μεγάλο ναι Αυτό το
αδιέξοδο δημιουργεί τον σπινθήρα την τραγωδία
Μέσα στο έργο υπάρχει διάσπαρτη η επιστροφή των
ηρώων στην παιδική τους ηλικία Και αυτό μου
θύμισε τη φράση του Νίτσε Ότι ο άνθρωπος
ωριμάζει όταν βρίσκει τη σοβαρότητα που έχει όταν
ως παιδί παίζει με ένα παιχνίδι Η Αντιγόνη πάει
κόντρα στον νόμο του κράτους αλλά υπερασπίζεται
τον νόμο της φύσης Αυτό είναι βαθύ και
μεγαλόπνοο Μόνο κυνηγώντας την ουτοπία
περιμένεις την ανατροπή διατηρείς την ελπίδα Ο
Κρέων προσπαθεί να σώσει την Αντιγόνη αλλά
συνειδητοποιεί ότι ήταν ταγμένη γι αυτόraquo
Η ομάδα Skull of Yorick Productions παρουσιάζει την
μουσικοθεατρική παράσταση laquoΑντιγόνηraquo βασισμένη
στο κείμενο του Σοφοκλή
Η ιδιαιτερότητα της έγκειται στο γεγονός ότι
δημιουργεί μία ξεχωριστή ηχητική ατμόσφαιρα
συνδυάζοντας τον ήχο του 20ου και 21ου αιώνα την
φωνητική virtuositeacute του 19ου αιώνα και της Baroque
εποχής Είναι η δεύτερη πλήρης παράσταση που
ανεβαίνει από την ομάδα στην οποία χρησιμοποιείται
μία εντελώς ανατρεπτική ενορχήστρωση ενός έργου Η
laquoΑντιγόνηraquo αδιαμφισβήτητα αποτελεί εξέλιξη της
τεχνικής αυτής συνδυάζοντας πλέον πολλούς
ηχόκοσμους Επίσης το γεγονός ότι πρόκειται για
αρχαιοελληνικό δράμα δίνει τη δυνατότητα στο θεατή
να βιώσει το αριστούργημα του Σοφοκλή μέσα από μία
πραγματικά σπάνια οπτική γωνία Μία laquoΑντιγόνηraquo με
χαρακτήρα διαχρονικό που αγγίζει τον παλμό της
εποχής
Σκηνοθετικά η laquoΑντιγόνηraquo προσεγγίζεται με έντονα
αλληγορικά στοιχεία τα οποία εκφράζουν την ανάγκη
να πράξει ο πολίτης αυτό που γνωρίζει πως είναι
σωστό θυσιάζοντας ακόμα και την ίδια του τη ζωή Το
έργο εξιστορεί τη μάχη μεταξύ ηθικής και ασέβειας
πίστης στις παραδόσεις και τυρρανικής εξουσίας
Σκηνογραφικά η laquoΑντιγόνηraquo της Skull of Yorick είναι
λιτή εμμένοντας στους δεσμούς μεταξύ των τεσσάρων
ηρώων που είναι ξεκάθαροι και ορατοί από τον
Ο σχεδιασμός της παράστασης βασίζεται στην
έννοια της προοικονομίας των πραγμάτων και
των δράσεων των ηρώων καθώς και στο
σκοτάδι της πλάνης στην αίσθηση δηλαδή ότι
οι ήρωες νομίζουν ότι πράττουν σωστά ενώ
έχουν παραπλανηθεί από τη Θεά Άτη
Οι ηθοποιοί κινούνται περιμετρικά σε όλο τον
χώρο του μουσείου ορίζοντας τη δράση εντός
του μουσείου ως δράση ιδιωτική ενώ την
δράση στο αίθριο ως δράση δημόσια Ο θεατής
θα είναι σε θέση να δει το πραγματικό γεγονός
σε χρόνο ευθύγραμμο τη στιγμή που συμβαίνει
Ένας προβληματισμός ανάμεσα στα όρια του
ιδιωτικού κόσμου και της δημόσιας ζωής έτσι
όπως θα μπορούσαν να οριστούν οι κόσμοι του
Κρέοντα και της Αντιγόνης
Ένας προβληματισμός πάνω στην Ερμηνεία
των καταστάσεων και των βιωμάτων όταν αυτά
εκτίθενται στον δημόσιο λόγο
Ήρωες που αδυνατούν να πράξουν με φρόνηση
επειδή παραπλανούνται Όταν αναγκάζονται
τελικά να βρουν το μέτρο είναι δέσμιοι του
Χρόνου που δεν μπορεί να αλλάξει πια το
λάθος
Αυτή είναι μια νέα εκδοχή της Αντιγόνης του Σοφοκλή από τον
Ashley Scott-Layton Στην εκδοχή της Αντιγόνης του
Πανεπιστημίου του Leeds αναδύονται θέματα ατομικής
ταυτότητας πολιτικής ελευθερίας αλλά και ενός
καταδικασμένου γάμου με τη δράση να τοποθετείται μέσα σε
ένα οίκο νυφικών Η παράσταση διασκευάζει το πρωτότυπο
κείμενο μέσα από μια ζωντανή και σύγχρονη σωματική
προσέγγιση
Κύριος στόχος της παράστασης είναι η δημιουργία μιας
σωματικής και ακουστικής ερμηνείας της αφήγησης Οι
συντελεστές δημιουργούν και παρουσιάζουν ένα Χορό
αποτελούμενο από διακριτές και ξεχωριστές οντότητες
(υπάλληλοι ενός οίκου νυφικών) Κατά τη διάρκεια των
προβών η ομάδα εστίασε την προσοχή της στην σχέση
Αίμoνα-Αντιγόνης και στις ετοιμασίες του γάμου τους ο
οποίος μοιάζει να είναι καταδικασμένος εξαρχής Επίσης
τονίστηκε η σχέση πατέρα-γιου με την καταστροφική της
δύναμη και τις τραγικές συνέπειές της
Πρόθεση της ομάδας αποτελεί και η ανάδειξη της
σωματικότητας όπως και εκείνης της σειράς των γεγονότων
που στην Αρχαία Τραγωδία συνέβαιναν εκτός σκηνής
(θάνατοι) και παραδοσιακά περιγράφονταν από τους
αγγελιοφόρους ως βασικό κομμάτι του έργου με την
παρουσίασής τους επί σκηνής Επιπρόσθετα στην έναρξη της
παράστασης υπάρχει μια έμμεση αναφορά στην σύγχρονη
Βρετανική πραγματικότητα των διαδηλώσεων του 2011
H Κομεντί Φρανσέζ το πρώτο εθνικό κι ένα από
τα ελάχιστα πια κρατικά θέατρα της Γαλλία
έρχεται στο Μέγαρο Αθηνών
Όπως επισημαίνει ο 49χρονος Μαρκ Πακέν στην
παράσταση που υπογράφει ο ίδιος η Αντιγόνη
είναι μια γυναίκα εύθραυστη αλλά και απείθαρχη
και πεισματάρα μια μορφή που συναντάμε
καθημερινά στους δρόμους η οποία παλεύει μόνο
και μόνο για να υπάρξει ίσως κάθε άλλο παρά
μυθική Είναι ένα κομμάτι του κόσμου μας
Σύμφωνα με τον Γάλλο πρέσβη στην Αθήνα Ζαν
Λου Κιν-Ντελφόρζ η έλευση της Κομεντί
Φρανσέζ με το συγκεκριμένο έργο laquoενέχει
συμβολικό χαρακτήρα στο πλαίσιο της σημερινής
Ελλάδαςraquo κι όπως επισημαίνει δεν υπάρχει
άλλος ξένος σταθμός στην περιοδεία του
θεάματος
Λιτό και το σκηνικό τοπίο της παράστασης όπου
δεσπόζει η σκληρή πρόσοψη ενός επιβλητικού
οικοδομήματος σκληρή όσο και το πρόσωπο της
εξουσίας
hellipστο Μέγαρο Αθηνών
Η σκηνοθεσία του Γάλλου Μαρκ Πακέν και η αισθητική
ερμηνεία του πάνω στην laquoΑντιγόνηraquo δημιουργεί την αίσθηση
της καθημερινότητας και του τρέχοντος που μας περιβάλλει
όπου όσα laquoόχιraquo κι αν διατυπώνονται δεν έχουν τη δύναμη να
αλλάξουν την πορεία των γεγονότων Αρκεί να παρατηρήσεις
την ηρωίδα του ένα a la garconne κουρεμένο αγοροκόριτσο
ξυπόλητο και ντυμένο με παντελόνι το οποίο αρνείται να
ενσωματωθεί στον κόσμο που της παραδίδεται και προτιμά να
πεθάνει
Και η ερμηνευτική προσέγγιση του θιάσου στην ίδια
ατμόσφαιρα φέρει σαφώς τα συμπτώματα της τραγωδίας αλλά
εμποτισμένης από την εμπειρία του σήμερα Ξεκινώντας από
την Φρανσουάζ Ζιγιάρ που εμφανίζεται στον επώνυμο ρόλο
τονίζει με δυναμισμό και εκφραστικότητα τα γήινα και
ανθρώπινα χαρακτηριστικά της Αντιγόνης προκαλώντας έως και
συγκίνηση Σε ωραία αρμονία με τον Μπρούνο Ραφαέλλι που
πανύψηλος και σωματώδης απέναντί της αποτυπώνει με
ακρίβεια και στιβαρότητα το μοντέλο ενός σύγχρονου
πολιτικού Στο σύνολό του ο 11μελής θίασος της Comedie
Francaise κινείται σε ενιαία ερμηνευτική γραμμή υψηλού
επιπέδου με μικρή εξαίρεση κάποιες αδικαιολόγητες φωνητικές
εντάσεις
Μία από τις παραστάσεις πουσημείωσαν μεγάλη επιτυχία στοπερσινό φεστιβάλ Αθηνών ηlaquoΑντιγόνηraquo του Σοφοκλή πουσκηνοθέτησε η Νατάσα Τριανταφύλληθα παιχτεί για μία και μόνο βραδιά στις12 Ιουνίου 2014 στο Παρίσι στηναίθουσα συνεδριάσεων της Unesco
Αυτός ήταν ο τρόπος που αποφάσισε ημόνιμη ελληνική αντιπροσωπεία στηνUnesco να κλείσει το εξάμηνο τηςελληνικής προεδρίας Η ΚατερίναΔασκαλάκη πρέσβειρα της Ελλάδαςστην Unesco ήταν αυτή πουπροσκάλεσε την θεατρική ομάδα πουστελέχωσε πέρσι το καλοκαίρι τηνπαράσταση να έρθει στο Παρίσι και νατην παρουσιάσει με τον τρόπο που τηναπολαύσαμε στο Μουσείο Μπενάκη μεμόνο μικρές προσαρμογές πουδιατηρούν όμως απαράλλακτη τηβασική δομή της
Γιατί μια Παλαιστινιακή Αντιγόνη
Ο Αιγύπτιος στην καταγωγή σκηνοθέτης Adel
Hakim ο οποίος ζει από το 1972 στη Γαλλία
κι έχει ασχοληθεί με την αρχαία τραγωδία
έχει τις απαντήσεις
laquoΓιατί το κείμενο του Σοφοκλή αναφέρεται
στην σχέση των όντων με τη γη τη γη τους
στην αγάπη που κάθε άνθρωπος έχει για τον
γενέθλιο τόπο του και στους δεσμούς που
διατηρεί μαζί του Γιατί ο Κρέων
τυφλωμένος από τους φόβους και τα
φαντάσματά του απαγορεύει να ταφεί στην
γη του Γιατί καταδικάζει την Αντιγόνη να
κλειστεί σε σπήλαιο χωρίς τροφή και νερό
Γιατί μετά τις προφητείες του Τειρεσία και το
θάνατο του γιού του ο Κρέων καταλαβαίνει
τελικά το λάθος του και επιχειρεί να
επανορθώσει Παρά τη τρελή φυγή των
ψυχών προς την τρέλα η Αντιγόνη του
Σοφοκλή είναι ένα τραγούδι για την αγάπη
και την ελπίδα μια συμφωνία
συναισθημάτων ένας ύμνος στη ζωήraquo
hellipστο Δημοτικό
Θέατρο Πειραιά
Το Εθνικό Θέατρο Παλαιστίνης
θα παρουσιάσει την laquoΑντιγόνηraquo
του Σοφοκλή σε σκηνοθεσία
Adel Hakim (Αντέλ Χακίμ) την
Παρασκευή 24 και το Σάββατο 25
Οκτωβρίου 2014 στο Δημοτικό
Θέατρο Πειραιά με ελληνικούς
υπότιτλους
Η παράσταση η οποία
παρουσιάστηκε με μεγάλη
επιτυχία στο Theatre des Quartiers
drsquo Ivry κερδίζοντας το Βραβείο
Κριτικών 2012 έχει τεθεί υπό την
αιγίδα της Πρεσβείας της
Παλαιστίνης στην Αθήνα
Για τους εφήβους έχει σημασία πώς διαμορφώνουν
και συντηρούν τα όνειρά τους αλλά και πώς
μαθαίνουν να αντιστέκονται να αμύνονται να
συνθλίβονται και να προσχωρούν στην
πραγματικότητα εκεί που δεν υπάρχουν
ψευδαισθήσεις αλλά η πραγματική ζωή Για αυτό
τους αφορά η Αντιγόνη Γιατί ειδικά η Αντιγόνη
Γιατί είναι ένα κείμενο συγκλονιστικό που θέτει
αληθινά διλήμματα με συνέπειες επιλογές και
ευθύνες σε κάθε βήμα των πράξεων μας Ένα κείμενο
ορόσημο όχι μόνο για το περιεχόμενό του και την
εποχή που γράφτηκε αλλά και για το πότε και πώς
συναντιόμαστε εμείς μαζί του εκεί κάπου στα 15 με
16 μας στην κρίσιμη ώρα των ορίων της εφηβικής
μας ζωής και των επιλογών προς την άβυσσο της
ενήλικης ζωής μας
Γιατί θέτει ξεκάθαρα τα θέματα η ευθύνη του
ανθρώπου ως μέλους μιας ισόνομης πολιτείας η
αναζήτηση και η απόδοση του δικαίου οι συνέπειες
των πράξεων η ορμή της νεότητας τα όρια της
κοινωνίας θέματα που απασχολούν τον άνθρωπο από
την αρχή του συνειδητού του βίου
Οι ηθοποιοί της ομάδας έχουν καθαρό λόγο
πάθος ένταση σωστό τονισμό έκφραση στα
πρόσωπα και τα σώματα τους ωραία κίνηση ενώ
όλοι τους λειτουργούν ομαδικά σε όλες τις
κατευθύνσεις με όλες τις παραμέτρους
Το έργο του Σοφοκλή laquoΑντιγόνηraquo
παρουσιάζεται ατόφιο σε μετάφραση της Ελένης
Μερκενίδου αλλά εμβόλιμα laquoπειραγμένοraquo σε
λίγα του σημεία και είναι αυτό που το ξεχωρίζει
δίνοντας του μια άλλη οπτική καθώς τέτοια
παρουσίαση μάλλον δεν θα έχετε ξαναδεί σε
αρχαίο κείμενο και ίσως λέμε ίσως και να
ενοχλήσειhellip συντηρητικούς παρατηρητές
Αυτό όμως που μας ενθουσίασε είναι ο Χορός και
πως αρμονικά ενσωματώνεται καθόλη τη
διάρκεια της παράστασης με τα κεντρικά
πρόσωπα που το περιβάλουν Μιλάμε για
σκηνοθετική μαεστρία και όχι για laquoτσιγγουνιάraquohellip
ρόλων που σε συνδυασμό με τις καλές ερμηνείες
βγαίνει ένα αξιοθαύμαστο αποτέλεσμα συνόλου
Ο Παύλος Δανελάτος και η νεοσύστατη
καλλιτεχνική ομάδα Οmerta που σημαίνει σιωπή
αποτελείται από απόφοιτους σπουδαστές της
δραματικής σχολής Α Boυτσινά
Η αρχαία ελληνική τραγωδία ΑΝΤΙΓΟΝΗ του
Σοφοκλή είναι ένα από τα ωραιότερα δείγματα
της παγκόσμιας λογοτεχνικής κληρονομιάς
σύμβολο συνέπειας στο χρέος και τους
άγραφους νόμους πίστης σε διαχρονικές αξίες
και ιδανικά φορέας μηνύματος καθολικής
αγάπης ανθρωπιάς ανθρωπισμού πραγματικής
αρετής
Η παράσταση τιμήθηκε στο 11ο Διαγωνιστικό
Φεστιβάλ Εθνικών Θεάτρων laquoΜΟΣΧΑ-ΠΟΛΗ
ΤΟΥ ΚΟΣΜΟΥraquo με τρία βραβεία Η ηθοποιός
Δώρα Γιαννίτση βραβεύθηκε για το ρόλο της
ΑΝΤΙΓΟΝΗΣ ο Кωνσταντίν Ρόζανοβ για τα
σκηνικά της παράστασης ενώ το laquoLuna
Theaterraquo τιμήθηκε με βραβείο παραγωγής
Αποσπάσματα της τραγωδίας απαγγέλλονται
στην αρχαία και νέα ελληνική γλώσσα το δε
μεγαλύτερο μέρος της αποδίδεται στη ρωσική
γλώσσα Η παράσταση θα παρουσιασθεί με
ελληνικούς υπέρτιτλους Στην παράσταση
συμμετέχουν Έλληνες και Ρώσοι ηθοποιοί ενώ
τη μουσική έχει συνθέσει ο διακεκριμένος
μουσικός Νίκος Ξανθούλης
Η Ζιλιέτ Μπινός δηλώνει πως για αυτήν το
επίκεντρο laquoείναι οι μύθοι τα αρχέτυπα αυτά από
τα οποία είμαστε φτιαγμένοι οι απλές ερωτήσεις
που ρωτάμε όλοιraquo
H Μπινός όμως επέμενε στην Αντιγόνη laquoτο πένθος
της και ο ηρωισμός της με συγκλόνισανraquo δηλώνει
Όσο για τον Βαν Χοβ η ελληνική τραγωδία δεν
είναι σε καμία περίπτωση εύκολη για ένα
σύγχρονο διεθνές κοινό Πως να διαχειριστείς τον
χορό τι να κάνεις με τους Θεούς Για τον Βαν
Χοβ όμως laquoο Χορός είναι η συνείδηση της
κοινωνίας Είναι η σπονδυλική στήλη της
παραγωγής αυτής laquoΠροσπαθώ να κάνω την
σκληρή ελληνική τραγωδία πιο ανθρώπινηraquo
laquoΗ Αντιγόνη έχει μια σχέση με τον αθέατο κόσμο
πολύ δυνατή με τους θεούς και τους νεκρούς για
αυτήν δεν υπάρχουν όρια θεατός και αθέατος
κόσμος είναι σχεδόν το ίδιο Για μένα αυτό το
έργο είναι τόσο πλούσιο που θέλω να βγάλω ένα
αποτέλεσμα που είναι συγκλονιστικό συγκινητικό
τρομακτικό αλλά επίσης ελπιδοφόρο Γιατί είναι
ένα έργο γεμάτο αναπάντητα ερωτήματα Και για
μένα η δουλειά μου είναι να τα κατανοήσωraquo
Η παράσταση laquoA Thing Done in a Seeing
Placeraquo ndashο τίτλος είναι εμπνευσμένος από τη
μετάφραση των όρων laquoδράμαraquo και laquoθέατροraquo
στα αγγλικάndash μεταφέρει την ιστορία της
laquoΑντιγόνηςraquo του Σοφοκλή στην εποχή του
Ψυχρού Πολέμου με βασικούς χαρακτήρες
την laquoανυπάκουη κόρηraquo τον αστυνομικό το
Κογκρέσο την πολιτεία τoν Τειρεσία και τον
θάνατο Ασπρόμαυρες μαριονέτες
συνυπάρχουν στη σκηνή με ηθοποιούς και
πίνακες ζωγραφικής ενώ η μουσική του
έργου είναι επηρεασμένη από την
αμερικανική παράδοση του Shape Note
Singing
Τη δεκαετία του ΄60 οι Βread and Puppet
είχαν σταθερή παρουσία στις διαδηλώσεις
κατά της στρατιωτικής εμπλοκής των ΗΠΑ
στη Νοτιοανατολική Ασία και συμμετείχαν
ενεργά σε δράσεις για την επίλυση τοπικών
κοινωνικοπολιτικών ζητημάτων Στο ίδιο
διάστημα δημιούργησαν ορισμένους από
τους πιο διάσημους χαρακτήρες τους με τη
βοήθεια παιδιών της γειτονιάς
Γυναίκες από τη Συρία εξόριστες στη Βηρυτό
ανεβάζουν την Αντιγόνη του Σοφοκλή μια τραγωδία
η οποία τους επιτρέπει να καταθέσουν τη θλίψη τους
επειδή έφυγαν από την κατεστραμμένη από τον πόλεμο
χώρα τους
Οι 20 γυναίκες δεν είχαν ως τώρα καμιά εμπειρία στην
ηθοποιία και προέρχονται από συντηρητικό
περιβάλλον
Η Αντιγόνη της Συρίας μας επιτρέπει να εκφράσουμε
τον καημό μας εξηγεί στο Γαλλικό Πρακτορείο η
29χρονη Μόνα που έχει ρόλο αφηγήτριας
Στην παράσταση οι ηθοποιοί παρουσιάζουν τις
οδυνηρές εμπειρίες τους μέσω των δοκιμασιών στις
οποίες υποβλήθηκε η Αντιγόνη
Ο Μοχάμαντ αλ-Άταρ ο 33χρονος σκηνοθέτης της
παράστασης λέει πως ήθελε να δείξει τη μάχη που
δίνει σήμερα η γυναίκα της Συρίας
Για τον λόγο αυτό προσάρμοσε το αρχαίο κείμενο στη
σημερινή συριακή πραγματικότητα στο έργο γίνεται
λόγος για τις συλλήψεις στα κυβερνητικά σημεία
ελέγχου τις παρενοχλήσεις από τις ανταρτικές
οργανώσεις την αναζήτηση της ελπίδας και τον αγώνα
των γυναικών ενάντια στα φράγματα που τους θέτει η
κοινωνία
Η ομάδα Skull of Yorick Productions παρουσιάζει την
μουσικοθεατρική παράσταση laquoΑντιγόνηraquo βασισμένη
στο κείμενο του Σοφοκλή
Η ιδιαιτερότητα της έγκειται στο γεγονός ότι
δημιουργεί μία ξεχωριστή ηχητική ατμόσφαιρα
συνδυάζοντας τον ήχο του 20ου και 21ου αιώνα την
φωνητική virtuositeacute του 19ου αιώνα και της Baroque
εποχής Είναι η δεύτερη πλήρης παράσταση που
ανεβαίνει από την ομάδα στην οποία χρησιμοποιείται
μία εντελώς ανατρεπτική ενορχήστρωση ενός έργου Η
laquoΑντιγόνηraquo αδιαμφισβήτητα αποτελεί εξέλιξη της
τεχνικής αυτής συνδυάζοντας πλέον πολλούς
ηχόκοσμους Επίσης το γεγονός ότι πρόκειται για
αρχαιοελληνικό δράμα δίνει τη δυνατότητα στο θεατή
να βιώσει το αριστούργημα του Σοφοκλή μέσα από μία
πραγματικά σπάνια οπτική γωνία Μία laquoΑντιγόνηraquo με
χαρακτήρα διαχρονικό που αγγίζει τον παλμό της
εποχής
Σκηνοθετικά η laquoΑντιγόνηraquo προσεγγίζεται με έντονα
αλληγορικά στοιχεία τα οποία εκφράζουν την ανάγκη
να πράξει ο πολίτης αυτό που γνωρίζει πως είναι
σωστό θυσιάζοντας ακόμα και την ίδια του τη ζωή Το
έργο εξιστορεί τη μάχη μεταξύ ηθικής και ασέβειας
πίστης στις παραδόσεις και τυρρανικής εξουσίας
Σκηνογραφικά η laquoΑντιγόνηraquo της Skull of Yorick είναι
λιτή εμμένοντας στους δεσμούς μεταξύ των τεσσάρων
ηρώων που είναι ξεκάθαροι και ορατοί από τον
Ο σχεδιασμός της παράστασης βασίζεται στην
έννοια της προοικονομίας των πραγμάτων και
των δράσεων των ηρώων καθώς και στο
σκοτάδι της πλάνης στην αίσθηση δηλαδή ότι
οι ήρωες νομίζουν ότι πράττουν σωστά ενώ
έχουν παραπλανηθεί από τη Θεά Άτη
Οι ηθοποιοί κινούνται περιμετρικά σε όλο τον
χώρο του μουσείου ορίζοντας τη δράση εντός
του μουσείου ως δράση ιδιωτική ενώ την
δράση στο αίθριο ως δράση δημόσια Ο θεατής
θα είναι σε θέση να δει το πραγματικό γεγονός
σε χρόνο ευθύγραμμο τη στιγμή που συμβαίνει
Ένας προβληματισμός ανάμεσα στα όρια του
ιδιωτικού κόσμου και της δημόσιας ζωής έτσι
όπως θα μπορούσαν να οριστούν οι κόσμοι του
Κρέοντα και της Αντιγόνης
Ένας προβληματισμός πάνω στην Ερμηνεία
των καταστάσεων και των βιωμάτων όταν αυτά
εκτίθενται στον δημόσιο λόγο
Ήρωες που αδυνατούν να πράξουν με φρόνηση
επειδή παραπλανούνται Όταν αναγκάζονται
τελικά να βρουν το μέτρο είναι δέσμιοι του
Χρόνου που δεν μπορεί να αλλάξει πια το
λάθος
Αυτή είναι μια νέα εκδοχή της Αντιγόνης του Σοφοκλή από τον
Ashley Scott-Layton Στην εκδοχή της Αντιγόνης του
Πανεπιστημίου του Leeds αναδύονται θέματα ατομικής
ταυτότητας πολιτικής ελευθερίας αλλά και ενός
καταδικασμένου γάμου με τη δράση να τοποθετείται μέσα σε
ένα οίκο νυφικών Η παράσταση διασκευάζει το πρωτότυπο
κείμενο μέσα από μια ζωντανή και σύγχρονη σωματική
προσέγγιση
Κύριος στόχος της παράστασης είναι η δημιουργία μιας
σωματικής και ακουστικής ερμηνείας της αφήγησης Οι
συντελεστές δημιουργούν και παρουσιάζουν ένα Χορό
αποτελούμενο από διακριτές και ξεχωριστές οντότητες
(υπάλληλοι ενός οίκου νυφικών) Κατά τη διάρκεια των
προβών η ομάδα εστίασε την προσοχή της στην σχέση
Αίμoνα-Αντιγόνης και στις ετοιμασίες του γάμου τους ο
οποίος μοιάζει να είναι καταδικασμένος εξαρχής Επίσης
τονίστηκε η σχέση πατέρα-γιου με την καταστροφική της
δύναμη και τις τραγικές συνέπειές της
Πρόθεση της ομάδας αποτελεί και η ανάδειξη της
σωματικότητας όπως και εκείνης της σειράς των γεγονότων
που στην Αρχαία Τραγωδία συνέβαιναν εκτός σκηνής
(θάνατοι) και παραδοσιακά περιγράφονταν από τους
αγγελιοφόρους ως βασικό κομμάτι του έργου με την
παρουσίασής τους επί σκηνής Επιπρόσθετα στην έναρξη της
παράστασης υπάρχει μια έμμεση αναφορά στην σύγχρονη
Βρετανική πραγματικότητα των διαδηλώσεων του 2011
H Κομεντί Φρανσέζ το πρώτο εθνικό κι ένα από
τα ελάχιστα πια κρατικά θέατρα της Γαλλία
έρχεται στο Μέγαρο Αθηνών
Όπως επισημαίνει ο 49χρονος Μαρκ Πακέν στην
παράσταση που υπογράφει ο ίδιος η Αντιγόνη
είναι μια γυναίκα εύθραυστη αλλά και απείθαρχη
και πεισματάρα μια μορφή που συναντάμε
καθημερινά στους δρόμους η οποία παλεύει μόνο
και μόνο για να υπάρξει ίσως κάθε άλλο παρά
μυθική Είναι ένα κομμάτι του κόσμου μας
Σύμφωνα με τον Γάλλο πρέσβη στην Αθήνα Ζαν
Λου Κιν-Ντελφόρζ η έλευση της Κομεντί
Φρανσέζ με το συγκεκριμένο έργο laquoενέχει
συμβολικό χαρακτήρα στο πλαίσιο της σημερινής
Ελλάδαςraquo κι όπως επισημαίνει δεν υπάρχει
άλλος ξένος σταθμός στην περιοδεία του
θεάματος
Λιτό και το σκηνικό τοπίο της παράστασης όπου
δεσπόζει η σκληρή πρόσοψη ενός επιβλητικού
οικοδομήματος σκληρή όσο και το πρόσωπο της
εξουσίας
hellipστο Μέγαρο Αθηνών
Η σκηνοθεσία του Γάλλου Μαρκ Πακέν και η αισθητική
ερμηνεία του πάνω στην laquoΑντιγόνηraquo δημιουργεί την αίσθηση
της καθημερινότητας και του τρέχοντος που μας περιβάλλει
όπου όσα laquoόχιraquo κι αν διατυπώνονται δεν έχουν τη δύναμη να
αλλάξουν την πορεία των γεγονότων Αρκεί να παρατηρήσεις
την ηρωίδα του ένα a la garconne κουρεμένο αγοροκόριτσο
ξυπόλητο και ντυμένο με παντελόνι το οποίο αρνείται να
ενσωματωθεί στον κόσμο που της παραδίδεται και προτιμά να
πεθάνει
Και η ερμηνευτική προσέγγιση του θιάσου στην ίδια
ατμόσφαιρα φέρει σαφώς τα συμπτώματα της τραγωδίας αλλά
εμποτισμένης από την εμπειρία του σήμερα Ξεκινώντας από
την Φρανσουάζ Ζιγιάρ που εμφανίζεται στον επώνυμο ρόλο
τονίζει με δυναμισμό και εκφραστικότητα τα γήινα και
ανθρώπινα χαρακτηριστικά της Αντιγόνης προκαλώντας έως και
συγκίνηση Σε ωραία αρμονία με τον Μπρούνο Ραφαέλλι που
πανύψηλος και σωματώδης απέναντί της αποτυπώνει με
ακρίβεια και στιβαρότητα το μοντέλο ενός σύγχρονου
πολιτικού Στο σύνολό του ο 11μελής θίασος της Comedie
Francaise κινείται σε ενιαία ερμηνευτική γραμμή υψηλού
επιπέδου με μικρή εξαίρεση κάποιες αδικαιολόγητες φωνητικές
εντάσεις
Μία από τις παραστάσεις πουσημείωσαν μεγάλη επιτυχία στοπερσινό φεστιβάλ Αθηνών ηlaquoΑντιγόνηraquo του Σοφοκλή πουσκηνοθέτησε η Νατάσα Τριανταφύλληθα παιχτεί για μία και μόνο βραδιά στις12 Ιουνίου 2014 στο Παρίσι στηναίθουσα συνεδριάσεων της Unesco
Αυτός ήταν ο τρόπος που αποφάσισε ημόνιμη ελληνική αντιπροσωπεία στηνUnesco να κλείσει το εξάμηνο τηςελληνικής προεδρίας Η ΚατερίναΔασκαλάκη πρέσβειρα της Ελλάδαςστην Unesco ήταν αυτή πουπροσκάλεσε την θεατρική ομάδα πουστελέχωσε πέρσι το καλοκαίρι τηνπαράσταση να έρθει στο Παρίσι και νατην παρουσιάσει με τον τρόπο που τηναπολαύσαμε στο Μουσείο Μπενάκη μεμόνο μικρές προσαρμογές πουδιατηρούν όμως απαράλλακτη τηβασική δομή της
Γιατί μια Παλαιστινιακή Αντιγόνη
Ο Αιγύπτιος στην καταγωγή σκηνοθέτης Adel
Hakim ο οποίος ζει από το 1972 στη Γαλλία
κι έχει ασχοληθεί με την αρχαία τραγωδία
έχει τις απαντήσεις
laquoΓιατί το κείμενο του Σοφοκλή αναφέρεται
στην σχέση των όντων με τη γη τη γη τους
στην αγάπη που κάθε άνθρωπος έχει για τον
γενέθλιο τόπο του και στους δεσμούς που
διατηρεί μαζί του Γιατί ο Κρέων
τυφλωμένος από τους φόβους και τα
φαντάσματά του απαγορεύει να ταφεί στην
γη του Γιατί καταδικάζει την Αντιγόνη να
κλειστεί σε σπήλαιο χωρίς τροφή και νερό
Γιατί μετά τις προφητείες του Τειρεσία και το
θάνατο του γιού του ο Κρέων καταλαβαίνει
τελικά το λάθος του και επιχειρεί να
επανορθώσει Παρά τη τρελή φυγή των
ψυχών προς την τρέλα η Αντιγόνη του
Σοφοκλή είναι ένα τραγούδι για την αγάπη
και την ελπίδα μια συμφωνία
συναισθημάτων ένας ύμνος στη ζωήraquo
hellipστο Δημοτικό
Θέατρο Πειραιά
Το Εθνικό Θέατρο Παλαιστίνης
θα παρουσιάσει την laquoΑντιγόνηraquo
του Σοφοκλή σε σκηνοθεσία
Adel Hakim (Αντέλ Χακίμ) την
Παρασκευή 24 και το Σάββατο 25
Οκτωβρίου 2014 στο Δημοτικό
Θέατρο Πειραιά με ελληνικούς
υπότιτλους
Η παράσταση η οποία
παρουσιάστηκε με μεγάλη
επιτυχία στο Theatre des Quartiers
drsquo Ivry κερδίζοντας το Βραβείο
Κριτικών 2012 έχει τεθεί υπό την
αιγίδα της Πρεσβείας της
Παλαιστίνης στην Αθήνα
Για τους εφήβους έχει σημασία πώς διαμορφώνουν
και συντηρούν τα όνειρά τους αλλά και πώς
μαθαίνουν να αντιστέκονται να αμύνονται να
συνθλίβονται και να προσχωρούν στην
πραγματικότητα εκεί που δεν υπάρχουν
ψευδαισθήσεις αλλά η πραγματική ζωή Για αυτό
τους αφορά η Αντιγόνη Γιατί ειδικά η Αντιγόνη
Γιατί είναι ένα κείμενο συγκλονιστικό που θέτει
αληθινά διλήμματα με συνέπειες επιλογές και
ευθύνες σε κάθε βήμα των πράξεων μας Ένα κείμενο
ορόσημο όχι μόνο για το περιεχόμενό του και την
εποχή που γράφτηκε αλλά και για το πότε και πώς
συναντιόμαστε εμείς μαζί του εκεί κάπου στα 15 με
16 μας στην κρίσιμη ώρα των ορίων της εφηβικής
μας ζωής και των επιλογών προς την άβυσσο της
ενήλικης ζωής μας
Γιατί θέτει ξεκάθαρα τα θέματα η ευθύνη του
ανθρώπου ως μέλους μιας ισόνομης πολιτείας η
αναζήτηση και η απόδοση του δικαίου οι συνέπειες
των πράξεων η ορμή της νεότητας τα όρια της
κοινωνίας θέματα που απασχολούν τον άνθρωπο από
την αρχή του συνειδητού του βίου
Οι ηθοποιοί της ομάδας έχουν καθαρό λόγο
πάθος ένταση σωστό τονισμό έκφραση στα
πρόσωπα και τα σώματα τους ωραία κίνηση ενώ
όλοι τους λειτουργούν ομαδικά σε όλες τις
κατευθύνσεις με όλες τις παραμέτρους
Το έργο του Σοφοκλή laquoΑντιγόνηraquo
παρουσιάζεται ατόφιο σε μετάφραση της Ελένης
Μερκενίδου αλλά εμβόλιμα laquoπειραγμένοraquo σε
λίγα του σημεία και είναι αυτό που το ξεχωρίζει
δίνοντας του μια άλλη οπτική καθώς τέτοια
παρουσίαση μάλλον δεν θα έχετε ξαναδεί σε
αρχαίο κείμενο και ίσως λέμε ίσως και να
ενοχλήσειhellip συντηρητικούς παρατηρητές
Αυτό όμως που μας ενθουσίασε είναι ο Χορός και
πως αρμονικά ενσωματώνεται καθόλη τη
διάρκεια της παράστασης με τα κεντρικά
πρόσωπα που το περιβάλουν Μιλάμε για
σκηνοθετική μαεστρία και όχι για laquoτσιγγουνιάraquohellip
ρόλων που σε συνδυασμό με τις καλές ερμηνείες
βγαίνει ένα αξιοθαύμαστο αποτέλεσμα συνόλου
Ο Παύλος Δανελάτος και η νεοσύστατη
καλλιτεχνική ομάδα Οmerta που σημαίνει σιωπή
αποτελείται από απόφοιτους σπουδαστές της
δραματικής σχολής Α Boυτσινά
Η αρχαία ελληνική τραγωδία ΑΝΤΙΓΟΝΗ του
Σοφοκλή είναι ένα από τα ωραιότερα δείγματα
της παγκόσμιας λογοτεχνικής κληρονομιάς
σύμβολο συνέπειας στο χρέος και τους
άγραφους νόμους πίστης σε διαχρονικές αξίες
και ιδανικά φορέας μηνύματος καθολικής
αγάπης ανθρωπιάς ανθρωπισμού πραγματικής
αρετής
Η παράσταση τιμήθηκε στο 11ο Διαγωνιστικό
Φεστιβάλ Εθνικών Θεάτρων laquoΜΟΣΧΑ-ΠΟΛΗ
ΤΟΥ ΚΟΣΜΟΥraquo με τρία βραβεία Η ηθοποιός
Δώρα Γιαννίτση βραβεύθηκε για το ρόλο της
ΑΝΤΙΓΟΝΗΣ ο Кωνσταντίν Ρόζανοβ για τα
σκηνικά της παράστασης ενώ το laquoLuna
Theaterraquo τιμήθηκε με βραβείο παραγωγής
Αποσπάσματα της τραγωδίας απαγγέλλονται
στην αρχαία και νέα ελληνική γλώσσα το δε
μεγαλύτερο μέρος της αποδίδεται στη ρωσική
γλώσσα Η παράσταση θα παρουσιασθεί με
ελληνικούς υπέρτιτλους Στην παράσταση
συμμετέχουν Έλληνες και Ρώσοι ηθοποιοί ενώ
τη μουσική έχει συνθέσει ο διακεκριμένος
μουσικός Νίκος Ξανθούλης
Η Ζιλιέτ Μπινός δηλώνει πως για αυτήν το
επίκεντρο laquoείναι οι μύθοι τα αρχέτυπα αυτά από
τα οποία είμαστε φτιαγμένοι οι απλές ερωτήσεις
που ρωτάμε όλοιraquo
H Μπινός όμως επέμενε στην Αντιγόνη laquoτο πένθος
της και ο ηρωισμός της με συγκλόνισανraquo δηλώνει
Όσο για τον Βαν Χοβ η ελληνική τραγωδία δεν
είναι σε καμία περίπτωση εύκολη για ένα
σύγχρονο διεθνές κοινό Πως να διαχειριστείς τον
χορό τι να κάνεις με τους Θεούς Για τον Βαν
Χοβ όμως laquoο Χορός είναι η συνείδηση της
κοινωνίας Είναι η σπονδυλική στήλη της
παραγωγής αυτής laquoΠροσπαθώ να κάνω την
σκληρή ελληνική τραγωδία πιο ανθρώπινηraquo
laquoΗ Αντιγόνη έχει μια σχέση με τον αθέατο κόσμο
πολύ δυνατή με τους θεούς και τους νεκρούς για
αυτήν δεν υπάρχουν όρια θεατός και αθέατος
κόσμος είναι σχεδόν το ίδιο Για μένα αυτό το
έργο είναι τόσο πλούσιο που θέλω να βγάλω ένα
αποτέλεσμα που είναι συγκλονιστικό συγκινητικό
τρομακτικό αλλά επίσης ελπιδοφόρο Γιατί είναι
ένα έργο γεμάτο αναπάντητα ερωτήματα Και για
μένα η δουλειά μου είναι να τα κατανοήσωraquo
Η παράσταση laquoA Thing Done in a Seeing
Placeraquo ndashο τίτλος είναι εμπνευσμένος από τη
μετάφραση των όρων laquoδράμαraquo και laquoθέατροraquo
στα αγγλικάndash μεταφέρει την ιστορία της
laquoΑντιγόνηςraquo του Σοφοκλή στην εποχή του
Ψυχρού Πολέμου με βασικούς χαρακτήρες
την laquoανυπάκουη κόρηraquo τον αστυνομικό το
Κογκρέσο την πολιτεία τoν Τειρεσία και τον
θάνατο Ασπρόμαυρες μαριονέτες
συνυπάρχουν στη σκηνή με ηθοποιούς και
πίνακες ζωγραφικής ενώ η μουσική του
έργου είναι επηρεασμένη από την
αμερικανική παράδοση του Shape Note
Singing
Τη δεκαετία του ΄60 οι Βread and Puppet
είχαν σταθερή παρουσία στις διαδηλώσεις
κατά της στρατιωτικής εμπλοκής των ΗΠΑ
στη Νοτιοανατολική Ασία και συμμετείχαν
ενεργά σε δράσεις για την επίλυση τοπικών
κοινωνικοπολιτικών ζητημάτων Στο ίδιο
διάστημα δημιούργησαν ορισμένους από
τους πιο διάσημους χαρακτήρες τους με τη
βοήθεια παιδιών της γειτονιάς
Γυναίκες από τη Συρία εξόριστες στη Βηρυτό
ανεβάζουν την Αντιγόνη του Σοφοκλή μια τραγωδία
η οποία τους επιτρέπει να καταθέσουν τη θλίψη τους
επειδή έφυγαν από την κατεστραμμένη από τον πόλεμο
χώρα τους
Οι 20 γυναίκες δεν είχαν ως τώρα καμιά εμπειρία στην
ηθοποιία και προέρχονται από συντηρητικό
περιβάλλον
Η Αντιγόνη της Συρίας μας επιτρέπει να εκφράσουμε
τον καημό μας εξηγεί στο Γαλλικό Πρακτορείο η
29χρονη Μόνα που έχει ρόλο αφηγήτριας
Στην παράσταση οι ηθοποιοί παρουσιάζουν τις
οδυνηρές εμπειρίες τους μέσω των δοκιμασιών στις
οποίες υποβλήθηκε η Αντιγόνη
Ο Μοχάμαντ αλ-Άταρ ο 33χρονος σκηνοθέτης της
παράστασης λέει πως ήθελε να δείξει τη μάχη που
δίνει σήμερα η γυναίκα της Συρίας
Για τον λόγο αυτό προσάρμοσε το αρχαίο κείμενο στη
σημερινή συριακή πραγματικότητα στο έργο γίνεται
λόγος για τις συλλήψεις στα κυβερνητικά σημεία
ελέγχου τις παρενοχλήσεις από τις ανταρτικές
οργανώσεις την αναζήτηση της ελπίδας και τον αγώνα
των γυναικών ενάντια στα φράγματα που τους θέτει η
κοινωνία
Ο σχεδιασμός της παράστασης βασίζεται στην
έννοια της προοικονομίας των πραγμάτων και
των δράσεων των ηρώων καθώς και στο
σκοτάδι της πλάνης στην αίσθηση δηλαδή ότι
οι ήρωες νομίζουν ότι πράττουν σωστά ενώ
έχουν παραπλανηθεί από τη Θεά Άτη
Οι ηθοποιοί κινούνται περιμετρικά σε όλο τον
χώρο του μουσείου ορίζοντας τη δράση εντός
του μουσείου ως δράση ιδιωτική ενώ την
δράση στο αίθριο ως δράση δημόσια Ο θεατής
θα είναι σε θέση να δει το πραγματικό γεγονός
σε χρόνο ευθύγραμμο τη στιγμή που συμβαίνει
Ένας προβληματισμός ανάμεσα στα όρια του
ιδιωτικού κόσμου και της δημόσιας ζωής έτσι
όπως θα μπορούσαν να οριστούν οι κόσμοι του
Κρέοντα και της Αντιγόνης
Ένας προβληματισμός πάνω στην Ερμηνεία
των καταστάσεων και των βιωμάτων όταν αυτά
εκτίθενται στον δημόσιο λόγο
Ήρωες που αδυνατούν να πράξουν με φρόνηση
επειδή παραπλανούνται Όταν αναγκάζονται
τελικά να βρουν το μέτρο είναι δέσμιοι του
Χρόνου που δεν μπορεί να αλλάξει πια το
λάθος
Αυτή είναι μια νέα εκδοχή της Αντιγόνης του Σοφοκλή από τον
Ashley Scott-Layton Στην εκδοχή της Αντιγόνης του
Πανεπιστημίου του Leeds αναδύονται θέματα ατομικής
ταυτότητας πολιτικής ελευθερίας αλλά και ενός
καταδικασμένου γάμου με τη δράση να τοποθετείται μέσα σε
ένα οίκο νυφικών Η παράσταση διασκευάζει το πρωτότυπο
κείμενο μέσα από μια ζωντανή και σύγχρονη σωματική
προσέγγιση
Κύριος στόχος της παράστασης είναι η δημιουργία μιας
σωματικής και ακουστικής ερμηνείας της αφήγησης Οι
συντελεστές δημιουργούν και παρουσιάζουν ένα Χορό
αποτελούμενο από διακριτές και ξεχωριστές οντότητες
(υπάλληλοι ενός οίκου νυφικών) Κατά τη διάρκεια των
προβών η ομάδα εστίασε την προσοχή της στην σχέση
Αίμoνα-Αντιγόνης και στις ετοιμασίες του γάμου τους ο
οποίος μοιάζει να είναι καταδικασμένος εξαρχής Επίσης
τονίστηκε η σχέση πατέρα-γιου με την καταστροφική της
δύναμη και τις τραγικές συνέπειές της
Πρόθεση της ομάδας αποτελεί και η ανάδειξη της
σωματικότητας όπως και εκείνης της σειράς των γεγονότων
που στην Αρχαία Τραγωδία συνέβαιναν εκτός σκηνής
(θάνατοι) και παραδοσιακά περιγράφονταν από τους
αγγελιοφόρους ως βασικό κομμάτι του έργου με την
παρουσίασής τους επί σκηνής Επιπρόσθετα στην έναρξη της
παράστασης υπάρχει μια έμμεση αναφορά στην σύγχρονη
Βρετανική πραγματικότητα των διαδηλώσεων του 2011
H Κομεντί Φρανσέζ το πρώτο εθνικό κι ένα από
τα ελάχιστα πια κρατικά θέατρα της Γαλλία
έρχεται στο Μέγαρο Αθηνών
Όπως επισημαίνει ο 49χρονος Μαρκ Πακέν στην
παράσταση που υπογράφει ο ίδιος η Αντιγόνη
είναι μια γυναίκα εύθραυστη αλλά και απείθαρχη
και πεισματάρα μια μορφή που συναντάμε
καθημερινά στους δρόμους η οποία παλεύει μόνο
και μόνο για να υπάρξει ίσως κάθε άλλο παρά
μυθική Είναι ένα κομμάτι του κόσμου μας
Σύμφωνα με τον Γάλλο πρέσβη στην Αθήνα Ζαν
Λου Κιν-Ντελφόρζ η έλευση της Κομεντί
Φρανσέζ με το συγκεκριμένο έργο laquoενέχει
συμβολικό χαρακτήρα στο πλαίσιο της σημερινής
Ελλάδαςraquo κι όπως επισημαίνει δεν υπάρχει
άλλος ξένος σταθμός στην περιοδεία του
θεάματος
Λιτό και το σκηνικό τοπίο της παράστασης όπου
δεσπόζει η σκληρή πρόσοψη ενός επιβλητικού
οικοδομήματος σκληρή όσο και το πρόσωπο της
εξουσίας
hellipστο Μέγαρο Αθηνών
Η σκηνοθεσία του Γάλλου Μαρκ Πακέν και η αισθητική
ερμηνεία του πάνω στην laquoΑντιγόνηraquo δημιουργεί την αίσθηση
της καθημερινότητας και του τρέχοντος που μας περιβάλλει
όπου όσα laquoόχιraquo κι αν διατυπώνονται δεν έχουν τη δύναμη να
αλλάξουν την πορεία των γεγονότων Αρκεί να παρατηρήσεις
την ηρωίδα του ένα a la garconne κουρεμένο αγοροκόριτσο
ξυπόλητο και ντυμένο με παντελόνι το οποίο αρνείται να
ενσωματωθεί στον κόσμο που της παραδίδεται και προτιμά να
πεθάνει
Και η ερμηνευτική προσέγγιση του θιάσου στην ίδια
ατμόσφαιρα φέρει σαφώς τα συμπτώματα της τραγωδίας αλλά
εμποτισμένης από την εμπειρία του σήμερα Ξεκινώντας από
την Φρανσουάζ Ζιγιάρ που εμφανίζεται στον επώνυμο ρόλο
τονίζει με δυναμισμό και εκφραστικότητα τα γήινα και
ανθρώπινα χαρακτηριστικά της Αντιγόνης προκαλώντας έως και
συγκίνηση Σε ωραία αρμονία με τον Μπρούνο Ραφαέλλι που
πανύψηλος και σωματώδης απέναντί της αποτυπώνει με
ακρίβεια και στιβαρότητα το μοντέλο ενός σύγχρονου
πολιτικού Στο σύνολό του ο 11μελής θίασος της Comedie
Francaise κινείται σε ενιαία ερμηνευτική γραμμή υψηλού
επιπέδου με μικρή εξαίρεση κάποιες αδικαιολόγητες φωνητικές
εντάσεις
Μία από τις παραστάσεις πουσημείωσαν μεγάλη επιτυχία στοπερσινό φεστιβάλ Αθηνών ηlaquoΑντιγόνηraquo του Σοφοκλή πουσκηνοθέτησε η Νατάσα Τριανταφύλληθα παιχτεί για μία και μόνο βραδιά στις12 Ιουνίου 2014 στο Παρίσι στηναίθουσα συνεδριάσεων της Unesco
Αυτός ήταν ο τρόπος που αποφάσισε ημόνιμη ελληνική αντιπροσωπεία στηνUnesco να κλείσει το εξάμηνο τηςελληνικής προεδρίας Η ΚατερίναΔασκαλάκη πρέσβειρα της Ελλάδαςστην Unesco ήταν αυτή πουπροσκάλεσε την θεατρική ομάδα πουστελέχωσε πέρσι το καλοκαίρι τηνπαράσταση να έρθει στο Παρίσι και νατην παρουσιάσει με τον τρόπο που τηναπολαύσαμε στο Μουσείο Μπενάκη μεμόνο μικρές προσαρμογές πουδιατηρούν όμως απαράλλακτη τηβασική δομή της
Γιατί μια Παλαιστινιακή Αντιγόνη
Ο Αιγύπτιος στην καταγωγή σκηνοθέτης Adel
Hakim ο οποίος ζει από το 1972 στη Γαλλία
κι έχει ασχοληθεί με την αρχαία τραγωδία
έχει τις απαντήσεις
laquoΓιατί το κείμενο του Σοφοκλή αναφέρεται
στην σχέση των όντων με τη γη τη γη τους
στην αγάπη που κάθε άνθρωπος έχει για τον
γενέθλιο τόπο του και στους δεσμούς που
διατηρεί μαζί του Γιατί ο Κρέων
τυφλωμένος από τους φόβους και τα
φαντάσματά του απαγορεύει να ταφεί στην
γη του Γιατί καταδικάζει την Αντιγόνη να
κλειστεί σε σπήλαιο χωρίς τροφή και νερό
Γιατί μετά τις προφητείες του Τειρεσία και το
θάνατο του γιού του ο Κρέων καταλαβαίνει
τελικά το λάθος του και επιχειρεί να
επανορθώσει Παρά τη τρελή φυγή των
ψυχών προς την τρέλα η Αντιγόνη του
Σοφοκλή είναι ένα τραγούδι για την αγάπη
και την ελπίδα μια συμφωνία
συναισθημάτων ένας ύμνος στη ζωήraquo
hellipστο Δημοτικό
Θέατρο Πειραιά
Το Εθνικό Θέατρο Παλαιστίνης
θα παρουσιάσει την laquoΑντιγόνηraquo
του Σοφοκλή σε σκηνοθεσία
Adel Hakim (Αντέλ Χακίμ) την
Παρασκευή 24 και το Σάββατο 25
Οκτωβρίου 2014 στο Δημοτικό
Θέατρο Πειραιά με ελληνικούς
υπότιτλους
Η παράσταση η οποία
παρουσιάστηκε με μεγάλη
επιτυχία στο Theatre des Quartiers
drsquo Ivry κερδίζοντας το Βραβείο
Κριτικών 2012 έχει τεθεί υπό την
αιγίδα της Πρεσβείας της
Παλαιστίνης στην Αθήνα
Για τους εφήβους έχει σημασία πώς διαμορφώνουν
και συντηρούν τα όνειρά τους αλλά και πώς
μαθαίνουν να αντιστέκονται να αμύνονται να
συνθλίβονται και να προσχωρούν στην
πραγματικότητα εκεί που δεν υπάρχουν
ψευδαισθήσεις αλλά η πραγματική ζωή Για αυτό
τους αφορά η Αντιγόνη Γιατί ειδικά η Αντιγόνη
Γιατί είναι ένα κείμενο συγκλονιστικό που θέτει
αληθινά διλήμματα με συνέπειες επιλογές και
ευθύνες σε κάθε βήμα των πράξεων μας Ένα κείμενο
ορόσημο όχι μόνο για το περιεχόμενό του και την
εποχή που γράφτηκε αλλά και για το πότε και πώς
συναντιόμαστε εμείς μαζί του εκεί κάπου στα 15 με
16 μας στην κρίσιμη ώρα των ορίων της εφηβικής
μας ζωής και των επιλογών προς την άβυσσο της
ενήλικης ζωής μας
Γιατί θέτει ξεκάθαρα τα θέματα η ευθύνη του
ανθρώπου ως μέλους μιας ισόνομης πολιτείας η
αναζήτηση και η απόδοση του δικαίου οι συνέπειες
των πράξεων η ορμή της νεότητας τα όρια της
κοινωνίας θέματα που απασχολούν τον άνθρωπο από
την αρχή του συνειδητού του βίου
Οι ηθοποιοί της ομάδας έχουν καθαρό λόγο
πάθος ένταση σωστό τονισμό έκφραση στα
πρόσωπα και τα σώματα τους ωραία κίνηση ενώ
όλοι τους λειτουργούν ομαδικά σε όλες τις
κατευθύνσεις με όλες τις παραμέτρους
Το έργο του Σοφοκλή laquoΑντιγόνηraquo
παρουσιάζεται ατόφιο σε μετάφραση της Ελένης
Μερκενίδου αλλά εμβόλιμα laquoπειραγμένοraquo σε
λίγα του σημεία και είναι αυτό που το ξεχωρίζει
δίνοντας του μια άλλη οπτική καθώς τέτοια
παρουσίαση μάλλον δεν θα έχετε ξαναδεί σε
αρχαίο κείμενο και ίσως λέμε ίσως και να
ενοχλήσειhellip συντηρητικούς παρατηρητές
Αυτό όμως που μας ενθουσίασε είναι ο Χορός και
πως αρμονικά ενσωματώνεται καθόλη τη
διάρκεια της παράστασης με τα κεντρικά
πρόσωπα που το περιβάλουν Μιλάμε για
σκηνοθετική μαεστρία και όχι για laquoτσιγγουνιάraquohellip
ρόλων που σε συνδυασμό με τις καλές ερμηνείες
βγαίνει ένα αξιοθαύμαστο αποτέλεσμα συνόλου
Ο Παύλος Δανελάτος και η νεοσύστατη
καλλιτεχνική ομάδα Οmerta που σημαίνει σιωπή
αποτελείται από απόφοιτους σπουδαστές της
δραματικής σχολής Α Boυτσινά
Η αρχαία ελληνική τραγωδία ΑΝΤΙΓΟΝΗ του
Σοφοκλή είναι ένα από τα ωραιότερα δείγματα
της παγκόσμιας λογοτεχνικής κληρονομιάς
σύμβολο συνέπειας στο χρέος και τους
άγραφους νόμους πίστης σε διαχρονικές αξίες
και ιδανικά φορέας μηνύματος καθολικής
αγάπης ανθρωπιάς ανθρωπισμού πραγματικής
αρετής
Η παράσταση τιμήθηκε στο 11ο Διαγωνιστικό
Φεστιβάλ Εθνικών Θεάτρων laquoΜΟΣΧΑ-ΠΟΛΗ
ΤΟΥ ΚΟΣΜΟΥraquo με τρία βραβεία Η ηθοποιός
Δώρα Γιαννίτση βραβεύθηκε για το ρόλο της
ΑΝΤΙΓΟΝΗΣ ο Кωνσταντίν Ρόζανοβ για τα
σκηνικά της παράστασης ενώ το laquoLuna
Theaterraquo τιμήθηκε με βραβείο παραγωγής
Αποσπάσματα της τραγωδίας απαγγέλλονται
στην αρχαία και νέα ελληνική γλώσσα το δε
μεγαλύτερο μέρος της αποδίδεται στη ρωσική
γλώσσα Η παράσταση θα παρουσιασθεί με
ελληνικούς υπέρτιτλους Στην παράσταση
συμμετέχουν Έλληνες και Ρώσοι ηθοποιοί ενώ
τη μουσική έχει συνθέσει ο διακεκριμένος
μουσικός Νίκος Ξανθούλης
Η Ζιλιέτ Μπινός δηλώνει πως για αυτήν το
επίκεντρο laquoείναι οι μύθοι τα αρχέτυπα αυτά από
τα οποία είμαστε φτιαγμένοι οι απλές ερωτήσεις
που ρωτάμε όλοιraquo
H Μπινός όμως επέμενε στην Αντιγόνη laquoτο πένθος
της και ο ηρωισμός της με συγκλόνισανraquo δηλώνει
Όσο για τον Βαν Χοβ η ελληνική τραγωδία δεν
είναι σε καμία περίπτωση εύκολη για ένα
σύγχρονο διεθνές κοινό Πως να διαχειριστείς τον
χορό τι να κάνεις με τους Θεούς Για τον Βαν
Χοβ όμως laquoο Χορός είναι η συνείδηση της
κοινωνίας Είναι η σπονδυλική στήλη της
παραγωγής αυτής laquoΠροσπαθώ να κάνω την
σκληρή ελληνική τραγωδία πιο ανθρώπινηraquo
laquoΗ Αντιγόνη έχει μια σχέση με τον αθέατο κόσμο
πολύ δυνατή με τους θεούς και τους νεκρούς για
αυτήν δεν υπάρχουν όρια θεατός και αθέατος
κόσμος είναι σχεδόν το ίδιο Για μένα αυτό το
έργο είναι τόσο πλούσιο που θέλω να βγάλω ένα
αποτέλεσμα που είναι συγκλονιστικό συγκινητικό
τρομακτικό αλλά επίσης ελπιδοφόρο Γιατί είναι
ένα έργο γεμάτο αναπάντητα ερωτήματα Και για
μένα η δουλειά μου είναι να τα κατανοήσωraquo
Η παράσταση laquoA Thing Done in a Seeing
Placeraquo ndashο τίτλος είναι εμπνευσμένος από τη
μετάφραση των όρων laquoδράμαraquo και laquoθέατροraquo
στα αγγλικάndash μεταφέρει την ιστορία της
laquoΑντιγόνηςraquo του Σοφοκλή στην εποχή του
Ψυχρού Πολέμου με βασικούς χαρακτήρες
την laquoανυπάκουη κόρηraquo τον αστυνομικό το
Κογκρέσο την πολιτεία τoν Τειρεσία και τον
θάνατο Ασπρόμαυρες μαριονέτες
συνυπάρχουν στη σκηνή με ηθοποιούς και
πίνακες ζωγραφικής ενώ η μουσική του
έργου είναι επηρεασμένη από την
αμερικανική παράδοση του Shape Note
Singing
Τη δεκαετία του ΄60 οι Βread and Puppet
είχαν σταθερή παρουσία στις διαδηλώσεις
κατά της στρατιωτικής εμπλοκής των ΗΠΑ
στη Νοτιοανατολική Ασία και συμμετείχαν
ενεργά σε δράσεις για την επίλυση τοπικών
κοινωνικοπολιτικών ζητημάτων Στο ίδιο
διάστημα δημιούργησαν ορισμένους από
τους πιο διάσημους χαρακτήρες τους με τη
βοήθεια παιδιών της γειτονιάς
Γυναίκες από τη Συρία εξόριστες στη Βηρυτό
ανεβάζουν την Αντιγόνη του Σοφοκλή μια τραγωδία
η οποία τους επιτρέπει να καταθέσουν τη θλίψη τους
επειδή έφυγαν από την κατεστραμμένη από τον πόλεμο
χώρα τους
Οι 20 γυναίκες δεν είχαν ως τώρα καμιά εμπειρία στην
ηθοποιία και προέρχονται από συντηρητικό
περιβάλλον
Η Αντιγόνη της Συρίας μας επιτρέπει να εκφράσουμε
τον καημό μας εξηγεί στο Γαλλικό Πρακτορείο η
29χρονη Μόνα που έχει ρόλο αφηγήτριας
Στην παράσταση οι ηθοποιοί παρουσιάζουν τις
οδυνηρές εμπειρίες τους μέσω των δοκιμασιών στις
οποίες υποβλήθηκε η Αντιγόνη
Ο Μοχάμαντ αλ-Άταρ ο 33χρονος σκηνοθέτης της
παράστασης λέει πως ήθελε να δείξει τη μάχη που
δίνει σήμερα η γυναίκα της Συρίας
Για τον λόγο αυτό προσάρμοσε το αρχαίο κείμενο στη
σημερινή συριακή πραγματικότητα στο έργο γίνεται
λόγος για τις συλλήψεις στα κυβερνητικά σημεία
ελέγχου τις παρενοχλήσεις από τις ανταρτικές
οργανώσεις την αναζήτηση της ελπίδας και τον αγώνα
των γυναικών ενάντια στα φράγματα που τους θέτει η
κοινωνία
Αυτή είναι μια νέα εκδοχή της Αντιγόνης του Σοφοκλή από τον
Ashley Scott-Layton Στην εκδοχή της Αντιγόνης του
Πανεπιστημίου του Leeds αναδύονται θέματα ατομικής
ταυτότητας πολιτικής ελευθερίας αλλά και ενός
καταδικασμένου γάμου με τη δράση να τοποθετείται μέσα σε
ένα οίκο νυφικών Η παράσταση διασκευάζει το πρωτότυπο
κείμενο μέσα από μια ζωντανή και σύγχρονη σωματική
προσέγγιση
Κύριος στόχος της παράστασης είναι η δημιουργία μιας
σωματικής και ακουστικής ερμηνείας της αφήγησης Οι
συντελεστές δημιουργούν και παρουσιάζουν ένα Χορό
αποτελούμενο από διακριτές και ξεχωριστές οντότητες
(υπάλληλοι ενός οίκου νυφικών) Κατά τη διάρκεια των
προβών η ομάδα εστίασε την προσοχή της στην σχέση
Αίμoνα-Αντιγόνης και στις ετοιμασίες του γάμου τους ο
οποίος μοιάζει να είναι καταδικασμένος εξαρχής Επίσης
τονίστηκε η σχέση πατέρα-γιου με την καταστροφική της
δύναμη και τις τραγικές συνέπειές της
Πρόθεση της ομάδας αποτελεί και η ανάδειξη της
σωματικότητας όπως και εκείνης της σειράς των γεγονότων
που στην Αρχαία Τραγωδία συνέβαιναν εκτός σκηνής
(θάνατοι) και παραδοσιακά περιγράφονταν από τους
αγγελιοφόρους ως βασικό κομμάτι του έργου με την
παρουσίασής τους επί σκηνής Επιπρόσθετα στην έναρξη της
παράστασης υπάρχει μια έμμεση αναφορά στην σύγχρονη
Βρετανική πραγματικότητα των διαδηλώσεων του 2011
H Κομεντί Φρανσέζ το πρώτο εθνικό κι ένα από
τα ελάχιστα πια κρατικά θέατρα της Γαλλία
έρχεται στο Μέγαρο Αθηνών
Όπως επισημαίνει ο 49χρονος Μαρκ Πακέν στην
παράσταση που υπογράφει ο ίδιος η Αντιγόνη
είναι μια γυναίκα εύθραυστη αλλά και απείθαρχη
και πεισματάρα μια μορφή που συναντάμε
καθημερινά στους δρόμους η οποία παλεύει μόνο
και μόνο για να υπάρξει ίσως κάθε άλλο παρά
μυθική Είναι ένα κομμάτι του κόσμου μας
Σύμφωνα με τον Γάλλο πρέσβη στην Αθήνα Ζαν
Λου Κιν-Ντελφόρζ η έλευση της Κομεντί
Φρανσέζ με το συγκεκριμένο έργο laquoενέχει
συμβολικό χαρακτήρα στο πλαίσιο της σημερινής
Ελλάδαςraquo κι όπως επισημαίνει δεν υπάρχει
άλλος ξένος σταθμός στην περιοδεία του
θεάματος
Λιτό και το σκηνικό τοπίο της παράστασης όπου
δεσπόζει η σκληρή πρόσοψη ενός επιβλητικού
οικοδομήματος σκληρή όσο και το πρόσωπο της
εξουσίας
hellipστο Μέγαρο Αθηνών
Η σκηνοθεσία του Γάλλου Μαρκ Πακέν και η αισθητική
ερμηνεία του πάνω στην laquoΑντιγόνηraquo δημιουργεί την αίσθηση
της καθημερινότητας και του τρέχοντος που μας περιβάλλει
όπου όσα laquoόχιraquo κι αν διατυπώνονται δεν έχουν τη δύναμη να
αλλάξουν την πορεία των γεγονότων Αρκεί να παρατηρήσεις
την ηρωίδα του ένα a la garconne κουρεμένο αγοροκόριτσο
ξυπόλητο και ντυμένο με παντελόνι το οποίο αρνείται να
ενσωματωθεί στον κόσμο που της παραδίδεται και προτιμά να
πεθάνει
Και η ερμηνευτική προσέγγιση του θιάσου στην ίδια
ατμόσφαιρα φέρει σαφώς τα συμπτώματα της τραγωδίας αλλά
εμποτισμένης από την εμπειρία του σήμερα Ξεκινώντας από
την Φρανσουάζ Ζιγιάρ που εμφανίζεται στον επώνυμο ρόλο
τονίζει με δυναμισμό και εκφραστικότητα τα γήινα και
ανθρώπινα χαρακτηριστικά της Αντιγόνης προκαλώντας έως και
συγκίνηση Σε ωραία αρμονία με τον Μπρούνο Ραφαέλλι που
πανύψηλος και σωματώδης απέναντί της αποτυπώνει με
ακρίβεια και στιβαρότητα το μοντέλο ενός σύγχρονου
πολιτικού Στο σύνολό του ο 11μελής θίασος της Comedie
Francaise κινείται σε ενιαία ερμηνευτική γραμμή υψηλού
επιπέδου με μικρή εξαίρεση κάποιες αδικαιολόγητες φωνητικές
εντάσεις
Μία από τις παραστάσεις πουσημείωσαν μεγάλη επιτυχία στοπερσινό φεστιβάλ Αθηνών ηlaquoΑντιγόνηraquo του Σοφοκλή πουσκηνοθέτησε η Νατάσα Τριανταφύλληθα παιχτεί για μία και μόνο βραδιά στις12 Ιουνίου 2014 στο Παρίσι στηναίθουσα συνεδριάσεων της Unesco
Αυτός ήταν ο τρόπος που αποφάσισε ημόνιμη ελληνική αντιπροσωπεία στηνUnesco να κλείσει το εξάμηνο τηςελληνικής προεδρίας Η ΚατερίναΔασκαλάκη πρέσβειρα της Ελλάδαςστην Unesco ήταν αυτή πουπροσκάλεσε την θεατρική ομάδα πουστελέχωσε πέρσι το καλοκαίρι τηνπαράσταση να έρθει στο Παρίσι και νατην παρουσιάσει με τον τρόπο που τηναπολαύσαμε στο Μουσείο Μπενάκη μεμόνο μικρές προσαρμογές πουδιατηρούν όμως απαράλλακτη τηβασική δομή της
Γιατί μια Παλαιστινιακή Αντιγόνη
Ο Αιγύπτιος στην καταγωγή σκηνοθέτης Adel
Hakim ο οποίος ζει από το 1972 στη Γαλλία
κι έχει ασχοληθεί με την αρχαία τραγωδία
έχει τις απαντήσεις
laquoΓιατί το κείμενο του Σοφοκλή αναφέρεται
στην σχέση των όντων με τη γη τη γη τους
στην αγάπη που κάθε άνθρωπος έχει για τον
γενέθλιο τόπο του και στους δεσμούς που
διατηρεί μαζί του Γιατί ο Κρέων
τυφλωμένος από τους φόβους και τα
φαντάσματά του απαγορεύει να ταφεί στην
γη του Γιατί καταδικάζει την Αντιγόνη να
κλειστεί σε σπήλαιο χωρίς τροφή και νερό
Γιατί μετά τις προφητείες του Τειρεσία και το
θάνατο του γιού του ο Κρέων καταλαβαίνει
τελικά το λάθος του και επιχειρεί να
επανορθώσει Παρά τη τρελή φυγή των
ψυχών προς την τρέλα η Αντιγόνη του
Σοφοκλή είναι ένα τραγούδι για την αγάπη
και την ελπίδα μια συμφωνία
συναισθημάτων ένας ύμνος στη ζωήraquo
hellipστο Δημοτικό
Θέατρο Πειραιά
Το Εθνικό Θέατρο Παλαιστίνης
θα παρουσιάσει την laquoΑντιγόνηraquo
του Σοφοκλή σε σκηνοθεσία
Adel Hakim (Αντέλ Χακίμ) την
Παρασκευή 24 και το Σάββατο 25
Οκτωβρίου 2014 στο Δημοτικό
Θέατρο Πειραιά με ελληνικούς
υπότιτλους
Η παράσταση η οποία
παρουσιάστηκε με μεγάλη
επιτυχία στο Theatre des Quartiers
drsquo Ivry κερδίζοντας το Βραβείο
Κριτικών 2012 έχει τεθεί υπό την
αιγίδα της Πρεσβείας της
Παλαιστίνης στην Αθήνα
Για τους εφήβους έχει σημασία πώς διαμορφώνουν
και συντηρούν τα όνειρά τους αλλά και πώς
μαθαίνουν να αντιστέκονται να αμύνονται να
συνθλίβονται και να προσχωρούν στην
πραγματικότητα εκεί που δεν υπάρχουν
ψευδαισθήσεις αλλά η πραγματική ζωή Για αυτό
τους αφορά η Αντιγόνη Γιατί ειδικά η Αντιγόνη
Γιατί είναι ένα κείμενο συγκλονιστικό που θέτει
αληθινά διλήμματα με συνέπειες επιλογές και
ευθύνες σε κάθε βήμα των πράξεων μας Ένα κείμενο
ορόσημο όχι μόνο για το περιεχόμενό του και την
εποχή που γράφτηκε αλλά και για το πότε και πώς
συναντιόμαστε εμείς μαζί του εκεί κάπου στα 15 με
16 μας στην κρίσιμη ώρα των ορίων της εφηβικής
μας ζωής και των επιλογών προς την άβυσσο της
ενήλικης ζωής μας
Γιατί θέτει ξεκάθαρα τα θέματα η ευθύνη του
ανθρώπου ως μέλους μιας ισόνομης πολιτείας η
αναζήτηση και η απόδοση του δικαίου οι συνέπειες
των πράξεων η ορμή της νεότητας τα όρια της
κοινωνίας θέματα που απασχολούν τον άνθρωπο από
την αρχή του συνειδητού του βίου
Οι ηθοποιοί της ομάδας έχουν καθαρό λόγο
πάθος ένταση σωστό τονισμό έκφραση στα
πρόσωπα και τα σώματα τους ωραία κίνηση ενώ
όλοι τους λειτουργούν ομαδικά σε όλες τις
κατευθύνσεις με όλες τις παραμέτρους
Το έργο του Σοφοκλή laquoΑντιγόνηraquo
παρουσιάζεται ατόφιο σε μετάφραση της Ελένης
Μερκενίδου αλλά εμβόλιμα laquoπειραγμένοraquo σε
λίγα του σημεία και είναι αυτό που το ξεχωρίζει
δίνοντας του μια άλλη οπτική καθώς τέτοια
παρουσίαση μάλλον δεν θα έχετε ξαναδεί σε
αρχαίο κείμενο και ίσως λέμε ίσως και να
ενοχλήσειhellip συντηρητικούς παρατηρητές
Αυτό όμως που μας ενθουσίασε είναι ο Χορός και
πως αρμονικά ενσωματώνεται καθόλη τη
διάρκεια της παράστασης με τα κεντρικά
πρόσωπα που το περιβάλουν Μιλάμε για
σκηνοθετική μαεστρία και όχι για laquoτσιγγουνιάraquohellip
ρόλων που σε συνδυασμό με τις καλές ερμηνείες
βγαίνει ένα αξιοθαύμαστο αποτέλεσμα συνόλου
Ο Παύλος Δανελάτος και η νεοσύστατη
καλλιτεχνική ομάδα Οmerta που σημαίνει σιωπή
αποτελείται από απόφοιτους σπουδαστές της
δραματικής σχολής Α Boυτσινά
Η αρχαία ελληνική τραγωδία ΑΝΤΙΓΟΝΗ του
Σοφοκλή είναι ένα από τα ωραιότερα δείγματα
της παγκόσμιας λογοτεχνικής κληρονομιάς
σύμβολο συνέπειας στο χρέος και τους
άγραφους νόμους πίστης σε διαχρονικές αξίες
και ιδανικά φορέας μηνύματος καθολικής
αγάπης ανθρωπιάς ανθρωπισμού πραγματικής
αρετής
Η παράσταση τιμήθηκε στο 11ο Διαγωνιστικό
Φεστιβάλ Εθνικών Θεάτρων laquoΜΟΣΧΑ-ΠΟΛΗ
ΤΟΥ ΚΟΣΜΟΥraquo με τρία βραβεία Η ηθοποιός
Δώρα Γιαννίτση βραβεύθηκε για το ρόλο της
ΑΝΤΙΓΟΝΗΣ ο Кωνσταντίν Ρόζανοβ για τα
σκηνικά της παράστασης ενώ το laquoLuna
Theaterraquo τιμήθηκε με βραβείο παραγωγής
Αποσπάσματα της τραγωδίας απαγγέλλονται
στην αρχαία και νέα ελληνική γλώσσα το δε
μεγαλύτερο μέρος της αποδίδεται στη ρωσική
γλώσσα Η παράσταση θα παρουσιασθεί με
ελληνικούς υπέρτιτλους Στην παράσταση
συμμετέχουν Έλληνες και Ρώσοι ηθοποιοί ενώ
τη μουσική έχει συνθέσει ο διακεκριμένος
μουσικός Νίκος Ξανθούλης
Η Ζιλιέτ Μπινός δηλώνει πως για αυτήν το
επίκεντρο laquoείναι οι μύθοι τα αρχέτυπα αυτά από
τα οποία είμαστε φτιαγμένοι οι απλές ερωτήσεις
που ρωτάμε όλοιraquo
H Μπινός όμως επέμενε στην Αντιγόνη laquoτο πένθος
της και ο ηρωισμός της με συγκλόνισανraquo δηλώνει
Όσο για τον Βαν Χοβ η ελληνική τραγωδία δεν
είναι σε καμία περίπτωση εύκολη για ένα
σύγχρονο διεθνές κοινό Πως να διαχειριστείς τον
χορό τι να κάνεις με τους Θεούς Για τον Βαν
Χοβ όμως laquoο Χορός είναι η συνείδηση της
κοινωνίας Είναι η σπονδυλική στήλη της
παραγωγής αυτής laquoΠροσπαθώ να κάνω την
σκληρή ελληνική τραγωδία πιο ανθρώπινηraquo
laquoΗ Αντιγόνη έχει μια σχέση με τον αθέατο κόσμο
πολύ δυνατή με τους θεούς και τους νεκρούς για
αυτήν δεν υπάρχουν όρια θεατός και αθέατος
κόσμος είναι σχεδόν το ίδιο Για μένα αυτό το
έργο είναι τόσο πλούσιο που θέλω να βγάλω ένα
αποτέλεσμα που είναι συγκλονιστικό συγκινητικό
τρομακτικό αλλά επίσης ελπιδοφόρο Γιατί είναι
ένα έργο γεμάτο αναπάντητα ερωτήματα Και για
μένα η δουλειά μου είναι να τα κατανοήσωraquo
Η παράσταση laquoA Thing Done in a Seeing
Placeraquo ndashο τίτλος είναι εμπνευσμένος από τη
μετάφραση των όρων laquoδράμαraquo και laquoθέατροraquo
στα αγγλικάndash μεταφέρει την ιστορία της
laquoΑντιγόνηςraquo του Σοφοκλή στην εποχή του
Ψυχρού Πολέμου με βασικούς χαρακτήρες
την laquoανυπάκουη κόρηraquo τον αστυνομικό το
Κογκρέσο την πολιτεία τoν Τειρεσία και τον
θάνατο Ασπρόμαυρες μαριονέτες
συνυπάρχουν στη σκηνή με ηθοποιούς και
πίνακες ζωγραφικής ενώ η μουσική του
έργου είναι επηρεασμένη από την
αμερικανική παράδοση του Shape Note
Singing
Τη δεκαετία του ΄60 οι Βread and Puppet
είχαν σταθερή παρουσία στις διαδηλώσεις
κατά της στρατιωτικής εμπλοκής των ΗΠΑ
στη Νοτιοανατολική Ασία και συμμετείχαν
ενεργά σε δράσεις για την επίλυση τοπικών
κοινωνικοπολιτικών ζητημάτων Στο ίδιο
διάστημα δημιούργησαν ορισμένους από
τους πιο διάσημους χαρακτήρες τους με τη
βοήθεια παιδιών της γειτονιάς
Γυναίκες από τη Συρία εξόριστες στη Βηρυτό
ανεβάζουν την Αντιγόνη του Σοφοκλή μια τραγωδία
η οποία τους επιτρέπει να καταθέσουν τη θλίψη τους
επειδή έφυγαν από την κατεστραμμένη από τον πόλεμο
χώρα τους
Οι 20 γυναίκες δεν είχαν ως τώρα καμιά εμπειρία στην
ηθοποιία και προέρχονται από συντηρητικό
περιβάλλον
Η Αντιγόνη της Συρίας μας επιτρέπει να εκφράσουμε
τον καημό μας εξηγεί στο Γαλλικό Πρακτορείο η
29χρονη Μόνα που έχει ρόλο αφηγήτριας
Στην παράσταση οι ηθοποιοί παρουσιάζουν τις
οδυνηρές εμπειρίες τους μέσω των δοκιμασιών στις
οποίες υποβλήθηκε η Αντιγόνη
Ο Μοχάμαντ αλ-Άταρ ο 33χρονος σκηνοθέτης της
παράστασης λέει πως ήθελε να δείξει τη μάχη που
δίνει σήμερα η γυναίκα της Συρίας
Για τον λόγο αυτό προσάρμοσε το αρχαίο κείμενο στη
σημερινή συριακή πραγματικότητα στο έργο γίνεται
λόγος για τις συλλήψεις στα κυβερνητικά σημεία
ελέγχου τις παρενοχλήσεις από τις ανταρτικές
οργανώσεις την αναζήτηση της ελπίδας και τον αγώνα
των γυναικών ενάντια στα φράγματα που τους θέτει η
κοινωνία
H Κομεντί Φρανσέζ το πρώτο εθνικό κι ένα από
τα ελάχιστα πια κρατικά θέατρα της Γαλλία
έρχεται στο Μέγαρο Αθηνών
Όπως επισημαίνει ο 49χρονος Μαρκ Πακέν στην
παράσταση που υπογράφει ο ίδιος η Αντιγόνη
είναι μια γυναίκα εύθραυστη αλλά και απείθαρχη
και πεισματάρα μια μορφή που συναντάμε
καθημερινά στους δρόμους η οποία παλεύει μόνο
και μόνο για να υπάρξει ίσως κάθε άλλο παρά
μυθική Είναι ένα κομμάτι του κόσμου μας
Σύμφωνα με τον Γάλλο πρέσβη στην Αθήνα Ζαν
Λου Κιν-Ντελφόρζ η έλευση της Κομεντί
Φρανσέζ με το συγκεκριμένο έργο laquoενέχει
συμβολικό χαρακτήρα στο πλαίσιο της σημερινής
Ελλάδαςraquo κι όπως επισημαίνει δεν υπάρχει
άλλος ξένος σταθμός στην περιοδεία του
θεάματος
Λιτό και το σκηνικό τοπίο της παράστασης όπου
δεσπόζει η σκληρή πρόσοψη ενός επιβλητικού
οικοδομήματος σκληρή όσο και το πρόσωπο της
εξουσίας
hellipστο Μέγαρο Αθηνών
Η σκηνοθεσία του Γάλλου Μαρκ Πακέν και η αισθητική
ερμηνεία του πάνω στην laquoΑντιγόνηraquo δημιουργεί την αίσθηση
της καθημερινότητας και του τρέχοντος που μας περιβάλλει
όπου όσα laquoόχιraquo κι αν διατυπώνονται δεν έχουν τη δύναμη να
αλλάξουν την πορεία των γεγονότων Αρκεί να παρατηρήσεις
την ηρωίδα του ένα a la garconne κουρεμένο αγοροκόριτσο
ξυπόλητο και ντυμένο με παντελόνι το οποίο αρνείται να
ενσωματωθεί στον κόσμο που της παραδίδεται και προτιμά να
πεθάνει
Και η ερμηνευτική προσέγγιση του θιάσου στην ίδια
ατμόσφαιρα φέρει σαφώς τα συμπτώματα της τραγωδίας αλλά
εμποτισμένης από την εμπειρία του σήμερα Ξεκινώντας από
την Φρανσουάζ Ζιγιάρ που εμφανίζεται στον επώνυμο ρόλο
τονίζει με δυναμισμό και εκφραστικότητα τα γήινα και
ανθρώπινα χαρακτηριστικά της Αντιγόνης προκαλώντας έως και
συγκίνηση Σε ωραία αρμονία με τον Μπρούνο Ραφαέλλι που
πανύψηλος και σωματώδης απέναντί της αποτυπώνει με
ακρίβεια και στιβαρότητα το μοντέλο ενός σύγχρονου
πολιτικού Στο σύνολό του ο 11μελής θίασος της Comedie
Francaise κινείται σε ενιαία ερμηνευτική γραμμή υψηλού
επιπέδου με μικρή εξαίρεση κάποιες αδικαιολόγητες φωνητικές
εντάσεις
Μία από τις παραστάσεις πουσημείωσαν μεγάλη επιτυχία στοπερσινό φεστιβάλ Αθηνών ηlaquoΑντιγόνηraquo του Σοφοκλή πουσκηνοθέτησε η Νατάσα Τριανταφύλληθα παιχτεί για μία και μόνο βραδιά στις12 Ιουνίου 2014 στο Παρίσι στηναίθουσα συνεδριάσεων της Unesco
Αυτός ήταν ο τρόπος που αποφάσισε ημόνιμη ελληνική αντιπροσωπεία στηνUnesco να κλείσει το εξάμηνο τηςελληνικής προεδρίας Η ΚατερίναΔασκαλάκη πρέσβειρα της Ελλάδαςστην Unesco ήταν αυτή πουπροσκάλεσε την θεατρική ομάδα πουστελέχωσε πέρσι το καλοκαίρι τηνπαράσταση να έρθει στο Παρίσι και νατην παρουσιάσει με τον τρόπο που τηναπολαύσαμε στο Μουσείο Μπενάκη μεμόνο μικρές προσαρμογές πουδιατηρούν όμως απαράλλακτη τηβασική δομή της
Γιατί μια Παλαιστινιακή Αντιγόνη
Ο Αιγύπτιος στην καταγωγή σκηνοθέτης Adel
Hakim ο οποίος ζει από το 1972 στη Γαλλία
κι έχει ασχοληθεί με την αρχαία τραγωδία
έχει τις απαντήσεις
laquoΓιατί το κείμενο του Σοφοκλή αναφέρεται
στην σχέση των όντων με τη γη τη γη τους
στην αγάπη που κάθε άνθρωπος έχει για τον
γενέθλιο τόπο του και στους δεσμούς που
διατηρεί μαζί του Γιατί ο Κρέων
τυφλωμένος από τους φόβους και τα
φαντάσματά του απαγορεύει να ταφεί στην
γη του Γιατί καταδικάζει την Αντιγόνη να
κλειστεί σε σπήλαιο χωρίς τροφή και νερό
Γιατί μετά τις προφητείες του Τειρεσία και το
θάνατο του γιού του ο Κρέων καταλαβαίνει
τελικά το λάθος του και επιχειρεί να
επανορθώσει Παρά τη τρελή φυγή των
ψυχών προς την τρέλα η Αντιγόνη του
Σοφοκλή είναι ένα τραγούδι για την αγάπη
και την ελπίδα μια συμφωνία
συναισθημάτων ένας ύμνος στη ζωήraquo
hellipστο Δημοτικό
Θέατρο Πειραιά
Το Εθνικό Θέατρο Παλαιστίνης
θα παρουσιάσει την laquoΑντιγόνηraquo
του Σοφοκλή σε σκηνοθεσία
Adel Hakim (Αντέλ Χακίμ) την
Παρασκευή 24 και το Σάββατο 25
Οκτωβρίου 2014 στο Δημοτικό
Θέατρο Πειραιά με ελληνικούς
υπότιτλους
Η παράσταση η οποία
παρουσιάστηκε με μεγάλη
επιτυχία στο Theatre des Quartiers
drsquo Ivry κερδίζοντας το Βραβείο
Κριτικών 2012 έχει τεθεί υπό την
αιγίδα της Πρεσβείας της
Παλαιστίνης στην Αθήνα
Για τους εφήβους έχει σημασία πώς διαμορφώνουν
και συντηρούν τα όνειρά τους αλλά και πώς
μαθαίνουν να αντιστέκονται να αμύνονται να
συνθλίβονται και να προσχωρούν στην
πραγματικότητα εκεί που δεν υπάρχουν
ψευδαισθήσεις αλλά η πραγματική ζωή Για αυτό
τους αφορά η Αντιγόνη Γιατί ειδικά η Αντιγόνη
Γιατί είναι ένα κείμενο συγκλονιστικό που θέτει
αληθινά διλήμματα με συνέπειες επιλογές και
ευθύνες σε κάθε βήμα των πράξεων μας Ένα κείμενο
ορόσημο όχι μόνο για το περιεχόμενό του και την
εποχή που γράφτηκε αλλά και για το πότε και πώς
συναντιόμαστε εμείς μαζί του εκεί κάπου στα 15 με
16 μας στην κρίσιμη ώρα των ορίων της εφηβικής
μας ζωής και των επιλογών προς την άβυσσο της
ενήλικης ζωής μας
Γιατί θέτει ξεκάθαρα τα θέματα η ευθύνη του
ανθρώπου ως μέλους μιας ισόνομης πολιτείας η
αναζήτηση και η απόδοση του δικαίου οι συνέπειες
των πράξεων η ορμή της νεότητας τα όρια της
κοινωνίας θέματα που απασχολούν τον άνθρωπο από
την αρχή του συνειδητού του βίου
Οι ηθοποιοί της ομάδας έχουν καθαρό λόγο
πάθος ένταση σωστό τονισμό έκφραση στα
πρόσωπα και τα σώματα τους ωραία κίνηση ενώ
όλοι τους λειτουργούν ομαδικά σε όλες τις
κατευθύνσεις με όλες τις παραμέτρους
Το έργο του Σοφοκλή laquoΑντιγόνηraquo
παρουσιάζεται ατόφιο σε μετάφραση της Ελένης
Μερκενίδου αλλά εμβόλιμα laquoπειραγμένοraquo σε
λίγα του σημεία και είναι αυτό που το ξεχωρίζει
δίνοντας του μια άλλη οπτική καθώς τέτοια
παρουσίαση μάλλον δεν θα έχετε ξαναδεί σε
αρχαίο κείμενο και ίσως λέμε ίσως και να
ενοχλήσειhellip συντηρητικούς παρατηρητές
Αυτό όμως που μας ενθουσίασε είναι ο Χορός και
πως αρμονικά ενσωματώνεται καθόλη τη
διάρκεια της παράστασης με τα κεντρικά
πρόσωπα που το περιβάλουν Μιλάμε για
σκηνοθετική μαεστρία και όχι για laquoτσιγγουνιάraquohellip
ρόλων που σε συνδυασμό με τις καλές ερμηνείες
βγαίνει ένα αξιοθαύμαστο αποτέλεσμα συνόλου
Ο Παύλος Δανελάτος και η νεοσύστατη
καλλιτεχνική ομάδα Οmerta που σημαίνει σιωπή
αποτελείται από απόφοιτους σπουδαστές της
δραματικής σχολής Α Boυτσινά
Η αρχαία ελληνική τραγωδία ΑΝΤΙΓΟΝΗ του
Σοφοκλή είναι ένα από τα ωραιότερα δείγματα
της παγκόσμιας λογοτεχνικής κληρονομιάς
σύμβολο συνέπειας στο χρέος και τους
άγραφους νόμους πίστης σε διαχρονικές αξίες
και ιδανικά φορέας μηνύματος καθολικής
αγάπης ανθρωπιάς ανθρωπισμού πραγματικής
αρετής
Η παράσταση τιμήθηκε στο 11ο Διαγωνιστικό
Φεστιβάλ Εθνικών Θεάτρων laquoΜΟΣΧΑ-ΠΟΛΗ
ΤΟΥ ΚΟΣΜΟΥraquo με τρία βραβεία Η ηθοποιός
Δώρα Γιαννίτση βραβεύθηκε για το ρόλο της
ΑΝΤΙΓΟΝΗΣ ο Кωνσταντίν Ρόζανοβ για τα
σκηνικά της παράστασης ενώ το laquoLuna
Theaterraquo τιμήθηκε με βραβείο παραγωγής
Αποσπάσματα της τραγωδίας απαγγέλλονται
στην αρχαία και νέα ελληνική γλώσσα το δε
μεγαλύτερο μέρος της αποδίδεται στη ρωσική
γλώσσα Η παράσταση θα παρουσιασθεί με
ελληνικούς υπέρτιτλους Στην παράσταση
συμμετέχουν Έλληνες και Ρώσοι ηθοποιοί ενώ
τη μουσική έχει συνθέσει ο διακεκριμένος
μουσικός Νίκος Ξανθούλης
Η Ζιλιέτ Μπινός δηλώνει πως για αυτήν το
επίκεντρο laquoείναι οι μύθοι τα αρχέτυπα αυτά από
τα οποία είμαστε φτιαγμένοι οι απλές ερωτήσεις
που ρωτάμε όλοιraquo
H Μπινός όμως επέμενε στην Αντιγόνη laquoτο πένθος
της και ο ηρωισμός της με συγκλόνισανraquo δηλώνει
Όσο για τον Βαν Χοβ η ελληνική τραγωδία δεν
είναι σε καμία περίπτωση εύκολη για ένα
σύγχρονο διεθνές κοινό Πως να διαχειριστείς τον
χορό τι να κάνεις με τους Θεούς Για τον Βαν
Χοβ όμως laquoο Χορός είναι η συνείδηση της
κοινωνίας Είναι η σπονδυλική στήλη της
παραγωγής αυτής laquoΠροσπαθώ να κάνω την
σκληρή ελληνική τραγωδία πιο ανθρώπινηraquo
laquoΗ Αντιγόνη έχει μια σχέση με τον αθέατο κόσμο
πολύ δυνατή με τους θεούς και τους νεκρούς για
αυτήν δεν υπάρχουν όρια θεατός και αθέατος
κόσμος είναι σχεδόν το ίδιο Για μένα αυτό το
έργο είναι τόσο πλούσιο που θέλω να βγάλω ένα
αποτέλεσμα που είναι συγκλονιστικό συγκινητικό
τρομακτικό αλλά επίσης ελπιδοφόρο Γιατί είναι
ένα έργο γεμάτο αναπάντητα ερωτήματα Και για
μένα η δουλειά μου είναι να τα κατανοήσωraquo
Η παράσταση laquoA Thing Done in a Seeing
Placeraquo ndashο τίτλος είναι εμπνευσμένος από τη
μετάφραση των όρων laquoδράμαraquo και laquoθέατροraquo
στα αγγλικάndash μεταφέρει την ιστορία της
laquoΑντιγόνηςraquo του Σοφοκλή στην εποχή του
Ψυχρού Πολέμου με βασικούς χαρακτήρες
την laquoανυπάκουη κόρηraquo τον αστυνομικό το
Κογκρέσο την πολιτεία τoν Τειρεσία και τον
θάνατο Ασπρόμαυρες μαριονέτες
συνυπάρχουν στη σκηνή με ηθοποιούς και
πίνακες ζωγραφικής ενώ η μουσική του
έργου είναι επηρεασμένη από την
αμερικανική παράδοση του Shape Note
Singing
Τη δεκαετία του ΄60 οι Βread and Puppet
είχαν σταθερή παρουσία στις διαδηλώσεις
κατά της στρατιωτικής εμπλοκής των ΗΠΑ
στη Νοτιοανατολική Ασία και συμμετείχαν
ενεργά σε δράσεις για την επίλυση τοπικών
κοινωνικοπολιτικών ζητημάτων Στο ίδιο
διάστημα δημιούργησαν ορισμένους από
τους πιο διάσημους χαρακτήρες τους με τη
βοήθεια παιδιών της γειτονιάς
Γυναίκες από τη Συρία εξόριστες στη Βηρυτό
ανεβάζουν την Αντιγόνη του Σοφοκλή μια τραγωδία
η οποία τους επιτρέπει να καταθέσουν τη θλίψη τους
επειδή έφυγαν από την κατεστραμμένη από τον πόλεμο
χώρα τους
Οι 20 γυναίκες δεν είχαν ως τώρα καμιά εμπειρία στην
ηθοποιία και προέρχονται από συντηρητικό
περιβάλλον
Η Αντιγόνη της Συρίας μας επιτρέπει να εκφράσουμε
τον καημό μας εξηγεί στο Γαλλικό Πρακτορείο η
29χρονη Μόνα που έχει ρόλο αφηγήτριας
Στην παράσταση οι ηθοποιοί παρουσιάζουν τις
οδυνηρές εμπειρίες τους μέσω των δοκιμασιών στις
οποίες υποβλήθηκε η Αντιγόνη
Ο Μοχάμαντ αλ-Άταρ ο 33χρονος σκηνοθέτης της
παράστασης λέει πως ήθελε να δείξει τη μάχη που
δίνει σήμερα η γυναίκα της Συρίας
Για τον λόγο αυτό προσάρμοσε το αρχαίο κείμενο στη
σημερινή συριακή πραγματικότητα στο έργο γίνεται
λόγος για τις συλλήψεις στα κυβερνητικά σημεία
ελέγχου τις παρενοχλήσεις από τις ανταρτικές
οργανώσεις την αναζήτηση της ελπίδας και τον αγώνα
των γυναικών ενάντια στα φράγματα που τους θέτει η
κοινωνία
hellipστο Μέγαρο Αθηνών
Η σκηνοθεσία του Γάλλου Μαρκ Πακέν και η αισθητική
ερμηνεία του πάνω στην laquoΑντιγόνηraquo δημιουργεί την αίσθηση
της καθημερινότητας και του τρέχοντος που μας περιβάλλει
όπου όσα laquoόχιraquo κι αν διατυπώνονται δεν έχουν τη δύναμη να
αλλάξουν την πορεία των γεγονότων Αρκεί να παρατηρήσεις
την ηρωίδα του ένα a la garconne κουρεμένο αγοροκόριτσο
ξυπόλητο και ντυμένο με παντελόνι το οποίο αρνείται να
ενσωματωθεί στον κόσμο που της παραδίδεται και προτιμά να
πεθάνει
Και η ερμηνευτική προσέγγιση του θιάσου στην ίδια
ατμόσφαιρα φέρει σαφώς τα συμπτώματα της τραγωδίας αλλά
εμποτισμένης από την εμπειρία του σήμερα Ξεκινώντας από
την Φρανσουάζ Ζιγιάρ που εμφανίζεται στον επώνυμο ρόλο
τονίζει με δυναμισμό και εκφραστικότητα τα γήινα και
ανθρώπινα χαρακτηριστικά της Αντιγόνης προκαλώντας έως και
συγκίνηση Σε ωραία αρμονία με τον Μπρούνο Ραφαέλλι που
πανύψηλος και σωματώδης απέναντί της αποτυπώνει με
ακρίβεια και στιβαρότητα το μοντέλο ενός σύγχρονου
πολιτικού Στο σύνολό του ο 11μελής θίασος της Comedie
Francaise κινείται σε ενιαία ερμηνευτική γραμμή υψηλού
επιπέδου με μικρή εξαίρεση κάποιες αδικαιολόγητες φωνητικές
εντάσεις
Μία από τις παραστάσεις πουσημείωσαν μεγάλη επιτυχία στοπερσινό φεστιβάλ Αθηνών ηlaquoΑντιγόνηraquo του Σοφοκλή πουσκηνοθέτησε η Νατάσα Τριανταφύλληθα παιχτεί για μία και μόνο βραδιά στις12 Ιουνίου 2014 στο Παρίσι στηναίθουσα συνεδριάσεων της Unesco
Αυτός ήταν ο τρόπος που αποφάσισε ημόνιμη ελληνική αντιπροσωπεία στηνUnesco να κλείσει το εξάμηνο τηςελληνικής προεδρίας Η ΚατερίναΔασκαλάκη πρέσβειρα της Ελλάδαςστην Unesco ήταν αυτή πουπροσκάλεσε την θεατρική ομάδα πουστελέχωσε πέρσι το καλοκαίρι τηνπαράσταση να έρθει στο Παρίσι και νατην παρουσιάσει με τον τρόπο που τηναπολαύσαμε στο Μουσείο Μπενάκη μεμόνο μικρές προσαρμογές πουδιατηρούν όμως απαράλλακτη τηβασική δομή της
Γιατί μια Παλαιστινιακή Αντιγόνη
Ο Αιγύπτιος στην καταγωγή σκηνοθέτης Adel
Hakim ο οποίος ζει από το 1972 στη Γαλλία
κι έχει ασχοληθεί με την αρχαία τραγωδία
έχει τις απαντήσεις
laquoΓιατί το κείμενο του Σοφοκλή αναφέρεται
στην σχέση των όντων με τη γη τη γη τους
στην αγάπη που κάθε άνθρωπος έχει για τον
γενέθλιο τόπο του και στους δεσμούς που
διατηρεί μαζί του Γιατί ο Κρέων
τυφλωμένος από τους φόβους και τα
φαντάσματά του απαγορεύει να ταφεί στην
γη του Γιατί καταδικάζει την Αντιγόνη να
κλειστεί σε σπήλαιο χωρίς τροφή και νερό
Γιατί μετά τις προφητείες του Τειρεσία και το
θάνατο του γιού του ο Κρέων καταλαβαίνει
τελικά το λάθος του και επιχειρεί να
επανορθώσει Παρά τη τρελή φυγή των
ψυχών προς την τρέλα η Αντιγόνη του
Σοφοκλή είναι ένα τραγούδι για την αγάπη
και την ελπίδα μια συμφωνία
συναισθημάτων ένας ύμνος στη ζωήraquo
hellipστο Δημοτικό
Θέατρο Πειραιά
Το Εθνικό Θέατρο Παλαιστίνης
θα παρουσιάσει την laquoΑντιγόνηraquo
του Σοφοκλή σε σκηνοθεσία
Adel Hakim (Αντέλ Χακίμ) την
Παρασκευή 24 και το Σάββατο 25
Οκτωβρίου 2014 στο Δημοτικό
Θέατρο Πειραιά με ελληνικούς
υπότιτλους
Η παράσταση η οποία
παρουσιάστηκε με μεγάλη
επιτυχία στο Theatre des Quartiers
drsquo Ivry κερδίζοντας το Βραβείο
Κριτικών 2012 έχει τεθεί υπό την
αιγίδα της Πρεσβείας της
Παλαιστίνης στην Αθήνα
Για τους εφήβους έχει σημασία πώς διαμορφώνουν
και συντηρούν τα όνειρά τους αλλά και πώς
μαθαίνουν να αντιστέκονται να αμύνονται να
συνθλίβονται και να προσχωρούν στην
πραγματικότητα εκεί που δεν υπάρχουν
ψευδαισθήσεις αλλά η πραγματική ζωή Για αυτό
τους αφορά η Αντιγόνη Γιατί ειδικά η Αντιγόνη
Γιατί είναι ένα κείμενο συγκλονιστικό που θέτει
αληθινά διλήμματα με συνέπειες επιλογές και
ευθύνες σε κάθε βήμα των πράξεων μας Ένα κείμενο
ορόσημο όχι μόνο για το περιεχόμενό του και την
εποχή που γράφτηκε αλλά και για το πότε και πώς
συναντιόμαστε εμείς μαζί του εκεί κάπου στα 15 με
16 μας στην κρίσιμη ώρα των ορίων της εφηβικής
μας ζωής και των επιλογών προς την άβυσσο της
ενήλικης ζωής μας
Γιατί θέτει ξεκάθαρα τα θέματα η ευθύνη του
ανθρώπου ως μέλους μιας ισόνομης πολιτείας η
αναζήτηση και η απόδοση του δικαίου οι συνέπειες
των πράξεων η ορμή της νεότητας τα όρια της
κοινωνίας θέματα που απασχολούν τον άνθρωπο από
την αρχή του συνειδητού του βίου
Οι ηθοποιοί της ομάδας έχουν καθαρό λόγο
πάθος ένταση σωστό τονισμό έκφραση στα
πρόσωπα και τα σώματα τους ωραία κίνηση ενώ
όλοι τους λειτουργούν ομαδικά σε όλες τις
κατευθύνσεις με όλες τις παραμέτρους
Το έργο του Σοφοκλή laquoΑντιγόνηraquo
παρουσιάζεται ατόφιο σε μετάφραση της Ελένης
Μερκενίδου αλλά εμβόλιμα laquoπειραγμένοraquo σε
λίγα του σημεία και είναι αυτό που το ξεχωρίζει
δίνοντας του μια άλλη οπτική καθώς τέτοια
παρουσίαση μάλλον δεν θα έχετε ξαναδεί σε
αρχαίο κείμενο και ίσως λέμε ίσως και να
ενοχλήσειhellip συντηρητικούς παρατηρητές
Αυτό όμως που μας ενθουσίασε είναι ο Χορός και
πως αρμονικά ενσωματώνεται καθόλη τη
διάρκεια της παράστασης με τα κεντρικά
πρόσωπα που το περιβάλουν Μιλάμε για
σκηνοθετική μαεστρία και όχι για laquoτσιγγουνιάraquohellip
ρόλων που σε συνδυασμό με τις καλές ερμηνείες
βγαίνει ένα αξιοθαύμαστο αποτέλεσμα συνόλου
Ο Παύλος Δανελάτος και η νεοσύστατη
καλλιτεχνική ομάδα Οmerta που σημαίνει σιωπή
αποτελείται από απόφοιτους σπουδαστές της
δραματικής σχολής Α Boυτσινά
Η αρχαία ελληνική τραγωδία ΑΝΤΙΓΟΝΗ του
Σοφοκλή είναι ένα από τα ωραιότερα δείγματα
της παγκόσμιας λογοτεχνικής κληρονομιάς
σύμβολο συνέπειας στο χρέος και τους
άγραφους νόμους πίστης σε διαχρονικές αξίες
και ιδανικά φορέας μηνύματος καθολικής
αγάπης ανθρωπιάς ανθρωπισμού πραγματικής
αρετής
Η παράσταση τιμήθηκε στο 11ο Διαγωνιστικό
Φεστιβάλ Εθνικών Θεάτρων laquoΜΟΣΧΑ-ΠΟΛΗ
ΤΟΥ ΚΟΣΜΟΥraquo με τρία βραβεία Η ηθοποιός
Δώρα Γιαννίτση βραβεύθηκε για το ρόλο της
ΑΝΤΙΓΟΝΗΣ ο Кωνσταντίν Ρόζανοβ για τα
σκηνικά της παράστασης ενώ το laquoLuna
Theaterraquo τιμήθηκε με βραβείο παραγωγής
Αποσπάσματα της τραγωδίας απαγγέλλονται
στην αρχαία και νέα ελληνική γλώσσα το δε
μεγαλύτερο μέρος της αποδίδεται στη ρωσική
γλώσσα Η παράσταση θα παρουσιασθεί με
ελληνικούς υπέρτιτλους Στην παράσταση
συμμετέχουν Έλληνες και Ρώσοι ηθοποιοί ενώ
τη μουσική έχει συνθέσει ο διακεκριμένος
μουσικός Νίκος Ξανθούλης
Η Ζιλιέτ Μπινός δηλώνει πως για αυτήν το
επίκεντρο laquoείναι οι μύθοι τα αρχέτυπα αυτά από
τα οποία είμαστε φτιαγμένοι οι απλές ερωτήσεις
που ρωτάμε όλοιraquo
H Μπινός όμως επέμενε στην Αντιγόνη laquoτο πένθος
της και ο ηρωισμός της με συγκλόνισανraquo δηλώνει
Όσο για τον Βαν Χοβ η ελληνική τραγωδία δεν
είναι σε καμία περίπτωση εύκολη για ένα
σύγχρονο διεθνές κοινό Πως να διαχειριστείς τον
χορό τι να κάνεις με τους Θεούς Για τον Βαν
Χοβ όμως laquoο Χορός είναι η συνείδηση της
κοινωνίας Είναι η σπονδυλική στήλη της
παραγωγής αυτής laquoΠροσπαθώ να κάνω την
σκληρή ελληνική τραγωδία πιο ανθρώπινηraquo
laquoΗ Αντιγόνη έχει μια σχέση με τον αθέατο κόσμο
πολύ δυνατή με τους θεούς και τους νεκρούς για
αυτήν δεν υπάρχουν όρια θεατός και αθέατος
κόσμος είναι σχεδόν το ίδιο Για μένα αυτό το
έργο είναι τόσο πλούσιο που θέλω να βγάλω ένα
αποτέλεσμα που είναι συγκλονιστικό συγκινητικό
τρομακτικό αλλά επίσης ελπιδοφόρο Γιατί είναι
ένα έργο γεμάτο αναπάντητα ερωτήματα Και για
μένα η δουλειά μου είναι να τα κατανοήσωraquo
Η παράσταση laquoA Thing Done in a Seeing
Placeraquo ndashο τίτλος είναι εμπνευσμένος από τη
μετάφραση των όρων laquoδράμαraquo και laquoθέατροraquo
στα αγγλικάndash μεταφέρει την ιστορία της
laquoΑντιγόνηςraquo του Σοφοκλή στην εποχή του
Ψυχρού Πολέμου με βασικούς χαρακτήρες
την laquoανυπάκουη κόρηraquo τον αστυνομικό το
Κογκρέσο την πολιτεία τoν Τειρεσία και τον
θάνατο Ασπρόμαυρες μαριονέτες
συνυπάρχουν στη σκηνή με ηθοποιούς και
πίνακες ζωγραφικής ενώ η μουσική του
έργου είναι επηρεασμένη από την
αμερικανική παράδοση του Shape Note
Singing
Τη δεκαετία του ΄60 οι Βread and Puppet
είχαν σταθερή παρουσία στις διαδηλώσεις
κατά της στρατιωτικής εμπλοκής των ΗΠΑ
στη Νοτιοανατολική Ασία και συμμετείχαν
ενεργά σε δράσεις για την επίλυση τοπικών
κοινωνικοπολιτικών ζητημάτων Στο ίδιο
διάστημα δημιούργησαν ορισμένους από
τους πιο διάσημους χαρακτήρες τους με τη
βοήθεια παιδιών της γειτονιάς
Γυναίκες από τη Συρία εξόριστες στη Βηρυτό
ανεβάζουν την Αντιγόνη του Σοφοκλή μια τραγωδία
η οποία τους επιτρέπει να καταθέσουν τη θλίψη τους
επειδή έφυγαν από την κατεστραμμένη από τον πόλεμο
χώρα τους
Οι 20 γυναίκες δεν είχαν ως τώρα καμιά εμπειρία στην
ηθοποιία και προέρχονται από συντηρητικό
περιβάλλον
Η Αντιγόνη της Συρίας μας επιτρέπει να εκφράσουμε
τον καημό μας εξηγεί στο Γαλλικό Πρακτορείο η
29χρονη Μόνα που έχει ρόλο αφηγήτριας
Στην παράσταση οι ηθοποιοί παρουσιάζουν τις
οδυνηρές εμπειρίες τους μέσω των δοκιμασιών στις
οποίες υποβλήθηκε η Αντιγόνη
Ο Μοχάμαντ αλ-Άταρ ο 33χρονος σκηνοθέτης της
παράστασης λέει πως ήθελε να δείξει τη μάχη που
δίνει σήμερα η γυναίκα της Συρίας
Για τον λόγο αυτό προσάρμοσε το αρχαίο κείμενο στη
σημερινή συριακή πραγματικότητα στο έργο γίνεται
λόγος για τις συλλήψεις στα κυβερνητικά σημεία
ελέγχου τις παρενοχλήσεις από τις ανταρτικές
οργανώσεις την αναζήτηση της ελπίδας και τον αγώνα
των γυναικών ενάντια στα φράγματα που τους θέτει η
κοινωνία
Μία από τις παραστάσεις πουσημείωσαν μεγάλη επιτυχία στοπερσινό φεστιβάλ Αθηνών ηlaquoΑντιγόνηraquo του Σοφοκλή πουσκηνοθέτησε η Νατάσα Τριανταφύλληθα παιχτεί για μία και μόνο βραδιά στις12 Ιουνίου 2014 στο Παρίσι στηναίθουσα συνεδριάσεων της Unesco
Αυτός ήταν ο τρόπος που αποφάσισε ημόνιμη ελληνική αντιπροσωπεία στηνUnesco να κλείσει το εξάμηνο τηςελληνικής προεδρίας Η ΚατερίναΔασκαλάκη πρέσβειρα της Ελλάδαςστην Unesco ήταν αυτή πουπροσκάλεσε την θεατρική ομάδα πουστελέχωσε πέρσι το καλοκαίρι τηνπαράσταση να έρθει στο Παρίσι και νατην παρουσιάσει με τον τρόπο που τηναπολαύσαμε στο Μουσείο Μπενάκη μεμόνο μικρές προσαρμογές πουδιατηρούν όμως απαράλλακτη τηβασική δομή της
Γιατί μια Παλαιστινιακή Αντιγόνη
Ο Αιγύπτιος στην καταγωγή σκηνοθέτης Adel
Hakim ο οποίος ζει από το 1972 στη Γαλλία
κι έχει ασχοληθεί με την αρχαία τραγωδία
έχει τις απαντήσεις
laquoΓιατί το κείμενο του Σοφοκλή αναφέρεται
στην σχέση των όντων με τη γη τη γη τους
στην αγάπη που κάθε άνθρωπος έχει για τον
γενέθλιο τόπο του και στους δεσμούς που
διατηρεί μαζί του Γιατί ο Κρέων
τυφλωμένος από τους φόβους και τα
φαντάσματά του απαγορεύει να ταφεί στην
γη του Γιατί καταδικάζει την Αντιγόνη να
κλειστεί σε σπήλαιο χωρίς τροφή και νερό
Γιατί μετά τις προφητείες του Τειρεσία και το
θάνατο του γιού του ο Κρέων καταλαβαίνει
τελικά το λάθος του και επιχειρεί να
επανορθώσει Παρά τη τρελή φυγή των
ψυχών προς την τρέλα η Αντιγόνη του
Σοφοκλή είναι ένα τραγούδι για την αγάπη
και την ελπίδα μια συμφωνία
συναισθημάτων ένας ύμνος στη ζωήraquo
hellipστο Δημοτικό
Θέατρο Πειραιά
Το Εθνικό Θέατρο Παλαιστίνης
θα παρουσιάσει την laquoΑντιγόνηraquo
του Σοφοκλή σε σκηνοθεσία
Adel Hakim (Αντέλ Χακίμ) την
Παρασκευή 24 και το Σάββατο 25
Οκτωβρίου 2014 στο Δημοτικό
Θέατρο Πειραιά με ελληνικούς
υπότιτλους
Η παράσταση η οποία
παρουσιάστηκε με μεγάλη
επιτυχία στο Theatre des Quartiers
drsquo Ivry κερδίζοντας το Βραβείο
Κριτικών 2012 έχει τεθεί υπό την
αιγίδα της Πρεσβείας της
Παλαιστίνης στην Αθήνα
Για τους εφήβους έχει σημασία πώς διαμορφώνουν
και συντηρούν τα όνειρά τους αλλά και πώς
μαθαίνουν να αντιστέκονται να αμύνονται να
συνθλίβονται και να προσχωρούν στην
πραγματικότητα εκεί που δεν υπάρχουν
ψευδαισθήσεις αλλά η πραγματική ζωή Για αυτό
τους αφορά η Αντιγόνη Γιατί ειδικά η Αντιγόνη
Γιατί είναι ένα κείμενο συγκλονιστικό που θέτει
αληθινά διλήμματα με συνέπειες επιλογές και
ευθύνες σε κάθε βήμα των πράξεων μας Ένα κείμενο
ορόσημο όχι μόνο για το περιεχόμενό του και την
εποχή που γράφτηκε αλλά και για το πότε και πώς
συναντιόμαστε εμείς μαζί του εκεί κάπου στα 15 με
16 μας στην κρίσιμη ώρα των ορίων της εφηβικής
μας ζωής και των επιλογών προς την άβυσσο της
ενήλικης ζωής μας
Γιατί θέτει ξεκάθαρα τα θέματα η ευθύνη του
ανθρώπου ως μέλους μιας ισόνομης πολιτείας η
αναζήτηση και η απόδοση του δικαίου οι συνέπειες
των πράξεων η ορμή της νεότητας τα όρια της
κοινωνίας θέματα που απασχολούν τον άνθρωπο από
την αρχή του συνειδητού του βίου
Οι ηθοποιοί της ομάδας έχουν καθαρό λόγο
πάθος ένταση σωστό τονισμό έκφραση στα
πρόσωπα και τα σώματα τους ωραία κίνηση ενώ
όλοι τους λειτουργούν ομαδικά σε όλες τις
κατευθύνσεις με όλες τις παραμέτρους
Το έργο του Σοφοκλή laquoΑντιγόνηraquo
παρουσιάζεται ατόφιο σε μετάφραση της Ελένης
Μερκενίδου αλλά εμβόλιμα laquoπειραγμένοraquo σε
λίγα του σημεία και είναι αυτό που το ξεχωρίζει
δίνοντας του μια άλλη οπτική καθώς τέτοια
παρουσίαση μάλλον δεν θα έχετε ξαναδεί σε
αρχαίο κείμενο και ίσως λέμε ίσως και να
ενοχλήσειhellip συντηρητικούς παρατηρητές
Αυτό όμως που μας ενθουσίασε είναι ο Χορός και
πως αρμονικά ενσωματώνεται καθόλη τη
διάρκεια της παράστασης με τα κεντρικά
πρόσωπα που το περιβάλουν Μιλάμε για
σκηνοθετική μαεστρία και όχι για laquoτσιγγουνιάraquohellip
ρόλων που σε συνδυασμό με τις καλές ερμηνείες
βγαίνει ένα αξιοθαύμαστο αποτέλεσμα συνόλου
Ο Παύλος Δανελάτος και η νεοσύστατη
καλλιτεχνική ομάδα Οmerta που σημαίνει σιωπή
αποτελείται από απόφοιτους σπουδαστές της
δραματικής σχολής Α Boυτσινά
Η αρχαία ελληνική τραγωδία ΑΝΤΙΓΟΝΗ του
Σοφοκλή είναι ένα από τα ωραιότερα δείγματα
της παγκόσμιας λογοτεχνικής κληρονομιάς
σύμβολο συνέπειας στο χρέος και τους
άγραφους νόμους πίστης σε διαχρονικές αξίες
και ιδανικά φορέας μηνύματος καθολικής
αγάπης ανθρωπιάς ανθρωπισμού πραγματικής
αρετής
Η παράσταση τιμήθηκε στο 11ο Διαγωνιστικό
Φεστιβάλ Εθνικών Θεάτρων laquoΜΟΣΧΑ-ΠΟΛΗ
ΤΟΥ ΚΟΣΜΟΥraquo με τρία βραβεία Η ηθοποιός
Δώρα Γιαννίτση βραβεύθηκε για το ρόλο της
ΑΝΤΙΓΟΝΗΣ ο Кωνσταντίν Ρόζανοβ για τα
σκηνικά της παράστασης ενώ το laquoLuna
Theaterraquo τιμήθηκε με βραβείο παραγωγής
Αποσπάσματα της τραγωδίας απαγγέλλονται
στην αρχαία και νέα ελληνική γλώσσα το δε
μεγαλύτερο μέρος της αποδίδεται στη ρωσική
γλώσσα Η παράσταση θα παρουσιασθεί με
ελληνικούς υπέρτιτλους Στην παράσταση
συμμετέχουν Έλληνες και Ρώσοι ηθοποιοί ενώ
τη μουσική έχει συνθέσει ο διακεκριμένος
μουσικός Νίκος Ξανθούλης
Η Ζιλιέτ Μπινός δηλώνει πως για αυτήν το
επίκεντρο laquoείναι οι μύθοι τα αρχέτυπα αυτά από
τα οποία είμαστε φτιαγμένοι οι απλές ερωτήσεις
που ρωτάμε όλοιraquo
H Μπινός όμως επέμενε στην Αντιγόνη laquoτο πένθος
της και ο ηρωισμός της με συγκλόνισανraquo δηλώνει
Όσο για τον Βαν Χοβ η ελληνική τραγωδία δεν
είναι σε καμία περίπτωση εύκολη για ένα
σύγχρονο διεθνές κοινό Πως να διαχειριστείς τον
χορό τι να κάνεις με τους Θεούς Για τον Βαν
Χοβ όμως laquoο Χορός είναι η συνείδηση της
κοινωνίας Είναι η σπονδυλική στήλη της
παραγωγής αυτής laquoΠροσπαθώ να κάνω την
σκληρή ελληνική τραγωδία πιο ανθρώπινηraquo
laquoΗ Αντιγόνη έχει μια σχέση με τον αθέατο κόσμο
πολύ δυνατή με τους θεούς και τους νεκρούς για
αυτήν δεν υπάρχουν όρια θεατός και αθέατος
κόσμος είναι σχεδόν το ίδιο Για μένα αυτό το
έργο είναι τόσο πλούσιο που θέλω να βγάλω ένα
αποτέλεσμα που είναι συγκλονιστικό συγκινητικό
τρομακτικό αλλά επίσης ελπιδοφόρο Γιατί είναι
ένα έργο γεμάτο αναπάντητα ερωτήματα Και για
μένα η δουλειά μου είναι να τα κατανοήσωraquo
Η παράσταση laquoA Thing Done in a Seeing
Placeraquo ndashο τίτλος είναι εμπνευσμένος από τη
μετάφραση των όρων laquoδράμαraquo και laquoθέατροraquo
στα αγγλικάndash μεταφέρει την ιστορία της
laquoΑντιγόνηςraquo του Σοφοκλή στην εποχή του
Ψυχρού Πολέμου με βασικούς χαρακτήρες
την laquoανυπάκουη κόρηraquo τον αστυνομικό το
Κογκρέσο την πολιτεία τoν Τειρεσία και τον
θάνατο Ασπρόμαυρες μαριονέτες
συνυπάρχουν στη σκηνή με ηθοποιούς και
πίνακες ζωγραφικής ενώ η μουσική του
έργου είναι επηρεασμένη από την
αμερικανική παράδοση του Shape Note
Singing
Τη δεκαετία του ΄60 οι Βread and Puppet
είχαν σταθερή παρουσία στις διαδηλώσεις
κατά της στρατιωτικής εμπλοκής των ΗΠΑ
στη Νοτιοανατολική Ασία και συμμετείχαν
ενεργά σε δράσεις για την επίλυση τοπικών
κοινωνικοπολιτικών ζητημάτων Στο ίδιο
διάστημα δημιούργησαν ορισμένους από
τους πιο διάσημους χαρακτήρες τους με τη
βοήθεια παιδιών της γειτονιάς
Γυναίκες από τη Συρία εξόριστες στη Βηρυτό
ανεβάζουν την Αντιγόνη του Σοφοκλή μια τραγωδία
η οποία τους επιτρέπει να καταθέσουν τη θλίψη τους
επειδή έφυγαν από την κατεστραμμένη από τον πόλεμο
χώρα τους
Οι 20 γυναίκες δεν είχαν ως τώρα καμιά εμπειρία στην
ηθοποιία και προέρχονται από συντηρητικό
περιβάλλον
Η Αντιγόνη της Συρίας μας επιτρέπει να εκφράσουμε
τον καημό μας εξηγεί στο Γαλλικό Πρακτορείο η
29χρονη Μόνα που έχει ρόλο αφηγήτριας
Στην παράσταση οι ηθοποιοί παρουσιάζουν τις
οδυνηρές εμπειρίες τους μέσω των δοκιμασιών στις
οποίες υποβλήθηκε η Αντιγόνη
Ο Μοχάμαντ αλ-Άταρ ο 33χρονος σκηνοθέτης της
παράστασης λέει πως ήθελε να δείξει τη μάχη που
δίνει σήμερα η γυναίκα της Συρίας
Για τον λόγο αυτό προσάρμοσε το αρχαίο κείμενο στη
σημερινή συριακή πραγματικότητα στο έργο γίνεται
λόγος για τις συλλήψεις στα κυβερνητικά σημεία
ελέγχου τις παρενοχλήσεις από τις ανταρτικές
οργανώσεις την αναζήτηση της ελπίδας και τον αγώνα
των γυναικών ενάντια στα φράγματα που τους θέτει η
κοινωνία
Γιατί μια Παλαιστινιακή Αντιγόνη
Ο Αιγύπτιος στην καταγωγή σκηνοθέτης Adel
Hakim ο οποίος ζει από το 1972 στη Γαλλία
κι έχει ασχοληθεί με την αρχαία τραγωδία
έχει τις απαντήσεις
laquoΓιατί το κείμενο του Σοφοκλή αναφέρεται
στην σχέση των όντων με τη γη τη γη τους
στην αγάπη που κάθε άνθρωπος έχει για τον
γενέθλιο τόπο του και στους δεσμούς που
διατηρεί μαζί του Γιατί ο Κρέων
τυφλωμένος από τους φόβους και τα
φαντάσματά του απαγορεύει να ταφεί στην
γη του Γιατί καταδικάζει την Αντιγόνη να
κλειστεί σε σπήλαιο χωρίς τροφή και νερό
Γιατί μετά τις προφητείες του Τειρεσία και το
θάνατο του γιού του ο Κρέων καταλαβαίνει
τελικά το λάθος του και επιχειρεί να
επανορθώσει Παρά τη τρελή φυγή των
ψυχών προς την τρέλα η Αντιγόνη του
Σοφοκλή είναι ένα τραγούδι για την αγάπη
και την ελπίδα μια συμφωνία
συναισθημάτων ένας ύμνος στη ζωήraquo
hellipστο Δημοτικό
Θέατρο Πειραιά
Το Εθνικό Θέατρο Παλαιστίνης
θα παρουσιάσει την laquoΑντιγόνηraquo
του Σοφοκλή σε σκηνοθεσία
Adel Hakim (Αντέλ Χακίμ) την
Παρασκευή 24 και το Σάββατο 25
Οκτωβρίου 2014 στο Δημοτικό
Θέατρο Πειραιά με ελληνικούς
υπότιτλους
Η παράσταση η οποία
παρουσιάστηκε με μεγάλη
επιτυχία στο Theatre des Quartiers
drsquo Ivry κερδίζοντας το Βραβείο
Κριτικών 2012 έχει τεθεί υπό την
αιγίδα της Πρεσβείας της
Παλαιστίνης στην Αθήνα
Για τους εφήβους έχει σημασία πώς διαμορφώνουν
και συντηρούν τα όνειρά τους αλλά και πώς
μαθαίνουν να αντιστέκονται να αμύνονται να
συνθλίβονται και να προσχωρούν στην
πραγματικότητα εκεί που δεν υπάρχουν
ψευδαισθήσεις αλλά η πραγματική ζωή Για αυτό
τους αφορά η Αντιγόνη Γιατί ειδικά η Αντιγόνη
Γιατί είναι ένα κείμενο συγκλονιστικό που θέτει
αληθινά διλήμματα με συνέπειες επιλογές και
ευθύνες σε κάθε βήμα των πράξεων μας Ένα κείμενο
ορόσημο όχι μόνο για το περιεχόμενό του και την
εποχή που γράφτηκε αλλά και για το πότε και πώς
συναντιόμαστε εμείς μαζί του εκεί κάπου στα 15 με
16 μας στην κρίσιμη ώρα των ορίων της εφηβικής
μας ζωής και των επιλογών προς την άβυσσο της
ενήλικης ζωής μας
Γιατί θέτει ξεκάθαρα τα θέματα η ευθύνη του
ανθρώπου ως μέλους μιας ισόνομης πολιτείας η
αναζήτηση και η απόδοση του δικαίου οι συνέπειες
των πράξεων η ορμή της νεότητας τα όρια της
κοινωνίας θέματα που απασχολούν τον άνθρωπο από
την αρχή του συνειδητού του βίου
Οι ηθοποιοί της ομάδας έχουν καθαρό λόγο
πάθος ένταση σωστό τονισμό έκφραση στα
πρόσωπα και τα σώματα τους ωραία κίνηση ενώ
όλοι τους λειτουργούν ομαδικά σε όλες τις
κατευθύνσεις με όλες τις παραμέτρους
Το έργο του Σοφοκλή laquoΑντιγόνηraquo
παρουσιάζεται ατόφιο σε μετάφραση της Ελένης
Μερκενίδου αλλά εμβόλιμα laquoπειραγμένοraquo σε
λίγα του σημεία και είναι αυτό που το ξεχωρίζει
δίνοντας του μια άλλη οπτική καθώς τέτοια
παρουσίαση μάλλον δεν θα έχετε ξαναδεί σε
αρχαίο κείμενο και ίσως λέμε ίσως και να
ενοχλήσειhellip συντηρητικούς παρατηρητές
Αυτό όμως που μας ενθουσίασε είναι ο Χορός και
πως αρμονικά ενσωματώνεται καθόλη τη
διάρκεια της παράστασης με τα κεντρικά
πρόσωπα που το περιβάλουν Μιλάμε για
σκηνοθετική μαεστρία και όχι για laquoτσιγγουνιάraquohellip
ρόλων που σε συνδυασμό με τις καλές ερμηνείες
βγαίνει ένα αξιοθαύμαστο αποτέλεσμα συνόλου
Ο Παύλος Δανελάτος και η νεοσύστατη
καλλιτεχνική ομάδα Οmerta που σημαίνει σιωπή
αποτελείται από απόφοιτους σπουδαστές της
δραματικής σχολής Α Boυτσινά
Η αρχαία ελληνική τραγωδία ΑΝΤΙΓΟΝΗ του
Σοφοκλή είναι ένα από τα ωραιότερα δείγματα
της παγκόσμιας λογοτεχνικής κληρονομιάς
σύμβολο συνέπειας στο χρέος και τους
άγραφους νόμους πίστης σε διαχρονικές αξίες
και ιδανικά φορέας μηνύματος καθολικής
αγάπης ανθρωπιάς ανθρωπισμού πραγματικής
αρετής
Η παράσταση τιμήθηκε στο 11ο Διαγωνιστικό
Φεστιβάλ Εθνικών Θεάτρων laquoΜΟΣΧΑ-ΠΟΛΗ
ΤΟΥ ΚΟΣΜΟΥraquo με τρία βραβεία Η ηθοποιός
Δώρα Γιαννίτση βραβεύθηκε για το ρόλο της
ΑΝΤΙΓΟΝΗΣ ο Кωνσταντίν Ρόζανοβ για τα
σκηνικά της παράστασης ενώ το laquoLuna
Theaterraquo τιμήθηκε με βραβείο παραγωγής
Αποσπάσματα της τραγωδίας απαγγέλλονται
στην αρχαία και νέα ελληνική γλώσσα το δε
μεγαλύτερο μέρος της αποδίδεται στη ρωσική
γλώσσα Η παράσταση θα παρουσιασθεί με
ελληνικούς υπέρτιτλους Στην παράσταση
συμμετέχουν Έλληνες και Ρώσοι ηθοποιοί ενώ
τη μουσική έχει συνθέσει ο διακεκριμένος
μουσικός Νίκος Ξανθούλης
Η Ζιλιέτ Μπινός δηλώνει πως για αυτήν το
επίκεντρο laquoείναι οι μύθοι τα αρχέτυπα αυτά από
τα οποία είμαστε φτιαγμένοι οι απλές ερωτήσεις
που ρωτάμε όλοιraquo
H Μπινός όμως επέμενε στην Αντιγόνη laquoτο πένθος
της και ο ηρωισμός της με συγκλόνισανraquo δηλώνει
Όσο για τον Βαν Χοβ η ελληνική τραγωδία δεν
είναι σε καμία περίπτωση εύκολη για ένα
σύγχρονο διεθνές κοινό Πως να διαχειριστείς τον
χορό τι να κάνεις με τους Θεούς Για τον Βαν
Χοβ όμως laquoο Χορός είναι η συνείδηση της
κοινωνίας Είναι η σπονδυλική στήλη της
παραγωγής αυτής laquoΠροσπαθώ να κάνω την
σκληρή ελληνική τραγωδία πιο ανθρώπινηraquo
laquoΗ Αντιγόνη έχει μια σχέση με τον αθέατο κόσμο
πολύ δυνατή με τους θεούς και τους νεκρούς για
αυτήν δεν υπάρχουν όρια θεατός και αθέατος
κόσμος είναι σχεδόν το ίδιο Για μένα αυτό το
έργο είναι τόσο πλούσιο που θέλω να βγάλω ένα
αποτέλεσμα που είναι συγκλονιστικό συγκινητικό
τρομακτικό αλλά επίσης ελπιδοφόρο Γιατί είναι
ένα έργο γεμάτο αναπάντητα ερωτήματα Και για
μένα η δουλειά μου είναι να τα κατανοήσωraquo
Η παράσταση laquoA Thing Done in a Seeing
Placeraquo ndashο τίτλος είναι εμπνευσμένος από τη
μετάφραση των όρων laquoδράμαraquo και laquoθέατροraquo
στα αγγλικάndash μεταφέρει την ιστορία της
laquoΑντιγόνηςraquo του Σοφοκλή στην εποχή του
Ψυχρού Πολέμου με βασικούς χαρακτήρες
την laquoανυπάκουη κόρηraquo τον αστυνομικό το
Κογκρέσο την πολιτεία τoν Τειρεσία και τον
θάνατο Ασπρόμαυρες μαριονέτες
συνυπάρχουν στη σκηνή με ηθοποιούς και
πίνακες ζωγραφικής ενώ η μουσική του
έργου είναι επηρεασμένη από την
αμερικανική παράδοση του Shape Note
Singing
Τη δεκαετία του ΄60 οι Βread and Puppet
είχαν σταθερή παρουσία στις διαδηλώσεις
κατά της στρατιωτικής εμπλοκής των ΗΠΑ
στη Νοτιοανατολική Ασία και συμμετείχαν
ενεργά σε δράσεις για την επίλυση τοπικών
κοινωνικοπολιτικών ζητημάτων Στο ίδιο
διάστημα δημιούργησαν ορισμένους από
τους πιο διάσημους χαρακτήρες τους με τη
βοήθεια παιδιών της γειτονιάς
Γυναίκες από τη Συρία εξόριστες στη Βηρυτό
ανεβάζουν την Αντιγόνη του Σοφοκλή μια τραγωδία
η οποία τους επιτρέπει να καταθέσουν τη θλίψη τους
επειδή έφυγαν από την κατεστραμμένη από τον πόλεμο
χώρα τους
Οι 20 γυναίκες δεν είχαν ως τώρα καμιά εμπειρία στην
ηθοποιία και προέρχονται από συντηρητικό
περιβάλλον
Η Αντιγόνη της Συρίας μας επιτρέπει να εκφράσουμε
τον καημό μας εξηγεί στο Γαλλικό Πρακτορείο η
29χρονη Μόνα που έχει ρόλο αφηγήτριας
Στην παράσταση οι ηθοποιοί παρουσιάζουν τις
οδυνηρές εμπειρίες τους μέσω των δοκιμασιών στις
οποίες υποβλήθηκε η Αντιγόνη
Ο Μοχάμαντ αλ-Άταρ ο 33χρονος σκηνοθέτης της
παράστασης λέει πως ήθελε να δείξει τη μάχη που
δίνει σήμερα η γυναίκα της Συρίας
Για τον λόγο αυτό προσάρμοσε το αρχαίο κείμενο στη
σημερινή συριακή πραγματικότητα στο έργο γίνεται
λόγος για τις συλλήψεις στα κυβερνητικά σημεία
ελέγχου τις παρενοχλήσεις από τις ανταρτικές
οργανώσεις την αναζήτηση της ελπίδας και τον αγώνα
των γυναικών ενάντια στα φράγματα που τους θέτει η
κοινωνία
hellipστο Δημοτικό
Θέατρο Πειραιά
Το Εθνικό Θέατρο Παλαιστίνης
θα παρουσιάσει την laquoΑντιγόνηraquo
του Σοφοκλή σε σκηνοθεσία
Adel Hakim (Αντέλ Χακίμ) την
Παρασκευή 24 και το Σάββατο 25
Οκτωβρίου 2014 στο Δημοτικό
Θέατρο Πειραιά με ελληνικούς
υπότιτλους
Η παράσταση η οποία
παρουσιάστηκε με μεγάλη
επιτυχία στο Theatre des Quartiers
drsquo Ivry κερδίζοντας το Βραβείο
Κριτικών 2012 έχει τεθεί υπό την
αιγίδα της Πρεσβείας της
Παλαιστίνης στην Αθήνα
Για τους εφήβους έχει σημασία πώς διαμορφώνουν
και συντηρούν τα όνειρά τους αλλά και πώς
μαθαίνουν να αντιστέκονται να αμύνονται να
συνθλίβονται και να προσχωρούν στην
πραγματικότητα εκεί που δεν υπάρχουν
ψευδαισθήσεις αλλά η πραγματική ζωή Για αυτό
τους αφορά η Αντιγόνη Γιατί ειδικά η Αντιγόνη
Γιατί είναι ένα κείμενο συγκλονιστικό που θέτει
αληθινά διλήμματα με συνέπειες επιλογές και
ευθύνες σε κάθε βήμα των πράξεων μας Ένα κείμενο
ορόσημο όχι μόνο για το περιεχόμενό του και την
εποχή που γράφτηκε αλλά και για το πότε και πώς
συναντιόμαστε εμείς μαζί του εκεί κάπου στα 15 με
16 μας στην κρίσιμη ώρα των ορίων της εφηβικής
μας ζωής και των επιλογών προς την άβυσσο της
ενήλικης ζωής μας
Γιατί θέτει ξεκάθαρα τα θέματα η ευθύνη του
ανθρώπου ως μέλους μιας ισόνομης πολιτείας η
αναζήτηση και η απόδοση του δικαίου οι συνέπειες
των πράξεων η ορμή της νεότητας τα όρια της
κοινωνίας θέματα που απασχολούν τον άνθρωπο από
την αρχή του συνειδητού του βίου
Οι ηθοποιοί της ομάδας έχουν καθαρό λόγο
πάθος ένταση σωστό τονισμό έκφραση στα
πρόσωπα και τα σώματα τους ωραία κίνηση ενώ
όλοι τους λειτουργούν ομαδικά σε όλες τις
κατευθύνσεις με όλες τις παραμέτρους
Το έργο του Σοφοκλή laquoΑντιγόνηraquo
παρουσιάζεται ατόφιο σε μετάφραση της Ελένης
Μερκενίδου αλλά εμβόλιμα laquoπειραγμένοraquo σε
λίγα του σημεία και είναι αυτό που το ξεχωρίζει
δίνοντας του μια άλλη οπτική καθώς τέτοια
παρουσίαση μάλλον δεν θα έχετε ξαναδεί σε
αρχαίο κείμενο και ίσως λέμε ίσως και να
ενοχλήσειhellip συντηρητικούς παρατηρητές
Αυτό όμως που μας ενθουσίασε είναι ο Χορός και
πως αρμονικά ενσωματώνεται καθόλη τη
διάρκεια της παράστασης με τα κεντρικά
πρόσωπα που το περιβάλουν Μιλάμε για
σκηνοθετική μαεστρία και όχι για laquoτσιγγουνιάraquohellip
ρόλων που σε συνδυασμό με τις καλές ερμηνείες
βγαίνει ένα αξιοθαύμαστο αποτέλεσμα συνόλου
Ο Παύλος Δανελάτος και η νεοσύστατη
καλλιτεχνική ομάδα Οmerta που σημαίνει σιωπή
αποτελείται από απόφοιτους σπουδαστές της
δραματικής σχολής Α Boυτσινά
Η αρχαία ελληνική τραγωδία ΑΝΤΙΓΟΝΗ του
Σοφοκλή είναι ένα από τα ωραιότερα δείγματα
της παγκόσμιας λογοτεχνικής κληρονομιάς
σύμβολο συνέπειας στο χρέος και τους
άγραφους νόμους πίστης σε διαχρονικές αξίες
και ιδανικά φορέας μηνύματος καθολικής
αγάπης ανθρωπιάς ανθρωπισμού πραγματικής
αρετής
Η παράσταση τιμήθηκε στο 11ο Διαγωνιστικό
Φεστιβάλ Εθνικών Θεάτρων laquoΜΟΣΧΑ-ΠΟΛΗ
ΤΟΥ ΚΟΣΜΟΥraquo με τρία βραβεία Η ηθοποιός
Δώρα Γιαννίτση βραβεύθηκε για το ρόλο της
ΑΝΤΙΓΟΝΗΣ ο Кωνσταντίν Ρόζανοβ για τα
σκηνικά της παράστασης ενώ το laquoLuna
Theaterraquo τιμήθηκε με βραβείο παραγωγής
Αποσπάσματα της τραγωδίας απαγγέλλονται
στην αρχαία και νέα ελληνική γλώσσα το δε
μεγαλύτερο μέρος της αποδίδεται στη ρωσική
γλώσσα Η παράσταση θα παρουσιασθεί με
ελληνικούς υπέρτιτλους Στην παράσταση
συμμετέχουν Έλληνες και Ρώσοι ηθοποιοί ενώ
τη μουσική έχει συνθέσει ο διακεκριμένος
μουσικός Νίκος Ξανθούλης
Η Ζιλιέτ Μπινός δηλώνει πως για αυτήν το
επίκεντρο laquoείναι οι μύθοι τα αρχέτυπα αυτά από
τα οποία είμαστε φτιαγμένοι οι απλές ερωτήσεις
που ρωτάμε όλοιraquo
H Μπινός όμως επέμενε στην Αντιγόνη laquoτο πένθος
της και ο ηρωισμός της με συγκλόνισανraquo δηλώνει
Όσο για τον Βαν Χοβ η ελληνική τραγωδία δεν
είναι σε καμία περίπτωση εύκολη για ένα
σύγχρονο διεθνές κοινό Πως να διαχειριστείς τον
χορό τι να κάνεις με τους Θεούς Για τον Βαν
Χοβ όμως laquoο Χορός είναι η συνείδηση της
κοινωνίας Είναι η σπονδυλική στήλη της
παραγωγής αυτής laquoΠροσπαθώ να κάνω την
σκληρή ελληνική τραγωδία πιο ανθρώπινηraquo
laquoΗ Αντιγόνη έχει μια σχέση με τον αθέατο κόσμο
πολύ δυνατή με τους θεούς και τους νεκρούς για
αυτήν δεν υπάρχουν όρια θεατός και αθέατος
κόσμος είναι σχεδόν το ίδιο Για μένα αυτό το
έργο είναι τόσο πλούσιο που θέλω να βγάλω ένα
αποτέλεσμα που είναι συγκλονιστικό συγκινητικό
τρομακτικό αλλά επίσης ελπιδοφόρο Γιατί είναι
ένα έργο γεμάτο αναπάντητα ερωτήματα Και για
μένα η δουλειά μου είναι να τα κατανοήσωraquo
Η παράσταση laquoA Thing Done in a Seeing
Placeraquo ndashο τίτλος είναι εμπνευσμένος από τη
μετάφραση των όρων laquoδράμαraquo και laquoθέατροraquo
στα αγγλικάndash μεταφέρει την ιστορία της
laquoΑντιγόνηςraquo του Σοφοκλή στην εποχή του
Ψυχρού Πολέμου με βασικούς χαρακτήρες
την laquoανυπάκουη κόρηraquo τον αστυνομικό το
Κογκρέσο την πολιτεία τoν Τειρεσία και τον
θάνατο Ασπρόμαυρες μαριονέτες
συνυπάρχουν στη σκηνή με ηθοποιούς και
πίνακες ζωγραφικής ενώ η μουσική του
έργου είναι επηρεασμένη από την
αμερικανική παράδοση του Shape Note
Singing
Τη δεκαετία του ΄60 οι Βread and Puppet
είχαν σταθερή παρουσία στις διαδηλώσεις
κατά της στρατιωτικής εμπλοκής των ΗΠΑ
στη Νοτιοανατολική Ασία και συμμετείχαν
ενεργά σε δράσεις για την επίλυση τοπικών
κοινωνικοπολιτικών ζητημάτων Στο ίδιο
διάστημα δημιούργησαν ορισμένους από
τους πιο διάσημους χαρακτήρες τους με τη
βοήθεια παιδιών της γειτονιάς
Γυναίκες από τη Συρία εξόριστες στη Βηρυτό
ανεβάζουν την Αντιγόνη του Σοφοκλή μια τραγωδία
η οποία τους επιτρέπει να καταθέσουν τη θλίψη τους
επειδή έφυγαν από την κατεστραμμένη από τον πόλεμο
χώρα τους
Οι 20 γυναίκες δεν είχαν ως τώρα καμιά εμπειρία στην
ηθοποιία και προέρχονται από συντηρητικό
περιβάλλον
Η Αντιγόνη της Συρίας μας επιτρέπει να εκφράσουμε
τον καημό μας εξηγεί στο Γαλλικό Πρακτορείο η
29χρονη Μόνα που έχει ρόλο αφηγήτριας
Στην παράσταση οι ηθοποιοί παρουσιάζουν τις
οδυνηρές εμπειρίες τους μέσω των δοκιμασιών στις
οποίες υποβλήθηκε η Αντιγόνη
Ο Μοχάμαντ αλ-Άταρ ο 33χρονος σκηνοθέτης της
παράστασης λέει πως ήθελε να δείξει τη μάχη που
δίνει σήμερα η γυναίκα της Συρίας
Για τον λόγο αυτό προσάρμοσε το αρχαίο κείμενο στη
σημερινή συριακή πραγματικότητα στο έργο γίνεται
λόγος για τις συλλήψεις στα κυβερνητικά σημεία
ελέγχου τις παρενοχλήσεις από τις ανταρτικές
οργανώσεις την αναζήτηση της ελπίδας και τον αγώνα
των γυναικών ενάντια στα φράγματα που τους θέτει η
κοινωνία
Για τους εφήβους έχει σημασία πώς διαμορφώνουν
και συντηρούν τα όνειρά τους αλλά και πώς
μαθαίνουν να αντιστέκονται να αμύνονται να
συνθλίβονται και να προσχωρούν στην
πραγματικότητα εκεί που δεν υπάρχουν
ψευδαισθήσεις αλλά η πραγματική ζωή Για αυτό
τους αφορά η Αντιγόνη Γιατί ειδικά η Αντιγόνη
Γιατί είναι ένα κείμενο συγκλονιστικό που θέτει
αληθινά διλήμματα με συνέπειες επιλογές και
ευθύνες σε κάθε βήμα των πράξεων μας Ένα κείμενο
ορόσημο όχι μόνο για το περιεχόμενό του και την
εποχή που γράφτηκε αλλά και για το πότε και πώς
συναντιόμαστε εμείς μαζί του εκεί κάπου στα 15 με
16 μας στην κρίσιμη ώρα των ορίων της εφηβικής
μας ζωής και των επιλογών προς την άβυσσο της
ενήλικης ζωής μας
Γιατί θέτει ξεκάθαρα τα θέματα η ευθύνη του
ανθρώπου ως μέλους μιας ισόνομης πολιτείας η
αναζήτηση και η απόδοση του δικαίου οι συνέπειες
των πράξεων η ορμή της νεότητας τα όρια της
κοινωνίας θέματα που απασχολούν τον άνθρωπο από
την αρχή του συνειδητού του βίου
Οι ηθοποιοί της ομάδας έχουν καθαρό λόγο
πάθος ένταση σωστό τονισμό έκφραση στα
πρόσωπα και τα σώματα τους ωραία κίνηση ενώ
όλοι τους λειτουργούν ομαδικά σε όλες τις
κατευθύνσεις με όλες τις παραμέτρους
Το έργο του Σοφοκλή laquoΑντιγόνηraquo
παρουσιάζεται ατόφιο σε μετάφραση της Ελένης
Μερκενίδου αλλά εμβόλιμα laquoπειραγμένοraquo σε
λίγα του σημεία και είναι αυτό που το ξεχωρίζει
δίνοντας του μια άλλη οπτική καθώς τέτοια
παρουσίαση μάλλον δεν θα έχετε ξαναδεί σε
αρχαίο κείμενο και ίσως λέμε ίσως και να
ενοχλήσειhellip συντηρητικούς παρατηρητές
Αυτό όμως που μας ενθουσίασε είναι ο Χορός και
πως αρμονικά ενσωματώνεται καθόλη τη
διάρκεια της παράστασης με τα κεντρικά
πρόσωπα που το περιβάλουν Μιλάμε για
σκηνοθετική μαεστρία και όχι για laquoτσιγγουνιάraquohellip
ρόλων που σε συνδυασμό με τις καλές ερμηνείες
βγαίνει ένα αξιοθαύμαστο αποτέλεσμα συνόλου
Ο Παύλος Δανελάτος και η νεοσύστατη
καλλιτεχνική ομάδα Οmerta που σημαίνει σιωπή
αποτελείται από απόφοιτους σπουδαστές της
δραματικής σχολής Α Boυτσινά
Η αρχαία ελληνική τραγωδία ΑΝΤΙΓΟΝΗ του
Σοφοκλή είναι ένα από τα ωραιότερα δείγματα
της παγκόσμιας λογοτεχνικής κληρονομιάς
σύμβολο συνέπειας στο χρέος και τους
άγραφους νόμους πίστης σε διαχρονικές αξίες
και ιδανικά φορέας μηνύματος καθολικής
αγάπης ανθρωπιάς ανθρωπισμού πραγματικής
αρετής
Η παράσταση τιμήθηκε στο 11ο Διαγωνιστικό
Φεστιβάλ Εθνικών Θεάτρων laquoΜΟΣΧΑ-ΠΟΛΗ
ΤΟΥ ΚΟΣΜΟΥraquo με τρία βραβεία Η ηθοποιός
Δώρα Γιαννίτση βραβεύθηκε για το ρόλο της
ΑΝΤΙΓΟΝΗΣ ο Кωνσταντίν Ρόζανοβ για τα
σκηνικά της παράστασης ενώ το laquoLuna
Theaterraquo τιμήθηκε με βραβείο παραγωγής
Αποσπάσματα της τραγωδίας απαγγέλλονται
στην αρχαία και νέα ελληνική γλώσσα το δε
μεγαλύτερο μέρος της αποδίδεται στη ρωσική
γλώσσα Η παράσταση θα παρουσιασθεί με
ελληνικούς υπέρτιτλους Στην παράσταση
συμμετέχουν Έλληνες και Ρώσοι ηθοποιοί ενώ
τη μουσική έχει συνθέσει ο διακεκριμένος
μουσικός Νίκος Ξανθούλης
Η Ζιλιέτ Μπινός δηλώνει πως για αυτήν το
επίκεντρο laquoείναι οι μύθοι τα αρχέτυπα αυτά από
τα οποία είμαστε φτιαγμένοι οι απλές ερωτήσεις
που ρωτάμε όλοιraquo
H Μπινός όμως επέμενε στην Αντιγόνη laquoτο πένθος
της και ο ηρωισμός της με συγκλόνισανraquo δηλώνει
Όσο για τον Βαν Χοβ η ελληνική τραγωδία δεν
είναι σε καμία περίπτωση εύκολη για ένα
σύγχρονο διεθνές κοινό Πως να διαχειριστείς τον
χορό τι να κάνεις με τους Θεούς Για τον Βαν
Χοβ όμως laquoο Χορός είναι η συνείδηση της
κοινωνίας Είναι η σπονδυλική στήλη της
παραγωγής αυτής laquoΠροσπαθώ να κάνω την
σκληρή ελληνική τραγωδία πιο ανθρώπινηraquo
laquoΗ Αντιγόνη έχει μια σχέση με τον αθέατο κόσμο
πολύ δυνατή με τους θεούς και τους νεκρούς για
αυτήν δεν υπάρχουν όρια θεατός και αθέατος
κόσμος είναι σχεδόν το ίδιο Για μένα αυτό το
έργο είναι τόσο πλούσιο που θέλω να βγάλω ένα
αποτέλεσμα που είναι συγκλονιστικό συγκινητικό
τρομακτικό αλλά επίσης ελπιδοφόρο Γιατί είναι
ένα έργο γεμάτο αναπάντητα ερωτήματα Και για
μένα η δουλειά μου είναι να τα κατανοήσωraquo
Η παράσταση laquoA Thing Done in a Seeing
Placeraquo ndashο τίτλος είναι εμπνευσμένος από τη
μετάφραση των όρων laquoδράμαraquo και laquoθέατροraquo
στα αγγλικάndash μεταφέρει την ιστορία της
laquoΑντιγόνηςraquo του Σοφοκλή στην εποχή του
Ψυχρού Πολέμου με βασικούς χαρακτήρες
την laquoανυπάκουη κόρηraquo τον αστυνομικό το
Κογκρέσο την πολιτεία τoν Τειρεσία και τον
θάνατο Ασπρόμαυρες μαριονέτες
συνυπάρχουν στη σκηνή με ηθοποιούς και
πίνακες ζωγραφικής ενώ η μουσική του
έργου είναι επηρεασμένη από την
αμερικανική παράδοση του Shape Note
Singing
Τη δεκαετία του ΄60 οι Βread and Puppet
είχαν σταθερή παρουσία στις διαδηλώσεις
κατά της στρατιωτικής εμπλοκής των ΗΠΑ
στη Νοτιοανατολική Ασία και συμμετείχαν
ενεργά σε δράσεις για την επίλυση τοπικών
κοινωνικοπολιτικών ζητημάτων Στο ίδιο
διάστημα δημιούργησαν ορισμένους από
τους πιο διάσημους χαρακτήρες τους με τη
βοήθεια παιδιών της γειτονιάς
Γυναίκες από τη Συρία εξόριστες στη Βηρυτό
ανεβάζουν την Αντιγόνη του Σοφοκλή μια τραγωδία
η οποία τους επιτρέπει να καταθέσουν τη θλίψη τους
επειδή έφυγαν από την κατεστραμμένη από τον πόλεμο
χώρα τους
Οι 20 γυναίκες δεν είχαν ως τώρα καμιά εμπειρία στην
ηθοποιία και προέρχονται από συντηρητικό
περιβάλλον
Η Αντιγόνη της Συρίας μας επιτρέπει να εκφράσουμε
τον καημό μας εξηγεί στο Γαλλικό Πρακτορείο η
29χρονη Μόνα που έχει ρόλο αφηγήτριας
Στην παράσταση οι ηθοποιοί παρουσιάζουν τις
οδυνηρές εμπειρίες τους μέσω των δοκιμασιών στις
οποίες υποβλήθηκε η Αντιγόνη
Ο Μοχάμαντ αλ-Άταρ ο 33χρονος σκηνοθέτης της
παράστασης λέει πως ήθελε να δείξει τη μάχη που
δίνει σήμερα η γυναίκα της Συρίας
Για τον λόγο αυτό προσάρμοσε το αρχαίο κείμενο στη
σημερινή συριακή πραγματικότητα στο έργο γίνεται
λόγος για τις συλλήψεις στα κυβερνητικά σημεία
ελέγχου τις παρενοχλήσεις από τις ανταρτικές
οργανώσεις την αναζήτηση της ελπίδας και τον αγώνα
των γυναικών ενάντια στα φράγματα που τους θέτει η
κοινωνία
Οι ηθοποιοί της ομάδας έχουν καθαρό λόγο
πάθος ένταση σωστό τονισμό έκφραση στα
πρόσωπα και τα σώματα τους ωραία κίνηση ενώ
όλοι τους λειτουργούν ομαδικά σε όλες τις
κατευθύνσεις με όλες τις παραμέτρους
Το έργο του Σοφοκλή laquoΑντιγόνηraquo
παρουσιάζεται ατόφιο σε μετάφραση της Ελένης
Μερκενίδου αλλά εμβόλιμα laquoπειραγμένοraquo σε
λίγα του σημεία και είναι αυτό που το ξεχωρίζει
δίνοντας του μια άλλη οπτική καθώς τέτοια
παρουσίαση μάλλον δεν θα έχετε ξαναδεί σε
αρχαίο κείμενο και ίσως λέμε ίσως και να
ενοχλήσειhellip συντηρητικούς παρατηρητές
Αυτό όμως που μας ενθουσίασε είναι ο Χορός και
πως αρμονικά ενσωματώνεται καθόλη τη
διάρκεια της παράστασης με τα κεντρικά
πρόσωπα που το περιβάλουν Μιλάμε για
σκηνοθετική μαεστρία και όχι για laquoτσιγγουνιάraquohellip
ρόλων που σε συνδυασμό με τις καλές ερμηνείες
βγαίνει ένα αξιοθαύμαστο αποτέλεσμα συνόλου
Ο Παύλος Δανελάτος και η νεοσύστατη
καλλιτεχνική ομάδα Οmerta που σημαίνει σιωπή
αποτελείται από απόφοιτους σπουδαστές της
δραματικής σχολής Α Boυτσινά
Η αρχαία ελληνική τραγωδία ΑΝΤΙΓΟΝΗ του
Σοφοκλή είναι ένα από τα ωραιότερα δείγματα
της παγκόσμιας λογοτεχνικής κληρονομιάς
σύμβολο συνέπειας στο χρέος και τους
άγραφους νόμους πίστης σε διαχρονικές αξίες
και ιδανικά φορέας μηνύματος καθολικής
αγάπης ανθρωπιάς ανθρωπισμού πραγματικής
αρετής
Η παράσταση τιμήθηκε στο 11ο Διαγωνιστικό
Φεστιβάλ Εθνικών Θεάτρων laquoΜΟΣΧΑ-ΠΟΛΗ
ΤΟΥ ΚΟΣΜΟΥraquo με τρία βραβεία Η ηθοποιός
Δώρα Γιαννίτση βραβεύθηκε για το ρόλο της
ΑΝΤΙΓΟΝΗΣ ο Кωνσταντίν Ρόζανοβ για τα
σκηνικά της παράστασης ενώ το laquoLuna
Theaterraquo τιμήθηκε με βραβείο παραγωγής
Αποσπάσματα της τραγωδίας απαγγέλλονται
στην αρχαία και νέα ελληνική γλώσσα το δε
μεγαλύτερο μέρος της αποδίδεται στη ρωσική
γλώσσα Η παράσταση θα παρουσιασθεί με
ελληνικούς υπέρτιτλους Στην παράσταση
συμμετέχουν Έλληνες και Ρώσοι ηθοποιοί ενώ
τη μουσική έχει συνθέσει ο διακεκριμένος
μουσικός Νίκος Ξανθούλης
Η Ζιλιέτ Μπινός δηλώνει πως για αυτήν το
επίκεντρο laquoείναι οι μύθοι τα αρχέτυπα αυτά από
τα οποία είμαστε φτιαγμένοι οι απλές ερωτήσεις
που ρωτάμε όλοιraquo
H Μπινός όμως επέμενε στην Αντιγόνη laquoτο πένθος
της και ο ηρωισμός της με συγκλόνισανraquo δηλώνει
Όσο για τον Βαν Χοβ η ελληνική τραγωδία δεν
είναι σε καμία περίπτωση εύκολη για ένα
σύγχρονο διεθνές κοινό Πως να διαχειριστείς τον
χορό τι να κάνεις με τους Θεούς Για τον Βαν
Χοβ όμως laquoο Χορός είναι η συνείδηση της
κοινωνίας Είναι η σπονδυλική στήλη της
παραγωγής αυτής laquoΠροσπαθώ να κάνω την
σκληρή ελληνική τραγωδία πιο ανθρώπινηraquo
laquoΗ Αντιγόνη έχει μια σχέση με τον αθέατο κόσμο
πολύ δυνατή με τους θεούς και τους νεκρούς για
αυτήν δεν υπάρχουν όρια θεατός και αθέατος
κόσμος είναι σχεδόν το ίδιο Για μένα αυτό το
έργο είναι τόσο πλούσιο που θέλω να βγάλω ένα
αποτέλεσμα που είναι συγκλονιστικό συγκινητικό
τρομακτικό αλλά επίσης ελπιδοφόρο Γιατί είναι
ένα έργο γεμάτο αναπάντητα ερωτήματα Και για
μένα η δουλειά μου είναι να τα κατανοήσωraquo
Η παράσταση laquoA Thing Done in a Seeing
Placeraquo ndashο τίτλος είναι εμπνευσμένος από τη
μετάφραση των όρων laquoδράμαraquo και laquoθέατροraquo
στα αγγλικάndash μεταφέρει την ιστορία της
laquoΑντιγόνηςraquo του Σοφοκλή στην εποχή του
Ψυχρού Πολέμου με βασικούς χαρακτήρες
την laquoανυπάκουη κόρηraquo τον αστυνομικό το
Κογκρέσο την πολιτεία τoν Τειρεσία και τον
θάνατο Ασπρόμαυρες μαριονέτες
συνυπάρχουν στη σκηνή με ηθοποιούς και
πίνακες ζωγραφικής ενώ η μουσική του
έργου είναι επηρεασμένη από την
αμερικανική παράδοση του Shape Note
Singing
Τη δεκαετία του ΄60 οι Βread and Puppet
είχαν σταθερή παρουσία στις διαδηλώσεις
κατά της στρατιωτικής εμπλοκής των ΗΠΑ
στη Νοτιοανατολική Ασία και συμμετείχαν
ενεργά σε δράσεις για την επίλυση τοπικών
κοινωνικοπολιτικών ζητημάτων Στο ίδιο
διάστημα δημιούργησαν ορισμένους από
τους πιο διάσημους χαρακτήρες τους με τη
βοήθεια παιδιών της γειτονιάς
Γυναίκες από τη Συρία εξόριστες στη Βηρυτό
ανεβάζουν την Αντιγόνη του Σοφοκλή μια τραγωδία
η οποία τους επιτρέπει να καταθέσουν τη θλίψη τους
επειδή έφυγαν από την κατεστραμμένη από τον πόλεμο
χώρα τους
Οι 20 γυναίκες δεν είχαν ως τώρα καμιά εμπειρία στην
ηθοποιία και προέρχονται από συντηρητικό
περιβάλλον
Η Αντιγόνη της Συρίας μας επιτρέπει να εκφράσουμε
τον καημό μας εξηγεί στο Γαλλικό Πρακτορείο η
29χρονη Μόνα που έχει ρόλο αφηγήτριας
Στην παράσταση οι ηθοποιοί παρουσιάζουν τις
οδυνηρές εμπειρίες τους μέσω των δοκιμασιών στις
οποίες υποβλήθηκε η Αντιγόνη
Ο Μοχάμαντ αλ-Άταρ ο 33χρονος σκηνοθέτης της
παράστασης λέει πως ήθελε να δείξει τη μάχη που
δίνει σήμερα η γυναίκα της Συρίας
Για τον λόγο αυτό προσάρμοσε το αρχαίο κείμενο στη
σημερινή συριακή πραγματικότητα στο έργο γίνεται
λόγος για τις συλλήψεις στα κυβερνητικά σημεία
ελέγχου τις παρενοχλήσεις από τις ανταρτικές
οργανώσεις την αναζήτηση της ελπίδας και τον αγώνα
των γυναικών ενάντια στα φράγματα που τους θέτει η
κοινωνία
Η αρχαία ελληνική τραγωδία ΑΝΤΙΓΟΝΗ του
Σοφοκλή είναι ένα από τα ωραιότερα δείγματα
της παγκόσμιας λογοτεχνικής κληρονομιάς
σύμβολο συνέπειας στο χρέος και τους
άγραφους νόμους πίστης σε διαχρονικές αξίες
και ιδανικά φορέας μηνύματος καθολικής
αγάπης ανθρωπιάς ανθρωπισμού πραγματικής
αρετής
Η παράσταση τιμήθηκε στο 11ο Διαγωνιστικό
Φεστιβάλ Εθνικών Θεάτρων laquoΜΟΣΧΑ-ΠΟΛΗ
ΤΟΥ ΚΟΣΜΟΥraquo με τρία βραβεία Η ηθοποιός
Δώρα Γιαννίτση βραβεύθηκε για το ρόλο της
ΑΝΤΙΓΟΝΗΣ ο Кωνσταντίν Ρόζανοβ για τα
σκηνικά της παράστασης ενώ το laquoLuna
Theaterraquo τιμήθηκε με βραβείο παραγωγής
Αποσπάσματα της τραγωδίας απαγγέλλονται
στην αρχαία και νέα ελληνική γλώσσα το δε
μεγαλύτερο μέρος της αποδίδεται στη ρωσική
γλώσσα Η παράσταση θα παρουσιασθεί με
ελληνικούς υπέρτιτλους Στην παράσταση
συμμετέχουν Έλληνες και Ρώσοι ηθοποιοί ενώ
τη μουσική έχει συνθέσει ο διακεκριμένος
μουσικός Νίκος Ξανθούλης
Η Ζιλιέτ Μπινός δηλώνει πως για αυτήν το
επίκεντρο laquoείναι οι μύθοι τα αρχέτυπα αυτά από
τα οποία είμαστε φτιαγμένοι οι απλές ερωτήσεις
που ρωτάμε όλοιraquo
H Μπινός όμως επέμενε στην Αντιγόνη laquoτο πένθος
της και ο ηρωισμός της με συγκλόνισανraquo δηλώνει
Όσο για τον Βαν Χοβ η ελληνική τραγωδία δεν
είναι σε καμία περίπτωση εύκολη για ένα
σύγχρονο διεθνές κοινό Πως να διαχειριστείς τον
χορό τι να κάνεις με τους Θεούς Για τον Βαν
Χοβ όμως laquoο Χορός είναι η συνείδηση της
κοινωνίας Είναι η σπονδυλική στήλη της
παραγωγής αυτής laquoΠροσπαθώ να κάνω την
σκληρή ελληνική τραγωδία πιο ανθρώπινηraquo
laquoΗ Αντιγόνη έχει μια σχέση με τον αθέατο κόσμο
πολύ δυνατή με τους θεούς και τους νεκρούς για
αυτήν δεν υπάρχουν όρια θεατός και αθέατος
κόσμος είναι σχεδόν το ίδιο Για μένα αυτό το
έργο είναι τόσο πλούσιο που θέλω να βγάλω ένα
αποτέλεσμα που είναι συγκλονιστικό συγκινητικό
τρομακτικό αλλά επίσης ελπιδοφόρο Γιατί είναι
ένα έργο γεμάτο αναπάντητα ερωτήματα Και για
μένα η δουλειά μου είναι να τα κατανοήσωraquo
Η παράσταση laquoA Thing Done in a Seeing
Placeraquo ndashο τίτλος είναι εμπνευσμένος από τη
μετάφραση των όρων laquoδράμαraquo και laquoθέατροraquo
στα αγγλικάndash μεταφέρει την ιστορία της
laquoΑντιγόνηςraquo του Σοφοκλή στην εποχή του
Ψυχρού Πολέμου με βασικούς χαρακτήρες
την laquoανυπάκουη κόρηraquo τον αστυνομικό το
Κογκρέσο την πολιτεία τoν Τειρεσία και τον
θάνατο Ασπρόμαυρες μαριονέτες
συνυπάρχουν στη σκηνή με ηθοποιούς και
πίνακες ζωγραφικής ενώ η μουσική του
έργου είναι επηρεασμένη από την
αμερικανική παράδοση του Shape Note
Singing
Τη δεκαετία του ΄60 οι Βread and Puppet
είχαν σταθερή παρουσία στις διαδηλώσεις
κατά της στρατιωτικής εμπλοκής των ΗΠΑ
στη Νοτιοανατολική Ασία και συμμετείχαν
ενεργά σε δράσεις για την επίλυση τοπικών
κοινωνικοπολιτικών ζητημάτων Στο ίδιο
διάστημα δημιούργησαν ορισμένους από
τους πιο διάσημους χαρακτήρες τους με τη
βοήθεια παιδιών της γειτονιάς
Γυναίκες από τη Συρία εξόριστες στη Βηρυτό
ανεβάζουν την Αντιγόνη του Σοφοκλή μια τραγωδία
η οποία τους επιτρέπει να καταθέσουν τη θλίψη τους
επειδή έφυγαν από την κατεστραμμένη από τον πόλεμο
χώρα τους
Οι 20 γυναίκες δεν είχαν ως τώρα καμιά εμπειρία στην
ηθοποιία και προέρχονται από συντηρητικό
περιβάλλον
Η Αντιγόνη της Συρίας μας επιτρέπει να εκφράσουμε
τον καημό μας εξηγεί στο Γαλλικό Πρακτορείο η
29χρονη Μόνα που έχει ρόλο αφηγήτριας
Στην παράσταση οι ηθοποιοί παρουσιάζουν τις
οδυνηρές εμπειρίες τους μέσω των δοκιμασιών στις
οποίες υποβλήθηκε η Αντιγόνη
Ο Μοχάμαντ αλ-Άταρ ο 33χρονος σκηνοθέτης της
παράστασης λέει πως ήθελε να δείξει τη μάχη που
δίνει σήμερα η γυναίκα της Συρίας
Για τον λόγο αυτό προσάρμοσε το αρχαίο κείμενο στη
σημερινή συριακή πραγματικότητα στο έργο γίνεται
λόγος για τις συλλήψεις στα κυβερνητικά σημεία
ελέγχου τις παρενοχλήσεις από τις ανταρτικές
οργανώσεις την αναζήτηση της ελπίδας και τον αγώνα
των γυναικών ενάντια στα φράγματα που τους θέτει η
κοινωνία
Η Ζιλιέτ Μπινός δηλώνει πως για αυτήν το
επίκεντρο laquoείναι οι μύθοι τα αρχέτυπα αυτά από
τα οποία είμαστε φτιαγμένοι οι απλές ερωτήσεις
που ρωτάμε όλοιraquo
H Μπινός όμως επέμενε στην Αντιγόνη laquoτο πένθος
της και ο ηρωισμός της με συγκλόνισανraquo δηλώνει
Όσο για τον Βαν Χοβ η ελληνική τραγωδία δεν
είναι σε καμία περίπτωση εύκολη για ένα
σύγχρονο διεθνές κοινό Πως να διαχειριστείς τον
χορό τι να κάνεις με τους Θεούς Για τον Βαν
Χοβ όμως laquoο Χορός είναι η συνείδηση της
κοινωνίας Είναι η σπονδυλική στήλη της
παραγωγής αυτής laquoΠροσπαθώ να κάνω την
σκληρή ελληνική τραγωδία πιο ανθρώπινηraquo
laquoΗ Αντιγόνη έχει μια σχέση με τον αθέατο κόσμο
πολύ δυνατή με τους θεούς και τους νεκρούς για
αυτήν δεν υπάρχουν όρια θεατός και αθέατος
κόσμος είναι σχεδόν το ίδιο Για μένα αυτό το
έργο είναι τόσο πλούσιο που θέλω να βγάλω ένα
αποτέλεσμα που είναι συγκλονιστικό συγκινητικό
τρομακτικό αλλά επίσης ελπιδοφόρο Γιατί είναι
ένα έργο γεμάτο αναπάντητα ερωτήματα Και για
μένα η δουλειά μου είναι να τα κατανοήσωraquo
Η παράσταση laquoA Thing Done in a Seeing
Placeraquo ndashο τίτλος είναι εμπνευσμένος από τη
μετάφραση των όρων laquoδράμαraquo και laquoθέατροraquo
στα αγγλικάndash μεταφέρει την ιστορία της
laquoΑντιγόνηςraquo του Σοφοκλή στην εποχή του
Ψυχρού Πολέμου με βασικούς χαρακτήρες
την laquoανυπάκουη κόρηraquo τον αστυνομικό το
Κογκρέσο την πολιτεία τoν Τειρεσία και τον
θάνατο Ασπρόμαυρες μαριονέτες
συνυπάρχουν στη σκηνή με ηθοποιούς και
πίνακες ζωγραφικής ενώ η μουσική του
έργου είναι επηρεασμένη από την
αμερικανική παράδοση του Shape Note
Singing
Τη δεκαετία του ΄60 οι Βread and Puppet
είχαν σταθερή παρουσία στις διαδηλώσεις
κατά της στρατιωτικής εμπλοκής των ΗΠΑ
στη Νοτιοανατολική Ασία και συμμετείχαν
ενεργά σε δράσεις για την επίλυση τοπικών
κοινωνικοπολιτικών ζητημάτων Στο ίδιο
διάστημα δημιούργησαν ορισμένους από
τους πιο διάσημους χαρακτήρες τους με τη
βοήθεια παιδιών της γειτονιάς
Γυναίκες από τη Συρία εξόριστες στη Βηρυτό
ανεβάζουν την Αντιγόνη του Σοφοκλή μια τραγωδία
η οποία τους επιτρέπει να καταθέσουν τη θλίψη τους
επειδή έφυγαν από την κατεστραμμένη από τον πόλεμο
χώρα τους
Οι 20 γυναίκες δεν είχαν ως τώρα καμιά εμπειρία στην
ηθοποιία και προέρχονται από συντηρητικό
περιβάλλον
Η Αντιγόνη της Συρίας μας επιτρέπει να εκφράσουμε
τον καημό μας εξηγεί στο Γαλλικό Πρακτορείο η
29χρονη Μόνα που έχει ρόλο αφηγήτριας
Στην παράσταση οι ηθοποιοί παρουσιάζουν τις
οδυνηρές εμπειρίες τους μέσω των δοκιμασιών στις
οποίες υποβλήθηκε η Αντιγόνη
Ο Μοχάμαντ αλ-Άταρ ο 33χρονος σκηνοθέτης της
παράστασης λέει πως ήθελε να δείξει τη μάχη που
δίνει σήμερα η γυναίκα της Συρίας
Για τον λόγο αυτό προσάρμοσε το αρχαίο κείμενο στη
σημερινή συριακή πραγματικότητα στο έργο γίνεται
λόγος για τις συλλήψεις στα κυβερνητικά σημεία
ελέγχου τις παρενοχλήσεις από τις ανταρτικές
οργανώσεις την αναζήτηση της ελπίδας και τον αγώνα
των γυναικών ενάντια στα φράγματα που τους θέτει η
κοινωνία
Η παράσταση laquoA Thing Done in a Seeing
Placeraquo ndashο τίτλος είναι εμπνευσμένος από τη
μετάφραση των όρων laquoδράμαraquo και laquoθέατροraquo
στα αγγλικάndash μεταφέρει την ιστορία της
laquoΑντιγόνηςraquo του Σοφοκλή στην εποχή του
Ψυχρού Πολέμου με βασικούς χαρακτήρες
την laquoανυπάκουη κόρηraquo τον αστυνομικό το
Κογκρέσο την πολιτεία τoν Τειρεσία και τον
θάνατο Ασπρόμαυρες μαριονέτες
συνυπάρχουν στη σκηνή με ηθοποιούς και
πίνακες ζωγραφικής ενώ η μουσική του
έργου είναι επηρεασμένη από την
αμερικανική παράδοση του Shape Note
Singing
Τη δεκαετία του ΄60 οι Βread and Puppet
είχαν σταθερή παρουσία στις διαδηλώσεις
κατά της στρατιωτικής εμπλοκής των ΗΠΑ
στη Νοτιοανατολική Ασία και συμμετείχαν
ενεργά σε δράσεις για την επίλυση τοπικών
κοινωνικοπολιτικών ζητημάτων Στο ίδιο
διάστημα δημιούργησαν ορισμένους από
τους πιο διάσημους χαρακτήρες τους με τη
βοήθεια παιδιών της γειτονιάς
Γυναίκες από τη Συρία εξόριστες στη Βηρυτό
ανεβάζουν την Αντιγόνη του Σοφοκλή μια τραγωδία
η οποία τους επιτρέπει να καταθέσουν τη θλίψη τους
επειδή έφυγαν από την κατεστραμμένη από τον πόλεμο
χώρα τους
Οι 20 γυναίκες δεν είχαν ως τώρα καμιά εμπειρία στην
ηθοποιία και προέρχονται από συντηρητικό
περιβάλλον
Η Αντιγόνη της Συρίας μας επιτρέπει να εκφράσουμε
τον καημό μας εξηγεί στο Γαλλικό Πρακτορείο η
29χρονη Μόνα που έχει ρόλο αφηγήτριας
Στην παράσταση οι ηθοποιοί παρουσιάζουν τις
οδυνηρές εμπειρίες τους μέσω των δοκιμασιών στις
οποίες υποβλήθηκε η Αντιγόνη
Ο Μοχάμαντ αλ-Άταρ ο 33χρονος σκηνοθέτης της
παράστασης λέει πως ήθελε να δείξει τη μάχη που
δίνει σήμερα η γυναίκα της Συρίας
Για τον λόγο αυτό προσάρμοσε το αρχαίο κείμενο στη
σημερινή συριακή πραγματικότητα στο έργο γίνεται
λόγος για τις συλλήψεις στα κυβερνητικά σημεία
ελέγχου τις παρενοχλήσεις από τις ανταρτικές
οργανώσεις την αναζήτηση της ελπίδας και τον αγώνα
των γυναικών ενάντια στα φράγματα που τους θέτει η
κοινωνία
Γυναίκες από τη Συρία εξόριστες στη Βηρυτό
ανεβάζουν την Αντιγόνη του Σοφοκλή μια τραγωδία
η οποία τους επιτρέπει να καταθέσουν τη θλίψη τους
επειδή έφυγαν από την κατεστραμμένη από τον πόλεμο
χώρα τους
Οι 20 γυναίκες δεν είχαν ως τώρα καμιά εμπειρία στην
ηθοποιία και προέρχονται από συντηρητικό
περιβάλλον
Η Αντιγόνη της Συρίας μας επιτρέπει να εκφράσουμε
τον καημό μας εξηγεί στο Γαλλικό Πρακτορείο η
29χρονη Μόνα που έχει ρόλο αφηγήτριας
Στην παράσταση οι ηθοποιοί παρουσιάζουν τις
οδυνηρές εμπειρίες τους μέσω των δοκιμασιών στις
οποίες υποβλήθηκε η Αντιγόνη
Ο Μοχάμαντ αλ-Άταρ ο 33χρονος σκηνοθέτης της
παράστασης λέει πως ήθελε να δείξει τη μάχη που
δίνει σήμερα η γυναίκα της Συρίας
Για τον λόγο αυτό προσάρμοσε το αρχαίο κείμενο στη
σημερινή συριακή πραγματικότητα στο έργο γίνεται
λόγος για τις συλλήψεις στα κυβερνητικά σημεία
ελέγχου τις παρενοχλήσεις από τις ανταρτικές
οργανώσεις την αναζήτηση της ελπίδας και τον αγώνα
των γυναικών ενάντια στα φράγματα που τους θέτει η
κοινωνία