παραδοσιακά τραγούδια (παρουσίαση Powerpoint)

32
Α ΛΥΚΕΙΟΥ ΘΑΣΟΥ 2011

description

Η εργασία των παιδιών της Α΄ Λυκείου που ανέλαβαν ως θέμα μελέτης τα παραδοσιακά τραγούδια, στα πλαίσια του Project "Ταξίδι στην παράδοση της Θάσου"

Transcript of παραδοσιακά τραγούδια (παρουσίαση Powerpoint)

Page 1: παραδοσιακά τραγούδια (παρουσίαση Powerpoint)

Α ΛΥΚΕΙΟΥ ΘΑΣΟΥ2011

Page 2: παραδοσιακά τραγούδια (παρουσίαση Powerpoint)

Το Δημοτικό τραγούδι ως λογοτεχνικό είδος αντλεί το υλικό του από την προφορική

λογοτεχνική παράδοση, αυτήν που αναπτύσσεται από την ανάγκη που έχει κάθε άτομο και γενικότερα κάθε λαός, να εκφράσει τα

συναισθηματικά του και ψυχικά φορτία, τα ιδανικά του, τους πόνους και τις χαρές του, ακόμα τις

εντυπώσεις και τις σκέψεις του μέσα στην ευκολομνημόνευτη ποίηση.

Page 3: παραδοσιακά τραγούδια (παρουσίαση Powerpoint)

Το ελληνικό δημοτικό τραγούδι δεν έπαψε ποτέ να υπάρχει, όπως και δεν έπαψαν οι Έλληνες να γλεντούν, να παντρεύονται ή να μοιρολογούν τα αγαπημένα τους πρόσωπα. Η δημοτική ποίηση εμφανίζεται με την ίδια ανωνυμία που βλέπουμε και στην αρχαιότητα.

Κυριαρχεί το συναίσθημα και οι άμεσες αναφορές στην καθημερινή ζωή, τις χαρές τις λύπες του λαού που τα δημιουργεί και τα χρησιμοποιεί. Τόσο στον κύκλο της ζωής (νανουρίσματα, ταχταρίσματα, μοιρολόγια, γάμου, ξενιτιάς) όσο και στον κύκλο του χρόνου (κάλαντα, αποκριάτικα) τα δημοτικά τραγούδια είναι αλληλένδετα με τα σχετικά έθιμα.

Page 4: παραδοσιακά τραγούδια (παρουσίαση Powerpoint)

Η ανωνυμία του δημιουργού. Η απροσδιοριστία του ακριβούς τόπου προέλευσης. Η απροσδιοριστία του ακριβούς χρόνου σύνθεσης. Η λαϊκή έκφραση που ακολουθεί τοπικούς γλωσσικούς

ιδιωματισμούς. Ο λαϊκός ψυχισμός. Οι παραλλαγές.. Το δημοτικό τραγούδι δεν απαγγέλλεται. Το ζωντανό ύφος και η ρεαλιστική περιγραφή Το χαρακτηριστικό μέτρο. Ο ιαμβικός

δεκαπεντασύλλαβος.

Page 5: παραδοσιακά τραγούδια (παρουσίαση Powerpoint)
Page 6: παραδοσιακά τραγούδια (παρουσίαση Powerpoint)

Στη Θάσο, η δεκαετία του '80 σηματοδοτεί και το τέλος των τοπικών τραγουδιών.

Το φαινόμενο αυτό της παρακμής του δημοτικού τραγουδιού σχετίζεται με την εξέλιξη που σημειώθηκε στη Θάσο από τον τουρισμό. Παρ' όλα αυτά, υπάρχουν ακόμη κάποιες εκδηλώσεις όπου ακούγονται παραδοσιακά τραγούδια, όπως τις Αποκριές και διάφορες εκδηλώσεις που οργανώνονται από πολιτιστικούς συλλόγους του νησιού.

Είναι αλήθεια ότι τα περισσότερα από τα τραγούδια μας τα συναντούμε και σε πολλές άλλες συλλογές δημοτικών τραγουδιών κυρίως περιοχών κοντινών της Θάσου: Χαλκιδικής, Θράκης, Λήμνου, πιθανώς Αγίου Όρους αλλά και Μ. Ασίας.

Οι Θασίτες βέβαια που όλα αυτά τα τραγουδούσαν και ορισμένοι εξακολουθούν να τα τραγουδούν, τα θεωρούν θασίτικα, κι αυτό έχει σημασία. Τα αγαπάνε και τα υπερασπίζονται ως τέτοια και δεν τους νοιάζει αν και τα τραγούδια αυτά, τραγουδιούνται στη Θάσο αλλά και στη Θράκη και στη Χαλκιδική.

Ανάλογα με το θέμα τους χωρίζονται και αυτά σε :

Τραγούδια της αγάπης, του γάμου, αποκριάτικα, νανουρίσματα, παραλογές κλπ.

Page 7: παραδοσιακά τραγούδια (παρουσίαση Powerpoint)

Το δεντρί Ο όρκος

Page 8: παραδοσιακά τραγούδια (παρουσίαση Powerpoint)

Χρυσός Αητός Όλα τα μελαχρινά

Page 9: παραδοσιακά τραγούδια (παρουσίαση Powerpoint)

Προσφυγούλα

Page 10: παραδοσιακά τραγούδια (παρουσίαση Powerpoint)

Ταχυδρόμος

Πουλάκι είχα στο κλουβίΠαναγιά Παρασκευή (δις)

κι του ‘χα νερουμένουκαι πολύ καμαρουμένουΤου τάιζα ντου ζάχαρη

όλα για σένα ζάχαρη (δις)Του τάιζα ντου μόσχου

Κι απου ντου μόσχου ντου πουλύξεπαταλώθ’κη του κλουβί (δις)

κι έφυγε του πουλάκιτ’ αηδόνι τ’ αηδονάκι

Πάει στης Θάσους τα χουριάΒρυσούλες με κρυγιά νερά (δις)

πάει στον Λιμένα στ’ αργαστήριαστα ψηλά τα παραθύρια

Πουλάκι είχα στο κλουβί

Page 11: παραδοσιακά τραγούδια (παρουσίαση Powerpoint)

Ένας κοντός κοντούτσικος

Ένας κοντός κοντούτσικοςκοντός και μ’ ένα χέρι

έλα ξενάκι μ’ έλα.- Κοντέ μ’ και πού ‘ν’ το χέρι σου

και πελεκάς με τό ‘να;-Βασιλοπούλα φίλησα και μ’ έκοψαν το χέρι

έλα ξενάκι μ’ έλα.Ας τη φιλούσα ακόμα μια φορά

κι ας μ’ έκοβαν και τ’ άλλοέλα ξενάκι μ’ έλα

Πορνοβαλιά

Ταίρι μου να σου κάνω και να σβήσουμε τα δυομικρή πορνοβαλιά

που έχεις μέσα στην καρδιάκαι μη μου κρύβεις κάθε ελπίδα

αγάπη μου πορνοβαλιάέλα να σμίξουμε τα δυο

ν’ αγκαλιαστούμε σαν τα μικρά πουλιάάρχισε να γλυκομιλάει και να μου λέει

πως είν’ γλυκιά η πορνοβαλιάόνειρο μικρό

είδα μια κοπελούδα φως μουΘέλω να της μιλήσω μα η καρδιά μου δυνατά

χτυπάάρχισε να γλυκομιλάει και να μου λέει

πως είν’ γλυκιά η πορνοβαλιάέλα να σμίξουμε τα δυο

ν’ αγκαλιαστούμε σαν τα μικρά πουλιάάρχισε να γλυκομιλάει και να μου λέει

πως είν’ γλυκιά η πορνοβαλιά

Page 12: παραδοσιακά τραγούδια (παρουσίαση Powerpoint)

Γιάννηνα Δασκάλα

Αχ δασκάλα μ’ κάτσε φρόνιμα (δις)και αγάπη μη γυρεύεις

το μπελά σου θε να έβρεις (δις)Αχ δασκάλα μ’ ποιος τον έραψε (δις)

στενό κοντό τον μπούστομας χάλασες το γούστο(δις)

Αχ δασκάλα μ’ τα κουμπούρια σου (δις)με τι τάχεις γεμάτα

δασκάλα μαυρομάτα (δις)(ή βαριά είν’ πανάθεμά τα)

Αχ δασκάλα μ’ ποιος τον έραψε (δις)στενό τον αλατζά σου

ω! που να καεί η καρδιά σου (δις)Και δε χωρούν τα χέρια μου (δις)

να πιάσω τα βυζιά σουα! που να καεί η καρδιά σου (δις)

σκίσε τον αλατζά σουνα πιάσω τα βυζιά σου(δις)

Page 13: παραδοσιακά τραγούδια (παρουσίαση Powerpoint)

Στ’ Αυλάκια και- στ’ Αυλάκια και στον Πλάτανο - στον Πλάτανο (δις)

θ’ ανοίξω μεταλλείο μες στα Πετρωτά

μια πέρδικα πετά (δις)

Κάντηνα έτσι, κάντηνα έτσι

την ψιλή λιγνή σου μέση (δις)

Εμάθατε - εμάθατε τι έγινε - τι έγινε (δις)

αυτή την εβδομάδα μες στα Πετρωτά

μια πέρδικα πετά (δις)

Κάντηνα έτσι, κάντηνα έτσι

την ψιλή λιγνή σου μέση (δις)

Ακόμα δεν -ακόμα δεν απόθανα -απόθανα

κι ανάψαν τα κεριά μου μες στα Πετρωτά

μια πέρδικα πετά (δις)

Κάντηνα έτσι, κάντηνα έτσι

την ψιλή λιγνή σου μέση (δις)

Page 14: παραδοσιακά τραγούδια (παρουσίαση Powerpoint)

Νάνι νάνι (4 φορές) το παιδί να κάνειΈλα ύπνε πάρε το

και γλυκά αποκοίμα τοώσπου να ‘ρθει η μάνα τουαπ’ τ’ αμπέλι απ’ το χωράφι

να το βρεί καλό.Ο ύπνος θρέφει το μωρόκι η υγειά το μεγαλώνει

κι η Παναγία κι ο Χριστόςτο καλοξημερώνει

Ύπνε που παίρνεις τα μικράέλα πάρε και τούτο

μικρό μικρό σου τό ‘δωσαμεγάλο φέρε μου το

Κοιμήσου συ παιδάκι μουκι εγώ σε νανουρίζω

κι εγώ κουνώ την κούνια σουγλυκά να σε κοιμήσω.

Νανούρισμα

Page 15: παραδοσιακά τραγούδια (παρουσίαση Powerpoint)

Όλα τα πουλάκια

Της λυγερής το φόρεματης νύφης το φουστάνιδέκα κορίτσια τό ‘ραβανκαι δεκαοχτώ ραφτάδεςΚι ένα κορίτσι παχουλόράβει και τραγουδάει:

«Όσες ραφές και βελονιέςέχει το φόρεμά σου

τόσα να είν’ τα χρόνια σουτόσα και τα καλά σου»

Της λυγερής το φόρεμα

Page 16: παραδοσιακά τραγούδια (παρουσίαση Powerpoint)

Πέρασα απ’ τη Θάσο

Page 17: παραδοσιακά τραγούδια (παρουσίαση Powerpoint)

Αυγουστίδης Γ., 2002, «Δημοτικά Τραγούδια της Θάσου», Θεσσαλονίκη : Ζήτη.

Παπαλαζάρου Μ., 2005, «Ήθη και έθιμα της Παναγίας Θάσου», Καβάλα : Καλλίτυπο.

Πολίτη Ν., 1991, «Εκλογαί από τα τραγούδια του Ελληνικού Λαού», Αθήνα: Γράμματα.

en.wikipedia.org

Page 18: παραδοσιακά τραγούδια (παρουσίαση Powerpoint)

ΕΡΕΥΝΑ Στόχος : η καταγραφή και διάσωση των στοιχείων που

αναφέρονται στα παραδοσιακά τραγούδια της Θάσου και διερεύνηση της στάσης των συμμαθητών μας απέναντι στα παραδοσιακά τραγούδια του τόπου μας.

Ερευνητικά ερωτήματα : Αν τα παιδιά γνωρίζουν τα τραγούδια του τόπου μας Αν έχουν θετική στάση απέναντι σ’ αυτά Αν υπάρχουν τρόποι διατήρησης των παραδοσιακών μας

τραγουδιών

Page 19: παραδοσιακά τραγούδια (παρουσίαση Powerpoint)

Ερευνητικά εργαλεία

Μορφή: Κλειστού Τύπου Δείγμα : Μαθητές Γυμνασίου Θάσου Χρόνος : Οκτώβρης 2011 Σύνολο απαντήσεων : 45

Ερωτηματολόγιο

Ανασκόπηση βιβλιογραφίας

Μελέτη αρχείων

Page 20: παραδοσιακά τραγούδια (παρουσίαση Powerpoint)

Αποτελέσματα έρευναςΟι απαντήσεις επεξεργάστηκαν με τη Microsoft Access και τα διαγράμματα έγιναν με το Microsoft Excel και συσχετίστηκαν με τους στόχους και τα ερευνητικά ερωτήματα που θέσαμε.

Παρόλο που το δείγμα μας ήταν μικρό, τα αποτελέσματα μας μπορούν να μας οδηγήσουν σε γενικά συμπεράσματα επειδή το δείγμα είναι αρκετά αντιπροσωπευτικό.

Page 21: παραδοσιακά τραγούδια (παρουσίαση Powerpoint)

Στο ερωτηματολόγιό μας απάντησαν συνολικά 45 μαθητές του Γυμνασίου. Απ’ αυτούς οι 25 ήταν αγόρια και οι 20 ήταν κορίτσια

Page 22: παραδοσιακά τραγούδια (παρουσίαση Powerpoint)

Οι μαθητές που απάντησαν ήταν απ’ όλες τις τάξεις του Γυμνασίου αν και οι περισσότεροι ήταν από την Α’ τάξη. Δηλαδή 18 από την πρώτη τάξη, 15 από τη Δευτέρα

και 12 από την Τρίτη Γυμνασίου.

Page 23: παραδοσιακά τραγούδια (παρουσίαση Powerpoint)

Τα περισσότερα παιδιά γνωρίζουν τα δημοτικά τραγούδια της περιοχής μας.

Page 24: παραδοσιακά τραγούδια (παρουσίαση Powerpoint)

Τα αγόρια γνωρίζουν περισσότερα δημοτικά τραγούδια της περιοχής απ’ ότι τα κορίτσια, τα έχουν τραγουδήσει όμως λιγότερες φορές από τα κορίτσια

Page 25: παραδοσιακά τραγούδια (παρουσίαση Powerpoint)

Από πού τα παιδιά έμαθαν τα δημοτικά τραγούδια

Page 26: παραδοσιακά τραγούδια (παρουσίαση Powerpoint)

Πότε ακούν τα παιδιά δημοτικά τραγούδια

Page 27: παραδοσιακά τραγούδια (παρουσίαση Powerpoint)

Ποια άποψη έχουν οι συμμαθητές για τα δημοτικά τραγούδια

Page 28: παραδοσιακά τραγούδια (παρουσίαση Powerpoint)

Πόσα παιδιά έχουν χορέψει δημοτικούς χορούς

Page 29: παραδοσιακά τραγούδια (παρουσίαση Powerpoint)

Πόσα παιδιά συμμετέχουν σε πολιτιστικούς συλλόγους

Page 30: παραδοσιακά τραγούδια (παρουσίαση Powerpoint)

Συμπεράσματα Τα περισσότερα παιδιά δεν τα εκτιμούν τα δημοτικά

τραγούδια. Τα δημοτικά τραγούδια τα ακούν ευκαιριακά και τα

μαθαίνουν από συλλόγους και το οικογενειακό περιβάλλον. Υπάρχει από τα παιδιά επιθυμία να γνωρίσουν τα δημοτικά

τραγούδια και τους παραδοσιακούς χορούς. Η άγνοια των παραδοσιακών τραγουδιών είναι ένα

ανησυχητικό φαινόμενο σχετικά με τη διατήρηση της παράδοσής μας.

Το project αποτελεί μια σημαντική καινοτομία που χάρη σ’ αυτό αναδείχτηκαν σημαντικά προβλήματα και δόθηκε η ευκαιρία να διατυπωθούν προτάσεις.

Page 31: παραδοσιακά τραγούδια (παρουσίαση Powerpoint)

Προτάσεις Ο ρόλος του σχολείου στη διατήρηση της παράδοσης είναι

σημαντικός. Πέρα από την αποστολή του για τη μετάδοση γνώσεων υπάρχει και η υποχρέωση του σχολείου για διαμόρφωση της προσωπικότητας των παιδιών. Θα ήταν λοιπόν καλό να ενταχθούν στο σχολικό πρόγραμμα και ενότητες που αφορούν την τοπική ιστορία και τον πολιτισμό.

Οι πολιτιστικοί Σύλλογοι αποτελούν ζωντανό κομμάτι της τοπικής κοινωνίας και οφείλουν να έχουν συνεχή παρουσία κι όχι μόνο σε διάφορες γιορτές και εκδηλώσεις και να αγκαλιάσουν όλα τα παιδιά του κάθε χωριού.

Page 32: παραδοσιακά τραγούδια (παρουσίαση Powerpoint)