Κρητικά τραγούδια

Post on 07-Jul-2015

1.545 views 4 download

description

4ο Γυμνάσιο ΧανίωνΛαογραφία Κρήτης

Transcript of Κρητικά τραγούδια

Τα Κρητικά Τραγούδια Τα Κρητικά Τραγούδια &&

Τα Μουσικά όργαναΤα Μουσικά όργανα

Παρότι η λύρα είναι αναμφίβολα ο βασιλιάς ή η βασίλισσα της κρητικής μουσικής, ενδιαφέρον παρουσιάζουν και άλλα όργανα. Έτσι, το λαούτο στα χέρια των σημαντικών οργανοπαικτών παύει να είναι απλό όργανο συνοδείας και συμμετέχει επίσης στον μελωδικό αυτοσχεδιασμό..

Μουσικά Όργανα

Μουσικά Όργανα

Λύρα & Λαούτο

Μουσικά ΌργαναΠολύ διαδεδομένο ήταν παλιότερα και το μπουλγαρί. Σημαντικό ρόλο στην κρητική μουσική παίζουν και τα πνευστά: το απλό ποιμενικό θιαμπόλι, είδος φλογέρας, η μαντούρα, είδος κλαρινέτου, και η ασκομαντούρα ή , κρητική παραλλαγή του άσκαυλου.

Μουσικά Όργανα

Στην ανατολική Κρήτη παλιότερα το βιολί ή τη λύρα, συνόδευε το νταουλάκι, μικρό νταούλι. Το μαντολίνο είναι κι' αυτό ένα διαδεδομένο σε μερικές περιοχές του Ν. Ρεθύμνου μελωδικό μουσικό όργανο με τις μορφές μάλιστα Κρητικό -πλακέ- μαντολίνο και μαντόλα.

Κρητικά τραγούδια

Τα είδη των κρητικών τραγουδιών είναι: 1.οι Μαντινάδες, 2.τα Ριζίτικα, 3.τα Πολύστιχα Ιστορικά Αφηγηματικά (ρίμες),4.τα Μοιρολόγια και 5.τα Ταμπαχανιώτικα.

Οι μαντινάδες είναι η πιο συνηθισμένη μορφή λαϊκού τραγουδιού και αποτελούν ποιητικό είδος το οποίο απαντάται σε ολόκληρη την Κρήτη. Είναι δίστιχα τραγούδια, που αποτελούνται από δεκαπεντασύλλαβους ομοιοκατάληκτους στίχους. Ο όρος μαντινάδα προέρχεται από τη βενετσιάνικη λέξη matinada, που μεταφράζεται ως «πρωινή καντάδα» και σημαίνει το ερωτικό τραγούδι που τραγουδιόταν τις πρωινές ώρες κάτω από το παράθυρο της αγαπημένης.

Κρητικά τραγούδια

Κρητικά τραγούδιαΗ σύνθεση των μαντινάδων είναι πραγματικά αξιοθαύμαστη, αφού μέσα σε ένα αυτοσχέδιο δίστιχο περικλείεται ένα πλήρες νόημα. Οι περισσότερες μαντινάδες αναφέρονται στον έρωτα και την αγάπη. Υπάρχουν, όμως, και πολλές γνωμικές, διδακτικές, φιλοσοφικές, πειραχτικές, σκωπτικές, τολμηρές κ.λπ. Έχουμε ακόμα δίστιχα της βάπτισης, του αρραβώνα, του γάμου, του Κλήδονα, της κλεψιάς, της βεντέτας, της φυλακής κ.λπ. Τραγουδιόνται με ή χωρίς συνοδεία μουσικών οργάνων, πάνω στις μελωδίες των παραδοσιακών κρητικών χορών

Κρητικά τραγούδια

Οι κοντυλιές είναι ένα από τα βασικότερα είδη της κρητικής μουσικής, με μακραίωνη παράδοση και ρίζες στην Ανατολική Κρήτη. Στην ουσία πρόκειται για μουσικές φράσεις, από τις οποίες συγκροτούνται οργανικές μελωδίες, τραγούδια ακόμα και χοροί.

Κρητικά τραγούδια

Τα τραγούδια του νομού Χανίων, με δεκαπεντασύλλαβους ανομοιοκατάληκτους στίχους, είναι ένα από τα πιο γνωστά είδη των κρητικών τραγουδιών. Στους ντόπιους είναι γνωστά και ως λευκορείτικα τραγούδια, μιας και προέρχονται από τα χωριά που βρίσκονται στους πρόποδες των Λευκών Ορέων. Εκεί διαμορφώθηκαν, αναπτύχθηκαν και διατηρούνται στην πιο αυθεντική τους μορφή. Αρκετά από αυτά τα λένε και σφακιανά, επειδή πολλά από αυτά αναφέρονται στα Σφακιά ή σε Σφακιανούς.

Κρητικά τραγούδια

Στις μέρες μας οι περισσότεροι τα γνωρίζουν ως ριζίτικα. Να σημειωθεί, όμως, ότι η ονομασία αυτή είναι ένας όρος που επινοήθηκε, υιοθετήθηκε, κυριάρχησε και καθιερώθηκε τελικά τον 20ο αιώνα. Δόθηκε από τους νεότερους μελετητές και οφείλεται στο ότι είναι προϊόντα της ρίζας, δηλαδή των πρόποδων των βουνών.

Κρητικά τραγούδια

Για την προέλευση των λευκορείτικων τραγουδιών δεν έχουμε πολλά εξακριβωμένα στοιχεία. Τα περισσότερα είναι δημιουργήματα των αιώνων της Βενετοκρατίας και της Τουρκοκρατίας. Βέβαιο είναι ότι οι ρίζες τους φτάνουν μέχρι τη Βυζαντινή περίοδο.

Τα θέματά τους είναι πολλά, η αγάπη για τη λευτεριά, ο θαυμασμός απέναντι στους ανδρειωμένους, τα συναισθήματα για τη φιλία και τη φιλοξενία, η ποιμενική ζωή, η αγάπη για τη φύση, οι οικογενειακοί δεσμοί, η βεντέτα, ακόμη και ο έρωτας. Υπάρχουν, όμως, και αρκετά που αναφέρονται σε συγκεκριμένα πρόσωπα και γεγονότα της κρητικής ιστορίας.

Κρητικά τραγούδια

Τα πολύστιχα ιστορικά - αφηγηματικά τραγούδια είναι γνωστά σε όλη την Κρήτη και ονομάζονται ρίμες. Αναφέρονται σε πρόσωπα ή γεγονότα της κρητικής ιστορίας με τοπική ή ευρύτερη διάσταση, συνεχίζοντας έτσι, την παράδοση της έμμετρης λαϊκής χρονικογραφίας των μεταβυζαντινών χρόνων. Όλα σχεδόν είναι γραμμένα με τον ομοιοκατάληκτο δεκαπεντασύλλαβο στίχο.Τα τραγούδια αυτά, όπως και τα ριζίτικα, αποτελούν μια αξιόλογη πηγή της ιστορικής έρευνας αν και μερικές φορές, λόγω προτεραιότητας του ποιητικού στοιχείου εκφράζουν κάποιες ανακρίβειες.

Κρητικά τραγούδια

Δίνουν άλλοτε μια πιο πιστή και άλλοτε μια πιο ελεύθερη εικόνα διαφόρων σημαντικών προσωπικοτήτων ή γεγονότων που χάραξαν την πορεία του λαού της Κρήτης ή ολόκληρου του Ελληνισμού. Αντιπροσωπευτικά δείγματα ρίμας είναι: το «Τραγούδι του Δασκαλογιάννη», το «Τραγούδι του πύργου του Αλιδάκη», το «Τραγούδι του Θοδωρομανώλη», το «Τραγούδι του Καπετάν Μιχάλη Κόρακα» και άλλα.

Κρητικά τραγούδια

Κρητικά τραγούδια

Τα μοιρολόγια είναι τα λυπητερά τραγούδια που αναφέρονται στο θάνατο. Άλλοτε απευθύνονται στο εκλιπόν συγγενικό πρόσωπο κι άλλοτε στον ίδιο το Χάρο.Χωρίζονται σε δυο γενικές κατηγορίες:τα μοιρολόγια και στα αυθόρμητα δημιουργήματα της στιγμής.

Τα ταμπαχανιώτικα είναι τα αστικά νταλκαδιάρικα τραγούδια της Κρήτης στα οποία συνδυάζονται αρμονικά η κρητική λαϊκή μουσική με τη μικρασιάτικη και τη ρεμπέτικη.Ήταν ιδιαίτερα δημοφιλή την περίοδο του Μεσοπολέμου στα Χανιά, το Ρέθυμνο και το Ηράκλειο.

Κρητικά τραγούδια