Μεταπολεμική Λογοτεχνία

1945- μέχρι δεκαετία του ‘60

Αγγελική Χρόνη- Φιλόλογος

1ο Γυμνάσιο Γλυκών Νερών

Ιστορικό πλαίσιο

Τα χρόνια που ακολουθούν τη λήξη του Β΄ΠΠ είναι σκληρά. Ο

κόσμος φαίνεται παράλογος και στην καρδιά των

ανθρώπων έχει φωλιάσει η αγωνία και η αβεβαιότητα.

Εικόνες από την ερειπωμένη Ευρώπη

Οι Ευρωπαίοι προσπαθούν να χτίσουν έναν κόσμο στηριγμένο

σε νέες βάσεις με τη βοήθεια των ΗΠΑ και του σχεδίου Μάρσαλ.

Ο ψυχρός πόλεμος μεταξύ ΗΠΑ και ΕΣΣΔ αρχίζει και θα απειλεί για

αρκετό καιρό τις παγκόσμια ισορροπία.

Μια από τις αφίσες για τη

προώθηση του Σχεδίου

Μάρσαλ

Το φιλοσοφικό ρεύμα του υπαρξισμού (όπου επίκεντρο του

ενδιαφέροντος είναι ο άνθρωπος, οι αγωνίες του και οι αξίες

του) και ο υπερρεαλισμός (που διερευνά το ασυνείδητο και

επιδιώκει την απελευθέρωση της φαντασίας «με την απουσία

κάθε ελέγχου από τη λογική») βρίσκονται στο κέντρο των

συζητήσεων.

Αντρέ Μπρετόν:

Θεμελιωτής του

υπερρεαλισμού

Ζαν Πωλ Σάρτρ:

θεωρητικός του

υπαρξισμού

Στην Ελλάδα ο εφιάλτης συνεχίζεται και μετά από τη λήξη του Β΄ΠΠ : ο

εμφύλιος πόλεμος και η ήττα του αριστερού κινήματος το 1949

δημιουργούν ένα βαρύ πολιτικό κλίμα, που αφήνει πίσω του ερείπια,

φτώχεια και κοινωνικές αναστατώσεις (διώξεις πολιτών αριστερού

φρονήματος), αλλά και πολιτικές κρίσεις .

Εικόνες από τον Εμφύλιο πόλεμο

Λογοτεχνία

Οι τραυματικές αυτές εμπειρίες επηρεάζουν καθοριστικά τους

λογοτέχνες αυτής τη ς περιόδου, που διακρίνονται για την

απαισιοδοξία τους, τη μελαγχολία τους και την επιλογή κοινωνικών

θεμάτων για την έκφραση της αγωνίας τους.

Ποίηση: γνωρίσματα

Απουσία ηγετικών φυσιογνωμιών

Γλωσσική ανανέωση με υιοθέτηση μια ποίησης χαμηλών τόνων

με έντονο το αίσθημα της απώλειας και της αβεβαιότητας που

δίνονται με τρόπο κρυπτικό και υπαινικτικό

Ποίηση με κοινωνική πρόθεση: παρουσίαση πραγματικότητας

με τρόπο λιτό και απερίτεχνο.

Ποίηση που εκφράζει μια υπαρξιακή αγωνία.

Ποίηση που καταφεύγει στον υπερρεαλισμό, τον οποίο

ανανεώνουν και αξιοποιούν.

Ποίηση: Εκπρόσωποι

Εκπρόσωποι κοινωνικής ποίησης: Τάσος Λειβαδίτης, Τίτος

Πατρίκιος, Μανόλης Αναγνωστάκης κ.α.

Εκπρόσωποι υπαρξιακής ποίησης: Γιώργος Θέμελης, Νίκος

Καρούζος, Ζωή Καρέλλη κ.α.

Εκπρόσωποι της νεοϋπερρεαλιστικής ποίησης: Μίλτος

Σαχτούρης, Ελένη Βακαλό, Δημήτρης Παπαδίτσας.

Γιώργος

Θέμελης

Πεζογραφία: Γνωρίσματα

Οι συγγραφείς αντλούν υλικό από το υλικό τους από τις οδυνηρές

εμπειρίες του πολέμου, της Κατοχής, της Αντίστασης, του

Εμφυλίου.

Στρατής Τσίρκας Δημήτρης Χατζής

Ο νεορεαλισμός επηρεάζει τη λογοτεχνία. Στην Ευρώπη οι συγγραφείς

περιγράφουν τη ζωή, όπως είναι ή όπως κατάντησε να είναι. Στην

Ελλάδα ωστόσο συνδέθηκε με την πολιτικοποίηση της λογοτεχνίας.

Πολλοί συγγραφείς περιγράφουν την αγωνία του ανθρώπου να

επιβιώσει, ενώ άλλοι προβάλλουν στο έργο τους την παράδοση.

Αλμπέρτο

Μοράβια Τσεζάρε

Παβέζε

Πεζογραφία: Εκπρόσωποι

Εκπρόσωποι: Στρατής Τσίρκας, Κώστας Ταχτσής, Αντώνης

Σαμαράκης, Αντρέας Φραγκιάς, Μαργαρίτα Λυμπεράκη, Νίκος

Καζαντζάκης, Διδώ Σωτηρίου κ.α.

Αντώνης

Σαμαράκης

Μαργαρίτα

Λυμπεράκη

Μεταπολεμική Λογοτεχνία

Αγγελική Χρόνη- Φιλόλογος

1ο Γυμνάσιο Γλυκών Νερών

Βιβλιογραφία:

Ιστορία Νεοελληνικής Λογοτεχνίας (σχολικό εγχειρίδιο) Η Ιστορία της Νεοελληνικής Λογοτεχνίας