Η λογοτεχνία στη Ρώμη

Λογοτεχνικά είδη στην Αρχαία Ρώμη

Χρονολογική παρουσίασηΕκπρόσωποι και βασικά έργα

Από τους αρχαϊκούς ως τους αυτοκρατορικούς χρόνους

www.dialogus.gr

Περίοδοι

Δημοκρατικών χρόνων240 – 43 (31) π.Χ.

Αυγούστεια εποχή31-14 μ.Χ.

Αυτοκρατορικοί χρόνοιως τον 6ο αι.

Τέλος Α' Καρχηδονιακού πολέμου – Μεταρρυθμίσεις

Γράκχων Αρχαϊκή λογοτεχνια

Από τη Ναυμαχία στο Άκτιο έως

το Θάνατο του Αυγούστου

Πρώιμα αυτοκρατορικά χρόνια

(Τιβέριος - Δομιτιανός)

130 π.Χ. - 31 π.Χ. Περίοδος εμφυλίων

πολέμων

Περίοδος θετών αυτοκρατόρων

Μέσοι αυτοκρατορικοί χρόνοι

(Σεβήρους- Διοκλητιανό)

Ύστερη αρχαιότητα

Βασικά λογοτεχνικά είδη

Δράμα Κωμωδία Τραγωδία

Λυρική ποίηση

Έπος

Ιστοριογραφία

Φιλοσοφία

Ρητορική

Η λογοτεχνία των Δημοκρατικών χρόνων

Δραματική ποίηση

Ακμή


Δράμα

Τραγωδία

Λίβιος Ανδρόνικος: εκρωμαϊσμός ελληνικής τραγωδίας

Γναίος Ναίβιος: ο μύθος της Τροίας

Κόιντος Έννιος: με πρότυπο τον Ευριπίδη.

Μάρκος Πακούβιος: “λογοτεχνικοποίηση” της τραγωδίας

Ακμή

Δράμα -Έπος-Ιστοριογραφία-Προσωπική Ποίηση-Φιλοσοφία-Ρητορική


● Δράμα– Praetexta (τραγωδία)

Ιστορικά θέματα & μυθολογίαΝαίβιος

Έννιος

– Crepidata (τραγωδία)



● Δράμα

– Palliata (κωμωδία)Ελληνική κωμωδία + ρωμαϊκό λαϊκό θέατρο

Tίτος Μάκκιος Πλαύτος

Καίκίλος Στάτιος

Πόπλιος Τερέντιος Άφερ

– Togata (κωμωδία)

Ακμή



● Έπος (επική ποίηση)

Λίβιος Ανδρόνικος: Οδύσσεια στα λατινικά

Γναίος Ναίβιος: Bellum Poenicum

Κόιντος Έννιος: Annales

Ακμή



● Ιστριογραφία– Χρονικά/ annales

Φάβιος Πίκτωρ: γράφει στα Ελληνικά

Μάρκος Πόρκιος Κάτων: Origines

Ακμή



● Προσωπική ποίηση

Έννιος: Satura

Τερέντιος

ΑκμήΑκμή


Η λογοτεχνία των Δημοκρατικών χρόνωνΦιλοσοφία & Ρητορική

Μέχρι τον 2ο αιώνα δεν υπήρχε συστηματική καλλιέργεια της φιλοσοφίας ή

ρητορικής τέχνης

ΑκμήΑκμή



Η παράδοση

● Το Ατελλανό δράμα: ίντριγκα

● Ο Μίμος

Κρίση

Δράμα -Έπος-Ιστοριογραφία-Προσωπική Ποίηση-Φιλοσοφία-Ρητορική-Αλλα είδη


Δράμα

– Λεύκιος Άκκιος: Atreus, Tereus (τραγωδίες)

Κρίση



Επική ποίησηΚρίση στη Ρώμη, κρίση και στο έπος

– Τα Επύλλια (μικρά έπη) λειτουργούν ως υποκατάστατο του έπους μέχρι το 29 π.Χ.

Κρίση



● Ιστοριογραφία– Χρονογραφία (annales)

– Ιούλιος Καίρας: με πρότυπο τον Ξενοφώντα. Commentarii (Απομνημονεύματα)

– Κορνήλιος Νέπως: Chronica, παγκόσμια ιστορία (τότε)

– Γάιος Σαλλούστιος Κρίσπος: Μονογραφίες Bellum Catalinae, Bellum Iugurthinum, Historiae

Κρίση



● Προσωπική ποίηση– Γάιος Λούκιος: ρωμαϊκή σάτιρα, Sermones

– Νεωτερικοί ποιητές

Γάιος Βαλέριος Κάτουλλος

Κρίση



● Φιλοσοφία

– Τίτος Λουκρίτος Κάρος: De rerum natura, διδακτικό ποίημα

– Μάρκος Τύλλιος Κικέρων:

De oratore, De re publica, Tusculanae, Cato, Laelius, De officiis.

Κρίση



● ΡητορικήΚρίση στο δημοκρατικό πολίτευμα, γόνιμο έδαφος για την ρητορική

Κικέρωνας

Κρίση


Η λογοτεχνία της Αυγούστειας εποχής

● Βιργίλιος

Πόπλιος Βιργίλιος Μάρων

Bucolica: Κατά τα ειδύλλια του Θεοκρίτου

Georgica: εκλεπτυσμένος λόγος και συναρπαστική περιγραφή

Aenead: το μεγάλο έπος της Ρώμης



● Κόιντος Οράτιος Φλάκος

Επωδοί Epodi

Σάτιρες Sermones

Ωδές odes

Επιστολές Sermones

Δράμα -Έπος-Ιστοριογραφία-Λυρική Ποίηση-Φιλοσοφία-Ρητορική


● Λυρική ποίηση● Eλεγεία

– Γάιος Κορνήλιος Γάλλος: Amores

– Αλβιος Τίβουλλος: βουκολικό ειδύλλιο

– Σέξτος Προπέρτιος: Κυνθία



Οβίδιος Publius Ovidius Naso

Amores: ερωτικές ελεγείες

Ars amatoria, Remedia amoris: διδακτική ποίηση

Heroides: επιστολικά ποιήματα

Μεταμορφώσεις: “έπος”, “συλλογικό ποίημα

Fasti: “πολιτική ποίηση”, “αίτια”



Titus Livius

Ab urbe condita: χρονογραφία


H λογοτεχνία των αυτοκρατορικών χρόνων

Σενέκας (1)

De clementiaDe otio

De tranquillitate aminiDe beneficiis

Επιστολές στον Λουκίλιο

Πρώιμη εποχή



Σενέκας (2)

ΤραγωδίεςΚατά το πρότυπο των Σοφοκλή και Ευριπίδη

PhonissaeOedipusTroades




Σενέκας (3)

Prosimetron:Πεζογραφία & ποίηση

Apocolocyntosis




Λουκανός: Pharsalia (“αντι-αινειάδα”), Iliacon, Silvae

Πετρώνιος:Satyrica (μυθιστόρημα, παρωδία)

[Cena Trimalchionis]


Στα χρόνια του

Νέρωνα



Σάτιρα

Πέρσιος Γιουβενάλης




Έπος

● Στάτιος Agaue (παντομίμα), Θηβαΐδα, Αχηλληίδα

● Βαλέριος ΦλάκοςAργοναυτικά

● Σίλιος ΙταλικόςPunica

Πρώιμη εποχήΦλάβιοι



Μάρκος Βαλέριος ΜαρτιάληςΕπιγράμματα

Μάρκος Φάβιος Κοϊντιλιανός(ρητοροδιδάσκαλος) Institutio oratiora

Πρώιμη εποχήΦλάβιοι



● Πλίνιος ο Νεότερος:gratiarum actio, epistulae

● ΤάκιτοςDialogus de oratoribusAgricolaGermaniaHistoriae (ιστοριογραφία)

Annales (Ab excessu divi Augusti) (ιστοριογραφία)

Περίοδος θετών

αυτοκρατόρων



● Σουητώνιος:(βιογραφίες) de vita caesarum, de viris illustribus

● Απουλήιος

Μεταμορφώσεις “μυθιστόρημα”

Περίοδος θετών

αυτοκρατόρων


Απολογητικά συγγράμματα

● Τερτυλλιανός● Μινούκιος Φήλιξ

Μέσοι αυτοκρατορικοί

χρόνοι

Κάπου εδώ (χρονικά) τοποθετείται η ύστερη αρχαιότητα

Στο επόμενη επεισόδιο:Βυζαντινά κείμενα

www.dialogus.gr

Περισσότερα

Fritz Graf, 2001. Eισαγωγή στην Αρχαιογνωσία, Τόμος Β': Ρώμη. Αθήνα: Εκδόσεις Παπαδήμα

Η λογοτεχνία στη Ρώμη

Education

Transcript of Η λογοτεχνία στη Ρώμη