ο ήλιος στην ποίηση του ο.ελύτη

Post on 04-Jul-2015

334 views 2 download

Transcript of ο ήλιος στην ποίηση του ο.ελύτη

Πρώτοσ ο Ήλιοσ,ο Ηλιάτορασ

Ο ήλιοσ ςτισ ποιητικέσ ςυλλογέσ Οδυςςέα Ελύτη

προμετωπίδα Γιάννη Σςαρούχη

ΗΛΙΟ Ο ΠΡΩΣΟ

(1943)

έηζι ζυχνά όηαν μιλώ

για ηον ήλιο

μπερδεύεηαι ζηη γλώζζα μου

ένα

μεγάλο ηριανηάθυλλο

καηακόκκινο.

αλλά δεν μου είναι βολεηό να

ζωπάζω

Σώξα ν νπξαλόο θαίεη απέξαληνο

Ζνα πελϊριο φυτό κοιτάει κατάματα τον ιλιο!

να κυλιςει ο ιλιοσ το κεφάλι του…

Ν' ανάψει με τα χείλια του τισ παπαροφνεσΤισ παπαροφνεσ που κα δρζψουνοι περιφανοι άνκρωποι

Ρίνοντασ ήλιο κορινκιακό

Διαβάηοντασ τα μάρμαραΔραςκελίηοντασ αμπζλια κάλαςςεσ

Λδρϊνει ο ιλιοσ τρζμει το νερό

Στα δόντια τουσ ο ιλιοσ ςπαρταράει

Τόςο πολφ τθ μζκυςε ο χυμόσ του ιλιουΡου ζγειρε το κεφάλι τθσ και δζχτθκε να γίνειΣιγά ςιγά: θ μικρι Ρορτοκαλζνια!

Πατριωτάκια του ήλιουΩ παιδιά που με νιϊκετε —

πατριωτάκια του ιλιου

Ρου ακοφτε από τισ παραλίεσ τθν ανατολι να βουίηει

Ηεςταίνοντασ ςτθν αγκαλιά ςασ ζνα φωσ απζραντο

Από τθν άκρθ τ' ουρανοφ ωσ το βάκοσ τθσ καρδιάσ

Με πείςμα πορφυρό —πατριωτάκια του ιλιου

Ρου λζτε: ο μόνοσ δρόμοσ είναι θ ανατολι!

Ζνα και δυο:τθ μοίρα μασδεν κα τθν πει κανζνασ

Ζνα και δυο:τθ μοίρα του ιλιου κα τθν ποφμ' εμείσ.

Η ποιητική ςυλλογή

έντυπη μορφθ- μελοποίηςη

Ο ΗΛΙΟ Ο ΗΛΙΑΣΟΡΑ (1971)

Ρρόςωπα ποιθτικισ ςφνκεςθσ:

• ΑΦΗΓΗΤΗΣ

• Ο ΗΛΙΟΣ

• ΑΝΕΜΟΙ

• ΚΟΡΙΤΣΙ

• ΧΟΡΟΣ ΑΝΔΡΩΝ

• ΧΟΡΟΣ ΓΥΝΑΙΚΩΝ

• ΤΡΑΓΟΥΔΙΣΤΕΣ

Αθήγεζε:

πξσηνπξόζσπε

Αθεγεηήο: πνιιαπιόο, δξακαηνπνηεκέλνο

Σν πξόζσπν ηνπ αθεγεηή:

απνηειεί personnaηνπ πνηεηή

κολάζ Ελφτθ:

Θλιοσ ελληνικόσ του Αιγαίου

Παρουςίαςη ΉλιουΑΦΗΓΗΤΗΣ

Ο Ιλιοσ ο Θλιάτορασ

ο πετροπαιχνιδιάτορασ

από τθν άκρθ των ακρϊ

κατθφοράει ςτο Ταίναρο

Φωτιά 'ναι το πθγοφνι τουχρυςάφι το πιροφνι του.

Ηιηάηνξαο,

πεηξνπαηρληδηάηνξαο :

λενινγηζκνί πνηεηή

δειώλεηαη ε ζπνπδαηόηεηα

ηνπ ήιηνπ θαη παηγληώδεο

δηάζεζε

δίλεηαη ε πνξεία ηνπ

θαη ην βαζηθό

ραξαθηεξηζηηθό ηνπ:

θσηεηλόηεηα

Ο Ιλιοσ ο Θλιάτορασο πετροπαιχνιδιάτορασ

Ο ΗΛΙΟ

Ε ςεισ ςτεριζσ και κάλαςςεστ' αμπζλια κι οι χρυςζσ ελιζσ

«Σ' όλουσ τουσ τόπουσ κι αν γυρνϊμόνον ετοφτον αγαπϊ!»

Από τθ μζςθ του εγκρεμοφςτθ μζςθ του αλλοφ πελάγου

κόκκινα κίτρινα ςπαρτάνερά πράςινα κι άπατα

«Σ' όλουσ τουσ τόπουσ κι αν γυρνϊμόνον ετοφτον αγαπϊ!»

Πξνζσπνπνίεζε ήιηνπ

Γήισζε ηεο πξνηίκεζεο

θαη αγάπεο ζην ειιεληθό

θπζηθό ηνπίν, ζηεξηαλό

θαη ζαιαζζηλό

ππνδήισζε βαζηθώλ

ελαζρνιήζεσλ ησλ

θαηνίθσλ

Χρώματα ελληνικά

ΜΙΑ ΓΤΝΑΙΚΑ

Πνειρο πόκανα κρυφάγια τα παιδιά π' ανάκρεφα

Φφγανε τα πουλιά γι' άλλου μα εγϊ ςτο κφμα του γιαλοφ

κεμζλιωςα το ςπιτικό να τ' αποςϊςω δεν μπορϊ.

ΟΛΕ ΜΑΖΙ Τζςςερισ μινεσ χτίηουμε και τουσ οχτϊ γκρεμίηουμε

και κάκε γινωμζνθ ελιά ςτοιχίηει και μια φαμελιά.

ΑΦΗΓΗΣΗ

Τ' άκουςε ο ιλιοσ κι ζφριξετο φωσ το κόκκινο ζριξε

Ριραν να καίγονται οι κορφζσκι όλεσ οι πάνω γειτονιζσ.

Ήιηνο:

επήθννο ησλ

παξαπόλσλ βηνπαιαηζηώλ

παλεπόπηεο ηνπ κόρζνπ

θαη ησλ ζπζηώλ ιανύ

Γίθεο νθζαικόο, θξηηήο θαη ηηκσξόο

ΧΟΡΟ

Κφκλοι και πωσ ανοίγουνεκαι με τα ςζνα ςμίγουνε

ψθλά ςτθ γλάςτρα του βουνοφχρυςό γεράνι τ' ουρανοφ

Ήλιε μου και τρισήλιε μου

ένα σου λόγο στείλε μου.

Επίκληση

στον πανεπόπτη ήλιο

να γίνει

βοηθός και

σσμβοσλάτορας

Πμορφθ και παράξενθ πατρίδα

Ωςάν αυτι που μου 'λαχε δεν είδα

ίχνει να πιάςει ψάρια πιάνει φτερωτάΣτινει ςτθ γθ καράβι κιπο ςτα νερά

Κλαίει φιλεί το χϊμα ξενιτεφεται

Μζνει ςτουσ πζντε δρόμουσ αντρειεφεται

Κάνει να πάρει πζτρα τθνε παρατά

Κάνει να τθ ςκαλίςει βγάνει κάματα

Μπαίνει ς' ζνα βαρκάκι πιάνει ωκεανοφσΞεςθκωμοφσ γυρεφει κζλει τφραννουσ

Ρζντε μεγάλουσ βγάνει πάνω τουσ βαρεί

Να λείψουν απ' τθ μζςθ τουσ δοξολογεί.

πκππθλώλεη

ηελ καθξόρξνλε

πνξεία

ηηο δπλαηόηεηεο

ηηο αδπλακίεο

ην πλεύκα

ηεο παηξίδαο ηνπ Ήιηνπ

Διιάδαο

Εξομολόγηςη Θλιου

ΑΦΗΓΗΣΗ

Ο Ιλιοσ ο Θλιάτορασο πετροπαιχνιδιάτορασ

λίγο το ςτόμα του άνοιξε κι ευκφσ εμφριςε άνοιξθ

Τα δζντρα κελαθδιςανετα ηωντανά ςουνίςανε

κι οι άνεμοι χρωματιςτοφσγεμίςανε χαρταετοφσ.

Δπίδξαζε ηνπ

Ήιηνπ

ζηε θύζε θαη

ζηε δσή

κήλπκα

Αηζηνδνμίαο

Διπίδαο

Χαξάο

Μζςα μου ρίχνει ο χρόνοσ αςταμάτθτατου κόςμου όλα τα βρόμικα και τ'

άπλυτα

Κι όςον καιρό κρεμιζμαι πάνω απ' τα νεράκι όςον περνϊ ςτα μακρινά τα Τάρταρα

Τυραγνίεσ ηθλοφκονίεσ φόνουσ παιδεμοφστ' αλζκω για τουσ χρόνουσ τουσ

μελλοφμενουσ

Τ' αλζκω τα γυρίηω και τα πάω ςτθ γθπου 'δωςε το ςκοτάδι φωσ για να το

πιει

Κουράγιο περιςτζρεσ και ανεμϊνεσ μουΟι ωραίεσ κι οι ςυντροφιαςτζσ κι οι

μόνεσ μου

Ο Ήιηνο ν ειιεληθόο σο:

Χσλεπηήξη ησλ δεηλώλ,

ησλ αδηθηώλ, ησλ βαζάλσλ

πκπαξαζηάηεο

ησλ αδηθεκέλσλ

πκβνπιάηνξαο

Δκςπρσηήο

Γελήηνξαο ηνπ θσηόο

Πλεύκα αηζηνδνμίαο

θαη πξννπηηθήο

Σ' ευλογθμζνθ μζρα βγάηει το κακό

ςε δθμοςιά πλατιά το ςτενοςόκακο

Ππου μαυρίλα κλϊκεται και γνζκεταιΘλιοι μικροί γενείτε κι όλο αλζκετε

Αρχαίο καράβι (κολάζ Ελφτη)

Βαπόξη ζηνιηζκέλν βγαίλεη

ζηα βνπλά

θη αξρίδεη ηηο καλνύβξεο

«βίξα κάηλα»

Σελ άγθπξα θνπληάξεη ζηηο

θνπθνπλαξηέο

θνξηώλεη θξέζθν αέξα θη

απ' ηηο δπν κεξηέο

Δίλαη από καύξε πέηξα θη

είλαη απ' όλεηξν

θη έρεη ινζηξόκν αζών

λαύηε πνλεξό

Από ηα βάζε

θηάλεη ηνπο

παιηνύο

θαηξνύο

βάζαλα

μεθνξηώλεη θη

αλαζηελαγκνύο

Έια Χξηζηέ θαη Κύξηε ιέσ θη

απνξώ

ηέηνην ηξειό βαπόξη

ηξεινβάπνξν

Χξόλνπο καο ηαμηδεύεη δε

βνπιηάμακε

ρίιηνπο θαπεηαλαίνπο ηνπο

αιιάμακε

Καηαθιπζκνύο πνηέ δε

ινγαξηάζακε

κπήθακε κεο ζηα όια θαη

πεξάζακε «Ηταν ένα μικρό καράβι», Γιάννησ Κόττησ - 1998

υμπεραςματικά…Ο ήιηνο ζηηο πνηεηηθέο ζπιινγέο ηνπ Διύηε κε ηίηιν

« ΗΛΙΟ Ο ΠΡΩΣΟ» θαη

«ΗΛΙΟ Ο ΗΛΙΑΣΟΡΑ»

θαηαπγάδεη από ειιεληθό θσο

πκλεί ην ειιεληθό ηνπίν θαη ηνλ έξσηα

πξνζθέξεη δεζηαζηά, δσή, αηζηνδνμία, ειπίδα

ηζηνξεί ηελ πνξεία ηνπ ειιεληζκνύ

καξηπξά ηνπο αγώλεο θαη ηηο αγσλίεο ηνπ ιανύ

ηαπηίδεηαη κε ηε δηθαηνζύλε θαη ηελ αλζξσπηά

θαηεβαίλεη από ην αξραηνειιεληθό ζετθό άξκα ηνπ θαη

ζπλνκηιεί κε ηνπο αλζξώπνπο, γίλεηαη νηθείνο

ζπκβνπιάηνξαο θαη νδεγόο ηνπο

Κη έρνπκε ζην θαηάξηη καο βηγιάηνξα

παληνηηλό ηνλ Ήιην ηνλ Ηιηάηνξα!

Λογότυπο τθσ Google αφιερωμζνο ςτον ποιθτι(101 χρόνια από τθ γζννθςι του )

ΚΑΛΟ ΚΑΛΟΚΑΙΡΙ ςε όλουσ

Συγκζντρωςθ υλικοφ: Κεανϊ Λιβιεράτου

Επιμζλεια παρουςίαςθσ: Ελζνθ Αδαμοποφλου

Για το πρόγραμμα ΑςτρονομίασΠάμε ξανά στις ξαστεριές,

στον Ήλιο τον Ηλιάτορα(2013-2014)