Κρητικά τραγούδια

17
Τα Κρητικά Τραγούδια Τα Κρητικά Τραγούδια & & Τα Μουσικά όργανα Τα Μουσικά όργανα

description

4ο Γυμνάσιο ΧανίωνΛαογραφία Κρήτης

Transcript of Κρητικά τραγούδια

Page 1: Κρητικά τραγούδια

Τα Κρητικά Τραγούδια Τα Κρητικά Τραγούδια &&

Τα Μουσικά όργαναΤα Μουσικά όργανα

Page 2: Κρητικά τραγούδια

Παρότι η λύρα είναι αναμφίβολα ο βασιλιάς ή η βασίλισσα της κρητικής μουσικής, ενδιαφέρον παρουσιάζουν και άλλα όργανα. Έτσι, το λαούτο στα χέρια των σημαντικών οργανοπαικτών παύει να είναι απλό όργανο συνοδείας και συμμετέχει επίσης στον μελωδικό αυτοσχεδιασμό..

Μουσικά Όργανα

Page 3: Κρητικά τραγούδια

Μουσικά Όργανα

Λύρα & Λαούτο

Page 4: Κρητικά τραγούδια

Μουσικά ΌργαναΠολύ διαδεδομένο ήταν παλιότερα και το μπουλγαρί. Σημαντικό ρόλο στην κρητική μουσική παίζουν και τα πνευστά: το απλό ποιμενικό θιαμπόλι, είδος φλογέρας, η μαντούρα, είδος κλαρινέτου, και η ασκομαντούρα ή , κρητική παραλλαγή του άσκαυλου.

Page 5: Κρητικά τραγούδια

Μουσικά Όργανα

Στην ανατολική Κρήτη παλιότερα το βιολί ή τη λύρα, συνόδευε το νταουλάκι, μικρό νταούλι. Το μαντολίνο είναι κι' αυτό ένα διαδεδομένο σε μερικές περιοχές του Ν. Ρεθύμνου μελωδικό μουσικό όργανο με τις μορφές μάλιστα Κρητικό -πλακέ- μαντολίνο και μαντόλα.

Page 6: Κρητικά τραγούδια

Κρητικά τραγούδια

Τα είδη των κρητικών τραγουδιών είναι: 1.οι Μαντινάδες, 2.τα Ριζίτικα, 3.τα Πολύστιχα Ιστορικά Αφηγηματικά (ρίμες),4.τα Μοιρολόγια και 5.τα Ταμπαχανιώτικα.

Page 7: Κρητικά τραγούδια

Οι μαντινάδες είναι η πιο συνηθισμένη μορφή λαϊκού τραγουδιού και αποτελούν ποιητικό είδος το οποίο απαντάται σε ολόκληρη την Κρήτη. Είναι δίστιχα τραγούδια, που αποτελούνται από δεκαπεντασύλλαβους ομοιοκατάληκτους στίχους. Ο όρος μαντινάδα προέρχεται από τη βενετσιάνικη λέξη matinada, που μεταφράζεται ως «πρωινή καντάδα» και σημαίνει το ερωτικό τραγούδι που τραγουδιόταν τις πρωινές ώρες κάτω από το παράθυρο της αγαπημένης.

Κρητικά τραγούδια

Page 8: Κρητικά τραγούδια

Κρητικά τραγούδιαΗ σύνθεση των μαντινάδων είναι πραγματικά αξιοθαύμαστη, αφού μέσα σε ένα αυτοσχέδιο δίστιχο περικλείεται ένα πλήρες νόημα. Οι περισσότερες μαντινάδες αναφέρονται στον έρωτα και την αγάπη. Υπάρχουν, όμως, και πολλές γνωμικές, διδακτικές, φιλοσοφικές, πειραχτικές, σκωπτικές, τολμηρές κ.λπ. Έχουμε ακόμα δίστιχα της βάπτισης, του αρραβώνα, του γάμου, του Κλήδονα, της κλεψιάς, της βεντέτας, της φυλακής κ.λπ. Τραγουδιόνται με ή χωρίς συνοδεία μουσικών οργάνων, πάνω στις μελωδίες των παραδοσιακών κρητικών χορών

Page 9: Κρητικά τραγούδια

Κρητικά τραγούδια

Οι κοντυλιές είναι ένα από τα βασικότερα είδη της κρητικής μουσικής, με μακραίωνη παράδοση και ρίζες στην Ανατολική Κρήτη. Στην ουσία πρόκειται για μουσικές φράσεις, από τις οποίες συγκροτούνται οργανικές μελωδίες, τραγούδια ακόμα και χοροί.

Page 10: Κρητικά τραγούδια

Κρητικά τραγούδια

Τα τραγούδια του νομού Χανίων, με δεκαπεντασύλλαβους ανομοιοκατάληκτους στίχους, είναι ένα από τα πιο γνωστά είδη των κρητικών τραγουδιών. Στους ντόπιους είναι γνωστά και ως λευκορείτικα τραγούδια, μιας και προέρχονται από τα χωριά που βρίσκονται στους πρόποδες των Λευκών Ορέων. Εκεί διαμορφώθηκαν, αναπτύχθηκαν και διατηρούνται στην πιο αυθεντική τους μορφή. Αρκετά από αυτά τα λένε και σφακιανά, επειδή πολλά από αυτά αναφέρονται στα Σφακιά ή σε Σφακιανούς.

Page 11: Κρητικά τραγούδια

Κρητικά τραγούδια

Στις μέρες μας οι περισσότεροι τα γνωρίζουν ως ριζίτικα. Να σημειωθεί, όμως, ότι η ονομασία αυτή είναι ένας όρος που επινοήθηκε, υιοθετήθηκε, κυριάρχησε και καθιερώθηκε τελικά τον 20ο αιώνα. Δόθηκε από τους νεότερους μελετητές και οφείλεται στο ότι είναι προϊόντα της ρίζας, δηλαδή των πρόποδων των βουνών.

Page 12: Κρητικά τραγούδια

Κρητικά τραγούδια

Για την προέλευση των λευκορείτικων τραγουδιών δεν έχουμε πολλά εξακριβωμένα στοιχεία. Τα περισσότερα είναι δημιουργήματα των αιώνων της Βενετοκρατίας και της Τουρκοκρατίας. Βέβαιο είναι ότι οι ρίζες τους φτάνουν μέχρι τη Βυζαντινή περίοδο.

Page 13: Κρητικά τραγούδια

Τα θέματά τους είναι πολλά, η αγάπη για τη λευτεριά, ο θαυμασμός απέναντι στους ανδρειωμένους, τα συναισθήματα για τη φιλία και τη φιλοξενία, η ποιμενική ζωή, η αγάπη για τη φύση, οι οικογενειακοί δεσμοί, η βεντέτα, ακόμη και ο έρωτας. Υπάρχουν, όμως, και αρκετά που αναφέρονται σε συγκεκριμένα πρόσωπα και γεγονότα της κρητικής ιστορίας.

Κρητικά τραγούδια

Page 14: Κρητικά τραγούδια

Τα πολύστιχα ιστορικά - αφηγηματικά τραγούδια είναι γνωστά σε όλη την Κρήτη και ονομάζονται ρίμες. Αναφέρονται σε πρόσωπα ή γεγονότα της κρητικής ιστορίας με τοπική ή ευρύτερη διάσταση, συνεχίζοντας έτσι, την παράδοση της έμμετρης λαϊκής χρονικογραφίας των μεταβυζαντινών χρόνων. Όλα σχεδόν είναι γραμμένα με τον ομοιοκατάληκτο δεκαπεντασύλλαβο στίχο.Τα τραγούδια αυτά, όπως και τα ριζίτικα, αποτελούν μια αξιόλογη πηγή της ιστορικής έρευνας αν και μερικές φορές, λόγω προτεραιότητας του ποιητικού στοιχείου εκφράζουν κάποιες ανακρίβειες.

Κρητικά τραγούδια

Page 15: Κρητικά τραγούδια

Δίνουν άλλοτε μια πιο πιστή και άλλοτε μια πιο ελεύθερη εικόνα διαφόρων σημαντικών προσωπικοτήτων ή γεγονότων που χάραξαν την πορεία του λαού της Κρήτης ή ολόκληρου του Ελληνισμού. Αντιπροσωπευτικά δείγματα ρίμας είναι: το «Τραγούδι του Δασκαλογιάννη», το «Τραγούδι του πύργου του Αλιδάκη», το «Τραγούδι του Θοδωρομανώλη», το «Τραγούδι του Καπετάν Μιχάλη Κόρακα» και άλλα.

Κρητικά τραγούδια

Page 16: Κρητικά τραγούδια

Κρητικά τραγούδια

Τα μοιρολόγια είναι τα λυπητερά τραγούδια που αναφέρονται στο θάνατο. Άλλοτε απευθύνονται στο εκλιπόν συγγενικό πρόσωπο κι άλλοτε στον ίδιο το Χάρο.Χωρίζονται σε δυο γενικές κατηγορίες:τα μοιρολόγια και στα αυθόρμητα δημιουργήματα της στιγμής.

Page 17: Κρητικά τραγούδια

Τα ταμπαχανιώτικα είναι τα αστικά νταλκαδιάρικα τραγούδια της Κρήτης στα οποία συνδυάζονται αρμονικά η κρητική λαϊκή μουσική με τη μικρασιάτικη και τη ρεμπέτικη.Ήταν ιδιαίτερα δημοφιλή την περίοδο του Μεσοπολέμου στα Χανιά, το Ρέθυμνο και το Ηράκλειο.

Κρητικά τραγούδια